Borçlar Hukuku
DİKKAT!
Bu testte 20 soru bulunmaktadır.
Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın Borçlar Hukuku testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. İfanın kime gerçekleş rileceği hususunda aşağıdakilerden
hangisi doğru değildir?
A) Bu konuda kural alacaklıya ifa zorunluluğu şeklindedir.
B) Ancak alacaklı da ifayı kabul açısından yardımcı şahıs
kullanabilir.
C) Taraflar sözleşme ile alacaklı dışından birine ifayı
kararlaş rmış olabilirler.
D) Alacaklı dışında üçüncü bir kişiye yapılan ifa da borcu sona
erdirir.
E) Üçüncü kişiye is snaen ifa yapılabilmesi ile tam üçüncü kişi
lehine sözleşme hukuken farklı konulardır.
Cevap Açıklama: (D) Unite: 6 Borcun konusu bölünemeyen
nitelikte ise (örneğin araba, ev vs.) burada kısmi ifa
olamayacağı açık r. Buna karşılık bölünebilir borçlar açısından
(para, un, şeker vs.) bu konu kanunda açıkça düzenlenmiş r
(TBK m. 84). Bu hükme göre, “borcun tamamı belli ve muaccel
ise, alacaklı kısmen ifayı reddedebilir”. Şu haldehâlde edim
niteliği i bariylei barıyla bölünebilir nitelikte olsa bile alacaklı
kısmı ifayı kabul zorunda değildir (TBK m. 84 I). Örneğin
taraflar sözleşmede sa m bedelini açık bir şekilde ifade etmiş
iseler, borçlu sözleşmenin geçersizliği iddiasında bulunmuyorsa
burada borç belli olduğundan ve muaccel (yani vadesi gelmiş,
talep edilebilir) hâale de gelmiş ise alacaklı kısmı ifaya kabul
etmek zorunda değildir. 100 TL yerine şu an sadece 50 TL var,
bunu ifa etmek is yorum derse alacaklı bunu kabul etmek
zorunda değildir. Kabul etmedi diye alacaklı temerrüdüne
düşmez.
2. Aşağıdakilerden hangisi borcu sona erdiren sebeplerden
biri değildir?
A) Borçlu temerrüdü
B) Takas
C) İbra
D) İfa
E) Yenileme
Cevap Açıklama: (A) Unite: 8 Borçlu temerrüdü borcu sona
erdiren sebeplerden birisi değildir.
1
3. (A) emniye ni açık unu uğu tabancasının te ğine basınca (B)’
yi yaralamış r.
Bu durumda (A)’nın kusuru hakkında aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) (A)’nın ağır ihmali vardır.
B) (A)’nın kas vardır.
C) (A)’nın olası kas vardır.
D) (A)’nın hafif ihmali vardır.
E) (A)’nın olayda kas ya da ihmali yoktur.
Cevap Açıklama: (A) Unite: 12 Kas n dışında, kusurun ikinci
türünü ihmal oluşturur. İhmal de kendi içinde ağır ihmal ve
hafif ihmal olmak üzere ikiye ayrılır. Başlangıçtaki örnek olaya
dönersek, ikinci durumda (A), saksıyı düşürerek yine (B)’ye zarar
vermekle birlikte, ne bu hukuka aykırı sonucu öngörmüş ne de
istemiş r. Ancak bu sonucu önleyecek gerekli önlemleri de
almamış r. Normalde, böyle dar bir alanda yapacağı
kontrolsüz davranışların bazı eşyaların düşmesine neden
olacağını düşünerek dikkatli davranması gerekirdi. Bu amaçla
ya saksıyı düşmeyecek şekilde sağlamlaş rabilir ya da
balkonda daha dikkatli hareket edebilirdi. İşte herkesin alacağı
önlemleri almadığı ya da herkesten beklenebilecek özeni
göstermediği için davranışıyla bir başkasına zarar veren kişinin
ağır ihmali var demek r. Şu hâlde ağır ihmal; toplumdaki
normal, dürüst, orta zekâdaki herhangi bir kişinin göstermesi
gereken dikkat ve özenin gösterilmemesidir.
4. Sa ş sözleşmesinin hukuki niteliği ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi söylenebilir?
A) Sa ş sözleşmesi rızai bir sözleşmedir.
B) Sa ş sözleşmesi resmî şekilde yapılması gereken bir
sözleşmedir.
C) Sa ş sözleşmesi kanunda düzenlenmemiş a pik bir
sözleşmedir.
D) Sa ş sözleşmesi temlik borcu doğurmayan bir sözleşmedir.
E) Sa ş sözleşmesi tek tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir.
Cevap Açıklama: (A) Unite: 9 Hukuki Niteliği Sa ş
sözleşmesinin tanımından hukuki niteliğini tespit etmek
mümkündür [1, 3, 10]. • Sa ş sözleşmesi rızai sözleşmedir.
Sa lanın teslimi ve paranın ödenmesi, sözleşmenin kurulması
için gerekli olmayıp sadece tarafların mal ve paranın değişimi
konusunda anlaşmış olmaları gerekli ve yeterlidir. • Borç
doğurucu bir sözleşmedir. Sa ş sözleşmesinin yapılması ile
sa cı malın zilyetliğini ve mülkiye ni alıcıya geçirmeyi taahhüt
etmiş olmaktadır. Alıcı da malın bedelini sa cıya ödemeyi
taahhüt etmektedir. Sa ş sözleşmesinde tarafların borcu verme
borcudur. • Karşılıklıdır.
5. Sözleşmenin uyarlanmasına ilişkin olarak aşağıdakilerden 7. Sözleşmelerin geçerliliğiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
hangisi yanlış r? yanlış r?
A) Hukuki işlemin kuruluşu anında yasal olarak geçerli
A) Bu konu eski Borçlar Kanunundan farklı olarak TBK’da koşulları taşımamasına geçersizlik denir.
genel olarak düzenlenmiş r. B) Geçerli bir sözleşme için sadece tarafların iradelerinin
B) Aşırı ifa güçlüğünde sözleşmenin uyarlanması için sözleşme uyuşması yetmez.
kurulurken öngörülemeyen yeni ve olağanüstü bir gelişme C) Ayırt etme gücü bulunmayanların yap ğı sözleşmeler kural
olmalıdır. olarak geçerli olmaz.
C) Bu durum nedeniyle borçlu için aşırı bir yük ortaya D) Yapılan sözleşme kamu düzenini ihlal etmesi durumunda
çıkmalıdır. geçersiz sayılır.
D) Bu durum, borçludan kaynaklanan bir sebebe E) Sözleşmenin konusunun sadece borcu yüklenen açısından
dayanmamalıdır. imkânsız olması da sözleşmenin geçersizliği sonucunu doğurur.
E) Borçlu borcunu ifa etmiş olsa dahi sözleşmenin uyarlanması
imkânından her durumda yararlanır. Cevap Açıklama: (E) Unite: 3 Sözleşmenin konusunun sadece
borcu yüklenen açısından imkânsızlığı subjek f imkânsızlık
Cevap Açıklama: (E) Unite: 5 Üçüncü olarak bu olağanüstü oluşturacağından geçersizlik sonucunu doğurmaz.
durum borçludan kaynaklanmayan bir sebebe dayanmalıdır.
Bu gibi sebepler genellikle zaten borçludan ya da alacaklıdan
kaynaklanmaz. Ancak borçlu edimini zamanında ifa etmediği
için kriz dönemine kalmışsa ar k bu uyarlama imkânından
kural olarak yararlanamamalıdır. Ne de olsa bu duruma
düşmesi kendi kusuruna dayanmaktadır. Son olarak borçlu da
borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde
güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş
olmalıdır. Olağanüstü koşullara rağmen borçlu borcunun ifa
edebilmiş ve kanundan kaynaklanan bu haklarını saklı
tutmamışsa, yapacak bir şey yoktur. Burada ar k uyarlama
imkânı bulunmaz.

6. İlgili kişinin kendi haklarına sahip olabilmesi veya bunları 8. Bir kişi aşağıdakilerden hangisini bağışlayamaz?
kullanabilmesi için onun yararına ge rilmiş davranış
yükümlülüklerine ne ad verilir? A) Evini
A) Külfet B) Arabasını
B) Def'i C) Kitaplarını
C) Vazife D) Haya nı
D) Borç E) Saa ni
E) İ raz
Cevap Açıklama: (D) Unite: 11 Bir kimse bağışlayacağı taşınırı,
Cevap Açıklama: (A) Unite: 1 İlgili kişinin kendi haklarına sahip örneğin bir saa , kitabı, kolyeyi bağışladığı kişiye teslim
olabilmesi veya bunları kullanabilmesi için onun yararına etmekle bağışlama gerçekleşmiş olur. Buna elden bağışlama
ge rilmiş davranış yükümlülüklerine külfet adı verilir. denir [2, 3]. Elden bağışlama bir şekle tabi değildir. Ancak bir
kimse taşınmazını bir başkasının kullanımına bırakmakla
taşınmazının, örneğin arsasının, apartman dairesinin ya da
dükkânın mülkiye ni devretmiş olmaz. Zira taşınmazlarda
mülkiyet tescille geçer. Bu yüzden evini bir başkasına
bağışlamak isteyenin, bu işlemi, tapu memuru önünde resmî
şekilde yapması gerekir.

2
9. Adam çalış ranın sorumluluğu ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Kusursuz sorumluluk hâlidir.
B) Çalışma-çalış rma durumunu belirlemede ölçüt, kişinin işini
bir başkasının emir ve talimatları al nda yerine ge rip
ge rmediğidir.
C) Adam çalış ranın sorumluluğunun söz konusu olduğu
durumlarda, çalış ran ile çalışan arasında genellikle bir hizmet
ilişkisi; hizmet sözleşmesine, iş sözleşmesine dayanan bir ilişki
görülür.
D) Çalış ran, ödediği tazmina , zarar veren çalışan da dâhil,
işyerinde çalışanlara rücu edebilir.
E) Türk Borçlar Kanunu’nda, adam çalış ran için kurtuluş
kanı na yer verilmiş r.
11. Aşağıdakilerden hangisi belirli vade değildir?
A) 30 Temmuz 2017
B) 2015 yılının son günü
C) 2016 yılı 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'ndan
sonra
D) 2017 yılı Kurban Bayramı'nın son günü
E) 2018 yılının ilk resmî ta l günü
Cevap Açıklama: (C) Unite: 7 2016 yılı 23 Nisan Ulusal
Egemenlik ve Çocuk Bayramı'ndan sonra şeklinde belirlenen
vade belirsiz vadedir.

Cevap Açıklama: (D) Unite: 13 Adam Çalış ranın Sorumluluğu

TBK m. 66/1’e göre, adam çalış ran, çalışanın, kendisine verilen
işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle
yükümlüdür. Günlük yaşamda birçok kişi başkalarını
çalış rmakta, bir başka deyişle birçok kişi başkalarının yanında
çalışmaktadır. Burada çalışma-çalış rma durumunu
belirlemede ölçüt, kişinin işini bir başkasının emir ve talimatları
al nda yerine ge rip ge rmediğidir. Bir kimse başkasının
dene mi ve göze mi al nda ise, ondan aldığı talimatlara göre
işini yapıyorsa burada adam çalış rmadan söz edilebilir. Bu
ilişkide çalışanın çalış rana -işin görülmesi noktasında-
bağımlılığı belirleyici unsurdur. Gerçekten de adam çalış ranın
sorumluluğunun söz konusu olduğu durumlarda, çalış ran ile
çalışan arasında genellikle bir hizmet ilişkisi; hizmet
sözleşmesine, iş sözleşmesine dayanan bir ilişki görülür. Ancak
çalış ran ile çalışan arasındaki ilişkiyi muhakkak işçi-işveren
arasındaki bir ilişki olarak anlamak yanlış olur. Arada
bağımlılık ilişkisi olduktan sonra, herhangi bir nedenle bir
başkasının yanında çalışan kişinin fiillerinden onu çalış ranın
kusursuz sorumluluğu doğar.

10. Sabahın erken saatlerinde alışveriş yapmak için bir giysi
mağazasına giren Elif, dikkatli yürümesine rağmen, sabah
temizlenen zeminin kaygan olması ve mağaza görevlilerinin
gerekli özeni göstermemesi dolayısıyla kayıp düşer ve gözlüğü
kırılır.
Buna göre Elif’in zararından mağaza sahibinin sorumluluğu
aşağıdakilerden hangisine dayandırılabilir?
A) Sözleşme görüşmelerinde kusurlu davranıştan sorumluluk
B) Sözleşmenin ard etkisinden kaynaklanan sorumluluk
C) Üçüncü kişiyi koruyucu etkili sözleşmeden kaynaklanan
sorumluluk
D) Fiili borç ilişkisinden kaynaklanan sorumluluk
E) Sözleşmeden doğan sorumluluk
Cevap Açıklama: (A) Unite: 2 Sabahın erken saatlerinde bir
giysi mağazasına giysi almak için giren Ayşe, dikkatli
yürümesine rağmen sabah temizlenen zeminin kaygan olması
nedeniyle kayıp düşer, bu esnada başından yararlandığı gibi
gözlüğü de kırılır. İşte burada zeminin kaygan olmasında
gerekli özen gösterilmemiş ise mağaza sahibi aralarında
sözleşme bulunmasa bile Ayşe'ye karşı cic'dan sorumlu olur.
12. B’nin an ka dükkanında an ka saat alan A, bunun parasını
öder. Ancak saa n teslimi bir gün sonra gerçekleşecek r. Bu
olay çerçevesinde aşağıdakilerden hangisi yanlış r?
A) A ile B arasında geniş anlamda bir borç ilişkisi meydana
gelmiş r.
B) A ile B arasındaki borç ilişkisi nispi olduğundan, olur da B
saa A’ya teslim etmeden önce C’ye satarsa A gidip bunu C’den
her zaman geri isteyebilir.
C) A ile B arasındaki borç ilişkisinde iki alacaklı ve iki borçlu
bulunur.
D) A ile B arasındaki borç ilişkisinden sadece taraflar arasında
haklar ve borçlar doğar.
E) A ile B arasındaki borç ilişkisinde an ka saa n parasını
ödemiş olan A, B’nin izni olmadan saa dükkândan alıp
gidemez, çünkü borç ilişkisi ona borcun konusu olan saat
üzerinde doğrudan hâkimiyet sağlama yetkisi vermez.
Cevap Açıklama: (B) Unite: 1 BORÇ İLİŞKİSİNİN TEMEL
KAVRAMLARI Bu açıdan ele alınacak ilk kavram, borç ve borç
ilişkisi ile dar ve geniş anlamda borçtur. Borç ilişkisi dar
anlamda borcu ya da borçları kendi içinde barındırdığı gibi,
diğer yükümlülük ve kuralları da kapsar. Kira sözleşmesi bir
borç ilişkisidir. Kiracının kira parasının ödeme borcu dar
anlamda borçtur. Her borç ilişkisinde en az bir alacaklı ve bir
borçlu bulunur.

3
13. Zararın tazmini ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinden söz
edilemez?
A) Zararı ve zarar verenin kusurunu ispat yükü zarar
görendedir.
B) Tazmina n amacı haksız fiilden doğan zararın
giderilmesidir.
C) Tazminat tutarı, zarar tutarından aşağı olamaz.
D) Tazminat tutarı, zarar tutarını aşamaz.
E) Uğranılan zararın miktarı tam olarak ispat edilemiyorsa
hâkim, zararın miktarını hakkaniyete uygun olarak belirler.
Cevap Açıklama: (C) Unite: 14 ZARARIN BELİRLENMESİ
Yukarıda verilen bilgilerden anlaşılacağı üzere gerek tazminat
tutarını gerekse onun ödenme biçimini belirlemek için, önce
zararın tutarının belirlenmesi gerekir. O hâlde bir olayda zararın
varlığı bazen görünür olsa da [örneğin (A)’nın ateş etmesi
sonucu (B)’nin ölümü], tazmina n belirlenmesi açısından zarar
tutarının açıklığa kavuşturulması ayrıca çaba gerek rebilir.
Zararı ve zarar verenin kusurunu ispat yükü zarar görendedir.
Zarar gören, zarar verenin fiili sonucu hangi zararlarının
oluştuğunu belirtecek ve bunları ispatlayacak r. Bu düzenleme
makuldür. Zira zararını en iyi bilen ve değerlendirecek olan
zarar görendir.
15. Müteselsil alacaklılık ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlış r?
A) Müteselsil alacaklılıkta alacaklılardan her biri borcun
tamamını isteme hakkına sahip r.
B) Borçlu, alacaklılardan birine yap ğı ifayla bütün
alacaklılara karşı borcundan kurtulmuş olur.
C) Müteselsil alacaklılıkta bir alacaklının temerrüde düşmesi
diğer alacaklıları da etkiler.
D) Müteselsil alacaklılıkta kendisine düşen paydan fazlasını
elde eden alacaklı, bu fazlalığı payını alamamış olan diğer
alacaklılara ödemekle yükümlüdür.
E) Aksi kararlaş rılmadıkça veya hukuki işlemin niteliğinden
anlaşılmadıkça alacaklılardan her birinin edim üzerindeki
hakları eşi r.
Cevap Açıklama: (C) Unite: 7 Müteselsil alacaklılıkta bir
alacaklının temerrüde düşmesi diğer alacaklıları etkilemez.

14. Aşağıdakilerden hangisi borcu sona erdiren nedenlerden biri 16. Aşağıdaki sorumluluk türlerinden hangisi diğerlerinden farklı
değildir? bir ilkeye dayanmaktadır?
A) Dönme A) Ev başkanının sorumluluğu
B) Gecik rici şart B) Yapı malikinin sorumluluğu
C) İfa C) Adam çalış ranın sorumluluğu
D) Yenileme D) Ayırt etme gücü bulunmayanların sorumluluğu
E) İbra E) Hayvan bulunduranın sorumluluğu

Cevap Açıklama: (B) Unite: 8 BORCUN SONA ERMESİNİN BAĞLI Cevap Açıklama: (D) Unite: 13 Ev başkanının sorumluluğu,
(FER’İ) HAKLARA ETKİSİ Asıl borç ifa ya da diğer bir sebeple adam çalış ranın sorumluluğu, yapı malikinin sorumluluğu,
sona erdiği takdirde, rehin, kefalet, faiz ve ceza koşulu gibi hayvan bulunduranın sorumluluğu özen sorumluluğuna
buna bağlı hak ve borçlar da sona ermiş olur. Asıl borç sona dayanırken ayırt etme gücü bulunmayanların sorumluluğu
erdiğinde işlemiş faiz alacaklarının sona ermesini istemeyen hakkaniyet sorumluluğuna dayanmaktadır.
alacaklının faiz hakkını, sözleşmeyle veya ifa anına kadar
yapılacak bir bildirimle saklı tutması veya durum ve
koşullardan faiz hakkının saklı tutulduğunun anlaşılması
gerekir. İBRA İbra, alacaklı ile borçlunun, alacaklının alacak
hakkından tamamen veya kısmen vazgeçmesi hususunda
anlaşmalarıdır. Asıl alacağın ibrası, aksine bir anlaşma yoksa,
bağlı (fer’i) hakları sona erdirdiği hâlde; fer’i hakların ibra
edilmesi asıl alacağı sona erdirmez. İbra, alacaklının tek taraflı
irade beyanıyla gerçekleşen bir işlem olmayıp, alacaklı ile
borçlu arasındaki bir sözleşmedir. İbranın bir sözleşme olması
nedeniyle tarafların hak ve fiil ehliye ne sahip olması gerekir.
İbra sözleşmesinin geçerliliği herhangi bir şekle bağlı değildir.
YENİLEME Yenileme, tarafların, mevcut bir borcu yeni bir borç
meydana ge rmek sure yle sona erdirmeleridir. Tarafların
yenileme hususunda yap kları anlaşmaya yenileme sözleşmesi
denir.

4
17. Toplumdaki normal, dürüst, orta zekâdaki herhangi bir kişinin
göstermesi gereken dikkat ve özeni göstermemesi kusur
sorumluluğu açısından nasıl adlandırılır?
A) Doğrudan kast
B) Dolaylı kast
C) Ağır ihmal
D) Hafif ihmal
E) Hafif kusur
Cevap Açıklama: (C) Unite: 12 Toplumdaki normal, dürüst, orta
zekâdaki herhangi bir kişinin göstermesi gereken dikkat ve
özenin gösterilmemesi kusur sorumluluğu açısından ağır kusur
olarak adlandırılır.
18. Aşağıdaki sa ş sözleşmelerinden hangisinin konusu hem
taşınır hem de taşınmaz mallar olabilir?
A) Örnek üzerine sa ş
B) Beğenme koşuluyla sa ş
C) Ön ödemeli taksitle sa ş
D) Açık ar rma yoluyla sa ş
E) Taksitle sa ş
Cevap Açıklama: (D) Unite: 9 Açık Ar rma Yoluyla Sa ş Açık
ar rma yoluyla sa ş TBK 274- 281.maddeleri arasında
düzenlenmiş r. Yukarıda açıklanan diğer sa ş türlerinin konusu
taşınır mallar iken açık ar rma yoluyla sa şın konusu taşınır
ve taşınmaz mallardır. Açık ar rma yoluyla taşınır malların
sa şı denilince ilk akla gelen müzayedede an ka malların sa şı
gelir. Taşınmaz mallarda da cebri ar rma yoluyla sa ş gelir ki
bu, ya icra dairesinde olur veya izale-i şüyuu (ortaklığın
giderilmesi) davalarında mahkeme kaleminde yapılır. Gerçi icra
dairesinde taşınır malın da açık ar rma yoluyla sa şı
yapılabilir. Mesela borçlunun evinden haczedilen beyaz eşyanın
sa şı veya hacizli aracının sa şı açık ar rma yoluyla yapılan
taşınır malın cebri icra sa şına örnek r. Açık ar rma yoluyla
sa şta sa şın yeri, zamanı ve şartları önceden belirlenir. Açık
ar rmaya, açık ar rma sırasında hazır olanlar ka lır. Sa şı
yöneten, en yüksek fiya teklif edenden başka bir kişinin daha
yüksek fiyat verip vermediğini araş rır. Sa ş süresinin sonunda
en yüksek fiya veren kişi ile sözleşme kurulmuş olur.
CEVAP ANAHTARI
1. D 2. A 3. A 4. A 5. E 6. A 7. E 8. D 9. D 10. A
5
19. Kira sözleşmesinin devrinde, eski kiracının yeni kiracı ile
borçlardan en fazla 2 yıl süre ile müteselsilen sorumlu
tutulduğu kira türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Konut kirası
B) İşyeri kirası
C) Arsa kiraları
D) Hayvan kirası
E) Ürün kirası
Cevap Açıklama: (B) Unite: 10 İşyeri kiralarında ise Kanun
sorumluluk konusunda ayrı bir düzenleme yapmış r (TBK m.
323/III). Buna göre kira sözleşmesinin devrinden i baren kira
sözleşmesinin sonuna kadar ancak en fazla 2 yıl süre ile eski
kiracı yeni kiracı ile müteselsilen sorumlu olacak r.
20. İfa ve halefiyet ilişkisi açısından aşağıdakilerden hangisi geçerli
değildir?
A) Normalde borç ifa ile sona erdiğinden halefiyet sorunu da
kural olarak çıkmaz.
B) Halefiyet sorunu üçüncü kişinin ifasında söz konusu olabilir.
C) Halefiye n söz konusu olduğu durumlarda borç ifa ile sona
ermez, bunun yerine alacaklı taraf değişir.
D) Oğlunun borcunu ondan habersiz ifa eden baba, alacaklıya
halef olur ve böylece borç sona ermiş olmaz.
E) Halefiye e alacak hakkı, kanun gereği ifayı yapan şahsa
in kal etmektedir.
Cevap Açıklama: (D) Unite: 6 İfa ile borcun amacı
gerçekleş ğinden, bir diğer ifa ile alacaklı tatmin edildiğinden,
normalde borç sona erer. Zaten bu açıdan ifa en olağan borcu
sona erdiren sebep niteliğindedir (bkz. TBK m. 131). Ancak
ifanın is snai olarak borcu sona erdirmediği, ifa edene (bunun
alacaklı olması anlamında) halefiyet yoluyla geç ği durumlar
da (bkz. TBK m. 127) vardır.
11. C 12. B 13. C 14. B 15. C 16. D 17. C 18. D 19. B 20. D
 Borçlar Hukuku
DİKKAT!
Bu testte 20 soru bulunmaktadır.
Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın Borçlar Hukuku testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.

1. Aşağıdakilerden hangisi Türk Borçlar Kanunu uyarınca 2. Türk Borçlar Kanunu’nda taşınır ve taşınmaz sa şlarına ilişkin
sözleşmelerin uyarlanması için aranan şartlardan biri değildir? hükümlerden sonra ‘Dördüncü Ayırım’da “Bazı Sa ş Türleri”
A) Borçlunun, borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı başlığında 4 adet sa ş türü düzenlenmiş r.
ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş Bu düzenlemeye göre aşağıdakilerden hangisi bu sa ş türleri
olması arasında yer almaz?
B) Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve
öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durumun varlığı A) Örnek (numune) üzerine sa ş
C) Olağanüstü durumun, borçludan kaynaklanan bir sebeple B) Beğenme koşuluyla sa ş
ortaya çıkmış olması C) Kısmi ödemeli sa şlar
D) Olağanüstü durumun, sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut D) Tam ödemeli sa şlar
olguları borçlu aleyhine değiş rmiş olması E) Açık ar rma yoluyla sa ş
E) Borçludan ifanın istenmesinin, dürüstlük kurallarına aykırı
düşecek dereceye gelmiş olması Cevap Açıklama: (D) Unite: 9
Örnek(numune) üzerine sa ş
Cevap Açıklama: (C) Unite: 5 Sözleşmenin uyarlanabilmesi için Beğenme koşuluyla sa ş
olağanüstü durumun borçludan kaynaklanmayan bir sebeple Kısmi ödemeli sa şlar
ortaya çıkmış olması gerekir. Açık ar rma yoluyla sa ş

1
3. İfa imkânsızlığına ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi
yanlış r?
A) Borcun doğumunda ifa objek f olarak imkânsız ise
sözleşme kesin hükümsüzdür.
B) Borçlunun kusuru olmaksızın borcun sonradan objek f
olarak imkânsızlaşması durumunda borç sona erer.
C) Tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde ifanın objek f
olarak imkânsız hâle gelmesi durumunda karşı taraf da
borcundan kurtulur.
D) Başlangıçtaki subjek f imkânsızlık sözleşmenin geçersizliğine
yol açmaz.
E) Borçlunun kusuru olmaksızın borcun sonradan
imkânsızlaşması durumunda borçlu alacaklıdan aldığı edimi
iade etmek zorunda değildir.
5. İfa zamanı i barıyla aşağıdakilerden hangisi geçerlidir?
A) Müeccel borç, ifa zamanı gelmiş borç demek r.
B) Borçlu borcunu isterse iş saatleri dışında da ifa edebilir.
C) Borç nispi kesin vadeli ise borç zamanında ifa edilmezse
borçluya her zaman bir ek süre vermek gerekeceğinden borçlu
temerrüdü gerçekleşmez.
D) Kural olarak borçlu vadesinden önce ifa edebilir.
E) Borcun ifası zamanı ya da son günü kanunlarda ta l edilen
bir güne rastlasa bile sürenin uzaması söz konusu değildir ve
borç o gün ifa edilmelidir.
Cevap Açıklama: (D) Unite: 6

Cevap Açıklama: (E) Unite: 7 Borçlu temerrüdünün genel

sonuçları, uğranılan zararın giderilmesi talebi (gecikme
tazmina ) (TBK m. 118) ve beklenmeyen hâlden sorumluluk
(borcun bu arada imkânsızlaşması veya hasara uğramasından
dolayı sorumluluk) (TBK m. 119) şeklinde sıralanabilir. Bu
ikisinden borçlunun kurtulması ya temerrüde düşmede kusuru
olmadığını ispatlamasına (bkz. TBK m. 118: “...temerrüde
düşmekte kusuru olmadığını ispat etmedikçe, ....” ve TBK m.
119: “...temerrüde düşmekte kusuru olmadığını.... ispat ederek”)
ya da (borcun konusunun zarar görmesi ya da yok olmasından
dolayı sorumluluğunda) temerrüd ile zarar arasında nedensellik
bağının bulunmadığını ispatlamasına bağlıdır. Daha önce
ifade edildiği üzere sözleşme kurulduktan sonra borcun konusu
borçlunun kusuru olmadan imkânsız hâle gelirse (örneğin yarış
a Atak, alacaklıya teslim edilmeden önce borçlunun ahırına
düşen yıldırım nedeniyle telef olmuşsa) borçlu borcundan
kurtulmaktadır (TBK m. 136). Ancak borçlu vadesi geldiği
hâlde, borcunu ifa etmezse, yani borçlu temerrüdü gerçekleşmiş
ise, bu durumda borcun konusu imkânsız hâle gelirse (örnekte
yarış a komşuda çıkan yangının Atak’ın tutulduğu ahıra
sıçraması nedeniyle Atak telef olursa), bundan dolayı borçlu
sorumlu olmalıdır. Zararın doğmasında kusursuz olması
(yangın açısından gerekli tedbirleri aldığı hâlde olayın
gerçekleşmesi) önemsizdir. Bu nedenle burada borçlunun
sorumluluktan kurtulması, ancak nedensellik bağının
bulunmadığını ispatlaması ile mümkündür (TBK m. 119 II). Şu
hâlde verdiğimiz örnekte, borçlu ancak borcu zamanında, yani
temerrüde düşmeden ifa etseydi bile a n telef olacağını,
örneğimizde yangının komşu ahıra da sıçrayacağını ya da her
iki ahıra düşen yıldırım nedeniyle orada da a n zaten telef
olacağını, yani başka bir sebebin temerrüd nedeniyle
gerçekleşen durumu önemsiz hâle ge rdiğini, nedensellik
bağını kopardığını ispatlayarak sorumluluktan
kurtulabilecek r.

4. Aşağıdakiler hangisi irade sakatlığı türlerinden değildir? 6. Aşağıda eser sözleşmesine ilişkin verilen bilgilerden hangisi
A) Yokluk yanlış r?
B) Yanılma A) Ani edimli bir sözleşmedir.
C) Aldatma B) Eser karşılığında yükleniciye bir bedel ödenir.
D) Korkutma C) Yüklenicinin asli borcu bir eser meydana ge rmek r.
E) Gabin D) Eser sözleşmesi iş görme borcu doğuran sözleşmelerdendir.
E) Eser sözleşmesi tek tarafa borç yükleyen sözleşmedir.
Cevap Açıklama: (A) Unite: 3 Culpa in contrahendo irade
sakatlığı hali değildir. Cevap Açıklama: (E) Unite: 11 Eser sözleşmesi iş görme borcu
doğuran sözleşmelerdendir . Tam İki tarafa borç yükleyen
sözleşmelerdendir. Ani edimli bir sözleşmedir. Eser meydana
ge rmeyi üstlenen tarafa yüklenici (müteahhit), bir bedel
ödemeyi üstlenen tarafa ise işsahibi denir.

2
7. Borçlar hukukunda geçerli olan sözleşme özgürlüğü, sözleşme 10. I. Önalım hakkı
yapıp yapmamak konusunda karar verme özgürlüğünü (kural II. Geri alım hakkı
olarak kimse sözleşme yapmaya zorlanamaz); kiminle sözleşme III. Rehin hakkı
yapacağına karar verme özgürlüğünü (herkes kiminle sözleşme IV. Fer’i haklar
yapacağına kural olarak serbestçe karar verir) ve sözleşmenin Yukarıdaki haklardan hangisi yenilik doğurucu hak niteliğinde
konusu ile içeriğini belirleyebilme (herkes hangi konuda ve değildir?
içerikte sözleşme yapacağına kendisi karar verir) özgürlüğünü A) I ve II
ifade eder. Buna karşın sözleşme özgürlüğünün de bazı B) II ve III
is snaları bulunur. C) III ve IV
Buna göre sözleşme özgürlüğü açısından aşağıdakilerden D) I, II ve III
hangisi bu is snalara örnek r? (Soruda geçen her gerçek kişi E) II, III ve IV
tam ehliyetlidir.)
A) Erzurum'da müteahhitlik yapan Mehmet'in taşınmaz sa ş Cevap Açıklama: (C) Unite: 1 IV-V
sözleşmesini Ahmet'le yapmak yerine daha yüksek bir fiyata
Kerem ile yapması
B) Numan'ın bisikle ni daha yüksek bir fiyat veren Cem yerine
en yakın arkadaşına daha düşük bir fiyata satması
C) Erman çok beğendiği bir saa kara borsada daha düşük bir
fiyata sa n almak yerine pazar yerinde adil bir fiyata sa lan
yerden sa n alması
D) Karagöbek köyünde yalnızca tek bir rını olan Asım'ın kişisel
husume sebebiyle çoban Ahmet'e ekmek satmayı reddetmesi
E) Burhan'ın çocuğuna oyuncak almayı kabul edip yeteri
kadar parayı çocuğuna vererek oyuncak dükkanı sahibinden
oyuncağı çocuğuna aldırması

Cevap Açıklama: (D) Unite: 1 2000 nüfuslu bir kasabada tek

manav işletmesi olan Asım çocukluğundan beri sevmediği
çoban Ahmet'e meyve veya sebze satmıyorum diyemez. Ancak
birden fazla manav olsaydı kural olarak bunu diyebilirdi. İlk
durumda manav tek olduğundan sözleşme özgürlüğü
kısıtlanmış r. İkinci durumda ise kısıtlanmasına kural olarak
gerek yoktur.

8. I. Kiralanan 11. Birden çok fiilden yalnız birinin zararı meydana ge rdiği
II. Bedel anlaşılıyor fakat hangi fiilin zarara neden olduğu
III. Anlaşma belirlenemiyorsa hangi tür nedensellik vardır?
Yukarıdaki unsurlardan hangisi ya da hangileri kira
sözleşmesinin esaslı unsurları arasında yer alır? A) Ortak nedensellik
B) Yarışan nedensellik
A) Yalnız I C) Öne geçen nedensellik
B) Yalnız II D) Seçimlik nedensellik
C) I ve II E) Uygun nedensellik
D) I ve III
E) I, II ve III Cevap Açıklama: (D) Unite: 12 Bir elektronik sistemdeki
basılmaması gereken düğmelere birden çok ziyaretçinin bas ğı
Cevap Açıklama: (E) Unite: 10 Kira sözleşmesinin biliniyor ve fakat hangi düğmeye kaçıncı basışta ve kim
esaslı unsurları; tara ndan basılırken kısa devre sonucu infilak gerçekleş ği
kiralanan, kira bedeli belirlenemiyorsa olayda seçimlik nedensellik bağı var demek r
ve bu ikisinin değişimi ve bu durumda ortaya çıkan belirsizlikten dolayı hiç kimse
hususunda zarardan sorumlu tutulamaz.
anlaşmadır.

9. Alacaklının borçluya başvurmadan doğrudan kefile 12. Haksız fiilden dolayı mal varlığının çoğalmasının engellenmesi
başvurabildiği ve borcun ödenmesini kefilden isteyebildiği durumunda söz konusu olan zarara ne ad verilir?
kefalet türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Yoksun kalınan kâr
A) Adi kefalet B) Manevi zarar
B) Müteselsil kefalet C) Fiilî zarar
C) Birlikte kefalet D) Muhtemel zarar
D) Rücua kefalet E) Yansıma zarar
E) Kefile kefalet
Cevap Açıklama: (A) Unite: 14 Haksız fiilden dolayı
Cevap Açıklama: (B) Unite: 11 Alacaklının borçluya malvarlığının çoğalmasının engellenmesi durumunda söz
başvurmadan doğrudan kefile başvurabildiği ve borcun konusu olan zarara yoksun kalınan kâr denir.
ödenmesini kefilden isteyebildiği kefalet türü müteselsil
kefale r.

3
13. Taşınır sa mında sa cının ayıba karşı tekeffül borcunda
zaman aşımı süresi öngörmüştür. Buna göre sa lanın alıcıya
teslim edildiği andan i baren sa cı, ayıptan dolayı ……...............
sorumlu olacak r.
Paragra a boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
ge rilmelidir?
A) 6 ay
B) 1 yıl
C) 2 yıl
D) 5 yıl
E) 10 yıl
Cevap Açıklama: (C) Unite: 9 Zaman aşımı: TBK 231. maddesi
taşınır sa mında sa cının ayıba karşı tekeffül borcunda zaman
aşımı süresi öngörmüştür. Buna göre sa lanın alıcıya teslim
edildiği andan i baren sa cı, ayıptan dolayı iki yıl sorumlu
olacak r. Ancak sa cı, sa lanı ayıplı olarak devretmekte ağır
kusurlu ise bu durumda sa cının sorumluluğu iki yıllık süre ile
sınırlı olmayacak r.
16. Hikmet, evindeki elektrik tesisa sistemi iyi çalışmadığından
tamir etmesi için Burhan ile anlaşır. Ancak Burhan'ın iki
çalışanının dikkatsizliği nedeniyle sistem iyi tamir edilmez. İşin
gereği gibi bi ğini düşünen Hikmet, Burhan'ın parasını öder.
Ancak iki gün sonra elektrik kaçağı meydana gelir ve tesisat
patlar. Bu nedenle Hikmet ve oğlu Ali yaralanırlar ve ayrıca
evde hasar oluşur.
Gerçekleşen olayda aşağıdaki hukuki müesseselerin hangisine
dayanılarak zararların tazmini istenebilir?
A) Maddi zarar
B) Kötü ifa
C) Mülkiyet hakkı
D) Nisbî haklar
E) Yan edim yükümlülüğü
Cevap Açıklama: (B) Unite: 7 İşte bütün bu zararların
karşılanması kötü ifa çerçevesinde talep edilebilir.

14. İbra, ......... ile ........, ..........., ........ hakkından tamamen veya 17. Petrol Kanunu'nda petrol hakkı sahibi için öngörülen kusursuz
kısmen vazgeçmesi hususunda anlaşmalarıdır. sorumluluk hâli aşağıdakilerden hangisine dayanmaktadır?
Cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi A) Hakkaniyet sorumluluğu
ge rilmelidir? B) Ev başkanının sorumluluğu
A) alacaklı-borçlunun-alacaklının-alacak C) Tehlike sorumluluğu
B) alacaklı-borçlunun-borçlunun-mülkiyet D) Adam çalış ranın sorumluluğu
C) borçlu-alacaklının-alacaklının-mülkiyet E) Yapı malikinin sorumluluğu
D) borçlu-alacaklının-borçlunun-alacak
E) alacaklı-borçlunun-alacaklının-ibra Cevap Açıklama: (C) Unite: 13 Petrol Kanunu'nda petrol hakkı
sahibi için öngörülen kusursuz sorumluluk hâli tehlike
Cevap Açıklama: (A) Unite: 8 İbra, alacaklı ile borçlunun, sorumluluğuna dayanmaktadır.
alacaklının alacak hakkından tamamen veya kısmen
vazgeçmesi hususunda anlaşmalarıdır.

15. Türk Borçlar Kanunu’nda (TBK’de) düzenlenen kira sözleşmesi 18. …………… hukuki sonucun doğması için iradenin kanunda
aşağıdaki amaçlardan hangisini taşır? öngörülen şekle uygun olarak açıklanması gerekir.
A) Sa ş Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
B) Mal değişimi (trampa) ge rilmelidir?
C) Kullandırma A) Geçerlilik şeklinde
D) Bağışlama B) İspat şeklinde
E) Devir C) Düzen şeklinde
D) Yazılı şekilde
Cevap Açıklama: (C) Unite: 10 Türk Borçlar Kanunu’nun İkinci E) Resmî şekilde
Kısmının Dördüncü Bölümü kira
sözleşmelerine ayrılmış r. Yani kira sözleşmeleri; sa ş, mal Cevap Açıklama: (A) Unite: 4 Geçerlilik şeklinde, hukuki
değişimi (trampa) ve sonucun doğması için iradenin kanunda öngörülen şekle
bağışlamadan sonra, Türk Borçlar Kanunu’nda (TBK’da) uygun olarak açıklanması gerekir.
düzenlenen dördüncü
sözleşmedir. Ancak hemen belirtmek gerekir ki, sa ş, mal
değişimi (trampa) ve
bağışlama devir amacı güden sözleşmelerdir. Kira ise
kullandırma amacı güder

4
19. Sözleşmenin uyarlanması, "......................." ilkesine adil ve 20. Culpa in contrahendo sorumluluğu hakkında aşağıdakilerden
dayanaklı bir is sna ge rir. hangisi yanlış r?
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi A) Doğması için tarafların sözleşme görüşmesi amacıyla ilişki
ge rilmelidir? kurmaları yeterlidir.
B) Hukukumuzda dürüstlük ilkesine dayandırılır.
A) Alacak C) Sözleşmenin karşı tara nın hataya düştüğünü fark etme
B) Ahde vefa hâlinde onu ikaz etmeyi gerek rir.
C) Borç D) Sözleşmenin geçersiz olması bu sorumluluğu engeller.
D) İnsaniyet E) Tarafların sonradan sözleşmeyi yapmaktan vazgeçmeleri bu
E) Tasarruf sorumluluğu engellemez.

Cevap Açıklama: (B) Unite: 5 Sözleşmenin uyarlanması, ahde Cevap Açıklama: (D) Unite: 2 Sözleşmenin geçersiz olması
vefa ilkesine adil ve dayanaklı bir is sna ge rir. culpa in contrahendo sorumluluğunu engellemez.

CEVAP ANAHTARI
1. C 2. D 3. E 4. A 5. D 6. E 7. D 8. E 9. B 10. C 11. D 12. A 13. C 14. A 15. C 16. B 17. C 18. A 19. B 20. D

5
 Borçlar Hukuku
DİKKAT!
Bu testte 20 soru bulunmaktadır.
Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın Borçlar Hukuku testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. (A)’nın köpeği (K), (B)’ye saldırmış ve onu yaralamış r. (A), (B)’
ye ödediği tutarı (D)’ye rücu edebilmiş r.
Bu durumda (D) hakkında aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) (K)’yı (D) ürkütmüştür.
B) (D), (A)’nın komşusudur.
C) (B) ile (D) arasında çalışma-çalış rma ilişkisi vardır.
D) (D), tehlike doğuran bir işletme işletmektedir.
E) (A)’nın ayırt etme gücü bulunmamaktadır.
Cevap Açıklama: (A) Hayvan bulunduranın rücu hakkı Adam
çalış ranın sorumluğunda olduğu gibi, hayvan bulundurana
da Kanun, rücu hakkı tanımış r. Böylece hayvan bulunduran,
kusursuz sorumluluğu gereği zarar görenin zararını tazmin
e kten sonra, bu zarara neden olanlara rücu hakkı elde eder.
Hayvan bulunduranın sorumluluğundan doğan rücu hakkı,
hayvanı ürkütenlere karşıdır (TBK m. 67/3). Bu bağlamda
hayvanı ürküten kişiye karşı rücu hakkı kullanılabilir. Bunun
gibi, hayvan bir başkasına ait bir hayvan tara ndan
ürkütülmüşse, bu kişiye karşı da rücu hakkı kullanılabilir.
2. Sa ş sözleşmesinin hukuki niteliği ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Sa ş sözleşmesi rızai bir sözleşmedir.
B) Sa ş sözleşmesi resmî şekilde yapılması gereken bir
sözleşmedir.
C) Sa ş sözleşmesi kanunda düzenlenmemiş a pik bir
sözleşmedir.
D) Sa ş sözleşmesi temlik borcu doğurmayan bir sözleşmedir.
E) Sa ş sözleşmesi tek tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir.
Cevap Açıklama: (A) Hukuki Niteliği Sa ş sözleşmesinin
tanımından hukuki niteliğini tespit etmek mümkündür [1, 3,
10]. • Sa ş sözleşmesi rızai sözleşmedir. Sa lanın teslimi ve
paranın ödenmesi, sözleşmenin kurulması için gerekli olmayıp
sadece tarafların mal ve paranın değişimi konusunda anlaşmış
olmaları gerekli ve yeterlidir. • Borç doğurucu bir sözleşmedir.
Sa ş sözleşmesinin yapılması ile sa cı malın zilyetliğini ve
mülkiye ni alıcıya geçirmeyi taahhüt etmiş olmaktadır. Alıcı da
malın bedelini sa cıya ödemeyi taahhüt etmektedir. Sa ş
sözleşmesinde tarafların borcu verme borcudur. • Karşılıklıdır.
3. Aşağıdaki taşınır sa ş sözleşmelerinden hangisi şekil şar na
bağlanmamış r?
A) Araç sa ş sözleşmesi
B) Taksitle sa ş sözleşmesi
C) Sanat eserindeki mali hakka ilişkin sözleşme
D) Ön ödemeli taksitle sa ş sözleşmesi
E) Bisiklet sa ş sözleşmesi
Cevap Açıklama: (E) bisiklet karayolunda kullanılsa da sa şı
şekil şar na bağlanmamış r.
1
4. Aşağıdakilerden hangisinde cari hesapta borç ne zaman
yenilenmiş sayılır?
A) Borç doğduğu anda
B) Borç cari hesaba kaydedildiğinde
C) Cari hesabın kesilmesi ve hesap sonucunun diğer tarafça
kabul edilmesi anında
D) Cari hesabın kesilmesi anında
E) Borç ödendiği anda
Cevap Açıklama: (C) Cari Hesapta Yenileme İki kişinin herhangi
bir hukuki sebep veya ilişkiden doğan alacaklarını teker teker
ve ayrı ayrı istemekten karşılıklı olarak vazgeçip, bunları kalem
kalem alacak ve borç şekline çevirerek hesabın kesilmesinden
sonra çıkacak artan tutarı isteyebileceklerine ilişkin sözleşme
cari hesap sözleşmesidir (TTK m. 89/1). Çeşitli kalemlerin bir cari
hesaba sadece kaydedilmiş olması, borcun yenilenmiş olduğu
anlamına gelmez. Ancak, hesabın kesilmesi ve hesap
sonucunun diğer tarafça kabul edilmesi durumunda, borç
yenilenmiş olur.
5. Aşağıdakilerden hangisi Türk Borçlar Kanunu’nda
düzenlenmemiş sözleşmelerdendir?
A) Finansal Kiralama Sözleşmesi
B) Kefalet Sözleşmesi
C) Bağışlama Sözleşmesi
D) Kullanım Ödüncü Sözleşmesi
E) Vekâlet Sözleşmesi
Cevap Açıklama: (A) Tüke m ödüncü sözleşmesi Türk Borçlar
Kanunu’nun 386-392. maddelerinde düzenlenmiş r. Tüke m
ödüncünün genel özellikleri şu şekildedir: • Kullanım
ödüncünden farklı olarak burada ödünç alan, ödünç konusunu
tüketmektedir. Tüke m ödüncünde ödünç alan ödünç verileni
tüketmekte, zamanı geldiğinde ödünç verene aynı nitelik ve
miktarda şeyi geri vermektedir. Aslolan bu olmakla birlikte,
tüke m ödüncünün konusunu muhakkak tüke lebilen şeylerin
oluşturması gerekmez. Bir başka deyişle, tüke m ödüncünde
geçen tüke m ifadesini bu şekilde (ödünç verilenin aynen iade
edilmiyor olması şeklinde) anlamak gerekir.
6. Temsilcinin, temsil olunan nam ve hesabına hukuki işlem
yap ğı temsil türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kısmi iradi temsil
B) Yasal temsil
C) Doğrudan temsil
D) Dolaylı temsil
E) Yetkisiz temsil
Cevap Açıklama: (C)
7. Aşağıdakilerden hangisi ifa engeli olarak görülebilecek 10. Arkadaşı (B)’nin kitabını yırtan (A), bu fiilinden sorumlu
durumlar kapsamında değerlendirilmez? tutuluyorsa olayla ilgili olarak verilen aşağıdaki bilgilerden
A) Borcun sonraki imkânsızlığı hangisi yanlış r?
B) Alacaklı temerrüdü
C) Borçlu temerrüdü A) (A)’nın kas ya da ihmali vardır.
D) İfa davası B) (B)’nin mal varlığına verilen bir zarar vardır.
E) Culpa in contrahendo C) (B)’nin zarara rızası bulunmaktadır.
D) (A)’nın fiili ile (B)’nin zararı arasında nedensellik bağı vardır.
Cevap Açıklama: (Iptal) E) (A)’nın ayırt etme gücü bulunmaktadır.

Cevap Açıklama: (C) İşte herkesin alacağı önlemleri almadığı

ya da herkesten beklenebilecek özeni göstermediği için
davranışıyla bir başkasına zarar veren kişinin ağır ihmali var
demek r. Şu hâlde ağır ihmal; toplumdaki normal, dürüst, orta
zekâdaki herhangi bir kişinin göstermesi gereken dikkat ve
özenin gösterilmemesidir. Bu en basit derecedeki dikkat ve
özeni göstermemek kişiyi kusurlu kılar ve bu kusur da ağır
derecedeki bir kusurdur. Dikkat ve özenin derecesi belirlenirken,
kişinin kendi işlerindeki değil de toplumdaki normal, orta
zekâdaki kişilerin aynı durum ve koşullardaki dikkat ve özeni
esas alındığından, Türk hukukunda ihmalin ölçütü objek ir.

8. Öneri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış r? 11. Aşağıdakilerden hangisi sözleşmenin
A) Öneri, yönel lmesi gereken bir irade beyanı ile yapılır. geçersizliği/hükümsüzlüğü i barıyla bir yap rım türü değildir?
B) Öneri, birden fazla şahsa yönlendirilemez. A) Saikte yanılma
C) Öneri, öneride bulunanı kural olarak bağlar. B) Yokluk
D) Öneri, sözleşmenin esaslı unsurlarını içermelidir. C) Kesin hükümsüzlük (butlan)
E) Belirli süreli önerilerde süre geçmiş ise önerinin bağlayıcılığı D) Askıda hükümsüzlük
kalmaz. E) Nispi hükümsüzlük

Cevap Açıklama: (B) Öneri, birden fazla şahsa yönlendirilebilir. Cevap Açıklama: (A)

9. Taraflara karşı edim ifa edilinceye veya hiç değilse ifası teklif 12. Adam çalış ranın sorumluluğu ile ilgili olarak aşağıdakilerden
edilinceye kadar, borcunu ifa etmekten kaçınma imkânı hangisi yanlış r?
sağlayan duruma ne ad verilir? A) Kusursuz sorumluluk hâlidir.
A) Ödemezlik def'i B) Çalışma-çalış rma durumunu belirlemede ölçüt, kişinin işini
B) Ödeme i razı bir başkasının emir ve talimatları al nda yerine ge rip
C) Zaman aşımı defi ge rmediğidir.
D) Alacaklı temerrüdü C) Adam çalış ranın sorumluluğunun söz konusu olduğu
E) Borçlu temerrüdü durumlarda, çalış ran ile çalışan arasında genellikle bir hizmet
ilişkisi; hizmet sözleşmesine, iş sözleşmesine dayanan bir ilişki
Cevap Açıklama: (A) Taraflara karşı edim ifa edilinceye veya görülür.
hiç değilse ifası teklif edilinceye kadar, borcunu ifa etmekten D) Çalış ran, ödediği tazmina , zarar veren çalışan da dâhil, iş
kaçınma imkânı sağlayan duruma verilen isim ödemezlik yerinde çalışanlara rücu edebilir.
defidir. E) Türk Borçlar Kanunu’nda, adam çalış ran için kurtuluş
kanı na yer verilmiş r.

Cevap Açıklama: (D) Adam Çalış ranın Sorumluluğu TBK m.

66/1’e göre, adam çalış ran, çalışanın, kendisine verilen işin
yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle
yükümlüdür. Günlük yaşamda birçok kişi başkalarını
çalış rmakta, bir başka deyişle birçok kişi başkalarının yanında
çalışmaktadır. Burada çalışma-çalış rma durumunu
belirlemede ölçüt, kişinin işini bir başkasının emir ve talimatları
al nda yerine ge rip ge rmediğidir. Bir kimse başkasının
dene mi ve göze mi al nda ise, ondan aldığı talimatlara göre
işini yapıyorsa burada adam çalış rmadan söz edilebilir. Bu
ilişkide çalışanın çalış rana -işin görülmesi noktasında-
bağımlılığı belirleyici unsurdur. Gerçekten de adam çalış ranın
sorumluluğunun söz konusu olduğu durumlarda, çalış ran ile
çalışan arasında genellikle bir hizmet ilişkisi; hizmet
sözleşmesine, iş sözleşmesine dayanan bir ilişki görülür. Ancak
çalış ran ile çalışan arasındaki ilişkiyi muhakkak işçi-işveren
arasındaki bir ilişki olarak anlamak yanlış olur. Arada
bağımlılık ilişkisi olduktan sonra, herhangi bir nedenle bir
başkasının yanında çalışan kişinin fiillerinden onu çalış ranın
kusursuz sorumluluğu doğar.

2
13. Aşağıdakilerden hangisi ölüm hâlinde uğranılan zararlardan
biri değildir?
A) Cenaze giderleri
B) Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple
uğradıkları kayıplar
C) Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri
D) Çalışma gücünün yi rilmesinden doğan kayıplar
E) Hayat sigortası giderleri
Cevap Açıklama: (E) TBK m. 53’te, haksız fiil sonucu zarar
görenin ölmesi durumunda uğranılan zararların özellikle şunlar
olduğu ifade edilmiş r: • Cenaze giderleri, • Ölüm hemen
gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün
azalmasından ya da yi rilmesinden doğan kayıplar, • Ölenin
desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları
kayıplar.
14. Alacaklıya kefilin borcu için güvence veren kefile ne ad verilir?
A) Adi kefil
B) Müteselsil kefil
C) Kefile kefil
D) Birlikte kefil
E) Rücua kefil
Cevap Açıklama: (C) Kefile kefalet: Kefalet sözleşmesinde
alacaklıya, kefilin borcunu ödeyeceğine dair de güvence
verilebilir. Bu durumda alacaklıya, kefilin borcu için güvence
verene kefile kefil denir. Kefile kefil alacaklıya olan borçtan kefil
ile birlikte adi kefil gibi sorumlu olur. Dolayısıyla kefilden borç
tahsil edilemediğinde kefile kefil hakkında takip yapılabilir.
15. Aşağıdakilerden hangisi hukuka aykırılığı kaldıran hâller
arasında yer almaz?
A) Kanunun verdiği bir yetkinin kullanılması
B) Zarar görenin rızası
C) Meşru müdafaa
D) Kişinin hakkını kendi gücüyle koruması
E) Yaş küçüklüğü
Cevap Açıklama: (E) yaş küçüklüğü kusurla ilgili bir kavramdır.
hukuka aykırılıkla ilgili bir kavram değildir.
16. Edim türleri açısından aşağıdakilerden hangisi yanlış r?
A) 5 kilo Erzincan tulum peyniri teslim etmeyi üstlenmiş olan
Ahmet’in edimi müspet bir edimdir ve aynı zamanda cins borcu
niteliğindedir.
B) Cins borcunda imkânsızlık olmaz (Nevi telef olmaz.)
C) Bizzat borçlu tara ndan yerine ge rilmesi gereken ve
borçlunun kişiliğinin önem taşıdığı edimlere kişisel edimler
denir.
D) Bir terziye takım dik rilmesi durumunda bu bir süreli edim
örneğidir.
E) Bir çi çinin 20 ton buğday teslim etme borcu bölünebilir bir
edim niteliğindedir.
Cevap Açıklama: (D) Bu ders ile borçlar hukukunun medeni
hukuk içindeki yeri ve Türk Borçlar KanununaBorçlar Kanunu’
na dair genel bilgi, borç, borç ilişkisi, edim, edim türleri,
sorumluluk gibi temel kavramlar ve anlamı, borç ilişkilerinin
temel özellikleri, borç ilişkisinin kaynakları öğrenilecek r.
3
17. Aşağıdakilerden hangisi bedensel zarar kapsamında
değerlendirilmez?
A) Tedavi giderleri
B) Destekten yoksun kalanların kayıpları
C) Çalışma gücünün azalmasından doğan kayıplar
D) Çalışma gücünün yi rilmesinden doğan kayıplar
E) Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar
Cevap Açıklama: (B) Bedensel zararlar TBK m. 54’te, vücut
bütünlüğüne yönelik bir haksız fiilden doğacak bedensel
zararların özellikle şunlar olduğu ifade edilmiş r: • Tedavi
giderleri, • Kazanç kaybı, • Çalışma gücünün azalmasından ya
da yi rilmesinden doğan kayıplar, • Ekonomik geleceğin
sarsılmasından doğan kayıplar.
18. Dava yoluyla kira sözleşmesinin sona ermesinde açılacak dava
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiş r?
A) Alacak davası
B) Tahliye davası
C) Tespit davası
D) Ayıba karşı tekeffül davası
E) Zapta karşı tekeffül davası
Cevap Açıklama: (B) TBK 350 ve 356. maddeleri arasında
konut ve ça lı işyeri kira sözleşmelerinin dava yoluyla sona
erme hâlleri düzenlenmiş r. Burada kastedilen dava tahliye
davasıdır [1, 7, 11]. Mahkeme davanın sonunda davacıyı haklı
bulursa kira sözleşmesinin sona ermesine ve kiralananın kiraya
verene iadesine karar verecek r.
19. Aşağıdakilerden hangisi borcu sona erdiren hâllerden
biri değildir?
A) Takas
B) İbra
C) Zaman aşımı
D) Yenileme
E) Hak düşürücü süre
Cevap Açıklama: (E) hak düşürücü süre borcu sona erdiren
haller arasında sayılmamış r.
20. Korkutma açısından aşağıdakilerden hangisi yanlış r?
A) Korkutma üçüncü kişi tara ndan yapılmış ise korkutulanın
muhatabının bunu bilmesi ya da bilebilecek durumda olması
gerekir ki sözleşme geçersiz olsun.
B) Korkutma ciddi ve yakın bir tehdidi içermelidir.
C) Korkutulan sözleşme ile bağlı değildir, ancak bunu korkutma
tehdidinin ortadan kalkmasından i baren bir yıllık hak
düşürücü süre içinde karşı tarafa bildirmesi gerekir.
D) Korkutma, karşı tara n kendisinin ya da yakınlarının birinin
kişilik haklarına ya da mal varlığına yönelik olabilir.
E) Bir hakkın veya kanundan kaynaklanan bir yetkinin
kullanılacağı tehdidi kural olarak korkutma sayılmaz.

Cevap Açıklama: (A) Korkutmanın sözleşmenin geçerliliğine

etkisine gelince, burada da irade sakatlandığından, yani
gerçekte sağlıklı bir hukuki işlem iradesi bulunmadığından,
korkutmaya maruz kalan sözleşme ile bağlı değildir (TBK m. 37
I). Ancak burada da düzelebilir hükümsüzlük söz konusudur. Bir
diğer ifade ile burada da korkutulan, korutmanın etkisi ortadan
kalk kntdan bir yıl içinde (hak düşürücü süre) sözleşme ile bağlı
olmadığını, karşı tarafa bildirmez veya verdiği şeyi geri
istemezse, sözleşmeyi onaylamış sayılır (TBK m. 39 I). Korkutma
açısından da zarar ve zararın giderilmesi sorunlarının çıkması
normaldir. Korkutulan kişi, karşı tara an, 3. kişi korkutmayı
gerçekleş rmiş ise ondan korkutma nedeniyle uğradığı zararın
tazminini talep edebilir. Burada da sözleşmeye onay vermiş
olmak, uğranılan zararı isteme hakkından vazgeçmek anlamına
gelmez (TBK m. 39 II), yani zararını yine de isteyebilir (bkz., 6., s.
129; 4., kn. 68.1 ve 68.2).

CEVAP ANAHTARI
1. A 2. A 3. E 4. C 5. A 6. C 7. Iptal 8. B 9. A 10. C 11. A 12. D 13. E 14. C 15. E 16. D 17. B 18. B 19. E 20. A

4
 Borçlar Hukuku
DİKKAT!
Bu testte 20 soru bulunmaktadır.
Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın Borçlar Hukuku testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.

1. Aşağıdaki durumlardan hangisinde sözleşme yapma zorunluluğu
söz konusu değildir?
A) Tarafların daha önce ön sözleşme yapmış olmaları hâlinde
B) Tüke cinin almak istediği mal mağaza vitrininde, üzerinde
"numunedir" veya "sa lık değildir" ibaresi bulunmaksızın teşhir
edilmesi hâlinde
C) Sözleşme konusu hizme n, kamu kurumu veya özel kişi
tara ndan tekel niteliğinde sunulması hâlinde
D) Taraflardan birinin tüke ci olması hâlinde
E) Kasabadaki tek doktor ile ona tedavi olmak isteyen hasta
arasındaki durumda
3. İfa zamanı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış r?
A) Müeccel borç, ifa zamanı gelmiş borç demek r.
B) İfa edilebilir nitelikte olmak borçlunun borcu ifa edebileceğini,
bunu ifa etmesinin sözleşmeye (hukuka) göre mümkün olduğu
durumu ifade eder.
C) Borcun ifası mümkün iken zamanında ifa yapılmaz ise borçlu,
borçlu temerrüdüne düşer.
D) Vade borçlunun ifadesine bırakılmışsa, eksik borç söz konusu
olabilir.
E) Borçlu temerrüdü için gerekli olan ihtar (TBK m. 117 I) nispi
(kesin) vadeli işlemlerde gerekli olmadığı gibi, ek bir süre
verilmesine de gerek olmaz.

Cevap Açıklama: (D) Unite: 5 Sözleşmeden Kaynaklanan Cevap Açıklama: (A) Unite: 6 Borcun muaccel olması alacaklı
Sözleşme Yapma Zorunluluğu Bir kişi daha sonra sözleşme tara ndan talep edilebilir olmasını ifade
yapmayı vaat ederek kendini bağlayabilir (pactum de eder. Muaccel borç, ifa zamanı gelmiş borç demek r. Vadesi
contrahendo). Bu şekilde sözleşme yapma vaadine bağlı olarak, gelmiş ve
öngörülen koşullar gerçekleş ğinde sözleşmeyi yapmak zorunda böylece talep edilebilir
kalır. Sözleşme yapma vaadini içeren sözleşmeye ön sözleşme borç için muaccel borç,
denir (TBK m. 29). TBK (m. 29) bu hususu şu şekilde düzenlemiş r: henüz vadesi gelmemiş
“Bir sözleşmenin ileride kurulmasına ilişkin sözleşmeler geçerlidir. borç için ise müeccel
Kanunlarda öngörülen is snalar dışında, ön sözleşmenin borç kavramları
geçerliliği, ileride kurulacak sözleşmenin şeklinde bağlıdır”. Bu kullanılmaktadır.
düzenlemeden de anlaşıldığı üzere ön sözleşmenin konusu, asıl
sözleşmenin yapılmasıdır. Bu sözleşmenin ifası ancak asıl
sözleşmenin yapılmasıyla olur. Ayrıca ön sözleşmenin gereği gibi
ifa edilmemesi nedeniyle zarara uğranıldı ise bu talep edilebilir
(ayrın lar için bkz., 8., s. 98 vd.)

2. Kabul beyanının yapılış tarzı açısından aşağıdakilerden hangisi 4. Genel işlem koşullarında yer alan bir hüküm, açık ve anlaşılır
yanlış r? değilse veya birden çok anlama geliyorsa, bu hükmün akıbe ile
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Kabul iradesi açık olabileceği gibi örtülü (zımni) de olabilir. A) Yokluk yap rımına tabidir.
B) Öneriye karşı bir cevap vermeyen (susan) muhatap, kural B) Yazılmamış sayılır.
olarak öneriyi kabul etmiş sayılmaz. C) Kesin hükümsüzdür.
C) Kabulü geri alma beyanı, kabulden önce veya kabulle birlikte D) İptal edilebilir.
öneriyi yapana ulaş rılmışsa kabul beyanı geri alınmış olur. E) Düzenleyenin aleyhine ve karşı tara n lehine yorumlanır.
D) Öneriyi yapanın veya muhatabın sonradan ölmesi ya da
ehliye ni kaybetmesi hâlinde sözleşme hiçbir şekilde kurulmaz. Cevap Açıklama: (E) Unite: 4 Genel işlem koşullarında yer alan
E) Öneri, sözleşmenin kurulması için esaslı unsurları ve bağlanma bir hüküm, açık ve anlaşılır değilse veya birden çok anlama
iradesini içermelidir. geliyorsa, düzenleyenin aleyhine ve karşı tara n lehine
yorumlanır.
Cevap Açıklama: (D) Unite: 2 Ayrıca sözleşmenin esaslı
unsurlarında uyuşma olmuş fakat ikincil meseleler üzerinde
durulmamış olsa bile sözleşme meydana gelir (TBK m. 2 I). Ne var
ki taraflar esaslı olmayan bir unsuru tar şmış, ancak
anlaşamamışlar iseler, bu durumda sözleşmenin esaslı
unsurlarının benimsendiğinden hareketle sözleşmenin kurulduğu
söylenemez. Esaslı olmayan hususun tar şmaya rağmen
anlaşılmamış olması tarafların iradelerinin bütünüyle
uyuşmadığını gösterir. 1.2. Önerinin bağlayıcılığı Öneri, öneride
bulunanı kural olarak bağlar. Kısacası öneri, karşı tarafa
(muhataba) sözleşmeyi kabul ederek kurma imkanını verir ve
öneride bulunan buna engel olamaz. Bununla beraber
bağlayıcılığı olmayan öneriler de vardır: Bunlara örnek olarak
şunları vermek mümkündür:

1
5. Aşağıdakilerden hangisi borçlar hukukuna hâkim olan ilkelerden
biri değildir?
A) İrade özgürlüğü
B) Borç ilişkisinin nispiliği
C) Sözleşme özgürlüğü
D) Şekil özgürlüğü
E) Re’sen Araş rma İlkesi
Cevap Açıklama: (E) Unite: 1 Re’sen araş rma ilkesi borçlar
hukukuna ilişkin ilkelerden değildir.
6. I. İrade açıklaması belirli bir hukuki sonuç doğurmaya yönelik r.
II. İrade açıklamasını her zaman açık bir şekilde yazmak gereklidir.
III. İrade açıklaması bazen birtakım davranışlar üzerinden örtülü
şekilde gerçekleş rilebilir.
İrade açıklaması ile ilgili yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri
doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
Cevap Açıklama: (C) Unite: 2 İlk ünitede belir lmiş olduğu üzere
borçlar hukuku borç ilişkilerinin rejimini konu edinen bir hukuk
dalıdır. Bu ünitede ise borç ve borç ilişkisinin temel görünüm
şekillerinden biri olan sözleşmeler ele alınacak r. İradi borçlar
kapsamında değerlendirilebilecek olan sözleşmeler hukuki işlem
denilen daha üst bir kategorinin içinde yer alırlar. Ünite
kapsamında öncelikle hukuki işlem kavramı ve türleri ele alınacak,
bunların çeşitli çıkış noktalarından hareketle sınıflandırılmaları
incelenecek r. Akabinde ise sözleşme kavramını ve bunun
kurulmasını değerlendirilecek r. Bu açıdan kurulma aşamasında
irade açıklamasında bulunanların durumuna göre oluşturulan
çeşitli ih maller ifade edilecek r. Böylece öneri, kabul ve bunların
geri alınması gibi hususlar da değerlendirilecek r. Çeşitli teknik
araçlar kullanılarak sözleşmenin meydana ge rilmesi, elektronik
ortamda kurulma ih malleri de açıklanacak r. Bu
değerlendirmeler ne cesinde sözleşmenin ne zaman kurulduğu ve
hükmünü hangi andan i baren doğurduğu da ortaya konulmuş
olacak r.
7. Hukuki işlemler açısından aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Hukuki işlemler her zaman iki veya daha çok taraflıdır.
B) Hukukumuzda tarafların bir konuyu istemiş olması hukuki
sonucun doğması için yeterlidir. Ayrıca hukuk düzeninin bu
sonucu önceden veya diğer bir şekilde tanıması gerekmez.
C) Hukukumuzda borçlandırıcı (taahhüt) işlemleri ile borç al na
giren kişinin mal varlığının ak fi azalır.
D) Her tasarruf işlemi, aynı zamanda bir kazandırıcı işlemdir.
E) Bir hakkı doğrudan doğruya ortadan kaldıran, onu devreden ya
da sınırlayan hukuki işlemlere tasarruf işlemleri adı verilir.
Cevap Açıklama: (E) Unite: 2
2
8. Aşağıdakilerden hangisi borcun bizzat borçlu tara ndan yerine
ge rilmesini esas alarak yapılan edim ayrımıdır?
A) Şahsi borç-maddi borç
B) Ani-sürekli ve aralıklı (dönemli) edim
C) Cins (nevi) borcu-parça borcu
D) Müspet ve menfi edimler
E) Bölünebilir ve bölünemez edimler
Cevap Açıklama: (A) Unite: 1
9. Türk Borçlar Kanunu ve Türk Medeni Kanunu ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Medeni Kanun İsviçre Hukuku'ndan ik bas edilmiş r
(alınmış r).
B) Türk Borçlar Kanunu ile Türk Medeni Kanunu iki bağımsız
kanundur.
C) Türk Borçlar Kanunu'nun genel hükümleri yalnızca borçlar
hukukunda değil, medeni hukukun diğer alanlarında da uygun
düştüğü ölçüde uygulanır.
D) Türk Borçlar Kanunu doğrudan aile hukukuna ilişkin sorunları
düzenlediğinden insan haya açısından son derece önemli bir
kanundur.
E) Türk Medeni Kanunu kendini Türk Borçlar Kanunu'nun beşinci
kitabı ve tamamlayıcısı olarak nitelendirmektedir.
Cevap Açıklama: (C) Unite: 1
10. I. Borçlular arasında teselsül is snadır (en azından adi işlerde).
II. Bir borç ilişkisinde bir tara a birden fazla borçlu var ise bunlar
arasında teselsül değil, kısmi borçluluk vardır.
III. Müteselsil borçluluk kefale en farklıdır, çünkü kefalet asıl
borca bağlı nitelikte olup fer’idir.
Borçlular arasında teselsül (müteselsil borçluluk) ile ilgili
yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
Cevap Açıklama: (E) Unite: 7 Ancak cari işlerde tam tersi
geçerlidir (TTK m. 7). Bu hükmün ilk krasına göre, “iki veya daha
fazla kişi, içlerinden yalnız biri veya hepsi için cari niteliği haiz bir
iş dolayısıyla, diğer bir kimseye karşı birlikte borç al na girerse,
kanunda veya sözleşmede aksi öngörülmemişse müteselsilen
sorumlu olurlar”.
11. Aşağıdakilerden hangisi sözleşmenin geçersizliği/hükümsüzlüğü 13. Sözleşmede, temsilde bazı hususlarda yetkisiz temsil söz konusu
i barıyla bir yap rım türü değildir? olabilir. Yetkisiz temsilcinin yap ğı işleme ilişkin olarak
A) Saikte yanılma aşağıdakilerden hangisi yanlış r?
B) Yokluk A) Temsilcinin temsil yetkisi olmadığından, temsil olunan
C) Kesin hükümsüzlük (butlan) açısından işlem başlangıçta askıda hükümsüzdür.
D) Askıda hükümsüzlük B) Temsil olunan olur verirse işlem baştan i baren onu bağlar.
E) Nispi hükümsüzlük C) İşlemin hükümsüzlüğü yüzünden 3. kişi bir zarara uğramışsa bu
zararı yetkisiz temsilci tazmin eder.
Cevap Açıklama: (A) Unite: 3 D) Daha önce temsilcisinin kim olduğunu muhatabına bildiren
temsil edilen, daha sonra temsil yetkisini kaldırmış, ancak bunu
muhatabına bildirmemişse, yetkisiz temsilcinin muhatap ile
yap ğı işlem kural olarak temsil olunanı bağlar.
E) Temsil olunan yapılan işlemi onamazsa bu işlemden doğan hak
ve borçlar yetkisiz temsilciye ait olur.

Cevap Açıklama: (E) Unite: 5 Temsil olunan yapılan işlemi

onamazsa, bu işlemden doğan hak ve
borçlar yetkisiz temsilciye ait OLMAZ.

12. Aşağıdakilerden hangisinde hukuki işlemin en temel unsuru 14. Korkutma açısından aşağıdakilerden hangisi yanlış r?
bulunmaktadır? A) Korkutma üçüncü kişi tara ndan yapılmış ise korkutulanın
A) Sözleşme olması muhatabının bunu bilmesi ya da bilebilecek durumda olması
B) İrade açıklaması gerekir ki sözleşme geçersiz olsun.
C) Belirli bir sonuca yönelik olması B) Korkutma ciddi ve yakın bir tehdidi içermelidir.
D) Asli yükümlülük doğurması C) Korkutulan sözleşme ile bağlı değildir, ancak bunu korkutma
E) Borçlandırıcı işlem olması tehdidinin ortadan kalkmasından i baren bir yıllık hak düşürücü
süre içinde karşı tarafa bildirmesi gerekir.
Cevap Açıklama: (B) Unite: 2 Hukuki işlem adından da anlaşıldığı D) Korkutma, karşı tara n kendisinin ya da yakınlarının birinin
üzere bir işlemi (iş, faaliyet veya davranışı) gerek rir. Ancak kişilik haklarına ya da malvarlığına yönelik olabilir.
buradaki işlemi, irade açıklaması yoluyla gerçekleş rilen bir işlem E) Bir hakkın veya kanundan kaynaklanan bir yetkinin
olarak anlamak gerekir. Şu hâlde hukuki işlemin “en temel kullanılacağı tehdidi kural olarak korkutma sayılmaz.
unsuru” “irade açıklamasıdır”.
Cevap Açıklama: (A) Unite: 3 taraflardan biri, diğerinin veya
üçüncü bir kişinin korkutma sonucu bir sözleşme
yapmışsa, sözleşmeyle bağlı değildir. Buradan da anlaşıldığı üzere
korkutma da
diğer taraf ya da bir üçüncü kişi tara ndan gerçekleş rilebilir.
Ancak aldatmadan
farklı olarak 3. kişinin korkutmasında, karşı taraf bundan
haberdar olmasa bile
korkutulan sözleşme ile bağlı değildir

3
15. I. Beklenmeyen hâlden sorumluluk 18. Kanun gereği alacak hakkının ifayı yapan şahsa in kal etmesi
II. Temerrüt faizi ödeme durumuna ne ad verilir?
III. Aşkın zarardan sorumluluk A) Halefiyet
IV. Gecikme tazmina B) İvaz
Yukarıdakilerden hangileri borçlu temerrüdünün para borçlarına C) İfa yardımcısı
ilişkin sonuçlarındandır? D) Yardımcı şahıs
A) I ve II E) Vekalet
B) I ve III
C) II ve III Cevap Açıklama: (A) Unite: 6 Kanun gereği alacak hakkı ifayı
D) II ve IV yapan şahsa in kal etmesi durumuna verilen isim halefiye r.
E) III ve IV

Cevap Açıklama: (C) Unite: 7 2.2. Para borçları açısından

temerrüdün genel temel sonuçları Para borçları açısından ise
temerrüdün iki temel sonucundan söz edilebilir. Bunlardan ilki
temerrüd faizi ödemek zorunda kalmasıdır (TBK m. 120 vd.).
Ancak yukarıda sayılan iki genel sonuçtan farklı olarak temerrüd
faizi ödeme zorunluluğundan, borçlunun kusursuzluğu
ispatlanarak kurtulması mümkün değildir. Burada para
kendisinde kaldığına göre, ondan faiz oranında zenginleş ği
düşünüldüğünden ve bu durum da kusur ile ilgisiz bir husus
olduğundan, kendi içinde tutarlı bir sonuçtur. Bu nedenle
alacaklının ayrıca zarara uğradığını ispatlamasına da gerek
yoktur. Temerrüd faizi meselesini (kanuni faiz olması, oranı,
bileşik faiz yasağı vs.) daha önce incelediğimizden burada bunun
ayrın larına girmiyoruz. Ancak oradaki bilgilere ek olarak ifade
edelim ki,ki “faiz veya irad borcuna ya da bağışladığı bir miktar
parayı ödemekle temerrüde düşen borçlu, icra takibine girişildiği
veya dava açıldığı günden başlayarak, temerrüf faizi ödemekle
yükümlüdür”. Kısacası normaldanormalde temerrüd anından
i baren (örneğin haksız fiilde haksız fiilin işlendiği tarihten
i baren) temerrüd faizi ödemek gerekirken, yukarıda sayılan
hâllerde bu durum icra takibi ya da dava tarihine kadar
ötelenmiş r.

16. Kısmi ifa ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış r?
A) Borcun tamamı belli ve muaccel ise alacaklı kısmen ifayı
reddedebilir.
B) Edim niteliği i barıyla bölünebilir nitelikte olsa bile alacaklı
kısmi ifayı kabul etmek zorunda değildir.
C) Alacaklı kısmi ifayı kabul etmeye hazır ise borçlu bunu yerine
ge rmekten kaçınamaz.
D) Kısmi ifa talebinin bulunduğu durumlarda borçlu tam ifa
gerçekleş remez.
E) Asıl alacaktan ayrı ama ona bağlı bir alacak olan faizin
ödenmesi kısmi ifa sayılmaz.
Cevap Açıklama: (D) Unite: 6 Kısmi ifa talebinin bulunduğu
durumlarda borçlu yine de tam ifa gerçekleş rebilir.
19. Bir hukuki işlemin olmazsa olmaz nitelikteki temel ve kurucu
unsurlarının bulunmamasına ne ad verilir?
A) Sakatlık
B) Geçersizlik
C) Hükümsüzlük
D) Butlan
E) Yokluk
Cevap Açıklama: (E) Unite: 3 Hükümsüzlüğün Görünüş Biçimleri
Hukukumuzda hükümsüzlük genel anlamda hukuki işlemin etki
doğurmaması (etkisizliği) (Unwirksamkeit) anlamında kullanıldığı
gibi (bu baştan da olabilir sonrada gerçekleşebilir); hukuki işlemin
kuruluş anında gerekli koşulları taşımaması anlamında, yani
geçersizlik (Ungül gkeit) anlamında da kullanılır (bu konuda bkz.
1., s. 348 vd.; 3., s. 126 vd.). Buradaki geçersizliği geniş anlamda
değerlendirirsek, bunun temel görünüş şekilleri arasında,
yokluktan,; kesin hükümsüzlükten (butlan),; iptal edilebilirlikten,;
askıda hükümsüzlükten ve kısmi ve nispi hükümsüzlükten söz
edilebilir.

17. Paranın zamanında iade edilmemesi nedeniyle ifa edilmesi 20. Gerçek ve ortak iradenin tespi nde tarafların sözleşmede
gereken faiz türü aşağıdakilerden hangisidir? kullandıkları deyimlere dayanılarak yapılan yoruma ne ad
A) Kapital faiz verilir?
B) Anapara faizi A) Lafzi yorum
C) Temerrüt faizi B) Sübjek f yorum
D) Basit faiz C) Amaca göre yorum
E) Bileşik faiz D) Objek f yorum
E) Farazi yorum
Cevap Açıklama: (C) Unite: 6 -
Cevap Açıklama: (A) Unite: 5 Gerçek ve ortak iradenin tespi nde
tarafların sözleşmede kullandıkları deyimlere dayanılarak yapılan
yoruma verilen isim lafzi yorumdur.

4
 CEVAP ANAHTARI
1. D 2. D 3. A 4. E 5. E 6. C 7. E 8. A 9. C 10. E 11. A 12. B 13. E 14. A 15. C 16. D 17. C 18. A 19. E 20. A

5
 Borçlar Hukuku
DİKKAT!
Bu testte 20 soru bulunmaktadır.
Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın Borçlar Hukuku testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. Korkutma ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış r?
A) Korkutmanın sözleşmenin tara na ya da onun yakınlarına
yönelik olması gerekir.
B) Salt hukuka uygun bir işlemin yapılacağı tehdit tek başına
korkutma sayılmaz.
C) İleride gerçekleşebilecek tehlikelere ilişkin tehditler
korkutma oluşturmaz.
D) Üçüncü kişinin korkutmasında, karşı taraf bundan
haberdar değilse korkutulan sözleşme ile bağlıdır.
E) Sözleşme yapma iradesine etkide bulunmamış bir tehdit
varsa korkutmadan söz edilemez.
Cevap Açıklama: (D) Aldatmadan farklı olarak üçüncü kişinin
korkutmasında, karşı taraf bundan haberdar olmasa bile
korkutulan sözleşme ile bağlı değildir.
2. Eser sözleşmesi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
yanlış r?
A) Eser sözleşmesi devir borcu doğuran sözleşmelerdendir.
B) Eser sözleşmesinde yüklenicinin asli borcu bir eser meydana
ge rmek r.
C) Eser sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir.
D) Eser sözleşmesinde yüklenicinin işi bizzat yapması kuraldır.
E) Eser sözleşmesinde kural, bedelin eserin iş sahibine teslimi
anında ödenmesidir.
Cevap Açıklama: (A) Eser sözleşmesi iş görme borcu doğuran
bir sözleşmedir.
1
3. Aşağıda sayılanlardan hangisine taşınır sa şına ilişkin
hükümler uygulanmaz?
A) Elektrik
B) Çardak
C) Baraka
D) Doğalgaz
E) Arazi
Cevap Açıklama: (E) Bir yerden başka bir yere taşınabilen
eşyalar yanında insanların kullandıkları elektrik enerjisi, su,
doğalgaz gibi doğal güçler taşınır sa şının konusunu oluşturur.
Yine bir arsa üzerinde daimî olmayan (arazi üzerinde kalıcı
olması amaçlanmaksızın yapılan) kulübe, büfe, çardak, baraka
ve benzeri hafif yapıların sa şı ile tapusuz taşınmazların -
örneğin gecekonduların- sa şına da taşınır sa şının kuralları
uygulanacak r.
4. Aşağıdakilerden hangisi haklı bir savunma değildir?
A) Polisin, kendini tutuklamak istemesi üzerine (A)’nın ona
vurması
B) Kızına saldıran (S)’ye, (A)’nın vurması
C) Kendisini boğmaya çalışan (Ç)’ye, biber gazı sıkması
D) (A)’nın arabasını yakmaya çalışan (Ç)’yi, kolunu bükerek
uzaklaş rması
E) (A)’nın, kendisine silahla saldıran (S)’nin silahını alarak
nehre atması
Cevap Açıklama: (A) Zarar verenin davranışının haklı savunma
(meşru müdafaa) niteliği taşıması Haklı savunmada bulunan,
saldıranın şahsına veya mallarına verdiği zarardan sorumlu
tutulamaz (TBK m. 64/I). Haklı savunmada saldırana verilen bir
zarar söz konusudur. Ayrıca savunmanın haklı olabilmesi için
saldırının haksız olması gerekir. Yoksa kaçakçılık yaparken
görülen ve jandarma tara ndan yere ya rılan bir kişi, haklı
savunmada bulunuyorum diye jandarmaya saldıramaz. Hem
kişi varlığına yönelik saldırılara hem de mal varlığına yönelik
saldırılara karşı haklı savunmada bulunulabilir. Kişi, kendini
korumak için olduğu kadar bir başkasını korumak için de haklı
savunmaya başvurabilir. Son olarak, savunma ile saldırı
arasında bir ölçülülük bulunmalı, savunma saldırıyı def etmek
amacını aşmamalıdır [2, 7, 12].
5. Alacağın devri açısından aşağıdakilerden hangisi geçerli
değildir?
A) Alacağın devri, dar anlamda borç ilişkilerinde taraf
değişikliğinin türlerinden biridir.
B) Yazılı şekilde yapılması gerekir, aksi hâlde geçersiz olur.
C) Alacağın temliki aynı zamanda bir tasarruf işlemidir.
D) Her türlü hakkın devri mümkündür.
E) Alacağın temliki borçlunun durumunu zorlaş rmamalıdır.
Cevap Açıklama: (D) Alacağın temliki dar anlamda borç
i bariyle borç ilişkisindeki taraf değişikliğinin türlerinden biridir.
Çeşitli sebeplere dayanabilir. Alacaklı henüz muaccel hâle
gelmemiş alacağını paraya (likide) dönüştürmek isteyebilir. İfa
amaçlı devredilebilir, bağışlama gerekçesi söz konusu olabilir
vs. Alacağın devri TBK m. 183-194 arasında düzenlenmiş r. Bu
düzenleme ağırlıklı olarak alacağın iradi devrini baz almışsa da
diğer (kanuni ya da mahkeme kararına dayalı) temliklere de
iradi temlike dair hükümler kural olarak kıyasen uygulanırlar.
Burada hemen ifade etmek gerekir ki alacağın temliki iradi
temelli olabileceği gibi, kanuni (örneğin miras hukukunda TMK
m. 599, külli halefiyet ya da TBK m. 127 uyarında borçlu yerine
ifada bulunanın halefiyet nedeniyle alacağı kazanması gibi)
temelli olabilir. Ayrıca mahkeme kararına da dayanabilir. Bu
sonuncuya alacağın devri vaadinin yerine ge rilmemesi
durumunda alacaklının ifa davacı açması ve hâkimin bunun
talebi yönünde hüküm kurması nedeniyle alacağın temlikinin
gerçekleşmesi örnek olarak verilebilir.
7. Aşağıdakilerden hangisi kiracının veya birlikte yaşadığı eşinin
oturmaya elverişli konutunun olması sebebiyle tahliye
davasının şartlarından biri değildir?
A) Kiracının veya eşinin aynı ilçe veya belde belediyesi sınırları
içinde konutunun olması
B) Kiracının tahliye konusunda önceden verilmiş taahhüdünün
olması
C) Konutun oturmaya elverişli olması
D) Kiraya verenin, kira sözleşmesi yapılırken bu konu an
haberinin olmaması
E) Kiraya verenin kira sözleşmesinin bi minden i baren 1 ay
içinde tahliye davasını açması
Cevap Açıklama: (B) • Kiracının veya birlikte yaşadığı eşinin
oturmaya elverişli konutunun olması sebebiyle tahliye davası
Kiraya verenin bu gerekçe ile tahliye davası açabilmesi için
kanun koyucu bazı şartlar sıralamış r: -Kiracının veya eşinin
aynı ilçe veya belde belediyesi sınırları içinde konutunun olması
-Konutun oturmaya elverişli olması -Kiraya verenin, kira
sözleşmesi yapılırken bu konu an haberinin olmaması Bu
şartlar var ise kiraya veren kira sözleşmesinin bi minden
i baren 1 ay içinde tahliye davasını açmalıdır.

6. Kanun, konut ve ça lı iş yeri kiralarında belirsiz süreli kira
sözleşmelerinde kiracıya her zaman sözleşmeyi feshetme
hakkını tanımış r.
Kiraya verenin sözleşmeyi feshetme hakkı ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Her zaman feshedebilir.
B) Kiraya verenin kiranın başlangıcından i baren 6 ay
geçmedikçe sözleşmeyi feshetme hakkı bulunmamaktadır.
C) Kiraya verenin kiranın başlangıcından i baren 1 yıl
geçmedikçe sözleşmeyi feshetme hakkı bulunmamaktadır.
D) Kiraya verenin kiranın başlangıcından i baren 5 yıl
geçmedikçe sözleşmeyi feshetme hakkı bulunmamaktadır.
E) Kiraya verenin kiranın başlangıcından i baren 10 yıl
geçmedikçe sözleşmeyi feshetme hakkı bulunmamaktadır.
8. Borç ilişkileri yalnızca alacaklı ve borçlu arasında bir hukuki
ilişki meydana ge rir. Bazı kişisel hakların şerh ile
güçlendirilmesi bu kuralın is snasını oluşturmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi şerh edilebilecek bu haklar arasında
yer almaz?
A) Alacak hakkı
B) Alım hakkı
C) Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden doğan haklar
D) Ön alım hakkı
E) Taşınmaz sa ş vaadi sözleşmesinden doğan haklar
Cevap Açıklama: (A) Alacak hakkı şerh edilebilecek haklar
arasında yer almaz.

Cevap Açıklama: (E) Bildirim (Fesih) Yoluyla Kira Sözleşmesinin

Sona Ermesi Belirli süreli konut ve ça lı işyeri kiralarında, kiracı,
sözleşmenin bi minden 15 gün önce kiraya verene bildirimde
bulunursa sözleşme sona erer. Ancak böyle bir bildirimde
bulunmazsa sözleşme aynı şartlarla 1 yıl daha uza lmış sayılır.
Bu bildirim yazılı olarak yapılmalıdır. Yazılı yapılması ispat değil
geçerlilik şar dır. Belirli süreli kira sözleşmelerinde kira süresinin
belirli olması, sözleşmenin sona ermesini sağlamamaktadır.
Yazılı bir bildirim şar vardır. Kiraya veren ise ancak
sözleşmenin 10 yıllık uzama süresinin sonunda bu hakkı elde
etmektedir. Ancak bunun için; 10 yıllık uzama süresi
gerçekleş kten sonra kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama
yılının bi minden en az 3 ay önce sözleşmeyi sona erdireceğini
yazılı olarak kiracıya bildirmek zorundadır. Yani kiraya veren on
yıllık uzama süresinden sonraki uzamalarda, gelecek yıl için
sözleşmeye devam etmek istemiyorsa, son uzama yılının
bi minden üç ay önce bildirimde bulunacak r.

2
9. Temsilcinin kendi adına ancak temsil olunan hesabına hukuki 12. İki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde ifaya ilişkin
işlem yap ğı temsil türü aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisi geçerli değildir?
A) Kısmi yasal temsil
B) Dolaylı temsil A) Eksik iki taraflı sözleşmelerde ifa sırası bellidir ve bu açıdan
C) Yasal temsil kimin önce ifa etmesi gerek ği sorunu çıkmaz.
D) Doğrudan temsil B) Tam iki taraflı sözleşmelerde taraflar ifa sırasını belirlemiş
E) Yetkisiz temsil olabilirler.
C) Tam iki taraflı sözleşmelerin bazılarında kimin önce ifa
Cevap Açıklama: (B) Dolaylı temsil, temsilcinin kendi adına edeceği yerel âdetlerden de anlaşılır.
ancak başkası hesabına hareket e ği temsil türüdür. D) Ödemezlik def’inin kullanılabilmesi için karşılıklı borçların
her ikisinin de muaccel olması gerekir.
E) Öğre de baskın anlayışa göre ödemezlik def’i teknik
anlamda def’i olmayıp ifanın şar dır.

Cevap Açıklama: (Iptal)

10. Aşağıdakilerden hangisinde farazi destekten yoksun kalma söz
konusudur?
A) (A)’nın ev hanımı eşi öldürülmüştür.
B) (B)’nin memur kocası öldürülmüştür.
C) (B)’nin imam nikâhlı eşi öldürülmüştür.
D) On yaşındaki (S)’nin babası öldürülmüştür.
E) Otuz yaşındaki (A)’nın on yaşındaki oğlu öldürülmüştür.
Cevap Açıklama: (E) Ölenin desteğinden fiilen yararlanmayıp
da ileride yararlanması pek muhtemel olanlar için ise, bir farazi
destek yoksunluğu söz konusudur. “Farazi destek”te, haya a
kalanlar ölenin desteğinden aslında gerçekte henüz
yararlanmış değillerdir ve fakat ölüm olmasaydı bu desteği
gelecekte elde edeceklerine kanaat ge rilebilmektedir.
Hukukumuzda özellikle küçük çocukların ölümü hâlinde, Türk
toplumundaki dayanışma ve aile ilişkileri dikkate alınarak,
bunların gelecekte ana- babalarına destek olacağı yorumu
yapılmakta ve ana-babanın, ölen çocuklarının müstakbel
desteğinden yoksun kaldığı kabul edilmektedir.
13. Aşağıdakilerden hangisi fer’i hak değildir?
A) Rehin
B) Kefalet
C) Faiz
D) Asıl alacak
E) Ceza koşulu
Cevap Açıklama: (D) Asıl borç ifa ya da diğer bir sebeple sona
erdiği takdirde, rehin, kefalet, faiz ve ceza koşulu gibi buna
bağlı hak ve borçlar da sona ermiş olur [2, 3]. Örneğin, (A),
bankaya olan kredi borcunu ödemişse, kefiller (B) ve (C)’nin
kefillikleri sona erer. Aynı şekilde banka faiz hakkını saklı
tutmaksızın asıl borcu tahsil etmişse, borcun işlemiş faizini de
tahsil etmiş sayılır. Asıl borç sona erdiğinde işlemiş faiz
alacaklarının sona ermesini istemeyen alacaklının faiz hakkını,
sözleşmeyle veya ifa anına kadar yapılacak bir bildirimle saklı
tutması veya durum ve koşullardan faiz hakkının saklı
tutulduğunun anlaşılması gerekir.

11. Aşağıdaki sözleşmelerden hangisinde güven ilişkisi yoğun

şekilde hissedilir?

A) Vekâletsiz İş Görme
B) Eser Sözleşmesi
C) Bağışlama Sözleşmesi
D) Sa m Sözleşmesi
E) Vekâlet Sözleşmesi

Cevap Açıklama: (E) VEKÂLET SÖZLEŞMESİ Vekâlet sözleşmesi,

vekilin vekâlet verenin bir işini görmeyi veya işlemini yapmayı
üstlendiği sözleşmedir (TBK m. 502/I). Vekâlet sözleşmesi iş
görme borcu doğuran sözleşmelerdendir. Prensip olarak tek
tarafa borç yükleyen sözleşmelerdendir. Zira iş görme
karşılığında bir bedelin ödenmesi vekâlet sözleşmesinin
zorunlu/esaslı unsuru değildir. Nitekim TBK m. 502/III’e göre,
sözleşme veya teamül varsa vekil, ücrete hak kazanır. Aksi
takdirde ücrete hak kazanmaz. Vekâlet sözleşmesi, görülen işin
karşılığı olarak bir bedel alınıyorsa, bu takdirde de iki tarafa
borç yükleyen bir sözleşme niteliği gösterir [9, 11]. Vekâlet
sözleşmesinde iş görme borcunu üstlenene vekil, işi üstlenilen
kişiye işe vekâlet veren (müvekkil) denmektedir.

3
14. Adam çalış ranın sorumluluğu ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi yanlış r?
A) Kusursuz sorumluluk hâlidir.
B) Çalışma-çalış rma durumunu belirlemede ölçüt, kişinin işini
bir başkasının emir ve talimatları al nda yerine ge rip
ge rmediğidir.
C) Adam çalış ranın sorumluluğunun söz konusu olduğu
durumlarda, çalış ran ile çalışan arasında genellikle bir hizmet
ilişkisi; hizmet sözleşmesine, iş sözleşmesine dayanan bir ilişki
görülür.
D) Çalış ran, ödediği tazmina , zarar veren çalışan da dâhil, iş
yerinde çalışanlara rücu edebilir.
E) Türk Borçlar Kanunu’nda, adam çalış ran için kurtuluş
kanı na yer verilmiş r.
Cevap Açıklama: (D) Adam Çalış ranın Sorumluluğu TBK m.
66/1’e göre, adam çalış ran, çalışanın, kendisine verilen işin
yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle
yükümlüdür. Günlük yaşamda birçok kişi başkalarını
çalış rmakta, bir başka deyişle birçok kişi başkalarının yanında
çalışmaktadır. Burada çalışma-çalış rma durumunu
belirlemede ölçüt, kişinin işini bir başkasının emir ve talimatları
al nda yerine ge rip ge rmediğidir. Bir kimse başkasının
dene mi ve göze mi al nda ise, ondan aldığı talimatlara göre
işini yapıyorsa burada adam çalış rmadan söz edilebilir. Bu
ilişkide çalışanın çalış rana -işin görülmesi noktasında-
bağımlılığı belirleyici unsurdur. Gerçekten de adam çalış ranın
sorumluluğunun söz konusu olduğu durumlarda, çalış ran ile
çalışan arasında genellikle bir hizmet ilişkisi; hizmet
sözleşmesine, iş sözleşmesine dayanan bir ilişki görülür. Ancak
çalış ran ile çalışan arasındaki ilişkiyi muhakkak işçi-işveren
arasındaki bir ilişki olarak anlamak yanlış olur. Arada
bağımlılık ilişkisi olduktan sonra, herhangi bir nedenle bir
başkasının yanında çalışan kişinin fiillerinden onu çalış ranın
kusursuz sorumluluğu doğar.
15. Bir sözleşmenin kurulmasında söz konusu olan irade
beyanlarından zaman i barıyla önce olanı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Açıklama
B) Öneri
C) Öneriye davet
D) Kabul
E) Sözleşmeden dönme
Cevap Açıklama: (B)
4
16. Aşağıdakilerden hangisinde zararın aynen tazmini söz
konusudur?
A) (A)’nın çalınan bisikle nin iade edilmesi
B) (A)’nın (B)’ye aylık olarak 3.000 TL ödemesi
C) (A)’nın (B)’ye bir seferde 20.000 TL ödemesi
D) (A)’nın (B)’ye 20.000 TL ödemesi ve ayrıca ayda 300 TL
ödemesi
E) (A)’nın (B)’ye borcu karşılığı çek vermesi
Cevap Açıklama: (A) TAZMİNATIN TÜRLERİ Tazmina n ödenme
biçimini hâkim belirler. Hâkim bunu yaparken, somut olayın
özelliklerini dikkate alır, durumun gereğine (hâlin icabına) göre
karar verir. Bu konuda hâkimin geniş bir takdir hakkı vardır.
Bilindiği gibi, kanunun takdir yetkisi tanıdığı veya durumun
gereklerini ya da haklı sebepleri göz önünde tutmayı emre ği
konularda hâkim, hukuka ve hakkaniyete göre karar verir (Türk
Medeni Kanun’u m. 4). Maddi tazmina n hükmedilmesinde
başvurulabilecek iki temel yol; zararın aynen tazmini ile nakden
(para olarak) tazminidir [2, 8]. Aynen tazmin, zarar görenin mal
varlığını zarardan önceki durumuna aynen, fiilen ge rmeye
yönelik bir yoldur. Bunun için gerekirse, zarar verilen hukuki
değer onarılır, aynen yerine konur, bunu sağlayacak şekilde
yeniden sağlanır.
17. …………… hukuki sonucun doğması için iradenin kanunda
öngörülen şekle uygun olarak açıklanması gerekir.
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
ge rilmelidir?
A) Geçerlilik şeklinde
B) İspat şeklinde
C) Düzen şeklinde
D) Yazılı şekilde
E) Resmî şekilde
Cevap Açıklama: (A) Geçerlilik şeklinde, hukuki sonucun
doğması için iradenin kanunda öngörülen şekle uygun olarak
açıklanması gerekir.
18. (A) bir kızgınlık anında (B)’ye tokat atmış r.
Bu fiil ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) (A)’nın kas bulunmaktadır.
B) (A) ile (B) hısım ise fiil hukuka aykırı olmaz.
C) (A)’nın olayda ağır ihmali vardır.
D) (A), kızgınlık anında bunu yap ğı için fiilinden sorumlu
değildir.
E) (A) bu fiil ile, (B)’nin mal varlığına zarar vermiş r.
Cevap Açıklama: (A) Kas n dışında, kusurun ikinci türünü
ihmal oluşturur. İhmal de kendi içinde ağır ihmal ve hafif ihmal
olmak üzere ikiye ayrılır. Başlangıçtaki örnek olaya dönersek,
ikinci durumda (A), saksıyı düşürerek yine (B)’ye zarar vermekle
birlikte, ne bu hukuka aykırı sonucu öngörmüş ne de istemiş r.
Ancak bu sonucu önleyecek gerekli önlemleri de almamış r.
Normalde, böyle dar bir alanda yapacağı kontrolsüz
davranışların bazı eşyaların düşmesine neden olacağını
düşünerek dikkatli davranması gerekirdi. Bu amaçla ya saksıyı
düşmeyecek şekilde sağlamlaş rabilir ya da balkonda daha
dikkatli hareket edebilirdi. İşte herkesin alacağı önlemleri
almadığı ya da herkesten beklenebilecek özeni göstermediği
için davranışıyla bir başkasına zarar veren kişinin ağır ihmali
var demek r.
20. Aşağıdakilerden hangisi tehlike sorumluluğu hâllerinden
biri değildir?
A) Motorlu araç işletenin sorumluluğu
B) Petrol hakkı sahibinin sorumluluğu
C) Sivil hava aracı işletenin sorumluluğu
D) Askerî manevra ve a şlardan doğan sorumluluk
E) Sıcak hava balonu kullananın sorumluluğu
Cevap Açıklama: (E) 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda,
önceki Borçlar Kanunu’ndan farklı olarak, tehlike
sorumluluğuna ilişkin genel bir hükme yer verilmiş r. Bundan
önce hukukumuzda özel tehlike sorumluluğu hâlleri vardı.
Örneğin, Karayolları Trafik Kanunu’nda motorlu araç işletenin,
Petrol Kanunu’nda petrol hakkı sahibinin, Türk Sivil Havacılık
Kanunu’nda sivil hava aracı işletenin, Millî Müdafaa
Mükellefiye Kanunu’nda (askeri manevra ve a şlar için)
devle n kusursuz sorumlu tutulduğu hâller bulunmaktadır.

19. Sa ş sözleşmesinin hukuki niteliği ile ilgili olarak

aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Sa ş sözleşmesi rızai bir sözleşmedir.

B) Sa ş sözleşmesi resmî şekilde yapılması gereken bir
sözleşmedir.
C) Sa ş sözleşmesi kanunda düzenlenmemiş a pik bir
sözleşmedir.
D) Sa ş sözleşmesi temlik borcu doğurmayan bir sözleşmedir.
E) Sa ş sözleşmesi tek tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir.

Cevap Açıklama: (A) Hukuki Niteliği Sa ş sözleşmesinin

tanımından hukuki niteliğini tespit etmek mümkündür [1, 3,
10]. • Sa ş sözleşmesi rızai sözleşmedir. Sa lanın teslimi ve
paranın ödenmesi, sözleşmenin kurulması için gerekli olmayıp
sadece tarafların mal ve paranın değişimi konusunda anlaşmış
olmaları gerekli ve yeterlidir. • Borç doğurucu bir sözleşmedir.
Sa ş sözleşmesinin yapılması ile sa cı malın zilyetliğini ve
mülkiye ni alıcıya geçirmeyi taahhüt etmiş olmaktadır. Alıcı da
malın bedelini sa cıya ödemeyi taahhüt etmektedir. Sa ş
sözleşmesinde tarafların borcu verme borcudur. • Karşılıklıdır.

CEVAP ANAHTARI
1. D 2. A 3. E 4. A 5. D 6. E 7. B 8. A 9. B 10. E 11. E 12. Iptal 13. D 14. D 15. B 16. A 17. A 18. A 19. A 20. E

5
 Borçlar Hukuku
DİKKAT!
Bu testte 20 soru bulunmaktadır.
Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın Borçlar Hukuku testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. Alacağın devrinin gerçekleşme koşullarına ilişkin olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlış r?
A) Alacağı devredenin alacak üzerinde tasarruf yetkisine sahip
olması gerekir.
B) Alacağın devri sözü verme de yazılı şekle tabidir.
C) Alacağın devri mümkün olmalıdır.
D) Devir yazılı şekilde yapılmış olmalıdır.
E) Devredilmek istenilen alacağın belirlenmiş ya da
belirlenebilir olması gerekir.
Cevap Açıklama: (B) Unite: 7 Alacağın devri sözü verme kural
olarak şekle bağlı değildir.
2. (A) bir kızgınlık anında (B)’ye tokat atmış r.
Bu fiil ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) (A)’nın kas bulunmaktadır.
B) (A) ile (B) hısım ise fiil hukuka aykırı olmaz.
C) (A)’nın olayda ağır ihmali vardır.
D) (A), kızgınlık anında bunu yap ğı için fiilinden sorumlu
değildir.
E) (A) bu fiil ile, (B)’nin mal varlığına zarar vermiş r.
Cevap Açıklama: (A) Unite: 12 Kas n dışında, kusurun ikinci
türünü ihmal oluşturur. İhmal de kendi içinde ağır ihmal ve
hafif ihmal olmak üzere ikiye ayrılır. Başlangıçtaki örnek olaya
dönersek, ikinci durumda (A), saksıyı düşürerek yine (B)’ye zarar
vermekle birlikte, ne bu hukuka aykırı sonucu öngörmüş ne de
istemiş r. Ancak bu sonucu önleyecek gerekli önlemleri de
almamış r. Normalde, böyle dar bir alanda yapacağı
kontrolsüz davranışların bazı eşyaların düşmesine neden
olacağını düşünerek dikkatli davranması gerekirdi. Bu amaçla
ya saksıyı düşmeyecek şekilde sağlamlaş rabilir ya da
balkonda daha dikkatli hareket edebilirdi. İşte herkesin alacağı
önlemleri almadığı ya da herkesten beklenebilecek özeni
göstermediği için davranışıyla bir başkasına zarar veren kişinin
ağır ihmali var demek r.
3. Resmî şekle ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış r?
A) Kanunda ayrıca belir lmemişse, resmî şekli noterler
gerçekleş rir.
B) Taşınmaz sa ş sözleşmesi yapma açısından noterlerin de
yetkisi bulunmaktadır.
C) Resmî şekli adi ya da nitelikli yazılı şekilden farklı kılan, resmî
şekilde işin içine resmî makam veya memurun girmesidir.
D) Onaylama şeklinde noter sadece imzaların ilgili kişiler
tara ndan kendi önünde a ldığını ve tarihi onaylar.
E) Düzenleme şeklinde, me n bizzat noter tara ndan tarafların
isteğine göre düzenlenir.
Cevap Açıklama: (B) Unite: 4 Taşınmaz sa ş sözleşmesi yapma
değil, taşınmaz sa ş vaadi açısından noterlerin de yetkisi
bulunmaktadır.
1
4. Alıcının sa lanı kabul etmekte veya herhangi bir gerekçe ileri
sürmeksizin reddetmekte/geri vermekte serbest olduğu sa ş
türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Örnek üzerine sa ş
B) Beğenme koşuluyla sa ş
C) Ön ödemeli taksitli sa ş
D) Açık ar rma yoluyla sa ş
E) Taşınmaz sa şı
Cevap Açıklama: (B) Unite: 9 DİĞER SATIŞ TÜRLERİ Türk Borçlar
KanunundaBorçlar Kanunu’nda taşınır ve taşınmaz sa şlarına
ilişkin hükümlerden sonra ‘Dördüncü Ayırım’da “Bazı Sa ş
Türleri” başlığında 4 adet sa ş türü düzenlenmiş r: • Örnek
(numune) üzerine sa ş • Beğenme koşuluyla sa ş • Kısmi
ödemeli sa şlar • Açık ar rma yoluyla sa ş Bu sa ş türleri
hakkında kısaca bilgi vermek gerekirse;
5. Aşağıdakilerden hangisi iradi olmayan (kanuna dayanan)
borçlar arasında yer almaz?
A) Vekâletsiz iş görmeden kaynaklanan borçlar
B) Sözleşmeden kaynaklanan borçlar
C) Haksız fiilden kaynaklanan borçlar
D) Sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan borçlar
E) Yardım nafakası borcu
Cevap Açıklama: (B) Unite: 1 Sözleşmeden kaynaklanan
borçlar, iradi olmayan (kanuna dayanan) borçlar arasında yer
almaz.
6. Türk Hukuku'nda kişinin haksız fiillerden sorumlu
tutulabilmesi için hangisinin gerçekleşmesi yeterlidir?
A) Ayırt etme gücüne sahip olması
B) Yedi yaşını doldurulması
C) Evlenmesi
D) Kısıtlı olmaması
E) Nişanlanması
Cevap Açıklama: (A) Unite: 12 Hukukumuzda kişinin haksız
fiillerinden sorumlu tutulabilmesi için ayırt etme gücüne sahip
olması yeterlidir. Dolayısıyla, tam ehliyetlilerin, sınırlı
ehliyetlilerin ve sınırlı ehliyetsizlerin kusur ehliyetleri
bulunmaktadır.
7. Aşağıdakilerden hangisi kiracının veya birlikte yaşadığı eşinin
oturmaya elverişli konutunun olması sebebiyle tahliye
davasının şartlarından biri değildir?
A) Kiracının veya eşinin aynı ilçe veya belde belediyesi sınırları
içinde konutunun olması
B) Kiracının tahliye konusunda önceden verilmiş taahhüdünün
olması
C) Konutun oturmaya elverişli olması
D) Kiraya verenin, kira sözleşmesi yapılırken bu konu an
haberinin olmaması
E) Kiraya verenin kira sözleşmesinin bi minden i baren 1 ay
içinde tahliye davasını açması
Cevap Açıklama: (B) Unite: 10 • Kiracının veya birlikte yaşadığı
eşinin oturmaya elverişli konutunun olması sebebiyle tahliye
davası Kiraya verenin bu gerekçe ile tahliye davası açabilmesi
için kanun koyucu bazı şartlar sıralamış r: -Kiracının veya
eşinin aynı ilçe veya belde belediyesi sınırları içinde konutunun
olması -Konutun oturmaya elverişli olması -Kiraya verenin, kira
sözleşmesi yapılırken bu konu an haberinin olmaması Bu
şartlar var ise kiraya veren kira sözleşmesinin bi minden
i baren 1 ay içinde tahliye davasını açmalıdır.
8. Aşağıdakilerden hangisi fer’i hak değildir?
A) Rehin
B) Kefalet
C) Faiz
D) Asıl alacak
E) Ceza koşulu
Cevap Açıklama: (D) Unite: 8 Asıl borç ifa ya da diğer bir
sebeple sona erdiği takdirde, rehin, kefalet, faiz ve ceza koşulu
gibi buna bağlı hak ve borçlar da sona ermiş olur [2, 3].
Örneğin, (A), bankaya olan kredi borcunu ödemişse, kefiller (B)
ve (C)’nin kefillikleri sona erer. Aynı şekilde banka faiz hakkını
saklı tutmaksızın asıl borcu tahsil etmişse, borcun işlemiş faizini
de tahsil etmiş sayılır. Asıl borç sona erdiğinde işlemiş faiz
alacaklarının sona ermesini istemeyen alacaklının faiz hakkını,
sözleşmeyle veya ifa anına kadar yapılacak bir bildirimle saklı
tutması veya durum ve koşullardan faiz hakkının saklı
tutulduğunun anlaşılması gerekir.
2
9. İki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde ifaya ilişkin
aşağıdakilerden hangisi geçerli değildir?
A) Eksik iki taraflı sözleşmelerde ifa sırası bellidir ve bu açıdan
kimin önce ifa etmesi gerek ği sorunu çıkmaz.
B) Tam iki taraflı sözleşmelerde taraflar ifa sırasını belirlemiş
olabilirler.
C) Tam iki taraflı sözleşmelerin bazılarında kimin önce ifa
edeceği yerel âdetlerden de anlaşılır.
D) Ödemezlik def’inin kullanılabilmesi için karşılıklı borçların
her ikisinin de muaccel olması gerekir.
E) Öğre de baskın anlayışa göre ödemezlik def’i teknik
anlamda def’i olmayıp ifanın şar dır.
Cevap Açıklama: (E) Unite: 6 İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN
SÖZLEŞMELERDE İFAYA DAİR BAZI ÖZELLİKLER Tarafların bir
sözleşmede borç yüklenip yüklenmedikleri, her iki taraf da borç
yükleniyor ise bunların birbirine olan ilişkisi gibi hususlardan
hareketle sözleşmeler kendi içinde alt ayrımlara tabi tutulur. Bu
açıdan sözleşmeaçıdan sözleşme zaten her zaman en az iki
taraflı oldukları haldehâlde, tek tarafa borç yükleyen; her iki
tarafa borç yükleyen;yükleyen, eksik ya da tam iki taraflı
sözleşmeler şeklinde ifadeler kullanılmaktadır. Tek tarafa borç
yükleyen sözleşmelere kefalet ve bağışlama vaadi örnek olarak
verilebilir. İki taraflı ya da daha doğru deyimle tam iki taraflı
sözleşmelere, sa ş sözleşmesi; kira veya eser sözleşmesi örnek
olarak sayılabilir. Eksik iki taraflı sözleşmelere örnek olarak
ücretsiz vekâlet veya para ödüncü örnek olarak verilebilir. Tam
iki taraflı sözleşmelerde edim ve karşı edim arasında doğrudan
bir bağlılık ve karşılıklılık (araba sa şında, arabanın
mülkiye nin devri ile bedelin ödenmesi; konut kirasında evin
kullanım için teslimi ve hazır tutulması ile kira bedelinin
ödenmesi gibi) varken, eksik iki taraflı sözleşmelerde daha
başlangıçta bu şekilde bir karşılıklılık ya da bağlılık yoktur.
Önce ödünç para verilmelidir ki,ki diğeri sonra bunu iade
edebilsin!
10. Elektrikçi (E)’nin yanında çalışan (Ç), komşusu (K)’nın ricası
üzerine (K)’nın evindeki prizi değiş rmek istemiş ve fakat yanlış
kablo bağlan sı yaparak evde yangın çıkmasına neden
olmuştur. Hâkim, zararın tazmini için (K)’nın (E)’ye aç ğı
davayı reddetmiş r.
Bunun nedeni olaya göre aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Hâkim, (E)’nin kas nı belirleyememiş r.
B) Hâkim, zararın (E)’nin bir işinin yapılması sırasında
gerçekleşmediğine dayanmış r.
C) Hâkim, (E)’nin (K)’yı tanımadığına dayanmış r.
D) Hâkim, (Ç)’nin kusursuz olması nedeniyle (E)’yi sorumlu
tutmamış r.
E) Hâkim, olayda zarar görenin rızasını belirlemiş r.
Cevap Açıklama: (B) Unite: 13 Sorumluluğun doğabilmesi için,
bir bina ya da yapı eserinden kaynaklanan bir zarar
doğmalıdır. Bina; barınma, korunma ve diğer çeşitli ih yaçları
karşılamak üzere insanlar tara ndan toprağa bağlı olacak
şekilde yapılan etra ve üzeri genellikle kapalı olan yapılardır.
Apartmanlar, evler; garaj, depo, ahır, spor salonu gibi yapılar
binaya örnek r. Diğer yapı eserleri ile kastedilen ise, binalar
dışında kalan; insanlar tara ndan yapılmış, sabit ve toprağa
bağlı yapılardır. Köprüler, elektrik direkleri, yollar, setler,
tüneller, yüzme havuzları bu yapılara örnek r [11].
11. Temsilcinin kendi adına ancak temsil olunan hesabına hukuki
işlem yap ğı temsil türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kısmi yasal temsil
B) Dolaylı temsil
C) Yasal temsil
D) Doğrudan temsil
E) Yetkisiz temsil
Cevap Açıklama: (B) Unite: 5 Dolaylı temsil, temsilcinin kendi
adına ancak başkası hesabına hareket e ği temsil türüdür.
12. Aşağıda sayılanlardan hangisine taşınır sa şına ilişkin
hükümler uygulanmaz?
A) Elektrik
B) Çardak
C) Baraka
D) Doğalgaz
E) Arazi
Cevap Açıklama: (E) Unite: 9 Bir yerden başka bir yere
taşınabilen eşyalar yanında insanların kullandıkları elektrik
enerjisi, su, doğalgaz gibi doğal güçler taşınır sa şının
konusunu oluşturur. Yine bir arsa üzerinde daimî olmayan
(arazi üzerinde kalıcı olması amaçlanmaksızın yapılan) kulübe,
büfe, çardak, baraka ve benzeri hafif yapıların sa şı ile tapusuz
taşınmazların -örneğin gecekonduların- sa şına da taşınır
sa şının kuralları uygulanacak r.
13. Aşağıdaki sözleşmelerden hangisinde güven ilişkisi yoğun
şekilde hissedilir?
A) Vekâletsiz İş Görme
B) Eser Sözleşmesi
C) Bağışlama Sözleşmesi
D) Sa m Sözleşmesi
E) Vekâlet Sözleşmesi
Cevap Açıklama: (E) Unite: 11 VEKÂLET SÖZLEŞMESİ Vekâlet
sözleşmesi, vekilin vekâlet verenin bir işini görmeyi veya işlemini
yapmayı üstlendiği sözleşmedir (TBK m. 502/I). Vekâlet
sözleşmesi iş görme borcu doğuran sözleşmelerdendir. Prensip
olarak tek tarafa borç yükleyen sözleşmelerdendir. Zira iş görme
karşılığında bir bedelin ödenmesi vekâlet sözleşmesinin
zorunlu/esaslı unsuru değildir. Nitekim TBK m. 502/III’e göre,
sözleşme veya teamül varsa vekil, ücrete hak kazanır. Aksi
takdirde ücrete hak kazanmaz. Vekâlet sözleşmesi, görülen işin
karşılığı olarak bir bedel alınıyorsa, bu takdirde de iki tarafa
borç yükleyen bir sözleşme niteliği gösterir [9, 11]. Vekâlet
sözleşmesinde iş görme borcunu üstlenene vekil, işi üstlenilen
kişiye işe vekâlet veren (müvekkil) denmektedir.
3
14. Alacaklı ile borçlunun, alacaklının alacak hakkından tamamen
veya kısmen vazgeçmesi hususunda anlaşmalarına ne ad
verilir?
A) İbra
B) Yenileme
C) Takas
D) İkale
E) Temerrüt
Cevap Açıklama: (A) Unite: 8 İbra, alacaklı ile borçlunun,
alacaklının alacak hakkından tamamen veya kısmen
vazgeçmesi hususunda anlaşmalarıdır.
15. Aşağıdakilerden hangisi kiraya verenin zap an sorumlu
tutulabilmesinin şartları arasında yer almaz?
A) Kiracı açılan davayı kiraya verene bildirmelidir.
B) Üçüncü kişi hakkını dava yoluyla kiracıya ileri sürmelidir.
C) Üçüncü şahıs kiralanan üzerinde hak iddia etmelidir.
D) Üçüncü şahsın iddia e ği hak ile kiracının hakkı
bağdaşmamalıdır.
E) Üçüncü kişi hakkını tahkim yoluyla kiracıya ileri sürmelidir.
Cevap Açıklama: (E) Unite: 10 Kiraya verenin zap an sorumlu
tutulabilmesi için bazı şartlar vardır: • Üçüncü şahıs kiralanan
üzerinde hak iddia etmelidir. • Üçüncü şahsın iddia e ği hak ile
kiracının hakkı bağdaşmamalıdır. • Üçüncü kişi hakkını dava
yoluyla kiracıya ileri sürmelidir. (Noterden ihtarname
göndermek sure yle yapılan işlemler zapt sayılmayacak r.
Dava açılması şar r.) • Kiracı davayı kiraya verene
bildirmelidir.
16. Zararın tazmini ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinden söz
edilemez?
A) Zararı ve zarar verenin kusurunu ispat yükü zarar
görendedir.
B) Tazmina n amacı haksız fiilden doğan zararın
giderilmesidir.
C) Tazminat tutarı, zarar tutarından aşağı olamaz.
D) Tazminat tutarı, zarar tutarını aşamaz.
E) Uğranılan zararın miktarı tam olarak ispat edilemiyorsa
hâkim, zararın miktarını hakkaniyete uygun olarak belirler.
Cevap Açıklama: (C) Unite: 14 ZARARIN BELİRLENMESİ
Yukarıda verilen bilgilerden anlaşılacağı üzere gerek tazminat
tutarını gerekse onun ödenme biçimini belirlemek için, önce
zararın tutarının belirlenmesi gerekir. O hâlde bir olayda zararın
varlığı bazen görünür olsa da [örneğin (A)’nın ateş etmesi
sonucu (B)’nin ölümü], tazmina n belirlenmesi açısından zarar
tutarının açıklığa kavuşturulması ayrıca çaba gerek rebilir.
Zararı ve zarar verenin kusurunu ispat yükü zarar görendedir.
Zarar gören, zarar verenin fiili sonucu hangi zararlarının
oluştuğunu belirtecek ve bunları ispatlayacak r. Bu düzenleme
makuldür. Zira zararını en iyi bilen ve değerlendirecek olan
zarar görendir.
17. Hayvan bulunduranın sorumluluğuna ilişkin aşağıdaki
bilgilerden hangisi yanlış r?
A) Hayvan bulundurmakta ölçüt, hayvanın bakım ve
yöne mini üstlenmek r.
B) Hayvanın evcil ya da vahşi bir hayvan olması önemli
değildir.
C) Hayvan bu davranışı içgüdüsel bir şekilde yapmışsa bu
sorumluluk gündeme gelir.
D) Hayvan, sahibinin emri doğrultusunda zarar verdiğinde de
bu sorumluluk meydana gelir.
E) Hayvanı ödünç alan, kiralayan hayvan bulunduran
kavramına dâhildir.
Cevap Açıklama: (D) Unite: 13 bulunduranın emri ya da
yönlendirmesi sonucu bir başkasına zarar vermişse, bu takdirde
o kişinin haksız fiil sorumluluğu söz konusu olur ve kişi kusur
sorumluluğu çerçevesinde davranışının sonuçlarına katlanır.
19. Alacağın devri açısından aşağıdakilerden hangisi geçerli
değildir?
A) Alacağın devri, dar anlamda borç ilişkilerinde taraf
değişikliğinin türlerinden biridir.
B) Yazılı şekilde yapılması gerekir, aksi hâlde geçersiz olur.
C) Alacağın temliki aynı zamanda bir tasarruf işlemidir.
D) Her türlü hakkın devri mümkündür.
E) Alacağın temliki borçlunun durumunu zorlaş rmamalıdır.
Cevap Açıklama: (D) Unite: 7 Alacağın temliki dar anlamda
borç i bariyle borç ilişkisindeki taraf değişikliğinin türlerinden
biridir. Çeşitli sebeplere dayanabilir. Alacaklı henüz muaccel
hâle gelmemiş alacağını paraya (likide) dönüştürmek
isteyebilir. İfa amaçlı devredilebilir, bağışlama gerekçesi söz
konusu olabilir vs. Alacağın devri TBK m. 183-194 arasında
düzenlenmiş r. Bu düzenleme ağırlıklı olarak alacağın iradi
devrini baz almışsa da diğer (kanuni ya da mahkeme kararına
dayalı) temliklere de iradi temlike dair hükümler kural olarak
kıyasen uygulanırlar. Burada hemen ifade etmek gerekir ki
alacağın temliki iradi temelli olabileceği gibi, kanuni (örneğin
miras hukukunda TMK m. 599, külli halefiyet ya da TBK m. 127
uyarında borçlu yerine ifada bulunanın halefiyet nedeniyle
alacağı kazanması gibi) temelli olabilir. Ayrıca mahkeme
kararına da dayanabilir. Bu sonuncuya alacağın devri vaadinin
yerine ge rilmemesi durumunda alacaklının ifa davacı açması
ve hâkimin bunun talebi yönünde hüküm kurması nedeniyle
alacağın temlikinin gerçekleşmesi örnek olarak verilebilir.

18. Aşağıdakilerden hangisi kefalet sözleşmesinin özelliklerinden
biri değildir?
A) Geçerliliği yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır.
B) Eşlerden biri diğerinin yazılı rızası olmadan kefil olamaz.
C) Kefalet sözleşmesi güvence (teminat) sözleşmelerindendir.
D) Kefilin sorumluluğu kefalet sözleşmesinde belir len azami
miktara kadardır.
E) Kefil borcu ödediği takdirde asıl borçludan ödediği miktarın
kendisine ödenmesini isteyemez.
Cevap Açıklama: (E) Unite: 11 • Kefil borcu ödediği takdirde
asıl borçluya başvurarak ödediği miktarın kendisine
ödenmesini isteyebilir. Yani ödediği miktarı borçluya rücu
edebilir.
20. Aşağıdakilerden hangisinde zararın aynen tazmini söz
konusudur?
A) (A)’nın çalınan bisikle nin iade edilmesi
B) (A)’nın (B)’ye aylık olarak 3.000 TL ödemesi
C) (A)’nın (B)’ye bir seferde 20.000 TL ödemesi
D) (A)’nın (B)’ye 20.000 TL ödemesi ve ayrıca ayda 300 TL
ödemesi
E) (A)’nın (B)’ye borcu karşılığı çek vermesi
Cevap Açıklama: (A) Unite: 14 TAZMİNATIN TÜRLERİ
Tazmina n ödenme biçimini hâkim belirler. Hâkim bunu
yaparken, somut olayın özelliklerini dikkate alır, durumun
gereğine (hâlin icabına) göre karar verir. Bu konuda hâkimin
geniş bir takdir hakkı vardır. Bilindiği gibi, kanunun takdir
yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini ya da haklı sebepleri
göz önünde tutmayı emre ği konularda hâkim, hukuka ve
hakkaniyete göre karar verir (Türk Medeni Kanun’u m. 4).
Maddi tazmina n hükmedilmesinde başvurulabilecek iki temel
yol; zararın aynen tazmini ile nakden (para olarak) tazminidir
[2, 8]. Aynen tazmin, zarar görenin mal varlığını zarardan
önceki durumuna aynen, fiilen ge rmeye yönelik bir yoldur.
Bunun için gerekirse, zarar verilen hukuki değer onarılır, aynen
yerine konur, bunu sağlayacak şekilde yeniden sağlanır.

CEVAP ANAHTARI
1. B 2. A 3. B 4. B 5. B 6. A 7. B 8. D 9. E 10. B 11. B 12. E 13. E 14. A 15. E 16. C 17. D 18. E 19. D 20. A