Uluslararası İnşaat Sözleşmeleri

ve Hak Talepleri Yönetimi

Sertifika Programı

İNŞAAT HUKUKU
1 Aralık
3 Aralık

Av. Yasemin Çetinel

DRBF Yönetim Kurulu Üyesi, SCL Turkey Yönetim Kurulu Başkanı

 1 Aralık: Genel Bakış
❖Hukuk Sistemlerine Genel Bakış:
Common Law / Continental Law
❖Uluslararası İnşaat Hukuku: karar
örnekleri
❖Borçlar Hukuku: Temel prensipler,
Tamamlayıcı – Zorunlu Normlar
❖ Sözleşmeyi Yorumlama Prensipleri
❖ Uluslararası İnşaat Tahkimleri
3 Aralık: Türk Hukukunda
Bazı Özel Kurumlar
❖Türk Hukukunda İnşaat Projeleriyle ilgili
düzenlemelerin olduğu kanun ve kurallar
❖Ek İş: Vekaletsiz İş Görme, Sebepsiz Zenginleşme
kurumlarının kullanımı
❖Gecikme Cezaları: Götürü Tazminat / Cezai Şart
Tartışması
❖Faiz: Ticari uygulama ve sınırları
❖Proje Müdürleri: Kanundan doğan hukuki ve cezai
sorumluluklar
❖İş Ortaklıkları: kanuni düzenlemeler
❖Aşırı ifa güçlüğü ve Sözleşmenin uyarlanması
❖Türk Hukukunda İnşaat Projeleri ile
ilgili düzenlemelerin olduğu kanun ve
kurallar
➢ Türk Borçlar Kanunu No. 6098
➢ Medeni Usul Kanunu No. 6100
➢ Uluslararası Tahkim Kanunu No. 4686
➢ Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu No. 6325
➢ Türk Ticaret Kanunu No. 6102
➢ Kamu İhale Kanunu No. 4734
➢ Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu No. 4735
➢ Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği
➢ Yapım İşleri Genel Şartnamesi
➢ İş Kanunu No. 4857
➢ İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu No. 6331
➢ İmar Kanunu No. 3194
➢ Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması
Hakkında Kanun No. 3996
 ❖ Ek İş

Vekaletsiz İşgörme Sebepsiz Zenginleşme

Unsurlar:
İş Görme, Sebepsiz zenginleşme, genellikle şu iki durumda
İşin Başkasına ait olması meydana gelir:
Vekaletin bulunmaması
İş görme iradesi 1- Geçersiz bir sözleşmeye dayanılarak yapılan
kazandırmalar
İş Sahibinin Sorumluluğu 2- Borçlu olunmamasına rağmen borçlu
Tüm zorunlu ve yararlı masrafları faiziyle karşılamak olunduğunun sanılması nedeniyle yapılan
Iş görmeden dolayı uğranılan zararı tazmin etmek kazandırmalar

Yargıtayın kanaati: “…bu husustaki deliller de İyiniyet/Kötüniyet geri verme borcunun

toplandıktan sonra mahallinde uzman bilirkişi kapsamına etki eder
refakatiyle keşif yapılmak suretiyle yapıldığı
saptanan işlerin yapıldıkları tarihteki serbest piyasa Vekaletsiz iş görmedeki tazminat sorumluluğuna
rayiçleri ile bedelinin hesaplattırılıp hüküm altına kıyasen daha kısıtlıdır
alınması gerekmektedir.”
2 senelik zamanaşımı vardır
 ❖ Gecikme Cezaları: Götürü Tazminat
/ Cezai Şart Tartışması
Değerlendirme Konusu Cezai Şart Götürü Tazminat

Amaç Borcun yerine getirilmesini borçluyu zorlayarak sağlamak Olası gerçek zarar miktarını tarafların önceden anlaşarak belirlemesi,
Alacaklının zarar ispatı ile uğraşmasına gerek kalmadan alacaklı bu miktarı ispattan kurtulur, borçlu ödeyeceği maksimum
önceden belirli miktara hak kazanmasını sağlamak miktarı bilir
Borçluyu zorlama iradesi yoktur

Kabulden önce şerh Asıl borcun edimini cezai şarta ilişkin hakkına ilişkin şerh Hak düşürücü süre içerisinde götürü tazminat isteme hakkı, asıl edim
vermeden Kabul eden alacaklı cezai şart hakkından Kabul edilirken şerh düşülmese bile devam eder
vazgeçmiş sayılır

Azalma Hakim yüksek cezai şartları düşürebilir (eğer durum mali Hakimin böyle bir hakkı yoktur
durumun çökmesi anlamına geliyorsa)

İspat Cezai şartın sözleşmede yer alması talep için yeterlidir. Alacaklı götürü tazminat miktarını ispatla mükellef değildir. Ancak
Borçlu zararın gerçekleşmediğini öne sürerek cezai şarta borçlu zararın gerçekleşmediğini veya daha az gerçekleştiğini ispatlarsa
karşı çıkamaz. borcundan o oranda kurtulacaktır.

Talep Hakkı Alacaklı zarara uğramasa dahi talep hakkı devam eder. Alacaklının taleb hakkı zarara uğradığı anda muaccel olur

Büyüklük Cezai şart zarardan çok daha fazla olabilir Götürü tazminat gerçek zarardan fazla olamaz.
❖ FAİZ
Faiz feri borçtur.
Ana borç sona ererse faiz de sona erer.
Dolayısıyla ana borcun kabulu anında
talep edilmesi veya şerh düşülmesi, veya
sözleşmede ayrıntılı düzenleme
bulunması gerekir.
Sözleşmesel faiz taraflarca serbestçe
kararlaştırılabilir.
Ticari işlerde kanuni faiz oranları her
zaman daha yüksektir.
TTK m. 8’de oran serbestisi ve bileşik faizin şartları
düzenlenmiştir.
(1) Ticari işlerde faiz oranı serbestçe belirlenir.
(2) Üç aydan aşağı olmamak üzere, faizin anaparaya eklenerek
birlikte tekrar faiz yürütülmesi şartı, yalnız cari hesaplarla her
iki taraf bakımından da ticari iş niteliğinde olan ödünç
sözleşmelerinde geçerlidir. Şu şartla ki, bu fıkra, sözleşenleri
tacir olmayanlara uygulanmaz.
(3) Tüketicinin korunmasına ilişkin
hükümler saklıdır.
(4) Bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına aykırı olarak
işletilen faiz yok hükmündedir.”
 ❖ Proje Müdürleri ve Sorumlulukları
Yapı Güvenliğinden Sorumluluk
Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik m.8 “Şantiye şefi,
yapı müteahhidi adına, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki
etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için
gerekli olan inşaat ve iş organizasyonunu sağlamak,
mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak, uygulamak
ve uygulatmakla sorumludur.”
Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği m.9/5 «Yapı
müteahhidi ve onu temsilen görevlendirilen şantiye şefi,
yapım işlerindeki kusurlardan dolayı müteselsilen
sorumludur»
İş Kazalarından Sorumluluk
Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik
m.8/4:
«Şantiye şefi görev aldığı yapım işinde
iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için
gerekli her türlü önlemin aldırılması
yetkisine sahiptir»
İş Kanunu m.2: «İşveren adına hareket
eden ve işin, işyerinin ve işletmenin
yönetiminde görev alan kimselere
işveren vekili denir»
❖ İş Ortaklıkları ile ilgili düzenlemeler
ADİ ORTAKLIK

Belirli projeye özgü kurulur,

projeyle ilişkilendirilen işin sona
ermesi durumunda tasfiyeye
KONSORSİYUM
girerler (emredici hüküm)
Açıkça
Ayrı ve geçici vergi numarası alırlar
belirlenmesi
Ortaklar müteselsil sorumludur (aksi
halinde,
kararlaştırılmadıkça)
ortaklar gerek iç
Ortakların ortaklığın amacına uygun
ilişkide gerek dış
hareket etme (/rekabet yasağı)
ilişkide sadece
zorunluluğu vardır.
katılım payları
Iç ilişkide ortaklar katılım payları ile
veya amaçları ile
zarardan sorumlu olur ve kara aynı
sınırlı
şekilde hak kazanır.
sorumludur.
❖Aşırı İfa Güçlüğü ve Sözleşmenin
Uyarlanması
➢ TBK Madde 138 (Aşırı İfa Güçlüğü)
Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen
ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir
durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple
ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut
olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük
kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine
değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş
veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan
haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu,
hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını
isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden
dönme hakkına sahiptir. Sürekli edimli sözleşmelerde
borçlu, Kural olarak dönme hakkının yerine fesih
hakkını kullanır. Bu madde hükmü yabancı para
borçlarında da uygulanır.
➢ TBK Madde 480
2. Bedel
a. Götürü bedel
MADDE 480- Bedel götürü olarak belirlenmişse
yüklenici, eseri o bedelle meydana getirmekle
yükümlüdür. Eser, öngörülenden fazla emek ve
masrafı gerektirmiş olsa bile yüklenici, belirlenen
bedelin artırılmasını isteyemez.
Ancak, başlangıçta öngörülemeyen veya
öngörülebilip de taraflarca göz önünde tutulmayan
durumlar, taraflarca belirlenen götürü bedel ile
eserin yapılmasına engel olur veya son derece
güçleştirirse yüklenici, hâkimden sözleşmenin yeni
koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün
olmadığı veya karşı taraftan beklenemediği takdirde
sözleşmeden dönme
hakkına sahiptir. Dürüstlük kurallarının gerektirdiği
durumlarda yüklenici, ancak fesih hakkını kullanabilir.
Eser, öngörülenden az emek ve masrafı gerektirmiş
olsa bile işsahibi, belirlenen bedelin tamamını
ödemekle yükümlüdür.
 Sorular için lütfen yazın:
yasemin.cetinel@ycetinel.av.tr