PRATK SEYR BLGLER

DENZCLKTE KULLANILAN LLER

1 mil = 1852 m = 10 gomina = 1000 kula = 2000 yarda=6080 kadem
1 gomina = 185,2 m = 100 kula = 200 yarda = 608 kadem
1 kula = 183 cm = 2 yarda = 6 kadem
1 yarda = 91,5 cm = 3 kadem = 36 pus
1 kadem = 30,48 cm = 12 pus
1 pus = 2,54 cm
1 linye = 1/8 pus
1 kara mili = 1609,3 m
1 longton = 1016 kg = 2240 libre
1 shortton = 907,18 = 2000 libre
1 metrikton = 1000 kg
1 libre = 453 gr
3
1 grosston = 2,83 m
% 10 METODU (METRE VE YARDA EVRME LEM) :
Mesafe birimlerini birbirine evirmede %10 metodu ile yarda olarak
bilinen mesafenin %10eksii metre, metrenin %10 fazlas yarda
olarak mesafeyi verir.
1000 Yarda = 900 Metre
900 Metre = 990 Yarda

AI EVRMLER:
Derece, grad ve radyan a birimleri arasndaki evrimlerde u eitlik
kullanlr;
Derece
180

Grad
200

Radyan
3,14

ROTA SAPMASI:
Bir derecelik a 1000 yarda mesafeden 17.5 yardalk mesafe grr.
Bir derecelik a sapmas 60 milde 1 millik sapma yapar.

TEMEL VE YERSEL SEYR

1- CDMVT YNTEM: Bu yntem seyir esnasnda cayro pusula
deerimizden (hakiki deerden) manyetik pusula deeri ya da
manyetik pusula deerinden cayro pusula deeri bulmamz gerektii
durumlarda kullanlr.
C D M V T
C= Manyetik pusula deeri
E (+) , W (-)
D= Arzi sapma deeri
E (-) , W (+)
M= Manyetik meridyen deeri
V= Tabi sapma deeri
T= Hakiki deer
o
RNEK: Manyetik pusula deeri (C): 220
o
Arzi sapma deeri (D): 5 W
o
Manyetik meridyen deeri (M): 215
o
Tabi sapma deeri (V): 3 E
o
Hakiki deer (T): 218

2- MESAFE BULMA YNTEMLER:

Drbn ile Mesafe Bulma: Gemilerimizde bulunan standart 7x50'lik
drbnler de boyutlar bilinen bir gemiden olan takribi mesafeyi
lmede kullanlabilirler. Bilindii gibi 7x50 lik bir drbnn gr
o
as 7 10' veya 125 milyemdir. Bu durumda drbn ile bir muhribe
bakldnda drbnn merceini tam olarak dolduruyorsa mesafe
300 yarda., yarsn dolduruyorsa 600 yarda 1/3'n dolduruyorsa
900 yarda olur. Standart (7x50) drbn, bir firkateyn yaklak 300
yardada, kruvazr/muhrip 375 yardada, uak gemisi 430 yardada
doldurur.
Stadimetre ile Mesafe Bulma: Stadimetre klasik usulle
kullanldnda (Direk ba ykseklii tatbik edilerek) 200-10000 yarda
arasndaki mesafelerde ok doru mesafe lm salamaktadr.
Ancak bazen su stnde yzen bir cisim veya direk ba ykseklii
bilinmeyen bir gemiye yaklama gerekebilir. Bu gibi durumlarda
STADMETRE deiik bir usulde kullanlrsa mesafe lm
yaplabilir. Deitirilmi usulde; direk ba ykseklii yerine kprst
gz yksekliiniz tatbik edilir ve hayali ufuk cismin su kesimi hizasna
indirilir. Ancak tatbik edilebilecek ykseklik en kk 50 feet olduu
halde tatbik edilecek yksekliin iki kat tatbik edilirse okunan mesafe
de ikiye blnerek doru lm yaplr.

Sis Dd ile Mesafe Bulma: Gemi ddne basld andan ses

yanksnn geri dn sesi duyulduu ana kadar geen sre saniye
olarak tespit edilir ve aadaki yntemlerle mesafe bulunur;
Bulunan saniyeden 1 karlarak mesafe gomina olarak,
Bulunan saniye, 2ye blnerek, kan rakam 1130la arplr
ve mesafe kadem olarak,
Bulunan saniye, 11e blnerek, mesafe mil olarak (kolay
olarak yaklak bir deer bulmak iin 10a da blnebilir),
Bulunan saniye 1,5la arplarak, mesafe hektometre olarak,
Bulunan saniye, 2ye blnerek kan say 340la arplr ve
mesafe metre olarak bulunur.
Cetvel ile Haritadan Mesafe Bulma:
Mesafe (metre) = Harita lei x cm
RNEK: Harita lei 1/500000 olan bir haritada
1000000 metredir.

2 santimetre

Milyem ile Mesafe Bulma:

Mesafe (metre) = (Gemi boyu x 1000 m) / A(milyen)
Bilinen gemi boyu bin ile arplp geminin grnen (ba-k) asal
o
deerine blnrse mesafe metre ile bulunur. 1 =17 milyem
o
RNEK: Geminin boyu 170 metre, grnen asal deeri 10 (170
milyen) ise;
Mesafe = (170 x 1000 ) / 170 =1000 metredir.
Dakika Metoduyla Mesafe Bulma: dakika metodunda gemi
sratinin sonuna iki sfr eklenirse dakikada kat edilen mesafe
yarda olarak bulunur. dakikada yarda olarak kat edilen mesafe
yze blnrse gemi srati KTS (Knots) olarak bulunur.
RNEK: Srat 10 Kts. ise 3 dakikada 10X100=1000 yarda yol alnr.
dakikada 1000 yarda mesafe kat eden bir gemi 1000 : 100 = 10
KTS srat yapyor demektir.

1 Saniyede Kat edilen Mesafeyi Metre Olarak Bulma:

Gemi srati ikiye blnrse bir saniyede kat edilen mesafe metre
olarak bulunur.
S
= m/sn
2
10
RNEK: Gemi srati 10 Kts ise ;

= 5 m / sn
2

45-90 Yntemiyle Mesafe (Mevki Kati) Bulma: Bir maddenin 45

derece nispi kerterizi alnarak zaman tespit edilir ve kerteriz izilir.
Sonra, ayn madde bordalandnda (90 derece nispi kerteriz
alndnda) zaman tespit edilir ve borda hatt izilir, bu iki zaman
dilimi arasnda kat edilen mesafe bulunur. Kat edilen mesafe borda
mesafesine eittir.
Ayn Maddeden Alnan ve Birbirinin ki Kat Olan Nispi
Kerterizlerle Mesafe (Mevki Katii) Bulma: rnein, bir madde nce
30 derece nispi kerterizinde kerteriz edilir ve zaman kaydedilir,
bilahare ayn madde 60 derece nispi kerterizinde kerteriz edilerek
zaman kaydedilir ve bu kerteriz izilir. 1. kerteriz ile 2. kerteriz
arasndaki mesafe, 2. kerteriz annda gemi ile madde arasndaki
mesafeye eittir.
Deiik Deerlerdeki Nispi Kerterizlerle Mesafe (Mevki Kati)
Bulma:
1.Nispi Kerteriz 2.Nispi Kerteriz ki Kerteriz Arasndaki Mesafenin
Borda Mesafenin Kat
o
o
20
29 45
2,02
o
o
25
40
1,52
o
o
30
53 45
1,24
o
o
35
66 45
1,09
o
o
35
79
1,02
o
o
40
90
1,00

Dey Sextant As ile Mesafe Bulma: Ykseklii ve uzunluu

bilinen cisimlerden olan mesafe sextant as ile Bowditch tablo 9
kullanlarak kolaylkla bulunabilir. Ayrca aada yazlan formller de
mesafe bulmak iin kullanlr.
Mesafe(Madde ykseklii cinsinden kar)=Madde ykseklii/tan sextant as
Mesafe(gomina)=[Madde ykseklii(kadem)/Sextant as(dakika)]x5,73
Mesafe(mil)=[Madde ykseklii(kadem)/sextant as(dakika)]x0,565
Mesafe(mil)=[Madde ykseklii(metre)/sextant as(dakika)]x1,854

Yatay Sextant As ile Mesafe Bulma:

Mesafe (mil)=[Cismin genilii (mil) /sextant as (derece)]x 57,3
RNEK: Sextantla baklan cismin haritadaki genilii 20 mil, okunan
yatay a deeri 30 derece ise;
Mesafe = ( 9 / 80 ) x 57,3 = 0,1125 x 57,3 = 6,45 mildir.

3- FENERLERN GRLME MESAFELER:

Fenerin hesabi grlme mesafesi, fenerin corafi mesafesi ile
gzlemcinin ufuk mesafesinin toplamna eittir.
Fenerin corafi mesafesi, fener klarnn yeryzne teet olduu
nokta ile fener arasndaki mesafedir.
Gzlemcinin ufuk mesafesi, ufka bakan bir gzlemcinin gz ile ufuk
izgisini birletiren doru parasnn uzunluudur.
Fener hesabi grlme mesafe=Fener corafi mesafe+Gzlemci ufuk mesafe

Fenerin corafi mesafesi(mil)=1,14fenerin ykseklii (ft)

Fenerin corafi mesafesi(mil)=2,08fenerin ykseklii (m)
Gzlemcinin ufuk mesafesi(mil)= 1,14gz ykseklii (ft)
Gzlemcinin ufuk mesafesi(mil)= 2,08gz ykseklii (m)
RNEK: Fenerin ykseklii 20 metre, gzlemcinin gz ykseklii 10
metre ise;
Fenerin corafi mesafesi = 2,08 x 4,47 = 9,3 mildir.
Gzlemcinin ufuk mesafesi = 2,08 x 3,16 = 6,57 mildir.
Fenerin hesabi grlme mesafesi = 9,3 + 6,57 = 15,87mildir.

Fenerin itibari grnme mesafesi (nominal), 10 millik gr

artlarnda grlebilecei mesafedir. Haritalarda belirtilen fener
grnme mesafesi bu mesafedir.
Hesabi grnme mesafesi < Nominal grnme mesafesi ise fener kuvvetlidir.
Hesabi grnme mesafesi > Nominal grnme mesafesi ise fener zayftr.

4- RZGARLARIN OLUTURDUU AKINTI SRATNN

HESABI:
Devaml esen rzgar kendi hznn %2si kadar bir hzda aknt
o
oluturur. Akntnn yn; kuzey yarmkrede ak denizlerde 40
o
kadar, karaya yakn sularda ise 20 kadar sancaa doru (srtmz
rzgara verdiimizde), gney yarmkrede ise ayn derecelerde
iskeleye doru olur.
0,02
Akntnn srati =
x Rzgarn hz
sin lat
RNEK: Kuzey yarmkrede, 45 derece enleminde ak denizde 30
knot hznda rzgarn oluturduu aknt srati;
Akntnn srati = (0,02 / 0,84 ) x 30 = 0,71 knottr.
Tornistanda geminin k rzgar stne kaar..
amandraya balarken, amandra rzgar stnde braklmaldr.

5- P VE TORNA DEERLERYLE GEM SRAT BULMA:

Pi (ft) x torna says x 60
Srat (kts) =
6080
Pi deeri ve torna says biliniyorsa gemi srati yukardaki basit
hesaplama yntemiyle bulunabilir.
RNEK: Pi 3 ve torna says 400 ise;
Srat = ( 3 x 400 x 60 ) / 6080 = 7200 / 6080 = 11,8 knottr.

6- HEDEF ROTASINI BULMA:

(Ct) = HEDEF ROTASI

(Ab) = VAZYET ZAVYES

Vaziyet zaviyesi (Ab) sancaktan ise ;

Ct = Hakiki kerterizin mukabili (B) Ab
RNEK : B = 020, Ab = 45 S ise
Hedef rotas = 020 45 = 335
Vaziyet zaviyesi (Ab) iskeleden ise ;
Ct = Hakiki kerterizin mukabili (B) + Ab
RNEK : B = 020, Ab = 45 P ise
Hedef rotas = 020 + 45 = 065

7- MUKABL KERTERZ BULMA:

180 dereceden bykse;
A + 200 20 (360 dereceyi geen deerler 360tan karlr.)
180 dereceden kkse;
A 200 + 20 (Negatif deerler 360 ile toplanr.)
RNEK: A deerimiz 220 derece olsun;
Mukabil Kerterizimiz = 220 + 200 = 420 20 = 400 360 = 040
derecedir.
A deerimiz 150 derece olsun;
Mukabil Kerterizimiz = 150 200 = -50 + 20 = -30 + 360 = 360
derecedir.

8- MESAFES BLNEN BR MEVKDEN AIK GELMEK

STENEN MESAFE N YAPILACAK ROTA DEKLN
BULMA:
(D)= Yaplmas gereken rota deiiklii
Geilmesi istenen mesafe
(D) =

x 60
Aradaki mesafe

Hakiki kerteriz + (D) = Yeni rota

RNEK: Hakiki kerterizi 120 derece, mesafesi 8 mil olan bir adann 4
mil gneyinden gemek iin yeni rota;
8
D=

x 60 =30
4

120+30 = 150 derecedir.

9- ULUSLAR ARASI TEHLKE FREKANSLARI:

500
2182
8364
124.5
243
156.5

Khz.
Khz.
Khz.
Khz.
Mhz.
Mhz.

Beynelmilel tehlike ve arma

Deniz seyyar servise arma ve tehlike
Can kurtarma Sal vastalar
Hava tehlike
Askeri hava tehlike
Uluslararas arma ve emniyet VHF devresi

11- SRAT ARTTIRMA VE EKSLTME ZAMANINI BULMA:

Srat arttrma ve eksiltmelerde her mil iin 15 sn. ve +1 dakika ilave
edilir.
Zaman = (S2-S1) x 15sn. + 1dk.
RNEK: 10 Kts. sratten, 5 Kts srate dmek iin geecek zaman;
Zaman = (10-5) x 15 sn. + 1dk. = 2dk. 15 sn.

12- DREK BAI YKSEKLNN TESPT:

a)
b)
c)

Ana gvertenin stnde kalan gvertelerin adeti saylr.

Bu rakkama tarassut edilen fribordun irtifasn eit ykseklie
girecek gvertelerin takribi adedi eklenir.
kan rakkam 8 ile arplarak grlebilen su kesiminden itibaren
kprstnn st kenarna kadar olan ykseklik tayin edilir.

d)

e)

f)

Kprstnn ykseklii lek olarak bulunarak ortalama direk

ykseklii tahmin edilebilir.Ticaret gemilerinin direk ykseklikleri
ortalama kprst yksekliklerinin 2,1 katdr.
Baca ykseklikleri kprstnn st kenarndan yukarda kalan
ksmlarnn ka gverte yksekliine tekaml ettikleri takribi
olarak bulunmal ve ykseklik kprstnn yksekliine ilave
edilmek sureti ile tahmin edilir.
ok uzun mesafelerde su kesimi hattnn ufuk hattnn altnda
olaca unutulmamaldr.

GKSEL SEYR
1- YN TAYN:
Gne, bir saat kullanlarak yn tayininde kullanlabilir. Bu yntemde
saatin akrebi gnee doru gelecek ekilde durulduu zaman 12 ile
akrep arasnda kalan orta izgi Kuzey yarm krede GNEY,
Gney yarm krede KUZEY gsterecektir.

2- GK YZNDE UZAKLIK LM:

Gkyzndeki grnr uzaklklar metre ya da kilometre gibi uzunluk
lleriyle ifade edemeyiz. Bunun yerine derece , dakika gibi asal
deerler kullanlr. Kolunuzu kaldrp elinizi gkyzne uzatrsanz, bir
kar, yaklak 25 ; yumruunuzun genilii 10 ; iaret ve sere
parmaklarnzn aras 15 olacaktr.

10

3- KONUM SAPTAMASINDA KULLANILAN GEZEGENLER

VE YILDIZLAR:
Gezegenlerden Vens, Mars, Jpiter ve Satrn plak gzle
grlebildiinden gksel seyrinde kullanlabilirler. Mars gezegeni,
koyu krmz renkte parlar. Jpiter gezegeni ak sarms renktedir.
Satrn gezegeni sarmtrak ve parlaktr. Vens gezegeni yere en
yakn gezegen olup, Gnein batndan sonra veya douundan
nce 3 saat 8 dakika kadar bir srede gzlenebilir. Ak zmrt
renginde parlar, Gne ve Aydan sonra en parlak gk cismidir.
Seyirde konum saptamasnda ykseklik almak iin kullanlan Yldzlar
iinde gerek durumlar, gerek parlaklklar ve de bulunmalar
ynnden en yararl yldzlar aada belirtilmitir;
a. lkbahar gkyznde:
Alioth, Mizar, Dubhe, Polaris, Arcturus, Spica, Regulus, Denebola.
b. Yaz gkyznde:
Deneb, Vega, Altair.
c. Sonbahar gkyznde:
Alpheratz, Margat, Deneb, Kaitos, Fomalhaut, Hamal.
d. K gkyznde:
Rigel, Betelgeuse, Aldebaran, Sirius, Procyon, Pollux, Capella.

4- BOYLAM VE ZAMANIN BRBRNE EVRLMES:

Boylam (yay)
o
360 lik yay
o
15 lik yay
o
1 lik yay
15 lik yay
1 lik yay

Zaman
hr
24
hr
1
min
4
min
1
sec
4

- Yay zamana evirmek iin, yay deerinin derece, dakika ve

saniyeleri 15e bl, kalan 4le arp.
- Zaman yay deerine evirmek iin, zaman deerinin saatlerini 15
ile arp, dakika ve saniyeleri 4e bl, kalan 15 ile arp.

11

5- CETVEL KULLANILMADAN HESAB OLARAK SEMT

BELRLENMES:
Baz yntemlerle cetvel kullanlmadan hesabi olarak semt
belirlenebilir:
o

a) Kutup Yldz (Polaris)= Ekvator ile 60 N enlemi arasnda

o
bulunan bir gzlemci iin Kutup Yldznn semti en fazla 2 hata ile
hakiki kuzeyi gsterir.
b) Meridyen geii: Her hangi bir gk cisminin st veya alt
meridyenden geii kuzey veya gneyi belirler. Bu an gk cisminin
yksekliinin en byk (veya kk) olduu zamandr. Meridyen
gei zamannn kestirilmesi zor olabilir. Eer zaman ve bir almanak
mevcutsa ve boylam biliniyorsa transit gei bulunabilir.
c) Asal ykseklik dairesindeki gk cismi: Eer herhangi bir
yntemle asal ykseklik dairesindeki (Prima vertical) bir gk cismi
belirleniyorsa (douya veya batya doru), bu andaki pusla semti
o
gzlenebilir. Gk ekvatorundaki herhangi bir gk cismi (Dec. 0 )
dou veya bat annda asal ykseklik dairesindedir. Gne iin bu
durum ekinoks zamandr. Mintaka yldz, Orion kuann lider yldz
o
olup yaklak 0,3 S dece sahip olarak gk ekvatorunda farz edilebilir.
Ekvator yaknndaki bir gzlemci iin byle bir gk cismi daima dou
veya baty gsterir. Ay, alt kenarnn ufukta olduu zaman
gzlemlenmelidir.
d) Batan veya doan gk cismi: Ay hari olmak zere bir gk
cisminin semt as bat ve douta ayndr. Eer semt dou ve
batta llmse hakiki gney (veya kuzey) iki alnan deer
arasnda orta noktadr ve bu deerler arasndaki fark pusula hatasn
verir. Bir rnekle aklayalm:
o
o
Eer bir gk cisminin pusula ile semti 073 douta ve 277 batta
o
hesaplanmsa, (073 + 277) / 2 = 175 nin hakiki gneyden fark olan
o
5 E pusula hatasdr. Eer Dec. Ve Lat. biliniyorsa dou ve batta
bir gk cisminin semti diyagram veya hesap yoluyla bulunabilir.
Basit bir astronomik olmayan yntemle arazi sapma bulunabilir.
Kpeteden denize yzebilen fakat rzgara kaplp sratle hareket
etmeyen bir madde atlr. Bundan sonra filika istenen ynn aksi
istikametinde dikkatlice dmen tutulur. Denizdeki maddenin hala
grnr olduu yarm mil veya daha uzaka bir yerde filika en kk
daire izecek bir manevrayla evrilip tekrar denizdeki madde pruvaya
alnr. Manyetik rota, maddeye kar olan rota ile kart rotann
o
ortalamasdr. Eer filika maddeden uzaklarken pusula 151 ve
o
o
o
o
tekrar maddeye dndnde 337 okunmusa, 151 + 180 = 331 ve
o
o
o
(337 + 331 ) / 2 = 334 . Bylece bu rota zerinde pusula arazi
o
o
o
sapmas (dev) 334 331 = 3 W olarak bulunur.

12

e) apraz ta ile: Bir uzun ve bir ksa ta birbiri zerine, ksa olan
hareket edecek biimde yerletirilir. tann ucundan bakldnda bir
dorultu ufku, teki dorultu gk cismini birletirir. Gk cisminin gz
ile ayn dorultuda olmas iin kk ta byk ta zerinde hareket
ettirilir. Alt iin burada oluan genlerden birisi kullanlr. Byk ta
ufuk izgisine tutulur. Kk tann st ucu gk cismi ile akana
kadar hareket ettirilir. Kk tann boyunun yarsn, byk tann
ucu ile talarn kesim noktasna kadar olan uzaklk ile bldmzde
bulunan saynn tangent deeri gk cisminin yksekliinin yarsdr.
Eer tek dik gen kullanlmsa bulunan deer tam yksekliktir (Alt.).
rnein, kk ta 18,7 cm, byk ta 34,3 cm llmse, tek dik
gen kullanlmsa: 18,7 / 34,3 = 0,5418 bulunur. Tangent olarak bu
o
deer 28,5 olur ki gk cisminin Alt. karldr.

DEMRLEME VE GEM MANEVRASI

1- DEMR YERNE NLRKEN UYGULANACAK SRAT
KADEMELER:
Demir yerine mesafe
1000
800
500
250
100

Stimli
Gaz trbin
5 knots
10 knots
Tm stop
-------------------5 knots
Ar yol tornistan Tm stop
----------Ar yol tornistan

u bilgiler de demir yerine yaklama rehberi olarak kullanlabilir;

DEMRE
MESAFE
(YARDA)
1000
800
750
500
200
100
0

MUHRP

KRUVAZR

TEK PERVANEL GEM

..
..
..
5 KNOT
STOP
1/3 TORNSTAN
..

5 KNOTA D
STOP

1/3 TORNSTAN

5 KNOT

STOP

TAM YOL LER

13

2- DEMRLEMEDE ZNCRE VERLECEK KALOMALAR:

10 Kulaca kadar--------------7 x Derinlik
10----15 Kulaca kadar-------------- 6 x Derinlik
15----20 Kulaca kadar-------------- 5 x Derinlik
20----30 Kulaca kadar-------------- 4 x Derinlik
30 Kulatan fazlas-----------3 x Derinlik

3- DEMR AIRLIININ BULUNMASI:

Geminin boyu + Eni
Demirin arl =

x 10 (Sonu libredir.)
2

RNEK: Geminin boyu = 350 Ft

Gemini eni = 50 Ft
350 + 50
Demirin al =

x 10 =2000 libre
2

4- DEMRL GEMNN SALMA DARESNN HESABI:

Salma dairesinin yar ap = Gemi boyu + Zincir kalomas
DEMRLEME FORML:
2

A =B +C

DENZ

b=?

RNEK:
2

B = 108 - 22
2

c= DERNLK= 22Mt.
a= KLTBOYU= 4KLTx 27m

B =A - C

B = 11664 - 484

b=?
B

B = 11180
B = 11180

KI SALMA DARES

14

B= 105.7 m, yuvarlak 106 m ( Ba st demir yeri mesafesi)

B= 106 m + Ba st K/ mesafesi (40 m) = 146 m (K/ salma
dairesi yar ap)
B= 106 m + Gemi boyu (105 m) = 211 m (Geminin salma dairesi yar
ap)

5DEMRN
YNTEMLER:

TARAYIP

TARAMADIINI

ANLAMA

a. Kerteriz deiimi,
b. Zincirden anormal ses gelmesi ve destesi,
c. skandil deiimi,
d. Rzgar devaml bordadan alacak ekilde geminin salmas, demirin
taradn gsterir.
TORNSTANDA GEMNN KII RZGAR STNE KAAR.
AMANDIRAYA BALARKEN, AMANDIRA RZGAR STNDE
BIRAKILMALIDIR.
KITAN KARADA DEMRLENLD ZAMAN , EN AZ GEM
BOYUNUN YARISI KADAR ZNCR DEYECEK BR MESAFEYE
DEMRLENLMELDR.

6- ZNCR MARKALAMALARI:
Ayrlabilen baklalar Krmz,Beyaz ve Mavi olarak zincirlemede
renklendirilmilerdir. 20 kulatan balar ve her biri 15 kulatr.
Ayrlabilenler her bir taraftan ivilenmitir ve beyazdr. 15 kulata bir
frdnd mevcuttur, (20 kulatan balar) sondan bir nceki sar, en
sonundaki krmz renktedir.
1 kilit 27 metre, 15 kulatr.

7- YAKLAIK OLARAK BR HARP GEMSNN KEMERE

RZGARI TARAFINDAN SRKLENME HIZI:
Gemi hz (kts)
0
10
20

Rzgar hz
10 mil/saat
30 mil/saat
1 knot
3 knot
knot
knot
0,1 knottan az
knot

15

8- Dmen as ve srat toplam 30u amamal. rnein 25 knotta,

yalnzca 5 derece kullann.

9- DALGA SAYMA USUL:

Ar hava ve deniz artlarnda seyir yapan gemiler dnmek zorunda
olduklarnda dne balamadan nce mutlaka byk dalgay gz
nne almaldrlar. Rzgarn kuvveti sebebiyle oluan dalgalar
dzenli bir frekans izlerler. Periyotlar halinde gelen dalgalardan bir
tanesi daima en byk dalga olur. Dne balamadan nce bu
byk dalgann gemesini beklemek can ve mal emniyeti asndan
son derece nemlidir.

10- GEM DEVR DARES KARAKTERSTK KAVRAMLARI:

TAKTK AP: Geminin balang noktasndaki izi ile sabit bir dmen
o
as kullanarak 180 dndrdkten sonra mukabil rota zerinde
viyaland zamanki izi arasnda llen dik mesafedir.
DEVR DARES: Geminin sabit dmen as ile oluturduu iz.
LERLEME: Dn esnasnda geminin balang rotas istikametinde
ilerlemi olduu mesafedir.
YANLAMA: Dn esnasnda balang rotasna dik olarak izilen hat
zerindeki kayma mesafesidir.

NOT: S sularda gemi omurgas ile dip arasndaki tahditli saha

pervane sularnn serbeste akmasna ve karina ile dmen zerinde
normal ekilde etki yapmasna mani olur. Bunun neticesi gemi
dmene cevap vermede ar ve dzensiz kalabilir. lave olarak byk
bir g kayb vardr ve suya nazaran srat pervane devir adedinin
gsterdiinden az olacaktr.

16

DENZ BOYALARI
Tipi
Alkid

Vinil

Poliretan

Epoksi

Kullanm yeri
Su
stendeki
btn
yzeylerde.

Avantajlar
Piyasada
pek
ok
rengi
bulunur.
Hzl
kurur. Greceli
ucuzdu.
Esas
olarak Yumuak
ve
karinada
anmaya kar
kullanlr, ama dayankldr.
stlerde
Alminyum iin
yzeylerde
tavsiye edilir.
kullanlabilir.
Su
st Anmaya
yzeyler
dayankl.
iin.Gnei ok Uygulanmas
gren kirli ve kolay.
Tropik
tuzlu yerler iin blgeler
iin
en iyisi.
mkemmel.
Btn
ok yapkan.
yzeylerde.
Hava
deiimlerine
direnli ve ok
dayankl.

Dezavantajlar
Fiberglasa
yapmaz. zel
bir
dayankll
yoktur.
Vinil
boyalar
hari,
stne
srld
her
boyay bozar ve
kaldrr.
Greceli
pahal.

olarak

Renk
kayb
yksek.
Genellikle dier
btn boyalardan
daha pahal.

YANGINLAR
Elemanlar: Yakt, s ve oksijendir. Bunlarn birisini nlersek yangn
sner.
Snf
A

Tip
Kl brakan
Adi yangn

Sndrc
Pulvarize veya solid su

Akaryakt

Fom,CO2, AFF, pulvarize su

Elektrik

Devreyi kapat, CO2 , kuru kimyevi

Metal

Trimetoksibaroksin gaz

17

METEOROLOJ
1- KUZEY YARIMKREDE HAVA TAHMNLER
1) BAROMETRE VE TERMOMETRE ARET LE HAVA
TAHMN:
Barometrelerde ibrenin gsterdii deere deil, ykseli ve alalna
ve bunun sratli veya ar oluuna dikkat edilmelidir. Barometre ve
termometrelerde grlen ani ve abuk ykseli ve alallarn rzgar
ve frtna douraca beklenmelidir. Ancak, baz durumlarda
barometrenin ani ykselii sakin havay da iaret eder.
(1) Barometrenin Dmesi ve Termometrenin Ykselmesi: Lodos,
Kble, Keileme gibi gney rzgarlarna iaret eder.
(2) Barometrenin ok Ykselmesi ve Termometrenin D:
Poyraz, Yldz, Karayel gibi kuzey rzgarlarna iaret eder.
(3) Barometrenin Ortalama Basnc olan 1013 Milibara Nazaran
Az Miktarda Ykselii veya Alal: Devaml ve sakin bir havaya
iaret eder.
(4) Barometrenin Bir Dnden Sonra Sratle Ykselmesi:
Frtnaya iaret eder.
(5) Hava Kuzeyden Eserken Barometre Sratle Derse: Rzgar
artacaktr.
(6) Hava kuzeyden Eserken Termometre Sabit Kalr ve Barometre
Ykselirse: Kar yaacana iarettir.
(7) Hava Gneyden Eserken Barometre Sratle Ykselirse: Kuzey
rzgarlarna ve frtnaya iarettir.
(8) Hava Gneyden Eserken Termometre Devaml Sabit Kalr ve
Bu Esnada Gkyz Bulutlarla Kapl Olursa: Gney rzgarlarnn
kuvvetleneceine iaret eder.
(9) Barometre Ykselir, Termometre Devaml Sabit Kalr ve Bu
Esnada Gkyz Bulutlarla Kapl Olursa: Yamurla kark kuzey
rzgarlar beklenmelidir.
(10) Herhangi Bir Rzgar Esnasnda Barometre Der
Termometre Ykselirse: Rzgar gneyden beklemelidir.
(11) Barometreyle Termometre Birlikte Derse: Lodos rzgaryla
birlikte yamur beklemelidir.
(12) Gney Rzgar Eserken Barometrenin Ykselmesi ve
Termometrenin Dmesi: Rzgarn Kuzeye yn deitireceine
iaret eder.

18

(13) Kn Gndousu ve Poyraz Rzgarlar Esnasnda,

Barometre ok Fazla Ykselirse: Kar, bazen souk hava ve
yamur getirir.
(14) Bat Rzgarlar Esnasnda Barometre Ani Derse: Rzgarn
Karayel veya Yldza yn deitireceini iaret eder.
(15) Yamur Kesildii Anda ve Kesildikten Sonra Barometre
Ykselirse: Havann alalacana iaret eder.
2- GNEN BATIINDAN TAHMNLER:
(1) Boz renkli gkyz
: Gzel havaya,
(2) parlak sar gkyz
: Rutubet ve yamura,
(3) Yamurdan sonra sar gkyz: yi havaya,
(4) Krmz renk
: yi havaya fakat hafif rzgara,
(5) Pembe fstki renk
: iddetli yamura ve frtnaya,
(6) Turuncu renk
: Frisha rzgarna,
(7) Gnein krmz batmas
: Rzgara iaret eder.
3- GNEN DOUUNDAN TAHMNLER:
(1) Krmz renkli gkyz
: Rzgar ve yamur,
(2) Gne evresinin parlakl
: yi hava,
(3) Gne evresinin hafif dumanl olmas: Frtna,
(4) Gne evresinin krmz iken irtifa alaldka:iddetli yamurdur
4- HALEDEN TAHMNLER:
(1) Limanlk havada hale olumas: Kesiksiz rzgara,
(2) Rzgarlk havada hale olumas:Rzgarn iddetlenmesi,
(3) Hale kk ise:Rzgarn yakn zamanda eseceine,
(4) Halenin i blgesinin krmz veya mor oluu:iddetli frtnaya,
(5) Hale byk ise:Rzgarn yaklak 4 saat sonra eseceine,
(6) Halenin beyaz renkli oluu: yi havaya iaret eder.
5- AYIN DURUMUNDAN TAHMNLER:
(1)Ayn fazla parlakl ve etrafnn krmz veya turuncu
grlmesi:Frtnay,
(2) Ay hilal eklindeyken krmz grlmesi:iddetli yamuru,
(3) Ayn douta krmz grlmesi:Sert rzgar,
(4) Ayn donuk ve dumanl grlmesi:Yamur yaacan,
(5) Ayn kk veya byk grlmesi:Yamur yaacan gsterir.

19

6- GKKUAINDAN TAHMNLER:
(1) Gkkua olumas
(2) ift gkkua olumas
(3) Sabah gkkua olumas

: Yamura,
: iddetli yamura,
: iyi havaya iaret eder.

7- GK VE DENZN DURUMUNDAN TAHMNLER:

(1) Gk grlemesi:Gn rzgarna,
(2) Mavi gkyz ve geceleyin hafif beyazlk:Gzel havaya,
(3) Geceleyin ok karanlk: Rzgara,
(4) Geceleyin ok aydnlk: Rzgara,
(5) Denizin renginin siyah ve mavi grnmesi:Havann
sertleeceine,
(6) Denizin mavi grnmesi:Frisha rzgarna,
(7) Yamurdan sonra kuzey rzgar:yi havaya,
(8) Gece sis ve i olumas:ok gzel havaya,
(9) Denizin ayna gibi parlamas:Frtna olacana iaret eder.

2-FIRTINAYA
GRMEMEK
VEYA
FIRTINADAN
UZAKLAMAK N GEREKL YNTEMLER:
Frtnal sahada seyrin esasn, sz konusu tehlikeli sahadan uzak
kalmak veya bu sahaya girmemek tekil eder. Tropikal frtna rotas
frtna sahasn iki paraya bler. Kuzey yarmkrede, bu paralardan
rota ynnn sanda kalan para tehlikeli yar dairedir. Dier yar
daire ise ksmen daha az tehlikeli, seyredilebilir yar dairedir. Gney
yarkrede, bu paralardan rota ynnn solunda kalan para
tehlikeli yar dairedir. Dier yar daire ise ksmen az tehlikeli
seyredilebilir yar dairedir. Tehlikeli yar daire olarak vasflandrlan
parann tehlikeli olu nedeni, rzgar yn ile frtna hareket ynnn
ayn olmasdr. Rzgar hz ile hareket hz birletiinde rzgarn daha
da iddetlenecei muhakkaktr. Halbuki dier yar dairede, ynler ters
olduundan rzgar iddeti azalacaktr.
Seyirde tropikal frtnayla karlaldnda aadaki yntemler
uygulanr:
Kuzey yarmkrede:
1- Gemi tehlikeli yar dairede ise, rzgar sancak ba omuzlua
alnarak seyredilir.
2- Gemi, dier yar dairede ise rzgar sancak k omuzlua alnarak
seyredilir.

20

3- Gemi, frtna merkezinin nnde ve rotas stnde ise rzgar 22,5

derece sancak k omuzlua alnarak seyredilir ve tehlikesiz yar
daireye geilmeye allr. Bu yar daireye geilince 2. maddedeki
hareket edilir.
4- Gemi frtna merkezinin akasnda ve rotas stndeyse rzgar
sancak ba omuzlua alnarak uzaklalr.
Gney yarmkrede:
1- Gemi, tehlikeli yar dairede ise, rzgar iskele ba omuzlua
alnarak seyredilir.
2- Gem, dier yar dairede ise rzgar iskele k omuzlua alnarak
seyredilir.
3- Gemi, frtna merkezinin nnde ve rotasnn stnde ise rzgar
22,5 derece iskele k omuzlua alnarak seyredilir ve tehlikesiz yar
daireye geilmeye allr. Bu yar daireye gelince 2. maddedeki gibi
hareket edilir.
4- Gemi ,frtna merkezinin gerisinde ve rota dorusu stndeyse,
rzgar iskele ba omuzlua alarak uzaklamaldr.
Kuzey veya gney yarmkrede, frtna merkezi nnde olma durumu
hari, dier durumlarda, gemi yukarda sz edildii ekilde
dndrldkten sonra, eer dalgalarla boumamak iin ar
seyredilmek isteniyorsa, tehlikeli yar dairede denizler baa, dier yar
dairede ise denizler ka alnarak dmen dinleyecek kadar ar yolla,
gemiye olduu yerde ba k yaptrlr.

3- SICAKLIK LMLER
Termometrenin ad
Donma noktas Kaynama noktas
Santigrat veya Celsius
0
100
Absolute veya Kelvin
273
373
Fahrenheit (F)
32
212
Reamur (R)
0
80

Santigrat = (Fahrenheit derecesi 32) x 5/9

Fahrenheit = (Santigrat derecesi x 9/5) + 32
Absolute = Santigrat derecesi + 273
Reamur = Santigrat derecesi x 4/5

21

Blme ls
100
100
180
80

22