Pytje nga lenda Parlamentare:

1. Cilat jan elementet e shtetit ligjor ?

1. Shteti ligjor paraqet nje koncept juridiko-politik ku sigurohet sundimi i ligjit
. Elementet e shtetit ligjor jan : Parimi i Kushtetushmeris dhe i ligjshmemris ,
Barazia para ligjit , Ndarja dhe kufizimi i pushtetev, gjygjsia e pavarur etj.

2. Qka eshte ligjshmeria ?

2. Ligjshmeria eshte procesi i harmonizimit te qdo akti nenligjor me ligjin ne
fuqi , pra qdo akt nenligjor duhet te jet ne perputhje te plot me ligjin .

3. Qka eshte sistemi Autokratik?

3. Sistemet autokratike jan te bazuara ne parimin e unitetit shtetror. Uniteti i
pushtetit shtetror ne keto sisteme bazohet ne favor te pushtetit ekzekutiv ,
pra ngrihet mi organet perfaqsuese dhe legjislative , duke i mbajtur nen
kontroll keto organe dhe duke marr vendime te rendeshishme politike .

4. Qka eshte sistemi i Konventes ?

4. Sistemi i Konventes eshte form e organizimit te pushtetit shtetror ne baz
te parimit te unitetit te pushtetit , ne te cilen organi legjislativ pjeserisht dhe
ne menyr te terthort e ushtron funksionin ekzekutiv .

5. Qka eshte sistemi i Kuvendit ?

5. Sistemi i Kuvendit eshte form e unitetit te pushtetit shtetror , qe

nenkupton koncentrimin e pushtetit shtetror ne Kuvend, si organ perfaqsues
dhe legjislativ . Kuvendi ne shtetet qe e aplikojn kete sistem paraqet bartsin
e sovranitetit popullor . qe perpos funksionit legjislativ mban nen kontroll te
tij edhe organet ekzekutive , gjygjsore dhe organet e tij.

6. Qka eshte monarkia Parlamentare?

6. Monarkit Parlamentare nenkuptojn rregullimin shtetror te bazaur ne
parimin e zgjedhjes se shefit te shtetit ne baz te trashegemis se postit
mbreteror dhe ne rolin dominues te parlamentit .Ne keto shtete monarku nuk
paraqet faktor te rendeshishem politik dhe nuk udheheq me shtetin . Ndersa
Parlamenti ushtron pushtetin shtetror se bashku me qeverin.

7. Qka eshte Republika Parlamentare ?

7. Me republik Parlamentare nenkuptojm formen e rregullimit shtetror bazuar
ne ndarjen e pushteteve ne legjislativ ekzekutiv dhe gjygjsor . Bartes i
pushtetit legjislativ eshte parlamenti , i pushtetit ekzekutiv eshte Presidenti i
republikes dhe qeveria dhe bartes i pushtetit gjygjsor jan gjykatat e
pavaruara .

8. Qka eshte sistemi parlamentar njepartiak?

8. Sistemet parlamentare njepartiake bazohen ne sistemin e monizmit politik
ku ndalohet veprimtaria politike e partive tjera , ato kete e shprehin permes

kushtetutes dhe akteve tjera juridike . Pra jan shtete totalitare edhe pse
proklamojn organet perfaqsuse si Parlamentin etj

9. Qka eshte sistemi parlamentar dypartiak ?

9. Sistemi Parlamentar dypartiak bazohet ne luften dhe rivalitetin mes dy

partive kryesore ne at vend . Edhe pse egzistojn edhe parti te tjera por ne
zgjjedhje ato bashkohen dy partive te mdha duke krijuar rivalitet te madh
rast Konkrest SHBA Anglia dhe Shqipria .

10. Qka eshte sistemi Parlamentar multipartiak ?

10. Sistemin Parlamentar shumparitak e hasim ne ato shtete ku lufta per

pushtet behet nga shum parti por qe asnjra nuk ka rol dominues politik ne at
shetet , karakteristik e ketij sistemi eshte edhe kualicionet e shumta mes
partive qe kan ngjashmeri ne programet e tyre politike .

11. Qka eshte funksioni legjislativ i Kuvendit ?

11. Paramenti eshte trup lidhedhenes qe i besohet pushteti legjislativ .

Funksioni ligjedhenes e ka kufirin e lart dhe te ulet . Funksioni i lart eshte
miratimi i kushtetutes ndersa funksioni i ulet perfshin nxjerrjen e ligjeve
urdhresave dhe akteve nenligjore .

12, Qka eshte funksioni zgjedhor i Kuvendit ?

12. Parlamenti si organi me i lart i nje vendi ka kompetencen e votimit dhe

shkarkimit te shumices se organeve te nje shteti siq jan . Zgjedhja dhe
shkarkimi i Presidentit , Zgjedhja dhe Shkarkimi i Qeveris . Ne sistemin
Gjysem-Presidencial ka te drejt te zgjedhjes dhe shkarkimit vetem te qeveris
pasi Presidenti zgjidhet nga populli. Kurse ne sistemin Presidencial nuk ka
kompetenc zgjedhore ndaj Qeveris dhe Presidentit pasi Presidenti zgjidhet
nga populli dhe udheheq me gjith pushtetin ekzekutiv .

13. Qka eshte funksioni mbikqyrs i Kuvendit ?

13. Parlamenti me ane te funksionit te mbikqyrjes ushtron kontroll ndaj
pushtetit ne veqanti ndaj qeveris. Pra ne sistemet parlamentare , kuvendi
zgjedh Qeverin dhe Presidentin , por ndaj presidentit ka kontroll te kufizuar
ndersa ndaj Qeveris ben kontroll me ane te mjeteve te zakonshme dhe te
jashtzakonshme .

14. Cillat jan mjetet e zakonshme te kontrollit te

Kuvendit ?

14. Mjetet e rregullta te kontrollit parlamentar ndaj qeveris jan : Miratimi i

Buxhetit dhe Raportet Periodike te qeveris ne kuvend . Miratimi i buxhetit
paraqet nje akt te rendeshishem ne punen e qdo qeveris . duke percaktuar
lartesin e ketij buxheti parlamenti percakton te hyrat dhe te dalat vjetore te
Qeveris dhe te qdo organi qe i ndahen ne Shuma buxhetore per shpenzime
vjetore . Raportet periodike jan raporte qe qeveria e ka obligim ti bej ne

parlament ne periudha te ndryshme kohore simbas ligjit ne qdo sistem

parlamentar .

15, Cillat jan mjetet e jashtzakonshme te kontrollit te

Kuvendit ?
15, Mjetet e jashtzakonshme te kontrollit te parlamentit jan : Pytjet e
deputetve , Interpelanca , Komiisionet parlamentare dhe mjeti me i
rendesishem votbesimi ndaj qeveris
Pytjet e deputetve - deputeti ka te drejt qe ti bej pytje ne ministri apo edhe
kryeministrit me goj apo me shkrim ne fund te seances dhe ministri te
pergjigjet me goj apo me shkrim ne seancen tjeter . Interpelanca - eshte nje
nga insitutet me te vjetra te kontrollit parlamentar ndaj qeveris . Derisa ne
pytjet e deputetve marrin pjes nje deputet dhe ministri te cilit i eshte
drejtuar pytja . ne interpelanc kan te drejt te marrin pjes i gjith parlamenti
dhe i gjith kabineti qeveritar .Komisionet parlamentare - Zakonisht formohen
kur rreth nje qeshtje te caktuar ka mendime te ndryshme mes Partis ne
pushtet dhe opozites . Komisioni gjat ankektimit te tij rreth ndonje qeshtje te
caktuar mund te kerkoj informacione ne organet shtetrore , dhe ato jan te
obliguara ti ofrojn komisionit perktes ifformacionet e nevojshme pastaj
komisioni ti shqyrtoj ato dhe tja paraqes Kuvendit.
Insituti i votbesimit te qeveris- Permes ketij insituti deputetet ia marrin
mandatin qeveris para kohes se skadimit te atij mandati . Propozimin per
fillimin e procedure se votbesimit mund ta bej nje grup i deputetve . Shkaqet
e inicimit te kesaj procedure mund te jen keqpordorimet e qeveris apo edhe
mospermbushja e obligimeve shtetrore meq rast parlamenti ia merr
mandatin parakohes .

16. Cillat jan Strukturat e Parlamentiti ( Monokameralizmi

dhe Bikameralizmi )
16. Historia e zhvillimit te parlamentarizimit njeh parlamentet njedhomshe
( monokamerale ) parlamentet dydhomshe ( bikamerale ) por ka pasur edhe
parlamente me 3 apo me shum dhoma .

17 . Cilat jan Argumentet ne favor te Monokameralizmit ?

17, Ithtaret e monokameralizmit duke kritikuar strukturen dydhomshe te
parlamentit me se shpeshti potencojn keto argumente : Sigurimi i veprimit unik
te parlamentit , eliminimi i konflikteve dhe mosmarrveshjeve gjat procedures se
miratimit te ligjeve ne parlament , mbrojtja me efikase e pakices parlamentare ,
udheheqja e nje politike te unjesuar . efikasiteti ne zgjedhjen e qeveris etj.

18. Cillat jan Argumentet ne favor te Bikameralizmit ?

18. Argumentet ne favor me bikameralizmit jan : struktura dydhomshe
mundeson perfaqsimin real te opinionit te vendit pra mundeson perfaqsimin e te

gjitha shtresave shoqrore , Parlamenti dydhomesh eshte i aplikushem ne shtetet

multinacionlae , federattive dhe Konfederative . Ne keto shtete permes nje
dhome mundesohet perfaqsimi i te gjitha kombeve ne parlament , dhe zgjedhja
e deputetve te dhomes tjeter mundesohet permes zgjedhjeve te rregullta .
Struktura dydhomshe siguron nje stabilitet brenda parlamentit dhe efikasitet me
te theksuar legjislativ.

19. Si jan raportet mes dhomav ne parlamentet

Bikamerale ?
19. Ne pikpamje te kompetencave te dhomes se dyt ne raport me dhomen e
par , shtetet aplikojn dy parime te ndryshme : 1 Parimi sipas se cilit,
kompetencat e dhomes se dyt jan te ndryshme dhe me te kufizuara me ato
te dhomes se par dhe 2) Parimi sipas se cilit dhoma e dyt ka kompetenca te
njejta me ato te dhomes se par .Parimi i par i ashtuquajturi Bikameralizem i
disbalancuar eshte me teper i perhapur dhe nenkupton kufizimin e
kompetencave te dhomes se dyt e cila ne shum qeshtje te rendeshishme
politike nuk mund te jet partner i dhomes se par apo dhomes
perfaqsuse Parimi i dyt apo Parimi i barazis se dhomes se dyt me dhomen e
par , aplikohet rrall ne praktiken parlamentare .

20. Qka eshte mandati imperativ ?

20. Mandati imperatic nenkupton kufizimin e fushveprimit te deputetve ne

parlament , ky mandat quhet imperativ sepse deputeti nuk mund te bej
asgje nga ajo qe i eshte caktuar nga zgjedhsit e tij.

21. Qka eshte mandati i lir Parlamentar ?

21. Mandati i lir nuk e kufizon fushveprimin e deputetit ne baz te pergjegjsive
qe i ka dhen trupi elektral , sipas ketij mandati deputeti nuk perfaqson vetem
votuesit e tij por te popullsin e atij vendi .

22. Qka eshte Revokimi ?

22. Revokimi nenkupton marrjen e mandatit te deputetit para kohes se

skadimit te atij mandati 23. Qka eshte imuniteti Parlamentar ?
23. Imuniteti Parlamentar - per her te par eshte paraqitur ne Angli me ligjin
Bill of righs , imuniteti iu ofron bartsve te organeve perfaqsuse dhe politike
garancin kushtetuse se gjat mandati te tyre nuk do ti nenshtrohen masave
represive shtetrore dhe perfshin papergjegjsin penale dhe paprekshmerin
penale te perfaqsuesit .

24. Cilat jan format e qeverisjes ?

24. Ne sistemet bashkohore shefi i shtetit eshte bartes i pushtetit ekzekutiv , Ne

varsi se a e ushtron pushtetin ekzekutiv vetem apo me qeverin kemi keto lloje te
pushtetit ekzekutiv : monocefal dhe bicefal

25. Qka eshte Monocefalizmi ?

25. Sistem monocefal kemi ne ato raste kur shefi i shteti eshte bartes i vetem i
gjith pushteti ekzekutiv pra udheheq edhe me qeverin , psh ne SHBA.

26. Qka eshte Bicefalizmi ?

26. Sistemi bicefal eshte ne ato raste kur dy organet shtetrore presidenti dhe
qeverisa ushtroj paralelisht pushtetin ekzekutiv , ne keto raste roli i presidentit
eshte me formal pasi qeveria udheheq me pushtetin ekzekutiv

27. Funksionet e shefit te shtetit ?

27. Funksionet e shefit te shtetit jan : Komandat suprem i forcave te
armatosura , perfaqson vendin brenda dhe jasht , jep medalje dhe mirnjohje ,
emron diplomatet jasht vendit , nenshkruan dhe dekreton ligje etj

28. Cillat Jan menyrat e zgjedhjes se Qeveris ?

28. Qeveria si organ i pushtetit ekzekutiv ne sistemet parlamentare zgjedhet
dhe kontrollohet nga parlamenti , kurse ne sistemet presidenciale presidenti i
zgjedhur nga populli eshte edhe kryetar shteti edhe udheheqes i qeveris pra
udheheq me ter pushtetin ekzekutiv .

29. Cilat jan format e organizimit te Qeveris ?

29. Format e organizimt te qeveris jan :
1. Qeveria Parlamentare - zgjedhet dhe kontrollohet nga parlamenti ka nje
mandat 4 vjeqar , Mandatin per formimin e qeveris e ka partia fituse e
zgjedhjev.
2, Qeveria e Kabinetit - edhe pse formohet nga parlamenti kjo qeveri ushtron
pushtet te pavarur nga parlamenti , kryeministri pasi merr mandatin nga
presidenti ai personalisht zgjedh antaret e kabinetit qeveritare.
3. Qeveria teknike- kjo qeveri formohet jasht rregullave parlamentare per
formimin e qeveris , kete qeveri e perbejn ekspertet e fusha te caktuara .
Mandati i ketyre deputetve perfundon me perfundimin e krizes se vendit per se
cilen arsye eshte krijuar kjo qeveri.
4. Qeveria e shpetimit Kombtar - aplikohet kur vendi eshte ne koh krize te
siguris, luftes apo edhe konfliktev civile . Edhe kjo qeveri zgjidhet jasht
rregullave parlamentare dhe ne te hyjn personalitete te shquara kryesisht
figurave te siguris .Mandati i kesaj qeverie eshte i kufizuar varsisht nga zgjatja e
krizes Kombtare.
5. Qeveria ne Hije- paraqet qeverin ne hije opozitare e cila funksionon si kunder
qeveri e ekzekutivit zyrtar

30. Cilat jan funksionet e Qeveris ?

30. Funksionet e qeveris varen varesisht nga sistemi i qeverisjes se atij vendi ,
funksioni kryesor i saj eshte funksioni zgjedhor , ajo zgjedh te gjitha organet
shtetrore qe nuk zgjidhen nga Parlamenti dhe Presidenti , Ajo ben ndarjen e
buxhetit per ministrit . komunat organizatat qeveritare etj .

31. Qka jan Partit Politike ?

31. Partit politike si subjekte themelore parlamentare jan grupacione individesh
qe kan ide apo vizione te njejta apo peraferisht te njejta dhe qe kan nje qellim
kryesor marrjen apo ruajtjen e pushtetit .

32. Qka jan partit politike djathtiste ?

32. Partit djathtiste jan ato parti qe kan programe te antikomuniste dhe
antisocialiste ato angazhohen per nje shtet sa me te fort ligjor, ato angazhohen
per reforma te shpejta ekonomike dhe qellimi i tyre edhe ekonomia e tregut te lir
.

33. Qka jan Partit politike Majtiste ?

33. Partit majtiste jan te gjitha ato parti te cilat angazhohen per masa libreale ne
shoqeri . Ato angazhohen per ndryshime evulutive ne shoqeri dhe krijimin e nje
shoqerie sociale ne mirqenien politike dhe ekonomike te qytetarve .

34 Qka jan Partiti politike te Qendres ?

34. Partit e Qendres konsiderohen te gjitha ato parti qe pozicionohen ne mes te
partive majtiste dhe atyre djathtiste , duke marrur nga pak ide nga secili
program i ketyre partive . Konsiderohen si parti te moderuara pasi angazhohen
per metoda demokratike te veprimit politik .

35. Cillat jan llojet e zgjejdhjeve ?

35. Llojet e zgjedhjeve ne demokraci jan : Ne baz te organit perfaqsuses qe
behen keto zgjedhje kemi zgjedhje Parlamentare dhe Presidenciale , Ne baz te
nivelit qe organizohen keto zgjedhje kemi zgjedhje lokale dhe qendrore. Sipas
menyres se te zgjedhurit kemi zgjedhje te drejtperdrejta dhe te terthorta . Ne
baz te periudhave kohore kemi zgjedhje te rregullta , te parakohshme dhe te
jashtzakonshme .