Kta ishin kryeministrat shqiptar n Perandorin Osmane

Shqiptart qeverisn perandorin osmane si kryeministra, pr nj periudh kohore prej vjetsh n

500 vite sa qeverisi kjo perandori. Kryeministrat shqiptar u dhan osmanve Anadollin,
Konstandinopojn, Irakun, Jemenin, Egjiptin, Algjerin, Libin, Arabin, Sirin, Hungarin,
Krimen, Kretn etj.
Keta ishin 39 Vezirt/Kryeministrat shqiptar t Perandoris osmane, me prejardhje nga viset
shqiptare t Ballkanit dhe m gjer.
1 Gjedik Ahmet Pasha
Kryeministr i perandoris me origjin shqiptare. Ai ka qen kryeministr n vitet 1475-1479.
Gjat kohs s qeverisjes s tij me an t flots ushtarake, arriti t pushtoj pjesn m t madhe
t Krimes, e cila bllokoi rrugn tregtare t Evrops pr n lindje. Arriti q t fitoj luftn kundr
Venedikut, duke i imponuar nj marrveshje paqeje t favorshme, sipas s cils Venediku do u
kalonte osmanve t gjitha ishujt e Egjeut, prve Krets dhe Korfuzit dhe do i paguante tribute
vjetore perandoris. N 1478 ushtrit osmane ndrmorn ekspedita plakitse n territoret
austriake. Ai nuk pranoi t merrte pjes n pushtimin e Shkodrs, dhe pr kt u shkarkua nga
posti i kryeministrit. Kryeministrat kishin meritn pr sukseset ushtarake, sepse ata ishin
komandant t operacioneve ushtarake dhe prgjigjeshin me kok para sulltanit n rast
dshtimesh.
2 Daut Pasha
Sipas Sami Frashrit, sht me origjin shqiptare, i marr rob nga sulltani kur ishte fmij. N
saje t aftsive dhe talentit t tij t lindur, n kohn e sulltanit Mehmed II u b bejlerbe i
Rumelis dhe Anadollit. N vitin 1483, n kohn e Sulltan Bajazitit, duke qen bejlerbe i
Anadollit, kaloi n postin e kryeministrit dhe arriti t drejtoj me sukses punt e rndsishme t
shtetit osman. N vitin 1496, u largua nga detyra, dhe pas dy vitesh vdiq.
3 Haim Ahmet Pasha
Kryeministr me origjin shqiptare nga vitet 1496-1514. Gjat qeverisjes s tij nnshtroi
Hercegovinn dhe ndrmori disa ekspedita plakitse n Hungari, Austri, Poloni. Edhe pse ishte
vendosur paqja me Venedikun, ai ende mbante disa pika strategjike t cilat lakmoheshin nga
osmant, prandaj vazhduan luftimet, kryesisht n det.

Flota osmane korri nj fitore historike n betejn e Leopantos n Korinth, kundr flots s
Venedikut me t cilin ishte bashkuar Hungaria, Franca dhe Spanja, t bekuara nga Papati. Fitorja
mbi Venedikun nuk solli ndonj plak lufte t madhe, por vetm u futi frikn evropianve q t
mos merreshin me osmant, dhe nga ana tjetr, nxori superioritetin e flots osmane kundr flots
perndimore. N kt koh, e gjith Azia e vogl u prfshi n shtetin osman. Gjat qeverisjes s
tij filloi nj luft e gjat me shahun e Iranit, sepse ai kishte pushtuar Irakun, Armenin,
Kurdistanin dhe krkonte edhe Azin e Vogl shtpin e osmanve. Kjo luft mori karakter fetar,
sepse iraniant ishin shiit dhe turqit synit. Prfundimisht, Irani u mund n vitin 1514 aq sa
Osmant hyn n territoret e vet shtetit t Iranit dhe morn nj pjes t madhe t arks s shtetit.
Ai arriti q gjat qeverisjes s tij t mundte Venedikun fuqin mesjetare detare, dhe pas ksaj
edhe vet Iranin, i cili kishte m tepr zotrime se sa osmant. Prfundimisht, Azia e vogl, gjat
qeverisjes, s tij u b e osmanve, q do t ishte dhe qendra e kombit turk. Pra, shqiptart
pushtuan edhe territoret historike ku shtrihet sot kombi turk.
4 Ahmet Pash Dukagjini
Ka qen kryeministr pr nj periudh t shkurtr kohe nga vitet 1514, deri n vitin 1515 dhe
rrjedh nga familja e madhe e Dukagjinve. Gjat qeverisjes s Sulltan Selimit, ai ka qen
ushtarak i lart me titullin gjeneral, dhe m pas ka qen bejlerbe i Rumelis, pra, qeveritar i
Ballkanit, dhe m von u b kryeministr. Dukagjini, gjat kohs s qeverisjes s tij si qeveritar i
Egjiptit, synoi pavarsin e ktij vendi nga pushteti i Sulltanit. Ai u rebelua kundr sulltanit, por
u mund nga forcat ushtarake, dhe koka e tij e prer iu drgua sulltanit n Stamboll.
5 Ibrahim Pasha
Ishte me origjin nga Butrinti, por ka studiues q thon nga Parga e amris, gjithsesi, ishte
shqiptar. Gjat nj ekspedite ushtarake n trojet shqiptare sulltani e mori, dhe e rriti n pallatin e
tij s bashku me t birin, Sulejmanin, i cili n 1520, bhet sulltan, dhe shokun e tij t fmijris e
bn kryeministr. Pra, ai u rrit me sulltan Sulejmanin e ndritur q ishte nj nga sulltant m t
mdhenj t perandoris, ndoshta m i madhi. Ai u edukua dhe mori arsimin e mjaftueshm pr t
qen nj ushtarak dhe politikan i zoti. Ka qen kryeministr nga vitet 1523-1536. Ai u martua me
motrn e sulltanit, i cili i bri nj dasm madhshtore. Si u b kryeministr, drejtoi fushatat pr
pushtimin e Beogradit dhe Rodosit.

Kshtu, n vitin 1526 ai u vu n krye t nj ushtrie prej 100.000 vetash, dhe u nis kundr
Hungaris. N gusht t po atij viti u zhvillua beteja e Mohait ku Hungarezt u mundn dhe, pas
ksaj, ushtria osmane mori Budn kryeqytetin e vendit. Kjo betj, n t ciln mori pjes dhe
sulltan Sulejmani, ishte nj betej historike, sepse osmant pas ksaj erdhn n kufijt e Evrops
qendrore dhe e krcnonin seriozisht at. Beteja e Mohait ishte nj nga betejat m t mdha q
kan zhvilluar osmant, por me komandant shqiptar. Po t kihet parasysh q Hungaria bri nj
luft 100-vjeare, q nga 1444 kur krkoi ndihmn e Sknderbeut, rndsia e ksaj fitoreje sht
historike.
N vitin 1529 ushtria osmane prej 250.000 ushtarsh, t komanduar nga Ibrahimi, n t ciln
merrte pjes dhe vet sulltani, rrethoi Vjenn. Vjena u bombardua ashpr por nuk u dorzua. N
dshtimin e ushtris osmane, n marrjen e Vjens, ndikoi negativisht i ftohti me t cilin nuk ishte
msuar ushtria osmane, pasi ajo vinte nga nj zon e ngroht. N vitin 1532 ishte kryekomandant
i nj lufte tjetr me Austrin por m tepr pr territoret hungareze. N kt luft ai i shkaktoi
disfat Austris dhe arriti q prfundimisht t kthente Hungarin n nj provinc t perandoris
osmane. N vitin 1534 arriti t pushtonte Azerbajaxhanin dhe zgjeroi m tej territoret e shtetit
osman n lindje. Ibrahimi ka nnshkruar dhe Kapitulacionet me Francn, q shum studiues i
quajn n disfavor t Turqis prsa i prket ekonomis, sepse tregtart francez ishin t
privilegjuar n perandori, por nga ana tjetr kapitulacionet ishin nj marrveshje me Francn
kundr armikut t prbashkt, Austris, t ciln donin ta sulmonin njkohsisht. Kshtu, e par
n kuadr t politiks s jashtme nuk ishte aspak nj marrveshje e keqe, sepse bnte aleate nj
shtet perndimor. Ai arriti t shtypte me arm t gjitha kryengritjet brenda vendit.
N vitin 1536 vritet n pallatin e Sulltanit aty ku u rrit, por nuk dihet se kush e vrau dhe pr
far, megjithse shum historian thon se u vra pr xhelozi, ngaq kishte arritur t kishte
sukses. Nuk besoj t ket pasur dor sulltani n vrasjen e tij ashtu si ndodhte rndom tek
osmant, sepse ata ishin rritur bashk q fmij, dhe nj sulltan i madh si Sulejmani nuk mund t
kishte shpirt kaq t vogl. N histori mbetet nj nga vezirt m t mdhenj t njrit prej
sulltanve m t mdhenj t perandoris osmane. Ai ka meritn se arriti t pushtoj Hungarin, e
cila kishte 100 vjet q sfidonte osmant, sulmoi Austrin edhe pse se pushtoi me at veprim
tmerroi Evropn, pushtoi Azerbajxhanin, nnshkroi marrveshje aleance me Francn etj.
6 Ajaz Mehmet Pasha

Qe kryeministr n vitet 1536-1539 pas vdekjes s Ibrahimit. Ishte nga Vlora dhe kishte lindur
n Vuno. Hyri n pallatin e Sulltanit me sistemin e devishermes, q ishte marrja e fmijve t
krishter n mosh t vogl, dhe edukimi pr shrbimin n ushtri ku m t mirt mbaheshin pr
shrbimin n pallatin e sulltanit. N fillimet e karriers s tij ka qen bejlerbej, pra qeveritar i
Anadollit dhe i Damaskut. Shtypi kryengritjen e shqiptarit Ahmet Pasha, nj funksionar i lart i
shtetit i rebeluar ndaj qeveris qendrore. Mori pjes n betejn e Mohait dhe t Rodosit krahas
shqiptarit tjetr q ishte n at koh kryeministr Ibrahm Pashs. N vitin 1536 u b
kryeministr, detyr q e mbajti derisa vdiq n 1539. Gjat qeverisjes s tij ai drejtoi fushatn
ushtarake kundr Rumanis dhe arriti t pushtoj Rumanin e Mildavin. Midis lumenjve
Dniepr dhe Dniestr u krijua nj sanxhak i ri me tokat e pushtuara.
N vitin 1538 flota osmane mundi n Prevez flotn e tre fuqive t perndimit, at t Karlit t V
Habsburg, t Venedikut dhe Papatit. Pas ksaj humbjeje Venediku u detyrua t lshonte disa
qytete n Dalmaci dhe t paguante nj tribut vjetor t rnd n favor t osmanve. Ai mori pjes
n shtypjen e kryengritjes n vendlindjen e tij, Himar, pasi ishte kryeministr e ndoshta nuk
mund t bnte dot ndryshe se i priste kokn sulltani. Kryeministri Ajaz Ahmet Pasha ka meritn
se pushtoi Rumanin dhe Moldavin si edhe mundi flotn detare evropiane.
7 Lutfi Pasha
Qeverisi si kryeministr n vitet 1539-1541. Ishte me origjin nga Vlora, nga ku osmant e
morn q t vogl. Ai u rrit n pallatin e sulltanit, ku mori t gjith edukimin e nevojshm
politiko-ushtarak. Historiant e kohs kan thn se sht Shqiptar kokfort e inati, Ai mori
pjes n rrethimin e Vjens n vitin 1529 s bashku me ushtarak t lart shqiptar, dhe
kryeministrin po shqiptar. Ka qen bejlerbe i Rumelis, pra i Ballkanit. Ai ka marr pjes n
betejn e Otrantos kundr italianve, t cilt edhe u mundn. Pas vdekjes s kryeministrit,
shqiptari Ajaz Mehmet Pasha, ai u b kryeministr. Gjat qeverisjes s tij, bri paqe me
Venedikun, q ishte tepr e favorshme pr osmant sepse ajo sillte territore, para dhe qetsi. Ai
hyri n bisedime pr paqe me Austrin. N luft me arabt mori disa territore t Jemenit, dhe
arriti t dal n detin e Kuq. N vitin 1541 u trhoq nga detyra me dshirn e vet, por arsyet nuk
dihen. Marrdhniet e tij me sulltanin qen t mira, sepse ai ishte dhndr te sulltani, pasi ishte
martuar me motrn e tij.
8 Rustem Pasha
Kryeministr i perandoris me origjin shqiptare, q qeverisi n vitet 1544-1552 dhe pr her t

dyt, n vitet 1555-1560 pas vdekjes s Kara Ahmet Pashs, pra ai qeverisi perandorin pr 13
vjet. Ai arriti t fus n perandori disa vise t Jemenit. N qeverisjen e tij u pushtua Tripoli n
Libi, pasi theu flotn spanjolle, q mbante nj pjes t madhe t Afriks Veriore. Ai organizoi e
drejtoi nj luft t dyt kundr shahut t Iranit n vitin 1548 e cila do t prfundonte me disfat
pr Iranin dhe marrveshjen e paqes do e nnshkruante nj shqiptar tjetr, Kara Ahmet Pasha.
9 Kara Ahmet Pasha
At e morn t vogl nga trojet shqiptare dhe e rritn n pallatin e sulltanit, ku mori dhe
edukimin e nevojshm pr t qen nj qeveritar dhe ushtarak i zoti. Sulltani i dha t motrn pr
grua, ashtu si bnin shpesh sulltant me figura t mdha e t forta t shtetit. Gjat karriers s tij
ka qen bejlerbej i Rumelis, me kt emr quheshin zotrimet osmane n Ballkan. N 1526 mori
pjes n betejn e Mohait kundr Hungaris. Gjat kohs q ishte kryeministr, n vitet 15531555, u ngarkua t merrej vesh me shahun e Iranit dhe nnshkroi me t nj marrveshje paqeje,
sipas s cils Iraku mbeti nn sundimin osman, Gruzia dhe Armenia u ndan m dysh, ndrsa
Azerbajxhani kaloi nn sundimin e shahut t Iranit. Marrveshja e paqes ishte e favorshme se
perandoria doli n gjirin Persik, pra ishte nj tjetr shqiptar pas atij q e nxori perandorin n
detin e Kuq, q i dha gjirin Persik shtetit osman. Me flotn osmane u kryen edhe disa pushtime
n Afrikn Veriore. N 1555 i pren kokn, edhe pse qe dhndrr i sulltanit, arsyet se prse nuk
dihen.Megjithse qeverisi pr nj koh t shkurtr ai arriti q ti jap perandoris gjirin Persik
dhe nj pjes t Afriks Veriore.
10 Semiz Ahmet Pasha
Ishte kryeministr me origjin shqiptare gjat viteve 1579-1580 pra, pr nj koh t shkurtr, ku
nuk jan shnuar shum ngjarje t rndsishme. Prpara se t bhej kryeministr ishte bejlerbe i
Rumelis. Ai mori pr grua t bijn e ish-kryeministrit Rustem Pasha.
11 Koxha Sinan Pasha (1506-1596)
Ka qen kryeministr i perandoris 5 her n vitet 1580-1582; 1584-1585; 1589-1591; n 1593;
1595-1596. Ka lindur n Topjan t Lums, pra ishte shqiptar dhe u rrit n pallatin e sulltanit.
Gjat kariers s tij ka shrbyer si qeveritar n Tripoli t Libis dhe n Damask t Siris. Ai ka
meritn q nnshtroi prfundimisht Jemenin t cilin pjesrisht e kishin nnshkruar dy shqiptar t

tjer. Me pushtimin e Jemenit perandoria doli n detin Arabik.N vitin 1580 drejto vet fushatn
ushtarake kundr Persis dhe Hungaris, edhe pse ishte n mosh t thyer. Ai mori pjes edhe n
nj luft tjetr kundr Austris, e cila prfundoi me marrveshje paqeje, por pas vdekjes s tij.
Vendlindjes s tij, Lums, i lehtsoi taksat dhe detyrimet, gjithashtu ngriti n Kaanik nj
kshtjell dhe nj xhami.
12 Ferad Pasha
Edhe ai si kryeministrat e tjer shqiptar u rrit n pallatin e sulltanit ku mori edukimin e
nevojshm. Gjat karriers s tij qeverisi Rumelin, si bejlerbe. Qe kryeministr gjat viteve
1591-1592 dhe n vitin 1595. Ka marr pjes n luft kundr Austris e cila n kt koh zgjati
disa vjet. Ai drejtoi luftn kundr Vllahis, pas s cils u pushua nga puna dhe u vra nga rivalt e
tij po shqiptar.
13 Merre Husein Pasha
Ishte me origjin shqiptare. Ka nisur karriern si kuzhinier, dhe m von shrbeu si vali n Misir.
Shrbeu si kryeministr n vitet 1601-1602, pra pr nj koh t shkurtr. Ai quhej Merre, sepse
pr kundrshtart e tij prdorte fjaln shqip merre, zhduke, kshtu q i mbeti ky emr.
14 Jemishxhi Hasan Pasha
Sipas Sami Frashrit sht me origjin shqiptare. (Sami Frashri f.komp.45).Ka ngjitur
shkallt e karriers ushtarake dhe qeveritare n saj t aftsive t tij. N vitin 1602-1603, ishte
kryeministr i perandoris.
15 Kujxhu Murat Pasha
Ka qen me origjin shqiptare. Ishte kryeministr gjat viteve 1606-1611, pra pr rreth 5 vjet.
Gjat qeverisjes s tij u nnshkrua amrrveshja e paqes me Austrin, me t ciln perandoria
kishte disa vite q kishte rifilluar luftn. N 1606 me Austrin u nnshkrua nj traktat paqeje 10
vjeare, sipas s cils, t dyja palt nuk patn prfitime territoriale. Austria i dha perandoris nj
tribut vjetor prej 200 000 dukatsh ari dhe nga ana tjetr, osmant njohn sundimtarin e Vjens si
perandor. Kto kushte nuk ishin t favorshme pr osmant, por shteti u detyrua, pasi n vend
kishte plasur nj kryengritje e madhe dhe nuk kishte se si t luftohej jasht kur kishte probleme e
anarki brenda vendit. Ai arriti q t shtypte kryengritjen e madhe brenda vendit, t quajtur si

kryengritja Xhelaliane. Kshtu n nj betej n vitin 1608, kur kryeministri ishte 90 vje, arriti t
shkatrroj ushtrin kryengritse dhe t asgjsoj pjesn m t madhe t sajr.
16 Nasuh Pasha
Ishte shqiptar dhe qeverisi si kryeministr n vitet 1611-1614 vite gjat t cilave mbretroi nj
gjendje paqeje pa luftra t mdha. Para se t bhej kryeministr ka punuar si qeveritar i Halepit
dhe i Bagdadit.
17 Ohril Hysein Pasha
Ai lindi n zonn e Pogradecit, dhe vdiq n vitin 1622. U rrit n pallatin e sulltanit dhe m pas u
b komandant i jenierve, dhe qeveritar i Rumelis. Mori gradn vezir dhe shrbeu si
kryeministr gjat vitit 1621.
18 Hasan Pasha
Ai ishte me origjin shqiptare. U mor i vogl dhe u edukua n oborrin e sulltanit. N fillim ka
qen bejlerbej i Rumelis, pastaj vezir i grads s ult deri sa u b vezir i madh ose kryeministr
n vitin 1624.
19 Taban Mehmet Pasha
Ishte kryeministr me origjin shqiptare i perandoris n vitet 1631-1637, pra pr 5 vjet. Vite q
nuk patn ngjarje t mdha. Pas detyrs u burgos dhe u ekzekutua, sepse kshtu bnin shpesh
sulltant.
20 Mustafa Pash Kamekeshi
Lindi n Vlor, dhe hyri n ushtrin osmane me an t sistemit t devishermes. Kushti i par q
t bje karrier n perandorin osmane ishte q t bheshe mysliman, kshtu, duke qen se
shqiptart nuk jan fanatik fetar, por prkundrazi, jan tepr tolerant pr fen e tjetrit, nuk e
patn problem t ndrrojn fen. N fillim hyri n radht e ushtris s jenierve, dhe arriti deri
n postin e komandantit t flots ushtarake osmane. U dallua si kryekomandant n rrethimin e
Irakut ku merrte pjes dhe vet Sulltan Murati IV, pr suksesin e s cils mori dhe titullin vezir i
madh q ishte titulli m i lart n hierarkin e qeverisjes, dhe qeverisi vendin n vitet 1637-1644.
Ai nuk ishte vetm ushtarak i zoti, por edhe financier i zoti, sepse arriti t kryej me sukses nj
reform financiare me an t s cils nxori buxhetin e shtetit nga kriza. E vrau sulltani sepse ky

donte t ndrmerrte nj reform administrative q nuk i plqeu, pasi binte ndesh me interesat e
tij.
21 Xhixhan Mehmet Pasha
Me origjin shqiptare nga i ati, ndrsa nga e ma nga familja e sulltanit. Ai u rrit dhe u edukua n
oborrin e sulltanit, dhe qeverisi n vitet 1644-1645. Karriern e nisi si vali i Egjiptit, dhe m
von i Damaskut. Gjat kohs s qeverisjes s tij mori Kretn, t ciln e mbante ende Venediku.
Marrja e Krets ishte nj fitore pr perandorin, sepse ajo kishte nj pozit gjeografike t mir,
dhe nga ana tjetr dbohej prfundimisht Venediku nga Egjeu dhe Mesdheu lindor.
22 Kara Mustafa Pasha
Me origjin shqiptare, i lindur n Shqipri. Ai shkoi n Stamboll si jenier dhe arriti t bhej
komandant i ushtris s jenierve. Ka qen dy her kryeministr n vitet 1649-1650 dhe 1655.
Gjat detyrs si ministr i marins, mundi flotn Venedikase.
23 Tarhanxhu Mustafa Pasha
Ishte me origjin nga Mati dhe qeverisi vendin n vitet 1652-1653. Karriern e nisi si qeveritar i
Egjiptit, dhe m von i Selanikut. Ishte kryeministr i par q n kushtet e ndalimit t fushatave
dhe plakitjeve arriti t bj buxhetin e shtetit pr t menaxhuar m mir t ardhurat dhe
shpenzimet. Ai ra viktim e zgjuarsis s vet, sepse askujt nuk i interesonte buxheti i shtetit, se t
gjith krkonin t hanin sa t mundeshin, pra fenomeni i korrupsionit sht aq i vjetr sa dhe
profesioni m i vjetr n bot. Pr t thuhej se ishte i pakorruptueshm, dhe bnte detyrn si
duhej, kshtu q natyrisht sdo ta kishte t gjat. Xhelozit e kundrshtarve bn q ai t
pushohej nga puna dhe t ekzekutohej.
24 Qypyrli Mehmet Pasha
Ishte shqiptar nga Berati, lindur n nj familje t varfr dhe kishte punuar si kuzhinier i sulltanit.
Ai nuk kishte arsim, madje, ishte analfabet, nuk dinte t shkruante dhe t lexonte. Por edhe pse i
pashkolluar, kishte cilsi t tjera q e bn kryeministr t perandoris n vitin 1656-1661, n
moshn 75-vjeare. Para se t bhej kryeministr, kishte punuar si qeveritar i Damaskut,
Jerusalemit dhe Tripolit. Ai e mori pushtetin duke i vendosur disa kushte sulltanit si; t zgjidhte
vet ndihmsit e bashkpuntort e tij n qeverisje dhe t ishte i lir n qeverisjen e vendit, gj
q se kishte br asnj kryeministr deri n at koh. Vendi ishte futur n kriz, dhe ai arriti t
balancoj buxhetin e shtetit duke vn dor n arkn e vakfeve dhe t sulltanit. Forcoi disiplinn
n ushtri e cila kishte filluar t artej dhe t humbiste betejat, rriti efikasitetin e flots ushtarake.

Gjat qeverisjes s tij mundi Venedikun, dhe drejtoi fushatn ushtarake n Poloni. Vendosi
qetsin n vend duke vrar me mijra vet q nuk i bindeshin dhe midis tyre partirarkun
ortodoks t Stambollit.
25 Fazlli Ahmet Pasha Qypyrliu
Pas vdekjes s Mehmetit vendin e tij e zuri i biri Fazlliu, q qeverisi pr nj koh prej 15 vjetsh
nga 1661-1676. U edukua n Stamboll dhe ishte m pak i ashpr se sa i ati. Karriern e filloi si
vali i Damaskut dhe pastaj si kryeministr n nj mosh t re 26-vjeare. N politikn e jashtme
u mor me Austrin, t ciln gjeneralt shqiptar nuk e kishin thyer dot. Ai pushtoi kshtjellat
rreth Vjens, dhe po prgatitej t pushtonte dhe vet kryeqytetin Austriak, gj q tmerroi
Evropn. Me gjith prpjekjet e mdha nuk arriti t pushtoj Vjenn. Gjat qeverisjes s tij
pushtoi trsisht Kretn, pasi shqiptari q e pushtoi pr her t par kishte ln disa kshtjella pa
pushtuar dhe n vitin 1666 ripushtoi Jemenin i cili ishte pushtuar m par nga 2 kryeministra
shqiptar, por q nga 1635 ishte shkputur nga perandoria.Vdiq n moshn 46-vjeare, n vitin
1676 nga nj smundje e pashrueshme.
26 Fazlli Mustafa Pash Qypyrliu
Ishte djal i dyt i Mehmet Qypyrliut dhe ngjiti shkallt e karriers shum shpejt me ndihmn e
t afrmve, por dhe me meritat e veta.
N vitin 1690-1691 u emrua kryeministr n nj koh kur Austria, gjat mungess s
shqiptarve, n qeverisje, nga 1676 deri n 1690, pra pr 14 vjet kishte mundur ushtrin osmane
n vitin 1683 dhe kishte marr territore t mdha n Ballkan. N krye t nj ushtrie mundi
austriakt dhe rimori territoret n Danub, Nishin dhe Beogradin. Ai trajtoi shum mir t
krishtert dhe popullsin jomyslimane t perandoris, ashtu si kan br historikisht shqiptart.r
27 Ali Pash Arabxhiu
Lindi n Ohr. Hyri n ushtri si jenier dhe prfundoi si komandant i jenierve. M von u b
komandant i rojeve n oborrin e sulltanit. N vitin 1691 bhet kryeministr deri n 1692. Sulltani
nuk miratoi disa veprimtari politike t tij n drejtimin e shtetit, dhe pr kt arsye e ekzekutoi.
28 Hysen Qypyrliu
Me origjin nga familja e madhe e Qypyrlinjve, kushri i par me bijt e Mehmet Qypyrliut. N
fillim qe ministr i marins, dhe pas mbrojtjes s Beogradit kundr austriakve, u b

kryeministr n vitet 1697-1702.

29 Dalltaban Mustafa Pasha
Ishte shqiptar i lindur n Manastir, i cili ngjiti shkallt e karriers n saj t aftsive t tij
politiko-ushtarake. Nga jenier n komandant t jenierve. Ai qeverisi n disa vilajete si n
Bagdad, Bosnj dhe Anadoll. Qeverisi vendin si kryeministr n vitet 1702-1703.
30 Numan Pash Qypyrliu
Me origjin nga familja e qypyrlinjve, ishte nipi i Mehmet Qypyrliut, dhe qeverisi shtetin n
vitin 1710. Para se t bhej kryeministr n vitin 1708 u martua me t bijn e sulltanit.
31 Haxhi Halil Pash Shqiptari
Ishte nga Elbasani. Ai ngjiti shkallt e karriers me mundim dhe punn e vet, duke kryer disa
detyra si komandant ushtarak e qeveritar, deri sa n vitin 1716 u b kryeministr.
32 Ivaz Zade Halil Pasha u b kryeministr n vitin 1770.
33 Almedar Bajraktar Mustafa Pasha
Ishte shqiptar dhe mori detyrn e kryeministrit pasi hipi n fron sulltan Mahmut Hani II. Ka qen
nj ushtarak dhe tregtar i zoti. Ka marr pjes n ekspeditn ushtarake kundr Rusis. Ai
ndihmoi Selimin III q t reformonte ushtrin e pabindur t jenierve dhe u b kryeministr nga
sulltan Mahmuti II.
34 Memish Pasha i zgjuar ishte kryeministr n vitet 1808-1809.
35 Gjirtili Mustafa Nail Pasha
Ishte me origjin nga Kosturi, q sot grekt e quajn Kastoria, dhe u b kryeministr 3 her me
ndrprerje n 1853, 1854, 1857. Prpara se t bhj kryeministr ai qeverisi Kretn pr disa vjet
duke vendosur paqen dhe qetsin atje. Ai qe ministr disa her, derisa u b kryeministr i
perandoris.
36 Mehmet Ferit Pash Vlora
Ishte kryeministr n vitet 1902-1908 dhe ka lindur n Janin, pasi la postin e kryeministrit u b
kryetar senati dhe ministr i brendshm.

37 Mirsili Said Halim Pasha

Ishte nipi i Mehmetit t Kavalls. Ai u b senator dhe m pas kryetar i Senatit n 1912, ministr i
brendshm, dhe kryeministr n vitet 1913-1917.
38 Ahmet Izet Pasha
Me origjin nga Manastiri, qe kryeministr n vitin 1918.
39 Demat Ferit Pasha
Ishte kryeministri i fundit i perandoris osmane n 1919-1920