TU SEM

TlPTA UZMANLIK SINAVI EGiTiM MERKEZi

•
ANATOMI
DERS NOTLARI

Doç. Dr. Selman DEMiRCi

TUSEM TlBBi YAYINCILIK

2010 © TU SEM Eğitim Sağlık Ltd. Şti
Bu kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 Sayılı yasa hükümlerine göre
Tu se m Eğitim Sağlık Ltd. Şti.'nin önceden izni alınmaksızın elektronik, optik, mekanik veya
herhangi bir suretle çoğaltılamaz, yayınlanamaz, depolanamaz.
Tüm hakları Tusem Eğitim Sağlık Ltd. Şti.'ne aittir.

ISBN : 978-975-8777-83-9

Ziya Gökalp Cad . No: 3 Kat: 5 (Soysal işhanı) Kızılay/ Ankara

Tel: (0312) 435 05 00 • 435 60 50
www.tusem.com.tr

Dizgi- Grafik & Kapak Tasarımı

Ferhat BEKTAŞ

ANKARA
ANATOMi · rTu seMJ1_,_________ D_ERS_NO_TLA_RI

Epifiz hattı

~ Utlf----- Substantia
compacta

Substanıia
spongiosa

Kemiklerde ağrıya duyarlı tek tabaka periosttur. Ayrıca enine büyümeden ve onarımdan da
sorumludur.

Eklem yüzleri periosttan yoksundur, ağrıya duyarlı değildir.

Epifiz- metafiz bileşkesinde büyüme zonu (epifiz diski) yer alır. Metafiz diafize katılarak
kapanır .

Ossa pneumaticeae: (havalı kemikler)

-Etmoid, maksilla, sfenoid, frontal : (Paranazal sinüsler)
-Temporal (mastoid parçası) havalıdır ancak paranazal sinüs değil. ..

Ossa sesamoidea : bir kasın tendonu içindedir ler ve insersiyon aç ısını artırırlar.
-Pisiforme: m. flexor car pi ulnaris'in tendonu içindedir.
-Patella: m. quadriceps f emoris'in tendonu içindedir.

7-f'..?.t =rt-\-/1r..-.-- Elhrncidıll --'-tt-----,.~""-;:--.,..-=4.1

I'W~""'+TH+- ~ -~r~-tt"#~~~~
."""'--j'tH'-- MaxiJa<y -.,...---l~:::--.._...li~.,P~:...p..;,

PARANASAL SiNUSLER

." " -·'

WWW.tUSeffi.CQffi,tr .
.• ~~.- .....-
..
- .,,.,.cr...,-:;•~~"T'~~,......,.ı-

· ', . _ .
0
ANATOM i rTu sEMJ1__________ DE_RS_N_OT_LA_R,

Angulus superior Processus coracoideus lncisura scapulae

Spina scapulae

supraglenoidale

Tuberculum infraglenoidale

Fossa swscapularis

Margo lateralis

(al (bl

Scapula (sol) (al önden görünüş (bl arkadan görünüş

Incisura scapulae; üst kenardaki bu çentik, caniıda bir ligament ile delik haline getirilir ve
bu delikten n. suprascapularis, ligamentin üzerinden de a.v. suprascapularis geçer.
Acromion, üst ekstremite uzunluğunun ölçülmesinde kullanılan proksimal noktadır. Buraya m.
deltoideus ile m. trapezius'un tutunması vardır.
Processus coracoideus'a üç tane kas tutunur. M. pectoralis minor, m. coracobrachialis ve
m. biceps brachii'nin caput breve'si.

Uzun kemik yapısında olduğu halde

Ekstremitas sternalis yassı kemikler gibi enkondral
kemikleşir.
Ekstremitas
(a) acromialis En önce kemikleşmeye başlar en son
tamamlar, en sık kırılan kemiktir.

Özellikle 10 yaşın altındaki çocuklarda

ve en çok doğum sırasında kırılır
Unea
trapezoidea Yetişkinlerde ise daha çok omuz
(b) üzerine düşmeler sonucu kırılır
Tuberculum
Kemiğin en zayıf yeri, laterall/3
Sulcus musculi subclavi conoideum
bölümüdür
lmpressio ligamenti costodavicularis
Kırıklarında bazen a.v. subclavia ve
(a) üstten görünüş plexus brachialis (n. supraclaviculares
Clavicula (sol)
(b) alltan görünüş ve n. suprascapularis) yaralanabilir

' .. - ~ -
. :· : •. - . -- :. ~ ·· www.tusem.com.tr
ANATOM i [TUSEMj 1~-------oE_R_sN_o_n_ARı

Ön Arka

Sulcus intertubercularis _ _ _.,._.~

Collum chirurglcum - - - --JI!iW

Sulcus nervi ulnaris

Humerus

Sulcus intertubercularis: M. biceps brachii caput longum tendonu geçer.

Collum Chirurgicum: N. axillaris ve a. v. circumflexa humeri posterior geçer. Collum

chirurgicum kırıkları aksillar sinir yaralanmasına sebep olur, düşük omuz görülür.

Sulcus nervi radialis: Humerus cismindedir nervus radialis ve a. profunda brachii geçer. Cisim
kırıkları radyal sinir felcine sebep olur ve düşük el görülür.

Sulcus nervi ulnaris: Medial epikondilin arkasındadır. N. ulnaris geçer. Kırıklarında ulnar sinir
yaralanmasına bağlı pençe el görülür.

Suprakondiler kırıklarda ise n. medianus ve a. brachialis basısı görülür.

Medial epikondilit: Fleksiyon zorlaması

nedeniyle ağrı lı fleksiyon (Golfçü dirseği)
re:s:<:-- A. ciıcumAexa
Lateral epikondilit: Ekstansiyon zorlaması
O>llum chirurıjcum hum eri post erior
N. axillaris nedeniyle ağrılı ekstansiyon (Tenisçi
dirseği)

Lateral epikondil kırıkları n. radialisi

yaralayabilir.
O>rpus humeri
Suprakondiler humerus kırıklarında daa.
brachialis ve n. medianus basısı görülebilir.
Ayrıca çocukluk çağında bu kırıkta metafiz
hattı erken kapanır ve kemiğin boyu kısa
kalır.

N.ulnaris

www.tusem.com.tr ı
0
ANATOM i [TUS EMj J__________ DE_R_SN_O_T_LA_RI

ıncisura troclılearis
Capur radii ve
circumferenlia
articuıaris
Collum
TuberosHas radii radii
.s:. . -
-L,.........,
-Tri: -
TuberosHas . .______ .P: psil\>nne
pronatorla . .______
-Tr. tnıpt:zium
-To: trapez:oidum
Margo interosseus .c,...,-...
-H: hamab.m

Processus uınae
styloideus radii (lister tiiberkiilii)

fat ıncisura uınaris fbi

uına-radius (sag) fat supinasyon pozisyonundaki görüniiş
fbi pronasyon pozisyonundaki görüniiş

Tuberositas ulnae: m. brachialis, tuberositas radii: m. biceps brachii tutunur.

En sık kırılann karpal kemik skafoiddir ve kırıklarında enfiye çukurunda anaormal

hassasiyet olur. Radyal arterin dorsal dalı yaralanabilir ve avasküler nekroz
gelişebilir.
En sık çıkan karpal kemik ise lunattır ve çıkıkiarında median sinir yaralanabilir

tuber ischiadicum

Os coxae'nin ve asetabulum'un üst yarımını ilii, alt ön yarımını pubis, alt arka yarımını ise
ischii kemikleri yapar.

Oturan kişide yere temas eden ve beden ağırlığını taşıyan tuber ischiadicum'dur.
Crista iliacaları birleştiren hat L4'ten geçer .
........ ile gösterilen lig. inguinale, lig. lacunare ve lig. pectineum

0 · www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s EMj J
________D_ER_S_N_OT_LA_RI
PELVİS ÇAPLARI
Linea terminalis: Symphysis pubis, eminentia pubica, linea arcuata, promontorium

Dış pelvis çapları (Pelvimetre ile ölçülürler): İç pelvis çapları:

-Distantia cristarum -Diameter mediana (anatomica)
-Distantia spinarum -Diameter obliqua
-Distantia externa -Diameter transversa
-Distantia intertrochanterica

Conjugata obstetrica (conjugata vera):

Symphysis pubis'in arkada en kabarık olduğu nokta
ile promontorium arasındadır. Doğum için en dar
pelvis çapıdır,

Diameter (conjugata) diagonal is:

Vajinal tuşe ile ölçülebilen çaptır, 12,5- 13 cm.
dir. Bu çaptan 2,5 cm. çıkarılması conjugata vera'yı
verir.

Diameter mediana (anatomica) :

Symphysis pubisin üst kenarı ile promontorium
arasıdır.

diagonalis

- - -
· -_, www.tusem .com.tr . -
ı

1· .
0
ANATOM i [TUSEMj ]• .,________DE_R_SN_O_TLA_RI

Haad of femur
Graater ~ochanter
Femur:
Fowacapitls
femoris fovea capitis femoris
Collodiafizer açı
condylus lateralis ve medialis
Glutaal tuberooity
Neck of femur linea aspera

Tibia:
tuberositas tibia
malleolus medialis
lineaupaıa
Fibula:
-tl-- - - B o d y o l !emur - - --f-1
Caput - collum
malleolus lateralis
'\

lateral apioondyle
Patallar surfaoo --~~~~~-

(a) (b)

Caput veya collum fibula kırıklarında

n. peroneus communis ve m. biceps
brachii tendonu yaralanabilir.

--------------------- ·-----------

r ı
ı'l.i
I
,. -~--------,--------- Femur
)
.,, \

ı ___ N. fibula~is (peroneus)

) communıs
._ Lig. co la te ra le fibu iare ·
(laterale) j
M. biceps femoris'in 1.

tendon u
--------- Tibia 1

-- -- ----- Rbula 1

- - --------- N. fibularis (peroneus) 1J

,,I

superficialis
-------------- N. fibularis (peroneus) 1
piofurıdus

ı
(a) (b) Fibula ile n. fibularis (peroneus)
communis'in ilişkisi (sol dıştan görünüş)
!
----------- ---------------------- ----- --- - __________________________________ )

0 • www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu sEMJ1_,________ D_ER_SN_O_TLA_RI

Ayak bileğinin inversiyon burkulmalarında

lig.talofibulare anterius yaralınır.

Ayak bileğinin eversiyon burkulmalarında ise lig.

deltoideum yaralanabilir veya bu lig. çok sağlam
olduğundan medial maliealde kopma kırığı ve
beraberinde fibula distal uç kırıkları olabilir (Pott
fraktürü).

Arcus longitudinalis medialis:

Cuboid hariç tüm tarsal kemikler ve ilk 3 metatars
oluşturur. En iyi destekleyen:
aponeurosis plantaris ve lig. calcaneonaviculare
(b)
plantare'dir.

Arcus longitudinalis lateralis:

Calcaneus, cuboid ve son iki metatars yapar.
En iyi destekleyen yapılar aponeurosis plantaris ve
lig. calcaneocuboideum plantare'dir.

Arcus transversus pedis:

Tarsometatarsal eklem hattındadır. En iyi
destekleyen m. peroneus longus'tur.

Poslerior
lalollbular
llgamenı

a-1----Posterloı tlblal arteıy

Medial ve lateral malleol arkasından geçen oluşumlar .

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TUSEMj J________o_ER_sN_o_rLA_Rı

Servikal
} lordoz

C1 {Atlas)

Torakal
kifoz

um bal
lordoz C2 {Axis)

Kifozlar primer, lordozlar sekonder eğr i liklerdir

Servikal vertebralarda foramen transversari um' lar, Servikal omur

Torokal vertebralarda facies articularis costarium ve
fovea costalisler,

Lumbal vertebralarda processus accessorius , proc.

mamillaris ve proc. costarius'lar ayırıcı özelliklerdir.

cı ve C?. vertebralarda sulcus arteria vertebralis

bulunur.

cı atipiktir processus spinosusu ve korpusu ,yoktur.

C2 atipiktir fazladan dens axisi vardır. ·
Torakal omur

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU S EMj ]., _______o_ER_s_NO_T_lA_Rı

Costa vera
(1-VII)

Costa spuriae
(VIII-XII)

Toraks iskeleti

Sternumla kendi kıkırdak kostaları eklem yapan ilk 7 kosta costa vera; sternumla direkt ekiemi
olmayan son 5 kosta costa spuriae olarak adlandırılır.

8-9 ve 10. kostaların kı kırdakları birleşerek arcus costalis'i yapar ve bu ortak kı kırdak 7.
kostanın kıkırdağına tutunur.

ll ve 12. kostaların costotransvers ekiemi yoktur, düz kostalardır ve abdomende sonlanı ri ar bu

ikisine cost? fluqtantes denir.

Kostaların alt iç kenarında bulunan sulcus costarius'da yukarıdan aşağı sırayla vena- arteria ve
nervus intercostalis'ler bulunur.

1. Kostanın üst yüzünde sulcus arteria subclavia ve tuberositas musculi scaleni anterior bulunur.

www.tusem.com.tr -
ANATOM i [TU s EMj J
_________DE_R_SN_O_TLA_RI
Parietal: parietal , oksipital , frontal,
temporal ve sfenoidle eklem yapar.

Frontal: parietaller, sfenoid, nazal ,

lakrimal, maksilla, etmoid ve zygomatikle
eklem yapar.

Oksipital: pariteller , sfenoid, temporaller

ve Cl (atlas) ile eklem yapar.
la

Sfenoid: oksipital, parietal, temporal ,

frontal , ethmoid , vomer, palatin kemiklerle
eklem yapar.

Temporal: Oksipital, sfenoid, zygomatik,

parietal ve mandibula ile eklem yapar.

Frontal- parietal : sutura cor onalis

Parieal - parietal : sutura sagittalis
Parietal - oksipital: sutura lambdoidea
Parietal- temporal : sut ura squamosa

Temporomandibular eklem tüm kraniımda

tek hareketli eklemdir.
Nasal

Concha nasalis
lnfertor

Fonticulus anterior :
Sutura sagittalis ile sutura coronalis'in
kesişme noktasında veya parietal
kemikferre frontal kemiğin kesişme
noktasındadır.

Fonticulus posterior:
Sutura sagittalis ile sutur a lambdo i dea'nın
kesime noktası nda veya parietal kemikler le
oksipital kemiğin kesişme noktasındadır .

FontiCulus anterolateralis (sfenoidale):

Temporal , sfenoid, parietal ve frontal
kemiklerin kesişme noktasıdır. ·

. Fonticulus posterolateralis (mastoidea):

Parietal , oksipital ve temporal kemiklerin
kesişme noktasıdır.

En büyük fontanel ön fontaneldir,

eşkenar dörtgen şeklindedir, en geç
kapanır (18 ay).

En küçük fontanel arka fontaneldir,

üçgendir. en erken kapanır (3 ay).

- ·_..-:.\,;: , ....-
_·..:: • 1- _, ' • www.tusem .com.tr
ANATOM i (TU S EMj ]• . . ,________o_ER_s_No_T_LA_Rı

Canalis opticus

Flssura orbitalls superior

Foramen spinosum

Temporal - Lateral

Resim: 4 Sfenoid ve ol<s.ipttal

(Sobotta)

Temporal - Medial

Oksipital:
For. magnum: Medulla spinalis, a. v. vertebrales ve spinal dalları, C. N. XI,
Canolis hypoglossus: C. N. XII
Canolis condylaris: v. emisseria
Sulcus sinus sagittalis superior ve inferior, sulcus sinus sigmoideus, sulcus sinus transversuslar ve
sulcus sinus petrosus inferior ...

Sfenoid:
Canolis opticus: C. N. II, a. ophthalmica, nn. ciliares longi
Fissura orbitalis superior: C. N. III - IV- V1 - VI, v. ophthalmica superior
For. rotundum: C. N. V2
For. ovale: C. N. V3 ve n. petrosus minor superficialis
For. spinosum: a. meningea media
Canolis pterygoideus: N. canolis pterygoideus (n. petrosus major spfc +n. petrosus profundus)

Tempprc;ı!:
CanOlis caroticus: A. carotis interna, plexı.ıs corotiq..ıs internus
Canolis facialis:- c. N. VII · · -
Meatus acusticus internus: C. N. VII - VIII, a. v. lqpyrinthi
Foramen stylomastoideum: C. N. VII (motor dalları)

Okspital + Temporal: Foramen jugulare: C. N. IX- X- XI ve v. jugularis interna

Oksipital + Temporal + Sfenoid: For. lacerum: üzerinden a. carotis interna, a. meningea posteri or,
nervus petrosus profundus, nervus petrosus minor spfc vb ... geçer.

www.tusem.com .tr
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _ _ _
[ rTUS EMj J__________ D_ER_S_N_O_TLA_RI

llEDiAL

ORBİTA DUVARLARI:

Üst duvar: Frontal kemik ve sfenoidin ala minoru (canalis opticus)

Alt duvar: Maksilla, zigomatik ve palatin kemik

Dış yan duvar: Zigomatik, frontal ve sfenoidin ala majörü

İç yan duvar: Maksilla, frontal, lakrimal, ethmoid (cellulae ethmoidales) ve sfenoidin korpusu.

Orbitanın iç yan duvarında sinus ethmoidales'ler bulunur, travmalarda kolaylıkla kırılır

Cavitas nasi duvarları:

Taban: Maksilla, vomer ve palatin

Dış yan: Maksilla, concha nasalis inferior,

etmoidin massa lateralisi (labirintus )ve
lakrimal

İç yan (septum): Vomer ve etmoidin

perpendicular parçası

Üst: Frontal, etmoid ve sfenoidin korpusu

Arka: Palatin, sfenoid

Ön: Nazal kemik

· www.tusem .com.tr
ANATOM i rTu seMJı.. _______D_ER_S_NO_T_LA_Rı
Meatus nasi inferior:
Ductus nasolacrimalis açılır. Burada
solunum havası hem burun kıllarıyla
f iltre edilir hem de yüzeyel arteriel
dolaş ım sayesinde ısıtılır

Meatus nasi med ius:

Sinus frontalis, sinus ethmoidal is
anterior ve medius ve sinus maxiliaris
açılı rlar . Maksiller sinüsün açıl ış
deliğine hiatus semilunaris denir.

Meatus nasi superior:

Sinus sphenoidalis ve sinus et hmoidalis
posterior (recessus sphenoethmoidalis
yoluyla) açılır.

*** Meatus nasi inferior hizasında

septum nasi çok iyi kanlanır bölgeye
PARANASAL SİNUSLER
Kieselbach bölgesi denir. Burada
Yenidoğanda aktif tek sinüs ethmoid sinüslerdir,
burnun ana arteri maksillar arterin
görülenler ise ethmoid ve maksillerdir.
dalı olan a. sphenopalat ina ile
oftalmik arterin ve fasyol arterin nazal
En önce gelişmeye başlayan ve en son gelişimini
dalları anastomoz yaparlar. Burası
tamamlayan ve en büyük maksiller sinüstür.
burnun en çok kanayan yeridir.
Maksiller sinus i.u yaşamda ilk görülen sinüstür, 14
yaşında tam gelişir.
Ethmoidler yeni doğanda aktiftir.

Sfenoid ve frontal sinüsler yaklaşık 7 yaşından

itibaren tam olgundur.
MNS
Drenaj ı anaotomik pozisyonda ~n zor_ ~?ksi ller
sinüs, en sık enfekte olan maksıller sınus ....

Ethmoid ve sfenoid sinüzit menenjit ve körlük riski

taş ı r. MNM

Orbital plate of -~--..

frontaı bone
MNi

Oıbitaı ptate of --a.ı-----11J"'4!11.

ettımoıcıaııatıyrinth

Perpenclicular plate -~~--:::::>!":~,__-.-..

Nasaı caviıies -~~~::;o.:::;;__-JI--,-.....,

Unclnate proceSs

ınferior concha bone

~ . .. ""
www.tusem.com.tr . . : · · : · · ,
ANATOM i rrus EMJ I.,________ D_ER_S_NO_T_LA_RI

-Canalis opticus
............................................................
- fıssura orbitalis superior

.
foramen
~ ........................
sphenopalatinum

:Foramen ovale
jForamen spinosum
.~~
··..... ..."·
E: "·····•••• .o ..
·····."<~ =:
-~:
··.cı ~ ..
··.~o~~ ..
.,l)ql/
•• .,~lt
"· ··......
~~ ~
....
••••i)C'f. '(;:
···.-:'"'t,~ =-· ,...:

··~
~-

~=
,.
··.··. =: ···{·..
··..... "''
uy
··.
..

~"" ...... , .... -.

Fossa infratemporalis'in içeriği:
·M. temporalis'in alt parçası
·M. pterygoideus medialis ve lateralis
· A. maxiliaries
·Piexus venosus pterygoideus
·Gg. Oticum
·N. mandibularis, n. alveolaris inferior, n. lingualis, n. buccalis, chorda tympani

· · ·: - · - - . www.tusem.com.tr
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _.( f[TU S EMj J
..,.________oE_R_sN_o_r_LA_Rı
/ Racoon eyes

Fossa cranii anterior

· Foram en caecum
-Foramina cribrosa

Fossa cranii media

- Canalis opticus
- Fissura orb;talis superior
-Foramen rotundum

-Foramen ovale
-Foramen spinosum - - Battle"s slgn B
-Foramen lacerum
- Canalis caroticus
-Canalis facialis

Fossa cranii posterior

-Foramen magnum
-Foramen j ugulare
-Meatus acus1icus internus
-Canalis condylaris
-Canalis neıvi hypoglossi

Basis cranii anterior kırıkları: Anosmi , r inore, körlük, göz hareketlerinde felç , rakun gözü, alın
ve orbita bölgesinde anestezi...

Basis cranii media kırıkları: Maksiller ve mandibular bölgede anestezi, dış kulak yolunda
kanama ve otore, işitme kayb ı ve periferik facial paralizi, eğer carotis interna da yaralanmışsa
ipsilateral körlük, kontrlateral hemipleji ...

Basis cranii posterior kırıkları : Battle bulgusu (kulak arkasında hematom), ipsilateral 9 - 10 -
11 felci, foramen magnum da etkilenmişse quadripleji, solunum ve dolaşım yüzeyelleşmes i veya
kaybı. ..

Jugul
Hypo
can at
~

www.tusem.com.tr
ANATOMi [TU s EMj J_,________D_ER_S_NO_TLA_RI

Plan ve Eksenler
'·, Planum sagittaıe Planum coronaıe
~ Planum transversale

Planum sagittale:
Bedeni sağ ve sol iki yarıma bölen düzlemdir. Sagittal sütürden veya ona paralel geçer.
Axis sagittalis:
Bedeni yere paralel olarak önden arkaya veya arkadan öne kateden doğrudUr.

Planum coronale (frontale):

Bedeni ön arka yarımiara bölen düzlemdir. Koronal sütürdan veya ona paralel geçer
Axis frontalis:
Bedeni yukarıdan aşağıya veya aşağıdan yukarıya geçen doğrudur.

Planum transversale (horizontale):

Yere paralel bedeni üst alt yarıma bölen düzlemdir.
Axis transversalis:
Bedeni yere paralel olarak sağdan sola veya soldan sağa kateden doğrudur.

Fleksiyon - Ekstansiyon: Transvers eksenle, sagittal düzlemde

Rotasyon: Vertikal eksenle, transvers düzlemde
Abcluksiyon- Adduksiyon: Sagittal eksenle, koronal düzlemde yapılan harekettir.

~ www.tusem.com.tr
ANATOM i rTUS EMj J_.,._.______ o_ER_S_NO_T_LA_RI

Nonsinovyal eklemler Sinovyal eklemler

SOUDJOINTS

Synovial joint

"""'--
a!ı--­

Eksenlerine göre:
-Tek eksenli
-İki ekseni i
-Üç eksenli
-Eksensiz

Tek eksenli eklemler

Gi NGUMUS (trochlear): Transverseksende fleksiyon ekstansiyor ~

-Art. cubiti (humeroulnaris)
-Artt. interphalangeales
-Art. talocruralis ...,.

TROKOiD (pivot): Vertikal eksende rotasyon

-Art. atlantoaxialis mediana
-Art. radioulnaris proximalis et distalis

Üç eksenli eklemler

SFEROi D fleksiyon ekstansiyon abcluksiyon adduksiyon ve rotasyon

-Art. humeri
-Art. coxae
-Art. humeroradialis

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU S EMj )•..._______oE_R_sN_o_n_A_Rı

iki eksenli eklemler

EUPSOiD (Kondiler)
-Art. atlantooccipitalis
-Artt. metacarpophalangeales
-Art. radiocarpalis

BiCONDYLAR
-Art. temporomandibularis
-Art. genus

SELLAR
-Art. carpometacarpalepollicis

Eksensiz eklemler

PLANA (kayma)
-Art. acromioclavicularis
-Artt. zygaphophysiales
-Artt. intercarpales
-Artt. intertarsales

*** Bazı sınıflamalarda bikondiler eklem sınıfı yoktur o nedenle Diz ekiemi modifiye
gingilimus veya ginglimus, çene eklemide ginglimus + plana eklem olarak da adlandırılır.

Diskusu olan sinovyal eklemler:

Art. temporomandibularis
Art. acromioclavicularis
Art. sternoclavicularis
Art. radiocarpalis
Art . radioulnaris distalis

Diskusu olan nonsinovyal eklemler:

Symphysis pubis
Symphysis intervertebralis

Temporomandibular eklem bikondilar tiptedir.

Art. temporomandibularis
(bikondilar veya ginglimus + plana)
Diskusu vardır.
Ekiemi açan (mandibulayı deprese eden) tek kas
m. pterygoideus lateralis'tir.
Bu kas aynı zamanda eklem kapsülüne destek
de olur.

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s EMj J__________ D_ER_S_NO_T..:;_LA;;..:...RI

Art. humeri (omuz eklemi):

- Sferoiddir. Labrum glenoidale'si var.
- Gevşek kapsüllüdür. En çok çıkan eklemdir ve aşağı öne
çıkar.
- En önemli stablizatörü rotatar cuff
(SitS= supraspinatus, infraspinatus, teres minor ve
subscapularis) kaslarıdır.
- Kapsülü gevşek ve zayıftır ve içinden m. biceps brachii
caput longum tendonu geçer.

Aıt. humeri (lferoid)

Art. cubiti (dirsek eklemi):

olecranon
Üç eklemden oluşur.
1- Ana eklem art. humeroulnaris (trochlear)
2- art. radioulnaris proximalis (trokoid)
3- art. humeroradialis (sferoid)

-Lig. anulare radii pronasyonu frenler.

Art. radioulnaris distalis (trokoid):

- Diskusu vardır ve sadece ratasyon yapabilir.

Art. radioulnaris prox et dist. (trokoid)

Art. radlocarpalls (ellpaold)

Art. radiocarpalis (el bileği):

-Eiipsoiddir. Diskusu vardır.
-Radius- skafoid ve lunatum ile direkt,
triquetrum ile disk sayesinde eklemleşir.

www.tusem .com.tr
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _ _ _
[ rTU s EMj J_________ D_E_RS_N_O_TLA_RI

Art. coxae (kalça): Sferoiddir, labrumu var ,

en çok aşağı arkaya çıkar.

Kalca ekieminin ekstrakapsüler bağları:

-lig. iliofemorale (en güçlü bağıdır,
hiperekstansiyonu frenler)
-Lig. pubofemorale
-Lig. ischiofemorale
-Zona orbicularis (üç ligamentin ve eklem
kapsülünün katılımıyla oluşur , negatif
basınçtan sonra en önemli stabilizatördür.
lig. ıschı otemoraıe

Art coxae (ııferoi d)

Kalca ekieminin intrakapsüler bağları:

-Lig. transversum acetabuli
-Lig. capitis femoris (Içinde a.
obturatoria'nın a. capitis femoris dalı
bulunur çocuklarda femur başını bu arter
besler).

lig. cruciatum posterius

lig. collaterale tibiale

menlscus lateralls

Art. genus (blkondilar)

Diz ekiemi bkondilar tiptedir ancak modifiye ginglimus diyenler de vardır!!!

İntrakapsüler bağlar: Ekstrakapsüler bağlar:

- Lig. coronarium -Lig. collaterale Iaterole
-Lig. transversum genu -Lig. collaterale mediale
- Lig. meniscofemorale'ler -Lig. patella
- Lig. cruciatum anterius -Lig. popliteuni obliquum
- Lig. cruciatum posterius -Lig. popliteum arcuatum

www.tusem .com.tr
ANATOM i [TUSE Mj J_,________D_ER_SN_O_TLA_Rı

Bursa prepatellarls Lig. crucialum

an!eriUI

Lig. cruciatum
poııterius

Art genus (bikondllaı) Art genus (bikondllar)

·Suprapatellar bursa eklem kavitesiyle

bağlantılıdır.
·En çok travmaya bağlı prepatellar,
infalamatuar hastalıklara bağlı ise
infrapatellar bursit görülür.

Unhappy (mutsuz)triad: Basan alt ekstremiteye ait dize

lateralden gelen darbelerler:
-Lig. collaterale tibiale (mediale)
-Lig. cruciatum anterius
-Medial menisküs yaralanmasına neden olurlar.

Ön çekmece ve arka çekmece testleri (Drawer sign)

Tibia öne kayıyorsa ön çapraz, arkaya kayıyorsa arka

çapraz yırtığı bulgusudur

www.tusem.com .tr . i
.G .
ANATOM i [TU s EMj J_,_______ D_ER_SN_O_TLA_RI

Atlantoaxialis mediana başa rotasyon

yaptırırtokoiddir.

Lig. transversum atlantis dens

aksisin arkaya kayarak medulla
spinalisi sıkıştırmasını önler.

Başın rotasyonunu frenleyen ~

alario dentis'ler dens axis ile
oksipital kemiğe tutunurlar atiasa
Dens axislig. transversum atlantis tutunmazlar.

Art. atlantoaxialis mediana (trokoid)

Lig. flavum elastik lif de içerir ve erekt

postürün en önemli koruyucusudur.

Lig. longitudinale posterior (fleksiyonu

sınırlar) ve
lig. longitudinale anterior (ekstansiyonu
sınırlar) int er vertenral diskin fibröz
kıkırdağını deteklerler.

Lig. supraspinale servikal bölgede lig.

nuchae adını alır.

Lig. longitudinale posterior'un devamı

servikal bölgede membrana tectoria adını
alır.

Deri
Fascia superficialis
Lig. supraspinale
lig. interspinale
Lig. flavum
EPİDURAL ARALIK
Duramater spinalis
Arachnoidea mater spinalis
SUBARACHNOİD ARALIK (BOS)
Pia mater spinalis

dunı nıater s pinalis

www.tusem.com .tr
ANATOM i [TUSEMj J_______ D_ER_SN_OT_LA_RI

Yüzeyel Sırt kasları

M. trapezius {n. accesorius) 90 derece üzeri

abduktordur.

M. latissimus dorsi {n. thoraco dorsalis) barfiks

kasıdır . Omuza iç rotasyon, ekstansiyon ve
adduksiyon yaptırır . Fonksiyonel olarak m. teres
major ile aynıdır.

Mm. rhomboidei {n: dorsalis scapulae) şınav

kasıdırlar. Skapulanın medial kenarını columna
vertebralis'e asarlar.

M. latiss im us dorsi M. levator scapulae {n. dorsalis scapulae)

Ayrıca yüzeyel planda:

m. serratus posterior superior (inspiryum) ve
m. serratus posterior inferior (ekspiryum) da yer
alır bu kaslar interkostal sinirlerle innerve edilirler.

DERİN SIRT KASLARI

Derin sırt kasları:Tümünü bulundukları ,.,.._,_ _ Semispinalis capitis
bölgedeki spinal sinirin dorsal dalı innerve -vd::..v ;-p.:...-- Longissimus capitis
eder.
- Mm. erector spinae Longissimus cervicis
M. iliocostalis ......... lliocostalis carvicis
M. longissimus .........
Mm. spinales ~~~7---lliocostalis thoracis
- Mm. transversospinales ·='11:J~~==-Lonoıssimus thoracis
M. semispinalis ..... . :' Splnalis thoracis
Mm. multifidi
1..11~~"*-- lliocostaııs thoracis
Mm. rotatores
- M. splenius capitis et cervicis ~Ml+-- Longissımus lıımborum
1-..J.i~- lliocostalis lumborum
Derin ense kasları: Cl ve C2'nin dorsal
dallarıinnerve eder.
M. rectus capitis posterior major et
minor
M. obliquus capitis superior et inferior

. . .
www.tusem.com.tr
. .• .
.
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ ___,[ JrTU s E Mj ]• ....,_.______ D_E_RS_N_O_T_LA_RI

superıor ana
ınrerıor obllque
Vertebraı---.....:---J"'"'i.l'
arteıy

C1Po~rıor ----------~·
pnmarv ram us

- - - - - - - - SemJspınaııe
cervıcıs

Trigonum suboccipitale: M. obliquus capitis superior, m.obliquus capitis inferior ve m. rectus

capitis posterior major arasında kalan üçgendir.

Membrana atlantooccipitalis posterior ile örtülüdür. Üçgende bulunan ve membranı delen

oluşumlar: a. v. vertebralis, n. suboccipitalis

M. pectoralis major
Omuza iç rotasyon , fleksiyon adduksiyon
yaptırır yardımcı solunum kasıdır .

M . pectoralis minor
Yardımcı inspiratuar, skapulaya protraksiyon
yapt ı rır (Kürekçi, kayakçı vb).

Pektoral kasları n. pectoralis lateralis ve medialis

M. pectoralis major
innerve eder.
M. pectoralis minor
M . serratus anterior
Skapulanın medial kenarını kostalaa asar. 90
derece üzeri abduktordur. Yardımcı inspiryum ve
ekspiryum kasıdır . Siniri nervus thoracicus
longus'tur. Felcinde skapula alata (kanat skapula,
winged skapula) görülür.

M. subclavius M. serratus anterior

www.tusem .com .tr

ANATOM i
LTUSEM] DERS NOTLARI

Spatium axillare laterale

(quadriangulare):
-N. axillaris
.v. circumflexa humeri posterior

A. subseapularis

Faseleulus posterior

~-+-.,..-+-- Faseleulus lateralis

M. blceps braehii Faseleulus medialis
eaput longum

M. peetoralis min or -....>eo,...."""~

A. thoracica lateralis

FOSSA AXILLARIS'TEN GEÇEN HORIZONTAL KESiT

www.tusem.com.tr
e.
ANATOM i lTU s EMj J_________ DE_RS_N_O_TLA_RI

Solunum kasları:
A- Inspiryum kasları:
-Diaphragma
-Mm.levatores costarum longi et breves
-Mm.intercostales externi
-M.serratus posterior superior

B- Ekspiryum kasları:
-Mm.intercostales interni ve intimi
-M.serratus posterior inferior
-Mm.subcostales
-M.transversus thoracis

Foramen vena ca va {T8 )

V. cava inferior
Sağ nervus phrenicus

Hiatus oesophageus {T 10)

Özofagus
Nervus vagus'lar
Distal 1/3 özofagusun arterleri venleri
ve lenfatikleri

Hiatus aorticus {T 12 )
Truncus coeııac us
Arterla mesente rı ca superıo r
Aorta
Ductus thoracicus
V. azygos (bazen v. hemiazygos)

Dlafragma açıkhkla rı

,. ~"·. ·_ -"':·· ·_ · • -.: www.tusem.com.tr

ANATOM i [TU s EMj 1-----------D_ER_S_NO_T_LA_Rı

Karın kasları

M. obliquus externus abdominis :

m. rectus abdominis Son 8 kostadan başlar , crista iliaca,SIAS,
tuberculum pubicum ve liena al bo' da sonlanır .
Aponevrozu SIAS ile TP arasında katlanarak
Lig. inguinale adını alır .
Tek taraflı kasıldığında aynı taraftaki omuz öne
bakacak şekilde gövdeyi karşıya döndürür.

M. obliquus internus abdominis:

Crista iliaca, SIAS, inguinallig. ve tarakolumbal
fasyadan başlar, son 4 kostada ve proc.
xiphoideus'da ve linea alba'da sonlanır.
Tek taraflı kasıldığında karşı omuz öne bakacak
şekildegövdeyi kendi tarafına döndürür.

M. transversus abdominis:
Crista iliaca, inguinallig. ve torakolumbal
fasyadan başlar , proc. xiphoideus, linea alba ve
crista pubica'da sonlanır. Karnı içe çeker.

M . rectus abdominis:
Crista pubica ve sypmphysis pubica'dan başlar ,
5-6-7. kostalar ve proc. xiphoideus'da sonlanır .
İntersectio tendinea'larla direnci artmıştı r .
Gövdeyi öne eğer. Linea alba yapısına katılmaz.

'!ı · ~yramidalis:
Her zarııan görülmez. M. rectus abdominis
ka~ının bazı lif!erinin kısa bir seyirle symphysis
pubişten başlayıp orta hatta line alba yapısına
katı fmasıy.lq ol~şı.ırlar. ·

Tümü 7-:8-9-10-U. interkostal sinirler ve

n.subcostalis, n. ifiohypogastricus ve n.
ilioinguinalis tarafından innerve edilir. Yard ı mcı
ekspiryum kasıdırlar.

Linea alba yapısına katılanlar: .

-M. obliquus externus abdominis
-M. obliquus internus abdominis
-M. transversus abdominis
tendon
conjoint -M. pyramidalis
-Ligamentum reflexum

www.tusem.com.tr .
ANATOM i rTU s EMj J_,________ _NO_TLA_Rı
o_ER_S

Taban:
- Lig. inguinale
ön duvar:
- m. obliquus eıcternus abdominis
- m. obUquus internus abdominis
üst duvar:
- m. obtiquus internus abdominis
- m. transversus abdorniniıı
Erkek:
-Gubernaculum (lig. scroti)
-Testis
-Funiculus spermaticus ve içindekiler:
-a. v. testicu/aris
-plexus testicu/aris
-p!exus pampiniformis
-ductus deferens
-a. v. ductuli deferentis
-Fascia spermatica interna
-m. eremaster
-fascia spermatica externa
Kadın:
Gubernaculum (lig. teres uteri)

Her iki cinste:

N. genitofemoralis r . genitalis
N. ilioinguinalis

Nervus femoralls
Arterla fe mora li s

Lacuna musculorum:
-N. cutaneus femoris lateralis
-M. iliopsoas
-N. femoralis

TRİGONUM FEMORALE (SCARPA ÜÇGENİ)

Lacuna vasorum:
-N. genitfemoralis r. femoris
-a. femoralis
-v. femoralis
-lenfatikler

· www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s EMj 1-~------D_ER_S_NO_T_LA_RI

1- Deri Skrotum derisi

2- Fascia superficialis Tunica dartos
a- Camper Mm. darfos
b- Scarpa Colles fasyasi
3- Fascia profunda (Gallaudet)
4- M.obliquus externus abd. Anulus inguinalis superficialis ve
(Ön ve arkada ince fascia) Fascia spermatica exter na

5- M.obliquus internus abd. M. eremaster ve fasyası

(Ön ve arkada ince fascia)

6- M.transversus abd. Fascia spermatica interna
(Ön ve arkada ince fascia)
7- Fascia transversalis Anulus inguinalis profundus
8- Extraperitoneal yağ dokusu
*** BOGROS aralığı (preperitoneal yağ dokusu)
9- Periton: Tunica vaginalis testis
a- parietal periton - - - - - - - -.. periorchium
b- visseral periton epiorchium

www.tuse~.co'm.tr ~- - · ·:. . •·: - : ·. ': .:

ANATOMi

Sectioe .... ... tllelqen .. - ........

•e
S Testis

c..- secti- .................. - ••• ı ı iı

1 Tv.nica

Testisleri en içten saran tabaka : Tunica vaginalis testis'tir. periton derivesidir . Hidrosel
bu tabakada görülür.

Testisleri en dıştan saran tabaka tunica dartos testis'dir. Fascia superficialis'in

derivesidir.

M. cremaster, m. obliquus internus abdominis'in liflerinin devamıdır. N. genitofemoralis'in

genital dalı tarafından innerve edilir (kremaster refleksi = L1-L2 spinal segmentleri)

Anulus inguinalis profundus: fascia transversalis'te

Anulus inguinalis superficialis se m. obliquus externus abdominus aponevrozundadır.

w •

:__: __ _ •. _ _ www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu s EMJ1_,________ D_ER_S_NO_T_LA_R,

Plica umblicalis medialis

F.i.M ve
Hesselbach üçgeni

Lig.interfoveolare
(Hesselbach lig.)

Ductus deferens

Plica umblicalis mediana Henle lig. ve Tendon conjoint

(falx inguinalis)

Her iki cinste de en sık indirekt inguinal fıtık görülür.

Fıtığın giriş kapısı

a.v.epigastrica inferior (plica umblicalis lateralis)ların lateralinden ise
indirekt, medialinden ise direkt inguinal hernidir.

Femoral fıtık her iki cinste de nadirdir ancak kadınlarda erkeğe göre daha fazla
görülür. En fazla boğulan fıtık tipidir.

Femoral fıtıkta boyun tuberculum pubicumun inferolateralindedir,direkt ve indirekt

fıtıklarda ise supero medialindedir.

Femortı{ :::r - - --i

ven - - - - - - '

www.tusem.com.tr
ANATOM i [Tu s EMJJ_________:D:...::.ER:..:.:.S..:...:N...:....OT...:..LA~RI
Trigonum inguinale (Hasselbach):
İç yan: M. rectus abdominis'in lateral kenarı (linea
semilunaris)
Dış yan: A. v. epigastrica inferiares (plica umblicalis
lateralis)
Taban: Lig. inguinale (poupart)
lll

·~ Canolis inguinalis:
Ön duvar: M. obliquus externus ve internus abdominis
-=·~ Üst duvar: M. obliquus internus ve transversus
abdominis
lll Arka duvar: Tendon conjoint ve fascia transversalis
o Taban: Lig. inguinale
~ İçinden: N. ilioinguinalis, n. genitofemoralis'in genital
dalı, erkekte testis, funiculus spermaticus, fascia
spermatica interna ve externa, m. cremaster; kadında
lig. teresuteri geçer.
TP
Trigonum femorale (Scarpa):
Taban: Lig. inguinale
~: M. sartorius'un iç kenarı
İç yan: M. adductor longus'un dış kenarı

Dıştan içe:
-n. cutaneus femoris lateralis,
- m. iliopsoas
- n. femoralis,
- n.genitofemoralis r femoralis,
- a. femoralis,
- v. femoralis ve femoral lenf damarları

Canalis adductorius (Hunter):

- Ön: M. sartorius
- Dış: M. vastus medialis
- İç ve arka: M. adductor longus ve m. adductor
magnus
-Distal açıklığı hiatus tendinosus adductor magnus
kasının tendonundadır.

-A. v. femoralis, n. saphenus, m. vastus medialis'in

siniri girer, ancak hiatus tendinosus'tan sadece a. v.
poplitea çıkar.

Fossa poplitea:
üst iç: M. semitendinosus ve m. semimembranosus
üst dış: M. biceps femoris
Alt dış: M. gastrocnemius caput Iaterole
Alt iç: M. gastrocnemius caput mediale

-Dıştan içe:
-N. peroneus communis, n. tibialis, v. poplitea, v.
saphena parva ve a. poplitea

www.tusem.com.tr
ANATOM i rrus eMJJ~______ D_ER_SN_O_TLA_RI

A: M. deltoideus: Kolun en fazla abduktoru

(15-90 derece), ayrıca fleksiyon, ekstansiyon,
iç rotasyon, dış ratasyon ve (çok zayıf
adduksiyon? ) yaptırır. (N. axillaris)

B: M . supraspinatus: Rotatar cuff kasıdır.

c
B Kolun en güçlü abduktoru (0-15 derece)
A
(N.suprascapularis)

C: M. infraspinatus: Rotatar cuff kasıdır .

Kola dış ratasyon ve adduksiyon.
(N. suprascapularis)

D: M. teres minor: Rotatar cuff kasıdır .

Kola dış rotasyon. (N. axillaris)

E: M. teres major: Kola iç rotasyon,

ekstansiyon, adduksiyon (N.subscapularis)

F: M. subscapularis: Rotatar cuff

kasıdır. Kola iç ratasyon (N. subscapularis)

Üst ekstremite kasları: Kol önlo j

-M. coracobrachialis: Omuza fleksiyon ve
ad du ksiyon
-M. biceps brachii: Hem omuz hem dirseğe
fleksiyon, önkola en güçlü supinasyon yaptırır.
caput longumu eklem kapsülünün içinden
geçer.
- M. brachialis: Sadece dirseğe fleksiyon (en
güçlü) yaptırır.

·Tümünü N. musculocutaneus innerve eder.

• N. musculocutaneus m. coracobrachialis'i
del er!

Arka lo j (N. radialis)

-M.triceps brachii: omuz ve dirseğe
ekstansiyon (caput longum omuz ve dirseğe,
diğer caput'ları sadece dirseğe ekstansiyon
yaptırı r).
- M. anconeus: dirsek eklem kapsülünü gerer.

www.tusem.com.tr
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _..
[ [ ___________o_ER_s_N_oT_LA_R_ı
TUSEMj _)

Üst ekstremite kasları: Önkol ön loj

-M.pronator teres (içinden n. medianus geçer)
-M.flexor carpi radialis
-M.flexor carpi ulnaris
-M.palmaris longus (kemikte sonlanmaz)
-M.flexor digitorum superficialis
-M.flexor digitorum profundus
-M.flexor digiti minimi
-M.pronator quadratus

·M.flexor carpi ulnaris ve m.flexor digitorum profundus'un ulnar

kısmını n.ulnaris; diğerlerin i n.medianus innerve eder!
·M. flexor carpi radialis ile m. brachioradialis arasında radial arter
nabız oluğu vardır.

Üst ekstremite kasları kol ve önkol arka lo j

- M. anconeus
- M. supinator (içinden n. radialis geçer)
- M. brachioradialis: önkola fleksiyon + supinasyon yaptırır
- M. extensor digitorum
- M. extensor carpi radialis
- M. extensor carpi ulnaris
- M. abductor pollicis longus
- M. extensor pollicis brevis
Fovea radiocarpea (enfiye çukuru)

-M. extensor digiti minimi

-M. extensor indicis
·Tümünü n.radialis innerve eder.

Extensor
poıticls longus m.·- ....o...:tJ,_

Extensor
pollicis brevis m. ----t-~
~--- Abductor M. abductor pollicis longus ve m.
pollicis
extcinsor pollicis brevis birlikte
longusm.
1. ekstansör kılıftan geçerler ,
sıkışıriarsa De Quervain
tenosinoviti olur.

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTU s EMj J___________ o_ER_S_NO_T_LA_RI

Palmarls longus tendon

Flexor retınacuıum

Abductor pollicls longus tendon }

DE QUERVAIN
Extensor polllcls brevis tendon

Eldensor pollicls longus tendon

Eldensor dlgltl minimi Eldensor carpl radlalls ıongus tenoon
Extensor carpl radlalls brevis tendon
Eldensor indicis tendon

Flexor retlnaculum

Carpal arch

Carpal tunnel

© Elsevler Ltd. Dıalee et al: Gray's Anatomy for Students www.studentconsult.com

.l .;

n. medianos

flexor
pollicis ---.--.;111
longus

flexor
ftexor
carpi digltorum
radialis profundus

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu s EMJ J________ D_ER_SN_O_TLA_RI

mm.lumbricales mm. interossei palmares mm. interossei dorsales

Lumbrikal kQSiar m. flexor digit.orum profundus tendonlarından başlarlar ve

metakarpofalangeal ekleme fteksiyon interfalangeal ekiemiere ekstansiyon yaptırırlar.

Lumbrikal kQSiarın ilk ikisi nervus medianus son ikisi n. ulnaris'ten;

İnterosseöz kQSiarın tümü nervus ulnaris'ten innerve edilir.

Tenar kaslar

Bospar11ak (tonar) kasları:

A- M.abductor pollicis brevis
B- M.flexor pollicis brevis
C- M.oponens pollicis
D- M.adductor pollicis

M. adductor pollicis n. ulnaris,

diğer leri n. medianus tarafından
iinerve edilir. Bu nedenle median sinir
fe le i tenar atrofi yapar.

Hipotenar (küçük parmak) kasları: Tümü n. ulnaris'le innerve edilir. Ulnar sinir
fe le i lıipotenar atrofi yapar.
A-M.abductor digiti minimi
B-M. flexor digiti minimi brevis
C-M.oponens digiti minimi

- www.t usem.com.tr
ANATOM i (TUS E~J •. . ._______o_ERS_No_rrı_'A_Rı

lıt. g1utıeas maıômus M. gluteus medius M. gluteus minimos

lıt. pıilifosmis M. obtmato1 intenıus lıtm. gemeDi M. quadıatus femoıis

M. gluteus maximus: N. gluteus inferior

M. gluteus medius - m. gluteus minimus ve m. tensor fasya lota: N. gluteus superior
Derin kalça kasları ise (dış rotatorlar. sakral pleksus)

N. gluteus superior 'felcinde o taraf kalça ekiemi abduksiyon yapamaz, Trendelenburg

(ördekvari yürüyüş) bulgusu görülür .

.:,...- - ' " - - - Fcırwnen supc....,a;formc:

-VAn.gluteus :ıuperior
~-- Fcırwnen infr!!piriformc:
-VAn.gluteus inferior
-N.ischiadicus
-A.v.pudenda interna
-N.pudendus
-N.aıtcıneus femoris posterior

www.tusem.com .t r '
e
ANATO Mi [TUS E Mj J_,________D_ER_SN_O_TL_ARI

Uyluk önloj:
-M.sartorius
-M.quadriceps femoris
-M.rectus femoris
-M.vostus laterolis
-M.vostus medialis
-M.vostus intermedius
-M.pectineus
-M.iliopsoos

* Tt.imi.iii n.femoralis innerve

eder.
Canalis adductorius (Hunter kanalı):
(Canalis subsartorialis)
Uyluk d!§YGn loj: D1sta: M. vastus medialis
- M. tensor facia lota Arkada: M. adductor longus
* N.gluteus sup. innerve eder M. adductor magnus
İcte: Lamina vastoadductoria ve M. sartorius
Örr. M. sartorius

İçinden a. v. femoralis geçerek fossa poplitea'ya

açılır.
N sapheneusbu kanala girer ancak
medial kondil hizasında lamina (membrana)
UylııkigM lo.;: oddukt..W vastoadductoria'yı delip kanalı terkeder.
A- M.pectineus
8- M.odductor longus Hiatus adductorius (tendinosus):
C- M.odductor brevis Canolis adductorius'un fossa poplitea'ya açılan
D- M..adductor rııagms deliğidir . M. adductor magnus'un
E- M.groc:ilis tendonunda bulunan bir açıklıktır. V.a. poplitea
F- M.ob~or e.xterrıus bulunur.

KAS Kolço ekiemine hareketi Diz ekiemine hareketi Siniri

M. sartorius Fleksiyon ve dış rotasyon fleksiyon ve Iç rotasyon N. femoralis

M. gracilis Fleksiyon ve adduksiyon fleksiyon ve Iç rotasyon N. obturatorius

M. quadriceps femoris Fleksiyon Ekstansiyon N. femoralis

-m. rectus femoris F/eksiyon Ekstonsiyon
-Mm. vr:ıstus1ar Ekstonsiyon

.." ';,. . . .,
M. tensor fascia lota

M. sem imembranosus
M. biceps femoris
(caput longum)
ı
Abduksiyon- fleksiyon

Ekstansiyon
Ekstansyion

Fleksiyon
N; gluteus superior

N. tibialis

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TUSEMj J________o_ER_sN_o_rLA_Rı
Bcacak kasları:
Ön loj: N.peroneus proofundus: L4-5
-M.tibialis anterior (inversiyon = supinasyon)
-M.ext.digitorum longus
-M.ext.hallucis longus
-M.peroneus tertius
a. poplitea
v. poplitea Arka loj: N. tibialis: 51-2
n. t ibialis -M.triceps surae
-M.gastrocnem ius
n. peroneus communis
-M.soleus
-M.plantaris
-M.popliteus
-M.flexor digitorum longus
-M.flexor hallucis longus
-M.tibialis posterior (inversiyon = supinasyon)

Yan loi : N .peroneus superficialis: L5

-M.peroneus longus (eversiyon = pronasyon)
-M.peroneus brevis (eversiyon = pronasyon)

ischiocavernosus
Diaphragma pelvis kasları:

M.levator ani (pubococygeus - iliococygeus -

puborectalis- levator prostate)
M.coccygeus
. levator ani
Diaphragma urogenitale kasları:

M.transversus per}nei superficialis

M. gluteus maximus M.transversus perinei profundus

M.ischiocavernosus (centrum tendineum perinei
yapısına katılmaz!)

M.bulbospongiosus (Vajinismus kasıdır)

M.sphincter urethrae

Regino anal is kasları:

M.sphincter ani externus

M.sphincter ani internus
M.corrugator cutis ani

www.tusem .com.tr
ANATOM i [TU s E Mj 1-~-----------DE_R_SN_O_TLA_RI

Erkekte ve kodmda Spatium superficiale perinei içeriği:

- M. bulbospongiosus
- M. ischiocavernosus
- M. transversus perinei superficialis
- Crus clitoridis, clitoris ve bulbus vestibulitoris (radix penis ve spongioz üretranın bir kısmı)
- Gl. vestibularis majoris (Bartholin bezi)
- Centrum tendineum perinei bulunur.

Erkekte Spatium profundum perinei içeriği:

- M. transversus perinei profundus
- M. sphicter urethrae
- Glandula bulbourethrales
- Pars membranacea urethrae
-N. a. v. dorsalis penis, a.v. pudenda interna ve n. pudendus dalları

Kodmda Spatium profundum perinei içeriği:

- Urethra'nın bir bölümü
- Vaginanın bir bölümü
- M. sphincter urethrae
-M. transversus perinei profundus
-N. a. v. dorsalis penis, a.v. pudenda interna ve n. pudendus dalları

t•~~Obturator fascia
Obturator intemus

-~·~~~!' -------J Pıanes of seetion

for (C) and (D)

Extemal urethral sphincter

(A) (B)

- www.tusem .com .tr

_AN_~_JO_M_i_ _ _ _ _ _ _ _ _ _[ rTu sEMJ1_.________ D_ER_S_N_O_TLA_RI

m. orbicularis ocuti

m. levatOf ll bii superior

aloquo nasi

m. zygomaticus minor superioris

m. ıygomadcus major
m. ortaiQIIaris oris

m. ıisorius

m. levator angu:i oris

m. mentalis

ductus parotideus

Mimik kasları:
Tümünü n. facialis innerve eder.
M. buccinatorius hariç kendilerine ait fasyoları yoktur.
M. epicranius hayret ifadesi yaratır, alın derisini kırıştırır.
M. orbicularis oculi gözü kapatan tek kastır.
M. zygomaticus major gülme ve m. risorius gülümseme kaslarıdırlar .
M. nasalis'in pars alaris'i burun kanatlarını açan tek kastır.

Ductus parotideus:
M. masseter kasının önünden geçer, m. buccinatorius'u deler.
Üst 2. molar diş hizasında vestibulum oris'e açılır.

Çiğneme kasları (mm. masticatori)

-M. temporalis
-M. masseter .
-M. pterygoideus medialis
-M. pterygoideus lciteralis

Tümünü nervus trigeminus'un mandibular

dalı innerve eder.

Temporomandibular eklernde mandibulayı

açan (deprese eden) tek kas lateral
pterygoiddir ve eklem kapsülünü destekler,
iki başı arasından a.v. maxiliaris geçer!

Çiğneme kaslan

www.tusem .com.tr
G
ANATOM i [TUS EMj J_,...________D_ER_SN_O_TLA_RI

m. palatoglossus
Dil kasları:

İntrensek:
M. verticolis lingulae
M. longitudinalis lingulae
M. transversus lingulae

Ekstrensek:
M. hyoglossus
M. styloglossus
m. geniohyoldeus
M. palatoglossus
M. genioglossus (öne çeken tek kastır)

Dil kasları Palatoglossus'u pleksus pharyngeus

diğerlerini nervus hypoglossus (C.N.XII)
inerve eder.

Felcinde dil ağız içind~ sağlam tarafa ağız

dışındalezyon tarafına deviyedir.
M.g nioglossus

M. sternocleidomaastoideus:
n. accessorius tarafından innerve edilir.
Kasıldığında yüz ve çeneyi karşıya
yukarı baktırırken boyun kasılan
tarafa doğru ekstansiyon yapar.

Başı dik tutan en önemli faktör bu

kasın tonusudur.

Tortikollis'te boyu kısalır, baş youn

lezyon tarafında doğru deviyedir, yüz
ve çene ise sağlam tarafa yukarı doğru
bakar (felci tam tersi)

Trigonum Carotıcum:
-V. juguıaris interna
• A. carotıs lnterna
• A. caro1is externa
• A. carotıs communls
• C.N. X · Xı· XII
• Ansa seıvicalls
Boyun bölgeleri

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s EMj J_,________D_ER_S_NO_T_LA_RI

Hyoid altı ve hyoid üstü kaslar

Suprahyoid kaslar:
-M. geniohyoideus {Cl+ C. N. XII=ansa
servicolis pars superior)
-M. stylohyoideus {C. N. VII)
-M. digastricus venter posterior (C. N. VII)
-M. digastricus venter anterior {C. N. V)
-M. mylohyoideus {C. N. V)

Infrahyoid kaslar:
-M. thyrohyoideus (ansa cervicalis pars sup.)
-M. omohyoideus (ansa servicalis pars inf.)
-M. sternohyoideus (ansa servikalis pars inf.)
-M. sternothyroideus (ansa servikalis pars inf.)

-Not: Cl + C. N. XII ansa servikalisin pars

superiorudur.

Prevertebral kaslar
M. longus colli
M. longus capitis
M. rectus capitis anterior ve lateralis

Paravertebral kaslar
M. scalenus anterior
M. scalenus medius
M. scalenus posterior

İnterskalen aralık:
M. scalenus anterior ile medius arasıdır. Arteria subclavia ve plexus
brachialis bulunur. Sıkışmaları torasik outlet sendromuna neden olur
(skalen anticus, pancoast sendromu, servikal kostasendromu vb. sebep
olabilir)

M. scalenus anterior'un önünden n. phrenicus ve v. subclavia geçer.

Parawrtebral- prevertebral kaslar

,-,.- - - -
www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu s EMJ_ı_________ DE_RS_N_O_TL_ARI

Bölae kasın adı bnnervasyonu ~onksiyon u

Kol ö nloj M. biceps brachii N. musculocutaneus Omuz ve dirseğe fleksor ve en güçlü supinatör
M. brachialis N. musculocutaneus Dirseğe lleksiyon (en güçlü)
M. coracobrachialis N. musculocutaneus Omuza lleksiyon

Önkol önloj M. pronator teres N. medianus Pronasyon (en güçlü) ve dirseğe zayıf lleksiyon
M. palmaris longus N. medianus Elbileğine zayıf lleksiyon
M. flexor carpi radialis N. medianus Elbileğine lleksiyon
M. flexor digitorum superficialis N. medianus Gevşek yumruk
M. pronator quadratus N. medianus Elbileğine pronasyon
M. flexor pollicis longus N. medianus Başparmağa lleksiyon
1-2 n. medianus; 3-4 n.
M. flexor digitorum profundus ulnaris Sıkı yumruk
M. flexor carpi ulnaris N. ulnaris Elbileğine lleksiyon

• N. musculocutaneus felcinde omuz ve dirsek fleksiyonu zayıflar!

• N. medianus felcinde tenar kaslarda atrofi görülür ve ilk üç parmak lleksiyon yapamaz EBE ELi görülür
• Eğer nervus medianus dirsek seviyesinin üzerinde felç olursa önkolun pronasyonu da yapılamaz
*Carpal lunelde ve pronator sendromunda sıkı şan nervus medianus'tur!!!!

Bölge IKasın adı li nnervasyonu !Fonksiyonu

Kol arkaloj M. triceps brachii N. radialis Omuza ve dirseğe ekstansiyon

Önkol arka loj M. anconeus N. radialis Dirseğe ekstansiyon

M. supinator N. radialis Su pinasyon
M. brachioradialis N. radialis Supinasyon, d lrseğe ve elbileğ ine fleksiyon! !!
M. extensor carpi radialis N. radialis Elbileğine ekstansiyon
M. extensor carpi ulnaris N. radialis Elbileğine ekstansiyon
M. extensor pollicis longus N. radialis Başparmağa ekstansiyon
M. extensor pollicis brevis N. radialis Başparmağa ekstansiyon
M. abductor pollicis longus N. radialis Başparmağa abduksiyon

Tenar kaslar M. abductor pollicis brevis N. medianus Başparmağa abduksiyon

M. opponens pollicis N. medianus Başparmağa opozisyon

M. flexor pollicis brevis N. medianus ve n. ulnarisBaşparmağa lleksiyon

M. adductor pollicis N. ulnaris Başparmağa adduksiyon
Median sinir felcinde tenar atrofi ve tenar kabarıkhem '12 medislinde duyu kaybı vardır.
Parmak ka sları Mm . interossei palmares N. ulnaris Parmaklara adduksiyon
Mm. interossei dorsales N. ulnaris Parmaklara abduksiyon
Mm . lumbricales 1-2 n. medianus; MF fleksiyon; IF ekstansiyon
3-4 n. ulnaris
• N. radialis felcinde omuz ve dirseğin ekstansıyonu çok zayıflar ve supınasyon da çok zayıflar
parmakların da ekstansiyonu yapılamaz ve elbileği ve parmaklar fleksiyondakalır DÜŞÜK EL görülür!
• N. ulnaris baş parmak dahil tüm parmaklara adduksiyon ve başparmak hariç tüm parmaklara abd uksiyon yaptırır.
• N. ulnaris felcinde PENÇE EL görülür.

. www.tusem .com .tr

_AN_A_JO_M_i_ _ _ _ _ _ _ ----ıffi[ TU EMj s J..________ D_ER_S_N_OT_LA_R_I

Bölge IKasınadı linnervasvonu !Fonksiyonu

Uyluk önloj M. iliopsoas En güçlü uyluk lleksörü
M. iliacus N. lemoralis Uyluğa lleksiyon
M. psoas major Plexus lemoralis Uyluğa en güçlü lleksiyon

M. sartorius N. lemoralis Uyluğa lleksiyon, bacağa lleksiyon

M. quadriceps femoris N. lemoralis Uyluğa

lleksiyon, bacağa ekstansiyon
M. rectus lemoris N. lemoralis Uyluğa
lleksiyon , bacağa ekstansiyon
M. vastus lateralis N. lemoralis Sacağa ekstansiyon
M. vastus medialis N. lemoralis Sacağa ekstansiyon
M. vastus intermedius N. lemoralis Sacağa ekstansiyon
**N. femoralis felcinde uyluğun fleksiyonu çok az etkilenir, bacağın ekstansiyonu ise çok fazla etkilenir.
***N. femoralis felcinde patella refleksi alınamaz!!!
Uyluk içyan M. gracilis N. obturatorius Uyluğa lleksiyon, bacağa lleksiyon, uyluğa adduksiyon
M. pectineus N. obturatorius Uyluğa lleksiyon ve adduksiyon
M. adductor longus N. obturatorius Uyluğa lleksiyon ve adduksiyon
M. adductor brevis N. obturatorius Uyluğa lleksiyon ve adduksiyon
M.adductor magnus••• N. obiurateri us ve Uyluğa ekstansiyon ve adduksiyon (engüçlü adduktor)
n. tibialis

**N. obturatorius felcinde uyluğun adduksiyonu yapılamaz oraktavarak yürür!!!

Bacak önloj M. tibialis anterior N. peroneus prolundus Ayağa dorsilleksiyon, supinasyon
M. extensor hallucis N. peroneus prolundus Başparmağa ekstansiyon ve ayağa dorsilleksiyon
M. extensor digitorum N. peroneus prolundus Ayağa dorsilleksiyon

**N. peroneus profundus (l5l felcinde avak dorsifleksivon yapamaz düsük avak aörülürr ava!!ını sürükleyerek yürür.
Bacak yan loj M. peroneus longus N. peroneus superficialis Ayağa pronasyon (transvers arkusu en iyi destekler!!!)
M.peroneus brevis N. peroneus superficialis Ayağa pronasyon
**N. peroneus superficialis felcinde avak pronasvon(eversivonl yapamaz ve taban çökmesi aörülür!!!!

Bölge;,: IKasın adı .linneniasyonu '~ !Fonksiyonu

~luteal bölge M. gluteus maximus N. gluteus inlerior Uyluğun en güçlü ekstansörü
M. gluteus medius N. gluteus superior Uyluğun en güçlü abduktoru
M. gluteus minimus N. gluteus superior Uyluğa abd uksiyon
M. prilormis Plexus sacralis Uyluğa dış retasyon
M. quadratus lemoris Plexus sacralis Uyluğa dış retasyon
M. gemellus superior Plexus sacralis Uyluğa dış rolasyon
M. gemellus inlerior Plexus sacralis Uyluğa dış rolasyon
M. obıurater internus N. obturatorius Uyluğa dış rolasyon
**N. gluteus superior felcinde uvluk abd uksivon yapamaz trendelenburg bulgusu (ördekvari vürüvüsl görülür.
Uyluk arka loj M. semitendinosus N. tibialis Uyluğa ekstansiyon, bacağa lleksiyon
M. semimembranosus N. tibialis Uyluğa ekstansiyon, bacağa lleksiyon
M. biceps lemoris c.longum N. tibialis Uyluğaekstansiyon, bacağa lleksiyon
M. biceps lemoris c.breve N. peroneus Sacağa lleksiyon
communis

E!_acak arka loj M.triceps surae N. tibialis Ayağa plantar lleksiyon,

M. gastrocnemius N. tibialis Ayağa plantar lleksiyon
M. soleus N. tibialis Ayağa plantar lleksiyon
M. tibialis posterior N. tibialis Ayağa plantar lleksiyon, supinasyon -
M. llexor hallucis longi N. tibialis Baş parmağa lleksiyon
M. flexor digitorum N. tibialis Parmaklara lleksiyon
***N. tibialis felcinde uyluğun ekstansiyonu çok az etkilenir ama bacağın ve ayağın fleksiyonu çok ağır etkilenir.
**N. tibialis felci veva S1 basısında kisi plantar lleksivon yapamaz parmak uelarında duramaz topuklavarak vürür.

www.tusem.com.tr .
ANATOM i [TUSEMj J_..._______DE_R_SN_O_TLA_RI

DOLAŞIM SİSTEMİ

MEDİASTİNUM SUPERİUS:
A.v. thoracica interna
Thymus ~Grı'ı.Ldod.- i!> l- ~'r;..sfv..k_
A.v. intercostalis anterior
Nn. intercostales
Are us aortae*** { ,·, ~- )
N. laryngeus recurrens sinistra*i*
N. phrenicus'lar ~
N. vagus'lar to<>... u -ı...>" orc..ı >
•• 0-0.,.-h,.-. 1 .,.._,r-<2--u Q.<"
Ozofagus · '"""' • ı
Trachea G..~t.:...'"' .,_ "-lAr-.
Ductus thoracicus
A.v. intercostalis posterior
Spinal sinirler, ganglionlar ve Truncus
symphaticus'dan köken alan kitleler

MEDİASTİNUM ANTERİUS:
A.v. thoracica interna (M"""'""'()..r"; "'i)
A.V. ıntercosta
· 1es ant. c:.,oc.u'dQro.o-
-\-iM....ı.S .
Nn. intercostales

MEDİASTİNUM MEDİUM:
Kalp
~ Visseral ve parietal perikard
;r c V. cava superior (sonu)
-;ı~ V. cava inferior (sonu) perilard

il-p Truncus pulmonales

Jl Aa. pulmonales (baş langıcı)
~~ Vv. pulmonales (sonu)
~~ Aorta ascendens "
<j d
':ıl-~
· '1 ar *** --:> G...lbı'" '10/) 1'-''L lcoıı1ıu. W .
N . phrenıcus
Plexus cardiacus'lar '----------------------'
,->"'ilıra..\ d.,.ıw.:L:,r, erı 't.U'jl n 1\'\~jl..,\~lfl ıt'\.--L~..ı .> -\ ~-ıvÇ~v>U ~ ~ııo : ~a...--
1 MEDİASTİNUM POSTERİUS: .-=------=----=---=--=---------,
Aorta descendens (thoracica)
Bronchus principalis L ( t ·ı
•• L. l( \ 1 (_
Ozofagus*** ~ Sol ,.__., 1'"'"" .:ı.r'-"- "\"''L'"'
(CSJMt.ı.J.
N. vagus (dexter et sinister)***
Ductus thoracicus
V. azygos et hemiazygos
A.v. intercostales postericres
Nn. intercostales
Spinal sinirler, ganglionlar ve truncus
symphaticus'dan köken alan kitleler

*Hem üst hem ön mediasten: A.v.thoracica interna

* Hem üst hem orta mediasten: V .cava superior ve n.phrenicus
* Hem üst hem arka mediasten: Özofagus, n.vagus, spinal sinir kökleri ve ganglionları ve
truncus symphaticus

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu sEMJJ;if....________ D_ER_S_N_OT_LA_RI

sa.j 6. s+.

Oskültasyon odakları ve kapakların projeksiyonları:

Semilunar kapaklar:
-Aort (posterior semilunar): Sağda ikinci interkostal
aralı ğı n st ernumla kesi ş me noktasında
-Pulmoner (anterior semilunar): Solda ikinci
interkostal aralı ğ ın sternumla kesi ş me noktasında

Kuspidal (atrioventriküler) kapaklar:

-Mitral: Solda 5. interkostal aralı ğ ın midklaviküler
hattı kesti ğ i noktada (apeks)
,.. Triküspid: Sağda veya solda 5. interkostal aralı ğ ın
sternumla kesi ş me noktalarında, veya proc.
ı; " ?;vıı' 1.- xiphoideus altında
'tn~ e-t=,,
Kapakların izdüşümleri (Projeksiyonları)
-Pulmoner: 3. sternokostal eklem hizasında sternumun
sol arkasında
• nı~o ı"Ç'. -Aort: 3. interkostal aralıkta sternumun tam
s ~ v.vıt­
arkasında
""-'" LS t" l::.u"\a.rl
-Mitral: 4. sternokostal eklem hizasında sternumun
sol arkasında
-Triküspid: 5. sternokostal eklem hizasında
sternumun sağ arkasında yer alır .

.--------------aurıcuıa sinisıra

-.ıl~------- ostium trunci pulmonalis

1 1 " " " : : - J t - - - - - - - - - -ostium aortae
- - - - ostium atrioventriculare sinistrum

sulcus interventricularis sinister

_ ostium atrioventrkulare dextrum

: - - - - - - - ventriculus sinister
a fasciculus atrioventricularis nyltasa

- - - - - - ventriculus dexter

Tüm kalp kapakları sternumun arkasında sulcus coronarius düzleminde yerleşmiştir. Bu düzlem
fibröz kıkırdaktır , kasılmaz, kalbin iskeletini oluşturur .

Hem semilunar hem de atrioventriküler kapaklar ventriküllere ait oluşumlardır!

" - : 1, -;:.• • • f - - ... ~ w~, ' " ._.., • • ! " ....

www.tusem .com .tr . . .

ANATOM i (TU S EMj J
________o_ER_s_No_rLA_Rı
Facies sternocostalis

Sağ au ri cu la
•suıcus i nterventricularis
• Sulcus
anteri or
- a.v. interventricularis ant(lAb
- a. coronaria dextra
- v. cardiaca magna (başlangıcı).
- v. cardiaca parva

. oL. \1.~~
fv\(YIOIIif tJ>f

~ -1 Conus artericsus
(trabecula carneae yok, purkinje lif i almaz)
1 ll .ek_,

s~..ıe.Atı-\I.,:~L

\l
..
Facies sternocostalis: Onyüz (en fazla sağ kalp yapar)
Facies diaphragmatica: Arka yüz (en fazla sol kalp yapar) (.so ı ..teA t-.)
Margo superior: Basis cordis
Margo dexter: Vena acava superior ve sağ atriumun sağ kenarı :::..nı""'~"' o..c....ı+u;
Margo inferior: Sağ ventrikül sağ kenarı (margo acutus) wldn
Margo sinister: Sol ventrikül sol kenarı (margo optusu0acies pulmonalis de denir)

Facies diaphragmatica

. cava superior

. pulmonales

Vv. pulmonales ....,_ _....,._

.mı.llo:-.;;;;ıo!;

·..j...

~~ Sulcus coronarius
- a. circumflexus
- v. cardiaca magna V. cava inferi or
- a. coronaria dextra
- v. cardiaca parva
• • 1 -"C..ıf'\vr . .S~ a..~r. ' .._ o..c,\~
- sınus coronarıus -----7 .sol o-tr;-tvfYl d.,..ıv<>A"\1"\do- ıo - '

""~'"'-· ~ a.. ?"'"..:ı.

t.:ı..ı r""\..... .!5;;'-'--"'\.;:;~. (Sulcu~ i nterve.ntricu!aris post~rior .
v. cardiaca medıa vea. ınterventrıcularıs ost)
fl*ria- 0er1tr\L&lt~rl,.... 'SA '-1~1\.~ c. ı Lu-.

dB . www.tusem.com.tr
 LTUSEMj J________ DE_R_SN_O_TLA_RI

\\

papillares
\
Atriumların arka duvarları atrium
secundum adını alır ve venöz
taslaktan (sağ atrium arka duvarı
Sol kalp: Sol atrium ve sol ventrlkOI
sinüs venosus'tan, sol atrium arka
duvarı pulmoner venlerden) gelişir.
Tüm venler atriumlara arka
duvardan açılır. Atriumların ön
duvarları atrium primum adını alır
ve primitif atrium taslağından
gelişirler, gerçek atrium
dokusudurlar, trabeküler duvar da
denir.

(V\ - 1 ~.,_ı.:_ --7 (J.)S ~ \ -'> \u- 1 C'-"on:k. "-- -\en~ -

N\oo . ( ~\' t \.[or-L S

SAG ATRIUM SOL ATRIUM

-Mm. pectincıti -Mm. pec:tinati
-Fo~Sa ve limbus ovalis -Fabc septi
-Crista terminolis ·Ostium vencıe pulmonales
-Ostium sinus coroncırius
-Valvula ostium sinus coronarii
-Ostium vencı c:avcı inferiori•
-Valvula vencı c:avcı inferioris
-Ostium vencı c:avcı •uperioris
-Tuberc:ulum interveno.um
-Foramincı c:cırdiac:um minimarum

SAi VENTRİKOL: SOL VENTRİkÜL:

-Trabeculae camecıe -Trabec:ulae c:cırnecıe
-cuspisler (•eptcıli•) -cuspisler
-chordcıe tendinecıe ı.: . -chordcıe tendinecıe
,.... Jl.l'
-Mm. pcıpillcıres .s"""~)' ·Mm. pcıpillcıres
-conus cırteriosu• * ,?'! c..&>- .
-Crista supraventricularis ~ ı"~~~~.a,v\..ıM
-Valvula semilunari• po.terior

( -Trabecula septomarginalis ~ /Y\odo2.=-tsr bar-.L '""' llt..:H sts~ ' " ı,..,
-Valvula semi lunaris anterior
(
.>~ "trıL ~'11.\~ı~"~ buklu-.

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TUSEMj J_______ D_ER_SN_OT_LAR_I

Trlgonum fibrosum ve anulus flbrosus'lar

ÖN

rJoonum flbrosum olnister

SOL

Membranöz septum: Sağ atrium ile sol ventrikül arasındadır .

Musküler septum: Sağ ventrikül ile sol ventrikül arasındadır.

Önemli notlar:
·Crista terminalis: sağ atrium ön duvarı ile sağ atrium arka duvarı arasındaki tümsek. dışardan
görünümde sulcus terminolis adını alır . Sağ atriuma aittir.
·Tuberculum intervenosum : Föt al dola ş ımda v. cava superior kanını sağ ventriküle yönlendirir.
Sağatiruma aittir.
·Valvula vena cava inferioris: Fötal dola ş ımda vena cava inferior kanını foramen ovale'ye
yönlendirir . Sağ atriuma aittir.
·Conus arteriosus: Sağ ventrikül ön yüzünde en dış bükey bölümdür, trabeculae carneae'sı
yoktur . purkinje lif i almaz , ventrikül sistolüne direkt olarak katılmaz . Sağ ventriküle aittir.
·Crista supraventricularis: Sağ ventrikül çatısında pulmoner kapağın başlangıc ı dır , sağ ventriküle
aittir.
·Trabecula septomarginalis : İ ç i nde ileti sisteminin sağ dalı vardır ve sağ ventr ikül hipertr ofisini
frenler (sağ ventrikül hariç kalbin konturlarını belirleyen ise fibröz perikarttır). Sağ ventriküle
aittir.
• Atriumlarda mm. pectinati. ventriküllerde trabeculae carneae ejeksiyon fraksiyonunu ve dolum
hacmini artırır .
• S - A nodül ve A - V nodül interatrial septumun sağında, fasciculus atrioventricularis (His
demeti) membranöz septum üzerinde, crus dexter ve crus sinister (dallar) ise interventriküler
septumun muskuler parçası üzerinde yer alırlar . Purkinje lifleri ise subendokardiyal tabakada
ventriküllerde dağılır .
• İleti sisteminin tamamı özelleşmiş myokard lifidir.
• Ventrikül sistolünün gecikmesinde en önemli etken A-V nodülün ürettiği impulstur.

www.tusem.com .tr
ANATOM i [TUSEMj DERS NOTLARI

M
b)+ (c-d)= 13; 14cm.
L = 15; 16 cm.

1- V. cava superior ll- A. pulmonalis sinistra

lll- Sol auricula

rJlo.f\--~"""'- ;IL s~peryo~

Normal telegrafide sağ ventrikül ve sol atrium kavisleri görülmez!

Tl"igonum fibNsum ve anulus fibNsus'lar

Saj korner arter

Sol koNner

Tl"igonum fibNsum
sinister

Tl"igonum fibNsum
dexter

Kalbin fibröz iskeletini kapakları çevreleyen anulus fibrosus adlı kıkırdak halkalar ve arada
kalan iki adet trigonum fibrosum isimli kıkırdak üçgen oluşturur . Tümü sulcus coronarius
düzleminde yer alır . Burası kalpte kasılmayan hep sabit bölgedir.

Semilunar kapakları kapatan ventrikül diastolünde negatif basınç nedeniyle geri dönen kandır.
Semilunar kapakları açan ise ventrikül sistolik kan basıncıdır.
Noduluslar tam kapanmayı sağlar . Lunula'lar ise esnek kenarlardır .

www.tusem.com.tr ''
ANATOM i rTu sEMJJ_,________ D_ER_SN_O_TLA_RI

A-V kapakları kapatan ventrikül içine dolan

kanın basıncıdır!

Chorda tendinea'lar kuspislerin atriumlara

prolabe olmasını engellerler.

Mm. papillares, sistol boyunca kasıl ı kalarak

kuspislerin atriumlara proFa5'e olmasını
engeller ler.

Karditlerde c_horda tendinea rüptürüne

bağ l ı ,~ ise papillar kas rüptürüne bağ lı
A-V yetmezlikler geli ş ebi l ir.

KAH'na sekonder en sık geli ş en kapak

patolojisi mitral yetmezlik!

w . cardiaeae
anteriores
. cardiaca magna

a. marginalis dextra

r. nodi atrioventricularis

v. marginaHs sinisira -Lr • -

r. marginalis sinisira

v. cardiaca parva
a. coronaria deııtra

' .
· ., www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s E Mj J________D_ER_S_N_OT_LA_RI
.s~ "ll\-\ . ..s~ ~ı
ln&r-\or lc.u\o..r ·

KORONER ARTERLER
nod.~l..~e..r- ..s~ lc....A

Sol koroner arter: Sağ koroner arter:

-R. circumflexus
-R. marginalis sinister
-A. interventricularis anterior (LAD)
-R. nodi sinoatrialis i, 3o
-R. nodi atrioventricularis ~/.-;o
-R. coni arteriosi
-R. nodi sinoatrialis %'to
-R. coni arteriosi
-R.' marginalis dexter (At..ı+ ı::ri-er)
-R. nodi atrioventricularis "-'l.-5-:ı
-A. interventricularis posterior

Sol kalp ön yüzünün tamamını Sağ kalp ön yüzünün sağ

sağ kalp ön yüzünün sol yarımını yarımını ·

Sol kalp arka yüzünün sol yarımını Sağ kalp arka yüzünün
tamamını
ileti sisteminin kruslarını besler Sol kalp arka yüzünün sağ
yarımını

İskemisinde sağ dal bloğu ileti sisteminin noduslarını

sıktır .Sol ventrikül önyüzü besler
infarktlıdır.
İskemisinde ritim problemleri
ve ventriküler ektopik atımlar
sıktır. Sağ ventrikül sağ
kenarı infarktlıdır.

www.tusem.com.tr · •
ANATOM i [TU S EM] J~ ______ D_ER_SN_O_TLA_RI

Sinus coronarius sistemi

V. obliqua atrii si istri

v. cordis magna

v. ventriculi sinistri
v. cordis parva
posterior

v. cordis media

Sağ atriuma direkt dökülen venler:

- V. cava superior
- V. cava inferior
- Sinus coronarius
- Vv. cardiacae antericres (tümü)
- Vv. cardicae minimae'ların sağ atrium ön yüzünde yer alanları

Sinus coronarius'a dökülenler:

-V. cardiaca magna
-V. cardiaca media
-V. cardiaca parva
-V. obliqua atrii sinistri
-V. vent~nistri posterior
-V. cardiaca posterior

Vv. cardiacae minimae: En fazla sağ atrium, sonram ventrikül ve en az sol ventrikül ön
yüzünde bulunurlar ve üzerinde bulundukları boşluğa açılırlar. --

Vv. cardiacae anteriores: Sağ atrium ve ~ğ ventrikül ön yüzünde bulunurlar ve tek tek
doğrudan sağ atriuma açılırlar. - ( lo\r-levv,Ldcr"')

• Sol ventriküle açılan vv. cardiacae minimae nedeniyle sol atriuma göre saturasyon hep daha
düşüktür .

Normal erişkin delasımında yüksekten düsüğe saturasyon:

1- Alveoler kapiller yatak ('YolOO kabul edilir)
2- Pulmoner venler (bronşial venlerle şant yaptıkları küçük şantlar nedeniyle)
Sol atrium
3- Solventrikül ve arteriel sistem

www.tusem.com.tr
 ANATOM i [ TUS E Mj ,________ D_ER_S_NO_T_LA_RI

SA ~ i\,.-ld"")t-'\"- ~ --t (VI\'\-o~rd.l.o.-1 +bk:...L>.-

r..ı .-t.\").ı... ~~\v-t _, S.....ıl, ~.ndolc.orci!\o.;1 -\-lo'c:.--
KALBİN İLETİ SİSTEMİ
S-A nodül

ı
internodal yollar

A-V nodül
ı
ı
Fasciculus atrioventricularis (His)

1 \
Crus dexter Crus sinister

SA ve AV nodül sağ koroner arterden,

HİS ve sol dal her iki koroner arterden
Sağ dal sadece sol koroner arterden (LAD
beslenir.
dalından)
l
Purkinje lifleri
l
Purkinje lifleri
t.... ~l~t..a-\)
s ... pto M~\ ..,o..l ~-\- .ahC'-
İl eti sisteminin tamamı özelleşmiş myokard lifleridir.

Ventriküllerin parasempatik innervasyonu yoktur!

Control Of Cardiac Function

Medullary
cardiovascular
c entre

TrTı~

Sympathelic stimulation increases contractility,

frequency, conduction velocity, and irritability.

Fig_ 11- 1 KMc

Parasempatikler nervus vagus'tan; v"":}....ı :rıner-1 .c...s '"\"" vt.rıtn Wllv-: Q.fu.; ~~~ .
\.'1 o.-\n~"'""'\ Q.<"" 1 .Q...t\,M\Q.r o

Preganglioner sempatikler: Truncus symphaticus'un T1 - T4'ünden

Postganglioner sempatikler: Gg.cervicale superior'dan plexus cardiacus superior'a

Gg. cervicale medius'dan plexus cardiacus medius'a
Gg. cervicale inferior'a plexus cardiacus inferior'a

www.tusem.com.tr '
 FÖTAL DOLAŞIM

Matemalarter J
l V.cava superior Kalp, baş boyun,

~awm• \ Ost eksi'rrit~/j

l\
~ V.umbl"a" P'f' Sa~ atrium .@ Sol atrium- Sol ventnkOI ( ' C ı)
"lu\,. l'lttrv<J\. 1
1 '- duct"'
"'"h1-~.
Sağ ventri~
. ı;:
'l
::i . "
Vpoıtori~ro
P.j,
V.cava inferior ~/:1 1
Aorta descendens
y"J

~ Kara<:•> - • ) VV h<paııcae /

'ıiL .o'tit )'-"U"\ \~U\ Geri kalan tom beden ve

'------: 0:-:- -'-;-;s.;,
r;,,.""' -r,r.o-.<.lo...
~r--- Aa. umbilicales

- Ductus arteriosus: lig. arteriosum

- Ductus venosus: Lig. venosum
- V. umblicalis: lig. teres hepatis
- A. Umblicalis pars obliterans: Lig. umbilicale
med i ale
-Foramen ovale: sağda fossa ovalis, solda falx
sept i

-Ductus arteriosus, a. pulmonalis sin. ile arcus

aort a arasındadır .
-Ductus venosus: v. umbilicalis'i vena cava
PERİTON PLİKALARI inferiora bağlar, kapandığında lig. venosum adını
alır lig. venosum ise v. porta sinistra ile v. cava
1 inferior arasındadır.

2- Plica umblicalis medialis: (arteria umbl icalis pars

obliterans)

3- Plica umblicalis lateralis: (vasa epigastrica inferiores)

\)\ h.ll..\"' ~ -1 c..\ ~

0(-h~\ --\ Me.c.W. JAHr t-: Le_:;\,;:
oı.ı:.+o.-1 \!ı...ıV"' - --ı""">.A...

Perikardium fibrosum (Dura mater)

Perikardium serosum lamina parietalis (Arachonidea mater)

-SIVI- BOS
Perikardium serosum lamina visserolis (epikardium) (Pia mater)

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu sEMJJ~_______ DE_R_SN_O_TLA_RI

ARTERLER VE YENLER

Internal elastic
layer ı lUnica
Intima
EtıdotheUum

Tunica medla

Tunica extema

Tunica extema
lunica media
Tunica
medla Tunlca intlma

Endothetium

1 VENULE 1

Tunlca
externa
Endothetium

ı FENESIRATED CAPIU.ARY ı ~
Endo1helial ceHs Basal lamina Basar lamina

Elastik (Büyük çaplı) arterler: Elastik lamina > myofibril

-Aorta
-Truncus pulmonalis
-Truncus brachiocephalicus
-Arteria carotis communis

Muskuler (orta çaplı) arterler: Myofibril > elastik fibril

-arteria......

Küçük çaplı arterler (arterioller): Sadece myofibril, elastik lif yok.

A ·~o \-ls \ <\-\-.

A~ . "-'\\""r'-'i=-1~~.s {ı\~:..) ""t· eJ"'~"' . ..,c.w- .

f\ ~ P "}~ ·
,., . .orı-.+o..ı"",' ca.. - · :S~~,....ı ~·· ce.>~h.t.ri"
A . c.cu-e..lo r 1 ~ t-e.d or- · -'l 1<; '{;:"'- + c..t-.) 1:.
p.. . ~ br1 ~-- -ı ~ı. "1;:;'-
A - ı:.c rn"" : "IG>.A po'>\--

www.tusem.com.tr ·
 ANATOM i [TU s EMj_).I--______ DE_R_SN_O_TLA_RI

Aorta: C ~ ıc..aroH5
1- Aorta ascendens 4 I'
b 1\'-' \
rca.) ı o
4 f'.o C""<>I"'cf" --+-.

2- Arcus oortae '~'i

a- Truncus braclıioceplıalicus
~ b-A . carotis communis sinistra
c- A. subclavia sinistra

1 3- Aorta descendens (T4- L4) ltı' M

L_ a- Aorta tlıoracia (T4. ~> o'.:,~.
oeif b- Aorta abdeminolis ~- 'j) 1901
~
.::ı..lod. =
A.carotis externa dalları:
A . tlıyroidea sup.
A.lingualis
A.facialis * ·-4- \k. d..:..\ r. +.,,..,sm.u-<-1
" A . plıaryngea ascendens ·-ı~r-\..> 1" ---... ~;
A.auricularis poster ior
A.occipitalis ~--{O~sa. rd:'.c""~lo..ılart~'
A.maxillaris ,.-- e~
a.. alveolaris s~p. et inf. .ç1~.-...
eo_,H·o.~ ".._,, , ~ a. sphenopalatına ~' l"--ı
L.-ı . >O~Sa. j> t er ~" ~ !'-\"'•'"'"'""
""'""..Q... ~ a.meningea medıa "
a. infraorbitalis tw •c~u;
A.temporalis superficialis* "" · t'ildit~ ~...,""
4 .,.........
~~.\J~~~~~~--------===---~
. A. facialis tonsilla palat i na'ları besler, submandibular bezin çinden geçer ve besler ve • ı.,

(
mandibulanın üstünde nabız arteridir, burun kanatlarından itibaren a.angularis adını alarak ~ ~
orbita üst içköşesinde biter. ·1 · t) vr.a..
A. temporalis superficialis: Nabız arteri dir , kanarsa pulsatillıematom yapar. o. . ~ t"..se_......_ ;"N....J.:.,_ .
.L
~o.ln ı1.cc.. 'i \.)(YI" -ı.o-'c.. ck>L-... -Ç,r~ ~r ı t\<> .Sv f"'
l,e..stu-. dJ,__ ~\t..
+eft\\"· >~.t..- ~....-i<...+....l ~:l.-Lulc....
be..~ l~1-
+emo-, 0<>~-\e.rlr-
U;e.u- i<:.ı.nk. --1 e.fld..ı rcı.l ~""'
c o.n.c:ı..lA:> c.;..cotlt.v.> --\ -\ıut-~1
S-.,lcv~ c.--oHı:....ı; _.,~~~ I d.. "'-<.1""' "1~

a. ıem p oralis superliclalis

~~;:---+---.. a. vertebralis
ı..~~~~'--~--. a. carotis inlerna
a. c;arotis externa

a. earotls communls

www.tusem.com.tr

'P:,~l.,..._lr\CU"ı rv. \or-ll\~ e.u.s ~~ r. r . exterr\VS cı~n:;,\on,r.

M - Crko~r.o~.J.. C.~'l.""-<Y'!..- · ~a.. ~S .
ANATOM i [TU·S E Mj )• .,.._______DE_R_SN_O_TLA_RI

Emissary vein Dlplolc vein

Duramaw
Ceıebfal vein Dural venous sinus Skull

SCALP:
Subarachnoid space Aracıınul<l rnater
·_ş_kin (deri)
·~onnective tissue (Bağ dokusu): En iyi kanlanan tabaka!
A. tempora/is sp fe kanarsa pulsatil hematom,
·Aponevroz
·.!,oose areolar tissue (gev ş ek areolar doku) emisser venler bu tabakada (ENF. !!!)
·~eriost
(subperiosta/ kanama: sefa/ hematom, periost veya sutur atlamaz)
·Kemik

·Periost
Epidural hematom (a. meningea media, 2 -5saat lusid interva/)
·Dura
Subdural hematom (kiiprü venleri: 3-15 gün sonra bast bulgu/art}
·Ara
Subaraknoid kanama (Willy's poligonu damar/art}
·Pia
·Beyin İ ntracerebra/ kanama: a. cerebri media, en stk bazal çekirdeklerden putamene
kanar.

·Kafa travmalarında ve sarsıntılarda en sık kanayan:

köprü venleri (subdural hematom, özellikle ya ş lılarda , .
yenido ğ anda ve prematürelerde).

· Kafa travmalarında en sık kanayan arter: a.temporalis

sp fe.

·Kafa travmalarında kafa içine en sık kanayan arter:

a.meningea media, (temporal veya parietal kemik lineer
kırıkları nda)

""''•rlor

www.tusem.com .tr . .
ANATOM i ....._______
rTu sEMJ 1 DE_R_SN_O_TLA_RI

A. carotis externa dalları:

A.thyroidea sup.
A.lingualis
A.facialis
A.pharyngea ascendens
A.auricularis posterior
A.occipitalis
Amaxiiiaris
A.alveolaris sup. et inf.
A.sphenopalatina
A.meningea media
A.infraorbitalis
A.temporalis superficialis

A.carotis interna dalları:

Aa.hypophysiales
A.ophthalmica
A.cerebri anterior
A.cerebri media
A.communican posterior
A.choroidea

Ani görme kaybı:

a- Vv.centralis retina tıkanıklı ğ ı
(göz dibinde ödem)
) zwomntir. hrnıulıu
ofltieri111al
b- A.centralis retina tıkanıklı ğ ı
(göz dibinde a ş ırı iskemi ,
atrofi)

c- A.ophthalmica iskemisi
(göz dibinde solukluk hafif
iskemi)

Ani görme kaybı ile gelen hastada göz

dibi normal ise dola ş ım
normaldir nöral nedenler dü ş ünülür ....

, . , ... ,. > • "' • • ... ~';

" , ~::,;, "'..:,: .·, ._. ·· . www.tusem .com .tr

 Alt 1\-\I'J -) al.e.rı~r" "->-1.<>'\

s\">'-rrtsl+-c- i-o nu 5 fJ
rf\ "'- '{2f'
t-o.-."'~ '\ "
ft

ANATOM i Dii2- ~

'f'<>-t - dl.x-
[TUSEMj po..-1- / DT\2-- DERS NOTLARI
-Po-~:~...;::;~,....1-(D"\ {Q..~ d;,~)
o.h·.o~t ( 'j~ c, ı .o-+<-o.("t l~ .u:-~)

SEREBRAL ARTERLERiN SESLEDiKLERi ALANLAR

çete ri •
A. cerebrl media
A. cerebri anterior

ıf- A. cerebri anterior:

- İpsilateral anosmi
- Kontrlateral alt beden yarımında motor ve duysal felç

,._ A.cerebri media:

- Kontrlateral üst beden yarımında ağır hemipleji
- Kontrlateral homonim hemianopsi
- Kontrlateral alt yüz yarımında istemli mimiklerin kaybı (santral fasyal paralizi)
- Kontrlateral m. genioglossus istemli olarak çalıştırılamaz (santral hypglossal felç)
- Dominant hemisferde ise global afazi...

t A.carotis interna iskemisi: A.cerebri anterior + a.cerebri media + a.ophthalmica

(ipsilateral anosmi ve körlük, kontralateral hemipleji ... )

www.tusem.com.tr - _
ANATOM i [TUS EMj J_,_________D_ERS_NO_T_LA_RI

A. vertebral is

. A. v. vertebrales

Aa.vv. lumbales
(a.radicularis magna = Adamkievicsz)
ve Aa.vv.intercostales post.

membrana atlantooccipitalis
posterior

Roold
kıııtlı venhi:ie

-ham

Rool
ı*"'

SPINAL
CORD

r-EURAL TUBE

Bazal, taban, ön = Motor

Alar, tavan, üst veya arka = Duyusal

9 - (O - { ı - ı '2- -l 'E:,

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s E Mj J_,...._______D_ER_SN_O_TLA_RI

cerebri posterior iskemisi

.• (Weber sendromu, basis mezensefali
lezyonları):
-İpsilateral C. N. III felci
-Kontrlateral hemiplej i
-Kontrlateral homonim hemianepsi
-santral facial paralizi

N.
tr PICA iskemisi (Wallenberg sendromu.
tek taraflı tegmentum bulbi lezyonları):
-İpsilateral yüz, kontrlateral beden yarımında
ağrı ısı duyusu kaybı
-IX-X-XI-XII. kafa çiftleriyle ilgili klinik
Membrana atlanto
occipitalis posterior bulgular da olabilir.

~llov.:s-' 'r:s:ı.,.+er..J '\~'1. /sd-c - ~rt l!>i

~ - __.' 'ıp•.
_,
uı'i.-ı_
\
1 1
_fc<G.
ı""<>-5ıi1C, '

P"'" \ -ı ı'fS- --ıt"--/ OAOK'l :

Willis poligonu

.;.i#?-
İnterskalen aralık:
-arteria subclavia
-plexus brachialis
l--~a"'
·f. ~~­
ADSON TESTİ : -~~ -
Skalen anticus sendromu? (__ 1- Arterla communicans anterior
Servikal kosta sendromu? 2- Arteria cerebri anterior
Ç Torasik outlet sendromu?
3- Arteria communicans posterior
4- Arterla cerebri posterior

\lf..-hub-' rıcbı'1... ~bı.

www.tusem .com.tr
e
ANATOM i rTu s EMJJ__________ D_ER_S_NO_T_LA_RI

Subda vtaıı Altery

Riglıt Lııterııl Sctıemııtic View

~·~r-------~~-~

-.-
(tflp.lll-10,
1tidp.IIIINiı/fid,
1fdp:ıtt- ••

.
.,.,.,.,

Arteria subclavia
A.vertebralis:
- Aa. spinales onteriores et posteriares
- A. cerebellaris inferior posterior
A.thoracica interna
-Aa. intercostales onteriores (ilk 6)
- A. pericardiophrenica
- A. musculophrenica (son 5 a. intercostalis ant)
- A. epigastrica superior
Truncus thyro cervicalis: ~t-p01=-Hro ~.ıı..e.r\ bı~\e.r ·
- A. thyroidea inferior (n. laryngeus recurrens ile komşudur)
- A. cervicalis transversa
- A. cervicalis ascendens
- A. suprascapularis
Truncus costocervicalis: ( s " re.M<"-)
- A. intercostalis po~terior 1 - 2
- A. cervicalis profunda
A.dorsalis scapulae

AORTA THORACİCA DALLA RI:

- Rr.bronchiales (solda direkt ve çift, sağda a. intercostalis posterior 3'den ve tek)
-A.intercostales posterior 3-11
-A.pericardiophrenica
-Aa.oesophageales
-A.phrenica superior
-A.subcostalis 11-

a. epigastrica superior: arteri thoracica interna'nın

a. epigastrica inferior: a. iliaca externa'nın
a. epigastrica superficialis ise a. femoralis'in dalıdır. bu arterler karın öndüvarını ve
rektus kılıfını beslerler.

~ www.tusem.com.tr
 ANATOM i [TU s EMj J_,________D_ER_S_NO_T_LA_RI

ÜST EKSTREMİTE DAMARLARI

c..'
-o
~
0-. f-vı !'. ~
~- Svbs~_,[ar\~ c
..o... c~rc..~~
J~

d
..,_ a
..n
"\ ' ::)
-IS
i ~-f.j
\._

....,'
j -;;; \ ;>
..sı
G"J
-~ ~ J
~
?
il. "-:i

[·r
"}-- ~
g "'
•n• ~
l4Ykrcr{ ~.~ ~ ~ :> ı~"'~

\Ür~~~,_\c.r~-ı,...!a:_._ -~~~:~ " '-..._J'

r.~.<Jı,.,t Arcus!JIIIı-U~ '\

~ı- ol-'JJ ~ Ull\or- ~~""-"-+- o..Juc, ~<•
do""'"""'T e..l su-n
rc.c~:..,_\
A.axillaris, a. brachialis ve a. interossea comm: n. medianus ile,
A.profunda brachii ve a. radialis: n. radialis ile komşudur.

P«lot":O~ (b.dm"l ~ad ~'Y Fasdat ~ Vena cephalica:

Aııtaioı V.ew
Üst ekstremitenin lateralinin yüzeyel venidir .
Sulcus bicipitalis lateralis ve sulcus (trigonum)
li_g j deltoidopectorale'den geçerek fascia clavipectorale'yi deler
')
-~ ve vena axillaris'e dökülür.
~

T T Vena basilica
1
~ Üst ekstremitenin medialinin yüzeyel venidir.
!""'...... s Sulcus bicipitalis medialis'den geçer, vena brachialis'leri de
.J ~ alarak vena axillaris olarak devam eder.
~

r
(

~ .,$'>
.,- *** Vena basilica'nın devamı vena axillaris'tir. Vena cephalica
'

ise vena axillaris'e dökülür.

üst ekstremitede önkol ve elin derin lenfası cubital lenf

nodlarına, yüzeyel lenfası ise axillar bölge lenf nodlarına
drene olur. Bu nedenle önkol veya elin derin enfeksiyonları
cubital LAP yaparken, yüzeyel enfeksiyonları aksillar LAP
yapar.

- ' ~ -'i"·.... - ~· i ; - "-' ~ T '

Nww.tusem.com.tr o •
_AN_A_ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _ _[ (TUSEMj J.. ,_______o_E_Rs_N_o_r_LA_Rı
A iliaca externa L
o
l ·ı:
'i •
l i <!
'll-

·-a
1:

Cl
·ı:
bclotninal aol'ta
ı Lacuna vasoi"Utn ı ~
':...:;
't
a

~
~
" ·-••
ID.

, ~
~
' a
..1
A. feınoNiis G

1 i ..
1 .,
IS "\ .....
8' \:
-E

ı Hiatus aclcluctol'ius ı i i~"'

J_ \)

~~i
Q
a
le

ı Cctnalis aclcluctol'ius: j

-f
~

ı Hiatus: tenclinosus: ı :::)

)

<l
( "l
r.o r
·ı
L

.•
.E ~ 1
A. poplitea i ...•c
G
~
o ı
~ ...:.
~

A
.,j
._.

'1 ·-....
~ ID. C-

= ·~ +-
·-·-
<i
~
~
' .!
·-.
""i j
..A """
a. tibialis
anterior
a. tibialis '1
posterior :ı
" G
a
J
i !)er}rı -erı{l po\'~i-eA-\
sr
-t
çi
.-------------------------------,---1_,_,'~ ' ........,.,...oJ_.___,::ı-u
rv:J.<.;_., -) ın [o.p
Femoral arterin başlıca dalları: t~+. -ı f"'f [. L••
A. circumflexa femoris superficialis
A. epigastrica superficialis
A. pudenda externa
A. profunda femoris: a.circumflexa femoris lat. et med.

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s EMj J_,________D_ER_SN_O_TLA_RI

Femur başını besleyen arterler:

Çocukta: a. capitis femoris (obturafor arterin dalı) besler ve travmatik kalça çıkıkiarı
avasküler nekroz sebebidir .
Erişkinde : a. circumflexa femoris'ler (a. profunda femoris'in dalı) besler ve collum -
kırıkları avasküler nekroz sebebidir.

o)J!-ı
s..l
t0 . tV· !>'1\,...v'"S
Lateral malleol: V. saphena parva, nervus suralis , sı dermatomu, Arkasından : m. peroneus
longus ve brevis tendonları geçer.

Medial malleol : V. saphnena magna, nervus saphenus, L4 dermatomu. Arkasından : arteria

tibialis posteriör, rri. flexor hallucis longus ve m. flexor digitorum longus tendonları geçer.

Vena saphena magna trigonum femorale'de fascia lota'yı delerek (hiatus saphenus) vena
femoralis'e dökülür. ·

Vena saphena parva ise fossa poplitedda vena poplitea'ya dökülür.

Bacak ve ayağ ın lateralinin hem yüzeyel hem de derin lenfası popliteallenf nodlarına drene
olurken; bacak veya ayağ ın medialinde ise derin lenf damarları popliteal nodlarına , yüzeyel
lenf damarları inguinallenf nodlarına drene olur.

Bu nedenle bacak veya ayağ ın lateralinde her tür enfeks iyon popliteal LAP yaparken,
medialde ise yüzeyel enfeksiyon inguinal, derin enfeksiyon popliteal LAP yapar.

www.tusem.com.tr
 _AN_A_JO_M_i_ _ _ _ _ _ _ ____.f [TU s EMj ]..._______ .=.:DE:.:..:R=-5:.:.:NO:...:T..=LA.::.::.RI

ABDDMİNAL AORT A.

Trmı cus
coelia cus
A. mesenterica Stıf' ·

A. testieniaris Aorta ab do miıı a lis

{ovarica) A. hımb alis

A. sacralis ıııedian a
A iliaca comımıııis

A #-or- ;rı fr.r",.___, f·

.c..~'>ı'j . s ..., A. iliaca intema
~ ()
A- .· u~ aL -ı c.,~}(f '"''-
A.A.fY\or/l/G. s -1 o.. e..(\~.su?er{.
't
A. a.y\\L.,_.-ı:, -j a.. +to..-. ı ~k~l.;.'>

A. iliaca externa: . YAN DALLAR:

- A. eeigastrica inferior - A. phrenica inferior dex. - sin.
- A. circumflexa ilium profunda • A. suprarenalis superior
~ S' ro
- A. suprarenalis media dex- sin. ~·
t ·
b
"-"
A. iliaca interna: - A. renolis dex. - sin.
- A. umblicalis • A. suprarenalis inferior
:r - A. t~sticularis (ovarica) dex- sin.l
• A.vesicalis superior
• A. ductuli defrentis . - A. ilraca communis
Ar-te-rl•V
- A. obturatoria • A. iliaca externa
.o..loJ - Q. lo·
• A. capitis femoris ~ c,oo.Ac...\~..-d.o.. • A. iliaca interna C,ll...o-r.
. . ~"'' ha..ı.l rı ı ... :
- A. uterrna ~e>\ u-,
- A. vaginales
. ARKA DALLAR: .
- A. rectalis media -4 ıd.At. oı+cı. ~/3 - Aa. lumbales
- • A. radicularis magna
A. glutea superior et infer ior
- Aa. iliolumbales
- A. sacralis mediana ~ re..c..tv""v" r~ -
- ~t..~Cı..n fN....S ı rı.L ~
A. sacralis lateralis ,: .

- A. pudenda inter na ~ pe.rl~

• A. rectalis inferior ·~ ('e_(, . J,..•..,hı..( } ~ - cr..a.. \ IL.u-, c.\
• A. profunda penis
• A. dorsalis penis ...

www.tusem.com.tr
 ANATOM i rTu sE MJı-~--------DE_R_S N_O_TLA_RI

Öndallardan beslenen bütün

ABDDMİNAL AORTA organlar (GIS ve dalak) yaşamın
başında intraperitonealdir, ve

• ÖN DALLAR: • YAN DALLAR: venöz kanları vena porta sistemi

1-
ile karaciğere dökülür.
Truncus coeliacus - A. phreni_
c a inferior
• A. gastrica sinistra - A. suprarenalis media
•A splenica .
Duodenum, pankreas, colon
- A. renalis ascendens ve colon descendens
'-'( ,'
ıJC' 0
~
\ - - A
• A. hepatica communis
. mesent enca. sup. - A. testicularis (ovarica) sonradan retro peritoneal olur ve

;-'~.ç J r--. - A. mesenterica inf.

• ARKA DALLAR:
sekonder retroperitoneal olarak
adlandırılırlar .

- Aa. lumbales
ı,v~U'-e.." .ır'-V \ - A. sacralis mediO:ına
~(""'
o'J . . c-_. _.....-
;ı..,,ıc ~ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ___,
\~~ *** Abdominal aorta'nın ön
dallarının toplamı embriyolojide
V. cava inferior vitellin arterdir.
Aynı arter kökünden beslenen tüm
organlar aynı taslaktan gelişirler.

Duodenumun praksimali mide

gibidir, ön barsaktan gelişir,
distal i ise jejunum gibidir orta
barsaktan gelişir . Sınır ampulla
vateri'dir.

Ceıiac trunk

• (_ , o.5C. ~
" C.o\.o" ck.s C. . S t.J..,u>"- d....r
o l) \) <J J.(.NJr-- rdr.:ı ;,e.rinırıe.o. \
1
• ?o/\L..ruı-5

www.tusem.com .tr -
 --------E TUSEM SJJ-_______
_AN_A_J_OM_i
'-\'"'
D_E_RS_N_O_TL___;_ARI

k...~ c,~ U. k.u r J.

o Truncus coeliacus (T12V ~ ~-;-\- -\""IIY\. 1
./ A. gastrica sinistra (Distal 1/3 özefagus, özofagogastrik bileşke, midenin
erimer arteridir.)
./ A. splenica: l UeAa-Us) ~ '"''d.z.d.e- eA-\'~ aJ...Q,(\, .5 v \"'--_<::lr\ =*-<--
A. panereatica magna
Aa. pancreatici
Aa. gastrica posteriares
Aa. gastrica breves (midenin fundusu) cluockno..\.. 1(_,\~ı- .l..- ~
A. gastroomentalis sinistra ~~ .a..--1-e.r
./ · A. hepatica communis: B-. jo.sh-oJ..~o~Q.,\ ~ <;,

A. gastroduodenalis
Aa. retroduodenales 1- ~- ~prQ..duod.::..na..U s
Aa. pancreaticoduodenalis superiores
A. gastroomentalis dextra
A. hepatica propria
A. gastrica dextra
A. hepatica dextra: a. cystica'yı verir
A. hepatica sinistra ·

DALAK
Aa. gastrlca
breves

Aohepatica
communis

osupraduodenalis

Aogastro-
"Omentalis
slnlstra

o_-" · . _· : - -o w~"'(otusemocomotr
ANATOMi (TU s EMj J
__________D_ER_S_NO_T_LA_RI
communis
a. gastrica sinistra

v. porta
. a. gastroduodenalis

o\\of'l '"'
6""\ \,\o~~
~O ı<=-'"'
Porta hepatis (ligamentum hepatoduodenale)
yapıları:
-A. hepatica propria
-V. Porta hepatis
-Ductus hepaticus communis, ductus choledochus
-Piexus hepaticus
-Lenfatikler

A.v. mesenterica superior, pankreas'ın

proc. uncinatus'u, caput'u ve corpusu arasından
öne ilerler ve duodenumun 3. kısmını önden
çaprazlar. Pankreas başı tümörlerinde superior
mezenter arter iskemisi görülebilir.

A. panereatica magna: a.lienalis'ten .. ' '""~M u

~6Lf'~ ~
af\u.r·
A. pancreaticoduodenalis superior: f
a.gastroduodenalis'ten -

A. pancreaticoduodenalis inferior:
a.mesenterica superior'dan kaynaT<Ianır.

v. mesenterica superior

a. mesenterica.superior

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU S EMj J.,________o_ER_s_No_r_LA_Rı

A. mesenterica superior: LJ. A. mesenterica inferi or: L3

Ir a. pancreaticoduodenalis inf. o. . c.ol..\c.o- slnl.stra..
aa. jejunales
aa. ileales

A. mesenterica superior'un
colica media dalı ile a.mesenterica
inferior'un colica sinistra'sı flexurci
coli sinistra'da "Riolan
Anas;tomozu"nu yapar!

A. rectalis superior ile a .

sigmoidei'nin ayrılma noktasına
"Sudeck'in kritik noktası" denir.

A. mesenterica superior iskemisinden en ağır

j~
A. mesenterica inferior iskemisinden en ağır
sigmoid kolon etkilenir. ___..,.,

www.tusem.com.tr
_!\N_AT_o_M_i_ _ _ _ _ _ _ _ (f (TUSE Mj J___________ o_ER_s_N_o_n_ARI

Arteria rectalis superior: arteria mesenterica

inferior'un

Arteria rectalis media: arteria iliaca interna'nın

Arteria rectalis inferior: arteria pudenda

interna'nın dalıdır

A. pudenda interna ve dalları rektumun 1/3 distal

bölümünü, anal kanalı ve sfinkterler dahil tüm
perineyi besler.
f~~s.,. i scl-..to •~cA .(cY\v-;. "'>

~d~
r---------------------------~~----~~~~~~~------~~~~( ~.~0 ~~+ ­
}" "\c.r""-
+ (1). 'l'v.ı....,.J-)

lnferior gluteal

Obliterııted umbilical aıtery

lnferior vesical

Üreterler;
karın arka duvarında a.v.plexus ovarica'ların arkas ından;
pelvis girişinde sağda a. iliaca externa solda a. iliaca commounis'in önünden
mesaneye girmeden hemen önce kadında a. uterina. erkekte ise ductus deferens'in
altından geçerler (veya çaprazlarlar)

En önemli komşuluğu uterin arter iledir. Bu nedenle histerektomilerde

bağlanabilir .

·~ ......
www.tusem.com.tr.
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _--ı[ (TU SE Mj J.. .________oe_Rs_N_o_T_LA_Rı
VENA CAVA tNFERİOR SİSTEMİ

~ +..c<>-Ç a.c-kr(1=.-\
.S l'5. ferv'\<- ..::ı-.;.01-

v. l)hrenica inferior dextra -A+#:...----=~~-...-r

vv. SUI)tarenales dextrae-~----.:;~W v. su1narenales sinistrae

1
l· ıı+-+---+-+ v. cava inferior
vv.lumbales dextrae ----1r-+----u....a

v. iliaca intema dextnı ---'-~-.../ii.,U.

v. iliaca externa dextra ----~

Vena cava inferior'a direkt dökülenler:

-Vv. lumbales
-V. sacralis mediana
-V. testicularis (ovarica) dextra
-V. renolis dextra
-V. renolis sinistra
-Vv. suprarenales dextra
-V. phrenica inferior dextra
-V. phrenica inferior sinistra
-Vv. hepaticae

-V. testkularis (ovarica) sinistra ve v. suprarenalis sinistra v. renali s

sinistra'ya dökülürler. Bu nedenle sol testisin venöz drenajı daha zor
olduğundan varikeseli daha sıktır ve ayrıca sol renal ven trombozu varikesel
sebebidir. Arterler de bu asimetri yoktur her iki tarafta da direkt olarak
abdeminal aorta'dan beslenirler.

, · www.tusem.com.tr
ANATOM i (TU s EMj J_,________DE_R_SN_O_TLA_RI

V. avygos ve v. hmeiazygos sistemleri

Özofagusun beslenmesi:
Servikal parçası: a.v.thyroidea inf.
)_ C6-Cr .
Torakal parçası: torasik aorta dalları
~ c.,\ c.:r- T4.o v. azygos ve hemiazygos
Tt o- '\'H
Abdeminal parçası: a.v.gastrica sin.'dan
beslenir. ~ .
v. ~or-\:-s-

Vv. lumbales ascendens +V. subcostalis = sağda v. azygos, solda v. hemiazygos

V. hemiazygos 5. kosta hizasında sağa geçerek v. azygos'a dökülür.

V. azygos direkt olarak vena cava superior'a dökülür.

Özofagusun proksimal 2/3'ünün venöz drenajı v.cava superior sistemine dökülür.

distall/3'ünün venöz kanı ise vena porta sistemine dökülür.

Özofagusun distal 1/3'ünün venöz drenajını yapan vena gastrica sinistra direkt olarak
v.porta'ya dökülür bu vene vena coronaria da denir.En önemli porto kaval ş ant
venlerindendir ..
ANATOM i
[TUSEMj DERS NOTLARI

VENA PORTA SİSTEMİ

Karaciğer

V. mesenterica inferlor

V. mesenterica superior

c:;--pcn'«""~ lo..:ı-1-""" arluz.:,,r-~ ""'-'-'<>->r~ 1

"""

V.porta =v. lienalis + v. mesenterica superior'dur. Bazen v. mesenterica inferior'da direkt

oluşuma katılabil i r .
.----~1-c::=-'»=--s-~-~.+~' ""- ..\..:.L.:v-ı..""o- ..:::4 w.--
1Sadece venöz ka~ taşıyan hiçbir ven vena porta sistemine dökülmez!

Abdominal aortanın öndallarından beslenen bütün organların venöz kanı vena porta aracılığıyla
karaciğere dökülür. Karaciğer bu kanı ayrıştırır ve kendi ürettiği venöz kanla beraber t üm GİS
ve dalağın venöz kanını hepatik venler aracılığıyla vena cava inferior'a boşaltılır .

PORTAL SiSTEMiK
(IJ

"§ t?
tn«;-
.ffi ~
..::::ı::::N
~ o
v. porta - - - - v. gastrica sinisıra • Esophage~ Ci. , v. azygos v. cava
l ~er -<""') v. hemıazygos superior

~
&.-v. lienalis v. mesenterica - v. rectalis superior ..:,.. v. rectalis medius - v. iliaca interna __ v. c~va
:>
+-
ınferıor
.............
u.,., Loıc.AL.
~
f
ınferıor.
Af\lo:.TOrro't-
~ v. rectalis inferior _ v. pudenda interne

ı \J

.
v. ı ienalıs
Pankreas . .. • , •
v. po rta - duodenum - v. rena 1ıs sını sıra - v. cava ınıerıor
~
&. - v. mesenterica - v. colica dextra - Colon ascendens - vv. lumbales dextra '... . .
,.: superior
· ( cdrç krl:.\-- ""'lv) v. cava ınferıor
~ - v. mesenterica - v. colica sinisıra - Colon descendens - vv. lumbales sinisıra /
&. inferior
1

www.tusem.com.tr
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ ___ fi[TUSEMj_J
•. . .________o_ER_s_N_oT_LA_R_ı
VENA JUGULARIS EXTERNA

tamporali s superficialis
..7---...;........;---il,_...v.
.. A'i-...,_-~.1-CJ...•..H k ..J..a.. 1.S -po!. t ·
ıı.trJF--• v. maxiliaris
a\• +1-it' - - - - - . v. retromandibularis

Tr--':--• v. jugularis ~xterna

r+--H--__;;.-+V. jugularis intema
v. facialis

V. temporalis superficialis }
+_ .
V. maxı 11 arıs V. retromandibularis
1 D.. . , ı
\. \'->~5.,_ <d-ro""~~lov l<>A"'< r de.-
1'~~\'> l.ot-;.', ldt'"\ ck...)

V. retromandibularis ramus posterior }

. ~ . V. jugularis externa
v. aurıcu 1arıs posterıor

Vena jugularis externa musculus

sternocleidomastoideus'un ön yüzünden geçerek
vena subclavia'ya dökülür.

Vena jugularis anterior submandibular bölgeden

ba ş layarak boyun orta hattının yüzeyel venöz
drenajını yapar. Vena jugularis externa, interna
ve vena brachiocephalica sinistra'ya dökülür.

Vena thyr oidea inferior, tiroid bezinin venidir.

Orta hatta inerek vena brachiocephalica
sinistra'ya dökülür.

Tiroid bezinin di ğer venleri ise vena jugularis

interne'ya dökülürler.
ANATOM i rTu seMJı.,__________ D_ER_S_NO_T_LA_RI

Dura mater ven sinüsleri

Dura mater yapıları:

- Falx cerebri ,
- Falx cerebelli,
-Tentorium cerebelli ,
- Diapragma sellae

Canalis central is: Ll 'de kapanır .

Subaraknoid aralık: 52 de kapanır .

?2'de dura- ara ve pia (fium terminale)

b,irleşir.

·. · "':. · www.tusem.com.tr
ANATOM i rTuseMJ1..._.______ DE_R_SN_O_T_LA_RI

SINUS CAVERNOSUS

ipofiz oculomotorius (lU)

ı~a+---- n. trochlearis (N )

c;;:''J'- +-=::-11-- - n. abducens (VI)

ı;-:-:·JM---n . ophthalmicus (V-1)

Fissura orbitalis superior: C. N. III- IV- V1 -VI- Vena ophtalmica sup.

Sinus cavernosus: C. N. III- IV- V1 - V2 - VI - A.carotis interna

A. Carotis interna ve n. abducens iç yan duvarından ve içinden geçerken diğerleri

dışyan duvarına komşulukla geçer .

Anulus tendinous communis (Zinn): II - III - V1 - VI - A. v. ophthalmicae ve nervi ciliares

longi

(M. obliquus inferior Zinn'den başlamaz nervus trochearis buradan geçmez!).

nulus tendınous
commun·- (Zlnn ha ası)
Fissura orbitalls
suı:ıerior

- n. lacrimalls (V }
n. frontalls (V)
v. ophUuılmlca sup.
cana · opllcus n. trochlearis (IV)
(a. ophlhalmica ve .n. oculomotorios (ll)
n opticus)
n. nasociflaris (V)
m. rectus media ·
n. abducens(VI}
m. rectus inferlor n. oculomotorius (ll}
m. rectus lateralls
v. ophthalmlca in f.

www.tusem.com.tr
 )>
z
!i
o
~
VENA JUGULARIS INTERNA

Sinus sagittalis superior (5) Sinus transversus (10)

{;··~~'VA.ı.J l::ıe-"\\" ..ı~ttr\
k.s(r;; vV\\u-'ı

Sinus sagittalis inferior (6)

+ 1 I~Sinus rectus (B)IIsinus occipitalis (2) Sinus sigmoideus. jQo)
.,. cro~ -i··r' arı....)
-f
c
® Foramen
tn
m
jugulare
i;
jr {b.ırt..L-. to r~)ıy\~i"--J
ıv.-·----· -~
~ jugularis interna

om
~
2

~
ANATOM i rTu sEMJ1_,________ D_ER_SN_O_TLA_RI

Vena jugularis interna

V. jugularis interna + v. subclavia = Vena brachiocephalica (angulus venosus)

;:; • CD.){-0... "'-h<>-SI

~ d.vc.!-u ~ Ko..-.._c:.k..., S
sola- ~e<;V"'.

4-,..,ı."""'-j""_s i' S<t.. sol.:br, s..,o. ~~

Ductus lymphaticus Ductus lymphaticus

dexter sinister
thoracicus)

~ O<ıu.- ~
sonra... ~.)1- ~.wf.e,..,

( MUY-.L- )
Ductus lymphaticus dexter: Diyafram üstü beden duvarının sağ yarımının lenfası...
Ductus lymphaticus sinister: Diyafram üstü sol beden duvarının lenfası (~
Ductus thoracicus: Diyafram altında tüm bedenin, diyafram üstünde de her iki
hemitoraksın lenfası (duvar hariç)

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu seMJı-~------D_ER_S _NO_T_LA_RI

Sinir sistemi

Periferik sinir sistemi Santral sinir sistemi

ı ı
l
Otonom Soıımtik Ensefalon Medullıı Sl)inıılis
ı ı
J: l .ı l l
Senı1)atik Parasempatik Telensefaloıı Mezensefalon Rhombensefalon

l .. ı
ı ı
Telensefalon Diensefalon Mezensefalon Metensefalon Myelensefalon
ı ı ı .l .L
Hemisterler Talaımıs - Aqnednctns -Pons -Bnlbns
Bazal gg.lar Hiııotalaımıs sylvii - Serebellum -4. veııt
lateral veııt. El)italaımıs - Snlıstııııtia -4. veııt
Umlıiklolı Metatalaımıs ııigra
Subtalaımıs -Nnc.nıher
3.veııt.

ı Telecerhaloıı o"' o;
(Ceretıruın) <O
.c -g
~ &;
ı Teleııceı>Jıalon inıpar ~ ....
lY.
g
e
3 Diencerhalon Q.. "
c @
4Meseiıcephalon O>

~ Pons )
Meteıı-
=
o .&> - "*ıc
..
V
"
"'
E

~
6Cere- <O ~
beUuın cerhatoıı -a.~ Ul

c:
"
V>

7 Myeleııcephalon -9= ei
c: -~
(MeduUa o F"
obloııgata) iii z"'"
SMeduUa spinalis

Cerebral
hemisptıere ---::r?~:ıllıfllllıı.
Forcbroirı Lateral Telerıcephalon
{prosencephelon) ventriclo
Optic
Dıenc:ephaloo
Mıdbraııı vesıclo
(mesenc:eptıalon) Third
ventnc;le
Mesenaıphalon
Cerebral -~+­
-++-.,..- Ntıurocoele aquadue1
Hindbrııın
!ttıomberıcephelonJ
Fourth
ventricle
-T-4._ Metencephalon

Spirıal cord

Spinalccrd

www.tusem.com.tr
ANATOM i (TU SE Mj J_,________D_ERS_NO_TLA_RI

Telensefalan: Lateral ventri küller , ser eb ral

hemisferler, limbik lob (nuc. amygdaloideum ve
} TELENCEPHAI.ON
(C«tbrum) PRQSENCEP. hipocampus), bazal çekirdekler (nuc.caudatus,
J . von<ril'<üt - - - • OIENCEPH,t.LON putamen, globus pallidus, capsula extrema ... )
-- MESENCEPHALON
Diensefalon : Talamik yapılar ve 3. ventrikül
METENCEPH&ON }
RHOMBENCEP.
4. 'lefllnkUt .;..__ __
Mezensefalon: Nuc. ruber, substantia nigra,
MYELENCEPH&ON
N. III ve N. IV' ün çekirdekleri

Metensefalon: Serebellum ve pons (N. V-VI-

~ c.--· ~ MEDULLA SPINALlS VII-VIII çekirdekleri ...)

Myelensefalon: Bulbus (medulla oblangata) (N.

IX-X-XI-XII çekirdekleri ... )

Cb·cuL'ltioıı of Cel'ebı·ospbtal Fluid

Mıchnold (of b<H>)

Clsıem of grut oorobrııl vtin

iiu,trılricuiJr
foııımtn (of Mınrv) - ....~~...._

-·Ct!'obr.ıl ııqueduot (of Syıvius)

,._,,..-.~..--I.Jtıtrııl apeıture
(foramen of Luschkı)

Mtdlan apeıture (fcramen of Mııgendit)

Cisterna cerebellomedullaris: 4. ventrikül delikleri açılır.

l9-1o-J.i, • ı"ıa::) Cisterna ambiens: v. cerebri magna, corpus pineale, a. cerebri posterior
Cisterna fossae lateralis: A. cerebri media
Cisterna interpedineularis: Willy's poligonu
Cisterna chiasmatis: Chiasma opticum, hipofiz
Cisterna pontocerebellaris: A. basilaris.

BOS 4. ventrikülden apertura lateralis'ler (Luschka) ve apertura posterior (magendi)

yoluyla cist erna cerebellomedullaris (magna)'e geçer; 4. ventrikülün devamı ise
medulla spinalisin merkezindeki canolis centralis'dir.
Canolis centralis Ll'de; Subaraknoid aralık 52 de kapanır.

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s EMj J.,________D_ER_SN_O_TLA_RI

nucleus
ganglion
gri madde
korteks
talamus, hipotalamus vs ... ) ~.1 .
•~>s -1c;/

1 <0-;< orı
.f'o-sclc.v(v5 - ..
t ....c.(v~ ..

_,(\ 0 """ EnJ

~N'
Y\ucit.us · «- ..u ···- orj.

Astnıcyte

Capil!ary

Ependymal
ceı ıa

ventricleof
orain

Lobus insularis: Koku- Tat

Lobus temporalis: İ ş itme

Lobus oksipitalis: Görme

Lobus parietalis: Dokunma

Lobus frontalis: i stemli motor

Lobus prefrontalis: Entellektüel

www.tusem.com.tr
ANATOM i (TUS E Mj J•. ,._______o_ER_s_No_T_LA_Rı
Önemli Brodmann alanları
clv 4v)..J '>JL ""o\---<'
J.4ı1, u--

Prefrontal: 9-10-11: Entellektüel korteks

Frontal:
8- i stemli göz hareketleri (kontrlaterale takip bozulur)
6- Premotor motor korteks (kontrlateral bedende ataksi)
4- Primer motor korteks (kontrlateral bedende spastik felç)
44 - 45: gyrus frontolis inferior'un pars triangularis ve pars opercularis'inde dominant
hemisferde Motor konuşma merkezi (Broka veya motor afazi = DİLSİZ).

Parietal:
1-2-3: Primer duysal korteks (kontrlateral anestezi)
5-7: Duysal assosiasyqn (kontralateral astereognozi)

Oksipital:
17: Primer vizüel korteks (kontrlateral homonim hemianopsi , santral görme sağlam).
18 - 19: Sekonder görme merkezi -7 ~e..t Q<)O~

Temporal:
41- 42: Primer işitme alanı
22: Sekonder i ş itme merkezi

Lobulus paracentralis (a. cerebri anterior lezyonu): Kontrlateral alt beden yarımında motor ve
duyusal felç yapar, sfinkter kusuru olur. precentral ve psotcentral girusların iç yüzde ortak
adıdır .
wer (\ 1c. -'<~-__., ..:ı."'\=- (i' 1a-"\\ or
Precuneus parietalloba, cuneus oksipital loba aittir. ~roc.\dil. -'l Mofro< k.cr-vı"""'-

Gyrus supramarginalis ve gyrus angularis'te bulunan 39 ve 40: Okuma- yazma merkezidir.

Dominant hemisferde 39 - 40 ve 22. alanın posterior bölümü sensoriel konuşma merkezidir.
(Wernicke veya duysal afazi = GERZEK). ·
'-. So.d.e..c.<2- chmln""-T"" ~'3 Per-<:k... o..!...*'-Çd.tr .
Wernicke'yi Brocka'ya bağlayan faciculus arcuatus hasarı ise iletim tipi afazi yapar= devamlı ve
düzeltilemeyen Dil sürçmesi
Dominant hemisferde:
arteria cerebri media kanarsa: global afazi
arteria cerebri media'nın superior dalları tıkanırsa motor afazi
arteria cerebi media'nın inferior dalları tıkanırsa duysal af azi görülür.

www.tusem.com.tr .. · .. .
ANATOM i rTu s EMJ1_________ ----=..;DE:.:..:R.:....;SN..:. .:O:.. .:. .TLA:::.. . ::..:.:RI

fissunı loıW.tudinalis
Corpus callosuro

ThallllllS

Capsula interna

sapı Projeksiyon
lifleri

• .»..~ ~..- ~\Q..(

c:.~ 4, b , ({ , {'2-
Commissural lifler: Farklı hemisterlerin aynı görevli merkezlerini bağlar.
(Corpus callosum. commissura anterior, posterior, habenulorum vb ...)

Assasiasyon lifleri: Aynı hemisferin farklı görevli merkezlerini bağlar.

(Fasciculus arcuatus Wernicke'yi Brocka'ya bağlar hasarında iletim tipi afazi olur)

Projeksiyon lifleri: Üst merkezleri alt merkeziere bağlayan efferent (motor) ve

alt merkezleri üst merkeziere bağlayan afferent (duysal) aksonlardır .
(Corticospinal. corticonucleer. tectospinal. spinotectal, spinotalamik,
spinocerebellar •.. )

'
Genel Somatik Efferent : İskelet kaslarını innerve eden aksonlar .
Genel Visseral Efferent: Düz kasları innerve eden parasempatik ve sempatik aksonlar.
Özel Visseral Efferent: Yutak kavsi kaslarını (orta kulak, çiğneme. mimik, larinks ve
farinks kasları) innerve eden aksonlar. (N. V- VII- IX ::.2<)
• <3~.•J -ıt :. . e-tt-
-ı '3 , 1-,c, , ,{ '0
Genel So mat ik Afferent: Dokunma duyu su alan aksonlar. Co f-ol\.0 ,.._)
p6<--,_ ~"""ı" ..._+i t...
Genel Visseral Afferent: İç organlardan duyu alan aksonlar.
(Parasempatikler gerilme, sempatikler büzülme ve ağrı duyularını alır) .
Özel Somatik Afferent: Görme ve işitme duyusu alan aksonlar. (N.II ve N.VIII)
Özel Visseral Afferent: Koku ve tat duyusu alan aksonlar. (N.I-VII-IX-X)

www.tusem .com .tr

_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _ _ _
[ [TU S EMj )• ._________o_ER_s_N_o_TLA_Rı
ı-ı )ltl ck....
~<'::.a.i.O..'. ">M.JS
\C.or~
tu-<:> "L-
SUBKORTİKAL
0..
YAPILAR
Bazal ganglionlar:
f(F-
Claustrum ve capsula extrema ,ı_
Nuc. caudatus
{, IL ~?
Putamen
Globus pallidus -- ~ ;)) - -
Substantia nigra (mezensefalon)
Nucleus subthalamicus (diensefalon)

Putamen + globus pallidus =nucleus lentiformis @ @ \Gı.~r

Nucleus lentiformis + nucleus caudatus = Striatum

GANGLi.Q.tııli..AR
fornhı
BAZAL

'v
-1
1\ıtaınen } Nuclau
Globus pallidus Leııtifomıis

8r1ln•ttm pro}Krion•
"-.... Nuclew ellidallls of hypothal•mu. and
amygd1ll
Hypothtlılafnul

""Limblc" areas

- Yenir mi?
-lçilir mi?
- üren ır ml?

PREFRONTAL KORTEXti

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TUS EMj J_,_________D_ER_SN_O_TLA_RI

~---COfpus
callosum
,___ _ Pıneal

gland

- -- - -Cerebollum

'
k.ot...> non
' c~ -t\:tv1 ~u\- .ı,'- .ı...r·
( _;; ; ;-
.
\J~r"'
~ \
· '"~rt-~ u DIENCEPHALON:
Talamus: Koku duyusu uğramaz . Hasarında kontrlateral bedende hiperestezi görülür.
NVPL (Spinal sinirlerle gelen duyuların çekirdeğidir)
NVPM (Kranial sinirlerle gelen duyuların çekirdeğidir, koku hariç)
Hipotalamus (nörohipofiz diensefalon yapısıdır burdan gelişir, adenohipofiz ise faringeel
arkustan gelişir diensefalon oluşumu değildir)
Nuc. hypothalamicus lateralis (Açlık merkezi)
Nuc. hypothalamicus medialis (Tokluk merkezi) ,_.,_\dv ı L ı .-­
(IOW~ &VI-
' Subtalamus: ? w
Nuc. subthalamicus ~ ohno-.. fi"- rrr''a.rı J.ıtWe-l...~.Jkr~ ~~ f-oM.Jvf\...J .s4'(cır. ~~0'1 · -> rı-yJı'k.
Metatalamus:
CG~f(görme) mezensefalonun colliculus superiorlarıyla bağlantılıdır .
CGM1işitme) mezensefalonun colliculus inferiorlarıyla bağlantılıdır.
Epitalamus:Pineal bez (gl.pinealis) bulunur. Bu bez aydınl ı kta veya sempatik ektivasyon
varlığında serotonin yap ve plazmaya verir, karanlıkta veya parasempatik aktivasyonla
ise seratonini plazmaya vermeyi keserek melatonine dönüştürür ve plazmaya melatonin
verir.
Melatonin besillerin ışık absorbsiyon gücünü artırarak karanlığa uyumu sağlar, ayrıca
büyüme hormonunu aktive eder ve gonodotropinleri inhibe eder.

Talamus 3. ventrikülün dış yan duvarını yapar, epithalamus üst arka, hipothalamus ise alt
ön duvarında yer alır.

www.tusem.com.tr
 DERS NOTLARI

C'r.utı.ıl t\\.>n.~ f\'

(TI'OChleolT nt't'Yt')

Middk> C1.'11.>bl-U.ır
pc-dundc-

y--- ---- fnil.'l'i«~llolT

pc-d und('

Fouı1h wntrick>
(ı>p.l«' ilbo\c"t> ı;url~ı
ADH ve Oksitosin hipotalamus'da üretilir,
eminentia mediana'da depolanır.
nörohipofizden kana verilir!

C.O rfi Co"-;:;- c:.lu...r

Cort\c.o !>\"" 1 A.o...-\
~
Basis: Weber

Tectum: Parinaud

İpsilatereal N.III felci

kontrlateral bedende spastik felç, kontrlateral alt yüz yarımında
istemli mimik kaybı (santral facial paralizi)

Benedict (tek taraflı tegmentum mezensefali hasarı): İpsilateral N.

III felci, kontrlateral bedende ekstrapiramidal bozukluk bulguları
ve kontrlateral bedende ağrı-ısı duysu kaybı

Parinaud (tek taraflı tectum mezensefali hasarı) : Bilateral rektus

superior parazisi her iki gözde de batan güneş manzarası (3.
ventrikül kökenli hidrosefali veya pinealoma'larda görülür) .

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s EMj _._1-______D_ER_S_NO_T_LA_RI

Sen50ry nuck!l Motor nuclei

d<!pl ted 00 depıcted on
th;ı ı.rı theright

Brainstem Cranial Nerve Nuclei

TEMEL DUYUSAL ÇEKiRDEKLER: TEMEL MOTOR ve PARASEMPATiK

Mezensefalon
-Nuc. mesencehalici nervi trigemini
C. N V proprioseptif duyu.
Pons:
-Nucleus principalis nervi trigemini
C. N V yüzeyel dokunma duyusu
-Nucleus vestibularis: (VIII postür)
-Nucleus cochlearis: (VIII ses)
Bulbus:
-Nucleus tractus spinalis nervi trigemini
C.N V ağn,ISI duyusu, VII-IX-X genel somatik
duyular
ÇEKiRDEKLER:
Mezensefalon
-Nuc. nervi oculomotori (III-motor)
-Nuc. accesorius nervi oculomotori (III-PS)
-Nuc. nervi trochlearis (IV-motor)
Pons:
-Nucleus nervi trigemini (V-motor)
-Nucleus nervi abducens (VI-motor)
-Nucleus nervi facialis (VII-motor)
-Nucleus lacrimalis (VII-PS)
-Nuc. salivatorius superior (VII-PS)
Bulbus: -' i , /7

-Nucleus tractus solitarius: VII-IX-X, özel • -Nucleus ambiguus (IX-X-XI: motor)

visseral (tat) ve genel vissera/ duyu/ar. -Nu . salivatorius inferior (IX-PS)
-Nucleus gracilis (alt beden şuurlu derin duyu) -Nuc. dorsalis nervi vagi (X-PS)
-Nucleus cuneatus (üst beden şuurlu derin duyu) -Nucleus nervi hypoglossi (XII-motor)

Medulla spinalis:
Nucleus spinalis nervi accessari (XI-motor)

Not: N:I ve N.II'nin çekirdeği yoktur! Nervus opticus baştan sona meningslerle sarılıdır.

www.tusem.com.tr
_AN_A_JO_M_i_ _ _ _ _ _ _ --11[ fTUS EMj J__________ D_E_RS_N_O_T_LA_RI

Central
Perlpt1erel sy•lem organe

Skolelol mutele

Smooth

_..,,
mutefe
(o.g., in
• bloo<l

Glands

Kevı

- • Pregaıngnonlc axona ........ • Poatganglktnk axons ~} • MyeliMtlon - • PMgangUonlc axona: • • ••• PotlpngUonlc UOM
(aymp.athOtl<) (symp.aıhOtlc) (p - y m p - ) ı-v.....-ıcı

Nuc Nuc Nuc

Gg

Efferent
l
Efferent (Efferent)
f
Reupt6r
(İskelet Ka11) (Oiiz Kaa) (Oiiz Kaa) (Affenrnt)
Parasempat ik Sempat ik 65A: Dokunma
65E 6VA: Gcrilme
6VE 6VE
ÖSA: 66mte ifltme
ÖVA: Kcku - Tat

Affarent lifler (cortiaopetal lifler):

- Genel visseral afferent: VII - IX- X (organların gerilme duyusu)
- Genel somatik afferent: V - VII- IX - X (dokunma duyusu)
- Özel somatik afferent: II- VIII (görme ve işitme)
- Özel visseral afferent: I - VII - IX - X (koku ve tat duyusu)

Efferent lifler (cortigofugal lifler):

- Genel somatik efferent: III- IV- VI- XI - XII (istemli motor)
-Genel visseral efferent: III - VII- IX- X (otonom, parasempatik)
-Özel visseral efferent: V- VII- IX- X (yutak kavsi kaslarına motor)

SAF MOTOR: III - IV- VI - XI - XII

SAF SENSi Ti F: I - II - VIII
Mi XT: V - VII - IX - X

www.tusem.com.tr · .
ANATOM i rTu sEMJ1_________....:.D..:..:.ER,;.:_S_NO:....;_T.:.;_LA~R'

CN l: Olfactory N'.
F~O..; AL
. litl ':'<

suııeı·ioı

Bulbus
oıfactorlus

Naz.ıı
mukoza

Olfectory bul b ---f.:...,..ır+::=:t--;•

Olfactorı,ı tract ----.,;.+.--!-.f!-lr~4
Le te ral olfacto nı st ri e ---+-~~...:...-rı.-++-!f-+T-ıt'
Me dial olfactory st ri e -~f:~TR~~ti1~W.,:=
Amygdeloid body --A--A:.W~~,M,~g;::,w~~)
Pı,ıriform erea -.f--1.:..._;.-!:...:!ı;-,~~'-="""'-~
Entorhinelarea
X-Vagus Nerve --2r+,ı~,......::::r,.,,-#~~~?do~~

Foster Kennedy:
-Bilateral papil ödemi, ipsilateral anosmi, kontrlateral alt beden yarımında felç
-Tümör büyükse ipsilateral körlük tabloya eklenir ...

~ www.tusem .com .tr

ANATOM i [TUSEM] 1~-------oE_Rs_N_o_n_ARı

CN n: Optic N.

I.ATUl.A.I
ttı-ı-.ltUU'fit
IK>D\

eo 1- N.opticus kesisi
ipsiloterGI kirliic

()()
()() 3- Trcıctus opticus kesisi
kofttrlotero.l homoilim
hemiuapsi.

~~
4- Rediotio optico
.......... kesisi

..........
KontrloteroJ homoMn iirt

5- RediCltio aptice
pcırieto.l
kesisi
KofttrloteroJ homoMn o.lt
quodrenapsi

6- 5ulcus CGicClriaus hasCln

()() Kontrlot..a homoMn
hemiuapsi
(makuler 'Vizyaft SOıjl•}

www.tusem.com.tr
ANATOMi (TU S E Mj _).1---______o_ER_s_No_;r_LA~fU

....
. A1aaaine

•• Rocls

IS Cme$

\ ·~ c.. N. ri
N.lnıc:NHris

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TUSEMj J DERSNOTLARI

CN III: Oculoınolor N. Nuc Nuc

mow ı.
("()' 11; . ·

Gg

!
Parasempatik:
Nuc. accessorius n. oculomotori
Gg.ciliare
nn. ciliares breves:
-m.sphincter pupilla (miyoz)
-mm.ciliares (akomodasyon)

llior ~ qe"'Jlton

Motor:
Nuc. n. oculomotori
-m.levator palpebrae sup.
-m.rectus superior
-m.rectus medialis
-m.rectus inferior
-m.obl iquus inferior

....--;~f ~. • - • ~... •

www.tusem.com.tr , {• . ~ ~·· ' ~ ~ . .

:...:;AN..:.:.A.:..:..JO.:.:M.:..:..i~---------E rTu s eMJ1___ ________ D_ER_S_N_O_TLA_RI

lnfl.!rior
OOI!que
Elev3tion Mıısdetested

~ recııos
-_ _..
l.ook lattnJy

Abduction Adduı:tion lıtlerioor«lus l.ook ıat...aly

us ....ı -.s
l..aleıal MeOial
I.:.'Wnl rec:ttıs l.ook lalıer.ally

Meı:ialrecıııJS l.ook _ ,

M l

Iııterior obllk
s.nor- Infcrior oblik
ım..ıor~ ....,_.,
l.ook <nedially

•..·.
·..·. l So.(Jerior dillqıte _ ........_.,
Laook mecliıilly

--- -
1
Superior oblik

-- Supcrior oblik

M. sphincter pupillae M. sphincter pupilloe

Mm. cilicıres Mm. aliara

M. levator palpebrae superı M. levator palpebrae superior

M. rectus superior M. rectus superior
M. rectus inferior M. rectus inferior
M. rectus medialis M. rectus medialis
M. obliquus inferior M. obliquus inferior

· . www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s EMj J_,___ _ ____D_ER_S_NO_T_LA_RI

Direkt miyozis indirekt miyozis

n
V

1 \
Direkt: Ipsilateral II l \ indirekt: Kontrlateral II
Ipsilateral III Ipsilateral III
\
1 \
1
1 \
1 \
1 \
\
1
\
1 \
1 \

~ •...•...... .. ............Q
M.sphincter pupilla'yı innerve eden sadece ipsilateral oculomotor sinirdir.

Okulamotor felcinde o göz myozis yapamaz hem direkt hem de indirekt

ışık refleksi alınamaz . Yani bir göz myozis yapabiliyorsayada ışık
reflekslerinden birine bile yanıt verebiliyorsa okulamotoru sağlamdır.

Nervus opticus fe le inde o gözün direkt ışık refleksi negatif, indirekt

ışık refleksi ise pozitiftir. Karşı gözde ise indirekt ışık refleksi
negatif olur.

Nervus oculomotorius felcinde o gözün hem direkt hem de indirekt ışık

refleksi negatiftir.

www.tusem.com.tr . : ·· '
ANATOM i (TU s EMj 1-
t---------=D:....:::.E:....:.RS...:..;N..:..OT:....:.LA...:.:..:.:RI

AKOMODASYON

Ciliary musciP.
...--- C ıl ıary mus.cıe Ithers con ı r;ıcte<.:
fit>ers. reıaxeo
--~~-- Suspensory
..,~,..__--Sus.perısory
lıgarnenıs reınx ed
ligamenıs tauı

Myopi: Gözün kırıcı ortamlarından

bir veya birkaçının kırıcılık
indeksinde artma nedeniyle
görüntünün makulanın önüne
dü ş mesi

Hipermetropi (presbiyopi): Gözün

kırıcı ortamlarından bir veya
birkaçının kırıcılık indeksinde
azalma nedeniyle görüntünün
makulanın arkasına dü ş mesi

Astigmatizm : Genellikle
korneonın kırıcılık indeksi farklı
yüzeylere sahip olması nedeniyle
görüntünün makulaya dağ ınık
dü ş mesi

www.tusem.com.tr
_AN_A_ro_M_i_ _ _ _ _ _ ____,( ] ] rTUS EMj 1-~-------D_ER_S_N_O_TLA_RI

Kırıcı ortamlar: korneo (1.38) - humor aqueos - lens (1.40)- corpus vitreum
Kırıcılık indeksi en yüksek olan lenstir.
Ancak toplam kırma gücünün en 2/3 ünü korneonın ön yüzü. kalan 1/3 ünü lens
gerçekleştirir.
Yani kırma gücü en fazla olan korneonın ön yüzüdür. kırıcılık indeksi en yüksek
olan ise lenstir.

~·~· ------~
iris

Ön kamara: İrisin ön yüzü ile korneonın arka yüzü arası

Arka kamara: Lensin ön yüzü ile irisin arka yüzü
Humor aquos arka kamarada proc . ci liareslerden salınır. pupilladan ön kamaraya
geçer ve iridokorneal açıda yer alan sinus venosus sclera (schlemm) kanallarından
emilir.

Belirgin asimetrik ve hızlı değişen kırma kusuru Glokom düşündürür!

www.tusem.com.tr
_AN_A_JO_M_i_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ r- rTu seMJ1_________ D_E_RS_N_O_T_
LA_RI

Lacrimal Apparatus
Sf[ 11/.SO PI.ATfS -lO. 127

Superior lanimal papilla and puncıa

lacrimal canaliculi

Palpt:>bral (inferior)
parı of lacrimal gland lacrimal sac

Ducts of lacrimal gland

Nasolacrimal ducı

Plica st:>milunaris
_,__ _ Opening of
nasolanimal duct

lnferior lacrimal papilla and puncta

Superior lacrimal papilla and puncıa

Frontal bont:> (cut

lacrimal canaliculi
Orbital (superior)
part of lacrimal gland

lacrimal sac
Palpebral (inferior)
part of lacrimal gland - - --1-H.'m
Nasolacrimal duct
Ducıs of lacrimal gland

:::-:-- - - lnfe rior nasal

lnferior lacrimal papilla and puncıa cı>ncl1a (lurbinatel

Opening of nasolacrimal duct lnferior nasal meatus

Glandula lacrimalis 7 caruncula lacrimalis 7 punctum lacrimale 7 canaliculus lacrimalis 7

saccus lacrimalis 7 ductus nasolacrimalis 7 meatus nasi inferior

a vı -

• · _.. . ., _ www.tusem.com.tr
ANATOMi [TU S EMj J________ D_ER_SN_O_TLA_RI

C. N. IV: Nervus trochlearis

Nerws

En ince koJa çiftidir, tüm lifleri çapraz yapar, beyin sapını arkaan
terkeden tek kafa çiftidir.
Nervus trochlearis hasarında ipsilateral;
Nucleus nervi trochlearis hasarında kontrlateral m.obliquus superior
çalışmaz. O göz hem aşağı içe hem de aşağı dışa bakamaz!

CN IV: Trochlear N. CN VI: Abducens N.

fRONTAL
coım:x

--~
V
·-..·- v~

www.tusem.com.tr '
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _ _ _[ [TUSEMj )• . ,__.._______o_ER_s_N_oT_LA_R_ı

C. N. V: Nervus trigeminus

. mes. n. trigemini

I Nuc. pontinus
n. trigemini
II
Nuc. tractus
I spinalis

M. tensor tympani
M. tensor veli palatini
M. temporalis
M. pterygoideus medialis
M. masseter
M. pterygoideus lateralis Vagal deşarj
M. digastricus venter anterior
M. mylohyoideus

N. ophthalmicus'un başlıca dalları: n. frontalis, n. lacrimalis, n. nasociliaris

N. maxillaris'in başlıca dalları: n. alveolaris superior, n. infraorbitalis, n. zygomaticus
N. mandibularis'in başlıca dalları: n. lingualis, n. buccalis, n. alveolaris inferior, n.
auriculotemporal is

Korneo refleksi:
Aff: Nervus ophthalmicus
Merkez: Pons
Eff: Nervus facialis
Yanıt: M.orbicularis oculi kasılır -:--'--'->:-- N. lnftaorbltalls
~_,;.:.:.........;-.:,... N.
alveolaris
superlor
Okulokardiyak refleks: ~...;.;...~:..l.:..:..:......- N. llngualls

Aff: Nervus ophthalmicus

Merkez: Bul bu s .,....:..;'-:--,::-=__;..:......_ _ N. alveolaris

Eff: Nervus vagus lnferlor

Yanıt: Vagal deşarj

www.tusem.com .tr
ANATOM i _________
rrus EMJ 1 DE_R_SN_O_TLA_R.

C.N.VII: NERVUS FACIALIS

meatus acusticus canalis facialis
forarn en
internus
stylomastoideum
ve gl. parotidea

Gl. lacrimalis
Gll. nasales Damak
Gll. palatinae

Gl. sublingualis
Gl . submandibularis

'-------+'ERİFERİK FACİAL PARALİ zn-·-------'

www.tusem.com .tr
 ~
_AN_M_oM_i___________ [TUSENfj DERS NOTLARI

DiLiN DUYSAL
iNNERVASYONU

oL 1/3 arka tıöüıüıün

tümWyi.Wı
Nervus glossopharyngeu --~
(C. N. IX)

oL213önbölümUnüıı
-~'---- Genel somatik duyusu
(dokunma) N. lingualis
(C. N. V-3)

TATLARlN oi..oE AlGI LOKALiıAsYON.ARI

g
TUZLU TATU Aa

~)
· V·. . .
DUkökünUnOZelvlsse<al
afferent (t:al) duyusu:
'' . C. N. X

Dilin 1/3 arka bölümliııün

Itim duyuları:
C. N. IX

Dilin tamamının
motor slnlrl:
C. N. XII
genel somatlk (dokunma, ağrı, tsl)
duyul arı: C. N. v - (n. lingualis)

özel visseuıl affemnt (tal) duyusu:

C. N. VU (clıorda ıympanl)

To ._.- deep llOIVical rıodes

Sııbmandllıular rıodes
Pfe-8l..lk:ular ll1d parolld rıodes
Lentatikleri:
Dilin 2/3 ön yarımının genel duyularını n. Dil ucu 7 n kendi tarafı nın nodi submentales'ine
trigeminus'un n. lingualis dalı alır, Dil 2/3 yanları 7 kendi tarafının nodi
Gg. semilunare'ye götürür. submandibularis'lerine drene olur.

Dil 1/3 arka bölüm 7 her iki tarafın nodi

Dilin 2/3 ön yarımının tat duyusunu cervicales profundi'lerine drene olur.
n. facialis'in chorda tympani dalı alır ve
gg. geniculi'ye götürür. Sadece arka 1/3'te sağ ve sol dil yarımının
lenfatikleri arasında yo ğun bağlantılar vardır,
önde ise yoktur. Bu nedenle ön 2/3'ün lenfa
Dilin 1/3 arka yarımının tüm duyularını akımı sadece kendi taraflarına ait nodüllere olur.
nervus glossopharyngeus alır.

www.tusem .com .tr

ANATOM i [TU s EMj J_,________DE_R_SN_O_TLA_RI

FACİAL PARALİ Zi

Nervus facialis'in alt yüz yarımını

innerve eden motor liflerinin üst motor
nöronu sadece kontrlateral 4. alandadır.
Üst yüz yarımını innerve eden motor
liflerinin ise üst motor nöronu her iki 4.
alandadır yani bilateraldir.

Bu nedenle örneğ in capsula interna

lezyonları veya hipertansit anevrizma
kanamaları gibi durumlarda sadece
kontrlateral alt yüz yarımının istemli
mimikleri yapılamaz buna santral facial
paralizi veya üst motor nöron tipi
(supranükleer) facial paralizi denir.

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu s EMJ1_,________ D_ER_SN_O_TLA_RI

Meatus acusticus
ınternus

X VII
X

' - - - - - Cochlea
N. vestlbulocochlearis
(C. N. VIII)

nörokranyum dışına çıkmaz , sulcus bulbopontinus'da en lateraldedir.

Kulak kepçesinin duyusunu : V (n. auriculotemporalis dalı), VII (n. auricularis posterior dalı),
X (n. auricularis) ve plexus cervicalis'in n. auricularis magnus dalı alır.
Dıs kulak yolu membrana tympani'nin dış yüzünü n. vagus (X),
Orta kulak ve membrana tympaninin iç yüzünün duyusunu ise n. glossopharyngeus (IX) alır.

Stapes fenestra ovale (vestibuli)'ye oturur. Fenestra rotumdum (cochlea) ise membrana
tympani secundaria ile kapatılmıştır .

Cavitas tympanica :
• Üst duvar (paries tegmentcilis): tegmen tympani
• Dışyan (paries tympanicus): Membrana tympani, chorda tympani (VII)
• İcyan (paries labyrinthus): Fenestra ovale, fenestra rotundum, promontorium, n. tympanicus
(IX), membrana tympani secundaria
• Ön duvar (paries caroticus): canolis caroticus, canolis musculotubarius (semicanalis tuba
auditiva, semicanalis m. tensor tympani)
• Arka duvar (paries mastoidea): aditus antrum, canolis facialis
• Taban (paries jugularis): Fossa jugularis,

· www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu s EMJ1_,________ DE_R_SN_O_TLA_RI

Scala Cochlear
vestibuli

Perilymph

C. N. VIII: Nervus vestibulocochlearis

41 42 41 42

ci ci
cgm cgm

nuc
n. cochlearis
99 lcom l
nn. cochleares
utriculus
nuc 99 socculus
n. vestibuloris nn. vestibulores

Corti organı scala media'da (ductus cochlearis) basilar membranın üstünde yer alır ..

www.tusem .com.tr .
ANATOM i [TU s E Mj J_,..._______DE_R_SN_O_TLA_RI

C. N. IX

HC aıabiguus
,....

HC nJitOf'ius

C. N. X
for. jugulare

--
ııııc . ckrsalis II4II'Vi vagi ı--~··· ı.,.,............

-·-·/ lı.::==·=· ı.,.,. ...,......

ııuc . solitcıriııs
615
cvs
Soluntm
ÜGS

m. stylopharyngeus: N. IX' dan

m. tensor veli palatini: N. V'den

Bunların dışında adında farinks ve palatum kelimesi olan tüm kaslar plexus pahryngeus (N. X)

www.tusem.com.tr
ANATOM i (TU s EMj 1-~--------D_ER_S_NO_T_LA_RI

CN xı· : Accessory N.

Nervus accessorius saf motordur

M. strenocleidomastoideus ve
M. trapezius'u innerve eder.

Ayrıca bulbar lifleri plexus pharyngeus'a katılarak nervus vagus'la birlikte ilerler ve
n. laryngeus recurrens'in ramus externus'unu oluştururlar.

Nervus hypoglossus saf motordur.

CN XII: Hypoglo sal N. Tüm intrensek ve ekstrensek
dil kaslarını innerve eder.

Felcinde dil ağız içinde sağlam

tarafa, ağız dışında lezyon tarafına
döner.

Corticonucleer yollardaki hasar

nedeniyle supranükleer felcinde
sadece kontrlateral m. genioglossus
istemli olarak çalışmaz, dil sadece
ağız dışında sağlam taraf a deviye
olur başka bulgu vermez.

www.tusem.com.t; - -· :. : J.:..· . ._ · :
ANATOM i

Tablo - 1: Motor fonksiyonlu kafa çiftleri

m. levator palpebrae superior

m. rectus medialis bulbi
Nucleus nervi oculomotori (GSE) Mezensefalon lll m . rectus superior bul bi
m . rectus inferior bul bi
m . obliquus inferi or bul bi

Nucleus nervi trochlearis {GSE) M ezensefalan IV m . obliquus superior bul bi

m. tensor tympani
m. tensor veli palatini
m. temporal is
Nucleus nervi trigemini (ÖVE) Pons V m. pterygoideus lateralis
m . pterygoideus medialis
m . digastricus venter anterior
m. mylohyoideus

m. stapes
m. stylohyoideus
Nucleus nervi facialis (ÖVE) Pons VII
m . digastricus venter posterior
Tüm mimik kasları

IX- m. stylopharyngeus
Nucleus ambiguus (ÖVE) Bul bu s IX- X- Xl X- Tüm damak, farinks kasları ve larinks kaslarından sadece m . cricothyroideus
Xl- n. laryngeus recurrens içersinde m. crithyroideus dışında ·kalan larinks kasları

m. trapezius
Nucleus nervi accessari (GSE) Medulla spinalis Xl
m. sternocleidomastoideus

Nucleus nervi hypoglossi {GSE) Bulbus XII intrensek ve ekstrensek tüm dil kasları

Tablo- 2: Duyusal fonksiyonlu kafa çiftleri

ı (n. olfactorius) Koku (ÖVA)duyusu Mitral hücreler YOK

(Ggl. olfactori)

ll (n. opticus) Görme (ÖSA)duyusu Retinal ganglion tabakası YOK

V (n. trigeminus)
Yüzün ve dilin 2/3 ön kısmın ın dokunma Ggl. semilunare Nuc. mesencephalid nervi trigemini
(GSA)duyusu (trigeminale veya (GSA: proprioseptif)
Gasser) Nuc. prontinus (principalis) nervi trigemini
(GSA: yüzeyel temas)
Nuc. tractus spinalis nervi trigemini (bulbusta)
(GSA: Ağrı- ısı)

VII (n. facialis) Dil 2/3 ön kısmının tat duysu (ÖVA), kulak Ggl. geniculi Nuc. tractus spinalis nervi trigemini (dokunma:GSA)
kepçesinden dokunma (GSA) duyusu Nucleus tractus solitarius (bulbusta, tat: ÖVA)

VIII (n.vestibulocochlearis) i şitme (ÖSA) duyusu Ggl. cochlea (spirale) Nuc. cochlearis (bulbus)
Denge duyusu Ggl. vestibuli Nuc. vestibularis(bulbus)

IX (n. glossopharyngeus) Dill/3 arka kısmının tüm duyuları (ÖVA ve Ggl. jugulare (superius) Nuc. tractus spinalis nervi trigemini (GSA)
GSA). sin us ve glomus caroticus'dan GVA Ggl. nodosum (inferius) Nuc. tractus solitarius (ÖVA, GVA)
duyular ve orta kulaktan, östaki borusu ve
orofarin ksten GSA duyular

X (n. vagus) Dış kulak yolu ve kulak kepçesinden, larinks, Ggl. jugulare (superius) Nucleus tractus spinalis nervi trigemini (GSA)
trake, farinks ve özefagustan dokunma (GSA) Ggl. nodosum (inferius) Nuc. tractus solitarius (ÖVA ve GVA)
duyusu, dil kökünden tat duyusu, sinus ve
glomus aorticus'lar ve visserlerden GVA
duyular
Nucleus tractus spinalis nervi trigemini: Bulbusta V - VII - IX ve X' un ortak çekirdeğidir. V sadece ağ rı, ısı duyusu; VII - IX ve X ise a ldıkları tüm genel somatik duyulan
getirirler.

Nucleus tractus solitarius: Bulbusta VII-IX ve X' un ortak çekirdeğidir. VII sadece tat duyu su getirirken, IX ve X hem tat hem de genel visseral duyu getirir.

- -
- - :.
.. .... : . --~-- ~ . -4 ; , · www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu sE .rJ_._,________ D_ER_S_NO_TLA_RI

Tablo- 3: Otonam Sinir sistemi: Parasempatikler

Nucleus N Pres ı naptık Ganglıon Postsınaptık Fonksıyon

Nuc. accessorius nervi lll Okulamotor içersinde Ggl. ciliare Nn. ciliares breves Myozis
oculomotori Akarnadasyon
(Edinger Westh pal)

Nuc. lacrimalis VII n. petrosus major superficialis Ggl. pterygopalat inum Trigeminus dalla rıyla lakrimasyon
Nazal sekresyon
Pa latin sekresyon

Nuc. salivatorius superior VII n. chorda tympani Ggl. su bmandibulare Trigeminus dalla rıyla Sublingual ve submandibular
bezlere sekresyon

Nuc. salivatorius inferior IX n. petrosus minor superfıcia l is Ggl. oticum Trigeminus dallanyla Pa ratise sekresyon

Nuc. dorsalis nervi vagi X Ggl. intramura le Plexus... GIS: Özefagus- flexu ra co li
sinistra arası
SA ve AV nodül
Bronşlar
Böbrek, üreter ve genadlar

Nuc. intermediomedialis et 52 - 54 Nn. splanchnici pelvinus Ggl. intramurale Plexus... Colon descendens
intermediolatera lis (nn. er igentes) Colon sigmoideum
Rektu m, pelvis ve perine

DUYSAL GANGLiONLAR ve Çekirdekler

N. 1 (n. olfactorius) : Ggl. olfactori (Mitral hücreler)
N. ll (n. opticus) : Retinal ganglion tabakası
N. V (n. trigeminus): Ggl semilunare (Gasser veya Trigeminale'de denir)
N. VII (n. facialis): Ggl geniculi
N. VIII (n. vestibulocochlearis): Ggl cochlea (işitm e) ; Gglll vestibuli (denge)
N. IX (n. gloss·opharyngeus): Ggl. jugulare (superior) ve gglll nodosum (inferior)
N. X (n. vagus): Ggl. jugulare (superior) ve gglll. nodosum (inferior)
Spinal sinirler (C1 - Co1): Ggl. spinale

PARASEMPATiK GANGLiONLAR:
N. lll (n. Oculomotorius): Ggl. ciliare
N. VII (n. facialis): Ggl. pterygopalatinum ve gglll. submandibulare
N. IX (n. glossopharyngeus): Ggl. oticum
N. X (n. vagus): intramural ganglionlar
S2 - S4 (nn. erigentes) intramural ganlionlar

SEMPATiK GANLiONLAR:
A- PARAVERTEBRAL (truncus symphatcius)
C1 - C4 Ggl. cervicale superius
C5 - C7 Ggl. cervicale riıedium
CB- T1 Ggl. cervicale inferiaris + Gglll T1 = Gglll. Stellatum
T2-S5 Adları yoktur.
Co1 Ggl. impar (Truncus symphaticus' ları birbirine bağlar ve tektir, diğerleri çifttir.)
B- PREVERTEBRAL:
T5- T9: Ggl. coeliacum
T10 - T11 : Ggl. mesentericum superius ve gglll. aorticorenalia
T12- L 1 Ggl. mesentericum inferius'lar

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTU s EMj ].,____ _____ o_ER_S _
NO_TLA
_ RI

Spinal Cord and Nerve Structures

PİA YAPILARI:
Tela choroidea
Filum terminale
Lig. denticulatum
Lig.cocygeum

Ön boynuz: Motor çekirdekler

Arka boynuz: Duyusal çekirdekler
Yan boynuz: Otonom çekirdekler
(nuc. inermedio medialis ve lateralis)
Tl-Ll arası sempatik, 52-54 parasemepatiktir
Funiculus anterior: iki ön boynuz arası
Funicul~:~s lateralis: Ön boynuz arka boynuz arası
Funiculus posterior: İ ki arka boynuz arası
Cauda
Eqtina

~-{===-::;gql1cn
~~~
a typbl$1)inalne<.e Aulonomle ..-neuıon
s.ın-..-neuıon

www.tusem.com.tr
_AN_A_JO_M_i_ _ _ _ _ _ _ _( [ rTU s EMj J___________ o_ER_S_N_O_TLA_RI

Seetion through Transverse sections through

spinal conl cervical. thoracic. hımbar. and
sacrallevels of spinal conl

3 Sutınrnctınold
~o

4 Vertebra

1 Spinal conı

S Cauda equina 3 Lumbar seetion

6 Filum lerminale

3 Sutıı:unctırıoıcı
spactı
4 Sacral secli<ın
5 Callda eıp.ıina

Transverse seetion through

tı.or.cic
level of spinal conl
12 Postelior l unlculus
16 Posler1or me<ian suıo.ıs
15 Whlle commissures
7 Postonor hom
1 O ıntermedlatıı zone
13 Lateral hınoculııs
20 Dotsal root
21 Oorsal root
gangllon
8 Ant9ılo ı tıoın

22 Spmat oorve 14 Aııtorior funicutus

1• ventraı ıooı
18 Central canal
• Uıteı tıom t7 Anlelior \ 1 t Gray cornmissuıııs
(or ıaı~ıı~ celumrı) / modian fissuro

Lateral colı.uım

Canolis vertebralis içinde:

Radix ventralis: saf motor
Radix dorsalis: saf duysal
Gg. spinale (arka kök ganglionu): duyusal

Canolis vertebralis dışında:

Spinal sinir : Mixt
Ramus ventralis ve ramus dorsalis: mixt
Sempatik ganlion (truncus symphaticus)

diviaion

www.tusem.com .tr ·
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _....
( [TU S EMj J..._______ ....:o-=.ER:..::s...:..N:....:o...:....:n:....::..:.:ARI

Üst motor nöron tipi felç: Kortikospinal

yol hasarlarında görülür.
- Tonus artmı ş tı r.
- Spastiktir.
- DTR'Ier artmı ş tır.
- Patolojik refleksler vardır.
- Atrofi geç.

Alt motor nöron tipi felç: Ön boynuz

hasarlarında görülür
- Tonus yoktur.
~Fiasktır.
7DTR'Ier alınamaz.
-Patolojik refleks yoktur.
-Fasikülasyonlar olabilir.
-Atrofi erken.

Tractus corticospinalis lateralis: Frontal

lob 4. alandan ba ş lar, önce capsula
interna'dan sonra da beyin sapının basilar
bölgesinden geçer, bulbusta decussatio
pyramidarum denen çaprazı yapar ve
medulla spinalis ön boynuzlarının
lateralinde sonlanır.
Bulbus
Fasciculus gracilis: alt beden yarımının (55
- T5) ş uurlu derin duyusunu alır. Hasar ında:
Romberg pozitifli ği ve agrafestezi görülür.

Fasciculus cuneatus: Üst beden yar ı mının

(T4- Cl) ş uurlu derin duyusunu alır.
Hasarında: Agrafestezi görülür.

Funiculus posterior'da yer alırlar. Bulbusta

nuc. gracilis ve cuneatus'ta sonlanırlar ,
çapraziarına lemniscus medialis denir.
Tabes dorsalis'de sadece Romberg
pozitifliğ i ve agrafestezi olur.

Tractus spinothalamicus lateralis: A ğrı­

ıs ı duyusu ta ş ır. Spinal seviyede çapr az
yapar hasarında kontrlateral bedende ağ rı­
ısı kaybı olur.

Terminal dönem CA' Iılarda lateral

kordotomi ile kesilerek ağrı önlenir.

Tractus spinothalamicus anterior:

Yüzeyel dokunma duyusu taşır. A ğrı
yollarıyla aynı
seyreder.

www.tusem.com.t r
ANATOM i rTu sEMJ ı-~------D_ER_S _NO_TLA_RI

Brown • Sequard Sendromu

(Yanm splnal kesi)

Posterlor (doraol)
columns
/'

~ Kon!rıateraı:
~ sıM)Iesinde ftask motor felç Lezyon allında ağrı-ısı ~u kaı,4lı
-l8Z)IOII allında spastlk motor felç vayüzeyel dokurırmıd~nda
·Şuurtıı derin duyu kıı)lbı (Romberg azaıma
pozilflğl w agrafeııtezı. lllbrasyon
pozisyon hissi kıı)lbl)

leıyon sayiyesinde bilateıııl ağn - ısı kııybı

Central Cord Sendromu

(Syringomyeli)

co lun rı

Oorsal root
g~ngılon

root BaJiangıçta sadece tutulan

segmentlerde bilateral kuşak
tarzı at:ırı - ısı duyusu kaybı ve
yüzeyel dokunma duyusunda
zayıflama vardır.
Sonra lezyon bilateral genişler ve
giderek artan bilateral motor ve
duysal kayıplar görült:ır ve en
sonunda tam kesi olur.

www.tusem .com.tr
. ..
e
ANATOM i LTUSEMj J_,_______ DE_RS_N_OT_LA_RI

Gg. cervicale superius: C1-C4

Gg. cervicale media: C5-C7

Gg. stellatum: C8- Tl

T5-T9 Gg.coeliacum

TlO- Tll Gg.mesenterica sup.

T12-L1 Gg.mesenterica inf.

Horner sendromu: Gg. cervicale superius hasarı, miyoz, pitoz, anhidroz ve

enoftalmi

Pancoast sendromu: Gg. stellatum hasarına bağlı miyoz, pitoz anhidroz

enoftalmi (Horner) ve üst ekstremitede kuruluk, ödem ...

cı - C4: Baş - boyun (nn. ciliares longi, n. petrosus profundus ...)

C5- Tl: üst ekstremite
Tl- T4: Toraks
T5- T9: Mide - Kc - Pankreas - Dalak
Tl O - Tll: İ nce barsaklar-CA-CT- Böbrekler- Gonadlar
T12 - Ll: CD- CS- Rektum- Pelvis, perine
Ll - Col: Alt ekstremite:

www.tusem .com.tr
~
bz
lQ
w
c ..: .. 1

PARASEMPATIK SINIR SISTEMI (K ranyasakral sinir slstemQ '

Nuc. n. occulomotorii Mesenceph alon Gg. ciliare Nn. ciliares breves - M. sphincter pupillae
accessorii (Edinger - Mm. ciliares - ~
Westhpal) C.N. lll
-
Nuc. lacrimalis Pons Gg. pterygopalatinum N. petrosus major spfc - Gl. lacrimalis
C. N. VII - Gll. palatinae
- Gll. nasales ' -
Nuc. salivatorius sup. Pons Gg. submandibulare Chorda tympani - Gl. sublingualis
C. N. Yll - Gl. submandibularis
Nuc. salivatorlus inf. Bulbus Gg. oticum N. petrosus minor spfc. -Gl. parolis
:aw C. N. IX
Nuc. dorsalis n. vagi Bulbus Gg....... [, Plexuslar..
,,
Torakstan fleksura coli

en
::»
C. N. X
Nuc. intermadio medialis et
latenıılis (S2·S4)
S2·S4 medulla spinalis
segmentterinde lateral gri
Gg...
.~

'
,~· Nn. splanchnici pelvinus
(N n. erige ntes)
! sinisiraya kadar organlar
Fleksura coli sinisira sonras ı
tam organlar...
®
1- boynuz. ""

SEMPATIK SINIR SISTEMI (Torakolumbal sinir slstemQ

Nuc. intermedio medialis et
lateralis (T1 -L2)
- ---
T1·L2 medulla spinalis
segmentlerinde latenııl gri
boynuz.
T1· L2: Preganglioner
sempatikler (rami comm.
albQ
C1-Co1 : Postganglioner
sempatikler (rami comm.
griseO
Truncus symphaticus C1- C4 Gg. cercicale sup.
(paraverte'bral gg.lar) C5- C7 Gg. cervical e med.
C1-Co1 C8-T1 Gg. st ellatum
Co1 Gg. impar
Prevertebral gg.lar
15-19 Gg. coeliacum
(N. spl. majus)
T10.11 Gg. mesenterica sup. -
(Nn. spl. minus)
T12-L2 Gg. masenterice inf -
(Nn. spl. imus)
Baş - Boyun
Toraks va üst ekstremile
Toraks ve üst ekstremile
Abdomende tek organlar...
• Tüm ince barsaklar, CA, CT ve
bb.ler, gonadlar
!ii>Fiexura coli sin. sonrası, CD,
es. rektum, pelvis ve perine
organlan

'!i
~
o \
~
cı:
ANATOM i rTu sE MJ 1_,________ D_ER_S_NO_T_LA_R,

Seıvikal pleksus: C1 - C4
(baş boyun)

Brakial pleksus: C5 - Tlı1

(iist ekstremite)

lumhal pleksus: l1 - l4
(Alt ekstremite)

Sakral pleksus: l5 - S4
(Alt ekstnimite)

Plexus cervicalis

Motor
CNXll

/~ m. geniohyoideus
n_occipitalis minor ----.... ~ m. thyrohyoideus

n_auricuıaris magnus

n. transversus colli _,/ ı Ansa cervicalis

lt
nn. supraclaviculares - - -<

m. omohyoideus
m. sternohyoideus
m. stemothyroideus
-es
~
-C6-
n. phrenicus

Cl!in arka dalı n. suboccipitalis

C2'nin arka dalı n. occipitalis major
C3'ün arka dalı n. occipitalis tertius adını alır. Bunlar servikal pleksustan çıkmazlar.

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTuseMJ1________ D_
ER_SN_O_TLA_R,

PLEXUS BRACHiALiS

Fasciculus lateralis C5

C6
Truncus medius
C?
CB

Fasciculus medialis T1

Fasciculus posterior

Notcı: uwal <:omposllion shown.

l'r('llxcd plcw~ hil$ l~rp.e C.ı
<uıılrilıutiıırı buı l;ıc.:ks T1.
I'O$Ifoxcıd pll'J<Ui lacks CS bul
h.ı~ Tı <:ontrilwıion

lnCIUbt~'WI c':1ınl rif1ulinn

www.tusem.com.tr ·
_AN_A_JO_M_i_ _ _ _ _ _ _ _..
[ rTu s EMJ.J__________ D_ER_S_N_O_TLA_R_I

N. radialis: C5-6-7-8-Th1 -Düşük el

rf(;; -Humerus cisim kırığı
d! ' . -Lateral epikondil kırığı
Triceps brachı·
ı
7..

N.radialis

"'"""''""'' 1. y
Extensor carpi radialis ıongus-:--; 1

~
suıcus nervi radialis
Extensor carpi radialis brevis
Supinator . ';'
Extensor digitorum ramus supeıficialis
Extensor digit quinti
Extensor carpi uinaris
Abductor pollicis longus .....
Extensor pollicis brevis-.... .
Extensor pollıcis ıongus - ı l
Extensor indicis proprius.__
u;, '

-Pençe el
N. uınaris: es. Th1
-Medial epikondil kırığı
(01 -Kubital tünel sendromu
;. (; -Guyon kanalı

1
1! 1

/ J -Hipotenar atrofi
.', ı
\ '
1
ı
' .
-Hipotenar duyu kaybı
N. ulnaris ....__ ı/ -Kavrama güçsüzlüğü
r / l.
~---f---.,1
'' ı
-İnterosseöz atrofi
' ı -Kiumpke (CB- Tl)
'1/ tı
. ~ j:
/
Flexor carpi ulnaris......._ / ı\ı;:.. ·, ' - sulcus nervi ulnaris,
Flexor digitorum profundust"J_-!f:U-. /.
IV and V · ii- ' • Kubital tünel

,/'.:?/
1: .. !.
!/' /// /
/ / / /i/
..
adductor // ,: -~ • Guyon loju
poll • •
ICIS -..._
•....- ,: ·.J. 1 Abductor
__.. digili quinti
1 -·'
~-', Fiexor digiti quinti
C...:"1 r·~ opponens digiti quinli
"nt ··~ 1
ı erosseoz · .1 . Lumbricals IV and V
kaslar 1, /!
f. (', .
l -l i /' 111- •.i 1.
'/ /
. . Ll t;l ·1

www.tusem .com .tr

ANATOM i [TUSEMj DERS NOTLARI

N. medianus: C5-6-7-8-Th1
-Ebe eli
-Pronator sendromu
-Tenar atrofi
-Opozisyon kaybı
-Karpal tünel sendromu
n.medianus

Flexor carpi radialis

Pronator teres
Palmaris longus
Flexor digitorum sublimis • m. pronator te res'in
Anterior interosseous n. arasından geçer.
Flexor digitorum proıundus ll and lll
Flexor pollicis longus

Flexor pollicis brevis

\···········... /
n.ulnoria _l_ \j

1•

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu seMJ1_,________ D_ER_SN_O_TLA_RI

In tercosto·
bı·achial - -
T.ı.

llledial_
bı·ac/ıiul
cııtcııı eoı"
T. ı . ::.

.ll~dlo.ıı
(MJ.G.7.1J.

. -·- ._,..,. .
' ·· www.tusem.com.tr
ANATOM i [TUSEMj ).,_._______.__o_ER_s_No_T_LA_Rı

PLEXUS LUMBAUS
N. iliohypogastricus: Karın kaslarını innerve
eder. Göbek hizası deri duysu alır.

N . ilioinguinalis : İnguinal kanaldan geçer.

Suprapubik bölgenin duysunu alır ve karın
\
iliohypoga.stri~ n.

kaslarını innerve eder.

i lioinguuıııl n.
\
N. cutaneus femoris lateralis: Lacuna
musculorumdan geçer ve trigonum femoralenin
lateral kenarında deri duyusu alır (Maralgia
paresthetica).

N. genitofemoralis: Genital dalı inguinal

aonitofcı.ınoral
.;l- 1
kanaldan geçerek erkekte skrotum derisini ve
eremaster kasını, kadında labium majus derisini
innerve eder. Femoral dalı ise lacuna
vasorum'dan geçer ve uyluk üst iç bölgesinin
r-J--.__..,..~,:'<U!~~::~..__
deri duyusunu alır
~cıatıc ıı. ı;v~~~n~n.

N. obturatorius: Tüm adduktorları innerve

eder. Felcinde kişi pergelleyerek yürür. PQ't.Lt.n.oi. thigh

N . femoralis: Lacuna musculor um'dan geçerek

trigonum femoralede uyluk ön loj kaslarını j
innerve eder. Felcinde bacağın ekstansiyonu çok
zayıflar. Terminal dalı n. saphenus bacağın ve
ayağın medialinin deri duyusunu alır.

KAS Kalço ekiemine horeketi C>iz ekiemine horekcti Siniri

M. sartorius Fleksiyon ve dış rotasyon f leks iyon ve Iç rotasyon N. femoralis

M. gracilis Fleksiyon ve adduksiyon f leks iyon ve Iç ro tasyon N. obturatorius

M. quadriceps femoris Fleksiyon Ekstansiyon N. femoralis

-m. rectu$ femori$ F/ek$iyon Ek$tOJ'I$iyon
-Mm. VO$tU$1ar EMtOJ'I$iyOtı

M. tensor fascia lata Abduksiyon- f leksiyon Ekstansyion N. gluteus superior

M. "mit•rnlioo'"' ı
M. semimembranosus
M. biceps femoris Ekstansiyon Fleksiyon N. tibialis
(caput longum)

www.tusem.com .tr .
ANATOM i [TU s E Mj .1-~-----------DE_R_SN_O_TLA_RI

Plexus sacralis

glut.a.ı~ mcdm.
glut4~ min. m.
'50P.GLUI1AL N.
t~or i.::ı.~al.Ata
~--ı-INF. GLUTEAl. N.
givttu:s max-nı.

~wıioıerııbraıı.ın. -.+-+-6CIA1'lC N.
:Xınit.mdin . nı. \
- biupo !e:morkı m.{6hortl)(ad}
bi«p,; f~;:ıcl'i; ın.
(loıı~ hq,aıj)

Tl&IALN. CO!Ii\MON PERONEA\. N.

tibiali~ ant. m.
s~tro<:mıniu:)Jll
jO}eQS ın. pucneu~ lollğ. m.

.digit.i
tipild.m.

N.ischiadicus

N.tibialis N.peroneus communis

Uyluk arka loj N.peroneus superficialis: L4-5
Bacak yan loj
\ Eversiyon, pronasyon
felci: taban çökmesi
N.tibialis: Sl-2
Bacak arka loj N.peroneus profundus: L4-5
Flex = Plantar fl ex Bacak ön loj
felci: topuklayarak Ext =Dorsal flex.
yürür felci: düşük ayak

www.tusem .com .tr

ANATOM i rTu sEMJ1__________
DE_R_SN_O_T_LA_R.

Sural
s.ı. a

www.tusem.co~Ür -- - ·-. -.- ·- :_

ANATOMi [TU SE Mj l.,_________o_ER_s_No_rLA_Rı

'_ _, ·' ~- · - __ · __- - · _»'ww.tusem.com.tr

ANATOM i [TUSEMj J~ _______oE_R_sN_o_rLA_Rı
SOL.VNVM SİSTEMİ:

~
P. L; S

Hava yolları:

Apertura piriformis - Cavitas nasi -

Cheana - nasofarinks - orofarinks - u....
larinks - Trake

Trakeden sonra (carina sonrası)

Bronchus principalis
Bronchus lobaris
Brnochus segmentolis ve bronchus
terminolis (intrasegmentalis)

Bronchiolus lobularis
Bronchiolus terminolis
Bronchiolus respiratorius

/litfM-
Ifj ~l.ld.DrıolıofiMı GIWf ,.,_fof _ _'~

Larinks: C3 - C6 Farinx: Cl - C6
Trake: C6 - T4 Özofagus: C6 - Tll

. .
www.tusem.com.tr . .
ANATOM i [TUSEMj 1-~------o_ER_s_No_TLA_Rı

Sadece thyriod ve cricoid hyalin kıkırdak diğerleri fibroelastik ...

En büyük Thyroid, en sağlam ve tam halka şeklinde olan cricoid kıkırdaktır.
Thyroid kıkırdak ile arytenoid kıkırdaklar arasında üstte plica vestibularis'ler ve altta plica
vocalis'ler uzanır.

Membrana thyrohyoidea: A. laryngea superior ve n. laryngeus superior'un ramus internus'u

del er.

Membrana cricothyroidea: A. laryngea inferior ve n. laryngeus inferior'un ramus internus'u

deler.

M. cricothyroideus plica vocalis'lerin majortensor (gerici) kasıdır. N. laryngeus superior'un r.

externus'undan innerve edilir.

M. cricothyroideus dışındaki tüm kaslar n. laryngeus recurrens (inferior) tarafından innerve

edilirler.

M. cricoarytenoideus posterior: Plica vocalis'lerin tek abduktorudur.

M. aryepiglottica'lar epiglottisin tam kapanmasını sağlarlar

. www.tusem.com.tr
ANATOM i [TUS E Mj J__________ DE_R_SN_O_T_LA_RI

Esophagus

Tracheal
cartilage

(b)

Secondary
bronchus

RIGHT LEFT

SLJ~ \-

1 ~
----
t- ıj-

-ı
<} )

')

Trakeanın devamı bronchus principalis dexter, onun devamı ise bronchus lobaris
inferior dexter'dir

Yabancı cisim aspirasyonu en sık sağ akci ğer orta lob.

Aspirasyon pnömonisi en sık sağ akci ğer alt lob.

Yatan hastada, yoğun bakım ve yeni do ğan ünitelerinde aspirasyon pnömonisi

en sık sağ akci ğer üst lobunda görülür.

www.tusem .com .tr 1

 so-ı-ı ""'o...." :
Sol - ' \ u r iV'Vl, (

ANATOM i
LTUSEMj DERS NOTLARI

Subclavi&n artery

SubclnviDn

Sağ akciğerin mediastinal

yüzüne: özofagus, kalp, v.
brachiocephalica dextra ve
Broncllus ıo
svpe~lot lobe
sinistra, v. cava superior, v. cava
inferior, v. azygos, a. v.
Esoph:ıgus subclavia'lar komşudur.
Pulmonary volos

Azygosveln

Sol akciğerin mediastinal yüzüne:

özofagus, kalp, a. v. subclavia'lar,
arcus aorta ve aorta thoraeicae
komşudur .

Radix pulmonis oluşumları:

-A.v. bronchiales
Olaoorııgm

© Elsevler ltd. Dıake E>t al: Gray"s Anatomy for Studeots www.studeotconsult.com -Bronchus principalis
-A.v. pulmonales
-Otonomlar ve lenfatikler

Akciğerler ve visseral plevra:

-midklavikuler hatta: 6
-midaksillar hatta: 8
B
-doral skapular hatta: 10. kosta
hizasındadır,

parietal plevra ise her hat için 2

kosta daha aşağıdadır .

© Bsevier Ltd. !Jrake 1>t al: Gray"s Anatamy for Studeots www.studeotconsult .com

www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu sEMJ_ı_________ DE_RS_N_O_TLA_RI

SİNDİRİM SİSTEMİ

Tongue --~~~
L&ynx ----------~~~

Trachea

__.._• .,. ~-1i!IIP'ôır:lU \ Spleen

sıomach

Transverse colon

Ascending Deseanding colon

colon Jejunum
lleocecaı
lle um
junction
Cec um
Vermiform
appendix

OESOPHAGUS 25-30 cm muskuler borudur

Baş langıç seviyesi: C6

Hiatus oesophagus: T10
Sonlanma: T 11

Pars cervicalis: a.v thyroidea inferior

Pars t ho racica: Ao rta t ho racica dalları , v. azygos
ve v. hemiazygos
Pars abdominalis: a.v. ga_rVica sinistra
ı:eMQI COfl5lılc:tion
7.2iı (11cm) Darlıkları:
S it. (IS em) ·Baş langıçtaki(faringo-özefageal) darlık
'Qı11rt-+- tı<crıdıoaorlie r.ons1ridion
(en dar- 1.5 cm)
1t2a(21an) 2.Bronhus principalis sinister'i çaprazladığı yer
10 it. (25 cm)
3. Aortik darlık (arcus aortayı çaprazlad ığı yer)
4. Diaphragmatik darlık

· Sindirim kanalının en dar yeri , appendix

vermiformis'tir. Sonraki dar bölüm özefagustur.

duoder<ım
232-21.2 in. (5!Hi9 an)
22-26 in. (56--{;6 emı

www.tusem.com.tr
ANATOM i lTU s EMj J_,________ D_ER_S_NO_T_LA_RI

>..~-~~M-- Barcwrı:a oflı'Vı/1'

i'?ı\---f>'~!-.-+--lnfcriiJJ' la[!6f uf
C()f011tJ1'1J lt{IUIIUfll

Cavitas peritonealis

Uıerovt•iC()(
tZUIIJfdion ---\'"'..-:::..,..
/JiaWler ----''<-~
exavatio rectouterina (Douglas)

İntraperitoneal organi ar:

Özofagusun abdeminal parçası, Karaciğer, Mide, Dalak, İncebarsaklar, Appendix, transvers
kolon, sigmoid kolon, rektumun proksimali, uterus, tubalar, ovaryumlar

Sekonder retroperitoneal organlar:

Duodenum, Pankreas, Çıkan kolon ve inen kolon

KC'in porta hepatisi ile - Midenin küçük kurvaturu arasında: Omentum minus (2 vp)
Midenin büyük kurvaturu - Pankreasın ön yüzü (4 vp): omentum majus
Colon transverum- Pankreasın ön yüzü: Mezokolon transversum
İnce barsaklar - sağ taraf sakroiliak eklem hizası karın arka duvarı: Radix mesenteri
Sigmoid kolonu sarar - Mezokolon sigmoideum

Uterus, tubalar ve overleri sarar - mesometrium (serviks hariç), mesosalpinx, mesoovarium

=Tümüne lig. latum uteri denir.

Ayakta duran kadında en derin periton çıkmazı excavatio rectouterinadır (Douglas). Fornix
posterior delinerek buradan ponksiyon yapılabilir.

Yatan kişide en derin periton çıkmazı ise excavatio hepatorenalisdir. Karaciğer ile sağ böbrek
arasındadır ve Morrison poşu da denir.

'
~
- -,,
-~
,, ..
• • • 1 '
. . www.tusem.com .tr
ANATOM i LTUSEMj 1--------DE_RS_N_OT_LA_RI

Lig. hepatoduodenale: (Omentum

minus'un sağ kenarıdır)
-Arteria hepatica propria
-Vena porta
-Ductus hepaticus communis ve ductus
choledochus
-Piexus hepaticus
-Lenfatikler
Lig . hepatogastricum: (omentum minus'un
sol kenarı): İçinde a.v. gastrica sinistra
Lig. coronarium: Karaciğerle diyafram
arasında, periton.
Lig. triangulare dexter ve sinister : Lig.
coronarium' ların devamı, periton.
Lig . falciforme hepatis : Karaciğeri sağ ve
solloblara ayırır, ve karın duvarına bağlar.
Alt kenarının içinde lig. teres hepatis
vardır.
Lig . teres hepatis: V. umblicalis'in
kapanmasıyla oluşur periten olmayan tek
karaciğer bağıd ı r.

Foramen Winslowi (epiploicum):

-Üstte karaciğer
-Altta duodenum
-Arkada parietal periten ve v. cava
inferior
-Önde ligamentum hepatoduodenale

Lig. lienarenale: İçinde a.v.lienalis

Lig. gastrolienale: İçinde
a.v.gastroepiploica sinistra

Ekstrahepatik safra yolları:

Ductus hepaticus dexter ve sinister
Ductus hepaticus communis + Ductus cysticus +
vesica fellae = Du ct
Ductus choledochus -Diagram illustra.ting the Hili&ry .Apparatus.

Ductus choledochus + ductus pancreciticus major (Wirsung)

birlikte duodenumun 2. parçasının arka yüzüne açılırlar .

www.tusem.com.tr .
ANATOM i [TUSEMj DERS NOTLARI

DUODENUM
1- Pars superior
• Hareketli bölümdür.
ilk bölümü intraperitoneal'dir. Buraya bulbus duodeni (ampulla)denir.
Sağ kısmı na lig. hepatoduodenale t utunur.
Karaci ğerin Iobus quadratus'u ve vesica fellae ile komş udur.

2 - Pars descendens
·Ön yüzünü mesocolon transversum çapr azlar.
· Önde: Karaci ğer i n sağ lobu, colon transversum, mesocolon transversum'un sağ ucu ve jejunum ile komşudur.
· Arkada: Sağ böbrek, böbrek damar l arı , v. cava inferior, m. psoas major ile komşudur.
· İç yanda: Caput pancreatis, ductus choledochus ile komşudur .
·Dı ş yanda: Flexura coli dextra bulunur.
·Bu bölüme duct us choledochus ve ductus pancreaticus major birleşerek açılır. Ampulla
hepatopancreatica'yı (Vater) oluştururlar . Açıldı kları yerdeki kabartıya popilla duodeni major denir. Burada
hepatopancreatik sfinkter (Oddi) bulunur. Bu kısı m pilordan 8-10 cm uzaktadır . Ductus pancreaticus
minor'un açılma yerine popilla duodeni minor denir. Di ğerinden 2 cm yukarıdadır .

3- Pars horizontalis (inferior)

Önünden a.v. mesenterica sup. geçer.
Arkada-7 sağ üreter, sağ m. psoas major, sağ a.v. testicularis (ovarica), v. cava inferior ve aorta ile
komşudur.

4- Pars ascendens
Aortanın önünde ve solundadır. Arkada ---> Truncus sympaticus sol m. psoas major sol böbrek a.v.
testicularis (ovarica) v. mesenterica inferior. Solunda-> sol böbrek, ureter ile komş udur.
Lig. suspensorium duodeni (Treitz bağı) : Duodenum'un son bölümü ve flexura duodenojejunalis'i karın arka
duvarına asan bağdı r. İçinde m. suspensorius duodeni vardır. Truncus coeliacus ile yakın komşudur.

Duodenumun iç yüzü:
I . bölümün içi düzdür. II. bölümde plica longitudinalis duodeni, popilla duodeni majoret minor bulunur.
III. ve IV. bölümde plicae circulares (Kerckring plikaları ) ve villüsler bulunur.
Duodenum'un submukoza tabakasında gll. duodenales (Brunner bezleri) ve gll. intestinales (Lieberkühn
bezleri) bulunur.

Jejunum İleum
Çap -7 daha büyük (4 cm) daha küçük (3.5)
Damar -7 daha dama rlı, daha kırm ızı az dama rlı, daha soluk
tek arkus ve uzun arterler (A) çift arkus, kısa arterler (B)
Pl ica circularis -7 daha büyük, kalın daha küçük, son kısımda yok
Agregat lenf -7 az, Çok, Peyer plakları

_;·_ .:-_ . --- · : . www.tusem .com .tr

_AN_~_M_i_ _ _ _ _ _ _ _ _ _( LTUSEMj DERS NOTLARI

Kalın barsakların ince barsakdan temel

_.....,._
_,.. __.,
farkları
1. Daha geniş çaptadır.

2. Büyük bölümü retroperitonealdir

(sekonder)

3. Taeniaee coli: Longitudinal kas liflerinin

yoğunlaşmış yerleridir.

4. Haustra coli: Taenice coli'ler oluşturur.

5. Taeniaee libera boyunca sıralanmış

appendices epiploicae bulunur. İçinde yağ
bulunur. En çok colon transversum da
----
bulunur.
7
Appendix vermiformis, çekum ve rektum'da
appendices epiploicae yoktur. Colon
descendens diğer bölümlere göre daha
derinde bulunur.

anterior lett subphrenic space

3
CD Agure 19-17 Directian of flow of the paritonaal fluid. 1. Normal flow upward to tho
subphrerıic spact!5. 2. Flow of inflammaıoıy exudata in poritoniıis. 3. The ıwo site5 where
inftammatory exudate tends to collact when the patient is nursed in the supine position.
4 . Accumulation of inflammaıoıy axudate in the polvis wl>an the paıiant is nursad in the
inclined position.

www.tusem.com.tr
_AN_A_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _.... (IT[TU S EMj )• .,________o_ER_s_N_or_LA_R_ı

t • lnoor layer ot
clrctılar muscle
t Recıııın

t • Transverse folds

2 Anal canaı

S Aııus

Se..matiaecl ~m
showing '-ction of
rectal"'-ccelayers
ot cırcuıar muscle

muscıe

Seedon ahowlng
venoua dninage

4 Mlddl& roctaı vein

8 ıntemaı f(oetal
venous

O Oiagmm Vı suallnfoımati oo Ltd.

mukoza

zona
haemorrhoidalls
ara geçiş dokusu

çizgisi deri

m. sphinctar ani axtamus

www.tusem .com .tr

ANATOM i [Tu s EMJJ_,______ __::_;
DE:........:
RS:........:
N....:....
OT....:....
LA..:.;.;...
RI

Radix mesenteri çaprazları:

Duodenumun horizontal parçası
Abdominal aorta ve vena cava inferi or
Sağ üreter ve a.v.plexus testicularis (ovarica) dextra

Duodenum pars horizontalis çaprazları:

Önden: Radix mesenterii, a. v. mesenterica superior
Arkadan: Sağ üreter, a.v.plexus testicularis (ovarica) dextra,
abdominal aorta, vena cava inferior

·A. v. mesenterica superior'lar pankreasın caput-corpus-

cauda'sı arasından geçer!

ÜRETER ÇAPRAZLARI:
·Sağ üreter: A.v. ve plexus testicularis (ovarica) dextra,
radix mesenteri, duodenumun 3 kısmı , m.psoi:ıs major, a. iliaca
externa ve en sona. uterina (ductus deferens) ile çapraz
yapar
·Sol üreter: A.v. ve plexus testicularis (ovarica) sinistra, m.
psoas major, a iliaca communis ve en son a.uterina (ductus
deferens) ile çapraz yapar.
•Üreterler a. v. testielliaris (ovarica)lerin arkasından, iliaca
communis veya externa'yı önünden uterin arter veya ductus
deferensin altından geçerler. En dar yerleri intramural
parçalarıdır.

·Böbrekleri saran tabakaları (dıştan içe):

- Pararenal yağ dokusu
X - '~'"'~
ll L "fr""~~~
- Fascia renolis
ıo.ıoı-. ~·,ı-:t-\irl~ - Capsula adiposa (perirenal yağ)
o\_,.,_ıv ror.
- Capsu la f ı'b rosa
•Sağ böbrek T12 - L3; sol böbrek ise T11 - L2
seviyesindedir .

•Sağ böbrek: Karaciğer, sofra kesesi, Flexura coli dextra,

duodenumun 2. parçası , sağ surrenal bez, v. cava inferior,
jejunum ve posas major kasıyla komşudur.

•Sol böbrek: mide, dalak, flexura coli sinistra, pankreasın

caudası, jejunum, sol surrenal bez, jejunum ve aorta
abdominalis ve psoas major kasıyla komşudur.

www.tusem.com.tr - ·
ANATOM i (TUSEMj DERS NOTLARI

Radix mesenteri çaprazları:

Duodenumun horizontal parçası
Abdominal aorta ve vena cava inferior
Sağ üreter ve a.v.plexus testicularis (ovarica) dextra

Duodenum pars horizontalis çaprazları :

Önden: Radix mesenterii, a. v. mesenterica superior
Arkadan: Sağ üreter, a.v.plexus testicularis (ovarica) dextra, abdominal aorta, vena cava
inferior

·A. v. mesenterica superior'lar pankreasın caput-corpus-cauda'sı arasından geçer!

·Sağ böbrek duodenum ile sol böbrek pankreas ve jejunum ile komşudur!

ÜRETER ÇAPRAZLARI:
·Sağ üreter: A.v. ve plexus testicularis (ovarica) dextra, radix mesenteri, duodenumun 3
kısmı, m.psoas major, a. iliaca externa ve en sona. uterina (ductus deferens) ile çapraz yapar
·Sol üreter: A.v. ve plexus testicularis (ovarica) s inistra, m. psoas major, a iliaca communis ve
en son a.uterina (ductus deferens) ile çapraz yapar.
·Üreterler a.v. testicularis (ovarica)lerin arkasından, iliaca communis veya externa'yı önünden
uterin arter veya ductus deferensin altından geçerler. En dar yerleri intramural parçalarıdır.

renal papiMa

·Böbrekleri saran tabakaları (dıştan içe):

- Pararenal yağ dokusu
- Fascia renolis
- Capsula adiposa
- Capsula fibrosa
•Sağ böbrek T12 - L3; sol böbrek ise Tll -
L2 seviyesindedir.

Perirenal yağ dokusu (capsula adiposa) direkt grafilerde böbrek konturlarını yapar !ll

. www.tusem.com.tr
ANATOM i rTu sEMJ 1_,________ D_ER_S_NO_T_LA_RI

r,_,"!r-- ·Fibrous capsuı.

~vees

..D
pyrmais renalis ~ papilla renalis ~ calyx minor ~ calyx major ~ pelvis renalis ~ üreter

s
7 tnterlobar veln

AllatOMY of • renal corpuscle

www.tusem.com.tr
ANATOM i (TU s EMj J_,________DE_R_SN_O_TLA_RI

KADlN ı ERKEK
Labium majus Skrotum derisi
Labium minus Penis ventral yüz derisi
Clitoris Glans penis
Crus clitoridis Corpus cavemosum penis
Bulbus vestibuli Corpus spongiosum penis
Hymen Preputium, Colliculus seminalis
Gl. vestibularis major (Bartholin) Gl. bulbourethralis (Cowper)
Vagina Utriculus prostaticus
Gl. paraurethrales (Skene) Prostat
Ovarium Testis

Uterus bağları: Sperm yolları:

Lig. latum uteri (Broad) Tubuli seminiferi contorti
Lig. transversum cervicis (cardinal) Tubuli seminiferi recti
Lig. pubocervicale Ductuli efferentes
Lig. sacrocervicale (sacrouterina) Epididim -1 ~u-IV'ler ~ol~,r ,ol:i"" l ... tu r·
Lig. teres uteri (round) Ductus deferens (+ ductus excratori)
Ductus ejaculatorius ~'c::~..-.. \Hb...ro--, ~?~Ler- f..........,
Over bağları: Prostatik üretra 11\or~L-......t\.~
Lig. suspensorium ovarii Membranöz üretra
Lig. ovarii proprium Spongioz üretra

www.tusem.com .tr
ANATOM i [TUSEMj J_______o_ER_sN_OT_LA_Rı

_ _ Vesica urinaria

Vesicula seminalis
Symphysis pubica

Gl. bulbourethrali Urethra

s
Penis

Sc rotum

Prostate glan d

rpora cavemosa

Prostate urethra Corpus spongiosum

Spong y urethra

Membra nous .u

Exterh~l urethral ariflee

Erkek ürethrasının bölümleri:

Pars intramuralis: Orificium urethrum internum ve m.sphincter urethra internus ve 3.

darlık buradadır .

Pars prostatica urethra: Ductus ejaculatorius açılır, üretranın en geniş kısmıdır.

Pars membranosa: En kısa ve fonksiyonel olarak en dar kısımdır. Kateterizasyonlarda en

sık rüptüre olan bölgedir. M. sphincter urethra ext. buradadır. Yanlarında bulbourethral
bezler bulunur.

Pars spongiosa: En uzun kısımdır. Bulbourethral bezlerin kanalları bu kısma açılır.

Uç kısmında orificium urethrum externum bulunur ve anatomik olarak üretranın en dar
yeridir.

www.tusem.com.tr . .
e
 ANATOM i [TU s EMj J_,________D_ER_S_NO_T_LA_RI

Lig. teres uteri

Lig. cardinale

Tuba uterina: Infundibulum- Ampulla- İsthmus- İntramural (lateralden mediale)

uterusa en yakın parçası isthmus parçasıdır. En dar kısmı intramral parça sonra da
isthmustur. Tubal gebelikler en sık ampullada görülür ..

Lig. latum uteri: Broad lig. En geniş bağdır, ama zayıftır, mezoovarium, mezosalpinx
ve mezometriumun birleşmesiyle oluşur ·
+..ı ·hJ~
Lig. transversum cervicis: (Kardinal) en güçlü uterus bağıdır.

Lig. sacrocervicale: İçinde uterusun otonamları var. et\ IL..ou ..ıc-~ Q..-.)lc...\ ~,:, -
"""")

Y Lig. teres uteri: Antefleksiyonun nedenidir. Gubernaculum artığıdır.

f'~1 Ug. ovori proprium' Overiuterusa asar. ..:;; .

Lig. suspensorium ovarii: Içinde ovaryumun arteri veni ve otonamları var.

www.tusem.com.tr
ANATOM i (TUSEMj J
.. . _______DE_R_SN_O_T_LA_RI

t lnferior 14 Aorta
venacava
t 3 Left renal vein

t2 Left testicularvein

1t Tesııcuıar artetles

6 Bladder

www.tusem.com.tr •
e
_AN_I'_:ro_M_i_ _ _ _ _ _ _ _....
[ [TU S EMj J_________o_ER_s_N_or_LA_R_ı

--~aıamus
2 Pituitary gland
----~·ı

7 Adrenal
(sup<arenaJ)
glan<ıs

a Pancreas
t Gonads
(ovaıies)

HVPOTHALAMUS
Production of ADH,
oxytocın, and
regulatory homnones

PITUITARY OLAND Parathyrold horrnone {PTH)

Anterler lobe:
ACTH, TSH, GH, PAL, , HI!AAT
FSH, LH, and MSH Natriuretlc peptldes:
Posterler lobe: ANP andBNP
Release of oxytocın (Chapter 21)
and AOH THYROID GLAND
Thyrexine (T~ KfDNEY
Trllodottıyronlne {T3)
Calcitonin (C1) Ren! n
Erythropoletın(EPO)
Calcltriol
THYMUS (Chapters 19 and 2 7)
(Undergoea atrophy ı----------/
durtng a<tultlıood) ADIPOSE TISSUE
Thymoslos Leptln
(Chapter 22) Reslstin

DIGESTIVE TRACT
Numerous hormones
(detalled In Chapter 24)
Each adrenaı glend ls
subdlvided lnto: PANCAEATIC
Adnmal medulla: ISLETS
Epinephrine (El ınsulln,glucagon
Noreplnephrine (NE) QONADS
Adrenaı cortex:
Cortisoı, cortıcosterone. . Testes (m ale):
eıdosterone. endrogens Androgens (especially
ıestosterone), lnhlbln
----+--.J Ovarles (femaıe):
Estrogens, progestlns,
inhibln

www.tusem.com.tr
ANATOM i [TU s EMj J_,________D_ER_S_NO_TLA_RI

Anterior view of thyroid g nci. showing relative

position and bloocl •lll*IY
6 E ıdemaJ
carotid
7 Velns leadllg
· to lntemal
2 Thyroid cartilage veln

7 Veins leadllg
to intemal
veln

4 Subdavian

3 Tracll&a
5 Common
ca roM

Posteriot' view of thyrokl anel parathyroid glancls. showing relative

position anel blood e...,tv

ta Rlgtltlobe

9 lnferior
11 Esophagus thyrokl arteıy

www.tu sem.com.tr
ANATOM i [TUSEM] J________o_ER_sN_o_rLA_Rı

Tr-verse seetion
II• Capwle

,., (bl

Sürrenal korteks yaşam için esansiyeldir.

Sürrenal medulla en büyük sempatik gangliondur, preganglioner (kolinerjik) sempatiklerle

innerve edilir ve diğer ganglionlar gibi nöral krestten gelişir.

- www.tusem.com.tr
ANATOMi [TU s EMj J.,________DE_R_SN_O_TLA_RI

t Hall ttı.ııın

~~{ ı.----

~- Dokunma ve Basınç Reseptör1erl

ı= rr-t---tl~~~~ Epidermis

Dermis
11 Onınch
Of artoty

12 cuııınoous
noıv<>

CUTIS (DERi): Dokunma duyusunu alan insan bedeninin en büyük organıdır 1-2 metrekare alan kaplar. 3
tabakalıdır :

1-Epidermis: Damar bulundurmaz. En dış ve en sert tabakadır.

2-Dermis (gerçek deri: Cutis vera): Canlı veelastiktir kalınlı ğı bölgesel farklılıklar gösterir. El ayası ve
ayak tabanında kalın, göz kapağı, yüz ve genital bölgelerde incedir. Deri üzerinde bulunan kılların kökleri
ve bunlara ait kaslar ve yoğun damar sinir ağları içerir. Ayrıca dokunma duyusuyla ilgili reseptörler de bu
tabakadadır . Gll . sebaceae (holokrin küçük yağ bezleri), gll. sudoriferae (ekrin ve apokrin tipli ter bezleri)
bu tabakaciayer alırlar.

3-Subcutis: Fascia superficialis olarak da anılır. Tüm vücutta bulunur. Bol yağ dokusu içerir (kiloya bağlı
olarak miktarı faklılık gösterir)

·Bazı mekanoreseptörler:
Serbest sinir uçları : Hızlı (A delta ve C) A ğ rı , dokunma, basınç , yüzeyel dokunma ve duyularını
alırlar . Epidermis, kornea, barsak, dermis, ligamentler, eklem kapsülü, kemik, di ş eti gibi
bölgelerde yoğundurlar.
Merkel diskleri: Yavaş (A beta) Dokunma ve basınç. Kılsız deri.
Kıl follikül reseptörleri : Hızlı (A beta) Dokunma. Kıllı deri.
Meissner korpüskülleri: Hızlı (A beta) Kapsüllü. Dokunma (iki nokta ayrımı) . Palmar ve plantar
bölge dermal papillası .
Paccini cisimcikleri: Hıı;lı. (A peto) Kapşüllü . Vibrasyon ve basınç . Periton, dermis, ligamentler,
eklem kapsüll~ri , dış g~nitalle~. ·· ·
Ruffini: yçıvqş. "(A beta) Kapsüllü. Gerilme duyuları ve sıcak. Kıllı deri dermisi
Niiro'muskuleı'' iğcik: Hızlı. (A alfa) Kapsüllü. Kas gerilmesi. İskelet kasında yoğun .
Go'lgl tendon organı: Nörotendinöz iğler. Hızlı (A alfa) kapsüllü. Basınç ve tendon gerginliği.

A alfa lifler en hızlı iletiyi sağlarlar ve iskelet kasında bulunurlar ve çapları en kalın liflerdir. Lokal
anesteziklere en az duyarlı olan (en az ve en son etkilenen)liflerdir.
C lifleri ise tek myelinsiz olanlardır ve en yavaş iletiyi sağlarlar. Ağrı, ısı ve postganglionik otonom
innervasyonu yaparlar . Lokal anesteziklerden ilk ve en fazla etkilenen liflerdir.

www.tusem.com .tr
_AN_A_JO_M_i_ _ _ _ _ _ _ _....
[ [TU s EMj J_________ D_E_RS_N_O_TLA_RI

...................... ................................................................................... ...............................................................

·

www.tusem.com.tr
ANATOM i (TU s EMj ~---------DE_RS_N_O_TLA_RI

................................................................... ............... .. .....·....................................................................... . ........

www.tusem .com .tr ,