10757

TRK BORLAR KANUNU

Kanun Numaras
: 6098
Kabul Tarihi
: 11/1/2011
Yaymland R.Gazete : Tarih: 4/2/2011 Say : 27836
Yaymland Dstur
: Tertip : 5 Cilt : 50 Sayfa:

BRNC KISIM
Genel Hkmler
BRNC BLM
Bor likisinin Kaynaklar
BRNC AYIRIM
Szlemeden Doan Bor likileri
A. Szlemenin kurulmas
I. rade aklamas
1. Genel olarak
MADDE 1- Szleme, taraflarn iradelerini karlkl ve birbirine uygun olarak aklamalaryla kurulur.
rade aklamas, ak veya rtl olabilir.
2. kinci derecedeki noktalar
MADDE 2- Taraflar szlemenin esasl noktalarnda uyumularsa, ikinci derecedeki noktalar zerinde durulmam
olsa bile, szleme kurulmu saylr.
kinci derecedeki noktalarda uyuulamazsa hkim, uyumazl iin zelliine bakarak karara balar.
Szlemelerin ekline ilikin hkmler sakldr.
II. neri ve kabul
1. Sreli neri
MADDE 3- Kabul iin sre belirleyerek bir szleme yaplmasn neren, bu srenin sona ermesine kadar nerisiyle
baldr.
Kabul bu sre iinde kendisine ulamazsa; neren, nerisiyle ballktan kurtulur.
2. Sresiz neri
a. Hazr olanlar arasnda
MADDE 4- Kabul iin sre belirlenmeksizin hazr olan bir kiiye yaplan neri hemen kabul edilmezse; neren,
nerisiyle ballktan kurtulur.
Telefon, bilgisayar gibi iletiim salayabilen aralarla dorudan iletiim srasnda yaplan neri, hazr olanlar arasnda
yaplm saylr.

10758
b. Hazr olmayanlar arasnda
MADDE 5- Kabul iin sre belirlenmeksizin hazr olmayan bir kiiye yaplan neri, zamannda ve usulne uygun
olarak gnderilmi bir yantn ulamasnn beklenebilecei ana kadar, nereni balar.
neren, nerisini zamannda ulam sayabilir.
Zamannda gnderilen kabul, nerene ge ular ve neren onunla bal olmak istemezse, durumu hemen kabul edene
bildirmek zorundadr.
3. rtl kabul
MADDE 6- neren, kanun veya iin zellii ya da durumun gerei ak bir kabul beklemek zorunda deilse, neri
uygun bir srede reddedilmedii takdirde, szleme kurulmu saylr.
4. Ismarlanmayan eyin gnderilmesi
MADDE 7- Ismarlanmam bir eyin gnderilmesi neri saylmaz. Bu eyi alan kii, onu geri gndermek veya
saklamakla ykml deildir.
5. Balayc olmayan neri ve herkese ak neri
MADDE 8- neren, nerisi ile bal olmama hakknn sakl olduunu aka belirtirse veya iin zelliinden ya da
durumun gereinden balanma niyetinde olmad anlalrsa, nerisi kendisini balamaz.
Fiyatn gstererek mal sergilenmesi veya tarife, fiyat listesi ya da benzerlerinin gnderilmesi, aksi aka ve
kolaylkla anlalmadka neri saylr.
6. lan yoluyla dl sz verme
MADDE 9- Bir sonucun gereklemesi karlnda dl vereceini ilan yoluyla duyuran kimse, szn yerine
getirmekle ykmldr.
dl sz veren, sonucun gereklemesinden nce sznden cayarsa veya sonucun gereklemesini engellerse,
drstlk kurallarna uygun olarak yaplan giderleri demekle ykmldr. Ancak, bir ya da birden ok kiiye denecek
giderlerin toplam, dln deerini aamaz.
dl sz veren, giderlerinin denmesini isteyenlerin beklenen sonucu gerekletiremeyeceklerini ispat ederse,
giderleri deme ykmllnden kurtulur.
7. nerinin ve kabuln geri alnmas
MADDE 10- Geri alma aklamas, dier tarafa neriden nce veya ayn anda ulam ya da daha sonra ulamakla
birlikte dier tarafa neriden nce renilmi olursa, neri yaplmam saylr.
Bu kural, kabuln geri alnmasnda da uygulanr.
III. Hazr olmayanlar arasnda kurulan szlemenin hkm an
MADDE 11- Hazr olmayanlar arasnda kurulan szlemeler, kabuln gnderildii andan balayarak hkm dourur.
Ak bir kabuln gerekli olmad durumlarda, szleme nerinin ulama anndan balayarak hkm dourur.

10759
B. Szlemelerin ekli
I. Genel kural
MADDE 12- Szlemelerin geerlilii, kanunda aksi ngrlmedike, hibir ekle bal deildir.
Kanunda szlemeler iin ngrlen ekil, kural olarak geerlilik eklidir. ngrlen ekle uyulmakszn kurulan
szlemeler hkm dourmaz.
II. Yazl ekil
1. Yasal ekil
a. Kapsam
MADDE 13- Kanunda yazl ekilde yaplmas ngrlen bir szlemenin deitirilmesinde de yazl ekle uyulmas
zorunludur. Ancak, szleme metniyle elimeyen tamamlayc yan hkmler bu kuraln dndadr.
Bu kural, yazl ekil dndaki geerlilik ekilleri hakknda da uygulanr.
b. Unsurlar
MADDE 14- Yazl ekilde yaplmas ngrlen szlemelerde bor altna girenlerin imzalarnn bulunmas
zorunludur.
Kanunda aksi ngrlmedike, imzal bir mektup, asllar bor altna girenlerce imzalanm telgraf, teyit edilmi
olmalar kaydyla faks veya buna benzer iletiim aralar ya da gvenli elektronik imza ile gnderilip saklanabilen metinler
de yazl ekil yerine geer.
c. mza
MADDE 15- mzann, bor altna girenin el yazsyla atlmas zorunludur. Gvenli elektronik imza da, el yazsyla
atlm imzann btn hukuki sonularn dourur.
mzann el yazs dnda bir arala atlmas, ancak rf ve dete kabul edilen durumlarda ve zellikle ok sayda
karlan kymetli evrakn imzalanmasnda yeterli saylr.
(Deiik fkra: 13/2/2011-6111/213 md.) Grme engellilerin talepleri halinde imzalarnda ahit aranr. Aksi takdirde
grme engellilerin imzalarn el yazs ile atmalar yeterlidir.
d. mza yerine geen iaretler
MADDE 16- mza atamayanlar, imza yerine usulne gre onaylanm olmas kouluyla, parmak izi, el ile yaplm
bir iaret ya da mhr kullanabilirler.
Kambiyo senetlerine ilikin hkmler sakldr.
2. radi ekil
MADDE 17- Kanunda ekle balanmam bir szlemenin taraflarca belirli bir ekilde yaplmas kararlatrlmsa,
belirlenen ekilde yaplmayan szleme taraflar balamaz.
Herhangi bir belirleme olmakszn yazl ekil kararlatrlmsa, yasal yazl ekle ilikin hkmler uygulanr.
C. Bor tanmas
MADDE 18- Borcun sebebini iermemi olsa bile bor tanmas geerlidir.
D. Szlemelerin yorumu, muvazaal ilemler
MADDE 19- Bir szlemenin trnn ve ieriinin belirlenmesinde ve yorumlanmasnda, taraflarn yanllkla veya
gerek amalarn gizlemek iin kullandklar szcklere baklmakszn, gerek ve ortak iradeleri esas alnr.

10760
Borlu, yazl bir bor tanmasna gvenerek alaca kazanm olan nc kiiye kar, bu ilemin muvazaal olduu
savunmasnda bulunamaz.
E. Genel ilem koullar
I. Genel olarak
MADDE 20- Genel ilem koullar, bir szleme yaplrken dzenleyenin, ileride ok saydaki benzer szlemede
kullanmak amacyla, nceden, tek bana hazrlayarak kar tarafa sunduu szleme hkmleridir. Bu koullarn, szleme
metninde veya ekinde yer almas, kapsam, yaz tr ve ekli, nitelendirmede nem tamaz.
Ayn amala dzenlenen szlemelerin metinlerinin zde olmamas, bu szlemelerin ierdii hkmlerin, genel
ilem koulu saylmasn engellemez.
Genel ilem koullar ieren szlemeye veya ayr bir szlemeye konulan bu koullarn her birinin tartlarak kabul
edildiine ilikin kaytlar, tek bana, onlar genel ilem koulu olmaktan karmaz.
Genel ilem koullaryla ilgili hkmler, sunduklar hizmetleri kanun veya yetkili makamlar tarafndan verilen izinle
yrtmekte olan kii ve kurulularn hazrladklar szlemelere de, niteliklerine baklmakszn uygulanr.
II. Kapsam
1. Yazlmam saylma
MADDE 21- Kar tarafn menfaatine aykr genel ilem koullarnn szlemenin kapsamna girmesi, szlemenin
yaplmas srasnda dzenleyenin kar tarafa, bu koullarn varl hakknda aka bilgi verip, bunlarn ieriini renme
imkn salamasna ve kar tarafn da bu koullar kabul etmesine baldr. Aksi takdirde, genel ilem koullar yazlmam
saylr.
Szlemenin niteliine ve iin zelliine yabanc olan genel ilem koullar da yazlmam saylr.
2. Yazlmam saylmann szlemeye etkisi
MADDE 22- Szlemenin yazlmam saylan genel ilem koullar dndaki hkmleri geerliliini korur. Bu
durumda dzenleyen, yazlmam saylan koullar olmasayd dier hkmlerle szlemeyi yapmayacak olduunu ileri
sremez.
III. Yorumlanmas
MADDE 23- Genel ilem koullarnda yer alan bir hkm, ak ve anlalr deilse veya birden ok anlama
geliyorsa, dzenleyenin aleyhine ve kar tarafn lehine yorumlanr.
IV. Deitirme yasa
MADDE 24- Genel ilem koullarnn bulunduu bir szlemede veya ayr bir szlemede yer alan ve dzenleyene
tek yanl olarak kar taraf aleyhine genel ilem koullar ieren szlemenin bir hkmn deitirme ya da yeni dzenleme
getirme yetkisi veren kaytlar yazlmam saylr.
V. erik denetimi
MADDE 25- Genel ilem koullarna, drstlk kurallarna aykr olarak, kar tarafn aleyhine veya onun durumunu
arlatrc nitelikte hkmler konulamaz.

10761
F. Szlemenin ierii
I. Szleme zgrl
MADDE 26- Taraflar, bir szlemenin ieriini kanunda ngrlen snrlar iinde zgrce belirleyebilirler.
II. Kesin hkmszlk
MADDE 27- Kanunun emredici hkmlerine, ahlaka, kamu dzenine, kiilik haklarna aykr veya konusu imknsz
olan szlemeler kesin olarak hkmszdr.
Szlemenin ierdii hkmlerden bir ksmnn hkmsz olmas, dierlerinin geerliliini etkilemez. Ancak, bu
hkmler olmakszn szlemenin yaplmayaca aka anlalrsa, szlemenin tamam kesin olarak hkmsz olur.
III. Ar yararlanma
MADDE 28- Bir szlemede karlkl edimler arasnda ak bir oranszlk varsa, bu oranszlk, zarar grenin zor
durumda kalmasndan veya dncesizliinden ya da deneyimsizliinden yararlanlmak suretiyle gerekletirildii takdirde,
zarar gren, durumun zelliine gre ya szleme ile bal olmadn dier tarafa bildirerek ediminin geri verilmesini ya da
szlemeye bal kalarak edimler arasndaki oranszln giderilmesini isteyebilir.
Zarar gren bu hakkn, dncesizlik veya deneyimsizliini rendii; zor durumda kalmada ise, bu durumun
ortadan kalkt tarihten balayarak bir yl ve her hlde szlemenin kurulduu tarihten balayarak be yl iinde kullanabilir.
IV. nszleme
MADDE 29- Bir szlemenin ileride kurulmasna ilikin szlemeler geerlidir.
Kanunlarda ngrlen istisnalar dnda, nszlemenin geerlilii, ileride kurulacak szlemenin ekline baldr.
G. rade bozukluklar
I. Yanlma
1. Yanlmann hkmleri
MADDE 30- Szleme kurulurken esasl yanlmaya den taraf, szleme ile bal olmaz.
2. Yanlma hlleri
a. Aklamada yanlma
MADDE 31- zellikle aada saylan yanlma hlleri esasldr:
1. Yanlan, kurulmasn istedii szlemeden baka bir szleme iin iradesini aklamsa.
2. Yanlan, istediinden baka bir konu iin iradesini aklamsa.
3. Yanlan, szleme yapma iradesini, gerekte szleme yapmak istedii kiiden bakasna aklamsa.
4. Yanlan, szlemeyi yaparken belirli nitelikleri olan bir kiiyi dikkate almasna karn baka bir kii iin iradesini
aklamsa.
5. Yanlan, gerekte stlenmek istediinden nemli lde fazla bir edim iin veya gerekte istediinden nemli
lde az bir kar edim iin iradesini aklamsa.
Basit hesap yanllklar szlemenin geerliliini etkilemez; bunlarn dzeltilmesi ile yetinilir.

10762
b. Saikte yanlma
MADDE 32- Saikte yanlma, esasl yanlma saylmaz. Yanlann, yanld saiki szlemenin temeli saymas ve
bunun da i ilikilerinde geerli drstlk kurallarna uygun olmas hlinde yanlma esasl saylr. Ancak bu durumun kar
tarafa da bilinebilir olmas gerekir.
c. letmede yanlma
MADDE 33- Szlemenin kurulmasna ynelik iradenin haberci veya evirmen gibi bir arac ya da bir ara
tarafndan yanl iletilmi olmas hlinde de yanlma hkmleri uygulanr.
3. Yanlmada drstlk kurallar
MADDE 34- Yanlan, yanldn drstlk kurallarna aykr olarak ileri sremez.
zellikle dier tarafn, szlemenin yanlann kasdettii anlamda kurulmasna raz olduunu bildirmesi durumunda,
szleme bu anlamda kurulmu saylr.
4. Yanlmada kusur
MADDE 35- Yanlan, yanlmasnda kusurlu ise, szlemenin hkmszlnden doan zarar gidermekle
ykmldr. Ancak, dier taraf yanlmay biliyor veya bilmesi gerekiyorsa, tazminat istenemez.
Hkim, hakkaniyetin gerektirdii durumlarda, ifadan beklenen yarar amamak kaydyla, daha fazla tazminata
hkmedebilir.
II. Aldatma
MADDE 36- Taraflardan biri, dierinin aldatmas sonucu bir szleme yapmsa, yanlmas esasl olmasa bile,
szlemeyle bal deildir.
nc bir kiinin aldatmas sonucu bir szleme yapan taraf, szlemenin yapld srada kar tarafn aldatmay
bilmesi veya bilecek durumda olmas hlinde, szlemeyle bal deildir.
III. Korkutma
1. Hkm
MADDE 37- Taraflardan biri, dierinin veya nc bir kiinin korkutmas sonucu bir szleme yapmsa,
szlemeyle bal deildir.
Korkutan bir nc kii olup da dier taraf korkutmay bilmiyorsa veya bilecek durumda deilse, szlemeyle bal
kalmak istemeyen korkutulan, hakkaniyet gerektiriyorsa, dier tarafa tazminat demekle ykmldr.
2. Koullar
MADDE 38- Korkutulan, iinde bulunduu durum bakmndan kendisinin veya yaknlarndan birinin kiilik
haklarna ya da malvarlna ynelik ar ve yakn bir zarar tehlikesinin doduuna inanmakta hakl ise, korkutma
gereklemi saylr.
Bir hakkn veya kanundan doan bir yetkinin kullanlaca korkutmasyla szleme yapldnda, bu hakk veya
yetkiyi kullanacan aklayann, dier tarafn zor durumda kalmasndan ar bir menfaat salam olmas hlinde,
korkutmann varl kabul edilir.
IV. rade bozukluunun giderilmesi
MADDE 39- Yanlma veya aldatma sebebiyle ya da korkutulma sonucunda szleme yapan taraf, yanlma veya
aldatmay rendii ya da korkutmann etkisinin ortadan kalkt andan balayarak bir yl iinde szleme ile bal
olmadn bildirmez veya verdii eyi geri istemezse, szlemeyi onam saylr.

10763
Aldatma veya korkutmadan dolay balaycl olmayan bir szlemenin onanm saylmas, tazminat hakkn
ortadan kaldrmaz.
H. Temsil
I. Yetkili temsil
1. Genel olarak
a. Temsilin hkm
MADDE 40- Yetkili bir temsilci tarafndan bir bakas adna ve hesabna yaplan hukuki ilemin sonular, dorudan
doruya temsil olunan balar.
Temsilci, hukuki ilemi yaparken bu sfatn bildirmezse, hukuki ilemin sonular kendisine ait olur. Ancak, kar
taraf bir temsil ilikisinin varln durumdan karyor veya karmas gerekiyor ya da hukuki ilemi temsilci veya temsil
olunandan biri ile yapmas farksz ise, hukuki ilemin sonular dorudan doruya temsil olunana ait olur.
Dier durumlarda alacan devri veya borcun stlenilmesine ilikin hkmler uygulanr.
b. Temsil yetkisinin ierii ve derecesi
MADDE 41- Bakas adna ve hesabna temsil kamu hukukundan domusa, temsil yetkisinin ierii ve derecesi bu
konudaki yasal hkmlere; temsil hukuksal bir ilemden domusa, temsil yetkisinin ierii ve derecesi o hukuksal ileme
gre belirlenir.
Temsil yetkisi nc kiilere bildirilmise temsil yetkisinin ierii ve derecesi, bu bildirime gre belirlenir.
2. Hukuki ilemden doan yetki
a. Yetkinin snrlanmas ve geri alnmas
MADDE 42- Temsil olunan, hukuki bir ilemden doan temsil yetkisini her zaman snrlayabilir veya geri alabilir.
Ancak, taraflar arasndaki hizmet, veklet veya ortaklk szlemeleri gibi hukuki ilikilerden doabilecek haklar sakldr.
Temsil olunan, bu hakkndan nceden feragat edemez.
Temsil olunan verdii yetkiyi nc kiilere aka veya dolayl biimde bildirmise, bu yetkiyi tamamen veya
ksmen geri aldn onlara bildirmedii takdirde, yetkinin geri alndn iyiniyetli nc kiilere kar ileri sremez.
b. lm, ehliyetsizlik ve dier durumlar
MADDE 43- Hukuki ilemden doan temsil yetkisi, aksi taraflarca kararlatrlmadka veya iin zelliinden
anlalmadka, temsil olunann veya temsilcinin lm, gaipliine karar verilmesi, fiil ehliyetini kaybetmesi veya iflas
etmesi durumlarnda sona erer.
Bu hkm, bir tzel kiiliin sona ermesi durumunda da uygulanr.
Taraflarn karlkl kiisel haklar sakldr.
c. Yetki belgesinin geri verilmesi
MADDE 44- Temsilciye yetki belgesi verilmise, yetkinin sona ermesi durumunda temsilci, bu belgeyi temsil
olunana geri vermekle veya hkimin belirleyecei yere brakmakla ykmldr.
Temsil olunan veya halefleri, temsilcinin belgeyi geri vermesi iin gerekeni yapmazlarsa, bundan dolay iyiniyetli
nc kiilerin zararn gidermekle ykmldrler.

10764
d. Yetkinin sona erdiinin ileri srlememesi
MADDE 45- Temsilci, yetkisinin sona ermi olduunu bilmedii srece, temsil olunan veya halefleri, temsilcinin
yapm olduu hukuki ilemlerin sonularyla baldrlar.
Bu kural, nc kiilerin yetkinin sona ermi olduunu bildikleri durumlarda uygulanmaz.
II. Yetkisiz temsil
1. Onama hlinde
MADDE 46- Bir kimse yetkisi olmad hlde temsilci olarak bir hukuki ilem yaparsa, bu ilem ancak onad
takdirde temsil olunan balar.
Yetkisiz temsilcinin kendisiyle ilem yapt dier taraf, temsil olunandan, uygun bir sre iinde bu hukuki ilemi
onayp onamayacan bildirmesini isteyebilir. Bu sre iinde ilemin onanmamas durumunda, dier taraf bu ilemle bal
olmaktan kurtulur.
2. Onamama hlinde
MADDE 47- Temsil olunann ak veya rtl olarak hukuki ilemi onamamas hlinde, bu ilemin geersiz
olmasndan doan zararn giderilmesi, yetkisiz temsilciden istenebilir. Ancak, yetkisiz temsilci, ilemin yapld srada kar
tarafn, kendisinin yetkisiz olduunu bildiini veya bilmesi gerektiini ispat ederse, kendisinden zararn giderilmesi
istenemez.
Hakkaniyet gerektiriyorsa, kusurlu yetkisiz temsilciden dier zararlarn giderilmesi de istenebilir.
Sebepsiz zenginlemeden doan haklar sakldr.
III. Sakl hkmler
MADDE 48- Ortaklk temsilcileri ile organlarnn ve ticari vekillerin yetkisine ilikin hkmler sakldr.
KNC AYIRIM
Haksz Fiillerden Doan Bor likileri
A. Sorumluluk
I. Genel olarak
MADDE 49- Kusurlu ve hukuka aykr bir fiille bakasna zarar veren, bu zarar gidermekle ykmldr.
Zarar verici fiili yasaklayan bir hukuk kural bulunmasa bile, ahlaka aykr bir fiille bakasna kasten zarar veren de,
bu zarar gidermekle ykmldr.
II. Zararn ve kusurun ispat
MADDE 50- Zarar gren, zararn ve zarar verenin kusurunu ispat yk altndadr.
Uranlan zararn miktar tam olarak ispat edilemiyorsa hkim, olaylarn olaan akn ve zarar grenin ald
nlemleri gz nnde tutarak, zararn miktarn hakkaniyete uygun olarak belirler.

10765
III. Tazminat
1. Belirlenmesi
MADDE 51- Hkim, tazminatn kapsamn ve denme biimini, durumun gereini ve zellikle kusurun arln gz
nne alarak belirler.
Tazminatn irat biiminde denmesine hkmedilirse, borlu gvence gstermekle ykmldr.
2. ndirilmesi
MADDE 52- Zarar gren, zarar douran fiile raz olmu veya zararn domasnda ya da artmasnda etkili olmu
yahut tazminat ykmlsnn durumunu arlatrm ise hkim, tazminat indirebilir veya tamamen kaldrabilir.
Zarara hafif kusuruyla sebep olan tazminat ykmls, tazminat dediinde yoksullua decek olur ve hakkaniyet
de gerektirirse hkim, tazminat indirebilir.
IV. zel durumlar
1. lm ve bedensel zarar
a. lm
MADDE 53- lm hlinde uranlan zararlar zellikle unlardr:
1. Cenaze giderleri.
2. lm hemen gereklememise tedavi giderleri ile alma gcnn azalmasndan ya da yitirilmesinden doan
kayplar.
3. lenin desteinden yoksun kalan kiilerin bu sebeple uradklar kayplar.
b. Bedensel zarar
MADDE 54- Bedensel zararlar zellikle unlardr:
1. Tedavi giderleri.
2. Kazan kayb.
3. alma gcnn azalmasndan ya da yitirilmesinden doan kayplar.
4. Ekonomik gelecein sarslmasndan doan kayplar.
c. Belirlenmesi
MADDE 55- Destekten yoksun kalma zararlar ile bedensel zararlar, bu Kanun hkmlerine ve sorumluluk hukuku
ilkelerine gre hesaplanr. Ksmen veya tamamen rcu edilemeyen sosyal gvenlik demeleri ile ifa amacn tamayan
demeler, bu tr zararlarn belirlenmesinde gzetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez. Hesaplanan tazminat, miktar
esas alnarak hakkaniyet dncesi ile artrlamaz veya azaltlamaz.
Bu Kanun hkmleri, her trl idari eylem ve ilemler ile idarenin sorumlu olduu dier sebeplerin yol at vcut
btnlnn ksmen veya tamamen yitirilmesine ya da kiinin lmne bal zararlara ilikin istem ve davalarda da
uygulanr.
d. Manevi tazminat
MADDE 56- Hkim, bir kimsenin bedensel btnlnn zedelenmesi durumunda, olayn zelliklerini gz nnde
tutarak, zarar grene uygun bir miktar parann manevi tazminat olarak denmesine karar verebilir.
Ar bedensel zarar veya lm hlinde, zarar grenin veya lenin yaknlarna da manevi tazminat olarak uygun bir
miktar parann denmesine karar verilebilir.

10766
2. Haksz rekabet
MADDE 57- Gerek olmayan haberlerin yaylmas veya bu tr ilanlarn yaplmas ya da drstlk kurallarna aykr
dier davranlarda bulunulmas yznden mterileri azalan veya onlar kaybetme tehlikesiyle karlaan kii, bu
davranlara son verilmesini ve kusurun varl hlinde zararnn giderilmesini isteyebilir.
Ticari ilere ait haksz rekabet hakknda Trk Ticaret Kanunu hkmleri sakldr.
3. Kiilik hakknn zedelenmesi
MADDE 58- Kiilik hakknn zedelenmesinden zarar gren, urad manevi zarara karlk manevi tazminat ad
altnda bir miktar para denmesini isteyebilir.
Hkim, bu tazminatn denmesi yerine, dier bir giderim biimi kararlatrabilir veya bu tazminata ekleyebilir;
zellikle saldry knayan bir karar verebilir ve bu kararn yaymlanmasna hkmedebilir.
4. Ayrt etme gcnn geici kayb
MADDE 59- Ayrt etme gcn geici olarak kaybeden kii, bu srada verdii zararlar gidermekle ykmldr.
Ancak, ayrt etme gcn kaybetmede kusuru olmadn ispat ederse, sorumluluktan kurtulur.
V. Sorumluluk sebeplerinin okluu
1. Sebeplerin yarmas
MADDE 60- Bir kiinin sorumluluu, birden ok sebebe dayandrlabiliyorsa hkim, zarar gren aksini istemi
olmadka veya kanunda aksi ngrlmedike, zarar grene en iyi giderim imkn salayan sorumluluk sebebine gre karar
verir.
2. Mteselsil sorumluluk
a. D ilikide
MADDE 61- Birden ok kii birlikte bir zarara sebebiyet verdikleri veya ayn zarardan eitli sebeplerden dolay
sorumlu olduklar takdirde, haklarnda mteselsil sorumlulua ilikin hkmler uygulanr.
b. ilikide
MADDE 62- Tazminatn ayn zarardan sorumlu mteselsil borlular arasnda paylatrlmasnda, btn durum ve
koullar, zellikle onlardan her birine yklenebilecek kusurun arl ve yarattklar tehlikenin younluu gz nnde
tutulur.
Tazminatn kendi payna deninden fazlasn deyen kii, bu fazla demesi iin, dier mteselsil sorumlulara kar
rcu hakkna sahip ve zarar grenin haklarna halef olur.
VI. Hukuka aykrl kaldran hller
1. Genel olarak
MADDE 63- Kanunun verdii yetkiye dayanan ve bu yetkinin snrlar iinde kalan bir fiil, zarara yol asa bile,
hukuka aykr saylmaz.
Zarar grenin rzas, daha stn nitelikte zel veya kamusal yarar, zarar verenin davrannn hakl savunma nitelii
tamas, yetkili kamu makamlarnn mdahalesinin zamannda salanamayacak olmas durumunda kiinin hakkn kendi
gcyle korumas veya zorunluluk hllerinde de fiil, hukuka aykr saylmaz.

10767
2. Sorumluluk
MADDE 64- Hakl savunmada bulunan, saldrann ahsna veya mallarna verdii zarardan sorumlu tutulamaz.
Kendisini veya bakasn ak ya da yakn bir zarar tehlikesinden korumak iin dier bir kiinin mallarna zarar
verenin, bu zarar giderim ykmlln hkim hakkaniyete gre belirler.
Hakkn kendi gcyle koruma durumunda kalan kii, durum ve koullara gre o srada kolluk gcnn yardmn
zamannda salayamayacak ise ve hakknn kayba uramasn ya da kullanlmasnn nemli lde zorlamasn nleyecek
baka bir yol da yoksa, verdii zarardan sorumlu tutulamaz.
B. Kusursuz sorumluluk
I. Hakkaniyet sorumluluu
MADDE 65- Hakkaniyet gerektiriyorsa; hkim, ayrt etme gc bulunmayan kiinin verdii zararn, tamamen veya
ksmen giderilmesine karar verir.
II. zen sorumluluu
1. Adam altrann sorumluluu
MADDE 66- Adam altran, alann, kendisine verilen iin yaplmas srasnda bakalarna verdii zarar
gidermekle ykmldr.
Adam altran, alann seerken, iiyle ilgili talimat verirken, gzetim ve denetimde bulunurken, zararn
domasn engellemek iin gerekli zeni gsterdiini ispat ederse, sorumlu olmaz.
Bir iletmede adam altran, iletmenin alma dzeninin zararn domasn nlemeye elverili olduunu ispat
etmedike, o iletmenin faaliyetleri dolaysyla sebep olunan zarar gidermekle ykmldr.
Adam altran, dedii tazminat iin, zarar veren alana, ancak onun bizzat sorumlu olduu lde rcu hakkna
sahiptir.
2. Hayvan bulundurann sorumluluu
a. Giderim ykmll
MADDE 67- Bir hayvann bakmn ve ynetimini srekli veya geici olarak stlenen kii, hayvann verdii zarar
gidermekle ykmldr.
Hayvan bulunduran, bu zararn domasn engellemek iin gerekli zeni gsterdiini ispat ederse sorumlu olmaz.
Hayvan, bir bakas veya bir bakasna ait hayvan tarafndan rktlm olursa, hayvan bulundurann, bu kiilere
rcu hakk sakldr.
b. Alkoyma hakk
MADDE 68- Bir kiinin hayvan, bakasnn tanmaz zerinde bir zarar verdii takdirde, tanmazn zilyedi, o
hayvan yakalayabilir, zarar giderilinceye kadar alkoyabilir; hatta durum ve koullar hakl gsteriyorsa hayvan dier
yollarla etkisiz hle getirebilir.
Bu durumda, tanmazn zilyedi derhl hayvan sahibine bilgi vermek ve sahibini bilmiyorsa, onun bulunmas iin
gerekli giriimleri yapmak zorundadr.

10768
3. Yap malikinin sorumluluu
a. Giderim ykmll
MADDE 69- Bir binann veya dier yap eserlerinin maliki, bunlarn yapmndaki bozukluklardan veya bakmndaki
eksikliklerden doan zarar gidermekle ykmldr.
ntifa ve oturma hakk sahipleri de, binann bakmndaki eksikliklerden doan zararlardan, malikle birlikte
mteselsilen sorumludurlar.
Sorumlularn, bu sebeplerle kendilerine kar sorumlu olan dier kiilere rcu hakk sakldr.
b. Zarar tehlikesini nleme
MADDE 70- Bir bakasna ait bina veya dier yap eserlerinden zarar grme tehlikesiyle karlaan kii, bu
tehlikenin giderilmesi iin gerekli nlemlerin alnmasn hak sahiplerinden isteyebilir.
Kiilerin ve mallarn korunmas hakkndaki kamu hukuku kurallar sakldr.
III. Tehlike sorumluluu ve denkletirme
MADDE 71- nemli lde tehlike arzeden bir iletmenin faaliyetinden zarar doduu takdirde, bu zarardan iletme
sahibi ve varsa ileten mteselsilen sorumludur.
Bir iletmenin, mahiyeti veya faaliyette kullanlan malzeme, aralar ya da gler gz nnde tutulduunda, bu ilerde
uzman bir kiiden beklenen tm zenin gsterilmesi durumunda bile ska veya ar zararlar dourmaya elverili olduu
sonucuna varlrsa, bunun nemli lde tehlike arzeden bir iletme olduu kabul edilir. zellikle, herhangi bir kanunda
benzeri tehlikeler arzeden iletmeler iin zel bir tehlike sorumluluu ngrlmse, bu iletme de nemli lde tehlike
arzeden iletme saylr.
Belirli bir tehlike hli iin ngrlen zel sorumluluk hkmleri sakldr.
nemli lde tehlike arzeden bir iletmenin bu tr faaliyetine hukuk dzenince izin verilmi olsa bile, zarar
grenler, bu iletmenin faaliyetinin sebep olduu zararlarnn uygun bir bedelle denkletirilmesini isteyebilirler.
C. Zamanam
I. Kural
MADDE 72- Tazminat istemi, zarar grenin zarar ve tazminat ykmlsn rendii tarihten balayarak iki yln
ve her hlde fiilin ilendii tarihten balayarak on yln gemesiyle zamanamna urar. Ancak, tazminat ceza kanunlarnn
daha uzun bir zamanam ngrd cezay gerektiren bir fiilden domusa, bu zamanam uygulanr.
Haksz fiil dolaysyla zarar gren bakmndan bir bor domusa zarar gren, haksz fiilden doan tazminat istemi
zamanamna uram olsa bile, her zaman bu borcu ifadan kanabilir.
II. Rcu isteminde
MADDE 73- Rcu istemi, tazminatn tamamnn dendii ve birlikte sorumlu kiinin renildii tarihten balayarak
iki yln ve her hlde tazminatn tamamnn dendii tarihten balayarak on yln gemesiyle zamanamna urar.
Tazminatn denmesi kendisinden istenilen kii, durumu birlikte sorumlu olduu kiilere bildirmek zorundadr. Aksi
takdirde zamanam, bu bildirimin drstlk kurallarna gre yaplabilecei tarihte ilemeye balar.

10769
D. Yarglama
I. Ceza hukuku ile ilikisinde
MADDE 74- Hkim, zarar verenin kusurunun olup olmad, ayrt etme gcnn bulunup bulunmad hakknda
karar verirken, ceza hukukunun sorumlulukla ilgili hkmleriyle bal olmad gibi, ceza hkimi tarafndan verilen beraat
kararyla da bal deildir.
Ayn ekilde, ceza hkiminin kusurun deerlendirilmesine ve zararn belirlenmesine ilikin karar da, hukuk hkimini
balamaz.
II.Tazminat hkmnn deitirilmesi
MADDE 75- Bedensel zararn kapsam, karar verme srasnda tam olarak belirlenemiyorsa hkim, kararn
kesinlemesinden balayarak iki yl iinde, tazminat hkmn deitirme yetkisini sakl tutabilir.
III. Geici demeler
MADDE 76- Zarar gren, iddiasnn haklln gsteren inandrc kantlar sunduu ve ekonomik durumu da
gerektirdii takdirde hkim, istem zerine davalnn zarar grene geici deme yapmasna karar verebilir.
Davalnn yapt geici demeler, hkmedilen tazminata mahsup edilir; tazminata hkmedilmezse hkim, davacnn
ald geici demeleri, yasal faizi ile birlikte geri vermesine karar verir.
NC AYIRIM
Sebepsiz Zenginlemeden Doan Bor likileri
A. Koullar
I. Genel olarak
MADDE 77- Hakl bir sebep olmakszn, bir bakasnn malvarlndan veya emeinden zenginleen, bu
zenginlemeyi geri vermekle ykmldr.
Bu ykmllk, zellikle zenginlemenin geerli olmayan veya gereklememi ya da sona ermi bir sebebe
dayanmas durumunda domu olur.
II. Borlanlmam edimin ifas
MADDE 78- Borlanmad edimi kendi isteiyle yerine getiren kimse, bunu ancak, kendisini borlu sanarak yerine
getirdiini ispat ederse geri isteyebilir.
Zamanamna uram bir borcun ifasndan veya ahlaki bir devin yerine getirilmi olmasndan kaynaklanan
zenginlemeler geri istenemez.
Bor olmad hlde denmi olan edimin geri istenmesine ilikin dier kanun hkmleri sakldr.
B. Geri vermenin kapsam
I. Zenginleenin ykmll
MADDE 79- Sebepsiz zenginleen, zenginlemenin geri istenmesi srasnda elinden km olduunu ispat ettii
ksmn dnda kalan geri vermekle ykmldr.
Zenginleen, zenginlemeyi iyiniyetli olmakszn elden karmsa veya elden karrken ileride geri vermek zorunda
kalabileceini hesaba katmas gerekiyorsa, zenginlemenin tamamn geri vermekle ykmldr.

10770
II. Giderleri isteme hakk
MADDE 80- Zenginleen iyiniyetli ise, yapt zorunlu ve yararl giderleri, geri verme isteminde bulunandan
isteyebilir.
Zenginleen iyiniyetli deilse, zorunlu giderlerinin ve yararl giderlerinden sadece geri verme zamannda mevcut olan
deer artnn denmesini isteyebilir.
Zenginleen, iyiniyetli olup olmadna baklmakszn, dier giderlerinin denmesini isteyemez. Ancak, kendisine
karlk nerilmezse, o ey ile birletirdii ve zararszca ayrlmas mmkn bulunan eklemeleri geri vermeden nce ayrp
alabilir.
C. Geri istenememe
MADDE 81- Hukuka veya ahlaka aykr bir sonucun gereklemesi amacyla verilen ey geri istenemez. Ancak,
alan davada hkim, bu eyin Devlete mal edilmesine karar verebilir.
D. Zamanam
MADDE 82- Sebepsiz zenginlemeden doan istem hakk, hak sahibinin geri isteme hakk olduunu rendii
tarihten balayarak iki yln ve her hlde zenginlemenin gerekletii tarihten balayarak on yln gemesiyle zamanamna
urar.
Zenginleme, zenginleenin bir alacak hakk kazanmas suretiyle gereklemise dier taraf, istem hakk
zamanamna uram olsa bile, her zaman bu borcunu ifadan kanabilir.
KNC BLM
Bor likisinin Hkmleri
BRNC AYIRIM
Borlarn fas
A. Genel olarak
I. ahsen ifa zorunluluunun olmamas
MADDE 83- Borcun, bizzat borlu tarafndan ifa edilmesinde alacaklnn menfaati bulunmadka borlu, borcunu
ahsen ifa etmekle ykml deildir.
II. fann konusu
1. Ksmen ifa
MADDE 84- Borcun tamam belli ve muaccel ise, alacakl ksmen ifay reddedebilir.
Alacakl ksmen ifay kabul ederse borlu, borcun kendisi tarafndan ikrar olunan ksmn ifadan kanamaz.
2. Blnemeyen bor
MADDE 85- Blnemeyen bir borcun birden ok alacakls varsa, alacakllardan her biri, borcun alacakllarn
tamamna ifasn isteyebilir. Borlu, edimini alacakllarn hepsine birden ifa etmek zorundadr.
Blnemeyen borcun birden ok borlusu varsa, borlulardan her biri borcun tamamn ifa etmekle ykmldr.
Durumun gereinden aksi anlalmadka, ifada bulunan borlu, alacaklya halef olur ve dier borlulardan paylar
orannda alacan isteyebilir.

10771
3. eit borcu
MADDE 86- eit borlarnda hukuki ilikiden ve iin zelliinden aksi anlalmadka, edimin seimi borluya
aittir. Ancak borlunun seecei edim, ortalama nitelikten daha dk olamaz.
4. Seimlik bor
MADDE 87- Seimlik borlarda, hukuki ilikiden ve iin zelliinden aksi anlalmadka, edimlerden birinin seimi
borluya aittir.
5. Faiz
MADDE 88- Faiz deme borcunda uygulanacak yllk faiz oran, szlemede kararlatrlmamsa faiz borcunun
doduu tarihte yrrlkte olan mevzuat hkmlerine gre belirlenir.
Szleme ile kararlatrlacak yllk faiz oran, birinci fkra uyarnca belirlenen yllk faiz orannn yzde elli fazlasn
aamaz.
B. fa yeri
MADDE 89- Borcun ifa yeri, taraflarn ak veya rtl iradelerine gre belirlenir. Aksine bir anlama yoksa,
aadaki hkmler uygulanr;
1. Para borlar, alacaklnn deme zamanndaki yerleim yerinde,
2. Para borlar, szlemenin kurulduu srada bor konusunun bulunduu yerde,
3. Bunlarn dndaki btn borlar, doumlar srasnda borlunun yerleim yerinde,
ifa edilir.
Alacaklnn yerleim yerinde ifas gereken bir borcun doumundan sonra alacaklnn yerleim yerini deitirmesi
sebebiyle ifa nemli lde glemise bor, alacaklnn nceki yerleim yerinde ifa edilebilir.
C. fa zaman
I. Sreye balanmam bor
MADDE 90- fa zaman taraflarca kararlatrlmadka veya hukuki ilikinin zelliinden anlalmadka her bor,
doumu annda muaccel olur.
II. Sreye bal bor
1. Aya ilikin srelerde vade
MADDE 91- Borcun ifas iin bir ayn balangc veya sonu belirlenmise, bundan ayn birinci ve sonuncu gn;
ayn ortas belirlenmise, bundan da ayn onbeinci gn anlalr.
Borcun ifas iin gn belirtilmeksizin sadece ay belirlenmise, bundan o ayn son gn anlalr.
2. Dier srelerde vade
MADDE 92- Bir borcun veya taraflardan birine den herhangi bir ykmlln szlemenin kurulmasndan
balayarak belli bir srenin sonunda ifas gerekiyorsa, ifa zaman aadaki biimde belirlenir:
1. Gn olarak belirlenmi sre, szlemenin kurulduu gn saylmakszn, bu srenin son gn dolmu olur. Sekiz
veya onbe gn olarak belirlenmi sre ise, bir veya iki haftay deil, tam sekiz veya onbe gn ifade eder.

10772
2. Hafta olarak belirlenmi sre, son haftann szlemenin kurulduu gne ismen uyan gnnde dolmu olur.
3. Ay olarak veya yl, yaryl ve yln drtte biri gibi birden ok ay ieren bir zaman olarak belirlenmi sre,
szlemenin kurulduu gn ayn kanc gn ise, son ayn bunu karlayan gnnde dolmu olur. Son ayda bunu karlayan
gn yoksa sre, bu ayn son gn dolmu saylr.
4. Yarm aydan onbe gnlk sre anlalr. Bir veya birden ok ay ve yarm ay olarak belirlenmi srenin dolduu
gn, son aya onbe gn eklenerek belirlenir.
Bu kurallar, srenin szlemenin kurulmasndan baka bir andan ilemeye balad durumlarda da uygulanr.
Borlu, belirli bir sre iinde yerine getirilmesi gereken bir borcu, bu srenin dolmasndan nce ifa etmekle
ykmldr.
3. Tatil gnleri
MADDE 93- fa zaman veya srenin son gn, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir gne rastlarsa, kendiliinden
bu gn izleyen ve tatil olmayan ilk gne geer.
Aksine anlama geerlidir.
III. saatlerinde ifa
MADDE 94- Bor, allm i saatlerinde ifa ve kabul edilir.
IV. Srenin uzatlmas
MADDE 95- Sre uzatlm ise yeni sre, aksi kararlatrlm olmadka, nceki srenin sona ermesini izleyen
birinci gnden balar.
V. Erken ifa
MADDE 96- Szlemenin hkmlerinden veya zelliinden ya da durumun gereinden taraflarn aksini kastettikleri
anlalmadka borlu, edimini srenin sona ermesinden nce ifa edebilir. Ancak, kanun veya szleme ya da det gerei
olmadka borlu, erken ifada bulunmas sebebiyle indirim yapamaz.
VI. Karlkl bor ykleyen szlemelerde
1. fada sra
MADDE 97- Karlkl bor ykleyen bir szlemenin ifas isteminde bulunan tarafn, szlemenin koullarna ve
zelliklerine gre daha sonra ifa etme hakk olmadka, kendi borcunu ifa etmi ya da ifasn nermi olmas gerekir.
2. fa gszl
MADDE 98- Karlkl bor ykleyen bir szlemede, taraflardan birinin borcunu ifada gszle dmesi ve
zellikle iflas etmesi ya da hakkndaki haciz ileminin sonusuz kalmas sebebiyle dier tarafn hakk tehlikeye derse bu
taraf, kar edimin ifas gvence altna alnncaya kadar kendi ediminin ifasndan kanabilir.
Hakk tehlikeye den taraf, ayrca uygun bir srede istedii gvence verilmezse szlemeden dnebilir.

10773
D. deme
I. lke paras ile
MADDE 99- Konusu para olan bor lke parasyla denir.
lke paras dnda baka bir para birimiyle deme yaplmas kararlatrlmsa, szlemede aynen deme veya bu
anlama gelen bir ifade bulunmadka bor, deme gnndeki rayi zerinden lke parasyla da denebilir.
lke paras dnda baka bir para birimiyle belirlenmi ve szlemede aynen deme ya da bu anlama gelen bir ifade
de bulunmadka, borcun deme gnnde denmemesi zerine alacakl, bu alacann aynen veya vade ya da fiil deme
gnndeki rayi zerinden lke paras ile denmesini isteyebilir.
II. Mahsup
1. Ksmen demede
MADDE 100- Borlu, faiz veya giderleri demede gecikmemi ise, ksmen yapt demeyi ana bortan dme
hakkna sahiptir. Aksine anlama yaplamaz.
Alacakl, alacan bir ksm iin kefalet, rehin veya baka bir gvence alm ise, borlu ksmen yapt demeyi,
gvence altna alnan veya gvencesi daha iyi olan ksma mahsup etme hakkna sahip deildir.
2. Birden ok borta
a. Borlu ve alacaklnn bildirimine gre
MADDE 101- Birden ok borcu bulunan borlu, deme gnnde bu borlardan hangisini demek istediini
alacaklya bildirebilir.
Borlu bildirimde bulunmazsa, yaplan deme, kendisi tarafndan derhl itiraz edilmi olmadka, alacaklnn
makbuzda gsterdii bor iin yaplm saylr.
b. Kanuna gre
MADDE 102- Kanunen geerli bir aklama yaplmad veya makbuzda bir aklk bulunmad durumda deme,
muaccel bor iin yaplm saylr. Birden ok bor muaccel ise demenin, borluya kar ilk olarak takip edilen bor iin
yaplm olduu kabul edilir. Takip yaplmam ise deme, vadesi ilk nce gelmi olan bor iin yaplm olur.
Birden ok borcun vadesi ayn zamanda gelmise, mahsup orantl olarak; borlardan hibirinin vadesi gelmemise
deme, gvencesi en az olan bor iin yaplm saylr.
III. Makbuz ve senetlerin geri verilmesi
1. Borlunun hakk
MADDE 103- Borcu deyen borlu, bir makbuz ve borcun tamam denmise, buna ilikin bor senedinin geri
verilmesini veya iptalini isteyebilir.
Borcun tamam denmemi veya bor senedi alacaklya bakaca haklar da vermekte ise borlu, ancak makbuz
verilmesini ve demenin bor senedine ilenmesini isteyebilir.
2. Hkmleri
MADDE 104- Faiz veya kira bedeli gibi dnemsel edimlerden biri iin, alacakl tarafndan ekince belirtilmeksizin
makbuz verilmise, nceki dnemlere ait edimler de ifa edilmi saylr.
Alacakl anaparann tamam iin makbuz vermise, faizlerini de alm olduu kabul edilir.
Bor senedi borluya geri verilmise, bor sona ermi saylr.

10774
3. Senedin geri verilememesi
MADDE 105- Alacakl, bor senedini kaybettiini iddia ederse, borlunun istemi zerine, borcu deme srasnda,
kendisine bor senedinin iptalini ve borcun sona ermi olduunu gsteren resmen dzenlenmi veya usulne gre onaylanm
bir belge vermek zorundadr.
Kymetli evrakn iptaline ilikin hkmler sakldr.
E. Alacaklnn temerrd
I. Koullar
MADDE 106- Yapma veya verme edimi gerei gibi kendisine nerilen alacakl, hakl bir sebep olmakszn onu
kabulden veya borlunun borcunu ifa edebilmesi iin kendisi tarafndan yaplmas gereken hazrlk fiillerini yapmaktan
kanrsa, temerrde dm olur.
Alacakl, mteselsil borlulardan birine kar temerrde derse, dierlerine kar da temerrde dm olur.
II. Hkmleri
1. Bir eyin teslimine ilikin edimlerde
a. Tevdi hakk
MADDE 107- Alacaklnn temerrde dmesi durumunda borlu, hasar ve giderleri alacaklya ait olmak zere,
teslim edecei eyi tevdi ederek borcundan kurtulabilir.
Tevdi yerini, ifa yerindeki hkim belirler. Bununla birlikte ticari mallar, hkim karar olmadan da bir ardiyeye tevdi
edilebilir.
b. Satma hakk
MADDE 108- Szlemenin konusu olan eyin nitelii veya iin zellii tevdi edilmesine uygun dmez veya teslim
edilecek ey bozulabilir ya da bakm, korunmas veya tevdi edilmesi nemli bir gideri gerektirir ise, borlu, alacaklya
nceden ihtarda bulunmas kouluyla, hkimin izniyle onu ak artrma yoluyla sattrp bedelini tevdi edebilir.
Teslim edilecek ey, borsada kaytlysa veya piyasa fiyat varsa ya da yaplacak gidere oranla deeri az ise, satn
ak artrma yoluyla yaplmas zorunlu olmad gibi, hkim, nceden ihtarda bulunma koulunu aramakszn sata izin
verebilir.
c. Tevdi konusunu geri alma
MADDE 109- Alacakl, tevdi edilen eyi kabul ettiini aklam veya tevdi bir rehnin ortadan kaldrlmas sonucunu
dourmu olmadka borlu, tevdi edilen eyi geri alabilir.
Tevdi edilen ey geri alnd anda alacak, btn yan haklaryla birlikte varln srdrr.
2. Dier edimlerde
MADDE 110- Borcun konusu bir eyin teslimini gerektirmiyorsa, alacaklnn temerrd hlinde borlu, borlunun
temerrdne ilikin hkmlere gre szlemeden dnebilir.
F. Dier ifa engelleri
MADDE 111- Borlunun kusuru olmakszn, alacan kime ait olduunda veya alacaklnn kimliinde duraksama
sebebiyle ya da alacakldan kaynaklanan dier kiisel bir sebeple bor, alacaklya veya temsilcisine ifa edilemezse borlu,
alacaklnn temerrdnde olduu gibi, tevdi ya da szlemeden dnme hakkn kullanabilir.

10775
KNC AYIRIM
Borlarn fa Edilmemesinin Sonular
A. Borcun ifa edilmemesi
I. Giderim borcu
1. Genel olarak
MADDE 112- Bor hi veya gerei gibi ifa edilmezse borlu, kendisine hibir kusurun yklenemeyeceini ispat
etmedike, alacaklnn bundan doan zararn gidermekle ykmldr.
2. Yapma ve yapmama borlarnda
MADDE 113- Yapma borcu, borlu tarafndan ifa edilmedii takdirde alacakl, masraf borluya ait olmak zere
edimin kendisi veya bakas tarafndan ifasna izin verilmesini isteyebilir; her trl giderim isteme hakk sakldr.
Yapmama borcuna aykr davranan borlu, bu aykr davrannn dourduu zarar gidermekle ykmldr.
Alacakl, ayrca borca aykr durumun ortadan kaldrlmasn veya bu konuda masraf borluya ait olmak zere
kendisinin yetkili klnmasn isteyebilir.
II. Sorumluluun ve giderim borcunun kapsam
1. Genel olarak
MADDE 114- Borlu, genel olarak her trl kusurdan sorumludur. Borlunun sorumluluunun kapsam, iin zel
niteliine gre belirlenir. zellikle borlu iin bir yarar salamyorsa, sorumluluk daha hafif olarak deerlendirilir.
Haksz fiil sorumluluuna ilikin hkmler, kyas yoluyla szlemeye aykrlk hllerine de uygulanr.
2. Sorumsuzluk anlamas
MADDE 115- Borlunun ar kusurundan sorumlu olmayacana ilikin nceden yaplan anlama kesin olarak
hkmszdr.
Borlunun alacakl ile hizmet szlemesinden kaynaklanan herhangi bir bor sebebiyle sorumlu olmayacana ilikin
olarak nceden yapt her trl anlama kesin olarak hkmszdr.
Uzmanl gerektiren bir hizmet, meslek veya sanat, ancak kanun ya da yetkili makamlar tarafndan verilen izinle
yrtlebiliyorsa, borlunun hafif kusurundan sorumlu olmayacana ilikin nceden yaplan anlama kesin olarak
hkmszdr.
3. Yardmc kiilerin fiillerinden sorumluluk
MADDE 116- Borlu, borcun ifasn veya bir bor ilikisinden doan hakkn kullanlmasn, birlikte yaad kiiler
ya da yannda alanlar gibi yardmclarna kanuna uygun surette brakm olsa bile, onlarn ii yrttkleri srada dier
tarafa verdikleri zarar gidermekle ykmldr.
Yardmc kiilerin fiilinden doan sorumluluk, nceden yaplan bir anlamayla tamamen veya ksmen kaldrlabilir.
Uzmanl gerektiren bir hizmet, meslek veya sanat, ancak kanun veya yetkili makamlar tarafndan verilen izinle
yrtlebiliyorsa, borlunun yardmc kiilerin fiillerinden sorumlu olmayacana ilikin anlama kesin olarak hkmszdr.

10776
B. Borlunun temerrd
I. Koullar
MADDE 117- Muaccel bir borcun borlusu, alacaklnn ihtaryla temerrde der.
Borcun ifa edilecei gn, birlikte belirlenmi veya szlemede sakl tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri
usulne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemise, bu gnn gemesiyle; haksz fiilde fiilin ilendii, sebepsiz
zenginlemede ise zenginlemenin gerekletii tarihte borlu temerrde dm olur. Ancak sebepsiz zenginleenin
iyiniyetli olduu hllerde temerrt iin bildirim arttr.
II. Hkmleri
1. Genel olarak
a. Gecikme tazminat
MADDE 118- Temerrde den borlu, temerrde dmekte kusuru olmadn ispat etmedike, borcun ge
ifasndan dolay alacaklnn urad zarar gidermekle ykmldr.
b. Beklenmedik hlden sorumluluk
MADDE 119- Temerrde den borlu, beklenmedik hl sebebiyle doacak zarardan sorumludur.
Borlu, temerrde dmekte kusuru olmadn veya borcunu zamannda ifa etmi olsayd bile beklenmedik hlin ifa
konusu eye zarar vereceini ispat ederek bu sorumluluktan kurtulabilir.
2. Temerrt faizi
a. Genel olarak
MADDE 120- Uygulanacak yllk temerrt faizi oran, szlemede kararlatrlmamsa, faiz borcunun doduu
tarihte yrrlkte olan mevzuat hkmlerine gre belirlenir.
Szleme ile kararlatrlacak yllk temerrt faizi oran, birinci fkra uyarnca belirlenen yllk faiz orannn yzde
yz fazlasn aamaz.
Akd faiz oran kararlatrlmakla birlikte szlemede temerrt faizi kararlatrlmamsa ve yllk akd faiz oran da
birinci fkrada belirtilen faiz oranndan fazla ise, temerrt faizi oran hakknda akd faiz oran geerli olur.
b. Faizlerde, iratlarda ve balamada temerrt faizi
MADDE 121- Faiz veya irat borcunu ya da balad bir miktar paray demekte temerrde den borlu, icra
takibine giriildii veya dava ald gnden balayarak, temerrt faizi demekle ykmldr.
Buna aykr olarak yaplan anlamalar, ceza koulu hkmlerine tabi olur.
Temerrt faizine, ayrca temerrt faizi yrtlemez.
3. Akn zarar
MADDE 122- Alacakl, temerrt faizini aan bir zarara uram olursa, borlu kendisinin hibir kusuru
bulunmadn ispat etmedike, bu zarar da gidermekle ykmldr.
Temerrt faizini aan zarar miktar grlmekte olan davada belirlenebiliyorsa, davacnn istemi zerine hkim, esas
hakknda karar verirken bu zararn miktarna da hkmeder.

10777
4. Karlkl bor ykleyen szlemelerde
a. Sre verilmesi
MADDE 123- Karlkl bor ykleyen szlemelerde, taraflardan biri temerrde dt takdirde dieri, borcun ifa
edilmesi iin uygun bir sre verebilir veya uygun bir sre verilmesini hkimden isteyebilir.
b. Sre verilmesini gerektirmeyen durumlar
MADDE 124- Aadaki durumlarda sre verilmesine gerek yoktur:
1. Borlunun iinde bulunduu durumdan veya tutumundan sre verilmesinin etkisiz olaca anlalyorsa.
2. Borlunun temerrd sonucunda borcun ifas alacakl iin yararsz kalmsa.
3. Borcun ifasnn, belirli bir zamanda veya belirli bir sre iinde gereklememesi zerine, ifann artk kabul
edilmeyecei szlemeden anlalyorsa.
c. Seimlik haklar
MADDE 125- Temerrde den borlu, verilen sre iinde, borcunu ifa etmemise veya sre verilmesini
gerektirmeyen bir durum sz konusu ise alacakl, her zaman borcun ifasn ve gecikme sebebiyle tazminat isteme hakkna
sahiptir.
Alacakl, ayrca borcun ifasndan ve gecikme tazminat isteme hakkndan vazgetiini hemen bildirerek, borcun ifa
edilmemesinden doan zararn giderilmesini isteyebilir veya szlemeden dnebilir.
Szlemeden dnme hlinde taraflar, karlkl olarak ifa ykmllnden kurtulurlar ve daha nce ifa ettikleri
edimleri geri isteyebilirler. Bu durumda borlu, temerrde dmekte kusuru olmadn ispat edemezse alacakl, szlemenin
hkmsz kalmas sebebiyle urad zararn giderilmesini de isteyebilir.
d. Srekli edimli szlemelerde
MADDE 126- fasna balanm srekli edimli szlemelerde, borlunun temerrd hlinde alacakl, ifa ve gecikme
tazminat isteyebilecei gibi, szlemeyi feshederek, szlemenin sresinden nce sona ermesi yznden urad zararn
giderilmesini de isteyebilir.
NC AYIRIM
Bor likilerinin nc Kiilere Etkisi
A. Alacaklya halef olma
MADDE 127- Alacaklya ifada bulunan nc kii, aadaki hllerde ifas lsnde alacaklnn haklarna halef
olur:
1. Bakasnn borcu iin rehnedilen bir eyi rehinden kurtard ve bu ey zerinde mlkiyet veya baka bir ayni
hakk bulunduu takdirde.
2. Alacaklya ifada bulunan nc kiinin ona halef olaca, borlu tarafndan ifadan nce alacaklya bildirildii
takdirde.
Dier halefiyet hllerine ilikin kanun hkmleri sakldr.

10778
B. nc kiinin fiilini stlenme
MADDE 128- nc bir kiinin fiilini bakasna kar stlenen, bu fiilin gereklememesinden doan zarar
gidermekle ykmldr.
Belirli bir sre iin yaplan stlenmede, srenin bitimine kadar stlenene edimini ifa etmesi iin yazl olarak
bavurulmamas hlinde, stlenenin sorumluluunun sona erecei kararlatrlabilir.
C. nc kii yararna szleme
I. Genel olarak
MADDE 129- Kendi adna szleme yapan kii, szlemeye nc kii yararna bir edim ykmll
koydurmusa, edimin nc kiiye ifa edilmesini isteyebilir.
nc kii veya nc kiiye halef olanlar da, taraflarn amacna veya rf ve dete uygun dt takdirde edimin
ifasn isteyebilirler. Bu durumda, nc kii veya ona halef olanlar bu hakk kullanmak istediklerini borluya bildirdikten
sonra, alacakl borluyu ibra edemeyecei gibi, borcun nitelik ve kapsamn da deitiremez.
II. Sorumluluk sigortalarnda
MADDE 130- Bakasn altran kii, altrd kiiye kar hukuki sorumluluunu gvence altna almak zere
sigorta yaptrmsa, sigortadan doan haklar dorudan doruya alana ait olur.
Ancak, alana denecek sigorta tazminat, genel hkmlere gre denecek tazminattan indirilir.
Dier hukuki sorumluluk sigortalarna ilikin kanun hkmleri sakldr.
NC BLM
Borlarn ve Bor likilerinin Sona Ermesi, Zamanam
BRNC AYIRIM
Sona Erme Hlleri
A. Asl borca bal hak ve borlarn sona ermesi
MADDE 131- Asl bor ifa ya da dier bir sebeple sona erdii takdirde, rehin, kefalet, faiz ve ceza koulu gibi buna
bal hak ve borlar da sona ermi olur.
lemi faizin ve ceza koulunun ifasn isteme hakk szlemeyle veya ifa anna kadar yaplacak bir bildirimle sakl
tutulmu ise ya da durum ve koullardan sakl tutulduu anlalmaktaysa, bu faizler ve ceza koulu istenebilir.
Tanmaz rehnine, kymetli evraka ve konkordatoya ilikin zel hkmler sakldr.
B. bra
MADDE 132- Borcu douran ilem kanunen veya taraflarca belli bir ekle bal tutulmu olsa bile bor, taraflarn
ekle bal olmakszn yapacaklar ibra szlemesiyle tamamen veya ksmen ortadan kaldrlabilir.
C. Yenileme
I. Genel olarak
MADDE 133- Yeni bir borla mevcut bir borcun sona erdirilmesi, ancak taraflarn bu yndeki ak iradesi ile olur.

10779
zellikle mevcut bor iin kambiyo taahhdnde bulunulmas veya yeni bir alacak senedi ya da yeni bir kefalet
senedi dzenlenmesi, taraflarn ak yenileme iradeleri olmadka yenileme saylmaz.
II. Cari hesaplarda
MADDE 134- eitli kalemlerin bir cari hesaba sadece kaydedilmi olmas, borcun yenilenmi olduu anlamna
gelmez.
Ancak, hesabn kesilmi ve hesap sonucu dier tarafa kabul edilmi olmas durumunda, bor yenilenmi olur.
Kalemlerden birinin gvencesi varsa, aksi kararlatrlmadka, hesap kesilip sonucun kabul edilmi olmas,
gvenceyi sona erdirmez.
D. Birleme
MADDE 135- Alacakl ve borlu sfatlarnn ayn kiide birlemesiyle bor sona erer. Ancak, nc kiilerin alacak
zerinde nceden mevcut olan haklar birlemeden etkilenmez.
Birleme gemie etkili olarak ortadan kalkarsa, bor varln srdrr.
Tanmaz rehni ve kymetli evraka ilikin zel hkmler sakldr.
E. fa imknszl
I. Genel olarak
MADDE 136- Borcun ifas borlunun sorumlu tutulamayaca sebeplerle imknszlarsa, bor sona erer.
Karlkl bor ykleyen szlemelerde imknszlk sebebiyle bortan kurtulan borlu, kar taraftan alm olduu
edimi sebepsiz zenginleme hkmleri uyarnca geri vermekle ykml olup, henz kendisine ifa edilmemi olan edimi
isteme hakkn kaybeder. Kanun veya szlemeyle borcun ifasndan nce doan hasarn alacaklya ykletilmi olduu
durumlar, bu hkmn dndadr.
Borlu ifann imknszlatn alacaklya gecikmeksizin bildirmez ve zararn artmamas iin gerekli nlemleri
almazsa, bundan doan zararlar gidermekle ykmldr.
II. Ksmi ifa imknszl
MADDE 137- Borcun ifas borlunun sorumlu tutulamayaca sebeplerle ksmen imknszlarsa borlu, borcunun
sadece imknszlaan ksmndan kurtulur. Ancak, bu ksmi ifa imknszl nceden ngrlseydi taraflarca byle bir
szlemenin yaplmayaca aka anlalrsa, borcun tamam sona erer.
Karlkl bor ykleyen szlemelerde, bir tarafn borcu ksmen imknszlar ve alacakl ksmi ifaya raz olursa,
kar edim de o oranda ifa edilir. Alacaklnn byle bir ifaya raz olmamas veya kar edimin blnemeyen nitelikte olmas
durumunda, tam imknszlk hkmleri uygulanr.
III. Ar ifa gl
MADDE 138- Szlemenin yapld srada taraflarca ngrlmeyen ve ngrlmesi de beklenmeyen olaanst bir
durum, borludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya kar ve szlemenin yapld srada mevcut olgular, kendisinden
ifann istenmesini drstlk kurallarna aykr decek derecede borlu aleyhine deitirir ve borlu da borcunu henz ifa
etmemi veya ifann ar lde glemesinden doan haklarn sakl tutarak ifa etmi olursa borlu, hkimden szlemenin
yeni koullara uyarlanmasn isteme, bu mmkn olmad takdirde szlemeden dnme hakkna sahiptir. Srekli edimli
szlemelerde borlu, kural olarak dnme hakknn yerine fesih hakkn kullanr.

10780
Bu madde hkm yabanc para borlarnda da uygulanr.
F. Takas
I. Koullar
1. Genel olarak
MADDE 139- ki kii, karlkl olarak bir miktar para veya zde dier edimleri birbirine borlu olduklar takdirde,
her iki bor muaccel ise her biri alacan borcuyla takas edebilir.
Alacaklardan biri ekimeli olsa bile takas ileri srlebilir.
Zamanamna uram bir alacan takas, ancak takas edilebilecei anda henz zamanamna uramam olmas
kouluyla ileri srlebilir.
2. Kefalet hlinde
MADDE 140- Asl borlunun takas ileri srme hakk bulunduka, kefili de alacaklya ifada bulunmaktan kanabilir.
3. nc kii yararna szleme hlinde
MADDE 141- nc kii yararna borlanan kii, bu borcu ile szlemenin dier tarafndan olan alacan takas
edemez.
4. Borlunun iflas hlinde
MADDE 142- Borlunun iflas hlinde alacakllar, muaccel olmasalar bile, alacaklarn, mflise olan borlar ile
takas edebilirler.
II. Hkmleri
MADDE 143- Takas, ancak borlunun takas iradesini alacaklya bildirmesiyle gerekleir. Bu durumda her iki bor,
takas edilebilecekleri anda daha az olan bor tutarnca sona erer.
Cari hesapla ilgili ticarete ilikin zel teamller sakldr.
III. Alacaklnn rzasyla takas edilebilir alacaklar
MADDE 144- Aadaki alacaklar takas haklarnn doumundan sonra, ancak alacakllarn rzasyla takas edilebilir:
1. Tevdi edilmi eyann geri verilmesine veya bedeline ilikin alacaklar.
2. Haksz olarak alnm veya aldatma sonucunda alkonulmu eyann geri verilmesine veya bedeline ilikin
alacaklar.
3. Nafaka ve ii creti gibi, borlunun ve ailesinin bakm iin zorunlu olup, zel nitelii gerei, dorudan alacaklya
verilmesi gereken alacaklar.
IV. Takastan feragat
MADDE 145- Borlu, takas hakkndan nceden de feragat edebilir.
KNC AYIRIM
Zamanam
A. Sreler
I. On yllk zamanam
MADDE 146- Kanunda aksine bir hkm bulunmadka, her alacak on yllk zamanamna tabidir.

10781
II. Be yllk zamanam
MADDE 147- Aadaki alacaklar iin be yllk zamanam uygulanr:
1. Kira bedelleri, anapara faizleri ve cret gibi dier dnemsel edimler.
2. Otel, motel, pansiyon ve tatil ky gibi yerlerdeki konaklama bedelleri ile lokanta ve benzeri yerlerdeki yeme ime
bedelleri.
3. Kk sanat ilerinden ve kk apta perakende satlardan doan alacaklar.
4. Bir ortaklkta, ortaklk szlemesinden doan ve ortaklarn birbirleri veya kendileri ile ortaklk arasndaki; bir
ortakln mdrleri, temsilcileri, denetileri ile ortaklk veya ortaklar arasndaki alacaklar.
5. Veklet, komisyon ve acentalk szlemelerinden, ticari simsarlk creti alaca dnda, simsarlk szlemesinden
doan alacaklar.
6. Yklenicinin ykmllklerini ar kusuruyla hi ya da gerei gibi ifa etmemesi dnda, eser szlemesinden
doan alacaklar.
III. Srelerin kesinlii
MADDE 148- Bu ayrmda belirlenen zamanam sreleri, szlemeyle deitirilemez.
IV. Zamanamnn balangc
1. Genel olarak
MADDE 149- Zamanam, alacan muaccel olmasyla ilemeye balar.
Alacan muaccel olmasnn bir bildirime bal olduu hllerde, zamanam bu bildirimin yaplabilecei gnden
ilemeye balar.
2. Dnemsel edimlerde
MADDE 150- mr boyunca gelir ve benzeri dnemsel edimlerde, alacan tamam iin zamanam, ifa edilmemi
ilk dnemsel edimin muaccel olduu gnde ilemeye balar.
Alacan tamam zamanamna uramsa, ifa edilmemi dnemsel edimler de zamanamna uram olur.
V. Srelerin hesaplanmas
MADDE 151- Sreler hesaplanrken zamanamnn balad gn saylmaz ve zamanam ancak srenin son gn
de hak kullanlmakszn geince gereklemi olur.
Zamanam srelerinin hesaplanmasnda da, borlarn ifasndaki srelerin hesaplanmasna ilikin hkmler
uygulanr.
B. Bal alacaklarda zamanam
MADDE 152- Asl alacak zamanamna uraynca, ona bal faiz ve dier alacaklar da zamanamna uram olur.
C. Zamanamnn durmas
MADDE 153- Aadaki durumlarda zamanam ilemeye balamaz, balamsa durur:
1. Velayet sresince, ocuklarn ana ve babalarndan olan alacaklar iin.
2. Vesayet sresince, vesayet altnda bulunanlarn vasiden veya vesayet ilemleri sebebiyle Devletten olan alacaklar
iin.
3. Evlilik devam ettii srece, elerin dierinden olan alacaklar iin.
4. Hizmet ilikisi sresince, ev hizmetlilerinin onlar altranlardan olan alacaklar iin.
5. Borlu, alacak zerinde intifa hakkna sahip olduu srece.

10782
6. Alaca, Trk mahkemelerinde ileri srme imknnn bulunmad srece.
7. Alacakl ve borlu sfatnn ayn kiide birlemesinde, birlemenin ileride gemie etkili olarak ortadan kalkmas
durumunda, bu durumun ortaya kmasna kadar geecek srece.
Zamanamn durduran sebeplerin ortadan kalkt gnn bitiminde zamanam ilemeye balar veya durmadan
nce balam olan ilemesini srdrr.
D. Zamanamnn kesilmesi
I. Sebepleri
MADDE 154- Aadaki durumlarda zamanam kesilir:
1. Borlu borcu ikrar etmise, zellikle faiz demi veya ksmen ifada bulunmusa ya da rehin vermi veya kefil
gstermise.
2. Alacakl, dava veya defi yoluyla mahkemeye veya hakeme bavurmusa, icra takibinde bulunmusa ya da iflas
masasna bavurmusa.
II. Birlikte borlulara etkisi
MADDE 155- Zamanam mteselsil borlulardan veya blnemeyen borcun borlularndan birine kar kesilince,
dierlerine kar da kesilmi olur.
Zamanam asl borluya kar kesilince, kefile kar da kesilmi olur.
Zamanam kefile kar kesilince, asl borluya kar kesilmi olmaz.
III. Yeni srenin balamas
1. Borcun ikrar edilmesi veya karara balanmas hlinde
MADDE 156- Zamanamnn kesilmesiyle, yeni bir sre ilemeye balar.
Bor bir senetle ikrar edilmi veya bir mahkeme ya da hakem kararna balanm ise, yeni sre her zaman on yldr.
2. Alacaklnn fiili hlinde
MADDE 157- Bir dava veya defi yoluyla kesilmi olan zamanam, dava sresince taraflarn yarglamaya ilikin
her ileminden veya hkimin her kararndan sonra yeniden ilemeye balar.
Zamanam, icra takibiyle kesilmise, alacan takibine ilikin her ilemden sonra yeniden ilemeye balar.
Zamanam, iflas masasna bavurma sebebiyle kesilmise, iflasa ilikin hkmlere gre alacan yeniden
istenmesi imknnn doumundan itibaren yeniden ilemeye balar.
E. Davann reddinde ek sre
MADDE 158- Dava veya defi; mahkemenin yetkili veya grevli olmamas ya da dzeltilebilecek bir yanllk
yaplmas yahut vaktinden nce alm olmas nedeniyle reddedilmi olup da o arada zamanam veya hak drc sre
dolmusa, alacakl altm gnlk ek sre iinde haklarn kullanabilir.
F. Tanr rehni ile gvenceye balanm alacakta
MADDE 159- Alacan bir tanr rehniyle gvenceye balanm olmas, bu alacak iin zamanamnn ilemesine
engel olmaz; bununla birlikte alacaklnn, hakkn rehinden alma yetkisi devam eder.

10783
G. Zamanamndan feragat
MADDE 160- Zamanamndan nceden feragat edilemez.
Mteselsil borlulardan birinin feragat etmi olmas, dierlerine kar ileri srlemez.
Blnemez bir borcun borlularndan birinin feragat etmi olmas durumunda da ayn hkm uygulanr.
Asl borlunun feragati de kefile kar ileri srlemez.
H. leri srlmesi
MADDE 161- Zamanam ileri srlmedike, hkim bunu kendiliinden gz nne alamaz.
DRDNC BLM
Bor likilerinde zel Durumlar
BRNC AYIRIM
Teselsl
A. Mteselsil borluluk
I. Douu
MADDE 162- Birden ok borludan her biri, alacaklya kar borcun tamamndan sorumlu olmay kabul ettiini
bildirirse, mteselsil borluluk doar.
Byle bir bildirim yoksa, mteselsil borluluk ancak kanunda ngrlen hllerde doar.
II. D iliki
1. Hkmleri
a. Borlularn sorumluluu
MADDE 163- Alacakl, borcun tamamnn veya bir ksmnn ifasn, dilerse borlularn hepsinden, dilerse
yalnz birinden isteyebilir.
Borlularn sorumluluu, borcun tamam deninceye kadar devam eder.
b. Borlularn savunmalar
MADDE 164- Mteselsil borlulardan biri, alacaklya kar, ancak onunla kendi arasndaki kiisel ilikilerden veya
mteselsil borcun sebep ya da konusundan doan defi ve itirazlar ileri srebilir.
Mteselsil borlulardan biri ortak defi ve itirazlar ileri srmezse, dierlerine kar sorumlu olur.
c. Borlularn bireysel davran
MADDE 165- Kanun veya szleme ile aksi belirlenmedike, borlulardan biri kendi davranyla dier borlularn
durumunu arlatramaz.
2. Borcun sona ermesi
MADDE 166- Borlulardan biri, ifa veya takasla borcun tamamn veya bir ksmn sona erdirmise, bu oranda dier
borlular da bortan kurtarm olur.
Borlulardan biri, alacaklya ifada bulunmakszn bortan kurtulmusa, dier borlular bundan, ancak durumun veya
borcun niteliinin elverdii lde yararlanabilirler.
Alacaklnn borlulardan biriyle yapt ibra szlemesi, dier borlular da ibra edilen borlunun i ilikideki borca
katlma pay orannda bortan kurtarr.

10784
III. iliki
1. Paylam
MADDE 167- Aksi kararlatrlmadka veya borlular arasndaki hukuki ilikinin niteliinden anlalmadka,
borlulardan her biri, alacaklya yaplan ifadan, birbirlerine kar eit paylarla sorumludurlar.
Kendisine den paydan fazla ifada bulunan borlunun, dedii fazla miktar dier borlulardan isteme hakk vardr.
Bu durumda borlu, her bir borluya ancak pay orannda rcu edebilir.
Borlulardan birinden alnamayan miktar, dier borlular eit olarak stlenmekle ykmldrler.
2. Alacaklya halef olma
MADDE 168- Dierlerine rcu hakkna sahip olan borlulardan her biri, ifa ettii miktar orannda alacaklnn
haklarna halef olur.
Alacakl dierlerinin zararna olarak borlulardan birinin durumunu iyiletirirse, bunun sonularna katlanr.
B. Mteselsil alacakllk
MADDE 169- Mteselsil alacakllk, borlunun, alacakllardan her birine borcun tamamn isteme hakkn tand
veya kanunun belirledii durumlarda doar.
Borlu, alacakllardan birine yapt ifayla, btn alacakllara kar borcundan kurtulmu olur.
Alacakllardan birinin icraya veya mahkemeye bavurmu olduu kendisine bildirilmedike, borlu onlardan diledii
birine ifada bulunabilir.
Aksi kararlatrlmadka veya alacakllar arasndaki hukuki ilikinin niteliinden anlalmadka, alacakllardan her
birinin edim zerindeki haklar eittir.
Kendisine den paydan fazlasn elde eden alacakl, bu fazlal payn alamam olan dier alacakllara demekle
ykmldr.
KNC AYIRIM
Koullar
A. Geciktirici koul
I. Genel olarak
MADDE 170- Bir szlemenin hkm ifade etmesi, gerekleip gereklemeyecei bilinmeyen bir olguya
braklmsa, szleme geciktirici koula balanm olur.
Aksi kararlatrlmamsa, geciktirici koula bal szleme, ancak koulun gerekletii andan balayarak hkm
ifade eder.

10785
II. Koulun askda olduu sradaki durum
MADDE 171- Koul gerekleinceye kadar borlu, borcun gerei gibi ifasn engelleyecek her trl davrantan
kanmakla ykmldr.
Koula bal hakk tehlikeye drlen alacakl, alaca koula bal olmayan alacakllarn haklarn korumak zere
bavurabilecekleri nlemleri alabilir.
Koulun gereklemesinden nce yaplan tasarruflar, koulun hkmlerini zedeledii oranda geersiz olur.
III. Koul gerekleinceye kadar elde edilen yararlar
MADDE 172- Borcun konusunu oluturan ey, koulun gereklemesinden nce kendisine verilen alacakl, koul
gerekleirse, koulun gereklemesine kadar elde ettii yararlarn sahibi olur.
Koul gereklemezse alacakl, elde ettii yararlar geri vermekle ykmldr.
B. Bozucu koul
MADDE 173- Sona ermesi nceden gerekleip gereklemeyecei bilinmeyen bir olguya braklan szleme,
bozucu koula balanm olur.
Bozucu koula balanm szlemenin hkmleri, koulun gerekletii anda ortadan kalkar.
Aksi kararlatrlmadka veya iin niteliinden anlalmadka sona erme, gemie etkili olmaz.
C. Ortak hkmler
I. Koulun gereklemesi
MADDE 174- Koul, taraflardan birinin bizzat yerine getirmesi gerekli bir davran deilse, o tarafn lm hlinde
mirass onun yerine geebilir.
II. Drstlk kurallarna aykr engelleme
MADDE 175- Taraflardan biri, koulun gereklemesine drstlk kurallarna aykr olarak engel olursa, koul
gereklemi saylr.
Taraflardan biri, koulun gereklemesini drstlk kurallarna aykr biimde salarsa, koul gereklememi saylr.
III. Yasak koullar
MADDE 176- Bir koul, hukuka veya ahlaka aykr bir yapma veya yapmama fiilini salamak amacyla konulmusa,
bu koula bal hukuki ilem kesin olarak hkmszdr.
NC AYIRIM
Balanma Paras, Cayma Paras ve Ceza Koulu
A. Balanma paras
MADDE 177- Szleme yaplrken bir kimsenin vermi olduu bir miktar para, cayma paras olarak deil
szlemenin yapldna kant olarak verilmi saylr.
Aksine szleme veya yerel det olmadka, balanma paras esas alacaktan dlr.

10786
B. Cayma paras
MADDE 178- Cayma paras kararlatrlmsa, taraflardan her biri szlemeden caymaya yetkili saylr; bu durumda
paray vermi olan cayarsa verdiini brakr; alm olan cayarsa aldnn iki katn geri verir.
C. Ceza koulu
I. Alacaklnn haklar
1. Cezann szlemenin ifas ile ilikisi
MADDE 179- Bir szlemenin hi veya gerei gibi ifa edilmemesi durumu iin bir ceza kararlatrlmsa, aksi
szlemeden anlalmadka alacakl, ya borcun ya da cezann ifasn isteyebilir.
Ceza, borcun belirlenen zaman veya yerde ifa edilmemesi durumu iin kararlatrlmsa alacakl, hakkndan aka
feragat etmi veya ifay ekincesiz olarak kabul etmi olmadka, asl borla birlikte cezann ifasn da isteyebilir.
Borlunun, kararlatrlan cezay ifa ederek szlemeyi, dnme veya fesih suretiyle sona erdirmeye yetkili olduunu
ispat etme hakk sakldr.
2. Ceza ile zarar arasndaki iliki
MADDE 180- Alacakl hibir zarara uramam olsa bile, kararlatrlan cezann ifas gerekir.
Alacaklnn urad zarar kararlatrlan ceza tutarn ayorsa alacakl, borlunun kusuru bulunduunu ispat
etmedike aan miktar isteyemez.
3. Ksmi ifann yanmas
MADDE 181- Ceza kouluna ilikin hkmler, dnme durumunda ifa edilmi olan ksmn alacaklya kalacan
ngren szlemelere de uygulanr.
Taksitle sata ilikin hkmler sakldr.
II. Cezann miktar, geersizlii ve indirilmesi
MADDE 182- Taraflar, cezann miktarn serbeste belirleyebilirler.
Asl bor herhangi bir sebeple geersiz ise veya aksi kararlatrlmadka sonradan borlunun sorumlu tutulamayaca
bir sebeple imknsz hle gelmise, cezann ifas istenemez. Ceza koulunun geersiz olmas veya borlunun sorumlu
tutulamayaca bir sebeple sonradan imknsz hle gelmesi, asl borcun geerliliini etkilemez.
Hkim, ar grd ceza koulunu kendiliinden indirir.
BENC BLM
Bor likilerinde Taraf Deiiklikleri
BRNC AYIRIM
Alacan Devri
A. Koullar
I. radi devir
1. Genel olarak
MADDE 183- Kanun, szleme veya iin nitelii engel olmadka alacakl, borlunun rzasn aramakszn alacan
nc bir kiiye devredebilir.

10787
Borlu, devir yasa iermeyen yazl bir bor tanmasna gvenerek alaca devralm olan nc kiiye kar,
alacan devredilemeyeceinin kararlatrlm bulunduu savunmasn ileri sremez.
2. ekli
MADDE 184- Alacan devrinin geerlilii, yazl ekilde yaplm olmasna baldr.
Alacan devri sz verme, ekle bal deildir.
II. Yasal veya yargsal devir ve etkisi
MADDE 185- Alacan devri kanun veya mahkeme karar gereince gereklemise, bu devir zel bir ekle ve
nceki alacaklnn rzasn aklamasna gerek olmakszn, nc kiilere kar ileri srlebilir.
B. Devrin hkmleri
I. Borlunun durumu
1. yiniyetle yaplan ifa
MADDE 186 Borlu, alacan devredildii, devreden veya devralan tarafndan kendisine bildirilmemise, nceki
alacaklya; alacak birka kez devredilmise, son devralan yerine nceki devralanlardan birine iyiniyetle ifada bulunarak
borcundan kurtulur.
2. fadan kanma ve tevdi
MADDE 187- Kime ait olduu ekimeli bulunan bir alacan borlusu, ifadan kanabilir ve alacan konusunu
hkim tarafndan belirlenen yere tevdi etmekle bortan kurtulur.
Borlu, alacan ekimeli olduunu bildii hlde ifada bulunursa, bundan doacak sonulardan sorumlu olur.
Dava konusu olan ekime mahkemece henz sonuca balanmam ve bor da muaccel ise, taraflardan her biri
borluyu, edimi tevdi etmeye zorlayabilir.
3. Borluya ait savunmalar
MADDE 188- Borlu, devri rendii srada devredene kar sahip olduu savunmalar, devralana kar da ileri
srebilir.
Borlu, devri rendii anda muaccel olmayan alacan, devredilen alacaktan nce veya onunla ayn anda muaccel
olmas kouluyla borcu ile takas edebilir.
II. ncelik haklar ve bal haklarn geii
MADDE 189- Alacan devri ile devredenin kiiliine zg olanlar dndaki ncelik haklar ve bal haklar da
devralana geer.
Asl alacakla birlikte ilemi faizler de devredilmi saylr.
III. Senet ve belgelerin teslimi ve bilgi verilmesi
MADDE 190- Devreden, devralana alacak senedi ile elinde bulunan ispatla ilgili dier belgeleri teslim etmek ve
alacan ileri srebilmesi iin gerekli bilgileri vermekle ykmldr.
IV. Garanti
1. Genel olarak
MADDE 191- Alacak, bir edim karlnda devredilmise devreden, devir srasnda alacan varln ve borlunun
deme gcne sahip olduunu garanti etmi olur.
Alacak bir edim karl olmakszn devredilmi ya da kanun gereince bakasna gemise, devreden veya nceki
alacakl, alacan varlndan ve borlunun deme gcnden sorumlu deildir.

10788
2. faya ynelik devir
MADDE 192- Alacakl, alacan borcu ifaya ynelik olarak devretmekle birlikte borca mahsup edilecek miktar
belirlememise devralan, ancak borludan ald veya gereken zeni gsterseydi alabilecek olduu miktar, kendi alacana
mahsup etmek zorundadr.
3. Sorumluluun kapsam
MADDE 193- Devralan garanti ile ykml olan devredenden aadaki istemlerde bulunabilir:
1. fa ettii kar edimin faizi ile birlikte geri verilmesini.
2. Devrin sebep olduu giderleri.
3. Borluya kar devrald alaca elde etmek iin yapt ve sonusuz giriimlerin yol at giderleri.
4. Devreden kusursuzluunu ispat etmedike urad dier zararlarn.
C. zel hkmlerin sakll
MADDE 194- Baz haklarn devrine zg olarak kanunla konulmu bulunan hkmler sakldr.
KNC AYIRIM
Borcun stlenilmesi
A. stlenme szlemesi
MADDE 195- Borlu ile i stlenme szlemesi yapan kii, borcu bizzat ifa ederek veya alacaklnn rzasyla borcu
stlenerek, borluyu borcundan kurtarma ykmll altna girmi olur.
Borlu, i stlenme szlemesinden doan borlarn ifa etmedike, dier taraftan ykmlln yerine getirmesini
isteyemez.
Borlu, borcundan kurtarlmamsa, dier taraftan gvence isteyebilir.
B. D stlenme szlemesi
I. neri ve kabul
MADDE 196- Borlunun yerine yenisinin gemesi ve borcundan kurtarlmas, borcu stlenen ile alacakl arasnda
yaplacak szlemeyle olur.
stlenme szlemesinin, stlenen veya onun izni ile borlu tarafndan alacaklya bildirilmesi, d stlenme
szlemesinin yaplmasna ilikin neri anlamna gelir.
Alacaklnn kabul ak veya rtl olabilir. Alacakl, ekince ileri srmeksizin stlenenin ifasn kabul eder veya
onun borlu sfat ile yapt dier herhangi bir ileme rza gsterirse, borcun stlenilmesini kabul etmi saylr.
II. nerinin balaycl
MADDE 197- Borcun stlenilmesine ilikin neri alacakl tarafndan her zaman kabul edilebilir. Ancak, stlenen
veya nceki borlu, kabul iin bir sre koyabilir. Alacakl bu srenin bitimine kadar susarsa, neri reddedilmi saylr.
nerinin alacakl tarafndan kabul edilmesinden nce yeni bir i stlenme szlemesi yaplr ve bu ikinci stlenmeye
ilikin olarak alacaklya neride bulunulursa, ilk neride bulunan, nerisi ile bal olmaktan kurtulur.

10789
C. Borlunun deimesinin sonular
I. Bal hak ve borlar
MADDE 198- Borlu deimi olsa bile, alacaklnn borlunun kiiliine zg olanlar dndaki bal haklar sakl
kalr.
Bununla birlikte borcun gvencesi olarak rehin veren nc kiinin ve kefilin sorumluluklar, ancak onlarn borcun
stlenilmesine yazl olarak rza gstermeleri hlinde devam eder.
II. Savunmalar
MADDE 199- stlenilen borca ilikin savunmalar ileri srme hakk, yeni borluya geer.
D stlenme szlemesinden aksi anlalmadka yeni borlu, alacaklya kar nceki borlunun ileri srebilecei
kiisel savunmalarda bulunamaz.
Yeni borlu, i stlenme szlemesinden kaynaklanan savunmalar alacaklya kar ileri sremez.
D. Szlemenin hkmszl
MADDE 200- D stlenme szlemesi hkmsz hle gelirse, iyiniyetli nc kiilerin haklar sakl kalmak zere,
eski bor btn bal borlaryla birlikte varln srdrr.
Bundan baka, borcu stlenen stlenme szlemesinin hkmsz hle gelmesinde ve alacaklnn zarara uramasnda
kendisine bir kusur yklenemeyeceini ispat etmedike alacakl, nceden salanm gvenceyi yitirmesi yznden veya
baka herhangi bir sebeple urad zararn giderilmesini stlenenden isteyebilir.
E. Borca katlma
MADDE 201- Borca katlma, mevcut bir borca borlunun yannda yer almak zere, katlan ile alacakl arasnda
yaplan ve katlann, borlu ile birlikte bortan sorumlu olmas sonucunu douran bir szlemedir.
Borca katlan ile borlu, alacaklya kar mteselsilen sorumlu olurlar.
F. Malvarlnn veya iletmenin devralnmas
MADDE 202- Bir malvarln veya bir iletmeyi aktif ve pasifleri ile birlikte devralan, bunu alacakllara bildirdii
veya ticari iletmeler iin Ticaret Sicili Gazetesinde, dierleri iin Trkiye genelinde datm yaplan gazetelerden birinde
yaymlanacak ilanla duyurduu tarihten balayarak, onlara kar malvarlndaki veya iletmedeki borlardan sorumlu olur.
Bununla birlikte, iki yl sreyle nceki borlu da devralanla birlikte mteselsil borlu olarak sorumlu kalr. Bu sre,
muaccel borlar iin, bildirme veya duyuru tarihinden; daha sonra muaccel olacak borlar iin ise, muacceliyet tarihinden
ilemeye balar.
Borlarn bu yoldan stlenilmesinin sonular, d stlenme szlemesinden doan sonularla zdetir.
Bildirme veya ilanla duyurma ykmll devralan tarafndan yerine getirilmedike, ikinci fkrada ngrlen iki
yllk sre ilemeye balamaz.
G. letmelerin birlemesi ve ekil deitirmesi
MADDE 203- Bir iletme, baka bir iletme ile aktif ve pasiflerin karlkl olarak devralnmas ya da birinin dierine
katlmas yoluyla birletirilirse, her iki iletmenin alacakllar, bir malvarlnn devralnmasndan doan haklara sahip olup,
btn alacaklarn yeni iletmeden alabilirler.

10790
Bir tek kiiye ait olup da, kollektif veya komandit ortaklk hline dntrlen bir iletmenin borlar hakknda da
ayn hkm uygulanr.
H. zel hkmlerin sakll
MADDE 204- Mirasn paylalmas ve rehinli tanmazlarn devri konusundaki borcun stlenilmesine ilikin zel
hkmler sakldr.
NC AYIRIM
Szlemenin Devri ve Szlemeye Katlma
A. Szlemenin devri
MADDE 205- Szlemenin devri, szlemeyi devralan ile devreden ve szlemede kalan taraf arasnda yaplan ve
devredenin bu szlemeden doan taraf olma sfat ile birlikte btn hak ve borlarn devralana geiren bir anlamadr.
Szlemeyi devralan ile devreden arasnda yaplan ve szlemede kalan dier tarafa nceden verilen izne dayanan
veya sonradan onaylanan anlama da, szlemenin devri hkmlerine tabidir.
Szlemenin devrinin geerlilii, devredilen szlemenin ekline baldr.
Kanundan doan halefiyet hlleri ile dier zel hkmler sakldr.
B. Szlemeye katlma
MADDE 206- Szlemeye katlma, mevcut bir szlemeye taraflardan birinin yannda yer almak zere, katlan ile bu
szlemenin taraflar arasnda yaplan ve katlann, yannda yer ald tarafla birlikte, onun hak ve borlarna sahip olmas
sonucunu douran bir anlamadr.
Anlamada aksi kararlatrlmamsa, szlemeye katlan ile yannda yer ald taraf, szlemenin dier tarafna kar
mteselsilen alacakl ve borlu olurlar.
Szlemeye katlmann geerlilii, katlma konusu szlemenin ekline baldr.
KNC KISIM
zel Bor likileri
BRNC BLM
Sat Szlemesi
BRNC AYIRIM
Genel Hkmler
A. Tanm ve hkmleri
MADDE 207- Sat szlemesi, satcnn, satlann zilyetlik ve mlkiyetini alcya devretme, alcnn ise buna karlk
bir bedel deme borcunu stlendii szlemedir.
Szleme ile aksi kararlatrlmadka veya aksine bir det bulunmadka, satc ve alc borlarn ayn anda ifa
etmekle ykmldrler.
Durum ve koullara gre belirlenmesi mmkn olan bedel, kararlatrlm bedel hkmndedir.

10791
B. Yarar ve hasar
MADDE 208- Kanundan, durumun gereinden veya szlemede ngrlen zel koullardan doan ayrk hller
dnda, satlann yarar ve hasar; tanr satlarnda zilyetliin devri, tanmaz satlarnda ise tescil anna kadar satcya
aittir.
Tanr satlarnda, alcnn satlann zilyetliini devralmada temerrde dmesi durumunda zilyetliin devri
gereklemiesine satlann yarar ve hasar alcya geer.
Satc alcnn istei zerine satlan ifa yerinden baka bir yere gnderirse, yarar ve hasar, satlann taycya teslim
edildii anda alcya geer.
KNC AYIRIM
Tanr Sat
A. Konusu
MADDE 209- Tanr sat, Trk Meden Kanunu uyarnca tanmaz saylanlar dnda kalan ve dier
kanunlarda tanr olarak belirtilen eylerin satdr.
rnler, bir yapnn ykntlar ve ta ocandan karlacak talar gibi, tanmazdan ayrldktan sonra mlkiyeti
devredilecek btnleyici paralarn satlmas da tanr satdr.
B. Satcnn borlar
I. Zilyetliin devri
1. Kural
MADDE 210- Satc, satlann mlkiyetini geirmek amacyla, zilyetliini alcya devretmekle ykmldr.
2. Devir ve tama giderleri
MADDE 211- Aksine szleme veya det yoksa, lme ve tartma gibi devir giderleri satcya, satlan devralmak
zere yaplan giderler ve satlann ifa yerinden baka yere tanmas gerektiinde, tama giderleri alcya aittir.
Gidersiz devir kararlatrlmsa, satc tama giderlerini stlenmi saylr.
Liman ve gmrk giderleri olmakszn devir kararlatrlmsa satc, d satm, transit ve d alm vergilerini
stlenmi saylr; ancak satlann alc tarafndan devralnd srada denmi olan tketim vergilerini stlenmi saylmaz.
3. Satcnn temerrd
a. Kural ve ayrk durum
MADDE 212- Satcnn temerrd hlinde, borlunun temerrdne ilikin genel hkmler uygulanr.
Zilyetliin devri iin belirli bir sre konulmu olan ticari satlarda, satc temerrde derse alcnn, devir
isteminden vazgeerek borcun ifa edilmemesinden doan zararnn giderilmesini istedii kabul edilir.
Alc, satlann devredilmesini isteme niyetinde ise, belirlenen srenin bitiminde bunu satcya hemen bildirmek
zorundadr.
b. Giderim borcu ve kapsam
MADDE 213- Borcunu ifa etmeyen satc, alcnn bu yzden urad zarar gidermekle ykmldr.

10792
Satc borcunu ifa etmezse alc, sat bedeli ile kendisine devredilmeyen satlann yerine, bir bakasn satn almak
iin drstlk kurallarna uygun olarak dedii bedel arasndaki farka gre hesaplanacak zararn giderilmesini isteyebilir.
Satlan, borsada kaytl veya piyasa fiyat bulunan mallardan ise alc, onun yerine bir bakasn satn alma zorunda
olmakszn, sat bedeli ile belirlenmi ifa gnndeki piyasa fiyat arasndaki farka gre hesaplanacak zararn giderilmesini
isteyebilir.
II. Zapttan sorumluluk
1. Konusu
MADDE 214- Sat szlemesinin kurulduu srada var olan bir hak dolaysyla, satlann tamam veya bir ksm bir
nc kii tarafndan alcnn elinden alnrsa satc, bundan dolay alcya kar sorumlu olur.
Alc, elinden alnma tehlikesini szlemenin kurulduu srada biliyor idiyse satc, ayrca stlenmi olmadka
bundan dolay sorumlu olmaz.
Satc, nc kiinin hakkn gizlemise, sorumluluunu kaldrma veya snrlama konusunda yaplm olan anlama
kesin olarak hkmszdr.
2. Yarglama usul
a. Davann bildirimi
MADDE 215- Satlann elinden alnmas tehlikesi ile karlaan alc, kendisine kar alan davay satcya bildirdii
zaman satc, durumun gereine gre ve yarglama usul uyarnca ya alcnn yannda davaya katlmak ya da alc yerine
geerek nc kiiye kar davay takip etmek ve savunmak zorundadr.
Bildirme, davaya katlmaya ve savunmaya elverili bir zamanda yaplmsa, alcnn aleyhinde verilen hkm, onun
ar kusuru yznden verildii ispat edilmedike, satc iin de sonu dourur.
Dava, kendisine yklenilemeyen sebeplerden dolay satcya bildirilmemise satc, zamannda bildirilmi olsayd
daha elverili bir hkm elde edilebileceini ispatlad lde sorumluluktan kurtulur.
b. Mahkeme karar olmakszn satlan verme
MADDE 216- Satcnn zapttan sorumluluu aadaki hllerde devam eder:
1. Alc, bir mahkeme karar beklemeksizin nc kiinin hakkn drstlk kurallarna uygun olarak tanm ve
satlan ona vermise.
2. Alc, nc kiinin kendisine kar dava amasn beklemeden, satcy satlan zerindeki hak iddiasna ilikin
uyumazl dava yoluyla zmlemesi, aksi takdirde tahkim yoluna bavuraca konusunda gecikmeksizin uyarm ve
bundan sonu alamad iin tahkim yoluna bavurmusa.
Satcnn sorumluluu, alcnn satlan nc kiiye vermekle ykml olduunu ispat etmesi durumunda da devam
eder.
3. Alcnn haklar
a. Tam zapt hlinde
MADDE 217- Satlann tamam alcnn elinden alnmsa, sat szlemesi kendiliinden sona ermi saylr ve alc
satcdan aadaki istemlerde bulunabilir:
1. Satlandan elde ettii veya elde etmeyi ihmal eyledii rnlerin deeri indirilerek, demi olduu sat bedelinin
faizi ile birlikte geri verilmesini.

10793
2. Satlan elinden alan nc kiiden isteyemeyecei giderleri.
3. Davay satcya bildirmekle kanlabilecek olanlar dnda kalan btn yarglama giderleri ile yarglama dndaki
giderleri.
4. Satlann tamamen elinden alnmas yznden dorudan doruya urad dier zararlar.
Satc, kendisine hibir kusur yklenemeyeceini ispat etmedike, alcnn satlann elinden alnmas yznden
uram olduu dier zararlar da gidermekle ykmldr.
b. Ksmi zapt hlinde
MADDE 218- Satlann bir ksm elinden alnm veya satlan snrl ayni bir hakla yklenmise alc, sadece bu
yzden urad zararn giderilmesini isteyebilir.
Ancak alcnn, satlandaki bu durumu bilseydi onu satn almayaca durum ve koullardan anlalyorsa, alc
hkimden szlemenin sona ermesine karar vermesini isteyebilir. Bu durumda alc, satlann elinde kalm olan ksmn o
zamana kadar elde etmi olduu yararlarla birlikte, satcya geri vermekle ykmldr.
III. Ayptan sorumluluk
1. Konusu
a. Genel olarak
MADDE 219- Satc, alcya kar herhangi bir surette bildirdii niteliklerin satlanda bulunmamas sebebiyle
sorumlu olduu gibi, nitelik veya nitelii etkileyen niceliine aykr olan, kullanm amac bakmndan deerini ve alcnn
ondan bekledii faydalar ortadan kaldran veya nemli lde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayplarn
bulunmasndan da sorumlu olur.
Satc, bu ayplarn varln bilmese bile onlardan sorumludur.
b. Hayvan satnda
MADDE 220- Hayvan satnda satc, yazl olarak stlenmedike veya ar kusuru olmadka ayptan sorumlu
olmaz.
2. Sorumsuzluk anlamas
MADDE 221- Satc satlan aypl olarak devretmekte ar kusurlu ise, ayptan sorumluluunu kaldran veya
snrlayan her anlama kesin olarak hkmszdr.
3. Alcnn bildii ayplar
MADDE 222- Satc, sat szlemesinin kurulduu srada alc tarafndan bilinen ayplardan sorumlu deildir.
Satc, alcnn satlan yeterince gzden geirmekle grebilecei ayplardan da, ancak byle bir aybn bulunmadn
ayrca stlenmise sorumlu olur.
4. Gzden geirme ve satcya bildirme
a. Genel olarak
MADDE 223- Alc, devrald satlann durumunu ilerin olaan akna gre imkn bulunur bulunmaz gzden
geirmek ve satlanda satcnn sorumluluunu gerektiren bir ayp grrse, bunu uygun bir sre iinde ona bildirmek
zorundadr.
Alc gzden geirmeyi ve bildirimde bulunmay ihmal ederse, satlan kabul etmi saylr. Ancak, satlanda olaan
bir gzden geirmeyle ortaya karlamayacak bir ayp bulunmas hlinde, bu hkm uygulanmaz. Bu tr bir aybn
bulunduu sonradan anlalrsa, hemen satcya bildirilmelidir; bildirilmezse satlan bu aypla birlikte kabul edilmi saylr.

10794
b. Hayvan satnda
MADDE 224- Hayvan satnda satcnn sorumlu olaca sre yazl olarak belirlenmemi ve ayp da hayvann
gebeliine ilikin deilse satc, ancak aybn devrin yapld veya alcnn devralmada temerrdnn gerekletii
gnden balayarak dokuz gn iinde kendisine bildirilmesi ve ayrca, hayvann bilirkiilerce gzden geirilmesinin ayn
sre iinde yetkili makamdan istenmesi hlinde sorumlu olur.
5. Satcnn ar kusurunun sonular
MADDE 225- Ar kusurlu olan satc, satlandaki aybn kendisine sresinde bildirilmemi olduunu ileri srerek
sorumluluktan ksmen de olsa kurtulamaz.
Satcl meslek edinmi kiilerin bilmesi gereken ayplar bakmndan da ayn hkm geerlidir.
6. Satlann baka yerden gnderilmesi
MADDE 226- Baka yerden gnderilen satlann aypl olduunu ileri sren alc, bulunduu yerde satcnn
temsilcisi yoksa, satlann korunmas iin gerekli nlemleri geici olarak almakla ykmldr. Alc, aypl olduunu ileri
srd satlann korunmas iin gerekli nlemleri almakszn onu satcya geri gnderemez.
Alc, satlann durumunu gecikmeksizin usulne gre tespit ettirmekle ykmldr. Bunu yaptrmazsa, ileri srd
aybn, satlann kendisine ulat zamanda var olduunu ispat yk alcya der.
Satlann ksa zamanda bozulma tehlikesi varsa, alc onu bulunduu yerdeki mahkeme araclyla sattrmaya yetkili,
hatta satcnn yarar gerektiriyorsa sattrmakla ykmldr. Alc, durumu satcya en ksa zamanda bildirmezse, bundan
doan zarardan sorumlu olur.
7. Alcnn seimlik haklar
a. Genel olarak
MADDE 227- Satcnn satlann ayplarndan sorumlu olduu hllerde alc, aadaki seimlik haklardan birini
kullanabilir:
1. Satlan geri vermeye hazr olduunu bildirerek szlemeden dnme.
2. Satlan alkoyup ayp orannda sat bedelinde indirim isteme.
3. Ar bir masraf gerektirmedii takdirde, btn masraflar satcya ait olmak zere satlann cretsiz onarlmasn
isteme.
4. mkn varsa, satlann aypsz bir benzeri ile deitirilmesini isteme.
Alcnn genel hkmlere gre tazminat isteme hakk sakldr.
Satc, alcya ayn maln aypsz bir benzerini hemen vererek ve urad zararn tamamn gidererek seimlik
haklarn kullanmasn nleyebilir.
Alcnn, szlemeden dnme hakkn kullanmas hlinde, durum bunu hakl gstermiyorsa hkim, satlann
onarlmasna veya sat bedelinin indirilmesine karar verebilir.
Satlann deerindeki eksiklik sat bedeline ok yakn ise alc, ancak szlemeden dnme veya satlann aypsz bir
benzeriyle deitirilmesini isteme haklarndan birini kullanabilir.

10795
b. Satlann yok olmas veya ar biimde zarara uramas
MADDE 228- Alcya aypl olarak devredilmi olan satlann ayptan, beklenmedik hlden veya mcbir sebepten
dolay yok olmas veya ar biimde zarara uramas, alcnn szlemeden dnme hakkn kullanmasn engellemez. Bu
durumda alc, satlandan elinde ne kalmsa onu geri vermekle ykmldr.
Satlan alcya yklenebilen bir sebep yznden yok olmusa veya alc onu bakasna devretmise ya da biimini
deitirmise alc, ancak deerindeki eksiklik karlnn sat bedelinden indirilmesini isteyebilir.
8. Dnmenin sonular
a. Genel olarak
MADDE 229- Sat szlemesinden dnen alc, satlan, ondan elde ettii yararlar ile birlikte satcya geri vermekle
ykmldr. Buna karlk alc da, satcdan aadaki istemlerde bulunabilir:
1. demi olduu sat bedelinin, faiziyle birlikte geri verilmesi.
2. Satlann tamamen zaptnda olduu gibi, yarglama giderleri ile satlan iin yapm olduu giderlerin denmesi.
3. Aypl maldan doan dorudan zararnn giderilmesi.
Satc, kendisine hibir kusur yklenemeyeceini ispat etmedike, alcnn dier zararlarn da gidermekle
ykmldr.
b. Birden ok mal satnda
MADDE 230- Birden ok mal veya birden ok paradan oluan bir mal, birlikte satlm olup da bunlardan bazlar
aypl karsa, dnme hakk bunlardan ancak aypl kanlar iin kullanlabilir. Ancak, alcya veya satcya nemli bir zarar
vermeksizin aypl parann dierinden ayrlmasna imkn yoksa, dnme hakknn satlann tamamn kapsamas zorunludur.
Satlann asl iin sattan dnlmesi, ayr sat bedeli gsterilerek satlm olsalar bile, eklentilerini de kapsar; fakat
eklentiler iin dnme, satlann asln kapsamaz.
9. Zamanam
MADDE 231- Satc daha uzun bir sre iin stlenmi olmadka, satlann aybndan doan sorumlulua ilikin her
trl dava, satlandaki ayp daha sonra ortaya ksa bile, satlann alcya devrinden balayarak iki yl gemekle
zamanamna urar. Alcnn satlann kendisine devrinden balayarak iki yl iinde bildirdii ayptan doan defi hakk, bu
srenin gemi olmasyla ortadan kalkmaz.
Satc, satlan aypl olarak devretmekte ar kusurlu ise, iki yllk zamanam sresinden yararlanamaz.
C. Alcnn borlar
I. Sat bedelinin denmesi ve satlann devralnmas
MADDE 232- Alc, sat szlemesinde kararlatrlm olduu biimde sat bedelini demek ve kendisine sunulan
satlan devralmakla ykmldr.
Aksine yerel det veya anlama yoksa, satlann hemen devralnmas gereklidir.

10796
II. Sat bedelinin belirlenmesi
MADDE 233- Alc, sat bedelini belirtmeksizin, mal alacan kesin olarak bildirmise sat, ifa yeri ve
zamanndaki ortalama piyasa fiyat zerinden yaplm saylr.
Sat bedeli, satlann arlna gre hesaplanyorsa, daras indirilir.
Baz ticari mallarn satnda, daral arlktan miktar olarak ya da yzde hesabyla bir indirim yaplmasna veya
bedelin, daral arlk zerinden belirlenmesine ilikin ticari teamller sakldr.
III. Sat bedelinin muacceliyeti ve faizi
MADDE 234- Aksine szleme yoksa, satlan alcnn zilyetliine girince sat bedeli muaccel olur.
Faiz istenebilecei konusunda bir teaml varsa veya alc maldan rn ya da dier verimler elde etme imknna sahip
ise ya da belirli gnn gemesiyle temerrdn gereklemesi durumunda, ayrca bir ihtara gerek olmakszn sat bedeline
faiz istenebilir.
IV. Alcnn temerrd
1. Satcnn dnme hakk
MADDE 235- Satlann, ancak sat bedeli dendikten sonra veya denme annda devredilmesi gereken durumlarda
alc temerrde derse satc, herhangi bir ilem gerekmeksizin sattan dnebilir.
Bu hakkn kullanmak isteyen satc, durumu gecikmeksizin alcya bildirmek zorundadr.
Satlann zilyetlii sat bedeli denmeden alcya devredilmise, alcnn temerrd sebebiyle satcnn dnme
hakkn kullanarak satlan geri almas, bu hakkn szlemede aka sakl tutulmasna baldr.
2. Zararn hesaplanmas ve giderimi
MADDE 236- Borcunu ifa etmeyen alc, satcnn bu yzden urad zarar gidermekle ykmldr.
Satc, sat bedelini demede temerrde dm olan alcdan, bu bedel ile satlann bakasna drstlk kurallarna
uygun olarak satndan elde ettii bedel arasndaki farka gre hesaplanacak zararn giderilmesini isteyebilir.
Satlan, borsada kaytl veya piyasa fiyat bulunan mallardan ise satc, byle bir sata gerek kalmakszn alcdan,
sat bedeli ile maln belirlenmi deme gnndeki fiyat arasndaki farka gre hesaplanacak zararn giderilmesini isteyebilir.
NC AYIRIM
Tanmaz Sat ve Sat likisi Douran Haklar
A. ekil
MADDE 237- Tanmaz satnn geerli olabilmesi iin, szlemenin resm ekilde dzenlenmesi arttr.
Tanmaz sat vaadi, geri alm ve alm szlemeleri, resm ekilde dzenlenmedike geerli olmaz.
nalm szlemesinin geerlilii, yazl ekilde yaplm olmasna baldr.

10797
B. Sat ilikisi douran haklar
I. Sresi ve erhi
MADDE 238- nalm, geri alm ve alm haklar en ok on yllk sre iin kararlatrlabilir ve kanunlarda belirlenen
sreyle tapu siciline erh edilebilir.
II. Devredilmesi ve miras yoluyla gemesi
MADDE 239- Aksine anlama olmadka, szlemeden doan nalm, alm ve geri alm haklar devredilemez, ancak
miras yoluyla geer.
Bu haklarn devredilebilecei szlemeyle kararlatrlmsa, devir ilemi hakkn kurulmas iin ngrlen ekilde
yaplmadka geerli olmaz.
III. nalm hakk
1. leri srlmesi
MADDE 240- nalm hakk, tanmazn sat ya da ekonomik bakmdan sata edeer her trl ilemin yaplmas
hllerinde kullanlabilir.
Tanmazn, mirasn paylamnda miraslardan birine zglenmesi, cebr artrma yoluyla sat ve kamu
hizmetlerinin yerine getirilmesi ve bunlara benzer amalarla edinilmesi hllerinde nalm hakk kullanlamaz.
2. Koullar ve hkmleri
MADDE 241- Satc veya alc, sat szlemesinin yapldn ve ieriini nalm hakk sahibine noter araclyla
bildirmek zorundadr.
nalm hakk kullanldktan sonra sat szlemesi ortadan kaldrlrsa ya da alcnn ahsndan kaynaklanan
sebeplerle onaylanmazsa, bu durum nalm hakk sahibine kar ileri srlemez.
nalm hakkn kuran szlemede aksi ngrlmemise, nalm hakk sahibi tanmaz, satcnn nc kiiyle
kararlatrd sata ilikin koullarla kazanr.
Ekonomik bakmdan sata edeer ilemlerde de yukardaki hkmler uygulanr.
3. Kullanlmas ve hkmleri
MADDE 242- Szlemeden doan nalm hakkn kullanmak isteyen hak sahibi, bu hak erhedilmi ve tanmazn
mlkiyeti alc adna tescil edilmise alcya; aksi takdirde satcya kar, satn veya ekonomik bakmdan sata edeer
baka bir ilemin kendisine bildirildii tarihten balayarak ay ve her hlde satn yaplmasndan balayarak iki yl iinde
dava amak zorundadr.
C. Tanmaz sat
I. Koullu sat ve mlkiyetin sakl tutulmas
MADDE 243- Bir tanmazn koula bal satnda, koul gereklemedike tapu siciline tescil yaplamaz.
Tanmaz satnda mlkiyeti sakl tutma koulu da tescil edilemez.
II. Sorumluluk
MADDE 244- Aksine szleme olmadka, satlan tanmaz, sat szlemesinde yazl yzlm tutarn
kapsamyorsa satc, eksii iin alcya tazminat demekle ykmldr.
Satlan tanmaz, resm bir lme dayanlarak tapu siciline yazlm olan yzlm tutarn iermiyorsa satc,
zellikle stlenmi olmadka tazminat ile ykml deildir.

10798
Bir yapnn aypl olmasndan doan davalar, mlkiyetin gemesinden balayarak be yln ve satcnn ar kusuru
varsa yirmi yln gemesiyle zamanamna urar.
III. Yarar ve hasar
MADDE 245- Satlann tescilden sonraki bir zamanda alc tarafndan teslim alnmas iin szlemeyle bir sre
belirlenmise, onun yarar ve hasar, alcya teslimle geer. Bu hkm, alcnn satlan teslim almada temerrde dmesi
durumunda da uygulanr.
Bu szlemenin geerlilii, yazl ekilde yaplm olmasna baldr.
IV. Tanr satna ilikin kurallarn uygulanmas
MADDE 246- Tanr satna ilikin kurallar, kyas yoluyla tanmaz satnda da uygulanr.
DRDNC AYIRIM
Baz Sat Trleri
A. rnek zerine sat
I. Tanm
MADDE 247- rnek zerine sat, taraflarn szlemenin konusu olan maln alcya veya nc bir kiiye braklan
bir rnee ya da tespit ettikleri bir mala uygun olmas zerinde anlamalaryla yaplan sattr.
II. spat yk
MADDE 248- rnek zerine satta kendisine rnek verilen taraf, elindeki rnein kendisine verilmi rnek
olduunu ispat yk altnda olmayp, rnein biimi deimi olsa bile, bu deiiklik gzden geirmenin zorunlu bir sonucu
ise, alcnn iddias doru saylr. Ancak, kar tarafn her hlde bunun aksini ispat hakk vardr.
rnek, alcnn elindeyken bozulmu veya yok olmusa, kusuru olmasa bile, satlann rnee uygun olmadn ispat
yk alcya der.
B. Beenme kouluyla sat
I. Tanm
MADDE 249- Beenme kouluyla sat, alcnn satlan deneyerek veya gzden geirerek beenmesi kouluyla
yaplan sattr.
II. Hkmleri
MADDE 250- Beenme kouluyla satta alc, satlan kabul etmekte veya hibir sebep gstermeksizin geri
vermekte serbesttir.
Satlan, alcnn zilyetliine gemi olsa bile, satlann mlkiyeti, beenme koulunun gerekletii ana kadar satcda
kalr.
III. Deneme veya gzden geirme
1. Satcnn yannda
MADDE 251- Deneme veya gzden geirme satcnn yannda yaplmak gerekip de alc, satlan szleme veya
dete gre gerekli sre iinde kabul edip etmediini aklamazsa, satc szlemeyle ballktan kurtulur.

10799
Byle bir sre belirlenmemise, satc uygun bir sre getikten sonra, satlan kabul edip etmediini bildirmesi iin
alcya ihtarda bulunabilir; bu ihtara hemen cevap verilmezse satc, szlemeyle ballktan kurtulur.
2. Alcnn yannda
MADDE 252- Satlan, denenmeksizin veya gzden geirilmeksizin alcya verilmise, szleme veya dete gre
gereken sre iinde veya byle bir sre yoksa, satcnn ihtar zerine alc, satlan beenmediini hemen bildirmez veya onu
geri vermezse, beenme koulu gereklemi olur.
Alcnn, herhangi bir ekince belirtmeksizin sat bedelinin tamamn veya bir ksmn demesiyle ya da satlan
deneme veya gzden geirme amacn aacak biimde kullanmasyla da beenme koulu gereklemi olur.
C. Ksmi demeli satlar
I. Taksitle sat
1. Tanm, ekli ve ierii
MADDE 253- Taksitle sat, satcnn, satlan tanr alcya sat bedelinin denmesinden nce teslim etmeyi,
alcnn da sat bedelini ksm ksm demeyi stlendikleri sattr.
Taksitle sat szlemesi, yazl ekilde yaplmadka geerli olmaz.
Maln satcnn ticari faaliyeti kapsamnda satlmas hlinde, szlemede aadaki hususlar belirtilir:
1. Taraflarn ad ve yerleim yeri.
2. Satn konusu.
3. Satlann pein sat bedeli.
4. Taksitle deme sebebiyle belirtilecek ilave bedel.
5. Toplam sat bedeli.
6. Alcnn nakden veya aynen stlendii dier btn edimler.
7. Peinat ve taksitlerin tutar ile vadesi ve ikiden az olmamak zere taksit says.
8. Alcnn yedi gn iinde szleme yaplmas konusundaki irade aklamasn geri alma hakk.
9. ngrlmse, mlkiyetin sakl tutulmasna veya sat bedeli alacann devrine ilikin anlama kaytlar.
10. Temerrt veya vadenin ertelenmesi durumunda, yasal faiz orannn yzde otuz fazlasn gememek zere
denecek faiz.
11. Szlemenin kurulduu yer ve tarih.
2. Yasal temsilcinin rzas
MADDE 254- Ayrt etme gcne sahip bir kk veya kstl tarafndan yaplm olan taksitle sat szlemesinin
geerlilii, yasal temsilcinin yazl rzasna baldr. Bu durumda rzann, en ge szlemenin kurulduu anda verilmi olmas
gerekir.

10800
3. Szlemenin hkm ve sonularn dourmas ve geri alma aklamas
MADDE 255- Taksitle sat szlemesi, alc bakmndan, taraflarca imzalanm szlemenin bir nshasnn eline
gemesinden yedi gn sonra hkm ve sonularn dourur. Alc, bu sre iinde irade aklamasn geri aldn satcya
yazl olarak bildirebilir. Bu haktan nceden feragat edilemez. Geri alma bildiriminin srenin son gnnde postaya verilmi
olmas, sonu dourmas iin yeterlidir.
Satc geri alma sresi iinde mal alcya devretmise alc, mal ancak olaan bir gzden geirmenin gerektirdii
lde kullanabilir; aksi takdirde szleme hkm ve sonularn dourmu olur.
Alcnn geri alma hakkn kullanmas hlinde, kendisinden cayma paras istenemez.
4. Taraflarn hak ve borlar
a. Peinat deme borcu ve szlemenin sresi
MADDE 256- Alc, pein sat bedelinin en az onda birini en ge teslim annda pein olarak, sat bedelinin geri
kalan ksmn da szlemenin kurulmasn izleyen yl iinde demekle ykmldr.
Bakanlar Kurulu, satlann trne gre peinat miktar ile yasal deme srelerini yarya kadar indirebilecei gibi, iki
katna kadar kartabilir.
Kanunda belirlenen asgari peinat tamamen almakszn, satlan alcya devreden satc, peinatn denmeyen ksm
zerinde istem hakkn kaybeder.
Peinattan vazgeilmesi karlnda, sat bedelinde yaplacak artrma hkmszdr.
b. Alcnn defileri
MADDE 257- Alc, satcnn taksitle sattan doan alaca ile kendisinin satcdan olan alacan takas etme
hakkndan nceden feragat edemez.
Alacan devredilmesi durumunda alcnn, sat bedeli alacana ilikin defileri snrlanamaz ve ortadan
kaldrlamaz.
c. Sat bedelinin tamamen denmesi
MADDE 258- Taksit borcu kambiyo senedine balanm olmadka, alc sat bedelinin kalan ksmn her zaman bir
defada deyerek borcundan kurtulabilir. Bu durumda, pein sat bedeline ilave edilen bedelin denmemi taksitlere isabet
eden ksm, yarsndan az olmamak zere deme sresinin ksaltlmasna uygun olarak indirilir.
5. Alcnn temerrd
a. Satcnn seimlik hakk
MADDE 259- Alc peinat demede temerrde derse satc, sadece peinat isteyebilir veya szlemeden
dnebilir.
Alc taksitleri demede temerrde derse satc, muaccel olmu taksitlerin veya geri kalan sat bedelinin tamamnn
bir defada denmesini isteyebilir ya da szlemeden dnebilir. Satcnn geri kalan sat bedelinin tamamn isteyebilmesi
veya szlemeden dnebilmesi, ancak bu hakk ak biimde sakl tutmu olmasna ve alcnn kararlatrlan sat bedelinin
en az onda birini oluturan ve birbirini izleyen en az iki taksidi veya en az drtte birini oluturan bir taksidi ya da en son
taksidi demede temerrde dm olmasna baldr. Ancak, satcnn dnme dolaysyla isteyebilecei miktar, denmi
olan taksitler tutarna eit veya daha fazla ise satc szlemeden dnemez.

10801
Satc, sat bedelinin geri kalan ksmnn tamamen denmesini isteme veya szlemeden dnme haklarn
kullanmadan nce, alcya en az onbe gnlk bir sre tanmak zorundadr.
b. Szlemeden dnme
MADDE 260- Satc, alcnn taksitleri demede temerrde dmesi sebebiyle satlann alcya devrinden sonra
szlemeden dnerse, her iki taraf aldn geri vermekle ykmldr. Satc, ayrca hakkaniyete uygun bir kullanm bedeli
ve satlann olaand kullanlmas sebebiyle deerinin azalmas hlinde tazminat da isteyebilir. Ancak satc, szleme
zamannda ifa edilmi olsayd elde edecek olduundan fazlasn isteyemez.
Satc, alcnn peinat demede temerrde dmesi yznden satlann devrinden nce szlemeden dnerse,
alcdan sadece denmeyen peinat zerinden, szlemeden dnd tarihe kadar ileyecek yasal faiz ile szlemenin
kurulmasndan sonra, satlann uram olduu deer kayb sebebiyle tazminat isteyebilir. Ceza koulu kararlatrlmsa,
pein sat bedelinin yzde onunu aamaz.
c. Hkimin mdahalesi
MADDE 261- Hkim, temerrde den alcnn borlarn deyecei konusunda gvence vermesi ve satcnn da bu
yeni dzenleme dolaysyla herhangi bir zararnn sz konusu olmamas kouluyla, alcya deme kolaylklar salayabilir ve
satcnn satlan geri almasn yasaklayabilir.
6. Yetkili mahkeme ve tahkim
MADDE 262- Yerleim yeri Trkiyede olan alc, taraf olduu taksitle sat szlemesinden doacak uyumazlklar
konusunda, yerleim yerindeki mahkemenin yetkisinden nceden feragat edemeyecei gibi, tahkim szlemesi de yapamaz.
7. Uygulama alan
MADDE 263- Taksitle sata ilikin hkmler, ayn ekonomik amala yaplan ilemlere de uygulanr.
Bir tanr edinme amacyla yaplan dn szlemelerinde satcnn, mlkiyeti sakl tutma kayd ile birlikte veya
bundan bamsz olarak sat bedeli alacan dn verene devretmesi veya satc ile dn verenin baka surette anlaarak,
alcnn sat bedelini daha sonra taksitler hlinde demek zere maln teslimini salamalar durumunda, taksitle sata ilikin
hkmler kyas yoluyla uygulanr. dn szlemesinde, taksitle sat szlemelerine konulmas zorunlu olan hususlarn yer
almas arttr. Ancak, bunlardan pein sat bedeli ile toplam sat bedeli yerine, dn alnan miktar ile dn verene
denecek toplam dn miktar gsterilir.
Pein satla balantl taksitle dn szlemelerinde, dn verene, yasal asgari peinatn denmi ve pein sat
bedelinin dn szlemesinin yaplmas srasnda herhangi bir ilave yaplmakszn tamamen karlanm olmas hlinde,
taksitle sata ilikin hkmler uygulanmaz.
Alcnn tacir sfatyla hareket ettii veya maln bir ticari iletmenin ihtiyac iin ya da meslek amalarla satn
alnmas durumunda, taksitle sata ilikin hkmlerden sadece 259 uncu maddenin ikinci fkras, 260 nc maddenin birinci
fkras ve 261 inci maddesi hkmleri uygulanr.

10802
II. n demeli taksitle sat
1. Tanm, ekli ve ierii
MADDE 264- n demeli taksitle sat, alcnn tanr bir maln sat bedelini nceden ksm ksm demeyi,
satcnn da bedelin tamamen denmesinden sonra satlan alcya devretmeyi stlendikleri sattr.
n demeli taksitle sat szlemesi, yazl ekilde yaplmadka geerli olmaz. Szlemede aadaki hususlar
belirtilir:
1. Taraflarn ad ve yerleim yeri.
2. Satn konusu.
3. Toplam sat bedeli.
4. Taksitlerin says, tutar, vadesi ve szlemenin sresi.
5. Taksitleri kabule yetkili banka.
6. Alcya kar stlenilen faiz miktar.
7. Alcnn yedi gn iinde szleme yaplmas konusundaki irade aklamasn geri alma hakk.
8. Alcnn szlemeden cayma hakk ve bu sebeple deyecei cayma paras.
9. Szlemenin kurulduu yer ve tarih.
2. Taraflarn hak ve borlar
a. demelerin gvenceye balanmas
MADDE 265- deme sresi bir yldan daha uzun veya belirsiz olan szlemelerde alc, demeleri szlemede
belirtilen bir bankada kendi adna alacak gelir getiren bir tasarruf veya yatrm hesabna yatrmakla ykmldr.
Banka, her iki tarafn karlarn gzetmek zorundadr. Alan hesaptan her iki tarafn rzasyla deme yaplabilir. Bu
rza nceden verilemez.
deme sresi bir yldan daha uzun veya belirsiz olan szlemelerde alc, satlann devrine kadar 269 uncu madde
uyarnca szlemeden cayarsa satc, bu hesap zerindeki btn haklarn kaybeder.
b. Alcnn maln devrini isteme hakk
MADDE 266- Alc sat bedelinin tamamn dedikten sonra, her zaman maln kendisine devredilmesini isteyebilir.
Ancak, satc mal bakasndan salayarak devredecek ise alc, bunun iin kendisine uygun bir sre tanmak zorundadr.
Satcnn mal alcya devredebilmesi iin, taksitle sata ilikin koullara uyulmas gerekir.
Alc birden ok ey satn alm veya seim hakkn sakl tutmu ise, satlann ksm ksm devredilmesini, ancak 256
nc maddede ngrlen asgari peinat dedikten sonra isteyebilir. Satlann eya topluluu oluturduu hllerde bu istemde
bulunulamaz. Sat bedelinin tamamen denmemesi hlinde, satcdan satlan ksmen devretmesi, ancak geri kalan ksmn
yzde onunun kendisine gvence olarak braklmas kouluyla istenebilir.

10803
c. Sat bedelinin denmesi
MADDE 267- deme sresi bir yldan daha uzun veya belirsiz olan szlemelerde sat bedelinin, satlann devri
annda tamamen denmi olmas gerekir. Satlann devredilmesini isteyen alc, hesabndaki bakiyeden, sat bedelinin en ok
te birlik ksmn satc lehine serbest brakabilir. Ancak, szlemenin kuruluu srasnda buna ilikin taahhtte
bulunulamaz.
d. Sat bedelinin belirlenmesi
MADDE 268- Satcnn szlemenin kurulduu srada belirlenen toplam sat bedeline ek bir bedel isteme hakkn
sakl tutan btn kaytlar geersizdir.
denecek toplam sat bedeli szlemede belirlenmi olmakla birlikte, devredilecek eya nceden belirlenmemi ve
satc tarafndan bu eyay seme hakk alcya tannm ise satc, pein sattaki olaan bedelleri gz nnde tutmak
suretiyle alcnn yapaca seime tam olarak uymakla ykmldr.
Buna aykr anlamalar, ancak alcnn yararna olduu lde geerlidir.
3. Szlemenin sona ermesi
a. Cayma hakk
MADDE 269- deme sresi bir yldan daha uzun veya belirsiz olan szlemelerde alc, maln devrine kadar her
zaman szlemeden cayabilir.
Szlemeden cayma hlinde alc tarafndan denmesi ngrlen cayma paras, durumun zelliine ve szlemenin
kurulmas ile cayma arasnda geen sreye baklarak belirlenir. Ancak, bu miktar satcnn toplam alacann yzde ikisinden
az ve yzde beinden fazla olamaz. Alc, yapm olduu demelerin cayma parasn aan ksmnn, getirileri ile birlikte
kendisine geri verilmesini isteyebilir.
Alcnn lmesi veya kazan elde etmekten srekli olarak yoksun kalmas sebebiyle n demeleri yapamayacak
duruma dmesi ya da szlemenin yerine olaan koullarla yaplacak bir taksitle sat szlemesinin konulmasna ilikin
nerisinin satc tarafndan kabul edilmemesi yznden szlemeden caylm olursa, cayma paras istenemez.
b. Szlemenin sresi
MADDE 270- n demeleri ifa borcu, be yln gemesiyle sona erer.
deme sresi bir yldan daha uzun veya belirsiz olan szlemelerde alc, sekiz yl getii hlde satlann devri
isteminde bulunmazsa, satc kendisini uyararak aylk sre tanr. Alc bu sre iinde kaytsz kalrsa satc, alcya
szlemeden cayma hlinde tannan haklara sahip olur.
c. Alcnn temerrd
MADDE 271- Alc bir veya daha ok n demede temerrde derse satc, ancak vadesi gelmi olan demeleri
isteyebilir. Bununla birlikte, toplam alacan en az onda birini oluturan ve birbirini izleyen iki n demenin veya toplam
alacan en az drtte birini oluturan bir tek n demenin ya da sonuncu n demenin vadesi gelmise satc, ayrca alcya
tanyaca bir aylk deme sresinin gemesinden sonra szlemeden dnme hakkna sahip olur.
Satc, deme sresi bir yl veya daha az olan szlemeden dnerse, 260 nc maddenin ikinci fkras hkm kyas
yoluyla uygulanr. Sresi bir yl aan szlemelerde satc, ancak 269 uncu maddenin ikinci fkrasnda ngrlen cayma
parasn ve alcya denmesi gereken ortalama banka mevduat faizini aan zararlarnn giderilmesini isteyebilir.

10804
Bir yldan daha uzun sreli szlemelerde temerrde dm olan alcnn maln devrini istemesi hlinde satc, yasal
anapara faizi ile birlikte, devir isteminden sonra maln deerinde oluacak eksilmelerin giderilmesini isteyebilir. Ceza koulu
ngrlmse miktar, sat bedelinin yzde onunu geemez.
Satlann devredilmi olduu hllerde, dnme konusunda 260 nc maddenin birinci fkras hkm uygulanr.
4. Uygulama alannn snrlanmas
MADDE 272- Alcnn tacir sfatyla hareket etmesi veya maln bir ticari iletmenin ihtiyac iin ya da meslek
amalarla satn alnmas durumunda, 264 il 271 inci maddeler uygulanmaz.
III. Ortak hkmler
MADDE 273- Taksitle sata ilikin hkmlerden yasal temsilcinin rzasna, szlemenin hkm ve sonularn
dourmasna ve geri alma aklamasna, alcnn defilerine, satcnn alacann devrine, hkim tarafndan salanan deme
kolaylklarna ve yetkili mahkeme ile tahkime ilikin olanlar, n demeli taksitle sata da uygulanr.
Satlan devir sresi bir yldan daha uzun veya belirsiz olan taksitle satta alc, satlann devrinden nce demeleri
yapmakla ykml ise, n demeli taksitle sata ilikin hkmler kyas yoluyla uygulanr.
D. Ak artrma yoluyla sat
I. Tanm
MADDE 274- Ak artrma yoluyla sat; yeri, zaman ve koullar nceden belirlenerek, hazr olanlar arasndan en
yksek bedeli neren ile yaplan sattr.
II. Kurulmas
MADDE 275- Satc artrma koullarnda aksi ynde bir irade aklamasnda bulunmamsa, herkesin katlabilecei
istee bal ak artrmalarda sat szlemesi, artrmay ynetenin en yksek bedeli neren kiiye ihale etmesiyle kurulmu
olur.
Cebr artrma yoluyla sat, artrmay yneten memurun en yksek bedeli neren kiiye ihale etmesiyle kurulmu
olur.
III. Hkmleri
1. Artrmaya katlann baland an
a. Genel olarak
MADDE 276- Artrmaya katlan kii, sat iin konulmu olan koullar erevesinde nerisiyle baldr.
Aksine bir koul yoksa, neride bulunann ball, kendisinden daha yksek bir neri yaplmasyla sona erer veya
daha yksek neri olup olmadnn sorulmas zerine byle bir nerinin olmadnn anlalmas hlinde, nerisinin hemen
kabul edilmemesiyle ortadan kalkar.
b. Tanmazn ak artrma yoluyla satnda
MADDE 277- Tanmazn ak artrma yoluyla satnda, ihalenin veya reddinin artrmadan hemen sonra yaplmas
gerekir.
neride bulunann ballnn artrmadan sonra da devam edeceini ngren koul geersizdir. Ancak, bu kural
cebr artrmalarda ve ihalenin bir kamu grevlisince onaylanmas gerektii durumlarda uygulanmaz.

10805
2. demenin pein olmas gerei
MADDE 278- Artrma koullarnda aksi kararlatrlmamsa, ihale bedelinin pein denmesi gerekir.
hale bedeli pein olarak veya artrma koullar uyarnca denmezse satc, sattan hemen dnebilir.
3. Mlkiyetin gemesi
MADDE 279- Artrmada tanr bir mal alan kii, onun mlkiyetini ihale annda kazanr. Artrmadan alnan
tanmazn mlkiyeti, ancak tapu siciline tescille alcya geer.
Artrma grevlisi, sat tutananda gsterilen tanmazn alc adna tescilini hemen tapu idaresine bildirir.
Cebr artrma sonucunda yaplan ihalelerde mlkiyetin gemesine ilikin zel hkmler sakldr.
stee bal zel artrmalarda mlkiyetin gemesi genel hkmlere tabidir.
4. Zapttan ve ayptan sorumluluk
MADDE 280- Cebr artrmalarda zapttan ve ayptan sorumlulua ilikin hkmler uygulanmaz.
Artrmadan mal alan kii, o mala, tapu siciline veya sat koullarna ya da kanuna gre belirli olan durumu, haklar
ve ykleri ile birlikte malik olur.
stee bal ak artrmalarda satc, satlann zaptndan ve ayplarndan sorumludur. Ancak, aldatma durumu dnda,
artrma koullarnda aka belirtip duyurmak suretiyle bu sorumluluktan kurtulabilir.
IV. Artrmann iptali
MADDE 281- Hukuka veya ahlaka aykr yollara bavurularak ihalenin gerekletirilmesi salanmsa her ilgili, iptal
sebebini rendii gnden balayarak on gn ve her hlde ihale tarihini izleyen bir yl iinde ihalenin iptalini mahkemeden
isteyebilir.
Cebr artrmalar hakknda zel hkmler sakldr.
KNC BLM
Mal Deiim Szlemesi
A.Tanm
MADDE 282- Mal deiim szlemesi, taraflardan birinin dier tarafa bir veya birden ok eyin zilyetlik ve
mlkiyetini, dier tarafn da kar edim olarak baka bir veya birden ok eyin zilyetlik ve mlkiyetini devretmeyi stlendii
szlemedir.
B. Tabi olduu hkmler
MADDE 283- Sat szlemesine ilikin hkmler, mal deiim szlemesine de uygulanr; buna gre taraflardan her
biri, vermeyi stlendii ey bakmndan satc, kendisine verilmesi stlenilen ey bakmndan alc durumundadr.
C. Zapttan ve ayptan sorumluluk
MADDE 284- Sat szlemesinin zapttan ve ayptan sorumlulua ilikin hkmleri uygun dt lde, mal
deiim szlemesine de uygulanr.

10806
NC BLM
Balama Szlemesi
A. Tanm
MADDE 285- Balama szlemesi, balayann salararas sonu dourmak zere, malvarlndan balanana
karlksz olarak bir kazandrma yapmay stlendii szlemedir.
Henz edinilmemi olan bir haktan feragat etmek veya bir miras reddetmek, balama deildir.
Ahlaki bir devin yerine getirilmesi de balama saylmaz.
B. Balama ehliyeti
I. Balayan iin
MADDE 286- Fiil ehliyetine sahip olan herkes, eler arasndaki mal rejiminden veya miras hukukundan doan
snrlamalar sakl kalmak zere, balama yapabilir.
Balamay izleyen bir yl iinde balatlm bir yarglama sonucunda balayann, savurganl yznden
kstlanmasna karar verilirse, o balama mahkemece iptal edilebilir.
II. Balanan iin
MADDE 287- Fiil ehliyeti bulunmayan kii ayrt etme gcne sahipse, balamay kabul edebilir. Ancak,
balanann yasal temsilcisi bu kiinin balamay kabuln yasaklar veya balanlan eyin geri verilmesini emrederse,
balama ortadan kalkar.
C. Kurulmas
I. Balama sz verme
MADDE 288- Balama sz vermenin geerlilii, bu szlemenin yazl ekilde yaplmasna baldr.
Bir tanmazn veya tanmaz zerindeki ayni bir hakkn balanmas sz vermenin geerlilii, ancak resm ekilde
yaplm olmasna baldr.
ekle uyulmamas sebebiyle geersiz olan balama sz verme, balayan tarafndan yerine getirildiinde, elden
balama hkmndedir. Ancak, geerlilii resm ekle balanm olan balamalarda bu hkm uygulanmaz.
II. Elden balama
MADDE 289- Elden balama, balayann bir tanrn balanana teslim etmesiyle kurulmu olur.
III. Koullu balama
MADDE 290- Balama, bir koula balanarak yaplabilir.
Yerine getirilmesi balayann lmne bal olan balamada, vasiyete ilikin hkmler uygulanr.
IV. Yklemeli balama
MADDE 291- Balayan balamasna yklemeler koyabilir.
Balayan, szleme gereince balanan tarafndan kabul edilmi olan yklemelerin yerine getirilmesini
isteyebilir.
Kamu yararna olarak balamaya konulmu olan bir yklemenin yerine getirilmesini isteme yetkisi, balayann
lmnden sonra, ilgili kamu kurumuna geer.
Balama konusunun deeri, yklemenin yerine getirilmesi masraflarn karlamaz ve aan ksm kendisine
denmezse balanan, yklemeyi yerine getirmekten kanabilir.

10807
V. Balayana dnme koullu balama
MADDE 292- Balayan, balanann kendisinden nce lmesi durumunda, balama konusunun kendisine
dnmesi koulunu koyabilir.
Balama konusu, tanmaza veya tanmaz zerindeki bir ayni hakka ilikin ise, balayana dnme koulu tapu
siciline erh verilebilir.
VI. Balama nerisinin geri alnmas
MADDE 293- Bir kimse bakasna balamay nerdii bir mal, baka mallarndan fiilen ayrm olsa bile,
balanann kabulne kadar, balama nerisini geri alabilir.
D. Balayann sorumluluu
MADDE 294- Balayan, balamadan doan zarardan bu zarara ar kusuruyla sebep olmadka, balanana kar
sorumlu deildir.
Balayan, balanlan ey veya alacak hakknda ayrca garanti sz vermise, bununla sorumlu olur.
E. Balamann ortadan kalkmas
I. Balamann geri alnmas
MADDE 295- Balayan, aadaki durumlardan biri gereklemise, elden balamay veya yerine getirdii
balama szn geri alabilir ve balanann istem tarihindeki zenginlemesi lsnde, balama konusunun geri
verilmesini isteyebilir:
1. Balanan, balayana veya yaknlarndan birine kar ar bir su ilemise.
2. Balanan, balayana veya onun ailesinden bir kimseye kar kanundan doan ykmllklerine nemli lde
aykr davranmsa.
3. Balanan, yklemeli balamada hakl bir sebep olmakszn yklemeyi yerine getirmemise.
II. Balama sz vermenin geri alnmas ve ifadan kanma
MADDE 296- Balama sz veren, aadaki durumlarda szn geri alabilir ve onu ifadan kanabilir:
1. Elden balanlan bir maln geri verilmesini isteyebilecei sebeplerden biri varsa.
2. Mali durumu, sonradan szn yerine getirilmesini kendisi iin olaanst ar klacak lde deimise.
3. Balama sz verdikten sonra, kendisi iin yeni aile ykmllkleri domu veya bu ykmllkleri nemli
lde arlamsa.
Balama sz verenin borcunu deme gszl belirlenir veya iflasna karar verilirse, ifa ykmll ortadan
kalkar.
III. Geri alma hakknn sresi ve miraslara gemesi
MADDE 297- Balayan, geri alma sebebini rendii gnden balayarak bir yl iinde balamay geri alabilir.
Balayan bir yllk sre dolmadan lrse, geri alma hakk miraslarna geer ve miraslar bu srenin sona
ermesine kadar bu hakk kullanabilirler.
Balayan, salnda geri alma sebebini renememise, miraslar, lmnden balayarak bir yl iinde
balamay geri alma hakkn kullanabilirler.
Balanan, balayan kasten ve hukuka aykr olarak ldrr veya onun geri alma hakkn kullanmasn engellerse,
miraslar balamay geri alabilirler.

10808
IV. Balayann lm
MADDE 298- Aksi kararlatrlmamsa, dnemsel edimleri ieren balama, balayann lmyle sona erer.
DRDNC BLM
Kira Szlemesi
BRNC AYIRIM
Genel Hkmler
A. Tanm
MADDE 299- Kira szlemesi, kiraya verenin bir eyin kullanlmasn veya kullanmayla birlikte ondan
yararlanlmasn kiracya brakmay, kiracnn da buna karlk kararlatrlan kira bedelini demeyi stlendii szlemedir.
B. Kira sresi
MADDE 300- Kira szlemesi, belirli ve belirli olmayan bir sre iin yaplabilir.
Kararlatrlan srenin gemesiyle herhangi bir bildirim olmakszn sona erecek kira szlemesi belirli srelidir; dier
kira szlemeleri belirli olmayan bir sre iin yaplm saylr.
C. Kiraya verenin borlar
I. Teslim borcu
MADDE 301- Kiraya veren, kiralanan kararlatrlan tarihte, szlemede amalanan kullanma elverili bir durumda
teslim etmek ve szleme sresince bu durumda bulundurmakla ykmldr. Bu hkm, konut ve atl iyeri kiralarnda
kirac aleyhine deitirilemez; dier kira szlemelerinde ise, kirac aleyhine genel ilem koullar yoluyla bu hkme aykr
dzenleme yaplamaz.
II. Vergi ve benzeri ykmllklere katlanma borcu
MADDE 302- Kiralananla ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri ykmllklere, aksi kararlatrlmam veya
kanunda ngrlmemi ise, kiraya veren katlanr.
III. Yan giderlere katlanma borcu
MADDE 303- Kiraya veren, kiralanann kullanmyla ilgili olmak zere, kendisi veya nc kii tarafndan yaplan
yan giderlere katlanmakla ykmldr.
IV. Kiraya verenin kiralanann ayplarndan sorumluluu
1. Kiralanann teslim anndaki ayplarndan sorumluluk
MADDE 304- Kiralanann nemli ayplarla teslimi hlinde kirac, borlunun temerrdne veya kiraya verenin
kiralanann sonradan aypl duruma gelmesinden doan sorumluluuna ilikin hkmlere bavurabilir.
Kiralanann nemli olmayan ayplarla tesliminde ise kirac, kiralananda sonradan ortaya kan ayplardan dolay
kiraya verenin sorumluluuna ilikin hkmlere bavurabilir.
2. Kiralanann sonradan aypl hle gelmesinden sorumluluk
a. Genel olarak
MADDE 305- Kiralanan sonradan aypl duruma gelirse kirac, kiraya verenden ayplarn giderilmesini veya kira
bedelinden aypla orantl bir indirim yaplmasn ya da zararnn giderilmesini isteyebilir. Ancak, zararn giderilmesi istemi
dier seimlik haklarn kullanlmasn nlemez.
nemli ayp durumunda kiracnn szlemeyi fesih hakk sakldr.

10809
b. Aybn giderilmesini isteme ve fesih
MADDE 306- Kirac, kiraya verenden kiralanandaki aybn uygun bir srede giderilmesini isteyebilir; bu srede ayp
giderilmezse kirac, ayb kiraya veren hesabna gidertebilir ve bundan doan alacan kira bedelinden indirebilir veya
kiralanann aypsz bir benzeri ile deitirilmesini isteyebilir.
Aybn, kiralanann ngrlen kullanma elverililiini ortadan kaldrmas ya da nemli lde engellemesi ve verilen
srede giderilmemesi hlinde kirac, szlemeyi feshedebilir.
Kiraya veren, kiralanandaki ayb gidermek yerine, uygun bir sre iinde aypsz benzeriyle deitirebilir.
Kiraya veren, kiracya ayn maln aypsz bir benzerini hemen vererek ve urad zararn tamamn gidererek, onun
seimlik haklarn kullanmasn nleyebilir.
c. Kira bedelinin indirilmesi
MADDE 307- Kirac, kiralanann kullanmn etkileyen ayplarn varl hlinde, bu ayplarn kiraya veren tarafndan
renilmesinden aybn giderilmesine kadar geen sre iin, kira bedelinden aypla orantl bir indirim yaplmasn isteyebilir.
d. Zararn giderimi
MADDE 308- Kiraya veren, kusuru olmadn ispat etmedike, kiralanann aypl olmasndan doan zararlar
kiracya demekle ykmldr.
V. nc kiinin ileri srd haklar sebebiyle sorumluluk
1. Zapttan sorumluluk
MADDE 309- Bir nc kiinin kiralananda kiracnn hakkyla badamayan bir hak ileri srmesi durumunda
kiraya veren, kiracnn bildirimi zerine davay stlenmek ve kiracnn urad her trl zarar gidermekle ykmldr.
2. nc kiinin szlemenin kurulmasndan sonra stn hak sahibi olmas
a. Kiralanann el deitirmesi
MADDE 310- Szlemenin kurulmasndan sonra kiralanan herhangi bir sebeple el deitirirse, yeni malik kira
szlemesinin taraf olur.
Kamulatrmaya ilikin hkmler sakldr.
b. nc kiinin snrl ayni hak sahibi olmas
MADDE 311- Szlemenin kurulmasndan sonra nc bir kii, kiralanan zerinde kiracnn hakkn etkileyen bir
ayni hak sahibi olursa, kiralanann el deitirmesiyle ilgili hkmler kyas yoluyla uygulanr.
c. Tapu siciline erh
MADDE 312- Tanmaz kiralarnda, szlemeyle kiracnn kiraclk hakknn tapu siciline erhi kararlatrlabilir.
D. Kiracnn borlar
I. Kira bedelini deme borcu
1. Genel olarak
MADDE 313- Kirac, kira bedelini demekle ykmldr.

10810
2. fa zaman
MADDE 314- Kirac, aksine szleme ve yerel det olmadka, kira bedelini ve gerekiyorsa yan giderleri, her ayn
sonunda ve en ge kira sresinin bitiminde demekle ykmldr.
3. Kiracnn temerrd
MADDE 315- Kirac, kiralanann tesliminden sonra muaccel olan kira bedelini veya yan gideri deme borcunu ifa
etmezse, kiraya veren kiracya yazl olarak bir sre verip, bu srede de ifa etmeme durumunda, szlemeyi feshedeceini
bildirebilir.
Kiracya verilecek sre en az on gn, konut ve atl iyeri kiralarnda ise en az otuz gndr. Bu sre, kiracya yazl
bildirimin yapld tarihi izleyen gnden itibaren ilemeye balar.
II. zenle kullanma ve komulara sayg gsterme borcu
MADDE 316- Kirac, kiralanan, szlemeye uygun olarak zenle kullanmak ve kiralanann bulunduu tanmazda
oturan kiiler ile komulara gerekli saygy gstermekle ykmldr.
Kiracnn bu ykmllne aykr davranmas durumunda kiraya veren, konut ve atl iyeri kirasnda, en az otuz
gn sre vererek, aykrln giderilmesi, aksi takdirde szlemeyi feshedecei konusunda yazl bir ihtarda bulunur. Dier
kira ilikilerinde ise, kiraya veren, kiracya nceden bir ihtarda bulunmakszn, yazl bir bildirimle szlemeyi hemen
feshedebilir.
Konut ve atl iyeri kirasnda, kiracnn kiralanana kasten ar bir zarar vermesi, kiracya verilecek srenin yararsz
olacann anlalmas veya kiracnn bu ykmlle aykr davrannn kiraya veren veya ayn tanmazda oturan kiiler ile
komular bakmndan ekilmez olmas durumlarnda kiraya veren, yazl bir bildirimle szlemeyi hemen feshedebilir.
III. Temizlik ve bakm giderlerini deme borcu
MADDE 317- Kirac, kiralanann olaan kullanm iin gerekli temizlik ve bakm giderlerini demekle ykmldr.
Bu konuda yerel dete de baklr.
IV. Ayplar kiraya verene bildirme borcu
MADDE 318- Kirac, kendisinin gidermekle ykml olmad ayplar kiraya verene gecikmeksizin bildirmekle
ykmldr; aksi takdirde bundan doan zarardan sorumludur.
V. Ayplarn giderilmesine ve kiralanann gsterilmesine katlanma borcu
MADDE 319- Kirac, kiralanann ayplarnn giderilmesine ya da zararlarn nlenmesine ynelik almalara
katlanmakla ykmldr.
Kirac, bakm, sat ya da sonraki kiralama iin zorunlu olduu lde, kiraya verenin ve onun belirledii nc
kiinin kiralanan gezip grmesine izin vermekle ykmldr.
Kiraya veren, almalar ve kiralanann gezilip grleceini uygun bir sre nce kiracya bildirmek ve bunlarn
yapld srada kiracnn yararlarn gz nnde tutmak zorundadr.
Kiracnn kira bedelinin indirilmesine ve zararnn giderilmesine ilikin haklar sakldr.
E. zel durumlar
I. Kiralananda yenilik ve deiiklik yaplmas
1. Kiraya veren tarafndan
MADDE 320- Kiraya veren, kiralananda, kira szlemesinin feshini gerektirmeyen ve kiracdan katlanmas
beklenebilecek olan yenilik ve deiiklikler yapabilir.

10811
Bu yenilik ve deiikliklerin yaplmas srasnda kiraya veren, kiracnn menfaatlerini gzetmekle ykmldr.
Kiracnn, kira bedelinin indirilmesine ve zararnn giderilmesine ilikin haklar sakldr.
2. Kirac tarafndan
MADDE 321- Kirac, kiraya verenin yazl rzasyla kiralananda yenilik ve deiiklikler yapabilir.
Yenilik ve deiikliklere rza gsteren kiraya veren, yazl olarak kararlatrlm olmadka, kiralanann eski
durumuyla geri verilmesini isteyemez.
Kirac, aksine yazl bir anlama yoksa, kiraya verenin rzasyla yapt yenilik ve deiiklikler sebebiyle kiralananda
ortaya kan deer artnn karln isteyemez.
II. Alt kira ve kullanm hakknn devri
MADDE 322- Kirac, kiraya verene zarar verecek bir deiiklie yol amamak kouluyla, kiralanan tamamen veya
ksmen bakasna kiraya verebilecei gibi, kullanm hakkn da bakasna devredebilir.
Kirac, konut ve atl iyeri kiralarnda, kiraya verenin yazl rzas olmadka, kiralanan bakasna
kiralayamayaca gibi, kullanm hakkn da devredemez.
Alt kirac, kiralanan kiracya tannandan baka biimde kulland takdirde kirac, kiraya verene kar sorumlu olur.
Bu durumda kiraya veren, kiracsna kar sahip olduu haklar alt kiracya veya kullanm hakkn devralana kar da
kullanabilir.
III. Kira ilikisinin devri
MADDE 323- Kirac, kiraya verenin yazl rzasn almadka, kira ilikisini bakasna devredemez. Kiraya veren,
iyeri kiralarnda hakl sebep olmadka bu rzay vermekten kanamaz.
Kiraya verenin yazl rzasyla kira ilikisi kendisine devredilen kii, kira szlemesinde kiracnn yerine geer ve
devreden kirac, kiraya verene kar borlarndan kurtulur.
yeri kiralarnda devreden kirac, kira szlemesinin bitimine kadar ve en fazla iki yl sreyle devralanla birlikte
mteselsilen sorumlu olur.
IV. Kiralanann kullanlmamas
1. Genel olarak
MADDE 324- Kullanma elverili bulundurulduu srece kiralanan, kiracnn kendisinden kaynaklanan bir sebeple
kullanlmasa veya snrl olarak kullanlsa bile kirac, kira bedelini demekle ykmldr. Bu durumda, kiraya verenin
yapmaktan kurtulduu giderler kira bedelinden indirilir.
2. Kiralanann szlemenin bitiminden nce geri verilmesi
MADDE 325- Kirac, szleme sresine veya fesih dnemine uymakszn kiralanan geri verdii takdirde, kira
szlemesinden doan borlar, kiralanann benzer koullarla kiraya verilebilecei makul bir sre iin devam eder. Kiracnn
bu srenin gemesinden nce kiraya verenden kabul etmesi beklenebilecek, deme gcne sahip ve kira ilikisini devralmaya
hazr yeni bir kirac bulmas hlinde, kiracnn kira szlemesinden doan borlar sona erer.
Kiraya veren, yapmaktan kurtulduu giderler ile kiralanan baka biimde kullanmakla elde ettii veya elde etmekten
kasten kand yararlar kira bedelinden indirmekle ykmldr.

10812
V. Takastan feragat yasa
MADDE 326- Kirac ve kiraya veren, kira szlemesinden doan alacaklarn takas etme hakkndan nceden feragat
edemezler.
F. Szlemenin sona ermesi
I. Srenin gemesi
MADDE 327- Ak veya rtl biimde bir sre belirlenmise, kira szlemesi bu srenin sonunda kendiliinden
sona erer.
Taraflar, bu durumda, ak bir anlama olmakszn kira ilikisini srdrrlerse, kira szlemesi belirsiz sreli
szlemeye dnr.
II. Belirsiz sreli kira szlemelerinde fesih bildirimi
1. Genel olarak
MADDE 328- Belirsiz sreli kira szlemelerinde taraflardan her biri, daha uzun bir fesih bildirim sresi veya baka
bir fesih dnemi kararlatrlm olmadka, yasal fesih dnemlerine ve fesih bildirim srelerine uyarak szlemeyi
feshedebilir. Fesih dnemlerinin hesabnda, kira szlemesinin balang tarihi esas alnr.
Szlemede veya kanunda belirtilen fesih dnemine veya bildirim sresine uyulmamsa, bildirim bir sonraki fesih
dnemi iin geerli olur.
2. Tanmaz ve tanr yap kiralarnda
MADDE 329- Taraflardan her biri, bir tanmaza veya tanr bir yapya ilikin kira szlemesini yerel dette
belirlenen kira dneminin sonu iin veya byle bir detin bulunmamas durumunda, alt aylk kira dneminin sonu iin,
aylk fesih bildirim sresine uyarak feshedebilir.
3. Tanr kiralarnda
MADDE 330- Taraflardan her biri, bir tanra ilikin kira szlemesini gn nceden yaplacak fesih bildirim
sresine uyarak her zaman feshedebilir.
Kiraya verenin meslek faaliyeti gerei kiraya verdii ve kiracnn da zel kullanmna yarayan tanr bir maln
kiracs, kira szlemesini, aylk kira dnemi sonu iin en az bir ay nceden yapaca bir fesih bildirimiyle sona erdirebilir.
Bu durumda kiraya verenin, zararnn giderilmesini isteme hakk yoktur.
III. Olaanst fesih
1. nemli sebepler
MADDE 331- Taraflardan her biri, kira ilikisinin devamn kendisi iin ekilmez hle getiren nemli sebeplerin
varl durumunda, szlemeyi yasal fesih bildirim sresine uyarak her zaman feshedebilir.
Hkim, durum ve koullar gz nnde tutarak, olaanst fesih bildiriminin parasal sonularn karara balar.
2. Kiracnn iflas
MADDE 332- Kirac, kiralanann tesliminden sonra iflas ederse kiraya veren, ileyecek kira bedelleri iin gvence
verilmesini isteyebilir.
Kiraya veren, gvence verilmesi iin kirac ve iflas masasna yazl olarak uygun bir sre verir. Bu sre iinde
kendisine gvence verilmezse kiraya veren, szlemeyi herhangi bir fesih bildirim sresine uymakszn hemen feshedebilir.

10813
3. Kiracnn lm
MADDE 333- Kiracnn lmesi durumunda miraslar, yasal fesih bildirim sresine uyarak en yakn fesih dnemi
sonu iin szlemeyi feshedebilirler.
G. Kiralanann geri verilmesi
I. Genel olarak
MADDE 334- Kirac kiralanan ne durumda teslim almsa, kira szlemesinin bitiminde o durumda geri vermekle
ykmldr. Ancak, kirac szlemeye uygun kullanma dolaysyla kiralananda meydana gelen eskimelerden ve
bozulmalardan sorumlu deildir.
Kiracnn, szlemenin sona ermesi hlinde, szlemeye aykr kullanmadan doacak zararlar giderme dnda,
bakaca bir tazminat deyeceini nceden taahht etmesine ilikin anlamalar geersizdir.
II. Kiralanann gzden geirilmesi ve kiracya bildirme
MADDE 335- Kiraya veren, geri verme srasnda kiralanann durumunu gzden geirmek ve kiracnn sorumlu
olduu eksiklikleri ve ayplar ona hemen yazl olarak bildirmek zorundadr. Bu bildirim yaplmazsa, kirac her trl
sorumluluktan kurtulur. Ancak, teslim alma srasnda olaan incelemeyle belirlenemeyecek olan eksikliklerin ve ayplarn
varl hlinde, kiracnn sorumluluu devam eder. Kiraya veren, bu tr eksiklikleri ve ayplar belirlediinde, kiracya hemen
yazl olarak bildirmek zorundadr.
H. Kiraya verenin hapis hakk
I. Konusu
MADDE 336- Tanmaz kiralarnda kiraya veren, ilemi bir yllk ve ilemekte olan alt aylk kira bedelinin
gvencesi olmak zere, kiralananda bulunan ve kiralanann denmesine veya kullanlmasna yarayan tanrlar zerinde
hapis hakkna sahiptir.
Kiraya verenin hapis hakk, alt kiracnn asl kiracya olan kira borcunu amamak zere, alt kiracnn kiralanana
getirdii ayn nitelikteki tanrlar da kapsar.
Hapis hakk, kiracnn haczedilemeyen mallar zerinde kullanlamaz.
II. nc kiilere ait olan eya
MADDE 337- nc kiilerin, kiraya verenin kiracya ait olmadn bildii veya bilmesi gerektii eya ile
alnm, kaybolmu veya baka bir biimde malikinin elinden iradesi dnda km eya zerindeki haklar, kiraya verenin
hapis hakkndan nce gelir.
Kiraya veren, kirac tarafndan kiralanana getirilmi olan tanrlarn kiracnn mlkiyetinde olmadn kira
szlemesi devam ederken rendii hlde, szlemeyi en yakn fesih dneminin sonu iin feshetmezse, bu eya zerindeki
hapis hakkn kaybeder.
III. Hakkn kullanlmas
MADDE 338- Kirac, tanmak veya kiralananda bulunan tanrlar baka bir yere tamak istedii takdirde, kiraya
veren, alacan gvence altna almasn salayacak miktardaki tanr, sulh hkiminin veya icra mdrnn kararyla
alkoyabilir.
Alkoyma kararnn konusu olan eya, gizlice veya zorla gtrlrse, gtrlmelerinden balayarak on gn iinde
kolluk gcnn yardmyla kiralanana geri getirilir.

10814
KNC AYIRIM
Konut ve atl yeri Kiralar
A. Uygulama alan
MADDE 339- Konut ve atl iyeri kiralarna ilikin hkmler, bunlarla birlikte kullanm kiracya braklan eya
hakknda da uygulanr. Ancak bu hkmler, nitelii gerei geici kullanma zglenmi tanmazlarn alt ay ve daha ksa
sreyle kiralanmalarnda uygulanmaz.
Kamu kurum ve kurulularnn, hangi usul ve esaslar iinde olursa olsun yaptklar btn kira szlemelerine de bu
hkmler uygulanr.
B. Balantl szleme
MADDE 340- Konut ve atl iyeri kiralarnda szlemenin kurulmas ya da srdrlmesi, kiracnn yarar
olmakszn, kiralanann kullanmyla dorudan ilikisi olmayan bir bor altna girmesine balanmsa, kirayla balantl
szleme geersizdir.
C. Kullanma giderleri
MADDE 341- Kirac, konut ve atl iyeri kiralarnda, szlemede aksi ngrlmemise veya aksine yerel det
yoksa, stma, aydnlatma ve su gibi kullanma giderlerine katlanmakla ykmldr.
Giderlere katlanan taraf, bu giderleri ispat edici belgelerin birer rneini, istem zerine dier tarafa vermek
zorundadr.
D. Kiracnn gvence vermesi
MADDE 342- Konut ve atl iyeri kiralarnda szlemeyle kiracya gvence verme borcu getirilmise, bu gvence
aylk kira bedelini aamaz.
Gvence olarak para veya kymetli evrak verilmesi kararlatrlmsa kirac, kiraya verenin onay olmakszn
ekilmemek zere, paray vadeli bir tasarruf hesabna yatrr, kymetli evrak ise bir bankaya depo eder. Banka, gvenceleri
ancak iki tarafn rzasyla veya icra takibinin kesinlemesiyle ya da kesinlemi mahkeme kararna dayanarak geri verebilir.
Kiraya veren, kira szlemesinin sona ermesini izleyen ay iinde kiracya kar kira szlemesiyle ilgili bir dava
atn veya icra ya da iflas yoluyla takibe giritiini bankaya yazl olarak bildirmemise banka, kiracnn istemi zerine
gvenceyi geri vermekle ykmldr.
E. Kira bedeli
I. Genel olarak
MADDE 343- Kira szlemelerinde kira bedelinin belirlenmesi dnda, kirac aleyhine deiiklik yaplamaz.
II. Belirlenmesi
MADDE 344 - Taraflarn yenilenen kira dnemlerinde uygulanacak kira bedeline ilikin anlamalar, bir nceki kira
ylnda retici fiyat endeksindeki art orann gememek kouluyla geerlidir. Bu kural, bir yldan daha uzun sreli kira
szlemelerinde de uygulanr.
Taraflarca bu konuda bir anlama yaplmamsa, kira bedeli, bir nceki kira ylnn retici fiyat endeksindeki art
orann gememek kouluyla hkim tarafndan, kiralanann durumu gz nne alnarak hakkaniyete gre belirlenir.

10815
Taraflarca bu konuda bir anlama yaplp yaplmadna baklmakszn, be yldan uzun sreli veya be yldan sonra
yenilenen kira szlemelerinde ve bundan sonraki her be yln sonunda, yeni kira ylnda uygulanacak kira bedeli, hkim
tarafndan retici fiyat endeksindeki art oran, kiralanann durumu ve emsal kira bedelleri gz nnde tutularak hakkaniyete
uygun biimde belirlenir. Her be yldan sonraki kira ylnda bu biimde belirlenen kira bedeli, nceki fkralarda yer alan
ilkelere gre deitirilebilir.
Szlemede kira bedeli yabanc para olarak kararlatrlmsa, be yl gemedike kira bedelinde deiiklik
yaplamaz. Ancak, bu Kanunun, Ar ifa gl balkl 138 inci maddesi hkm sakldr. Be yl getikten sonra kira
bedelinin belirlenmesinde, yabanc parann deerindeki deiiklikler de gz nnde tutularak nc fkra hkm uygulanr.
III. Dava ama sresi ve kararn etkisi
MADDE 345- Kira bedelinin belirlenmesine ilikin dava her zaman alabilir.
Ancak, bu dava, yeni dnemin balangcndan en ge otuz gn nceki bir tarihte ald ya da kiraya veren
tarafndan bu sre iinde kira bedelinin artrlacana ilikin olarak kiracya yazl bildirimde bulunulmu olmas kouluyla,
izleyen yeni kira dnemi sonuna kadar ald takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira dneminin
balangcndan itibaren kiracy balar.
Szlemede yeni kira dneminde kira bedelinin artrlacana ilikin bir hkm varsa, yeni kira dneminin sonuna
kadar alacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu yeni dnemin balangcndan itibaren geerli olur.
IV. Kirac aleyhine dzenleme yasa
MADDE 346- Kiracya, kira bedeli ve yan giderler dnda baka bir deme ykmll getirilemez. zellikle, kira
bedelinin zamannda denmemesi hlinde ceza koulu deneceine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacana ilikin
anlamalar geersizdir.
F. Konut ve atl iyeri kiralarnda szlemenin sona ermesi
I. Bildirim yoluyla
1. Genel olarak
MADDE 347- Konut ve atl iyeri kiralarnda kirac, belirli sreli szlemelerin sresinin bitiminden en az onbe
gn nce bildirimde bulunmadka, szleme ayn koullarla bir yl iin uzatlm saylr. Kiraya veren, szleme sresinin
bitimine dayanarak szlemeyi sona erdiremez. Ancak, on yllk uzama sresi sonunda kiraya veren, bu sreyi izleyen her
uzama ylnn bitiminden en az ay nce bildirimde bulunmak kouluyla, herhangi bir sebep gstermeksizin szlemeye
son verebilir.
Belirsiz sreli kira szlemelerinde, kirac her zaman, kiraya veren ise kirann balangcndan on yl getikten sonra,
genel hkmlere gre fesih bildirimiyle szlemeyi sona erdirebilirler.
Genel hkmlere gre fesih hakknn kullanlabilecei durumlarda, kiraya veren veya kirac szlemeyi sona
erdirebilir.
2. Bildirimin geerlilii
a. ekil
MADDE 348- Konut ve atl iyeri kiralarnda fesih bildiriminin geerlilii, yazl ekilde yaplmasna baldr.

10816
b. Aile konutu
MADDE 349- Aile konutu olarak kullanlmak zere kiralanan tanmazlarda kirac, einin ak rzas olmadka kira
szlemesini feshedemez.
Bu rzann alnmas mmkn olmazsa veya e hakl sebep olmakszn rzasn vermekten kanrsa kirac, hkimden
bu konuda bir karar vermesini isteyebilir.
Kirac olmayan ein, kiraya verene bildirimde bulunarak kira szlemesinin taraf sfatn kazanmas hlinde kiraya
veren, fesih bildirimi ile fesih ihtarna bal bir deme sresini kiracya ve eine ayr ayr bildirmek zorundadr.
II. Dava yoluyla
1. Kiraya verenden kaynaklanan sebeplerle
a. Gereksinim, yeniden ina ve imar
MADDE 350- Kiraya veren, kira szlemesini;
1. Kiralanan kendisi, ei, altsoyu, stsoyu veya kanun gerei bakmakla ykml olduu dier kiiler iin konut ya da
iyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluu varsa,
2. Kiralanann yeniden inas veya imar amacyla esasl onarm, geniletilmesi ya da deitirilmesi gerekli ve bu
iler srasnda kiralanann kullanm imknsz ise,
belirli sreli szlemelerde srenin sonunda, belirsiz sreli szlemelerde kiraya ilikin genel hkmlere gre fesih
dnemine ve fesih bildirimi iin ngrlen srelere uyularak belirlenecek tarihten balayarak bir ay iinde aaca dava ile
sona erdirebilir.
b. Yeni malikin gereksinimi
MADDE 351- Kiralanan sonradan edinen kii, onu kendisi, ei, altsoyu, stsoyu veya kanun gerei bakmakla
ykml olduu dier kiiler iin konut veya iyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluu varsa, edinme tarihinden
balayarak bir ay iinde durumu kiracya yazl olarak bildirmek kouluyla, kira szlemesini alt ay sonra aaca bir davayla
sona erdirebilir.
Kiralanan sonradan edinen kii, dilerse gereksinim sebebiyle szlemeyi sona erdirme hakkn, szleme sresinin
bitiminden balayarak bir ay iinde aaca dava yoluyla da kullanabilir.
2. Kiracdan kaynaklanan sebeplerle
MADDE 352- Kirac, kiralanann teslim edilmesinden sonra, kiraya verene kar, kiralanan belli bir tarihte
boaltmay yazl olarak stlendii hlde boaltmamsa kiraya veren, kira szlemesini bu tarihten balayarak bir ay iinde
icraya bavurmak veya dava amak suretiyle sona erdirebilir.
Kirac, bir yldan ksa sreli kira szlemelerinde kira sresi iinde; bir yl ve daha uzun sreli kira szlemelerinde
ise bir kira yl veya bir kira yln aan sre iinde kira bedelini demedii iin kendisine yazl olarak iki hakl ihtarda
bulunulmasna sebep olmusa kiraya veren, kira sresinin ve bir yldan uzun sreli kiralarda ihtarlarn yapld kira ylnn
bitiminden balayarak bir ay iinde, dava yoluyla kira szlemesini sona erdirebilir.
Kiracnn veya birlikte yaad einin ayn ile veya belde belediye snrlar iinde oturmaya elverili bir konutu
bulunmas durumunda kiraya veren, kira szlemesinin kurulmas srasnda bunu bilmiyorsa, szlemenin bitiminden
balayarak bir ay iinde szlemeyi dava yoluyla sona erdirebilir.

10817
3. Dava sresinin uzamas
MADDE 353- Kiraya veren, en ge davann almas iin ngrlen srede dava aacan kiracya yazl olarak
bildirmise, dava ama sresi bir kira yl iin uzam saylr.
4. Dava sebeplerinin snrll
MADDE 354- Dava yoluyla kira szlemesinin sona erdirilmesine ilikin hkmler, kirac aleyhine deitirilemez.
5. Yeniden kiralama yasa
MADDE 355- Kiraya veren, gereksinim amacyla kiralanann boaltlmasn saladnda, hakl sebep olmakszn,
kiralanan yl gemedike eski kiracsndan bakasna kiralayamaz.
Yeniden ina ve imar amacyla boaltlmas salanan tanmazlar, eski hli ile, hakl sebep olmakszn yl
gemedike bakasna kiralanamaz. Eski kiracnn, yeniden ina ve imar gerekletirilen tanmazlar, yeni durumu ve yeni
kira bedeli ile kiralama konusunda ncelik hakk vardr. Bu hakkn, kiraya verenin yapaca yazl bildirimi izleyen bir ay
iinde kullanlmas gerekir; bu ncelik hakk sona erdirilmedike, tanmaz yl gemeden bakasna kiralanamaz.
Kiraya veren, bu hkmlere aykr davrand takdirde, eski kiracsna son kira ylnda denmi olan bir yllk kira
bedelinden az olmamak zere tazminat demekle ykmldr.
6. Kiracnn lmnde szlemenin srdrlmesi
MADDE 356- len kiracnn ortaklar veya bu ortaklarn ayn meslek ve sanat yrten miraslar ve len kirac ile
birlikte ayn konutta oturanlar, szlemeye ve kanun hkmlerine uyduklar srece, taraf olarak kira szlemesini
srdrebilirler.
NC AYIRIM
rn Kiras
A. Tanm
MADDE 357- rn kiras kiraya verenin, kiracya, rn veren bir eyin veya hakkn kullanlmasn ve rnlerin
devirilmesini bedel karlnda brakmay stlendii szlemedir.
rne katlmal kira, kira bedelinin devirilecek rnn belli bir oran olarak kararlatrld rn kirasdr. Bu oran
szlemeyle kararlatrlmamsa, yerel dete gre belirlenir.
B. Genel hkmlerin uygulanmas
MADDE 358- Bu ayrmda rn kirasna ilikin zel hkm bulunmadka, kira szlemesine ilikin genel hkmler
uygulanr.
C. Tutanak dzenleme
MADDE 359- Kira szlemesi, ara ve gereleri, hayvanlar, devredilen eyay veya stoklanm mallar da ieriyorsa
taraflar, bunlarn deerlerini birlikte takdir ederek iki nsha dzenleyecekleri tutanaa geirip imzalayarak, birbirlerine
vermekle ykmldrler.

10818
D. Kiraya verenin borlar
I. Teslim borcu
MADDE 360- Kiraya veren, birlikte kiralanm tanr eyler varsa bunlar da iinde olmak zere, kiralanan,
szlemenin amacna uygun biimde kullanlmaya ve iletilmeye elverili bir durumda kiracya teslim etmek ve szleme
sresince bu durumda bulundurmakla ykmldr.
II. Esasl onarmlar
MADDE 361- Kiraya veren, kira sresi iinde yaplmas zorunlu olan esasl onarmlar, kirac tarafndan bildirilir
bildirilmez, gideri kendisine ait olmak zere yapmakla ykmldr.
E. Kiracnn borlar
I. Kira bedelini ve yan giderleri deme borcu
1. Genel olarak
MADDE 362- Kirac, szlemede aksine bir hkm veya yerel det olmadka, kira bedelini ve yan giderleri her kira
ylnn ve en ge kira sresinin sonunda demekle ykmldr.
Kirac, kiralanann tesliminden sonra vadesi gelmi kira bedelini veya yan giderleri demezse kiraya veren, kiracya
yazl olarak en az altm gnlk bir nel verip, bu nel iinde dememesi durumunda szlemeyi feshedeceini bildirebilir.
2. Olaanst durumlarda kira bedelinden indirim
MADDE 363- Tarmsal bir tanmazn her zamanki verimi, olaanst felaket veya doal olaylar yznden nemli
lde azalrsa kirac, kira bedelinden orantl bir miktarn indirilmesini isteyebilir.
Bu haktan balangta feragat, ancak kira bedelinin belirlenmesi srasnda bu gibi durumlarn meydana gelmesi
olasl gz nnde tutulmu veya doan zarar bir sigorta ile karlanm ise, geerli olur.
II. Kiralanan kullanma ve iletme borcu
MADDE 364- Kirac, kiralanan zglendii amaca uygun ve iyi bir biimde iletmekle, zellikle rn vermeye
elverili bir durumda bulundurmakla ykmldr.
Kirac, kiraya verenin izni olmakszn, kiralanann iletme usuln, kira sresinin bitiminden sonra etkisi
grlebilecek biimde deitiremez.
III. Bakm borcu
MADDE 365- Kirac, kiralanann bakmn gerei gibi salamakla ykmldr.
Kirac, yerel dete uygun olarak kk onarmlar yapmak, bozulan veya kullanlmayla yok olan dk deerli ara
ve gerelerin yerine yenilerini koymak zorundadr.
F. Alt kira ve kullanm hakkn devir yasa
MADDE 366- Kirac, kiraya verenin rzas olmakszn kiralanan bakasna kiraya veremeyecei gibi, kullanm ve
iletme hakkn da bakasna devredemez. Ancak kirac, kiralananda bulunan baz yerleri, kiraya veren iin zarar douracak
bir deiiklii gerektirmemek kouluyla kiraya verebilir.
Kiracnn, bakasyla yapt bu kira szlemelerine, alt kiraya ilikin kurallar, kyas yoluyla uygulanr.

10819
G. Szlemenin sona ermesi
I. Sona erme sebepleri
1. Srenin gemesi
MADDE 367- Belirli sreli kira szlemesi, srenin bitiminde kendiliinden sona erer.
Ancak, taraflarn rtl olarak szlemeyi srdrmeleri hlinde, aksi kararlatrlmadka, kira szlemesi birer yl
iin yenilenmi saylr.
Yenilenen kira szlemesi yasal bildirim sresine uyularak, her kira ylnn sonu iin feshedilebilir.
2. Fesih bildirimi
MADDE 368- Belirsiz sreli szlemede, fesih bildirim sresi szleme veya yerel detle belirlenmemise, en az alt
aylk bir bildirim sresine uyulmak kouluyla, taraflardan her biri szlemeyi feshedebilir.
Aksine bir anlama yoksa, tarmsal tanmazlara ilikin rn kiralarnda yerel dete uygulanan bahar veya gz
mevsimleri iin; dier rn kiralarnda ise herhangi bir zaman iin fesih bildirimi yaplabilir.
3. Olaanst fesih
a. nemli sebepler
MADDE 369- Taraflardan biri, kira ilikisinin devamn kendisi iin ekilmez hle getiren nemli sebeplerin varl
durumunda, szlemeyi yasal fesih bildirim sresine uyarak her zaman feshedebilir.
Hkim, durum ve koullar gz nnde tutarak, olaanst fesih bildiriminin parasal sonularn karara balar.
b. Kiracnn iflas
MADDE 370- Kiracnn iflas hlinde szleme, iflasn ald anda, kendiliinden sona erer. Ancak, kiraya veren,
ilemekte olan kira ve tutanaa geirilen eya iin yeterli gvence verildii takdirde, szlemeyi kira ylnn sonuna kadar
srdrmekle ykmldr.
c. Kiracnn lm
MADDE 371- Kiracnn lm hlinde, onun miraslar ve kiraya veren, alt aylk yasal fesih bildirim srelerine
uymak kouluyla, szlemeyi feshedebilirler.
II. Sona ermenin sonular
1. Geri verme
MADDE 372- Kira sresinin bitiminde kirac, kiralanan, tutanaa geirilmi olan btn eyalarla birlikte ve
bulunduklar durumda geri vermekle ykmldr.
Kirac, iyi iletilme durumunda kanlabilecek olan deer eksiklikleri iin tazminat demekle ykmldr.
Kirac, kiralanana gstermekle ykml olduu zen erevesinde meydana gelen deer artlar iin tazminat
isteyemez.
2. Tutanaa geirilmi eya
MADDE 373- Kiralanan teslim edilirken tutanaa geirilmi olan eyalara deer biilmise kirac, kira szlemesi
sona erince, bunlar zde tr ve deerde olmak zere geri vermekle veya deer eksikliklerini gidermekle ykmldr.
Kirac, kiraya verenin kusurunu ya da mcbir sebebin varln ispat ederek geri vermekten veya tazminat demekten
kurtulabilir.

10820
Kirac, kendisinin yapt masraflardan veya emeinden doan deer art iin tazminat isteyebilir.
3. rn ve yetime giderleri
MADDE 374- Tarmsal bir tanmazn kiracs, kira szlemesinin sona erdii anda henz devirilmemi rnler
zerinde bir hak ileri sremez.
Ancak kirac, rnn yetimesi iin yapm olduu tarm giderlerinin hkim tarafndan belirlenecek miktarn, kiraya
verenden tazminat olarak isteyebilir ve bu tazminat ilemi kiralardan indirilir.
4. Saman, gbre ve benzerleri
MADDE 375- Kiralanan geri veren kirac, dzenli bir iletmenin gerektirdii oranda, son yln samanlarn,
hayvan yataklarn, kuru ot ve gbrelerini kiralananda brakmakla ykmldr.
Kirac, alm olduundan daha fazlasn brakyorsa, brakt fazlalk iin tazminat isteme hakkna sahiptir;
aldndan daha az brakyorsa, eksikleri tamamlamak veya deer eksikliini gidermekle ykmldr.
H. Hayvan kiras
I. Konusu
MADDE 376- Tarmsal bir tanmazn kirasyla balantl olmayan gevi getirici hayvanlarn kirasnda, aksine
anlama veya yerel det yoksa, kiralanan hayvanlarn kira sresi iindeki btn rnleri kiracnn olur.
Kirac, kiralanan hayvanlar beslemek, onlara iyi bakmak ve kiraya verene para veya hayvanlardan elde ettii rnn
belli bir payn demekle ykmldr.
II. Sorumluluk
MADDE 377- Aksine anlama veya yerel det yoksa kirac, kiralanan hayvanlarn urad bir zarardan, bu zararn,
korumada dikkat ve zen gsterildii hlde meydana gelmi olduunu ispat etmedike sorumludur.
Kirac, kendi kusuruyla sebebiyet vermedii olaanst koruma giderleri iin kiraya verenden tazminat isteyebilir.
Kirac, nemli kazalar ya da hastalklar gecikmeksizin kiraya verene bildirmekle ykmldr.
III. Fesih
MADDE 378- Aksine anlama veya yerel det yoksa, belirsiz bir sre iin yaplan szlemeyi, taraflardan her biri,
diledii zaman feshedebilir.
Ancak, fesih drstlk kurallarna aykr ve uygun olmayan bir zamanda yaplamaz.
BENC BLM
dn Szlemeleri
BRNC AYIRIM
Kullanm dnc
A. Tanm
MADDE 379- Kullanm dnc szlemesi, dn verenin bir eyin karlksz olarak kullanlmasn dn alana
brakmay ve dn alann da o eyi kullandktan sonra geri vermeyi stlendii szlemedir.

10821
B. Hkmleri
I. dn alann kullanm hakk
MADDE 380- dn alan, dn konusunu ancak szlemede kararlatrlan ekilde, szlemede hkm yoksa
niteliine veya zglendii amaca gre kullanabilir.
dn alan, dn konusunu bakasna kullandramaz.
dn alan, bu hkmlere aykr davrand durumlarda, beklenmedik hllerden doan zararlardan da sorumludur.
Ancak, bu hkmlere uymu olsayd bile zararn doacan ispat ederse sorumluluktan kurtulur.
II. Bakm ve koruma giderleri
MADDE 381- dn alan, dn konusunun olaan bakm ve koruma giderlerini karlamakla ykmldr.
dn alan, dn verenin yararna yapmak zorunda kald olaanst giderlerin denmesini isteyebilir.
III. Mteselsil sorumluluk
MADDE 382- Bir eyi birlikte dn alanlar, ondan mteselsilen sorumlu olurlar.
C. Sona ermesi
I. Amac belirlenmi kullanmada
MADDE 383- Kullanma iin belirli bir sre ngrlmemise, dn alann, dn konusunu szleme uyarnca
kullanm olmasyla veya kullanabilecek kadar bir zaman gemesiyle szleme sona erer.
dn alan, dn konusunu szlemeye aykr olarak kullanr, onu bozar veya kullanmak iin baka bir kimseye
verirse ya da nceden bilinmeyen bir durum yznden dn verenin ivedi gereksinimi ortaya karsa, dn veren o eyi
daha nce geri isteyebilir.
II. Amac belirlenmemi kullanmada
MADDE 384- dn konusu, kullanm sresi ve hangi amala kullanlaca belirlenmeden verilmise, dn veren
onu diledii zaman geri isteyebilir.
III. dn alann lm
MADDE 385- Kullanm dnc szlemesi, dn alann lmesiyle kendiliinden sona erer.
KNC AYIRIM
Tketim dnc
A. Tanm
MADDE 386- Tketim dnc szlemesi, dn verenin, bir miktar paray ya da tketilebilen bir eyi dn alana
devretmeyi, dn alann da ayn nitelik ve miktarda eyi geri vermeyi stlendii szlemedir.
B. Hkmleri
I. Faiz
1. Genel olarak
MADDE 387- Ticari olmayan tketim dnc szlemesinde, taraflarca kararlatrlm olmadka faiz istenemez.
Ticari tketim dnc szlemesinde, taraflarca kararlatrlmam olsa bile faiz istenebilir.

10822
2. Faize ilikin zel kurallar
MADDE 388- Tketim dnc szlemesinde faiz oran belirlenmemise, kural olarak dn alma zamannda ve
yerinde o tr dnlerde geerli olan faiz oran uygulanr.
Szlemede aksine bir hkm yoksa, belirlenen faiz, yllk olarak denir.
Faizin anaparaya eklenerek birlikte yeniden faiz yrtlmesi kararlatrlamaz.
II. Zamanam
MADDE 389- dn alann, dn konusunun teslimine ve dn verenin de bu eyin teslim alnmasna ilikin
istemleri, dier tarafn bu konuda temerrde dmesinden balayarak alt ayn gemesiyle zamanamna urar.
III. dn alann deme gszl
MADDE 390- dn alan, dn szlemesinin kurulmasndan sonra deme gszlne derse dn veren,
dn konusunun tesliminden kanabilir.
dn veren, dn alann szlemenin kurulmasndan nce deme gszlne dm olduunu daha sonra
renmise, ayn hakka sahiptir.
C. Para yerine verilen eyler
MADDE 391- dn alana, szlemede kararlatrlan para yerine, kymetli evrak veya ticari mallar verilirse, borcun
tutar, bunlarn teslim zaman ve yerindeki borsa ya da piyasa deeri zerinden hesaplanr; aksine yaplan szleme
geersizdir.
D. Geri verme zaman
MADDE 392- dncn geri verilmesi konusunda belirli bir gn ya da bildirim sresi veya borcun geri istendii anda
muaccel olaca kararlatrlmamsa dn alan, ilk istemden balayarak alt hafta gemedike dnc geri vermekle
ykml deildir.
ALTINCI BLM
Hizmet Szlemeleri
BRNC AYIRIM
Genel Hizmet Szlemesi
A. Tanm
MADDE 393- Hizmet szlemesi, iinin iverene baml olarak belirli veya belirli olmayan sreyle igrmeyi ve
iverenin de ona zamana veya yaplan ie gre cret demeyi stlendii szlemedir.
inin iverene bir hizmeti ksmi sreli olarak dzenli biimde yerine getirmeyi stlendii szlemeler de hizmet
szlemesidir.
Genel hizmet szlemesine ilikin hkmler, kyas yoluyla raklk szlemesine de uygulanr; zel kanun hkmleri
sakldr.
B. Kurulmas
MADDE 394- Hizmet szlemesi, kanunda aksine bir hkm olmadka zel bir ekle bal deildir.
Bir kimse, durumun gereklerine gre ancak cret karlnda yaplabilecek bir ii belli bir zaman iin grr ve bu i
de iveren tarafndan kabul edilirse, aralarnda hizmet szlemesi kurulmu saylr.

10823
Geersizlii sonradan anlalan hizmet szlemesi, hizmet ilikisi ortadan kaldrlncaya kadar, geerli bir hizmet
szlemesinin btn hkm ve sonularn dourur.
C. inin borlar
I. Bizzat alma borcu
MADDE 395- Szlemeden veya durumun gereinden aksi anlalmadka, ii yklendii ii bizzat yapmakla
ykmldr.
II. zen ve sadakat borcu
MADDE 396- i, yklendii ii zenle yapmak ve iverenin hakl menfaatinin korunmasnda sadakatle davranmak
zorundadr.
i, iverene ait makineleri, ara ve gereleri, teknik sistemleri, tesisleri ve tatlar usulne uygun olarak kullanmak
ve bunlarla birlikte iin grlmesi iin kendisine teslim edilmi olan malzemeye zen gstermekle ykmldr.
i, hizmet ilikisi devam ettii srece, sadakat borcuna aykr olarak bir cret karlnda nc kiiye hizmette
bulunamaz ve zellikle kendi ivereni ile rekabete giriemez.
i, i grd srada rendii, zellikle retim ve i srlar gibi bilgileri, hizmet ilikisinin devam sresince kendi
yararna kullanamaz veya bakalarna aklayamaz. verenin hakl menfaatinin korunmas iin gerekli olduu lde ii,
hizmet ilikisinin sona ermesinden sonra da sr saklamakla ykmldr.
III. Teslim ve hesap verme borcu
MADDE 397- i, stlendii iin grlmesi srasnda nc kiiden iveren iin ald eyleri ve zellikle paralar
derhl ona teslim etmek ve bunlar hakknda hesap vermekle ykmldr.
i, hizmetin ifasndan dolay elde ettii eyleri de derhl iverene teslim etmekle ykmldr.
IV. Fazla alma borcu
MADDE 398- Fazla alma, ilgili kanunlarda belirlenen normal alma sresinin zerinde ve iinin rzasyla
yaplan almadr. Ancak, normal sreden daha fazla almay gerektiren bir iin yerine getirilmesi zorunluluu doar, ii
bunu yapabilecek durumda bulunur ve ayn zamanda kanmas da drstlk kurallarna aykr olursa ii, karl verilmek
kouluyla, fazla almay yerine getirmekle ykmldr.
zel kanunlardaki hkmler sakldr.
V. Dzenlemelere ve talimata uyma borcu
MADDE 399- veren, iin grlmesi ve iilerin iyerindeki davranlaryla ilgili genel dzenlemeler yapabilir ve
onlara zel talimat verebilir. iler, bunlara drstlk kurallarnn gerektirdii lde uymak zorundadrlar.
VI. inin sorumluluu
MADDE 400- i, iverene kusuruyla verdii her trl zarardan sorumludur.
Bu sorumluluun belirlenmesinde; iin tehlikeli olup olmamas, uzmanl ve eitimi gerektirip gerektirmemesi ile
iinin iveren tarafndan bilinen veya bilinmesi gereken yetenek ve nitelikleri gz nnde tutulur.

10824
D. verenin borlar
I. cret deme borcu
1. cret
a. Genel olarak
MADDE 401- veren, iiye szlemede veya toplu i szlemesinde belirlenen; szlemede hkm bulunmayan
hllerde ise, asgari cretten az olmamak zere emsal creti demekle ykmldr.
b. Fazla alma creti
MADDE 402- veren, fazla alma iin iiye normal alma cretini en az yzde elli fazlasyla demekle
ykmldr.
veren, iinin rzasyla fazla alma creti yerine, uygun bir zamanda fazla almayla orantl olarak izin verebilir.
c. in sonucundan pay alma
MADDE 403- Szlemeyle iiye cretle birlikte retilenden, cirodan veya krdan belli bir pay verilmesi
kararlatrlmsa, hesap dnemi sonunda bu pay, yasal hkmler veya genellikle kabul edilmi ticari esaslar gz nnde
tutularak belirlenir.
iye belli bir pay verilmesi kararlatrlan hllerde, payn hesaplanmasnda uyuulamazsa iveren, iiye veya onun
yerine, birlikte kararlatrdklar ya da hkimin atad bilirkiiye bilgi vermek ve bilginin dayanan oluturan iletmeyle
ilgili defter ve belgeleri incelemesine sunmak; krdan bir pay verilmesi kararlatrlmsa, iveren iiye, istemi zerine
ayrca yl sonu kr zarar cetvelini vermek zorundadr.
d. Araclk creti
MADDE 404- iye belli ilerde araclk yapmas karlnda iverence bir cret denecei kararlatrlmsa,
araclk yaplan ilemin nc kii ile geerli olarak kurulmasyla iinin istem hakk doar.
Borlarn ksm ksm ifa edilecei szlemeler ile sigorta szlemelerinde, her ksma ilikin cret isteminin bu ksma
ilikin borcun muaccel olmasyla veya yerine getirilmesiyle doaca yazl olarak kararlatrlabilir.
inin aracl suretiyle iveren ile nc kii arasnda kurulan szleme, iveren tarafndan kusuru olmakszn ifa
edilmezse veya nc kii borlarn yerine getirmezse, cret istemine ynelik hak sona erer. Sadece ksmi ifa hlinde,
cretten orantl olarak indirim yaplr.
Szlemeyle iiye, kendisine denecek araclk cretinin hesabn tutma ykmll getirilmemise, iveren iiye
cretin muaccel olduu her dnem iin, bu crete tabi ilemleri de ieren yazl hesap vermekle ykmldr.
Hesab gzden geirme ihtiyac ortaya karsa iveren, iiye veya onun yerine, birlikte kararlatrdklar ya da
hkimin atad bilirkiiye bilgi vermek ve bilginin dayanan oluturan iletmeyle ilgili defter ve belgeleri onun
incelemesine sunmak zorundadr.
e. kramiye
MADDE 405- veren, bayram, ylba ve doum gn gibi belirli gnler dolaysyla iilerine zel ikramiye
verebilir. Ancak, iilerin ikramiyeyi istem haklar bu konuda anlamann veya alma artnn ya da iverenin tek tarafl
taahhdnn varl hlinde doar.
Hizmet szlemesi ikramiyenin verildii dnemden nce sona ermise, ikramiyenin alt sreye yansyan blm
denir.

10825
2. cretin denmesi
a. deme sresi
MADDE 406- Aksine det olmadka, iiye creti her ayn sonunda denir. Ancak, hizmet szlemesi veya toplu i
szlemesiyle daha ksa deme sreleri belirlenebilir.
Daha ksa bir deme sresi kararlatrlmamsa veya aksine det yoksa, araclk creti her ayn sonunda denir.
Ancak, ilemlerin yaplmas alt aydan daha uzun bir sre gerektirdii takdirde, araclk creti asl crete ek olarak
kararlatrlmsa, yazl anlamayla deme daha ileri bir tarihe braklabilir.
Asl crete ek olarak retilenden pay verilmesi ngrlen hllerde, rn pay belirlenir belirlenmez, cirodan veya
krdan pay verilmesi kararlatrlan hllerde ise payn, hesap dnemini izleyen en ge ay iinde belirlenerek denmesi
arttr.
veren, iiye zorunlu ihtiyacnn ortaya kmas hlinde ve hakkaniyet gerei deyebilecek durumda ise, hizmetiyle
orantl olarak avans vermekle ykmldr.
b. cretin korunmas
MADDE 407- altrlan iilerin cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkaktan o ay iinde
denenlerin zel olarak alan banka hesabna yatrlmak suretiyle denmesi hususunda; tabi olduu vergi mkellefiyeti tr,
iletme bykl, altrd ii says, iyerinin bulunduu il ve benzeri unsurlar dikkate alarak i sahiplerini zorunlu
tutmaya, banka hesabna yatrlacak cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn, brt ya da kanuni kesintiler
dldkten sonra kalan net miktar zerinden olup olmayacan belirlemeye alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl, Maliye
Bakanl ve Hazine Mstearlndan sorumlu Devlet Bakanl mtereken yetkilidir. altrd iilerin cret, prim,
ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn zel olarak alan banka hesaplar vastasyla deme zorunluluuna tab tutulan
i sahipleri, iilerinin cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit istihkakn zel olarak alan banka hesaplar dnda
deyemezler. Her deme dneminde, iiye hesap pusulas verilir. ilerin cret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her eit
istihkaklarnn zel olarak alan banka hesabna yatrlmak suretiyle denmesine ilikin dier sul ve esaslar, anlan
bakanlklarca mtereken karlacak ynetmelikle dzenlenir.
veren, iiden olan alaca ile cret borcunu iinin rzas olmadka takas edemez. Ancak, iinin kasten sebebiyet
verdii yarg kararyla sabit bir zarardan doan alacaklar, cretin haczedilebilir ksm kadar takas edilebilir.
cretin iveren lehine kullanlacana ilikin anlamalar geersizdir.
3. grme ediminin ifasnn engellenmesi hlinde cret
a. verenin temerrd hlinde
MADDE 408- veren, igrme ediminin yerine getirilmesini kusuruyla engellerse veya edimi kabulde temerrde
derse, iiye cretini demekle ykml olup, iiden bu edimini daha sonra yerine getirmesini isteyemez. Ancak, iinin
bu engelleme sebebiyle yapmaktan kurtulduu giderler ile baka bir i yaparak kazand veya kazanmaktan bilerek
kand yararlar cretinden indirilir.

10826
b. inin almay durdurmas hlinde
MADDE 409- Uzun sreli bir hizmet ilikisinde ii, hastalk, askerlik veya kanundan doan alma ve benzeri
sebeplerle kusuru olmakszn, i grd sreye oranla ksa bir sre iin igrme edimini ifa edemezse iveren, baka bir
yolla karlanmad takdirde, o sre iin iiye hakkaniyete uygun bir cret demekle ykmldr.
4. cret alacann haczi, devri ve rehnedilmesi
MADDE 410- ilerin cretinin drtte birinden fazlas haczedilemez, bakasna devredilemez ve rehnedilemez.
Ancak, iinin bakmakla ykml olduu aile bireyleri iin hkim tarafndan takdir edilecek miktar, bu orana dhil deildir.
Nafaka alacakllarnn haklar sakldr.
Gelecekteki cret alacaklarnn devredilmesi veya rehnedilmesi geersizdir.
5. Para bana veya gtr i
a. verme
MADDE 411- i, szleme gereince yalnz bir iveren iin sadece para bana veya gtr i yapmay
stlenmise iveren, ona yeterli i vermekle ykmldr.
veren, kendi kusuru olmakszn szlemede ngrlen para bana veya gtr i salayamayacak durumda
bulunduu veya iletme koullar geici olarak gerektirdii takdirde iiye, creti zaman esasna gre der. Bu durumda,
zamana gre denecek cret, anlamada veya hizmet ya da toplu i szlemesinde belirlenmemise iveren, iiye para
bana veya gtr olarak daha nce ald ortalama crete edeer bir cret demekle ykmldr.
Para bana veya gtr ya da zamana gre i salayamayan iveren, en azndan igrme edimini kabulde temerrt
hkmleri uyarnca zamana gre igrmede deyecei creti demekle ykmldr.
b. Birim creti
MADDE 412- i, szleme gereince para bana veya gtr olarak almay stlendii takdirde iveren, her iin
balamasndan nce ona denecek birim cretini bildirmekle ykmldr.
Bu bildirimi yapmayan iveren, ayn veya benzer bir i iin belirlenmi olan birim cretini demekle ykmldr.
II. ara ve malzemeleri
MADDE 413- Aksine anlama veya yerel det yoksa, iveren iiye bu i iin gerekli aralar ve malzemeyi
salamakla ykmldr.
i iverenle anlaarak kendi ara veya malzemesini iin grlmesine zglerse, aksi anlamada kararlatrlmadka
veya yerel det bulunmadka iveren, bunun iin iiye uygun bir karlk demekle ykmldr.
III. Giderler
1. Genel olarak
MADDE 414- veren, iin grlmesinin gerektirdii her trl harcama ile iiyi iyeri dnda altrd takdirde,
geimi iin zorunlu olan harcamalar da demekle ykmldr.
Yazl olarak yaplm bir hizmet veya toplu i szlemesinde, bizzat ii tarafndan karlanmas kararlatrlan
harcamalarn, iiye gtr biimde gnlk, haftalk veya aylk olarak denmesi ngrlebilir. Ancak bu deme, zorunlu
harcamalar karlayacak miktardan az olamaz.
Zorunlu harcamalarn ksmen veya tamamen ii tarafndan bizzat karlanmasna ilikin anlamalar geersizdir.

10827
2. Tama aralar
MADDE 415- i, iin grlmesi iin iverenle anlaarak iverenin veya kendisinin salad bir tama arac
kullanyorsa, tatn iletilmesi ve bakm iin gerekli olaan giderler, hizmet iin kullanld lde iverence karlanr.
i iverenle anlaarak, iin grlmesinde kendi motorlu aracn kullanyorsa, iveren ayrca bu arala ilgili vergiyi,
zorunlu mali sorumluluk sigortas primini ve aracn ypranmas karlnda uygun bir tazminat hizmet iin kullanld
lde iiye demekle ykmldr.
i iverenle anlaarak, hizmetin grlmesinde kendisine ait dier tama aralarn ve hayvanlarn kullanyorsa
iveren, bunlarn kullanma ve bakm iin gerekli olan olaan giderleri hizmet iin kullanld lde karlamakla
ykmldr.
3. Giderlerin denmesi
MADDE 416- inin yapm olduu giderlerden doan alaca, daha ksa bir sre kararlatrlmamsa veya yerel
det yoksa, her defasnda cretle birlikte denir.
i, szlemeden doan borlarn yerine getirmek iin dzenli olarak masraf yapyorsa, kendisine en az ayda bir
olmak zere belirli aralklarla uygun bir avans verilir.
IV. inin kiiliinin korunmas
1. Genel olarak
MADDE 417- veren, hizmet ilikisinde iinin kiiliini korumak ve sayg gstermek ve iyerinde drstlk
ilkelerine uygun bir dzeni salamakla, zellikle iilerin psikolojik ve cinsel tacize uramamalar ve bu tr tacizlere uram
olanlarn daha fazla zarar grmemeleri iin gerekli nlemleri almakla ykmldr.
veren, iyerinde i sal ve gvenliinin salanmas iin gerekli her trl nlemi almak, ara ve gereleri
noksansz bulundurmak; iiler de i sal ve gvenlii konusunda alnan her trl nleme uymakla ykmldr.
verenin yukardaki hkmler dhil, kanuna ve szlemeye aykr davran nedeniyle iinin lm, vcut
btnlnn zedelenmesi veya kiilik haklarnn ihlaline bal zararlarn tazmini, szlemeye aykrlktan doan sorumluluk
hkmlerine tabidir.
2. Ev dzeni iinde almada
MADDE 418- i iverenle birlikte ev dzeni iinde yayorsa iveren, yeterli gda ve uygun bir barnak salamakla
ykmldr.
i, kusuru olmakszn hastalk veya kaza gibi sebeplerle igrme edimini yerine getiremezse iveren, sosyal
sigortalar yardmlarndan yararlanamayan, bir yla kadar alm iinin bakmn ve tedavisini, iki hafta sreyle salamak
zorundadr. inin bir yl aan her hizmet yl iin sz konusu sre, drt haftay amamak zere ikier gn artrlr.
veren, iinin gebeliinde ve doum yapmas durumunda da ayn edimleri yerine getirmekle ykmldr.
3. Kiisel verilerin kullanlmasnda
MADDE 419- veren, iiye ait kiisel verileri, ancak iinin ie yatknlyla ilgili veya hizmet szlemesinin ifas
iin zorunlu olduu lde kullanabilir.
zel kanun hkmleri sakldr.

10828
V. Ceza koulu ve ibra
MADDE 420- Hizmet szlemelerine sadece ii aleyhine konulan ceza koulu geersizdir.
inin iverenden alacana ilikin ibra szlemesinin yazl olmas, ibra tarihi itibaryla szlemenin sona
ermesinden balayarak en az bir aylk srenin gemi bulunmas, ibra konusu alacan trnn ve miktarnn aka
belirtilmesi, demenin hak tutarna nazaran noksansz ve banka araclyla yaplmas arttr. Bu unsurlar tamayan ibra
szlemeleri veya ibraname kesin olarak hkmszdr.
Hakkn gerek tutarda dendiini ihtiva etmeyen ibra szlemeleri veya ibra beyann muhtevi dier deme belgeleri,
ierdikleri miktarla snrl olarak makbuz hkmndedir. Bu hlde dahi, demelerin banka araclyla yaplm olmas
zorunludur.
kinci ve nc fkra hkmleri, destekten yoksun kalanlar ile iinin dier yaknlarnn isteyebilecekleri dhil,
hizmet szlemesinden doan btn tazminat alacaklarna da uygulanr.
VI. Tatil ve izinler
1. Hafta tatili ve i arama izni
MADDE 421- veren, iiye her hafta, kural olarak pazar gn veya durum ve koullar buna imkn vermezse, bir
tam alma gn tatil vermekle ykmldr.
veren, belirsiz sreli hizmet szlemesinin feshi hlinde, bildirim sresi iinde iiye cretinde bir kesinti
olmakszn, gnde iki saat i arama izni vermekle ykmldr.
zin saatlerinin ve gnlerinin belirlenmesinde, iyerinin ve iinin hakl menfaatleri gz nnde tutulur.
2. Yllk izin
a. Sresi
MADDE 422- veren, en az bir yl alm olan iilere ylda en az iki hafta ve onsekiz yandan kk iiler ile
elli yandan byk iilere de en az hafta cretli yllk izin vermekle ykmldr.
b. ndirimi
MADDE 423- i, bir hizmet yl iinde kendi kusuruyla toplam bir aydan daha uzun bir sreyle hizmeti yerine
getirmedii takdirde iveren, allmayan her tam ay iin, yllk cretli izin sresinden bir gn indirim yapabilir.
i, bir hizmet yl iinde kendi kusuru olmakszn hastalk, kaza, yasal bir ykmlln veya kamu grevinin
yerine getirilmesi gibi kiiliine bal sebeplerle en ok ay sreyle igrme edimini yerine getiremedii takdirde, iveren
yllk cretli izin sresinden indirim yapamaz.
veren, gebelik ve doum yapma sebebiyle igrme edimini en ok ay sreyle yerine getiremeyen kadn iinin
yllk cretli izin sresinden indirim yapamaz.
Hizmet veya toplu i szlemeleriyle, iinin aleyhine hkm douracak ekilde, ikinci ve nc fkra hkmlerine
aykr dzenleme yaplamaz.
c. Kullanlmas
MADDE 424- Yllk cretli izinler, kural olarak aralksz biimde verilir; ancak taraflarn anlamasyla ikiye
blnerek de kullanlabilir.
veren, yllk cretli izin tarihlerini, iyerinin veya ev dzeninin menfaatleriyle badat lde, iinin isteklerini
gz nnde tutarak belirler.

10829
d. creti
MADDE 425- veren, yllk cretli iznini kullanan her iiye, yllk cretli izin sresine ilikin cretini, ilgili iinin
izne balamasndan nce pein olarak demek veya avans olarak vermekle ykmldr.
i, hizmet ilikisi devam ettii srece, iverenden alaca para ve baka menfaatler karlnda yllk cretli izin
hakkndan feragat edemez.
Hizmet szlemesinin herhangi bir sebeple sona ermesi hlinde, iinin hak kazanp da kullanamad yllk izin
srelerine ait creti, szlemenin sona erdii tarihteki creti zerinden kendisine veya hak sahiplerine denir. Bu crete
ilikin zamanam, hizmet szlemesinin sona erdii tarihte ilemeye balar.
VII. Hizmet belgesi
MADDE 426- veren, iinin istei zerine her zaman, iin trn ve sresini ieren bir hizmet belgesi vermekle
ykmldr.
inin aka istemde bulunmas hlinde, hizmet belgesinde onun igrmedeki becerisi ile tutum ve davranlar da
belirtilir.
Hizmet belgesinin zamannda verilmemesinden veya belgede doru olmayan bilgiler bulunmasndan zarar gren ii
veya iiyi ie alan yeni iveren, eski iverenden tazminat isteyebilir.
E. Sna ve fikr mlkiyet hakk
MADDE 427- Hizmet bulular zerinde iinin ve iverenin haklar, bunlarn kazanlmas ile dier sna ve fikr
mlkiyet haklar konusunda zel kanun hkmleri uygulanr.
F. Hizmet ilikisinin devri
I. yerinin tamamnn veya bir blmnn devri
MADDE 428 yerinin tamam veya bir blm hukuki bir ilemle bakasna devredildiinde, devir tarihinde
iyerinde veya bir blmnde mevcut olan hizmet szlemeleri, btn hak ve borlar ile birlikte devralana geer.
inin hizmet sresine bal haklar bakmndan, onun devreden iveren yannda ie balad tarih esas alnr.
Yukardaki hkmlere gre devir hlinde, devirden nce domu olan ve devir tarihinde denmesi gereken
borlardan, devreden ve devralan iveren mteselsilen sorumludurlar. Ancak, devreden iverenin bu ykmllklerden doan
sorumluluu, devir tarihinden itibaren iki yl ile snrldr.
II. Szlemenin devri
MADDE 429- Hizmet szlemesi, ancak iinin yazl rzas alnmak suretiyle, srekli olarak baka bir iverene
devredilebilir.
Devir ilemiyle, devralan, btn hak ve borlar ile birlikte, hizmet szlemesinin iveren taraf olur. Bu durumda,
iinin, hizmet sresine bal haklar bakmndan, devreden iveren yannda ie balad tarih esas alnr.
G. Szlemenin sona ermesi
I. Belirli sreli szlemede
MADDE 430- Belirli sreli hizmet szlemesi, aksi kararlatrlmadka, fesih bildiriminde bulunulmasna gerek
olmakszn, srenin bitiminde kendiliinden sona erer.

10830
Belirli sreli szleme, sresinin bitiminden sonra rtl olarak srdrlyorsa, belirsiz sreli szlemeye dnr.
Ancak, esasl bir sebebin varl hlinde, st ste belirli sreli hizmet szlemesi kurulabilir.
Taraflardan her biri, on yldan uzun sreli hizmet szlemesini on yl getikten sonra, alt aylk fesih bildirim sresine
uyarak feshedebilir. Fesih, ancak bu sreyi izleyen aybanda hkm ifade eder.
Szlemenin fesih bildirimiyle sona erecei kararlatrlm ve iki taraf da fesih bildiriminde bulunmamsa, szleme
belirsiz sreli szlemeye dnr.
II. Belirsiz sreli szlemede
1. Genel olarak fesih hakk
MADDE 431- Taraflardan her birinin, belirsiz sreli szlemeyi fesih srelerine uyarak feshetme hakk vardr.
2. Fesih bildirim sresi
a. Genel olarak
MADDE 432- Belirsiz sreli hizmet szlemelerinin feshinden nce, durumun dier tarafa bildirilmesi gerekir.
Hizmet szlemesi; bildirimin dier tarafa ulamasndan balayarak, hizmet sresi bir yla kadar srm olan ii iin
iki hafta sonra; bir yldan be yla kadar srm ii iin drt hafta ve be yldan fazla srm ii iin alt hafta sonra sona
erer.
Bu sreler ksaltlamaz; ancak szlemeyle artrlabilir.
veren, fesih bildirim sresine ait creti pein vermek suretiyle hizmet szlemesini feshedebilir.
Fesih bildirim srelerinin, her iki taraf iin de ayn olmas zorunludur; szlemede farkl sreler ngrlmse, her
iki tarafa da en uzun olan fesih bildirim sresi uygulanr.
Hizmet szlemesinin askya alnd hllerde fesih bildirim sreleri ilemez.
b. Deneme sresi iinde
MADDE 433- Taraflar, hizmet szlemesine iki ay amamak kouluyla deneme sresi koyabilirler. Deneme sresi
konulmusa taraflar, bu sre iinde fesih sresine uymak zorunda olmakszn, hizmet szlemesini tazminatsz
feshedebilirler.
inin alt gnler iin cret ve dier haklar sakldr.
III. Feshe kar koruma
MADDE 434- Hizmet szlemesinin fesih hakknn ktye kullanlarak sona erdirildii durumlarda iveren, iiye
fesih bildirim sresine ait cretin kat tutarnda tazminat demekle ykmldr.
IV. Derhl fesih
1. Koullar
a. Hakl sebepler
MADDE 435- Taraflardan her biri, hakl sebeplerle szlemeyi derhl feshedebilir. Szlemeyi fesheden taraf, fesih
sebebini yazl olarak bildirmek zorundadr.
Szlemeyi fesheden taraftan, drstlk kurallarna gre hizmet ilikisini srdrmesi beklenemeyen btn durum ve
koullar, hakl sebep saylr.

10831
b. verenin deme gszlne dmesi
MADDE 436- verenin deme gszlne dmesi hlinde ii, szlemeden doan haklar uygun bir sre iinde
iveren tarafndan gvenceye balanmazsa, szlemeyi derhl feshedebilir.
2. Sonular
a. Hakl sebeple fesihte
MADDE 437- Hakl fesih sebepleri, taraflardan birinin szlemeye uymamasndan domusa o taraf, sebep olduu
zarar, hizmet ilikisine dayanan btn haklar gz nnde tutularak, tamamen gidermekle ykmldr.
Dier durumlarda hkim, btn durum ve koullar gz nnde tutarak hakl sebeple feshin maddi sonularn
serbeste deerlendirir.
b. Hakl sebebe dayanmayan fesihte
MADDE 438- veren, hakl sebep olmakszn hizmet szlemesini derhl feshederse ii, belirsiz sreli
szlemelerde, fesih bildirim sresine; belirli sreli szlemelerde ise, szleme sresine uyulmamas durumunda, bu srelere
uyulmu olsayd kazanabilecei miktar, tazminat olarak isteyebilir.
Belirli sreli hizmet szlemesinde iinin hizmet szlemesinin sona ermesi yznden tasarruf ettii miktar ile baka
bir iten elde ettii veya bilerek elde etmekten kand gelir, tazminattan indirilir.
Hkim, btn durum ve koullar gz nnde tutarak, ayrca miktarn serbeste belirleyecei bir tazminatn iiye
denmesine karar verebilir; ancak belirlenecek tazminat miktar, iinin alt aylk cretinden fazla olamaz.
c. inin haksz olarak ie balamamas veya ii brakmas
MADDE 439- i, hakl sebep olmakszn ie balamad veya aniden ii brakt takdirde iveren, aylk cretin
drtte birine eit bir tazminat isteme hakkna sahiptir. verenin, ayrca ek zararlarnn giderilmesini isteme hakk da vardr.
veren zarara uramamsa veya urad zarar iinin aylk cretinin drtte birinden az ise, hkim tazminat
indirebilir.
Tazminat isteme hakk takas yoluyla sona ermemise iveren, iinin ie balamamasndan veya ii brakmasndan
balayarak otuz gn iinde, dava veya takip yoluyla bu hakkn kullanmak zorundadr. Aksi takdirde, tazminat isteme hakk
der.
V. inin veya iverenin lm
1. inin lm
MADDE 440- Szleme, iinin lmyle kendiliinden sona erer. veren, iinin sa kalan eine ve ergin olmayan
ocuklarna, yoksa bakmakla ykml olduu kiilere, lm gnnden balayarak bir aylk; hizmet ilikisi be yldan uzun
bir sre devam etmise, iki aylk cret tutarnda bir deme yapmakla ykmldr.
2. verenin lm
MADDE 441- verenin lm hlinde, yerini miraslar alr. Bu durumda iyerinin tamamnn veya bir blmnn
devri ile gerekleen hizmet ilikisinin devrine ilikin hkmler kyas yoluyla uygulanr.

10832
Hizmet szlemesi arlkl olarak iverenin kiilii dikkate alnmak suretiyle kurulmusa, onun lmyle
kendiliinden sona erer. Ancak, ii szlemenin sresinden nce sona ermesi yznden urad zarar iin, miraslardan
hakkaniyete uygun bir tazminat isteminde bulunabilir.
VI. Szlemenin sona ermesinin sonular
1. Borlarn muaccel olmas
MADDE 442- Szlemenin sona ermesiyle, szlemeden doan btn borlar muaccel olur.
Muacceliyet an, iinin aracl suretiyle kurulan hukuki ilikilerde nc kiinin stlendii bor, hizmet
szlemesinin sona ermesinden sonra tamamen veya ksmen ifa edilecekse alt aya; dnemsel edimler ieren ilikilerde bir
yla; sigorta szlemelerinde veya ifas alt aydan uzun bir sreye yaylm olan ilerde ise iki yla kadar, yazl bir
anlamayla ertelenebilir.
retilenden pay verilmesi ngrlen hllerde rn pay belirlenir belirlenmez, cirodan veya krdan pay verilmesi
kararlatrlan hllerde ise pay, hesap dnemini izleyen en ge ay sonunda muaccel olur.
2. Geri verme ykmll
MADDE 443- Szlemenin sona ermesi durumunda, taraflardan her biri, dierinden veya nc bir kiiden
dierinin hesabna, hizmetle ilikili olarak alm olduu eyleri geri vermekle ykmldr.
i, zellikle motorlu tatlar ve trafik izin belgelerini, alacaklarndan fazla olduu lde cret ve masraf
avanslarn geri vermekle ykmldr.
Taraflarn hapis haklar sakldr.
VII. Rekabet yasa
1. Koullar
MADDE 444- Fiil ehliyetine sahip olan ii, iverene kar, szlemenin sona ermesinden sonra herhangi bir biimde
onunla rekabet etmekten, zellikle kendi hesabna rakip bir iletme amaktan, baka bir rakip iletmede almaktan veya
bunlarn dnda, rakip iletmeyle baka trden bir menfaat ilikisine girimekten kanmay yazl olarak stlenebilir.
Rekabet yasa kayd, ancak hizmet ilikisi iiye mteri evresi veya retim srlar ya da iverenin yapt iler
hakknda bilgi edinme imkn salyorsa ve ayn zamanda bu bilgilerin kullanlmas, iverenin nemli bir zararna sebep
olacak nitelikteyse geerlidir.
2. Snrlandrlmas
MADDE 445- Rekabet yasa, iinin ekonomik geleceini hakkaniyete aykr olarak tehlikeye drecek biimde
yer, zaman ve ilerin tr bakmndan uygun olmayan snrlamalar ieremez ve sresi, zel durum ve koullar dnda iki yl
aamaz.
Hkim, ar nitelikteki rekabet yasan, btn durum ve koullar serbeste deerlendirmek ve iverenin stlenmi
olabilecei kar edimi de hakkaniyete uygun biimde gz nnde tutmak suretiyle, kapsam veya sresi bakmndan
snrlayabilir.
3. Aykr davranlarn sonular
MADDE 446- Rekabet yasana aykr davranan ii, bunun sonucu olarak iverenin urad btn zararlar
gidermekle ykmldr.
Yasaa aykr davran bir ceza kouluna balanmsa ve szlemede aksine bir hkm de yoksa, ii ngrlen
miktar deyerek rekabet yasana ilikin borcundan kurtulabilir; ancak, ii bu miktar aan zarar gidermek zorundadr.

10833
veren, ceza koulu ve doabilecek ek zararlarnn denmesi dnda, szlemede yazl olarak aka sakl tutmas
kouluyla, kendisinin ihlal veya tehdit edilen menfaatlerinin nemi ile iinin davran hakl gsteriyorsa, yasaa aykr
davrana son verilmesini de isteyebilir.
4. Sona ermesi
MADDE 447- Rekabet yasa, iverenin bu yasan srdrlmesinde gerek bir yararnn olmad belirlenmise
sona erer.
Szleme, hakl bir sebep olmakszn iveren tarafndan veya iverene yklenebilen bir nedenle ii tarafndan
feshedilirse, rekabet yasa sona erer.
KNC AYIRIM
Pazarlamaclk Szlemesi
A. Tanm ve kurulmas
I. Tanm
MADDE 448- Pazarlamaclk szlemesi, pazarlamacnn srekli olarak, bir ticari iletme sahibi iveren hesabna ve
iletmesinin dnda, her trl ilemin yaplmasna araclk etmeyi veya yazl anlama varsa, bu anlamada belirtilen
ilemleri yapmay, iletme sahibi iverenin de buna karlk cret demeyi stlendii szlemedir.
II. Kurulmas
MADDE 449- Pazarlamaclk szlemesi, szlemenin sresini, sona ermesini, pazarlamacnn yetkilerini, cret ve
masraflarn nasl deneceini, taraflardan birinin yerleim yeri yabanc lkede ise uygulanacak hukukun ve yetkili
mahkemenin hangisi olduunu ierir.
Yukardaki fkra uyarnca szlemede yer almas ngrlen hususlar taraflarca belirlenmemise, kanun hkmleri ve
allm hizmet koullar uygulanr.
B. Pazarlamacnn ykmllk ve yetkileri
I. Ykmllkleri
MADDE 450- Pazarlamac, talimata uymamasn zorunlu klan hakl bir sebep olmadka, kendisine verilen talimata
uygun olarak mterileri ziyaret etmekle ykmldr; iverenin izni olmadka, kendisi veya nc kiiler hesabna ilem
yapamaz, araclk edemez.
Pazarlamac, ilem yapmaya yetkiliyse, talimatta ngrlen fiyatlara ve dier ilem koullarna uymak zorundadr;
iveren raz olmadka, bunlarda deiiklik yapamaz.
Pazarlamac, pazarlama faaliyetleri ile ilgili olarak dzenli biimde ayrntl bilgi vermek, ald siparileri iverene
derhl ulatrmak ve mteri evresini ilgilendiren nemli olaylar bildirmekle ykmldr.
II. Garanti
MADDE 451- Pazarlamacnn, mterilerin dememelerinden veya dier ykmllklerini ifa etmemelerinden
sorumlu olacana ya da alacan tahsili iin yaplacak masraflar tamamen veya ksmen karlayacana ilikin anlamalar,
kesin olarak hkmszdr.
Pazarlamac, kendi mteri evresiyle ilem yapyorsa, mterilerin borlarn ifa etmemesi durumunda, iverenin her
bir ilemde urayaca zararn drtte birini gememek zere karlamay, uygun bir ek komisyon kararlatrlmas kouluyla
yazl olarak stlenebilir.

10834
Sigorta szlemelerinde araclk yapan pazarlamaclar, bir primin tamamnn veya bir ksmnn denmemesi
sebebiyle, bunun tahsili iin dava veya icra takibi yoluna bavurulmas durumunda, bu amala yaplacak masraflarn en ok
yarsn karlayacaklarn, yazl olarak stlenebilirler.
III. Yetkileri
MADDE 452- Aksine yazl anlama olmadka pazarlamac, sadece ilemlere araclk etmeye yetkilidir.
Pazarlamac, ilem yapmaya yetkili klnmsa yetkisi, bu ilerin icras iin gereken btn olaan hukuki ilem ve
fiilleri kapsar; zel yetki verilmedike mterilerden tahsilat yapamaz ve deme gnlerini deitiremez.
C. verenin zel ykmllkleri
I. Faaliyet alan
MADDE 453- Pazarlamacya belirli bir pazarlama alannda veya belirli bir mteri evresinde faaliyette bulunma
yetkisi verilmi ve aksine yazl anlama da yaplmamsa iveren, bakalarna ayn alan veya evrede faaliyette bulunma
yetkisi veremez; ancak, kendisi nc kiilerle ilem yapabilir.
Szlemenin pazarlama alan veya mteri evresine ilikin hkmnn deitirilmesini gerektiren bir sebep varsa
iveren, sz konusu hkm, szlemede fesih bildirim sresi ngrlm olsa bile, bu sreye uymadan tek tarafl olarak
deitirebilir; ancak, bu durumda pazarlamacnn tazminat ve hizmet szlemesini hakl sebeple sona erdirme hakk sakldr.
II. cret
1. Genel olarak
MADDE 454- veren, pazarlamacya sadece belirli bir miktardan veya bu miktarla birlikte komisyondan oluan bir
cret demekle ykmldr.
cretin tamamnn veya nemli ksmnn komisyondan oluacana ilikin yazl anlama, kararlatrlan
komisyonun, pazarlamacnn faaliyetinin uygun karln oluturmas kouluyla geerlidir.
Deneme sresi iin denecek cret, serbeste kararlatrlabilir. Ancak, deneme sresi iki ay geemez.
2. Komisyon
MADDE 455- Pazarlamac, belirli bir pazarlama alan veya belirli bir mteri evresinde faaliyette bulunma yetkisi
sadece kendisine verilmise, kendisinin veya iverenin bu alan veya evrede yapt btn ilerde kararlatrlm ya da
allm olan komisyonun denmesini isteyebilir.
Belirli bir pazarlama alan veya belirli mteri evresinde faaliyette bulunma yetkisi pazarlamacyla birlikte
bakalarna da verilmise pazarlamacya, sadece kendisinin araclk ettii veya bizzat yapt iler iin komisyon denir.
Komisyonun muaccel olmas annda, yaplan iin deeri henz kesin olarak belirlenemiyorsa komisyon, nce
allm olan en az deeri zerinden, geri kalan ise, en ge iin yerine getirilmesinde denir.

10835
3. Pazarlama faaliyetinin engellenmesi
MADDE 456- Pazarlamacnn pazarlama ilerini yrtmesi, kendi kusuru olmakszn imknsz hle gelir ve szleme
veya kanun gerei bu hlde bile kendisine cret denmesi gerekirse cret, sabit crete ve komisyonun kayb sebebiyle
denebilecek uygun tazminata gre belirlenir. Ancak komisyon, cretin bete birinden az ise, komisyon kayb sebebiyle
tazminat denmeyecei yazl olarak kararlatrlabilir.
Pazarlamac, pazarlama ilerini kendi kusuru olmakszn yrtme imknn bulamamasna karn cretinin tamamn
almsa, iverenin istemi zerine, kendisinin yapabilecei ve kendisinden beklenebilecek ileri onun iletmesinde yapmakla
ykmldr.
III. Harcamalar
MADDE 457- Pazarlamac, ayn zamanda birden fazla iveren hesabna faaliyette bulunuyorsa, aksi yazl ekilde
kararlatrlmadka, her iveren, pazarlamacnn harcamalarna eit olarak katlmakla ykmldr.
Harcamalarn tamamen veya ksmen sabit crete veya komisyona dhil edilmesine ilikin anlamalar kesin olarak
hkmszdr.
IV. Hapis hakk
MADDE 458- Pazarlamaclk ilikisinden doan muaccel alacaklar ile iverenin deme gszlne dmesi
durumunda, henz muaccel olmayan alacaklarn gvence altna alnmas iin pazarlamac, tanrlar, kymetli evrak ve tahsil
yetkisine dayanarak mterilerden alm olduu paralar zerinde hapis hakkna sahiptir.
Pazarlamac, ara ve tama belgelerini, fiyat tarifelerini, mterilerle ilgili kaytlar ile dier belgeleri alkoyamaz.
D. Sona ermesi
I. zel fesih sresi
MADDE 459- Komisyon, sabit cretin en az bete birini oluturuyor ve nemli mevsimlik dalgalanmalardan
etkileniyorsa iveren, bir nceki mevsimin sona ermesinden beri kendisiyle almaya devam eden pazarlamacnn
szlemesini, yeni mevsim srasnda iki aylk fesih sresine uyarak feshedebilir.
Ayn koullar altnda pazarlamac da, kendisini bir nceki mevsim sonuna kadar altrm ve bundan sonra da
altrmaya devam eden iverene kar, bir sonraki mevsimin balamasna kadar olan dnemde, iki aylk fesih sresine
uyarak szlemeyi feshedebilir.
II. zel sonular
MADDE 460- Szlemenin sona ermesi hlinde, pazarlamacnn bizzat yapt veya yaplmasna araclk ettii btn
ilemler ile kabul ve yerine getirme zamanna baklmakszn, szlemenin sona ermesine kadar iverene iletilen btn
sipariler iin komisyon denir.
Szlemenin sona ermesi hlinde pazarlamac, pazarlamaclk faaliyetinde bulunmas iin kendisine verilen rnek ve
modelleri, fiyat tarifelerini, mterilerle ilgili kaytlar ve dier belgeleri iverene geri vermekle ykmldr. Ancak,
pazarlamacnn hapis hakk sakldr.

10836
NC AYIRIM
Evde Hizmet Szlemesi
A.Tanm ve alma koullar
I. Tanm
MADDE 461- Evde hizmet szlemesi, iverenin verdii ii, iinin kendi evinde veya belirleyecei baka bir yerde,
bizzat veya aile bireyleriyle birlikte bir cret karlnda grmeyi stlendii szlemedir.
II. alma koullarnn bildirilmesi
MADDE 462- veren, iiye her yeni i veriinde genel alma koullar dnda kalan ve o ie zg zellikleri
bildirir; gerekiyorsa ii tarafndan salanacak malzemeyi, bu malzemenin salanmas iin kendisine ne miktarda demede
bulunacan ve i iin deyecei creti de iiye yazl olarak bildirir.
in verilmesinden nce malzeme iin denecek bedel ve i iin denecek cret yazyla bildirilmemise, bu ilerde
uygulanan allm bedel ve cret denir.
III. inin zel borlar
1. in yaplmas
MADDE 463- i, ie zamannda balamak, ii kararlatrlan zamanda bitirmek ve almann sonucunu iverene
teslim etmekle ykmldr.
, iinin kusuruyla aypl olarak grlmse ii, giderilmesi mmkn olan ayplar, masraf kendisine ait olmak
zere gidermek zorundadr.
2. Malzeme ve i aralar
MADDE 464- Malzeme ve i aralar iveren tarafndan salanmsa, ii bunlar gereken zeni gstererek
kullanmak, bundan dolay hesap vermek, ayrca kalan malzeme ile i aralarn da iverene teslim etmekle ykmldr.
i ii grrken, kendisine teslim edilen malzemenin veya i aralarnn bozuk olduunu belirlerse, durumu hemen
iverene bildirir ve ie devam etmeden nce, onun talimatn bekler.
i, kendisine teslim edilen malzeme veya i aralarn kendi kusuruyla kullanlmaz hle getirirse, iverene kar
onun kullanlmaz hle geldii gndeki rayi bedeli kadar sorumludur.
IV. verenin zel borlar
1. rnn kabul
MADDE 465- veren, iinin reterek teslim ettii rn inceler; varsa bulduu ayplar teslimden balayarak bir
hafta iinde iiye bildirir. Sresinde bildirim yaplmamsa, rn mevcut durumuyla kabul edilmi saylr.
2. cret
a. denmesi
MADDE 466- Yaplan iin creti, ii, iveren tarafndan aralksz olarak altrld takdirde, onbe gnde bir veya
iinin rzasyla ayda bir; aralkl olarak altrld takdirde, rnn her tesliminde denir.
Her cret denmesinde iiye, bir hesap zeti verilir. Hesap zetinde, varsa kesintilerin miktar ve sebebi de
gsterilir.

10837
b. almann engellenmesi hlinde
MADDE 467- iyi aralksz biimde altran iveren, rn kabulde temerrde dt veya iinin kiiliinden
kaynaklanan sebeplerle ve kusuru olmakszn alma engellendii takdirde, hizmet ediminin engellenmesi durumundaki
cret denmesine ilikin hkmler gereince, ona cretini demekle ykmldr. Dier durumlarda iveren, bu hkmlere
gre cret demekle ykml deildir.
V. Sona ermesi
MADDE 468- iye deneme amacyla bir i verilmise, aksi kararlatrlmadka, szleme deneme sresi iin
kurulmu saylr.
i, iveren tarafndan aralksz olarak altrld takdirde, aksi kararlatrlmadka, szleme belirsiz sreyle
yaplm saylr; dier durumlarda szlemenin belirli sreyle yapld kabul edilir.
B. Genel hkmlerin uygulanmas
MADDE 469- Pazarlamaclk szlemesine ve evde hizmet szlemesine ilikin hkm bulunmayan hllerde, hizmet
szlemesinin genel hkmleri uygulanr.
YEDNC BLM
Eser Szlemesi
A. Tanm
MADDE 470- Eser szlemesi, yklenicinin bir eser meydana getirmeyi, isahibinin de bunun karlnda bir bedel
demeyi stlendii szlemedir.
B. Hkmleri
I. Yklenicinin borlar
1. Genel olarak
MADDE 471- Yklenici, stlendii edimleri isahibinin hakl menfaatlerini gzeterek, sadakat ve zenle ifa
etmek zorundadr.
Yklenicinin zen borcundan doan sorumluluunun belirlenmesinde, benzer alandaki ileri stlenen basiretli bir
yklenicinin gstermesi gereken meslek ve teknik kurallara uygun davran esas alnr.
Yklenici, meydana getirilecek eseri dorudan doruya kendisi yapmak veya kendi ynetimi altnda yaptrmakla
ykmldr. Ancak, eserin meydana getirilmesinde yklenicinin kiisel zellikleri nem tamyorsa, ii bakasna da
yaptrabilir.
Aksine det veya anlama olmadka yklenici, eserin meydana getirilmesi iin kullanlacak olan ara ve gereleri
kendisi salamak zorundadr.
2. Malzeme bakmndan
MADDE 472- Malzeme yklenici tarafndan salanmsa yklenici, bu malzemenin aypl olmas yznden
isahibine kar, satc gibi sorumludur.
Malzeme isahibi tarafndan salanmsa yklenici, onlar gereken zeni gstererek kullanmakla ve bundan dolay
hesap ve artan geri vermekle ykmldr.

10838
Eser meydana getirilirken, isahibinin salad malzemenin veya eserin yaplmas iin gsterdii yerin aypl olduu
anlalr veya eserin gerei gibi ya da zamannda meydana getirilmesini tehlikeye drecek baka bir durum ortaya karsa,
yklenici bu durumu hemen isahibine bildirmek zorundadr; bildirmezse bundan doacak sonulardan sorumlu olur.
3. e balama ve yrtme
MADDE 473- Yklenicinin ie zamannda balamamas veya szleme hkmlerine aykr olarak ii geciktirmesi ya
da isahibine yklenemeyecek bir sebeple ortaya kan gecikme yznden btn tahminlere gre yklenicinin ii
kararlatrlan zamanda bitiremeyecei aka anlalrsa, isahibi teslim iin belirlenen gn beklemek zorunda olmakszn
szlemeden dnebilir.
Meydana getirilmesi srasnda, eserin yklenicinin kusuru yznden aypl veya szlemeye aykr olarak meydana
getirilecei aka grlyorsa, isahibi bunu nlemek zere verecei veya verdirecei uygun bir sre iinde ykleniciye,
aybn veya aykrln giderilmesi; aksi takdirde hasar ve masraflar kendisine ait olmak zere, onarmn veya ie devamn
bir nc kiiye verilecei konusunda ihtarda bulunabilir.
4. Ayp sebebiyle sorumluluk
a. Aybn belirlenmesi
MADDE 474- sahibi, eserin tesliminden sonra, ilerin olaan akna gre imkn bulur bulmaz eseri gzden
geirmek ve ayplar varsa, bunu uygun bir sre iinde ykleniciye bildirmek zorundadr.
Taraflardan her biri, giderini karlayarak, eserin bilirkii tarafndan gzden geirilmesini ve sonucun bir raporla
belirlenmesini isteyebilir.
b. sahibinin seimlik haklar
MADDE 475- Eserdeki ayp sebebiyle yklenicinin sorumlu olduu hllerde isahibi, aadaki seimlik haklardan
birini kullanabilir:
1. Eser isahibinin kullanamayaca veya hakkaniyet gerei kabule zorlanamayaca lde aypl ya da szleme
hkmlerine ayn lde aykr olursa szlemeden dnme.
2. Eseri alkoyup ayp orannda bedelden indirim isteme.
3. Ar bir masraf gerektirmedii takdirde, btn masraflar ykleniciye ait olmak zere, eserin cretsiz onarlmasn
isteme.
sahibinin genel hkmlere gre tazminat isteme hakk sakldr.
Eser, isahibinin tanmaz zerinde yaplm olup, sklp kaldrlmas ar zarar douracaksa isahibi, szlemeden
dnme hakkn kullanamaz.
c. sahibinin sorumluluu
MADDE 476- Eserin aypl olmas, yklenicinin aka yapt ihtara karn, isahibinin verdii talimattan domu
bulunur veya herhangi bir sebeple isahibine yklenebilecek olursa isahibi, eserin aypl olmasndan doan haklarn
kullanamaz.
d. Eserin kabul
MADDE 477- Eserin aka veya rtl olarak kabulnden sonra, yklenici her trl sorumluluktan kurtulur; ancak,
onun tarafndan kasten gizlenen ve usulne gre gzden geirme srasnda fark edilemeyecek olan ayplar iin sorumluluu
devam eder.
sahibi, gzden geirmeyi ve bildirimde bulunmay ihmal ederse, eseri kabul etmi saylr.

10839
Eserdeki ayp sonradan ortaya karsa isahibi, gecikmeksizin durumu ykleniciye bildirmek zorundadr; bildirmezse
eseri kabul etmi saylr.
e. Zamanam
MADDE 478- Yklenici aypl bir eser meydana getirmise, bu sebeple alacak davalar, teslim tarihinden
balayarak, tanmaz yaplar dndaki eserlerde iki yln; tanmaz yaplarda ise be yln ve yklenicinin ar kusuru varsa,
aypl eserin niteliine baklmakszn yirmi yln gemesiyle zamanamna urar.
II. sahibinin borlar
1. Bedelin muacceliyeti
MADDE 479- sahibinin bedel deme borcu, eserin teslimi annda muaccel olur.
Eserin para para teslim edilmesi kararlatrlm ve bedel paralara gre belirlenmise, her parann bedeli onun
teslimi annda muaccel olur.
2. Bedel
a. Gtr bedel
MADDE 480- Bedel gtr olarak belirlenmise yklenici, eseri o bedelle meydana getirmekle ykmldr. Eser,
ngrlenden fazla emek ve masraf gerektirmi olsa bile yklenici, belirlenen bedelin artrlmasn isteyemez.
Ancak, balangta ngrlemeyen veya ngrlebilip de taraflarca gz nnde tutulmayan durumlar, taraflarca
belirlenen gtr bedel ile eserin yaplmasna engel olur veya son derece gletirirse yklenici, hkimden szlemenin yeni
koullara uyarlanmasn isteme, bu mmkn olmad veya kar taraftan beklenemedii takdirde szlemeden dnme
hakkna sahiptir. Drstlk kurallarnn gerektirdii durumlarda yklenici, ancak fesih hakkn kullanabilir.
Eser, ngrlenden az emek ve masraf gerektirmi olsa bile isahibi, belirlenen bedelin tamamn demekle
ykmldr.
b. Deere gre bedel
MADDE 481- Eserin bedeli nceden belirlenmemi veya yaklak olarak belirlenmise bedel, yapld yer ve
zamanda eserin deerine ve yklenicinin giderine baklarak belirlenir.
C. Szlemenin sona ermesi
I.Yaklak bedelin almas
MADDE 482- Balangta yaklak olarak belirlenen bedelin, isahibinin kusuru olmakszn ar lde alaca
anlalrsa isahibi, eser henz tamamlanmadan veya tamamlandktan sonra szlemeden dnebilir.
Eser, isahibinin arsas zerine yaplyorsa isahibi, bedelden uygun bir miktarn indirilmesini isteyebilecei gibi, eser
henz tamamlanmamsa, ykleniciyi ie devamdan alkoyarak, tamamlanan ksm iin hakkaniyete uygun bir bedel demek
suretiyle szlemeyi feshedebilir.
II. Eserin yok olmas
MADDE 483- Eser teslimden nce beklenmedik olay sonucu yok olursa isahibi, eseri teslim almada temerrde
dmedike yklenici, yapt iin cretini ve giderlerinin denmesini isteyemez. Bu durumda malzemeye gelen hasar, onu
salayana ait olur.

10840
Eserin isahibince verilen malzeme veya gsterilen arsann ayb veya isahibinin talimatna uygun yaplmas
yznden yok olmas durumunda yklenici, doabilecek olumsuz sonular zamannda bildirmise, yapt iin deerini ve
bu deere girmeyen giderlerinin denmesini isteyebilir. sahibinin kusuru varsa, yklenicinin ayrca zararnn giderilmesini
de isteme hakk vardr.
III. Tazminat karl fesih
MADDE 484- sahibi, eserin tamamlanmasndan nce yaplm olan ksmn karln demek ve yklenicinin
btn zararlarn gidermek kouluyla szlemeyi feshedebilir.
IV. sahibi yznden ifann imknszlamas
MADDE 485- Eserin tamamlanmas, isahibi ile ilgili beklenmedik olay dolaysyla imknszlarsa yklenici,
yapt iin deerini ve bu deere girmeyen giderlerini isteyebilir.
fa imknszlnn ortaya kmasnda isahibi kusurluysa, yklenicinin ayrca tazminat isteme hakk vardr.
V. Yklenicinin lm veya yeteneini kaybetmesi
MADDE 486- Yklenicinin kiisel zellikleri gz nnde tutularak yaplm olan szleme, onun lm veya kusuru
olmakszn eseri tamamlama yeteneini kaybetmesi durumunda kendiliinden sona erer. Bu durumda isahibi, eserin
tamamlanan ksmndan yararlanabilecek ise, onu kabul etmek ve karln vermekle ykmldr.
SEKZNC BLM
Yaym Szlemesi
A. Tanm
MADDE 487- Yaym szlemesi, bir fikir ve sanat eseri sahibinin veya halefinin, o eseri yaymlanmak zere
yaymcya brakmay, yaymcnn da onu oaltarak yaymlamay stlendii szlemedir.
B. ekli
MADDE 488- Yaym szlemesinin geerlilii, yazl ekilde yaplm olmasna baldr.
C. Hkmleri
I. Yaymlatma hakknn geii ve sorumluluk
MADDE 489- Yaym szlemesiyle eser sahibinin haklar, szlemenin ifasnn gerektirdii lde ve sreyle
yaymcya geer.
Yaymlatan, yaymcya kar, szlemenin kurulduu anda eseri yaymlatma hakknn bulunmamasndan sorumlu
olduu gibi, eser korunmakta ise, telif hakknn olmamasndan da sorumludur.
Eserin tamam veya bir blm yaymlanmak zere baka bir yaymcya braklm ya da yaymlatann bilgisi altnda
yaymlanm ise yaymlatan, yaym szlemesinin yaplmasndan nce, bunu kar tarafa bildirmek zorundadr.
II. Yaymlatann tasarruf hakk
MADDE 490- Yaymlatan, szlemede kararlatrlan sre sona ermedike veya sre belirlenmemise kararlatrlan
bask adedinin tkenmesi iin allm sre gemedike, eserin tamam veya bir blm zerinde, yaymcnn zararna
olacak biimde tasarrufta bulunamaz.

10841
Sreli yaynlarda yer alan ksa yazlar, yaymlatan tarafndan her zaman, baka yerde de yaymlatlabilir.
Yaymlatan, toplama bir eserin kendisine ait blmlerini veya dergilerde kan uzun yazlarn, yaymn bitmesinden
balayarak ay gemedike yeniden yaymlatamaz.
III. Basm says ve bask adedinin belirlenmesi
MADDE 491- Szlemede basm says belirtilmemise, yaymcnn ancak bir basm yapma hakk vardr.
Taraflar, szlemenin sresini veya bask adedini kararlatrmak zorundadrlar.
Szlemede yaymcya belirli birka basm veya btn yeni basmlar yapma yetkisi verildii hllerde, yaymc eserin
bask adedi tkenmi iken yeni bir basm yapmay ihmal ederse, yaymlatan yeni basm iin yaymcya uygun bir sre verir.
Yaymc, verilen sre iinde basm gerekletirmezse; yaymlatan szlemeden cayabilir.
IV. oaltma ve datm
MADDE 492- Yaymc, eseri hibir ksaltma, ekleme ve deiiklik yapmakszn uygun biimde oaltmakla
ykmldr; ayrca, satn artrlmas iin gerekli tantm ve datm yapmak ve bu konuda her trl nlemi almak
zorundadr.
Sat fiyatn, eserin satlmasn gletirmemek kouluyla yaymc belirler.
V. Dzeltme ve iyiletirme
MADDE 493- Yaymcnn menfaatlerini zedelememek ve onun sorumluluunu artrmamak kouluyla, eser sahibi
eserde dzeltme ve iyiletirme, halefleri ise ancak gncelletirme yapabilir. Bu dzeltme ve iyiletirme gerektirdii hlde
szlemede ngrlmemi giderler, yaymlatan tarafndan karlanr.
Yaymc, eser sahibine eserini iyiletirme, haleflerine de gncelletirme imkn vermeden yeni bir basm yapamaz ve
onu oaltamaz.
VI. Birarada basm ve ayr ayr yaym
MADDE 494- Bir eser sahibinin birden ok eserini ayr ayr yaymlama hakk, yaymcya bunlarn bir arada
baslmas yetkisini vermez.
Ayn ekilde, eser sahibinin btn eserlerini veya bunlardan yalnz bir trn birarada yaymlama hakk, yaymcya
bunlar iinden her birinin ayr ayr basp yayma hakkn vermez.
VII. eviri hakk
MADDE 495- eviri hakknn yaymcya geebilmesi, bunun szlemede aka belirtilmi olmasna baldr.
VIII. Bedel isteme hakk
1. Bedelin belirlenmesi
MADDE 496- Szlemede aksi kararlatrlm olmadka yaymlatan, bedel denmesini isteyebilir.
Bedel denmesi gereken hllerde denecek miktar belli deilse bedel, hkim tarafndan belirlenir.
Yaymcnn birden fazla basm yapma hakk varsa, ilk basm iin kararlatrlan bedel ve dier koullarn, sonraki
basmlar iin de uygulanaca kabul edilmi saylr.

10842
2. Bedelin denme zaman, sat hesaplar ve bedelsiz alma hakk
MADDE 497- Bedel, eser btn olarak yaymlanacaksa tamamnn; cilt, fasikl, forma gibi blmler hlinde
yaymlanacaksa, her blmn basmndan ve sata hazr duruma getirilmesinden sonra denir.
Taraflar, bedeli sat miktarna balamlarsa yaymc, sat hesaplarn tutmak, karmak ve teamle uygun ispat
edici belgeleri hazrlamakla ykmldr.
Aksi kararlatrlmadka yaymlatann, eserden, teaml uyarnca verilmesi gereken miktarda bedelsiz alma hakk
vardr.
D. Sona ermesi
I. Eserin yok olmas
MADDE 498- Eser, yaymcya teslimden sonra beklenmedik hl sonucu yok olsa bile, yaymc bedeli demekle
ykmldr.
Eserin baka bir rnei kendisinde varsa, eser sahibinin bu rnei yaymcya vermesi gerekir; baka bir rnei
bulunmamakla birlikte, az bir abayla yeniden meydana getirilebilecekse eser sahibi, eseri meydana getirerek teslim etmekle
ykmldr. Eser sahibi her iki durumda da uygun bir karlk isteyebilir.
II. Baslann yok olmas
MADDE 499- Eserin tamamlanm olan bask adedinin tamam veya bir blm, sata sunulmadan nce
beklenmedik hl sonucu yok olursa yaymc, yaymlatana ayrca bir bedel demeksizin yok olan miktar, gideri kendisine ait
olmak zere yeniden basabilir.
Yaymc, ar masraf gerektirmeksizin yok olanlarn yerine yenilerini koyabilecek ise, bunu yapmakla ykmldr.
III. Kiisel sebeplerle sona ermesi
MADDE 500- Eser sahibi eseri tamamlamadan nce lr veya tamamlama yeteneini yitirir ya da eseri tamamlamas
kendi kusuru olmakszn imknsz duruma gelirse, szleme kendiliinden sona erer. Ancak, szlemenin tamam veya bir
blmnn yerine getirilmesi mmkn ve hakkaniyete uygun bulunursa hkim, szleme ilikisinin devam etmesine ve
bunun iin gereken deiikliklerin yaplmasna karar verebilir.
Yaymc iflas ederse yaymlatan, eseri baka bir yaymcya verebilir; ancak, iflas annda henz muaccel olmam
borcun yerine getirilecei konusunda gvence gsterilmise, yaymlatan eseri baka bir yaymcya veremez.
E. Sipari zerine yaym szlemesi
MADDE 501- Bir veya birka kii, yaymcnn belirledii plana gre bir eser meydana getirmeyi stlenirlerse, sadece
szlemeyle kararlatrlan crete hak kazanrlar.
Bu durumda, szleme konusu mali haklar yaymcya ait olur.
DOKUZUNCU BLM
Veklet likileri
BRNC AYIRIM
Veklet Szlemesi
A. Tanm
MADDE 502- Veklet szlemesi, vekilin veklet verenin bir iini grmeyi veya ilemini yapmay stlendii
szlemedir.

10843
Veklete ilikin hkmler, niteliklerine uygun dtkleri lde, bu Kanunda dzenlenmemi olan igrme
szlemelerine de uygulanr.
Szleme veya teaml varsa vekil, crete hak kazanr.
B. Kurulmas
MADDE 503- Kendisine bir iin grlmesi nerilen kii, bu ii grme konusunda resm sfata sahipse veya iin
yaplmas mesleinin gerei ise ya da bu gibi ileri kabul edeceini duyurmusa, bu neri onun tarafndan hemen
reddedilmedike, veklet szlemesi kurulmu saylr.
C. Hkmleri
I. Vekletin kapsam
MADDE 504- Vekletin kapsam, szlemede aka gsterilmemise, grlecek iin niteliine gre belirlenir.
Veklet, zellikle vekilin stlendii iin grlmesi iin gerekli hukuki ilemlerin yaplmas yetkisini de kapsar.
Vekil, zel olarak yetkili klnmadka dava aamaz, sulh olamaz, hakeme bavuramaz, iflas, iflasn ertelenmesi ve
konkordato talep edemez, kambiyo taahhdnde bulunamaz, balama yapamaz, kefil olamaz, tanmaz devredemez ve bir
hak ile snrlandramaz.
II. Vekilin borlar
1. Talimata uygun ifa
MADDE 505- Vekil, veklet verenin ak talimatna uymakla ykmldr. Ancak, veklet verenden izin alma
imkn bulunmadnda, durumu bilseydi onun da izin verecei ak olan hllerde, vekil talimattan ayrlabilir.
Bunun dndaki durumlarda vekil, talimattan ayrlrsa, bundan doan zarar karlamadka ii grm olsa bile,
veklet borcunu ifa etmi olmaz.
2. ahsen ifa, sadakat ve zen gsterme
a. Genel olarak
MADDE 506- Vekil, veklet borcunu bizzat ifa etmekle ykmldr. Ancak vekile yetki verildii veya durumun
zorunlu ya da teamln mmkn kld hllerde vekil, ii bakasna yaptrabilir.
Vekil stlendii i ve hizmetleri, veklet verenin hakl menfaatlerini gzeterek, sadakat ve zenle yrtmekle
ykmldr.
Vekilin zen borcundan doan sorumluluunun belirlenmesinde, benzer alanda i ve hizmetleri stlenen basiretli bir
vekilin gstermesi gereken davran esas alnr.
b. in nc kiiye grdrlmesi hlinde
MADDE 507- Vekil, yetkisi dna karak ii bakasna grdrdnde, onun fiilinden kendisi yapm gibi
sorumludur.
Vekil bakasna veklet vermeye yetkili ise, sadece semede ve talimat vermede gerekli zeni gstermekle
ykmldr.
Veklet veren, her iki durumda da vekilin kendi yerine koyduu kiiye kar sahip olduu haklar, dorudan doruya
o kiiye kar ileri srebilir.

10844
3. Hesap verme
MADDE 508- Vekil, veklet verenin istemi zerine yrtt iin hesabn vermek ve vekletle ilikili olarak
aldklarn veklet verene vermekle ykmldr.
Vekil, veklet verene tesliminde geciktii parann faizini de demekle ykmldr.
4. Edinilen haklarn veklet verene geii
MADDE 509- Vekilin, kendi adna ve veklet veren hesabna grd ilerden doan nc kiilerdeki alaca,
veklet verenin vekile kar btn borlarn ifa ettii anda, kendiliinden veklet verene geer.
Vekilin iflas hlinde veklet veren, bu alacan kendisine gemi olduunu iflas masasna kar da ileri srebilir.
Veklet veren, vekilin kendi adna ve veklet veren hesabna edinmi olduu tanr eyann iflas masasndan
ayrlarak kendisine verilmesini isteyebilir. Vekilin sahip olduu hapis hakkndan iflas masas da yararlanr.
III. Veklet verenin borlar
MADDE 510- Veklet veren, vekletin gerei gibi ifas iin vekilin yapt giderleri ve verdii avanslar faiziyle
birlikte demek ve yklendii borlardan onu kurtarmakla ykmldr.
Vekil, vekletin ifas sebebiyle urad zararn giderilmesini veklet verenden isteyebilir. Ancak veklet veren,
kusuru bulunmadn ispat ederek bu sorumluluktan kurtulabilir.
IV. Birlikte veklet verenlerin ve birlikte vekillerin sorumluluu
MADDE 511- Bir kiiye birlikte veklet verenler, vekile kar mteselsil olarak sorumludurlar.
Vekleti birlikte stlenenler, vekletin ifasndan mteselsil olarak sorumludurlar ve yetkilerini bakalarna devir
haklar olmadka, veklet vereni, ancak birlikte yaptklar fiil ve ilemleriyle bor altna sokabilirler.
D. Sona ermesi
I. Sebepleri
1. Tek tarafl sona erdirme
MADDE 512- Veklet veren ve vekil, her zaman szlemeyi tek tarafl olarak sona erdirebilir. Ancak, uygun
olmayan zamanda szlemeyi sona erdiren taraf, dierinin bundan doan zararn gidermekle ykmldr.
2. lm, ehliyetin kaybedilmesi ve iflas
MADDE 513- Szlemeden veya iin niteliinden aksi anlalmadka szleme, vekilin veya veklet verenin lm,
ehliyetini kaybetmesi ya da iflas ile kendiliinden sona ermi olur. Bu hkm, taraflardan birinin tzel kii olmas
durumunda, bu tzel kiiliin sona ermesinde de uygulanr.
Vekletin sona ermesi veklet verenin menfaatlerini tehlikeye dryorsa, veklet veren veya mirass ya da
temsilcisi, ileri kendi bana grebilecek duruma gelinceye kadar, vekil veya mirass ya da temsilcisi, vekleti ifaya devam
etmekle ykmldr.
II. Hkmleri
MADDE 514- Vekilin szlemenin sona erdiini renmeden nce yapt ilerden, veklet veren ya da miraslar
szleme devam ediyormu gibi sorumludur.

10845
KNC AYIRIM
Kredi Mektubu ve Kredi Emri
A. Kredi mektubu
MADDE 515- Kredi mektubu, mektup gnderenin gnderilene bir st snr belirleyerek veya belirlemeksizin, kredi
mektubundan yararlanacak belirli kiiye istemde bulunaca miktarda para ve benzeri eyleri verme konusundaki vekletini
ieren belgedir. Kredi mektubu, veklet szlemesi ve havale hkmlerine tabidir.
st snr belirlenmeksizin verilmi olan kredi mektubunda mektuptan yararlanacak kii, bu mektupla ilgili olanlar
arasndaki ilikiye aka uygun olmayan fazla bir istemde bulunursa mektup gnderilen, durumu gnderene bildirmek ve
cevap alncaya kadar demeyi ertelemek zorundadr.
Kredi mektubuyla verilen veklet, ancak gnderilen tarafndan belirli bir miktar iin kabul edildii takdirde geerli
olur.
B. Kredi emri
I. Tanm ve ekli
MADDE 516- Bir kimse kendi adna ve hesabna kredi emri verenin sorumluluu altnda bir nc kiiye kredi
amak veya krediyi yenilemek iin emir alm ve kabul etmise, kredi emri verilen vekletini amadka emri veren, kredi
borcundan kefil gibi sorumlu olur. Ancak, kredi emri yazl olmadka emri veren sorumlu olmaz.
II. Kredi emrinden yararlanann ehliyetsizlii
MADDE 517- Kredi emrini veren, kredi emrinden yararlanann ehliyetsizliini ileri srerek kredi emri verilene kar
sorumluluktan kurtulamaz.
III. Kredi emri verilenin nel vermesi
MADDE 518- Kredi emri verilen, kredi emrinden yararlanana kendiliinden nel verir veya kendisine talimat
verildii hlde kredi emrinden yararlanana bavurmay ihmal ederse, kredi emri veren sorumluluktan kurtulur.
IV. Taraflar arasndaki iliki
MADDE 519- Kredi emri veren ile kredi emrinden yararlanan arasndaki ilikiye, kefil ile asl borlu arasndaki
ilikiyi dzenleyen hkmler uygulanr.
NC AYIRIM
Simsarlk Szlemesi
A. Tanm ve ekli
MADDE 520- Simsarlk szlemesi, simsarn taraflar arasnda bir szleme kurulmas imknnn hazrlanmasn veya
kurulmasna araclk etmeyi stlendii ve bu szlemenin kurulmas hlinde crete hak kazand szlemedir.
Simsarlk szlemesine, kural olarak veklete ilikin hkmler uygulanr.
Tanmazlar konusundaki simsarlk szlemesi, yazl ekilde yaplmadka geerli olmaz.

10846
B. cret
I. Hak etme zaman
MADDE 521- Simsar, ancak yapt faaliyet sonucunda szleme kurulursa crete hak kazanr.
Simsarn faaliyeti sonucunda kurulan szleme geciktirici koula balanmsa cret, koulun gereklemesi hlinde
denir.
Simsarlk szlemesinde simsarn yapaca giderlerin kendisine denecei kararlatrlmsa, simsarn faaliyeti
szlemenin kurulmasyla sonulanmam olsa bile giderleri denir.
II. cretin belirlenmesi
MADDE 522- cret, belirlenmemise tarifeye, tarife yoksa teamle gre denir.
III. Simsarn haklarn kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, stlendii borcuna aykr davranarak dier tarafn menfaatine hareket eder veya drstlk
kurallarna aykr olarak dier taraftan cret sz alrsa, crete ve yapt giderlere ilikin haklarn kaybeder.
IV. Evlenme simsarl
MADDE 524- Evlenme simsarlndan doan cret hakknda dava alamaz ve takip yaplamaz.
V. cretten indirim
MADDE 525- Szlemede ar bir cret kararlatrlmsa, borlunun istemi zerine, bu cret hkim tarafndan
hakkaniyete uygun olarak indirilebilir.
ONUNCU BLM
Vekletsiz grme
A. grenin hak ve borlar
I. in grlmesi
MADDE 526- Vekleti olmakszn bakasnn hesabna igren, o ii sahibinin menfaatine ve varsaylan iradesine
uygun olarak grmekle ykmldr.
II. Sorumluluk
MADDE 527- Vekletsiz igren, her trl ihmalinden sorumludur. Ancak, igren bu ii, isahibinin karlat
zarar veya zarar tehlikesini gidermek zere yapmsa, sorumluluu daha hafif olarak deerlendirilir.
gren, isahibinin aka veya rtl olarak yasaklam olmasna karn bu ii yapmsa ve isahibinin yasaklamas
da hukuka veya ahlaka aykr deilse, beklenmedik hlden de sorumlu olur. Ancak, igren o ii yapmam olsayd bile, bu
zararn beklenmedik hl sonucunda gerekleeceini ispat ederse sorumluluktan kurtulur.
III. grenin ehliyetsizlii
MADDE 528- gren, szleme ehliyetinden yoksunsa, yapt ilemden ancak zenginletii lde veya iyiniyetli
olmakszn elinden kard zenginleme miktaryla sorumlu olur.
Haksz fiillerden doan daha kapsaml sorumluluk sakldr.

10847
B. sahibinin hak ve borlar
I. in isahibinin menfaatine yaplmas hlinde
MADDE 529- sahibi, iin kendi menfaatine yaplmas hlinde, igrenin, durumun gereine gre zorunlu ve yararl
bulunan btn masraflar faiziyle demek ve grd i dolaysyla stlendii edimleri ifa etmek ve hkimin takdir edecei
zarar gidermekle ykmldr. Bu hkm, umulan sonu gereklememi olsa bile, ii yaparken gereken zeni gstermi
olan igren hakknda da uygulanr.
gren, yapm olduu giderleri alamad takdirde, sebepsiz zenginleme hkmlerine gre ayrp alma hakkna
sahiptir.
II. in igrenin menfaatine yaplmas hlinde
MADDE 530- sahibi, kendi menfaatine yaplmam olsa bile, igrmeden doan faydalar edinme hakkna sahiptir;
ancak zenginletii lde, igrenin masraflarn demek ve giritii borlardan onu kurtarmakla ykmldr.
III. in isahibi tarafndan uygun bulunmas hlinde
MADDE 531- sahibi yaplan ii uygun bulmusa, veklet hkmleri uygulanr.
ONBRNC BLM
Komisyon Szlemesi
A. Alm veya satm komisyonculuu
I.Tanm
MADDE 532- Alm veya satm komisyonculuu, komisyoncunun cret karlnda, kendi adna ve veklet verenin
hesabna kymetli evrak ve tanrlarn alm veya satmn stlendii szlemedir.
Bu blmdeki hkmler sakl kalmak zere, komisyon szlemelerine veklet hkmleri uygulanr.
II. Komisyoncunun borlar
1. Bildirme ve sigortalama borcu
MADDE 533- Komisyoncu, yapt i hakknda veklet vereni bilgilendirmek ve zellikle talimatnn yerine
getirildiini kendisine hemen bildirmekle ykmldr.
Veklet verenin talimat olmadka komisyoncu, szlemenin konusunu oluturan eyleri sigorta ettirmekle ykml
deildir.
2. zen borcu
MADDE 534- Satlmak zere kendisine gnderilen eya aka aypl ise komisyoncu, veklet verenin taycya
kar haklarnn korunmas iin gerekeni yapmak, zarar tespit ettirmek, olabildiince eyay koruma altna almak ve
durumdan veklet vereni hemen bilgilendirmekle ykmldr; aksi takdirde, her trl ihmalinden doan zarardan sorumlu
olur.
Satlmak zere gnderilen eya ksa srede bozulabilecek nitelikte ise komisyoncu, veklet vereni hemen
bilgilendirmek kouluyla eyay satmakla ykmldr.

10848
3. Veklet verenin belirledii bedel
MADDE 535- Veklet verenin belirledii bedelin altnda mal satan komisyoncu, mal satmasayd veklet verenin
daha fazla zarar greceini ve durumun yeniden talimat almaya elverili bulunmadn ispat etmedike, belirlenen bedel ile
sat bedeli arasndaki fark gidermekle ykmldr. Bunun dnda komisyoncu, kusuru varsa, talimatna aykr
davranmasndan dolay veklet verenin urad dier zararlardan da sorumludur.
Veklet verenin belirledii bedelin altnda mal alan veya stnde satan komisyoncu, bu ilemlerden doan fark
alkoyamaz.
4. Veresiye satma ve teslim almadan deme
MADDE 536- Komisyoncu, veklet verenin izni olmakszn mal veresiye satar veya mal teslim almadan bedelini
derse, bundan doan zarara katlanmak zorundadr. Ancak, veklet veren yasaklamadka, mal sat yerindeki ticari teamle
gre veresiye de satabilir.
5. Komisyoncunun garantisi
MADDE 537- Yetkisi olmakszn veresiye mal satmas dnda, komisyoncu ilemde bulunduu borlularn
dememelerinden ve dier borlarn ifa etmemelerinden sorumlu olmaz. Ancak, komisyoncu aka garanti vermise veya
bulunduu yerdeki ticari teaml gerektiriyorsa sorumlu olur.
Garanti veren komisyoncunun bundan dolay ayrca cret isteme hakk vardr.
III. Komisyoncunun haklar
1. dedii paralar ve yapt giderler
MADDE 538- Komisyoncu, veklet verenin yarar iin yapt btn giderleri ve dedii paralar faiziyle birlikte
isteyebilir.
Komisyoncu, ardiye ve tama bedellerini veklet verenin hesabna geirebilirse de, kendi alanlarnn cretlerini
geiremez.
2. Komisyon creti
a. steme hakk
MADDE 539- Komisyoncu, cretinin denmesini kendisine verilen ii yapnca isteyebilecei gibi, iin yaplmamas
veklet verene ykletilebilen bir sebepten kaynaklanmas hlinde de isteyebilir.
Komisyoncu, baka sebeplerle iin yaplamamas durumunda, ancak emeinin yerel dete gre belirlenecek
karln isteyebilir.
b. Kaybedilmesi
MADDE 540- Komisyoncu, veklet verene kar drstlk kurallarna aykr davranr, zellikle ona satn aldndan
fazla veya sattndan eksik bir bedel bildirirse, cret alma hakkn kaybeder.
Bedelin gerekleen bedelden farkl gsterilmesi durumunda veklet veren, komisyoncuyu gerekleen bedel
zerinden satlann alcs veya satcs sayma hakkna sahiptir.
3. Hapis hakk
MADDE 541- Komisyoncunun, satt maln bedeli ve satn ald mal zerinde hapis hakk vardr.

10849
4. Maln ak artrmayla satlmas
MADDE 542- Komisyoncuya verilen maln satlamamas veya sat emrinden caylmas durumunda veklet veren,
mal geri almakta ya da o malla ilgili baka ilem yapmakta ar lde gecikirse komisyoncu, mal bulunduu yer
mahkemesinden karar alarak ak artrmayla sattrabilir. Ancak, mal borsada kaytlysa veya piyasa fiyat varsa ya da
yaplacak masrafa oranla deeri azsa, hkim satn baka bir yolla yaplmasna da karar verebilir.
Maln bulunduu yerde veklet veren ya da temsilcisi hazr bulunmazsa, sat karar veklet veren dinlenmeksizin de
verilebilir.
Maln hzla deer kaybetmesi hli dnda, artrmann yer ve zamannn mahkemece veklet verene bildirilmesi
zorunludur.
5. Komisyoncunun kendisiyle ilem yapmas
a. Bedel ve cret
MADDE 543- Borsada kaytl veya piyasa fiyat bulunan kambiyo senetleri veya dier kymetli evrak ya da ticari
mallar satmaya veya satn almaya yetkili klnan komisyoncu, veklet veren tarafndan aksine talimat verilmemise, satn
alaca mal yerine kendi mallarn satabilir veya sataca mal kendisi iin satn alabilir. Bu hllerde, komisyoncunun
kendisiyle ilem yapt andaki deerler esas alnr; komisyoncunun, komisyon ilerinde allm olan cret ve giderlerini, bu
hllerde bile isteme hakk vardr.
Komisyoncu, bu tr bir ilemin yapldn ayn gn veklet verene bildirmek zorundadr.
Dier hllerde sat hkmleri uygulanr.
b. lemi kendisiyle yapm saylma
MADDE 544- Komisyoncu, kendisinin dorudan doruya alc veya satc olabildii durumlarda, szlemenin dier
tarafn gstermeksizin vekletin yerine getirildiini veklet verene bildirirse, ilemi kendisiyle yapm saylr.
c. lemi kendisiyle yapma hakknn dmesi
MADDE 545- Veklet verenin vekleti geri ald haberi komisyoncuya ulat anda, komisyoncunun ilemi
kendisiyle yapma hakk der. Ancak, bu haber kendisine ulamadan nce komisyoncu, ilemin yapld bildirimini
gndermise, bu hkm uygulanmaz.
B. Dier komisyon ileri
MADDE 546- Malzemesi isahibi tarafndan verilmek zere imal edilecek tanrlar hakkndaki komisyon ileri, eya
misl eylerden olmasa da, alm ve satm komisyonculuu hkmndedir.
Alm ve satm komisyonculuu saylmayan ileri, cret karlnda kendi adna ve veklet verenin hesabna stlenen
alm ve satm komisyoncusu ile komisyon ilerini kendisine meslek edinmeyip arada bir stlenen tacir hakknda da bu blm
hkmleri uygulanr.
Tama ileri komisyonculuu hakkndaki zel hkmler sakldr.

10850
ONKNC BLM
Ticari Temsilciler, Ticari Vekiller ve Dier Tacir Yardmclar
A. Ticari temsilci
I. Tanm ve yetki verilmesi
MADDE 547- Ticari temsilci, iletme sahibinin, ticari iletmeyi ynetmek ve iletmeye ilikin ilemlerde ticaret
unvan altnda, ticari temsil yetkisi ile kendisini temsil etmek zere, aka ya da rtl olarak yetki verdii kiidir.
letme sahibi, ticari temsilcilik yetkisi verildiini ticaret siciline tescil ettirmek zorundadr; ancak ticari iletme
sahibinin ticari temsilcinin fiillerinden sorumluluu, tescilin yaplm olmasna bal deildir.
II. Temsil yetkisinin kapsam
MADDE 548- Ticari temsilci, iyiniyetli nc kiilere kar, iletme sahibi adna kambiyo taahhdnde bulunmaya
ve onun adna iletmenin amacna giren her trl ilemleri yapmaya yetkili saylr.
Ticari temsilci, aka yetkili klnmadka, tanmazlar devredemez veya bir hak ile snrlandramaz.
III. Temsil yetkisinin snrlandrlmas
MADDE 549- Temsil yetkisi, bir ubenin ileriyle snrlandrlabilir.
Temsil yetkisi, birden ok kiinin birlikte imza atmalar kouluyla da snrlandrlabilir. Bu durumda, dierlerinin
katlm olmakszn temsilcilerden birinin imza atm olmas, iletme sahibini balamaz.
Temsil yetkisine ilikin yukardaki snrlamalar, ticaret siciline tescil edilmedike, iyiniyetli nc kiilere kar
hkm dourmaz.
Temsil yetkisine ilikin dier snrlamalar, tescil edilmi olsalar bile, iyiniyetli nc kiilere kar ileri srlemez.
IV. Temsil yetkisinin sona ermesi
MADDE 550- Temsil yetkisinin verildii ticaret siciline tescil edilmemi olsa bile, sona erdii tescil edilir.
Temsil yetkisinin sona erdii ticaret siciline tescil ve ilan edilmedii srece, bu yetki iyiniyetli nc kiiler iin
geerliliini korur.
B. Ticari vekil
MADDE 551- Ticari vekil, bir ticari iletme sahibinin, kendisine ticari temsilcilik yetkisi vermeksizin, iletmesini
ynetmek veya iletmesinin baz ilerini yrtmek iin yetkilendirdii kiidir.
Bu yetki, iletmenin allm btn ilemlerini kapsar. Ancak, ticari vekil aka yetkili klnmadka, dn olarak
para veya benzerlerini alamaz, kambiyo taahhdnde bulunamaz, dava aamaz ve alm davay takip edemez.

10851
C. Dier tacir yardmclar
MADDE 552- Toptan, yar toptan veya perakende satlarla uraan ticari iletmelerin grevli veya hizmetlileri, o
ticari iletme iinde, mterilerin kolaylkla grebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir biimde, yazyla
aksine duyuru yaplm olmadka, aadaki ilemler iin yetkilidirler:
1. Ticari iletmenin allm btn sat ilemlerini yapmak.
2. Yetkili olduklar ilemler hakknda faturalar imzalamak.
3. Ticari iletmenin allm ilemlerinden doan borlarn ifa edilmesine veya bunlarn hi ya da gerei gibi ifa
edilmemesine ilikin ihtar veya dier aklamalar iletme sahibi adna yapmak; bu nitelikteki ihtar veya dier aklamalar,
zellikle allm ilem dolaysyla teslim edilmi mallara ilikin ayp bildirimlerini ticari iletme adna kabul etmek.
Toptan, yar toptan veya perakende satlarla uraan ticari iletmelerin grevli veya hizmetlileri, kendilerine yazyla
yetki verilmi olmadka, iletme dnda ve kasa grevlileri atanmsa, iletme iinde sat bedellerini isteyip alamazlar. Bu
kiiler, sat bedellerini almaya yetkili bulunduklar hllerde, faturalar kapatmaya veya makbuz vermeye de yetkilidirler.
D. Rekabet yasa
MADDE 553- Bir iletmenin btn ilerini yneten veya iletme sahibinin hizmetinde bulunan ticari temsilciler,
ticari vekiller veya dier tacir yardmclar, iletme sahibinin izni olmakszn, dorudan doruya veya dolayl olarak,
kendilerinin ya da bir nc kiinin hesabna iletmenin yapt trden bir i yapamayacaklar gibi, kendi hesaplarna bu tr
ilemleri nc kiilere de yaptramazlar.
Buna aykr davranrlarsa iletme sahibi, aralarndaki hukuki ilikiden doan haklar sakl kalmak kaydyla, urad
zararn giderilmesini isteyebilecei gibi, bunun yerine, ticari temsilcinin, ticari vekilin veya dier tacir yardmcsnn kendi
hesabna yapt veya nc kiilere yaptrd ilerin kendi hesabna yaplm saylmasn ve bu iler dolaysyla aldklar
cretin verilmesini veya ayn ilerden doan alacan devredilmesini isteyebilir.
E. Ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve dier tacir yardmclarnn yetkilerinin sona ermesi
MADDE 554- letme sahibi, ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve dier tacir yardmclarnn yetkilerini,
aralarndaki hizmet, veklet, ortaklk ve benzeri szlemelerden doan haklar sakl kalmak kouluyla, her zaman geri
alabilir.
letme sahibinin fiil ehliyetini kaybetmesi veya lm, ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve dier tacir
yardmclarnn yetkisini sona erdirmez.
ONNC BLM
Havale
A. Tanm
MADDE 555- Havale, havale edenin, kendi hesabna, para, kymetli evrak ya da dier bir misl eyay havale
alcsna vermek zere havale deyicisini; bunlar kendi adna kabul etmek zere havale alcsn yetkili kld bir hukuki
ilemdir.

10852
B. Hkmleri
I. Havale eden ile havale alcs arasndaki iliki
MADDE 556- Havale, havale edenin havale alcsna olan borcunun ifas amacyla yaplyorsa, bu bor ancak havale
deyicisinin borcu ifa etmesiyle sona erer.
Havaleyi kabul etmi olan havale alcs, havale deyicisine bavurarak havalede belirlenen sre iinde alacan
elde edememise, bu alaca, havale edene kar yeniden ileri srebilir.
Alacakl olan havale alcs, havaleyi kabul etmek istemezse, durumu borlu olan havale edene gecikmeksizin
bildirmek zorundadr; bildirmezse bundan doan zarar gidermekle ykml olur.
II. Havale deyicisinin borcu
MADDE 557- Havale deyicisi, ekince belirtmeksizin havaleyi kabul ettiini havale alcsna bildirirse, ifa ile
ykml olur ve ona kar, ancak aralarndaki ilikiden veya havalenin ieriinden doan savunmalar ileri srebilir; havale
eden ile kendi arasndaki ilikiden doan savunmalar ileri sremez.
Havale deyicisi, havale edene borlu ise, borcu havale alcsna ifa etmesi, havale edene yapaca ifaya oranla daha
fazla yk getirmiyorsa, borcu havale alcsna ifa etmekle ykmldr. Bu durumda, havale eden ile aralarnda aksi
kararlatrlmamsa havale deyicisinin, ifadan nce havaleyi kabul ettiini havale alcsna aklamasna gerek yoktur.
III. fa edilmeme hlinde bildirim
MADDE 558- Havale deyicisi, havale alcsnn istemesine karn ifadan kanr veya havale konusunu ifa
etmeyeceini nceden aklarsa havale alcs, durumu gecikmeksizin havale edene bildirmekle ykmldr; bildirmezse, bu
yzden havale edenin urayaca zarardan sorumlu olur.
C. Geri alma
MADDE 559- Havale eden, havale alcsna verdii yetkiyi her zaman geri alabilir. Ancak, havale alcsnn yararna,
zellikle onun alacan elde etmesi amacyla verdii yetkiyi geri alamaz.
Havale deyicisi, havale alcsna havaleyi kabul ettiini aklamad srece havale eden, ona verdii yetkiyi geri
alabilir.
Havale edenin iflas hlinde, henz kabul edilmemi olan havale kendiliinden sona erer.
D. Kymetli evrak konusunda havale
MADDE 560- Kymetli evraka balanm alacan, hmile denmesi amacyla yaplan yazl havaleler hakknda, bu
blm hkmleri uygulanr. Bu durumda havale deyicisi karsnda her hamil, havale alcs saylr. Buna karlk, havale
eden ile havale alcs arasndaki ilikiye zg haklar, sadece alaca devreden ile devralan arasnda domu olur.
ekler ve polie benzeri havaleler hakkndaki zel hkmler sakldr.

10853
ONDRDNC BLM
Saklama Szlemeleri
A. Genel saklama szlemesi
I. Tanm
MADDE 561- Saklama szlemesi, saklayann, saklatann kendisine brakt bir tanr gvenli bir yerde koruma
altna almay stlendii szlemedir.
Aka ngrld veya durum ve koullar gerektirdii takdirde, saklayan cret isteyebilir.
II. Saklatann borlar
MADDE 562- Saklatan, szlemenin ifasnn zorunlu kld btn masraflar demekle ykmldr.
Saklatan, kendi kusurundan ileri gelmediini ispat etmedike, saklayann saklamadan doan zararlarn gidermekle
ykmldr.
III. Saklayann borlar
1. Kullanm yasa
MADDE 563- Saklayan, saklatann izni olmadka saklanan kullanamaz.
Bu yasaa aykr davranrsa, saklatana uygun bir kullanm bedeli demekle ykml olduu gibi, kullanmam
olsayd bile bu zararn doacan ispat etmedike, beklenmedik hlden doacak zararlardan da sorumlu olur.
2. Geri verme
a. Genel olarak
MADDE 564- Saklama szlemesinde bir sre belirlenmi olsa bile saklayan, saklatann her zaman ileri srebilecei
istemi zerine, saklanan btn oalmalaryla birlikte geri vermekle ykmldr. Ancak saklatan, saklayann belirlenen
sreyi dikkate alarak yapm olduu masraflar demekle ykmldr.
b. zel durumlar
MADDE 565- Saklayan, belirlenmi olan srenin sona ermesinden nce saklanan geri veremez. Ancak saklayan,
ngrlemeyen durumlar dolaysyla szlemenin devam saklanan iin tehlikeli veya kendisi iin zararl olursa, belirlenen
srenin sona ermesinden nce de geri verebilir.
Sre belirlenmemise, saklayan saklanan her zaman geri verebilir.
Birden ok kii bir eyi saklanmak zere verirse, szlemede aksine bir hkm bulunmadka veya hepsinin rzas
olmadka, saklayan saklanan onlardan birine geri vermekle sorumluluktan kurtulamaz.
c. Geri verme yeri
MADDE 566- Saklanan, masraflar ve hasar saklatana ait olmak zere, korunmas gereken yerde geri verilir.
3. Saklayanlarn sorumluluu
MADDE 567- Bir eyi birlikte saklamak zere alanlar, mteselsilen sorumlu olurlar.

10854
4. nc kiilerin iddialar
MADDE 568- Bir nc kii, saklanan zerinde ayni hak iddiasnda bulunsa bile, saklanan haczedilmedike veya
saklayana kar istihkak davas almadka saklayan, onu saklatana geri vermekle ykmldr.
Haciz konulmas veya istihkak davas almas hlinde saklayan, durumu hemen saklatana bildirmek zorundadr.
IV. Gvenilirkiiye brakma
MADDE 569- Birden ok kii, haklarn korumak zere, hukuki durumu ekimeli veya belirsiz olan eyi, bir
gvenilirkiiye brakrlarsa, bu kii, saklatanlarn tamamnn rzas veya hkimin karar olmadka, onu hibirine geri
veremez.
B. Misl eylerin saklanmas
MADDE 570- Saklayann kendisine braklan paray aynen geri vermek zorunda olmakszn mislen geri vermesi
aka veya rtl olarak kararlatrlmsa, o parann yarar ve hasar kendisine ait olur.
Parann mhrsz ve ak olarak braklm olmas, rtl anlama saylr.
Saklayan, saklatan tarafndan kendisine aka yetki verilmedike, saklanan dier misl eya veya kymetli evrak
zerinde tasarrufta bulunamaz.
C. Ardiyeciye brakma
I. Senet karma
MADDE 571- Saklamak zere ticari mal kabul ettiini aka kamuya bildiren ardiyeci, saklatlan mal temsil eden
senet karmaya izin verilmesini, yetkili makamdan isteyebilir.
II. Ardiyecinin saklama borcu
MADDE 572- Ardiyeci, kendisine braklan mallar bir komisyoncu gibi zenle saklamak ve mallarda ayrca nlem
alnmasn gerektiren bir deiiklik olursa, durumu imkn lsnde saklatana bildirmekle ykmldr.
Ardiyeci, saklatana, mallarn durumunu incelemesi ve rnek almas iin, allm i zamanlarnda; gerekli koruma
nlemlerini alabilmesi iin de her zaman izin vermek zorundadr.
III. Braklan eylerin karmas
MADDE 573- Ardiyeci aka yetkili klnmadka, ayn tr ve nitelikteki misl eyleri birbirine kartramaz.
Yetkiye dayanlarak kartrlan bu gibi eyler zerinde, saklatanlardan her biri, hakkyla orantl bir pay isteyebilir.
Bu durumda ardiyeci, saklatanlarn birlikte hazr bulunmasna gerek olmakszn saklatanlardan her birinin payn
ayrabilir.
IV. Ardiyecinin haklar
MADDE 574- Ardiyeci, kararlatrlm veya allm olan ardiye cretini ve saklamadan domayan bakm, tama
ve gmrk gibi btn giderlerini isteyebilir.
Bu giderler hemen; ardiye creti ise her ayda bir ve her hlde mallarn tmnn veya bir blmnn geri alnmas
srasnda denir.
Ardiyeci, mallara zilyet bulunduu veya eyay temsil eden herhangi bir senet vastasyla onlar zerinde tasarruf etme
yetkisine sahip olduu srece, alacaklar iin bu mallar zerinde hapis hakkna sahiptir.

10855
V. Mallarn geri verilmesi
MADDE 575- Ardiyeci, ticari mallar, genel saklama szlemesinde olduu gibi geri vermekle ykmldr. Ancak,
saklayann szlemede ngremeyecei sebeplerle, sresinden nce geri verme yetkisi bulunduu durumlarda bile ardiyeci,
kararlatrlm olan srenin sonuna kadar mallar korumak zorundadr.
D. Konaklama yeri, garaj, otopark ve benzeri yerleri iletenlere brakma
I. Konaklama yeri iletenlerin sorumluluu
1. Koullar ve kapsam
MADDE 576- Otel, motel, pansiyon, tatil ky gibi yerleri iletenler, konaklayanlarn getirdikleri eyann yok
olmas, zarara uramas veya alnmasndan sorumludurlar. Ancak iletenler, zararn bizzat konaklayana veya onu ziyarete
gelen ya da beraberinde veya hizmetinde bulunan kimseye ykletilebilecek kusurdan, mcbir sebepten ya da eyann
niteliinden doduunu ispat etmekle, bu sorumluluktan kurtulurlar.
Bu sorumluluk, iletenlere veya alanlarna bir kusur yklenmedike, konaklayanlardan her biri iin, gnlk
konaklama cretinin katn aamaz.
2. Kymetli eya
MADDE 577- Kymetli eya veya olduka nemli miktarda para veya kymetli evrak, iletene saklanmas iin
braklmamsa, ileten ancak kendisinin veya alanlarnn kusuru hlinde sorumlu olur.
leten, bunlar saklamak zere alm veya almaktan kanmsa, eyann tam deerinden sorumludur.
Konaklayann kendi yannda saklamas gereken eya ile para ve benzeri eyler hakknda, onun dier eyasna ilikin
sorumluluk kural uygulanr.
3. Sorumluluun kalkmas
MADDE 578- Konaklayan zararn renir renmez iletene bildirmezse, istem hakkn kaybeder.
leten byle bir sorumluluk stlenmediini veya sorumluluu bu Kanunda gsterilmemi olan bir koula baladn,
herhangi bir yolla ilan etse bile, sorumluluktan kurtulamaz.
II. Garaj, otopark ve benzeri yerleri iletenlerin sorumluluu
MADDE 579- Garaj, otopark ve benzeri yerleri iletenler, kendilerine braklan veya alanlarnca kabul edilen
hayvan, at arabas, bunlara ait koum ve benzeri eya ile motorlu tat ve eklentilerinin yok olmasndan, zarara uramasndan
veya alnmasndan sorumludurlar. Ancak iletenler, zararn saklatan veya ziyaretisi ya da beraberinde veya hizmetinde
bulunan kimseye ykletilebilecek kusurdan, mcbir sebepten ya da eyann niteliinden doduunu ispat etmekle, bu
sorumluktan kurtulurlar.
Ancak, garaj, otopark ve benzeri yerleri iletenlerin sorumluluu, kendilerine veya alanlarna bir kusur
yklenmedike, saklananlarn her biri iin alnan gnlk saklama cretinin on katn aamaz.
leten byle bir sorumluluk stlenmediini veya sorumluluu bu Kanunda gsterilmemi olan bir koula baladn,
herhangi bir yolla ilan etse bile, sorumluluktan kurtulamaz.

10856
III. Hapis hakk
MADDE 580- letenler, kendilerine braklan veya konaklama yerlerine, garaj, otopark ve benzeri yerlere konulan
eya veya hayvanlar zerinde, cretlerini veya saklama giderlerinden doan alacaklarn gvenceye almak iin hapis hakkna
sahiptirler.
Kiraya verenin hapis hakkna ilikin hkmler, kyas yoluyla burada da uygulanr.
ONBENC BLM
Kefalet Szlemesi
A. Tanm
MADDE 581- Kefalet szlemesi, kefilin alacaklya kar, borlunun borcunu ifa etmemesinin sonularndan kiisel
olarak sorumlu olmay stlendii szlemedir.
B. Koullar
I. Asl bor
MADDE 582- Kefalet szlemesi, mevcut ve geerli bir bor iin yaplabilir. Ancak, gelecekte doacak veya koula
bal bir bor iin de, bu bor doduunda veya koul gerekletiinde hkm ifade etmek zere kefalet szlemesi
kurulabilir.
Yanlma veya ehliyetsizlik sebebiyle borlunun sorumlu olmad bir bor iin kiisel gvence veren kii,
ykmllk altna girdii srada, szlemeyi sakatlayan eksiklii biliyorsa, kefaletle ilgili kanun hkmlerine gre sorumlu
olur. Ayn kural, borlu ynnden zamanamna uram bir borca kefil olan kii hakknda da uygulanr.
Kanundan aksi anlalmadka kefil, bu blmde kendisine tannan haklardan nceden feragat edemez.
II. ekil
MADDE 583- Kefalet szlemesi, yazl ekilde yaplmadka ve kefilin sorumlu olaca azam miktar ile kefalet
tarihi belirtilmedike geerli olmaz. Kefilin, sorumlu olduu azam miktar, kefalet tarihini ve mteselsil kefil olmas
durumunda, bu sfatla veya bu anlama gelen herhangi bir ifadeyle ykmllk altna girdiini kefalet szlemesinde kendi el
yazsyla belirtmesi arttr.
Kendi adna kefil olma konusunda zel yetki verilmesi ve dier tarafa veya bir nc kiiye kefil olma vaadinde
bulunulmas da ayn ekil koullarna baldr. Taraflar, yazl ekle uyarak kefilin sorumluluunu borcun belirli bir
miktaryla snrlandrmay kararlatrabilirler.
Kefalet szlemesinde sonradan yaplan ve kefilin sorumluluunu artran deiiklikler, kefalet iin ngrlen ekle
uyulmadka hkm dourmaz.
III. Ein rzas
MADDE 584- Elerden biri mahkemece verilmi bir ayrlk karar olmadka veya yasal olarak ayr yaama hakk
domadka, ancak dierinin yazl rzasyla kefil olabilir; bu rzann szlemenin kurulmasndan nce ya da en ge
kurulmas annda verilmi olmas arttr.
Kefalet szlemesinde sonradan yaplan ve kefilin sorumlu olaca miktarn artmasna veya adi kefaletin mteselsil
kefalete dnmesine ya da kefil yararna olan gvencelerin nemli lde azalmasna sebep olmayan deiiklikler iin ein
rzas gerekmez.
(Ek fkra: 28/3/2013-6455/77 md.) Ticaret siciline kaytl ticari iletmenin sahibi veya ticaret irketinin ortak ya da
yneticisi tarafndan iletme veya irketle ilgili olarak verilecek kefaletler, mesleki faaliyetleri ile ilgili olarak esnaf ve
sanatkrlar siciline kaytl esnaf veya sanatkrlar tarafndan verilecek kefaletler, 27/12/2006 tarihli ve 5570 sayl Kamu
Sermayeli Bankalar Tarafndan Yrtlen Faiz Destekli Kredi Kullandrlmasna Dair Kanun kapsamnda kullanlacak
kredilerde verilecek kefaletler ile tarm kredi, tarm sat ve esnaf ve sanatkrlar kredi ve kefalet kooperatifleri ile kamu
kurum ve kurulularnca kooperatif ortaklarna kullandrlacak kredilerde verilecek kefaletler iin ein rzas aranmaz.

10857
C. erii
I. Trlerine gre
1. Adi kefalet
MADDE 585- Adi kefalette alacakl, borluya bavurmadka, kefili takip edemez; ancak, aadaki hllerde
dorudan doruya kefile bavurabilir:
1. Borlu aleyhine yaplan takibin sonucunda kesin aciz belgesi alnmas.
2. Borlu aleyhine Trkiyede takibatn imknsz hle gelmesi veya nemli lde glemesi.
3. Borlunun iflasna karar verilmesi.
4. Borluya konkordato mehli verilmi olmas.
Alacak, kefaletten nce veya kefalet srasnda rehinle de gvence altna alnmsa, adi kefalette kefil, alacan
ncelikle rehin konusundan alnmasn isteyebilir. Ancak, borlunun iflasna veya kendisine konkordato mehli verilmesine
karar verilmise, bu hkm uygulanmaz.
Sadece an kapatlmas iin kefil olunmusa, borlu aleyhine yaplan takibin kesin aciz belgesi alnmasyla
sonulanmas veya borlu aleyhine Trkiyede takibatn imknsz hle gelmesi ya da konkordatonun kesinlemesi
durumlarnda, dorudan doruya kefile bavurulabilir. Szlemede, bu durumlarda alacaklnn, nce asl borluya bavurmak
zorunda olduu kararlatrlabilir.
2. Mteselsil kefalet
MADDE 586- Kefil, mteselsil kefil sfatyla veya bu anlama gelen herhangi bir ifadeyle ykmllk altna girmeyi
kabul etmise alacakl, borluyu takip etmeden veya tanmaz rehnini paraya evirmeden kefili takip edebilir. Ancak, bunun
iin borlunun, ifada gecikmesi ve ihtarn sonusuz kalmas veya aka deme gszl iinde olmas gerekir.
Alacak, teslime bal tanr rehni veya alacak rehni ile gvenceye alnmsa, rehnin paraya evrilmesinden nce
kefile bavurulamaz. Ancak, alacan rehnin paraya evrilmesi yoluyla tamamen karlanamayacann nceden hkim
tarafndan belirlenmesi veya borlunun iflas etmesi ya da konkordato mehli verilmesi hllerinde, rehnin paraya
evrilmesinden nce de kefile bavurulabilir.
3. Birlikte kefalet
MADDE 587- Birden ok kii, ayn borca birlikte kefil olduklar takdirde, her biri kendi pay iin adi kefil gibi,
dierlerinin pay iin de kefile kefil gibi sorumlu olur.
Borluyla birlikte veya kendi aralarnda mteselsil kefil olarak ykmllk altna giren kefillerden her biri, borcun
tamamndan sorumlu olur. Ancak, bir kefil, kendisiyle birlikte daha nce veya ayn zamanda mteselsilen ykml bulunan
ve Trkiyede takip edilebilen btn kefillere kar takibe giriilmi olmadka, kendi payndan fazlasn demekten
kanabilir. Bir kefil, bu hakk, dier kefillerin kendi paylarn demi veya ayni gvence salam olmalar durumunda da
kullanabilir. Aksine anlamalar sakl kalmak kaydyla, borcu deyen kefil, kendi paylarn daha nce dememi olmalar
lsnde, dier kefillere kar rcu hakkna sahiptir. Bu hak, borluya rcudan nce de kullanlabilir.
Alacakl, kefilin ayn alacak iin baka kiilerin de kefil olduunu veya olacan varsayarak kefalet ettiini biliyor
veya bilmesi gerekiyorsa, bu varsaymn sonradan gereklememesi veya kefillerden birinin alacakl tarafndan kefalet
borcundan kurtarlmas ya da kefaletinin hkmsz olduuna karar verilmesi durumunda kefil, kefalet borcundan kurtulur.

10858
Birbirlerinden bamsz olarak ayn bor iin kefil olanlardan her biri, kefalet borcunun tamamndan sorumlu olur.
Ancak, borcu deyen kefil aksine anlama olmadka, dierlerine toplam kefalet miktarndaki pay orannda rcu hakkna
sahiptir.
4. Kefile kefil ve rcua kefil
MADDE 588- Alacaklya, kefilin borcu iin gvence veren kefile kefil, kefil ile birlikte, adi kefil gibi sorumludur.
Rcua kefil, kefilin borludan rcu alaca iin gvence veren kefildir.
II. Ortak hkmler
1. Kefil ile alacakl arasndaki iliki
a. Sorumluluun kapsam
MADDE 589- Kefil, her durumda kefalet szlemesinde belirtilen azam miktara kadar sorumludur.
Aksi szlemede kararlatrlmamsa kefil, belirtilen azam miktarla snrl olmak zere, aadakilerden sorumludur:
1. Asl bor ile borlunun kusur veya temerrdnn yasal sonular.
2. Alacaklnn, kefile, onun borcu deyerek yaplmalarn nleyebilecei uygun bir zaman nce bildirmesi kouluyla,
borluya kar ynelttii takip ve davalarn masraflar ile gerektiinde rehinlerin kefile tesliminin ve rehin haklarnn devrinin
sebep olduu masraflar.
3. lemi bir yllk ve ilemekte olan yla ait akd faizler ile gerektiinde tahvil karlnda dn verilen anaparann
ilemi bir yllk ve ilemekte olan yla ait faizleri.
Szlemede aka kararlatrlmamsa kefil, borlunun sadece kefalet szlemesinin kurulmasndan sonraki
borlarndan sorumludur.
Kefilin, asl bor ilikisinin hkmsz hle gelmesinin sebep olduu zarardan ve ceza koulundan sorumlu olacana
ilikin anlamalar kesin olarak hkmszdr.
b. Kefilin takibi
MADDE 590- Borlunun iflas sebebiyle asl bor daha nce muaccel olsa bile, belirlenen vadeden nce kefile kar
takibat yaplamaz.
Btn kefalet trlerinde kefil, ayni gvence karlnda hkimden, mevcut rehinler paraya evrilinceye ve borlu
aleyhine yaplan takip sonucunda kesin aciz belgesi alnncaya veya konkordato kararna kadar kendisine kar yneltilen
takibin durdurulmasna karar verilmesini isteyebilir.
Asl borcun muaccel olmas, alacakl veya borlunun nceden sre ieren bildirimde bulunmasna balysa, kefalet
borcu iin bu sre, bildirimin kefile yapld tarihte ilemeye balar.
Yerleim yeri yabanc bir lkede olan borlunun borcunu demesi, dviz ilemleri veya havale ile ilgili yasaklar gibi
sebeplerle, o yabanc lkenin yasal dzenlemeleri gerei imknsz hle gelmi veya snrlandrlmsa, yerleim yeri
Trkiyede olan kefil, takibe bu sebeple itiraz edebilir.

10859
c. Defiler
MADDE 591- Kefil, asl borluya veya miraslarna ait olan ve asl borlunun deme gszlnden domayan
btn defileri alacaklya kar ileri srme hakkna sahip olduu gibi, bunlar ileri srmek zorundadr. Yanlma veya szleme
yapma ehliyetsizlii ya da zamanamna uram bir bor sebebiyle borlunun ykml olmad bir borca bilerek kefalet
hli bu hkmn dndadr.
Asl borlu kendisine ait olan bir defiden vazgemi olsa bile kefil, yine de bu defi alacaklya kar ileri srebilir.
Kefil, asl borluya ait defilerin varln bilmeksizin demede bulunursa, rcu hakkna sahip olur. Buna karlk asl
borlu, kefilin bu defileri bildiini veya bilmesi gerektiini ispat ederse kefil, bunlar ileri srlm olsayd demeden
kurtulaca lde rcu hakkn kaybeder.
Kumar veya bahisten doan bir borca kefalette kefil, borcun bu niteliini bilmi olsa bile, asl borlunun sahip olduu
defileri ileri srebilir.
d. zen gsterme, rehin ve bor senetlerinin teslimi
MADDE 592- Alacakl, kefalet srasnda var olan veya daha sonra asl borludan alacan zel gvencesi olmak
zere elde ettii rehin haklarn, gvenceyi ve rhan haklarn kefilin zararna olarak azaltrsa, zararn daha az olduu
alacakl tarafndan ispat edilmedike, kefilin sorumluluu da buna uygun den bir miktarda azalr. Kefilin fazladan dedii
miktarn geri verilmesini isteme hakk sakldr.
alanlara kefalet hlinde alacakl, alanlar zerinde ykml olduu gzetimi ihmal eder veya kendisinden
beklenebilen zeni gstermezse ve bor da bu sebeple domu ya da bu zeni gstermesi hlinde ulaamayaca lde
artm olursa, bu borcu veya borcun artan ksmn kefilden isteyemez.
Alacakl, borcu deyen kefile haklarn kullanmasna yarayabilecek bor senetlerini teslim etmek ve gerekli bilgileri
vermekle ykmldr. Alacakl, kefalet srasnda var olan veya asl borlu tarafndan alacak iin sonradan salanan rehinleri
ve dier gvenceleri de kefile teslim etmek veya bunlarn devri iin gerekli ilemleri yapmak zorundadr. Alacaklnn, dier
alacaklar sebebiyle sahip olduu rehin ve hapis haklar, kefilin haklarndan sraca nce geldikleri lde sakldr.
Alacakl, hakl bir sebep olmakszn ykmllklerini yerine getirmez, ar kusuruyla mevcut belgeleri veya rehinleri
ya da sorumlu olduu dier gvenceleri elinden karrsa, kefil borcundan kurtulur. Bu durumda kefil, dediinin geri
verilmesini ve varsa ek zararnn giderilmesini isteyebilir.
e. demenin kabuln isteme
MADDE 593- Borlunun iflas sebebiyle olsa bile, bor muaccel olduu takdirde kefil, alacakldan yapaca
demeyi kabul etmesini her zaman isteyebilir. Bir borca birden ok kiinin kefil olmas durumunda alacakl, kefillerden biri
tarafndan yaplacak ksmi demeyi, bunu neren kefile den paydan az olmamak kouluyla, kabul etmek zorundadr.
Alacakl hakl bir sebep olmakszn demeyi kabul etmekten kanrsa, kefil borcundan kurtulur; birlikte mteselsil
kefalette ise, kefillerin sorumluluu kendilerine den pay miktarnca azalr.
Alacaklnn rzas varsa kefil, asl borcu muaccel olmasndan nce de deyebilir. Ancak, bu durumda kefil, asl
borluya kar rcu hakkn borcun muaccel olmasndan nce kullanamaz.

10860
f. Bildirim, iflasta ve konkordatoda kayt
MADDE 594- Asl borlu, anaparann veya yarm yllk dneme ait faizin denmesinde ya da yldan yla yaplmas
ngrlen anapara demelerinde alt ay gecikirse, alacaklnn durumu kefile bildirmesi gerekir. stek hlinde alacakl, her
zaman asl borcun kapsam hakknda kefile bilgi vermek zorundadr.
Asl borlunun iflasna karar verilmi veya borlu konkordato istemise alacakl, alacan kaydettirmek ve
haklarnn korunmas iin gerekeni yapmak zorundadr. Alacaklnn, borlunun iflas ettiini veya borluya konkordato
mehli verildiini rendii anda, durumu kefile bildirmesi gerekir.
Alacakl, yukardaki fkralarda ngrlen gereklerden birini yerine getirmezse, bundan dolay kefilin urad zarar
miktarnca ona kar haklarn kaybeder.
2. Kefil ile borlu arasndaki iliki
a. Gvence verilmesini ve bortan kurtarlmasn isteme hakk
MADDE 595- Kefil, aadaki durumlarda asl borludan gvence verilmesini ve bor muaccel olmusa, bortan
kurtarlmasn isteyebilir:
1. Asl borlu, kefile kar stlendii ykmllklere, zellikle belli bir sre iinde kendisini bortan kurtarma
vaadine aykr davranmsa.
2. Asl borlu temerrde dmse veya yerleim yerini dier bir lkeye nakletmesi yznden takibat nemli lde
glemise.
3. Asl borlunun mali durumunun ktlemesi, gvencelerin deer kaybetmesi veya borlunun kusuru sonucunda
kefil iin mevcut tehlike, kefaletin yapld tarihe gre nemli lde artmsa.
b. Kefilin rcu hakk
MADDE 596- Kefil, alacaklya ifada bulunduu lde, onun haklarna halef olur. Kefil, bu haklar asl bor
muaccel olunca kullanabilir.
Kefil, aksi kararlatrlmamsa, rehin haklar ile ayn alacak iin salanm dier gvencelerden sadece kefalet
annda var olan veya bizzat asl borlu tarafndan, sonradan zellikle bu alacak iin verilmi bulunanlara halef olur.
Alacaklya ksmen ifada bulunan kefil, rehin hakknn sadece bunu karlayan ksmna halef olur. Alacaklnn rehin konusu
zerinde geriye kalan alacak hakk, kefilin rehin hakkndan n srada gelir.
Kefil ile asl borlu arasndaki hukuki ilikiden doan istem ve defiler sakldr.
Bir alacan gvencesini oluturan rehin paraya evrildii veya bor rehin veren malik tarafndan dendii takdirde
malik, kefile kar rcu hakkn, ancak kefil ile kendisi arasnda byle bir anlama varsa ya da rehin sonradan bir nc kii
tarafndan verilmise kullanabilir.
Kefilin rcu hakkna ilikin zamanam, kefilin alacaklya ifada bulunduu anda ilemeye balar.
Kefil, dava hakk vermeyen veya yanlma ya da ehliyetsizlik sebebiyle asl borluyu balamayan bir bor iin
demede bulunduu takdirde, asl borluya kar rcu hakkna sahip deildir. Ancak, kefil zamanamna uram bir asl
bortan sorumlu olmay borlunun vekili sfatyla stlenmise asl borlu, ona kar veklet szlemesi hkmleri uyarnca
sorumlu olur.

10861
c. Kefilin bildirim yk
MADDE 597- Borcu tamamen veya ksmen deyen kefil, durumu borluya bildirmek zorundadr.
Kefil, bu bildirimde bulunmazsa ve demeyi bilmeyen veya bilmesi gerekmeyen borlu da alacaklya ifada
bulunursa, rcu hakkn kaybeder.
Kefilin, alacaklya kar sebepsiz zenginlemeden doan dava hakk sakldr.
D. Sona ermesi
I. Kanun gereince
MADDE 598- Hangi sebeple olursa olsun, asl bor sona erince, kefil de borcundan kurtulur.
Borlu ve kefil sfat ayn kiide birlemi olursa, alacakl iin kefaletten doan zel yararlar sakl kalr.
Bir gerek kii tarafndan verilmi olan her trl kefalet, buna ilikin szlemenin kurulmasndan balayarak on yln
gemesiyle kendiliinden ortadan kalkar.
Kefalet, on yldan fazla bir sre iin verilmi olsa bile, uzatlm veya yeni bir kefalet verilmi olmadka kefil, ancak
on yllk sre doluncaya kadar takip edilebilir.
Kefalet sresi, en erken kefaletin sona ermesinden bir yl nce yaplmak kaydyla, kefilin kefalet szlemesinin
ekline uygun yazl aklamasyla, azam on yllk yeni bir dnem iin uzatlabilir.
II. Kefaletten dnme
MADDE 599- Gelecekte doacak bir borca kefalette, borlunun borcun doumundan nceki mali durumu, kefalet
szlemesinin yaplmasndan sonra nemli lde bozulmusa veya mali durumunun, kefalet srasnda kefilin iyiniyetle
varsaydndan ok daha kt olduu ortaya kmsa, kefil alacaklya yazl bir bildirimde bulunarak, bor domad srece
her zaman kefalet szlemesinden dnebilir.
Kefil, alacaklnn kefalete gvenmesi sebebiyle urad zarar gidermekle ykmldr.
III. Sreli kefalette
MADDE 600- Sreli kefalette kefil, srenin sonunda borcundan kurtulur.
IV. Sreli olmayan kefalette
MADDE 601- Sreli olmayan kefalette kefil, asl bor muaccel olunca, adi kefalette her zaman ve mteselsil
kefalette ise, kanunun ngrd hllerde, alacakldan, bir ay iinde borluya kar dava ve takip haklarn kullanmasn,
varsa rehnin paraya evrilmesi yoluyla takibe gemesini ve ara vermeden takibe devam etmesini isteyebilir.
Bor, alacaklnn borluya yapaca bildirim sonucunda muaccel olacaksa kefil, kefalet szlemesinin kurulduu
tarihten bir yl sonra alacakldan, bu bildirimi yapmasn ve bor bu suretle muaccel olunca, yukardaki fkra hkmleri
uyarnca takip ve dava haklarn kullanmasn isteyebilir.
Alacakl, kefilin bu istemlerini yerine getirmezse, kefil borcundan kurtulur.
V. alanlara kefalette
MADDE 602- alanlara sreli olmayan kefalette kefil, her ylda bir, ertesi yln sonunda geerli olmak zere
szlemeyi feshettiini bildirebilir.

10862
E. Uygulama alan
MADDE 603- Kefaletin ekline, kefil olma ehliyetine ve ein rzasna ilikin hkmler, gerek kiilerce, kiisel
gvence verilmesine ilikin olarak baka ad altnda yaplan dier szlemelere de uygulanr.
ONALTINCI BLM
Kumar ve Bahis
A. Alacan dava ve takip edilememesi
MADDE 604- Kumar ve bahisten doan alacak hakknda dava alamaz ve takip yaplamaz.
Kumar veya bahis iin bilerek verilen avanslar ve dn paralar ile kumar ve bahis niteliinde olduklar takdirde,
borsada ilem gren mallarn, yabanc paralarn ve kymetli evrakn fiyat fark esas zerine yaplan vadeli satlar hakknda
da ayn hkm uygulanr.
B. Bor senedi verme ve isteyerek deme
MADDE 605- Kumar oynayan veya bahse giren kii tarafndan imzalanm adi bor veya kambiyo senedi nc bir
kiiye devredilmi olsa bile, hibir kimse bunlara dayanarak dava aamaz ve takip yapamaz. Kymetli evrakn iyiniyetli
nc kiilere salad haklar sakldr.
Kumar ve bahis borcu iin isteyerek yaplan demeler geri alnamaz. Ancak, kumar veya bahsin usulne gre
yrtlmesi beklenmedik olayla veya dier tarafn fiiliyle engellenmise ya da dier taraf kumar veya bahse hile
kartrmsa, isteyerek yaplan deme geri alnabilir.
C. Piyango ve dier ans oyunlar
MADDE 606- Dzenlenmesine kanun veya yetkili makamlarca izin verilmi olmadka, piyango ve dier ans
oyunlarndan doan alacaklar hakknda dava alamaz ve takip yaplamaz.
zin verilmemi olan durumlarda, piyango ve dier ans oyunlar iin de kumara ilikin hkmler uygulanr.
Yabanc lkelerde kendi kurallarna uygun olarak dzenlenen piyango ve dier ans oyunlar, Trkiyede yetkili
makamlarca bunlara ait biletlerin satlmasna izin verilmi olmadka, yasal korumadan yararlanamazlar.
ONYEDNC BLM
mr Boyu Gelir ve lnceye Kadar Bakma Szlemeleri
BRNC AYIRIM
mr Boyu Gelir Szlemesi
A. Tanm
MADDE 607- mr boyu gelir szlemesi, gelir borlusunun gelir alacaklsna, ilerinden birinin veya nc bir
kiinin mr boyunca belirli dnemsel edimlerde bulunmay stlendii szlemedir.
Szleme, aksine ak bir hkm yoksa, gelir alacaklsnn mr boyunca yaplm saylr.
Gelir borlusunun veya nc bir kiinin mryle snrl olarak balanm olan gelir, aksi kararlatrlmamsa gelir
alacaklsnn miraslarna geer.

10863
B. ekli
MADDE 608- mr boyu gelir szlemesi, yazl ekilde yaplmadka geerli olmaz.
C. Gelir alacaklsnn haklar
I. Hakkn kullanlmas
MADDE 609- Szlemede aksi kararlatrlmamsa mr boyu gelir, her alt ayda bir ve pein olarak denir.
Gelirin sresi mrne balanm olan kii, pein deme ngrlen dnemin sona ermesinden nce lse bile, o
dneme ait gelirin tamam gelir borlusu tarafndan borlanlm saylr.
Gelir borlusu iflas ederse, gelir alacakls, gelir borlusunun ykml olduu dnemsel gelirin elde edilebilmesi iin
ilgili sosyal gvenlik kurumunca denmesi gereken anaparaya denk den bir paray iflas masasna kaydettirme hakkn elde
eder.
II. Devredilebilmesi
MADDE 610- Szlemeyle aksi kararlatrlmamsa gelir alacakls, haklarn bakasna devredebilir.
KNC AYIRIM
lnceye Kadar Bakma Szlemesi
A. Tanm
MADDE 611- lnceye kadar bakma szlemesi, bakm borlusunun bakm alacaklsn lnceye kadar bakp
gzetmeyi, bakm alacaklsnn da bir malvarln veya baz malvarl deerlerini ona devretme borcunu stlendii
szlemedir.
Bakm borlusu, bakm alacakls tarafndan miras atanmsa, lnceye kadar bakma szlemesine miras
szlemesine ilikin hkmler uygulanr.
B. ekli
MADDE 612- lnceye kadar bakma szlemesi, miras atanmasn iermese bile, miras szlemesi eklinde
yaplmadka geerli olmaz.
Szleme, Devlete tannm bir bakm kurumu tarafndan yetkili makamlarn belirledii koullara uyularak
yaplmsa, geerlilii iin yazl ekil yeterlidir.
C. Gvencesi
MADDE 613- Bakm borlusuna bir tanmazn devretmi olan bakm alacakls, haklarn gvence altna almak
zere, bu tanmaz zerinde satc gibi yasal ipotek hakkna sahiptir.
D. Konusu
MADDE 614- Bakm alacakls, szlemenin kurulmasyla bakm borlusunun aile topluluuna katlm olur. Bakm
borlusu, alm olduu mallarn deerine ve bakm alacaklsnn daha nce sahip olduu sosyal durumuna gre hakkaniyetin
gerektirdii edimleri, bakm alacaklsna ifa etmekle ykmldr.
Bakm borlusu, bakm alacaklsna zellikle uygun gda ve konut salamak, hastalnda gerekli zenle bakmak ve
onu tedavi ettirmek zorundadr.

10864
Kabul ettikleri kiilere lnceye kadar bakma amacyla kurulmu olan kurumlarn bakm borcunun kapsam ve ifas,
kendilerince hazrlanarak yetkili makamlarn onayndan geen genel dzenlemelerle belirlenir. Bu dzenlemeler, szlemenin
ieriinden saylr.
E. ptali ve tenkisi
MADDE 615- Bakm alacakls, lnceye kadar bakma szlemesi yznden kanuna gre nafaka ykmls olduu
kiilere kar ykmlln yerine getirme imknn kaybediyorsa, bundan yoksun kalanlar szlemenin iptalini
isteyebilirler.
Hkim, szlemenin iptali yerine, bakm borlusunun ifa edecei edimlerden mahsup edilmek zere, bakm
alacaklsnn nafaka ykmls olduu kiilere nafaka demesine karar verebilir.
Miraslarn tenkis ve alacakllarn iptal davas ama haklar sakldr.
F. Sona ermesi
I. nel verilerek fesih
MADDE 616- Taraflarn edimleri arasnda nemli lde oranszlk bulunur ve fazla alan taraf kendisine bata
bulunulma amac gdldn ispat edemezse dier taraf, alt ay nce bildirimde bulunmak kouluyla, szlemeyi her zaman
feshedebilir. Bu oranszln tespitinde, ilgili sosyal gvenlik kurumunca, bakm borlusuna verilenin deerine denk den
anapara deeri ile balanacak irat arasndaki fark esas alnr.
Szlemenin sona erdirilmesi anna kadar geen srede ifa edilmi edimler, anapara ve faiziyle birlikte
deerlendirilerek, denkletirme sonucunda alacakl kan tarafa geri verilir.
II. nel verilmeksizin fesih
MADDE 617- Szlemeden doan borlara aykr davranlmas sebebiyle szlemenin devam ekilmez hle gelir
veya bakaca nemli sebepler szlemenin devamn imknsz hle getirir ya da ar lde gletirirse, taraflardan her biri
szlemeyi nel vermeksizin feshedebilir. Szleme bu sebeplerden birine dayanlarak feshedildii takdirde kusurlu taraf,
ald eyi geri verir ve kusursuz tarafa, bu yzden urad zarara karlk uygun bir tazminat demekle ykml olur.
Hkim, szlemenin nel verilmeksizin feshini yerinde bulabilecei gibi, taraflardan birinin istemiyle veya
kendiliinden, aile topluluu iinde yaamalarna son vererek, bakm alacaklsna mr boyu gelir balayabilir.
III. Bakm borlusunun lm
MADDE 618- Bakm borlusu lrse bakm alacakls, bir yl iinde szlemenin feshini isteyebilir. Bu durumda
bakm alacakls, bakm borlusunun iflas hlinde, iflas masasndan isteyebilecei miktara eit bir parann kendisine
denmesini, bakm borlusunun miraslarndan isteyebilir.
G. Devredilemezlik, iflas ve haciz hlinde istem
MADDE 619- Bakm alacakls, hakkn bakasna devredemez.
Bakm borlusunun iflas hlinde bakm alacakls, borlunun demekle ykml olduu dnemsel gelirin elde
edilebilmesi iin ilgili sosyal gvenlik kurumunca denmesi gereken anapara deerine eit bir paray, iflas masasna alacak
kaydettirme hakkn elde eder.
Bakm alacakls, bu alacan karlamak zere, nc kiilerce borluya kar yrtlmekte olan hacze katlabilir.

10865
ONSEKZNC BLM
Adi Ortaklk Szlemesi
A. Tanm
MADDE 620- Adi ortaklk szlemesi, iki ya da daha fazla kiinin emeklerini ve mallarn ortak bir amaca erimek
zere birletirmeyi stlendikleri szlemedir.
Bir ortaklk, kanunla dzenlenmi ortaklklarn ayrt edici niteliklerini tamyorsa, bu blm hkmlerine tabi adi
ortaklk saylr.
B. Ortaklar arasndaki iliki
I. Katlm pay
MADDE 621- Her ortak, para, alacak veya baka bir mal ya da emek olarak, ortakla bir katlm pay koymakla
ykmldr.
Szlemede aksi kararlatrlmamsa katlm paylar, ortakln amacnn gerektirdii nem ve nitelikte ve birbirine
eit olmak zorundadr.
Bir ortan katlm pay, bir eyin kullandrlmasndan oluuyorsa kira szlemesindeki; bir eyin mlkiyetinden
oluuyorsa sat szlemesindeki hasara, ayptan ve zapttan sorumlulua ilikin hkmler kyas yoluyla uygulanr.
II. Kazan ve zarar
1. Kazancn paylalmas
MADDE 622- Ortaklar, nitelii gerei ortakla ait olan btn kazanlar aralarnda paylamakla ykmldrler.
2. Kazan ve zarara katlma
MADDE 623- Szlemede aksi kararlatrlmamsa, her ortan kazan ve zarardaki pay, katlm paynn deerine
ve niteliine baklmakszn eittir.
Szlemede ortaklarn kazan veya zarara katlm paylarndan biri belirlenmise bu belirleme, dierindeki pay da
ifade eder.
Bir ortan zarara katlmakszn yalnz kazanca katlacana ilikin anlama, ancak katlma pay olarak yalnzca
emeini koymu olan ortak iin geerlidir.
III. Ortakln kararlar
MADDE 624- Ortakln kararlar, btn ortaklarn oybirliiyle alnr.
Szlemede kararlarn oy okluuyla alnaca belirtilmise ounluk, ortak saysna gre belirlenir.
IV. Ortakln ynetimi
MADDE 625- Ynetim, szleme veya kararla yalnzca bir veya birden ok ortaa ya da nc bir kiiye braklm
olmadka, btn ortaklar ortakl ynetme hakkna sahiptir.
Ortaklk, ortaklarn tm veya birka tarafndan ynetilmekte ise, bunlardan her biri, dierleri katlmakszn ilem
yapabilir; ancak ortakl ynetmeye yetkili olan her ortak, tamamlanmasndan nce ileme itiraz etmek suretiyle, bu ilemin
yaplmasn engelleyebilir.
Ortakla genel yetkili bir temsilci atanmas ve ortakln olaan d ilerinin yrtlmesi iin, btn ortaklarn
oybirlii gereklidir. Ancak, gecikmesinde saknca olan hllerde, bu konuda ynetici ortaklardan her biri yetkilidir.

10866
V. Ortaklar arasndaki sorumluluk
1. Rekabet yasa
MADDE 626- Ortaklar, kendilerinin veya nc kiilerin menfaatine olarak, ortakln amacn engelleyici veya
zarar verici ileri yapamazlar.
2. Ortaklarn yaptklar giderler ve iler
MADDE 627- Ortaklardan birinin ortaklk ileri iin yapt giderlerden veya stlendii borlardan dolay dier
ortaklar, ona kar sorumlu olurlar; bu ortan, ynetim ileri yznden dorudan doruya urad zararlar ile ortakln
ynetiminden kaynaklanan tehlikeler sonucunda doan zararlar, dier ortaklar gidermekle ykmldrler.
Ortakla avans olarak para veren ortak, verdii gnden balamak zere faiz isteyebilir.
Ykml olmad hlde ortaklk ileri iin emek sarfetmi olan bir ortak, hakkaniyetin gerektirdii bir karlk
denmesini isteyebilir.
3. zen borcu
MADDE 628- Her ortak, ortaklk ilerinde kendi ilerinde olduu lde aba ve zen gstermekle ykmldr.
Her ortak, dierlerine kar, kendi kusuruyla verdii zararlar, baka ilerde ortakla salad menfaatlerle mahsup
ettirme hakk olmakszn gidermekle ykmldr.
Ortaklk ilerini cret karl yrten ortak, veklet hkmlerine gre sorumlu olur.
VI. Ynetim yetkisinin kaldrlmas ve snrlanmas
MADDE 629- Ortaklk szlemesiyle ortaklardan birine verilen ynetim yetkisi, hakl bir sebep olmakszn, dier
ortaklarca kaldrlamaz ve snrlanamaz.
Ortaklk szlemesinde yetkinin kaldrlamayacana ilikin bir hkm bulunsa bile, hakl bir sebep varsa, dier
ortaklardan her biri ynetim yetkisini kaldrabilir.
Hakl sebepler, zellikle ynetici ortan grevini ar lde ihmal etmesi veya iyi ynetim iin gerekli olan
yetenei kaybetmesi durumlarnda vardr.
VII. Ynetici ortaklar ile dier ortaklar arasndaki iliki
1. Genel olarak
MADDE 630- Kanunun bu blmnde veya ortaklk szlemesinde aksine hkm bulunmadka, ynetici ortaklar
ile dier ortaklar arasndaki ilikiler, veklet szlemesine ilikin hkmlere tabidir.
Ortakl ynetme yetkisi bulunmayan bir ortan, ortakln ilerini grmesi veya bu yetkiye sahip ortan yetkisini
amas hllerinde, vekletsiz igrmeye ilikin hkmler uygulanr.
Ynetici ortaklar, ylda en az bir defa hesap vermek ve kazan paylarn ortaklara demekle ykmldrler. Hesap
dneminin uzatlmasna ilikin anlama kesin olarak hkmszdr. Ortakl ynetenin ortaklardan birisi olmamas
durumunda da ayn kural uygulanr.
2. Ortaklk ilerini inceleme
MADDE 631- Ynetim yetkisi olmasa bile, her ortan, ortakln ileyii hakknda bilgi alma, defter ve kaytlarn
inceleme, bunlardan rnek alma ve mali durumu hakknda zet karma hakk vardr.
Aksine szlemeler kesin olarak hkmszdr.

10867
VIII. Ortaklar arasndaki ve ortaklk yapsndaki deiiklikler
1. Yeni ortak alm ve alt katlm
MADDE 632- Ortakla, yeni bir ortak alnmas, btn ortaklarn rzasna baldr.
Ortaklardan biri tek tarafl olarak bir nc kiiyi ortaklktaki payna ortak eder veya payn ona devrederse, bu
nc kii ortak sfatn kazanamaz.
2. Ortaklktan kma ve karlma
a. Genel olarak
MADDE 633- Bir ortan fesih bildiriminde bulunmas, kstlanmas, iflas, tasfiyedeki paynn cebr icra yoluyla
paraya evrilmesi veya lmesi hlinde, szlemede ortakln dier ortaklarla devam edeceine ilikin bir hkm varsa, bu
durumlardan biri gerekletiinde, o ortak veya temsilcisi ya da len ortan mirass ortaklktan kabilir veya dier ortaklar
tarafndan yazl olarak yaplacak bir bildirimle ortaklktan karlabilir.
b. Ortaklk paynn tasfiyesi
MADDE 634- Bir ortan ortaklktan kmas veya karlmas durumunda pay, dier ortaklara paylar orannda
kendiliinden geer.
Dier ortaklar, ortaklktan kan veya karlan ortaa, kullanmn ortakla brakt eyay geri vermekle ykml
olduklar gibi, kendisini ortakln muaccel borlarndan doan mteselsil sorumluluktan kurtararak, ortak sfatnn sona
erdii tarihte ortaklk tasfiye edilmi olsayd denmesi gereken tasfiye payn demekle ykmldrler. Ortakln henz
muaccel olmayan borlar iin dier ortaklar, kan veya karlan orta bortan kurtarmak yerine, kendisine bir gvence
verebilirler.
kan veya karlan ortan tasfiye pay, ortaklk sfatnn sona erdii tarih itibaryla, mali ilerde uzman bir kiiye
hesaplattrlr. Taraflarn uzman kii zerinde anlaamamalar durumunda bu kii, hkim tarafndan atanr.
c. Malvarlnn yetersizlii
MADDE 635- Ortaklk sfatnn sona erdii tarihte, ortakln malvarl, borlarn karlamaya yetmezse, kan
veya karlan ortak, payna den bor tutarn, zarara katlmaya ilikin dzenlemeler erevesinde dier ortaklara demekle
ykmldr.
d. Tamamlanmam iler
MADDE 636- kan veya karlan ortak, ortak olduu dnemde henz sonulanmam ilerden doan kra veya
zarara katlr.
Ortaklk sfat sona eren kii, o hesap yl sonu itibaryla, tamamlanm olan iler sebebiyle varsa ortaklktan
kendisine decek kr payn; devam eden iler hakknda da gerekli bilgiyi isteyebilir.
C. Ortaklarn nc kiilerle ilikisi
I. Temsil
MADDE 637- Kendi adna ve ortaklk hesabna bir nc kii ile ilemde bulunan ortak, bu kiiye kar bizzat
kendisi alacakl ve borlu olur.
Ortaklardan biri, ortaklk veya btn ortaklar adna bir nc kii ile ilem yaparsa, dier ortaklar ancak temsile
ilikin hkmler uyarnca, bu kiinin alacakls veya borlusu olurlar.

10868
Kendisine ynetim grevi verilen ortan, ortakl veya btn ortaklar nc kiilere kar temsil etme yetkisi var
saylr. Ancak, temsil yetkisine sahip ynetici ortan yapaca nemli tasarruf ilemlerine ilikin yetkinin, btn ortaklarn
oybirliiyle verilmi olmas ve yetki belgesinde bu hususun aka belirtilmi olmas arttr.
II. Temsilin sonular
MADDE 638- Ortaklk iin edinilen veya ortakla devredilen eyler, alacaklar ve ayni haklar, ortaklk szlemesi
erevesinde elbirlii hlinde btn ortaklara ait olur.
Ortaklk szlemesinde aksine bir hkm bulunmadka, bir ortan alacakllar, haklarn ancak o ortan tasfiyedeki
pay zerinde kullanabilirler.
Ortaklar, birlikte veya bir temsilci aracl ile, bir nc kiiye kar, ortaklk ilikisi erevesinde stlendikleri
borlardan, aksi kararlatrlmamsa mteselsilen sorumlu olurlar.
D. Ortakln sona ermesi
I. Sona erme sebepleri
1. Genel olarak
MADDE 639- Ortaklk, aadaki durumlarda sona erer:
1. Ortaklk szlemesinde ngrlen amacn gereklemesi veya gereklemesinin imknsz duruma gelmesiyle.
2. Szlemede ortakln miraslarla srdrlmesi konusunda bir hkm yoksa, ortaklardan birinin lmesiyle.
3. Szlemede ortakln devam edeceine ilikin bir hkm yoksa, bir ortan kstlanmas, iflas veya tasfiyedeki
paynn cebr icra yoluyla paraya evrilmesiyle.
4. Btn ortaklarn oybirliiyle karar vermesiyle.
5. Ortaklk iin kararlatrlm olan srenin bitmesiyle.
6. Ortaklk szlemesinde feshi bildirme hakk sakl tutulmu veya ortaklk belirsiz bir sre iin ya da ortaklardan
birinin mr boyunca kurulmusa, bir ortan fesih bildiriminde bulunmasyla.
7. Hakl sebeplerin bulunmas hlinde, her zaman bakaca koul aranmakszn, fesih istemi zerine mahkeme
kararyla.
2. Belirsiz sreli ortaklk
MADDE 640- Ortaklk, belirsiz sre iin veya ortaklardan birinin mr boyunca srmek zere kurulmusa,
ortaklardan her biri, alt ay nceden fesih bildiriminde bulunabilir.
Fesih bildirimi, drstlk kurallarna aykr olarak ve zellikle uygun olmayan bir zamanda yaplamaz. Fesih
bildirimi, ancak hesap yl sonunda hkm ifade eder.
Szlemede ngrlm olan srenin bitiminden sonra ortaklk, ortaklarn rtl iradesiyle srdrlrse, belirsiz
sreli ortakla dnr.
II. Sona ermenin ortakln ynetimine etkisi
MADDE 641- Ortaklk, fesih bildiriminden baka bir yolla sona ererse, bir ortan ortaklk ilerini ynetme
konusundaki yetkisi, sona ermeyi rendii veya durumun gerektirdii zeni gsterseydi renebilecei zamana kadar,
kendisi hakknda devam eder.
Ortaklk, ortaklardan birinin lmyle sona ererse, len ortan mirass, durumu hemen dier ortaklara bildirmekle
ykmldr. Miras, gerekli nlemler alnncaya kadar, len ortan daha nce yrtmekte olduu ilere, drstlk kurallar
erevesinde devam eder. Dier ortaklar da, geici olarak, ortaklk ilerini ayn ekilde yrtmeye devam ederler.

10869
III. Tasfiye
1. Katlm pay iin yaplacak ilem
MADDE 642- Katlm pay olarak bir eyin mlkiyetini koyan ortak, ortakln sona ermesi zerine yaplacak tasfiye
sonucunda, o eyi olduu gibi geri alamaz; ancak koyduu katlm payna ne deer biilmise, o deeri isteyebilir.
Bu deer belirlenmemise, geri alma, o eyin katlm pay olarak konduu zamandaki deeri zerinden yaplr.
2. Kazan ve zararn paylam
MADDE 643- Ortakln borlar dendikten ve ortaklardan her birinin ortakla verdii avanslar ile ortaklk iin
yapt giderler ve koymu olduu katlm pay geri verildikten sonra bir ey artarsa, bu kazan, ortaklar arasnda paylalr.
Ortakln, borlar, giderler ve avanslar dendikten sonra kalan varl, ortaklarn koyduklar katlm paylarnn
geri verilmesine yetmezse, zarar ortaklar arasnda paylalr.
3. Tasfiye usul
MADDE 644- Ortakln sona ermesi hlinde tasfiye, ynetici olmayan ortaklar da dhil olmak zere, btn
ortaklarn elbirliiyle yaplr. Ancak, ortaklk szlemesinde, ortaklardan biri tarafndan kendi adna ve ortaklk hesabna
belirli baz ilemlerin yaplmas ngrlmse, bu ortak, ortakln sona ermesinden sonra da o ilemleri tek bana yapmak
ve dierlerine hesap vermekle ykmldr.
Ortaklar, tasfiye ilerini yrtmek zere tasfiye grevlisi atayabilirler. Bu konuda anlaamamalar hlinde,
ortaklardan her biri, tasfiye grevlisinin hkim tarafndan atanmas isteminde bulunabilir.
Tasfiye grevlisine denecek cret, szlemede buna ilikin bir hkm veya ortaklarca oybirliiyle verilmi bir karar
yoksa tasfiyenin gerektirdii emek ile ortaklk malvarlnn geliri gz nnde tutularak hkim tarafndan belirlenir ve
ortaklk malvarlndan, buna imkn bulunamazsa, ortaklardan mteselsilen karlanr.
Tasfiye usulne veya tasfiye sonucunda her bir ortaa datlacak paya ilikin olarak doabilecek uyumazlklar,
ilgililerin istemi zerine hkim tarafndan zme balanr.
IV. nc kiilere kar sorumluluk
MADDE 645- Ortakln sona ermesi, nc kiilere kar olan ykmllkleri deitirmez.
Trk Meden Kanunu ile ilikisi
MADDE 646- Bu Kanun, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayl Trk Meden Kanununun Beinci Kitab olup, onun
tamamlaycsdr.
Yrrlkten kaldrlan Kanun
MADDE 647- 22/4/1926 tarihli ve 818 sayl Borlar Kanunu yrrlkten kaldrlmtr.
Yrrlk
MADDE 648- Bu Kanun 1 Temmuz 2012 tarihinde yrrle girer.
Yrtme
MADDE 649- Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

10870
6098 SAYILI KANUNA LENEMEYEN HKMLER
1- 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayl Kanunun hkmdr:
GEC MADDE 2 (Deiik: 4/7/2012-6353/53 md.)
Kiracnn Trk Ticaret Kanununda tacir olarak saylan kiiler ile zel hukuk ve kamu hukuku tzel kiileri olduu
iyeri kiralarnda, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayl Trk Borlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354
nc maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yl sreyle uygulanmaz. Bu halde, kira szlemelerinde bu maddelerde
belirtilmi olan konulara ilikin olarak szleme serbestisi gerei kira szlemesi hkmleri tatbik olunur. Kira
szlemelerinde hkm olmayan hallerde mlga Borlar Kanunu hkmleri uygulanr.

6098 SAYILI KANUNA EK VE DEKLK GETREN

MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMES TARAFINDAN PTAL EDLEN HKMLERN
YRRLE GR TARHN
GSTERR LSTE

Deitiren
Kanunun/ ptal
Eden Anayasa
Mahkemesinin
Kararnn
Numaras

6098 sayl Kanunun deien veya iptal edilen maddeleri

Yrrle Giri Tarihi

6111

15

1/7/2012

6217

lenemeyen Hkm

14/4/2011

6353

lenemeyen Hkm

12/7/2012

6455

584

11/4/2013