Univerzitet u Sarajevu

Ekonomski fakultet u Sarajevu

IZVJETAJ O OBAVLJENOJ FERIJALNOJ PRAKSI

Izvjetaj sainio/la:
Ime i prezime polaznika: Inela Musi
Broj indeksa polaznika: 71058
E mail adresa polaznika: inela@live.com
Pripremljeno u okviru firme: Pet zlatnih d.o.o.
Mentor: Bublin Mujo - direktor
Adresa: Srana Aleksia br.10, Sarajevo
Mentor na Ekonomskom fakultetu: dr. Elvir izmi

Sarajevo, august 2015.

Izvjetaj sa ferijalne prakse 13. 05. 2015. 17. 06. 2015.

IZJAVA

Ovaj izvjetaj sam originalno napisala ja tako da niko ranije nije ostvario nikakvu korist u
nekoj drugoj instituciji na osnovu istog.
Posebno se zahvaljujem direktoru Bublin Mujo, koji mi je obezbjedio obavljanje prakse i
pruio potrebnu podrku i upute u procesu obavljanja iste, te koji mi je omoguio pristup svim
vanim informacijama za izradu ovog izvjetaja. Zahvalna sam i ostalim uposlenicima u firmi
Pet zlatnih d.o.o. na pruenoj pomoi i saradnji tokom obavljanja ferijalne prakse.

Polaznik:
Inela Musi

S AD R AJ
1. Saetak....................................................................................................................................4
2. Uvod........................................................................................................................................5
3. Izvjetaj o poslovima koje sam obavljala...............................................................................6
ZAPAANJA SA FERIJALNE PRAKSE..................................................................................7
4. Knjigovodstveni dokumenti....................................................................................................7
4.1. Raun...............................................................................................................................8
4.2. Predraun.........................................................................................................................8
4.3. Narudba..........................................................................................................................8
4.4. Raun - otpremnica..........................................................................................................9
5. Pomone knjige.......................................................................................................................9
5.1. Knjiga ulaznih rauna......................................................................................................9
5.2. Knjiga izlaznih rauna...................................................................................................10
6. Poslovi iz oblasti knjigovodstva...........................................................................................10
6.1. Kontni plan....................................................................................................................11
6.2. Evidencija o ulaznim fakturama (KUF)........................................................................13
6.3. Evidencija o izlaznim fakturama/raunima (KIF)........................................................14
6.4. PDV prijava...................................................................................................................15
7. Obraun plata........................................................................................................................17
8. Zakljuak...............................................................................................................................18
9. Literatura...............................................................................................................................19

1. Saetak

Poetak obavljanja ferijalne prakse zapoela sam dana 13.05.2015. godine u okviru firme Pet
zlatnih d.o.o., koja je trajala sve do17.06.2015., tanije punih 20 dana po 8 sati dnevno.
Kroz dosadanje obrazovanje na Ekonomskom fakultetu stekla sam odreeno teoretsko znanje
koje sam nastojala primijeniti u praksi, odnosno u stvarnom poslovnom svijetu.
Za vrijeme trajanja ferijalne prakse pratila sam odreene funkcije ove kompanije, te sam bila
u mogunosti lino obavljati nekoliko njih. Neke od tih funkcija jesu: voenje blagajne
uplate i isplate, prijava i odjava zaposlenih, praenje i obrada faktura, obraun plata, skladina
evidencija itd.
Osnovni cilj ovog izvjetaja jeste da se uoi paralela izmeu teorije i same prakse. Naime,
kompanija mora zapoljavati kvalifikovane zaposlenike, koji uredno i efikasno obavljaju
svoje poslovne zadatke i koji su posveeni svom radu, kako bi ostvarivala profit i imala
legalno poslovanje. Smatram da loe ili nepravilno funkcionisanje jedne funkcije utie na
cijeli sistem, to dovodi do raznolikih komplikacija u toku poslovanja, kao i onemoguava
njen daljni napredak u budunosti.
Obavljena ferijalna praksa mi je pruila mnotvo korisnih informacija i odreeno iskustvo, a u
nastavku rada opisala sam i svoj praktini rad u firmi Pet zlatnih, te navela osnovne podatke
o kompaniji, njenim poslovima i uslugama.

2. Uvod

U okviru trogodinjeg studija, Ekonomski fakultet Univerziteta u Sarajevu obavezuje studente

na obavljanje ferijalne prakse, koja takoer predstavlja redovni predmet u estom semestru
studija. Ferijalna praksa je predviena u trajanju od minimalno 20 radnih dana.
Poetkom petog mjeseca 2015. godine predala sam molbu za obavljanje ferijalne prakse u
firmi Pet zlatnih d.o.o., te nakon odobrene molbe zapoela sam praksu u periodu od 13.05.
do 17.06.2015.godine.
Firma Pet zlatnih osnovana je 07.6.1997. godine kao Drutvo jednog lica (DJL), ija je
osnovna djelatnost: proizvodnja, ininjering i graevinske usluge., na adresi Srana Aleksia
br.10, koga zastupa zakonski zastupnik Direktor Bublin Mujo.
Nakon nekoliko godina poslovanja kompanije kao Drutva jednog lica, zakonska regulativa je
nalagala promjenu oblika organizovanja, te je stoga drutvo 2000.godine preregistrovano u
Pet zlatnih d.o.o.
Radi se o relativnoj maloj kompaniji, koja zapoljava svega nekoliko zaposlenih. Pored
direktora Bublin Muje, koji je ujedno predstavljao i mog mentora tokom prakse, imala sam
priliku upoznati se sa knjigovoom Grci Mirzom, koji mi je takoer pruio kvalitetne upute i
informacije potrebne za obavljanje prakse. Neki od ostalih lanova tima jesu: graevinski
ininjer Bajramovi Efraim, voza Edin Kurtovi, tehniki sekretar Mujanovi Dina, kao i
tesar ozo Ramiz.
Na domaem tritu postoji veliki broj manjih firmi sa slinim aktivnostima, ipak, koliko sam
uspjela vidjeti tokom rada u ovoj firmi, firma veoma dobro posluje i privlai veliki broj
klijenata koji koriste njihove usluge. Meutim, smatram da bi se sa malo aktivnijim pristupom
na tritu, kao i agresivnijim oglaavanjem zasigurno poboljala pozicija ove firme na
domaem tritu.

3. Izvjetaj o poslovima koje sam obavljala

U prvoj sedmici upoznavala sam se sa nekim osnovnim stvarima koje trebam znati kako bih
bila spremna za zadatke koji me ekaju tokom ferijalne prakse. Zatim sam radila neke manje
poslove poput onih kako neto profaksati, slanje anketa dobavljaima i kupcima, i sl.
U firmi Pet zlatnih obavljala sam knjigovodstvene poslove zajedno za knjigovoom kao to
su:

Obraun plata

Voenje blagajne, uplate, isplate, blagajniki dnevnik i sastavljanje blagajnikih

izvjetaja

Prijava i odjava zaposlenih

Praenje i obrada faktura

Priprema finansijskih izvjetaja

Pored navedenih, obavljala sam i poslove skladine evidencije tj.evidencije o ulazu i izlazu
materijala, stanju skladita, te kreiranju skladinih dokumenata kao to su primka, otpremnica,
izdatnica, meuskladinica, narudba itd.
Sve navedene poslove sam radila uz konstantno praenje mentora i usklaivanje sa vaeim
zakonskim propisima.

ZAPAANJA SA FERIJALNE PRAKSE

4. Knjigovodstveni dokumenti
Za vrijeme obavljanja ferijalne prakse upoznala sam se sa osnovnim knjigovodstvenim
dokumentima, nainom njihovog evidentiranja, osnovnim elementima, njihovoj vanosti i
drugim vanim stavkama.
Knjigovodstveni dokument je pisani dokaz o nastalom poslovnom dogaaju, a slui kao
podloga za unoenje podataka u poslovne knjige i nadzor nad obavljanjem poslovnih
aktivnosti u skladu sa Zakonom1.
Sva pravna lica obuhvaena ovim zakonom koja obavljaju ekonomsku aktivnost u Federaciji,
obavezna su voditi i uvati knjigovodstvene evidencije i dokumente koje pruaju dovoljne,
adekvatne i kompletne dokaze o njihovim transakcijama. Odgovornost za raunovodstvene i
knjigovodstvene poslove nosi lice ovlateno za zastupanje pravnog lica.2
Najvaniji dijelovi svakog knjigovodstvenog dokumenta jesu:
naziv i broj dokumenta
naziv i sjedite onog ko izdaje dokumenta,
mjesto i datum izdavanja dokumenta,
sadraj poslovne promjene zbog koje je dokument ispostavljen,
peat i potpis odgovorne osobe.
Dokumenti se mogu podijeliti prema knjigovodstvu kojem pripadaju. To su:
dokumenti u robno-materijalnom knjigovodstvu: poetna inventura, inventurni manjak,
inventurni viak, interna izdatnica, interna povratnica, skladina primka, meuskladinica,
povratnica dobavljau, otpremnica kupcu, povratnica kupca, revalorizacija nabavne cijene,
storno dokumenti robnomaterijalnog knjigovodstva,

1 Jadranka Kapi, Raunovodstvo, Eknomski fakultet u Sarajevu, 2011. godine, str. 132
2http://www.sogfbih.ba/uploaded/finansijski_okvir/JLS/Zakon%20o%20racunovodstvu%20i
%20reviziju%20u%20FBiH.pdf
8

 dokumenti u knjigovodstvu dobavljaa: ulazni raun, isplata dobavljau, knjina obavijest dobavljai, storno dokumenti - dobavljai,
dokumenti u knjigovodstvu kupaca: izlazni raun, uplata kupca, knjina obavijest - kupci,
storno dokumenti - kupci,
dokumenti koji ne pripadaju niti jednom knjigovodstvu: narudba, ponuda, predraun,
raun i nalog.
4.1. Raun
Raun je dokument koji prodavac izdaje kupcu za vrijednost prodanih artikala ili obavljenih
usluga. Svaki raun obavezno sadri broj rauna, datum ispostavljanja, ime prodavca, ime
kupca, koliinu artikala odnosno usluge, vrijednost prodaje, nain plaanja te potpise osoba
koje su fakturirale i kontrolirale raun. Osim navedenih podataka u raun mogu biti uneseni i
pojedini ugovoreni ili jednostrano utvreni uvjeti u obliku raznih klauzula (npr., informacija
prodavatelja o nadlenosti suda, mjestu plaanja, iro-raunu, raunanju kamata, ugovornoj
klauzuli, porezu itd.). Te se klauzule obino unose u tiskani tekst rauna, a esto se posebno
upisuju uz ostale elemente u raunu3.
4.2. Predraun
Prije izdavanja rauna moe se izdati predraun koji je istovjetan raunu ali ima rok u kojem
se mora realizirati. Ako se predraun kompletno realizira moe ga se automatski prenijeti u
raun.
Predraune dijelimo na:
aktivne: nerealizirani predrauni kojima jo nije istekao rok za realizaciju
pasivne: predrauni kojima je istekao rok za realizaciju bez obzira jesu ili nisu realizirani.
4.3. Narudba
Narudba je dokument kojim se od poslovnog partnera trai ponuda za kupnju odnosno
predraun. U stavke dokumenta mogu se unijeti poznate ili s dobavljaem ranije dogovorene
cijene ali, kako ovaj dokument nema knjigovodstvenu vrijednost, unos cijena nije nuan.

3 Lovenjak Marko, Prilagodljiva aplikacija nabave, skladitenja i prodaje, Zagreb, 2002.

9

4.4. Raun - otpremnica

Raun je prije svega komercijalni dokument za razliku od otpremnice koja je skladini
dokument. Raun ne skida robu sa zalihe, ve robu sa zalihe moe skinuti jedino otpremnica
kao skladini dokument. Raun je iri pojam od otpremnice, tj. on sadri sve one elemente
koje sadri i otpremnica: podatke o kupcu, dobavljau, vrsti i koliini robe, ali i sve ostale
komercijalne uvjete: popuste, poreze, uvjete plaanja i dr. koje otpremnica ne sadri. Kada bi i
otpremnica sadravala sve te elemente onda vie ne bismo imali raun i otpremnicu nego dva
rauna, samo bi se drugaije zvali. Na otpremnici nije obavezno iskazivanje cijena. Ona
prvenstveno slui kao popratni dokument kod transporta ili kod otpreme i zaprimanja. Ako,
dakle, raun sadri sve podatke s otpremnice te jo svoje dodatne komercijalne podatke
moemo pojednostavniti administraciju i raun ispisati s naslovom raun-otpremnica. Na taj
nain nije potrebno raditi dva dokumenta, slati dva pisma, a kupac e isporukom dobiti i
raun, tj. imat e sve potrebne elemente za izradu ulazne kalkulacije.

5. Pomone knjige
5.1. Knjiga ulaznih rauna
Knjiga ulaznih rauna vodi se u slubi nabave. U nju se hronolokim redom tokom poslovne
godine unose svi primljeni rauni od dobavljaa i slui za kontrolu knjienja na raunima
dobavljaa, za kontrolu pravodobnog podmirenja obveza koje proizlaze iz odreenog ulaznog
rauna, a kod trgovakog preduzea slue i za nadzor ispravnosti podataka unesenih u
trgovake knjige.
Knjiga ulaznih rauna nema propisani oblik, pa se oblikuje prema svojim potrebama
pridravajui se pritom naela da knjiga ulaznih rauna sadri osnovne podatke kao to su:
redni broj,
naziv i sjedite dobavljaa,
broj i datum ulaznog rauna,
iznos rauna,
iznos eventualnih popusta koje dobavlja odobrava,
neto kupovni iznos,
ugovoreni rok za podmirenje rauna (datum dospijea) i
nain plaanja.

10

5.2.Knjiga izlaznih rauna

Knjiga izlaznih rauna vodi se u slubi prodaje i u nju se hronolokim redom tokom poslovne
godine unose svi ispostavljeni rauni za prodane artikle i obavljene usluge. Ona predstavlja
rekapitulaciju i kontrolu ispostavljenih rauna za odreeno vremensko razdoblje. Ujedno slui
za praenje ugovorenih dospijea i naplate izlaznih rauna.
Kao i knjiga ulaznih rauna, knjiga izlaznih rauna nema propisani oblik.
Temeljni podaci koje sadri knjiga izlaznih rauna jesu:
redni broj i datum ispostavljanja izlaznog rauna,
iznos rauna,
naziv i sjedite kupca,
iznos eventualnih popusta koji se odobravaju kupcu,
iznos bez poreza,
datum dospijea i
nain plaanja.

6. Poslovi iz oblasti knjigovodstva

Imala sam priliku da ferijalnu praksu obavljam sa jako susretljivim uposlenicima koji su
uvijek spremno odgovarali na moja pitanja. Tokom obavljanja ferijalne prakse imala sam
priliku da se upoznam sa knjigovodstvom u praksi, tako da u opisati sve ono to sam imala
priliku da vidim i da radim.
Prvo to mi je ljubazno osoblje firme u kojoj sam obavljala ferijalnu praksu pokazalo jeste ta
je to predmet knjienja tj. koja je to dokumentacija koja se knjigovodstveno obrauje i koje
sve poslove treba uraditi za jednu firmu:
-

kontni plan i upoznavanje sa istim

evidencija o ulaznim fakturama (KUF)

evidencija o izlaznim fakturama (KIF)

izrada PDV prijave

evidencija i knjienje blagajne

obraun i knjienje plata

obraun i knjienje toplog obroka

11

6.1. Kontni plan

Imala sam priliku da se upoznam sa kontnim planom. Kontni plan FBIH za preduzea sastoji
se od:
Klasa 0 - Stalna sredstva i dugoroni plasmani
Klasa 1 - Zalihe i sredstva namijenjena prodaji
Klasa 2 - Gotovina, kratkorona potraivanja i kratkoroni plasmani
Klasa 3 - Kapital
Klasa 4 - Obaveze, rezervisanja i razgranienja
Klasa 5 - Rashodi
Klasa 6 - Prihodi
Klasa 7 - Otvaranje i zakljuak konta stanja i uspjeha
Klasa 8 - Vanbilansna evidencija
Klasa 9 - Obraun trokova i uinaka.4
Na klasi 0 evidentira se slijedea imovina drutva:
- stalna materijalna i nematerijalna sredstva,
- bioloka sredstva,
- ostala specifina stalna materijalna sredstva
- dugoroni finasijski plasmani,
- druga dugorona potraivanja i
- odloena porezna sredstva i dugorona razgranienja.
Na klasi 1 evidentiraju se zalihe sirovina i materijala, rezervnih dijelova i sitnog inventara
zatim proizvoda kao i zalihe trgovake robe.
Na klasi 2 evidentira se gotovina i gotovinski ekvivalenti, potraivanja od prodaje i iz
specifinih poslova, kratkoroni finansijski plasmani, odbitni ulazni porez, AVR (aktivna
vremenska razgranienja) i gubitak iznad visine kapitala.
Na klasi 3 evidentira se osnovni kapital, upisani neuplaeni kapital, rezerve,
revalorizacione rezerve, nerasporeena dobit, gubitak do visine kapitala, otkupljene vlastite
dionice i udjeli.

4 Jadranka Kapi, Raunovodstvo, Sarajevo, Ekonomski fakultet u Sarajevu, 2011. godine, str.
152
12

Klasa 4 obuhvata dugorona rezervisanja i razgranienja, dugorone obaveze, kratkorone

finansijske obaveze, te obaveze iz poslovanja, po osnovu plaa, naknada i ostalih primanja
zaposlenih, obaveze za poreze i PVR (pasivna vremenska razgranienja).
Na klasi 5 knjie se sljedei rashodi:
50 Nabavna vrijednost prodate robe,
51 materijalni trokovi,
52 Trokovi plaa i ostalih primanja zaposlenih i drugih fizikih lica,
53 Trokovi proizvodnih usluga,
54 Amortizacija i trokovi rezervisanja,
55 Nematerijalni trokovi,
56 Finansijski rashodi,
57 Ostali rashodi i gubici,
58 Rashodi/gubici iz osnova umanjenja vrijednosti sredstava,
59 Efekti promjena raunovodstvenih politika i ispravki greaka iz ranijih godina,
promjena vrijednosti zaliha uinaka i prenos rashoda
Na klasi 6 evidentiraju se prihodi koji se knjie na osnovu izlaznih faktura drutva. U
zavisnosti od djelatnosti preduzea tu spadaju: prihodi od prodaje proizvoda, prihodi od
pruanja usluga, prihodi od prodaje robe, zatim finansijski prihodi.
Prihodi se evidentiraju na slijedeim grupama:
60 prihodi od prodaje robe.
61 prihodi od prodaje uinaka
62 prihodi od aktiviranja ili potronje robe i uinaka,
64 promjena vrijednosti specifinih stalnih sredstava,
65 Ostali poslovni prihodi,
66 Finansijski prihodi,
67 Ostali prihodi i dobici,
68 Prihodi/dobici iz osnova usklaivanja vrijednosti sredstava,
69 Efekti promjena raunovodstvenih politika, ispravki greaka iz ranijih godina i
prijenos prihoda.

13

Klasa 7 podrazumijeva otvaranje rauna glavne knjige, zakljuak konta uspjeha, raune
dobiti i gubitka, te zakljuak konta stanja.
Klasa 8 obuhvata vanbilansnu evidenciju, tanije vanbilansnu aktivu i vanbilansnu pasivu.
U okviru klase 9 Obraun trokova i uinaka se evidentiraju podaci o stanju, nabavci i
troenju zaliha materijala, rezervnih dijelova, alata i inventara, zatim podaci o proizvodnji i
kretanju uinaka, poetnom stanju, nabavci i prodaji robe, ali samo ukoliko se pravno lice
odlui da koristi ovu klasu. 5
6. 2. Evidencija o ulaznim fakturama (KUF)
Na osnovu ulaznih faktura

mogu se evidentirati trokovi preduzea, zalihe materijala,

sirovina i sitnog inventara, kao i nabavka stalnih sredstava. Takoer na osnovu ulaznih faktura
evidentiraju se i obaveze prema dobavljaima, a PDV obveznici evidentiraju i potraivanja za
ulazni PDV. U skladu sa Zakonom o PDV-u, ulazne fakture moraju se evidentirati i u Knjigu
ulaznih faktura (KUF) radi evidencije ulaznog PDV-a.
Za realizaciju odbitaka ulaznog poreza ili za povrat poreza potrebno je voditi popisane
evidencije o ulaznom porezu. Ulazni porez je, u vezi s poreskim obveznikom, iznos PDV-a
koji mu je obraunat na promet dobara ili usluga i PDV koji plati ili treba platiti prilikom
uvoza dobara, gdje se (u oba sluaja) radi o dobrima ili uslugama koje koristi ili treba koristiti
u svrhu poslovanja koje vri6, koji se evidentira kao potraivanje i koristi u obraunu poreza
za odbijanje od obaveza po osnovu izlaznog PDV-a za svaki obraunski period (mjesec).
Pored toga, kao odbitak ulaznog poreza priznaju se i druge uplate PDV-a koje PDV obveznici
vre direktno na jedinstveni raun u toku obraunskog perioda: iznosi PDV-a po fakturama
kooperanata koje uplauju izvoau u skladu sa posebnom emom za graevinske radove;
PDV plaen po osnovu uvoznih carinskih deklaracija, PDV po primljenim avansnim poreskim
fakturama;

iznosi isplaene paualne PDV naknade poljoprivrednicima koji posjeduju

odobrenje Uprava za indirektno/neizravno oporezivanje (UIO) za naplatu te naknade.

Knjiga ulaznih faktura (KUF) mora sadravati slijedee podatke:
a) kolona 1: redni broj,
5 Milan Dmitrovi, Sanela Agaevi, Amra Salihovi - Primjena novog kontnog
okvira, REVICON, Sarajevo, mart 2011.
6Slubeni glasnik BiH (2005), Zakon o PDV-u, Slubeni glasnik 09/05, str.14
14

b)

kolona 2: broj fakture,

c)

kolona 3: datum fakture,

d)

kolona 4: naziv - ime i prezime dobavljaa, odnosno isporuitelja dobara i

usluga, kao i sjedite, odnosno prebivalite ili uobiajeno boravite,

e)

kolona 5: identifikacioni broj za indirektne poreze, odnosno JMBG dobavljaa,

odnosno isporuitelja,

f)

kolona 6: iznos fakture bez PDV-a,

g)

kolona 7: ukupni iznos fakture sa PDV-om,

h)

kolona 8: iznos paualne naknade,

i)

kolona 9: ukupni iznos ulaznog poreza sadranog u fakturama iz kolone 7,

j)

kolona 10: ulazni porez koji se moe odbiti, te

k)

kolona 11: ulazni porez koji se ne moe odbiti.7

6.3. Evidencija o izlaznim fakturama/raunima (KIF)

Svako preduzee je osnovano s ciljem da ostvari pozitivan poslovni rezultat kroz obavljanje
osnovnih djelatnosti bilo da je to proizvodnja, prodaja ili pruanje usluga. Kada preduzee
izvri isporuku gotovih proizvoda ili robe kao i usluga, ono ispostavlja izlaznu fakturu na
osnovu koje se evidentira prihod, potraivanja od kupaca i obaveze za PDV.
Obveznik je duan svakom kupcu izdati poresku fakturu (raun) za svaki promet dobara i
usluga, izuzev za onaj koji je osloboen plaanja PDV-a po l. 24. i 25. ZPDV 8. Poreskom
fakturom smatra se i svaki dokument koji sadri sve propisane elemente iz lana 107.
Pravilnika. Karakter poreske fakture imaju i avansne poreske fakture, interne poreske fakture
za sluajeve vanposlovne potronje dobara i usluga, potvrde o plaanju/prijemu i dr.
U skladu sa Zakonom o PDV-u, izlazne fakture moraju se evidentirati i u Knjigu izlaznih
faktura (KIF) radi evidencije izlaznog PDV-a. Sadraj posebnih evidencija o izlaznim
raunima, propisan je lanom 122. Pravilnika. Prema toj odredbi, u knjigu izlaznih faktura
(KIF) upisuju se sljedei podaci:
a) kolona 1: redni broj,
7Revicon, Poslovanje, obaveze i godinji obrauni samostalnih djelatnosti, (Sarajevo), Str.
215
8Slubeni glasnik BiH (2005), Zakon o PDV-u, Slubeni glasnik 09/05, str. 23
15

b)

kolona 2: broj fakture,

c)

kolona 3: datum izdavanja fakture,

d)

kolona 4: naziv kupca ako se radi o poreznom obvezniku,

e)

kolona 5: identifikacijski broj za indirektne poreze kupca,

f)

kolona 6: iznos fakture,

g)

kolona 7: iznos interne porezne fakture u vanposlovne svrhe,

h)

kolona 8: iznos fakture za izvozne isporuke,

i)

kolona 9: iznos fakture za ostale isporuke osloboene plaanja PDV-a,

j)

kolona 10: osnovica za obraun PDV-a kupcima - poreznim obveznicima,

k)

kolona 11: obraunati iznos PDV-a na sve isporuke.9

6. 4. PDV prijava
Zakon o PDV-u se primjenjuje u BIH od 01.01.2006. godine. Poreska stopa iznosi 17%. Da bi
pravno lice ili samostalni poduzetnik bio PDV obveznik, potrebno je da se registruje kod
Uprave za indirektno oporezivanje. Registracija moe biti obavezna i dobrovoljna. Obavezna
registracija je kada pravno lice ili samostalni poduzetnik ostvare oprezivi promet u toku
kalendarske godine od 50.000 KM i vie. Svi oni koji ostvare promet manji od 50.000 KM
nisu obavezni da se registruju ali im je dozvoljeno te u tom sluaju mogu da ostvare sva prava
a i obaveze po osnovu PDV-a.
PDV obveznik je duan voditi knjige s dovoljno podataka koji e omoguiti pravilno i
blagovremeno (mjeseno) obraunavanje i plaanje PDV-a, kao i vrenje kontrole pravilnosti i
pravovremenosti izvravanja poreskih obaveza.10 Za to nam slue ve gore navedene knjige
ulaznih i knjige izlaznih faktura. Poreske knjige i evidencije kod svakog PDV obveznika treba
da obezbjede podatke o:

izdatim raunima,
primljenim raunima,
iznosu oporezivog prometa bez PDV-a,
iznosu obraunatog PDV-a za izvreni promet (uz razdvajanje prometa drugim
PDV obveznicima, odnosno krajnjim potroaima),

9Revicon, Poslovanje, obaveze i godinji obrauni samostalnih djelatnosti, (Sarajevo), Str.

213
10Slubeni glasnik BiH (2005), Zakon o PDV-u, Slubeni glasnik 09/05, str. 23
16

iznosu izvrenog prometa za koji je propisano oslobaanje od plaanja PDV-a sa

pravom na odbitak ulaznog poreza,
iznos izvrenog prometa za koji je propisano oslobaanje od plaanja PDV-a bez
prava na odbitak ulaznog poreza,
nabavnoj cijeni dobara i usluga izvrenih od lica koja nisu obveznici PDV-a
nabavnoj cijeni dobara ili usluga sa obraunatim PDV-om,
iznosu ulaznog PDV-a po raunima ili drugoj dokumentaciji za nabavljena dobra i
usluge
nabavnoj cijeni dobara ili usluga iji je promet osloboen PDV-a,
iznosu primljenih avansa i obraunatom PDV-u,
iznosu plaenih avansa i sadranom PDV-u,
vrijednost uvezanih dobara na koje se plaa PDV,
vrijednost uvezenih dobara na koje se ne plaa PDV, itd.

Na osnovu podataka iz evidencija i dokumentacije za jedan kalendarski mjesec (Knjiga

ulaznih faktura i Knjige izlaznih faktura), tj. na osnovu ukupnog prometa dobara ili usluga
iskazanih u tom poreskom periodu, sainjava se obraun PDV-a i podnosi PDV prijava,
najkasnije do 10. u tekuem mjesecu za prethodni.
Obraun se sainjava i podnosi PDV prijava bez obzira na to da li u tom poreskom periodu
obveznika ima obaveza za uplatu, ili je u tom mjesecu u pretplati, tj.obaveza podnoenja PDV
prijave postoji ak i u sluaju da obveznik u tom mjesecu nije imao transakcija ili dogaaja
koji su relevantni za PDV.

17

7. Obraun plata
Za raunovodstveni aspekt bitno je da se trokovi zaposlenih iskazuju ralanjeni na:

plae za rad, kao naknada za rad;

naknada plaa, u odreenim sluajevima i okolnostima (za vrijeme godinjeg odmora,
bolovanja, kolovanja i strunog usavravanja, praznika i dr.);
ostali trokovi zaposlenih (topli obrok, prijevoz na posao, regres za godinji odmor i
sl.).

Obaveze poslodavca za isplatu plaa za rad i naknada plaa zaposleniku odreuje se:

Zakonom o radu,
Kolektivnim ugovorom koji obavezuje poslodavce,
Pravilnikom o radu koji su obavezni donijeti poslodavci,
Ugovorom o radu koji su pri zasnivanju radnog odnosa zakljuili zaposlenik i
poslodavac.

Na temelju tih akata za svako razdoblje (mjesec dana) za svakog zaposlenika i za sve
zaposlenike utvruje se bruto iznos obaveza za plae za izvreni rad sa svim dodacima i bruto
iznos obaveza za naknade plaa u istom razdoblju. Nakon obrauna plaa u bruto iznosu,
iskazuje se struktura finansijske obaveze, odnosno namjenska struktura bruto plae i bruto
naknade plaa. Prema tome, u skladu sa vaeim propisima, troak plaa za rad i naknada za
rad iskazuju se u bruto iznosu sa svim pripadajuim obavezama za porez na dohodak, kao i
doprinosima za socijalno osiguranje zaposlenika (doprinosi za penzijsko-invalidsko
osiguranje, zdravstveno osiguranje i osiguranje od nezaposlenosti). U pravilu, poreze i
doprinose uvijek obraunava i isplauje poslodavac, bilo da se te obaveze obraunavaju iz
brutoplaa, odnosno na teret plaa ili na brutoplae. Plaanja obaveza za netoplae
zaposlenim i doprinosa iz i na plae, te poreza, u pravilu bi trebala biti istovremena.11

11 Jadranka Kapi, Raunovodstvo, Sarajevo, Ekonomski fakultet u Sarajevu, 2011. godine,

str. 344
18

8. Zakljuak
Na kraju obavljene prakse mogu istai da sam stekla veoma pozitivna iskustva. Osjetila sam
mo odgovornosti, samopouzdanja i prihvatanje raznih izazova koja ukljuuje borbu za
ostvarenje pozitivnih rezultata. U obavljanju poslova mi je dobro dolo znanje osnovnih
kompjuterskh programa, a u izradi poslova rjeenja sam traila sama i uz pomo kompletnog
tima.
Radei za ovu organizaciju, upoznala sam dosta, prije svega, strunih i obrazovanih osoba, te
smatram da bih u budunosti mogla ostvariti dobar poslovni odnos sa njima.
Timski rad je na visokom nivou. Stekla sam dojam da su i mene prihvatili kao dio tog svog
tima, to su dokazali time to su mi davali da radim poslove koje oni obavljaju. Svi poslovi
koji su raeni za vrijeme moje prakse su raeni uz dobru atmosferu i raspoloenje.
Pisanje izvjetaja mi je pomoglo u savladavanju starih definicija i ukorijenjivanje znanja s
kojim u se susretati u budunosti. Smatram, da sam zahvaljujui ovom iskustvu nadopunila
svoje teorijsko znanje steeno tokom dodiplomskog studija.

19

9. Literatura

izmi Elvir, Husi Melika, Kenji Vanja, Prirunik za obavljanje ferijalne prakse,
Ekonomski fakultet, Sarajevo, 2006.,

Jadranka Kapi, Raunovodstvo, Ekonomski fakultet u Sarajevu, 2011. godine

Praktikum poslovnog prava, Ekonomski fakultet u Sarajevu

Lovenjak Marko, Prilagodljiva aplikacija nabave, skladitenja i prodaje, Zagreb,

2002.

Milan Dmitrovi, Sanela Agaevi, Amra Salihovi - Primjena novog kontnog okvira,
REVICON, Sarajevo, mart 2011.

Revicon, Poslovanje, obaveze i godinji obrauni samostalnih djelatnosti (Sarajevo)

Slubeni glasnik BiH (2005), Zakon o PDV-u, Slubeni glasnik 09/05

Vlastite biljeke (voene prilikom obavljanja ferijalne prakse),

http://www.sogfbih.ba/uploaded/finansijski_okvir/JLS/Zakon%20o%20racunovodstvu
%20i%20reviziju%20u%20FBiH.pdf

20