ANATOMK

TERMNOLOJ

Dr Hseyin
BAYLAN

 Terim: Bir bilim, sanat, meslek dalyla ya da bir konu ile ilgili
zel ve belirli bir kavram olan szck.
Terminoloji: Bir bilim, sanat ya da teknik dalnda zel olarak
kullanlan terimlerin tm:
Terimler genellikle Latince ve Greke kkenlidir.
Hipocrates, Aristoteles, Galen, Vesalius vb. kiilerin
uyruklarndan dolay
Anatomi reniminde terimlerin Trkedeki karlklarn da
bilmek gerekir.
Bugn kullanlan terimler Terminologia Anatomica adyla
uluslararas kabul grm terimlerdir (1998).
lk dzenleme olarak 1895te 30.000 e ulaan terim isvire
Basel de 4500 e indirilmi. BNA (Basel nomina
anatomica)

 Anatomi: ana(iinden) +
tome/temnein kesip paralara
ayrmak anlam eski Grekeden gelir
Dissectio-dissecare
kadavra(cadaver) uygulamas
Latinceden gelir

EZBER YOK

SADECE TANITIM

Latince telaffuz
A, B, C, D, E, F, G, H, I, K, L, M, N, O, P, Qu,
R, S, T, U, V, X, Y, Z :(24 harf)
J ve W yok
Her kelimede bir vurgulu hece vardr:
ki heceli kelimelerde vurgu ilk hecededir:
Radix
kiden fazla heceli olan kelimelerde, sondan
bir nceki hecededir: Quadratus, retina,
rectalis, lumbricalis.

Latincede ekim
Latince isimlerde cins vardr. (Ancak bir
kural dahilinde isimleri snflandrmak mmkn deildir)

Erkek(Masculin) : millet adlar, nervus

Dii (Feminin) : memleket adlar, arteria
Ntr(Neutre)
: vas

Latincede ekim
Latincede ismin alt hali vardr:

Yaln hal
De hali
n hali
E hali
hali
Den hali

(nominatif)
(lokatif)
(genitif)
(datif)
(akkuzatif)
(ablatif)

Tp terminolojisinde nemli olan yaln hal, in

hali ve oul ekimleri kullanlr.

rnekler

Partes
corporis
humani et
nomina
generalia

nsan vcudu blmleri ve

genel anatomi terimleri

Corpus Humanum(insan Vcudu)

Caput(ba)
Collum/Cervix(Boyun)
Truncus(gvde)

Thorax(Gs)
Abdomen(Karn)
Pelvis(Leen)
Dorsum(Srt)

Membra/Extremitates

(Taraflar/extremiteler)

Membri superiores
Membri inferiores

Membra/Extremitates
(Taraflar/extremiteler)
Omos et cingulum pectorale
(st taraf kava)

Axilla
Brachium
Cubitus
Antebrachium
Manus

Carpus
Metacarpus
Palma et dorsum manus
Digiti manus

Membra/Extremitates
(Taraflar/extremiteler)
Cingulum pelvicum
(Alt taraf kava)

Coxae
Femur
Genu
Crus
Pes

Tarsus
Metatarsus
Planta et dorsum pedis
Digiti pedis

skelet

terimleri

 Nomina generalia ;
positio anatomica normalise
gre isimlendirilir.
-positio anatomica normalis ?

Positio anatomica normalis:

Ayakta dik duran;
yz ne , gzleri
karya bakan
kollar ;avu-ileri ne
bakacak ekilde olup ,
yanda ve aaya sarkk
ekilde bulunan ve
Ayaklar bitiik vaziyette
duran bir insann duruudur.

positio anatomica
normalise gre
Baz planum ve sectio
lar

positio anatomica normalis e

gre

 Planum medianum:
Plana sagittalialarn insan vcudunu
simetrie en yakn ekilde
ikiye blen dzlemidir.

Planum paramedianum:
Planum medianuma paralel
seyreden dzlemlere denir.

 Planum
subcostale

 Sectio (kesit)
Longitudinalis
(boyuna,uzunlamasna
kesit)
Obliqua (eik kesit)
Transversalis (enine
kesit)
denen vcudu
dzlemsel kesen
anlatmlar da vardr

Yn-Konum
terimleri

Dexter X
Sinister
(sa X sol)

Tbbi
uygulamada
sa-sol
kavramlar
hastann
ynne gre
isimlendirilir.

Anterior X
Posterior
Anterior:

(ventralis:
nroanatomide ,
embriyolojide ve 4
ayakl hayvanlar
anlatmada kullanlr,
eanlamlsdr.)

Posterior:

(dorsalis):
nroanatomi ve
embriyolojide
kullanlr.)

Superior X Inferior
Srasyla daha
stte X daha
altta
anlamlarnda
dr, bazen
superius X
inferius
olarak
ekimlenir

Medialis X Lateralis
-Medialis:

Planum
medianuma yakn olma ( i-yan)
-ulnar terimi nkoldaki
oluumlarda medialis ile ayn
anlamdadr
- mesialis terimi di yzlerini
belirtmede medialis ile ayn
anlamdadr
Lateralis : Planum medianum
a uzak olma anlamndadr.( dyan , yan olarak evrilir.)
-radial terimi nkoldaki
oluumlarda lateralis ile ayn
anlamdadr

 Intermedius: 2 oluum arasndaki

3. oluumu anlatr ki arada demektir.

Medius, media, medium:

Ortadaki veya orta byklkte
anlamndadr

rn: Linea mediana, planum

medianum, nervus medianus,
mediastinum medius

 Frontalis:

Frons (aln) la ilgili demektir.

rn: Incissura frontalis, planum frontale

Apicalis:

Apex (tepe) ile ilgili demektir. rn:

segmentum apicale

Basilaris:
demektir.

basis (taban, temel) ile ilgili

Proximalis X Distalis
Proximalis (L.)
gvdeye yakn olan
anlamndadr.
Proximus: en yakn

Distalis [(L.)
Distantia:uzaklk]:g
vdeden , balangcndan
uzakta anlamndadr.

Superficialis X Profundus
Superficialis: Yzeyel , deriye yakn
anlamndadr.
rn: Fascia superficialis , arcus
palmaris superficialis

Profundus: derinde anlamndadr

arcus palmaris profundus

Centralis X Peripheralis
Centralis : Bir oluumun merkezine
aitlik bildirir.
rn: Arteria centralis retinae
Centrum (Gr.):merkez demektir.

Peripheralis : evreye ait . Greke

evre,etraf anlamna gelen peripheria dan

tremitir.

Internus X Externus
Internus :ierde, ie ait. Bir boluun
iinde olan
rn: A. carotis interna

Externus: da ait , dta olan kafatas

dnda :
rn: A. carotis externa

Ipsilateralis X Contralateralis
ipse X contra (L.): Ayn X
Zt taraflar anlatr
rn :Sa yz ve sa bacak
birbirine ipsilateralken
Sa yz ve sol bacak
birbirine kontralateraldir.

Palmaris
(Volaris) X
Dorsalis
Plantaris X
Dorsalis

Epi X Sub ve Supra X Infra

Epi X Sub:

Bir oluumun
stnde ve altnda oluuma
bitiik olan baka oluumlar
anlatmada kullanlr.
Srasyla oluumun st ve
alt anlamndadrlar

Supra X Infra: Bir

oluumun stnde ve
altnda oluuma bitiik
olmayp arada mesafe
bulunduran baka
oluumlar anlatmada
kullanlr. Srasyla
oluumun st ve alt

Boyut belirtenler:

: daha byk X daha kk anlamndadr

Major X minor
rn : M. teres minor X major,M. pectoralis
minor X major

byk
Megalos: byk (Gr.) :organomegali

Magnus :

byk : M. Adductor magnus

Major:

daha byk : M. Pectoralis

major

Maximus: en byk M.
Gluteus maximus

kk
Parvus : kk v. saphena parva

Minor:

daha kk m. teres minor

minimus : en kk
rn :m. extensor digiti minimi

HAREKET
TERMLER

Flexio :
(L.bkmek,bklmek):
Plana sagittalia da kendi
eklemini oluturan 2 kolun
arasndaki ann
klmesi

Extensio:
(L.germek,amak,genilet
mek): Plana sagittaliada
vcudun blmlerinin
veya eklem kollarnn
arasndaki ann
genilemesi

ayak bileinin hareketleri:

plantar flexio X extentio (dorsoflexio)

Abductio X
Adductio

: Planum
coronale de bir
anatomik
oluumun planum
medianum dan
uzaklamasdr X
yaknlamasdr.

Oppositio X Repositio

: El baparmann dier el
parmaklarna ulatrlma
hareketidir. X (geri getirme)

Repositio, oppositio nun

devamdr.

Rotatio

: Dnme anlamndadr . vcutta bir

oluun kendi ekseni etrafnda dnmesidir

.
Rotatio hareketi planum medianum a
doruysa

rotatio medialis

aksine hareket varsa

rotatio lateralis
olarak isimlendirilir.

Pronatio X Supinatio

Pronatio: nkolun rotatio

medialisidir.
( prone pozisyonu: yz st
yat.)

Supinatio: nkolun rotatio

lateralisidir. Pronasyondaki n
kollun geri hareketi olarak da
dnlebilir.
( srt st yat : supin pozisyonu)

Circumductio

: 4 temel
hareketin
beraberce
kombine
kullanld daire
izme hareketidir.
(L. circum:
etrafnda ,
ducere: izmek)

Elevatio X Depressio

Elevatio: omos un yukar kaldrlmas hareketini

tanmlar

Depressio: elevasyondaki omuzun nispeten

pasif olarak alalmas hareketidir.

Protractio X Retractio

Protractio: Mandibulann ne doru hareketini belirtmek

iin kullanlr.

Retractio: geriekilme

arkaya doru ekilme

Inversio X eversio: ayak tabannn ie planum

medianuma dnmesi X uzaklamas

(L. invertere X evertere ie X da dnme )

Hareketlerle
terimler

ilgili

Intorsio

extorsio

: axis bulbi
boyunca
dyana dnme
hareketine
extorsio,
iyana dnme
hareketi iin
intorsio denir

Teekkr ederim
:::::::::::::
:::::::::::::
:::::::::::::
:::::::::::::
:::::::::::::
:::::::::::::
:::::::::::::
:::::::::::::
:::::::::::::