Zikr

Mzakir mvzusu: Zikr

( V he bir ey barsind:
Allah-taala buyurub: (1) )1(
Mn onu sabah edcym! )1( dem! Ancaq: nallah (gr Allah ists; Allah qoysa)
edcym! )1( de.)
xlaqi mqamlardan biri d zikrdir. Yni, insan almlrin Rbbini yadna salsn v unutmasn.
Mmkn varln Allah-taalann hzurunu yaran baxmndan unutmas qeyri-mmkndr.
nki, insann zn qar vasitsiz olan elmin gr, zn unutmad kimi, Allah da yaran
baxmndan unutmur. Quranda buyurulur: (2) )1(( Biz ona (insana) ah
damarndan da yaxnq!).
Amma, bzi vaxtlar insan ri baxmdan olaraq Allah unudur. Buna sasn, mbark ayd
buyurulur: )1( ) 1( Yni, Ey Peymbr (s)! Mn filan ii grcym! )1(
dem! ) 1( Ancaq: Allah ists edcym! )1( de.)
Bu feli tovhidin n son drcsidir. Bu tovhid ) 1( (Allahdan baqa he bir hvl
v qvv yoxdur) yaxud, ) 1( (Allahn hvl v qvvsi il qalxram v
otururam) drcsidir.
Feli tovhidd, insan zn z fellrind mstqil bilmir. z n mstqil vcud frz etmir.
( Gylrdki v yerdki ordular Allahn
Ayd buyurulur: (3) )1(
ixtiyarndadr.).
Tufanda suyun n etdiyini grdnm? Ad qvm il klyin nlr etdiyini grdnm?-(erinnvbti-misrasn-baa-dmdim)( ) .
Demli, btn varlqlar, o cmldn zmz, Allah-taalann ordusuyuq v Allah-taalann tdbir
v mrlrinin tsirindyik. Mmkn varlq vacib varln qarsnda, yannda bir dd olmaynca
sfra brabrdir. He v pudur. Mmkn varlqlar hqiqtd Allahn klgsidirlr. Klg o vaxta
qdr var ki, klgnin sahibi var.
lbtt, bu msllr cbr (mllrd Allah trfindn mcbur olma) qidsi anlamnda deyil.
ksin,
) 1( (N cbr, n d tfviz (Allahn insanlar bal-bana
buraxmas). ksin, iki yol arasnda.) Quranda buyurulub: (4) )1(( Ey insan!
Unutduun zaman Rbbinin yada sal.) Cnab llam Tbatbayi bu aynin tfsirind demidir:
-gr Allahn unutsan, yenidn onu yada sal )1(.
Unutqanln nmunlrindn biri d, qrur, tkbbr v mnm-mnmlikdir. nsan thccd
(gec ibadtlri), zikr v s. yax mllr etdikd, bel dnr ki, znn bacarq v qvvsi il
bu ilri grmdr. Buna gr, tkbbr v qrur yaranr. Biz diqqt etmliyik ki, bu halt
Allahdan baqa he bir hvl v qvv yoxdur )1( deyn feli tovhidl ziddiyyt tkil edir.
Bir gz qrpm bel o ahdan qafil olmayaq. Blk bir nzr salar, lakin agah olmayaq.
Mn-mn demk uaq szdr. eytan qrurla ilk df demidir ki;
(5) )1(( Mn ondan daha yaxyam (stnm), nki Sn mni oddan, onu is palqdan
yaratdn! )1() Xsusil d, insan intiqam almaq mqamna atdqda, qrur v tkbbrn son
drcsin atr. Allah buna gr buyurub: ) 1( (Unutduun zaman Rbbinin yada

sal.)
nsan lahi dblr v slam maarifi il dblnmlidir. Bilmliyik ki, fth v zfr Allah
trfindn glir.
Rhmtlik mam Xomeyni he vaxt mn )1( demdi. ttilaat )1( qzeti Ruhanilr v dvlt razla
gldilr! )1( bal altnda mqal drc edn zaman, mam Xomeyni (Allahn rhmti ona olsun)
Mscidi-zmin minbri stndn dedi: -Kim razla glib? Bu rm tlb, Xomeyni
razla gldi?! )1(
Bir ne klm d zikr bard danaq. Allah Rsulu (s) buyurmudur: -n yax zikr La ilah
illllah )1(dr )1(. Subhanllahi vl-hmdu lillahi, v la ilah illllahu vllahu kbr )1( hrtrfli
zikrdir.
Hdisd deyilib ki, sbh v ia namazlarndan sonra yeddi df La hvl v la quvvt illa
billahil-liyyil-zim )1( zikri demk msthbdir.
Cnab llam Tbatbayi Mrhum Qazidn bel nql edirdi: -Yatan zaman La ilah illllah )1(
zikrini tkrar edin. Sonra is, yalnz llah, llah )1( deyin v Allah klmsi il yuxuya gedin.
( Allah (cli
nki, mmkndr ki, insann can yuxuda alnsn: (6) )1(
atan kimslrin) canlarn onlar ldy zaman alar).
Zikrin drclri var. Birinci dill zikr. Dil Allah-taalan zikr etdiyi zaman, qdsi hdisd
deyildiyi kimi, ) 1( (Mn, Mni zikr ednl birg olaram) Allah dill birg olar.
Hqiqtd is, insann z il birg olar. kinci is qlbi zikrdir. Yni, insan qlbind Allah yad
edir ki, bunun mqam daha stndr.
Sni xatrlatmayan hr bir ey unudulmaldr. Snin zikrindn baqa hr bir ey sndrlmlidir.
Allah-taala, ina Allah hamya elm v mlin uca mqamlarn ld etmyi inayt etsin.
Allahn salam, rhmt v brkti zriniz olsun.
Qeydlr:
(1) Khf )1( sursi, 23 v 24-c aylr.
(2) Qaf )1( sursi, 16-c ay.
(3) Fth )1( sursi, 4-c ay.
(4) Khf )1( sursi, 24-c ay.
(5) raf )1( sursi, 12-ci ay.
(6) Zumr )1( sursi, 42-ci ay.