Professional Documents
Culture Documents
Jorgi 2
Jorgi 2
Perandoris Osmane
Punoj :Jorgi Çipi
Shkelqimi I Perandoris Osmane
Shkëlqimi dhe rënia e Perandorisë Osmane
A ishte një nga perandoritë më të fuqishme në historinë botërore dhe si u krijua? Çfarë e bëri atë të rrëzohej? A ishte perandoria më jetëgjatë në
histori ?
Ky debat është aq kompleks sa vështirë të thuhet në pak fjalë. Por kjo fuqi e madhe botërore ka qenë gjithnjë në ndryshim – një rrjet islamik I
përbërë nga vendet e bregdetit të Mesdheut (përveç Italisë) – filloi në vitin 1299 dhe përfundoi afro 700 vjet më vonë. Kjo do të thotë se ajo
sigurisht e ka tejkaluar Perandorinë Britanike në aspektin e jetëgjatësisë. Në varësi të datave, mund të thuhet se Perandoria Romake ka zgjatur më
shumë, duke filluar në shekullin e parë para Krishtit deri në shekullin e 5 pas Krishtit.
Emri vjen nga themeluesi I parë I dinastisë, Osman I, I cili udhëhoqi Perandorinë. Zona e njohur si Anadoll, ose Azia e Vogël, ishte e ndarë në shtete
të shumta turke pas përfundimit të Sulltanatit mesjetar të Rum. Në të njëjtën kohë, perandoria Bizantine (emri I së cilës iu dha nga Perandoria
Romake) ishte duke rënë. Osmani dhe ndjekësit e tij, shkuan atje për të kryer bastisje të shumta.
Në fillim, baza e pushtetit osman ishte një nga të shumtët në rajon. Djali I Osman, Orhan, megjithatë ishte më shumë I interesuar për pushtimet,
dhe kështu zgjeroi tokën e tij deri në Ballkan. Ai gjithashtu bllokoi rrugët e tregtisë për të zvogëluar kontrollin bizantin në perëndim dhe në veri, të
cilat lejuan zgjerimin e mëtejshëm të perandorisë osmane.
Në fund të fundit, thesari më I madh I kapur në të gjithë hemisferën ishte qyteti I Kostandinopojës, selia e Perandorisë Bizantine për 1000 vjet.
Shkelqimi perandoris Osmane
Ishte ky një marshim drejt madhështisë?
Pas luftës me bizantinët, ndërhyrjet e mongolëve, grindjet e brendshme dhe kryqëzatat nga perëndimi, trazirat e luftërat civile
gjithashtu nuk mungonin, sidomos kur stërnipi I Osmanit, Sulltan Bajaziti u burgos nga lideri turko-mongol Timur. Më pas ishte nipi I
tij, Mehmed Pushtuesi, I cili fitoi reputacionin si njeriu që mori Kostandinopojën. Gjatë kësaj kohe, qyteti u bë I njohur si “Stambolli”
që sipas grekëve do të thoshte “qytet”, por nga ana e vetë qytetarëve do të thotë “plotësisht islam”. Forcat e Mehmedit kishin marrë
kontrollin e zonave që rrethonin qytetin, duke përfshirë pikat e nxehta strategjike në ngushticën e Bosforit, dhe e gjitha përfundoi me
fushatën 57-ditore të rrethimit, duke filluar në prill të vitit 1453. Kur Sulltani vuri këmbën në kryeqytetin e ri ai e shpalli veten Cezar.
Është disi e vërtetë kur thuhet se osmanët ishin më brutalët në vendimet që ndërmerrnin se çdo pushtet tjetër evropian I kohës.
• Kisha e krishterë ortodokse ruhej shumë, dhe sulltanët gjithashtu krijonin aleanca me sunduesit francezë. Në mes të shekullit të 16,
gjatë mbretërimit të Sulejmanit të Madhërishëm, Perandoria Osmane u mburr me një popullsi prej më shumë se 15 milionë njerëz
nëpër tre kontinente, si dhe duke qenë një nga forcat ushtarake dhe detare më të forta në planet.