2 CURSO de ACTUALIZACION 2005 Da Lingua e Linguaxe Administrativa Galegas

Curso de actualizacin da
lingua e linguaxe
administrativa galegas
ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIN PBLICA
Este material foi elaborado por REVERSO SERVIZOS LINGSTICOS, S.L.

para o Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa
galegas organizado pola Escola Galega de Administracin Pblica.
REA DE FORMACIN
REVERSO SERVIZOS LINGSTICOS, S.L.
Ra da Rosa 42, 3. C
15701 Santiago de Compostela
Tfno.: 981 936 750
info@reversoweb.com
www.reversoweb.com
Autores/as:
Nel Vidal Barral (coordinador)
Xon Antn Lado Lago
Ana Beln Domnguez Salgado
Natalia Blanco Carreira
(REVERSO SERVIZOS LINGSTICOS, S.L.)
Agradcense as achegas feitas por Valentn Garca Gmez,
Beatriz Bascoi, Xos Ramn Lpez Boulln e Mercedes Leobalde.
Edita:
ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIN PBLICA (EGAP)
Polgono das Fontias
Ra de Madrid 2-4
15707 Santiago de Compostela
Tfno.: 981 546 040
egap@xunta.es
www.egap.xunta.es
Santiago de Compostela
Abril de 2005
Reservados todos os dereitos. O contido deste libro est protexido pola lei,
que prohibe a reproducin, plaxio, distribucin ou comunicacin pblica, na
sa totalidade ou en parte, das obras cientficas, artsticas e literarias, sen a
preceptiva autorizacin.
Escola Galega de Administracin Pblica
A EGAP non se identifica necesariamente cos criterios dos/as autores/as.
Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

Presentacin do curso
1. Obxectivos
Con motivo da reforma das Normas ortogrficas e morfolxicas do idioma galego no ano
2003, este curso ten por obxecto perfeccionar e actualizar os coecementos da lingua galega
e da linguaxe administrativa, se o caso.
2. Destinatarios/as
Vai dirixido ao persoal da Xunta de Galicia.
Os criterios de seleccin para participar nel son os seguintes:
1. A antigidade na realizacin do curso medio de linguaxe administrativa galega ou
do que motivou a sa validacin.
2. O menor nmero de cursos realizados en escolas ou institutos de Administracin
pblica.
3. A antigidade na Administracin.
3. Metodoloxa
A metodoloxa do curso sempre terico-prctica, con realizacin de exercicios prcticos,
explicacin dos contidos, resolucin de dbidas e manexo das ferramentas axeitadas para
unha escrita correcta.
Nas sesins partirase de exercicios prcticos para chegar aos contidos tericos. Os exercicios
prcticos de cada sesin estarn centrados nos contidos desa sesin, pero ao mesmo tempo
servirn para repasar o xa visto en sesins anteriores e para ir adiantando os contidos das
prximas. Deste xeito pretndese ir relacionando uns contidos con outros para as velos
sempre como un todo.
Unidades
tericas

UNIDADE 1
ESTANDARIZACIN DA
LINGUA GALEGA.
HISTORIA E EVOLUCIN
1. Breve repaso pola historia da estandarizacin da
lingua galega
2. As modificacins nas normas de 2003:
ortografa, morfosintaxe e lxico
3. A coherencia nas escollas normativas


BREVE REPASO POLA HISTORIA DA

ESTANDARIZACIN DA LINGUA GALEGA
1.1 Xustificacin da estandarizacin e dos avances

nas normas dun idioma
Todas as linguas evolucionan e, polo tanto, as sas normativas teen que evolucionar canda
elas.
As linguas precisan de normas para a unificacin da sa escrita, e esas normas teen que
estar ao servizo da comunicacin e da cultura da sa comunidade de falantes real e
concreta. Por tanto, a normativa dunha lingua ten que ser necesariamente continuadora da
lingua falada e ten que achegarse, na medida do posible, a ela. Agora ben, para que esa
normativa sexa slida, debe acoller unha lingua fiel a si mesma e limpa de todo o alleo
innecesario que hai incrustado na fala.
Xa que logo, o galego normativo ten que ser o vehculo comunicativo comn e vlido para
todo o pobo galego actual, ten que ser supradialectal e debe lograr que o maior nmero
posible de falantes se identifiquen con el.
1.2 Breve historia da estandarizacin da lingua

galega
O comezo da historia da estandarizacin da lingua galega podemos fixalo na aparicin dos
primeiros traballos gramaticais e lexicogrficos sobre o galego, que datan do ltimo terzo do
sculo
XIX,
cando se d un interese por dotar a variedade culta do galego dun modelo nico
unificado; isto , de dotar o galego dun estndar (estudos gramaticais de Francisco Mirs,
Cuveiro Piol, Saco y Arce ou Marcial Valladares e estudos lexicogrficos de Francisco Javier
Rodrguez ou dos propios Cuveiro Piol e Marcial Valladares). Este interese dse polo
incremento cuantitativo da producin escrita en galego, polo obxectivo cada vez mis
ambicioso de recuperacin do galego e polo temor a unha imaxe de anarqua e caos nos
textos.

Xa nesta mesma poca teen lugar as primeiras polmicas sobre o modelo ortogrfico da
lingua galega, sobre todo entre os defensores dun modelo etimoloxista e os defensores dun
modelo foneticista, centradas mis que nada na polmica da escrita de <g, j, x> fronte a
<x>.
Ao mesmo tempo que ten lugar esta polmica, na mesma poca ten lugar outra sobre a
autonoma do galego, con das posturas claramente diferenciadas: a protorreintegracionista
e a autonomista. Os defensores da postura protorreintegracionista argumentaban que entre
o galego e o portugus existe unha identidade esencial dada pola sa orixe comn; que
despois da separacin poltica entre Galicia e Portugal a evolucin do galego desvase da
natural; que achegar o galego ao portugus sera reparar un erro histrico; e que o galego
tera maior proxeccin se se adoptara o padro portugus. Os defensores da postura
autonomista argumentaban que as diverxencias entre o galego e o portugus non son
sempre consecuencia da evolucin do galego; que a adopcin do padro portugus deixara
nunha posicin marxinal as formas dialectais propias do galego; e que a unificacin co
portugus contribuira a darlle mis proxeccin nosa lingua, pero a reintegracin dificultara
anda mis a xa difcil tarefa de recuperacin social do idioma.
No perodo de entreguerras as polmicas polo modelo ortogrfico do galego e pola
autonoma do idioma seguiron vixentes, con tendencias foneticistas, etimoloxistas e
popularistas.
As primeiras normas oficiais do idioma galego elaborounas o Seminario de Estudos Galegos,
e publicronse en 1933 coa intencin de diminur a anarqua ortogrfica do momento. Estas
normas parten da idea de que a lingua galega e a portuguesa son orixinariamente a mesma
lingua, at o sculo
XIV.
O portugus fxose un idioma dos mis estendidos do mundo e o
galego desapareceu do mbito da cultura, mais seguiu vivo no pobo, onde se mantivo
influenciado polo casteln, pero ao mesmo tempo mantivo trazos propios que no portugus
desapareceron e incluso desenvolveu algns novos. A orientacin xeral destas normas de
1933 basebase no achegamento ao portugus nas lagoas e baleiros que tia o galego, en
deixar que o galego seguira ceibamente polo camio que se a marcando e en non deixar
que se desbotaran as ricas formas dialectais.
Desde a posguerra at a actualidade a polmica ortogrfica do galego seguiu vixente.
A Real Academia Galega (RAG), que se constitura en 1905, publicou en 1970 as sas
primeiras normas para a escrita do galego, basendose na ruptura coa orientacin
popularista e tendo como elemento lexitimador a tradicin literaria. Deste xeito, nestas
primeiras normas da RAG xa se marca o plural en -ais (animais), a preferencia pola
terminacin -bel (posbel), o rexeitamento de vulgarismos, as terminacin -n, - (cidadn,
cidad), etc.

A partir destas normas houbo diversas e novas polmicas e foron aparecendo novas
propostas alternativas.
En 1977 o Instituto da Lingua Galega (ILG) publicou as Bases pr unificacin das normas
lingsticas do galego, baseadas na visin integradora das distintas propostas e na elevada
frecuencia de dobretes (-ara / -era; -ble / -bel; -cin / -zn; para / pra, etc.).
Despois disto houbo novas propostas reintegracionistas (Directrices para a reintegracin
lingstica galego-portuguesa, de Montero Santalha, 1979) e de mnimos reintegracionistas
(Orientacins para a escrita do noso idioma, Asociacin Socio-Pedagxica Galega, 1979).
No ano 1979 a Xunta de Galicia decidiu entrar no conflito para ditar unhas normas oficiais e
nomeou unha comisin que non chegou a ningn acordo, e no ano 1980 publicronse das
versins diferentes do mesmo texto. Polo tanto, nesa comisin deuse unha escisin definitiva
e no mesmo 1980 naceu a Associaom Galega da Lngua (AGAL), de orientacin
reintegracionista.
Xa que logo, vemos como en canto representacin escrita do galego houbo desde sempre
diversas tendencias e propostas alternativas. Nos ltimos anos destacaron tres pola sa
importancia e representatividade, que son a da normativa oficial (autonomista ou
independentista)
defendida
maiormente
pola
RAG
polo
ILG,
normativa
reintegracionista ou lusista defendida maiormente pola AGAL e a normativa de consenso

ou de mnimos defendida maiormente pola AS-PG e pola Mesa pola Normalizacin
Lingstica.
O goberno galego deulle o poder de decisin sobre a normativa da lingua RAG, que
aprobou as normas oficiais no ano 1982. A primeira edicin das Normas ortogrficas e
morfolxicas do idioma galego do ILG e da RAG datan de 1982 e foron revisadas no 1995,
ano en que se introduciron algns cambios. No 2002 os departamentos de Lingua Galega das
tres universidades galegas, a AS-PG e o ILG propuxronlle RAG un novo cambio normativo,
o que se comezou a chamar a normativa da concordia, e a RAG, logo de rexeitalo en
primeira instancia, aprobouno o 12 de xullo de 2003, dando as por rematado un longo
proceso de negociacin para conseguir, por fin, un acordo normativo no que se funden as
das tendencias ortogrficas socialmente maioritarias en Galicia (a oficial e a de mnimos).
As reformas introducidas con este cambio de 2003 basanse fundamentalmente na lingua
viva falada polo noso pobo, limpa de elementos alleos que non son necesarios, trata de
seguir a mellor tradicin histrica, busca que nela se sintan representados/as a maiora
dos/as falantes e procura ser coherente coas demais linguas de cultura.

A busca da concordia lingstica explica que se introducisen aspectos asumibles doutras

propostas normativas. Esta a razn da inclusin de solucins dobres, algunhas das cales xa
estaban presentes nas normas anteriores.
AS MODIFICACINS NAS NORMAS DO 2003:

ORTOGRAFA, MORFOSINTAXE E LXICO
2.1 Cambios obrigatorios mis relevantes

O cambio normativo carrexa, como lxico, mudanzas nalgunhas palabras, anda que non
en moitas. As palabras de maior uso na linguaxe administrativa que mudaron son, entre
outras, servizo, licenza, grazas, diferenza, espazo, estrutura, produto, reitor (reitora,
reitoral...), estudo (estudar, estudante...), vogal, etc.
parte destas hai que ter en conta que formas de moito uso como *sen embargo,
*nembargantes, *anque ou *alomenos, at antes do acordo normativas, pasaron a ser
incorrectas, polo que hai que substitulas por:
*sen embargo, *nembargantes
*anque
*alomenos
non obstante, anda que
anda que
polo menos, cando menos
Organizndoos por apartados, os cambios obrigatorios das NOMIG 2003 son:

Pronomes demostrativos neutros: eliminronse as formas *esto, *eso, *aquelo, e as
nicas correctas pasaron a ser isto, iso, aquilo.
Grupos cultos CC- e CT-: suprimiuse a primeira consoante destes grupos cando van
despois das vogais i e u (produto, estrutura, traducin, conducin, conflito,
construcin, dicionario, ditado, producin, reproducin, vtima, vitoria, adutor,
aflicin, conduta, contradicin, destrucin, frutificar, introducin, restricin,
xurisdicin, etc.), anda que se mantn nalgns tecnicismos e palabras de pouco uso
(adiccin, adicto, amicto, anfictin, apodctico, conviccin, convicto, dectico, diccin,
dctil, edicto, ficcin, ficticio, friccin, ictericia, ictioloxa, invicto, pictrico, succin,
veredicto, etc).

Sufixos en ZO e ZA: ampliouse a relacin de palabras rematadas en zo e za:

andazo, avinza, cansazo, cobiza (cobizar, cobizoso, etc.), creza (descrenza),
diferenza1 (indiferenza), doenza, espazo2 (espazar, espazoso), estanza (estrofa),
finanza3, graza4 (desgraza), habenza, licenza, nacenza (renacenza), novizo,
perseveranza,
pertenza,
postizo,
preguiza,
presenza5,
prezo
(desprezo,
menosprezo, prezar, desprezar ), querenza (benquerenza, malquerenza), sentenza7,

servizo (servizal), tenza (mantenza), terzo (terza, terz, terzar), xuzo (axuizar,
prexuzo), xustiza (axustizar, inxustiza).
Sufixos N/, -ANO/-ANA: rematan co sufixo n/-, entre outras, as seguintes

formas: afgn/afg; alemn/alem; capitn/capit; cataln/catal;
musulmn/musulm; pagn/pag; sancristn/sancrist.
Sufixos N/-ONA: os sufixos n/-ona quedan reservados para os aumentativos

(homn, mullerona), ou palabras pexorativas procedentes de verbos (abusn, abusona).
Nos demais casos os sufixos son n/-oa: anfitrin/anfitrioa; ladrn/ladroa (ou
ladra); len/leoa; patrn/patroa...
Signos de interrogacin e admiracin: a entoacin interrogativa ou exclamativa mrcase

s ao final do enunciado (por medio dos signos ? e !, respectivamente), anda que para
facilitar a lectura e evitar ambigidades tamn se poden utilizar ao principio e ao final da
frase.
1
2
3
4
5
6
7
Pero
Pero
Pero
Pero
Pero
Pero
Pero
diferenciar (non *diferenzar), ou diferencial (non *diferenzal).

espacial (non *espazal).
financiar (non *finanzar).
desgraciar (non *desgrazar), ou desgraciado (non *desgrazado), ou agraciado (non *agrazado).
presenciar (non *presenzar), ou presencial (non *presenzal).
apreciar (non *aprezar).
sentenciar (non *sentenzar).

2.2 Cambios optativos mis relevantes

parte dos cambios de obrigado cumprimento vistos anteriormente hai outros de carcter
opcional que lle afectan s preferencias dos dobretes xa existentes nas outras edicins das
NOMIG 2003 e que resultan moi visibles. Anda que cando se dan das opcins as das son
totalmente vlidas, nalgns casos na redaccin das normas sinlase a preferencia por unha
ou outra, e cando non se fai isto pdense deducir as preferencias acadmicas pola opcin
que se escolle na redaccin do texto normativo.
Primeira forma do artigo: a segunda forma do artigo, que antes era preferente (-lo,
-la, -los, -las), s obrigatoria despois da preposicin por e do adverbio u (veu pola
autoestrada; u-lo dieiro?). No resto dos casos o seu uso opcional, anda que nas
Normas dselle preferencia primeira forma sobre a segunda (redactar a acta e non
redacta-la acta). De todos os xeitos, anda que non se reflicta na escrita, a pronuncia oral
ser sempre a da segunda forma do artigo.
AO e : igual que antes, a contraccin da preposicin a e do artigo o ofrece das

posibilidades, ao e . As Normas actuais decntanse polo emprego de ao. De todos os
xeitos, hai que ter en conta que a sa pronuncia oral sempre [].
Sufixacin BLE/-BEL: igual que na normativa anterior, son perfectamente vlidas as

das terminacins (posible/posbel; terrible/terrbel...), anda que, igual que antes, a
RAG escolleu para a redaccin das normas ble. Hai que ter en conta que a terminacin
bel afecta acentuacin: posbel, posbeis.
Terminacin ARA/-ERA: nas anteriores normas as das terminacins eran correctas e

estaban ao mesmo nivel. Co cambio de 2003 pasou a ser preferente o uso da
terminacin tradicional galega ara. Deste xeito: armara, cafetara, carnizara,
carpintara,
librara,
cervexara,
moblara,
concellara,
panadara,
consellara,
papelara,
conserxara,
peixara,
reloxara,
enfermara,
tesourara,
tinturara, zapatara, etc. (En calquera caso, hai que ter en conta que algns
galicismos
modernos,
como
batera,
unicamente a terminacin -era).
galera,
galantera
ou
mercera
presentan

2.3 Outros cambios de menor entidade pero

obrigatorios
Recllense no novo texto normativo outros cambios que, anda que son de menor entidade
polo uso non tan frecuente, tamn son obrigatorios.
Adverbios e locucins adverbiais: aglutnanse (antes escribanse separados) os seguintes
adverbios
de
tempo:
acoto,
decontado,
decoto,
deseguida,
deseguido,
enseguida; de cantidade: apenas; de modo: amodo, devagar; de dbida: talvez.
Numerais cardinais: sepranse e fanse regulares os nmeros entre vinte e trinta: vinte
e un, vinte e unha; vinte e dous, vinte e das...
Multiplicativos: eliminronse as formas agora incorrectas *triple e *cudruple e

substituronse por triplo, tripla, cudruplo, cudrupla.
2.4 Outros cambios de menor entidade e formas

que se engaden
Relativos: admtese como normativo o relativo cuxo con flexin de xnero e nmero
(cuxo, cuxa, cuxos, cuxas).
Verbos: engdese o verbo ouvir, que convive con or.
Adverbios: admtense aln (mis al, do outro lado) e aqun (mis ac, desta
parte).
Preposicins: admtense a respecto de, aln de, aps (despois de, atrs de), aqun de,
at, canto a.
-EU: engdense con esta terminacin as palabras chapeu, romeu e xubileu.
-AU: pau e bacallau (antes *pao e *bacallao).
-DADE: remata en dade: puberdade.
Outras palabras: introdcese a forma vogal para letra ou membro dunha corporacin,
anda que se mantn a forma vocal para da voz ou vocalista.
Polo que se refire ao nome do noso pas, acptanse como normativas tanto a
denominacin oficial Galicia como a forma lexitimamente galega Galiza, amplamente
documentada na poca medieval, que foi recuperada no galego contemporneo.

A COHERENCIA NAS ESCOLLAS NORMATIVAS
Esta ltima edicin das NOMIG, como tamn as anteriores, propoen en varios puntos
diferentes posibilidades normativas (dobretes), case sempre referentes seleccin
morfolxica. Anda que cando se dan das opcins as das son totalmente vlidas, nalgns
casos na redaccin das normas sinlase a preferencia por unha ou outra, e cando non se fai
isto pdense deducir as preferencias acadmicas pola opcin que se escolle na redaccin do
texto normativo.
En todos os casos os dobretes responden a das tendencias, unha que podemos denominar
cultista e outra que pode chamarse popularista/tradicionalista:
Primeira e segunda formas do artigo: a segunda forma do artigo (popularista), que nas
NOMIG 1982 era preferente (-lo, -la, -los, -las), coas NOMIG 2003 s obrigatoria
despois da preposicin por e do adverbio u (veu pola autoestrada; u-lo dieiro?). No
resto dos casos o seu uso opcional, anda que no texto normativo emprgase a
primeira forma e non a segunda (redactar a acta e non redacta-la acta).
AO e : a contraccin da preposicin a e do artigo o ofrece das posibilidades, ao

(cultista) e (popularista). As NOMIG 1982 dbanlle preferencia a , pero as NOMIG
2003 non lle dan preferencia explcita a ningunha das das formas, mais na redaccin do
texto decntanse polo emprego de ao. A pronuncia correcta, sexa cal for a sa
representacin, [], que a nica que se rexistra en practicamente todo o dominio
lingstico galego.
Sufixacin BLE/-BEL: a primeira das terminacins fncase na lingua falada, a segunda

unha restitucin medievalizante, con motivacin diferencialista, apoiada no portugus.
No galego medieval aparecen varias solucins (-bil/-bile; -vil/-vile; -bel/-bele; -vel/vele); o portugus deulle preferencia forma -vel (con plural -veis), mentres que o
galego usual falado preferiu as formas -ble/-bre (amable/amabre), que son as mis
empregadas, sobre todo a segunda, na literatura decimonnica. O galego escrito do
sculo
XX
oscila entre a solucin de tipo medieval -bel e a de tipo moderno -ble, sen
decantarse claramente por unha ou outra. Mentres as NOMIG 1982 aceptaban as das
terminacins
pero
decantndose
por
-ble
(popularista),
nas
NOMIG
2003
son
perfectamente vlidas as das terminacins (posible/posbel; terrible/terrbel...), anda

que igual que antes, a RAG escolleu para a redaccin do texto normativo ble. Hai que
ter en conta que a terminacin bel (cultista) lle afecta acentuacin: posbel, posbeis.
Terminacin ARA/-ERA: a solucin medieval era a terminacin -ara, pero mis tarde
introduciuse a solucin -era, de orixe galorromnica. No galego escrito do sculo
XX
espallouse unha variante deformada -eira, con clara motivacin diferencialista. As

NOMIG 1982 rexeitaron a terceira solucin e aceptaban as das primeiras (-ara e -era),
anda que lle daban preferencia segunda (-era). Nas NOMIG 2003 pasou a ser
preferente o uso da terminacin tradicional galega ara. Deste xeito: armara, cafetara,
carnizara, carpintara, cervexara, concellara, consellara, conserxara, enfermara,
librara, moblara, panadara, papelara, peixara, reloxara, tesourara, tinturara,
zapatara, etc. (En calquera caso, hai que ter en conta que algns galicismos modernos,
como batera, galera, galantera ou mercera presentan unicamente a terminacin -era).
Como xa se viu antes, estes dobretes responden a das tendencias, unha que podemos
denominar cultista e outra que pode chamarse popularista/tradicionalista. No seguinte
cadro podemos ver que opcins lles corresponden a cada unha das tendencias:
Cultista
todos os
ao
posbel
librara
posible
librera
ao
posible
librara
redactar a acta
Popularista
tdolos
redacta-la acta
Recomendacins das
todos os
NOMIG
redactar a acta
Tendo en conta todo isto, podera parecer claro que para ser coherentes na escrita
terimonos que decantar por unha ou por outra tendencia (cultista ou popularista), mais
tamn temos que ter en conta que as NOMIG 2003 fan unhas recomendacins (explcitas ou
implcitas) que mesturan ambas as tendencias (todos os; redactar a acta; ao; librara
cultista; amable popularista), polo que outro xeito de ser coherentes sera o de seguir as
recomendacins do texto normativo. Agora ben, non hai nada que impida mesturar
formas recomendadas ou non dunha ou doutra tendencia (tdolos, con ao, con redactar a
acta, con ambel, e con librera, por exemplo), anda que isto semella pouco coherente.
Xa que logo, nos textos escritos debemos harmonizar as escollas, e non se deben, polo
tanto, mesturar varias opcins. recomendable ser coherentes optando ben por unha das

tendencias (cultista ou popularista), ben polas preferencias normativas, mais o que nunca se
debe facer mesturar nun mesmo texto varias opcins (ao e ; -bel e -ble; primeira e
segunda formas do artigo; -ara e -era).

UNIDADE 2
ACTUALIZACIN
ORTOGRFICA
1. A acentuacin. A acentuacin diacrtica
2. Casos dubidosos de uso de b e v, h, x e s, e m, n
e
3. Casos dubidosos de unin e separacin de
palabras


A ACENTUACIN. A ACENTUACIN DIACRTICA
1.1 A acentuacin
O acento est determinado pola forza expiratoria ou intensidade con que se pronuncia unha
slaba con respecto s que ten arredor, o que determina a existencia de slabas tnicas e
slabas tonas e ao mesmo tempo a de palabras tnicas e tonas.
As son:
palabras tnicas: substantivos, adxectivos, verbos, adverbios, algns pronomes...,
palabras tonas: preposicins, conxuncins, algns pronomes, moitos

determinantes...
Daquela, a slaba que soa mis alta a denominada tnica. As teremos palabras como
dctil, armario ou visto en que a slaba tnica a penltima; como albar, campin e
achegar, que teen como slaba tnica a ltima e como tnico, selrano e mprobo, que
teen a antepenltima como slaba tnica.
Segundo onde tean colocada a slaba tnica as palabras divdense en:
agudas: a tnica a ltima,
graves: a tnica a penltima,
esdrxulas: a tnica a antepenltima.
Na lingua hai moitas palabras que s se diferencian pola sa slaba tnica. As, por exemplo
na palabra tem-pe-ra vara o significado segundo a colocacin do acento de intensidade (a
tnica mrcase en cursiva):
tem-pe-ra: pintura.
tem-pe-ra: dlle a algo o punto exacto.
tem-pe-ra: que chega antes do seu tempo.
Na oralidade non haber problemas de confusin, pero na lingua escrita, para poder
interpretar correctamente as palabras, precisaremos do acento grfico.

O acento grfico en galego sempre agudo e a sa funcin principal permitir recoecer

a slaba tnica en todas as palabras, de acordo cunha serie de regras que tean en conta
dous factores:
-
a localizacin da slaba tnica,
a terminacin da palabra.
1.2 As regras de acentuacin

As palabras agudas acentanse graficamente cando son polislabas e rematan en
vogal, en vogal + n, en vogal + s ou en vogal + ns.
citacin, resolucins, caf, al
Non se acentan cando son monoslabas nin cando acaban en ditongo decrecente
(isto , aquel que presenta en segundo lugar un i ou un u), seguido ou non de -n ou
-s ou noutra consoante que non sexa n nin s.
fe, tres, seguiu, ademais, papeis
As palabras graves acentanse graficamente cando rematan en consoante distinta
de -n, -s e en grupos consonnticos distintos de -ns.
carcter, mbil, txtil
Consecuentemente non se acentan cando rematan en vogal, vogal + -n, vogal + -s
ou vogal + -ns.
lapis, redactan, fixeras
As palabras esdrxulas levan sempre acento grfico.
tnico, esdrxula, brbaro
1.3 Algns casos especiais canto acentuacin

O acento grfico nas formas verbais con pronomes e segundas formas do artigo
O sistema de escrita que ten o galego, con pronomes e artigos que se unen a certas palabras
que van situadas antes, fai que algunhas destas que non se acentan cando van soas,
segundo as regras xerais de acentuacin, si tean que levar acento grfico cando se soldan a
algunhas desas formas. Isto ocorre as porque anda que temos e nos son das palabras
distintas cando se unen acaban constitundo unha soa para os efectos de acentuacin, e
seguen por tanto as regras xerais.
tmonos

Outro sera o caso de formas como todos e fixo, palabras graves que non levan acento
grfico pero que si o precisan ao engadirlles o artigo ou o pronome.
tdolos, fxoo
Ocorre algo similar coas formas verbais do tipo estaban e faltaba, que modifican a sa
acentuacin se lles engadimos un pronome como che, nos, ou lle e pasan a levar acento
grfico por seren esdrxulas.
faltbanos, estbanlle, estbanche
Dse tamn a situacin inversa. Isto , existe un grupo de formas verbais que deben levar
acento grfico porque son agudas e rematan en vogal, en -n ou en -s.
est, ests, escribir, enviarn
Se a estas formas lles engadimos un pronome ou a segunda forma do artigo deixan de ser
palabras agudas e pasan a ser graves.
estao, escribirache, enviaranlles, esta-lo
Dado que estas formas rematan en vogal ou en -s debemos escribilas sen acento grfico.
O acento grfico nos monoslabos

No caso das palabras monoslabas non existe ambigidade sobre a slaba que hai que
pronunciar con intensidade, dado que s hai unha. No entanto, hai palabras dunha soa slaba
que si teen que levar acento grfico para diferencialas doutras que se escriben igual pero
teen un significado diferente. Estas trtanse no apartado dedicado ao acento grfico
diacrtico.
O acento grfico nos adverbios en -mente

Temos neste caso formas que poden ser derivadas de adxectivos que si leven acento grfico
(tico, catico) pero que ao pasaren a formar adverbios de modo rematados en -mente
convrtense en palabras graves rematadas en vogal. Daquela, os adverbios en -mente nunca
levan acento grfico.
eticamente, caoticamente

Se aparecesen varios adverbios en -mente coordinados, esta terminacin aparece s no

derradeiro, e os anteriores manteen o seu acento.
rpida e doadamente
As palabras compostas
Non mantn o acento grfico o primeiro termo de palabras xa soldadas.
vichelocrego, fervellasverzas
O acento grfico nas maisculas

Seguindo
as
regras
xa
enunciadas
emprego
do
acento
grfico
obrigatorio
independentemente de que unha palabra estea escrita con letra maiscula ou minscula.
Isto , as letras maisculas deben levar sempre acento grfico en caso de precisreno.
O acento grfico nas palabras estranxeiras

As palabras estranxeiras de circulacin habitual, estean ou non adaptadas ao galego, seguen
as regras de acentuacin que se enunciaron.
tab, boicot, accsit, mitin, dficit, hndicap
As palabras rematadas en y reciben o mesmo tratamento cs rematadas en i:
spray, whisky
Malia isto, tamn se pode prescindir do acento grfico e manter integramente a grafa propia
da lingua de orixe cando exista conciencia clara de que son estranxeirismos.

1.4 O acento grfico como marca de hiato

Se nunha palabra temos das vogais xuntas e unha delas un -i- ou un -u- podemos ter un
hiato ou un ditongo.
Ditongo: cando as vogais se pronuncian xuntas na mesma slaba e o acento de
intensidade non recae nin sobre o -i- nin sobre o -u-.
moito, cantou
Hiato: cando as das vogais se pronuncian en slabas diferentes e o acento de
intensidade recae sobre o -i- ou sobre o -u-.
anda, cada
Temos en galego pares de palabras que se diferencian entre si s porque nunha delas hai
ditongo e noutra hiato:
pais (proxenitores)
pa-s (lugar de nacemento)
Nestes casos cmpre colocar acento grfico na palabra que leva o acento de intensidade
sobre o -i- ou sobre o -u-, isto , sobre a palabra en que hai un hiato, para indicar que
ambas as vogais pertencen a slabas diferentes e non forman ditongo:
acento, constituu, xuzo, saa
S existe unha circunstancia en que non se precisa o acento grfico para marcar o hiato, e
cando entre as vogais se intercala un h:
prohibe, cohibo
1.5 A acentuacin diacrtica

O acento pode ter tamn funcin diacrtica cando se emprega para distinguir palabras que se
non o levasen teran a mesma forma escrita, a pesar de que oralmente seran diferentes por
teren distinto timbre voclico (vogal aberta e pechada) ou por seren unha forma tona e
outra tnica.

O acento diacrtico non se emprega en todos os pares de palabras en que ocorre isto, s nas
mis frecuentes e nas que aparecen mis habitualmente en contextos que se prestan ao
equvoco; a meirande parte delas son monoslabas. Levan sempre acento grfico as palabras
que teen vogal aberta ou as que son tnicas.
No seguinte cadro aparecen os pares de palabras en que unha delas precisa levar acento
diacrtico:
(a + a artigo e subst.)
(artigo; pron.; prep.)
(a + as artigo e subst.)
as
(artigo; pron.)
bla
(esfera)
bola
(peza de pan)
(ca + a)
ca
(conx.)
ch
(plana)
cha
(che + a)
chs
(planas)
chas
(che + as)
(ca + o)
co
(con + o)
cs
(con + os)
cos
(con + os)
cmpre
( mester)
compre
(merque)
cmpren
(son mester)
compren
(merquen)
(pres. imp. de dar)
da
(de + a)
ds
(pres. de dar)
das
(de + as)
(compaixn)
do
(de + o)
(pres. de ser)
(conx.)
fra
(adv.)
fora
(antepret. de ser e ir)
(run)
ma
(me + a)
ms
(runs)
mas
(me + as)
mis
(adv. e pron.)
mais
(conx.)
(subst.)
no
(en + o)
ns
(pron. tnico; pl. de n)
nos
(pron. tono; en + os)
(a + o)
(artigo; pron.)
(a + os)
os
(artigo; pron.)
so
(do corpo)
oso
(animal)
(parte do corpo)
pe
(letra)
pla
(rama)
pola
(galia; por + a)
pr
(poer)
por
(prep.)
prsa
(apuro)
presa
(prendida; presada)
(conx.; pron.)
(sede eclesistica; imp. de se

ser)
(adv. e adx.)
so
(infusin)
te
(pron.; letra)
vn
(pres. de vir)
ven
(pres. de ver; imp. de vir)
vs
(pres. de vir)
ves
(pres. de ver)
vs
(pron. tnico)
vos
(pron. tono)
(prep.)

Nos casos da columna da esquerda o emprego do acento grfico diacrtico obrigatorio. E

esa obrigatoriedade mantense tamn cando algunha destas palabras un verbo e leva un
pronome encltico ou vai ligado a unha segunda forma do artigo. Isto , como o infinitivo de
pr leva acento grfico, tamn o ter no caso de hai que plo ben; no caso de d, verbo
dar, manterase o acento grfico en dlle o que che pide.
Como xa se dixo, cando as formas verbais levan pronomes enclticos, no tocante
acentuacin grfica comprtanse coma se fosen unha soa palabra. As cmpre escribir:
cantar / cantara / cantaraa / cantraa; beber / bebera / beberaa / bebraa; meteuse;
metusenos; levronllelo, etc.
Se se emprega a combinacin de verbo e segunda forma do artigo acentase tamn como se
fose unha nica palabra: lva-lo informe; redactara-la acta.
Outros casos problemticos de acentuacin

Non se acentan en ningn caso nin os demostrativos nin o indefinido e numeral un:
este documento; quero esta; un deles; leva un
Cal, cando, canto, como, onde, que e quen non se acentan en interrogativas e exclamativas
directas:
cal levas?, cando volves?, canto queres?
Tampouco se acentan as formas do interrogativo e exclamativo cando introducen
interrogativas indirectas (pregntalle cando remata, preguntoulle onde estaba), excepto nos
casos en que se necesite o acento grfico para evitar posibles anfiboloxas (dille qu queres /
dille que queres).

CASOS DUBIDOSOS DE USO DE B E V, H, X E S, E M,

NE
2.1 O emprego de b e v
Estas das letras, b e v, representan un mesmo fonema. O ideal sera que este fonema
estivese representado por un nico grafema pero por unha concesin ao culturalismo e
tradicin na ortografa do galego actual hai palabras que se escriben con b (dbida, pobo,
abrente) e palabras que se escriben con v (gravar, inverno, avogado).
Orientacins verbo do uso do b e do v

Non posible dar unhas regras completas e inequvocas sobre o uso do b e do v, nin
tampouco unha lista completa de todas as palabras en que aparece unha ou outra letra. O
que si se pode establecer algunhas notas orientadoras:
Teen un B:
O copretrito dos verbos da primeira conxugacin: andaba, cobrabades, probaban.
As terminacins -ble, -bel e -bre: posible, probbel, sobre.
A terminacin -bilidade: mobilidade, intanxibilidade. Para este caso existe a

excepcin civilidade e incivilidade.
Os prefixos ab-, abs-, ambi-, bi-, bio- biblio-, brio-, ob-, sub-: abdome, abstraer,
ambivalente, bimensual, biografa, biblioteca, brifitas, obtemperar, subliar.
Os adverbios rematados en -bur e os adxectivos rematados en -bundo: contribur,

atribur, meditabundo, vagabundo.
Teen un V:
Os prefixos vice- e vermi-: vicerreitor, vicerrei, vermfugo, vermcola.
A terminacin -vidade: brevidade, lonxevidade. Constiten unha excepcin regra

probidade, improbidade e acerbidade.
A terminacin -ivo, -iva, na sa funcin de formante de adxectivos creados sobre

unha base verbal: permisivo, persuasivo, selectivo. Nos substantivos saibo, resaibo,
recibo, chibo, tribo e estribo e nos adxectivos ceibo e roibo, a terminacin escrbese
con b porque non son formas derivadas.

Palabras de escrita dubidosa
Levan B:
abel
birollo
escornabois
prebe
acubillar
bisbarra
faba
rabada
acubillo
bitola
fibela
rebentar
adubar
bogada
gabear
reboredo
adubo
boina
gabin
ribeira
alba
bolboreta
gobelete
robaliza
albo
bordo
gobernar
rodaballo
alboio
bubela
goberno
roibo
almorbide
bufarda
lambeteiro
rubio
arrabalde
bulebule
marabed
sabugo
asubiar
bulicio
marabilla
sabugueiro
bafo
cabido
marabillar
sarabia
baleiro
carballal
marabilloso
suburbio
berbequ
carballeira
mbil
trabe
berce
carballo
mobilidade
trebn
berregar
cenobio
moble
trobador
berro
cobertor
nboa
trobar
bvera
cobiza
boe
xabaril
bico
chiba
orballar
xouba
bidueiro
chibo
percebe
zamburia
billa
debandar
pobo
birlo
debandoira
polbo

Levan V:
acevo
avultamento
cova
eivar
acivro
avultar
covarde
envorcar
acovardado
cadaval
covarda
envurullar
acovardar
cdavo
chuvasco
envurullo
adival
canaveira
chuvia
ervella
avarento
caravel
chuvieira
ervello
avaro
caraveleira
devagar
escaravello
aviar
caveira
devalar
escarvar
av
caverna
devalo
esvarar
avoa
corvear
devecer
esvelto
avoengo
corveta
devesa
fervenza
avogado
corvo
eiva
gaivota
vrego (vento do
cotova
eivado
garavanzo
gavacho
vaga
varredor
vermello
gravar
vagar
varrer
verniz
gravata
vago
varudo
vernizar
laverca
vaidade
varxa
verroallo
louvanza
vaa
vasca
verza
louvar
vaira (depsito de
vascallo
vesgo
sudoeste)
auga para o rego)

navalla
vaixela
vascullo
vieira
noivado
valado
vasoira
voga
noivo
valga
vasquia
vogar
ouvear
varanda
veado
voa
pavilln
varcia
veiga
voitre
pelviano
vareixa
vendaval
vorcalladas (s)
pelvmetro
varga
ventada
vulto
pelve
vargado
vento
vurullo
ravo
varola
verme
xavelina
trevo

Algns casos de formas homfonas con b e v

Hai palabras con significados distintos que s se diferencian na escrita por levaren unha un b
e outra un v. A meirande parte delas son homfonas, isto , teen a mesma pronuncia. Hai
excepcins, como o caso de ben e ven, que diverxen na escrita polo uso de b e v e na fala
porque o adverbio (ben) ten vogal aberta e o verbo (ven) vogal pechada.
Abalar / avalar
Abalar, mover, abanar. O vento do norte abalaba as rbores.
Avalar, dar un aval. Preciso que me avalen para que me concedan o

crdito.
Bacante / vacante
Bacante, sacerdotisa de Baco. As bacantes eran as sacerdotisas do deus

do vio.
Vacante, cargo por cubrir. Hai unha praza vacante no Servizo de

Ordenacin.
Bacilo / vacilo
Bacilo, bacteria. Os bacilos provocan a tuberculose.
Vacilo, do verbo vacilar. Vacilo e acabo por elixir mal.
Baga / vaga
Baga, froito. Andaban procurando bagas de teixo.
Vaga, onda. Quedou durmido e unha vaga enorme molloulle a toalla.
Balor / valor
Balor, mofo. O queixo colleu valor por deixalo ao aire.
Valor, coraxe, validez, prezo. preciso moito valor para seguir adiante.
Era unha alfaia de moito valor.
Bascular / vascular
Bascular, oscilar, descargar. Bascularon a grava na estrada.
Vascular, pertencente ou relativo aos vasos, particularmente os

sanguneos. Tecido vascular.
Basta / vasta
Basta, dobra inferior na roupa. Esa saia qudalle grande, precisa unha
basta.
Vasta, extensa, ampla. Era unha persoa con vasta experiencia para o
posto.
Basto / vasto
Basto, espeso, groseiro, vulgar. A sopa estaba moi basta. Era moi basto
no falar.
Vasto, extenso, amplo. Os animais corran ceibos polas vastas terras do

pazo.

Bela /vela
Bela, bonita, fermosa. Escoitaron unha bela composicin.
Vela, peza de lona dun barco, accin de velar, velorio. Soaba con ter
un barquio de vela. A vela do finado fxose moi longa.
Observacin: castelanismo o emprego de vela no canto de candea. A
chama da candea iluminaba a sala.
Ben / ven
Ben (con e aberto), convenientemente, beneficio, patrimonio,

pertenzas, propiedade. Estivo moi ben. Facao polo seu ben. Eses foron
os bens que herdou.
Ven (con e fechado), terceira persoa de plural do verbo ver, imperativo

de vir. Non ven con claridade por causa da miopa.
Bola / vola
Bola, pan circular, pastel, torta, bica. Foi por unha bola de pan centeo.
Vola, contraccin do pronome vos e a. Contoulles que vola trouxera ela.
Bolo / volo
Bolo, molete, pan, grumo. Non sei se nos chegar un bolo de tres
cuartos. O amoado das filloas tia bolos.
Volo, contraccin do pronome vos e o. Se non volo trouxo, peddello.
Bota / vota
Bota, calzado alto, recipiente de coiro para beber (con o aberto);

sementeira, abrocho, rebento, botn (con o fechado). Mercou unhas
botas de montaa. Levaban o vio nunha bota. Cadrou pola bota do
millo.
Vota (con o aberto), do verbo botar. Preguntoulle a quen vota nas

eleccins autonmicas.
Haber / a ver
Haber, infinitivo do verbo haber. Ten que haber un motivo.
A ver, preposicin a + verbo ser. A ver se atopamos un motivo.
Nobel / novel
Nobel, premio. Anda non se fala dos candidatos ao Premio Nobel de

Literatura.
Novel, inexperto, novato, principiante. Cando o do accidente anda era

condutor novel.
Rebelar / revelar
Rebelar, alzarse, amotinar, sublevar; discrepar, protestar, enfrontarse.

Rebelronse os reclusos daquel crcere. Rebelouse contra unha decisin
que consideraba inxusta.

Revelar, descubrir, desvelar, facer visibles as pelculas fotogrficas.

Reveloulle un segredo de anos. Levei a revelar o carrete daquela viaxe.
2.2 Emprego do h
O h (hache) caracterzase por non ter ningn valor fonolxico, por non representar ningn
fonema do galego. Trtase entn dunha letra muda, que non se le, e que se mantn na
ortografa actual do galego, coma no caso do b e o v, por razns etimolxicas.
Malia todo, hai excepcins ao emprego do h etimolxico, isto , procedente da lingua de
orixe. Nomeadamente, o caso de
HIBERNU
latino que d inverno.
Como aconteca tamn no caso do b e do v, tampouco aqu doado establecer regras que
permitan saber cando unha palabra leva h ou non. Esta aparecer, inevitablemente, cando
haxa que marcar un fonema aspirado e nos dgrafos ch, gh, e nh. Non ten valor fontico,
pero debe aparecer, nas palabras que posen os prefixos halo-, haxio-, hecto-, heli, hem-,
hemi-, hendeca-, hepat-, hept-, hetero-, hexa-, hidra-, hiper-, hipo-, histo-, homo-.
As: halxeno, haxiografa, hectmetro, heliporto, hemaca, hemiciclo, hendecaslabo,
hepatite,
heterosexual,
hexagonal,
hidroavin,
hipermercado,
hipocampo,
histoloxa,
homofbico.
Verbos con h
Comezan por h os seguintes verbos:
haber, habitar, habilitar, habituar, halar, harmonizar, herdar,
hibernar, hidratar, hipnotizar, homenaxear, homologar, honrar,
horrorizar, hospedar, hospitalizar, humanizar, humedecer.
Os verbos que comezan con h manteno en todas as sas formas:
Haber: hei, haxa, haba, haberei, houben, houbera.
Habitar: habito, habite, habitaba, habitarei, habitei, habitara.
Palabras derivadas
Escrbense con -h- intercalado as palabras derivadas de bases que levan h- inicial, que
precede un prefixo (in-, an-, des-, pan-, re-, etc):

anhdrido, anhidrita, coherdar, deshidratar, deshonrar, inhbil,

inhabilitacin, inhalacin, inherente, inhspito, inhumano,
panhelnico, rehabilitar.
Algunhas palabras conservan o -h- medial latino:
anhelar, anhelo, coherencia, cohibir, exhalacin, exhausto,
exhibicin, exhortar, prohibir, vehemencia, vehculo.
Familia lxica
Se unha palabra leva h toda a familia lxica levarao tamn:
adherir, adherente, adherencia, adhesivo
habitar, habitacin, habitable, cohabitar, deshabitar
harmona, harmnico, harmnica, harmonizar, harmonioso,
filharmnica
herdar, herdanza, desherdar
honra, honroso, honrado, deshonrar
Interxeccins
Algunhas interxeccins de orixe onomatopeica levan h:
ah, eh, oh (tamn ), hum, ho, hurra, hostia
Non levan h:
ai, ou, ou, ala, ale, arre, upa.
Dobre grafa
Escrbese indistintamente con h ou sen h a palabra alcohol, ou alcol, anda que os derivados
se forman preferentemente sobre alcohol:
alcohlico, alcoholemia, alcoholismo

Palabras de ortografa dubidosa

Hai algns casos en que, por influxo do casteln, aparece un h incorrecto.
Teen h inicial:
hamaca, harn, harmona, harmonio, harmonizar, harmonioso,
harpa, hasta (en todas as sas acepcins: pau, lanza, mastro,
corno), hedra, helmo, hendecaslabo, herba, hexgono, home,
horta, hoxe, hmido, e os nomes propios Helena e Henrique.
Non teen h inicial:
arpa, arpn, ermitn, ermo, inchar, inchazn, desinchar, irmn,
irto, oco, ombro, ombreiro, orchata, orfo, orfanato, so, ovo,
mero; as preposicins ata e at e as interxeccins de nimo ou
sorpresa ala e de sado ola.
Teen -h- intercalado:
aprehensin, aprehensivo (derivados de aprehender)
filharmona, filharmnica (derivados de harmona)
coherente, coherencia
cacahuete
exhaustivo
vehculo
Non teen -h- intercalado:
alel, baa, desinchar (derivada de inchar), exorbitante,
exuberancia, exuberante, prnsil, transente, trun, vado; os
adverbios a e vela; o nome propio Xon.
2.3 Emprego do s e do x
Hai unha serie de palabras que se escriben con s pero que s veces se poden ver
incorrectamente grafadas con x. Moitas delas son palabras que por etimoloxa se escribiran
con x pero nas que, por levaren moito tempo na lingua e seren moi populares, o grupo culto
[xs] se simplificou en [s].

Escrbense con s:
escavar, escepticismo, escptico, escisin, esclusa, escorrer,
escrutar, esculcar, esdrxula, espectacular, espectculo,
espectador, espiar, esplndido, esplendor, espoliar, espontneo,
espremer, estender, estranxeiro, estraar, estratexia,
Estremadura, estro, mistificar.
Dentro dunha mesma familia lxica normalmente as palabras escrbense igual:
escavar, escava, escavacin, escavadora
espoliar, espolio
estraar, estrao, estraeza, estraamento
estranxeiro, estranxeira, estranxeirismo
escusa, escusar
Malia isto, hai ocasins en que non coincide a solucin de palabras da mesma familia lxica,
por seren unhas formas patrimoniais (e consecuentemente grafadas con s) e outras formas
cultas (grafadas con x). As:
estender / extensin, extenso, extensivo, extensor
estremar (delimitar un terreo), estremo, estrema (linde dunha
propiedade), estremeiro / extremar, extremo, extremidade,
extremoso, extremismo.
Hai casos de palabras que se distinguen polo par de opostos s / x.
Opense por levaren s ou x /ks/:
esotrico (oculto, reservado aos iniciados) / exotrico (comn, accesible)
esperto (sen durmir) / experto (coecedor)
espiar (asexar) / espiar (pagar por unha culpa)
esterno (so do peito) / externo (de fra)
estirpe (liaxe) / extirpe (do verbo extirpar; extrae, arrinca)
estrema (linde) / extrema (mxima)
estremar (facer lindes) / extremar (levar ao extremo)

laso (liso, canso) / laxo (frouxo)

misto (fsforo) / mixto (mesturado, de distinta clase, dos dous sexos)
sesta (sono) / sexta (ordinal)
testo (tapa da pota, vaso para as plantas) / texto (escrito de certa extensin)
Distnguense por levaren s ou x /s/
diso (contraccin de de + iso) / dixo (do verbo dicir)
fuso (instrumento que serve para fiar, divisin horaria) / fuxo (do verbo
fuxir)
foso (escavacin que rodea unha fortaleza) / foxo (fochanca, trampa,
beirava)
son (vento do sueste) / Xon (nome propio)
suzo (helvtico, de Suza) / xuzo (sentido, criterio, accin xudicial)
2.4 Erros relacionados coa escrita do x

A meirande parte dos erros relacionados coa escrita do x consisten en non usar este grafema
cando corresponde. Trtase de palabras que levan x, pero que aparecen incorrectamente
escritas con outras grafas por confusins de distinta clase, normalmente co casteln. Outras
veces o erro est en usar o xe cando non existe na palabra galega.
Son obxecto de erros frecuentes as seguintes palabras, en que s veces se escribe un i no
canto dun x, por influencia do y casteln:
conxuntura, cnxuxe, dexeccin, disxuncin, enxesar, exacular,
inxeccin, inxectar, maxesttico, pexorativo, proxeccin,
proxectar, proxectil, proxecto, subxugar, traxecto, traxectoria,
xacer, xema, xeso, xugular, xustaposicin
Levan x e non h, as seguintes palabras:
xerarca / *hierarca
xeroglfico / *hieroglfico

Levan x e non s as seguintes palabras:

O x pronnciase //:
cornixa, enxalzar, graxa, igrexa, taxa, taxacin, taxar, taxativo,
xarampn, xastre, xordo, a interxeccin xo (usada para deter as
cabalaras)
O x pronnciase /ks/:
ambidextro (pero destro), Bruxelas
Levan x, e non z ou c, as seguintes palabras:
cervexa, arxila, enxiva
Algunhas veces falta un x entre das vogais onde en casteln hai un hiato:
bocexar, pelexa, solfexo
Levan x, e non g:
xincana, xibelino, xirondino, xigalitro, xigabyte
2.5 O uso de m, n e
O emprego das consoantes nasais pode provocar algunhas dbidas debidas evolucin
histrica da lingua e disimilar solucin sexa esta culta, semiculta ou patrimonial. As temos,
por exemplo, pares de palabras que se distinguen soamente pola presenza ou ausencia de n
intervoclico:
Aboar / abonar
Aboar: acreditar, garantir, facer bo; pagar. O perito aboou a sa sinatura. Temos
que aboar un suplemento por atraso no pagamento.
Abonar: subscribir. Aboneime ao ciclo de cine para todo o mes.

Area / arena
Area: (subs.) gran. Volveu cos ps cheo de area da praia.
Arena (subs.) espazo central do circo, da praza de touros. Naquela pelcula vimos
varias mortes sobre a arena do Coliseo.
Consoante / consonante
Consoante (subs.). As formas abreviadas san e gran emprganse diante dos

nomes que comezan por consoante.
Consonante (adx.). A rima daquela cantiga era consonante.
Luar / lunar
Luar (subs.): luz da la. Quedaba unha fermosa noite de luar.
Lunar -adx.: relativo la; subst.: mancha. Segundo o ciclo lunar estamos en
minguante. Tia un lunar no lombo.
Serea / serena
Serea (subs.): ser fantstico, metede peixe, metade muller. O canto da serea
faca tolear os marieiros.
Serena (adx.): tranquila. Permaneceu serena a pesar da presin.
Soar / sonar
Soar (v.): producir un son. Volver soar aquela meloda.
Sonar (subs.): aparello de deteccin submarina. O sonar emprega ondas

acsticas para detectar obxectos somerxidos.
Xeral / xeneral
Xeral (adx.): comn. A vaga de fro era xeral.
Xeneral (subs.) militar. O xeneral ordenou o avance das tropas.

Dbidas e erros frecuentes no emprego das nasais

Hai algns casos en que se produce a confusin de n e , fundamentalmente por influxo da
forma castel.
Levan n:
albanel, cabana, cano, cann, canoto, dano, dona, enganar,
engano, escano, gana, inocente, pano, pestana, sinal, xardineiro
Levan :
liaxe, liaza
Teen dobre grafa:
ganar / gaar
ganador / gaador
Algunhas veces a confusin dse entre das palabras que se opoen por este grafema:
Sono: estado do que dorme. Voume ir deitar que teo moito sono.
Soo: o que un imaxina durante o sono, desexo, aspiracin. Tivo un mal soo.
Ese un soo difcil de alcanzar.
Rematan en -io, -ia:

comio, danio, lio, mesquio, pergamio, setemesio, O
Carballio, marquesia (marquesa pequena e cuberta instalada
nas paradas de autobs)
Rematan en -ino, -ina:
divino, cortina, esquina, gasolina, oficina, rapina, medicina (e
medicinal, fronte ao patrimonial mencia)
As seguintes formas cultas non conservan o -n final:
abdome, certame, crime, ditame, exame, glute, imaxe, lique,
marxe, orde, orixe, pole, rxime seme, tafet, virxe, vexame,
xerme

Non levan n intervoclico as seguintes palabras:

abotoar, ameaza, ameazar, ameazador, ameazante, amoestar,
amoestacin, amontoar, amontoado, apisoar, apisoadora, area,
areal, areoso, areeiro, avea, balea, cadea, cadeado, encadear,
encadeamento, camp, campaa, cardeal, comadroa, conter,
contido, coroar, deostar, deostado, doar, doazn, doador,
empadroar, padroado, empadroamento, enseada, enxaboar,
estrea, estrar, reestrear, freo, frear, desenfrear, refrear,
galardoar, galardoado, lagoa, latoeiro, limoeiro, limoada,
perdoar, perdoable, imperdoable, pregoar, pregoeiro, saba,
serea, terreo, terreal, vaidade, vaidoso
Levan n intervoclico:
abandonar, acondicionar, apaixonar, centena, centenario,
condena, condenar, condenado, escena, escenario, ordenar,
desordenar, prisioneiro, semana, sereno, sirena, trono, zona
CASOS DUBIDOSOS DE UNIN E SEPARACIN DE

PALABRAS
Na escrita prodcense con certa frecuencia erros pola mala segmentacin dalgunhas
palabras. Isto dbese existencia de unidades de significado con varios constituntes, das
cales algunhas se escriben separadas, mantendo a divisin formal dos seus compoentes
(porco bravo), e outras se escriben xuntas, integradas nunha nica palabra ortogrfica
(camposanto).
Os erros mis frecuentes danse na ortografa dos adverbios, conxuncins e preposicins, e
das locucins adverbiais, conxuntivas e preposicionais, dado que hai moitas que presentan
unha estrutura moi semellante, pero que nuns casos se escriben separadas e noutros
xuntas:
de speto / devagar
en fronte de / embaixo de
prsa / amodo
entre tanto / entrementres

A seguir figura a grafa correcta nos casos de dbidas mis comns.

Escrbense cos seus constituntes xuntos:
a deshora (adv. de tempo)
a destempo (adv. de tempo)
abof (adv. de afirmacin)
acoto (adv. de tempo)
adrede (adv. de modo)
amodo (adv. de modo)
antonte (adv. de tempo)
apenas (adv. de cantidade e precisin)
arestora (adv. de tempo)
arreo (adv. de tempo)
asemade (adv. de tempo)
dabondo (adv. de cantidade e precisin)
decontado (adv. de tempo)
decontino (adv. de tempo)
decote (adv. de tempo)
decoto (adv. de tempo)
deseguida (adv. de tempo)
deseguido (adv. de tempo)
devagar (adv. de modo)
disque (adv. de dbida)

Os seguintes adverbios de lugar:

adiante, arredor, arriba, atrs, derredor, derriba, detrs, embaixo, encima,
enriba
O constitunte adverbial das seguintes locucins prepositivas:
abaixo de, acerca de, ademais de, amais de, arredor de, encol de, arriba de,
debaixo de, derredor de, derriba de, encima de, enriba de
A base das seguintes conxuncins e locucins conxuntivas:
apenas
decontado que
deseguida que
emporiso
entrementres
namentres
no entanto
Os seguintes indefinidos
cadaqun, entrambos, quenquera

Escrbense cos seus constituntes separados

As seguintes locucins adverbiais
beira
(adv. de lugar)
de mis
a cada pouco
a cada tanto
(adv. de tempo)
(adv. de tempo)
de pronto
de menos
a carn
a contramn
a deshora
a destempo
a diario
a eito
mantenta
a mido
prsa
a rente, a rentes
a tempo
s prsas
s veces
as mesmo
de certo
de golpe
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
(adv.
de propsito
de repente
de socate
de socato
de speto
en fronte
hoxe en da
ao cabo
ao chou
ao fin
ao lado
ao p
ao redor
ao xeito
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
lugar)
lugar)
tempo)
tempo)
tempo)
modo)
modo)
tempo)
tempo)
lugar)
tempo)
tempo)
tempo)
afirmacin)
afirmacin)
modo)
(adv. de cantidade e
precisin)
(adv. de modo)
(adv. de cantidade e
precisin)
(adv. de modo)
(adv. de modo)
(adv. de modo)
(adv. de modo)
(adv. de modo)
(adv. de lugar)
(adv. de tempo)
(adv. de modo)
(adv. de modo)
(adv. de modo)
(adv. de lugar)
(adv. de lugar)
(adv. de lugar)
(adv. de modo)
As seguintes locucins conxuntivas:

a mis (conx. copulativa)
as e todo (conx. adversativa)
con todo (conx. adversativa)
des que (conx. temporal)
en tanto (conx. temporal)
entre tanto (conx. temporal)
As seguintes locucins prepositivas:
parte de, a travs de, cara a, en fronte de, ao p de

Os numerais a partir de vinte:

vinte e un, vinte e dous, vinte e tres...
trinta e un, trinta e dous, trinta e tres...
corenta e un, corenta e dous, corenta e tres...
3.1 Dbidas frecuentes

prsa / s prsas
A forma correcta deste adverbio de modo prsa, coa variante s prsas. Son
daquela incorrectas as formas *apresa, *depresa e *de prsa.
Camia tan prsa que non o dou seguido
Pasadoma e pasado ma
Pasadoma o adverbio indicado para sinalar o da seguinte a ma.
Samos de viaxe pasadoma
Pasado ma pdese empregar para sinalar calquera da a partir de ma. Neste
caso non sera un adverbio.
Podemos quedar un da que queiras unha vez pasado ma
Abondo, dabondo
Son equivalentes as formas abondo e dabondo (suficientemente) do adverbio de
cantidade e precisin. incorrecto escribir *de abondo.
Xa falamos abondo sobre esa cuestin / Xa falamos dabondo
sobre esta cuestin

Polo menos, ao menos

Son correctas as locucins adverbiais polo menos e ao menos, co significado de
como mnimo. incorrecta a forma *alomenos.
Cumpriranlle polo menos quince das para rematar o traballo
parte
Escrbese sempre parte, tanto se a locucin adverbial separadamente coma se
a locucin prepositiva ademais de. xa que logo incorrecta a forma *aparte.
Deixaron parte o tema das subvencins. parte do xa dito,
non engadiron nada
Xunto a e xunta
As preposicins xunto a e xunta son equivalentes e significan ao lado de, cerca de.
Est xunto ta casa. Est xunta a ta casa
Elementos que dependendo de se van xuntos ou separados

adquiren significados diferentes
Con que e conque
Con que
Secuencia formada pola preposicin con e o pronome relativo que (co cal). Admite o
artigo entre a preposicin e o pronome.
Ese o libro con que gaou aquel premio
Ese o libro co que gaou aquel premio
Secuencia formada pola preposicin con e o pronome interrogativo que.
Con que asistencia contan?

Secuencia formada pola preposicin con e a conxuncin que, que introduce unha
proposicin subordinada (equivalente a con iso).
Atopouse de speto con que non poda seguir
Conxuncin condicional equivalente a se, como, con tal de que, en caso de que.
Con que lle axudasen un pouco xa abondara
Conque
Conxuncin consecutiva, equivalente a por conseguinte, polo tanto, as que, etc., que
anuncia unha consecuencia natural do que se acaba de dicir.
Eras consciente, conque agora non te podes queixar
Porque, por que e porqu
Porque
Conxuncin causal equivalente a por causa de que. Introduce proposicin
subordinadas de causa e respostas a preguntas formuladas con por que?
Avisouno porque precisaba a sa axuda
Conxuncin final, equivalente a para que, a fin de que.
Traballa duro porque as cousas vaian a mellor
Conxuncin concesiva, equivalente a anda que, por mis que. Indica oposicin entre
das oracins, pero unha non impide a realizacin do que expresa a outra.
Porque o planificase as, non significa que vaia sar ben
Por que
Secuencia formada pola preposicin por e o pronome relativo que. Neste contexto, a
preposicin por s veces significa para, e o pronome relativo ten normalmente como
antecedente substantivos como causa, motivo ou razn. Admite o artigo entre a
preposicin e o pronome.
Este o regulamento por que se rexe a organizacin
Este o regulamento polo que se rexe a organizacin

Secuencia formada pola preposicin por e o pronome interrogativo que. Aparece nas
oracins interrogativas indirectas e non leva nunca artigo (*non me contou o por que
marchara) nin se escribe xunto (*non me contou porque marchara).
Por que marchaches?
Porqu
O substantivo porqu significa causa, motivo, razn. Sempre vai precedido do artigo
determinado e variable en nmero.
Non adivio o porqu da ta reaccin
Senn e se non
Senn
Conxuncin adversativa, que contrapn das ideas, unha negativa e outra afirmativa.
Emprgase con varios significados:
-
Introduce unha rectificacin, normalmente co esquema non... senn.

Non foi as senn destoutra maneira
A locucin conxuntiva senn introduce unha clusula restritiva nas oracins

adversativas, cun significado equivalente a a menos que.
Non entendo de que me falas, senn que sexa dun conto vello
A secuencia non + verbo + senn equivalente a non + verbo + mis ca.

Non ten senn un leve arrefriado
A secuencia non s... senn tamn... indica suma sobre o expresado en primeiro
lugar.
Non s colaborou nesa tarefa, senn que coordinou todo o
proxecto
Proposicin que indica exclusin, equivalente a ags, excepto, fra, salvo.

Senn ns, o resto decidiran quedar

Se non
Secuencia formada pola conxuncin condicional se e o adverbio de negacin non nas
oracins condicionais.
Se non ests al a esa hora entenderemos que non vs
Secuencia formada pola conxuncin completiva se e o adverbio de negacin non nas
oracins subordinadas completivas e nas interrogativas indirectas.
Pensaron se non sera conveniente adiantar a xuntanza
Amais, a mais, e a mis
A mais
Conxuncin copulativa sinnima de e mais.
Eles a mais ns sempre fomos ben levados
A mis
Artigo a + adverbio mis.
A mis alta de todas elas
Preposicin a + adverbio de cantidade mis.
A chuvia ten cara de ir a mis
Amais de
Locucin prepositiva.
Hai, amais de vs, outros tantos candidatos para das prazas

Demais e de mis
Demais
Pronome e adxectivo indefinido identificador que significa outro, o resto de.
Acostuma ir precedido do artigo determinado e variable en xnero e nmero.
Deixou os documentos indispensables e arquivou todos os
demais
De mis
Locucin adverbial de cantidade e precisin que significa de sobra, en exceso.
Tia o estmago pesado por comer de mis
Secuencia formada pola preposicin de seguida do adverbio de cantidade mis.
Aquel libro era de mis pxinas c anterior
Tampouco e tan pouco
Tampouco
Adverbio de negacin.
O vicepresidente tampouco puido asistir reunin
Tan pouco
Secuencia formada polo cuantificador tan e o adverbio de cantidade pouco. Adoita
formar frases consecutivas.
Durmiu tan pouco que estaba moi canso

Afeito e a feito
Afeito
Participio do verbo afacer.
Non estaba afeita a aquel horario
Presente de indicativo do verbo afeitar.
Hai varios das que non afeito a barba
A feito
Locucin adverbial equivalente a a eito, que significa seguido e con orde, sen
escoller.
Ordenou os papeis a feito
Douscentos, trescentos... e dous centos, tres centos...
Douscentos
Numeral cardinal que significa das veces cen ou que nunha serie ocupa o nmero
douscentos. variable en xnero.
Lera at a pxina duascentas
Dous centos
Secuencia formada polo numeral cardinal dous e o substantivo cento, que significa
das veces un conxunto de cen unidades, dous centenares.
Deba haber dous centos de milleiros de persoas

Cambios nas NOMIG 2003 canto escrita de formas xuntas ou

separadas
Adverbios:
acoto, decontado, decontino, decoto, deseguida, deseguido,
enseguida, apenas, amodo, devagar, talvez
Conxuncins:
decontado que, deseguida que
Como xa se dixo, pasan a escribirse separados os numerais do vinte ao trinta que antes se
escriban xuntos:
vinte e un, trinta e sete, trinta e nove, corenta e tres...

UNIDADE 3
ACTUALIZACIN
MORFOSINTCTICA
1. As formas do artigo e do demostrativo
2. Casos dubidosos de xnero e nmero
3. O pronome persoal tono e a sa colocacin


AS FORMAS DO ARTIGO E DO DEMOSTRATIVO
1.1 O artigo determinado

O artigo determinado en galego presenta as seguintes formas:
MASCULINO
FEMININO
SINGULAR
PLURAL
OS
AS
Existe ademais unha variante alomrfica:

MASCULINO
FEMININO
SINGULAR
LO
LA
PLURAL
LOS
LAS
Esta variante de uso obrigado:
tras da preposicin por: vai pola sombra, mira pola casa,
diante do adverbio u: u-la camisa, u-lo coche do teu irm (Nunca *u-la a camisa,
u-lo o coche do teu irm). Convn salientar aqu que o uso do guin obrigado
cando se trata do artigo pero non se utiliza cando a forma un pronome: a camisa,
ula?, o coche do teu irm, ulo?
Como observamos, o artigo pdese representar na escrita coas variantes lo, la, los, las,
seguida ou non de guin segundo os casos. Estas formas son de uso opcional:
Logo do infinitivo e das formas verbais conxugadas que rematen en -r ou -s: vai
saca-lo coche do garaxe, entnde-lo que che digo?
Despois dos pronomes enclticos nos, vos e lles: duno-lo ditame, truxovo-las
cartas, indiculle-la sada.
Logo dos pronomes tnicos ns e vs seguidos dunha precisin numrica: seredes

v-los tres, n-los catro imos andar.
Despois de ambos, entrambos e todos, cos seus femininos: mbolos dous,

entrmbalas das, tdalas conselleiras.
Despois da preposicin tras: o documento caeu tralo armario.

Despois da conxuncin copulativa (e) mais: veu o secretario (e) maila directora.
O uso da segunda forma do artigo opcional e na escrita queda vinculado ao uso prescrito
polas pautas estilsticas de harmonizacin. De feito, na redaccin das NOMIG 2003 non se
utiliza en ningn caso.
Pero hai que ter en conta que anda que non se represente graficamente, na fala a nica
pronuncia recomendable a que reproduce a segunda forma nos contextos que se indicaron
anteriormente: [merkala kamisa non *merkar a kamisa]; [estiberon o pai e mailo fillo
non *estiberon o pai e mais o fillo].
Anda podemos detectar a existencia dun terceiro alomorfo do artigo que se representa
graficamente coma o primeiro logo dun verbo rematado en -n, ou das palabras sen, tamn,
nin:
Nin o teo nin o quero
Ese tamn o collo
Sen os documentos
A pronuncia con este alomorfo sera [nino teo nino quero, ese tameno collo, senos
documentos]. Anda que este alomorfo do artigo ten unha vida cada vez menor na fala en
favor da primeira forma do artigo [nin o teo nin o quero, ese tamn o collo, sen os
documentos].
1.2 O artigo indeterminado

As formas do artigo indeterminado son as seguintes:
MASC. SG.
MASC. PL.
FEM. SG.
FEM. PL.
UN
UNS
UNHA
UNHAS
Contraccins do artigo indeterminado

Contrae coas preposicins con, de e en:
PREPOSICIN
MAS. SG.
MASC. PL.
FEM. SG.
FEM. PL.
CON
CUN
CUNS
CUNHA
CUNHAS
DE
DUN
DUNS
DUNHA
DUNHAS
EN
NUN
NUNS
NUNHA
NUNHAS

Para que exista contraccin, o artigo debe formar parte da mesma unidade sintctica c
preposicin, o que pode non ocorrer en oracins de infinitivo, xerundio ou participio:
Non est todo solucionado con un carpinteiro estar avisado /...
con estar avisado un carpinteiro
Non vou quedar aqu por o director dicir que debo ficar calado
/... por dicir o director que...
De o teu curmn non chegar hoxe, dorme fra /... De non chegar
hoxe o teu curmn...
En o secretario rematando o documento, deber entregarllo
alcaldesa / En rematando o documento...
1.
No caso da representacin da segunda forma do artigo, cmpre lembrar que non se

representa na secuencia participio + artigo: quedan expostos os problemas, foron
expedidos os correspondentes diplomas; e nunca: *quedan exposto-los problemas,
*foron expedido-los correspondentes diplomas.
2. Na linguaxe administrativa existe a forma do artigo el co substantivo rei: promulgo

en nome de el-rei pero o rei e a raa visitaron a catedral.
3.
Cando un topnimo que leva artigo vai precedido de preposicin dse a contraccin
correspondente: vive na Corua e non *vive en A Corua.
4.
Cando o artigo forma parte de ttulos de publicacins podemos utilizar o apstrofo

para sinalar a contraccin que se producira na fala: Lino nA nosa terra, Paseino moi
ben cO cdigo Da Vinci.
1.3 O demostrativo
Os pronomes demostrativos organzanse polos criterios de localizacin identificadora de
proximidade e pola sa autonoma.
O paradigma dos pronomes demostrativos o seguinte:
PROX.
I
II
III
NM.
MASC.
FEM.
SG.
ESTE
ESTA
PL.
ESTES
ESTAS
SG.
ESE
ESA
PL.
ESES
ESAS
SG.
AQUEL
AQUELA
PL.
AQUELES
AQUELAS
NEUTRO
ISTO
ISO
AQUILO

As formas isto, iso, aquilo son as nicas formas correctas do demostrativo neutro singular
segundo os reaxustes establecidos na actulizacin das NOMIG do ano 2003 en detrimento
das anteriores formas posibles: *esto, *eso, *aquelo.
O demostrativo de alteridade
O demostrativo combina co indefinido outro, e d lugar en cada caso formacin dunha
palabra, xa que s o segundo elemento admite morfemas de xnero e nmero:
PROX.
I
II
III
NM.
MASC.
FEM.
SG.
ESTOUTRO
ESTOUTRA
PL.
ESTOUTROS
ESTOUTRAS
SG.
ESOUTRO
ESOUTRA
PL.
ESOUTROS
ESOUTRAS
SG.
AQUELOUTRO
AQUELOUTRA
PL.
AQUELOUTROS
AQUELOUTRAS
Aqueles coches son azuis, aqueloutros de arriba verdes

Ti escribe neste ordenador que eu fgoo nestoutro
Desoutro lado da oficina vese mellor a catedral
Estas son as formas mis habituais, pero existen tamn outras formas plenas, que son as
nicas posibles para o neutro: estes outros, aquilo outro:
Eran tres os que an con aquel outro
Contraccins do demostrativo
O pronome demostrativo contrae coas preposicins en e de: deste, neste, destoutra,
nestoutra, naqueloutra, etc.
Do mesmo xeito que o artigo, estas contraccins non teen lugar cando a preposicin non
rexe o substantivo modificado polo substantivo:
De estas alegacins seren aceptadas
De esa declaracin for gravada

1.4 O posesivo
DETERMINADO (posudo)
MASCULINO
Persoa
Tratamento
FEMININO
Nm.
SG.
PL
SG.
PL.
SG.
MEU
MEUS
MIA
MIAS
PL.
NOSO
NOSOS
NOSA
NOSAS
SG.
TEU
TEUS
TA
TAS
PL.
VOSO
VOSOS
VOSA
VOSAS
SG.
SEU
SEUS
SA
SAS
(poudor)
1P
2P
NON CORTS
CORTS
PL.
3P
SG.
PL.
Cos posesivos meu, teu, seu, noso, voso (tanto para masc. e fem., sing. e pl.) utilzanse
expresins con de para expresar propiedade plena:
Ten unha casa de seu
Temos un garaxe de noso
Teo coche de meu
Cmpre lembrar que os posesivos van acompaados de determinante:
Xa est rexistrada a ta solicitude
e non *Xa est rexistrada ta solicitude
1.5
Relativos, interrogativos e exclamativos
Para o relativo e interrogativo ou exclamativo o galego pose catro formas:

a) que, quen (sen flexin de xnero e nmero): A carta que lle enviei, Quen enviou o
correo?, Que dixo o que!
b) cal(es) (con flexin de nmero): Cal dos dous foi?
c) canto/a(s) (con morfema de xnero e nmero): Cantas actividades realizaron?, Leva
todos cantos queiras.

d) o relativo posesivo cuxo que presenta flexin de xnero e nmero: A oficina cuxa parede
non ten vents, O documento cuxo cartafol era azul.
1.6 Algns contextos con numerais

Con respecto aos numerais cardinais debemos ter en conta o seguinte:
Do nmero un ao quince as formas son plenas: un/unha, dous/das, tres. Do nmero
dezaseis en diante as formas son compostas: dezaseis, dezasete, dezaoito, dezanove.
A partir do vinte a composicin prodcese a travs da conxuncin e que une as decenas
e as unidades: vinte e un/unha, vinte e dous/das, trinta e un, trinta e das8, corenta,
cincuenta...
Os numerais un/unha, cando son adxectivos, contraen con de, en e con, igual que os
artigos indeterminados, pero non cando son pronominais, pois s contraen coas
preposicins de e en, non coa preposicin con.
En canto s centenas, excepto cen todas teen o seu masculino e o seu feminino:
douscentos/duascentas, etc.
Os ordinais son os que seguen: primeiro, segundo, terceiro, cuarto, quinto, sexto, stimo,
oitavo, noveno, dcimo, undcimo/dcimo primeiro, duodcimo/dcimo segundo, dcimo
terceiro,
dcimo
cuarto
vixsimo,
vixsimo
primeiro
trixsimo,
cuadraxsimo
quincuaxsimo, sesaxsimo, etc. Todas estas formas admiten morfemas de xnero e nmero
que nas formas compostas s se unen ao ltimo elemento (vixsimo primeira).
As formas dos multiplicativos son: dobre; duplo, dupla; triplo, tripla; cudruplo,
cudrupla... nnuplo, nnupla; dcuplo, dcupla; cntuplo, cntupla. Os restantes frmanse
mediante o cardinal correspondente seguido da palabra veces (setenta veces).
Os partitivos son: medio/a, terzo/a, cuarto/a, etc.
Outros numerais colectivos indican unha globalidade de elementos: par/parella (2),
decena (10), ducia (12), quincena (15), vintena (20), trintena (30), centena, cento (100),
milleiro, millar (1.000). Ntese ademais que mil e milleiro son formas sinnimas, polo que
non sera correcto o sintagma: *eran miles de milleiros.
Outras formas de expresin de cantidade: abondo, ningun (nunca *naide), calquera (e
non *calquer ou falsos plurais: *calisquer, *calesqueira).
Anda que oralmente contraen na pronunciacin a vogal final mais a conxuncin e.

CASOS DUBIDOSOS DE XNERO E NMERO
Neste punto monos cinguir a trazar as principais regras para a formacin de xnero e
nmero, as como resaltar os principais problemas que xorden no mbito da linguaxe
administrativa.
2.1 O xnero
Anda que non doado proporcionar unhas pautas estritas para a formacin do xnero, a
seguir relacionamos unha serie de pautas que nos poden servir de axuda:
Regras de uso
Os substantivos rematados en -o son, na sa maiora, masculinos excepto dnamo,
libido, tribo, foto, radio, moto, polio, que son femininos. Tamn son masculinos os
rematados en -o tnico: av, n, cap, esquim, d...
Son femininos a maiora dos substantivos rematados en -a: asma, auga, etc.; anda
as, hai un gran nmero deles como da, mapa, planeta, albar, enzima..., que son
masculinos. Tamn son femininos os rematados en - tnico.
Hai substantivos rematados en -e que son msculinos: leite, sangue, dote, tomate,
etc., e hainos que son femininos: liberdade, apcope, fraude...
Os rematados en -axe, -uxe, son femininos, a non ser garaxe, traxe e paxe que son
masculinos, e personaxe, que pode ser masculino ou feminino.
Os rematados en -me son msculinos: friame, legume, queixume..., coa excepcin de
fame, sndrome, servidume, mansedume, inchume, que son femininos.
Os procedentes da terminacin grega -tis / -sis: a dose, a anlise, a parntese, a
hepatite, etc.
Cando o substantivo remata en -, e tnico masculino: rub, carn, chal;
excepto en fe, merc, s (eclesistica), que son femininos.
Os substantivos rematados en -n, -n, -n, -n son masculinos. Man e as palabras
rematadas en sufixo -cin, -sin, -zn son femininas. Fin feminino cando indica final e
masculino cando significa finalidade. Os rematados en -n forman o feminino en -ina,
excepto run que invariable.
Algns xentilicios galegos poden conservar a sa forma local -ao / -: arnoiao / arnoi;
burelao / burel; courelao / courel; caldelao / caldel (Castro Caldelas); dezao / dez;
lancarao / lancar; limiao / limi; mariao / mari; etc. Pola mesma razn admtese
tamn a forma feminina local en -n: unha carnotn, unha fisterrn, unha muradn, etc.

Son maioritariamente masculinos os substantivos rematados en -n, mesmo se son

graves: himen, dolmen. Mais son femininos: roibn, humedn, mourn, choqun,
rouqun, carvn, coxn.
Cando o substantivo remata en -l, o xnero do substantivo maioritariamente
masculino: funeral, mel, papel, cal, cartafol, sinal, etc., mais son femininas as formas
pel, moral, semifinal, reitoral, espiral, patronal, bacanal e algunhas outras.
Os substantivos rematados en -r son maioritariamente masculinos: candor, terror,
labor, lecer. Son excepcins: flor, color, calor, dolor-dor, suor, baixamar, preamar,
circular, etc.
Son masculinos os substantivos rematados en -s, ags lis e sfilis.
Os xentilicios en -es presentan un feminino en -esa: cambads / cambadesa,
noruegus / norueguesa. Outros adxectivos tamn realizan o feminino do mesmo xeito:
burgus / burguesa, monts / montesa etc. Pola contra existen algns invariables: un
estilo corts / unha mirada corts.
Anda que teamos como referencia estas pautas, debemos ter en conta que existen
algunhas formacins especiais en palabras de xnero feminino sobre a mesma base
lxica; o caso de: heroe / herona, abade / abadesa, actor / actriz, emperador /
emperatriz, etc.
Existen tamn formas invariables que non presentan oposicin de xnero: o/a cnxuxe,
o/a atleta, o delfn (macho/femia), o congro (macho/femia).
Principais problemas
Os principais problemas que derivan nun uso incorrecto da concordancia de xnero no
substantivo ou na utilizacin de formas inadecuadas prodcense pola interferencia do
casteln no galego; as podemos atopar:
Algns exemplos de confusins de formas que en galego son femininas

Interferencia do casteln
Forma galega
*o aldraxe
a aldraxe
*o anlise
a anlise
*o rbore
a rbore
*o arma
a arma
*o armazn
a armazn
*o arte (arte contemporneo)
a arte (arte contempornea)
*o augardente
a augardente

*o aula
a aula
*o ave
a ave
*o avestruz
a avestruz
*o calor
a calor
*o canle
a canle
*o color / cor
a color / cor
*o corretaxe
a corretaxe
*o dolor / dor
a dolor / dor
*o eclipse
a eclipse
*o fraude
a fraude
*o fronte / frente
a fronte
*o paisaxe
a paisaxe
*o paraxe
a paraxe
*o quilometraxe
a quilomentraxe
*o suor
a suor
*o viaxe
a viaxe
Algns exemplos de confusin de formas que en galego son masculinas

Interferencia do casteln
Forma galega
*a be
o be
*a cal
o cal
*a crcere
o crcere
*a costume
o costume
*a couce
o couce
*a cume
o cume
*a dote
o dote
*a eme
o eme
*a ese
o ese
*a fantasma
o fantasma
*a leite (*leite enteira, *leite condensada)
o leite (leite enteiro, leite condensado)
*a masacre
o masacre
*a mel
o mel
*a milagre
o milagre
*a nariz
o nariz
*a sal
o sal
*a sangue (*sangue fra)
o sangue (sangue fro)
*a sinal
o sinal
*a(s) labor(es)
o(s) labor(es)

2.2 O nmero
A seguir, enumranse as regras de formacin de plural:
Palabras rematadas en vogal (tnica ou tona) ou en ditongo: forman o plural
en -s: mesa, mesas; irm, irms; caf, cafs... Os estranxeirismos rematados en
vogal forman o plural engadindo -s ou respectando a forma de plural de orixe: spray,
sprays; hippy, hippys ou hippies.
Palabras rematadas en -r e -z: engade -es: mar, mares; calor, calores; luz,
luces. Os estranxeirismos adecanse regra xeral (palier, palieres; somier,
somieres; dlar, dlares), a non ser en formas pouco integradas coma: pster,
posters ou psteres; gngster, gngsteres ou gangsters.
Palabras rematadas en -s e -x [ks]:
as agudas engaden -es: deus, deuses, comps, compases... a non ser as que
rematan en grupo consonntico coma luns que son invariables,
as formas que rematan en -x: son invariables: fax, unisex,
as graves e esdrxulas acabadas en -s ou -x [ks] son invariables: lapis,
martes, mrcores, trax, clmax, etc.
Palabras rematadas en -n: engaden -s: can, cans; lambn, lambns; lacazn,
lacazns; dolmen, dolmens; mitin, mitins...
Palabras rematadas en -l:
monoslabas: engaden -es: cal, cales; el, eles; fel, feles; gol, goles; sal,
sales; sol, soles...,
polislabas: o ele substitese polo morfema -is: animal, animais; cruel,
crueis; aval, avais; control, controis; azul, azuis, etc.,
palabras compostas en que o segundo elemento algn dos monoslabos
citados, fan o plural en -les: (ollomoles, chuchameles, papasoles, cartafoles,
mirasoles...). O plural de el eles e de aquel aqueles,
a pesar da sa aparencia: caracol e aerosol non son compostos de col e sol,
polo que os seus plurais son caracois e aerosois,
palabras graves: engaden -es: xiles, difciles, tiles, cnsules... Exceptase
desta regra a terminacin -bel que fai o plural en -beis.
Palabras rematadas noutras consoantes: son case todas estranxeirismos ou
cultismos, e forman o plural engadindo -s: clubs, pubs, fracs, smkings, complots,
robots, sprints, tests, clips, etc.

O PRONOME PERSOAL TONO E A SA COLOCACIN
A posicin normal do pronome persoal tono (complemento directo ou complemento

indirecto) a posterior ao verbo (nclise) na oracin simple e na principal das
subordinadas: Dxollo a el. Colleuno no aire. Manifestoume a sa disconformidade.
Comunicoume que a reunin era s sete. Soamente en determinados contextos en que
existan partculas condicionantes se traslada o pronome a unha posicin anterior ao verbo
(prclise). Pero, en calquera caso, un pronome (ou cltico) nunca pode iniciar un enunciado,
frase ou oracin.
Non lles fixeron caso ningn
Dixronlles que non fosen ao traballo (*Lles dixeron que non
fosen ao traballo)
Dsme lume? (*Me das lume?)
Dgocho, xrocho e perxrocho (*Cho digo, cho xuro e cho
perxuro)
Cmpre lembrar que nas oracins simples algunhas das regras mis comns son:
a) En oracin simples negativas ou na principal de subordinadas, o pronome precede ao
verbo: Non mo dixo a min. Dxolle que se puxera ao da.
b) Os indefinidos algo, nada, algun, ambos, bastante, calquera, entrambos, mesmo...
situados antes do verbo producen a prclise: Calquera lle di o que ten que facer.
Algo che comentou. Para nada me tivo en conta.
c)
Os adverbios acaso, ata, case, incluso, quizais, seica, xa... producen a prclise:
Incluso se alporizou. Case me deixa sen traballo.
d) Anda, axia, deseguida, enseguida, s, sempre..., colocados antes do verbo

producen a prclise: Anda mo dixo onte, Axia cho traio, Sempre me fai o mesmo.
e) Algures, ben, cedo, igual, mal, mellor, peor, tarde..., se preceden ao verbo producen
a prclise: Mellor lle sera comezar a buscar outro traballo, Mal lle foi en Madrid.
f)
Nas oracins introducidas por exclamativos ou interrogativos, tamn se d a

prclise: Quen cho a dicir? Quen che tivese dezaseis anos!
g) Nas oracins desiderativas, se o suxeito precede ao verbo, tamn hai prclise: Deus
o leve na gloria! Ogalla nos teamos que axudar.
h) Nas oracins en que se produce unha entoacin enftica sobre o suxeito, ou cando
se focaliza (antepn) algn elemento do predicado, tamn se d a prclise: O meu
corazn che mando, cunha chave para o abrir.
i)
Os adverbios hoxe, ma, onte, entn, despois..., non producen a prclise: Hoxe
rematareino / Rematareino bastante.

Nas oracins subordinadas de regra que o pronome tono preceda ao verbo:

Comentoume que o tribunal se constitua ma
Cmpre lembrar que nas oracins subordinadas algunhas das regras mis comns
son:
a) Se o verbo subordinado un infinitivo, o pronome pode ir despois do verbo principal
ou despois do infinitivo: pode collerte / pdete coller. Se a frase negativa ou vai
introducida por algn dos adverbios ou situacins mencionadas na regra xeral, o
pronome precede ao verbo principal: Non te pode coller, algun mo veu dicir.
b) No caso das perfrases verbais nas que hai un elemento de relacin (conxuncin ou
preposicin) entre o verbo auxiliado e o verbo auxiliar, o pronome pode adoptar tres
posicins: despois do verbo auxiliar, despois da partcula, despois do verbo
auxiliado: Tesmo que facer / Tes que mo facer / Tes que facermo. Se a perfrase
negativa, o pronome vai con mis frecuencia antes do verbo auxiliar ca antes do
verbo auxiliado: Non mo tes que dar / Non tes que mo dar.

UNIDADE 4
ACTUALIZACIN
LXICA
1 Os erros lxicos e terminolxicos mis frecuentes
na linguaxe administrativa
2 A fraseoloxa administrativa


OS ERROS LXICOS E TERMINOLXICOS MIS

FRECUENTES NA LINGUAXE ADMINISTRATIVA
1.1 Caractersticas do lxico administrativo

A linguaxe administrativa supn a especializacin do nivel estndar de lingua no mbito da
vida administrativa, o que fai que esta linguaxe tea unha serie de trazos que a distinguen,
por unha banda da lingua estndar, e pola outra do resto de linguaxes de especialidade ou
tecnolectos. Algns destes trazos poden ser a claridade e simplificacin, a precisin e
exactitude, a personalizacin, a democratizacin, a uniformidade e fixacin, etc. Pero o trazo
realmente mis distintivo en calquera tecnolecto o do lxico especializado.
Na linguaxe administrativa non doado establecer con precisin os lmites do seu lxico
propio, xa que posiblemente sexan moi poucos os termos que se poden denominar
exclusivamente administrativos, e, non obstante, son moitos e pertencentes a moi diversos
mbitos os que se poden usar con frecuencia neste rexistro. Este tecnolecto pertncelle a
unha actividade social que trata sobre moitas e diversas reas do coecemento e do facer e,
polo tanto, ntrese terminoloxicamente de todas e cada unha desas reas de actividade
sobre as que intervn: a xustiza, a economa, o comercio, a educacin, a sanidade, o
urbanismo,
arquitectura,
etc.,
fornecen
habitualmente
co
seu
lxico
propio
documentacin administrativa.
1.2 Listaxe e erros lxicos e terminolxicos mis

frecuentes
No seguinte cadro exponse unha listaxe de erros lxicos e terminolxicos mis frecuentes na
linguaxe administrativa, acompaada duns breves comentarios e de opcins correctas.

FORMA INCORRECTA
COMENTARIOS
FORMA CORRECTA
*abogado
Do latn advocatus temos no galego

avogado, con v-.
Esta forma un castelanismo, en galego
dbese usar obriga de aboamento.
A forma galega correcta xustificante de
recepcin.
Este verbo non existe en galego. Para
substitulo pdese utilizar xuntar,
achegar, anexar, engadir, etc.
*Albarn un castelanismo; a forma
galega albar.
O concepto que en casteln se denomina
alcantarilla en galego denomnase
sumidoiro. O que en casteln
alcantarillado en galego denomnase rede
de sumidoiros.
O concepto que en casteln se denomina
alcantarillado en galego denomnase rede
de sumidoiros. O que en casteln
alcantarilla en galego denomnase
sumidoiro.
O alugueiro a persoa que toma algo
alugado (inquilino), a accin ou
resultado de alugar (arrendamento) ou a
cantidade de dieiro que se paga por
alugar algo (renda).
Para o conxunto de luces que iluminan
as ras, prazas, etc., dunha aldea, vila
ou cidade, as obras lexicogrficas
galegas recollen a construcin
iluminacin pblica.
Esta forma un castelanismo. A forma
galega estada.
Para denominar o concepto lugar das
estacins de ferrocarril paralelo s vas
desde onde se accede aos vagns as
obras lexicogrficas galegas propoen a
forma plataforma.
Esta forma un castelanismo; co seu
significado en galego podemos usar
achega ou contribucin.
Esta forma un castelanismo; co seu
significado en galego podemos usar
achega ou contribucin.
Esta forma un castelanismo; a forma
correcta en galego constrinximento ou
prema. Polo tanto *va do apremio debe
ser substituda por va do
constrinximento.
Para denominar o espazo situado ao
longo da estrada para se deter
momentaneamente os vehculos
promoveuse a forma beirava.
Do latn harmonia temos no galego
harmona, conservando o h-.
avogado
*abonar / *abonarei
*acuse de recibo
*adxuntar
*albarn
*alcantarilla
*alcantarillado
*alquiler
*alumeado pblico /
*alumbrado pblico
*andamio
*andn
*aportacin
*aporte
*apremio
*arcn
*armona
obriga de
aboamento
xustificante de
recepcin
xuntar, achegar,
anexar, engadir
albar
sumidoiro
rede de sumidoiros
alugueiro
iluminacin pblica
estada
plataforma
achega,
contribucin
achega,
contribucin
constrinximento,
prema
beirava
harmona

*asignatura
*basura
*beca
*bsqueda
*buzn
*calificar
*canxear
*casa consistorial
*clube
*concellal
*concexal
*construccin
*contenedor/contedor
*convalidar
*corresponsal
*coste
*croquis
*cualidade
*cuanta
*cumprimentar
*cuota
*cursillo
*danos e prexuzos
*derogar
*Asignatura un castelanismo. En
galego debemos usar materia ou
disciplina.
A forma correcta lixo; *basura un
castelanismo.
En galego temos de noso a forma bolsa
(de estudos). Beca unha forma correcta
co significado de insignia ou banda.
A forma correcta busca; *bsqueda
un castelanismo.
A forma correcta caixa de correo.
Esta forma un castelanismo, a forma
galega correcta cualificar.
Este un calco da forma castel canjear.
En galego podemos usar intercambiar,
trocar, permutar.
O edificio onde estn as oficinas do
goberno dun concello a casa do
concello.
Mantense o prstamo club sen adaptar. O
plural de club clubs.
Esta forma un calco da castel
concejal. En galego temos concelleiro.
Esta forma un calco da castel
concejal. En galego temos concelleiro.
Os grupos cultos ct e cc mantense nos
vocbulos cando os preceden as vogais
a, e, o, pero suprmese a primeira
consoante cando os preceden as vogais i
e u.
O recipiente onde se deposita o lixo
denomnase en galego colector do lixo.
A forma correcta en galego validar.
A persoa que enva informacin ao seu
medio de comunicacin dende outra
poboacin ou pas correspondente.
O que o casteln denomina coste, o
galego denomnao custo.
Esta forma un castelanismo; formas
correctas galegas son bosquexo ou
esbozo.
A forma correcta calidade.
galega correcta conta.
Co significado de inclur informacin nos
espazos baleiros dun formulario dbese
usar cubrir.
galega correcta cota.
Debemos usar a forma curso, sen a
terminacin castel.
Esta forma un calco da castel daos y
prejuicios. En galego temos danos e
perdas.
Este verbo un castelanismo, o verbo
correcto galego derrogar.
materia, disciplina
lixo
bolsa
busca
caixa de correo
cualificar
intercambiar,
trocar, permutar
casa do concello
club
concelleiro
concelleiro
construcin
colector do lixo
validar
correspondente
custo
bosquexo, esbozo
calidade
conta
cubrir
cota
curso
danos e perdas
derrogar

*desenrolar
*desenrolo
*desfrutar / *disfrutar
*desglosar
*deshaucio
*devengar
*devengo
*dietas
*enaxenacin
*enaxenar
*enmenda
*entorno
*estadstica
*estructura
*estudiar, *estudio,
*estudiante
*financiacin
O significado deste verbo en galego s

o de desfacer ou desenvolver un rolo.
castelanismo co significado de facer que
algo pase ou pasar algo dun estado a
outro mis perfecto, que tea maior
actividade ou adquira importancia; con
este significado debe empregarse
desenvolver.
O significado deste substantivo en galego
s o de accin de estirar un rolo ou
algo que est enrolado. castelanismo
co significado de proceso de avance,
crecemento, expansin de soltura ou de
conxunto de etapas para o crecemento;
con este significado debe empregarse
desenvolvemento.
Este verbo un castelanismo que non
existe no galego.
Desglosar un castelanismo; con ese
significado temos en galego desagregar.
A forma galega desafiuzamento.
Este verbo s existe en casteln; en
galego cmpre utilizar frmulas do estilo
adquirir o dereito a percibir, reportar,
rendar, etc.
Esta forma s existe en casteln; en
galego cmpre utilizar a frmula
adquisicin do dereito a percibir.
Esta forma s ten o significado de rxime
alimentario. Como remuneracin por
traballo fra do lugar de residencia un
calco do casteln; en galego temos a
forma propia axudas de custo.
Con significado de cesin que unha
persoa fai dunha propiedade, dereito ou
calquera tipo de ben, a forma correcta
alleamento.
A denominacin galega da accin que o
casteln nomea enajenar, e que debe
empregarse no canto do castelanismo
*enaxenar allear.
A forma correcta emenda.
correcta en galego contorno ou
ambiente, dependendo dos contextos.
galega estatstica.
e u.
As formas correctas son estudar, estudo,
estudante.
Este substantivo frmase en galego coa
terminacin propia mento sobre o verbo
financiar: financiamento.
desenvolver
desenvolvemento
gozar, aproveitar
desagregar
desafiuzamento
adquirir o dereito a
percibir, reportar,
rendar
adquisicin do
dereito a percibir
axudas de custo
alleamento
allear
emenda
contorno, ambiente
estatstica
estrutura
estudar
financiamento

*firma
*firmar
*garantizar
*grabar
*gra
*incurrir
*inscripcin
*inters
*intereses de demora
*intervinte
*inversin
*invertir
*IVA
*licencia
*marquesina
*marxen
*mvil
*nervo / *nervoso
*obligacin
*ostentar
*pagar / *pagarei
*pago
*pegatina
*perxuicio
O nome escrito pola propia persoa,

xeralmente acompaado de rbrica, en
documentos ou cartas, para
comprometerse ou facerse responsable
do que neles se di denomnase en galego
sinatura.
O concepto que o casteln nomea firmar
ten como denominacin galega asinar.
O verbo galego garantir.
Procedente do francs graver temos no
galego o verbo gravar, con v-, como na
sa orixe.
Co significado de aparello mecnico en
galego temos a forma guindastre.
A forma correcta incorrer.
O grupo culto pc- perdeu o primeiro
elemento nesta forma galega.
Interese, coa acepcin de importancia ou
valor que unha cousa suscita.
Xuro, coa acepcin de cantidade de
dieiro que se percibe ou se d a resultas
dun emprstito ou depsito de capital.
A construcin galega xuros de mora.
A forma galega interveniente;
*intervinte un hipergaleguismo.
Co significado de accin ou resultado de
investir a forma correcta investimento.
Inversin significa mudanza da orde
natural ou habitual dunha cousa.
*Invertir un castelanismo. En galego
existe a forma investir.
A sigla para o Imposto sobre o valor
engadido ten que ser IVE. Cmpre
lembrar que as siglas, os smbolos e os
acrnimos non levan puntos; s os levan
as abreviaturas.
Esta forma mantn a terminacin
patrimonial galega za.
A forma correcta marquesia.
A denominacin galega do concepto que
o casteln nomea margen marxe, polo
que *marxen un castelanismo.
Escrbese con b.
Lusismos.
Este un calco do casteln; o correcto
en galego obriga.
Na acepcin de estar nun cargo ou nun
posto que se considera de moito mrito
dbese usar a forma galega ocupar.
O documento no que algun se declara
obrigado a pagar certa cantidade unha
obriga de pagamento.
Para a accin e efecto de pagar e a
cantidade ou cousa coa que se paga
debe drselle preferencia forma
pagamento.
Esta forma un castelanismo; con este
significado temos en galego adhesivo.
O correcto prexuzo
sinatura
asinar
garantir
gravar
guindastre
incorrer
inscricin
interese, xuro
xuros de mora
interveniente
investimento
investir
IVE
licenza
marquesia
marxe
mbil
nervio / nervioso
obriga
ocupar
obriga de
pagamento
pagamento
adhesivo
prexuzo

*plantexamento
*plantexar
*plantilla
*pobo
*ponencia
*produccin
*producto
*profundizar
*querella
*recabar
*recib / *recibn
*reflexar
*renta
*requerir
*revocar
*sentencia
*servicio
*silenzo
Esta forma un castelanismo; formas

galegas correctas son formulacin,
bosquexo, proposicin, idea,
ordenamento, organizacin, planificacin,
presentacin, programa, proposta, etc.
Este verbo un castelanismo; formas
correctas galegas co seu significado
poden ser formular, propor, considerar,
desear, desenvolver, elaborar, enfocar,
establecer, estudar, idear, organizar,
pedir, planificar, presupor, perfilar,
programar, suxerir, trazar, etc.
Dbese evitar este castelanismo e utilizar
a forma galega cadro de persoal co
significado de conxunto de traballadores
dunha empresa e soleta co significado de
peza coa que se cobre a parte de dentro
dun zapato.
Pobo o conxunto de persoas que viven
nun determinado lugar ou que teen en
comn a lingua, cultura, historia, etc. ou
o conxunto de persoas das clases
traballadoras. Non pode usarse co
significado de entidade de poboacin de
pequeno ou mediano tamao; neste
caso temos que usar aldea ou vila.
En galego dbese rexeitar o uso do
castelanismo *ponencia en favor da
forma propia relatorio.
e u.
e u.
Facer unha cousa mis fonda ou
examinar algo, estudalo con detalle para
coecelo mellor exprsase en galego
coas formas afondar ou profundar.
A forma correcta en galego querela.
Non existe esta forma en galego. Debe
usarse acadar, conseguir, demandar,
pedir, solicitar, etc.
Esta forma un castelanismo, en galego
temos carta de recepcin.
Este verbo un castelanismo; o verbo
correcto galego reflectir.
A forma galega renda.
O verbo galego requirir.
A forma galego do verbo revogar.
Nesta palabra o galego conserva a
solucin patrimonial en za. Non
obstante sentenciar.
Esta forma mantn a terminacin
patrimonial galega zo.
Esta forma ten a terminacin -cio.
formulacin,
proposta...
formular, propor...
cadro de persoal;
soleta
aldea, vila
relatorio
producin
produto
afondar, profundar
querela
conseguir, solicitar
carta de recepcin
reflectir
renda
requirir
revogar
sentenza
servizo
silencio

*silla
*sobresante
*sondeo
*subasta
*subsanar
*sustitur
*suxerencia
*tantear
*tanteo
*taquilla
*trmino
*testigo
*testimonio
*transcurrir
*turno
*ubicacin
*ubicar
*urbn
*vantaxa
*venta
*ventanilla
*vocal
*xenerar
*xeralizar
A forma *silla un castelanismo; ns

temos de noso cadeira.
A forma correcta sobresaliente, tanto
para a mxima cualificacin que se pode
obter nun exame como para indicar de
algo que sobresae.
A denominacin galega para o mtodo
para o estudo estatstico mediante
enquisas sondaxe.
A forma propia galega poxa. Tamn se
pode usar subhasta.
Este verbo un castelanismo; con este
significado temos en galego rectificar.
En galego este verbo mantn o grupo
culto bs- + consoante: substitur.
A forma correcta suxestin. O que en
casteln se denomina buzn de
sugerencias, debe denominarse en
galego caixa de suxestins.
Este verbo un castelanismo, o verbo
correcto galego tentear.
galega correcta tenteo.
Esta forma un castelanismo. Debemos
usar a forma galega despacho de billetes.
galega correcta termo.
A persoa que testifica unha
testemua, e a declaracin dunha
testemua un testemuo.
A declaracin nun xuzo ou o que serve
de proba para verificar a certeza
dalgunha cousa un testemuo; a
persoa que testifica unha testemua.
A forma galega correcta transcorrer.
A forma correcta quenda ou vez.
A forma *ubicacin non existe en galego;
para o seu significado pode utilizarse
emprazamento, instalacin, localizacin
ou situacin.
O verbo *ubicar non existe en galego;
para o seu significado pode usarse
emprazar, instalar, localizar, situar, etc.
A forma *urbn un hipergaleguismo; a
forma correcta urbano.
A forma correcta en galego vantaxe.
A forma correcta venda.
Ventanilla un castelanismo, polo que
debemos usar a forma propia portelo;
por exemplo: portelo nico.
Vogal ben son bsico dunha lingua
provocado pola vibracin das cordas
vocais, ou ben membro da xunta dunha
asociacin ou institucin con dereito a
intervir. Grfase con -g-. Tamn temos
vocal (con -c-), da voz, vocalista (p.
ex. cordas vocais, canto vocal).
A forma galega xerar.
O verbo galego xeneralizar.
cadeira
sobresaliente
sondaxe
poxa, subhasta
rectificar
substitur
suxestin
tentear
tenteo
despacho de
billetes
termo
testemua
testemuo
transcorrer
quenda, vez
localizacin,
situacin,
emprazamento
localizar, situar
urbano
vantaxe
venda
portelo
vogal
xerar
xeneralizar

*xoven/*xove
*xuzgado
Esta forma un castelanismo, en galego mozo/a, novo/a,

dbese usar mozo/a, novo/a, rapaz/a,
rapaz/a
etc.
Esta forma un calco da castel juzgado. xulgado
A forma correcta xulgado.

A FRASEOLOXA ADMINISTRATIVA
2.1 Caractersticas da fraseoloxa administrativa

A linguaxe administrativa caracterzase, entre outras cousas, pola sa formalidade, que se
pode deducir, por exemplo, da tipoloxa e da cantidade de locucins e frases feitas que se
empregan e que son propias da vida administrativa e deste tecnolecto. Quizais a linguaxe
administrativa poida caracterizarse mis pola sa fraseoloxa que polo seu lxico.
2.2 Listaxe de erros fraseolxicos mis frecuentes

No seguinte cadro exponse unha listaxe de erros fraseolxicos mis comns na linguaxe
administrativa, acompaada, na columna da dereita, das formas correctas galegas. Como se
pode ver a maiora dos erros danse por interferencia do casteln.
FORMA INCORRECTA
FORMA CORRECTA
* atencin de
para, dirixido a, ao coidade de
*a bo recaudo
en sitio seguro, en lugar seguro, a

recado
*a ciencia certa
con toda seguridade, sen posibilidade de

dbida, con certeza
*a conta e risco
baixo a responsabilidade de, por conta e

risco, pola sa/nosa conta
*a data fixa
con data fixa
*a dicir verdade
de verdade, realmente, se temos que ser

francos/as
*a este fin
con este fin, para esta finalidade
*a fin de
co fin de, para
* larga
cando pase o tempo, co tempo, ao final
*a maior abundamento
por mis abastecemento, para mis

abundar, ademais diso
*a menos que
a non ser que, fra de que
* postre
en definitiva, despois de todo, en ltimo

termo

*a proposta de
por proposta de, segundo proposta de
* sa vez
pola sa vez, pola sa parte, pola sa

banda
*a tal efecto
para tal efecto
*acto seguido
a continuacin, logo, a seguir
*acusar recibo
xustificar a recepcin
*adeudar en conta
cargar na conta
*adxunto lle remito
envolle, achgolle, achgolle con este

escrito
*ambos inclusive
ambos os dous includos, ambos

includos
*ao efecto
para o efecto
*ao por maior
por xunto, polo xunto, polo groso
*ao sumo
como mximo
*aos efectos
para os efectos, co fin de, co obxecto de
*bastanteo de poderes
verificacin de poderes
*con arreglo a
de acordo con, segundo, conforme a
*danos e prexuzos
danos e perdas
*en aras a
de cara a, a prol de, para
*en base a
con base en, basendose en
*en orde a
para, co fin de, tocante a, verbo de
*en tempo e forma
no tempo e na forma que procedan, no

tempo e na forma que correspondan
*entablar negociacins
establecer negociacins, emprender

negociacins, entrar en negociacins
*estar expectativa
agardar, esperar, estar ao axexo, estar

mira
*facendo caso omiso
sen facer caso, desatendendo
*facer as veces
substitur, actuar en nome de
*habida conta
tendo en conta
*imputar o gasto
asignar o gasto
*no seu defecto
de non existir, na sa ausencia
*no seu da
cando cumpra, no da que corresponda
*o/a abaixo firmante
o/a que asina abaixo
*poer en coecemento
dar coecemento, comunicar
*prazas a extinguir
prazas que se van extinguir
*proba fehaciente
proba irrefutable
*recabar fondos
conseguir fondos
*respecto a
respecto de, verbo de

*sen duda algunha
sen ningunha dbida
*sen embargo
no entanto, non obstante
*so pretexto de
co pretexto de, co gallo de
*surtir efecto
producir efecto
*ter a ben
ter a amabilidade de, pracer
*va de apremio
va de constrinximento, va de prema
*visto bo
visto e prace


UNIDADE 5
REDACCIN E ESTILO:
CARACTERSTICAS DA
LINGUAXE
ADMINISTRATIVA
1 A variedade lingstica administrativa
2 Caractersticas e modernizacin da linguaxe
administrativa
3 Algns dos principais problemas lingsticos na
variedade administrativa
4 A linguaxe sexista


A VARIEDADE LINGSTICA ADMINISTRATIVA
Unha lingua un medio de comunicacin e identidade social, e por iso non pode ser
entendida como un sistema nico, monoltico e homoxneo, senn como a interrelacin de
diversos subsistemas de tipo xeogrfico, histrico, social e funcional. Todo falante pose,
polo feito de selo, unha variedade que lle propia en cada un dos tres primeiros subsistemas
(a derivada do seu lugar de nacemento, a derivada da poca na que vive e a derivada do
grupo social ao que pertence), pero ademais pode manexar tamn variedades pertencentes
ao cuarto subsistema, aquelas que mudan en funcin da situacin na que se materializa a
comunicacin (segundo fale de matemticas, deporte, economa, etc.). Estas variedades,
tamn chamadas linguas de especialidade, presentan unha serie de particularidades
gramaticais que as distinguen da lingua comn.
Unha lingua, xa que logo, utilzase nos terreos mis diversos da actividade humana. En cada
un deles vai adaptando as sas caractersticas s peculiaridades da situacin en que se
emprega. Nos contextos formais, na lingua culta, a variedade, que consubstancial s
linguas, vese como negativa, polo que se tende a potenciar unha das alternativas que xa
existen ou a crear un hbrido tomando elementos dunhas e doutras. Esta variedade
potenciada adquire unha relevancia especial e recibe o nome de estndar.
Agora ben, calquera das variedades lingsticas vai introducir peculiaridades especiais, sobre
todo no lxico e na fraseoloxa, en funcin do tema que con ela se trate. A linguaxe das
matemticas, a xurdica, a da fsica ou a do deporte van posur trazos distintivos con
independencia do nivel social ou da zona de procedencia dos falantes.
Polo tanto, e despois disto, a linguaxe administrativa pdese definir situndoa no espazo
lingstico onde a variedade estndar se cruza coas especializacins temticas que se
relacionan co mundo da administracin, e podemos delimitala mis concretamente por:
Actitude e intencin dos comunicantes: est marcada esta comunicacin por
unha relacin civilizada e atenta, respectuosa, xeralmente formal e impersoal, tanto
por parte da administracin como por parte da cidadana.
Canle de comunicacin: predominio da utilizacin da escrita, polo que hai certa
tendencia fixacin.
Materia obxecto de comunicacin: trtase da actividade ou das relacins
administrativas, nas sas diversas vertentes (cidadana-administracin,
administracin-cidadana, administracin-administracin, etc).

Situacin comunicativa: as distintas relacins administrativas establcense nun

contexto fsico e temporal caracterstico, nunhas coordenadas espazo-temporais que
veen ser as dependencias da administracin, cun carcter institucional, e mais un
horario especfico.
Tipo de comunicantes: orintase a un uso fundamentalmente xeral, no que
participa nalgn grao o conxunto de individuos da comunidade. O achegamento desta
linguaxe cidadana debe dotala da mxima accesibilidade e comprensibilidade, pois
a est o seu carcter funcional.
CARACTERSTICAS E MODERNIZACIN DA
LINGUAXE ADMINISTRATIVA
A linguaxe administrativa o vehculo comunicativo entre a Administracin e a cidadana e,

polo tanto, serve como indicador da posicin dunha e doutra ao longo da historia e, como
sabemos, esta non foi sempre igual, xa que at non hai moito tempo a cidadana situbase
nunha posicin subordinada ante a Administracin, o que no plano lingstico tamn se
reflecta, con caractersticas como a despersonalizacin, o escurantismo, o barroquismo
lxico, a visin falsamente literaria, o carcter pouco democrtico ou a non uniformidade.
Mais nos ltimos tempos, a relacin que existe entre a Administracin e a cidadana estase a
percibir doutro xeito: da perspectiva xerrquica vixente no pasado evolucionouse cara a
unha visin mis igualitaria, que establece deberes e dereitos para cada unha das partes.
Esta nova concepcin tamn se reflicte no plano lingstico e avnzase cara a unha linguaxe
coas seguintes caractersticas principais:
Claridade e simplificacin
Concisin e precisin
Modernizacin
Ordenacin e esquematizacin
Sinxeleza
Precisin e exactitude
Personalizacin
Democratizacin
Uniformidade e fixacin

2.1 Claridade e simplificacin

A lingua da relacin administrativa debe buscar sempre a simplicidade de expresin, xa que
a finalidade debe ser intentar achegarse lingua comn sen que iso supoa unha merma na
calidade nin na precisin da comunicacin.
Para acadar este obxectivo xeral, pdese botar man dunha serie de mecanismos, entre os
que destacan:
Concisin e precisin: dbese inclur s a informacin xusta e necesaria no proceso
comunicativo, o que implica desbotar barroquismos lxicos e sintcticos. S a busca
da precisin pode levar a un segundo plano a importancia da brevidade. Aclarar o
sentido da informacin sen deixar aberta ningunha posibilidade de dbida unha
necesidade clave en calquera linguaxe especializada, e mis nunha tan
regulamentada como a administrativa.
Modernizacin: dbense rexeitar termos e fraseoloxa que o idioma abandonou hai
anos e que revelan unha concepcin anticuada da relacin administrativa. No seu
lugar dbense empregar outros mis actuais, que as persoas sintan como normais e
prximos a elas.
Ordenacin e esquematizacin: as ideas esenciais dos documentos deben
destacar dentro do conxunto. importante estruturalas e xerarquizalas de xeito
claro, lxico e visual, para ofrecer unha imaxe do texto como un todo coherente e
organizado.
Sinxeleza: dbense evitar pretensin literarias ou de falsa elegancia na expresin. A
naturalidade deber ser o ideal que se persiga, como lle corresponde a un tipo de
lingua que ten como finalidade primordial comunicar feitos.
2.2 Precisin e exactitude

O carcter tcnico da actividade administrativa esixe unha clara precisin conceptual e
semntica. Na linguaxe administrativa, coma noutros niveis de especialidade, existe unha
complexa estrutura terminolxica organizada de maneira sistemtica e a mido termos
intercambiables na linguaxe xeral aqu responden a diferentes tipos xurdico-administrativos.

2.3 Personalizacin
A
persoa
que
emite
un
documento
administrativo
non
pode
quedar
detrs
da
indeterminacin que ofrece unha sinatura colectiva, senn que debe aparecer identificada
con claridade e responsabilizarse dos seus actos, para as poder dar conta deles no caso de
que fose preciso. Por iso, tntase reducir a abundancia de expresins impersoais que dilen
as accins e as obrigas individuais. Isto non se contrad co afn de acadar un estilo
impersoal e obxectivo, algo desexable tendo en conta que, na maiora dos casos, o emisor ou
emisora deste tipo de comunicacins non fala como persoa particular senn en funcin do
cargo que ocupa ou representa.
2.4 Democratizacin
Nun marco igualitario de relacins non poden ter cabida as expresins de submisin e splica
empregadas no pasado, que deben substiturse por frmulas nas que se manifeste a
correccin e o respecto entre as das partes. Ademais, hai que evitar a aparicin de
expresins, termos ou marcas que marxinen calquera sector da poboacin, especialmente
aquelas que poen de relevo o sexismo latente nos usos lingsticos mis habituais.
2.5 Uniformidade e fixacin

A importancia que na linguaxe administrativa ten o comprender ou interpretar correctamente
os textos provoca que a sa fixacin formal sexa moi superior da lingua comn. Por iso, a
abundancia de sinnimos aparece en ocasins como un atranco, e tndese a fomentar a
adopcin de denominacins nicas para cada concepto.
Tamn importante manter certa uniformidade na presentacin dos documentos, porque a
asociacin dunha forma externa cun modelo concreto facilita e automatiza o traballo do/a
redactor/a e permtelles aos/s usuarios/as unha identificacin mis doada dos elementos
relevantes.
9
Ademais, a uniformidade bscase tamn a nivel internacional, e a ISO
leva a cabo a
elaboracin de criterios e recomendacins formais e convencionais, como medidas, formatos,

cdigos, formas de datacin, etc.
International Organization for Standardization.

ALGNS DOS PRINCIPAIS PROBLEMAS

LINGSTICOS NA VARIEDADE ADMINISTRATIVA
3.1 O uso do xerundio

moi frecuente que ao xerundio se lle atriban usos que non lle corresponden. Por isto no
seguinte cadro trtase de explicar o mis esquematicamente posible cales son os usos
correctos e os usos incorrectos do xerundio en galego.
Usos do xerundio
Xerundio modal
Usos
Indica o modo en que se realiza a accin
correctos
principal
Xerundio temporal
Indica contemporaneidade entre a accin
principal e a do xerundio
Xerundio durativo ou de continuidade
Indica continuidade nunha accin
Xerundio inmediatamente anterior accin
principal
Indica que a accin ten lugar inmediatamente
antes accin principal
Xerundio condicional
Indica condicin
Xerundio causal
Indica causa
Xerundio concesivo
Indica concesin
Xerundio explicativo
Introduce unha explicacin
Marchou correndo
Estando no seu despacho,
caeu desmaiado
Est redactando un moi
bo proxecto
Levantndose de speto,
escapou a correr
Estando enferma, o
mellor que non veas
traballar
Coecndoo como o
coezo eu, non creo que
minta
Ventando como venta, ira
recollerte oficina
O departamento,
comprobando o xito que
tia a obra, fixo unha
nova edicin

Usos
incorrectos
Xerundio de posterioridade
A accin expresada polo xerundio posterior
accin principal (e o xerundio s pode expresar
simultaneidade ou anterioridade)
Xerundio como complemento do nome

incorrecto o uso do xerundio como
complemento dun nome que funciona como
complemento indirecto ou complemento
circunstancial. Este uso do xerundio provoca
ambigidade
Xerundio con valor de adxectivo
especificativo
incorrecto o uso do xerundio dun verbo que
non expresa accin en funcin de complemento
do nome. Este uso un galicismo
*Entrou abrindo a vent

de par en par
*Recolleu a folla de
inscricin s 10.00 h,
entregndoa no rexistro
s 11.15 h
*Entreguei a solicitude no
2. andar a unha rapaza
falando por telfono
*Decreto nomeando
delegado de Educacin
*Mandeille un paquete
contendo libros
3.2 O uso de mesmo

Mesmo (o mesmo, a mesma, os mesmos, as mesmas) non ten valor anafrico, polo tanto,
debe evitarse este uso e recorrer aos pronomes persoais, demostrativos ou posesivos.
Por exemplo:
sera incorrecto:
Este libro gstame moito e o valor *do mesmo moi alto
Faise lectura da acta por parte do secretario e entrgaselles aos
interesados e s interesadas unha copia *da mesma
para expresar correctamente o que se quere dicir nestas oracins poderiamos usar:
Este libro gstame moito e o seu valor moi alto
interesados e s interesadas unha copia desta
3.3 Reiteracin pleonstica do complemento

indirecto
O complemento indirecto xeralmente unha frase encabezada pola preposicin a. En galego
regra de estilo que, a pesar de ir expreso o complemento indirecto por medio dunha frase

encabezada pola devandita preposicin, se reitere pleonasticamente a travs do pronome

tono (lle / lles).
Por exemplo:
sera desaconsellable:
Calquera problema que houber ser comunicado ao subdirector
Faise lectura da acta por parte do secretario e entrgase aos
e sera aconsellable:
Calquera problema que houber seralle comunicado ao
subdirector
A LINGUAXE SEXISTA
A lingua , en moitos aspectos, o reflexo da sociedade que a emprega. Por iso, os trazos
sexistas que se poden detectar no galego derivan dunha realidade que favoreceu e nalgns
aspectos anda favorece a discriminacin entre os homes e as mulleres.
A linguaxe administrativa debe ser especialmente respectuosa con estas cuestins, pois a
travs dela manifstase na prctica a ideoloxa dos distintos organismos oficiais, que
representan o conxunto da poboacin, homes e mulleres. Por iso, inadmisible que a
linguaxe administrativa perpete esquemas xa superados, nos que a figura feminina era
discriminada.
Na linguaxe administrativa dbese facer un esforzo especial por superar tanto o sexismo
lingstico como o sexismo social, xa que esta linguaxe ten que reflectir unha visin
igualitaria, que establece deberes e dereitos para cada unha das partes. Como xa se dixo, as
principais lias para a modernizacin da linguaxe administrativa galega teen que ser a
democratizacin, a personalizacin, a claridade (concisin, precisin, sinxeleza) e a
uniformidade. Pois ben, tomando a primeira lia de modernizacin, temos que ter en conta
que para acadar esa democratizacin non podemos darlles cabida a expresins, termos ou
marcas que marxinen a calquera sector da poboacin, especialmente a aquelas que poen de
relevo o sexismo latente nos usos lingsticos mis habituais. Tomando a segunda lia de
modernizacin, a personalizacin, temos que ter en conta deste xeito que para referirnos a

unha persoa temos que facelo dun xeito lingisticamente correcto, isto , se a persoa
feminina, en feminino, e se masculina, en masculino, e se nos dirixirnos a un sector amplo
no que teen cabida mulleres e homes, non podemos facelo s en masculino, pois deste
xeito dirixirmonos s aos homes, e deixaremos fra s mulleres.
4.1 SEXISMO LINGSTICO

O sexismo lingstico fai referencia a aquelas prcticas de discriminacin da muller a travs
dunha utilizacin do idioma non igualitaria para ambos os sexos. Non debe confundirse co
sexismo
social,
xa
que
con
frecuencia
situacins
sociais
de
paridade
poden
corresponderlles expresins lingsticas sexistas.

moi comn empregar o masculino como falso xenrico englobando as mulleres e os homes,
mais existen numerosos recursos a travs dos cales podemos reflectir a equidade no trato a
ambos os sexos. Imos ver algns:
Dobres formas do xnero gramatical e emprego das das

formas masculina e feminina
O primeiro e mis simple consiste en utilizar os dous xneros gramaticais daqueles nomes
que os teen.
As funcionarias e os funcionarios da Xunta de Galicia
Os cidadns e as cidads de Galicia
Tradicionalmente, no caso de concordaren as das formas cun participio, aconsellbase o uso
da forma masculina en todos os casos. Xurdan formulacins lingsticas errneas como *os
funcionarios e as funcionarias seleccionados (falta de concordancia). Esta non debe ser a
opcin, xa que hai outras posibilidades mis adecuadas para a consecucin dunha linguaxe
non sexista como empregar as formas persoais dos verbos en vez do participio.
As propietarias e os propietarios que se interesen polas
axudas econmicas...
r En vez de *As propietarias e os propietarios

interesados polas axudas econmicas...
Se queremos evitar repeticins ou enunciados confusos, podemos optar por recursos como:

Utilizacin de pronomes
Quen superen a seleccin...
r En vez de *Os que superen a seleccin...
Emprego de substantivos colectivos

As persoas seleccionadas...
r En vez de *Os seleccionados...
Uso do par de xnero

Os e as que se seleccionen...
r En vez de *Os que se seleccionen...
Xenricos reais
Convn empregar aqueles nomes xenricos que engloban a realidade social existente.
O emprego de abstractos, colectivos e xenricos reais marca a atencin nas funcins que se
denotan e non nas persoas que as realizan.
Algns termos alternativos que posibilitarn evitar usos discriminatorios sern10:
10
agrupacin
alumnado
asemblea
asociacin
autoridades
avogaca
cadro de persoal
cidadana
colectividade
comunidade
consello
direccin
equipo
funcionariado
infancia
mocidade
poboacins
presidencia
profesorado
pblico
vecianza
xente
xerencia
xuventude
Vxase o cadro de correspondencias ao final do tema.

O funcionariado deber...
r No canto de *Os funcionarios debern...

O cadro de persoal da empresa acudir...
r No canto de *Os traballadores da empresa

acudirn...
A mocidade sair...
r No canto de *Os mozos sairn...
O emprego de barras
O emprego de barras pode ser un recurso adecuado no caso de documentos administrativos
abertos onde se descoece a persoa interesada (formularios, fichas, impresos de solicitudes,
etc.), ou en textos breves como sinaturas ou cabeceiras de cartas.
Noutro tipo de textos o seu uso resulta un recurso pouco recomendable polo feito de que fai
a lectura do texto pesada e incmoda.
O/a interesado/a:
Estimadas/os seoras/es,
O/a solicitante:
Variacin de pronomes
Hai outras formas de evitar as marcas de xnero como pode ser o emprego de distintos
pronomes.
Se algun presenta unha demanda...
r En vez de *Se algn presenta unha demanda...

Quen presenta a demanda...
r En vez de *O demandante...
Un recurso novidoso e con certo xito na escrita o do emprego dunha @ (arroba). Esta
unha abreviatura latina da preposicin ad (a, cara a, en, para). No ingls seguiuse utilizando
este smbolo para substitur a sa preposicin at e de a pasou aos teclados das mquinas de
escribir e informtica. Xa que logo, este un smbolo, non unha letra que exista no noso
abecedario, polo que se debe evitar o seu uso. Ademais, inservible na linguaxe oral, xa que
non ten ningn son asociado.

4.2 SEXISMO SOCIAL

O sexismo social o conxunto de actitudes que en definitiva supoen unha limitacin aos
dereitos das mulleres na sociedade da que forman parte, negando a posibilidade das persoas
a se relacionar en igualdade de oportunidades.
Daquela, pode utilizarse o idioma de forma gramaticalmente correcta e enmascarar, non
obstante, comportamentos discriminatorios, polo que debemos revisar tamn os valores que
estamos transmitindo en calquera comunicacin que realicemos. Algunhas suxestins neste
senso poden ser:
Adaptacin do cargo ao xnero da persoa

A formulacin en feminino vnse empregando nalgunhas profesins unidas tradicionalmente
s mulleres, anda que en oficios ou profesins de maior prestixio social seguen a presentar
reticencias.
Nomear en masculino a unha muller que exerce un labor profesional invisibilzaa e comporta
connotacins de dificultade e ambigidade na comunicacin.
A incorporacin da muller ao mundo laboral xustifica plenamente o emprego das formas
femininas, tanto nas profesins (mdica, mecnica, tcnica, psicloga, doutora, etc.), como
dos cargos (Alcaldesa, concelleira, directora, presidenta, etc.).
As pois, cmpre adaptar o nome dos postos ou cargos ao xnero de quen os ocupa.
A tcnica deste departamento...
A presidenta da asociacin...
A mdica que a min me atende...
No caso de referirse en plural a profesins ou prazas xenricas hai que ter en conta que
estas poden ser desempeadas tanto por mulleres como por homes. Xa que logo en ningn
caso se debern usar expresins do tipo *Convcanse prazas de conserxes, pens,
limpadoras, bombeiros e cocieiras.
Tratamentos
Os textos administrativos teen sido prolixos en frmulas de cortesa, na actualidade
prefrese un tratamento correcto e sen excesos.

Nos textos administrativos, pois, non debern aparecer mis frmulas de tratamento ca don
ou dona, desenvolvidos ou abreviados en D. ou D..
Nos documentos onde non se coeza a persoa destinataria empregarase a barra: D. / D.
Orde de palabras
Nos documentos administrativos, cando se mencionan expresamente os dous sexos, polo
xeral, o masculino aparece precedendo ao feminino.
A utilizacin desta orde con carcter sistemtico non parece sustentarse lonxe do papel
secundario atribudo muller tradicionalmente en relacin coa sa capacidade para a
representacin social.
Alternar este costume, adiantando a mencin muller, contribuir a modificar os
estereotipos tradicionais construdos a partir de relacins de desigualdade entre os colectivos
masculino e feminino.
Nai, pai ou representante legal...
As traballadoras e os traballadores...
Estimadas/os seoras/es,

CADRO Posibles correspondencias

Pdese utilizar
A adolescencia / a xente adolescente
A infancia
A mocidade / a xuventude
A persoa encargada
A poboacin inmigrante
A poboacin urbana
A vecianza
A vellez
A xente maior / as persoas maiores
A(s) persoa(s) / o ser humano / a humanidade
Alcalda
As persoas adultas / a xente adulta / a idade
adulta
Colaboracins
Consultora
Coordinacin
Estudante / estudantado /alumnado
Evolucin humana / evolucin da humanidade
Notara
O electorado
O funcionariado
O persoal de limpeza
O pobo galego / a xente galega
O profesorado
Profesorado
Secretara
Tesourara
Para substitur
os adolescentes
os nenos
os mozos
o encargado
os inmigrantes
o home urbano
os vecios
os vellos
os maiores
o(s) home(s)
Alcalde
os adultos
colaborador(es)
consultor(es)
coordinador(es)
alumno(s)
evolucin do home
notario(s)
os electores
os funcionarios
a seora da limpeza
os galegos
os profesores
profesor(es)
secretario(s)
tesoureiro/a


UNIDADE 6
REDACCIN E ESTILO:
PUNTUACIN
E CONVENCINS
GRFICAS
1 Criterios de utilizacin dos signos de puntuacin e
doutros signos ortogrficos nos documentos
administrativos
2 Algunhas convencins grficas nos documentos
administrativos


CRITERIOS DE UTILIZACIN DOS SIGNOS DE

PUNTUACIN E DOUTROS SIGNOS ORTOGRFICOS
NOS DOCUMENTOS ADMINISTRATIVOS
1.1 A coma (,)

A coma (,) un signo de puntuacin que se utiliza para sinalar unha pausa breve dentro da
oracin. Dbese utilizar sempre a coma para sinalar as pequenas pausas que son necesarias
para a correcta lectura e interpretacin do documento.
Cmpre sinalar que a coma e o punto, os dous puntos, o punto e coma e os puntos
suspensivos sempre se escribe pegada palabra que a precede e separada por medio dun
espazo en branco da seguinte.
O seu uso, mis que obedecer a rxidas normas, responde a criterios subxectivos ou
estilsticos, pero anda as podemos establecer uns criterios mnimos de uso para a
documentacin administrativa:
Debe usarse coma:
Para separar os elementos dunha enumeracin ou serie sempre que estean ao mesmo
nivel. Os ltimos elementos relacinanse cunha conxuncin (e, ou ou nin).
Este decreto notificarselle a Pedro Ramallo, Mara Snchez e
Paulo Faria
Para sinalar o principio e a fin dun inciso, digresin, aposicin, etc., que aclare ou
explique o sentido do texto no que est inserido.
No rexistro, que est no terceiro andar, onde ten que entregar
a documentacin
sase coma despois de elementos incidentais do discurso, tales como palabras ou
locucins de relacin ou aclaracin do tipo as mesmo, as pois, con todo, finalmente, etc.
E, finalmente, s debe esperar ao perodo de reclamacins

Para separar as conxuncins ou expresins conxuntivas e aclaratorias ( dicir, por

conseguinte, xa que logo...).
Non presentou toda a documentacin solicitada, por conseguinte,
non aparece na lista de admisin
Debe usarse despois da palabra etctera ou da sa abreviacin (etc.) e dos puntos
suspensivos cando segue a frase.
Naquel estante estn colocados os dicionarios, as gramticas, as
normas ortogrficas, etc., ademais de dous manuais de estilo
Nas datacins, para separar os nomes de lugar das datas, e nos enderezos, para separar
o nome da va do nmero, e o nmero do andar.
Lugo, 3 de novembro de 2005
Ra de Muros, 54, 4
Nas relacins alfabticas de nomes de persoa ou lugar, para separar os apelidos do nome
ou o artigo do topnimo.
Domnguez Outeiro, Rubn
Corua, A
Pereira Rocamonde, Xermn
Laracha, A
Para separar nmeros con decimais cando se escriben con cifras.

O 54,03% da poboacin galega
A multa de 360,50 euros
Nas cartas e nos discursos emprgase a coma despois do sado inicial, e tamn despois
da despedida, se esta unha estrutura sen verbo.
Estimado/a seor/a,
A reclamacin que vostede presentou ser estudada
[...]
Atentamente,
A responsable
Non debe usarse coma:
Nunca se pode separar con coma o suxeito do predicado, nin este do complemento
directo, anda que na fala se poida dar unha pausa:
*O responsable do departamento, dixo que asinara hoxe a
documentacin
Non se usa coma entre cantidades escritas con letra:
*Dous millns, douscentos trinta mil, catrocentos vinte euros

A separacin das horas dos minutos nunca se debe facer cunha coma, senn cun punto:
*Chegou s 12,13 h para ser exacto
Chegou s 12.13 h para ser exacto
1.2 O punto (.)

O punto (.) o signo que serve para sinalar a pausa que indica o final dunha frase, oracin,
pargrafo ou texto. Marca, polo tanto, unha pausa mis longa c indicada pola coma ou polo
punto e coma.
Hai que ter en conta que o punto e a coma, os dous puntos, o punto e coma e os puntos
suspensivos sempre se escribe pegado palabra que o precede e separado por medio dun
espazo en branco da seguinte.
Cmpre sinalar tamn que despois de punto sempre vai maiscula.
Uso xeral do punto
pertinente distinguir o punto e seguido, do punto e parte e do punto e final.
O punto e seguido utilzase dentro dun mesmo pargrafo, cando entre a oracin que
remata e a que empeza hai unha certa continuidade.
O punto e parte sase para marcar a pausa do final dun pargrafo, cando a oracin que
empeza trata dun asunto distinto do anterior ou cando, no caso de ser o mesmo, tomado
desde unha nova perspectiva.
O punto e final sinala o final dun texto, que xa non ten continuacin.
Outros usos
Ademais dos usos xerais do punto, debemos ter en conta que tamn se utiliza para outras
funcins distintas das anteriores. Deste xeito debe terse en conta que:
As abreviaturas sempre hai que rematalas con punto (excepto as que se usan con barra
diagonal).
doc.
dpto.
s/n
Non se emprega punto coas siglas, acrnimos ou smbolos.

DOG (Diario Oficial de Galicia)

EGAP (Escola Galega de Administracin Pblica)
min (minuto)
sase punto para marcar as fraccins das horas.
7.20 h
21.50 h
18.35 h
Utilzase nas numeracins para separar os nmeros nos distintos niveis e, cos ttulos,
para separar a numeracin do ttulo.
2.1. Documentacin que se debe presentar
2.2. Valoracin dos mritos presentados
Despois das abreviaturas que xa levan punto e despois dos puntos suspensivos e dos
signos de interrogacin e exclamacin, non se pon punto.
Sabes onde est o informe de onte? que non o atopo
Xeralmente non se usa punto nos ttulos dos documentos nin dos seus apartados ou
subarpartados.
1.3 Os dous puntos (:)

Os dous puntos (:) sinalan unha pausa no discurso para anunciar o que vn a continuacin,
que pode ser un resumo, unha conclusin ou unha especificacin das partes, como
exemplificacin ou como ampliacin do dito con anterioridade.
Podemos distinguir os dous puntos e seguido dous puntos e parte. Os primeiros son os que
introducen un fragmento que vai xusto a continuacin, na mesma lia (e xeralmente en
minscula). Os segundos introducen un fragmento que vai nun novo pargrafo (e xeralmente
con inicial maiscula).
Se despois dos dous puntos se contina na mesma lia e se transcribe un texto, convn
manter as grafas do orixinal.
O Art. 4 da Lei de normalizacin lingstica di: O galego, como
lingua propia de Galicia, lingua oficial das institucins da
Comunidade autnoma, da sa Administracin, da
Administracin local e das entidades pblicas dependentes da
Comunidade autnoma
E se se contina na lia seguinte cunha enumeracin non independente convn manter
inicial minscula.

Deberase presentar a instancia includa no anexo a estas bases e

achegarase ademais:
- fotocopia do documento de identidade,
- fotocopia do ttulo,
- declaracin xurada da solicitude e/ou concesin doutras
axudas.
Nas alegacins, certificados, convenios, declaracins, denuncias, dilixencias, peticins,
recursos, solicitudes, etc., pdense usar os dous puntos despois das frmulas propias de
cada tipo de documento, como EXPOO, CERTIFICO, DECLARO, FAGO CONSTAR, SOLICITO,
etc.
DECLARO:
Cumprir todos os requisitos solicitados na base 3 desta
convocatoria
Cmpre non utilizar os dous puntos na separacin das horas dos minutos, xa que nas
expresins numricas os dous puntos soamente representan o signo matemtico da divisin
cun espazo en branco entre o signo e as das cifras que o acompaan. Xa que logo, na
separacin das horas dos minutos dbese usar o punto.
*20:15 h
20.15 h
15.000 : 30 = 500
120 : 5 = 24
1.4 O punto e coma (;)

O punto e coma (;) un signo de puntuacin que serve para sinalar unha pausa no texto,
maior que a indicada pola coma e menor que a indicada polo punto.
Emprgase para separar partes dun documento que, dividido o seu interior con comas,
manteen entre si unha relacin de sentido. Tamn, se queremos separar perodos
complexos sen usar o punto, para deste xeito denotar unha maior cohesin entre as partes.
Os obxectivos son os seguintes:
Aceptar e asumir como bases e fundamentos da xestin
ambiental a prevencin, para evitar que o desenvolvemento das
actividades humanas provoque incidencias negativas no medio; a
preocupacin, en caso de dbida ante calquera actividade que
poida carretar consecuencias negativas para a estabilidade do
medio; cooperacin entre diferentes institucins e entidades para

xestionar os sistemas naturais e resolver os problema ambientais

con eficacia; traballar no marco dos ecosistemas, procurando
que as actuacins que se desenvolvan se fagan cun respecto
total e absoluto pola conservacin e equilibrio do medio.
Tamn serve para usar diante das conxuncins adversativas (pero, senn, anda que, etc.)
cando estas introducen unha frase longa que leva comas no seu interior.
O inspector dixo que a intoxicacin se debera ao uso de
alimentos en malas condicins e que se trataba dun feito illado;
pero as nais e os pais do alumnado, como era de esperar,
pediron que se seguira investigando.
Nas enumeracins o punto e coma til para separar os bloques relacionados por afinidades.
A asociacin este ano ten pensado organizar: simposios sobre a
actividade comercial e congresos para compartir as diferentes
iniciativas; mostras e feiras; concertos e actuacins teatrais, etc.
1.5 Os puntos suspensivos (...)

Os
puntos
suspensivos
()
grfanse
como
tres
puntos
seguidos,
non
mis,
inmediatamente despois da palabra ou letra precedente polo tanto, sen ningn espazo en
branco no medio, e que indican que o enunciado queda aberto, sen conclur, omitindo algn
dos seus compoentes. Indican, polo tanto, unha pausa longa e unha entoacin parecida
da coma, e a slaba precedente sofre un lixeiro ascenso.
Os puntos suspensivos poden indicar:
Unha enumeracin incompleta, o que tamn se pode representar con etc.
Neste andar estn os departamentos de persoal, de
comunicacin, de administracin, de educacin...
Unha parte que falta nun texto e que xa se d por coecida.
Na casa do ferreiro...
A suspensin momentnea dunha oracin co fin de provocar interese ou sorpresa no
receptor ou receptora no momento de continuar.
A persoa seleccionada foi... Manuel Gmez.

Que unha frase ou texto citado est incompleto no principio ou no final. Neste caso os
puntos suspensivos deben ir pegados primeira ou ltima palabra, ou a ambas as
das, segundo por onde estea incompleto.
O nico que se escoitou da sa despedida foi: ...boas noites
Que nunha cita hai un fragmento do texto que se suprimiu. Neste caso os puntos
suspensivos van entre corchetes.
No artigo que sau na prensa destacaba: Varios representantes
das asociacins veciais galegas reunronse onte coa Alcaldesa
para tratar algunha das cuestins que lles preocupan. [...] Tal e
como se esperaba, non todos saron co mesmo nimo.
1.6 As comias ( )
As comias ( ) son uns signos ortogrficos que distinguen, por diversos motivos, unha
palabra ou un texto doutra unidade maior na que se atopa.
Podemos empregar varios tipos de comias: latinas (), inglesas ("") e simples (''). O
uso dunhas e doutras comias pode ser indistinto ou pode atender a uns criterios de
xerarquizacin. Posiblemente optar por un sistema xerarquizado sexa o mis prctico, pois
permtenos marcar at tres niveis dentro dun texto que vai entre comias.
Deste xeito, a orde de xerarquizacin sera, polo tanto, a de comias latinas (), comias
inglesas ("") e comias simples (''). As pdense utilizar as comias inglesas para sinalar
un texto que xa est entre comias latinas e pdense usar as comias simples para sinalar
un texto que xa est entre comias inglesas.
Isto dica no informe presentado:
Por todo o mundo coecido que o artigo "O politicamente
correcto na sociedade galega" unha crtica social en clave
humorstica.
1.7
O guin (-)
O guin (-) un trazo horizontal de pequeno tamao (-) que se usa entre das partes
dunha palabra ou entre das palabras, con distintos fins. Nestes casos non se deixa espazo
en branco entre o guin e as letras e non debe confundirse coa raia, que mis longa ().

O guin emprgase, entre outras cousas:

Para a divisin dunha palabra ao final dunha lia.
Para unir a segunda forma do artigo (-lo, -la, -los, -las) a unha forma verbal distinta do
participio rematada en -r ou -s, aos pronomes tonos nos, vos e lle en posicin encltica
ou aos pronomes tnicos ns e vs e ao adverbio u:
efectua-lo pagamento
redacta-las actas
n-los dous e mais ti
v-las catro
U-la certificacin?
U-los informes?
Para separar os dous constituntes dunha palabra que non est consolidada como un
todo nico, que non est lexicalizada no idioma.
contencioso-administrativos
1.8 A raia ()
A raia () un trazo horizontal aproximadamente o dobre de longo que o guin (-) e que
cumpre unha funcin totalmente distinta.
Os seus usos principais en documentos administrativos son:
Cumpre unha funcin moi semellante da parntese en incisos, anda que a vinculacin
do inciso co resto do texto maior cando se sinala coa raia que cando se sinala con
parntese ou corchete. Se ese inciso se sinala con comas, a vinculacin anda maior.
Unha representacin do alumnado da comarca unha ou das
aulas por colexio asistiron hoxe ao concerto didctico.
Pode usarse tamn para introducir cada un dos elementos de listas ou enumeracins.
Deben entregar no rexistro a seguinte documentacin:
fotocopia do documento de identidade,
fotocopia do ttulo,
currculo,
memoria do traballo.
1.9 As parnteses ( )
As parnteses [()] son signos de puntuacin usados para introducir incisos que incorporan
informacin adicional ou aclaratoria no texto principal. A vinculacin do inciso co resto do

texto maior cando se sinala coa raia que cando se sinala con parntese ou corchete. Se ese
inciso se sinala con comas, a vinculacin anda maior.
No ano 2004 construronse na comunidade 15.000 vivendas (un
10% mis que en 2003).
Os seus usos mis comns na documentacin administrativa son:
Adoitan enmarcar as siglas que aparecen por primeira vez no documento ao lado da
forma desenvolvida e que aparecern ao longo do documento en solitario e sen levar
parnteses.
O Instituto de Conservacin da Natureza (Icona) fixo pblico
hoxe o seu informe anual. Desde o Icona vese necesaria unha
maior concienciacin da cidadana.
Tamn se poden utilizar parnteses de peche [)]nas enumeracins, despois das letras
coas que se ordenan os elementos. Isto tamn se pode facer con puntos.
a) Director/a xeral
a. Director/a xeral
b) Comisin xestora
b. Comisin xestora
d) Xefe/a de seccin
d. Xefe/a de seccin
1.10 A interrogacin (?) e a exclamacin (!)

A entoacin interrogativa ou exclamativa debe marcarse nos textos escritos mediante os
smbolos ? e !, respectivamente.
Estes signos en galego colcanse ao final (? ou !) da frase, e sempre sen espazo en branco
entre o signo e a palabra que o segue ou precede. De todos os xeitos, e para facilitar a
lectura e evitar ambigidades, tamn se poden utilizar ao principio.
* Como dis que era ?
Como dis que era?
* Xa estou cansa !
Xa estou cansa!
Os signos de interrogacin utilzanse s nas frases interrogativas directas, xa que a

entoacin destas distinta. Nas frase interrogativas indirectas a entoacin non
interrogativa, polo que non se usan aqu os signos de interrogacin.
Como te chamas?
Dime como te chamas.

ALGUNHAS CONVENCINS GRFICAS NOS

DOCUMENTOS ADMINISTRATIVOS
2.1 As maisculas e as minsculas

Usos xerais
Para a correcta redaccin de documentos administrativos cmpre coecer cales son os
criterios de uso das maisculas, xa que moitas veces se tende a unha utilizacin abusiva
destas.
As maisculas poden cumprir unha funcin demarcativa (pola posicin no texto) ou
connotativa (para marcar o tipo de palabra da que se trata). Deste xeito podemos establecer
os seus usos xerais na documentacin administrativa:
Funcin demarcativa:
Ao comezo dun texto.
Despois de punto ou de interrogacin ou admiracin de peche.
Despois de puntos suspensivos.
Despois de dous puntos e parte ou se se transcribe unha cita textual que empece
por maiscula.
Funcin connotativa
Nos nomes propios.
Nos ttulos.
Nos nomes de institucins, etc.
Casos mis frecuentes de dbida no uso das maisculas ou das

minsculas nos documentos administrativos
Deben escribirse con inicial maiscula todos os substantivos e adxectivos que forman o
nome de entidades oficiais formalmente constitudas (rganos polticos, xurdicos e
administrativos, institucins cientficas, culturais, relixiosas e de ensino, asociacins,
empresas, establecementos, etc.).

Universidade da Corua
Diario Oficial de Galicia
Instituto Galego de Artes Escnicas e Musicais
A Mesa pola Normalizacin Lingstica
Os nomes das entidades pblicas (administrativas, xurdicas e relixiosas) escrbense
con inicial maiscula, mais os modificadores que os acompaan, se non forman parte da
denominacin oficial, van en minscula.
Goberno autonmico
Administracin local
Deputacin coruesa
Concello padrons
Se os rganos aos que nos referimos non estn constitudos formalmente deben
grafarse con minscula.
a xunta de voceiros/as das asociacins deportivas
o equipo de goberno municipal
Hai que ter en conta que os nomes que non fan referencia a unha entidade
concreta, senn que se usan nun sentido xenrico ou en plural, van en minscula.
as senadoras galegas
os representantes das igrexas da comarca
Os ttulos dos textos legais e administrativos levan en maiscula s a inicial (sen
ningn outro distintivo, como podera ser a cursiva ou a negra).
Decreto lei do 15 de xuo
Estatuto de autonoma de Galicia
Lei de normalizacin lingstica
Lei orgnica
Os tratamentos de respecto grfanse con maiscula se aparecen na sa forma

abreviada, pero en minscula se aparecen na sa forma plena.
Sr. Pazos Romero
seor Pazos Romero
Sra. Ferrn Salgado
seora Ferrn Salgado
como Vde. sabe
como vostede sabe

D. Pedro Mario
don Pedro Mario
Os tratamentos, antenomes, ttulos, cargos e empregos deben escribirse en

minscula.
a conselleira de Educacin
o reitor da Universidade de Vigo
a directora xeral de Promocin do Camio
Os ttulos de libros, artigos, captulos, poemas, pelculas, cancins, programas, cadros,
etc., levan en maiscula s a inicial da primeira palabra.
Manual de linguaxe administrativa (libro)
Os ttulos das publicacins peridicas levan, ademais, inicial maiscula en todos os
substantivos, adxectivos e verbos de que se compoen.
Diario Oficial de Galicia
Galicia Hoxe
Tempos Novos
Por norma xeral, as abreviaturas manteen a mesma grafa (maiscula ou minscula)
que tia a letra inicial da palabra plena.
adm. (administracin)
d. de C. (despois de Cristo)
v. gr. (verbi gratia)
As siglas deben ir sempre en maiscula, anda que se introducen en minscula as
palabras gramaticais (artigos, preposicins, etc.) que forman parte dela.
NIF (Nmero de identificacin fiscal)
IVE (Imposto sobre o valor engadido)
Os smbolos grfanse arbitrariamente con maiscula ou minscula segundo o que as
convencins internacionais determinen en cada caso.
UA (unidade astronmica)
mm (milmetro)
FM (frecuencia modulada)

Os acrnimos s levan en maiscula a primeira letra.

Feder (Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional)
Ingabad (Instituto Galego de Bacharelato a Distancia)
2.2 Criterios de utilizacin da cursiva, das comias

e da negra
A letra cursiva utilzase para destacar unha letra, palabra, frase ou pargrafo dentro dun
texto escrito en letra redonda. Cando o texto est escrito en cursiva, para destacar un
fragmento del pdese empregar a redonda (ou as comias, dependendo do caso).
As comias emprganse tamn para destacar unha palabra ou un conxunto de palabras
debido sa orixe, propiedades ou sa funcin no texto. Podemos distinguir tres tipos:
latinas (...), inglesas ("...") e simples ('...').
A letra negra utilzase para destacar tipograficamente unha letra, palabra, frase ou
pargrafo dentro dun documento, e o seu uso non corresponde a ningn criterio nin a
ningunha convencin formal.
Os criterios de utilizacin da cursiva e das comias que aqu imos tratar nin estn baseados
nunha norma inamovible nin en ningn tipo de criterios fixos de carcter internacional ou
non, senn que se basean na maior coherencia posible e no costume que se foi impoendo
na actualidade na linguaxe administrativa galega.
Como norma xeral, as abreviacins (abreviaturas, siglas, acrnimos e smbolos) deben
ir grafadas en redonda.
tit. (titular)
AI (Amnista Internacional)
CTT (Centro de Transferencia de Tecnoloxa)
cal (calora)
As citacins de leis escrbense en cursiva.

O artigo 33. da Lei da funcin pblica de Galicia di: Para darlle
cumprimento normalizacin do idioma galego no eido da
Administracin pblica en Galicia e para garantir o dereito dos

administrados ao uso do galego nas relacins coa Administracin

[...] nas probas que se realicen para o acceso s prazas da
Administracin autonmica ter que demostrarse o coecemento
da lingua galega
Os lemas, slogans, nomes de campaas, etc., escrbense normalmente entre

comias.
Entre ns en galego o nome dunha campaa da Direccin
Xeral de Poltica Lingstica
Os nomes ou ttulos de producins artsticas completas van sempre en cursiva. Deste

xeito grafaremos sempre en cursiva os nomes ou ttulos de cadros, discos, esculturas,
gravados,
libros,
obras
teatrais,
peras,
pelculas,
series
de
televisin,
sinfonas, etc.
A rosa dos ventos, de Chillida (escultura)
Don Giovanni, de Mozart (pera)
Laudamuco, seor de ningures, de Roberto Vidal Bolao (obra de
teatro)
O antroido, de Laxeiro (cadro)
Para que non me esquezas, de Patricia Ferreira (pelcula)
Sempre en Galiza, de Castelao (libro)
Terra de Miranda (serie de televisin)
Como norma xeral, os ttulos ou nomes de publicacins deben ir sempre en cursiva.
Deste xeito grfanse en cursiva os ttulos dos libros (ensaio, ficcin, teatro, poesa, etc.),
publicacins peridicas, revistas, xornais, etc.
A Nosa Terra (semanario)
Galicia Hoxe (xornal)
Longa noite de pedra, de Celso Emilio Ferreiro (libro)
Tempos Novos (revista)
Cmpre ter en conta que as partes de producins artsticas e de publicacins, as
como as obras non publicadas, non van en cursiva, senn entre comias. Deste xeito van
entre comias os artigos, cancins, captulos de libros, captulos ou episodios de series
de televisin, informes, poemas, proxectos de investigacin, teses, etc.
Rosas, de Manuel Mara (poema)

2.3 As abreviacins nos documentos

administrativos
A abreviacin consiste no emprego de determinadas formas de palabras ou sintagmas de
forma reducida. Prodcese cando se d por sobreentendido que o/a onte ou lector/a pode
suplir facilmente aquilo que se omite.
Se as abreviacins son pouco usuais dbese indicar entre parntese o seu significado.
Ademais, debemos evitar que varias abreviacins remitan a unha mesma denominacin e
que varias denominacins compartan unha soa abreviacin.
A abreviatura
A abreviatura a representacin dunha palabra con s algunhas ou unha das sas letras, a
primeira das cales ten que ser a inicial.
As abreviaturas proveen da eliminacin da parte final da palabra (tt. ttulo), de pr s a
primeira letra da palabra ou palabras que se abrevian (o. orde, r. d. real decreto) ou ben
da supresin da parte interna dunha palabra (ca. compaa).
De todos os xeitos cmpre ter presente que se debe ler a forma plena da abreviatura, xa que
se trata dunha comodidade grfica, non ten carcter fontico.
aconsellable evitar abreviacins que non aforren polo menos tres letras con respecto
denominacin completa (*cgo. cargo, *vulg. vulgar).
Caractersticas distintivas das abreviaturas

Van seguidas de punto (apdo. apartado) ou barra (r/ ra). A barra e o punto exclense
mutuamente.
A abreviatura levar acento se a palabra da que procede o leva (prx. prximo).
Son preferibles as formas que non empreguen caracteres en superndice (nm. mellor ca
n).
Por norma xeral, as abreviaturas manteen a grafa maiscula ou minscula que tia a
letra inicial da palabra plena. Non seguen este criterio os tratamentos de persoa xerais e
protocolarios, as como o pronome persoal de respecto (Vde. vostede, Sr. seor).
As abreviaturas de palabras estranxeiras escrbense en cursiva, igual que a palabra
completa (o.p. opus citatum).
Salvo algns casos puntuais os topnimos non se abrevian (N. York).

As abreviaturas poden ser simples ou compostas. As compostas levan un punto entre

cada unha das das partes da abreviatura ou unha barra (d. C. despois de Cristo, c/c
conta corrente).
Poden ter marca de plural, algunhas das formadas por medio da sncope engaden un -s
forma do singular (apmto. apartamento - apmtos. apartamentos). Algunhas reduplican
a nica letra que posen en singular (p. padre relixioso p.p. padres relixiosos).
Outras non teen variacin de nmero (ap. apndice, apndices).
A sigla
Unha sigla un conxunto de letras que ten como fin a abreviacin dunha denominacin
ampla. Frmase utilizando unicamente a letra inicial da forma plena.
Caractersticas distintivas das siglas

Non levan espazo nin punto entre as letras (CDE Centro de Documentacin Europea).
Non son tratadas como unidades lxicas, polo que non se acentan en ningn caso.
Na maiora dos casos non teen forma plural, o seu nmero mrcase por medio do artigo
ou das palabras que acompaan s siglas (os DOG do ltimo ano). Algunhas destas
siglas forman o plural duplicando as letras (AAVV Asociacins de vecios). A formacin
do plural engadindo ese (CDs) considerado un anglicismo.
xnero da sigla est marcado pola primeira palabra da denominacin (O CCG O Consello
da Cultura Galega).
Escrbense sempre con maiscula salvo que a entidade creadora introduza unha palabra
gramatical que forma parte da sigla, en minscula. (CiU Convergncia i Uni). Tamn se
pode dar o caso de que a palabra gramatical se escriba con maiscula formando parte da
sigla (ENDESA Empresa Nacional de Electricidade Sociedade Annima).
Un caso especial o das siglas lexicalizadas, que nun principio eran siglas, pero que se foron
asentando na lingua e deixronse de usar como tales, polo que se deben escribir con
minscula. Estas siglas ao lexicalizarse teen flexin de plural, acentanse se necesario e
poden formar derivados (lser light amplification by stimulating emission of radiation, radar
radio detection and ranging, sida sndrome de inmunodeficiencia adquirida, ovni obxecto
voador non identificado).
As siglas poden ser clasificadas en silbicas e consonnticas segundo a maneira de lerse.
Chamamos silbicas a aquelas que se poden ler como un bloque nico (COU Curso de
Orientacin Universitaria). As consonnticas son aquelas nas que a combinacin de letras s
posible lela unha por unha (UXT: Unin Xeral de Traballadores). Tamn podemos atopar
unha mestura de ambas (CD-ROM compact disk read only memory). Hai certa preferencia

polas siglas silbicas, xa que un dos factores a ter en conta na sa creacin a facilidade de
pronuncia.
As siglas non teen formas internacionais, polo tanto podemos tomar a sa forma orixinal
(Irish Republic Army - IRA: Exrcito Republicano Irlands) ou polo contrario traducir a
designacin (NATO North Atlantic Tearty Organization OTAN Organizacin do Tratado
Atlntico Norte).
O acrnimo
O acrnimo un tipo de abreviacin que resulta da unin de mis dunha letra de todas ou
algunha das palabras da denominacin completa, para tratar as de facilitar a sa pronuncia.
En lias xerais, os acrnimos rxense polas mesmas normas que as siglas, coa excepcin de
que s se escribe con maiscula a letra inicial (Ieco Instituto de Estudo da Comunicacin e
non IECO).
Tamn temos acrnimos que entran dentro das siglas lexicalizadas, acrnimos que se foron
asentando na lingua e que se escriben con minscula e seguen as regras xerais de
acentuacin (bit bits, mdem modems).
O smbolo
O smbolo unha forma abreviada que na ciencia e na tcnica se refire a unha palabra ou a
un sintagma. Son formas recoecidas internacionalmente, polo que non poden ser de libre
creacin por parte dos/as usuarios/as.
Caractersticas distintivas dos smbolos:

Por norma xeral, non levan nin punto nin barra ao final (ha hectrea). A barra poder
ser utilizada para sinalar unha relacin entre dous smbolos, e escribirase sen espazo
entre eles.
r/m revolucins por minuto
Carecen de flexin de nmero, polo que a mesma forma recolle o singular e o plural.
1 km un quilmetro 3 km tres quilmetros
Debe manterse a separacin entre a unidade e o smbolo.
11 m once metros

Se o smbolo est constitudo por mis dun elemento, non levar espazo entre eles,
anda que na denominacin completa o levase.
CV cabalo de vapor
Non debe separarse a unidade e o smbolo en distintas lias.
percorreu 200 metros
* meda 20
cm
Escrbense con minscula, maiscula ou unha mestura das das segundo as convencins
internacionais.
Os puntos cardinais e smbolos qumicos tamn irn sempre con maiscula na sa forma
abreviada.
2.4 Os nmeros
Podemos botar man de varios recursos para inclur nun documento administrativo contidos
relacionados coa cantidade. Entre estes destacan os numerais (de diferentes tipos) e algns
adxectivos e adverbios.
Os numerais
Existen algunhas pautas habituais para a sa utilizacin na documentacin administrativa:
Non existen regras concretas que o expliciten, pero o uso consagrou o costume de
escribir con todas as letras os nmeros cardinais do cero ao nove. Unha excepcin a isto
son os casos en que debemos facer enumeracins que contean cifras menores e
maiores de nove, xa que debemos escribilas todas con algarismos.
5 libros, 8 bolgrafos e 22 folios
Estivo de vacacins oito das
O mis importante estudeino das veces
No caso de querer indicar unha cifra redonda, anda que normalmente ser unha
cantidade aproximada, escribirmola con todas as letras, ou cunha combinacin de cifras
e letras se esa cifra non tan axustada.
Esta vila non chega aos 3.000 habitantes
Desde aqu hai 30 quilmetros

Cardinais
Utilizacin dos numerais cardinais
Os nmeros cardinais son empregados para indicar unha determinada cantidade, pero sen
dar informacin sobre a sa orde ou sobre o seu valor en relacin co conxunto, etc.
Esta unha serie teoricamente infinita, o que nos pode dar algns problemas hora de
compoer certas palabras.
A escrita dos cardinais con letras
Escrbense con letra as cifras que encabezan unha oracin ou un pargrafo.
Trinta persoas participaron na asemblea
As cantidades que forman parte de topnimos ou de frases feitas escrbense sempre con
letra.
Ela vive na ra Vintecinco de abril
Non quen de facer o exercicio nin de tres
Os nicos nmeros simples son os 10 que van do cero ao nove. Anda as, non son as
nicas palabras simples que temos para indicar nmeros cardinais, xa que tamn son
simples outras como mil, cento e cen.
As cifras mis altas que teen palabra propia en letras son os trillns, que en algarismos
se expresan coa unidade seguida de dezaoito ceros.
A escrita dos cardinais con algarismos

Escrbense con algarismos:
As cifras maiores ca nove.
As cantidades exactas, sobre todo se son elevadas.
Nesta delegacin traballan 513 persoas
Asinaron o manifesto 3.245 persoas

A numeracin dos edificios de ras.

Avenida de Ferrol 45
Os nmeros que identifican textos de tipo legal.
Lei 3/1983, do 15 de xuo, de normalizacin lingstica
As cifras con decimais.

Os pantalns valronme 30,50 euros
As porcentaxes (que levan o signo matemtico que lles corresponde unido ao ltimo
nmero).
Este ano hai un 20% menos de alumnado no ensino secundario
A idade das persoas.

O meu fillo ten 3 anos e a mia afillada 5
Os nmeros de pxinas ou de secuencias de pxinas.

Esa parte do temario comeza na pxina 55

Formas dos cardinais

cero
un/unha
dous/das
tres
catro
cinco
seis
sete
oito
nove
dez
once
doce
trece
catorce
quince
dezaseis
dezasete
dezaoito
dezanove
vinte
vinte e un/vinte e unha

vinte e dous/vinte e das
trinta
trinta e un/trinta e unha
corenta
cincuenta
sesenta
setenta
oitenta
noventa
cen
cento un/cento unha11
douscentos/duascentas
trescentos/trescentas
catrocentos/catrocentas
cincocentos/cincocentas12
seiscentos/seiscentas
setecentos/setecentas
oitocentos/oitocentas
novecentos/novecentas
mil
Ordinais
Utilizacin dos ordinais
Os numerais ordinais emprganse para sinalar a orde dunha unidade nunha serie. Presentan
as seguintes particularidades:
Todos os ordinais teen variacin de xnero e nmero: o cuarto andar, a cuarta persoa,
os cuartos expedientes, as cuartas solicitudes. Debemos lembrar que nas formas
compostas a flexin s se aplica ao ltimo elemento: undcimo primeira denuncia.
Non son formas ordinais senn partitivas expresins coma as seguintes: doceavo,
treceavo, quinceavo, ... Non debemos esquecer que o sufixo avo s se emprega para os
nmeros quebrados ou partitivos: 1/14 (un catorceavo).
Debido sa complexidade, o normal usar a forma do ordinal at o 20, anda que xa
a partir de 10 mis frecuente utilizar os cardinais que os ordinais, polo que se pode
afirmar que posible que os cardinais tean o valor dos ordinais nalgn caso: Afonso XII
lese normalmente Afonso doce e non Afonso dcimo segundo.
11
12
A partir de cen nas combinacins sase a forma cento.

Son tamn correctas as formas quientos/quientas.

A escrita dos ordinais con algarismos

No interior dos textos os ordinais adoitan aparecer mis veces escritos con letra que con
cifra, xa que os que se escriben con nmero son por exemplo os nmeros de leis,
artigos, decretos, as partes dalgn documento ou libro, etc. Entre o 1 e o 10 cabe a
posibilidade de que alternen unha forma e a outra, pero a partir de 10 o habitual que
aparezan os cardinais.
A parte destacada aparece no artigo 3
A parte destacada aparece no artigo 3
Os nmeros romanos son utilizados para a orde dos sculos e a dalgns nomes propios,
como poden ser os dos reis, raas ou papas. Tamn se usan habitualmente para nomear
as estradas nacionais e as rexins militares. Igualmente, son aplicables numeracin
dos captulos, a tomos ou volumes, aos actos dunha obra teatral e a xenealoxas de
personaxes de ficcin.
Fernando III
Indo pola N-VI chgase antes
Non vin Matrix II
O protagonista suicdase no acto III
Formas dos ordinais

primeiro
segundo
terceiro
cuarto
quinto
sexto
stimo
oitavo
noveno
dcimo
undcimo/dcimo primeiro
duodcimo/dcimo segundo
dcimo terceiro
dcimo cuarto
dcimo quinto
dcimo sexto
13
dcimo stimo
dcimo oitavo
dcimo noveno
vixsimo
vixsimo primeiro
vixsimo segundo
trixsimo
cuadraxsimo
quincuaxsimo
sesaxsimo
septuaxsimo
octoxsimo
nonaxsimo
centsimo13
milsimo
millonsimo14
De centsimo at milsimo tamn existen as formas ducentsimo, tricentsimo, cuadrinxentsimo, quinxentsimo,

sexcentsimo, septinxentsimo, octinxentsimo e noninxentsimo.
14
Temos tamn as formas cenmillonsimo, milmillonsimo, etc.

Os indefinidos
Os indefinidos son palabras que poden funcionar como substantivos ou como adxectivos. Fan
referencia a un nmero de elementos indeterminado ou a unha cantidade ou grao
intermedio.
Calquera. unha forma invariable (non temos o plural *calesquera, que se utiliza
incorrectamente por influencia do casteln cualesquiera). Pode ir anteposta ou posposta
ao substantivo e pode aparecer tamn en casos nos que non acompaa a ningn
substantivo.
Empezarei a estudar calquera da / Empezarei a estudar un da
calquera
Iso calquera o di
Algn/ningn. En galego non correcto o emprego da forma algn en construcins

negativas coma as seguintes:
*Non fixo comentario algn
*Non viron posibilidade algunha
Este tipo de utilizacins son calcos do casteln, lingua na que si se pode empregar
algn en contextos negativos. O correcto na nosa lingua empregar o indefinido
ningn nos casos nos que existe negacin.
Non fixo ningn comentario
Non viron ningunha posibilidade
Existen tamn as locucins: de ningn xeito, de ningunha forma, de ningunha maneira.

Temos tamn algns indefinidos invariables: algo, algun, cada, menos, nada, ningun.
Tamn existen outros indefinidos que teen flexin de xnero e nmero:
un, unha, uns, unhas
algn, algunha, algns, algunhas
ningn, ningunha, ningns, ningunhas
canto, -a, -os, -as
certo, -a, -os, -as
todo, -a, -os, -as
abondo, -a, -os, -as

moito, -a, -os, -as
demasiado, -a, -os, -as
pouco, -a, -os, -as
bastante, bastantes
varios, varias

2.5 As datas
Algunhas caractersticas que debemos ter en conta no referente s datacins nos
documentos administrativos son:
Resulta mis axeitado presentalas nun bloque separado que integralas no propio texto,
para que a sa localizacin sexa mis doada.
Nin o lugar nin o da levan preposicins. Si levan preposicin de antes do ano.
Viveiro, 13 de xuo de 2005
*En Viveiro, a 13 de xuo de 2005
O ano escrbese sen punto de separacin entre millares e centenas.
1998 non *1.998
O da adoita aparecer escrito con nmeros, o mes con letras de maneira completa e o
ano con nmeros.
O 5 de xullo de 1984
Do 20 de decembro ao 4 de xaneiro de 2005
Na unidade 7 compltase a informacin sobre as datacins tendo en conta os distintos tipos

de documentos administrativos.

UNIDADE 7
REDACCIN E ESTILO:
OS DOCUMENTOS
ADMINISTRATIVOS
1 Cuestins de formato
2 Estrutura xeral comn para todos os documentos
administrativos
3 Distintos tipos de documentos administrativos


CUESTINS DE FORMATO
Os documentos administrativos, sexa cal sexa a sa natureza, deben buscar sempre a

sinxeleza e a claridade para unha maior eficacia comunicativa. Para acadar esa sinxeleza e
claridade, ademais de coidar a lingua, cmpre tamn coidar a presentacin visual, para o
que se poden xerarquizar os contidos segundo a sa importancia, de xeito que o efecto
visual facilite a lectura e comprensin. Ademais, cmpre aproveitar ben unha serie de
recurso seguindo unhas pautas bsicas na presentacin dos ttulos dos diferentes apartados,
nos pargrafos, nas vietas e numeracins, nos bordes e enmarcados, nas sangras e nos
interliados. O bo aproveitamento destes recursos significa tamn non abusar deles, xa que
a simplificacin e claridade nos documentos administrativos debe ser outra constante que hai
que seguir sempre.
A continuacin daremos algunhas pautas xerais para a boa estruturacin dos documentos:
1.1 Os ttulos dos documentos e a identificacin dos

apartados
Os ttulos e subttulos son moi tiles, pois representan e anticipan o contido do texto que vn
a continuacin. Ademais, faciltanlle lectora ou lector a localizacin e comprensin da
informacin. En lias xerais, os ttulos non deben ter unha extensin moi longa e deben
identificar o documento, informar ao lector ou lectora do seu contido, destacar as ideas clave
e clarificar posibles ambigidades.
Case todos os documentos administrativos precisan de ttulos e subttulos que facilitan a
organizacin do texto. Para conseguir un efecto visual eficaz dbense utilizar de maneira
lxica e coherente os diversos recursos tipogrficos dos que dispoemos.
Unhas pautas xerais para isto poden ser:
Non se debe abusar na utilizacin dos recursos tipogrficos; isto , se se utiliza a negra
non se debe empregar simultaneamente o subliado e a cursiva. O mis normal
resaltar os ttulos por medio de letra negra.
Os ttulos nunca rematan con punto, nin coma nin punto e coma.
Pdese utilizar unha fonte diferente do texto, mais esta nunca debe ser moi distinta.

Tamn se pode empregar un tamao de letra superior ao do texto, pero sempre que non
haxa moita diferenza.
1.2 As numeracins
Un recurso que se pode utilizar sistematicamente para a identificacin dos distintos
apartados o da numeracin, xa que facilita moito a ordenacin dos documentos e a
relacin dos contidos.
Cando botemos man da numeracin para a identificacin dos apartados dun documento
debemos respectar unha serie de convencins formais:
recomendable utilizar o sistema numrico de cifras arbigas (1, 2, 3...).
Para separar os nmeros nos distintos niveis hai que empregar o punto (1.2.5).
Pdense facer subdivisins ou esquemas numerados establecendo varios niveis e
partindo sempre do 1. Non conveniente utilizar mis de tres niveis.
1.3 Os pargrafos
Os pargrafos son cada unha das seccins ou divisins dun captulo ou texto e adoitan ter
unha certa unidade temtica ou de significado unitaria e homoxnea. Dito doutro xeito, o
pargrafo a porcin dun escrito comprendida entre dous puntos e parte. Sempre
comezan con letra inicial maiscula e rematan cun punto, e para facilitar a comprensin do
texto e o seu bo efecto visual, non deben ser en ningn caso moi longos.
Pola seu bo efecto visual e por proxectar unha imaxe esttica mis ordenada e correcta, o
mis conveniente nos documentos administrativos utilizar pargrafos sen sangras e cunha
separacin dunha lia en branco entre un e outro.
ESTRUTURA XERAL COMN PARA TODOS OS

DOCUMENTOS ADMINISTRATIVOS
Cada un dos documentos administrativos ten unha finalidade concreta, polo que os contidos
destes van responder sempre a esa finalidade do documento. Anda as, a maiora dos
documentos administrativos pdense estruturar en tres partes, que seran a cabeceira, o
corpo e o peche hai algunhas excepcins, como poden ser a circular, a dilixencia, o contrato

ou o convenio, anda que en cada unha das partes, e dependendo do documento, non vai
sempre a mesma informacin ou non segue en todos os casos a mesma orde.
A continuacin veremos cada unha desas partes.
2.1 A cabeceira
A cabeceira a parte onde se identifica o documento, onde se avanza o seu contido, onde se
indica o procedemento do que forma parte ou o expediente onde se insire, onde se d
informacin sobre a emisora ou emisor e/ou sobre a receptora ou receptor.
A continuacin indicaremos todas as partes que poden formar a cabeceira, anda que tendo
en conta que non todos os documentos levan todas nin todos as levan da mesma forma.
Cabeceira impresa: aparece por defecto en todos os documentos administrativos e
incle o logotipo ou escudo, o nome da institucin e, de ser o caso, da unidade
administrativa, e tamn pode inclur o enderezo postal, o nmero de telfono e fax, o
enderezo electrnico e o enderezo web.
Ttulo e/ou identificacin do documento: consiste en indicar o tipo de documento de

que se trata cunha breve indicacin na que se resuma de modo moi xeral o asunto ou
tipo de procedemento. O ttulo debe ir resaltado tipograficamente, non debe ocupar mis
dunha lia e nel dbense evitar siglas e abreviaturas.
Asunto: describe brevemente o obxecto da comunicacin ou o tipo de procedemento no

que se insire. Emprgase en documentos sen ttulo ou naqueles nos que o ttulo s
identifica o tipo de escrito.
Nmero de expediente: no caso de que o haxa, cmpre indicar o nmero de

expediente. Tamn se pode indicar outro cdigo de clasificacin empregado polo emisor
ou emisora, segundo os criterios propios de cada unidade administrativa.

Identificacin do/a destinatario/a: algns documentos precisan identificar o/a

destinatario/a na cabeceira, como pode ser o caso da carta, do requirimento, do sado,
do informe, etc. Aqu dbese inclur nome e apelidos (ou enderezo social, de ser unha
persoa xurdica), enderezo, datos de contacto, etc.
Identificacin do/a emisor/a: nalgns documentos administrativos tamn cmpre

indicar a unidade administrativa ou o membro da Administracin responsable do
documento. No caso de que o emisor ou emisora sexa un membro da Administracin
dbese inclur o seu cargo, o rgano ao que pertence e o nome e apelidos. Nos
documentos da cidadana o emisor ou emisora debe identificarse na cabeceira do
documento, inclundo o nome, apelidos, nmero de documento de identidade, enderezo
postal, nmero de telfono e fax, enderezo electrnico, etc.
Outros datos: a acta de reunin debe inclur tamn na cabeceira o lugar no que se
desenvolveu a sesin ou xuntanza, a hora de inicio e fin, o carcter ordinario ou
extraordinario e se foi en primeira ou en segunda convocatoria, a relacin das persoas
que asistiron (nome, cargo e condicin na que acudiron), a relacin de persoas que non
asistiron (indicando, de ser o caso, se o xustificaron ou non) e a orde do da.
2.2 O corpo
No corpo sitase o cerne dos documentos administrativos, a informacin, a comunicacin, as
anlises, antecedentes, clusulas, conclusins, texto das queixas, reclamacins, solicitudes,
etc.
Sado: emprgase na carta, na circular, na convocatoria e no oficio. Dependendo da
relacin co destinatario ou destinataria, pdense empregar unhas frmulas ou outras
(benquerida amiga, benquerido seor, estimada seora, querido compaeiro, seor,
etc.).
Ncleo: o ncleo dos documentos pode variar moito duns a outros. Nel onde se centra
a informacin mis relevante, a comunicacin, as anlises, as clusulas, etc. Dependendo
do tipo de documento pdese estruturar dun ou doutro xeito.

Acta de reunin: pdese dividir en deliberacins e acordos.
Convenio: pdese dividir en antecedentes e acordos.
Informe: pdese dividir en anlise e conclusins.
Resolucin: pdese dividir en anlise, resolucin, recursos e notificacin.
Solicitude: pdese dividir en exposicin de motivos e solicitude.
Despedida: igual que o sado, tamn se emprega na carta, na circular, na convocatoria

e no oficio. Dependendo da relacin co destinatario ou destinataria, pdense empregar
unhas frmulas ou outras, mais estas sempre teen que estar en paralelo e no mesmo
ton que o sado (aproveito esta ocasin para enviarlle un atento sado, atentamente,
cordialmente, reciba un cordial sado, etc.).
2.3 O peche
O peche a ltima parte de todos os documentos administrativos, e o mis comn e que nel
figure a sinatura, o lugar e a data.
Sinatura: xeralmente consta de tres partes, que son, nesta orde, o cargo ou condicin
en que se asina, a rbrica e o nome e apelidos. Naqueles documentos en que o emisor
ou emisora xa se identifique ao comezo (certificacin, dilixencia, alegacin, queixa, etc.),
na sinatura s debe figurar a rbrica, a non ser que haxa mis dun emisor ou emisora,
que para identificar a quen lle corresponde cada unha das rbricas tamn debe figurar o
cargo ou o nome e apelidos.
Lugar e data: a data en que se formaliza un documento debe expresarse co da en

cifras, o mes en letras e o ano en cifras. Hai que ter en conta que as datacins non levan
preposicins (nin En antes do lugar nin a antes da data) e que o nome do lugar dbese
separar da data mediante unha coma (ex. Santiago de Compostela, 24 de xullo de 2005,
e non *En Santiago de Compostela a 24 de xullo de 2005).
Identificacin do/a destinatario/a: algns documentos (alegacin, queixa, folla de

inscricin, recurso, solicitude, etc.) levan a identificacin do/a destinatario/a ao final de
todo, despois da sinatura e do lugar e a data.

DISTINTOS TIPOS DE DOCUMENTOS

ADMINISTRATIVOS
3.1 Documentos de transmisin

Os
documentos
de
transmisin,
que
tamn
son
coecidos
como
documentos
de
comunicacin, son aqueles mediante os que se comunica a existencia de feitos ou actos a

outras persoas, rganos ou entidades. A sa misin principal a de divulgar e asegurar o
funcionamento eficaz da Administracin.
Estes documentos responden a actos de direccin que se sitan, preferentemente, na fase de
ordenacin e terminacin do procedemento. Os actos de direccin son aqueles en virtude dos
que o rgano administrativo competente ordena a transmisin a unha persoa ou a unha
entidade dun acto administrativo que debe coecer ou a intimacin para que se lle impoa
unha conduta. Os actos de direccin son: comunicacins entre rganos administrativos,
notificacins aos/s interesados/as e publicacins.
Algns dos documentos que podemos considerar de transmisin son:
Anuncio: son os documentos polos que se lle comunica a todos/as os/as
interesados/as e cidadana en xeral un acto administrativo ou outra informacin do
seu interese por medio da sa publicacin no diario oficial, nun taboleiro de anuncios
ou nun medio de comunicacin.
Estrutura: pode estruturarse en cabeceira, corpo e peche. Na cabeceira debe
figurar o rgano emisor e a identificacin do contido; no corpo o obxecto do
anuncio e todos os datos necesarios sobre o medio de tramitacin, datas,
lugar ao que se dirixir, etc.; no peche debe figurar a sinatura, o lugar e a
data.
Cuberta de fax: para enviar documentacin por fax, esta dbese acompaar dunha
cuberta de presentacin que contea unha serie de datos identificativos e no que
tamn se pode engadir unha breve mensaxe sobre a informacin que se enva.
Estrutura: pdese estruturar en cabeceira, corpo e peche. Na cabeceira debe
figurar o/a emisor/a, o/a receptor/a, a data, o nmero de fax ao que se enva

a informacin e o nmero de pxinas que se envan; no corpo debe figurar o

asunto do envo e a mensaxe; a cuberta de fax debe pecharse coa sinatura.
Carta: o documento que se emprega como medio ordinario de comunicacin

escrito na Administracin para a comunicacin entre esta e a cidadana ou outras
entidades, marxe da tramitacin administrativa ordinaria.
Estrutura: a carta tamn se pode estruturar en cabeceira, corpo e peche. Na
cabeceira debe figurar a identificacin do/a destinatario/a (nome e apelidos,
cargo, departamento e/ou entidade e enderezo completo); no corpo debe
figurar o sado, a comunicacin ou informacin que se quere transmitir e a
despedida; no peche debe aparecer, por esta orde, a sinatura e o lugar e a
data. En ocasins tamn pode aparecer, despois da data, a posdata.
Circular: o documento de contido xeral dirixido a un grupo indeterminado de

destinatarias/os. Pdese definir como un subtipo de carta utilizado para a
comunicacin interna na administracin.
Estrutura: a estrutura da circular practicamente a mesma que a da carta,
excepto que non ten que levar cabeceira nin identificacin da/o
destinataria/o, pois este un grupo indeterminado de persoas. No corpo
debe figurar o sado, a comunicacin ou informacin que se quere transmitir
e a despedida; no peche debe aparecer, por esta orde, a sinatura e o lugar e
a data. En ocasin tamn pode aparecer, despois da data, a posdata.
Citacin: o documento mediante o que se solicita a presenza dunha persoa para

que cumpra cun trmite administrativo.
Estrutura: pdese estruturar polo esquema xeral de cabeceira, corpo e
peche. Na cabeceira dbese inclur a identificacin do/a destinatario/a (nome
e apelidos, cargo, departamento e/ou entidade e enderezo completo) e a
identificacin do contido; no corpo debe aparecer o texto da citacin (razn,
finalidade, lugar, hora, etc.); e no peche o lugar, a data e a sinatura.
Convite: un documento de carcter protocolario por medio do que se convida a

algun a asistir a algn acto.

Estrutura: anda que segue o esquema habitual de cabeceira, corpo e peche,

o convite un documento bastante diferente dos demais. Na cabeceira debe
figurar a identificacin do/a emisor/a; no corpo a frmula de convite e todos
os datos e informacin necesaria (acto ao que se convida, ttulo ou motivo
deste, participantes, etc.); no peche pode figurar o lugar e a data do acto e
outra informacin complementaria (necesidade de confirmacin, datos de
contacto, etc.).
Convocatoria: o documento por medio do que se solicita a presenza dunha persoa

nun lugar, data e hora determinados para asistir a un sesin ou xuntanza.
Estrutura: a convocatoria segue o esquema habitual de cabeceira, corpo e
peche. Na cabeceira debe aparecer a identificacin da/o destinataria/o (nome
e apelidos, cargo, departamento e/ou entidade e enderezo completo) e a
identificacin do contido; no corpo o sado, a informacin completa da
convocatoria (sesin ou xuntanza; da, hora e lugar; orde do da; e
despedida); a convocatoria dbese pechar coa sinatura, o lugar e a data.
Denuncia: o documento por medio do que se poen en coecemento da

Administracin determinados feitos que poden ser determinantes para o inicio dun
procedemento.
Estrutura: seguen tamn o esquema de cabeceira, corpo e peche. A
cabeceira debe estar formada por unha identificacin breve do contido e pola
identificacin do/a emisor/a; o corpo debe estar formado polo texto da
denuncia e, de ser o caso, por unha solicitude e/ou notificacin; no peche
deben aparecer o lugar, a data e a sinatura.
Notificacin: o documento administrativo que se emprega para lles comunicar

aos/s interesados/as os actos resolutorios e de trmite dun procedemento que
establece a lei e que lles afectan aos seus dereitos e intereses.
Estrutura: a notificacin tamn pode seguir a estrutura de cabeceira, corpo e
peche. A cabeceira debe estar formada polo ttulo e identificacin do
documento, e pola identificacin do/a emisor/a; o corpo debe inclur a
presentacin da notificacin, o texto do notificado e a frmula do notificado;
o peche debe estar composto polo lugar, a data e a sinatura.

Oficio: o documento que se emprega para acompaar outros documentos de

comunicacin oficial para outras entidades pblicas ou para particulares.
Estrutura: en cabeceira, corpo e peche. A cabeceira debe inclur o ttulo, a
identificacin da/o destinataria/o e o asunto do oficio; o corpo debe levar o
sado, a comunicacin e a despedida; o peche debe inclur a datacin e a
sinatura.
Requirimento: o documento que a Administracin emprega para lle reclamar a

unha persoa pblica ou privada que emende algn defecto da sa intervencin nun
procedemento administrativo.
Estrutura: o requirimento pode estruturarse en cabeceira, corpo e peche. A
cabeceira debe inclur o ttulo, a identificacin do/a destinatario/a, a
identificacin do documento e a identificacin do/a emisor/a; o corpo debe
inclur o texto do requirimento, o prazo e as disposicins legais pertinentes; e
no peche debe figurar a datacin e a sinatura.
Sado: un documento de carcter protocolario utilizado para comunicacins

breves como felicitacins, agradecementos, etc.
Estrutura: anda que non un documento estritamente administrativo e que
o seu contido e a sa estrutura pode ser moi dispar e diferente dos outros
documentos, en xeral tamn se poden estruturar en cabeceira, corpo e
peche. Deste xeito a cabeceira incluira a identificacin do/a emisor/a; o
corpo debe inclur a identificacin do/a destinatario/a e o texto do sado,
felicitacin, agradecemento, etc.; o peche debe estar formado pola sinatura,
o lugar e a data.
3.2 Documentos de xuzo

Os documentos de xuzo son aqueles que conteen unha declaracin de xuzo dun rgano
administrativo ou dunha autoridade sobre as cuestins de feito ou de dereito que sexan
obxecto dun procedemento administrativo. Isto , son aqueles en que un rgano ou persoa
cualificada emite unha valoracin sobre elementos dun procedemento administrativo ou
informa sobre a xestin dun organismo durante un perodo de tempo.

A finalidade dos documentos de xuzo a de proporcionarlles aos rganos competentes as

opinins, valoracins, datos, etc., necesarios para poder resolvelo.
Estes documentos sitanse na fase de instrucin do procedemento administrativo, polo que
tamn se denominan documentos de instrucin.
Algns dos documentos que podemos denominar de xuzo son:
Informe: o documento administrativo que contn unha declaracin de xuzo dun
rgano administrativo, persoa ou entidade pblica ou privada sobre cuestins de
feito, tcnicas ou xurdicas, que son obxecto dun procedemento administrativo.
Estrutura: ademais do esquema de cabeceira, corpo e peche, o informe pode
inclur anexos. Na cabeceira cmpre inclur o ttulo, a identificacin do/a
destinatario/a e, de ser o caso, a referencia; no corpo debe aparecer a
anlise de datos e as conclusins; no peche debe figurar o lugar, a data e a
sinatura. Se hai que achegar informacin para que sirva de base para o
informe, debe facerse como anexos.
Memoria: o documento que describe a xestin realizada por un organismo ou por

unha unidade nun perodo determinado.
Estrutura: se seguimos o esquema tradicional de cabeceira, corpo e peche,
na cabeceira debera figurar unha breve identificacin da memoria; no corpo
toda a informacin da memoria (introducin, descricin das actividades,
xestin econmica, grficas, comparacins, etc.); e no peche o lugar, a data
e a sinatura. As memorias tamn poden ir acompaadas de anexos.
3.3 Documentos de decisin

Os documentos de decisin son aqueles que recollen as determinacins adoptadas por un
rgano administrativo sobre materias da sa competencia. Na sa elaboracin cmpre ter un
especial coidado, pois son o soporte documental dos actos decisorios da Administracin, isto
, os que producen efectos ad extra, modifican a esfera xurdica dos cidadns e cidads e
son susceptibles de recurso por estes.
Algns dos documentos que podemos denominar de decisin son:

Acordo: o documento administrativo que recolle as decisins adoptadas polos

rganos competentes sobre a iniciacin e as cuestins que se suscitan na tramitacin
dun procedemento con carcter previo sa resolucin.
Estrutura: pdese estruturar en cabeceira, corpo e peche. Na cabeceira
cmpre inclur o ttulo e a identificacin do documento; no corpo os feitos ou
antecedentes, as consideracins xurdicas, o texto do acordado e a
posibilidade de recursos; no peche o lugar, a data e as sinaturas.
Contrato administrativo: o documento no que se formaliza o acordo contractual

entre a Administracin e outra institucin ou persoa fsica ou xurdica.
Estrutura: este un documento con bastantes diferenzas con respecto
maiora de documentos administrativos. Pdese estruturar en cabeceira,
participantes, corpo, peche e anexos. Na cabeceira debe figurar o ttulo e a
identificacin do documento; nos participantes dbense inclur os datos das
partes reunidas para o contrato (nome e apelidos; documento de identidade;
cargo que ocupan; a condicin en que actan; entidade que representan,
etc.); no corpo deben figurar os antecedentes, as clusulas do contrato e a
frmula de compromiso; e no peche dbense inclur o lugar, a data e as
sinaturas. Se se achega mis informacin, debe facerse por medio de anexos.
Convenio administrativo: o documento no que se formaliza o acordo adoptado

entre unha administracin e outra institucin ou persoa fsica ou xurdica sen seguir o
establecido na LCAP.
Estrutura: o convenio estrutrase igual que o contrato administrativo en
cabeceira, participantes, corpo, peche e anexos. Na cabeceira debe figurar o
ttulo e a identificacin do documento; nos participantes dbense inclur os
datos das partes reunidas para o convenio (nome e apelidos; documento de
identidade; cargo que ocupan; a condicin en que actan; entidade que
representan, etc.); no corpo deben figurar a exposicin de motivos, as
clusulas do convenio e a frmula de compromiso; e no peche dbense
inclur o lugar, a data e as sinaturas. Se se achega mis informacin, debe
facerse por medio de anexos.
Resolucin: o documento que recolle as decisins do rgano competente e que

pon fin a un procedemento administrativo decidindo sobre todas as cuestins
presentes neste.

Estrutura: a resolucin pode seguir o esquema tradicional de cabeceira,

corpo e peche. A cabeceira debe estar formada polo ttulo e pola
identificacin do documento; o corpo polos feitos ou antecedentes, polas
consideracins xurdicas, polo texto da resolucin encabezado pola frmula
RESOLVO e pola posibilidade de recursos; o peche debe conter a quen se lle
ten que notificar ou comunicar a resolucin, o lugar, a data e a sinatura
completa.
3.4 Documentos de constancia

Os documentos de constancia son aqueles mediante os que un rgano administrativo declara
coecer determinados actos, feitos ou efectos. A sa finalidade a de constatar
procedementos, orixinalos ou informar de incidencias. Segundo o seu contido, acreditan o
cumprimento de actuacins ou procedementos administrativos, a realizacin dunha reunin
dun rgano colexiado ou situacins de carcter administrativo.
Algns dos documentos que podemos denominar de constancia son:
Acta de reunin: o documento administrativo no que se recollen as deliberacins,
incidencias e acordos das sesins e xuntanzas dos rganos colexiados.
Estrutura: pdese estruturar seguindo o esquema de cabeceira, corpo e
peche. A cabeceira debe inclur unha breve identificacin do documento, o
lugar no que se desenvolveu a sesin ou xuntanza, a hora de inicio e fin, o
carcter ordinario ou extraordinario e se foi en primeira ou en segunda
convocatoria, a relacin das persoas que asistiron (nome, cargo e condicin
na que acudiron), a relacin de persoas que non asistiron (indicando, de ser
o caso, se o xustificaron ou non) e orde do da; o corpo debe inclur as
deliberacins, os debates e as votacins de cada un dos asuntos, e ao final
dbense indicar os acordos ou decisins adoptados; o peche debe inclur a
sinatura e o visto e prace de quen corresponda.
Certificacin: o documento por medio do que se acredita a veracidade e a

autenticidade de determinadas actuacins, feitos ou acordos.
Estrutura: tamn se pode estruturar en cabeceira, corpo e peche. Na
cabeceira debe figurar o ttulo e a identificacin do/a emisor/a; no corpo o

texto da certificacin encabezado pola frmula CERTIFICO; e no peche o

lugar, a data, o visto e prace de quen corresponda e a sinatura.
Dilixencia: o documento por medio do que a Administracin acredita a realizacin

dun trmite concreto para efectos internos.
Estrutura: a dilixencia pdese estruturar simplemente en corpo e peche. No
corpo dbese inclur o texto da dilixencia encabezado da frmula FAGO
CONSTAR, e no peche o lugar, a data e a sinatura.
3.5 Documentos da cidadana

Os documentos da cidadana son aqueles mediante os que os cidadns ou as cidads se
relacionan e comunican coa Administracin. O seu contido, a sa finalidade e os seus efectos
varan dependendo do tipo de procedemento administrativo e da posicin que ocupan en
relacin con el.
Realmente non son documentos administrativos en sentido estrito, xa que nin o emisor un
rgano administrativo nin o documento constite o soporte dun acto da Administracin.
Para moitos dos que podemos considerar documentos da cidadana a Administracin pose
modelos que conteen os instrumentos por medio dos que un cidadn ou unha cidad se
pode dirixir Administracin.
Algns dos documentos que podemos denominar da cidadana son:
Alegacin: o documento en que o interesado ou interesada nun procedemento
administrativo lle proporciona Administracin datos, documentos ou calquera
informacin relativa tramitacin do procedemento.
Estrutura: pode seguir o esquema de cabeceira, corpo e peche, anda que
tamn pode levar anexos. A cabeceira estara formada pola identificacin do
documento e pola identificacin do emisor ou emisora; o corpo estara
composto pola identificacin do procedemento, polo texto da alegacin, polo
texto da solicitude de ser o caso e polas indicacins para a notificacin; o
peche debe levar o lugar, a data, a sinatura e, ao final de todo, a
identificacin do/a destinatario/a (autoridade, organismo, dependencia,
unidade, etc., que se lle enva a alegacin).

Denuncia: o documento mediante o que un cidadn ou unha cidad pon en

coecemento dun rgano administrativo uns feitos que poden ser determinantes para
o comezo dun procedemento administrativo.
Estrutura: debe seguir tamn o esquema de cabeceira, corpo e peche, anda
que tamn pode inclur anexos. A cabeceira estara formada pola
identificacin do documento e pola identificacin do/a denunciante; o corpo
pola exposicin dos feitos que se denuncian, polo texto do que se solicita de
ser o caso e polas indicacins para a notificacin; o peche debe levar o
lugar, a data, a sinatura e a identificacin do/a destinatario/a (autoridade,
organismo, dependencia, unidade, etc., que se lle enva a denuncia).
Folla de inscricin: a folla de inscricin realmente unha solicitude para a

realizacin dunha actividades concretas ou para a participacin nelas. A sa estrutura
depende moito de cal sexa a actividade, cal o organismo, etc. En lias xerais, pode
seguir a estrutura da solicitude.
Queixa: o documento mediante o que un cidadn ou unha cidad deixa constancia

dunha reclamacin, queixa ou suxestin que considera conveniente sobre o
funcionamento da Administracin.
Estrutura: pode seguir tamn o esquema de cabeceira, corpo e peche. A
cabeceira estara formada pola identificacin do documento, pola
identificacin da persoa que fai a queixa e pola identificacin da unidade de
traballo obxecto da queixa; o corpo debe incorporar o texto da queixa; o
peche debe levar o lugar, a data, a sinatura e a identificacin do/a
destinatario/a (autoridade, organismo, dependencia, unidade, etc., que se
lle enva a queixa).
Recurso: o documento mediante o que un cidadn ou unha cidad lle comunica

Administracin as sas discrepancias cunha decisin ou cun acto administrativo.
Estrutura: segue tamn o esquema tradicional de cabeceira, corpo e peche.
Na cabeceira debe figurar a identificacin do documento e a identificacin do
emisor ou emisora; no corpo a identificacin do procedemento, a exposicin
de motivos, o que se solicita e as indicacins para as notificacins; o peche
debe levar o lugar, a data, a sinatura e a identificacin do/a destinatario/a

(autoridade, organismo, dependencia, unidade, etc., que se lle enva o

recurso).
Solicitude: o documento polo que un cidadn ou unha cidad lle solicita por
escrito a un organismo competente a tramitacin dun procedemento e polo que lle
piden Administracin aquilo ao que teen dereito.
Estrutura: debe seguir o esquema de cabeceira, corpo e peche. A cabeceira
estara formada pola identificacin do documento e pola identificacin da
persoa que fai a solicitude; o corpo pola exposicin dos motivos, polo texto
do que se solicita encabezado pola frmula SOLICITO e polas indicacins para
a notificacin; o peche debe levar o lugar, a data, a sinatura e a identificacin
do/a destinatario/a (autoridade, organismo, dependencia, unidade, etc.,
que se lle enva a solicitude).


UNIDADE 8
MANEXO
DE FERRAMENTAS
BSICAS PARA A AXUDA
ESCRITA EN LINGUA
GALEGA
1. Ferramentas bibliogrficas: dicionarios,
vocabularios, manuais de consulta, modelos de
documentos, etc.
2. Ferramentas informticas e en lia: correctores
ortogrficos, dicionarios e vocabularios
electrnicos, etc.


FERRAMENTAS BIBLIOGRFICAS
1.1 Dicionarios
Unha das principais ferramentas que se debe empregar para escribir correctamente o
dicionario.
En xeral, a palabra dicionario pode definirse como obra de consulta de palabras ou termos
que se atopan xeralmente ordenados alfabeticamente, mais hai varios tipos de dicionarios, e
dependendo de que tipo sexan estes, poden ter unhas ou outras funcins. Os principais tipos
de dicionarios son:
Dicionarios monolinges:
Dicionario de autoridades: aquel no que cada voz aparece ilustrada con citas
das autoridades escollidas que apoian a inclusin e acepcins da palabra.
Dicionario de dbidas: aquel que se centra nas principais dbidas e
dificultades lxicas (explicacin de estranxeirismos, neoloxismos,
vulgarismos, palabras frecuentemente mal usadas, etc.).
Dicionario de sinnimos e antnimos: aquel que recolle os sinnimos e/ou
antnimos das palabras.
Dicionario de uso: aquel no que, ademais do significado da palabra, se fan
indicacins sobre o seu uso correcto.
Dicionario etimolxico: aquel no que se indica a orixe das palabras.
Dicionario histrico: aquel que estuda as fases de evolucin do significado
das palabras.
Dicionario ideolxico: aquel que permite chegar palabra partindo da sa
idea.
Dicionario normativo: aquel que dita normas sobre o lxico dunha lingua.
Dicionario total ou tesouro: aquel que pretende recoller todas as palabras
usadas nunha lingua, normativas e non normativas.
Dicionarios bilinges ou plurilinges: aqueles nos que se indican as palabras
equivalentes noutro idioma ou noutros idiomas.

De todos os xeitos hai que ter en conta que moitos dos dicionarios son combinados, isto ,
teen mis dunha funcin. Estes seran os que poderiamos denominar dicionarios da
lingua.
Realmente, na redaccin de textos administrativos en galego acdese aos dicionarios por
varias cuestins:
Que significa a palabra x?
Como se escribe a palabra x? ou, est ben escrita as a palabra x?
Existe a palabra x?
Como se di en galego o que no idioma x se di as?
Entn, centrndonos nestes catro tipos de preguntas ou dbidas que podemos ter,
botaremos man dun ou doutro dicionario.
Ante as tres primeiras preguntas deberemos botar man dun dicionario convencional, ou de
lingua, e ante a cuarta necesitaremos un dicionario bilinge.
En galego temos varios dicionarios xerais adaptados s NOMIG 2003, mis non todos teen
as mesmas caractersticas, xa que uns s recollen as entradas correctas, outros recollen
entradas incorrectas para referirse a cal debe ser a correcta, uns recollen sinnimos e
antnimos e outros non, uns dan exemplos e outros non, uns dan explicacins sobre o uso e
outros non, etc.
Normalmente, todos os dicionarios teen ao comezo unha explicacin, mostra prctica ou
gua de uso para a sa consulta.
A continuacin vemos as caractersticas dos principais dicionarios galegos adaptados s
NOMIG 2003:

DICIONARIOS MONOLINGES
Gran dicionario Cumio da lingua galega
Editorial: Cumio
Ano de publicacin: 2004
Pxinas: 1.600
Entradas: 75.000
Acepcins: 150.000
Definicins: 400.000
Informacin que incle:

o
Categora gramatical.
Xnero e nmero.
Informacin etimolxica para mis de setenta mil entradas.
Remisins a sinonimia e antonimia.
Entradas incorrectas coa correspondente explicacin.
Xentilicios.
Dicionario Cumio da lingua galega
Editorial: Cumio
Pxinas: 962
Entradas: 44.000
Acepcins: 80.000
Definicins: 200.000

o
Xnero e nmero.
Informacin etimolxica para mis de trinta e cinco mil entradas.
Remisins de sinonimia e antonimia.
Entradas incorrectas coa correspondente explicacin.
Xentilicios.

Dicionario de galego Ir Indo
Editorial: Ir Indo
Pxinas: 2.000
Entradas: 65.000
Acepcins: -
Definicins: -

o
Xnero e nmero.
Observacins.
Explicacins de carcter gramatical ou semntico.
Locucins e perfrases.
Indicacins das materias s que pertencen as entradas.
Smbolos qumicos.
Nomes cientficos.
Dicionario Xerais da lingua
Editorial: Xerais
Pxinas: 1.280
Entradas: 37.000
Acepcins: -
Definicins: -

o
Xnero e nmero.
Observacins.
Informacin etimolxica.
Sinnimos.
Fraseoloxa.
Indicacins fonticas.
Ilustracins.

parte destes hai outros, anda que con menor nmero de entradas. Proximamente tamn
se publicar o Gran dicionario Xerais da lingua (con 95.000 entradas) e o Dicionario da Real
Academia Galega (con 50.000 entradas).
DICIONARIOS BILINGES
Actualmente non hai ningn dicionario bilinge nin desde nin para o galego adaptado nova
normativa. Aqu daremos as caractersticas dos dous dicionarios casteln-galego mis
populares, anda que non estn adaptados aos cambios do 2003.
Diccionario Xerais casteln-galego de usos, frases e sinnimos
Editorial: Xerais
Pxinas: 843
Entradas: 50.000
Acepcins: 85.000

o
Xnero e nmero.
Usos.
Fraseoloxa.
Sinnimos.
Observacins.

Diccionario Cumio espaol-galego
Editorial: Cumio
Pxinas: 469
Entradas: 100.000
Acepcins: 200.000

o
Xnero e nmero.
Exemplos.
Fraseoloxa.
Sinnimos e antnimos.
Observacins.
1.2 Lxicos e vocabularios

XERAIS
Vocabulario ortogrfico da lingua galega (VOLG)
Obra de referencia para a elaboracin do estndar do galego
moderno que editou en papel a Real Academia Galega e o
Instituto da Lingua Galega en 2004.
Este vocabulario unha listaxe de palabras normativas (preto de 50.000) no que se incle a
categora gramatical, sinnimos e algn comentario ou nota. Tamn incle algunha forma
incorrecta para facer referencia sa forma vlida.
A maiora de dicionarios galegos toman este vocabulario como referencia.
ESPECFICOS
Algns lxicos e vocabularios editados en papel que poden resultar de interese para a
producin de textos administrativos son os seguintes (ningn deles est adaptado s NOMIG
2003):
BOULLN AGRELO, A. I. et al. (1991): Lxico da administracin casteln-galego, Real Academia
Galega / Instituto da Lingua Galega, Santiago de Compostela [casteln e galego].

CARBALLO MARTNEZ, A.
DOSIL LPEZ, B. (1993): Diccionario galego de banca, Xunta de
Galicia, Direccin Xeral de Poltica Lingstica, Santiago de Compostela [casteln,

galego e ingls].
DOSIL, B. (coord.) (2001): Lxico da construccin, Asociacin Provincial de Empresas da
Construccin de Pontevedra / Fundacin Instituto Tecnolgico de Galicia / Xunta de
Galicia, Pontevedra [casteln e galego].
FORMOSO GOSENDE, V. (coord.) (1997): Diccionario de termos econmicos e empresariais
galego-casteln-ingls, Confederacin de Empresarios de Galicia, Santiago de
Compostela [casteln, galego e ingls].
NOVO FOLGUEIRA, P. (1999): Diccionario de uso para a comunicacin, Xerais, Vigo [galego].
RODRGUEZ ENNES, L.
BLANCO RODRGUEZ, L. (1997): Vocabulario xurdico, aforismos e
locucins latinas: casteln-galego, latn-galego, Universidade de Vigo, Vigo

[casteln, galego e latn].
SOUTO GONZLEZ, M. et al. (1998): Lxico do urbanismo, construccin e arquitectura castelngalego, Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia / Servizo de Normalizacin
Lingstica do Concello de Vigo, Vigo [casteln e galego].
1.3 Gramticas e manuais de consulta

Ademais dos dicionarios, lxicos e vocabularios, para a producin de textos importante a
utilizacin doutros manuais de consulta, tales como guas, ortografas ou incluso gramticas.
Coas modificacins feitas nas normas ortogrficas e morfolxicas da lingua galega no ano
2003 publicronse algunhas novas obras de consulta. Aqu comentaremos algunhas que
poden resultar de utilidade.
Galego sculo
XXI.
Nova gua da lingua galega
Editorial: Galaxia
Pxinas: 255
Esta obra un dicionario de erros e dbidas que lle presta tamn atencin ao lxico propio
da
linguaxe
xurdico-administrativa.
Pode
ser
til
para
resolver
algunhas
dbidas

ortogrficas, morfolxicas e lxicas e para explicar algunhas interferencias lingsticas,

conxugacins verbais, usos pronominais, caractersticas fonticas e aclaracins semnticas.
Dicionario de usos e dificultades da lingua galega
Editorial: Galaxia
Pxinas: 1.308
Dicionario de dbidas ou dificultades de contidos lexicogrficos moi diversos. Nel trtanse

aspectos problemticos das palabras relacionados coa fontica e a ortografa, coa gramtica,
co estilo e cos rexistros. Incle tamn informacin semntica.
Dicionario de ortografa da lingua galega
Editorial: Galinova
Pxinas: 334
Nova edicin da obra xa publicada en 1997 e que busca describir os usos ortogrficos do
galego actual.
Ortografa da lingua galega
Editorial: Galinova
Pxinas: 567
Obra que recolle a ortografa da nosa lingua nos seus distintos niveis (ortografa da letra, da
slaba, da palabra e da frase).

1.4 Modelos de documentos

Manual bsico de documentacin administrativa
O Seminario Permanente de Linguaxe Administrativa da Direccin Xeral de Poltica
Lingstica da Xunta de Galicia publicou en 2004 o Manual bsico de documentacin
administrativa.
Este manual achega propostas concretas para a renovacin e modernizacin da
documentacin administrativa galega, cun amplo catlogo de propostas e consellos para
estandarizar e axilizar a elaboracin de documentos. Ademais, ofrece unha seleccin de 25
modelos de documentos comentados de transmisin, de xuzo, de decisin, de constancia e
da cidadana.
Este manual editouse en papel, mais tamn se pode descargar na rede en formato PDF no
seguinte enderezo: http://www.consellodacultura.org/arquivos/cdsg ou en
http://www.edu.xunta.es.
FERRAMENTAS INFORMTICAS E EN LIA
2.1 Correctores ortogrficos

2.mil3
Corrector de galego para Office 2000, Office XP e Office 2003 actualizado aos ltimos
cambios nas Normas Ortogrficas e Morfolxicas do Idioma Galego.

unha nova versin do anterior 2.Mil e funciona no MS Word, no MS Excel, no MS Access, no

MS PowerPoint e no MS Outlook.
O 2.mil3 realmente unha actualizacin para o paquete Office e para as sas aplicacins
para integrar o galego como un idioma mis dentro das sas opcins de correccin.
Instalacin
Este corrector pdese descargar de balde en www.edu.xunta.es ou en www.imaxin.com.
1.
En primeiro lugar dbese seleccionar e abrir o arquivo .zip que se quere descargar
dunha das pxinas web indicadas. Dependendo da versin de Office que se tea, ben
pode ser o arquivo 2.mil para Office XP e Office 2003 ou o arquivo 2.mil3 para Office
2000.
2.
Unha vez aberto e descomprimido o arquivo teremos un cartafol chamado 2mil,

dentro do que haber, entre outras cousas, un arquivo co nome Setup que
deberemos seleccionar para que se abra o asistente de instalacin.
3. Unha vez aberto o asistente de instalacin, este pediranos os nosos datos (nome
do/a usuario/a, iniciais e organizacin). Unha vez cubertos os campos debemos
premer sobre Seguinte.
4. Na seguinte vent aparecern os datos que inserimos, e se estes son os correctos

teremos que seleccionar Quero continuar antes de premer sobre Seguinte.

5.
Na seguinte vent que se abra debemos introducir a ruta na que queremos instalar o
corrector (normalmente esta : C:\Archivos de programas\Microsoft Office\). Unha
vez que a indiquemos debemos premer sobre Seguinte.
6.
A seguinte vent ser para comezar a instalacin, para o que deberemos premer
sobre Instalar agora. Deste xeito o asistente comezar a instalacin.
7. A continuacin abrirase unha nova vent na que se nos preguntar se queremos

habilitar a edicin de idiomas adicionais nas aplicacins. Normalmente nesta vent
xa ter que estar marcado, entre outros, o galego. Se non queremos habilitar ningn
outro idioma premeremos directamente sobre aceptar.
8.
Se todo foi ben aparecer a ltima vent na que se nos indicar que o programa se
instalou correctamente.

Manexo
Activar o corrector. Para activar o corrector dbese mudar o idioma a galego en
Ferramentas > Idioma > Cambiar idioma. Aqu dbese seleccionar Galego e asegurarse de
que non estn activados os cadros de Non revisar a ortografa nin a gramtica nin Detectar
automaticamente o idioma.
Revisar a ortografa mentres se escribe. Se queremos que o corrector nos vaia
marcando os erros mentres escribimos tmonos que asegurar tamn de que temos activado
o cadro Revisar a ortografa mentres escribe, e de que non temos activado o cadro Ocultar
erros de ortografa neste documento. Estes dous cadros estn en Ferramentas > Opcins >
Ortografa e gramtica.
Se facemos isto, o corrector ir marcando os erros cunha lia vermella por debaixo da
palabra. Se queremos ver cales son as suxestins ortogrficas e tipogrficas que o corrector
nos d para cada erro, temos que poer o cursor sobre a palabra marcada e pulsar o botn
dereito do rato. Deste xeito abrirase unha pequena vent na que aparecern as suxestins
do corrector e na que se dan opcins como Omitir todas, Agregar, Autocorreccin, Cambiar
de idioma ou Revisar ortografa. Se estamos de acordo con algunhas das suxestins que nos
fai o corrector, s temos que seleccionala e xa se cambiar automaticamente no texto.
Revisar ortografa despois de escribir. Se queremos revisar a ortografa dun documento

ou fragmento despois de estar escrito, podemos facelo igual que se o revisamos mentres
escribimos, pero tamn podemos pasarlle o corrector. Para isto temos que ir a Ferramentas
> Ortografa e gramtica (ou ben na tecla F7). Se facemos isto abrirase unha vent na que
nun primeiro recadro irn aparecendo os erros e noutro recadro irn aparecendo as
suxestins para cada erro. Nesta vent teremos, segundo o tipo de erro, as seguintes
opcins: Omitir, Omitir todas, Agregar, Cambiar (ou Eliminar), Cambiar todas (ou Eliminar
todo) e Autocorreccin. Deste xeito o corrector analizar todo o documento detectando cada
erro un por un.

Outras opcins. Ademais das opcins bsicas xa sinaladas, o 2.mil3 ofrcenos outras
opcins como as de engadir dicionarios personalizados, detectar palabras repetidas,
autocorreccin, divisins de palabras en final de lia, etc.

2.2 Dicionarios e vocabularios electrnicos

Dicionario da Real Academia Galega
http://www.edu.xunta.es/diccionarios/g/index.html
Sen estar actualizado aos cambios que se fixeron en 2003 nas Normas Ortogrficas e
Morfolxicas do Idioma Galego, o Dicionario da Real Academia Galega pdese consultar en
lia. O mtodo inserir unha palabra e premer buscar para que aparezan os seus distintos
significados, acepcins e exemplos. Tamn se pode buscar por letras.
Dicionario da CRTVG
http://www.crtvg.es/adicc/pridiccionario.htm
A Compaa de Radio-Televisin de Galicia tamn dispn dun dicionario en lia, anda que
con menos entradas que o da Real Academia Galega, pero cunhas caractersticas tcnicas e
un modo de busca similar. Tampouco est adaptado nova normativa.

Fraseoloxa xurdico-administrativa. Glosario galego-alemn-ingls-casteln

http://webs.uvigo.es/traductor/mdocampo/web/Glosario.htm
Glosario multilinge de fraseoloxa xurdico-administrativa elaborado por M. Docampo
Pereira. Incle as entradas en galego e d as solucins en alemn, ingls e casteln. Tamn
ofrece as posibilidades de alemn-galego, ingls-galego e casteln-galego.
Na rede hai moitos outros lxicos e vocabularios, mais que ao non ser especficos de
linguaxe administrativa aqu s os citamos acompaados do seu enderezo. A sa calidade e
fiabilidade tamn moi variable.
? (s. d.): Diccionario galego da construcin [en lia:
<http://carlinhos90.eresmas.com/index.html>] [galego e casteln].
Blanco Valds, X. L. (1993): Lxico editorial casteln-galego, Universidade de Santiago de
Compostela, Santiago de Compostela [tamn en lia en
<http://www.usc.es/snlus/vocab.htm>] [casteln e galego].
Caballo Villar, M. B. et al. (1997): Lxico bsico de educacin social (131 conceptos clave),
Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Normalizacin Lingstica,
Santiago de Compostela [tamn en lia en <http://www.usc.es/snlus/vocab.htm>]
[galego].
Candocia Pita, P.; Fernndez Prieto, L. e Sousa Fernndez, X. C. (1994): Vocabulario da
historia, Universidade de Santiago de Compostela, Santiago de Compostela [tamn
en lia en <http://www.usc.es/snlus/vocab.htm>] [casteln e galego].
CNL da Facultade de Xeografa e Historia (1996): Lxico bsico de xeografa casteln-galego,
Universidade de Santiago de Compostela, Santiago de Compostela [tamn en lia en

Colectivo A Corrente (1994): Lxico bsico das ciencias naturais casteln-galego,

Currs, C. e Dosil, A. (codir.) (2001): Diccionario de psicoloxa e educacin, Xunta de Galicia,
Consellara de Educacin e Ordenacin Universitaria, Santiago de Compostela
[alemn, casteln, francs, galego e ingls] [tamn en lia en:
<http://edu.xunta.es/diccionarios/index.html>].
De Prado Vzquez, X. e De Prado Vzquez, A. (1996): Vocabulario da fauna maria. Versin
2.0 [en lia en: <http://webs.uvigo.es/sli/lingware/peixe.zip>] [casteln, galego,
ingls e latn].
Feix, F. (1993): A cociar con Paco Feix. Mis de 250 receitas da cocia galega, Ir Indo,
Vigo [tamn en lia en: <http://www.vieiros.com/pacofeixo/glosario.html>]
[casteln e galego].
Gmez Guinovart, J. e Lorenzo Surez, A. M. (1994): Vocabulario de informtica galegoingls-casteln, Universidade de Vigo, Servizo de Normalizacin, Vigo [casteln,
galego e ingls] [tamn en lia en: <http://webs.uvigo.es/sli/lexico/>].
Guitin Rivera, X. (coord.) (2002): Vocabulario de Qumica, Universidade de Santiago de
Compostela, Servizo de Normalizacin Lingstica, Santiago de Compostela [tamn
en lia en <http://www.usc.es/snlus/vocab.htm>] [casteln, galego e ingls].
Hermida Ruibal, A. (2002): Glos@ario de termos da Internet (galego-ingls-castelnportugus) [en lia en: <http://www.uvigo.es/webs/sli/glinternet/index.html>]
[casteln, galego, ingls e portugus].
Masa Vzquez, X. M. e Fortes Lpez, A. B. (coord.) (1995): Vocabulario de matemticas,
<http://www.usc.es/snlus/vocab.htm>] [casteln, galego, ingls e portugus].
Patio Prez, E. e Gonzlez Ucha, X. L. (coord.) (2001): Lxico informtico ingls-galego,
Xunta de Galicia, Santiago de Compostela [en lia en:
<http://www.edu.xunta.es/dxpl/ferramentas/ferramentas.htm>] [galego e ingls].
Pereira Gonzlez, F. (1996): Lxico bsico de arqueoloxa casteln-galego, Universidade de
Santiado de Compostela, Santiago de Compostela [tamn en lia en

Proxecto Trasno (2000): Diccionario tcnico ingls-galego [en lia en:

<http://ceu.fi.udc.es:8088/axuda/diccionario/>] [galego e ingls].
Sobrado Fernndez, L. (coord.) (2000): Glosario de orientacin escolar e profesional,
<http://www.usc.es/snlus/vocab.htm>] [alemn, casteln, francs, galego e ingls].
Souto Garca, M. B. (2002): Vocabulario das artes grficas. Obradoiro de encadernacin,
Universidade de Vigo, Vigo [casteln, galego e ingls] [tamn en lia en:
<http://webs.uvigo.es/sli/obradoiro/index.html>].
Tarro Varela, A. et al. (1998): Diccionario de termos literarios, Xunta de Galicia, Centro de
Investigacin en Humanidades Ramn Pieiro, Santiago de Compostela [tamn en
lia en: <http://www.cirp.es/res/dtl/index.html>] [galego].
Unin Latina / Realiter / Bureau de la traduction du Canada (ed.) (2001): Lxico panlatino de
Internet [en CD ROM e en lia en: <http://www.usc.es/snlus/vocab.htm>] [casteln,
cataln, francs, galego, ingls, italiano, portugus e romans].
Unin Latina (coord.) (2002): Lxico do medio, Unin Latina / Termcat, Pars / Barcelona
[casteln, cataln, corso, francs, friulano, galego, ingls, ladino, occitano e sardo]
[tamn en lia en: <http://www.linmiter.net/lexique/_index.html>].

2.3 Outros recursos electrnicos

Galego en lia
http://www.galegoenlinna.uvigo.es
Esta unha pxina de informacin sobre a lingua galega desenvolvida pola rea de
Normalizacin da Universidade de Vigo. O seu obxectivo servir como ferramenta para o
asesoramento lingstico. Incle informacin sobre ortografa, gramtica e estilo da lingua
galega. Dispn ademais dunha seccin de preguntas mis frecuentes, na cal se poden enviar
dbidas ou preguntas lingsticas por correo electrnico.
Nomencltor de Galicia
http://www.xunta.es/nomenclator/index.htm
O artigo 10 da Lei 3/1983 de normalizacin lingstica establece:
1.
Os topnimos galegos tern como nica forma oficial a galega.
2.
Correspndelle Xunta de Galicia a determinacin dos nomes oficiais dos municipios,

dos territorios, dos ncleos de poboacin, das vas de comunicacin interurbanas e
dos topnimos de Galicia. O nome das vas urbanas ser determinado polo concello
correspondente.
3. Estas denominacins son as legais para todos os efectos e a rotulacin ter que
concordar con elas. A Xunta de Galicia regulamentar a normalizacin da rotulacin
pblica respectando en todos os casos as normas internacionais que subscriba o
Estado.
Por estas razns, o Goberno galego recolleu os topnimos galegos, de acordo cos ditames da
Comisin de Toponimia, nos seguintes decretos:

A Corua: Decreto 189/2003, do 6 de febreiro (DOG do 25/3/2003).
Lugo: Decreto 6/2000, do 7 de xaneiro (DOG do 25/1/2000).
Ourense: Decreto 332/1996, do 26 de xullo (DOG do 29/8/1996).
Pontevedra: Decreto 219/1998, do 2 de xullo (DOG do 28/7/1998).
Na pxina web http://www.xunta.es/nomenclator/index.htm recllese a toponimia oficial das

entidades de poboacin de Galicia, de acordo cos ditames da Comisin de Toponimia e coas
normas ditadas pola Xunta de Galicia. Esta pxina permite realizar unha busca guiada
(escollendo provincia, concello, parroquia) ou unha busca directa (introducindo directamente
o nome que se quere buscar).
Laverca (en CD)

O programa Laverca 1.0 (Le, Analiza VERbos e ConxugA) un analizador e conxugador de
verbos que permite analizar palabras e arquivos e conxugar verbos.
un programa moi til para ter sempre man (no ordenador) a conxugacin completa dos
verbos galegos e para analizar e saber de que tempo, modo e forma verbal unha palabra.
O programa en CD est editado por Edicins Xerais de Galicia e distribese conxuntamente
co Diccionario de verbos galegos Laverca. Non est adaptado s NOMIG 2003.

SOBRE A ORGANIZACIN DOS RECURSOS EN LIA

Para ter sempre man (no ordenador) os recursos en lia de utilidade agregalos nos
favoritos ou marcadores do navegador, organizndoos por temas, materias ou tipo de
recursos, o que facilita e fai mis rpido o acceso a eles.
Facer isto moi sinxelo; simplemente hai que ir a Favoritos > Agregar a favoritos, no caso
de que esteamos nese momento accedendo pxina que queremos agregar; ou ben a
Favoritos > Organizar favoritos, no caso de que nese momento non esteamos accedendo
pxina que queremos agregar (en Organizar favoritos podemos crear cartafoles, cambiarlles
o nome, movelos ou eliminalos).
EXERCICIOS
Unidade 1
ESTANDARIZACIN DA LINGUA GALEGA. HISTORIA E
EVOLUCIN
1. Identifica cales das seguintes palabras non son correctas en galego e escribe
cal sera a forma correcta delas.
1. Alemana
2. Alomenos
3. Anque
4. Atravs
5. Catalana
6. Diferenza
7. Espazal
8. Estudiante
9. Galiza
10. Gracias
11. Infraestrutura
12. Introduccin
13. Ouvir
14. Presenzal
15. Sentenzar
16. Servicio
17. Talvez
18. Vinten
19. Vogal
20. Xusticia
2. Indica que palabra de cada un dos pares a correcta.

1. Arquitecto / Arquiteto
2. Conflicto / Conflito
3. Contradiccin / Contradicin
4. Correcto / Correto
5. Dectico / Detico
6. Diccionario / Dicionario
7. Dictar / Ditar
8. Dctil / Dtil
9. Ictericia / Ictericia
10. Infraestructura / Infraestrutura
11. Introduccin / Introducin
12. Pictrico / Pitrico
13. Reflectir / Refletir
14. Traduccin / Traducin
15. Veredicto / Veredito

1. Constancia / Constanza
2. Diferencia / Diferenza
3. Gracias / Grazas
4. Licencia / Licenza
5. Presencia / Presenza
6. Prezo / Precio
7. Referencia / Referenza
8. Secuencia / Secuenza
9. Sentencia / Sentenza
10. Servicio / Servizo
11. Silencio / Silenzo
12. Tolerancia / Toleranza
13. Vixencia / Vixenza
14. Xucio / Xuzo
15. Xusticia / Xustiza
4. Reescribe correctamente as seguintes frases.

1. Porqu temos que permanecer en silenzo ante a presencia desta xoven
alemana?
2. A estructura deste diccionario non , segn o meu punto de vista, a mis
correcta.
3. A xurisdiccin actual non favorece a produccin nen o desenrolo por parte
das cooperativas
4. Gracias a que me deu onte o visto bo, hoxe puiden facer a inscripcin.
5. Para que realmente aumente a produccin, tal vez haxa que cumprir os
turnos, ter unha boa presencia e traballar en silenzo.
5. Sinala e comenta os erros que hai nas seguintes frases.

1. A estructura deste edificio complexa, xa que a empresa constructura
quixo facer algo fora do normal.
2. Atravs dos vocais da asociacin presentaron unha solicitude de licencia
que tal vez sexa concedida.
3. Compre diferenciar entre as licencias falsas de construccin e as
sentencias incorrectas.
4. Teo que ir ao xuzgado a calqueira hora para saudar a unha amiga
abogada que teo al.
5. Van a esa cafetera a coto, sen embargo a penas veen a esta.
6. Sinala e comenta os erros que hai no seguinte texto.

As proposicins presentaranse no Rexistro durante o prazo de vintesis das naturais,
contados dende o seguinte da publicacin do anuncio no Boletn Oficial da Provincia
de A Corua, coa documentacin que se indica na convocatoria e dacordo co modelo
anexo.
A apertura de plicas ter lugar na sala de xuntas da seguinte do remate do prazo de
presentacin de instanzas.
O prego de clusulas administrativas estar exposto ao pblico na Oficia de Atencin
Pblico ademis de no tabln de anuncios do Concello alomenos durante o plazo de
oito das hbiles.
7. Reescribe correctamente o seguinte texto.

Sentencia de recurso contencioso-administrativo n. 7153/99/3 interposto por
Recursos S.A. contra a desestimacin por silenzo administrativo, de reclamacins
contidas en escritos de datas 21/8/98 e 12/10/98 en conceto de cantidade endeudada
por adquisicin, instalacin, distribuccin e mantemento de contedores.
A sentencia considera satisfeita extraprocesalmente de forma parcial a dbeda e
apreza a adquisicin do dereito a percibir o correspondente interese por demora no
pagamento da total cantidade debida nos termos que se expoen no anexo.
8. Sinala e comenta os erros que hai no seguinte documento.
AVISO
Comuncase a tda-las persoas inscriptas no curso titulado Aplicacin da Lei de
xurisdiccin contencioso-administrativa que debido s incompatibilidades horarias da
profesora queda aprazada a ltima sesin que tia que ter lugar o vindeiro da
vintedous de outubro.
A data na que ter lugar esta sesin non se poder concretar at que se conceda
unha aula por parte da direcin do centro de ensino no que se est a desenrolar o
curso. Proximamente poermonos en contacto con tda-las persoas incriptas para
anunciarlle o da, hora e lugar desa ltima sesin.
A organizacin do curso lamenta estes cambios de ltima hora.
Santiago de Compostela, 15 de outubro de 2005
A coordinadora do curso
Milagres Salgado Pieiro
EXERCICIOS
Unidade 2
ACTUALIZACIN ORTOGRFICA
9. Coloca un acento grfico nas palabras que o precisen.

acentuo, ademais, ainda, amalgama, atmosfera, azuis, cafeina, caida, cal?,
cantabamos, construir, eticamente, estan, constituir, duas, elite, irmans, lapis,
meteuse, misil, ruido, mobil, partiu, constituiu, prexuizo, raia, raiz, pediu, textil, vertixe,
xuizo
10. Completa os espazos baleiros nas seguintes formas e coloca os acentos

grficos que cumpran.
b ou v
a_ogado
_arrer
gra_ata
de_er
automo_il
_aleirar
po_o
a_ultar
mo_ilidade
_arredor
gra_acion
h
_armonia
_inchar
_umidade
ad_esin
_endecaslabo
_abitual
_a
_ermo
ve_emencia
ba_a
_ola
co_erente
ve_iculo
ex_uberante
x ou s
e_traar
e_ceptico
E_tremadura
e_tranxeiro
e_premer
e_tender
e_tension
e_plendido
e_traeza
e_pontaneo
e_plendor
con_u_e
e_i_ente
_a_tre
e_actitude
11. Corrixe os erros ortogrficos das seguintes oracins.

1. Das duas moedas que me das unha xa e mia e a outra debiasma.
2. Preguntalles se teen presa e cando volveran por aqui.
3. Ese te vaiche arrefriar. Tomao axia, e logo se queres ves por outro.
4. Non se soubo certo se o fixera el so ou se a axuda fora dos que estan fora
da organizacion.
5. A nos o que nos dixeron foi que non o mercaran nos almacens.
6. Nalguns paises estanlles reaxustando as pensions de xubilacion aos
emigrantes, razon pola cal estn a vivir unha situacion dificil.
7. Ven por onde ven tua irma. Non ves que se ves por ai e perigoso?
8. Vos facedeo facil, habil e friamente e asi teredes o menor numero de erros
posibeis.
12. Enche, en caso de que cumpra, os ocos nas seguintes oracins, empregando
b/v, h, s/x, e os acentos grficos que sexan precisos.
1. Aquel foi o a_ogado elixido para mediar na cuestion da e_tension daquel
predio.
2. O go_erno fala_a de _armonizar os intereses de todos os _abitantes, mais
por veces non eran mais ca e_cusas.
3. Terasevos que abo_ar un suplemento polo atraso na e_tensin do
proxecto.
4. Era moi apreensivo e ademais aumentralle a inchazon no _ombreiro.
13. Cubre os ocos con b/v e s/x e coloca os acentos grficos que cumpran.
O peche da sesion intentou e_itar a dimision dos ministros encargados de recadar
as ta_as dos contratos de subministracion. A pesar disto, tras sondar os posi_eis
_otantes, o presidente fixolle sa_er a prensa a sua decision de proceder ao
cesamento dos de_anditos politicos.
14. Corrixe os erros que atopes no seguinte pargrafo.

A oposicin constar de das probas que avaliaran as calidades dos/as aspirantes
para o posto. Aparte desenvolverase un exercicio de lingua especfico para
persoas que poidan vir do extranxeiro. Bsicamente ser preciso demostrar un
coecemento basto do regulamento especfico e asmesmo unha expresin
coidada e coerente.
15. Coloca as letras e acentos grficos que falten.

O periodo de pagamento do imposto sobre veiculos de tracin mecnica ser o
comprendido entre o 1 de marzo e o 30 de abril de 2005, dacordo co disposto no
87.2 do Regulamento Xeral de Recadacin. No plazo indicado os/as contribuintes
podern efectuar o pagamento dos recibos nas oficias de recadacin ou
aboandoos nas entidades colaboradoras abilitadas para tales efectos.
16. Corrixe os erros ortogrficos do seguinte pargrafo.

Participaban nunha exibicin de vintesete participantes que se pretendia que se
extendese at fora das extremas daquela organizacin. As xornadas eran
grabadas con cmara de video coma se se tratase de bodas civiles. Non era
extrao ver a ma organizacin xeneral, que faca que polas mans coincidise
persoal de limpeza barrendo as salas cos asistentes mis madrugadores. Para
inscribirse era preciso abonar unha cuota fixa e entregar un recibo xustificante, o
cal se controlaba de maneira exaustiva.
17. Corrixe os erros do seguinte texto.

ANUNCIO de licitacin para a construccin e xestin de aparcadoiros en Santiago
de Compostela
OBXETO DO CONTRATO
A construccin e xestin, en rximen de concesin, dos seguintes aparcadoiros:
- Aparcadoiro pblico en superficie
- Aparcadoiro pblico subterrneo
Dentro do obxeto do contrato intgranse as seguintes actuacins
1. Con respecto ao aparcadoiro en superficie:
O adxudicatario construir e xestionar un aparcadoiro pblico en superficie
cunha capacidade aproximada de 100 veculos; elaborar o proxecto de
execucin do bsico realizado polo Concello e acondicionar os terrenos
que ocupan unha superficie aproximada de 30.000 m2, nos trminos
expresados no proxecto bsico; asmesmo levar a cabo as tarefas de
conservacin e mantemento tanto das instalacins como do aparcadoiro
durante o plazo de duracin da concesin.
Tamn o acondicionamento de forma provisional da zona da Ruela, e
efectuar a sua limpeza e acondicionamento superficial de tal forma que
permita a circulacin de veculos lixeiros, as como o tratamento e recollida
das augas pluviais.
2. Con respecto ao aparcadoiro suterraneo:
Comprende a construccin e xestin dun aparcadoiro pblico subterrneo,
cunha capacidade aproximada de 270 vehculos.
As actuacins que compre realizar supoen, por un lado, a execucin dun
embarcadoiro de autobuses segundo o anteproxecto do estudo de
arquitetos Arquitrabe; por outro, a construccin do aparcadoiro segundo o
proxecto bsico do mesmo estudo. O desenrolo de ambos documentos,

recollido nos correspondentes proxectos de esecucin, definir no
tratamento especial das sas fachadas: inclese, asmesmo, o
acondicionamento do campo de ftbol que est fora da superficie
inicialmente prevista.
FINANCIACIN
A Administracion autonmica contribuir cun mnimo de 70.000 euros, con cargo a
fondos da Consellera de Poltica Territorial, Obras Pblicas e Vivenda.
Para a execucin da obra ser requisito indispensabel que o contratista (ben sexa
o concesionario ou ben persoa coa que subcontrate) obtivese con anterioridade
unha clasificacin de grupo C.
PROCEDEMENTO E FORMA DE ADXUDICACIN
O contrato adxudicarase mediante concurso por procedemento aberto.
PROPOSICINS
As proposicins presentaranse no Rexistro xeral da Xunta dentro do prazo de
vinteseis dias naturais que haber que contar desde o dia seguinte publicacin
deste anuncio no DOG, en horario de 9.00 a 14.00 h, en tres sobres pechados,
asinados polo licitador ou persoa que o represente e coa documentacin e
requisitos do artigo vinteun do prego de condicins.
APERTURA DE PRICAS
A mesa de contratacin cualificar previamente os documentos presentados en
tempo e forma, constituirase formalmente para este acto e proceder a abrir os
sobres, con esclusin do que contn a proposicin economica.
EXERCICIOS
Unidade 3
ACTUALIZACIN MORFOSINTCTICA
18. Ponlle o artigo correspondente s seguintes palabras.

calor
cnsul
leite
carta
cirurxin
augardente
fraude
musulmn
caldeln
aula
testemua
hspede
xerente
crcere
atleta
secretario
milagre
xornalista
sndrome
quilometraxe
mineiro
personaxe
anlise
enxeeiro
arma
xudeu
xuz
arte
canle
estudante
dolor / dor
labor
cnxuxe
emperador
presidente
infante
paraxe
nariz
marxe
guindastre
radio
vixiante
19. Pon en plural as seguintes palabras.

documento
rexente
coche cama
icona
xornaleiro
caracol
azul
lapis
clip
cataln
administrador
pub
cidadn
catal
xil
baixorrelevo
garda civil
albanel
medioda
culpable
sol
feliz
cartafol
complot
triste
carn
razoable
pster
difcil
can
jnior
fax
aerosol
parasol
aval
tal
composteln
aquel
cnsul
til
cal
concidadn
luns
control
ollomol
20. Corrixe os erros das seguintes frases.

1. Non ten sentido algn
2. Iste coche sufriu un accidente
3. Est en casa de seu to
4. Esos son uns argumentos falsos
5. Saben aproveitar estos recursos
6. Viva preto de A Corua
7. A veces traballo polas tardes
8. Elo implica unha reorientacin da actividade
9. Non tia intencin algunha
10. En este libro estn as direccins da Xunta
11. Aprobaron s vintedas persoas
12. A discusin que se deu en dita asemblea
13. Calquer desos documentos vale
14. Visitou ambos pases
15. A costa galega e seu marisco
16. Lin tdala informacin do da
17. Non vas asustar a algun
18. O documento foi asinado por ambas partes
19. Hoxe da de San Antn
20. O da de Santo Tom non hai escola
21. Corrixe os erros nas seguintes frases.

1. Non to digo mis dunha vez
2. Proporcionarase aos formadores o material preciso
3. Nos xuntabamos sempre no despacho
4. Para iso se pode contemplar un proceso de seleccin
5. O presidente que lle sucedeu era mis alto
6. Deu todo o que tia aos pobres
7. Reglote este libro de M. Rivas
8. Isto produto de unha mala xestin
9. Non fixeron mis ca chamarlle malos
10. Dende o concello se pide a colaboracin da vecianza
11. Sempre me sentaba na terceira fila
12. Mercouse un libro na feira
13. Se agarda a participacin de toda a cidadana
14. Dalgo nos ten que servir o monitor
15. Dar prioridade s solicitudes
16. Coecinche desde lonxe
17. Algun dxollo a Alberte
18. Anunciou que o informe adiarase un mes
19. Non te perdas o titular do Galicia Hoxe

1. Quen foi o que traduxo o texto?
2. Anda que non quiramos hannos enviar o correo
3. Non o creches, pero foi certo
4. Quen acude s reunins?
5. Sempre vamos apurados
6. Quizais poda facelo a administracin
7. Non somos quen de xuzgar a sa actitude
8. Xon pudo entregar a correspondencia a tempo
9. Inda que non est rematado entrgamo
10. O tcnico contradiceume nos aspectos chave da anlise
11. Leches o libro que che regalei?
12. O xuz interviu no caso
13. Sfrese moito neste traballo
14. Primeiro hai que tasar o terreo
15. Obtuvo unha boa cualificacin na proba
16. necesario que sea un informe tcnico
17. Non se produxo ningunha obxeccin
18. Mercedes consigue sempre axudarme nas mias tarefas
19. Non incluio as fotos como anexo
20. Cumpre que se redacte para ma
21. Estuven tres horas agardando por ti
22. O terreo est ubicado a un quilmetro do colexio
23. Revisa lingisticamente o seguinte texto.

Xon Antn Lado Lix
Ra Costaneira, 27, 3
15250 Muos
CITACIN
Foi vostede seleccionado para cubrir posto vacante de enxeeiro de sistemas na
Direccin Xeral do Sergas. Por todo elo, comunco que tense que presentar para
asinar seu nomeamento.
Da: 22 de maio de 2002
Hora: 12.00 h
Lugar: Direccin Xeral do Sergas, Avda. de Castelao s/n, Muos
Dacordo cos artigos 40 e 76.3 da Lei 30/1992, de 26 de novembro, de rxime
xurdico de administracins pblicas e do procedemento administrativo comn
(BOE nm. 285, de 27 de novembro de 1992), modificada pola Lei 4/1999, de 13
de xaneiro (BOE nm. 16, do 19 de xaneiro de 1999, e BOE nm. 30, do 4 de
febreiro de 1999), infrmolle de que, se non comparece, nomearase outro
substituto.
Santiago de Compostela, o 13 de maio de 2002
Director xeral do Sergas
Xos Manuel Garca Ro

NOTIFICACIN
Fernando Gmez Trabada, secretario do Concello de Muros, seguindo o disposto na Lei
[...]
NOTIFCOO:
Que o seor alcalde Alberte Pars Gosende, con data do 23 de maio de 2004 ditou a
seguinte resolucin:
ANTECEDENTES
Visto que o requirimento da Seccin 2, da Sala do Contencioso-Administrativo do Tribunal
Superior de Xustiza de Galicia, con data do 12 de febreiro de 2004, notificado o 27 de
febreiro de 2004, en relacin co procedemento ordinario nm. 4033/2004, interposto por
Antn Diguez Gmez, contra desestimacin por silencio da reclamacin de
responsabilidade patrimonial formulada con data do 17 de marzo de 2003, por danos
causados ao vehculo C-3410-BD no accidente sofrido o 10 de marzo de 2003.
En exercicio das facultades que lle confere o artigo 21.1.k da Lei 7/85 do 2 de abril,
modificada pola Lei 11/99 do 21 de abril,
RESOLVO:
1. Acordo a presenza diante da Seccin 2, da Sala do Contencioso-Administrativo do
Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, con data do 12 de febreiro de 2004, notificado
o 27 de febreiro de 2004, en relacin con dito procedemento ordinario nm. 4033/2004.
2. Designar para a defensa dos intereses municipais aos letrados Santiago Lago Luces e
Anxo Prez Rei.
3. Encomendar a representacin ao procurador Antn Ros Branco.
Esta resolucin se ha de notificar aos/s interesados/as, aos departamentos
correspondentes e Xunta de Goberno Local.
Mediante este documento notifcase a Santiago Lago Luces e Anxo Prez Rei esta
resolucin segundo o establecido no artigo 58.1 da Lei 30/1992, de rxime xurdico das
administracins pblicas e do procedemento administrativo comn (BOE nm. 285, do 27
de novembro de 1992), modificada pola Lei 4/1999, do 13 de xaneiro (BOE nm. 16, do 19
de xaneiro de 1999, e BOE nm. 30, do 4 de febreiro de 1999).
Santiago de Compostela, o 16 de xullo de 2003
EXERCICIOS
Unidade 4
ACTUALIZACIN LXICA
25. As seguintes palabras son incorrectas en galego. Sinala a correspondente

forma correcta.
1. adxuntar
2. aportacin
3. asignatura
4. buzn
5. construccin
6. cursio
7. derogar
8. desglosar
9. devengar
10. plantexar
11. turno
12. transcurrir
13. ubicar
14. ventanilla
26. As seguintes formas existen en galego mais non co significado mis habitual
na linguaxe administrativa. Sinala cal o significado destas formas.
1. aportar
2. desenrolar
3. dieta
4. estudio
5. firma
6. inversin
27. Corrixe as seguintes construcins.

1. a efectos de
2. acuse de recibo
3. va de apremio
4. celebrar unha reunin
5. con arreglo a
6. danos e prezuzos
7. en base a
8. recabar fondos
9. o/a abaixo firmante
10. inversin pblica
28. Sinala unha posible construcin correcta correspondente s seguintes frases

que presentan castelanismos.
1. habida conta
2. levantar a sesin
3. levantar acta
4. no seu caso
5. no seu defecto
6. ano en curso
7. pola presente
8. toda vez que
9. visto bo
10. practicar dilixencias
29. Corrixe os erros do seguinte texto e redacta, se o consideras preciso, unha

nova versin que facilite a sa comprensin.
Entenderase por gastos subvencionables o importe dos gastos derivados da
formalizacin e inscripcin da escritura pblica de compraventa, da constitucin do
prstamo hipotecario ou, de ser o caso, da subrrogacin e novacin no prstamo
hipotecario formalizado polo promotor, as como os derivados da tasacin do inmoble
e os bancarios de xestin correspondentes tramitacin das escrituras de
compraventa e hipoteca que en ningn caso. Aos efectos da sa posterior
comprobacin, non excedern de 190 euros para este ltimo concepto.
30. No seguinte texto sinala as formas non galegas e xustifica a sa

incorreccin. Redacta de novo o texto correctamente.
Dita aportacin librarase mediante pagos parciais, a medida que a entidade
beneficiaria xustifique os gastos e a conta da liquidacin definitiva, at o 80% da
financiacin aportada pola Consellera de Industria. O importe restante abonarase
unha vez cumplido o estabelecido na clusula sptima.
31. Revisa a seguinte carta.

Manuel Torreira Liares
Asociacin Civil Unin de Residentes de La Habana Vieja
Ra Monteverde, nm. 34
12354 A Habana (Cuba)
Seor,
En contestacin ao seu escrito do 19-02-2002, poo no seu coecemento que
a Direccin Xeral de Poltica Lingstica non ten impedimento algn en realizar
o curso de lingua galega que solicitan.
Sen embargo, a peticin destes cursos debe realizarse de xeito formal,
segundo a Orden que regula os cursos de iniciacin e perfeccionamento de
lingua e extensin cultural galega para residentes no exterior e persoas
interesadas no idioma e na cultura de Galicia (DOG nm. 48, de 7 de marzo de
2001).
Adxntolle unha copia desta orden na que estn includos tanto os obxetivos
coma os contidos dos citados cursos e un modelo de peticin. Esta peticin
debe facerse no modelo que facilita a Consellera de Emigracin e Cooperacin
Exterior, rgano colaborador na organizacin dos cursos e ao cal se deben
dirixir as solicitudes.
Atentamente,
Xess Alexandre Monteiro

Conselleiro de Educacin e Ordenacin Universitaria
En Santiago de Compostela, a 7 de marzo de 2002
32. Redacta de novo o texto solucionando as incorreccins.
ACTA DA SESIN ORDINARIA NMERO 7, DA MESA DE CONTRATACIN DUNHA

CONSULTORA PARA A REDACCIN, EDICIN E DISTRIBUCIN DA REVISTA
CORPORATIVA DA CONSELLERA DE INNOVACIN, INDUSTRIA E COMERCIO
LUGAR DE CELEBRACIN: sala de xuntas da Secretara Xeral da Consellera de

Innovacin, Industria e Comercio
DATA: 27 de agosto de 2002
HORA DE COMEZO: 9:00 h
HORA DE REMATE: 11:00 h
ASISTENTES
Dona Margarida Freire Sanls (asesora xurdica da Consellera), presidenta
Don Matas Fabeiro Rivas (interventor delegado da Consellera), vocal
Dona Ana Martn do Pazo (xefa do Servizo de Planificacin), vocal
Don Alberte Ferreiro Sueiro (xefe do Servizo de Informacin), secretario
AUSENTES
Dona Carme Garca Santos (asesora externa da Consellera), vocal
ORDEN DO DA
1 Aprobacin da acta da sesin anterior
2 Resolucin da licitacin, polo procedemento negociado, para contratar unha
consultora que se ocupe da redaccin, edicin e distribucin de 3 nmeros da revista
corporativa da Consellera de Innovacin, Industria e Comercio
3 Rogos e preguntas
DELIBERACINS
Aprbase a acta da sesin anterior, de carcter extraordinario, correspondente ao 0508-2002.
2 Resolucin da licitacin polo procedemento negociado, para contratar unha
consultora que se ocupe da redaccin, edicin e distribucin de 3 nmeros da revista
corporativa da Consellera de Innovacin, Industria e Comercio
A presidenta lee o informe elaborado polo responsable do proceso de negociacin. Nel
consta que a empresa Pedroso SL a que obtivo a maior puntuacin e a sa oferta
cumpre as condicins tcnicas establecidas no prego de prescricins.
Os vocais revisan a oferta presentada, o informe do servizo negociador e a

documentacin aportada pola empresa adxudicataria. Confirman que correcta.
Tras valoraren a oferta, os membros da mesa acordan propoer como adxudicataria
do contrato de consultora a empresa Pedroso SL, por un importe de 30.000.
3 Rogos e preguntas
Dona Ana Martn do Pazo pregunta presidenta da mesa se coece o prazo de
execucin estimado para este contrato, pois a estas alturas do ano difcil poder tirar
os 3 nmeros acordados da revista.
A presidenta respndelle que non pode precisalo, pero coida que a vontade da
consellara editar un nmero cada dous meses.
ACORDOS
1 Aprbase a acta da sesin anterior, de carcter extraordinario, correspondente 0508-2002.
2 Acrdase propoer como adxudicataria do contrato de consultora a empresa
Pedroso SL, por un importe de 30000.
Non habendo mais asuntos que tratar, a Presidenta remata a sesin, da que eu
levanto esta acta como Secretario.
O secretario
Visto bo
A presidenta
DOCUMENTOS ADXUNTOS
1 documentacin aportada pola empresa adxudicataria coa sa oferta
2 informes tcnico e econmico presentados pola presidenta
EXERCICIOS
Unidade 5
REDACCIN E ESTILO: CARACTERSTICAS DA LINGUAXE
ADMINISTRATIVA
33. Sinala cales das seguintes afirmacins son verdadeiras e cales falsas, e
comenta a ta eleccin.
1. A linguaxe administrativa debe buscar sempre a simplicidade de expresin, xa
que a finalidade debe ser intentar achegarse lingua comn sen que iso
supoa unha merma na calidade nin na precisin da comunicacin.
2. A linguaxe administrativa, como linguaxe formal que , debe buscar unha certa
elegancia na expresin e un certo estilismo literario.
3. A persoa que emite un documento administrativo debe estar sempre por detrs
dunha sinatura colectiva, xa que a responsable ltima do documento a propia
administracin no seu conxunto.
4. Aclarar o sentido da informacin sen deixar aberta ningunha posibilidade de
dbida unha necesidade na linguaxe administrativa.
5. As principais caractersticas da linguaxe administrativa deben ser: a claridade e
simplificacin, a precisin e exactitude, a personalizacin, a democratizacin, e
a uniformidade e fixacin.
6. importante manter unha certa uniformidade nos documentos administrativos,
pois a asociacin dunha forma externa cun modelo concreto facilita e
automatiza o traballo do/a redactor/a e permtelles aos/s usuarios/as unha
identificacin mis doada dos elementos relevantes.
7. Na linguaxe administrativa a abundancia de sinnimos pode ser un atranco,
polo que se debe tender a fomentar a adopcin de denominacins nicas para
cada concepto.
8. Na linguaxe administrativa dbese botar man de termos e fraseoloxa que na
lingua xeral se abandonaron hai anos anda que revelen unha certa concepcin
anticuada da relacin administrativa e anda que a cidadana non os sinta como
moi normais e prximos.
9. Nos documentos administrativos importante destacar as ideas esenciais,

estruturndoas e xerarquizndoas de xeito claro, lxico e incluso visual.
10. O estilo dos documentos administrativos debe buscar a impersonalidade e a
obxectividade, xa que na maiora dos casos, o emisor ou emisora non fala
como persoa particular senn en funcin do cargo que ocupa ou representa.
34. Reescribe correctamente as seguintes frases e xustifica a sa redaccin.

1. Os mozos galegos de hoxe en da son mis respetuosos e comprensivos
cos problemas dos inmigrantes.
2. Os funcionarios da Xunta de Galicia podern disfrutar de beneficios
econmicos para o alquiler de vivendas.
3. O novo edificio da Consellera est ocupando o espacio que en principio iba
destinado a vivendas de protecin oficial.
4. O mesmo que t me dis xa mo dixera o antonte unha compaeira ta, e
pareceume unha noticia maravillosa.
5. No contenedor do lixo apareceu un paquete contendo dous kilos de
dinamita.
6. Hoxe publicouse no Doga o decreto nomeando a Encarna Branco directora
do centro.
7. Fxose un estudio para avaliar as prdidas ocasionadas polo desastre
natural e as poder fixar as cuantas das aportacins econmicas que se
van conceder aos afectados.
8. Estou agardando polo escrito de confirmacin; cando mo dean entregarei o
mesmo secretaria do departamento.
9. Enviaron unha carta aos seores Xoaqun Prado e Mnica Quintana.
10. Chegou tarde asamblea e marchou correndo antes do ltimo punto do
orden do da.
35. Reescribe as seguintes frases e muda as expresins que poden ser

consideradas como sexistas por outras mis axeitadas.
1. Os vecios do barrio da Alfndega celebran hoxe a festa do neno.
2. Os representantes das asociacins de pais de alumnos da Comunidade
galega reuniranse hoxe co conselleiro de Educacin.
3. Os galegos residentes no estranxeiro deben recibir a mesma informacin
que os residentes no territorio galego.
4. Este ano van sar prazas de conserxes, albaneis, coidadoras, limpadoras e
cocieiras.
5. As solicitudes que se presenten por parte dos concellos deben vir asinadas
polo Alcalde e polo secretario.

As, e co obxeto de dar cumprimento ao devandito acordo, e de conformidade coa
proposta da concellala delegada de persoal e rximen interior, unha vez solicitado
o correspondente orzamento e considerando a urxencia derivada da cercana do
inicio do curso de referencia, prevista para o vindeiro da 8 de marzo, e dacordo co
previsto no artigo 200 do Texto Refundido da Lei de Contratos das Administracins
Pblicas que regula o Rximen de contratacin de actividades docentes, decidiuse
contratar con urxencia un profesor o suficientemente capacitado como para poder
desenrolar con total normalidade o curso citado.
37. Volve escribir correctamente o seguinte texto.
O presente escrito servir de notificacin nos termos do artigo 59.4 da Lei de
Rxime Xurdico das Administracins Pblicas e do Procedemento Administrativo
Comn, tdolos afectados que, por resultaren descoecidos ou ignorndose o
seu domicilio, non poidan ser citados persoalmente trmite de informacin
pblica.

Anuncio do 15 de decembro de 2004, da Delegacin Territorial de Pontevedra,
polo que se relacionan liquidacins complementarias pendentes de notificar e se
emprazan os interesados que se sinalan para seren notificados por
comparecencia.
Dacordo co disposto no artigo 105 da lei 230/1963, do 28 de Decembro, Xeral
Tributaria, segundo a redaccin dada pola Lei 66/1997, do 30 de Decembro, de
Medidas Fiscais, Administrativas e da Orden Social, relacinanse liquidacins
complementarias pendentes de notificar, despois de intentada a notificacin
persoal por das veces, e emprzanse os interesados que se sinalan no anexo
para seren notificados por comparecencia.
Os actos foron adoptados polo Servicio de xestin tributaria da Delegacin
Territorial da Consellera de Economa e Facenda de Pontevedra en aplicacin do
artigo 120 e seguintes, e concordantes, da Lei xeral tributaria.
A comparecencia deber efectuarse no prazo de dez das contados desde o
seguinte o da publicacin deste anuncio, diante da secretara desta delegacin,
con enderezo na ra Michelena 30, Pontevedra, en horario de 9:00 a 14:00 horas
de luns a venres.
Transcurrido dito prazo sen efectuarse, a comparecencia, a notificacin
entenderase producida desde o da seguinte o do vencemento do plazo sinalado
para comparecer.
En Pontevedra, a 15 de decembro de 2004.
Irene Rodrguez Ferreiro
Delegada Territorial de Pontevedra
Xess Camen Graa

Ra da Mmoa 12, 3. esq.
12345 O Barco de Valdeorras
Ourense, 8 de setembro de 2005
CITACIN
Foi vostede seleccionado para cubrir un posto vacante na Delegacin Provincial de
Ourense da Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria. Por todo esto,
comuncolle que ten que se presentar para firmar o seu nomeamento o 15 de
setembro de 2005, s once, na Delegacin Provincial da Consellera de Educacin
e Ordenacin Universitaria, na ra do Concello 11, Ourense.
Dacordo cos artigos 40 e 76.3 da lei 30/1992, do 26 de Novembro, do Rxime
Xurdico das Administracins Pbicas e do Procedemento Administratico Comn,
modificada pola lei 4/1999, do 13 de Xaneiro, informmola de que, se non
comparece, nombrarase un substituto.
Xon Xos Miramontes Quiroga

Delegado provincial da Consellera de Educacin
EXERCICIOS
Unidade 6
REDACCIN E ESTILO: PUNTUACIN E CONVENCINS
GRFICAS
40. As seguintes frases non levan puntuacin. Coloca os signos

correspondentes onde creas que deben poerse.
1. A razn do noso proceder moi sinxela non queremos someternos a unha
inxustiza palmaria
2. Acrdate home de que o teu caso non ten remedio
3. Ao pasar o Rubicn dixo Csar alea iacta est
4. E logo di vostede que non capaz de Desde logo
5. Este ano a asociacin ten pensado organizar simposios sobre a actividade
comercial e congresos para compartir as diferentes iniciativas mostras e feiras
concertos e actuacins teatrais etc
6. Insistiu tanto que non houbo mis remedio ca atendelo
7. Lus e Pedro que son amigos pola sa profesin dianse en silencio
8. Manuel Curros Enrquez 1851 1908 foi un dos principais poetas galegos do
Rexurdimento xunto con Rosala de Castro e Eduardo Pondal
9. Neste andar estn os departamentos de persoal de comunicacin de
administracin de educacin
10. O Consello da Cultura Galega CCG fixo pblico hoxe o seu informe anual
desde o CCG vese necesaria unha maior incidencia da cultura na cidadana
11. O naturalista estuda os seres inanimados os vexetais os animais e o mundo
racional
12. O xuz odas as testemuas pronunciou a sentenza
13. Os mares as selvas os montes o ros e o firmamento son como o adorno do
escenario do mundo
14. Santiago a capital nela est unha das catedrais mis importantes do mundo
15. Teamos en conta por tanto a importancia da puntuacin correcta
41. Corrixe o seguinte texto prestndolle especial atencin sa puntuacin e

ao uso das maisculas e minsculas.
N. Expte: RE 1343/04.
Solicitante, D. BENITO LVAREZ VZQUEZ en representacin de GANDARA

FORRAXES E VILAR, S.L.
Actividade: Construcin dun silo forraxeiro, reforma sala de muxido existente, e

instalacin dun depsito para xurro
Situacin: VILAR - CABRUI.
Regulamentacin legal: Art 30 RAMINP de 30/11/1961.
Prazo de informacin pblica. 10 das.
Lugar de consulta: Servizo de Atencin o Cidadn, Centro de Informacin do
Concello de Muros. Casa do Concello. De 9:00 a 14:00 horas de luns a venres.
Telf.: 981.787.000. Fax.: 981.787.965.
correo e.: correo@muros.dicoruna.es
Durante o prazo indicado, somtese, a informacin pblica, o expediente que se cita
para que, os que se consideren afectados, poidan consultalo e formular as
reclamacins que consideren oportunas
Muros, a 30 de outubro de 2004.
O Concelleiro Delegado,
Fdo: Bernab Xaqun Lpez Cures.
42. Revisa o seguinte texto.
ANUNCIO DE APROBACIN DEFINITIVA

A xunta de goberno local, na sesin que tivo lugar o da 4 de outubro de 2.004,
acordou: aprobar definitivamente a Delimitacin, da unidade de actuacin, nmero
3, do Plan Especial de Reforma Interior nmero 7 (PERI-7). O que implica o inicio
do expediente de recalificacin dos terreos comprendidos no mbito delimitado,
adoptando como sistema de actuacin o de cooperacin.
O inicio do expediente de reparcelacin comporta a suspensin do outorgamento
de licencias de edificacin e cualificacin, no mbito delimitado.
Contra o Acordo de aprobacin definitiva, poderase interpoer directamente
Recurso Contencioso Administrativo ante o Xulgado do Contencioso
Administrativo de Santiago, no prazo de dous meses contados a partir do
seguinte ao da publicacin deste anuncio; alternativamente, poder interpoerse
recurso potestativo, de reposicin, ante a Xunta de Goberno Local do Concello (no
prazo dun mes), contado dende a mesma data.
Santiago de Compostela 11 de Novembro de 2.004
O Alcalde, Asdo. : Xos M. Beiro Pais
43. Revisa o seguinte texto atendendo puntuacin e s convencins grficas.
Comprceme convocalo reunin da Comisin Informativa que ditaminar sobre a

proposta de modificacin da "Ordenanza Municipal Reguladora das Axudas
Rehabilitacin de Edificios e Vivendas en Execucin do Plan Especial de
Proteccin e Rehabilitacin de Edificios da Cidade Histrica" presentada pola
concelleira delegada de rehabilitacin da cidade histrica Silvia Lpez Candamo o
da 2 de xullo de 2004.
DA 15 de xullo de 2.004
HORA 12:00 h
LUGAR Saln de Plenos Pazo de Raxoi Concello de Santiago Praza do obradoiro
s/n, Santiago de Compostela
orde do da
Punto nico da orde do da
1. Elaboracin dun ditame sobre a proposta de modificacin da Ordenanza
municipal reguladora das axudas rehabilitacin de edificios e vivendas en
execucin do Plan especial de proteccin e rehabilitacin de edificios cidade
histrica
Santiago de Compostela 3 de xullo de 2004
O Presidente da Comisin:
Xerardo Vzquez Lago
Antn Branco Ramos

Gran Va, 36, baixo
36514 Vigo
Asunto: Designacin de Representacin

Remtolle a certificacin relativa designacin para os efectos de representacin
diante da Seccin 2 da Sala do Contencioso-Administrativo do Tribunal Superior de
Xustiza de Galicia con data do 12 de Febreiro de 2004 que foi notificada o 27 de
Febreiro de 2004 en relacin co procedemento ordinario n 4033/2004 interposto
por Roberto Rei Gonzlez contra desestimacin por silencio da reclamacin de
responsabilidade patrimonial formulada con data do 17 de Marzo de 2003 por
danos causados ao vehculo C-3410-BD no accidente sufrido o 10 de Marzo de
2003. As mesmo remtolle a notificacin de designacin que se lle enviou aos
letrados que defendern os intereses municipais.
Santiago de Compostela a 15 de outubro de 2004
O Secretario
Bernardo Vzquez Xuo
EXERCICIOS
Unidade 7
REDACCIN E ESTILO: OS DOCUMENTOS ADMINISTRATIVOS
45. Atendendo s sas caractersticas, indica que tipo de documento o

seguinte e corrixe os erros estruturais e de formato que tea.
23 de maio de 2005, Santiago de Compostela

Estimado seor,
Pome en contacto con vostede para facerlle chegar a Gua de asociacins
veciais de Galicia 2005, editada por esta Direccin Xeral e na que se recollen
todas as asociacins veciais galegas, xunto cos seus cargos directivos e cos
datos de contacto.
Agardo que esta gua lle sexa til.
Un cordial sado,
A Directora Xeral
Iria Viqueira Axeitos
Para Xacobe Castro Martn
Asociacin de Vecias/os do Outeiro
Lugar de Castro 4, Outeiro
12345 Vigo

O secretario xeral da Consellera de Sanidade, Xon Mara Vilar Carreira,
CERTIFICO
Que dona Beln
Lantes Pallas, con documento de identidade
13.345.678-X, forma parte do cadro de persoal desta Consellera como

interina.
E para que coste, para os efectos oportunos, asino esta certificacin.
Xon Mara Vilar Carreira
Secretario Xeral da Consellera de Sanidade
47. Revisa todos os erros que vexas no seguinte documento (ortogrficos,

lxicos, de estilo, de puntuacin, de formato, estruturais, etc.).
Eu, dona Sara Freire Carballo, con documento de identidade nmero 12.345.678L, e con domicilio na ra dos Cruceiros nmero 6, CP: 12345, Cambados.
Declara que nunca ten sido arredada mediante expediente disciplinario dos
servicios de ningunha das administracin pblicas.
E para que conste, s efectos oportunos, asina esta declaracin en Cambados, a
sete do 4 do 2005.
Sara Freire Carballo

Uxa Lavandeira Palmou

Avda. da Corua 48, entrechn
12345 Ourense
Ourense, a 14 de maio do 2005
CONVOCATORIA
Estimada Seora:
Comprceme convocala xuntanza da Asociacin de Vecias e Vecios da Zona
Vella que ter lugar o da 30 de maio de 2005 s 20:00 H. da tarde no local da
asociacin na Ra do Castro 12, entrechn. O orden do da o que segue:
1.- Lectura da acta da xuntanza anterior e aprovacin da mesma.
2.- Proposta de actividades da Asociacin para o vern 2005.
3.- Reparto de labouras.
4.- Rogos e preguntas.
Unha aperta,
A presidenta
Sr. dona Marta Penido Sieira
49. Redacta novamente o seguinte documento.

ACTA DE INSPECCIN
Na cidade de Ferrol, sendo as 19:14 horas do da 4 de abril de 2005, os axentes
da Polica Atonmica con nmero 214 e 310, como instructor e secretario,
respectivamente, da presente dilixencia, personronse na Ra Monte Alto, donde
Don Xin Porto Mexuto, domiciliado en Ferrol, na avnda. de Lugo, N. 14, nacido o
12/12/1949, con D.N.I. N. 12.345.678 estaba exercendo a actividade de venta en
va pblica.
Tendo en conta que para o exercicio de tal actividade requisito indispensable
dispoer da correspondente licencia, requreselle ista, a cal non presenta.
Polo exposto, se lle advirte que:
I-
Dado que carece da preceptiva licencia de deixar de desenrolar de

inmediato a actividade que estaba realizando.
II-
De persistir no exercicio de tal actividade procederase a dar

cumplimento o establecido na lexislacin vixente sobre venta
ambulante, que prev a retirada do posto de venta ambulante ilegal e
dos seus productos sen perxuicio da sancin pecuniaria que proceda.
Polos axentes actuantes se procede lectura, ante o interesado, da presente,

facndolle entrega dunha copia da mesma.
Fdo. Axente N. 214
Fdo. Axente N. 310

ACTA DA XUNTANZA DO XURADO DO PREMIO DE NOVELA 2005
s 12 horas e 9 minutos do 29 de abril de 2005 d comezo na sala de xuntas da
Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria a xuntanza do xurado para
decidir os gaadores do Premio de Novela 2005.
Estando presentes Dona frica Diguez Merino, Conselleira de Educacin e
Ordenacin Universitaria, exercendo de presidenta, Don Xos Alberte Brin Seara,
escritor, exercendo de vocal, Don Marcos Braa Lado, escritor, exercendo de
vocal, Dona Pilar Meixide Outeiro, escritora, exercendo de vocal, Don Henrique
Seoane Santos, profesor universitario, exercendo de vocal, Dona Margarida
Vzquez Groveiro, profesora de ensino medio, exercendo de vogal, e eu, Don
Marcos Daz Mario, xefe do Servicio de Promocin Cultural e actuando como
secretario da xuntanza, con voz pero sen voto, d comezo a xuntanza.
ORDEN DO DA
Punto nico. Decisin da obra gaadora do Premio de Novela 2005.
ACORDOS
Logo das valoracins de cada un dos membros do xurado, o xurado do Premio de
Novela 2005 acorda por unanimidade dos membros asistentes xuntanza (7),
entregar o Premio de Novela 2005 obra Tempos de esperanza, do autor Deaqu
(pseudnimo).
A continuacin procdese apertura da plica que contn o nome do gaador, que
resulta ser Dona Carme Cornide Dopazo.
Sen outro particular, a presidenta remata a sesin s 13.15 h e eu levanto esta
acta como secretario da mesma.
Fdo. Don Marcos Daz Mario

Xefe do Servicio de Promocin Cultural
Secretario
Co visto bo da Presidenta
Dona frica Diguez Merino
Conselleira de Educacin e Ordenacin Universitaria da Xunta de Galicia
SOLUCIONARIO
Unidade 1
ESTANDARIZACIN DA LINGUA GALEGA. HISTORIA E
EVOLUCIN
1. Identifica cales das seguintes palabras non son correctas en galego e escribe
cal sera a forma correcta delas.
1. *Alemana
>
Alem
2. *Alomenos
>
Polo menos ou Cando menos
3. *Anque
>
Anda que
4. *Atravs
>
A travs
5. *Catalana
>
Catal
6. Diferenza
>
Diferenza
7. *Espazal
>
Espacial
8. *Estudiante
>
Estudante
9. Galiza
>
Galiza ou Galicia
10. *Gracias
>
Grazas
11. Infraestrutura
>
Infraestrutura
12. *Introduccin
>
Introducin
13. Ouvir
>
Ouvir ou Or
14. *Presenzal
>
Presencial
15. *Sentenzar
>
Sentenciar
16. *Servicio
>
Servizo
17. Talvez
>
Talvez
18. *Vinten
>
Vinte e un
19. Vogal
>
Vogal
20. *Xusticia
>
Xustiza

1. Arquitecto / Arquiteto
2. Conflicto / Conflito
3. Contradiccin / Contradicin
4. Correcto / Correto
5. Dectico / Detico
6. Diccionario / Dicionario
7. Dictar / Ditar
8. Dctil / Dtil
9. Ictericia / Itericia
10. Infraestructura / Infraestrutura
11. Introduccin / Introducin
12. Pictrico / Pitrico
13. Reflectir / Refletir
14. Traduccin / Traducin
15. Veredicto / Veredito

1. Constancia / Constanza
2. Diferencia / Diferenza
3. Gracias / Grazas
4. Licencia / Licenza
5. Presencia / Presenza
6. Prezo / Precio
7. Referencia / Referenza
8. Secuencia / Secuenza
9. Sentencia / Sentenza
10. Servicio / Servizo
11. Silencio / Silenzo
12. Tolerancia / Toleranza
13. Vixencia / Vixenza
14. Xucio / Xuzo
15. Xusticia / Xustiza
4. Reescribe correctamente as seguintes frases.

1. Porqu temos que permanecer en silenzo ante a presencia desta xoven
alemana?
Por que temos que permanecer en silencio ante a presenza desta
moza alem?
Por que (prep. por e pron. inter. que), non porque (conxuncin).
Silencio, non silenzo.
Presenza, non *presencia.
Moza, non *xoven.
Alem, non *alemana.
A entoacin interrogativa mrcase s ao final do enunciado (?), anda que
para evitar ambigidades tamn se pode marcar ao principio.
2. A estructura deste diccionario non , segn o meu punto de vista, a mis

correcta.
A estrutura deste dicionario non , segundo o meu punto de vista, a
mis correcta.
Estrutura, non *estructura (despois de u redcese o grupo culto -ct-).
Dicionario, non *diccionario (despois de i redcese o grupo culto -cc-).
Segundo, non *segn, que un castelanismo.
3. A xurisdiccin actual non favorece a produccin nen o desenrolo por parte

das cooperativas.
A xurisdicin actual non favorece a producin nin o desenvolvemento
por parte das cooperativas.
Xurisdicin, non *xurisdiccin (despois de i redcese o grupo culto -cc-).
Producin, non *produccin (despois de u redcese o grupo culto -cc-).
Nin, non *nen.
Desenvolvemento, non *desenrolo, que con este significado
castelanismo.
4. Gracias a que me deu onte o visto bo, hoxe puiden facer a inscripcin.
Grazas a que me deu onte o visto e prace, hoxe puiden facer a
inscricin.
Grazas, non *gracias.
Visto e prace, non *visto bo (esta expresin sera un calco do casteln).
Inscricin, non *inscripcin.
5. Para que realmente aumente a produccin, tal vez haxa que cumprir os
turnos, ter unha boa presencia e traballar en silenzo.
Para que realmente aumente a producin, talvez haxa que cumprir as
quendas, ter unha boa presenza e traballar en silencio.
Producin, non *produccin (Despois de u redcese o grupo culto -cc-).
Talvez, non *tal vez (este adverbio de dbida debe grafarse aglutinado).
Quendas, non *turnos, que un castelanismo.
Presenza, non *presencia.
Silencio, non *silenzo.
5. Sinala e comenta os erros que hai nas seguintes frases.

1. A estructura deste edificio complexa, xa que a empresa constructura
quixo facer algo fora do normal.
A estrutura deste edificio complexa, xa que a empresa construtora
quixo facer algo fra do normal.
Estrutura: o grupo culto -ct- perde o c despois das vogais i e u.
Construtora: o grupo culto -ct- perde o c despois das vogais i e u.
Fra: o adverbio fra debe grafarse con acento diacrtico para diferencialo
do antepretrito dos verbos ser e ir.
2. Atravs dos vocais da asociacin presentaron unha solicitude de licencia

que tal vez sexa concedida.
A travs dos vogais da asociacin presentaron unha solicitude de licenza
que talvez sexa concedida.
A travs: non hai razn para grafalo aglutinado.
Vogais: os membros dunha corporacin ou os membros dunha xunta
directiva sen cargo especficos son os vogais.
Licenza: esta forma remata co sufixo -za.
Talvez: este adverbio de dbida grfase aglutinado.
3. Compre diferenciar entre as licencias falsas de construccin e as

sentencias incorrectas.
Cmpre diferenciar entre as licenzas falsas de construcin e as
sentenzas incorrectas.
Cmpre: do verbo cumprir, con acento diacrtico.
Licenzas: con sufixo -zas.
Construcin: o grupo culto -cc- perde o c despois das vogais i e u.
Sentenzas: con sufixo -zas.
4. Teo que ir ao xuzgado a calqueira hora para saudar a unha amiga

abogada que teo al.
Teo que ir ao xulgado a calquera hora para saudar a unha amiga
avogada que teo al.
Xulgado: a forma *xuzgado un castelanismo.
Calquera: a forma *calqueira un hiperenxebrismo.
Avogada: con v, de AD VOCATUS latino.
5. Van a esa cafetera a coto, sen embargo a penas veen a esta.

Van a esa cafetara acoto, non obstante apenas veen a esta.
Acoto: grfase aglutinado.

Non obstante: a forma *sen embargo un castelanismo; outra
posibilidade correcta pode ser no entanto.
Apenas: grfase aglutinado.
Vinte e seis: grfase

separado. Vinte e un,
trinta e dous, etc.
As proposicins presentaranse no Rexistro durante o prazo de vinte e seis das

naturais, contados dende o seguinte ao da publicacin do anuncio no Boletn Oficial da
Provincia da Corua, coa documentacin que se indica na convocatoria e de acordo
co modelo anexo.
Cando o artigo dos topnimos vai

precedido dunha preposicin tamn
se realiza contraccin.
De acordo: grfase
separado.
A apertura de plicas ter lugar na sala de xuntas ao da seguinte do remate do prazo

de presentacin de instancias.
Instancias: sufixo -cias.
*Oficia un hiperenxebrismo.
O prego de clusulas administrativas estar exposto na Oficina de Atencin ao

Pblico ademais de no taboleiro de anuncios do Concello cando menos durante o
prazo de oito das hbiles.
*Plazo un
castelanismo
Non hai razn para que

ademais se acente.
*Tabln un
castelanismo. A forma
galega taboleiro.
*Alomenos non forma

galega. Pdese usar
cando menos ou polo
menos.
7. Reescribe correctamente o seguinte texto.

Sentenza de recurso contencioso-administrativo n. 7153/99/3 interposto por
Recursos S.A. contra a desestimacin por silencio administrativo, de reclamacins
contidas en escritos de datas 21/8/98 e 12/10/98 en concepto de cantidade
endebedada por adquisicin, instalacin, distribucin e mantemento de colectores.
A sentenza considera satisfeita extraprocesalmente de forma parcial a dbeda e
aprecia a adquisicin do dereito a percibir o correspondente interese por demora no
pagamento da total cantidade debida nos termos que se expoen no anexo.
AVISO
Comuncaselles a todas as persoas inscritas no curso titulado Aplicacin da Lei de
xurisdicin contencioso-administrativa que debido s incompatibilidades horarias da
profesora queda aprazada a ltima sesin que tia que ter lugar o vindeiro da vinte e
dous de outubro.
Todas as: se se utiliza a segunda forma do artigo debe facerse sen trazo (tdalas); se
non se utiliza debe escribirse todas as.
Inscritas: sen -p-.
Xurisdicin: o grupo culto -cc- perde un c despois de i e u.
Vinte e dous: grfase separado (vinte e un, vinte e dous, vinte e tres, etc.).
A data na que ter lugar esta sesin non se poder concretar at que se conceda
unha aula por parte da direccin do centro de ensino no que se est a desenvolver o
curso. Proximamente poermonos en contacto con todas as persoas inscritas para
anunciarlles o da, hora e lugar desa ltima sesin.
Direccin: mantense o grupo culto -cc- (despois de a, e e o).
Desenvolver: desenrolar s ten o significado de desfacer ou desenvolver un rolo.
Todas as: se se utiliza a segunda forma do artigo debe facerse sen trazo (tdalas), se
non se utiliza debe escribirse todas as.
Inscritas: sen -p-.
A organizacin do curso lamenta estes cambios de ltima hora.

A coordinadora do curso
Milagres Salgado Pieiro
SOLUCIONARIO
Unidade 2
ACTUALIZACIN ORTOGRFICA
9. Coloca un acento grfico nas palabras que o precisen.

acento, ademais, anda, amlgama, atmosfera, azuis, cafena, cada, cal?,
cantabamos, caracter, eticamente, estn, constitur, das, elite, irmns, lapis, meteuse,
msil, rudo, mbil, partiu, constituu, prexuzo, raa, raz, pediu, txtil, vertixe, xuzo
10. Completa os espazos baleiros nas seguintes formas e coloca os acentos

grficos que cumpran.
b ou v
a_ogado
avogado
_arrer
varrer
gra_ata
gravata
de_er
deber
automo_il
autombil
_aleirar
baleirar
po_o
pobo
a_ultar
avultar
mo_ilidade
mobilidade
_arredor
varredor
gra_acion
gravacin
h
_armonia
harmona
_inchar
inchar
_umidade
humidade
ad_esin
adhesin
_endecaslabo
hendecaslabo
_abitual
habitual
_a
_ermo
ermo
ve_emencia
vehemencia
ba_a
baa
_ola
ola
co_erente
coherente
ve_iculo
vehculo
ex_uberante
exuberante
e_traar
estraar
e_ceptico
escptico
E_tremadura
Estremadura
e_tranxeiro
estranxeiro
e_premer
espremer
e_tender
estender
e_tension
extensin
e_plendido
esplndido
e_traeza
estraeza
e_pontaneo
espontneo
e_plendor
esplendor
cn_u_e
cnxuxe
e_i_ente
esixente
_a_tre
xastre
e_actitude
exactitude
x ou s
11. Corrixe os erros ortogrficos das seguintes oracins.

1. Das das moedas que me ds unha xa mia e a outra debasma.
2. Pregntalles se teen prsa e cando volvern por aqu.
3. Ese t vaiche arrefriar. Tmao axia, e logo se queres vs por outro.
4. Non se soubo certo se o fixera el s ou se a axuda fora dos que estn fra
da organizacin.
5. A ns o que nos dixeron foi que non o mercaran nos almacns.
6. Nalgns pases estanlles reaxustando as pensins de xubilacin aos
emigrantes, razn pola cal estn a vivir unha situacin difcil.
7. Ven por onde vn ta irm. Non ves que se vs por a perigoso?
8. Vs facdeo fcil, hbil e friamente e as teredes o menor nmero de
erros posbeis.
12. Enche, en caso de que cumpra, os ocos nas seguintes oracins, empregando
b/v, h, s/x, e os acentos grficos que sexan precisos.
1. Aquel foi o avogado elixido para mediar na cuestin da extensin daquel
predio.
2. goberno falaba de harmonizar os intereses de todos os habitantes, mais
por veces non eran mis ca escusas.
3. Tersevos que aboar un suplemento polo atraso na extensin do
proxecto.
4. Era moi aprehensivo e ademais aumentralle a inchazn no ombreiro.
13. Cubre os ocos con b/v e s/x e coloca os acentos grficos que cumpran.
O peche da sesin intentou evitar a dimisin dos ministros encargados de
recadar as taxas dos contratos de subministracin. A pesar disto, tras sondar os
posbeis votantes, o presidente fxolle saber prensa a sa decisin de
proceder ao cesamento dos devanditos polticos.
14. Corrixe os erros que atopes no seguinte pargrafo.

A oposicin constar de das probas que avaliarn as calidades dos/as aspirantes
para o posto. parte desenvolverase un exercicio de lingua especfico para
persoas que poidan vir do estranxeiro. Basicamente ser preciso demostrar un
coecemento basto do regulamento especfico e as mesmo unha expresin
coidada e coherente.
15. Coloca as letras e acentos grficos que faltan.

O perodo de pagamento do imposto sobre vehculos de traccin mecnica ser
o comprendido entre o 1 de marzo e o 30 de abril de 2005, de acordo co disposto
no 87.2 do Regulamento xeral de recadacin. No prazo indicado os/as
contribuntes podern efectuar o pagamento dos recibos nas oficinas de
recadacin ou abondoos nas entidades colaboradoras habilitadas para tales
efectos.
16. Corrixe os erros ortogrficos do seguinte pargrafo.

Participaban nunha exhibicin de vinte e sete participantes que se pretenda que
se estendese at fra das estremas daquela organizacin. As xornadas eran
gravadas con cmara de vdeo coma se se tratase de vodas civs. Non era
estrao ver a m organizacin xeral, que faca que polas mas coincidise
persoal de limpeza varrendo as salas cos asistentes mis madrugadores. Para
inscribirse era preciso aboar unha cota fixa e entregar un recibo xustificante, o cal
se controlaba de maneira exhaustiva.
17. Corrixe os erros ortogrficos do seguinte texto.

ANUNCIO de licitacin para a construcin e xestin de aparcadoiros en Santiago
de Compostela
OBXECTO DO CONTRATO
A construcin e xestin, en rxime de concesin, dos seguintes aparcadoiros:
- Aparcadoiro pblico en superficie
- Aparcadoiro pblico subterrneo
Dentro do obxecto do contrato intgranse as seguintes actuacins
1. Con respecto ao aparcadoiro en superficie:
O adxudicatario construir e xestionar un aparcadoiro pblico en superficie
cunha capacidade aproximada de 100 vehculos; elaborar o proxecto de
execucin do bsico realizado polo Concello e acondicionar os terreos
que ocupan unha superficie aproximada de 30.000 m2, nos termos
expresados no proxecto bsico; as mesmo levar a cabo as tarefas de
conservacin e mantemento tanto das instalacins como do aparcadoiro
durante o prazo de duracin da concesin.
Tamn o acondicionamento de forma provisional da zona da Ruela, e

efectuar a sa limpeza e acondicionamento superficial de tal forma que
permita a circulacin de vehculos lixeiros, as como o tratamento e
recollida das augas pluviais.
2. Con respecto ao aparcadoiro subterrneo:
Comprende a construcin e xestin dun aparcadoiro pblico subterrneo,
cunha capacidade aproximada de 270 vehculos.
As actuacins que cmpre realizar supoen, por un lado, a execucin dun
embarcadoiro de autobuses segundo o anteproxecto do estudio de
arquitectos Arquitrabe; por outro, a construcin do aparcadoiro segundo
o proxecto bsico do mesmo estudio. O desenvolvemento de ambos os
documentos, recollido nos correspondentes proxectos de execucin,
definir no tratamento especial das sas fachadas: inclese, as mesmo, o
acondicionamento do campo de ftbol que est fra da superficie
inicialmente prevista.
FINANCIAMENTO
A Administracin autonmica contribuir cun mnimo de 70.000 euros, con cargo
a fondos da Consellera de Poltica Territorial, Obras Pblicas e Vivenda.
Para a execucin da obra ser requisito indispensbel que o contratista (ben sexa
o concesionario ou ben persoa coa que subcontrate) obtivese con anterioridade
unha clasificacin de grupo C.
PROCEDEMENTO E FORMA DE ADXUDICACIN
O contrato adxudicarase mediante concurso por procedemento aberto.
PROPOSICIN
As proposicins presentaranse no Rexistro xeral da Xunta dentro do prazo de
vinte e seis das naturais que haber que contar desde o da seguinte
publicacin deste anuncio no DOG, en horario de 9.00 a 14.00 h, en tres sobres
pechados, asinados polo licitador ou persoa que o represente e coa
documentacin e requisitos do artigo vinte e un do prego de condicins.
APERTURA DE PLICAS
A mesa de contratacin cualificar previamente os documentos presentados en
tempo e forma, constituirase formalmente para este acto e proceder a abrir os
sobres, con exclusin do que contn a proposicin econmica.
SOLUCIONARIO
Unidade 3
ACTUALIZACIN MORFOSINTCTICA
18. Ponlle o artigo correspondente s seguintes palabras.

a calor
o/a cnsul
o leite
a carta
o cirurxin
a augardente
a fraude
o musulmn
o caldeln
a aula
a testemua
o/a hspede
o/a xerente
o crcere
o atleta
o secretario
o milagre
o/a xornalista
a sndrome
a quilometraxe
o mineiro
o/a personaxe
a anlise
o enxeeiro
a arma
o xudeu
o xuz
a arte
a canle
o/a estudante
a dolor / dor
o labor
o/a cnxuxe
o emperador
o presidente
o infante
a paraxe
o nariz
a marxe
o guindastre
a radio
o/a vixiante
19. Pon en plural as seguintes palabras.

documentos
rexentes
coches cama
iconas
xornaleiros
caracois
azuis
os lapis
clips
catalns
administradores
pubs
cidadns
catals
xiles
baixorrelevos
gardas civs
albaneis
mediodas
culpables
soles
felices
cartafoles
complots
tristes
carns
razoables
psteres
difciles
cans
jniors
os fax
aerosois
parasoles
avais
tales
compostelns
aqueles
cnsules
tiles
cales
concidadns
luns
controis
ollomoles
20. Corrixe os erros das seguintes frases.

1. Non ten ningn sentido
2. Este coche sufriu un accidente
3. Est na casa do seu to
4. Eses son uns argumentos falsos
5. Saben aproveitar estes recursos
6. Viva preto da Corua
7. s veces traballo polas tardes
8. Isto implica unha reorientacin da actividade
9. Non tia ningunha intencin
10. Neste libro estn os enderezos da Xunta
11. Aprobaron s vinte e das persoas
12. A discusin que se deu na dita asemblea
13. Calquera deses documentos vale
14. Visitou ambos os pases
15. A costa galega e o seu marisco
16. Lin toda a informacin do da
17. Non vas asustar a ningun
18. O documento foi asinado por ambas as partes
19. Hoxe da de Santo Antn
20. O da de San Tom non hai escola

1. Non cho digo mis dunha vez
2. Proporcionarselles aos formadores o material preciso
3. Xuntabmonos sempre no despacho
4. Para iso pdese contemplar un proceso de seleccin
5. O presidente que o sucedeu era mis alto
6. Deulles todo o que tia aos pobres
7. Regloche este libro de M. Rivas
8. Isto produto dunha mala xestin
9. Non fixeron mis ca chamarlles malos
10. Dende o concello pdese a colaboracin da vecianza
11. Sempre sentaba na terceira fila
12. Mercou un libro na feira
13. Agrdase a participacin de toda a cidadana
14. De algo nos ten que servir o monitor
15. Daralles prioridade s solicitudes
16. Coecinte desde lonxe
17. Algun llo dixo a Alberte
18. Anunciou que o informe se adiar un mes
19. Non perdas o titular do Galicia Hoxe

1. Quen foi o que traduciu o texto?
2. Anda que non queiramos hannos enviar o correo
3. Non o criches, pero foi certo
4. Quen acode s reunins?
5. Sempre imos apurados
6. Quizais poida facelo a administracin
7. Non somos quen de xulgar a sa actitude
8. Xon puido entregar a correspondencia a tempo
9. Inda que non estea rematado entrgamo
10. O tcnico contradxome nos aspectos chave da anlise
11. Liches o libro que che regalei?
12. O xuz interveu no caso
13. Sfrese moito neste traballo
14. Primeiro hai que taxar o terreo
15. Obtivo unha boa cualificacin na proba
16. necesario que sexa un informe tcnico
17. Non se produciu ningunha obxeccin
18. Mercedes consegue sempre axudarme nas mias tarefas
19. Non inclo as fotos como anexo
20. Cmpre que se redacte para ma
21. Estiven tres horas agardando por ti
22. O terreo est situado a un quilmetro do colexio

Xon Antn Lado Lix
Ra Costaneira, 27, 3
15250 Muos
CITACIN
Foi vostede seleccionado para cubrir un posto vacante de enxeeiro de sistemas
na Direccin Xeral do Sergas. Por todo isto, comuncolle que se ten que
presentar para asinar o seu nomeamento.
Da: 22 de maio de 2002
Hora: 12.00 h
Lugar: Direccin Xeral do Sergas, Avda. de Castelao s/n, Muos
De acordo cos artigos 40 e 76.3 da Lei 30/1992, de 26 de novembro, de rxime
xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn
(BOE nm. 285, de 27 de novembro de 1992), modificada pola Lei 4/1999, de 13
de xaneiro (BOE nm. 16, do 19 de xaneiro de 1999, e BOE nm. 30, do 4 de
febreiro de 1999), infrmoo de que, se non comparece, nomearase outro
substituto.
Santiago de Compostela, 13 de maio de 2002
O director xeral do Sergas
Xos Manuel Garca Ro

NOTIFICACIN
Fernando Gmez Trabada, secretario do Concello de Muros, seguindo o disposto na
Lei [...]
NOTIFCOLLE:
Que o seor alcalde Alberte Pars Gosende, con data do 23 de maio de 2004 ditou a
seguinte resolucin:
ANTECEDENTES
Visto que o requirimento da Seccin 2, da Sala do Contencioso-Administrativo do
Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, con data do 12 de febreiro de 2004, notificado
o 27 de febreiro de 2004, en relacin co procedemento ordinario nm. 4033/2004,
interposto por Antn Diguez Gmez, contra desestimacin por silencio da
reclamacin de responsabilidade patrimonial formulada con data do 17 de marzo de
2003, por danos causados ao vehculo C-3410-BD no accidente sufrido o 10 de marzo
de 2003.
En exercicio das facultades que lle confire o artigo 21.1.k da Lei 7/85 do 2 de abril,
modificada pola Lei 11/99 do 21 de abril,
RESOLVO:
1. Acordar a presenza diante da Seccin 2, da Sala do Contencioso-Administrativo
do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, con data do 12 de febreiro de 2004,
notificado o 27 de febreiro de 2004, en relacin co citado procedemento ordinario
nm. 4033/2004.
2. Designar para a defensa dos intereses municipais aos letrados Santiago Lago
Luces e Anxo Prez Rei.
3. Encomendarlle a representacin ao procurador Antn Ros Branco.
Esta resolucin notificarselles aos/s interesados/as, aos departamentos
correspondentes e Xunta de Goberno Local..
Mediante este documento notifcaselles a Santiago Lago Luces e Anxo Prez Rei
esta resolucin segundo o establecido no artigo 58.1 da Lei 30/1992, de rxime
xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn (BOE
nm. 285, do 27 de novembro de 1992), modificada pola Lei 4/1999, do 13 de xaneiro
(BOE nm. 16, do 19 de xaneiro de 1999, e BOE nm. 30, do 4 de febreiro de 1999).
Santiago de Compostela, 16 de xullo de 2003
SOLUCIONARIO
Unidade 4
ACTUALIZACIN LXICA
25. As seguintes palabras son incorrectas en galego. Sinala a correspondente

forma correcta.
1. *adxuntar
xuntar, anexar, engadir, achegar
2. *aportacin
achega, contribucin
3. *asignatura
materia, disciplina
4. *buzn
caixa de correo
5. *construccin
construcin
6. *cursio
curso
7. *derogar
derrogar
8. *desglosar
desagregar
9. *devengar
adquirir o dereito a percibir, reportar
10. *plantexar
formular, propor, considerar, desear,

desenvolver, elaborar, enfocar,
establecer, estudar, idear, organizar,
pedir, planificar, presupor, perfilar,
programar, suxerir, trazar, etc.
11. *turno
quenda, vez
12. *transcurrir
transcorrer
13. *ubicar
situar, localizar
14. *ventanilla
portelo
26. As seguintes formas existen en galego mais non co significado mis habitual
na linguaxe administrativa. Sinala cal o significado destas formas.
1. aportar:
Chegar a porto unha embarcacin.
2. desenrolar:
Estirar algo que est enrolado.
3. dieta:
Conxunto de alimentos necesarios para que un

individuo poida desenvolver as funcins propias
da sa idade e actividade.
4. estudio:
Gabinete; local onde se traballa e estuda. Piso

pequeno.
5. inversin:
Accin de inverter ou inverterse.
27. Corrixe as seguintes construcins.

1. *a efectos de
para os efectos de
2. *acuse de recibo
xustificante de recepcin
3. *va de apremio
va de constrinximento
4. *con arreglo a
segundo
5. *danos e prezuzos
danos e perdas
6. *en base a
con base en, segundo
7. *recabar fondos
conseguir fondos
8. *o/a abaixo firmante
o/a que asina abaixo
9. *inversin pblica
investimento pblico
28. Sinala unha posible construcin correcta correspondente s seguintes frases

que presentan castelanismos.
1. *habida conta
tendo en conta, tendo presente
2. *levantar a sesin
rematar a sesin
3. *levantar acta
redactar a acta
4. *no seu caso
se o caso, chegado o caso, de

ser o caso
5. *no seu defecto
se non
6. *poer en coecemento
dar coecemento, comunicar
7. *pola presente
a travs deste escrito
8. *toda vez que
xa que
9. *visto bo
visto e prace
10. *practicar dilixencias
efectuar dilixencias
29. Corrixe os erros do seguinte texto e redacta, se o consideras preciso, unha

nova versin que facilite a sa comprensin.
Inscricin, sen p.
Compravenda. *Venta
un castelanismo.
Entenderase por gastos subvencionables o importe dos gastos derivados da

formalizacin e inscricin da escritura pblica de compravenda, da constitucin
do prstamo hipotecario ou, de ser o caso, da subrogacin e novacin no
prstamo hipotecario formalizado polo promotor, as como os derivados da
taxacin do inmoble e os bancarios de xestin correspondentes tramitacin das
escrituras de compravenda e hipoteca. Para os efectos da sa posterior
comprobacin, e no referido a este ltimo concepto, non excedern dos 190 euros.
*Tasacin un
castelanismo.
Compravenda. *Venta
un castelanismo.
*Aos efectos un
calco do casteln.
30. No seguinte texto sinala as formas non galegas e xustifica a sa

incorreccin. Redacta de novo o texto correctamente.
A devandita achega librarase mediante pagamentos parciais, a medida que a
entidade beneficiaria xustifique os gastos e a conta da liquidacin definitiva, at o
80% do financiamento achegado pola Consellera de Industria. O importe
restante aboarase unha vez cumprido o establecido na clusula stima.
*Dita: mellor a devandita. De usarse dita deber facerse con artigo (a dita).
*Aportacin: con este significado un castelanismo. Achega, contribucin.
*Financiacin: un castelanismo. En galego financiamento.
*Abonar: co significado do texto aboar.
*Cumplido: un castelanismo. En galego cumprido.
*Sptima: en galego perdeuse o grupo culto. Stima.
31. Revisa a seguinte carta.

Manuel Torreira Liares
Asociacin Civil Unin de Residentes de La Habana Vieja
Ra Monteverde, nm. 34
12354 A Habana (Cuba)
Seor,
En contestacin ao seu escrito do 19-02-2002, comuncolle que a Direccin Xeral
de Poltica Lingstica non ten ningn impedimento en realizar o curso de lingua
galega que solicitan.
Non obstante, a peticin destes cursos debe realizarse de xeito formal, segundo a
Orde que regula os cursos de iniciacin e perfeccionamento de lingua e extensin
cultural galega para residentes no exterior e persoas interesadas no idioma e na
cultura de Galicia (DOG nm. 48, de 7 do marzo de 2001).
Achgolle unha copia desta orde en que estn includos tanto os obxectivos
coma os contidos dos citados cursos e un modelo de peticin. Esta peticin debe
facerse no modelo que facilita a Consellera de Emigracin e Cooperacin Exterior,
rgano colaborador na organizacin dos cursos e ao cal se deben dirixir as
solicitudes.
Atentamente,
Xess Alexandre Monteiro

Conselleiro de Educacin e Ordenacin Universitaria
Santiago de Compostela, 7 de marzo de 2002
32. Redacta de novo o texto solucionando as incorreccins.

ACTA DA SESIN ORDINARIA NMERO 7, DA MESA DE CONTRATACIN
DUNHA CONSULTORA PARA A REDACCIN, EDICIN E DISTRIBUCIN DA
REVISTA CORPORATIVA DA CONSELLERA DE INNOVACIN, INDUSTRIA E
COMERCIO
LUGAR: sala de xuntas da Secretara Xeral da Consellera de Innovacin,

Industria e Comercio
DATA: 27 de agosto de 2002
HORA DE COMEZO: 9.00 h
HORA DE REMATE: 11.00 h
ASISTENTES
Dona Margarida Freire Sanls (asesora xurdica da Consellera),
presidenta
Don Matas Fabeiro Rivas (interventor delegado da Consellera), vogal
Dona Ana Martn do Pazo (xefa do Servizo de Planificacin), vogal
Don Alberte Ferreiro Sueiro (xefe do Servizo de Informacin), secretario
AUSENTES
Dona Carme Garca Santos (asesora externa da Consellera), vogal
ORDE DO DA
2 Resolucin da licitacin, polo procedemento negociado, para contratar
unha consultora que se ocupe da redaccin, edicin e distribucin de
tres nmeros da revista corporativa da Consellera de Innovacin,
Industria e Comercio
3 Rogos e preguntas
DELIBERACINS
Aprbase a acta da sesin anterior, de carcter extraordinario,
correspondente ao 05-08-2002.
2 Resolucin da licitacin polo procedemento negociado, para contratar
unha consultora que se ocupe da redaccin, edicin e distribucin de
tres nmeros da revista corporativa da Consellera de Innovacin,
Industria e Comercio.
A presidenta le o informe elaborado polo responsable do proceso de
negociacin. Nel consta que a empresa Pedroso SL a que obtivo a
maior puntuacin e a sa oferta cumpre as condicins tcnicas
establecidas no prego de prescricins.
Os/as vogais revisan a oferta presentada, o informe do servizo

negociador e a documentacin achegada pola empresa adxudicataria.
Confirman que correcta.
Tras valoraren a oferta, os membros da mesa acordan propoer como
adxudicataria do contrato de consultora a empresa Pedroso SL, por un
importe de 30.000.
3 Rogos e preguntas
Dona Ana Martn do Pazo pregntalle presidenta da mesa se coece
o prazo de execucin co que se conta para este contrato, pois a estas
alturas do ano difcil poder tirar os tres nmeros acordados da revista.
A presidenta respndelle que non pode precisalo, pero coida que a
vontade da Consellera editar un nmero cada dous meses.
ACORDOS
1 Aprbase a acta da sesin anterior, de carcter extraordinario,
correspondente ao 05-08-2002.
2 Acrdase propoer como adxudicataria do contrato de consultora a
empresa Pedroso SL, por un importe de 30.000.
Sen mis asuntos que tratar, a presidenta remata a sesin, da que eu redacto
esta acta como secretario.
O secretario
Visto e prace
A presidenta
ANEXOS
1 documentacin achegada pola empresa adxudicataria coa sa oferta
2 informes tcnico e econmico presentados pola presidenta
SOLUCIONARIO
Unidade 5
REDACCIN E ESTILO: CARACTERSTICAS DA LINGUAXE
ADMINISTRATIVA
33. Sinala cales das seguintes afirmacins son verdadeiras e cales falsas, e
comenta a ta eleccin.
1. Verdadeira. A linguaxe administrativa dbese caracterizar pola simplicidade e pola
precisin e debe ser accesible e comprensible porque o vehculo de
comunicacin entre a Administracin e a cidadana.
2. Falsa. A linguaxe administrativa debe buscar a naturalidade por ser a sa
finalidade principal comunicar feitos e evitar pretensins literarias ou de falsa
elegancia.
3. Falsa. A persoa que emite un documento administrativo a responsable do dito
texto polo que debe aparecer indicada con claridade. Xeralmente o emisor ou
emisora deste tipo de comunicacins fala en funcin do cargo que ocupa ou
representa polo que o seu estilo debe pretender a impersonalidade e a
obxectividade.
4. Verdadeira. A linguaxe administrativa o instrumento de comunicacin entre a
cidadana e a Administracin polo que fundamental que sexa precisa e prxima
lingua comn para non deixar ningn tipo de dbida.
5. Verdadeira. Antigamente a relacin entre a cidadana e a Administracin era
xerrquica, distante. Esta foi cambiando e actualmente pdese dicir que
igualitaria polo que importante que a linguaxe administrativa presente as
caractersticas mencionadas: a claridade e simplificacin, a precisin e exactitude,
a personalizacin, a democratizacin, e a uniformidade e fixacin.
6. Verdadeira. A importancia de que os textos administrativos sexan ben entendidos
fai que esta tea un carcter mis formal c lingua comn e que procure a
uniformidade para un mellor entendemento.
7. Verdadeira. A linguaxe administrativa debe ser precisa e concisa para ser ben
entendida o uso abusivo de sinnimos pode dificultar unha boa comprensin polo
que se debe tender utilizacin de denominacins nicas.
8. Falsa. Na linguaxe administrativa dbese botar man de termos e fraseoloxa que a
cidadana sinta como normais e prximos e que dean unha imaxe moderna da
administracin.
9. Verdadeira. Unha das caractersticas que debe ter a linguaxe administrativa a

ordenacin e a esquematizacin das ideas dun xeito lxico e incluso visual de
forma que as ideas mis importantes resalten sobre as outras.
10. Verdadeira. Nos documentos administrativos dbese pretender a impersonalidade
e a obxectividade porque a/o autor/a en xeral escrbeos no nome do cargo que
ocupa pero debe aparecer o seu nome indicado claramente porque a/o
responsable dese texto.
34. Reescribe correctamente as seguintes frases e xustifica a sa redaccin.

1. A mocidade de hoxe en da mis respectuosa e comprensiva cos problemas da
poboacin inmigrante.
A frase correcta gramaticalmente pero dbese optar por outra que non contea connotacins
sexistas. Unha das opcins cambiala por unha frase construda con termos xenricos.
Respectuosos e comprensivos cambian de xnero e nmero (respectuosa e comprensiva) para
concordar con a mocidade.
Por ltimo, *respetuosos dbese cambiar por respectuosos (respectuosa neste caso como xa se
comentou) por tratarse dun castelanismo.
2. O funcionariado da Xunta de Galicia poder gozar de beneficios econmicos para o

aluguer de vivendas.
Os funcionarios dbese cambiar por tratarse dun uso sexista da lingua. Pdese optar por unha
solucin con termos xenricos ou por outra que incla os dous xneros (as funcionarias/os
funcionarios ou viceversa).
*Disfrutar e *alquiler son dous castelanismos que non existen en galego, os termos correctos son
gozar e aluguer.
3. O novo edificio da Consellera est ocupando o espazo que en principio a

destinado a vivendas de proteccin oficial.
a: forma correcta en galego da terceira persoa do singular (e tamn da primeira) do copretrito do
verbo ir.
proteccin e non *protecin porque o grupo consonntico cc (ao igual que ct) mantense nos
vocbulos cultos cando precedido polas vogais a, e, o.
4. O mesmo que ti me dis xa mo dixera o antonte unha compaeira ta, e pareceume

unha noticia marabillosa.
O pronome persoal de segunda persoa, ti nunca se acenta.

En galego o termo correcto marabillosa e non *maravillosa.
5. No colector do lixo apareceu un paquete que contia dous quilos de dinamita.

O recipiente grande onde se deposita o lixo xerado nas casas, comercios e industrias denomnase
colector do lixo.
O uso do xerundio como complemento do nome non correcto polo que debemos cambiar
contendo por que contia para evitar a ambigidade.
A abreviatura de quilo k por tratarse dun smbolo universal pero o termo completo en galego non
se escribe con k por ser esta unha letra pouco comn na nosa lingua senn que se escribe quilo.
6. Hoxe publicouse no DOG o decreto que nomea a Encarna Branco directora do

centro.
A sigla que lle corresponde ao Diario Oficial de Galicia DOG e non Doga como aparece no texto.
As siglas frmanse utilizando unicamente a letra inicial da forma plena. Caracterzanse polo
seguinte:
Non levan espazo nin punto entre as letras.
Non son tratadas como unidades lxicas, polo que non se acentan en ningn caso
Na maiora dos casos non teen desinencia de plural, o seu nmero mrcase por medio
do artigo ou das palabras que acompaan s siglas (os DOG).
O xnero da sigla est marcado pola primeira palabra da denominacin.
O uso do xerundio nomeando non correcto por ter aqu un uso con carcter especificativo sendo
explicativo. Debmolo cambiar por que nomea.
7. Fxose un estudo para avaliar as perdas ocasionadas polo desastre natural e as

poder fixar as contas das achegas econmicas que se lles van conceder s
persoas afectadas.
O esforzo intelectual que se fai para aprender algunha cousa, a obra en que unha persoa investiga
un asunto concreto, a anlise, o exame que se fai dalgunha cousa chmase estudo.
O local de gravacins e emisins (radio, televisin, pelculas, etc.), o local onde traballan por
exemplo un/unha pintor/a, un/unha escultor/a chmase estudio.
O que se perde (e tamn a cantidade) chmase perda, non *prdida, termo que un castelanismo.
A cantidade de dieiro que lle corresponde ao valor dalgunha cousa chmase conta e non *cuanta
(este termo un castelanismo).
Aportar significa chegar a porto. Para expresar o significado de colaborar con algo para algn fin
sanse os verbos achegar, contribur, colaborar, etc. Por iso neste caso non podemos empregar
*aportacins senn que temos que optar por achegas, contribucins, colaboracins, etc.
En galego necesaria a reiteracin pleonstica do complemento indirecto por unha regra de estilo
a travs do pronome tono lle/s: que lles van conceder.
Para evitar o uso dunha linguaxe sexista dbese cambiar aos afectados por unha solucin sen
connotacins sexuais do tipo s persoas afectadas no lugar de aos afectados.
8. Estou agardando polo escrito de confirmacin; cando mo dean entregareillo

secretaria do departamento.
Non correcto o uso de mesmo con valor anafrico polo que o debemos substitur por un pronome.
9. Environlles unha carta aos seores Xoaqun Prado e Mnica Quintana.
En galego regra de estilo a reiteracin do complemento indirecto por medio do pronome tono
lle/s.
10. Chegou tarde asemblea e marchou correndo antes do ltimo punto da orde do
da.
O conxunto de persoas que pertencen a un mesmo colectivo que se renen para tratar asuntos en
comn chmase asemblea e non *asamblea.
*Orden un castelanismo, a forma correcta orde.
35. Reescribe as seguintes frases e muda as expresins que poden ser

consideradas como sexistas por outras mis axeitadas.
1. A vecianza do barrio da Alfndega celebra hoxe a festa infantil.
2. As persoas que representan as asociacins de nais e pais do alumnado da
comunidade galega reuniranse hoxe co conselleiro de Educacin.
3. A poboacin galega residente no estranxeiro debe recibir a mesma informacin que
a que reside no territorio galego.
4. Este ano van sar prazas de coidadores/as e de persoal de conserxera, da
construcin, de limpeza e de cocia.
5. As solicitudes que se presenten por parte dos concellos deben vir asinadas pola
alcalda e pola secretara.
As solucins que se dan para este exercicio non son as nicas posibles, outras
tamn sern vlidas se estn baleiras de connotacins sexistas.

As, e co obxecto de darlle cumprimento ao devandito acordo, e de conformidade coa
proposta da concelleira delegada de Persoal e Rxime Interior, unha vez solicitado o
correspondente orzamento e logo de considerar a urxencia derivada da proximidade do
inicio do curso de referencia, prevista para o vindeiro da 8 de marzo, e de acordo co
previsto no artigo 200 do texto refundido da Lei de contratos das administracins pblicas
que regula o rxime de contratacin de actividades docentes, decidiuse contratar con
urxencia unha/un docente o suficientemente capacitada/o como para poder desenvolver
con total normalidade o curso citado.
O termo que expresa a definicin de obxectivo, finalidade obxecto e non *obxeto.
En galego regra de estilo a reiteracin do complemento indirecto por medio do pronome tono lle/s:
darlle cumprimento e non dar cumprimento.
A muller que ocupa un cargo poltico na administracin local chmase concelleira e non concellala.
*Rximen un castelanismo, a forma correcta en galego rxime.
Persoal e Rxime Interior vai en maiscula por tratarse dunha entidade concreta.
En galego o termo que expresa a pouca distancia proximidade e non *cercana que un
castelanismo.
Acordo non contrae coa na escrita coa preposicin de polo que debemos escribir de acordo e non
*dacordo.
Escrbese con maiscula s a palabra inicial da denominacin dos textos legais: texto refundido da
Lei de contratos das administracins pblicas.
Unha/un docente capacitada/o unha posible solucin para cambiar a linguaxe sexista que nos
aparece no exemplo e que se debe evitar sempre.
Desenrolar significa desfacer ou desenvolver un rolo. Desenvolver significa facer que algo pase dun
estado a outro mis perfecto, que tea mis actividade ou importancia e o termo que debemos usar
neste exemplo.
37. Volve escribir correctamente o seguinte texto.

O presente escrito servir de notificacin nos termos do Artigo 59.4 da Lei de rxime
xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn, a todas as
persoas afectadas que, por resultaren descoecidas ou ignorndose o seu domicilio, non
poidan ser citadas persoalmente ao trmite de informacin pblica.
Os artigos dos documentos legais escrbense con maiscula: Artigo 59.4 e non artigo 59.4.
Escrbese con maiscula s a palabra inicial da denominacin dos textos legais: Lei de rxime xurdico...
Os restantes cambios feitos no documento son necesarios para eliminar a linguaxe sexista que nos aparece
no exemplo.

Anuncio do 15 de decembro de 2004, da Delegacin Territorial de Pontevedra, polo que se
relacionan liquidacins complementarias pendentes de notificar e se empraza s persoas
interesadas que se sinalan para seren notificadas por comparecencia.
Os interesados dbese cambiar por conter connotacins sexistas. Unha posibilidade empregar substantivos
colectivos: persoas interesadas. Notificados tense que cambiar para o feminino plural (notificadas) para que
concorde co sintagma anterior.
En galego o complemento directo de persoa vai acompaado sempre da preposicin a polo que o correcto
s persoas interesadas (s: a prep. + as artigo).
De acordo co disposto no artigo 105 da Lei 230/1963, do 28 de decembro, xeral tributaria,

segundo a redaccin dada pola Lei 66/1997, do 30 de decembro, de medidas fiscais,
administrativas e da orde social, relacinanse liquidacins complementarias pendentes de
notificar, despois de intentada a notificacin persoal por das veces, e emprzase s
persoas interesadas que se sinalan no anexo para seren notificadas por comparecencia.
Acordo non contrae coa na escrita coa preposicin de polo que debemos escribir de acordo e non *dacordo.
Escrbese con maiscula s a palabra inicial da denominacin dos textos legais: Lei 230/1963, do 28 de
decembro, xeral tributaria..., Lei 66/1997, do 30 de decembro, de medidas fiscais, administrativas...
*Orden un castelanismo, a forma correcta orde.
Os actos foron adoptados polo Servizo de xestin tributaria da Delegacin Territorial da

Consellera de Economa e Facenda de Pontevedra en aplicacin do Artigo 120 e
seguintes, e concordantes, da Lei xeral tributaria.
Dbense escribir con maiscula os nomes de entidades formalmente constitudas, con independencia do seu
carcter (administrativo, poltico, comercial...), por iso Servizo de Xestin Tributaria e non con minscula.
O conxunto de traballos cun uso ou unha funcin determinada chmase servizo e non *servicio. Segundo a
normativa de 2003 consrvase a forma con solucin patrimonial (terminacin zo e non cio).
Os artigos dos documentos legais escrbense con maiscula: Artigo 120.
A comparecencia deber efectuarse no prazo de dez das contados desde o seguinte ao da

publicacin deste anuncio, diante da secretara desta delegacin, con enderezo na ra
Michelena 30, Pontevedra, en horario de 9.00 a 14.00 horas de luns a venres.
Desde o seguinte ao da publicacin e non o da publicacin porque ese artigo debe ir acompaado da
preposicin a.
Delegacin debe ir con maiscula porque neste caso faise referencia a unha entidade concreta.
Transcorrido o dito prazo sen efectuarse, a comparecencia, a notificacin entenderase

producida desde o da seguinte ao do vencemento do prazo sinalado para comparecer.
Transcorrer o verbo que designa a accin de decorrer, pasar o tempo. *Transcurrir un castelanismo.
Dito/a/s ten que ir sempre acompaado de artigo no xnero e nmero que corresponda: o dito prazo e non
dito prazo.
Non debe grafarse coma entre efectuarse e a comparecencia porque este signo serve para separar
elementos e os dous citados van xuntos.
Ao do vencemento e non o vencemento porque neste caso o artigo debe ir acompaado da preposicin a.
O tempo establecido para a realizacin de algo chmase prazo.
Pontevedra,15 de decembro de 2004.

A data non leva preposicins: nin en nin a. Debe colocarse nun lugar facilmente visible e para isto o mellor
que apareza fra do propio texto.
Irene Rodrguez Ferreiro

Delegada territorial de Pontevedra
Os cargos oficiais e as profesins escrbense con letra minscula anda que se refiran a unha persoa
concreta coma neste caso.

Xess Camen Graa
Ra da Mmoa 12, 3. esq.
12345 O Barco de Valdeorras
CITACIN
Foi vostede seleccionado para cubrir un posto vacante na Delegacin Provincial de
Ourense da Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria. Por todo isto,
comuncolle que ten que se presentar para asinar o seu nomeamento o 15 de setembro de
2005, s once, na Delegacin Provincial da Consellera de Educacin e Ordenacin
Universitaria, na ra do Concello, 11, Ourense.
A forma do pronome neutro demostrativo en galego isto. *Esto ten un uso dialectal pero na escrita dbese
evitar a sa utilizacin.
Para poer unha sinatura recomndase o uso de asinar.
Nos enderezos, para separar o nome da ra do nmero, e o nmero do andar emprgase coma: ra do
Concello, 11.
De acordo cos Artigos 40 e 76.3 da Lei 30/1992, do 26 de novembro, do rxime xurdico

das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn, modificada pola Lei
4/1999, do 13 de xaneiro, informmolo de que, se non comparece, nomearase unha/un
substituta/o.
Acordo non contrae na escrita coa preposicin de polo que debemos escribir de acordo e non *dacordo.
Os artigos dos documentos legais escrbense con maiscula: Artigos 40 e 76.3.
Escrbese con maiscula s a palabra inicial da denominacin dos textos legais: Lei 30/1992, do 26 de
novembro, do rxime xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn,
modificada pola Lei 4/1999, do 13 de xaneiro.
Nomear significa elixir a algun para un determinado traballo, cargo, etc.
Un substituto debe ser cambiado por outra forma que non contea connotacins sexistas. Unha posibilidade
sera unha/un substituta/o.
Xon Xos Miramontes Quiroga

Delegado provincial da Consellera de Educacin
Ourense, 8 de setembro de 2005
A data non leva preposicins: nin en nin a. Debe colocarse nun lugar facilmente visible e para isto o mellor
que apareza fra do propio texto.
SOLUCIONARIO
Unidade 6
REDACCIN E ESTILO: PUNTUACIN E CONVENCINS
GRFICAS
40. As seguintes frases non levan puntuacin. Coloca os signos

correspondentes onde creas que deben poerse.
1. A razn do noso proceder moi sinxela: non queremos someternos a unha
inxustiza palmaria.
2. Acrdate, home, de que o teu caso non ten remedio.
3. Ao pasar o Rubicn dixo Csar: alea iacta est.
4. E logo di vostede que non capaz de Desde logo!
5. Este ano a asociacin ten pensado organizar: simposios sobre a actividade
comercial e congresos para compartir as diferentes iniciativas; mostras e
feiras; concertos e actuacins teatrais, etc.
6. Insistiu tanto que non houbo mis remedio ca atendelo.
7. Lus e Pedro que son amigos pola sa profesin dianse en silencio.
8. Manuel Curros Enrquez (1851-1908) foi un dos principais poetas galegos do
Rexurdimento, xunto con Rosala de Castro e Eduardo Pondal.
9. Neste andar estn os departamentos de persoal, de comunicacin, de
administracin, de educacin
10. O Consello da Cultura Galega (CCG) fixo pblico hoxe o seu informe anual.
Desde o CCG vese necesaria unha maior incidencia da cultura na cidadana.
11. O naturalista estuda os seres inanimados, os vexetais, os animais e o mundo
racional.
12. O xuz, odas as testemuas, pronunciou a sentenza.
13. Os mares, as selvas, os montes, os ros e o firmamento son como o adorno do
escenario do mundo.
14. Santiago a capital. Nela est unha das catedrais mis importantes do mundo.
15. Teamos en conta, por tanto, a importancia da puntuacin correcta.
41. Corrixe o seguinte texto prestndolle especial atencin sa puntuacin e

ao uso das maisculas e minsculas.
N. Expte: RE 1343/04.
Solicitante: Benito lvarez Vzquez, en representacin de Gandara Forraxes e

Vilar, S.L.
Actividade: construcin dun silo forraxeiro, reforma dunha sala de muxido existente
e instalacin dun depsito para xurro.
Situacin: Vilar - Cabrui.
Regulamentacin legal: art. 30 RAMINP de 30 do 11 de 1961.
Prazo de informacin pblica: 10 das.
Lugar de consulta: Servizo de Atencin ao Cidadn. Centro de Informacin do
Concello de Muros. Casa do Concello. De 9.00 a 14.00 horas de luns a venres.
Tfno.: 981 787 000. Fax: 981 787 965.
correo@muros.dicoruna.es
Cmpre lembrar que as horas van separadas dos

minutos por un punto.
A abreviatura de telfono tfno.
Os nmero de telfono non levan puntos.
Fax non unha abreviatura, polo que non leva punto.
Durante o prazo indicado somtese a informacin pblica o expediente que se cita

para que os/as que se consideren afectados/as poidan consultalo e formular as
reclamacins que consideren oportunas.
Muros, 30 de outubro de 2004
O concelleiro delegado,
Asdo: Bernab Xaqun Lpez Cures
42. Revisa o seguinte texto.
ANUNCIO DE APROBACIN DEFINITIVA

A Xunta de Goberno Local, na sesin que tivo lugar o da 4 de outubro de 2004,
acordou: aprobar definitivamente a delimitacin da unidade de actuacin nmero 3
do Plan especial de reforma interior nmero 7 (PERI-7), o que implica o inicio do
expediente de recualificacin dos terreos comprendidos no mbito delimitado,
adoptando como sistema de actuacin o de cooperacin.
O inicio do expediente de reparcelacin comporta a suspensin do outorgamento
de licenzas de edificacin e cualificacin no mbito delimitado.
Contra o acordo de aprobacin definitiva poderase interpoer directamente recurso
contencioso-administrativo ante o Xulgado do Contencioso-Administrativo de
Santiago no prazo de dous meses contados a partir do seguinte ao da publicacin
deste anuncio; alternativamente, poder interpoerse recurso potestativo de
reposicin ante a Xunta de Goberno Local do Concello (no prazo dun mes)
contado dende a mesma data.
Santiago de Compostela, 11 de novembro de 2004
O alcalde,
Asdo.: Xos M. Beiro Pais

Os textos legais (Ordenanza municipal...)
levan en maiscula s a inicial (sen ningn
outro distintivo, como podera ser a cursiva ou
a negra).
Comprceme convocalo reunin da comisin informativa que ditaminar sobre a

proposta de modificacin da Ordenanza municipal reguladora das axudas
rehabilitacin de edificios e vivendas en execucin do Plan especial de proteccin
e rehabilitacin de edificios da cidade histrica, presentada pola concelleira
delegada de Rehabilitacin da Cidade Histrica Silvia Lpez Candamo o da 2 de
xullo de 2004.
Rehabilitacin da Cidade Histrica leva
todas as iniciais en maiscula polo feito
de ser o nome dunha concellara.
DA: 3 de xullo de 2004

HORA: 12.00 h
LUGAR: Saln de Plenos. Pazo de Raxoi. Concello de Santiago. Praza do

Obradoiro s/n. Santiago de Compostela
Orde do da
Punto nico da orde do da
1. Elaboracin dun ditame sobre a proposta de modificacin da Ordenanza
municipal reguladora das axudas rehabilitacin de edificios e vivendas en
execucin do Plan especial de proteccin e rehabilitacin de edificios da cidade
histrica.
Santiago de Compostela, 3 de xullo de 2004
O presidente da comisin
Xerardo Vzquez Lago
Os tratamentos, antenomes,
ttulos, cargos e empregos deben
escribirse en minscula.
Sr Antn Branco Ramos

Gran Va, 36, baixo
36514 Vigo
Non se debe abusar dos recursos
tipogrficos. Se se destaca en negra, non
fai falta que se destaque tamn en cursiva.
Asunto: Designacin de representacin

Remtolle a certificacin relativa designacin para os efectos de representacin
diante da Seccin 2 da Sala do Contencioso-Administrativo do Tribunal Superior de
Xustiza de Galicia, con data do 12 de febreiro de 2004, que lle foi notificada o 27
de febreiro de 2004, en relacin co procedemento ordinario n 4033/2004
interposto por Roberto Rei Gonzlez contra desestimacin por silencio da
reclamacin de responsabilidade patrimonial formulada con data do 17 de marzo
de 2003 por danos causados ao vehculo C-3410-BD no accidente sufrido o 10 de
marzo de 2003. As mesmo, remtolle a notificacin de designacin que se lle
enviou aos letrados que defendern os intereses municipais.
O secretario
Bernardo Vzquez Xuo
Non hai razn para que os

nomes dos meses vaian en
maiscula.
SOLUCIONARIO
Unidade 7
REDACCIN E ESTILO: OS DOCUMENTOS ADMINISTRATIVOS

Xacobe Castro Martn

Asociacin de Vecias/os do Outeiro
Lugar de Castro 4, Outeiro
12345 Vigo
Nas cartas, a identificacin do/a

destinatario/a debe ir sempre na
cabeceira
Estimado seor,
Pome en contacto con vostede para facerlle chegar a Gua de asociacins veciais
de Galicia 2005, editada por esta Direccin Xeral e na que se recollen todas as
asociacins veciais galegas, xunto cos seus cargos directivos e cos datos de
contacto.
Agardo que esta gua lle sexa til.
Un cordial sado,
A identificacin do/a emisor/a da carta debe
figurar despois da sinatura, mais non ten que
estar resaltada tipograficamente nin centrada.
Cmpre lembrar que os cargos non se grafan
con maiscula.
A directora xeral
Iria Viqueira Axeitos
Santiago de Compostela, 23 de maio de 2005
Nas cartas o lugar e a data vai ao final

do documento. Cmpre lembrar que a
orde : lugar, da, mes e ano. Tamn
cmpre lembrar que as datacins non
levan nin En antes do lugar nin a
antes do da.

Xon Mara Vilar Carreira, secretario xeral da Consellera de Sanidade,

CERTIFICO
Non se debe abusar da utilizacin

de recursos tipogrficos
Que dona Beln Lantes Pallas, con documento de identidade 13.345.678-X, forma
parte do cadro de persoal desta Consellera como interina.
E para que conste, para os efectos oportunos, asino esta certificacin.
Nas certificacins a datacin

debe ir antes da sinatura.
Nas certificacins a sinatura vai ao final do

documento, despois da datacin. Debido a
que a identificacin do/a emisor/a xa vai ao
comezo do documento, non se debe repetir
ao final outra vez.

Non se debe usar o Eu.

Para referirse propia
persoa non se debe usar
don/dona.
Sara Freire Carballo, con documento de identidade nmero 12.345.678-L, e con

domicilio na ra dos Cruceiros nmero 6, CP: 12345, Cambados.
DECLARO
Quen declara unha primeira persoa, non unha

terceira, polo que a forma ten que ser DECLARO,
parte e resaltada tipograficamente.
Que nunca fun arredada mediante expediente disciplinario dos servizos de ningunha
das administracin pblicas.
E para que conste, para os efectos oportunos, asino esta declaracin.
Cambados, 7 de abril do 2005
A datacin non debe ir inserida no texto,
senn parte, sen en antes do lugar e
sen a antes do da. O da debe grafarse
en nmero e o mes en letra.
Ao final do documento debe ir s a

sinatura, pois a identificacin do/a
destinatario/a xa vai ao principio

Uxa Lavandeira Palmou
Avda. da Corua 48, entrechn
12345 Ourense
CONVOCATORIA
Non hai razns para

que seora vai en
maiscula.
Estimada seora:
Comprceme convocala xuntanza da Asociacin de Vecias e Vecios da Zona
Vella
Entre as horas e os minutos debe ir un
punto e non dous. O smbolo da hora h
(en minscula e sen punto).
DA: 30 de maio de 2005

HORA: 20.00 h
LUGAR: local da asociacin. Ra do Castro 12, entrechn
ORDE DO DA:
1. Lectura e aprobacin da acta da xuntanza anterior
2. Proposta de actividades da Asociacin para o vern de 2005

3. Repartimento de tarefas
4. Rolda de intervencins libres
Unha aperta,
Marta Penido Sieira

Presidenta
A data debe ir ao final

da convocatoria.
Ourense, 14 de maio de 2005
Para que a
informacin quede
mis clara
conveniente
ordenala e
esquematizala e non
inserir o da, hora e
lugar da
convocatoria dentro
do texto corrido.
Cmpre ter en conta que
mesmo non ten valor
anafrico, que labouras non
unha palabra galega
(anda que si labores,
masculino), que
recomendable repartimento,
mellor que reparto, e que
recomendable a frmula
rolda de intervencin libres
(mellor ca rogos e
preguntas).
ACTA DE INSPECCIN
Como en todos os documentos

administrativos cmpre buscar a
claridade e simplificacin, precisin e
exactitude, personalizacin,
democratizacin e uniformidade.
DNI, sen puntos;

unha sigla.
A abreviatura de
avenida Avda.
Xin Porto Mexuto, con DNI 12.345.678, domiciliado en Ferrol, na Avda. de Lugo 14,
con data de nacemento do 12 de decembro de 1949, estaba a exercer a actividade de
venda en va pblica sen licenza.
Venda, e non *venta.

Licenza, e non *licencia.
Tendo en conta que para o exercicio de tal actividade requisito indispensable

dispoer da correspondente licenza, advrteselle que:
Desenvolver, non
*desenrolar.
1. Dado que non pose a preceptiva licenza debe deixar de desenvolver de inmediato
a actividade que estaba a realizar.
2. De persistir no exercicio de tal actividade procederase a dar cumprimento ao
establecido na lexislacin vixente sobre venda ambulante, que establece a retirada
do posto de venda ilegal e dos seus produtos sen prexuzo da sancin econmica
que proceda.
Axentes
Nm. axente
Produtos, e non
*productos.
Sinatura
214
Nm. axente
Prexuzo, e non
*perxuicio.
Sinatura
310
Sinatura do/a interesado/a
Instrutor
ACTA DA XUNTANZA DO XURADO DO PREMIO DE NOVELA 2005

LUGAR: sala de xuntas da Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria
DATA: 29 de abril de 2005
HORA DE COMEZO: 12.09 h
HORA DE REMATE: 13.15 h
Para maior claridade e simplificacin, para maior precisin e

exactitude e para facilitar a uniformidade e fixacin, cmpre
estruturar a acta de reunin dun xeito ordenado, claro e visual,
facendo referencia aos datos bsicos da xuntanza (lugar, data,
hora, asistentes, etc.) de modo esquemtico.
ASISTENTES:
Os cargos grfanse
con inicial minscula.
Dona frica Diguez Merino, conselleira de Educacin e Ordenacin

Universitaria, presidenta
Don Xos Alberte Brin Seara, escritor, vogal
Don Marcos Braa Lado, escritor, vogal
Os/as participantes nunha xuntanza

que non teen un cargo especfico
nela son vogais (non *vocais).
Dona Pilar Meixide Outeiro, escritora, vogal

Don Henrique Seoane Santos, profesor universitario, vogal
Dona Margarida Vzquez Groveiro, profesora de ensino medio, vogal
Don Marcos Daz Mario, xefe do Servizo de Promocin Cultural, secretario,
con voz pero sen voto.
ORDE DO DA
Punto nico. Decisin da obra gaadora do Premio de Novela 2005.
ACORDOS
Logo das valoracins de cada un dos membros do xurado, o xurado do Premio de
Novela 2005 acorda por unanimidade dos membros asistentes xuntanza (7),
entregar o Premio de Novela 2005 obra Tempos de esperanza, do autor Deaqu
(pseudnimo).
Segundo aparece na plica, o pseudnimo Deaqu correspndelle a dona Carme

Cornide Dopazo.
Sen mis asuntos que tratar remata a sesin e eu redacto esta acta como secretario.
O secretario
Visto e prace
A presidenta
O nome de quen asina a acta non se
debe poer novamente onda a sinatura,
pois xa est sinalado na relacin de
asistentes. Polo tanto, abonda con
sinalar o cargo para as poder identificar
a rbrica de cada quen.
NDICE
UNIDADE 1
ESTANDARIZACIN DA LINGUA GALEGA. HISTORIA E EVOLUCIN............ 9
1. Breve repaso pola historia da estandarizacin da lingua galega ........................ 11
1.1. Xustificacin da estandarizacin e dos avances nas normas dun idioma ..................11
1.2. Breve historia da estandarizacin da lingua galega ..............................................11
2. As modificacins nas normas do 2003: ortografa, morfosintaxe e lxico .......... 14
2.1. Cambios obrigatorios mis relevantes ................................................................14
2.2. Cambios optativos mis relevantes....................................................................16
2.3. Outros cambios de menor entidade pero obrigatorios ...........................................17
2.4. Outros cambios de menos entidade e formas que se engaden ...............................17
3. A coherencia nas escollas normativas ................................................................ 18
UNIDADE 2
ACTUALIZACIN ORTOGRFICA ............................................................... 21
1. A acentuacin. A acentuacin diacrtica ............................................................. 23
1.1 A acentuacin .................................................................................................23
1.2. As regras de acentuacin .................................................................................24
1.3. Algns casos especiais canto acentuacin ........................................................24
1.4. O acento grfico como marca de hiato ...............................................................27
1.5. A acentuacin diacrtica ...................................................................................27
2. Casos dubidosos de uso de b e v, h, x e s, e m, n e .......................................... 30
2.1. O emprego de b e v ........................................................................................30
2.2. O emprego do h .............................................................................................35
2.3. O emprego do s e do x ....................................................................................37
2.4. Erros relacionados coa escrita do x....................................................................39
2.5. O uso de m, n e ...........................................................................................40

3. Casos dubidosos de unin e separacin de palabras .......................................... 43
3.1. Dbidas frecuentes .........................................................................................47
UNIDADE 3
ACTUALIZACIN MORFOSINTCTICA ....................................................... 55
1. As formas do artigo e do demostrativo .............................................................. 57
1.1. O artigo determinado ......................................................................................57
1.2. O artigo indeterminado....................................................................................58
1.3. O demostrativo ..............................................................................................59
1.4. O posesivo.....................................................................................................61
1.5. Relativos, interrogativos e exclamativos .............................................................61
1.6. Algns contextos con numerais.........................................................................62
2. Casos dubidosos de xnero e nmero ................................................................ 63
2.1. O xnero .......................................................................................................63
2.2. O nmero ......................................................................................................66
3. O pronome persoal tono e a sa colocacin ..................................................... 67
UNIDADE 4
ACTUALIZACIN LXICA .......................................................................... 69
1. Os erros lxicos e terminolxicos mis frecuentes na linguaxe administrativa .. 71
1.1. Caractersticas do lxico administrativo ..............................................................71
1.2. Listaxe de erros lxicos e terminolxicos mis frecuentes .....................................71
2. A fraseoloxa administrativa .............................................................................. 79
2.1. Caractersticas da fraseoloxa administrativa .......................................................79
2.2. Listaxe de erros fraseolxicos mis frecuentes ....................................................79
UNIDADE 5
REDACCIN E ESTILO: CARACTERSTICAS DA LINGUAXE ADMINISTRATIVA81
1. A variedade lingstica administrativa ............................................................... 85
2. Caractersticas e modernizacin da linguaxe administrativa .............................. 86
2.1. Claridade e simplificacin .................................................................................87
2.2. Precisin e exactitude......................................................................................87
2.3. Personalizacin...............................................................................................88
2.4. Democratizacin .............................................................................................88
2.5. Uniformidade e fixacin ...................................................................................88
3. Algns dos principais problemas lingsticos na variedade administrativa ........ 89
3.1. O uso do xerundio ..........................................................................................89
3.2. O uso de mesmo ............................................................................................90
3.3. Reiteracin pleonstica do complemento indirecto ...............................................90
4. A linguaxe sexista .............................................................................................. 91
4.1. Sexismo lingstico .........................................................................................92
4.2. Sexismo social ...............................................................................................95
UNIDADE 6
REDACCIN E ESTILO: PUNTUACIN E CONVENCINS GRFICAS............ 99
1. Criterios de utilizacin dos signos de puntuacin e doutros signos
ortogrficos nos documentos administrativos...................................................... 101
1.1 A coma ........................................................................................................ 101
1.2 O punto........................................................................................................ 103
1.3. Os dous puntos ............................................................................................ 104
1.4. O punto e coma............................................................................................ 105
1.5. Os puntos suspensivos .................................................................................. 106
1.6. As comias .................................................................................................. 107
1.7. O guin ....................................................................................................... 107
1.8. A raia.......................................................................................................... 108

1.9. As parnteses .............................................................................................. 108
1.10. A interrogacin e a exclamacin .................................................................... 109
2. Algunhas convencins grficas nos documentos administrativos .................... 110
2.1. As maisculas e as minsculas ....................................................................... 110
2.2. Criterios de utilizacin da cursiva, das comias e da negra.................................. 113
2.3. As abreviacins nos documentos administrativos ............................................... 115
2.4. Os nmeros ................................................................................................. 118
2.5. As datas ...................................................................................................... 123
UNIDADE 7
REDACCIN E ESTILO: OS DOCUMENTOS ADMINISTRATIVOS ................ 125
1. Cuestins de formato ....................................................................................... 127
1.1. Os ttulos dos documentos e a identificacin dos apartados ................................. 127
1.2. As numeracin ............................................................................................. 128
1.3. Os pargrafos .............................................................................................. 128
2. Estrutura xeral comn para todos os documentos administrativos .................. 128
2.1. A cabeceira.................................................................................................. 129
2.2. O corpo ....................................................................................................... 130
2.3. O peche ...................................................................................................... 131
3. Distintos tipos de documentos administrativos................................................ 132
3.1. Documentos de transmisin ........................................................................... 132
3.2. Documentos de xuzo .................................................................................... 135
3.3. Documentos de decisin ................................................................................ 136
3.4. Documentos de constancia ............................................................................. 138
3.5. Documentos da cidadana .............................................................................. 139
UNIDADE 8
MANEXO DE FERRAMENTAS BSICAS PARA A AXUDA ESCRITA EN
LINGUA GALEGA ..................................................................................... 143
1. Ferramentas bibliogrficas .............................................................................. 145
1.1. Dicionarios................................................................................................... 145
1.2. Lxicos e vocabularios ................................................................................... 149
1.3. Gramticas e manuais de consulta .................................................................. 150
1.4. Modelos de documentos................................................................................. 152
2. Ferramentas informticas e en lia .................................................................. 153
2.1. Correctores ortogrficos................................................................................. 153
2.2. Dicionarios e vocabularios electrnicos............................................................. 156
2.3. Outros recursos electrnicos........................................................................... 160
EXERCICIOS
Exercicios 1.......................................................................................................... 165
Exercicios 2.......................................................................................................... 170
Exercicios 3.......................................................................................................... 176
Exercicios 4.......................................................................................................... 183
Exercicios 5.......................................................................................................... 191
Exercicios 6.......................................................................................................... 196
Exercicios 7.......................................................................................................... 201
SOLUCIONARIOS
Solucionario 1 ...................................................................................................... 209
Solucionario 2 ...................................................................................................... 216
Solucionario 3 ...................................................................................................... 223
Solucionario 4 ...................................................................................................... 230
Solucionario 5 ...................................................................................................... 238
Solucionario 6 ...................................................................................................... 246

Solucionario 7 ...................................................................................................... 251

2 CURSO de ACTUALIZACION 2005 Da Lingua e Linguaxe Administrativa Galegas

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2 CURSO de ACTUALIZACION 2005 Da Lingua e Linguaxe Administrativa Galegas

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Curso de actualizacin da

ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIN PBLICA

Este material foi elaborado por REVERSO SERVIZOS LINGSTICOS, S.L.

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

BREVE REPASO POLA HISTORIA DA

1.1 Xustificacin da estandarizacin e dos avances

1.2 Breve historia da estandarizacin da lingua

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

O portugus fxose un idioma dos mis estendidos do mundo e o

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

reintegracionista ou lusista defendida maiormente pola AGAL e a normativa de consenso

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

A busca da concordia lingstica explica que se introducisen aspectos asumibles doutras

AS MODIFICACINS NAS NORMAS DO 2003:

2.1 Cambios obrigatorios mis relevantes

*sen embargo, *nembargantes

non obstante, anda que

Organizndoos por apartados, os cambios obrigatorios das NOMIG 2003 son:

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

Sufixos en ZO e ZA: ampliouse a relacin de palabras rematadas en zo e za:

menosprezo, prezar, desprezar ), querenza (benquerenza, malquerenza), sentenza7,

Sufixos N/, -ANO/-ANA: rematan co sufixo n/-, entre outras, as seguintes

Sufixos N/-ONA: os sufixos n/-ona quedan reservados para os aumentativos

Signos de interrogacin e admiracin: a entoacin interrogativa ou exclamativa mrcase

diferenciar (non *diferenzar), ou diferencial (non *diferenzal).

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

2.2 Cambios optativos mis relevantes

AO e : igual que antes, a contraccin da preposicin a e do artigo o ofrece das

Sufixacin BLE/-BEL: igual que na normativa anterior, son perfectamente vlidas as

Terminacin ARA/-ERA: nas anteriores normas as das terminacins eran correctas e

unicamente a terminacin -era).

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

2.3 Outros cambios de menor entidade pero

enseguida; de cantidade: apenas; de modo: amodo, devagar; de dbida: talvez.

Multiplicativos: eliminronse as formas agora incorrectas *triple e *cudruple e

2.4 Outros cambios de menor entidade e formas

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

A COHERENCIA NAS ESCOLLAS NORMATIVAS

AO e : a contraccin da preposicin a e do artigo o ofrece das posibilidades, ao

Sufixacin BLE/-BEL: a primeira das terminacins fncase na lingua falada, a segunda

perfectamente vlidas as das terminacins (posible/posbel; terrible/terrbel...), anda

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

espallouse unha variante deformada -eira, con clara motivacin diferencialista. As

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

A ACENTUACIN. A ACENTUACIN DIACRTICA

palabras tnicas: substantivos, adxectivos, verbos, adverbios, algns pronomes...,

palabras tonas: preposicins, conxuncins, algns pronomes, moitos

agudas: a tnica a ltima,

graves: a tnica a penltima,

esdrxulas: a tnica a antepenltima.

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

O acento grfico en galego sempre agudo e a sa funcin principal permitir recoecer

a localizacin da slaba tnica,

1.2 As regras de acentuacin

1.3 Algns casos especiais canto acentuacin

Curso de actualizacin da lingua e linguaxe administrativa galegas

O acento grfico nos monoslabos

O acento grfico nos adverbios en -mente

sen embargo, nembargantes

diferenciar (non diferenzar), ou diferencial (non diferenzal).

Multiplicativos: eliminronse as formas agora incorrectas triple e cudruple e