KABANATA I

ANG SULIRANIN AT ANG KALIGIRAN NITO

A. Introduksyon
Noong unang panahon pa lamang, laganap na sa maraming parte ng mundo ang
paninigarilyo. Ang gawaing ito, ayon sa Wikipedia, ay isinasagawa sa mga ritwal ng mga
tribo upang kumawala sa ulirat o makihalubilo sa mundo ng mga espiritu. Ang ilan sa
mga gawaing ito ay ang pagpapaalis ng masasamang espiritu, pagsamo sa mga ito, atbp.
Ngunit, sa paglipas ng panahon, naging isa na ito sa mga kinagigiliwang uso.
Nagsimula ito sa rehiyon ng Central America noong 6000 BC. Nang lumipas ang
5000 taon, 1000 BC, nagsimula ang sibilisasyon ng mga Mayan na magpausok, humithit
at ngumuya ng mga dahon ng tabako. Ginamit din nila ito, kasama ng iba pang mga
halamang medicinal, upang ipanggamot sa mga may sakit at may sugat. Nang sila ay
naglayag sa iba pang parte ng mundo, nagdala sila ng mga dahon ng tabako kaya naman
nang lumipas ang mga taon ang mga manlalakbay, tulad nila Columbus at Francis Drake,
ay naisipang gumawa ng planta ng mga tobako at gawing daan upang magkapera. Naging
popyular ang paninigarilyo ng tabako sa Espanya.
Ang paninigarilyo ay isang gawain na kung saan sinusunog ang sangkap,
karaniwang tobako, na maaaring nirolyo sa papel sabay sa paghithit ng usok na inilalabas
nito. Ayon sa MedIndia Online, ang isang stick ng sigarilyo ay binubuo ng halos 4,000
kemikal na maraming epekto sa katawan at pag-iisip ng tao. Ang ilan sa mga ito ay ang
nicotine, tar, acetone, chloroform, atbp. Dahil nga naman ang mundo ay mabilis magbago
nakaisip ang ibang mga tao ng mga modipikasyon ng paggamit o paggawa ng sigarilyo.

Ngayon, maaari nang bumili ng maraming uri ng alternatibo. Ito ay nasa hugis ng isang
chewing gum (nicorette), inhaler transdermal systems (patches) o kaya naman ay
nicotine nasal spray. Iba-iba man ang kanilang anyo at hugis, pareho pa rin ang mga
kemikal at mga epektong nakapaloob dito.
Totoo nga naman na ang paninigarilyo ay sadyang laganap na. Kung dati-rati ay
nagagamit ito sa mabuting at hindi-palagiang paraan, ngayon ay abusado na ang
paggamit nito. Sa kadahilanang iyan, ito ay unti-unting naging malalang bisyo. Dito na
lamang sa ating bansa, marami talaga ang naninigarilyo. Ayon sa estadistika ng Cure
Research, 19, 231, 897 ang naninigarilyo rito at 40% rito ay mga kabataang lalaki. Sa
buong mundo, 5.4 milyong katao ang namamatay sa isang taon dahil sa paghithit sa
sigarilyo.
Atin namang bigyang pansin ang kabalintunaan ng sitwasyong, kung sino pa ang
nagbibigay buhay sa iba, siya rin ang unti-unting pumapatay sa kaniyang sarili. Ito ay
maaaring masabi sa mga kabataang kumukuha ng kursong narsing na sangkot sa bisyo ng
paninigarilyo. Ito ay isa sa mga dahilan kung bakit isinasagawa ang pag-aaral na ito.
Ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa pagtuklas ng mga epekto ng paninigarilyo sa
pag-iisip at pangangatawan ng mga mag-aaral sa Unang Taon ng Kolehiyo ng Narsing sa
Unibersidad ng Santo Tomas. Aalamin din nito ang mga dahilan ng paninigarilyo ng mga
nasabing mag-aaral.
Ang mga resulta ng pananaliksik na ito ay nagnanais na makapagdagdag ng
impormasyon tungkol sa isyung pansosyal na itinatalakay at magbukas ng isipan ng mga
tao, lalo na ng mga kabataang naiigaya sa bisyong ito.

B. Layunin ng Pag-aaral
Ang pamanahong-papel na ito ay nais magbahagi ng mga kaalaman tungkol sa mga
epekto ng paninigarilyo sa mga mag-aaral ng unang taon na kumukuha ng kursong
Nursing. Bukod pa riyan, nais din nitong:

malaman ang ibat ibang pisikal na epekto ng paninigarilyo sa mga mag-aaral na

naninigarilyo at doon sa mga estudyanteng second-hand smokers

matukoy ang mga sikolohikal na manipestasyon ng paninigarilyo sa mga

estudyante at sa mga mag-aaral na second-hand smokers

bigyang-pansin ang mga dahilan at ugat ng paninigarilyo ng mga mag-aaral

malaman kung anong kasarian, kung babae o lalake, ang may pinakamataas na
bilang ng mga naninigarilyo

matuklasan ang karaniwang edad ng mga kabataang naninigarilyo

mapausbong ang kaalaman ng mga estudyante sa paksa ng paninigarilyo at sa

pagkilala sa kanilang mga sarili

C. Kahalagahan ng Pag-aaral
Ang pag-aaral na ito ay mahalaga sapagkat maaaring mapagkuhanan ng
impormasyon ukol sa mga epekto ng paninigarilyo sa ating kalusugan. Sa pamamagitan
ng mga bago at karagdagang kaalaman, mabibigyan ng pagkakataon ang mga estudyante
na magamit ito sa kanilang napiling propesyon. Isa pang maituturing na importansya nito
ay ang pagdinig sa opinyon at pananaw ng mga kabataang second hand smokers nang sa
ganoon ay malaman ng mga mag-aaral na naninigarilyo ang epekto nito sa mga taong
nasa kanilang paligid.
3

Makatutulong din ang papel na ito sa mga sa iba pang mga makababasa nito. Ito
ay makapagbibigay ng isang paalala sa iba pang kabataan at mambabasa na ang
paninigarilyo ay nakaaapekto sa kalusugan ng tao. Ipinauusbong nito ang pagkakaroon ng
ebalwasyon sa sarili kung anu-ano ang nalalaman sa isyung ito.
Mahalaga ang pag-aaral na ito sa mga kabataang nars na may bisyong
paninigarilyo dahil matututunan at mas maiinitindihan nila ang mga nagaganap sa
katawan dulot nito at mas mahihikayat silang maging mga modelo ng kalinisan at
kalusugan.
Ang mga magulang din ay makakakuha ng mga impormasyon tungkol sa mga
sanhi ng paninigarilyo ng kanilang mga anak at kung paano sila matutulungang tumigil.
Gayundin ang mga adbentaheng matatanggap ng mga propesor ng mga estudyanteng ito
sapagkat kanilang madadagdagan ang mga kaalaman ng mga mag-aaral ukol sa usaping
ito.

D. Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaral

Ang pag-aaral na ito ay nakapokus sa pagkakatuklas ng mga pisikal at sikolohikal
na epekto ng paninigarilyo sa mga kabataang lulong sa bisyong ito. Sakop din nito ang
pagtukoy sa mga dahilan ng mga estudyante kung bakit sila ay naninigarilyo. Saklaw nito
ang mga mag-aaral mula sa Kolehiyo ng Narsing sa Unibersidad ng Santo Tomas na nasa
unang taon. Napili ng mga mananaliksik ang mga estudyanteng ito, sapagkat sila ay
naniniwala na sa unang taon ng pagiging kolehiyo nagsisimula ang lahat. Ang unang taon
sa kolehiyo ay madalas na itinuturing bilang adapting stage, ayon sa isang artikulo ng
organisasyong About our Kids.

Ang mga estudyanteng gaganap bilang mga respondente ay may edad na labinganim hanggang labing-walong taon lamang. Ayon sa isang sarbey na isinagawa ng Global
Youth Tobacco Survey, sa age group na ito madalas nagsisimulang manigarilyo ang mga
kabataan, mapababae o mapalalake. Ang mga kakapanayamin, ang mga naninigarilyo at
second hand smokers, ay bubuuin ng mga mag-aaral ng parehong kasarian. Ito ay sa
dahilang nais malaman ng mga mananaliksik kung anong kasarian ang mas aktibo
pagdating sa paninigarilyo.

E. Depinisyon ng mga Terminolohiya

Ang mga sumusunod na salita ay ang mga terminolohiyang ginamit at makikita sa
kabuuan ng papel. Upang magkaroon nang madaling pagkaunawa at maging pamilyar
ang mga mambabasa sa mga katagang ito, minabuti ng mga mananaliksik na ibigay ang
kahulugan ng mga ito ukol sa paraan ng paggamit sa pamanahong-papel na ito.
Ang paninigarilyo ay isang masamang bisyo. Ito ay nakadudulot ng maraming
sakit sa taong naninigarilyo pati na rin sa mga taong nakalalanghap ng usok galing sa
sigarilyo nito.
Ang sigarilyo / yosi ay naglalaman ng mga pinong dahon ng tabako na nirolyo sa
isang papel. Ito ay sinisindihan sa kabilang dulo at ang usok nito ay hinihithit at inilalabas
muli sa ilong o bibig.
Ang nicotine ay isa sa mga nangungunang sangkap na nakukuha sa paninigarilyo.
Isa itong nakalu-lulong na kemikal tulad ng heroin at cocaine.
Ang tar ay isa sa mga kemikal na matatagpuan sa isang sigarilyo. Ito ay paunawa
kung bakit ang ngipin ng isang naninigarilyo ay dilaw.

Ang carcinogen ay kahit ano mang bagay na makapagdudulot ng kanser sa ating

katawan.
Ang second-hand smoke ay ang usok na inilalabas ng naninigarilyo pati na rin
ang usok na lumalabas sa kabilang dulo ng sigarilyo.
Ang second-hand smoker ay ang bansag sa mga taong nakalalanghap ng usok
mula sa sigarilyo na kabilang sa mga taong hindi naninigarilyo. Makikita sa papel na ito
ang terminong taga-langhap na tumutukoy rin sa kanila.
Ang vasoconstrictor ay isang terminolohiyang iniuugnay sa nicotine. Ito ay ang
dahilan sa paninigas ng mga daluyan ng dugo.
Ang Coronary Artery Disease ay sakit na dulot ng baradong artery na makukuha
sa bisyong paninigarilyo.
Ang Tuberculosis, sa kabilang dako, ay isang sakit na sanhi ng isang uri ng
kagaw na mycobacterium tuberculosis. Ito rin ay naidudulot ng sobrang paninigarilyo.
Ang Chronic Obstructive Pulmonary Disorder o COPD ay isang uri ng
masamang kalagayan na nakapambabara sa daanan ng hangin sa ating katawan. Ang
paninigarilyo ay isa sa pinakamadalas na kontribyutor nito.
Ang nicorette ay isang alternatibo para sa paninigarilyo. Ang nicotine ay nasa
pormang chewing gum. Kahit pa ginagamit bilang isang alternatibo, mayroon din itong
mga epektong nakasasama sa kalusugan ng tao.
Ang nicotine transdermal systems o mas kilala bilang patches ay isa ring
alternatibo sa paghithit ng sigarilyo. Ang nicotine ay nakalagay sa isang parisukat na
patch na ipinapatong sa ibabaw ng balat ng braso. Ang patch ay pinapatagal na nakadikit

rito ng 16 oras habang ang nicotine ay unti-unting pumapasok sa balat hanggang sa

dumaloy kasama ng dugo.
Ang nicotine inhaler ay itinuturing na pampalit sa bisyong paninigarilyo. Ito ay
binubuo ng isang mouthpiece at isang sealed, tubular cartridge. Ang cartridge ay
pinpindot

upang

mailabas

ang

nicotine

na

laman

nito.

Ang nicotine nasal spray ay tulad ng inhaler, patches at nicorette. Ang tanging
ikinaiba niya sa lahat ay ang pagsinghot ng nicotine sa ilong.

F. Balangkas Konseptwal
Makikita sa dayagram ang mga posibleng dahilan ng maagang paninigarilyo ng
mga estudyanteng nars na nasa unang taon sa unibersidad. Nakapaloob din dito ang mga
epekto na makukuha sa paninigarilyo.

Salungang karanasan

Pagpanaw

Sosyal, emos

Karamdaman, kapansanan at sosyal na suliranin

Ang pagsimula ng paninigarilyo ay maaaring nahikayat ng maimpluwensyang

kapaligiran ng isang tao o kaya ay nakukumbinsi ang paniniwala nito na nakalulugod ang
gawi na ito marahil marami ang gumagawa nito. Kitang-kita sa ating paligid na ang
paninigarilyo ay isang kinagawian na pang-udyok sa mga taong musmos patungkol sa
paninigarilyo. Tila sa maraming tao ay ayos lang ang paninigarilyo sapagkat ito ay
tanggap ng madla at nakatutulong sa isang indibidwal pagdating sa sosyalan, subalit,
ang paninigarilyo ay mapanganib sa kalusugan ng tao at may negatibong epekto sa
sosyal, emosyonal at cognitive na aspeto ng tao. Maging kinaugalian ito ng isang
indibidwal, maaari itong magdulot ng sakit sa puso, baga at iba pang malubhang sakit na
kung walang sapat na kaalaman tungkol sa mga epekto nito, ipagsasawalang-bahala at
hindi gawan ng paraan sa lalong madaling panahon. Dahil diyan, maaari itong humantong
sa pagpanaw.

KABANATA II
MGA KAUGNAY NA PAG-AARAL AT LITERATURA

Pharmacology for the Primary Care Provider

Ayon sa aklat na Pharmacology for the primary care provider (2004), ang
paninigarilyo ay ang sanhi ng maraming sakit. Ito ay ang pagkakaroon ng cancer sa baga,
esophagus, at larynx, coronary artery disease, peripheral artery disease, stroke, at Chronic
Obstructive Pulmonary Disorder o COPD. Sinasabi din na 27.3 porsyento ang
naninigarilyo edad 25-44, 23.3 porsyento ay edad 45-64, at 10.5 porsyento ang
naninigarilyo edad 65 pataas. Ang mga bata ay may posibilidad din na magkaroon ng
sakit sa puso dahil sa mataas na kolesterol na nakukuha mula sa pagkalanghap ng usok ng
sigarilyo sa loob ng bahay. Sinasabi na mahigit 420,000 ang mga namamatay taun-taon
dahil sa pagkakasakit sa paninigarilyo.
Ang nicotine ay nakakataas ng heart rate at blood pressure gawa ng pagtaas ng
epinephrine. Ito din ay nakakababa ng oxygen dahil sa pagtaas ng carbon dioxide sa
katawan. Sinasabi din na maaring mabawasan ang pag-iisip ng naninigarilyo kumpara sa
matatandang hindi naninigarilyo at ang kanilang katawan ay mas dumidepende sa droga.

10

Ang biglaang hindi paninigarilyo ng tao ay nakakaranas ng pagiging iritable, pagiging

pagod, pagdagdag ng timbang gawa ng madaming pagkain, depresyon, pagkasakit ng ulo,
pagkahirap magpokus. Ang mga ito ay maaring mabawasan sa paggamit ng nicotinecontaining smoking deterrents na kung saan binabawasan nito ang nicotine plasma sa
katawan. Ang taong tumigil sa paninigarilyo o hindi nanigarilyo ay maiiwasan ang
pagkabaho ng hininga, paninilaw ng ngipin, panunuyot ng buhok at balat, at pagkasira ng
panlasa.
Critical Thinking in Respiratory Care
Ayon sa aklat na Critical thinking in respiratory care (2002), ang chronic
obstructive pulmonary disorder o COPD ay ang epekto ng kapaligiran sa ating buhay o
dahil sa namana ito. 80-90 porsyento ay dahil sa paninigarilyo at sa second hand smoke
na isang halimbawa ng pangkapaligiran. Ang mga may sakit na COPD ay nakakaranas ng
sintomas na cyanosis bilang epekto ng hypoxia, pagkahingal, at bronchoconstriction kung
kaya masasabi na ang COPD ay sakit na may pagharang sa daanan ng hangin. Sinasabi na
ang mga naninigarilyo ng dalawampung taon ay ang mga nakararanas ng mga nabanggit
na sintomas.

Cardiopulmunary Physical Therapy: A Guide to Practice

Ang librong ito ay tumatalakay sa ibat ibang paksa, ngunit ang pokus nito ay ang
mapalalim ang kaalaman ng mga physical therapists upang maging mas mabisa ang
kanilang gawain. Nakasaad rin dito ang karaniwang sanhi ng pagkasira ng puso at baga,
ang mga ibat ibang cardiopulmonary examinations at mga lunas sa ilang sakit na may

11

kinalaman sa nasabing parte ng katawan.

Nilalaman rin nito ang kumpletong

impormasyon sa pharmacology at pagbigay ng ligtas at epektibong paggamit ng gamot.

Tuberculosis: A Foundation for Nursing and Health Care Practice

Ayon sa World Health Organization, dalawang daang milyong (200M) katao ang
magkakaroon ng tuberculosis sa gitna ng taong 2000 at 2020 at tatlumput limang milyon
(35M) katao ang mamamatay sa sakit na ito. Ang librong ito ay naglalaman ng patnubay
sa mga nars at pagbibigay kaalaman sa epektibong pagdiagnose, pag-iwas, paglunas at
pag-alaga. Nakasaad rin dito ang mga bagong pagkanya at konsepto ukol sa sakit na
tuberculosis. Ang librong ito ay naghihikayat sa mga nars at iba pang propesyonal na
nasa linya ng medisina na gawin ang mga nasabing konsepto at epektibong pamamaraan
upang maging mas mabisa ang pagiwas at paglunas sa sakit na tuberculosis.

Pocket Handbook of Clinical Psychology

Isinasaad sa librong ito ang ibat ibang pangsikolohikal na epekto ng samut
saring mga droga. Isa sa mga bagay na itinatalakay dito ay ang paninigarilyo.
Inilalarawan ito ng libro bilang isa sa mga pinakalaganap at pinakanakamamatay na
bisyo. Ang itinuturing na isa sa mga pangunahing dahilan ng pagkakasangkot ng mga
kabataan sa bisyo ng paninigarilyo ay ang kanilang kapaligiran. Minsan, ang
paninigarilyo ay maaaring naidulot din ng iba pang mga bisyo tulad ng pag-inom ng alak,
pagdo-droga, atbp. Ang paninigarilyo ay maaaring mawala sa pamamagitan ng hypnosis,
acupuncture, aversive therapy, atbp. Nabanggit din sa librong ito ang isang pag-aaral na
isinagawa noong taon ng 2000 sa Estados Unidos. Sinasabi sa grap ng pag-aaral, 24.2%

12

ng populasyon ay mga kabataang edad 12-17 taong gulang. Ang pinakamataas naman na
porsyento ay ang mga taong edad 18-25, 44.7%.

Pharmacology for Nursing Care

Ang librong ito ay malaki ang tulong para sa mga propesyon na may kinalaman sa
siyensya. Nakasaad dito ang mga gamot na maaaring gamitin sa kung anumang sakit at
ang mga epekto nito sa tao. Narito rin ang mga kasangkapan ng mga gamot at mga
ginagawa nito sa katawan at pag-iisip ng tao.
Sinabi sa librong ito na mahigit kumulang 128,813 na katao ang namamatay dahil
sa lung cancer, 111,344 naman ang sa heart disease at 64,735 naman ang sa chronic
airway obstruction o chronic obstructive pulmonary disorder. 36,000 rito ay mga taong
hindi naninigarilyo. Ang mga taong naninigarilyo ay nakakaramdam ng mga pisikal na
manipestasyon ng paninigarilyo tulad ng pagbilis ng tibok ng puso, pagtaas ng presyon
ng dugo, pagtaas ng konsentrasyon ng gastric acid sa tiyan (pagsusuka), pagpapawis,
pagkabusog, pagka-alerto, pagkukumbulsyon, atbp. Ang paglanghap ng usok mula sa
mga sigarilyo ay nagiging dahilan upang makaramdam ng pagkahilo at nausea ang mga
hindi naninigarilyo.

Mosbys Pharmacology in Nursing

Ang mga impormasyon sa librong ito ay halos katulad ng naunang nabanggit. Ito
ay tumatalakay sa mga gamot at ang komposisyon nito. Nakasaad din dito ang mga
paraan kung paano nakaaapekto ang mga drogang ito sa isang indibidwal.

13

Sinasabi rito na ang paninigarilyo ay nakapagpaparami ng bilang ng white blood

cells sa ating dugo. Ganun na din ang sa hemoglobin at hematocrit. Ang bilis ng
paghilom ng mga sugat ay bumabagal dahil sa nicotine. Dito rin hinihikayat na maging
modelo ng mga kabataan ang mga nars. Bilang mga tagapaglingkod ng sambayanan
pagdating sa kalusugan, dapat maging modelo ang mga nars sa paghindi sa bisyo ng
paninigarilyo. Kung gusto nilang maging kontribyutor sa pagkakaroon ng pagbabago sa
public smoking behaviors, dapat simulan nila sa kanilang mga sarili at maging isang nonsmoker.

Mental Health and Mental Illness

Ang librong ito ay naglalaman ng mga impormasyon tungkol sa mga sakit na
maaaring makaapekto sa pag-iisip ng isang tao lalo na kung sila ay dumedepende sa mga
gamot o nalululong sa masamang bisyo.
Marami ang mga problemang kanilang binanggit na konektado sa paninigarilyo.
Ito ay tinatawag na nicotine-related disorder. Ang pangyayaring ito ay nararanasan ng
mga taong malakas ang pagkadepende sa paninigarilyo. Sinasabi dito na ang paggamit ng
tobako sa ating bansa ay patuloy pa ring lumalaganap. May mga taong, para sa kanila, ay
maganda ang epekto ng paninigarilyo sa kanilang katawan at meron din namang mga
taong hindi sumasang-ayon dito.

Antioxidant Status, Diet, Nutrition and Health

Ang librong ito ay ang kauna-unahang nakapagsama-sama at nakapagkonekta sa
haynayan, pangnutrisyon at pangkalusugang aspekto ng mga anti-oxidants.Itinatalakay sa

14

librong ito ang mga epekto, tungkulin, mga nakaaapektong bagay sa mga anti-oxidant at
iba pang bagay na kaugnay nito.
Nakasaad sa librong ito kung anu-ano ang mga nakabubuti at nakakasamang
epekto ng paninigarilyo sa katawan ng mga tao, lalo na sa mga buntis.

Compendium of Philippine Medicine, 4th Edition

Ang babasahing ito ay naglalaman ng mga sakit na maaaring makuha ng mga tao.
Kasama ng mga sakit na binabanggit sa librong ito ay ang mga kasaysayan, paraan ng
paggamot at paraan ng pag-iwas rito.
Isa sa mga sakit na nakasaad rito ay ang Chronic Obstructive Pulmonary
Disease o COPD. Ito ay ang pagkakaharap sa progresibong paghadlang sa daloy ng
hangin papunta sa baga na maaaring marahil sa sakit na Chronic Bronchitis o kaya ay
Emphysema na nakukuha sa kinagawiang paninigarilyo. Gayundin, ang COPD ay isa sa
mga pinakaimportante na karamdaman sa ika-20 siglo marahil ito ay ang pangunahing
dahilan ng kapansanan at kamatayan. Sa taong 1990, ang COPD ay naging ika-12 sa
listahan ng mga pangunahing sanhi ng sakit ng tao. At ayon sa WHO, for year 2020,
chronic obstructive pulmonary disease will be ranked number 4 sinasabi na di
malayong mangyari na tumaas ang ranggo ng sakit na ito base sa rami ng populasyon ng
mga taong may sapat na gulang at matulin na pagdami ng gumagamit ng sigarilyo.
May mga patnubay na inilahad ang babasahin upang pagbutihin ang paghahatid
ng malasakit sa kalusugan ng tao, itaguyod ang paghahatid ng pasyente na nasa pangabi,
at para sa pagsusuri at pangangasiwa ng COPD sa mga Filipino.

15

16

KABANATA III
DISENYO AT PARAAN NG PANANALIKSIK

A. Disenyo ng Pananaliksik
Ang pamanahong papel na ito ay isinasagawa ayon sa disenyo ng pamaraang
deskriptibong pananaliksik. Ang metodolohiyang ito ay isang paraan upang makahanap
ng mga impormasyon at makapagbigay ng maayos na interpretasyon ng mga resulta.
Dahil sa paninigarilyo ang napiling paksa ng mga mananaliksik, na tumatalakay sa
kasalukuyang pangyayari at kondisyon ng mga taong sangkot dito, ang pamaraang ito
ang pinaka-angkop na gamitin. Ito ay dahil makapagbibigay ito ng maayos na
paglalarawan sa mga nalikom na impormasyon.

B. Mga Respondente
Ang mga respondente para sa pag-aaral na ito ay ang mga babae at lalaking magaaral ng ika-unang taon ng Kolehiyo ng Narsing ng Unibersidad ng Santo Tomas ng
taong-akademiko 2009-2010.
Ang unang taon ay binubuo ng labindalawang pangkat. Mula sa labindalawang
pangkat, ang mga mananaliksik ay kumuha lamang ng anim na pangkat na pagbibigyan
ng sarbey. Doon sa anim na pangkat, ninais ng mga mananaliksik na kumuha ng 10
respondenteng babae, ganun din sa lalake, sa pamamagitan ng random sampling.
Mayroong mga pangkat na kulang sa 10 ang mga kaklaseng lalaki, kaya naman ang mga
babae ang bumuno sa mga kulang na sarbey. Lahat-lahat, mayroong 120 respondente ang
pag-aaral na ito. 68 ang babae at 52 ang bilang ng mga lalake.

17

C. Instrumentong Pampananaliksik
Ang sarbey-kwestyoneyr ang napiling gamitin ng mga mananaliksik sapagkat ito
ang pinaka-epektibo, pinakamadali, pinakanirerekomendang paraan ng pagkuha ng
impormasyon. Naghanda ng sarbey upang ipasagot sa mga respondente at makakuha ng
impormasyon para sa pag-aaral.
Gumamit din ng mga libro, magasin, tisis, at internet upang madagdagan ang mga
impormasyong nalikom.

D. Tritment ng mga Datos

Ang papel na ito ay hindi ginamitan ng komplikadong istatistikal na pamamaraan.
Nagkaroon lamang ng masusi at maingat na pagta-tally at pagkuha ng porsyento na
galing sa mga sagot ng mga respondente. Ang 100 porsyento sa bawat katanungan ay ang
kabuuang bilang ng mga sagot nito. Ang porsyento ng bawat sagot ay nakuha sa
pamamagitan ng pormyulang:

bilang ng kasagutan sa bawat pagpipilian

kabuuang bilang ng mga sagot sa bawat tanong

18

100

KABANATA IV
PRESENTASYON AT INTERPRETASYON NG MGA DATOS

Ang mga sumusunod na impormasyon ay natuklasan sa pamamagitan ng pagaaral na ito. Sa ibaba ng bawat grap ay ang interpretasyon sa mga datos na ito.

Grap 1
Distribusyon ng mga Respondente Ayon sa Kasarian

43%

Babae

Lalake

57%

Ayon sa grap na ito, ang mga respondente ay binubuo ng 68 o limamput pitong

porsyentong (57%) babae at 52 o apatnaput tatlong porsyento naman ang mga lalake.

19

Grap 2. A
Distribusyon ng mga Respondente Ayon sa Edad
Lalaki (naninigarilyo)

38%

16 taong gulang

17 taong gulang

18 taong gulang

63%

Walo ang kabuuang bilang ng mga lalaking naninigarilyo. Ipinapakita sa grap na

ito ang edad ng mga lalakeng respondente. Walang lalaking 16 taong gulang ang
naninigarilyo. Lima sa walong lalaki o animnaput dalawang porsyento (62%) ay nasa
edad na labimpito. Samantala, 3 o tatlumput walong porsyento (38%) naman ang labingwalong taong gulang na.

20

Grap 2.A1
Distribusyon ng mga Respondente Ayon sa Edad
Lalaki (hindi naninigarilyo)

22%

24%

16 taong gulang

17 taong gulang

18 taong gulang

53%

Nakasaad sag grap na pinakamataas ang porsyento ng mga lalaking may edad na
17. Ito ay nakakuha ng limamput tatlong porsyento (53%). Ang sumunod dito ay ang
mga lalaking 18 taong gulang na. Ito ay mayroong dalawamput limang porsyento (25%).
At ang huli ay ang mga lalaking may edad na 16 na nakakuha ng dalawamput dalawang
porsyento (22%).

21

Grap 2. B
Distribusyon ng mga Respondente Ayon sa Edad
Babae (naninigarilyo)

20%

30%

16 taong gulang

17 taong gulang

18 taong gulang

50%

Sa grap na ito nakasaad na ang may pinakamataas na porsyenyo na edad ng mga

babaeng sumagot ng sarbey ay 17. Ito ay may limampung porsyento (50%). Ang
pinakakaunting porsyento na nakakuha ng dalawampung porsyento (20%) ay ang mga
babaeng may edad 16. Pumapagitna ang bilang ng mga may edad na 18 na nakakuha ng
tatlumpung porsyento (30%).

22

Grap 2. B1
Distribusyon ng mga Respondente Ayon sa Edad
Babae (hindi naninigarilyo)

12%

16 taong gulang

22%

17 taong gulang

18 taong gulang

66%

Makikita sa grap na ito ang mga edad ng mga babaeng respondente na hindi
naninigarilyo. Pinakamataas na porsyento ang may edad na 16 taong gulang na nakakuha
ng animnaput anim na porsyento (66%). Sumunod na mataas ay ang mga babaeng
kabilang sa may mga edad ng 17 taong gulang. Ito ay dalawamput dalawang porsyento
(22%) sa kabuuan ng grap. Ang pinakakaunting age group ay ang mga napapabilang sa
18 taong gulang na mayroong labindalawang porsyento (12%).

23

Grap 3. A
Porsyento ng mga Mag-aaral na Naninigarilyo at Hindi Naninigarilyo
Lalake

14.71; 15%

Naninigarilyo
Hindi naninigarilyo
85.29; 85%

Ipinahihiwatig ng grap na ito na ang pinakamalaking porsyento ng populasyon ng

mga lalaking respondente ay hindi naninigarilyo. Ito ay may kabuuang 44 o 84.62%. Ang
mga naninigarilyo naman ay nakakuha ng bilang na 8 o 15.38%.

24

Grap 3. B
Porsyento ng mga Mag-aaral na Naninigarilyo at Hindi Naninigarilyo
Babae

15.38; 15%

Naninigarilyo
Hindi naninigarilyo
84.62; 85%

Ang grap na ito ay nagsasabi na mayroong 10 o 14.71% na babaeng respondente

ang naninigarilyo. Pinakamataas na porsyento, 58 o 85.29%, ang nakuha ng mga babaeng
hindi naninigarilyo.

Grap 4. A
Dahilan ng Pagkatuto ng Paninigarilyo
Lalake

17%

17% C

D
66%

25

iba pang sagot

Sa grap na ito mapapansin na animnaput anim na porsyento (66%) ng mga

kalalakihan ang nagsabing sila ay natutong manigarilyo dahil sa kanilang mga kaibigan.
Samantala, labimpitong porsyento (17%) naman ang nagsasabing sila ay natuto dahil sa
kanilang mga magulang. Kapantay nito ang iba pang kadahilanan tulad ng pagtuturo sa
kanila ng kanilang mga kamag anak, kapitbahay at mga kasambahay. Walang sumagot sa
ating mga respondente na sila ay natuto sa pamamagitan ng media o sariling pagkatuto
lamang.

Grap 4. B
Dahilan ng Pagkatuto ng Paninigarilyo
Babae

18%

50%

9%

5%

18%

Iba pang kadahilanan

Kung susuriin ang grap na ito, limampung porsyento (50%) sa mga kababaihan
ang nagsasabing natuto silang manigarilyo dahil sa kanilang mga kaibigan. Labingwalong porsyento (18%) naman sa kanila ang nagsasabing natuto sila nito dahil nakita
nila ito sa kanilang magulang. Labing-walong porsyento (18%) rin ang nagsasabing hindi
nila kinailangan ang iba upang matutong manigarilyo. Siyam na porsyento (9%) na
babaeng respondente naman ang nagsasabing natuto silang manigarilyo sa pamamagitan

26

ng media at limang porsyento (5%) naman ang nagsasabing natuto sila sa ibang
kadahilanan tulad ng pagimpluwensya sakanila ng mga tao sa paligid nila.

Grap 5. A
Mga Dahilan sa Paninigarilyo
Lalake

Iba pang kadahilanan; 15%

A; 15%
B; 8%

D; 31%
C; 31%

Mapapansing tatlumput isang porsyento (31%) sa kabuuan ng mga

respondenteng lalaki ang nagsasabing sinubukan nila ang paninigarilyo dahil sila ay
curious lamang. Tatlumput isang porsyento (31%) rin ang nagsasabing problema ang
sanhi ng kanilang paninigarilyo. Labinlimang porsyento (15%) naman ang nagsasabing
27

stress sa pag-aaral ang dahilan ng kanilang paninigarilyo at labinlima (15%) rin ang
nagsasabing may iba silang kadahilanan tulad ng kahirapan at kawalan ng suporta galing
sa magulang. Walong porsyento (8%) ang nagsasabing nagpadala sila sa impluwensya ng
kanilang kaibigang marunong manigarilyo.

Grap 5. B
Mga Dahilan sa Paninigarilyo
Babae

Iba pang kadahilanan; 7%

D; 7%
A; 27%

C; 32%
B; 27%

Ang grap na ito ay nagpapakita na tatlumput dalawang porsyento (32%) ng mga

babaeng respondente na nagsasabing curious lamang sila kaya sila sumubok manigarilyo.
Dalawamput pitong porsyento (27%) sa mga kababaihan ang nagsabing naninigarilyo
sila dahil sa stress sa pag-aaral gayundin ang dawamput pitong porsyentong (27%)
respondente ang nagsasabing sila ay nahikayat ng kanilang mga kaibigang naninigarilyo.
Samantala, nakakuha ng pitong porsyento (7%) ang mga sagot na tungkol sa kanilang

28

problema at ang iba pang dahilan tulad ng pagwawalang bahala ng kanilang mga
magulang sa kalusugan nila.

Grap 6. A
Bilang ng Buwan o Taon ng Magsimulang Paninigarilyo
Lalake

1 buwan- 6 buwan

20%

7 buwan- 130%
taon

2 taon- 3 taon

10%

4 taon pataas
40%

Ang pinakamalaking porsyento ng mga lalaking respondente na may apatnaput

syam na porsyento (49%) ay nagsasabing sila ay pito (7) hanggang isang (1) taon nang
naninigarilyo. Tatlumput pitong porsyento (37%) naman ang nagsasabing isa (1)
hanggang (6) na buwan pa lamang silang naninigarilyo. Labindalawang porsyento (12%)
ang dalawa (2) hanggang tatlong (3) taon na silang naninigarilyo at ang dalawang
porsyente (2%) naman ay ang apat (4) na taon nang naninigarilyo.
29

Grap 6. B
Bilang ng Buwan o Taon ng Magsimulang Paninigarilyo
Babae

18%

1 buwan- 6 buwan

18%

7 buwan- 1 taon

2 taon- 3 taon

18%

4 taon pataas
46%

Walo o apatnaput anim na porsyento (46%) sa mga babaeng respondente ang

nagsasabing dalawa (2) hanggang tatlong (3) taon na silang naninigarilyo. Ang labingwalong porsyento (18%) naman ang nagsasabing sila ay naninigarilyo pitong buwan (7)
hanggang isang (1) taon, isa hanggang anim na taon at apat na taon pataas.

30

Grap 7.A
Kadalasan ng Paninigarilyo
Lalake

2; 18%

2; 18%
1; 9%

6; 55%

31

IBA PANG SAGOT

Mula sa grap na ito, makikita sa bahaging D na limamput limang porsyento

(55%) ang nagsasabing depende sa kanilang nararamdaman ang sanhi ng paninigarilyo.
Samantala, labing-walong (18%) porsyento naman ng mga mag-aaral ay naninigarilyo ng
isa hanggang tatlong beses sa isang araw. Sa kabilang dako, labing-walong porsyento
(18%) ang sumagot na minsan isinasabay sa pag-inom ng alak. Ang bahaging C ay
nagsasaad na walang naninigarilyo ng lima hanggang pitong beses sa isang araw.

Grap 7.B
Kadalasan ng Paninigarilyo
Babae

32

1; 6%

6; 35%

8; 47%

2; 12%

D
IBA PANG SAGOT

Apatnaput pitong porsyento (47%) sa bahaging D ang nagsabing depende sa

kanilang nararamdaman ang kanilang paninigarilyo. Sa bahaging A, tatlumput limang
porsyento (35%) ang sinasabing sila ay naninigarilyo ng isa hanggang tatlong beses sa
isang araw. May labing dalawang porsyentong (12%) mag-aaral ang nagsasabing sila ay
naninigarilyo ng tatlo hanggang limang beses sa isang araw na nasa bahaging B.
Samantala, may anim na porsyento (6%) na sumagot na ang kanilang emosyon ay
nakakaapekto sa kanilang paninigarilyo at gayundin ang mga okasyon na kanilang
pinupuntahan. Ang bahaging C ay nagsasaad na walang naninigarilyo ng lima hanggang
pitong beses sa isang araw.

33

Grap 8.A
Mga Pisikal na Nararamdaman ng mga Lalakeng Naninigarilyo

2; 7% 1; 3%
3; 10%

3; 10%
6; 21%

4; 14%
A

5; 17%

H 2; 7%
IBA PANG SAGOT

3; 10%

Dalawamput isang porsyento (21%) ang nagsabing pansamantalang nawawala

ang kanilang pagod kung naninigarilyo. Ang pagkakahilo nila matapos manigarilyo ay
may labing pitong porsyento (17%). Ang labing apat na porsyento (14%) ay nagsasabing
napansin nila ang paninilaw ng kanilang ngipin. Samantala, ang bahaging A, D at G ay
may sampung porsyento (10%). Ang bahaging A ay sinasaad na ang paulit-ulit sa bisyo
ay naging sanhi ng kanilang pagkapayat. Ang bahaging D ay napuna ang pagkahirap
huminga dahil sa paninikip ng dibdib at ang bahaging G ay inuubo at nangangati ang
lalamunan matapos manigarilyo. Ang bahaging C at H ay parehong may pitong porsyento
(7%). Ang bahaging C ay sinasabing napuna nila ang pagkadagdag sa kanilang timbang,
sa kabilang dako, ang bahaging H ay walang napansin na pisikal na pagbabago sa sarili.

34

Grap 8.B
Mga Pisikal na Nararamdaman ng mga Babaeng Naninigarilyo

3; 9% 2; 6% 2; 6%
9; 26%
2; 6%
6; 17%
1; 3%

B
C
D
E
F

10; 29%

G
H
IBA PANG SAGOT

Ang sumagot ng paninikip ng dibdib at kahirapan sa paghinga ay may

dalawamput walong porsyento (28%). Ang dalawamput anim na porsyento (26%) ay
nagsasaad na nawawala ang pagod pansamantala. Sa bahaging E ay mayroong
labimpitong porsyentong (17%) sumagot na nahihilo sila matapos manigarilyo. Walong
porsyento (8%) ang nagsasabing sila ay inuubo at nakararanas ng pangangati ng

35

lalamunan. Samantala ang bahaging A, F, at H ay pawang may tiga-anim na porsyento

(6%). Ang bahaging A ay nakaranas ng pagpayat gawa ng paulit-ulit sa bisyo. Ang
bahaging F ay napuna ang paninilaw ng ngipin at sa bahaging H ay sinasaad na walang
naramdamang pisikal na pagbabago matapos manigarilyo.

Grap 9.A
Mga Sikolohikal na Epekto ng Paninigarilyo sa mga Lalake

A
2; 13% 2; 13%
2; 13%
3; 20%

2; 13%

3; 20%

1; 7%

C
E
F
IBA PANG SAGOT

Ang sikolohikal na aspeto sa mga kalalakihan ang ipinapakita ng grap na ito.

Dalawampung porsyento (20%) ang nagsasabing sila ay hindi makausap ng maayos
pagkatapos manigarilyo at may dalawampung porsyentong (20%) nagsabing natatapos
nila ang mga gawain nila sa oras. Labing apat na porsyento (14%) ang sumagot na sila ay
naging mas alerto sa kanilang kapaligiran. May mga sumagot na sila ay naging iritable,
ang iba ay sinasabing walang pagbabago sa pag-iisip nila, at sinabi may iba pang sagot at
36

ang mga kasagutang ito ay tumutimbang na labing tatlong porsyento (13%). Pitong
porsyento (7%) ang nagsabi na sila ay nahihirapang magpokus sa gawain.

Grap 9.B
Mga Sikolohikal na Epekto ng Paninigarilyo sa mga Babae

IBA PANG SAGOT; 5%

A; 19%
B; 5%

F; 48%

C; 5%
D; 19%

A
B
C
D
E
F
IBA PANG SAGOT

Tumitimbang na apatnaput pitong porsyento (47%) ang sumagot na hindi

nakakaapekto sa pag-iisip nila ang paninigairlyo. Labingsiyam na porsyento (19%) sa
bahaging A ang nagsasabing sila ay nagiging alerto dahil sa paninigarilyo. Sa bahaging
D, labingsiyam na porsyento (19%) ang sumagot na sila ay nakatatapos ng gawain dahil
sa paninigarilyo. Ang bahaging B, C, at ang nagsabi ng iba pang sagot ay bumubuo ng
limang porsyento (5%). Sa bahaging B, sinasaad na sila ay hindi nakakausap ng maayos.
Nahihirapang mag pokus ang mga mag-aaral na sumagot sa bahaging C at ang may iba
37

pang sagot ay sinabing nabibilang nila ang nagagamit na sigarilyo at nakokontrol ito
kung kayat hindi naaapektuhan ang sikolohikal na gawain.

Grap 10.A
Mga Paraang Ginagawa Upang Matigil ang Paninigarilyo
Lalake

Will Pow er

Bum ibili ng kendi

11%
Iniisip ang m agulang

33%
Iniisip ang sasabihin ng tao

17%

Pagtuon sa m as m akabuluhang bagay

17%

6%

Walang balak hum into

17%

Iba Ang Pinili

Tatlumput dalawang porsyento (32%) sa mga tumugon na lalaki ang nagsasabi na

upang tumigil manigarilyo ay dapat may will power ka na gawin ito, kung nais talaga
tumigil, magagawa mo. Samantala, labimpitong porsyento (17%) ang nagsaad na
bumibili sila ng kendi bilang alternatibo sa paninigarilyo. Gayundin, labimpitong
38

porsyento (17%) sa tumugon ang nagsasabi na iniisip nila kung ano ang sasabihin ng mga
tao sa kanilang paligid habang sila ay naninigarilyo at labimpitong porsyento (17%) din
naman sa mga nagsarbey ang nagsasabi na ginagamit na lamang nila ang kanilang oras sa
mas makabuluhang bagay kaysa gamitin ito sa paninigarilyo. Meron pa rin labing isang
porsyento (11%) na pumili ng ibang sagot at wala namang nagsabi na wala silang balak
huminto manigarilyo.

Grap 10.B
Mga Paraang Ginagawa Upang Matigil ang Paninigarilyo
Babae

Will Pow er

Bumibili ng kendi

4%
18%
Iniisip ang magulang

Iniisip ang sasabihin ng tao

43%
7%
Pagtuon sa mas makabuluhang bagay

14%

Walang balak huminto

14%
Iba ang pinili

Sa mga kababaihan, apatnaput tatlong porsyento (43%) ang naniniwala na kung

may will power kang tumigil, magagawa mo ito. Labing-apat na porsyento (14%) sa
mga tumugon ang bumibili ng kendi bilang alternatibo sa paninigarilyo. Gayundin,
labing-apat na porsyento (14%) ang nagsasabi na iniisip nila ang kanilang magulang, lalo
39

na ang pera na binibigay nila na nagagastos sa paninigarilyo. Pitong porsyento (7%)

lamang sa mga babaeng tumugon ang nagsasabi na iniisip nila ang sasabihin ng tao lalo
nat sila ay kababaihan. Ang mga nagtutuon ng panahon sa mas makabuluhang bagay ay
labing-walong porsyento (18%) din sa mga kababaihan. May apat na porsyentonh (4%)
walang balak huminto at wala naman sa mga ito ang naglaan ng ibang kasagutan.

Grap 11
Mga Pampisikal na Nadarama ng mga Hindi Naninigarilyo

Hindi nakakahinga ng maayos

10%

7%

Nangangati ang lalamunan at inuubo

20%

Iba ang pinili

Sumasakit ang ulo

49%
Normal lang ang pakiramdam

14%

Apatnaput siyam na porsyento (49%) ng mga respondente ang nagsasabi na sa

paglanghap ng buga ng naninigarilyong tao, hindi sila nakakahinga ng maayos. Labingapat na porsyento (14%) naman sa mga ito ay nagsasabi na nakakaramdam sila ng sakit
ng ulo. Ang mga nagsasabi naman na nangangati ang kanilang lalamunan at inuubo ay
may mas malaking porsyento na kung saan ay dalawampung porsyento (20%) ng mga
40

tumugon. Ang sampung porsyento (10%) naman ay kumakatawan sa mga tumugon na

nagsasabing normal lang ang kanilang pakiramdam, habang may pitong porsyento (7%)
na iba ang kanilang pinili na sagot.

Grap 12
Mga Sikolohikal na Epekto ng Paninigarilyo sa mga Hindi Naninigarilyo

Naiirita

12%
Hindi makapokus9%
sa gawain

35%

Hindi masyado apektado ngunit naiirita sa amoy nito

44%
Hindi naaapektuhan

Tatlumput limang porsyento (35%) sa mga tumugon ay nagpapahayag na

nakakaramdam sila ng inis sa mga naninigarilyo. Kalamangan nito o apatnaput apat na
porsyento (44%) ay sakop ng mga hindi na nakakapagpokus sa gawain pagkatapos
makalanghap ng usok. May siyam na porsyento (9%) naman na hindi masyado

41

nakakaramdam ng inis sa mga tao mismo na naninigarilyo, subalit, naiinis sila sa amoy
nito. Samantala, labindalawang porsyento (12%) naman ang nagsasabi na hindi sila
naaapektuhan.

Grap 13.A
Mga Malalapit sa mga Taga-Langhap na Naninigarilyo
Lalake

11%

Kaibigan/ Dorm mate

Kaklase

14%

Iba ang pinili

Mga Magulang

42%

33%

Nang higit sa lahat ang may kaibigan o dorm mate na naninigarilyo na nasa
apatnaput dalawang porsyento (42%). Sumusunod dito ay ang tatlumput tatlong
porsyento (33%) na nagsasabi na may kaklase silang naninigarilyo. Labing-apat na
42

porsyento (14%) ang may mga magulang na naninigarilyo at labing-isang porsyento

(11%) naman ang nagsaad ng ibang sagot.

Grap 13.B
Mga Malalapit sa mga Taga-Langhap na Naninigarilyo
Babae

13% Kaklase
32%
18%

Kaibigan/ Dorm mate

Iba ang pinili

Mga magulang

37%

Sa mga kababaihan naman, mas marami sa tumugon o tatlumput pitong

porsyento (37%) ang nagsasabi na may kaklase sila na naninigarilyo, kaysa sa kaibigan o
dorm mate na may tatlumput dalawang porsyento (32%) lamang. Labing-walong

43

porsyento (18%) sa mga tagapagtugon ang hantad sa paninigarilyo dahil may magulang
sila na naninigarilyo. Labintatlong porsyento (13%) naman ang nagsaad ng ibang sagot.

KABANATA V
LAGOM, KONGKLUSYON AT REKOMENDASYON

A. Lagom
Ang pag-aaral na ito ay isinagawa upang malaman ang mga pisikal at sikolohikal
na epekto ng paninigarilyo sa pisikal at sikolohikal na kalusugan ng mga mag-aaral ng
kursong Narsing sa Unibersidad ng Santo Tomas.
Gumamit ng disenyong deskriptib-analitik ang mga mananaliksik at nagsagawa
ng sarbey sa mga estudyante sa unang taon. Sa kabuuan, mayroong 120 respondente. Ito
ay binubuo ng 68 na babae at 52 na lalake, kasama na rito ang mga naninigarilyo at hindi
naninigarilyo.

44

B. Kongklusyon
Narito ang mga masasabing kongklusyon na nakuha ng mga mananaliksik galing sa
mga impormasyong nakuha.
a. Karamihan sa mga respondenteng naninigarilyo ay babae.
b. Natututo ang mga kabataang manigarilyo dahil sa kanilang mga kaibigan.
c. Maraming dahilan ang mga kabataan kung bakit sila naninigarilyo,
nangungunang rason ay ang pagiging curious.
d. Ang mga magulang ay isa sa mga rason kung bakit natututong
manigarilyo ang mga bata, kaya naman mayroon nang mga naninigarilyo
ng labing-isang taon pa lamang.
e. Halos magkapareho lang ang pisikal na epekto ng paninigarilyo sa
naninigarilyo at hindi naninigarilyo. Umeepekto ito sa parte ng katawan na
dinadaluyan ng hangin tulad ng bibig, ilong, at baga.
f. Ang sikolohikal na epekto ng paninigarilyo sa mga taga-langhap ay
dumedepende sa pananaw ng taong lumalanghap.
g. Ang edad na labimpito (17) ay ang pinakakaraniwang edad sa mga
kabataan kung saan sila ay aktibo o magsisimula pa lamang sa bisyong
paninigarilyo.

C. Rekomendasyon
Nais irekomenda ng mga mananaliksik ang mga sumusunod:
a. Para sa mga kabataan, nabanggit sa pag-aaral na ito ang mga epekto ng
paninigarilyo. Marahil sa inyo, maganda ang dulot nito sapagkat
nakawawala ng stress. Ngunit, kailangan niyo rin isipin ang mga
masasamang dulot nito sa inyong pag-iisip at sa katawan. Mababasa sa

45

pag-aaral na ito ang ilan sa mga pwede ninyong pagdaanang karamdaman

tulad ng pangangati ng lalamunan, pagdilaw ng ngipin, pagkairitable, atbp.
Kung ikaw ay naninigarilyo na, ito na ang tamang panahon upang itigil
ito. Hindi mo lamang napapahamak ang sarili mo, kundi pati na rin ang
iba mong kapwa.
b. Para sa mga magulang, nais po ng mga mananaliksik na pagsabihan ang
mga anak ninyo tungkol sa isyung ito. Matutulungan ninyong mapalawak
ang kanilang kaalaman hinggil sa paninigarilyo. Kayo ang mga modelo ng
inyong mga anak.
c. Sa mga guro ng Kolehiyo ng Narsing, gaya ng mga magulang maaari
ninyong mabuksan ang isipan ng mga kabataan sa mga epekto nito.
Naway maging kaagapay kayo ng mga magulang upang lumaki ng tama
ang kanilang anak.
d. Sa mga Nursing Students, kayo na ang tumatayong modelo ng kalinisan at
kalusugan. Nararapat lang naman siguro na gamitin sa tamang paraan ang
iyong mga natutuhan sa pag-aaral sa UST. Simulan niyo na ang
pagpapalaganap ng pagbibigay ng atensyon sa isyu ng paninigarilyo
sapagkat ito ay laganap na. Kayo mismo sana ang umiwas sa bisyong ito.
e. Para sa mga administrador ng buong Narsing, naway makapag-isip ng
bagong paraan o proyekto na posibleng gawin upang mapalaganap pa ang
pagiging alerto sa isyung ito.

46

LISTAHAN NG MGA SANGGUNIAN

Edmunds, M. W., & Mayhew, M. S. (2009). Pharmacology for the primary care
provider. St. Louis, MO: Mosby.
Irwin, S., & Tecklin, J.S. (2004). Cardiopulmonary Physical Therapy: A guide to
practice. St. Louis, MO: Mosby.
Mishoe, S. C., & Welch, Jr., M. A. (2001). Critical thinking in respiratory care.
Canada: McGraw-Hill Medical Publishing.
Grange, J. M., Prat, R. J. & Williams, V. G. (2005). Tuberculosis: a foundation for
nursing and health care practice, 1. London, UK: A Hodder Arnold Publication.
Lehne, R. A. (2003). Pharmacology for nursing care, 5. Philadelphia,
PA:Saunders.
McKenry, L. M., & Salerno, E. (2000). Mosbys pharmacology in nursing, 21. St.
Louis, MO: Mosby.
Barry, P. D. (2002). Mental health and mental illness, 2. Hagerstown, Maryland,
USA: Lippincott Williams & Wilkins.
Papas, A. M., ed. (1998). Antioxidant status, diet, nutrition and health. Boca
Raton, FL: CRC Press.
Aldrich, M. (2006). Stop smoking. London: Hodder Education
Lapointe, M. M. (2008). Adolescent Smoking and Health Research.
New York: Nova Science Publishers
Aldridge, S. & Carter, R. (Eds.). (2005). Use your brain to beat addiction (pp.5057). London: Octopus Publishing Group

47

Ko, A.H., Dollinger, M. & Rosenbaum, E.H. (2008). Everyone's guide to cancer
therapy: how cancer is diagnosed, treated and managed day to day (5th Ed.).
Missouri: Andrews McMeel Publishing
Nezu, A.M., Nezu, C.M., Geller, P.A. & Weiner, I.B. (Eds.). (2003). Handbook of
psychology: health psychology. Canada: Wiley
Manuck, S., Jennings, R., Baum, A. & Rabin, B. (2000). Behavior, Health and
Aging. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates
Schwartz, J. (1987). Review and evaluation of smoking cessation methods: the
United States and Canada, 1978-1985. National Cancer Institute
Walker, J., Payne, S., Smith, P. & Jarrett, N. (2007). Psychology for nurses and
the caring professions (3rd Ed.). United Kingdom: McGraw Hill Open University Press
Slovic, P. (Ed.). (2001). Smoking: Risk, Perception & Policy. California: Sage
Publications, Inc.
Hyde, M.O. & Setaro, J.F. (2005). Smoking 101: an overview for teens:
Minnesota: 21st Century Books
Wagner, E.F. (2000). Nicotine addiction among adolescents. New York: The
Haworth Press, Inc.
Compendium of Philippine Medicine, 4th Ed. Philippines: Medicomm Pacific
Gorman, C. (2006, July). Lung cancer and the sexes. Time Magazine
Gupta, S. & Gajilan, C. (2004, May). Health: Up in smoke. Time Magazine
Medical update: Lose weight, stop smoking. (2004, July). Reader's Digest, 17
Health smart: Improving survival rates for COPD patients. (2009, January).
Reader's Digest, 36
RD you: Puff away your looks. (2009, March). Reader's Digest, 141
National Cancer Institute. (2009). Quit smoking today. Nakuha noong December
26, 2009 mula sa http://www.cancer.gov/features/quitsmoking2009
How smoking affects your body. (n.d.). Nakuha noong December 26, 2009 mula
sa http://www.quitsmoking.com/kopykit/reports/body.htm

48

Teen drug abuse: Teens and smoking tobacco. (n.d.). Nakuha noong December 26,
2009 mula sa http://www.teendrugabuse.us/teensmoking.html
Harmful effects of smoking. (n.d.). Nakuha noong December 26, 2009 mula sa
http://www.quit-smoking-stop.com/harmful-smoking-effects.html
Healthy living: Quitting smoking one step at a time. (n.d.). Nakuha noong
December 26, 2009 noong http://quitsmoking.pharmacydiscountrx.com/
Smoking cessation: Nicotine addiction. (n.d.). Nakuha noong December 26, 2009
mula sa http://www.smoking-cessation.org/smoking_cessation_nicotine_addiction.asp
Want to prevent a stroke?. (2007, July). Lets Live, 12-13
APENDIKS A
Pebrero 28, 2010
GLENDA A. VARGAS, RN, MAN
Dekana, Kolehiyo ng Narsing
Unibersidad ng Santo Tomas
Madam,
Isang magandang araw!
Kami po ay mga mag-aaral na nanggaling sa inyong pinamumunuang kolehiyo na
kumukuha ng asignaturang Filipino 2, sa ilalim ng pamamahala ni Propesor Abegail
Jimenez. Ang pananaliksik pong ito ay isa sa mga mahahalagang pangangailangan para
sa nasabing asignatura.
Ang aming pangkat ay kasalukuyang nagsusulat ng isang pamanahong-papel
tungkol sa Pisikal at Sikolohikal na Epekto ng Paninigarilyo sa mga Mag-aaral ng
Kolehiyo ng Narsing sa Unibersidad ng Santo Tomas.
Dahil po rito, nais po naming humingi ng inyong pahintulot upang kami ay
makapamahagi ng sarbey-kwenstyoneyr sa mga lalaking mag-aaral ng unang taon ng
kursong Narsing.
Amin pong ikagagalak ang inyong positibong pagtugon sa aming kahilingan.

49

Lubos na gumagalang,

BEA PATRICIA BUENO

Representante ng Pangkat
Binigyang-pansin:

AISSA ABEGAIL JIMENEZ

Propesor
APENDIKS B
Sarbey ng paninigarilyo
Isang magandang araw! Kami sina Patricia Bernardo, Bea Bueno, Allen Burce, Jenela Camba,
Melissa Caparros at Mar Tulfo. Kami po ay mga mag-aaral ng Narsing sa Unibersidad ng Santo Tomas.
Kami po ay lumalapit sa inyo upang humingi ng inyong tulong at kaunting oras upang sumagot ng aming
inihandang sarbey.
Ang sarbey na ito ay nagnanais na malaman ang inyong opinyon tungkol sa paninigarilyo ng mga
kabataan. Marapat lang pong sagutin ang mga katanungan ng may lubos na katapatan. Maaring higit sa
dalawa inyong mamarkahang sagot.
Amin pong sinisigurado na lahat ng mga impormasyong malilikom ay kumpidensyal. Maraming
salamat sa inyong panahon.
1. Edad
16
17
18
2.

Kasarian: __

3.

Ikaw ba ay naninigarilyo?
Oo
Hindi
Kung oo ang iyong sagot, sagutan ang mga sumusunod pang numero 4-10. Kung hindi naman,
laktawan ang iba at magsimula sa numero 11-12.

4.

Kung ikaw ay naninigarilyo, paano ka natuto?

Natuto ako sa aking mga kaibigan
Nakita ko sa aking mga magulang
Nakuha sa pamamagitan ng media
Natuto ako ng hindi dumedepende sa iba
Ibang kadahilanan:
________________________________________________________

50

_______________________________________________________________
5.

Ano ang nagtutulak sa iyo upang manigarilyo?

Stress sa pag-aaral
Nagpadala ako sa aking mga kaibigang marunong manigarilyo
Gustong kong malaman kung ano ang pakiramdam o curious lang
Meron akong problema
Ibang kadahilanan:
________________________________________________________
_______________________________________________________________

6.

Ilang taon ka nang naninigarilyo? ________________

7.

Gaano ka kadalas manigarilyo?

1-3 beses sa isang araw
3-5 beses sa isang araw
5-7 beses sa isang araw
depende sa nararamdaman
Iba pang sagot: _________________

8.

Anu-ano ang naging pagbabago sa iyong katawan matapos manigarilyo?

Sa paulit-ulit na paggawa ng bisyo, ako ay pumayat
Nawala ang stress ko kahit pansamantala lang
Tumaba ako pagkatapos ng paulit-ulit na paninigarilyo
Naninikip ang aking dibdib at nahihirapan huminga
Ako ay nahihilo
Naninilaw ang aking mga ngipin
Ako ay inuubo at nangangati ang aking lalamunan
Wala akong nararamdamang pagbabagong pampisikal pagkatapos manigarilyo
Ibang pang sagot:
________________________________________________________
_______________________________________________________________

9.

Mayroon bang pagbabago sa paraan ng iyong pag-iisip?

Mas nagiging alerto ang aking isipan
Hindi ako nakakausap ng maayos at para akong lutang
Ako ay nahihirapang magpokus sa aking ginagawa
Natatapos ko ang mga dapat kong gawin pagkatapos manigarilyo
Nagiging iritable ako pagkatapos manigarilyo
Wala namang pagbabagong nagaganap sa paraan ng aking pag-iisip
Iba pang sagot:
________________________________________________________
_______________________________________________________________

10.
Ikaw ba ay gumagawa ng paraan upang matigil ang iyong paninigarilyo? Kung oo, anu-ano ang
mga ito?
Will power; kung gusto mo talaga, magagawa mo

51

Bumibili ako ng bubble gum o candy sa tuwing gusto kong manigarilyo

Iniisip ko ang magulang ko na naghihirap para perang binibigay sakin
Iniisip ko ang mga sasabihin ng mga taong nakapaligid sa akin
Itinutuon ko ang aking sarili sa ibang mas makabuluhang bagay
Wala pa akong balak huminto sa paninigarilyo
Iba pang sagot:
________________________________________________________
_______________________________________________________________
11.
Kung ikaw ay hindi naninigarilyo, anu-ano ang mga nararamdaman mo kapag may
naninigarilyong malapit sayo?
Pampisikal
Hindi ako nakakahinga ng maayos dahil nalanghap ko ang usok na ibinuga ng nasa tabi
ko
Sumasakit ang ulo ko kapag naamoy ko ito
Nangangati ang lalamunan ko at inuubo ako
Normal lang ang aking nararamdaman
Iba pang sagot:
________________________________________________________
_______________________________________________________________

Pag-iisip
Naiirita ako sa naninigarilyo
Pagkatapos malanghap ang usok, hindi na ako makapagpokus sa aking mga gawain
Hindi ako masyadong apektado ngunit naiirita ako sa amoy nito
Ayos lang sa akin kahit nalalanghap ko ang binubuga nilang usok
Hindi naaapektuhan ng aking paglanghap ng usok ang aking mga gawain
Iba pang sagot:
________________________________________________________
_______________________________________________________________
12.

Sino sa mga malalapit sa iyo ang naninigarilyo?

Kabarkada/ Dorm mate / Kaibigan
Kaklase
Mga magulang
Iba pang sagot:
________________________________________________________
_______________________________________________________________
Kung meron pa kayong gustong ilagay upang mapalawak ang aming kaalaman tungkol sa paninigarilyo,
marapat na lamang pong ilagay ang inyong saloobin sa loob ng kahon na ito:

52