BiZK2 - 4. predavanje, 16. oujka 2015.

ODREIVANJE SEIZMIKE SILE I ARMATURE U OMEENOM ZIU

Za omeeno zie, prema normi HRN EN 1996-1-1 i HRN EN1998-1, treba
proraunati:
1) seizmike sile na 4-etanu zidanu stambenu zgradu
2) nosivost zia na horizontalne sile potresa
3) armaturu u vertikalnim serklaima
4) horizontalnu armaturu omeenog zia (ako je potrebno).
Podaci za proraun:

ZGRADA JE POTPUNO SIMETRINA I NEMA TORZIJSKIH UINAKA U

ZGRADI, jer se centar krutosti poklapa s centrom masa.
Ima 6 nosivih zidanih zidova proelja Z1 u x-smjeru (fasadno zie izmeu otvora za
prozore s visinom parapeta hp=1,0 m)
Ima 6 zidanih zidova proelja Z1 u y-smjeru (fasadno zie izmeu otvora za prozore
s visinom parapeta hp=1,0 m)
Ukupna duljina jednog zida s vertikalnim serklaima kao na slici 5.25 / debljina /
duljina vertikalnih serklaa) zia: L1/t1/lc1 = 3,05/0,38/0,30 m
Momenti savijanja fasadnih zidanih zidova proraunavaju se prema donjoj slici,
odnosno slici 8.5 g) iz skripta Zidane konstrukcije 2

ZIE Z1 tj. fasadno zie

Ima 10 nosivih unutarnjih zidanih zidova Z2 u x-smjeru (odvojeni su otvorima za

vrata od poda do stropa)
Ima 10 nosivih unutarnjih zidanih zidova Z2 u y-smjeru (odvojeni su otvorima za
vrata od poda do stropa)
Ukupna duljina jednog zida s vertikalnim serklaima kao na slici 5.25 / debljina /
duljina vertikalnih serklaa) zia: L2/t2/lc2 = 3,10/0,33/0,30 m
Momenti savijanja unutarnjih zidanih zidova proraunavaju se prema donjoj slici,
odnosno slici 8.5 d) iz skripta Zidane konstrukcije 2

ZIE Z2 tj. unutarnje zie

Visina etae je h = 3,0 m

Svijetla visina svakog zida je 2,8 m
Ukupna visina zgrade je H = 12,0 m
Zgrada se nalazi u podruju ubrzanja tla ag = 3,0 m/s2
Popravni (korekcijski) faktor = 0,85
Faktor priguenja = 1,0
Faktor ponaanja q = 2,0 (Prema novom Hrvatskom Nacionalnom dodatku za
zidane konstrukcije uzima se za omeeno zie: q = 2,5, ali se u ovom primjeru
proraunava s q = 2,0)
Debljina serklaa jednaka je debljini pojedinog zida
GA
Krutost jednog zida se odreuje prema izrazu (8.29 b): K e =
1,2 h
Stalno optereenje na svakoj etai, pa i na krovu (stropna konstrukcija + zie) je isto i
iznosi: Gi = 1740 kN, ili ukupno za cijelu zgradu: Gi = 41740 = 6960 kN
Uporabno optereenje na svakoj etai, pa i na krovu iznosi q = 2,0 (kN/m2), a
povrina svake etae iznosi: Ak = 180 (m2), tj. na svaku etau otpada: Qi = 2,0180 =
qAk = 360 kN
Za proraun perioda prvog oblika vibracija zgrade i perioda oscilacija T1 treba rabiti
izraze (8.38) do (8.40)
2
n
0,075

Lwi
3/4
Ct =
Ac = Ai 0,2 +
T1 = Ct H

H
Ac

i =1

Vrijednost S (za uporabu u izrazu (8.2b) u skripti ZK2): Sd(T1)=agS2,5/q odreuje

se iz tablice 11.19 za Spektar 1 za vrst tla A Tablica 11.19 (prikazana dolje)
Vrijednosti parametara koji opisuju Spektar 1

Tip tla
A
B
C
D
E

S
1,0
1,2
1,15
1,35
1,4

TB (s)
0,15
0,15
0,20
0,20
0,15

TC (s)
0,4
0,5
0,6
0,8
0,5

TD (s)
2,0
2,0
2,0
2,0
2,0
2

i period oscilacija T1 kao i prema slici 8.6:

Za odreivanje gravitacijskog optereenja W u izrazu (8.3): W = Gk,j+ 2iQk,i rabi

se koeficijent koji treba odrediti prema tablici 8.10 za nepovezanu nastanjenost, a
koeficijent kombinacije 2 treba odrediti iz tablice 2.2 za stambenu zgradu za
kategoriju A.
Treba odrediti seizmiku silu (prema HRN EN 1998-1) na cijelu zgradu prema izrazu
(11.78) u skriptama: Fbxd = Sd(T1x) m ili Fbyd = Sd(T1y) m
Za ubrzanje sile tee treba uzeti vrijednost g 10 m/s2
Zie je izvedeno od openih zidnih elemenata (od peene gline) Skupine 2,
SREDNJE tlane vrstoe (u vlanom stanju nakon 24 sata moenja u vodi) 11,0
N/mm2
Zidni elementi su dimenzija: za zie Z1: v1/1/d1 = 20/20/38 cm, a za zie Z2: v2/2/d2
= 20/20/33 cm, uz vrstu morta ope namjene M10, tj. isti mort za zie Z1 i Z2.
Za proraun posmine nosivosti se usvaja poetna posmina vrstoa zia iz
tablice 11.5.
Razred kontrole zidanja je 5 dok je zie nainjeno od zidnih elemenata kategorije I
uz propisani mort, tj. (5-B). Faktor sigurnosti treba odrediti iz tablice 11.1 (prikazana
dolje) i za seizmiko optereenje mnoiti ga s (2/3), ali tako da je M,seizmika 1,5.

Materijal

Razredi kontrole zidanja

2
4
1
3
5

Zie nainjeno od:

A zidnih elemenata kategorije I, projektirani morta)

1,5

1,7

2,0

2,2

2,5

B zidnih elemenata kategorije I, propisani mortb)

1,7

2,0

2,2

2,5

2,7

C zidnih elemenata kategorije II, svaki morta),b),e)

2,0

2,2

2,5

2,7

3,0

Na sve zidove Z1 otpada 34% vertikalnog optereenja, a svi zidovi Z1 su jednako

optereeni.
Na sve zidove Z2 otpada 66% vertikalnog optereenja, a svi zidovi Z2 su jednako
optereeni.

Treba odrediti:

raspored seizmikih sila po visini zgrade, a na kraju treba odrediti i seizmiku silu
koja otpada na pojedini zid Z1 i zid Z2 u prizemlju
armaturu u vertikalnim serklaima pojedinog zida Z1 i Z2, prizemlja. Vertikalne
serklae omeenog zia treba armirati armaturom B500B (fyk = 500 N/mm2).
nosivost na horizontalne seizmike sile (VRd) pojedinog zida Z1 i Z2 i usporediti
sa proraunskim seizmikim poprenim silama (VEd).

Ako je nosivost na horizontalne seizmike sile manja, tj. ako je VRd < VEd, tada treba
odrediti HORIZONTALNU armaturu pojedinog zida Z1 i Z2, prizemlja, tj. zie armirati
armaturom B500B i u horizontalnim sljubnicama morta.
V V Rd s s
Za proraun horizontalne armature treba rabiti izraz (5.15a). Asw Ed
f yk
z
Najvei promjer eline horizontalne armature u mortu iznosi: = 5 mm (= 0,196
cm2). Vertikalni razmak horizontalne armature u sljubnicama morta (od jedne do
druge sljubnice) iznosi sh = 21,5 cm (slika 5.8b)).
PRORAUN:
Karakteristike materijala i parcijalni faktori sigurnosti:
Karakteristina tlana vrstoa zia
Modul elastinosti
Modul posmika
Poetna posmina vrstoa zia

fk = 6,027 N/mm2
E = 6027,022 N/mm2
G = 2410,809 N/mm2
fvk0 = 0,3 N/mm2

prema izrazu (11.2)

tablica 11.5

Parcijalni faktor sigurnosti za zie (5-B)

M,s = 2/3M = (2/3)2,7 =1,8 > 1,5
Parcijalni faktor sigurnosti za elinu armaturu s = 1
Granica poputanja armature B500B
Vertikalni razmak horizontalne armature

tabl. 11.1
tabl. 11.1

fyd = 500 N/mm2

sh = 21,5 cm

Proraun perioda prvog tona:

Plotina jednog zida Z1
Plotina jednog zida Z2
Za zid Z1
Za zid Z2
Period vibracija

AZ1 = 1,159 m2
AZ2 = 1,023 m2
0,2+(Lwi/H)2 = 0,2646
0,2+(Lwi/H)2 = 0,2667
Ac = 4,5678 m2
Ct = 0,0351 m2
T1 = 0,2362 s < Tc=0,4 s

prema izrazu (8.40)

prema izrazu (8.39)
prema izrazu (8.38)

Proraun ukupne seizmike sile:

Vrsta tla = A
Spektar 1: T1<Tc = 0,4 s: S = 1

tablica 11.19
tablica 11.19

OMEENO ZIE faktor ponaanja q = 2

Ubrzanje tla
Ordinata spektra

tablica 11.23 Napomena: Prema

hrvatskom nacionalnom dodatku faktor
ponaanja je q = 2,5, no ovdje je ipak
uzeto q = 2,0.

ag = 3,0 m/s2
Sd(T1) = 3,75

Stalno optereenje na etai

Uporabno optereenje za stanove
Povrina etae
Ukupno uporabno optereenje kata

prema izrazu (11.81b)

Gi = 1740 kN
q = 2,0 kN/m2
Ak = 180 m2
Qi = 360 kN

tablica 2.3

=1
tablica 8.10
Koeficijent uporabnog optereenja najgornjeg kata
Koeficijent uporabnog optereenja nepovezanih katova = 0,5
tablica 8.10
tablica 2.2
Koeficijent 2 za stanove 2 = 0,3
2Q = 108 kN
prema izrazu (8.3)
najgornji kat
2Q = 54 kN
prema izrazu (8.3)
pojedini nii katovi
Teina 4. etae
Teina ostalih etaa
Ukupna teina zgrade
Ukupna masa zgrade
Ukupna seizmika sila:

W4 = 1848 kN
prema izrazu (8.3)
Wostali = 1794 kN
prema izrazu (8.3)
W = 7230 kN
prema izrazu (8.3)
g = 10 m/s2
m = W/g = 723,0 kNs2/m
prema izrazu (11.78) = 0,85
Fbxd = Sd(T1x) m = 2304,56 kN

Vertikalno optereenje na zie 2. i 1. etae:

PRORAUNSKE VERTIKALNE SILE NA ZIDOVE 2. ETAE (1. KATA)
Stalno optereenje na 1 zid Z1 prvog kata
Stalno optereenje na 1 zid Z2 prvog kata
Uporabno optereenje na 1 zid Z1 prvog kata
Uporabno optereenje na 1 zid Z2 prvog kata
ZID Z1 za SEIZMIKU:
ZID Z2 za SEIZMIKU:

Ng1 = (34%)(17403)/(6+6) = 147,9 kN

Ng2 = (66%)(17403)/(10+10) = 172,26 kN
Nq1 = (34%)(108+254)/(6+6) = 6,12 kN
Nq2 = (66%)(108+254)/(10+10) = 7,13 kN
NEd1 = Ng1+Nq1 = 154,02 kN
NEd2 = Ng2+Nq2 = 179,39 kN

PRORAUNSKE VERTIKALNE SILE NA ZIDOVE 1. ETAE (=PRIZEMLJA)

Stalno optereenje na 1 zid Z1 prizemlja
Stalno optereenje na 1 zid Z2 prizemlja
Uporabno optereenje na 1 zid Z1 prizemlja
Uporabno optereenje na 1 zid Z2 prizemlja
ZID Z1 za SEIZMIKU:
ZID Z2 za SEIZMIKU:

Ng1 = (34%)(17404)/(6+6) = 197,2 kN

Ng2 = (66%)(17404)/(10+10) = 229,68 kN
Nq1 = (34%)(108+354)/(6+6) = 7,65 kN
Nq2 = (66%)(108+354)/(10+10) = 8,91 kN
NEd1 = Ng1+Nq1 = 204,85 kN
NEd2 = Ng2+Nq2 = 238,59 kN

UKUPNO VERTIKALNO OPTEREENJE SVOG ZIA PRIZEMLJA

2(n1)NEd1+2(n2)NEd2 = 26204,85+210238,59 = 7230 kN
Mora odgovarati ukupnoj teini zgrade
VERTIKALNO NAPREZANJE POJEDINOG ZIDA PRIZEMLJA NA UKUPNOJ DULJINI ZIA L1 i L2
Vertikalno tlano naprezanje jednog zida Z1
Vertikalno tlano naprezanje jednog zida Z2

01=176,7472 kN/m2
02= 233,2258 kN/m2

Raspored seizmikih sila po visini zgrade:

Suma
ziWi
4. etaa
Fkd
3. etaa
Fkd-1
2. etaa (1.kat)
Fkd-2
1. etaa (prizemlje)
Fkd
Suma seizm. sila po etaama

= 54468 (mkN)
= 938,275 kN
= 683,144 kN
= 455,429 kN
= 227,715 kN
= 2304,56 kN

Poprena sila 4. etae:

Poprena sila 3. etae:
Poprena sila 2. etae:
Poprena sila prizemlja:

VEd,4 = 938,2753 kN
VEd,3 = 1621,419 kN
VEd,2 = 2076,848 kN
VEd,1= 2304,563 kN

prema izrazu (8.4)

KRUTOST POJEDINOG ZIDA Z1 I Z2 ZANEMARUJUI SAVIJANJE izraz (8.29)

Krutost jednog zida Z1
Krutost jednog zida Z2

Ke1 = 831585,5 kN/m

Ke2 = 734005,1 kN/m

Raspored poprenih proraunskih seizmikih sila VEd na pojedine zidove po etaama:

Sile se raspodjeljuju na pojedine zidove u omjerima krutosti.
POPRENE SILE ZIA U 4. ETAI
4.ETAA poprena sila na 1 zid Z1
V1,4 = 63,28335 kN
4.ETAA poprena sila na 1 zid Z2
V2,4 = 55,85752 kN
Suma svih horizontalnih poprenih sila svih zidova 4. Etae

938,2753 kN

POPRENE SILE ZIA U 3. ETAI

3.ETAA poprena sila na 1 zid Z1
V1,3 = 109,359 kN
3.ETAA poprena sila na 1 zid Z2
V2,3 = 96,52651 kN
Suma svih horizontalnih poprenih sila svih zidova 3.etae

1621,419 kN

POPRENE SILE ZIA U 2. ETAI

2.ETAA poprena sila na 1 zid Z1
V1,2 = 140,076 kN
V2,2 = 123,6392 kN
2.ETAA poprena sila na 1 zid Z2
Suma svih horiz. popre. sila svih zidova 2. Etae

2076,848 kN

POPRENE SILE ZIA PRIZEMLJA

PRIZEMLJE poprena sila na 1 zid Z1 V1,1 = 155,4346 kN
PRIZEMLJE poprena sila na 1 zid Z2 V2,1 = 137,1955 kN
Suma svih horiz. popre. sila svih zidova PRIZEMLJA

2304,563 kN

Raspored horizontalnih seizmikih sila H na pojedine zidove po etaama:

Proraunavaju se iz poprenih sila pojedinog zida.
DIO SEIZMIKE HORIZONTALNE SILE KOJI OTPADA NA JEDAN ZID 4. ETAE ( NAJGORNJE)
ZID Z1 naziva se
H1,4 = 63,28335 kN
ZID Z2 naziva se
H2,4 = 55,85752 kN
Suma horizontalnih seizmikih sila svih zidova 4. etae
938,2753 kN
DIO SEIZMIKE HORIZONTALNE SILE KOJI OTPADA NA JEDAN ZID 3. ETAE (ISPOD 4.)
ZID Z1 naziva se
H1,3 = 46,07562 kN
H2,3 = 40,66899 kN
ZID Z2 naziva se
Suma horizontalnih seizmikih sila svih zidova 3. etae
683,1436 kN

DIO SEIZMIKE HORIZONTALNE SILE KOJI OTPADA NA JEDAN ZID 2. ETAE = 1.KAT
ZID Z1 naziva se
H1,2 = 30,72 kN
ZID Z2 naziva se
H2,2 = 27,113 kN
Suma horizontalnih seizmikih sila svih zidova 2. etae
455,43 kN
DIO SEIZMIKE HORIZONTALNE SILE KOJI U ETAI OTPADA NA JEDAN ZID PRIZEMLJA
ZID Z1 naziva se
H1,1 = 15,36 kN
ZID Z2 naziva se
H2,1 = 13,56 kN
Suma horizontalnih seizmikih sila svih zidova prizemlja
227,71 kN
Proraun momenta savijanja za zid Z1 prema slici 8.5.g), a za Z2 prema slici 8.5.d):
PRORAUN MOMENTA SAVIJANJA ZIA 4. ETAE (NAJGORNJEG KATA )
ZIDOVI 4. etae: Momenti savijanja 4. etae:
ZID Z1, 4. etae
M1,4 = (H1,4)(h/2) = 94,92502 kNm
M2,4 = (H2,4)h = 167,57 kNm
ZID Z2, 4. etae
PRORAUN MOMENTA SAVIJANJA ZIA 3. ETAE (ispod NAJGORNJEG KATA )
ZIDOVI 3. etae: Momenti savijanja 3. etae:
M1,3 = (H1,3+2H1,4)(h/2) = 258,9635 kNm
ZID Z1, 3. etae
ZID Z2, 3. etae
M2,3 = (H2,3+2H2,4)h = 457,152 kNm
PRORAUN MOMENTA SAVIJANJA ZIA 2.ETAE (PRVOG KATA):
ZIDOVI 2. etae: Momenti savijanja 2. etae:
ZIDOVI Z1, 2. etae
M1,2 = (H1,2+2H1,3+3H1,4)(h/2) = 469,0775 kNm
M2,2 = (H2,2+2H2,3+3H2,4)h = 828,07 kNm
ZIDOVI Z2, 2. etae
PRORAUN MOMENTA SAVIJANJA ZIA 1.ETAE (PRIZEMLJA):
ZIDOVI 1. etae: Momenti savijanja 1. etae tj prizemlja:
M1,1 = (H1,1+2H1,2+3H1,3+4H1,4)(h/2) = 702,2294 kNm
ZID Z1 prizemlja
ZID Z2 prizemlja
M2,1 = (H2,1+2H2,2+3H2,3+4H2,4)h =1239,656 kNm
Proraun duljine tlanog dijela presjeka omeenih zidova po izrazu (5.34):
2. ETAA
ZID Z1 2. etae
ZID Z2 2. etae

Lc = 1,779537 m < L1 = 3,05 m

Lc = 1,723488 m < L2 = 3,1 m

1. ETAA ILI PRIZEMLJE

ZID Z1 prizemlja
ZID Z2 prizemlja

Lc = 1,751139 m < L1 = 3,05 m

Lc = 1,704132 m < L2 = 3,1 m

Proraunski moment savijanja MEd JEDNOG ZIDA PRIZEMLJA prema izrazu (5.35):
Za zid Z1
Za zid Z2

M'Ed,1 = 983,8982 kNm

M'Ed,2 = 1573,682 kNm

Za jedan zid prizemlja, krak unutarnjih sila (z) prema izrazu (5.36):
Za zid Z1 krak unutarnjih sila
Za zid Z2 krak unutarnjih sila

z1 = 2,316287 m
z2 = 2,381956 m

Proraun vertikalne armature u serklau prizemlja prema izrazu (5.37):

Za vertikalni serkla zida Z1: As1,1 = 4,398477 cm2
Za vertikalni serkla zida Z2: As2,1 = 8,44156 cm2

ODABRANO 4 12 = 4,52 cm2

ODABRANO 6 14 = 9,24 cm2

Naprezanje od vertikalnog optereenja na tlani dio jednog zida prizemlja (tLc):

ZID Z1 PRIZEMLJA :
ZID Z2 PRIZEMLJA :

d = 0,030784 kN/cm2
d = 0,042426 kN/cm2

Rubno tlano naprezanje od vertikalnog optereenja na ukupnu duljinu jednog zida prizemlja:
Maksimalno tlano naprezanje zida Z1:
NEd/(tL)+6MEd/(tL2) () =1,368667 N/mm2 < fk/MS = 3,348345 N/mm2
Maksimalno tlano naprezanje zida Z2:
NEd/(tL)+6MEd/(tL2) () =2,578616 N/mm2 < fk/MS = 3,348345 N/mm2
Karakteristina posmina vrstoa na tlanom dijelu jednog zida prizemlja:
ZID Z1 fvk = 0,042314 kN/cm2
ZID Z2 fvk = 0,046971 kN/cm2

prema izrazu (11.5)

prema izrazu (11.5)

Odreivanje posmine nosivosti jednog zida prizemlja

ZID Z1
VRd1,1 = 156,4277 kN > VEd,1,1 = 155,4346 kN ne treba arm.u h.sljub.
ZID Z2
VRd2,1 =146,7473 kN > VEd,2,1 = 137,1955 kN ne treba arm.u h.sljub.

prema izrazu (11.44)

prema izrazu (11.44)