You are on page 1of 56

LK YARDIM

CEP KTABI

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 1

14.04.2015 11:02

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 2

14.04.2015 11:02

nsz
lkemizde her yl i kazas, ev kazas, trafik kazas,
hastalk ve afet nedeni ile binlerce insan hayatn
kaybetmekte, yaralanmalar sonucu sakat kalmaktadr.
Bu durum i ve g kaybna neden olmakta, lenlerin
ve yarallarn yaknlarnda ciddi psikolojik rahatszlklar
yaratmaktadr. Kazalarda lmlerin %50si ilk 30 dakika
ierisinde gereklemektedir. En ksa srede bilinli,
kaliteli ve doru ilk yardm uygulamalar ile lm
oranlarnn azaltlmas mmkndr. Bu nedenle hasta
ve yarallarn yaam ansn arttrmak, oluabilecek
komplikasyonlar nlemek ve iyilemeyi kolaylatrmak
iin ilk yardm hizmetleri byk nem arz etmektedir.
Trk Kzlay misyonu ve vizyonu gerei, toplumun
zarar riskini en aza indirmek, afet hazrlk almalar
kapsamnda toplumu harekete geirmek, salk
bilincinin geliimine katkda bulunmak ve kiilerin
hayatlarn koruma ve kurtarmada yeterli olmalarn
salamak amacyla 1960 ylndan bu yana toplumu
ilk yardm konusunda eitmektedir. Trk Kzlay
1999 Marmara depreminden sonra lk yardm
Eitimlerinin Standardizasyonu projesi kapsamnda
yeniden gelitirme almalarna balamtr. Bu proje
kapsamnda yaplan almalarla ilk yardm eitimlerinin
program ve materyalleri Uluslar aras Kzlha ve Kzlay
Dernekleri Federasyonu lk Yardm Eitimleri Referans
Merkezi tarafndan ngrlen kriterlere uygun
standartlara getirilmitir.
Siz deerli okurlar iin bu ilk yardm cep kitab yannzda,
aracnzda, i yerinizde, okulunuzda ve bulunduunuz
her yerde banza gelebilecek acil durumda nasl ilk
yardm uygulamanz gerektiini ieren ok deerli
bilgilerle hazrlanmtr.
Bu kitap sadece bilgi amaldr. Uygulamalarn beceri
dzeyinde renilmesi asndan en az 16 saat sreli
Temel lk Yardm Eitimi alnmas gereklidir.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 3

14.04.2015 11:02

NDEKLER
Acil Durum Telefonlar
lk Yardm Temel Uygulamalar
lk Yardm Nedir?
lk Yardmc Kimdir?
lk Yardmn ncelikli Amalar Nelerdir?
Koruma
lk Yardmcnn Mdahalede Yapmas Gerekenler

6
7
7
7
7
8
9

nsan Vcudu le lgili Bilinmesi Gerekenler


Dolam Sistemi
Kann Vcuttaki Grevleri
Nabz
Solunum Sistemi
Solunum Says
Vcut Iss

10
10
10
10
10
10
11

Olay Yerinin Deerlendirilmesi


Olay Yerinin Deerlendirilmesinde Yaplacak ler

12
12

Hasta Yaral Deerlendirilmesi


Solunum Yolu Aklnn Deerlendirilmesi
Solunumun Deerlendirilmesi
Dolamn Deerlendirilmesi

13
13
13
13

Solunum Yolu Tkanklar


Ksmi Tkanma
Tam Tkanma
Yetikin Ve ocuklarda Tam Tkanmada lk Yardm
Bebeklerde Tam Tkanmada lk Yardm

14
14
14
14
16

Dier Acil Durumlar


Havale Nedir?
Sara Krizi Nedir?
Kan ekeri Dkl Nedir?

18
18
19
20

Bilin Bozukluklarnda lk Yardm


Koma Nedir?
Koma Pozisyonu Nasl Verilir?
ok Nedir?
ok Pozisyonu Nasl Verilir?

21
22
23
24
25

Kanamalarda lk Yardm
Turnike Uygulama Koular
Kanamalarda lk Yardm
Burun Kanamasnda lk Yardm
Kulak Kanamasnda lk Yardm

26
28
28
28
29

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 4

14.04.2015 11:02

NDEKLER
Is Dengesi Bozukluklar
Yanklar
Yann Vcuda Olumsuz Etkileri Nelerdir?
Is le Oluan Yankta lk Yardm
Kimyasal Yanklarda lk Yardm
Elektrik Yanklarnda lk Yardm
Scak arpmasnda lk Yardm
Donmalar

30
30
31
31
32
32
32
33

Krk, kk ve Burkulmalar
Krk Nedir?
Burkulma Nedir?
kk Nedir?

34
34
36
37

Hayvan Isrklar ve Bcek Sokmalar


Hayvan Isrmalar
Ar Sokmasnda lk Yardm
Akrep Sokmasnda lk Yardm
Ylan Sokma-Isrmalarnda lk Yardm
Deniz Canllar Sokmasnda lk Yardm

38
38
38
39
39
39

Yaralanmalar
Yara eitleri
Yaralarn Ortak Belirtileri
Yaralanmalarda lk Yardm
Delici Gs Yaralanmalarnda lk Yardm
Delici Karn Yaralanmalarnda lk Yardm
Kafatas ve Omurga Yaralanmalarnda lk Yardm

40
40
40
40
42
42
43

Zehirlenmeler
Zehirlenme Nedir?
Sindirim Yolu le Zehirlenmede lk Yardm
Solunum Yolu le Zehirlenmede lk Yardm
Deri Yolu le Zehirlenmede lk Yardm
Zehirlenmelerde Genel lk Yardm
ohben Kazalarnda lk Yardm

44
44
45
45
45
46
46

Gze, Kulaa ve Buruna Yabanc Cisim Kamas / Batmas


Gze Yabanc Cisim Kamasnda lk Yardm
Kulaa Yabanc Cisim Kamasnda lk Yardm
Buruna Yabanc Cisim Kamasnda lk Yardm

47
47
47
47

Hasta Yaral Tama


Hasta//Yaral Tarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Acil Tama Teknikleri
Ksa Mesafede Sratli Tama Teknikleri

48
48
48
49

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 5

14.04.2015 11:02

Acil Durumlarda Aranmas


Gereken Telefonlar

112

110

156

155

ACL YARDIM (HIZIR ACL)

TFAYE

JANDARMA

POLS

TRAFK

154

114

ZEHR DANIMA MERKEZ

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 6

14.04.2015 11:02

lk Yardm Temel Uygulamalar


lk Yardm Nedir?
Herhangi bir kaza ya da yaam tehlikeye dren
bir durumda, salk grevlileri tarafndan tbbi yardm
salanncaya kadar, hayatn kurtarlmas ya da durumun
daha ktye gitmesini nleyebilmek amacyla olay
yerinde, tbbi ara gere aranmakszn mevcut ara ve
gerelerle yaplan ilasz uygulamalardr.

lk Yardmc Kimdir?
lk yardmn tanmnda belirtilen ama dorultusunda,
hasta/yaralya tbbi ara ve gere aranmakszn mevcut
ara ve gerelerle, salk ekibi gelinceye kadar, ilasz
uygulamalar yapan, konuyla ilgili eitim sonunda ilk
yardmc sertifikas alm kiiyi tanmlar.

lk Yardmn ncelikli Amalar Nelerdir?


Yaamsal fonksiyonlarn srdrlmesini salamak,
Hasta/yaralnn durumunun ktlemesini engellemek,
yiletirmeyi kolaylatrmak.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 7

14.04.2015 11:02

lk Yardm Temel Uygulamalar

Koruma

Olay yerinde olas tehlikeleri belirleyerek gvenli bir


evre oluturmaktr.

1. Kazaya urayan ara mmknse gvenli bir alana


alnmaldr.
2. Olay yeri grnebilir biimde iaretlenmelidir.
3. Merakl kiiler olay yerinden uzaklatrlmaldr.
4. Kazaya urayan aracn kontak anahtar kapatlmaldr.
5. Sigara iilmemeli ve iilmesine izin verilmemelidir.
6. Gaz varl sz konusu ise; zehirlenmelerin
nlenmesi iin gerekli nlemler alnmaldr.
7. Gaz
tpnn
vanas
havalandrlmaldr.

kapatlmal,

ortam

8. Kvlcm oluturacak klandrma veya ar aralarnn


kullanmna izin verilmemelidir.
9. Hasta/yarallar yerlerinden kmldatlmamaldr.
10. Hasta/yarallar
yaam
deerlendirilmelidir.

bulgular

ynnden

11. Kanamal durumlarda mutlaka Hepatit B, C, HIV/AIDS


gibi hastalklardan korunmak iin eldiven giyilmelidir.

Bildirme

Gerekli yardm kurulularna (112) en hzl


ekilde haber verilmesidir. 112 arandnda
kesin yer ve adres, kim, hangi numaradan
aryor, olayn tanm, hasta ya da yaral says,
durumu, nasl bir yardm aldklar aklanmaldr.
8

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 8

14.04.2015 11:02

lk Yardm Temel Uygulamalar

lk Yardmcnn Mdahalede Yapmas Gerekenler


1. Hasta/yaralnn durumu deerlendirilmeli,
2. Hasta/yaralnn korku ve endieleri giderilmeli,
3. Hasta/yaralya mdahalede yardmc olacak kiiler
organize edilmeli,
4. Hasta/yaralnn durumunun arlamasn engellemek iin gerekli mdahale gerekletirilmeli,
5. Kanama, krk, kk ve burkulma vb. durumlarda
yerinde mdahale edilmeli,
6. Hasta/yaralnn yarasn grmesine izin verilmemeli,
7. Hasta/yarallar hareket ettirmeden mdahalede
bulunulmal,
8. Hasta/yarallarn en uygun yntemlerle en yakn
salk kuruluuna sevki salanmal (112),
9. Ancak herhangi bir tehlike yok ise hasta ya da yaral
yerinden kmldatlmamaldr.

Kurtarma
Olay yerinde hasta/yarallara mdahale; hzl
ancak sakin ve bilinli bir ekilde yaplmaldr.
Hasta/yaralnn durumunun deerlendirilmesine bal olarak ilk yardm yaplmaldr. Eer ilk
yardm bilinmiyorsa asla hasta/yaralya dokunulmamal ve hasta/yaral kmldatlmamaldr.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 9

14.04.2015 11:02

nsan Vcudu le lgili


Bilinmesi Gerekenler
Dolam Sistemi
Vcudun ihtiyac olan oksijeni, besini, hormonlar,
phtlama ve koruyucu elemanlar hcrelere tar.
Kalp, damarlar ve kandan olumaktadr. Kan dolam
sistemi iinde dolaan, krmz renkli yaamsal bir
svdr. Yetikin bir kiide ortalama 4-5 litre kan bulunur
(vcut arlnn yaklak %8 veya 1/13).

Kann Vcuttaki Grevleri


Oksijen ve besin elerini tar.
Vcut scakln muhafaza eder.
Vcudu enfeksiyonlara kar korur.

Nabz
Kann atardamara yapt basntr.
Yetikin bir insann nabz; 60-100/dakikadr.
ocuk iin normal nabz deeri; 100-120/dakikadr.
Bebek nabz ise; 100-140/dakika normal deer olarak
kabul edilir.

Solunum Sistemi
Vcudun ihtiyac olan oksijeni (O2) alp, zararl
karbondioksiti (CO2) dar atar. ki blmden oluur:

SOLUNUM YOLU
Az - Burun
Burun Boluu
Yutak
Damak
Soluk Borusu

AKCERLER
Bronlar
Broncuklar

Solunum Says
Solunum says; yetikin kiilerde 12-20 kez/dakika,
ocuklarda 16-22 ve bebeklerde ise 18-24 kez/dakikadr.
10

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 10

14.04.2015 11:02

nsan Vcudu le lgili Bilinmesi Gerekenler

Dolam sistemi

Vcut Iss
Normalde koltuk altndan llmelidir. Yetikin bir insann
vcut scakl 36,5Cdir. Bebeklerin ise 37,5C normal
deer kabul edilir.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 11

11

14.04.2015 11:02

Olay Yerinin Deerlendirilmesi


Olay Yerinin Deerlendirilmesinde Yapmanz Gerekenler
Kazaya urayan arac mmknse gvenli bir alana
aln; kontan kapatlp el frenini ekin; LPGli ise
tpn vanasn kapatn.
Olay yerini grnebilir biimde gen reflektr vb.
kullanlarak iaretleyin.
Merakl kiileri olay yerinden uzaklatrn.
Olas patlama ve yangn riskini nlemek iin olay
yerinde sigara imeyin.
Gaz varl sz konusu ise oluabilecek zehirlenmelerin
nlenmesi iin gerekli nlemleri aln.
Ortam havalandrn.
Kvlcm oluturacak klandrma ya da ar aralar
kullanmayn/kullanmna izin vermeyin.
Hasta/yaraly yerinden oynatmayn.
Hasta/yarallar
deerlendirin.

yaam

bulgular

ynnden

Hasta/yaraly krk ve kanama ynnden deerlendirin.


Bilinci kapal olan hasta/yaralya azdan hibir ey
vermeyin.
Hasta/yarallar scak tutun.
Tbbi yardm isteyin (112).
Hasta/yaralnn endielerini
hogrl olun.

giderin;

nazik

ve

Hasta/yaralnn yarasn grmesini engelleyin.


Hasta/yaral ve olay hakkndaki bilgileri kaydedin.
Yardm ekibi gelene kadar olay yerinde kaln.

12

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 12

14.04.2015 11:02

Hasta Yaral Deerlendirmesi


Solunum Yolu Aklnn Deerlendirilmesi
(Airway)
Hasta/yaralnn az iini kontrol ederek yabanc
cisim varsa iaret parmanz ile karn.
Bir elinizi hasta/yaralnn alnna, dier elin 2
parman ene kemiinin zerine koyun, alndan
bastrlarak ba geriye doru itip Ba Geri-ene
Yukar pozisyonuna getirin.

Solunumun Deerlendirilmesi (Breathing)


Hasta/yaralnn
solunumu
Bak-Dinle-Hisset
yntemiyle 10 sn. sreyle deerlendirilir.

Dolamn Deerlendirilmesi (Circulation)


Bilinci kapal ve solunumu varsa; hasta/yaralnn
nabz deerlendirilir,
- Yetikin ve ocuklarda ah damarndan 3 parmak
ile 5 saniye,
- Bebeklerde kol atardamarndan 3 parmak ile 5
saniye kontrol edilir.
lk deerlendirme sonucunda hasta/yaralnn bilinci
kapal fakat solunum ve nabz varsa derhal koma
pozisyonu (Bkz: Sayfa 23) verilerek dier yarallar
deerlendirilir.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 13

13

14.04.2015 11:02

Solunum Yolu Tkanklklar


Solunum yolunun, solunumu gerekletirmesi iin
gerekli havann gemesine engel olacak ekilde
tkanmasdr.

Ksmi Tkanma
Az da olsa, bir miktar hava geiinin olduu duruma
ksmi tkanma denir.
Kii ksrr, nefes alabilir, konuabilir. lk yardm olarak
kiiye dokunulmaz ve ksrmeye tevik edilir.

Tam Tkanma
Hava giriinin tamamen engellendii duruma ise tam
tkanma denir.
Kii nefes alamaz, ac eker gibi ellerini boynuna
gtrr, konuamaz, rengi morarr.

Yetikin ve ocuklarda Tam Tkanmada lk Yardm


1. Hasta ayakta ya da oturur pozisyonda olabilir.
2. Hastann
bilinci kontrol edilir.

3. Hastann srtna iki krek kemii arasna 5-7 kez vurulur.

14

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 14

14.04.2015 11:02

Solunum Yolu Tkanklklar

4. Az ierisinde bulunan cismin kp kmad


kontrol edilir.
5. kmadysa, arkadan sarlarak hastann gvdesi kavranr.

6. Bir el yumruk
yaplarak, baparmak knts midenin

st ksmna,
gs
kemii altna gelecek ekilde

konur. Dier el ile yumruk yaplan el kavranr.

7. Kuvvetle arkaya ve yukar doru bastrlr. Bu hareket


5-7 kez yabanc cisim kncaya kadar tekrarlanr.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 15

15

14.04.2015 11:02

Solunum Yolu Tkanklklar

Bebeklerde Tam Tkanmada lk Yardm


1. Bebek, ilkyardmcnn bir kolu zerine ters olarak
yatrlr,

2. Baparmak ve dier parmaklarn yardmyla bebein


enesi kavranarak boynundan tutulur ve yzst
pozisyonda ne doru eilir,
3. Ba gergin ve gvdesinden aada bir pozisyonda
tutulur,
4. 5 kez el bileinin i ksm ile bebein krek
kemiklerinin arasna hafife vurulur,
5. Dier kolun zerine ba elle kavranarak srtst
evrilir,
6. Yabanc cismin kp kmadna baklr,

16

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 16

14.04.2015 11:02

Solunum Yolu Tkanklklar

7. Cisim kmadysa bebek, gvdesinden aada olacak


ekilde srtst tutulur,

8. 5 kez iki parmakla gs kemiinin alt ksmndan


karnn s ksmna bask uygulanr,
9. Yabanc cisim kana kadar devam edilir,
10. Tbbi yardm istenir (112).

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 17

17

14.04.2015 11:02

Dier Acil Durumlar


Havale Nedir?
Adalelerin kontrol edilemeyen kaslmalardr. Sinir
merkezindeki tahri sonucu beyinde gerekleen
elektriksel boalmalardr.
Havalenin nedenleri;
Beyinde yaralanma,
Beyinde enfeksiyon,
Yksek ate,
Baz hastalklar (sara krizi).
Ate nedenli havale, herhangi bir hastalk sonucu
vcut scaklnn 38 Cnin zerine kmasyla oluur.
Genellikle 6 ay ve 6 ya arasndaki ocuklarda rastlanr.

Havale Durumunda lk Yardm


Hasta ncelikle ILIK SUYLA slatlm slak havlu ya
da arafa sarlr,
Ate bu yntemle dmyorsa oda scaklnda
kvete sokulur, du almas salanr,
Ate dmezse tbbi yardm istenir. (112)

18

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 18

14.04.2015 11:02

Dier Acil Durumlar

Sara Krizi
Hastada var olmayan koku alma, adale kaslmas vb.
n haberci denilen belirtiler olur.
Bazen hasta barr, iddetli ve ani bir ekilde
bilincini kaybederek ylr.
Youn ve genel adale kaslmas grlr. 10-20 sn
kadar nefesi kesilir.
Dudaklarda ve yzde morarma gzlenir.
Ardndan ksa ve genel adale kaslmas, sesli nefes alma,
ar tkrk salglanmas, altna karma grlebilir.
Hasta dilini srabilir, ban yere arpp yaralayabilir.
Ar kontrolsz hareketler gzlenebilir.
Son aamada hasta uyanr. akndr. Nerede
olduundan habersiz, uykulu hali vardr.

Sara Krizinde lk Yardm


Olayla ilgili gvenlik nlemleri alnr.
Kriz kendi srecine braklr.
Hasta balanmaz.
Kilitlenmi ene almaya allmaz.
Yabanc herhangi bir madde kullanlmaz (soan,
kolonya vb.).
Kendini yaralamamasna dikkat edilir.
Etraftaki zarar verebilecek maddeler uzaklatrlr.
Skan giysiler gevetilir.
Kusma olaslna kar tetikte olunmaldr.
Dme sonucu yaralanma varsa ilgilenilir.
Tbbi yardm istenir (112).

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 19

19

14.04.2015 11:02

Dier Acil Durumlar

Kan ekeri Dkl Nedir?


Herhangi bir nedene bal olarak vcutta kan ekeri
eksildii zaman ortaya kan durumdur.
Kan ekeri dkl nedenleri;
eker hastal,
Uzun sren egzersizler,
Uzun sre a kalma,
Mide-barsak ameliyat.

Kan ekeri Dmesi Belirtileri


Ani kan ekeri dme belirtileri;
Terleme,
Hzl nabz,
Titreme,
Yorgunluk,
Bulant,
Aniden ackma hissi.
Yava yava ve uzun srede derse;
Ba ars,
Konuma gl,
Grme bozukluu,
Uyuukluk,
Kafa karkl,
uur kayb.

Kan ekeri Dklnde lk Yardm









20

Hastann genel durumunu deerlendirin.


Bilinci yerindeyse ekerli su verin.
Belirtiler 15-20 dakikada gemiyorsa salk kuruluuna
bavurun.
Bilinci kapal ise koma pozisyonu vererek yardm
arn.
Kan ekeri dk ya da yksek olsa da 2 kesme
eker almasn salayn.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 20

14.04.2015 11:02

Bilin Bozukluklarnda lk Yardm


Bilin Bozukluklarnda lk Yardm
Baylma (Senkop), beyne giden kan aknn azalmas
sonucu oluan ksa sreli, yzeysel ve geici bilin
kaybdr.
Baylma nedenleri:
Korku ve ar heyecan,
Scak ve yorgunluk,
Kapal ortam ve kirli hava,
Aniden ayaa kalkma,
Kan ekerinin dmesi,
iddetli enfeksiyonlar.
Baylma belirtileri:
Ba dnmesi, baygnlk ve yere dme,
Bacaklarda uyuma, bilinte bulanklk,
Yzde solgunluk,
me ve terleme,
Hzl ve zayf nabz.
Kii bann dneceini hissederse:
Srt st yatrn; ayaklarn 30 cm. kaldrn (ok Pozisyonu),
Skan giysilerini gevetin,
Kendini iyi hissedinceye kadar dinlenmesini salayn.
Kii bayld ise;
Etraftaki merakllar evreden uzaklatrn,
Hasta/yaraly srt st yatrn ve ayaklarn 30 cm
yukar kaldrn.
Solunum yolu akln kontrol edin ve koruyun.
Skan giysileri gevetin.
Kusma varsa yan pozisyonda tutun.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 21

21

14.04.2015 11:02

Bilin Bozukluklarnda lk Yardm

Koma Nedir?
Yutkunma, ksrk gibi reflekslerin ve dtan gelen
uyarlara kar tepkinin azalmas ya da yok olmas ile
ortaya kan uzun sreli bilin kaybdr.
Koma nedenleri;
Dme ya da iddetli darbe, kafa travmalar,
Zehirlenmeler,
eker hastal,
Ar alkol ve uyuturucu kullanm,
Havale vb. ateli hastalklar,
Karacier hastalklar.
Koma belirtileri;
Yutkunma, ksrk vb. tepkilerin kaybolmas,
Sesli ve arl uyarlara cevap vermeme hali,
drar ve dk kontrolnn kaybolmas.

Komada lk Yardm
Olay yerinin gvenliini salayn.
Hasta/yaralnn yaam bulgularn deerlendirin.
Hasta/yaralnn bilincini kontrol edin.
Solunum yolu akln salayn.
Koma pozisyonu verin ve 112yi arayn.
Hasta/yaraly salk ekipleri gelene kadar yalnz
brakmayn.

22

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 22

14.04.2015 11:02

Bilin Bozukluklarnda lk Yardm

Koma Pozisyonu Nasl Verilir?


1. Hasta/yaraly sesli veya omzundan hafif sarsn;
uyar vererek bilincini kontrol edin.
2. Skan giysilerini gevetin.
3. Az iinde yabanc cisim olup olmadn kontrol edin.
4. Bak, dinle, hisset yntemi ile solunumunu kontrol edin.
5. ah damarndan nabzn kontrol edin.
6. Hasta/yaralnn dndrlecei tarafa diz kn.

7. Hasta/yaralnn kar tarafta kalan kolunu kar


omzunun zerine
koyun.
8. Kar taraftaki
bacan dik a
yapacak ekilde
kvrn.
9. lk yardmcya yakn
kolu, ba hizasnda
omuzdan yukar
uzatn.

10. Kar taraf omuz ve


kaladan tutarak bir
hamlede evirin.

11. stteki baca,


kala ve dizden
bkerek ne doru
destek yapn.
12. Alttaki baca hafif
dizden bkerek
arkaya destek yapn.

13. Ba, uzatlan kolun


zerine yan pozisyonda hafif ne eik konuma
getirin.
14. Tbbi yardm (112) gelinceye kadar bu pozisyonda
tutun.
15. 35 dakika ara ile solunum ve nabz kontrol edin.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 23

23

14.04.2015 11:02

Bilin Bozukluklarnda lk Yardm

ok Nedir?
Dolam sisteminin yaamsal organlara yeterince kan
gnderememesi nedeniyle ortaya kan ve tansiyon
dkl ile seyreden bir akut dolam yetmezlii
durumudur.
ok eitleri Nelerdir?
Kardiyojenik ok (kalp kkenli)
Hipovolemik ok (vcutta sv eksiklii/kayb)
Toksik ok (zehirlenmeye bal)
Anaflaktik ok (alerjiye bal)
ok Belirtileri Nelerdir?
Kan basncnda dme
Hzl ve zayf nabz
Hzl ve yzeysel solunum
Ciltte soukluk, solukluk ve nemlilik
Endie ve huzursuzluk
Ba dnmesi
Dudak evresinde solukluk ya da morarma
Susuzluk hissi
Bilin seviyesinde azalma

okta lk Yardm
Hasta/yaralnn endie ve korkularn giderin.
Mmkn olduunca temiz hava solumasn salayn.
Hava yolunun akln salayn.
Kanama varsa hemen durdurun.
ok pozisyonu verin.
Hasta/yaraly scak tutun.
Hasta/yaraly gereksiz yere hareket ettirmeyin.
112yi arayn.

24

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 24

14.04.2015 11:02

Bilin Bozukluklarnda lk Yardm

ok Pozisyonu Nasl Verilir?


1. Hasta/yaraly dz olarak srt st yatrn.

2. Hasta/yaralnn
bacaklarn 30 cm kadar yukar

kaldrarak, bacaklarn altna destek koyun (araf,
battaniye yastk, kvrlm giysi vb.).

3. Hasta/yaralnn zerini rterek snmasn salayn.

4. Yardm
gelinceye kadar hasta/yaralnn yannda kaln.

5. Belli aralklarla (23 dakikada bir) yaam bulgularn


deerlendirin.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 25

25

14.04.2015 11:02

Kanamalarda lk Yardm
Kanamalarda lk Yardm
Damar btnlnn bozulmas sonucu kann damar
dna (vcut iine ya da dna) kmasna kanama denir.

Vcutta Kann Akt Blgeye Gre Kanamalar


1. D Kanamalar: Kann vcut dna doru akmasdr.
2. Kanamalar: Kann vcut iine akmasdr.
3. Doal Deliklerde Meydana Gelen Kanamalar:
Kulak, burun, az, ans (makat) ve reme
organlarndan olan kanamalardr.

D Kanamalarda lk Yardm

Yara zerine direkt bask uygulayn.


Kanama durmazsa ikinci bir bez koyarak basnc
arttrn.

26

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 26

14.04.2015 11:02

Kanamalarda lk Yardm

Gerekirse bandaj ile sarp kanlanm bezleri


kaldrmadan basnc arttrn.

Kanayan blgeye en yakn basn noktasna basn


uygulayn.
Kanayan blgeyi yukar kaldrn.

Kanama kol veya bacaklardaysa ve krk phesi


yoksa kanama blgesini kalp hizasndan yukarda
tutun.

ok pozisyonu verin.

Sk sk yaam bulgularn kontrol edin. (2-3 dk. arayla).

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 27

27

14.04.2015 11:02

Kanamalarda lk Yardm

Turnike Uygulama Koullar


Uzuv kopmusa,
Tm kanama durdurma uygulamalar yetersiz
kalyorsa,
Hasta/yaralnn uzun mesafede tanmas gerekiyorsa,
ok sayda hasta/yaralnn bulunduu ortamda tek
ilk yardmc varsa uygulanr.

Kanamalarda lk Yardm
Hasta/yaralnn bilincini ve solunumunu deerlendirin.
zerini rterek ayaklarn 30 cm. kaldrn.
Asla azdan yiyecek iecek vermeyin.
Kapal krk varsa, kan damarlarnn yaralanmasn
nlemek ve bir i kanamaya sebep olmamak iin
hasta ya da yaralnn hareketsiz kalmasn salayn.
Hasta/yaralnn
ok
deiimlerini izleyin.

pozisyonunda

yaamsal

112yi arayarak tbbi yardm isteyin.

Burun Kanamasnda lk Yardm


ncelikle sakin olun.
Hastann ban ne doru ein. Mmknse oturtun.

28

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 28

14.04.2015 11:02

Kanamalarda lk Yardm

Burun kanatlarn sktrarak iki parmanzla skn.


Bu ileme yaklak 5 dakika kadar devam edin.

Kanamann durmamas halinde hasta ya da yaraly


en yakn salk kuruluuna gtrn.

Kulak Kanamasnda lk Yardm


Kanama hafifse kula temiz bir bezle temizleyin.
Ciddi ise kula tkamadan gazl bezle kapatn.
Hasta/yaralnn hareketsiz olarak, kanayan kulak
zerine yan yatmasn salayn.

Tbbi yardm salayn.


Unutulmamaldr ki, kulak kanamas olas bir beyin
kanamasnn habercisi olabilir.

nemli!
Unutulmamaldr ki, kulak kanamas olas bir
beyin kanamasnn habercisi olabilir.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 29

29

14.04.2015 11:02

Is Dengesi Bozukluklar
Yank nedir?
Herhangi bir sya maruz kalma sonucu oluan doku
bozulmasdr.

Yank eitleri
1inci Derece Yanklar:
Alt deride ve derinin yzeyinde, kzarklk, (pembe,
krmz aras renk) eklinde grlen doku hasar vardr.
Ar vericidir.
Yank blgede dem ve hafif ilik vardr.
Genelde 48 saatlik sre iinde iyileir.
2inci Derece Yanklar:
Derinin 1. ve 2. tabakasn etkiler.
En bariz zellii deride ii su dolu kabarcklar (bl)
olumasdr.
Derinin kendini yenilemesiyle kendiliinden iyileir.
ok arldr.
3nc Derece Yanklar:
Derinin tm tabakalar etkilenir.
Kaslar, sinirler, damarlar zerinde etkilidir.
Beyaz kuru yaradan, siyah renge kadar aamalar
vardr.
Arszdr, nk btn sinirler zarar grmtr.

30

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 30

14.04.2015 11:02

Is Dengesi Bozukluklar

Yann Vcutta Olumsuz Etkileri Nelerdir?


Derinliine, yaygnlna ve olutuu blgeye bal
olarak, organ ve sistemlerde ileyi bozukluuna
yol aar.
Ar ve sv kaybna bal olarak ok meydana gelir.
Hasta/yaralnn kendi vcudunda bulunan mikrop
ve toksinlerle enfeksiyon riski oluur.

Is le Oluan Yankta lk Yardm


Kii hala yanyorsa panik yapmayn; hareket ediyorsa
komasn engelleyin.
Hasta/yaralnn zerini battaniye vb. ile kapatn ve
yuvarlanmasn salayn.
Yaam bulgularn deerlendirin.
En az 20 dakika, souk
su altnda tutun.
dem oluabileceinden yzk, bilezik vb.
aksesuarlarn ve giysilerini karn.
Deriyi sabunlu su ile dikkatle temizleyin.

Su toplayan yerleri patlatmayn.


Yank blgelere bandaj
uygulamayn.
Yann zerini temiz
bezle rtn; zerine
hibir madde srmeyin.

Hasta/yaraly battaniye ile rtn.


Yank geni ve salk kurumu uzaksa, kusma yoksa,
bilinci aksa hasta/yaralya azdan sv vererek sv
kaybn engelleyin (1 lt. su + 1 ay ka karbonat +
1 ay ka tuz).
Tbbi yardm isteyin ( 112 ).

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 31

31

14.04.2015 11:02

Is Dengesi Bozukluklar

Kimyasal Yanklarda lk Yardm


Deriyle temas eden kimyasal maddenin deriyle
temasn en ksa srede kesin.
Giysileri karn.
Yank blgeyi bol, tazyiksiz suyla, en az 20-25 dk.
yumuaka ykayn.
Daha sonra hasta/yaraly battaniye vb. ile rtn.
Tbbi yardm salayn.

Elektrik Yanklarnda lk Yardm


Soukkanl ve sakin olun.
Hasta/yaralya dokunmadan nce elektrik akmn

kesin.
Akm kesme imkan yoksa yaltkan bir maddeyle
kiinin elektrikle temasn kesin.

Hasta/yaralnn yaam bulgularn deerlendirin.


Hasta/yaraly yerinden kmldatmayn.
Hasar gren blgeyi rtn.
Tbbi yardm isteyin.

Scak arpmasnda lk Yardm


Hastay serin ve havadar bir yere aln.
Giysilerini karn.
Srt st yatrp kol ve bacaklarn ykseltin.
Bulant yoksa ve bilinci aksa su ve tuz kaybn
gidermek iin su, tuz, karbonatla hazrlanan sv ya
da soda iirin.
32

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 32

14.04.2015 11:02

Is Dengesi Bozukluklar

Donmalar
Ar souk nedeni ile soua maruz kalan blgeye
yeterince kan gitmemesi ve dokulardaki kann
phtlamas ile dokuda hasar olumasdr.
1inci Derece Donma:
Donmann en hafif eklidir.
Deride solukluk, soukluk hissi; vcutta uyuukluk,
halsizlik, ve daha sonra kzarklk ve karncalanma
hissi yaratr.
2inci Derece Donma:
Zarar gren blgede gerginlik hissi, dem, ikinlik,
ar, ii su dolu kabarcklar,
Su toplanmas iyileirken, siyah kabuklara dnr.
3nc Derece Donma:
Dokularn geriye
uramasdr.

dnlmez

biimde

hasara

Canl ve salkl deriden kesin hatlar ile ayrlan siyah


bir blge oluur.

Donmalarda lk Yardm
Hasta/yaraly lk bir ortama alp soukla temasn
kesin; sakinletirin.
Kesin istirahat ettirip hareket etmemesini salayn.
Kuru giysiler giydirin.
Bilinci ak ise scak, ekerli iecekler verin.
Su toplam blgeleri asla patlatmayn; stn rtn.
Donuk blgeyi asla ovmayn,
snmasn/znmesi salayn.

kendiliinden

El ve ayaklar doal pozisyonda tutun.


Hala halsizlik varsa bezle bandaj yapn.
Tbbi yardm isteyin.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 33

33

14.04.2015 11:02

Krk, kk ve Burkulmalar
Krk Nedir?
Kemik btnlnn bozulmasdr. Krklar, darbe
sonucu ya da kendiliinden oluur.

Krk eitleri
Kapal Krk: Kemik btnl bozulmutur. Ancak
deri salamdr.
Ak Krk: Deri btnl bozulmutur. Kemik ular
dar kabilir, beraberinde kanama ve enfeksiyon riski
vardr.
Paral Krk: Kemik birden fazla yerden krlmtr.
Krk Belirtileri Nelerdir?
Blgenin hareket edilmesi ile artan youn ar,
ekil bozukluu (Dier salam organ ile karlatrlr),
Blgede dem ve kanama sonucu morarma,
lev kayb,
Hareketlerde kstlama,
ilik.
Krn Yol Aabilecei Olumsuz Durumlar:
Krk yaknndaki damar, sinir ya da kaslarda
yaralanma ve skma (Krk blgede nabz
alnamamas, soukluk, solukluk, ar hassasiyet),
Paral krklarda kanamaya bal ok,
Ak krklarda enfeksiyon riski grlebilir.

34

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 34

14.04.2015 11:02

Krk, kk ve Burkulmalar

Krklarda lk Yardm
Yaam tehdit eden baka yaralanma varsa ncelii
ona verin.
Hasta/yaraly hareket ettirmeyin.
Ani hareketlerden kann, kr yerine koymaya
almayn.
Krk kolda ise; dem oluacandan yzk, saat vb.
eyalar karn.
Krk olan blgenin hareket etmesini nleyin.
Ak krk varsa; tespitten nce yarann zerini
temiz bir bezle kapatn.
Krk olan blgeyi bir
st ve bir alt eklemi
de iine alacak ekilde
karton, tahta vb. sert
cisimle tespit edin.
Tespit edilen blgeyi
yukarda tutarak dinlenmeye aln.

Krk blgedeki nabz ve derinin rengini kontrol


edin.

Hastay scak tutun.


Tbbi yardm salayn.
Krk olan blgenin hareket ettirilmesine izin vermeyin.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 35

35

14.04.2015 11:02

Krk, kk ve Burkulmalar

Burkulma Nedir?
Eklem yzeylerinin anlk olarak ayrlmasdr.

Burkulmalarda lk Yardm
Burkulan eklemi sktrc bir bandajla dolam
engellemeyecek ekilde tespit edin.

ilii azaltmak iin blgeyi yukar kaldrn.


Souk uygulama yapn.
Blgeyi hareket ettirmeyin.
Uzun sre gemiyorsa, tbbi yardm isteyin.

36

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 36

14.04.2015 11:02

Krk, kk ve Burkulmalar

kk Nedir?
kk; eklem yzeylerinin kalc olarak ayrlmasdr.

kkta lk Yardm
Eklemi bulunduu ekilde tespit edin.
k asla yerine oturtmaya almayn.
Hasta/yaralya azdan hibir ey vermeyin.
Blgedeki nabz, deri rengi ve sy kontrol edin.
Tbbi yardm salayn.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 37

37

14.04.2015 11:02

Hayvan Isrklar ve
Bcek Sokmalar
Hayvan Isrmalar Neden nemlidir?
Kedi kpek vb. hayvanlarn dileri sivri ve
keskindir. Azlarnda ise daima mikrop vardr. Isrmalar
halinde mikroplarn derindeki dokulara kadar ulamasna
sebep olurlar. Ayrca birden fazla srmalarnda ciddi
yaralanmalara yol aabilirler.

Kedi - Kpek Isrmalarnda lk Yardm


Hafif Yaralanmalarda;
Yaray 5 dakika sreyle sabun ve souk suyla ykayn.
Yarann zerini temiz bir bezle kapatn.
Ciddi Yaralanma ve Kanama Varsa;
Yaraya temiz bir bezle
kanamay durdurun.

basn

uygulayarak

Derhal tbbi yardm (112) salayn ve hastay kuduz


as olmas konusunda uyarn.

Ar Sokmasnda lk Yardm
Yaral blgeyi ykayn.
Arnn inesi derinin zerinden grnyorsa karn.
Amonyak vb. kullanmadan souk su ile souk
uygulama yapn.
Eer azdan sokma varsa solunum glemise
hastann buz emmesini salayn.
Az ii sokmalarnda ve alerjisi olanlar iin tbbi
yardm isteyin.

38

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 38

14.04.2015 11:02

Hayvan Isrklar ve Bcek Sokmalar

Akrep Sokmasnda lk Yardm


Sokmann olduu blgeyi hareket ettirmeyin!
Yatar pozisyonda tutun,
Yaraya souk uygulama yapn,
Kan dolamn engellemeyecek ekilde bandaj
uygulayn,
Turnike uygulamayn!
Yara zerine hibir giriim yapmayn (kesilmez,
emilmez vb.).

Ylan Sokma / Isrmalarnda lk Yardm


Hastay sakinletirip dinlenmesini salayn.
Yaray su ile ykayn.
Yaraya yakn blgedeki bask yapabilecek eyalar
karn (yzk, bilezik, saat vb.).
Yaraya souk uygulama yapn.
Yaralanan blgeye dolam engellemeyecek ekilde
bandaj yapn.
Turnike uygulamayn!
Yaraly mmkn olduunca hareket ettirmeyin.
Yara zerine hibir mdahale yapmayn (kesme,
emme vb.).
Yaam bulgularn izleyin.
Tbbi yardm isteyin.

Deniz Canllar Sokmasnda lk Yardm


Kiiyi hareket ettirmeyin.
Etkilenen blgeyi ovmayn.
Batan diken varsa ve grnyorsa karn.
Deniz hayvanlarnn enzimleri scaa kar dayanksz
olduundan scak uygulama yapn.
Salk kuruluundan yardm talep edin.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 39

39

14.04.2015 11:02

Yaralanmalar
Yara Nedir?
Keskin bir eyle veya bir vurula vcutta oluan derin
kesiklerdir.

Yara eitleri
Kesik Yara: Cam, bak gibi kesici aletlerle olan
yaralardr.
Ezik Yara: Ta, sopa, yumruk gibi sert bir cismin
arpmas sonucu olan yaralardr.
Delici Yara: Uzun ve sivri aletlerle olan yaralardr.
Enfekte Yara: Derin ve kirli yaralar, srma, sokma
sonucu olan yaralardr.

Yaralarn Ortak Belirtileri


Ar,
Kanama,
Yara kenarlarnn ayrlmas.

Yaralanmalarda lk Yardm
Kanama varsa durdurun.

Batan cisim varsa karmayn.

40

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 40

14.04.2015 11:02

Yaralanmalar

Yaralnn salk kuruluuna gitmesini salayn.


Yaraly tetanoz konusunda uyarn.
Delici gs yaralanmalarnda yaralnn bilinci
yerindeyse yar oturur ekilde oturtun; srtn
destekleyin ve ayaklarn 30 cm ykselterek ok
pozisyonu vererek 112 acil servisi arayn.
Delici karn yaralanmalarnda hastay srt st
yatrn ve 112 acil servisi arayn.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 41

41

14.04.2015 11:02

Yaralanmalar

Delici Gs Yaralanmalarnda lk Yardm


Hasta/yaralnn bilincini kontrol edin.
Hasta/yaralnn yaam bulgularn deerlendirin.
Yarann zerini tercihen plastik poet vb. ieren
sarlm bez ile kapatn.
Nefes alma srasnda yaraya hava girmesini
engellemek, nefes verme srasnda havann dar
kmasn salamak iin yara zerine konan bezin
bir ucunu ak brakn.
Bilin ak ise hasta/yaraly yar oturur pozisyonda
tutun.
Hasta/yaralya azdan hibir ey vermeyin.
Hasta/yaralnn yaam bulgularn sk sk kontrol
edin.
ok nlemlerini aln.
Tbbi yardm isteyin (112).

Delici Karn Yaralanmalarnda lk Yardm


Hasta/yaralnn bilin kontroln yapn.
Hasta/yaralnn yaam bulgularn kontrol edin.
Dar kan organlar ieri sokmaya almayn,
zerlerini geni, nemli ve temiz bir bezle rtn.
Bilin yerinde ise srt st pozisyonda bacaklar
bklm olarak yatrn, s kaybn nlemek iin
hasta/yaralnn zerini rtn.
Azdan yiyecek ya da iecek bir ey vermeyin.
Yaam bulgularn sk sk izleyin.
Tbbi yardm isteyin (112).

42

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 42

14.04.2015 11:02

Yaralanmalar

Kafatas ve Omurga Yaralanmalarnda lk Yardm


Bilin ve dier yaam bulgularn deerlendirin.
Tbbi yardm iin 112yi arayn.
Bilinci aksa; hasta/yaralnn hareket etmemesini
salayn.
Herhangi bir tehlike sz konusu ise ayaklarndan
tutarak dz pozisyonda srkleyin.
Hasta/yaralnn
olay
yerinde,
tama
ve
sevki srasnda; ba-boyun-gvde ekseninin
bozulmamasna ve sarsntya maruz kalmamasna
dikkat edin.
Tm yaplanlar ve hasta yaral hakkndaki bilgileri
kaydedip gelen ekibe bildirin.
Hasta/yaraly asla yalnz brakmayn.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 43

43

14.04.2015 11:02

Zehirlenmeler
Zehirlenme Nedir?
Vcuda toksik maddenin girmesi sonucu normal
fonksiyonlarn bozulmasdr.
Normalde
yaamsal
fonksiyonlarna
zarar
verebileceinden vcuda giren her trl madde toksik
saylmaldr.

Zehirlenmeler Ne ekilde Meydana Gelir?


yolla meydana gelir.
Sindirim Yolu le: Ev veya bahede kullanlan kimyasal
maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, ar ila ve
alkol alnmas sonucu oluur.
Solunum Yolu le: Genellikle karbon monoksit gaz
(tp kaaklar, ofben, sobalar), lam ukurunda
biriken karbondioksit, klor, yaptrclar, boyalar, ev
temizleyicileri vb. ile meydana gelir.
Cilt Yolu le: Zehirli madde vcuda deri yoluyla girer.
la enjeksiyonu, zehirli bitkilere temas, zirai ilalar,
zehirli hayvanlarn srmas ve sokmas sonucu oluur.

Belirtiler
Sindirim Sistemi: Bulant, karn ars, kusma, ishal.
Sinir Sistemi: Rahatszlk hissi, hareketlerde uyumsuzluk,
havale, bilin kayb.
Solunum Sistemi: Nefes darl, morarma, solunum
durmas.
Dolam Sistemi: Nabz bozukluu, kalp durmas.

44

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 44

14.04.2015 11:02

Zehirlenmeler

Sindirim Yolu le Zehirlenmede lk Yardm


Bilinci kontrol edin.
Sadece az zehirli maddeyle temas etmise su ile
alkalayn.
El ile temas etmise eli sabunlu su ile ykayn.
Yaam bulgularn deerlendirin.
Kusma, bulant, ishal vb. belirtileri deerlendirin.
Bilin kayb varsa koma pozisyonuna getirin.
Hastann stn rtn.
112yi arayn.
Olayla ilgili bilgileri toplayarak kaydedin (Zehirli
maddenin tr, ila ya da uyuturucu alyor mu,
hastann bulunduu saat, evde ne tr ilalar var).
zellikle yakc maddenin alnd durumlarda hasta
asla kusturulmaz!

Solunum Yolu le Zehirlenmede lk Yardm


Olay yerinin gvenliini salayn (Cam ve kaplar
aarak ortam havalandrn ya da hastay temiz
havaya karn).
Yaamsal belirtileri deerlendirin.
Rahat nefes alabilmesi iin hastay yar oturur
pozisyonda tutun.
Bilinci kapal ise koma pozisyonu verip 112yi arayn.

Deri Yolu le Zehirlenmede lk Yardm







Olay yerinin gvenliini salayn.


Yaam bulgularn deerlendirin.
Ellerin zehirli madde ile temasn nleyin.
Zehir bulam giysileri karn.
Deriyi 15-20 dakika boyunca bol suyla ykayn.
112yi arayn.

nemli!
Zehirlenme olaylarnda, zehirlenmeyle ilgili
bilgiler toplanarak kaydedilir (Zehirli maddenin
tr, ila ya da uyuturucu alyor mu, hastann
bulunduu saat, evde ne tr ilalar var).

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 45

45

14.04.2015 11:02

Zehirlenmeler

Zehirlenmelerde Genel lk Yardm


Zehirlenmeye neden olan maddeyi vcuttan
uzaklatrn (Zehirli madde vcuttan ne kadar abuk
uzaklatrlrsa o kadar az miktarda emilir).
Hayati fonksiyonlarn devamn salayn.
Salk kuruluuna (112) bilgi verin.
Zehir danma merkezi 114 arayn.

ofben Kazalarnda lk Yardm


Kiiyi ortamdan uzaklatrn.
Hareket ettirmeyin.
Yaam bulgularn deerlendirin.
Havayolu akln salayn.
Tbbi yardm isteyin (112).
Banyoyu ieriden kilitlemeyin.
ofbeni iyi eken bir bacaya balayn.
ofbenin olduu yere bol hava girii salayn.
ofben ile tp arasndaki hortumun 125 cmden
uzun olmamasna dikkat edin.
Banyodaki kiileri kontrol edin.

46

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 46

14.04.2015 11:02

Gze, Kulaa ve Buruna Yabanc


Cisim Kamas / Batmas
Gze Yabanc Cisim Kamasnda lk Yardm
Toz, kirpik gibi madde ise;
Gz a evrin, alt gz kapana bakn.
Gerekiyorsa st gz kapana bakn.
Nemli, temiz bir bezle kartn.
Yaralya gzn krptrmasn syleyin.
Bol su ile ykayn.
Gz ovmayn.
kmyorsa salk kuruluuna sevk edin.
Metal veya batan bir cisimse;
Gerekmedike hastay kmldatmayn.
Gze hibir mdahale yapmayn.
Tbbi yardm isteyin.
Hastann gz uzmanlk dal olan bir salk kuruluuna
gitmesini salayn.
Her iki gzn kapatlmasn salayn.

Kulaa Yabanc Cisim Kamasnda lk Yardm


Kesinlikle sivri ve delici bir cisimle mdahale etmeyin.
Su dedirmeyin.
Tbbi yardm isteyin.

Buruna Yabanc Cisim Kamasnda lk Yardm


Burun duvarna bastrarak kuvvetli bir nefes verme
ile cismin atlmasn salayn.
kmazsa tbbi yardm isteyin.

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 47

47

14.04.2015 11:02

Hasta Yaral Tama


Hasta/Yaral Tarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ba-boyun-gvde ekseni esas alnmal,
Ekip almas yaplmal,
Hasta/yaralya yakn mesafede allmal,
Daha uzun ve kuvvetli kas gruplar kullanlmal,
Srtn gerginliini korumak iin dizler kaladan
bklmeli,
Yerden destek alacak ekilde, her iki ayak kullanlmal
ve biri dierinden ne yerletirilmeli,
Omuzlar leen kemii hizasnda tutulmal,
Arlk kaldrrken karn muntazam tutulup kala
kaslmal,
Kalkarken arlk kala kaslarna verilmeli,
Yava ve dz admlarla yrnmeli (admlar omuzdan
geni olmamal),
Ani dnme ve bklmelerden kanlmal; hasta/
yaral az hareket ettirilmelidir.

Acil Tama Teknikleri


Srkleme Teknii
Ayak bileklerinden tutarak
srkleme

Koltuk
altndan
srkleme

tutarak

Ara iindeki yaraly tama


(Rentek) teknii
48

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 48

14.04.2015 11:02

Hasta Yaral Tama

Ksa Mesafede Sratli Tama Teknikleri


Tek lkyardmc le Tama
Kucakta tama

lk yardmcnn omzundan destek alma

Srtta tama

Altn beik yntemi ile tama

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 49

49

14.04.2015 11:02

TRK KIZILAYI LK YARDIM


ETM MERKEZLER BLG ZELGES
UBE/BLM/
MERKEZ ADI

LK YARDIM ETM MERKEZ ADRES


VE RTBAT BLGLER

Kzlay Genel
Mdrl
zel Merkez lk
Yardm Eitim
Merkezi ve lk
Yardm Eitimci
Eitimi Merkezi

Erler Mah.Trk Kzlay Cad. No:6


Etimesgut / ANKARA
Tel: 0312 293 60 85 - 293 60 90
Faks: 0312 293 61 03
E-posta: ulusal.ilkyardim@kizilay.org.tr

Kzlay Adana
ube Bakanl

Kurtulu Mah.6401 Sok No:5


Asma Kat Seyhan/ADANA
Tel: 0322 454 72 99 - 457 19 23
Faks: 0322 457 19 51
E-posta:ozlem.karatas@kizilay.org.tr
kizilaydernegiadana@yahoo.com.tr

Kzlay Alanya
ube Bakanl

Saray Mh. Atatrk Caddesi Oral Apt.


No:25 K:1 D: 5 07400 ALANYA
Mustafa Kandemir: 0 533 724 46

Kzlay Ankara
ube Bakanl

Anafartalar Cad. an Sokak No:10/101


06250 Ulus / ALTINDA
Tel: 0312 311 35 74
Faks: 0312 312 33 78

Kzlay Ataehir
ube Bakanl

Atatrk Mahallesi, Vedat Gnyol


Caddesi No:15/2 Ataehir / STANBUL
Tel: 0216 455 15 15
Faks: 0216 455 16 16
E-posta: atasehir.istanbul@kizilay.org.tr

Kzlay Batman
ube Bakanl

Kltr Mah. 2605 Sk. No:13BATMAN


Tel: 0488 215 68 50
Faks: 0488 213 49 05
E-posta: sabahattin_@hotmail.com

50

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 50

14.04.2015 11:02

Kzlay Bursa
ube Bakanl
lk Yardm
Eitim Merkezi
ve lk Yardm
Eitimci Eitimi
Merkezi

ehrekst Mah. 18. Okul Sok.


No: 12 Osmangazi / BURSA
Tel: 0224 220 24 40
Faks: 0224 220 24 99
www.bursakizilay.org.tr
E-posta: info@bursakizilay.org.tr
sevim@bursakizilay.org.tr

Kzlay
Bykekmece
ube Bakanl

Celaliye Mah. erefbey Cad.


No.22/Bykekmece
Tel: 0212 884 21 01
Faks: 0212 884 22 24
E-posta: zekikar@gmail.com

Kzlay Denizli
ube Bakanl

15 Mays Mah. 556 Sk.


No:18 20100 DENZL
Tel: 0258 264 43 43
Faks: 0258 261 77 07
E-posta: kizilaydenizli@hotmail.com

Kzlay Elaz
ube Bakanl

Nail Bey Tuncay Sokak Kuolu Merk.


4/3 23100 ELAZI
Tel: 0424 218 13 46
Faks: 0424 236 75 6

Kzlay Eskiehir
ube Bakanl

stiklal Mah. 2 Eyll Cad. Kzlay


Merkezi Kat:6 D:4 ESKEHR
Tel: 0222 221 99 00
Faks: 0222 221 99 05
E-posta: cafer.yildirim@kizilay.org.tr
www.eskisehir.kizilay org.tr

Kzlay
skenderun
ube Bakanl

Pnarba Mah. Pnarba Cad.


No:6 skenderun / HATAY
Tel: 0326 613 07 28
Faks: 0326 614 85 76
E-posta: iskenderun.kizilay@hotmail.com
www.iskenderun-kizilay.org.tr

Kzlay stanbul
Bakrky ube
Bakanl

Zeytinlik Mah.Yakut Sk.No:19


Bakrky / STANBUL
Tel: 0212 543 52 52
Faks: 0212 543 67 73
www.kizilaybakirkoy.org.tr
E-posta: bakirkoyilkyardim@kizilay.org.tr

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 51

51

14.04.2015 11:02

Kzlay zmir
ube Bakanl
lk Yardm
Eitim Merkezi
ve lk Yardm
Eitimci Eitimi
Merkezi

ehit Nevres Bulvar


No:3/1 Alsancak / ZMR
Tel: 0232 421 47 90
Faks: 0232 421 47 88
E-posta: ilkyardim@kizilayizmir.org.tr
www.kizilayizmir.org.tr

Kzlay Kayseri
ube Bakanl

Aydnlk Evler Mah. ebboy Sk.


No:20 Melikgazi / KAYSER
Tel: 0352 336 08 86
Faks: 0352 221 24 81
E-posta: ilkyardimkizilay@hotmail.com
www.kizilay-kayseri.org.tr

Kzlay Kocaeli
Dilovas
Bakanl

Cumhuriyet Mah. bni Sina


Cad. No:12 Dilovasi / KOCAEL
Tel: 0262 754 00 11
Faks: 0262 754 00 11
E-posta:dilovasikizilay@gmail.com

Kzlay Kocaeli
Glck ube
Bakanl

Kavakl Mah. Adnan Menderes Bulvar


86.Sok. No:5 Glck / KOCAEL
Tel: 0262 413 36 31
Faks: 0262 412 39 08
E-posta: kizilaygolcuksubesi@mynet.com

Kzlay Ktahya
ube Bakanl

Ali Paa Mh. Hkmet Cad.


Kizilay Merkezi No: 2/2 Kat:5
Daire:10 43000 KTAHYA
Tel: 0274 223 64 35
Faks:0274 224 19 18

Kzlay Malatya
ube Bakanl

smetiye Mah. Halep Cad.


No:22/B MALATYA
Tel: 0422 321 11 06
Faks: 0422 321 11 06
E-posta:malatyakizilay@hotmail.com

Kzlay Mamak
ube Bakanl
lk Yardm
Eitim Merkezi
ve lk Yardm
Eitimci Eitimi
Merkezi

Bahelerii mah 278.Cad.


No:65/A Mamak - ANKARA
Tel: 0312 311 49 21-22
368 88 16-17
Faks: 0312 311 43 72
E-posta:kizilaymamak@hotmail.com

52

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 52

14.04.2015 11:02

Kzlay
Marmaris ube
Bakanl

Eski Data Yolu zeri


No: 52 48700 MARMARS
Tel: 0262 413 13 23
Faks:0262 413 13 24
E-posta:kizilaymarmaris@hotmail.com

Kzlay Mersin
Silifke ube
Bakanl

Gks Mah. Veli Grten Bozbey Cad.


Kzlay Han. Kat 2 Silifke / MERSN
Tel: 0324 714 20 48
Faks: 0324 712 30 44
E-posta:kizilaysilifke_33@hotmail.com
www.silifkekizilay.org

Kzlay ODT
ube Bakanl
lk Yardm
Eitim Merkezi
ve lk Yardm
Eitimci Eitimi
Merkezi

ODT Eitim Fakltesi Beden


Eitimi ve Spor Blm ODT SRM
Tel: 0312 210 40 16
0532 440 57 75
Faks: 0312 210 79 68
E-posta: senay78@hotmail.com

Kzlay Samsun
ube Bakanl

19.Mays Mah.Aabali Cad.


No:1 Kat:6 SAMSUN
Tel: 0362 431 19 90
Faks: 0362 431 46 94
www.samsunkizilay.org.tr
E-posta:bilgi@samsunkizilay.org.tr

Kzlay Siirt
ube Bakanl

Bahelievler Mah.
Misbah alapikay Cd.
No:15 Kizilay hani K:3 /1 SRT
Tel: 0484 223 40 32
Faks: 0484 223 61 61-223 60 60
E-posta: siirtkizilaydernegi@gmail.com
yenertanuk@hotmail.com

Kzlay
anlurfa/
Birecik ube
Bakanl

Meydan Mah. M.Emin Akan Cad.


Birecik / .URFA
Tel: 0414 652 65 88
Faks: 0414 652 62 81
E-posta:birecik_kizilay_63@hotmail.com

Kzlay Tekirda
orlu ube
Bakanl

Cemaliye Mah. Abidinefendi Sok. Kzlay


Merkezi No:4 orlu / TEKRDA
Tel: 0282 651 50 19
Faks: 0282 650 24 38
E-posta:corlukizilay@hotmail.com

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 53

53

14.04.2015 11:02

Kzlay Trabzon
ube Bakanl

Glbaharhatun Mahallesi nn Cad.


No: 42/1 - TRABZON
Tel: 0462 202 00 11 - 0462 321 61 90
Faks: 0462 323 01 83
E-posta:trabzon.sube@kizilay.org.tr

Kzlay Tuzla
ube Bakanl
lk Yardm
Eitim Merkezi
ve lk Yardm
Eitimci Eitimi
Merkezi

Evliya elebi Mah. Hatboyu


Cad. No:3/A Tuzla / STANBUL
Tel: 0216 446 78 00 - 446 62 50
Faks: 0216 446 78 01
E-posta: tuzla@kizilay.org.tr
www.tuzlakizilay.org.tr

Kzlay Van
ube Bakanl

Alipaa Mah. Shke Cad. No: 148 VAN


Tel: 0432 210 03 03
Faks: 0432 210 03 03
E-posta:kizilayvansubesi@gmail.com
www.vankizilay.org.tr

54

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 54

14.04.2015 11:02

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 55

55

14.04.2015 11:02

zilay_ilk_yardim_kitapcigi.indd 56

www.ilkyardim.org.tr
www.kizilay.org.tr

14.04.2015 11:02

You might also like