1.

UVOD
U prvoj polovini XVI stoljea deavale su se krupne promjene na politikim, vjerskim i
vojnim planovima. U Evropi dolazi do pojave protestantizma, tanije, na prostoru dananje
Njemake a tada Svetog Rimskog carstva. Dolazi do snanog razvoja gradova, ue se antiki
pisci, piu se nove knjige a sve to proizilazi iz renesansnih krugova elitistikih zajednica.
Drave poput Francuske, Njemake, Italije, Danske i vedske polagano se diu iz temelja
srednjovjekovnog drutva i njegovih normi. S druge strane osmanska drava je u naglom
usponu. Nakon prvog prodora na evropsko tlo, 1354.g. i bitke kod Galipolja, osmanlije
poinju da se ire na prostore zemalja jugoistone Evrope. Njihova osvajanja su znaajna i na
prostorima Azije ali osmanska drava je usmjerila svoj uticaj ka starom kontinentu. Nakon
osvajanja Vizantije i pada Carigrada 1453. godine osmanska drava na elu sa Mehmedom II
je velika prijetnja kranskoj Evropi.
Vladavina sultana Mehmeda II bila je jako osnova za vladavine buduih sultana. Od
njegovog perioda dolazi do jaanja osmanske drave. Nakon njegove smrti 1481.g. na vlast
dolazi Bajazit II. Ovaj sultan nije veliki osvaja kao svoj prethodnik ali je uspio da stabilizuje
i ekonomski ojaa dravu. Nastavio je da razvija gradove. Kako je Bajazit II bio boleljive
prirode, njegov sin ga je primorao da abdicira. Na mjesto sultana je doao Selim I. Sultan sa
jasnom vizijom i okrutnou. Kroz svoja djela je jasno pokazivao odlunost i okrutnost, stoga
je dobio nadimak Okrutni!

2. OSMANSKO CARSTVO DO VLADAVINE SELIMA I

Godine 1280. postade Osman sa svojih 45 godina voa Osmanlija. Vrijedio je kao ovjek
vrlo pametan, hrabar koji je bio vjest sa orujem. Osman Gazi je odravao, kao i njegov otac,
dobre veze sa seldukim sultanom u Konji (Konya). Oni su zajednikim snagama vodili
ratove protiv Bizantinaca i upada Tatara. Za njegovu nesebinu pomo i odanost sultanu bio je
redovno nagraivan sa svim poastima, zastavama i nazivima. Tako je dobio pravo na izradu
vlastitog novca i ovlasti vlastitog suda. Njegov sin Orhan je bez borbe zauzeo Brusu 1326.g.
Osman je bio jedan vrlo tolerantan vladar koji je trpio sve religije, inei da porez bude vrlo
nizak. Na samrti je sinu Orhanu skrenuo panju da odrava uenje islama i da regira blagou
i pravednou. Osman Gazi umrije 1324.g. u Sogutu te bi sahranjen u Bursi.
Nakon Osmana na vlast je doao Orhan. Za prvog vezira svoga Carstva, Orhan je
proglasio svoga brata Alaedina. Njegova zadaca bijase da sa knezevima sklapa, dijeli i vodi
brigu i poslove vladara. Ujedno on bijese i prvi nosilac titule - Pasa. U prvoj polovini svoje
vladavine od 1326-1344.g. Orhan je ucvrstio temelje svoje vladavine u Maloj Aziji
istovremeno izgradjujuci svoju vojsku. U isto vrijeme se raspade Carstvo Seldzuka, te tako bi
vecim dijelom, pripojeno Osmanskom Carstvu.
U drugom dijelu njegove vladavine od 1344-1359.g. vladavina Orhana se rasprostirala do
Trakije i Makedonije. 1337.g. pokusa Orhan sa 36 brodova da zauzme Konstantinopolj, ali
dozivje poraz. Orhan dade u zadatak 1357.g. svom sinu Sulejman-pasi da predje Dardanele.
Tako on zauze Kalipolis, ali umrije kratko nakon toga. Sultan Orhan umrije u visokoj starosti
1359.g.
MURAT I
On bijase sin od Orhana i bizantijske princeze Hirofire (njeno tursko ime bijase Nilufer
Hatun). Zbog prerane smrti Sulejman-pase nastavi vladati Murat kao njegov nasljednik 1360.
godine. On bi prvi osmanski Osvajac na evropskom tlu. 1362.g. bi osnovan prvi korpus
(odred) janjicara. To bijahu pretezno krscanska djeca koja su obucavana za vojnu sluzbu kao
pjesadijske trupe. Murat I porazi i zauze Zapadnu Trakiju i u bici na rijeci Marici 1371.g.
pobjedi Srbe, Bosance i Madjare. Zapadna strana Bugarske bi opljackana i bizantijski car
(Johann Paleologos) postade njegov vazal. Murat utvrdi osmanski posjed Angoru u Anatoliji.
Turci zauzese dalje vazne gradove u Makedoniji i Istocnoj Bugarskoj. Novodobijena podrucja
bijahu odmah naseljavana sa stanovnistvom iz svog Carstva - Osmanlijama. Oko 1385.

godine su zauzeti Sofija i Nis. Istovremeno dobise pravo trgovine na turskim prostorima
italijanske Republike Dzenova i Venecija, koje sa Muratom zakljucise i trgovacki ugovor.
Murat bijase takodjer uspjesan i u bici kod Konje (Konya). 1389. godine pobijedi sultan
Murat u poznatoj bici na Kosovu Polju (Kosovska bitka), Srbe i njihove saveznike pod
vodjstvom kneza Lazara. Bosanci su takodjer ucestvovali u borbi protiv Turaka, o cemu ce
biti posebno opisano njihovo ucesce u Kosovskoj bitki. Porazom u Kosovskoj bitki bi ozivljen
srpski nacionalizam koji je danas jedan od osnovnih uzroka svih problema na Balkanu. Sultan
Murat umrije nakon bitke od ruke jednog srpskog atentatora. Knez Lazar je potom pogubljen,
a Murat bi kao Osman i Orhan u Bursi sahranjen. Za vladavine Murata svi potcinjeni krscani
su smjeli zadrzati svoju vjeru, tradiciju i crkvene sudove, ali su morali sultanu predavati
desetinu, sto su u ono doba bila uobicajena davanja.

Bajazit I je preuzeo prijestolje jos na Kosovu polju 1389.g. za vrijeme bitke, a svoga brata je
dao pogubiti, plaseci se njegove popularnosti. On je zavrsio zapoceto osvajanje Srbije i uspio
pripojiti svome Carstvu neke od anatolskih provincija, ali Konstantinopolj, kojega je drzao u
okruzenju punih sedam godina, nije uspio osvojiti.
Sultan Bajazit je odlikovao Mihaloglu Gazi Ali Beya, komandanta lake konjice, za njegove
znacajne uspjehe i zasluznu ulogu u bitki protiv Srba sa jednim fermanom. U jednoj bitki
protiv ugarskog kralja Sigismunda i njegovih evropskih saveznika 1396.g. kod Nikopolisa
odnio je takodjer velicanstvenu pobjedu. Na kraju, upadose Osmanlije u Stajermark
(Austriju), Bosnu i Peloponez. Opijen pobjedama Bajazit je zapostavio sve drzavne poslove i
obaveze.
Upadom mongolske vojske pod vodjstvom strasnog Kana Timura, morade se Bajazit suceliti
mongolcima kod Angore sa svojom vojskom. U bitki 1402.g. bijase pobjedjen i zarobljen.
Nakon njegove smrti u zarobljenistvu dozvoli Timur da se posmrtni ostaci Bajazita prebace u
Bursu. Sultan Bajazitovo Carstvo se raspade zbog nejedinstva njegova cetiri sina, ali i kroz
politiku samog Timura. Slijedilo je 11 godina Interregnum vremena.
Nakon sto su cetiri Bajazitova sina Isa, Musa, Mehmed i Sulejman prouzrokovali pravi rat po
pitanju nasljedstva, Mehmed uspje da se izbori i dokaze u odnosu na druge, te tako postade
sultan. Njegovo preuzimanje prijestola bijase obiljezeno sa zeljom za mir. Vrhovna vladavina
nad islamskim i krscanskim knezovima u Anatoliji kao i na Balkanu nije nikada dovedena u

pitanje. Tako Mehmed I zakljuci mirovni sporazum sa Venecijom i imade dobre odnose sa
vizantijskim carem. Revolt i pobuna jednog derviskog reda bijase brzo ugasena. Sa 42. godine
umrije Mehmed I i njegov sin Murat, koji je u ratovima stekao veliko iskustvo, nastupi na
prijestolje.
Murat II je stupio 1421.godine na prijestolje i zivio je u miru sa svojim evropskim susjedima i
vazalima. U martu 1430.g. Osmanlije su zauzele Saloniki. Onda Turci upadose u Srbiju i
Ugarsku. Beograd je 1440.g. bio uzalud opsjedan.
1443.godine poveo je Madjar Johan Hunyadi krstasku vojsku protiv Osmanlija, koja je
odbacena kod Nisa, kod Jalovca unistavajuce porazena i u nastavku, ostaci vojske moradose
jos i Sofiju predati. 1444.g. bijase zakljucen mir sa Ugarskom u samom Segedu. Tako granice
politicke moci Osmanlija ostadose ocuvane, a Vlaska postade obavezna placati tribut
Ugarskoj. Murat II odustade od svoje vladavine u ime dalje vladavine svoga sina Mehmeda i
povuce se u Magneziju. Ugarska je ponovno, jos iste godine, zamarsirala svoju krstasku
vojsku do Varne, gdje je od Murata II, koji je pohitao iz Magnezije sa vojskom, bila totalno
potucena. Za vrijeme 6 zadnjih godina svoje vladavine, Murat II je poduzeo vise vojnih
pohoda na Balkan. 1451.g. umrije Murat II kod Adrianopolja i bi u Bursi sahranjen.
Vladavina Murata II je bila od velike politicke i kulturne vaznosti za razvoj Osmanskog
Carstva. On je nastavio dalje sa politikom konsolidacije od svoga oca Mehmeda I.
Najugledniji veziri Murata II su pripadali starim familijama i bili su mu duboko odani. On je
bio mecena islamske kulturne bastine, posebno kada je rijec o literaturi i pjesmama.
MEDHMED II
Odmah na pocetku svoje vladavine napravio je kraj tradicije na dvoru u Bursi. Mehmed II je
dao pogubiti svoju bracu, koja su mu vladavinu mogla dovesti u pitanje, i time napravio zakon
o bratoubistvu koji ce se primjenjivati u nacelu pri svakoj buducoj promjeni i dolasku na vlast
novih generacija sultana. Njegova osvajanja su prevazilazila granice koje su osvojene za
vladavine njegovog oca, uspijevsi staviti pod apsolutnu tursku vlast sve gradove i zemlju
lokalnih knezova. Za vrijeme njegove vladavine bi zauzet Konstantinopolj, u kome je vladao
Konstantin XI Palaelogos. Pripreme bijahu pocele 1452.g. za izgradnju utvrdjenja Rumeli
Hisar na Bosforu.
29. maja 1453.g. bijase cijeli Bizant zauzet i odobrenje od tri puna dana za pljacku. Monah
Gennadios Sholarios bi proglasen za patrijarha, kao najvisi reprezentant u rangu ortodoksne

crkve. Zastupnici jevrejske zajednice bijahu priznati od samog Fatiha sultana Mehmeda II, sto
bi ujedno dokaz njegove kosmopolitske misli.
U godinama od 1458-1459, Srbija je postala Osmanska provincija. 1460.g. je osvojen
Peloponez. 1461.g. padose u turske ruke dzenovska Amasja i Trapecunt. U narednim
godinama, po naredjenju sultana Fatiha, protjera Mihaloglu Ali Bey vlaskog kneza po imenu
Vlad Drakul iz njegovog carstva i zauze jos dzenovski Lezbos.
Godine 1463-1464. bi anektirana Kraljevina Bosna, 1463.g. poce rat sa Venecijom. Glavno
mjesto dogadjaja bi Egejsko more. Godine 1464-1466. ratovase Turci protiv Karamanskog
Carstva u Anatoliji sve do prikljucenja nekoliko njihovih gradova Osmanskom Carstvu.
1471.g. je sultan izgradio tvrdjavu Sabac u blizini Beograda, grada kojeg je i sam bezuspjesno
opsjedao. Mehmed II ratovase na ugarskom i austrijskom podrucju, vodio je
rat protiv Venecije, opsjedao utvrdu Skutari koju nije zauzeo. Godine 1475. zauzeo je Kaffa
(dzenovska) i podredio sebi Tatarski kanat na Krimu. Mirovnim sporazumom sa Venecijom
moradose im Turci prepustiti nekoliko gradova u Albaniji i na Peloponezu. 1479.g. je zauzela
osmanska flota Jonska ostrva i Otranto u Juznoj Italiji.
3. maja 1481. umrije Fatih sultan Mehmed II od posljedica napada gihta. Njegovi posmrtni
ostaci su pokopani u turbetu Fatihove dzamije, koje je on za zivota dao izgraditi u
Konstantinopolju. Sultan je za zivota pokazao interes za nauku, poeziju, ali ipak, ljudi su ga se
bojali zbog njegove krvozednosti.
BAJAZIT II
Sa 35 godina starosti stade na prijestolje 1481.g. i Bajazit II. Njegov mladji brat Cem ovlasti
se u gradu Bursi, ali bi porazen u bici kod Jenisehira. On je bjezao do Egipta, i vratio se
nazad, ali njegova vojska ponovno bi natjerana u bijeg kod Ankare i Konje (Konya). Papa
Aleksandar VI Bordzija, koji je sa Bajazitom II bio u vezi, dao je na njegovu molbu otrovati
njegovog brata Cema u Napulju. Vojske sultana su poduzimale stalno vojne pohode na Bosnu,
Dalmaciju i Ugarsku. Hercegovina bi podjarmljena. 1488.g. izgubi Bajazit II od Mamluka
gradove Adanu i Tarzus. Njegova vojska opustosi velika podrucja u Stajerskoj, Kerntenu,
Albaniji

Krajini.

Bijahu

izvrsena

strasna

zlodjela.

Kod mjesta Villach su Osmanlije 1492.g. porazeni, a njihov vojskovodja Mihaloglu Ali Bey
bi smaknut po turskim obicajima. Takodjer u turske ruke pade venecijanski Lepanto.

1509.g. bi Konstantinopolj opustosen jakim zemljotresom. Iste godine izbi gradjanski rat,
kada Bajazit II odredi svog sina Ahmeda za nasljednika, a drugi sin Selim to poricase. Selim
prisili svoga oca Bajazita II da dadne ostavku, uz jaku podrsku vojske. 26.5.1512. godine
umrije Bajazit II moguce od trovanja. Bajazit II je jos za zivota u Konstantinopolju dao
izgraditi Bajazit-dzamiju, gdje je i pokopan. Za vrijeme njegove vladavine izgradjene su
bezbrojne dzamije, derviski manastiri i mostovi

3. VLADAVINA SLIA I (15121520)

Kd Slim I nslIJdi Bzit II, 24. pril 1512. g., smnsk crstv bil izln
dvstruk psnsti, s dn strn, slm pbun h Kuli ni uklni psnst d nvg
ustnk, ki bi iz dlin vdi h Ismil. S drug strn, dn d ndli uvk s
ni pkri vlsti nvg sultn, i brd i rci, znudi d su izlni psnsti d prv

n brtubistv, nikk nisu htli d s drknu svg prv n prst, trdi pdrku d
htrdksnih turkmnskih plmn, p k i d smg h. Ulivi izuztn mng
nrgi i uz izrn smis z vnj plitik, Slim pnv uspstvi unutrnji rd u
ndlii, ztim vddi prci udln d tg prstr, z pt gdin, d smnskg
crstv nini nvdu silu islmskg svt, t n i stl, gtv d smg svg
nstnk u XX vku. U vrm stupnj n prst, Slim im k trdst gdin. K
nmsnik u rpzuntu vd im zvidnu rputciu izuztng vng kmndnt ki s
lin stvl n l svih trup, prvdng i fiksng dministrtr, sunit km s
nit n m zmriti li ki ni vrski ztucn, pml sklng luksuzu i uivnjim.
Ispd splnjg krutng vnik, Slim bi vk irk kultur, vliki pklnik knjig i
psnik ki dbr pis stihv n prsiskm. Usmln i tnvit vk, n s ni
ptrdiv d li d svrmnici shvtti njgv dluk ili nd, pvrnj ukziv
sm uskm krugu prvrnih prtilc. dvl d prtivrnsti u nklik ndnjih
smnskih hrnik, k su s divil Slimvm dlu, li su pisivl i njgv strn
dluk zbg kih stk ndimk vuz Grzni. Sultn zist d t mr lk zpd
u rst, d pnkd i psnicm tuk sv vzir. Izvsn d su glv viskih
dstnstvnik ltl d ng t bil ubin. utim, Slim stupi n prst
zhvluudi drnim klnvim i uz prtivlnj drugih. Nki su vrvli d im mng
dugu, drugi su u pti rdili prtiv njg. Sultn bi uvrn u isprvnst kzni, i rtv
gtv nikd nisu bil nvin.Phd prtiv irnskih Sfvid (1514) n gdinu dn p
stupnju n prst, Slim pbdi i pgubi psldnjg prtndnt ki mg d
prdstvl drnu psnst: svg strig brt hmd. k kriz dinsti, 1513.
rzrn u krist Slim i njgvg sin dinc Sulmn, ki pstvln z nmsnik
nis. Privli su sm hmdvi sinvi ki su s sklnili u Irn ili gipt i ptm
ntrgm nstli. U ndlii dmh nkn tg pnv uspstvln mir, npsrdnm
uprvm u blsti-m u kim su u prthdnm pridu htrdksni ustnici nli pldn
tl. Kmprmitvnim timrnicim duzt su sv prv, nistknuti v ustnik su
pgublni. Psti lgnd, z iu tnst nm puzdnih dkz, mskru i pgibii
40.000 htrdksnih lic, 1513. ili 1514. gdin. Kd pnv uspstvln sultnsk
vlst u drvi, Slim s krnu prtiv nih ki su mtdin, d ptk vk, pkuvli
d g mtu spl. Spr izmu h Ismil i Slim prdubi s tkm gdin k
Slim prv u rpzuntu, r uprks prtivlnju c n ni klv d rum dbi
upd Irnc Sfvid. Sultn hu zmri d primnju dktrinu k izlzi iz grnic
islm, k i d stlni inilc uruvnj smnsk ndli, z t k dkz uzim

ustnk kizilb. Slim npr d h ul-islm izdstvv ftvu k h Ismil i

njgv sldb-nik iskluivl iz islmskg drutv i mgudivl d ih s, d psldnjg,
slbdi i d njih-v n i dcu prtvri u rbv. kv ftv

bil u funkcii

lgitimizci ulsk u rt pr-tiv h, i su priprm vd rni tpl. S njim s

nstvil sv d ptpung prz prtivnik, i n su stl glvn bl sultnv
plitik d njgv smrti. Sv drug bil t-m pdrn. Phd iz 1514. g. prdstvl
ptk st vm dugih rtv k su sv d XVIII v. vdili sultni i hvi. h Ismil
bi prdvdnik turskg plunmdskg svt, k t su bili ki-zilb, k su g dvl
n vlst. Pt ni zn prsiski, rzmil n turskm i n turski nin. Ik njgv
dministrci bil u rukm ugldnih irnskih slubnik, pruztih iz rniih turskih drv
Irn, njgv vn sil pivl n snzi turskih plmn, k su prihvtil udn
sinkrtizm id, sdinjvudi lkln prislmsk vrvnj s mnizmm stp, t
sv bil tk nzntn prikrivn iitskm vrintm islm. U im plunmd-skih,
ndlsk-turskih plmn, h bi linj Bg, zt t gvri njihvim zikm, i
t u zrbdnu stvri idlnu tursku drvu, k z njih bil mng prihvtlivi u
d-nsu n cntrlizvn smnsk crstv. Nihv ptrb smnsk dinsti vi ni
rzuml, u dministrtivnm sistmu, ii su lklni prdstvnici birni iz rdv urbn
lit ili dvni putm dvirm, z njih su bili uglvnm strnci. h Ismil vd bi
pkz d njgvi brni sbrci mgu d digru znnu ulgu u dstbilizcii
smnsk vlsti u ndlii. k Slimu bil sn d din rnj vg prblm
smknud h. Kd njg n bi bil, dktrin zsnvn n njgvm bnskm krkt-ru
sm bi nstl, njgvi sldbnici stli bi nputni. Sm tg, ik ndlsk pitnj
prdstvll unutrnji prblm smnskg crstv, njgv rnj bi izzvl i rsplt
nkih splnih prblm. Vsk n im s lu nlzi Slim i k krnul iz Istnbul u
prld 1514. g., bil dn d nmdniih vski ng vrmn u pgldu br ludi,
kvlitt vtrng nrunj, k i spsbnsti brc. S drug strn, hv trup, k su
s izuztn dbr pkzl u t-km sukbu u rnsksini dv gdin rni, sstl su
s d mlbrn i vm fiksn k-njic, li nisu psdvl tpv ni puk. kr s
dgdi 23. vgust 1514. g. kd ldirn, svristn d zr Vn. smn-lisk
rtilri pksil fntin kizilb, ki su d psldnjg dh zdvli smrtnsn
udrc, nnsdi vlik gubitk prtivnikm tbru. Gspdr trn, Slim, sistmtski
ubi- zrblnik, li h usp d pbgn. smnsk vsk krnul z njim,
usprn

kmrm, prk tk svldivih plninskih blsti. Kizilb su npritlu

stvil sm splnu z-mlu, r psl izuztn sung lt, prrn dl zim. briz

 zuzt bz brb, li v-sk, uglvnm sstvln d nir, dbil d id dl i

tril d tu przimi. Sultn m-r d ppusti i d d znk z pvlnj. Izmuni
phdm n km su s suili s vrudinm, -i, glu, hldndm i zpnjuudm
brbndu kizilb, dug nkn tg su dbili d -dnput krnu put zrbdn. U
msii, u ndlii, gd prv zimu 15141515. g., Slim mg d prcni mrl
svih trup, dk h izgubi vdinu vsk. Dkl, nvi phd n Irn n bi, s vn
strn gldit, prdstvl vliku tkdu, li su pstli prblmi lgistik i plitik
prird. Sultn im ptkd u snbdvnju brn vsk u gtv pustn zmli,
s drug strn pstl psnst d s n kril ili pzdinu smnsk vsk k s krd
u prvcu istk, brui nvi prtivnik kg bi pdrv h. Slim dn pln kci d
pd svu vlststvi itvu ndliu. Psldnji trgvi sfvidskg tpr u cntrln
ndlii unitni su t-km 1515, ztim s vliki vzir krnu prtiv turkmnskg bg
Zulkdr, ki s sumnjiv pn- tkm bitk kd ldirn. Istvrmn, d smnli
pdstknut ustnk dng d kurdskih lklnih gspdr dfinitivn 1516. g. tr
Sfvid iz ugistn ndli, i t blst pstl smnski bglrbgluk Dirbkir.
Phd n Siriu i gipt prtiv mluk. d 1501. g. u giptu vld mmluki sultn
Knsuh l Guri. n drv dlin dns s Bzitm II ki u vlik mri dprin d s n Crvnm mru pdign mmluk flt, prdvin z rtvnj prtiv
Prtuglc u Indii. smnsk crstv, srdzmn pmrsk sil, mlucim, ki nisu
bili vini vvnju n mru, vlikdun sll innjr, thnir i sv vrst mtril.
d stupnj n prst, Slim prkinu tu srdnju, prdudi s rtnim nprim k s
priprm d lin vdi pr-tiv rtikg h. mluk crstv 1516. g. mgl d
dlu k vdd sil u islmskm svtu. Ngv t-ritri s prstirl d grnjg gipt
d cntrln ndli,

buhvtudi Plstinu i Siri-u, rif k bi vzl

mmlukg sultn. Uzrk Slimvg iznndng udr prtiv -mluk ni bil l d

pstn

ztitnik islmskih svtih mst i d pripi gipt. Pru-vnj ggrfsk

situci u ndlii 1516. g. pkzu d psl zuzimnj mirt Zulkdr i Di- rbkir,
smnsk tritri nisu bil musbn pvzn, vd su kruivl d mmluk tritri svrn sptmi. bil sultnv glvn strtk brig, imudi u vidu
prt-hdd prci prtiv Irn. tvi, Slim zn d h nudi svz Knsuhu l
Guriu i d bi, uprks pznt ntrplivsti ku sd prm hu, sultn Kir, zbrinut
z sv s-vrn tritri,

mg d zuzm npritlsk drnj. Slim p

smnst msci unprd d priprm zmku, ku Knsuh prpzn tk u psldnjm

trnutku i d k strd. Zuzimnj Zulkdr bil hrbr ptz, r s d dvnin

smtrl d mluci plu prv n vldnj tm prvincim. Slim tim l d

privu Knsuh u svrnu Siriu, gd bi mg d g kntrli, k t uini prilikm
bitk kd ldirn, ztim d g iznnd npdn. Prk svih pristlic n mmluk
tritrii, pr svih prk nmsnik lp, sultn iz Istnbul stvr nprilik sultnu iz
Kir, d bi g ngn d krn s vskm k ln blsti, dk s n zvnin uputi k
istku, u prvcu Irn. dvl ih nklik dn hd, kd mu Slim, tvrddi d
Knsuh ztvri prlz prk njgvih ndlskih tritri i tim s stvi n strnu h,
bvi rt i prsr g kd rd Dbik, svrn d lp, 24. vgust 1516. gdin. Bitk
trl vm krtk, r s, u skldu s rni skvnim plnm, nib lp dmtnu s
dlm mmluk vsk, k bil dzrgniz-vn i pkn smnskim tpvim.
Slim s dp Siri, ztim, nur 1517. g. Kir, p-t

ptuk psldnj

mluk. u st d sptmbr pruzvi sv tritri, titul i prv sultn iz Kir,

kim dd i prv nsldstv nd bsidskim kliftm , ik stvr stl prilin
nsn. rif k puri d prizn vlst nvg gspdr. Ubrz n-kn tg, 1519. g.,
smnski gusr ki pst zpvdnik lir tk s ptini: bi t Hrudin
Brbrs, bududi vliki dmirl i stvrni sniv smnsk pmrsk sil n Srdz-mlu.
Kd Slim stupi n prst, smnsk crstv bil drv k s diil zuzim-njm
Crigrd i dihdm u vrpi, li u prnju s mlukim crstvm, k mu
dskr rdvn nnsil prz u Kilikii, bil drugrzrdn sil. d drv ki 1512.
g. bil n ivici rspd, Slim pst dini nsldnik Viznti i Bgdd, grmng
crstv k s pr-stirl n tri kntinnt. kv d stti u nrdn tiri vk. li, t
bi sm d vlikg pln smnskg sultn, ki npusti Kir, nvivi d njgv
nrdni cil Irn, gd l d dnm zuvk zvri s hm. Psl dugih pripr-m
tkm zimvnj u Dmsku, stig n blu ufrt m 1518. gdin. Stigvi dtl,
njg-v vsk dlun dbil d id dl k istku. U strhu d pbun, gspdr
vlikg dl svt dlui d sk. Vrti s u Crigrd, gd smisli nvi phd
prtiv h Ismil, ps- bn vddi run tpm i snbdvnju. D tg phd,
mutim, nikd ni dl, r , n-kn krtk blsti, prminu sptmbr 1520.