Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

SEJARAH
PERAKAUNAN
Permulaan menyimpan rekod sejak tamadun
purba.
1
Catatan tertua catatan pembayaran upah di Babylonia pada
tahun 3500 S.M.
2 Pada peringkat awal, catatan dibuat pada kepingan tanah liat. Kemudian
menjadi lebih maju setelah terciptanya papyrus (kertas) dan calamus
(pen) di Mesir pada tahun 400 S.M.
1Wang digunakan sebagai alat perantaraan bagi penilaian dan pertukaran
apabila sistem kewangan bermula pada abad ke-5 dan ke 6 S.M. Rekod
perakaunan menggunakan nilai
wang sebagai ukuran.
1Pada tahun 850 M, sistem angka Hindu-Arab digunakan yang dicipta oleh
orang India.
2Sistem catatan bergu bermula apabila perdagangan semakin pesat di Itali
pada 1200-1500
S.M. Sistem ini dicipta oleh Luca Pacioli bertujuan dapat menyimpan
rekod yang lengkap dan sistematik.
Luca Pacioli dianggap sebagai bapa perakaunan kerana bukunya
merupakan terbitan perakaunan yang pertama dicetak dan beliau
telah membentuk asas perakaunan yang
diamalkan sehingga kini.
1 Revolusi Perindustrian di England pada abad ke 17 dan ke 18 telah
memperkembangkan lagi
sistem perakaunan. Pengenalan kepada perakaunan kos.
1
Pada akhir abad ke 19 dan ke 20, bidang perakaunan mencapai taraf
profesional.
2Pada tahun 1973, Jawatankuasa Piawaian Perakaunan Antarabangsa
(International Accounting Standards Committee)-IASC ditubuhkan oleh
badan perakaunan dunia di Sydney untuk menerbitkan Piawaian
Perakaunan Antarabangsa (International Accounting Standards)-IAS
supaya akaun-akaun dan penyata kewangan disediakan mengikut
piawaian
asas serta mengawal profesion perakaunan.

BADAN PERAKAUNAN PROFESIONAL DI MALAYSIA

1. Lembaga
Piawaian
Perakaunan
Malaysia
1
Accounting
Standard
Board)

MASB
Ditubuhkan di bawah Akta Laporan Kewangan 1977
3

piawaian perakaunan dan laporan kewangan di Malaysia.

Fungsi dan kuasa MASB;

Menerbit piawaian perakaunan baru

(Malaysian

o
Menyemak
dan
membaiki
piawaian
perakaunan sedia ada o Menentukan skop dan
penggunaan
piawaian
perakaunan
o
Melaksanakan tugas sebagai penasihat awam

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

2. Institut Akauntan Awam Bertauliah Malaysia

Institute of Certified Publics Accountants) MICPA
1

(Malaysian

Ditubuhkan pada tahun 1965 di bawah Akta Syarikat 1965.

memberi latihan dan peperiksaan.

Untuk menjadi ahli MICPA;

1. Lulus semua bahagian peperiksaan yang dikendalikan.

2. mempunyai pengalaman bekerja sekurang-kurangnya 3 tahun.
3. Institut Akauntan Malaysia (Malaysia Institute of Accountants)
MIA
1

Ditubuhkan pada tahun 1969 di bawah Akta Akauntan 1967.

Bertujuan
memperkembangkan
profesion di Malaysia dan
bertindak
sebagai untuk
pendaftar
akauntan.

Ahli-ahli MIA digelar akauntan awam (PA), akauntan berdaftar (RA) dan
akauntan berlesen (LA).

SIMPAN KIRA VS PERAKAUNAN

CIRI-CIRI
Takrif

SIMPAN KIRA
Proses mengenal pasti dan
merekod
urus niaga perniagaan secara
teratur
dan tepat mengikut sistem
catatan
bergu.

Tujuan

PERAKAUNAN
Proses mengenal pasti,
merekod,
mentafsir, menganalisis,
melaporkan
maklumat kewangan dan
merancang
serta mengawal kegiatan
perniagaan.

a. Bukti urus niaga berlaku

a. Mengumpulkan maklumat
b. Mengumpul maklumat
berdasarkan etika yang
c. Membuat keputusan dan
ditetapkan.
perancangan
b. Menganalisis dan mentafsir
d. Mencatat urus niaga
maklumat.
Mencatat nama
Menyediakan laporan
e. penghutang,
c. kewangan
pemiutang dan nilai hutang
bagi membantu membuat
keputusan.

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

BENTUK-BENTUK ORGANISASI PERNIAGAAN

Terbahagi kepada tiga jenis iaitu Milikan Tunggal, Perkongsian dan Syarikat
Berhad

CIRI-CIRI

MILIKAN TUNGGAL

PERKONGSIAN

1. Pemilikan

Seorang pemilik

2 20 orang
2 50 orang
(perkongsian
profesional)

2. Modal
Pembentuka
3. n

Pemilik sendiri

4. Kawalan dan

Pemilik sendiri

Pekongsi aktif menyumbangkan modal

dan
ambil bahagian
pengurusan

5. Liabiliti

Tidak terhad

6. Keuntungan

Diperoleh oleh pemilik

Tidak terhad
Dibahagikan kepada
pekongsi
mengikut perjajnian
perkongsian

7. Cukai

Cukai pendapatan
perseorangan

Cukai pendapatan
perseorangan

Sumbangan pekongsi
Didaftar dengan
Didaftar dengan Pendaftar Pendaftar
Perniagaan dan Majlis
Perniagaan dan Majlis
Kerajaan
Kerajaan
Tempatan
Tempatan

Pengurusan

*Pekongsi lelap hanya menyumbangkan

modal sahaja dan tidak
mengambil bahagian
dalam pengurusan.
SYARIKAT BERHAD

1- Dibahagikan kepada dua jenis iaitu Syarikat Sendirian Berhad dan Syarikat
Awam Berhad.
2- Didaftarkan dengan Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) mengikut Akta
Syarikat 1965.
3- Modal syarikat berhad dikumpulkan melalui terbitan saham.
4- Pemegang saham akan menerima untung dalam bentuk dividen.
5- Liabiliti syarikat berhad adalah terhad kepada jumlah modal.
6- Cukai pendapatan syarikat.

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip

Perakaunan Tingkatan
4

200
8

Ciri-ciri
1. Bilangan ahli
Pemilikan
2. saham
3. Pindah milik
saham

4. Status saham

5. Laporan
kewangan

Syarikat Sendirian
Berhad
Minimum 2 orang dan
maksimum 50 orang.
Terhad kepada individu
tertentu.
Saham tidak boleh
dipindah
milik tanpa
persetujuan
daripada pemegang
saham
yang lain.
Saham tidak boleh
disenaraikan atau
diurus
niaga di bursa saham.
Penyata kewangan
tidak
perlu didedahkan
kepada
orang ramai.

Syarikat Awam Berhad

Minimum 2 orang dan
maksimum tiada had.
Terbuka kepada orang
ramai.
Bebas dipindah milik dan
mudah dijual beli melalui
broker saham di Bursa
Saham.
Saham boleh disenaraikan
dan diniagakan secara
bebas di bursa saham.
Penyata kewangan perlu
didedahkan kepada orang
awam dalam akhbar.

1Laporan kewangan dibentang dan

diluluskan dalam Mesyuarat Agung
Tahunan Syarikat.
2Laporan kewangan tahunan perlu
diserahkan
kepada
Suruhanjaya
Syarikat Malaysia (SSM).

KONSEP DAN PRINSIP PERAKAUNAN YANG ASAS

1. Wang sebagai Ukuran
1- Semua urus niaga perniagaan direkod dan dilaporkan dalam nilai
wang; Ringgit Malaysia (RM).
2. Prinsip Catatan Bergu
1- Setiap urus niaga harus direkod di sebelah debit dan kredit dengan
jumlah dan tarikh yang sama di dalam sekurang-kurangnya dua
akaun.
3. Entiti Berasingan
1- Sesebuah perniagaan dianggap sebagai satu unit yang tersendiri
dan terpisah dengan pemiliknya dari segi perakaunan.
4. Tempoh Perakaunan

1- Pembahagian hayat perniagaan kepada suatu jangka masa yang

tetap bagi tujuan laporan perakaunan.
5. Kos Sejarah
1- Kos belian yang direkod kekal dalam buku perakaunan tanpa
mengambil kira perubahan nilai dalam pasaran.

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

6. Berterusan
1- Perniagaan diandaikan wujud untuk jangka masa yang panjang.
7. Pemadanan
1- Kos sebenar yang terlibat dibandingkan dengan hasil yang
diperoleh untuk suatu tempoh tertentu.
8. Ketekalan
1- Kaedah perakaunan yang sama digunakan secara berterusan
untuk setiap tempoh perakaunan.
9. Materialiti
1- Suatu catatan perakaunan dianggap material sekiranya keciciran
butiran tersebut memberikan kesan terhadap penyata
kewangan.

KITARAN PERAKAUNAN
Proses perakaunan yang dilaksanakan mengikut urutan yang bersistem
dalam satu tempoh perakaunan.
1. Dokumen Sumber
2. Buku Catatan Pertama
3. Pengeposan ke Lejar
4. Penyediaan Imbangan Duga
5. Pelarasan
6. Imbangan Duga selepas Pelarasan
7. Penyediaan Penyata Kewangan
Catatan Penutup

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

ASET, LIABILITI, EKUITI PEMILIK, HASIL DAN

BELANJA
Harta bernilai yang dimiliki oleh
sesebuah syarikat yang
digunakan untuk menjalankan aktiviti
perniagaan.

ASET

ASET SEMASA
Harta yang senang berubah
bentuk
dan nilai dalam satu tempoh
perakaunan.
Aset yang boleh bertukar
menjadi
wang tunai dalam tempoh
yang
cepat atau digunakan dalam
satu
tempoh perakaunan.
Contoh tunai, stok akhir,
penghutang, hasil belum
diterima,
belanja terdahulu.

ASET BUKAN
SEMASA
Digunakan untuk
menjalankan
perniagaan dan bukan
untuk
tujuan jualan semula.
Aset yang tahan lama dan
kekal
untuk beberapa tempoh
perakaunan.
Contoh mesin,
kenderaan,
premis, lekapan dan
lengkapan,
perabot, alatan pejabat.

1
Tanggungan hutang perniagaan kepada
pihak luar yang perlu
LIABILITI

dijelaskan dengan wang tunai, barang atau perkhidmatan.

LIABILITI SEMASA

1 Tanggung
an
hutang
yang
boleh
dijelaska

n dalam
jangka
masa
pendek
iaitu
dalam
satu

tempoh perakaunan atau setahun.

2 Contoh pemiutang, overdraf bank,
belanja terakru, hasil terdahulu.

LIABILIT
I BUKAN
SEMASA
1
Tanggu
ngan
hutang
yang perlu
dibayar
balik
dalam

~cikgusila.blogspot.com~

tempoh
masa
yang lebih
panjang
iaitu lebih
daripada
satu
tahun.
2
Contoh
pinjaman
bank, gadai
janji

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

EKUITI PEMILIK

1
2 Pelaburan pemilik dalam perniagaan.
3
4
5

Tanggungan
kepada
pemilik;dan
jumlah
modal
yang
dilaburkan
oleh perniagaan
pemilik
dalam
perniagaan
untung
yang
diperolehi
daripada
aktiviti
perniagaan.
Keuntungan akan menambahkan ekuiti pemilik.
Kerugian akan mengurangkan ekuti pemilik.
Ambilan akan mengurangkan ekuiti pemilik.

6 MODAL AWAL + UNTUNG BERSIH / (RUGI BERSIH) AMBILAN = MODAL AKHIR

HASIL

Pendapatan yang diterima atau yang akan diterima oleh perniagaan

pada suatu tarikh daripada aktiviti jualan barang niaga atau

perkhidmatan yang diberikan.

HASIL KENDALIAN
Pendapatan yang diterima
secara langsung daripada
aktiviti utama sesuatu

perniagaan.

HASIL BUKAN
KENDALIAN

Pendapatan yang diterima

secara
tidak langsung / tiada
berkaitan
daripada aktiviti utama
sesuatu
perniagaan.
Contoh; sewa diterima,
faedah atas
simpanan bank,
dividen
pelaburan,

Contoh; klinik, firma

hasil
audit daripada

perkhidmatan
yang diberi, kedai
jam hasildaripada
diperolehi
hasil jualan

untung
pelupusan aset
bukan
semasa

jam.

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

BELANJA

Wang yang dibayar atau akan dibayar oleh

1. sesebuah perniagaan.
Kos perkhidmatan atau barangan yang
2. digunakan untuk
mendapatkan hasil.

BELANJA KENDALIAN
Belanja yang terlibat secara
langsung dalam operasi urus
niaga
harian.
Contoh; sewa kedai,gaji
pekerja,
promosi, insurans, alat tulis dan
sebagainya.

BELANJA BUKAN
KENDALIAN
Belanja yang tidak terlibat

secara
langsung dalam operasi
urus niaga
harian.

Contoh; belanja faedah pinjaman

bank, rugi jualan aset

bukan
semasa, rugi daripada risiko
banjir,
kerosakan, kecurian dan

sebagainya.

8
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

PERSAMAAN
PERAKAUNAN

1. Tanpa hasil dan belanja

ASET = LIABILITI + EKUITI PEMILIK

2. Mengambil kira hasil dan belanja

ASET = LIABILITI + (MODAL + HASIL BELANJA)

Sistem Catatan
Bergu
1. Setiap urus niaga mesti melibatkan sekurang-kurangnya dua akaun yang
berasingan.
2. Satu akaun didebitkan dan satu akaun dikreditkan dengan jumlah yang sama.
3. Ia adalah satu sistem merekod urus niaga yang tepat dan bersistem.
Nama Akaun
Debit

Jenis Akaun
Aset
Liabiliti
Ekuiti Pemilik
Hasil
Belanja

Kredit

Debit
Berrtambah
Berkurang
Berkurang
Berkurang
Bertambah

Kredit
Berkurang
Bertambah
Bertambah
Bertambah
Berkurang

TIPS BISTARI!!!
ASET dan BELANJA berbaki debit. LIABILITI, EKUITI PEMILIK dan HASIL
berbaki Kredit.

(BAD

LEH)

~cikgusila.blogspot.com~
Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

DOKUMEN
PERNIAGAAN

sebagai sumber maklumat

perakaunan memberi maklumat
tentang sesuatu urus niaga
dijadikan bukti bagi sesuatu urus
niaga mengingatkan peniaga tentang
hutang dalam urus niaga
sebagai rujukan pada masa hadapan

Terbaha
gi
kepada
dua
jenis
iaitu;

Dokumen sebagai
sumber
2

10

~cikg
usila.
blogs
pot.co
m~

maklumat (perlu dicatat

dalam buku perakaunan)

1.
2.
3.
4.

Invois
Nota kredit
Nota debit
Resit
Cek atau keratan
5. cek
6. Baucar
7. Bil tunai
8. Makluman debit
9. Makluman kredit
10. Memo
11. Borang wang
masuk

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

DOKUMEN PERNIAGAAN DAN FUNGSINYA

Jenis
Dokumen
Surat tanya

Sebut Harga

Katalog

Nota pesanan
atau
Pesanan belian

Nota serahan

Urus niaga
Dihantar oleh pembeli kepada
penjual
untuk mendapatkan maklumat
barangbarang yang hendak dibeli.
Maklumat yang diperlukan; harga
barang,
cara pembekalan, diskaun dan cara
pembayaran.
Dihantar oleh penjual kepada
pembeli
sebagai jawapan kepada surat
tanya.
Maklumat yang diberi; harga barang
yang
hendak dibeli, syarat penghantaran
dan
pembayaran.
Penjual hantar bersama dengan
sebut
harga.
Senarai harga bagi semua barang
yang
dibekalkan oleh penjual.
Dihantar oleh pembeli kepada
penjual yang
mengandungi maklumat tentang
barang
yang hendak dibeli.
Maklumat yang perlu ada; jenis
barang,
jenama, kuantiti, harga, syarat
serahan,
syarat pembayaran dan kadar
diskaun.
Dihantar oleh penjual kepada
pembeli
bersama-sama dengan barang.
Membolehkan pembeli menyemak

Buku Catatan
Pertama
Tiada

Tiada

Tiada

Tiada

Tiada

Penyata Akaun

11

barangbarang yang dihantar dan sebagai

perakuan
bahawa barang-barang telah
dihantar
dengan selamat.
Jenis barang dan kuantiti sahaja
disenaraikan. Harga barang tidak
dinyatakan.
Dihantar oleh penjual kepada
pembeli.
Nota makluman dan peringatan
kepada
penghutang yang dihantar setiap
akhir
bulan.
Maklumat terdiri daripada baki
hutang
pada awal bulan, jumlah jualan,
pulangan,
bayaran dan baki hutang akhir
bulan yang
perlu dijelaskan.

~cikgusila.blogspot.com~

Tiada

Modul P&P
Prinsip
Perakaunan
Tingkatan 4
200
8

Invois

Nota Kredit

Dihantar oleh penjual kepada

pembeli
apabila penjual membenarkan
pembeli
membeli barang niaga atau aset
secara
kredit.
Maklumat yang ada; nama dan
alamat
pembeli dan penjual, tarikh urus
niaga,
nombor invois, kuantiti dan harga,
jumlah
belian, syarat serahan dan bayaran
dan K.
& K. di K.
Disediakan dalam tiga salinan.
Salinan asal
dihantar kepada pembeli dan
salinan
pendua disimpan oleh penjual

Dihantar oleh penjual kepada

pembeli
untuk memberitahu pembeli
bahawa
hutangnya akan dikurangkan (akaun
dikreditkan)
dihantar disebabkan oleh;
1. terdapat pulangan barang yang
rosak,
salah jenama atau tidak
berkualiti.
2. bayaran yang dikenakan terlebih
daripada harga sepatutnya.
3. terdapat pulangan bekas kosong
yang
telah dikenakan bayaran dalam
invois.

Belian barang niaga

kredit;
Invois Asal Jurnal
Belian
Invois Salinan
Jurnal
Jualan

Belian aset kredit

Jurnal Am

Nota Kredit Asal

Jurnal
Pulangan Belian
Nota Kredit Salinan
Jurnal Pulangan
Jualan

Nota Debit
(Invois
tambahan)

12

4. jumlah hutang terlebih kerana

salah
pengiraan.
5. pembeli diberi elaun atau
komisen.
Dihantar oleh penjual kepada
pembeli
apabila bayaran yang dikenakan
dalam
invois terkurang.
Akaun pembeli akan didebitkan
untuk
menambahkan harga pada invois
(hutang
bertambah).
Digunakan apabila;
1. Ada ketinggalan catatan dalam
invois
(kos angkutan)
2. Bayaran yang dikenakan
terkurang
3. Faedah dikenakan ke atas
bayaran
lewat oleh pembeli
4. Jumlah hutang terkurang
(kesilapan
pengiraan)
5. Bayaran tambahan (pertukaran
barang)

~cikgusila.blogspot.com~

Nota Debit Asal

Jurnal
Belian
Nota Debit Salinan
Jurnal Jualan

Modul P&P
Prinsip
Perakaunan
Tingkatan 4
200
8

Resit

Dikeluarkan oleh penjual apabila

menerima
bayaran daripada pembeli.
Bukti penerimaan dan pembayaran
yang
telah dibuat.

Resit Asal Buku

Tunai
(Kt) / Jurnal
Pembayaran
Tunai
Resit Salinan Buku
Tunai (Dt) / Jurnal
Penerimaan Tunai

Cek atau keratan

cek

Baucar

Bil Tunai / Slip

Daftar Tunai

Makluman Debit

Cek digunakan untuk membuat

pembayaran.
Keratan cek digunakan sebagai
rujukan dan
sumber rekod.

Buku Tunai (Kt)

lajur
bank
Buku Tunai catatan
kontra

Dokumen dalaman yang disediakan Buku Tunai (Kt) /

oleh
Jurnal
peniaga untuk merekodkan segala
jenis
Pembayaran Tunai
pembayaran.
Bukti pembayran telah dibuat.
Dikeluarkan oleh penjual kepada
pembeli
bagi pembayaran untuk belian
barang niaga
dengan wang tunai atau cek.
Bukti bagi aset yang dibeli secara
tunai atau
perkhidmatan yang dibuat secara
tunai.

Bil Tunai Asal Buku

Tunai (Kt) / Jurnal
Pembayaran Tunai
(Belian Tunai)
Bil Tunai Salinan
Buku
Tunai (Dt) / Jurnal
Penerimaan Tunai
(Jualan tunai)

Satu penyata yang dikeluarkan oleh

pihak
Buku Tunai (Kt)
bank.

Makluman Kredit

Memo

13

Memaklumkan akaun pemilik telah

didebitkan (dikurangkan) dengan
satu
jumlah tertentu berserta dengan
sebab.
Satu penyata yang dikeluarkan oleh
pihak
Buku Tunai (Dt)
bank.
Memaklumkan akaun pemilik telah
dikreditkan (ditambahkan) dengan
satu
jumlah tertentu berserta dengan
sebab.
Digunakan untuk merekod
pengeluaran
Jurnal Am
barang niaga atau wang untuk
kegunaan
peribadi atau kegunaan perniagaan
atau
memasukkan modal tambahan
dalam
perniagaan.

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P
Prinsip
Perakaunan
Tingkatan 4
2008

Borang Wang
Masuk / Slip
Bank

Borang yang dikeluarkan oleh bank

untuk
merekod urus niaga menyimpan
atau
mengeluarkan wang oleh
pelanggan.

Buku Tunai catatan

kontra

DISKAUN NIAGA
Potongan harga ke atas harga senarai atau
harga katalog. Diberi oleh penjual kepada
pembeli dalam bentuk peratus.
Untuk menggalakkan pembeli membeli dengan banyak. (belian secara pukal)
Diskaun Niaga = Harga Senarai X Kadar Diskaun

14
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008
a) KENALPASTI DOKUMEN
BCP
1

Kata Kunci
Dokumen
Menjelaskan
Invois
Resit Rasmi ASAL
(Diskaun RMxxx)

Catatan
Kt Pemiutang, Kt
Diskaun

Menjelaskan
Invois
Resit Rasmi SALINAN
(Diskaun RMxxx)

Dt Penghutang, Dt
Diskaun

Kegunaan
Perniagaan
(Kontra)

BUKU
TUNAI
(BT) Tunai,
Cek atau
Bank

Nama
Pemiutang
Bayar untuk
Belanja/ABS

Catatan Kontra
Ambilan
Tunai/Bank
Belanja
Bayar tambang
hantar barang

Kepada 'SY A'

Caj Bank, Buku
Cek

JURNAL AM
(JA) Bukan
Barang
Niaga
Contoh
Aset
Bukan
Semasa

Dt Tunai, Kt Bank

Keratan Cek

Kt Pemiutang

Keratan Cek

Kt Belanja/ABS

Borang Wang Masuk

Kepada 'KITA'

Keratan Cek

SALINAN

Dt Bank, Kt Tunai

Memo

Kt Ambilan

Baucer Pembayaran

Kt Belanja

Baucer Pembayaran

Kt Angkutan Keluar

Bil Tunai / Mesin Daftar

Kt Belian
Tunai
Bil Tunai / Mesin Daftar
Dt Jualan
Tunai
Makluman Debit

Kt Caj Bank/Buku Cek

Faedah
Catatan
Pembukaan

Makluman Kredit

Dt Faedah
Dt Aset Kt
Liabiliti/EPemilik

Belian ABS

Invois ASAL

Jualan ABS

Invois SALINAN

Caj angkutan

Nota Debit ASAL

Permulaan soalan

Dt Belian, Kt Pemiutang
Dt Penghutang, Kt
Jualan
Dt Angkutan/Angkutan
Masuk, Kt Pemiutang

- Ambilan untuk Kegunaan Sendiri

a) Barang Niaga Memo

Dt Ambilan Kt Belian

b) ABS

Dt Ambilan, Kt ABS

Memo

- Ambilan untuk Kegunaan Perniagaan

a) Promosi
Memo
b) Sumbangan
c) Derma

15

~cikgusila.blogspot.com~

Memo
Memo

Dt Promosi, Kt Belian
Dt Sumbangan, Kt
Belian
Dt Derma, Kt Belian

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

JURNAL BELIAN

Nota Debit SALINAN

Butiran : Nama
Pemiutang
Butiran : Nama
Pemiutang
Butiran : Nama
Penghutang
Butiran : Nama
Penghutang

Nota Kredit ASAL

Butiran : Nama
Pemiutang

Nota Kredit SALINAN

Butiran : Nama
Penghutang

Invois ASAL
Nota Debit ASAL

JURNAL JUALAN
JURNAL
KHAS
- Barang
Niaga
shj

JURNAL
PULANGAN
BELIAN
JURNAL
PULANGAN
JUALAN

Invois SALINAN

b) PINDAH KE LEJER DARI BCP

Setiap lejer mesti diimbang dan ditutup.
BCP
BUKU
1 TUNAI
Dt
BUKU
2 TUNAI
Kt
3 JURNAL AM
Dt
4 JURNAL AM
Kt
5 JURNAL BELIAN
6 JURNAL JUALAN
7 JURNAL PULANGAN BELIAN

8 JURNAL PULANGAN JUALAN

LEJER
Kt
Dt
Dt
Kt
Dt Belian, Kt Pemiutang
Dt Penghutang, Kt Jualan
Dt Pemiutang, Kt
Pulangan
Belian
Dt Pulangan Jualan, Kt
Penghutang

3) PINDAH DARI LEJER KE IMBANGAN DUGA

1#
Semua baki akhir setiap lejer dipindahkan ke Imbangan Duga
2#
Imbangan Duga mestilah dijumlahkan bg kedua2 Dt dan Kt

2*
3*

LEJER
Baki akhir / Baki b/b
Dt
Baki akhir / Baki b/b
Kt
1!
Tajuk : Imbangan Duga pada .
Penulisan tarikh yang lengkap - cth 01/10/2007
TARIKH, BUTIR & AMAUN betul - baru markah diberi

IMBANGAN DUGA
Dt
Kt

16
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

BUKU CATATAN
PERTAMA

( Buku Subsidiari / Buku Catatan Asal / Buku Harian )

Terdiri daripada Jurnal, Buku Tunai dan Buku Tunai Runcit.

2urus
Semua
urus niaga
dicatatkan
terlebih
kemengikut
dalam Buku
Catatan
Pertama
sebelum
dipindahkan
ke dalam
lejardahulu
dengan
urutan
tarikh
niaga
JURNAL
1
15 Terbahagi
Jurnal Amdua
dan iaitu;
2

Jurnal
(Jurnal Belian,
Jurnal
Jualan,
Jurnal
Pulangan
Pulangan urutan
Belian)
o Khas
Menunjukkan
catatan
yang
lengkap
tentang
satuJualan,
urus Jurnal
niaga
mengikut
tarikh
beserta

butir dan keterangan.

o Memudahkan membuat rujukan dan memberi panduan catatan
pindahan ke lejar. o Dapat mengesan kesilapan dengan cepat dan
mengelakkan penipuan.
JURNAL
1. JURNAL
AM

URUS NIAGA

DOKUMEN

a. Catatan permulaan perniagaan

Catatan penutupan dan pemindahan
b. bakibaki akaun
Membeli dan menjual aset bukan
c. semasa
secara kredit
Ambilan barang niaga untuk
d. kegunaan
peribadi atau perniagaan
e. Membawa masuk modal tambahan
f. Catatan pelarasan
g. Membetulkan kesilapan
h. Merekodlan pembubaran perniagaan

Memo

Invois
(belian/jualan
aset
bukan semasa)

17
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

Format Jurnal Am
JURNAL AM
Tarikh

Foli
o

Butir

Debit
RM
10,000

01/10/2007 Perabot
Modal
( Membawa masuk perabot pemilik
untuk
kegunaan perniagaan )

Kredit
RM
10,000

2. JURNAL KHAS Merekod urus niaga yang kerap berlaku dalam

perniagaan

b
. Jurnal Jualan

URUS
NIAGA
Belian barang niaga secara kredit
daripada
pembekal
Jualan barang niaga secara kredit
kepada

Jurnal
c. Pulangan
Belian
d Jurnal
. Pulangan

pelanggan
Merekodkan pulangan barang niaga
kepada
pembekal
Merekodkan pulangan barang
niaga

JURNAL
a
. Jurnal Belian

Jualan

daripada pelanggan

DOKUMEN
Invois Asal
Nota Debit Asal
Invois Salinan
Nota Debit
Salinan
Nota Kredit Asal
Nota Kredit
Salina
n

Format Jurnal Khas

JURNAL
BELIAN
Tarikh

Butir

02/05/200
7
Syarikat Selamba Yassin

Folio

No.
Dokumen Jumlah
RM
SY001

5,000

22/05/200
7
Pembekal Yusri Erra
31/05/200
7
Akaun Belian

18

~cikgusila.blogspot.com~

E0025
Dt

4,000
9,000

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

JURNAL JUALAN
Tarikh

Butir

02/10/2007 Perniagaan Adam

25/10/2007 Kedai Nur Farah
30/10/2007 Akaun Jualan

No.
Folio Dokumen
0011
0012
Kt

Jumlah
RM
6,000
4,000
10,000

JURNAL PULANGAN JUALAN

Tarikh

Butir

12/05/2007 Syarikat Selamba Yassin

26/05/2007 Pembekal Yusri Erra
31/05/2007 Akaun Pulangan Jualan

No.
Folio Dokumen
N5001
Y0202
Dt

Jumlah
RM
1,500
1,000
2,500

JURNAL PULANGAN BELIAN

Tarikh

Butir

06/10/2007 Perniagaan Adam

28/10/2007 Kedai Nur Farah
30/10/2007 Akaun Pulangan Belian

No.
Folio Dokumen
NK1100
NK1101
Kt

BUKU TUNAI

1
2
3
4

Dikenali juga sebagai Buku Lejar

Gabungan Akaun Tunai dan Akaun Bank

Merekod semua urus niaga tunai termasuk penerimaan dan pembayaran secara cek.
Kebaikan Buku Tunai;

1- Catatan dalam lejar dapat dikurangkan.

2- Peniaga lebih mudah dalam mengawal tunai perniagaannya.
3- Mudah membuat rujukan bagi Akaun Tunai dan Akaun Bank.

19

Jumlah
RM
1,500
1,200
2,700

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

Buku Tunai Tiga Lajur

1

Mengandungi tiga lajur utama iaitu lajur tunai, lajur bank dan lajur diskaun di
sebelah kredit dan debit.

Debit lajur tunai

Semua penerimaan wang tunai

Semua penerimaan yang
dibankkan
Semua diskaun diberi
Semua pembayaran dengan wang
tunai
Semua pembayaran dengan cek
Semua diskaun diterima

Debit lajur bank

Debit lajur diskaun
Kredit lajur tunai
Kredit lajur bank
Kredit lejur diskaun

Lajur tunai dan bank perlu diimbangkan pada akhir suatu tempoh.

jumlah diskaun ini akan diposkan ke lejar dalam Akaun Diskaun berkenaan.

Format Buku Tunai Tiga Lajur;

BUKU TUNAI

Tarikh
Butir
Tunai Bank

Fol Diskaun

Tunai

Bank

Tarikh

Butir

Fol

Diskaun

1
Catatan Kontra

Catatan pemindahan wang tunai dari pejabat ke bank atau dari bank ke
pejabat.
iaitu satu akaun didebitkan dan satu lagi akaun dikreditkan.

Dua keadaan;

1. Pindahan wang tunai dari pejabat ke bank

1 Dokumen perniagaan Borang Wang Masuk
2 Dt lajur bank, Kt lajur tunai
2. Pindahan wang tunai dari bank ke pejabat
1 Dokumen perniagaan Keratan Cek
2 Dt lajur tunai, Kt lajur bank

Tanda ( ) atau ( K ) perlu ditunjukkan di lajur folio Buku Tunai.

20

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

Buku Tunai sebagai Jurnal

1. 1
Jurnal
Penerimaan
Tunaitunai dan cek oleh perniagaan
Merekod
semua penerimaan
2

Sama seperti bahagian debit Buku Tunai

Format;

Tarikh

JURNAL PENERIMAAN
TUNAI
No.

Akaun

Resit

Dikredit

Butir

LainDiskaun
Bank
Penghutang Jualan lain
Folio
Diberi
Akau
(Dt)
(Kt)
(Kt)
n
(Dt)
(Kt)

1
2. Jurnal
Pembayaran
Tunaioleh perniagaan
Merekod
segala pembayaran
2

Sama seperti bahagian kredit Buku Tunai

Format;

JURNAL PEMBAYARAN TUNAI

Tarikh

Butir

No.

Akaun

Cek

Didebit

Folio

Bank
(Kt)

LainDiskaun
Pemiutang Belian lain
Diterima
Akau
(Dt)
(Dt)
n
(Kt)
(Dt)

21

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

BUKU TUNAI RUNCIT

Kegunaan BTR ;

1. Membayar belanja yang kecil

2. Membolehkan pembahagian tugas

3. Mengelakkan daripada banyak catatan

Penerimaa
Tarik
n
h
Dt
RM

Butir

Fol

BUKU TUNAI RUNCIT

Pembayara
No.
n
Baucer

Kt
RM

Analisis
Bayaran
Alat
tulis
RM

RM

Pos
RM

Pelbag
ai
RM

SISTEM PANJAR
Ketua juruwang akan memberikan sejumlah wang tertentu untuk membiayai
semua perbelanjaan runcit bagi satu tempoh tertentu dan pada akhir tempoh,
ketua juruwang akan membayar semula jumlah yang dibelanjakan oleh juruwang
runcit.
* Potong nilai amaun yang melebihi RM50.

22
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

LEJAR

Debit
Tarik
h

Buku akaun yang digunakan untuk merekodkan urus

niaga perniagaan.

Akaun berbentuk T ;

Nama
Akaun
Folio Jumlah Tarikh
RM

Butir

L
a
j
u
r
t
a
r
i
k
h
M
e
n
c
a
t
a
t
t
a
r
i
k
h
u
r
u
s
n
i
a
g
a
L
a

2
3

~
ci
k
g

j
u
r

Butir

Kredi
t
Folio Jumlah
RM

1. Akaun Perorangan penghutang,

pemiutang, ambilan dan modal
2. Akaun Bukan Perorangan
akaun nyata (akaun aset) dan
akaun nominal (akaun hasil dan
belanja).

b
u
t
i
r

Mengimbang dan Menutup Akaun

m
e
n
c
a
t
a
t
n
a
m
a

Untuk mengetahui baki setiap

akaun di akhir suatu tempoh.
2
Mengimbang akaun mencari
perbezaan di antara jumlah debit
dan jumlah kredit dalam akaun.
3
Menutup akaun hasil dan
belanja dengan memindahkannya
ke Akaun Perdagangan atau
Akaun Untung Rugi.
4
Tujuan menutup akaun untuk ;
1. memulakan akaun hasil dan
belanja dengan baki sifar pada
suatu tempoh perakaunan.
2. mengemaskini
Akaun
Modal;
hasil
menambahkan
ekuiti
pemilik
dan
belanja
mengurangkan
ekuiti
pemilik.
1

a
k
a
u
n
Lajur folio mencatat nombor
rujukan Buku Catatan Pertama
(mengesan catatan dalam akaun)
Lajur jumlah mencatat nilai
Folio
wang sesuatu urus niaga

catatan
bergu
rujukan
pertama
muka
atau surat
pasangan
akauncatatan
dalam
Buku
Catatan
Pertama
dan lejar.

Mengurangkan
kesilapan
merekod
terlupa
melengkapkan
catatan
bergu.

Cara merekod urus niaga adalah

berasaskan prinsip catatan
3
bergu.

Diisi
dilakukan
catatan

Akaun terbahagi dua iaitu;

usila.blogspot.com~

jika

pengeposan

iaitu
dam

Pertama ke lejar.

telah

memindahkan
Buku

Catatan

atau

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

Pembahagian Lejar
1
Dua bahagian iaitu Lejar am dan Lejar subsidiari.

Lejar Am meliputi :
(a)
Akaun Nominal (akaun hasil dan belanja)
(2)
Akaun Nyata (akaun aset semasa dan aset bukan
semasa)
(3)
Akaun penghutang dan pemiutang aset
bukan semasa (akaun kawalan penghutang
dan akaun kawalan pemiutang)
(4)
Akaun Modal
(5)
Akaun Ambilan

Lejar Subsidiari (lejar kecil)

meliputi :

1
1.
2.
3.
4.
5.

(a)

Lejar Belian / Lejar

Pemiutang
Lejar Jualan / Lejar
Penghutang

(b)
Tujuan pembahagian lejar;
Dapat menjalankan pengkhususan dan pembahagian kerja
Dapat menugaskan seorang eksekutif akaun untuk mengendalikan
satu bahagian lejar sahaja.
Mudah untuk menguruskan pengurusan dan pengawalan.
Dapat meningkatkan kecekapan dan mengurangkan kesilapan merekod.
Dapat mengurangkan bilangan akaun dalam lejar yang terlalu banyak
dalam lejar am.

24
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

IMBANGAN DUGA

Merupakan
satu Tunai
senarai
baki-baki
akaun tertentu.
yang diambil daripada lejar am, lejar
subsidiari
dan Buku
pada
suatu tempoh

Fungsi Imbangan Duga untuk;

o
Menyemak ketepatan kemasukan
catatan bergu o Menguji ketepatan
pengiraan
o
Memudahkan penyediaan Akaun Perdagangan, Akaun Untung Rugi dan
Kunci Kira-kira

Jumlah di sebelah debit mesti sama dengan jumlah di sebelah kredit.

Mempunyai batasan atau had.

(Imbangan Duga yang seimbang tidak bererti semua catatan dalam lejar
betul kerana mungkin terdapat beberapa kesilapan yang ketara atau
tidak ketara dalam Imbangan Duga tersebut)

PENYEDIAAN IMBANGAN DUGA

Penyediaan Imbangan Duga dalam Bentuk Lajur

Akaun
Akaun
Akaun
Akaun
Akaun

25

Nama Perniagaan
Imbangan Duga pada ...........................
Butir
Debit
RM
Aset
XX
Belanja
XX
Modal
Liabiliti
Hasil
XXX

~cikgusila.blogspot.com~

Kredit
RM

XX
XX
XX
XXX

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

PENUTUPAN AKAUN &

PENYEDIAAN PENYATA
KEWANGAN

PERAKAUNAN ASAS TUNAI VS PERAKAUNAN ASAS AKRUAN

Perakaunan Asas Tunai

Untung dikira dengan mencari
perbezaan antara tunai yang
diterima sebagai hasil dan tunai
yang dibayar sebagai belanja bagi
suatu tempoh perakaunan.

Perniagaan kecil-kecilan dan

perniagaan
perkhidmatan
Hasil Diterima Belanja Dibayar =
Untung

PELARASAN PADA
TARIKH IMBANGAN
1. Belanja
Terakru
dan
Belanja Terdahulu
2. Hasil Terakru dan Hasil
Terdahulu
3. Hutang Lapuk
4. Hutang Lapuk Terpulih
5. Peruntukan Hutang Ragu
6. Susut
Nilai
dan
Peruntukan Susut Nilai
7. Menilai Stok Akhir
8. Stok Bekalan

Perakau
nan
Asas
Akruan

Firma besar
(urus niaga
secara kredit)

Untung dikira
Hasil sepatutnya
dengan
Belanja
membuat
terlibat =
pemadanan
Untung
hasil bagi
tempoh
perakaunan
tertentu kepada
belanja yang
terlibat.

26
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P
Prinsip
Perakaunan
Tingkatan 4
2008

BELANJA TERAKRU & BELANJA

TERDAHULU
Butir
an

Catatan Jurnal

Belanja Terakru
(Belanja yang dilakukan dalam
tempoh perakaunan semasa tetapi
belum dijelaskan dalam tempoh
tersebut)

Belanja Terdahulu
(Perbelanjaan bagi tempoh
perakaunan yang akan datang tetapi
dijelaskan pembayarannya dalam
tempoh perakaunan semasa)

Dt Belanja
Kt Belanja
Terakru

Penyata
Kunci
Pendapat
an
Kira-Kira

Dt Belanja
Terdahulu

Tolak

Dt Belanja

2
HASIL TERAKRU &
HASIL TERDAHULU

Aset
Semas
a

Dt Hasil

Tolak

Kt Hasil Terdahulu

TIPS
BIST
ARI!
!!

Liabili
ti
Sema
sa

Butiran
BELANJA
TERAKRU
BELANJA
TERDAHULU

27
~cikgusila.blogs
pot.com~

HASIL
TERAKRU

HASIL
TERDAHULU

TAMBAH
( PP )

LIABILITI
SEMASA
( KKK )

ASET SEMASA

TOLAK

( KKK)

( PP )

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

HUTANG LAPUK

Butiran
1Hutang yang pasti tidak dapat
dikutip daripada penghutang.
2Dianggap sebagai BELANJA.
1

Disebabkan oleh:

1. Penghutang tidak mampu

membayar hutangnya
2. Penghutang meninggal dunia
3. Penghutang tidak dapat
dikesan / menghilangkan diri
4. Penghutang diisytiharkan
muflis
1Hutang lapuk ditolak daripada
jumlah penghutang dan dihapuskan
sebagai kerugian.

Catatan
Jurnal

Dt Hutang
Lapuk
Kt Penghutang

Belanja

Butiran

Penghutan
g
Bersih =
Penghutan
g
tolak
Hutang
Lapuk

HUTA
NG
LAPU
K
TERP
ULIH

1Seorang penghutang
yang hutangnya telah
dihapuskan sebagai
hutang lapuk tiba-tiba
membayar balik
hutangnya.
2Dianggap
sebagai
HASIL.

C
a
t
a
t
a
n

15 M
e
m
b
u
k
a
s
e
m
ul
a
A
k
a
u
n
P
e

ngh
utan
g
dan
Aka
un
Huta
ng
Lapu
k
Terp
ulih

D
t
Akaun
Pengh
utang
,
Kt
Akaun
Hutan
g
Lapuk
Terpuli
h

J
u 15 H
r
ut
an
n
g
a
la
l
pu
k
di
ba
ya
r
ba
lik
/
pe
ne
ri
m
aa
n
tu
na
i.
1

15 P
i
n
d
a
Dh
k
t
a
Akaun n

u
n
a
i/
B
a
n
k
K
t
A
k
a
u
n
P
e
n
g
h
u
t
a
n
g

A
k
a
u
n
H
ut
a
n
g
L
a
p
u
k
Te
rp
ul
ih
k
e
A
k
a
u
n
U
nt
u
n
g
R
u
gi
.
1
Dt
Aka
un
Hut
ang
Lap
uk
Terp
ulih
, Kt
Aka

u
n
U
n
t
u
n
g
R
u
g
i

Penyata
Pendapat
an

Kunci
KiraKira

Kesan ke atas
nilai
Penghutang

Hasil (Bergantung kpd

situasi
yang
diwujudkan)

28
~cikgusila.blogspot.com
~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan

4

PERUNTUKAN HUTANG RAGU

Butiran

Satu anggaran jumlah

hutang yang tidak
dapat
dikutip. (belanja)
Tujuan untuk;
Memadankan
o hasil

Catatan Jurnal
Peruntukan Hutang
o Ragu

Penyata
Pendapat
an
Belanja

diwujudkan buat kali

pertama
Dt Akaun Untung
Rugi ,
Kt Akaun
Peruntukan
Hutang Ragu

dengan belanja
perniagaan
o Menampung satu
kerugian
o Menambahkan
perniagaan
Peruntukan Hutang
dalam bentuk
Ragu
yang sudah
hutang lapuk
diwujudkan

Peruntukan Hutang Ragu =

(Pertambahan
Peruntukan Hutang
Kadar peruntukan x
Ragu
Penghutang Bersih
belanja)

Kadar peruntukan / peratus

Dt Akaun Untung
peruntukan hutang
ragu
Rugi ,
Kt Akaun
berbeza-beza mengikut
Peruntukan
tempoh hutang.
Semakin
Hutang Ragu
panjang tempoh
hutang,
semakin tinggi peratus o Mengurangkan
peruntukan hutang
Peruntukan Hutang
ragu.
Ragu
yang sudah
diwujudkan
Penentuan sama ada
pertambahan atau
(Pengurangan
pengurangan dalam
Peruntukan Hutang

Belanja

Hasil

Peruntukan Hutang
Ragu
dalam tempoh sema
perlu
dibuat perbandingan
antara tahun semasa
dengan tahun
sebelumnya.

2008

Penghutang
ASET SEMASA
Penghutang

Kunci Kira-Kira

Tolak
Penghutang
Hutang Ragu

Mengurangkan

29
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

SUSUT NILAI & PERUNTUKAN SUSUT NILAI

Susut nilai pengurangan nilai aset bukan semasa. Belanja susut nilai yang
tidak dibayar dengan wang tetapi ditolak daripada kos aset bukan semasa
berkenaan. (belanja)
pada akhir setiap tahun perakaunan. (mengurangkan aset)

Sebab aset bukan semasa mengalami susut nilai;

1. Kemerosotan fizikal pudar, lusuh atau buruk
2. Kesusutan penggunaan yang berterusan
3. Keusangan tidak dapat digunakan akibat daripada perubahan teknologi
4. Usia guna yang pendek akibat faktor masa hak cipta
3 kaedah pengiraaan susut nilai;

1. Kaedah Penilaian Semula

2. Kaedah Garis Lurus / Ansuran Tetap
3. Kaedah Baki Berkurangan

Butiran

Catatan
Jurnal

Kunci KiraPenyata
Pendapata Kira
n

Dt Belanja
Susut Nilai
ABS
Kt
Peruntukan
Susut Nilai
ABS

BELANJA
Belanja
Susut

KAEDAH 1
a. Kaedah Penilaian Semula

Aset bukan semasa dinilai semula

pada setiap akhir tempoh

perakaunan.

Jumlah susut nilai dihitung dengan

membandingkan nilai aset

bukan
semasa pada awal tempoh
dengan
pada akhir tempoh
perakaunan.

Nilai
= Nilai
Aset
Bukan
Semasa
awal
Susut
Nilai
Aset
Bukan
Semasa
Akhir

Nilai ABS

ASET
BUKAN
SEMASA
ABS
Tolak
PERUNTUKA
N
SUSUT
NILAI
ABS

2aset
Sesuai
untuk
mengira
bukan
semasa
yang
bernilai
rendah
seperti
alatalat
kecil.

30

~cikgusila.blogspot.com~

Mod
ul
P&P
Prin
sip
Pera
kau
nan
Ting
kata
n4
200
8

Butiran

Catatan
Jurnal

KAEDAH 2
b. Kaedah Garis Lurus/Ansuran
Tetap
Dt Belanja
Susut Nilai

Susut nilai aset dikira pada kadar

ABS
yang sama atau tetap
Kt
sehingga akhir
Peruntukan
Susut Nilai
tempoh penggunaan aset
ABS
berkenaan.

Kunci KiraPenyata
Pendapata Kira
n

BELANJA
Belanja
Susut

ASET BUKAN

Nilai ABS

ABS

SEMASA

Tolak
PERUNTUKAN

Susut Nilai = Kos Asal Nilai

Skrap

SUSUT NILAI
ABS

Usia Guna

= Nilai
Kos
Asal
xSusut
KadarNilai
Susut
Tahunan

2dijangka
Nilai
skrap
nilai
akan
diperolehi
setelah
tamat
gunayang
aset
tersebut.
(nilaiusia
bakian)
KAEDAH 3
c. Kaedah Baki Berkurangan

Dikira berdasarkan satu kadar yang

tetap ke atas nilai buku aset

pada
awal tempoh perakaunan

Susut Nilai = Kadar Susut Nilai x

(Kos Asal Susut Nilai

Terkumpul)

Jumlah susut nilai setiap tahun

Dt Belanja
Susut Nilai
ABS
Kt
Peruntukan
Susut Nilai
ABS

BELANJA
Belanja
Susut
Nilai ABS

ASET
BUKAN
SEMASA
ABS
Tolak
PERUNTUK
AN
SUSUT
NILAI
ABS

akan

berkurang kerana susut nilai

terkumpul semakin
bertambah dan
menyebabkan nilai buku aset
semakin berkurangan.

Cara merekod;
a. Dt Akaun Susut Nilai Aset , Kt Akaun Peruntukan Susut Nilai Aset
2. Dt Akaun Untung Rugi , Kt Akaun Susut Nilai Aset
3. Akaun Susut Nilai dan Akaun Peruntukan Susut Nilai disediakan
secara berasingan bagi setiap aset.
4. Dalam Kunci Kira-kira Peruntukan Susut Nilai akan ditolak
daripada kos asal aset tetap.

Pelupusan Aset Bukan Semasa (penjualan aset bukan semasa)

1. Harga jualan melebihi nilai buku = untung atas pelupusan
dikreditkan dalam Akaun Untung Rugi (hasil).
2. Nilai buku melebihi harga jualan = rugi atas pelupusan
didebitkan dalam Akaun Untung Rugi (belanja).

31

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

MENILAI STOK AKHIR

1 Pilih nilai yang Terendah Antara harga Kos Atau harga Pasaran
(TAKAP).

1
2

STOK BEKALAN
Stok yang tidak habis digunakan pada tarikh imbangan.

Contoh;

1 Bekalan alat tulis; kertas, pen, dakwat

2 Kain, benang, jarum dan butang
3 Alat solek dan syampu

3 Bayaran yang sudah dibuat untuk barang yang belum habis digunakan
pada tarikh imbangan dianggap sebagai belanja terdahulu (aset semasa)

32
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008

BENTUK PENYATA
NAMA PERNIAGAAN
PENYATA PENDAPATAN BAGI TAHUN BERAKHIR
RM

RM

RM

Jualan

XX

tolak Pulangan Jualan

XX

Jualan Bersih

XXX

TOLAK KOS JUALAN

Stok Awal

XX

Belian

XX

tolak Pulangan Belian

XX

Belian Bersih

XX

Angkutan Masuk

XX

Duti Import

XX

Insurans Belian

XX

Upah atas Belian

XX

Kos Belian

XX

Kos Barang Untuk Dijual

XX

tolak Stok Akhir

XX

KOS BARANG DIJUAL / KOS JUALAN

XXX

UNTUNG KASAR

XXXX

TAMBAH HASIL
Diskaun Diterima

XX

Komisen Diterima

XX

Sewa Diterima

XX

Faedah Diterima / Faedah atas Simpanan

XX

Hutang Lapok Terpulih

XX

Untung atas Pelupusan Aset

XX

Pengurangan Peruntukan Hutang Ragu

XX

XXX
XXXX

TOLAK BELANJA
Gaji

XX

Sewa Dibayar

XX

Diskaun Diberi

XX

Insurans

XX

Iklan

XX

Komisen Diberi

XX

33

~cikgusila.blogspot.com~

Modul
P&P
Prinsip
Perakaun
an
Tingkata
n4
2008
Faedah Dibayar / Faedah atas pinjaman

XX

Belanja Utiliti

XX

Angkutan Keluar

XX

Hutang Lapok

XX

Lesen

XX

Cukai Pintu

XX

Rugi atas Pelupusan Aset

XX

Belanja Pembaikan

XX

Belanja Pencucian

XX

Belanja Susut Nilai

XX

Pertambahan Peruntukan Hutang Ragu

XX

UNTUNG BERSIH @ RUGI BERSIH

XXX
XXXXX

34
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P
Prinsip
Perakaunan
Tingkatan 4
2008
NAMA PERNIAGAAN
KUNCI KIRA-KIRA PADA

RM

RM

RM

ASET BUKAN SEMASA

Perabot

XX

Kenderaan

XX

tolak Peruntukan Susut Nilai Kenderaan

XX

Premis

XX

Lekapan dan Lengkapan/Kelengkapan

XX

ASET SEMASA
Stok
Penghutang

Susunan AS : SPBT
(Stok, Penghutang,
Bank, Tunai & lain2)

tolak Peruntukan Hutang Ragu

XXXX
XX
XX
XX

XX

Bank
Tunai

XX

Hasil Terakru

XX

Belanja Terdahulu

XX
XXX

TOLAK LIABILITI
SEMASA
Pemiutang

XX

Overdraf Bank

XX

Belanja Terakru

XX

Hasil Terdahulu
MODAL KERJA

Aset Semasa Liabiliti Semasa

XX

XXX
XXXX
XXXXX

EKUITI PEMILIK
Modal awal
tambah Modal
Tambahan

XX

tambah Untung Bersih @ tolak Rugi Bersih

XX

XX
XXX

Tolak Ambilan

XX

Modal akhir

XXX

LIABILITI BUKAN
SEMASA
Pinjaman Bank

XX

Pinjaman Bercagar
Gadai Janji/Pajak
Gadai

XX
XX

XXX
XXXXX

35

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008
BENTUK LEMBARAN KERJA

BUTIR
Modal pada 1hb
Perabot
Kenderaan
Peruntukan Susut Nilai
Kenderaan
Premis
Lekapan dan
Lengkapan/Kelengkapan
Tunai
Bank
Penghutang
Peruntukan Hutang Ragu
Stok pada 1hb
Jualan
Pulangan Jualan
Belian
Pulangan Belian
Pemiutang
Overdraf Bank
Pinjaman Bank
Pinjaman Bercagar
Gadai Janji/Pajak Gadai
Angkutan Masuk
Duti Import
Insurans Belian
Upah atas Belian
Diskaun Diterima
Komisen Diterima
Sewa Diterima
Faedah Diterima
Hutang Lapok Terpulih
Peruntukan Hutang Ragu
Peruntukan Hutang Ragu
Gaji
Sewa Dibayar
Diskaun Diberi
Insurans
Iklan
Komisen Diberi
Faedah Dibayar
Belanja Utiliti
Angkutan Keluar
Hutang Lapok

Hasil Terakru (Sewa Terakru)

Belanja Terdahulu (Gaji
Terdahulu)
Belanja Terakru (Iklan Terakru)
Hasil Terdahulu (Komisen
Terdahulu)
Belanja Susut Nilai Kenderaan
Pertambahan Peruntukan
Hutang Ragu
Pengurangan Peruntukan
Hutang Ragu

NAMA PERNIAGAAN
LEMBARAN KERJA BAGI TAHUN BERAKHIR
IMBANGAN
IMBANGAN
PELARASA
KUNCI KIRADUGA
PENYATA
DUGA
N
KIRA
TERSELARA
S
PENDAPATAN
Dt
Kt
Dt
Kt
Dt
Kt
Dt
Kt
Dt
Kt
RM
RM
RM
RM
RM
RM
RM
RM
RM
RM
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX
XX
XX
XX

XX
XX
XX
XX

XX
XX
XX
XX

XX

XX

XX

XX
XX

XX

XX
XX

XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX

XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XXX

XX
XX
XX

XX
XX
XX
XX
XX
XX

XX
XX
XX
XX

XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX

XX
XX

XX
XX
XX

XX

XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX

XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX

XX

XX

XX

XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX

XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX
XX

XXX
XX

XX

XX

XX

XX
XX

XX
XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XX

XXX

XX
XXX

XXX

XX
XXX

XX

Stok pada 30hb

UNTUNG BERSIH

XXX
XXX

XX
XXX

XX
XXX

XXX
XXX

@ RUGI BERSIH
XXXX

36

~cikgusila.blogspot.com~

XX
XXXX

XX
XXXX

XXXX

Modul P&P Prinsip Perakaunan Tingkatan 4

2008
PENYATA PENDAPATAN PERKONGSIAN
PENYATA PENDAPATAN PERKONGSIAN A & B BAGI TAHUN BERAKHIR

RM

RM

RM

Jualan

XX

tolak Pulangan Jualan

XX

Jualan Bersih

XXX

TOLAK KOS JUALAN

Stok Awal

XX

Belian

XX

tolak Pulangan Belian

XX

Belian Bersih

XX

Angkutan Masuk

XX

Duti Import

XX

Insurans Belian

XX

Upah atas Belian

XX

Kos Belian

XX

Kos Barang Untuk Dijual

XX

tolak Stok Akhir

XX

KOS BARANG DIJUAL / KOS JUALAN

XXX

UNTUNG KASAR

XXXX

TAMBAH HASIL
Diskaun Diterima

XX

Komisen Diterima

XX

Sewa Diterima

XX

Faedah Diterima

XX

Hutang Lapok Terpulih

XX

Pengurangan Peruntukan Hutang Ragu

XX

XXX
XXXX

TOLAK BELANJA
Gaji

XX

Sewa Dibayar

XX

Diskaun Diberi

XX

Insurans

XX

Iklan

XX

Komisen Diberi

XX

Faedah Dibayar / Faedah atas pinjaman

XX

Belanja Utiliti

XX

37

~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P
Prinsip
Perakaunan
Tingkatan 4
2008
Angkutan Keluar

XX

Hutang Lapok

XX

Belanja Susut Nilai

XX

Pertambahan Peruntukan Hutang Ragu

XX

UNTUNG BERSIH @ RUGI BERSIH

XXX
XXXXX

TAMBAH
Faedah atas Ambilan
Pekongsi A

XX

Pekongsi B

XX

XX
XXX

TOLAK
Faedah atas Modal
Pekongsi A

XX

Pekongsi B

XX

XX

Gaji Pekongsi
Pekongsi A

XX

Pekongsi B

XX

XX

XXX
XXXX

KONGSI UNTUNG @ KONGSI RUGI

Pekongsi A

XXX

Pekongsi B

XXX
XXXX

38
~cikgusila.blogspot.com~

Modul P&P
Prinsip
Perakaunan
Tingkatan 4
2008
KUNCI KIRA-KIRA PADA

RM

RM

RM

ASET BUKAN SEMASA

Perabot

XX

Kenderaan

XX

tolak Peruntukan Susut Nilai Kenderaan

XX

Premis

XX

Lekapan dan Lengkapan/Kelengkapan

XX
XXXX

ASET SEMASA
Tunai

XX

Bank

XX

Penghutang

XX

tolak Peruntukan Hutang Ragu

XX

XX

Stok

XX

Hasil Terakru

XX

Belanja Terdahulu

XX
XXX

TOLAK LIABILITI SEMASA

Pemiutang

XX

Overdraf Bank

XX

Belanja Terakru

XX

Hasil Terdahulu

XX

XXX

MODAL KERJA

XXXX
XXXXX

EKUITI PEMILIK
Akaun Modal
Pekongsi A

XX

Pekongsi B

XX

XX

Akaun Semasa
Pekongsi A

XX

Pekongsi B

XX

XX
XXX

LIABILITI BUKAN SEMASA

Pinjaman Bank

XX

Pinjaman Bercagar

XX

Gadai Janji/Pajak Gadai

XX

XXX
XXXXX

39

~cikgusila.blogspot.com~