Republika e Shqipris

Republika Albanii

Flaga Albanii
Herb Albanii

TEMATYKA:
1.

Historia

2.

rodowisko
naturalne

3.

Spoeczestwo

4.

Gospodarka

1.HISTORIA
Historia Flaga
Flaga Albanii
rzdu
tymczasowego
(1912-1914)

Flaga Krlestwa Albanii

(1934-1939)

Flaga Republiki
Ludowej Albanii
(1946-1992)

Albaska flaga ma dwugowego ora porodku czerwonego ta.

Czerwony symbolizuje krew mczennikw, ktrzy walczyli o
wolno w Albanii. Orze symbolizuje wolno. Albania to kraj
orw. Dwugowy orze, poniewa nasza historia to dwie bardzo
wane figury, ktre przyniosy wolno Albanii: Gjergj (Georg)
Kastrioti Skanderbeg,
Skanderbeg nasz bohater narodowy i Ismail
Qemali,
Qemali ojciec naszego narodu.

Hymn Albanii (Hymn o Fladze)

Hymn Albanii zwany Hymn o Fladze (Himni

i Flamurit). Zosta napisany przez albaskiego
poete Asdreni (Aleksander Stavre Drenova)

Hymn o Fladze" to jedyna piosenka na

wiecie powicona symbolowi flagi.

Uzyto go po raz pierwszy jako hymnu

narodowego w 1912 roku, kiedy to Albania
zostaa ogoszona niezalena. I do dzi jest
uznawany przez Konstytucj Republiki
Albanii jako naszego hymnu narodowego.

poalbasku

polskietumaczenie

Rreth flamurit t prbashkuar,

Wok flagi zjednoczeni,

Me nj dshir e nj qllim,

Z jednym yczeniem i jednym celem,

T gjith atij duke iu betuar,

Wszyscy na ni przysigajmy,

T lidhim besn pr shptim.

By zoy luby dla zbawienia.

Prej lufte ve ay largohet,

Od walki precz ten ucieka,

Q sht lindur tradhtor,

Co si urodzi zdrajc,

Kush sht burr nuk friksohet,

Kto jest mczyzn, si nie boi,

Po vdes, po vdes si nj dshmor.

Ale umiera, ale umiera jako mczennik.

N dor armt do t'i mbajm,

W rce or bdziemy trzyma,

T mbrojm atdheun n do vend,

By broni ojczyzny w kadym miejscu,

T drejtat tona ne s'i ndajm,

Praw naszych si nie wyrzekniemy,

Ktu armiqt s'kan vend.

Tutaj dla wrogw nie ma miejsca.

Se Zoti vet e tha me goj,

Bo Pan sam to rzek ustami,

Q kombe shuhen prmbi dh,

e ludy wymieraj na ziemi,

Po Shqipria do t rroj,

A Albania bdzie y,

Pr t, pr t luftojm ne.

Dla ciebie, dla ciebie walczymy my.

O flamur, flamur, shnj e shenjt,

O flago, flago, znaku wity,

Tek ty betohemi ktu,

Na ciebie przysigamy tu,

Pr Shqiprin, atdhen e shtrenjt,

Albani, ojczyzn drog

Pr nder edhe lavdrimn e tu.

I honor wysawiamy twj.

Trim burr quhet dhe nderohet,

Odwanym mem zwie si i czci

Albania przez wieki

Ilirowie to byli staroytni
mieszkacy Pwyspu
Bakaskiego, potomkowie
Pelasgians i przodkw
dzisiejszych Albaczykw.

(Bakany przed najazdami

Sowiaskimi 582-612 pne )

Ksistwo Arber lub Arberia

(1190-1255) byo pierwszym
pastwem Albaskim w
redniowieczu.
Jzyk: albaski
Religia: prawosawna

Flaga Ksistwa Arber

Podbj Osmaski i Skanderbeg

Albania bya pod okupacja turecka

przez 500 lat. Dwa wane momenty
historyczne :
Skanderbeg powraca do ojczyzny (25 lata
niezalenoci )
i penej niepodlegoci w 1912 roku.

Traktat londyski i Albania

Etniczna Albania i Albania dzi

(po rozdrobnieniu decyzji traktatu
w Londynie 1918)

2. Srodowisko naturalne

Albania (Shqipria, Republika Albanii Republika e

Shqiprise) pastwo w poudniowo-wschodniej Europie
na Bakanach.
Bakanach Albania na zachodzie ma dostp do Morza
Adriatyckiego,
Adriatyckiego a na poudniowym zachodzie do Morza
Joskiego.

Graniczy z Grecj (282 km) na poudniu, Czarnogr (173 km) na

ponocy, Macedoni (151 km) na wschodzie i Kosowem (114 km)
na ponocym wschodzie.

Powierzchnia - 28 748 km2 porwnywalna z powierzchni

wojewdztwa Wielkopolskiego.
Klimat:
Latem jest upalnie, temperatura
wynosi 23-35C (max 42 C), a zim
termometry wskazuj rednio od 5
do 9C. W grach natomiast lato jest
chodniejsze i w najwyszych
partiach temperatura.

Biornorodnoci (flora, fauna)

Deby
Buk

FLORA

Jalowiec
Swierk

FAUNA

Endemicznych zwierzt
w terytorium Albanii.
Pelikan krecony
Jelen

Gory

Albania jest krajem grzystym, gdzie gry wraz z

wyynami zajmuj 75% powierzchni kraju.

Jezerca
(2694 m n.p.m.)

Korabi 2723m

Mali i Tomorrit (Gra Tomorri), tekke (Kulmak) wierzenia

Bektashi. 2401m

Pola

Fusha e Myzeqese (Myzeqe Pole)

Fusha e Devollit (Devolli Pole) w poudniowej Albanii

Wyspy
Wyspy Sazan i Kuna s najwiksze w Albanii . Pozostae wyspy s nie
wiksze ni 1 km2
.

Pwysep

Gadishulli i Karaburunit (Pwysep Karaburun)

Wody

RZEKI

Gwne rzeki kraju to Drin na pnocy, dalej Seman

i Vjos na poudniu.

JEZIORA
Jeziora Szkodry (Liqeni Shkodres)

Ohrid

Lura

Ochrona srodowiska
naturalnego

W Albanii jest 384 obszarw naturalnych chronionych przez

pastwo.

Zamki
Zamki
Kruja

Rozafati

Miasto 1001 okien- Berat

Gjirokastra

3. Spoeczestwo
Symbolika
Rodzina
Flaga
Nasz

Jzyk
Hymn Albanii
Skanderbeg
Besa
Tolerancja religijna
Gocinno

Albaczycy na terytorium
Albanii

2012 roku Albania liczya 3 600 523

mieszkacw.

3 600 523

Liczba ludnoci

Ludno wedug wieku

0 14 lat
15 64 lat
ponad 64 lata

24,1%(mczyzn 454 622

/kobiet 413,698)
66,6%(mczyzn 1 228
497/kobiet 1 170 489)
9,3%(mczyzn 154
352/kobiet 178 865)
Wiek (mediana)

W caej populacji

29,2lat

Mczyzn

28,6lat

Kobiet

29,8lat

Przyrost naturalny

9,83

 Mniejszoci
1. Grecka

mniejszo

2. Aromanian
3.

narodowych w Albanii:

mniejszo

Egipska mniejszo

4. Cygaska

mniejszo

5. Macedoska
6. Czarnogry

mniejszo

mniejszo

Albaski Diaspora
Albaczycy poza terytorium
Albanii

Albaski emigracja zacza w czasie tureckiego podboju do dnia

dzisiejszego, z wyjtkiem komunistycznej epoki, gdy kraj by w
cakowitej izolacji.

Na wiecie mieszka okoo 11 milionw albaczykow, ale tylko 7.6

milionw s zdeklarowane

Albaski mniejszoci na wiecie

1.

w Czarnogrze

2.

w Macedonii

3.

w Grecji

4.

na Ukrainie

5.

we Woszech

6.

w Stanach

7.

w Australii

Mniejszoci Historyczne
1.

Albaczycy we

Woszech (Arboresze/
Arbresh)

2. Albaczycy na Ukrainie
Na Ukrainie mieszka 5 tysicy albaczykw od ponad
300 lat. Uciekli poudniowo-wschodniej Albanii po
inwazji tureckiej.

Jzyk albaski

Nie tylko jzyk, ale take

kultura rni si od pnocnej do
poudniowej czci kraju.

Naturalny podzia jest

rzeka Shkumbin.

Dialekty

Nasz jzyk ma dwa gwne

dialekty:

Gegrisht (dialekt gegijski) i

Toskrisht (dialekt toskijski)

Rnice midzy dialektami

s fonologicznie, gramaticznie
i leksykalnie.

np. Lis
(dialekt toskijski- dhelpr
dialet gegijski- skile)

Jzyk albaski jest uywany przez 11 milionw

ludzi. Jest jzykiem urzdowym w Albanii i
Kosowie i uywane w caej etnicznej Albanii.

Alfabet

A B C D Dh E F G Gj H I J K
L Ll M N Nj O P Q R Rr S Sh T Th
U V X Xh Y Z Zh
7 samogosek
29 spgosek
(9 podwjne litery i 2 diakrytyczne
litery)

Folklor
Muzyka
izopolifoniczna

Popularne odzie

Na pnoc

w centrum

na poudniu

Tradycyjne Instrumenty
Muzyczne
Cifteli

Albaska kuchnia
Kuchnia Albaski jest utosamiana z gotowania misa
dojrzay, zwaszcza jagniciny i ciasto.

Szeroko stosowane warzywa, oliwa z oliwek i cytryny.

Sodyczy

Napoje

Religia

Feja e shqiptarit sht

shqiptaria
Religia albaczykw jest
Albania

islam 67,7%

chrzecijastwo 26,6%:
-prawosawie 16,2%
-katolicyzm 9,7%

protestantyzm i niezalene kocioy 0,4%

niereligijni 5,5%

wiadkowie Jehowy 0,17%

Ustrj polityczne

Zmiana systemu politycznego

Ruch studencki

Ustroj polytyczne
Albania

Teraz Od 1990 roku,

Albania jest demokratyczna
republika parlamentarna. Nasz
system jest reprezentowany przez
wladze ustawodawcza, wykonawcza i
sadownicza. Parlament ma 140
posowie.Marszalek sejmu jest Ilir
Meta. Rada Ministrw na czele z
premierem, Edi Rama. Prezydent
jest Bujar Nishani.

PALAMENT (140 posowie)

Ilir META (marszaek sejmu)

Edi RAMA (premier)

Bujar NISHANI(prezydent)

Wane osoby

5. Gospodarka

Aktualnie gospodarka Albanii koncentruje

si na turystyce. Od upadku komunizmu
w 1990 roku, przemys i rolnictwo nie maj
wysokiego poziomu produkcji.

TURYSTYKA

Turystyka jest najbardziej

rozwinitym oddziaem
gospodarki albaskiej.

Wybrzea na zachd od Albanii,

licza wiele piaszczystych (w
wybrzeu Adriatyku) i skalistych
pla (na wybrzeu Morza
Joskiego).

We wschodniej czci kraju

rozwinita jest turystyka zimowa.

Turystyka

Rodon przyldek

Durres-Kepi Rodonit

Najpikniejsze miejsce
turystycznych w Albanii

ALBASKA RIWIERA

Velipoja
Velipoja

TIRANA

W dniu 8 lutego 1920 r. Kongres Lushnj ogosi Tiran jako

tymczasowa stolice Albanii, ktra nabya niepodlego w 1912
roku. Miasto zachowao ten status na stae w dniu 31 grudnia
1925 roku. W 1923 roku, pierwszy plan regulacyjny miasta
zosta opracowany przez austriackich architektw.

Centrum Tirany byo projektem Florestano de Fausto i

Armando Brasini, znanych architektw okresu Benito
Mussolini we Woszech.

Wedug New York Time, Albania jest czwartym z

pidziesiciu dwuch najbardziej interesujcych miejsc do
odwiedzenia na swiecie.

Zapraszamy