Qorxu

mqam
Mzakir mvzusu: Qorxu mqam
Rhman v Rhim Allahn ad il.
( Bilin ki, Allahn dostlarnn he bir qorxusu yoxdur v
onlar qm-qss grmzlr.) (1)
Ruhaniliyin srmaysi elm v tqvadr. gr ruhani bu ikisin malik olsa, varldr. gr bel
olmasa, mal, vzif v baqa eylr din tlbsi n srmay saylmr. Bu srmayni ld etmk
n lahi zabdan qorxumuz olmaldr. nki, Allah
yni, cza
v intiqam mqamnda n iddtl czalandrandr (2). Buna gr d, Allaha doru seyr edn
xslrin mqamlarndan biri d Xovf, yni qorxu mqamdr.
Qorxunun drclri var. Onun birinci drcsi budur ki, insan gnah v onun zabndan qorxsun.
Hzrt li () buyurur: (3) Yni, Sizlrdn he ks
Allahdan baqasna midli olmasn. z gnahndan baqa bir eydn qorxmasn. mid yalnz
Allaha, qorxu yalnz gnahdan olmaldr. nki, Allahdan uzaqlaman yegan sbbi bu gnah
v syanlardr.
Allahdan qorxu xiyyt anlamnda shihdir. Lakin, Allah-taala qorxulu varlq deyil ki, insan
ondan qorxsun. nki, insan qaranlqdan qorxur. Hal bu ki, Allah el bir nurdur ki, Onda he bir
( Allah gylrin v yerin nurudur.) (4) Bel ki, insan iq
qaranlq yoxdur:
v aydnlqdan qorxmur.
Xovf v qorxu, Allahn clal v heybtindn qaynaqlanr. Allah clal v cmal siftlrin
malikdir: ( Snin cmaln btn hqiqtlrd
seyrddir. Onu clalndan baqa bir ey prdly bilmz.) zmtli varlq ltf v qhr sahibi
olmaldr.
Onun ltfn aiqm, qhrin d ayrca
Tccbl budur ki, mn bu iki ziddiyyt aiqm.
Allah-taalann clal siftlri cmal siftlrin qaydr. Hqiqtd Onun btn siftlri cmaldr.
Dualarda bel deyilib: ( lahi! Mn Sndn hr eyi hat
etmi rhmtin gr istyirm!) Habel, bir rvaytd glmidir:
( Mnim
rhmtim qzbimdn nddir) (5) Bunlar bir mnada bel demk olar: gr qzbi bir eyin
nmunlrindn saysaq, onda Allah-taalann geni rhmti onu da bryr. Nticd, qzb
rhmt qaydr. nki, Allahn qzb v qhri insann ruhunun paklanmas v onun tkaml
n faydaldr.
Qorxunun ikinci drcsi, lahi mkr v istidrac (tdrici olaraq blalara dar etm) qorxudur:
( Haradan olduunu zlri d bilmdn tdricl
mhv yaxnladracaq! Mn onlara mhlt verirm. Lakin doladrb bla toruna salmam da,
szsz ki, ox ardr!) (6) Bzn insan gnah edir v irkaba batr, amma onunun ruzisi artr
yaxud camaat yannda an-hrti artr. Htta gnah edir, lakin drslri yaxlar. Bunlar lahi
mkr v istidracdr. Bundan mtlq qorxmaq lazmdr: ( Onlar

hiyly l atdlar. Allah da onlarn hiylsin vz verdi. Allah hiylgrlrdn tdbirlidir.) (7)
Allah-taala bzi vaxtlar insana bir mhlt verir ki, gnahlar oxalsn v nticd daha ar zaba
( Kfr
dar olsun:
ednlr onlara verdiyimiz mhlti he d zlri n xeyirli sanmasnlar! Bizim onlara
verdiyimiz mhlt ancaq gnahlarn daha da artrmalar ndr. Onlar alaldc bir zab
grcklr!) (8)
Ali mqamlarda seyr ednlr n he bir qorxu yoxdur. Yni, kemi v glck n
kdrlnmzlr: ( Bilin ki, Allahn dostlarnn he bir
qorxusu yoxdur v onlar qm-qss grmzlr.) (9) Onlar xyt mqamndadrlar. Bu
mqamda qorxu v kdr yoxdur, ksin, xyt var. Xyt Allah-taalann mtlq zmtin
mriftdn bir axdir. Buna gr d, lahi mrift malik olan xslr xyt v xu sahibi
olurlar: ( Allahdan z bndlri irisind ancaq alimlr qorxar.) (10)
Bir qism mlklr var ki, hmi heyrt v heyranlqda olurlar. Allah-taalann zmti onlar o
qdr zlrindn xarb ki, he zlri d bilmirlr. O xs ki, lahi zmtdn onun n heyrt
hasil olub, yni, almi Allahn mhzri, htta hzuru bilirs, buna grdir ki, Allah-taala alm v
almdki mvcudata almin zndn yaxndr: ( Biz ona ah
( Hqiqtn Sn z
damarndan da yaxnq!) (11),
mxluqatndan prdlnmzsn. Yalnz, Snsiz olan mllr Sni onlardan prdlyr.) (12)
( vvl
Allah-taala mxluqatdan prdlnmz. nki, o zahirdir:
d, axr da, zahir d, batin d Odur.) (13) Ona gr, bu mbark ayd buyurur:

( Sn bundan qafil idin. Artq bu gn gzndn prdni
gtrdk. Sn bu gn srrast grrsn!) (14) Hicaba brnn brdir. Allahn ki, hicab yoxdur.
Ey salik (lahi seyr xan xs) sn zn zn hicabsan! (Hafizin eri) Aradan qalx. Aiql
muq arasnda he bir fasil yoxdur. gr bu bynilmi qorxu ona hasil olsa, Allah btn
eylri ondan qorxudar.
) ( Heysm ibn Vaqidi
deyib: mam Sadiq bel buyurdu: Kim Allahdan qorxsa, Allah btn eylri ondan qorxudar.
Kim Allahn mkr v istidracndan qorxsa, Allah btn eylri ondan qorxudar. Yni, el bir
heybt v clala sahib olar ki, baqalar ona qar xsusi hrmt bslyrlr.
( Kim Allahdan qorxmasa, Allah onu btn eylrdn qorxudar.) (15) Mrhum
mam Xomeyni (r) kimi. O buyururdu: -Amerika he bir qlt ely bilmz! Bu sadc szn
zahiri deyildi. ksin, hqiqtd d qorxmurdu. nki, Allah qorxusu onun vcudunda kk
atmd v he bir eydn qorxmurdu.
Kim Allahdan qorxmasa, Allah onu hr bir eydn qorxudar. Xrda bir thdidl qorxan bzi
xslr kimi. Amma, mminin z gnah v Allahn mkr v istidracndan baqa, he bir eydn
qorxusu yoxdur. Haqq yolunda hrkt etdiyi zaman qarsna xan hr bir ey iki yaxdan
biridir.
na Allah, Allah-taala bizi z vziflrimizl tan etsin. Allahn salam, rhmt v brkti
sizlr olsun.

Qeydlr:

1. Yunus sursi, 62-ci ay.

2. Thzib l-hkam, c-3, sh. 108, (Duau vvli yvmin min hri rmzan).
3. Nhc l-bla, qsa klamlar, sh. 482.
4. Nur sursi, 35-ci ay.
5. l-Kafi, c-2, sh. 274, z-Zunub bab.
6. raf sursi, 182-183-c aylr.
7. Ali-mran sursi, 54-c ay.
8. Ali-imran sursi, 178-ci ay.
9. Yunus sursi, 62-ci ay.
10. Fatir sursi, 28-ci ay.
11. Qaf sursi, 16-c ay.
12. Bihar l-nvar, c-91, sh. 309, 44-c bab, l-hraz l-mrviyytu n s-sadiq.
13. Hdid sursi, 3-c ay.
14. Qaf sursi, 22-ci ay.
15. l-Kafi c-2, sh. 68, l-Xvf vr-rca bab.