BAB DUA

Dasar Campur Tangan

British di
Negeri-negeri Melayu

Faktor-faktor Campur Tangan

Kekayaan hasil bumi negeri-negeri Melayu

Revolusi Perindustrian di Eropah
Pembinaan Terusan Suez dan kapal wap
Bimbang campur tangan kuasa Eropah lain
Pertukaran dasar
Desakan pedagang

Desakan Pedagang
Timbul huru hara akibat
pertelingkahan pembesar dan
pergaduhan kongsi gelap.
Pedagang Negeri-negeri Selat rugi
dan mendesak Kerajaan British
campur tangan

Kekayaan Hasil Bumi

Emas
Arang
Batu

Bijih
Besi

Bijih
Timah

Revolusi Perindustrian di Eropah

1. British memerlukan bijih timah untuk
perusahaan mengetin Makanan
2. Negeri-negeri Melayu menjadi tempat
memasarkan hasil keluaran kilang
mereka

Pembinaan Terusan Suez

dan
kapal wap

PembukaanTerusan Suez dapat

memendekkan jarak perjalanan dari
England ke Tanah Melayu
Kapal wap mempercepat
perjalanan dan
membawa muatan
yanglebih banyak

Bimbang Campur Tangan

Kuasa Eropah Lain
Kemaraan kuasa Eropah
yang lain iaitu:
Belanda
Perancis
Sepanyol

Pertukaran dasar
1873, Kemenangan Parti
Konservatif telah menukar
Dasar
Tidak Campur Tangan kepada
Dasar Campur Tangan

Jom Ulangkaji

1.

Sebelum 1874 , British mengamalkan dasar campur

tangan secara tidak langsung dalam hal ehwal negerinegeri Melayu.
Apakah bukti British telah mengamalkan dasar tersebut?
I Campur tangan dalam hal ehwal negeri Perak
II Memaksa Sultan Selangor menerima seorang Penasihat
III British telah mengambil Pulau Pinang, Singapura dan Melaka
IV Negeri-negeri Selat menjalin hubungan dagangan dengan negeri Melayu

A
B
C
D

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

2.

Peningkatan

permintaan bahan mentah

Perluasan kawasan pasaran

Maklumat di atas adalah kesan daripada Revolusi Perindustrian di Eropa

pada kurun ke 19.
Apakah kesannya terhadap Tanah Melayu?
A Perkembangan industri desa
B Perpecahan Negeri-negeri Melayu
C Terhapusnya pertanian sara diri
D Campur tangan kuasa asing

2.2 Keadaan di Perak, Selangor,

Negeri Sembilan dan Pahang
Memberi Peluang Campur Tangan
British
Ketidakstabilan di Perak
Perang Klang di Selangor
Perbalahan di Sg. Ujong di Negeri Sembilan
Bimbang Pertapakan Kuasa Eropah Lain di Pahang

Ketidakstabilan di Perak

Faktor 1
Larut ( Kelian Pauh& Kelian Bharu) kaya
bijih timah
1848-Long Jaafar bawa masuk orang
Cina kerja di lombong.
Cetus pergaduhan antara kongsi gelap
Ghee Hin&Hai San
Berlakunya Perang Larut

Campur tangan British berlaku

apabila :
Ngah Ibrahim - Menteri Larut
lantik
Kapten Speedy
( Tim. Pesuruhjaya Polis Neg.Selat )
bantu tamatkan
kekacauan

Faktor 2
Perebutan takhta
antara
Raja Abdullah dan Sultan Ismail
kerana
sistem pewarisan takhta tidak dipatuhi

Sistem Pewarisan Takhta Perak

Sulltan
Raja Muda
Raja Bendahara
Raja Di Hilir

Seseorang anak raja

perlu pegang 3
jawatan :
Raja Di Hilir
Raja Bendahara
Raja Muda
Sebelum berhak ditabal
jadi Sultan

Raja Abdullah minta bantuan British

iktiraf dirinya jadi
Sultan
Andrew Clarke
( Gabenor Negeri Selat )
campur tangan
bawa pada
Perjanjian Pangkor 1874

Latihan

1. Apakah kesan penting daripada Perjanjian Pangkor 1874?

A. Raja Ismail diiktiraf sebagai Sultan Perak
B. Perak ditadbir oleh seorang Residen British
C. Masalah perebutan takhta gagal diselesaikan
D.
British terpaksa menanggung kos untuk memulihkan ke
amanan di Perak

2.

Masalah perebutan takhta di Perak berlaku di

antara
A Raja Mahadi dengan Raja Abdullah
B Raja Abdullah dengan Raja Ismail
C Dato Sagor dengan Ngah Ibrahim D
Dato Maharajalela dengan Raja Ismail

KEADAAN DI SELANGOR
Perang Klang
Serangan kapal dagang British
Serangan rumah api di Tanjung Rachado

Perang Klang
Raja Mahadi

Raja Abdullah

Merebut daerah Klang yang

kaya dengan bijih timah
Sultan Abdul Samad lantik Tengku Kudin
untuk tamatkan Perang Klang
Tengku Kudin minta bantuan British

1873

1874

Serangan kapal dagang British

berdekatan dengan Langat
Serangan rumah api British di
Tanjung Rachado

1874 - J. G Davidson Residen pertama

Frank Swettenham Pen. Residen

Latihan

1.

Kekayaan daerah Klang menjadi rebutan dan

perbalahan di Selangor. Keadaan ini mencetuskan
Perang Klang yang berlaku antara
A.
B.
C.
D.

Tengku Kudin dengan Raja Ismail

Raja Mahadi dengan Raja Abdullah
Raja Sulaiman dengan Raja Abdullah
Sultan Abdul Samad dengan Tengku Kudin

2. Antara peristiwa berikut, yang manakah menyebabkan pelantikan

J.G. Davidson sebagai Residen pertama di Selangor?
I Penglibatan Sultan Abdul Samad dalam Perang Klang
II Penglibatan Sultan Abdul Samad dalam pertelingkahan kongsi
gelap
III Penyerangan rumah api yang dibina oleh British di Tanjung
Rachado
IV Perompakan kapal dagang British dalam perjalanan dari Pulau
Pinang ke Melaka
A
B
C
D

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

Perbalahan di Sg. Ujong, Negeri Sembilan

Dato Kelana
mendapat sokongan
British

Berebut untuk
Menguasai Sg.Ujong

Sg. Linggi dalam Sg.Ujong,

Jalan perhubungan utama
ke pelabuhan Melaka
Pembesar yang
memungut cukai
memperolehi pendapatan
lumayan

Dato Bandar
mendapat sokongan
penduduk tempatan
dan pelombongan Cina

British memberi bantuan kepada DatoKelana dan

menewaskan DatoBandar (dibuang negeri ke
Singapura)

DatoBandar tidak mengiktiraf perjanjian

Menentang tindakan British mengutip cukai di
Sungai Linggi

British menempatkan P.J.Murray Residen Pertama di

daerah Sungai Ujong

1874 - Dato Kelana menandatangani perjanjian dengan

British

British dapat kuasai Jelebu, Rembau dan

Seri Menanti dengan cara menempatkan
Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil

1895 semua daerah

disatukan Negeri
Sembilan
KESAN

Tunku Muhammad ibni Yamtuan

Antah yang DiPertuan Besar
Negeri Sembilan
Martin Lister Residen
British pertama

Jom Ulangkaji

Sungai Linggi
1.

Apakah kepentingan sungai tersebut?

AKemudahan untuk kapal memunggah barang

B
Penghubung antara daerah di Negeri Sembilan
C
Membekalkan makanan dan minuman yang bersih
D
Tempat pembesar memperoleh pendapatan lumayan

- Menempatkan Residen di Sungai Ujong

- Menempatkan majistret dan pemungut hasil di Rembau
2.

Maklumat di atas boleh dikaitkan dengan

A Faktor campurtangan Inggeris di Negeri Sembilan
B Kesan penguasaan British di Negeri Sembilan
C Langkah British mengukuhkan kuasa di Negeri Sembilan
D Kepentingan campurtangan British di Negeri Sembilan

BRITISH BIMBANG PERTAPAKAN

KUASA EROPAH LAIN
DI PAHANG

1 Pahang negeri Melayu terakhir menerima

Residen British
2 Sultan Ahmad berusaha mengelakkan
Pahang daripada dijajah kerana tidak mahu
hilang kedaulatan
3 Mencontohi Johor dengan menyekat
pengaruh British
4 Membawa masuk pelabur Eropah untuk
memajukan Pahang
5 Tidak disenangi British dan berasa
kedudukannya tergugat

6 British berusaha meluaskan pengaruhnya di

Pahang
7 1886, Frank Swettenham dan Frederick Weld,
gagal memujuk Sultan Ahmad
8 1887, mendapatkan bantuan Sultan Abu
Bakar (Johor) memujuk Sultan Ahmad Shah

9 Hugh Clifford dilantik wakil British

10 1888, British memaksa Sultan Ahmad
menerima Residen British dengan
alasan baginda tidak mampu
mewujudkan ketenteraman di Pahang
berikutan peristiwa pembunuhan
warganegara British berbangsa Cina (Go
Hui) ditemui mati berhampiran istana
Sultan Pahang

Jom Ulangkaji

Soalan penilaian
1.

Sultan Ahmad berusaha untuk mengelakkan Pahang

daripada dijajah oleh British.
Apakah tindakan baginda untuk mengekalkan kedaulatan
Pahang?
I
Mencontohi Sultan Abu Bakar dalam
membangunkan Pahang
II
Mengalakkan kemasukan pelabur Eropah
III
Membuat pakatan dengan kuasa Perancis
IV
Mengukuhkan angkatan ketenteraan
AI dan II
C
B
II dan III

III dan IV
D

I dan IV

2 Bagaimanakah cara Sultan Ahmad berusaha

mengelakkan Pahang daripada dijajah oleh
British
A
Membawa masuk pelabur Eropah
untuk memajukan Pahang
B
Menerima seorang penasihat
British untuk menguruskan rakyat
Pahang
C
Menandatangani perjanjian
dengan British
D
Berbaik dengan kuasa asing lain

Pada tahun1888, seorang warga negara

British berbangsa Cina bernama Go Hui
ditemui mati berhampiran istana Sultan
Ahmad.
3 Apakah kesan langsung peristiwa tersebut ke
atas negeri Pahang?
A
B
C
D

Perdagangan British terancam

Pahang menerima seorang Residen
Pesalah telah ditangkap dan dihukum mati
Hubungan British dengan pembesar Melayu
renggang

Sejarah mengajar kita

menjadi lebih dewasa..
Oleh itu,
Sentiasalah berwaspada terhadap anasir
luar
dan
bijaksanalah dalam membuat keputusan

RESIDEN BRITISH DI NEGERI-NEGERI MELAYU

RESIDEN MENGGUGAT KUASA

SULTAN DAN PEMBESAR

MENGUASAI
PENTADBIRAN

MEMAKSA MENERIMA
NASIHAT

MENCAMPURI
ADAT

MENGAMBIL ALIH
PUNGUTAN CUKAI

MENGUASAI
MENGUASAIPENTADBIRAN
PENTADBIRAN

SISTEM RESIDEN MENYEBABKAN SULTAN

DAN KEHILANGAN KUASA KERANA
RESIDEN MENJALANKAN SEMUA URUSAN
PENTADBIRAN NEGERI.

MENCAMPURI ADAT
RESIDEN MELAMPAUI BIDANG KUASA
MEREKA APABILA MENGHAPUSKAN
AMALAN PERHAMBAAN.
BAGI SULTAN DAN PEMBESAR, AMALAN
PERHAMBAAN MERUPAKAN
AMALAN TURUN TEMURUN DALAM
MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL

 RESIDEN MENASIHATI SULTAN DALAM

SEMUA PERKARA PENTADBIRAN
KECUALI YANG BERKAITAN DENGAN
AGAMA ISLAM DAN ADAT ISTIADAT
MELAYU.
NASIHAT RESIDEN MESTI DIPATUHI
DAN DILAKSANAKAN.

MENGAMBIL ALIH PUNGUTAN

CUKAI
RESIDEN MENGAMBIL ALIH PUNGUTAN
CUKAI YANG SEBELUM ITU DIPEGANG OLEH
SULTAN DAN PEMBESAR.
PUNGUTAN CUKAI AKAN DIAMBIL ALIH OLEH
PEGAWAI BRITISH IAITU PEGAWAI
MAJISTRET DAN PEMUNGUT HASIL.

Jom Ulangkaji

Soalan-soalan Penilaian
1. Apakah kesan pengenalan sistem Residen
di Negeri-negeri Melayu?
A
Pentadbiran berjalan dengan licin
B
Kuasa Sultan dan pembesar tergugat
C
Hak memungut cukai dipegang oleh
Sultan
D
Perbelanjaan negeri meningkat

2. Antara berikut, yang manakah Residen

British yang telah dilantik di Negeri- negeri
Melayu?
I J.W.W. Birch di Perak
II Martin Lister di Negeri Sembilan
III J.P. Rodger di Selangor
IV J.G. Davidson di Pahang
A
B
C
D

I dan II
II dan III
III dan IV
I dan IV

3. Mengapakah pengenalan Sistem

Residen di Tanah
Melayu hingga hujung kurun ke-19 mengecewakan
Raja-raja Melayu.
I
Residen berkuasa melantik pembesar tempatan
II Bidang kuasa Residen berbeza antara negeri
III Residen berkuasa dalam pentadbiran kecuali hal
ehwal agama dan adat istiadat Melayu
IV Sultan dimestikan menerima nasihat residen
A
B
C
D

I, II dan III
I, II dan IV
I, III dan IV
II, III dan IV

JIKA MALAYSIA INGIN

MEMPERTAHANKAN
KEMERDEKAANNYA, NEGARA INI
MESTILAH MEMPUNYAI KEKUATAN
TERSENDIRI. YANG DIMAKSUDKAN
IALAH KEKAYAAN EKONOMI DAN
KEMEMPUAN MEMBANGUNKAN
NEGARA SENDIRI.

2.4 Pengukuhan Kuasa British Melalui

Pembentukan Negeri-negeri Melayu
Bersekutu

KELEMAHAN
SISTEM RESIDEN

PERKONGSIAN
PERKHIDMATAN

FAKTOR KESELAMATAN
FAKTOR-FAKTOR
PENUBUHAN NEGERI-NEGERI
MELAYU BERSEKUTU
1896

KRISIS KEWANGAN

SISTEM PERHUBUNGAN

PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN 1896

AKHIR 1895, IANYA DITANDATANGANI DAN
BERKUATKUASA 1 JULAI 1896

PERAK,SELANGOR, NEGERI SEMBILAN DAN

PAHANG DISATUKAN

PUSAT PENTADBIRAN DI KUALA LUMPUR

( DIKETUAI RESIDEN JENERAL)

RESIDEN JENERAL PERTAMA

FRANK SWETTENHAM

PESURUHJAYA TINGGI BRITISH

(GABENOR NNS DI SINGAPURA)
RESIDEN JENERAL
(BERPUSAT DI KUALA LUMPUR)

RESIDEN PERAK
(JWW BIRCH)

RESIDEN SELANGOR
(JG DAVIDSON)

RESIDEN N. SEMBILAN
(MARTIN LISTER)

RESIDEN PAHANG
(JP RODGER)

STRUKTUR PENTADBIRAN PERSEKUTUAN 1896

(NNMB)

Jom Ulangkaji

*Residen menjadi terlalu berkuasa

*Gabenor NNS gagal mengawal
kuasa residen

1. Apakah tindakan yang diambil oleh pihak British untuk

mengatasi masalah di atas?

A Melantik Residen Jeneral

B Melucutkan jawatan Residen
C Menubuhkan gagasan Malayan Union
D Membentuk negeri-negeri Melayu Bersekutu

Penubuhan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu

2. Berikut merupakan manfaat penubuhan negeri

berkenaan, iaitu
I mengukuhkan pertahanan
II menambahkan kos pentadbiran
III meningkatkan taraf hidup rakyat
Iv sistem perhubungan dapat dimajukan

A I, II, dan III

B I, II, dan IV
C I, III, dan IV
D II, III, dan IV

2.5 Pembentukan Persekutuan Mencabar Kewibawaan Sultan

Kuasa pentadbiran - Residen Jeneral

Kerajaan pusat menubuhkan jabatan
diketuai Pegawai British
penglibatan orang Melayu terhad
Sultan mengikut nasihat Residen Jeneral
kecuali hal ehwal agama dan adat Melayu

Sultan tidak berpuas hati apabila kuasa

pentadbiran diambil alih oleh Residen Jeneral

1897 - British menubuhkan Durbar

DURBAR
(Persidangan Raja-raja
Melayu)

Ahli-ahli
i. Pesuruhjaya
ii. Raja-raja Melayu
iii. Residen Jeneral
iv. 4 orang Residen

Durbar pertama di
Kuala Kangsar,
1897 Perak

Durbar Kedua di
Kuala Lumpur
1903

DURBAR KEDUA
Desakan Sultan Idris
Kuasa Raja-raja Melayu dikembalikan
Bilangan pegawai Melayu yang
berkhidmat dengan kerajaan ditambah
dan dilantik ke jawatan lebih tinggi
Bahasa Melayu diiktiraf bahasa rasmi

Tindakan British (1909)

Menggantikan Durbar dengan Majlis
Mesyuarat Persekutuan
Menggantikan Residen Jeneral dengan
Ketua Setiausaha
Setuju serah semula kuasa mentadbir
kepada Majlis Mesyuarat Negeri

Jom Ulangkaji

2.5 Pembentukan Persekutuan Mencabar Kewibawaan

Sultan
1.

Sultan Perak, Sultan Idris, telah melahirkan rasa tidak

puas hati baginda dalam Durbar kedua yang
dilangsungkan di Kuala Lumpur pada tahun 1903.
Maklumat di atas menerangkan pandangan Sultan Idris selepas
pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
Apakah perkara-perkara yang diungkitkan oleh baginda?
I
II
III
IV

Kehilangan kuasa raja Melayu

Hak keistimewaan orang Melayu
Pemusatan kuasa di tangan Residen Jeneral
Kekurangan pegawai tinggi berbangsa Melayu dalam kerajaan

A
B
C
D

I, II dan III
I, II dan IV
I, III dan IV
II, III dan IV

2.

Antara berikut, yang manakah menganggotai Durbar?

I Residen
II Residen Jeneral
III Gabenor Jeneral
IV Pesuruhjaya Tinggi
A
B
C
D

I, II dan III
I, II dan IV
I,III dan IV
II, III dan IV

SEKIAN

TAHNIAH.
Anda memang bijak !!!...

CUBA LAGI.