PENGENALAN

Kira-kira 1000 tahun yang lampau, Semenanjung Tanah Melayu berubah menjadi
pusat perdagangan di Asia Tenggara apabila China dan India memulakan perdagangan
mereka melalui Selat Melaka. Banyak kerajaan awal wujud pada abad ke-10 berasal
daripada bandar pelabuhan. Ini termasuk Langkasuka dan Lembah Bujang di Kedah,
Beruas dan Gangga Negara di Perak, serta Pan Pan di Kelantan. Pada awal abad ke15, Kesultanan Melaka wujud dan kemakmuran ekonominya telah menarik minat
penakluk daripada Portugis, Belanda dan Britain untuk mewujudkan petempatan atau
koloni di Selat Melaka.
Sejarah penempatan kolonial diraja Britain diwujudkan pada tahun 1826. Britain
atau dikenali sebagai British sedikit demi sedikit menyebarkan pengaruh dan
kawalannya ke atas seluruh Semenanjung Tanah Melayu. Penempatan awal colonial
British ini bertapak di Pulau Pinang, Singapura dan Melaka. Pada 1867, British menjadi
semakin agresif dan mula mendapatkan negeri-negeri Melayu yang lain.
Terdapat banyak faktor-faktor yang menjadikan colonial Britisnh ini berminat
untuk mendapatkan Tanah Melayu antaranya untuk mendapatkan bahan atau hasil
mentah seperti biji besi dan timah. Pada tahun 1810-an, British mula mengambil
peluang campu rtangan dalam negeri-negeri Melayu. Disebabkan perang saudara,dan
gangguan kongsi gelap Cina, Britain telah dipilih untuk menyelesaikan masalah
penduduk di Negeri-Negeri Melayu dan Negeri-Negeri Selat.
Akhirnya, Perjanjian Pangkor ditandatangani yang mengakibatkan perluasan
kuasa British ke atas tanah air bangsa Melayu (iaitu Perak, Pahang, Selangor dan
Negeri Sembilan yang dikenali juga Negeri-negeri Melayu Bersekutu). Negeri-negeri
lain yang dikenali sebagai Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu iaitu Perlis, Kedah,
Kelantan dan Terengganu berada di bawah kuasa Thailand. Di Borneo pula, Borneo
Utara British dahulunya berada di bawah pemerintahan Kesultanan Sulu (sekarang

Sabah) ditabalkan sebagai Koloni Diraja British, manakala Sarawak menjadi milik
keluarga Brooke (Raja berbangsa Inggeris).
Akibat penaklukan Jepun pada Perang Dunia II dan kebangkitan komunis,
sokongan untuk kemerdekaan semakin kuat. Apabila British mahu mewujudkan
Malayan Union selepas perang berakhir, masyarakat Melayu bangun menentang dan
mahukan sistem yang pro- Melayu, menolak kemasukan Singapura dan mahukan
sistem kewarganegaraan tunggal (berbanding dwiwarganegara, yang membolehkan
kaum pendatang mendapat status warganegara Malaya dan negara asal mereka).
Kemerdekaan untuk Semenanjung Tanah Melayu diperolehi pada 1957 di bawah nama
Persekutuan Malaya, tanpa penyertaan Singapura. Persekutuan yang baru diwujudkan
di bawah nama Malaysia pada 16 September 1963 melalui penyatuan Persekutuan
Malaya, Singapura, Borneo Utara (kemudian dinamakan Sabah) dan Sarawak.
Kesultanan Brunei yang pada mulanya menyatakan hasrat untuk menyertai
Malaysia menarik diri akibat tentangan sebahagian masyarakat Brunei yang kecewa
kerana sultan mereka tidak disenarai dalam bakal Yang Di-Pertuan Agong. Pada awal
penubuhan Malaysia, banyak perkara berlaku misalnya cubaan Indonesia menakluk
Malaysia, dan tuntutan Sabah oleh Filipina. Selain itu, pada 1965, Singapura menarik
diri daripada Malaysia dan rusuhan kaum terjadi pada bulan Mei 1969.
Kini Malaysia berdiri di atas sejarahnya yang unik. Bermula dengan penaklukan
bangsa asing seperti Portugis, Belanda, British dan Jepun sehinggalah penubuhan
sebuah negara merdeka, Persekutuan Tanah Melayu yang kemudiannya pada tahun
1963 dikenali sebagai Persekutuan Malaysia. Pembabitan negara-negara asing
tersebut meninggalkan banyak kesan terhadap bangsa dan budaya masyarakat malah
mengubah sosio-politik negara.

PERLEMBAGAAN

Setiap negara memerlukan perlembagaan bagi menjamin kestabilan politik serta

sistem pemerintahan negara yang cekap dan adil. Keperluan perlembagaan menjadi
lebih ketara dalam sebuah negara yang berbilang etnik seperti negara Malaysia.
Perlembagaan diperlukan untuk mewujudkan suatu rangka politik, ekonomi dan sosial
yang dapat memudahkan perpaduan nasional dan pembangunan negara serta
melindungi kepentingan semua kumpulan etnik.
Perlembagaan Malaysia juga dikenali sebagai perlembagaan persekutuan yang
mengandungi 183 perkara yang merangkumi undang undang tertinggi di Malaysia. Ia
merupakan satu dokumen undang undang yang telah dibentuk berasaskan kepada
dua dokumen terdahulu iaitu Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu dan Perlembagaan
Kemerdekaan tahun 1957.

Perlembagaan ini telah dirangka berdasarkan nasihat

daripada Suruhanjaya Reid yang telah melakukan kajian dalam tahun 1956. Maka
Perlembagaan berkenaan telah berkuat kuasa sejurus selepas Tanah Melayu mencapai
kemerdekaan pada 31 Ogos 1957.
Perlembagaan ini dibahagikan kepada 15 bahagian, setiap bahagian
mengandungi satu atau lebih artikel yang relevan :
Bahagian 1 - Negeri-negeri, agama dan undang-undang persekutuan
Bahagian 2 - Kebebasan asasi
Bahagian 3 - Kewarganegaraan
Bahagian 4 - Persekutuan
Bahagian 5 - Negeri-negeri
Bahagian 6 - Perhubungan antara persekutuan dan negeri-negeri
Bahagian 7 - Peruntukan-peruntukan kewangan

 Bahagian 8 - Pilihanraya
Bahagian 9 - Kehakiman
Bahagian 10 - Perkhidmatan awam
Bahagian 11 - Kuasa-kuasa khas menentang kuasa subversif dan darurat
Bahagian 12 - Am dan pelbagai
Bahagian 13 - Peruntukan sementara
Bahagian 14 - Perkecualian bagi kedaulatan raja-raja dan sebagainya
Bahagian 15 - Prosiding terhadap Yang di-Pertuan Agung dan raja-raja

Menurut Dr. Pisol Maidin melalui pautan http://budaklaw.wordpress.com di dalam

tajuk Perlembagaan Malaysia dalam Konteks Hubungan Etnik di Malaysia ada
menyatakan Perlembagaan adalah sumber undang undang tertinggi sesebuah
negara. Ia juga berperanan sebagai panduan bagi pembentukan undang undang
samada di pihak kerajaan atau rakyat dan secara umumnya, perlembagaan terbahagi
kepada dua iaitu :

Perlembagaan bertulis Perlembagaan yang dikumpul dan disusun dalam satu

dokumen.
Perlembagaan tidak bertulis Semua prinsip perlembagaan yang tidak
terkumpul

dalam satu dokumen seperti undang undang yang diluluskan oleh

Parlimen dan keputusan keputusan mahkamah.

Malaysia mengamalkan Perlembagaan bertulis di mana badan perundangan,

kehakiman dan eksekutif mendapat kuasa daripada Perlembagaan. Seperti yang kita
ketahui, Perlembagaan Malaysia terdiri daripada :
1. Teks
15 Bahagian
183 Perkara dan fasal fasal
2. Jadual jadual
13 jadual
Yang mana ia menyentuh bidang kuasa eksekutif, legislatif, kehakiman,
kedudukan agama Islam, Kewarganegaraan, Bahasa kebangsaaan, Kedudukan dan
keistimewaan orang Melayu dan Bumiputera Sarawak dan Sabah. Di Malaysia, tidak
ada mana mana institusi yang boleh mengatasi ketinggian kuasa Perlembagaan.
Malah, ketiga tiga badan kerajaan iaitu badan Kehakiman, Perundangan dan
Eksekutif serta Yang di Pertuan Agong juga tertakluk kepada Perlembagaan Malaysia.
Kuasa kuasa perundangan dan kehakiman yang dijalankan di mahkamah juga
tertakluk kepada sekatan sekatan yang dikenakan atau tertakluk di dalam
Perlembagaan.
Ini semua kerana terkandung dengan nyata di dalam Perlembagaan pada
perkara 4(1):

Perlembagaan Malaysia adalah undang undang utama persekutuan dan apa

apa undang undang yang diluluskan yang berlawanan dengan Perlembagaan
adalah setakat mana yang berlawanan itu terbatal.

PENDAPAT PENDAPAT TOKOH MENGENAI PERLEMBAGAAN

R
T
S
H
A
U
N
LA
S
LM
S
A
A
U
H
N
L
L
H
Z
E
U
A
H
M
IS
R
S
N
I
A
U
IB
D
B
N
D
A
U
IS
N

KONSEP
PERLEMBAGAAN

Konsep
Perlembagaan

Merupakan sumber undangundang tertinggi sesebuah

Negara

Untuk menyelaraskan
pemerintahan sesebuah
Negara.

Berperanan sebagai garis panduan

pembentukan undang-undang sama ada
di pihak pemerintah atau rakyat.

Bermatlamat untuk memberikan

jaminan dan perlindungan kepada
rakyat.

Perlembangan Persekutuan mengandungi 131 perkara yang menyentuh

pelbagai aspek pemerintahan seperti kebebasan asasi, YDPA,
keistimewaan raja-raja ,Melayu dan hak orang bukan melayu, soal bahasa
Melayu, agama, kehakiman, kewarganegaraan, kehakiman dan sebagainya.

BERTULIS: Bentuk perlembagaan yang

dikumpul dan disusun dalam satu
dokumen. Contoh: Perlembagaan
Malaysia

TIDAK BERTULIS: Semua prinsip

perlembagaan yang tidak terkumpul
dalam satu dokumen seperti undangundang adat. Contoh: adat perpatih.

UNSUR-UNSUR
PERLEMBAGAAN

UNSUR-UNSUR TRADISI DALAM PERLEMBAGAAN

Unsur unsur tradisi adalah antara faktor penting untuk mewujudkan identity
Malaysia dan memupuk persefahaman ke arah perpaduan. Ia juga merupakan sebuah
kontrak sosial yang telah dipersetujui dan disepakati. Unsur unsur tradisi yang
terkandung di dalam Perlembagaan Malaysia meliputi
Bahasa
Agama
Kedudukan istimewa orang Melayu dan Bumiputera Sabah dan Sarawak
serta kedaulatan pemerintahan beraja.
Ketiga- tiga aspek atau tradisi ini amat penting dan termaktub di dalam
Perlembagaan antara tujuan untuk menstabilkan sistem politik di Nagara Malaysia. Hak
bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan, Agama Islam sebagai agama rasmi
negara serta kedudukan hak istimewa orang Melayu dan Bumiputera Sabah dan
Sarawak serta kuasa raja- raja tidak boleh di sentuh atau dipertikaikan.
Selain itu, unsur tradisi in juga dilindungi dibawah Akta Hasutan atau lebih di
kenali sebagai Akta Keselamatan Dalam Negeri 1960 (Internal Security Act 1960 (ISA)
Ini menyatakan bahawa jika terdapat sebarang hasutan berkaitan dengan unsur unsur
tradisi ini maka seseorang atau pemula hasutan boleh dikenakan tidakan dibawah Akta
Keselamatan Dalam Negeri. Maka di sini unsur unsur tradisi boleh dianggap sebagai
isu yang sensitif serta dilarang dijadikan isu perbincangan awam.
Unsur- unsur ini penting kerana menjadi faktor penting untuk mewujudkan identiti
Malaysia dan memupuk persefahaman ke arah perpaduan, ia juga merupakan satu
kontrak sosial. Ianya telah pun wujud semenjak ratusan tahun sebelum Perlembagaan
Persekutuan 1963 dan ia berperanan menstabilkan sistem politik negara (Tun Salleh
Abbas bekas Ketua Hakim Negara).

U N S U R -U N S U R D A L A M
PERLEM BAG AAN

A g a m a Is la m

P e m e rir i n t a h a n b e rraa j a

K e d u d u k a n I s t i m e w a o ra n g M e l a y u d a n B u m i p u t e r a S a b a h d a n S a r a w a k

KRONOLOGI
SEJARAH
PENGGUBALAN
PERLEMBAGAAN
SEHINGGA
PENUBUHAN
MALAYSIA
TAHUN

PERISTIWA

PENERANGAN

Sejarah perlembagaan Malaysia bermula

1874

PERJANJIAN PANGKOR

apabila

Sultan

menandatangani

Perjanjian

Pangkor pada 10 September 1877 di Pulau

Pangkor. Merupakan perjanjian bertulis antara

negeri Perak dengan British. Perjanjian tersebut
menjadi kesinambungan kepada pembentukan
perlembagaan Malayan Union.

Dianggotai oleh 4 orang wakil Raja Melayu,

2 wakil UMNO, 6 wakil pegawai British. Tugas

1946

JAWATANKUASA KERJA

utamanya

adalah

untuk

merangka

perlembagaan baru yang boleh diterima orang

Melayu.

Dianggotai oleh 5 orang Eropah, 2 orang

Cina, 2 orang India. Peranan jawatankuasa ini
adalah untuk mendapatkan pandangan orang

1946

1948

JAWATANKUASA

bukan Melayu mengenai draf perlembagaan .

PERUNDING

PENUBUHAN
PERSEKUTUAN TANAH
MELAYU

Jawatankuasa Kerja telah mengkaji syor

dan membuat pindaan perlembagaan yang
dicadangkan dan Kerajaan British akhirnya
menerima

perlembagaan

tersebut

dan

dilaksanakan pada 21 Januari 1948 bagi

menggantikan

Malayan

Union

dengan

Persekutuan Tanah Melayu. Penubuhan ini

dilakukan melalui perjanjian yang dinamakan
Perjanjian

Persekutuan.

Dalam

perjanjian

tersebut terdapat beberapa perubahan penting

yang

dilakukan

Persekutuan

dalam

1948.

Perlembagaan

Berikutan

perjanjian

tersebut Persekutuan Tanah Melayu ditubuhkan

pada 1 Februari 1948. Majlis Perundangan
Persekutuan ditubuhkan di mana ia mempunyai
kuasa membuat undang-undang. Pesuruhjaya
Tinggi pula mempunyai kusa veto (pembatal)
untuk menghalang rang undang-undang yang
diluluskan

oleh

Majlis

Perundangan

Persekutuan.
Sejak tahun 1948, setiap negeri Melayu
mempunyai

perlembagaan

masing-masing.

Johor dan Terengganu telah pun mempunyai

perlembagaan lebih awal lagi, masing-masing
pada tahun 1895 dan 1911. Ianya dipinda
supaya sesuai dengan kehendak Perjanjian
Persekutuan 1948.
JAWATANKUASA
1949

HUBUNGAN ANTARA KAUM (

CLC )

1955

PILIHAN RAYA PERTAMA

Memupuk persefahaman antara pemimpin

pelbagai kaum.
Hasil kegiatan politik dan tuntutan daripada
pelbagai parti dan kumpulan politik pada
penghujung tahun 1940-an dan awal 1950-an
telah memaksa kerajaan Inggeris memutuskan
untuk mengadakan satu pilihan raya bagi
kawasan Perbandaran Kuala Lumpur pada Jun
1955.

Pilihanraya

pertama

diadakan

bagi

memilih anggota-anggota Majlis Perundangan

Persekutuan yang mengandungi 52 anggota

yang dipilih, 34 anggota yang dilantik dan 12

pegawai kerajaan, dan seorang Pengerusi
dilantik

oleh

Pesuruhjaya

Tinggi

dengan

persetujuan Raja-raja.

Pada bulan Januari 1956, Tunku Abdul

Rahman telah berangkat ke London untuk
berunding dengan kerajaan Inggeris tentang
kemerdekaan

Tanah

Melayu.

Rombongan

tersebut terdiri daripada 4 orang wakil parti

Perikatan, 4 orang wakil Raja-raja Melayu dan
1956

RUNDINGAN
KEMERDEKAAN

wakil-wakil kerajaan Inggeris di Tanah Melayu.

Wakil-wakil Perikatan dan Raja-raja Melayu
telah mencapai persefahaman sebelum mereka
tiba

di

London.

Dalam

rundingan

yang

berlangsung dari 18 Januari hingga 6 Februari

1956,

persetujuan

telah

dicapai

iaitu

melaksanakan penubuhan segera Persekutuan

Tanah Melayu berpemerintahan sendiri dan
kemerdekaan yang sepenuhnya.
1956

SURUHANJAYA REID
Pada bulan Mac 1956, satu Jawatankuasa
Perlembagaan telah dibentuk bagi mengkaji
dan merangka Perlembagaan Persekutuan bagi
mewujudkan

sebuah

kerajaan

pusat.

Jawatankuasa yang diketuai oleh Lord Reid ini

turut dianggotai oleh Sir Ivor Jennings, Sir
William Mckell, En. B. Malik dan En. Abdul
Hamid.

Suruhanjaya

ini

berfungsi

untuk

mengesyorkan

satu

Persekutuan

Perlembagaan

berdasarkan

demokrasi

berparlimen, mengadakan majlis mesyuarat

dwi-dewan

dan

mempunyai

Kerajaan

Persekutuan yang kuat. Syor Suruhanjaya ini

dibuat dengan mengambil kira unsure-unsur
tradisi masyarakat Melayu di Tanah Melayu
pada masa tersebut. Suruhanjaya ini juga
diminta menjamin kedudukan istimewa orang
Melayu dan hak-hak yang sah kaum-kaum lain.
Semasa proses merangka rang undang-undang
yang

dimaksudkan,

suruhanjaya

ini

telah

menjalankan tugasnya pada Jun 1956, dan

telah

menggemukakan

laporannya

pada

Disember 1956. Sepanjang tempoh tersebut,

sebanyak 118 kali persidangan telah diadakan.
Selain itu, suruhanyaya juga telah menerima
131 memorandum yang dikemukakan oleh
parti-parti politik, pertubuhan dan orang ramai.
Antara 131 memorandum yang bertulis, dua
daripadanya telah dikemukakan oleh Raja-raja
Melayu dan parti Perikatan.
1957

MENGGUBAL RANG
UNDANG-UNDANG
PERLEMBAGAAN

Pada bulan Februari 1957, Rang UndangUndang

Perlembagaan

yang

pertama

diumumkan tetapi ia telah mendapat banyak

tentangan. Justeru satu lagi jawatankuasa yang
terdiri daripada 11 orang ahli, iaitu 4 orang wakil
Raja-raja Melayu, 4 orang wakil Kerajaan
Perikatan, Pesuruhanjaya Tinggi British, Ketua

Setiausaha dan Peguam Negara telah dibentuk

untuk mengkaji semula perlembagaan tersebut.

Pembentukan Perlembagaan Persekutuan

Tanah Melayu telah diluluskan pada 27 Ogos
1957 dan dikuatkuasakan pada 31 Ogos 1957.
1957

KEMERDEKAAN TANAH
MELAYU

Tarikh penguatkuasaannya adalah bersempena

pengisytiharan Kemerdekaaan Tanah Melayu.
Perlembagaan Persekutuan terbentuk hasil
toleransi

pelbagai

kaum

di

negara

ini,

terutamanya tiga kaum terbesar, iaitu Melayu,

Cina dan India.

PENUBUHAN SURUHANJAYA
1962

COBBOLD DAN
REFERENDUM DI
SINGAPURA

1963

Terdiri daripada 2 orang wakil British dan 2

orang wakil kerajaan. Tujuan suruhanjaya ini
adalah

untuk

meninjau

pandangan

rakyat

Sabah dan Sarawak untuk membina satu

perlembagaan baru.

PENUBUHAN MALAYSIA
Pada bulan Julai 1963, satu lagi perjanjian
telah ditandatangani di London, di antara
kerajaan British, Persekutuan Tanah Melayu,
Singapura, Sabah dan Sarawak. Mengikut
perjanjian ini Parlimen British akan meluluskan
satu

undang-undang

untuk

memberi

kemerdekaan kepada Singapura, Sabah dan

Sarawak yang masing-masing akan mempunyai
perlembagaan baru. Bagi Persekutuan Tanah
Melayu,

Parlimen

Persekutuan

akan

meluluskan satu undang-undang yang dipanggil

Akta Malaysia untuk meminda Perlembagaan
Persekutuan. Akta Malaysia ini telah diluluskan
pada 26 Ogos 1963.

CIRI-CIRI UTAMA
DALAM SETIAP
PERINGKAT KE
ARAH
PENGGUBALAN
PERLEMBAGAAN

Ciri ciri Malayan Union

Malayan

gabungan

11

Union
buah

merupakan
Negeri-negeri

Melayu Bersekutu, Negeri Melayu tidak

Bersekutu dan 2 buah Negeri Selat .
Ciri-ciri utama Malayan Union ialah
Singapura telah diasingkan menjadi
Tanah

Jajahan

Mahkota

kerana

kepentingannya sebagai pelabuhan bebas. Selain itu, Malayan Union diketuai oleh
Gabenor British yang dilantik oleh Ratu England. Manakala, Raja-raja Melayu dilantik
sebagai ahli Majlis Raja- raja dan hanya membincangkan soal agama dan adat istiadat
orang Melayu. Kerakyatan sama rata berdasarkan prinsip jus soli yang menjadi asas
kerakyatan Malayan Union juga telah diperkenalkan. Pada maa yang sama, Majlis
Eksekutif dan Majlis Undangan diwujudkan sebagai badan pelaksana dan perundingan.

Ciri-ciri Perjanjian Persekutuan

Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu merupakan gabungan 11 buah negeri , 4

buah negeri-negeri Melayu Bersekutu, 5 buah negeri Melayu Tidak Bersekutu dan 2
buah Negeri Selat. Kerajaan Pusat diketuai oleh Pesuruhjaya Tinggi dan dibantu 2
badan kerajaan iaitu Majlis Eksekutif dan Majlis Perundangan. Negeri pula diketuai oleh
sultan dan jawatan Menteri Besar diwujudkan sebagai pentadbir negeri. Selain itu,
konsep Raja Berperlembagaan telah diwujudkan, kuasa raja ditentukan oleh
Perlembagaan. Sistem kerakyatan diperketatkan. Kerakyatan jus soli hanya untuk
rakyat melayu dan rakyat British yang lahir di sesebuah negeri Melayu dan menjadi
rakyat negeri itu secara automatik. Rakyat British ialah mereka yang lahir dan tinggal di
Pulau Pinang dan Melaka malahan

British juga telah mengiktiraf semula ketuanan

Melayu yang diperakui sejak Perjanjian Pangkor.

Ciri- ciri Suruhanjaya Reid

Suruhanjaya Reid telah dibentuk pada
Mac 1956. Tujuan pembentukannya adalah
untuk berbincang dan susun Perlembagaan
Persekutuan Tanah Melayu yang merdeka.
Suruhanjaya Reid diketuai oleh Lord Reid
( Hakim British ). Tugas Suruhanjaya ialah
merangka Perlembagaan Persekutuan Tanah
Melayu yang merdeka.

Ciri-ciri Suruhanjaya Cobbold

Suruhanjaya Cobbold adalah sebuah suruhanjaya yang diwujudkan adalah untuk

meninjau pendapat rakyat Sabah dan Sarawak tentang gagasan Malaysia. Suruhanjaya
ini turut membuat penilaian dan mengemukakan cadangan kepada pihak British.
Suruhanjaya ini bertugas dari Februari ke April 1962 dan seterusnya mengemukakan
laporan kepada British pada Jun 1962. Ahli-ahli yang terlibat ialah Lord Cobbolt, Sir
Antony Abell, dan Sir David Waterson.

KEPENTINGAN
PERLEMBAGAAN
DALAM KONTEKS
HUBUNGAN ETNIK
DI MALAYSIA
Secara amnya perlembagaan amat penting untuk mewujudkan satu bentuk
pemerintahan negara yang adil dan dan mampu untuk memenuhi tuntutan dan
kehendak rakyatnya. Perlembagaan akan membolehkan pemimpin atau pentadbir

K
P
tb
n
p
rlm
e
iju
g
a
s
d
y
k
h
.S
o
,M
c
w

menjalankan tugasnya tanpa berlakunya penyalahgunaan kuasa. Ini adalah pengajaran

yang diambil kesan dari kezaliman dan penyalahkuasaan kuasa pemimpin-pemimpin

terdahulu. Selain daripada sebab-sebab yang diperbicangkan, terdapat beberapa
kepentingan perlembagan kepada negara kita seperti yang dinyatakan berikut:-

ePrlm
bagnskjuptidw
yhoM
,cSR(B25-13).ITKAH
970

Setiap perlembagaan atau undang-undang ada kepentingannya. Begitu juga

dengan perlembagaan Malaysia. Kebanyakkan kepentingannya yang dinyatakan
seperti di atas banyak mengekalkan perpaduan antara semua kaum dan keistimewaan
orang melayu di Malaysia ini. Antara keistimewaannya ialah, menjamin kestabilan
sesebuah negara dengan menentukan rangka dan bentuk pentadbirannya. Di dalam
merangka dan membentuk pentadbiran ketua atau Perdana Menteri bersama ahli
kabinet hendaklah meneliti dahulu perlembagaan.
Perlembagaan dijadikan sebgai panduan di dalam merangka sesuatu kenyataan.
Dengan mengambil kira perlembagaan semasa merangka dan bentuk pentadbirannya
kestabilan sesebuah Negara dapat di nikmati dengan baik. Selain itu juga dengan
adanya perlembagaan ini dapat membantu dan menjamin kecekapan, kejujuran,
keadilan, ketelusan serta kelicinan pentadbiran dan pemerintahan sesebuah kerajaan.
Ini kerana di dalam perlembagaan terdapat garis panduan bagaimana cara gerak kerja
sesuatu pentadbiran agar segala tindakan dapat dijalankan dengan lancar sehingga
berjaya.
Selain itu juga aspek yang paling penting di dalam pentadbiran ialah kejujuran,
keadilan dan ketelusan sesebuah pentadbiran menjalankan tugas di dalam sesebuah
Negara. Kerana di sinilah terletaknya kepercayaan rakyat terhadap seseorang
pemimpin sebagai wakil mereka untuk membangunkan sebuah Negara yang maju dan
harmoni. Perlembagaan juga sebagai panduan pemimpin setiap semasa memerintah
supaya pemerintahannya menepati kehendak perlembagaan dan aspirasi rakyat. Ini
kerana masa hadapan rakyat dan Negara terletak diatas bahu seorang pemimpin yang
berkaliber dan bertanggungjawab di dalam mengatur dan mengurus Negara supaya
segala kemudahan dan kesenangan dapat di kecapi oleh semua golongan masyarakat.
Dengan cara yang telus, jujur dan amanah berpandukan perlembagaan inilah
rakyat akan terus menyokong pemimpin yang menjaga kepentingan rakyat. Dengan
tertubuhnya

perlembagaan ini

juga menyatakan seseorang yang

mempunyai

kerakyatan Negara lain akan dilucutkan kerakyatan kewarganegaraannya dan boleh

dilucutkan kerakyatan jika terbukti tidak setia kepada negara ini.
Malaysia secara khususnya tidak memerlukan golongan yang derhaka pada
Negara yang akan membawa kepada kehancuran dan kemusnahan yang disebabkan
tiada kesetiaan pada Negara. Oleh itu, dengan perlembagaan ini rakyat Malaysia akan
terus mempertahankan hak mereka supaya tidak mudah di cabuli. Bagi mereka yang
tidak ada kesetiaan akan dikenakan tindakan yang sewajarnya.
Akhir

kata,

kewujudan

perlembagaan

sebagai

asas

undang-undang

sesungguhnya mempunyai peranan yang sangat besar dalam membentuk perjalanan

pemerintahan Negara ini. Walaupun ia sebuah perlembagaan yang terlalu panjang dan
terperinci, setakat ini ia telah berjaya melicinkan pentadbiran Negara. Perlembagaan
sebenarnya adalah tunjang kepada keamanan dan perpaduan kaum di Malaysia.
Perlembagaan juga telah menjadi dasar kepada pembentukan demokrasi berparlimen
di Malaysia. Melalui perlembagaan setiap warganegara sama ada pemerintah dan
rakyat mendapat hak masing-masing dan pembelaan sewajarnya

KONTRAK SOSIAL
DALAM KONTEKS
HUBUNGAN ETNIK
DI MALAYSIA

KONSEP KONTRAK SOSIAL

Menurut sejarah idea mengenai kontrak sosial mula berkembang di Eropah

pada abad ke-17 dan 18.Istilah asal Kontrak Sosial (the social contract) telah
dikemukakan oleh Plato,seorang ahli falsafah Yunani,lebih 2500 tahun yang lalu dalam
tulisannya The Republic.Namun begitu penjelasan secara terperinci mengenainya
tidak diberi oleh beliau.
Konsep kontrak sosial kemudiannya dijelaskan dengan lebih mendalam oleh ahli
falsafah seperti Hugo Grotius, Jaque Rousseau, John Locke, Thomas Hobbes dan
Kant. Tiga orang ahli falsafah yang banyak menghidupkan dan mewarnai teori kontrak
sosial dalam sains politik moden Barat,ketika zaman pencerahan dan Revolusi Industri
adalah Thomas Hobbes (Leviathan,1651M) ,diikuti oleh John Locke (Two Treaties of
Government ,1960) dan Jean Jacques Rousseau (Du Contact Social 1762).
Manakala dalam Islam persoalan-persoalan mengenai kontrak sosial telah
diperjelaskan oleh Rasulullah di dalam Piagam Madinah (Sahifah Madinah) sewaktu
perjalanan dakwah baginda mewujudkan Negara Islam di Madinah. Piagam Madinah
adalah dianggap kontrak sosial dan perlembagaan bertulis yang pertama di Dunia.
Setelah Rasulullah berhijrah ke Madinah, maka baginda terus menggubal
piagam yang dinamakan Sahifah Al-Madinah (Piagam Madinah) sebagai asas kepada
pembentukan sebuah negara baru iaitu Daulah Islamiyyah. Sahifah yang menjadi
dokumen asas negara ini digubal berdasarkan wahyu semata-mata. Antara kandungan
yang jelas adalah unsur pembentukan Negara, hubungan antara orang Islam dan kafir
serta hubungan luar negara. Keseluruhan perkara yang diperbincangan menjadi contoh
bagi kontrak sosial dalam Agama Islam.

Dalam tamadun Melayu pula, kontrak sosial dapat dikesan di dalam Sejarah
Melayu (Salalatus Salatin) tulisan Tun Seri Lanang (1612) yang menyebut perjanjian
antara Sang Purba (Raja) dan Demang lebar daun (rakyat).Yang dipersetujui bersama
ialah perlunya rakyat patuh kepada Raja selagi raja berlaku adil. Ungkapan yang
dipegang oleh rakyat ialah Raja adil raja disembah, Raja zalim Raja disanggah.
Hasil dari istilah-istilah kontrak sosial yang diperolehi melalui sejarah definisi
Kontrak sosial ialah satu bentuk pakatan atau persetujuan untuk mencapai sesuatu
maksud atau tujuan antara dua pihak atau lebih sama ada secara bertulis atau lisan.

KONTRAK SOSIAL DI NEGARA MALAYSIA

Kontrak sosial di Malaysia bermula apabila British mula berfikir untuk

memerdekakan negara-negara jajahan mereka.Dalam masa yang sama rakyat di Tanah
Melayu juga memulakan usaha menuntut kemerdekaan daripada British. British telah
meletakkan syarat bahawa untuk mencapai apa yang mereka sebut sebagai sebuah
kemerdekaan, penduduk negara tersebut mestilah mengadakan apa yang mereka
sebut sebagai sebuah kemerdekaan.Tanpa kontrak sosial mungkin kita tidak akan
mencapai kemerdekaan kerana British menjadikan permuafakatan itu sebagai
prasyarat.
Elemen-elemen penting yang terdapat dalam kontrak sosial ini telah menjadi
keutamaan dalam penggubalan Perlembagaan Persekutuan 1957. Semasa kontrak
sosial ini dibincangkan antara kaum Melayu, Cina dan India sebelum merdeka, British
telah menawarkan kepada orang Cina dan India, sekiranya mereka tidak mereka tidak
bersetuju untuk menerima syarat yang ditetapkan ini, British memberi

mereka dua

pilihan iaitu pulang ke negara asal mereka dan berpindah ke negara-negara Asia di
bawah jajahan takluk British. Pada waktu itu kaum Cina dan India telah bersetuju
dengan kontrak sosial tersebut.
Kontrak sosial juga telah menjadi anak kunci kepada hubungan kaum
sebagaimana yang termaktub dalam Perlembagaan. Kontrak sosial juga menjadi asas
kepada sistem pemerintahan yang menjadikan kita negara Demokrasi Berparlimen,
Raja Berpelembagaan dengan konsep negeri dan persekutuan. Kontrak sosial telah
memainkan peranan penting dalam perkara perlembagaan, kemerdekaan, hubungan
kaum dan sistem pemerintahan.

Seawal termeterainya kontrak ini di awal pembinaan negara, hal ini dipandang
relevan kerana masyarakat bukan bumiputera masih baru di tanah ini. Namun setelah
masa selama 50 tahun berlalu, generasi terkemudian, masyarakat yang lahir daripada
benih penduduk bukan bumiputera tadi sudah merasakan bahawa mereka juga rakyat
Malaysia yang perlu mendapat kesaksamaan hak dalam menongkah arus kehidupan di
bumi tercinta ini. Isu ini sememangnya antara isu yang boleh membawa negara ke arah
kemusnahan sekiranya tidak difahami secara teliti terutamanya oleh generasi muda
dewasa ini.
Perlembagan Persekutuan Malaysia pada hari ini merupakan hasil dari kontrak
Sosial yang telah dipersetujui antara etnik dalam proses pembentukan Negara
semasa;

Bantahan orang melayu terhadap rancangan Malayan Union melahirkan

Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948

Pemuafakatan pelbagai etnik di wakili oleh Parti Perikatan, cadangan NGOs dan
Raja-Raja Melayu-Perlembagan Persekutuan Tanah Melayu 1957

Pemuafakatan antara etnik merangkumi Sabah dan Sarawak dalam Penubuhan

Malaysia-Perlembagan Persekutuan Malaysia 16 September 1963

Semasa proses pembentukan Perlembagaan Perseketuan terdapat beberapa

kaedah yang di praktikan antara etnik
konsep win-win solution/situation
persefahaman, tolenrasi,berkongsi kuasa.
sedia berkorban

Contoh; Orang melayu sanggup memberikan kerakyatan manakala bukan melayu

sanggup menerima hakikat kedudukan istimewa orang melayu. Hasilnya prinsip jus
soli diterima dan 80000 etnik cina diterima menjadi warganegara.

PERBINCANGAN MENGENAI KONTRAK SOSIAL

Setelah merujuk banyak buku dan melayari internet berkaitan dengan Kontrak
Sosial kami berpendapat bahawa kontrak sosial ini merupakan satu perjanjian yang
tidak bertulis yang telah dimeterai oleh pemerintah dan pentadbir Negara pada zaman
sebelum kemerdekaan Tanah Melayu pada tahun 1957. Kontrak sosial ini masih lagi
menjadi pegangan dan ikutan oleh pemimpin pada masa kini. Bagi kami, kontrak sosial

ini memang merupakan tindakan bijak yang dilakukan oleh pemimpin tiga kaum utama
di Malaysia iaitu Melayu, India, dan Cina dalam menjadikan rakyat Tanah Melayu yang
pada masa itu berkerjasama dan hidup sebagai satu komuniti masyarakat yang
harmoni. Masyarakat ,Malaysia pada masa itu terlalu bersikap pasif terhadap satu sama
lain. Pada masa tersebut, setiap kaum hanya mementingkan keadaan dan keperluan
kaum masing-masing sahaja. Malah pada masa itu perasaan cinta kepada Tanah
Melayu masih belum terpahat dalam diri rakyat bukan Melayu. Ini seterusnya membawa
kepada pembentukan perjanjian yang tidak bertulis yang telah membawa kepada
permuafakatan masyarakat berbilang kaum di Malaysia. Malah kontrak sosial ini turut
menjamin keamanan Negara sehingga ke hari ini.
Dapat dikatakan di sini bahawa pemimpin pada zaman dulu telah mengambil
keputusan yang bijak dengan mewujudkan kontrak sosial yang terus diikuti walaupun
tiada bukti hitam putih yang menyatakan perkara tersebut. Permuafakatan antara kaum
akan terus terpelihara jika semua orang mengetahui tentang kontrak sosial ini dan
terus mengikutinya.

RUMUSAN

Sebagai kesimpulan, kontrak sosial adalah satu formula mewujudkan satu cara
hidup yang dinamik, aman dan terus membangun melalui perpaduan dalam
kepelbagaian berasaskan prinsip berkongsi, bekerjsama, toleransi dan bersatu padu.
Formula ini sebahagian besarnya tersurat dalam Perlembagaan Persekutuan, yang

diamalkan secara bijaksana dalam satu pakatan agung negara dengan inspirasi untuk
membawa Malaysia muncul dalam peta dunia sebagai sebuah negara maju.
Tugas rakyat Malaysia ialah menghayati semangat kontak sosial ini dengan
menolak keganasan, perkauman, ketaksuban dan ekstrimisme; dengan mematuhi
perlembagaan yang telah dibentuk dan pada masa yang sama terus memperkukuhkan
ikatan masyarakat majmuk ini dalam satu ikatan yang erat dan padu serta
mengadunkannya dalam acuan tersendiri yang unik dan menyenangkan. Dalam katakata yang ringkas, kontrak sosial menjunjung semangat keadilan dan perpaduan
berasaskan kepada prinsip duduk sama rendah, berdiri sama tinggi. Dan inilah
semangat kontrak sosial yang perlu kita pertahankan bersama dalam sebuah
masyarakat majmuk di Malaysia.

REFLEKSI

KENDIRI

Pada 21 Februari 2011 yang lalu, guru- guru pelatih PISMP dari semester tiga
telah diberi satu tugasan kerja kursus pendek bagi mata pelajaran WAJ3106, Hubungan
Etnik. Tugasan ini merupakan sebuah tugasan kumpulan yang terdiri daripada tiga
orang ahli. Kumpulan saya terdiri daripada saya LINGGESWARAN ILMAREN, YASOTA
KAVARI dan SHARMILA DEVI GOPAL.

Tugasan Hubungan Etnik pada kali ini banyak membincangkan berkaitan dengan
Perlembagaan Malaysia. Ianya telah menjelaskan secara terperinci bagaimana
golongan terdahulu berkorban untuk mendapatkan Kemerdekaan malah membentuk
sebuah kerajaan daripada tangan Penjajah.
Melalui tugasan kali ini juga telah memberi peluang kepada saya untuk
mendalami dan memahami kandungan Perlembagaan Malaysia. Ia juga memberi
peluang kepada saya mengkaji dan menilai peraturan dan undang undang yang
ditetapkan di dalam Perlembagaan. Malah, secara tidak langsung ia dapat
meningkatkan kefahaman saya tentang unsur unsur tradisi yang terkandung di dalam
Perlembagaan dan keutamaan untuk mengetahui dan menjaganya.
Selain itu, tugasan ini telah membuka mata saya tentang hubungan etnik di
Malaysia dan kepentingan sebuah Perlembagaan untuk menjaga dan mengawal
kesejahteraan dan keamanan sesebuah negara yang mempunyai berbilang etnik.
Selain itu, ia juga memberi pemahaman kepada saya tentang kewujudan kontrak sosial
yang harus di peliharan dan difahami.
Akhir kata, melalui tugasan ini dapat saya simpulkan bahawa bukan mudah
untuk membentuk sebuah kerajaan yang mempunyai berbilang etnik di dalamnya.
Perlembagaan sesebuah negara haruslah dijunjung dan dihayati sebagai satu panduan
menjaga keamanan dan kesejahteraan sesebuah negara.
LINGGESWARAN ILMAREN

REFLEKSI KENDIRI
Pada 21 Februari 2011 yang lalu, guru pelatih PISMP semester tiga telah diberi
satu tugasan kerja kursus pendek bagi mata pelajaran WAJ3106, Hubungan Etnik.
Kami diberi masa selama beberapa minggu untuk menyiapkan tugasan ini. Dalam masa
yang agak singkat itu, kami dikehendaki untuk mendapatkan maklumat berkaitan
dengan perlembagaan.

Pertama sekali, saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada En. Haji
Bakri kerana menjadi hala tuju kepada kami untuk menyiapkan tugasan ini. Beliau telah
memberikan banyak pandangan dan idea bagi menyiapkan tugasan ini. Sebelum
memulakan tugasan, En. Haji Bakri telah memberikan penerangan yang terperinci
mengenai tugasan yang diberikan ini. Mujurnya kami diberikan peluang untuk
menyiapkan tugasan ini dalam kumpulan tiga orang.
Perkara pertama yang saya lakukan ialah membahagikan tugasan mengikut
masa supaya tidak berlaku pelanggaran waktu untuk menyiapkan kerja-kerja yang lain.
Saya terpaksa berbuat begitu untuk mengelakkan diri daripada menghadapi masalah
kekangan masa. Terdapat sedikit maklumat mengenai perlembagaan dalam nota
pembelajaran kami, jadi ini dapat memudahkan kami untuk menyiapkan tugasan ini
pada waktunya.
Saya telah berusaha untuk mendapatkan maklumat berkenaan tugasan ini
dengan merujuk sumber-sumber yang disediakan di Pusat Sumber IPG KTAA. Selain
itu, sumber internet juga telah membantu saya untuk mendapatkan beberapa maklumat
tambahan berkaitan tugasan. Saya juga telah mendapatkan gambar-gambar yang
menarik dan berkaitan bagi kegunaan tugasan kerja kursus ini.
Sepanjang menyelesaikan tugasan ini, jika ada masalah yang timbul, kaedah
musyawarah dan rujukan pada pensyarah yang berpengalaman didapati menjadi
penyelesaian yang amat berguna. Kerjasama dan perpaduan merupakan tunggak
kejayaan sesuatu program itu. Bak kata pepatah, Bulat air kerana pembetung, bulat
manusia kerana muafakat. Saya dan rakan-rakan saya bersatu-padu dan sentiasa
berganding bahu walau dalam apa jua keadaan sekalipun. Saya akan berbincang dan
meminta pandangan rakan saya untuk menyiapkan tugasan ini dengan sempurna.
Melalui segala pengalaman dan ilmu-ilmu baru yang telah saya perolehi, dengan
izin Tuhan, saya akan mempraktikkan sebaik mungkin nanti. Setelah membuat banyak
pencarian maklumat, saya berharap ilmu ini akan terus bermanfaat kepada para pelajar.

Melalui tugasan ini, saya dapat mengetahui tentang sejarah penggubalan perlembagaan
dan kaitannya dengan perpaduan dengan lebih mendalam. Saya juga dapat mengetahui
kepentingan perlembagaan dalam konteks hubungan etnik di sesebuah negara dan
kontrak sosial dalam konteks hubungan etnik di Malaysia. Saya akan berusaha sedaya
upaya untuk mengekalkan perpaduan yang wujud antara masyarakat pelbagai kaum di
negara Malaysia yang gemilang ini.
Walaupun menghadapi sedikit masalah, saya dan rakan-rakan telah berjaya
menyiapkan tugasan kerja kursus pendek yang diberikan ini dengan sempurna dalam
tempoh masa yang ditetapkan. Ini adalah berkat kerjasama dan muafakat antara semua
pihak. Kemahiran membuat keputusan telah dapat dilatih secara tidak langsung. Malah
pelbagai pengalaman baru telah dapat diraih dan dapat digunakan dalam menempuh
arena perguruan yang semakin mencabar pada masa yang akan datang.
Akhirnya, saya ingin mengambil peluang ini untuk merakamkan ribuan terima
kasih kepada pensyarah, rakan-rakan, keluarga dan insan-insan yang membantu saya
secara langsung dan tidak langsung untuk menjayakan tugasan kerja kursus pendek
ini.
YASOTA A/P KAVARI

BORANG REKOD KOLABORASI KERJA KURSUS

NAMA PELAJAR

KUMPULAN

: LINGGESWARAN A/L ILMAREN

(901006-02-5793)

SHARMILA DEVI A/P GOPAL

(900101-06-5844)

YASOTA A/P KAVARI

(901119-04-5504)

: PISMP BT/PJ/KH

SEMESTER : 3

MATA PELAJARAN

: HUBUNGAN ETNIK

PENSYARAH PEMBIMBING : ENCIK HAJI BAKRI

TARIKH

21.2.11

22.2.11

PERKARA YANG DIBINCANGKAN

Menerima soalan tugasan dan

CATATAN

Tugasan perlu dihantar

taklimat daripada pensyarah

selewat-lewatnya 11

matapelajaran

Mac 2011

Membuat rancangan

Membuat perancangan
untuk mencari sumber
maklumat

24.2.11

Mencari maklumat

Mencari maklumat dari

beberapa buah buku di
pusat sumber
Mengumpul maklumat
dari internet

27.2.11

Menyusun maklumat
Menyediakan draf

Menganalisis

3.3.11

maklumat berdasarkan
kehendak tugasan
Menghubungkait
maklumat yang relevan

13.9.11

17.9.11

Membuat kerja kursus

Membuat huraian
terperinci
Memasukkan data dan

T/TANGAN

maklumat yang
diperolehi ke dalam
kerja kursus
Menaip segala input
yang diperlukan
Menyempurnakan

9.3.11

tugasan
Membuat semakan
terakhir

11.3.11

Menghantar tugasan lengkap

Diterima dan direkodkan

kepada pensyarah pembimbing

BIBLIOGRAFI

1.Internet
a.http://www.malaysianbar.org.my
b. http://www.slideshare.net/kaichew/tajuk-6-perlembagaan-presentation
c. http://5s2st.netfirms.com/sejarah5.htma
d. www.scribd.com/doc/8024671/tajuk 6 perlembagaanmalaysia
e. www.scribd.com/doc/16539305/Kontrak-Sosial-Dalam-an Malaysia
f..http://www.scribd.com/doc/13592503/Bab 7-Perlembagaan Malaysia
g. www.pemuda-enggang.org

2.Shamsul Amri Baharudin.Modul hubungan Etnik.Kuala Lumpur.

Kementrian Pengajian Tinggi
3.Mohamad Salleh Abas 1987.Sejarah Perlembagaan Malaysia.Dewan Bahasa dan
Pustaka.
4.Nota-nota kuliah.

(http://www.malaysianbar.org.my
(www.scribd.com/doc/16539305/Kontrak-Sosial-Dalam-an yang dilayari pada 1hb Ogos
2009
(www.pemuda-enggang.org yang dilayari pada 1Ogos 2009)