You are on page 1of 388

saqarTvelos garemosa da bunebrivi resursebis dacvis saministro

garemos erovnuli saagento


geologiis departamenti

sainformacio biuleteni
saqarTveloSi 2014 wels stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis Sedegebi da
prognozi 2015 wlisTvis

garemos erovnuli saagentos


ufrosi

g. CoCia

geologiis departamentis
ufrosi

m. gafrindaSvili

Tbilisi
2015

sarCevi

gv.
Sesavali ..................................................................................................................................................... 3
Tavi 1. samegrelo-zemo svaneTis regioni ........................................................................... 8
Tavi 2. guriis regioni ................................................................................................................... 57
Tavi 3. aWaris regioni ....................................................................................................................81
Tavi 4. imereTis regioni ..............................................................................................................99
Tavi 5. raWa-leCxum-qvemo svaneTis regioni .................................................................158
Tavi 6. samcxe-javaxeTis regioni ....................................................................................... 218
Tavi 7. Sida qarTlis regioni ................................................................................................ 242
Tavi 8. mcxeTa-mTianeTis regioni ...................................................................................... 260
Tavi 9. qvemo qarTlis regioni ............................................................................................... 309
Tavi 10. kaxeTis regioni .............................................................................................................. 335

Sesavali
yoveli qveynis mdgradi ganviTareba SesaZlebelia mxolod maSin, rodesac
adgili aqvs ekonomikuri, socialuri da
ekologiuri mdgomareobis sinergizms (anu
sistemebis Sewyobil moqmedebas). saqarTveloSi stiqiuri geologiuri procesebis
negatiuri zemoqmedeba, isedac rTuli geologiuri garemosa da mravalspeqtriani
klimatur-meteorologiuri cvlilebebis
arsebobis pirobebSi, ganpirobebulia, rogorc istoriuli memkvidreobiT, aseve samrewvelo, energetikuli, satransporto da
sxva saxis infrastruqturis gaSlili mSeneblobiT da, rac mTavaria, soflis teritoriis masStaburi aTvisebiT yovelive winmswrebi Sefasebis gareSe.
msoflio da samamulo praqtika
gviCvenebs, rom urbanistikuli, sakomunikacio, satransporto, hidroteqnikuri, samelioracio Tu sxva saxis infrastruqturuli obieqtebis deformacia da mwyobridan
gamosvla metwilad gamowveulia ara mSeneblobis dabali xarisxiT anda misi arasworad
warmarTviT, aramed saproeqto monacemebisaTvis saWiro informaciis ukmarisobiT,
rodesac daudgeneli rCeba infrastruqturul obieqtebsa da bunebriv geologiur
garemos Soris urTierTzemoqmedebiTi
mizez-Sedegobrivi kavSiri da is uaryofiTi geologiuri movlenebi da geoekologiuri garTulebebi, romlebic xSirad warmoiqmnebian mSeneblobis an eqspluataciis
procesSi. aseT xarvezebs xSirad Tan sdevs
daproeqtebuli Tu mSenebare obieqtebis
adgilmdebareobis Secvla anda Zvirad Rirebuli kapitaluri RonisZiebebis (zogjer
Sedegis ar momtani) ganxorcieleba, romlis
araerTi precedenti gvaqvs qveyanaSi.
saqarTveloSi bolo periodSi, msgavsad sxva mTiani qveynebisa, egzogenuri
geologiuri procesebis masStabur gaaqtiurebas ganapirobebs procesmaprovocirebeli meteorologiuri faqtorebis droSi
gaxSireba da gazrda mravalwliuri fonuris zeviT, aseve gaxSirebuli miwisZvrebi.
praqtikam daadastura, rom saqarTvelos mimarTebaSi geologiuri stiqiis
maRal mowyvlad sivrceebSi SeuZlebelia
Tavidan iqnes acilebuli katastrofebis saSiSroebis riski da maTi uaryofiTi Sedegebi, uzrunvelyofili qveynis mdgradi ganviTareba, SenarCunebuli sasicocxlo sivrce
da mosaxleobis dacva-adaptacia, Tu ar
viqnebiT mudmiv mzadyofnaSi Tavdasacavad
bunebrivi stiqiis Semotevebisagan. amisaTvis aucilebelia srulfasovnad vflobdeT
geologiuri stiqiis realur mdgomareobas
da maTgan mosalodnel negatiur Sedegebs,
xolo saSiSroebis riskis Sesafaseblad da

adreuli gafrTxilebis efeqturi sistemis


Sesaqmnelad erovnul da regionalur doneze, pirvelyovlisa aucilebelia vicodeT
sad ra saxis da masStabis geologiuri stiqiis warmoqmna-gaaqtiureba aris mosalodneli da ra saSiSroebas uqadis mosaxleobas, sasoflo-sameurneo savargulebs da
infrastruqturul obieqtebs. amasTan, geologiuri stiqiis saSiSroebis marTviTi
RonisZiebebi unda efuZnebodes situaciis
iseT SefasebiT kriteriumebs, rogoric aris
teritoriis stiqiuri movlenebis saxeobiTi dazianebadobis xarisxi, maTi warmoqmnareaqtivaciis mizezebis gansazRvra Sesabamis geologiur garemoSi da stiqiis uSualo
moqmedebis arealSi myofi obieqtebis saSiSroebis riskis Sefaseba. amitom geologiuri
stiqiis mosalodneli safrTxeebis da mzadyofnis yvelaze efeqtur da operatiul
marTviT RonisZiebas miekuTvneba permanentulad warmoebuli regionaluri xasiaTis
geomonitoringuli kvlevebi mTeli qveynis masStabiT da reJimul-stacionaluri
poligonebis organizeba gansakuTrebulad
relevantur (reprezentatul) obieqtebze dasaxlebuli punqtebisa da qveynisadmi mniSvnelovani sainJinro obieqtebis
dasacavad, xolo stiqiis eqstremaluri
gaaqtiurebis SemTxvevaSi ki calkeuli municipalitetebis konkretul obieqtebze
gamgeobebis Txovnisa Tu fizikuri piris
momarTvis safuZvelze fors-maJorul viTarebaSi situaciis operatiuli Sefaseba
da gadaudebeli prevenciuli RonisZiebebis
dasaxva.
monitoringuli kvlevebiT miRebuli
informaciisa da procesebis eqstremaluri gaaqtiurebis pirobebSi Sedgenili
daskvnebis gaanalizebisa da ganzogadoebis
safuZvelze muSavdeba saangariSo wlis geologiuri stiqiis mdgomareobisa da momdevno wlisaTvis mosalodneli saSiSroebis prognozis informaciuli biuleteni
specialuri rukebiT, saSiSroebis riskis
ranJirebiT da Sesabamisi prevenciuli
RonisZiebebis dasaxviT. informaciuli biuleteni regularulad egzavneba garemosa
da bunebrivi resursebis dacvis da regionaluri ganviTarebisa da infrastruqturis
saministroebs, aseve S.s.s.-s sagangebo situaciebis marTvis departaments, sxva dainteresebul organizaciebs da uwyebebs.
2014 wels regionaluri geomonitoringuli kvlevebi yvela sxva gasul wlebTan
gansxvavebiT Catarda farTo masStabiT,
moicva yvela regioni da municipalitetebis
daZabuli dasaxlebuli punqtebi da saSiSi
obieqtebi. am mimarTulebiT Sefasebuli
iqna 845 dasaxlebuli punqti. adgilobrivi
municipalitetebis Txovnis safuZvelze
Semowmebuli iqna agreTve 298 dasaxlebul

punqtSi geologiuri stiqiis saSiSroebis


qveS myofi 982 mosaxle, maTgan 222 mosaxle
aRmoCnda maRali riskis saSiSroebis qveS,
romelTac esaWiroebaT mdgrad adgilze
gadayvana, xolo danarCenebisaTvis daisaxa
Sesabamisi prevenciuli RonisZiebebi. garda
amisa saqarTvelos okupirebuli teritoriebidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa
gansaxlebisa da ltolvilTa saministros
TanamSromelTan erTad aWara-guriis regionebSi Sefasebuli iqna 15 mosaxlis stiqiasTan dakavSirebiT saSiSroebis riski,
romelTagan 9 ojaxi daeqvemdebara mdgrad
adgilze gadayvanas.
damTavrda mdinare rionis auzSi wyaldidobebisa da geologiuri stiqiis marTvis klimatis medegi praqtikis SemuSavebis
saerTaSoriso proeqti geologiuri kuTxiT. damuSavda da gamoica monografiuli
xasiaTis narkvevi _ ,,md. rionis auzis wyaldidobebis da wyalmovardnebis marTvis klimatisadmi medegi praqtikis SemuSavebis proeqtiT gaTvaliswinebuli
geologiuri angariSi onis, ambrolauris,
cageris, lentexis, wyaltubosa da samtrediis municipalitetebis teritoriisaTvis
mewyrul-gravitaciuli da Rvarcofuli
procesebiT dazianebadobisa da mosaxleobis saSiSroebis riskis mixedviT; moxda
mewyrul-Rvarcofuli movlenebis 732 kadastruli aRwera eleqtronul formatSi
da damuSavda am movlenebiT safrTxeebisa
da saSiSroebis riskis daraionebis rukebi
1:100 000 masStabSi.
CexeTis da Sveicariis ganviTarebis
saagentoebis xelSewyobiT da maTTan qarTveli specialistebis erToblivi monawileobiT Catarda md. TeTri aragvis auzSi
(duSeTis municipaliteti) da mestiis municipalitetis calkeul TemebSi specialuri msxvilmasStabiani kvlevebi geologiuri stiqiis saSiSroebis dasadgenad
da saTanado prevenciuli RonisZiebebis
dasaxvis mizniT. kvlevebi am mimarTulebiT
gagrZeldeba 2015 welsac.
varZiis
istoriul-arqiteqturuli
muzeum-nakrZalis teritoriaze intensiurad ganviTarebadi gravitaciuli procesebi (kldezvavebi, qvaTacvenebi, mewyrebi)
ukidures saSiSroebas uqmnian samonastro kompleqsis mdgradobas da pirdapiri
riskis qveS ayeneben iq momuSave personals, moqalaqeebsa da turistebs. amitom
UNESCO-s saerTaSoriso eqspertebisa da
saqarTvelos kulturuli memkvidreobis
saagentos mier mowyobil konferenciaze
gadawyda, rom saerTaSoriso centrebisa da
instituciebis CarTulobiT SemuSavebuli
iyos varZiis samonastro kompleqsis gadarCenisa da marTvis RonisZiebebi. am programiT garemos erovnul saagentos daevala

varZiis samonastro kompleqsis teritoriis


sainJinro-geologiur-geodinamikuri
pirobebis Seswavla da gravitaciuli da sxva
saxis geologiuri procesebis mdgomareobis realuri suraTis dadgena, maTi saSiSroebis riskis gansazRvra. kvlevis am etapze
damuSavda samonastro kompleqsis da mimdebare teritoriis mewyrul-gravitaciuli
procesebis saSiSroebis riskis winaswari
Sefasebis sainJinro-geologiuri angariSi.
Catarebuli kvlevebis Sedegad gamovlenili iqna potenciurad maRali saSiSroebis
124 gravitaciuli bloki da kldovani qanebis didi lodebi, romelTa maqsimaluri
moculobebi aTeulobiT kuburi metriT
ganisazRvreba. Sedgenili iqna agreTve
samonastro kompleqsis da mimdebare teritoriis geodinamikuri mdgomareobisa da geologiuri saSiSroebis daraionebis rukebi
1:5000-1:2000 masStabSi da gadaeca saqarTvelos kulturuli memdkvidreobis dacvis
saagentos.
amrigad, mimdinare wlis geologiuri
saSiSroebis informaciuli biuleteni warmodgenilia saqarTvelos teritoriaze 2014
wels geologiuri stiqiis sxvadasxva mimarTulebis kvlevebiT miRebuli informaciis
gaanalizebis safuZvelze da mocemulia is
qmedebebi, romelTa ganxorcieleba gaTvaliswinebulia 2015 wlisaTvis.
mravalwlianma
geomonitoringulma
kvlevebma da geologiuri kvlevebis maprovocirebeli meteorologiuri elementebis statistikurma analizma da misma korelaciurma kavSirma geologiuri stiqiis
gaaqtiurebasTan daadastura, rom saqarTveloSi egzogeologiuri procesebis
dinamikuri gaaqtiureba wlis intervalis
periodSi Sesabamisi mgrZnobiarobis geologiur garemoSi damatebiTi garefaqtorebis zemoqmedebis gareSe umeteswilad
ganpirobebulia uaryofiTi meteorologiuri elementebis gadaxriT saSualomravalwliuri normidan. amasTan Tu Rvarcofebis
transformaciaSi Rvarcofmaformirebeli
kerebis Sesabamis geologiur garemoSi am
movlenebis warmoqmna umetes SemTxvevaSi
damokidebulia wlis Tbil periodSi mosuli
atmosferuli naleqebis dRe-Ramur maCvenebelTan 30-40mm-ze zeviT, klimatogenuri xasiaTis mewyruli procesebis gaaqtiurebis
reJimi mTlianad damokidebulia wlis periodSi naleqebis dadebiTi gadaxris sidideze
mravalwliuri normidan da es maCvenebeli
moqmedebs ara marto im wlis mewyrebis gaaqtiurebis dinamikaze, aramed momdevno wlis
mewyruli procesebis dinamikazedac. es
naTlad Cans saqarTvelos meteosadgurebis
2013 wlis monacemebis saboloo statistikuri damuSavebiT. 2013 wlis informaciul
biuletenSi aRvniSnavdiT, rom saangariSo

periodi wina wlebTan SedarebiT xasiaTdeboda atmosferuli naleqebis SedarebiT


dabalansebuli mdgomareobiT, amitomac gasul wels geologiuri stiqiis afeTqebebs
saSualo fons zemoT adgili hqonda mxolod
calkeul regionebSi da municipalitetebis
arealebSi. Tumca, geologiuri stiqiis
istoriul-statistikuri monacemebis analiziT vfiqrobT, rom saqarTveloSi geologiuri procesebis eqstremaluri gaaqtiurebis periodebi mainc emorCileba 8-11
wliani intervalebis ciklurobas. aqedan
gamomdinare varaudobdiT, rom geologiuri stiqiis afeTqebas (calkeul regionebSi mainc) eqneboda adgili 2014 wels. miT
umetes, rom 2013 wlis meteorologiuri
monacemebis saboloo damuSavebam calkeuli meteosadguris mixedviT kidev ufro
dagvarwmuna Cvens mier gamoTqmul prognozSi, gansakuTrebiT mewyruli procesebis
gaaqtiurebaSi, radgan wlis periodSi mosuli dadebiTi balansi mravalwliur normasTan mimarTebaSi uciloblad reagirebs
momdevno wlis mewyruli procesebis gaaqtiurebis reJimze. magaliTisaTvis, aWaris
regionSi 2013 wels mTlianad adgili hqonda
mravalwliuri normidan dadebiTi balansis mniSvnelovan gadaxras (+638-2554mm-Si
mogveTi), qeda guriaSi +33.8mm-Si, samegrelo-zemo svaneTis regionSi +163.1mm (noqalaqevi) +640mm (z. Waladidi), +807mm (mestia),
lentexSi +33.5mm (luji); mcxeTa mTianeTis
regionSi _ maRaroskaris meteosadguris
monacemebiT +509mm-Si; kaxeTSi _ lagodexis
municipalitetSi +436mm-Si. 2013 wels atmosferuli naleqebis mTliani deficiti
iqna dafiqsirebuli samcxe-javaxeTis, Sida
qarTlis da qvemo qarTlis regionebSi.
qveyanaSi Catarebuli regionaluri
geomonitoringuli da sxva saxis kvlevebi
geologiur stiqiasTan mimarTebaSi da arsebuli informaciuli analizis Sedegebic
mniSvnelovani daskvnis saSualebas iZleva 2014 wels geologiuri stiqiis mdgomareobis Sesaxeb, regionalur masStabSi
da calkeuli municipalitetebis mixedviT. biuletenis Sesavlis nawilSi mogvyavs
zogierTi regionisa da municipalitetis
sivrceSi gansakuTrebulad daZabuli da
eqstremalurad gaaqtiurebuli geologiuri stiqiis mdgomareobas. Tumca maTi
srulyofili daxasiaTeba mocemuli iqneba
calkeuli regionebis mixedviT.
2014 wels geologiuri stiqiis maRali
aqtivizaciis procesebi gagrZelda aWaris
yvela geomorfologiur zonaSi _ zRvispireTidan dawyebuli, mTiani zoniT damTavrebuli, sadac mewyrul-Rvarcofulma
movlenebma da zRvis napirebis warecxvam
mniSvnelovani ziani miayena regionis mosaxleobas da mis infrastruqturas. maTi

saSiSroebis riskis arealSi moeqca ramdenime aseuli ojaxi. procesebis gaaqtiurebis


mTavari maprovocirebeli iyo atmosferuli naleqebi. Rvarcofmaformirebeli
naleqebi dRe-Ramis ganmavlobaSi mosuli
Tavsxma wvimebis saxiT uSualo warmodgenas
iZlevian Rvarcofebis maRal aqtivizaciaze. magaliTisaTvis, qobuleTis meteosadguris monacemebiT Rvarcofmaformirebel periodSi (IV-X Tveebi) 30-40mm-ze meti
naleqebi movida 9-jer, maT Soris 50mm-ze
zeviT, romelsac Tan sdevda Rvarcofebis
eqstremaluri gaaqtiureba aRiniSna 7-jer.
90.4mm (12.06), 56.6mm (28.07), 66mm (10.09), 70mm
(20.09), 84.9mm (21.09), 58.2mm (24.909), 80.7mm
(29.09), xolo maRalmTian xuloSi _ 7-jer,
maT Soris 57.5mm (13.06), 62.4mm (24.09) da 82.7mm
(18.10). Rvarcofuli procesebis maprovocirebeli katastrofuli raodenobis naleqebi movida agreTve qedis municipalitetSi _
118.8mm (24.09).
wina wlebTan SedarebiT geologiuri
stiqiis mniSvnelovani gaaqtiureba dafiqsirda guriis regionSi, ris gamoc saWiro
gaxda ramdenime aseuli ojaxis Semowmeba da
saTanado prevenciuli RonisZiebebis dasaxva. samwuxarod mniSvnelovnad garTulda
imis dadgena Tu ram gamoiwvia procesebis
aseTi gaaqtiureba, radgan guriis regionSi
arsebobs mxolod erTi meteosadguri (CoxataurSi), romelzec dayrdnobiT SeuZlebelia korelaciuri analizi gakeTdes regionSi geologiuri stiqiis gaaqtiurebis
tendenciebis realur Sedegze. Coxatauris meteosadguris monacemebiT 2014 wels
Rvarcoftransformirebadi
dRe-Ramuri
naleqebi (III-X TveebSi) dafiqsirda 10-jer,
maT Soris maRali potencialis (50mm-ze
meti) 4-jer: 68.2 da 64.6mm (12.07, 28.07),
80.6mm (24.09) da katastrofuli xasiaTis
(117mm) 29 seqtembers.
geologiuri stiqiis gaaqtiureba fonurze zeviT aRiniSna samegrelos mTiswineTis zonaSi, sadac regionaluri monitoringisa da municipalitetebis xelmZRvanelobis Txovnis safuZvelze Sefasebuli
iqna 17 dasaxlebuli punqti da 64 mosaxle,
romlebic ZiriTadad moqceuli iyvnen
mewyruli procesebis saSiSroebis arealSi.
marTalia imereTis regionSi geologiuri stiqiidan dominirebs mewyruli procesebi mTiswineTisa da mTian zonaSi, xolo
dablobis morfologiur sartyelSi _ mdinareTa napirebis garecxva, amasTan, arc
2013 wels da arc 2014-Si atmosferuli naleqebis wliur raodenobas ar gadauWarbebia saSualo mravalwliuri normisTvis, magram miuxedavad amisa saangariSo periodSi
mewyrebis gaaqtiurebis xarisxi bevrad aRemateboda mewyruli procesebis fonur mdgomareobas. amis dasturia monitoringuli

kvlevebi da adgilobrivi TviTmarTvelobis


Txovnis safuZvelze Sedgenili daskvnebi.
procesebis gansakuTrebuli gaaqtiureba SeiniSneba saCxeris, Terjolis, vanisa
da xaragaulis teritoriebze. vfiqrobT
imereTis regionSi mewyruli procesebis aqtiur dinamikaSi gagrZelebas atmosferuli
naleqebis mravalwliuri normis fonur
mdgomareobaSi ganapirobebs, erTi mxriv _
geologiuri garemos Wrilis zeda zonaSi
miwisqveSa wylebiT maRali datenianebis
faqtori, xolo, meore mxriv _ kavkasiaSi
saerTod da konkretulad aWara-TrialeTis geoteqtonikur segmentSi, miwisZvrebis
gaaqtiureba.
geologiuri stiqiis eqstremaluri
gaaqtiureba kidev ufro maRalia raWaleCxum-qvemo svaneTis regionSi, sadac
2013 wels msgavsad imereTisa, lentexis da
cageris municipalitetis garda wliuri naleqebis deficitTan gvqonda saqme. Tumca
2014 wels regionSi wlis Tbil periodSi (III-X)
Rvarcofmaformirebeli naleqebi (30-40mmze zeviT) aRiniSna 21-jer, maT Soris 50mmze zeviT ambrolauris raionSi erTxel _ 19
oqtombers, lentexis raionSi 4-jer _ 60.2mm
(10.06), 61.2mm (11.08), 56.7 (29.09) da 62.4mm
(19.10), xolo gansakuTrebulad didi raodenobis naleqebi dafiqsirda cageris municipalitetis rionis xeobaSi_125mm (24.08),
78.4mm (29.09) da 61.2mm (19.10), rasac mohyva
geologiuri stiqiis eqstremaluri gaaqtiureba mniSvnelovani uaryofiTi SedegebiT.
geologiuri stiqiis aseTi maRali saSiSroebis Sesaxeb ara erTxel Segvaxsena regionis
xelmZRvanelobamac, sadac garTulebuli
situaciis Sefasebis mizniT, saSiSroebis
riskis Semowmebas saWiroebda 72 dasaxlebuli punqti da 1292 ojaxi. raWa-leCxumis
depresiis sivrceSi mewyrul-gravitaciuli
procesebis, Tanac sruliad gansxvavebuli
generaciis movlenebis maprovocirebel
faqtorebad, rogorc geologiur warsulSi, aseve dRevandel pirobebSi, gvesaxeba
kompleqsTa mTeli rigi. mewyrul-gravitaciuli procesebis mravalmxrivobas pirvelyovlisa gansazRvravs
am ukiduresad
rTuli teqtonikuri bunebis sinklinoriumis geologiuri agebulebis mravalferovneba, rogorc stratigrafiuli TvalsazrisiT
dawyebuli iuruli fiqlebisa da vulkanogenuri wyebebiT, carcis karbonatul-fliSuri faciesiT damTavrebuli oligocenis
maikopuri seriiT da neogenis terigenuli
naleqebiT, aseve eroziul-denudaciuri da

deformaciuli procesebisadmi am qanebis


araerTgvarovani midrekilebis damokidebuleba.
2014 wels geologiuri stiqiis movlenebidan rogorc wina wlebSi, dasafiqrebeli
da sagangaSo iyo mcxeTa-mTianeTis regionSi
Rvarcofuli movlenebi. Rvarcofuli movlenebis transformacia dafiqsirda yvela
geomorfologiur zonaSi _ mTiswineTis molasuri naleqebis zonidan _ maRalmTian nivaluris CaTvliT.
mdinare aragvis auzSi maRaroskaris
meteosadguris
monacemebiT
Rvarcoftransformirebadi (>30mm-ze) dReRamuri naleqebi dafiqsirebuli iqna 12jer, maTgan eqstremaluri xasiaTis 6-jer:
50mm (18.04), 85mm (1.07), 60mm (6.07), 90mm (21.07),
79mm (18.09). fasanauris meteosadguris monacemebiT naleqebis dRe-Ramuri raodenoba april-seqtembris CaTvliT 30-50mm-ze
zeviT ar dafiqsirebula, xolo gudauris
meteosadguris monacemebiT dafiqsirda
6-jer, aqedan 110mm 24 agvistos, romlis
drosac yvela Rvarcofmaformirebel mdinareSi adgili hqonda Rvarcofebis gavlas
katastrofuli SedegebiT. amis klasikuri
magaliTebia bulaCauri, gvidaqves soflebi
da fasanauri-mleTis yvela xevi. marTalia
stefanwmindis meteosadguris monacemebiT
Rvarcoftransformirebadi atmosferuli
naleqebi ar dafiqsirebula, Tumca 2014
wels md. devdoraki - amalis auzSi transformirebuli Rvarcofebi saqarTveloSi bolo aTwleulebis manZilze yvelaze
masStaburi aRmoCnda. am mdinaris auzSi
mimdinare wels Rvarcofebis transformacia dafiqsirda 17 maiss, 20 da 30 agvistos,
romelmac gamoiwvia qveynisTvis strategiuli daniSnulebis infrastruqturuli
obieqtebis ngreva, maTi funqcionirebis
sruli paralizeba. Rvarcofulma nakadebma
mTlianad daangria da didi droiT mwyobridan gamoiyvana saqarTvelo-ruseTis damakavSirebeli mTavari saavtomobilo gza,
CrdiloeT-samxreTis 700-1200mm-iani magistraluri gazsadenebi, waaqcia maRali Zabvis
el. gadamcemi anZa, gare samyaros mowyvita
mesazRvreTa baza, saqarTvelos sapatriarqos rezidencia, daangria larsi hesis
saleqi da wylis donis maregulirebeli infrastruqtura, datbora sabaJo-gamSvebi
punqti, xolo zaralma aTeulobiT milioni
lari Seadgina da rac mTavaria daiRupa aTamde adamiani.

unda aRiniSnos, rom 2013 wlamde regionaluri monitoringi warmoebda ukiduresad SezRudulad. amitom aucilebelia
regionaluri monitoringiT moculi iqnes
yvela dasaxlebuli punqti damoukideblad maTi saSiSroebis riskis mixedviT.
sasurvelia or-sam weliwadSi Sefasebuli
iqnas yvela dasaxlebuli punqti, da mis
samoqmedo arealSi moqceuli miwis savargulebi da infrastruqtura da Sedges Sesabamisi specialuri rukebi saSiSroebis
riskis calkeuli regionebisa da municipalitetebis mixedviT.
geologiuri katastrofebis adreuli
gafrTxilebis saimedo sistemis Seqmna da
saSiSroebis riskis Semsubuqeba SesaZlebelia mxolod kargad organizebuli permanentulad warmoebuli regionaluri xasiaTis
geomonitoringuli kvlevebiT ara mxolod
maRali daZabulobis arealebSi, aramed mTeli qveynis masStabiT da reJimul-stacionaruli poligonebis organizebiT gansakuTrebulad relevantur ubnebSi dasaxlebuli punqtebisa da infrastruqturuli
obieqtebis dasacavad.
da bolos, geologiuri stiqiis saSiSroebasTan dakavSirebiT ar SeiZleba ar
aRiniSnos Semdegi garemoeba. rogorc cnobilia stiqiuri geologiuri procesebis
ganviTarebis tendenciebi da ganmeorebis
sixSire didad aris damokidebuli amindis
meteorologiuri pirobebis cvlilebebze.
es sakiTxi gansakuTrebiT problemuria iseTi rTuli regionisaTvis, rogoric saqarTveloa. miuxedavad amisa saqarTveloSi adre
arsebuli meteosadgurebisa da saguSagoe-

bis 80%-ze meti dReisaTvis gauqmebulia da


ver viRebT srul informacias klimaturmeteorologiuri monacemebis Sesaxeb, rac
mkveTrad asustebs da xSir SemTxvevaSi SeuZlebeli xdeba gansazRvra da analizi imis
Sesaxeb Tu ra faqtorebma ganapirobes stiqiuri procesebis gaaqtiureba. miT umetes
SeuZlebeli xdeba sistemuri prognozis damuSaveba da adreuli gafrTxilebis sistemis danergva. gamomdinare aqedan, gadaudeblad migvaCnia aRdgena meteorologiuri
saguSagoebis mainc, romelic mogvcems monacemebs temperaturis dRe-Ramuri naleqebisa da tenianobis Sesaxeb im geografiul
adgilebSi, romelic geologiuri garemos
pirobebisa da teritoriis orografiuli
Taviseburebis TvalsazrisiT aucileblad
miiCneva geologebis mxridan.
winamdebare biuletinis cxrilebSi
(geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi), calkeul
SemTxvevebSi meordeba gasuli wlis biuletinis monacemebi.

sainformacio biuletenis SedgenaSi monawileoba miiRes: m. gafrindaSvilma, em.


wereTelma, i. CxeiZem, z. kvaracxeliam, S.
lobJaniZem, o. gogriWianma, l. qebulaZem,
o. abuTiZem, z. maisuraZem, T. gerkeulma,
z. doliZem, g. kunWuliam, d. WeliZem, g. gafrindaSvilma, o. qurcikiZem, T. gelovanma,
m. giorgobianma, i. jalaRaniam, g. unafqoSvilma, T. ToRuzaSvilma, d. TedoraZem, z.
Wyoniam, d. egiazarovam. grafikuli masala
(rukebi, diagramebi da sxva) daamuSava g. gafrindaSvilma.

Tavi 1
samegrelo-zemo svaneTis regionSi
2014 wels stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis Sedegebi
da prognozi 2015 wlisTvis
2014 wlis geomonitoringuli kvlevebi samegrelo-zemo svaneTis regionSi
ganxorcielda aprilis da ivlis-agvistooqtombris TveebSi. regionSi vizualurad
daTvalierebuli iqna 100-ze meti soflisa da Temis sakrebulo da maTSi Semavali
dasaxlebuli punqtebi. monitoringis dros
mopovebuli savele masalebi Seivso adgilobrivi municipalitetebis xelmZRvanelobis mier forsmaJoruli situaciebis SemTxvevebSi gamoZaxebis dros mopovebuli masalebiT. regionSi saSiSi geologiuri proce-

sebis warmoSoba-gaaqtiurebaSi gadamwyvet


rols TamaSobs geologiuri agebuleba,
hidrogeologiuri pirobebi, morfologiuri Tavisebureba, sainJinro-geologiuri
da klimaturi faqtorebi. rig SemTxvevebSi
garkveuli roli ekisreba adamianis sameurneo saqmianobas, rogorc erT-erT faqtors
geologiuri procesis warmoSoba-ganviTarebaSi. umTavresi roli CamoTvlil faqtorebs Soris geologiuri stiqiis provocirebaSi ukavia klimatur pirobebs. klimatis eqstremalurad mkveTri gauareseba
myisierad aisaxeba, rogorc infrastruqturul obieqtebze aseve mosaxleobaze miyenebul zaralSi. cxril #1-Si mocemulia
informacia zugdidis, noqalaqevis, foTis
da Waladidis meteosadgurebis monacemebis
mixedviT 2014 wels dReTa raodenobaze,
Tavsxma wvimebis saxiT (30mm-ze meti) mosuli
naleqebis Sesaxeb.

cxrili #1

2014 weli aseve gamoirCeoda gansakuTrebiT gvalviani zafxuliT da am sezonSi mosuli naleqebis raodenobam 1526.9
mm Seadgina, rac wina 2013 welTan (3215.7mm)
SedarebiT 1688.8 mm-iT naklebia. regionSi
gazafxulze da Semodgomaze mosuli nale-

12/VI
13/ VI
6/VII
8/VII
7/VIII
13/VIII
12/IX
21/IX
25/IX
29/IX
1/X

Tve
ricxvi

112.8
70.1
54.3
73.8
42.9
33.7
115.0
144.6
42.3
49.1
122.9

Waladidi
naleqebis
raodenoba

13/I
24/I
31/I
29/III
19/IV
12/VI
13/VI
28/VII
20/VIII
21/IX
24/IX
29/IX
18/X
19/X

Tve
ricxvi

30.4
33.2
34.0
146.8
42.3
40.0
37.0
74.1
64.0
154.0
36.1
111.0
34.8
69.2

foTi
naleqebis
raodenoba

Tve
ricxvi

23/I
30/I
17/III
20/V
3/VI
12/VI
8/VII
28/VII
16/IX
21/IX
24/IX
29/IX
30/IX
18/X
19/X

noqalaqevi
naleqebis
raodenoba

40.7
39.9
33.2
34.9
48.9
68.9
61.0
54.6
30.9
60.9
37.5
114.9
52.4
42.1
63.9

Tve,
ricxvi

naleqebis
raodenoba

zugdidi

38.2
32.4
76.4
61.4
53.4
48.2
35.2
35.2
39.4
76.4

14/I
31/I
30/III
12/VI
13/VI
28/VII
10/IX
11/IX
24/IX
29/IX

qebis raodenoba TiTqmis Tanabaria (cxrili


#2). mosuli atmosferuli naleqebis simcirem, wina wlebTan SedarebiT, ganapiroba
eroziul-gravitaciuli procesebis klebis
SedarebiT umniSvnelo tendencia, rogorc
raodenobrivad ise farTobulad.

saSualo
mravalwliuri
norma

saSualo
mravalwliuri
normidan
gadaxra

cxrili # 2

zugdidi

162.6

35.0

139.7

65.6

116.2

165.0

157.8

53.5

331.3

92.5

144.1

128.9

1592.2

1834.0

_ 241.8

noqalaqevi

156.5

14.9

225.5

123.5

152.5

129.0

12605

99.1

347.0

129.0

204.3

87.5

1794.8

1763.0

+ 31.8

foTi

111.2

29.9

119.1

55.5

45.6

215.9

216.3

143.3

468.0

180.3

198.6

157.5

1941.2

1960.0

_ 18.8

z.Waladidi

85.0

48.0

147.8

45.6

53.3

128.6

77.8

13.6

373.6

94.0

247.4

125.8

1440.8

1526.0

_ 85.2

meteo
sadguri

II

III

IV

VI

VII

rogorc wina wlebis, aseve mimdinare


wlis seqtembris Tve gamoirCeoda uxvi naleqiT, gansakuTrebiT misi mesame dekada.
unda aRiniSnos, rom mewyruli procesebis
gansakuTrebuli gaaqtiureba dafiqsirda
21-30 seqtembers walenjixis, Cxorowyus,
zugdidis da xobis municipalitetebSi, romelic aisaxa infrastruqturul obieqtebze da mosaxleobaze miyenebul zaralSi.
mewyruli procesebis gaaqtiureba sxva
faqtorebTan erTad mniSvnelovnad aris
dakavSirebuli atmosferuli naleqebis
raodenobasTan da mis sezonur ganawilebasTan. naleqebi aris erT-erTi da umetes
SemTxvevaSi umTavresi maprovocirebeli
faqtori mewyruli procesebis warmoSobagaaqtiurebaSi. mocemul grafikSi #1 asax-

VIII

IX

XI

XII

sul
(I_XII)

ulia 1995-2014 wlebSi regionSi momqmedi


meteosadgurebis (zugdidi da noqalaqevi)
monacemebze dayrdnobiT atmosferuli naleqebis ganawileba wlebis mixedviT. aseve
mocemulia imave wlebSi mewyruli procesebis warmoSobis da gaaqtiurebis, Cvens
xelT arsebuli monacemebze dayrdnobiT,
raodenobrivi maCveneblebi. miuxedad imisa,
rom gasuli saukunis 90-iani wlebi, gasagebi
mizezebis gamo, gamoirCeva informaciis naklebobiT, grafiki mainc asaxavs klimaturi
faqtoris mniSvnelovan rols geologiuri procesis (mewyeri) warmoSoba-gaaqtiurebaSi. grafikze dayrdnobiT SeiZleba
davaskvnaT, rom procesebis eqstremaluri
gaaqtiureba pirdapir kavSirSia naleqebis
raodenobasTan.

grafiki #1

mimdinare wels regionSi dafiqsirda


28 axali mewyruli ubani, romelTa farTobma 9,33ha Seadgina. gaaqtiurebuli mewyrebis
raodenoba regionSi 130-s aRemateba da farTobi 79ha-is tolia. mewyrulma da eroziulma procesebma garkveuli ziani miayena
regionis mosaxleobas. adgilobrivi municipalitetebis xelmZRvanelobis TxovniT
mimdinare wels regionSi vizualurad daTvalierebuli iqna 214 sacxovrebeli saxli
da mimdebare sakarmidamo miwis nakveTebi.
saangariSo wels gansakuTrebiT dazianda
walenjixis municipaliteti, sadac Sefasebuli iqna 108 ojaxi. regionSi ganisazRvra
sacxovrebeli saxlebis da sxva Senoba-nagebobis dazianebis oTxi kategoria: I-kategoriis dazianeba miiRo 6 sacxovrebelma
saxlma (Senoba dangreulia). II-kategoriis

dazianeba 26 saxlma (Senoba avariulia). I-II


kategoriis dazianebebis mqone mosaxleoba
eqvemdebareba gadasaxlebas da isini gadayvanil unda iqnen geologiurad mdgrad
adgilze. III-kategoriis dazianebebi dafiqsirda 64 sacxovrebel saxlze. aRniSnuli
dazianebebi eqvemdebareba aRdgenas da martivi profilaqtikuri mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebi uzrunvelyofs ferdobebis
mdgradobas. IV-kategoriis saSiSroeba
dafiqsirda 36 sacxovrebel saxlze, rac
niSnavs imas, rom Senoba-nagebobebze da sakarmidamo miwis nakveTze geologiuri procesiT gamowveuli dazianeba ar fiqsirdeba,
Tumca obieqti imyofeba aRniSnuli procesis SesaZlo gavlenis zonaSi. aqedan gamomdinare msgavs obieqtebze unda ganxorcieldes
perioduli monitoringi da situaciis gar-

Tulebis SemTxvevaSi miRebuli iqnas adeqvaturi zomebi. zemoT aRniSnul obieqtebze


Sedgenilia sainJinro-geologiuri daskvnebi Sesabamisi rekomendaciebiT, romelic gadaeca calkeuli municipalitetebis xelmZRvanelobas Semdgomi reagirebisaTvis.
kokispirulma wvimebma meore da mesame rigis mdinareTa kalapotebSi gamoiwvia
intensiuri
napirgarecxvis
procesebi,
romelTa saerTo sigrZem 4700 grZiv metrze
meti Seadgina. aseve dazianda 13 saavtomobilo xidi da 10-ze meti xidbogiri. mewyruleroziulma procesebma regionSi daaziana
da zog monakveTze droebiT Caiketa saavtomobilo gzebis 850m monakveTi.
regionSi Semaval 8 municipalitet-

Si 138 soflis da Temis sakrebuloa,


romelSic gaerTianebulia 487 dasaxlebuli punqti. geodinamikuri procesebiT
gamowveuli dazianebis xarisxis mixedviT
gamoiyofa saSiSroebis oTxi kategoria:
maRali, saSualo, dabali da arasaSiSi.
dazianebis maRali riskis qveSaa _ 67, saSualoSi _ 121, dabalSi _ 92, xolo arasaSiSSi _ 207 dasaxlebuli punqti (cxrili
#1, grafiki #1, diagrama #1). samegrelozemo svaneTis regionSi, arsebuli monacemebiT, rogorc aRvniSneT 207 dasaxlebul
punqtSi Tanamedrove saSiSi geologiuri
procesebi ar fiqsirdeba an imdenad umniSvneloa, rom gavlenas ver axdens garemoze.

cxrili #3

municipaliteti

dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

saSiSroebis
riskis
zonaSi
moqceuli
dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

dazianebis xarisxi
(saSiSroebis kategoria)

maRali

saSualo

dabali

arasaSiSi
dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

1.

Cxorowyu

29

21

10

2.

senaki

63

25

20

38

3.

martvili

74

41

18

17

33

34
58
56
39
134
487

31
35
19
24
84
280

9
4
5
2
29
67

12
13
4
10
40
121

10
18
10
12
15
92

3
23
37
15
50
207

4.
walenjixa
5
zugdidi
6.
xobi
7.
abaSa
8.
mestia
sul

grafiki #2

diagrama #1

qvemoT mocemulia teritoriis sainJinro-geodinamikuri pirobebis Sefaseba calkeuli municipalitetebis mixedviT.

10

walenjixis municipaliteti
walenjixis municipalitetSi savele
monitoringuli kvleva ganxorcielda or
etapad, mimdinare wlis 7-14 aprils da 16-21
agvistos.
municipalitetis
SemadgenlobaSi
Semaval 14 Temis da soflis sakrebuloSi,
gaerTianebulia 49 dasaxlebuli punqti
(sofeli, ubani). komlTa raodenoba 13821s Seadgens, xolo mosaxleoba 46400 suls.
maT Soris iZulebiT gadaadgilebuli mosaxleobis raodenoba 9331-ia. teritoriis
farTobi 64670 heqtari, xolo mosaxleobis
raodenoba erT kv.km-ze 71 kacia.
municipalitetis farglebSi saSiSi
geologiuri procesebis gaaqtiureba mkveTrad aisaxeba infrastruqturul obieqtebze da mosaxleobaze miyenebuli zaralis
odenobaSi. saSiSroebis riskis mixedviT
gamoiyofa 3 kategoria: maRali, saSualo
da dabali. maRali da saSualo kategoriis
dazianebebi ZiriTadad fiqsirdeba gorakborcvian zonaSi ganlagebul dasaxlebul
punqtebSi. dabali kategoriis dazianebebiT
gamoirCeva mTiani dausaxlebeli zona da
kolxeTis dablobis ukiduresi Crdilo-aRmosavleTi nawili. municipalitetis farglebSi geosaSiSroebis maRali kategoriis
dazianebebi dafiqsirda soflebSi: CqvalerSi, muJavaSi, jgalSi, obujSi da saCinoSi.
dazianebis saSualo kategoriis SemTxvevebi
gamoikveTa soflebSi: miqavaSi, nakifuSi,
medanSi, faxulanSi, WaleSi, d. jvarSi da q.
walenjixaSi. danarCen teritoriaze aqtiuri geologiuri procesebi ar fiqsirdeba
an imdenad umniSvneloa, rom umetes SemTxvevaSi, gavlenas ver axdens garemoze. saSiSi
geologiuri procesebi gansakuTrebuli
gaaqtiurebiT gamoirCeoda mimdinare wlis
dasawyisSi, rasac Sedegad mohyva 8 axali

mewyruli ubnis gaCena da 68 Zvelmewyruli keris gaaqtiureba. axalwarmoqmnili


mewyrebis farTobma 3.83ha, xolo gaaqtiurebuli ubnebis saerTo farTobma 43.34ha
Seadgina.
2013 wlis bolo Tve da mimdinare wlis
dasawyisi gamoirCeoda geologiuri procesebis gaaqtiurebiT, romelmac garkveuli
ziani miayena qvemoT CamoTvlili soflebis
mosaxleobas. adgilobrivi municipalitetis xelmZRvanelobis TxovniT vizualurad
daTvalierebuli da Sefasebuli iqna 108
sacxovrebeli saxli da sakarmidamo miwis
nakveTi. kerZod: CqvalerSi - 27, d. jvarSi 3, muJavaSi - 19, jgalSi - 17, q. walenjixaSi
- 3, faxulanSi - 2, obujSi - 19, medanSi - 5
da saCinoSi - 13. aRniSnul obieqtebze Sedgenili vizualuri sainJinro-geologiuri
daskvnebi Sesabamisi rekomendaciebiT Semdgomi reagirebisaTvis gadaegzavna municipalitetis xelmZRvanelobas.
bolo wlebSi mewyruli procesebis
gaaqtiurebam CqvalerSi da muJavaSi gamoiwvia oTxi avariuli saxlis dangreva (dazianebis I kategoria) (sur. #1-2). aRniSnul komlebs unda gamoeyoT geologiurad
mdgradi adgilebi samosaxlod. soflebSi:
CqvalerSi, muJavaSi, obujSi, jgalSi da saCinoSi dafiqsirda 12 avariuli saxli (II kategoriis dazianeba), sadac cxovreba saSiSia
da aucilebelia maTi usafrTxo adgilze gadatana (sur. #3-4). oTxi komlis imave sakarmidamo miwis nakveTze datovebis SesaZlebloba, teritoriis vizualuri sainJinro
geologiuri Sefasebis Semdeg gaxda SesaZlebeli. SerCeuli adgilebi vargisia msubuqi tipis saxlebisa da damxmare nagebobebis
asaSeneblad. danarCeni 8 komlisTvis unda
gamoiyos geologiurad mdgradi adgili samosaxlod.

sur. #1

sur. #2

11

sur. #3
zemoT aRniSnul dasaxlebul punqtebSi mcxovrebi 31 komli, romelTa sacxovrebel saxlebze da sakarmidamo miwis nakveTebze geologiuri procesiT gamowveuli
dazianebis xarisxi metwilad saSualo an
dabalia da maTi prevencia SesaZlebelia
martivi tipis, mewyerul-eroziuli procesebis sawinaaRmdego RonisZiebebiT. kerZod: ferdobze sadrenaJo sistemis mowyoba,
gatyianeba Rrmafesviani mcenareebiT, intensiuri damuSavebis Sewyveta erTwliani
kulturebisaTvis da a.S. (III kategoriis dazianeba).
mimdinare monitoringis dros municipalitetis rig soflebSi vizualurad iqna
Sefasebuli 21 sacxovrebeli saxli, romlebzec jerjerobiT geologiuri procesiT
gamowveuli deformaciebi ar fiqsirdeba,
Tumca obieqti imyofeba
maRali riskis
zonaSi da saWiroa prevenciuli RonisZiebebis gatareba saSiSi geologiuri procesis
SesaCereblad (IV kategoriis dazianeba).
monitoringis dros, mosaxleobis
TxovniT vizualurad Sefasda 40 sacxovrebeli saxli, romelebzec dafiqsirda sxvadasxva saxis da simZimis (maT Soris avariuli) dazianebebi. aRniSnuli deformaciebi
ar ukavSirdeba stiqiur geologiur procesebs da gamowveulia nagebobis siZveliT,
samSeneblo normebis uxeSi darRveviT da
araswori eqspluataciiT (sur. #5).
mewyruli procesebis gaaqtiurebam
mimdinare wlis pirvel naxevarSi sof.sof
muJavaSi da CqvalerSi, gamoiwvia Sidasaub-

sur. #4
no da soflebis damakavSirebeli gzis monakveTebis dazianeba, romelTa saerTo sigrZem 85m-s gadaaWarba. aRniSnulma gamoiwvia
gzis vakisis deformacia (sur. #6) da momavalSi SesaZlebelia gzis savali nawilis Caketvac. dafiqsirda aseve mewyrebi, romelTa
warmoSobas sxva faqtorebTan erTad xeli
Seuwyo adamianis sameurneo saqmianobam, kerZod soflebSi faxulanSi (adgilis koordinatebi: 744278-4728437) da jgalSi (adgilis
koordinatebi: 264082-4725495) dafiqsirda
anTropogenuri genezisis mewyrebi, romlebic ganviTardnen xelovnurad moWril
safexurebis nayar gruntebSi da pirvel SemTxvevaSi daaziana sakarmidamo nakveTi da
Txilis plantacia, xolo meore SemTxvevaSi
safrTxes uqmnis sacxovrebel saxls (sur.
#7).

sur. #5

12

sur. #6
md. enguris xeobis marjvena ferdobis
qveda nawilSi sof. muJavas teritoriaze
saTaves iRebs usaxelo Senakadi, romelic
ferdobis ZirSi kveTs jvari-faxulanis damakavSirebeli saavtomobilo gzis monakveTs.
Rele Rvarcofulia da misi myari masaliT
maformirebel keras warmoadgens mdinare
enguris terasuli safexuri, romelic agebulia zeda meoTxeuli asakis aluviuri masaliT, kerZod kenWnar-kaWariT msxvilmarcvlovani qviSis da qviSnaris SemavsebliT
(adgilis koordinatebi: 256509-4732924).
keris farTobi 1.5ha-s ar aRemateba.
Rvarcofis gaaqtiureba ukavSirdeba Zlier Tavsxma wvimebs. saavtomobilo
gzis gadakveTis adgilze xidis qveS (sur.
#8) dagrovili masala Rvarcofis gaaqtiurebis SemTxvevaSi ver gaatarebs nakads da
mosalodnelia gzis savali nawilis Caxergva
Rvarcofuli masaliT. saWiroa kalapotis
gasworxazovneba da xidqveSa monakveTis
gawmenda Rvarcofuli masalisgan. mcire
zomis Rvarcofuli xevebi dafiqsirda soflebSi _ saCinoSi (adgilis koordinati:

sur. #7
262499-4731559) da medanSi (adgilis koordinatebi: 263904-4728797).
mdinareTa mier napirebis eroziuli
garecxva dafiqsirda, rogorc dasaxlebul, aseve dausaxlebel ubnebSi da maTi
intensivoba saSualo mravalwliur fonur
maCvenebels ar aRemateba. procesis gaaqtiurebas adgili hqonda rogorc ZiriTad
mdinareTa (enguri, Waniswyali, moroJa),
aseve maTi pirveli da meore rigis SenakadTa (sur. #9) kalapotebSi. dasaxlebul
punqtebSi: medanSi, jvarSi, liaSi, jgalSi
da q. walenjixaSi (adgilis koordinatebi: 260606-4733960; 263292-4729344; 2596074722316; 259671-4722088; 259671-4722088;
745339-4727684; 257409-4734817) mdinareTa
eroziuli moqmedebiT garecxilia xidebis
burjebi,
wyalsadeni milebi, sasoflosameurneo savargulebi da saavtomobilo
gzis monakveTebi, sadac saWiroa napirsamagri RonisZiebebis gatareba (sur. #10-11).
monitoringis dros dafiqsirebulma axalma
eroziuli garecxvis jamurma maCvenebelma
erT kilometrs gadaaWarba.

sur. #8

sur. #9

13

sur. #10
mimdinare welsac da momavalSic ganxorcieldeba damatebiTi monitoringuli
kvlevebi winaswar SerCeul daZabul ubnebze
walenjixis municipalitetis sof. Cqvaleris teritoriaze, romelic gamoirCeva
Tanamedrove saSiSi geologiuri procesebis (mewyrebi, mdinaris erozia, Rvarcofi)
farTo gavrcelebiT. mimdinare 2014 wels
monitoringi damatebiT ganxorcielda orjer, romlis mizani iyo geologiuri procesebis dinamikis kanonzomierebis Seswavla,
aseve garkveva imisa Tu, romeli faqtori
TamaSobs gadamwyvet rols ama Tu im procesis gaaqtiurebaSi da weliwadis romel periodSi aRwevs gaaqtiurebis piks, Sefaseba
imisa Tu ra zians ayenebs, esa Tu is geologiuri procesi, rogorc mosaxleobas ise municipalitetis infrastruqturas. pirveli,
ufro detaluri, monitoringuli kvleva
ganxorcielda mimdinare wlis 8-10 aprils.
monitoringis dros daTvalierebuli iqna
25-ze meti dazianebuli sacxovrebeli saxli, romelTa deformaciis xarisxi sxvadasxvaa. maTgan 6 komls, romelTa saxlebi avariulia da sacxovreblad saSiSi, miecaT rekomendacia Senobebis geologiurad mdgrad
adgilze gadatanasTan dakavSirebiT (II kategoriis dazianeba). 5 mosaxlis SemTxvevaSi
saxlebis dazianebis xarisxi dabalia da
eqvemdebareba aRdgenas da SesaZlebelia
ganxorcieldes martivi tipis mewyersawinaaRmdego RonisZiebebi, romelic uzrunvelyofs ferdobis mdgradobas (III kategoriis
dazianeba). kvlevis dros aseve Sefasebuli
iqna obieqtebi, sadac geologiuri procesebiT gamowveuli dazianebebi ar fiqsirdeba,
magram monakveTi momavalSi imyofeba saSiSroebis maRali da saSualo riskis zonaSi (IV
kategoria). msgavsi riskis zonaSia moqceuli 15-mde daTvalierebuli saxli.
ganmeorebiTi
monitoringi
sof.
Cqvaleris SerCeul ubanze ganxorcielda

sur. #11
2014 wlis 16-19 agvistos.
mimdinare wlis dasawyisSi walenjixajvaris damakavSirebeli saavtomobilo gzis
vakisze, mewyris moqmedebiT moxda gzis savali nawilis 75-80 metriani monakveTis deformacia (adgilis koordinatebi: 2606004733957; 260662-4734048). mewyris mowyvetis
safexurma, gzis saval nawilze 0.4-0.5 metri
Seadgina (sur. #12). meore monakveTze (adgilis koordinatebi: 260225-4733937) axalma mewyerma daaziana gzis gaswvriv arsebuli mavTulbadiani sayrdeni kedeli. gzis
dacvis mizniT saWiroa aRniSnuli sayrdeni
nagebobis aRdgena, misi saZirkvelis ZiriTad qanze dafuZnebiT.

sur. #12
md. moroJa sof. Cqvaleris teritoriaze Rvarcofulia. daTvalierebam gviCvena,
rom mimdinare wels procesis gaaqtiureba
ar dafiqsirebula. unda aRiniSnos, rom saavtomobilo xidisa da mimdebare teritoriaze adgili aqvs Rvarcofuli masalis dagrovebas, rac misi gaaqtiurebis SemTxvevaSi
safrTxes uqmnis xids da gzis monakveTs.

14

saWiroeba moiTxovs am monakveTSi kalapotis gawmendas da gasworxazovnebas.


municipalitetis teritoriaze monitoringis dros dafiqsirda 14 infrastruqturuli obieqti, romelTac geologiuri
procesebis moqmedebiT miadgaT sxvadasxva saxis dazianebebi (napirebis eroziuli
garecxva, xidebis da gzis monakveTebis dazianeba da a.S.). qvemoT mocemulia im 5 obieqtis, sainJinro-geologiuri Sefaseba, sadac prevenciuli RonisZiebebis gatareba
gadaudebelia.
walenjixis municipalitetSi mimdinare monitoringis dros gamoikveTa infrastruqturuli obieqtebi, romlebic
saWiroeben gadaudebeli RonisZiebebis
gatarebas, saSiSi egzogenuri geologiuri procesebis moqmedebiT gamowveuli
negatiuri movlenebis Tavidan acilebis
mizniT. qvemoT CamoTvlilia is obieqtebi
adgilis koordinatebis CvenebiT, romlebic saWiroeben zemoxsenebuli RonisZiebis
gatarebas.
napirsamagri samuSaoebi unda ganxorcieldes md. Waniswyalze q. walenjixaSi,
or monakveTze (adgilis koordinatebi:
259607-4722316;
259662-4722274;
2596714722088). sof. saCinoSi mdinare noJela
wyalmovardnebis dros recxavs xidis burjis Zirs marjvena napirze. am monakveTze
saWiroa xidis burjis gamagreba da napirsamagri samuSaoebis Catareba, miTiTebuli
koordinatis farglebSi (260992-4728896).
mimdinare wlis seqtembris bolos mosulma
Warbma atmosferulma naleqma gamoiwvia md.
maganas adideba sof. jvaris teritoriaze da SesarTavis monakveTSi marjvena napiris garecxva, romelic morfologiurad
pirvel terasul safexurs warmoadgens da
ZiriTadad sakarmidamo nakveTebiTaa aTvisebuli. adidebulma nakadma aseve daaziana
mdinareze gamavali 500mm wyalsadeni milis
sayrdeni liTonis boZi. aRniSnul monakveTze (adgilis koordinatebi: 257409-4734817;
257289-4734756) saWiroa daaxloebiT 140m
sigrZis napirsamagri mavTulbadiani gabionis mowyoba da wyalsadeni milis sayrdeni
burjis aRdgena.
senakis municipaliteti
senakis municipalitetis SemadgenlobaSi Semavali 62 dasaxlebuli punqti (sofeli, ubani) da erTi qalaqi gaerTianebulia 13
Temis da soflis sakrebuloSi. teritoriis
farTobi 52552 heqtaria, komlTa raodenoba 17574-ia, xolo mosaxleobis raodenoba
51798 kaci. mosaxleobis simWidrove kv. kmze 98,5 adamians Seadgens.
bolo wlebSi garemos erovnuli saagentos geologiis departamentis mier Cat-

arebuli monitoringis dros vizualurad


iqna Sefasebuli geologiuri procesebis
moqmedebiT dazaralebuli mosaxleoba
da Sedgenili iqna sainJinro geologiuri
daskvnebi Sesabamisi rekomendaciebiT. 2014
wlis maisis TveSi senakis municipalitetidan miRebuli informaciiT, zemoT aRniSnuli rekomendaciebis safuZvelze 4 ojaxi,
romelTa sacxovrebeli saxli mTlianad
daingra, gadayvanili iqna geologiurad
mdgrad adgilze (I kategoriis dazianeba).
25 sacxovrebeli saxli, romlebic moqceuli iyo saSiSroebis maRali riskis zonaSi da sacxovreblad saSiSia maTi avariulobis gamo, gamoeyoT mdgradi adgilebi
samosaxlod (II kategoriis dazianeba). 27
sacxovrebel saxlze da sakarmidamo nakveTze, romelTa dazianebis xarisxi dabalia
da saxlebi eqvemdebareba aRdgenas, xolo
ferdobis mdgradobis SenarCuneba da geologiuri procesis SeCereba SesaZlebelia
martivi mewyersawinaaRmdego RonisZiebebiT, datovebuli iqna adgilze da miecaT
rekomendaciebi Sesabamisi RonisZiebebis
gasatareblad (III kategoriis dazianeba). rig
soflebSi dafiqsirebulia ojaxebi, sadac
saxli da mimdebare teritoria ar aris dazianebuli, magram geologiuri TvalsazrisiT teritoria imyofeba mosalodneli
saSiSroebis maRali riskis zonaSi (IV kategoriis dazianeba) da aq mcxovrebi ojaxebis
sicocxles da qonebas emuqreba safrTxe. msgavsi saxis saSiSroeba dafiqsirda 9 ojaxSi.
am adgilebSi xorcieldeba yovelwliuri
monitoringi da saSiSroebis SemTxvevaSi
miRebuli iqneba Sesabamisi adeqvaturi
zomebi.
mimdinare wels, monitoringuli kvlevebi ganxorcielda 10-mde Temisa da
soflis sakrebuloebSi arsebul dasaxlebul punqtebSi. aqedan geologiuri procesebis met-naklebi gamovlineba dafiqsirda
focxoSi, leZaZameSi, beTlemSi, jolevSi, xorSSi, legogieSi, uSafaTSi, Zvel
senakSi, cizeTSi, gaxomelaSi da q. senakSi.
dafiqsirda 4 axali mewyruli keris warmoSoba uSafaTSi, senakSi, xorSSi da cizeTSi,
romelTa farTobma 0.98ha Seadgina. gaaqtiurda 10-ze meti Zveli, droebiT stabiluri mewyeri soflebSi: legogieSi, senakSi,
xorSSi, cizeTSi, romelTa farTobma 4.2has gadaaWarba. aRniSnulma mewyrebma daazina
sacxovrebeli saxlebi da gzis monakveTebi.
Tanamedrove geologiuri procesebis
moqmedebiT garkveuli ziani miadga municipalitetis infrastruqturas. kerZod: sof.
focxoSi da beTlemSi dazianda xidebi. aseve
mewyrisa da mdinaris gverdiTma eroziulma
moqmedebam safrTxe Seuqmna gzis 145 metrian monakveTs da sasoflo-sameurneo savargulebs soflebSi: focxoSi, legogieSi

15

da lemircxulaveSi. wyalmovardnebis dros


napirgarecxvis SemTxvevebi dafiqsirda
mdinareebis: texuris, Sebes, civis da gurZemis kalapotebSi, napirgarecxvis jamurma
maCvenebelma 165m-s gadaaWarba.
2014 wels municipalitetis teritoriaze Tanamedrove saSiSi geologiuri
procesebis aqtivoba saSualo mravalwliuri maCveneblebis farglebSi iyo. mimdinare wels monitoringis dros da adgilobrivi municipalitetis xelmZRvanelobis
TxovniT 10 dasaxlebul punqtSi vizualurad daTvalierebuli iqna 21 ojaxi. aqedan
erT ojaxze dafiqsirda II kategoriis, xolo
11 sacxovrebel saxlze III kategoriis dazianebebi. danarCen saxlebze arsebuli deformaciebi arageologiuria da gamowveulia uxarisxo mSeneblobiT, saxlis siZveliT
da araswori eqspluataciiT. zemoT aRniSnul obieqtebze Sedgenili sainJinro geologiuri daskvnebi Sesabamisi rekomendaciebiT gadaeca senakis municipalitetix
xelmZRvanelobas. municipalitetis teritoriaze, mimdinare monitoringis dros,
gamoikveTa infrastruqturuli obieqtebi,
romlebic saWiroeben gadaudebeli preven-

ciuli RonisZiebebis gatarebas.


sof. leZaZames teritoriaze bolo
ramdenime welia md. texuri intensiurad
recxavs marjvena (adgilis koordinatebi:
271345-4696677), meore terasul safexurs,
romelic geologiurad agebulia aluviuri kaWar-kenWnariT qviSisa da qviSnaris
SemavsebliT. aRniSnul naleqebs Zirs udevs
muqi ruxi feris, neogenis asakis TxelSreebrivi Tixebi. mdinare, wyaldidobis dros,
recxavs 40-45 metr siganis napirs da emuqreba didi Wyoni-senakis saavtomobilo gzis
monakveTs (sur. #13).
sof. lesajaieSi, legogies gadasaxvevTan (adgilis koordinatebi: 2721004699895) md. texuris xeobis marjvena ferdobis qveda nawilSi ganviTarebulia plastikuri tipis mewyeri, romelic azianebs
senaki-didi Wyonis saavtomobilo gzis 5060 metrian monakveTs, romlis savali nawili
ganicdis mudmiv deformacias da saWiro
xdeba misi perioduli SekeTeba. procesis
SesaCereblad saWiroa mewyris detaluri
sainJinro-geologiuri Seswavla da Sesabamisi proeqtis Sedgena, mewyersawinaaRmdego
RonisZiebis gatarebis mizniT (sur. #14).

sur. #13
zugdidis municipaliteti
zugdidis municipalitetSi savele
monitoringuli kvleva ganxorcielda mimdinare wlis ivlis-agvistos TveSi, ocamde dasaxlebul punqtsa da ubanSi. maTgan
Tanamedrove egzogenuri, geologiuri procesebiT gamowveuli dazianebebi, rogorc
mosaxleobaSi aseve infrastruqturul
obieqtebze, dafiqsirda: WaqvinjSi, urTaSi, yuliSkarSi, odiSSi, korcxelSi, CxoriaSi, grigoliSSi, caiSSi, axalsofelSi,
abasTumanSi, jumSi, Zvel abasTumanSi da
WkaduaSSi, sul camet dasaxlebul punqtSi.
saangariSo 2014 weli geologiuri

sur. #14
procesebis aqtiurobis mixedviT, saSualo
mravalwliuri fonuri maCveneblis farglebSia. monitoringis dros dafiqsirebuli
iqna 5 axali mewyruli ubani WaqvinjSi, odiSSi, yuloSkarSi, korcxelSi (sur. #15-16),
romelTa farTobi Seadgens 2.75ha-s. Zveli
mewyruli ubnebis gaaqtiureba ukavSirdeba drois mokle periodSi mosul Tavsxma
wvimebs, rodesac gvalviani zafxulis Semdgom zedapiruli nakadebis intensiuri CaJonva xdeba mewyrul napralebSi, rac maprovocirebeli faqtoria mewyris gaaqtiurebisTvis. monitoringis dros dafiqsirebuli
iqna 13 gaaqtiurebuli mewyruli ubani,
romelTa saerTo farTobi 11ha-s Seadgens.

16

sur. #15
drois mokle monakveTSi mosulma
Warbma naleqebma gamoiwvia meore da mesame
rigis mdinareTa kalapotebSi wyalmovardnebi (yuliswyalSi, jumSi, umniaSi da a.S.),
rasac Sedegad mohyva mdinareTa kalapotebSi eroziuli procesis gaaqtiureba da
Sedegad safrTxe Seuqmna mosaxleobas, s/s
savargulebs, xidebs, saavtomobilo gzis
monakveTebs soflebSi: yuliSkarSi, jumSi,
caiSSi, axalsofelSi da narazenSi (7402664703805; 730005-4700549),
napirgarecxvis
jamuri maCvenebeli 1100 metrs aRemateba
(sur. #17-18).

sur. #16
Tanamedrove geologiuri procesebis
zemoqmedebiT garkveuli ziani miadga infrastruqturul obieqtebs: or saavtomobilo xids (adgilis koordinati: 7439544710623; 738150-4708237) (sur. #19-20) da
xidbogirs (adgilis koordinati: 7373134702942) romelTa burjebi deformirebulia da saWiroeben saswrafod SekeTebas. dazianebulia Sidasasoflo gzis monakveTebi
(adgilis koordinatebi: 737191-4695264;
743638-4710119), romelTa jamuri sigrZe 280
metrze metia.

sur. #17

sur. #18

sur. #19

sur. #20

17

adgilobrivi
municipalitetebis
xelmZRvanelobis Txovnis da gegmiuri monitoringis dros vizualurad Sefasebuli
iqna saSiSi geologiuri procesebis moqmedebis zonaSi moqceuli dasaxlebuli punqtebisa da mosaxleTa sakarmidamo nakveTebi
da maTze ganlagebuli sacxovrebeli saxlebi da sxva damxmare Senoba-nagebobebi. sul
vizualurad Sefasebuli iqna 41 sacxovrebeli saxli da mimdebare teritoria. 24 komlis sacxovrebeli saxli da sakarmidamo

nakveTi mewyrul-eroziuli procesebis


aqtiuri moqmedebis arealSia moqceuli.
Svid ojaxs (soflebSi: Zvel abasTumanSi-2,
yuliSkarSi-2, CxoriaSi-1, WaqvinjSi-1,
grigoliSSi-1), romelTa saxlebi saSiSroebis maRali riskis zonaSia moqceuli, avariulia da sacxovreblad saSiSi (dazianebis II
kategoria), miecaT rekomendacia geologiurad mdgrad adgilze gadayvanasTan dakavSirebiT (sur. #21-22).

sur. #21
Svidi sacxovrebeli saxli ganekuTvneba I I kategoriis dazianebas, sadac dazianebis
xarisxi dabalia. fiqsirdeba mcire zomis
bzarebi, romelic gamowveulia mewyris moqmedebiT. msgavs obieqtebze SesaZlebelia
geologiuri procesis prevencia an Semarbilebeli RonisZiebebis gatareba da Senobebze arsebuli deformaciebis SekeTeba.
saSiSroebis IV kategorias ganekuTvneba
saxlebi, romelzec dazianeba ar fiqsirdeba, magram obieqti imyofeba maRali riskis zonaSi. msgavsi saSiSroeba dafiqsirda
eqvs sacxovrebel saxlze. danarCeni 17
sacxovrebli saxlis vizualurma daTvalirebam gviCvena, rom maTze arsebuli deformaciebi da dazianebebi ar aris gamowveuli
saSiSi geologiuri procesebis moqmedebiT.
aRniSnuli dazianebebi ZiriTadad ukavSirdeba saxlebis siZveles, uxarisxo mSeneblobas da araswor eqspluatacias. yvela
CamoTvlil obieqtze (ojaxi) Sedgenilia vizualuri sainJinro-geologiuri daskvnebi
Sesabamisi rekomendaciebiT, romelic gadaeca municipalitetis xelmZRvanelobas
Semdgomi reagirebisaTvis.
zugdidis municipalitetis teritoriaze ganmeorebiTi monitoringi ganxorcielda sof. korcxelSi, winaswar SerCeul
mewyrul ubanze, romelic gamoirCeva saSiSi
geologiuri procesis regionisaTvis damaxasiaTebeli TaviseburebiT da amave dros
safrTxes uqmnis sxvadasxva infrastruqturul obieqtebs. mewyruli ubani mdebareobs
md. jumis xeobis marjvena ferdobze (adgilis koodinatebi: 742229-4715905; 742250-

sur. #22
4716026; 742580-4716188; 742795-4716660;
742130-4716534; 743135-4715596), romelic
xasiaTdeba talRisebur-borcviani zedapiriT da danawevrebulia araRrma gaSlili
profilis mqone eroziuli warmonaqmnebiT.
geologiurad agebulia sarmatis iarusis
qveda da Sua qveiarusis ruxi feris TixebiT, qviSaqvebiT, mergelebisa da konglomeratebis SuaSreebiT. maTi gaSiSvlebebi
gvxvdeba mewyruli ferdobis, rogorc qveda ise zeda nawilebSi. aRniSnuli naleqebi
umetes nawilSi gadafarulia qveda meoTxeuli asakis konglomeratebiT da qviSaqvebiT, romlebic Wrilis zeda nawilebSi Zlier gamofitulia da warmodgenilia lateritizirebuli, mowiTalo feris TixebiTa da
TixnarebiT.
zemoaRweril ferdobze mewyeri ganviTarda wina saukunis 70-iani wlebSi, Sedgeba
ramdenime calkeuli ubnisgan da misi farTobi 60ha aRemateba. mewyeri plastikuri
tipisaa da xasiaTdeba SedarebiT neli moZraobiT, rasac ganapirobebs misi SedarebiT dabali (150-mde) daxriloba. ferdobi
aTvisebuli iyo sakarmidamo nakveTebiT
da sacxovrebeli saxlebiT. wlebis ganmavlobaSi, mewyris moqmedebiT xdeboda
saxlebis dazianeba-dangreva da mosaxleTa
garkveuli nawili gadayvanili iqna geologiurad mdgrad adgilze. 1980 wlidan mewyerma daiwyo regresiuli ganviTareba da
daaziana zugdidi-walenjixis saavtomobilo gzis ramdenime monakveTi. dRemde es
monakveTebi mudmiv dinamikaSia da xdeba am
ubnebis perioduli SekeTeba (sur. #23-24).

18

sur. #23

sur. #24

2000 wlidan, mewyris zeda sazRvari


aiwia eroziul-gravitaciuli, TiTqmis vertikaluri ferdobis Ziramde da safrTxe
Seuqmna eklesias. safexuris SefardebiTi
simaRle 20m-ze metia. 2008 wels procesis
SesaCereblad aSenda sayrdeni kedeli (sur.
#25), 2012 wlis monitoringis dros aRniSnuli kedlis Sua nawilSi dafiqsirda vertikaluri bzari, romlis sigane 1-2sm ar
aRemateboda (sur. #26). ganmeorebiTi daTvaliereba ganxorcielda 2013 wlis bolos

da 2014 wlis 7 aprils da 19 noembers. bolo


daTvalierebam gviCvena, rom sayrden kedelze 2012 wels dafiqsirebuli bzari (sur.
#27) siganeSi momatebulia 5-8 milimetriT.
aseve sayrdeni kedlis sxvadasxva adgilze
dafiqsirda ramdenime axali 1.0sm siganis
bzarebi, rac miuTiTebs procesis dinamikaze. saWirod migvaCnia aRniSnuli mewyruli
ubnis, ufro detaluri sainJinro-geologiuri Seswavla, procesis prevenciis mizniT.

sur. #25

sur. #26

sur. #27

19

Cxorowyus municipaliteti
Cxorowyus municipalitetis teritoriaze 2014 wlis gegmiuri monitoringi ganxorcielda agvistos pirvel naxevarSi.
bolo wlebis monacemebis mixedviT, Cxorowyus municipalitetis teritoriaze saSiSi geologiuri procesebis zemoqmedebis
arealSi moqceulia da dazianebis sxvadasxva kategoria miiRo 190-mde ojaxma. maTgan I
kategoriis dazianeba (saxli dangreulia)
miiRo 25 ojaxma, II kategoriis (saxlebi avariulia da sacxovreblad saSiSi) dazianeba
miiRo 36 ojaxma, III kategoriis dazianeba
(Senoba-nagebobebi da sakarmidamo nakveTebi sustad deformirebulia da eqvemdebareba aRdgenas) ganicada 80 ojaxma, xolo IV
kategoriis (saxli da sakarmidamo imyofeba
geologiuri procesis SesaZlo gavlenis arealSi) zonaSia 49 ojaxi.

mimdinare saangariSo wels monitoringi ganxorcielda 15 dasaxlebul punqtSi,


sadac dafiqsirda egzogenuri saSiSi geologiuri procesebi, romelTa moqmedebiT
didi ziani miadga infrastruqturul obieqtebs da mosaxleobas. mewyrul-gravitaciuli procesebiT gamowveuli dazianebebi dafiqsirda soflebSi: nafiCxovoSi,
lewurwumeSi, axuTSi, WoRaSi, nakianSi,
muxurSi da TaiaSi. mimdinare wels Tavsxma
wvimebs ukavSirdeba 20-mde Zvelmewyruli
ubnis gaaqtiureba, romelTa saerTo farTobma 7.0ha-s gadaWarba. monitoringis dros
dafiqsirda oTxi axali mewyruli kera,
romelTa saerTo farTobia 1.3ha. aRniSnuli
mewyrebi ganekuTvneba zedapirul mewyerTa
tips da ZiriTadad ganviTarebulia lateritizirebul TixebSi da TixnarebSi (sur.
#28).

sur. #28
adgilobrivi municipalitetis xelmZRvanelobis TxovniT mimdinare wels, rig
dasaxlebul punqtebSi vizualurad Sefasebuli iqna 18 ojaxi, sadac stiqiurma geologiurma procesebma ziani miayena kerZo
seqtors, dazianda sacxovrebeli saxlebi
da sakarmidamo miwis nakveTebi. geologiuri procesebiT dazaralda mosaxleoba
Semdeg soflebSi: axuTSi -3, kircxSi -1,
lewurwumeSi -3, nakianSi -2, xabumeSi -1, q.
CxorowyuSi -1 da TaiaSi -7. sacxovrebel
saxlebze da sakarmidamo nakveTebze dafiqsirda II-III da IV karegoriis dazianebebi. II kategoriis dazianeba miiRo xuTma ojaxma, III - oTxma da IV - eqvsma ojaxma.
darCenili sami saxlis vizualurma daTvalierebam gviCvena, rom maTze arsebuli deformaciebi ar aris gamowveuli geologiuri procesebis moqmedebiT.
mimdinare wels garkveuli ziani miadga municipalitetis infrastruqturul
obieqtebs. kerZod dazianda 150m-ze meti
Sida sasoflo da Sidasaubno daniSnulebis

gzis monakveTebi (nafiCxovo-ledarsale,


adgilis koordinatebi: 271713-4718816), deformirebulia da avariuli ori saavtomobilo xidi md.md. oCxomurze da Sebeze (sur.
#29), q. CxorowyuSi, qv. Cxorowyu-lejiqes
ubani, koord: 264497-4711256; 2633234707426) da xidbogiri (q. CxorowyuSi, gaxarias quCaze koord. 265364-4713463). aseve
drois mokle monakveTSi mosulma atmosferulma naleqebma mdinareebSi: oCxomurSi,
owyareSi (sur. #30), yuruSi, WoRaSi (sur.
#31) gamoiwvia mdinareTa napirgarecxvebi, romelTa jamuri maCvenebeli 430 metrs
aRemateba (adgilis koordinatebi: 2640144711037; 265490-4705572; 269036-4714868).
sof. lewurwumeSi dafiqsirda eroziul
xevSi ganviTarebuli Rvarcofuli nakadi
(adgilis koordinatebi: 261790-4707765),
romelic periodulad iwvevs ori mosaxlis
sakarmidamo nakveTis dafarvas (sur. #32)
Rvarcofuli masaliT. aRniSnul monakveTze saWiroa Rvarcofgamtaris mowyoba da
gamotanili masalis perioduli gatana.

20

sur. #29

sur. #30

sur. #31

sur. #32

mimdinare monitoringis dros ganmeorebiT iqna daTvalierebuli is infrastruqturuli obieqtebi, romlebic dafiqsirebuli iyo 2013 wels, rogorc ukiduresad
daZabuli ubnebi, romlebic saWiroebdnen
gadaudebeli prevenciuli RonisZiebis
gatarebas. sof. TaiaSi gasuli wlis ivnisis TveSi mosulma intensiurma atmosferulma naleqma gamoiwvia Zveli mewyris gaaqtiureba, sadac ganviTarda denad-plastikuri tipis mewyeri, romelmac gamoiwvia
Sidasaubno gzis 30 metriani monakveTis
damewyvra da safrTxe Seuqmna 6 mosaxles,
romelTa saxlebi ganlagebulia aRniSnul
Zvelmewyrul ferdobze. ganmeorebiTi daTvalierebiT dadginda, rom adgilobrivi municipalitetis da soflis mosaxleobis ZalebiT gzis dazianebuli monakveTi aRdgenili iqna da gatarda sadrenaJo samuSaoebi,
ramac ganapiroba mewyris droebiTi stabilizacia. unda aRiniSnos, rom obieqti rCeba

saSiSroebis maRali riskis zonad da adre


micemuli rekomendaciebi mosaxleTa usafrTxo adgilze gadayvanasTan dakavSirebiT ZalaSi rCeba. mdinare xaSas Rvarcofuli xevi (sof. Taia) wlebis ganmavlobaSi
iwvevda soflebis damakavSirebeli gzis
periodul Caketvas, rac garkveul problemebs qmnida. am monakveTze ganxorcielda
kalapotis gasworxazovneba-gafarToebis
samuSaoebi da mdinareze gakeTda kapitaluri saavtomobilo xidi (sur. #33), ramac
am monakveTze arsebuli problema amowura.
q. CxorowyuSi md. oCxomuris marjvena napirze, hesis mopirdapired, mdinare recxavda pirvel terasul safexurs, romelic
gamoyenebulia s/s savargulebad. aseve mdinare Zirs urecxavda maRali Zabvis eleqtro
anZas. obieqtze ganxorcielda napirsamagri
samuSaoebi, ramac uzrunvelyo aRniSnuli
monakveTis mdgradoba (sur. #34).

21

sur. #33
martvilis municipaliteti
martvilis municipalitetSi mimdinare wlis monitoringuli kvleva ganxorcielda agvistos dasawyisSi.
martvilis municipaliteti Sedgeba
21 Temis da soflis sakrebulosgan, erTi
qalaqisgan da 78 dasaxlebuli punqtisgan. sul municipalitetSi ganTavsebulia
15891 komli. mosaxleobis raodenoba Seadgens 49783 adamians, teritoriis farTobi _
40336ha, mosaxleobis raodenoba erT kv. kmze 123 kacia.
municipalitetidan miRebuli informaciiT bolo wlebis stiqiuri geologiuri
procesebis Sedegebis salikvidaciod meore
da mesame rigis mdinareTa kalapotebSi ganxorcielda napirsamagri RonisZiebebi. aseve
aRdgenili iqna xid-bogirebi da dazianebuli gzis monakveTebi. 2012-13 wlebSi ver moxerxda im ojaxebis gadayvana geologiurad
mdgrad adgilebze, romelTa sacxovrebeli
saxlebi avariulia da moqceulia geologiuri saSiSroebis maRali riskis zonaSi.
mimdinare wels geologiuri monitoringi ganxorcielda 8 dasaxlebul punqtSi:
abedaTSi, salxinoSi, martvilSi, inCxurSi, kurzuSi, did WyonSi, TargameulSi da
TamakonSi. maTgan geologiuri procesebis
gaaqtiureba dafiqsirda soflebSi: salxinoSi, abedaTSi, TamakonSi, TargameulSi,
did WyonSi da kurzuSi. municipalitetis

sur. #34
teritoriaze gaaqtiurda 7 arsebuli mewyeri _ farTobi 6.2ha. warmoiSva 2 axali
mewyruli kera _ farTobi 0.35ha. dafiqsirebulma napirgarecxvis jamurma maCvenebelma
459 metri Seadgina, dazianda an droebiT gadaiketa Sidasasoflo gzebis 180 metri monakveTebi, deformirebulia da gadaudebel
SekeTebas saWiroebs 4 xidi da 1 xidbogiri.
mimdinare weli winasTan SedarebiT naklebad masStaburia, mosaxleobisTvis geologiuri procesebiT miyenebuli zaralis
mxriv. sul vizualurad daTvalierebuli
iqna 7 sacxovrebeli saxli da sakarmidamo
nakveTi, romelTagan sami miekuTvneba III kategorias, xolo ori IVkategoriis dazianebas. danarCen orze geologiuri procesiT
miyenebuli dazianebebi ar fiqsirdeba.
qvemoT mocemulia im obieqtebis mokle aRwera, romlebic saWiroeben gadaudebeli
RonisZiebebis gatarebas.
axali mewyruli kerebis warmoSoba
(adgilis koordinatebi: 276144-4702309)
dafiqsirda soflebSi: TamakonSi da TargameulSi, romelTa farTobi 0.35ha-s aRemateba (sur. #35-36). aRniSnuli mewyrebi
ganviTarebulia md. texuris marcxena terasul safexurze da ganekuTvneba sanapiro
mewyerTa kategorias. maTi simZlavre 1.5-2.0
metrs ar aRemateba da ganviTarebulia aluviur naleqebSi, romelic curavs mesameuli
asakis TxelSreebriv Tixebze.

22

sur. #35
mewyris warmoSobis ZiriTadi mizezebia mdinaris intensiuri gverdiTi erozia da
qanebis daqanebis kuTxisa da mimarTulebis
Tanxvedra mewyris sxletvis sibrtyesTan.
am monakveTebze mewyrul-eroziuli procesebi azianebs kerZo sakarmidamo miwis
nakveTebs da momavalSi safrTxes uqmnis
sacxovrebel saxlebs. procesis SesaCereblad saWiroa napirsamagri gabionis mowyoba 80 metrian monakveTze. analogiuri tipis
mewyeri ganviTarda ramdenime wlis win md.
texuris marcxena sanapiroze sof. salxinos (adgilis koordinatebi: 280496-4711407)
teritoriaze, romelic ganviTarda meoTxeul aluviur naleqebSi. meoTxeuli naleqebi
curavs ZiriTad, gamofitul, tenian, ruxi
feris Tixebze, romelic SiSvldeba mdinaris
kalapotis gaswvriv. terasuli safexuris
zedapiris SefardebiTi simaRle mdinaris
donidan 3.5-4.0 metris farglebSia. mewyeri
rkaliseburi formisaa, xasiaTdeba regresiuli ganviTarebiT, aqtiur fazaSia, razec
miuTiTebs axali Ria mewyruli napralebis
arseboba. aRniSnuli procesi safrTxes
uqmnis g. naWyebias sakarmidamo nakveTs da
momavalSi sacxovrebel saxls (sur. #37).
mewyris regresiuli ganviTarebis SesaCereblad saWiroa ramdenime safexuriani napirsamagri gabionis mowyoba (84m) da zedapiruli wylebis moSoreba mewyruli sxeulidan,
Ria sadrenaJo arxebiT.

sur. #36
`inogurisis (V-VIss) eklesia mdebareobs sof. abedaTis CrdiloeTiT da masTan dakavSirebulia saavtomobilo gruntis
gziT. eklesiis mimdebare monakveTi (adgilis koordinatebi: 276699-4700427) xSirad
iketeba mewyrul-eroziuli procesebis moqmedebiT. cixe-galavani da eklesia aSenebulia eroziuli xevis marjvena ferdobze,
romlis daxriloba 250-s aRemateba. ZiriTadi qanebi (kirqvebi) gadafarulia koluviur-deluviuri naleqebiT, romelic Sedgeba
kirqvis natexovani (RorRi, xvinWa) masalisgan, Tixnarisa da Tixis SemavsebliT. meoTxeuli naleqebis savaraudo simZlavre 3.5m-s
ar aRemateba. aRniSnuli monakveTi, romlis
farTobi 2.5ha-ze metia, warmoadgens zvavsaSiS monakveTs, sadac araerTgzis ganviTarda kldezvavis tipis mewyeri, romelmac
gamoiwvia eklesiasTan misasvleli gzis 3040 metriani monakveTis Caketva (sur. #38).
zemoTaRniSnuli problemis mosagvareblad
saWiroa gzis am monakveTze sayrdeni kedlis mowyoba da misi perioduli gawmenda
CamoSlili masalisgan. gzis am monakveTs
Cauyveba eroziuli xevi, romelmac Zlieri
wvimebis Semdeg icis adideba da ramdenime
adgilze ferdobs urecxavs Zirs, rac Tavis
mxriv iwvevs gzis dazianebas. mdinaris gaswvriv ramdenime adgilze unda gakeTdes napirsamagri gabioni, romlis saerTo sigrZe
50m-s ar aRemateba.

23

sur. #37
mimdinare wels, mdinareTa napirebis
garecxva ukavSirdeba drois mokle monakveTSi didi raodenobiT mosul atmosferul naleqs. napirebis garecxva dafiqsirda, rogorc did mdinareebSi aseve meore
da mesami rigis SenakadebSi. intensiuri napirgarecxva dafiqsirda md. texuris marjvena napirze, sof. Targameulis teritoriaze (adgilis koordinatebi: 276098-4702563).
mdinare wyaldidobisa da wyalmovardnebis
dros recxavs pirvel terasul safexurs,
romelic agebulia aluviuri kenWnarkaWariT, qviSisa da qviSnaris SemavsebeliT.
meoTxeul naleqebs Zirs udevs ruxi feris
TxelSreebrivi Tixebi. terasuli safexuris

sur. #38
SefardebiTi simaRle mdinaris donidan 1.5
metris farglebSia (sur. #39). napirgarecxvis sigrZe 220 metria da mTeli teritoria
aTvisebulia simindis yanebisTvis. procesis
SesaCereblad saWiroa mdinaris kalapotis
gadmogdeba mopirdapire mxares da mdinaris
gaswvriv napirsamagri gabionis mowyoba. saSiSroebis maRali riskis zonaSia, mdinare
texurze, didi Wyoni-Tamakonis damakavSirebeli xidis mimdebare teritoria (sur.
#40) mis, rogorc zeda aseve mis qveda nawilSi. mdinare intensiurad recxavs marcxena
eroziul safexurs da momavalSi safrTxes
uqmnis xids da Sidasasoflo saavtomobilo
gzis saval nawils.

sur. #39

sur. #40

24

xobis municipaliteti
xobis municipalitetis teritoriaze
savele geomonitoringuli kvleva ganxorcielda mimdinare wlis ivlisis bolos.
xobis municipalitetis SemadgenlobaSi Sedis 21 soflis da Temis sakrebulo
da erTi qalaqi. mosaxleobis raodenoba
Seadgens 42359 kacs, maT Soris iZulebiT
gadaadgilebulia 3397. komlTa raodenoba
14419-ia. teritoriis farTobi 675.96 kv.kmia. mosaxleobis saSualo simWidrove erT
kvadratul kilometrze 63 kacs Seadgens.
mimdinare weli ganvlil wlebTan SedarebiT gamoirCeoda geologiuri procesebis aqtiurobiT, rac gamoixata mewyruleroziuli procesebis maStaburobaSi. mimdinare wels monitoringi ganxorcielda 11
dasaxlebul punqtSi, romelTagan geologiuri procesebis gaaqtiureba dafiqsirda:
axal da Zvel xibulaSi, xobSi, xeTaSi, biaSi, WaladidSi. geologiurma procesebma
garkveuli ziani miayena, rogorc mosaxleobas ise municipalitetis infrastruqturas.
wyaldidobisa da wyalmovardnebis
dros mdinareebis: xobiswylis, Waniswylis,
munCias da sxva meore da mesame rigis mdinareTa auzebSi aqtiur xasiaTs Rebulobs
napirebis eroziuli garecxvis procesi.

aRniSnulidan gamomdinare zaralis Tavidan


acilebis mizniT municipaliteti anxorcielebs mdinareTa napirsamagr samuSaoebs mavTulbadiani gabionebiT.
mimdinare wlis ivlisis TveSi monitoringis dros, sof. xibulaSi daTvalierebuli iqna saavtomobilo xidi md. Waniswyalze, romelzec dafiqsirda mdinaris eroziuli moqmedebiT gamowveuli dazianeba
xidis burjze (adgilis koordinatebi:
746688-4702566). oqtombris meore naxevarSi
Zlierma wvimebma gamoiwvia mdinaris adideba, ramac Ziri gamourecxa xidis burjs marjvena napirze (sur. #41) da Caketa moZraoba
xobi-Cxorowyus monakveTze. xidi mdinare
Waniswylis marcxena Senakadze, romelic
erTmaneTTan akavSirebs Zvel da axal xibulas, mdinaris eroziuli moqmedebiT deformirebulia da erTi burjis nawili, romelic uxarisxo betonisganaa gakeTebuli
iSleba (sur. #42), aseve imewyreba ferdobis qveda nawili, rac safrTxes uqmnis xids
(koord: 253175-4702583). procesis SesaCereblad saWiroa sayrdenebis gamagreba. xididan mdinaris dinebis mimarTulebiT irecxeba marjvena (sur. #43) napiris 20 metriani
monakveTi, sadac saWiroa napirsamagri gabionis mowyoba.

sur. #41

sur. #42

25

sur. #43
monitoringis da municipalitetis
xelmZRvanelobis gamoZaxebis dros mopovebuli masalebis monacemze dayrdnobiT, Cvens mier dafiqsirebuli iqna erTi
axali mewyeri, farTobi 0.12ha, gaaqtiurda
droebiT stabilizirebuli 12 mewyruli
ubani, romelTa saerTo farTobma 6,8ha-s
gadaaWarba. dazianda 2 xidi, deformirebulia 3 eklesia, romelTa sainJinro-geologiuri daskvnebi gadaegzavna municipalitetis xemZRvanelobas.
gansakuTrebuli ziani geologiurma
procesebma miayena mosaxleobas. adgilobrivi xelmZRvanelobis TxovniT vizualu-

sur. #44

rad Sefasebuli iqna 20 sacxovrebeli saxli


da sakarmidamo miwis nakveTi. I kategoriis
dazianeba dafiqsirda (saxli dangreulia)
or ojaxSi (sur. #44), sadac saxlebi dangreulia. sam mosaxlesTan dafiqsirda deformaciebi, rodesac Senoba avariulia
(sur. #45-46) da dazianebis sirTulidan
gamomdinare ar eqvemdebareba aRdgenas (dazianebis II kategoria). 7 ojaxze gamovlenili
iqna dazianebebi, romelic gamowveulia geologiuri procesebis moqmedebiT da maTi
prevencia SesaZlebelia SedarebiT martivi
profilaqtikuri da gamagrebiTi RonisZiebebis gatarebiT. (dazianebis III kategoria).
erT sacxovrebel saxlze dafiqsirda saSiSroeba (IV kategoria), rodesac arc Senobanagebobebze da arc miwis nakveTze geologiuri procesiT gamowveuli dazianeba ar fiqsirdeba, magram obieqti imyofeba geologiuri procesis moqmedebis riskis zonaSi.
msgavs ubnebze unda ganxorcieldes geologiuri procesis sawinaaRmdego profilaqtikur da sxva saxis RonisZiebebi. daTvalierebuli saxlebidan, Svidze dafiqsirebuli dazianebebi ar iyo gamowveuli geologiuri procesis moqmedebiT da ukavSirdeba
Senobis siZveles da uxarisxo mSeneblobas.
yvela zemoaRniSnul obieqtze Sedgenilia
Sesabamisi sainJinro-geologiuri daskvna,
romelic Semdgomi reagirebisaTvis gadaeca
municipalitetis xelmZRvanelobas.

sur. #45

abaSis municipaliteti
abaSis municipalitetSi mimdinare
wels geomonitoringi ganxorcielda ivlisis bolos. municipaliteti aerTianebs 16
soflis da Temis sakrebulos, romelSic Sedis erTi qalaqi da 39 dasaxlebuli punqti.
teritoriis farTobi 302.33 kv. kilometria.
mosaxleobis raodenoba 30172 kaci. mosaxleobis simWidrove erT kv. kilometrze
99.8 kacia.
municipalitetSi
mimdinare monitoringi ganxorcielda Svid dasaxlebaSi:

sur. #46

abaSaSi, qvaTanaSi, samiqaoSi, naesakaoSi,


pirvel maisSi, namwalarSi, maranSi da maTSi Semaval ubnebSi. abaSis municipalitetis
teritoriaze, Tu ar miviRebT mxedvelobaSi
mdinareTa kalapotebis gaswvriv ganviTarebul mcire zomisa da simZlavris sanapiro
mewyrebs, ZiriTadad gavrcelebulia mdinareTa napirebis eroziuli garecxvebi, romelic did zians ayenebs mosaxleobas da infrastruqturas. mimdinare wels Cvens mier
dafiqsirebuli iqna 1300 metrze meti napirgarecxvis faqtebi.
wina wlebSi da mimdinare welsac ganmeorebiTi monitoringis dros intensiuri

26

napirgarecxva dafiqsirda sof. samiqaos


teritoriaze md. cxeniswylis kalapotSi. am
monakveTze mdinaris Ziri farTodaa gaSlili da wyaldidobisa da wyalmovardnebis
dros intensiurad recxavs mis marjvena napirs miqaZeebis ubanSi. kalapotis sigane am
monakveTze (adgilis koordinatebi: 2788814683851; 279167-4683976;) erT kilometers
aWarbebs da wyaldidobis dros TiTqmis
mTlianad ifareba wyliT (sur. #47). bolo
ukanaskneli aTi wlis nanZilze 30ha-ze meti
miwis nakveTi gairecxa. aRniSnul process
xeli Seuwyo mdinaris marcxena napirze arsebuli dambis garRvevam, rasac Sedegad mohyva wylis nakadis marjvena napirisken gadmosvla (sur. #48) da ramdenime aseuli metri sigrZis, Waliszeda pirveli terasuli
zedapiris 50 metramde siganis monakveTis
garecxva. procesis Semdgomi gaaqtiurobis
SesaCereblad saWiroa arsebuli dambis aRdgena da misi dagrZeleba jamSi 2.0km-mde.

mdinare cxeniswyali aseve did zians


ayenebs sof. pirvel maisSi `namwalauris
ubanSi arsebul sasaflaosa da mis mimdebare
teritorias (koord: 276439-4669745). aRniSnul ubanze mdinare intensiurad recxavs
mis marjvena napirs, rasac Sedegad mohyva
bolo ramdenime aTeuli wliwadSi aTze meti
saflavis garecxva. mdinaris gverdiTma
eroziulma moqmedebam am monakveTze gamoiwvia sanapiro mewyris warmoSoba, romlis
sigane 150m-mdea. aRniSnuli mewyeri moicavs
sasaflaos da mimdebare teritoriis nawils
(sur. #49). aRniSnuli monakveTis gagrZelebaze, mdinaris dinebis mimarTulebiT (adgilis koordinatebi: 466129-4669305; 2763584669592) eroziuli garecxvis maRali riskis zonaSia moqceuli ori ojaxi. saSiSroebis Tavidan acilebis mizniT gadaudebeli
aucilebloba moiTxovs aRniSnul monakveTze mdinaris kalapotis gadagdebas marcxena napirze da mopirdapire mxares napirsamagri gabionis mowyobas.

sur. #47

sur. #48

sur. #49
wina wlebSi Catarebuli monitoringis dros, md. kodoris orive napirze, abaSis municipalitetis farglebSi, dafiqsirda napirgarecxvis ramdenime ubani, romlebic safrTxes
uqmnida maRali Zabvis eleqtroanZebs, saavtomobilo gzis monakveTebs da s/s savargulebs.
is adgilebi, sadac mizezTa gamo ar ganxorcielda napirsamagri RonisZiebebi, saWiroeben
aRniSnuli samuSaoebis upirobo Catarebas.

27

mestiis municipaliteti
mestiis municipalitetSi, romlis
farTobi 3044.5 kv.km-s Seadgens, 1 daba da
156 dasaxlebuli punqtia, romlebic gaerTianebulia 17 teritoriul organoSi _
sakrebuloSi. 2014 wlis dasawyisSi municipalitetis mosaxleobis raodenoba Seadgenda 13800 suls. moyvanili maCveneblis
mixedviTYmestiis municipaliteti samegrelo-zemo svaneTis regionSi CamorCeba yvela
danarCen administraciul-teritoriul danayofs. mosaxleobis simWidrovis maCvenebeli _ 4,67 kvadratul kilometrze, erT-erTi
yvelaze dabalia saqarTveloSi. mosaxleobis ZiriTadi saqmianoba soflis meurneoba
mesaqonleobaa. ukanasknel periodSi sul
ufro did mniSvnelobas iZens turistuli
infrastruqturis momsaxureba.
zemo svaneTis dasaxlebuli punqtebis
umravlesoba ganlagebulia md.engurisa
da misi pirveli rigis Senakadebis md.md
nenskras, nakras, dolras, mulxuras, xaiSuras da sxvaTa terasebze. dasaxlebuli
punqtebis nawili Sefenilia cicabo ferdobebze da zamTris didTovlobis periodSi
satransporto saSualebebisaTvis miuwvdomelia.
simaRliTi mdebareobis TvalsazrisiT
mestiis municipalitetis dasaxlebuli
punqtebi moqceulia absolutur simaRleTa did intervalSi 500m-dan (xaiSis Temi)
2000-2100m-mde (uSgulis Temi).
municipalitetSi, rTuli reliefuri
geologiuri da klimatur-meteorologiuri pirobebis gamo saSiSi geologiuri
procesebis formirebis da gaaqtiurebis
safrTxis zonaSi imyofeba dasaxlebuli
punqtebis umravlesoba. maTgan 50-mde
dasaxlebuli punqti met-naklebad yovelwliurad ganicdis stiqiuri geologiuri
procesebis `Semotevas.
mewyruli procesebi SedarebiT farTodaa gavrcelebuli faris, latalis,
mulaxis, laxamulas, lenjeris da ifaris
TemebSi. mestiis municipalitetSi mewyrebis
umravlesoba (>50%) dakavSirebulia iuruli asakis terigenul- metamorfuli formaciis qanebis _ Tixafiqlebis da aspiduri
fiqlebis gamofitvis qerqTan. detaluri
informacia mewyrul procesebze moyvanilia mewyris kadastrSi.

Rvarcofuli procesebi damaxasiaTebelia md. enguris praqtikulad yvela


meore rigis Senakadis xeobebisaTvis. Tixafiqlebis gavrcelebis arealSi Rvarcofuli nakadebi upiratesad struqturuli,
qvatalaxiania. mestiis municipalitetSi,
stiqiur geologiur procesebTan dakavSirebuli letaluri SemTxvevebis didi
nawili swored Rvarcofuli nakadebis Sedegia.
municipalitetSi gravitaciis procesi qvaTacvenis saxiT ZiriTadad daikvirveba
xaiSi-mestiis saavtomobilo gzispira cicabo ferdobebsa da maRalmTian dausaxlebel
teritoriebze.
2014 weli stiqiuri geologiuri procesebis negatiuri gamovlinebis TvalsazrisiT fonuri da fonurze dabali iyo (ix.
atm. naleqebis cxrili).
monitoringis procesSi geodinamikuri situacia vizualurad Sefasebuli iqna
23 dasaxlebul punqtSi.
sof. laxamulas mimdebare teritoriaze 2013 wels dawyebuli mewyruli procesi
dResac, 2014 wlis dasasrulsac grZeldeba.
miuxedavad imisa, rom 2014 wels laxamulas mewyrul ubanze negatiuri procesebis
maprovocirebel anomalur uxvnaleqianobas adgili ar hqonia, mewyris enis zonaSi
grZeldeboda Rvarcofis formirebis procesi myari, upiratesad Tixovani grunti ereoda ra wylis mcire nakads, qmnida
struqturul Rvarcoful nakads, romlis
akumulaciac xdeboda sof. laxamulas teritoriaze. mewyerze mimdinare procesi sul
ufro meti argumentaciiT asabuTebs Cvens
mier gamoTqmul mosazrebas imis Sesaxeb,
rom darRveulia gruntis wylebis cirkulaciis pirobebi, ris gamoc gruntis konsistencia denadia, mewyridan gamorecxili
Tixovani fraqciis grunti ki wylis nakadis
mcire xarjis pirobebSic ki qmnis Rvarcofis tipis nakads. gruntis wylebis darRveuli reJimis gamo arsebobs maTi Segubebis da mewyerze zemoqmedebis, ferdobze
daZabulobis gazrdis saSiSroeba, ris gamoc aucilebelia mewyerul ubanze da gansakuTrebiT mewyris enis zonaSi zedapirul
Camonadensa da gruntis wylebis gamosavlebze dakvirvebis warmoeba. 2014 wels mewyris
enis zonaSi aqtiurad mimdinare reliefmaformirebeli procesebis gamo Secvlilia
ubnis topografiuli ieri (sur. #50-51).

28

sur. #50 - laxamulas mewyris ena 2013w.


2014 wels centraluri saavtomobilo
gzis aRniSnul ubanze moewyo axali saxide
gadasasvleli, romelmac mniSvnelovnad
gazarda Rvarcofuli nakadebis gamtarunaroba, Tumca dReisaTvis Riad rCeba sof.
laxamulas teritoriaze Rvarcofuli kalapotis gasworxazovnebis, daRrmavebis da
gafarToebis problema. aRniSnuli mimarTulebiT Catarebuli samuSaoebi aSkarad
arasakmarisi da arakondiciuria!
daba mestiis sof. ielTan damakavSirebel gzaze, monakveTze, romlis ganapira wertilebis metruli koordinatebicaa:
X -314510, Y-4764380 da X- 314400, Y-4764468,
2014 wels, iuruli asakis TixafiqlebiT agebul ferdobze ganviTarda mewyruli procesi, ris Sedegadac dazianda da mewyruli
gruntiT gadaifara ferdobsamagri konstruqcia-gabioni da mniSvnelovnad Seviwrovda gzis vakisi (sur. #52).

sur. #51 - laxamulas mewyris ena 2014w.


dRevandeli
mdgomareobiT,
gzis
damewyrili monakveTi saavtomobilo moZraobisaTvis metad saxifaToa, rac ganapirobebs situaciis umokles vadebSi daregulirebis aucileblobas.
mewyris mizezad cicabo ferdobze
Tixafiqlebis gamofitvis qerqis zeda horizontis gruntis (RorRnari Tixnaris SemavsebliT) atmosferuli naleqebiT da gruntis wylebiT zRvruli gatenianeba da ferdobis CamoWra unda miviCnioT. ferdobis
mewyruli deformaciis maqsimaluri siRrme
vizualuri SefasebiT Seadgens 3.0m-s.
mdgomareobas arTulebs is garemoeba,
rom gzis qveda ferdobze regresiuli veqtoriT viTardeba xramuli erozia, romlis
prevenciisTvis mowyobilia ferdobsamagri
(sur. #53) da romelic dRevandeli mdgomareobiT ar aris ferdobze ganviTarebuli
mewyruli da eroziuli procesebis adekvaturi.

sur. #52

sur. #53

29

ferdobis vizualuri kvlevis Sedegad mewyris mowyvetis kedlis Tavze, gruntze gamovlenili iqna Ria napralebi, rac
migvaniSnebs
destruqciuli
procesis
gagrZelebis realur SesaZleblobaze.
mewyruli procesis Semdgomi ganviTarebis prevenciisa da saavtomobilo moZraobis usafrTxo pirobebis uzrunvelsayofad,
gzis damewyril monakveTze aucilebelia
Semdegi RonisZiebebis gatareba:
- gziszeda mewyrul ferdobze unda
ganxorcieldes mewyruli gruntis etapobrivi (zevidan qveviT) moxsna-gatana gruntis bunebriv qanobamde (araumetes 350);
- ferdobze Camonadeni wvimis da Tovlis dnobis, agreTve gruntis wylebis nakadis daregulireba-gadayvana da gzis gadakveTaze wyalgamtaris mowyoba;
- ferdobis ZirSi, gzis vakisis gaswvriv mewyris mTel sigrZeze aucilebelia
ferdobsamagri gabionis mowyoba;
- gzis qveda cicabo ferdobze eroziis sawinaaRmdegod aRsadgeni da mosawyobia samagri konstruqciebi. es ukanasknelni
aucileblad dafuZnebuli unda iqnan kldovan qanze (fiqalze).
sof. Cvabianis mewyrul ubanze 2014
wels procesis aqtiuri dinamika ar dafiqsirebula. uSualod mewyruli sxeulisgan
gansxvavebiT, misi mimdebare cicabo ferdobis Tavze, adgilze, romlis metruli koordinatebicaa: X-325477; Y-4767470 dafiqsirda arsebuli xazobrivi Cadablebis _
potenciuri mewyris ganviTarebis niSnebi.
gruntis vertikaluri Cadablebis amplituda aq ramdenime aTeuli metris sigrZis monakveTze 0.5-1.0m farglebSia. potenciurad
mewyruli ferdobis simaRle aq 25m-mdea,
xolo daxriloba aRemateba 450 moyvanili
morfometriuli parametrebis da geologiuri agebulebis (meoTxeuli asakis poligeneturi, upiratesad msxilmarcvlovani da
uxeSmonatexovani grunti da Tixafiqlebis
gamofitvis qerqis RorRi), agreTve wylis
nakadis mier warmoebuli ferdobis Ziris
eroziis gamo, mewyruli procesis eqstremaluri ganviTarebis SesaZlebloba aq realuria. movlenebis moyvanili scenariT ganviTarebis SemTxvevaSi ar aris gamoricxuli

Cvabianis Relis kalapotis da xevis gadaketva, rac Rvarcofuli nakadis formirebas


gamoiwvevs.
zemoTaRniSnuli garemoeba, safrTxis acilebis TvalsazrisiT, ganapirobebs
ferdobze mimdinare procesebis monitoringis da adreuli Setyobinebis sistemis
mowyobis aucileblobas. TviT sof. Cvabianis teritoriaze gabionebis sistema ar aris
uwyveti da tovebs sacxovrebeli saxlebis
da sakarmidamo nakveTebis dazianebis SesaZleblobas. arsebuli gabionebi ganTavsebulia erTmaneTTan metad axlos, kalapoti
xelovnurad aris Seviwroebuli da ver atarebs Rvarcoful nakadebs. sof. CvabianSi Rvarcofuli kalapotis gawmenda _
natanebis gatana regularul xasiaTs unda
atarebdes.
sof. zardlaSis CrdiloeTiT, misgan ramdenime aseuli metris dacilebiT
saTaves iRebs gletCeris formis mewyeri
koor: X-319686; Y-4769808 (sur. #54). procesi ganviTarebulia iuruli asakis Tixafiqlebis gamofitvis qerqsa da meoTxeul
Tixa-RorRian naleqebSi. mewyers, romlis
simZlavrec vizualuri SefasebiT aRemateba 5-7 metrs gavlili aqvs gadaadgilebis
mTavari faza, Tumca reliefis xasiaTidan,
ferdobis amgebi qanebis da mTlianad masivis gamofitvis maRali xarisxidan gamomdinare SenarCunebuli aqvs reaqtivaciis da
soflis dazianebis garkveuli potenciali.
gasaTvaliswinebelia is garemoeba, rom
mewyris mimdebare ferdobebi aramdgradi,
potenciurad mewyrulia. mewyruli procesis xelSemwyobia ferdobis hidrogeologiuri pirobebi (mewyris mowyvetis kedlis
WrilSi daikvirveba gruntis wylis gamonaJurebi). mewyris mowyvetis kedlis Tavze
arsebul gruntis gzaze fiqsirdeba Ria 0.30.4 m-mde siRrmis napralebi, rac mewyris
regresiuli, gzis mimarTulebiT ganviTarebis maniSnebelia. zardlaSis mewyrul
ubanze aucilebelia mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebis _ ferdobis gauwylovaneba
(zedapiruli nakadebis mocileba, gruntis wylebis gadayvana), gatyianeba da sxva
gatareba.

30

sur. #54
zugdidi-jvari-mestiis
saavtomobaqtiuri gravitaciaa damaxasiaTebeilo gzis nakra-nodaSis monakveTze (km92- li zugdidi-jvari-mestiis saavtomobilo
km93), romelic md. enguris xeobis marjvena, gzispira kldovani qanebiT agebuli yvela
cicabo ferdobze mdebareobs, tradici- cicabo da qarafovani ferdobisaTvis, risi
ulad aqtiuria qvaTacvenis procesi. situ- magaliTicaa enguris wyalsacavis akvatoacias amZimebs is garemoeba, rom 2010 wels riaSi 2014 wels monitoringis procesSi
dawyebuli burRva-afeTqebis meTodiT gzis dafiqsirebuli qvacvena (adgilis koordigafarToebis procesSi iuruli asakis mag- natebi: X-256708, Y-4746035), ris Sedegadac
muri kldovani qanebiT agebuli ferdobis saavtomobilo moZraoba Seferxda (sur.
mdgradoba Seirya da monakveTi aqtiuri #56).
gravitaciis zonad gardaiqmna (sur. #55).

sur. #55
xaiSi-mestiis monakveTze qvacTacvenas regularuli xasiaTi aqvs, saavtomobilo
gzisadmi miyenebuli ziani mniSvnelovania,
zarali ki yovelwliurad aTeulobiT aTasi
lariT ganisazRvreba. Cveni azriT zemo svaneTis regionis mzardi turistuli funqciis
adekvaturi infrastruqturuli mxardaWerisaTvis aucilebelia gravitaciuli procesebis (qvaTacvena, kldezvavi) saSiSroebis
detaluri Sefaseba, rac safuZvlad daedeba

sur. #56
ferdobsamagri RonisZiebebis saproeqto dokumentacias.
daba mestiisa da sof. uSgulis damakavSirebeli gzis ifari-kalis monakveTze - adgilze, romlis koordinatebicaa X-326300;
Y-4759750, gzas kveTs Rvarcofuli bunebis
usaxelo wyalnakadi, romelic regularulad,
praqtikulad yoveli met-naklebad intensiuri Tavsxma wvimis dros saavtomobilo moZraobis Seferxebis mizezia.

31

2014 wels usaxelo nakadis mier


Rvarcofuli erTjeradi gamonatanis moculoba vizualuri SefasebiT 100-150m3 Seadgina. gzis gadakveTis adgilze aRmarTuli
maRali Zabvis elgadamcemi xazis anZa (sur.
#57) aRmarTulia Rvarcofis gavlenis zonaSi da saWiroebs dacvas!
lenjeris TemSi sof.sof. lemsiasa da kaeris gamyofi xevi damangreveli
Rvarcofuli potencialisaa. xevi araerTxel gamxdara satransporto moZraobis Seferxebis, sacxovrebeli saxlebis da sakarmidamo nakveTebis dazianebis mizezi. 2014

wels Rvarcofuli natanebiT amoivso axali


saavtomobilo xidis malebs Soris sivrce
(sur. #58).
lemsia-kaeris Rvarcoful xevTan dakavSirebiT Sedgenil daskvnebSi teritoria
da gansakuTrebiT xevis marjvena napirze
ganlagebuli sacxovrebeli saxlebis ganTavsebis adgili RvarcofsaSiS teritoriad
aris miCneuli, romelzec sainJinro damcavi
nageboba-konstruqciebis ararsebobis pirobebSi, sayofacxovrebo saqmianoba dauSvebelia!

sur. #57.
sof. bagvdanaris mimdebare teritoriaze, md.md. guliWalisa da xelris saerTo
xeobaSi, wylis nakadebis mier warmoebuli
gverdiTi eroziis Sedegad, dasaxelebuli
mdinareebis wyalgamyofis Txemi, ramdenime aseuli metris sigrZis monakveTze Seviwroebulia erTeuli metrebis siganemde,
ris gamoc arsebuli gruntis gza sruliad
gamousadegari gaxda _ gauqmda. aRniSnulis
mizezi eroziuli procesis garda cicabo
ferdobebze Zvelmyinvarul da Tanamedrove
proluviur naleqebSi mimdinare mewyruli procesebia. mewyeri, romlis metruli
koordinaticaa X-307200; Y-4771805, gaaqtiurebis-realizaciis SemTxvevaSi mcire
Rvarcofuli nakadis formirebis safrTxes
qmnis.
guliWalis da xelris wyalgamyofis
ferdobebi 2km-mde sigrZis monakveTze aramdgradi, mewyruli da potenciurad mewyrulia, rac qmnis Rvarcofuli procesebis
ganviTarebis SesaZleblobas. Tu gaviTvaliswinebT im garemoebas, rom xeoba araerTxel gamxdara Rvarcofuli nakadebis eqstremaluri gamovlinebis adgili, safrTxe
sof. bagvdanarTan mimarTebaSi realuria,
rac ganapirobebs RvarcofsawinaaRmdego

sur. #58
sainJinro RonisZiebebis gatarebis aucileblobas.
sof. dolis mimdebare teritoriaze,
md. dolris xeobis marjvena cicabo ferdobze, mcire usaxelo eroziuli warmonaqmnis talvegis gaswvriv, ramdenime wlis winaT warmoqmnili mewyeri (koor: X-302040;
Y-4767600 sur. #59) amJamad stabilizaciis
fazaSia.

sur. #59

32

mewyris mowyvetis kedlis da tranzitis zonaSi transportirebuli, Tixafiqlebis monatexovani, RorRis fraqciis
nawilakebis grovebis saerTo moculoba
ganisazRvreba aTaseuli kuburi metrobiT.
miuxedavad imisa, rom mewyers gadaadgilebis mTavari faza gavlili aqvs, ferdobuli
procesebis provocireba SeuZlia anomalurad intensiur Tavsxma wvimas, romlis procesSic mosalodnelia mewyruli naleqebis
Rvarcoful nakadad transformireba. movlenebis aRniSnuli scenariT ganviTarebis
SemTxvevaSi safrTxe Seeqmneba sof. dolis
mWidrod dasaxlebul ubans. negatiuri
procesebis prevenciisTvis, sof. dolis
mewyrul ubanze da dasaxlebis farglebSi _
tranzitis zonaSi, aucilebelia mcire eroziuli warmonaqmnis _ axalgazrda xevis kalapotis daRrmaveba da gafarToeba.
daba mestiaSi, lalaidis ubnis mTel
ganvrcobaze md. mestiaWalis xeobis marjvena cicabo ferdobi, terasuli safexuris mimdebare zolSi, upiratesad aramdgradi _ mewyruli an potenciurad
mewyrulia. mTlianobaSi ferdobi X-16570;
Y-4770020-dan X-316725; Y-4770765-mde monakveTze klasificirdeba, rogorc geologiuri procesebis negatiuri gamovlinebis
saSualo da maRali saSiSroebis zona. aRniSnulidan gamomdinare ferdobze sameurneo
da samSeneblo saqmianoba, gansakuTrebiT
gzebis gayvana, rac maTi CamoWris xarjze
xdeba da Senoba-nagebobebis ganTavseba,
unda efuZnebodes geologiuri pirobebis
detalur Seswavlas, winaaRmdeg SemTxvevaSi ar aris gamoricxuli movlenebis arasasurveli mimarTulebiT ganviTareba, gamomdinare SedegebiT.
daba mestiis laRamis da lexTagis ubnebze Rvarcofuli sadinarebis - Releebis kalapotebi amovsebulia nakadebis mier
gamotanili ZiriTadi kldovani qanebis
monatexovani masaliT da sayofacxovrebo
nagviT, rac RvarcofsaSiSroebis tradiciulad maRali donis gaTvaliswinebiT dauSvebelia! aqve unda iTqvas, rom mestiis municipalitetis masStabiT Rvarcofuli
kalapotebis natanebisgan gaTavisufleba,
gawmenda regularul xasiaTs unda atarebdes. dasaxelebul RonisZiebas alternativa
ar aqvs.

stiqiuri geologiuri procesebis


SesaZlo ganviTarebis
prognozi 2015 wlisTvis
samegrelo-zemo svaneTis regionSi
2015 wels egzogenuri geologiuri procesebis warmoSoba-gaaqtiurebas ganapirobebs regionis calkeuli teritoriuli
monakveTebisaTvis damaxasiaTebeli bunebriv-ladSafturi pirobebi da geologiuri procesis maprovocirebeli faqtorebi.
kerZod: geologiuri, hidrogeologiuri,
morfologiuri, sainJinro-geologiuri da
anTropogenuri. mravalwlianma dakvirvebam
aCvena, rom umetes SemTxvevaSi geologiuri
procesebis gaaqtiureba pirdapir kavSirSia
klimatur faqtorTan. aRniSnulidan gamomdinare amindis eqstremaluri garTulebis
SemTxvevaSi im teritoriul monakveTze
unda velodoT saSiSi geologiuri procesebis gaaqtiurebas. dReRameSi mosuli naleqis kritikul zRvrad miCneulia 30mm da
meti naleqis odenoba dRe RameSi.
saSiSi geologiuri procesebis prognozi mniSvnelovanwiladaa damokidebuli
arageologiur pirobebze, kerZod ki meteorologiur situaciaze. amindis elementebis, maT Soris atmosferuli naleqebis
raodenobis grZelvadiani prognozis gamarTlebis albaToba arcTu ise maRalia da
prognozi mTeli wlisTvis ar keTdeba. zemoTaRniSnulis gamo geologiuri procesebis
prognozi meteorologiuri pirobebis garda eyrdnoba geodinamikuri situaciis codnas da saeqsperto gamocdilebas.
2015 mestiis municipalitetSi atmosferuli naleqebis saSualo mravalwliur
normaze 200 da meti mm-iT mosvlis SemTxvevaSi mewyruli procesebis ganviTarebagaaqtiureba mosalodnelia Semdeg dasaxlebul punqtebSi: mulaxSi (JabeSi, caldaSi,
Cvabiani, zardlaSi, arcxeli, Rvebra), latalSi, beCoSi, farSi, laxamulaSi, nakraSi, WuberSi.
Rvarcofuli nakadebis formireba mosalodnelia: ifarSi, mulaxSi, mestiaSi,
lenjerSi, latalSi, beCoSi, ecerSi, farSi, laxamulaSi, nakraSi, Wubersa da xaiSSi.
gravitaciuli rigis saSiS geologiur
procesebs (kldezvavi, qvaTacvena) adgili

33

eqneba lokalurad zugdidi-mestia-uSgulis saavtomobilo gzaze da dausaxlebel


maRalmTianeTSi. igive procesebia mosalodneli md. enguris Senakadebis xeobebSi,
dasaxlebuli punqtebis mimdebare teritoriebze, iq sadac warmodgenilia cicabo da
qarafovani ferdobebi.
mewyrul-eroziuli procesebis warmoSoba-gaaqtiurebisTvis xelsayreli pirobebi arsebobs samegrelos qedisa da kolxeTis
dablobs Soris moqceul gorak-borcvian
zolSi, sadac egzogenuli procesebis gaaqtiurebisTvis geologiur-morfologiuri
pirobebi da regionisTvis damaxasiaTebeli
Warbnaleqiani klimatia. aRniSnul zolSi
moqceulia: walenjixis, Cxorowyus (mTlianad), martvilis, zugdidis, senakis da xobis (nawilobriv) municipalitetebi da maTSi
Semavali soflebi.
walenjixis municipalitetis teritoriaze mewyrul-eroziuli procesebiT
gamowveuli garTulebebi ZiriTadad mosalodnelia mTiswina soflebSi: faxulanSi,
muJavaSi, jvarSi, CqvalerSi, saCinoSi,
jgalSi, medanSi, obujSi da miqavaSi.
Cxorowyus
municipalitetSi
mewyrebis gaaqtiureba mosalodnelia soflebSi: lewurwumeSi, TaiaSi, pirvel da
meore WoRaSi, nafiCxovoSi, axuTSi da
saraqonSi.
zugdidis municipalitetis farglebSi geologiuri procesebis aqtiuroba
2014 wels saSualo mravalwliuri maCveneblebis farglebSi iyo. saSiSroebis maRali
da saSualo riskis zonaSia soflebi: korcxeli, jixaskari, grigoliSi, yuliSkari
da Waqvinji. mosalodnelia Zveli, droebiT
stabilizirebuli mewyrebis gaaqtiureba da
axali kerebis warmoSoba.

martvilis municipaliteti 2014 wels


gamoirCeoda wina wlebTan SedarebiT geologiuri procesebis naklebi aqtiurobiT.
2015 wels procesebis gaaqtiureba mosalodnelia mTiswina zolSi. aseve mosalodnelia zedapiruli mewyrebis (1.0-1.5m) eroziul-denudaciuri serebis ferdobebze,
romlebic gamoirCevian didi daxrilobiT
da geologiurad agebulia qveda meoTxeuli asakis lateritizirebuli TixebiTa da
TixnarebiT. saSiSroebis maRali da saSualo
riskis zonaSia moqceuli dasaxlebuli punqtebi: q. martvili, soflebi: kurzu, Tamakoni, didi Wyoni da gaWedili.
senakis municipalitetis teritoriaze geologiuri procesebis gaaqtiureba
mosalodnelia q. senakSi, leZaZameSi, focxoSi da zanaSi. eroziuli procesebis
gaaqtiurebas unda velodoT mdinareebis
civisa da texuris auzebSi.
2014 weli xobis municipalitetis gorakborcviani zonis soflebSi: xibulaSi
da xeTaSi aRiniSna geologiuri procesebis gaaqtiurebiT, rasac Sedegad mohyva
mosaxleobis da infrastruqturuli obieqtebis dazianeba. momdevno 2015 wels garTulebebi mosalodnelia igive soflebSi.
abaSis da sxva municipalitetebis teritoriebi, romlebic ganTavsebulia kolxeTis dablobze da danawevrebulia mdinareTa
qseliT, Warbi naleqebis SemTxvevaSi unda
velodoT napirgarecxvebs da teritoriis
datborvas.
TandarTul cxrilSi #4 mocemulia
samegrelo-zemo svaneTis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi moqceul obieqtebze gasatarebeli
RonisZiebebis da rekomendaciebis CamonaTvali calkeuli municipalitetebis mixedviT.

34

samegrelo-zemo svaneTis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi


moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi
cxrili #4

dasaxlebuli punqti da
procesis gavrcelebis
areali

geologiuri
procesis
dasaxeleba
da dazianebis
ganzomilebis
erTeuli
(ha/grZ.m)

geologiuri
procesebiT
miyenebuli ziani

geologiuri
procesis dinamikuri
mdgomareoba da
saSiSroebis riski

gasatarebeli RonisZiebebi

ilustracia,
SeniSvna

I walenjixis municipaliteti

1.

sof. Cqvaleri
md. moroJas xeobis
marjvena ferdobis
qveda nawili
x-260593; y-4734693

mewyeri aqtiuria mis


sxvadasxva monakveTze.
saSiSroebis riski
-maRali

mewyris masStabebis
da simaZlavris gamo
mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebi ZviradRirebulia
da savaraudod araefeqturi.
mosaxles unda gamoeyos
sacxovreblad geologiurad
mdgradi adgili

mewyeri
2.3ha

axalgayvanili gzis
50m monakveTze
2014w. dasawyisSi
gaaqtiurebulma
mewyerma gamoiwvia
gzis vakisis
deformacia

mewyeri aqtiur
fazaSia,
saSiSroebis riski
-maRali

zedapiruli da gruntis
wylebis drenaJi, gzis
perioduli SekeTeba

mewyeri
0.06ha

gzis gaswvriv
eroziuli xevis
marcxena ferdobze
2014 wlis martis
TveSi gaaqtiurda
mewyeri, romelic
emuqreba gzis saval
nawils da daaziana
gzis gaswvriv
gakeTebuli sayrdeni
nageboba

mewyeri aqtiuria, misi


Semdgomi gaaqtiureba
safrTxes uqmnis gzis
vakiss.
saSiSroebis riski
-maRali

saWiroa sayrdeni kedlis


aRdgena, misi saZirkvlis
ZiriTad qanze dafuZneba

35

mewyeri
5.0ha

wina wlebSi daangria


sacxovrebeli
saxli, damewyrilia
da transporti
ver moZraobs
mosaxlesTan
misasvlel gzaze

2.

3.

sof. Cqvaleri
saCino-Cqvaleris
damakavSirebeli gzis
monakveTi
x-263489; y-4731739

sof. Cqvaleri
Cqvaleri-jvaris
damakavSirebeli gzis
monakveTi
x-260445; y-4733996

4.

sof. Cqvaleri
eroziuli xevis
marjvena ferdobi
x-261393; y-4734133

5.

sof. Cqvaleri
erozuilixevis
marjvena ferdobi
x-261382; y-4734241

36
6.

7.

sof. Cqvaleri
md.md. moroJas da Sav
Reles Soris arsebul
wyalgamyofze

sof. Cqvaleri
md. Savi Relis marjvena
ferdobis qveda nawili
x-261788; y-4732359

mewyeri
0.9ha

damewyrilia
sakarmidamos didi
nawili, mewyruli
napralebi saxlidan
0.5-2.0 metriTaa
daSorebuli

mewyeri warmoiSva
2013 wlis bolos
da gaaqtiurda 2014
wlis dasawyisSi.
saSiSroebis riski
-maRali

zedapiruli da gruntis
wylebis regulireba
sadrenaJeO arxebiT, ferdobis
damuSavebis Sewyveta
erTwliani kulturebisaTvis

mewyeri
0.45ha

denad-plastikuri
tipis mewyeri
azianebs saZovrebs
da Sida saubno gzis
monakveTs

mewyri ganviTarda
2014 wlis dasawyisSi,
aqtriura, emuqreba
20m gzis monkaveTs.
saSiSroebis riski
-maRali

gzis gaswvriv sayrdeni kedlis


mowyoba, saZirkvlis ZiriTad
qanze dafuZnebiT. gruntisa
da zedapiruli wylebis
drenaJi. ferdobis gatyianeba
mcenareebiT.

mewyeri
0.26ha

mewyerma, romelic
ganviTarda
eroziuli
wyalgamyofi
seris orive
ferdobze, gamoiwvia
sacxovrebeli
saxlis da damxmare
nagebobis dangreva

mewyeri aqtiuria,
saSiSroebis riski
-maRali

mewyeri
0.38ha

denad-plastikuri
tipis mewyerma
gamoiwvia
mosaxlesTan
misasvleli 40m
siganis gzis da
sakarmidamo miwis
nakveTis damewyvra

mewyeri aqtiur
fazaSia,
saSiSroebis riski
-maRali

mosaxles unda gamoeyos


sacxovreblad geologiurad
mdgradi adgili

mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebis gatareba
aramizanSewonilia misi
siZvirisa da SesaZlo
araefeqturobis gamo.
saWiroa mosaxlis mier
sakuTari ZalebiT gaWrili
alternatiuli gzis SekeTeba,
winaaRmdeg SemTxvevaSi
gadayvanil unda iqnas
geologiurad mdgrad adgilze

37

8.

sof. muJava
centridan Crd.
aRmosavleTiT
x-254705; y-4735441
x-255366; y-4736162

mewyeri
32ha

mewyris moqmedebiT
am monakveTze
dazianebulia 7
sacxovrebeli
saxli. zogierTi maT
Soris avariulia.
zogierTi SedarebiT
naklebadaa
deformirebuli

mewyeri Zvelia, igi


ganicdis periodul
gaaqtiurebas. amJamad gansakuTrebiT
aqtiuria misi enuri nawili. mewyeri
gamoirCeva neli moZraobiT. saSiSroebis
riski maRalia

mewyris masStabebidan
gamomdinare, raime RonisZiebis
gatareba SeuZlebelia, amitom
Svidive mosaxles adreve mieca
rekomendacia gadasaxlebaze.
aRniSnuli dResac ZalaSi rCeba

9.

sof. muJava
sakarmidamo nakveTi
mdebareobs mTiswina
zolSi
x-255444; y-4735321

mewyeri
2.0ha

mewyris moqmedebiT
daingra
sacxovrebeli saxli
da deformirebulia
damxmare nageboba

mewyeri aqtiur
fazaSia.
saSiSroebis riski
maRalia

mewyris aqtiurobis xarisxidan


gamomdinare mizanSewonilia
mosaxles gamoeyos
geologiurad mdgradi adgili
samosaxlod

10.

sof. faxulani
md. taias-Relis xeobis
marjvena ferdobi
x-744278; y-4728437

mewyeri
0.5ha

mewyerma daaziana
kerZo sakarmidamo
miwis nakveTi da
daimewyra 150mde Ziri Txilis
nargavebi

mewyeri Zlier
aqtiuria, ganviTarda
2014 wels. saSiSroebis
riski maRalia

mewyris enur nawilSi gamaval


xevSi ganivi zRudaris (baraJi)
mowyoba eroziis bazisis awevis
mizniT. zedapiruli wylebis
mocileba mewyruli sxeulidan

11.

sof. jgali
sakarmidamo nakveTi
moicavs eroziuli
seris Txems da
ferdobis nawils
x-264877; y-4725954

mewyeri
0.05ha

neli moZraobis
mewyerma gamoiwvia
sacxovrebeli saxlis
Zlieri dabzarva

saxli avariulia,
mosalodnelia misi
ucabedi dangreva,
rac safrTxes
uqmnis adamianebs.
saSiSroebis riski
maRalia

saxlis ukana nawili unda


daiSalos (miSeneba) misi
gadmotana SesaZlebelia
Txemur nawilSi, mdgrad
adgilze

12.

sof. obuji
eroziuli xevis
marcxena ferdobi
x-257797; y-4715707

mewyeri
0.58ha

mewyris moqmedebiT
dazianebulia
da avariulia
sacxovrebeli saxli

mewyeri aqtiuria
periodulad, rac
safrTxes uqmnis
sacxovrebel saxls.
saSiSroebis riski
maRalia

saWiroa saxlis daSla da misi


gadatana geologiurad mdgrad
adgilze

mewyeri ganicdis nel


moZraobas. amindis
eqstremalurma
cvlilebam
SesaZlebelia
gamoiwvios Senobis
dangreva. saSiSroebis
riski maRalia

saWiroa saxlis daSla da misi


gadatana geologiurad mdgrad
adgilze

38

13.

sof. obuji
md. Waniswylis xeobis
marjvena ferdobi
x-257807; y-4712098

mewyeri
0.5ha

wina wlebSi
mewyerma daaziana
sacxovrebeli
saxli. bolo wlebSi
dazianebis xarisxma
imata da saxli
avariulia

14.

sof. saCino (kuxeSis


ubani)
x-262341; y-4730081

mewyeri
2.0ha

mewyris moqmedebiT
dabzarulia
da avariulia
sacxovrebeli saxli

mewyeri aqtiuria, is
mudmiv dinamikaSia,
rac qmnis, maRali
riskis saSiSroebas

saxli avariulia, saWiroa misi


daSla da mdgrad adgilze
gadatana

15.

sof. saCino
xidi md. noJelaze
x-260992; y-4728896

mdinaris erozia
20m

mdinare
wyalmovardnebis
dros recxavs xidis
marjvena napiris
burjs

procesi aqtiuria
da saSiSroebis riski
maRali

saWiroa xidis qveS dayrili


betonis konstruqciebis
gatana/gasufTaveba da
marjvena napiris burjis
gamagreba

39

16.

q. walenjixa
md. Waniswylis marcxena
napiri
x-259607; y-4722316
x-259662; y-4722274

mdinaris erozia
50m

mdinare recxavs me-2


terasul safexurs

procesi emuqreba
saavtomobilo gzis
monakveTs

napiris gaswvriv gabionis


mowyoba

17.

q. walenjixa
md. Waniswylis xeoba
x-259671; y-4728088

mdinaris erozia
15m

emuqreba skolis
Senobas da
saavtomobilo xids

eroziuli procesi
aqtiuria, saSiSroebis
riski maRali

saWiroa arsebuli gabionis


gagrZeleba da xidis gamagreba

mdinaris erozia
800m

emuqreba s/s
savargulebs

mdinare recxavs
marjvena Waliszeda
terasul safexurs,
itboreba s/s
savargulebi.
saSiSroebis riski
maRali

kalapotis gaswvriv gabionis


mowyoba

mdinaris erozia
140m

2014 wlis oqtombris


TveSi wyalmovardnam
daaziana maganaze
gamvali 500mm
wyalsadeni milis
sayrdeni, aseve
mdianris erozia
safrTxes uqmnis
sakarmidamo
nakveTebs

procesi aqtiuria
da saSiSroebis riski
maRali

18.

19.

sof. lia
md. enguris gverdiTi
erozia
x-745339; y-4727684

d. jvari
md. maganas marjvena
napiri
x-257409; y-4734817
x-257289; y-4734756

saWiroa wyalsadeni milis


sayrdeni burjis aRdgena.
mdinaris marjvena napiris
mTel gayolebaze gabionis
mowyoba

20.

sof. faxulani
x-741516; y-4732892

21.

sof. muJava
x-744561; y-4733862

daaziana
sakarmidamo miwis
nakveTi, emuqreba
sacxovrebel saxls

mewyeri aqtiur
fazaSia, riski maRali

saxlis gaswvriv mewyris


marjvena bortze, sayrdeni
kedlis gakeTeba. winaaRmdeg
SemTxvevaSi mosaxlis gadayvana
geologiurad mdgrad adgilze

mewyeri
0.8ha

sakarmidamo miwis
didi nawili emuqreba
samzareulo saxls,
misgan mowyvetis
safexuri 2.5 metrSia

mewyeri gaaqtiurda
2014w 16-18 ivliss da
27-28-Si xelmeored
gaaqtiurda.
saSiSroebis riski
maRali

damxmare Senobis gadatana


ferdobis zeda nawilSi
aucilebelia

mewyeri
2.4ha

mewyerma 2000
wels daangria
sacxovrebeli saxli

mewyeri aqtiuria is
mudmiv dinamikaSia,
mosaxlem datova
Senoba da sxvagan
cxovrobs

mewyersawinaaRmdego
RonisZiebis gatareba
misi araefeqturobis
gaTvaliswinebiT araa
mizanSewonili. mosaxles unda
gamoeyos mdgradi adgili
sacxovreblad

mewyeri

gzis gaswvriv
arsebul xelovnur
safexurze
ganviTarda
mewyruli procesebi,
romelmac gamoiwvia
gzis monakveTebis
nawilobrivi Caketva

saSiSroebis riski
saSualo

mewyruli masalis gatana


da gzis gaswvriv saniaRvre
arxebis da milxidebis mowyoba

40

mewyeri
0.09ha

22.

23.

sof. obuji
x-255394; y-4714018

sof. saCino-eweris
damakavSirebeli gzis
monakveTi
259774-4736968
259855-4726993

II senakis municipaliteti

1.

2.

q. senaki
TayaiSvilis q.#13-15
adgilis koordinatebi:
x-258093; y-4684704

sof. focxo
xidi md. beteroze
(Sebe), sof.sof
leSamaTe-kolopis
damakavSirebeli
x-266343; y-4701156

41
3.

4.

sof. beTlemi
md. gurZemze arsebul
sacalfexo bewvis xidi
x-269554; y-4696541

sof. focxo
md. Sebes gverdiTi
erozia
x-266189; y-4700986

CamoSlili masalis
raodenobam 100m3
gadaaWarba da
gamoiwvia gzis savali
nawilis droebiTi
gadaketva

monakveTze gaedineba
saniaRvre arxi da
Zlieri wvimebis
Semdeg iwvevs
safexuris regresiul
ganviTarebas,
aRniSnuli safrTxes
uqmnis kerZo
sakarmidamo miwis
nakveTs

procesis SesaCereblad
saWiroa saniaRvre arxis
mowesrigeba da safexuris
monakveTSi unda moewyos
saTanado diametris
wyalgamtari miliT nakadis
gadasagdebad

mewyrul eroziuli
procesi safrTxes
uqmnis xidis
mdgradobas

rogorc eroziuli
aseve sanapiro mewyeri
aqtiur fazaSia,
saSiSroebis riski
maRali

mewyrul-eroziuli procesis
SesaCereblad saWiroa
napirsamagris gabionis mowyoba

am monakveTze
mdinare
wyaldidobis
dros recxavs
mis marjvena
napirs da
safrTxes uqmnis
xidis burjis
mimdebare 15m
monakveTs

eroziuli procesi
safrTxes uqmnis
bewvis xidis
marjvena sayrdens,
misi dazianebis
SemTxvevaSi
gare samyaros
mowyvetilia 12 ojaxi

geologiuri procesi
aqtiur fazaSia
da Sesabamisad
saSiSroebis riski
maRalia

aRniSnul monakveTze xidis


mdgradobis SesanarCuneblad
saWiroa napirsamagri gabionis
mowyoba 15-20m monakveTze

mdinaris
gverdiTi
erozia,
60-65m monakveTi

mdinare wyaldidobis
dros intensiurad
recxavs Waliszeda
pirvel terasul
safexurs

eroziuli procesi
aqtiur fazaSia

kldezvavis
tipis mewyeri,
teqnogenuri
safexuris
simaRle - 3.5m,
sigane - 6m

mdinaris napiris
garecxva.
iwvevs xidis
mimdebared
sanapiro mewyris
warmoSobas.
15-20m monakveTi

mTel eroziul perometrze


napirsamagri gabionis gakeTeba

5.

6.

sof. leZaZame
md. texuris gverdiTa
erozia
x-271345; y-4696677

sof. lesajaie,
legogies
gadasaxvevTan md.
texuris xeobis
marjvena ferdobis
qveda nawili
x-272100; y-4699895

42
7.

q. senaki, stalinis
Cixi
262411 4685221

8.

sof. xorSi
saxarbedios ubani
xidi md. civze
255205 4686522

mdinaris erozia
40-45m monakveTi

bolo wlebSi am
monakveTze mdinare
intensiurad recxavs
marjvena me-2
terasul safexurs
da safrTxes
uqmnis didi Wyonimartvilis
damakavSirebel gzis
monakveTs

mewyeri,
farTobi 1.35ha

mdinare texuris
gverdiTi
erozia,
eroziul
safexurxe
ganviTarebuli
gravitaciuli
procesebi

mewyeri,
mdinaris
gverdiTi
erozia

mewyeri periodulad
iwvevs senakimartvilis
saavtomobilo gzis
vakisis deformacias

procesi aqtiur
fazaSia,
saSiSroebis riski maRali

mewyeri mudmiv
dinamikaSia, rasac
xels uwyobs
geologiuri da
morfologiuri
pirobebi. aseve
mdinaris mier mewyris
enuri nawilis
garecxva.
saSiSroebis riski
maRali

napirsamagri gabionis mowyoba

gzis gaswvriv sayrdeni


kedlis mowyoba, zedapiruli
wylebis drenaJi da ferdobis
gatyianeba Rrmafesviani
mcenareebiT

maRali Zabvis
eleqtrogadamcemi
anZa. sakarmidamo
miwis nakveTi

saSiSroebis riskimaRali

mdinaris kalapotis gadagdeba


marcxena napirze. saWiroebis
SemTxvevaSi maRali Zabvis anZis
gadatana

senaki-xorSis
damakavSirebeli xidi
md. civze

saSiSroebis riski
maRali

mewyersawinaaRmdego da
xidis burjebis gamagrebis
samuSaoebi

III zugdidis municipaliteti

1.

2.

43
3.

4.

sof. Waqvinji
adgilis koordinati
x-742854; y-4705117

sof. yuliSkari
x-743954; y-4710623
md. yuliswylis
gverdiTi erozia

sof. caiSi
x-730005; y-4700549
md. jumis gverdiTi
erozia

sof. axalsofeli
x-739081; y-4709215

mewyeri
0.7

2000 wlis dasawyisSi


mewyris gaaqtiurebam
gamoiwvia saxlis
deformacia, xolo
Semdgom wlebSi
Senobis dangreva

mewyeri amJamadac
dinamikur
mdgomareobaSia,
saSiSroebis riski
maRalia

Senobis dazianebis
xarisxidan gamomdinare,
raime mewyersawinaaRmdego
RonisZieba ar migvaCnia
mizanSewonilad misi
araefeqturobis
gaTvaliswinebiT, gadasaxleba
mdgrad adgilze

md. erozia
150

2014w. wvimebis
Semdeg wyaldidobam
gamoiwvia
napirgarecxva, ramac
safrTxe Seuqmna
saavtomobilo xids

wyaldidobisa da
wyalmovardnebis
dros safrTxis qveSaa
xidi, saSiSroebis
riski maRalia

napirsamagri gabionis mowyoba


mdinaris marjvena napirze

mdinaris erozia
orive napirze
350m

mdinare
wyalmovardnebis
Semdeg emuqreba 3
sacxovrebel saxls
da sakarmidamo
nakveTebs

md. jumis
gverdiTi
erozia orive
napirze
600-650m

garecxilia s/s
miwi nakevTebi
da saZovrebi,
safrTxe emuqreba
saavtomobilo xids

procesi aqtiuria
da saSiSroebis riski
maRali

procesi aqtiuria,
saSiSroebis riski
maRali

napirsamagri gabionis mowyoba


orive napirze

napirsamagri gabionebis
mowyoba, xidis sayrdeni
burjebis gamagreba

5.

6.

44
7.

8.

sof. narazeni
x-740266; y-4703805
md. umnias gverdiTi
erozia

sof. urTa
x-735461; y-4699588
urTa-abasTumnis
saavtomobilo gzis
monakveTi

sof. abasTumani
x-737191; y-4695264
x-737148; y-4695120

sof. yuliSkari
x-742755; y-4708742

erozia
30

mdinare recxavs s/s


daniSnulebis miwis
nakveTebs

damewyrilia
gzis savali
nawili
430m

mewyris moqmedebiT
deformirebulia
gzis savali nawili
2013w SedarebiT
procesi gaaqtiurda

mewyeri dinamikaSia
saSiSroebis riski
maRali

mewyeri
1.5ha

mewyris moqmedebiT
gauvalia
mosaxlexTan
misasvleli gzis 150m
monakveTi,
riskis zonaSia 2
sacxovrebeli saxli

gaaqtiurebuli
mewyeri safrTxes
uqmnis 2 ojaxs
saSiSroebis riski
maRali

mewyeri
4.5ha

mewyeri emuqreba
Sida saubno gzis
monakveTs. aseve
misi moqmedebiT
Caketilia
mosaxlesTan
misasvleli gza

mewyeri aqtiur
fazaSia,
saSiSroebis riski
maRalia

aqtiuria, saSiSroebis
riski maRali

napirsamagri gabionis mowyoba

saniaRvre arxebis mowyoba


gzis gaswvriv, zedapiruli
wylebis mocileba gzis savali
nawilidan

RonisZiebis gatareba misi


araefeqturobis gamo ar aris
mizanSewonili.
orive mosaxle unda
gadaviyvanoT mdgrad adgilze

gzis gaswvriv sayrdeni


gabionis mowyoba

9.

10.

sof. yuliSkari
x-743638; y-4710119
md. yuliSwylis
marcxena ferdobis
zeda nawili

sof. Cxoria
x-743749; y-4720791

mewyeri
0.15ha

mewyris regresiuli
ganviTareba
safrTxes uqmnis
Sida sasoflo
gzis monakveTs,
mewyris enuri
nawilis gaaqtiureba
safrTxes uqmnis
sacxovrebel saxls

mewyri aqtiur fazaSia,


saSiSorebis riski
maRalia

mewyrul ferdobze Ria


napralebis Sevseba da datkepna,
ferdobis gatyianeba da
zedapiruli wylebis mocileba
sadrenaJoO arxebiT

mewyeri
3.5ha

mewyris moqmedebiT
deformirebulia
damxmare nagebobebi
da xis ficruli
saxli

mewyeri aqtiuria,
saSiSroebis riski
saSualo

mewyeri

walenjixa-zugdidis
damakavSirebeli
gzis monakveTi.
fiqsirdeba axali
bzarebi eklesiis
damcav sayrden
kedelze

saSiSroebis riski maRali

45

11.

sof. korcxeli
742246 - 4715998

mizanSewonilia mosaxlis
gadayvana geologiurad
mdgrad adgilze

zedapiruli da gruntis
wylebis sadrenaJoO sistemis
mowyoba

IV Cxorowyus municipaliteti

1.

sof.sof. nafiCxovoledarsales
damakavSirebeli gzis
monakveTi
x-271713; y-4718816

mewyeri
0.18ha,
erozia
80m

mewyeri azianebs gzis


monakveTs

2013 wlis 27 ivliss


mosulma naleqma
gamoiwvia gzis savali
nawilis Camewyvra,
Semdgomi dazianeba
gamoiwvevs gzis
Caketvas

mewyris zeda nawilSi gzis


gafarToeba misi frdobSi
SeWriT, sayrdeni gabionis
mowyoba da gzis gayolebaze,
mTel monakveTze saniaRvre
arxis mowyoba

2.

3.

46
4.

5.

d. wxorowyusa
da sof. garaxas
damakavSirebeli xidi
x-264497; y-4711256

q. Cxorowyu
gaxaris quCa
x-265364; y-4713463

sof. lejiqes ubani md


(Sebe) TeTri Releze
x-263323; y-4707426

q. Cxorowyu
md. oCxomuris
marjvena napiri, Zveli
saxanZros mimdebare
teritoria
x-264014; y-4711037

md. oCxomuris
erozia
30m

dazianebulia xidi da
xidis burjebi

erozia am monakveTze
aqtiuria. saSiSroebis
riski maRali

xidbogiri
ver atarebs
wylis nakads
da iwvevs gzis
20m monakveTis
Caketvas

dazianebulia
xidbogiri

wyaldidobis dros
periodulad itboreba
aRniSnul monkaveTze
gzis savali nawili

mdinaris erozia
50m

dazianebulia xidis
betonis burjebi

mdinare am monakveTze
awarmoebs rogorc
siRrmul, aseve
gverdiTa erozias

mdinaris erozia
60m

mdinare marjvena
napirze safrTxes
uqmnis yofili
Zveli saxanZros
Senobas da mimdebare
teritorias

md. wyaldidobis da
wyalmovardnebis
dros procesi
aqtiuria

saWiroa md. oCxomuris


marjvena napirze xidis
dazianebuli konstruqciebis
aRdgena

monakveTze xidbogiris aRdgena

xidis da burjebis aRdgena

mdinaris kalapotis gadagdeba


da napirsamagri gabionis
mowyoba

6.

7.

47

8.

9.

10.

sof. axuTi
md. owyares marcxena
napiri
x-265490; y-4705573

sof. lewurwume
x-263910; y-4713121

sof. xabume
md. oCxomuri
x-266635; y-4713268

q. Cxorowyu
fircxalavas q.#12
264788 4711575

sof. saraqoni
saraqoni-Cxorowyus
gzis monakveTi
257977 4710416

erozia
250m

mdinare recxavs s/s


savargulebs

mdinaris erozia
aqtiuria. saSiSroebis
riski maRalia

mewyeri
0.08ha

mewyerma daaziana
sakarmidamo nakveTi
(Txilis nargavebi)

mewyeri ganviTarda
2013 wlis 27 ivliss,
xangrZlivi wvimebis
Semdeg

kldezvavis tipis
mewyeri azianebs
Txilis nargavebs

aqtiuria, zeda
nawilSi fiqsirdeba
Ria napralebi

mdinaris erozia

sacxovrebeli
saxlebi da sasaflaos
teritoria

saSiSroebis riskimaRali

mdinaris erozia

sasoflo gzis
monakveTi, xidi
usaxelo Releze

saSiSroebis riskisaSualo

kldezvavis
tipis mewyeri
0.04ha

napirsamagri gabionebis
mowyoba

gzis gaswvriv mewyris enuri


nawilis gaswvriv sayrdeni
kedlis mowyoba

md. kalapotis gaswvriv


napirsamagri gabionis mowyoba

napirsamagri samuSaoebi da
zedapiruli wylebis mocileba
eroziuli safexuridan

napirsamagri samuSaoebis
Catareba

11.

12.

2
sof. axuTi
267166 4705513

sof. II Wola
272082 4716000

napirebis
garecxva

Sida sasoflo gzis


damakavSirebeli xidi
md. zanaze

mewyeri

Sida saubno gzis


monakveTi

5
saSiSroebis riskisaSualo

saSiSroebis riskisaSualo

6
xidis burjis gamagreba da
napirsamagris mowyoba

gzis gaswvriv sayrdeni


gabionis mowyoba, gzis
gafarToeba ferdobis
siRrmeSi SeWriT

V martvilis municipaliteti

1.

sof. salxino
md. texuris marcxena
sanapiro
x-280496; y-4711407

mdinaris eroziuli
da mewyris moqmedebiT
garecxilia kerZo
mosaxlis sakarmidamo
miwis nakveTi

mewyris gaaqtiurebas
xels uwyobs mdinaris
eroziuli moqmedeba.
procesi aqtiur
fazaSia. saSiSroebis
riski maRali

mdinaris kalapotis
gayolebaze saWiroa ramdenime
safexuriani 81m napirsamagri
gabionis mowyoba, mewyruli
sxeulidan zedapiruli
wylebis moSoreba

erozia
10m

usaxelo Relis
adidebam 2014 wlis
oqtombris TveSi
gamoiwvia xidbogiris
Ziris gamorecxva da
gzis gadaketva

saWiroa xidis
aRdgena

Relis orive napirze


napirsamagri gabionis mowyoba

48

sanapiro mewyeri
0.16ha
mdinaris erozia
85m

2.

3.

sof. salxino
xidbogiri salxinowaCxuris gzaze
x-280752; y-4710972

sof. abedaTi
inogurisis V-VI
saukunis cixe-galavani
x-276699; y-4700427

mewyeri
(kldezvavi)
2.5ha,
erozia
50m

cixe-galavnisken
mimavali gzis
monakveTze xdeba
napirgarecxvis
procesi, aseve
eklesiasTan
xdeba gzis
Caketva ferdobze
ganviTarebuli
kldezvavis tipis
mewyriT

procesebi
dinamikuria.
saSiSroebis riski
maRali

saWiroa eroziuli xevis


gaswvriv dazianebul
monakveTebze gabionebis
mowyoba. mewyris ZirSi gzis
gaswvriv sayrdeni kedlis
mowyoba

4.

5.

49

6.

7.

sof. abedaTi
leqajaies ubani
x-277249; y-4698670

sof. abedaTi
xidi usaxelo Releze
x-277966; y-4696894

sof. Targameuli
xidi md. texuris
marcxena usaxelo
Senakadze
x-276790; y-4702644

sof. Targameuli
md texuris marcxena
terasuli safexuri
x-276098; y-4702563

Ziri gamoerecxa
mosaxlesTan
damakavSirebel
xidbogirs

procesis gaaqtiureba
dakavSirebulia
mdinaris adidebasTan.
saSiSroebis riski
maRali

xidbogiris ZirSi napirsamagri


gabionis mowyoba

erozia
15m

wyalmovardnis dros
xidis Ziris (burji)
gamorecxva

eroziuli
procesis Sedegad
deformirebulia
xidi.
saSiSroebis riski
maRalia

erozia
12m

deformirebulia
xidis sayrdenebi

yoveli
wyalmovardnis dros
saSiSroebis riski
maRalia

saWiroa napirsamagri
samuSaoebis Catareba da xidis
sayrdenebis aRdgena

erozia
220m

mdinare recxavs
mosaxleobis miwis
nakveTebs

eroziuli procesi
am monakveTze
intensiuria,
saSiSroebis riski
-maRali

mdinaris kalapotis gadagdeba


marjvena napirisken,
napirsamagri gabionis mowyoba

usaxelo
xevis erozia,
xidbogiris
Ziris
gamorecxva
10m

saWiroa napirsamagris mowyoba


da xidis sayrdenebis aRdgena

8.

sof. Targameuli
x-276041; y-4702380

9.

sof. Targameuli
x-275904; y-4702192

50
10.

11.

sof. Tamakoni
x-278122; y-4704097

sof. gaWedili
281310-4707620
281415-4707560

mewyeri
0.27ha

md. texuris marcxena


napiri. sanapiro
mewyeri, recxavs
mosaxleobis miwis
nakveTebs

mewyris aqtiurobas
xels uwyobs
mdinaris erozia da
ZiriTadi qanis wolis
elementebi

mewyeri
0.13ha

mewyeri azianebs
mosaxleTa miwis
nakveTebs

mewyeri aqtiuria, misi


yoveli gaaqtiureba
ukavSirdeba
md. texurze
wyalmovardnebs

kldezvavi
0.02ha
erozia
60m

mdinaris erozia
xels uwyobs
eroziul safexurze
kldezvavis
ganviTarebas, rac
safrTxes uqmnis
Sidasasoflo gzis
monakveTs.

eroziulgravitaciuli
procesi am
monakveTze aqtiuria,
rasac xels uwyobs
mdinaris adidebasTan
dakavSirebuli
gverdiTi erozia

mdinaris erozia

sasaflaos
teritoria, maRali
Zabvis anZa

saSiSroebis riski
maRali

mdinaris gaswvriv
napirsamagris mowyoba 80m
monakveTze

napirsamagri gabionis mowyoba


mdinaris gaswvriv 100m

saWiroa am monakveTze
napirsamagri RonisZiebebis
gatareba

unda ganxorcieldes
specialuri kvleva
(geologiuri,
hidrogeologiuri) da
damuSavdes Sesabamisi proeqti

VI xobis municipaliteti

1.

sof. xibula
usaxelo Rele
x-253175; y-4702583

mdinaris erozia
20m

mimdinare wlis
oqtombris TveSi
mdinarem garecxa
xidis burji marjvena
napirze. gadaiketa
moZraoba ramdenime
dRiT

msgavsi movlenebi
wina wlebSic
adfiqisrda

unda SekeTdes xidis


dazianebuli nawili da
unda Catardes napirsamagri
samuSaoebi

mdinaris erozia
25m

usaxelo mdinare
wyaldidobis dros
recxavs napirs da
azinebs saavtomobilo
xids

eroziuli procesi
aqtiuria, saSiSroebis
riski saSualo

xidisa da mimdebared saWiroa


napirsamagris mowyoba xidis
dacvis mizniT

mewyeri
mdinaris erozia

mewyeri emuqreba
gzis saval nawils,
mdinaris erozia
azianebs sakarmidamo
miwis nakveTebs

saSiSroebis riski
saSualo

napirsamagri gabionebis
mowyoba sanapiro mewyrebisa da
mdinaris gaswvriv

gaxsnilia eklesiis
gumbaTi da kedlebi

zedapiruli
wylebis intensiuri
CaJonva saZirkvelSi
gamoiwvevs eklesiis
srul dangrevas

saWiroa eklesiis saZirkvelis


Seswavla saZirkvlis da
kedlebis gamagrebis mizniT

51

sof. xibula
x-745783; y-4702831
md. Waniswyali

2.

3.

4.

sof. buliwyu
736594-4693620
736524-4693039
735596-4691982

sof. xeTa
korcxos ubnis eklesia
x-733959; y-4695002

gruntis
araTanabari
jdoma

5.

6.

sof. xeTis
mTavarangelozis
miqaelis da gabrielis
saxelobis eklesia
x-734914; y-4694116

xobis saeklesio
kompleqsi, patriarqis
rezidencia
x-736253; y-4691425

gruntis
araTanabari
jdoma

ukana mxares
sakurTxevelTan
da wina karebTan
fiqsirdeba
vertikaluri bzarebi

zedapiruli wylebis
intensiuri CaJonva
saZirkvelSi xels
uwyobs eklesiis
Semdgom deformacias

eklesiis mdgarobis
SesanarCuneblad saWiroa
saZirkvlis gaxsna da
gamagrebiTi samuSaoebis
ganxorcieleba

gruntis
araTanabari
jdoma

eklesiis gare
galavanze da
Sida kedlebze
fiqsirdeba sxvadasxva
mimarTulebis bzarebi

procesi
progresirebadia.
saSiSroebis riski
saSualo

kompleqsis ezoSi zedapiruli


wylebis drenaJi da maTi
gadagdeba galavnis gareT,
gareTa mxridan sayrdeni
kedlebis mowyoba da ferdobis
gatyianeba Rrmafesviani
mcenareebiT

52

VII abaSis municipaliteti

1.

sof. samiqao
(miqaZeebis ubani)
x-278881; y-4683851
x-279167; y-4683976

mdinaris erozia
350m

bolo ramdenime
weliwadSi, mdinare
cxeniswylis
eroziulma
moqmedebam mis
marjvena napirze
gamoiwvia 30ha-ze
meti miwis nakveTis
garecxva

mdinare am monakveTze
recxavs s/s
daniSnulebis miwis
nakveTebs yoveli
wyalmovardnebis
dros.
saSiSroebis riski
maRalia

saWiroa md. cxeniwylis


marjvena napirze 1500 metrze
meti dambis mowyoba. arsebuli
Zveli damba kargavs Tavis
funqcias

2.

3.

53

4.

sof. pirveli maisi


(namwalauris ubani)
x-276400; y-4669634

mdinaris erozia
90m

recxavs mdinaris
marjvena napirze
terasul safexurs,
sadac ganTavsebulia
soflis sasaflao,
situacias arTulebs sasaflaos
mimdebared mdinaris
gaswvriv ganviTarebuli sanapiro tipis
mewyeri

sof. pirveli maisi


x-276363; y-4669530
x-276318; y-4669449

mdinaris erozia
125m

mdinaris marjvena
napirze mdinare
safrTxes uqmnis or
mosaxles

eroziuli procesi
aqtiur fazaSia.
saSiSroebis riski
maRalia

napirsamagri gabionis mowyoba

napirebis
garecxva

mdinare recxavs
terasul safexurs

saSiSroebis riski
saSualo

mdinaris marcxena sanapiroze


napirsamagri gabionis mowyoba

sof. sunjas Temi


abaSa-sunjis me-18km

wyaldidobebis dros
gairecxa ramdenime
saflavi.
saSiSroebis riski
maRalia

mdinaris gaswvriv napirsamagris


mowyoba da mdinaris kalapotis
gadagdeba marcxena napirze

VIII mestiis municipaliteti

1.

2.

sof. laxamula
(md. tvibras xeoba
x-292720; y-4771395

sof. laxamula,
(md. enguris xeobis
marjvena ferdobi)

mewyeri
40

Rvarcofi
12

dazianebulia
tyis safari da s/s
savargulebi

sakarmidamo
nakveTebi da
sameurneo
nagebobebi.

aqtiuri
dinamikis mewyeri
transformirebadi
Rvarcoful nakadad.
saSiSroebis riski
-maRali

Rvarcofis gameoreba
mosalodnelia
yovelwliurad.
sof. laxamulas
mimarT saSiSroebis
riski maRali

saWiroebs kvlevas da
monitorings, romlis
safuZvelzec unda gatardes
mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebi

soflis teritoriaze kalapotis


daRrmaveba da gafarToeba.
Rvarcofuli gamonatanebis
periodulad gatana, kalapotis
gaswvriv damcavi dambis miwayrilis mowyoba.

soflis teritoriaze
Rvarcofuli
kalapotis
gamtarunarianobis
gazrda
gadaudebel
aucileblobas
warmoadgens

3.

4.

5.

sof. Cvabiani
koor:
x-325635; y-4767160

mewyeri
14

dazianebulia s/s
savargulebi da
tyis safari

sezonuri aqtiurobis
mewyeri, dabalidan
saSualomde
saSiSroebis riskiT

sadrenaJo qselis mowyoba,


ferdobebis gatyianeba.

mewyeri Rvarcofuli
nakadis
formirebis mizezi
SeiZleba gaxdes
-saSualo

potenciurad mewyruli gruntis


nawil nawil
Camoxsna - ferdobis gantvirTva.
Cvabianis xevis
kalapotis daRrmaveba da
gafarToeba

sof. Cvabiani
koor:
x-325477; y-4767470

mewyeri
0.3

sof. caldaSi
x 325730; y-4767245

mewyeri
3.5

dazianebulia
sasoflo-sameurneo
savargulebi

sezonuri aqtiurobis
mewyeri, dabalidan
saSualomde
saSiSroebis riskiT

sadrenaJo qselis mowyoba,


ferdobis gatyianeba.

sezonuri aqtiurobis
mewyeri, saSualo
saSiSroebis riskiT

sadrenaJo qselis mowyoba,


ferdobebis gamagreba da
gatyianeba

mewyeri imyofeba
stabilizaciis
fazaSi

saWiroebs sainJinro
ferdobsamagri samuSaoebis
Catarebas

mewyers gavlili
aqvs gadaadgilebis
mTavari faza
_ imyofeba
stabilizaciis etapze.
SesaZlebelia
lateraluri
gafarToeba

saWiroebs sainJinro
ferdobsamagri da sadrenaJo
samuSaoebis
Catarebas

s/s savarguli

sof. JabeSi
x 326340; y-4767575

mewyeri
10

7.

sof. zeda luha


x-294935; y-4768745

0.2

dazianebulia
zugdidi-mestiis
saavt. gza

54

6.

dazianebulia
sasoflo-sameurneo
savargulebi da tye

8.

9.

eceri
(Savi Relis mewyruli
ubani)

sof.doli
(beCos Temi)
x-302040; y-4767600

mewyeri
40

mewyeri
5.5

dazianebulia
zugdidi mestiis
savt. gza, tye

dazianebulia
tyis safari sa s/s
savargulebi

mewyeri qmnis
Rvarcofuli
nakadis formirebis
saSiSroebas (saSualomaRali)

zedapiruli Camonadenis
kontroli, ferdobis gatyianeba

7
mewyeri
warmoadgens
Rvarcofuli
nakadebis
formirebis
ares keras

_
mewyeri
warmoadgens
Rvarcofuli
nakadebis
formirebis
ares keras
_

10.

sof. JabeSi
(JabeSis Rele,
md.mulxuras marcxena
Senakadi)

11.

sof. Cvabiani
(Cvabianis Rele,
md.mulxuras marcxena
Senakadi)

12.

sof. WolaSi
(qviSlaris xevi. md.
mulxuras marjvena
Senakadi)

3
Rvarcofi
6

Rvarcofi
9

Rvarcofi
5

4
s/s savargulebi

s/s savargulebi,
damxmare sameurneo
nagebobebi

55
13.

14.

15.

sof. JamuSi-
x-321940; y-4768290

sof. ieli
x-314465; y-4764170

sof.qv.marRi
(Wuberis Temi)
x-287310; y-4774011

Rvarcofi
1.0

mewyeri
1.5

Rvarcofi
3.0

azianebs
saavtomobilo
gzas

azianebs mestiaelis saavtomobilo


gzas

Rvarcofma daaziana
sakarmidamo
nakveTebi

5
Rvarcofis gameoreba
mosalodnelia
yovelwliurad
(maRali)
Rvarcofis gameoreba
mosalodnelia
yovelwliurad,
(maRali)

Rvarcofis gameoreba
mosalodnelia
yovelwliurad,

qvawyliani nakadebis
formireba
yovelwliuria. gzis
dazianebis riski
saSualo

mewyeri imyofeba
stabilizaciis fazaSi
saavt. gzis Semdgomi
dazianebis riski
-maRali

Rvarcofi
(kera) imyofeba
stabilizaciis fazaSi
sakarmidamo
nakveTebis da sacx.
saxlebis
dazianebis riski
ucnobia

Rvarcofuli kalapotis
gafarToeba, gamonatanebis
periodulad gatana.

saWiroebs
mewyruli
procesebis
monitorings

Rvarcofuli kalapotSi
zRudarebis mowyoba.
cofuli kalapotis gafarToeba,
gamonatanebis periodulad
gatana

saWiroebs
mewyruli da
Rvarcofuli
procesebis
monitorings

Rvarcofuli kalapotis
gafarToeba, gamonatanebis
periodulad gatana

Rvarcofi
iwvevs md.
mulxuras
nakadis
mimarTulebis
cvlas da
marcxena
napiris
erozias

Rvarcofuli, gamonatanebis
periodulad gatana.

miuxedavad
Catarebuli
sainJinro samuSaoebisa
gzis vakisis dacvis
saWiroeba
SenarCunebulia.

ferdobsamagri kedeli.
drenaJi.

saWiroebs kvlevas geosaSiSroebis Sefasebas.

16.

17.

sof. adiSi-bogreSis
damakavSireeli gza

sof. nakra

mdinaris
gverdiTi
erozia

saavtomobilo gza

saSiSroebis riski
saSualo

Rvarcofi

Sida sasoflo gza,


sacxovrebeli
saxlebi, s/
savargulebi

saSiSroebis riski
saSualo

gzis 7km-ian monakveTze


dazianebul adgilebze
napirsamagri samuSaoebis
Catareba

RvarcofsawinaaRmdego
RonisZiebebis gatareba

56

Tavi 2
guriis regionSi 2014 wels
stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis
Sedegebi da prognozi 2015
wlisTvis
2014
wlis
zafxulSi
geomonitoringulma dakvirvebebma moicva
guriis
regionis
3-municipaliteti,
49-dasaxlebuli
punqti,
romlebic
calkeuli municipalitetebis mixedviT
Semdegnairad nawildeba:
ozurgeTis
municipaliteti
soflebi: cxemlisxidi, dvabzu, askana,
mTispiri, Txinvali, konWkaTi, makvaneTi,
ZimiTi, natanebi, nasakirali, nagomari,
Semoqmedi, dabali eweri, vakijvari, baxvi,
ZirijumaTi.
lanCxuTis municipaliteti soflebi:
mamaTi, acana, Sromisubani, grigoleTi,
ninoSvili, guliani, wyalwminda, RrmaRele,
CibaTi, kokaTi, SuxuTi, omfareTi, telmani,
qvemo akeTi, xoreTi, WinaTi.
Coxatauris
municipaliteti
soflebi: nabeRlavi, Cxakoura, qvabRa,
ianeuli, bukiscixe, qvemo xeTi, axalSeni,
erkeTi, ComeTi, farcxma, buknari, guTuri,
Coxatauri, dablacixe.
guria bunebrivi pirobebis mixedviT
or, barisa da mTis nawilad iyofa,
sazRvari maT Soris zRvis donidan 500600 metr simaRleze gadis. kolxeTis
dablobis samxreTi daboloeba lanCxuTis
municipalitetis
teritoriazea
warmodgenili. dablob nawils guriis
winamTebis da gorak-borcviani zoli
mosdevs, sadac mkafiod gamoiyofa dabali
serebi da aWara-imereTis qedis mTiswineTi.
gorak-borcviani mTiswineTi warmoad-

gens teqnogenurad yvelaze metad datvirTul teritorias, sadac mkveTrad aris


gamoxatuli adamianis negatiuri sameurneo
saqmianoba da misgan gamomdinare Sedegebi.
guriis regionSi gavrcelebulia oTxi
geologiuri formaciis qanebi: vulkanogenuri-danaleqi, terigenuli, molasuri da
meoTxeuli asakis, saxvadasxva genetikuri
tipis warmonaqmnebi safari qanebis saxiT.
aRniSnuli qanebiT agebul teritoriaze liTologiuri saxeobebis xSiri cvalebadoba ganapirobebs ferdobebis sxvadasxvagvar mdgradobas.
regionSi
stiqiuri
geologiuri
procesebis
Casaxva-ganviTarebis
da
aqtivizaciis
gamomwvev
mTavar
faqtorebs Soris (geologiuri, seismuri,
hidrogeologiuri
da
sainJinrogeologiuri) erT-erT umniSvnelovaness
warmoadgens
klimaturi
pirobebi,
romelic mniSvnelovanwilad ganapirobebs
regionis Tu mis calkeul ubanze stiqiuri
geologiuri
procesebis
gamovlinebaaqtivizaciis xarisxs. kerZod, es gamoixateba
wlis an drois mcire monakveTSi mosuli
atmosferuli naleqebis da amave periodSi
saSiSi geologiuri procesebis kerebis
aqtivizaciis xarisxis TanxvedraSi.
qvemoT mocemul grafik #1-Si asaxulia 1995-2014 wlebSi Coxatauris meteosadguris monacemebze dayrdnobiT atmosferuli naleqebis ganawileba wlebis mixedviT. aseve mocemulia imave wlebSi mewyruli
procesebis warmoSobis da gaaqtiurebis,
Cvens xelT arsebuli monacemebze dayrdnobiT, raodenobrivi maCveneblebi. miuxedad
imisa, rom gasuli saukunis 90-iani wlebi,
gasagebi mizezebis gamo gamoirCeva informaciis naklebobiT, grafiki mainc asaxavs
klimaturi faqtoris mniSvnelovan rols
mewyrul-gravitaciuli procesebis warmoSoba-gaaqtiurebaSi.
grafiki #1

57

1977 wlidan 2014 wlis CaTvliT


warmoebuli geomonitoringuli kvlevebis
periodSi,
regionis
teritoriaze
dafiqsirebulia sxvadasxva saxis stiqiuri
geologiuri
procesebis
zemoqmedebis
arealSi moqceulia 178 punqti. dasaxlebuli
punqtebisaTvis geodinamikuri procesebiT
gamowveuli dazianebis da saSiSroebis

riskis mixedviT, ganisazRvra Semdegi


kategoriebi: maRali, saSualo, dabali
da arasaSiSi. aRniSnuli kategoriebis
mixedviT: maRali saSiSroebis riskis qveS
moqceulia 56; saSualoSi _ 59; dabalSi
_ 64; xolo arasaSiSSi _ 13 dasaxlebuli
punqti (cxrili #1, grafiki #2, diagrama
#1).
cxrili #1

municipaliteti

dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

dazianebis xarisxi
(saSiSroebis kategoria)

saSiSroebis
riskis zonaSi
moqceuli
dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

maRali

saSualo

dabali

arasaSiSi
dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

ozurgeTi

74

67

15

25

27

lanCxuTi

56

51

16

15

20

Coxatauri

61

60

25

19

17

sul

191

178

56

59

64

13

grafiki #2

diagrama #1

unda aRiniSnos, rom saangariSo periodSi stiuri geologiuri procesebis warmoSoba-gaaqtiurebis xarisxi saSualo mravalwliuri fonis farglebSi da ufro dabalic ki iyo.
qvemoT mogvyavs monacemebi regionis calkeul dasaxlebul punqtebSi arsebuli saSiSi egzogenuri geologiuri procesebis gamovlenis xasiaTis da raodenobrivi maCveneblebis Sesaxeb.

58

ozurgeTis municipaliteti
ozurgeTis municipalitetis teritoriis farTobia 675 km2. administraciul teritorialuri erTeulebia: qalaqi-1;
daba-4; sadabo sakrebulo-4; soflis sakrebulo-24; sofeli-70.
sof. Semoqmedi. 2014 wlis seqtembris mesame dekadaSi uxvnaleqianobisgan
gamowveuli wyalmovardnebis Sedegad md.
bJuJma garecxa marjvena napiris eroziuli
flate (simaRle 3.0m) daazina q. ozurgeTis
wyalmomaragebis mili. soflis centralur
nawilSi erozirebuli napiris koordinatebia: 256301_4643967; 256427_4643945, am monakveTSi mdinarem daangria arsebuli napirsamagri kedeli da mdinaris gaswvriv arsebu-

li asfaltirebuli gzis savali nawilis naxevari (sur. #60). agreTve daaziana sajaro
skolis ezos mimdebared arsebuli kedlis
30-metriani monakveTi (adgilis koordinatebi: 256687_4643769). skolis zemoT arsebuli mdinaris napiris 150 metriani monakveTi, sadac mdinarem daangria yore-qviT naSeni napirdamcavi kedeli, Ziri gamouTxara
kerZo piris ezos SemomsazRvrel kapitalur kedels, ezoSi Seitana qviSa-xreSovani
grunti da moTxrili xeebi (adgilis koordinatebi: 256921_4643716). uban gonebiskarSi intensiurad garecxa md. bJuJis marjvena
napiri (koor: 258325_4642891). orive ubanze
dawyebulia napirsamagri nagebobebis mSenebloba (sur #61).

sur. #60

sur. #61

sof. dabali eweri. sof. dabali eweris teritoriaze Znelia moiZebnos absoluturad mdgradi farTobebi. ferdobebi
ZiriTadad Zvelmewyrulia. yvelaze metad
daZabul ubans warmoadgens md. oCoCxas
saavtomobilo xidis CrdiloeTiT mdebare teritoria, sadac sacxovrebeli
saxlebis didi nawili da saavtomobilo
gzis calkeuli monakveTebi mTlianad deformirebulia. GgansakuTrebiT es iTqmis
saavtomobilo gzis 200 metrian monakveTze, romelic uSualod xidis mimdebared
mdebareobs. aRniSnul ubanze fiqsirdeba axlad warmoSobili Cavardnili adgilebi da napralebi fiqsirdeba. Zlier
deformirebulia sacxovrebeli saxlebic
(adgilis koordinatebi: 262444_4649099)
(sur #62).

sur. #62

59

sof. nagomari. sof. nagomaris teritoriaze mewyrebis gavrcelebis ubani lokalizebulia ,,maRali eweri-s midamoebSi,
sadac ZiriTadad plastiuri gadaadgilebis mewyrebi fiqsirdeba. bolo aTwleulSi
wyalgamyofis mimdebare ferdobebze arsebuli mewyrebis regresuli ganviTarebis
Sedegad mewyrulma movlenebma TandaTan
CaiTria wyalgamyofisa da ferdobis Sepirapirebis (SeuRlebis) zoli da iq ganlagebuli nagebobebi. sacxovrebeli saxlebi
da damxmare nagebobebi imdenad aris deformirebuli, rom mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebi Sedegis momtani ar iqneba, amitom saWiro gaxdeba ojaxebis geologiurad
mdgrad adgilze gadayvana.
sof. vakijvari. sof. vakijvris
teritoria Sua eocenuri vulkanogenuri
(ZiriTadad magmuri) qanebiT aris agebuli.
bolo aTwleulebSi geologiuri samsaxuris
mier aRniSnul sivrceSi mewyruli movlenebis raime mniSvnelovani kvali ar dafiqsirebula.
2014 wlis seqtembris TveSi Warbad mosulma atmosfrulma naleqebma gamoiwvia
md. loborjginas xeobis marcxena ferdobze mewyer-Svavis warmoSoba, romelic
gamofitvis-qerqSi yviTelmiwa, sustad
lateritizirebul TixnarebSia ganviTarebuli. mewyerma droebiT gadaketa wyalsa-

dinari. aRniSnuli mewyruli sxeulis Tavi,


mewyerzeda flates saxiT miuaxlovda (23m) sacxovrebel saxls, romlis saZirkvlis
gaswvriv Ria napralebia warmoSobili. mosalodneli saSiSroebis gamo aRniSnul saxlSi
mcxovreb ojaxs mieca geologiurad ufro
mdgrad adgilze gadasvlis rekomendacia
(sur. #63).
sof. baxvi. sof. qveda baxvis teritoriaze adgili aqvs lokaluri mewyruli ubnis gaaqtiurebas, romelmac gamoiwvia saavtomobilo gzis 40 metriani monakveTis danapralianeba da mikro safexurebis warmoSoba, ramac nawilobriv gaarTula gzis normaluri eqspluatacia. TiTqmis analogiuri
mdgomareobaa ,,oqrosqedi-s ubanSi, sadac
wlebia ziandeba baxvi-mTispiris saavtomobilo, asfaltis safariani gzis monakveTebi.
2014 wlis monitoringuli dakvirvebebis
dros asfaltis safarze dafiqsirda axlad
warmoqmnili napralebi da mcire zomis Cadablebebi.
daba nasakirali. dabis centralur
nawilSi Zvelmewyrul ferdobebze seqtembris TveSi uxvnaleqianobam gamoiwvia calkeuli ubnebis Zlier gaaqtiureba,
rasac Tan mohyva sacxovrebeli saxlebis
(koor: 252583_4650588; 252610_4650530;) da
sakarmidamo nakveTebis deformaciebi (sur.
#64).

sur. #63
sof. ZirijumaTi. md. laSisReles
xeobis marcxena ferdobi, romelic TixebiT da konglomeratebiT aris agebuli,
TiTqmis mTlianad damewyrilia. mdinaris
gaswvrivi 0.5-1.0 km-iani zoli warmoadgens
Zvelmewyrul sxeuls, romlis CrdiloeTuri nawili Zlier gaaqtiurebulia. mewyruli
mikroreliefi warmodgenilia safexurebiT,
Ria da nawilobriv amovsebuli napralebiT,
lambaqiseburi CadablebebiT, romlebic
xSirad WanWrobiT an wylis Txeli feniT

sur. #64
aris dafaruli (adgilis koordinatebi:
745807-4654972).
ZirijumiTi-ianeTis gzis calkeul monakveTebze fiqsirdeba mewyruli movlenebisagan gamowveuli sxvadasxva saxis mikrodeformaciebi.
sof. cxemlisxidi. sof.sof. cxemlisxidi-baRdadis gzaze arsebuli saavtomobilo xidis mimdebared md. natanebis
kalapotis gaswvriv fiqsirdeba napirebis
intensiuri garecxvebi. mdinaris erozire-

60

buli napirebi ZiriTadad Tavmoyrilia saavtomobilo xidis mimdebare sivrceze da yofili Cais mikrofabrikis midamoebSi, sadac
xdeba kaWar-kenWnariT agebuli I Waliszeda,
akumulaciuri terasis garecxva. eroziuli
flatis simaRle 3-4 metris farglebSia.
analogiuri suraTia cxemlisxidibaRdadis saavtomobilo xidis qvemoT, sadac napirebis garecxva xdeba md. natanebis
orTave napiris calkeul monakveTebze.
aRniSnuli ubnis mdgradobis SenarCunebisTvis (eroziis aRsakveTad) saWiroa
mdinaris am daZabul monakveTze da mimdebare ubanze Catardes hidrografiul-hidrologiuri gamokvlevebi, ris safuZvelzec unda moxdes napirsamagri nagebobebis
tipis, parametrebis da sxva monacemebis
dasaxva.
sof. dvabzu. sof. dvabzus teritoriis geodinamikuri pirobebi analogiuria zemoT aRwerili situaciisa, aqac xdeba orive
napiris calkeuli monakveTebis intensiuri
garecxvebi. soflis sxva teritoriaze saSiSi geologiuri procesebis gamovlenas
adgili ara aqvs.
sof. askana. sof. askana mdebareobs
md. oCoCxas xeobis marjvena da md. yurefas
marcxena ferdobze. soflis teritoriaze
gavrcelebuli saSiSi geologiuri procesebidan dominantur rols asrulebs mewyruli
procesebi, romelTa gavrcelebis ZiriTadi
ubnebi fiqsirdeba soflis samxreT-aRmosavleT da Crdilo-dasavleTur nawilebSi (adgilis koordinatebi: 263371-4649452).
mewyruli mikroZvrebis Sedegad deformacias
ganicdis
mTispiri-askanis
SemaerTebeli saavtomobilo gza. mewyruli procesebis kvali ar fiqsirdeba md.md.
oCoCxas da yurefas wyalgamyofze. mniSvnelovani Zvrebi SeiniSneboda askana-dabali eweris saavtomobilo gzis gaswvriv
zolSi, sadac mewyruli sxeulebis regresuli gadaadgilebis Sedegad adgili aqvs
gzis safaris Caqceva-CaSvavebas. aRniSnul
adgilebSi xdeba balastis Cayra da amovseba
rac droebiTi RonisZiebaa da mas sagrZnobi
Sedegebi ar moaqvs, magram droebiT inarCunebs gzis eqspluataciis SesaZleblobas.
sof.
mTispiri.
geomonitoringuli dakvirvebebis farglebSi Sefasebuli
iqna soflis centraluri ubani, sadac
mdebareobs seismo-teqtonikuri genezisis mewyeri, romelzec amJamad mewyruli
gadaadgilebis raime mniSvnelovani niSnebi
ar fiqsirdeba. gamonakliss warmoadgens
mTispiri-askanas saavtomobilo gzis vakisi, sadac aqtiurobis umniSvnelo kvali
SeimCneva. aRniSnuli gzis am ubanze gruntis
wylebis frontaluri gamosavlebis Sedegad
aris gamowveuli. analogiuri suraTi daikvirveba mTispiri-ukanavas gzis gaswvriv

mimdebare zolze, sadac meoradi generaciis lokalur ubnebSi mcire zomis mewyruli
Caqcevebia ganviTarebuli.
sof. Txinvali. sof. Txinvalis teritoriaze arsebuli mewyruli sxeulebi,
stabilizaciis niSnebiT gamoirCeva, maTze
gruntis masebis gadaadgileba, an napralisa
da safexurebis warmoSobis kvali ar fiqsirdeba. 2014 wlis zafxulSi mimdinareobda Txinvali-Sromas saavtomobilo gzis
damewyrili monakveTebis sareabilitacio
samuSaoebi, rac mewyrebis regresuli ganviTarebis Sedegad CaSvavebuli ubnebis inertuli masaliT (balasti) amovsebaSi gamoixateba. migvaCnia, rom am tipis RonisZiebebi
droebiTia da igi didi Sedegis momtani ar
iqneba.
mewyruli sxeulebis mikroZvrebis
Sedegad konWkaTi-Txinvalis saavtomobilo
gzis lokalur ubnebze fiqsirdeba mciredi
deformaciebi.
sof. makvaneTis centralur nawilSi
mdebare md. akidayvaze arsebuli xidis mimdebared fiqsirdeba mdinaris napirebis
garecxva. aRniSnulis Sedegad saSiSroeba
eqmneba xidis da gzis normalur eqspluatacias. wina wlebSi mdinaris marjvena napiris gaswvriv Cayrili rkina-betonis konstruqciebi (,,tetrapodebi) ukve veRar
asruleben Tavis funqcias. mdinaris nakadma gamorecxa maT iqiT arsebuli napiris zoli da sayrdeni burjebis safuZvlis
qanebi. saWiroa napirsamagis aRdgena. uban
,,gogieTi-s midamoebSi (zaza cecxlaZis
sakarmidamo nakveTis mimdebared), 20-300
daxrilobis ferdobze, mewyerma-zvavma gadaketa saavtomobilo gza, romelic Semdgom gawmendili iqna. aRniSnulis Sedegad
ubanze warmoiqmna flate, romelic Zlier
gamofituli, lateritizirebuli, gaTixebuli qanebiT aris agebuli.
ferdobis mdgradobis SesanarCuneblad saWiroa gabionebis mowyoba safexurebrivad, SesaZleblad migvaCnia ferdobis
daterasebac.
sof. konWkaTis teritoriaze, gansakuTrebiT ki saavtomobilo gzis mimdebare
ferdobze arsebuli mewyruli sxeulis umravlesoba stabilizaciis niSnebs atarebs.
gamonaklisia soflis CrdiloeTur nawilSi, md. suskuraze arsebuli saavtomobilo
xidTan mimdebare ubani, sadac fiqsirdeba
calkeuli mewyruli napralebi da mikrosafexurebi, rac lokaluri ubnebis SedarebiT aqtiurobaze miuTiTebs.
seqtembris TveSi uxvi atmosferuli
naleqebis mosvlis Sedegad soflis teritoriaze moxda Zvelmewyruli sxeulebis
calkeuli ubnebis gaaqtiureba, rasac Tan
mohyva Sida saubno gzebis da sacxovrebeli
saxlebis deformaciebi.

61

adgili hqonda axali mewyruli sxeulis warmoSobas, romelic pontis iarusis naleqebSi ganviTarda (sur. #65). mewyeri-Svavis Sedegad dazianda citrusis baRebi, Zlier dazianda da sacxovreblad saSiSi gaxda ori sacxovrebeli saxli da sakarmidamo nakveTebi,
romelTa teritoriaze warmoiSva sxvadasxva mimarTulebis da siRrmis napralebi da safexurebi (adgilis koordinatebi: 741592_4652393; 741635_4652266) (sur. #66).

sur. #65
sof. ZimiTSi saSiSi geologiuri procesebidan yvelaze metad gavrcelebulia
mewyrebi. wina wlebSi warmoSobili mewyrebi
ZiriTadad stabilizaciis niSnebs atareben. mewyrul sxeulebze mikroZvrebi vizualurad ar fiqsirdeba, magram sacxovrebel
saxlebze da sxva nagebobebze, agreTve gzis
saval nawilze deformaciis xarisxis TandaTanobiT mateba miuTiTebs maszed, rom
mikroZvrebi namdvilad xdeba. aseTi SemTxvevebi ufro metad sofel ZimiTis ,,Tiris ubanSi fiqsirdeba. 2014 wlis seqtembris
TveSi adgili hqonda axali mewyruli sxeulebis warmoSobas (adgilis koordinate-

sur. #66
bi: 256785_4655528), romlebmac daaziana
soflis Sida saubno gza da safrTxe Seuqmna
erT ojaxs (sur. #67). ZimiTi-mamaTis saavtomobilo gzis monakveTi, zamTar-gazafxulis periodSi mewyruli Zvrebis Sedegad
Zlier dazianebuli iyo, magram amJamad (07.
2014w.) reabilitaciis Sedegad SesaZlebeli
gaxda gzis normaluri eqspluatacia. sof.
ZimiTis samxreT nawilis mimdebared md. sufsis eroziuli (gverdiTi erozia) moqmedebis
Sedegad, maRali Zabvis eleqtrogadamcemi
xazis or anZas, nawilobriv gamorecxili
aqvs safuZvlis gruntebi (sur. #68) da maT
axlo momavalSi waqceva emuqrebaT (adgilis
koordinatebi: 257362_4652790).

sur. #67

sur. #68

62

sof. natanebi. saangariSo periodSi,


seqtembris TveSi mosulma uxvma atmosferulma naleqebma soflis teritoriaze
gamoiwvies Zvelmewyruli sxeulebis gaaqtiureba, ramac gamoiwvia aTeulobiT sakarmidamo nakveTebisa da sacxovrebeli
saxlebis deformaciebi, agreTve dazianda
Sidasasoflo gzebi (adgilis koordinatebi:
736488_4649139; 735071_4649932), (sur. #69).

sur. #69
met-naklebi aqtiurobiT xasiaTdeba
wina wels analogiuri mdgomareobiT warmoSobili mewyruli ubnebi. calkeuli lokaluri ubnebis aqtivizacia dafiqsirda sof.
zemo natanebis sajaro skolis mimdebare
teritoriaze, sadac SeiniSneba sacxovrebeli saxlebis deformaciis gazrda. aqedan
gamomdinare 3-ojaxs mieca rekomendacia geologiurad mdgrad adgilze gadasvlisaTvis.
lanCxuTis municipaliteti
lanCxuTis municipalitetis teritoriis farTobi Seadgens 533.1 km2. administraciul teritorialuri erTeulebia:
qalaqi-1; soflis sakrebulo-15; sofeli-55.
sof. acanis teritoriaze Tavmoyrilia 10-mde mewyruli sxeuli, romelTa
geodinamikuri mdgomareoba Zlier gansxvavebulia. gvxvdeba, rogorc nawilobriv an
droebiT stabilizirebuli, agreTve aqtiurobis sxvadasxva stadiaSi myofi mewyruli
sxeulebi. SedarebiT mdgrad adgilad gvevlineba md. acavrasa da misi marcxena usaxelo Senakads Soris mdebare wyalgamyofis
Txemuri nawili.
rac Seexeba SedarebiT aqtiur dinamikaSi myofi mewyrebis gavrcelebis areals
igi ukavSirdeba gruntis wylebiT mdidar
da CrdiloeTuri eqspoziciis mqone ferdobebs, romlebic lokalizdeba e.w. ,,mgelaZeebis da ,,wilosnebis ubnebSi. am zonaSi
ganTavsebul sacxovrebel saxlebze axali

deformaciebis kvali xSirad fiqsirdeba,


rac miuTiTebs mewyruli sxeulebis mikroZvrebze. analogiuri situaciaa soflis
centralur ubanSi administraciis Senobis
da SinmousvlelTa obeliskis mimdebared,
sadac mewyerzeda flate saxifaTod miuaxlovda aRniSnul obieqtebs (adgilis koordinatebi: 257165-4659352).
aqedan gamomdinare mewyruli procesebis farTobul matebas unda velodoT.
sof. qvemo akeTi - 2014 wlis ivlisis
TveSi md. sufsis wyalmovardnis Sedegad ganadgurda napirsamagri nageboba (Zelyore),
romelic mdinaris marjvena napirs icavda
gverdiTi eroziuli procesebisgan. aRniSnulis Sedegad wylis nakadma waleka saxnavsaTesi nakveTebi, simindis yanebSi Setanili
iqna qviSa-xreSovani masala. intensiurad
gairecxa Walis akumulaciuri terasis (simaRle 1.5-1.7m) 5-6 metriani zoli (adgilis
koordinatebi: 260155-4655151) sur. #70.
wyalmovardnebis dros napiris garecxvis da datborvis aRsakveTad saWiroa napirsamagri nagebobebis gakeTeba, SesaZleblad
migvaCnia kalapotis gasworxazovnebis samuSaoebis gatarebac.
sof. qvemo akeTis samxreT nawilSi md.
sufsa recxavs marjvena napiris 1.8-2.0km.
sigrZis monakveTs. irecxeba Walis maRali akumulaciuri terasa simaRliT 1.52.0m. aRniSnuli procesis gamo adgili aqvs
saxnav-saTesi farTobebis sagrZnoblad Semcirebas.
sof. mamaTi. soflis centralur nawilSi, administraciuli Senobis mopirdapire mxares arsebuli mewyruli sxeulis
regresuli ganviTarebiT ziandeba gzis
savali nawili (adgilis koordinatebi:
254610_4655754).
mewyrebis SedarebiTi aqtiuroba mikroZvrebis saxiT fiqsirdeba e.w. ,,Rlontebis da ,,lomaZeebis ubnebSi, ris gamoc
sacxovrebelma saxlebma da Sida saubno gzebma mikroZvrebis Sedegad sagrZnobi ziani
ganicada. soflis teritoriaze 2014 wlis
ganmavlobaSi axali mewyruli sxeulis warmoSoba ar dafiqsirebula.
sof. Sromisubani soflis dasavleTur nawilSi (adgilis koordinatebi:
735936_4657825) md. sufsis eroziuli (gverdiTi erozia) procesebis Sedegad xdeba
ferdobis qveda nawilis damewyvra-CaSvaveba, romlis Sedegad ziandeba gzis savali
nawili. dazianebul ubnebze balastis dayra
dadebiTi Sedegis momtani ar iqneba. saWirod
vTvliT gzebis dazianebuli ubnebis, detalur sainJinro-geologiur Seswavlas, ris
Sedegad unda moxdes ferdobis mdgradobis
SenarCunebisaTvis saWiro RonisZiebebis
dasaxva da mis safuZvelze samagri nagebobebis gakeTeba.

63

sof. kokaTis samxreT nawilSi, dawyebiTi skolis mimdebared fiqsirdeba mewyruli procesebisgan Seqmnili mikroreliefi
(adgilis koordinatebi: 739837-4656061).
ferdis profili safexurebriv-talRovania. skolis Senoba mosworebul zedapirzea
ganTavsebuli, romelsac 150-iani ferdobi
ebjineba. mewyruli movlenebis Sedegad
skolis Senobam ganicada deformaciebi,

TiTqmis yvela konstruqciul elementebze


2-10 sm siganis bzarebia. skolis Senobis
mdgradobis SenarCunebisaTvis saWiroa mewyersawinaaRmdego RonisZiebebis gatareba.
soflis CrdiloeT nawilSi (,,tikaraZeebis ubani) md. SuTi awarmoebs marjvena
napiris garecxvas, Seqmnili aqvs 4 metriani
simaRlis flate (sur. #71).

sur. #70
sof. grigoleTi - 2014 wlis gazafxulze Stormis Sedegad moxda sanapiros pliaJuri zolis warecxva. pliaJi da sanapiro
zoli qviSiT aris agebuli. Stormma waaqcia
mravalwliani fiWvebi, romlebic amJamad
(15. 07. 2014w.) daxerxilia da SemorCenilia
Ziri fesvebiT. pliaJis sigane dakvirvebis
dros 10-15 metris siganezea. adgil-adgil zRva ufro SeWrilia xmeleTSi, amitom
zRvis kides xazi sakmaod daklaknilia.
Stormma daaziana sastumroebis ,,vilareTi
da ,,siyvarulis bude-s infrastruqturis obieqtebi, romlebic uSualod pliaJur zolTan iyvnen ganTavsebuli (adgilis
koordinatebi: 726272_4657993) sur. #72.
sof. omfareTi mdebareobs gorak-borcviani zonisa da kolxeTis dablobis Sepirapirebis adgilas. mewyruli moqmedebis axali kvali soflis teritoriaze ar fiqsirdeba. Zvelmewyrul ferdobze adgili aqvs
calkeul mikroZvrebs, romlebic iwveven
sacxovrebeli saxlebis konstruqciuli
elementebis deformaciebs da sabolood
saxlebi avariul mdgomareobamde mihyavs.
aseTi mdgomareoba fiqsirdeba ,,quriZeebis
ubanSi.
sof. CibaTi. qvemo CibaTis teritoria
meridianuli mimarTulebiT gakveTilia
md. gomaxuris Reles kalapotiT. sajaro
skolis da eklesiis mimdebare ubanze mdinare intensiurad recxavs napirebs da xeobas
yuTisebur formas aZlevs. eroziuli flate

sur. #71
(simaRle 3.5-4.0m.) 6-8 m-iT miuaxlovda eklesias.
zemo CibaTSi md. gomaxuris Reles xeobis marcxena eroziul-Zvelmewyrul ferdobze aqtiurobis kvali fiqsirdeba 2011
wels warmoSobil mewyrebze. adrindeli
napralebi TiTqmis amovsebulia Tixnari
gruntebiT, xolo mewyruli safexurebi da
amozneqili zvinulebis moxazuloba mkveTri aRar aris.
sof. RrmaReles mosaxleobis rigi
sacxovrebeli saxlebi md. sufsis marcxena
napirze, kalapotis gaswvriv aris ganlagebuli. aRniSnul ubanze md. sufsa awarmoebs marcxena napiris garecxvas (gverdiTi
erozia), ris Sedegad Seqmnilia 5-10 metris
simaRlis eroziuli flate. es procesi wyalmovardnebis dros, gansakuTrebiT intensiurad vlindeba mkveTr mosaxvevebSi (meandrebSi), rasac Tan erTvis zemoT aRniSnuli
flateebis damewyvra-CamoSvaveba.
napirebis CamoSvavebas xels uwyobs
fxvieri da sustad SekavSirebuli, advilad
gamorecxvadi gruntebis (Tixnarebi, qviSnarebi, qviSebi, iSviaTad xreSis da wvrili
kenWnaris) arseboba.
sof. telmani soflis samxreT-dasavlur nawilSi mewyruli procesebi farTo
gavrcelebiT sargeblobs. md. acauras xeobis marjvena ferdobi Zvelmewyrulia, romlis calkeuli monakveTebi dResac ganicdian mcire gadaadgilebebs. amis naTeli

64

magaliTia mamaTi-telmanis saavtomobilo


gza, romelic SekeTeba-reabilitaciis Semdeg TiTqmis yovelwliurad ganicdis deformacias, gzis saval nawilze Cndeba Ria
napralebi da safexurebi (adgilis koordinatebi: 256354_4658309). aRniSnul ubanSi
mewyruli movlenebisgan sxvadasxva xarisxiT 10-mde sacxovrebeli saxlia deformirebuli.
sof. sof. ninoSvili, guliani aRniSnuli soflebis teritoriis ZiriTad amgebel qanebs warmoadgenen neogenuri asakis
Tixebi, qviSaqvebi da konglomeratebi.
WrilSi xSirad Tixebi Warboben, aqedan
gamomdinare md. SuTis xeobis ferdobebis
didi nawili damewyrilia an warmoadgenen
potenciurad mewyersaSiS zonas.
aRniSnuli soflebis teritoriaze gadis ozurgeTi-lesa betonis safariani gza,
romelic ZiriTadad miemarTeba teqtonikuri rRvevis mimdebared, rac zemoT aRniSnul pirobebTan erTad qmnian xelsayrel
pirobebs mewyruli procesebis warmoSobagaaqtiurebisaTvis.
saangariSo
periodSi
dafiqsirda
frontaluri gavrcelebis mewyrebis (gan-

sakuTrebiT sof. ninoSvilis teritoriaze), calkeuli ubnebis metnaklebad


gaaqtiureba, maTze mdebare deformirebuli saxlebiT, Sida sasoflo gzebiT da
sakarmidamo nakveTebiT (adgilis koordinatebi: 742090_4656961; 744283_4655897;
744206_4655691;
744739_4650167;
742328_4655457; 742109_4655240).
monitoringuli dakvirvebebis Sedegad dadginda, rom ramdenime monakveTze
adgili aqvs gzis vakisis da betonis safaris
deformacias, danapralianebas, betonis safaris qveS balastisa da safuZvlis gruntebis gamoWyletvas (sur. #73).
sof. xoreTis centraluri nawili xasiaTdeba gorak-borcviani, eroziul-teqtogenuri, Zvelmewyruli reliefiT (koordinatebi:738562-4654970). samxreT-dasavluri
eqspoziciis, 15-250-daxrilobis ferdobze
uwyveti jaWvis saxiT fiqsirdeba sxvadasxva
konfiguraciis, farTobis stabilizirebuli da droebiT stabilizirebuli mewyruli
sxeulebi, romlebzec 25-30 sacxovrebeli
saxlia ganlagebuli, romlebic met-naklebi
xarisxiT arian dazianebuli.

sur. #72
saangariSo periodSi mewyruli aqtiurobis raime mniSvnelovani gamovlena vizualurad ar dafiqsirebula. rogorc Cans
Zvelmewyrul ferdobze adgili aqvs mikroZvrebs, rac iwvevs sacxovrebeli saxlebis
konstruqciuli elementebis deformaciebis gazrdas.
sof. WinaTis teritoriaze, iseve rogorc wina wlebSi md. lesiswyali awarmoebs
mdinaris napirebis gamorecxvas (gverdiTi
erozia), romelic saSiSroebas uqmnis da
azianebs saavtomobilo gzas da sxvadasxva
daniSnulebis nagebobebs, xid-bogirebs,
wisqvilebs da sxva. monitoringis dros
dadginda, rom mdinarem daaziana an mTlianad daangria wina wlebSi gakeTebuli napir-

sur. #73
damcavi nagebobebi (ZiriTadad gabionebis
saxiT).
sof. wyalwmindis samxreTul nawilSi
adgili aqvs calkeul ubanze arsebul lokaluri mewyrebis nawilobriv gaaqtiurebas.
CaqceviTi tipis mewyeri regresuli ganviTarebiT azianebs soflis saubno gzas. mewyerma moicva gzis savali nawili da 2.5-3.0
metramde Seaviwrova igi. mewyerzeda flatis simaRlea 1.5-3.0m. mewyerma daaziana
Robe, citrusis nargavebi da qarsacavi zolis naZvebi (koor: 730605_4653906).
saavtomobilo
gzis
normaluri
eqspluataciisaTvis saWiroa dazianebuli
ubnebis Seswavla da Sesabamisi rekomendaciebis dasaxva.

65

mewyerma moicva sof. wyalwmindis sajaro skolis mimdebare teritoria. mewyerzeda flate TandaTan uaxlovdeba (4.0m) saswavlo korpuss.
skolis Senobis mdgradobis SenarCunebisaTvis saWiroa damewyrili ubnis sainJinro-geologiuri Seswavla, mewyersawinaaRmdego RonisZiebebis dasaxva da geomonitorngi.
sof. SuxuTis samxreT nawilSi 2013
wels warmoSobili mewyris mimdebare adgilze, axali aqtiurobis kvali ar fiqsirdeba. mcire zomis (10x20m.) mewyruli sxeulebi
warmoiSva mamaTi-SuxuTis saavtomobilo
gzis naxevarnaTxaris flateebis mimdebared.
Coxatauris municipaliteti
Coxatauris municipalitetis teritoriis farTobi Seadgens 825.1 km2; daba-1;
soflis sakrebulo-22; sofeli-61.
sof. ComeTi. saWamiaseris sakrebulos
teritoriaze ZiriTad zianmomtan saSiS geologiur procesad mewyrebi gvevlineba,
romlebic aq didi farTobuli gavrcelebiT xasiaTdebian. sxavadasxva asakis da aqtiurobis (Zveli, SedarebiT Zveli, stabilizirebuli, droebiT stabilizirebuli,
ufro iSviaTad aqtiuri) mewyrul sxeulebs
moculi aqvT TiTqmis yvela sakarmidamo nakveTi, Sida sasoflo gzebi. dazianebulia
soflis aRmosavleT nawilSi mdebare sasaflao.
2014 wlis ganmavlobaSi axali mewyruli kerebis warmoSoba ar dafiqsirebula,
xolo arsebulis aqtiuroba calkeul ubnebze mikroZvrebiT da meoradi, lokaluri ubnebis warmoSobiT aris gamoxatuli.
aqve unda aRvniSnoT, rom ComeTSi 1970-ian
wlebSi Catarebulma RonisZiebebma gruntis
wylebis drenaJisa da ferdobis gatyianebis
saxiT garkveuli dadebiTi Sedegi gamoiRo.
sof. erkeTi. 2014 wlis oqtomberSi uxvi atmosferuli naleqebis mosvlam,
soflis samxreT-aRmosavleT nawilSi (koor:
274374_4650386; 274385_4650432;), eroziulZvelmewyrul ferdobze warmoSva axali
mewyruli sxeuli. aqtiuri mewyruli sxeuli
Semokonturebulia mowyvetis napralebiT
(detaluri aRwera ixileT kadastrSi) sur.
#74.
mewyerma daazina 2 ojaxis sakarmidamo
nakveTi da sof. zemo erkeTisaken mimavali
saavtomobilo gza. aRniSnuli gzis normaluri eqspluataciisaTvis damewyrili
monakveTis mdgradobis SenarCunebisaTvis
daisaxa mewyersawinaaRmdego RonisZiebebi,
xolo sacxovrebel saxlebze dawesda geomonitorngi.

sof. axalSeni. soflis centraluri


nawilidan sof. xidisTavisken mimaval gzaze, md. gubazeulis I-Waliszeda akumulaciuri terasisa da gorak-borcviani reliefis
kontaqtis (SeuRlebis) zolSi xdeba gruntis wylebis gamosvla, rac ganapirobebs
ferdobis qveda nawilisa da Coxatauri-baxmaros gzis damewyvras.
mewyruli procesebisgan ziandeba
sacxovrebeli saxlebi, asfaltis safariani gzis savali nawili, adgili aqvs talRobriobasa da napralebis warmoSobas, rac
arTulebs gzis normalur eqspluatacias
da saWiro xdeba misi yovelwliuri aRdgenaSekeTeba. mewyruli procesebis umniSvnelo
aqtiurobas adgili hqonda xidisTavi-Caisubnis Zveli gzis naxevarnaTxaris flateebis gaswvriv.
sof. buknaris Crdilo-dasavleTur
nawilSi, md. sufsas eroziuli moqmedebis
(gverdiTi erozia) Sedegad xdeba marcxena napiris garecxva. eroziuli flate
(simaRle 1.5-1.7m) TandaTan uaxlovdeba
Coxatauri-ozurgeTis SemaerTebel saavtomobilo gzas. amJamad (17. 07. 2014w.) eroziul (garecxvad) napirsa da gzas Soris manZili 7-8 metramdea Semcirebuli. sxvadasxva
dros gadaRebuli aerofotosuraTebis
Sedarebis Sedegad dadginda, rom bolo
aTwleulSi napiris garecxvam 35-40 metri
Seadgina.
napiris garecxvis TiTqmis analogiuri situaciaa dafiqsirebuli md. gubazeulis xidTan mimdebare ubanze, sadac maRali
Zabvis eleqtrogadamcemi xazis anZas 1.0-1.5
metrSi miuaxlovda eroziuli flate. orTave zemoT aRniSnul ubanze saWiroa napirsamagri nagebobebis gakeTeba.
sof. qvemo xeTi. mewyruli procesebiT moculia soflis umetesi teritoria.
soflis Crdilo-aRmosavleT nawilSi arsebuli seismo-teqtogenuri genezisis mewyeri Zvelia, xolo gadaadgilebis meqanizmis mixedviT rTuli. sazafxulo monitoringuli dakvirvebebis dros mewyrul sxeulis enur nawilSi, iq sadac usaxelo Relis
kalapotia CaWrili, (koor: 279554_4656560;)
SeiniSneba napralebi da patara zomis, lokaluri aqtiuri ubnebi (sur.#75). mTlianobaSi mewyeri stabilizaciis mdgomareobaSia, (foto 1739; 1740;) damewyrilia soflis
danarCeni teritoriac, dazianebulia sakarmidamo nakveTebi, gzebi, sacxovrebeli
saxlebi. Tumca unda aRiniSnos, rom 2014
wlis ganmavlobaSi mewyruli gadaadgilebis
an axali sxeulebis warmoSobis kvali TiTqmis ar fiqsirdeba.
md. berReles eroziuli (napirebis
garecxva) moqmedebis Sedegad safrTxe eqmneba qvemo xeTSi (,,yeniebis ubani) arsebul
sasaflaos. adgilobrivi mosaxleobis mier

66

Catarebuli napirdacviTi RonisZieba srulad ver gadaWris gverdiTa eroziisgan


gamowveul negatiur Sedegebs.
sof. qvabRa. soflis teritoriis
udides sivrceze fiqsirdeba Zveli seismoteqtonikuri mewyeri (adgilis koordinatebi: 285189-464540). igi Zalzed Zvel sxeuls
warmoadgens, magram misi calkeuli ubnebi
gansakuTrebiT ki md. qvabRas xeobis marjvena ferdobis qveda nawilSi da kalapotis

mimdebare zolSi inarCuneben aqtiurobis


kvals. mewyrul ferdobebze gvxvdeba 0.20.5m siganis napralebi, rogorc Ria aseve
Sevsebuli an nawilobriv Sevsebuli Tixnari
gruntebiT. mdinaris eroziuli moqmedeba
xels uwyobs talvegis gaswvriv meoradi
mewyruli kerebis warmoSobas, ris gamoc saSiSroeba eqmneba skolis Senobas, sasaflaos
da soflis centraluri gzis normalur
eqspluatacias.

sur. #74
sof. qvabRas samxreT-dasavleT nawilSi nabeRlavi-baxmaros saavtomobilo gzis,
naxevarnaTxaris flates gaswvriv TiTqmis uwyvetad SeiniSneba kldezvavisa da
qvaTacvenebis mudmivad ganaxlebadi zoli,
romelic yvelaze metad gazafxulis periodSi aqtiurdeba.
sof. guTuri-daba Coxatauri. aRniSnuli dasaxlebuli punqtebis teritoriaze
2014 wlis periodSi dafiqsirda mdinareTa
napirebis garecxvis SemTxvevebi. gverdiTa
eroziis Sedegad Seqmnilia 10-15 metri simaRlis flateebi, md. sakires Reles (sof.
guTuri), md. sufsis (sof. guTuri, daba Coxatauri) napirebis gaswvriv, isini TandaTan
uaxlovdebian da azianeben sakarmidamo nakveTebis nawils da infrastuqturis sxva
obieqtebs.
saWirod migvaCnia mdinareTa aRniSnul ubnebis teritoriaze Catardes hidrografiul-hidrologiuri pirobebis gamokvlevebi, ris safuZvelzec Ser|Ceuli iqneba napirsamagri nagebobebis saxeebi, maTi

sur. #75
parametrebi da ganTavsebis adgilebi.
sof. bukiscixe-ianeuli. regionSi
Catarebuli erTjeradi geomonitoringuli gamokvlevebis Sedegad dadginda, rom
2014 wels saSiSi geologiuri procesebis
aqtiuroba saSualo mravalwliur fonze
aSkarad dabalia.
soflis teritoriaze arsebul Zvel
mewyrul sxeulebze raime mniSvnelovan aqtiurobas (gadaadgilebas) adgili ar hqonia. soflis CrdiloeTur, mTian nawilSi adgili aqvs calkeuli lodebis Camovardnas.
soflis teritoriaze arsebul Rvarcofuli nakadebis gavla ar dafiqsirebula.
sof. ianeulis Cridlo-dasavleTur
nawilSi md. sufsaze arsebuli gabmuli
(,,bondis) xidis mimdebared (adgilis koordinatebi: 274897_4652840) fiqsirdeba md.
sufsis marcxena napiris garecxva. erozirebuli napiris flate uaxlovdeba da nawilobriv daaziana kidec bukiscixe-ianeulis
saavtomobilo gza (sur. #76).

67

sur. #76
sof. farcxmis teritoriis umetesi nawili sxvadasxva asakisa da genezisis
mewyruli sxeulebiT aris moculi, xSirad
damewyvris koeficienti 0.4-0.6-is farglebSi meryeobs. 2014 wels mewyruli aqtiurobis
maCvenebeli saSualo mravalwliur fonze
dabali iyo.
mdinare Zgimi-Zguris xeobis marjvena
napiris eroziuli garecxvebi (gverdiTi
erozia) grZeldeboda 2014 welsac, napiris
mimdebare ferdobze dafiqsirda mcire zomis mewyruli sxeulebi, rac ZiriTadad ganpirobebulia eroziul flateze gruntis
wylebis frontaluri gamosavlebis arsebobiT. eroziuli flate TandaTan miiwevs mdinaris gaswvriv ganlagebuli mosaxleobis
sakarmidamo nakveTebisken. aRniSnul ubanze
saWiroa napirsamagri nagebobebis gakeTeba.
sof. dablacixe 2014 wels stiqiuri
procesebis raime mniSvnelovani kera ar warmoSobila da arsebuli mewyruli sxeulebi
ar gaaqtiurebula. mewyruli sxeulebis umniSvnelo aqtiuroba, mikroZvrebis saxiT im
ferdobebze dafiqsirda, romlebic gruntis wylebis maRali mdebareobiT, xSiri
gamosavlebiT da CrdiloeTuri eqspoziciiT xasiaTdebian.
sof. nabeRlavi kurort nabeRlavis teritoriaze da mis mimdebare uban
,,Tavpanta-ze arsebul usaxelo xevebSi adgili hqonda Rvarcofuli nakadebis gavlas,
romlebmac gamoiwvies wyalqviani nakadebis
SeWra mineraluri wylis Camomsxmeli qarxnis saqmian ezoSi. ,,Tavpanta-s ubanSi raime
ziani ar dafiqsirebula, vinaidan iq axladaSenebulma Rvarcofgamtarma nagebobam
da xidis qveS arsebulma swrafsadinarma SeZlo gaetarebina myari Semadgeneli masala
lodnar-RorRnari gruntebis saxiT.
nabeRlavi-qvabRas gzis gaswvriv arsebuli gravitaciuli flateebidan garkveuli periodulobiT xdeboda kldezvavebis
aqtiuroba, rac iwvevda gzis normaluri
eqspluataciis SezRudvas.

sof. Cxakoura md. gubazeulis xeobis


marcxena ferdobze, Cxakouris serpantinis
dasawyisSi 2012 wels warmoSobili mewyruli sxeulis gaswvriv monakveTSi arsebuli
gabioni muSa mdgomareobaSia da mewyris
gadaadgilebis axali kvali ar fiqsirdeba.
Cxakoura-baxmaros gzis sawyis monakveTebze mewyruli gadaadgilebis Sedegad
gzis saval nawilze warmoqmnilia napralebi
da safexurebi (simaRle 20-30 sm), xolo mimdebare ubnebze arsebobs samagri nagebobebi
gabionebis saxiT (koor: 283035_4642612;).
qvemoT mogvyavs guriis regionSi 2014
wels s.g.p.-s ganviTarebis ZiriTadi arealebi da maTi gamovlenis xasiaTi.
1. regionSi Catarebuli erTjeradi
geomonitoringuli gamokvlevebis Sedegad
dadginda, rom 2014 wels s.g.p.-s aqtiuroba
saSualo mravalwliur fonze dabali iyo,
rac atmosferuli naleqebis simcirem da SedarebiT maRalma temperaturam ganapiroba.
2. s.g.p.-s gaaqtiurebis piki saangariSo
wliwadSi ar dafiqsirebula. odnav momatebuli aqtiuroba oqtomber-noemberSi gamovlinda, gansakuTrebiT ozurgeTis municipalitetis teritoriaze.
3. SedarebiT odnav meti aqtiurobiT
gamoirCeoda is mewyruli sxeulebi, romlebic CrdiloeTuri eqspoziciis ferdobze
arian ganlagebuli da gruntis wylebis siWarbiT da maTi maRali doniT xasiaTdebian.
aseTive aqtiuroba dafiqsirda teqtonikuri aSlilobebis xazobrivi gavrcelebis
zonaSi arsebul mewyrul sxeulebze, romlebic didi siRrmiTi ganlagebiT xasiaTdebian.
4. yvelaze metad stabilizaciis niSnebs zedapiruli da mcire siRrmiTi ganlagebis mewyrebi atarebdnen.
5. regonSi axali mewyruli sxeulebis
warmoSoba daba nasakiralis da soflebis:
konWkaTis, ZimiTis, erkeTis da vakijvris
midamoebSi dafiqsirda.
6. mewyruli procesebis aqtiurobis
maCveneblebi ZiriTadad, meoradi generaciis kerebis warmoSobaze da mikroZvrebze
modis.
7. saSualod regionSi 2014 wels
mewyrebis aqtiurobis xarisxi 5-dan 20%-is
farglebSi meryeobs.
8. wyalmovardnebi da Rvarcofebi,
agreTve maTi Tanmdevi procesebi (siRrmiTi
da gverdiTi erozia, gamotanili masalis
akumulacia da gadarecxva) dafiqsirda:
sof. SemoqmedSi, akeTSi, nabeRlavSi, CoCxaTSi, buknarSi, daba CoxataurSi da ZimiTSi.
9. 2014 wlis saangariSo periodSi geomonitoringulma gamokvlevebma moicva
regionis 49-dasaxlebuli punqti, infrastruqturis 37-obieqti, gakeTda 6 sainJinro-geologiuri daskvna, romelSic Sefase-

68

buli iqna 169 ojaxis sakarmidamo nakveTis


da sacxovrebeli saxlebis, saSiSi geologiuri procesebisgan gamowveuli dazianebis
xarisxi. aRniSnulis safuZvelze sacxovreblad saSiSad CaiTvala Zlier deformirebuli an maRali saSiSroebis riskis zonaSi
mdebare 30-sacxovrebeli saxli.
stiqiuri geologiuri procesebis
ganviTarebis
prognozi 2015 wlisTvis
cnobilia, rom guriis regioni mewyruli procesebis gavrcelebis da saSiSroebis
riskis mixedviT miekuTvneba maRali saSiSroebis riskis kategorias, sadac teritoriis sagrZnobi nawilis dazianebis koeficienti 0.3-0.5-ia, xolo iSviaTad 0.5-0.7-mde
aRwevs. saSiSroebis maRali riskiT xasiaTdeba regionis mWidrod dasaxlebuli gorak-borcviani zona.
Tu regonSi 2015 wels mosuli atmosferuli naleqebis mravalwliuri normis
Sesatyvisi iqneba, maSin stiqiuri egzogenuri procesebis warmoSoba-gaaqiureba saSualo mravalwliuri fonis doneze unda
vivaraudoT. SedarebiT mcire naleqebis
SemTxvevaSic ki, Cvens mier wina wlebSi gamoyofil gansakuTrebiT daZabul ubnebSi,
romlebic ganixilebian stiqiuri egzogenuri procesebis ganviTarebis maRali riskis
zonebad, wlis nebismier dros unda velodoT calkeuli axali mewyruli kerebis warmoSobas an calkeuli ubnebis gaaqtiurebas.
es ukanaskneli ufro mosalodnelia seismoteqtonikurad iseT aqtiur zonaSi, rogoricaa Coxatauris Secocebis mimdebare ubnebi, romlebic xazobrivi zonis intensiuri
napralianobiT da Rrma cirkulaciis miwisqveSa wylebis gavrcelebiT xasiaTdebian.
aseTi ubnebi ganlagebulia sof. sof. koxnaris, ComeTis, qvemo xeTis, nakadulis, wifnaris, dablacixis, bukiscixis, xidisTavis,
qvenobanis, basileTis, askanis da mTispiris
teritoriaze ganTavsebuli ubnebi, agreTve
Coxatauris, saWamiaseris, mamaTis da ozurgeTis qvabulebSi mdebare soflebSi; Sroma,

natanebi, Txinvali, konWkaTi, meria, cixisferdi, nasakirali, ZimiTi, jumaTi, baileTi,


silauri (ozurgeTis municipaliteti). guliani, ninoSvili, CoCxaTi, mamaTi, nigvziani,
nigoiTi, acana, akeTi, xoreTi (lanCxuTis
municipaliteti); zomleTi, ganaxleba, gogolesubani, sameba, farcxma, erkeTi, saWamiaseri (Coxatauris municipaliteti).
aRniSnul ubnebSi eqstremaluri pirobebis Seqmnis SemTxvevaSi sagrZnoblad
moimatebs sacxovrebeli saxlebisa da sxvadasxva daniSnulebis nagebobebis deformacia. atmosferuli naleqebis TqeSi wvimebis saxiT mosvlis SemTxvevaSi
Rvarcofuli nakadis gavla mosalodnelia
soflebis: zotis, Cxakouras, qvabRis, nabeRlavis da buqsieTis teritoriaze arsebul
xevebSi da mcire zomis mdminareTa (zvanis
wyali, TeTri Rele, wisqviliswyali, Cxakoura da sxv.) xeobebSi.
Gguriis gorak-borcvian zonaSi da
kolxeTis dablobze gverdiTa erozia-napirebis garecxva zafxuli Semodgomis wyalmovardnebis dros mosalodnelia yvela
ZiriTad mdinareTa xeobebSi. xSirad igi dakavSirebuli iqneba Walis dabal da maRal
terasebTan, ufro iSviaTad ki maRal doneze mdebare terasul zedapirebTan.
rac Seexeba Coxatauri-baxmaros, Coxatauri-surebis da Coxatauri-samtrediis
saavtomobilo gzebis gaswvriv arsebul xelovnurad Seqmnili flateebis calkeul
deformaciebs, sadac xdeba klde-zvavebisa
da qvaTacvenis warmoSoba, igi ZiriTadad
gazafxulze Tovlis intensiuri dnobis
periodSi, an TqeSi wvimebis Semdeg aris mosalodneli. aseTi ubnebi ufro xSirad lokalizdeba soflebis: nabeRlavis, zotis,
xevis, zenobanis, buqsieTis, qvabRis, Cxakouras, baxmaros, xolo ufro iSviaTad burnaTis, bukiscixis da surebis midamoebSi.
mewyruli procesebis aqtiurobisaTvis xelsayreli pirobebis Seqmnis SemTxvevaSi gagrZeldeba lesa-ninoSvili-ozurgeTis; ZimiTi-mamaTi-acanis; acana-akeTis;
meria-konWkaTi-baileTis; meria-TxinvaliSromis; mSvidobauri-askana-mTispiris Sida
saubno gzebis deformacia.

69

guriis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi moqceuli obieqtebi da


gasatarebeli damcavi RonisZiebebi

dasaxlebuli
punqti da procesis
gavrcelebis areali

geologiuri
procesis
dasaxeleba
da dazianebis
ganzomilebis
erTeuli
(ha/grZ.m)

geologiuri procesebiT
miyenebuli ziani

geologiuri procesis
dinamikuri mdgomareoba
da saSiSroebis riski

gasatarebeli
RonisZiebebi

I ozurgeTis municipaliteti

sof. cxemlisxidi
(centraluri
nawili)
259104_4645665

md. natanebis
napiris garecxva
800

napirebi irecxeba
intensiurad,
saSiSroebis riski
maRali

saWiroa napirsamagri
nagebobis gakeTeba

sasoflo sameurneo
savargulebi, Sida
saubno gza.

napirebi irecxeba
intensiurad,
saSiSroebis riski
maRali

saWiroa napirsamagri
nagebobis gakeTeba.

sakarmidamo nakveTi,
daaziana erTi
sacxovrebeli saxli

axalwarmoSobili,
sasiSroebis riski
maRali

ferdobis dagegmareba,
zedapiruli Camonadenis
regulireba. ojaxis
gayvana geologiurad
mdgrad adgilze

Zveli, Zlier aqtiuri


ubnebiT, saSiSroebis
riski maRali

zedapiruli Camonadenis
regulireba, gruntis
wylebis drenaJi

70

Sida sasoflo gza,


sakarmidamo nakveTi.
safrTxes uqmnis
saavtomobilo xids

md. natanebis
napiris garecxva
600

sof. dvabzu
(samxreTi nawili)

sof. vakijvari
(samxreTi nawili)
264257_4643735

mewyeri
0.4

sof. ZimiTi
centraluri nawili
256090_4655745

mewyeri
3.5

sakarmidamo nakveTebi,
gzebi, sacxovrebeli
saxlebi

ilustracia,
SeniSvna

sof. ZimiTis
samxreTi nawili
257362_4652790

sof. bogili
245601_4653713
259104_4645665

sof. nagomari
261498_4651886

sof. ZimiTi
256785_4655528

md. sufsis
napirebis
garecxva
900

safuZvlis gruntebis
gamorecxvis Sedegad
safrTxeSia maRali
zabvis 2 anZa

napirebis garecxva
intensiuria,
saSiSroebis riski
maRali

anZis gadatana
geologiurad mdgrad
adgilze

azianebs sasoflo
sameurneo savargulebs,
safrTxes uqmnis
saavtomobilo gzas

napirebis garecxva
intensiuria,
saSiSroebis riski
maRali

saWiroa napirsamagri
nagebobebis gakeTeba

mewyeri
1.6

daaziana 3
sacxovrebeli saxli,
sakarmidamo nakveTebi

Zvelmewyruli,
calkeuli, aqtiuri
ubnebiT. saSiSroebis
riski saSualo

saSiSroebis qveS
myofi ojaxebis gayvana
geologiurad mdgrad
adgilze

mewyeri
0.8

daaziana sakarmidamo
nakveTi, safrTxes
uqmnis saavtomobili
gzas

axalwarmoqmnili,
saSiSroebis riski
maRali

zedapiruli Camonadenis
regulireba, gruntis
wylebis drenaJi,
geomonitorngis warmoeba

md. sufsis
marjvena napiris
garecxva
1300

71

sof. ZimiTi
,,muxaSavriebis
ubani.
256926_4655971

10

sof. konWkaTi
741592_4652393
741635_4652266

11

daba nasakirali
centraluri ubani
238610_4650530
252643_4653175

72

12

13

sof. dabali eweri


262444_4649099

sof. gurianTa

siRrmiTi erozia
(xramwarmoqmna)
50

daaziana Sida saubno


gza da sasoflo
sameurneo nakveTi

ganviTarebadi xramia,
saSiSroebis riski
saSualo

daaziana 2
sacxovrebeli saxli,
damxmare nagebobebi da
sakarmidamo nakveTebi

axalwarmoqmnili,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

zedapiruli Camonadenis
regulireba, reliefis
zedapiris dagegmareba
da dazianebuli ojaxebis
gayvana usafrTxo adgilze

mewyeri 5.5

dazianebulia 10-mde
sacxovrebeli saxli,
damxmare nagebobebi,
citrusis baRebi da sxva

Zvelmewyruli,
calkeuli
gaaqtiurebuli ubnebiT,
saSiSroebis riski
saSualo

zedapiruli Camonadenis
regulireba, reliefis
zedapiris dagegmareba
da dazianebuli ojaxebis
gayvana usafrTxo adgilze

mewyeri
4.8

dazianebulia
sacxovrebeli saxlebi,
saavtomobilo gza,
sakarmidamo nakveTebi

Zvelmewyruli,
calkeuli
gaaqtiurebuli ubnebiT,
saSiSroebis riski
saSualo

azianebs saxnav-saTes
farTobebs, xidbogirebs,
safrTxes uqmnis gzas

napirebi irecxeba
intensiurad

mewyeri
3.0

md. skurdubis
napirebis
garecxva
1200

xramis talvegSi baraJebis


mowyoba

zedapiruli Camonadenis
regulireba, reliefis
zedapiris dagegmareba
da dazianebuli ojaxebis
gayvana usafrTxo adgilze

saWiroa napirsamagri
nagebobebis gakeTeba,
monitoringi

sof. mTispiri

15.

sof. makvaneTi md.


akidayva
261895_4650054

16

sof. oqrosqedi
md. baxviswyalis
xeobis mrjvena
ferdobi
261669 - 4648479

17

sof. natanebi,
unebi : sakupre,
naruja, lekura.
238103 - 4650736

mewyeri 24.0

sacxovrebeli saxlebi,
saavtomobili gzebi
0.6km. sasoflo sameurneo
savargulebi

Zveli, periodulad
aqtiuri ubnebiT,
saSisroebis riski
maRali

azianebs sakarmidamo
nakveTebs, safrTxes
uqmnis saavtomobilo
gzas

napirebi irecxeba
intensiurad,
saSiSroebis riski
maRali

dazianebulia ozurgeTimTispiris saavtomobilo


gza da sacxovrebeli
saxlebi

periodulad aqtiuri,
saSiSroeis riski
saSualo

zedapiruli Camonadenis
regulireba; gruntis
wylebis drenaJi;
ferdobis dagegmareba

dazianebulia
sacxovrebeli saxlebi;
Sida sasoflo gzebi da
sakarmidamo nakveTebi

axladwarmoqmnili
mewyruli sxeulebi,
aqtiuri,
saSiSroebis riski
maRali

ferdobis dagegmareba;
zedapiruli Camonadenis
regulireba;

napiris garecxva
120

damewyril ferdobze
zedapiruli Camonadenis
regulireba, gruntis
wylebis drenaJi

saWiroa napirsamagri
nagebobebis gakeTeba

73

14.

mewyeri
5,0

mewyeri
3,8

II lanCxuTis municipaliteti

18

19

sof. telmani
256354_4658309

sof. Sromisubani
735936_4657825

mewyeri 3.5

sacxovrebeli saxlebi,
sakarmidamo nakveTebi.
mamaTi-SuxuTis
saavtomobilo gzis
monakveTi (80m)

mewyeri 0.8

sufsa-CoCxaTis
saavtomobilo gzis
naxevarnaTxaris
flateebi da gzis
savali nawili

Zveli, calkeuli
aqtiuri ubnebiT,
saSisroebis riski
maRali

axalwarmoqmnili, gzis
gaswvriv Ria napralebiT.
saSiSroebis riski
maRali

damewyril ferdobze
zedapiruli Camonadenis
regulireba, gruntis
wylebis drenaJi

gzis gverdulebis
mowesrigeba, samagri
kedeli, zedapiruli
Camonadenis regulireba

74
20

sof. jixanjiri
dawyebiTi skola
737647-4659367

21

sof. CoCxaTi
,,tikaraZeebis ubani
740330_4656634

mewyeri 0.6

skolis Senoba, masTan


mimdebare ezo

napiris garecxva
80

azianebs sasoflo gzas


da safrTxes uqmnis
sakarmidamo nakveTebs

Zvelmewyruli sxeulia,
ganicdis mikroZvrebs.
saSiSroebis riski
saSualo

napirebi irecxeba
intensiurad, Seqmnilia
4.0m simaRlis eroziuli
flate

zedapiruli Camonadenis
regulireba, skolis
garSemo hidrosaizolacio
safaris mowyoba

napirsamagri nagebobebis
gakeTeba

22

sof. grigoleTi
726272_4657993

23

sof. guliani
742328_4655457
742109_4655682

75

24

sof. guliani
792089_4655879

25

sof. ninoSvili
743115_4657857

26

sof. mamaTi
(centraluri ubani)
256327_4659348

nawilobriv daaziana
sastumroebis
,,vilareTis da
,,mercxlis budes
infrastuqturis
obieqtebi

napiris warecxva
xdeba iSviaTad, didi
Stormebis Sedegad.
saSiSroebis riski
saSualo

saWiroa pliaJis inertuli


masaliT Sevseba, agreTve
napirsamagri nagebobebis
gakeTeba

mewyeri

betonis safariani gzis


50 m-iani monakveTia
dazianebuli, gvxvdeba
napralebi, safexurebi
da Caweuli adgilebi

mewyeri aqtiur
dinamikaSia,
Zvrebi momavalSic
gagrZeldeba,
saSiSroebis riski
saSualo

geodinamikuri da
geoteqnikuri pirobebis
Seswavlis safuZvelze
unda moxdes dazianebuli
monakveTis reabilitacia

mewyeri

betonis safariani gzis


80 m-iani monakveTi,
mimdebare zolze
gadaxrilia e.g.x.-s
boZebi

mewyeri aqtiur
dinamikaSia,
Zvrebi momavalSic
gagrZeldeba,
saSiSroebis riski
saSualo

geodinamikuri da
geoteqnikuri pirobebis
Seswavlis safuZvelze
unda moxdes dazianebuli
monakveTis reabilitacia

mewyeri

30 metrian monakveTze
betonis safars
gamoclili aqvs
safuZvlis gruntebi

mewyeri aqtiur
dinamikaSia,
Zvrebi momavalSic
gagrZeldeba,
saSiSroebis riski
saSualo

geodinamikuri da
geoteqnikuri pirobebis
Seswavlis safuZvelze
unda moxdes dazianebuli
monakveTis reabilitacia

mewyruli sxeuli
regresuli
ganviTarebis
Sedegad aviwrovebs
saavtomobilo gzas

mewyeri aqtiur
dinamikaSia. saSiSroebis
riski saSualo

zedapiruli Camonadenis
regulireba, gruntis
wylebis drenaJi,
geomonitorngi

zRvis napiris
warecxva 200

mewyeri 4.5

27

28

sof. wyalwminda
skola
730540_4655200
saubno gza
730605_4653906

sof. akeTi

mewyeri 1.8

md. sufsis
napirebis
garecxva 800

76

mewyeri 1.2
29

30

sof. omfareTi

sof acana,
centraluri nawili
257456 4658478

mewyeri
2,5

4
mewyruli sxeuli
regresuli
ganviTarebis
Sedegad aviwrovebs
saavtomobilo gzas,
azianebs sajaro skolis
ezos da emuqreba
skolis Senobas

daaziana saxnav-saTesi
farTobebi da xidbogirebi

daaziana sacxovrebeli
saxlebi, Sida sasoflo
gza

Sida saubno gzebi,


mosaxleobis sakarmidamo
nakveTebi, sacxovrebeli
saxlebi, SinmousvlelTa
obeliski

mewyeri aqtiur
dinamikaSia. saSiSroebis
riski saSualo

6
zedapiruli Camonadenis
regulireba,
detaluri sainJinrogeologiuri Seswavlis
safuZvelze unda moxdes
mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebis dasaxva

napirebis garecxva
mimdinareobs
intensiurad,
saSiSroebis riski
maRali

saWiroa napirsamagri
nagebobebis gakeTeba

Zveli, periodulad
aqtiuri ubnebiT,
saSisroebis riski
saSualo

damewyril ferdobze
zedapiruli Camonadenis
regulireba, gruntis
wylebis drenaJi

periodulad aqtiuri,
saSiSroebis riski
maRali

ferdobis dagegmareba;
zedapiruli Camonadenis
regulireba;
administraciuli
Senobebis gaswvriv
ximinjebis mwkrivis
mowyoba

III Coxatauris municipaliteti

31

32

77

33

34

35

sof. erkeTi
274374_4650386

sof. axalSeni

sof. buknari

sof. buknari

sof. qvemo xeTi


279554_4656560

mewyeri 1.7

mewyeri 2.1

md. sufsis
napirebis
garecxva 400

md. gubazeulis
napirebis
garecxva 300

mewyeri 4.2

Zvelmewyruli
sxeulis nawili aqtiur
dinamikaSia, saSiSroebis
riski maRali

damewyril ferdobze
zedapiruli Camonadenis
regulireba. gruntis
wylebis drenaJi,
napralebis amovseba
Tixnari gruntebiT,
geomonitoringi

Zvelmewyruli sxeuli.
calkeuli SedarebiT
aqtiuri ubnebiT,
saSiSroebis riski
saSualo

zedapiruli Camonadenis
regulireba, gzis
gverdulebis mowesrigeba,
geomonitoringi

daaziana saxnavsaTesi farTobebi.


eroziuli flate
uaxlovdeba (7-8m).
Coxatauri-ozurgeTis
saavtomobilo gzas

napirebis garecxva
mimdinareobs
intensiurad,
saSiSroebis riski
maRali

saWiroa napirsamagri
nagebobebis gakeTeba

maRali Zabvis e.g.x.-s


anZas miuaxlovda 1.0-1.5
metrSi

napirebis garecxva
mimdinareobs
intensiurad,
saSiSroebis riski
maRali

daaziana sakarmidamo
nakveTebi,
saavtomobilo gza,
safrTxes uqmnis or
sacxovrebel saxls

daaziana sakarmidamo
nakveTebi,
saavtomobilo gza,
safrTxes uqmnis or
sacxovrebel saxls

azianebs sacxovrebel
saxlebs, gzas,
sakarmidamo nakveTebs

Zveli, nawilobriv
stabilizirebuli,
calkeuli SedarebiT
aqtiuri ubnebiT.
saSiSroebis riski
saSualo

saWiroa napirsamagri
nagebobebis gakeTeba

mewyruli ferdobis
rTuli agebulebis
gamo saWiroa detaluri
sainJinro-geologiuri
Seswavla

36

37

daba Coxatauri
sof. guTuri

md. sufsis
napirebis
garecxva 600

gverdiTi eroziis
Sedegad ziandeba
sakarmidamo nakveTebi,
eroziuli flate
(10-15m), uaxlovdeba
sacxovrebel saxlebs

wyalmovardnebis dros
napirebi intensiurad
irecxeba, saSiSroebis
riski maRali

saWiroa mdinaris
am monakveTebis
hidrologiurhidrografiuli Seswavla
da eroziis sawinaaRmdego
RonisZiebebis gatareba

sof. ianeuli
274897_4652240

md. sufsis
napirebis
garecxva 200

gverdiTi eroziis
Sedegad ziandeba
sakarmidamo nakveTebi,
eroziuli flate
(10-15m), uaxlovdeba
sacxovrebel saxlebs

wyalmovardnebis dros
napirebi intensiurad
irecxeba, saSiSroebis
riski maRali

saWiroa mdinaris
am monakveTebis
hidrologiurhidrografiuli Seswavla
da eroziis sawinaaRmdego
RonisZiebebis gatareba

78

klde-zvavebis da
qvaTacvenebis aqtiuroba
ukavSirdeba Tavsxma
wvimebis da Tovlis
dnobis periodebs.
saSiSroebis riski
maRalia

mcire Camokidebuli
masivis SemTxvevaSi unda
moxdes CamoSla, calkeuli
blokebis daankereba,
damWeri moednebis,
kedlebis gakeTeba da sxva

38

sof. nabeRlavi
Cxakoura, zoti,
saavtomobilo gzis
gaswvrivi flateebi

klde-zvavebi,
qvaTacvena da
sxvadasxva saxis
gravitaciuli
procesebi

ziandeba an xandaxan
TiTqmis mTlianad
ketavs Coxatauribaxmaros saavtomobilo
gzas

39

sof. farcxma

md. Zgimi-Zguris
napirebis
garecxva 50

ziandeba marjvena
napirze arsebuli
sakarmidamo nakveTebi.

napiri irecxeba
intensiurad,
saSiSroebis riski
saSualo.

saWiroa napirsamagri
nagebobebis gakeTeba

40

sof. zomleTi
saavtomobilo xidis
mimdebared.

saSiSroeba eqmneba
xidis burjebs da
mimdebare ubnebs

gansakuTrebiT Zlier
irecxeba xidis qvemoT
arsebuli marcxena
napiri

saWiroa napirsamagri
nagebobebis gakeTeba

md. sufsis
napirebis
garecxva 400

41

sof. dablacixe
275941_4653745

42

sof. sameba,
md. sufsis xeobis
marjvena eroziulZvelmewyruli
ferdobis Sua nawili
266093 - 4658973

mewyeri 8.5

mewyeri
2,1

dazianebulia
sacxovrebeli saxlebi,
Sida sasoflo gzebi

dazianebulia Sida
sasoflo gza da erTi
sacxovrebeli saxli

5
mewyruli sxeulis
umetesoba
stabilizaciis niSnebs
atarebs, saSiSroebis
riski saSualo

axladwarmoSobili
mewyeri-kldezvavi,
saSiSroebis riski
maRali

zedapiruli Camonadenis
regulireba, gruntis
wylebis drenaJi,
geomonitorngi

detaluri sainJinrogeologiuri Seswavla


da mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebis dasaxva

79

Tavi 3
aWaris regionSi 2014 wels
stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis
Sedegebi da prognozi 2015
wlisTvis
2014 wlisTvis zafxulSi Catarebulma monitoringulma kvlevam moicva aWaris
regionis gorak-borcvian zonaSi moqceuli
dasaxlebuli punqtebi da maTi mimdebare
teritoriebis nawili.
aWaris regioni Sedgeba 5 administraciuli erTeulisagan, romelSic Sedis
2 qalaqi, 5 raioni, 7 daba, 56 soflis sakrebulo da 333 sofeli.
aWaris teritoria mcire kavkasiis zonaSi Semaval aWara-TrialeTis naoWa mTaTa
sistemas miekuTvneba, sadac gamoiyofa xuTi
geomorfologiuri erTeuli _ aWara-guriis qedi, SavSeTis qedi, arsianis qedi, aWaris
qvabuli da zRvis sanapiro dablobi.
aWaris teritoriaze ganviTarebul

geologiur procesebs da maT periodul


gaaqtiurebas umTavresad ganapirobebs
saerTo klimaturi da droSi swrafad cvalebadi procesmaformirebeli meteorologiuri elementebis xSiri gadaxra saSualo
mravalwliuri maCveneblidan.
aWaris regionis mTiswineTis hava nestiani, subtropikuli xasiaTisaa. ucivesi
Tvis temperatura 6-70ia, minimaluri temperatura 8-130-ia, maqsimaluri temperatura 40-410ia. qaris maqsimaluri siCqare 30m.
wm. aqve aRiniSneba yvelaze meti naleqianoba
weliwadSi _ 800-2600mm, xolo mTa mtiralaze
4500mm-sac aRwevs.
havis nestianoba ganapirobebs niadagis da gruntebis tenianobis maRal maCvenebels da zedapiruli Camonadenis siuxves.
Tovlis safaris xangrZlivoba mTiswineTSi
Seadgens 30-35 dRes, gorak-borcvian zonaSi
50-60 dRes, xolo mTaSi 70-150 dRes. Tovlis safaris maqsimaluri simaRle xulos da
Suaxevis raionebis maRal mTianeTSi 4,0m-s
aRwevs.
qvemoT viZleviT atmosferuli naleqebis raodenobis maxasiaTebels wlis 12
Tvis ganmavlobaSi (cxrili #1,2)

aWaris regionSi 2014 wels mosuli atmosferuli naleqebis


raodenoba (mm-Si)

qobuleTi

143,9

xulo

154,4

qeda

167,1

mirveTi

133,0

II

III

IV

VI

VII

VIII

IX

XI

XII

sul
(I_
XII)

49,8

153,1

68,8

71,5

142,0

217,4

103,5

445,6

93,0

389,3

229,1

2107,0

2397,0

65,7

148,1

87,4

150,4

124,8

55,6

85,5

175,3

159,1

203,4

190,2

1599,9

1317,0

+282,9

54,2

189,8

65,4

77,0

116,2

64,4

133,6

353,8

138,0

315,6

213,4

1888,5

1714,0

+174,5

23,6

137,1

67,0

70,4

78,5

34,3

73,2

175,6

107,3

222,7

145,7

1268

1801,0

-532,6

80

saSualo
mravalwliuri
normidan
gadaxra

meteo
sadguri

saSualo
mravalwliuri
norma

cxrili #1

-290,0

monacemebi 2014 wlis ganmavlobaSi Tavsxma wvimebis saxiT (30mm-ze meti)


mosuli atmosferuli naleqebis Sesaxeb (raodenoba mm, mosvlis TariRi
ricxvi da Tve)
cxrili #2
aWaris regioni
qobuleTi

xulo

30 mm

qeda

mirveTi

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

37,1
90,4
31,6
56,6
66,1
70,0
84,9
58,2
80,7
33,5
126,0
89,3
62,1
65,1
38,7

31/I
12/VI
22/VII
28/VII
10/IX
20/IX
21/IX
24/IX
29/IX
5/X
1/XI
2/XI
28/XI
1/XII
22/XII

38,4
42,6
37,5
32,6
57,5
62,4
30,8
82,7
41,5
56,7
34,5
34,8
42,4

14/I
19/II
30/III
26/V
13/VI
24/IX
29/IX
18/X
19/IX
2/XI
4/XI
2/XII
24/XII

36,6
51,4
50,6
53,2
33.0
39,4
118,8
84,8
54,6
83,0
59,8
99,2
76,0
59,4
36,8

23/I
29/III
30/III
12/VI
13/VI
5/VIII
24/IX
25/IX
29/IX
18/X
1/XI
2/XI
23/XI
1/XII
2/XII

34,1
36,2
34,4
32,8
53,8
45,3
50,7
34,1
41,2

29/III
30/III
24/IX
29/IX
18/X
2/XI
3/XI
4/XI
23/XI

mewyruli procesebis gaaqtiureba sxva


faqtorebTan erTad mniSvnelovnad aris
dakavSirebuli atmosferuli naleqebis
raodenobasTan da mis sezonur ganawilebasTan. naleqebi aris erT-erTi da umetes
SemTxvevaSi umTavresi maprovocirebeli
faqtori mewyruli procesebis warmoSobagaaqtiurebaSi. mocemul grafikSi #1 asaxulia 1995-2014 wlebSi regionSi momqmedi
meteosadgurebis monacemebze dayrdnobiT
atmosferuli naleqebis ganawileba wlebis
mixedviT. aseve mocemulia imave wlebSi

mewyruli procesebis warmoSobis da gaaqtiurebis, Cvens xelT arsebuli monacemebze


dayrdnobiT, raodenobrivi maCveneblebi.
miuxedad imisa, rom gasuli saukunis 90-iani
wlebi, gasagebi mizezebis gamo gamoirCeva
informaciis naklebobiT, grafiki mainc
asaxavs klimaturi faqtoris mniSvnelovan rols geologiuri procesis (mewyeri)
warmoSoba-gaaqtiurebaSi. grafikze dayrdnobiT SeiZleba davaskvnaT, rom procesebis
eqstremaluri gaaqtiureba pirdapir kavSirSia naleqebis raodenobasTan.
grafiki #1

regioni
geologiurad
agebulia
paleocen-neogenuri vulkanogenuri warmonaqmnebiT, romelic iyofa eqvs wyebad.
1 - likanis, naRvinebis da Wedilas wyebebi miekuTvnebian-Sua eocens.
2-adigenis wyeba zeda eocens, 3-Rorjomis wyeba-zeda eocens da oligocens.
4-yvelaze axalgazrda goderZis wyeba-qveda
plioceni.

liTologiurad aRniSnuli asakis


naleqebi warmodgenilia tufebiT, tufbreqCiebiT, tuf-qviSaqvebiT, andezitebiT,
traqiandezitebiT da sxva vulkanogenur
iwarmonaqmnebiT, iSviaTad mergelebiT da
kirqvebiT.
farTo gavrcelebiT xasiaTdeba meoTxeuli naleqebi, warmodgenili-zRviuri,
aluviuri, proluviuri, deluviuri, eluvi-

81

uri da sxva warmonaqmnebiT.


seismologiurad miekuTvneba 7-8
balian zonas. aq ganviTarebulia sxvadasxva
saxis saSiSi geologiuri procesebi: mewyeri,
Rvarcofi, erozia, kldezvavebi, qvaTacvena,
mdinareebisa da zRvis napirebis garecxva da
Tovlis zvavebi, romelic udides materialur zarals ayenebs mosaxleobas, infrastruqturul obieqtebs da xSirad iwvevs
adamianTa msxverpls.
umeteswilad procesebis gaaqtiurebas, rTuli geologiur pirobebTan erTad
iwvevs anomaluri atmosferuli naleqebi
da anTropogenuli pirobebi ekosistemaze,
gansakuTrebiT mTian zonaSi. agreTve ter-

itoriis aTvisebis geodinamikuri TvalsazrisiT metad sarisko farTobebze, rac


TavisTavad iwvevs procesebis kidev ufro
gaaqtiurebas.
geodinamikuri procesebiT gamowveuli dazianebis xarisxis mixedviT gamoiyofa
saSiSroebis oTxi kategoria, maRali, saSualo, dabali da arasaSiSi. regionSi Semaval 5
municipalitetSi 333 dasaxlebuli punqtia,
maRali riskis qveSaa moqceuli - 86 saSualo
- 139 dabali 70, xolo arasaSiSi 38 (grafiki #2, diagrama #1) dazianebis koeficienti Seadgens 0.88, dazianebuli (295) ubnebis
Sefaseba saerTo raodenobasTan (333).

grafiki #2
2014 wlis zafxulSi aWaris regionSi
ganxorcielda monitoringuli kvleva, romelic iTvaliswinebda adre arsebuli saSiSi
geologiuri procesebis ganviTarebis dinamikis dadgens da axalwarmoqmnili kerebis
gamovlensa maTgan miyenebuli uaryofiTi
Sedegis Sefasebas da maTi xelaxali gaaqtiurebis SemTxvevaSiSesaZlo zianis minimumamde dayvanis mizniT saWiro rekomendaciebis gacemas.
2014 wlis oqtombris TveSi ,,Suaxevi
hesis mSeneblobasTan dakavSirebiT vimyofebodiT Suaxevis raionis sofel CanCxaloSi, sadac vizualurad Semowmebuli
iqna sofelSi mdebare yvela Senoba nagebobis dRevandeli mdgomareoba da saTanado
daskvna rekomendacia gadaeca Suaxevis
municipalitets. agreTve gvian Semodgomaze aWaris geologiur samsaxurTan erTad
Semowmebuli iqna qobuleTisa da xelvaCauris raionis rigi soflebi da saTanado
daskvna rekomendaciebi daegzavna Sesabamis
municipalitetebs.
geomonitoringulma
monitoringma
moicva 68 dasaxlebuli punqti. mTlianad

diagrama #1
regionSi Sefaseba mieca 31 infrastruqturul obieqts. geodinamikurad SedarebiT daZabuli aRmoCnda 87 ubanSi arsebuli mdgomareoba. Semowmebuli iqna 200-mde
sacxovrebeli saxli da sakarmidamo nakveTi.
2014 wlis mdgomareobiT regionSi
arsebuli geologiuri procesebis aqtivobis kvali SedarebiT dabali iyo. gamonaklis warmoadgens Semodgomis bolos mosuli uxvi atmosferuli naleqebi, romlis
drosac moxda ramdenime Rvarcofuli da
mewyruli ubnis gaaqtiureba. dazianda ramdenime sacxovrebeli saxli da sxva daniSnulebis nagebobebi., romelic Semowmebuli
iqna aJaris geologiuri samsaxuris TanamSromlebTan erToblivad da saTanado daskvna-rekomendacia miewoda Sesabamis municipalitetebs reagirebisTvis.qvemoT mogvyavs municipalitetebis mixedviT saSiSi geodinamikuri procesebis (mewyeri, Rvarcofi,
kldezvavi, napiris garecxva) im ubnebis
daxasiaTeba, romlebic SedarebiT mravlis
momcvelia da aqtiuriadResdReisobiT,
romlebic SemdgomSi saSiSroebas Seuqmnis
sacxovrebel saxlebsa da infrastruqturul obieqtebs.

82

xulos municipaliteti

teritoria 710,00kv.km. Sedis 1-daba


12-sakrebulo 78-sofeli mosaxleoba 32288)
xulo-adigenis gzis marcxena mxares (bolqvaZis sacxovrebel saxlTan) (X0276581 Y-4613778) - sur. #77 adgili hqonda
mewyruli procesis gaaqtiurebas. genetikurad teritoria eroziul-denudirebulia.
reliefis saerTo fonze naTladaa gamoxatuli Zvelmewyruli sxeulis gaaqtiureba,
kerZod warmoqmnilia CamoqceviTi xasiaTis

mewyeruli sxeuli, rac gamowveulia amgeni


qanebis dabali fizikur-meqanikuri da maRali infiltraciuli TvisebebiT, dazianebulia gzis monakveTi daaxloebiT 50-60 metri
sigrZeze daaxloebiT 100 metris siganeze
ferdobis mimarTulebiT, ganadgurda mravalwliani nargavebi. Semowmebis dros mimdinareobda terasuli tipis gabionis mSenebloba, rac Seexeba iq arsebul mosaxles mas
gasul wlebSi miTiTebuli aqvs usafrTxo
adgilze gadayvana. saWiroa mSenebare gabionis mTel sigrZeze gayvana saTanado sadrenaJo arxebis gaTvaliswinebiT.

sur. #77
xulo-ZirkvaZeebis
saavtomobilo
gzis monakveTze (km3+600) gasul wels adgili qonda mewyruli procesis gaaqtiurebas, kerZod warmoqmnilia cocviTi tipis
mewyruli sxeuli, rac gamowveulia deluviuri genezisis Tixnariani gruntebis dabali
fizikur-meqanikuri TvisebebiT. dazianebuli iyo aq arsebuli xidi. xevSi fiqsirdeba
Zveli xidis nangrevebi, betonis blokebi d
axe mcenareebis fesvebi. kalapoti amJamad
nawilobriv gawmendilia. fiqsirdeba SedarebiT sustad aqtiuri axali ubani. amJamad mizanSewonilia wylis kalapotis
safuZvlianad gawmenda xe-mcenareebis da
betonis blokebisagan, rac saSualebas miscems wylis gatarebas wyaluxvobis dros.
saWiroa monitoringi gagrZeldes aRniSnul
ubanze, rac saSualebas mogvcems procesis
gaaqtiurebis SemTxvevaSi gaices saTanado
rekomendacia, xolo xidis qvemoT mdebare
or sacxovrebel saxls miTiTebuli aqvs usafrTxo adgilze gadatana.

sof. danisparauli - mdebareobs


md.aWariswylis marjvena, samxreTi eqspoziciis didi daxrilobis ferdobze. danisparaulis mewyeri warmoadgens rTuli genezisis ramdenime didi mewyruli sxeulebis
erTobliobas. gvxdeba, rogorc CamoqceviTi
da cocviTi, aseve denadplastikuri formebi. mewyris saerTo farTobi ramdenime ha-s
Seadgens. igi viTardeba lodnar-kenWnarovan (PdQIV) cudad Secementebul naleqebSi,
gvxdeba hidroTermalurad Secvlili ubnebic. naleqebis simZlavre ferdobze zogan
ramdenime aTeul metrs aRemateba. mewyruli movlenebi md.safrisRelis (aWariswylis marcxena Senakadi) kalapotSi mZlavri
Rvarcofuli nakadis warmoSobas iwvevs.
mewyruli da Rvarcofuli movlenebi ukve,
ramdenime aTeuli welia Zlier aqtiuria,
rac did zians ayenebs soflis mosaxleobas
da sxvadasxva daniSnulebis sameurneo obieqtebs ramdenjerme mTlianad mwyobridan
gamovida aRniSnul mdinareze arsebuli kap-

83

italuri xidi, amJamad misi mimdebare nageboba xelaxlidan aris aSenebuli, magram saSiSroebis risxi mainc maRalia.
amJamad SedarebiT aqtiuria-aramdgradia aWariswylis marjvena ferdobi,
baTumi-adigenis saavtomobilo gzis gas-

wvriv. atmosferuli naleqebis siWarbem SeiZleba gamoiwvios gzis am monakveTismwyobridan gamosvla. saWiroa am ubanze dawesdes
mudmivi monitoringi (X-0288854 Y-4613234)
- sur. #78-79.

sur. #78
sof.
sacixuri

mdebareobs
md.naflatiswylis xeobis marjvena eroziul
ferdobze. md.naflatiswyali Rvarcofuli bunebiT xasiaTdeba ferdobis umetesi
nawili dafarulia eluviur-deluviuri
Tixnar-RorRnariani gruntebiT, romelTa
simZlavre 1-5 m-is farglebSia. WanWaxis
mTis mimdebared arsebuli qarafebis gaswvriv meqanikuri gamofitvis da qvaTacvenis Sedegad dagrovilia uxeSmarcvlovani
masala lodebis da RorRis saxiT. arsebuli
eluviur-deluviuri da koluviuri gruntebi warmodgenen Rvarcoful-wyalqviani
nakadis myar Semadgenels. amas emateba md.

sur. #79
naflatiswyalisa da usaxelo Senakadebis
mier gamotanili myari masala.
sof. sacixurisa da pantnaris gasayarTan gvxdeba rTuli genezisis mewyruli
sxeuli, romelic warmoadgens Tanamedrove
mewyruli sxeulis erTobliobas _ gvxdeba,
rogorc CamoqceviTi, aseve denadplastikuri formebi. teritoria Zlier daWaobebulia, reliefi talRiseburia. movlenebi
viTardeba lodnar-kenWnarovan cudad Secementebul naleqebSi, rac xels uwyobs
aRniSnuli xeobis Rvarcofuli nakadebis
formirebas (X -0284333 Y-4616409) (sur.
#80-81)

sur. #80

sur. #81

84

Rvarcofuli nakadebis gavlas adgili


hqonda 2012-2014 wlebSi, rac dasturdeba
gantvirTvis zonaSi gamotanis konusze axali gamotanis kvalis arsebobiT. wina wlebSi Rvarcofuli nakadis Sedegad dazianda
sasoflo gza, romlis dasacavad gakeTebuli iqna napirsamagri nageboba gabionis
saxiT. igi amJamad muSa mdgomareobaSia, magram SeiniSneba adgilebi, romlic aRdgenagamagrebiT samuSaoebis Catarebas saWiroebs.
sof.
vaSlovani
mdebareobs
md.aWariswyalis xeobis marjvena ferdobis
Sua nawilSi, eroziul-gravitaciuli genezisis Zvelmewyruli ferdobi Zlier danawevrebulia md.aWariswylis usaxelo Senakadebis Rrmad CaWrili (250-300m) xeobiT,
ferdobis saSualo daxriloba 25-350-ia.
2011 wlis gazafxulze didTovlobis
da misi swrafad dnobis Sedegad ,,Surmulis
ubnis teritoriaze moxda Zvelmewyruli sxeulis gaaqtiureba. mTlianobaSi mewyruli
sxeulis sigrZe 400 metramdea, xolo sigane
150-200metri.
ferdobi safexurebrivia, zeda nawilSi e.w ,,xarbaRele-s ubanSi ferdobis zedapiri CadablebiT xasiaTdeba, sadac xdeba
wvimisa da Tovlis dnobis Sedegad warmoqmnili zedapiruli Camonadenis Tavmoyraakumulacia mcire zomis Setborvebis saxiT.
ferdobi agebulia moyavisfro TixnariT,
romelSic uxeSmarcvlovani CanarTebia
RorRisa da calkeuli lodebis saxiT,
swored aRniSnul gruntebSi moxda nadgomi
wylebis infiltracia, ramac impulsi misca
ferdobis aqtiur dinamikaSi gadasvlas.
sacxovrebel saxlebsa da mewyruli
ferdobis qveda nawils Soris arsebul zedapirze ar fiqsirdeba mewyruli aqtivizaciis
kvali. saxlebi dauzianebelia. magram arsebuli geodinamikuri procesebis gaTvaliswinebiT arsebobs riski imisa, rom momavalSi aRniSnuli ubani SeiZleba aRmoCndes
aqtivobis zonaSi. amis prognozireba vizualurad SeuZlebelia da saWiroa aRniSnul
teritoriaze Catardes specialuri sainJinro-geologiuri kvlevebi, rac saSualebas
mogvcems movaxdinoT teritoriis ranJireba saSiSroebis riskis mixedviT da daisaxos
gamajansaRebeli RonisZiebebi am geodinamikurad Zlier daZabuli ubnebis mdgomareobis SenarCuneba-gaumjobesebisTvis, amJamad
mdgomareoba SedarebiT stabiluria.
sof.
boZauri
(koord.
02855354612612). baTumi-adigenis saavtomobilo
gzis marjvena, dasavleT eqspoziciis
cicabo (35-400) ferdobze ganviTarebulia
frontaluri mewyeri, sigrZiT 70-80m, siganiT 400m. mewyris zeda nawilSi gvxdeba 5-10m
Camoqcevebi, qveda nawilSi ki cocviTi xasiaTis sxeuli formirdeba. mewyeri ZiriTadad

eluviur-deluviur naleqebSia ganviTarebuli. mewyruli movlenebi axlac aqtivobis


fazaSia da azianebs aRniSnul saavtomobilo gzis monakveTs da sasoflo-sameurneo
savargulebs. mewyruli ubani periodulad saWiroebs prevenciuli RonisZiebebis
gatarebas, xolo ubanze saWiroa Catardes
detaluri sainJinro-geologiuri kvlevebi.
SedarebiT stabilizaciaa SenarCunebuli sof.sof.qedlebSi, zeda da qveda
TxinvalSi, oqruaSvilebSi, ganaxlebaSi,
ZikvaZeebSi, wablanaSi, romlis aRwera mocemulia wina wlebis monitoringis masalebSi.
2014 wlis Semovlis dros Zireuli cvlilebebi ar SeiniSneboda. SeiZleba vivaraudoT,
rom aRniSnul ubnebze uxvi atmosferuli
naleqebis SemTxvevaSi procesebis Semdgom
gaaqtiurebas unda velodoT.
Suaxevis municipaliteti
(teritoria 588,000kv.km, 1 daba, 8
sakrebulo, 68 sofeli, mosaxleoba _ 20870)
sof. CanCxalo (koord.0268506-4613042)
mdebareobs
Suaxevis
municipalitetis centridan Crdilo-aRmosavleTiT,
md.aWriswylis or marjvena Senakadis, CanCxaloswylis da sof.wankalauridan Camomaval xevs Soris arsebul serze. seris Txemis nawili, SedarebiT brtyelia, xolo misi
kalTebi cicabod aris daxrili xevisagan da
zogierT adgilze kldovan qarafovan zedapirebs qmnis.
geologiurad teritoria agebulia
Sua eocenis vulkanogenuri naleqebiT,
romelic warmodgenilia masiur-lavuri
breqCiebiT, tufebiT, tufbreqCiebiT da
tufmergelebiT. soflis mimdebared teritoriaze gvxdeba ramdenime patara farTobuli gavrcelebis intruziuli sxeuli,
romelTa calkeuli lodebi mofenilia
soflis teritoriaze.
soflis teritoriaze gadis ori urTierTgadamkveTi cocxali teqtonikuri
rRveva. erTi maTgani vrceldeba samxreTidan CrdiloeTiT, md. CanCxaloswylis gaswvriv da gasdevs mas xeobis saTavemde, xolo
meore rRveva kveTs zemoT aRniSnul rRvevas samxreT-dasavleT mimarTulebiT da
ikribeba sof.CanCxalosTan arsebul kldezvaur sxeulSi, romlis warmoqmnis mizezi am
rRvevis an orTave rRvevis erToblivi moqmedebiT aris ganpirobebuli.
kldezvauri mewyruli sxeuli tipuri
seismoteqtonikuri xasiaTisaa. igi moicavs
md. CanCxaloswylis marjvena erozirebul
ferds, romlis farTobi daaxloebiT 80has Seadgens da TiTqmis mTlianad ikavebs
soflis qvedaubnis teritorias. mewyris

85

sigrZe Crdilo-dasavleTis da CrdiloeTis mimarTulebiT TiTqmis Tanabaria da


daaxloebiT Seadgens 900 m-s xolo sigane
yvelaze farTo adgilas soflis centrTan
770m-ia. mewyer-kldezvavis masis saSualo
simZlavre 15m-ia xolo moculoba 11mln m3
Seadgens. kldezvavis mowyvetis Sedegad
warmoqmnilia cicabod daxrili reliefi,
romelic sof.CanCxalos dasaxlebul zolSi
(skolidan Crdilo-dasavleTi) uSualod
vrceldeba md.CanCxalos wylis kalapotamde. sacxovrebeli saxlebis umravlesoba
ganlagebulia xevisken odnav daxril gavakebul reliefze. xolo nawili ki mewyris
mowyvetis Sedegad warmoqmnili flatis
ZirSi, ZiriTadi qanebis gamosavlebze.
teqtoseismogenuri kldezvav-mewyeri
agebulia msxvili lodnar-natexovani vulkanogenuri masaliT da xreSiT, romelic
zemodan gadafarulia 0,2-0,5 m simZlavris
Tixnar-xreSovani niadagis feniT.
saxlebis ganlagebis teritoriaze gvxdeba calkeuli cilindruli saxis caqcevebi, romelTa xiluli CaRwevis siRrme 1-1,2
m-mdea. xolo diametri 0,5m-ia. Caqcevebi
sufoziuri xasiaTisaa, Tumca adgilobrivi macxovreblebis gadmocemiT es Caqcevebi warmoiqmna afeTqebis mier gamowveuli
rRvevebiT.
teqtonikuri rRvevebis gadakveTa xdeba uSvalod soflis dasaxlebis aRmosavleT
daboloebaSi, amitom yvelaze Zlierad dazianebulia soflis aRmosavleT da samxreTaRmosavleTiT ganlagebuli saxlebi.
soflis meore ubanze dumbaZe revazi
da dumbaZe emzaris sacxovrebeli saxlis
mimdebared ferdobze gvxdeba calkeuli
mewyruli ubnebi cvalebadi aqtiurobiT,
Tumca saxlebis dazianebis xarisxi SedarebiT dabalia.(X-0268506 Y-4613042) foto.
aWaris geologiur samsaxurTan erTad komisiuri wesiT Semowmebuli iqna
sofelSi mdebare yvela Senoba-nageboba da
124 sacxovrebeli saxli, skolis Senoba da
sxva damxmare nagebobebi. aRniSnuli daskvna-rekomendacia gadaeca Suaxevis municipalitetis da aWaris mTavrobas Semdgomi
reagirebisTvis.
sof. dvani mdebareobs md. Cinuxis
wylis (md. aWariswylis marcxena Senakadi)
marjvena ferdobis zeda nawilSi, ferdobi
eroziul denudaciuri genezisisaa, misi
daxriloba 30-350-ia da agebulia vulkanogenuri qanebiT, romelic kldovani gruntebis (tufobreqCiebi, lavuri breqCia, lavuri ganfeni da sxva) saxiT aris warmodgenili. aRniSnuli gruntebi zedapirze Zlier
dezintegrirebuli da gamofitulia, gadafarulia ruxi-moyavisfro eluviur-deluviuri TixnariT, RorRisa da calkeuli lodebis CanarTebiT, Tixnari gruntebis sim-

Zlavre Zlier cvalebadia, romlis teritoriis nawili damewyrilia. gvxvdeba, rogorc


Zvel mewyruli, agreTve Tanamedrove da
uaxloesi warmoSobis mewyruli kerebi. erTi
aseTi mewyruli sxeulis gaaqtiureba moxda
2012 wels, mewyeri cocviTi xasiaTisaa, romelic daboloebebSi denad-plastiurobaSi
gadadis. reliefi garTulebulia ramdenime
viwro Rvarcofuli xevebiT. Rvarcofuli
masala qva-talaxovania. mewyris Sedegad
dazianda ramdenime sasoflo daniSnulebis
Senoba-nageboba da sasoflo gzis monakveTi.
aRsaniSnavia, rom mewyruli sxeulis zeda
nawili metad aqtiuria, ris Sedegadac daZrulia didi zomis miwis masivi, ganadgurebulia mravalwliani wiwvovani nergebi. Semdegi usafrTxoebis mizniT saWiroa periodaulad Catardes prevenciuli RonisZiebebi (gzis gawmenda, Camonadenis regulireba
da sxva). saWiroa teritoriaze Catardes
sainJinro-geologiuri kvlevebi, rac saSualebas mogvcems movaxdinoT teritoriis
ranJireba saSiSroebis riskis mixedviT da
daisaxos konkretuli RonisZiebebi am geodinamikurad daZabuli ubnis mdgradobaSenarCuneba-gaumjobebisaTvis.
sof. buTurauli - sakvlevi teritoria geologiurad agebulia Sua eocenis vulkanogenuri tufobreqCiebiT, breqCiebiT da
sxvadasxva uxeSmarclovani masaliT, romlebic gadafarulia meoTxeuli asakis TixaTixnarebiT, romelTa simZlavre vizualurad ar fiqsirdeba. morfologiurad teritoria warmoadgens Zvelmewyruli ferds,
sadac ganviTarebulia Tanamedrove mewyruli Camoqceva. (nodar miqelaZis sacxovrebeli saxlis zeda nawilSi) mewyris sawyis fazaSi fiqsirdeba mewyruli Zvris napralebi,
romelTa xiluli amplituda 0,3-0,5metria.
sacxovrebeli saxli, romelic naxevrad
kapitaluri konstruqciis nagebobaa, miRebuli aqvs deformacia ferdobis mimdinare
mewyruli movlenebis Sedegad, aWaris geologiuri samsaxuris mier aRniSnuli mosaxleobis sacxovrebeli gadatanili unda
iqnas usafrTxo adgilze. rac Seexeba ferdobs misi gamoyeneba erTwliani sasoflosameurneo kulturebisTvis mizanSeuwonelia, sasurvelia ferdobze gaSendes fesvmagari xe mcenareuloba. saWiroa ubanze
mudmivi monitoringis daweseba.
sof. buTurauli mamulaZeebis ubani.
sakvlevi teritoria mdebareobs mdinare
aWariswylis marcxena C. d. eqspoziiciis
35-400-is daxrilobis ferdze. teritoriis
geologiur agebulebaSi monawileoben Sua
eocenuri vulkanogen-danaleqi tufebi,
tufobreqCiebi, breqCuli naleqebi, umetes
SemTxvevaSi Zlier gamofitulia da xasiaTdebian mkveTrad daqveiTebuli fizikurmeqanikuri TvisebebiT, es garemoeba xel-

86

sayrel pirobebs qmnis stiqiuri geologiuri procesebis ganviTarebisaTvis. ZiriTadi qanebi gadafarulia Tanamedrove meoTxeuli aluviur-deluviuri Tixa-Tixnarebis
morigeobeiT, romelTa simZlavre vizualurad ar fiqsirdeba. geologiurad teritoria eroziul-denudaciuria, reliefi
safexurisebrivia da teritoria warmoadgens Zvel mewyrul ferdobs, sadac periodulad viTardeba Tanamedrove mewyruli
procesebi, gansakuTrebiT gazafxulze
Tovlis dnobis periodSi. zemoaRniSnulma
garmoebebma xeli Seuwyo Zveli pirobiTad
stabiluri mewyruli ferdis gaaqtiurebas.
arsebuli mewyruli Zvris napralebi amJamad
sagrZnoblad gazrdilia da gaCenilia axali
napralebi. ferdobze fiqsirdeba mewyru-

li Caqcevebi da sufoziuri xvrelebi, rac


miuTiTebs gruntis wylebis arsebobaze.
mewyrul ferds qvevidan esazRvreba ZiriTadi qanebis gaSiSvlebebi da oboli lodebi,
romlebic danapralianebulia da qimiurad
gamofituli. aRniSnuli ferdobidan oboli
lodebis dagorebis albaToba didi iyo da
Cvens mier gasul wlebSi gacemul daskvnebSi
aRniSnuli iyo dagorebis saSiSroebis Sesaxeb. uxvi atmosferuli naleqebis Sedegad
moxda ferdobis Zlieri datenianeba, ramac
gamoiwvia qvaTacvenis da kldezvavebis ganviTareba, rogorc iyo navaraudevi Cvens
mier. didi zomis lodebi mimofantulia sakarmidamo nakveTebSi da sacxovrebeli saxlis siaxloves (sur. #82-83).

sur. #82
qedis municipaliteti
teritoria 452.0 aTasi kv. km daba 1.
sakrebulo -8. sofeli -63. mosaxleoba
-18780.
sof. cxmorisi baTumi-xulos saavtomobilo gzis marcxena mxares, zervenaxis ubnis sasoflo gzasTan, geologiurad teritoria agebulia Sua eocenis asakis
vulkanogenuri qanebiT, romelic gadafarulia Tanamedrove meoTxeuli asakis TixaTixnariT, simZlavre vizualurad fiqsirdeba. centraluri gzis gaswvriv ganviTarda
mewyruli procesebisaTvis damaxasiaTebeli formebi _ mewyruli Camoqcevebis saxiT,
warmoSobilia mewyruli terasebi. mewyruli procesebis xelSemwyobi faqtorebia atmosferuli naleqebi, ferdobis daxriloba,

sur. #83
amgebi gruntis dabali fizikur-meqanikuri
Tvisebebi da anTropogenuli zemoqmedeba (ferdis CamoWra). ferdze mewyersawinaaRmdego profilaqtikuri RonisZiebebis
gatarebis mizniT saWiroa mewyruli masis
mTlianad Camowmenda, xolo Semdeg mewyruli flatis gaswvriv mTel perimetrze
moewyos ferdsamagri nageboba (ZiriTad qanebSi) reliefTan SedarebiT, wyalgamtari
fanjrebis gaTvaliswinebiT.
aRniSnulidan gamomdinare miTiTebuli rekomendaciebi unda ganxorcieldes
droulad Sesabamis samsaxurebTan SeTanxmebulad da Sesabamisi punqtis gaTvaliswinebiT. ferdsamagri samuSaoebis Catarebamde zervenaxis ubnis mimarTulebiT saubno gzaze transportis moZraoba
safrTxis Semcvelia (sur.#84-85).

87

sur. #84
qedis municipalitetis woniarisivarjanisis
monakveTze mimdinareobda
ferdobsamagri kedlis mSenebloba (oTar
jabliZis saxlis pirdapir).
ganviTarda
mewyruli movlenebi, ramac gadafara arsebuli kedeli. mewyruli procesebis xelSemwyobi faqtorebia Warbi atmosferuli
naleqebi, ferdis cicabo daxriloba, amgebi gruntis dabali fizikur-meqanikuri
Tvisebebi da zedapiruli wylebis usistemo
formireba. ferdobze mewyersawinaaRmdego
profilaqtikuri RonisZiebebis gatarebis
mizniT saWiroa mewyruli masis mTliani

sur. #85
Camowmenda, xolo Semdeg mewyruli flatis
gaswvriv mTel perimetrze unda moewyos
ferdsamagri nageboba (ZiriTad qanebSi)
reliefTan SefardebiT, wyalgamtari fanjrebis
gaTvaliswinebiT,
aucilebelia
zedapiruli wylebis erT sistemaSi regulireba da usafrTxo adgilze gadayvana. Tu
samuSaoebi droulad ar iqna Sesrulebuli
aRniSnuli mosaxleobis sacxovrebeli saxli safrTxis winaSe aRmoCndeba da saWiro
gaxdeba misi usafrTxo adgilze gadatana
(sur. #86-87).

sur. #86
sof. Sevaburi. mewyruli movlenebia
ganviTarebuli C. d. eqspoziciis ferdze
mewyeri rTuli genezisisaa, gvxvdeba, rogorc CamoqceviTi ise kldezvavisa da plastiuri formebi. mewyrulma masam gamoiwvia soflis Sida saubno gzis damewyvra da
safrTxe Seuqmna abulaZeebis sagvareulo
sasaflaos.
ferdze mewyruli procesebis stabilizaciis da gzis Semdgomi eqspluataciis
mizniT aucilebelia ferdis ZirSi gzis
mTel perimetrze moewyos ferdsamagri kedeli, wyalgamtari sarkmelebis gaTvaliswinebiT, aseve ferdis zeda nawilSi sa-

sur. #87
karmidamo nakveTebSi saniaRvre arxebis
mowyoba da zedapiruli wylebis usafrTxo
mimarTulebiT gadayvana.
xelvaCauris municipaliteti
(teritoria-413,3 aTasi kv. km. 2 daba,
11 sakrebulo, 76 sofeli, mosaxleoba 81299)
sof. axalsofeli sakvlevi teritoria (yofili V brigada) mdebareobs samxreTdasavleT eqspoziciis 35-400 daxrilobis
ferdze. morfologiurad teritoria warmoadgens Zvelmewyrul ferds, romelic

88

periodulad ganicdis aqtivizacias, gansakuTrebiT uxvi atmosferuli naleqebis


mosvlis dros. aRniSnul mewyrul ferdsa da Sida sasoflo gzis monakveTs Soris ganviTarda rTuli genezisis mewyeri,
romlis sigane 60-65 metria xolo sigane
30-35m. geologiurad mewyeri ganviTarda

latelitizirebul TixebSi. moxda misi


erTjeradi gadaadgileba da mewyruli masa
Catanili iqna ferdobis ZirSi, mewyruli masis Semdgomi gadaadgileba, rac SesaZlebelia ganmeordes wvimebis Semdeg, safrTxes
Seuqmnis ferdis qveda nawilSi ganlagebul
sacxovrebel saxlebs (sur. #88-89).

sur. #88
aRniSnuli mosaxleobis sacxovrebeli saxlebis mdgomareoba Seswavlili iqna
aWaris geologiuri samsaxuris mier da saTanado daskvnebis saxiT Catarebuli iqna
saTanado samuSaoebi. xolo rac Seexeba
rekomendaciebs, saWiroa mewyris zeda nawilSi saniaRvre arxebis mowyoba, xolo gzis
mewyruli masisgan gawmendisTanave moewyos
gabionis ramdenime safexuriani riaJi, zedapiruli nakadebi mocilebuli iqnas mewyruli ferdobisgan.
sof. cxemna morfologiurad teritoria
erozirebul-denudirebulia
talRobriv-safexurebrivi, reliefSi naTladaa gamoxatuli Zvelmewyruli sxeulisaTvis damaxasiaTebeli formebi. mewyruli
procesebis formireba gamoiwvia kokispiruli naleqebis mosvlam, safari da ZiriTadi qanebis dalbobam, fizikur-meqanikurma
Tvisebebma, adamianis sameurneo saqmianobam ganapiroba Zveli droebiT stabilizirebuli mewyruli ferdis gaaqtiureba da
warmoiSva cocviTi tipis mewyruli sxeuli,
ramac gamoiwvia Sida sasoflo gzis Caxergva
da safrTxe Seuqmna dawyebiTi skolis Senobis mdgradobas. aRniSnul teritoriaze
ZiriTadi qanebis gamosavlebi ar gvxvdeba.
Senobis Semdegi eqspluataciis mizniT saWiroa aRniSnul teritoriaze Catardes de-

sur. #89
taluri sainJinro-geologiuri gamokvleva
raTa dadgindes Tu ra siRrmezea ZiriTadi
qanebis gamosavali, amis Semdeg ganxorcieldes Senobis saZirkvlis saTanado gamagreba.
sof. ganTiadi - II sasaflaos teritoria mdebareobs soflis Sida saubno gzis
zeda nawilSi, gzis gaswvriv mowyobili iyo
ferdamcavi kedeli, romelic Warbwylianobis Sedegad gadmoingra da safrTxes uqmnis sasaflaos teritorias aRniSnul monakveTze saWiroa Sesabamisi ferdsamagri
samuSaoebis Catareba.
xelvaCauris municipalitetis teritoriaze (sof. adlia) 2013-2014 wlebSi adgili hqonda zRvis sanapiro zolis aqtiur
garecxvas, ramac daaziana axali bulvaris
teritoria da saavtomobilo gzis monakveTi (sur. #90-91). sof. adliis teritoriaze
sanapiro zolSi dRemde xdeba plaJmaformirebeli masalis Setana, ramac garkveulwilad dadebiTi Sedegi moitana. Tumca aRniSnulma RonisZiebebma optimalurad ver
gadawyvita zRvis sanapiro zolis stabilizaciis sakiTxi. saWiroa analogiuri RonisZiebebi momavalSic gagrZeldes, oRond
masalis mxolod plaJze Cayra sakmarisi
ar aris, aucilebelia SedarebiT msxvili
fraqciuli Semadgenlobis kaWar-kenWnaris
Setana wyalqveSa ferdze.

89

sur. #90

sur. #91

(teritoria -720,0 aTasi kv. km 1 qalaqi,


2 daba, 17 soflis sakrebulo, 48 sofeli)
sof. Caisubani md. Caqviswylis reJimi
Zlier cvalebadia, igi uxvnaleqianobis periodSi xSiri wyalgamovardnebiT xasiaTdeba, mdinaris napirebis garecxva gagrZeldeba momavalSic. procesi miuaxlovda skolainternatis Senobas aseve arsebul stadions, gzas da garTuldeba maTi normaluri
eqspluatacia.
viTvaliswinebT md. Caqviswylis zemoT
moyvanil hidrologiur Taviseburebebs
da pirveli Waliszeda terasis geologiur
agebulebas, SegviZlia davaskvnaT, rom mdinaris mier napirebis garecxva momavalSic
gagrZeldeba, aqedan gamomdinare, saWiroa
napirsamagri jebirebis mSenebloba, romelic Cvens mier ramdenjerme iqna miTiTe-

buli misi aucileblobis Sesaxeb da rac


dRemde ar iqna Sesrulebuli.
daba Caqvis teritoriaze saavtomobilo gvirabebis misasvlelTan seqtembris TveSi mosul Tavsxma wviebis Sedegad
gaaqtiurda Zvelmewyruli ukiduresi qveda nawilis gzispira monakveTi. am ubanze
latelitizirebul TixebSi ganviTarda
cocviTi xasiTis mewyeri, romelic gzis
monakveTze gadavida denad-plastiurobaSi da Caketa gzis erTi mxaris baTumiqobuleTis 50 metriani monakveTi (adgilis
koordinatebia: 726906-4619578) mewyeri
frontaluria, sigrze 50-55m, xolo sigane
30 metramde, mowyvetis safexuris simaRle
2.0m-s ar aRemateba.
procesebis salikvidaciod unda moxdes CamoSlili masis gawmenda, gatana da arsebuli sayrdeni gabionebis gagrZeleba gvirabis mimarTulebiT (sur. #92-93).

sur. #92
sof. aWyva (adgilis kordinatebi:
730715-4624360) eroziul xevsa da Sida
sasoflo
daniSnulebis
saavtomobilo
gzis monakveTis Soris ganviTarda kldezvavis tipis mewyeri, romlis sigrZe 55-60mia, xolo sigane 35-40m. mewyeri ganviTarda
latelitizirebul TixebSi, moxda misi

sur. #93
erTjeradi gadaadgileba da mewyruli masa
Catanil iqna xevis ZirSi. arsebobs mewyris
Semdgomi regresiuli ganviTarebis saSiSroeba, razec metyvelebs mewyris zeda
nawilSi gzis gaswvriv arsebuli Ria ganivi
mewyruli napralebi, aqtiurobis SemTxvevaSi saSiSroebis qveS aRmoCndeba sasoflo

qobuleTis municipaliteti

90

gzis monakveTi da miqelaZis sacxovrebeli


saxli. saWiroa mewyris zeda nawilSi moewyos
ganivi gabionis ramdenime safexuriani riaJi,
aseve unda gaiwmindos gzis gaswvriv aresebuli saniaRvre arxebi da zedapiruli da zedapiruli nakadebi mocilebuli iqnas mewyruli
ferdobidan.
sof. xala - 20 seqtembers mosuli
kokispiruli wvimebis Sedegad soflis teritoriaze ganviTarda, ramdenime kldezvavis
xasiaTis lokaluri mewyruli movlenebi,
romlebmac saSiSroeba Seuqmna soflis mosaxleobas mewyris gamomwvevi mizezi Warb
naleqebTan erTad ferdobis usistemo CamoWram gamoiwvia.
soflis
sasaflaos
teritoriaze
(adgilis
kordinatebi
729256-4619184)
latelitizirebul gamofitvis qerqSi ganviTarda cocviTi tipis mewyeri, romlis sigrZe
65-70m-ia, xolo sigane 40-45m. ferdobze fiqsirdeba mewyris zeda mowyvetis safexuri,
romlis simaRle 0,5-0,7m-ia. mewyruli ferdobis qveda enuri nawili danawevrebulia
Ria napralebiT, rac mewyris aqtivobaze metyvelebs, ferdobis qveda nawilSi ganTavsebulia 10-mde saflavi, romlebic moqceulia
mewyris aqtiur ubanze, misi aqtiurobis gaTvaliswinebiT ferdobze raime efeqturi mewyersawinaaRmdego RonisZiebebis gatareba
geologiuri sirTulidan gamomdinare mizanSewonilad ar migvaCnia. saWiroa sasaflaos
gadatana geologiurad mdgrad adgilze.

da Rvarcofuli procesebis aqtivoba aqac


uSualo kavSirSia atmosferul naleqebis
siWarbesTan. amitom 2015 wlisaTvis gaaqtiurebas unda velodoT CanCxalos, buTuraulis, dRvanis, zemo xeTis, neniis, Wvanis,
sxefis, nigazeulis sakrebuloSi Semavali
soflebis ubnebze. agreTve mosalodnelia
lokaluri xasiaTis mewyruli movlenebi,
romlebic mcire dasaxlebul ubnebsa da savargulebs moicavs.

stiqiuri geologiuri procesebis


ganviTarebis prognozi 2015 wlisTvis

qobuleTis municipalitetSi aqac lokaluri xasiaTis movlenebis gaaqtiurebas


unda velodoT, SedarebiT aqtiurad SeiZleba CaiTvalos sof. sof. xalas, CaqvisTavis,
kvirikes, dagvas, saxalvaSo da napirebis
recxva sof. Caisubnis teritoriaze.

2014 wlis monitoringis, seqtembris


TveSi Catarebuli samuSaoebis, aWaris geologiuri samsaxuris, gasuli wlebis muSaobis analizis, agreTve grZelvadiani amindis
prognozis da 2014 wlis ganmavlobaSi mosuli
atmosferuli naleqebis gaTvaliswinebiT
SegviZlia vivaraudoT saSiSi geologiuri
procesebis gaaqtiurebis maStabebi.
aWaris regionSi 2014 wlis ganmavlobaSi
mosuli atmosferuli naleqebis jami mravalwliani normis farglebSia. Sesabamisad
saSiSi procesebis ganviTareba mosalodnelia garkveul ubnebze.
xulos municipaliteti - gaaqtiurebas unda velodeoT upirvalesad im mewyrul
ubnebze, sadac zamTarSi da gazafxulze mosuli atmosferul naleqebis uxvi raodenoba
iqneba. pirvel rigSi procesebis gaaqtiureba mosalodnelia, danisparulis, qedlebis,
ZirkvaZeebis, boZauris, sacixuris, zeda da
qveda Txinvalas, vaSlovanis, kvatias, Rorjomis da pantnaris ubnebze.
Suaxevis municipaliteti - mewyruli

qedis municipalitetSi im mewyruli


da Rvarcofuli kerebis aqtivobaa mosalodneli, romelic aqtiuri iyo 2014 wlis ganmavlobaSi, kerZod oqtombersa da bzu-bzus
teritoriaze arsebuli Rvarcofuli xevebi,
mewyruli ubnebi: sof. sof. xaraula, jalabaSvilebi, worianisi, cxmorisi, dandalosa
da gulebSi. kldezvavis da qvacvenis saSiSroeba SenarCundeba baTumi-xulos saavtomobilo gzis TiTqmis mTel monakveTze, romelic moicavs aRniSnul municipalitetebs.
xelvaCauris municipaliteti ZiriTadad lokaluri xasiaTis mewyruli procesebis ganviTarebas unda velodoT im ubnebze, romelic kavSirSia adamianis saqmianobasTan da atmosferuli naleqebis siWarbbesTan. potenciurad saSiS zonad SeiZleba
gamoiyos sof. sof. simoneTi, axalsofeli,
zeda da qveda joWo, maxo, orTabaTumi, zRvis
sanapiro zoli sof. adlasTan da sxva lokaluri ubnebi.

stiqiuri
movlenebis
Semcirebis
mizniT, pirvel rigSi unda Catardes marTviTi RonisZiebebi, rogoricaa: ferdobis
zedapiruli Camonadenis regulireba da erT
sistemaSi moyvana, sadrenaJo RonisZiebebis
Catareba, mdinareebis kalapotis gawmenda
gamagreba da napirsamagri gabionebis mowyoba, zRvis napirebis gamagreba, saxlebis usafrTxo adgilze gadatana da sxva. aseve unda
aRiniSnos, rom CamoTvlili RonisZiebebis
umetesoba droebiTia da preenciul xasiaTs
atarebs, amitom zianis Tavidan acilebis
mizniT aqtiur ubnebze aucilebelia procesebis monitoringi, detalur ubnebze detaluri kvlevebis Catareba. Cvens xelT arsebul informaciis, monitoringuli kvlevebis
Sedegad miRebuli Sedegebis da angariSSi
miTiTebuli detaluri kvlevebis Catarebis
Semdeg SesaZlebeli iqneba dasabuTebuli,
maRali albaTobis mqone prognozebis SemuSaveba.

91

aWaris regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi


moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi
cxrili #3

dasaxlebuli
punqti da
procesis
gavrcelebis
areali

geologiuri
procesis
dasaxeleba
da dazianebis
ganzomilebis
erTeuli
(ha/grZ.m)

geologiuri
procesebiT
miyenebuli
ziani
4

geologiuri
procesis
dinamikuri
mdgomareoba
da saSiSroebis
riski

gasatarebeli
RonisZiebebi

I x u l o s muncipaliteti

sof. ZirkvaZeebi
cocviTi xasiaTis
mewyruli sxeuli;
275429 - 4618097

sasoflo gzis
monakveTi, xidi,
sacxovrebeli
saxlebi

aqtiuri,
saSiSroebis riski
saSualo

mewyeri
1.8-2.3

sasoflosameurneo
savargulebi,
sasoflo gzis
monakveTi,
acxovrebeli
saxlebi

aqtiuri,
saSiSroebis riski
maRali

mewyeri
2.3-3.0

baTumi-adigenis
saavtomobilo
gzis monakveTi,
xidi md.
safriswyalze

mewyeri
0.8-1.0;

92
2

sof. Rurta
md. aWariswyalis
marcxena ferdi
(cocviTi xasiaTis
mewyruli sxeuli)

sof. danisparauli
288804 - 4613215

aqtiuri,
saSiSroebis riski
maRali

ori ojaxis gayvana


usafrTxo adgilas, gzis
savali nawilis da xidis
aRdgena-gamagreba;
xeobis gawmenda

sacxovrebeli saxlebis
usafrTxo adgilze
gadatana, sasoflo
mniSvnelobis gzebisa da
xidebis aRdgena-gamagreba

mudmivi monitoringis
pirobebSi perioduli
prevenciuli
RonisZiebebis gatareba
(gawmenda, Camonadenis
regulireba da sxv.)

ilustracia,
SeniSvna

2
sof. boZauri
baTumi-xulos
saavtomobilo gzis
mimdebared
md. aWariswyalis
marcxena ferdi

mewyeri
1.0-1.2

baTumi-adigenis
saavtomobilo
gzis monakveTi
(daaxloebiT
0.5km) sasoflo
savargulebi

mewyeri
5.0-6.0

sasoflosameurneo
savargulebi,
sacxovrebeli
saxlebi

mewyeri
0.8-1.2

baTumi-adigenis
saavtomobilo
gzis monakevTi
da sacxovrebeli
saxli

285060 - 4612665

sof. vaSlovani
md. aWariswylis
marjvena ferdobis zeda
nawili
273613 - 4614546

93
6

sof. ganaxleba
276834 - 4614087

sof. qedlebi

sof. Txinvala
md. sxalTis marjvena
ferdi
292527 - 4603170

mewyeri
0.3-0.5

mewyeri
4.9-5.0

savargulebi,
sasoflo gzis
monakveTi

zeda da qveda
Txinvalas
damakavSirebeli
xidi, soflis
sacxovrebeli
saxlebi

aqtiuri,
saSiSroebis riski
maRali

aqtiuri,
saSiSroebis riski
maRali

aqtiuri,
saSiSroebis riski
saSualo

aqtiuri,
saSiSroebis riski
dabali

aqtiuri,
saSiSroebis riski
maRali

6
periodulad unda
xdebodes gzis savali
nawilis saremonto
samuSaoebi, ferdobis
ganaSenianeba
mravalwliani nargavebiT

monitoringi, zedapiruli
Camonadenis mowesrigeba,
saWiroebis SemTxvevaSi
mewyris qvemoT
ganlagebuli (10 saxli)
saxlebis usafrTxo
adgilze gadatana

savali nawilis
perioduli gawmendaaRdgena, monitoringi
miTiTebulia saxlis
usafrTxo adgilze
gadatana.

Camonadenis regulireba,
ferdobis ganaSenianeba
xe-mcenareebiT

soflebis
damakavSirebeli
alternatiuli gzisa
da xidis SerCeva, saSiSi
zonidan mosaxleobis
gayvana

10

2
md. Taflakis wyali
(aWariswylis marjvena
Senakadi) sof.
sacixurTan

md. sxalTis
Rvarcofuli nakadi
sof. TxinvalasTan
2924422 - 4602647

Rvarcofi
2.3

dazianebulia
sasoflo gzis
monakveTi da
napirsamagri
gabionis
monakveTi

uSualod
dakavSirebulia
anomaluri
raodenobis naleqebis
mosvlasTan

xevis gawmnda
zedmeti
natanisagan. napirsamagri
gabionis aRdgena.
monitoringi

Rvarcofi 8,0-10,0

dazianebulia
sasoflo gzis
monakveTi da
adgilobrivi
daniSnulebis
xidebi.

dakavSirebulia
mdinaris Rvarcoful
bunebasTan,
gamomdinare
atmosferuli
naleqebis siWarbiT

xeobis gawmenda zedmeti


natanisagen

I I . S u a x e v i s municipaliteti

94
1

sof. zemoxevi
md. Wvanis marjvena
ferdobi
266535 - 4618920

sof. dRvani

mewyeri
3.5-4.0

soflis
mosaxleobis
sacxovrebeli
saxlebi da gzis
monakveTi

aqtiuri,
saSiSroebis riski
saSualo

monitoringi, ubnis
sainJinro-geologiuri
Seswavla

mewyeri
0.8-1.2

sasoflo
daniSnulebis
obieqtebi da
sasoflo gzis
monakveTi

aqtiuri,
saSiSroebis riski
saSualo

Camotanili masalis
perioduli gatana,
ferdobis ganaSenianeba
xe-mcenareebiT,
Camonadeni wylebis
regulireba

aqtiuri saSiSroebis
riski maRali

prevenciuli RonisZiebis
gatareba sasoflo gzis
monakveTze.saSiS zonaSi
myofi mosaxleobis
usafrTxo adgilze
gadayvana.

mewyeri
1.2-1.4
sof.CanCxalo

sasoflogzis
monakveTi da
sacxovrebeli
saxlebi

sof.buTurauli

daba Suaxevi
md. aWariswyalis
marjvena napiri
265241 _4612015

mewyeri, kldezvavi

saSiSroebas
uqmnis
sacxovrebel
saxlebs

napirebis garecxva
(gverdiTi erozia)

dazianebulia
gzis monakveTi
da sxvadasxva
daniSnulebis
sameurneo
nagebobebi

aqtiuri, saSiSroebis
riski saSualo

mosaxleobis gadayvana
usafrTxo adgilas.

dakavSirebulia
mdinaris periodul
modidebasTan

napirsamagri gabionis
mSenebloba

I I I q e d i s municipaliteti

95
1

sof. xunkuda

sof. gegeliZeebi
md. aWariswylis
marjvena ferdobi

sof.cxmorisi

mewyeri
1.2-1.5

soflis
mosaxleobis
sacxovrebeli
saxlebi da
adgilobrivi
daniSnulebis
gzis monakveTi

mewyeri
0.8-1.2

soflis sasaflao
da gzis monakveTi

mewyeri
0.2-0.3

saavtomobilo
gzis monakveTi da
saubno gza

aqtiuri,
saSiSroebis riski
maRali

mosaxleobis gayvana
usafrTxo zonidan,
monitoringi

aqtiuri,
saSiSroebis riski
saSualo

aikrZalos ferdobis
intensiuri damuSaveba da
gaSendes mravalwliani
nargavebi

aqtiuri saSiSroebis
riski maRali

mewyersa winaaRmdego
RonisZiebebis gatareba
samanqano gzis da
ferdobis gaswvriv
(gabioni,ferdob samagri
kedeli)

aqtiuri saSiSroebis
riski saSualo

Rvarcofi

sasoflo gzis
perioduli
Caketva.

riski saSualo

mewyeri
1,3-1,8

sacxovrebeli
saxlebi da
savargulebi

aqtiuri,
saSiSroebis riski
maRali

Rvarcofi

dazianebulia
sasoflo gzis
monakveTi,
adgilobrivi
daniSulebis
xidebi

sof.woniarisi

mewyeri
0.3-0.4

sof.gundauri

96
7

usaxelo xevi
md.akavreTis auzi,
sof. oqtomberTan
746763 - 4606124

gzis monakveTi,
sacxovrebeli
saxli

sof. dandalo,
md aWariswyalis
marcxena ferdobi

dakavSirebulia
mdinaris
Rvarcofuli
bunebidan
gamomdinare.
uSualod kavSirSia
atmosferuli
naleqebis siWarbesTan

mewyersawinaaRmdego
ferdob samagri kedlis
mSenebloba

saWiroa Camotanili
masalis perioduli
gawmenda.

mewyris arealSi moqceuli


sacxovrebeli saxlebis
usafrTxo adgilze
gadatana

xeobis gawmenda
waqceuli da Caxergili
xe-mcenareebisagan,
arsebuli da axali
xidebis gamtarianobis
maqsimalurad gazrda

I V x e l v a C a u r i s muncipaliteti

sof. axalsofeli

mewyeri
0.2-0.3

gzismonakveTi
da sacxovrebeli
saxlebi

aqtiuri,saSiSroebis
riski saSualo

saniaRvre arxis mowyoba


da ferdobis gaswvriv
gabionis tipis samagi
kedeli

sof.ganTiadi

mewyeri
0.2-0.3

gzis monakveTi
da sasaflaos
teritoria

aqtiuri, saSiSroebis
riski saSualo

prevenciuli
RonisZiebebis gatareba da
sasaflaos sxva adgilze
gadatana

sof. orTabaTumi
726989 - 4619879

mewyeri
0.6-0.8

stabiluri,
saSiSroebis riski
dabali

monitoringi

97

soflis gzis
monakveTi da
sacxovrebeli
saxlebi

V q o b u l e T i s muncipaliteti

sof. saxalvaSo
726989 - 4619879

mewyeri
1.8-2.0

sof. Caisubani

napirebis garecxva

baTumi-Tbilisis
saavtomobilo
gzis monakveTi
da sacxovrebeli
saxlebi

gzis monakveTi,
skolis Senoba da
stadioni

aqtiuri,
saSiSroebis riski
saSualo

mewyersawinaaRmdego
RonisZiebis Catareba
(drenaJi, ferdobis
dateraseba), monitoringi

aqtiuri, saSiSroebis
riski saSualo

md.Caqviswyalis marcxena
mxares gabionis tipis
damcavi nagebobis
mSenebloba

sof. aWyva

sof. wyavroka
739799 - 4637527

mewyeri
0.2-0.3

gzis monakveTi
sacxovrebeli
saxli

aqtiuri saSiSroebis
riski saSualo

gabionis ramdenime
safexuriani riaJi,
saniaRvre arxis mowyobiT.

mewyeri
1.9-2.3

baTumiozurgeTis
saavtomobilo
gzis monakveTi,
soflis skolis
Zveli Senoba

aqtiuri,
saSiSroebis riski
dabali

perioduli prevenciuli
RonisZiebis gatareba

98

Tavi 4
imereTis regionSi 2014
wels geologiuri stiqiis
Sedegebi da prognozi 2015
wlisTvis
imereTis regioni Sedgeba 12 administraciuli erTeulisagan, romelSic Sedis
11 qalaqi, 3 daba, 161 soflis sakrebulo da
544 sofeli.
imereTis regionSi gamoiyofa oTxi
geomorfologiuri erTeuli: 1. kolxeTis
dablobi, 2. guria-imereTis qedis gorakborcviani mTiswineTi, 3. zemo imereTis zegani, 4. guria-imereTis qedis mTiani nawili.
regionis
geologiur
agebulebaSi
monawileoben paleozouridan dawyebuli
meoTxeuli asakis naleqebiT damTavrebuli qanebi, romlebic geologiurad warmodgenilia gneisebiT, dioritebiT, granitebiT, granitoidebiT, tufbreqCiebiT,
tufqviSaqvebiT, argilitebiT, fiqlebiT,

qviSaqvebiT, kirqvebiT, mergelebiT, konglomeratebiT, kaWar-kenWnarebiT, qviSebiT, Tixa-TixnarebiT, qviSnarebiT da sxva.


saSiSi geologiuri procesebi regionSi farTodaa gavrcelebuli, romelTagan aRsaniSnavia mewyrebi, kldezvavebi,
qvaTacvenebi, karstebi, erozia da iSviaTad
Rvarcofebi.
regioni
xasiaTdeba
teniani
subtropikuli klimatiT. kerZod, kolxeTis
dablobisaTvis damaxasiaTebelia maRali
tenianoba da atmosferuli naleqebis siuxve. temperatura meryeobs 50C -dan 270C -mde.
qedebze 1000 metr simaRlidan temperatura 100C-dan ecema 400C -mde, xolo mTaTaSoris xeobebSi cvalebadobs 2-90C intervalSi.
umeteswilad Tanamedrove geologiuri procesebis warmoqmnis da gaaqtiurebis
risks zrdis seismuri movlenebi (miwisZvrebi) da didi raodenobiT atmosferuli
naleqebis mosvla drois mcire monakveTSi
(ix. cxr. #1).

IV

VI

VII

VIII

IX

XI

XII

sul
(I_XII)

saSualo
mravalwliuri
normidan
gadaxra

III

saSualo
mravalwliuri
norma

meteo
sadguri

II

170.0

52.4

165.1

69.3

71.2

105.7

21.7

11.2

196.3

76.7

227.7

124.4

1291.7

1436.0

_ 144.3

186.1

52.7

135.4

96.6

131.1

127.4

59.9

72.8

145.5

30.3

109.2

101.1

1248.1

1238.0

+10.1

194.0

63.5

159.1

70.1

89.1

106.0

42.7

19.4

147.9

57.7

193.6

159.5

1302.6

1240.0

+62.6

112.5

42.1

106.4

77.5

79.2

110.8

36.4

20.0

157.1

79.2

80.0

63.1

964.3

964.0

+0.3

zestafoni mTa sabueTi

saCxere

quTaisi

imereTis regionSi 2014 wels mosuli atmosferuli naleqebis raodenoba


(mm-Si)
cxrili #1

30mm-ze meti naleqebis mosvla dRe-RameSi


dafiqsirda quTaisis meteosadgurSi maqsimaluri 29 oqtombers _ 86.4mm, mTa-sabueTze

14 ianvars _ 39.2mm, zestafonSi 13 ianvars _


56mm, xolo saCxereSi 19 noembers _ 40.8mm (ix.
cxrili #2).

99

monacemebi 2014 wlis ganmavlobaSi Tavsxma wvimebis saxiT (30mm-ze meti)


mosuli atmosferuli naleqebis Sesaxeb regionebis mixedviT
cxrili #2
imereTis regioni 30mm
quTaisi
naleqebis
raodenoba

38.4
54.2
39.9
64.8
56.6
34.2
86.4

Tve,
ricxvi

19-II
29-III
12-VI
13-VI
21-IX
24-IX
29-IX

mTa-sabueTi
naleqebis
raodenoba

39.2

zestafoni
naleqebis
raodenoba

Tve,
ricxvi

14-I

mewyruli procesebis gaaqtiureba sxva


faqtorebTan erTad mniSvnelovnad aris
dakavSirebuli atmosferuli naleqebis
raodenobasTan da mis sezonur ganawilebasTan. naleqebi aris erT-erTi da umetes
SemTxvevaSi umTavresi maprovocirebeli
faqtori mewyruli procesebis warmoSobagaaqtiurebaSi.
imereTis regionSi 2014 wels mosuli atmosferuli naleqebis raodenoba saSualo
mravalwliuris farglebSia, mxolod zestafonis da mTa sabueTis meteosadgurebSi dafiqsirda saSualo mravalwliuridan
gadaxra Sesabamisad + 62,6 da + 10,1 mm. dReRameSi mosuli naleqebis raodenoba 30 mm.
meti _ maqsimaluri dafiqsirda quTaisis,
zestafonis da saCxeris meteosadgurebSi,
Sesabamisad quTaisSi 86,4 mm (29.09.2014), zestafonSi 56,0 (13. da saCxeris meteosadgurSi 40,8 mm (19.10.2014).
quTaisis meteosadguris monacemebiT
yvelaze didi raodenobiT naleqebi movida
miyolebiT: ianvar_Teberval_martSi (saerTo jami 387,5 mm), aseve zestafonis meteosadguris monacemebiT ianvar_Teberval_
martSi (saerTo jami 416,6 mm) da saCxeris

56.0
30.0
38.6
30.1
50.2
52.0
32.7
32.9
54.0
38.4
30.2
37.0

Tve,
ricxvi

13-I
23-I
19-II
17-III
29-III
13-VI
24-IX
29-IX
2-XI
23-XI
1-XII
24-XII

saCxere
naleqebis
raodenoba
30.6
37.2
35.5
40.8
31.1

Tve,
ricxvi

12-I
29-III
29-IX
19-X
23-XI

meteosadguris monacemebiT ianvar_Teberval_mart-aprilSi (saerTo jami 338,5 mm), rasac mart-aprilis TveSi mohyva Zvelmewyruli sxeulebis gaaqtiureba sof.sof. wiTelxevSi (baRdaTis municipaliteti), svirSi
(zestafonis municipaliteti), orRulSi da
sairxeSi ( saCxeris municipaliteti). regionis teritoriaze axal mewyrul gaaqtiurebebs adgili ar hqonia.
mocemul grafik #1-Si asaxulia
1995_2014 wlebSi regionSi moqmedi meteosadgurebis monacemebze dayrdnobiT atmosferuli naleqebis ganawileba wlebis mixedviT. aseve mocemulia imave wlebSi mewyruli
procesebis warmoSobis da gaaqtiurebis,
Cvens xelT arsebuli monacemebze dayrdnobiT, raodenobrivi maCveneblebi. miuxedad
imisa, rom gasuli saukunis 90-iani wlebi,
gasagebi mizezebis gamo gamoirCeva informaciis naklebobiT, grafiki mainc asaxavs
klimaturi faqtoris mniSvnelovan rols
geologiuri procesis (mewyeri) warmoSoba-gaaqtiurebaSi. grafikze dayrdnobiT
SeiZleba davaskvnaT, rom procesebis eqstremaluri gaaqtiureba pirdapir kavSirSia
naleqebis raodenobasTan.
grafiki #1

100

regionSi sul 544 dasaxlebuli punqtia. geodinamikuri procesebiT dazianebis


mixedviT gamoyofili iqna oTxi kategoria:
maRali, saSualo, dabali da dauzianebeli.
maRali saSiSroebis riskis gavrcelebis
zonaSi moqceulia 71, saSualo saSiSroebis
riskis gavrcelebis zonaSi 146, dabali sa-

SiSroebis riskis zonaSi 148, xolo arasaSiS


zonaSi 179 dasaxlebuli punqti (cxrili
#3, grafiki #2, diagrama #1). geologiuri
procesebiT dazianebis koeficienti imereTis regionSi Seadgens 0,67-s. dazianebuli
(365) ubnebis raodenobis Sefardeba (544)
saerTo raodenobasTan.
cxrili #3

municipaliteti

dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

saSiSroebis
riskis zonaSi
moqceuli
dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

dazianebis xarisxi
(saSiSroebis kategoria)

maRali

saSualo

dabali

arasaSiSi
dasaxlebuli
punqtebis
raodeboba

tyibuli

45

33

11

19

12

wyaltubo

49

12

37

WiaTura

61

43

27

18

baRdaTi

23

17

vani

42

35

18

10

zestafoni

57

49

11

22

16

Terjola

45

36

19

10

samtredia

54

16

38

saCxere

52

39

18

15

13

10

xaragauli

77

69

15

27

27

11

xoni

39

16

23

544

365

71

146

148

179

sul

grafiki #2

diagrama #1

geomonitoringuli kvlevebis Sedegebi mocemulia qvemoT moyvanil cxrilSi.


2014 wlis monitoringuli kvlevebis dros imereTis regionSi Semovlili iqna regionis 11 municipalitetis 128 sofeli, kerZod: zestafonis municipalitetSi 16, Terjolis
municipalitetSi 9, baRdaTis municipalitetSi 6, saCxeris municipalitetSi 13, WiaTuris municipalitetSi 7, xaragaulis municipalitetSi 17, samtrediis municipalitetSi 13,
vanis municipalitetSi 8, wyaltubos municipalitetSi 13, xonis municipalitetSi 7, tyibulis municipalitetSi 19. vizualurad Sefasebuli da Sedgenili iqna 173 saxlze sainJinro-geologiuri daskvna. Sedgenili iqna 196 mewyruli sxeulis kadastri. aRweril iqna 4
Rvarcofuli xevi.
imereTis regionSi gavrcelebuli saSiSi geologiuri procesebidan dominirebs

101

mewyruli procesebi, romelTa gamovlena


xdeba imereTis regionis yvela municipalitetis teritoriaze met-naklebi aqtivobiT, romelTa moqmedebis Sedegad
ZiriTadad saSiSroeba eqmnebaT sacxovrebel saxlebs, gzebs, sasoflo sameurneo savargulebs da infrastruqturis obieqtebs.
sxva saxis saSiSi geologiuri procesebidan regionSi ZiriTadad gvxvdeba napirebis
garecxva mdinareebis mier, Rvarcofuli
procesebis calkeuli gamovlenebi, kldezvavebi SezRuduli raodenobiT da samTo
samuSaoebis Sedegad warmoqmnili anTropogenuli movlenebi (WiaTura-tyibuli).
2014 wels imereTis regionSi saSiSi geologiuri procesebis mniSvnelovan gaaqtiurebas adgili ar hqonia, Tumca zogierTi
municipalitetis teritoriaze arsebul
soflebSi adgili hqonda Zvelmewyruli sxeulebis nawilobriv gaaqtiurebas calkeul
ubnebze, romelTa aRwera mocemulia
calkeuli municipalitetebis mixedviT.
saCxeris municipaliteti
saCxeris municipalitetis teritoriaze arsebuli soflebidan 2014 wlis monitoringuli kvlevebis dros Semovlili da
Sefasebuli iqna 13 sofeli, es soflebia:
Wurnali, jria, Wala, orRuli, argveTi, maxaTauri, sairxe, Worvila, korbouli, Salauri, baxioTi, Walovani, bajiTi. aRniSnuli
soflebidan saSiSi geologiuri procesebis
gaaqtiureba aRiniSna maxaTaurSi, orRulSi, sairxeSi, WorvilaSi, korboulSi
da sarekis teritoriaze (saavtomobilo
gza). aRniSnul teritoriaze mewyruli
procesebi ZiriTadad ganviTarebulia Sua
iurul, oligocenur da miopliocenur na-

leqebSi, romlebic ZiriTadad warmodgenilia tufbreqCiebis, tufqviSaqvebisa da


qviSaqvebis Zlier gamofituli masaliT,
maT zemodan adevs Tixa Tixnarebis sakmaod
mZlavri fena, romlis simZlavre adgilmdebareobis mixedviT icvleba 6-8 m-de, zogjer
ki mewyris simZlavre 20-25 m-dea (orRulis
mewyeri).
sof.zeda orRulis mewyeri ganviTarda Sua iurul Zlier gamofitul naleqebSi, md. leseras zeda nawilSi da moicva
mewyruli ferdobis zeda da Sua nawili, Semdeg ki iketeba md. leseras da misi Senakadis
SeerTebis adgilas, dasaxlebul teritoriasTan. amJamad mewyris winsvla SeCerebulia, Tumca SeimCneva misi zeda nawilis regresiuli ganviTareba. mewyerma dafara Sida
sasoflo gza, ris gamoc sofels mowyvetili aRmoCnda 2 ojaxi, xolo erTi sacxovrebeli saxli mTlianad daingra. amave dros
mewyeruli saSiSroebis riskis qveS imyofeba md. leseras marjvena ferdobze arsebuli 10 sacxovrebeli saxli, romelTagan 2
ojaxs mieca sainJinro-geologiuri daskvna
mdgrad adgilze gadayvanis Sesaxeb (sur.
#94).
mewyruli procesebis sust gaaqtiurebas adgili hqonda sof. maxaTauris
teritoriaze. sofeli gaSenebulia mdinare laSuras marjvena ferdobze, romelic
warmoadgens Zvelmewyrul sxeuls. mdinare intensiurad recxavs mewyris enur
nawils, ramac gamoiwvia mewyris gaaqtiureba am nawilSi da safrTxe Seuqmna mosaxleTa
sacxovrebel saxlebs, rac Seexeba ferdobis
zeda nawils, aq mewyris aqtiuroba SedarebiT naklebia. ferdobze dazianda ramdenime saxli, romelzec Sedgenilia vizualuri
sainJinro-geologiuri daskvnebi, romelic
gadaeca Sesabamis samsaxurebs (sur. #95).

sur. #94
sof. Wurnalis teritoriaze, uSualod
dasaxlebis mimdebared, moxda Zvelmewyruli sxeulis gaaqtiureba, romelmac daaziana sofelSi gamavali saavtomobilo

sur. #95
gzis piras ferdobis sayrdeni kedeli da
dazianebis safrTxe Seuqmna iqve gaSenebul
2 sacxovrebel saxls. gzis da mosaxleobis
dacvis mizniT Sedgenili da gagzavnili iqna

102

municipalitetSi saTanado daskvna-rekomendaciebi gasatarebel RonisZiebaTa Sesaxeb. (sur. #96)


sof. sairxis teritoriaze gaaqtiurda
Zvelmewyruli sxeuli, romelmac daaziana
sacxovrebeli saxlebi, Sida sasoflo gza da
mewyrul ferdobze gaSenebuli venaxi. mew-

yeri regresuli (ukusvliTi) ganviTarebiT


xasiaTdeba. mewyerma daangria 1 sacxovrebeli saxli da dazianebis saSiSroeba Seuqmna 5
sacxovrebel saxls. saxlebisa da sakarmidamo miwis nakveTebis dazianebis Sesaxeb Sedgenili iqna daskvna da gadaegzavna Sesabamis
organoebs (sur. #97).

sur. #96
mewyruli procesebis gaaqtiurebas adgili hqonda soflebis: korboulis (sisvaZeebis ubani) da sarekis teritoriaze,
sadac mewyris moqmedebis Sedegad dazianda
soflebis raionTan damakavSirebeli saavtomobilo gzis ramodenime monakveTi, romlebzec gaica saTanado daskvnebi gasatarebeli RonisZiebebis Sesaxeb.
saCxeris municipalitetis sofel jriaSi TiTqmis yovel wels gamodis Rvarcofuli nakadi, romelsac gamoaqvs qva-RorRovan
talaxiani masala. imis gamo, rom Rvarcofuli nakadi gadis dasaxlebul teritoriaze,
igi saSiSroebas uqmnis rogorc soflis
macxovreblebs, aseve soflis sasaflaos.
Rvarcofis moqmedebis Sedegad dangreulia
adre aSenebuli damcavi zRudarebi, romle-

sur. #97
bic icavda rogorc mosaxleobas, aseve sasaflaos. aRniSnulis dacvis mizniT aucilebelia napirsamagris mSenebloba Rvarcofuli xevis gaswvriv, mis orive mxareze (sur.
#98).
Rvarcofuli nakadis xSiri gamosvla xdeba sof. Walovanis teritoriaze,
sofelTan damakavSirebel saavtomobilo
gzaze. Rvarfofuli xevi warmoadgens md.
Zirulas marcxena usaxelo Senakads. didi
wvimebis dros xevs gamoaqvs Zirulas kristaluri masivis amgebi ZiriTadi qanebis (granitebi, porfiritebi, bazaltebi) gamofitvis
Sedegad warmoqmnili qviSa da RorRovan
xreSovani masala, romelic faravs saavtomobilo gzas 35-40 m-is sigrZeze (sur. #99).

sur. #98
2014 wels Cvens mier saCxeris municipalitetis teritoriaze mdebare sxva sof-

sur. #99
lebSi saSiSi geologiuri procesebis gaaqtiurebis SemTxvevebi ar dafiqsirebuli.

103

WiaTuris municipaliteti
WiaTuris municipalitetis teritoriaze 2014 wlis monitoringuli kvlevebis
dros daTvalierebuli da vizualurad Sefasebuli iqna 11 sofeli. es soflebia: xreiTi, kalauri, iTxvisi, SuqruTi, bunikauri,
mRvimevi, zodi, kalauri, wirqvali, xvaSiTi,
vakevisa da Tabagrebi.
WiaTuris municipalitetis teritoriaze saSiSi geologiuri procesebidan ZiriTadad gavrcelebulia mewyrebi, kldezvavebi
(qvaTacvena), maRaroebis gayvanis Sedegad
warmoqmnili Caqcevebi da maRarodan gamotanili fuWi qanebis mZlavri danagrovebi,
romlebic zogjer saxes ucvlian reliefis
zedapirul bunebriv formebs da qmnian pirobebs sxvadasxva saSiSi procesebis gaaqtiurebisaTvis. municipalitetSi geologiuri
procesebidan ufro farTo gavrcelebiT
gamoirCeva mewyruli procesebi.
WiaTuris municipalitetis teritoriaze mewyruli procesebi ZiriTadad
gavrcelebulia iurul (akalmaris wyeba) da
oligocen-qvedamiocenur naleqebSi, romlebic ZiriTadad warmodgenili arian TixebiT, qviSaqvebiT da tufbreqCiebis gamofitvis produqtebiT. mewyrebis mier moculia
meoTxeuli safari, zogjer ZiriTadi qanebic. mewyrebis savaraudo simZlavre icvleba 1,5m-dan 12-15m-de, zogjer metic.
sof. xreiTis mewyeri mdebareobs sof.
xreiTis sparieTis ubanSi, md. bujas marcxena usaxelo Senakadis marcxena ferdobze.
ferdobi warmoadgens Zvelmewyrul sxeuls,
romlis gaaqtiureba daiwyo 2012 wlis bolos. pirvelad amoZravda Zvelmewyruli sxeulis enuri nawili, romelic TandaTan regresiulad gadaadgilda ferdobis daxris
sapirispirod, xolo 2014 wels mewyris moqmedebis zonaSi aRmoCnda sparieTis ubanSi
misasvleli gza, romlis 25-30 metriani monakveTi gadaadgilda ferdobis daxris mimarTulebiT da Seiqmna soflidan ubnis mowyve-

tis saSiSroeba. aseve mewyerma dazianebadangrevis saSiSroeba Seuqmna ferdobis zeda


nawilSi ganlagebul sacxovrebel saxlebs.
mewyeri ganviTarebulia zeda iurul
mowiTalo feris TixebSi (akalmaris wyeba).
miuxedavad imisa, rom dasaxlebul teritoriaze axali mewyruli Zvrebis gamokveTili kvali ar SeimCneva, saxlebze mainc Cans
mewyruli Zvrebis mier gamowveuli dazianebebi bzarebis saxiT. Sefasebuli 21 saxlidan 2 komlze gaica daskvna geologiurad
mdgrad adgilze gadayvanis Sesaxeb, danarCen
saxlebze gaica rekomendaciebi gasatarebel
RonisZiebaTa Sesaxeb (sur. #100).
mewyruli procesebis sust gaaqtiurebas adgili hqonda WiaTuris municipalitetis sof. vakevisas teritoriaze. moxda Zveli mewyruli sxeulis nawilobrivi gaaqtiureba, romelmac safrTxe Seuqmna ferdobze
mcxovreb 2 ojaxs. Zvelmewyruli sxeuli
ganviTarebulia gamofituli Sua iuruli naleqebis gadarecxvis da gadaleqvis Sedegad
formirebul deluviur sizrqeebSi. ferdobze mewyruli procesis gaaqtiurebam saSiSroeba Seuqmna ori mosaxlis sakarmidamo
nakveTebs da sacxovrebel saxlebs. Seqmnili
mdgomareobis gaTvaliswinebiT da mosalodneli saSiSroebisgan mosaxleobis dacvis
mizniT gaica vizualuri sainJinro-geologiuri daskvnebi aucilebeli mewyersawinaaRmdego RonisZiebebis gansaxorcieleblad.
2014 wlis noemberSi sof. xvaSiTis teritoriaze wvimebis da Tovlis mosvlis Sedegad gaaqtiurda Zvelmewyruli sxeulis erTi
ubani, romelmac daaziana amave mewyrul
ferdobze gaSenebuli sacxovrebeli saxlebi. maT zemoT gaCnda napralebi, romelTa
mowyvetis warbis simaRle 0,35-05m-ia, xolo
gavcelebis sigrZe 25-30 m. erTma napralma
uSualod gaiara saxlSi da warmoqmna 5-8 sm
siganis naprali. zemoTaRniSnulidan gamomdinare saWirod CavTvaleT ojaxis gadayvana
geologiurad mdgrad teritoriaze (sur.
#101).

sur. #100

sur. #101

104

unda aRiniSnos, rom WiaTuris municipalitetis soflebis umetesoba gaSenebulia Zvelmewyrul sxeulebze, Tumca maTi
gaaqtiureba 2014 wels ar aRniSnula.
zestafonis municipaliteti
zestafonis municipalitetis damewyrili soflebis ZiriTadi nawili gaSenebulia
ganlagebul gorak-borcvian teritoriaze
da ganicdian periodul gaaqtiurebas, ris
Sedegadac warmoiqmneba sxvadasxva saxis
garTulebebi.
2014 wels monitoringuli kvlevebis
Catarebis dros, Cvens mier municipalitetis teritoriaze SerCeul iqna 16 sofeli,
romlebSic xSirad xdeba mewyruli procesebis gaaqtiureba, garemo pirobebis (naleqebis didi raodenobiT mosvla drois mcire
monakveTSi, miwisZvra da sxva) mkveTri cvalebadobisas.
municipalitetis teritoriaze es soflebia: I sviri, II sviri, kldeeTi, tabakini,
kinoTi, alaverdi, fuTi, cxrawyaro, dilikauri, boslevi, saqara, Zirula, martoTubani, argveTa, SimSilaqedi, kvaliTi da
tylapivake.
zemoT CamoTvlil soflebSi mewyruli procesebi gavrcelebulia Sua iurul
(Zirulis masivi), oligocenur da qveda miocenur naleqebSi, romlebic warmodgenilia
TixebiT da furclovani TixebiT. zogjer
mewyrebi gvxvdeba Zlier gamofitul baiosis vulkanogenur wyebaSi, romelic gadafarulia qviSa xreSian-Tixiani masaliT,
calkeuli ZiriTadi qanebis didi lodebis
CanarTebiT.

2014 wlis monitoringuli kvlevebis


dros, mewyruli procesebis gaaqtiurebas
zemoT aRniSnuli soflebidan adgili hqonda I da II sviris, dilikauris, gamoRma boslevis da saqara-tylapivakis teritoriebze.
sof. I svirSi mewyruli procesi ganviTarda Zvelmewyruli sxeulis erT ubanze kerZod sulaqveliZeebis ubanSi, romelmac
moicva amave adgilis mimdebared gamavali
Sida sasoflo gzis 35-40 metriani monakveTi.
mewyerma daangria mosaxlis damxmare nagebobebi da miuaxlovda sacxovrebel saxls
10-12 m-ze. mewyeri gavrcelda md. yvirilas
marcxena Senakad Cangelas kalapotamde. mewyeri plastiuria, romelic xevTan miaxloebisas gadadis denad mdgomareobaSi. amave
Zvelmewyruli sxeulis gaaqtiurebam gasul
wlebSi daangria sacxovrebeli saxlebi.
ferdobis daxra 5-80-ia, amitom mewyris moqmedeba Senelebulia (sur. #102).
zemoT aRniSnul moqalaqeTa saxlebze
da sakarmidamo nakveTebze gaica saTanado
daskvnebi rekomendaciebiT.
mewyris gaaqtiurebas adgili hqonda
sof. dilikauris teritoriaze (koor.
345859-4671116), zestafoni-WiaTuris saavtomobilo gzaze. mewyris moqmedebis zonaSi
moxvda saavtomobilo gzis vakisis daaxloebiT 160-165m-ani monakveTi. aRniSnuli mewyeri TiTqmis yovel wels, Semodgoma-gazafxulze, ganicdis gaaqtiurebas. mewyeri vrceldeba eroziuli xevidan zemoT, sustad
daxrili ferdobis qedur nawilamde. 2014
wels mewyris moqmedebis Sedegad gzis vakisma daiwia 25-30sm-iT. mewyris sigrZe xevamde
100-120 m-ia. dazianebuli gzis vakisis aRdgenis mizniT dayril iqna inertuli masala,
Tumca daweva droSi mainc grZeldeba (sur.
#103).

sur. #102

sur. #103

105

zestafoni-WiaTuris saavtomobilo
gzis mimdebared q. zestafonis teritoriidan dawyebuli, dilikauri-boslevis sazRvrebamde gzis orive mxareze vrceldeba
mewyrebi, sadac calkeul mcire monakveTebze gvxvdeba droebiT stabiluri mewyruli
ubnebi, sacxovrebeli saxlebis nawili sustadaa dazianebuli. mewyruli Ria napralebi
vrceldeba zestafoni-WiaTuris saavtomobilo gzis gaswvriv, ZiriTadad mis marcxena mxareze daaxloebiT 3km monakveTze
dazianebulia asfaltis safari da daweulia gzis vakisis nawili 5,0sm-dan 0,5-0,7mmde (sof.dilikauri da soflis sasaflaos
mimdebare teritoria). aseTive mewyeri vrceldeba zeda saqara-tylapivakes mimarTulebiT mimaval Sida sasoflo saavtomobilo gzis marcxena mxares, daaxloebiT
700 metrze, sadac mewyris moqmedebis Sedegad dazianebulia 4 sacxovrebeli saxli da
mimdebare sasoflo sameurneo savargulebi
(sur. #104).

sur. #104
saavtomobilo gzis gaswvriv aseve vrceldeba mewyeri sof. saqaris eklesiidan (koor.337601-4666888) sof. tylapivakis mimarTulebiT. gzis gaswvriv mewyris
gavrcelebis sigrZe 240-250 m-ia. mewyrul
ferdobze, romelic kveTs saavtomobilo
gzas, axali mewyruli Zvrebi 2014 wels ar
aRiniSneba, Tumca klimatis eqstremaluri
Secvlis SemTxvevaSi dazianeba emuqreba rogorc saavtomobilo gzas, aseve mis gaswvriv
gzis zemoT ferdobze mcxovreb 8 ojaxs.
Terjolis municipaliteti
2014 wlis monitoringuli kvlevebis
dros Terjolis municipalitetis teritoriaze Semovlili da vizualurad Sefasebuli iqna 11 sofeli, romlebic xasiaTdebian
mewyruli procesebis farTo gavrcelebiT,
es soflebia: naxSirRele, bardubani, zeda
simoneTi, Zevri, axali Terjola, alisubani, gogni, Tuzi, deltasubani da rufoTi.
zemoT CamoTvlili soflebidan 2014 wels
Zvelmewyruli sxeulebis nawilobrivi gaaq-

tiureba aRiniSneba naxSirReles teritoriaze, gognsa da TuzSi, sadac warmoqmnilma


mewyrulma ubnebma saSiSroeba Seuqmna an
momavalSi Seuqmnis mosaxleobas, saavtomobilo gzebs da sxva infrastruqturul
obieqtebs.
Terjolis municipalitetis teritoriaze mewyruli procesebi ZiriTadad
gavrcelebulia miocenur (sarmatul) naleqebSi, romelic warmodgenilia TixebiTa da
qviSaqvebiT, agreTve zeda carcul da meoTxeul deluviur Tixa-TixnarebSi RorRis
CanarTebiT.
sof. naxSirReles teritoriaze warmoqmnilma mewyerma (teqnogenuri) daaziana
Tbilisi foTis axlad aSenebuli saavtomobilo gza. mewyeri mdebareobs md. wyalwiTelas marjvena mxares ganlagebul ferdobze,
mis qveda nawilSi. mewyris moqmedebis arealSi aRmoCnda axlad gayvanili gzis 60-70
m-is sigrZis gzis monakveTi. gza amJamad aRdgenilia da moqmedebs, Tumca imis gamo, rom
mewyeri SeiZleba ganviTardes regresiulad
(ukusvliT), ferdobis zeda nawilisaken, mosalodnelia gzaze axali sirTuleebis warmoqmna (sur. #105).

sur. #105
2013 wlis monitoringuli kvlevebis
dros Cvens mier Sedgenili iqna daskvna sof.
axali Terjolis teritoriaze Zvelmewyruli sxeulis gaaqtiurebis Sedegad dazianebul 5 sacxovrebel saxlze. amJamad
xdeba mewyruli ferdobis stabilizacia.
mewyruli procesis gaaqtiurebas adgili hqonda sof. Tuzis teritoriaze. unda
aRiniSnos, rom zemoT miTiTebul teritoriaze mewyrul process adgili hqonda jer
kidev 2010 wels, rodesac Sida sasoflo
gzaze gaCnda kldezvavuri tipis mewyeri da
gadaketa aRniSnuli gzis monakveTi. Semdgom wlebSi mewyris aqtiuroba aRar dafiqsirebula. 2011 wlis monitoringis dros
amave adgilze gaCnda axali, ufro mZlavri
mewyruli kera, romelmac gadaketa gza 1820 metr sigrZeze da saSiSroeba Seuqmna amave

106

gzis 700 metrian monakveTs. mewyruli naprali gaCnda gzis zemoT, mis gaswvriv da gavrcelda samxreT aRmosavleTiT. momavalSi
mewyris Zlieri gaaqtiureba gardauval saSiSroebas Seuqmnis gzis qvemoT gaSenebul
3-4 sacxovrebel saxls. garda amisa mosalodnelia soflis erTi nawilis saavtomobilo gzis gareSe darCena. amave mewyruli
sxeulis gagrZelebaze samxreT aRmosavleTiT mdebareobs soflis sasaflao, sadac
mewyrulma napralma gaiara sasaflaodan
15-20m-is moSorebiT. amJamad sasaflaos
teritoriaze mewyris moqmedebis gavlena
ar aRniSnula, rasac xels uwyobs sasaflaos
mimdebare teritoriis dabali daxriloba
(4-60), Tumca droTa ganmavlobaSi mosalod-

nelia mewyerma saSiSroeba Seuqmnas sasaflaos (sur. #106).


amave sofelSi monitoringis dros Cvens
mier Sefasebuli iqna sust dinamikaSi myof
mewyrul sxeulze gaSenebuli 2 sacxovrebeli saxli, romelTagan erTi avariulia da
saxifaToa sacxovreblad. masze Sedgenili
iqna daskvna saxlis mdgrad adgilze gadatanis Sesaxeb.
monitoringis dros aseve vizualurad
daTvalierebuli da Sefasebuli iqna sof.
gognis teritoriaze mewyrul sxeulze
gaSenebuli sacxovrebeli saxli, romlis arsebul mdgomareobaSi SenarCunebis mizniT
gaica rekomendacia Casatarebel RonisZiebaTa Sesaxeb (sur. #107).

sur. #106
municipalitetis danarCen soflebSi
mewyruli procesebis gaaqtiurebas adgili
ar hqonia.
baRdaTis municipaliteti
baRdaTis municipalitetis teritoriaze mewyruli procesebiT ZiriTadad moculia guria-imereTis qedis gorak-borcviani
mTiswineTi, romelzedac gaSenebulia Semdegi soflebi: fersaTi, nergeeTi, wiTelxevi, I obCa, II obCa, zeda da qveda dimi. 2014
wlis zafxulSi monitoringuli kvlevebis
dros vizualurad Sefasebuli iqna am soflebSi saSiSi geologiuri procesebis gamovlenis arsebuli da mosalodneli mdgomareoba. unda aRiniSnos, rom zemoT CamoTvlili soflebidan mewyruli procesebis
gaaqtiureba aRiniSna sof. wiTelxevSi, aseve
dimis da I da II obCis teritoriebze.
sof. wiTelxevis mewyris pirveli gaaqtiureba moxda 2008 wels, rodesac mewyerma
daangria erTi sacxovrebeli saxli, misi mimdebare teritoria (venaxi) da Sida sasoflo
saavtomobilo gza. SemdgomSi mewyris axali
Zvrebi ar aRniSnula. 2014 wels moxda aRniSnuli mewyruli ferdis gaaqtiureba, romel-

sur. #107
mac moicva md. qoriswylis xeobis marjvena
ferdobi mTlianad. warmoiqmna gamokveTili
mewyruli safexuri, romelTa Soris mewyruli ferdobis maqsimaluri daxra 28-300-ia.
uSualod mewyerSi moyva erTi sacxovrebeli saxli. pirvel etapze saSiSroeba Seeqmna
2 ojaxs. mewyris sigrZe 550-600 m-ia, xolo
sigane Sua da zeda nawilSi 200-230 m. gaaqtiurebis Semdeg mewyersaSiSroeba Seeqmna
mewyrul ferdobze da mis mimdebared ganlagebul 11 sacxovrebel saxls, romelTagan nawilze gaica daskvna maTi mdgrad adgilze gadayvanis Sesaxeb, xolo nawils mieca
rekomendacia saxlebis dazianebis adgilze
aRmofxvris mizniT (sur. #108).
mewyruli procesis gaaqtiurebas adgili hqonda sof. dimis teritoriaze (koor.
320510-4661460) md. xaniswylis marjvena mxares, mdinaris kalapotidan 12-15m-iT maRla. ferdobis ZirSi gamodian oligocenuri
asakis furclovani molurjo feris Tixebi.
mewyeri ganviTarebulia aluviur kenWnarSi, iSviaTad kaWari qviSa-Tixnaris SemavsebliT. aRniSnuli naleqebi zemodan gadafarulia 2.5-3.0m simZlavris deluviur TixaTixnariT. mewyriT dazianebuli sanapiros
sigrZe 150-160m-ia (sur. #109).

107

sur. #108
am adgilze mewyruli Zvrebi grZeldeba
meoce saukunis dasasrulidan dRemde. sanapiro mewyerma daangria 1 sacxovrebeli saxli, amJamad dazianebis saSiSroeba eqmneba
3 ojaxs, romlebsac 10-12 m-Si miuaxlovda
mewyeri. mewyris warmoSobis mizezi mdinaris mier napirgarecxvaa, romelic TandaTan
gadmoadgildeba marjvena napirisken. procesis SesaCereblad saWiroa mdinaris kalapotis gadagdeba marcxena napirisken.
2014 wels aseTive mewyruli procesi
ganviTarda amave soflis teritoriaze
md. xaniswylis da sakraulas SeerTebidan
150-200m-Si. sanapiro mewyeri ganviTarda
mdinaris marjvena mxares ganlagebul ferdobze. is gavrcelda mdinaris gaswvriv
150-180 metr sigrZeze da safrTxe Seuqmna
mewyruli ferdobis kidesTan dasaxlebul
2 ojaxs, romelTac mewyerma waarTva sakarmidamo miwis nawili da 10-15m-Si miuaxlovda

sur. #110

sur. #109
sacxovrebel saxlebs. aqve 35-40m-is manZilzea gaSenebuli soflis eklesia. mewyris
warmoSobis mizezia md. xaniswylis mier napirgarecxva da moupirkeTebeli sarwyavi
arxi, romlidanac gaJonili wyali xels uwyobs mewyris gaaqtiurebas. mdinaris napiris
gasamagreblad Sedgenilia proeqti da daiwyo napirdamcavi nagebobebis mSenebloba
(sur. #110).
2014 wels mewyruli procesis gaaqtiurebas adgili hqonda I obCis teritoriaze
(burjanaZeebis gora koor. 322815-4662744).
mewyeri
ganviTarda
sarmatul
TixaTixnarebSi. ferdobi Zvelmewyrulia, gaaqtiurda misi nawili, romlis sigrZe 80 m-dea,
sigane 30-35 m. mewyerma waiRo sakarmidamo
miwis nawili (venaxi) da saSiSroebas uqmnis
ferdobze ganlagebul sacxovrebel saxls
da damxmare nagebobebs (sur. #111).

sur. #111

mewyris sust gaaqtiurebas adgili


hqonda sof. II obCis teritoriaze gamavali
zestafoni-baRdaTis saavtomobilo gzaze.

monitoringis periodSi mimdinareobda gzis


aRdgeniTi samuSaoebi.

108

xaragaulis municipaliteti
xaragaulis municipalitetis teritoriis soflebi ganlagebulia md. md. Zirulas
da Cxerimelas da maTi Senakadebis xeobebSi.
mewyruli procesebisagan moculi teritoriebi ZiriTadad gvxvdeba 350-500 m.abs.niSnulebis farglebSi, iSviaTad ufro maRlac
(sof. nadaburi).
2014 wlis monitoringuli kvlevis dros
xaragaulis municipalitetis teritoriaze
Cvens mier Semovlili da vizualurad Sefasebuli iqna 17 sofeli. es soflebia: farcxnali, sxliTi, bazaleTi, sargveSi, RoreSa, nadaburi, saqariqedi, xidari, varZia,
wyalaforeTi, laxundara, TeTrawyaro,
nunisi, deisi, babi, zvare da leRvani.
zemoT CamoTvlili soflebidan 2013
welTan SedarebiT mcire cvlilebebi aRiniSneba soflebSi: leRvani, babi, varZia
(okribelaSvilebis ubani), nadaburi da moliTi-xaragaulis saavtomobilo gzaze.
sof. leRvanis teritoriaze axali mewyeri gaCnda md. leRvanis marjvena usaxelo
Senakadis marcxena ferdobze, kerZod vefxvaZeebis ubanSi. gasuli saukunis 90-ian wlebSi, pirvelad aRniSnul teritoriaze gaCnda
mewyeri ferdobis Sua nawilSi, romelmac
daangria ramodenime sacxovrebeli saxli,
ris gamoc dazaralebuli mosaxleoba gadayvanili iqna geologiurad mdgrad teritoriaze. 2014 wels mewyerma ganicada susti

gaaqtiureba, romelmac garkveuli safrTxe


Seuqmna darCenil mosaxleobas. ferdobi
saSiSroebis riskis zonaSia xelSemwyobi
faqtorebis gaaqtiurebis SemTxvevaSi (xangrZlivi wvima, Tovli da misi swrafi dnoba).
aRniSnuli daaCqarebs mewyruli sxeulis
dinamikaSi mosvlas, rac safrTxes Seuqmnis
ferdobze gaSenebul saxlebs (sur. #112).
Zvelmewyruli sxeulis sust gaaqtiurebas adgili hqonda sof. varZiis
(okribelaSvilebis ubani) teritoriaze.
mewyeri amoZravda 10-12 wlis win. man daangria 4 sacxovrebeli saxli, saidanac mosaxleoba gayvanil iqna usafrTxo adgilze.
amJamad mewyrul ferdobze darCenilia 3
ojaxi. mewyeri ganicdis stabilizebas, Tumca zeda nawilSi Zvrebi grZeldeba (gadmocemiT). mewyris gaaqtiurebis SemTxvevaSi
saWiro iqneba aRniSnul pirTa sacxovrebeli saxlebis gadatana geologiurad mdgrad
adgilze (sur. #113).
sof. nadaburis teritoriaze mdinare Zirulas eroziuli moqmedebis Sedegad
gairecxa nadaburi-xaragaulis saavtomobilo gza da Zlier Seviwrovda gzis vakisi,
daaxloebiT 90-100 m (kor. 368666-4664012)
sigrZeze.
gzis SesanarCuneblad saWiroa misi gafarToeba ferdobis CamoWriT an napirdamcavi nagebobis mowyoba, sxva SemTxvevaSi
saWiro iqneba alternatiuli gzis gayvana
(sur. #114).

sur. #112
sof. babis teritoriaze md. Cxerimela intensiurad recxavs mis orive napirs,
rac safrTxes uqmnis rkinigzis liandags
- marcxena mxareze, xolo saavtomobilo
gzas marjvena mxareze. saWiroa saTanado
RonisZiebis gatareba.
sof. marelisis mimdebare teritori-

sur. #113
aze md. Cxerimela intensiurad recxavs mis
marjvena mxares gamaval saavtomobilo gzas
70-80 m-is sigrZeze (kor. 358390-4648665),
saWiroa napirdamcavi nagebobebis mowyoba
an saavtomobilo gzis vakisis gadaweva arsebuli gzis (mdinaridan) marjvena mxares
(sur. #115).

109

sur. #114

sur. #115

2014 wlis 12 ivniss Tbilisi-senakileseliZis saavtomobilo gzis 145-e kmze warmoiqmna kldezvavuri tipis mewyeri,
romelmac gadaketa saavtomobilo gzis
80-90 metriani monakveTi. es procesi ganmeorda ramdenjerme da kvlav dinamikaSia.
Gganxorcielda gzis gadaweva mdinaris mxares da amoyvanili iqna betonis damcavi
kedeli (sur. #116).
sur. #116
vanis municipaliteti
imereTis teritoriaze mewyrebis raodenobiT da maTi aqtiuri moqmedebiT gansakuTrebiT gamoirCeva vanis municipaliteti,
romlis TiTqmis yvela sofelSi, romlebic
gaSenebulia gorak-borcviani mTiswineTis
teritoriaze, adgili aqvs mewyruli procesebis gamovlenas met-naklebi aqtivobiT.
2014 wlis monitoringuli kvlevebis da
adgilobrivi xelmZRvanelobis davalebis
safuZvelze, Cvens mier Semovlili da vizualurad Sefasebuli iqna municipalitetSi
Semavali 11 sofeli. es soflebia: mTisZiri,
fereTa, cixesulori, qveda cixesulori,
qveda muqedi, zeda muqedi, tobanieri,
zeda gora, bzvani, Zuluxi da SuamTa. unda
aRiniSnos, rom am soflebSi mewyruli procesebis gansakuTrebul aqtivobas adgili
ar hqonia da saSualo fonuri maCveneblis
farglebSia.
mewyruli procesebi municipalitetis
teritoriaze ZiriTadad gavrcelebulia
zeda eocenur, oligocen-qveda miocenur
naleqebSi, romlebic warmodgenilia vulkanogenuri gamofituli masaliT - qviSaqvebiT, furclovani TixebiT da Tixa-TixnarebiT.

sof. mTisZiris didi mewyeri, romelic


vrceldeba dasaxlebis samxreTiT, arsebuli dabali qedis Txemur nawilamde, qveda
nawilSi soflis siaxloves ganicdis TandaTanobiT stabilizebas. masze axali Zvrebi ar fiqsirdeba, Tumca mewyris mowyvetis
kedeli sustad, magram mainc ganicdis regresiul ganviTarebas da ramdenime metrSi
miuaxlovda soflis sasaflaos teritorias, romelsac uaxloes momavalSi SeiZleba Seeqmnas dazianebis saSiSroeba.
aqve qedidan iwyeba patara xevi, romelic
Rvarcofulia. igi ar gamoirCeva didi moculobis gamonatani masaliT, Tumca Zlieri
wvimebis dros gamoaqvs wvrili kenWnari da
Tixnari, romelic iSleba dasaxlebis teritoriaze. nakadi zogjer aRwevs samtrediavanis saavtomobilo gzamde da safrTxes
uqmnis transportis moZraobas. saWiroa
drodadro xevis gawmenda gamotanili masalisagan (sur. #117).
sof. fereTas teritoriaze zalikianebis ubanSi, adreul wlebSi mewyris moqmedebiT Zlier dazianda 5 ojaxi. amJamad
mewyris aqtiuroba ar aRniSnula, Tumca
dazianebul mosaxleTa mdgomareoba ucvlelia. aqve sofelSi 2014 wels warmoiqmna
mewyeri, romelmac daaziana soflis raion-

110

Tan damakavSirebeli gza. dazianebuli gzis


sigrZe 35-40 m-ia. amJamad gza aRdgenilia,
gaSenebulia gabioni riyis qvebiT. mewyris

aqtiuroba mis zeda nawilSi ar aRiniSneba


(sur. #118).

sur. #117
sof. qveda cixesuloris Zvelmewyrul
ferdobze axali gaaqtiurebebi ar aRniSnula (kor.293314-4662852). mewyrul ferdobze ganlagebulia 8-10 sacxovrebeli saxli, romlebic Zlieraa dazianebuli. maTze
2014 wels axali cvlilebebi ar aRniSnula.
mewyris gaaqtiurebam SeiZleba gamoiwvios
maTi sruli daSla. aqve, Sida sasoflo saavtomobilo gzaze moxda mewyris lokaluri
ubnis gaaqtiureba, romelmac daaziana gzis
25-30 m-iani monakveTi. amJamad gza aRdgenilia. gzis zeda mxares amoyvanilia ferdo-

sur. #118
bis damWeri gabioni (kor. 291358-4663113).
mis sayrdens warmoadgens mewyruli
Tixovani grunti. mewyris gaaqtiurebis
SemTxvevaSi, savaraudod mewyerTan erTad
gadaadgildeba gabionic (sur. #119).
sof. qveda cixesulorSi mewyris moqmedebis Sedegad nafetvariZeebis ubanSi
ferdobze daingra 8 saxli, darCenilia 2
saxli, aqedan erTi ukve dangreulia, meore
avariuli da saSiSia sacxovreblad (mewyeri
sust dinamikaSia) (sur. #120).

sur. #119
unda aRiniSnos, rom vanis municipalitetis
xelmZRvanelobis
TxovniT
Cvens mier vizualurad Sefasebuli iqna 31
sacxovrebeli saxli, sof. sof. fereTaSi,
zeda goraSi, bzvanSi, ZuluxSi da SuamTaSi. saxlebis dazianebis mizezebs ZiriTadad
warmoadgens Znelad SesamCnevi mewyruli
Zvrebi da miwisZvrebi, romlTa moqmedebiT
dazianebulia saxlebis mxolod zeda sarTulebi. saxlebze Sedgenili iqna saTanado

sur. #120
vizualuri daskvnebi, romlebic gadaegzavna adgilobriv municipalitets.
vanis municipalitetis teritoriaze
mravladaa mdinareTa moqmedebis Sedegad
warmoqmnili napirgarecxvebi, ris Sedegadac municipaliteti kargavs aTeulobiT heqtar nayofier sameurneo miwebs da
zogierT SemTxvevaSi saSiSroeba eqmneba,
rogorc sameurneo komunikaciebs, aseve
sacxovrebel saxlebs. md. rionis marcxena

111

napirze dazianebulia an mTlianad garecxilia napirsamagri miwayrilis dambebi da


napiri irecxeba intensiurad (koor. 2841384670200, 282723-4670568, 282353-4670105)
(sur. #121).
napirgarecxva intensiurad mimdinareobs md. suloris mier q. vanis teritoriaze, romlis ZiriTad nawilze mowyobilia
napirsamagri nagebobebi.

sur. #121
xonis municipaliteti
xonis municipalitetis teritoriaze saSiSi geologiuri procesebi farTo
gavrcelebiT ar sargebloben. am procesebis gamovlinebas ZiriTadad vxvdebiT md.
cxeniswyalis da misi Senakadebis xeobebis
ferdobebze ganlagebul soflebSi, dabal
absolutur niSnulebze. es soflebia: gordi, Rvedi, kinCxa, zeda kinCxa, gamoRma noRa,
gelaveri da ZeZileTi.
aRniSnuli soflebidan saSiSi geologiuri procesebis sust gamovlenas adgili
hqonda sof.sof zeda kinCxas, ZeZileTis da
Rvedis teritoriebze, romelTagan SedarebiT aqtiuri mewyergamovlena aRiniSna sof.
zeda kinCxaSi, sadac sxvadasxva xarisxis dazianebebi miiRo 13-ma sacxovrebelma saxlma.
municipalitetis teritoriaze ZiriTadad gavrcelebulia mewyrebi, ufro iSviaTad Rvarcofuli movlenebi, romlebic
formirdebian qveda carcul naleqebSi,

kerZod mewyrebi ZiriTadad gavrcelebulia apturi asakis furclovani momwvano


mergelebis substratze, romelTac zemodan adevs deluviuri Tixa-Tixnarebi kirqvis natexovani masalis CanarTebiT, xolo
Rvarcofebi ZiriTadad ikvebebian kirqvebis
namsxvrevi, wvrilad daSlili masaliT. maTi
warmomqmneli ZiriTadad mZlavri teqtonikuri aSlilobebia, romlebic vrceldebian
wyalsadinarebis saTaveebSi. naSali masalis
gadaadgilebas ki xels uwyobs ferdobebis
didi daxriT warmoSobili gravitaciuli
Zalebi.
sof. zeda kinCxas mewyeri gavrcelebulia md. okaces marcxena erozirebul
ferdobze. ferdobi mTlianad Zvelmewyrulia. mewyeri ganviTarebulia apturi naleqebis gadamfarav Tixa-TixnarebSi, romlebTan erTad moZraobs muqi lurji feris
Sreebrivi Tixebi da mergelebi. ferdobis
mcire qeduri amaRleba SedarebiT stabiluria da masze gaSenebulia sacxovrebeli
saxlebi. mewyris mier dazianda md. okaces
xeobis marcxena ferdis qveda nawilSi
gaSenebuli saxlebi. saxlebTan uSualod
mewyris aqtiuroba ar fiqsirdeba, Tumca
mTlianad damewyrilia mdinaris mimdebare
ferdobi. zogierT saxlTan 5-8m-Si vrceldeba Zvelmewyruli safexurebi. 13 saxlidan 3 ar eqvemdebareba adgilze aRdgenas
da gadasatania mdgrad teritoriaze. danarCeni 10 ojaxi garemo pirobebis mkveTri
gauaresebis SemTxvevaSi (xangrZlivi Zlieri
wvimebi da sxva) mosalodnelia moeqcnen
saSiSroebis maRali riskis zonaSi, amitom
saWiroa gadayvanili iqnan geologiurad
mdgrad teritoriaze (sur. #122).
sof. sof. suxCas da xidis teritoriaze gamomavali Rvarcofuli xevebis gaaqtiurebas 2014 wlis ganmavlobaSi adgili ar
hqonia.
sof. qveda kinCxasTan md.okaces marcxena sanapiros mimdebare ferdze napirgarecxvis Sedegad ganviTarda mewyruli
procesi, ramac gamoiwva furclovani
fiqlebis didi masebis CamoSla-Camocureba da saavtomobilo gzis gadaketva (sur.
#123).

112

sur. #122
mcire mewyrul gaaqtiurebas adgili
hqonda sof. RvedSi md. cxeniswyalze gadasasvleli xidis mimdebared, romelsac
sofelSi misasvleli saavtomobilo gzis
dazianeba ar gamouwvevia.
gzis vakisis sust dawevas adgili hqonda sof. ZeZileTSi misasvlel saavtomobilo gzis mcire monakveTze, Tumca saavtomobilo gzis funqcionireba ar Sewyvetila.
samtrediis municipaliteti
samtrediis municipalitetis teritoriaze farTodaa gavrcelebuli mewyruli
procesebi. mewyrebiT moculia md. rionis
marcxena sanapiroze mdinareuli terasis
zemoT arsebuli gorak-borcviani mTiswineTis teritoriaze gaSenebuli soflebi.
2014 wlis monitoringuli kvlevebis
dros Cvens mier Semovlili da vizualurad Sefasebuli iqna sof. sof. nigorzRva,
mterCveuli, wiaRTubani, nawilofeTi, gamoCinebuli, qvemo abaSa, zemo abaSa, qveda
noRa da zemo tolebi, dafnari, dobiro,
sajavaxo da kormaRali. municipalitetis
teritoriaze mewyruli procesebi ZiriTadad ganviTarebulia zeda eocenur da ponturi asakis naleqebSi, iSviaTad ki zeda
carculi naleqebis deluvionSi (sof. dafnari).
zeda eocenuri da ponturi asakis naleqebi warmodgenilia TixebiT, qviSaqvebiTa
da konglomeratebiT, romelebzec uSualod xdeba mewyruli masebis gadaadgileba.
2014 wels mewyruli procesebis sust
gaaqtiurebas adgili hqonda sof. sof.
dobiros, kormaRalis, gomnatexebis, dabla
gomis, noRas da zemo tolebis teritoriaze.
sof. dobiroSi mewyeri ganviTarebulia
md. yumuris marcxena usaxelo Senakadis xeobis marcxena ferdobze, romlis daxra 20-

sur. #123
250 -ia. am mewyrul sxeulze gaSenebulia 2
sacxovrebeli saxli, romelTagan erTi sustadaa dazianebuli da vargisia sacxovreblad, xolo meore Zlier dazianebulia.
mewyris mowyvetis safexuri uSualod gadis
saxlis kuTxesTan, ris Sedegadac Zlier dazianebulia saxlis saZirkveli. saWiroa saxlis gadatana mdgrad teritoriaze (sur.
#124).
mewyris sust gaaqtiurebas adgili
hqonda sof. kormaRalis teritoriaze, sadac mewyris moqmedebis arealSi aRmoCnda
4 sacxovrebeli saxli, romelTa dazianebis
xarisxi sxvadasxvagvaria. aqedan 2 saxli Zlieri dazianebis gamo eqvemdebareba gadatanas mdgrad teritoriaze, xolo danarCen 2
ojaxs mieca saTanado rekomendacia gasatarebeli mewyersawinaaRmdego RonisZiebaTa Sesaxeb.
Zvelmewyruli sxeulebis gaaqtiureba
dafiqsirda sof. sajavaxos teritoriaze.
mewyeri kldezvauri tipisaa, masSi Warbobs didi lodebi, romelTa zoma 1,5m3mdea. mewyris gaaqtiureba gamoiwvia mSeneblobisaTvis adgilis mosworebam, risTvisac CamoiWra ferdobi 8-10 m simaRleze. amis
Sedegad Sesustda ferdobis mdgradoba.
CamoSlili kldovani masa miawva saxlis kedels da SeCerda (sur. #125).
mewyris gaaqtiurebas adgili hqonda
sof. dabla gomis teritoriaze, sadac
gaaqtiurebuli mewyris moqmedebis zolSi
aRmoCnda 4 sacxovrebeli saxli. maTgan 1
saxlis dazianebis xarisxi Zlier maRalia.
kedlebze gaCenilia 10-15 sm siganis bzarebi,
aseve gaxsnilia saxlis saZirkveli da iataki. aRniSnulidan gamomdinare aucilebelia
saxlis gadatana mdgrad teritoriaze. amave
ferdze ganlagebul 3 ojaxs mieca rekomendacia gasatarebeli mewyersawinaaRmdego
profilaqtikuri RonisZiebebis Sesaxeb.

113

sur. #124
Zvelmewyruli sxeulis sust gaaqtiurebas adgili hqonda sof. zemo tolebis
teritoriaze, sadac ferdobidan Camosuli
mewyruli masa uSualod mieyrdno saxlis
kedels. saxli ar dazianebula, amitom mis
mflobels mieca rekomendacia mewyersawinaaRmdego RonisZiebis gatarebis Sesaxeb
(sur. #126).
gasul wels mewyris gaaqtiurebas ad-

sur. #125
gili hqonda sof. noRas teritoriaze, sadac mewyerma dangrevis saSiSroeba Seuqmna
1 sacxovrebel saxls (mis erT kedels miawva
mZlavri mewyruli masa). misi mimdebare ferdobis daxra sakmaod didia - 22-250, romelzedac ganlagebuli saxlis zemoT gadis axali
mewyruli naprali, amitom saWirod migvaCnia aRniSnuli saxlis gadatana mdgrad teritoriaze (sur. #127).

sur. #126
mewyris sust gaaqtiurebas adgili hqonda sof. nigorzRvas teritoriaze, sadac
dazianebis safrTxe Seeqmna erT sacxovrebel saxls. Camonacurebi mewyruli masa gaiSala saxlTan da mis mimdebare teritoriaze.
mewyrul zonaSi moxvedril sacxovrebel
saxlze gaica rekomendacia gasatarebel
RonisZiebaTa Sesaxeb, dazianebisagan Senobis dacvis mizniT.
gasul wlebSi mewyris sust gaaqtiurebas adgili hqonda sof. nigorzRvas teritoriaze (gaguebis ubani), sadac mewyerma
saSiSroeba Seuqmna 4 sacxovrebel saxls.
2014 wlis monitoringuli kvlevebis dros
mewyris qveda nawilSi mdgomareoba ucvlelia, Tumca misi mowyvetis warbTan mewyeri
mcired, magram mainc gadaadgilebulia,

sur. #127
amitom mosalodnelia mewyris gaaqtiureba
klimaturi pirobebis gauaresebis SemTxvevaSi, rac saSiSroebas Seuqmnis darCenil
saxlebs. (sur. #128).
axali mewyruli kera gaCnda sof. dabla
gomis teritoriaze, sadac md. rionis marcxena usaxelo Senakadis marcxena ferdobze
warmoiqmna axali mewyruli sxeuli, romelmac dazianebis saSiSroeba Seuqmna ferdobze
dasaxlebul 3 ojaxs (kor. 283037-4663394,
283054-4663314). mewyris moqmedeba daiwyo
xevidan zemoT (regresiulad) ukusvliT,
romelmac daangria da xevSi Caitana 2 ojaxis
sakarmidamo farTobebi (venaxi) da saxlebs
miuaxlovda 15-20 m-is manZilze. saxlebis
mimdebared gaCnda wriuli 0,5-1,0 m-de diametris mqone Caqcevebi. mewyris moZravi masis

114

simZlavre 5,5-6,0 m-dea. damewyrilia deluviuri Tixa-Tixnarebi, romelTac qvemodan


udevs sqelSreebrivi qviSaqvebi. saxlebis
mdgradobaze mewyris gavlena ar aRiniSneba,

Tumca mewyeri viTardeba regresiulad da


riTac iqmneba saxlebis dazianebis winapiroba (sur. #129).

sur. #128
samtrediis municipalitetis teritoriaze farTodaa gavrcelebuli mdinare
rionis napirgarecxvebi. erTi-erTi aseTi
ubania md. rionis mier warmoebuli napirgarecxvisa, q. samtrediis komaxauris sasaflaos teritoriis qvemoT, md. rionze sof.
dafnarTan gadasasvlel saavtomobilo
xidamde. am teritoriaze md. rioni uxvevs
marcxena napirisaken da didi intensivobiT
recxavs mdinaris napirs 0,7-0,8km-an monakveTze da TandaTanobiT uaxlovdeba samtredia-baTumis saavtomobilo gzas.
md. rioni aseve intensiurad recxavs
marcxena napirs sof. sajavaxos saSualo
skolis mimdebare teritoriaze da TandaTan uaxlovdeba skolis ezos. napiri
irecxeba 70-80 metr sigrZeze. aucilebelia
napiris dacviTi RonisZiebebis gatareba
(sur. #130).

sur. #129
kirqvis RorRian naleqebSi. man daaziana 2
sacxovrebeli saxli, mosaxleTa gadayvana
ganxorcielda mdgrad teritoriaze. SemdgomSi ramdenjerme moxda mewyris xelaxali gaaqtiureba, romelmac daaziana zemoT
xsenebuli saavtomobilo gza. 2014 wlis
monitoringuli kvlevebis dros gzaze axal
mewyrul Zvrebs adgili ar hqonia, Tumca
mewyris zeda nawilSi adgili hqonda axali
napralebis warmoSobas. mewyris Semdgomi
gaaqtiureba safrTxes Seuqmnis saavtomobilo gzis vakiss da amave dros ferdze darCenil 2 sacxovrebel saxls.

sur. #130
mewyris gaaqtiurebas gasul wlebSi
adgili hqonda sof. dafnaris teritoriaze, dafnari-ofeTis saavtomobilo gzaze.
mewyeri ganviTarda Tixa-TixnarebSi da

wyaltubos municipaliteti
wyaltubos municipalitetis teritoriaze 2014 wlis monitoringuli kvlevebis
dros Semovlili da Sefasebuli iqna 13
sofeli. es soflebia: sormoni, rioni, gumaTi, derCi, meqvana, berTqoula, jimastaro,
namoxvani, dRnorisa, ofurCxeTi, JoneTi,
q. wyaltubo (vaznaris Rele) da q. quTaisi
(ruas quCa).
municipalitetis teritoriaze saSiSi geologiuri procesebidan ZiriTadad gavrcelebulia mewyrebi, karstebi da
kldezvavebi. mewyruli procesebi ZiriTadad gavrcelebulia md. rionis xeobaSi,
xolo karstuli gamovlinebebi gvxvdeba q.
wyaltubos da mis mimdebare teritoriazea.
mewyruli procesebiT moculia ZiriTadad zeda iurulis baTis wyebis naleqebi
(Zmuisis wyeba), xolo karstuli procesebi
ZiriTadad gvxvdeba qveda carculis (neokomis) kirqvebSi.
sof. sormoni mdebareobs md. rionis

115

marcxena sanapiro ferdobze. mis teritoriaze Cvens mier aRwerili iqna ori mewyruli
sxeuli, romelTagan erTi vrceldeba md. rionis saderivacio arxis zemoT, saavtomobilo gzis gaswvriv. mewyeri saSiSroebas uqmnis, rogorc arxis, aseve saavtomobilo gzis
funqcionirebas (koord. 311711-4687262-gumaThesi). mewyrul zolSi moqceulia gzis da
arxis 60-65m-iani monakveTi. aucileblobis
SemTxvevaSi saWiro iqneba gzis gadaweva
ferdis siRrmeSi, xolo arxis gaswvriv damcavi kedlis mowyoba (sur. #131).

sur. #131
amave teritoriaze gzis zemoT (koord.
313500-4688062) ferdobi Zvelmewyrulia,
romlis gaaqtiureba 2014 wels ar aRniSnula. am mewyris gaaqtiurebam SesaZloa
safrTxe Seuqmnas ferdobze mcxovreb
ramodenime ojaxs.
sof. gumaTis teritoriaze arsebuli
Zvelmewyruli sxeulis gaaqtiureba gasul
wels ar dafiqsirebula.
sof. rionis teritoriaze mewyruli
procesebis sust gaaqtiurebas adgili hqonda md. rionis marjvena sanapiros mimdebare
ferdze, sadac md. rionis mier warmoebuli
napirgarecxvebis Sedegad warmoqmnilia e.
w sanapiro mewyrebi, romlebmac daaziana
napiris gaswvriv ganlagebuli sasoflosameurneo farTobebi. arsebuli mdgomareobis gamosworebis mizniT saWiroa md. rionis nakadis dabruneba Zvel wyalsadinarSi
an napirdamcavi nagebobebis mowyoba.
amave soflis teritoriaze Cvens mier
vizualurad Sefasebuli iqna 2 sacxovrebeli saxli. erTi Zlier dazianebulia da saxi-

faToa sacxovreblad, amitom aucilebelia


misi daSla da gadatana mdgrad teritoriaze, xolo meore saxlze Casatarebelia aRdgeniTi samuSaoebi da mosacilebelia gruntis wylebi.
sof. derCi mdebareobs md. rionis marcxena eroziuli ferdobis Sua da zeda
nawilSi. uSualod sofelSi mewyrul gamovlinebas adgili ar hqonia. susti gaaqtiureba moxda meqvenidan derCis teritoriaze rionze gadasasvleli xidis mimdebared.
mewyris susti gaaqtiureba mis enur nawilSi
gamowveuli unda iyos md. rionis mier warmoebuli napirgarecxviT. mewyris gaaqtiurebam saavtomobilo gzaze da mis mimdebared gaaCina naprali, romelic xels uSlis
gzis normalur funqcionirebas (sur. #132).
sof. jimastaro mdebareobs md. rionis marjvena erozirebul Zvelmewyrul
ferdobze, romlis gaaqtiureba moxda 2013
wels. mewyerma daangria 2 sacxovrebeli saxli da mniSvnelovnad daaziana 7 saxli. 2014
wlis monitoringis dros ferdobze axali
mewyruli Zvrebi ar aRniSnula, mdgomareoba midis stabilizaciisken, Tumca darCenili Zvelmewyruli Ria napralebi qmnian
SesaZleblobas mewyris gaaqtiurebisaTvis.
yvela zemoT aRweril saxlebze Cvens mier
gacemulia saTanado daskvnebi da rekomendaciebi.
sof. ofurCxeTis teritoriaze quTaisi-ambrolauris saavtomobilo gzis zemoT, vrceldeba mewyruli sxeuli, romlis
sigrZe gzis zeda nawilSi 45-50 m-ia. mewyeri
uSualod Camodis gzasTan (koord. 3112514691576). gzis qvemoT mewyruli gamovlineba
ar aRiniSneba. mewyeri saSiSroebas uqmnis
saavtomobilo gzis 55-60m-ian monakveTs. gasul wels mewyrul Zvrebs gzis zeda nawilSi
adgili ar hqonia. gaaqtiurebis SemTxvevaSi
saWiro iqneba sayrdeni kedlis mowyoba an
saWiroebis SemTxvevaSi gzis gawmenda.
amave teritoriaze saavtomobilo gzas
kveTs mZlavri mewyruli sxeuli, romelic
vrceldeba md. rionis kalapotamde (koord.
310094-4691644, 310251-4694789). mewyris mier
moculia saavtomobilo gzis vakisis 145-150
metriani monakveTi, sadac gza daweulia 0,305 m-iT. gzis daweva xdeba Zalian nela. am
monakveTze saWiroebis SemTxvevaSi saWiro
iqneba balastis Setana gzis vakisis gasasworeblad. gzis damcavi kedlis mSenebloba
arasaimedoa da mizanSeuwonelia mewyris
simZlavris gamo (sur. #133).

116

sur. #132
sof. JoneTis teritoriaze quTaisi-ambrolauris saavtomobilo gzis monakveTze
koord. 311536-4693301, 311576-4693389) mimdebare ferdobi Zvelmewyrulia, romelic
kveTs saavtomobilo gzas 80-90m sigrZeze
da vrceldeba md. rionis kalapotisken. mewyeri sust dinamikaSia. misi moqmedebis Sedegad gzis vakisi gaRunulia da gza daweulia
0.2-0.6m-iT. aRniSnul teritoriaze gzis
dawevisas saWiro iqneba inertuli masalis
dayra (sur. #134).
q. wyaltubos teritoriaze da mis
SemogarenSi mravladaa karstuli Caqcevebi, romlebic did gavlenas axdenen gruntis wylebis dinamikaze da mis moqmedebiT
gamowveul movlenebze. uSualod qalaqis teritoriaze Camoedineba patara xevi
(vaznaris Rele), romelic kvebavs amave
teritoriaze arsebul tbas. aRniSnuli xevi
tbis siaxloves ikargeba karstul sicarieleebSi da tbaSi amodis ramodenime grifonis saxiT. didi wvimebis dros karstuli
sicariele ver atarebs wylis nakads, aseve
xdeba mimdebare teritoriaze arsebuli

sur. #133
karstebis wyliT gavseba, Semdeg karstebidan wyali gadmoedineba zemoT aRweril xevSi, ris Sedegadac dagrovili wyali brundeba dinebis sawinaarmdegod da tboravs xevis
siaxloves ganlagebul sacxovrebel saxlebs, gzas da sxva komunikaciebs. arsebuli
mdgomareobis gamosworebis mizniT adre
daiwyo gvirabis mSenebloba, romelsac xevis wyali unda gadaeyvana uSualod md. wyaltubos xevis kalapotSi. gvirabis gayvana
bolomde ver moxerxda daufinanseblobis
gamo. sxva SemTxvevaSi saWiro iqneba karstSi
Sesasvlelis gawmenda da gafarToeba wylis
nakadis advilad gatarebis mizniT.
q. quTaisSi ruas quCis mimdebare teritoriaze 2008 wels gaCnda mewyeri, romlis
gaaqtiurebam saSiSroeba Seuqmna 5 ojaxs.
SemdgomSi mewyris gaaqtiureba ar aRniSnula. mimdinare 2014 wels dafiqsirda susti aqtiuroba mewyris Crdilo-dasavleT
gagrZelebaze. amJamad saSiSroeba emuqrebaT zemoT aRniSnul mosaxleTa mimdebare
kidev sam ojaxs (sur. #135).

sur. #134
sur. #135
wyaltubos municipalitetis sxva zemoT CamoTvlil soflebSi mewyruli procesebis
gaaqtiurebas adgili ar hqonia.

117

tyibulis municipaliteti
tyibulis municipalitetis teritoria
farTobulad moicavs md. md. wyalwiTelas,
mTisWalas da tyibulas xeobebSi ganlagebul soflebs, romelTa ZiriTadi nawili
mewyrulia. aseve mewyruli gamovlinebebi
gvxvdeba q. tyibulis teritoriaze.
2014 wlis monitoringuli kvlevebisas da municipalitetis xelmZRvanelobis
Txovnis safuZvelze, Cvens mier Semovlili
da vizualurad Sefasebuli iqna 23 sofeli:
soCxeTi, wynori, gurna, antoria, kiTxiji,
baboTi, mandikori, jvarisa, koka, kursebi,
axalsofeli, Zirovani, sawire, dabaZveli,
Zuynuri, axaldaba, muxura, naboslevi, cixia,
orpiri, Suyeri, gelaTi, naZva da q.tyibuli.
municipalitetis teritoria geologiurad agebulia baiosis da baTis (Zmuisis
wyeba) naleqebiT. mewyris formireba ZiriTadad xdeba baTuri asakis naleqebSi, romlebic warmodgenilia furclovani TixebiT,
Txel da saSualo Sreebrivi qviSaqvebiT da
sakmaod mZlavri deluviuri Tixa-TixnarebiT.
2014 wlis monitoringuli kvlevisas
municipalitetis teritoriaze mewyrebis
mniSvnelovani gaaqtiureba ar dafiqsirebula da saSualo fonuri maCveneblis
farglebSia, Tumca adgili hqonda erTi
Zvelmewyruli sxeulis nawilobriv gaaqtiurebas, kerZod sof. kursebs da Wyeps Soris
moqceul saavtomobilo gzis monakveTze.
aseve mewyruli procesebis sust, zogjer
ki umniSvnelo gaaqtiurebas adgili hqonda

Semdeg soflebSi: muxuraSi, naboslevSi,


cixiaSi, orpirSi, gelaTSi, SuyerSi da q. tyibulis teritoriaze.
mewyeri sof. orpirsa da Wyeps Soris
(koord. 320325-4688150, 320125-4688190)
moicavs quTaisi-tyibulis saavtomobilo
gzis 45-50 metrian monakveTs. ferdobi
Zvelmewyrulia, romlis saerTo sigrZe gzis
gaswvriv 520m-dea (sur. #136).
2014 wels moxda am Zvelmewyruli sxeulis nawilobrivi gaaqtiureba. ferdobi
daimewyra gzis zeda nawilSi, gadakveTa
saavtomobilo gza da gavrcelda gzis qvemoT. gaaqtiurebuli mewyris sigrZe 45-50mia, daaxloebiT aseTivea siganec. mewyris
mowyvetis warbTan warmoiqmna vertikaluri flate, romlis simaRle 4,0-4,5 m-ia.
dazianebuli gzis monakveTi amJamad aRdgenilia. imis gamo, rom gzis gadatana ferdobis siRrmeSi gamoiwvevs amoZravebuli
mewyris kidev ufro gaaqtiurebas, saWirod
migvaCnia sayrdeni kedlis mowyoba gzis zemoT arsebuli mewyruli masis SeCerebis
mizniT.
sof. muxuras teritoriis samxreT
nawilSi mewyruli procesebis sust gaaqtiurebas adgili hqonda boWoriSvilebis
ubanSi. es mewyeri mdebareobs md. Walas
marcxena ferdobis Sua nawilSi, romelmac
gamoiwvia sacxovrebeli saxlis deformacia (koor.339016-4685959, 340109-4685220).
mewyris gamokveTili aqtiuroba aRiniSneba
mis enur nawilSi. mewyris gaaqtiureba saSiSroebas Seuqmnis ferdobze dasaxlebul
kidev 3 ojaxs (sur. #137).

sur. #136
sof.
soCxeTSi
gaaqtiurebulma
Zvelmewyrulma sxeulma dazianebis saSiSroeba Seuqmna ramdenime ojaxs. mniSvnelovnad dazianebulia erTi saxli
(koord. 326271-4695932, 326172-4695937).
mewyeri ganviTarebulia Tixa-TixnarebSi.
mewyruli naprali da misi safexuri gadis

sur. #137
saxlidan 2-2,5 m-Si. dazianda da daibzara
Senobis kedlebi da saZirkveli. mewyris Semdgomi gaaqtiurebis SemTxvevaSi dazianebis
saSiSroeba Seeqmneba mewyrul ferdobze
gaSenebul ramdenime saxls (sur. #138).
sof. cixias teritoriaze mewyris gaaqtiurebis Semdeg dazianda erTi sacxovrebe-

118

li saxli (koord.323414-4692276), romelTanac 2-2.5m-is moSorebiT gaiara mewyrulma


napralma, saxlis mimdebare teritoriam daiwia 1,0-1,3m-iT da saxls Seuqmna gardauvali
dangrevis saSiSroeba. saWiro gaxda misi ga-

datana mdgrad teritoriaze. mewyris gaaqtiurebis SemTxvevaSi dangrevis saSiSroeba


Seeqmneba garSemo gaSenebul saxlebsac
(sur. #139).

sur. #138
q. tyibulis teritoriaze 2014 wels
Cvens mier vizualurad Sefasebuli iqna 14
sacxovrebeli saxli, romelTagan mewyris
moqmedeba aReniSna mxolod 2 sacxovrebel saxls, danarCeni saxlebi ZiriTadad
dazianebuli iyo
miwisZvriT, gruntis
araTanabari jdomiT da saxlebis araswori
eqsploataciiT.
sof. Suyeris teritoriaze pirveli
mewyruli gaaqtiureba aRiniSna 2007 wels,
rodesac daingra 1 sacxovrebeli saxli, saSiSroeba Seeqmna 3 saxls da or maRali Zabvis el.gadamcem anZas. Semdegi gaaqtiureba
moxda 2010 wels, mewyeri gavrcelda ferdobis Tavamde, ris gamoc eleqtro gadamcemi
xazebis anZebi gadatanil iqna mdgrad adgilze. 2014 wels susti aqtiuroba aRiniSneba
mewyris enur nawilSi.
sof. sawires mimdebared quTaisi-tyibulis saavtomobilo gzaze TiTqmis yovel
wels adgili aqvs sust mewyrul Zvrebs, is
azianebs saavtomobilo gzis 200-250 m-ian
monakveTs, romelic zogan danapralianebuli da daweulia.
tyibulis municipalitetis teritoriaze zemoT CamoTvlili soflebis garda
2014 wels saSiSi geologiuri procesebis gaaqtiurebis gamovlenas adgili ar
hqonia.

sur. #139
dad dazianebulia mewyruli procesebiT.
aRniSnuli teritoriis dazainebis koeficienti icvleba 0.2-dan 0.7-mde.
2014 wels mosuli atmosferuli naleqebis raodenoba saSualo wliuri maCveneblis donemde ar misula zogan ki mkveTrad
naklebia, ramac ganapiroba saSiSi geologiuri procesebis naklebi aqtiuroba.
Tu ki, 2015 wels mosuli atmosferuli
naleqebi mravalwliuri normis Sesabamisi
iqneba, maSin saSiSi geologiuri procesebis gaaqtiureba saSualo mravalwliuri
fonis doned unda vivaraudoT. ufro didi
raodenobiT naleqebis mosvlis SemoTxvevaSi, gansakuTrebiT drois SedarebiT mcire
monakveTSi, Cvens mier gamoyofili stiqiuri egzogenuri procesebis ganviTarebis
maRali riskis zonebSi mosalodnelia axali
mewyruli kerebis warmoSoba-ganviTareba.
gansakuTrebiT iseT teqtonikurad daZabul
da dazianebul zonaSi, romlebic vrceldeba guria-imereTis qedis gaswvriv arsebul surami-gokiSuris teqtonikuri aSlilobis mimdebared. aRniSnul teritoriaze
qanebis intensiuri daSla-danapralianeba
qmnis xelsayrel pirobebs atmosferuli
naleqebis gruntebis siRrmeSi CaRwevisaTvis, rac warmoadgens mewyruli procesebis
gaaqtiurebis erT-erT ZiriTad xelSemwyob
pirobas. aseTi ubnebia:
xaragaulis municipalitetSi: farcxnali, bazaleTi, sargveSi, RoreSa, saqariqedi, kicxi, varZia, wyalaforeTi, laxundara, zvare, leRvani. napirgarecxva da
mewyruli procesebis gaaqtiureba mosalodnelia, CumaTeleTi-xaragaulis saavtomobilo gzis gaswvriv: babis, marelisis
da nadaburis teritoriaze. mewyruli procesebis SedarebiT susti gaaqtiureba mosa-

stiqiuri geologiuri procesebis ganviTarebis prognozi 2015


wlisaTvis
saqarTvelos teritoriaze imereTi saSiSi geologiuri procesebis gavrcelebis
da aqtiurobis TvalsazrisiT urTulesi
regionia. guria-imereTis qedis gaswvriv
arsebuli gorak-borcviani sistema ZiriTa-

119

lodnelia sxliTis, nunisis da vanis teritoriebze.


zestafonis municipalitetSi: I da II
sviri, alaverdi, fuTi, dilikauri, saqara,
argveTa, kvaliTi, zeda da qveda kldeeTi,
kinoTi, tabakini, ZlourdaneTi, cxrawyaro,
tylapivake, SimSilaqedi, varZia.
baRdaTis municipalitetSi: I da II oCa,
wiTelxevi, fersaTi, nergeeTi, zeda da qveda dimi, zegani, Subani.
Terjolis municipalitetSi: WiSura, naxSirRele, bardubani, zeda simoneTi,
Zevri, axali Terjola, alisubani, Tuzi, rufoTi, zeda sazano.
WiaTuris municipalitetSi: xreiTi,
kalauri, iTxvisi, SuqruTi, zodi, bunikauri, moxva, vakevisa, xalifauri, darkveTi,
Savwyali, meluSeTi.
saCxeris municipalitetSi: orRuli,
maxaTauri, argveTi, sairxe, Worvila, korbouli, Salauri, baxioTi, moZvi, Wiloani
(Rvarcofi, mewyeri), jria (Rvarcofi), bajiTi, Wurnali, savane.
xonis municipalitetSi: gordi, zeda
da qveda kinCxa, gamoRma noRa, ZeZileTi,
Rvedi, gelaveri.
wyaltubos municipalitetSi: qalaqi
wyaltubo (karsti), qalaqi quTaisi (ruas
quCa), gumaTi, jimastaro, ormoni, rioni
(sofeli), ofurCxeTi (napirgarecxva, mewyeri), derCi, JoneTi (napirgarecxva, mewyeri), meqvena, namoxvani, benTqoula.
samtrediis municipalitetSi: dabla
gomi, nigorzRva, tolebi, dafnari (mewyeri,
datborva, napirgarecxva), mterCveuli, wiaRTubani, gamoCinebuli, noRa, sajavaxo (napirgarecxva, mewyeri), zemo da qvemo abaSa.
vanis
municipalitetSi:
fereTa,
mTisZiri, cixesulori, qveda cixesulori,
zeda da qveda muqedi, tobanieri, salominao,
WyviSi (napirgarecxva), bzvani, zeda gora,
Sua gora, inaSauri.
tyibulis municipalitetSi: gansakuTrebiT tyibulis qvabulis teritoriaze, dasaxlebul punqtebSi, mosalodne-

lia mewyruli procesebis gaaqtiureba. es


dasaxlebuli punqtebia: qalaqi tyibuli,
soflebi: soCxeTi, gurna, wynori, antoria,
kiTxiji, koka, Zuynuri, jvarisa, axalsofeli, Zirovani, sawire, dabaZveli, cixia, leRva.
zemoT CamoTvlili municipalitetebis
teritoriaze eqstremaluri garemo pirobebis Seqmnis SemTxvevaSi, mniSvnelovnad
moimatebs sacxovrebeli saxlebis da sxva
daniSnulebis nageboba komunikaciebis deformaciebi.
atmosferuli naleqebis didi raodenobiT mosvlisas, drois mcire monakveTSi, mosalodnelia Rvarcofuli nakadebis gavla
md. md. Zirulas, Cxerimelas, cxeniswylis,
yvirilas da suloris patara Senaladebis
xeobebSi, romlebic saSiSroebas Seuqmnian rogorc dasaxlebul punqtebs (jria,
Walovani, suxCa), aseve centralur da Sida
sasoflo gzebs da sxva komunikaciebs.
qvaTacvenebi mosalodnelia xaragaulisuramis, baRdaTi-zekaris, baRdaTi-sakraulas, quTaisi-meqvenas saavtomobilo gzebis
calkeul monakveTebze.
mdinareTa gverdiTi erozia da napirgarecxvebi mosalodnelia zafxuli-Semodgomis wyaldidobebis dros, regionSi arsebuli ZiriTadi mdinareebis da maTi Senakadebis xeobebSi. mkveTrad gamoxatuli napirgarecxvebi mosalodnelia: md. md. rionis, cxeniswylis, Zirulas, Cxerimelasa da
suloris xeobebSi.
datborva ZiriTadad mosalodnelia
kolxeTis dablobze md. md. rionis, cxeniswylis da suloris mier, xonis, vanis, samtrediis municipalitetebis teritoriebze,
gansakuTrebiT md. rionze, gubiswyali-rionis SeerTebis qvemoT sadac md. rionis marcxena napirze dazianebulia napirdamcavi
dambebi da arsebobs adidebuli mdinaris napirze gadmosvlis SesaZlebloba, romelic
saSiSroebas Seuqmnis Walis teritoriaze
arsebul savargulebs.

120

imereTis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi


moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi
cxrili #4
dasaxlebuli
punqti da
procesis
gavrcelebis
areali

geologiuri
procesis
dasaxeleba
da dazianebis ganzomilebis
erTeuli
(ha/grZ.m)

geologiuri
procesebiT
miyenebuli ziani

geologiuri
procesis
dinamikuri
mdgomareoba
da saSiSroebis
riski

gasatarebeli RonisZiebebi

ilustracia,
SeniSvna

I zestafonis municipaliteti

sof. I sviri
0331588-4664480
0331601-4664526

sof. II sviri
0327771-4662182
0328506-4662211

mewyeri
4

ori mosaxle

sof. cxrawyaro
0338436-4661632
0338093-4661614

mewyeri
3.5

mosaxle,
savargulebi

susti dinamika,
dabali riski

sadrenaJo sistemebis qselis


mowyoba

sof. kinoTitabakinis saavt. gza


0339047-4657019

mewyeri
0.5

saavtomobilo gza-50m

susti dinamika,
dabali riski

gzis vakisis perioduli aRdgena

121

mewyeri
1

mosaxle,
Sida sasoflo gza

susti dinamika,
saSualo riski

mewyris qveda
nawili sust
dinamikaSia,
saSualo riski

gzis vakisis perioduli aRdgena

daWaobebul adgilze sadrenaJo


arxis mowyoba

sof. tabakini
5

0338101-4657317
0338084-4657420

mewyeri
0.5

tyis safari,
savargulebi

susti dinamika,
saSualo riski

savargulebi

susti dinamika,
dabali riski

zedapiruli nakadebis regulireba

sof. alaverdi
0340640-4658450

mewyeri
1

sof. fuTsa da
alaverds Soris
0341526-4658558

mewyeri
3

savargulebi, mosaxle

susti dinamika,
dabali riski

zedapiruli nakadebis regulireba


gzis vakisis SesanarCuneblad

sof. fuTi
0341538-4658818

mewyeri
0.3

saavtomobilo gza-3040m

saSualo dinamika,
saSualo riski

samagri kedlis
mowyoba,zedapiruli wylebis
mocileba

sof. fuTi
0342374-4660242

mewyeri
2.5

maRali Zabvis anZa


gadaxrilia

susti dinamika,
saSualo riski

anZis gasworeba an adgilis Secvla

10

sof. fuTi
0341793-4660094

mewyeri
0.8

yofili sajaro skola

susti dinamika,
dabali riski

axal dayofil sajaro skolebs


Soris gamaval gzaze sadrenaJo
arxis mowyoba

122

11

sof. fuTi
0341137-4659648
0341313-4659579

mewyeri
1.5

savargulebi

12

sof. vaSpariani
0347450-4659805

mewyeri
1

saavtomobilo gza

13

sof. Zirula
0347607-4661405

mewyeri
0.4

Sida sasoflo gza

14

sof. dilikauri
0345839-4671116
0346015-4671390

mewyeri
1.8

15

sof. dilikauri
0345534-4670695

16

sof. dilikauri
0344643-4669702
0344766-4670049

susti dinamika,
dabali riski

susti dinamika,
dabali riski

gzis kidis gamagreba

gzis vakisis perioduli aRdgena

saavtomobilo gza160m, savargulebi

susti dinamika,
dabali riski

gzis vakisis perioduli aRdgena

mewyeri
(teqnogenuri)
0.1

gzis vakisi-15m

susti dinamika,
dabali riski

xevis mimdebare kedlis


gaZliereba,axali nayaris mowyoba,
gzis vakisis aRdgena

mewyeri
4

gzis vakisi-25m

aqtiuri dinamika,
saSualo riski

gzis vakisis perioduli aRdgena

123

saSualo dinamika,
dabali riski

124

17

sof. dilikauri
0344213-4668770
0344352-4669100

mewyeri
7

gzis vakisi-350m

susti dinamika,
dabali riski

gzis vakisis perioduli aRdgena

18

sof. dilikauri
0342985-4667773

mewyeri
1.5

gzis vakisi-50m

saSualo dinamika,
dabali riski

gzis vakisis perioduli aRdgena

19

sof. dilikauri
0342801-4667790
0342739-4667746
0342586-4667716

mewyeri
1.9

gzis vakisi-70m

saSualo dinamika,
dabali riski

gzis vakisis perioduli aRdgena

20

sof. saqara
0340956-4660941
0341038-4666201

mewyeri
3

gzis vakisi15m

susti dinamika,
dabali riski

gzis vakisis perioduli aRdgena

21

sof.martoTubans da
dilikaurs Soris
0343543-4667153

mewyeri
0.2

gzis vakisi

susti dinamika,
dabali riski

wyalgamtari arxis mowyoba

22

sof. martoTubans da
dilikaurs Soris
0343589-4667315

farTobuli
erozia
0.4

23

sof. zeda saqara


0339231-4665590
0339110-4665644

zedapiruli nakadebis
regulireba,
rekultivacia

saSualo dinamika,
saSualo riski

mewyeri
0.3

savargulebi,
mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

24

sof. qveda saqara


0338020-46669250

mewyeri
4.5

savargulebi, el.
gadacemis xazebi,
Sida sasoflo gza,
mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

el.gadacemis boZebis gadatana


mdgrad adgilas, gzis dazianebis
SemTxvevaSi misi aRdgena

25

sof. qveda saqara


0338007-4666634

mewyeri
4.7

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

dakvirveba nagebobebze

mewyeri
14

gzis vakisi500m, mosaxleoba

susti dinamika,
gaaqtiurebis
SemTxvevaSi riski
saSualo da maRali

mewyris mowyvetis kidesTan


(warbTan) sadrenaJo sistemis
mowyoba

mewyeri

savargulebi
2

susti dinamika,
dabali riski

mewyris warbTan gzis samagri


kedlis mowyoba

mewyeri
3

mosaxleoba, Sida
sasolo gza

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo sistemis


mowyoba

125

navTobxazi

26

27

28

sof. qvemo saqarasa


da tylapivakes
Soris
0337601-4666888
0337785-4667129
0337633-4667570
sof. zovreTsa da
SimSilaqeds Soris
0338590-4673239
sof. argveTa
0334528-4667254

126

29

sof. cxrawyaro
(Sua kvaliTi)
0335564-4661188

mewyeri
1.2

skolis Senoba

susti dinamika,
saSualo riski

monitoringuli dakvirveba,
SenobasTan sadrenaJo sistemis
mowyoba

30

sof. cxrawyaro
(Sua kvaliTi)
0335396-4660885
0335523-4660740

mewyeri
2-2.5

mosaxleoba,
savargulebi

susti dinamika,
dabali riski

Saxlebis mimdebared wyalsawreti


arxebis mowyoba

31

sof. zeda kvaliTi


0335153-4659237
0335223-4659462

mewyeri
3

savargulebi,
mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

32

sof. zeda kvaliTi


0334787-4659217

mewyeri
2

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

ferdobis saerTo daxris


sawinaaRmdego daxris ferdis
ZirSi sadrenaJo sistemis mowyoba

33

sof. sanaxSire
0343773-4664348

mewyeri
5-6

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

34

sof. wiflavake
0342600-4662368

mewyeri
0.5

gzis vakisi20-25m

susti dinamika,
dabali riski

gzis samagri kedlis mowyoba

35

sof. qveda weva


0345993-4662129
0345558-4661868

mewyeri
2.5-3

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza-50-60m,
sayrdeni
kedlebi

saSualo dinamika,
saSualo riski

sayrdeni kedlebis
aRdgena,mewyris mowyvetis kididan
zedapiruli gruntis wylebis
mocilebaEDAP

II baRdaTis municipaliteti

127

sof. wiTelxevi
0315746-4659935
0316059-4659563
0315809-4659999

Mmewyeri
11

mosaxleoba,
savargulebi, Sida
sasoflo gza

aqtiuri dinamika,
maRali riski

md.kalapotis gadaweva marjvena


napirisken, mewyris zeda nawilSi
napralebis amovseba, ferdobze
gamomavali wylis nakadebis
regulireba

sof. xanis gzaze


0327785-4649511
0329529-4648379

qvaTacvena
(ori ubani)
I-30m, I -40m

saavtomobilo gza

saSualo dinamika,
saSualo riski

Sesustebuli qanebis Camoyra


ferdobebidan, gzis damcavi
kedlis mowyoba

sof. xanis gzaze


0323685-4651558

qvaTacvena
50m

saavtomobilo gza

saSualo dinamika,
saSualo riski

Sesustebuli qanebis Camoyra


ferdobebidan, gzis damcavi
kedlis mowyoba

kur. sairmis zeviT


0313042-4640165

qvaTacvena
15-20m

saavtomobilo gza

saSualo dinamika,
saSualo riski

Sesustebuli qanebis Camoyra


ferdobebidan, gzis damcavi
kedlis mowyoba

qvaTacvena
30-40m

saavtomobilo gza

saSualo dinamika,
saSualo riski

Sesustebuli qanebis Camoyra


ferdobebidan, gzis damcavi
kedlis mowyoba

qvaTacvena
30m

saavtomobilo gza

saSualo dinamika,
saSualo riski

gzis vakisis damcavi kedlis


mowyoba

mewyeri
0.25

mosaxleoba

amJamad
stabiluri,
dabali riski

sof. dimi
0320505-4661445
0320561-4661464

mewyeri
0.15,
gverdiTi
erozia
15-20m

mosaxleoba,
savargulebi

saSualo dinamika,
maRali riski

md.dabruneba Zvel sadinarSi


andamcavi gabionebis mowyoba
md.gaswvriv; sarwyavi arxis
mopirkeTeba

sof. I obCa
0322902-4662700
0322656-4662702
0322698-4662722

mewyeri
0.8

burjanaZeebis
goris ramodenime
mosaxle

aqtiuri dinamika,
saSualo riski

zedapiruli wylebis mocileba


da Rrmafesvebiani mcenareebis
ganaSenianeba

10

sof. I obCa
0323615-4661399

mewyeri
1.2

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

kur. sairmis zeviT


0312877-4640795

kur. sairme
0316201-4647902

sof. I obCa
0322790-4661189
0322868-4661189

128

129

11

sof. I obCa
0324024-4660288
0324329-4660691

12

sof. I obCa
0324531-4661133

13

sof. I obCa
0323483-4662321

14

15

mewyeri
3

mosaxleoba, saavtomobilo gza

susti dinamika,
dabali riski

mosaxleoba, saavtomobilo gza

susti dinamika,
dabali riski

mewyeri
2.5-3

mosaxleoba

aqtiuri dinamika,
saSualo riski

sof. dimi
0321475-4662924

mewyeri
0.2

mosaxle

saSualo dinamika,
saSualo riski

Sayrdeni kedlis gaZliereba


dazedapiruli wylebis mocileba

sof. II obCa
0325866-4663332
0325678-466278

mewyeri
8-10

centr.saavtomo-bilo
gza25-30m

aqtiuri
dinamika, saSualo
riski

sadrenaJo sistemis
mowyoba(mimdinareobs mSenebloba)

mewyeri
2

wyaldagrovebis adgilebidan
wylis mocileba

centr.saavtomo-bilo
gza200-250m,
savargulebi

saSualo dinamika,
dabali riski

sadrenaJo sistemis mowyoba

centr.saavtomo-bilo
gza-200m, savargulebi

saSualo dinamika,
dabali riski

sadrenaJo sistemis mowyoba

130

16

sof. II obCa
0325730-4662591
0325729-4662351

17

sof. II obCa
0325538-4662214
0325495-4661957

mewyeri
7-8

18

sof. II obCa
(fiWur anZasTan)
0326188-4662415

mewyeri
(I,I ,I I)
5-6

savargulebi

susti dinamika,
dabali riski
(midrekili
dastabilebisken)

sof. II obCa-sviris
sazRvarze
0327068-4662493

mewyeri
3-4

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

19

20

sof.dimi
0320937-4660838

mewyeri
10-12

mewyeri
2.5
gverdiTi
erozia

mosaxleoba, taZari

aqtiuri
dinamika, saSualo
riski

kvlevebis Semdeg RonisZiebis


dasaxva

napirsamagri nagebobis mowyoba


mdinaris gaswvriv

III Terjolis municipaliteti

sof. naxSirRele
0317474-4675257
0317529-4675282

mewyeri
0.2-0.3

q. quTaisis SemovliTi
avromagistra-li

aqtiuri
dinamika, maRali
riski

ganxorcielda
mewyersawinaaRmdego RonisZiebebi

sof. bardubani
0326129-4674882
0326469-4675044

mewyeri
4

sof.zeda simoneTi
0327555-4678941

mewyeri
2-3

mosaxleoba

dastabilebuli,
dabali riski

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

sof. Zevri
0329695-467890

mewyeri
1

sof. Zevri
0330901-4679052

mewyeri
0.7

zeda simoneTi-Terjolis saavtomobilo


gza-60m

q.Terjola
0332613-4673190

mewyeri
6.5

savargulebi

mewyeri
5.5

savargulebi, Sida
sasoflo gza-30-40m

mewyeri
5

mosaxleoba

zedapiruli nakadebis regulireba

susti dinamika,
dabali riski

el.gadamcemi xazebis mowesrigeba;


gzis gaswvriv sadrenaJo sistemis
mowyoba

saSualo dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo sistemis


mowyoba

131

zeda simoneTi-Terjolis saavtomobilo


gzaze el. gadamcemi
xazis boZebi, saavt.
gza-40m

sof. axali Terjola


0332872-4675871
0332971-4677133
0333464-4676831

sof. zeda alisubani


0337935-4680248
0337998-4680518

susti dinamika,
dabali riski

susti dinamika,
dabali riski

susti dinamika,
dabali riski

mewyrul safexursa da
mosaxleobas Soris sadrenaJo
sistemis mowyoba

10

12

sof. Tuzi
0343299-4682219
0343368-4681974

sof. delatasubani
339602-4676439
0339341-4676312

sof. rufoTi
0335780-4674319
0336090-4673244

mewyeri
7-7.5
aqtiuri
mewyeri
0.02-0.03

Sida sasoflo gza-2030m, sasaflao

mewyeri da
aqtiuri mewyeri
dinamikaSia, riski
saSualo

sadrenaJo arxis mowesrigeba;


gzis gaswvriv ferdis profilis
Secvla da damcavi kedlis mowyoba

mewyeri
4.5

savargulebi,
mosaxleoba, Sida
sasoflo gza-30-40m

saSualo dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo sistemis


mowyoba

susti dinamika,
dabali riski

ferdobis gatyianeba

132

mewyeri
(rufoTis
mewyeri
gadadis
telefas
mewyerSi)
11-12

savargulebi,
mosaxleoba

IV saCxeris municipaliteti

sof. Wurnali
0383243-4689086
0383306-4689074
0383299-4689088

q. saCxere
0369600-4689806

ewyeri
0.2

qvaTacvena

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza

saSualo dinamika,
maRali riski

ferdis gawmenda, damcavi kedlis


mowyoba ferdis gaswvriv

sakvirao
eklesiasTan
mosaxleoba

lodebis
dagorebis
SemTxvevaSi
saSiSroebis riski
maRali

lodebis daSla an adgilze


damagreba

sof. jria
0383354-4689954

erozia,
mewyruli
procesebi

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza,
sasaflao

aqtiuri
eroziuli da
Rvarcofmaformirebadi procesebi

gabionebis aRdgena, kalapotis


gawmenda

datborvis sawinaaRmdegodamcavi
nagebobis mowyoba, kalapotis
gawmenda

133

mosaxleoba

aqtiuri eroziuli
da Rvarcofmaformirebadi procesebi

mewyeri
0.3

Sida sasoflo gza-3040m, sakarmidamo

susti dinamika,
dabali riski

samagri kedlebis aRdgena, gzidan


zedapiruli wylebis mocileba

sof. orRuli
orRulis mewyeri
0347947-4689596
0373151-4689737

mewyeri
5-6

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza da
gazsadeni mili

aqtiuri dinamika
(gansakuTrebiT
zeda nawilSi),
maRali riski

mewyris zeda nawilSi Setborili


adgilebisTvis wyalgamtarebis
mowyoba

sof. Cixa
0372303-46897040

mewyeri
0.3

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

sof. sairxe
0369695-4685108
0369769-4685185

mosaxleoba

saSualo dinamika,
saSualo riski
(gaaqtiurebis
SemTxvevaSi
maRali)

sof. Jria
0382934-4689471

erozia,
datborva

sof. Wala
0375853-4688087

mewyeri
0.5

gzis gaswvriv sadrenaJo sistemis


mowyoba

mosaxleoba gasayvania,
mewyris mowyvetis kidesTan
ganxorcieldes ximinjebiT
gamagreba da sxva

134

sof. Worvila
0369118-4682948

ewyeri
0.9

skola, savargulebi

susti dinamika,
saSualo riski

10

sof. Salauri
0373061-4683870
0372567-4683758
0372404-4683824

mewyeri
2-2.5

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

11

sof. gorisa
0372137-4682631
0371661-4682420

mewyeri
9-10

Sida sasoflo gza,


savargulebi

12

sf.
0372800-4680575

ewyeri
8-9

susti dinamika,
dabali riski

13

sof. baxioTi
0374784-4680139
0374470-4680520
0374391-4680937

mewyeri
15-17

osaxleoba,

susti dinamika,
dabali riski

mewyris Tavze sadrenaJo


sistemebis mowyoba

ferdobebze gamomavali wyaroebis


kaptaJi, ferdobebis gatyianeba

ferdobebze gamomavali wyaroebis


kaptaJi, ferdobebis gatyianeba

135

14

sof. moZvi
0370513-4675765

mewyeri
2-3

saZovrebi,Sida
sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

15

sof. korbouli
0376184-4676090
0376117-4675818

mewyeri
7-8

saCxere-Tbilisis
saavtomobilo gzis
ori monakveTi

saSualo dinamika,
dabali riski

gzis mimdebared mewyruli masebis


moxsna da gruntis Secvla, gzis
gaswvriv drenaJis mowyoba

16

sof. Walovani
0377021-4670769
0377001-4670832

Rvarcofi

sasoflo gza

aqtiuri dinamika,
dabali riski

perioduli gawmenda

17

sof. Walovani
0377183-4671197

Rvarcofi

sasoflo gza

aqtiuri dinamika,
dabali riski

perioduli gawmenda

18

sof. Walovani
0377264-4671435

Rvarcofi

md.kalapotis
Seviwroeba

aqtiuri dinamika,
dabali riski

md. Zirulas marcxena sanapiros


gamagreba da kalapotis gawmenda

19

sof. bajiTa
0364647-4690068
0365109-4689381
0365516-4689620
0365439-4689808

mewyeri
20-25

Sida sasoflo gza-2025m, savargulebi

susti dinamika,
dabali riski

gzis vakisis aRdgena da


mis gaswvriv sadrenaJo sistemis
mowyoba; ferdobis gatyianeba

20

21

22

2
q. saCxere
0367336-4688047

sof. argveTi
0373576-4683972

sof. argveTi
0373898-4684525

ewyeri
2-3

mewyeri
3-4

mewyeri
6-7

susti dinamika,
dabali riski

sasaflao

6
sasaflaos periferiaze sadrenaJo
sistemis mowyoba

zogierT ubanze
susti dinamika
(enur nawilSi),
susti dinamika,
saSualo riski

sasaflao

mosaxleoba,
savargulebi

136

qveda nawilSi-md.
izvarasTan,
susti dinamika,
amJamad riski
dabali,
gaaqtiurebis
SemTxvevaSi
saSiSroeba
Seeqmneba
mosaxleobas

ferdobis gatyianeba,
mosaxleobasTan sadrenaJo
sistemis mowyoba

V WiaTuris municipaliteti

sof.xreiTi
(sparieTis ubani)
0351321-4688795
0350934-4689088

sof. Kkalauri
0362741-4680038
0361918-4680712
0362164-4680576
0362295-4680728
0362286-4680928

mewyeri
20-25

savargulebi,
mosaxleoba

aqtiuri dinamika,
maRali riski

mewyeri
12-13
Caqceva
250m

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

sofelSi arsebuli tbis dacla,


zedapiruli wylebis regulireba

wyaroebis kaptaJi, zedapiruli


nakadebis regulireba

2
sof. iTxvisi
0363092-4681829
0361974-4681322

mewyeri
20

mosaxleoba,
saavtomobilo gza

5
saSualo
dinamika(gzis
gaswvriv), dabali
riski

6
wylis zedapiruli nakadebis
regulireba, teritoriis
nawilobrivi gatyianeba

mewyris enuri
nawili aqtiur
dinamikaSia,
dabali riski

mosaxleobasTan sadrenaJo
sistemebis mowyoba; ferdobis
gatyianeba

saSualo dinamika,
dabali riski

zis gadaweva ferdobis siRrmeSi,


gzis gaswvriv wyaldagrovebis
mocileba

mewyeri
10-12

Savargulebi,
mosaxleoba

sof. xreiTi
0351746-4689054

mewyeri
2

Sida sasoflo gza-100m

sof. bunikauri
0356443-4687737

Caqceva,
sufoziuri
wriuli
Rrmuli

mosaxleoba

sof. wirqvali
0358805-4687010
0358845-4686751

mewyeri
1-1.5

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

sof. zodi
0359604-4690147
0359418-4690054

mewyeri
1

Sida sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

137

Cukveris mewyeri
0350748-4688820

Rrmulis amovseba

kirqvis karnizis ZirSi sadrenaJo


sistemis mowyoba

Ggzis gaswvriv zedapiruli


wylebis Sekreba da maTi mocileba

sof. zodi
0360135-4690156
0360897-4689508

10

WiaTura-zodis
saavt. gza
0360844-4689445
0361049-4689224
0361251-4188535

mewyeri
8-10

ewyeri
6-8

Sida sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

mosaxleoba,
saavtomobilo gza

susti dinamika,
amJamad riski
dabali, xolo
gaaqtiurebis
SemTxvevaSi riski
maRali

ferdobis gatyianeba

VI xaragaulis municipaliteti

mewyeri
2 gaaqtiurebuli mewyeri
0.2

sof. farcxnali
0348686-4652954

138

sof. farcxnali
0348856-4652514
0348655-4652231

sof. farcxnali
0349294-4651088
0349155-4651262
0348865-4651137

sof. sxliTi
0351777-4648390
0351374-4648651

mosaxleoba,
Sida sasoflo gza-2030m

susti dinamika,
dabali riski

mewyeri
3

savargulebi

susti dinamika,
dabali riski

mewyeri
2.5

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

mewyeri
1.5

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo sistemis


mowyoba

sadrenaJo sistemis mowyoba

sof. sxliTi-vanis
gza
0351294-4649722

sof. bazaleTi
0351766-4655552
0351868-4655328

sasoflo gza-30-40m

dabali riski

gzis gaswvriv damcavi kedlis


mowyoba

mewyeri
6-7

sasoflo gza

saSualo dinamika,
saSualo riski

mowyvetis kidesTan sadrenaJo


sistemis mowyoba

mewyeri
3.5

sasoflo gza-40-50m

susti dinamika
(midrekili
dastabilebisken),
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo arxis


mowyoba

sof. RoreSa
0357237-4660221
0357112-4661131
0357103-4660688

mewyeri
3-4

mosaxleoba

susti dinamika,
riski dabali

mosaxleobasTan individualuri
midgoma da rekomendaciebi

sof. nadaburi
0368671-4664254

Rvarcofi

sasoflo gza-30-40m

dabali riski

kalapotis gawmenda

sof. sargveSi
0353573-4658145
0353715-4658720
0353605-4658319

qvaTacvena

139

10

11

sof. nadaburi
0368666-4664012
0368643-4664070

sof. nadaburi
0368215-4663379
0368225-4663457

gverdiTi
erozia

sasoflo gza-100m

dabali riski

mdinareSi gabionebis mowyoba an


alternatiuli gzis moZebna

gverdiTi
erozia,
mewyeri
0.6

sasoflo gza-70-80m

saSualo dinamika,
saSualo riski

mdinareSi gabionebis mowyoba an


alternatiuli gzis moZebna

dastabilebuli,
dabali riski

gzis vakisis mowesrigeba

140

12

sof. saqariqedi
0346940-4655690

Caqceva

13

sof. kicxi
0345640-4654649
0345391-4655568

mewyeri
3
qvaTacvena

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

lodebis daSla adgilze da


ferdis gawmenda

14

sof. xidari
0344231-4652303
0343998-4652656

mewyeri
6-7

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

md. borimelas gaswvriv damcavi


gabionis mowyoba

15

sof. varZia
0342402-4653745

mewyeri
3-4

mosaxleoba

saSualo dinamika,
maRali riski

arsebuli wyaldagrovebebis
drenireba

16

sof. varZia
0342080-4655250

mewyeri
4-5

varZia-kicxis saavt.
gza-15-20m

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo sistemis


mowyoba

17

sof.wyalaforeTi
0340386-4655941

mewyeri
2-3

mosaxleoba, saavt.gza30-40m

susti dinamika,
dabali riski

sadrenaJo sistemis mowyoba,


rogorc ferdze, aseve gzis
gaswvriv

Sida sasoflo gza

18

sof. laxundara
0341666-4656459

mewyeri
2-2.5

mosaxleoba,
savargulebi, Sida
sasoflo gza-20-30m

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv ferdis gatyianeba

sof. TeTrawyaro
0347978-4654403

mewyeri
2

Ggzis vakisi-60m

saSualo dinamika,
dabali riski

20

sof. nunisi
0367847-4646032

mewyeri
0.5

mosaxle

susti dinamika,
dabali riskimdinaris piras

mosaxlem gaatara
mewyersawinaaRmdego RonisZieba
drenaJis mowyobis saxiT

21

sof. deisi
0362989-4648187

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza-50-70m

daxramva-dabali
riski

xramebis amovseba, sadrenaJo


sistemis mowyoba

22

sof. babi
03619824648230
0361952-4648262

141

19

gzis gaswvriv ferdis mxares


sadrenaJo sistemis mowyoba;
mewyruli sxeulis centr. nawilSi,
ferdobis daxris mimarTulebiT,
sadrenaJo Txrilis mowyoba

23

sof. babis rkinigzis


xazis gaswvriv,
md. Cxerimelas
marcxena napiri
360757-4647968
361492-4648423

mewyeri
1.5-2
farTobuli
erozia

mewyeri
5-6

napirgarecxva
(gverdii
erozia)
390

rkinigza

md. Cxerimelas marcxena


napiris garecxvis
Sedegad safrTxe
SeiZleba Seeqmnas
rkinigzis monakveTis
ubans sof. babis
teritoriaze

susti
dinamika(zeda
nawilSi), dabali
riski
napirgarecxva
mimdinareobs
mdinaris marcxena
napirze oTx
ubanze, saerTo
jamSi 70-80mis sigrZeze,
saSiSroebis riski
saSualo

mewyris Tavze sadrenaJo sistemis


mowyoba

aRniSnul adgilze gadabrunebulia


rkinigzis sayrdeni betonis saydeni
kedeli. saWiroa kedlis drouli
aRdgena

erozia,
kldezvavi,
qvaTacvena

rkinigza10-15m, saavt.
gza-20-25m

saSualo riski
rkinigzisTvis,
dabali riski
saavt.gzisTvis

rkinigzis gaswvriv dazianebuli


kedlis aRdgena; gzis gaswvriv
ferdobebis gawmenda

25

zvare-xaragaulis
saavt.gza
03607634647963

erozia,
kldezvavi,
qvaTacvena

rkinigza10-15m, saavt.
gza15-20m

saSualo riski
rkinigzisTvis,
dabali riski
saavt.gzisTvis

rkinigzis gaswvriv dazianebuli


kedlis aRdgena; gzis gaswvriv
ferdobebis gawmenda

26

md. Cxirimelas xeoba


0358390-4648665

gverdiTi
erozia

saavtomobilo gza70-80m

dabali riski

napirsamagri nagebobis mowyoba

27

md. Cxirimelas xeoba


0357262-4648824

gverdiTi
erozia

saavtomobilo gza-35m

dabali riski

142

24

zvare-xaragaulis
saavt.gza
03615184648433

napirsamagri nagebobis mowyoba

28

sof. leRvani
0356194-4646848
0356207-4646802

mewyeri
7-8
aqtiuri
mewyeri
2-3

sasaflao, Sida
sasoflo gza,
mosaxleoba

zeda nawilSi
aqtiuri
dinamika,saSualo
riski

saWiroebis SemTxvevaSi ramodenime


mosaxlis gayvana

29

Tbilisi-senakileseliZis
saavtomobilo gzis
145-e kilometri

mewyeri
0.8

saavtomobilo gza

aqtiuri dinamika,
amJamad riski
saSualo

droebiTi RonisZieba gatarebulia

VII samtrediis municipaliteti

143

sof. nigorzRva
0278937-4662301
0278594-4662415

mewyeri
15

mosaxleoba,
Sida sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

wyaroebis nakadebis regulireba


da maTi sistemuri gayvana

sof. nigorzRva
(meore) 02778864662287

mewyeri
10-12

Oori mosaxle

zeda nawili
aqtiur dinamikaSi,
riski maRali

gaaqtiurebis SemTxvevaSi
mosaxleobis gayvana

mewyeri
3

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

ferdobebis gatyianeba

sof. mterCveuli
0281459-4659796
0283097-4659860;
0282925-4659829
0282472-4659902

sof. wiaRTubani
0285658-4658707

mewyeri
5

sofeli
srulad

amJamad stabiluri

sof. mterCveuli
0283415-4659838

mewyeri
6-7

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

sof. nawilofeTi
0282700-4660594

mewyeri
1.5

mosaxle,
Sida
sasoflo gza-20-25m

susti dinamika,
dabali riski

wyalmosacilebeli Txrilis
gayvana gzis gaswvriv,
dasaxlebuli ubnis Tavze
saderenaJo sistemis mowyoba

sof. qvemo abaSa


0280691-4660396

mewyeri
2

mosaxleoba,
savargulebi

midrekili
dastabilebisken,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo sistemis


mowyoba

sof. qvemo abaSa


0279743-4660331
0279621-4660385

mewyeri
5-6

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

sof. zemo abaSa


90278933-4660709

mewyeri
1.5

mosaxle,
sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

10

sof. qv.noRa
0277195-4660994
0276989-4661089

mewyeri
2

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

11

sof. buRnara
0272884-4662227
0272645-4662274

mewyeri
0.8
erozia

saavtomobilo gza200m, savargulebi

aqtiuri dinamika,
saSualo riski

12

sof. qv.noRa
0276593-4661136

mewyeri
1

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

144

Senobebis garSemo sadrenaJo


sistemebis mowyoba

mosaxlis sakarmidamos farglebSi


sadrenaJo sistemis mowyoba
mosaxlis sakarmidamos farglebSi
sadrenaJo sistemis mowyoba

gzis gaswvriv ferdis mxares


sadrenaJo sistemis mowyoba;
mdinaris gaswvriv napirsamagri
nagebobis mowyoba

mosaxlis sakarmidamos farglebSi


sadrenaJo sistemis mowyoba

145

13

sof. dafnari
0278938-4664424

mewyeri
0.8-1

14

sof. dobiro
0285126-4661868
0285186-4661879
0284926-4661973

mewyeri
1.5

15

sof. dabla gomi


0283012-4663323
0283037-4663394
0283059-4663375
0283054-4663314

mewyeri
0.5

16

sof. noRa
0273356-4660894

Rvarcofi

17

sof. sajavaxo
0276367-4665182
0276297-4665133

gverdiTi
erozia -80100m

mosaxleoba,
saavt. gza

mosaxleoba,
savargulebi

ori mosaxle,
savargulebi

Sida sasoflo gza

savarguli, Sida
sasoflo gza, skolis
ezo

aqtiuri dinamika,
saSualo riski;
gaaqtiurebis
SemTxvevaSi
safrTxe Seeqmneba
mosaxleobas

gzaze gamomavali wylebis


kaptireba da xevSi gadayvana

saSualo dinamika,
gaaqtiurebis
SemTxvevaSi
safrTxe Seeqmneba
mosaxleobas;
saSualo riski

zedapiruli wylebis regulireba

aqtiuri dinamika,
saSualo riski

sadrenaJo sistemis
mowyoba mewyris Tavze

aqtivacia
weliwadSi
2-3-jer, dabali
riski

bogiris gamtarunarianobis
gazrda, kalapotis gawmenda da
CaRrmaveba

saSualo riski

mdinare rionSi gabionebis mowyoba

18

q. samtrediis
mimdebare teritoria
,,komaxouris
sasaflaosTan
280542-4668977
280291-4668945
280081-4668739

napirgarecxva
(gverdiTi erozia)
1500

md. rionma garecxa


misi marjvena napiri,
gadaadgilda 250-300mis manZilze, garecxa
sameurneo savarguli
da miuaxlovda, rogorc
sasaflaos teritorias
aseve samtrediadafnaris savtomobilo
gzas

imis gamo rom md.


rioni aRniSnul
adgilze
akeTebs 900-ian
Semobrunebas
samxreTiT,
garecxva
intensiuria,
saSiSroebis riski
saSualo

mdinare rionis dabruneba


mitovebul kalapotSi an adgilze
napirdamacavi nagebobis mowyoba

VIII vanis municipaliteti

centr.saavt.gza

aqtivacia
weliwadSi
2-3-jer, dabali
riski

kalapotis gawmenda da CaRrmaveba,


saxide gaadasasvlelis gamtarunarianobis gazrda

mewyeri
25-30

mosaxleoba,
datborva

mewyris zeda
nawilsi aqtiuri
dinamika, qvedaSi susti; dabali
riski

mewyris ZirSi arsebuli sadrenaJo


arxis dagrZeleba; mosaxleobis
perimetrze arsebuli tbebis drenireba

mewyeri
0.9

Sida sasoflo gza-120m

susti dinamika,
dabali riski

Rvarcofi

sof. mTisZiri
0287396-4664801
0286831-4664843
0286718-4664793

sof. fereTa
0309779-4660245
0309637,46603870

146

sof. mTisZiri
0284997-4664528

gzis gaswvriv sadrenaJo sistemis


mowyoba

sof. fereTa
0309914-4660037

mewyeri
1.2

Sida sasoflo gza-30m

susti dinamika,
dabali riski

sof. fereTa
90310083-4660403
0310694-4659942

mewyeri
12-14

zalkanianebis ubanimosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

sof.qveda gora
0307124-4658869
0306909-4658885

mewyeri
1

Sida sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

mewyris mowyvetis kidesTan


sadrenaJo arxebis mowyoba

q. vani
0293575-4662829

mewyeri
0.5

saavt.gza

susti dinamika,
dabali riski

zedapiruli wylebis mocileba

sof. qveda
cixesulori
092789-4662591
0293118-4662591

savargulebi,
mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

ferdobebis gatyianeba

sof. qveda
cixesulori
0291445-4663014
0291358-4663113

mosaxleoba,
Sida sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

saxlebTan lokaluri
RonisZiebebis gatareba
(drenaJebi, gabionebi da a.S);
gzis vakisi aRdgenilia,
amoyvanilia gabioni

amJamad gza aRdgenilia,


amoyvanilia damcavi gabioni

147
mewyeri
5

mewyeri
6-7

darCenili mosaxleobis gayvana

mewyeri
2.5,
gverdiTi
erozia

centr.saavt.gza80-100m,
saZovrebi

susti dinamika,
dabali riski;
aqtiuri garecxva

mdinaris gaswvriv gabionebis


mowyoba an mdinaris kalapotis
Secvla; gzis gaswvriv, ferdis
mxares, sadrenaJo arxis mowyoba

sof. tobanieri
0288370-4660094
0287987-4660253
0287886-4660514

mewyeri
1.5

mosaxleoba,
sasaflao

saSualo dinamika,
saSualo riski

sasaflaos ZirSi, mowyvetis


kidesTan, sadrenaJo sistemis
mowyoba (ekologiuri
TvalsazrisiT)

sof. SuamTa
0289642-4663655
0289716-4663761

mewyeri
1

centr.saavt.gza60-70m

susti dinamika,
dabali riski

RonisZieba gatarebulia,
amoyvanilia sayrdeni kedeli

mewyeri
2-2.5

Sida sasoflo
gza, mosaxleoba,
sakarmidamo

susti dinamika,
dabali riski

gatyianeba, ferdis zeda nawilSi,


gzis gaswvriv, drenaJis mowyoba

mewyeri
4

11

sof. qv.muqedi
0290066-4662443
0289974-4662617

148
14

mosaxleoba

10

13

5
mewyris zeda
nawilSi aqtiuri
dinamika da maRali
riski; qveda
nawilSi susti
dinamika da dabali
riski

sof. qveda
cixesulori
0290556-4663031
0290768-4662899

12

sof. tobanieri
0287921-4661095
0287758-4661008

15

2
sof. sof. SuamTaWyviSis teritoria,
md. rionis marcxena
sanapiro zoli
281492-4668387
282317-4668201
282661-4668542

napirgarecxva
(gverdii erozia)
1200

mdinaris mier
warmoebuli
napirgarecxvis Sedegad
waRebulia aTeulobiT
heqtari sasoflo
sameurneo savargulebi,
dambebi zogan gaxsnilia,
rac qmnis pirobas
napiris datborvisaTvis

aRniSnuli
adgilis
napirgarecxva
intensiuria,
garecxilia
didi farTobebi,
saSiSroebis riski
saSualo

napirgarecxvis SeCerebisaTvis
saWiroa napirsamagris mowyoba

IX wyaltubos municipaliteti
sof. sormoni
0313500-4688062

mewyeri
1.5-2

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

mosaxleobis mimdebare ferdobis


gatyianeba

gumaThesi
0311711-4687262
0311757-4687180

mewyeri
1

Sida sasoflo gza,


saderivacio arxi

susti dinamika,
saSualo riski

arxis mimdebare ferdis


dateraseba da misi gatyianeba

sof. rioni
0313024-4689672

mewyeri
3-4

mosaxleoba,
sakarmidamoebi

susti dinamika,
calkeul ubnebze
saSualo; dabali
riski

mewyris Seswavla; mosaxleobasTan


mimarTebaSi konkretuli
RonisZiebebis dasaxva

149

sof. zaraTi
md. rionis marcxena
ferdobi da sanapiro
zoli 03120974690975

mewyeri,
napirgarecxva
(gverdiTi
erozia)
3

sakarmidamoebi,
mosaxleoba

susti dinamika,
saSiSroebis riski
_ saSualo

mewyrul sxeulze gayvanilia


WaburRili da mimdinareobs
dakvirveba mewyris dinamikaze;
napirgarecxvis intensiuroba
Senelebulia mdinaris ZiriTadi
nakadis marjvena mxareze
gadaadgilebis gamo. Tu mdinaris
nakadi mTlianad gadaadgildeba
marjvena napirze, specialuri
RonisZiebebis gatareba saWiro
aRar iqneba

sof. derCi
0315482-4705040

mewyeri
90-100

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

gzis perioduli aRdgena;


zedapiruli da danagrovi wylebis
Sekreba da organizebuli gayvana
mimdebare xevebSi

sof. meqvena
0315464-4705192

mewyeri
4-5

mosaxleoba, centr.
saavt.gza-200-250m

susti dinamika,
saSualo riski

gzis perioduli gawmenda am


is gaswvriv zedapiruli wylis
nakadebis regulireba

sof. meqvena
0315031-4704198
0314331-4703985

mewyeri
2

centr.saavt.gza -50-60m

susti dinamika,
dabali riski

gzis perioduli gawmenda

sof. benTqoula
0315311-4703626

mewyeri
2

centr.saavt.gza-20-30m

susti dinamika,
dabali riski

gzis perioduli gawmenda

sof. JoneTi
0310994-4693434
0311385-4692941
0311477-46931590

mewyeri
1.5

Sida sasoflo gza-5070m

susti dinamika,
dabali riski

gzis perioduli aRdgena

10

sof. JoneTi
0311576-4693389
0311536-4693301

mewyeri
1.5

centr.saavt.gza-30-40m

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sayrdeni kedlis


amoyvana, gzis vakisis mowesrigeba

11

sof. ofurCxeTi
0311251-4691576

mewyeri
1

Sida sasoflo gza,


mosaxle

amJamad stabiluri

150

151

12

sof. ofurCxeTi
0310094-4691644
0310251-4691789

mewyeri
1-1.5

centr.saavt.gza-120m

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv ferdis mxares


sadrenaJo Txrilis mowyoba; gzis
vakisis perioduli aRdgena

13

sof. gumaTi
0308737-4690815

mewyeri
0.2

centr.saavt. gza-15m

susti dinamika,
dabali riski

sayrdeni kedlis aRdgena,gzis


vakisis mowesrigeba

mewyeri
1

centr.saavt.gza-4050m, mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo arxis


mowyoba

mewyeri
1.5

centr.saavt.gza-100m

susti dinamika,
dabali riski

gzis safaris mowesrigeba 100


metrian monakveTze, 15 metrian
gzis monakveTze sayrdeni kedlis
mowyoba, gzis gaswvriv drenaJis
aRdgena

mewyeri
2.5

centr.saavt.gza-90m

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo arxis


mowyoba

mewyeri
0.8

centr.saavt.gza-20-30m

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo arxis


mowyoba

14

15

16

17

sof. gumaTi
0308661-4690412
0308680-4690746
0308706-4690665

quTaisi-alpanas gza
0308498-4690104
0308610-4690307

quTaisi-alpanas gza
0308552-4689043
0308458-4689154

quTaisi-alpanas gza
0308932-4688665

152

18

quTaisi-alpanas gza
0309437-4688312
0309219-4688351

mewyeri
1.5

centr.saavt.gza-80100m

saSualo dinamika,
saSualo riski

gzis gaswvriv ferdis mxares


sadrenaJo sistemis mowyoba

19

quTaisi-alpanas gza
0309718-4687936

mewyeri
0.5

centr.saavt.gza-30m

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv ferdis mxares


sadrenaJo sistemis mowyoba

20

sof. jimastaro
0310114-4687690
0309891-4687519
0310423-4687916

mewyeri
3

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza -150m

susti dinamika,
dabali riski

soflis gzaze Cazneqil adgilas


sadrenaJo arxis mowyoba

21

sof. jimastaro
(gumaTis kaSxlis
gaswori)
03107964687742
0310779-4687534
0310731-4687792

mewyeri
0.3-0.5

centr.saavt.gza30-50m

saSualo dinamika,
dabali riski

sayrdeli kedlis gaswvriv


sadrenaJo arxis mowyoba;
mimdebare dasaxlebaSi, ferdis
mxares, sadrenaJo sistemis
mowyoba

22

sof. jimastaro
0310300-4686173
0310413-4685989

mewyeri
3-4

savargulebi

susti dinamika,
dabali riski

ferdis gatyianeba

23

q. quTaisi, ruas quCa


0310875-4684809

mewyeri
1.5
farTobuli
erozia

susti dinamika,
dabali riski

mosaxleoba

mewyruli ferdis dateraseba


sadrenaJo sistemis mowyoba

X xonis municipaliteti

mewyeri
2

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza-120m

mewyris enur
nawilSi saSualo
dinamika, zeda
nawilSi susti;
riski saSualo

sasoflo gzis gaswvriv sadrenaJo


sistemis mowyoba; dangreuli
gzisTvis SerCeuli alternariuli
gzis mowesrigeba; mewyris
ZirSiwyaldagrovebis drenireba

sof. qveda kinCxa


0299135-4707107

erozia,
mewyeri
0.8

sasoflo gza-100m

aqtiurri dinamika,
saSualo riski

napirsamagri damcavi gabionis


mowyoba; gzis mimdebare ferdis
damuSaveba garkveul kuTxemde

sof. gelaveri
0299812-4701257
0300434-4701063

mewyeri
2

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenao Txrilis


mowyoba, saWiroebis SemTxvevaSi
gzis SeWra ferdis siRrmeSi

sof. ZeZileTi
0299941-4699285
0299677-4699079

mewyeri
1

sasoflo gza-60-70

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sadrenaJo Txrilis


mowyoba, saWiroebis SemTxvevaSi
gzis SeWra ferdis siRrmeSi

153

sof. zeda kinCxa


0299648-4707549
0300179-4707943

sof. ZeZileTi
0299545-4697964
0299545-4697964

mewyeri
5

saavt.gza100-120m

susti dinamika,
dabali riski

ferdobis gatyianeba

XI tyibulis municipaliteti

tyibuli-soCxeTis
gza
(sof. ZirovanTan)
0330202-4693448
0329847-4693693

mewyeri
5

sof. soCxeTi
0326628-4695517

mewyeri
1.2

sof. wynori
0326271-4695932
0326172-4695937

mewyeri
2

mosaxle, gzis vakisi100m

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv arsebuli sadrenaJo


Txrilis gawmenda da CaRrmaveba

sof. wynori
0325811-4696029
0325697-4696034

mewyeri
1.5

mosaxle, gzis vakisi120m

susti dinamika,
dabali riski

gzis gadaweva ferdis sirrmeSi

sof. gurna
0324404-4696293

mewyeri
2

sasoflo gza- 50-60m

susti dinamika,
dabali riski

centr.saavt.gza-300m

savargulebi, Sida
sasoflo gza

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv ferdobis gatyianeba

susti dinamika,
dabali riski

154
gzis gadaweva ferdis sirrmeSi

155

sof. antoria
0322750-4695464
0323256-4695217

mewyeri
4

sof. kiTxiji
0323800-4694617

mewyeri
3

sof. baboTi
0324502-4693201

10
11
12

susti dinamika,
dabali riski

mewyrul ferdze sadrenaJo


sistemis mowyoba

sasoflo gza-30m,
mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

saxlis mimdebared sadrenaJo


sistemis mowyoba

mewyeri
0.5

mosaxle

susti dinamika,
dabali riski

zedapiruli wylebis regulireba

sof. mandikori
0321119-4692401

mewyeri
1.5

saavtomobilo gza

susti dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv sayrdeni kedlis


mowyoba

sof. jvarisa
0320042-4694301
0320258-4694347

mewyeri
2

saavtomobilo gza,
mosaxleoba

saSualo dinamika,
saSualo riski

mosaxleobis gayvana;
gzis perioduli aRdgena

mewyeri
2

savargulebi

susti dinamika,
dabali riski

ferdobis gatyianeba

mewyeri
2

mosaxle,
sasoflo gzebi

saSualo dinamika,
saSualo riski

saxlebze sadrenaJo sistemebis


mowyoba (individualurad)

sof. koka
0319456-4687525
sof. koka
0319561-4687731
0319574-4687798
0319467-4687846

mosaxle

13

sof. axalsofeli
0331531-4686291
0331475-4686039

mewyeri
4

mosaxleoba,
gzis vakisi-200m

susti dinamika,
dabali riski

14

sof. sawiresTan
0328853-4689769
0329776-4689529

mewyeri
10-12

centr.saavt.gza-700m

saSualo dinamika,
saSualo riski

gzis gaswvriv, ferdis mxares,


sadrenaJo sistemis mowyoba

gzis vakisis perioduli aRdgena;


sayrdeni kedlebis aRdgena;
zedapiruli wylebis mocileba

6
mosaxleobasTan sadrenaJo
sistemebis mowyoba; rkinigzasTan
arsebuli sadrenaJo arxis
gawmenda

156

15

sof. dabaZveli
0328711-4688674
0328893-4688565

mewyeri
2.5

mosaxleoba, Sida
sasoflo gza,
rkinigza

susti dinamika,
dabali riski

16

sof. Zuynuri
0326542-4687607
0326128-4687773

mewyeri
3-3.5

Sida sasoflo gza,


mosaxleoba

midrekili
dastabilebisken

17

sof. axaldaba
0326715-4691367

mewyeri
2-2.5

mosaxleoba

midrekili
dastabilebisken

gaaqtiurebis SemTxvevaSi,
mewyruli blokis mowyvetis
kideze sadrenaJo sistemis
mowyoba

18

sof. muxura
0340109-4685220
0339016-4685959

mewyeri
2

mosaxleoba

susti dinamika,
dabali riski

xevis mxares ferdis gatyianeba;


saxlebTan zedapiruli nakadebis
regulireba

19

sof. dabaZveli
0328032-4687698

mewyeri
0.3

Sida sasoflo gza,


sakarmida-mo, Senobanagebobebi

saSualo dinamika,
dabali riski

gzis gaswvriv Rrma sadrenaJo


sistemis mowyoba

20

sof. naboslevi
0319424-4686883

mewyeri
0.3

mosaxle

susti dinamika,
dabali riski

saxlis mimdebare sasoflo gzis


gaswvriv sadrenaJo sistemis
mowyoba

21

sof. cixea
0323414-4692276

mewyeri
0.8

mosaxle

susti dinamika,
dabali riski

saxlis mimdebare sasoflo gzis


gaswvriv sadrenaJo sistemis
mowyoba

sof. wynori
0325963-4695955
0326026-4695930

mewyeri
0.5

susti dinamika,
dabali riski

mdinaris gaswvriv gabionebis


mowyoba

22

gzis vakisi-40m

23

24

sof.orpiriWyeps Soris
0318990-4687598

mewyeri
1

gzis vakisi -40m

aqtiuri dinamika,
saSualo riski

mewyruli ferdis profilis


Secvla warbis mxares an sayrdeni
kedlis mowyoba

sof. cucxvaTi 323695


4682620 324250 4682750

mewyeri
142.6

saSiSroebas uqmnis
soflis dsaxlebas,
dazianebulia skolis
stadioni

Zvelmewyruli
sxeuli axali
gaaqtiurebuli
ubniT. saSiSroebis
riski saSualo

dazianebuli stadionis aRdgena,


saxlebze saWiroa dawesdes mudmivi
dakvirveba

157

Tavi 5
raWa-leCxum-qvemo svaneTis regionSi 2014 wlis geologiuri
stiqiis Sedegebi da prognozi 2015 wlisaTvis
raWa-leCxumisa da qvemo svaneTis regioni moicavs onis, ambrolauris (raWa),
cageris (leCxumi) da lentexis (qvemo svaneTi) municipalitetebs. regionis farTobi Seadgens 4568.2 km2-s. regionSi 252 dasaxlebuli punqtia. mosaxleoba Seadgens 50.7 aTas kacs. mosaxleobis saSualo simWidrove 1km2-ze 11.1 kacia (cxrili #1)
.
regionis sivrculi da demografiuli maCveneblebi
cxrili #1
raWa-leCxum-qvemo svaneTis regioni
municipalitetis
dasaxeleba

farTobi
(km2)

soflis
sakrebulos
raodenoba

raionis
mosaxleoba

mosaxleobis
simWidrove
(kaci km2-ze)

oni

132.6

19

2977

2.0

ambrolauri

1142.1

18

16079

14.0

cageri

755.4

15

16622

22.0

lentexi

1344.4

8991

6.0

regionis mTeli teritoria miekuTvneba


mTian zonas da xasiaTdeba rTuli landSaftur-klimaturi pirobebiT, ris gamoc igi
araTanabradaa aTvisebuli. dasaxlebuli
punqtebi ZiriTadad ganlagebulia mdinareTa xeobebSi, regionis reliefis saSualo
simaRle 1750 metria. reliefi Zlier danawevrebulia md.md. rionisa da cxeniswylis
Senakadebis mier. yvelaze dabali wertili
md. rionis fskeria tviSis kldekarSi _ 300
metri, xolo yvelaze maRalia WanWaxis mTa
_ 4460m. reliefis danawevrebis siRrme qvabulSi 500-800 metria, xolo uwera _ saglolos monakveTebze 2700_3000m.
raWa-leCxumi da qvemo svaneTi rTuli geologiuri agebulebiT gamoirCeva. kavkasionis qedis Txemi horst-antiklinur struqturas warmoadgens, misi kristaluri masivi
azidulia zRvis donidan 4000_4500m-ze, gaSiSvlebulia da dakbilulia eroziuli procesebiT. masivi agebulia paleozouramdeli
da paleozouri granitebiT, gneisebiT da
kristaluri fiqlebiT.
kavkasionis samxreTuli ferdis naoWa
sistemaSi ramdenime struqturul-teqtonikuri zona gamoiyofa:
1. mTiani raWis qvabuli (yazbeg_lagodexis
zona), agebuli qveda iuruli asakis arakarbonatuli fliSuri naleqebiT (qviSaqvebi,
Tixafiqlebi da sxva), kavkasionis mTavari
qedidan igi gamoyofilia mTavari SecocebiT, xolo Soda-kedelas qedidan siRrmuli

rRveviT. qvabuli grabenuli bunebisaa da


yvelaze dabali hifsometriuli mdebareobiT gamoirCeva.
2. mestia-TianeTis zona, agebuli zeda
iuruli da qveda carculi karbonatuli
fliSuri naleqebiT (kirqvebi, mergelebi,
qviSaqvebi da fiqlebi). morfologiurad
is warmoadgens Soda-kedelas horst-sinklinur qeds.
3. gagra-javis struqturul-teqtonikuri
zona, agebuli zeda liasuri fiqlebiT,
qviSaqvebiTa da baiosuri porfirituli
wyebiT. morfostruqturulad misi saerTo
kavkasiuri mimarTulebis inversiuli eroziul-teqtonikuri buneba zemo raWis qvabulebiTaa gamoxatuli.
4. raWa-leCxumis sinklini, agebuli oligocenuri da miocenuri naleqebiT _ TixebiT, qviSaqvebiT, konglomeratebiT da
kirqvebiT. labeWinas seri qvabuls or
nawilad yofs: dasavleTiT _ leCxumis da
aRmosavleTiT _ raWis. raWa-leCxumis sinklinis frTebs carculi asakis kirqvebiT
agebuli saeliosa da xvamli-asxis monoklinuri qedebi warmoadgenen. kavkasionis
samxruli ganStoebebidan gansakuTrebiT
mniSvnelovania svaneTis qedi, romelic md.
engurisa da md. cxeniswylis wyalgamyofs
warmoadgens, teqtonikurad igi CxalTalailas zonas miekuTvneba da geologiurad
agebulia iuruli naleqebiT.
mTlianobaSi raWa-svaneTis alpur-

158

nivaluri morfologiuri zonis Tanamedrove reliefi mniSvnelovnad transformirebulia pleistocenuri myinvarebiT. reliefSi aris Semonaxuli troguli
xeobebi da morenuli nafenebi, romlebic
geodinamikuri TvalsazrisiT yuradRebas imsaxureben im TvalsazrisiT, rom am
nafenebSi periodulad warmoiqmneba e.w.
`glacialuri~ Rvarcofebi.
raWa-leCxumi-qvemo svaneTis regionis
geomorfologiuri Tavisebureba araerTgvarovania, igi pirdapir kavSirSia mis geologiur agebulebasTan. erTeuli morfologiuri formebis genezisi mibmulia
sxvadasxva tipis eroziul da teqtonikur procesebze, romlebic ganviTarebulia ZiriTadad postpliocenur periodSi,
rodesac xdeboda Tanamedrove reliefis
Camoyalibeba.
regionis Crdilo da centralur nawilebSi gamoiyofa maRalmTiani da saSualomTiani
mTaTa sistema, romelic agebulia ZiriTadad iuruli da carculi (fliSi) naleqebiT.
misgan samxreTiT ganlagebulia morfologiurad gansxvavebuli raWa-leCxumis sinklinis depresiuli nawili, romelic agebulia ZiriTadad carculi da mesameuli warmonaqmnebiT.
regionis samxreT nawilSi mdebareobs
raWis qedi, romelic agebulia carculi
kirqvebiT da morfologiurad erT-erT
gancalkevebul erTeuls warmoadgens.
maRalmTiani mogluvebul Txemebian mTaxeobaTa reliefi moicavs regionis Crdilo
nawils da ganviTarebulia rogroc iurul,
aseve carcul izoklinur naoWa substratze. reliefi daserilia Rrma xeobebiani mdinareuli qseliT, romlebic qmnian
mraval sxvadasxva mimarTulebis mqone
wyalgamyof qedebs. xeobebi xSir SemTxvevaSi `V~-seburia, magram im adgilebSi, sadac
dominireben Tixafiqlebi mdinareebi qmnian
brtyelZirian xeobebs. eroziuli bazisis
siRrme 800-1000 metramdea. absoluturi simaRleebi meryeoben 800-2500 metris farglebSi. analogiuri xasiaTis reliefia leCxumis qedis samxreT-aRmosavleT nawilis
baiosur-porfiritul wyebaSi.
saSualomTian gorak-borcvovani reliefi
ganviTarebulia raWa-leCxumis sinklinis
mesameuli asakis qanebiT agebul depresiul
nawilSi.
raWa-leCxumis sinklinis centraluri
farTod gaSlili nawili warmodgenilia
mesameulis oligocen-miocenis substratze ganviTarebuli saSualomTiani rbili
reliefis saxiT, rac kargadaa gamosaxuli
md. rionis xeobaSi xidikaris midamoebSi.
SedarebiT mdgradi Cokrakis qviSaqvebi,
konglomeratebi da kirqvebi oligocenis
Tixian-qviSaqvian naleqebTan erTad qm-

nian 25-30 metris simZlavris qarafebs (md.


lajanuri, sof.sof. surmuSi da usaxelo) da
xasiaTdebian mkveTrad daxrili ferdobebiT. igi ukavSirdeba ZiriTadad `usaxelos~
qviSaqvebis gavrcelebis areals.
reliefis analogiuri formebi gvxvdeba
sof.sof. qveda Savras, WyviSis, bareulis,
sadmelis zonaSi, romlebic ukavSirdebian Cokrakis karbonatuli qviSaqvebisa da
kirqvebis gavrcelebis areals.
raWa-leCxumis depresiis mesameulis Tixuri faciesis gavrcelebis arealSi dominirebs mewyruli reliefi. naleqebi advilad
modian dinamikaSi da qmnian gorak-borcvovan, borcvovan-zvinulovan da safexurisebr amoburcul reliefs. gavrcelebis areals warmoadgens rogorc md.md. rionis da
jejoris wyalSemkrebi auzebi raWis teritoriaze, ise md. lajanurisa da md. cxeniwylis auzebi _ leCxumisa da qvemo svaneTis
teritoriaze. garda amisa, zemoT aRniSnuli reliefis CamoyalibebaSi monawileobas
iReben agreTve mdinareebis Zveli terasuli
naleqebi.
sakvlevi teritoriis farglebSi gansakuTrebul morfologiur formebs qmnis
mezozouri asakis karbonatul qanebze ganviTarebuli postpaleogenuri azevebis
dros warmoqmnili maRali da saSualomTiani
raWa-leCxumis qedebis karstuli reliefi,
sadac gamoiyofa: platoseburi Zlier dakarstuli da mkveTri daqanebis mqone sustad dakarstuli farTobebi. neokomisa da
turon-santonis kirqvebs Soris, garda amisa regionSi apt-alburi asakis mergelebisa
da glaukonitiani qviSaqvebis gamosavlebi
qmnian SedarebiT dadablebul reliefs da
Sesabamisad rbil formebs. am zonisaTvis
damaxasiaTebelia agreTve platoseburi mosworebuli zedapirebi, romlebic emTxvevian teqtonikuri struqturebis gavrcelebis
zonebs. maTTvis damaxasiaTebeli mewyruli
reliefi gamoiyofa daba alpanasa da sairmis uReltexils Soris teritoriaze udabnos siaxloves. es mewyrebi ganviTarebulia paleocenis mergelovani kirqvebisa da
mergelebis morigeobaze.
regionSi mdinareTa qselis Rvarcofmaprovocirebel da mewyruli sxeulebis
Casaxva-CamoyalibebisaTvis idealur pirobebs qmnian iq ganviTarebuli meoTxeulis
deluviuri nafenebi, romlebic moicaven
did farTobs da cvalebadi simZlavreebiT (5-10-dan 60-70m farglebSi) xasiaTdebian. gansakuTrebiT didi simZlavreebiT
gamoirCevian karnizebis da mkveTri daxrilobis ferdobebis ZirSi dagrovili masala.
am mxriv yuradRebas imsaxureben sof. zeda
JoSxas CrdiloeTiT md. askis wylis marjvena
ferdze carculi asakis kirqvebis karnizebis Ziri. aq maT uWiravT ramdenime kvadrat-

159

uli kilometri farTobi da simZlavre 30-35


metrs aRwevs. am naleqebSi ganviTarebuli
mewyruli sxeuli blokuri xasiaTisaa da
calkeuli blokebis saxiT cocavs xeobis
mimarTulebiT, deluviur naleqebSi ganviTarebuli mewyrebi gvxvdeba agreTve sof.
sof. I tolas, lailaSis, muxlis midamoebSi,
md.md. riceulasa da xeoris wylis dinebis
zemo welSi. aq warmoqmnili mewyruli sxeulebi 30-40 metris simZlavreebs aRweven.
sof. boyvasTan deluviuri danagrovebis
sigane 1.5-20 km-ia. mZlavri deluviuri safaris gavrceleba aRiniSneba udos kldis
karnizis ZirSi, sof. qorTis Crdilo-dasavleTiT, sof. sxvavasa da focxvrevis mTis
midamoebSi, sadac maTi simZlavreebi 40-50
metrs aRwevs.
2013 wlis zafxulSi md. Rviaras xeobis Sua
welSi, md. Rviaras wyalmovardnam gamoiwvia
xeobis marcxena bortze sustad SekavSirebuli mZlavri deluviur-koluviuri danagrovebis Ziris gamorecxva, rasac moyva xeobaSi didZali myari masalis Camozvaveba da
xeobis gadaketva.
md. cxeniswylisa da md. rionis saTaveebSi
da mis SenakadebSi akumulirebuli masala
gansxvavebuli genezisisaa da ZiriTadad
warmoqmnilia xeobebis kalTebze ganviTarebuli mewyruli, eroziul-denudaciuri,
gravitaciuli, fluvioglaciuri da sxva
tipis procesebis bazaze. xeobebis saTaveebSi akumulirebuli myari masala gansakuTrebulad didi zomebiT gamorCeva.
xeobebis kalapotebis satranzito zonaSi
dagrovebuli dauxarisxebeli masala ki SedarebiT mcire zomisaa da zog monakveTebSi
zvinulebis danagrovebis saxiTaa warmodgenili, rac Tavsxma wvimebisa da wyaldidobebis SemTxvevaSi xelsayrel pirobebs qmnis
maT Rvarcoful xevebad CamoyalibebaSi.
regionis teritoriaze saSiSi geologiuri procesebis kerebis Casaxva ganviTarebias da arsebuli kerebis gaaqtiurebas,
eqstremalur geologiur da morfologiur
pirobebTan erTad, ganapirobebs klimaturi
Taviseburebebi da kerZod misi iseTi mniSvnelovani komponenti, rogoricaa mosuli
atmosferuli naleqebis raodenoba da maTi
sezonuri ganawileba. naleqebis saSualo
mravalwliuri maCvenebeli regionSi arsebuli meteosadgurebis monacemebis mixedviT

Semdegia: Sovi_1194 mm; ambrolauri_1053 mm;


lentexi_1257 mm; cageri_1020 mm.
regioni moqceulia dasavleT saqarTvelos notio subtropikul zonaSi; reliefis morfometruli da morfologiuri
Taviseburebebi da zRvidan sakmaod daSoreba ganapirobebs havis Taviseburebas. aqauri hava gardamavalia notio subtropikulidan kontinenturisaken. haeris saSualo
wliuri temperatura meryeobs 14,40C -dan
2,40C -mde. yvelaze civ Tved ianvari iTvleba (0,20C 1,20C) xolo yvelaze Tbili
Tve agvistoa (230C - 280C). atmosferuli
naleqebis wliuri ganawileba simaRlis zrdasTan erTad icvleba. qvabulSi naleqebis
wliuri raodenoba mcired klebulobs,
xolo Soda_kedelas qedTan miaxloebisas
swrafad matulobs, rac qedis orografiuli ,,barierulifaqtoriT aixsneba. regionis farglebSi yvelaze Warbi naleqi
dafiqsirebulia naqeralas Txemze da Saoris qvabulSi (2012 mm). wlis ganmavlobaSi
fiqsirdeba naleqebis ori piki - maqsimumi
maisisa (10-130 mm) da oqtomberSi (90-120 mm),
minimumi ivlissa da ianvarSi (70-30 mm). zRvis donidan 1000 metramde Tovlis safaris
saSualo simaRle 30-50 sm_ia, xolo 1000 metris zemoT 90-110 sm.
qarebis gabatonebuli mimarTulebaa Crdilo da Crdilo-aRmosavluri, saSualo siCqare regionSi 1.9/wm-0.7/wm farglebSi meyeobs. uxvi atmosferuli naleqebis misvlis dros mdinareebi da xevebi
iZenen uzarmazar energias da axdenen ferdobebze gamofituli masalis transportirebas da xSirad katastrofuli xasiaTis
Rvarcofebis trensformacias. naleqebis
niadagSi CaJonviT da gruntis wylebiT gajirjvebiT xdeba mewyruli sxeulebis dinamikaSi mosvla.
Tu naleqebis wliuri raodenoba ar
aWarbebs saSualo wliur normas, aseT dros
geodinamikuri procesebis intensivoba
fonur farglebSia, anu adgili ar aqvs stiqiuri procesebis eqstremalur gaaqtiurebas. im periodSi ki rodesac gvaqvs naleqebis
saSualo mravalwliuri normidan gadaxra
dadebiTi niSniT, adgili aqvs mewyruli,
Rvarcofuli da eroziuli procesebis gaaqtiurebas.

160

raWa_leCxum_qvemosvaneTis regionSi 2014 wels mosuli atmosferuli


naleqebis raodenoba (mm_Si)

IV

VI

VII

VIII

IX

XI

XII

sul jami

saS.
mravalwliuri
norma

saS.
mravalwliuri
normidan
gadaxara

30.4

81,2

127,4

128,4

105,1

76,6

95,0

204,7

75,6

29,3

42,6

1066,1

1194,0

- 127,9

39,0

114,9

78,3

94,3

110,6

71,1

47,9

135,2

86,7

83,8

61,5

1047,0

1053,0

- 6,0

41,3

105,0

153,0

233,9

180,7

199,3

141,5

169,7

107,0

60,0

165,1

1675,5

1257,0

+ 418,5

33,3

87,4

90,0

116,7

91,2

103,5

194,3

201,2

102,2

111,3

80,2

1351,0

1020,0

+ 331,0

Sovi

III

69,8

ambrolauri

II

123,7

luji

119,0

alpana

meteosadguri

cxrili #2

139,7

2014 wlis ganmavlobaSi Tavsxma wvimebis saxiT (30 mm_ze meti) mosuli atmosferuli naleqebis monacemebi (raodenoba-mm, mosvlis TariRi-ricxvi da Tve)
cxrili #3

Sovi

ambrolauri

luji

alpana

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

70, 0

2 4/VI I I

42 ,4

2 9 / III

31,0

1 7/ III

30,4

23/I

5 5 ,0

2 9/I X

35,1

2 1 / IX

41,0

3/VI

40,1

2 8 / V II

4 7,0

19/X

43,1

2 9 / IX

60,2

10/VI

3 7, 6

1 3 / V III

59,7

19 / X

33,8

1 3 / V II

125,0

2 4 / V III

49,4

1 4 / V II

55,8

2 1 / IX

61,2

1 1 / V II

35,5

2 4 / IX

36,9

2 4 / IX

78 , 4

2 4 / IX

56,7

2 9 / IX

61,2

19/X

62,4

19X

161

2014 wlis 10 Tvis ganmavlobaSi, raWaleCxum-qvemo svaneTis regionSi, lentexis


da cageris municipalitetebis garda wliuri naleqebis deficitTan gvqonda saqme.
Tumca 2014 wels regionSi wlis Tbil periodSi (III-X) Rvarcofmaformirebeli naleqebi (30-40mm-ze zeviT) aRiniSna 21-jer, maT
Soris 50mm-ze zeviT ambrolauris raionSi
1-jer _ 19 oqtombers, lentexis raionSi 4-jer _ 60.2mm (10.06), 61.2mm (11.08), 56.7
(29.09) da 62.4mm (19.10), xolo gansakuTrebulad didi raodenobis naleqebi dafiqsirda cageris municipalitetis rionis
xeobaSi_125mm (24.08), 78.4mm (29.09) da 61.2mm
(19.10), rasac mohyva geologiuri stiqiis
eqstremaluri gaaqtiureba mniSvnelovani

uaryofiTi SedegebiT, ramac sakmao zarali


miayena rogorc mosaxleobas, aseve sainJinro-komunikaciebs.
grafik #1-Si mocemulia 1995-2014
ww regionSi moqmedi meteosadgurebis: ambrolauris, lujis da alpanas monacemebze
dayrdnobiT atmosferuli naleqebis raodenoba calkeuli wlebis mixedviT. aqve
mocemulia imave wlebSi ganviTarebuli da
gaaqtiurebuli mewyrebis raodenoba Cvens
xelT arsebuli monacemebiT. miuxedavad
imisa, rom gasuli saukunis 90-iani wlebi gamoirCeva monacemebis arasrulobiT,
grafiki mainc asaxavs klimaturi faqtoris
gadamwyvet rols saSiSi geologiuri procesebis Casaxva-gaaqtiurebaSi.
grafiki #1

atmosferuli naleqebis maqsimumi


lujis meteorologiuri saguSagos mier
dafiqsirda 2005 wels. am periodSi moxda
mewyruli da Rvarcofuli procesebis eqstremaluri gaaqtiureba.
aucilebelia aRiniSnos, rom bolo periodSi klimatis globaluri cvlilebebidan gamomdinare, romelsac Tan sdevs amindis damyarebuli reJimis cvlilebebi da
uaryofiTi meteorologiuri elementebis
gaxSireba, SeiZleba gamoiwvios regionSi
damyarebuli klimaturi pirobebis normidan mniSvnelovnad gadaxra. mosalodnelia
saSualo mravalwliuri temperaturis momateba, rac TavisTavad gamoiwvevs naleqianobis Semcirebas da gvalviani dReebis
raodanobriv zrdas.
gasul wels, drois mokle monakveTSi,
ivlisi_agvistos TveebSi Tavsxma wvimebis
mosvlam, md. rionis da md. cxeniswylis auzebSi mTis ferdobebze, romlis umetesi
nawili aTvisebulia mosaxleobis mier, erTbaSad movardnilma Rvarebma gamoiwvies gadamfaravi gruntebis zedapirebis daxramva,
ganviTarda kldezvavebi, qvaTacvena da sxva
saSiSi geologiuri procesebi. agreTve xelsayreli pirobebi Seqmna Rvarcofuli nakadebis warmoqmnisaTvis. mag. ivlisis pirvel
ricxvebSi lentexis municipalitetSi, sof.
leuSeris teritoriaze, md. leuSeris xevis

Rvarcofuli nakadis movardnam, didi ziani


miayena sof. leuSeris mosaxleobas da sasoflo sameurneo savargulebs. Rvarcofulma
nakadebma daazianes, sof. sof. fanagas, sasaSis, Skedis da sxva dasaxlebuli punqtebis
rogorc mosaxleoba, ise sasoflo sameurneo savargulebi da infrastruqturuli
komunikaciebi, (gzebi, xidebi, wyalgayvanilobis trasebi da sxva).
teqto-seismogenuri
warmoSobis
mewyrebTan dakavSirebiT, sadac atmosferuli naleqebis napralovan gruntebSi
CaRwevis pirobebi ucvleli rCeba, mewyruli sxeulebis gaaqtiurebis SesaZlebliba
SeiZleba darCes saSualo mravalwliuri
fonis doneze. mag. agvistos Tvis bolos ambrolauris municipalitetSi sof. qviSaris
teritoriaze ganviTarda teqtoseismuri
mewyeri da didi ziani miayena rogorc mosaxleobis sasoflo sameurneo savargulrbs aseve centralur saavtomobilo gzas.
mewyruli procesebis gaaqtiurebaze mniSvnelovan rols TamaSobs maRali seismuri
aqtiuroba, romlis moqmedebis Sedegadac
gaaqtiurda mravali Zvelmewyruli sxeuli.
bunebriv
katastrofebTan
erTad
stiqiuri geologiuri procesebis provocirebas da gaaqtiurebas xels uwyobs adamianis sameurneo saqmianoba, rac gamoixateba
axali miwis masivebis aTvisebaSi da am teri-

162

toriaze sacxovrebeli saxlebisa da sxva


daniSnulebis obieqtebis mSeneblobaSi.
imis gaTvaliswinebiT, rom zemoT
aRniSnuli municipalitetebis teritoriaze farTodaa gavrcelebuli mewyruli
da Rvarcofuli procesebi, aucilebeli
iqneba, rogorc kapitaluri, aseve martivi
profilaqtikuri RonisZiebebis ganxorcieleba, romelTa Sesasruleblad saWiroa
adgilis da RonisZiebebis saxis SerCeva, rac
SeiZleba ganxorcieldes monitoringuli
kvlevebis Catarebis safuZvelze.
2014 wlis ivnisis da agvistos TveebSi raWa-leCxum-qvemo svaneTis regionSi ganxorcielda monitoringuli kvleva, romelic
iTvaliswinebda regionSi fiqsirebuli saSiSi geiligiuri procesebis ganviTarebis
dinamikis mdgomareobas, axlad warmoqmnili kerebis gamovlenas, maTgan miyenebuli
uaryofiTi Sedegebis Sefasebas da maTi xelaxali gaaqtiurebis SemTxvevaSi saWiro
rekomendaciebis gacemas, SesaZlo zaralis
minimumamde dasayvanad. am xnis ganmavlobaSi raWa-leCxum-qvemo svaneTis regionSi
adgilobrivi
mosaxleebis
werilobiTi
gancxadebebis da municipalitetebis xelmZRvanelobis Txovnis safuZvelze (konkretulad sacxovrebeli saxlebi da sainJinro
komunikaciebi), raWa-leCxum-qvemo svaneTis

regionSi saSiSi geologiuri procesebis Sefasebis mizniT nanaxi iqna 114 dasaxlebuli
punqti. maTs Soris cageris municipalitetSi - 38 lentexis municipalitetSi - 23, onis
municipalitetSi - 24 da ambrolauris municipalitetSi - 29. sainJinro-geologiuri
daskvna gaica 198 mosaxlis sacxovrebel
saxlze, maTgan 13 gasayvania geologiurad
mdgrad ubanze, danarCeni sacxovrebeli
saxlebis mdgradobis SesanarCuneblad,
romlebsac aReniSnebaT sxvadasxva xarisxis
dazianebebi, gacemulia
Sesabamisi rekomendaciebi. agreTve regionis teritoriaze nanaxi da Sefasebuli iqna 98 mewyruli sxeuli,
61 Rvarcofuli xevi, qvaTacvenis 24 da napirgarecxvis 29 ubani (cxrili #4).
napirebis garecxva aRiniSneboda, rogorc Rvarcoful xevebSi ise did mdinareebSi. romlebic saSiSroebis riskis qveS ayenebs sanapiro zolSi mcxovreb mosaxleobas
da saavtomobilo gzebis monakveTebs.
savele periodSi, regionSi, sadac ganviTarebulia karnizebi da qarafebi gamovlenilia kldezvavebis da qvaTacvenis kerebi.
sofel qviSarTan, md. rionis marjvena
bortze, mdinaris mier mewyruli sxeulis
enuri nawilis garecxvis Sedegad saavario
mdgomadeobaSi imyofeba maRali Zabvis anZa.

2014 wlis monitoringis periodSi raWa-leCxum-qvemo svaneTis regionSi


dafiqsirebuli saSiSi geologiuri procesebis statistika
cxrili #4
geologiuri procesi
municipaliteti

mewyeri

Rvarcofi

kldezvavi

napirgarecxva

cageri

34

ambrolauri

31

oni

20

15

lentexi

13

31

11

sul

98

61

24

29

dawvrilebiTi informaciis mopoveba, SesaZlebelia saSiS geologiur procesebze Sedgenil kadastrebSi da 2014 wels
Cvens mier regionis municipalitetebSi
gadagzavnil vizualur sainJinro-geologiur daskvnebSi, romlis aslebic inaxeba
garemos erovnuli saagentos geologiuri
departamentis fondebSi.
regionSi Semaval 4 municipalitetSi sul 57 soflis da Temis sakrebuloa,
romelSic gaerTianebulia 254 dasaxlebuli punqti (sofeli, ubani). dazianebis

xarisxis mixedviT gamoiyofa saSiSroebis


riskis oTxi kategoria: maRali, saSualo,
dabali da arasaSiSi. 2014 wlis monitoringuli Semovlis dros dadginda, rom saSiSi
geologiuri procesebis moqmedebis arealis maRali riskis zonaSia 73 sofeli,
saSualo riskis zonaSi 64 sofeli, xolo
dabali riskis zonaSi 33 sofeli. qvemoT
cxrilSi moyvanilia aRniSnuli monacemebi munucipalitetebis mixedviT (ix. cxrili #5, grafiki #2, diagrama #1).

163

cxrili #5

dasaxlebuli
punqtis
raodenoba

saSiSroebis
riskis zonaSi
moqceuli
dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

ambrolauri

70

48

oni

65

cageri
lentexi

municipaliteti

sul

dazianebis xarisxi
(saSiSroebis kategoria)
saSualo

dabali

arasaSiSi
dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

11

25

12

22

46

16

22

19

59

50

24

21

60

48

22

19

12

254

192

73

87

32

62

grafiki #2
qvemoT mocemulia 2014 wlis monitoringuli kvlevebis periodSi cageris, onis,
ambrolauris da lentexis municpalitetebis rigi soflebis, sasoflo-sameurneo
savargulebis da infrastruqturuli obieqtebis vizualuri sainJinro-geologiuri
Sefasebis Sedegebi:
cageris municipaliteti
sof. larCvali mdebareobs md. cxeniswylis marjvena eroziul-denudaciur
saSualod 20-250-iani daxrilobis, samxreTaRmosavluri eqspoziciis mqone mewyrul
ferdobze, romelic droebiT stabilur
mdgomareobaSi imyofeba, magram mainc aRiniSneba calkeuli gaaqtiurebuli ubnebis
arseboba. xasiaTdeba zvinul-borcvovani,
safexurebriv-talRovani reliefiT. garTulebulia sxvadasxva formis mikroformebiTa da zvinulebiT (sur.#140). fiqsirdeba
Zveli Cawyvetebi da daxramvebi ferdobis
ZirSi da Sua nawilSi fiqsirdeba gruntis
wylis gantvirTvis areebi, warmoqmnilia da-

maRali

diagrama #1
Waobebuli ubnebi da tborebi. teritoria
geologiuri TvalsazrisiT agebulia paleogenuri sistemis Sua da zeda oligocenuri TixebiT da qviSaqvebiT. mewyruli sxeuli warmodgenilia maikopis Tixian-qviSiani
naleqebis gamofitvis produqtebiT. SeiniSneba kaWar-kenWnaris da RorRis CanarTebi. mewyruli sxeuli moicavs mTlianad
ferdobs, romlis bazisia mosaxleoba, maTi
sakarmidamo nakveTebi da quTaisi_cageris
centraluri saavtomobilo gza.
mewyrul sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 2 sacxovrebeli saxli. erTi
mosaxle eqvemdebareba geologiurad mdgrad ubanze gadayvanas, xolo meore mosaxleze gacemulia saTanado rekomendaciebi.
sof. xoji mdebareobs md. lajanuris
wyalsacavis marjvena eroziul-denudaciur ferdobze, sof. usaxelos CrdiloeTiT. ferdobi samxreTuli eqspoziciisaa,
zedapiri talRobriv-borcvovania, ferdobis amgebi neogenuri asakis Tixebi da Tixiani qviSaqvebi gadafarulia eluviur-de-

164

luviuri TixebiT da TixnarebiT. ferdobis


ZirSi fiqsirdeba gruntis wylebis gamosavlebi. mewyeri moicavs mTlian ferdobs, igi
uswormasworo formisaa, romelic qveda nawilSi TandaTan viwrovdeba. sxletvis flatis simaRle 2.0 metramdea. zedapiri Zlier
danawevrebulia 35-50sm siRrmis xramebiT
da RartafebiT. mewyeri dReisaTvis droebiT stabilur mdgomareobaSi imyofeba.
wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 5
sacxovrebeli saxli. mosaxleebze gacemulia saTanado rekomendaciebi.
sof. Cxuteli mdebareobs md. cxeniswylis xeobis marcxena, dasavluri eqspoziciis mqone Zvelmewyrul ferdobze.
mewyruli sxeulis mTavari nawili Semoifargleba kargad Semokonturebuli mewyruli cirkiT. ferdobis zeda nawilSi mewyris
simZlavre 2-5 metria, zog adgilebSi 8 metrsac aRwevs, iq sadac zedapiris daxriloba 20-300-ia. ferdobis reliefi mowmobs mis
mewyrul genezisze. ferdis qveda nawilSi
ganviTarebulia mewyruli sxeulis deltiseburi enuri nawili, sadac mewyris simZlavre vizualuri SefasebiT izrdeba 25-30
metramde. ferdobze gamokveTilia Zveli
mewyruli safexurebi da dayofilia ramdenime sxvadasxva parametris mqone blokebad.
mewyruli sxeulis Txemuri nawili agebulia
ZiriTadi qanebis Zlier deformirebuli
blokebiTa da dastebiT, xolo blokebs Soris moqceulia mkvrivi da naxevrad mkvrivi
konsistenciis mqone Tixebis gadazelili
linzebi. mewyruli sxeulis Sua da qveda na-

wili warmodgenilia Tixebisa da kirqvebis


xreSovani masalis gadazelili gruntebiT.
mTlianobaSi dReisaTvis mewyruli sxeuli
droebiT stabilur mdgomareobaSia, Tumca gamoiyofa calkeuli aqtiuri ubnebi
(sur.#141).
mewyrul sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 12 sacxovrebeli saxli. erTi mosaxle eqvemdebareba geologiurad mdgrad
ubanze gadayvanas, xolo 11 mosaxleze gacemulia saTanado rekomendaciebi.
sof. lasxana mdebareobs md. cxeniswylis marcxena eroziul-denudaciur
20-250-iani daxrilobis samxreT-dasavluri eqspoziciis ferdobze. ferdobi Zvelmewyrulia, gaaqtiurebuli ubnebiT, xasiaTdeba gorak-borcvovani da talRobrivi
reliefiT. geologiuri TvalsazrisiT agebulia miocenuri sistemis Cokrakuli qviSaqvebiT, TixebiT, kirqvebiTa da konglomeratebiT. zedapirze gadafarulia meoTxeuli
deluviur-proluviuri naleqebiT. ferdobze mravlad fiqsirdeba gruntis wylebis
gamosavlebi, romelTa nawili gamoyenebulia mosaxleobis mier.
mewyruli sxeuli moicavs ferdobis
Sua da qveda nawils, romelic warmodgenilia meoTxeuli naleqebiT, TixebiT da
kaWar-kenWnariT. mewyrul ferdobze fiqsirdeba lokaluri gaaqtiurebuli ubnebi.
wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 4
sacxovrebeli saxli. mosaxleebze gacemulia saTanado rekomendaciebi.

sur. #140
sof. orbeli mdebareobs md. lajanuris marjvena eroziul-denudaciur saSualod 200-mde daxrilobis, samxreT-aRmosavluri eqspoziciis mqone ferdobze. ferdobi warmoadgens Zvel, Rrma teqto-seismogeur mewyrul sxeuls gorak-borcviani
reliefiT. teritoria geologiuri TvalsazrisiT agebulia: Sua miocenuri Cokrkuli
sarTulis qviSaqvebiT, TixebiT, kirqvebiT

sur. #141
da konglomeratebiT. zedapirze gadafarulia meoTxeuli asakis deluviur-koluviuri naleqebiT _ TixebiT da TixnarebiT,
calkeuli uxeSnatexovani masalis CanarebiT. zedapirze aRiniSneba Zvelmewyruli
napralebi. wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 12 sacxovrebeli saxli. mosaxleebze gacemulia saTanado rekomendaciebi.
sof. zubi
mdebareobs md. cxe-

165

niswylis marjvena, eroziul-denudaciur,


Crdilo-aRmosavluri eqspoziciis, saSualod 150-mde daxrilobis mqone ferdobze,
romelic talRobriv-borcvovani reliefiT xasiaTdeba da agebulia Sua iuruli
asakis baiosuri sarTulis wvrilmarcvlovani tufqviSaqvebiT da tufbreqCiebiT. es
naleqebi zedapirze gadafarulia eluviur-deluviuri TixnarebiT, 20%-mde RorRis
CanarTebiT. ferdobi droebiT stabilur
Zvelmewyrul sxeuls warmoadgens. dReisaTvis gaaqtiurebuli kerebis gamovlineba ar
fiqsirdeba. wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 15 sacxovrebeli saxli. mosaxleebze gacemulia saTanado rekomendaciebi.
md. cxeniswylis marjvena Senakadis md.
kvereSulis marjvena ferdobi (sof. zubis
Crdilo-dasavleTi nawili), e.w `Ceros ubnis teritoria, warmoadgens Zvelmewyrul
sxeuls, romelic xasiaTdeba periodulad
nawilobrivi gaaqtiurebiT. mewyeri moicavs
ferdobis Sua da qveda nawils (sigrZe 500m,
sigane 300m) da ganviTarebulia meoTxeul

eluviur-deluviur
Tixa_TixnarebSi.
mewyeri naliseburi formisaa, misi savaraudo simZlavre 5-7 m-ia, ferdobze fiqsirdeba
Zveli mewyruli safexurebi da rkaliseburi
Cadablebebi. aRniSnuli ubani mdebareobs
seismurad aqtiur zolSi, rac umeteswilad
ganapirobebs aq ganlagebuli sacxovrebeli
saxlebis deformaciebs.
mimdinare wlis oqtombris TveSi, aRniSnuli ubnis centraluri saavtomobilo
gzis gaswvriv, gaaqtiurda mewyruli procesi. ferdobidan CamonaSali gruntis masiT
gza ramdenime adgilas Caiketa da dReisaTvis aRar funqcionirebs (sur.#142-143).
X-308378 Y-4715861; X-308111 Y-4715935
koordinatebis farglebSi saavtomobilo
gzis monakveTi mTlianad damewyrilia.
saavtomobilo gzis reabilitaciisaTvis da momavalSi misi usafrTxod funqcionirebisaTvis saWiroa gzis gawmenda
CamoSlili mewyruli gruntis masisgan da
gzis gaswvriv, ferdobis mxridan, damcavi
betonis kedlis ageba.

sur. #142
sof. oyureSi gaSenebulia md. cxeniswylis marcxena Crdilo-dasavluri eqspoziciis ferdobze. soflis dasaxlebuli
nawili da misi mimdebare teritoria morfologiurad warmodgens Zveli gravitaciuli
mowyvetis blok-safexurs, romelic danawevrebulia md. cxeniswylis marcxena Senakadebis xeobebiT, mcire eroziuli xevebiT da
xramebiT. teritoriis geologiur agebulebaSi monawileoben Sua iuruli asakis, baiosis porfirituli wyebis naleqebi: tufebi,
argilitebi, tufqviSaqvbi da tufbreqCiebi.
md. cxeniswylis marcxena Senakadis
md. leifanas marjvena, eroziul-denudaciur ferdobze (sof. oyureSis dasavleTi nawili) ganviTarebulia Zvelmewyruli
sxeuli, romlis enuri nawilis calkeuli
ubnebi periodulad aqtiurdeba md. leifa-

sur. #143
nas gverdiTi eroziis Sedegad. mewyruli
procesis dinamikas xels uwyobs ferdobis
daxrilobac (saSualod 20-250). reliefi
talRovan-safexurebrivia, mewyris sigrZe 200m-ia, sigane 350m-mde. mimdinare wlis
oqtombris TveSi, uxvi atmosferuli naleqebis mosvlis periodSi, aRniSnuli ferdobis qveda nawilSi gaaqtiurda mewyruli
procesi, ramac daazina saubno gza, safrTxe
Seuqmna centralur sasoflo gzas da dasaxlebul ubans (sur.#144). ferdobis Ziris
garecxvis Sedegad mdinaris marcxena napiris gaswvriv (koord. X-308669 Y-4712642) 3540m manZilze CamoiSala mewyruli gruntis
masa. mowyvetis simZlavre 15m-mdea. mewyeri
ganviTarebulia meoTxeul ferdobul naleqebSi tufqviSaqvebis mZlavri gamofitvis qerqis zonaSi, romelic warmodge-

166

nilia Tixa-TixnarebiT, xvinWis da RorRis


CanarTebiT.
Cawyvetili saubno gzis monakveTis
aRdgena praqtikulad SeuZlebelia. procesis Semdgomma gaaqtiurebam SesaZloa
gamoiwvios centraluri gzis dazianeba,
romlis dacvis mizniT aucilebelia md.
leifanas marjvena napirze, aqtiuri napirgarecxvis zolis gaswvriv, napirdamcavi nagebobis mowyoba Sesabamisi proeqtis safuZvelze. aseve ferdobze mewyruli procesis aqtiurobis xarisxis Sesamci-

reblad saWiroa zedapiruli Camonadenis da


gruntis wylebis regulireba.
garda amisa sof. oyureSSi, eroziul_
denudaciur ferdobebze, sadac ganlagebulia mosaxleoba, zog adgilas fiqsirdeba
mewyruli ubnebis lokaluri gaaqtiureba
(sur.#145), rac momavalSi SeiZleba aisaxos
sacxovrebeli saxlebis deformaciaze. wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 22 sacxovrebeli saxli. mosaxleebze gacemulia
saTanado rekomendaciebi.

sur. #144
sof. RviriSi mdebareobs md. ucxeris
Reles xeobis orTave ferdobze. teritoria agebulia paleocen-miocenuri asakis
kirqvebiT, mergelebiT, qviSaqvebiT da qviSovani TixebiT. Tixovani, mergelovani da
qviSaqvovani naxevradkldovani gruntebiT
agebuli ferdobebis nawili, romlebzedac
ganlagebulia mosaxleobis, sakarmidamo
nakveTebi, sacxovrebeli saxlebi da sxva damxmare nagebobebi ganicdis calkeuli ubnebis damewyvras. mewyrul sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi
da Sefasebul iqna 16 sacxovrebeli saxli.
aqedan erTi mosaxle eqvemdebareba geologiurad mdgrad ubanze gadayvanas, xolo 15
mosaxleze gacemulia saTanado rekomendaciebi.
sof. ucxeri mdebareobs md rionis marjvena Senakadis md. ucxeris Relis marcxena Senakadis saTaveebSi. igi ganlagebulia, eroziul-gravitaciul, samxreTuli eqspoziciis 15-250 daxrilobis ferdobze, romlis
zedapiri talRisebur-borcvovania. ferdobi agebulia neogenuri asakis TixebiT,
qviSaqvebis SuaSreebiT. zedapirze gadafarulia muqi ruxi feris TixebiT da TixnarebiT. wyalgamovlineba fiqsirdeba mewyris
Sua da qveda nawilebSi arsebuli xramebis
talvegebSi. mewyeri moicavs ferdobis zeda
nawils, mewyruli sxeulis zeda nawilis reliefi talRiseburia, Sua da qveda nawilSi

sur. #145
talRobriv-borcvovani. mewyrul sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel
wels nanaxi da Sefasebul iqna 6 sacxovrebeli saxli. mosaxleebze gacemulia saTanado
rekomendaciebi.
sof. sanorCi mdebareobs md. rionis marjvena Senakadis md. ucxeris Relis marcxena
bortze. ferdobi mewyrulia, samxreT-dasavluri eqspoziciis, daxra 300-mde. zedapiri
borcvovan-talRobrivia, daserilia droebiTi Rvarebis mier warmoqmnili xramebiTa
da karnizebiT. agebulia sarmatuli qviSaqvebiT, TixebiT, konglomeratebiT da maT
mier warmoqmnili mZlavri deluviuri TixebiT da TixnarebiT. mewyeri moicavs mTel
ferdobs. mewyruli sxeulis forma farTo
gavrcelebisaa, zog adgilebSi rkaliseburia, zedapiri borcvovan-safexuriseburia
Cawyvetis napralebiT da nawevebiT. ferdobze aRiniSneba gruntis wylebis gamosavlebi. mewyrul ferdze zedapiruli da
miwisqveSa wylebiT gajerebuli Tixebi da
Tixnarebi, romlebic Seicaven qviSaqvebis
sxvadasxva zomis uxeSnatexovani masalis
CanarTebs, curaven sarmatul Tixebze da
qviSaqvebze. mewyruli ferdi dReisaTvis
stabilur mdgomareobaSi imyofeba, Tumca axasiaTebs lokaluri gaaqtiurebebi.
mewyrul sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul
iqna 4 sacxovrebeli saxli. erTi mosaxle

167

eqvemdebareba geologiurad mdgrad ubanze


gadayvanas, xolo sam mosaxleze gacemulia
saTanado rekomendaciebi.
sof. lailaSi mdebareobs md. lajanuris xeobis marcxena, samxreT_dasavluri
eqspoziciis, cvalebadi daxrilobis (15-350)
ferdobze. lailaSis kirqvuli plato ZiriTadad agebulia qveda neogenuri baremuli
kirqvebiT, magram soflisken mimavali gzis
gaswvriv kirqvuli masis qveda nawilSi kargad Cans Zlier aSmuSnuli da zogadad CrdileoTisaken daqanebuli (30-400) gadayiravebul mdgomareobaSi aptis TxelSreebrivi
mergelovani kirqvebi. lailaSis kirqvuli
plato CrdiloeTidan SemosazRvrulia rRvevis xaziT, amasTan is mniSvnelovnad gadaadgilebulia xsenebuli rRvevis xazisagan.
unda aRiniSnos, rom lailaSis mTavari gravitaciuli bloki, romelzedac Semdeg gaSenda amave saxelwodebis sofeli,
rogorc morfologiuri formebi mowmoben
am teritoriis sivrceSi araerTxel hqonia
adgili calkeuli blokebis gravitaciul
gadaadgilebas, Tumca ueWvelia unda vifiqroT, rom gravitaciuli amoZravebis udavo
impulsi unda yofiliyo seismuri biZgebi.
amis naTeli dadasturebaa reliefis Semdeg droindeli transformacia mewyruli
safexurebis, depresiebis, borcvebis, gadaadgilebuli didi mewyruli blokebis da Secocebebis saxiT, romlebic kargad kartirdeba lailaSis teritoriaze _ dawyebuli

yvelaze maRla aziduli wveros mTis qedis


rRvevis Ziridan da md. xeleSuris Relis md.
lajanurasTan SeerTebamde. zogierTi kirqvuli bloki ramdenime kilometrze aris
gadaadgilebuli da serismagvari wyalgamyofi morfologiiT gasdevs marjvena mxridan xeleSuris Reles. xeleSuris Relis Sua
nawilSi Seqmnilia daaxlebiT 800 m-de siganis depresia, romlis sivrceSi adgili aqvs
denad-plastikuri aqtiuri mewyrebis ganviTarebas. am mewyruli sxeulis aRmosavleT
nawilSi moqceulia am regionis ebraelTa
uZvelesi dasaxlebis sasaflao (sur.#146147). amJamad am istoriuli dasaxlebis aTamde saflavi moqceulia mewyruli moqmedebis arealSi da Tu umokles periodSi ver
moxerxda mewyrebis lokalizacia, sasaflao
mTlianad ganadgurdeba. samwuxarod amJamad aq mcxovrebi yvela ebraeli ukve emigrirebulia istoriul samSobloSi da Tu Tavis
droze ar ganxorcielda mewyersawinaaRmdego prevenciuli RonisZiebebi, qarTveli
mosaxleba aRmoCndeba uxerxul mdgomareobaSi.
uxvi atmosferuli naleqebis mosvlis
periodSi imewyreba sof. sof. lailaSi-Rus
damakavSirebeli saavtomobilo gza, romelic aseve akavSirebs sof. Rus raionul centrTan. mewyruli sxeulis mdgradobisaTvis
rekomendirebulia gruntis wylebis nakadebis regulireba, aseve gzis perioduli gawmenda mewyruli masisgan.

sur. #146
sof. surmuSis mewyruli sxeuli cvalebadi daxrilobis mqone Crdilo-dasavluri eqspoziciis eroziul-denudaciuri
ferdobia, igi rogorc talRisebur-borcvovani, ise safexurebrivi reliefiT xasiaTdeba. geologiurad agebulia paleogenuri asakis mkvrivi TixebiT da Sreebrivi mergelebiT, romlebic zedapirze gadafarulia eluviur-deluviuri TixebiT da TixnarebiT, 10%-mde xreSis da xvinWis CanarTebiT. simZlavre 7-8 m. mewyrul ferdobze Ti-

sur. #147
Tqmis yvelgan fiqsirdeba wyalgamovlineba
wyaroebis saxiT. mewyruli sxeuli moicavs
mTlianad ferdobs. bazisia md. lajanuris
Wala. mewyruli sxeulis calkeuli ubnebi periodulad aqtiurdeba, rac safrTxes
uqmnis mosaxleobas da soflis centralur
saavtomobilo gzas (sur.#148). mewyrul
sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 1 sacxovrebeli saxli, romelic eqvemdebareba
geologiurad mdgrad ubanze gadayvanas.

168

sof. dexviri mdebareobs md. cxeniswylis marcxena 15-250. daxrilobis samxreT-dasavluri eqspoziciis mqone eroziul_denudaciur ferdobze. ferdobi
agebulia neogenuri asakis, Cokrakuli sarTulis qviSaqvebiT, kirqvebiT, konglomeratebiT da TixebiT, romlebic zedapirze
gadafarulia eluviur-deluviuri TixebiT
da TixnarebiT. ferdobis ZirSi fiqsirdeba mcire debitiani wyaroebis gamosavlebi.
mewyeri moicavs mTlian ferdobs. zedapiri
talRobriv-borcvovania, Sua nawilSi fiqsirdeba mcire zomis safexurebi. dReisaTvis
mewyruli sxeuli droebiT stabilur mdgomareobaSi imyofeba. aRiniSneba umniSvnelod
gaaqtiurebuli calkeuli ubnebi. mewyrul
sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 7 sacxovrebeli saxli. mosaxleebze gacemulia
saTanado rekomendaciebi.
amave sofelSi, muzeumis mimdebare teritoriaze, mcxeTis taZris mimarTulebiT
mimaval saavtomobilo gzaze, egreTwodebul
qvevrTa sacavTan, (koord. 319102-4721080)
aRmosavleTi mxridan gza ganicdis Caqcevas
depresiul monakveTSi. gzis borti vertikaluria, droTa ganmavlobaSigverdiTi eroziis Sedegad saavtomobilo gza viwrovdeba
da gasvla saSiSi xdeba. aqedan gamomdinare
saWirod migvaCnia gzis aRmosavleTiT eroziuli ferdis gaswvriv 30 metris monakveTze
aigos gzis damcavi nageboba.
pirvel cixesTan mimavali saavtomobilo gzis monakveTi (koord: 318155_4721244).
gzis gaswvriv mdebare sacxovrebeli saxlis
mimdebare teitoriaze ferdobidan didi
raodenobiT gamoedineba gruntis wylebi,
romlebic saavtomobilo gzis monakveTSi
iwveven gruntis gamorecxvas, ris gamoc gzis
garkveuli monakveTi Waobdeba da ganicdis
jdenas. saWirod migvaCnia gzis am monakveTSi
aigos sadrenaJo sawreti komunikaciebi.
sof. alpana mdebareobs md. rionis
marjvena, eroziul_denudaciur ferdobze.
geologiurad agebulia qveda da zeda car-

culi asakis mergelovani kirqvebiT, mergelebiT, kirqvebiT, qviSaqvebiT da TixebiT. es


naleqebi zedapirze gadafarulia mZlavri
meoTxeuli safariT, romelic agebulia kirqvebis sxvadasxva zomis natexebiT da xvinWiT
Tixa_Tixnarebis
SemavsebliT.
mewyrul
sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 1 sacxovrebeli saxli, mosaxle eqvemdebareba
geologiurad mdgrad ubanze gadayvanas.
alpana-orbelis saavtomobilo gza
(322951- 4718821). md. lajanuris wyalsacavis marcxena samxreT-aRmosavluri eqspoziciis, saSualod 20-250 daxrilobis, ferdobi
warmoadgens Zvelmewyrul sxeuls, romelic
neli, cocviTi dinamikiT xasiaTdeba. zedapirze mravlad fiqsirdeba sxvadasxva simZlavris mewyruli safexurebi. mewyeri moicavs ferdobis Sua da qveda nawils, misi enuri nawili aRwevs lajanuris wyalsacavamde.
ferdobze axali gaaqtiureba ar SeiniSneba.
saSiSroebis riskis qveS moqceulia alpana-orbelis saavtomobilo gza da maRali el.
gadamcemi xazis 2 anZa.
amave gzaze, md. lajanuris marjvena
napirze (324107- 4716071), gverdiTi eroziis
Sedegad, mwyobridan gamovida napirdamcavi
mavTulwnuli gabioni da Camoingra gzis savali nawili. dazianda gzis 50-60 m sigrZis
monakveTi. mimdinareobs napirsamagri samuSaoebi.
2014 wlis 2 agvistos, md. rionis marjvena ferdobze, sof. alpanasTan (324066_
4713736) warmoqmnilma kldezvavma gadaketa quTaisi_ambrolauris centraluri saavtomobilo magistrali (sur.#149), ramac
ramdenime dRiT Seaferxa aRniSnul gzaze
transportiT gadaadgileba. kldezvavi ganviTarda Zlier danapralianebul Sreebriv
kirqvebSi. quTaisi_ambrolauris centraluri saavtomobilo gza, gansakuTrebiT
ki sairme-alpanis monakeveTi, moqceulia
mewyrul-gravitaciuli movlenebiT maRali
saSiSroebis riskis zonaSi.

sur. #148

sur. #149

169

cageri-quTaisis saavtomoblo gza


(305887- 4708508). 2014 wlis noembris TveSi
md. rionis marjvena ferdobze gaaqtiurda
Zvelmewyruli sxeulis Sua nawili, sadac gadis cageri-quTaisis centraluri saavtomobilo magistrali. mewyeri ganviTarebulia
Sua iuruli asakis baiosis porfirituli
wyebis tufebis da tufbreqCiebis mZlavri
gamofitvis qerqis zonaSi, romelic warmodgenilia Tixa-TixnarebiT, xvinWis da xreSis
CanarTebiT. mewyruli grunti Zlier gawylovanebulia, warmoqmnilia axali blokuri mowyvetis safexurebi. amJamad gzis savali nawili gawmendilia mowyvetili gruntis
masisgan. mewyruli procesis gaaqtiureba
momavalSic mosalodnelia, saWiroa ferdobis mxridan gzis damcavi kedlis ageba.
sof. qveda luxvano mdebareobs md.
cxeniswylis marjvena Senakadis, md. namkaSuris Relis marcxena, samxreT-dasavluri
eqspoziciis ferdobze, romelic xasiaTdeba gorak-borcvovani reliefiT. agebulia
qveda da Sua miocenuri asakis qviSaqvebiT,
TixebiT da mergelebiT, romlebic zemodan
gadafarulia meoTxeuli asakis deluviur-proluviuri naleqebiT. soflis teritoriaze Camoedineba md. namkaSuris marcxena
usaxelo Senakadi, romlis orive ferdobi damewyrilia. usaxelo xevis marjvena
bortze ganviTarebuli mewyruli sxeulis
gavrcelebis arealSi moqceulia soflis
dasaxlebuli teritoria, ris gamoc lokaluri gaaqtiurebis SemTxvevaSi ziandeba
mosaxleobis sacxovrebeli saxlebi. liTologiurad mewyruli sxeuli warmodgenilia
Zlier gawylovanebuli TixebiT da TixnarebiT. mewyeri aqtiuria da xasiaTdeba neli,
cocviTi dinamikiT. ferdobze warmoqmnilia Zveli mewyruli safexurebi da borcvovan-talRovani reliefis formebi. mewyrul
sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 3 sacxovrebeli saxli. O2 mosaxleze gacemulia saTanado rekomendaciebi. xolo zemoT
aRwerili ferdobis qveda nawilSi mdebare
erTi mosaxlis sacxovrebeli saxli, romelic Zlier deformirebulia mewyruli
procesebis perioduli gaaqtiurebis gamo,
avariuli da sacxovreblad gamousadegaria,
mosaxle eqvemdebareba geologiurad mdgrad ubanze gadayvanas.
sof. aRvi mdebareobs cxeniswylis marcxena Crdilo-dasavluri eqspoziciis saSualod 20-250-mde daxrilobis mqone eroziul_ denudaciur ferdobze, romelic
warmoadgens mewyrul sxeuls perioduli
aqtivizaciis niSnebiT. ferdobi geologiurad agebulia zeda miocenuri (sarmatuli)
qviSaqvebiT, TixebiT da konglomeratebiT,
romlebic zedapirze gadafarulia mZlavri meoTxeuli deluviur-proluviuri Ti-

xnarebiT, xvinWisa da xreSis SemavsebliT.


ferdobi Zlier gawylovanebulia gruntis
wylebiT, riTac darRveulia ferdobis mdgradoba. zedapiri Zlier danawevrebulia
droebiTi da mudmivmoqmedi eroziuli xevebiT. gaaqtiurebulia mewyruli ferdobis qveda nawili, rac saSiSroebas uqmnis
soflis centralur saavtomobilo gzas.
mewyrul sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul
iqna 1 sacxovrebeli saxli. mosaxleze gacemulia saTanado rekomendacia.
sof. leSkeda mdebareobs md. lajanuris marjvena, saSualod 200mde daxrilobis, Crdilo-aRmosavluri eqspoziciis mqone ferdobze. ferdobi warmoadgens droebiT stabilur Zvelmewyrul sxeuls, romelic xasiaTdeba lokaluri gaaqtiurebuli
ubnebiT. teritoria geologiuri TvalsazrisiT agebulia Suamiocenuri asakis qviSaqvebiT, TixebiT, kirqvebiTa da konglomeratebiT, romlebic zedapirze gadafarulia
meoTxeuli deluviur-proluviuri naleqebiT. soflis Crdilo nawilSi Camoedineba
md. lajanuris marjvena Senakadi, xaraSulis
xevi, romlis marjvena bortze gaaqtiurebulia lokaluri mewyruli ubani, sadac fiqsirdeba mewyruli safexurebi da mowyvetis
napralebi. mewyrul sxeulze ganlagebuli
mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da
Sefasebul iqna 1 sacxovrebeli saxli. mosaxleze gacemulia saTanado rekomendacia.
sof. usaxelo mdebareobs md lajanuris wyalsacavis marjvena ferdobze, igi
warmoadgens Crdilo-aRmosavluri eqspoziciis, cvalebadi daxrilobis mqone Zvelmewyrul ferdobs, romelic agebulia qveda
da Suamiocenuri sqelSreebrivi qviSaqvebis
da Tixafiqlebis morigeobiT. ZiriTadi kldovani da naxevradkldovani qanebi Zlier
dislocirebulia. es naleqebi ferdobebze
zemodan gadafarulia mZlavri 5-7 metris,
xolo wyalgamyofis Txemur nawilSi 1-2 m-is
simZlavris meoTxeuli safariT, romlebic
warmodgenilia deluviuri Tixa-TixnarebiT, sxvadasxva zomis kldovani da naxevradkldovani qanebis uxeSnatexovani CanarTebiT. mewyrul sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 3 sacxovrebeli saxli. mosaxleebze
gacemulia saTanado rekomendaciebi.
md. lajanuris wyalsacavis marjvena
ferdobze ganviTarebuli mewyruli sxeuli
aqtiur dinamikaSia da periodulad azianebs sof. sof. spaTagori-usaxelos damakavSirebel saavtomobilo gzas. damewyrilia
ferdobis amgebi meoTxeuli safari gruntebi _ Tixa-Tixnarebi, romlebic moZraoben
Sua miocenur qviSaqvebze. mewyris enuri nawili irecxeba lajanuris wyalsacavis mier.
sof. nasperi mdebareobs md. rionis

170

marjvena Senakadis ucxeris Relis marcxena,


samxreTuli eqspoziciis cvalebadi daxrilobis mqone, eroziul_denudaciur ferdobze. ferdobi droebiT stabilur Zvel
mewyrul sxeuls warmoadgens, romelic
safexurebriv-talRovani reliefiT xasiaTdeba, Tumca SeiniSneba mewyruli warmoSobis mcire borcvebis arsebobac. ferdobi
daserilia droebiTi Rvarebisa da gruntis
wylebis gantvirTvis areebidan Camodenili
wylebis mier warmoqmnili xramebiT. aRniSnuli ferdobi geologiurad agebulia sarmatuli asakis qviSaqvebiT da konglomeratebiT, romlebic zedapirze gadafarulia
mZlavri deluviuri naleqebiT. mewyrul
sxeulze ganlagebuli mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 2 sacxovrebeli saxli. mosaxleebze gacemulia
saTanado rekomendaciebi.
sof. lasuriaSi da misi mimdebare
teritoria mdebareobs md. cxeniswylis marcxena dasavluri eqspoziciis, saSualod
15_200 daxrilobis eroziul-denudaciur
ferdobze, sadac karagd aris gamokveTili
md. cxeniswylis Zveli terasuli safexurebi. soflis centralur nawilSi Camoedineba md. cxeniswylis marcxena Senakadi
baos Rele, romelic xasiaTdeba mZlavri
Rvarcofuli gamonataniT da safrTxes uqmnis xevis bortebze mcxovreb mosaxleobas
da soflis centralur saavtombilo gzas
(sur.#150). saWiroa xevis kalapotis perioduli gawmenda-gasworxazovneba da arsebuli napirdamcavi gabionebis dagrZeleba. xevis marjvena bortze, erT-erT monakveTze
(316112_ 4721066), napirdamcavi gabioni dazianebulia da saWiroebs SekeTebas.
sof. WalisTavis samxreT-dasavleTi nawili. md. cxeniswylis marjvena, saSualod 25-300-mde daxrilobis, samxreT-aRmo-

savluri eqspoziciis ferdobi warmoadgens


Zvelmewyrul sxeuls, romelic perioduli
aqtivizaciiT xasiaTdeba. reliefi safexurebriv-talRovania da Zlier danawevrebulia zedapiruli nakadebis mier gamomuSavebuli droebiTi mSrali xevebiT da xramebiT.
zedapiri garTulebulia sxvadasxva zomis
mewyruli mikroformebiT da amoburcvis
zvinulebiT. ferdobi agebulia Sua miocenuri asakis TixebiT, qviSaqvebiT da mergelebiT. mewyeri moicavs mTlianad ferdobs
da verceldeba md. cxeniswylis I terasamde.
mewyruli sxeulis forma gletCerisebulia,
mowyvetis warbi iwyeba ferdobis Txemuri
nawilidan(sur.#151). mewyruli sxeuli ZiriTadad warmodgenilia meoTxeuli Tixa-TixnarebiT, romlebic Zlier gawylovanebulia da advilad modian dinamikaSi uxvi
atmosferuli naleqebis mosvlis periodSi.
mewyruli procesi azianebs sasoflo-sameurneo savargulebs da cageri-quTaisis
centralur saavtomobilo gzas.
sof. WalisTavTan (315205_4721637),
axali xidis qvemoT, md. cxeniswyali wyalmovardnis periodSi recxavs da tboravs marjvena daucvel sanapiro zols, igi warmoadgenilia md. cxeniswylis WaliT, romelic
agebulia aluviuri kaWar_kenWnariT qviSa_
xreSis SemavsebliT da Waliszeda pirveli
terasiT, rimelic agebulia aluviur_deluviuri Tixa_TixnarebiT kaWar_kenWnaris
Can rTebiT. teritoria datvirTulia savargulebiT da adgilobrivi mosaxleobis
sacxovrebeli saxlebiT (sul 18 mosaxle).
daucveli sanapiro zoli vrcedeba TiTqmis
1 km manZilze md. namkaSuramde. mizanSewonilia kalapotis CaRrmaveba_gasworxazovneba inertuli masalis amoRebiT, romelic gamoyenebuli SeiZleba iqnas sanapiro zolis
damcavi qvayrilis dambis asagebad.

sur. #150

sur. #151

171

sof. qveda cageris teritoriaze mdinare cxeniswylis gevrdiTi eroziis Sedegad intensiurad irecxeba marjvena sanapiro zoli (316248_4722416), romelic warmodgenilia md. cxenswylis Waliszeda I terasiT.
aqtiuri napirgarecxvis ubani vrceldeba
TiTqmis 1 km manZilze. ziandeba sasoflo-sameurneo savargulebi. saWiroa napirsamagri samuSaoebis Catareba.
cageris municipalitetis teritoriaze ganviTarebuli geologiuri procesebis
saSiSroebis riskis zonaSi moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi mocemulia #6 cxrilSi.
lentexis municipaliteti
sof. leuSeri mdebareobs md. cxeniswylis marcxena Senakadis md. leuSeris
xevis SesarTavTan da moicavs xeobis marcxena borts. md. leuSeris xevi saTaves iRebs leCxumis qedis Txemuri nawilidan, abs.
simaRle 2800 metri. xeobis saTave da zeda
nawili meandriseburia, xolo dinebis Sua da
qveda nawili TiTqmis sworxazovnad miemarTeba md. cxeniswylis SesarTavamde. teritoria geologiuri TvalsazrisiT agebulia
triasuli da qveda iuruli naleqebiT, romlebic liTologiurad warmodgenilia aspiduri fiqlebiT da TixafiqlebiT, masiuri
qviSaqvebiT, gravelitebiT, mikrokonglomeratebiT da kirqvebiT. ZiriTad Rvarcofmaformirebel kerebs warmoadgens xeobis
zeda nawilSi bortebze dagrovili daaxloebiT 5-6 m_is simZlavris myinvareuli
morenuli naleqebi. es warmonaqmnebi agebulia rogorc didi, ise saSualo da mcire

zomis qviSaqvebis da kirqvebis, lodnariT,


RorRiT, xvinWiT, romelic SekavSirebulia Tixa_Tixnarebis SemavsabliT. Rvarcofwarmomqmnel mizezad miCneulia xeobis
saTaveebSi arsebuli didi moculobis mqone
Tovlis zvavebis arseboba. xeobis saTaveebSi Cawolili zvavebidan mowyvetilia da
xeobaSi daZrulia naxevrad Txevad mdgomareobaSi myofi Tovlis zvavis didZali masa.
15-16 ivliss mosulma uxvma atmosferulma
naleqebma da xeobis mkveTrma daxrilobam,
ganapiroba didi energiis mqone Tovlis da
wyal_yinulovani nakadis ganviTareba, romelmac mdinaris meandrul mosaxvevebSi
sustad SekavSirebuli morenuli naleqebiT
agebuli bortebidan moxsna gruntis didZali masa, ramac gamoiwvia wyalqviani da qvatalaxovani Rvarcofuli nakadis warmoqmna
da gavla xeobaSi (sur.#152). movardnilma
Rvarcofulma nakadma gadmolaxa leuSeris
xevis inertuli masaliT amovsebuli kalapotis marcxena sanapiro zoli. wyalqviani da qvatalaxovani Rvarcofuli nakadi
SeiWra da sagrZnoblad daaziana mosaxleobis ezo_sakarmidamo nakveTebi (sur.#153)
da sacxovrebeli saxlebis qveda sarTulebi.
mosaxleobis usafrTxoebis mizniT saWiroa md. leuSeris xevis kalapotis CaRrmaveba-gasworxazovneba mTel sigrZeze _ xevis
ganStoebidan md. cxeniwylis SesarTavamde,
kalapoturi masalis amoRebiT. agreTve saWiroa mZlavri napirsamagri gabionis mowyoba xevis im Sesustebul adgilas, saidanac
xdeba xevis ganStoeba da wylis nakadis xSiri gadmodineba mosaxleobis mimarTulebiT.
Cvens mier Seswavlili da Sefasebuli iqna 8
mosaxlis sacxovrebeli saxli da ezo-sakarmidamo nakveTi. mosaxleebze gacemulia Sesabamisi rekomendaciebi.

sur. #152
sof. luji mdebareobs md. cxeniwylis
marjvena Senakadis md. xeSkuris Relis marcxena bortze. xeobis orive borti agebulia

sur. #153
zeda meoTxeuli asakis mZlavri wyal_myinvareuli da agreTve deluviuri da deluviur-proluviuri naleqebiT. es warmonaqm-

172

nebi warmodgenilia rogorc didi, ise saSualo da mcire zomis qviSaqvebis lodnariT,
RorRiT da xvinWiT, romelic SekavSirebulia Tixafiqlebis wvrilnatexovani masaliT da Tixa_Tixnarebis SemavsabliT. maTi
simZlavreebi zog adgilas 30 metrze metia
da vertikalurad aris CaWrili md. xeSkuris
xeobis mier. es naleqebi advilad emorCilebian xeobaSi wyalmovardnebis mier ganviTarebul gverdiTi eroziis procesebs,
romlebic awarmoeben vertikaluri flatis
Ziris gamorecxvas, rac iwvevs periodulad
gruntis masis CamoSlas. aRniSnuli procesi saSiSroebas uqmnis erT-erT dasaxlebul
ubans. Cvens mier Seswavlili da Sefasebuli
iqna 2 mosaxlis sacxovrebeli saxli da ezo-sakarmidamo nakveTi. Oorive mosaxle eqvemdebareba geologiurad mdgrad ubanze gadayvanas.
sof. CukulSi arsebuli mTavarangelozis eklesia, mdebareobs md. fiSyoris Relis mZlavr gamozidvis konusze, romelsac
gasul wlebSi momxdari stiqiuri movlenebis Sedegad damarxuli aqvs sacxovrebeli
saxlebi. mdinaris bortebi arasakmarisad
aris amaRlebuli adgilobrivi inertuli
masaliT da ver uzrunvelyofs Rvarcofuli nakadebis Tavisuflad gatarebas.
mTavarangelozis eklesiis da mis garSemo
mdebare teritoriis dasacavad, saWirod migvaCnia ferdobis kalTis daboloebaze Seviwrovebuli monakveTis gafarToeba_CaRrmaveba. agreTve xeobis kalapotis CaRrmaveba_gasworxazovneba da amoRebuli masaliT
xevis bortebis amaRleba.
aRsaniSnavia, rom gasul wlebSi Sedgenili sainJinro-geologiuri daskvnebis
mixedviT, sof. Cukulis mosaxlebobaze gacemulia rekomendaciebi maTi geologiurd
mdgrad ubanze gasaxlebis Sesaxeb, Tumca
maTi nawili dResac rCeba soflis teritoriaze.
sof. sasaSis teritoriaze, (md. cxeniswylis marcxena ferdobi) gasuli wlis
ivlisis TveSi, erTbaSad ramdenime xevis

kalpotSi adgili hqonda mZlavri Rvarcofuli nakadebis gavlas, ramac daaziana


sxvadasxva infrastruqturuli obieqtebi
da saSiSroeba Seuqmna soflis mosaxleobis nawils. mwyobridan gamovivida kurort
,,muaSSi misasvleli saavtomobilo gzis
monakveTi, romelic daifara Rvarcofuli
nataniT. Camoingra aRniSnuli gzis savali
nawili 10-12 m sigrZeze. md. sgimraSulis
Rvarcofuli nakadiT daifara mosaxleobis
sakarmidamo nakveTebi da Sidasasoflo gzebi (sur.#154). saWiroa xevebis kalapototebis gawmenda-gasworxazovneba, naparsamagri
samuSaoebis Catareba da dazianebuli gzis
monakveTebis aRdgena.
sof. fanaga mdebareobs md. cxeniswylis marcxena sanapiroze. misi marcxena
usaxelo Senakadi wyalmovardnis periodSi
awarmoebs marjvena bortis intensiur recxvas, ris gamoc aq macxovrebeli mosaxlis
saxlis xevis mosazRvre kedeli Camongreulia da saxli sacxovreblad saSiSia. amave
sofelSi erT-erTi mosaxlis ezo-sakarmidamo nakveTs azianebs md. Skedis Rele, romelic wyalmovardnebis periodSi awarmoebs
marcxena bortis recxvas. wina wlebSi agebuli napirdamcavi nageboba dangreulia. Mmosaxleebze gacemulia saTanado rekomendacia.
sof. fanagas teritoriaze gamavali
lentexi-canas centralur saavtomobilo
gza (329987- 4744575) periodulad ziandeba
md. cxeniswylis mier marcxena sanapiro zolis intensiuri garecxvis Sedegad. xeobis
am monakveTze, marcxena mxares warmoqmnilia wyal-myinvaruli naleqebiT agebuli
vertikaluri flate, romelzedac gadis
aRniSnuli saavtomobilo gza. eroziuli CaWris siRrme 12-15 m-ia. gasuli wlis ivlisis
TveSi md. cxeniswylis mier aRniSnuli flatis Ziris gamorecxvam gamoiwvia gzis savali
nawilis Camongreva (sur.#155). saavtomobilo gzis dasacavad, aqtiuri napirgarecxvis
zolis gaswvriv asagebia napirdamcavi nageboba.

sur. #154

sur. #155

173

md. cxeniswylis auzSi Rvarcofuli


nakadebi yovelwliurad azianeben lentexi-canas centralur saavtomobilo gzis monakveTebs. saWiro xevebis gadakveTaze gzis
monakveTebis gawmenda da nakadgamtari konstruqciebis mowyoba.
sof. zesxo. md. zesxos marjvena ori
usaxelo Senakadis kalapotSi, TiTqmis yovelwliurad, adgili aqvs Rvarcofuli nakadebis gavlas, rac azianebs sofelSi mimaval
centralur saavtomobilo gzas. saWiroa xevebis kalapotebis perioduli gawmenda da
dazianebuli gzis monakveTebis aRdgena.
sof. gvimralas erT-erT dasaxlebul
ubans saSiSroebas uqmnis rogorc md. cxeniswylis gverdiTi erizia, ise laRarvaSis
Rvarcofuli xevi, romelic wyalmovardnis
periodSi gadmoedineba marcxena sanapiroze.
Rvarcofuli nakadi Seedineba dasaxlebul
punqtSi da azianebs, rogorc mosaxleobis
sacxovrebel saxlebs, ise sakarmidamo nakveTebs da saavtomobilo gzas. adgilobrivi
mosaxleobis dacvis mizniT gacemulia saTanado rekomendaciebi.
sof. bavarSi mcxovreb mosaxleobas
sofelSi Camomavali Relis wyalmovardnis
periodSi, ezo_sakarmidamo nakveTebSi da sacxovrebeli saxlebis sardafebSi SeedinebaT
Rvarebi. ziandeba Sidasasoflo gzebi. adgilobrivi mosaxleobis dacvis mizniT gacemulia saTanado rekomendaciebi.
sof. Skedi ganlagebulia md cxeniswylis marcxena Senakadis md. cxeniSuris
orive bortze. md. cxeniSuri saTaves iRebs
leCxumis qedis mTa lelsaSxis (abs. simaRle
3152,0 metri) Crdilo ferdidan. teritoria
geologiuri TvalsazrisiT agebulia qveda
iuruli naleqebiT, romlebic liTologiurad warmodgenilia aspiduri fiqlebiT da
TixafiqlebiT, masiuri qviSaqvebiT da diabazis SreZarRvebiT. mdinaris saTaveebSi da Sua
nawilSi dagrovilia didi raodenobis inertuli masala, romlebic ZiriTad Rvarcofmaformirebel kerebs warmoadgenen. xeobis
qveda nawilSi xeobis bortebi damewyrilia
da dinamikaSia mosuli xeobis kalapotis mimarTulebiT, rac drois garkveul monakveTSi iwvevs xeobis gadaketvas da mis droebiT
Segubebas. gasul wlebSi agebuli napirdamcavi qvayrilis gabionebi wyobidan aris gamosuli da ver uzrunvelyofs Tavis movaleobas. 2014 wlis ivlisis bolos mosulma Tavsxma wvimebma gamoiwvia xeobis ferdobidan
Camocurebuli mewyruli masebis mier xeobis
kalapotSi warmoqmnili zRudaris ucabedi
garRveva. didi energiis mqone Rvarcofulma
nakadma waritaca xeobis kalapotSi dagrovili inertuli masala, gadalaxa napirebi,
SeiWra da daaziana sanapiro zolSi mcxovrebi mosaxleobis ezo_sakarmidamo nakveTebi,
daaziana napirdamcavi gabionebi, wyobidan

gamoiyvana sasoflo daniSnulebis saavtomobilo da fexiT sasiarulo gzebi. agreTve


saSiSroebis riskis qveS moaqcia sanapiro
zolSi mcxovrebi adgilobrivi mosaxleobis
sacxovrebeli saxlebi.
mosaxleobis usafrTxoebisaTvis, saWiroa md. cxeniSuris xevis kalapotis perioduli CaRrmaveba_gasworxazovneba mTel sigrZeze _ xevis ganStoebidan md. cxeniwylis
SesarTavamde inertuli masalis amoRebiT da
dazianebuli napirsamagri gabionebis aRdgena.
sof. xeria
mdebareobs md. cxeniswylis xeobis marcxena Senakadis md. tvibras gamozidvis konusze.
geologiuri
TvalsazrisiT teritoria agebulia qveda
iuruli TixafiqlebiT da qviSaqvebiT. zedapirze ZiriTadi qanebi gadafarulia md.
tvibras mier Camotanili proluviuri naleqebiT. md. tvibra warmoadgens aqtiur Rvarcoful xeobas, romlic md. cxeniswylis SesarTavTan qmnis mZlavr gamozidvis konuss,
romlis saSualo sigane daaxloebiT 300 m_ia,
sigrZe daaxloebiT 400 m, xolo saSualo simZlavre 4_5 metris farglebSi cvalebadobs.
md. tvibra aqtiuri Rvarcofuli xevebis rigs
ganekuTvneba da perioduli aqtivizaciiT
xasiaTdeba. Rvarcofuli nakadebis gavlis
periodSi, erT-erTi mosaxlis sacxovrebeli
saxlis pirvel sarTulSi xdeba Rvarcofuli
nakadis SeWra. Rvarcofuli nakadis mier Camotanili inertuli masaliT ifareba, sacxovrebeli saxlis pirveli sarTulis garkveuli nawili da sakarmidamo nakveTi, ziandeba
sofelSi misasvleli saavtomobilo gruntis
gza. aseve ziandeba da nadgurdeba erTwliani da mravalwliani kulturebi.
aRniSnul gamozidvis konusze, Cvens
mier Seswavlili da Sefasebuli iqna erTi
mosaxlis sacxovrebeli saxli da ezo-sakarmidamo nakveTi. mosaxle eqvemdebareba geologiurad mdgrad ubanze gasaxlebas.
sof. Robs da sof. naculSi mimaval
saavtomobilo gzas saSiSroebas uqmnis md.
RobiSuris xeobis (md. cxeniswylis marcxena
Senakadi) Rvarcofuli nakadi. Rvarcofuli
nakadis gavla xdeba sezonurad, weliwadSi
1-2-jer. aseve md. RobiSuri, md. cxeniswylis
SesarTavTan, awarmoebs marjvena sanapro
zolis garecxvas, ris Sedegad ziandeba sasoflo-sameurneo savargulebi (sur.#156).
md.md. devaSis wyalis, laxaSuris
(sur.#157). da lamanaSuris Rvarcofuli nakadebi saSiSroebas uqmnis lentexi-cageris
centraluri saavtomobilo gzas da xidebs.
Rvarcofuli nakadebis gavla xdeba sezonurad, weliwadSi 1-2-jer. rekomenirebulia
aRniSnuli Rvarcofuli mdinareebis kalapotebis gawmenda maTi gamtarunarioanibis
gazrdis mizniT.
lentexi-cageris centraluri saavto-

174

mobilo gzis (md. cxeniswylis marjvena ferdobi) gaswvriv fiqsirdeba kldezvavebis da


qvaTacvenis kerebi, rac periodulad azia-

nebs aRniSnuli gzis calkeul monakveTebs.


saWiroa gzis gawmenda ferdobidan CamonaSali gruntis masisgan.

sur. #156
sof. Jaxunderi mdebareobs md. cxeniswylis marjvena samxreT-dasavluri eqspoziciis ferdobze. teritoriis geologiur agebulebaSi monawileoben qveda iuruli asakis Tixafiqlebi da qviSaqvebi, romelbic zedapirze gadafarulia meoTxeuli
deluviur-proluviuri naleqebiT. reliefi
talRiseburia, zogan safexurebrivi, SeiniSneba daWaobebuli ubnebi.
soflis aRmosavleT nawilSi ganviTarebulia mewyruli sxeuli, romlis lokaluri ubnebi ganicdis periodul aqtivizacias. mewyeri moicavs ferdobis Sua da qveda
nawils, fiqsirdeba mewyruli safexurebi da
rkaliseburi Cadablebebi. mewyeri saSiSroebas uqmnis ferdobze ganlagebul sacxovrebeli saxlebs, el. gadamcem anZebs da lentexi-canas centralur saavtomobilo gzas.
sof. fayi mdebareobs, md. cxeniswylis
marjvena Senakadis, md. xeledulas marcxena,
samxreTuli eqspoziciis, Zvelmewyrul ferdobze, romlis saSualo daxriloba 25-300-ia.
reliefi Zlier danawevrebulia mcire xevebiT da ganviTarebadi xramebiT. mewyeri zedapirulia, ganviTarebulia qveda iuruli

sur. #157
asakis Tixafiqlebis da qviSaqvebis gamofitvis qerqis zonaSi, baziss warmoadgens md.
xeledulas Wala-kalapoti. gaaqtiurebulia
mewyruli ferdobis Sua nawilis lokaluri
ubnebi. ziandeba sasoflo-sameurneo savargulebi, saSiSroebis riskis qveS moqceulia
sacxovrebeli saxlebi da sakamridamo nakveTebi.
sof. lesema mdebareobs md. xeledulas marcxena, samxreT-aRmosavluri eqspoziciis,
20-250 daxrilobis, Zvelmewyrul ferdobze.
agebulia qveda iuruli asakis qviSaqvebiT da
TixafiqlebiT, romlebic zedapirze gadafarulia meoTxeuli eluviur-deluviuri Tixa-TixnarebiT, kldovani qanebis sxvadasxva
zomis uxeSnatexovani masalis CanarTebiT.
mewyeri moicavs TiTqmis mTlianad ferdobs,
zedapiri danawevrebulia xramebiT da mSrali xevebiT. mewyruli sxeulis qveda nawili
aqtiur dinamikaSi imyofeba sadac fiqsirdeba sxvadasxva zomis (0,5-2,0 m-mde) axali
mewyruli safexurebi. ziandeba sasoflo-sameurneo savargulebi, saSiSroebis riskis
qveS moqceulia sacxovrebeli saxlebi da Sidasasoflo gzebi (sur.#158-159).

sur. #158

sur. #159

175

sof.sof. leqsura, gulida da melura mdebareoben md. cxeniswylis xeobis


marjvena, samxreTuli eqspoziciis Zvelmewyrul ferdobze (saerTo mewyruli ferdi), romelic xasiaTdeba gorak-borcvovani
reliefiT. ferdobis geologiur agebulebaSi monawileoben iuruli asakis muaSis wyebis qveda qvewyebis Tixafiqlebi da qviSaqvebi.
mewyruli sxeulis amgebi ZiriTadi
qanebi Zlieri teqtonikuri aSlilobiT da
mZlavri gamofitvis qerqiT xasiaTdebian.
ferdobze eluviur-deluviuri naleqebis
simZlavre cvalebadia - saSualod 2-5 m-ia,
zog ubanze 15 m-dec aRwevs. mewyeri cocviTi tipisaa, simZlavre 15 m-mde, amJamad droebiT stabilur mdgomareobaSia, Tumca fiqsirdeba lokaluri gaaqtiurebuli ubnebi.
mewyersaSiS zonaSi moqceulia mosaxleebis
sacxovrebeli saxlebi, sakarmidamo nakveTebi da lentexi-canas centraluri saavtomobilo gza.
sof.
leqsuraSi
(koord;
314353_4740165) Camomavali pirveli usaxelo xevis marcxena borti agebulia meoTxeuli asakis deluviuri Tixa_TixnarebiT.
ferdobi 400-mde daxrilobisaa, eroziul_
denudaciuria da damewyrilia. mewyris
aqtivizacias xels uwyobs xevSi Camomdinare
wylis mier mewyruli enis garecxva. mewyruli sxeulis aqtivizacia saSiSroebas uqmnis
ferdobis Txemur nawilSi dasaxlebul mosaxleobas. agreTve wlis nakadi miedineba
sasoflo daniSnulebis gzaze da sagrZnoblad azianebs gzis monakveTs. wyalmovardnis SemTxvevaSi xdeba nakadis SeWra gzis
mimdebared da qvemoT mcxovreb mosaxleobaSi. aqedan gamomdinare saWirod migvaCnia,
mewyruli ferdobis mxridan moewyos damcavi nageboba da xeoba moeqces latokisebur
wyalgamtarSi. sasurveli iqneba mewyrul
ferdobze moewyos wyalSemkrebi da sawreti
drenaJebi. ferdobi daterasdes da ganaSeniandes mravalwlovani da Rrmafesviani xe
mcenareebiT.
sof.
gaRma
leqsura
(koord;
314666_4740019). md. cxeniswyali wyalmovardnis periodSi recxavs da tboravs marcxena daucvel sanapiro zols, igi warmoadgenilia md. cxeniswylis WaliT, romelic
agebulia aluviuri kaWar_kenWnariT qviSa_
xreSis SemavsebliT da Waliszeda pirveli
terasiT, rimelic agebulia aluviur_deluviuri Tixa_TixnarebiT kaWar_kenWnaris
CanarTebiT. teritoria datvirTulia savargulebiT da adgilobrivi misaxleobis
sacxovrebeli saxlebiT. daucveli sanapiro
zoli vrcedeba TiTqmis 700_800m_is manZil-

ze. Walis da Waliszeda pirveli terasis gagrZelebas md cxeniswylis aRma mimarTulebiT warmoadgens cicabod daxrili ferdobi, romelic mdinaris mier ganicdis intensiur garecxvas,.Zirgamorecxili gruntis
SeWiduloba ver uZlebs simZimes da iyreba
mdinaris kalapotSi, sadac warmoqmnilia
vertikaluri flate.
ferdobis gverdiTi eroziis SesaCereblad mdinaris marcxena bortze axlad
warmoqmnili flatis ZirSi unda moewyos
eroziis sawinaaRmdego damcavi nageboba.
Walis da Waliszeda pirveli terasis SesanarCuneblad, sadac ganlagebulia adgilobrivi mosaxleobis sacxovrebeli saxlebi
da savargulebi, SesaZlebelia mdinaris kalapotis CaRrmaveba_gasworxazovneba inertuli masalis amoRebiT, romelic SeiZleba
gamoyenebul iqnas sanapiro zolis damcavi
qvayrilis dambis asagebad, an gakeTdes napirdamcavi gabionebi.
q. lentexi, Tamar mefis quCa, saxanZros mimdebare teritoria (koord;
314394_4739784). md. cxeniswylis marjvena sanapiro zoli warmoadgenilia md. cxeniswylis WaliT, romelic agebulia aluviuri kaWar_kenWnariT qviSa_xreSis SemavsebliT. Walis piras agebulia damcavi nacebobebi. Wala mxolod 100 metris manZilzea
daucveli. mdinare awarmoebs daucveli nawilis datborvas da garecxvas. asagebia napirdamcavi nageboba.
WavWavaZis quCa, md. xeladulas marjvena borti. (koord; 312950_4739998). md.
xeledula wyalmovardnis periodSi recxavs da tboravs marjvena sanapiro zols, igi
warmodgenilia md. xeledulas WaliT, romelic agebulia aluviuri lodnariT, kaWar_kenWnariT qviSa_xreSis SemavsebliT
da Waliszeda pirveli terasiT, rimelic
agebulia aluviur_deluviuri Tixa_TixnarebiT kaWar_kenWnaris CanarTebiT, sadac
gadis sasoflo mniSvnelobis saavtomobilo gza da datvirTulia mosaxleobiT. gzis
da mosaxleobis dasacavad gasul wlebSi
md. xeledulas sanapiro zolSi mowyobili
iqna napirdamcavi nagebobebi da qvayrili.
magram droTa ganmavlobaSi mdinaris mier
Camotanili inertuli masaliT amovsebuli
iqna kalapoti TiTqmis damcavi nagebobebis
donemde. mdinare wyalmovardnebis periodSi axerxebs damcavi gabionebis gadmolaxvas
da saSiSroebis riskis qveS ayenebs, rogorc
sasoflo daniSnulebis saavtomobilo gzas,
ise lentexi cageris saavtomobilo magistrals, xids da WavWavaZis quCaze mcxovreb
mosaxleobas. saSiSroebis Tavidan acilebis
mizniT saWiroa moxdes md. xeledulas kala-

176

potis CaRrmaveba_gasworxazovneba masalis


amoRebiT da gataniT. SesaZloa amoRebuli
inertuli masala gamoyenebuli iqnas sanapiro zolis damcavi qvayrilis dambis asagebad, an amaRldes napirdamcavi gabionebi.
lentexis municipalitetis teritoriaze ganviTarebuli geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi moqceuli
obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi mocemulia #6 cxrilSi.
ambrolauris municipaliteti
sof. kvacxuTi mdebareobs md. rionis
xeobis marjvena ferdobze - md. rionis marjvena Senakadebis - md. kvacxuTis Relis da
usaxelo xevs Soris mdebare wyalgamyofis
eroziul-denudaciur ferdobebze. teritoria warmoadgens samxreT-dasavluri
eqspoziciis cvalebadi (saSualod 20-350)
daxrilobis mqone droebiT stabilur Zvelmewyrul sxeuls. igi xasiaTdeba borcvovan-talRobrivi reliefiT. reliefSi fiqsirdeba adrindeli warmoqmnili mogluvebuli
mewyruli safexurebis kvali.
mewyruli sxeulis Sua da qveda nawilSi aRiniSneba daWaobebuli ubnebi da
fiqsirdeba didi debetis mqone gruntis wylebis gantvirTvis areebi wyaroebis saxiT.
mewyruli sxeuli moicavs mTliand ferdobs, xolo misi enuri nawili aRwevs md. kvacxuTis Relemde. ferdobze ganlagebuli
mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da
Sefasebul iqna 2 sacxovrebeli saxli, romlebzedac gacemulia saTanado rekomendaciebi.
sof. xvanWkara mdebareobs md. rionis
xeobis marjvena ferdze. ferdobis daxriloba 15-300-is farglebSia. geologiur agebulebaSi monawileoben neogenuri sistemis
zeda miocenuri asakis qviSaqvebi da Tixebi,
romelTac CrdiloeTiT vertikaluri qarafebis saxiT agrZelebs carculi asakis
masiuri kirqvebi. kirqvebidan gamoedineba
karstuli wylebi, romlebic zedapirulad
miedineba ferdobze, xdeba gruntebSi CaJonva da iwvevs ferdobze arsebuli mewyruli sxeulis gaaqtiurebas (sur.#160), ro-

melic saSiSroebas uqmnis ferdobis qveda


nawilSi ganlagebul mosaxleobas. mewyrul
sxeuls enur nawilSi Camotanili aqvs didi
zomis lodnari, gamownexvis zvinulisagan
warmoqmnilia gorak-borcviani zedapiri.
kirqvebidan gamomavali wyaros adgilze wyalmomaragebis mizniT mowyobilia
wyalSemkrebi avzi, romelic miwisZvrebis periodSi gadaifara koluviuri CamonaSaliT
da nawilobriv dazianebulia. amJamad wyali
zedapirulad da Tanac gafantulad gadmoedineba, rac TavisTavad qmnis xelsayrel pirobebs mewyris aqtivizaciisaTvis.
mewyruli procesis Semdgomi gaaqtiurebis aRkveTis mizniT aucilebelia aRniSnuli wylis regulireba, is milsadenebis
saSualebiT gayvanili unda iqnes mewyruli
sxeulis gareT. amavdroulad SesaZlebelia
wyaros gamosavlis adgilze moewyos axali wyalSemkrebi avzi da wyali SeuerTdes
wyalmomaragebis arsebul milsadens.
q. ambrolaurSi mravalsarTuliani Senobebis siaxloves (koord; 3468824709377) md. rioni awarmoebs marcxena bortis intensiur recxvas 150-200m-is manZilze,
romelic warmoadgens md. rionis Waliszeda
meore terasas. terasa agebulia meoTxeuli
asakis aluviuri naleqebiT, igi warmodgenilia sustad SekavSirebuli kaWar-kenWnariT,
qviSa-xreSis SemavsebliT da mcire raodenobis Tixa-TixnarebiT. Walidan misi simaRle 20m-de aRwevs. md. rions mitacebuli
aqvs marcxena bortze arsebuli savargulis
nawili. romelic warmoadgens axladwarmoqmnil mewyrul sxeuls talRobriv-safexurebrivi zedapiriT. mewyeri regresiuli
xasiaTisaa da TandaTanobiT uaxlovdeba
saavtomobilo gzas da mravalsarTulian
sacxovrebel saxlebs. mewyruli sxeulis gaaqtiurebis mizezia md. rionis mier marcxena bortis intensiuri garecxva. mewyruli
ferdis aqtivizaciis da mdinaris marcxena
bortis eroziis SesaCereblad mizanSewonilad migvaCnia mdinaris marcxena napirze,
sadac mdinare awarmoebs bortis intensiur
gamorecxvas aigos napirdamcavi nageboba,
agreTve saWiro iqneba eroziul_denudaciuri mewyruli ferdobis dateraseba da
ganaSenianeba mravalwlovani da Rrmafesviani xe-mcenareebiT (sur.#161).

177

sur. #160

sur. #161

sof. bugeuli mdebareobs md. rionis xeobis marcxena ferdobze da Waliszeda terasul safexurze. teritoria agebulia mesameuli sistemis naleqebiT, kerZod
zeda miocenuri sarmatuli sarTulis qveda
nawiliT, romelic warmodgenilia ZiriTadad qviSaqvebiT, TixebiT da konglomeratebiT. es naleqebi zedapirze gadafarulia
meoTxeuli sistemis ferdobuli eluviur-deluviuri warmonaqmnebiT Tixa-TixnarebiT, kldovani qanebis sxvadasxva zomis
uxeSnatexovani masalis CanarTebiT.
ferdobis qveda nawilSi, sakecia-bu-

geulis centralur saavtomobilo gzasTan,


fiqsirdeba Setborvebi da daWaobebuli ubnebi (koordinatebi: X-341445 Y-4711028). am
monakveTSi wylis nakadis Tavisuflad gatarebas aferxebs gzasTan arsebuli betonis milxidi, romelic mTlianad aris amovsebuli da aRar funqcionirebs. aRniSnuli
monakveTidan samxreT-dasavleTiT 100m-Si,
erT-erTi mosaxlis savenaxe nakveTis teritoriaze warmoqmnilia axali gaaqtiurebuli mewyruli ubani (sigrZe 70-80m, sigane
25-30m), sadac fiqsirdeba axali mewyruli
safexurebi da napralebi (sur.#162-163).

sur. #162
mowyvetis warbi rkaliseburia, safexurebis simZlavre 0,2-0,5 sm-is farglebSi
cvalebadobs. mewyruli procesi ganviTarebulia Zlier gawylovanebul eluviur-deluviur safar gruntebSi, romlebic
warmodgenilia Tixa-TixnarebiT, xvinWis da
RorRis SemavsebliT. mewyris gaaqtiurebis mTavar mizezs warmoadgens aRniSnuli
gruntebis gadatenianeba zedapiruli da
gruntis wylebis nakadebiT. es garemoeba
qmnis SemdgomSi mewyruli procesis ganviTarebis masStabebis gazrdis safuZvels,

sur. #163
rac safrTxes Seuqmnis sakecia-bugeulis
centralur-saavtomobilo gzis monakveTs.
sof. bugeulis teritoriaze (koord;
340638_4711960). md. rioni awarmoebs marcxena bortis intensiur garecxvas, 80_100m_is
manZilze, romelic warmoadgens md. rionis
Walis zeda pirvel terasas da mTlianad
dakavebulia venaxebiT. terasa agebulia meoTxeuli asakis aluviuri naleqebiT, misi
simaRle mdinaris Walidan daaxloebiT 3m_
ia. igi warmodgenilia Tixa_TixnarebiT daaxloebiT 70%, sustad SekavSirebuli kaWar_

178

kenWnariT daaxloebiT 20% da qviSa_xreSis


SemavsebliT. teritoriis SesanarCuneblad
mizanSewonilad migvaCnia napirdamcavi nagebobis ageba sanapiro zolze, venaxebis
gaswvriv, daaxloebiT 100_is manZilze.
sof. bugeulis betonis saavtomobilo gza (koord; 339048_4712311) mdebareobs md. rionis marcxena Waliszeda pirvel
teresaze, romelic agebulia meoTxeuli
asakis aluviuri sustad SekavSirebuli kaWar_kenWnariT, qviSa_xreSis SemavsebliT da
mcire raodenobis Tixa_TixnarebiT. wylis
donidan misi simaRle daaxloebiT 2_3_de
aRwevs. md. rioni awarmoebs marcxena bortis
damcavi nagebobis Ziris intensiur recxvas
gzis gayolebaze. mdinaris bortis daucvel
monakveTebSi, romelTa saerTo sigrZe jamSi
daaxloebiT 100_150m_is farglebSi meryeobs mdinare miaxloebulia da saSiSroebas
uqmnis betonis saavtomobilo gzas, romlis
dasacavad mizanSewonilad migvaCnia sanapiro zolze daucveli monakveTebis gaswvriv
napirdamcavi nagebobis ageba.
daba Wrebalos centraluri nawili mdebareobs md. md rionis da askiwylis
SesarTavTan, marjvena Waliszeda pirvel
teresaze, romelic agebulia meoTxeuli
asakis aluviuri sustad SekavSirebuli kaWar_kenWnariT, qviSa_xreSis SemavsebliT da
mcire raodenobis Tixa_TixnarebiT. wylis
donidan misi simaRle daaxloebiT 1_1,5 m-de
aRwevs. md. askiswyali awarmoebs marjvena
bortis damcavi nagebobis Ziris intensiur
recxvas. wyalmovardnis SemTxvevaSi gadadis mosaxleobis mimarTulebiT da azianebs
sacxovrebel saxlebs da sakarmidamo nakveTebs. analogiuri situaciaa Seqmnili md.
askiswylis saavtomobilo xidis (koord;
333608_4714814) siaxloves. saavtomobilo
xidis qveS, marjvena daucveli napiridan,
xdeba adidebuli mdinaris SeWra mosaxleobaSi, rac saSiSroebis riskis qveS ayenebs md.
askiwylis marjvena bortze mcxovreb 7 mosaxles da sakarmidamo nakveTebs. saWirod
migvaCnia daucvel sanapiro zolze moewyos
napirsamagri nagebobebi.
sof.
qviSarTan
(koord;
331149_4713171) md. rioni awarmoebs marjvena bortis garecxvas, romelic warmoadgens
ferdobze ganviTarebul mewyruli sxeulis
enur nawils da moicavs ambrolauri-quTaisis centralur saavtomobilo magistrals.
md. rionis mier, marjvena bortis intensiuri
garecxvis Sedegad, ziandeba da mwyobridan
gamodis centraluri saavtomobilo gzis
450m_is monakveTi da mdinaris bortze ganlagebuli maRali Zabvis eleqtro gadamcemi
anZa, romelic ukve ganicdis deformacias.
miuxedavad imisa, rom wina wlebSi agebulia

napirsamagri nageboba, igi srulyofilad


ver uzrunvelyofsY Tavis movaleobas. aqedan gamomdinare saWirod migvaCnia napirsamagri nagebobis gaZliereba da dagrZeleba,
mewyruli ferdis ganaSenianeba mravalwlovani da Rrmafesviani xe-mcenareebiT.
sof. qviSarSi, agvistos TveSi mosulma Tavsxma wvimebma gamoiwvia qviSaris
Rvarcofuli xevis ucabedi adideba. mozRvavebuli Rvarcofuli nakadi ver gaatares
sasoflo daniSnulebis saavtomobilo gzaze arsebulma xidebma da bogirebma. didZali
inertuli masaliT amoivso xeobis kalapoti
(sur.#164).
kalapotidan

amovardnilma Rvarcofulma nakadma waritaca sanapiro zolis daaxloebiT 150m.-de sigrZis monakveTi da mravalwliani nargavebi, mwyobridan gamoiyvana,
rogorc xidebi da bogirebi ise saavtomobilo gzis monakveTebi da bortebi daaxloebiT
100m._is manZilze (koord: 331151_4714026,
330374_4714881, 329758_4715303), agreTve
Rvarcofuli nakadi SeiWra mosaxleobis
sakarmidamo nakveTebSi. aucilebelia xeobis kalapotis CaRrmaveba gasworxazovneba inertuli masalis amoRebiT da gataniT.
agreTve unda moxdes dazianebuli xidebis
da bogirebis reabilitacia da maTi gamtarunarianobis gazrda. agreTve gzis dazianebuli monakveTebis aRdgena da amave monakveTebSi, xeobis kalapotis da ferdobebis gaswvriv damcavi nagebobebis ageba.
sof. qveda Savras teritoriaze, sasoflo daniSnulebis saavtomobilo gzaze,
Crdilo_dasavluri ekspoziciis ferdobze
gamaval gzaze (koord; 333937_4713932) mowyvetilia ferdobis nawili da gzis monakveTi. saWiroa gzis damreci mxridan damcavi
nagebobis ageba daaxloebiT 10_15 m_is sigrZeze da saavtomobilo gzis reabilitacia.
sof. sof. bajis da tbeTis damakavSirebel saavtomobilo gzis monakveTze, ferdobis mxridan 20_25m_is manZilze, dacurebulia gruntis masa da gadaketili aqvs gzis
nawili. saWiroa gzis gawmenda da gzis dasacavad Fferdobsamagri nagebobis ageba.
gaRma da gamoRma bareulis damakavSirebeli saavtomobilo gza da xidi
(337014_4712756) mwobridan gamovida agvistos TveSi mosuli Tavsxma wvimebis dros
gaaqtiurebuli Rvarcofuli da mewyruli
procesebis Sedegad. md. saponelas xevis
kalapotSi movardnilma wylis nakadma Ziri
gamourecxa xeobis orive ferdze arsebul
mewyrul sxeulebs, romlebzedac dayrdnobili iyo arsebuli xidis burjebi da gayvanili iyo saavtomobilo gza, ramac gamoiwvia
xidis dangreva da saavtomobilo gzis monakveTis mwyobridan gamosvla (sur.#165).

179

sur. #164
radganac xeobis orive borti mewyrulia da agebulia Tixa_TixnarebiT, romlebic dinamikaSia mosuli, am adgilas xidis
ageba rekomendirebuli ar aris, amitom unda
gamoinaxos soflebs Soris damakavSirebeli
gzis alternatiuli varianti.
Wrebalo_patara onis damakavSirebel saavtomobilo gzaze (dvalaZeebis dasaxlebaSi, koord; 333961_4714293), md. xanaulas xevSi gavlilma Rvarcofulma nakadma,
amoavso xevis kalapoti, gadmolaxa sanapiro
zoli da daaziana daaxloebiT 10 m_de saavtomobilo gzis monakveTi da arsebuli damcavi nagebobebi, inertuli masala Seitana
sami mosaxlis ezo_sakarmidamo nakveTSi da
saSiSroebis qveS daayena adgilobrivi mosaxleobis sacxovrebeli saxlebi. saavtomobilo gzis da adgilobrivi mosaxleobis
dacvis mizniT xeobis bortebze unda aigos
axali damcavi nagebobebi.
sof. wkadisis amJamad moqmedi wyalmomaragebis saTave_nageboba mdebareobs
sof. sxartalis samxreT-aRmosavleTiT
(350162_4701476), md. rusTavis marcxena
usaxelo xevis viwro da Rrmad CaWril kanionSi. teritoria liTologiurad warmodgenilia qveda carculi asakis apturi
sarTulis masiuri kirqvebis da mergelebis
morigeobiT. kldovan qanebSi ganviTarebulia Rrma napralTa sistema, romelic gamowveulia regionSi gavrcelebuli teqtonikuri aSlilobebis da seismuri aqtiurobis
Sedegad. gamofitvis agentebis intensiuri
zemoqmedebis, didTovlobis da seismuri
biZgebis mier ZiriTadi amgebi qanebi zedapirze dabzarulia da xSir SemTxvevaSi daSlilia calkeul blokebad, romelTa nawili
Cayrilia kanioniseburi xeobis kalapotSi,
ramac gamoiwvia arsebuli saTave_nagebobis
dazianeba da saSiSroeba Seuqmna wylis centralur magistrals, romlis wyliT momarageba xdeba masiur kirqvebSi gamomuSavebuli
mRvimidan gamomdinare karstuli genezisis
wyliT.

sur. #165
vinaidan arsebuli wyalmomaragebis
saTave nageboba amJamad deformirebuli da
amortizirebulia, Sesabamisad nawilobriv
wyobidan aris gamosuli da dReisaTvis srulad ver akmayofilebs sasmeli wyliT mosaxleobis moTxovnebs, ris gamoc saWiro gaxda
axali saTave nagebobis mowyoba.
axali
saTave_nagebobis
asagebad,
viwro da Rrma kanionSi adgilis simciris
gamo, unda moxdes arsebuli amortizirebuli saTave_nagebobis demontaJi. samuSaoebi
unda ganxorcieldes Sesabamisi proeqtiT
romelic dayrdnobili iqneba detalur kvlevebze.
sof. bostana mdebareobs md. rionis
marjvena dasavluri eqspoziciis eroziul-denudaciur, safexurebrv-terasiseburi
reliefis mqone Zvelmewyrul ferdobze,
romlis daxriloba saSualod 15-200 aRwevs.
zedapiri danawevrebulia eroziuli xevebiT. ferdobi agebulia Sua da zeda miocenuri asakis konkuri, karaganuli da sarmatuli sarTulebiT, romlebic liTologiurad warmodgenilia TixebiT, qviSaqvebiT,
kirqvebiT da konglomeratebT. es naleqebi
zedapirze gadafarulia meoTxeuli eluviur-deluviri warmonaqmnebiT _ Tixa-TixnarebiT, sxvadasxva zomis kenWebis da
iSviaTad qviSaqvebis natexebis CanarTebiT.
mewyeri cocviTi tipisaa, savaraudo simZlavre 7-8 metri. ferdobze fiqsirdeba gruntis wylebis gamosavlebi gamonaJurebis
saxiT. mewyruli sxeuli moicavs ferdobis
Sua da qveda nawils, misi bazisia md. rionis
Waliszeda II terasa.
2014 wlis maisis TveSi xangrZlivi da
Tavsxma wvimebis Sedegad aqtivizacia ganicada mewyruli sxeulis Sua nawilSi erT-erTma lokalurma ubanma, romelmac moicva
erTi sacxovrebeli saxli da saavtomobilo
gzis nawili (342117_4712141), sadac ganviTarda 30_40 m_is sigrZis, 40_50 sm_is siganis da 2m_de siRrmis napralebi. warmoiqmna
mewyruli safexurebi da 20_30sm siRrmis Ca-

180

wyvetebi (sur.#166). mosaxle eqvemdebareba


geologiurad mdgrad ubanze gadayvanas.
sof. qvemo JoSxa romelic gaSenebulia md. rionis marjvena terasebze da misi
marjvena Senakadis md. askiswylis xeobis
pirvel-or Waliszeda terasaze, morfometriulad warmoadgens amfiTeatralurad
amaRlebul reliefs, romlis SefardebiTi
simaRle rionis Waliszeda pirveli terasidan 300m-ze metia. soflis teritoriaze ganviTarebulia droebiT momqmedi ganigzis
xevi, romelic uerTdeba md. askiswyals marjvena mxridan. xevis CaWris siRrme 3-5 m_ia,
misi ganivi profili ,,V-seburia, Tumca
zeda nawilSi axasiaTebs gaSlili bortebi.
xevis saerTo vardna 400m-s aRemateba, ris
gamoc mas wyalmovardnis periodSi gaaCnia
didi energia. aqedan gamomdinare momavalSi
am saxis stiqiis gameorebis saSiSroebis maRali albaToba arsebobs. momavalSi saSiSroebis Tavidan acilebis mizniT saWirod

migvaCnia soflis dasaxlebis arealSi sadac


arsebobs nakadebis sacxovrebel farTobebze Sevardnis saSiSroeba misi kalapotis gafarToeba da daRrmaveba, aseve xevis mdgomareobaze dawesdes regularuli dakvirveba.
radganac
xevi
ganviTarebulia
mewyrul sxeulze misi bortebic damewyrilia. 2014 wlis maisis TveSi mosuli Tavsxma
wvimebis Sedegad moxda bortebidan mewyruli masis Camocureba xevis kalapotSi, ramac gamoiwvia xevis gadaketva. Setborilma
wyalma gaarRvia mewyruli zRudari, ris
Sedegadac didi raodenobis qvatalaxiani wylis nakadi SeiWra qvemo JoSxaSi mcxovreb mosaxleobis sakarmidamo nakveTebSi
(sur.#167) da saxlebis sardafebSi. agreTve
qvatalaxovanma nakadma daaziana da gadafara Wrebalo_JoSxis mTavari saavtomobilo
gza 150m sigrZeze, ris gamoc gzaze droebiT
Sewyda moZraoba.

sur. #166
amave soflis teritoriaze ganviTarebuli mewyruli sxeuli saSiSroebas uqmnis
sasoflo daniSnulebis saavtomobilo gzas
da periodulad azianebs mas. es mewyeri mdebareobs md. rionis marjvena Senakadis md.
askiswylis xeobis marjvena eroziul-denudaciur ferdobze. mewyruli sxeulis saTaveSi aRiniSneba axali 0,5-1,0 m. amplitudis
mqone safexurisebri Cawyvetebi. ferdobi
agebulia zeda miocenuri, kerZod sarmatuli naleqebiT _ qviSaqvebiT, TixebiT da konglomeratebiT. mewyruli movlenebi ganviTarebulia eluviur-deluviur naleqebSi,
sadac Tixa-Tixnarebi Sevsebulia kldovani
qanebis sxvadasxva zomis uxeSnatexovani masalis CanarTebiT da ZiriTadi qanebis gamofitvis qerqis RorRovani masiT. mewyris
enuri nawili periodulad irecxeboda md.
askiswylis mier, ris gamoc adgili qonda
mewyruli sxeulis periodul aqtivizacias,
rac saSiSroebas uqmnida soflis am nawilSi
dasaxlebul mosaxleobas. wina wlebSi Cvens

sur. #167
mier gacemuli rekomendaciis safuZvelze md. askiswylis marjvena bortze mewyris
enuri nawilis garecxvis aRsakveTad mowyobilia gabionebi, ramac nawilobriv SeaCera
mewyruli sxeulis aqtivizacia.
mewyrul sxeuls qveda nawilSi, sadac
gadis Wrebalo-JoSxis saavtomobilo gza,
axasiaTebs rkaliseburi forma, romelic
droTa ganmavlobaSi aviwrovebs gzis monakveTs. gzis droebiT SenarCunebis mizniT
mizanSewonilad migvaCnia damewyrili gruntis mcire nawilis moxsna, gzis gasworxazovneba da ferdobis mxridan damcavi nagebobis ageba.
sof. qvemo JoSxaSi 23_24 agvistos
mosulma Tavsxma wvimebma md. askiswylis
marjvena SenakadSi gamoiwvia wyalmovardna, ramac wyobidan gamoiyvana xevis wyalgamtari bogiri da daaziana sasoflo daniSnulebis saavtomobilo gzis 10m_is sigrZis
monakveTi (333173_4715186), agreTve dinamikaSi moiyvana gzis gaswvriv mdebare aRmosa-

181

vluri eqspoziciis mqone mewyruli ferdis


mcire nawili. analogiuri situaciaa Seqmnili md. askiwylis meore marjvena usaxelo
Senakadis xevis da sasoflo daniSnulebis
gzis gadakveTaze (333105_4715450), sadac
wvrili diametris mqone wyalgamtarma milma ver gaatara mozRvavebuli wylis nakadi.
moxda wylis Segubeba, wylis nakadma bortebidan moxsna gruntis garkveuli nawili (sigrZe 15m. sigane 6_7m.), gadmolaxa sanapiro
zoli da daaziana sasoflo daniSnulebis
saavtomobilo gzis 15_20m_is sigrZis monakveTi. analogiuri situaciaa Seqmnili soflis saavtomobilo gzis da xevebis TiTqmis
yvela gadakveTaze (koord; 333041_4715479,
332990_4715674), sadac milxidebma ver gaatares mozRvavebuli wylis nakadebi da daazianes rogorc wyalgamtari milxidebi,
ise saavtomobilo gzis monakveTebi da gzis
gaswvriv arsebuli bortebi.
aucilebelia gzis monakveTebis gawmenda da dazianebuli wyalgamtari bogirebis da milxidebis aRdgena_gafarToeba.
agreTve saavtomobilo gzis dasacavad ferdobebis mxridan damcavi nagebobebis ageba
daaxloebiT 50_60m. is manZilze.
sof. qvemo da zemo JoSxis sazRvarze,
modidebulma md. laSisRelem Ziri gamouTxara da mwyobridan gamoiyvana xidis burjebi (koord: 332891_4715955), agreTve daangria napirdamcavi nagebobebi da daaziana
savargulebis garkveuli nawili. aucilebelia xidis reabilitacia, dazianebuli burjebis aRdgena da gamagreba. aRsadgenia da
dasagrZelebelia napirsamagri nagebobebi.
sof. genduSis mewyruli sxeulis enur
nawilSi (koord: 331630_4716963), md. laSiRelis xeobis orive bortze, xevSi ucabedad
movardnili wylis nakadis mier dazianebulia sasoflo daniSnulebis saavtomobilo

gza. mimdinareobs gzis aRdgena.


sof. genduSis mewyruli sxeuli ganviTarebulia md. rionis marjvena Senakadis,
md. askiswylis marjvena, Crdilo-aRmosavluri eqspoziciis ferdobze (md. laSisRelis xeobis zeda nawili), romelic zvinul-gorak-borcvovani reliefis formebiT xasiaTdeba.
mewyeri teqtoseismogenuria da rTuli mewyruli sxeulebis tips ganekuTvneba.
moZraobis meqanizmis mixedviT zeda nawilSi blokur-cocviTi, qveda da Sua nawilSi
ki srialis tipisaa. ferdobis Sua nawilSi
mravlad fiqsirdeba gruntis da karstuli wylebis gantvirTvis areebi, ris gamoc
ferdobis am nawilSi mewyruli gruntis masa
Zlier gawylovanebulia. mewyruli sxeulis mowyvetis warbi ukavSirdeba raionSi
gavrcelebuli teqtonikur dislokaciebs,
kerZod qveda carcul karbonatul wyebasa
da paleogen-neogenuri asakis warmonaqmnebs Soris gamaval Secoceba-Sesxletvis
mier warmoqmnil globalur rRvevas. mowyvetis zedapiris amplituda 30-35 metramde meryeobs. mewyruli sxeulis mowyvetis
warbis midamoebSi fiqsirdeba axlad warmoqmnili blok-safexurebi, romlebic ganviTarebulia kirqvebis mZlavr koluvionSi (sur.#168-169). safexurebis simZlavre
7-10m-dan 15-20m-is farglebSi cvalebadobs. es mewyruli masebi warmoadgens ZiriTad
Rvarcofmaformirebel kerebs md. laSisRelisaTvis da xelSemwyob pirobebs qmnis am
masebis Rvarcoful nakadebad transformirebis TvalsazrisiT.
aRniSnuli mewyruli ferdobis qevda
nawilSi nanaxi da Sefasebuli iqna erTi sacxovrebeli saxli, romelic eqvemdebareba
geologiurad mdgrad ubanze gadatanas.

sur. #168
sof. uravi mdebareobs md. luxuniswylis xeobis marjvena, samxreT-aRmosavluri eqspoziciis, saSualod 20-250 daxrilobis ferdobze, sadac fiqsirdeba

sur. #169
droebiT stabiluri, Zvelmewyruli sxeuli,
romelic xasiaTdeba lokaluri gaaqtiurebuli ubnebiT. reliefi gorak-borcvovania,
zog adgilas ki talRovan-safexurebrivi,

182

fiqsirdeba Zveli mewyruli safexurebi,


romelTa simaRle 30-50sm-ia, xolo zog adgilas ki 1-2m-s aRwevs. ferdobze fiqsirdeba gruntis wylebis gantvirTvis areebi
wyaroebis da gamonaJurebis saxiT. mewyris
bazisi dakavSirebulia md. luxuniswylis
kalapotTan. mewyruli procesi saSiSroebas
uqmnis soflis dasaxlebul ubnebs da uravi-ambrolauris centralur-saavtomobilo
gzas. Cvens mier Seswavlili da Sefasebuli
iqna erTi sacxovrebeli saxli, romelzedac
gacemulia saTanado rekomendacia.
sof. lixeTi mdebareobs md. luxuniswylis marjvena ferdobze, sadac Camoedineba misi erT-erTi mTavari Senakadi md.
xeoriswyali, romelic Rvarcofuli bunebisaa da saSiSroebas uqmnis sanapiro zolSi
mcxovreb mosaxleobas, dazianebulia mdinareze arsebuli betonis xidis burjebi.
xeobis kalapotSi akumlirebulia didi raodenobiT myari masala. saWiroa mdinaris
marcxena napirze napirsamagri samuSaoebis
Catareba.
uravi_ambrolauris
centraluri
saavtomobilo gzis calkeuli monakveTebi
ziandeba md. luxuniswylis marjvena usaxelo Senakadebis kalapotebSi Rvarcofuli
nakadebis gavlis periodSi. saWiroa gzis
monakveTebis gawmenda Rvarcofuli natanisgan da nakadgamtari konstruqciebis mowyoba saavtomobili gzis da aRniSnuli Rvacofuli xevebis gadakveTis ubnebze. amave
gzis gaswvriv fiqsirdeba kldezvavebis da
qvaTacvenis kerebi rac periodulad azianebs aRniSnuli gzis calkeul monakveTebs.
saWiroa gzis gawmenda ferdobidan CamonaSali gruntis masisgan.
sof. II tolaSi aqtiur dinamikaSi
imyofeba md. rionis marjvena Senakadis tolis xevis marjvena bortze ganviTarebuli mewyruli sxeuli. xevis mier irecxeba

mewyruli ferdobis Ziri, ris gamoc warmoqmnilia sxvadasxva simZlavris mewyruli safexurebi (0,5-2,0 m-mde) da rkaliseburi Cawyvetebi. mewyruli sxeuli liTologiurad
warmodgenilia meoTxeuli naleqebiT - TixebiT, TixnarebiT, kaWar-kenWnaris da kirqvis erTeuli lodebis CanarTebiT. mewyeri
regresuli ganviTarebisaa da saSiSroebas
uqmnis soflis centraluri saavtomobilo
gzis monakveTs (sur.#170).
sof. I tola mdebareobs md. rionis
xeobis marjvena, samxreTuli eqspoziciis
cvalebadi daxris kuTxis mqone (10 dan 300_
mde), Zvelmewyrul ferdobze, romelic danawevrebulia karstuli wylebis gantvirTvis areebidan gamonadeni wylis mier warmoqmnili xevebiTa da droebiTi Rvarebis
mier gamomuSavebuli xramebiT (sur.#171).
mewyeri rTuli agebulebisaa _ igi ganviTarebulia paleogen_neogenuri asakis Sua
da zeda oligocenis kirqvian_Tixian_qviSaqvian substratze. mewyruli sxeuli agebulia meoTxeuli asakis Tixa-TixnarebiT,
romlebSic didi raodenobiT aRiniSneba
qva-RorRis, xreSis, kaWris da wvrili fraqciis CanarTebi, xolo mewyruli procesis
mier adre gadazelil gruntebSi fiqsirdeba didi zomis calkeuli lodebis CanarTebi.
mewyruli ferdbis calekeuli ubnebi
periodulad ganicdis aqtivizacias, gansakuTrebiT aqtiuria mewyruli sxeulis
qveda nawili sadac gadis quTaisi-ambrolauris centraluri saavtomobilo gza da
municipalitetis centraluri gazsadeni
mili. mewyruli sxeulis es ubani mudmiv dinamiakSia, warmoqmnilia axali mewyruli safexurebi, rac aisaxeba aRniSnuli saavtomobilo gzis da gazsadeni milis deformaciaze. mewyruli procesi agreTve saSiSroebas
uqmnis soflis erT-erT dasaxlebul ubans.

sur. #170

sur. #171

183

sof. gori mdebareobs md. rionis Crdilo-dasavluri eqspoziciis ferdobze,


romelic warmoadgens teqtoseismogenur
Zvelmewyrul sxeuls. mewyeri moicavs TiTqmis mTlianad ferdobs, misi bazisi vrceldeba md. rionis terasamde. mewyruli
sxeuli ganicdis periodul aqtivizacias,
rac iwvevs mosaxleobis sacxovrebeli saxlebis sxvadasxva xarisxis deformaciebsa
da ezo-sakarmidamo nakveTebis dazianebebs.
saSiSroebis riskis qveS moqceulia soflis
mosaxleobis nawili, agreTve sasoflo-sameurneo daniSnulebis savargulebi.
sof. wesi mdebareobs md. rionis marjvena ferdobze. soflis dasavlur nawilSi, samxreT-aRmosavluri eqspoziciis ferdobze, ganviTarebulia mewyruli sxeuli,
romlis qveda nawili aqtiur dinamikaSia da
azianebs oni-ambrolauris centralur saavtomobilo gzas da sasoflo-sameurneo savrgulebs.
sof. muxlis teritoriaze, md. rionis marcxena Senakadis md. ConiSuras xeobis marjvena ferdobze gaaqtiurebullia
mewyruli procesi. ferdobis amgebi meoTxeuli safari gruntebi (Tixa-Tixnarebi)
Zlier gawylovanebulia, rac xels uwyobs
procesis dinamikas. periodulad ziandeba
mewyruli ferdobis qveda nawilSi gamavali
sasoflo daniSnulebis saavtomobilo gza.
amJamad dazianebuli gzis monakveTi gawmendilia mewyruli masis gruntisgan.
ambrolauris municipalitetis teritoriaze ganviTarebuli geologiuri
procesebis saSiSroebis riskis zonaSi moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi
RonisZiebebi mocemulia #6 cxrilSi.
onis municipaliteti
sof. komandeli mdebareobs md. rionis marcxena Senakadis, md. jejoras xeobis
marcxena ferdobze (370737 4714600). ferdobi Crdilo-aRmosavluri eqspoziciisaa, saSualod 15-200 daxrilobis. mewyruli
ferdis geologiur agebulebaSi monawileoben mZlavri meoTxeuli deluviur-proluviuri naleqebi, romlebic warmodgenilia msxvili kaWar-kenWnariT, qviSa_xreSis
da Tixa_Tixnarebis SemavsebliT. md. jejoris marcxena bortze es naleqebi aRreulia wyal_myinvareul warmonaqmnebSi. maT
qveS udevs qveda da zeda iuruli fiqlebi
da qviSaqvebi, romelzedac uTanxmod aris
ganlagebuli Sua da zeda oligocen-qveda
miocenuri Tixebi da qviSaqvebi. mewyruli
ferdobi xasiaTdeba gorak-borcvovani da
talRobrivi reliefiT. mewyruli sxeuli
cirkiseburi formisaa, zedapirze fiqsirdeba mewyruli safexurebi (simZlavre 0.5-

1.0m) da amoburcvis zvinulebi. mewyruli


ferdobis zogierT ubnebze gamoedineba
didi rodenobiT gruntis wylebi wyaroebis
saxiT. aqtiuri ubani moicavs ferdobis qveda nawils, misi bazisi vrceldeba md. jejoras kalapotamde, sadac mdinaris wylis mier
xdeba misi enuri nawilis garecxva. mewyruli sxeuli agebulia meoTxeuli Tixa-TixnarebiT, lodebisa da kenWnaris CanarTebiT.
mewyeri cocviTi tipisaa 8-10 m simZlavris.
mewyruli ferdobi qveda nawilSi mudmivad
aqtiuria. mewyris warmoSobis da aqtivizaciis mizezia: gruntis wylebis zemoqmedeba
meoTxeul naleqebze, ferdobis daxriloba
da md. jejoras mier mewyris enuri nawilis
intensiuri garecxva. mewyrul ferdobze
ganlagebulia 25 sacxovrebeli saxli, romlebic imyofebian saSiSiroebis riskis qveS.
mewyeri azianebs sasoflo daniSnulebis saavtomobilo gzas (sur.#172).
sof. SardomeTSi misasvleli saavtomobilo gza (363093_4713778, 363072_4713759,
363015_4713730, 362932_4713778) mdebareobs md. rionis marcxena bortze, romelic
Crdilo-dasavluri eqspoziciis, 15-200 daxrilobis, eroziul-denudaciuri, Zvelmewyruli ferdobia, safexurebrivi reliefiT. geologiuri TvalsazrisiT agebulia
zeda iuruli kimerij-titonuri asakis qviSaqvebiT, TixebiT da konglomeratebiT. es
warmonaqmnebi ferdobis zeda da Sua nawilSi gadafarulia meoTxeuli eluviur-deluviuri, xolo qveda nawilSi aluviur-deluviuri naleqebiT. ferdobis Sua nawilSi,
viwro zolis saxiT, SemorCenilia Sua meoTxeuli wyalmyinvaruli naleqebi lodnari da kaWar-kenWnari. ferdobze gruntis
wylebi ganitvirTeba wyaroebis da gamonaJurebis saxiT. mewyeri moicavs TiTqmis
mTlianad ferdobs, bazisi aRwevs md. rionis
Waliszeda I terasamde da nawilobriv moicavs mas. mewyruli sxeulis forma cirkiseburia, gvxvdeba Zveli mewyruli safexurebic.
mewyris sigrZe 1300 m-ia, sigane 1000 m-mdea.
mewyeri cocviTi tipisaa, simZlavre 12-15 m.
Zvelmewyruli sxeulis enuri nawilis axali
gaaqtiureba moxda 2014 wlis martis TveSi.
gruntis wylebisa da atmosferuli
naleqebis zemoqmedebiT, gruntebis fizikur-meqanikuri Tvisebebis Sesustebam, ferdobis daxrilobam da md. rionis mier ganviTarebulma gverdiTma eroziam, gamoiwvia
mewyris konturSi moqceuli sasoflo daniSnulebis saavtomobilo gzis 160 metiani
monakveTis mowyveta (sur.# 173) da Caqceva
md. rionis WalaSi (simZlavre 15_20m), ris
gamoc adgilobrivi xelmZRvaneloba iZulebuli Seiqmna gaeWra axali SemovliTi gza,
romelic garSemo uvlis saSiSroebis riskis
qveS moqceul maRali Zabvis anZas, rac arasaimedod migvaCnia.

184

sur. #172
saWiroa Zvelmewyrul ferdobze detaluri kvlevebis warmoeba, ris Sedegadac
SeirCeva sofelSi misasvleli saavtomobilo gzis alternatiuli varianti.
sof. faraxeTi (363440_4712817) mdebareobs
mdinare rionis marcxena Senakadebis md. md.
WeSoras da muruxanis xevebs Soris mdebare
wyalgamyofze da maT ferdobebze. sasoflo
daniSnulebis erTaderTi saavtomobilo
gza, romelic soflis macxovreblebs akavSirebs centralur saavtomobilo gzasTan, gadis zemoT aRniSnuli xevebis wyalgamyofis mosworebul viwro Txemze, siganiT
daaxloebiT 3-5 metri.
md. WeSoras marcxena ferdobze ganviTarebuli teqto_seismogenuri mewyruli sxeuli aqtiur dinamikaSia, axlad warmoqmnili
mewyruli sxeulis warbi rkaliseburia,
romlis sigrZe 80-100 m-ia, TiTqmis vertikalurad mowyvetili safexuris amplituda
10 metria. mewyers mitacebuli aqvs zemoT

sur. #173
aRwerili sasoflo daniSnulebis saavtomobilo gzis monakveTi, rac zRudavs da saSiSs xdis saavtomobilo gzaze transportis
gadaadgilebas. mewyruli sxeulis sigrZe
ferdze 500 m-ia, sigane cvalebadobs 180200 m-is farglebSi. mewyruli sxeulis TavSi
didi raodenobiT aRiniSneba kldovani qanebis lodebis da uxeSnatexovani masalis
danagrovebi xreSisa da Tixa-Tixnarebis
SemavsebliT. gruntebi Zlier gawylovanebulia, erTmaneTSi gadazelili da zog adgilebSi dakordilia. mewyruli sxeulis enuri
nawili denadia da aRwevs md. WeSoras xeobis
kalapotamde, sadac xeobis mier xdeba misi
garecxva. (sur.#174-175)
vinaidan mewyersawinaaRmdego RonisZiebebis gatareba praqtikulad SeuZlebelia,
amitom unda moxdes gzis gafarToeba md. murexanis marjvena ferdobis Txemuri nawilisaken.

sur. #174

sur. #175

185

sof. uwera. sakvlevi teritoria


mdebareobs oni-Sovis saavtomobilo gzis
gaswvriv, md. rionis samxreT-aRmosavluri
espoziciis mqone Zvelmewyrul ferdobze,
(380296_4721895) romlis daxrilobac cvalebadobs 30-450-dan 50-600-mde, dafarulia
Sereuli tyis safariTa da meoTxeuli naleqebiT. maTi simZlavre 4-5 metrs ar aRemateba. Zvelmewyruli sxeuli ganviTarebulia
ori msxvili teqtonikuri: CxalTa-lailasa
da gagra-javis zonebis ganStoebaze, Zlier
dislocirebul da teqtonikurad daZabul
Sua iuruli da qveda carculi asakis warmonaqmnebze. Sua iuruli naleqebi warmodgenilia Tixafiqlebisa da qviSaqvebis dastebiT,
xolo qveda carculi naleqebi warmodgeni-

lia kirqvebiT, karbonatuli fiqlebiTa da


mikrokonglomeratebiT.
mewyrul ferdobis Sua nawilSi ganviTarebulia damatebiT ori axali safexuri da mewyruli napralebi. ferdobi Zlier
gawylovanebulia, aRiniSneba didi raodenobiT gruntis wylebis gamosavlebi wyaroebis saxiT. dislocirebul ubnebze fiqsirdeba siRrmuli hidroTermuli mineraluri
wyaroebis gamosavlebi.
ferdobze, Zveli mewyruli sxeulis
gavrcelebis
arealSi,
mosaxleobasTan
siaxloveSi, gaaqtiurebuli lokaluri ubnebi exlac dinamikaSia mosuli da mosaxleobasTan SexebaSia(sur.#176-177).

sur. #176
ferdobis kalTis ZirSi ganTavsebul 9
mosaxleze gacemulia saTanado rekomendaciebi.
sof. uweris centralur nawilSi Camomavali usaxelo xevi md. rionis marjvena
Senakadia. ferdobi samxreT-aRmosavluri
eqspoziciisaa, eroziul-gravitaciuli, saSualo daxriloba 30-350. Rvarcofuli nakadi wyalqviania, dabali simkvrivis. Rvarcofis gavla xdeba sezonurad weliwadSi
1-2-jer. saSiSroebas uqmnis xevis marjvena
bortze mcxovreb mosaxleobas da saavtomobilo xids. xevis orive bortze gakeTebilia napirsamagri gabionebi romlebic dReisaTvis efeqturad muSaobs.
sof. uweris CrdiloeTiT Camomavali md. begloris xevi md. rionis marjvena
Senakadia. ferdobi samxreT-aRmosavluri
eqspoziciisaa. ferdobi eroziul-gravitaciulia, saSualo daxriloba 30-350. Rvarcofuli nakadebis gavla xdeba sezonurad
weliwadSi 1-2jer. azianebs tyis masivs da
sasoflo-sameurneo savargulebs. saSiSroebas uqmnis oni-Sovis damakavSirebel
saavtomobilo gzas da xids (sur.#178).
sof. xideSlebi mdebareobs md. sakauras marcxena,
samxreT-dasavluri eqspozi-

sur. #177
ciis, eroziul-denudaciur, Zvelmewyrul
ferdobze.
ferdobi mTlianad Zveli droebiT stabiluri mewyruli sxeulia. ferdobis zeda nawilSi warmoqmnili mewyruli
warbi rkaliseburia, zedapiri xasiaTdeba
borcvovan-talRobrivi reliefiT, mewyruli safexurebiTa da xramebiT, lokaluri gaaqtiurebuli ubnebiT. enuri nawili
aRwevs md. sakauras xeobis kalapotamde da
irecxeba mdinaris wylis mier. ferdobis
daxriloba 20-350-is farlebSi meryeobs.
mewyruli ferdobis geologiur agebulebaSi monawileoben Sua iuruli asakis aalenuri sarTulis qviSaqvebi da Tixa-fiqlebi,
romlebic gadafarulia meoTxeuli
eluviur-deluviuri Tixa-TixnarebiT, RorRiT da kldovani qanebis sxvadasxva zomis
natexebis CanarTebiT. damewyrili grunti
curavs Tixafiqlebis zedapirze. mewyrul
sxeulze ganlagebuli
mosaxleobidan wlevandel wels nanaxi da Sefasebul iqna 2 sacxovrebeli saxli. erTi mosaxle eqvemdebareba geologiurad mdgread ubanse gayvanas.
erT mosaxleze gacemulia saTanado rekomendacia.
sof. sof. sakao_maJieTis damakavSirebeli saavtomobilo gza
gadis
samxreT-

186

-aRmosavluri eqspoziciis, saSualod 40450 daxrilobis, Zvelmewyrul ferdobze,


romelic daserilia mravalricxovani droebiTi Rvarebis mier warmoqmnili xramebiT.
reliefi safexurisebr-borcvovania.
ferdobi agebulia Sua iuruli baiosuri asakis
tufbreqCiebiT da porfifiritebiT, romelebic gadafarulia mZlavri eluviurdeluviuri safariT. mewyeri moicavs ferdobis Sua da qveda nawils, bazisi aRwevs md.
sakauras kalapotamde, sadac xdeba mewyris
enis intensiuri garecxva. mewyruli sxeuli
gletCerisebuli formisaa, mowyvetis warbi

rkaliseburia, fiqsirdeba axali mewyruli


safexurebi (2-3 m simZlavris) da blokuri
Cawyvetebi. saavtomobilo gzis qvemoT, xeobis mimarTulebiT, xdeba reliefis mkveTri
gardatexa da ferdobi aRwevs cicabo daxrilobas. mewyeri regresiuli ganviTarebisaa
da TandaTanobiT uaxlovdeba saavtomobilo gzas (sur.#179).
ferdobis gamagreba rTuli reliefis
gamo praqtikulad SeuZlebelia, amitom upiratesoba unda mieniWos gzis periodulad
gafarToebas ferdobis siRrmeSi.

sur. #178
sof. cxmori mdebareobs md. jejoris
marcxena Senakadis md. Waliswylis marjvena,
Crdilo-dasavluri eqspoziciis, saSualaod 15-200 daxrilobis ferdobze. agebulia
Sua da zeda iuruli asakis TixafiqlebiT da
qviSaqvebiT, romlebic zedapirze gadafarulia meoTxeuli deluviuri Tixa-TixnarebiT. ferdobi Zvelmewyrulia, fiqsirdeba
gaaqtiurebuli ubnebi. ferdobis Sua da qveda nawilSi ganviTarebulia axali mewyruli
safexuriebi (0,5-2,5 m simZlavris) da sxvadasxva mimarTulebis napralebi. mewyruli
grunti Zlier gawylovnebulia, fiqsirdeba
Setborvebi da daWaobebuli ubnebi. mewyruli procesi saSiSroebas uqmnis erT-erT dasaxlebul ubans, ziandeba sasoflo-sameurneo savargulebi da Sidasasoflo gzebi.
sof. sori. md. samferalis Rele md.
rionis marjvena Senakadia (361009-4714311),
ferdobi samxreT-dasavluri eqspoziciisaa, eroziul-gravitaciul-denudaciuri,

sur. #179
saSualo daxriloba 25-300-ia. xevi saTaves
iRebs sof. Wavebaris wyalgamyofis samxreTiT gamomdinare wyaroebidan. teritoria
agebulia qveda da zeda iuruli periodis
toarsuli da aalenuri asakis (soris wyeba)
naleqebiT, romelic warmodgenilia Zlier
gamofituli qviSaqvebis da Tixafiqlebis
morigeobiT. xeoba V_seburi formisaa da
asimetriuli ferdobebi axasiaTebs.
md. rionis SesarTavTan mosaxleobis siaxloves,
xeoba iSleba da qmnis mZlavr gamozidvis
konuss (sur.#180-181).
myari masalis formireba xdeba xeobis
Sua da qveda welSi aqtiuri eroziuli da
gravitaciuli procesebis gavleniT. Rvarcofuli nakadi qvatalaxovania, saSualo
simkvrivis. Rvarcofuli nakadis gavla xdeba yovelwliurad. saSiSroebis riskis qveS
moqceulia sanapiro zolSi mcxovrebi 7 mosaxle, romlebzedac gaica saTanado rekomendaciebi.

187

sur. #180
md. CeSura md. rionis marcxena Senakadia. miedineba samxreT-dasavlur eqspoziciis ferdobze, sof.sof. sevas da faraxeTis
teritoriaze. Rvarcofuli nakadi qvawyliania, saSualo simkvrivis. Rvarcofebis ganmeorebadobis sixSire sezonuria. Rvarcofuli nakadi azianebs savargulebs da saavtomobilo gzas.
md. Waliswyali md. jejoras marcxena
Senakadia, ferdobi Crdilo-aRmosavluri
eqspoziciisaa eroziul-gravitaciuli. saSualo daxriloba 30-350. nakadi qvatalaxovania, saSualo simkvrivis. Rvarcofis gameoreba xdeba sezonurad, weliwadSi 1-2 jer.
azianebs sasoflo-sameurneo savargulebs,
emuqreba sof. pipileTis saavtomobilo
gzas da xids.
sof. zudali mdebareobs md. rionis marcxena Senakadis, md. xeuris marcxena bortze, Zveli gamozidvis konusze. md.
xeuri xasiaTdeba mZlavri Rvarcofuli gamonataniT. nakadi qvatalaxovania, saSualo
simkvrivis. Rvarcofuli nakadis gavla meordeba sezonurad, weliwadSi 1-2-je,. emuqreba
xeobis marcxena bortze mcxovreb mosaxleobas, savargulebs, soflebs Soris damakavSirebel gzas da xids.
sof. Rebi. laTqiSous xevi md. rionis
marjvena Senakadia, ferdobi Crdilo-aRmosavluri eqspoziciisaa, 30-350-iani daxrilobis, danawevrebulia eroziuli SenakadebiTa da xramebiT. nakadi qva-talaxovania,
saSualo simkvrivis. Rvarcofis ganmeorebadobis sixSire sezonuria, weliwadSi 2-3 jer,
emuqreba saavtomobilo gzas, xids da xevis
bortebze mcxovreb mosaxleobas.
sof. Wiora mdebareobs md. rionis
marcxena Senakadis wisqvilikaris xevis
marjvena bortze. xevi Rvarcofuli xasiaTisaa. kalapotis sigane 5-6 m-ia. xeobis adidebis SemTxvevaSi inertuli masaliT amovsebuli xeoba ver uzrunvelyofs Rvarcofuli
nakadis gatarebas da gadadis dasaxlebul
teritoriaze, ris Sedegad saSiSroeba eqmne-

sur. #181
ba sof. WioraSi wisqvili-karis xevis marjvena bortze dasaxlebul 25 ojaxs. saWiroa xevis kalapotis perioduli gawmenda da napirsamagri samuSaoebis Catareba.
md. ilines xevi md. WanWaxis marjvena
Senakadia. ferdobi samxreT-aRmosavluri
eqspoziciisaa, saSualo daxriloba 40-450.
nakadi qva-talaxiania, saSualo simkvrivis.
Rvarcofuli nakadebis gavla xdeba weliwadSi 1-2 jer. periodulad azianebs oniSovis damakavSirebel saavtomobilo gzas da
xids.
md. WanWaxis marjvena Senakadi usaxelo
xevi, Camoedineba kurort ,,Sovis midamoebSi. ferdobi samxreTuli ekspoziciisaa, saSualo daxriloba 40-450-ia. nakadi qvatalaxiania, saSualo simkvrivis. Rvarcofuli nakadebis gavla xdeba weliwadSi 2-3 jer. azianebs tyis masivs, saSiSroebas uqmnis saavtomobilo gzas da xids (sur.#182).
md. Sxiroluri md. rionis marjvena Senakadia, xasiaTdeba mZlavri Rvarcofuli gamonataniT. ferdobi Crdilo-aRmosavluri
eqspoziciisaa, agebulia qveda carculi asakis mergelovani kirqvebiT da karbonatuli
TixafiqlebiT. Rvarcofwarmomqmneli myari
masala formirdeba kldezvavur-qvaTacveniTi procesebis Sedegad. Rvarcofuli nakadi qva-talaxovania, saSualo simkvrivis,
misi ganmeorebadoba sezonuria, weliwadSi
2-3 jer. Rvarcofuli nakadi periodulad
azianebs oni-Rebis damakavSirebel saavtomobilo gzas da xids. dReisaTvis seobis kalapotis qveda nawili gawmendili da CaRrmavebulia, agebulia axali, rkina-betonis konstruqciis xidi.
oni-Rebis centraluri saavtomobilo
gzis (md. rionis marjvena ferdobi) gaswvriv
fiqsirdeba kldezvavebis da qvaTacvenis kerebi (sur.#183), rac periodulad azianebs
aRniSnuli gzis calkeul monakveTebs. saWiroa gzis gawmenda ferdobidan CamonaSali
gruntis masisgan.

188

sur. #182
oni-qvedis damakavSirebeli saavtomobilo
gza (378503_4711465). aRniSnul
gzaze md. qvedrulaze agebuli saavtomobilo xidis gaswvriv, mdinaris marjvena
bortze arsebuli rkinabetonis napirdamcavi nageboba, romelic icavs sof. qvedSi
mimaval saavtomobilo gzas mdinaris mier
warmoebuli gverdiTi eroziisagan, md. qvedrulas wylis mier ganicdis Ziris gamorecxvas. nageboba faqtiurad sayrdenis gareSea darCenili da didia misi Camongrevis
albaToba, ris Sedegadac safrTxe emuqreba
soflis erTaderT damakavSirebel gzas raionis centrTan. aqedan gamomdinare saWirod migvaCnia arsebuli damcavi nagebobis
reabilitacia.
md. jejora egreTwodebul onWevis
Walebis mimdebare oni_pipileTi_gufTis
saavtomobilo gzis monakveTze, awarmoebs
marjvena bortis intensiur recxvas, ris Sedegadac sagrZnoblad azianebs saavtomobilo gzis did monakveTs. ris gamoc saWirod
migvaCnia md. jejoras mrjvena bortze gzis
gaswvriv moewyos napirdamcavi nageboba.
q. oni, mdebareobs md. rionis da md.
jejoras SesarTavTan. igi gaSenebulia zemoT aRniSnuli mdinareebis Waliszeda pirvel terasebze. terasebi agebulia msxvili
kaWar_kenWnariT, qviSa_xreSis SemavsebliT
da Tixa_TixnarebiT. uxvi atmosferuli
naleqebis mosvlis periodSi, mdinareebSi
wvalmovardnebis dros xdeba napirebis intensiuri garecxva, rac iwvevs sasoflo_
sameurneo savargulebis da mosaxleobis
kuTvnili sakarmidamo nakveTebis mitacebas, agreTve saSiSroebis riskis qveS ayenebs
maT sacxobrebel saxlebs. saWirod migvaCnia
mdinareebis mier dazianebuli da daucveli
napirebis gaswvriv aigos kapitaluri napirdamcavi nagebobebi.
analogiuri situaciaa Seqmnili
sof. onWevTan, sadac md. jejora awarmoebs marjvena bortis intensiur recxvas
da azianebs saavtomobilo gzis monakveTs
(koord; 376314_4713188). saWirod migvaCnia

sur. #183
aRniSnul monakveTze aigos napirdamcavi
nageboba, moxdes kalapotis CaRrmaveba_
gasworxazovneba inertuli masalis amoRebiT da gataniT.
sof. nigvznaraSi, md. rioni awarmoebs
marjvena bortis gverdiT erozias, mitacebuli aqvs erT-erTi mosaxlis kuTvnili sakarmidamo nakveTis nawili (369022_4714529),
sadac mTavrdeba mavTulwnulisagan agebuli npirsamagri nageboba. saWirod migvaCnia napirsamagri nagebobis dagrZeleba
368160_4714392-mde.
sof. Rari. md. rionis marcxena Senakadis md. Rarulas xeoba amovsebulia mdinaris
mier Camotanili masaliT. wyalmovardnebis
periodSi saSiSroebis riskis qveS imyofeba
sof. Raris sanapiro zolSi (373843-4717367)
mcxovrebi mosaxleoba da maTi sakarmidamo
nakveTebi. saSiSroebis Tavidan asacileblad saWirod migvaCnia md. Rarulas kalapotis CaRrmaveba_gasworxazovneba inertuli masalis gataniT da mosaxleobasTan
siaxloves erozirebul napirebze napirdamcavi nagebobebis mowyoba.
amave xeobis marcxena bortze (374564
_ 4717355) periodulad xdeba meoTxeuli
Tixa_Tixnarebis da kldovani qanebis sxvadasxva zomis natexebisagan agebuli gruntis masebis mowyveta da mdinaris kalapotSi
Cacureba, sadac miedineba mdinaris wylis
ZiriTadi nawili. ris Sedegadac xdeba xeobis gadaketva da mdinaris marjvena bortze gadmodineba, dasaxlebuli ubnebis
mimarTulebiT. wyalmovardnebis periodSi
didi raodenobis wylis nakadi Seedineba
mosaxleobaSi, rac iwvevs saxlebis da sakarmidamo nakveTebis datborvas. saSiSroebis
riskis qveS imyofeba sof. Raris sanapiro
zolSi mcxovrebi mosaxleoba da maTi sakarmidamo nakveTebi.
sof. Raris mopirdapire mxares, oniuweras centralur saavtomobilo gzis
siaxloves, md. rionis marcxena bortze
(373506_4717849), gasul wlebSi agebuli
napirdamcavi nagebobebi md. rionis xSiri

189

wyalmovardnebis da mdinaris mZlavri energiis Sedegad wyobidan aris gamosuli.


daucvel teritoriaze md. rioni awarmoebs
marcxena bortis intensiur recxvas 300m_is
manZilze, romelic warmoadgens md. rionis
Waliszeda pirvel terasas. terasa agebulia meoTxeuli asakis aluviuri naleqebiT,
igi warmodgenilia sustad SekavSirebuli
kaWar_kenWnariT, qviSa_xreSis SemavsebliT
da mcire raodenobis Tixa_TixnarebiT.
wylis donidan misi simaRle 2m_de aRwevs.
md. rions mitacebuli aqvs marcxena bortze
arsebuli savargulis nawili.
saSiSriebis Tavidan asacileblad,
saWirod migvaCnia: md. Rarulas kalapotis
CaRrmaveba_gasworxazovneba; mdinaris kalapotidan amoRebuli inertuli masala gamoyenebuli unda iqnas dasaxlebuli ubnebis
siaxloves napirdamcavi nagebobebis mosawyobad; mdinaris marcxena erozirebuli ferdobebis stabilizaciisaTvis aigos gverdiTi eroziis damcavi nagebobebi; ferdobebis
dateraseba da ganaSenianeba mravalwlovani
da Rrmafesviani xe-mcenareebiT.
q. onSi mdebare yofili skola da
misi mimdebare teritoria (372635_4716615)
mdebareobs md. rionis marcxena Waliszeda
pirvel teresaze, romelic agebulia meoTxeuli asakis aluviuri sustad SekavSirebuli kaWar_kenWnariT, qviSa-xreSis

SemavsebliT da mcire raodenobis TixaTixnarebiT. wylis donidan misi simaRle


1,0m-de aRwevs. md. rioni awarmoebs marcxena
bortis intensiur garecxvas, miaxloebulia
da saSiSroebas uqmnis skolis Senobas. Senobis dasacavad mizanSewonilad migvaCnia napirdamcavi nagebobis ageba sanapiro zolze,
skolis kedlis gaswvriv daaxloebiT 50-60mis manZilze (sur.#184).
q. onSi m. lebaniZis saxelobis sanapiro zoli (371115-4715184) mdebareobs md.
rionis marcxena Waliszeda pirvel teresaze, romelic agebulia meoTxeuli asakis
aluviuri sustad SekavSirebuli kaWar_kenWnariT, qviSa_xreSis SemavsebliT da mcire
raodenobis Tixa-TixnarebiT. wylis donidan misi simaRle 2m-de aRwevs. md. rionis
gverdiTi eroziis da da mdinaris mZlavri
energiis Sesasuteblad mdinaris napiris
gaswvriv agebulia napirdamcavi nageboba,
romelic srulyofilad ver uzrunvelyofs
sanapiro zolis dacvas. md. rioni awarmoebs
daucveli marcxena bortis intensiur recxvas da sanapiro zolis mitacebas (sur.#185).
sanapiros SesanarCuneblad mizanSewonilad
migvaCnia momqmedi napirdamcavi nagebobis
dagrZeleba sanapiro zolis gaswvriv. napirdamcav nagebobas da sanapiro zols Soris darCenili sivrce amovsebuli unda iqnas gruntiT da gaSendes nargavebi.

sur. #184
onis municipalitetis teritoriaze
ganviTarebuli
geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi moqceuli obieqte-

sur. #185
bi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi
mocemulia #6 cxrilSi.

190

stiqiuri geologiuri procesebis ganviTarebis


prognozi 2015 wlisaTvis
regionSi s.g.p.-is warmoqmna-gaaqtiureba mosalodnelia Warbi atmosferuli
naleqebis mosvlis da maRali seismuri fonis warmoqmnis pirobebSi. SedarebiT maRali
albaTobiT mewyruli da Rvarcofuli procesebs gaaqtiureba mosalodnelia Semdeg
dasaxlebuli punqtebSi:

mewyruli procesebis gaaqtiureba


mosalodnelia:
cageris municipalitetSi _ sof.
sof. larCvali, surmuSi, lailaSi, usaxelo, xoji, qveda luxvano, dexviri, leSkeda,
zubi, oyureSi, nasperi.
ambrolauris municipalitetSi _
pirveli tola, meore tola, qvemo JoSxa,
genduSi, qviSari, bugeuli, wesi, Corjo,
sakecia, sadmeli.
onis municipalitetSi _ komandeli,
uwera, faraxeTi, cxmori, sakao, maJieTi.
lentexis municipalitetSi _ Jaxunderi, lesema.

Rvarcofuli nakadebis formireba


mosalodnelia:
cageris municipalitetSi _ saxravelas xevi (sof. bardnala), namkaSuris xevi
(sof. WalisTavi), md. baos Rele (sof. lasuriaSi).
ambrolauris municipalitetSi _
md. luxuniswylis marjvena Senakadebi, laSisRelis xevi (sof.sof. genduSi, JoSxa), md.
xoteura, md. krixula (sof. krixi, q. ambrolauri), naboslevis xevi (sof. bugeuli).
onis minicipalitetSi _ laqTiSous
xevi (sof Rebi), md. md. wisqviliskaris xevi
da xolis xevi (sof. Wiora), md. xeuri (sof.
zudali), 3) samferalas xevi (sof. sori), md.
Waliswyali (sof. pipileTi), 5) md. rionis
marjvena Senakadebi oni-Rebis saavtomobilo gzis gadakveTaze.
lentexis municipalitetSi md. md.
laskadula da xeledula (q. lentexi), sgimraSulis xevi (sof. sasaSi), md. cxeniSuri
(sof. Skedi), leuSeri xevi (sof. leuSeri),
fiSyoris xevi (sof.sof. Cukuli da leqosandi), md. cxeniswylis marjvena Senakadebi
lentexi-canas saavtomobilo gzis gadakveTaze.

191

raWa-leCxum-qvemo svaneTis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi


moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi
cxrili #6

dasaxlebuli punqti
da procesis
gavrcelebis
areali

geologiuri
procesis
dasaxeleba
da dazianebis
ganzomilebis
erTeuli
(ha/grZ.m)

geologiuri procesebiT miyenebuli


ziani

geologiuri procesis dinamikuri


mdgomareoba da
saSiSroebis riski

gasatarebeli RonisZiebebi

ilustracia,
SeniSvna

I ambrolauris municipaliteti

192

sof. qviSari.
md. rionis marjvena, samxreTaRmosavluri
eqspoziciis
ferdobis qveda
nawili, md. rionis
kalapotamde
331149 4713171
331260 _ 4713133

sof. qviSari
md. rionis
marjvena Senakadi
qviSaris xevi
331194 - 4714036

sof. Wrebalo
md. rionis
marjvena napiri
3331284714071;
333385 _ 4714225
md. askiswylis marjvena napiri
333806 _ 4714556

mewyeri;
napirebis garecxva (gverdiTi erozia)
105ha/550m

Rvarcofi

napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
350 m

periodulad ziandeba
da mwyobridan gamodis
ambrolauri-quTaisis
cent. saavtomobilo
magistralis monakveTi.
saSiSroebis riskis
qveS moqceulia maRali
Zabvis eleqtro
gadamcemi xazis 2 anZa.

Zvelmewyruli, sxeuli, periodulad aqtiuri, md. rionis


gverdiTi eroziis
Sedegad aqtiur dinamikaSia mewyris enuri
nawili. saSiSroebis
riski maRali.

mewyris enuri nawilis gawvriv, napirdamcavi nagebobis mowyoba gverdiTi eroziis Sesamcireblad;
zedapiruli da gruntis
wylebis nakadis regulireba
sadrenaJo sistemis mowyobiT;
mewyruli ferdis ganaSenianeba
mravalwlovani xe-mcenareebiT

dazianebulia sasoflo daniSnulebis


saavtomobilo gzis
monakveTebi (100 m-mde),
xidebi da bogirebi,
Rvarcofuli nakadiT
daifara mosaxleebis
sakarmidamo nakveTebi

Rvarcofuli nakadis
gavla xdeba 3-4 weliwadSi 1-jer, saSiroebis riski saSualo.

dazianebuli xidebis da bogirebis


reabilitacia da maTi gamtarunarianobis gazrda; gzis dazianebul
monakveTebSi, xeobis kalapotis da
ferdobebis gaswvriv, damcavi nagebobebis ageba.

ziandeba s/s
savargulebi,
saSiSroebis riskis qveS
moqceulia sakarmidamo
nakveTebi da maRali
Zabvis el. gadamcemi
anZa

eroziuli procesi
aqtiur fazaSia, saSualo dinamikiT,
saSiSroebis riski _
saSualo

md. rionis marjvena napirze, aqtiuri napirgarecxvis zolis gaswvriv,


napirsamagri gabionis mowyoba

sof. qveda JoSxa


md. askiswylis
marjvena,
aRmosavluri da
marcxena samxreTdasavluri
eqspoziciis
ferdobebi.
332673 4715344
333490 4715776;
md. askiswylis
marjvena 2 usaxelo
Senakadi
333202 4715206
333097 _ 4715401

sof. genduSi
md. askiswylis
marjvena, samxreTaRmosavluri
eqspoziciis
ferdobi, md.
laSisRelis xeobis
zeda nawili
330344 - 4718180

193

sof. zeda JoSxa


md. askiswylis marjvena Senakadis md.
laSisRelis xeobis
ferdobebi.
332051 - 4716823
331687 - 4716779

mewyeri;
Rvarcofi
38 ha

ziandeba sasaoflosameurneosavargulebi; ezosakarmidamo nakveTebi;


Sidasasoflo gzebi da
el gadamcemi anZebi,
saSiSroebis riskis
qveS moqceulia md.
laSisRelis marcxena
bortze mcxovrebi 25
mosaxle.

md. laSisRelis
xeobis orive borti
damewyrilia, xasiaTdeba mewyruli
da Rvarcofuli
procesebis maRali
dinamikiT; saSiroebis
riski maRali.

zedapiruli da gruntis wylebis


nakadebis regulireba; ferdobebs
dateraseba da gatyianeba mravalwliani nargavebiT; md. laSisRelis xevSi eroziis sawinaaRmdego
RonisZiebebis Catareba.

mewyruli ferdobebi
xasiaTdeba
saSualo dinamikiT,
Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
2-3 weliwadSi 1-jer
saSiSroebis riski maRali.

zedapiruli da gruntis wylebis


nakadebis drenireba; mewyruli
sxeulis zedapiris terasireba,
mewyruli napralebis amovseba;
Rvarcofuli xevebis kalapotebis
gawmenda-gasworxazovneba;
dazianebuli wyalgamtari
milxidebis da xidis burjebis
reabilitacia

mewyeri;
Rvarcofi
126 ha

mewyeri
60 ha

Rvarcofulma
nakadebma daaziana
sasaoflo
daniSnulebis
saavtomobilo gza;
sakarmidamo nakveTebi;
wyalgamtari milxidebi
da xidis burjebi.
mewyruli procesebis
saSiSroebis riskis qveS
moqceulia - 45 ojaxi,
da soflis sasaflao.

saSiSorebis riskis
qveS moqceulia
sasoflo daniSnulebis
saavtobilo gza, s/s
savargulebi da
mewyris enuri nawilis
qvemoT mcxovrebi 20
ojaxi

Zvelmewyruli
sxeuli, xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSualo dinamikiT.
saSiroebis riski
maRali.

mewyruli sxeulis sirTulis da


misi moculobidan gamomdinare
mewyersawinaaRdego RonisZiebebis
gatareba praqtikulad ver
xerxdeba.

2
sof. I tola
md. rionis
marjvena,
samxreTuli
eqspoziciis
ferdobi
333658 4715058;
md. askiswylis
marcxena samxreTdasavluri
eqspoziciis
ferdobi
334393 - 4715065

194

sof. II tola
md. rionis
marjvena Senakadis
II tolis xevis
marjvena ferdobi
335674 4714675;
md. gomiSuris
Relis marjvena
ferdobi
335564 - 4714960

sof. qveda Savra


md. rionis
marcxena Crdilodasavluri
eqspoziciis
ferdobis qveda
nawili.
333937 - 4713932

10

sof. baji
md. rionis
marcxena Crdilodasavluri
eqspoziciis
ferdobis qveda
nawili
332711 - 4712708

mewyeri
164 ha

mewyeri;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
116ha/150m

mewyeri
119 ha

mewyeri
148 ha

periodulad ziandeba
ambrolauri-quTaisis
cent. saavt. gzis
magistrali 250 m-is
manZilze; raionis
centraluri
gazsadeni mili da
s/s savargulebi.
saSiSroebis riskis qveS
moqceulia 14 mosaxle
da soflis sasaflaos
teritoria

orive mewyeri
xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
maRali dinamikiT;
saSiSroebis riski
maRali.

ziandeba mewyrul
ferdze dasaxlebuli
mosaxleoba,
sasoflo-sameurneo
savargulebi da
sasoflo daniSnulebis
saavtomobilo gza 150 m
sigrZis monakveTze.

1 droebiT stabiluri
da 1 aqtiuri mewyeri,
maRali dinamikiT.
saSiSroebis riski saSualo.

saSiSroebis ris
qveS moqceulia
10 sacxovrebeli
saxli, dazianebulia
sasoflo daniSnulebis
saavtomobilo gzis
monakveTi

Zvelmewyruli
sxeuli lokaluri
gaaqtiurebuli
ubnebiT, dabali
dinamikiT.
saSiSroebis riski saSualo

dazianebulia 6
sacxovrebeli saxli,
saSiSroebis ris
qveS moqceulia 17
ojaxi da sasaoflo
daniSnulebis
saavtomobilo gza.

mewyruli sxeuli
xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT, dabali
dinamikiT.
saSiSroebis riski saSualo.

gruntis wylis moSoreba sadrenaJo


sistemis mowyobiT; tyis safaris
aRdgena; md. rionis marjvena
napirze napirdamcavi nagebobis
ageba.

gruntis da zedapiruli wylebis


nakadebis Sekreba da maTi
gantvirTva xevSi; xevis kalapotis
gaswvriv, marjvena napirze,
napirdamcavi nagebobebis ageba
gverdiTi eroziis Sesamcireblad.

gruntisa da zedapiruli wylebis


gantvirTvis mizniT ferdobze
sadrenaJo sistemis mowyoba,
dazianebuli gzis monakveTis
reabilitacia

gruntisa da zedapiruli
wylebis gantvirTvis mizniT
ferdobze sadrenaJo arxebis
mowyoba; mewyruli napralebis
amovseba, ferdobis dakordeba.

11

sof. bareuli
md. rionis marcxena
Crdilouri
eqspoziciis
ferdobi. mewyeri
ganviTarebulia
md. saponelas xevis
orive bortze.
337045 4712665;
336797 4712691

12

sof. bugeuli
md. rionis
marcxena, CrdiloaRmosavluri
eqspoziciis
ferdobi
341259 4710915;
md. naboslevis
xevis saTaveebTan
339897 4710108;
md. rionis marcxena
sanapiro zoli
340638_4711960
339048_4712311

13

sof.sof. sakeciabugeulis
centraluri
saavtomobilo gza
342357 - 4710773

195

14

sof. xvanWkara
md. rionis
marjvena ferdobi
338412 - 4714702

4
ziandeba sasoflosameurneo
savargulebi,
saSiSroebis riskis
qveS moqceulia 11
ojaxi. Rvarcofulma
nakadma daangria
sasoflo daniSnulebis
saavtomobilo
gzis monakveTi da
soflis ubnebs Soris
damakavSirebeli xidi.

aqtiuri, saSualo
dinamikiT.
Rvarcofuli nakadis
gavla xdeba 2-3
weliwadSi 1-jer
saSiSroebis riski saSualo.

ferdobis Sua da zeda nawilSi


gruntis da zedapiruli
wylebis nakadis regulireba;
xevis kalapotis gawmenda;
saWiroa SeirCes soflis ubnebs
Soris damakavSirebeli gzis
alternatiuli varianti

mewyeri; napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
79ha/250m

ziandeba sasoflosameurneo
savargulebi,
saSiSroebis riski
qveS moqceulia
sof.sof. sakeciabugeulis centraluri
saavtomobilo gza.

2 mewyeri: 1 aqtiuri
maRali dinamikiT,
1 lokaluri
gaaqtiurebuli
ubnebiT, dabali
dinamikiT. sanapiro
zoli irecxeba
wyaldidobebis da
wyalmovardnebis
periodSi.
saSiSroebis riski maRali.

gruntis wylebis nakadis


gantvirTvis mizniT ferdobze
sadrenaJo sistemis mowyoba;
xramebis da mewyruli napralebis
amovseba da motkepna; aqtiuri
napirgarecxvis ubnebis gaswvriv
napirsamagri samuSaoebis Catareba

mewyeri
40 ha

mewyruli procesi
azianebs soflebs
Soris damakavSirebel
betonis saavtomobilo
gzas da s/s
savargulebs.

aqtiuri maRali
dinamikiT,
saSiSroebis riski maRali

mewyeri
84 ha

ziandeba s/s
savargulebi da sof.
sof. xvanWkara-Corjos
damakavSirebeli gza;
saSiSroebas uqmnis
ferdobis qveda
nawilSi ganlagebul
mosaxleobas

Zvelmewyruli sxeuli
periodulad aqtiuri,
saSualo dinamikiT.
saSiSroebis riski maRali

mewyeri;
Rvarcofi
107 ha

ferdobze zedapiruli Camonadenis


da gruntis wylebis regulireba;
gzis dazianebis SemTxvevaSi misi
gadasworeba da masze balastis
dayra

ferdobze samelioracio
samuSaoebis Catareba, adrindeli
sadrenaJo sistemis aRdgena
gruntis wylebis regulirebis
mizniT

18

sof. bostana
md. rionis
marjvena ferdobi
342117 - 4712141

20

sof. qedisubani
md. rionis
marcxena,
Crdilouri
eqspoziciis
ferdobis zeda
nawili.
340236 - 4708654

21

sof. gori
md. rionis
marcxena Crdilodasavluri
eqspoziciis
ferdobi
349552 - 4708405

196

19

sof. Rviara
md. rionis
marjvena Senakadi
md. Rviaris Rele
3426694711426

5
Zvelmewyruli
sxeuli lokaluri
gaaqtiurebuli
ubnebiT, dabali
dinamikiT.
saSiSroebis riski saSualo

mewyeri
38 ha

saSiSroebas uqmnis
erT-erT dasaxlebul
ubans da Sidasasoflo
gzas

Rvarcofi
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
50-60 m

azianebs sasoflo
daniSnulebis
saavtomobilo gzas;
ambrolauri-quTaisis
centralur saavt.
gzaze arsebul xids
da emuqreba sanapiro
zolSi mcxovreb
mosaxleobas.

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur xasiaTs
atarebs. saSiSroebis
riski _ saSualo

kalapotis CaRrmavebagasworaxzovneba Rvarcofuli


masalis gataniT; xevis marcxena
bortis gaswvriv srulyofili
napirsamagri nagebobis mowyoba

mewyeri
28 ha

azianebs sasoflo
daniSnulebis gzas da
soflis sasflaos.
saSiSorebis riskis
qveS moqceulia
mewyris enur nawilSi
dasaxlebuli 11 ojaxi

aqtiuri, xasiaTdeba
regresiuli
ganviTarebiT,
saSualo dinamikis.
saSiSroebis riski saSualo

gruntis wylebis moSoreba


drenaJebis mowyobiT, mewyruli
napralebis amovseba

mewyeri
58 ha

saSiSorebis riskis
qveS moqceulia 31
sacxovrebli saxli da
Sidasasoflo gzebi.
ziandeba sasoflosameurneo savargulebi
da sakarmidamo
nakveTebi

aqtiuri, maRali
dinamikiT.
saSiSroebis riski
saSualo

gruntis wylebis daregulireba


sadrenaJo sistemis mowyobiT;
ferdobis Sua da qveda nawilSi
tyis safaris aRdgena; xramebis da
mewyruli napralebis amovseba da
motkepna

ferdobze zedapiruli Camonadenis


regulireba; samelioracio
samuSaoebis Catareba

22

sof. kvacxuTi
md. rionis
marjvena, samxreTaRmosavluri
eqspoziciis
ferdobi, sof
kvacxuTis
centraluri
nawili
349313 - 4710278

23

sof. wesi
md. rionis
marjvena
samxreTuli
eqspoziciis
ferdobi
351749 - 4711031

197
24

25

sof. muxli
ConuSuras xeobis
aRmosavluri
da dasavluri
eqspoziciis
ferdobebi
354668 - 4710285;
354500 - 4709930
sof. uravi
md. luxuniswylis
marjvena samxreTaRmosavluri
eqspoziciis
ferdobi
360211 4723290;
md. luxuniswylis
marjvena usaxelo
Senakadi 359032 4721528

mewyeri
114 ha

sxvadasxva xarisxis
dazianebebi miRebuli
aqvs
mewyris qveda nawilSi
ganlagebul 21
sacxovrebel saxls,
ziandeba sasoflo
sameurneo savargulebi
da Sidasasoflo gza.

mewyeri
24 ha

sxvadasxva xarisxis
dazianebebi
miRebuli aqvs 11
sacxovrebel saxls;
periodulad ziandeba
oni-ambrolauris
centraluri
saavtomobilo gza 200m
sigrZis monakveTze.

mewyeri
83 ha

mewyeri;
Rvarcofi
90 ha

Zvelmewyruli
sxeuli, lokaluri
gaaqtiurebuli
ubnebiT, dabali
dinamikiT,
saSiSroebis riski
saSualo

Zveli mewyruli ubnis sivrceSi


zedapiruli wylebis regulireba
da maTi organizebuli gantvirTva
uaxloes xevSi; napirdamcavi
nagebobebis ageba md. rionis
marjvena napirze, mewyris enuri
nawilis gaswvriv.

aqtiuri, saSualo
dinamikiT,
saSiSroebis riski
maRali

samelioracio samuSaoebis
Catareba; wyalgamtari da
wyalsawreti koleqtorebis,
arxebisa da drenaJebis mowyoba;
ferdobis dateraseba da gatyianeba.

ziandeba sasoflosameurneo savargulebi


da sasoflo
daniSnulebis
saavtomobilo gzis
200m sigrZis monakveTi.

orive mewyeri
xasiaTdeba
periodulad
gaaqtiurebuli
ubnebiT, saSualo
dinamikiT,
saSiSroebis riski
saSualo.

zedapiruli da gruntis wylebis


nakadebis regulireba, naprisamagri
nagebobebis mowyoba md. ConiSuras
orive napirze, gverdiTi eroziis
Sesasuteblad.

ziandeba sasoflosameurneo savargulebi


da uravi-ambrolauris
centralur
saavtobilo gza.
saSiSorebis riskis qveS
moqceulia 15 ojaxi da
Sidasasoflo gzebi.

Zvelmewyruli
sxeuli, aqtiuri,
saSualo dinamikiT;
Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
sezonurad weliwadSi
1-2jer
saSiSroebis riski
maRali.

zedapiruli Camonadenis
regulireba; md. luxuniswylis
marjvena bortze napirdamcavi
nagebobis mowyoba gverdiTi
eroziis Sesasuteblad.
Rvarcofuli xevis kalapotis
gawmenda myari gamonatanisgan.

26

198

27

28

sof. lixeTi
md. luxuniswylis
marjvena Senakadi
md. xeoriswyali
355933 4718106;
md. luxuniswylis
marjvena usaxelo
Senakadi 355355
4717526;
md. luxuniswylis
marcxena sanapiro
zoli
355434 - 4717513

uraviambrolauris
damakavSireebli
saavtomobilo gza
360255 4723745
354789 4714953
354615 - 4712758

sof. Zirageuli
md. rionis
marjvena sanapiro
zoli
346350 - 4710127

Rvarcofi;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
120 m

kldezvavi

napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
500 m

saSiSroebis riskis
qveS moqceulia sof.
lixeTis mosaxleoba
da mdinareze arsebuli
betonis xidis burjebi;
Rvarcofuli nakadi
periodulad azianebs
uravi-ambrolauris
centralur
saavtobilo gzas.
md. luxuniswylis
gevrdiTi erozia
azianebs s/s
savargulebs

Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
sezonurad weliwadSi
1-2jer,
saSiSroebis riski
maRali.

periodulad ziandeba
uravi-ambrolauris
damakavSireebli
saavtomobilo gzis
calkeuli monakveTebi

ziandeba sasoflosameurneo savargulebi


da yofili aeroportis
teritoria

saSiSroebis riski _
saSualo

sanapiro zoli
intensiurad irecxeba
wyaldidobebis da
wyalmovardnebis
periodSi, saSiSroebis
riski saSualo

md. xeoriswylis orive napiris


gaswvriv da md. luxuniswylis
eroziuli garecxvis ubanze unda
aigos napirdamcavi nagebobebi;
gamagrdes xidis burjebi; xevebis
kalapotebi unda gaiwmindos myari
gamonatanisagan.

saavtomobilo gzis monakveTebis


perioduli gawmenda CamonaSali
gruntis masisgan

md. rionis marcxena napirze,


aqtiuri napirgarecxvis zolis
gaswvriv, napirsamagri nagebobis
ageba

29

q. ambrolauri
abrolauri, md.
rionis marcxena
I terasa, yofili
sasoflosameurneo
teqnikumis
teritoria.
346480 - 4709511

mewyeri;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
3,2ha/200m

mewyeri saSiSroebas
uqmnis mosaxleobas,
saavtomobilo gzas da
sasoflo-sameurneo
teqnikumis Senobas.
mewyris moqmedebis
aqtiuri zona
TandaTan uaxlovdeba
saavtomobilo gzas

mewyeri Tanamedrovea,
aqtiuri, maRali
dinamikiT.
saSiSorebis riski
saSualo.

ferdobze gruntis wylebis


regulireba.
md. rionis marcxena napirze,
napirsamagri nagebobis ageba
gverdiTi eroziis Sesasusteblad;
mewyruli napralebis da xramebis
amovseba.

II onis municipaliteti

199
2

sof faraxeTi
md. murexanis
marjvena ferdobi
363645471279;
363164_4711687;
md. CeSoras
marcxena
ferdobi
363615 - 4712541
sof. SardomeTi
md. rionis xeobis
marcxena CrdiloaRmosavluri
eqspoziciis
ferdobi da
sanapiro zoli
363072_471375

sof. sof. seva,


faraxeTi da axali
Cordi
md. rionis
marcxena Senakadi
md. CeSoras xevi
363918 - 4713921

mewyeri
161 ha

mewyeri;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
130ha/160m

Rvarcofi

dazianebullia
sacxovrebeli saxlebi,
saavtomobilo gzis
80 m. monakveTi da
sasoflo-sameurneo
savargulebi.
saSiSroebis riskis
qveS moqceulia 22
sacxovrebeli saxli.
dazianebulia
sasoflo daniSnulebis
saavtomobilo gzis
monakveTi 150-160
m-mde, saSiSroebis
riskis qveS moqceulia
maRali Zabvis el.
gadamcemi anZa

azianebs sasoflosameurneo savargulebs


da xidis burjebs.

2 mewyri aqtiuria,
maRali dinamikiT, 1
periodulad aqtiuri
saSualo dimanikiT.
saSiSroebis riski
maRali.

Zvelmewyruli
sxeuli, droebiT
stabiluri, dabali
dinamikiT.
intensiurad irecxeba
mewyruli ferdobis
Ziri.
saSiSroebis riski
saSualo.

Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
sezonurad weliwadSi
1-2jer, saSiSroebis
riski maRali.

gruntis wylebis regulireba


sadrenaJo sistemis mowyobiT,
mewyruli ferdis dakordeba; md.
murexanis xeobis mxridan damcavi
nagebobis mowyoba.
saavtomobilo gzis gafarToeba
ferdobis Txemis mimarTulebiT.

ferdobze gruntis da zedapiruli


wylebis doneebis regulireba
sadrenaJo sistemis mowyobiT.
md. rionis marcxena napirze
napirsamagri samuSaoebis Catareba.

kalapotis perioduli gawmendaCaRrmaveba Rvarcofuli natanis


gataniT.

sof. sof.
kvaSxieTi, zudali
md. rionis marcxena
Senakadi md. xeuri
367207 - 4714137

sof uwera
md. rionis
marjvena samxreTaRmosavluri
eqspoziciis
ferdobi.
380310 4721896;
380459 - 4721949

sof. uwera
md. rionis
marjvena Senakadi _
usaxelo xevi
380279-4720809;
md. rionis
marjvena Senakadi
md. begloris xevi
381030 - 4722408

sof. sori
md. samferavis
Rele
361029 4714280;
sontarulas
marjvena napiri
358995 4714056;

200

Rvarcofi

mewyeri
10,5 ha

Rvarcofi

Rvarcofi;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
150m

emuqreba xeobis
bortebze mcxovreb
mosaxleobas;
savargulebs; soflebs
Soris damakavSirebel
gzas da xids.

Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
weliwadSi 1-2jer,
saSiSroebis riski _
maRali.

azianebs sasoflo
sameurneo
savargulebs.
emuqreba ferdobis
ZirSi dasaxlebul 10
mosaxles

orive mewyruli
sxeuli periodulad
aqtiuria, maRali
dinamikiT,
saSiSroebis riski _
maRali

zedapiruli Camonadenis da gruntis


wylebis regulireba;

saSiSroebis riskis qveS


moqceulia sof. uweris
mosaxleoba; oni-Sovis
damakavSirebeli
saavtomobilo gza da
xidi;
ziandeba tyis masivi da
savargulebi

Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
sezonurad weliwadSi
1-2jer, saSiSroebis
riski _ saSualo

rekomendirebulia xevebis
kalapotebis perioduli gawmendaCaRrmaveba, usaxelo xevis
bortebze agebulia napirdamcavi
mavTulwnuli gabionebi.

ziandeba sasoflosameurneo savargulbi


da sakarmidamo
nakveTebi

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur xasiaTs
atarebs. saSiSroebis
riski _ saSualo

saWiroa kalapotis perioduli


gawmenda-CaRrmaveba, Rvarcofuli
natanis gataniT. xeobaze
gagrZeldes mudmivi monitoringi.

eroziis sawinaaRmdego napirsamagri


nagebobis mowyoba

2
sof. komandeli
md. rionis
marcxena,
Crdilouri
eqspoziciis
ferdobis qveda
nawili
370834 - 4714523

201

sof. cxmori
md. Waliswylis
marjvena,
dasavluri
eqspoziciis
ferdobi
375373 - 4710680

10

sof. sof.
sakao-maJieTis
damakavSirebeli
saavtombilo gza.
md. sakauras xeobis
marcxena, samxreTdasavluri
eqspoziciis
ferdobi
371630 - 4720946

11

sof. xideSlebi
md. sakauras
xeobis marcxena
dasavlur da
samxreT-dasavlur
eqspoziciis
ferdobebi
369417 4724201;
370271 - 4722966

12

sof. zemo bari


md. rionis
marcxena Senakadis
md. barulas
marjvena, samxreTdasavluri
eqspoziciis
ferdobi
361206 - 4709239

mewyeri
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
51ha/300m

ziandeba sasoflo
daniSnulebis saavt.
gza, saSiSroebis
riskis qveS moqceulia
mewyrul ferdobze
ganlagebuli 25
sacxovrebeli saxli
da maRali Zabvis el.
gadamcemi anZa.

orive saxis procesi


aqtiuria, maRali
dinamikiT,
saSiSroebis riski
saSualo.

mewyeri
150 ha

azianebs sasoflosameurneo savargulebs


da Sidasasoflo gzebs,
saSiSroebis riskis qveS
imyofeba erT-erTi
dasaxlebuli ubani.

Zvelmewyruli
sxeuli, aqtiur
dinamikaSia ferdobis
qveda nawili,
saSiSroebis riski
saSualo.

zedapiruli Camonadenis da gruntis


wylebis daregulireba; ferdobis
gatyianeba; naprlebis amovseba da
mewyruli safexurebis datkepnadateraseba.

mewyeri
4,5 ha

periodulad ziandeba
sakao-maJieTis
damakavSirebel
saavtomobilo gzas.

mewyeri Tanamedrovea,
aqtiuri maRali
dinamikiT.
saSiSiroebis riski
maRali.

ferdobis gamagreba rTuli


reliefis gamo ver xerxdeba,
upiratesoba unda mieniWos
gzis periodulad gafarToebas
ferdobis siRrmeSi.

1 aqtiuria, saSualo
dinamikiT. 1
droebiT stabiluri
dabali dinamikiT.
saSiSorebis riski
maRali.

gruntis wylebis daregulireba


sadrenaJo sistemis mowyobiT; tyis
safaris aRdgena.

Zvelmewyruli sxeuli,
gaaqtiurebulia
enuri nawili romelic
irecxeba md. barulas
mier.
saSiSroebis riski
saSualo.

gruntis wylebisa da zedapiruli


nakadebis regulireba sadrenaJo
sistemis mowyobiT, md. barulas
marjveba napirze, mewyris enuri
nawilis gaswvriv, napirdamcavi
nagebobis ageba.

mewyeri
94 ha

mewyeri
80 ha

dazianebulia 13
sacxovrebeli saxli,
sakarmidamo nakveTebi
da sasoflo-sameurneo
savargulebi.

mewyris konturis
arealSi moqceulia 25
sacxovrebeli saxli da
sakarmidamo nakveTebi.
ziandeba mewyris qveda
nawilSi arsebuli
sasoflo-sameurneo
savargulebi.

gruntis wylebis daregulireba


sadrenaJo sistemis
mowyobiT; saavtomobilo gzis
SesanarCuneblad md. jejoras
marcxena napirze, mewyruli
sxeulis enuri nawilis gaswvriv,
napirdamcavi nagebobis mowyoba.

13

14

202
15

sof. sof. sakaoxideSlebis


damakavSirebeli
saavtombilo gza
369896 4723776
371873 _ 4721366

sof. sof, JaSqva,


pipileTi
md. jejoras
marcxena Senakadi,
md. Waliswyali
375351-471330

sof. glola
md. WanWaxis
marcxena Senakadi
md. bdRvioras xevi
389476 4729120

kldezvavi

periodulad ziandeba
uravi-ambrolauris
damakavSireebli
saavtomobilo gzis
calkeuli monakveTebi

saSiSroebis riski _
saSualo

saavtomobilo gzis monakveTebis


perioduli gawmenda CamonaSali
gruntis masisgan

Rvarcofi

azianebs sasoflosameurneo
savargulebs. emuqreba
soflebs Soris
damakavSirebel gzas
da xids.

Rvarcofuli
nakadebis gavla
xdeba sezonurad 2
weliwadSi 1-jer,
saSiSroebis riski
maRali.

rekomendirebulia kalapotis
perioduli gawmenda-CaRrmaveba,
gasworxazovneba myari natanis
gataniT.

Rvarcofi

gasul wlebSi
saSiSroebas uqmnida
soflis mosaxleobas,
Sovis turbazas,
saavtomobilo gzas
da xids. amJamad
xelovnurad
Secvlilia xeobis
qveda nawilis kalapoti
da Rvarcofuli nakadi
acilebulia aRniSnul
infrastruqturul
obieqtebs.

Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
weliwadSi 2-3 jer,
saSiSroebis riski
maRali.

kalapotis perioduli gawmendaCaRrmaveba, Rvarcofuli natanis


gataniT; xeobaze gagrZeldes
mudmivi monitoringi.

17

oni-Rebis
damakavSirebeli
saavtomobilo gza
md. rionis
marjvena Senakadi
Sxiroluris xevi
383339 - 4730749

18

oni-Rebis
damakavSirebeli
saavtomobilo gza
383373 4729981
383151 4726738
382086 _ 4724083
381579 - 4723352

19

sof. Wiora
md. rionis
marcxena Senakadi
wisqviliskaris
xevi
381958 4733093

203

16

kurorti Sovi
md. WanWaxis
marjvena Senakadi,
usaxelo xevi
390844-4728558

Rvarcofi

Rvarcofi

kldezvavi

Rvarcofi

azianebs tyis masivs,


saavtomobilo gzas
da xids. saSiSroebas
uqmnis kurort Sovis
teritorias.

Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
weliwadSi 1-2-jer,
saSiSroebis riski
maRali.

xevis kalapotis perioduli


CaRrmaveba gasworxazovneba
inertuli masalis gataniT; xidis
burjebTan unda aigos damcavi
nagebobebi.

azianebs tyis
masivs, oni-Rebis
damakavSirebel
centralur
saavtomobilo gzas da
xids.

Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
weliwadSi 2-3-jer,
saSiSroebis riski
maRali.

xevis kalapotis periodulad


gawmenda-CaRrmaveba; agebulia
axali, rkina-betonis konstruqciis
xidi

periodulad
ziandeba oni-Rebis
damakavSirebeli
saavtomobilo gzis
calkeuli monakveTebi

saSiSroebis riski _
maRali

saavtomobilo gzis monakveTebis


perioduli gawmenda CamonaSali
gruntis masisgan

Rvarcofuli nakadi
saSiSorebas uqmnis
savargulebs da xevis
marjvena bortze
mcxovreb 25 ojaxs.

Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
weliwadSi 1-2 jer,
saSiSroebis riski
maRali.

xevis kalapotis CaRrmavebagasworxazovneba inertuli masalis


amoRebiT, romelic gamoyenebuli
unda iqnes xeobis gaswvriv,
mosaxleobis mxridan, damcavi
nagebobis asagebad

20

21

sof. Rebi
md. rionis
marjvena Senakadi
larTqiSous xevi
377700 - 4735374

sof. Rari.
md. Rarulas
marjvena sanapiro
zoli
374564 _ 4717355;
373843 _ 4717367

Rvarcofi

napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)

204
22

q. oni
md rionis marjvena
sanapiro zoli
372635 _ 4716615;
371115 _ 4715184

napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)

azianebs sasoflo
daniSnulebis gzas
da xids, saSiSorebas
uqmnis xevis bortebze
mcxovreb mosaxleobas.

Rvarcofuli
nakadebis gavla xdeba
weliwadSi 2-3 jer,
saSiSroebis riski
maRali.

napirsamagri damatebiTi
samuSaoebis Catareba da kalapotis
gawmenda-gasworxazovneba.

saSiroebis riskis
qveS moqceulia
sof. Raris sanapiro
zolSi mcxovrebi
mosaxleoba, ziandeba
s/s savargulebi da
sakarmidamo nakveTebi

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur xasiaTs
atarebs. saSisroebis
riski _ saSualo

rekomendirebulia mosaxleobasTan
siaxloves, aqtiuri napirgarecxvis
ubnebze, napirdamcavi nagebobebis
mowyoba

saSiroebis riskis qveS


moqceulia yofili
skolis Senoba da
md. rionis marjvena
napirze _ m. lebaniZis
saxelobis sanapiroze
mcxovrebi mosaxleoba

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur xasiaTs
atarebs. saSisroebis
riski _ maRali

momqmedi napirdamcavi nagebobis


dagrZeleba sanapiro zolis
gaswvriv; napirdamcav nagebobas da
sanapiro zols Soris darCenili
sivrce amovsebuli unda iqnas
gruntiT da gaSendes nargavebi

III cageris municipaliteti

sof. Cxuteli
md. cxeniswylis
xeobis marcxena
ferdobi
318770 - 4724633

mewyeri
143 ha

mewyruli procesebis
saSiSroebis riskis qveS
moqceulia 10 ojaxi,
sakarmidamo nakveTebi,
cageri-orbelis
saavtomobilo gza.

Zvelmewyruli
calkeuli
gaaqtiurebuli
ubnebiT, saSualo
dinamikiT
saSiSroebis riski
maRali.

zedapiruli da gruntis wylebis


regulireba, ferdobis zedapiris
dagegmareba, xramebis da xevebis
kalapotebSi baraJebis mowyoba.

sof. lasxana
md. cxeniswyalis
xeobis marcxena
ferdobi
318062 4722508
318259 _ 4722583

sof. qveda
luxvano
md. cxeniswylis
xeobis marjvena
Senakadis md.
namkaSuris
marjvena ferdobi
313660 - 4722360
314046 - 4722463

205
4

sof. zeda
luxvano
md. md. cxeniswylis
xeobis marjvena
Senakadis md.
namkaSuris
marjvena ferdobi
313091_4723664;
313083_ 4722526

sof. larCvali
md. cxeniswyalis
xeobis
marjvena ferdobi
3 mewyeri
311444_4718400;
310753 - 4718264

mewyeri
57 ha

mewyruli procesi
saSiSroebas uqmnis
sasoflo daniSnulebis
saavtomobilo gzas da
erT-erT dasaxlebul
ubans (7 ojaxi); azianebs
s/s savargulebs

1 aqtiuri,
1 droebiT
stabiluri, dabali
dinamikiT,
saSiSroebis riski saSualo.

gruntis da zedapiruli wylebis


regulireba, mewyruli napralebis
amovseba da motkepna,

mewyeri
50 ha

saSiSroebis riskis
qveS moqceulia 5
sacxovrebeli saxli,
sakarmidamo nakveTebi da
Sidasasoflo gzebi

aqtiuri, dabali
dinamikiT
saSiSroebis riski
maRali.

gruntis da zedapiruli wylebis


regulireba, ferdobis dateraseba
da gatyianeba mravalwliani
nargavebiT.

mewyeri;
Rvarcofi
198 ha

azianebs s/s savargulebs,


saSiSroebas uqmnis
sasoflo daniSnulebis
saavtomobilo gzas da
xids.

Zvelmewyruli
sxeuli, lokalkuri
gaaqtiurebuli
ubnebiT, saSualo
dinamikiT.
saSiSroebis riski
maRali.

gruntis da zedapiruli wylebis


regulireba; ferdobis dateraseba;
xramebis da xevebis kalapotebSi
baraJebis mowyoba

mewyeri
130,9 ha

mewyrisagan dangreulia
5 saxli, saSiSroebis
qveSaa 22 saxli,
sakarmidamo nakveTebi da
saavtomobilo gza..

Zvelemwyruli
sxeuli,
periodulad
aqtiuri, saSualo
dinamikiT.
saSiSroebis riski maRali.

gruntisa da zedapiruli wylebis


regulireba wyalamridi da
sadrenaJo arxebiT; napralebis
amovseba; mewyruli ferdobis
gatyianeba

2
sof. dexviri
md. cxeniswyalis
xeobis marcxena
ferdobi zeda
nawili
4 mewyeri
317696 _ 4720890;
317719 _ 4721544

sof. nasperi
md. ucxeris
(rionis marjvena
Senakadi) xeobis
zemo weli.
316545 4717476;
318467 _ 4716776

sof. usaxelo
md. lajanuris
wyalsacavis
marjvena ferdobi
322008 _ 4717765;
320703 _ 4718110

206
8

sof. leSkeda
md. lajanuris
xeobis marjvena
Senakadis md.
xaraSulis xevis
marjvena borti,
321004 4720396

mewyeri
78 ha

mewyeri
121 ha

mewyeri
2,0 ha

mewyeri
250 ha

ziandeba s/s savargulebi,


Sidasasoflo gzebi da
sacxovrebeli saxlebi (6
ojaxi)

mewyruli
procesebi
periodulad
aqtiurdeba,
saSiSroebis riski maRali.

gruntisa da zedapiruli wylebis


regulireba
mewyruli ferdobis gatyianeba,
saavtomobilo gzis gawvriv
ferdobis mxridan damcavi kedlis
ageba.

ziandeba s/s
savargulebi,
Sidasasoflo gzebi.
saSiSroebis riskis qveS
moqceulia dasaxlebuli
ubnebi

mewyruli
procesebi
periodulad
aqtiurdeba,
saSiSroebis riski maRali.

gruntis da zedapiruli wylebis


drenireba; ferdobis dagegmareba;
bio-sainJinro RonisZiebebis
gatareba.

saSiSroebis zonaSi
moqceulia xevis
marjvena bortze
mcxovrebi mosaxleebi
(9 ojaxi); ziandeba
s/s savargulebi da
Sidasasoflo gza

mewyeri
Tanamedrovea,
aqtiuri, maRali
dinamikiT
saSiSroebis riski maRali.

zedapiruli Camonadenis
regulireba.
napralebis amovseba; ferdobis
dateraseba.

mewyersaSiS zonaSi
moqceulia 22 saxli,
ziandeba sakarmidamo
nakveTebi, Sidasasoflo
gzebi da s/s savargulebi.

mewyruli
procesebi
periodulad
aqtiurdeba,
xasiaTdeba
saSualo dinamikiT,
saSiSroebis riski maRali.

gruntisa da zedapiruli
wylebis regulireba zedapiruli
wyalamridi arxebiT; ferdobebis
dateraseba da gatyianeba; mewyruli
napralebis amovseba

10

11

207
12

13

2
sof. sof.
spaTagori_
usaxelos
saavtomobilo gza
md. lajanuris
wyalsacavis
marjvena ferdobi
321965 _ 4719538

sof. surmuSi
md. xeliCuris
(lajanuris
marcxena Senakadi)
xeobis marcxena
ferdobi
324756 4717892;

sof. RviriSi
md. RviriSis Relis
(md. ucxeris Relis
marjvena Senakadi,
rionis xeoba)
marcxena ferdobi
317663 4715033;
md. ucxeris-Relis
marcxena ferdobi
319112 4716387

sof. sanorCi
md. cxeniswyalis
xeobis marcxena
ferdobis zeda
nawili
315315_ 4716509;
316068_ 4717198

mewyeri
48 ha

mewyeri
82 ha

89 ha

mewyeri
95 ha

mewyeri periodulad
azianebs spaTagori_
usaxelos
damakavSirebel
saavtomobilo gzas da
savargulebs.

mewyeri
Tanamedrovea,
aqtiuri, maRali
dinamikiT,
saSiSroebis riski maRali.

ferdobze zedapiruli Camonadenis


regulireba; saavtomobilo gzis
gawmenda CamonaSali mewyruli
gruntis masisgan

saSiSroebis riskis qveS


moqceulia sacxovrebeli
saxlebi; ziandeba
s/s savargulebi da
sasoflo daniSnulebis
saavtomobilo gza.

Zvelmewyruli
sxeuli
periodulad
aqtiuri,
saSiSroebis riski maRali.

ferdobis dagegmareba; zedapiruli


Camonadenis da gruntis wylebis
regulireba, mewyruli tbidan wylis
drenireba

mewyruli
procesebi
periodulad
aqtiurdeba,
xasiaTdeba
saSualo dinamikiT,
saSiSroebis riski saSualo

gruntis da zedapiruli wylebis


regulireba, ferdobebis
dateraseba

Zvelmewyruli
ferdobi,
lokaluri
gaaqtiurebuli
ubnebiT, saSualo
dinamikiT,
saSiSroebis riski
maRali

gruntisa da zedapiruli wylebis


regulireba, ferdobebis
dateraseba da gatyianeba

saSiSroebis qveSaa 8
sacxovrebeli saxli,
ziandeba s/s savargulebi
da Sidasasoflo gzebi.

saSiSroebis riskis
qveS moqceulia
sacxovrebeli saxlebi,
sakarmidamo nakveTebi,
s/s savargulebi da
Sidasasoflo gzebi

14

sof. alpana.
md. rionis xeobis
marjvena ferdobi
324066 _ 471373

16

sof. qveda cageri


md. cxeniswyalis
marjvena usaxelo
Senakadi
316192 _ 4723052
md. cxeniswyalis
marjvena sanapiro
zoli
316248 _ 4722416

208

15

sof. bardnala
md. cxeniswylis
marjvena ferdobi
313007_ 4720077;
md. cxeniswylis
marjvena Senakadi
md. saxravelas
Rele, 312809 _
4719661

17

sof. WalisTavi.
md. cxeniswylis
marjvena
ferdobi samxreTaRmosavluri
eqspoziciis
ferdobi 313574 _
4720665
md. cxeniswyalis
marjvena sanapiro
zoli
315205 _ 4721637

kldezvavi

mewyeri;
Rvarcofi
98 ha

Rvarcofi;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
1000-1200m

mewyeri;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)

periodulad ziandeba
quTaisi_ambrolauris
damakavSireebli
saavtomobilo gzis
monakveTi

saSiSroebis riski _
maRali

saavtomobilo gzis monakveTis


perioduli gawmenda CamonaSali
gruntis masisgan

mewyeri azianebs
s/s savargulebs;
Ravrcofuli procesi
emuqreba xevis bortebze
ganlagebul mosaxleobas,
cageri-quTaisis
saavtomobilo gzaze
aSenda gamtari nageboba,
romelmac minimumamde
Seamcira saSiSroebis
riski.

mewyruli sxeulis
calkeuli ubnebi
periodulad
aqtiurdeba,
Rvercofuli
procesebis
ganmeorebadoba
sezonuria,
saSiSroebis riski
saSualo.

ferdobze zedapiruli Camonadenis


regulireba; ferdobis gatyianeba;
xevis
kalapotis perioduli gawmenda.

procesebis
aqtivizacia
sezonur
xasiaTs atarebs
saSiSroebis riski
saSualo.

saWiroa aqtiuri napirgarecxvis


zolis gaswvriv napirdamcavi
nagebobebis mowyoba; xevis
kalapotis perioduli gawmenda da
Rvarcofgamtaris mowyoba

Zvelmewyruli
sxeuli
periodulad
aqtiuri;
wyalmovardnebis
periodSi
intensiurad
mimdinareobs
sanapiro zolis
garecxva
saSiSroebis riski
saSualo.

mewyrul ferdobze zedapiruli


da gruntis wylebis nakadebis
regulireba; aqtiuri
napirgarecxvis zolis gaswvriv,
napirdamcavi nagebobebis mowyoba.

ziandeba s/s
savargulebi, sasoflo
gza da sakarmidamo
nakveTebi.

ziandeba s/s
savargulebi, mewyruli
procesi saSiSroebas
uqmnis cageri-quTaisis
saavtomobilo gzas

19

sof zubi
md. cxeniswyalis
xeobis marjvena
ferdobi.
308111 _ 4715935;
308497 _ 4714952;
309614 _ 4714286;

20

sof. oyureSi
md. cxeniswylis
marcxena ferdobi.
308669 4712642;
308796 _ 4712159;
307675 _ 4712594;
308796 _ 4712159

209

18

sof. lasuriaSi
md. cxeniswylis
marcxena Senakadi
md. baos Rele
315738 _ 4721050

21

sof. lailaSi
md. lajanuris
wyalsacavis
marcxena ferdobi
324418_ 4720446;
323860_ 4720453

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis xevis


bortebze mcxovreb
mosaxleobas da soflis
centralur saavtombilo
gzas

mZlavri
Rvarcofuli
nakadebis gavla
xdeba 2-3 weliwadSi
1-jer,
saSiSroebis riski
saSualo.

saWiroa xevis kalapotis perioduli


gawmenda-gasworxazovneba da
arsebuli napirdamcavi gabionebis
dagrZeleba

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebeli saxlebs
(Ceros ubani); azianebs
sakarmidamo nakveTebs;
sasoflo saavtomobilo
gzas da s/s savargulebs.

1 aqtiuri, saSaulo
dinamikiT,
2 droebiT
stabiluri,
saSiSroebis riski
saSualo

gruntis da zedapiruli wylebis


regulireba

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs;
azainebs sasoflo
daniSnulebis centralur
saavtomobilo gzas,
Sidasasoflo gzebs da
s/s savargulebs.

mewyruli
procesebi
periodulad
aqtiurdeba,
saSualo dinamikT,
saSiSroebis riski
saSualo

mewyruli ferdobebze gruntis


da zedapiruli wylebis nakadebis
regulireba; ferdobebis
dateraseba; md. leifanas marjvena
napirze, mewyris enuri nawilis
gaswvriv, napiradmcavi nagebibis
mowyoba

periodulad ziandeba
sof.sof lailaSiRus damakavSirebeli
saavtomobilo gza da
savargulebi, mewyeri
emuqreba ebraelTa
uZveles sasaflaos, ukve
dazianebulia aTamde
saflavis qva

1 maRali da 1
saSualo dinamikiT,
mewyruli
procesebi
periodulad
aqtiurdeba
saSiSroebis riski
maRali

ferdobze zedapiruli Camonadenis


dareguliereba; gruntisa da
karstuli wylebis kaptaJi;
saavtomobilo gzis perioduli
gawmenda mewyruli gruntis
masisgan

mewyeri
98 ha

mewyri
75 ha

mewyeri
150 ha

23

cageri_quTaisis
centraluri
saavtomobilo gza
305887 _ 4708508

24

sof. lajana
md. lajanuri
321998 - 4719874

25

sof. orbeli
md. lajanuris
auzi,
mukvaulis Rele,
md. lajanuris
marjvena
Senakadi
322913 _ 4723890

mewyeri;
Rvarcofi
52 ha

mewyeri
7,5 ha

6
gruntisa da zedapiruli wylebis
regulireba; xramebis kalapotebSi
baraJebis mowyoba; ferdobebis
dateraseba
xevis kalapotis perioduli
gawmenda-gasworxazovneba

mewyruli procesebis
saSiSroebis qveS
moqceulia mosaxleoba
da Sidasasoflo gzebi.
Rvarcofuli nakadi
saSiSroebas uqmnis
cageri-wyaltubos
saavtomobilo gzas

mewyruli da
Rvarcofuli
procesebi
periodulad
aqtiurdeba,
saSiSroebis riski maRali.

periodulad azianebs
cageri_quTaisis
centralur
saavtomobilo gzas

mewyeri
Tanamedrovea,
aqtiuri.
saSiSroebis riski
saSualo

gzis perioduli gawmenda


CamonaSali mewyruli gruntis
masisgan;
ferdobis mxridan gzis damcavi
kedlis ageba

emuqreba sof. lajanis


mosaxleobas da cagerialpanis centralur
saavtomobilo gzas

2-3 weliwadSi
erTxel,
saSiSroebis riski
maRali.

kalapotis perioduli gawmenda;


mdinaris orive napirze
nakadmimmarTveli gabionebis
mowyoba.

azianebs orbeli-kurort
laSiWalis gzas.

weliwadSi erTxel,
saSiSroebis riski
maRali.

nakadmimmarTveli nagebobis
mowyoba, gzis perioduli gawmenda.

210

22

sof. wiferCi
md. cxeniswyalis
xeobis marjvena
ferdobi
312594 4719653;
311486 4719642
md. cxeniswylis
marjvena usaxelo
Senakadi
312368 _ 4719094

Rvarcofi

Rvarcofi

IV lentexis municipaliteti

211
2

sof. sasaSi
md. cxeniswylis
marcxena
Senakadebi:
md. zgimraSura,
334985 _ 4739828
md.muSvaleduris
Rele
335420 _ 4739601
md. murgouli
334985 _ 4739828
md.cxeniswylis
marjvena sanapiro
zoli
336055_ 4739807

sof. leuSeri
md. cxeniswylis
marcxena Senakadi
md. leuSeris xevi
327152 _ 4745122

sof. fanaga
md. cxeniswyalis
xeobis marcxena
Senakadebi:
331382_4744340;
329223_ 4744479;
md. cxeniswyalis
xeobis marcxena
sanapiro zoli
329987_ 4744575

Rvarcofi;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
300m

Rvarcofi

Rvarcofi;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
270m

azianebs s/sameurneo
savargulebs,
sakarmidamo nakveTebs
da Sidasasoflo gzebs.
saSiSroebas uqmnis
mosaxleobas. . gverdiTi
eroziis Sedegad
saSiSroebis riski qveS
moqceulia maRali Zabvis
el. gadamcemi 3 anZa

Rvarcofuli
procesebis
aqtivizacia
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
maRali.

xevebis kalapotebis gawmenda_


CaRrmaveba;
dazianebuli gzis monakveTebis
reabilitacia.
md. cxeniswylis marjvena napirze
napirdamcavi gabionebis mowyoba.

Rvarcofulma
nakadebma daaziana ezosakarmidamo nakveTebi,
s/s savargulebi,
Sidasasoflo gza.
saSiSroebis riskis
qveS moqceulia xevis
bortebze mcxovrebi
mosaxleoba (8 ojaxi)

Rvarcofuli
procesebis
gamneorebadoba
sezonuria
saSiSroebis riski
maRali.

xevis kalapotis CaRrmaveba_


gasworxazovneba mTel sigrZeze
_xevis ganStoebidan md. cxeniwylis
SesarTavamde, kalapoturi masalis
amoRebiT; xevis marcxena bortze
mZlavri napirsamagri gabionis
mowyoba

daaziana lentexi-canas
saavtomobilo gzis
monakveTi 100-120 m-is
manZilze. Rvarcofuli
nakadebi azianebs
Sidasasoflo gzebs da
safrTxes uqmnis xevis
bortebze mcxovreb
mosaxleobas.

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski _
maRali

xevebis kalapotebis gawmendagasworxazovneba;


aqtiuri napirgarecxvis zolis
gaswvriv unda aigos napirdamcavi
nageboba, md. cxeniswylis gevrdiTi
eroziis Sesasusteblad

sof. luji
md. cxeniswyalis
marjvena Senakadis
md. xeSkuris xeoba
332937_ 4743148;
333278_ 4743378

Rvarcofi;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
650-700m

azianebs s/s savargulebs,


saSisroebas uqmins
erT-erT dasaxlebul
ubans. geologiurad
mdgrad ubanze gasayvania
xeobis marcxena bortze
mcxovrebi 2 mosaxle

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSisroebis riski _
maRali

saSiSroebas uqmnis
xevis bortebze
mcxovreb mosaxleobas
da mTavarangelozis
saxelobis eklesias

mewyruli sxeuli
droebiT stabilur
mdgomareobaSia,
aqtiuria md.
fiSyoris xevi
romelic mZlavri
gamozidvis
konusiT xasiaTdeba
saSiSroebis riski maRali.

mewyeri
23 ha

dazianebulia sasoflosameurneo savargulebi;


saSiSroebis riskis
qveS moqceulia
5 sacxovrebeli
saxli da lentexicanas centraluri
saavtomobilo gza

Zvelmewyruli
sxeuli, aqtiur
dinamikaSia
ferdobis Sua
nawili. saSiSroebis
riski saSualo.

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis sof.


sof. Jaxunderis da
Cukulis mosaxleobas.

sof. Cukuli
md. cxeniswyalis
marjvena ferdobi.
338220 _ 4741638;
md. cxeniswylis
marjvena Senakadi
md. fiSyoris xoba
337866 - 4741676

mewyeri;
Rvarcofi
142,5 ha

212
6

sof. Jaxunderi
md. cxeniswylis
marjvena ferdobi
338248_ 4739940

sof. sof.
Jaxunderi,
Cukuli
md. fiSyoris Rele
336848 - 4739336

Rvarcofuli
procesebis gavla
xdeba weliwadSi 1
jer. saSiSroebis
riski maRali.

md.xeSkuris Wala_kalapotSi,
marcxena bortis gaswvriv,
napirsamagri da nakadamridi
nagebobebis mowyoba.

xeobis kalapotis CaRrmaveba_


gasworxazovneba da amoRebuli
masaliT xevis bortebis amaRleba

zedapiruli Camonadenis da
gruntis wylebis regulireba
wyalamridi da wyalsawreti arxebis
mowyobiT; ferdobis dateraseba

kalapotis perioduli gawmenda,


monitoringuli dakvirvebebi.

sof. Skedi
md. cxeniswyalis
xeobis marcxena
ferdobi, md.
cxeniSuras xeoba
341671 4738746;
341536 _ 4739108

213

sof. Robi
md. RobiSura,
md. cxeniswylis
marcxena Senakadi
343295 4739759
343450 _ 4739818

10

sof. cana
md. yoruldaSis
xeobis marcxena
ferdobi
349438_4748000;
349392_4748417

mewyeri;
Rvarcofi
91 ha

Rvarcofi;
napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
120 m

mewyeri;
kldezvavi

Rvarcofuli procesebiT
dazianda sanapiro
zolSi mcxovrebi
mosaxleobis ezo_
sakarmidamo nakveTebi,
napirdamcavi gabionebi,
mwyobidan gamovida
sasoflo daniSnulebis
saavtomobilo da fexiT
sasiarulo gzebi.

Zvelmewyruli
sxeuli loklaluri
gaaqtuirebuli
ubnebiT;
Rvarcfuli
procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualo

ziandeba saavtomobilo
gza da s/s savargulebi;
saSiSroebis riskis
qveS moqceulia xeobis
marjvena birtze
mcxovrebi mosaxloeba

periodulad azianebs
lentexi-yoruldaSis
saavtomobilo gzas.

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski _
maRali

Zvelmewyruli
sxeuli,
periodulad
aqtiuri
saSiSroebis riski
saSualo.

md. cxeniSuris xevis kalapotis


perioduli CaRrmavebagasworxazovneba mTel sigrZeze,
xevis ganStoebidan md. cxeniwylis
SesarTavamde inertuli
masalis amoRebiT. dazianebuli
gabionebis aRdgena da mZlavri
napirsamagri gabionis mowyoba
xevis im Sesustebul adgilas,
saidanac xdeba xevis ganStoeba da
wylis nakadis xSiri gadmodineba
sacxovrebeli saxlebis
mimarTulebiT.

mdinaris kalapotis gawmendaCaRrmaveba inertuli masalis


gataniT da napirsamagri
samuSaoebis Catareba

didi farTobuli gavrcelebis gamo


mewyersawinaaRmdego RonisZiebebis
gatareba mizanSeuwonelia.
saWiroa gzis periodulad gawmenda
CamonaSali gruntis masisgan

11

sod. zesxo.
md, yoruldaSis
marcxena Senakadis
md. zesxos
marjvena usaxelo
Senakadebi
351511_4750163;
351938_4750380

12

lentexi_canas
saavtomobilo gza
md. cxeniswylis
marjvena usaxelo
Senakadebi
347066_ 4743119;
345688_ 4741705;
md. cxeniswylis
marcxena usaxelo
Senakadi
336483_4739336

13

lentexi_canas
saavtomobilo gza
md. cxeniswylis
marjvena ferdobi
343162_ 4739988;
321932_ 4745316;
md. cxeniswylis
marcxena ferdobi
332843_ 4743019

214

14

sof xeria
md. cxeniswylis
marcxena Senakadi
md. tvibra
338799_ 4739212

Rvarcofi

Rvarcofuli nakadebiT
periodulad ziandeba
sof. zesxoSi mimavali
saavtomobilo gza.

Rvarcofuli
nakadebis gavla
sezonuria,
weliwadSi 1-2 jer,
saSiSroebis riski
saSualo.

Rvarcofuli xevebis kalapotebis


gawmenda inertuli masalis gataniT,
gzis gadakveTis monakveTebze
nakadgamtari konstruqciebis
mowyoba

Rvarcofi

Rvarcofuli
nakadebiT periodulad
ziandeba lentexi_
canas centraluri
saavtomobilo gzis
monakveTebi.

Rvarcofuli
nakadebis gavla
sezonuria,
weliwadSi 1-2 jer,
saSiSroebis riski
maRali.

Rvarcofuli xevebis
kalapotebis gawmenda-CaRmaveba;
gzis periodulad gawmenda
inertuli masalisgan; xevebis da
saavtomobilo gzis gadakveTaze
nakadgamtari konstruqciebis
mowyoba

kldezvavi

periodulad ziandeba
lentexi_canas
damakavSirebeli
saavtomobilo gzis
calkeuli monakveTebi

saSiSroebis riski _
maRali

saavtomobilo gzis monakveTebis


gawmenda CamonaSali gruntis
masisgan

Rvarcofi

Rvarcofuli nakadiT
periodulad ifareba,
erT-erTi mosaxlis
sacxovrebeli saxlis
pirveli sarTulis
nawili da sakarmidamo
nakveTi; ziandeba
sofelSi misasvleli
saavtomobilo gruntis
gza

Rvarcofuli
nakadebis gavla
sezonuria
saSiSroebis riski _
maRali

xevis kalapotis gawmendaCaRmaveba-gafarToeba; napirsamagri


samuSaoebis Catareba

15

16

17

215
18

19

2
sof. Wvelfi
md. cxeniswylis
marcxena Senakadi
md. Wvelfis xevi
332250_ 4744006

daba lentexi
md. laskadura
313532 - 4740170

sof. babili
md. cxensiwylis
marjvena ferdobi
316715_4741206;
md. cxeniswylis
marjvena Senakadi
md. babilisxevi
316492 - 4740424
sof. sof.
leqsura, gulida,
melura
md. cxeniswyalis
xeobis marjvena
ferdobi.
315683_4740380;
314799 _4740295;
314353_ 4740165

sof sof. xeledi,


xaCeSi, wanaSi.
daba lentexi
md. cxeniswylis
marjvena Senakadi
md. xeledula
313486-4739681

azianebs Sida sasoflo


gzas da sakarmidamo
nakveTebs

Rvarcofuli
nakadebis gavla
xdeba weliwadSi 2-3
-jer. saSiSroebis
riski _ saSualo

napirdamcavi gabionis mowyoba;


xeobis kalapoti perioduli
gawmenda inertuli masalis gataniT

saSiSroebas uqmnis daba


lentexis mosaxleobas.

Rvarcofuli
nakadis gavla xdeba
weliwadSi 1-2jer,
saSiSroebis riski
maRali.

kalapotis gawmenda; napirdamcavi


nagebobis perioduli reabilitacia.

mewyeri;
Rvarcofi
70ha

ziandeba lentexicanas saavtomobilo


gza da s/s savargulebi,
saSiSiroebas uqmnis
mewyrul ferdobze
ganlagebul sacxovrebel
saxlebs

Zvelmewyruli
sxeuli, droebiT
stabiluri.
Rvarcofuli
nakadis gavla xdeba
weliwaSi 1-2 jer,
saSiSroebis riski _
saSualo.

ferdobis maRali geodinamikuri


potencialis gamo
mewyersawinaaRmdego RonisZiebebis
gatareba mizanSeuwonelia; saWiroa
xevis gawmenda Rvarcofuli
masalisagan, arsebuli
Rvarcofgamtari nagebobis
normaluri eqspluatacia.

mewyeri
305 ha

daaziana Sida sasoflo


gzebi, saSiSroebis riskis
qveS moqceulia mewyrul
ferdobze ganlagebuli
44 sacxovrebeli saxli,
da lentexi_canas
damakavSirebeli
saavtomobilo gza

Zvelmewyruli
sxeulebi, droebiT
stabilizirebuli,
umniSvnelod
gaaqtiurebuli
lokaluri ubnebiT
saSiSroebis riski
maRali.

ferdobebis maRali geodinamikuri


potencialis da didi
farTobuli gavrcelebis gamo
mewyerswinaaRmdego RonisZiebebis
gatareba mizanSeuwonelia.

Rvarcofi

Rvarcofi

Rvarcofi

saSiSroebis riskis qveS


moqceulia sacxovrebeli
saxlebi, gzebi da
infrastruqturis
sxvadasxva obieqtebi.

mZlavri
Rvarcofuli
nakadebis gavla
xdeba 3-5 weliwadSi
erTxel.
saSiSroebis riski
maRali

saWiroa arsebuli Zelyorebis


aRdgena-SekeTeba da dasaxlebul
punqtebSi, sanapiro zolTan,
napirdamcavi nagebobebis mowyoba.

20

21

216

22

23

24

2
sof. bavari
md. xeledulas
marcxena usaxelo
Senakadebi
294897_ 4744964;
295357_ 4744607:

sof. fayi
md. xeledulas
xeobis marcxena
ferdobi
310567_ 4740715

sof. lesema
md. xeledulas
xeobis marcxena
ferdobi
1 mewyeri
311302-4740887

lentexi-bavaris
saavtomobilo
gza. md. xeledulas
marcxena ferdobi
297624 4743954;
302193 _ 4741078;
309298 _ 4740443
cageri-lentexis
saavtomobilo
gza. md.
cxeniswylis
marjvena ferdobi
313721_ 4738275;
316088_ 4736317

Rvarcofi

mewyeri
34,5 ha

mewyeri
130 ha

daaziana saavtomobilo
da Sidasasoflo gzebi,
saSiSroebas uqmnis
soflis mosaxleobas.

Rvarcofuli
procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualo

xevebis kalapotebis perioduli


gawmenda-gasworxazovneba, gzebze
nakadgamtari konstruqciebis
mowyoba

ziandeba sasoflosameurneo savargulebi,


saSiSroebis riskis qveS
moqceulia sacxovrebeli
saxlebi (6 ojaxi) da
sakarmidamo nakveTebi

Zvelmewyruli
sxeuli, lokluri
gaaqtiurebuli
ubnebiT, dabali
dinamikiT,
saSiSroebis riski
saSualo.

zedapiruli Camonadenis
regulireba wyalamridi arxebis
mowyobiT; ferdobis gatyianeba

dazianebulia Sida
sasoflo gza da s/s
savargulebi, saSiSroebis
riskis qveS moqceulia 20mde sacxovrebeli saxli

Zvelmewyruli
sxeuli,
gaaqtiurebulia
ferdobis qveda
nawili, xasiaTdeba
saSualo dinamikiT,
saSiSroebis riski maRali

zedapiruli Camonadenis
regulireba; xramebisa da xevebis
kalapotebSi baraJebis mowyoba;
ferdobis Sua da qveda nawilis
gatyianeba; md. xeledulas marcxena
napirze eroziasawinaaRmdego
nagebobis mowyoba.

kldezvavi

periodulad ziandeba
lentexi_bavaris
damakavSirebeli
saavtomobilo gzis
calkeuli monakveTebi

saSiSroebis riski _
saSualo

saavtomobilo gzis monakveTebis


gawmenda CamonaSali gruntis
masisgan

kldezvavi

periodulad ziandeba
cageri-lentexis
damakavSirebeli
saavtomobilo gzis
calkeuli monakveTebi

saSiSroebis riski _
saSualo

saavtomobilo gzis monakveTebis


gawmenda CamonaSali gruntis
masisgan

25

2
cageri-lentexis
saavtomobilo
gza, md.
cxeniswylis
marjvena
Senakadebi:
md. devaSis wyali
313833_ 4738295;
md. laxaSuri
315952_ 4736779;
md. lamanaSuri
316389_ 4735985

Rvarcofi

Rvarcofuli
nakadebi saSiSroebas
uqmnis lentexicageris centraluri
saavtomobilo gzas da
xidebs.

Rvarcofuli
nakadebis gavla
sezonuria,
weliwadSi 1-2 jer,
saSiSroebis riski _
saSualo

Rvarcofuli mdinareebis
kalapotebis periodulad gawmenda
maTi gamtarunarioanibis gazrdis
mizniT da napirsamagri samuSaoebis
Catareba

217

Tavi #6
samcxe-javaxeTis regionSi
2014 wels stiqiuri
geologiuri procesebis
ganviTarebis Sedegebi da
prognozi 2015 wlisaTvis
regioni moicavs 6 municipalitetis
(borjomi, axalcixe, aspinZa, adigeni, axalqalaqi, ninowminda) teritorias, misi
saerTo farTobi 6412.9km2-s Seadgens, re-

gionSi 270 dasaxlebuli punqtia, mosaxleobis raodenoba 2002 wlis aRweriT 207598-ia,
simWidrove ki 1km2-ze 32.37.
regionis landSafturi Tavisebureba
ganpirobebulia specifikuri geologiuri
da gansxvavebuli klimaturi pirobebiT, regioni moqceulia 8-9 baliani seismuri riskis zonaSi.
qvemoT moyvanil #1 cxrilSi mocemulia 2014 wels mosuli atmosferuli naleqebis wliuri raodenoba, 5 meteosadguris
monacemebis mixedviT da saSualo mravalwliuri normidan gadaxris maCvenebeli.

VI

VII

VIII

IX

XI

XII

sul
(I_XII)

saSualo
mravalwliuri
norma

saSualo
mravalwliuri
normidan
gadaxra

meteo
sadguri

IV

bakuriani

III

47..9

13.5

54.3

93.0

122.0

93.0

38.5

82.4

107.5

54.8

47.0

36.8

790.7

835.0

-44.3

likani-borjomi

II

39.7

18.6

71.5

73.3

80.3

72.1

41.9

58.4

85.2

45.6

44.3

40.4

671.3

643.0

+28.3

axalcixe

32.8

17.9

35.4

74.4

132.5

57.5

47.3

56.0

69.5

35.4

26.2

25.8

610.7

539.0

+71.7

xerTvisi
(aspinZa)

22.1

7.2

36.2

48.8

106.5

29.2

30.0

39.2

59.4

34.7

26.9

16.1

456.3

463.0

-6.7

axalqalaqi

cxrili #1

15.7

4.4

40.8

58.9

112.1

60.9

47.5

72.2

49.6

18.8

25.2

20.1

526.2

550.0

-23.8

218

dRe-Ramis
ganmavlobaSi
30mm-ze
meti naleqi, romelsac SeeZlo gamoewvia
Rvarcofebis transformireba fiqsirdeba
axalcixeSi 34.2mm da axalqalaqSi aseve 20
maiss 38.0, romlebsac mniSvnelovani garTulebebi ar moyolia.
mewyruli procesebis gaaqtiureba sxva
faqtorebTan erTad mniSvnelovnad aris
dakavSirebuli atmosferuli naleqebis
raodenobasTan da mis sezonur ganawilebasTan. naleqebi aris erT-erTi da umetes
SemTxvevaSi umTavresi maprovocirebeli
faqtori mewyruli procesebis warmoSobagaaqtiurebaSi. mocemul grafikSi #1 asaxulia 1995_2014 wlebSi regionSi moqmedi

meteosadgurebis monacemebze dayrdnobiT


atmosferuli naleqebis ganawileba wlebis
mixedviT. aseve mocemulia imave wlebSi
mewyruli procesebis warmoSobis da gaaqtiurebis, Cvens xelT arsebuli monacemebze
dayrdnobiT, raodenobrivi maCveneblebi.
miuxedad imisa, rom gasuli saukunis 90-iani
wlebi, gasagebi mizezebis gamo gamoirCeva
informaciis naklebobiT, grafiki mainc
asaxavs klimaturi faqtoris mniSvnelovan
rols geologiuri procesis (mewyeri) warmoSoba-gaaqtiurebaSi. grafikze dayrdnobiT SeiZleba davaskvnaT, rom procesebis
eqstremaluri gaaqtiureba pirdapir kavSirSia naleqebis raodenobasTan.
grafiki #1

samcxe-javaxeTis reliefis Camoyalibeba daiwyo oligocenis bolos, rodesac


neoteqtonikuri moZraobebis da vulkanuri
movlenebis Sedegad Seiqmna mcire kavkasionis da samxreT saqarTvelos vulkanuri zeganis olqebi, romlebic Tavis mxriv genezisis mixedviT iyofian rig raonebad da
qveraionebad.
regionSi uZvelesi zeda carculi
asakis qanebis gamosavlebi fiqsirebulia
soflebis naqalaqevis da Tmogvis midamoebSi. paliocenuri da qveda eocenis asakis
naleqebi warmodgenilia borjomis fliSur faciesSi, Sua da zeda eocenis naleqebi
gvxvdeba aspinZis, adigenis da axalcixis
municipalitetebis teritoriebze. oligocenis asakis naleqebi yvelaze metadaa
gavrcelebuli adigenis da axalcixis municipalitetebSi. qveda pliocen-qveda meoTxeulis qanebi cnobilia walka-axalqalaqis wyebis saxelwodebiT. meoTxeulis asakis
naleqebi farTodaa gavrcelebuli regionis farglebSi. yvelaze metad gavrcelebulia deluviur-eluviuri da proluviuri
warmonaqmnebi. aluviuri naleqebi SemorCenilia mdinareTa xeobebSi da terasebze.
farTodaa gavrcelebuli koluviuri naleqebi, romelTa simZlavre xSirad 20m-s
aRwevs. intruziuli qanebi regionSi naklebadaa gavrcelebuli da warmodgenili

arian dioritebiT, gabro-dioritebiT, diabazebisa da subvulkanuri sxeulebis saxiT.


regioni gamoirCeva Tanamedrove sainJinrogeologiuri procesebis gamovlinebiT, rac
garkveul zians ayenebs saxalxo meurneobas.
procesebis aqtivobas xels uwyoben neoteqtonikuri moZraobebi da seismuri movlenebi. aseve didi roli eniWeba adamianis
sameurneo saqmianobas.
regionSi ganviTarebulia gamofitvis, mewyruli, gravitaciuli (kldezvavebi), Rvarcofuli da eroziuli procesebi,
aseve farTodaa gavrcelebuli sibrtyiTi
Camorecxvebi, daWaobeba, solifluqcia da
sxva.
2014 wlis monitoringis dros, regionSi dafiqsirebuli mewyrebis farTobma Seadgina 712ha. mTlianad regionSi aRricxulia
Zveli da axladwarmoqmnili 155 mewyruli
sxeuli, romlebic xasiaTdebian perioduli
aqtivobiT (borjomis municipalitetSi 60,
axalcixeSi 50, aspinZaSi 25, adigenSi 20) saSiSroebis riskis qveS imyofeba 91 dasaxlebuli punqti. regionSi Semaval 6 municipalitetSi 77 soflis da Temis sakrebuloba,
romelSic gaerTianebulia 270 dasaxlebuli
punqti (sofeli, daba) geodinamikuri procesebiT gamowveuli dazianebebis xarisxis
mixedviT gamoiyofa saSiSroebis oTxi kategoria: maRali, saSualo, dabali da arasaSi-

219

Si. dazianebis maRali riskis qveSaa _ 14, saSualoSi _ 38, xolo dabalSi _ 51 dasaxlebuli punqti. samcxe-javaxeTis regionSi arsebuli monacemebiT, 167 dasaxlebul punqtSi
Tanamedrove saSiSi geologiuri procesebi
ar fiqsirdeba an imdenad umniSvneloa, rom
gavlenas ver axdens garemoze (cxrili #2,
grafiki #2, diagrama #1) geologiuri pro-

cesebiT dazianebis koeficienti Seadgens


0.38-s, dazianebuli (103) ubnis raodenobis
Sefardeba saerTo (270) raodenobasTan.
2014 wels regionSi 8 dasaxlebul punqtSi daTvalierebuli iqna 82 sacxovrebeli
saxli, romelTagan 27 mosaxle gasayvania geologiurad mdgrad adgilze.

samcxe-javaxeTis regionSi saSiSi geologiuri procesebiT dazianebuli


dasaxlebuli punqtebi municipalitetebis mixedviT
cxrili #2

municipaliteti

dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

saSiSroebis
riskis zonaSi moqceuli
dasaxlebuli punqtebis raodenoba

dazianebis xarisxi
(saSiSroebis kategoria)

maRali

saSualo

dabali

arasaSiSi
dasaxlebuli punqtebis raodenoba

1.

adigeni

57

26

17

31

2.

axalcixe

49

32

11

19

17

3.

aspinZa

24

21

4.

borjomi

43

24

13

19

axalqalaqi

65

65

6.

ninowminda

32

32

sul:

270

103

14

38

51

167

grafiki #2

diagrama #1

qvemoT mogvyavs monacemebi regionis calkeuli municipalitetebis dasaxlebul punqtebSi saSiSi geologiuri procesebis gamovlenis xasiaTisa da raodenobrivi maxasiaTeblebis Sesaxeb.

220

borjomis municipaliteti
municipalitetis teritoriaze 2014
wels stiqiuri geologiuri procesebis
monitoringis programiT vizualurad Sefasebuli iqna 6 dasaxlebuli puinqti, 18
infrastruqturuli obieqti, 120 sacxovrebeli saxli da 2 Rvarcofuli xevi. dafiqsirebuli iqna mtknari wlebis 10 wyaro da 6
WaburRili.
q. borjomi _ kvlav qvaTacvenis saSiSroebis qveSaa q. borjomSi gogis cixis
quCaze arsebuli sacxovrebeli Senobebi.
aRniSnuli quCa mdebareobs md. mtkvris
marcxena mxares arsebuli 50-60m simaRlis TiTqmis vertikaluri flates ZirSi.
flates eqspozicia samxreT-aRmosavluria
igi geologiurad warmodgenilia paleogen-qveda eocenis (borjomis fliSi) asakis
mergelebiT, qviSaqvebiT da tufebiT. qa-

sur. #186
sof. dgvari _ kvlavindeburad aqtiuria sof. dgvarSi Tanamedrove generaciis
mewyeri. misi farTobi 300ha-mdea. mewyeri
plastikuri, cocviTi tipisaa sigrZe 2.0km,

nebis fizikuri gamofitvis Sedegad adgili


aqvs sxvadasxva zomis masalis da calkeuli
lodebis Camocvenas.
3 wlis win, amave quCaze #28 saxlis
ezoSi adgili hqonda 20 toniani lodis Camovardnas, romelmac daaziana sacxovrebeli saxli. gasuli saukunis 50-ian wlebSi
ferdis ZirSi, mosaxleobis usafrTxoebis
mizniT gaTxrili iyo 200-220m sigrZis tranSea, romelSic xdeboda CamoSlili masalis
dagroveba. tranSea amJamad amovsebulia
da funqcia dakargulia. prevenciis mizniT
aucilebelia tranSeas gawmenda da flatis
perioduli Camowmenda.
orbelianis quCaze aRdgenilia 2013
wels Caqceuli da dazianebuli 12-13-10
da 15 metris sigrZis sayrdeni kedlebi
(sur.#186). aRsadgenia md. mtkvris marjvena
napirze 25m sigrZis sayrdeni kedeli (koordinati 365536-4632997) (sur. #187).

sur. #187
sigane 1.5km, simZlavre 15-20m-is farglebSia. sofelSi dazianebulia yvela (120) Senoba. avariuli Senobebidan saswrafod gasayvania 12 mosaxle. informacia miewoda municipalitetis gamgeobas (sur.#188-189-190)

sur. #188

sur. #189

221

sur. #190
sof. taZrisi _ stabilurobis fazaSia
soflis Tavze ganviTarebuli mewyeri. misi
farTobi 48ha-mdea. igi plastikuri, cocviTi tipisaa. sigrZe 0.5-0.6km, sigane 0.7-0.8km,
simZlavre 3 metramde.
mewyeri
gaaqtiurebis
SemTxvevaSi
safrTxes uqmnis mosaxleobas da baqo-jeihanis navTobsadens. prevenciis mizniT navTobsadenis mSeneblebma Caatares maRali
donis mewyersawinaaRmdego samuSaoebi.
sof. didi mitarbi _ droebiT stabilurobis fazaSia 2012 wlis gazafxulze
ganviTarebuli mewyeri. igi srialis tipisaa,
farTobi 4500m2-ia, sigrZe 120 metria, sigane
enur nawilSi 60m, saSualo sigane 40 metria.
bazisia mis ZirSi arsebuli mosaxleTa sakarmidamo nakveTebi. gaaqtiurebis SemTxvevaSi
daemuqreba ferdobis ZirSi 3 sacxovrebel
saxls (sur.#191).

daba bakuriani _ mravali welia stabiluria bakurianSi mTa koxtaze asasvleli


sabagiro gzis ZirSi arsebuli mewyruli
sxeuli (koordinati 379506-4622589). daZabuli viTarebaa md. gujareTis Senakad
TeTri Reles xevSi, sadac ramdenime wlis
win warmoqmnili mewyris mier gadaketili
xevis garRvevis Sedegad warmoSobilma
RorR-Tixovanma nakadma dafara nikolaZis
quCaze mcxovrebi 6 mosaxlis sacxovrebeli
saxlebis pirveli sarTulebi da damxmare
nagebobebi. xevSi Rvarcofis ganmeoreba mosalodnelia imdenjer, ramdenjerac moxdeba xevis Caxergva-gadaketva gaaqtiurebuli
mewyris mier. prevenciis mizniT aucilebelia Rvarcofuli xevis da nikolaZis quCis
viwrobis perioduli gawmenda.
md. naRvarebiswyalis (dabis wyali)
Rvarcofuli xevis ferdobze, 2008 wlis
agvistoSi ruseTis agresiis Sedegad gaCenilma xanZarma mTlianad gaanadgura 1000hamde tyis safari, rasac mohyva ferdobebis
intensiuri gacexva. xevis orive ferdobze
ganviTarda mewyruli procesebi. Rvarcofmaformirebelia TiTqmis yvela mSrali eroziuli xevi da Rartafi. xevis fskerze dagrovebulia uamravi naSali masala, romelic
saSiSroebas uqmnis sof. dabis mosaxleobas.
Rvarcofebisgan dacvis mizniT aucilebelia naRvarevis xevis kalapotis gawmenda.
sof. sakireSi mdinare sakirulam,
wels gazafxulis wyaldidobis dros 15
metr sigrZeze garecxa marjvena napiri,
riTac safrTxe Seuqmna saavtomobilo gzas
(koordinati: 256938-4622336) (sur.#192).
prevenciis mizniT ubanze mosawyobia napirsamagri nageboba.

sur. #191
sof. sof. sakire-dviris saavtomobilo gzaze 2014 wlis gazafxulze wyaldidobis dros md. sakirulam 5 ubanze daaziana

sur. #192
da safrTxe Seuqmna gzis saval nawils (ix.
sur.#193).

222

borjom-bakurianis
saavtomobilo
gzis me-19-e km-ze kvlavindeburad aqtiuria 2008 wels, md. borjomulas marjvena
napirze ganviTarebuli mewyeri. farTobi
0.2ha (koordinati 373576-4626587). mewyeri
weliwadSi 2-3-jer azianebs gzis 20m sigrZis
da 5m siganis monakveTs. gzis vakisis Cawevis
amplituda 30sm-is farglebSia. prevenciis
mizniT aucilebelia mdinaris marjvena napirze napirsamagri nagebobebis mowyoba
(sur. #194).
am monakveTze mewyeri, romlis farTobi 1.9ha-ia, periodulad azianebs gzis
savali nawilis 125m monakveTs da safrTxes
uqmnis gzis maRla arsebul sasaflaos. prevenciis mizniT aucilebelia zedapiruli
wylebis regulireba da ferdobis gatyianeba (sur. #195).

sur. #193

sur. #194

sur. #195

amave gzaze dafiqsirda qvaTacvenis ubani (koordinati 373133-4627905), romelmac


droebiT gadaketa gzis savali nawili (sur. #196).

sur. #196

borjomis municipalitetis teritoriaze mdinareTa xeobebSi gasawmendi samuSaoebi Casatarebelia q. borjomSi e.w. baseinis dasaxlebaSi da dabis wylis xeobaSi. sof.

timoTesubanTan, mtkvris marcxena napirze,


jorjaZis, 300 aragvelis da platos aRmarTis quCebze asaSenebelia sayrdeni kedlebi.

223

axalcixis municipaliteti
municipalitetis teritoriaze 2014
wels stiqiuri geologiuri procesebis monitoringis programiT vizualurad Sefasebuli iqna 9 dasaxlebuli da 2 dausaxlebeli
punqti.
sof. gaRma-awyuri _ kvlav aqtiuria

awyuris cixis mimdebared ganviTarebuli


mewyeri (farTobi 17.5ha). blokuri tipis
mewyeri ganviTarda 2012 wlis 7 maiss miwisZvris dros. mewyris sigrZe 300m-ia, saSualo
sigane 100 metramde, savarudo simZlavre
5-6m. sofelSi dangreulia 9 sacxovrebeli
saxli, maRali riskis qveSaa 12 ojaxi (sur.
#197-198).

sur. #197

sur. #198

sof. Tiseli _ periodulad aqtiuria


sof. Tiselis teritoriaze ganviTarebuli
mewyeri. misi farTobia 11.0ha (koordinati:
352003-4619845; 352501-4019853). mewyerma
sxvadasxva dros daaziana 16 sacxovrebeli
saxli, avariulia 7, romelTa mdgomareoba
SesaZloa damZimdes. kvlav sagangaSo mdgomareobaa md. mtkvris napirze sof. sof.
tyemlana-sayuneTis monakveTze, sadac 850m
sigrZeze mimdinareobs napiris intensiuri
garecxva (ix. sur. #199), ris Sedegad napirze gamomuSavebulia 15-18 metri simaRlis
vertikaluri flate (koordinati 3457724617658), irecxeba s/s savargulebi. prevencis mizniT saWiroa napirsamagri samuSaoebis Catareba.

sur. #199

q. axalcixeSi md. focxovis marjvena


napirze, CO2 qarxnis teritoriis win, 120m
sigrZeze irecxeba mtkvris napiri. am ubanze
adre Catarebuli yofila napirsamagri samuSaoebi, Tumca procesi kvlav grZeldeba.
prevenciis mizniT saWiroa kapitaluri na-

pirsamagri nagebobebis mowyoba (sur. #200).


sof. Wobisxevis mimdebared, 2014
wlis gazafxulze ferdobidan Camowolilma
CamonaSalma 35m sigrZeze ramdenime saaTiT
mTlianad gadaketa saavtomobilo gza (sur.
#201).

224

sur. #200
axalcixis municipalitetis xelmZRvanelobis TxovniT soflebSi: RrelSi,
wnisSi, minaZeSi, musxSi da urakelSi movaxdineT mewyruli procesebiT dazianebuli sacxovrebeli saxlis da sakarmidamo
nakveTebis vizualuri Sefaseba, romlis
mixedviT arcerTi mosaxle ar eqvemdebareba
gadasaxlebas. Sedgenili sainJinro-geologiuri daskvna gadaegzavna municipalitetis
xelmZRvanelobas.
adigenis municipaliteti
2014 wlis stiqiuri geologiuri
procesebis monitoringis periodSi vizualurad Seswavlili iqna mewyruli procesebiT dazianebuli erTi dasaxlebuli punqti. sof. ude (2 mewyruli sxeulis farTobi
19.0ha), ori dausaxlebeli mewyruli ubani
sof. varxanTan (1.0ha) da sof. abasTumanTan (2.9ha), agreTve soflebSi lelovanSi
da aralSi dazianebuli xuTi sacxovrebeli
saxli.
adigenis municipalitetis gamgeobis werilis (#1573 02.10.2014) da garemos
erovnuli saagentos xelmZRvanelobis davalebis (#62/m 26.11.2014) safuZvelze municipalitetis soflebSi: xarjamSi, enTelSi,
bolajursa da waxaniswyaroSi (3.0ha) ganxorcielda xuTi sacxovrebeli saxlis da sakarmidamo nakveTebis vizualuri-sainJinro
geologiuri Sefaseba.
sof. ude. periodulad aqtiuria
sof. udeSi e.w. pirdapirebis ubanSi ganviTarebuli 2 mewyruli ubani. mewyrebi ganviTardnen Crdilo-aRmosavluri eqspoziciis
mqone Zvel eroziul-mewyrul ferdobze. I
ubanze mewyris sigrZe 800m-dea, sigane 300m.
farTobi 15.2ha. mewyris mier sxvadasxva
dros dazianebulia 130-mde sacxovrebeli
saxli, mTlianad daingra 6, maT Soris saa-

sur. #201
vadmyofos Senoba. mewyruli ubani mdebareobs ferdobis qveda nawilSi. misi sigrZe 350, xolo sigane 160m-ia. farTobi 4.0ha.
mewyris bazisia ferdobis ZirSi mosworebuli, daWaobebuli teritoria. mewyeri
Tanamedrove aqtiuria. tipi srialidan denadamde. mewyeri safrTxes uqmnis mis zeda
nawilSi gamaval saavtomobilo gzis gaswvriv or sacxovrebel saxls.
orive mewyris warmoSobis mizezia
ferdobis geomorfologiuri, geologiuri
da hidrogeologiuri pirobebi, gruntebis
gadatenianeba atmosferuli naleqebiT da
adamianis sameurneo saqmianoba.
mewyruli procesebis prevenciis
mizniT, aucilebelia napralebis sistematuri amovseba, datkepna, zedapiruli wylebis
regulireba, sakarmidamo nakveTebis morwyvis SezRudva da Tavisufali teritoriebis
gatyianeba.
sof. udeSi erT-erTi 2-sarTuliani
sacxovrebeli saxli saavtomobilo gzidan gamoyofilia 2.5m simaRlis sayrdeni
kedliT, romlis 8m-iani monakveTi uxarisxobis gamo iSleba (koordinati: 317003-4611617). wvimebis dros wyali niaRvaris saxiT Caedineba ezoSi da iwvevs pirveli
sarTulis kedlebis danestianebas. prevenciis mizniT aucilebelia dazianebuli kedlis aRdgena.
sof. varxani. aqtiuria sof. varxanSi md. ocxes marjvena ferdobze ganviTarebuli regresiuli mewyeri. sigrZe xeobis
gaswvris 130m-ia, sigane 80dan-120m-de. ferdobze Camoqceulia adre da axlad gaCenili
blokebi (sur. #202).
sof. abasTumani. kvlav aqtiuria
soflidan Crdilo-aRmosvleTiT ferdobis Sua nawilSi 2011 wlis gazafxulze ganviTarebuli mewyeri, romelmac daaziana
1971 wels agebuli benara kurcxanis wyalsadenis wyalSemkrebi obieqti, ris Sedegad

225

sasmeli wylis miwodeba Seuwyda 9 sofels.


mewyris sigrZe 300m-ia, saSualo sigane 160m.
mewyris ganviTareba ganapiroba wyalSemkrebi auzidan gamomavali wyalgamtari dazianebuli milebidan wylis gaJonvam. daskvna gadaudebeli prevenciuli samuSaoebis Sesaxeb gadaegzavna municipalitetis

xelmZRvanelobas, romelic ar Sesrulebula. amJamad milebi ganTavsebulia mewyris


zedapirze (sur.#203). aqtiuri mewyris
SesaCereblad aucilebelia mis zedapirze
yvela napralis amovseba-datkepna, zedapiruli wylebis regulireba, ferdobis gatyianeba.

sur. #202
sof. lelovani. lelovanis teritoriis geologiur agebulebaSi monawileoben
qveda pliocenuri asakis andezitebi, andezito-dacitebi, iSviaTad rioliTebi da
lipariTebi. aRniSnuli qanebi gadafarulia
eluviur-deluviuri TixebiT da TixnarebiT. sofelSi erT-erTi Senoba avariuli
da sacxovreblad saSiSia. Senoba dasaSlelia da Tavidanaa asaSenebeli (koordinati:
310711-4614447). ori Senoba (koordinatebi:
31-0875-4614523; 310715-4514545) eqvemdebareba gamagrebas.
sof. arali _ gaSenebulia md. qvablianis marjvena, CrdiloeTuri eqspoziciis 150-mde daxrilobis ferdobze. mis geologiur agebulebaSi monawileobas Rebuloben oligocenis asakis qviSaqvebi da TabaSiriani Tixebi, aRniSnuli naleqebi gadafarulia 2-3m simZlavris eluviur-deluviuri TixebiT da TixnarebiT, romlebic eroziul-mewyruli procesebisadmi aramdgradia. ferdobi mTlianad Zvelmewyrulia,
stabiluri, calkeuli ubnebis gamoklebiT.
sofelSi erTi Senoba Zlier deformirebuli da avariulia, sacxovreblad saSiSi
(koordinati: 318546-4610720). mosaxle gasayvania geologiurad mdgrad adgilze.
Sesabamisi vizualuri sainJinro-geologiuri daskvna dazianebuli Senobebis
Sesaxeb gadaigzavna adigenis municipalitetis xelmZRvanelobas reagirebisaTvis.

sur. #203
soflebis: xarjamis, enTelis, bolajuris da waxaniswyaros teritoriebis geologiur agebulebaSi monawileoben oligocenis (P3) asakis qviSaqvebi da TabaSiriani
Tixebi, romlebic gadafaruli arian 2-3 metri simZlavris eluviur-deluviuri TixebiT da TixnarebiT, romlebic xasiaTdebian
dabali simtkicis da mzidi TvisebebiT.
sof. xarjamSi saavtomobilo gzis gaswvriv mdgomi 2-sarTuliani Senoba (koordinati: 321254-4618309) Tavdapirvelad dazianebulia 2007 wlis miwisZvris dros.
sof. enTelSi ori mosaxlis Senoba
avariulobis gamo dasaSlelia da Tavidanaa
asaSenebeli (sur. #204).
sof. caxaniswyaro. periodulad aqtiuria sofelSi mdinare karxulos (igive
xerxeSis xevi) marcxena, dasavluri eqspoziciis 10-200 daxrilobis mqone ferdobis ZirSi ganviTarebuli mewyeri, misi sigrZe 200mia, sigane 150m, farTobi 3.0ha (koordinati:
323288-46519259). bazisia mdinaris kalapoti. mewyeri safrTxes uqmnis 3 sacxovrebel
saxls, romelTagan erT-erTi avariulia.
amave sofelSi mdinaris marjvena napirze,
10-120-mde daxrili ferdobis ZirSi agebulia 2-sarTuliani sacxovrebeli saxli
(koordinati: 323072-4619238), sufoziuri
procesebis gamo avariuli da sacxovreblad
saSiSia. Senoba dasaSlelia da Tavidanaa
asaSenebeli (sur. #205).

226

sur. #204

sur. #205

oTx sofelze Sedgenili vizualuri


sainJinro-geologiuri daskvna gadaegzavna
adigenis municipalitetis xelmZRvanelobas.
adigenis municipalitetis teritoriaze arsebul Rvarcoful wyalsadinarebze Rvarcofis gavlis faqti 2014 wels ar
dafiqsirebula.
momavalSi procesebis saSiSroebis
riskis asacileblad saWiroa Catardes kalapotebis CaRrmavebis samuSaoebi md. qvablianis marjvena Senakadebze laSesa da
zazalos xevebze, marcxena Senakad gomoros
Releze, ramdenime adgilze gasawmendia md.
ocxes kalapoti kurort abasTumanSi da xevasenis Releze sof. lodiZirTan.
aspinZis municipaliteti
2014 wlis stiqiuri geologiuri procesebis monitoringis programiT vizualurad Sefasebuli iqna 8 dasaxlebuli punqti: daba aspinZa (2 mewyruli ubnis saerTo
farTobia 6.4ha), soflebi: naqalaqevi 200ha,
awyvita 320ha, qunca 160ha, agreTve sof. zvelSi dazianebuli sacxovrebeli saxli.
daba aspinZa _ stabiluri situaciaa
daba aspinZis teritoriaze erekle II quCaze
1989 wels ganviTarebul mewyerze, sadac
200-mde daxrilobis ferdobze warmoiqmna
120m sigrZis da 35m siganis mewyruli sxeuli. misi farTobi 0.4 heqtaria, simZlavre savaraudod 2-3 metria (koordinatebi: 3199654617848; 319945-4617893; 319957-4618024).
mewyeri saxuravebis doneze miwolilia 2
sacxovrebel Senobas, romelTa macxovreblebi gafrTxilebis miuxedavad ar toveben
saxlebs (sur. #206).

sur. #206
mewyerma adre daangria 2 Senoba. ramdenjerme iyo mcdeloba gaetanaT Senobebze
mowolili miwis masa. gruntis gatana iwvevda mewyris gaaqtiurebas da kvlav xdeboda
Senobaze zemoqmedeba. Cvens mier sxvadasxva
dros gacemul daskvnebSi miTiTebuli iyo
mewyersawinaaRmdego RonisZiebebi, rac ar
Sesrulebula. miwis gatana unda xdebodes
ara SenobasTan kontaqtis zonaSi aramed zemodan qvemoT.
periodulad aqtiuria daba aspinZaSi
e.w. aspinZis cixis mimdebared, erekle II
quCis gagrZelebaze qeds gadaRma ferdobis zeda nawilSi 1985 wels ganviTarebuli
mewyeri misi sigrZe 300m-ia, sigane 200m,
farTobi 6.0ha. simZlavre savaraudod 2-3mia. koordinatebi: 354996-4604939; 354973460497;
354983-4605090;
354854-4605133).
mewyris mier sxvadasxva dros dangreulia 2
da dazianebulia 6 sacxovrebeli saxli. mewyeri ayvanilia monitoringuli dakvirvebis
qveS.

227

daba aspinZis SesasvlelSi oTasxevis


saxeliT cnobilma mcirewylianma mdinarem
gazafxulze erTsaaTiani wyalmovardis
dros datbora centraluri saavtomobilo
gza, saavtomobilo xidis qvemoT ki 30m sigrZeze daangria gabioni (sur. #207), aseve
xeobis marjvena napirze or adgilas (koordinatebi 354204-460479 da 354750-4605378)
Sesabamisad 25-30m sigrZeze daaziana adgilobrivi saavtomobilo gzis nawili. ubnebze
Casatarebelia napirsamagri samuSaoebi.
sof. naqalaqevi. kvlavindeburad
aqtiuria sofelSi mtkvris marjvena na-

pirze ganviTarebuli mewyris calkeuli


ubnebi
(koordinatebia:
361365-4586353;
354439-4586505; 361928-4585897). rTuli tipis mewyris sigrZe 2.5km-ia, sigane 0.5km-dan
1.0km-mde. farTobi 200ha, simZlavre ramdenime aTeuli metri. sofelSi avariulia
7 sacxovrebeli saxli, romelTac wels
daemata mewyris qveda nawilSi avariuli
sacxovreblad saSiSi Senoba. mosaxle gasayvania geologiurad mdgrad adgilze (sur.
#208). obieqti ayvanilia monitoringuli
dakvirvebis qveS.

sur. #207
sof. awyvita. aqtiuria md. mtkvris
marcxena napirze ganviTarebuli mewyeri,
romlis koordinatebia: 354550-4597570;
352974-4596550;
352686-4597050;
3510284597283. mewyris sigrZe 4km-mdea, sigane
150-200m-dan 0.8-1.0km-de. farTobi 320ha,
simZlavre 10m-de. sofelSi daTvalierebuli iqna mewyruli procesiT dazianebuli
11 sacxovrebeli saxli, romelTagan erTi
mwvaved avariuli da sacxovreblad saSiSia.
mosaxle gasayvania geologiurad mdgrad
adgilze. mewyerze xorcieldeba perioduli monitoringuli dakvirveba.
sof. qunca. droebiT stabilurobis
fazaSia sof. awyvitas mimdebare sofelSi
ganviTarebuli mewyeri (koordinatebi:
359015-4597864;
354547-4597896;
3530274597772; 353039-4597761). mewyris sigrZe
1.5-1.6km-ia, sigane enur nawilSi 1.0km-s aRwevs, farTobi 160ha, simZlavre 15m. sofelSi
dafiqsirebuli iqna mewyruli procesebiT dazianebuli 5 sacxovrebeli saxli,
romelTagan erTi avariulia da sacxovreblad saSiSia. mosaxle gasayvania geologiurad mdgrad adgilze. mewyerze xorcield-

sur. #208
eba perioduli monitoringuli dakvirveba.
sof. zveli. sofelSi daTvalierebuli iqna 4 dazianebuli Senoba, romelTagan
erTi (koordinati 345737-4605043) avariulia da sacxovreblad saSiSia. mosaxle gasayvania geologiurad mdgrad adgilze (sur.
#209), xolo erTi dasaSlelia da Tavidanaa
asaSenebeli (koordinati 345684-4605071).
axalcixe-aspinZis
saavtomobilo
gza. rekonstruirebuli saavtomobilo
gza gauyveba md. mtkvris marcxena ferdobis Zirs, romlis geologiur agebulebaSi
monawileoben zeda eocenis asakis Tixebi,
qviSaqvebi, konglomeratebi, vulkanuri
warmonaqmnebi _ ZiriTadad bazaltebi.
aRniSnuli qanebi gadafarulni arian eluviur-deluviur-koluviuri warmonaqmnebiT,
romelTa simZlavre 5-10m-is farglebSia.
monitoringis procesSi gamovlinda geologiuri procesebiT dazianebuli ori 50
da 20 metriani monakveTebi (koordinatebi:
0348907-4606395; 348753-4606307; 3485334606254) (sur.#210). unda aRiniSnos, rom
Sesabamisi samsaxurebis mier swrafad xdeba
damewyrili ubnebis aRdgena.

228

sur. #209
varZiis samonastro kompleqsis
teritoriaze arsebuli kldis masivi warmoadgens mio-pliocenuri asakis tufebiT,
tufbreqCiebiT da lavuri safariT agebul md. mtkvris kanioniseburi xeobis marcxena ferdobs, romlis absoluturi simaRlea 1200-1600 metri. varZiis kldovani
masivi warmoadgens aqtiuri gravitaciis
zonas, aq ganviTarebuli kldezvavebi da
qvaTacvena realur safrTxes uqmnian samonastro kompleqsis komunikaciebs (flateSi
gamokveTil saknebs, turistul bilikebs,
avtosadgoms da sxva). kldeSi nakveTi kompleqsisaTvis da sxva komunikaciebisaTvis gansakuTrebuli safrTxis Semcvelia

sur. #210
ZiriTadi kldovani flates (fasadis mxares) zeda horizonti, sadac vulkanogenuri qanebis struqturul-teqsturuli
Taviseburebebidan gamomdinare, formirdeba gravitaciuli gadaadgilebis potenciis
mqone blokebi da lodebi (sur. #211-212).
saWiroa gravitaciuli qarafis warbTan,
yorebetonis kedlis mimdebared arsebuli
mobetonebuli Txrilis dazianebuli adgilebis SekeTeba, agreTve gravitaciuli qarafis zemoT arsebuli ferdobidan Camomdinare wylebis Sekreba da milebis saSualebiT ferdobis ZirSi, md. mtkvris WalaSi
gadayvana.

sur. #211
aspinZis municipalitetis teritoriaze Rvarcoful wyalsadinarebze 2014
wels Rvarcofebis gavla ar dafiqsirebula.
kalapotis CasaRrmavebeli samuSaoebi Casatarebelia md. mtkvris xeobaSi, sof. xerTvisTan da md. toloSis xevze. varZiis istoriuli kompleqsis da Tmogvis viwrobSi
Casatarebelia qvaTacvenis sawinaaRmdego
samuSaoebi.
samcxe-javaxeTis regionSi 2014 wels

sur. #212
Catarebulma monitoringulma kvlevebma
moicva 32 dasaxlebuli da 32 dausaxlebeli
punqti. 17 Sefasebuli mewyruli sxeulebis
saerTo farTma Seadgina 714.5ha, eroziuli
procesebiT dazianebuli 14 ubnis saerTo
sigrZea 267m. vizualurad daTvalirebeuli
iqna 177 sacxovrebeli saxli, romelTagan 17
gasayvania geologiurad mdgrad adgilas.
sufoziuri procesebiT dazianebulia 14
Senoba, qvaTacvena dafiqsirda 202m sigrZis
monakveTze, ori CamonaSali 40m sigrZeze.

229

stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis
prognozi 2015 wlisTvis
samcxe-javaxeTis regionSi didi raodenobiT atmosferuli naleqebis mosvlis SemTxvevaSi an maRali seismuri fonis warmoqmnis pirobebSi 2014 wels stiqiuri geologiuri procesebis saSiSroebis qveS aRmoCndebian Semdegi dasaxlebuli punqtebi:
borjomis municipalitetis teritoriaze mewyruli procesebis saSiSroebis qveS
imyofebian soflebi: dgvari, taZrisi, sakire, yvibisi, didi mitarbi, daba bakuriani. Rvarcofuli saSiSroebis qveS imyofeba
q. borjomi (nikolaZis quCa), sof. timoTesubani, sof. daba.
axalcixis municipalitetis teritoriaze mewyruli procesebis saSiSroebis qveS
imyofebian soflebi: gaRma awyuri, Tiseli, tyemlana, ani, naoxrebi, miqelwminda,
cira, abi, sayuneTi. Rvarcofuli saSiSroe-

bis qveS imyofebian soflebi uraveli da sxvilisi.


adigenis municipalitetis teritoriaze mewyruli procesebis saSiSroebis qveS
imyofebian sof. sof. ude, arali, varxani,
gorTubani, benara, xevaSeni, naqurdevi,
moxe, derceli, Wela. Rvarcofuli procesebi da napirebis garecxva emuqreba daba
adigens, sof. sof. udes, arals.
aspinZis municipalitetSi mewyruli
procesebis saSiSroebis qveS imyofeba daba
aspinZa, sof. naqalaqevi, awyvita, qunca.
Rvarcofebis gavla da napirebis garecxva
mosalodnelia daba aspinZasa da sof. xerTvisSi. kldezvavi da qvaTacvenaa mosalodneli sof. Tmogvis viwrobsa da varZiis istoriuli kompleqsis teritoriaze.
axalqalaqis da ninowmindis municipalitetebSi 2014 wels saSiSi geologiuri
procesebiT dazianebebi ar dafiqsirebula.
municipalitetis calkeul ubnebze mosalodnelia Setborvebi.

230

samcxe-javaxeTis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi


moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi

dasaxlebuli
punqti da
procesis
gavrcelebis
areali

geologiuri
procesis
dasaxeleba
da dazianebis
ganzomilebis
erTeuli
(ha/grZ.m)

geologiuri
procesebiT
miyenebuli ziani

geologiuri
procesis
dinamikuri
mdgomareoba da
saSiSroebis riski

gasatarebeli RonisZiebebi

ilustracia,
SeniSvna

I. borjomis municipaliteti

231

1.

2.

3.

sof. dgvari
356484-4622115;
354833-4621234

sof. taZrisi
3552113-4620745

sof. didi
mitarbi
381547-4622519;
381596-4622536

mewyeri
300

dazianebulia yvela 120


sacxovrebeli saxli,
romelTagan 10 avariulia
da sacxovreblad saSiSia.

mewyeri aqtiuria,
saSiSroebis riski
maRali.

mewyris SeCereba praqtikulad


SeuZlebelia.

mewyeri
48

dazianebulia
savargulebi.

droebiT stabiluri,
saSiSroebis riski
dabali.

zedapiruli wylebis
regulireba, ferdobis
gatyianeba.

mewyeri
0.45

dazianebulia
savargulebi.
saSiSroebis qveSaa 3
sacxovrebeli saxli.

mewyeri aqtiuria,
saSiSroebis riski
saSualo.

zedapiruli wylebis
regulireba, ferdobis
gatyianeba.

232

borjom-bakurianis
saavtomobilo gza
ubani I, me-19km
373576-4626585

mewyeri
0.2

ziandeba gzis 20m-iani


monakveTi.

aqtiuri, saSiSroebis
riski saSualo.

md. borjomulas marjvena


napirze napirsamagris
mowyoba.

5.

borjom-bakurianis
saavtomobilo gza,
ubani I I 24-e km

mewyeri
119

ziandeba gzis 110m-iani


monakveTi.

aqtiuri, saSiSroebis
riski saSualo.

zedapiruli wylebis
regulireba, ferdobis
gatyianeba.

6.

q. borjomi
365536-4632997
365590-4632970

erozia
35m

md. mtkvris marjvena


napirze dangreulia
kedeli.

saSiSroebis riski
saSualo.

aRsadgenia kedeli.

Rvarcofi
12000m3

emuqreba sof. lazis


mosaxleobas.

saSiSroebis riski
maRali.

gasawmendia xevi.

Rvarcofi

nikolaZis quCaze
sacxovrebel saxlebs da
infrastruqturas.

saSiSroebis riski
saSualo.

periodulad gasawmendia
Relis kalapoti.

7.

8.

naRvareviswylis
(dabis) xevi
371425-4630843

q. borjomi
nikolaZis quCa,
TeTri Relis
viwrobi
368111-4633664

9.

10.

q. borjomi
365381-4633401;
365329-4633452

sof. sof.
sakire-dviris
saavtomobilo
gza, ubani I
356500-4622767

emuqreba goglas
cixis quCaze arsebul Senobebs 200m
sigrZeze.

saSiSroebis riski
maRali.

vertikaluri flatis perioduli


Camowmenda, arsebuli Txrilis gawmenda 200m sigrZeze.

erozia
30m

irecxeba mdinaris
marcxena napiri.

saSiSroebis riski
saSualo.

napirsamagri nagebobis mowyoba.

saSiSroebis riski
saSualo.

saSiSroebis riski
maRali.

233

qvaTacvena
200m

11.

ubani I I
356418-4622918

20m

mdinaris
marcxena napirze
dazianebulia
saavtomobilo gzis
savali nawili.

12.

ubani I I I
356378-4623066

30m

marcxena napirze
garecxa asfaltis
7m sigrZis da 2m
siganis monakveTi.

napirsamagri nagebobis mowyoba.

napirsamagri nagebobis mowyoba.

15m

marcxena napirze
dazianebulia gzis
monakveTi.

saSiSroebis
riski
saSualo.

napirsamagri nagebobis mowyoba.

14.

ubani V
356866-4624273

erozia
25m

mdinaris marjvena
napirze abraziis
Sedegad haerSia
wyalgayvanilobis
mili.

saSiSroebis
riski maRali

napirsamagri nagebobis mowyoba.

15.

borjombakurianis gza
373133-4627905

qvaTacvena
2m

CamonaSalma
saavtomobilo gza
gadaketa
sanaxevrod

saSiSroebis
riski
saSualo

savali gzebis perioduli gawmenda


CamonaSali masalisagan.

Caqceulia Zveli
sayrdeni kedlis
10 metriani
monakveTi, iqve 10120 gadaxrilia 20m
sigrZis kedeli

aqtiuri
saSiSroebis
riski maRali

prevenciuli RonisZiebebi ar Catarebula.


mewyris SeCereba praqtikulad
SeuZlebelia

13.

ubani IV
356327-4623851

234
16

q. borjomi,
orbelianis q.
365956-4633015

mewyeri
0,4

II axalcixis municipaliteti

1.

q. axalcixe
330799-4611748
330842-4611757

sof. Tiselis
saavtomobilo gza
349630-4621792
349700-4621743

erozia
120m

qvaTacvena
60m

m. focxovis
marjvena napiri,
irecxeba gruntis
gza

saSiSroebis riski
saSualo

napirsamagri samuSaoebis Catareba

saavtomobilo gzis
60m-iani monakveTi

saSiSroebis riski
- saSualo

vertikaluri flatis periodulad


Camowmenda

235
3

sof. gaRma awyuri


347476-4618752
347874-4618720
347720-4618072
347288-4617989

mewyeri
17,5m

dangreulia
8sacxovrebeli
saxli, gasayvania 9
ojaxi

saSiSroebis riski
maRali

mewyris SeCereba SeuZlebelia

sof. Tiseli
352003-4619845
352501-4619853

mewyeri
11.0

sxvadasxva dros
dazianda 16 saxli,
romelTagan
avariulia 7

saSiSroebis riski
saSualo

ferdobebis zedapiruli wylebis


regulireba

aRsakveTia Senobebis fundamentSi


saxuravidan Camonadeni da zedapiruli
wylebis CaJonva

sof. Rreli
333407-4610195
338534-4615367

sufozia

dazianebulia 2
sacxovrebeli
saxli.

saSiSroebis riski
saSualo

sof. minaZe
337057-4610769

CamoWrili
ferdobidan
gruntis
Camowola

dazianebulia 1
sacxovrebeli
saxli

saSiSroebis riski
saSualo

gasatania Senobaze mowolili miwis masa

sof. musxi
339263-4604740

sufozia

dazianebulia 1
sacxovrebeli
saxli

saSiSroebis riski
dabali

mosawyobia hidrosaizolacio safari


da drenaJi

236

sof.uraveli
338977-4601887

9.

sof. Waobisxevi
359067-4627182

sufozia

CamonaSali

dazianebulia 1
sacxovrebeli
saxli

saSiSroebis riski
dabali

mosawyobia hidrosaizolacio safari


da drenaJi

ramdenime
dRiT gadaketa
saavtomobilo gza

saSiSroebis riski
saSualo

savali gzis perioduli gawmenda


CamonaSali masalisgan

III. adigenis municipaliteti


sof. ude
I ubani
316952-4611342
316426-4611519
316413-4611760
II ubani
317195-4611592
317195-4611659
317160-4611579

sof. caxaniswyaro
323288-4619259
323072-4619238

mewyeri
15.2

4.0

mewyeri
3.0

periodulad
aqtiuri,
saSiSroebis
riski maRali

mewyris SeCereba praqtikulad


SeuZlebelia

avariulia 2
sacxovrebeli saxli

periodulad
aqtiuri,
saSiSroebis
riski saSualo

md. varxulos marcxena napirze


napirsamagri nagebobis mowyoba.
dasaSleli da Tavidanaa asaSenebeli
meore Senoba marjvena napirze.

dazianebulia 1
Senoba

saSiSroebis
riski dabali

gzis gaswvriv sayrdeni kedlis aRdgena


drenaJis mowyoba

dazianebulia
3 Senoba,
romelTagan erTerTi dasaSlelia
da Tavidanaa
asaSenebeli

saSiSroebis
riski
dabali

237

sxvadasxva dros
mewyrebma daazianes
190 sacxovrebeli
saxli. mTlianad
daingra 6, maT Soris
saavadmyofo

sof. ude
317003-4611617

sof. lelovani
310711-4614447

sufozia

sufozia

fundamentis garSemo hidrosaizolacio


safaris da drenaJebis mowyoba.

mewyeri

dazianebulia 1
Senoba

saSiSroebis
riski
saSualo

sof. xarjami
321254-4618309

miwisZvra

dazianebulia 1
Senoba

saSiSroebis
riski
dabali

sof. moxe
300061-4620753

mewyeri
0.2

mewyerma Caitana
20 metris sigrZis
sasoflo gza

droebiT
stabiluri,
saSiSroebis
riski
saSualo

gzis aRdgena unda moxdes ferdobis SeWris


xarjze

adigeni-moxes
saavtomobilo
gza
301726-4618151

qvaTacvena
10

lodebis perioduli
cvena

saSiSroebis
riski saSualo

vertikaluri flatis periodulad


Camowmenda

sof. enTeli
315763-4616316

sufozia

dazianebulia 1
Senoba

saSiSroebis
riski
dabali

Senoba daSales aSeneben axals

238

sof. arali
318546-4610720

mosaxle gasayvania geologiurad mdgrad


adgilze

Senobis gamagreba

xdeba 2-sarTuliani Senobis 1-sarTulianad


gadakeTeba

239

10

sof. bolajuri
315763-4616316

sufozia

dazianebulia 1
Senoba

saSiSroebis
riski
dabali

11

sof. abasTumani

mewyeri
2.9

azianebs
wyalgayvanilobis
milebs

saSiSroebis
riski
saSualo

zedapiruli wylebis regulireba, napralebis


amovseba, datkepvna-gadasworeba, ferdobis
gatyianeba

12

sof. varxani

mewyeri
10

emuqreba md. ocxes


gadaketviT

saSiSroebis
riski
dabali

Catarebulma napirsamagrma samuSaoebma


sagrZnoblad Seamcires saSiSroebis riski

IV aspinZis municipaliteti

daba aspinZa
erekle I I quCa
354570-4604289
354439-4604306

mewyeri
0.4

1989 wels daingra 2


Senoba, saSiSroebis
qveSaa 2 Senoba.

stabiluri,
saSiSroebis
riski
maRali

mewyruli masebis gatana, ferdis gatyianeba

2
daba aspinZa
cixis ubani
356695-4604487
356336-4604421

1985 wels daingra 2


Senoba, dazianda 5
Senoba.

aqtiuri,
saSiSroebis
riski
saSualo

ferdobze dauSvebelia Senobebis ageba.


zedapiruli wylebis regulireba, ferdobis
gatyianeba

calkeuli lodebis
cvena

saSiSroebis
riski saSualo

vertikaluri flatis periodulad


Camowmenda

mewyeri
200

sxvadasxva dros
daingra 3, avariulia
8, romelTagan erTi
gasayvania mdgrad
adgilze.

droebiT
stabiluri,
calkeuli
gaaqtiurebuli
ubnebiT,
saSiSroebis riski
maRali

mewyris SeCereba praqtikulad SeuZlebelia.


prevenciis mizniT aucilebeliazedapiruli
wylebis regulireba, morwyvis SezRudva

5.

sof. awyvita
355450-4597570
352974-4596550
352686-4597050
351028-4597283

mewyeri
320

dazianebulia 11
Senoba, erTi mosaxle
gasayvania mdgrad
adgilze.

aqtiuri,
saSiSroebis
riski
maRali

6.

sof. qunca
353015-4597864
354547-4597896

mewyeri
160

dazianebulia 5,
gasayvania 1

droebiT
stabiluri,
saSiSroebis
riski
saSualo

varZia-miraSxanis
gza
354008-4578393

sof. naqalaqevi
361365-4586353
359933-4586834
359971-4586505

mewyeri
6.0

qvaTacvena

240
mewyris SeCereba praqtikulad SeuZlebelia.
prevenciis mizniT aucilebeliazedapiruli
wylebis regulireba, morwyvis SezRudva

mewyris SeCereba praqtikulad


SeuZlebelia. prevenciis mizniT
aucilebeliazedapiruli wylebis
regulireba, morwyvis SezRudva.

7.

sof. zveli

sufozia

dazianebulia 4
Senoba, gasayvania 1
ojaxi, dasaSleli da
Tavidanaa asagebi 1
Senoba.

8.

axalcixeaspinZis
saavtomobilo
gza

mewyeri

dazianebulia gzis
50 da 20 metri
sigrZis monakveTebi.

241
9.

varZiis
samonastro
kompleqsi

kldezvavqvaTacvena

azianebs varZiis
samonastro
kompleqss

saSiSroebis
riski
saSualo

Casatarebelia Senobebis gasamagrebeli


samuSaoebi

aqtiuri,
saSiSroebis
riski
saSualo

mewyris SeCereba SeuZlebelia,


aucilebelia dazianebuli monakveTebis
aRdgena

aqtiuri,
saSiSroebis
riski
maRali

gravitaciuli qarafis warbTan,


yorebetonis kedlis mimdebared arsebuli
mobetonebuli Txrilis dazianebuli
adgilebis SekeTeba, agreTve gravitaciuli
qarafis zemoT arsebuli ferdobidan
Camomdinare wylebis Sekreba da milebis
saSualebiT ferdobis ZirSi, md. mtkvris
WalaSi gadayvana.

Tavi 7
Sida qarTlis regionSi 2014 wels stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis Sedegebi da prognozi 2015 wlisTvis.
Sida qarTlis regioni moicavs xaSuris, qarelis, goris da kaspis administraciul municipalitetebs. 2014 wlis oqtombris TveSi monitoringuli Semovlis formatis 12 dRis
ganmavlobaSi ganxorcielda saSiSi geologiuri procesebis dafiqsireba, aRwera da saSiSroebis riskis Sefaseba 2015 wlisaTvis. am periodis ganmavlobaSi daTvalierebuli iqna 21
dasaxlebuli punqti.
cxrili #1

municipalitetis
dasaxeleba

dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

farTobi
kv.km

mosaxleobis
raodenoba
(2000w. aRwera)

gori

132

2327.0

148686

63.9

kaspi

71

803.2

52217

65.01

qareli

81

1091.9

50422

46.18

xaSuri

77

585.2

62714

107.17

sul

361

4807.3

314038

saS. 70.56

Sida qarTlis regionis reliefuri


garemo met-naklebad aregulirebs geologiuri procesebis uaryofiTi zegavlenis
risks, Tumca misi teritoria mainc ganicdis
stiqiis (wyalmovardna, mdinareTa napirebis garecxva, datborva, mewyruli movlenebi, Rvarcofebi da sxv.) uaryofiTi zemoqmedebis gavlenas.
geologiuri procesebis provocirebas
xels uwyobs klimatis globaluri cvlileba,
rasac Tan sdevs amindis damyarebuli reJimis
darRveva da meteorologiuri elementebis
(Tavsxma wvimebi, qarebi da sxv.) perioduli
gaxSireba, an mkveTri Semcireba. Sesabamisad
aqtiurdeba geologiuri procesebi an droebiT stabilur reJimSi gadadian.
garkveul rols TamaSobs agreTve adamianis sameurneo saqmianobac, rac gamoixateba axali masivebis aTvisebaSi, mravalwliani
nargavebis gaCexvaSi, ferdobis CamoWraSi da
sxv. am dros xdeba zedapiruli da miwisqveSa
wylebis regulirebis moSla, fedobis mdgra-

mosaxleobis
simWidrove
1kv.km

dobis dasusteba da mewyruli da eroziuli


procesebis provocireba. aseve mniSvnelovania seismuri movlenebic.
2014 wlis oqtombris TveSi Catarebulma monitoringulma daTvalierebam gviCvena,
rom regionSi adre aRricxuli geologiuri
procesebis (mewyeri, Rvarcofi, napirebis
erozireba, qvaTacvena da sxv.) didi umravlesoba stabilur mdgomareobaSi imyofeba
da ramodenime gamonaklisis garda aqtiur
dinamikas ar amJRavnebs.
aRniSnuli situacia umeteswilad ukavSirdeba bolo 2-3 wlis ganmavlobaSi mosuli
atmosferuli naleqebis simcires, rac 15%20%-iT naklebi iyo mravalwliur saSualo
(500-630mm) maCvenebelTan mimarTebaSi. es
analizi gakeTebulia goris da agaris meteosadguris monacemebis mixedviT. qvemoT
cxrilSi mocemulia atmosferuli naleqebis
raodenoba 2014 wlis ganmavlobaSi Tveebis
mixedviT.
cxrili #2

II

III

IV

gori

40.9

29.9

47.7

83.6

agara

55.0

27.8

54.6

63.3

VI

VII

VIII

62.8

66.5

49.2

21.2

47.0

64.9

32.8

23.6

242

XI

XII

saSualo
mravalwliuri
normidan gadaxra

meteosadguri

saSualo
mravalwliuri
norma

naleqebis raodenoba Tveebis mixedviT, (mm)

78.3

27.5

40.7

32.9

581.2

515

+66.2

76.4

41.9

52.6

40.8

580,7

631

_50.3

IX

sul
(I-XII)

rogorc cxrilSi mocemuli cifrebidan Cans, 2014 wels mosuli atmosferuli


naleqebis jamuri raodenoba orTave meteosadguris monacemebiT saSualo mravalwliur normasTan axloa (goris meteosadgurze gadaxra +66.2mm-ia, xolo agaris
meteosadgurze _50.3mm), rac srulad aisaxa
kidec geologiuri procesebis aqtiurobis
xarisxze da kvlav agrZelebs bolo wlebSi
dafiqsirebuli klebis dinamikas.
qvemoT mocemul grafik #1-Si asaxulia 1995-2014 wlebSi goris meteosadguris

monacemebze dayrdnobiT atmosferuli naleqebis ganawileba wlebis mixedviT. aseve


mocemulia imave wlebSi mewyruli procesebis warmoSobis da gaaqtiurebis, Cvens
xelT arsebuli monacemebze dayrdnobiT,
raodenobrivi maCveneblebi. miuxedad imisa,
rom gasuli saukunis 90-iani wlebi, gasagebi
mizezebis gamo gamoirCeva informaciis naklebobiT, grafiki mainc asaxavs klimaturi
faqtoris mniSvnelovan rols mewyrulgravitaciuli procesebis warmoSoba-gaaqtiurebaSi.
grafiki #1

2013 wlis monitoringuli Semovlis


dros dadginda, rom saSiSi geologiuri
procesebis moqmedebis arealis maRali
riskis zonaSi moqceulia 16 sofeli, saSualo riskis zonaSi _ 16 sofeli; xolo dabali riskis zonaSi 27 sofeli. darCenil 302
dasaxlebul punqtSi Cvens mier moZiebuli
ver iqna geologiuri procesebi, romlebic

arsebiT gavlenas moaxdenda garemos cvlilebebze (cxrili #4, grafiki #2, diagrama
#1). amrigad 2013 wlis CaTvliT geologiuri procesebis zemoqmedebis Sedegad regionis teritoriis dazianebis koeficienti
Seadgens 16% (59/302). qvemoT cxrilSi da
diagramaSi moyvanilia aRniSnuli monacemebi municipalitetebis mixedviT.
cxrili #4

municipaliteti

dasaxlebuli punqtebis raodenoba

saSiSroebis
riskiszonaSimoqceuli
dasaxlebuli
punqtebisraodenoba

dazianebis xarisxi
(saSiSroebis kategoria)

maRali

saSualo

dabali

arasaSiSi
dasaxlebuli
punqtebis raodenoba

1.

xaSuri

77

20

57

2.

qareli

81

15

10

66

3.

gori

132

12

120

4.

kaspi

71

12

59

sul

361

59

16

16

27

302

243

grafiki #2
2014 wlis ganmavlobaSi geologiuri
procesebis aqtiurobam mniSvnelovani zarali miayena regionis dasaxlebul punqtebs,
sadac seriozulad dazianda da daingra kerZo seqtoris sacxovrebeli saxlebi, maTi sakarmidamo nakveTebi da damxmare nagebobebi.
amasTan erTad dazianda infrastruqturuli obieqtebi (gzebi, xidebi, swrafi kvebis
obieqtebi, administraciuli Senobebi, milsadenebi, saavtomobilo magistralebi, napirdamcavi komunikaciebi da sxv.) da kerZo
seqtoris saxnav-saTesi farTobebi. maTi
xasiaTi, raodenoba da intensivoba mocemulia qvemoT, regionSi Semavali municipalitetebis mixedviT.
xaSuris municipaliteti
1. rikoTis saavtomobilo gvirabis
aRmosavleT portalTan arsebuli kldezvavis tipis mewyeri, ukve oTx aTeul welze
mets iTvlis. 90-iani wlebidan moyolebuli,
rac igi monitoringuli kvlevis obieqtia,
procesi yovelwliurad imeorebs arsebul
,,xasiaTs da xdeba ferdobze dagrovili
gamofituli masalis CamoSla. Camotanili
masala grovdeba gzis gaswvriv, 250-300m
sigrZeze, 2.0m simaRlis damcavi kedlis ukan
mdebare teritoriaze, romelic periodulad gaaqvT. daTvalierebis momentisaTvis
kedlismiRma sivrce TiTqmis Sevsebulia
da Semodgoma-zamTris uxvnaleqiani periodis pirobebSi kvlavaa mosalodneli axali
masebis CamoSla, es gamoiwvevs Warbi gruntebis moxvedras saavtomobilo gzis vakisze
da Seaferxebs mis normalur funqcionirebas. ucilebelia Sesabamisi teqnikis mobilizeba da dagrovili masalis gatana (adgilis koordinatebi: 375709-4656581) (sur.
#213).
2. TiTqmis igive mdgomareobaa md.
CumaTeleTis wylis marjvena ferdobze,
sadac sainJinro-geologiuri pirobebi

diagrama #1
identuria. gansxvaveba mxolod isaa, rom
am monakveTSi damcavi kedeli ar gvaqvs da
gamofituli masala CamoSlis SemTxvevaSi
maTi umetesi nawili SeiZleba gzis savali
nawilis zolSi aRmoCndes, rogorc es 90iani wlebis bolos moxda da 2 dRiT SeaCera
avtomagistralis funqcionireba. saWiroa
aqac moewyos damcavi kedeli, romelic
CamoSlili masalis nakads garkveuli drois
ganmavlobaSi Seakavebs, Semdeg ki moxdeba
misi gatana.
3. usaxelo Rvarcofuli xevi. md. CumaTeleTis marjvena, usaxelo Rvarcofuli
xevis daTvalierebam gviCvena, rom 2014 wlis
oqtombrisaTvis aq maRali riskis Semcveli
sainJinro-geologiuri pirobebi dRemde
SenarCunebulia. 2011 wlis ivnisidan 2014
oqtombramde SedarebiT gasufTavebulia
xevis nawili, saavtomobilo magistralidan
siRrmeSi 500 m-is manZilze. am monakveTSi
(adgilis koordinatebi: 375748_4655585;
375300_4655595) mdgomareoba SedarebiT
normalizebulia.
xevis bortebze adre dafiqsirebuli gamofituli masalis danagrovebi ukve
fragmentulad gvxvdeba. maTi umetesi
nawili xevSi Camocvivda da wylis nakadis
perioduli modidebis pirobebSi TandaTan
gairecxa. amas xeli Seuwyo im garemoebamac,
rom waqceuli mravalwliani xeebi amoCexilia da gatanilia, rac xels uSlida naSali,
Caleqili masalis garecxvas. xevis am monakveTis mTavar sirTules warmoadgens axalgazrda xeebi, romlebic Tavidan wamoizardnen da amJamad 1-2m simaRlis arian.
aucilebelia tranzitis zonis nargavebidan
gasufTaveba, radganac ramdenime weliwadSi
isini CamoSlili masalis garecxvis mTavari
Semaferxeblebi iqnebian. danarCen 1.0 km-ian
monakveTze mdgomareoba kvlav Zalian rTuli rCeba. xevis am monakveTSi (adgilis koordinatebi: 375300_4655595; 374844_4655466)
gawmendiTi samuSaoebi jerjerobiT ar Catarebula rTuli reliefuri pirobebis gamo.
aq mTel sigrZeze fiqsirdeba waqceuli da

244

Caxergili xeebi, romelTa umravlesobas


fesvebis naxevari isev miwaSi aqvT da cocxalia. Sesabamisad iqmneba wylis Segubebis realuri kerebi, riTac ferxdeba gamofituli
masalis TandaTanobiTi garecxvis SesaZle-

bloba. amasTan erTad Zlieri wvimebis SemTxvevaSi Segubebuli wyali gamofitul masalasTan erTad didi riskebis Semcvelia
(sur. #214).

sur. #213
mTlianad xevSi, romlis sigrZe 2.2kmia, dRemde mdgomareoba rTuli da potenciurad saSiSi rCeba. arsebobs SesaZlebloba,
rom kvlav ganmeordes Rvarcofuli movlenebi.
4. sof. qemferi. soflis dasavleTiT,
mimdebare teritoriaze 2004 welSi warmoqmnili mewyruli sxeuli dReisaTvis TandaTanobiT stabilizirebas ganicdis (adgilis koordinatebi: 383490-4654942). 7-8 wlis
ganmavlobaSi misi konturebi periodulad
izrdeboda da 25 ha-s miaRwia. am momentisaTvis misi sigrZe 550-600 m-ia, xolo sigane
200-250m. bolo wlebis klimaturi pirobebis
Sedegad, rac gamoixata atmosferuli naleqebis simcireSi, geologiuri procesebis
aqtiuroba TandaTan Senelda da droebiTi
stabilizacia damyarda. mewyrul sxeulze
TiTqmis daSra droebiT warmoqmnili tbebi,
CamoiSala da dagluvda calkeuli mowyvetis blokebi, warmoiqmna borcvebi da gaqra
Rrma napralebi, minimumamde davida mewyruli sxeulis dasavleTi bortis gaswvriv
dafiqsirebuli gruntis wylebis raodenoba
da rac mTavaria, SeCerda misi parametrebis
zrda, romelic sayrdeni koordinatebis monacemebis gadamowmebiT gaxda SesaZlebeli.
marTalia, amJamad mewyeri stabilur fazaSi
imyofeba, magram momavali zamTris ganmavlobaSi da gazafxulis intensiuri wvimebis
pirobebSi araa gamoricxuli misi kvlav
,,gamoRviZeba. maSin igi seriozul problemebs Seuqmnis enuri nawilis moZraobis
mimarTulebiT ganTavsebul 7 sacxovrebel
saxls, romelTagan erT-erTi mxolod 2.0 mTaa daSorebuli. saWiroa aRniSnuli mewyruli sxeuli darCes perioduli dakvirvebis
obieqtad da situaciis garTulebis SemTx-

sur. #214
vevaSi gaices Sesabamisi relomendaciebi
mosalodneli uaryofiTi Sedegebis Sesamcireblad.
5. daba surami, ubani ,,zindisi 2014
wlis oqtombris TveSi, daba suramis uban
,,zindisSi, Catarda morigi monitoringuli
Sefaseba, romlis drosac daTvalierebuli
iqna mewyriT dazianebuli mTliani farTobi
(15ha) da am konturSi moqceuli sacxovrebeli saxlebis nawili. isini SeirCa dazianebis
xarisxis mixedviT, romlebic gasuli
wlebis aRweris Sedegad moxvedrilia Zlier
damewyril zonaSi da TiTqmis avariul mdgomareobaSi imyofebian. daTvalierebuli
iqna agreTve is Senobebic, romlebic bolo
2-3 wlis ganmavlobaSi aSenda an garemontda.
Senobebis SerCeviT daTvalierebis mizans
Seadgenda Segvefasebina arsebuli situacia
mewyruli procesebis gaaqtiurebis kuTxiT
da gagvekeTebina analizi am procesebis dinamikis intensivobaze.
daTvalierebis Sedegad gamoirkva Semdegi:
rogorc ukve cnobilia, 2007 wlis
aprilis TveSi daba suramis teritoriaze,
e.w. uban ,,zindisSi ganviTarda mewyruli
procesebi, romelic TandaTan did maStabebSi gadaizarda da moicva 15 ha mWidrod
dasaxlebuli ubani. mewyruli procesebis
Sedegad zogi sacxovrebeli saxli mTlianad daingra, zogi avariul mdgomareobaSia, xolo umravlesobam ki miiRo sxvadasxva
xarisxis dazianeba.
Catarebuli
kvlevebis
analizis
safuZvelze dadginda, rom mewyruli procesebis provocireba gamoiwvia mewyruli
procesebis aRmZvreli ramdenime faqtoris
Tanxvedram. maT Soris: bolo periodSi gax-

245

Sirebulma miwisZvrebma, ferdobis amgebi


gruntebis gajerebam gruntis wylebiT,
mWidro dasaxlebam, mZime tipis SenobebiT
gadatvirTvam, miwisqveSa wylebis damyarebuli reJimis mkveTrma darRvevam da TixianqviSiani gruntebis periodulma da araTanabarma gawylovanebam, rasac mTlianobaSi
mohyva ferdobis mdgradobis darRveva da
nafeni gruntebis mowyveta-mocureba.
2009 wlis agvistos TveSi mewyrul
ubanze ganxorcielda detaluri sainJinro-geologiuri kvlevebi, ris safuZvelzec daigegma garkveuli RonisZiebebi procesebis prevenciis mizniT. Sesabamisad
adgilobrivi xelmZRvanelobis mier ganxorcielda rigi samuSaoebi. Warbi wylebis
moSorebis mizniT da zedapiruli wylebis
CaJonvebis salikvidaciod moewyo sadrenaJo sistemis garkveuli qseli, teqnikuri
wylebis gantvirTvis mizniT gayvanilia
sakanalizacio sistema, romelzedac ukve
mierTebulia mosaxleobis ZiriTadi nawili.
ganxorcielda lesia ukrainkisa da mSvidobis quCis mobinadreTa wyalmomaragebis qselis gayvana, ramac garkveulwilad moawesriga sayofacxovrebo Webis ukontrolo
eqsploatacia. Catarebuli samuSaoebis
Sedegad sagrZnoblad Semcirda mewyruli
procesebis aqtiuroba, rac gamoixata kidec
sacxovrebeli saxlebis daTvalierebisas.
detalurad iqna daTvalierebuli lesia ukrainkas quCaze mdebare saxlebi #8,
#10, #12, #14, #16, #16a,#18, #20, #22.
maTi mdgradoba dResac savalaloa da praqtikulad avariul situaciaSi imyofeba, magram mobinadreTa ganmartebiT mas Semdeg,
rac gatarda zemoT CamoTvlili RonisZiebebi, dazianebis xarisxis matebam mkveTrad
iklo. es SesamCnevia reliefis zedapirzedac da quCebzec, sadac adre aSkarad fiqsirdeboda zRurblebi da Rrma napralebi.
axla isini gadasworebuli da amovsebulia.
igive mdgomareba gvaqvs mSvidobis q. #58,
64, 11, 9 saxlebSi. guramiSvilis q. #88-Si
2013 wlis zafxulSi Catarebuli kapitaluri remontis Semdgom axali bzarebi ar
gaCenila. guramiSvilis q. #80-Si, orsarTuliani saxlis meore sarTulze Catarda
kapitaluri aRdgeniTi samuSaoebi. gasulia
1.5 weli da dazianebis niSnebi jerjerobiT
ar aReniSneba. guramiSvilis q. #92-Si sami
saxlia. aqac Catarda saremonto samuSaoebi,
saxlebi ki mdgradobas kvlav inarCunebs.
mosaxleoba irwmuneba, rom kanalizaciis
gayvanis Semdgom mdgomareoba sagrZnoblad dastabilurda. guramiSvilis q. #42Si dangreuli saxlis magivrad aSenda axali
Senoba, romelsac dazianebebi ar aReniSneba.
SedarebiT stabiluri mdgomareobaa lesia
ukrainkas saxl-muzeumis SenobasTan dakavSirebiTac, romelzedac axali bzarebi ar

fiqsirdeba. identuri mdgomareobaa guramiSvilis q. #4 da #6-Si. maT ezoebSi adre


fiqsirdeboda Rrma, grZivi napralebi, romlebic axla amovsebuli da gamqralia. guramiSvilis q. #20-Si, mewyrulma movlenebma
mTlianad daangria aq arsebuli orsarTuliani kapitaluri saxli, romlis adgilze
mobinadrem 2009 wels aaSena axali saxli,
Tumca axal Senobazec gaCnda diagonaluri
napralebi, magram Catarebuli saremonto
samuSaoebis Semdeg aq igive problemebi
aRar ganmeorebula.
mTlianobaSi SegviZlia davaskvnaT,
rom aRniSnuli ferdobidan gruntis
wylebis maqsimalurad mocilebis SemTxvevaSi SevZlebT teritoriis stabilur mdgomareobaSi gadayvanas. amisTvis mizanSewonilia guramiSvilis quCaze wyalmomaragebis
qselis damTavreba da mTeli mosaxleobis
sakanalizacio qselze mierTeba. amiT minimumamde iqneba dayvanili sayofacxovrebo
Webis ukontrolo eqspluatacia da SenarCundeba dReisaTvis arsebuli stabiluri
mdgomareoba.
6. sof. didi-flevi. (baqo-sufsis
navTobsadenis wnevis sareguliro sadguris mimdebare teritoria) rogorc bolo
wlebis dakvirvebebma gviCvena, aq ganviTarebuli mewyruli procesebi bolo wlebis ganmavlobaSi aqtiur dinamikas TiTqmis aRar
amJRavnebs. igive situacia dafiqsirda ukve
2014 wlis oqtombris TveSic. am droisaTvis
mewyris konturi ar gazrdila, piriqiT, Semcirda ferdobze naJuri wylebis gamosavlebi da Sesabamisad daWaobebuli monakveTebic. ukve aRar SeimCneva rkaluri napralebi
da dagluvebulia mewyruli safexurebi.
yvela es faqtori procesebis jer Senelebis, xolo Semdgom Caqrobis winapirobaa.
saWiroa monitoringuli dakvirvebis
gagrZeleba intensiuri naleqebis mosvlis Semdgom, rac mogvcems saSualebas vimsjeloT grZelvadian prognozze.
7. sof. zekota. soflis aRmosavleT
kideze ganviTarebuli mewyruli sxeuli kvlav aqtiuri dinamikis fazaSi imyofeba. moZraoba advili SesamCnevia mis Sua nawilSi,
radganac aq gadadis surami-bijnisis saavtomobilo gza da reliefuri cvlilebebi
masze advili SesamCnevia. ferdobis zeda
niSnulebidan mowyvetili da mocurebuli
Tixis masebi xan zemodan gadauvlian gzas,
xanac dawolis ZaliT zRurblebs qmnian.
transportis Seuferxebeli moZraobisaTvis aucilebeli xdeba teqnikis gamoyeneba
da gzis profilis mowesrigeba. kvlav fiqsirdeba gzis gaswvriv gayvanil TxrilSi
gruntis wylebis gamonaJurebi, romlebic
zogan daWaobebul ubnebsac qmnis. vizualuri SefasebiT ferdobi, romelic TixebiTa
da TixnarebiTaa agebuli, sakmaodaa gajere-

246

buli gruntis wylebiT, rac asustebs maT


mdgradobas da neli dinamikiT curavs md.
Suk-Reles kalapotSi. mdinaris adidebis
Semdgom Camosuli masa periodulad irecxeba da adgils uTavisuflebs axal nakads (adgilis koordinatebi: 379246-4655033) sur.
#215.

sur. #215
mewyruli procesebi garkveuli riskis
qveS ayenebs maRali Zabvis gadamcem xazebs,
romlis erTi anZa mewyrul monakveTSia. aq
SeuiaraRebeli TvaliTac kargad Cans, rom
igi gadaxrilia vertikaluri mdgomareobidan.
saWiroa mewyruli procesebis dinamikaze dakvirveba kvlav gagrZeldes. situaciis ufro garTulebis SemTxvevaSi saWiro
gaxdeba Sesabamisi prevenciuli zomebis
gatareba.
8. sof. qinZaTi. sof. qinZaTi mdebareobs md. WeraTxevis marcxena ferdobze,
romelic dasavluri orientaciiT, SedarebiT dabali daxrilobiT (100-150) da sustad
danawevrebuli eroziuli da Zvelmewyruli
reliefiT xasiaTdeba. ferdobis ZiriTadi
nawili intensiuradaa gawylovanebuli,
razedac aq arsebuli wyaroebi, daWaobebuli ubnebi da sayofacxovrebo Webis simravlec metyvelebs. ferdobis mdgradobis
dasustebaSi garkveuli roli iTamaSa misma
intensiurma aTvisebam da teritoriis mZime
konstruqciis sacxovrebeli saxlebiT gadatvirTvam. CamoTvlili pirobebis Tanxvedram, 80-iani wlebis bolos, sami sezonis
ganmavlobaSi gadabmulad uxvTovlianma
zamTarma gamoiwvia mewwyruli procesebis
provocireba, romelic dRemde garkveuli
periodulobiT kvlav grZeldeba. mewyruli
fedobis saerTo farTobi 4.0 km2 aRwevs, sadac sof. cxeTis-jvaris samxreTi nawilic
Sedis. sxvadasxva kategoriis dazianebebi
miiRo sacxovrebelma saxlebma, romelTagan zogierTi avariul mdgomareobaSi aRmoCnda. amis gamo 30-mde ojaxi gayvanili
iqna sxva mdgrad adgilSi. daimewyra agreTve
sasoflo-sameurneo savargulebi, sadac
ZiriTadad venaxi iyo gaSenebuli. Senobebis
garkveuli raodenoba kvlav rCeba riskis

zonaSi, romelic periodul monitoringul


dakvirvebebs saWiroebs (sur. #216).

sur. #216
9. q. xaSuri. sasaflao ,,samaradisos
mimdebare teritoria. qalaqis Crdilo
ganapira nawilSi, samxreT-aRmosavluri
eqspoziciis
ferdobze
ganviTarebuli
mewyruli sxeuli dReisaTvis stabilur
mdgomareobaSi imyofeba (adgilis koordinatebi: 384039-4651493). mewyruli procesebis Camoyalibeba daiwyo 1987 wlis gazafxulze, rac ukavSirdeba am teritoriaze q.
xaSuris wyalmomaragebis sacavebisaTvis
samSeneblo moednebis mowyobas. aRniSnuli
mSeneblobisaTvis saWiro gaxda ferdobis CamoWra da mravalwliani fiWvebis nargavebis nawilobrivi gakafva. didTovliani
zamTris pirobebSi moxda ferdobis amgebi
Tixovani gruntebis intensiuri gawylovaneba, maTi mdgradobis Zlier Sesusteba da rogorc Sedegi, gruntebis safexuriseburi
mowyveta da mocureba. Seqmnili situaciidan gamomdinare samSeneblo moedani gadatanili iqna sxva mdgrad adgilSi, xolo
dazianebuli monakveTis farglebSi ganxorcielda prevenciuli RonisZiebebi. amis Semdgom perioduli Semovlebis dros dafiqsirda, rom teritoriis planirebam, axali
nargavebis gaSenebam da adamianis saqmianobis SeCerebam Tavisi Sedegi gamoiRo. procesebis aqtiuroba TandaTan Sesustda da
bolo 3 wlis ganmavlobaSi atmosferuli naleqebis deficitis pirobebSi misi dinamika
praqtikulad Sewyda.
amJamad teritoriis nawili aTvisebulia sasaflao ,,samaradisos gafarToebis
gamo. miuxedavad amisa mewyruli procesebis
axali gaaqtiurebis niSnebi jerjerobiT ar
dafiqsirebula.

247

10. sof. waRvli. soflis aRmosavlur


nawilSi Camoyalibebuli mewyruli sxeuli
amJamad SedarebiT stabilur mdgomareobaSi imyofeba. teritoria daTvalierebisas
aSkarad SesamCnevia, rom reliefi atarebs
kargad gamoxatul Zvelmewyrul formebs.
mewyruli procesebis gaaqtiurebis pirveli etapi dafiqsirda 1991 wlis ori miwisZvris Semdgom, rasac mohyva sacxovrebeli
saxlebis seriozuli dazianebebi.
momdevno wlebSi SeimCneoda procesebis TandaTanobiTi Caqroba, rac gamoixata sacxovrebeli saxlebis dazianebis SeCerebaSi.
morigi gaaqtiureba dafiqsirda 2013
wlis zamTarSi. mosaxleobis ganmartebiT
aqac misi maprovocirebeli kvlav miwisZvra iyo. am drosac dazianda sacxovrebeli
saxlebi. aRmoCnda, rom es Senobebi erTmaneTis gverdiT da erT mowyvetil blokzea
ganTavsebuli, romelic seismurma biZgebma
gaaqtiura.
dReisaTvis mewyruli procesebis aqtiuri dinamika ar fiqsirdeba, magram monitoringuli Semovla gazafxulze kvlav
gagrZeldeba, radganac zamTrisa da gazafxulis intensiurma atmosferuli naleqebis
siWarbem Tavisi uaryofiTi Sedegebis provocireba SeiZleba mainc SeZlos.
11. sof. bekami. lixis qedis aRmosavlur kalTaze, soflis CrdiloeT dabolovebaze, ganviTarebulia mewyruli sxeuli, romelic dRemde aqtiur dinamikaSi
imyofeba. procesebis aqtiuroba ganpirobebulia ferdobis geologiuri agebulebiT
da gruntis wylebis gansakuTrebuli siWarbiT. mravalwlianma dakvirvebebma cxadyo,
rom 1989 wlis gazafxulze Camoyalibebuli
mewyruli sxeuli, romelic 3 ha teritorias ikavebs, dRemde inarCunebs aqtiur
dinamikas. amis dadasturebas warmoadgens
is garemoeba, rom mewyris konturSi moxvedrili 3 sacxovrebeli saxli ukve avariul
situaciaSi imyofeba. maTgan erTze, romlis
mdgomareoba Zalze savalaloa, ukve gaica
mdgrad adgilSi gadayvanis rekomendacia,
xolo danarCenis oris gadayvanis sakiTxi
uaxloes periodSi dadgeba dRis wesrigSi.
aucilebelia am Senobebze ganxorcieldes
perioduli dakvirveba, rac Tavidan agvacilebs momavalSi gardauval uaryofiT Sedegebs.
12. mewyrebi, romlebic mdebareoben
TrialeTis qedis Crdilour bortze. 70ian wlebSi TrialeTis qedis Crdilouri
bortis xaSuris municipalitetis monakveTSi rig soflebSi dafiqsirda mewyruli procesebis warmoSoba an gaaqtiureba. esenia
sof. sof. rbona, TagveTi, jvarTmuxa, Rvriawyali, Ruda, didi da patara xalebi, didi
da patara xavleTi, yeleTi da sxva, sadac da-

zianda sacxovrebeli saxlebi da sakarmidamo nakveTebi, agreTve sasoflo-sameurneo


daniSnulebis miwebi. gatarebuli RonisZiebebis Semdgom dazaralebuli mosaxleobis
umetesi nawili gamoyvanili iqna mdgrad
adgilebSi, xolo Zlier dazianebuli teritoriebi gadavida saZovris kategoriaSi da
Sewyda maTi intensiuri damuSaveba. Sedegad
miviReT mewyruli procesebis TandaTanobiTi Seneleba, romelic ukve dReisaTvis
TiTqmis stabilur mdgomareobaSi imyofeba.
marTalia, 2014 wlis formatSi am soflebis
Semovla drois simciris gamo ver moxerxda, magram administraciuli organoebidan
miRebuli informaciiT aRniSnuli faqtebi
dadasturda.
qarelis municipaliteti
1. sof. SaqSaqeTi. md. Sua frones marjvena ferdobze, sof. SaqSaqeTis samxreTaRmosavleTiT, md. mtkvris III terasa da md.
Sua frones I terasas Soris Camoyalibebulia
mewyruli sxeuli, romlis farTobi daaxloebiT 3.4-3.5 ha-ia. terasul safexurebs
Soris moqceuli 200-250-iani daxrilobis ferdobze asebuli mewyris konturebi
bolo, 2014 wlis Semovlis SedegebiT, praqtikulad ar Secvlila. samagierod gaaqtiurebulia misi calkeuli lokaluri ubnebi, romelic am adgilebSi gruntis wylebis
gamosavlebs ukavSirdeba. damatebiT sirTuleebs qmnis morwyvis sistemebidan gaJonili
wylebi, romlebic kidev ufro asustebs isedac aramdgrad ferdobs.
rogorc cnobilia, dazianebuli ferdobis zonaSi gadis baqo-sufsis dasavleTi
mimarTulebis saeqsporto navTobsadeni da
saguramo-quTaisis magistraluri gazsadeni, aqve md. mtkvris III terasas mTel sigrZeze gadakveTs magistraluri gamanawilebeli mTavari sarwyavi arxi. saSiSroebis
risks zrdis is garemoeba, rom aramdgradi
ubnebis nawili uSualod milsadenis siaxloves da sarwyavi arxis gamanawilebeli saTave nagebobis axlos fiqsirdeba, romelic
erTxel ukve gamovida mwyobridan. wina
wlebSi gacemuli rekomendaciebi, romelic
iTvaliswinebda aq arsebuli teqnikuri uwesivrobis (gamanawilebeli da Camketi urdulebidan wylebi mudmivad iRvreba) aRmofxvras, xelovnurad mowyobili guburebis daclas, zedapiruli wylebis da daWaobebuli
ubnebidan wylebis organizebul gayvanas md.
frones xeobaSi, jerjerobiT mouwesrigebelia.
aucilebelia SemuSavebuli rekomendaciebis gatareba, rac minimumamde daiyvans
mosalodnel riskebs.
2. q. qareli. md. mtkvris marjvena na-

248

piris mdgomareoba 3.0 km-ian monakveTSi.


grZeldeba md. mtkvris eroziuli Semoteva
napiris gaswvriv q. qarelidan aRmosavleTiT. savalalo mdgomareobaSia daaxlovebiT 5.0 km sigrZis kapitaluri napirdamcavi
kedlis naxevari, romelic mTlianad dangreulia (sur. #217).
napirsamagri kedeli, romlis xiluli simaRle mdinaris kalapotidan 3.0 m-ia,
warmoadgens vertikalurad Calagebul betonis filebs, romlebic mdinaris mxridan
sabjenebiTaa gamagrebuli, xolo napiris
mxridan Sevsebulia inertuli masaliT da

ayvanilia filebis simaRlemde. xelovnuri


yrili mTlianad dakordebulia, zogan ki
damagrebulia mravalwliani xeebiT. aRniSnuli sainJinro komunikacia mowyobilia md.
mtkvris marjvena terasaze arsebuli sarkinigzo magistralis dasacavad, romelic 2.0m
simaRlis xelovnur vakisze gadis. teritoria, romelic moqceulia napirsamagr kedelsa da rkinigzis yrils Soris, 100-120m
siganisaa. igi warmoadgens Walis terasas,
romlis simaRle kalapotis hifsometruli
donidan 1.0m-ia, zogan ki 0.6m-s ar aRemateba.

sur. #217
dazianebuli kedlis pirobebSi gazaf- ime ubanze md. mtkvris erTi mZlavri toti
xulis wyaldidobisas terasuli safexuris 18-20 m-Si miuaxlovda rkinigzis yrils.
umetesi nawili itboreba da misi ukan kala- eroziis gaRrmavebis SemTxvevaSi saSiSroepotSi gantvirTva mTlianad ar xdeba, rac bis riskis qveS dadgeboda sarkinigzo xazis
daWaobebis axal kerebs qmnis.
funqcionireba (sur. #218), amitom am or
bolo sami wlis ganmavlobaSi gazaf- ubanze ukve CautarebiaT gamagrebiTi samuSxulis wyaldidobebis Semdgom tardeboda aoebi, sadac Zlier aqtiuri mdinaris marnapiris aRniSnuli monakveTis detaluri jvena totis Semotevis adgilas Cayrilia
daTvaliereba. Sedegma dagvarwmuna, rom amortizirebuli betonis Spalebi. mdinaris
igi bevr adgilSia dazianebuli da Sesuste- aqtiuroba droebiT SeCerebulia, magram es
bulia, zogan ki mTlianadaa dangreuli da RonisZieba problemis mxolod gadavadebaa
waRebuli amas Sedegad mohyva intensiuri da aq saWiroa ufro kapitaluri napirdamgverdiTi eroziis ganviTareba da ramoden- cavi komunikaciis mowyoba (sur. #219).

sur. #218

sur. #219

249

2014 wlis monitoringulma daTvalierebam dagvarwmuna, rom miuxedavad


gazafxulis wyaldidobebis simcirisa, md.
mtkvris eroziuli moqmedeba marjvena napiris gaswvriv mainc grZeldeboda. gansakuTrebiT gamosayofia ori ubani (koor:
412117_4651617; da 412578_4651557;), sadac
mdinares bolo erTi wlis ganmavlobaSi
mZlavri Semoteva ganuviTarebia, sadac
aucilebelia damcavi RonisZiebebis gatareba, Tundac aRniSnuli totis Zvel kalapotSi dabruneba, rac prevenciis erT-erTi SesaZleblobaa. es im fonze, roca kapitaluri
napirdamcavi kedeli mTlianad dangreulia,
nawilobriv garecxilia Sualeduri, didi
zomis lodebisagan mowyobili damcavi zona,
terasuli safexuris simaRle ki mxolod
1.0-1.2 m-ia, xolo rkinigzis yrilamde manZili mxolod 17-18 m-ia. rogorc aRwerili
situaciidan Cans, dinamika sakmaod progresirebadia da Sesabamisad saSiSroebis
riskic maRalia.

sarkinigzo xazi, amitom saWiro xdeba gzis


perioduli gawmenda, xolo sarkinigzo magistralis gaswvriv mowyobil damcavi kedlis miRma dagrovili masebis gatana.
SedarebiT rTuli situaciaa mewyruli
sxeulis samxreT-dasavlur ubanze, sadac
gadadis maRali Zabvis (500 kilovatiani)
xazi. am wertilSi fiqsirdeba blokuri
mowyvetis mewyeri, romelic ganviTarda
ferdobis CamoWris gamo. aRniSnuli samuSaoebi Catarda saqmiani ezos teritoriis
mosawyobad, rodesac warmoiSva 10-12 m-iani
flate. Sedegad miviReT Tixuri gruntebiT
agebuli ferdobis Zlieri dasusteba. zedapiruli da gruntis wylebis moqmedebiT
warmoiSva blokuri mowyvetis mewyeri, sadac vertikaluri flate 25 m-Si miuaxlovda maRali Zabvis gadamcemi xazebis anZebs.
axali masebis mowyvetis SemTxvevaSi maT dazianebis safrTxe daemuqreba (sur. #220).

goris municipaliteti
1. Tbilisi-senakis Zveli saavtomobilo magistralis 87-e km da mimdebare
teritoria sainJinro-geologiuri TvalsazrisiT dRemde rCeba ukiduresad rTul
ubnad, sadac ganviTarebulia mewyruli
procesebi. ubanis daTvalierebam daadastura, rom es monakveTi kargad gamoxatuli
Zvelmewyruli reliefiT xasiaTdeba. 70iani wlebis bolos, saavtomobilo magistralis gayvanisas, gzis vakisis mosamzadeblad saWiro gaxda ferdobis CamoWra, rasac
moyva mewyruli procesebis gaaqtiureba,
romelic periodulad dRemde grZeldeba.
neli, magram aqtiuri dinamikis gamo, igi
xSirad safrTxes uqmnida saavtomobilo
gzis normalur funqcionirebas. ganvlili
wlebis ganmavlobaSi ramodenimejer ganxorcielda mewyersawinaaRmdego RonisZiebebi, magram yvela cda moklevadiani aRmoCnda.
Cqarosnuli avtomagistralis gayvanis Semdgom arsebul monakveTze moZraoba
Zlier Semcirebulia, magram zogjer saWiro
xdeba misi perioduli gamoyeneba. amitom
gzis
funqcionirebis
SesanarCuneblad
saWiro xdeba permanentulad Catardes
saremonto samuSaoebi, romelic dRemde
grZeldeba.
2. sof. Tedowminda. situacia aRniSnul mewyerze gasuli wlebis mdgomareobis identuria. damewyril teritoriaze,
romlis farTobi 1.5 km2-ze metia, mxolod
calkeul ubnebze aRiniSneba gaaqtiurebis
dinamika. mewyris baziss zogan warmoadgens
Waliszeda I terasa. radganac am terasaze
gadis gori-varianis sagzao magistrali da

sur. #220
dReisaTvis mewyrul ubnebze mdgomareoba SedarebiT stabiluria, rac atmosferuli naleqebis simciriT unda iyos
gamowveuli.
stabiluri mdgomareobaa mewyris im
monakveTSic, sadac gadadis magistraluri
gazsadeni da baqo-sufsis navTobsadeni. aq
periodulad mimdinareobs ferdobis reliefis mowesrigeba da dakordeba.
aucilebelia teritoriis monitoringi, rac SesaZlebels gaxdis aviciloT
mosalodneli garTulebebi, rogorc wina
ubanze, aseve milsadenebis gadakveTis derefanSi.
3. sof. nawreti. kvernakis qedis Crilo
ferdobis umetesi nawili Zvelmewyruli reliefiT xasiaTdeba. maT Sorisaa sof. nawretis samxreTiT mimdebare teritoria, sadac
adre soflis ZiriTadi dasaxlebuli nawili
iyo. 70-ian wlebSi ganviTarebuli mewyruli
procesebis gamo mosaxleoba gadayvanili
iqna saavtomobilo magistralis gaswvriv,
am adgilebSi ki Sewyda adamianis yovelgvari
saqmianoba. Sesabamisad procesebic Tan-

250

daTan neli dinamikis reJimSi gadavida.


bolo wlebis monitoringulma Semovlebma gviCvena, rom procesebi, droebiT
mainc, stabilur fazaSia. mdgradobas inarCunebs sasaflaos teritoria da am ezoSi
agebuli eklesia, romelic SedarebiT aqtiuri ubnebiTaa garSemortymuli. unda vivaraudoT, rom axlandeli stabiluri mdgomareoba kvlav gagrZeldeba, radganac bolo
wlebSi atmosferuli naleqebis simcirea
dafiqsirebuli. amasTan erTad ferdobi
TiTqmis daclilia gruntis wylebisagan,
razec damewyril ubnebze arsebuli patara
tbebisa da daWaobebuli monakveTebis amoSroba migvaniSnebs.
kaspis municipaliteti
1. sof. goraka. mdgomareoba mewyrul
sxeulze amJamad dastabilizirebulia. aRdgenilia aq gamavali soflis gza. aRar fiqsirdeba mowyvetis flatis ZirSi gamomavali
gruntis wylebi, romelic mTel mewyrul
sxeulze gadadioda da qmnida daWaobebul
ubnebs. dazianebuli teritoriis farglebSi gazrdilia mravalwliani merqniani
xeebi. mowyvetis flatis midamoebSi primitiulad mowyobili wyaro patara kalapotis meSveobiT ganitvirTeba md. lexuras
xeobaSi. mewyrul sxeulze gatarebulia
gazmomaragebis mili, romlis sayrdenebi
jerjerobiT myarad dgas, xolo aq arsebul or dazianebul saxlze dazianebebi ar
gazrdila, rac TavisTavad stabilurobis
maCvenebelia. miuxedavad amisa saSiSroebis
riski jerjerobiT mainc maRali rCeba (sur.
#221).

sur. #221
monitoringulma Semovlam daadastura, rom aRniSnuli mewyruli sxeulis
aqtiuroba bolo 1.5 wlis ganmavlobaSi
sagrZnoblad Semcirebulia. mewyruli procesebisn Semdgomi ganviTarebis dinamikis
prognozireba vizualuri SefasebiT Znelia. saWiroa ferdobze da mimdebare teri-

toriaze detaluri sainJinro-geologiuri


kvlevebis Catareba, rac mogvcems saSualebas zustad ganvsazRvroT misi gamomwvevi
mizezebi da daisaxos stabilurobis SenarCunebis efeqturi RonisZiebebi.
2. sof. rene. kvernakis qedis Crdilo ferdobis qveda nawilSi, soflis
samxreT-dasavleT kideze, fiqsirebulia
Zvelmewyruli sxeuli, romlis calkeuli
ubani perioduli aqtiurobiT xasiaTdeba
(adgilis koordinatebi: 446114-4650227).
amas xels uwyobda adamianTa saqmianoba,
romlis drosac xdeboda Ria karierebidan
gruntis gatana. samuSaoTa warmoebis wesebisa da normebis uxeSi darRvevis gamo
Zlier dasustda ferdobis mdgradoba da
Seiqmna mewyruli procesebis Camoyalibebis
da gaaqtiurebis Sesabamisi garemo, romelic
periodulad gafarTovda.
amJamad karierze mopovebiTi samuSaoebi kategoriuli moTxovnis Sesabamisad
Sewyda, ramac dadebiTi Sedegebi gamoiRo.
Sesabamisad mewyruli sxeulis aqtiuroba
SeCerebulia, reliefi denudirebulia da
misi dinamika Caqrobis fazaSia.
mimdinare
periodisaTvis
mTel
mewyrul sxeulze aqtiuri ubnebi vizualurad gamoxatuli aRar aris. aq adre Camoyalibebuli procesebi Zlier Senelebuli an
,,miZinebis fazaSia, rac saSiSroebis risks
SesamCnevad amcirebs.
3. sof. ferma. sofeli gaSenebulia md.
qsnis marjvena napirze, mdinaris pirvel
terasul safexrze, sadac mimdinareobs
napirebis intensiuri garecxva. 2006 wlis
wyaldidobis Semdgom mdinaris ZiriTadma
totma gadmoinacvla kalapotis marjvena
mxares da mTeli am wlebis ganmavlobaSi
aviTarebs Zlier eroziul procesebs. amis
Sedegad periodulad xdeba sanapiro zolSi
mdebare sakarmidamo nakveTebis warecxva da
ezoSi arsebuli damxmare nagebobebis dangreva. saSiSroebis winaSe dgas ramodenime
sacxovrebeli saxlic.
aRniSnul eqstremalur situaciaSi
soflis mosaxleobam sakuTari saxsrebiT
moaxerxa arsebuli teqnikis mobilizeba
da SeZlo 220m sigrZeze 2.0m simaRlis yrilis mowyoba, riTac droebiT SeaCera mdinaris aqtiuri Semoteva. aq kapitaluri napirsamagri komunikaciebi ar mowyobila,
amitom primitiulad agebuli damba mdinaris sezonuri Semotevis Sedegad TandaTan
dapataravda. procesebis atiurobas xels
uwyobs kalapotidan inertuli masalis intensiuri amoReba, rac dRemde grZeldeba.
2014 wlis oqtombris monacemebiT SeiZleba
iTqvas, rom dambis ZiriTadi nawili garecxilia, sadac darCenilia mxolod calkeuli
fragmentebi (sur. #222).

251

sur. #222
savaraudoa, rom gazafxulis wyaldidobisas napiris am monakveTis erozireba kvlav
gagrZeldeba. aucilebelia md. qsnis kalapotis
am ubanze Sewydes inertuli masalis amoReba da
Catardes samuSaoebi kapitaluri napirsamagri
komunikaciis mosawyobad. winaaRmdeg SemTxvevaSi ramodenime sakarmidamo ezos, aq mdebare
sacxovrebeli saxlebs da soflis gzis nawils
gardauvali dangrevis saSiSroeba daemuqreba.
4. sof. aRaiani. wlevis qedis samxreTul
nawilSi, Crdilo-aRmosavluri orientaciis
ferdobze ganviTarebuli mewyruli procesebi
4 aTeul wels iTvlis. mewyruli sxeuli xasiaTdeba neli, magram stabilurad aqtiuri dinamikiT. mewyeri iwyeba wlevis qedis ferdobis
maRal niSnulebze, xolo baziss warmoadgens
md. qsnis terasuli safexuri. swored am safexurze, ferdobis ZirSi gadis meore kategoriis
saavtomobilo gza, romelic Camocurebuli
masebiT ifareba da aferxebs mis funqcionirebas. saWiro xdeba gzis safaris gawmenda da dagrovili gruntis masebis gatana.
bolo monitoringuli Semovlis dros
igive situacia dafiqsirda. ferdobze vizualuradac kargadaa gamoxatuli blokuri
mowyvetis safexurebi, romlebic enur nawilSi
gruntis wylebis mier Warbi gawylovanebis gamo
denad-plastikuria. amJamad Camotanil masalas mxolod nawilobriv aqvs gadafaruli gzis
nawili, romelic gawmendis Semdgom gaagrZelebs Tavis funqcias.
mewyruli masebis Rrma mocurebis sibrtyis gamo aqtiuri da Sedegiani mewyersawinaaRmdego RonisZiebebis gatareba Zlier garTulebulia. avtomagistralis sxva adgilas gadatanis Semdgom aq intensiuri moZraoba Zlier
Semcirebulia. Tumca gzis funqcionirebisaTvis saWiro xdeba misi perioduli gawmenda, rac
momavalSic unda gagrZeldes.
5. sof. sof. erTawminda-kapraSeni. TrialeTis qedis Crdilo ferdobze 70-iani wlebis
dasawyisSi ganviTarebulma mewyrulma sxeulma
moicva ferdobis umetesi nawili, romelSic
Tavis mxriv Sedis sof. kapraSenisa da sof. erTawmindas dasaxlebuli teritoriebi. ferdo-

bi da mimdebare ubnebi warmoadgens Zlier erozirebul, danawevrebul da reliefurad aSlil


teritorias, romlebic mSrali xevebiTaa daserili.
mimdinare wlis monitoringulma dakvirvebebma gviCvena, rom aRniSnul ferdobze
mewyruli procesebi droebiT stabilur mdgomareobaSia. gansxvavebuli situacia mxolod
sof. kapraSenSi SeiniSneba, sadac gamoirCeva
umniSvnelo dinamikaSi myofi ubnebi, Tumca
aqac jerjerobiT seriozuli riskis Semcveli
mdgomareoba ar aris. ferdobze zogan SeiniSneba Rvarcofuli xevebis aqtiuroba, isic
Zlieri wvimebis Semdgom, romelTac gamoaqvT
xevSi Caleqili gamofituli masala da maTi
gantvirTva xdeba md. TeZamis kalapotSi. aRniSnulidan gamomdinare aucilebelia dakvirvebebi periodulad gagrZeldes, riTac Tavidan
avicilebT SesaZlo garTulebebs da misgan
gamowveul uaryofiT Sedegebs.
stiqiuri geologiuri procesebis
SesaZlo ganviTarebis
prognozi 2015 wlisTvis
Sida qarTlis regionSi geologiuri
procesebis Camoyalibeba an gaaqtiureba mraval faqtorTanaa dakavSirebuli. maT Soris
erT-erTi ZiriTadi faqtoria atmosferuli
naleqebis siWarbe da intensiuroba. Tu gaviTvaliswinebT amindis grZelvadian prognozebs,
SegviZlia garkveuli sizustiT vivaraudoT
geologiuri procesebis gaaqtiurebis masStabebze da masTan dakavSirebul riskfaqtorebze
2015 wlisaTvis.
hidrometeorologiuri samsaxuris monacemebis safuZvelze mTeli 2014 wlis 10 Tvis
atmosferuli naleqebis jami amjeradac miaxloebulia saSualo mravalwliur maCvenebels
an masze dabalia (sadguri gori faqtiuri 507
mm, norma-515 mm; sadguri agara faqtiuri 487
mm, norma-631), ramac ganapiroba mewyruli da
Rvarcofuli, eroziuli da datborviTi procesebis SesamCnevi stabiluroba.
grZelvadiani prognozis monacemebiT
arc 2015 weli unda gamoirCeodes anomaluri
naleqebis raodenobis maCvenebliT, rac iZleva
imis winapirobas, rom saSiSi geologiuri procesebis maqsimaluri da erTdrouli ganviTareba regionis mTel teritoriaze naklebadaa
mosalodneli. Tumca zogierT ubanze rogorc
adre, aseve momavalSi aqtiurobis dinamika kvlav gagrZeldeba da Sesabamisi riskebic iarsebebs.
1. xaSuris municipaliteti _ upirvelesad mosalodnelia mewyruli procesebis
aqtivizacia, romelic ZiriTadad zamTarSi da
gazafxulze mosuli atmosferuli naleqebis
raodenobaze iqneba damokidebuli.
pirvel rigSi savaraudoa rikoTis gvi-

252

rabis aRmosavleTi portalis midamoebSi


arsebuli kldezvavis tipis mewyrebis gaaqtiureba md. CumaTeleTis orTave ferdobze,
romelic ukve 2-3 aTeuli welia, periodulad
meordeba.
gansakuTrebuli risk-faqtorebiT xasiaTdeba am midamoebSi arsebuli patara
Rvarcofuli xevi, romelmac 2011 wels adamianTa msxverpli gamoiwvia. ganmeorebiTma daTvalierebam gviCvena, rom xevSi kvlavac uamravi
ferdobis gamofituli masalaa Caleqili waqceul xeebTan erTad da am masis amoZravebis
SemTxvevaSi SesaZlebelia axali eqstremaluri situacia miviRoT.
fonuri gaaqtiurebaa mosalodneli didi
flevis navTobgadamqaCi sadguris mimdebared
arsebul mewyrul sxeulze, romlis konturi
gasuli wlebis ganmavlobaSi mniSvnelovnad ar
Secvlila.
SesamCnevi gaaqtiureba SenarCundeba
daba suramSi, uban `zindisi~-s modamoebSi,
sof qemferSi da sof. bekamSi.
Rvarcofuli xevebis aqtiuroba, zemoT
aRniSnulis garda, fonuris farglebSi SenarCundeba an dabali iqneba. am mxriv SeiZleba
gamoirCes md. Zamas saTaveebi da maTi Senakadebi sof. tyemlanas midamoebSi.
2. qarelis municipaliteti _ yvelaze
aqtiuri kvlav eroziuli procesebi darCeba.
gazafxulis wyaldidobis pirobebSi mniSvnelovnad gaaqtiurebs eroziul procesebs
md. mtkvari, romelic 2.5-3.0km sigrZeze intensiuri garecxvis safrTxes Seuqmnis mdinaris marjvena sanapiros q. qarelis monakveTze da aRmosavleTiT dinebis mimarTulebiT.
aq erozia 2 monakveTSi gansakuTrebiT Zlier
dauaxlovda xaSuri-Tbilisis sarkinigzo gadasarbens. marTalia, prevenciuli samuSaoebi
Catarda, magram sakmarisi ar aris da risk-faqtorebi mainc Zlier maRalia.
mewyruli procesebis gaaqtiureba mosalodnelia mxolod zemo SaqSaqeTis midamoebSi, sadac masStabur mewyrul ferdobze dafiqsirda lokaluri aqtiuri ubnebi, sadac gasul
wlebSi gacemuli rekomendaciebi jerac ar
gatarebula. aRsaniSnavia is garemoeba, rom am
koridorSi gadis rogorc baqo-sufsis navTobsadeni, aseve saguramo-quTaisis magistraluri gazsadeni da saWiroa maTi dacva.
fonur aqtivobas SeinarCunebs mewyrebi
sof. oqrosofelSi da sof. knolevSi.
3. goris municipaliteti _ seriozuli
gaaqtiurebaa mosalodneli sof. Tedowmindas modamoebSi arsebuli frontaluri mewyruli ferdobis konturSi, romelic mimdinare
welsac seriozulad gafarTovda. aqtiur
fazaSi imyofeba ramdenime ubani, romelic
gazafxulis Zlieri wvimebis Semdeg aucileblad moimatebs.
saSiSroebis riski am ubnebSi gansakuTrebiT maRalia, Tu gaviTvaliswinebT im

garemoebas, rom mewyris konturSi gadadis


baqo-sufsis navTobsadeni, saguramo-quTaisis
magistraluri gazsadeni da maRali Zabvis (500
kilovatiani) eleqtrogadamcemi xazi, romlis
sayrden anZebs 25m-Si miuaxlovda mewyris gaaqtiurebuli monakveTi.
mewyruli procesebis morigi gaaqtiurebaa mosalodneli Tbilisi-senakis magistralis Zvel, 87-e km-ze, romeli monakveTiTac zogjer xorcieldeba satransporto
nakadebis gatareba. amisTvis saWiroa aq gatardes prevenciuli samuSaoebi.
mewyruli procesebis fonuri gaaqtiureba mosalodnelia nawretis mewyrul
ubanze, sadac gadadis magistraluri gazsadeni, ganTavsebulia sof. nawretis sasaflao da
eklesiis Senoba.
eroziuli procesebis gaRrmaveba SeiZleba dafiqsirdes q. goris teritoriaze md.
mtkvris orTave napirze, sadac rekomendirebulia napirsamagri samuSaoebis Catareba.
napirebis garecxva gagrZeldeba md. liaxvis
kalapotis calkeul ubanze, gansakuTrebiT
sof. SerTulis midamoebSi, sadac axali kapitaluri xidi ufunqciod darCa mdinaris totis kalapotis Secvlis gamo.
Rvarcofuli xevebis aqtiuroba fonuris farglebSia mosalodneli md. tanas xeobaSi, gansakuTrebiT mis marcxena ferdobze
sof.sof. ateni-boSuris monakveTSi, radganac
eroziul xevebSi SedarebiT mcire masalaa dagrovili, xolo gamotanis konusebi maqsimalurad gasufTavebulia. am monakveTze ufroa mosalodneli calkeul ubnebze qvaTacvenis SemTxvevebi dafiqsirdes, rac periodulad gawmendiTi samuSaoebis Catarebis aucileblobas
gamoiwvevs.
4. kaspis municipaliteti _ kvlav aqtualuri rCeba mewyrul procesebTan dakavSirebuli sakiTxebi sof. gorakaSi. aq mewyruli
procesebi aqtiur dinamikaSia, rac gamoixateba misi konturis gafarToebiT. Sesabamisad
gaizrdeba misgan gamowveuli uaryofiTi Sedegebic.
fonuris farglebSi SenarCundeba procesebi erTawminda-kapraSenis mewyrul sxeulze, sadac aqa-iq aqtiuri ubnebi kvlav fiqsirdeba.
gansakuTrebul aqtiurobas ar velodebiT renes mewyrul ubanze. aq procesebis aqtiuroba Caqrobis stadiaSia, Tu xelovnurad ar
davasustebT ferdobis mdgradobas.
eroziuli
procesebis
gaRrmaveba
gagrZeldeba md. qsnis marjvena napirze, sof.
fermas samxreTul nawilSi. arsebuli damba
TiTqmis mTlianadaa garecxili, rasac gazafxulis wyaldidobis dros aucileblad mohyveba mdinaris axali Semoteva da erozirebis
gazrda. Zlieri dazianebis safrTxe kvlav
daemuqreba soflis gzas da sakarmidamo nakveTebs.

253

Sida qarTlis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi


moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi

dasaxlebuli
punqti da
procesis
gavrcelebis
areali

geologiuri
procesis
dasaxeleba
da dazianebis
ganzomilebis
erTeuli
(ha/grZ.m)

geologiuri
procesebiT
miyenebuli ziani

geologiuri
procesis dinamikuri
mdgomareoba da
saSiSroebis riski

gasatarebeli
RonisZiebebi

ilustracia,
SeniSvna

I xaSuris municipaliteti

254

1.

2.

3.

rikoTis gvirabis
aRmosavleTi
portali
(kldezvavis tipis
mewyeri)
375709_4656581

rikoTis
uReltexilis
midamoebi (md.
CumaTeleTis
marjvena borti)
375978_4655602

rikoTis
uReltexilis
midamoebi md.
CumaTeleTis
marjvena usaxelo
Senakadi
375771_4655602

mewyeri
3.0

centraluri
saavtomobilo gza,
250 m.

aqtiuri, saSiSroebis
saSualo riskiT

gzis safaris perioduli


gawmenda

mewyeri
(kldezvavis
tipis)
1.5

centraluri
saavtomobilo gza
150 m.

aqtiuri, saSiSroebis
saSualo riskiT

ferdobis ZirSi damcavi


kedlis mowyoba,
Camoyrili masalis
perioduli gawmenda

Rvarcofi
1.2 km.

2011 w. 18 ivniss
daangria swrafi
kvebis obieqtebis
Senobebi da misi
infrastruqtura,
daiRupa 7 adamiani,
daingra 200 m.
centraluri
avtomagistrali

saSiSroebis riski kvlav


maRalia. dakavSirebuli
didi naleqebis
mosvlasTan)

xevis gawmenda, waqceuli


da Caxergili xeebisagan
gzis qveS gamavali
wyalgamtari milis
kveTis maqsimaluri
gazrda

4.

sof. qemferis
dasavleTi mimdebare
teritoria
383490_4654942

mewyeri 24.0

6.

sof. didi flevi


wyalgamyofi seris
Crdilo ferdi
393856_4657987

7 sacxovrebeli
saxli da sakarmidamo
nakveTebi, xexilis
baRebi

aqtiuri, saSiSroebis
saSualo riskiT

zedapiruli da gruntis
wylebis moSoreba,
bortebze Rrma sadinaris
mowyobiT

guramiSvilis quCaze
da CixebSi gasayvani
wyalmomaragebis qseli
(lesia ukrainkas da
mSvidobis quCebze ukve
moewyo wyalmomaragebis
qseli, mTlianad gakeTda
kanalizacia da saniaRvre
sistema)

mewyeri 15.0

2007 wlidan dRemde


dangreulia 9 saxli,
avariulia 30, mcired
dazianebuli 64

2013-2014 wlebSi
aqtiuroba SedarebiT
dabalia, Sesabamisad
saSiSroebis riski ukve
saSualoa

mewyeri 3.0

dazianebulia
navTobsadenis
wnevis sareguliro
sadguris mimdebare
teritoria

aqtiuri, dabali
dinamikiT da dabali
saSiSroebis riskiT

Zedapiruli da gruntis
wylebis gayvana
dazianebuli ferdobidan

mewyeri 4.0

dazianebulia
soflis gza, saxnavsaTesi farTobebi,
gadaxrilia
maRali Zabvis
anZa, riskis qveSaa
wyalmomaragebis
milsadeni

aqtiuri, dabali
dinamikiT saSualo
saSiSroebis riskiT

gruntis wylebis
moSoreba, dazianebuli
gzis monakveTis
perioduli aRdgena

255

5.

daba surami ubani


,,zindisi
379741_4653232

7.

sof. zekota
379246_4655033

dazianebulia 2
sacxovrebeli
saxli (80-ian wlebSi
soflidan gayvanilia
30 m-mde komli)

aqtiuri, maRali
saSiSroebis riskiT

ferdobSi arsebuli
gruntis wylebis
moSoreba

sof. qinZaTi
389155_4660893

q. xaSuri sasaflao
,,samaradiso
teritoria
384039_4651493

mewyeri 2.0

dazianebulia 3
sasaflao, fiWvebis
koromi

periodulad aqtiuri,
neli dinamikiT, dabali
saSiSroebis riskiT

teritoriis planireba,
zedapiruli wylebis
organizebuli gayvana

10.

sof. waRvli
392174_4663510

mewyeri 10.0

dazianebulia 3
sacxovrebeli
saxli (90-ian wlebSi
gayvanilia 2 komli)

periodulad aqtiuri
calkeuli ubnebiT,
saSualo riskis
Semcveli

drenaJis meSveobiT
gruntis wylebis
moSoreba, dazianebuli
Senobebis aRdgena

11.

sof. bekami
379893_4650935

mewyeri 3.0

dazianebulia 3
sacxovrebeli saxli
(90-ian wlebSi daingra
SinmousvlelTa
memoriali da maRazia)

aqtiuri dabali
dinamikiT, riskis
saSualo doniT

RonisZiebebis gatareba
garTulebulia gruntis
wylebis Rrma ganlagebis
gamo

256

8.

mewyeri 1.2 km2

II qarelis municipaliteti

1.

sof. SaqSaqeTi
399605_4659685

2.

q. qareli
armosavleTi
mimdebare
teritoria md.
mtkvris marjvena
napiri
409979_4652258
413245_4651443

mewyeri 34.0

gverdiTi erozia
2.5 km

dazianebulia
magistraluri
sarwyavi arxis
gamanawilebeli
saTave nageboba,
riskis qveSaa
gazsadenis
magistrali

aqtiuri dabali
dinamikiT, dabali riskis
Semcveli

sarwyavi sistemis
mowesrigeba,
ganStoebebis urdulebis
gamocvla, zedapiruli
wylebis drouli gayvana
md. frones kalapotSi

dazianebulia da
zoggan dangreulia
napirdamcavi
kapitaluri
kedeli, riskis
qveSaa sarkinigzo
magistrali

aqtiuri, perioduli
maRali dinamikiT,
maRali riskis Semcveli

napirsamagri
komunikaciebis mowyoba
gansakuTrebiT daZabul
ubnebSi

257

III goris municipaliteti

1.

2.

q. goris
midamoebi, Zveli
avtomagistrali
87-e km.
422077_4651056

sof. Tedowminda
423638_4652415

mewyeri 300 m.

mewyeri 2.0 km2

dazianebulia savali
nawilis 300 m-iani
monakveTi

dazianebulia
gori-varianis
avtomagistrali,
riskis qveSaa
gazsadeni,
navTobsadeni, maRali
Zabvis anZebi, saqmiani
ezos teritoria

aqtiuri, saSualo riskis


Semcveli

perioduli saremonto
samuSaoebi

aqtiuri, calkeuli
ubnebi maRali riskis
Semcveli

saavtomobilo gzis
perioduli aRdgena,
saqmiani ezos gadatana,
yovelwliuri
monitoringi
milsadenebze

3.

sof. nawreti
438443_4651559

azianebs
magistralur
gazsadens. (70-iani
wlebis bolos
sofeli mTlianad
gadayvanili iqna
mdgrad adgilSi)

mewyeri 94.0

stabiluri, calkeuli
aqtiuri ubnebiT, dabali
riskis Semcveli

gruntisa da zedapiruli
wylebis moSoreba

IV kaspis municipaliteti

sof. goraka
449536_4654306

mewyeri 1.0

2.

sof. rene
445923_4649898

mewyeri 1.5 km

3.

sof. ferma
460704_4644303

gverdiTi erozia
300

4.

sof. erTawmindakapraSeni
444198_4635657

saavtomobilo gza,
sarwyavi arxi, 2 saxli

aqtiuri, saSiSroebis
saSualo riskiT

gruntis wylebis
moSoreba, sagzao
infrastruqturis
mowesrigeba

1 sacxovrebeli
saxli, soflis
sasaflao

stabilizirebuli,
calkeuli
gaaqtiurebuli ubnebiT.
dabali riskebiT

teritoriaze adamianebis
aqtiuri saqmianobis
Sewyveta

napirdamcavi
damba, sasoflo
gza, sakarmidamo
nakveTebi

periodulad aqtiuri,
maRali riskis Semcveli

kapitaluri napirdamcavi
nagebobis mowyoba,
kalapotidan inertuli
masalis amoRebis
SeCereba

Sida sasoflo gzebi,


3 sacxovrebeli
saxli, kerZo
seqtoris baRebi

periodulad aqtiuri
ubnebiT, saSualo
saSiSroebis riskiT

gzebis perioduli
SekeTeba, Senobebis
aRdgena-remonti

258

1.

mewyeri 1.5 km2

5.

sof. aRaiani
462405_4638737

mewyeri 1.0 km2

avtomagistrali, 2
sacxovrebeli saxli

aqtiuri, dabali
dinamikiT, saSualo
riskis Semcveli

gzis safaris perioduli


mowesrigeba

259

Tavi 8
mcxeTa-mTianeTis regionSi
2014 wels geologiuri stiqiis
Sedegebi da ganviTarebis
prognozi 2015 wlisTvis
mcxeTa-mTianeTis regioni aerTianebs
mcxeTis, duSeTis, TianeTis da yazbegis municipalitetebs. dasaxlebuli punqtebis
raodenoba 483, maT Soris 2 qalaqi, 5 daba,
476 sofeli. aqve aRvniSnavT, rom duSeTis
municipalitetis xevsureTis TemSi bevri
sofeli daclilia, xolo yazbegis municipalitetSi 45 soflidan 20 sofelSi (gansakuTrebiT Trusos xeoba) aRar cxovroben.
teritoriis saerTo farTi (dReisaTvis
kontrolirebadi) 5769.9 km2-ia. regionis
ZiriTadi nawili mdebareobs kavkasionis
mTavari qedis samxreT ferdze, xolo duSeTis municipalitetis nawili piriqiT
xevsureTi da yazbegis municipaliteti gadadis Crdilo ferdze. regioni Tavisi geografiuli mdebareobis strategiuli mniSvnelobiT, masSi ganlagebuli sameurneo
obieqtebiT (transkavkasiis saavtomobilo
gza, magistraluri gazsadenebi, Jinvalisa
da sionis hidroteqnikuri kvanZebi, dedaqalaqis wyalmomaragebis arteriebi, gudauris samTo-saTxilamuro kompleqsi, saxelmwifo sazRvari ruseTis federaciasTan),
unikaluri bunebrivi landSaftiT (yazbegisa da saguramos saxelmwifo nakrZalebi) da
istoriul-eTnografiuli ZeglebiT, qveynis mniSvnelovan ekonomikur dasayrdens
warmoadgens.
regionis teritoriis ori mesamedi
mTian reliefs ukavia da Sesabamisad mosaxleobis simWidrove SedarebiT dabalia,
Tumca mTiswineTisa da baris zonaSi mkveTrad izrdeba. mTiani reliefis pirobebSi
mosaxleobis adgilze damagreba damokidebulia imaze, Tu rogor efeqturad warvmarTavT saSiSi geologiuri procesebis winaaRmdeg marTviT RonisZiebebs.
regionis
Tanamedrove
reliefis
ZiriTadi saxe ganpirobebulia struqturul-teqtonikuri bunebiT, liTologiurstratigrafiuli agebulebiT da mkveTrad
gamokveTili vertikaluri zonalobiT.
masSi kargad gamoikveTeba yvela morfologiuri done _ baris vake-terasulidan da gorak-borcvian-dabalmTianeTiT dawyebuli
maRalmTiani nivalur-glacialuriT damTavrebuli.
regionis yvelaze msxvili orografiuli erTeulia didi kavkasionis qedi, romlis ganStoebebicaa mTiuleTis, fSav-xevsureTis, qarTlis da sxva qedebi. kavkasionis qedisaTvis damaxasiaTebelia kldovani

dakbiluli zedapirebi da Rrmad CaWrili xeobebi. garda amisa gvaqvs reliefis


uaryofiTi orografiuli erTeulebi warmodgenili Trusos qvabulis da xevis xeobis
saxiT. aCxoTis mimdebared xevis xeobas erwymis snos qvabuli, TianeTis raionSi TianeTis da erwos qvabulebi.
regionis mniSvnelovani mdinareebia
mtkvari, aragvi, TeTri da Savi aragvi, iori,
Tergi, snoswyali. mdinareuli qselis sixSire 0.38km/km2 dan (TianeTi) _ 2.65km/km2-is
(duSeTi) farglebSi cvalebadobs.
geoteqtonikurad regioni Sedis kavkasionis naoWa sistemis centralur nawilSi da moicavs agreTve saqarTvelos beltis
centraluri nawilis Crdilo monakveTs.
teritoriis geologiur agebulebaSi monawileobas
Rebuloben
petrografiulad
da liTologiurad gansxvavebuli qanebi
stratigrafiul diapazonSi zeda paleozouridan dawyebuli meoTxeulis CaTvliT. paleozouri qanebi ageben teritoriis Crdilo nawils darialisa da gveleTis
kristaluri masivebis saxiT. petrografiulad warmodgenilia granitebiT, granodioritebiT, gabrodiabazebiT. qanebisaTvis
damaxasiaTebelia geologiuri procesebisadmi dabali sensitiuroba.
gabatonebul adgils ikaveben mezokainozouri asakis terigenul-metamorfuli da fliSuri karbonatul-terigenuli,
karbonatuli da molasuri formaciebi,
romelTa sainJinro-geologiuri Tvisebebi
warmoadgenen reliefwarmomqmnel erTerT mniSvnelovan faqtors da gvevlinebian
ganmsazRvrelad Tanamedrove geologiuri
procesebis ganviTarebis masStabebsa da xasiaTSi.
terigenul-metamorfuli formaciis
qanebi stratigrafiuli doniT moicaven
qveda da Sua iurul naleqebs, romlebic
liTologiurad warmodgenilia aspiduri
fiqlebiT, TixafiqlebiT, alevritebisa
da qviSaqvebis ganSrevebebiT, nacrisferi
kvarcitebiT, filitebiT da kvarciani
qviSaqvebiT. aRniSnul formaciaSi sainJinro-geologiuri Tvisebebis mixedviT
dominirebs anizotropuli naxevrad kldovani dabali simtkicis mdgradobis da wyalmedegobis qanebi. qanebi saSiSi geologiuri procesebis ganviTareba-gavrcelebis
mimarT xasiaTdebian dabali da saSualo
sensitiurobiT. molasuri formaciis naleqebSi gabatonebuli mdgomareoba konglomeratebis mZlavr wyebebs ukaviaT. konglomeratebi sustad da saSualod aris Secementebuli. meoTxeuli naleqebi regionSi
xasiaTdebian farTo gavrcelebiT da warmodgenili arian TiTqmis yvela genetikuri
tipiT. maTgan gansakuTrebiT aRsaniSnavia
pleistocenuri efuzivebis warmonaqmnebi,

260

aluviuri, proluviuri da myinvaruli naleqebi. yvela es genetikuri tipebi gansakuTrebul adgils ikaveben reliefis Sesabamisi generaciis morfologiuri formebis
warmoqmnaSi. teritoriis umetes nawils
faravs ferdobuli naleqebi, romlebic
gamoirCevian farTo facialuri speqtriT
da gansxvavebuli simZlavreebiT. meoTxeuli naleqebi qmnian umniSvnelovanes garemos
mewyruli, Rvarcofuli da eroziuli procesebis mimarT.
regionis klimaturi pirobebi da maTi

meteorologiuri elementebis maxasiaTeblebis gadaxra mravalwliuri reJimidan


erT-erTi mTavari ganmsazRvrelia, rogorc
saSiSi geologiuri procesebis aRmZvreli
faqtori da maTi drosa da sivrceSi ganviTareba-gaaqtiurebis determinanti. miT
umetes, rodesac saqme gvaqvs iseTi maRali energiis reliefTan da geologiurad
mgrZnobiare qanebTan, romlebiTac xasiaTdeba mcxeTa- mTianeTis teritoria.
qvemoT viZleviT atmosferuli naleqebis raodenobis cxrils 2014 wlisaTvis.

48.3

17.0

75.0

208.0

291.0

30.5

44.8

11.6

55.0

129.0

217.8

145.4

24.6

5.0

19.9

107.5

118.2

104.7

5.2

16.0

14.0

116.6

134.0

104.3

88.0

28.8

85.7

173.2

242.6

143.5

37.0

10.1

37.2

108.4

77.6

51.3

VII

342.0

133.4

161.5

123.0

146.7

28.6

VII

IX

XI

XII

sul
(I_XII)

saSualo
mravalwliuri
normidan
gadaxra

VI

saSualo
mravalwliuri
norma

meteo
sadguri

maRaroskari

IV

fasanauri

II

TianeTi

stafanwminda
(qveda)

gudauris

Tbilisi
(diRomi)

cxrili #1

2.8

198.0

95.0

36.0

37.0

1380.6

912.0

+468.6

50.5

175.1

58.9

39.3

22.3

1083.1

1008.0

+75.1

15.0

66.1

34.6

18.5

7.8

683.4

803.0

_119.6

151.1

145.1

34.0

11.6

12.0

866.9

779.0

+87.9

246.8

179.0

59.6

49.3

41.1

1484.3

1503.0

-18.7

40.1

25.6

43.4

19.9

475.2

506.0

-30.8

261

monacemebi 2014 wlis ganmavlobaSi Tavsxma wvimebis saxiT (30mm-ze meti) mosuli atmosferuli naleqebis Sesaxeb (raodenoba-mm, mosvlis TariRi-ricxvi da Tve)
cxrili #2
stefanwminda
(qveda)
naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi, Tve

naleqebis
raodenoba

ricxvi,
Tve

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi,
Tve

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi,
Tve

diRomi

ricxvi,
Tve

gudauri

naleqebis
raodenoba
mm

TianeTi

ricxvi,
Tve

fasanauri

naleqebis
raodenoba
mm

maRaroskari

95.0

22/IV

41.5

22/IV

34.0

3/VI

36.7

11/VI

42.3

8/V

59.0

22/IV

30.0

7/V

37.4

8/V

32.6

23/VIII

64.0

1/VII

38.5

20/V

50.0

18/V

32.4

3/VI

70.4

4/VII

36.2

3/VI

75.0

20/V

36.0

21/VII

41.6

21/VII

34.0

21/V

55.5

12/IX

110.0

24/
VIII

32.0

25/V

40.7

19/IX

85.0

1/VII

60.0

6/VII

90.0

21/VII

42.0

29/VII

79.0

18/IX

35.0

16/X

atmosferuli naleqebis raodenoba


pirdapir kavSirSia iseTi saSiSi geologiuri procesebis gaaqtiurebasTan, rogoricaa Rvarcofebi, mewyerebi da napirebis
garecxva. procesebis gaaqtiureba aRiniSna
1996 wels, xolo 1997-2001 wlebSi Senar-

Cunebuli iyo fonuri mdgomareobis farglebSi, Tumca calkeuli lokaluri ubnebis


gaaqtiureba am periodSidac dafiqsirda.
2002 wels saSiSi geologiuri procesebis
gaaqtiureba dafiqsirda fSavis aragvis xeobaSi da TianeTis raionSi.
grafiki # 1

262

atmosferuli naleqebis maqsimaluri


raodenoba maRaroskaris meteorologiuri
saguSagos mier dafiqsirda 2005 wels. am periodSi moxda Rvarcofuli nakadebis gaaqtiureba. sof. maRaroskaris CrdiloeTiT
fSavis aragvma imdenad garecxa marjvena
napiri, rom saWiro gaxda droebiTi SemovliTi gzis gayvana. 2006-2007 wlebSi regionis mTel teritoriaze SenarCunebuli iqna
fonuri mdgomareoba. magram, miuxedavad
amisa yazbegis raionSi 2007 wlis 2 agvistos
ganviTarebulma Rvarcofulma nakadma gadaketa samxedro gza da Seiwira 1 adamianis
sicocxle.
2010 wlis maisSi TianeTis municipalitetis sof. SaraxevSi, md. Saraxevis
marcxena Senakadis zemo welSi ganviTarda mewyruli procesi, romelic moZraobis mimarTulebiT gadaizarda mZlavr
Rvarcoful nakadSi, daangria sacxovrebeli saxlebi, mTlianad dafara ezoebi, sakarmidamo nakveTebi da sasoflo gza. dafiqsirda napirebis intensiuri garecxva.
2014 wels procesebis gaaqtiureba regionis mTel teritoriaze fonuris farglebs aRemateboda. dafiqsirda rogorc
mewyerebis aseve Rvarcofebis gaaqtiureba.
yazbegis municipalitetSi md. devdorakis
xeobaSi ganviTarda katastrofuli xasiaTis
Rvarcofi, romelmac gadaketa saqarTvelos
samxedro gza da samwuxarod gamoiwvia 8 adamianis msxverpli.
grafik #1-Si mocemulia 1995-2014ww
regionSi moqmedi meteosadgurebis: maRaroskaris, fasanauris, TianeTis, stefanwmindis (qveda), gudauris monacemebze
dayrdnobiT, atmosferuli naleqebis raodenoba calkeuli wlebis mixedviT. aqve
mocemulia imave wlebSi ganviTarebuli da
gaaqtiurebuli mewyrebis raodenoba Cvens
xelT arsebuli monacemebiT. miuxedavad
imisa, rom gasuli saukunis 90-iani wlebi gamoirCeva monacemebis arasrulobiT
grafiki mainc asaxavs klimaturi faqtoris

gadamwyvet rols saSiSi geologiuri procesebis Casaxva-gaaqtiurebaSi.


geomonitoringuli kvlevebi Catarebuli iqna regionis yvela municipalitetis
teritoriebze. regionis farglebSi saSiSi
geologiuri procesebis ganviTareba-gaaqtiureba saerTo fonuris farglebSi iyo,
Tumca municipalitetebis calkeul ubnebze dafiqsirda mewyruli da Rvarcofuli procesebis eqstremaluri gamovlineba.
mewyrulma procesebma saSiSroeba Seuqmna
rogorc sacxovrebel saxlebs, aseve saavtomobilo gzebs da sasoflo sameurneo savargulebs.
regionis teritoriaze dafiqsirebulia sxvadasxva saxis saSiSi geologiuri
procesebis zemoqmedebis arealSi moqceuli 334 dasaxlebuli punqti. amaTgan maRali
saSiSroebis riskis zonaSia 171 dasaxlebuli punqti, saSualoSi 121, dabalSi 42,
(ix. cxrili #3, grfiki #2, diagrama #1).
regionSi 149 dasaxlebul punqtSi saSiSi
geologiuri procesebi an ar fiqsirdeba an
imdenad umniSvneloa, rom garemos cvlilebebze gavlenas ver axdens. dazianebis koeficienti Seadgens 2.24 (sxvadasxva xarisxiT dazianebuli punqtebis raodenoba Sefardebuli dauzianebelTan).
geomonitoringuli kvlevebis dros
Semowmebuli iqna 103 dasaxlebuli punqti,
69 mewyruli ubani, 71 Rvarcofuli xevi, 31
napirebis garecxvis da 9 qvaTacvenis ubani.
municipalitetebis xelmZRvanelobis Txovnis safuZvelze Semowmebuli iqna 5 dasaxlebuli punqti, 16 komli, maTgan 8 ojaxi gadasayvania geologiurad usafrTxo adgilze.
regionis farglebSi fiqsirebuli
mewyruli sxeulebis da Rvarcofuli xevebis detaluri aRwerebi mocemulia Sesabamis kadastrebSi da sainJinro geologiur daskvnebSi, romlebic inaxeba garemos
erovnuli saagentos geologiuri departamentis fondebSi.
cxrili #3

municipaliteti

dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

saSiSroebis
riskis zonaSi
moqceuli
dasaxlebuli
punqtebis
raodenoba

dazianebis xarisxi
(saSiSroebis kategoria)

maRali

saSualo

arasaSiSi
dasaxlebuli punqtebis
raodenoba

dabali

mcxeTa

63

49

24

19

14

duSeTi

291

198

97

73

28

93

TianeTi

83

63

35

22

20

yazbegi

46

24

15

22

483

334

171

121

42

149

sul

263

grafiki #2
mcxeTis municipaliteti
q.mcxeTaSi bebriscixis mimdebared
saavtomobilo gzis gayvanis mizniT xelovnurad CamoWril ubanze warmoqmnilia
flate zedapiri simaRliT 5-8m-dan 15-20mmde (476976 4633953; 476925 4633790). CamoWrili zedapiris daxriloba 60-650-ia. ferdobze ganviTarebulia qvaTacvena, gzis piras Camoyrilia sxvadasxva zomis lodebi da
namsxvrevi masala. qvaTacvena saSiSroebas
uqmnis rogorc saavtomobilo transportis
moZraobas aseve fexiT mosiaruleebs.
mcxeTa-nataxtaris
saavtomobilo
gzaze samxedros quCis #35-is mimdebared
md. aragvis marjvena ferdze ganviTarda
mewyeri (476924
4635588). saavtomobilo
gzis mimdebared mewyeris mowyvetis flates
simaRle 5-7m-ia. aRniSnuli saSiSroebas
uqmnis saavtomobilo gzas, magistralur
gazsadens,
orsarTulian
sacxovrebel
saxls da damxmare nagebobas. saavtomobilo
gzis savali nawili Seviwroebulia 0.5m-iT.
sof. galavani mdebareobs md. Tezamis
xeobis marjvena ferdobze. md. Tezami adintensiur recxavs marjvena napirs, riTac
saSiSroeba eqmneba sacxovrebel saxlebs da
sakarmidamo nakveTebs. wyalmovardnis periodSi itboreba mosaxleobis ezoebi, xolo
napirebi irecxeba daaxloebiT 1km manZilze.
damcav RonisZiebad gvesaxeba mdinaris marjvena mxares nakadmimmarTveli gabionebis
mowyoba.
napirebi irecxeba md. Tezamis marcxena
mxaresac, sadac flate napirebis simaRle 2
dan 4m-mde cvalebadobs. napirebze mimdinareobs CamoSlebi riTac nadgurdeba sasoflo-sameurneo savargulebi.
sof. araSenda ganlagebulia md. Tezamis xeobis marcxena ferdis qveda nawilSi
(483475 _ 4639435). ferdos aqvs saSualod
daxrili (8-150 zeda nawilSi 15-250), sustad
talRobrivi zedapiri. soflis aRmosavleT

diagrama #1
nawilSi Camoedineba usaxelo xevi, romlis
kalapoti amovsebulia da wyalmovardnis
periodSi nakadebi gadmodis napirebidan,
tboravs rogorc mosaxleobis ezoebs aseve
Sida sasoflo gzas. aris SemTxvevebi roca
iketeba soflebTan damakavSirebeli gzis
monakveTebi. damcav RonisZiebad gvesaxeba
soflis farglebSi xevis kalapotis perioduli gawmenda da daRrmaveba.
sof. biwmendi mdebareobs md. aragvis
xeobis marcxena ferdobze. sofelSi Camoedineba md. axatnis xevi. xevi Rvarcofulia.
saavtomobilo xidis mimdebared. xidis
burjTan kalapoti gawmendilia xemcenareulobisagan magram mis zemoT kalapoti
napirsamagri kedlis piramdea Sevsebuli,
wyalmovardnebis SemTxvevaSi daitboreba 2
mosaxlis ezoebi (sur. #223).

sur. #223
xidis qvemoT didi raodenobiTaa Cayrili sayofacxovrebo narCenebi rac aferxebs xevis gamtarobas, iwvevs kalapotis donis awevas da napirebis garecxvas,
riTac saSiSroeba eqmneba kalapotis mimdebared ganlagebuli mosaxleobis ezoebs
da sacxovrebel saxlebs (4 saxli). saWiroa

264

mdinaris kalapotis gawmenda daRrmaveba da


xidis mimdebared napirsamagrebis mowyoba.
sof.
buriani
ganlagebulia
md.Tezamis xeobis marjvena ferdze. saagarake dasaxlebis misasvlelTan, sadac ganviTarebulia mewyeri (489284 _ 4638003). md.
Tezami awarmoebs marjvena napiris garecxvas, ramac xeli Seuwyo mewyruli procesis
ganviTarebas. mewyeri amJamad stabilizaciis procesSia, magram enuri nawili SedarebiT aqtiuria. gzis saval nawilze mewyruli Zvrebi bolo ori wlis ganmavlobaSi ar
dafiqsirebula. dacvis mizniT saWiroa mdinaris kalapotis gawmenda da marjvena napiris gamagreba.
sof.zaqaro mdebareobs md. Tezamis
xeobis marjvena ferdze. sofelSi Camoedineba md. iltivis xevi, romelic Rvarcofulia. wyalmovardnis periodSi mdinare awarmoebs napirebis garecxvas, bortebze mimdinareobs mcire zomis CamoSlebi, fiqsirdeba
Camonacurebebi, rac garkveul saSiSroebas
uqmnis mosaxleobis ezoebs da sakarmidamo
nakveTebs.
sof.
kotoraanTkari
mdebareobs
md. Tezamis xeobis marcxena ferdis qveda nawilSi. soflis aRmosavleT nawilSi
Camoedineba md. kotoraanT xevi, romelic
Rvarcofulia. mdinaris kalapoti mTlianad
amovsebulia saSualo da wvrilmarcvlovani kenWnarovani masaliT. saavtomobilo
gzis gadakveTaze mowyobilia nakadgamtari
(487417 _ 4638250), romelic amovsebulia natani masaliT. gamtaris win dagrovilia xe
mcenareebis narCenebi, xdeba Setborva da nakadebi xSirad gadmodis gzis saval nawilze.
saWiroa xevis kalapotis da nakadgamtaris
gawmenda.
sof.
navdaraanTkari
mdebareobs
md. Tezamis xeobis marcxena ferdis qveda
nawilSi. ferdobis daxriloba 10-200-is farglebSi cvalebadobs, zedapiri sustad talRobrivia. soflis teritoriaze Camoedineba md. didxevi. mdinare Rvarcofulia. sof.
burianis gzis gadakveTaze. arsebuli xidis
mimdebared, xevis kalapotSi mowyobilia napirsamagri gabioni, romlis zeda ori iarusi
ukve gadaxrilia pirvandeli mdgomareobidan. sofelSi arsebul xidTan mowyobil
betonis napirsamagrsa da gabions Soris
monakveTi gawyvetilia (sur. #224). saWiroa
napirsamagris gagrZeleba raTa ar moxdes
napirebis CamoSla rac safrTxes Seuqmnis
sakarmidamo nakveTebs da or sacxovrebel
saxls.

sur. #224
xidis zemoT xevis kalapoti daklaknilia da garkveul monakveTebze Seviwroebuli (484774_4638892; 484773_4638963;
484733_4639050), amovsebulia natani masaliT
da awarmoebs napirebis, gansakuTrebiT marcxena napiris garecxvas, riTac saSiSroeba
eqmneba mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs.
484739_4639160 wertilTan napirsamagri dazianebulia, betonis blokebi Cavardnili.
saWiroa kalapotis gasworxazovneba da gawmenda.
sof. winamZRvrianTkari ganlagebulia md. Tezamis xeobis marjvena ferdis
qveda nawilSi. soflis Crdilo nawilSi gaedineba md. rusis xevi, romelic Rvarcofulia. mdinaris Wala-kalapotis sigane 15_20
m-ia, agebulia kenWnariT. napirebis dacvis
mizniT kalapotis orive mxares daleqilia
mdinaris natani masala. xidTan marcxena mxares mowyobilia napirsamagri gabioni. saavtomobilo xidis zemoT, kalapotSi yria
Zveli xidis burjis narCenebi, rac zRudavs
nakadebis gamtarianobas. saWiroa gaiwmindos kalapotis es monakveTi. xidis qvemoT
sadac mdinare akeTebs marjvniv moxvevas
ganviTarebulia flate zedapiri simaRliT
3-5m. am monakveTze mdinare awarmoebs napirebis garecxvas, riTac saSiSroeba eqmneba
sasoflo-sameurneo savargulebs.
soflis CrdiloeTiT md. rusis xevs
kveTavs wyalsadenis mili (485198 _ 4641351).
mdinaris kalapoti milis donezea amovsebuli, am monakveTSi wyalmovardnebis dros
iketeba sasaflaosTan misasvleli gza.
saWiroa xevis kalapotis gawmenda, wyalsadenis mili unda CaRrmavdes garecxvis siRrmis qvemoT an xevis kalapoti gaiwmindos
iseT siRrmeze rac uzrunvelyofs nakadebis
Tavisufal gatarebas.
sof. WilaanTkari mdebareobs md.

265

Tezamis xeobis marjvena ferdis qveda


nawilSi. ferdobis daxriloba 15-200-ia, ganviTarebulia mewyeri, romelic saSiSroebas
uqmnis erT sacxovrebel saxls. mewyeris
mowyvetis warbi saxlamdea misuli, xolo
ukan fiqsirdeba mewyruli napralebi ris gamoc Cvens mier gacemul Sesabamis sainJinrogeologiur daskvnaSi rekomendirebulia
saxlis gadatana geologiurad mdgrad adgilze.
sof. gldani saagarake dasaxleba md.
gldanulas xeobis marjvena ferdobze, romlis saSualo daxriloba 15-200-ia, zedapiri
safexurebrivi da talRobrivi, danawevrebulia mewyruli formebiT.
saagarake
dasaxlebis
teritoriaze ganviTarebulia seismogravitaciuli
blokuri tipis mewyeri. dasaxlebis qveda
nawilSi warmoqmnilia e.w. amownexvis zvinuli, romlis ukan Seqmnilia ukudaxris zedapiri, aseve deformirebulia sacxovrebeli
saxlebi, romlebic gadaxrilia ferdobis
daxris sawinaaRmdegod. ramdenime saxli imdenadaa deformirebuli, rom maTSi cxovreba saSiSia da mitovebulia (sur. #225)
mewyrul blokze ganTavsebulia 10-mde
sacxovrebeli saxli, romelTagan metadaa
dazianebuli dasavleT nawilSi mdebare
saxlebi.

sur. #225
sof. mamkodas saagarake dasaxleba
mdebareobs md.gldanulas xeobis marjvena
ferdis qveda nawilSi. ferdobs aqvs safexurebrivi, talRobrivi zedapiri. ferdobze
ganviTarebulia mewyeri, romelic garkveul
saSiSroebas uqmnis saagarake sacxovrebel
saxlebs da misasvlel gzas. bolo sami wlis
dakvirvebiT procesi ganicdis stabilizacias, axali deformaciis niSnebi ar aRiniSneba.
sof. aRdgomelaanTkari mdebareobs
md. aragvis xeobis marjvena ferdis qveda
nawilSi. sofelSi Camoedineba md. Sirixevi,
romelic Rvarcofuli bunebisaa. mdinaris

kalapotSi mowyobilia napirsamagri gabionebi, magram sofelis eklesiis qvemoT,


gabionebi Zlier deformirebulia, gadmobrunebulia (sur. #226).
xevis bortebze, romelic agebulia
dabali mdgradobis aluviur-proluviuri
naleqebiT, mimdinareobs napirebis garecxva
da CamoSlebi, riTac saSiSroeba eqmneba sakarmidamo nakveTebs. xevis kalapotSi Cayrilia xe-mcenareuloba, romelic gadaadgilebis SemTxvevaSi SesaZlebelia gaiWedos
samxedro gzis gadakveTaze arsebul nakadgamtarSi, rac gamoiwvevs Rvrcofuli
nakadis gadasvlas gzis saval nawilze.

sur. #226
sof. zemo niCbisi ganTavsebulia md.
niCbisis wylis (niCbura) xeobis marcxena ferdis Sua nawilSi. soflis samxreT
ganapiras xdeba ferdobis daxramva. (X459916;YY-4629616). ferdobis daxriloba
150, zedapiri talRobrivi, dafaruli saZovariT da tyiT. ferdobze ganviTarebuli
xramis sigrZe 1 km-mdea, CaWris siRrme 7-8
metri, kalapoti klaknili, fskeris sigane
1-3 metridan 6-10m-mdea. wvimebis periodSi
kalapotSi mimdinareobs siRrmiTi erozia,
xolo bortebze CamoSlebi. soflis mimdebared xevis saavtomobilo gziT gadakveTis
adgilze Cawyobilia ori wyalgamtari mili,
romelTagan erTi mTlianad, xolo meore
nawilobriv Sevsebulia xevis mier gamotanili masaliT, aRniSnuli ver uzrunvelyofs
nakadebis gatarebas da gadmodis gzis saval
nawilze. wyalgamtaris qvemoT xevis CaWris
siRrme 15 metramdea. marcxena bortze ganviTarebuli eroziuli procesebi saSiSroebas uqmnis sakarmidamo nakveTebs, marjvena
bortze saZovrebs.
xramis kalapotSi eroziuli procesebis aRkveTis mizniT saWiroa zRudarebis
mowyoba. saavtomobilo gzis gadakveTaze ki
xidis mowyoba, romelic uzrunvelyofs aq
formirebuli nakadebis gatarebas. aRniSnuli xramis dasavleTiT ganviTarebulia
Rartafi, romlis CaWris siRrme 0.8-1.2 me-

266

tria. RartafSi xdeba zedapiruli wylebis


Camodineba da mimdinareobs intensiuri siRrmiTi erozia.
sof. zemo niCbisis samxreT-aRmosavleT ganapiras ganviTarebulia mewyeri
(460185 4629828), romelic azianebs sasoflo
sameurneo savargulebs da xasiaTdeba regresiuli ganviTarebiT, saSiSroebas uqmnis
ukidures samxreT-aRmosavleT nawilSi ganlagebul dasaxlebas.
mewyruli sxeuli amJamad aqtiur dinamikaSia.
mewyruli sxeulis mopirdapired md.
niCburas marjvena mxares xdeba qviSaqvebis
karieruli wesiT damuSaveba. narCeni masala
xvdeba mdinaris kalapotSi rac dauSvebelia.
sof. qvemo niCbisi (X-461524; Y-4630743)
ganlagebulia md. niCburas xeobis orive
ferdze. mdinaris xeobas aqvs gaSlili V-s
magvari forma, sadac ferdobebis daxriloba 10-150 zogan 200-is farglebSia. soflis
samxreT- aRmosavleT nawilSi ganviTarebulia mewyeri. mowyvetis safexurTan, sasaflaos zemoT, aRiniSneba mewyruli procesis mcire gaaqtiureba, xolo qveda nawilSi
stabilizaciis procesSia. mewyeri realur
saSiSroebas uqmnis sasaflaos, Sesabamisi
klimaturi pirobebis da gaaqtiurebis SemTxvevaSi sacxovrebel saxlebsac.
soflis Crdilo-dasavleT ganapiras
Camodis patara xevi (460432-4630132), romelic Tavsxma wvimebis dros Rvarcoftransformirebadia. xevis kalapoti amovsebulia
natani masaliT da Semdgomi nakadebi saSiSroebas Seuqmnis 2 sacxovrebel saxls.
sof. wilkani ganlagebulia gverdas
qedis samxeTuli ferdis qveda nawilSi.
ferdobis daxriloba dasaxlebul nawilSi
3-50-ia, zedapiri mosworebuli. wina wlebSi
soflis TiTqmis naxevari itboreboda. unda
aRiniSnos, rom 2010-2011wlebSi soflis qveda nawilSi gaiwminda arxi ris Semdeg wylis
donem dabla daiwia, Tumca saxlebis kedlebze danestianeba da sardafebis datborva
amJamadac SeiniSneba.
sof. ereda ganlagebulia md. narekvavis xeobis marcxena ferdis qveda nawilSi.
soflis teritoriaze Camodis mcirewyliani xevi (X-469470;Y-4646580), romlis CaWris siRrme soflis zeda nawilSi 10-30 metria, xolo qveda nawilSi mas Semdeg rac
xevi gamodis vake zedapirze 0.5-1m, xevi
Rvarcofulia.
Rvarcofis gaaqtiureba aRiniSna 2014
wels. Rvarcofulma nakadebma gamoitana
didi raodenobiT (5000m3) naSali masala
datbora sakarmidamo nakveTebi, sacxovrebeli saxlebi da saavtomobilo gza. soflis
teritoriaze xevis kalapotSi mowyobilia
betonis nakadgamtari, magram is imdenad

viwroa, rom nakadebs ver atarebs. betonis


nakadgamtars Ziri ukve gamorecxili aqvs
saSiSroebis zinaSi imyofeba daaxloebiT
30 saxli. Rvarcofuli nakadebis gamosvla
xdeba TiTqmis yovelwliurad. gamotanili
masala xSirad aRwevs soflis samxreTiT arsebul sarwyav arxamde, xdeba misi gadaketva
da arxidan wylis gadmodineba.
mcxeTa-SiomRvimis
monasterTan
damakavSirebeli saavtomobilo gza gadis
md. mtkvris xeobis marcxena ferdis qveda
nawilSi. ferdobs aqvs Zlier talRobrivi
zedapiri, danawevrebuli mSrali xevebiT,
romelTa CaWris siRrme 10-30m-dan 40-50mmdea. saavtomobilo gzis gaswvriv fiqsirdeba qvaTacvenebi (470476-4633026; 4705144633066; 472473-4633430) sadac gzis piras
flate zedapirebis simaRle 6-8m-dan 20-25
metramdea. gzis piras Camoyrilia lodebi
zomiT 0.5-1.5m. qvaTacvenebi saSiSroebas
uqmnis saavtomobilo transportis moZraobas. saWiroa calkeuli lodebis xelovnurad Camoyra.
saavtomobilo gzis piras (X472194;Y-4633472) ganviTarebulia xrami.
CaWris siRrme gzis vakisis mimdebared 1.51.8 metria. Sua da qveda nawilSi 6-7m. xevs
aqvs V-seburi forma, CaWrilia deluviurkoluviur naleqebSi. xramis zeda sazRvari gzis saval nawilamdea da azianebs mas.
saWiroa kalapotSi baraJebis mowyoba.
mcxeTis sasaflaos mimdebared ferdobze ganviTarebulia mewyeri (4753944633162; 475412-4633103). ferdobis daxriloba 15-200-ia, zedapiri sustad talRobrivi. mewyrul sxeulze da mimdebared ferdobi daterasebulia da dargulia fiWvis
xeebi. 2014 wels mewyerze gaaqtiureba ar
dafiqsirebula.
sof. saguramo ganlagebulia md. aragvis xeobis marcxena ferdis Sua da qveda
nawilSi. ferdobis daxriloba 10-120-ia,
ferdobze ganlagebulia sacxovrebeli
saxlebi, sakarmidamo nakveTebi da sasoflo
sameurneo savargulebi, xolo ferobis zeda
nawili tyiT aris dafaruli.
soflis teritoriaze gadis saniaRvre
arxebi, romelebic amovsebulia, nakadebi
gadmodis napirebze da tboravs mimdebare
teritorias.
sof. Sankevani ganlagebulia md. Tezamis xeobis marxcena ferdis Sua nawilSi.
ferdobis daxriloba 10-250-is farglebSia,
zedapiri safexurebrivi da talRobrivi.
soflis aRmosavleT nawilSi Camoedineba Rvarcofuli bunebis md. Sankevanis
xevi, romlis kalapoti gasawmendia. soflis
samxreT-dasavleT nawilSi ganviTarebulia
mewyeri. masze amJamad fiqsirdeba gaaqtiurebuli ubnebi. mewyrul sxeulze arsebuli gubeebi monitoringuli kvlevebis war-

267

moebis periodSi iyo damSrali. sasaflaos


mimdebared ganviTarebulia ukudaxris
formebi, sasaflaos teritoriaze zedapiri
aSlilia, saflavis moajirebi deformirebulia da qvebi gadabrunebuli sxvadasxva mxares. soflis samxreTiT ferdobze ganviTarebulia xrami (X-483244; Y-4637180), romlis
sigrZe 300 metramdea, CaWris siRRme zeda
nawilSi 2m, qveda nawilSi 5m, sigane sfkerze
1-1.5m, zeda nawilSi 10 metramde. xrami regresiuli ganviTarebisaa da saSiSroebas
uqmnis Sidasaubno gzas.
sof.
cxvariWamia
ganlagebulia
md. Tezamis xeobis marjvena ferdis qveda nawilSi. ferdobis daxriloba 25-350
garkveul monakveTze 500-is farglebSia.
ferobi dafarulia foTlovani tyiT, qveda
nawilSi ganlagebulia sacxovrebeli saxlebi.
ferdobze ganviTarebulia mewyeri.
mewyruli procesebis Sedegad dazianda
sacxovrebeli saxlebi. ori saxli daingra,
rasac Sedegad mohyva 2010 wels erTi adamianis daRupva. amJamad mewyruli saSiSroebis riskis zonaSi imyofeba 17 sacxovrebeli
saxli, romelTagan usafrTxo adgilze gadasatania 7 saxli. miuxedavad imisa, rom
mewyeris aqtivizaciis xarisxi SedarebiT
naklebia misi sruli stabilizacia ar momxdara da saSiSroebis riski kvlav grZeldeba.
sof. frezeTi mdebareobs md. Sirixevis (md. aragvis marjvena Senakadi) xeobis
marjvena ferdis zeda nawilSi. ferdobis
daxriloba 10-200-is farglebSia, zedapiri
sustad talRobrivi.
soflis teritoriaze Camoedineba
usaxelo mcirewyliani xevi, romlis orive
ferdobze ganviTarebulia mewyruli procesebi. xevis marcxena mxares ganviTarebul
mewyers aqvs frontaluri gavrceleba, ferdobis ZirSi fiqsirdeba gruntis wylebis
frontaluri gamosavlebi da WanWrobebi.
azianebs sakarmidamo nakveTebs da garkveul
saSiSroebas uqmnis 4 sacxovrebel saxls.
mewyeri, romelic ganviTarebulia
aRniSnuli xevis marjvena ferdobze (4738354646991; 473789-4646919; 473759-4646956;
473790-4647006) ganviTarda 2010 wlis
gazafxulze. mowyveta gamoxatulia Zvris
napralebiT, xolo bortebze aRiniSneba
0.6-1.2m Cawyvetebi. aRmosavleT mxares fiqsirdeba wyaros gamosavali debitiT 0.05l/
wm. mewyeri azianebs saZovars da saSiSroebas
uqmnis sakarmidamo nakveTebs, magram Semdgomi regresiuli ganviTarebis SemTxvevaSi
SesaZloa daazianos sacxovrebeli saxlebi.
md. Tezami xasiaTdeba mZlavri wyalmovardnebiT, awarmoebs napirebis intensiur erozias. gansakuTrebiT intensiurad
irecxeba marcxena flateseburi napiri, xSiria Camoqcevebi, riTac saSiSroeba eqmneba

sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwebs.


sof. galavanis farglebSi didi wyaldidobis periodSi mdinare tboravs mis marjvena
napirze ganlagebul sakarmidamo nakveTebs
da saSiSroebas uqmnis sacxovrebel saxlebs.
Tbilisi TianeTis saavtomobilo gzaze (493089-4635001; 493092-4635093;
493080-4635016) ganviTarebulia mewyeri.
ferdobis daxriloba 20-250-ia, zedapiri
sustad talRobrivi. mewyeri cocviTi tipisaa, mowyveta gamoxatulia Zvris napralebiT.zedapirze fiqsirdeba Camonacurebebi
patara blokebis saxiT. mowyvetis zedapiris zemoT fiqsirdeba napralebi, rac mewyeris regresiul ganviTarebaze miuTiTebs.
mewyruli masebi periodulad gadmodis
sayrden kedelze da faravs gzis nawils.
Tbilisi-TianeTis gza mSrali xevis
agarakebis mopirdapired. md. gldanulas
xeobis marjvena ferdze ganviTarebulia
mewyeri (492246-4634298; 4922281-4634348).
ferdobis daxriloba gzis zemoT 20-250-ia,
gzis qvemoT 450. ferdobi dafarulia tyiT.
2014 wlis mdgomareobiT mewyruli sxeuli
sigrZeSi gaizarda daaxloebiT 10 metriT.
regresiul ganviTarebaze miuTiTebs is faqti, rom mowyvetis zedapiris ukan gaCenilia
axali mewyruli napralebi. procesi aqtiur
dinamikaSia.
sof. qsovrisi mdebareobs md.qsnis
xeobis marcxena ferdis qveda nawilSi. ferdobs aqvs talRobrivi zedapiri danawevrebuli mcirewyliani da mSrali xevebiT (459783
_ 4649706; 460248 _ 4648559).ferdobze arsebul xevebSi Tavsxma wvimebis periodSi
formirdeba Rvarcofuli nakadebi, romlebic saSiSroebas uqmnian saavtomobilo gzas
da mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs.
sof. Zalisi mdebareobs gverdas qedis
dasavluri daboloebis samxreTuli kalTis
qveda nawilSi. soflis teritoriaze gaedineba md. narekvavi, romelic Rvarcofulia. mdinare awarmoebs napirebis garecxvas.
wyalmovardnis periodSi mdinare intensiurad recxavs napirebs (467980 _ 4645568),
tboravs ezoebs da sakarmidamo nakveTebs.
saWiroa mdinaris kalapotis gawmenda da napirsamagrebis mowyoba.
didi Tbilisis teritoria
q. Tbilisis teritoriaze adamianis
sameurneo-sainJinro
saqmianobiT
gamowveulma geoekologiurma daZabulobam
kritikul zRvars miaRwia. mosaxleobas da
sainJinro nagebobebs gansakuTrebul saSiSroebas uqmnis mewyrul-gravitaciuli da
Rvarcoful-eroziuli procesebi. mewyruli procesebis ganviTarebasTan dakavSirebiT sagangebo situacia Seiqmna Tbilisis

268

Semosavleli saavtomobilo gzis calkeul


monakveTebze.
mewyruli da Rvarcofuli procesebi
ganviTarebulia md. xevZmaris xeobaSi, gldanis me-7 m/r-is mimdebared e.w. `giorgiwmindis~ dasaxlebaSi. ferdobze ganviTarebulia cocviTi tipis mewyeri, romelzedac ganlagebulma sacxovrebelma saxlebma
ganicades sxvadasxva saxis dazianeba. 11
sacxovrebeli saxlidan 4 saxlze gacemulia
usafrTxo adgilze gadatanis rekomendacia, xolo 7 saxlze xorcieldeba geomonitoringuli dakvirveba.
md. xevZmaris xeobis marjvena ferdze mdebareobs `berTubnis~ dasaxleba.
morfologiurad teritoria miekuTvneba
dabalmTian, eroziul- denudaciuri procesebiT saxecvlil platoseburad azevebuli, sustad danawevrebuli teqnogenuri
reliefis tips.
amgebi ZiriTadi qanebis da ferdobis
daxriloba TiTqmis Tanxvedrilia, rac ferdobze mewyruli procesis Casaxva-ganviTarebis da perioduli aqtivizaciis erT-erT
faqtors warmoadgens.
md. xevZmaris marjvena damrecad
daxril ferdze aqtivizacia ganicada
Zvel mewyrulma sxeulma. meoradi Zvrebis
Sedegad deformacia ganicada, rogorc
Zvelmewyrulma sxeulma, ise mis CrdiloeTiT mdebare pirobiTad mdgradma ubanma.
mewyrul sxeulze ganTavsebul 4 sacxovrebel saxlze, romlebmac mewyruli procesisagan ganicades Zlier deformaciebi, gaica
usafrTxo adgilebze gadatanis rekomendacia, xolo 3 saxli ayvanili iqna monitoringuli dakvirvebis qveS.
sof. gldanis teritoriaze md. gldanula awarmoebs napirebis garecxvas, gansakuTrebiT irecxeba marcxena napiri.
Tbilisis SemovliTi sarkinigzo magistralis samSeneblo derefnis farglebSi
sof. gldanis teritoriaze gvirabis gayvanis mizniT ferdis CamoWris Sedegad damrecad daxril samxreTis eqspoziciis mqone
ferdze warmoiqmnilia frontaluri tipis
mewyruli sxeuli. mewyruli Zvrebis Sedegad Zlier deformacia ganicada 26 maisis
quCis asfaltirebulma gzis vakisma da erTi
mosaxlis sakarmidamo nakveTma.

duSeTis municipaliteti
q. duSeTi ganlagebulia md. duSeTisxevis xeobis marcxena ferdze. ferdobs
aqvs sustad talRobrivi zedapiri. qalaqis samxreT-dasavleT nawilSi Camoedineba
md,duSeTis xevi. mdinare Rvarcofulia da
axasiaTebs mZlavri wyalmovardnebi. qalaqis

farglebSi mdinare Casmulia betonis napirsamagrSi magram marjvena napiris garkveuli


monakveTi gamotovilia da gasamagrebelia.
sof.arRunisken wasasvleli gzis dasawyisTan (473827 _ 4659647) md. duSeTis
xevis marcxena Senakads kalapoti CaWrili
aqvs 7-8m siRrmeze, bortebis kedlebi TiTqmis vertikaluri. saavtomobilo xidis gadakveTasTan mdinare awarmoebs napirebis
intensiur erozias. xidis damcavi kedlis
fundamenti gamorecxilia da SesaZloa
Caingres, rac gamoiwvevs xidis deformacias. xevis marjvena mxares ganlagebulia
4 ojaxis (narimaniZe naTia, wiklauri nino,
kariauli aleqsandre, oqruaSvili margalita) sacxovrebeli saxlebi da sakarmidamo
nakveTebi.
saWiroa mdinaris napirebis da xidis
damcavi kedlis fundamentis gamagreba.
sof. kobianTkari mdebareobs md. duSeTis xevis xeobis marjvena ferdze (472252
_4656210). ferdobis daxriloba 15-250-ia,
zedapiri talRobrivi. ferdobze ganviTarebulia mewyeri, romelic saSiSroebas
uqmnis 2 sacxovrebel saxls, sakarmidamo
nakveTebs da Siga sasoflo gzas. aq mewyeri
fiqsirdeba 2007 wlidan, roca erTma saxlma ganicada sruli deformacia. damcav
RonisZiebad gvesaxeba zedapiruli wylebis
regulireba.
sof. varsimaani mdebareobs md. duSeTisxevis xeobis marjvena ferdze (468345 _
4656344). ferdobs aqvs sustad danawevrebuli talRobrivi zedapiri. mdinaris marjvena ferdze ganviTarebulia mewyeri. SedarebiT aqtiuria mewyruli sxeulis dasavleTi
nawili. procesis ganviTarebas xels uwyobs
rogorc ferdobis daxriloba aseve gruntis wylebi da zedapiruli Camonadeni. mewyeri saSiSroebas uqmnis sacxovrebel saxlebs, sakarmidamo nakveTebs da saZovrebs.
md. duSeTisxevis marjvena ferdi
(476020 _ 4657673). sof.kobianTkaris aRmosavleTiT mdinaris marjvena ferdze
ganviTarebulia mewyeri. procesi yovelwliurad ganicdis regresiul ganviTarebas
da azianebs saxnav miwebs, bolo 3 wlis ganmavlobaSi sigrZem moimata 14-15m-iT. garda
aRniSnulisa mdinare awarmoebs napirebis
intensiur garecxvas daaxloebiT 1km manZilze.
sof. bodavis mimdebared md. sakanafis xevis marjvena Senakadis zemo welSi (X483547; Y-4663849; X-483486; Y-4663851) ferdobis daxriloba 20-250-ia, zedapiri sustad Cazneqili. ferdobze ganviTarebulia
mewyeri. azianebs saTibs, saZovars, xolo regresiuli ganviTareba saSiSroebas Seuqmnis
saavtomobilo gzas.
sof. neZixi mdebareobs Jinvalis wyalsacavis marjvena mxares. soflis samxreT

269

dasavleTiT
ganviTarebulia
mewyeri
(482646-4669798). mewyerma moicva rogorc
safari naleqebi aseve ZiriTadi qanebi. mewyerisagan gadaketilia xorxis xeobasTan
damakavSirebeli saavtomobilo gza. mewyeri
amJamad stabilizaciis procesSia da gamomdinare iqidan, masze bolo 5-6 wlis ganmavlobaSi gaaqtiurebis niSnebi ar dafiqsirebula. vfiqrobT masze zedapirulad gzis
gatareba SesaZlebelia.
sof. fuZnari mdebareobs md. sakanafis xevis marjvena Senakadis marjvena ferdze
(487099 4666045). fuZnaris RvTisSoblis
saxelobis taZris mimdebared Jinvali
TianeTis saavtomobilo gzis piras ganviTarebulia mewyeri, romelic saSiSroebas
uqmnis aRniSnul gzas (sur. #227). dacvis
mizniT saWiroa mewyruli masebis moxsna da
qanobis miyvana mdgradobis kondiciamde.

sur. #227
sof. CinTidan samxreTiT md.aragvis
xeobis marcxenaferdis qveda nawilSi saagarake dasaxlebis teritoriaze ganviTarebulia mewyeri (482155-4661239; 482155-4661272).
mewyeri fiqsirebuli iyo gasuli saukunis
80-iani wlebidan. amJamad moxda misi qveda
nawilis gaaqtiureba, riTac saSiSroebas
uqmnis saagarake saxlebs, misasvlel gzas,
el.transformators da el. gadamcem xazebs. gasuli wlis monitoringis periodTan
SedarebiT mewyerma ganicada regresiuli
ganviTareba. ferdobis mxares warmoqmnilia mewyruli napralebi, bortebze mimdinareobs CamoSlebi. saWiroa zedapiruli
Camonadenis regulireba, Tumca sruli stabilizaciisaTvis prevenciuli RonisZiebebi
Sedegs ver moitans.
daba fasanauri ganlagebulia md. TeTri aragvis xeobis marjvena ferdis qveda
nawilSi, Tumca dabis erTi nawili oSpitali mdebareobs md. Savi aragvis xeobaSi. TeTri aragvis marjvena ferdobis daxriloba
35-450, dafaruli foTlovani tyiT, zedapiri sustad talRobrivi. ferdobze ganviTarebulia xevebi, romlebSidac wvimebis
periodSi formirdeba Rvarcofuli nakade-

bi. ferdobebze dagrovilia didi raodenobis gamofituli da uxeSnamsxvervi masala,


bortebze fiqsirdeba Camomewyrili ubnebi,
rac warmoadgens Rvarcofuli nakadebis
formirebis wyaros. Rvarcofebi qvawyliani da qvatalaxiani tipisaa. Rvarcofuli
nakadebi Sedis mosaxleobis sakarmidamo
nakveTebSi da aRwevs sacxovrebel saxlebamde, qva-RorRiT ifareba sakarmidamo nakveTebi da isileba saxlebi.
daba fasanauris samxreT-aRmosavleT
nawilSi, benzingasamarTi sadguris mimdebared md. aragvma gamourecxa Ziri da gadabrunda marjvena napirsamagri kedeli, romelic dRemde ar aRdgenila. napirsamagri
kedlis Ziri irecxeba Cavardnili adgilidan benzingasamarT sadguramde. aq kedlis
ukan gruntze SeiniSneba Ria napralebi,rac
kedlis deformaciis dawyebis mauwyebelia
sof. Ciriki mdebareobs md. Cirikis
(aragvis marcxena Senakadi) xeobaSi. mdinaris marjvena mxares ganviTarebulia mewyeri, romelic stabilizaciis procesSia,
Tumca Sesabamisi klimaturi dageologiuri
pirobebis SemTxvevaSi gaaqtiureba saSiSroebas Seuqmnis sacxovrebel saxlebs.
md. Ciriki Rvarcofulia, axasiaTebs
mZlavri wyalmovardnebi, irecxeba napirebi,
ziandeba Siga sasoflo gza da datborvis saSiSroebas uqmnis mosaxleobis ezoebs.
sof. ananuri ganlagebulia md. aragvis xeobis marjvena ferdis qveda nawilSi.
ferdobis daxriloba 15-200-is farglebSia,
zedapiri sustad talRobrivi. mewyris aqtiurobis zonaSi mdebareobs ori sacxovrebeli saxli.
soflis Crdilo-dasavleT nawilSi Camoedineba md. patara jaxa, romelic
Rvarcofulia da xasiaTdeba perioduli
wyalmovardnebiT. dasaxlebuli teritoriis farglebSi kalapoti CaWrilia Zveli
gamozidvis konusis proluviur naleqebSi.
kalapoti gawmendilia. dasaxlebul nawilSi
or maliani xidis qveS sivrcis erTi nawili
gawmendilia, xolo meore nawili amovsilia
Rvarcofuli myari nataniT da nagavsayreladaa qceuli.
sof.ananurSi monasteris mimdebared
(475461-4667893; 475571-4667913) md.aryala
awarmoebs marcxena napiris intensiur
garecxvas. napiri irecxeba daaxloebiT 100m
sigrZeze. gasul welTan SedarebiT napiri
garecxilia 6m siganeze.
sof. zotikianTkari mdebareobs md.
aryalas xeobis marjvena ferdobze. soflis
nawili ganlagebulia terasul safexurze,
nawili ferdobze, romlis daxriloba 15200-is farglebSia. soflis teritoriaze
Camoedineba mcirewyliani xevi romelic
Rvarcofulia da saSiSroebas uqmnis 10-mde
sacxovrebel saxls.

270

sof. civwyaro mdebareobs md. aragvis


xeobis marjvena ferdze. soflis teritoriaze Camoedineba mcirewyliani xevi, romelic
Rvarcofulia. 2014 wlis ivnisSi aRniSnul xevSi ganviTarebulma Rvarcofulma
nakadebma saSiSroeba Seuqmna sacxovrebel saxlebs da gadavida samxedro gzaze.
soflis teritoriaze mowyobilia napirdamcavi gabionebi magram is Tavis funqcias ver
Seasrulebs.
sof. cixisZiri mdebareobs md. aragvis
xeobis marjvena ferdze. ferdobs aqvs sustad talRobrivi zedapiri, Camoedineba mcirewyliani xevebi, sadac xdeba Rvarcofuli
nakadebis formireba. Rvarcofuli nakadebi
saSiSroebas uqmnis sacxovrebel saxlebs
da maT ezoebs. erT-erTi nakadis mier gaSiSvlebulia magistraluri gazsadenis mili
(472895 _ 4670680).
sof. qaisxevi mdebareobs md. aryalas
xeobis marjvena ferdze. sofelSi Camoedineba mcirewyliani xevi sadac Tavsxma
wvimebis dros formirdeba Rvarcofuli nakadebi. 2014wlis Semodgomaze Rvarcofulma nakadma realuri saSiSroeba Seuqmna 5
mosaxlis sacxovrebel saxlebs da sakarmidamo nakveTebs. maT Soris 2 mosaxlis
(inaSvili akaki, inaSvili nodari) ezoebi
mTlianad daifara Rvarcofuli masaliT.
saWiroa xevis kalapotis gawmenda da napirebis gamagreba.
sof. bazaleTi mdebareobs bazaleTis
tbis Crdilo-dasavleTiT. soflis teritoriaze
naTelaanTubanSi
Camoedineba
md.Wontilisxevi (470156-4657931), ebitaanT ubanSi md.ebitaanTxevi (471580-4658349).
orive mdinare Rvarcofulia. 2011 wels mdinareebma daangria xid-bogirebi, romlebic
ar aRdgenila. md. WontilisxevSi ganviTarebuli wyalqviani tipis Rvarcofisagan
mTlianad dangreulia betonis milebis xidbogiri da mosaxleoba darCa misasvleli
gzis gareSe (sur. #228). saWiroa Wontilisxevze xidis, ebitaanTxevze xidbogiris
mowyoba.

sur. #228

soflis Crdilo-dasavleTiT saagarake dasaxlebaSi ganviTarebulia mewyeri


(471271-4658710; 471226-4658826; 4712584658826). sxeulze fiqsirdeba gruntis
wylebis gamosavlebi da daWaobebuli ubnebi. saSiSroebis qveSaa 10 saagarake saxli,
Siga sasoflo gza da saZovari. gruntis
wylebis gantvirTvis mizniT saWiroa Rrma
sadrenaJo sistemis mowyoba.
sof. lazviani md lazvianTxevis xeoba
(477382 _ 4654300). mdinare Rvarcofulia, nakadebi gadmodis bazaleTis saavtomobilo
gzaze da aferxebs moZraobas. saWiroa xevis
kalapotis da gzis perioduli gawmenda.
sof. mlaSe mdebareobs BbazaleTis
tbis samxreTiT. sofelSi Caoedineba usaxelo mcirewyliani Rvarcofuli mdinare, romelic or adgilze kveTs Siga sasoflo gzas.
xevis kalapoti amovsebulia da nakadebi
gadmodis gzis saval nawilze, riTac saSiSroeba eqmneba rogorc gzas, aseve mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs. saWiroa xevis
kalapotis da nakadgamtarebis perioduli
gawmenda.
md. buCukurTas xeoba (md. xevsureTis
aragvis marjvena Senakadi). mdinaris xeobas
aqvs rofiseburi forma, ferdobebis daxriloba 25-350. md. buCukurTas marcxena mxares
gamomuSavebuli aqvs Waliszeda pirveli
terasa, romelic mdinaris kalapotidan
maRldeba 2-2.5 metriT, aqvs mosworebuli,
md. aragvisken 10-120 daxrilobis zedapiri.
aRniSnul terasaze ganTavsebulia sasazRvro jaris nawili.
md. buCukurTa Rvarcofulia, awarmoebs marcxena napiris intensiur erozias.
napiri irecxeba daaxloebiT 1 km manZilze.
marcxena napirze fiqsirdeba lokaluri
Caqcevebi. miwebis mitacebis SemTxvevaSi
saSiSroeba Seeqmneba soflebisaken da samxedro nawilTan misasvlel saavtomobilo
gzas.
0.4 km samxreTiT sof. WormeSavidan
md. gudaniswyalis xeobas (1. 497583-4708586;
2. 497455-4708586). aqvs viwro V-seburi
forma, ferdobebis daxra 40-550.
xeobis marjvena ferdze ganviTarebulia seismoteqtonikuri mewyeri. mewyeri ganviTarebulia ZiriTad qanebSi.
mewyrul sxeulze gadis Jinvali-Satilis
saavtomobilo gza, romelic realuri saSiSroebis qveSaa, magram erTaderT dacviT
RonisZiebad gvesaxeba misi perioduli gawmenda. monitoringis periodSi gza iyo sustad deformirebuli.
sof. roSka mdebareobs md. roSkiswyalis zemo welSi. mdinare Rvarcofulia da
aqtivizaciis periodSi saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs da soflisken mimaval
gzas. gamomdinare iqidan, rom Rvarcoful
nakadebs aqvs didi siCqare gzebis gadakveTe-

271

bze nakadgamtarebi araa mowyobili.


md. fSavis aragvi (493879 _ 4693413).
mdinare awarmoebs marcxena napiris intensiur garecxvas 300m sigrZeze. am monakveTze
mdinares gaaCnia farTe Wala kalapoti,
SesaZlebelia kalapotis gadanacvleba marjvena napirisken. amavdroulad mosawyobia
marcxena napirsamagri.
sof.
gudaraxis
mopirdapired
(492370-4688317). md. fSavis aragvis xeobis
marcxena ferdobis daxriloba 20-300-ia,
zedapiri talRobrivi. ferdobze ganviTarebulia mewyeri. mewyeri aqtiur dinamikaSia, warmoqmna ukavSirdeba mdinaris marcxena napiris gamorecxvas. mewyrul sxeulze
gadis Jinvali-barisaxos saavtomobilo
gza. gzis saval nawilze aRiniSneba axali
Ria napralebi siganiT 5-10sm, sigrZe 10-15m.
gzis savali nawili Seviwroebulia 0.5m-iT.
sof. cixisubani mdebareobs md. narekvavis xeobis zemo welSi. am monakveTze
mdinare Rvarcofulia, recxavs napirebs da
azianebs saavtomobilo gzas. gzis gadakveTis qvemoT napirebi irecxeba 1km manZilze.
mdinaris gadakveTaze mosawyobia saxide gadasasvleli.
duSeTi-gremisxevis
saavtomobilo
gzaze (464422-4656711; 464406-4656646) md.
narekvavis xeobis marcxena ferdze ganviTarebulia mewyeri. mewyeri aqtiur dinamikaSia da periodulad faravs saavtomobilo
gzas. aqve aRvniSnavT, rom mewyruli masebis
gadaadgilebam gadaketa md.narekvavis kalapoti da moxda Segubeba. am monakveTze damcav RonisZiebad gvesaxeba mewyruli gruntebis moxsna 20-25m-ze ferdobis SigniT da
moxdes misi gatana.
mewyeri ganviTarebulia md.narekvavis
xeobis marcxena ferdze (464817-4655441;
464806-4655393), romlis daxriloba 25-350ia, zedapiri talRobrivi. mewyeri saSiSroebas uqmnis saavtomobilo gzas. saWiroa gzis
perioduli gawmenda.
sof. kitoxi md Savi aragvis xeobis
marjvena ferdi. sofeli ganlagebulia Zvel
gamozidvis konusze, romelsac aqvs sustad
amozneqili zedapiri. sofelSi Camoedineba
usaxelo Rvarcofuli xevi, romlis kalapoti amovsebulia da aqtivizaciis periodSi
nakadebi gadmodis orive napirze da saSiSroebas uqmnis sacxovrebel saxlebs, sakarmidamo nakveTebs da sasoflo gzas. saWiroa
xevis kalapotis gawmenda.
sof. baxanis mimdebared md. Sav aragvs
marjvena mxridan uerTdeba usaxelo xevi.
xevi Rvarcofulia. saavtomobilo gzis gadakveTaze wyalgamtari Zlier deformirebulia (477494 _ 4690658). Semdgomi deformacia saSiSroebas Seuqmnis saavtomobili gzas
(sur. #229).

sur. #229
sof. dumacxo. sof. dumacxos aRmosavleT ganapiras Camoedineba md.bakurxevi
(bursaWiris aragvi). mdinaris xeobas aqvs
varcliseburi forma, ferdobebis daxriloba 40-450, sigane fskerze 100-150m. mdinaris xeobis orive ferdze ganviTarebulia
mcirewyliani da mSrali xevebi, sadac yoveli wvimebis dros formirdeba Rvarcofuli
nakadebi.
md. bursaWiris aragvi xasiaTdeba didi
wyalmovardnebiT da mZlavri Rvarcofuli
nakadebiT. xeobis marjvena ferdis ZirSi ganlagebulia sacxovrebeli saxlebi.
Rvarcofebis transformaciis periodSi
mdinare gadadis marjvena mxares (476580
4701044), faravs sakarmidamo nakveTebs
da realuri saSiSroebis qveS ayenebs 6
sacxovrebel saxls. sof. dumacxos zemoT
md. Savma aragvma mTlianad garecxa saavtomobilo gza da ori mosaxlis ezoebi (476155
_ 4700770). mosaxleobis dacvis mizniT
saWiroa marcxena napiris gamagreba da kalapotis gawmenda.
md. bursaWiris aragvi sof. Coxis
mimdebared awarmoebs marcxena napiris intesiur garecxvas. marcxena napiri (4765524700800; 476490-4700706) gamagrebuli iyo betonis filebiT, romlebic amJamad imdenadaa
deformirebuli, rom Tavis daniSnulebas
veRar asrulebs. sof. Coxis mimdebared napiri flateseburia, simaRliT 8-10m. napiri
irecxeba daaxloebiT 0.7km manZilze. mdinare yovelwliurad itacebs miwis farTobebs, riTac saSiSroeba Seeqmneba sacxovrebel saxlebs da salocavs.
sof. maqarTa ganlagebulia md. Savi
aragvis xeobis marjvena ferdis qveda
nawilSi. soflidan samxreT mimarTulebiT ferdobze ganviTarebulia mewyeri
(479929-4693713; 479747-4693629). mewyruli
sxeuli moicavs rogorc safaris deluviur
Tixnarebs, aseve ZiriTad qanebs.
mewyeri Tanamedrovea, aqtiuri, mTli-

272

anad
deformirebulia
saavtomobilo
gza,Tumca monitoringis dros masze transporti moZraobda.
aqve aRvniSnavT, rom amJamad gayvanilia SemovliTi gza, Tumca eqstremalur pirobebSi mewyruli masebi aRwevs axal gzamde
da faravs mis saval nawils.
sof.abanosxevi md. aragvis xeobis marcxena ferdi (e.w. jojoxeTa xevi). warmoadgens mSral xevs sadac Tavsxma wvimebis dros
formirdeba Rvarcofuli nakadebi. xevis kalapotSi Cayrilia xe mcenareuloba rac nakadebs gamoaqvs da leqavs gzis gadakveTaze
arsebul gamtarTan. saWiroa kalapotis gawmenda da gzis gadakveTaze SedarebiT didi
nakadgamtaris mowyoba.
sof.sof. axali osebi da Zveli osebi
mewyrulma procesebma ganicada stabilizacia, maTze gaaqtiurebis niSnebi ar dafiqsirebula da Sesabamisad mosaxleobis saSiSroebis riski dabalia.
sof. maRaroskari mdebareobs md. fSavis aragvis xeobis marjvena ferdze. soflis
teritoriaze Camoedineba md. maRaroula,
romelic Rvarcofulia. monitoringuli
Semovlis periodSi mdinaris kalapoti iyo
gawmendili, marjvena mxares mowyobilia
napirsamagri gabioni, romelic nawilobriv
dazianebulia. mdinaris natani mixvetilia
napirebze, rac nakleb efeqturia radgan
aRniSnuli Rvarcofuli nakadebis mier advilad iSleba da gaitaneba.
soflis teritoriaze mdinaris marjvena mxares ganviTarebuli mewyerebi stabilizaciis procesSia da maTze Tanamedrove gaaqtiurebis niSnebi ar aRiniSneba.
sof. maRaroskaris CrdiloeTiT md.
fSavis aragvi awarmoebs marjvena napiris
intensiur garecxvas, ori ubani (4893824684007 _ 489332-4683948; 489069-4682855 _
489043-4682787). saavtomobilo gza mdinaris
kalapotidan gadis 3-6m simaRleze. garecxvis gamo gzis savali nawili Seviwroebulia
1-1.5 m-iT. saWiroa mdinaris marjvena napiris gamagreba da SesaZlebelia kalapotis gadatana marcxena mxares.
sof. gomewari mdebareobs md. gomewrulas xeobaSi. mdinaris kalapotSi
formirdeba mZlavri Rvarcofuli nakadebi,
romlebic azianebs rogorc sasoflo gzas
aseve sakarmidamo nakveTebs. imis gaTvaliswinebiT, rom ferdobebis CamoWra gamoiwvevs mewyruli procesebis ganviTarebas
gza gatarebulia mdinaris WalaSi, romelic
mZlavri nakadebis gavlis dros sistematiurad ziandeba.
md.gomewrulas dinebis qvemo welSi
usaxelo marjvena Senakadis gziT gadakveTis ubanze (487219-4681966) mowyobilia Zelyoris baraJi, romelic dazianebulia da
gzis mdgradobisaTvis saSiSi.

sof. kanaTias mopirdapired md.fSavis


aragvis marcxena bortze ganviTarebulia
CaqceviTi tipis mewyeri, romlis warmoqmna
da aqtivizacia pirdapir kavSirSia mdinaris
marcxena napiris garecxvasTan. gzis savali
nawili Seviwroebulia 3 m-iT. am monakveTze
SesaZlebelia mdinaris kalapotis gadatana
marjvniv Walis farglebSi, xolo gza gadaiwios ferdobis mimarTulebiT.
monakveTze 487940 _ 4674254 gza Seviwroebulia 3 m-iT (sur #230).

sur. #230
sof. mWadijvari mdebareobs md narekvavis xeobis Sua welSi. Rvarcofebis aqtivizaciis periodSi xdeba napirebis garecxva
riTac ziandeba Siga gzebi.
sof. ukanafSavi mdebareobs md. fSavis aragvis xeobis zemo welSi. ferdobebis
daxriloba 15-350-is farglebSia, zedapiri
talRobrivi, danawevrebuli mcirewyliani
da mSrali xevebiT. soflis teritoriaze da
mimdebared ganviTarebulia Rvarcofuli
xevebi, romlebic saSiSroebas uqmnian rogorc Siga sasoflo, aseve soflebis damakavSirebel gzebs.
sof. Suafxo ganlagebulia md. fSavis
aragvis xeobaSi marcxena Waliszeda pirvel
terasaze. soflis teritoriaze mdinare
awarmoebs napirebis garecxvas riTac saSiSroebas uqmnis sasoflo gzas da sakarmidamo
nakveTebs. mdinaris marcxena mxares xidis
zemoT da qvemoT mowyobilia napirsamagri
gabionebi. zeda gabioni unda dagrZeldes
Waliszeda terasis Ziramde.
sof. Txiliana mdebareobs md. fSavis aragvis xeobis marcxena ferdis qveda
nawilSi. soflis dasavleTiT Camoedineba
Rvarcofuli xevi romelic gaaqtiurebis
SemTxvevaSi 200m manZilze faravs saavtomobilo gzas (497405 _ 4696731). saavtomobilo gzis gadakveTaze nakadgamtari ar aris.
Suafxo_ukanafSavis saavtomobilo
gzaze md.maTurxevis gadakveTasTan aragvis marjvena ferdze fiqsirdeba mewyeri,

273

romelic xasiaTdeba sustad gamoxatuli


aqtivizaciiT (504361 _ 4695843), romelic
periodulad faravs gzis saval nawils da
saWiroebs periodul gawmendas. mdinaris
marjvena napirze gzis garecxvisagan dacvis
mizniT mowyobilia gabioni.
sof. qveSeTi ganlagebulia md. TeTri
aragvis xeobis marjvena ferdis qveda nawilSi. ferdobis daxriloba soflis teritoriaze 10-150, zeda nawilSi 30-400, zedapiri
talRobrivi. sofelSi Camoedineba md. qveSeTis xevi. xevi Rvarcofulia, CaWris siRrme ferdobze 20-40 metria, soflis teritoriaze 1.5m, kalapotis daxriloba soflis
teritoriaze 100. xevis kalapotSi formirebuli Rvarcofuli nakadebi qva-talaxiani
tipisaa, gamoaqvs didi raodenobiT naSali
masala. Rvarcofuli nakadebi saSiSroebas uqmnis skolas, sacxovrebel saxlebs (5
saxli) da rogorc Siga sasoflo aseve saqarTvelos samxedro gzas. bolo gaaqtiureba
moxda 2014 wlis 7 maiss. nakadebi gadmovida
samxedro gzaze da dafara mosaxleobis
ezoebi. monitoringuli Semovlis periodSi
md. qveSeTis xevis kalapoti iyo gawmendili
da daRrmavebuli, napirebis gaswvriv natani
myari masaliT mowyobilia napirsamagri. xevis gadakveTaze (463401-4697118) mowyobilia
axali erTmaliani gadasasvleli xidi. magram unda aRiniSnos, rom soflis zemoT kalapoti mTlianad amovsebulia. uxvi atmosferuli naleqebis SemTxvevaSi masala gadaitaneba dinebis mimarTulebiT da avsebs
mis kalapots. samxedro gzaze nakadebis
gatarebis mizniT mowyobilia milxidi, magram is imdenad viwroa, rom nakadebs ver atarebs da gadmodis gzis saval nawilze, Semdgom ki mosaxleobis ezoebSi. am monakveTze
saWiroa xidis aSeneba imis gaTvaliswinebiT,
rom gaataros xevSi ganviTarebuli nebismieri nakadi. qveSeTis xevSi Rvarcofuli nakadebis formireba xdeba yovelwliurad.
sof. gvidaqe mdebareobs md. TeTri
aragvis marcxena Senakadis md.gvidaqes
xeobaSi. sofelSi Camoedineba mcirewyliani xevi, romelic Rvarcofulia. xevSi
formirebuli Rvarcofuli nakadebi saSiSroebas uqmnis 2 sacxovrebel saxls
da Siga sasoflo gzas. seqtembris TveSi
md.gvidaqeSi formirebulma Rvarcofulma
nakadebma mTlianad garecxa sofelSi misasvleli gza. saWiroa xevis kalapotis gawmenda da md. gvidaqes marjvena napirebis
gamagreba.
sof. naRvarevi ganlagebulia md. TeTri aragvis xeobis marjvena ferdis qveda
nawilSi. soflis teritoriaze Camoedineba md. naRvarevis xevi. xevi Rvarcofulia,
qvawyliani tipis, kalapoti zeda nawilSi
amovsebulia Rvarcofuli masaliT, soflis
teritoriaze mis qveda nawilSi nawilobriv

gawmendilia, soflis mimdebared md. aragvis kalapotamde gamomuSavebuli aqvs gamozidvis konusi. saavtomobilo xidis qvemoT
gamozidvis konusze kalapoti ar iwmindeba,
radgan mis qveda nawilSi gadis magistraluri gazsadeni.
xevis
kalapotSi
ganviTarebuli
Rvarcofuli nakadebi saSiSroebas uqmnis
mosaxleobis ezoebs da sacxovrebel saxlebs, marjvena mxares gadasvlis SemTxvevaSi saSiSroebas Seuqmnis samxedro gzas da
magistralur gazsadens.
soflebSi nadibaani, xarxeTi, Coxelni Camodis Rvarcofuli xevebi. xevebis
kalapotebi nawilobriv gawmendilia, Tumca
zeda nawilebSi amovsebulia Rvarcofuli
masaliT. xevebis bortebze miyrili naSali
masala ver uzrunvelyofs napirebis dacvas
radgan nakadebis mier advilad gaitaneba
naSali fxvieri masala da iqmneba nakadebis
dasaxlebul punqtebSi gadmodinebis saSiSroeba. samxedro gzis gadakveTaze xidebis
mimdebared napirebi gamagrebulia da
xidebis qveS sivrce gawmendili.
sof. qvemo mleTa ganlagebulia md.
TeTri aragvis xeobis marjvena ferdis
qveda nawilSi (459787 _ 4697414). ferdobs
aqvs talRiseburi zedapiri, daxriloba qveda nawilSi 10-150, zeda nawilSi 35-550.
soflis dasavleT nawilSi Camoedineba md. qvemo mleTis xevi. mleTis xevSi
formirdeba mZlavri Rvarcofuli nakadebi. Rvarcofis mier erTjeradi gamotanili
masalis moculoba xSirad 1 mln m3-s aRemateba. Rvarcofuli nakadebis kveba xdeba
xevis saTaveebSi dagrovili didi raodenobis gamofituli da uxeSnatexovani masaliT da mewyruli procesebiT. miuxedavad
imisa, rom xdeba xevis kalapotis perioduli gawmenda-daRrmaveba, amJamad kalapoti
Sevsilia. Rvarcofuli nakadebi realur
saSiSroebas uqmnis mleTis eklesias da mosaxleobis nawils. Rvarcofis gaqtiureba
xdeba yovelwliurad, aris SemTxvevebi
roca nakadebma gadaketa md. aragvi da datbora e.w. xidisubnis dasaxleba.
sof. lakaTxevi mdebareobs md. sonCoswylis (md. TeTri aragvis marcxena Senakadi) xeobaSi. xeobas aqvs gaSlili ,,V -seburi
forma, ferdobebis daxriloba 10-150-dan
25-300-mdea, zedapiri talRobrivi. mdinaris xeobaSi dasaxlebis mimdebared mosaxleobis wyalmovardnebisa da Rvarcofuli nakadebisagan dacvis mizniT mowyobilia nakadmimmarTveli gabionebi. magram
aqve aRvniSnavT, rom soflis zeda nawilSi
(koordinatebi 464661-4698147) mosalodnelia nakadebis marjvena mxares gadadineba da
mosaxleobis ezoebis datborva daSlamva.
sof. qimbariani ganlagebulia md. TeTri aragvis xeobis marjvena ferdis qveda

274

nawilSi. soflis dasavleT nawilSi Camoedineba md. qimbarianis xevi. xevi Rvarcofulia, qveda nawilSi gamomuSavebuli aqvs
gamozidvis konusi, Tumca ferdobze ganviTarebuli xevebidan gamotanili masala qmnis erTian gamozidvis konusebis Sleifs.
aRniSnul
xevSi
ganviTarebuli
Rvarcofuli nakadebi wyalqviani tipisaa.
xevis kalapoti imdenadaa Sevsili, rom gamozidvis konusis zedapiri da kalapoti erT
donezea, nakadebi SesaZlebelia gadmovides
napirebze da saSiSroebis qveS aRmoCndeba 4
sacxovrebeli saxli.
sof. Satili mdebareobs md. arRunis
xeobis marcxena ferdze (513104 _ 4723050).
soflis aRmosavleTiT Camoedineba md. Satiliswyali. ferdobebis daxriloba 20450-is farglebSi cvalebadobs, kalapotis
daxriloba 15-250.mdinareSi ganviTarebuli
Rvarcofuli nakadebi saSiSroebas uqmnis
mosaxleobis ezoebs da Siga sasoflo gzebs. soflis farglebSi mdinaris kalapoti
amovsebulia natani masaliT. saWiroa kalapotis gawmenda da nakadgamtarebis mowyoba.
md. arRunis xeobis marjvena ferdi
Satili mucos gza (514315 _ 4724064). mdinaris marjvena ferdze gzis piras ganviTarebulia kldezvavi. karnizis simaRle 20
metramdea, CamoSlili masis moculoba 10001100 m3. kldovani CamonaSali gzas faravs
30-35 metrze. damcav RonisZiebad gvesaxeba
gzis perioduli gawmenda.
sof.mucos midebared md. andakis xeobis marjvena ferdi. mdinare marjvena napiris garecxvas awarmoebs 3 ubanze (516928
_ 4717207; 516878 _ 4717403; 516881 _ 4717680).
napirebi irecxeba Sesabamisad 200 + 150 + 120
= 470m manZilze. napirebis garecxva azianebs
Satili mucos saavtomobilo gzas. am monakveTebze mosawyobia napirsamagri nagebobebi.
md. andakis xeobis marcxena ferdi
e.w. ,,micus Wala. md. andaki marcxena napirs intensiurad recxavs 2 ubanze (515754 _
4721145; 516012 _ 4720965). napirebi irecxeba
Sesabamisad 250+200 = 450m maZilze. napirebis garecxva saSiSroebas uqmnis saqonlis
zamTris sadgoms da saTibebs,romlebic ganlagebulia marcxena Waliszeda pirvel terasaze. mdinaris kalapoti misulia saqonlis zamTris sadgomamde. am monakveTebze
saWiroa napirsamagrebis mowyoba, magram
gasaTvaliswinebelia is garemoeba, rom nakadmimmarTveli dezebis SemTxvevaSi kalapoti gadainacvlebs marjvena mxares da saSiSroebas Seuqmnis saavtomobilo gzas.
sof. WarTali ganlagebulia md. aragvis xeobis marjvena ferdis qveda nawilSi,
teritoria amavdroulad warmoadgens md.
WarTalisxevis xeobis marjvena ferds. ferdobis daxriloba 15-200-is farglebSia.

soflis teritoriaze md. WarTalis


xevs marjvena mxridan uerTdeba usaxelo
xevi. xevi Rvarcofulia. Rvarcofis mier
mTlianad iyo Cangreuli Sida sasoflo gzis
savali nawili (472639-4680177). am monakveTze gakeTda gabionis tipis napirsamagri da
gza aRdga,Tumca is dazianebulia da gzisTvis saSiSroeba amJamadac grZeldeba. gzis
zemoT ferdobze ganviTarebulia mewyeri.
mewyruli sxeuli amJamad stabilizaciis
procesSia. soflis Crdilo nawilSi fiqsirdeba mewyeri. romlis ferdis saerTo
daxriloba 15-250-ia, mewyruli sxeulis aRmosavleTiT Camoedineba mcirewyliani xevi,
romlis mimarTulebiT xdeba calkeuli
blokebis gacureba da saSiSroebas uqmnis 1
sacxovrebel saxls, sakarmidamo nakveTs da
sasoflo gzas.
mewyeri ganviTarebulia soflis e.w.
,,kazinianT dasaxlebaSi. ferdobis daxriloba 550-mdea, zedapiri Cazneqili, dafaruli xe-mcenareebiT. mewyerma moicva Siga
sasoflo gzis savali nawili, masze amJamad transportis moZraoba saSiSia. mewyeri
fiqsirdeba soflis qveda nawilSi (4731614680006). mewyrul sxeulze mdebareobs
sacxovrebeli saxli. imis gaTvaliswinebiT,
rom gruntze aqtiuri Zvrebi ar aRiniSneba saxli ayvanilia monitoringuli dakvirvebis qveS.
sof. WarTali (zenubani). soflidan
C. d. mimarTulebiT md. didxevis saTaveebSi
2014 wlis gazafxulze warmoiqmna mewyeri.
mewyruli ferdobis daxriloba 40-500-ia,
zedapiri talRobrivi. mewyruli sxeulis
sigrZe 800m-mdea, sigane sxvadasxva adgilze200-300m. enur nawilSi mewyerma gadaketa
mdinaris kalapoti da warmoqmnilia patara
tba. amJamad wyali zemodan gadaedineba, magram mewyeris gaaqtiureba upirobod gamoiwvevs xeobis gadaketvas da SesaZloa saSiSroeba Seuqmnas sof sondaSi misasvlel gzas.
morfologiuri da geologiuri pirobebidan gamomdinare aq qmediTi RonisZiebis
gatareba SeuZlebelia.
sof. yvavili ganlagebulia md. fotexevis xeobis marjvena ferdze Zvel mewyrul
ferdobze. bolo aTwleulis ganmavlobaSi
mewyeri stabilizaciis procesSia. enuri
nawilis calkeul monakveTebze SeiniSneba umniSvnelod gamoxatuli gaaqtiureba.
Semdgomi gaaqtiurebis Tavidan acilebis
mizniT saWiroa zedapiruli Camonadenis
regulireba.
sof. aragvispiri mdebareobs md.
aragvis xeobis marjvena ferdze. soflis
teritoriaze Camoedineba md. fotexevi, romelic xasiaTdeba mZlavri Rvarcofuli nakadebiT. fotexevSi ganviTarebuli nakadebi
saSiSroebas uqmnis sof. aragvispiris mosaxleobas da samxedro gzas. md. fotexevis

275

xeobis marjvena ferdze sof. TanianTkaris


aRmosavleTiT arsebuli mewyeris ena Cadis
mdinaris kalapotamde da arsebobs misi gadaketvis saSiSroeba ra SemTxvevaSic realuri saSiSroeba eqmneba sof. aragvispiris
mosaxleobas.
sof. veZaTxevi mdebareobs md.aryalas
marjvena Senakadis md.WalaTxevis xeobis
marjvena ferdze. soflis teritoriaze
ganviTarebulia mewyruli procesebi. Zlieri deformaciebi miiRo sacxovrebelma
saxlebma. mewyerebis sruli stabilizaciis
mizniT raime RonisZiebebis gatareba SeuZlebelia ris gamoc jer kidev 2008 wels
Cvens mier gacemuli iqna Sesabamisi daskvna
soflis mosaxleobis usafrTxo adgilebze
gadayvanis Sesaxeb. 2014 wlis monacemebiT
saSiSroebis riski ar moxsnila.
sof. TanianTkaris aRmosavleTiT md.
fotexevis xeobis marjvena ferdze ganviTarebulia mewyeri (476183-4661606; 4762634661583). mewyrisagan dazianebulia sasoflo-sameurneo savargulebi. mewyeri pirvelad ganviTarda 2007 wels, 2012 wlamde
sigrZeSi moimata 50m-iT, xolo bolo ori
wlis ganmavlobaSi 10-12m-iT. mewyeri aqtiur dinamikaSia da iqmneba saSiSroeba,
rom gadaketos md.fotexevis kalapoti,
xolo zRudaris garRvevis SemTxvevaSi
warmoiqmneba mZlavri Rvarcofuli nakadi,
romelic realur safrTxes Seuqmnis sof.
aragvispiris da zotikianTkaris mosaxleobas da samxedro gzas. enur nawilSi masebi
Camocurebulia rogorc marjvena aseve
marcxena mxridan. 40m monakveTze mdinare
gaedineba mewyruli masebis qvemoT. gamomdinare aqedan xeobis gadaketvis saSiSroeba
realuria.
sof. mgliani mdebareobs md. fotexevis xeobis saTaveebSi (476466 _ 4664150).
ferobis daxriloba 20-300-is farglebSia.
mewyruli sxeulis sigrZe 1-1.2 km, sigane
zeda nawilSi 400m, SuaSi 250m, enur nawilSi
100m. mewyeri stabilizaciis procesSia, aqtiuria zeda nawili. regresiuli ganviTareba saSiSroebas Seuqmnis 5 sacxovrebel
saxls.
sof. naniani mdebareobs md. fotexevis
xeobis zemo welis marjvena ferdze (475050
_ 4663734). ferdobis daxriloba 15-300-is
farglebSia. zedapiri sustad Cazneqili.
ferdobze ganviTarebulia mewyeri. ziandeba saoflo-sameurneo savargulebi, saSiSroebis qveSaa soflis sasaflao, xolo regresiuli ganviTareba saSiSroebas Seuqmnis
sacxovrebel saxlebs. saWiroa zedapiruli
Camonadenis regulireba.
sof.
qvemo
aSi
mdebareobs
md.fotexevis xeobis marjvena ferdis qveda
nawilSi. soflis teritoriaze ganviTarebulia mewyeri (475356-4662350). mowyvetis

safexurze CamoSlebis Sedegad simaRle


5-8m-dan 2.2-5m-mde Semcirda. fiqsirdeba
gruntis wylebis gamosavlebi. mewyeri saSiSroebas uqmnis 1 sacxovrebel saxls da
sasoflo-sameurneo savargulebs.
sof. bulaCauri mdebareobs md. aragvis xeobis marcxena ferdze. ferdobis
daxriloba 10-200-ia. ferdobze ganviTarebulia mSrali xevi, romelSic Tavsxma wvimebis
dros formirdeba Rvarcofuli nakadebi.
2014wlis agvistos TveSi ganviTarebulma
Rvarcofulma nakadebma garecxa kalapoti,
daangria xidbogiri, natani qva-RorRiT
dafara Siga sasoflo gza da mosaxleobis
ezoebi. saerTo jamSi saSiSroeba Seuqmna 15
saxls. sofelSi arsebul centralur gzaze
warmoiqmna 2 m-mde simaRlis zvinuli da gza
daifara 300m sigrZeze (sur. #231)

.
sur. #231
aRsaniSnavia is faqti, rom gzis gadakveTaze
nakadgamtari ar arsebobs. soflis ganapiras da mis zemoT xevis kalapotSi garecxvis Sedegad didi raodenobiTaa Cayrili xe
mcenareuloba, romelic gasawmendia. garda
amisa centraluri gzis gadakveTaze unda
moewyos gamtari nageboba da gagrZeldes md.
aragvis kalapotamde.
Jinvalis wyalsacavis marjvena ferdze kaSxalis mimdebared saavtomobilo
gzis piras fiqsirdeba qvaTacvenis ubanebi.
flateebis simRle 10-20 metria, kirqvebi
zedapirze danapralebuli da gamofituli,
daSlili, Ria napralebis sigane 10-30 sm-ia,
aRiniSneba vertikaluri ganwevreba, flates
ZirSi dagrovilia lodnari. qvaTacvena saSiSroebas uqmnis saavtomobilo transportis moZraobas.
saWiroa flates zeda nawilSi daSlili
lodnarovani, aramdgradi qanebis xelovnurad Camoyra da gawmenda.
sof. xeoba mdebareobs md. cidralis
xevis zemo welSi. soflis teritoria xa-

276

siaTdeba rTuli reliefuri pirobebiT.


soflis
teritoriaze
ganviTarebulia
mewyruli procesebi, romlebic saSiSroebas
uqmnian 8 sacxovrebel saxls, sakarmidamo
nakveTebs,saZovrebs da sasoflo gzebs.
sof.
xeobasTan
damakavSirebeli
gzis monakveTebze (487709 -4658724; 4871454658456; 487024 - 4658443) ganviTarebulia
mewyerebi. mewyrebi seismoteqtogenuri
tipisaa, aqtiur dinamikaSia, CamoSlebi amJamadac mimdinareobs riTac realuri saSiSroebis qveSaa saavtomobilo gza.
iqve Camoedineba mcirewyliani mdinare, romelic Rvarcofulia. aqtivizaciis
periodSi masze xidis ar arsebobis gamo gasvla SeuZlebelia.
sof. sacxavatlo mdebareobs md. cidralis xevis xeobis zemo welSi. soflis
teritoriaze Camoedineba mcirewyliani
e.w. ,,RvarTas@ xevi. xevis saTaveSi (485614
4659616) ganviTarda mewyeri. 2013 wlis 9
ivniss Tavsxma wvimebis Sedegad moxda procesis gaaqtiureba da warmoiqmna maRali
simkvrivis talax-qviani nakadi, romelic
saSiSroebas uqmnis sof.xeobasTan damakavSirebel gzas. 2014 wels procesis aqtivizacia SedarebiT sustad gamoixata, magram
xevis kalapotSi da saTaveSi sadac mewyeria
ganviTarebuli
Rvarcofmaformirebeli
masala imdenad didi raodenobiTaa dagrovili, rom Sesabamisi klimaturi pirobebis
SemTxvevaSi misi gaaqtiurebis SemTxvevaSi
saSiSroeba kvlav grZeldeba.

soflis aRmosavleT nawilSi Camodis mcirewyliani xevi, romelSic Tavsxma


wvimebis dros xdeba Rvarcofuli nakadebis
formireba. xevis kalapoti Sevsebulia natani masaliT.
sof. Jebotasa da daba TianeTs Soris
md. ioris marjvena napirze betonis filebisagan gakeTebuli napirsamagri dazianebulia daaxloebiT 300 metris sigrZeze.
sof. aloti mdebareobs md. ioris xeobis
marjvena ferdze.ferdobis daxriloba 10200-is farglebSi cvalebadobs, zedapiri
sustad talRobrivia, ferdobze ganviTarebulia mewyeri. mewyeri stabilizaciis procesSia, Tumca enur nawilSi aRiniSneba susti gaaqtiureba. mewyeri saSiSroebas uqmnis
TianeTi Tbilisis saavtomobilo gzas.
saWiroa zedapiruli Camonadenis regulireba.
sof. CekuraanTgori mdebareobs md.
ioris xeobis marjvena ferdze (496530 _
4653204). soflis CrdiloeTiT .ferdobis daxriloba 15-200-ia, zedapiri sustad
amozneqili. ferdobze ganviTarebulia mewyeri, romelic aqtiur dinamikaSia da saSiSroebas uqmnis Tbilisi TianeTis saavtomobilo gzas. gzis piras SeiniSneba susti
deformaciebi (sur. #232). gruntis wylebis
zedapiruli gamosavlebi ar fiqsirdeba.
saWiroa zedapiruli Camonadenis regulireba.

TianeTis municipaliteti
daba TianeTi
ganlagebulia md. ioris xeobis marjvena mxares terasul zedapirze (496148 _
4662035).md.iori xasiTdeba mZlavri wyalmovardnebiT, awarmoebs napirebis garecxvas. dazianebulia napirsamagrebi, betonis
filebi Cavardnilia. betonis filebis ukan
Sedis nakadebi da akeTebs patara ubeebs.
marjvena mxares gadmosvlis SemTxvevaSi
datborvis saSiSroebas uqmnis dasvenebis
parks da dabis mosaxleobas. gasul periodTan SedarebiT napirsamagrebis mdgomareoba
garTulebulia. saWiroa dazianebuli betonis filebis aRdgena da axalis mowyoba.
sof. Jebota ganlagebulia md. ioris xeobis marcxena ferdis qveda nawilSi
da marcxena Waliszeda terasaze. soflis
mimdebared mdinares gamomuSavebuli aqvs
farTe Wala, napirsamagrebi gakeTebulia
orive mxares, magram napirsamagri betonis
filebi bevrgan dazianebulia da Cavardnili. aseT monakveTebze mdinare recxavs napirebs.

sur. #232
mewyeri ganviTarebulia soflis samxreTdasavleTiT (495341 _ 4653024; 595240 _
4652886), xasiaTdeba sustad gamoxatuli aqtivizaciiT, magram aris SemTxvevebi roca
mewyruli masebi gadmodis sayrden kedelze da nawilobriv gzis saval nawilze da
saWiroebs periodul gawmendas.
sof. Tegeranebi mdebareobs md. ioris
xeobis marcxena ferdobze, mdinaris marcxena Waliszeda terasaze (498125 _ 4660414).

277

terasa xasiaTdeba swori zedapiriT. mdinaris napirsamagrebi dazianebulia, kalapoti


piramdea amovsebuli, wyalmovardnebis periodSi recxavs napirs, gadmodis marcxena
mxares da azianebs sasoflo-sameurneo savargulebs. napirebis garexva xdeba daaxloebiT 1km manZilze. saWiroa mdinaris kalapotis gawmenda, dazianebuli napirsamagrebis
aRdgena da axlis mowyoba.
sof. omariani mdebareobs md. ioris
usaxelo marcxena Senakadis xeobaSi. xeobis
marjvena bortze ganviTarebulia mewyeri
(510083-4641580). mewyruli saSiSroebis zonaSia 3 sacxovrebeli saxli, romelTagan 1
imyofeba maRali saSiSroebis riskis zonaSi
da gadasayvania usafrTxo adgilze, xolo 2
ayvanilia geomonitoringuli dakvirvebis
qveS. 2014wels gasul periodTan SedarebiT
mdgomareoba ar Secvlila.
sof. Cabano ganlagebulia md. sagamis
xeobis orive mxares. mdinare Rvarcofulia.
sofelSi saavtomobilo gziT mdinaris gadakveTaze aSenebulia axali xidi. aqve aRvniSnavT, rom xidis zemoT da gansakuTrebiT
mis qvemoT kalapoti bolomdea Sevsebuli
Rvarcofuli masaliT, napirebi irecxeba
300m manZilze, nakadebi gadmodis napirebidan da qva-talaxiani masiT faravs sakarmidamo nakveTebs da sasoflo-sameurneo savargulebs (501507-4665070). Rvarcofuli nakadebis gaaqtiureba dafiqsirda mimdinare
wlis gazafxulze.
sof. Cabanos teritoriaze md. sagams marcxena mxridan uerTdeba md. qaSos
xevi. mdinare Rvarcofulia, nakadebis ganmeorebadoba TiTqmis yovelwliuria, qvatalaxiani tipisaa. mdinaris kalapoti imdenadaa Sevsebuli, rom nakadebi gadmodis
napirebidan da qva-talaxiani masiT avsebs
sacxovrebel saxlebs da sakarmidamo nakveTebs.
sof. sof. Cabanosa da Wiauras damakavSirebeli gza gadis md. sagamis xeobis
marjvena ferdis qveda nawilSi. ferdobze
ganviTarebulia mewyeri (502446 _ 4666461).
mewyris mier mTlianad waRebulia WiaurasTan damakavSirebeli gza (sur. #233)

.
sur. #233

am monakveTze gayvanilia SemovliTi gza,


magram gasul welTan SedarebiT mewyeri
SemovliTi gzis mimarTulebiT gaizarda 4miT da Sesabamisad momavalSi am gzasac Seeqmneba problemebi. mewyeris warmoSoba pirdapir kavSirSia mdinaris marjvena napiris
garecxvasTan. am monakveTze SesaZlebelia
da saWirocaa mdinaris kalapotis gadatana
marcxena napirze.
sof. jijeTi. md.jijeTis xevis marjvena bortze ganviTarebulia mewyeri
(491352-4668145; 491354-4668231). mewyeri
aqtiur dinamikaSia, azianebs saZovars, magram regresiuli ganviTareba saSiSroebas
Seuqmnis 2 mosaxlis sakarmidamo nakveTebs.
md.verxvelis marjvena ferdze ganviTarebuli mewyruli (492492-4668774). ferdobis
daxriloba 10-200-is farglebSia. mewyrul
sxeulze mdebare erTma sacxovrebelma saxlma ganicada sruli deformacia da iq aRar
cxovroben, erTi saxli nawilobriv dazianebulia. garda amisa Semowmebuli iqna 2 saxli,
romelTa dazianeba gamowveulia gruntis
jdenis Sedegad.
amave ferdobze (491403-4668040) ganviTarebulia mewyeri, romelzec ganTavsebulia 2 saxli, romelTagan erTi mTlianad
deformirebulia da iq aRar cxovroben, saxlis mepatrones 30-40m-is daSorebiT aSenebuli aqvs meore axali beletaJis tipis saxli, romlis kedlebzec fiqisrdeba bzarebi.
usaxelo xevis marcxena ferdze (4910464667636) ganviTarebulia mewyeri,romelmac
zeda nawilSi moicva sasaflaos teritoriis
nawili. mewyeri Tanamedrovea da aqtiuri.
misi regresiuli ganviTareba kidev metad
saSiSia sasaflaosaTvis.
sof. Saraxevi mdebareobs md. Saraxevis xeobis marcxena Crdilo-dasavluri
eqspoziciis ferdobis qveda nawilSi. ferdobis daxriloba soflis teritoriaze
10-150-is farglebSi cvalebadobs, xolo
soflis zemoT 35-450. ferdobi dafarulia
foTlovani tyiT.
soflis samxreT-aRmosavleTiT ferdobis Sua nawilSi, usaxelo xevis saTaveebSi
ganviTarda teqtoseimogenuri maraoseburi
formis mewyruli sxeuli, romelic dinebis
mimarTulebiT gadaizarda Rvarcoful nakadSi. viwrobidan gasvlis Semdgom, sadac
kalapotis daxriloba mkveTrad mcirdeba, xeobis kalapoti farTovdeba, nakadebi
energias kargavs da xdeba lodnarovani
da qvatalaxovani masis adgilze daleqva.
soflis mimarTulebiT dabali simkvrivis
wyal-qvatalaxovani masa Caedineba nakadebis
saxiT. aseTi tipis nakadebi SeiWra, datbora
da dafara xevis orive napriris gaswvriv
mdebare sacxovrebeli saxlebi, damxmare
nagebobebi da sakarmidamo nakveTebi, ris gamoc saSiSroebis riskis zonidan usafrTxo

278

adgilebze gadayvanis rekomendacia mieca 6


ojaxs, xolo 3 ojaxi datovebuli iqna monitoringuli dakvirvebis qveS. Rvarcofis
gaaqtiureba xdeba praqtikulad yovel wels
da saxlebi rCeba maRali saSiSroebis riskis
zonaSi.
sof. zemo artani ganlagebulia md.
ioris xeobis marjvena ferdis qveda nawilSi
(500626 _ 4676403) artanis xevis Zvel gamozidvis konusze.
sof. artanis teritoriaze md. iori
awarmoebs marjvena napiris intensiur
garecxvas, napiri irecxeba daaxloebiT 1km
sigrZeze (500430 _ 4675902). fiqsirdeba wyalmovardnis axali kvali. waRebulia Walis
tye da buCqnari. miuxedavad imisa, rom saavtomobilo gza gadis 3-6 m simaRleze, napiri
gairecxa imdenad, rom TiTqmis gzis saval
nawilamdea misuli (sur. #234).

.
sur. #234
garda napiris garecxvisa sof. artanSi Camodis mcirewyliani xevi, romelSidac Tavsxma
wvimebis dros xdeba Rvarcofuli nakadebis
formireba. nakadebis mier gamotanili masala azianebs sasoflo gzas.
sof.qvemo artani mdebareobs md.
ioris xeobis marjvena ferdze (499373 _
4673616). md. ioris Wala-kalapotis sigane
400m-mdea. mdinare moedineba gantotvilad.
erTi nakadi moedineba ukidures marjvena napirze da recxavs mas, mimdinareobs
Caqcevebi. saavtomobilo gza Seviwroebulia 1.5 m-iT. garda amisa mdinaris marjvena
mxares gatarebulia wyalsadenis 200mm-iani
mili, romelic mTlianad gaSiSvlebulia, saSiSroeba emuqreba agreTve eleqtro gadamcem xazebs. am monakveTze saWiroa mdinaris
kalapotis gadatana marcxena mxares. saavtomobilo gzis dacvis mizniT aucilebelia
napirsamagrebis mowyoba.
sof. bodaxeva ganTavsebulia md. ior-

is xeobis marjvena ferdis qveda nawilSi.


ferdobs aqvs sustad talRobrivi zedapiri. mdinaris marjvena napiri garecxilia
200-220m sigrZeze. gasul welTan SedarebiT
napirgarecxva gaaqtiurebulia, saavtomobilo gzamde napiri Seviwroebulia 3-3.5
metriT. am monakveTze mdinares gamomuSavbebuli aqvs 200 metramde siganis Walis terasa. soflis samxreT nawilSi Camoedineba md.
bodaxevi. mdinare Rvarcofulia, kalapoti
imdenadaa Sevsebuli, rom nakadebi gadmova
napirebidan da saSiSroebas Seuqmnis mosaxleobis sacxovrebel saxlebs, sakarmidamo nakveTebs da saavtomobilo gzas. saWiroa
xevis kalapotis gawmenda da mdinaris napirebis gamagreba.
sof. zemo naqalaqarTan damakavSirebeli gza md aZeZis xeoba. saavtomobilo
gzis gadakveTasTan (500636 _ 4644874) mdinare moedineba meandrirebulad, awarmoebs
napirebis garecxvas daaxloebiT 400m sigrZeze. kalapotSi Cayrilia xe mcenareuloba, mimdinareobs CamoSlebi, rac iwvevs
Setboevas, wylis napirebze gadmosvlas da
garecxvas. ziandeba sasoflo-sameurneo
savargulebi, xolo xidTan Setborvam SesaZloa saSiSroeba Seuqmnas mi burjebs.
sof. zemo naqalaqari mdebareobs
md. ioris xeobis marjvena ferdze. soflis
teritoriaze Camoedineba ori mcirewyliani
Rvarcofuli xevi (500557 _ 4642949; 499656 _
4643031). pirveli xevis gadakveTasTan ori
1200mm iani betonis milebiT mowyobilia
gamtari, romelTagan erTis wyalmimRebi gasawmendia. gamtaris qvemoT napiri irecxeba
200m sigrZeze riTac saSiSroeba eqmneba mosaxleobis ezoebs. saWiroa xidTan wyalmimRebi da qvemoT kalapotis gawmenda.
meore Rvarcofuli xevis kalapotis
sigane gziT gadakveTis monakveTSi 20-25mia, gamoaqvs didi raodenobiT naSali kenWnarovani masala kaWaris CanarTebiT. gzaze
nakadgamtaris ar arsebobis gamo nakadebi
periodulad faravs saavtomobilo gzas.
saWiroa iseTi nakadgamtaris mowyoba, romelic uzrunvelyofs nakadebis Seuferxebel gatarebas.
sof. magraneTi mdebareobs md. ioris xeobis marjvena ferdze. soflis aRmosavleTiT Camoedineba mcirewyliani xevi
(498727 _ 4642936). xevi Rvarcofulia, CaWris
siRrme gziT gadakveTasTan 1-1.5m, fskeris
sigane 20m. xevs Rvarcofis gavlis periodSi
gamoaqvs saSualo da msxilmarcvlovani naSali masala da nakadgamtaris ar arsebobis
gamo faravs gzas. saWiroa kalapotis gawmenda da nakadgamtaris mowyoba.
sof. Saraxevi mdebareobs md. Saraxevis xeobis marcxena ferdobis qveda nawilSi.
ferdobis daxriloba soflis teritoriaze
10-150-is farglebSi cvalebadobs, xolo

279

soflis zemoT 35-450. soflis samxreT-aRmosavleTiT ferdobis Sua nawilSi, usaxelo


xevis saTaveebSi ganviTarda teqtoseimogenuri mewyruli sxeuli, romelic dinebis
mimarTulebiT gadaizarda Rvarcoful nakadSi. soflis mimarTulebiT dabali simkvrivis wyal-qva-talaxovani masa Caedineba
nakadebis saxiT. 2010 wels aseTi tipis nakadebi SeiWra, datbora da daSlama xevis
orive napriris gaswvriv mdebare sacxovrebeli saxlebi, damxmare nagebobebi da sakarmidamo nakveTebi, ris gamoc saSiSroebis
riskis zonidan usafrTxo adgilebze gadayvanis rekomendacia mieca 6 ojaxs, xolo
3 ojaxi datovebuli iqna monitoringuli
dakvirvebis qveS. 2014 wels aseTi siZlieris nakadebi ar gamosula magram Rvarcofis
gaaqtiureba mosalodnelia praqtikulad
yovel wels da saxlebi rCeba maRali saSiSroebis riskis zonaSi.

2014 wlis 17 maiss md. devdorakis kalapotSi ganviTarda katastrofuli masStabis


Rvarcofi, romelmac gamoiwvia qveynisaTvis
strategiuli daniSnulebis infrastruqturuli obieqtebis funqcionirebis sruli
paralizeba. Rvarcofma mwyobridan gamoiyvana saqarTvelos samxedro gza, magistraluri gazsadenebi, waaqcia maRali Zabvis
eleqtro gadamcemi xazis anZa. samwuxarod
adgili hqonda adamianTa msxverpls (sur.
#235). Rvarcofis formirebisa, tranzitis
da akumulaciis zonaSi raime saxis kapitaluri damcavi RonisZiebebis gatareba praqtikulad SeuZlebelia.

yazbegis municipaliteti
daba stefanwminda mTlianad gaSenebulia md. yuros da dabis aRmosavleTiT
ferdobze ganviTarebuli Rvarcofuli
nakadebis gamozidvis konusze. maRali forianobis gamo gruntebi gawylovanebulia
miwisqveSa wylebiT, romlebic ZiriTadad
ikvebebian atmosferuli naleqebis infiltraciis xarjze da ganitvirTebian md. Tergis marjvena napiris gaswvriv arsebuli
eroziuli flatis Sua da qveda nawilebSi.
md. Tergis marjvena flateseburi
safexuris simaRle 8-12 m-is farglebSi
meryeobs. mis gayolebiT ganlagebulia administraciuli Senobebi, sacxovrebeli
saxlebi da maTi sakarmidamo nakveTebi. administraciuli Senobebis, damxmare nagebobebis da sacxovrebeli saxlebis daSoreba
eroziuli safexuris warbidan 5m-dan 20 mmdea, xolo sakarmidamo nakveTebi uSualod
iwyeba flates warbidan.
md. Tergis marjvena napirze fiqsirdeba CamoSlebi, romelsac xels uwyobs rogorc md. Tergis marjvena napiris erozia,
aseve flates napirze warmoebuli teqnogenuri samuSaoebi.
Rvarcofuli nakadebis formireba
xdeba daba stefanwmindis aRmosavleTiT e.w.
Targmnisis ubanSi. Rvarcofuli nakadebi
faravs ferdobis qveda nawilSi ganTavsebul saxnav da saTib farTobebs da xSirad
aRwevs dabis dasaxlebul nawilamde.
md. amali-devdoraki. md. amali saTaves iRebs myinvarwveris Crdilo ferdze
arsebuli myinvarebidan (CaCi), romelsac
marjvena mxridan uerTdeba md. devdoraki (saTaves iRebs myinvar devdorakidan),
SeerTebis Semdeg md. amalis saxiT uerTdeba
md. Tergs.

sur. #235
md. devdoraki-amalis kalapotSi Camotanili da dagrovilia milion m3-ze meti
masala, romelic Sesabamisi klimaturi pirobebis SemTxvevaSi mova dinamikaSi da saSiSroebas Seuqmnis samxedro gzas da iq ganlagebul infrastruqturul obieqtebs.
sof. karkuCa ganlagebulia md. snoswyalis xeobis marjvena ferdis qveda nawilSi.
soflis nawili mdebareobs mdinaris marjvena Waliszeda terasaze.
sof. karkuCas aRmosavleTiT Camoedineba mcirewyliani xevi (473892 _ 4714068),
romelic Rvarcofulia. qveda nawilSi
Rvarcofuli nakadebisgan Seqmnilia gamozidvis konusi. konuss aqvs sustad amozneqili zedapiri, masze ganTavsebulia soflis
sasaflao. xevis kalapoti Sevsebulia naSali masaliT, aqtivizaciis periodSi nakadebi
miedineba xan erT, xan meore mimarTulebiT.
dinebis marjvena mxares gadadinebis SemTxvevaSi saSiSroeba emuqreba sacxovrebel
saxlebs (6 saxli), marjvena mxares realur
saSiSroebis uqmnis soflis sasaflaos, konusis fuZeze ki gadis sof. juTasTan damakavSirebeli saavtomobilo gza sadac mosawyobia nakadgamtari.
sof. axalcixe mdebareobs md. snoswyalis xeobis marcxena mxares kldovani
karnizis ZirSi (472263-4715184). karnizis
amgebi kldovani qanebi Zlier danapralianebulia, calkeuli lodebi ki amovardnili.

280

aq ganviTarebulia qvaTacvenebi, romlebic


saSiSroebas uqmnis karnizis ZirSi ganlagebul mosaxleobas. Camovardnili lodebi
ecema saxlebis saxuravebze da saxlebis ukan
kedlebze.
soflis dasavleTiT Camoedineba md.
arTxmoswyali (472023 4715529), romlis kalapoti imdenadaa Sevsebuli da napirsamagri
nageboba dazianebuli, rom wyalmovardnis
periodSi gadmoedineba marjvena mxares da
saSiSroebas uqmnis soflis mosaxleobas.
sof. sno mdebareobs md. snoswyalis (md. Tergis marjvena Senakadi) xeobis
marjvena ferdis qveda nawilSi. ferdobis
daxriloba dasaxlebul nawilSi 3-80-ia,
soflis zemoT 35-500, zedapiri talRobrivi. sofelSi Camoedineba md.Sinoswyali,
romlis ferdobebze didi raodenobiTaa
dagrovili gamofituli da uxeSnamsxvrevi
masala, romlis dinamiur mdgomareobaSi
moyvana SesaZlebelia Sesabamisi klimaturi
da sxva pirobebis SemTxvevaSi.
kalapoti amovsebulia da gasawmendia
470529-4717183 wertilidan md. snoswyalis
SesarTavamde. nakadebi saSiSroebas uqmnis
mdinaris napirze ganlagebul mosaxleobas.
gansakuTrebiT saSiSia soflis samxreTi
nawilisaTvis, sadac Svidi sacxovrebeli
saxli ganlagebulia mdinaris kalapotis
hifsometriuli donis dabla.
md. narovanis xevi md. snoswyalis
marcxena Senakadi (469893 _ 4717207). mdinare Rvarcofulia, gamomuSavebuli aqvs
mZlavri gamozidvis konusi,romlis sigrZe
wveromda 800 m-mdea. mdinare amJamad moedineba konusis marjvena mxares. saavtomobilo gzis gadakveTaze mowobilia nakadgamtari. mdinaris zemo welSi ganviTarebulia
2 mewyeri, romlebic ferdobebze arsebul
gamofitul naSal masalasTan erTad warmoadgens Rvarcofebis formirebis kvebis
wyaros. nakadebs gamoaqvs Tixafiqlebis
ZiriTadad wvrilnatexovani naSali masala.
gzis gadakveTaze nakadgamtari mTlianad
gamovsebulia da saWiroebs gawmendas (sur.
#236)

sur. #236

md. narovanis xevis dasavleTiT Camoedineba 2 Rvarcofuli xevi (469252- 4717647),


romlebic qmnian erTian gamozidvis konusebis
Sleifs da aqtivizaciis periodSi gadmodian
gzis saval nawilze.
daba stefanwmindis CrdiloeTiT
md. yuros xeobaSi formirdeba maRali simkvrivis qvatalaxiani tipis Rvarcofuli nakadebi. Rvarcofebis transformacia xdeba
yovelwliurad da xSirad weliwadSi ramdenjerme. md. yuros saTaveebSi didi raodenobiTaa dagrovili gamofituli da daSlili
uxeSmonatexovani masala, rac warmoadgens
Rvarcofuli nakadebis formirebis ulev wyaros.
Rvarcofebis aqtivizaciis periodSi
md. yuros orive bortze xdeba napirebis,
gansakuTrebiT marcxena napiris garecxva
(471499 _ 4723437). aRniSnulis garecxviT realuri saSiSroeba eqmneba 700 mm-iani magistraluri gazsadenis sahaero gadasasvlelis
burjs. 1200mm-iani gazsadenis gadakveTasTan
warmoqmnilia CanCqeri, romelic Zirs urecxavs damcav sarkofags.
sof. fanSeTi mdebareobs md. Tergis xeobis marcxena ferdis qveda nawilSi,
soflis nawili ganlagebulia vake zedapirze, romelic warmoadgens md. Tergis marcxena Waliszeda terasas. soflis Sua nawilSi
Camoedineba mdinare, romelsac adgilobrivi
mosaxleoba quCis wyals eZaxis (468534 _
4720494).
mdinare Rvarcofulia, soflis teritoriaze gamomuSavebuli aqvs gamozidvis
konusi. mdinaris saTaveebSi ganviTarebuli mewyerebi da naSali masala, warmoadgens Rvarcofuli nakadebis kvebis wyaros.
Rvarcofuli nakadebi saSiSroebas uqmnis
soflis mosaxleobas da sasoflo gzas. 2014
wels mZlavri nakadis gavla ar dafiqsirebula.
sof. garbani mdebareobs md.Tergis
marjvena Senakadis md.terxenas xeobaSi.
soflis farglebSi mdinares gamomuSavebuli aqvs klaknili kalapoti siganiT fskerze
10-20m. awarmoebs napirebis garecxvas, ris gamoc xdeba CamoSlebi. marcxena bortis simaRle kalapotidan 15m-mdea. marjvena mxares
(466202-4717063) mowyobilia 150m sigrZis
napirdamcavi gabioni. monakveTze 4663104716021; 466315-4716074 irecxeba marcxena
napiri, xolo iqve marjvena napiri irecxeba
200m-is manZilze. 466443-4716166 wertilis
mimdebared mdinares sahaero gadasasvleliT
kveTs wyalsadenis mili. sof. goriscixe mdebareobs md.Tergis xeobis marcxena ferdze.
soflis teritoriaze (464571-4716874) ganviTarebulia mewyeri, romelzedac ganTavsebulia 1 sacxovrebeli saxli. igi deformirebulia da saSiSroeba imdenad realuria, rom
mosaxle gayvanilia usafrTxo adgilze.

281

sof. goriscixis samxreTiT Camoedineba Rvarcofuli xevi, romelic xasiaTdeba didi wyalmovardnebiT. saavtomobilo
xidis mimdebared da qvemoT dinebis mimarTulebiT mowyobilia napirsamagri gabionebi. aRniSnul xevs zeda nawilSi gamomuSavebuli aqvs Rrmad CaWrili klaknili kalapoti,
romlis bortebze mimdinareobs CamoSlebi
da azianebs saTibebs.
md. Tergis xeobis marjvena ferdze

mTa kabarjinas CrdiloeTiT ganviTarebulia mSrali xevi (460988 _ 4713619), sadac Tavsxma wvimebis periodSi viTardeba
Rvarcofuli nakadebi, romelsac gamoaqvs
qva-talaxovani masala da faravs samxedro
gzas. Rvarcofi aseve saSiSroebas uqmnis
maRali Zabvis el. gadamcemi xazis anZas. damcav RonisZiebad gvesaxeba gzis perioduli
gawmenda (sur. #237).

sur. #237
md.bidaras xeobis marjvena ferdze (daba
stefanwmindidan pirveli gvirabis mimdebared) 458081-4710086 saavtomobilo gzas
kveTs Rvarcofuli xevi, romlis saTaveSi
ganviTarebulia mewyeri da dagrovilia
fluvioglacialuri naleqebi. Rvarcofuli nakadebi faravs samxedro gzas.
monakveTze 466301-4707591 md.bidara
intensiurad recxavs marcxena napirs sadac ganlagebulia maRali Zabvis 2 anZa. anZebi erTmaneTisgan daSorebulia 10-12m-iT.
erTi anZidan bortis kidemde darCenilia
3.5m, meore anZidan 4m. imis gaTvaliswinebiT,
rom md.bidara awarmoebs rogorc siRrmiT
aseve intensiur gverdiT erozias maRali
Zabvis anZebi realuri saSiSroebis qveSaa.

stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis
prognozi 2015 wlisaTvis
mcxeTa-mTianeTis regionis geografiuli mdebareoba, rTuli geomorfologiuri
pirobebi da geologiuri agebuleba ganapirobeben iseTi saSiSi geologiuri procesebis ganviTareba-gaaqtiurebas rogoricaa
mewyrebi, Rvarcofebi, napirebis garecxva,
qvaTacvenebi, Setborva.
2015 wlisaTvis Sesabamisi xelisSemwyobi pirobebis (klimaturi, seismoteqtonikuri) SemTxvevaSi mosalodnelia proce-

sebis ganviTareba-gaaqtiureba.
mcxeTis municipaliteti regionSi
gamoirCeva rbili morfologiuri da geologiuri agebulebiT da aqedan gamomdinare saSiSi geologiuri procesebis naklebi
gavrcelebiT. municipalitetis farglebSi
fiqsirdeba mewyruli, Rvarcofuli procesebi, Setborvebi napirebis garecxva da
qvaTacvenebi. Setborvebi mosalodnelia
q. mcxeTaSi da sof. wilkanis teritoriaze,
sadac procesi gamowveulia soflis zeda
nawilSi arsebuli arxidan infiltrirebuli wylebiT. mewyruli procesebis gaaqtiureba mosalodnelia qvemoT CamoTvlil
soflebSi da maT mimdebare teritoriebze:
md.gldanulas xeobis marjvena ferdze saagarake dasaxleba, mamkoda, cxvariWamia,
niCbisi, niCbisi-kavTisxevis saavtomobilo
gzaze, mSrali xevi, Sankevani, TbilisiTianeTis saavtomobilo gzaze arsebul
mewyrul sxeulebze, mcxeTa-SiomRvimis
monastris damakavSirebel saavtomobilo
gzaze, bebriscixis mimdebared, jiRaura, winamZRvrianTkari, zaqaro, lisi-wodoreTi,
msxaldidi.
Rvarcofuli procesebis gaaqtureba mosalodnelia: soflebis diRomis, xekorZis, niCbisis, aRdgomelaanTkaris, navdaraanTkaris, saguramos, kotoraanTkaris,
araSendas, zaqaros, winamZRvrianTkaris,
biwmendis, Zalisis teritoriaze. Zlieri wyalmovardnebiT xasiaTdeba md. md. gldanula, Tezami.
duSeTis municipalitetis terito-

282

ria gamoirCeva saSiSi geologiuri procesebisa da aqtiurobis maRali intensivobiT.


procesebis gavrceleba-gaaqtiurebas xels
uwyobs, rogorc klimaturi, aseve rTuli
reliefuri pirobebi da geologiuri agebuleba.
Sesabamisi xelisSemwyobi pirobebis
SemTxvevaSi procesebis gaaqtiureba mosalodnelia rogorc TeTri aseve Savi aragvis
xeobebSi ganlagebul praqtikulad yvela
dasaxlebuli punqtis teritoriaze. xeobaTa ferdobebze didi raodenobiTaa dagrovili gamofituli, uxeSnatexovani masala,
romlebic ferdobebis didi daxrilobis
gamo advilad gadaadgildeba xevebis kalapotebisaken da wvimebis periodSi xdeba
Rvarcofuli nakadebis formireba.
procesis gaaqtiureba mosalodnelia fSavisa da xevsureTis aragvis auzebSi.
md.fotexevis xeobaSi arsebul soflebSi:
naniani, mgliani, zemo da qvemo aSi, mewyruli procesebis gaaqtiureba mosalodnelia
md. aryalas xeobaSi ganlagebul soflebSi.
sof. sof. bulaCaursa da qubrianTkarSi
TiTqmis yovelwliurad xdeba Rvarcofuli
nakadebis gamosvla, rac saSiSroebas uqmnis rogorc mosaxleobis sacxovrebel saxlebs, aseve saavtomobilo gzas. procesebis
gaaqtiureba mosalodnelia md. narekvavis
auzSi.
TianeTis municipalitetis terito-

riaze imis, gamo, rom mdinareTa xeobebis


ferdobebze didi raodenobiTaa dagrovili
gamofituli da naSali masala, mosalodnelia Rvarcofuli, mewyruli da daxramviTi
eroziebi. procesebis gaaqtiureba mosalodnelia soflebSi: artani, bodaxevi, Cabano, Wiaura, axalsofeli, deluzaurebi,
lelovani, jijeTi, zariZeebi, tuSurebi,
CekurianTgori, erwos qvabulis irgvliv
ganlagebul soflebSi, sionis wyalsacavis
irgvliv. md. iorisa da misi Senakadebis xeobebSi mosalodnelia napirebis warecxva.
yazbegis municipalitetisaTvis gansakuTrebul
saSiSroebas
warmoadgens
Rvarcofuli nakadebi, romlebic municipalietetis mTel teritoriaze farTo
gavrcelebiT sargebloben da romelTa
formirebas xels uwyobs reliefis didi
daxriloba da xeobaTa saTaveebSi didi raodenobiT dagrovili gamofituli da naSali masala.
Rvarcofuli nakadebi saSiSroebas
uqmnian rogorc dasaxlebul punqtebs,
aseve samxedro gzas, magistralur gazsadenebs da Sida sasoflo gzebs. Rvarcofuli
procesebis gaaqtiureba mosalodnelia
md.snoswylis da misi Senakadebis xeobebSi,
devdoraki-amalis, kistinkas, yuros, qabarjinas, bidaras xeobebSi da Trusos xeobaSi.
mewyruli procesebi SezRuduli gavrcelebiT sargebloben.

283

mcxeTa-mTianeTis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi


moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi

dasaxlebuli punqti da procesis


gavrcelebis areali

geologiuri procesis dasaxeleba


da dazianebis
ganzomilebis erTuli
(ha/grZ.m)

geologiuri procesebiT miyenebuli


ziani

geolgiuri procesis dinamikuri


mdgomareoba da
saSiSroebis riski

gasatarebeli
RonisZiebebi

I mcxeTis municipaliteti

q. mcxeTa samxedros
q #35is mimdebared
476924_4635588

2.

q. mcxeTa
-nataxtaris
saavtomobilo gza
476925_4633790
476976_4633953

3.

sof. galavani md.


Tezamis xeobis
marjvena ferdis
qveda nawili
484387_4639667

mewyeri
0.35

284

1.

4.

sof. araSenda md.


Tezamis xeobis
marcxena ferdi
483475_4639435

qvaTacvena
160

napirebis garecxva,
datborva

Rvarcofi

mcxeTa_nataxtaris
saavtomobilo gza
50mze Seviwroebulia
1.5m-iT. saSiSroeba
emuqreba gazsadenis
mils, regresiuli
ganviTareba
sacxovrebel saxls

Tanamedrove,
aqtiuri. gasul
welTan SedarebiT
gzis savali nawili
Seviwroebulia 0.5
m-iT. saSiSroebis
riski maRali

SesaZlebelia gzis
gafarToeba ferdobis
mxares

saSiSroeba eqmneba
rogorc transportis
moZraobas aseve fexiT
mosiaruleebs

Tanamedrove,
saSiSroebis riski
maRali

damWeri kedlis mowyoba da


misi perioduli gawmenda

md. Tezami recxavs


marjvena napirs
da wyalmovardnis
periodSi itboreba
sacxovrebeli saxlebi
da sakarmidamo
nakveTebi

Tanamedrove,
saSiSroebis riski
saSualo

nakadmimmarTveli
gabionebis mowyoba

Tanamedrove,
saSiSroebis riski
saSualo

ZiriTadi xevis kalapotis


daRrmaveba gawmenda

ziandeba rogorc
Sida sasoflo,
aseve soflebis
damakavSirebeli gza

ilustracia,
SeniSvna

285

5.

sof. biwmendi md.


aragvis xeobis
marcxena ferdi
482990_4642799

Rvarcofi

6.

sof. buriani md.


Tezamis xeobis
marjvena ferdi
489284_4638003
489243_4638029

mewyeri
0.2

7.

sof. zaqaro md.


Tezamis xeobis
marjvena ferdi
485472_4639774

8.

sof. kotoraanTkari
md. Tezamis xeobis
marcxena ferdi
487417_4638250

9.

sof. navdaraanTkari
md. Tezamis xeobis
marcxena ferdi
484785_4639430

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sasoflo gzas

Tanamedrove,
saSiSroebis riski
maRali

xevis kalapotis gawmendadaRrmaveba, xidis qvemoT


napirsamagrebis mowyoba

saSiSroebas uqmnis
sof. burianSi
misasvlel
saavtomobilo gzas

Tanamedrove, sustad
aqtiuri, saSiSroebis
riski saSualo

mdinaris kalapotis
gawmenda da marjvena
napiris gamagreba

md. iltivis xevi


Rvarcofulia, recxavs
napirebs da saSiSroebas
uqmnis sacxovrebel
saxlebs da sakarmidamo
nakveTebs

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
dabali

Rvarcofi

md. kotoraanTkaris
xevs gamoaqvs didi
raodenobis naSali
masala da faravs
saavtomobilo gzas

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
saSualo

Rvarcofi

md. navdaraanTkaris
xevi Rvarcofis
aqtivizaciis periodSi
recxavs napirebs da
saSiSroebas uqmnis
sakarmidamo nakveTebs
da 2 sacxovrebel saxls

Rvarcofi, mewyeri
0.06

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
maRali

mdinaris kalapotis
gawmenda da napirebis
gamagreba

mdinaris kalapotis da
nakadgamtaris gawmenda

xidebs Soris monakveTze


saWiroa napirsamagrebis
dagrZeleba, xidis zemoT
kalapotis gawmenda,
gasworxazovneba

Rvarcofi

soflis Crdilo
nawilSi gaedineba md.
rusis xevi. Rvarcofis
aqtivizaciis periodSi
recxavs napirebs,
saSiSroebas uqmnis
sasaflaos gzas da
wyalsadenis mils

wyalsadenis mili Cafluli


unda iyos garecxvis
siRrmis qvemoT, gzis
perioduli SekeTeba, xidis
qveS sivrce gasawmendia
betonis narCenebisagan

286

10.

sof.
winamZRvrianTkari
md. Tezamis xeobis
marjvena ferdi
484995_4641429
485017_4641198

11.

sof. WilaanTkari
md. Tezamis xeobis
marjvena ferdi
490683_4637270
490592_4637217

mewyeri
0.5

mewyeri azianebs
sakarmidamo nakveTs da
sacxovrebel saxls

12.

sof. gldani
saagarake dasaxleba,
md. gldanulas
xeobis marjvena
ferdi 487152_4631371
487191_4631298

mewyeri
6.0

saSiSroebas uqmnis
saagarake dasaxlebis
10-mde sacxovrebel
saxls

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

sruli stabilizaciisaTvis
RonisZiebis gatareba
SeuZlebelia

13.

sof. mamkoda md.


gldanulas xeobis
marjvena ferdi
484220_4628253

mewyeri
0.3

saSiSroebas uqmnis
saagarake dasaxlebas
da misasvlel
saavtomobilo gzas

Tanamedrove, amJamad
stabilizaciis
procesSi.
saSiSroebis riski
saSualo

zedapiruli Camonadenis
regulireba

14.

Tbilisi-TianeTis
saavtomobilo gza,
md. gldanulas
xeobis marjvena
ferdi 492274_4634343
492248_4634308

mewyeri
0.5

deformirebulia
saavtomobilo gzis
savali nawili

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

gzis savali nawilis


perioduli gawmenda

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

erTi saxli gadatanili


unda iqnes geologiurad
usafrTxo adgilze

287

15.

Tbilisi-TianeTis
saavtomobilo gza,
md. gldanulas xeobis
marjvena ferdi
489905_4632268

16.

Tbilisi-TianeTis
saavtomobilo gza,
md. gldanulas xeobis
marjvena ferdi
493051_4635115

17.

sof.
aRdgomelaanTkari
md.Sirixevis (aragvis
marjvena Senakadi)
xeoba. 477969_4646163
478906_4646428

18.

sof. frezeTi md.


Sirixevis xeobis
marjvena ferdis zeda
nawili 473835_4646991
473765_4646902

19.

sof. muxrani md.


qsnis marcxena
Waliszeda terasa
460649_4646419
464434_4637432

mewyeri
0.4

mewyeri
0.3

Rvarcofi, napirebis
garecxva

mewyeri
0.54

napirebis garecxva
10.8 km

saSiSroebas uqmnis
saavtomobilo gzas

mewyruli masebi
gadmodis sayrden
kedelze da faravs
saavtomobilo gzas

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo nakveTebs
samxedro gzas

saSiSroebas uqmnis
soflis mosaxleobas,
sasoflo-sameurneo
savargulebs da Sida
sasoflo gzas

saSiSroebas uqmnis
sasoflo-sameurneo
savargulebs da Sida
sasoflo gzebs

Tanamedrove,
sustad gamoxatuli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
saSualo

mewyrul sxeulze arsebuli


calkeuli lodebis
Camoyra da gzis perioduli
gawmenda

Tanamedrove,
aqtiuri,
saSiSroebis riski
saSualo

gzis savali nawilis


perioduli gawmenda

Tanamedrove,
xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
saSualo

mdinaris kalapotSi
napirsamagrebis aRdgena
da mowyoba kalapotis da
samxedro gzis gadakveTaze
nakadgamtaris gawmenda

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

gruntis wylebis da
zedapiruli Camonadenis
regulireba

aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

dazianebuli
napirsamagrebis aRdgena
da garkveul monakveTebze
axlis aSeneba

288

20.

sof. zemo niCbisi md.


niCburas marcxena
ferdi. 460100_4629832
460491_4629886
459797_4629693
459919_4629610

21.

sof. qvemo niCbisi


md. niCburas xeobis
marjvena ferdi
461524_4630743

22.

mcxeTa-SiomRvimis
saavtomobilo gza
470476_4633026
470514_4633066
472473_4633430

23.

sof. saguramo md.


Tezamis xeobis
marcxena ferdi
480058_4636160

24.

sof. axalsofeli
md. Tezamis xeobis
marcxena ferdi.
481195_4636118

mewyeri, daxramviTi
erizia
16

mewyeri
1.6

qvaTacvena

Rvarcofi

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
sasoflo-sameurneo
savargulebs,
mewyeris regresiuli
ganviTareba
sacxovrebel saxlebs

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

gruntis da zedapiruli
wylebis regulireba,
xramis kalapotSi baraJebis
mowyoba

azianebs soflis
sasaflaos,
gaaqtiurebis
SemTxvevaSi
saSiSroebas Seuqmnis
sacxovrebel saxlebs

zeda nawili aqtiuri,


Sua da qveda nawili
stabilizaciis
procesSi.
saSiSroebis riski
maRali

zedapiruli Camonadenis
regulireba napralebis
amovseba da datkepna

saSiSroebas uqmnis
transportis
moZraobas da fexiT
mosiaruleebs

aqtiur dinamikaSi,
saSiSroebis riski
maRali

calkeuli qvebis
xelovnuri Camoyra da gzis
perioduli gawmenda

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
dabali

wyalgamtari arxebis
perioduli gawmenda

Tanamedrove
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

soflis CrdiloaRmosavleTiT arxis


perioduli gawmenda

saSiSroebas uqmnis Sida


sasoflo gzebs

saSiSroebas uqmnis
rogorc Sida sasoflo
aseve soflebs Soris
damakavSirebel
saavtomobilo gzas

26.

sof. qsovrisi md.


qsnis xeobis marcxena
ferdi 459783_4649706
460248_4648559

27.

sof. cxvariWamia
md. Tezamis xeobis
marjvena ferdi
493014_4636685
493060_4636580

28.

sof. Tezami
md.Tezamis xeobis
marjvena ferdi
492375_4636130

289

25.

sof. Sankevani md.


Tezamis xeobis
marcxena ferdi
483395_4636892
483314_4636919
483318_4637028

29.

sof. wilkani
472058_4644325

mewyeri
27.5

Rvarcofi

mewyeri
10.2

Rvarcofi

Setborva

azianebs soflis
sasaflaos,
gaaqtiurebis
SemTxvevaSi soflis
mosaxleobas

Tanamedrove
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

saSiSroebas uqmnis
saavtomobilo gzas

aqtiurdeba
yoveli Tavsxma
wvimebis periodSi,
saSiSroebis riski
maRali

dazianebuli da
saSiSroebis qveSaa 17
saagarake saxli, 2 saxli
mTlianad daingra

Rvarcofuli nakadebi
faravs saavtomobilo
gzas da saSiSroebas
uqmnis wyalsadenis
mils

gruntis wylebis
maRali donis da
soflis zemoT
arsebuli arxidan
gaJonvis Sedegad xdeba
doneebis aweva, rac
iwvevs teritoriis
Setborvas

Tanamedrove
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
saSualo

Setborvebi xdeba
Semodgomis periodSi,
saSiSroebis riski
saSualo

gruntis wylebis gayvana


xevebis mimarTulebiT,
zedapiruli Camonadenis
regulireba, ferdobis
gatyianeba Rrmafesviani
mcenareebiT

xevebis kalapotebis da
nakadgamtarebis gawmenda

dangreuli saxlebi
gadasatania usafrTxo
adgilebze, mewyris sruli
stabilizaciisaTvis
qmediTi RonisZiebis
gatareba SeuZlebelia

gzis gadakveTebze
nakadgamtaris mowyoba
xolo wyalsadenis mili
unda gatardes SedarebiT
maRal niSnulze

saWiroa Rrma sadrenaJo


sistemis mowyoba

30.

31.

sof. ereda
469470_4646580

sof. Zalisi
md.
narekvavis xeoba
467980_4645568

Rvarcofi

Rvarcofi, napirebis
garecxva

saSiSroebas uqmnis
Sida sasoflo gzas,
sacxovrebel saxlebs,
sasoflo-sameurneo
savargulebs

Tanamedrove
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

saSiSroebas uqmnis
sakarmidamo nakveTebs,
sacxovrebel saxlebs

Tanamedrove,
xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
maRali

xevis kalapotis gwmenda


soflis zeda nawilidan
soflis qvemoT arxis
gadakveTamde

md. narekvavis kalapotis


gwmenda da napirebis
gamagreba

II duSeTis municipaliteti

290
1.

q. duSeTi
md.
duSeTisxevis xeobis
marcxena ferdi
473827_4659647
472225_4656298

2.

sof. kobianTkari md.


duSeTisxevis xeobis
marjvena ferdi
472252_4656210

3.

sof. varsimaani
md. duSeTisxevis
xeobis marjvena
ferdi 468345_4656344

Rvarcofi, napirebis
garecxva

saSiSroebas
uqmnis ezoebs,
sacxovrebel saxlebs,
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

mdinaris kalapotSi
napirsamagrebis mowyoba

mewyeri
10.5

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo nakveTebs
da Siga sasoflo gzas

Tanamedrove, gasul
periodTan SedarebiT
sustad gamoxatuli
aqtiurobiT

gruntisa da zedapiruli
wylebis regulireba

mewyeri
0.2

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sakarmidamo
nakveTebs

stabilizaciis
procesSi.
saSiSroebis riski
saSualo

zedapiruli Camonadenis
regulireba

4.

md. duSeTisxevis
xeobis marjvena
ferdi 476020_4657673
475825_4657790

5.

sof. bodavi md.


sakanafisxevis
marjvena Senakadis
marjvena ferdi
483547_4663849

6.

sof. neZixi Jinvalis


wyalsacavis marjvena
ferdi 482635_4669700

azianebs sasoflo
sameurneo
savargulebs (saxnavi
miwebi)

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

md. duSeTisxevis
marjvena napiris
gamagreba,zedapiruli
Camonadenis regulireba

azianebs sasoflo
sameurneo
savargulebs,
saSiSroebas uqmnis
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

zedapiruli Camonadenis
regulireba

mewyeri
24

azianebs Jinvali
xorxis saavtomobilo
gzas

Tanamedrove,
droebiT
stabilizaciis
procesSi.
saSiSroebis riski
maRali

bolo periodSi ganicada


iseTi stabilizacia, rom
vfiqrobT SesaZlebelia
gzis gatareba ferdobis
CamoWris gareSe

7.

sof. fuZnari
md.sakanafisxevis
marjvena Senakadis
marjvena ferdi
487099_4666045

mewyeri
0.4

saSiSroebas uqmnis
Jinvali-TianeTis
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

ferdobze mewyruli masebis


moxsna da qanobis miyvana
mdgradobis kondiciamde

8.

sof. CinTi saagarake


dasaxleba, md. aragvis
xeobis marcxena
ferdi 482155_4661239
482155_4661272

mewyeri
2.5

saSiSroebas uqmnis
saagarake dasaxlebas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

zedapiruli Camonadenis
regulireba, Tumca sruli
stabilizaciisaTvis
prevenciuli RonisZiebebi
Sedegs ver moitans

9.

daba fasanauri
md. aragvis xeobis
marjvena ferdi
472200_4688090

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

xevebis kalapotebis
da nakadgamtarebis
gawmenda dazianebuli
napirsamagrebis aRdgena

mewyeri
1.9

mewyeri
0.5

291
Rvarcofi, napirebis
garecxva

10.

sof. Ciriki
md.
Cirikis (md. aragvis
marcxena Senakadi)
xeoba 468398_4696025

11.

sof. ananuri md.


aragvis xeobis
marjvena ferdi
474580_4668683

12.

sof. zotikianTkari
md. aryalas xeobis
marjvena ferdi
475289_4666881

mewyeri, Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sasoflo gzas

5
mewyeri
stabilizaciis
procesSi, Rvarcofi
aqtiur dinamikaSi.
saSiSroebis riski
saSualo

zedapiruli Camonadenis
regulireba, mdinaris
napirebis gamagreba

mewyeri
stabilizaciis
procesSia.
saSiSroebis riski
saSualo

gruntis da zedapiruli
wylebis regulireba

sasSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da Siga sasoflo gzas

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sasoflo gzas

Tanamedrove,
xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
maRali

xevis kalapotis da gzis


savali nawilis perioduli
gawmenda

Rvarcofi

azianebs sacxovrebel
saxlebs, Sida sasoflo
gzas, saSiSroeba
samxedro gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

xevis kalapotis gawmenda da


napirsamagrebis mowyoba

Rvarcofi mewyeri
0.25

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
saavtomobilo
gzas, magistralur
gazsadens

292

mewyeri, Rvarcofi,
napiris garecxva
150m

13.

sof. civwyaro md.


aragvis xeobis
marjvena ferdi
472567_4672622

14.

sof. cixisZiri
md. aragvis xeobis
marjvena ferdi
472895_4670680
472840_4670935

15.

sof. qaisxevi md.


aryalas xeobis
marcxena ferdi
469636_4665756

Rvarcofi

sofelSi gaedineba
Rvarcofuli xevi
romelmac daSlama
ezoebi da Sida
sasoflo gza

procesebi aqtiur
dinamikaSia,
saSiSroebis riski
maRali

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

xevebis kalapotebis
gawmenda da Camonadenis
regulireba

xevis kalapotis gawmenda da


napirebis gamagreba

16.

sof. bazaleTi
bazaleTis tbis
Crdilo-dasavleTiT
471229_4659338
470313_4657955
470152_4657941

17.

293

18.

sof. lazviani md.


lazvianTxevis xeoba
477382_4654300

sof. mlaSe bazaleTis


tbis samxreTiT
474057_4651617

19.

sof. sakramulo
bazaleTis
tbis samxreTaRmosavleTiT
475382_4651103

20.

md. buCukurTa
xevsureTis aragvis
marjvena Senakadi
493588_4704217

saSiSroebas uqmnis
saagarake dasaxlebas,
sof. bazaleTSi
sacxovrebel saxlebs
da Sida sasoflo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

gruntisa wylebis
regulirebis mizniT
saWiroa Rrma sadrenaJo
sistemis mowyoba, md.
Wontilis da ebitaanT
xevebis kalapotebis
gawmenda da xidebis mowyoba

Rvarcofi

saSiSroebas
uqmnis bazaleTis
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

xevis kalapotis da gzis


savali nawilis perioduli
gawmenda, saavtomobilo
gzis xidTan gabionis
aRdgena

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
Sida sasoflo gzebs
(ori monakveTi)

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

xevis kalapotis da
nakadgamtarebis gawmenda

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
soflebs Soris
damakavSirebel gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

xevis kalapotis da
nakadgamtaris gawmenda,
nakadgamtarTan napirebis
gamagreba

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

dazianebuli
napirsamagrebis aRdgena da
axlis mowyoba

mewyeri, Rvarcofi
7.8

Rvarcofi, napirebis
garecxva
1km

saSiSroebas
uqmnis sasazRvro
policiasTan
misasvlel da
soflebTan
damakavSirebel gzas

21.

22.

294

23.

sof. WormeSavis
samxreTiT 0.4 km md.
gudanisWalis xeobis
marjvena ferdobi
497583_4708585

sof. roSka
489150_4708190

md. fSavis aragvi


napirebis garecxva
493879_4693413

24.

sof. gudaraxis
mopirdapired fSavis
aragvis xeobis
marcxena ferdi
492386_4688348
492350_4688272

25.

sof. cixisubani
md. narekvavis xeoba
464150_4659937

mewyeri
3.5

Rvarcofi

marcxena napiris
warecxva
300

mewyeri
0.8

Rvarcofi, napirebis
warecxva 1 km

saSiSroebas uqmnis
Jinvali-Satilis gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

gzis savali nawilis


perioduli SekeTeba

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sasoflo gzas

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
maRali

xevis kalapotis gawmenda da


nakadgamtaris mowyoba

saSiSroebas uqmnis
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

mdinaris marcxena mxares


napirsamagris mowyoba

saSiSroebas uqmnis
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

mdinaris marcxena mxares


napirsamagris mowyoba,
zedapiruli Camonadenis
regulireba

saSiSroebas uqmnis
Sigasasoflo
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

md. narekvavze saxide


gadasasvlelis mowyoba.
wyalsacavis marcxena
mxares Rvarcoful xevze
nakadgamtaris gawmenda

295

26.

duSeTi_gremisxevis
saavtomobilo gza,
md. narekvavis xeobis
marcxena ferdi
464422_4656711

mewyeri
5.4

Zlier deformirebulia
saavtomobilo gza

Tanamedrove
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

mewyruli gruntebis moxsna


gzis savali nawilidan
20 25 m siRrmeSi,
sadac moxdeba mewyruli
masebis dagroveba da misi
perioduli gatana

27.

duSeTi_gremisxevis
saavtomobilo gza,
md. narekvavis xeobis
marcxena ferdi
465187_4654582

mewyeri
0.9

mewyruli
masebi gadmodis
saavtomobilo gzaze

Tanamedrove
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

gzis savali nawilis


perioduli gawmenda

28.

sof. kitoxi
md. Savi aragvis xeobis
marjvena ferdi
476925_4696085

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sasoflo gzas

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
saSualo

xevis kalapotis gawmenda


daRrmaveba

Rvarcofi

saavtomobilo
gzis gadakveTaze
deformirebulia
nakadgamtari nageboba

Rvarcofuli
xevi aqtiuria,
saSiSroebis riski
maRali

dazianebuli nakadgamtaris
aRdgena da mimedbared
kalapotis mopirkeTeba

Rvarcofi, napirebis
garecxva

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sasoflo gzas

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
maRali

nakadmimmarTveli
gabionebis mowyoba,
md. bursaWiris aragvis
marcxena napirze
napirsamagris aRdgena

29.

sof. baxanis
mimdebared md.
Savi aragvis xeobis
marjvena Senakadi
477494_4690658

30.

sof. dumacxo
md.bursaWiris
aragvis marjvena
ferdi 476580_4701044
md. Savi aragvis
marcxena mxares
476155_4700770

Rvarcofi

296

31.

sof. maqarTa
md. Savi aragvis
xeobis marjvena
ferdi 479929_4693713
479747_4693629

mewyeri
4.4

32.

sof. abanosxevi
md. aragvis xeobis
marcxena ferdi
480347_4650363

33.

sof. axali osebi md.


abanosxevis xeobis
marjvena ferdi
484990_465241

34.

sof. Zveli osebi md.


abanosxevis xeobis
marcxena ferdi
485618_4651502

35.

sof. maRaroskari
md.fSavis aragvis
xeobis marjvena
ferdi
488480_4681698

saSiSroebas uqmnis
fasanaurikitoxi
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

gayvanilia SemovliTi
gza Tumca eqstremalur
pirobebSi mewyruli masebi
Camodis SemovliT gzamde

saSiSroebas
uqmnis soflebTan
damakavSirebel
saavtomobilo gzas

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
maRali

xevis kalapotis da
nakadgamtaris gawmenda

mewyeri
2

gaaqtiurebis
SemTxvevaSi
saSiSroebas Seuqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sakarmidamo
nakveTebs

stabilizaciis
procesSi.
saSiSroebis riski
dabali

zedapiruli Camonadenis
regulireba

mewyeri
1.2

gaaqtiurebis
SemTxvevaSi
saSiSroebas Seuqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sakarmidamo
nakveTebs

stabilizaciis
procesSi.
saSiSroebis riski
dabali

zedapiruli Camonadenis
regulireba

md. maRaroulas
Rvarcofuli nakadebi
saSiSroebas uqmnis
sasoflo gzas,
sakarmidamo nakveTebs
da maswavlebelTa
saxls

Tanamedrove,
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

xevis kalapotis gawmenda,


dazianebuli napirsamagrebi
aRdgena

Rvarcofi

Rvarcofi

36.

sof. maRaroskaris
CrdiloeTiT, md.
fSavis aragvis
marjvena mxares
489382_4684007
489069_4682855

297

37.

sof. gomewari md.


maRaroulas zemo
weli 484050_4683150
486035_4682915

38.

sof. kanaTias
mopirdapired md.
aragvis xeobis
marcxena ferdi
487940_4679254

39.

md. fSavis aragvis


xeobis marcxena
ferdi
486762_4674568
486739_4674539

40.

41.

sof. mWadijvari
md. narekvavis xeoba
467154_4651349

sof. ukanafSavi md.


fSavis aragvis zemo
weli

napirebis garecxva
300m

Rvarcofi, napirebis
garecxva-500m,
mewyeri
0.1

mewyeri
0.15

md. fSavis aragvi


intensiurad
recxavs marjvena
napirs centraluri
saavtomobilo gza
Seviwroebulia 1 1.5
metriT

Tanamedrove,
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

Rvarcofuli
nakadebi saSiSroebas
uqmnis sasoflo
gzas sakarmidamo
nakveTebs, nawilobriv
sacxovrebel saxlebs,
mewyeri sasoflo gzas
da tyis masivs

Tanamedrove,
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

mdinaris Wala-kalapotis
gawmenda da napirebis
gamagreba dazianebuli
napirsamagrebis aRdgena

napiris garecxvis
Sedegad ganviTarda
CaqceviTi tipis
mewyeri, saavtomobilo
gza Seviwroebulia 3
m-iT

Tanamedrove,
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

SesaZlebelia mdinaris
kalapotis gadatana
marjvniv Walis farglebSi,
xolo gza gadaiwios
ferdobis mimarTulebiT

mewyeri
0.1

napiris garecxvis
Sedegad ganviTarda
CaqceviTi tipis
mewyeri, saavtomobilo
gza Seviwroebulia 1.5
m-iT

Rvarcofi, napirebis
garecxva-200m

saSiSroebas uqmnis
Sida gzebs da sasoflo
sameurneo savargulebs

Rvarcofi

saSiSroebas
uqmnis misasvlel
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

SesaZlebelia mdinaris
kalapotis gadatana
marcxena Walis terasaze
marjvena mxares napirebis
gamagreba

mdinaris kalapotis
gadatana marjvniv Walis
farglebSi

periodulad
aqtiuri. saSiSroebis
riski saSualo

kalapotis gawmenda,
gasworxazovneba

periodulad
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

xevebis kalapotebis
gawmenda, nakadgamtarebis
mowyoba

42.

sof. Suafxo
md. fSavis
aragvis xeoba
499416_4695954

sof. Txiliana .md.


fSavis aragvis xeobis
marcxena ferdi
.497405_4696731

44.

md. maTurxevis
fSavis aragvTan
SesarTavi
504361_4695843

45.

sof. qveSeTi .md.


aragvis xeobis
marjvena ferdi
462756_4696145

46.

sof. gvidaqe md.


gvidaqes (aragvis
marcxena Senakadi)
xeoba 467367_4698416
467292_4698231

298

43.

Rvarcofi, napirebis
garecxva-500m

Rvarcofi

mewyeri
0.24

Rvarcofi

Rvarcofi

periodulad
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

xevebis kalapotebis
gawmenda, md. fSavis
aragvis marcxena mxares
gabioni dasagrZelebelia
Waliszeda terasis Ziramde

periodulad
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

gzis savali nawilis


perioduli gawmenda,
nakadgamtaris mowyoba

periodulad
faravs ukanafSavis
saavtomobilo gzas

periodulad
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

gzis savali nawilis


perioduli gawmenda

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sajaro skolas,
samxedro gzas

periodulad
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

xevis kalapotis perioduli


gawmenda, samxedro gzaze
Sesabamisi gamtarianobis
gamtaris mowyoba

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel
saxlebs, sofelTan
damakavSirebel gzas

periodulad
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

xevis kalapotis perioduli


gawmenda, mdinaris marjvena
napiris gamagreba

saSiSroebas uqmnis
sasoflo gzas da
sakarmidamo nakveTebs

saSiSroebas
uqmnis soflebTan
damakavSirebel gzas,
savali nawili ifareba
200 m-is sigrZeze

299

47.

sof. nadibaani md.


aragvis xeobis
marjvena ferdi
467799_4695885

48.

sof. naRvarevi md.


aragvis xeobis
marjvena ferdi
466163_4696204

49.

sof. qvemo mleTa


md. aragvis xeobis
marjvena ferdi
459787_4697414

50.

sof. Satili .md.


arRunis xeobis
marcxena ferdi
513104_4723050

51.

md. arRunis xeobis


marjvena ferdi
514315_4724064

52.

sof. mucos
mimdebared, md.
andaqis xeobis
marjvena ferdi
516928_4717207
516878_4717403
516881_4717680

3
Rvarcofi

Rvarcofi

Rvarcofi

Rvarcofi

kldezvavi
1000m3

Nnapirebis garecxva
200 + 150 + 120 = 470

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo nakveTebs

periodulad
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

xevis kalapotis perioduli


gawmenda

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
magistralur gazsadens

aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

saSiSroebas uqmnis
mleTis eklesias da
soflis mosaxleobis
nawils

aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

saSiSroebas uqmnis
mosaxleobis ezoebs da
Siga gzebs

periodulad
aqtiuri, saSiSroebis
riski saSualo

kalapotis perioduli
gawmenda

saSiSroebas uqmnis
saavtomo bilo gzas

saSiSroebis riski
saSualo

calkeuli lodebis
xelovnurad Camoyra, gzis
perioduli gawmenda

saSiSroebas uqmnis
saavtomo bilo gzas

saSiSroebis riski
maRali

napirsamagri gabionebis
mowyoba

xevis kalapotis perioduli


gawmenda, gazsadenis milze
gamtaris mowyoba

xevis kalapotis perioduli


gawmenda da daRrmaveba

53.

md. andaqis xeobis


marcxena ferdi
e.w. ,,micus Wala
515754_4721145
516012_4720965

300

apirebis garecxva
250 + 200m

saSiSroebas uqmnis
saqonlis zamTris
sadgoms da saTibs

54.

sof. WarTali md.


aragvis xeobis
marjvena ferdi
473161_4680006
472291_4680012

mewyeri
2.5

saSiSroebas uqmnis
sacxovrbel saxlebs da
sakarmidamo nakveTebs
Sida sasoflo gzebs

55.

sof. WarTali
(zenubani)
470302_4678765
470365_4678850

mewyeri
17.5

56.

sof. yvavili .md.


fotexevis xeobis
marjvena ferdi
476244_4660366

mewyeri
0.5

57.

sof. aragvispiri
md. aragvis xeobis
marjvena ferdi
477839_4658090

Rvarcofi

saSiSroebis riski
maRali

napirsamagri gabionebis
mowyoba

Tanamedrove
calkeuli ubnebi
SedarebiT aqtiuri.
saSiSroebis riski
maRali

gruntis da zedapiruli
wylebis regulireba.
erTi saxli gadasatania
usafrTxo adgilze

saSiSroebas uqmnis
saZovars da tyes

Tanamedrove,
aqtiuri saSiSroebis
riski maRali

mewyer sawinaaRmdego
RonisZiebebis gatareba
praqtikulad SeuZlebelia

saSiSroebas uqmnis
sakarmidamo nakveTebs

Tanamedrove,
stabilizaciis
procesSi

zedapiruli Camonadenis
regulireba

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo nakveTebs,
eqstremalur pirobebSi
samxedro gzas

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
maRali

md. fotexevis kalapotis


gawmenda, samxedro gzis
qvemoT napirsamagrebis
mowyoba

58.

sof. veZaTxevi md.


aryalas xeoba
WalaTxevis marcxena
ferdi 472229_4664426
472183_4664648

mewyeri
40

59.

sof. TanianTkari
md. fotexevis xeobis
marjvena ferdi
476183_4661606

301
60.

61.

62.

sof. mgliani md.


fotexevis saTave
476466_4664150

sof. naniani md.


fotexevis xeobis
marjvena ferdi
475050_4663734

sof. qvemo aSi md.


fotexevis xeobis
marjvena ferdi
475321_4662286

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo nakveTebs

Tanamedrove
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

soflis yvela mosaxle


gadasayvania usafrTxo
adgilze

mewyeri
3.25

saSiSroebas uqmnis
saZovars, md.fotexevis
gadaketvis SemTxvevaSi
sof. aragvispiris
mosaxleobas

Tanamedrove
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

ferdbis gatyianeba
zedapiruli Camonadenis
regulireba

mewyeri
20

saSiSroebas
uqmnis saZovars,
tyes, regresiuli
ganviTareba
sacxovrebel saxlebs

Tanamedrove, sustad
aqtiuri. saSiSroebis
riski maRali

gruntisa da zedapiruli
wylebis regulireba

Tanamedrove,
stabilizaciis
procesSi.
saSiSroebis riski
saSualo

zedapiruli Camonadenis
regulireba

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

erTi saxli gadasatania


usafrTxo adgilze

mewyeri
17.5

mewyeri
12.5

saSiSroebas uqmnis
sasoflo sameurneo
savargulebs soflis
sasaflaos, regresiuli
ganviTareba
sacxovrebel saxlebs
saSiSroebas uqmnis
sakarmidamo nakveTebs
sasoflo-sameurneo
savargulebs da
sacxovrebel saxls

63.

64.

302
65.

66.

67.

sof. bulaCauri
md. aragvis xeobis
marcxena ferdi
480654_4655127

Rvarcofi

sof. xeoba
md.
cidralisxevis zemo
weli 489023_4659632
488846_4659478

mewyeri
1.5

sof. xeobasTan
damakavSirebeli
gza 487709_4658724
487145_4658456
487024_4658443

mewyeri
3.75 + 4.5 + 1.5 =9.75

sof. sacxavaTlo
485342_4658797

sof. dolasqedi

Rvarcofi

mewyeri, napiris
garecxva

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
sakarmidamo nakveTebs
da saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

Rvarcofuli naSali
masalis gatana, xevis
kalapotis gawmenda, gzis
gadakveTaze nakadgamtaris
mowyoba da gatareba md.
aragvamde

saSiSroebas uqmnis
sakarmidamo nakveTebs,
saZovrebs da tyes

stabilizaciis
procesSi, enur
nawilSi nawilSi
SeiniSneba sdustad
gamoxatuli
aqtivizacia.
saSiSroebis riski
saSualo

zedapiruli Camonadenis
regulireba

mewyerebi aqtiur
dinamikaSia.
saSiSroebis riski
maRali

saWiroa saavtomobilo gzis


gadatana mdgrad adgilze

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT

gzis savali nawilis


perioduli gawmenda

saSiSroebas uqmnis
sof. xeobasTan
damakavSirebel gzas

saSiSroebas uqmnis
sof. xeobasTan
damakavSirebel gzas

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
(2)

Tanamedrove
saSiSroebis riski
maRali

2 saxli gadatanili unda


iqnes usafrTxo adgilze

III TianeTis municipaliteti

1.

daba TianeTi md.


ioris marjvena napiri
496148_4662035

napirebis garecxva
1km

dazianebulia
napirsamagrebi
saSiSroeba eqmneba
dabis mosaxleobas da
dasvenebis parks

saSiSroebis riski
maRali

dazianebuli betonis
filebis aRdgena da axlis
mowyoba

2.

sof. Jebota md.


ioris xeobis marcxena
ferdi 496310_4661985

Rvarcofi, napirebis
garecxva-300m

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo nakveTebs
da sasoflo gzas

md. ioris
napirsamagri
dazianebulia,
Rvarcofi xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
saSualo

dazianebuli
napirsamagrebis aRdgena,
Rvarcofuli xevis
kalapotis gawmenda ioris
kalapotamde

mewyeri
0.5

saSiSroebas uqmnis
TianeTi-Tbilisis
saavtomobilo gzas

mewyeri
stabilizaciis
procesSia,
saSiSroebis riski
saSualo

zedapiruli wylebis
regulireba

4.

sof. CekuraanTgori
(soflis CrdiloeTi)
md. ioris xeobis
marjvena ferdi
496530_4653204

mewyeri
1.2

saSiSroebas uqmnis
TianeTi-Tbilisis
saavtomobilo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

zedapiruli wylebis
regulireba

5.

sof. CekurianTgori soflis


samxreT-dasavleTiT
495341_4653024
495240_4652886

mewyeri
1.5

saSiSroebas uqmnis
TianeTi-Tbilisis saavtomobilo gzas

Tanamedrove, sustad
aqtiuri,saSiSroebis
riski saSualo

zedapiruli wylebis regulireba

saSiSroebas uqmnis
sasoflo sameurneo
savargulebs

saSiSroebis riski
saSualo

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
(3), sakarmidamo
nakveTebs da Sida
sasoflo gzas

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

3.

sof. aloti
md. ioris xeobis
marjvena ferdi
492358_4652315

303
6.

7.

sof. Tegeraanebi md.


ioris xeobis marcxena
ferdi 498125_4660414

sof. omaraani
md. ioris usaxelo
marcxena Senakadis
xeoba
510083_4641580

Nnapirebis garecxva
1km

mewyeri
9.7

mdinaris kalapotis
gawmenda da napirsama
grebis mowyoba

erTi saxli gadasatania


usafrTxo adgilze, 2 saxli
ayvanilia monitoringuli
dakvirvebis qveS

8.

2
sof .Cabano
md.
sagamis (ioris
marcxena Senakadi)
xeoba 501515_4665125

Rvarcofi, napirebis
garecxva
300

saSiSroebas uqmnis
sasoflo sameurneo
savargulebs

saSiSroebis riski
saSualo

xidis qvemoT mdinaris


kalapotebis gawmenda

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

mdinaris kalapotis
gadatana maqsimalurad
marcxena mxares,
zedapiruli Camonadenis
regulireba

304

9.

sof. sof. Cabanosa


da Wiauras
damakavSirebeli
gza, md. sagamis xeoba
502423_4666436

mewyeri
0.84

saSiSroebas uqmnis
saavtomobilo gzas da
sasoflo sameurneo
savargulebs da maRali
Zabvis 2 anZas

10.

sof. jijeTi
md. jijeTis xevis
marcxena ferdi
491352_4668145

mewyeri
0.8

azianebs saZovars,
saSiSroeba 2 mosaxlis
sakarmidamo nakveTebs

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski saSualo

gruntisa da zedapiruli
wylebis regulireba
gatyianeba Rrmafesviani
mcenareebiT

sof. jijeTi
md. verxvelis xeobis
marjvena ferdi
492492_4668774

mewyeri
0.7

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
(8), 2 saxli mTlianad
deformirebulia

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

3 saxli gadasatania
usafrTxo adgilebze,
zedapiruli Camonadenis
regulireba

11.

12.

md. verxvelis
usaxelo marjvena
Senakadis marcxena
ferdi
491046_4667636

mewyeri
0.8

mewyerma moicva
sasaflaos nawili

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

gruntisa da zedapiruli
wylebis regulireba,
mewyruli sxeulis
gatyianeba

miuxedavad imisa, rom


aSenebulia axali xidi,
kalapoti xidis zemoT
da qvemoT gasawmendia

13.

sof. zemo artani md.


ioris xeobis marjvena
ferdi 500626_4676403
500430_4675902

napirebis garecxva
300m

saSiSroebas uqmnis
saavtomobilo gzas da
sasoflo sameurneo
savargulebs

14.

sof. qvemo artani md.


ioris xeobis marjvena
ferdi 499856_4674688
499335_4673468

napirebis garecxva
200m

saavtomobilo
gzis savali nawili
Seviwroebulia 1.5miT. saSiSroeba eqmneba
200mm-ian wyalsadenis
mils

15.

sof bodaxeva
md. ioris xeobis
marjvena ferdi
496575_4672000

16.

sof. zemo
naqalaqarTan
damakavSirebeli
gza, md. aZeZis xeoba
500636_4644874

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski saSualo

mdinaris kalapotis
gadatana marcxena mxares
da nakadmimmarTvelis
gabionebis mowyoba

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

mdinaris kalapotis
gadatana marcxena mxares
da nakadmimmarTveli
gabionebis mowyoba

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

Rvarcofuli xevis
kalapotis gawmenda
mdinaris napirebis
gamagreba

Rvarcofi saSiSroebas
uqmnis sacxovrebel
saxlebs, napirebis
garecxva saavtomobilo
gzas

Nnapirebis garecxva
200m

saSiSroebas uqmnis
saavtomobilo gzas da
sasoflo sameurneo
savargulebs

mdinaris napirebze
xdeba Caqcevebi da
Caxergvebi, rac
iwvevs garecxvas
da Setborvas
saSiSroebis riski
saSualo

17.

sof. zemo naqalaqari


md. ioris xeobis
marjvena ferdi
500557_4642949
499656_4643031

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
mosaxleobis ezoebs,
sakarmidamo nakveTebs
da sasoflo gzebs

Tanamedrove,
aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

18.

sof. magraneTi md.


ioris xeobis marjvena
ferdi 498727_4642936

Rvarcofi

saSiSroebas
uqmnis soflebTan
damakavSirebel gzas

saSiSroebis riski
saSualo

305

Rvarcofi, napirebis
garecxva
250

mdinaris kalapotis
gawmenda

mdinareebis kalapotebis
da nakadgamtaris gawmenda,
xolo sadac ar aris
Sesabamisad gamtarianobis
nakadgamtaris mowyoba

mdinareebis kalapotebis
gawmenda

19.

sof. Saraxevi
md. Saraxevis xeobis
marcxena ferdi
489394_4673975

mewyeri dinebis
mimarTulebiT
gadavida Rvarcoful
nakadSi

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo nakveTebs
da sasoflo gzas

5
Tanamedrove,
xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
maRali

erTaderT saSualebad
gvesaxeba xevis kalapotis
perioduli gawmenda

IV yazbegis municipaliteti

1.

daba stefanwminda
md. Tergis xeobis
marjvena ferdi
470432_4722652

306

2.

md.amali-devdoraki
md. Tergis xeobis
marcxena Senakadi
469768_4730514

3.

sof. karkuCa
md. snoswylis xeobis
marjvena ferdi
473892_4714068

4.

5.

sof. axalcixe md.


snoswylis xeobis
marcxena ferdi
472263_4715184

sof. sno
md. Sinoswylisxeoba md. snoswyalis
marjvena Senakadi
470529_4717183

napirebis garecxva1km, Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo nakveTebs
da Siga gzebs

Tanamedrove aqtiuri, Rvarcofi xasiaTdeba perioduli


aqtivizaciiT, saSiSroebis riski maRali

md. Tergis napirebis


gamagreba, Targmanis ubanSi
Camonadenis regulireba
(xevis kalapoti SesaZlebelia gadayvanili iqnes
samxreT mimarTulebiT)

Rvarcofi
1.5mln.m3

saSiSroebas uqmnis
samxedro gzas,
magistralur
gazsadenebs, md. Tergis
Wala-kalapotSi
ganTavsebul
infrastruqturul
obieqtebs

Tanamedrove, xasiaTdeba perioduli


aqtivizaciiT, saSiSroebis riski maRali

Rvarcofis formirebis,
tranzitis da akumulaciis
zonaSi raime saxis kapitaluri damcavi RonisZiebis
gatareba SeuZlebelia.
erTaderT saSualebad gvesaxeba kompleqsuri adreuli
gafrTxilebis sistemis
drouli instalacia

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo nakveTebs
sasaflaos da sasoflo
gzas

Tanamedrove, xasiaTdeba perioduli


aqtivizaciiT, saSiSroebis riski maRali

xevis kalaapotis
gawmenda da sasoflo gzis
gadakveTaze nakadgamtaris
mowyoba

qvaTacvena, Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sasoflo gzas

saSiSroebis riski
maRali

saSiSroebis riski
maRali

calkeuli amovardnili
lodebis xelovnurad
Camowmenda, soflis dasavleT ganapiras gasawmendi da
gasamagrebelia md. arTxmoswylis marjvena napiri

xevis kalapotis gawmenda da


napirebis gamagreba

6.

7.

8.

md. narovanis
xevi md. snoswylis
marcxena Senakadi
469893_4717207
469252_4717647

md. yuro
md.
Tergis marjvena
Senakadi
471499_4723437

sof. fanSeti md.


Tergis xeobis
marcxena ferdi
468534_4720494

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
magistrqalur
gazsadenebs,
eqstremalur
pirobebSi sacxovrebel
saxlebs

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis
sacxovrebel saxlebs
da sasoflo gzas

Rvarcofi

saSiSroebas uqmnis s / s
savargulebs, Siga
sasoflo gzas da
wyalsadenis mils

Rvarcofi

saSiSroebis riski
maRali

saSiSroebis riski
maRali

saSiSroebis riski
maRali

xevis kalapotis gawmenda da


napirebis gamagreba

mdinaris napirebis
gamagreba

xevis kalapotis gawmenda da


napirebis gamagreba

307

Rvarcofi

saavtomobilo gzis
gadakveTaze xidis
qveS sivrce mTlianad
gamovsilia, emuqreba
gzas

9.

10.

11.

sof. garbani
md. terxenas (Tergis
marjvena Senakadi)
xeoba 466443_4716166

sof. goriscixe
md. Tergis xeobis
marcxena ferdi
464571_4716846

md. Tergis
xeobis marjvena
ferdi, mSrali
xevis kalapoti
460988_4713619

Rvarcofi

saSiSroebis riski
maRali

xevis kalapotis
gawmenda da napirebis
gamagreba

saSiSroebas uqmnis s / s,
Siga sasoflo gzas

saSiSroebis riski
saSualo

xevis kalapotis gawmenda da


napirebis gamagreba

saSiSroebas uqmnis
samxedro gzas

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
maRali

gzis savali nawilis


perioduli gawmenda

12.

13.

md. bidaras xeobis


marjvena ferdi daba
stefanwmindidan
pirveli gvirabis
mimdebared
458081_4710086

md. bidaras xeobis


marcxena ferdi
466301_4707591

Rvarcofi

napiris garecxva
200m

saSiSroebas uqmnis
samxedro gzas

saSiSroebas uqmnis
maRali Zabvis 2 anZas

xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
maRali

gzis savali nawilis


perioduli gawmenda

aqtiuri, saSiSroebis
riski maRali

mdinaris marcxena napiris


gamagreba

308

Tavi 9
qvemo qarTlis regionSi 2014
wels stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis
Sedegebi da prognozi 2015
wlisTvis
qvemo qarTlis regionis teritoria
moicavs rogorc q. rusTavis saqalaqo
sakrebulosadmi
daqvemdebarebul,
ise
bolnisis, gardabnis, dmanisis, TeTriwyaros,
marneulis da walkis municipalitetebis
teritoriebs. regionis sazRvrebSi moqceuli
teritoriis saerTo farTobi 6528km2-s
Sedgens, xolo dasaxlebuli punqtebis
raodenoba 352 (maT Soris 7 qalaqia, 6 daba da
339 sofeli). mosaxleobis raodenoba 497000s. regionis administraciuli centria q.
rusTavi.
qvemo
qarTlis
teritoriaze
stiqiuri geologiuri procesebis CasaxvaganviTarebas da maT periodul aqtivizacias,
Semdegi bunebriv-anTropogenuri faqtorebi
ganapirobeben:
rTuli
geologiurteqtonikuri agebuleba, hidrogeologiuri
pirobebi, aq ganviTarebuli kristaluri
masivebis (xramis da loqis) danawevreba
siRrmuli
rRvevebiT
aRmavali
neoteqtonikuri
da maTi Tanamdevi
seismuri movlenebi - mdebareoba maRali
seismoaqtiurobis
zonaSi,
romelic
maRalenergetikuli (8-9 bali) miwisZvrebis
ganmeoradobis mniSvnelovani albaTobiT
xasiaTdeba;
bunebriv-landSafturi
pirobebi; reliefis mkveTrad gamoxatuli
vertikaluri kontrastuloba, romelSic
TiTqmis yvela geomorfologiuri olqi
gamoiyofa;
mTiani
reliefis
farTod
(teritoriis
60%-mde)
gavrceleba,
romlis
hifsometriuli
niSnulebi
1000m-s aRemateba; zedapiris intensiuri
danawevreba Rrmad CaWrili kanionebiT
(xramis, WoWianis, maSaveras, WivWavis da
sxva) da V-seburi xeobebiT; zedapirebis
daxriloba _ maTi maRalenergetikuli
potenciali da daZabuloba; hidrografiuli
qselis sixSire; hidrologiuri pirobebi;
klimaturi
pirobebis
sivrcobrivzonaluri cvlilebebi; adamianis sameurneo
saqmianobiT
gamowveuli
zemoqmedeba
garemoze _ tyis masivebis usistemo
masobrivi
gaCexva,
araswori
morwyva;
mniSvnelovani
farTobebis
damarilebadamlaSeba; daWaobeba; saZovrebis uyairaTo
eqspluatacia; balaxis kordis darRveva;
pirveladi
reliefis
anTropogenuri
transformacia samTo mopovebis obieqtebze.
saSiSi
geologiuri
procesebis

gamovlineba,
intensiuroba
da
maTgan
miyenebuli
zarali
regionis
geomorfologiuri
zonalobis
da
geologiuri agebulebis Taviseburebebidan
gamomdinare araerTgvarovania.
qvemo qarTlis vake-akumulaciur
terasul dablobze (marneulis da gardabnis
vake) da ZiriTad mdinareTa _ mtkvris,
algeTis, xramis, berdujis, foladauris
wylis,
talaveris
wylis,
Sulaveris
wylis, debedas da sxvaTa xeobebSi da maTi
Senakadebis WalebSi dominireben _ napirebis
garecxvis da perioduli wyaldidobiT
gamowveuli
datborviT
akumulaciuri
movlenebi da daWaobeba. mewyruli, napirebis
garecxvis
da
daxramviTi
movlenebi
ZiriTadad ganviTarebulia mdinareebis _
mtkvris, algeTis, xrami-berdujis xeobebSi,
kontinenturi formaciis mZlavri tbiuraluviuri naleqebiT agebuli Waliszeda
maRali pirveli da meore terasebis
cicabo
flateebis
konturSi;
gorakborcvian daterasebul mTiswineTSi molasuri, terigenuli da kontinenturi
formaciebiT agebul teritoriebze (md.
algeTis xeoba, kumisis qvabuli, amleviTeleTis qedis samxreTi ferdobi, ialRujaarxaSenis qedi) farTod gavrcelebulia:
mewyruli, daxramviTi, eroziuli (napirebis
gamorecxva, farTobuli da qarismieri) da
Rvarcofuli procesebi.
dabali da saSualo mTianeTis zonaSi,
vulkanogenur-danaleqi
da
efuziuri
formaciebis
gavrcelebis
arealSi
ganviTarebulia - eroziul-gravitaciuli
movlenebi, xolo mosworebuli zedapirebis
(platoebi) farglebSi, farTobuli da
qarismieri
erozia
(walkis,
dmanisis
da
TeTriwyaros
municipalitetebis
teritoriebi). saSualo da maRal mTian
maRali seismoaqtivobis (8-9 bali) zonaSi,
kristaluri, metamorfuli, vulkanogenur
danaleqi da efuziuri formaciiT agebuli
teritoriaze, damangreveli zemoqmedebiT
vlindeba
miwsiZvrebi
da
maT
mier
gamowveuli seismogravitaciuli movlenebikldezvavi da qvaTacvena, ferdobuli
da qarismieri eroziuli procesebi da
gruntis wylebis donis sezonuri meryeobiT
gamowveuli Setborvebi (walkis da dmanisis
municipalitetebi).
maRalmTian
alpurnivalur, efuziuri formaciebiT agebul
ferdobebze
ganviTarebulia
eroziulgravitaciuli, nivalur-solufluqciuri
movlenebi da Tovlis zvavebi.
klimaturi
TvalsazrisiT
qvemo
qarTli moqceulia zomier da subtropikul
sartyelebs Soris. reliefis Taviseburebis
gamo regionis hava sakmaod mSralia.
qvemo qarTlis baris nawili (marneuligardabnis vake, iaRlujis maRlobi, xramis

309

xeoba-naxiduridan xramhesamde, algeTis


xeoba - marneulidan manglisamde, qedebis
gorak-borcviani mTiswineTi da xeobebi)
miekuTvneba naxevrad zRviur sakmaod
zomier kontinenturi havis tips. baris
udables nawilSi (marneuli, gardabani,
wiTeli xidi) haeris saSualo wliuri
temperatura 12-130C-ia, ianvris saSualo
temperatura daaxloebiT 00-ia ivlisis _
24,5-250C. ufro maRal adgilebSi (bolnisi,
Sulaveri, winwyaro) es maCvenebeli ufro
dabalia, naleqebis wliuri jami udables
adgilebSi 350-500 mm, ufro maRla ki
matulobs 500-700mm-mde.
qvemo qarTlis Sua sartyelSi hava
ufro grili da nestiania, vidre barSi,
haeris saSualo wliuri temperatura
3-90C, ianvris saSualo temperatura -1-80C,
ivlisis 14-250C _ naleqebis saSualo wliuri
raodenoba 500-800mm-s farglebSia. Tovlis
safaris xangrZlivoba TeTrwyaroSi - 62
dRea, manglisSi 70, walkaSi - 75, ufro
maRla igi matulobs - 100-120 dRemde.
2000-3000m simaRleze Zlier civa;
naleqebis raodenoba 1000mm-s aRwevs,
Tovlis safari ki 4-7 Tvis ganmavlobaSi
devs. kidev ufro maRla gamefebulia
subnivaluri hava. Tovli aq TiTqmis
Semodgomamde (axal Tovlamde) rCeba.
javaxeTis qedis aRmosavleT ferdis

zogierT xeobebSi (maSavera, useiqendi)


qaris mier gadmoxvetili Tovli mTeli
wlis ganmavlobaSia da firn-gletCerebs
qmnis. regionis teritoriaze mosuli
atmosferuli
naleqebis
saSualo
mravalwliuri
norma
vertikaluri
zonalobis
mixedviT
400-700mm-de
cvalebadobs, Tumca calkeul wlebSi
adgili hqonda anomalurad didi raodenobis
naleqebis mosvlis SemTxvevebs.
regionis
Semadgenel
6
municipalitetSi 101 Temis sakrebuloa,
maTSi gaerTianebulia 352 dasaxlebuli
punqti (qalaqi, daba, sofeli).
1988 wlidan 2014 wlis CaTvliT
araregularulad
warmoebuli
geomonitoringuli kvlevebis periodSi,
regionis teritoriaze dafiqsirebulia
sxvadasxva
saxis
saSiSi
geologiuri
procesebis
zemoqmedebis
arealSi
moqceuli 87 punqti. am punqtebisaTvis
geodinamikuri procesebiT gamowveuli
dazianebis da saSiSroebis riskis mixedviT
ganisazRvra Semdegi kategoriebi: maRali,
saSualo, dabali da arasaSiSi. aRniSnuli
kategoriebis mixedviT: maRali saSiSroebis
riskis qveS moqceulia 22; saSualoSi
_ 39; dabalSi _ 26; xolo arasaSiSSi _ 265
dasaxlebuli punqti (cxrili #1, grafiki
#1, diagrama #1).

cxrili#1

municipaliteti

dasaxlebuli punqtebis raodenoba

saSiSroebis
riskis zonaSi moqceuli
dasaxlebuli
punqtebis raodenoba

dazianebis xarisxi (saSiSroebis kategoria)


maRali

saSualo

dabali

arasaSiSi
dasaxlebuli punqtebis raodenoba

bolnisis

48

10

38

gardabnis

39

11

28

dmanisis

60

53

TeTriwyaros

84

23

10

61

marneulis

74

21

10

53

walkis

46

14

32

q. rusTavi
sul

352

87

22

39

26

265

310

grafiki #1

diagrama #1

arsebuli
monacemebiT
qvemo
qarTlis regionSi 265 dasaxlebul punqtSi
Tanamedrove saSiSi geologiuri procesebi
an ar fiqsirdeba an imdenad umniSvnelo
xasiaTs atarebs, rom garemos cvlilebebze
mniSvnelovan gavlenas ver axdens.
amrigad,
saSiSi
geologiuri
procesebis
zemoqmedebiT
regionis
dasaxlebuli
punqtebis
dazianebis
koefcienti Seadgens _ 0.25-s (dazianebuli
dasaxlebuli punqtebis - 87 raodenobis
Sefardeba dasaxlebuli punqtebis saerTo
raodenobasTan - 352).
regionSi
saSiSi
geologiuri
procesebis
Casaxva-ganviTarebis
da
reaqtivizaciis maprovocirebel mTavar
faqtorebs Soris (geologiuri, seismuri,

hidrogeologiuri
da
sainJinrogeologiuri) erT-erT umniSvnelovanes
faqtors warmoadgens klimaturi pirobebi,
romelic mniSvnelovanwilad ganapirobebs
regionis teritoriaze Tu mis calkeul
ubanze saSiSi geologiuri procesebis
gamovlineba-reaqtivizaciis intensivobas.
kerZod
aRniSnuli
gamoixateba
wlis
an drois mcire monakveTSi mosuli
atmosferuli naleqebis da amave periodSi
saSiSi geologiuri procesebis kerebis
reaqtivizaciis xarisxis TanxvedraSi.
2014
wlis
ganmavlobaSi
qvemo
qarTlis regionSi mosuli atmosferuli
naleqebis raodenoba regionSi arsebuli
sami meteosadguris monacemebis mixedviT
Semdegnairad ganawilda (cxrili #2).

qvemo qarTlis regionSi 2014 wels mosuli atmosferuli naleqebis


raodenoba (mm-Si)

III

IV

VI

VII

VIII

IX

XI

XII

sul
(I-XII)

saSualo
mravalwliuri
norma

saSualo
mravalwliuri
normidan
gadaxra

meteo
sadguri

II

marneuli

22.9

12.8

43.4

61.8

34..3

43.8

10.7

2.4

79.7

19.9

41.9

16.9

390.5

469.0

-78.5

bolnisi

24.6

21.7

37.5

103.7

88.5

68.5

75.1

6.3

94.3

53.7

76.6

23.7

674.2

538.0

+136.2

walka

cxrili #2

23.1

14.8

27.5

168.5

183.9

204.6

45.1

24.1

76.9

32.3

31.1

22.5

854.3

694.0

+160.3

311

monacemebi 2014 wlis ganmavlobaSi Tavsxma wvimebis saxiT (30mm-ze meti)


mosuli atmosferuli naleqebis Sesaxeb (raodenoba mm, mosvlis TariRi
ricxvi da Tve)
cxrili #3
qvemo qarTlis regioni
marneuli

bolnisi

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

39.6

15/IX

naleqebis
raodenoba
mm
46.0
36.2
41.8

cxrili #2-is (hidrometeorologiis


departamenti) mixedviT regionis teritoriaze mosuli atmosferuli naleqebis maqsimaluri raodenoba bolnisis municipalitetis teritoriaze dafiqsirda aprilSi,
xolo walkis municipalitetis teritoriaze aprilis, maisis da ivnisis TveSi. atmosferuli naleqebis mosvlis eqstremalur
(dRe-RameSi 30mm da meti) SemTxvevebs 8-jer
hqonda adgili (ix. cxrili #3), maT Soris
erTxel marneulis municipalitetis teritoriaze, samjer bolnisis municipalitetis da oTxjer walkis municipalitetis
teritoriaze. mTlianobaSi regionis sami
municipalitetis teritoriaze mosuli atmosferuli naleqebis raodenoba saSualo
mravalwliur normaze umniSvnelod maRali iyo. miuxedavad aRniSnulisa regionis
teritoriaze arsebuli saSiSi geologiuri
procesis ganviTareba-reaqtivizaciis dinamika fonur dones ar aRemateboda, Tumca
ramdenime lokalur ubanze dafiqsirda
mewyruli da napirebis garecxvis procesebi
fonurze maRali da saSualo aqtivizaciis
SemTxvevebi.

walka

ricxvi
Tve

naleqebis
raodenoba
mm

ricxvi
Tve

22/IV
26/IV
03/VIII

37.6
30.4
45.0
50.5

15/IV
27/V
03./VI
11/VI

regionis
teritoriaze
mewyruli
procesebis axali kerebis ganviTareba da
arsebulis reaqtivizacia, sxva bunebrivgeografiul faqtorebTan erTad uSualod
aris dakavSirebuli, mosuli atmosferuli
naleqebis raodenobasTan da maT sezonur
ganawilebasTan. qvemoT mocemul grafik
#2-Si asaxulia 1995-2014w.w periodSi regionSi moqmedi meteosadgurebis (bolnisi
da walka) monacemebze dayrdnobiT atmosferuli naleqebis ganawileba wlebis mixedviT, agreTve Cvens xelT arsebuli monacemebiT mocemulia igive periodSi mewyruli
procesebis warmoSobis da gaaqtiurebis
raodenobrivi maCveneblebi. imisda miuxedavad, rom gasuli saukunis 90-ian wlebi,
cnobili movlenebis gamo, gamoirCeoda saTanado informaciis deficitiT, grafiki
mainc asaxavs klimatis mniSvnelovan faqtors mewyruli procesebis warmoSoba gaaqtiurebis TvalsazrisiT da masze dayrdnobiT SegviZlia davaskvnaT, rom procesebis
gaaqtiureba pirdapir kavSirSia mosuli atmosferuli naleqebis raodenobasTan.
grafiki #2

2014 wlis seqtembris pirvel dekadaSi regionSi geomonitoringuli kvlevebi


Catarda SezRuduli moculobiT, im sami
municipalitetis (bolnisi, TeTriwyaro,

gardabani) teritoriebis calkeul ubnebze,


romlebic saSiSi geologiuri procesebis
ganviTareba-reaqtivizaciis TvalsazrisiT
saSualo da saSualoze maRali intensivo-

312

bis dinamikiT xasiaTdebian. aRniSnulidan


gamomdinare, ver moxda regionis teritoriaze arsebuli geodinamikuri mdgomareobis
jerovani Sefaseba. TeTriwyaros, bolnisis da gardabnis municipalitetebis teritoriaze Catarebuli monitoringuli kvlevebis dros, TeTriwyaros municipalitetis teritoriaze, erT ubanze adgili
hqonda axali mewyeruli ubnis formirebas,
xolo arsebuli mewyeruli sxeulebis konturSi, fonurze odnav maRali aqtivizaciis niSnebi dafiqsirda or ubanze. bolnisis
municipalitetis teritoriaze mewyruli
procesebis aqtivizaciis xarisxi fonur
dones ar aRemateboda. amasTan aRsaniSnavia,
rom monitoringis dros TeTriwyaros municipalitetis xelmZRvanelobis TxovniT
Cvens mier s.s samRereTSi da SavsaydarSi
daTvalierebuli iqna mewyruli saSiSroebis riskis zonaSi mcxovrebi mosaxleobis
sacxovrebeli saxlebi da sakarmidamo nakveTebi, maT Soris im mosaxleobis, romlebsac warsulSi Sedgenili vizualuri sainJinro-geologiuri daskvnebis safuZvelze
miecaT rekomendacia usafrTxo geologiurad mdgrad adgilze gadasaxlebis Sesaxeb.
monitoringis periodSi daTvalierebul
iqna 15 dasaxlebul punqtSi da maT mimdebare teritoriebze arsebuli 22 mewyruli
da napirebis garecxvis 4 ubani. municipalitetebis mixedviT ubnebi Semdegnairad
ganawilda: TeTriwyaro _ 17 ubani, bolnisi
_ 4 ubani da gardabani _ 2 ubani. geomonitoringuli kvlevebis dros aRiwera am ubnebze arsebuli sainJinro-geodinamikuri
mdgomareoba, maTi masStabebi da procesebis
reaqtivizaciis Sedegad miyenebuli zarali.
qvemoT municipalitetebis mixedviT
mogvyavs 2014 wels saSiSi geologiuri procesebis reaqtivizaciis Sedegad saSiSroebis riskis zonebSi moqceuli dasaxlebuli
punqtebis, sainJinro komunikaciebis da obieqtebis, sairigacio da napirdamcavi nagebobebis arsebuli geodinamiuri mdgomareobis
da saSiSroebis riskis mokle aRwera-Sefaseba da gadaudeblad gasatarebeli rekomendacia- RonisZiebebi (cxrilis saxiT).

TeTriwyaros municipaliteti
TeTriwyaros municipalitetis teritoriis farTobi 1174.5km2-s Seadgens,
dasaxlebuli punqtebis raodenoba 82 (maT
Soris 1 qalaqi, 1 daba da 80 sofeli), mosaxleobis raodenoba 27776, mosaxleobis
simWidrove 1km2 farTobze 23.6 adamians
Seadgens.
qvemoT mogvyavs municipalitetis
calkeul dasaxlebul punqtebSi da infra-

struqturul obieqtebze Seqmnili geodinamiuri mdgomareobis aRwera-Sefaseba da


gadaudeblad gasatarebeli RonisZiebebi.
manglisi-Tbilisis saavtomobilo gzis monakveTi sof. didi ToneTis
Crdilo-dasavleTiT
sof. didi ToneTis Crdilo-dasavleTiT, samxreTis eqspoziciis mqone ferdze saavtomobilo gzis kididan samxreTis
mimarTulebiT, maraoseburi formis wyalSemkrebi ferdis konturSi ganviTarebulia
masStaburi Zvelmewyruli sxeuli (romlis
adgilmdebareobis koordinatebia: x-453461;
y-4617367), misi zedapiri periodulad moqmedi xramebiT da RartafebiT aris danawevrebuli (sur. #). daTvalierebis momentisaTvis mewyruli sxeulis aRmosavleT nawilSi
lokalur ubanze dafiqsirda meoradi zedapiruli mewyruli sxeulis fonurze maRali
aqtivizaciis niSnebi. 0.3-0.5m-de simaRlis
safexurebis, mowyvetis napralebis, da gzis
vakisis susti deformaciis (bzarebi) saxiT,
xolo gziss vakisis CrdiloeTiT arsebuli xelovnuri CamonaWeris Ziris gaswvriv
gruntis wylebis frontaluri gamosavlebi, es wylebi dauregulirebelia da iweven
mewyris saTavis amgebi gruntebis gadatenianebas. ferdze mewyruli procesis Semdgomi aqtivizaciis da gzis vakisis deformaciis aRkveTis mizniT gasatarebeli rekomendacia-RonisZiebebi ixileT cxrili #4.
sof. samRereTis samxreT-aRmoavleT
periferiaze usaxelo mdinaris marcxena,
samxreT-dasavleTis eqspoziciis mqone eroziul-denudaciuri ferdis qveda nawilSi
ganviTarebulia safexurebrivi profilis
mewyruli sxeuli, romelic mewyruli ZvrebiT aris deformirebuli. aq fiqsirdeba
1.5m-de mewyruli safexurebi da mowyvetis
napralebi mdinaris mxares gruntebi gadatenianebulia. rac Seexeba am ubanze safxurebriv zedapirze agebulia ori kapitaluri saxli (erTi daumTavrebeli da mitovebulia), romlebic mewyruli ZvrebiT Zlier
deformirebulia. Seqmnili mdgomareobidan
gamomdinare municipalitetis gamgeobis
werilobiTi momarTvis safuZvelze saagentos specialistebis mier, 2010 wlis oqtombris Tvis bolos, moxda mewyruli ubnis
daTvaliereba da Sedgenili iqna vizualuri
sainJinro-geologiuri daskvna, romelSic
rekomendirebuli iyo erTi mosaxlis usafrTxo mdgrad adgilze gadasaxleba, magram es ojaxi kvlav mewyrul zonaSi cxovrobs, maTi saxlis deformaciis Semdgomi
zrdis gamo saxli avariul mdgomareobaSi
imyofeba da sacxovreblad saSiSia. ami-

313

tom ojaxis usafrTxoebis dacvis mizniT


aucilebelia maTi geologiurad mdgrad,
usafrTxo adgilze gadasaxleba. rac Seexeba aRniSnuli mosaxlis sakarmidamo nakveTis Crdilo-dasavleTiT mcxovrebi mosaxlis sakarmidamo nakveTs da sacxovrebel
saxls, aq deformaciis niSnebi ar fiqsirdeba, magram saWirod migvaCnia am ubanze geomonitoringuli dakvirvebis warmoeba, raTa
geodinamiuri mdgomareobis gauaresebis
SemTxvevaSi droulad iqnas miRebuli saTanado zomebi.
md. aslankas xeoba
sairigacio wyalsacavi sof. lipis
mimdebare teritoriaze
`lipi~-s sairigacio wyalsacavi mdebareobs md. aslankas xeobaSi sof.sof. dmanisis, aleqseevkas, didi iragis da lipis
SemogarenSi ganviTarebuli tbiuri genezi-

sis akumulaciuri dablobis (iragis qvabuli) ukidures aRmosavleT periferiaze sof.


lipis mimdebare teritoriaze, am ubanze
qvanayariT agebulia wyalsacavis kaSxali,
romlis adgilmdebareobis koordinatebi
Semdegia: 1. x-448867, y-4596924; 2. x-448790,
y-4596871; 3. x-448711, y-4596842. qvanayariT
agebuli kaSxlis centralur da samxreT
nawilSi fiqsirdeba 2011 wlis zafxulSi (1516 ivnisi) mosuli Tavsxma wvimis periodSi
wyalsacavis amovsebisa da SemdgomSi iqidan
gadmodinebuli mZlavri zedapiruli nakadebiT kaSxlis amgebi qvanayari gruntebis
gadarecxis ori ubani.
amJamad am ubnebze periodulad adgili aqvs qvanayari gruntebis perioduli
gadarecxvis da CamoqceviT mewyrul procesebs, rac saSiSroebas uqmnis kaSxlis Semgom
mdgradobas. amJamad wyalsacavSi wylis
done minimumamde aris daweuli (sur. #238).

sur. #238
`lipi~-s wyalsacavis funqcionirebis aRdgenis mizniT gasatarebeli rekomendaciebi
ixileT cxril #4-Si.
md. algeTis xeoba
Sps `sakalmaxe meurneoba algeTi
2000~-is teritoria
Sps `sakalmaxe meurneoba algeTi
2000~-is sawarmos teritoria mdebareobs
md. algeTis xeobis marjvena mxares mdinaris maRal I cokolur terasaze. misi adgilmdebareobis koordinatebia: 1. x-461500;
y-4604205. teritoriis samxreTiT mimdebare

ferdze ganviTarebulia periodulad moqmedi `V~-seburi ganivikveTis xevi, romlis


CaWris siRrme 20m-ia. xevis bortebi foTlovani tyiTYaris dafaruli. xevis fskeris
sigane 25m-de cvalebadobs. uxvi atmosferuli naleqebis mosvlis pirobebSi xevSi
formirdeba Rvarcofuli nakadebi, romlebic tboravs da Slamavs sakalmaxe meurneobis teritorias da TevzsaSen auzebs. xevs
ZiriTadad gamoaqvs wvrilfraqciuli masala.

314

sakalmaxe meurneobis mdgradi funqcionirebis mizniT gasatarebeli rekomendacia-RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
TeTriwyaro-farcxisis saavtomobilo
gzis monakveTi sof. CxikvTas samxreT aRmosavleTiT
TeTrwyaro-farcxisis saavtomobilo
gzis monakveTze, romlis adgilmdebareobis koordinatebia: 1. x-462788, y-4602626;
2. x-462834, y-4602627, gzis vakisis kididan samxreT-dasavleTiT Rrmad CaWrili
periodulad moqmedi usaxelo xevis marcxena samxreT-dasavleTis eqspoziciis mqone
eroziul-denudaciuri genezisis ferdze
ganviTarebulia Tanamedrove asakis aqtiuri mewyruli sxeuli, romelic gegmaSi
trapeciiseburia. mewyruli Zvrebis Sedegad deformacia ganicada saZovarma farTobma, magram aRsaniSnavia, rom gzis vakisis
deformacias gazafxulzec hqonda adgili,
ris Semdeg gatarda aRdgeniTi samuSaoebi.
daTvalierebis momentisaTvis aRdgenil
monkaveTze dafiqsrda vakisis deformaciis niSnebi, rac imis maniSnebelia, rom
mewyruli procesi regresiulad (ukusvliT) farTovdeba Crdilo-aRmosavleTis
mimarTulebiT da uaxloes momavalSi kvlav
gamoiwvevs gzis vakisis Zlier deformacias.
saavtomobilo gzis mdgradi funqcionirebis mizniT gasatarebeli RonisZiebebi
ixileT cxril #4-Si.
farcxis-kodas saavtomobilo gzis
monakveTi sof. saRiraSenis
aRmosavleT periferiaze
md. algeTis xeobis marcxena mxares
samxreTis eqspoziciis mqone eroziul-denudaciuri ferdis qveda nawilSi ganviTarebulia Zvelmewyruli sxeuli, romelic
cikluri aqtivizaciiT xasiaTdeba. gegmaSi
mewyruli sxeuli rkaliseburi formisaa. 2006 wels Cvens mier dafiqsirda saavtomobilo gzis 100m-iani monakveTis deformacia. amJamad Zvelmewyruli sxeulis
dasavleT nawilSi gzis vakisisa da eroziuli flates Soris arsebul teritoriaze
dafiqsirda meoradi, ZvrebiT formirebuli
aqtiuri lokaluri mewyruli ubani (sur.
#239) da perioduli zedapiruli nakadebiT
formirebuli xrami. lokaluri mewyruli
sxeuli ggmaSi rkaliseburia, misi adgilmdebareobis koordinatebi Semdegia: 1.
x-465936; y-4603228.
ferdze ganviTarebuli lokaluri mewyruli procesi regresiuli (ukusvliTi) ganviTarebis tendenciiT xasiaTdeba da uaxloes

momavalSi aucileblad gamoiwvevs gzis


vakisis deformacias. gzis mdgradi funqcionirebis mizniT gasatarebeli rekomendacia-RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
sof. ardisubani. md. bogvis-xevis asimetriuli xeobis marjvena mxares, Crdilo
aRmosavluri eqspoziciis mqone cvalebadi
daxrilobis wyalSemkrebi ferdis Sua nawilidan (saubno saavtomobilo gzis vakisis
kide) mdinaris kalapotamde ganviTarebulia Tanamedrove generaciis mewyruli sxeuli, romelic sezonuri reaqtivizaciiT
da gafarToebiT xasiaTdeba, rac Semdegi
mizez-faqtorebiT aris gapirobebuli: ferdobis amgebi qanebis atmosferuli da gruntis wylebiT perioduli gawylovanebiT;
damewyrili saubno gzis funqcionirebis aRdgenis mizniT, ferdis periodulad CamoWriT; ferdobis amgebi qanebis da misi daxrilobis TanxvedriT; mdinaris mier ferdobis
Ziris eroziuli garecxviT. am mizezTa erToblioba qmnis pirobebs mewyruli procesis Semdgomi regresiuli (ukusvliTi) gafarToebis TvalsazrisiT.
mewyruli sxeulis zedapiri siRrmuli
ZvrebiT Zlier deformirebulia. mewyrul
sxeulze da mis ZirSi fiqsirdeba gruntis
wylebis gamonaJurebi WanWrobebis saxiT
da zedapiruli wylebiT warmoqmnili mcire
gubeebi.
mewyruli sxeuli cikluri aqtivizaciiT xasiaTdeba, aseT procesebs adgili hqonda 2004 da 2006 wlebSi. 2009 wlis
gazafxulze mosulma uxvma atmosferulma
naleqebma gamoiwvia mewyruli procesis
regresiuli gaaqtiureba-gafarToeba, ris
Sedegad saTaveSi Camoingra sasoflo saavtomobilo gzis 45-50m-iani monakveTi, rasac
soflis mkvidri bavSvis sicocxle Seewira.
deformirda ori mosaxlis sakarmidamo nakveTebis teritoriis nawili, maT sakarmidamo nakveTebSi saxlebis mimarTulebiT
warmoiqmna rkaliseburi mowyvetis tipis
napralebi, rac ferdze mewyris regresuli
gafarToebis maniSnebeli iyo. amitom saagentos inJiner-geologebis mier Sedgenili
vizualuri sainJinro-geodinamiuri daskvnis safuZvelze, rekomendirebuli iqna saSiSroebis riskis zonidan ori ojaxis saswrafod gadayvana geologiurad usafrTxo
mdgrad adgilze.
ferdze ganviTarebuli mewyruli sxeuli rTuli meqanizmiT xasiaTdeba da vizualuri SefasebiT misi Semdgomi ganviTarebis
dinamikis prognozireba erTob gaZnelebulia. mewyrul sxeulze da mimdebare teritoriis stabilizaciisaTvis gasatarebeli
pirveli rigis RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
sof.
jorjiaSvili.
soflis
teritoriaze ganviTarebulia mewyruli da

315

eroziuli (daxramva, napirebis gamorecxva)


procesebi, maTi cikluri da perioduli
aqtivizacia saSiSroebas uqmnis soflis
dasaxlebul ubnebs da sasoflo sameurneo
savargulebs.
qvemoT mogvyavs soflis teritoriaze
ganviTarebuli oTxive mewyruli sxeulis
geodinamiuri mdgomareobis mokle aRwera
da
mosalodneli
saSiSroebis
riskis
Sefaseba.
soflis samx. aRmosavleT gareubanSi,
md. algeTis meandruli xeobis marcxena
mxares,
wyalgamyofi
seris
samxreT
dasavleTis eqspoziciis terasirebuli
eroziul-denudaciuri ferdis konturSi,
ganviTarebulia ori sxvadasxva formis
da
asakis,
erTmaneTis
mosazRvre
mewyruli sxeuli, romlebic saTaveSi
samkuTxediseburi viwro mewyerTaSorisi
TxemiT arian gamijnuli, xolo qveda da Sua
nawilSi erTmaneTs erwymian.
1-li
mewyruli
sxeuli
ganviTarebulia Zveli, samkuTxediseburi
formis xevis konturSi, romelic mewyruli
ZvrebiT
deformirebulia
saTavidan
(saubno gzis vakisis kide) mdinaris Walamde
(bazisamde). mewyris bazisi dakavSirebulia
mdinaris WalasTan. vertikaluri amplituda
saTavesa da baziss (ena) Soris 53-55m-ia.
mewyruli ZvrebiT deformirebuli zedapiri
safexurebrivi da talRovan-borcvovania.
safexurebi sustad ukudaqanebulia, maTi
simaRle 3-5-mde meryeobs. enaSi mewyeri
2-3m-mde simaRlis gamoborcvis zvinulebiT
bolovdeba.
zedapiri
dafarulia

balaxis kordiT, buCqnariT da dabali


xe-mcenareebiT, xolo mcire depersiul
CadablebebSi fiqsirdeba gruntis wylebis
gantvirTviT da zedapiruli Camonadenis
SetborviT warmoqmnili WanWrobebi da
mcire moculobis daWaobebuli ubnebi,
Waobis mcenareulobiT. mewyrul ZvrebSi
monawileoben ZiriTadi qanebis blokebi
da damsxvreuli paketebi, agreTve safari
gruntebi. mewyeris saTavis mimdebare
potenciurad aramdgrad 12m-mde siganis
zolSi, fiqsirdeba susti deformaciis
niSnebi
mowyvetis
napralebis
saxiT,
rac mewyruli procesis saubno gzis da
erTi
mosaxlis
sakarmidamo
nakveTis
mimarTulebiT
Semdgomi
regresiuli
(ukusvliTi)
ganviTareba-gafarToebis
maniSnebelia. qvemoT mewyrul sxeulze
deformaciis
niSnebi
ar
fiqsirdeba.
mTlianobaSi 2014 wels mewyris aqtivizaciis
xarisxi fonur dones ar aRemateboda.
1-l mewyrul sxeuls, aRmosavleTidan
me-2 Zvelmewyruli sxeuli esazRvreba,
romelic mdinaris meandruli muxlis
mimdebare ferdzea ganviTarebuli. mewyeri
saTaves iRebs ferdis Sua nawilidan da
mdinaris Walamde (bazisi) vrceldeba.
gegmaSi mewyeri frontaluri CamoqceviTi
tipisaa. vertikaluri amplituda saTavesa
da bazis Soris meryeobs 35-50 m-mde.
mewyris zedapiri meoradi ZvrebiT
da
eroziuli
(daxramva)
procesebis
intensiuri zemoqmedebiT saxecvlili da
deformirebulia (sur. #239).

sur. #239
saTaveSi
warmoqmnilia
70-900-mde
daxrili da cvalebadi 10-12m-mde simaRlis
mowyvetis zedapiri. mewyeri zeda nawilSi
safexurebrivia, Sua nawilSi talRovan
borcovania, xolo enaSi (bazisi) 3m-mde
simaRlis
gamoburcvis
zvinulebiT
bolovdeba. fragmentebis saxiT SemorCenili

safexurebi sustad ukudaqanebuli da


gadarecxilia. maTi simaRle 4-6m-mde
meryeobs. eroziul-denudaciur ferdze
ganviTarebuli mewyruli sxeulis konturSi
da mis mimdebare ubnebze intensiurad
mimdinareobs
gamofitvis,
farTobuli
gadarecxvis da gamofituli masalis

316

mSrali Camoqcevis procesebi, xolo mewyris


centralur nawilSi arsebuli soliseburi
formis Rrmad CaWril xramSi adgili aqvs
daxramviT procesis gaaqtiurebas da mis
regresiul gafarToebas, rogorc seris
Txemis mimarTulebiT ise misi bortebis
mimdebare teritoriebis xarjze.
ferdze mewyruli da eroziuli
procesebis aqtivizacia saSiSroebas uqmnis
saZovar farTobebs da mdinaris WalaSi
arsebul mosaxleobis kuTvnil sasoflosameurneo savargulebs. 2014 wels mewyruli
da daxramviTi procesebis aqtivizaciis
xarisxi fonur dones ar aRemateboda.
me-3
Zvelmewyruli
sxeuli
ganviTarebulia soflis samxreT gareubanSi
RvTismSoblis
eklesiis
mimdebare
teritoriaze md. algeTis meandruli xeobis
marcxena mxares, terasirebuli ferdis
konturSi. ferdis eqspozicia samxreTulia.
mewyruli procesi moicavs ferds, II maRali
terasis warbidan I Waliszeda terasis
zedapiramde. gegmaSi mewyruli sxeuli
naliseburi formisaa. ferdobi mewyruli
ZvrebiT Zlier deformirebulia, saTaveSi
warmoqmnilia 15m-de simaRlis da 900-mde
daxrili mowyvetis zedapiri, marjvena
borti cvalebadi simaRlis (5-15m-mde)
vertikaluri flatiT isazRvreba, romelic
ZiriTad qanebSi da maT gadamfarav aluviur
naleqebSia
ganviTarebuli,
mewyeris
saTavis mimdebare ubanze da Zvel mewyrul
safexurze agebul kapitaluri sacxovrebel
saxlebze amJamad deformaciis niSnebi ar
fiqsirdeba.
mewyruli ZvrebiT deformirebulia
,,RvTismSoblis eklesiis teritoriaze
arsebuli Zveli sasaflaos mniSvnelovani
nawili, amitom ramdenime saflavis qva
mewyrul TxrilSia Cavardnili. mewyris
regresiuli ganviTareba safrTxes Seuqmnis
eklesiis Senobas da mimdebare teritoriaze
mdebare 6 mosaxlis sacxovrebel saxlebs,
sakarmidamo
nakveTebs
da
damxmare
nagebobebs. 2014 wels mewyruli procesis
aqtivizacias adgili ar hqonia.
me-4 mewyruli sxeuli mdebareobs
soflis dasavleT nawilSi md. bogvis xevis
marcxena mxares, dasavleTi eqspoziciis
mqone,
eroziul-denedaciur
genezisis
wyalSemkrebi ferdobis konturSi, aq
ganviTarebuli
Zvel
safexurebrivi
profilis
mewyruli
sxeuli,
gegmaSi
trapeciiseburia.
mewyris
bazisi
dakavSirebulia
mdinaris
kalapotTan.
amplituda saTavesa da bazis Soris icvleba
15-18m-de.
mewyris
zeda
nawilSi
gadis
koda-farcxisis
saavtomobilo
gza.
daTvalierebis
momentisaTvis,
gzis
vakisis 85m sigrZis monakveTze dafiqsirda

defomaciis niSnebi wyvetili jvaredini


bzarebis saxiT. maTi koordinatebi Semdegia:
1. X 468193 Y 4603165; 2. X 468180 Y
4603164; 3. X 468178 Y 6403072; 4. X
468163 Y 6403079.
2006 wels monitoringuli kvlevebis
dros gzis 100m-is sigrZis monakveTze
dafiqsirda meoradi mewyruli ZvrebiT
gamowveuli deformaciis niSnebi, romelic
gamoixata, rogorc vakisis daweviT da
masze warmoqmnili Zvris napralebis saxiT,
ise gzis aRmosavleTiT Zvelmewyruli
sxeulis saTaveSi mcxovrebi ori mosaxlis
sacxovrebeli saxlebis deformacis saxiT.
erTi sacxovrebeli saxlis deformaciis
xarisxi avariuli iyo, xolo meoresi
saSualo.
2010
wels
monitoringuli
kvlevebis periodSi mewyris saTaveSi mdebare
meore mosaxlis sakarmidamo nakveTebSi
dafiqsirda meoradi Zvrebis Sedegad
warmoqmnili mowyvetis xazobrivi naprali,
romlis siRrme 1,2-1,5m-mde meryeobda.
mewyruli Zvrebis gamo saxlma avariuli
deformacia ganicada. Cvens mier Sedgenili
vizualuri
sainJinro-geologiuri
daskvnis safuZvelze, rekomendirebuli
iqna mosaxlis ojaxis usafrTxo mdgrad
adgilze gadayvana.
aRsaniSnavia
erTi
Zalian
mniSvnelovani garemoeba, kerZod gzis
gaswvriv mowyobili betonis kiuvetSi
Camomdinare wylebi, vakisis qveS gayvanili
nakadgamtaridan pirdapir Caedineba Zlier
cicabod daxril ferdobze, amJamad dabali
aqtivizaciis fazaSi myofi Zvelmewyruli
sxeulis
marjvena
bortis
uSualo
siaxloves. ferdobi mTlianad agebulia
mewyruli da gansakuTrebiT eroziuli
garecxvis
procesebisadmi
aramdgradi
naleqebiT. amitom wertilidan, romlis
koordinatebia: X 468160 Y 4603078,
md. bogvis xevis kalapotamde ganviTarda
saTaveSi Rrmad CaWrili xrami. daxramviTi
procesi
regresuli
ganviTarebis
tendenciiT xasiaTdeba, rogorc saTavis
(gzis vakisis kide) ise misi bortebis
mimdebare
ubnebis
mimarTulebiT.
es
procesi uaxloes momavalSi aucileblad
gamoiwvevs
Zvelmewyruli
sxeulis
gaaqtiurebas da Sesabamisad gzis vakisis
Zlier deformacias, vinaidan mewyruli
procesis susti aqtivizaciis niSnebi ukve
saxezea vakisis zedapiri deformaciis
(Zvris bzarebi) saxiT. sof. jorjiaSvilSi da
mis mimdebare teritoriaze ganviTarebuli
mewyruli sxeulebis stabilizaciis mizniT
saswrafod
gasatarebeli
RonisZiebebi
ixileT cxril # 4-Si.
sof. Savsaydari soflis teritoriaze
ganviTarebulia ori mewyruli sxeuli,
romlebic
cikluri
da
sezonuri

317

aqtivizaciiT xasiaTdebian. qvemoT mogvyavs


maTi geodinamiuri mdgomareobis mokle
aRwera da saSiSroebis riskis Sefaseba.
1-li
Zvelmewyruli
sxeuli
mdebareobs soflis samxreT periferiaze md.

algeTis xeobis marcxena mxares da mTlianad


moicavs samxreT-aRmosavleTis eqspoziciis
ferds maRali Waliszeda terasis kididan
(warbi) mis Ziramde (sur. #240).

sur. #240
gegmaSi frontaluri tipis mewyruli sakarmidamo nakveTebi mdebareoben mewyris
sxeulis bazisi, dakavSirebulia mdinaris mowyvetis warbis CrdiloeTiT 25-30m-is
WalasTan. vertikaluri amplituda mewyris siganis saSiSroebis saSualoze maRali
saTaves da baziss (ena) Soris 17-dan 20 m-mde riskis zonaSi.
cvalebadobs. mewyrul safexurebze da enur
me-2 mewyruli sxeuli mdebareobs
nawilSi arsebul depresiebSi fiqisrdeba soflis aRmosavleT gareubanSi, nakadul
gruntis wylebis gamonaJurebi WanWrobebis lamis-xevis xeobis marjvena mxares, CrdisaxiT da mcire zomis tborebi da daWaobebis lo-aRmosavleTis
eqspoziciis
mqone
ubnebi Waobis mcenareulobiT. mewyruli Zvelmewyrul eroziul-denudaciur fersxeulis centralur da aRmosavleT ubnebze dobze. mewyris saTaveSi fiqsirdeba cvagruntis, zedapiruli da sayofacxovrebo lebadi daxrilobis da 2-5m-mde simaRlwylebis zemoqmedebiT mewyruli ferdis is mowyvetis zedapiri. mewyris zedapiri
amgebi naleqebi gadatenianebulia.
safexurebrivia. mewyruli sxeulis bazisi
2013 wlis gazafxulze
mewyruli dakavSirebulia xevis talvegTan. vertisxeulis regresiuli gaaqtiurebis Sedegad, kaluri amplituda saTavesa da baziss Soris
saTaveSi mowyvetis warbis da marjvena meryeobs 48-50m-mde.
bortis konturSi adgili hqonda CamoqceviT
2006 wlis gazafxulze ganviTarebuli
procesebis ganviTarebas, xolo saTavis mewyruli ZvrebiT Zvelmewyruli sxeulis
mimdebare cvalebadi siganis Sesustebis samxreT ubani mTlianad deformireda xevis
zolSi warmoiqmna mowyvetis napralebi. Ziramde. misi sazRvrebi reliefSi amJamadac
amitom
warsuli
mewyruli
ZvrebiT mkafiodaa gamoxatuli - saTaveSi warmodeformirebulma 7 mosaxlis sacxovrebelma qmnili naliseburi formis 70-850 daxrili
saxlebma
da
damxmare
nagebobebma mowyvetis zedapiriT, samxreTidan 2-5m-mde
damatebiTi deformacia ganicades. Zlieri simaRlis da TiTqmis Sveulad daxrili (75deformaciis niSnebi dafiqsirda mewyris 900-mde) bortis flatiT, CrdiloeTidan
aRmosavleT ubanze, mowyvetis warbis gadarecxili Zvris xazobrivi zvinulebiT
uSualo siaxloveSi (8-10m-de) mdebare da borcvebiT, xolo Ziris gaswvriv 6-8m
ori mosaxlis sakarmidamo nakveTebSi, -mde CaWrili xeviT.
romlebic moeqca Zlier maRali saSiSroebis
mewyruli Zvrebis Sedegad samxreT
riskis zonaSi. amitom pirvel rigSi ori ubnis mimdebare sakarmidamo nakveTebma,
mosaxle saswrafod gadayvanil unda iqnas sacxovrebelma saxlebma da damxmare SenosaSiSroebis zonidan, xolo meore rigSi ba-nagebobebma da Zlieri deformacia ganigeologiurad mdgrad adgilze gadayavanas cades. mewyris mimdebare Sesustebis zoeqvemdebareba
5
mosaxle,
romelTa naSi mcxovrebi mosaxleobis usafrTxoedeformirebuli sacxovrebeli saxlebi da bis uzrunvelyofis mizniT miRebuli iqna

318

gadawyvetileba oTxi ojaxis geologiurad usafrTxo mdgrad adgilze gadayvanis


Sesaxeb. Tumca es ojaxebi isev mewyruli
saSiSroebis riskis zonaSi cxovroben da
maTi sakarmidamo nakveTebis, sacxovrebeli saxlebis da damxmare Senoba-nagebobebis
deformaciis xarisxi periodulad izrdeba,
maT Soris erTi mosaxlis damxmare nagebobebi mTlianad daingra, xolo saxlis deformaciis xarisxi avariulia da sacxovreblad saSiSia.
soflis teritoriaze mewyruli sxeulebis gaaqtiureba dafiqsirda 1974 wels.
1988 wlidan mudmivmoqmedi sainJinro-geologiuri samsaxuri md. algeTis xeobaSi
arsebul mewyrul sxeulebze awarmoebda
reJimul-dakvirvebebs, maTi monacemebis
(geologiuri fondis masalebi) mixedviT
soflis teritoriaze maRali aqtivizaciis
niSnebi dafiqsirda 1988 wlis gazafxulze,
1989-90 wlebSi intensivobam iklo, magram
1991 da gansakuTrebiT 1992 wlis gazafxulze mewyruli procesebi kvlav gaaqtiurda.
mewyruli Zvrebis Sedegad orive mewyruli
sxeulis konturis mimdebare zolSi warmoiqmna potenciurad aramdgradi zonebi, sadac mdebare sakarmidamo nakveTebma
da sacxovrebelma saxlebma sxvadasxva
xarisxis deformacia ganicades. mdgomareobis Sesabamisad 1992 wlis 23 ivlisiT
daTariRebuli vizualuri sainJinro-geologiuri daskvnis safuZvelze am zonebSi
mcxovreb 12 mosaxles mieca rekomendacia
usafrTxo, mdgrad adgilze gadayvanis Sesaxeb (am daskvnis aslebi inaxeba dazaralebuli mosaxlis ojaxSi), maT gamoeyoT samosaxlo miwis nakveTebi, magram mosaxleoba
isev mewyruli saSiSroebis riskis zonebSi cxovrobs. vinaidan mewyruli sxeulebi
cikluri regresiuli (ukusvliTi) reaqtivizaciiT da gafarToebiT xasiaTdeba, amitom mosaxleobis usafrTxoebis mizniT
aucileblia, potenciurad aramdgradi teritoriebidan (saSiSroebis riskis zona) am
mosaxleobis etapobrivad geologiurad
mdgrad usafrTxo adgilze gadayvana.
aRsaniSnavia rom 2006 wlidan dRemde
orive mewyruli ubani da mosaxleoba imyofeba mudmivi geomonitoringuli dakvirvebis qveS.
sof. SavsaydarSi ganviTarebuli orive mewyruli sxeulis TandaTanobiT stabilizaciis mizniT gasatarebeli RonisZiebebi mocemulia cxrilSi #4-Si.
soflis teritoriaze md. lamisxevis
xeobis marjvena mxares, maRali terasuli
safexuris sustad daxril zedapirze mdebareobs erTi mosaxlis sakarmidamo nakve-

Ti, kapitaluri sacxovrebeli saxli (beletaJis tipis) da erTsarTuluiani damxmare


nageboba. sacxovrebeli saxlis dasavleTi
mxare avariulad aris deformirebuli. xangrZlivi gvalviani periodis miuxedavad
sardafSi fiqsirdeba gruntis wylis gamosavlebi, xolo kedlebi da iataki Zlier
danestianebulia. saxlis deformacia gamowveulia xangrZlivi drois ganmavlobaSi
saZirkvelqveSa gruntebis gawylovanebiT
da SemdgomSi maTi gamoSrobis Sedegad am
gruntebis araTanabari jdomiT. aRniSnuli procesebis Semdgomi perioduli aqtivacia momavalSi aucileblad gamoiwvevs
mTeli saxlis avariul deformacias, amitom mosaxleTa usafrTxoebis mizniT mizanSewonilad migvaCnia saxlis daSla da ezos
sxva ubanze ageba, Sesabamisi RonisZiebebis
gaTvaliswinebiT. gasatarebeli rekomendacia-RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
sof. asureTi. soflis samxreT-aRmosavleT periferize, md. asureTis wylis
asimetriuli xeobis, marjvena Crd. aRmosavleT eqspoziciis mqone cicabod daxril
ferdobze ganviTarebulia frontaluri
tipis Zvelmewyruli sxeuli. mewyris bazisi dakavSirebulia mdinaris kalapotTan.
vertilakuri amplituda saTavesa da baziss
Soris 25-26m-mde cvalebadobs. mewyris Cazneqili da sustad safexurebrivi zedapiri
mTlianad dakordilia foTlovani xe-mcenareebiT.
Zvelmeweyruli sxeuli stabilur
mdgomareobaSi imyofeba, magram mis zedapirze Camomdinare zedapiruli nakadebi
(sayofacxovrebo da sarwyavi wylebi) lokalur depresiul ubnebze qmnian mcire moculobis tborebs, es garemoeba xelSemwyob
pirobebs qmnis mewyruli sxeulis amgebi
naleqebis gadatenianeba-gawylovanebis da
stabilur mdgomareobaSi myofi mewyruli
sxeulis gaaqtiurebis TvalsazrisiT, rac
saSiSroebas Seuqmnis mewyris saTavis mimdebared dasaxlebuli ubnis mosaxleobas.
ferdze ganviTarebuli mewyruli
sxeulis stabilurobis uzrunvelsayofad
gasatarebeli rekomendacia-RonisZiebebi
ixileT cxril #4-Si.
md. asureTiswylis xeobis marcxena
borti
mdinaris xeobis marcxena mxares TeTriwyaro-kodas saavtomobilo gzis mimdebare ferdze ganviTarebul masStabur
Zvelmewyrul sxeulze, procesebis aqtivizaciis niSnebi ar aRiniSneboda, 2014 wels
mewyruli sxeulis aqtivizaciis xarisxi

319

fonur doneze dabali iyo.


sof. Roubani. soflis teritoriis
centralur nawilSi md. kitrulas xevis xeobis marjvena mxares, submeridianuli mogluebulTxemiani seris Crdilo-dasavleT
eqspoziciis, cvalebadi daxrilobis mqone
ferdze lokaluri wyalSemkrebis konturSi ganviTarebulia gegmaSi trapeciismagvari Zvelmewyruli sxeuli, romelic saTaves
iRebs TiTqmis brtyelzedapira Txemis mkveTri gardatexis adgilidan da ferdze mdinaris kalapotamde vrceldeba. mewyruli
sxeulis profili zeda da Sua nawilSi safexurebrivia, xolo qveda nawilSi 2-3m-de
simaRlis gamownexis zvinuliT bolovdeba.
mewyruli sxeulis zedapiri dakordilia balaxis safariT, buCqnariT da foTlovani xemcenareebiT. daTvalierebis momentisaTvis
mewyrul sxeulze aqtivizacia-deformaciis niSnebi ar dafiqsirda. mxolod mis saTaveSi mowyvetis warbis konturSi da sasoflo
saavtomobilo gzis mxares aRiniSneboda umniSvnelo deformaciis da farTobuli gadarecxvis niSnebi. mTlianobaSi mewyruli
sxeuli potenciurad stabilur mdgomareobaSi imyofeba, magram momavalSi sxvadasxva
bunebriv da anTropogenur mizez-faqtorTa (miwisZvra, uxvi atmosferuli naleqebis
mosvla, ferdis Ziris eroziuli garecxva,
tyis safaris gaCexva, ferdze sayofacxovrebo wylebis Cadineba) Tanxvedris pirobebSi mosalodnelia misi regresiuli
gaaqtiureba-gafarToeba, rogorc Txemis
RerZis, ise bortebis mimdebare teritoriebis mimarTulebiT. rac safrTxes Seuqmnis
rogorc sasoflo-saavtomobilo gzas, ise
mewyris mimdebare zonaSi arsebul mosaxlis
sakarmidamo nakveTebs, sacxvrebel saxlebs
da damxmare nagebobebs.
mewyruli sxeulis stabilurobis SenarCunebis mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
TeTriwyaros municipalitetis teritoriaze 2014 wels md. md. aslankas da algeTis, agreTve maTi Senakadebis xeobebSi Catarebuli geomonitoringuli kvlevebis monacemebiT, saSiSi geologiuri procesebis
axali kerebis Casaxva-ganviTarebis da Zveli
ubnebis gaaqtiurebis xarisxi mTlianobaSi
fonuri donis an masze odnav maRali intensivobiT xasiaTdeba. stabilur mdgomareobaSi imyofeba mewyruli sxeulebi soflebSi: CxikvTaSi, farcxisSi, daba manglisSi
da orbeTSi.
md. aslankas, algeTis da maTi Senakadebis xeobebSi napirebis eroziuli garecxvis procesebis intensivoba fonur dones ar aRemateboda.

bolnisis municipaliteti
bolnisis municipalitetis teritoriis saerTo farTobi 8042km2-s Seadgens,
xolo dasaxlebuli punqtebis raodenoba 49
(maT Soris 1 qalaqi, 2 daba da 46 sofeli), mosaxleobis raodenoba 83656-s, mosaxleobis
simWidrove 1 km2 farTobze 104 adamians.
bolnisis municipalitetis teritoriaze Camdinare md. md. foladauris wylis
da maSaveras xeobebSi ganviTarebulia napirebis garecxvis procesebi. qvemoT mogvyavs
soflebis - qvemo bolnisis vanaTis da raWisubnis mimdebare teritoriaze ganviTarebuli napirebis garecxvis ubnebis mokle
aRwera da saSiSroebis riskis Sefaseba.
sof. qvemo bolnisi. soflis dasavleTiT md. foladauris wylis marjvena napiris gaswvriv periodulad adgili aqvs eroziuli garecxvis procesis aqtivizacias,
amitom soflis da mis Crdilo-dasavleTiT
mimdebare mdinarispira zolSi mTlianad
gairecxa mdinaris I Waliszeda terasa, romlis patara fragmenti SemorCenilia xidis
samxreT-dasavleTiT 2-3 m-mde simaRlis
eroziuli safexuris saxiT. amJamad mimdinareobs eroziuli garcxvis procesebisadmi aramdgradi naleqebiT agebuli 6-8 m-mde
simaRlis II Waliszeda terasis Sveuli eroziuli safexuris Ziris garecxvis procesi,
ris gamoc ramodenime ubanze ganviTarebulia mcire moculobis CamoqceviTi tipis
mewyruli procesebi. es procesebi gacilebiT intensiurad mimdinareobs wyaldidobebis periodSi. napirebis garecxvis da CamoqceviTi tipis mewyruli procesebi, saSiSroebas uqmnis II Waliszeda terasis brtyel
da sustad daxril zedapirze mdebare soflis dasaxlebuli ubnis mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs da sasoflo-sameurneo
savargulebs. marjvena napiris garecxvis
ubnis sigrZe 0,73km-s Seadgens (ubnis koordinatebi Semdegia: 1. X462755 Y4583235; 2.
X462320 Y4582732). aRsaniSnavia, rom 2014
wels napiris garecxvis procesis intensivoba fonur dones ar aRemateboda.
sof. vanaTi. soflis samxreT-dasavleTiT, marjvena napiris gaswvriv fiqsirdeba
eroziuli garecxvis ubani (misi koordinatebi Semdegia: 1. X463169 Y4583603; 2.
X463866 Y4584499), droTa ganmavlobaSi
mdinarispira zolSi I Waliszeda terasa mniSvnelovanwilad gairecxa. amJamad adgili
aqvs eroziuli garecxvis procesebisadmi
aramdgradi, aluviuri naleqebiT agebuli
maRali I Waliszeda terasis eroziuli safexuris Ziris garecxvas da mcire moculobis CamoqceviTi tipis mewyrebis formirebas. es procesebi saSiSroebas uqmnian mdina-

320

rispira zolSi mdebare soflis mosaxleobis


kuTvnil sasoflo-sameurneo savargulebs.
marjvena napiris gaswvriv napiris garcxvis
ubnis sigrZe 1,230km-s Seadgens. 2014 wels napirgarecxvis procesis intensivoba fonur
dones ar aRemateboda.
sof. raWisubnis. samxreT periferiaze
md. maSaveras Wala-kalapotSi or ubanze intensiurad mimdinareobs napirebis garecxvis
procesi.
napiris garecxvis I ubani mdebareobs
Zveli istoriuli qvis TaRovani xidis aRmosavleTiT da moicavs md. maSaveras marjvena napiris Semdegi koordinatebis farglebSi: 1. X465533 Y4588025; 2. X466215
Y4587770. mdinaris kalapotSi SiSvldebian
eroziuli garecxvis procesebisadmi mdgradi, intruziuli rioliTebi. marjvena napiri
agebulia eroziuli garecxvis procesebisadmi aramdgradi aluviuri genezisis I da II
Waliszeda terasuli naleqebiT. marcxena napiris gaswvriv mowyobilia betonis filebiT
mopirkeTebuli 3-mde simaRlis miwayrilis
xelovnuri napirdamcavi damba, romelic amJamad nawilobriv dazianebulia, xolo 30 m-is
sigrZis monakveTze mTlianad gamorecxilia
(garecxili monakveTis. koordinatebi: 1.
X465652 Y4587969; 2. X465676 Y4587954).
sezonuri wyaldidobebis dros napirebis
garecxvis procesi ufro intensiurad mimdinareobs da garecxili monakveTidan wyali hifsometrulad ufro dabal niSnulze
mdebare Zvel Wala-kalapotSi gadaedineba
da tboravs inertuli masalis mompovebeli
karieris teritorias, dabali Walis terasis (0.5-1.0m) zedapirze mdebare mosaxleobis
sakarmidamo nakveTebs, damxmare saTavsoebs,
saZovars da soflis wyalmomaragebis wyal-

satumb nagebobas. I ubnis napiris garecxvis


sigrZe 0,850km-s Seadgens.
napiris garecxvis II ubani mdebareobs I
ubnis aRmosavleTiT da moicavs md maSaveras
Wala-kalapotis teritorias didi meandruli muxlidan sairigacio sistemis wyalsacavis kaSxlamde. mdinaris xeoba ubnis farglebSi asimetriulia, misi marcxena napiri cicabod aris daxrili, xolo marjvena napirze Walis dabali terasuli zedapiris daxriloba
0-30mde meryeobs da dafarulia xelovnurad gaSenebuli tyiT. marjvena napiri agebulia Zlier danawevrebul-danapralianebuli
da gamofituli efuziuri subtute bazaltebiT, xolo marjvena napiri didi simZlavris
da eroziuli garecxvis procesebisadmi aramdgradi aluviuri naleqebiT.
mdinare recxavs orive napirs, rac gapirobebulia sairigacio wyalsacavis mowyobis
Semdeg kalapotis donis mniSvnelovani aweviT, es garemoeba periodulad iwvevs md. maSaveras marjvena Senakadis md. foladauriswylis Camonadenis myari natanis akumulacias
Wala-kalapotSi da wyalsacavis akvatoriaSi
fskeris deformacias. napirebis garecxvis
intensivoba wyaldidobis dros mkveTrad izrdeba. wyalsacavis marjvena napiris perioduli garecxvis gamo deformirebulia tyeparkis dasacavad mowyobili betonis blokebiT
agebuli napirsamagri gabioni, (sur.#241)
romelic calkeul monakveTebze deformirebulia (dazianebuli gabionis koordinatebi
Semdegia: 1. X466103 Y4588009; 2. X467110
Y4588046). 2014 wels napirebis garecxvis
intensivoba umniSvnelo xasiaTs atarebda.

sur. #241
bolnisis municipalitetis teritoriaze napirebis garecxvis procesebis
ganviTareba-aqtivizaciis Sesarbileblad

aucileblad gasatarebeli RonisZiebebi mocemulia cxril #4-Si.

321

gardabnis municipaliteti
sof. kumisis dasavleTiT md. Sinatexis xevis Rrmad CaWrili xeobis, Zlier cicabod daxril orive bortze ganviTarebulia
Tanamedrove generaciis CamoqceviTi tipis
ori mewyruli sxeuli. mewyruli procesi
ganviTarebulia rogorc ZiriTad, ise meoTxeul naleqebSi. qvemoT mogvyavs orive
mewyruli sxeulis geodinamiuri mdgomareobis aRwera-Sefaseba:
1-li CamoqceviTi tipis mewyruli

sxeuli, romelic gegemaSi frontaluri


tipisaa, mdebareobs xeobis marjvena mxares
aRmosavleTis eqspoziciis eroziul-denudaciur ferdobze (sur.#242). vertikaluri
mowyvetis zedapiris simaRle meryeobs 35-40
m -mde, mewyris bazisi dakavSirebulia xevis
talvegTan. mewyris qveda nawilSi Caqceuli mewyruli masebis zedapirze, fiqsirdeba
gruntis wylebis gamonaJurebiT da zedapiruli nakadebis SetborviT warmoqmnili
mcire moculobis WanWrobebi da daWaobebuli ubnebi.

sur. #242
mewyeris saTaveSi mowyvetis warbi da- eroziul-denudaciur ferdobze. mewyeri
savleTiT 8-10 m-is daSorebiT maRali Zabvis mTlianad moicavs ferdobs, platoseburi
egx-is anZis mimarTulebiT fiqsirdeba rka- zedapiris kididan (warbi) md. Sinatexis xeliseburi mowyvetis napralebi, rac mewye- vis talvegamde. mewyris saTaveSi warmoqmris aqtiuri dinamikisa da misi anZis mimar- nilia 6m-mde simaRlis mowyvetis zedapiri,
TulebiT Semdgomi regresiuli (ukusvliTi) romlis daxriloba 800-ia. mewyris bazisi
ganviTareba-gafarToebis maCvenebelia.
dakavSirebulia xevis talvegTan. vertikaamJamad maRali saSiSroebis riskis zo- luri amplituda saTavesa da baziss Soris
naSi moqceulia maRali Zabvis gadamcemi anZa 58-60m-de cvalebadobs. mewyruli sxeuli
da sasoflo-sameurneo savargulebi (sur. saTaveSi CamoqceviTi tipisaa. misi zedapiri
#), xolo xangrZlivi gvalviani periodis intensiurad irecxeba perioduli zedapiSemdeg uxvi atmosferuli naleqebis mo- ruli CamonadenebiT. Sua da qveda nawilSi
svlis SemTxvevaSi mosalodnelia mewyruli danawevrebulia RartafebiT da xramebiT.
procesebis Semdgomi gaaqtiureba da xevSi mewyruli sxeuli regresuli ganviTarebiT
Caqceuli mewyruli masebis transformacia xasiaTdeba da saSiSroebas uqmnis soflis
Rvarcoful nakadad, rac did saSiSroebas mosaxleobis kuTvnil sasoflo-sameurneo
Seuqmnis sof. kumisis ukidures dasavleT savargulebs.
periferiaze arsebul dasaxlebul ubans
md. Sinatexis xevis xeobaSi Seqmnili
da Tbilisi-kodas saavtomobilo gzis mo- geodinamiuri mdgomareobis da mosalodnenakveTs.
li saSiSroebis riskis gaTvaliswinebiT,
me-2 mewyruli sxeuli mdebareobs xe- gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
obis marcxena mxares dasavleTis eqspozi- #4-Si.
ciis mqone, Zlier cicabod daxril (55-600)

322

stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis
prognozi 2015 wlisTvis
qvemo qarTlis regionis teritoria,
stiqiuri-geologiuri procesebis ganviTareba-reaqtivaciis da axali kerebis CasaxvaganviTarebis TvalsazrisiT, saSiSroebis
riskis mixedviT miekuTvneba dabal da saSualo kategorias, romlis dazianebis koeficienti Semdegia _ 0.25-0.4.
regionis teritoriaze 2014 wlis
zafxul-Semodgomis (ivlisi, agvisto, seqtemberi) periodSi xangrZlivi gvalvis pirobebSi adgili hqonda teritoriis amgebi
zedapiruli gruntebis da ZiriTadi qanebis
gamoSrobis da gamofitva-danapralianebis
procesebis maRali intensivobiT mimdinareobas, amitom 2014-15w.w. zamTarSi Tovlis saxiT uxvi atmosferuli naleqebis
mosvlis SemTxvevaSi da gansakuTrebiT
gazafxulze da zafxulis dasawyisSi, mTebSi
Tovlis safaris dnobis da Tavsxma wvimebis
saxiT mosuli naleqebis Tanxvedris pirobebSi, mosalodnelia am naleqebis intensiuri infiltracia (CaJonva) gamomSral da
gamofitul-danapralianebul gruntebSi da
maTi gadatenianeba-gawylovaneba, rac xelSemwyob pirobebs Seqmnis, regionis teritoriaze ganviTarebuli saSiSi geologiuri
procesebis kerebis da ubnebis, saSualo mravalwliur fonur doneze gacilebiT maRali
xarisxiT aqtivizaciis TvalsazrisiT.
qvemoT mogvyavs regionis teritoriaze 2015 wels stiqiuri geologiuri procesebis mosalodneli gaaqtiurebis prognozi,
municipalitetebis mixedviT. prognozi
efuZneba regionSi 2015 wels ganxorcielebuli geomonitoringis dros mopovebul
savele masalebs da bolo oTxi aTeuli wlis
ganmavlobaSi regionis teritoriaze Catarebuli geologiuri, hidrogeologiuri
da sainJinro-geologiuri kvlevebis Sedegebs.
dmanisis municipalitetSi mosalodnelia klde-zvavis da qvaTacvenis procesis gaaqtiureba md. maSaveras kanionSi bolnisi-dmanisis saavtomobilo gzis calkeul
ubnebze da dmanisi-gomareTis saavtomobilo gzis lokalur monakveTze s. qarianTan.
walkis municipalitetSi mosalodnelia: wyaldidoba, datborviTi, akumulaciuri da napirebis gadarecxvis
procesebis gaaqtiureba _ md. qcias qvabulSi arsebuli soflebis oliangis, kuSis, nardevanis, ediqilisas da daraqois
mimdebare teritoriebze; kldezvavis da
qvaTacvenis procesebis gaaqtiureba_ sof.
sof. gumbaTSi, avranloSi da yizil qilisaSi

da maT mimdebare teritoriebze.


TeTriwyaros
municipalitetSi
mosalodnelia mewyruli da napirebis
garecxvis procesebis gaaqtiureba soflebSi: samRereTSi, farcxisSi, saRraSenSi,
jorjiaSvilSi, ardisubanSi, SavsaydarSi, asureTSi, RoubanSi, did durnukSi,
goxnarSi, axalsofelSi, zirbiTSi, safuZrebSi, orbeTSi, ToneTSi, daba manglisSi
da maT mimdebare teritoriaze, koda-farcxisi-TeTriwyaros, farcxisi-manglisis
da manglisi-imeras saavtomobilo gzebis
(s. goxnarTan) calkeul ubnebze. daxramviTi
da Rvarcofuli procesebis gaaqtiureba
_ soflebSi goxnarSi, axalsofelSi, zirbiTSi, safuZrebSi, jorjiaSvilSi, enageTSi da ardisubanSi. qvaTacvena da kldezvavi
TeTriwyaro-xramhesis
damakavSirebel
saavtomobilo gzis calkeul ubnebze md.
xramis xeobaSi.
bolnisis municipalitetSi - wyaldidoba-akumulaciuri da napirebis
garecxvis gaaqtiureba mosalodnelia md.
md. maSaveras, foladauris wyalis, talaveris wyalis da xramis xeobebSi da WalebSi arsebuli soflebis ratevanis, qvemo
bolnisis, faxralos, raWisubnis, vanaTis,
naxiduris, Tamarisis da q. bolnisis mimdebare teritoriebze.
gardabnis
municipalitetSi
mewyruli, Rvarcofuli da daxramviTi
procesebis gaaqtiureba soflebSi: norioSi, martyofSi, TeleTSi, kumisSi, Tbilisi-kodas saavtomobilo gzis monakveTze
(s. kumisTan), md. arxaSenis xevis saTaveebSi da gaCianSi, axal samgorSi (Rvarcofi);
wyaldidoba-akumulaciuri,
napirebis
garecxvis procesebis gaaqtiureba _ soflebSi yarajalaSi, yaraTaklaSi, aRTayalaSi da gaCianSi.
marneulis
municipalitetSi
mewyruli da napiris garecxvis procesebis gaaqtiureba mosalodnelia md. md.
mtkvris, algeTis, xramis da debedas
maRali terasebis farglebSi da WalebSi
mdebare soflebSi: qesaloSi, pirvel da
meore qesaloSi, azizqendSi, algeTSi da
maT mimdebare teritoriebze; wyaldidobaakumulaciuri da napirebis garecxvis procesebis gaaqtiureba _ md. mtkvris WalaSi
ambarovkidan wiTel xidamde, soflebis
azizqendis, pirvel da meore qesalos, imiris, kurtalaris, didi muRanlos, Sualaveris, sadaxlos, Saumianis da yaCaganis
mimdebare WalebSi.
mewyruli, Rvarcofuli da daxramviTi procesebis gaaqtiureba mosalodnelia q. rusTavis Crd. dasavleT gareubanSi,
axali dasaxlebis ubanze, Tbilisi-wiTeli
xidis avtomagistralis calkeul ubnebze,

323

iaRlujis nagavsayreli poligonis mimdebare teritoriaze.


qvemo qarTlis regionSi stiqiuri geologiuri procesebis zemoqmedebisagan
dacvis mizniT aucilebelia, stiqiuri geologiuri procesebis Casaxva-ganviTarebis
aqtiur ubnebze da kerebSi, moewyos geomon-

itoringuli dakvirvebebi, raTa dadgindes


yvela saSiSi geologiuri procesis xasiaTi,
maTi ganviTareba da cikluroba. konkretul
ubnebze, qmediTi dacviTi RonisZiebebis
SesamuSaveblad, Catardes detaluri sainJinro-geologiuri saZiebo kvleviTi samuSaoebi.

324

qvemo qarTlis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi


moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi

dasaxlebuli punqti da procesis


gavrcelebis areali

geologiuri procesis dasaxeleba da


dazianebis
ganzomilebis
erTeuli
(ha/grZ.m)

geologiuri procesebiT
miyenebuli ziani

geologiuri
procesis dinamikuri mdgomareoba da saSiSroebis riski

gasatarebeli
RonisZiebebi

I TeTriwyaros municipaliteti

325
1.

2.

Tbilisi-manglisis
saavtomobilo gzis
monakveTi s. didi
ToneTis CrdiloaRmosavleTiT
x-453461; y-4617367

s. samRereTi
1. x-451408; y-4594844
2. x-451365; y-4594858

mewyeri
14.1ha
daxramva
saerTo sigrZiT
1630m

mewyeri
0.2 ha

periodulad azianebs
saZovar farTobebs
da saavtomobilo
gzis monakveTs

mewyruli ZvrebiT
azianebs mis konturSi mdebare 1 mosaxlis
sakarmidamo nakveTs
da sacxovrebel
saxls

Zvelmewyruli
sxeuli xasiaTdeba
cikluri aqtivizaciiT. saSiSroebis
riski saSualoze
dabali

mewyruli sxeuli
perioduli aqtivizaciiT xasiaTdeba, saSiSroebis
riski maRali

ferdze mewyruli procesis regresiuli gaaqtiureba-gafarToebis


aRkveTis da Semdgomi stabilizaciis mizniT: ferdze Camomdinare
zedapiruli nakadebis regulireba;
daxramvis ubnebze zRudarebis (baraJebi) mowyoba; mewyruli ferdis
gatyianeba; gzis gaswvriv arsebuli
gruntis wylebis frontaluri gamosavlebis ubanze wylebis kaptirebadaregulireba. mewyrul ubanze mudmivi geomonitoringuli dakvirvebis
warmoeba
maRali saSiSroebis riskis zonidan
1 ojaxis usafrTxo, geologiurad
mdgrad adgilze gadayvana. aseTi
rekomendacia jer kidev 2010 wlis
oqotmberSi iqna gacemuli saagentos
specialistebis mier. mewyruli sxeulis Semdgomi gafarToebis SesaCereblad ferdze Camomdinare zedapiruli wylebis regulireba, teritoriis gatyianeba mewyrul sxeulze
da mimdebare teritoriaze mudmivi
geomonitoringuli dakvirvebis warmoeba

ilustracia,
SeniSvna

2
md. aslankas xeoba
`lipi~-s sairigacio
wyalsacavis kaSxali
s. lipis mimdebare
teritoriaze
kaSxlis eroziuli
gadarecxvis ubnebi

3.

326

4.

5.

I ubani
1. x-448830; y-4596882
2. x-448817; y-4596877
3. x-448811; y-4596864
II ubani
1. x-448732; y-4596847
2. x-448725; y-4596850
3. x-448719; y-4596842

farcxisiTeTriwyaros
saavtomobilo gzis
monakveTi
s. CxikvTas
samxreTaRmosavleTiT
1.x-462788; y-4602626
2.x-462834; y-4602624

md. algeTis xeoba


Sps `sakalmaxe
meurneoba algeTi
2000~-is teritoria
x-461500; y-4604205

farTobuli
gadarecxva,
mewyeri

0.15ha

saSiSroebas uqmnis
qvanayariT agebuli
kaSxlis mdgradobas
dazianebulia
s. lipis
damakavSirebeli
saavtomobilo
gruntis gza

farTobuli
gadarecxvis
da mewyruli
procesebi
xasiaTdeba
sezonuri
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

azianebs
saavtomobilo gzis
vakiss da saZovar
farTobs

mewyruli procesi
xasiaTdeba
cikluri
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
saSualo

wyalsacavis mdgradi
funqcionirebis aRdgena saTanado
dargis specialistis (inJinerhidroteqnikosi) mier SemuSavebuli
proeqtis mixedviT

0.01ha

mewyeri

wyalmovardna
Rvarcofi
akumulacia

sezonuri
wyalmovardnebis
da Rvarcofuli
nakadebi tboravs da
Slamavs meurneobis
teritorias

uxvi atmosferuli
naleqebis mosvlis
pirobebSi
aqtivizaciiT
xasiaTdeba,
saSiSroebis riski
maRali

mewyruli sxeulis stabilizaciis


da saavtomobilo gzis mdgradi
funqcionirebis mizniT, detaluri
sainJinro-geologiuri kvlevebis
safuZvelze SemuSavebuli proeqtis
mixedviT mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebis gatareba

sakalmaxe meurneobis teritoriis,


wyalmovardnis da Rvarcofulakumulaciuri procesebis
zemoqmedebisagan dasacavad da am
nakadebis md. algeTSi xidis qvemoT
Seuferxeblad gantvirTvis mizniT,
aucilebelia sakalmaxe meurneobis
teritoriaze axali sworxazovani
kalapotis gaWra-CaRrmaveba

6.

7.

327
8.

2
farcxisi-kodas
saavtomobilo gzis
monakveTi
s. saRraSenis
aRmosavleT
periferiaze
1.x-465942; y-4603231
2.x-465936; y-4603228
3.x-465935; y-4603221

sof. ardisubani
md. bogvis
xevis xeobis
marjvena ferdze
ganviTarebuli
mewyruli sxeuli
x-466925, y-4605843

sof. jorjiaSvili
md. algeTis xeobis
marcxena ferdze
ganviTarebuli 1-li
mewyruli sxeuli
x-468960, y-4603167

mewyeri
0.01 ha

mewyeri
0.905ha

mewyeri
3.130ha

azianebs vakisis
samagr kedels

periodulad azianebs
soflis saubno gzas,
saSiSroebas uqmnis
mewyris konturis
mimdebare zolSi
mcxovrebi 2 mosaxlis
sakarmidamo
nakveTebs

dazianebulia
saZovari farTobi,
WalaSi arsebuli
baRebi, dasaxlebuli
saubno gzis
15m-de sigrZis
monakveTi. procesis
gaatiurebis
SemTxvevaSi
saSiSroeba
Seeqmneba saubno
gzas, 1 mosaxlis
sakarmidamo nakveTs
da sacxovrebel
saxls, sasaflaos

Zvelmewyruli
sxeuli xasiaTdeba
calkeuli
ubnebis cikluri
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
maRali

Zvelmewyruli
sxeuli, xasiaTdeba
sezonuri
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
saSualo

Zvelmewyruli
sxeuli xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
saSualo

6
ferdze mewyruli procesis
regresiuli (ukusvliTi) gaaqtiureba
gafarToebis aRsakveTad da gzis
mdgradi funqcionirebisaTvis
aucilebelia detaluri sainJinrogeologiuri kvlevebis safuZvelze
SemuSavebuli mewyersawinaaRmdego
RonisZiebebis drouli gatareba

ferdze mewyruli procesis


gaaqtiureba gafarToebis aRkveTis
da misi stabilizaciisaTvis
kategoriulad aikrZalos gzis
gafarToebis mizniT ferdis
CamoWra; mewyrul ferdze
Camomdinare zedapiruli wylebis
regulireba; mewyruli sxeulis
zedapirze Rrma fesvTa sistemis
tenmoyvaruli da aorTqlebis
unaris mqone xe-mcenareebis
ganaSenianeba; dasaxlebuli ubnebis
dasakavSireblad moewyos axali
saubno gza; mewyerze da mimdebare
teritoriaze mudmivi reJimuli
geomonitoringuli dakvirvebis
warmoeba

ferdze procesis gafarToebis


aRsakveTad, misi TandaTanobiT
stabilizaciisaTvis saWiroa:
gruntis wylebis donis dasawevad
da arsebuli daWaobebis ubnebis
dasaSrobad Ria sadrenaJoO arxebis
mowyoba; mewyruli sxeulis zedapiris
planireba (dasafexureba) da mis
zedapirze Rrma fesvTa sistemis
tenmoyvaruli da didi aorTqlebis
unaris mqone xe-mcenareebis
ganaSenianeba

9.

sof. jorjiaSvili
md. algeTis xeobis
marcxena ferdze
ganviTarebuli me-2
mewyruli sxeuli
x-469148, y-4603058

mewyeri
7.375ha

328
10.

sof. jorjiaSvili
md. algeTis xeobis
marcxena ferdze
ganviTarebuli me-3
mewyruli sxeuli
x-468223, y-4602893

mewyeri
0.45ha

dazianebulia
saZovari farTobebi
da WalaSi arsebuli
baRebi da bostnebi

dazianebulia
soflis Zveli
istoriuli
sasaflaos
teritoria,
mewyruli procesis
Semdgomi gafarToeba
saSiSroebas Seuqmnis
RvTismSoblis
eklesias da
6 mosaxlis
sakarmidamo
nakveTebs,
sacxovrebel
saxlebs da damxmare
nagebobebs

5
Zvelmewyruli
sxeuli cikluri
aqtivizaciagafarToebiT
da sezonuri
daxramviTi
procesis
mimdinareobiT
xasiaTdeba,
saSiSroebis riski
maRali

Zvelmewyruli
sxeuli, cikluri
da perioduli
aqtivizaciiT
xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
maRali

6
mewyrul sxeulze raime
RonisZiebebis gatareba
araefeqturia, unda moxdes misi
bunebrivi stabilizacia, rac Seexeba
daxramviT process, aucilebelia
mis konturSi zRudarebis
(baraJi) rigis mowyoba da Semdgom
dasafexurebel zedapirze xemcenareebis ganaSenianeba, mewyrul
sxeulze mudmivi geomonitoringuli
dakvirvebebis warmoeba

mewyruli sxeulis regresiuli


(ukusvliTi) gaaqtiurebagafarToeba did saSiSroebas uqmnis
Zveli sasaflaos teritorias,
,,RvTismSoblis saxelobis bazilikas
da momavalSi saSiSroebas Seuqmnis
mis mimdebare teritoriaze
mcxovrebi 6 mosaxlis sakarmidamo
nakveTebs, sacxovrebel saxlebs da
damxmare nagebobebs, amitom saWiroa:
saswrafod, bazilikis da sasaflaos
gadatana geologiurad usafrTxo
mdgrad adgilze (aseTi saxis rekomendacia Cvens mier gacemuli iqna jer
kidev 2012 wels ix. sainformacio
biuleteni, romelic ar Sesrulebula). SemdgomSi mewyruli procesis
TandaTanobiT stabilizaciisaTvis
aucilebelia ferdze Camdinare zedapiruli da sayofacxovrebo wylebis
regulireba da maTi izolirebuli
sawreti arxebiT mdinareSi gantvirTva, raTa aRikveTos ferdis amgebi naleqebis gadatenianeba-gawylovaneba.
ferdze Rrma fesvTa sistemis da
maRali aorTqlebis unaris mqone
tenmoyvaruli xe-mcenareebis ganaSenianeba. aucilebelia mewyris dinamikaze reJimuli geomonitoringuli
dakvirvebis warmoeba

11.

sof. jorjiaSvili
md. bogvis
xevis xeobis
marcxena ferdze
ganviTarebuli me-4
mewyruli sxeuli
x-468181, y-4603123
daxramvis ubani
x-468167; y-4603154

mewyeri
0.9ha

daxramva

329
12.

sof. Savsaydari
md. algeTis xeobis
marcxena ferdze
ganviTarebuli 1-li
mewyruli sxeuli
x-4725510, y-4601173

mewyeri
6.4ha

periodulad iwvevs
farcxisi-kodas saavtomobilo gzis monakveTis deformacias.
warsulSi mewyruli
procesis gaaqtiurebis gamo Zlieri
deformacia ganicada
mewyruli sxeulis
saTaveSi mcxovrebi
2 mosaxlis sakarmidamo nakveTebma
da sacxovrebelma
saxlebma. Cvens mier
2011 wels Sedgenili
vizualuri sainJinro-geologiuri
daskvnis mixedviT,
rekomendirebuli
iyo mosaxlis geologiurad usafrTxo,
mdgrad adgilze gadayvana

1992 wels sainJinrogeologiuri


samsaxuris
specialistebis
mier Sedgenili
vizualuri daskvnis
mixedviT gaica
rekomendacia mwyeris
saTavis mimdebare
saSiSroebis riskis
zonaSi mcxovrebi 7
mosaxlis usafrTxo,
geologiurad
mdgrad adgilze
gadayvanis Sesaxeb,
magram mosaxleoba
isev saSiSroebis
riskis zonaSi
cxovrobs

Zvelmewyruli
sxeuli xasiaTdeba
cikluri
aqtivizaciiT.
saSiSroebis riski
saSualo

Zvelmewyruli
sxeuli cikluri
aqtivizaciiT
da regresiuli
(ukusvliTi)
ganviTarebagafarToebiT
xasiaTdeba.
saSiSroebis
riski, calkeuli
lokaluri ubnebis
aqtivizaciis
intensivobis
mixedviT, saSualo
da maRalia

ferdze mewyruli procesis


Semdgomi regresiuli (ukusvliTi)
gaaqtiureba-gafarToebis,
saavtomobilo gzis da mimdebare
teritoriebis deformaciis
aRsakveTad aucilebelia: gzis
gaswvriv mowyobili kapitaluri
kiuvetis saimedo hidroizolacia,
gzis samxreT monakveTze, vakisis qveS
gayvanili nakadgamtarian ferdze
Camdinare zedapiruli wylebis
eroziuli moqmedebis aRsakveTad, am
wylebis izolirebuli wyalsawreti
sadinariT mdinareSi gantvirTva;
ferdze warmoqmnil xramSi
zRudarebis (baraJebis) rigis mowyoba

ferdze mewyruli procesis


Semdgomi regresiuli (ukusvliTi)
gaaqtiureba-gafarToebis gamo
aucilebelia Semdegi RonisZiebebis
gatareba: pirvel rigSi maRali
saSiSroebis riskis zonidan 2 ojaxis
saswrafod, xolo me-2 rigSi saSualo
riskis zonaSi mcxovrebi 5 ojaxis
etapobrivad gadayvana usafrTxo,
geologiurad mdgrad adgilze;
mewyruli procesis stabilizaciis
mizniT, ferdis dasafexureba da
masze Rrma fesvTa sistemis mqone
tenmoyvaruli da maRali aorTqlebis
unaris mqone xe-mcenareebis
ganaSenianeba. daWaobebuli ubnebis
dawretis mizniT wyalsawreti
sadrenaJo arxebis gayvana

13.

sof. Savsaydari
md. lamisxevis
marjvena ferdze
ganviTarebuli me-2
mewyruli sxeuli
x-472507, y-4601544

mewyeri
1.7ha

mewyruli procesis
aqtivizaciis gamo:
1992 wels sainJinrogeologiuri
samsaxuris mier
da 2006w Cvens
mier Sedgenili
vizualuri
sainJinrogeologiuri daskvnis
mixedviT gaica
rekomendacia mewyris
saTavis mimdebare
saSiSroebis riskis
zonaSi mcxovrebi 4
ojaxis usafrTxo,
geologiurad
mdgrad adgilze
gadayvanis Sesaxeb,
magram mosaxleoba
isev saSiSroebis
riskis zonaSi
cxovrobs

Zvelmewyruli
sxeuli cikluri
aqtivizaciiT
da regresiuli
ganviTarebagafarToebiT
xasiaTdeba,
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

ferdze mewyruli procesis


mosalodneli regresiuli
(ukusvliTi) ganviTarebagafarToebis gamo aucilebelia:
mewyris konturis mimdebare
saSiSroebis zonidan pirvel
rigSi 1 mosaxlis (saxli avariul
mdgomareobaSia da sacxovreblad
saSiSia), xolo meore rigSi 3 ojaxis
gadayvana usafrTxo, geologuirad
mdgrad adgilze: ferdze
mewyruli procesis TandaTanobiT
stabilizaciis mizniT, arsebuli
mewyruli safexurebis mosworeba da
Rrma fesvTa sistemis, tenmoyvaruli
da maRali aorTqlebis unaris mqone
xexil-nargavebis ganaSenianeba,
reJimuli geomonitoringuli
kvlevebis warmoeba

330

14.

15.

331
16.

sof. Savsaydari
mosaxlis
scxovrebeli saxli
x-472476; y-4601400

sof. asureTi
md asureTis
xevis xeobis
marjvena ferdze
ganviTarebuli
mewyruli sxeuli
x-473351, y-4603838

sof. asureTis
aRmosavleTiT
mimdebare teritoria
md. asureTis-xevis
xeoba. marcxena borti
TeTriwyaro-kodas
saavtomobilo gzis
monakveTi
x-473044; y-4605019

gruntis
araTanabari
jdoma

mewyeri
20.2ha

mewyeri
dabali
12.94ha

gruntis wylebis
donis sezonuri
meryeobis Sedegad
gruntebis
gadatenianeba da
Sedgomi gamoSroba
iwvevs mosaxlis
sacxovrebeli
saxlis mzidi
konstruqciebis
deformacias

saZirkvelqveSa gruntebis
araTanabari jdomiT mosaxlis
sacxovrebeli saxlis deformaciis
xarisxi maRalia. procesis Semdgomi
aqtivizacia gamoiwvevs saxlis
avariul deformacias, amitom
aucilebelia mosaxlis saxlis
daSla da ezos sxva ubanze ageba,
samaSeneblo normebis da wesebis
mkacri dacviT

saZirkvelqveSa
gruntebis
araTanabari
jdomis procesi
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualo

amJamad arafers ar
azianebs

Zvelmewyruli
blokur-srialis
tipis mewyruli
sxeuli imyofeba
stabilur
mdgomareobaSi,
saSiSroebis riski
dabali

Zvelmewyruli sxeulis da misi


saTavis mimdebare zolSi arsebuli
dasaxlebuli ubnis mosaxleobis
usafrTxoebis mizniT, kategoriulad
aikrZalos: gatyianebul ferdze
xe-mcenareebis moWra da arsebuli
gruntis gzis gafarToebis mizniT
Zlier cicabod daxrili ferdis
CamoWra, ferdze sayofacxovrebo
wylebis Tavisuflad Cadineba

koda-farcxisis
saavtomobilo
gzis monakveTi md.
asureTis xevis
xeobaSi, soflis
Zveli sasaflao
da saZovrebi.
CamoTvlili
obieqtebi amaJamad ar
aris deformirebuli

gzis modernizaciis mizniT gatarda


mewyersawinaaRmdego RonisZiebebi.

mudmivi geomonitoringuli
dakvirvebebis warmoeba gzis
vakisis deformaciis SemTxvevaSi
misi dazianebuli monakveTebis
operatiuli aRdgena

17.

sof. Roubani
md. kitreulasxevis
xeobis marjvena
borti. Zvelmewyruli
sxeuli soflis
samxreT aRmosavleT
nawilSi
x-476890; y-4606373

mewyeri
2.55ha

Zvelmewyruli
sxeuli pirobiTad
mdgrad
mdgomareobaSi
imyofeba da amJamad
arafers ar azianebs

blokuri srialis
tipis mewyruli
sxeuli pirobiTad
mdgradia.
gaaqtiurebis
SemTxvevaSi
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

ferdze ganviTarebuli mewyruli


sxeulis wonasworuli mdgomareobis
SenarCunebis mizniT kategoriulad
aikrZalos ferdze xe-mcenareebis
gaCexva da zedapiruli nakadebis
Cadena

II bolnisis municipaliteti

332

1.

sof. qvemo bolnisi


md. foladauris
wylis marjvena
napiris garecxvis
ubani
1. x-462755, y-4583235
2. x-462320, y-4582732

2.

sof. vanaTis
mimdebare teritoria
md. foladauris
wylis xeobis
marjvena napiris
garecxvis ubani
1. x-463169, y-4583603
2. x-463866, y-4584499

napiris
garecxva
(gverdiTi
erozia)
750grZ.m

napiris
garecxva
(gverdiTi
erozia)
1230grZ.m

napirebis garecxva
azianebs soflis
mosaxleobis
sakarmidamo
nakveTebs da
sasoflo sameurneo
savargulebs

napirebis garecxvis
intensivoba
dakavSirebulia
sezonur
wyaldidobebTan
da Tavsxma wvimebis
mosvliT gamowveul
wyalmovardnebTan.
saSiSroebis riski
saSualo

eroziasawinaaRmdego napirdamcavi
RonisZiebebis gatareba, kompleqsuri
detaluri kvlevebis Sedegad
SemuSavebuli proeqtis safuZvelze

napirebis garecxva
azianebs soflis
mosaxleobis
kuTvnil sasoflo
sameurneo
savargulebs

napirebis garecxvis
intensivoba
dakavSirebulia
sezonur
wyaldidobebTan
da Tavsxma wvimebis
mosvliT gamowveul
wyalmovardnebTan.
saSiSroebis riski
saSualo

eroziasawinaaRmdego napirdamcavi
RonisZiebebis gatareba, kompleqsuri
detaluri kvlevebis Sedegad
SemuSavebuli proeqtis safuZvelze

3.

sof. raWisubnis
samxreT-dasavleT
periferia, md.
maSaveras xeobis
marjvena napiris
garecxvis I ubani
1.x-465533, y-4588025
2.x-466215, y-4587770

333

da marcxena napirze
arsebuli xelovnuri,
betonis filebiT
mopirkeTebuli
dambis monakveTi
1.x-465652, y-4587969
2.x-465677, y-4587952

4.

sof. raWisubnis
samxreTi periferia
md. maSavera sxeobis
marjvena napiris
garecxvis II ubani
1. x-466103; y-4588009
2. x-467110; y-4588046

napiris
garecxva
(gverdiTi
erozia)
850grZ.m

napiris
garecxva
(gverdiTi
erozia)
350grZ.m

4
azianebs: marjvena
napirze mosaxleobis
kuTvnil sasoflo
sameurneo
savargulebs.
marcxena napirze
xelovnuri
betonis filebiT
mopirkeTebuli
dambis 30m-is
sigrZis monakveTs.
wyaldidobebis dros
tboravs da Slamavs
marcxena napirze
Wala-kalapotis
zonaSi mdebare
inertuli masalebis
mompovebeli
karieris
teritorias;
mosaxleobis
kuTvnil sakarmidamo
nakveTebs
da damxmare
nagebobebs; soflis
wyalmomaragebis
wyalsatumb
nagebobas

azianebs marjvena
napirze dabali
Walis terasis
damcav rkinabetonis
blokebiT mowyobil
napirdamcav
gabions da tboravs
xelovnuri tyeparkis teritorias
da soflebis
damakavSirebel
sacalfexo gzas.

I ubanze marjvena
da marcxena
napirebis garecxvis
intensivoba
da marcxena
napirze Zveli
Wala-kalapotis
datborvis
intensivoba
dakavSirebulia
sezonur
wyaldidobebTan
da Tavsxma wvimebiT
gamowveul
wyalmovardnebTan.
saSiSroebis riski
saSualo

II ubanze napiris
garecxvis da
marjvena napirze
dabali Walis
terasis datborvis
intensivoba
dakavSirebulia
sezonur
wyaldidobebTan
da Tavsxma wvimebiT
gamowveul
wyalmovardnebTan
saSiSroebis riski
saSualo

md. maSaveras marjvena napiris


garecxvis aRkveTis da sasoflosameurneo savargulebis dacvis
mizniT, eroziasawinaaRmdego
napirdamcavi RonisZiebebis
gatareba, kompleqsuri detaluri
kvlevebis Sedegad SemuSavebuli
proeqtis safuZvelze. marcxena
napirze xelovnurad mowyobili
miwayrilis dazianebuli monakveTis
aRdgena, amaRleba, wyaldidobis
dros mdinaris donis awevis
gaTvaliswinebiT

md. maSaveras marjvena napiris


garecxvis II ubnis gaswvriv mdebare
tye-parkis da orive napiris
damakavSirebeli sacalfexo gzis
dacvis mizniT, napiris eroziuli
garecxvis da datborviTi procesebis
sawinaaRmdego napirdacviTi
RonisZiebebis gatareba kompleqsuri
detaluri kvlevebis Sedegad
SemuSavebuli proeqtis safuZvelze

III gardabnis municipaliteti

sof. kumisis
dasavleTiT md.
Sinatexis xevis xeobis
marjvena ferdze
ganviTarebulia me-2
mewyruli sxeuli
x-480344, y-4606651

mewyeri
14.0ha

CamoqceviTi tipis
Zvelmewyruli
sxeuli perioduli
aqtivizaciiT
xasiaTdeba,
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

334

1.

sof. kumisis
dasavleTiT
md. Sinatexis xevis
marjvena ferze
ganviTarebuli 1-li
mewyruli sxeuli
x-480697, y-4605694

saZovari da
sasoflo sameurneo
savargulebi.
mewyris regresiuli
ganviTarebagafarTeoba
saSiSroebas uqmnis
maRali Zabvis
gadamcemi xazis
anZas da umoqmedo
kapitalur nagebobas

mewyeri
2.7

sasoflo-sameurneo
savargulebi

Tanamedrove
CamoqceviTi
tipis mewyruli
sxeuli xasiaTdeba
perioduli
aqtivizaciiT,
saSiSroebis riski
saSualo

ferdze ganviTarebuli CamoqceviTi


tipis mewyruli sxeulis
stabilizaciis mizniT, raime
kardinaluri RonisZiebebis gatareba
am etapze SesaZleblad ar migvaCnia,
magram procesis Sesasusteblad
aucilebelia sarwyavi sistemidan
wylis gaJonvis aRkveTa; maRali
Zabvis gadamcemi xazis anZis
geologiurad usafrTxo mdgrad
adgilze gadatana. xevis kalapotSi
Caqceuli mewyruli masebis gawmenda
raTa Tavsxma wvimebis dros ar moxdes
am masebis Rvarcoful nakadebad
transformireba, rac saSiSroebas
Seuqmnis soflis ukiduresad
dasavleT periferiaze arsebul
dasaxlebul ubans da Tbilisi-kodis
saavtomobilo gzis monakveTs,
mudmivi monitoringuli kvlevebis
warmoeba

ferdze ganviTarebuli CamoqceviTi


tipis mewyruli sxeulis periodulad
regresiuli ganviTarebagafarToebis gamo raime kardinaluri
RonisZiebebis gatareba am etapze
mizanSeuwonlad migvaCnia, mudmivi
monitoringuli kvlevebis warmoeba

Tavi 10

Rvarcofuli
nakadebi
Tavisi
Sedgenilobisa
da
formirebis
mixedviT sagrZnoblad gansxvavdebian
erTmaneTisgan. kavkasionze formirebuli
Rvarcofebis
ZiriTad
Semadgenel
masalas warmoadgenen Tixa-fiqlebi,
Tixovani SemavsebliT. maRali simkvrivis,
qvatalaxiani
tipis
Rvarcofebi
xasiaTdebian didi moculobiT da
damangreveli ZaliT (md. durujze
dafiqsirebuli erTjeradi gamotanis
moculoba 1,22 mln. m Seadgenda).
calkeuli Camotanili lodebis sidide
1-4 m-mde aRwevs, rac gapirobebulia
qvatalaxiani
Rvarcofebis
maRali
siblantiT.
civ-gomboris molasur naleqebSi
warmoiqmnebian,
rogorc
dabali
simkvrivis qvatalaxiani, aseve wyalnatani
Rvarcofebi. maTi myari Semadgeneli
warmodgenilia konglomeratebiT, qviSaqviSnariani SemavsebliT. civ-gomborze
Rvarcof warmomqmnelia TiTqmis yvela
xeoba da xevi, maTi transformireba
mosalodnelia yovel wels (Tanac
weliwadSi
SeiZleba
ganmeordes
ramodenimejer). civ-gomboris qedze
warmoqmnili Rvarcofebis erTjeradi
maqsimaluri moculobebi ramodenime
aseuli m3-dan (magaliTad md. manavisxevi,
yandauras xevi) 300-500 aTas m3-mde
(magaliTad md. Turdo, md. kisisxevi)
meryeobs. Rvarcoful masaSi msxvili
fraqciis (kaWrebis) sidide iSviaTad
aRemateba 20-30 sm-s.
regionis teritoriaze napirebis
garecxvis procesebis aqtiuri moqmedeba
dafiqsirebulia 56 ubanze. aqedan 30 ubani
mdebareobs md. alaznis sanapiroebze, 7
md. iorze. 4 md. iltoze da a.S.
kaxeTis regionSi Tovlis zvavebis
gavrcelebulis areals warmoadgens
axmetis municipalitetis CrdiloeT
nawili (mTaTuSeTi), sadac saSiSroebis
zonaSi imyofeboda da axlac imyofeba 4
dasaxlebuli punqti da saavtomobilo
gzebi.
kaxeTis
regionSi
intensiurad
mimdinareobs
farTobuli
da
qarismieri erozia. am mxriv gamoirCeva
dedofliswyaros,
sagarejos
da
siRnaRis municipalitetebis samxreT
nawilSi
mdebare
teritoriebi,
romlebic eroziuli procesebiT Zlier
erodirebul-denudirebulia da miwis
fondidan praqtikulad amovardnilia
sasoflo-sameurneo
savargulebis
aTasobiT ha.
kaxeTis
regionis
klimaturi
pirobebi kontrastulobiT xasiaTdeba:
_ kaxeTis kavkasionis hava xasiaTdeba

kaxeTis regionSi 2014


wels ganviTarebuli stiqiuri
geologiuri procesebis
Sedegebi da prognozi 2015
wlisaTvis
kaxeTis
regioni
Tavis
sazRvrebSi moicavs axmetis, Telavis
gurjaanis,
yvarelis,
lagodexis,
dedofliwyaros, siRnaRis da sagarejos
municipalitetebis
teritoriebs.
regionis saerTo farTobi Seadgens
11040.6km2-s,
xolo
dasaxlebuli
punqtebis raodenoba _ 289 (maT Soris
9 qalaqi da 280 sofeli). regionis
administraciuli centria q. Telavi.
kaxeTis
regions
Tanamedrove
geologiuri stiqiuri procesebidan
gansakuTrebul
safrTxes
uqmnian
Rvarcofebi,
mewyerebi,
napirebis
garecxva da maRalmTian zonaSi Tovlis
zvavebi.
mewyerebis absoluturi umravlesoba
ganviTarebulia kavkasionis samxreTi
ferdis da civ-gomboris qedis maRal
da saSualo mTian zonaSi, urbanizebuli
teritoriebis miRma, mdinareTa auzebis
saTaveebSi da warmoadgenen Rvarcofuli
wyalsadinarebis kvebis erT-erT ZiriTad
wyaros.
maTi warmoqmna gaaqtiureba
dakavSirebulia
neoteqtonikur
moZraobebTan, kerZod ki axalgazrda
Sesxletva-SecocebebTan,
romlebsac
Tan axlavs teqtonikuri msxvrevis da
wvrili danaoWebis (Sesustebis) zonebi.
kavkasionis samxreT ferdze mewyerebi
ganviTarebulia karbonatuli fliSisa
da iuruli fiqlebis gavrcelebis
arealSi
(yvelaze
didi
mewyerebi
seismoteqtonikuri
genezisisaa,
magaliTad md.md. TeTri da Savi
durujis), xolo civ-gomboris qedze da
mis mTiswineTSi _ molasur naleqebSi
(konlomeratebi, Tixebi, qviSebi) da
fliSuri formaciis qanebSi.
200-ze
meti
Rvarcofuli
wyalsadinaridan 155 gadis urbanizebul
teritoriaze da safrTxes uqmnis maTi
napirebis
gayolebiT
ganlagebul
dasaxlebul
punqtebs,
sainJinro
obieqtebs da komunikaciebs. damatebiT
safrTxes
qmnian
yovelwliuri
wyaldidobebi
da
maTi
Tanamdevi
napirebis garecxvis procesebi.
kavkasionis samxreTi ferdis da
civ-gomboris
xeobebidan
Camosuli

335

simaRlebrivi zonalurobiT. gvxvdeba


zomierad notio, zomierad Tbili da
maRalmTis namdvil zafxuls moklebuli
hava.
naleqebis
saSualo
wliuri
raodenoba 1000 mm aRemateba;
_
gare
kaxeTis
hava
mSrali
subtropikulia,
saSualo
wliuri
temperatura +130C, naleqebis saSualo
wliuri raodenoba ki 400-600 mm-i;
_ alaznis velis hava zomierad
notioa. zamTari zomierad civi, zafxuli
cxeli. saSualo wliuri temperatura
12-130C-ia. naleqebis saSualo wliuri
raodenoba 700-1000 mm-ia. xSiria setyva;
_
mTaTuSeTis
hava
mkacria.
omaloSi (1880 metrze) ianvris saSualo
temperatura 9,10C, xolo ivnisisa +140C.
naleqebis saSualo wliuri raodenoba
mcirea 685 mm. regionis teritoriaze
mosuli atmosferuli naleqebis saSualo
mravalwliuri raodenoba vertikaluri
zonalobis
mixedviT
595-1020mm-mde
cvalebadobs, magram periodulad adgili
hqonda anomalurad didi raodenobis
atmosferuli
naleqebis
mosvlis
SemTxvevebs.
regionis
Semadgenel
8
municipalitetSi 9 saqalaqo da 119
sasoflo
sakrebuloa,
romlebSic
gaerTianebulia 289 dasaxlebuli punqti.
regionis
teritoriaze
gasuli

saukunis 70-iani wlebidan 2014 wlamde


Catarebuli
agegmviTi
sainJinrogeologiuri
geomonitoringuli
kvlevebis
monacemebiT,
saSiSi
geologiuri procesebis zemoqmedebis
arealSi moqceulia 155 dasaxlebuli
punqti. am dasaxlebuli punqtebisaTvis
geodinamiuri procesebiT miyenebuli
zianis da saSiSroebis riskis mixedviT,
ganisazRvra
Semdegi
kategoriebi:
maRali, saSualo, dabali da arasaSiSi.
am
kategoriebis
mixedviT
maRali
saSiSroebis riskis qveS moqceulia
_ 18, saSualoSi _ 74, dabalSi _ 63,
xolo arasaSiSSi _ 137 dasaxlebuli
punqti (ix. cxrili #1, grafiki #1,
diagrama #1). monitoringuli kvlevebis
safuZvelze regionis 137 dasaxlebul
punqtSi Tanamedrove saSiSi geologiuri
procesebi ar fiqsirdeba, an imdenad
umniSvnelo gamovlinebiT xasiaTdeba,
rom
garemos
saxecvlaze
arsebiT
gavlenas ver axdens.
regionis
teritoriaze
saSiSi
geologiuri procesebis zemoqmedebiT
dasaxlebuli
punqtebis
dazianebis
koeficienti Seadgens _ 0.54, romelic
ganisazRvreba dazianebuli dasaxlebuli
punqtebis raodenobis (155) SefardebiT
dasaxlebuli
punqtebis
saerTo
raodenobasTan (289).
cxrili #1

municipaliteti

dasaxlebuli punqtebis raodenoba

saSiSroebis riskis
zonaSi
moqceuli
dasaxlebuli punqtebis raodenoba

dazianebis xarisxi (saSiSroebis kategoria)

maRali

saSualo

dabali

arasaSiSi
dasaxlebuli
punqtebis
raodeboba

Telavi

30

22

19

axmeta

61

41

19

17

20

gurjaani

31

20

14

11

dedofliswyaro

16

16

lagodexi

64

24

10

11

42

sagarejo

44

21

11

24

siRnaRi

21

14

yvareli

22

13

sul

289

155

18

74

63

137

336

grafiki #1

diagrama #1
rac gamoixateba wlis an drois mcire
monakveTSi
mosuli
atmosferuli
naleqebis da amave periodSi saSiSi
geologiuri
procesebis
kerebis
da
ubnebis
aqtivizaciis
xarisxis
TanxvedraSi.
2014
wels
regionSi
mosuli
atmosferuli
naleqebis
raodenoba
regionSi arsebuli oTxi meteosadguris
monacemebiT Semdegnairad ganawilda (ix.
cxrili #2).

regionSi
saSiSi
geologiuri
procesebis
maformirebel
da
aqtivizaciis
xarisxis
mTavar
maprovocirebel
faqtorebs
Soris
(geologiuri
agebuleba,
seismoteqtonikuri, hidrogeologiuri,
sainJinro-geologiuri) umniSvnelovanes
faqtors
warmoadgens
klimaturi
reJimi, romelic gansazRvravs regionis
teritoriaze Tu mis calkeul ubanze
saSiSi
geologiuri
procesebis
ganviTareba-aqtivizaciis intensivobas,

Telavi

lagodexi

113.1

dedoflis
wyaro

12.3

sagarejo

45.3

III

IV

VI

VII

VIII

IX

XI

XII

sul
(I_
XII)

saSualo
mravalwliuri
normidan
gadaxra

meteo
sadguri

42.3

II

saSualo
mravalwliuri
norma

kaxeTis regionSi 2014 wels mosuli atmosferuli naleqebis raodenoba


(mm-Si)
cxrili #2

6.8

40.8

69.9

112.5

84..0

39.9

22.0

95.0

22.6

65.9

15.6

617.3

767.0

-149.7

18.0

146.7

165.0

130.0

100.0

35.5

20.0

230.0

177.0

150.0

45.0

1330.3

1046.0

+284.3

12.8

44.1

58.0

61.7

45.5

14.0

74.6

31.4

31.6

20.8

406.8

600.0

-193.2

14.9

51.0

78.4

65.4

54.5

52.6

3.9

148.8

62.1

60.4

17.7

655

773.0

-118.0

337

monacemebi 2014 wlis ganmavlobaSi Tavsxma wvimebis saxiT (30mm-ze meti)


mosuli atmosferuli naleqebis Sesaxeb (raodenoba mm, mosvlis TariRi
ricxvi da Tve)
cxrili #3
kaxeTis regioni
Telavi
naleqebis
raodenoba
mm

32.4

lagodexi

ricxvi
Tve

21/V

naleqebis
raodenoba
mm
35
35.1
30.0
30.0
30.0
40.0
55.0
45.0
30.0
65.0
35.0
30.0
40.0

ricxvi
Tve

dedofliswyaro
naleqebis
raodenoba
mm

30/I
31/I
30/III
4/IV
26/IV
22/V
5/IX
22/IX
23/IX
7/X
26/X
25/XI
29/XI

cxrili #2-is (hidrometeorologiis


departamenti)
regionis
teritoriaze
mosuli
atmosferuli
naleqebis
raodenobis
maqsimumi
dafiqsirda:
Telavis municipalitetis teritoriaze
_ maisis, ivnisis da seqtembris TveSi;
lagodexis municipalitetis teritoriaze
_ martis, aprilis, maisis, seqtembris,
oqtombris da noembris TveSi; sagarejos
municipalitetis teritoriaze _ maisis
da seqtembris TveSi; dedofliswyaros
municipalitetis teritoriaze _ maisis da
seqtembris TveSi. atmosferuli naleqebis
eqstremaluri (dRe-RameSi 30mm da meti)
mosvlis SemTxvevebs 16-jer hqonda adgili
(ix. cxrili #3), maT Soris erTxel Telavis,
cametjer lagodexis da orjer sagarejos
municipalitetis teritoriaze.
regionis
teritoriaze
TerTmeti
Tvis ganmavlobaSi mosuli atmosferuli
naleqebis raodenoba sami meteosadguris
monacemebiT (Telavi, dedofliswyaro da
sagarejo) saSualo mravalwliur normaze
dabali iyo, xolo lagodexSi saSualo
mravalwliur normas 284.3mm-iT gadaaWarba.
mTebSi (kaxeTis kavkasionis da civ-gomboris
qedebi) Tovlis safaris simciris da
zafxulis xangrZlivi gvalviani periodis
gamo, rogorc lagodexis municipalitetis,
ise sxva municipalitetebis teritoriaze
saSiSi
geologiuri
procesebis
ganviTareba aqtivizaciis dinamika saSualo
mravalwliur fonuri donis farglebs ar
aRemateboda.

ricxvi
Tve

sagarejo
naleqebis
raodenoba
mm

40.0
36.3

ricxvi
Tve

5/IX
15/IX

kaxeTis
regionis
teritoriaze
mewyruli procesebis axali kerebis CasaxvaganviTareba da ukve arsebuli reaqtivizacia,
sxva bunebriv-geologiur faqtorebTan
erTad mniSvnelovnad aris dakavSirebuli
mosuli atmosferuli naleqebis sezonur
ganawilebasa da raodenobaze. grafik #2-Si
mocemulia 1995 wlidan 2014 wlis CaTvliT,
regionSi moqmedi meteosadgurebis (Telavi
da sagarejo) monacemebze dayrdnobiT,
rogorc mosuli atmosferuli naleqebis
ganawileba wlebis mixedviT, ise Cvens
xelT arsebuli masalebis mixedviT igive
periodSi mewyruli procesebis kerebis
Casaxva-ganviTarebis da arsebuli ubnebis
reqtivizaciis raodenobrivi maCveneblebi.
miuxedavad gasuli saukunis 90-ian wlebSi
ganviTarebuli cnobili movlenis gamo
Seqmnili viTarebisa, romelic ar iZleoda
srulyofili
informaciis
mopovebis
SesaZleblobas, grafiki mainc asaxavs
klimaturi faqtoris mniSvnelovan rols,
mewyruli procesebis Casaxva-ganviTarebis
da Semdgomi aqtivizaciis TvalsazrisiT.
grafikze
dayrdnobiT
SegviZlia
davaskvnaT, rom procesebis gaaqtiureba
pirdapir kavSirSia mosuli atmosferuli
naleqebis raodenobasTan. mxolod regionis
calkeul ubnebze dafiqsirda Rvarcofulakumulaciuri procesebis aqtivizacia
saSualo mravalwliur fonur doneze
maRali intensivobis farglebSi. napirebis
garecxvis
procesebis
aqtivizacias
ZiriTadad adgili hqonda md. xodaSnisxevis,

338

md. iltos (axmetis municipaliteti), md.


md. Turdos, alaznis, storis, didxevis,
lopotas, kabalis da lagodexis-xevis
(axmetis, Telavis, kvarlis da lagodexis
municipalitetebi)
napirebis
gaswvriv

zolSi. mewyruli procesebis saSualo da


saSualoze maRali aqtivizacia dafiqsirda
q. gurjaanis teritoriaze arsebul or Zvel
mewyrul ubanze.
grafiki #2

regionis
teritoriaze
geomonitoringuli
kvlevebi
Catarda
seqtembris
Tvis
pirvel
da
meore
dekadaSi. kvlevebis mizans warmoadgenda
regionSi fiqsirebuli saSiSi geologiuri
procesebis ganviTarebis dinamikis dadgena,
axladwarmoqmnili
kerebis
gamovlena,
Seqmnili
geodinamiuri
mdgomareobis
da saSiSroebis riskis Sefaseba, agreTve
mosalodneli saSiSroebis riskis Semcirebis
da zianis Sesamcireblad gadaudeblad
gasatarebeli RonisZiebebis gacema.
2014
wels
Sss
sagangebo
situaciebis
marTvis
departamentis
ramodenime
werilobiTi
momarTvis
da
geomonitoringuli
kvlevebis
periodSi
gurjaanis
municipalitetis
xelmZRvanelobis
sityvieri
momarTvis
safuZvelze,
daTvalierebuli
iqna
3
dasaxlebuli punqti da 3 saavtomobilo
gzis dazianebuli ubani.
vizualuri
sainJinro-geologiuri
daskvna
gaica
municipalitetis
teritoriaze mcxovrebi 12 mosaxlis
sacxovrebel
saxlze
da
sakarmidamo
nakveTze. maT Soris geologiurad usafrTxo
mdgrad adgilze gadayvanas eqvemdebareba 6
mosaxlis ojaxi (q. gurjaani da s.s. gurjaani
da Wandari), xolo 6 mosaxlis sacxovrebel
saxlebze (q. gurjaani da s. gurjaani),
romelzedac dafiqsirda avariuli saSualo
da saSualoze dabali xarisxis deformaciis
niSnebi, gacemuli iqna rekomendaciebi
da daisaxa gadaudeblad gasatarebeli
RonisZiebebi. amasTan saWiroa am mosaxleTa
saxlebze
da
sakarmidamo
nakveTebze
gagrZeldes geomonitoringuli dakvirveba.
monitoringis periodSi daTvalierda
43 dasaxlebuli punqti. amave periodSi

Sefasda 38 Rvarcofuli xevi: maT Soris


axmetis municipalitetSi 7;
Telavis municipalitetSi 13;
yvarlis municipalitetSi 5;
lagodexis municipalitetSi 5;
gurjaanis municipalitetSi 4;
da sagarejos municipalitetSi 4.
napirebis
garecxvis
procesebi
aRiniSneboda,
rogorc
Rvarcofuli
bunebis mdinareebsa da xevebSi, ise md. md.
iltos, storis, alaznis da maTi Senakadebis
sanapiro zolSi. procesi saSiSroebas uqmnis
mdinarispira zolSi mcxovrebi mosaxleobis
sasoflo-sameurneo savargulebs, saZovar
farTobebs,
wyalmomaragebis
saTave
nagebobebs, saavtomobilo gzebs, maRali
Zabvis egx-is anZebs, sameurneo da sawarmoo
obieqtebs,
xidebs
da
magistralur
milsadenebs.
regionis teritoriaze ganviTarebuli
saSiSi-geologiuri procesebis kerebis
da ubnebis Sesaxeb detaluri informaciis
mopoveba SesaZlebelia Cveni saagentos mier
2014 wels municipalitetebSi gadagzavnil
sainJinro-geologiur
daskvnebSi
da
kadastrebSi, romelTa aslebi inaxeba
garemos erovnuli saagentos geologiuri
departamentis fondebSi.
monitoringis dros aRiricxa da
aRiwera saSiSi geologiuri procesebis
ganviTarebis kerebSi da ubnebze arsebuli
geodinamiuri mdgomareoba da am procesebiT miyenebuli zarali. mopovebuli masalebis kameraluri damuSavebis da analizis Sedegad, Sefasda da ganisazRvra mosalodneli saSiSroebebis riski, ris Semdeg daisaxa gadaudeblad gasatarebeli
RonisZiebebi, romlebic mogvyavs qvemoT,
municipalitetebis mixedviT.

339

axmetis municipaliteti
axmetis municipalitetis teritoriis
farTobi 2207.0km2-s Seadgens, dasaxlebuli
punqtebis raodenoba 62 (maT Soris 1 qalaqia da 61 sofeli). mosaxleobis raodenoba
43094, mosaxleobis simWidrove 1km2 farTobze 19.3 adamians Seadgens.
md. iltos xeoba
mdinaris xeoba s. jaburidan q. axmetamde warmoadgens Wala-kalapotSi myari
natanis intensiuri akumulaciis areals.
myari natanis araTanabari akumulaciis
gamo Wala-kalapoti Zlier deformirebuli da datotvilia, misi marcxena napiri
marjvenasTan SedarebiT hifsometriulad
ufro maRla, mdebareobs, rac ganapirobebs
mdinaris wyaluxvi totis marjvena napiris
mimarTulebiT gadaadgilebas da aluviurproluviuri naleqebiT agebuli dabali Walis da pirveli Waliszeda terasebis intensiur garecxvas. warsulSi marjvena napiris
intensiuri garecxvis gamo ramodenime
ubanze Zlieri deformacia ganicada Walis
da pirveli Waliszeda terasebis zedapirze
gayvanilma q.axmeta_s.jaburis damakavSirebelma saavtomobilo gzam. yovelwliuri
sezonuri wyaldidobebis da Rvarofuli nakadebis gavlis gamo, saSiSroebis riskis zonaSi moqceulia q. axmetis wyalmomaragebis
saTave nagebobis (filtrati) teritoria da
Wala-kalapotSi gayvanili wyalmomaragebis
magistraluri milsadenebi, Cveni saagentos
specialistebis rekomendaciis safuZvelze
2006w-dan 2014 wlis CaTvliT saavtomobilo
gzis normaluri funqcionirebis mizniT
aigo napirsamagri gabionebi, magram gzis s.s
Saxvetila-WarTalis monakveTis erT-erT
ubanze, romlis adgilmdebareobis kordinatebi Semdegia: gzis dacviTi RonisZiebebi
ar garatebula, am ubanze rTuli viTarebaa, saavtomobilo gza erTi mxriv Seviwroebulia 10-11m-de simaRlis marjvena
40-450-de daxrili eroziuli flatiT, xolo
gravitaciuli ferdis mxares xelovnuri
CamonaWeris samagri betonis kedliT. eroziuli flatis Ziris garecxvis Sedegad
ganviTarebuli CaqceviTi procesebis gamo
deformacia ganicada gzis vakisma, romelic
amJamad Seviwroebulia. Tu gzis sxva monakveTebze SesaZlebeli iyo gzis gadatana,
am monakveTze es praqtikulad SeuZlebelia.
Sesabamisad dacviTi RonisZiebebis droulad ar gatarebis SemTxvevaSi uaxloes momavalSi mosalodnelia aRniSnul soflebs Soris saavtomobilo mimosvlis sruli Sewyveta, rac did yofiT problemebs Seuqmnis s.s.
WarTalas da jaburis mosaxleobas, saavtomobilo gzis mdgradi funqcionirebis
mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril #4-Si.

s.s. qvemo alvanis da alaverdis damakavSirebel saavtomobilo gzaze da md.


alaznis gadakveTis ubanze arsebuli xidis
(X-530078; Y-4654985) dasavleTiT da aRmosavleTiT, intensiurad irecxeba aluviuri genezisis naleqebiT (qviSnar-Tixovan
Semavsebliani, kaWrebis iSviaT CanarTebiani
kenWnarebi) agebuli, Walis da I Waliszeda
terasuli safexurebis Zirebi. procesi
gansakuTrebiT intensiurad mimdinareobs
sof. qvemo alvanis samxreTiT, mdinaris
marcxena napiris gaswvriv, sadac Walis
maRali terasis simaRle 0.8-1.5m-de cvalebadobs. marcxena napirze terasa bolo
aTwleulis ganmavlobaSi gamoirecxa 5-8mde siganis zolSi. calkeul monakveTebze ki
mTlianad gairecxa. amJamad xidis aRmosavleTiT orive napirze irecxeba I Waliszeda
terasuli safexuris Zirebi. (sur. #243)
xidis dasavleTiT marcxena Walis terasis
garecxvis I ubnis sigrZe 1.950km-s Seadgens.
garecxvis Sedegad xidis mimdebared mowyobili napirsamagri deformirebulia da saSiSroebas uqmnis xidis marcxena sayrdeni
burjis mdgradobas. xidis koordinati (X530078, Y-4654985).
marcxena napiris garecxvis II ubani mdebareobs xidis aRmosavleTiT. misi
sigrZe amJamad 1.5km-s Seadgens (X-530604,
Y-4655725).
marcxena napiris garecxvis procesi
perioduli intensivobiT mimdinareobs
da saSiSroebas uqmnis WalaSi mdebare saZovar farTobebs, I Waliszeda terasebze arsebul sasoflo-sameurneo savargulebs,
agreTve xidis mdgradobas. mosalodneli
saSiSroebidan dacvis mizniT gasatarebeli
RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.

sur. #243
s. matani. soflis teritoriaze Camomdinare md. matnis da misi marjvena Senakadis,
md. maCitis xevebi. reliefis mkveTri gar-

340

datexis Semdeg miedinebian md. md. iltos


da alaznis aluviur-proluviuri naleqebiT agebul (qviSnar-Tixovan Semavsebliani
kenWnari, kaWrebis iSviaTi CanareTebiT)
I Waliszeda terasis sustad daxril vake
zedapirze. am xevebis yuTiseburi ganikveTis kalapotebi amovsebulia wvrilfraqciuli myari nataniT (kenWnari, xreSi da xvinWa) md. matnis xevis kalapotis sigane 3.54.5m-de cvalebadobs, xolo CaWris siRrme
skolasTan arsebuli xididan (koordinati:
X-515843; Y-4657640) md. maCitis xevis SesarTavamde (koordinati: X-516338; Y-4656959)
3.0m-dan 1.2m-de mcirdeba da SesarTavs qvemoT axmeta-matanis saavtomobilo xidamde
(koordinati: X-516513; Y-4656995) 1m-s Seadgens, rac gapirobebulia perioduli wyalmovardnebis da dabali simkvrivis wyaltalaxiani nakadebis gavlis Semdeg mdinaris kalapotSi myari masalis akumulaciiT da kalapotis donis aweviT, amitom xidTan kalapoti imdenad amovsebulia, rom Tavisufali
sivrce kalapotsa da xidis Zirs Soris 0.8m-s
Seadgens, ris gamoc wyalmovardnebis da
dabali simkvrivis Rvarcofuli nakadebis
gavlis periodSi xdeba nakadebis Segubeba
da itboreba mdinarispira zolSi mcxovrebi mosaxleobis sakarmidamo nakveTebi,
sacxovrebeli saxlebi da ramodenime ha
sasoflo-sameurneo savarguli. analogiur
procesebs yovelwliurad aqvs adgili, md.
matnis xevis marjvena Senakad md. maCitisxevSi misi viwro da araRrma kalapoti, myari
nataniT aris amovsebuli wyalmovardnebis
da dabali simkvrivis Rvarcofuli nakadebis gavlis dros kalapoti ver uzrunvelyofs nakadebis Tavisufal gamtarobas,
xdeba maTi Segubeba da Sesabamisad mimdebare teritoriebis datborva-daSlamva.
amrigad, mosalodneli saSiSroebisagan soflis mosaxleobis da sasoflosameurneo savargulebis dacvis mizniT,
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
sof. qistauri. soflis teritoriaze Camdinare md. xaCirisxevi, perioduli
wyalmovardnebiT, napirebis garecxviT,
Rvarcofuli nakadebis gavliT da datborviT akumulaciuri procesebis aqtivizaciiT xasiaTdeba. xangrZlivi drois ganmavlobaSi aRniSnuli procesebis zemoqmedebiT irecxeboda napirebi, xolo kalapoti
imdenad amovsebuli iyo, rom ver atarebda
nakadebs da adgili hqonda mdinarispira
zolSi mdebare dasaxlebuli ubnebis teritoriebis datborva-daSlamvas. es procesebi saSiSroebas uqmnida mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs, sacxovrebel saxlebs,
soflis saubno gzebs, sabavSvo baRis Senobas da teritorias, mefrinveleobis fermis
nagebobebs da egx-is boZebs, xolo mdinaris

dinebis qvemo welSi arsebul sasoflosameurneo savargulebs. Cvens mier ramdenjerme rekomendebuli iqna mosalodneli
saSiSroebisagan dacviTi RonisZiebebis
gatareba, romlebic gatarda 2014 wels. gaiwminda mdinaris kalapoti, CaRrmavda da gafarTovda. kalapotSi akumulirebuli myari
nataniT napirebis gaswvriv moewyo miwayrilis maRali dambebi. marTalia gatarebuli
RonisZiebebi droebiT xasiaTs atarebs, magram garkveuli periodis ganmavlobaSi saSiSroebis riski mniSvnelovanwilad iqneba
Semcirebuli.
momavalSi saSiSi geologiuri procesebis zemoqmedebisagan dacvis mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril #4Si.
md. didWalis xeoba
s.s qistauris da axaSnis velebis
gamyof md. didWalas Wala-kalapotSi iseTive mdgomareoba aris Seqmnili, rogorsac
adgili hqonda md. xaCirisxevis kalapotSi
2012-2013w.w. orive soflis mosaxleobis
dacvis mizniT ganxorcielda kalapotis
xelovnuri cvlileba da misi napirebis
gamagreba. magram mdinaris dinebis mimarTulebiT kalapotis gawmendiTi samuSaoebi
ar Catarebulia. amJamad mdinaris Zveli da
axali kalapotebis SesarTavidan, romlis
koordinatebia: X-524737; Y-4648520 qvemoT
mdinaris betonis filebiT mopirkeTebuli
kalapoti, Telavi-axmetis saavtomobio
gzis xidamde sanaxevrod amovsebulia. am
monakveTze kalapotis calkeuli ubnebi
balaxis safariT, buCqnariT da dabali xemcenareebiT aris dafaruli, xolo xids qvemoT napirebis garecxvis gamo napirsamagri
filebi deformirebuli an morecxilia.
gansakuTrebiT intensiurad irecxeba 5-7mde simaRlis marcxena terasuli safexuris
amgebi gruntebi. am procesis intesivobis Semdgomi zrda safrTxes Seuqmnis Rvinis qarxanas da gruntis gzas. adgilidan,
romlis adgilmdebareobis koordinatebi Semdegia x-524840; y-4649479 kalapoti
imdenad aris amovsebuli myari nataniT, rom
hifsometriulad ufro maRla mdebareobs,
vidre mimdebare terasuli zedapirebi,
amitom
perioduli
wyalmovardnebis
da Rvarcofuli nakadebis gavlis da
akumulaciis Sedegad itboreba da iSlameba
sasoflo-sameurneo savargulebi 100ha
farTobze.
mosalodneli
saSiSroebisagan
soflebis dasaxlebuli ubnebis, Rvinis
qarxnis saubno gruntis gzis da sasoflosameurneo savargulebis dacvis mizniT
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
md. xodaSnis xevis xeoba
saagentos specialisti geologebis

341

mier 2012 wels Catarebuli kvlevebis Sedegad Sedgenili angariSis (md. xodaSnis
xevis auzis sainJinro-geodinamikuri pirobebis Sefaseba alaverdis mamaTa monastris Rvarcofuli procesebisagan dacvis
mizniT) safuZvelze md. xodaSnis xeobaSi
firma badagoni-s teritoriidan md. alaznis SesarTavamde 2013 wels ganxorcielda
napirebis garecxvis da Rvarcoful-akumulaciuri procesebisagan alaverdis mamaTa
monastris mimdebare teritoriis dacviTi
RonisZiebebi. kerZod gaiwminda da CaRrmavda md. xodaSnis xevis kalapoti da moewyo
napirsamagri gabionebi. napirsamagri samuSaoebi agreTve Catarda Rvinis qarxana
badagoni-s teritoriis aRmosavleTiT,
mdinaris marjvena napiris gaswvriv. aRdgenili iqna napiris damcavi betonis filebiT
mopirkeTebuli damba. qarxnis teritoriis
samxreT-dasavleTiT marjvena napiris intensiuri garecxvis ubanze aigo maRali mavTulbadiani qva-yoris gabioni (misi adgilmdebareobis koordinatebia: 1. X-527815;
Y-4645461; 2. X-527987; Y-4645727). napiris
gaswvriv gabionis sigrZe 320m-s Seadgens,
magram aRsaniSnavia, rom gabionis daboloebidan wertilamde, romlis adgimdebareobis
koordinatebia: 3.X-528014; Y-4645884, adgili aqvs napiris perioduli garecxvis process. garecxili napiris sigrZe 170-175m-s
Seadgens, amitom mizanSewonilad migvaCnia
am monakveTze napirsamagri RonisZiebebis
gatareba, aseTi saxis RonisZiebebi unda
gatardes marcxena napiris gaswvriv. mosalodneli wyalmovardnis, mdinareTa napirebis garecxvis da Rvarcoful-akumulaciuri procesebis zemoqmedebisagan dacvis
mizniT gasatarebeli RonisZiebebi, ixileT
cxril #4-Si.

md.orvilis xeoba
q.axmeta. qalaqis samxreTiT Camdinare
md. orvili perioduli wyalmovardnebiT,
napirebis garecxvis da Rvarcofuli akumulaciuri procesebis aqtivizaciiT xasiaTdeba, amitom qalaqis mdinarispira dasaxlebuli ubnebis dacvis mizniT mdinare moqceuli iyo betonis filebiT mopirkeTebul
xelovnur kalapotSi. droTa ganmavlobaSi
zemo aRniSnuli procesebis zemoqmedebiT
xelovnurma kalapotma ganicada deformacia, xolo ramodenime ubanze filebiT
daculi napirebi, mTlianad gamoirecxa.
2014 wels ganxorcielda xelovnuri kalapotis deformirebuli da gamorecxili ubnebis aRdgeniTi samuSaoebi, kerZod aigo
mavTulbadiani qvayoris gabionebi (sur
#244). gatarebuli RonisZieba uzrunvelyofs napirebis dacvas, magram Cven mizan-

Sewonilad migvaCnia, rom aseTi saxis napirdacviTi RonisZiebebi unda gatardes sxva
ubanzec, kerZod mdinaris viwro xeobidan
terasul vakeze gamosavlis Semdeg, romlis
adgilmdebareobis koordinatebi Semdegia:
X-514762; Y-4652387 mdinaris marcxena napiris gaswvriv ukve arsebul napirsamagr
nagebobamde.
md. orvilis dinebis qvemo welSi
Rvarcofuli myari nataniT kalapoti imdenad aris amovsebuli, rom adgilmdebareobidan, romlis koordinatebia X- 517872;
y-465289, md. alaznis SesarTavamde kalapoti deformirebulia da misi gamtarianoba isea SezRuduli, rom stiqiuri wyalmovardnebis da Rvarcofli nakadebis
gavlis pirobebSi ver uzrunvelyofs maT
Seuferxebel gatarebas, rasac mohyveba mdinaris pira terasuli zedapirebze arsebuli
saZovrebis, mtknari wylis WaburRilis, axmeta-Telavis saavtomobilo gzis da xidis
qvemoT sasoflo-sameurneo savargulebis
(venaxebi, xexilis baRebi da yanebi) datborva-daSlamva da gamoiwvevs did materialur
zarals.
aRniSnuli saSiSroebisagan dacvis
mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril. #4-Si.
md. alaznis xeobaSi axmeta-lagodexis saavtomobilo gzis da mdinaris gadakveTis ubanze arsebuli xidis qvemoT,
xangrZlivi drois ganmavlobaSi, marjvena
sanapiros gaswvriv intensiurad irecxeboda Walis dabali terasis amgebi, eroziuli
garecxvis procesisadmi aramdgradi aluviuri naleqebi (qviSnar-Tixnarovan Semavsebliani kenWnar kaWrebis iSviaTi CanarTebi).
napirebis garecxvis procesis aRkveTis
mizniT, marjvena napiris gaswvriv betonis
kubebiT mowyobili iyo nakadmimmarTveli
dezebi. napiris intensiuri garecxvis gamo
gairecxa da ganadgurda ramdenime aTeuli
heqtari saZovari farTobi da sasoflosameurneo savarguli, Zlieri deformacia
ganicada napirdamcavma dezebma da realuri
saSiSroeba Seuqmna maRali Zabvis egx-is anZebis mdgradobas. marjvena napirze arsebuli sasoflo-sameurneo savargulebis da
maRali Zabvis egx-is anZebis dacvis mizniT
2014 wels mimdinareoba napirdacviTi samuSaoebi (sur. #244), ganxorcielda mdinaris
deformirebuli kalapotis gasworxazovneba gafarToeba, marjvena napiris gaswvriv
moewyo maRali miwayrilis damba. gatarebuli RonisZiebebi droebiT xasiaTs atarebs,
magram garkveuli drois ganmavlobaSi,
napiris garecxvis saSiSroebis riski mniSvnelovnad iqneba Semcirebuli.

342

sur. #244
saSiSi geologiuri procesebis zemoqmedebisagan dacvis mizniT aucilebelad
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril.
#4-Si.
Telavis municipaliteti
Telavis municipalitetis teritoriis
farTobi 1094.5 km2-s Seadgens. dasaxlebuli
punqtebis raodenoba 27 (maT Soris: 1 qalaqi
da 26 sofeli), mosaxleobis raodenoba
71886, mosaxleobis simWidrove 1km2_ze 65.7
adamians Seadgens.
sof. akura
md. akuris xevis xeoba. s.s. akuras
da
kaxifaris
sazRvarze
Camoedineba
Rvarcofuli bunebis md. akurisxevi,
romelic cikluri aqtivizaciiT xasiaTdeba.
xevis kalapotSi maRali intensivobis
Rvarcofuli nakadebis gavlis kvali
ar fiqsirdeba. kalapoti dakordilia
balaxis safariT, buCqnariT da foTlovani
xe-mcenareebiT, magram kalapoti myari
nataniT aris amovsebuli, amitom uxvi
atmosferuli
naleqebis
mosvlis
pirobebSi mosalodnelia Rvarcofuli
nakadebis
gadadineba
mdinarispira
dasaxlebul ubnebSi da sasoflo-sameurneo
savargulebSi
akumulacia
(daleqva).
mosalodneli
saSiSroebisagan
dacvis
mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril #4-Si.
sof. vanTa
md. vanTisxevis xeoba. s.s vanTaakuras sazRvarze Camomdinare Rvarcofuli
bunebis mdinaris kalapoti gawmendili,
gafarToebuli da CaRrmavebulia, xolo
amoRebuli
masala
2-3m-de
simaRlis
qvayrilis saxiT dazvinebulia orive
napiris gaswvriv. aseTi saxis napirdacviTi

RonisZieba moklevadiani da naklebad


efeqturia, vinaidan Cveulebrivi wvimis
pirobebSi mosalodnelia misi gadarecxva
da kvlav kalapotSi dagroveba da misi
amovseba, rac perodulad wyalmovardnebis
da Rvarcofuli nakadebis gavlis dros
gamoiwvevs s.s. vanTas da akuras dasaxlebuli
ubnebis mosaxleobis sakarmidamo nakveTebis,
sacxovrebeli
saxlebis
da
damxmare
nagebobebis
da
kaxeTis
gzatkecilis
qvemoT mdinaris dinebis mimarTulebiT,
sanapiroebze arsebuli sasoflo-sameurneo
savargulebis
datborva-daSlamvas.
mosalodneli
saSiSroebisagan
dacvis
mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril #4-Si.
s. winandali. soflis teritoriaze
Camdinare md. doliauris xevi uxvi
atmosferuli naleqebis mosvlis pirobebSi,
wyalmovardnebiT da Rvarcofuli nakadebis
gavliT xasiaTdeba. aseTi procesebis
aqtivizacia iwvevda xevis I Waliszeda terasis
Zirebis intensiur garecxvas da mimdebare
teritoriebis
datborva-daSlamvas,
rkinigzis xidis nakadmimRebebis Zirebis
garecxvas da saSiSroebas uqmnida Rvinis
qarxnis teritorias. rkinigzis xidis qvemoT
wertilidan, romlis adgilmdebareobis
koordinatia X-549142;
Y-4638983. md.
kisisxevis SesarTavamde mdinaris kalapoti
imdenad iyo amovsebuli akumulirebuli
myari nataniT, rom wyalmovardnebis dros
nakadebi
gadaedineboda
mdinarispira
sasoflo-sameurneo savargulebSi, xolo
dinebis qveda nawilebSi kalapotis done
mimdebare teritoriebTan SedarebiT 6-8mde maRla mdebareobda.
Cveni
rekomendaciiT
kalapoti
gaiwminda, CaRrmavda da gafarTovda, xolo
amoRebuli masala dazvinda orive napiris
gaswvriv. Cvens mier dasaxuli RonisZiebebi
nawilobriv aris ganxorcielebuli, vinaidan
ar moxda rkinigzis xidis qveS da mis qvemoT
kalapotSi Cayrili samSeneblo narCenebis
gatana, es garemoeba wyalmovardnebis da
Rvarcofuli nakadebis gavlis pirobebSi
warmoadgens xelovnur dabrkolebas nakadebis Seuferxeblad gatarebis TvalsazrisiT, amasTan mniSvnelovnad zrdis
rkinigzis xidis zemoT napirebis garecxvis
da mimdebare teritoriebze datborviTakumulaciuri procesebis zemoqmedebas.
mosalodneli saSiSroebis Sesamcireblad
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
sof.
kondolis
mimdebare
teritoriaze kaxeTis gzatkecilis xididan
md. kisisxevis dinebis mimarTulebiT,
rkinigzis
xidamde
orive
sanapiros
gaswvriv adgili aqvs, fleTili qviT nagebi

343

napirdamcavi nagebobis
deformacias
da calkeuli ubnebis srul garecxvas.
xidebs Soris monakveTze mdinaris WalakalapotSi xdeba inertuli masalebis
mopoveba. am masalis gadamuSavebis Semdeg,
msxvilfraqciuli masala kvlav kalapotSi
zvindeba amitom kalapoti deformirebuli
da datotvilia. wyalmovadnebis dros
wyaluxvi nakadebi inacvlebs, rogorc
erTi, ise meore napiris mimarTulebiT
da awarmoebs napirdamcavi qvis dambis
Zirebis garecxvas da garecxili ubnebis
mimdebare
teritoriebze
arsebuli
sasoflo-sameurneo
savargulebis
datborva-daSlamvas. marcxena napirze qvis
napirsamagri kedlis garecxvis pirveli
ubnis sigrZe 180m-ia, xolo marjvena napirze
arsebuli II ubnis 30-35m. meore ubanze
napirsamagri kedlis dangrevis Semdeg
saSiSroeba Seeqmna qvanayariT agebul
rkinigzis vakisis lokalur monakveTs da
xidis marjvena sayrden burjs. (sur. #245)
aRsaniSnavia erTi mniSvnelovani garemoeba,
rom rkinigzis xidis aRmosavleTiT WalakalapotSi mimdinareobs inertuli masalis
mopoveba, rac kategoriulad miuRebelia.
soflis dasaxlebuli ubnebis, sasoflosameurneo savargulebis, maRali Zabvis
egx-is anZis, rkinigzis xidis da misi vakisis
dacvis mizniT gadaudeblad gasatarebeli
RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.

sur. #245
sof.
kisisxevis
aRmosavleTiT
mimdebare teritoriaze md. kisisxevis
marcxena napiris I terasul safexurze
mdebare
inertuli
masalebis
gadamamuSavebeli sawarmos teritoriis
dacvis mizniT, mowyobilia napirdamcavi
rkina-betonis
konstruqciis
2
nakadmimmarTveli dezi. aRniSnul ubanze
(koordinatebi X-546653; Y-4638538) aseTi
nagebobebis agebam mkveTrad Seamcira Walakalapotis kveTi da misi gamtarunarianoba.

aRniSnuli
garemoeba,
wyalmovadnebis
dros zrdis marjvena napiris dasacavad
mowyobil betonis filebiT mopirkeTebuli
dambis Ziris garecxvis saSiSroebas, miT
umetes, rom am dambis calkeuli ubnebi
deformirebulia an morecxilia, xolo
betonis filebi Caqceulia kalapotSi.
xazgasmiT aRsaniSnavia, rom 2013 wels
Zlieri wyalmovardnebis da Rvarcofuli
nakadebis
gavlis
pirobebSi,
kaxeTis
gzatkecilze arsebuli xidis Sualeduri
sayrdeni burjis Ziris garecxvis gamo Caiqca
xidis malebi. mosalodneli saSiSroebisagan
dacvis mizniT gasatarebeli RonisZiebebi
ixileT cxril #4-Si.
sof. Salauri. soflis teritoriaze
Camomdinare md. Salauris xevis da soflis
gzis gadakveTaze arsebuli arasakmarisi
gamtarobis nakadgamtaris magivrad, Cveni
rekomendaciis safuZvelze aigo gazrdili
gamtarobis 1 maliani xidi, magram misi
kveTi xelovnurad izRudeba, kalapotSi
sayofacxovrebo narCenebis Cayris gamo.
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
q. Telavi.
md. Telavisxevis dinebis zemo welSi
arsebuli sami RvarcofdamWeri gamWoli
nageboba, xangrZlivi drois ganmavlobaSi
uzrunvelyofs Rvarcofuli nakadebis
blokirebas da qalaqis Rvarcoful-akumulaciuri procesebis mosalodneli saSiSroebisagan dacvas. magram aRsaniSnavia, rom
Rvarcofuli nakadebis xangrZlivi zemoqmedebis da kalapotqveS mudmivad cirkulirebadi wylis nakadebiT, wvrilfraqciuli
masalis meqanikurma gamorecxva-gatanam,
gamoiwvia nagebobebis saZirkvelqveSa gruntebis araTanabari jdoma da maTi deformacia. amasTan kalapotSi myari natanis (msxvilfraqciuli masala Tixebi da Tixnarebi)
yovelwliuri akumulaciis gamo ziandeba
qalaqis wyalmomaragebis saTave nagebobis
sami daxuruli sakaptaJo Wa.mosalodneli
saSiSroebisgan RvarcofdamWeri da wyalmomaragebis saTave nagebobebis dacvis mizniT
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
qalaqis Crdilo-dasavleTiT Camomdinare Rvarcofuli bunebis md. vardis
ubnis xevi perioduli wyalmovardnebiT,
Rvarcoful-akumulaciuri da napirebis
garecxvis procesebis aqtivizaciiT xasiaTdeba. xazgasmiT aRsaniSnavia, rom mdinaris
kalapoti myari natanis perioduli akumulaciis gamo mniSvnelovnad aweulia, rac
procesebis aqtivizaciis SemTxvevaSi saSiSroebas uqmnis kaxeTis kzatkecilze arsebuli xidis zemoT, mdinaris kalapotSi gayvanil wyalmomaragebis magistralur mil-

344

sadens, Telavi-gombori- Tbilisis saavtomobilo gzis monakveTs da xidis burjebis


damcav nakadmimRebebs, xolo xids qvemoT
marcxena napirze arsebul sakomunikacio
anZebs da marjvena napirze mcire sawarmos
teritorias da nagebobebs. zemoxsenebuli
procesebis zemoqmedebisgan dacvis mizniT
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
s. kurdRelauri. soflis teritoriaze
arsebuli periodulad moqmedi usaxelo
xevi, uxvi atmosferuli naleqebis mosvlis
dros, wyalmovardniT da dabali simkvrivis
Rvarcofuli nakadebis gavliT xasiaTdeba,
ris Sedegad itboreba da iSlameba
xevispira zolSi mdebare 66 mosaxlis
sakarmidamo
nakveTebi,
sacxovrebeli
saxlebi da damxmare nagebobebi. amasTan
xazgasmiT aRsaniSnavia, rom xevis kalapoti
warmoadgens gare samyarosTan mosaxleobis
erTaderT
sakomunikacio
saSualebas
(saubno gzas). amitom aRniSnuli procesebis
perioduli aqtivizacia gausaZlis yofiT
problemebs uqmnis mosaxleobas. unda
aRiniSnos, rom xevze arsebuli dabali
gamtarobis
nakadgamtari
(X-540502;
Y-4641742) periodulad ixergeba da iwvevs
nakadis Segubebas. soflis xevispira zolSi
mdebare dasaxlebuli ubnis mosaxleobis
mosalodneli
saSiSroebisagan
dacvis
mizniT
gadaudeblad
gasatarebeli
RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
s. yarajala.
soflis aRmosavleTiT Camdinare md.
Turdos xevis marjvena napiris gaswvriv,
perioduli wyalmovardnebis da Rvarcofuli nakadebis gavlis dros intensiurad
irecxeba 2.5m-de simaRlis I Waliszeda terasis amgebi gruntebi. Rvarcofuli nakadebis gavlis Sedegad kalapotSi didi raodenobiT myari natanis akumulaciis gamo,
mdinaris Wala-kalapoti dinebis mimarTulebiT imdenad amovsebulia, rom I terasis eroziuli safexuris simaRle soflis
sasaflaosTan 1.2m-s ar aRemateba. mdinaris
kalapotis myari nataniT amovsebis gamo,
zemoxsenebuli procesebis aqtivizaciis periodSi itboreba da iSlameba mdinarispira
zolSi mdebare bazris teritoria, soflis
dasaxlebuli ubnis mosaxleobis sakarmidamo nakveTebi, sacxovrebeli saxlebi, damxmare nagebobebi, sasaflaos teritoria da
soflis qvemoT arsebuli sasoflo-sameurneo savargulebi.
marcxena napiris gaswvriv eroziuli
garecxvis monakveTis sigrZe -4,8 km-s Seadgens. aRniSnuli procesebis perioduli
aqtivizacia, did yofiT da materialur
problemebs uqmnis mosaxleobas. stiqiuri

geologiuri procesebis zemoqmedebisagan


soflis dasaxlebuli ubnebis, sasaflaos da
sasoflo-sameurneo savargulebis dacvis
mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril #4-Si.
s. iyalTo
md. CumaTxevis xevis xeobis marcxena
bortze, subganeduri orientaciis mqone
lokaluri wyalgamyofi seris daboloebaze,
ganviTarebulia eroziuli xrami, romlis
adgilmdebareobis koordinatebi Semdegia
1.
X-531348;
Y-4643560.
2.
X-531570;
Y-4643534. seris daboloebaze arsebuli
xramis ganivikveTi V-buria. misi CaWris
siRrme saTavidan Ziris mimarTulebiT
0.5-3.0m-de izrdeba. sigane saTaveSi 1mia, Sua nawilSi 4m-de, xolo ZirSi 5m-de
farTovdeba. xramis Ziri da bortebi
ZiriTadad balaxis safariT aris dafaruli.
Tavsxma wvimebis dros zedapirul nakadebs
gamoaqvs
wvrildispersiuli
masala,
romelic Slamavs aq arsebuli dasaxlebuli
ubnis mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs.
amjamad daxramviTi procesebis intensivoba
saSualo fonur doneze dabalia. momavalSi
daxramviTi procesebis aqtivizacia da
regresiuli
gafarToeba
saSiSroebas
Seuqmnis dasaxlebuli ubnis mosaxleobas.
mosalodneli
saSiSroebisagan
dacvis
mizniT
gasatarebeli
rekomendaciaRonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
soflis
teritoriis
samxreTdasavleT periferiaze md. CumaTxevis da
misi usaxelo marcxena Senakadis xeobebSi
ganviTarebulia ori mewyruli sxeuli,
romlebic
perioduli
aqtivizaciiT
xasiaTdebian.
1-li frontaluri tipis mewyruli
sxeuli ganviTarebulia md. CumaTxevis
da misi usaxelo marcxena Senakadis,
marcxena Zlier cicabod daxrili, samxreTaRmosavleTis eqspoziciis mqone ferdis
qveda nawilSi. sxeuli saTaves iRebs
maRali terasuli zedapiris gardatexis
adgilidan da mdinareTa kalapotamde
vrceldeba. mewyris bazisi dakavSirebulia
am kalapotebTan. vertikaluri amplituda
saTavesa
da
baziss
Soris
8-12m-de
cvalebadobs. mewyruli sxeulis CrdiloaRmosavleT nawilSi,
saTeveSi balaxiT
dakordil
zedapirze
fiqsirdeba
deformaciis niSnebi mcire amplitudis
(0.5-0.8m-de) safexurebis da mowyvetis
napralebis saxiT, agreTve araRrmad CaWrili
xrami. rac Seexeba buCqnariT da dabali
foTlovani
xe-mcenareebiT
dafarul
samxreT-dasavleT nawils aq deformaciis
niSnebi ar fiqsirdeba da amJamad pirobiTad
mdgradia. ferdze mewyruli procesis

345

perioduli
gaaqtiurebiT
damewyrili
farTobi 0.8ha-s Seadgens.
me-2 frontaluri tipis mewyruli
sxeuli ganviTarebulia md. CumaTxevis
xeobis marcxena adgilobrivi wyalgamyofi
seris samxreT-aRmosavleTis eqspoziciis
cicabod daxrili ferdis qveda nawilSi
da mdinaris kalapotamde vrceldeba.
mewyruli sxeulis bazisi dakavSirebulia
xevis
kalapotTan,
vertikaluri
amplituda saTavesa da baziss Soris 1520m-de cvalebadobs. mewyruli sxeulis
farglebSi mis Crdilo-aRmosavleT da
samxreT-aRmosavleT nawilSi fiqsirdeba
procesis perioduli aqtivizaciis Sedegad
deformirebuli ori lokaluri ubani.
warsulSi ferdze mewyruli procesis
perioduli
gaaqtiurebiT
damewyrili
farTobi 0.83ha-s Seadgens.
rogorc aRvniSneT, orive mewyruli
sxeuli
perioduli
aqtivizaciiT
xasiaTdeba.
mewyruli
procesebis
perioduli
regresiuli
gaaqtiurebagafarToeba Semdegi mizez-faqtorebiT
aris gamowveuli: ferdebis amgebi molasuri
naleqebis gamofitvis maRali xarisxi; maTi
perioduli
gadatenianeba-gawylovaneba;
ferdebis daxriloba; mdinareTa mier maTi
Zirebis perioduli gamorecxva. mewyruli
sxeulebis
perioduli
gaaqtiurebis
gamo mosalodnelia mewyruli masebiT
mdinareTa kalapotebis nawilobriv an
mTlianad Caxergva da uxvi atmosferuli
naleqebis mosvlis pirobebSi am masebis
Rvarcoful nakadebad transformireba,
rac did saSiSroebas Seuqmnis iyalTos
monasterTan damakavSirebel gzas da
soflis dasaxlebuli ubnebis mosaxleobas.
mosalodneli
saSiSroebisagan
dacvis
mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril #4-Si.
soflis teritoriaze Camdinare
md.
CumaTxevis
napirebis
gaswvriv
fiqsirdeba perioduli wyalmovardnebiT
da Rvarcofuli nakadebis gavlis Sedegad
napirebis garecxvis da napirdamcavi
nagebobebis deformaciis niSnebi (sur.
#246). napirebis garecxvis procesis
mosalodneli
aqtivizacia
saSiSroebas
uqmnis mdinarispira zolSi mcxovrebi
mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs da
sacxovrebel
saxlebs,
dasaxlebuli
ubnebis damakavSirebel xids da soflis

gzas. mosalodneli saSiSroebisagan dacvis


mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril #4-Si.
md. storis xeoba
s. fSavelis wyalmomaragebis saTave
nagebobis teritoria mdebareobs md. storis
xeobis dinebis qveda nawilSi, marcxena
pirveli Waliszeda terasis zedapirze.
saTave nagebobis teritoriis gaswvriv
intensiurad irecxeba I Waliszeda terasuli
safexuris amgebi eroziuli garecxvis
procesebisadmi
aramdgradi
aluviuri
genezisis
gruntebi
(Tixovan-qviSnarqviSian Semavsebliani kenWnari, kaWrebis
CanarTebiT). Waliszeda I terasuli safexuris
intensiuri garecxva saSiSroebas uqmnis
mis zedapirze mdebare wyalmomaragebis
saTave
nagebobas.
mdinaris
dinebis
mimarTulebiT marcxena 2-3m-de simaRlis
I Waliszeda terasis intensiuri garecxvis
gamo nadgurdeba e.w. grZeli yanebis da
goris bolos saxelwodebiT cnobil
teritoriaze arsebuli saZovari farTobebi
(sur. #247),
romlebic warmoadgenen
mTaTuSeTis
sazafxulo
saZovrebze
saqonlis gadasarek monakveTs. napirebis
garecxvis procesebis zemoqmedebisagan s.
fSavelis wyalmomaragebis saTave nagebobis
da saZovari farTobebis dacvis mizniT
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
sof. fSaveli. soflis aRmosavleTiT
mimdebare
teritoriaze
Camoedineba
periodulad moqmedi md. WiWakvis xevi,
romelic
perioduli
wyalmovardnebis
da Rvarcofuli nakadebis gavlis dros
tboravs da Slamavs mis marjvena sanapiroze
mdebare sasoflo-sameurneo savargulebs
da did materialur zarals ayenebs soflis
mosaxleobas. tyis masivSi gamdinare xevis
Zveli kalapoti mTlianad amovsebulia
myari nataniT, amitom xevma gadainacvla
soflis mimarTulebiT da gamoimuSava axali
kalapoti, romelic droTa ganmavlobaSi
akumulirebuli
myari
nataniT
ukve
amovsebulia. aRniSnulidan gamomdinare,
soflis mosaxleobis kuTvnili sasoflosameurneo savargulebis da mosalodneli
materialuri zaralis aRkveTis mizniT
unda gatardes kardinaluri RonisZiebebi.
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.

346

sur. #246
md. didxevis xeoba
sof. arTana aRmosavleT periferiaze
Camdinare
md.
didxevi
yovelwliuri
(1-2 jer) wyalmovardnebiT da napirebis
garecxviT,
sxvadasxva
moculobis
Rvarcofuli
nakadebis
gavliT
da
akumulaciuri procesebis ganviTarebagaaqtiurebiT
xasiaTdeba.
kalapotSi
myari natanis perioduli akumulacia
iwvevs mis deformacias da wyaluxvi
nakadis gadanacvlebas marjvena napiris
mimarTulebiT da mis intensiur garecxvas,
amasTan wylis donis mniSvnelovani aweva
iwvevda soflis CrdiloeTiT mdebare
dasaxlebuli ubnis mosaxleobis kuTvnili
sakarmidamo
nakveTebis,
sacxovrebeli
saxlebis, damxmare nagebobebis da saubno
gzebis
datborva-daSlamvas.
warsulSi
aseT procesebs mravaljer hqonda adgili.
2012 wlis gazafxulze wyaldidobis dros
intensiurad gairecxa marjvena napiris
I Waliszeda terasuli safexuris amgebi
gruntebi, garecxvis sigrZem 250m Seadgina.
Cveni rekomendaciebis safuZvelze
2013 wels gaiwminda da CaRrmavda kalapoti,
marjvena napiris gaswvriv aqtiuri garecxvis
ubnis konturSi (koordinatebi Semdegia:
1.X-542445; Y-4658300; 2. X-542297; Y-4658027),
aigo mavTulbadiani gabioni. am RonisZiebam
nawilobriv Sedegi gamoiRo, magram marjvena
napiris dacvis mizniT aucilebelia misi
xidamde dagrZeleba. md. didxevis didi
energetikuli potencialidan gamomdinare
kalapotSi calkeuli lodebis sidide 1
metramde da mets aRwevs. marto aRniSnuli
damcavi RonisZieba arasakmarisia, vinaidan
napiris
garecxvis
da
akumulaciuri
procesebis Sesusteba, dakavSirebulia
mdinareze
arsebuli
ori
Sualedur
sayrdeniani moZvelebuli konstruqciis
xidis gamtarianobaze. am TvalsazrisiT
Sualedur sayrdeniani xidi, asrulebs
xelovnuri barieris funqcias, vinaidan
misi sayrdenebis zemoT periodulad myari

sur. #247
natanis akumulaciis Sedegad warmoqmnili
zvinulebi iwvevs kalapotis deformacias.
misi kveTis Semcirebas, wylis gazrdili
xarjis pirobebSi nakadis Segubebas da
Semdeg maT gadadinebas dasaxlebuli ubnis
mimarTulebiT. napirebis garecxvis da
datborviT-akumulaciuri
procesebis
zemoqmedebisagan
mosaxleobis,
orive
napiris damakavSirebeli xidis, saubno gzis
da venaxebis dacvis mizniT gasatarebeli
RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
s. saniores aRmosavleT periferiaze
Camdinare md. md. didxevi da lopotas
SesarTavis CrdiloeTiT, md. didxevi
wertilidan, romlis adgilmdebareobis
koordinatebia: X-541864; Y-4656655, xolo
mdinareTa SesarTavis Semdeg ukve mdinare
lopota, axmeta-laxodexis damakavSirebeli
saavtomobilo gzaze arsebuli xidis nakadmimRebamde awarmoebs qviSnar-Tixnarovan
Semavsebliani kenWnariT da kaWrebis iSviaTi
CanarTebiani gruntebiT agebuli marjvena II Waliszeda terasuli safexuris Ziris
garecxvas (sur #248). xangrZlivi drois
ganmavlobaSi mimdinare, marjvena napiris
Ziris garecxvis procesebiT saavtomobilo
xidamde TiTqmis mTlianad gairecxa, marjvena napiris dacvis mizniT agebuli da betonis monoliTuri filebiT mopirkeTebuli qvayrilis napirsamagri damba. vinaidan
md. md. didxevi da lopota yovelwliurad
xasiaTdebian sezonuri wyaldidobebiT (1-2
jer), myisieri wyalmovardnebiT, sxvadasxva
simkvrivis Rvarcofuli nakadebis gavliT
da cvalebadi moculobis myari natanis akumulaciiT, amitom am procesebis perioduli aqtivacia did saSiSroebas uqmnis mdinarispira zolSi mdebare sasoflo-sameurneo savargulebs (venaxebi) da lokaluri
fragmentis saxiT SemorCenili mourecxavi
Walis dabali da I Waliszeda terasebze
mdebare 8 mosaxlis sakarmidamo nakveTebs,
sacxovrebel saxlebs, damxmare nagebobebs,
agreTve Walis terasaze mdebare saamqros.

347

mdinaris marjvena napiris saSiSi geologiuri da hidrodinamiuri procesebis zemoqmedebisgan dacvis mizniT gasatarebeli
RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.

sur. #248
md. lopotis xeobis qvemo weli. md.
lopotas dinebis qvemo welSi, xatiani-s
eklesiis dasavleTiT, mdinare perioduli
intesivobiT recxavs marjvena napiris
damcav, betonis filebiT mopirkeTebul
qvayrilis napirsamagri damba.
napiris
garecxvis Sedegad or ubanze dabma
mTlianad garecxilia. garecxili pirveli
ubnis sigrZe 140 m-ia, xolo meore ubnis
1.3km. mdinaris dinebis qvemo welSi
akumulirebuli myari nataniT Walakalapoti mTlianad amovsebulia da misi
done hifsometriulad TiTqmis gautolda
marjvena
terasis
zedapirs,
amitom
wyaldidobebis, myisieri wyalmovardnebis
da Rvarcofuli nakadebis gavlis dros,
nakadebi garecxili ubnebidan gadaedineba
marjvena
napiris
mimarTulebiT
da
anadgurebs saZovar farTobebs, sasoflosameurneo savargulebs da iwvevs did
materialur zarals. datboril-daSlamuli
teritoriis farTobi ramdenime aTeul
ha-s Seadgens, amasTan napirebis garecxvis
procesi saSiSroebas uqmnis maRali Zabvis
egx-s anZebis mdgradobas. mdinaris marjvena
napirze
mdebare
sasoflo-sameurneo
savargulebis da maRali Zabvis egx-is anZebis
dacvis da mdgradi funqcionirebis mizniT
gadaudeblad gasatarebeli RonisZiebebi
ixileT cxril #4-Si.

sof. Saqrianis samxreTiT, md. alaznis


terasirebuli xeobis meandrul Wala-kalapotSi, marcxena napiris gaswvriv 1950m-is
sigrZis monakveTze intensiurad irecxeba I
da I Waliszeda terasebis amgebi, eroziuli
garecxvis procesisadmi aramdgradi naleqebi (Tixa-TixnarebiT, kenWebisa da xreSis
xSiri CanarTebiT). I da II terasebis vertikaluri eroziuli safexurebis simaRle dinebis
mimarTulebiT, Crd. dasavleTidan samx. aRmosavleTis mimarTulebiT 7-3m-mde dabldeba. monakveTze mimdinare napiris garecxvis procesis Sedegad maRali saSiSroebis
riskis zonaSi moqceulia lagodexi-axmetis
saavtomobilo gzis 62km niSnulis mimdebare
230m-iani monakveTi da ramodenime ha saZovari farTobi. saavtomobilo gzis 230miani monakveTis daSoreba eroziuli safexuris warbidan 2-10m-mde meryeobs. amJamad
aRniSnuli monakveTis farglebSi napirebis
garecxvis procesis magivrad adgili aqvs
akumulaciur procesis ganviTarebas (sur.
#249), Tumca sezonuri wyaldidobis dros
terasuli safexuris garecxvis process
mainc aqvs adgili. aRsaniSnavia is garemoeba,
rom terasuli safexuris amgebi gruntebis
garecxvis da maTi blokebis saxiT Caqcevis
procesi, intesiurad mimdinareobs aRniSnuli monakveTis samx. aRmosavleTiT mimarTulebiTac. marcxena napiris intensiuri
garecxva safrTxes uqmnis yvareli-Telavis
avtomagistralis da mdinaris gadakveTis
ubanze arsebul xidis dasacavad mowyobil
betonis filebiT mopirkeTebul 3m-de simaRlis napirsamagr dambas da nakadmimRebs.
monakveTis aRniSnul ubanze mimdinare eroziuli procesebis zemoqmedebisagan dacvis
mizniT, Cvens mier Sedgenil vizualur-sainJinro geologiur daskvnaSi moyvanili (ssip
`stiqia. `2005 wlis maisi) da Semdgom yovelwliur sainformacio biuletenebSi dasaxuli napirdamcavi rekomendacia-RonisZiebebi, jerjerobiT ar aris ganxorcielebuli.

yvarlis municipaliteti
yvarlis municipalitetis teritoriis farTobi 1000,8 km2 s Seadgens, dasaxlebuli punqtebis raodenoba 22 (maT Soris 1
qalaqi da 21 sofelia) mosaxleobis raodenoba 41491 mosaxleobis simWidrove 1 km2
farTobze 41,5 adamians Seadgens.

sur. #249

348

napiris garecxvis procesis zemoqmedebisagan da mosalodneli saSiSroebisagan saavtomobilo gzis, saZovris da magistraluri saavtomobilo xidis dacvis
mizniT, gasatarebeli RonisZiebebi ix.ileT
cxril #4-Si.
md. inwobas xeoba
md. inwobas xeobaSi yovelwliurad
Tovlis dnobis da atmosferuli naleqebis
mosvlis dros, adgili aqvs sxvadasxva intensivobis wyalmovardnebs da Rvarcofuli nakadebis gavlas (1-2-jer da meti), romlebic
iwveven napirebis garecxvas da myari natanis
akumulacias. sofelebis sabues, almatis,
gremis da eniselis mdinarispira zolSi
mdebare dasaxlebul ubnebSi aseT procesebs warsulSi araerTxel hqonda adgili da
momavalSic aris mosalodneli. 2014 wels
zemoxsenebuli procesebis aqtivizaciis
xarisxi saSualomravalwliur fonur dones
ar aRemateboda. soflebis sabues, almatis,
gremis teritoriebze, agreTve eniselis
Crd. dasavleT nawilSi, napirebis garecxvis da myari natanis akumulaciis procesebi
umniSvnelo xasiaTs atarebda. unda aRiniSnos rom 2009 wlis Semodgomaze uxvi atmosferuli naleqebis mosvlis dros didi
saSiSroeba Seuqmna xsenebuli soflebis
mosaxleobas, napirsamagr nagebobebs, xids,
sasoflo-sameurneo savargulebs. operatiulad gatarebuli RonisZiebebis Sedegad
soflebis mdinarispira zolSi miwayrilis
dambebiT gamagrda napirebi. yvareli-axmetis saavtomobilo gzaze arsebul xidis
marcxena sayrdeni burjis dascavad aigo
monoliTuri rkina-betonis kedeli.
sof. eniseli. axmeta lagodexis avtomagistralis gadakveTis ubanze arsebuli
xidis samxr. dasavleTiT, md.md. bolias da
inwobas SesarTvis qvemoT, sezonuri wyalmovardnebis da Rvarcofuli nakadebis gavlis dros, 0.5km sigrZis monakveTze irecxeba cvalebadi simaRlis (3-5m-de) marjvena I
Waliszeda terasuli safexuris amgebi aluviur-proluviuri genezisis gruntebi.
perioduli
garecxvis
Sedegad,
moirecxa da wyalma waiRo napirsamagris
damcavi betonis filebi. warsulSi md. alaznis SesarTavamde mdinare moqceuli iyo betonis filebiT mopirkeTebul xelovnur kalapotSi, romelic droTa ganmavlobaSi, wyaldidobebis da Rvarcofuli nakadebis gavlis Sedegad, mraval ubanze deformirda an
mTlianad gairecxa. dinebis mimarTulebiT
md. alaznis SesarTavamde kalapoti imdenad aris amovsebuli akumulirebuli myari
masaliT, rom hifsometriulad gautolda
mimdebare Walis terasebis zedapirebs. amitom sezonuri wyaldidobebis dros mosalodnelia WalaSi da terasul zedapirebs
did farTobze natani masalis akumulacia,

aseT procesebs yvelaze intensiurad adgili hqonda 2009 wlis Semodgomaze, Tavsxma
wvimebis mosvlis periodSi.
aRsaniSnavia, rom mdinaris marcxena
napiris gaswvriv dazianebuli napirsamagri
dambis monakveTebi gamagrda mavTulbadiani
qvayoris gabioniT. Wala-kalapoti gaiwminda da akumulirebuli myari nataniT moewyo
miwayrilis damba, romelic moklevadian
dacviT funqcias asrulebs vinaidan misi
amgebi fxvierSeukavSirebeli gruntebi sezonuri wyaldidobebis, Rvarcofuli nakadebis gavlis da Tavsxma wvimebis mosvlis
SemTxvevaSi advilad irecxeba, xdeba misi
garRveva da mimdebare teritoriebis datborva - daSlamva.
saavtomobilo xidis qvemoT napirebis
eroziuli garecxvis da akumulaciuri procesebis zemoqmedebisagan _ dasaxlebuli
ubnis da sasoflo-sameurneo savargulebis,
axmeta-lagodexis saavtomobilo gzis da
avtosadgomis dacvis mizniT, aucilebelia
Semdegi RonisZiebebis gatareba: ixileT
cxril #4-Si.
md. CelTis xeoba
2014 wels md. CelTis xeobaSi stiqiuri
procesebis aqtivizacia saSualomravalwliur fonur dones ar aRemateboda. magram,
unda aRiniSnos, rom yovelwliurad Tovlis dnobis da uxvi atmosferuli naleqebis
mosvlis periodSi mdinaris xeobaSi adgili
aqvs sxvadasxva intensivobis wyaldidobebs
da Rvarcofuli nakadebis gavlas (1-jer da
meti), romlebic iwveven napirebis garecxvas
da myari natanis akumulacias. aq procesebis
stiqiur gaaqtiurebas bolos adgili hqonda 2009 wlis Semodgomaze, rodesac nawilobriv daingra sof.sof. Silda-sabues damakavSirebeli rkinis xidi da soflebs Soris
mimosvla droebiT Sewyda. amave periodSi
dazianda md. CelTis Senakadebis md.md. seforas da wiwmatianis xeobebSi mdebare sof.
Sildas wyalmomaragebis saTave nagebobebi
da mosaxleobas Seeqmna problemebi wyalmomaragebis TvalsazrisiT. operatiulad
gatarebuli RonisZiebebis Sedegad aRdgenili iqna s.s. Silda-sabues damakavSirebeli xidi, gaiwminda wyalmomaragebis saTave
nagebobebi, nawilobriv gaiwminda Wala-kalapoti, magram es RonisZiebebi arasakmarisia.
axmeta-lagodexis saavtomobilo xidis CrdiloeTiT md. CelTis ganieri kalapoti imdenad aris amovsebuli myari nataniT,
rom misi zedapiri TiTqmis gautolda mimdebare maRali Walis terasebis zedapirebs,
amitom wyaldidobebis dros mosalodnelia
mdinaris orive napirze arsebuli sasoflo-sameurneo savargulebis, sameurneo da
samrewvelo obieqtebis, saZovrebis da Sida
saubno gzebis datborva-daSlamva, xidis nakadmimRebebis defromacia. miTumetes rom

349

marcxena nakadmmRebis aRmosavleTiT, ukve


fiqsirdeba gruntebis gamorecxvis faqti.
stiqiuri procesebis zemoqmedebisagan zemoxsenebuli obieqtebis dacvis
mizniT, aucilebelia Semdegi RonisZiebebi
ixileT cxril #4-Si.
md. durujis xeoba
md.
durujis
auzis
saTaveebSi
Rvarcofmaformirebel mewyrulgravitaciul da eroziul kerebSi, agreTve tranzitul zonaSi dagrovilia myari masala, romlis gamanadgurebel Rvarcoful nakadebad
transformirebis albaToba Zlier maRalia
da mosalodnelia yovelwliurad (weliwadSi 1-2-jer). md. durujis xeoba katastrofuli saSiSroebis riskis zonas warmoadgens.
amis realuri safuZveli arsebobs, vinaidan
md. durujis auzis saTaveebSi Rvarcofmaformirebel kerebSi dagrovili masalis
saerTo moculoba 500mln.m3-s Seadgens, maT
Soris gansakuTrebiT saSiS kerebisa 150 mln.
m3-ze metia, saidanac yovelwliurad durujis xeobas miewodeba 1 mln.m3 myari masala.
md. durujis energetikuli potenciali imdenad didia, rom calekuli Camotanili lodebis moculoba 100m3-s aRemateba.
md. durujis da misi Senakadebis xeobebSi 2014 wels wyalmovardnebisa da
Rvarcofuli nakadebis gavlis intensivoba
saSualomravalwliur fonur dones ar aRemateboda, magram am pirobebSic mdinaris kalapotSi Rvarcofuli nakadebiT transportirebuli myari natanis akumulaciis (daleqvis ) Sedegad Wala-kalapotis donem aiwia.
aRsaniSnavia is garemoeba, Rvarcofdamcavi 7 km sigrZis dambis mowyobis Semdeg,
Rvarcofuli nakadebis mravaljer gavlis
miuxedavad, qalaqis teritoriaze nakadebi
ar gadasula. vinaidan kalapotSi akumulirebuli masala regularulad iwmindeboda.
amJamad mwiri finansuri da materialuri
SesaZleblobebidan gamomdinare, kalapotis gawmendis procesi araregularul xasiaTs atarebs, amitom dReisaTvis kalapoti hifsometrulad ufro maRla mdebareobs, vidre qalaqis zedapiri. kalapoti,
Rvarcofuli masalis araTanabari akumulaciis gamo, deformirebuli da datotvilia,
amasTan yvelaze wyaluxvi toti ramodenime
ubanze gadanacvlebulia marcxena mxares da
dabali simkvrivis wyalnatani Rvarcofuli nakadebis gavlis pirobebSic ki mimdinareobs damcavi dambis Ziris intensiuri
garecxva da deformacia.
qvemoT mogvyavs damcavi dambis Ziris
garecxvis adgilmdebareobis koordinatebi, ubnebis mixedviT:
I ubani
1. X- 569225, Y-4648038; am
wertilidan
dambis
Ziri
gamorecxilia mis RerZul
nawilamde. gamorecxvis si-

II ubani

III ubani
IV ubani

V ubani
VI ubani

VII ubani
VIII ubani
IX ubani
X ubani

gane 26m-de. aqve arsebuli 3mde simaRlis nakadmimmarTveli dezis Ziri garecxilia da
arsebobs misi dangrevis realuri saSiSroeba.
15m-is simaRlis damcavi dambis Ziris garecxvis ubnis
kordinatebi 1.
X-568737,
Y-4647615;
2.
X-568546,
Y-4647455;
1. X-567899, Y-4646961; 2.
X-567705, Y-4646795;
1. X-567668, Y-4646770; 2.
X-567651, Y-4646767; IV ubanze
dambis Ziris damcavi betonis filebi morecxili an deformirebulia.
1. X-567629, Y-4646752; 2.
X-567608, Y-4646735.
1. X-567584, Y-4646719; 2.
X-567501, Y-4646658; VI ubanze napirsamagri damba dazianebulia da deformirebulia 5-6m-de siganis zolSi
morecxilia 2m-de simaRlis
betonis filebiani miwayrili.
irecxeba 7m-de simaRlis dambis Ziri.
1. X-567501, Y-4646658 lokaluri ubnis sigrZe 5m-ia.
1. X-567479, Y-4646644; 2.
X-567378, Y-4646572;
lokaluri garecxvis ubani _
1. X-566784, Y-4645860;
1. X-566500, Y-4645000 wertilidan dinebis mimarTulebiT
xidamde irecxeba dambis Ziri.

aRsaniSnavia, rom damcavi dambis


farglebSi ramodenime ubanze adgili aqvs
daxramviT procesebs, qvemoT mogvyavs
daxramvis ubnebis adgilmdebareobis koordinatebi.
I kera _ X-567284, Y-4646441;
II kera _ X-567263, Y-4646423;
III kera _ X-567142, Y-4646289;
gansakuTrebuli aRniSvnis Rirsia is
garemoeba, rom md. durujis marcxena Senakadis md. salmisxevis da saavtomobilo gruntis gzis gadakveTis ubanze arsebuli betonis nakadgamtari (koordinatebi: X-569725;
Y-4648480) wyalmovardnebis da Rvarcofuli
nakadebis gavlis pirobebSi ver uzrunvelyofs maT Seuferxebliv gatarebas, amitom xSirad adgili aqvs nakadis Setborva-Segubebas da nakadebis damcavi dambis
mimarTulebiT gadadinebas da misi Ziris
gamorecxvas.
zemoaRniSnulidan
gamomdinare q.
yvarlis, misi mosaxleobis da mimdebare
teritoriebis sasoflo-sameurneo sav-

350

argulebis,
wyalmomaragebis
erT-erTi
saTave nagebobebis, sainJinro komunikaciebis da sameurneo sawarmo obieqtebis
dacvis mizniT gasatarebeli rekomenaciaRonisZiebebi ixileT cxril.#4-Si.

md. bursis xeoba


md. bursa maRali energetikuli potencialiT xasiaTdeba, amitom Tovlis dnobis
da atmosferuli naleqebis mosvlis dros,
yovelwliurad adgili aqvs sxvadasxva intensivobis wyaldidobebs da Rvarcofuli
nakadebis gavlas (1-2-jer da meti) aRniSnuli procesebis zemoqmedeba iwvevs Walis
da I Waliszeda terasuli safexurebis amgebi
gruntebis garecxvas metnaklebi intensivobiT. maRali intensivobiT, aRniSnul procesebs, bolos 2009 wlis Semodgomaze orjer
hqonda adgili.
q. yvarlis teritoriaze lagodexiaxmetis saavtomobilo xids zemoT, dinebis
sawinaaRmdego mimarTulebiT, 2009 wels
intensiurad gairecxa orive napiris terasuli safexurebi. terasebis simaRle marjvena napirze 3-5m-de cvalebadobs, xolo
marcxena napirze 2-3m-de. saSiSroeba Seeqmna mdinarispira zolSi I Waliszeda terasul safexurze mdebare dasaxlebul ubans,
WalaSi arsebul sasoflo-sameurneo savargulebs. xidis zemoT orive napiris garecxvis jamurma sigrZem 3.870m Seadgina. xidis
qvemoT md. alaznis SesarTavamde intensiurad gairecxa daaxloebiT 8.4km sigrZis
monakveTze marcxena I Waliszeda terasuli safexuris amgebi gruntebi, daitbora
da daiSlama Wala-kalapotSi arsebuli
saZovrebi, I Waliszeda terasis zedapirze
mdebare yvarlis meurneobis dasaxlebis
teritoria, saSiSroebis Seqmna mdinarispira zolSi mdebare sanavardos mosaxleobis
kuTvnili sasoflo-sameurneo savargulebs
(venaxebi, baRebi, yanebi) saZovar farTobebs.
2014 wels aseT procesebs adgili ar hqonda.
magram warsul wlebSi mdinaris Wala-kalapotSi myari natanis araTanabari akumulaciis Sedegad kalapoti deformirebuli da
datotvilia. momavalSi mosalodneli saSiSroebisgan q. yvarlis, yvarlis meurneobis
dasaxlebis da sof. sanavardos mosaxleobis da maTi kuTvnili sasoflo-sameurneo
savargulebis, sameurneo da sawarmo obieqtebis dacvis mizniT da mosalodneli saSiSroebis riskis Sesamcireblad gasatarebeli gadaudebeli eroziasawinaaRmdego
RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
s.
axalsoflis
aRmosavleTiT
Camomdinare md. avanisxevi yovelwliurad sxvadasxva simkvrivis da moculobis
Rvarcofuli nakadebis gavla-akumulaciiT
da napirebis garecxvis procesebis aqtivizaciiT xasiaTdeba. magram aRniSnuli proce-

sebis Zlieri aqtivizacia ciklur (3-5 weliwadSi da iSviaTad metad) xasiaTs atarebs.
mdinaris klaknili kalapoti myari natanis
araTanabari akumulaciis gamo deformirebuli da datotvilia, amitom adgili aqvs
orive napiris calkeuli ubnebis garecxvas. 2014 wels napiris garecxvis intensivoba axmeta-lagodexis saavtomobilo xidis
CrdiloeTiT marcxena napiris gaswvriv gacilebiT maRali intensivobiT mimdinareobda, marcxena napiris gaswvriv napirsamagri
damba garecxilia da mxolod fragmentebis
saxiT aris SemorCenili. napiris garecxvis
procesi saSiSroebas umqnis, rogorc xidis
marcxena sayrdeni burjis damcav nakadmimRebis mdgradobas, is saSiSroebas uqmnis
mdinaris orive sanapiros dabali Walis da I
Waliszeda terasul zedapirze mdebare mosaxleobis kuTvnil sasoflo-sameurneo savargulebs. mosalodneli saSiSroebisagan
dacvis mizniT gasatarebeli RonisZiebebi
ixileT cxril #4-Si.
lagodexis municipaliteti
municipalitetis teritoriis farTobi 890.2km2 s Seadgens, dasaxlebuli punqtebis raodenoba 68 (maT Soris 1 qalaqi da
67 sofelia) mosaxleobis raodenoba 55078-s
Seadgens, xolo simWidrove 1 km2 farTobze
61.9 adamians Seadgens.
md. kabalis xeoba.
s. kabalis dasavleT periferiaze Camdinare md. kabali yovelwliurad sxvadasxva
intensivobis wyaldidobiT, Rvarcofuli
nakadebis gavla-akumulaciiT da napirebis
garecxvis procesebis aqtivizaciiT xasiaTdeba. xangrZlivi drois ganmavlobaSi mdinaris ganier Wala-kalapotSi myari natanis
araTanabari akumulaciis gamo, misi kalapoti deformirebulia da mdinaris wyaluxvi
toti gadanacvlebulia marcxena napiris
mimarTulebiT da periodulad recxavs mas.
mdinaris marcxena napiris da soflis mosaxleobis wyaldidobisa da Rvarcofulakumulaciuri procesebis zemoqmedebisagan dacvis mizniT, mdinaris xeobidan terasul vakeze gamosvlis monakveTze, axmetalagodexis saavtomobilo xidamde mowyobili iyo betonis napirsamagri kedeli,
romelic droTa ganmavlobaSi deformirda
da daingra. kedlis narCenebi fragmentebis
saxiT aris SemorCenili (sur.#250). damcavi
kedlis dangreuli da deformirebuli monakveTebidan wyaldidobebis da Rvarcofuli nakadebis gavlis periodSi adgili aqvs
soflis dasaxlebuli ubnebis mosaxleobis
sakarmidamo nakveTebis datborva-daSlamvas, rac did yofiT problemebs uqmnis mosaxleobas da iwvevs materialur zarals.

351

aRsaniSnavia rom 2014 wels lagodexis municipalitetis teritoriaze ramdenjerme mosuli Tavsxma wvimebis (30mm-ze meti)
miuxedavad, saSiSi geologiuri procesebis
aqtivizaciis xarisxi fonur doneze odnav
maRali iyo. soflis mosaxleobis saSiSi geologiuri da hidrodinamiuri procesebis
zemoqmedebisagan dacvis mizniT gadaudeblad gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril #4-Si.

sur. #250
sof. giorgeTi mdebareobs md. kabalis
dinebis Sua wlSi, mis marjvena I Waliszeda
terasul vakeze, romlis zedapiri sustad
aris daxrili samxreT-dasavleTis mimarTulebiT. soflis ukidures aRmosavleTiT
periferiaze Camoedineba md. kabali, romelic tipiuri Rvarcoftransformirebadi
mdinarea, gaaCnia maRali energetikuli potenciali da mZlavri wyalmovardnebiT xasiaTdeba. mdinares dinebis Sua da qvemo welSi
gamomuSavebuli aqvs farTo, datotvili kalapoti, romelic myari nataniT aris amovsebuli, xolo wertilidan, romlis adgilmdebareobis koordinati Semdegia: X-589719;
Y-4630020 kalapoti imdenad amovsebulia,
rom hifsometriulad gautolda marjvena
napiris terasis zedapirs. amitom sezonuri
wyaldidobebis dros adgili aqvs wylis gadadinebas marjvena napiris mimarTulebiT
da soflis aRmosavleT nawilSi arsebuli
sasoflo-sameurneo savargulebis datborva-daSlamvas. procesebis Tavidan asacileblad da sasoflo-sameurneo savargulebis
dacvis mizniT, marjvena sanapiros gaswvriv
mowyobili iqna napirdamcavi miwayrilis
dabma simaRliT 2.5-3 m-mde. magram es damcavi RonisZieba droebiTia, vinaidan miwayrilis damba warmoadgens fxvier SeukavSirebeli gruntebis zvinuls, romelic wyalmovardnebis dros advilad irecxeba, xdeba
misi garRveva da mimdebare teritoriaze 40
ha-de saZovari da 300 ha-de saxnavi miwebis

datborva-daSlamva.
aRniSnuli procesebis ganviTareba
sezonurad yovel wels aris mosalodneli,
amitom Seqmnili geodinamiuri pirobebis da
momavalSi maTi ganviTarebis arasaxarbielo
prognozis gaTvaliswinebiT, marjvena napirze sasoflo-sameurneo savargulebis
(saxnavi miwebi, saZovari) datborva-daSlamvisagan dacvis mizniT, gasatarebeli
RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
sof. verxvis mindori mdebareobs
samxreTisaken daxril TiTqmis brtyel terasul vakeze. soflis teritoriaze Camomdinare md. areSi, Rvarcofuli bunebisaa, amitom sezonuri wyalmovardnebis dros, adgili aqvs napirebis garecxvis da mimdebare
teritoriebis datborva-daSlamviTi (akumulacia) procesebis gaaqtiurebas. procesebi soflis farglebSi metnaklebi intensivobiT mimdinareobs, magram gansakuTrebiT
intensiur xasiaTs atarebs s.s. giorgeTiafenis saavtomobilo gzis da mdinaris gadakveTis ubanze arsebuli xidis CrdiloeTiT
da samxreTiT mimdebare teritoriaze. Waliszeda terasuli safexurebis simaRle marcxena napiris gaswvriv 0.8-1.5m-de cvalebadobs, xolo marjvena napirze 1.5m-ia, rac
kalapotSi myari natanis sezonuri akumulaciiT aris gamowveuli. xidis qveS sivrce
amJamad 1-1.2m-de aris Semcirebuli da misi
gamtarunarianoba imdenad SezRudulia,
rom wylis gazrdili xarjis pirobebSi ver
uzrunvelyofs mis Seuferxebel gatarebas,
rasac mosdevs nakadis Segubeba da trasportirebuli masalis daleqva, rogorc xidis
CrdiloeTiT arsebul sasoflo-sameurneo
savargulebSi, ise xidze, saavtomobilo
gzaze da xidis samxreTiT mdebare dasaxlebuli ubnis teritoriaze.
marjvena napiris gaswvriv myari natanis didi raodenobiT daleqvis gamo, mdinaris ZiriTadi nakadi gadanacvlebulia marcxena napiris mimarTulebiT da awarmoebs
misi amgebi gruntebis garecxvas, rac momavalSi safrTxes Seuqmnis xidis marcxena
sayrdeni burjis mdgradobas.
amrigad, mosalodneli saSiSroebisgan
sasoflo-sameurneo savargulebis, xidis,
saavtomobilo gzis da xidis samxreTiT,
arsebuli dasaxlebuli ubnis mosaxleobis sakarmidamo nakveTebis, sacxovrebeli
saxlebis da damxmare nagebobebis datborviT-daSlamviTi da napirebis garecxvis
procesebis zemoqmedebisagan dacvis mizniT
gadaudeblad gasatarebeli RonisZiebebi
ixileT cxril #4-Si.
s.s baisubnis da ninigoris teritoriebze Camomdinare md. md. baisubnis da ninigoris xevebSi wyalmovardnis,
Rvarcoful akumulaciuri da napirebis
garecxvis procesebis aqtivizaciis inten-

352

sivoba saSualo fonur doneze odnav maRali


iyo da saSiSroeba ver Seuqmna mosaxleobas.
unda aRiniSnos, rom 2014w ganxorcielda am
xevebis kalapotebis gawmenda. napirdamcavi prevenciuli RonisZiebebis miuxedavad,
Cven aucileblad migvaCnia im RonisZiebebis
gatareba, romelic Seamcirebs mosalodneli
saSiSroebis risks. gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
md. mawimisxevis xeoba. saqarTvelo-azerbaijanis sazRvarze Camomdinare
md. mawimisxevi tipiuri Rvarcoftransformirebadi mdinarea, romelic kalapotis
cicabo daxrilobiT da energiiT xasiaTdeba.
misi auzis saTaveebSi didi raodenobiT dagrovilia Rvarcofmaformirebeli masala,
romelic Tovlis dnobis da uxvi atmosferuli naleqebis mosvlis pirobebSi, weliwadSi ramdenjerme (1-3) transformirdeba
Rvarcoful nakadebad. am nakadebiT transformirebuli sxvadasxva moculobis myari
natani (lodnari) ZiriTadad gamozidvis
konusis farglebSi akumulirdeba, amitom
Wala-kalapoti deformirebulia da ramdenime nakadad aris datotvili. myari natanis araTanabari akumulaciis gamo, marcxena napiri hifsometriulad ufro maRla
mdebareobs, vidre marjvena (saqarTvelos
teritoria), amitom mdinaris wyaluxvi toti
gadmonacvlebulia da recxavs marjvena napirs, xolo Cveulebrivi wvimebis mosvlis
pirobebSi, tboravs da Slamavs saZovar farTobebs. aRsaniSnavia, rom mdinaris marcxena
napiris dacvis mizniT Wala-kalapotis centralur nawilSi mowyobilia maRali miwayrilis xazobrivi zvinuli, romelic damatebiT
problemebs qmnis nakadis marjvena napiris
mimarTulebiT gadanacvlebis da misi intensiuri garecxvis TvalsazrisiT. es garemoeba
momavalSi gamoiwvevs marjvena napiris dacvis mizniT mowyobili maRali mavTulbadiani
gabionis deformacias. marjvena napiris gaswvriv xidis qvemoT arsebuli betonis samagri kedlis deformacia (sur. #251) swored
zemoxsenebuli garemoebiT aris gamowveuli.
mdinaris marjvena napiris dacvis mizniT saswrafod gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril #4-Si.

sur. #251

gurjaanis municipaliteti
municipalitetis teritoriis farTobi 846.2km2 s Seadgens, dasaxlebuli punqtebis raodenoba 31 (maT Soris 1 qalaqi da
30 sofelia) mosaxleobis raodenoba 69491.9s Seadgens, xolo simWidrove 1 km2 farTobze
82.1 adamians Seadgens.
2014 wels Sss-s sagangebo situaciebis
marTvis departamentis telefonogramiT
momarTvis da geomonitoringuli kvlevebis
warmoebis periodSi. gurjaanis municipalitetis xelmZRvanelobis momarTvis
safuZvelze da Semdeg forsmaJorul situaciaSi Cvens mier daTvalierebuli iqna q.
gurjaanis s.s gurjaanis da Wandaris mosaxleobis sacxovrebeli saxlebi, sakarmidamo nakveTebi da maTi mimdebare teritoriebi, agreTve q. gurjaani-ziaris, s.s.
araSenda-qodalos da s.s. qodalo-darCeTis
saavtomobilo gzebis saSiSi geologiuri
procesebiT dazianebul-deformirebuli
ubnebi. Seqmnili geodinamiuri mdgomareobis Sesabamisad Sedgenili iqna sami vizualuri sainJinro-geologiuri daskvna,
romlebSic aisaxa arsebuli mdgomareoba
da mosalodneli saSiSroebis riskis gaTvaliswinebiT gasatarebeli RonisZiebebi.
aRniSnuli daskvnebi operatiulad gadaegzavna gurjaanis municipalitetis gamgeobas
da Sss-s sagangebo situaciebis marTvis departamentis xelmZRvanelobas. aRniSnuli
daskvnis safuZvelze q. gurjaanis teritoriaze or lokalur ubanze mewyruli procesebis gaaqtiurebis gamo usafrTxo geologiurad mdgrad adgilze gadayvanas eqvemdebareba aRmaSeneblis quCaze #45,47,51 da
71-Si mcxovrebi 4 da Tavisuflebis q. #17
mcxovrebi 1 ojaxi. s. WandarSi gruntebis
gajirjvebis da araTanabari jdomiTi procesis ganviTarebis gamo, usafrTxo geologiurad mdgrad adgilze gadayvanas, eqvemdebareba 1 ojaxi.
rac Seexeba q. gurjaanis teritoriaze ganviTarebuli masStaburi mewyruli
sxeulebis geodinamiur mdgomareobas, maT
konturSi aqtivizaciis niSnebi ar dafiqsirebula. mxolod didebis memorialis
mimdebare teritoriebze dafiqsirda lokaluri mewyruli ubnebis (d. aRmaSeneblis
da Tavisuflebis quCa) gaaqtiurebis da memorialis qveda nawilSi gamavali kaxeTis
gzatkecilis deformaciis niSnebi. gzis
aRniSnul monakveTze gatarda aRdgeniTi
sareabilitacio RonisZiebebi.
sof.sof. vejini, kolagi da bakurcixe. gamyof md.md. keWis da bakurcixis
xevebSi periodulad adgili aqvs Tavsxma
wvimebis Sedegad formirebuli saSualo
simkvrivis Rvarcofuli nakadebis gavlas. xevebis da Tbilisi-gurjaanis saav-

353

tomobilo gzis gadakveTis ubnebze arsebuli nakadgamtarebi ver uzrunvelyofden


didi moculobis Rvarcofuli nakadebis
gatarebas, amitom adgili hqonda xevebis
kalapotebis amovsebas da soflis qveda
nawilSi xevebispira zolSi mdebare sakarmidamo nakveTebSi myari natanis akumulacias,
agreTve sacxovrebel saxlebSi da damxmare
nagebobebSi wyaltalaxian nakadebis SeWras.
saavtomobilo gzis mimdebare ubnebze da mis
vakisze qvatalaxiani masalis akumulacis
gamo, gzaze mimosvla droebiT wydeboda.
Rvarcofuli saSiSroebis zonaSi moqceuli
iyo soflebis mosaxleobis sakarmidamo nakveTebi, sacxovrebeli saxlebi da damxmare
nagebobebi.
unda aRiniSnos, rom aseT process
bolo 6 wlis ganmavlobaSi orjer hqonda adgili (2008 wlis 22 ivniss da 2012 wlis maisSi).
mosalodneli saSiSroebisagan soflebis
mosaxleobis dacvis da kaxeTis gzatkecilis mdgradi funqcionirebis mizniT 2014
wels orive xevze moewyo maRali gamtarobis
erTmaliani xidebi.
bolo wlebSi klimatis cvlilebebiT
gamowveuli Tavsxma wvimebi, did safrTxes
uqmnis aRniSnuli soflebis xevispira zonaSi dasaxlebul mosaxleobas da sainJinro
komunikaciebs, Rvarcofuli procesebis zemoqmedebisagan dacvis mizniT gasatarebeli
gadaudebeli RonisZiebebi ixeleT cxril
#4-Si.
sof. kardanaxi _ Tavsxma wvimis mosvlis dros, soflis teritoriaze Camomdinare md.md. mRvriexevis da kulanjisxevis
saTaveebSi formirebuli, Rvarcofuli
myari nataniT da zedapiruli CamonadeniT
transportirebuli wvrildispersiuli masaliT periodulad itboreba dasaxlebuli
ubnebis teritoria, bakurcixe-wnoris saavtomobilo da sasoflo gzebi, nakadgamtarebi, sakarmidamo nakveTebi, xevebis qvemo
welSi arsebuli sasoflo-sameurneo savargulebi, Rvinis qarxnis mimdebare teritoria. unda aRiniSnos, rom soflis farglebSi
Camomdinare orive xevi moqceuli iyo xelovnur, betonis filebiT mopirkeTebul
kalapotebSi, romlebic amJamad Zlier deformirebuli an morecxilia, amasTan xevebze arsebuli 5 seqciad dayofili nakadgamtarebi saSualo moculobis Rvarcofuli
nakadebis gavlis pirobebSi ver uzrunvelyofen maT Tavisufal transportirebas,
xdeboda nakadebis Segubeba da mimdebare
teritoriebis datborva-daSlamva, agreTve
napirebis garecxvis procesis aqtivizacia.
2014 wels aRniSnuliprocesebis aqtivizaciis xarisxi saSualo mravalwliur fonur
donis farglebs ar aRemateboda, rac Seexeba sofelSi da mimdebare teritoriebze ganviTarebul mewyrul sxeulebs (`muxis tyis~,

SakianT da oilaanT ubnebi, soflis wyalmomaragebis saTave nagebobis aRmosavleTiT da `saba wmindas~ eklesiis samxreT-aRmosavleTiT ganviTarebuli mewyrebi), 2014
wels maTi aqtivizaciis intensivoba fonur
dones ar aRemateboda.
zemoxsenebulidan
gamomdinare
soflis mosaxleobis, komunikaciebis, sasoflo-sameurneo savargulebis da sameurneo-sawarmo obieqtebis mosalodneli saSiSroebisagan dacvis mizniT aucileblad
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
sagarejos municipaliteti
sof. Toxliauri _ soflis teritoriaze Camomdinare md.md. kunZianis da
kaloubnis xevebSi yovelwliurad adgili aqvs wyalmovardnebs da maTi Tanmdevi
Rvarcofuli nakadebis gavlas da akumulacias, amitom mdinareTa kalapotebi mTlianad ivseba myari nataniT. am mdinareTa kalapotebi mimdebare terasul zedapirTan
erTnair hifsometriul niSnulebze mdebareoben, amitom procesebis fonurze maRali aqtivizaciis pirobebSic ki adgili aqvs
mimdebare teritoriebze arsebuli sasoflo-sameurneo savargulebis datborvadaSlamvas, procesebis maRali aqtivizaciis
pirobebSi, saSiSroeba eqmneba xevebis mimdebare teritoriebze arsebuli dasaxlebuli
ubnebis mosaxleobas. md. kunZianis xevisa
da kaxeTis gzatkecilis saavtomobilo xidis gadakveTis ubanze arsebuli xidqveSa
sivrce myari nataniT imdenad ivseboda,
rom ver uzrunvelyofda Rvarcofuli nakadebis Tavisufal gatarebas da xdeboda
misi Caxergva da Segubeba. zemoxsenebulis
gamo ramodenimejer adgili hqonda gzatkecilze mimosvlis Sewyvetas. amJamad kunZianis xevis kalapoti gawmendilia da gzis
gadaketvis saSiSroeba Semcirebulia.
momavalSi mosalodneli saSiSroebisagan soflis dasaxlebuli ubnebis mosaxleobis, sasoflo-sameurneo savargulebis
dacvis mizniT da kaxeTis gzatkecilis
Seuferxebeli funqcionirebisaTvis gasatarebeli gadaudebeli RonisZiebebi, ixileT cxril #4-Si.
anTokis xevi _ aTwleulebis ganmavlobaSi Rvarcofuli nakadebis gavlas
(weliwadSi 1-2-jer) da transportirebuli myari masalis akumulacias araerTxel
hqonia adgili, rogorc xevis kalapotSi,
ise xevis da kaxeTis gzatkecilis gadakveTis ubanze arsebul xidqveSa sivrceSi.
iseT SermTxvevebsac hqonda adgili, roca
xidqveSa sivrcem Tavisuflad ver gaatara
Rvarcofuli nakadebiT transportirebu-

354

li myari natani, xdeboda nakadis Segubeba


da didi raodenobiT masalis dalqva xidze
da gzatkecilis vakisze, amitom droebiT
wydeboda mimosvla. amJamad kalapoti kvlav
amovsebulia myari nataniT, xolo xidqveS
Tavisufali sivrce Zlier Semcirebulia.
xidis CrdiloeTiT xdeba inertuli masalis
mopoveba, rac CaaRrmavebs kalapots da gazrdis mis gamtarunarianobas da nawilobriv
Seamcirebs mis saSiSroebis risks (gzis gadaketvas), magram xevs yovelwliurad gamoaqvs
didi moculobis Rvarcofuli masala, aRsaniSnavia, rom napirebis gaswvriv didi
raodenobiT dazvinebuli fxvierSeukavSirebeli gruntebi aramdgradia eroziuli
garecxvis da gadarecxvis procesebisadmi,
amitom Tavsxma wvimebis mosvlis dros advilad irecxeba da kvlav xvdeba kalapotSi.
zemoTxsenebulidan
gamomdinare,
kaxeTis gzatkecilis da xidis Seuferxebeli funqcionirebisTvis gasatarebeli
RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.
q. sagarejo qalaqis centralur
nawilSi Camoedineba Rvarcofuli bunebis
mqone md. TvalTxevi, romelic cikluri aqtivizaciiT xasiaTdeba da did saSiSroebas
uqmnis mdinaris orive sanapiroze mdebare
dasaxlebuli ubnebis mosaxleobas. 2014
wels mdinaris kalapotis gawmendiTi samuSaoebi ar ganxorcielebula. marTalia
Rvarcofuli da akumulaciuri procesebis
intensivoba fonur dones ar aRemateboda,
magram warsulSi kalapotSi imdeni masala
akumulirda, rom kalapotis zedapiri hifsometriulad mimdebare terasul zedapirs
gautolda. kalapotis amovsebis wertilis
koor: X-526867; Y-4621162. am wertilidan
(sacalfexo xidi) mdinaris mimarTulebiT
orive sanapiros gaswvriv dasaxlebuli
ubnebis dacvis mizniT dazvinebulia kalapotidan amoRebuli masala. es dacviTi
RonisZieba araefeqturia, vinaidan fxvierSeukavSirebeli gruntebi Cveulebrivi intensivobis wvimis pirobebSic gairecxeba da
isev kalapotSi da nawilobriv gzebze daileqeba, xolo Tavsxma wvimebis dros warmoqmnili wyalmovardnebiT da Rvarcofuli
nakadebiT mTlianad moirecxeba da SeiWreba
dasaxlebuli ubnebis mosaxleobis sakarmidamo nakveTebSi da sacxovrebel saxlebSi.
aseT procesebs warsulSi araerTxel hqonia
adgili.
q. sagarejos mosaxleobis usafrTxoebis mizniT gasatarebeli RonisZieba-rekomendaciebi ixileT cxril #4-Si.
sof. oTaraanis samxreT dasavleT
periferiaze, md. ioris marjvena mxare,
Tbilisi-gomboris saavtomobilo gzis marjvena mxares Zlier cicabod daxrili ferdis xelovnuri CamonaWeris konturSi ganviTarebulia CamoqceviTi tipis gegmaSi tra-

peciis magvari formis Tanamedrove, generaciis aqtiuri mewyruli sxeuli, romlis sigrZe ferdze 30, saTaveSi sigane 40m-ia xolo
Ziris (saavtomobilo gzis vakisi) gaswvriv
80m-mde. ferdze ganviTarebuli mewyruli
sxeuli sezonuri aqtivizaciiT xasiaTdeba,
ris gamoc Camoqceuli masebi ileqeba gzis
vakisze da iwvevs mimosvlis Seferxebas.
Zlieri aqtivizaciis SemTxvevaSi mosalodnelia gzaze moZraobis Sewyveta: mosalodneli saSiSroebisagan saavtomobilo gzis
dacvis da mdgradi funqcionirebis mizniT
gasatarebeli RonisZiebebi ixileT cxril
#4-Si.
sof. gombori soflis teritoriaze
md. texianis xeobis marcxena bortze ganviTarebul masStabur Zvelmewyruli sxeuli farglebSi (koor. X-517639; Y-4634043)
fiqsirdeba gegmaSi naxevrad rkaliseburi
meoradi mewyruli sxeuli, romelic iwvevs
Tbilisi-gombori-Telavis saavtomobilo
gzis monakveTis deformacias. gzis deformirebuli monakveTis sigrZe 30 m-ia.
procesis Semdgomi aqtivizacia gamoiwvevs
gzis valisis Zlier deformacias. saavtomobilo gzis mdgradi funqcionirebis
mizniT gasatarebeli RonisZiebebi ixileT
cxril #4-Si.
sof. gombori-gomboris uReltexilis saavtomobilo gzis monakveTze, grandiozul mewyrul sxeulze fiqsirdeba meoradi ZvrebiT formirebuli zedapiruli
tipis dinamikaSi myofi ori mewyruli ubani.
qvemoT mogvyavs am ubnebis mokle aRwera da
saSiSroebis riskis Sefaseba.
I ubani, romlis adgilmdebareobis
koordinatebia: X-522626; Y-4635236. mdebareobs zemoT aRniSnuli mewyruli sxeulis samxreT dasavleTis eqspoziciis mqone
cicabod daxrili ferdis zeda nawilSi.
lokaluri, blokur-srialis tipis sustad
safexurebrivi profilis mqone zedapiruli
mewyruli sxeuli gegmaSi trapeciiseburia,
misi sigane saTaveSi 30m-ia, xolo ZirSi gzis
vakisTan 50m, sigrZe ferdze 90m-mde. misi
zedapiri dafarulia buCqnariT, mewyruli
sxeulis aqtivizaciis Sedegad deformacia
ganicada saavtomobilo gzis 50m-is sigrZis
monakveTma. ferdze mewyruli procesebis
Semdgomi gaaqtiureba gamoiwvevs, gzis Zlier deformacias da mimosvlis Sewyvetas. mosalodneli saSiSroebisagan dacvis mizniT
gasatarebeli pirveli rigis RonisZiebebi
ixileT cxril #4-Si.
I ubnis samxreT aRmosavleTiT mdebare
II ubanze lokaluri wyalSemkrebis konturSi, ganviTarebuli gletCeriseburi formis
meoradi mewyruli sxeuli. wyalSemkrebi
ferdi am ubanze cicabod aris daxrili. misi
zedapiri gzis gayvanis mizniT xelovnurad
saxecvlilia. mewyruli sxeuli konturSi

355

dakordilia balaxis safari, buCqnariT da


iSviaTi foTlovani xe mcenareebiT. mewyruli Zvrebis Sedegad deformirebulia, gzis
vakisis qveS gayvanili nakadgamtari da misi
mimRebi Wa. gzis deformirebuli monakveTis
sigrZe 105-110 m-ia. mewyruli sxeulis aqtivizacia safrTxes uqmnis saavtomobilo gzis
Semdgom mdgrad funqcionirebas. aRniSnul
mewyrul ubanze gasatarebeli pirveli rigis RonisZiebebi ixileT cxril #4-Si.

stiqiuri geologiuri
procesebis ganviTarebis
prognozi 2015 wlisTvis
kaxeTis regionis teritoria stiqiuri geologiuri procesebis ganviTarebaaqtivizaciis da axali kerebis formirebaganviTarebis TvalsazrisiT da saSiSroebis
riskis mixedviT miekuTvneba saSualo da
maRal kategorias, romlis dazianebis koeficienti Semdgegia 0.54.
regionis teritoriaze 2014-2015ww
zamTarSi Tovlis saxiT uxvi atmosferuli
naleqebis mosvlis SemTxvevaSi da gansakuTrebiT 2015 wlis gazafxulze da zafxulis dasawyisSi, mTebSi Tovlis dnobis da
wvimis saxiT uxvi atmosferuli naleqebis
mosvlis Tanxvedris SemTxvevaSi, mosalodnelia stiqiuri geologiuri procesebis
mniSvnelovani gaaqtiureba.
qvemoT mogvyavs 2015 wels regionis
teritoriaze stiqiuri geologiuri procesebis gaaqtiurebis prognozi. prognozi
efuZneba 2014 wlis geomonitoringis da
bolo xuTi aTwleulis ganmavlobaSi regionis teritoriaze Catarebuli geologiuri,
sainJinro-geologiuri da hidrogeologiuri agegmviTi samuSaoebis kvlevebis Sedegebs.
mewyruli procesebis aqtivizacia
mosalodnelia kaxeTis kavkasionis samxreT
ferdze, fliSuri da terigenul-metamorfuli formaciis qanebSi. aq ganviTarebuli
seismoteqnogenuri genezisis mewyerebi
warmoadgenen maRali simkvrivis Rvarcofuli nakadebis kvebis erT-erT mniSvnelovan
wyaros kavkasionis samxreT ferdis mewyruli procesebis aqtivizaciis SemTxvevaSi,
mTiswineTSi saSiSroeba Seeqmneba axmetis
municipalitetSi md. iltos da md. alaznis
xeobebSi mdebare soflebs _ Saxvetilas da
bayilovans. civ-gomboris ferdebze da maT
mTiswineTSi, molasuri (konglomeratebi,
Tixnarebi, kirqvebi, qviSaqvebi, Tixebi) formaciis naleqebSi ganviTarebuli mewyruli
sxeulebis aqtivizacia mosalodnelia axmetis municipalitetSi _ s.s. axaSenSi da kojorSi, Telavis municipalitetSi _ Tela-

vi-gomboris saavtomobilo gzis calkeul


monakveTebze; gurjaanis municipalitetSi _ q. gurjaanSi, soflebSi: kardenaxSi
da qodaloSi; q. gurjaani-s. ziaris da s.s.
qodalo-darCeTis damakavSirebeli saavtomobilo gzebis calkeul ubnebze; siRnaRis
municipalitetSi _ q. siRnaRSi da nukrianisiRnaRis saavtomobilo gzis calkeul monakveTebze; sagarejos municipalitetSi _
soflebSi did CailurSi, veronaSi, gomborSi, Tbilisi-sagarejos saavtomobilo gzis
monakveTze patarZeulis xevTan, Tbilisigombori-Telavis da TianeTi-axmetis saavtomobilo gzebis calkeul monakveTebze.
Rvarcofuli, napirebis garecxvis
da akumulaciuri procesebis ganviTareba-aqtivizacia mosalodnelia, rogorc civgomboris qedis orive ferdze, ise kaxeTis
kavkasionis samxreT ferdze da mis mTiswineTSi.
civ-gomboris qedze dabali simkvrivis qvatalaxiani da wyalqviani Rvarcofebis
Camoyalibeba
mosalodnelia
molasuri
formaciis naleqebSi, TiTqmis yvela xeobasa da xevSi. am SemTxvevaSi saSiSroebis qveS
aRmoCndeba qalaqebi sagarejo, gurjaani
da Telavi, soflebi: manavi, qvemo yandaura,
kakabeTi, kardenaxi, bakurcixe, kolagi, vejini, anaga, vaqiri, bodbisxevi, Zveli anaga,
akura, vanTa, qvemo xodaSeni, winandali, Salauri, awyuri, iyalTo, vardisubani, yarajala, xodaSeni, axaSnisvelebi, qistauri,
kojori.
kavkasionis samxreT ferdze maRali
simkvrivis qvatalaxiani Rvarcofebis Camoyalibeba mosalodnelia iuruli asakis
terigenul-metamorfuli formaciis qanebSi. Rvarcofuli nakadebis gavlas unda velodoT mdinareebis iltos, storis, didxevis, lopotas, CelTis, inwobis, durujis,
bursas, avanisxevis, Soroxevis, areSis, kabalis, baisubnis, Sromisxevis, lagodexisxevis, ninosxevis da mawimiswylis xeobebSi.
am SemTxvevaSi saSiSroebis qveS aRmoCndeba
q. yvareli, q. lagodexi, soflebi: lalisyuri, fSaveli, arTana, lafanyuri, saniore,
nafareuli, almati, sabue, eniseli, gremi,
axalsofeli, mTisZiri, yarajala, baisubani,
gurgeniani, msxalgori, ninigori, codniskari da axmeta-TianeTis saavtomobilo gzis
calkeuli monakveTebi.
napirebis garecxvis procesebis aqtivizacia mosalodnelia md. iltos xeobaSi: soflebis CaCxriala-sabue-naduqnariSaxvetilas-WarTalis mimdebare teritoriebze, md. alaznis marcxena Senakadebis _
md. md. storis, didxevis, lopotas, inwobas,
CelTis, durujis, bursas, avanisxevis, Soroxevis, areSis, kabalis, baisubnisxevis,
Sromisxevis, lagodexis xevis, ninosxevis da
mawimiswylis xeobebSi. md. alaznis xeobaSi:

356

s. Saqrianis samxreTiT, lagodexi-axmetis


saavtomobilo gzis 62-e km-is mimdebare
teritoriaze; dinebis qvemo welSi, marjvena napirze saxelmwifo sazRvris zolSi,
soflebis erisimedis da sabaTlos CrdiloeTiT mimdebare teritoriebze.
zemoT
xsenebulidan
gamomdinare
aucilebelia, rom regionis teritoria imyofebodes mudmivi geomonitoringuli dakvirvebis qveS. regionSi geomonitoringis
warmoeba aucilebelia ara marto maRali
saSiSroebis riskis zonaSi moqceul ur-

banizebul teritoriebze, aramed im mdinareTa xeobebis auzebis zemo welSi, sadac


Rvarcofuli kerebis formireba mimdinareobs.
qvemoT cxrilis saxiT mocemulia 2015
wlis geomonitoringuli kvlevebis periodSi regionSi dafiqsirebuli stiqiuri
geologiuri procesebi da mosalodneli
saSiSroebis riskis Sesarbileblad gasatarebeli RonisZiebebi da rekomendaciebi
(cxrilis saxiT).

357

kaxeTis regionSi geologiuri procesebis saSiSroebis riskis zonaSi


moqceuli obieqtebi da gasatarebeli damcavi RonisZiebebi

dasaxlebuli punqti da procesis


gavrcelebis areali

geologiuri
procesis
dasaxeleba
da dazianebis
ganzomilebis
erTeuli
(ha/grZ.m)

geologiuri
procesebiT miyenebuli ziani

geologiuri
procesis dinamikuri mdgomareoba da saSiSroebis riski

gasatarebeli RonisZiebebi

ilustracia,
SeniSvna

I. axmetis muncipaliteti

358
1.

md. iltos xeobis


marjvena napiri

wyaldidoba,
Rvarcofi akumulacia, napirebis
garecxva, (gverdiTi erozia)

2.

md. iltos xeobis


marjvena ferdi s.s.
Saxvetila WarTalis damakvSirebeli
saavtomobilo gzis
monakveTis ubani
1. X-509015
Y-4660131.
2. X-509023
Y-4660043.

Gravitacia, Camoqceva napiris


garecxva (gverdiTi erozia) 90m.

am procesebis perioduli aqtivizacia


saSiSroebas uqmnis
q.axmeta- s. jaburis
damakavSirebel
saavtomobilo
gzas; q. axmetis
wyalmomaragebis
saTave nagebobas
(wyalmimRebi Webi);
wyalmomaragebis
magistralur milsadens; sasoflosameurneo savargulebs; soflebis
mosaxleobas

procesebis aqtivizacia saSiSroebas


uqmnis saavtomobilo gzas

aRniSnuli procesebis aqtivizacias


weliwadSi 1-2 jer
da zogjer metad
aqvs adgili. saSiSroebis riski saSualoze maRalia

procesebis aqtivizaciias weliwadSi


1-2 jer da zogjer
metad aqvs adgili.
saSiSroebis riski
maRalia

md.iltos xeobaSi s.s. sabue-Saxvetilas


monakveTze 2006 wlidan 2014 wlis CaTvliT
saavtomobilo gzis deformirebuli monakveTebis dacvis da aRdgenis mizniT gatarda eroziasawinaaRmdego RonisZiebebi,
kerZod aigo napirsamagri gabionebi. rac
Seexeba q. axmetis wyalmomaragebis saTave
nagebobas, wyalmomaragebis magistralur
milsadens da umoqmedo sameurneo da sawarmoo nagebobebs maTi dacvis mizniT aucilebelia eroziasawinaaRmdego RonisZiebebi
unda gatardes kompleqsuri detaluri
kvlevebis safuZvelze SemuSavebuli proeqtis mixedviT. mudmivi gemonitoringuli
dakvirvebis warmoeba

saavtomobilo gzis mdgradi funqcionirebis mizniT kompleqsuri detaluri kvlevebis Sedegad SemuSavebuli proeqtis
safuZvelze dacviTi RonisZiebebis saswrafod gatareba.

3.

md. alaznis xeoba,


marcxena napiri.
s.s. alaverdis da qvemo alvanis damakavSirebeli saavtomobilo xidis dasavleTiT
mdebare I ubani
1. X-528350;
Y-4654126; xidis
asRmosavleTiT
mdebare I ubani 1.
X-530152; Y-4655205;
2. X-531347;
Y-4655774;

359

sof. matani md. matnis xevi


X-515394
Y-4658043
4.
md. maCitis xevi
X-515843
Y-4657016

5.

s. qistauri md. xaCiris xevi


X-522046
Y-4648342

wyaldidoba, napiris garecxva


(gverdiTi erozia) 1980m. wyaldidoba, napiris
garecxva (gverdiTi erozia) 1600m

saSiSroebas uqmnis
WalaSi arsebul
saZovar farTobebs,
s/s savargulebs da
xidis dasavleTiT
arsebul napirsamagr nagebobas
da xidis marcxena
sayrden burjs saSiSroebas uqmnis
WalaSi arsebul
saZovar farTobebs
da I Waliszeda terasaze arsebul s/s
savargulebs.

wyaldidobis dros
Walis datborva
sezonur, xolo
napiris garecxvis
procesi mudmiv
xasiaTs atarebs,
saSiSroebis riski
maRali. napiris
garecxvis procesi
da wyaldidobis
dros Walis datborva sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualo.

kompleqsur-detaluri kvlevebis Sedegad


SemuSavebuli proeqtis safuZvelze datborvis da eroziasawinaaRmdego RonisZiebebis gatareba

procesebis aqtivizacia sezonur


xasiaTs atarebs
saSiSroebis riski
saSualo.

md. md. matnis xevis da maCitis xevis kalapotebis perioduli gawmenda, CaRrmavebagafarToeba, amoRebuli myari natanT
napirebis gaswvriv napirdamcavi dambebis
mowyoba. saavtomobilo xidisqveSa sivrcis
gawmenda, xidis qvemoT md.matanis xevis napirebis garecxvis aRsakveTad napirdamcavi
RonisZiebebis gatareba.

wyalmovardna
Rvarcofi, akumulacia napirebis
garecxva (gverdiTi erozia)

saSiSroebas uqmnis
soflis dasaxlebul ubnebs, sasoflo sameurneo
savargulebs axmeta
maganis saavtomobilo gzis xids,
mdinareze da xidis
qvemoT arsebul
venaxebs.
saSiSroebas uqmnis
sasoflo-sameurneo savargulebs

wyalmovarda
Rvarcofi, akumulacia napirebis
garecxva (gverdiTi erozia)

aRniSnuli procesebi saSiSroebas


uqmnida da uqmnis
dasax. ubnebis mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs
da sacxovrebel
saxlebs, sabavSvo
baRis nagebobas,
mefrinveleobis
fermis nagebobas
da teritorias,
egx-is boZebs.

wyalmovardnis
Ravrcofulakumulaciuri da
napirebis garecxvis
procesebi fazuri
(3-4 weliwadSi
1-jer) da sezonuri
(saSualo mravalwliuri fonuris
donis farglebSi)
aqtivizaciiT xasiaTdeba. saSiSroebis riski maRali.

2014 wels xevis kalapoti soflis saTavidan


md. alaznis SesarTavamde gaiwminda, CaRrmavda da gasufTavda amoRebuli masala
dazvinda napirebis gaswvriv. md. xaCiris
xevis kalapotis periodulad gawmendaCaRrmaveba-gafarToeba; xevis napirebis gaswvriv dazianebuli monakveTebis aRdgenaamaRleba. momavalSi aucilebelia mudmivi
monitoringuli dakvirvebis warmoeba

6.

s. s. qistauri da axaSnisvelebi.
md. didWalis xeoba
X- 524737
Y- 4648520

360
7.

8.

md. xodaSnis-xevis
xeoba
X-527800 Y-4645460

q. axmeta
md. orvilis xeoba.
qalaqis samxreT periferia
X-516560
Y-4652850

wyalmovardna,
Rvarcofi, akumulacia napirebis
garecxva (gverdiTierozia)

4
aRniSnuli procesebi saSiSroebas uqmnis orive
soflis dasaxlebuli ubnebis mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs,
sacxovrebel
saxlebs, Rvinis
qarxanas da mis
teritorias, napirsamagr dambebs da
sasoflo-sameurneo savargulebs.

Rvarcofi, akumulacia, napirebis


garecxva (gvediTi
erozia).

saSiSroebas uqmnida s. xodaSnis


mosaxleobas, firma
badagoni-s Rvinis
qarxanas, alaverdis
mamaTa monasters,
s/s savargulebs.
amJamad saSiSroebas uqmnis Rvinis
qarxana badagonis
samxreT dasavleTiT mimdebare
teritorias

wyalmovardna,
Rvarcofi da akumulacia napirebis
garecxva.

es procesebi saSiSroebas uqmnis


qalaqis samxreT
periferiaze arsebul dasaxlebul
ubans saubno gzis
xids mdinare orvilze, mdinaris
kalapotSi gayvanil
magistralur milsadens.

wyalmovardnis
Rvarcoful
akumulaciuri da
napirebis garecxvis
procesebi stadiuri (3-4 weliwadSi
1-jer) da sezonuri
(saSualo mravalwliuri fonuri
donis farglebSi)
aqtivizaciiT xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
saSualo

mdinaris Zveli da axali kalapotebis SesarTavidan (X Y ) md. alaznis SesarTavamde md.


xaCiris xevis kalapotis periodulad gawmenda CaRrmaveba gafaroeba. napirsamagri
dambebis dazianebuli monakveTebis aRdgena
amaRleba.
mudmivi geomonitoringuli dakvirvebis
warmoeba.

Rvarcofulakumulaciuri da
napirebis garecxvis
procesebi yovelwliurad sezonur
xasiaTs atarebs.
gatarebuli
RonisZiebebis Semdeg saSiSroebis
riski dabali.

saagentos specialist-geologebis mier


2012 wels Sedgenili sainJinro-geologiuri angariSis safuZvelze md. xodaSnis
xeobaSi firma badagoni-s mimdebare
teritoriidan md. alaznis SesarTavamde
2012-2013ww ganxorcielda Rvarcofuli,
napirebis garecxvisa da akumulaciuri procesebisagan dacviTi RonisZiebebi. aucilebelia xeobis marjvena sanapiros gaswvriv
mowyobili mavTulbadiani qvayoris gabionis dagrZeleba qarxnis teritoriis damcav
napirsamagr nagebobamde an napiris gaswvriv
nakadmimmarTveli gabionebis mwkrivis
mowyoba. marcxena napiris gaswvriv Zveli
napirsamagri dambis deformirebuli da
gamorecxili monkveTebis gamagreba.

procesebi stadiuri (3-4 jer weliwadSi 1-jer) da


sezonuri (saSualo
mravalwliuri
fonuri donis an
masze cota maRalis
farglebSi) aqtivizaciiT xasiaTdeba
saSiSroebis riski
saSualo

md. orvilis xeobaSi q. axmetis dasaxlebuli ubnebis mosalodneli saSiSroebisgan dacvis mizniT gatarda dazianebuli
napirsamagri nagebobebis aRdgena. amasTan
aucilebelia md. orvilis gamozidvis konusis saTavidan romlis adgilmdebareobis
kordinatebia : X-514762; Y-4652387. marcxena
napiris gaswvriv reabilitirebul da aRdgenil napirsamagr nagebobamde, napiris
damcavi RonisZiebebis gatareba. mudmivi
geomonitoringuli dakvirvebis.

9.

10.

md. orvilis kalapotSi myari natanis


akumulaciuri monakveTi md. alaznis
SesarTavamde.
X-517872
Y-4652589

md. alaznis xeoba,


marjvena napiri
X-519635
Y-4655408

wyalmovardna,
Rvarcofi da akumulacia napirebis
garecxva.

wyaldidoba, akumulacia napirebis


garecxva

saSiSroebas uqmnis
saZovar farTobebs,
xids q. q. axmetis,
Telavis saavtomobilo gzaze,
sasoflo-sameurneo savargulebs.

am procesebis
aqtivizacia saSiSroebas uqmnida da
uqmnis marjvena
napirze mdebare
sasoflo-sameurneosavargulebs,
saZovar farTobebs,
maRali Zabvis egxis anZebs.

aRniSnuli wertilidan md. alaznis SesarTavamde md. orvilis kalapotis gawmenda,


CaRrmaveba gafarToeba napirebis garcxvis
ubnebze napirsamagri gabionebis mowyoba

wyaldidobis da
akumulaciur
procesebis aqtivizacias weliwadSi
1-2 jer da zogjer
metad aqvs adgili
xolo napirebis
garecxvis procesi
cvalebadi intensivobiT mudmivad
mimdinareobs,
saSiSroebis riski
saSualoze maRali.

2014 wels aRniSnuli procesebis zemoqmedebisgan marjvena napiris dacvis mizniT


gatarda napirdamcavi RonisZiebebi da napiris gaswvriv moewyo miwayrilis dambebi.
aRniSnuli RonisZieba moklevadian xasiaTs
atarebs Tumca mniSvnelovnad Seasustebs
saSiSroebas, Cvens mxriv mizanSewonilad
migvaCnia, rom marjvena napiris datborvis
da garecxvis sawinaaRmdego RonisZiebebi gatardes kompleqsuri detaluri
kvlevebis safuZvelze, SemuSavebuli proeqtis safuZvelze.

361
II. Telavis muncipaliteti

s. akura
md. akuris xevis xeoba
X-552566
Y-4634593

wyalmovardna,
napirebis garecxva Rvarcofi da
akumulacia

saSiSroebas uqmnis
soflis dasaxlebul ubnebs napirsamagr nagebobebs
mdinaris dinebis
qvemo welSi, mdinarispira zolSi
mdebare sasoflosameurneo savargulebs.

procesebi cikluri
(3-4 jer weliwadSi
1-jer) da sezonuri
(saSualomravalwliuri fonuri
donis farglebSi)
aqtivizaciiT xasiaTdeba. saSiSroebis riski dabali

s. s. akuras da vanTis dasaxlebuli ubnebis sasoflo-sameurneo savargulebis


da napirdamcavi nagebobebis dacvis mizniT
soflebis farglebSi da dinebis mimarTulebiT.

s. s. akura da vanTa.
md. vanTis xevis xeoba.
X-550754
Y-4634676

s. winandali
md. doliauris xevi,
X-549142
Y-4638983

wyalmovardna,
napirebis garecxva Rvarcofi da
akumulacia

saSiSroebas uqmnis
soflebis dasaxlebul ubnebs napirsamagr nagebobebs mdinaris dinebis qvemo
welSi, mdinarispira
zolSi mdebare
sasoflo-sameurneo
savargulebs.

procesebi cikluri
(3-4 jer weliwadSi
1-jer) da sezonuri
(saSualomravalwliuri fonuri
donis farglebSi)
aqtivizaciiT xasiaTdeba. saSiSroebis riski saSualo

md. md akuris xevis da vanTisxevis amovsebuli kalapotebis gawmenda gafarToeba


CaRrmaveba, napirebis gaswvrivi eroziasawinaaRmdego napirsamagri nagebobebis
mowyoba.

Rvarcofi, akumulacia, napirebis garecxva


(gverdiTi erozia)..

azianebs da s/s savargulebs, sasiSroebas uqmnis rkinigzis


xidis sayrden burjebTan mowyobil
nakadgamimRebebs,
Rvinis qarxnis teritorias

procesebis aqtivizacia sezonur


xasiaTs atarebs,
saSiSroebis riski
saSualoze maRali.

Cveni rekomendaciiT 2013 wels gatarda kalapotis gawmendiTi samuSaoebi. napirebis


gaswvriv moewyo miwayrilis dambebi. rkinigzis xidis da Rvinis qarxnis mdgradobis uzrunvelyofis mizniT aucilebelia eroziasawinaaRmdego napirdacviTi RonisZiebebis
gatareba, rkinigzis xidis qveSa sivrcis
gawmenda samSeneblo masalebisgan.

procesebis aqtivizacias yovelwliurad sxvadasxva


intensivobiT xasiaTdeba. saSiSroebis riski maRali

me-4 grafaSi xsenebuli nagebobebis, rkinigzis xidis da misi vakisis, agreTve sasoflosameurneo savargulebis saSiSi geologiuri
procesebis zemoqmedebisgan dacvis mizniT,
aucilebelia md. kisis xevis gadakveTaze
arsebuli kaxeTis gzatkecils xidsa da rkinigzis xids Soris orive napiris gaswvriv
arsebuli napirsamagri kedlis da dambis
dazianebuli da gamorecxili ubnebis aRdgena gamagreba mdinaris Wala-kalapotSi
qviSa-xreSis gadamuSavebis Semdeg narCeni
msxvilfraqciuli masalis kalapotSi dazvineba. (sasurvelia es masala dazvindes
napirsamagri nagebobebis gaswvriv.) rkinigzis xidis siaxloves inertuli masalis
mopovebis akrZalva.

362

s. kondolis aRmosavleTiT mimdebare


teritoria.
md. kisis xevis xeoba
I ubani
X- 548163
Y-4639710
I ubani
X- 548431
Y- 4639641

wyalmovardna
Rvarcofi da
akumulacia, napirebis garecxva
(gverdiTi erozia)
180m.
40m.

procesebi saSiSroebas uqmnis mdinaris


orive napirze arsebul napirsamagr
kedlebs rkinigzis
xidis marjvena
sayrdeni burji da
qvanayariT agebuli
vakisis monakveTs.
maRali Zabvis egxis anZebs. sasoflo
sameurneo savargulebs.

5.

363
6.

7.

sof. kisisxevis
aRmoxavleTiT
mimdebare
teritoria; md.
kisisxevis xeoba.
X-546653;
Y-4638538

s. Salauri
md. Salauris xevi.
X-542179
Y-4639802

q. Telavi, md.
Telavisxevis xeoba
1. X-537963;
Y-4638903;

wyalmovardna,
Rvarcofi da
akumulacia
napirebis
garecxva
(gverdiTi
erozia) jamuri
sigrZe 80m.

procesebi
saSiSroebas
uqmnis marjvena
napiris gaswvriv
betonis filebiT
mopirkeTebuli
miwayrilis
dambas. 2013 wels
procesebis Zlieri
aqtivizaciis
gamo deformacia
ganicada da
Caaangria kaxeTis
gzatkecilze
arsebuli xidis
Sualedurma
sayrdenma burjma da
moxda xidis malebis
Caqceva

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
maRali

procesebi
sasiSroebas uqmnida
saavtomobilo gzas,
soflis dasaxlebul
ubnebs da sasoflo
sameurneo
savargulebs

procesebi cikluri
(3-4 weliwadSi
1-jer) da
sezonuri (sasualo
mravalwliuri
fonuri donis
farglebSi)
aqtivizaciiT
xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
saSualo.

wyalmovardna,
Rvarcofi da
akumulacia,
napirebis
garecxva
(gverdiTi
erozia)

Rvarcofi

azianebs Rvarcof
damWer gamWol
nagebobebs
(3 nageboba)
da q. Telavis
wyalmomaragebis
saTave nagebobebs. (3
sakaptaJo Wa).

procesebis
aqtivizacia
sezonur
xasiaTs atarebs,
saSiSroebis riski
maRali

kaxeTis gzatkecilis xids zemoT marjvena


napiris gaswvriv arsebuli napirsamagri
dambis deformirebuli da morecxili
ubnebis aRdgena.

sasoflo gzis da md. Salauris xevis


gadakveTis ubanze, Zveli mcire iametric
nakadgamtaris sanacvlod, aigo maRali
gamtarobis erTmaliani xidi. magram
mosaxleobis mier xidTTan sayofacxovrebo
nagavis Cayris gamo mosalodnelia nakadebis
Segubeba. xidTan da saerTod xevSi nagvis
Cayris akrZalva. md. Salauris xevis
saTaveebSi tyis gakafvis akrZalva.

deformirebul samive nakaddamWer gamWol


nagebobas Cautardes gamagreba-aRdgeniTi
samuSaoebi. nakaddamWeri nagebobebis
zeda biefebSi akumulirebuli masalis
perioduli gawmenda-gatana. myari
natanis biefebis arealSi Aakumulaciis
mizniT qvabulebis mowyoba. qalaqis
wyalmomaragebis saTave nagebobis
damcavi dabmis dazianebuli monakveTebis
aRdgena-gamagreba. xelovnuri kalapotis
dazianebuli monakveTebis aRdgenagamagreba.

8.

364

9.

10.

s. kurdRelauri
usaxelo xevi
X-540502
Y-4641742

q. Telavis Cr. dasavleTiT mimdebare


teritoria md. vardisubnis xeoba.
X-537472
Y-4641539

s. yarajalas aRmosavleTiT mimdebare teritoria. md.


Turdos marcxena
napiri.
1. X-535727
Y-4643173
2. X-537694
Y-4645704
3. X-538527
Y-4646940

wyalmovardna
dabali simkvrivis Rvarcofi da
akumulacia.

procesebis aqtivizacia saSiSroebas da did yofiT


problemebs uqmnida
xevis pira zolSi
mcxovreb 66 mosaxlis sakarmidamo nakveTebs, sacxovrebel saxlebs, damxmare nagebobebs da
erTaderTi sakomunikacio saSualebas
(saubno gza).

procesebis aqtivizacia yovelwliurad sezonur


xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualo

mosalodneli saSiSroebisagan mosaxleobis dacvis mizniT aucilebelia usaxelo


xevis kalapotis gawmenda da misi daxurul
galereaSi moqceva.

wyalmovardna
Rvarcofi da
akumulacia, napirebis garecxva
(gverdiTi eroziaa)

es procesebi saSiSroebas uqmnis


q. Telavis wyalmomaragebis magistralur milsadens,
q. Telavi-gomboriq.Tbilisis saavtomobilo gzis
monakveTs da xidis
burjebis damcav
nakadmimReobas,
xidis qvemoT sakomunikacio anZebs da
marjvena napirze arsebul mcire sawarmos teritorias da
nagebobebs

procesebi cikluri
(3-5 weliwadSi
1-jer) da sezonuri
(saSualo mravalwliuri fonuri
donis da odnav
maRali) aqtivizaciiT xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
saSualo

aRniSnuli obieqtebis dacvis mizniT


aucilebelia orive napiris gaswvriv dazianebuli napirsamagri nagebobebis da
xidis nakadmimRebebis aRdgena gamagreba,
kalapotis gawmenda CaRrmaveba.

procesebis aqtivizaciis periodSi intesniurad


irecxeba marcxena
sanapiro zoli, itboreba da iSlameba
bazris teritoria da soflis
dasaxlebuli ubnebi, soflis qvemoT
sasoflo sameurneo
savargulebi.

procesebi cikluri
(3-5 weliwadSi
1-jer) da sezonuri
(saSualo mravalwliuri fonuri
donis da odnav
maRali) aqtivizaciiT xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

aRniSnuli obieqtebis da sasoflo sameurneo savargulebis mosalodneli saSiSroebisgan dacvis mizniT marcxena napiris gaswvriv eroziasawinaaRmdego napirdamcavi
RonisZiebebis gatareba, kalapotis gawmenda
CaRrmaveba.

wyalmovardna,
Rvarcofi da
akumulacia.

napirebis
garecxva
(gverdiTi erozia)
4.8km.

2
s. iyalTo
md. CumaT xevis xeoba
X-531762
Y-4643407
I mewyruli ubani
X-531619
Y-4643408

11

I mewyruli ubani
X-531686
Y-4643113
daxramvis ubani
1. X-531348
Y-4643560
2. X-531448
Y-4643518
3. X-531570
Y-4643534

wyalmovardna,
Rvarcofi da
akumulacia, napirebis garecxva
(gverdiTi erozia)
mewyeri
0.8 ha.
0.8 ha.

progresebi saSiSroebas uqmnis


mdinaris orive
sanapiroze mdebare
dasaxlebul ubnebs.
napirsamagr nagebobebs iyalTos
monasterTan damakavSirebel gzis
saZovar farTobebs.

procesebi cikluri
(3-5 weliwadSi
1jer) da sezonuri
(saSualomravalwliuri fonuri
donis farglebSi)
aqtivizaciiT xasiaTdeba. saSiSroebis riski saSualo.
mewyrul ubnebis aqtivizaciis SemTxvevaSi saSualoze
maRali

md. CumaTxevis marcxena mxares ferdze ganviTarebuli daxramviTi procesebis Sesasusteblad, xramSi zRudarebis (barikadebi)
rigis mowyoba da SemdgomSi misi zedapiris
xe-mcenareebis gaSeneba, mewyrul ubnebze
da maT saTaveebis mimdebare ubnebze balaxis kordis darRvevis da xe mcenareebis
gakafvis akrZalva. mewyrul ubnebze xemcenareebis ganaSenianeba. md. CumaTxevis
kalapotis gawmenda Seviwroebul ubnebze
misi gafarToeba dazianebul napirsamagri
nagebobebis aRdgena gamagreba.

azianebs da saSiSroebas uqmnis


soflis wyalmomaragebis saTave nagebobis teritorias

procesis aqtivizacia mudmiv


xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
maRali

sof. fSavelis wyalmomaragebis saTave


nagebobis mdgradi funqcionirebis mizniT
saswrafod unda ganxorcieldes eroziis
sawinaaRmdego napirsamagri RonisZiebebi.
amasTan aRniSnul ubanze aucilebelia
mdinaris kalapotis gadanacvleba marJvena
napiris mimarTulebiT da misi Wala-kalapotis RerZul nawilSi ganTavseba

daxramva
250m.

365
12.

md. storis xeoba


sof. fSavelis wyalmomaragebis saTave
nageboba (filtrati)
X-535092; Y-4662651.
arcxena napiris
garecxvis ubani.
1. X-535020
Y-4662666
2. X-535042
Y-4662647
3. X-535071
Y-4662625
4. X-535147
Y-4662535
5. X-535147
Y-4662496

napirebis garecxva (gverdiTi erozia)


200-205m.

13.

sof. fSavelis aRmosavleTiT mimdebare teritoria, md.


WiWakvis xevis xeoba
X-537883;
Y-4659858

wyalmovardna,
Rvarcofi da akumulacia

periodulad itboreba da iSlameba


mdinaris marjvena
napirze arsebuli
aTeulobiT ha
sasoflo sameurneo
savarguli da did
materialur zians
ayenebs soflis mosaxleobas

Procesebi cikluri
(1-2 weliwadSi
1-jer, zogjer
meti) aqtivizaciiT
xasiaTdeba, saSiSroebis riski saSualoze maRali

Wyalmovardnebis da datborviT-daSlamviTi procesebis zemoqmedebisagan sasoflosameurneo savargulebis dacvis mizniT,


aucilebelia mdinaris kalapotis gadatana
aRmosavleTiT da gatyianebul ubanze. axali, Rrma da ganieri kalapotis gaWra Cvens
mier miTiTebuli koordinatebis mixedviT.
axali kalaporis koordinatebi Semdegia:
1. X-537151; Y-4660610
2. X-537247; Y-4660440
3. X-537332; Y-4660360
4. X-537367; Y-4660310
5. X-537421; Y-4660260
6. X-537529; Y-4660210
7. X-537649; Y-4660180
8. X-537783; Y-4660050
9. X-537862; Y-4959930
10. X-537915; Y-4659820
11. X-537979; Y-4659690
12. X-538045; Y-4659640
13. X-538145; Y-4659580
14. X-538205; Y-4659490

wyaldidoba,
Rvarcofi, akumulacia, napirebis
garecxva.

awarmoebs marcxena
napiris intensiur
garecxvas, tboravs
marjvena napirze
mosaxleobis kuTvnil sakarmidamo nakveTebs,
sacxovrebel
saxlebs, damxmare
nagebobebs da saubno gzas

procesebis aqtivizacia sezonur


xasiaTs da ZiriTadad damokidebulia
Tovlis intensiur
dnobasTan da
Tavsxma wvimebis
mosvlasTan. saSiSroebis riski saSualoze maRali.

mdinaris kalapotis perioduli gawmenda,


CaRrmaveba, arsebuli napirsamagri gabionis
xidamde dagrZeleba. arsebuli xidis adgilze maRali gamtarobis erTmiliani xidis
ageba.

Wyaldidoba,
Rvarcofi da
akumulacia, napirebis garecxva
(gverdiTi erozia)

procesebi saSiSroebas uqmnis


mdinaris marjvena
sanapiro zolSi
mdebare sasoflo
sameurneo savargulebs (venaxebi),
Walis da Waliszeda terasebze
mcxovreb mosaxleobis sacxovrebel
saxlebs da sakarmidamo nakveTebs

aRnisSnuli procesebis aqtivizacias


sxvadasxva intensivobiT yovelwliurad (1-2 jer
da zogjer metad)
aqvs adgili. saSiSroebis riski ki
saSualo

wertilidan, romlis adgilmdebareobis


koor:
X-541864; Y-4656655 (md. lopotas marjvena
napiri) axmeta-lagodexis saavtomobilo
gzis xidamde. gasatarebeli RonisZiebebi:
md.md. didxevis da lopotas Wala-kalapotis gawmenda, CaRrmaveba gafarToveba
da misi gasworxazovneba; Wala-kalapotsi
akumulirebuli masaliT marjvena napiris damcavi dambis aRdgena; xidis orive
sayrdeni burjebis damcavi nakadmimRebebis
gamagreba. mudmivi geomonitoringuli dakvirvebebis warmoeba.

366
14.

15.

sof. arTana
md. didxevis xeoba
X-542253
Y-4657860

s. saniores aRmosavleT periferia.


md.md. didxevisa da
lopotas xeobebi
1. X-541864
Y-4656655
2. X-541065
Y-4655404

16.

md. lopotas dinebis


qvemoweli, marjvena
napiris garecxvis
ubani
I-ubani
1. X-540562
Y-4653379
2. X-540564
Y-4653379
II-ubani
3. X-540545
Y-4653061
4. X-540358
Y-4652501

wyaldidoba,
Rvarcofi da
akumulacia. napirebis garecxva
(gverdiTi erozia)

Procesebi saSiSroebas uqmnis marjvena sanapiroze


arsebul ramodenime aTeul ha sasoflo sameurneo
savargulebs, napirsamagr dambas da
maRali Zabvis egx-s
anZebs

Procesebis aqtivizacia sxvadasxva


intensivobiT
yovelwliurad
(1-2 jer da zogjer
metad) aqvs adgili
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

Sasoflo sameurneo savargulebis dacvis


da maRali Zabvis egx-is anZebis mdgradi
funqcionirebis mizniT, dazianebuli da
gerecxili napirsamgri dambis aRdgenagamagreba: mdinaris kalapotis gawmenda
CaRrmaveba da gasworxazovneba

III. yvarlis muncipaliteti

1.

367
2.

s. Saqrianis
samxreTiT md. alaznis marcxena sanapiro.
1.X-547083; Y-4650119;
2.X-547523; Y-4649785
3.X-547580; Y-4649474;

sof. eniseli. md. inwobas xeobis marjvena


sanapiro
X-554721
Y-4650014

napiris garecxva
(gverdiTi erozia). 930m.

Rvarcofi, akumulacia, napirebis


garecxva (gverdiTi erozia).

procesi saSiSroebas uqmnis


lagodexi-axmetis
saavtomobilo gzis
62km niSnulis mimdebare 230m sigrZis
monakveTs, ramdenime ha saZovar farTobebs.

procesebis aqtivizacia saSiSroebas uqmnis


md.md. bolias da
inwobis SesarTavis
qvemoT marjvena
napirze mdebarze
avtsadgoms, saZovar farTobebs,
orive napirze
arsebul sasoflosameurneo savargulebs da marcxena
napirze arsebul
dasaxlebul ubnis
mosaxleobas.

procesi mudmivad
mimdinareobs, saSiSroebis riski
saSualo.

es procesebi
yovelwliurad
sxvadasxva aqtivizaciis intensivobiT xasiaTdeba
saSiSroebis riski
maRali.

eroziasawinaaRmdego napirdacviTi
RonisZiebebis gatareba, kompleqsuri detaluri kvlevebis Sedegad SemuSavebuli
proeqtis safuZvelze.

marjvena napiris gamorecxil ubanze arsebuli gabionidan wertilamde romlis


koordinatia: 554457-4649697, dazianebuli
napirsamagris aRdgena-reabilitacia; lagodexi-Telavis avtomagistralis xididan
md. alaznis SesarTavamde md. inwobas kalapotis gawmenda, CaRrmaveba, gafarToeba.

3.

368
4.

md. CelTis xeoba


X-556893
Y-4648138

q. yvareli, md. durujis xeoba


Rvarcofdamcavi damba
I ubani
5692254648038;
II ubani
1. 5687374647615
2. 5685454647455
III ubani
1. 5678994646961
2. 5677054646795
IV ubani
1. 5676684646770
2. 5676514646767
V ubani
1. 5676294646772
2. 5676084646735
VI ubani
1. 567584 4646719
2. 5675014646658

wyaldidoba,
Rvarcofi, akumulacia, napiris
garecxva (gvediTi
erozia).

Rvarcofi, akumulacia,
napiris garecxva
(gvediTi erozia).

VII

1. 5674794646644
2. 5673784646572

VIII

5667844645860
IX ubani
5665004645000,
am wertilidan xidamde
dinebis mimarTulebiT.
I ubani
567284 4646441
II ubani
567263 4646423
III ubani
567142 4646289

daxramva

procesebi saSiSroebas uqmnis


mdinaris orive
napirze arsebul
s/s savargulebs,
sameurneo da samrewvelo obieqtebs,
saZovar farTobebs,
Sida saubno gzebs da
magistraluri xidis
nakadmimRebebs, md.
CelTis Senakadebis
md.md. seforas da
wiwmatianis xeobebSi
arsebul s. Sildis
wyalmomaragebis
saTave nagebobebs.

es procesebi saSiSroebas uqmnis


q. yvarelis damcav
napirsamag dambas.
sasoflo-sameurneo savargulebs,
wyalmomaragebis
erT-erT saTave
nagebobas, sainJinro komunikacias
(xidi)

es procesebi
yovelwliurad
sezonuri aqtivizaciiT xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
saSualo.

procesebis aqtivizaci sezonur


xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
maRali.

prvel rigSi magistraluri xidis CrdiloeTiT mdinaris kalapotis gawmenda; mdinaris napirebis garecxvis ubnebze da xidis
nakadmimRebebis deformaciis aRsakveTad
maT arealSi kompleqsuri detaluri kvlevebis Sedegad SemuSavebuli proeqtis
safuZvelze eroziasawinaaRmdego napirsamagri RonisZiebebis gatareba.

md. durujis auzSi bolo 30 welze metia,


aRar Catarebula xeobis topografiuli da
sainJinro-geodinamiuri situaciis agegmva.
dReisaTvis ar viciT, Rvarcofmaformirebeli geologiuri produqtis potenciuri
da uSualod CarTvadi mineraluri masis
moculoba. saWiroa axali geodinamiuri
rukis Seqmna da Semdeg yovelwliuri monitoringis warmoeba, mdinaris mTeli auzis
farglebSi. adreuli Setyobinebis sistemis
instalacia, miRebuli axali informaciis
analizis safuZvelze qalaq yvarelis dacvis RonisZiebebis teqnologebis axleburad SemuSaveba, aseve arsebuli dambebis
dazianebuli monakveTebis aRdgena. qvemoT
mogvyavs am etapze saswrafod gasatarebeli
gadaudebeli RonisZiebebi :
- md durujis kalapotis regularulad
gawmenda-CaRrmaveba, gafarToeba, gasworxazovneba da misi centralur nawilSi (RerZul) ganTavseba.; kalapotSi akumlirebuli
myari natanis gamoyenebiT aRsdges napirsamagri dambis deformirebul-gamorecxili
ubnebi da gamagrdes betonis filebiT;
napirsamagri dambis saTavis dasacavad md.
salmisxevis da gruntis gzis gadakveTis
ubanze maRalgamtarunarianobis erTmaliani xidis mowyoba; dambis saTaveSi dazianebuli da deformirebuli dezebis aRdgena. napirsamagri dambis daxramvis ubnebze
zrudarebis (baraJi) rigis mowyoba.

5.

md. bursas xeoba,


q. yvarelis
farglebSi;
X-568395
Y-4642435
saavtomobilo xidis
qvemoT md. alaznis
marcxena sanapiro

6.

s. gavazi md.
fatmasura
X-571944
Y-4633945

Rvarcofi,
akumulacia,
napirebis
garecxva (gvediTi
erozia).
3870 m;

8400 m

wyalmovardna,
datborva,
daSlamva

Rvarcofulakumlaciuri da
napirebis garecxvis
procesebi
ciklur-fazuri
(3-4 weliwadSi
1-jer) da sezonuri
aqtivizaciiT
xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
maRali.

pirvel etapze md, bursis kalapotis


gasworxazovneba, gawmenda, CaRrmaveba,
gafarToeba. aRniSnuli procesebisagan
dacvis mizniT kompleqsuri detaluri
kvlevebis Sedegad SemuSavebuli proeqtis
safuZvelze napirdamcavi RonisZiebebis
gatareba.

tboravs da
Slamavs soflis
dasaxlebuli
ubnebis
mosaxleobis
sakarmidamo
nakveTebs,
sacxovrebel
saxlebs, soflis
saubno gzebs

procesis
aqtivizacia
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualo

mdinaris kalapotis gawmenda CaRrmaveba

procesebis
aqtivizacia
periodulad
azianebs xsenebuli
soflebis
mosaxleobis
kuTvnil
sakarmidamo
nakveTebs,
mdinareze
arsebul bogirebs,
orive napiris
gayolebiT arsebul
napirsamagr
dambebs.
saSiSroeba uqmnis
magistralur
saavtomobilo
xidis
nakadmimRebebs

procesebis
aqtivizacia
sxvadasxva
intensivobiT
yovelwliurad
(1-2 jer da metad)
aqvs adgili,
magram Zlieri
intensivobiT
aqtivizacia
ciklur (4-6
weliwadsi 1 an
2-jer) xasiaTs
atarebs.
saSiSroebis riski
saSualo

mosalodneli saSiSroebisgan soflebis


mosaxleobis kuTvnili sasoflo
sameurneo savargulebis, sakarmidamo
nakveTebis dacvis mizniT da magistraluri
xidis mdgradobis uzrunvelsayofad
aucilebelia: eroziasawinaaRmdego
RonisZiebebis gatareba, kompleqsuridetaluri kvlevebis Sedegad SemuSavebuli
proeqtis safuZvelze

369

es procesebi
saSiSroebas
uqmnis q. yvarelis
meurneobis
dasaxlebis da
sof. sanavardos
mosaxleobas,
sasoflosameurneo
savargulebs,
sameurneo da
sawarmoo obieqtebs

7.

s.s. axalsofeli,
saruso da sacxene
md. Soroxevis xeoba
X-581143
Y-4638143

wyaldidoba,
Rvarcofi da
akumulacia,
napirebis
garecxva

IV. lagodexis municipaliteti

1.

370

2.

3.

md. kabalis xeoba. s.


kabalis dasavleTi
periferia
X-594104
Y-4634930

sof. giorgeTi
md. kabalis xeoba
X-590784
Y-4631322

sof. verxvis mindori. md. areSis xeoba


X-588040
Y-4630598

wyaldidoba,
Rvarcofi da
akumulacia,
napirebis garcxva
(gverdiTi erozia)

procesebis
aqtivizacia
saSiSroebas
uqmnis, saZovar
farTobebs, soflis
dasaxlebuli
ubnebis
mosaxleobas,
xidis marcxena
deformirebuli
nakadmimRebs,
sayrden burjebs,
napirsamagr kedels

Rvarcofi, akumulacia

procesebi saSiSroebas uqmnis


soflis aRmosavleTiT mdebare
sasoflo-sameurneo savargulebs da
saZovar farTobebs

Rvarcofi, akumulacia,
napiris garecxva
(gverdiTi erozia)

es procesebi saSiSroebas uqmnis mdinarispira zolSi


mdebare dasaxlebuli ubnebis mosaxleobas, xids,
saavtomobilo
gzas da sasoflosameurneo savargulebs.

procesebis
aqtivizacia
sxvadasxva
intensivobiT
yovelwliurad
(1-2 jer da metad)
aqvs adgili.
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

procesebis aqtivizacia yovelwliurad sezonur


xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

procesebis aqtivizacia yovelwliurad sezonur


xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualo

soflis dasaxlebuli ubnebis mosaxleobis,


sasoflo sameurneo savargulebis,
arsebuli napirdamcavi kedlis, xidis
marcxena deformirebuli nakadmimRebis
mosalodneli saSiSroebisagan dacvis
mizniT aucilebelia: md. kabalis
hidrologiuri pirobebis gaTvaliswinebiT
da detaluri kvlevebis Sedegad
SemuSavebuli proeqtis safuZvelze
napirdacviTi RonisZiebebis gatareba

soflis dasaxlebuli ubnebis mosaxleobis, sasoflo sameurneo savargulebis,


arsebuli napirdamcavi kedlis, xidis marcxena deformirebuli nakadmimRebis mosalodneli saSiSroebisagan dacvis mizniT
aucilebelia: md. kabalis hidrologiuri
pirobebis gaTvaliswinebiT da detaluri
kvlevebis Sedegad SemuSavebuli proeqtis
safuZvelze napirdacviTi RonisZiebebis
gatareba

saavtomobilo xidis CrdiloeTiT orive


napiris gaswvriv napirsamagri nagebobebis
mowyoba; soflis farglebSi mdinaris
klaknili kalapotis gawmenda, CaRrmaveba,
gasufTaveba; marjvena napirze xidisqveSa
sivrcis gawmenda; aikrZalos kalapotidan
amoRebuli masalis napirebis gaswvriv dazvineba.

4.

5.

s. baisubani. md. baisubnis xevi


X-596673
Y-4632280

s. ninigori. md. ninos


xevi
X-606714
Y-4631265

wyaldidoba,
Rvarcofi da
akumulacia, napirebis garcxva
(gverdiTi erozia)

saSiSroebas uqmnis
soflis dasaxlebuli ubnebis
mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs,
sacxovrebel saxlebs, xidebs, saubno gzebs, napirdamcav nagebobebs

procesebi yovelwliurad sxvadasxva


aqtivizaciiT xasiaTdeba, saSiSroebis riski saSualo

mosalodneli saSiSroebisagan soflis


dasaxlebuli ubnebis mosaxleobis, saubno
gzebis da xidebis, napirsamagri nagebobebis dacvis mizniT arsebuli gadaudebeli
RonisZiebebis CamonaTvali lagodexis municipalitetis gamgeobaSi gadaigzavna, 2012
wlis sainformacio biuletenis amonadirSi

wyaldidoba,
Rvarcofi da
akumulacia, napirebis garcxva
(gverdiTi erozia)

saSiSroebas uqmnis
soflis dasaxlebuli ubnebis
mosaxleobis sakarmidamo nakveTebs,
sacxovrebel saxlebs, xidebs, saubno gzebs, napirdamcav nagebobebs

procesebi yovelwliurad sxvadasxva


aqtivizaciiT xasiaTdeba, saSiSroebis riski saSualo

wyaldidoba,
Rvarcofi da
akumulacia,
napirebis garcxva
(gverdiTi erozia)

procesebis
aqtvizacia
saSiSroebas uqmnis
saqarTvelos
teritoriaze
arsebul saZovar
farTobebs.
sasazRvro
policiis
saguSagos
dasacavad agebul
mavTulbadian
gabions,
sasazRvro xidis
marjvena burjis
damcav betonis
nakadmimRebs
da xidis qvemoT
deformirebul
napirsamagr kedels

procesebi
yovelwliurad
sxvadasxva
aqtivizaciiT
xasiaTdeba,
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

371

6.

md. mawimis xevis


xeoba
X-609651
Y-4627982

mosalodneli saSiSroebisagan dacvis


mizniT aucilebelia mdinaris centralur
nawilSi xelovnurad dazvinebuli
xazobrivi miwayrilis umokles droSi
likvidacia; marjvena napiris garecxvis,
datborvisa da daSlamvis aRkveTis mizniT
maRali napirsamagri dambis mowyoba

V. gurjaanis municipaliteti
procesi saSiSroebas uqmnis
,,didebis memorialis teritorias,
gurjaani-Telavis
saavtomobilo gzis
monakveTs.
q. gurjaani
I ubani
1

II ubani

mewyeri
10,0 ha

mewyeri
11,5 ha

372
2

procesi saSiSroebas uqmnis 6 mosaxlis sacxovrebel


saxlebs da sakarmidamo nakveTebs.
procesis gafarToebis SemTxvevaSi
saSiSroebis riskis
zonaSi aRmoCndeba
aramarto mewyrul
ubanze mcxovrebi
mosaxleoba, aramed misi konturis mimdebared
dasaxlebuli ubani
da municipaluri
saavadmyofo

sof. vejini

wyalmovardna,
Rvarcofi,
akumulacia

saSiSroebas
uqmnida soflis
dasaxlebul
ubnebs, kaxeTis
gzatkecils

sof. bakurcixe

wyalmovardna,
Rvarcofi,
akumulacia

saSiSroebas
uqmnida soflis
dasaxlebul
ubnebs, kaxeTis
gzatkecils

procesi cikluri
(5-10 weliwadSi
1-jer) aqtivizaciiT xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
maRali

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sxvadasxva
intensivobiT
xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
saSualo

orive mewyrul ubanze:


- detaluri sainJinro-geologiuri kvlevebis Catareba, romlis safuZvelze
SesaZlebeli iqneba orive mewyruli ubnis
da mimdebare teritoriebis mdgradobis
uzrunvelyofis mizniT, kompleqsuri mewyer da eroziasawinaaRmdego RonisZiebebis
proeqtis Sedgena; RonisZiebebis SemuSaveba-ganxorcielebamde, orive mewyrul
ubanze geomonitoringuli dakvirvevbebis
warmoeba, raTa procesis aqtivizaciiT Seqmnili geodinamiuri mdgomareobis Sesabamisad da mosaxleobis usafrTxoebis uzrunvelyofis mizniT operatiulad miRebul iqnas
adeqvaturi gadwyvetileba

Rvarcoful-akumulaciuri procesebis
zemoqmedebis da saSiSroebis riskis
minimumamde dasayvanad aucilebelia:
soflebis teritoriaze Camomdinare
md.md.keWis da bakurcixis Rvarcofuli
xevebis kalapotebis perioduli
gawmenda, gafarToveba-CaRrmaveba da
gasworxazovneba; xevebis wyalSemkrebi
auzebis saTaveebSi tyis safaris
gaCexvis kategoriuli akrZalva; xevebis
kalapotebSi sayofacxovrebo narCenebis
Cayris akrZalva; am soflebSi Camomdinare
xevebze reJimuli geomonitoringuli
dakvirvebebis warmoeba

sof. kardenaxi

Rvarcofi, akumulacia

procesebis aqtivizacia saSiSroebas uqmnis md.md.


mRvrie xevis da
kulanjis xevis pira
dasaxlebuli ubnebis mosaxleobas,
nakadgamtarebs,
sasoflo saubno
gzebs, Rvinis qarxanas, xid-bogirebs,
mdinareTa napirsamagr nagebobebs,
sasoflo-sameurneo savargulebs

procesebis aqtivizacia yovelwliurad (1-2 jer)


sxvadasxva intensivobiT xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
saSualo

6
md.md. mRvriexevis da kulanjis xevis kalapotebis gasufTaveba-gawmenda da dazianebuli napirsamagri nagebobebis aRdgena.
md.mRvriexevze arsebuli 5 seqciad dayofili nakadgamtaris da md.kulanjis xevze
dangreuli xidbogirebis magivrad maRali
gamtarobis erTmaliani konstruqciis
xidebis mowyoba. md.md.mRvriexevis da kulanjis xevis kalapotebSi sayofacxovrebo
da samSeneblo narCenebis Cayris kategoriulad akrZalva, orive xevis saTaveebSi tyis
gaCexvis kategoriuli akrZalva. mudmivi
geomonitoringuli dakvirvebebis warmoeba

VI. sagarejos municipaliteti

373
1

sof. Toxliauri
md. md. kunZianis xevis
(koor) da kaloubnis
xevis (koor) xeobebi

sof. anTokis
samxreTiT, kaxeTis
gzatkecilis da
anTokis xevis
gadakveTis ubani

wyalmovardnaRvarcofi, akumulacia, napirebis


garecxva

procesebis aqtivizacia saSiSroebas


uqmnis xevebispira
zolSi mdebare
dasaxlebul ubnebs,
sasoflo-sameurneo savargulebs,
kaxeTis gzatkecilis kunZianis xevis
gadakveTis ubanze,
arsebul xids

procesebi yovelwliurad sxvadasxva


intensivobiT xasiaTdeba. saSiSroebis riski saSualo

soflis teritoriaze Camomdinare md.md.


kunZianis da kaloubnis xevebis kalapotebis
donis dawevis mizniT, maTi perioduli gawmenda, CaRrmaveba, gafarToeba da gasworxazovneba; orive xevSi akumlirebuli masaliT
napirebis gaswvriv miwayrilis maRali
dambebis mowyoba da maTi gamagreba napirsamagri nagebobebiT;
md.kunZianis xevis da kaxeTis gzatkecilis
gadakveTis ubanze arsebuli Zveli xidis
umoqmedo Sualeduri betonis sayrdeni
burjis demontaJi

wyalmovardna,
Rvarcofi da
akumulacia

procesebis
aqtivizacia
periodulad
safrTxes
uqmnis kaxeTis
gzatkecilze
arsebul
saavtomobilo xids
da gzis monakveTs.

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sxvadasxva
intensivobiT
xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
saSualo

kaxeTis gzatkecilis da xidis


Seuferxebeli funqcionirebis
uzrunvelyofis mizniT, xevis kalapotis
da xidqveSa sivrcis gawmenda, CaRrmaveba,
gafarToeba; kalapotidan amoRebuli
masalis napirebis gaswvriv dazvinvis
akrZalva; amoRebuli masalis gatana da
samSeneblo mizniT gamoyeneba. momavalSi
arsebuli xidis magier maRalgamtarobis
erTmaliani xidis ageba.

q, sagarejo
md. TvalTxevis xeoba
X-526567
Y-4622222

s. oTaraanis
samxreT-aRmosavleT
periferia
Tbilisi-gomboris
saavtomobilo
monakveTi
X-511548
Y-4634296
X-511578
Y-4634210

procesebis
aqtivizacia
periodulad
safrTxes uqmnis
mdinaris orive
napirze mdebare
dasaxlebuli
ubnebis
mosaxleobas

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sxvadasxva
intensivobiT
xasiaTdeba.
saSiSroebis riski
maRali

qalaqis farglebSi wyalmomaragebis


saTave nagebobis ganedidan dawyebuli,
mdinarispira zolSi mdebare dasaxlebuli
ubnebis mosaxleobis usafrTxoebis dacvis
mizniT, mdinaris kalapotis gawmenda,
CaRrmaveba, gafarToeba; amoRebuli masalis
gatana.

mewyeri
0.135 ha

procesebis
aqtivizacia
saSiSroebas uqmnis
saavtomobili
gzis mdgrad
funqcionirebas

procesebis
aqtivizacia
yovelwliurad
sezonur
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualoze maRali

saavtomobilo gzis aRniSnul monakveTze


mudmivi meTvalyureobis daweseba,
procesis aqtivizaciis SemTxvevaSi gzis
vakisis operatiulad gawmenda

mewyeri
0.07 ha

procesebis
aqtivizacia
saSiSroebas uqmnis
saavtomobili
gzis mdgrad
funqcionirebas

procesebis
aqtivizacia
stadiur (1-3
weliwadSi 1 jer)
xasiaTs atarebs.
saSiSroebis riski
saSualo

Rvarcofi,
akumulacia

374
5

s. gombori md.
texianis marcxena
borti
X-517639
Y-4634043

saavtomobilo gzis dazianebuli


monakveTis aRdgena

s. gombori gomboris
uReltexilis monakveTi
I ubani
X-522626
Y-4635236
II ubani
X-522738
Y-4635113

mewyeri
procesebis aqtivizacia saSiSroebas
uqmnis saavtomobili gzis calkeul
ubnebs

procesebis aqtivizacia atarebs


ciklur (2-4 weliwadSi 1 da metad)
xasiaTs. saSiSroebis riski saSualoze maRali

6
saavtomobilo gzis deformirebul ubnebze mudmivi meTvalyureobis daweseba,
raTa procesebis aqtivizaciis SemTxvevaSi
moxdes gzis vakisis dazianebuli ubnebis
operatiulad aRdgena. gomboris mewyerze
30 wlis win tardeboda reJimul-stacionaluri dakvirvebebi. aucilebelia aRdges
am saxis kvlevebi, sadac gamoyenebuli
iqna kvlevis Tanamedrove teqnologiebi.
amasTan, vinaidan am zonaSi gadis Jinvaligomboris cocxali teqtonikuri Secoceba
da es zona warmoadgens, seismogravitaciuli TvalsazrisiT, metad mniSvnelovan
ubans. saWiroa moewyos agreTve miwis qerqis Tanamedrove teqtonikuri moZraobis
geodinamikuri da seismuri dakvirvebebis
poligoni. rac Seexeba saavtomobilo gzis
usafrTxo funqcionirebas, eqspluataciis
periodSi mudmivad gasaTvaliswinebelia
misi aRdgena-ganaxlebis samuSaoebis warmoeba

375

You might also like