Professional Documents
Culture Documents
Rezultatet e Anketes
Rezultatet e Anketes
ANKETS S FUQIS
PUNTORE
2014 N KOSOV
QERSHOR 2015
REZULTATET E
ANKETS S FUQIS
PUNTORE
2014 N KOSOV
QERSHOR 2015
QERSHOR 2015
FALNDERIM
y raport paraqet rezultatin e puns s shum individve. Shum antar t stafit t Agjencis s
Statistikave t Kosovs (ASK) kan punuar pr Anketn e Fuqis Puntore (AFP) t vitit 2014. AFPja sht mbikqyrur nga z. Isa Krasniqi dhe menaxhuar nga z. B a s h k i m
Bellaqa. Z. Bujar Hajrizi, znj. Bedrije Demaj dhe znj. Besarta Thai kan realizuar t gjitha aktivitetet, q
lidhen me grumbullimin, pastrimin dhe redaktimin e t dhnave. Z. Bekim Canolli ka prgatitur mostrn
dhe peshat me prkrahjen e ekspertit z. David Megill. Z. Liridon Uka ka shkruar programin pr intervistimin
personal t asistuar me kompujter (CAPI).
Jemi mirnjohs pr punn e madhe t anketuesve dhe shefave t zyrave rajonale t ASK-s, t cilt
mbikqyrn punn n terren.
Po ashtu falnderojm z. Sasun Tsirunyan, znj. Rachel Smith-Govoni dhe znj. Ardiana Gashi pr
mbshtetjen e dhn n analizn e t dhnave. Falnderim t veant pr z. Kenneth Simler pr
mbikqyrjen e tr procesit, si teknikisht ashtu edhe administrativisht, n emr t Banks Botrore.
Anketa u mbshtet financiarisht nga Programi pr Zhvillim i Kombeve t Bashkuara (UNDP) dhe Ministria
e Punve t Jashtme e Finlands.
Z. Tomor ela nga kompania DataGISconsulting ka br kontraktimin e anketuesve dhe mbikqyrsve.
S fundi, por jo pr nga rndsia, i shprehim mirnjohjen t gjitha familjeve, q kan ndar kohn e tyre
dhe kan ofruar t dhnat duke mbshtetur kshtu mbledhjen e ktyre informacioneve t detajuara.
LISTA E SHKURTESAVE
AFP
ONP
ASK
BE
Bashkimi Evropian
ISCO
NACE
NEET
QR
Qarku regjistrues
PRMBATJA
Hyrje...................................................................................................................................... 6
Definicionet. . .......................................................................................................................... 7
Treguesit kryesor................................................................................................................... 9
1. Punsimi............................................................................................................................ 11
1.1. Punsimi sipas gjinis................................................................................................... 11
1.2. Punsimi sipas grupmoshs dhe nivelit arsimor.............................................................. 11
1.3. Statusi i punsimit........................................................................................................ 12
1.4. Punsimi i paqndrueshm.. .......................................................................................... 13
1.5. Llojet e kontratave........................................................................................................ 14
1.6. Punsimi sipas aktiviteteve............................................................................................ 14
1.7. Punsimi sipas profesioneve.. ........................................................................................ 16
1.8. Modelet e puns. . ......................................................................................................... 16
1.9. Paga mujore neto......................................................................................................... 18
2. Papunsia.......................................................................................................................... 21
2.1. Papunsia sipas gjinis................................................................................................. 21
2.2. Papunesia sipas grupmoshes dhe nivelit arsimor............................................................ 21
2.3. Numri i t papunve dhe shkalla e papunsis sipas nivelit m
t lart arsimor dhe gjinis............................................................................................ 22
2.4. Kohzgjatja e papunsis. . ............................................................................................ 23
3. Pjesmarrja n fuqin puntore......................................................................................... 24
4. Personat joaktiv............................................................................................................... 27
4.1. Jo-aktiviteti sipas gjinis............................................................................................... 27
4.2. Punkrkuesit e dekurajuar........................................................................................... 27
4.3. T rinjt joaktiv, q nuk jan t punsuar, nuk ndjekin shkollimin ose trajnim (neet)......... 27
5. Krahasime midis vendeve.. ................................................................................................. 29
6. Krahasimi i statistikave kye: 2012, 2013 & 2014............................................................... 30
7. Shkallt e varsis demografike & ekonomike................................................................... 33
Shtojca 1: dizajni i mostrs dhe prllogaritja e peshave........................................................ 34
QERSHOR 2015
LISTA E TABELAVE
Tabela 1.1:
Tabela 1.2:
Tabela 1.3:
Tabela 1.4:
Tabela 1.5:
Tabela 1.6:
Tabela 1.7:
Tabela 1.8A:
Tabela 1.8B:
Tabela 1.9:
Tabela 1.10:
Tabela 1.11:
Tabela 1.12:
Tabela 1.13:
Tabela 2.1:
Tabela 2.2:
Tabela 2.3:
Tabela 2.4:
Tabela 2.5:
Tabela 3.1:
Tabela 3.2:
Tabela 4.1:
Tabela 4.2:
Tabela 5.1:
Tabela 6.1:
Tabela 6.2:
Tabela 6.3:
Tabela 6.4:
Tabela 6.5:
Tabela 7.1:
Tabela A1.
Tabela A2.
Tabela A3.
Tabela A4.
Tabela A5.
Tabela A6.
Tabela A7.
Tabela A8.
LISTA E FIGURAVE
Figura
Figura
Figura
Figura
Figura
Figura
Figura
Figura
Figura
Figura
Figura
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
11:
PARATHNIE
llimi i Ankets s Fuqis Puntore n Kosov sht t ofroj t dhna statistikore mbi indikatort
e tregut t puns dhe t mundsoj krahasimin e tyre me vitet paraprake. Metodologjia dhe
definicionet e prdorura n AFP jan t njjta me ato t prdorura n vitin 2012 dhe 2013 dhe n
prputhje me rregulloret e Eurostat-it. Anketa e Fuqis Puntore prfshin 600 Qarqe Regjistruese (QR)
n tr territorin e Kosovs, ku jan intervistuar 4,800 ekonomi familjare.
Raporti mbi Anketn e Fuqis Puntore t vitit 2014 prmban
t dhna mbi punsimin dhe papunsin sipas moshs, gjinis,
gjendjen e punsimit, aktivitetet ekonomike, profesionet dhe
fushat e tjera t tregut t puns. N fund t seksionit 6 paraqiten
ndryshimet e indikatorve kryesor nga viti 2012, 2013 dhe 2014.
Tabela 6.1 tregon q shumica e indikatorve ky t tregut t puns
kan mbetur t ngjashm gjat tre viteve t kaluara.
Z. Isa Krasniqi
Kryeshefi i Agjencis s
Statistikave t Kosovs
Shkalla e papunsis ka rn leht nga 30.9% n 30.0% midis viteve 2012 dhe 2013 por ka shnuar rritje
n 35.3% n vitin 2014. Megjithat, midis viteve 2013 dhe 2014 prqindja e personave t dekurajuar
(personat joaktiv, t cilt nuk krkojn pun pasi besojn se nuk ka) ka rn nga 12.1% n 10.7%.
Shkalla e joaktivitetit gjithashtu ka shnuar rnie t leht midis dy viteve. Kjo mund t sugjeroj q
personat, t cilt kan qen joaktiv, kan filluar t krkojn pun (dhe kshtu do t klasifikoheshin si
t papun).
Ka pasur nj ndryshim t leht n pjesmarrjen n fuqin puntore midis viteve 2013 dhe 2014, duke
shnuar rritje nga 40.5% n 41.6%. Pjesmarrja e femrave n fuqin puntore dhe punsimi kan mbetur
praktikisht t pandryshuara midis viteve 2013 dhe 2014. Papunsia tek t rinjt sht rritur prsri n
vitin 2014, nga 55.9% n 61.0%. Gjithashtu, ka pasur rritje n shkalln e papunsis afatgjat, me rritjen
e prqindjes s t papunve, q kan qen t papun pr m shum se 12 muaj, nga 68.9% n vitin
2013 n 73.8% n vitin 2014. Prqindja e t rinjve q nuk jan t punsuar, as n shkollim, as n trajnim
(t intervistuarit e moshs 15-24 vje, q nuk jan as t punsuar, as n shkollim, as n trajnim) ka rn
nga 35.3% n vitin 2013 n 30.2% n vitin 2014.
ASK-ja falnderon UNDP-n, Ministrin e Punve t Jashtme t Finlands dhe Bankn Botrore pr
mbshtetjen financiare dhe profesionale q kan dhn pr AFP-n. ASK-ja gjithashtu falnderon stafin
e vet t angazhuar n AFP pr kontributin e dhn gjat realizimit t ksaj ankete.
N baz t Ligjit t Statistikave Zyrtare Nr.04/L-034, Agjencia e Statistikave t Kosovs sht prgjegjse
pr prodhimin e statistikave zyrtare n Republikn e Kosovs, prandaj, gjat shfrytzimit t ktyre t
dhnave, duhet t citohet burimi.
QERSHOR 2015
HYRJE
gjencia e Statistikave t Kosovs (ASK) ka filluar realizimin e Ankets s Fuqis Puntore (AFP) n
vitin 2001 duke vazhduar pothuajse n baza vjetore deri n vitin 2009. N vitin 2011, ASK- ja ka
filluar t planifikoj Anketn e prditsuar t Fuqis Puntore, e cila tashm ka disa prmirsime
t rndsishme krahasuar me anketat e mparshme:
n-mostra longitudinale, ku do ekonomi familjare e przgjedhur intervistohet katr her (nj her
N
n tre muaj)
Objektivat kryesore t AFP-s jan grumbullimi i informatave kryesisht pr ann e oferts s tregut
t puns, d.m.th. informatave mbi ata q punojn apo q jan aktiv n krkim t nj pune. AFP-ja
grumbullon informata sociale dhe ekonomike pr prdorim n fushat e mposhtme:
Monitorim makro-ekonomik: Ndryshimi n shifrat e t punsuarve sht nj tregues i mir i ndryshimeve
n aktivitetin ekonomik. sht e nevojshme t ndiqen kto ndryshime, veanrisht lloji i vendeve t
puns dhe industrive, n t cilat njerzit punojn.
Politikat e zhvillimit te burimeve njerzore: Ekonomia po ndryshon gjat gjith kohs. N mnyr
q t plotsojn nevojat e ekonomis n ndryshim, njerzit duhet t jen t trajnuar. AFP-ja mundson
identifikimin e fushave t trajnimit.
Politikat e punsimit: N mnyr q nj ekonomi t funksionoj me potencialin e vet maksimal, t
gjith ata q dshirojn t ken pun duhet t ken vende pune. Dikush mund t dshiroj t ket
pun me orar t plot, por mund t gjej vetm pun me orar t pjesshm. Duke ditur numrin e ktyre
personave, Qeveria mund t hartoj politika q inkurajojn punsimin e plot.
Mbshtetja n t ardhurat dhe programet sociale: Pr shumicn e njerzve, t ardhurat nga
punsimi jan burimi kryesor financiar. Njerzit kan nevoj jo thjesht pr vende pune, por pr vende
pune produktive n mnyr q t marrin t ardhura t arsyeshme. Qeveria duhet t dij se far jan
nivelet e t ardhurave, q fitojn grupe t ndryshme individsh.
Shnim metodologjik: Vlersimet mbi popullsin
N figurn 1 mund t shihet q popullsia e Kosovs me 1 Korrik 2014 sht vlersuar t jet
1,811,521. sht prdorur kjo periudh pasi AFP-ja zhvillohet nga 1 Janar 31 Dhjetor dhe
shifrat vjetore prdorin vlersimet e popullsis pr mesin e vitit 2014. Burimi i shifrave sht raporti
Projeksionet e Popullsis s Kosovs 2011-2061 i publikuar n Dhjetor t vitit 2013. N kt
raport, pr do vit deri n vitin 2061, ASK-ja ka prllogaritur nj variant t ult, t mesm dhe t
lart varsisht nga prkufizimet e ndryshme. Pr raportet e AFP-s s viteve 2012 dhe 2013 sht
konsideruar q varianti i mesm sht versioni m realist dhe m i ndjeshm pr tu prdorur.
Megjithat, duke pasur parasysh migrimin e pazankont t lart jasht vendit nga mesi i Tetorit t vitit
2014, ky variant u konsiderua t jet i lart. Prandaj, pr kt raport prdoret variant i ult.
Vlersimet e popullsis nuk kan ndikim n asnjrn nga shkallt (punsimi, papunsia,
pjesmarrja n fuqin puntore etj.) t paraqitura n kt raport.
6
DEFINICIONET
opullsia n mosh pune prfshin personat e moshs 15-64 vjeare. Kjo mas prdoret pr t
dhn nj vlersim t numrit t prgjithshm t punonjsve potencial brenda nj ekonomie.
Fuqia puntore prbhet nga personat e punsuar dhe personat e papun, sipas prkufizimeve
t sakta t paraqitura m posht. Personat joaktiv nuk konsiderohen pjes e fuqis puntore.
1. T punsuar: persona t cilt gjat javs referuese kan br ndonj pun pr pages, fitim ose
prfitim familjar, n t holla ose n natyr, ose ata q mungonin prkohsisht n punn e tyre.
2. T papun: persona t cilt gjat javs referuese:
ishin pa pun, d.m.th. nuk ishin t punsuar me pages ose t vetpunsuar, dhe
aktualisht ishin t gatshm pr pun, d.m.th. ishin t gatshm t fillojn pun me pages ose
vetpunsim brenda dy javsh; dhe
krkonin pun, d.m.th. kishin ndrmarr hapa specifik gjat katr javve t fundit n krkim t
punsimit me pages ose vetpunsimit.
3. Persona joaktiv: persona t cilt gjat periudhs referuese nuk ishin as t punsuar as t papun.
Klasifikimi i popullsis n kto tri kategori varet nga aplikimi i parimit t aktivitetit far ka br personi
n t vrtet gjat javs referuese - dhe nj grup rregullash prioritare mbi aktivitetin, q i japin prparsi
punsimit mbi papunsin dhe papunsis mbi joaktivitetin ekonomik. Klasifikimi gjithashtu varet nga
t kuptuarit e qart se cilat aktivitete konsiderohen si punsim. sht e rndsishme t theksohet se
punsimi prfshin aktivitete, t cilat jan t paguara ose t papaguara, si dhe aktivitetet e prodhimit t
mallrave dhe shrbimeve, t cilat jan shitur ose jo n treg.
Shkalla e pjesmarrjes n fuqin puntore sht prqindja e popullsis n mosh pune e nj vendi q
angazhohet n mnyr aktive n tregun e puns, duke qen e punsuar apo e papun. sht raporti i
fuqis puntore (t punsuarit dhe t papunt) ndaj popullsis n mosh pune, i shprehur si prqindje.
Shkalla e
pjesmarrjes n
fuqin puntore
(T punsuar + T papun)
X 100
Shkalla e jo-aktivitetit sht prqindja e popullsis n mosh pune e nj vendi, q nuk sht as e
punsuar as e papun. Kur shtohen s bashku, shkalla e jo-aktivitetit dhe ajo e pjesmarrjes n fuqin
puntore japin rezultatin 100 prqind.
Raporti i punsimit ndaj popullsis, i njohur edhe si shkalla e punsimit, sht prqindja e popullsis n
mosh pune e nj vendi, q sht e punsuar.
Raporti i punsimit
ndaj popullsis
Popullsia e punsuar
Popullsia n mosh pun
X 100
Shkalla e papunsis sht prqindja e fuqis puntore, q nuk sht e punsuar. Fuqia puntore
shrben si baz pr kt tregues, dhe jo popullsia n mosh pune.
Shkalla e
papunsis
T papun
Fuqia puntore
X 100
Punonjs t dekurajuar jan persona q nuk kan pun, t cilt aktualisht jan t gatshm pr pun,
por q kan hequr dor s krkuari pun sepse besojn se nuk mund t gjejn. Ata prfshihen n
7
QERSHOR 2015
Po
Jo
Po
Person i
punsuar
Jo
Po
Jo
Fuqia puntore
Personi krkonte
punsim
Po
Jo
Personi ka mundur t
filloj pun menjher
(brenda dy javsh)
Po
Po
Po
Jo
Jo
Jo
Person i
papun
Person joaktiv
TREGUESIT KRYESOR
Pothuajse dy t tretat e popullsis s Kosovs sht n mosh pune (15-64 vje). Pritet q popullsia n
mosh pune t rritet shpejt gjat dekads s ardhshme pasi Kosova sht ndr vendet me popullsin
m t re n Evrop.
Nga popullsia n mosh pune, 58.4% nuk jan ekonomikisht aktiv, q do t thot se ata nuk jan t
punsuar dhe nuk kan qen aktiv n krkim t punsimit gjat katr javve t kaluara dhe/ose nuk
jan t gatshm t fillojn pun brenda dy javsh.
Nga 41.6% e popullsis, q sht ekonomikisht aktive, 35.3% (176,743 persona) jan t papun. Kjo
do t thot q 64.7 % (323,508) e personave ekonomikisht aktiv jan t punsuar, duke krijuar nj
raport punsimi ndaj popullsis (shkalla e punsimit) prej 26.9%.
Nga 58.4% e popullsis n mosh pune, q shto joaktive, 18.2% (128,400 persona) nuk krkonin
pun sepse besonin se nuk ka pun. Punonjsit e dekurajuar prbjn 10.7 % t popullsis n mosh
pune, me nivele t ngjashme pr femrat dhe meshkujt.
Ekzistojn dallime t mdha gjinore n tr tregun e puns.
Rreth nj n pes (21.4 %) femra n mosh pune jan aktive n tregun e puns, krahasuar me tri
te pestat (61.8 %) e meshkujve n mosh pune.
N mesin e personave n fuqin puntore, papunsia sht shum m e lart pr femrat se sa pr
meshkujt (41.6 % krahasuar me 33.1%).
Shkalla e punsimit n mesin e femrave n mosh pune sht vetm 12.5 %, krahasuar me 41.3%
pr meshkujt.
Kjo shkall shum e ult e papunsis te femrat rrjedh nga kombinimi i pjesmarrjes shum t ult
n fuqin puntore dhe papunsis s lart.
Prgjegjsit familjare ishin arsyeja kryesore pr joaktivitetin e femrave n tregun e puns, 38.8%
e femrave t intervistuara kan dhn kt arsye.
Femrat ishin t punsuara kryesisht n sektort e arsimit dhe t shndetsis (rreth 40% e
femrave t punsuara). Meshkujt ishin kryesisht t punsuar n sektort e prodhimit, tregtis dhe
ndrtimtaris (duke punsuar m shum se 40% t meshkujve t punsuar).
Papunsia tek t rinjt sht shum e lart n Kosov
N vitin 2014, t rinjt n Kosov kishin gjasa dy her m shum t jen t papun krahasuar me
t rriturit. N mesin e personave t moshs 15-24 vjeare dhe n fuqin puntore, 61.0 % ishin t
papun. Papunsia sht m e lart te femrat e reja (71.7 %) se te t rinjt meshkuj (56.2%).
Pothuajse nj e treta (30.2 %) e personave t moshs 15 deri 24 vjeare n Kosov nuk ishin n
shkollim, punsim apo trajnim. Kjo shifr sht 34.0 % pr femrat e reja krahasuar me 26.6% pr
meshkujt e rinj.
Pjesa m e madhe e atyre q jan t punsuar raportojn t punojn me orar t plot.
91.7% e t intervistuarve raportuan se punojn me orar t plot n punn e tyre kryesore, pa
dallime t mdha gjinore
Arsyet e t punuarit me orar t pjesshm dallojn midis dy gjinive, pasi grat, duke marr prsipr
m shum rolin e kujdesit brenda familjes, reduktojn ort n dispozicion pr punsim.
Arsyeja numr nj pr meshkujt pse nuk punojn me orar t plot, ishte mungesa e nj pune me
orar t plot.
9
QERSHOR 2015
T papun(15-64 vje):
176,743
(Meshkuj: 123,052, Femra: 53,691)
10
Meshkuj
Femra
Totali
61.8
38.2
41.3
33.1
56.2
26.6
26.7
21.4
78.6
12.5
41.6
71.7
34.0
18.9
41.6
58.4
26.9
35.3
61.0
30.2
24.9
1. PUNSIMI
1.1. PUNSIMI SIPAS GJINIS
ga e gjith popullsia n mosh pune, 26.9% ishin t punsuar (Figura 2). Shkalla e punsimit
ishte m e lart pr meshkujt se pr femrat: 41.3% e meshkujve n mosh pune ishin t punsuar
n krahasim me 12.5% t femrave n mosh pune. Gjat periudhs tre vjeare (2012 deri 2014),
shkalla e punsimit ka ndryshuar pak, me nj rritje prej rreth 3% nga 2012-2013 dhe nj rnie prej 1.5%
nga 2013-2014 (Figura 2).
Figura 2: SHKALLA E PUNSIMIT SIPAS GJINIS DHE VITIT (%)
50
44.0
45
40
41.3
39.9
35
28.4
30
26.9
25.6
25
20
12.9
15
10.7
10
2012
2013
2014
12.5
5
0
Meshkuj
Femra
Totali
11
QERSHOR 2015
TABELA 1.1: Numri i t punsuarve dhe shkalla e punsimit sipas gjinis dhe grupmoshs
Kosov 2014
Meshkuj
Femra
T gjith
25.0
64.5
67.5
58.7
32.4
248.2
7.2
19.5
20.3
18.5
9.8
75.3
32.2
84.0
87.8
77.2
42.2
323.5
13.4
48.8
60.0
58.7
47.2
41.3
4.2
15.5
15.7
18.0
13.4
12.5
9.0
32.6
36.3
38.1
29.8
26.9
PUNSIMI (N MIJRA)
15-24
25-34
35-44
45-54
55-64
Total 15-64
PUNSIMI (%)
15-24
25-34
35-44
45-54
55-64
Total 15-64
Kosov 2014
NIVELI ARSIMOR (%)
Pa shkoll
Klast I IX
Arsim i mesm profesional
Shkoll e mesme gjimnazi
Terciar
Totali
Jo aktiv
I/e punsuar
I/e papun
T gjith
4.0
56.2
21.5
13.5
4.8
100.0
0.3
17.9
40.0
15.7
26.1
100.0
1.1
27.8
39.8
20.1
11.1
100.0
2.6
41.7
29.2
15.1
11.5
100.0
Kosov 2014
NIVELI ARSIMOR (%)
Pa shkoll
Klast I IX
Arsim i mesm profesional
Shkoll e mesme gjimnazi
Terciar
Totali
Kompani private
Individuale private
0.0
4.8
28.8
8.0
58.3
100.0
0.3
5.4
39.7
14.0
40.6
100.0
0.1
18.8
47.5
17.1
16.5
100.0
1.7
36.9
41.7
13.1
6.6
100.00
Kosov 2014
Statusi i Punsimit (%)
Punonjs
I vet-punsuar me punonjs
I vet-punsuar pa punonjs
Puntor familjar i papaguar
Totali
12
Meshkuj
Femra
T gjith
65.0
8.2
17.9
8.9
100.0
78.9
2.1
11.5
7.4
100.0
68.2
6.8
16.4
8.6
100.0
Kosov 2014
PUNSIM I PAQNDRUESHM (N MIJRA)
Meshkuj
Femra
T gjith
PRQINDJA E PUNSIMIT T PAQNDRUESHM N PUNSIMIN E PRGJITHSHM (%)
Meshkuj
Femra
T gjith
66,7
14.3
81.0
26.7
18.9
24.9
Kosov 2014
T VETPUNSUAR PA PUNONJS T TJER (%)
Ligjvns, zyrtar dhe menaxher t lart
Profesionist
Teknik dhe profesione t lidhura me ta
Npuns
Puntor shrbyes dhe puntor shits n dyqane dhe tregje
Puntor t kualifikuar n bujqsi dhe peshkatari
Puntor zejtarie dhe tregtie
Operator fabrikash dhe makinerish dhe montues
Profesione elementare
Totali
PUNTOR FAMILJAR T PAPAGUAR (%)
Ligjvns, zyrtar dhe menaxher t lart
Profesionist
Teknik dhe profesione t lidhura me ta
Npuns
Puntor shrbyes dhe puntor shits n dyqane dhe tregje
Puntor t kualifikuar n bujqsi dhe peshkatari
Puntor zejtarie dhe tregtie
Operator fabrikash dhe makinerish dhe montues
Profesione elementare
Totali
Meshkuj
Femra
T gjith
6.1
4.4
3.0
0.7
21.8
4.4
25.6
10.1
23.9
100.0
1.0
3.4
0.9
3.5
19.7
0
64.9
0.2
6.3
100.0
5.3
4.2
2.6
1.2
21.4
3.7
32.1
8.5
21.0
100.0
2.0
0.4
2.1
0.9
21.0
7.3
23.1
6.4
36.9
100.0
4.7
4.1
4.4
7.5
36.5
6.9
3.5
1.0
31.4
100.0
2.5
1.1
2.6
2.2
24.1
7.2
19.1
5.3
35.8
100.0
13
QERSHOR 2015
Kosov 2014
T VETPUNSUAR PA PUNONJS T TJER (%)
Pa shkoll
Klast I IX
Arsim i mesm profesional
Shkoll e mesme gjimnazi
Terciar
Totali
PUNTOR FAMILJAR T PAPAGUAR (%)
Pa shkoll
Klast I IX
Arsim i mesm profesional
Shkoll e mesme gjimnazi
Terciar
Totali
Meshkuj
Femra
T gjith
0.5
26.7
47.0
18.6
7.2
100.0
5.9
66.1
12.4
8.8
6.7
100.0
1.4
33.2
41.3
17.0
7.2
100.0
0.1
31.6
36.3
24.9
7.0
100.0
0.0
41.4
34.7
12.3
11.5
100.0
0.1
33.6
35.9
22.4
7.9
100.0
14
Meshkuj
Femra
T gjith
7.5
3.4
39.5
5.3
3.2
34.7
34.8
10.6
16.8
7.5
4.5
0.0
4.5
9.6
15.4
22.3
10.5
3.9
8.5
4.0
3.5
250.1
1.1
0.4
5.4
0.4
0.2
0.9
12.1
0.5
2.8
2.1
1.4
0.1
2.0
1.4
5.3
16.5
13.1
0.8
2.5
5.3
1.5
75.6
8.6
3.6
44.9
5.7
3.4
35.6
46.8
11.0
19.7
9.6
5.9
0.2
6.5
11.0
20.7
38.8
23.6
4.7
11.1
9.3
5.0
325.7
* Prfshin aktivitetet e prodhimit t mallrave t padiferencuar dhe shrbimeve t ekonomive familjare private pr prdorim vetanak
Meshkuj
Femra
T gjith
3.0
1.4
15.8
2.1
1.3
13.9
13.9
4.2
6.7
3.0
1.8
0.0
1.8
3.8
6.1
8.9
4.2
1.6
3.4
1.6
1.4
100.0
1.8
0.3
7.2
0.5
0.2
1.2
16.0
0.6
3.8
2.7
1.8
0.2
2.6
1.8
7.1
21.8
17.3
1.1
3.4
7.0
2.0
100.0
2.6
1.1
13.8
1.7
1.0
10.9
14.4
3.4
6.0
2.9
1.8
0.0
2.0
3.4
6.4
11.9
7.2
1.5
3.4
2.9
1.5
100.0
* Prfshin aktivitetet e prodhimit t mallrave t padiferencuar dhe shrbimeve t ekonomive familjare private pr prdorim vetanak
15
QERSHOR 2015
Meshkuj
Femra
T gjith
23.0
30.7
15.9
8.7
46.1
4.5
40.5
21.5
59.3
250.1
3.8
23.8
8.7
6.6
14.0
0.5
7.9
0.6
9.8
75.6
26.8
54.5
24.6
15.3
60.0
5.0
48.4
22.1
69.1
325.7
9.2
12.3
6.3
3.5
18.4
1.8
16.2
8.6
23.7
100.0
5.0
31.4
11.5
8.7
18.5
0.6
10.5
0.8
13.0
100.0
8.2
16.7
7.5
4.7
18.4
1.5
14.9
6.8
21.2
100.0
* Pozitat elementare prfshijn pastrues dhe ndihms, puntor t bujqsis, pylltaris dhe peshkimit, puntor t minierave,
ndrtimit, prodhimit industrial, transportit, asistent t prgatitjes s ushqimit, puntor t shitjeve n rrug, puntort e pastrimit
t mbetjeve urbane dhe puntor t tjer elementar (ISCO 88 COM)
Kosov 2014
ARSYEJA E PUNSIMIT ME ORAR T PJESSHM (%)
Kujdesi pr fmijt apo t rriturit me aftsi t kufizuar
Invaliditet ose smundje
Arsye t tjera personale ose familjare
sht student
Nuk ka mundur t gjej pun me orar t plot
16
Meshkuj
Femra
T gjith
0.0
0.5
1.6
5.8
85.5
25.7
2.3
20.9
3.4
32.7
7.2
1.0
7.0
5.2
70.8
1.3
5.2
100.0
6.9
8.0
100.0
2.9
6.0
100.0
Tre t pestat e t punsuarve kan punuar midis 40-48 or n jav. Mbi nj e dhjeta (13.1%) e t
punsuarve kan punuar 60 ose m shum or n jav. Brenda nj jave, 15.8 % e t punsuarve kan
punuar m pak se 40 or.
Meshkujt priren t punojn me orare m t gjata sesa femrat, 28% e meshkujve punojn m shum
se 48 or n jav krahasuar me 11.5% t femrave (Tabela 1.11). Nj pjes m e madhe e femrave t
punsuara (23.7%) ka punuar m pak se 40 or n krahasim me 13.3% t meshkujve.
TABELA 1.11: Punsimi sipas orve t puns n jav dhe sipas gjinis
Meshkuj
Femra
T gjith
19.8
10.8
2.9
146.5
31.6
38.6
250.1
10.0
7.1
0.8
49.0
4.7
4.0
75.6
29.8
17.9
3.7
195.5
36.2
42.6
325.7
7.9
4.3
1.1
58.6
12.6
15.4
100.0
13.3
9.3
1.1
64.8
6.2
5.3
100.0
9.2
5.5
1.1
60.0
11.1
13.1
100.0
40
30
20
10
0
M pak se
25
25-34
35-39
40-48
49-59
60 +
17
QERSHOR 2015
T intervistuarit, q punojn n sektorin publik kan raportuar orar m t shkurtr t puns se sa ata
n sektorin privat (Tabela 1.12). Dallimet gjinore ishin t vogla, sidomos n sektorin qeveritar, ku duket
se ort e puns jan m fikse (rreth 38-39 or n jav). Meshkujt dhe femrat, q punojn n kompanit
private, kan punuar me oraret m t gjata krahasuar me t gjitha llojet e punsimit.
TABELA 1.12: Numri mesatar i orve t punuara n jav sipas llojit t pundhnsit dhe gjinis
Kosov 2014
Meshkuj
Femra
T gjith
Sektori qever.publik
Kompani private
Individ privat
39 or
37 or
38 or
40 or
37 or
39 or
48 or
45 or
47 or
37 or
43 or
39 or
Kosov 2014
NSE PUNON ME NDRRIME (%)
Punon me ndrrime
Nuk punon me ndrrime
Totali
NSE PUNON MBRMJEVE (%)
Zakonisht
Ndonjher
Kurr
Totali
NSE PUNON NATN (%)
Zakonisht
Ndonjher
Kurr
Totali
NSE PUNON T SHTUNAVE (%)
Zakonisht
Ndonjher
Kurr
Totali
NSE PUNON T DIELAVE (%)
Zakonisht
Ndonjher
Kurr
Totali
NSE PUNON N SHTPI (%)
Zakonisht
Ndonjher
Kurr
Totali
Meshkuj
Femra
T gjith
26.8
73.2
100.0
22.2
77.8
100.0
25.6
74.4
100.0
11.9
35.3
52.8
100.0
15.4
21.0
63.7
100.0
12.7
32.0
55.3
100.0
3.7
13.5
82.8
100.0
1.4
7.2
91.4
100.0
3.2
12.1
84.7
100.0
37.9
40.4
21.6
100.0
32.2
22.9
45.0
100.0
36.6
36.4
27.0
100.0
9.7
33.6
56.6
100.0
13.9
15.7
70.4
100.0
10.7
29.5
59.8
100.0
3.7
15.8
80.5
100.0
10.1
18.4
71.6
100.0
5.1
16.4
78.4
100.0
18
40
35
30
25
%
20
15
10
5
0
Meshkuj
Femra
0-100
101-150
151-200
201-250
251-300
301-400
401-500
501-600
601-800
801+
0.9
1.2
6.5
13.8
21.4
31.2
17
4.1
2.2
1.7
1.6
8.8
13
21.2
37.4
11.5
2.4
2.4
0.7
Me kalimin e kohs duket q nivelet nominale t pagave (d.m.th. jo t prshtatura pr inflacionin) kan
shnuar rritje t leht. N t tre vitet e AFP-s, shumica e punonjsve merrnin midis 300 deri 400 euro
n muaj.
Figura 5: PAGA MUJORE NETO PR PUNONJSIT MESHKUJ SIPAS VITIT (%)
35.0
30.0
25.0
2012
2013
2014
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
0-100
101-150
151-200 201-250
251-300 301-400
401-500
501-600 601-800
801+
19
QERSHOR 2015
40.0
35.0
30.0
25.0
2012
2013
2014
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
20
0-100
101-150
151-200 201-250
251-300 301-400
401-500
501-600 601-800
801+
2. PAPUNSIA
2.1. PAPUNSIA SIPAS GJINIS
ipas AFP 2014, n Kosov ka pasur 176,743 persona t moshs 15-64 vje, q ishin t
papun,123,052 prej t cilve ishin meshkuj dhe 53,691 femra (Tabela 2.1). Shkalla e papunsis
ishte 35.3%, m e lart pr femra se pr meshkujt, me 41.6 % respektivisht 33.1% (Figura 7).
45
40.0
40
41.6
35.3
33.1
35
30
38.8
30.9
28.1
30.0
26.9
25
2012
2013
2014
20
15
10
5
0
Meshkuj
Femra
Totali
Kosov 2014
PAPUNSIA (N MIJRA)
15-64
SHKALLA E PAPUNSIS (%)
15-64
Meshkuj
Femra
T gjith
123.1
53.7
176.7
33.1
41.6
35.3
21
QERSHOR 2015
TABELA 2.2: Numri i t papunve dhe shkalla e papunsis sipas gjinis dhe grupmoshs
Kosov 2014
PAPUNSIA (N MIJRA)
15-24
25-34
35-44
45-54
55-64
Totali 15-64
SHKALLA E PAPUNSIS (%)
15-24
25-34
35-44
45-54
55-64
Totali 15-64
Meshkuj
Femra
Totali
32.2
38.0
27.5
19.0
6.3
123.1
18.2
18.0
11.5
4.8
1.2
53.7
50.4
56.0
39.0
23.9
7.6
176.7
56.2
37.1
28.9
24.5
16.4
33.1
71.7
47.9
36.1
20.8
11.0
41.6
61.0
40.0
30.7
23.6
15.2
35.3
TABELA 2.3: Numri i t papunve dhe shkalla e papunsis sipas nivelit m t lart arsimor dhe gjinis
Kosov 2014
PAPUNSIA (N MIJRA)
Pa shkoll
Klasa I -IX
Arsim profesional i mesm
Shkoll e mesme gjimnazi
Terciar
Totali
SHKALLA E PAPUNSIS (%)
Pa shkoll
Klasa I -IX
Arsim profesional i mesm
Shkoll e mesme gjimnazi
Terciar
Totali
Meshkuj
Femra
Totali
1.2
36.4
53.0
23.0
9.4
123.1
0.8
12.7
17.4
12.5
10.3
53.7
2.0
49.1
70.4
35.6
19.7
176.7
70.0
44.9
33.4
34.8
14.7
33.1
57.6
49.2
42.4
61.9
25.4
41.6
64.6
46.0
35.3
41.2
18.9
35.3
Shkalla e papunsis ishte m e larta pr personat e pashkolluar (64.6 % e ktij grupi jan t papun)
dhe m e ulta pr personat q kishin prfunduar arsimin e lart (18.9 %).
Shkollimi ka prmirsuar perspektivat n tregun e puns, n veanti pr meshkujt pasi 70.0 % e meshkujve
t pashkolluar ishin t papun, n krahasim me 14.7 % t atyre q kishin prfunduar arsimin terciar.
Kosov 2014
Prqindja e t rinjve t papun n papunsin e prgjithshme (%)
Papunsia tek te rinjte (%)
22
Meshkuj
Femra
T gjith
26.2
56.2
33.9
71.7
28.5
61.0
N vitin 2014, t rinjt n Kosov kishin dy her m shum gjasa t ishin t papun n krahasim me t
rriturit , me shifra t ngjashme per meshkujt dhe femrat (Tabela 2.5).
TABELA 2.5: Shkalla e papunsis s t rinjve ndaj t rriturve, sipas gjinis
Kosov 2014
Meshkuj
Femra
Totali
1.9
2.1
2.0
100
90
80
70
60
50
Meshkuj
40
Femra
30
20
10
0
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
Grup mosha
23
QERSHOR 2015
3. PJESMARRJA N FUQIN
PUNTORE
vitin 2014, nga popullsia e prgjithshme e prllogaritur prej 1,811,521, popullsia e prgjithshme
n mosh pune (t moshs 15 deri 64 vje) ishte 1,202,489 persona. Prej ketyre, 41.6 % merrnin
pjes n fuqin puntore (ekonomikisht aktiv). Kjo do t thot se ata jan ose t punsuar ose
t papun (por aktiv n krkim t nj pune dhe t gatshm pr pun). Pjesa tjeter prej 58.4 %
ishin ekonomikisht joaktiv (Figura 9).
Personat ekonomikisht joaktiv prfshijn studentt, amviset, punonjsit e dekurajuar dhe persona t
tjer, t cilt nuk ishin aktiv n krkim t nj pune dhe kjo kategori sht shqyrtuar m hollsisht n
kapitullin e ardhshm.
Figura 9: SHKALLA E PJESMARRJES N FUQIN PUNTORE SIPAS GJINIS (%)
90.0
78.6 %
80.0
70.0
61.8 %
58.4 %
60.0
50.0
40.0
41.6 %
38.2 %
Shkalla e
pjesmarrjes n
fuqin puntore
Shkalla e
joaktivitetit
30.0
21.4 %
20.0
10.0
0.0
Meshkuj
Femra
Totali
Nga figura 9 sht e qart se pjesmarrja n fuqin puntore n mesin e femrave ishte shum m e ult
se n mesin e meshkujve: 21.4% e femrave ishin aktive n krahasim me 61.8% e meshkujve. Figura 10
tregon q shkalla e pjesmarrjes n fuqin puntore ka shnuar rritje t leht me kalimin e kohs. Kjo
rritje ka qen m e vogl midis viteve 2013 dhe 2014 (vetm 1.1%).
24
70
63.1 %
58.4 %
59.5 %
60
50
40
40.5 %
36.9 %
41.6 %
Jo-aktiviteti
Shkalla e
pjesmarrjes n
fuqin puntore
30
20
10
0
2013
2012
2014
TABELA 3.1: Fuqia puntore dhe shkalla e pjesmarrjes n fuqin puntore sipas nivelit arsimor dhe
grup moshs
Pa shkoll
FUQIA PUNTORE (N MIJRA)
15-24
0.3
25-34
0.9
35-44
0.7
45-54
0.9
55-64
0.3
Totali 15-64
3.1
PRQINDJA E FUQIS PUNTORE (%)
15-24
0.3
25-34
0.6
35-44
0.6
45-54
0.9
55-64
0.7
Totali 15-64
0.6
Klasa I -IX
Terciar
18.4
26.2
35.1
18.2
8.9
106.9
35.1
53.4
51.1
44.1
16.1
199.7
22.3
23.2
21.0
14.2
5.7
86.4
6.5
36.3
18.9
23.7
18.8
104.2
22.3
18.7
27.7
18.0
17.9
21.4
42.5
38.1
40.3
43.6
32.2
39.9
27.0
16.6
16.6
14.1
11.4
17.3
7.9
25.9
14.9
23.4
37.8
20.8
Shkalla e pjesmarrjes n fuqin puntore ishte m e larta n mesin e personave t moshs 30-34 vje
(55%) dhe m e ulta n mesin e personave t moshs 15 deri 19 vje (Tabela 3.2). Shkalla e ult e
pjesmarrjes s t rinjve nuk sht pr tu habitur sepse shumica e ktij grupi ndjekin shkolln.
Tek meshkujt, moshat 40-44 vje kishin shkall m t lart pjesmarrjeje n fuqis puntore (84. 8 %),
ndrsa pr femrat shkalla m e lart ishte n mesin e moshave 25 dhe 29 vje (Tabela 3.2).
25
QERSHOR 2015
TABELA 3.2: Fuqia puntore dhe shkalla e pjesmarrjes n fuqin puntore sipas gjinis dhe
grupmoshs.
Kosov 2014
Meshkuj
26
Femra
T gjith
5.0
20.4
20.0
17.5
15.9
15.9
13.4
10.0
7.2
3.8
129.0
15.5
67.2
73.7
66.4
62.6
64.1
54.3
46.7
30.9
18.9
500.3
5.5
25.2
30.9
28.7
24.7
24.4
24.5
20.7
18.3
11.4
21.4
8.3
38.9
53.6
55.0
52.2
52.6
51.5
48.1
40.5
29.0
41.6
4. PERSONAT JOAKTIV
4.1. JO-AKTIVITETI SIPAS GJINIS
Kosov 2014
Meshkuj
Femra
T gjith
14.3
8.6
233.4
97.3
5.0
78.9
0.5
16.2
3.4
473.0
14.4
21.9
246.9
202.0
11.9
128.4
1.3
36.9
5.3
702.2
2.4
1.4
38.8
16.2
0.8
13.1
0.1
2.7
0.6
78.6
1.2
1.8
20.5
16.8
1.0
10.7
0.1
3.1
0.4
58.4
Prgjegjsit familjare ose personale jan arsyeja kryesore pr joaktivitetin e femrave n tregun
e puns (Tabela 4.1). Pjesmarrja e prgjithshme e ult e femrave n fuqin puntore n Kosov
gjithashtu mund t jet e lidhur me rolet gjinore stereotipe.
QERSHOR 2015
numr i madh i t rinjve t pa anagazhuar n vendet me papunsi t lart t t rinjve, si sht Kosova,
mund t shkaktoj uljen e fitimeve pr shkak t rritjes s konkurrencs, si dhe ka mundesi ti kontribuoj
problemeve sociale.
N vitin 2014, 108,200 persona t rinj (t moshs 15 deri 24 vje) n Kosov nuk ndiqnin shkollimin,
nuk ishin t punsuar ose n trajnim dhe ata prbnin 30.2% t popullsis s re. Pjesa e femrave NEET
sht 34.0% krahasuar me 26.6 % t meshkujve NEET (Figura 11).
Figura 11: T RINJ Q NUK JAN T PUNSUAR, NUK NDJEKIN SHKOLL OSE TRAJNIM (NEET)
SIPAS GJINIS DHE VITIT
Burimi: Anketa e Fuqis Puntore, 2012-2014
45
40.1
40
35
30
40.9
34.0
30.7
35.1
35.3
30.2
30.0
26.6
25
2012
2013
2014
20
15
10
5
0
Meshkuj
Femra
Totali
Figura 11 gjithashtu tregon q prqindja e personave NEET ishte shum e ngjashme n vitet 2012 dhe
2013 por ka rn n vitin 2014.
TABELA 4.2: T rinj q nuk jan t punsuar, nuk ndjekin shkoll ose trajnim (NEET) sipas gjinis
Kosov 2014
T rinj NEET (n mijra)
Prqindja e t rinjve NEET n popullsin e re (%)
28
Meshkuj
Femra
T gjith
49.8
26.6
58.4
34.0
108.2
30.2
tatistikat e tregut t puns t vitit 2014 tregojn se tregu i puns n Kosov vazhdon t jet n
gjendjen m t rnd krahasuar me vendet e Ballkanit Perndimor. Shkalla e pjesmarrjes n
fuqin puntore n Kosov sht 41.6 % ndrkoh q n vendet e Ballkanit Perndimor sillet
nga 42.6 % dhe 61.5 % (Tabela 5.1).
Shkalla e pjesmarrjes
n fuqin puntore
VENDI
Kosova
Shqipria
IRFJ e Maqedonis
Serbia
Mali i Zi
Bosnja dhe Hercegovina
2013
40.5
59.9
57.2
62.2
58.9
43.6
2014
41.6
61.5
Nuk ka t dhna
48.9
42.6
43.7
Raporti punsim
ndaj popullsis
2013
28.4
50.2
40.6
49.2
47.4
31.6
2014
26.9
50.5
Nuk ka t dhna
39.7
34.9
31.7
Shkalla e
papunsise
2013
30.0
16.1
29.0
21.0
19.6
27.5
2014
35.3
17.9
Nuk ka t dhna
18.9
18.0
27.5
Nj pjes e ktyre dallimeve shpjegohet me faktin se Kosova ka nj popullsi t re dhe shum prej
ktyre t rinjve jan ende n shkollim (dhe pr rrjedhoj klasifikohen si joaktiv). Ajo q sht
shqetsuese sht se me kalimin e kohs mundsia q popullata joaktive t rritet mbetet e lart pasi
do vit afrsisht 36,000 t rinj i shtohen popullsis n mosh pune (d.m.th. 14 vjeart do t bhen
15 vjear), ndrkoh q vetm rreth 10,000 do t hiqen nga popullsia n mosh pune (d.m.th. 64
vjeart bhen 65 vjear).
N Kosov vetm 26.9% e popullsis n mosh pune sht e punsuar krahasuar me 50.5% n Shqipri
(Tabela 5.1). Ky sht nj dallim i madh dhe krkon shpjegim t mtejm (shih katrorin mposht).
Shnim metodologjik: Dallimet n prkufizimin e punsimit n AFP midis Kosovs dhe Shqipris.
Pasi Kosova dhe Shqipria jan vende fqinje, nuk sht e pazakont t vrehen dallime t mdha n shkalln e papunsis
midis dy vendeve. N prgjithsi prkufizimi i prdorur pr t klasifikuar t intervistuarit si t punsuar sht i njjtj n t dy
vendet, me nj dallim t rndsishm ( paraqitur n ngjyr vjollc mposht).
T punsuar konsiderohen t gjith personat, q kan punuar, qoft pr nj or, pr nj pag ose profit t caktuar, gjat javs
referente. T punsuar gjithashtu konsiderohen t gjith personat, q kan marr nj pag ose meditje gjat kohs q ishin
n trajnim gjat puns s tyre.
T punsuar gjithashtu konsiderohen personat, q mungonin prkohsisht n punn e tyre, gjat javs referente, pr disa arsye: (1)
pushim i lindjes, smundje ose paaftsi e prkohshme dhe pritej kthimi n pun, edukim / trajnim q lidhet drejtprdrejt me punn
aktuale; (2) personat me pag, q mungonin nga puna pr disa arsye t tjera, t ndryshme nga t lartprmendurat (a) mungesa n
pun pr tre muaj ose m pak dhe personi nuk sht puntor sezonal ose (b) personi merr 50% t pages ose m shum; (3) t
vetpunsuarit, q planifikojne t kthehen n biznes / ferm / ose praktik profesionale; (4) punonjsit, q nuk paguhen, t cilt pritet
t kthehen n pun brenda tre muajsh ose m pak. Personat, q punojn n fermat e tyre t vogla, nuk i shesin produktet
e tyre, por prodhojn vetm pr konsum vetanak, konsiderohen si t punsuar.
N tabeln 6.3 tregohet q n Kosov sht shtuar nj prkufizim shtes, sipas t cilit konsumi vetenak n ferma t vogla
llogaritet si punsim vetm nse konsiderohet t jet nj burim i rndsishm i konsumit pr ekonomit familjare. Pasi
shum t intervistuar deklarojn q nuk sht burim i rndsishm, kjo me siguri shpjegon nj pjes t dallimit t madh n
shkalln e punsimit.
Aktualisht, Kosova ka shkalln m t lart t papunsis n rajon, pasuar nga Bosnja dhe Hercegovina.
29
QERSHOR 2015
6. KRAHASIMI I STATISTIKAVE
KYE: 2012, 2013 & 2014
dhnat e AFP-s t vitit 2012, 2013 dhe 2014 jan drejtprdrejt t krahasueshme dhe Tabela
6.1 prmbledh treguesit kryesor t tregut t puns pr kto tri vite.
TABELA 6.1: Prmbledhja e tregut t puns 2012, 2013 & 2014
Kosov 2012
Kosov 2013
Kosov 2014
63.1
36.9
55.4
17.8
25.6
39.9
10.7
11.1
11.3
10.3
73.0
73.2
72.5
19.8
22.7
8.3
30.9
28.1
40.0
55.3
52.0
63.8
59.8
59.1
61.3
59.5
40.5
60.2
21.1
28.4
44.0
12.9
11.9
11.1
14.3
68.8
68.9
68.7
22.9
26.0
12.8
30.0
26.9
38.8
55.9
50.4
68.4
68.9
71.0
68.9
58.4
41.6
61.8
21.4
26.9
41.3
12.5
8.3
7.7
10.1
71.6
71.6
71.3
23.2
26.1
13.6
35.3
33.1
41.6
61.0
56.2
71.7
73.8
73.0
75.6
Tabela 6.1 tregon q shkalla e punsimit ka shnuar rritje n vitin 2013, kurse n vitin 2014 sht kthyer n
vlerat e vitit 2012 (intervalet e konfidencs pr vitet 2012 dhe 2014 mbivendosen pjesrisht mbi njra tjetrn,
shih Tabeln 6.2). Kjo do t thot q punsimi po rritet afrsisht me hap t njjt si popullsia n mosh pune.
Megjithat, prqindja e popullsis n mosh pune, q sht ekonomikisht aktive (shkalla e pjesmarrjes n
Fuqin Puntore) ka shnuar rritje n vitin 2013 dhe 2014 (edhe pse jo statistikisht sinjifikante n vitin 2014).
Shkalla e papunsis ishte stabile n vitin 2013 dhe m pas shnoi rritje n vitin 2014 sepse, edhe pse numri
i t punsuarve prcillte rritjen e popullsis n mosh pune, ai nuk prcillte rritjen m t shpejt t popullsis
ekonomikisht aktive.
Konkluzioni sht q nga viti 2012 deri n vitin 2014, punsimi u rrit mjaftueshm shpejt pr t prcjell rritjen
e popullsis n mosh pune, por jo aq shpejt sa pr t prcjell shkalln m t shpejt t rritjes s popullsis
ekonomikisht aktive.
30
TABELA 6.2: Shkalla e punsimit n 2012, 2013 & 2014 me intervalet e konfidencs
Shkalla e punsimit
2012
2013
2014
25.5
28.4
26.9
M i lart
26.7
29.2
27.7
5a
5b
2012
2013
2014
52.8
52.5
53.2
8.7
9.5
11.2
2.6
3.4
2.7
0.8
1.1
0.4
2.9
4.6
3.3
32.1
29.0
29.3
100%
100%
100%
Pr sa i prket sektorve, n t cilt kan punuar personat e punsuar, n prgjithsi, kjo nuk ka ndryshuar
shum me kalimin e kohs. Megjithat, t dhnat tregojn q prqindja e popullsis, q punon n sektorin e
bujqsis, ka rn (4.6% n vitin 2012, 5.9% n 2013 n vetm 2.6% n vitin 2014). Nse shikojm Tabeln
6.3 shihet q totali i t intervistuarve, q jan prgjigjur n lidhje me aktivitetin bujqsor (kodet 4, 5a plus 5b)
ka mbetur i ngjashm npr vite (34.8% n 2012, 34.7% n 2013 dhe 33.0% n 2014).
sht e rndsishme t theksohet q kur t intervistuarit i prgjigjen kodit 5B, q ata ndrmarrin ndonj
aktivitet bujqsor por q i njjti nuk prbn nj kontribut t rndsishm, kjo nuk llogaritet si punsim.
N vitin 2014, 69% e ktij grupi jan kategorizuar si joaktiv dhe 31% si t papun. Nj kontribut i
rndsishm sht nj term subjektiv dhe mund t varet nga t hyrat e prgjithshme t ekonomis
familjare. Burime t tjera t dhnash vne sektorin bujqsis n Kosov shum m lart. Kjo me siguri vjen
nga fakti q t intervistuarit, q i prgjigjen 5B, do t llogariteshin si pjes e sektorit bujqsor pr kt
31
QERSHOR 2015
burim. Megjithat, pr Anketn e Fuqis Puntore kta t intervistuar nuk klasifikohen si t punsuar dhe
nuk paraqiten n Tabelat 1.8a dhe 1.8b, ku theksohen sektort e punsimit.
Shkalla e papunsis ka shnuar rnie t leht, nga 30.9% n 30.0%, midis viteve 2012 dhe 2013, por
nj rritje t konsiderueshme n vitin 2014 (35.3%). Pasi intervalet e konfidencs nuk mbivendosen fare
mbi njra tjetrn (Tabela 6.4), kjo tregon q kjo sht nj rritje reale e papunsis.
TABELA 6.4: Shkalla e papunsis 2012, 2013 & 2014 me intervalet e konfidencs
Shkalla e papunsis
2012
2013
2014
30.9
30.0
35.3
M i lart
33.5
31.5
36.9
Fillimisht duket q rritja n shkalln e papunsis mund t jet vetm trend negativ, por, nse analizojm
prqindjen e personave t dekurajuar (persona joaktiv, q nuk krkojn pun pasi besojn se nuk ka)
midis viteve 2013 & 2014, e vrejm q ka shnuar rnie nga 12.1% n vitin 2013 n 10.7% n vitin
2014.
Ka pasur nj ndryshim t leht n shkalln e pjesmarrjes n fuqin puntore midis viteve 2013 dhe
2014, me nj rritje prej 40.5% n 41.6%.
TABELA 6.5: Shkalla e pjesmarrjes n fuqin puntore 2012, 2013 & 2014 me intervalet e konfidencs
36.9
40.5
41.6
M i lart
38.6
41.6
42.5
Pjesmarrja n fuqin puntore dhe punsimi i femrave ka mbetur praktikisht i pandryshuar midis viteve
2013 dhe 2014. Papunsia tek t rinjt prsri ka shnuar rritje n vitin 2014, nga 55.9% n 61.0%.
Gjithashtu ka pasur rritje n shkalln e papunsis afatgjat: prqindja e personave t papun, q kan
qen t papun pr m shum se 12 muaj, sht rritur nga 68.9% n vitin 2013 n 73.8% n 2014.
32
7. SHKALLT E VARSIS
DEMOGRAFIKE & EKONOMIKE
Tabeln 7.1 jan paraqitur tri shkall t varsis demografike (me t dhnat e paraqitura si
prqindja e t varurve pr 100 nga popullsia n mosh pune):
Shkalla e varsis s t rinjve (t intervistuarit e moshs nn 15/t intervistuarit e moshs 15-64)
Shkalla e varsis se t moshuarve (t intervistuarit e moshs 65+/ t intervistuarit e moshs
15-64)
Shkalla e varsis moshore (t intervistuarit m t rinj se 15 ose m t vjetr se 64/ t intervistuarit
e moshs 15-64)
Kosov
2012
2013
2014
Shkalla e varsis s t
moshuarve
41%
41%
38%
11%
12%
12%
52%
52%
51%
Pr sa i prket varsis moshore, shifra pr Kosov n vitin 2010 ishte gjithashtu 52%, pra nuk ka pasur
ndryshim gjat viteve t fundit. Varsia moshore n Kosov sht m e lart se n vendet fqinje (46%
pr Shqipri dhe Bosnje & Herzegovin, 41% pr IRJM dhe 44% pr Serbi), gj q reflekton popullsin
e re t Kosovs.
Nj shkall tjetr e prdorur shpesh, n veanti n publikimet e Eurostat-it, sht shkalla e varsis
efektive ekonomike e t moshuarve. Ky sht nj indikator i rndsishm pr vlersimin e ndikimit
potencial t moshs s shtyr n shpenzimet sociale, q lidhen me punsimin (pensionet etj.). Ky indikator
kalkulohet si raport midis popullsis s moshs 65+ (t gjith t klasifikuar si joaktiv) dhe punsimit t
prgjithshm. Pr kt raport Eurostat-i ka vendosur gamn e moshs pr t punsuarit nga 20 deri n
74 vje. Sipas projeksioneve, ky indikator do t rritet n mnyr sinjifikante nga 41.5% n vitin 2013 n
64.5% n vitin 2060 n BE28. N Kosov ky raport ishte 46.7% pr vitin 2014.
TABELA 7.2: Shkallt e varsis ekonomike
Kosov 2014
BE28 2013
46.7%
41.5%
266%
120%
Shkalla totale e varsis ekonomike kalkulohet si raporti midis popullsis s prgjithshme joaktive
(15+) dhe punsimit (20-74 vje). Ai mat numrin mesatar t personave t moshs 15 e m shum, q
prkrah secili i punsuar. N vitin 2013 n BE28 ka qen 120%, kurse n Kosov sht 266% n vitin
2014. Shkalla m e lart n BE28 n vitin 2013 ka qen n Greqi (180%).
33
QERSHOR 2015
master prej 1,000 QR-ve pr anketat me ekonomi familjare), ose n vitin 2009 (pr QR-t e mbetura).
Prandaj, ASK-ja ka prdorur kt informacion t mparshm pr QR-t e prjashtuara n Regjistrimin
e Ekonomive Familjare dhe Banesave 2011, pr t plotsuar kornizn e mostrs pr pjesn tjetr t
Kosovs me informatat nga regjistrimi. 257 QR n komunat veriore jan n korniz me informacionin nga
listimi i viteve 2008/09. Kto QR jan t integruara me QR-t pr pjesn tjetr t Kosovs me informata
nga Regjistrimi i Popullsis, Ekonomive Familjare dhe Banesave t 2011, duke prbr nj total prej
4,626 QR-ve n kornizn e kombinuar.
Tabela A1 paraqet shprndarjen e QR-ve dhe ekonomive familjare nga Regjistrimi i Popullsis,
Ekonomive Familjare dhe Banesave i vitit 2011 n Kosov, sipas rajonit, shtress urban dhe rural,
prfshir informacionet nga korniza e mparshme pr komunat veriore me shumic serbe.
TABELA A1. Shprndarja e QR-ve dhe ekonomive familjare sipas rajonit dhe shtress urban/rural
n kornizn e mostrs n Kosov bazuar n Regjistrimin e Popullsis, Ekonomive Familjare dhe
Banesave t vitit 2011 (dhe korniza e mparshme pr komunat e veriut)
Rajoni
Gjakova
Gjilan
Mitrovica
Peja
Prizren
Pristina
Ferizaj
Total
Gjithsej
Nr.i
QR-ve
461
540
748
458
732
1,208
479
4,626
Nr. i
Ek.Fam.
31,416
33,082
43,981
30,356
52,436
87,045
31,095
309,411
% Ek fam totale
sipas rajonit
10.2%
10.7%
14.2%
9.8%
16.9%
28.1%
10.0%
100.0%
Urban
Nr. i
QR-ve
123
125
202
120
196
428
121
1,315
Nr. i
ek.fam.
11,879
13,139
20,089
12,458
20,172
46,133
11,592
135,462
Rural
% Ek.fam.
urbane ne rajon
37.8%
39.7%
45.7%
41.0%
38.5%
53.0%
37.3%
43.8%
Nr.i QR-ve
Nr. i Ek.Fam.
338
415
546
338
536
780
358
3,311
19,537
19,943
23,892
17,898
32,264
40,912
19,503
173,949
Nga tabela A1 mund t shihet q prqindja e ekonomive familjare dallon midis rajoneve, nga 9.8% n
Pej deri 28.1% n Prishtin. Rreth 43.8% e ekonomive familjare jan klasifikuar si urbane.
Pr AFP-n n Kosov, sht prdorur metoda e ndrprerjes (cut-off) pr t prjashtuar QR-t me m pak se
10 ekonomi familjare nga korniza e mostrs. Nj rezultat i ksaj qasjeje sht se do t krijoj rezultate pak t
anshme pr shkak se ekonomit familjare nga QR-t e prjashtuara nuk jan t prfaqsuara n t dhnat e
ankets. Me kt rast jan prjashtuar gjithsej 160 QR rurale. Kto QR t prjashtuara jan hequr nga korniza
n kt rast. QR-t e prjashtuara prbjn nj prqindje shum t vogl t popullsis s prgjithshme,
kshtu q anshmria n fjal gjithashtu do t duhej t ishte shum e vogl.
Me qllim t prditsimit t fazs s dyt t nxjerrjes s mostrs pr przgjedhjen e ekonomive familjare
n do QR mostr pr AFP 2014, ASK-ja ka br nj listim t ri t ekonomive familjare n 600 QRt mostr n fund t vitit 2013. Si prshkruhet m von n seksionin mbi Procedurat e Peshimit,
numri i ekonomive familjare t listuara sht prdorur gjithashtu n kalkulimin e peshave. Kjo prbn
nj prmirsim t metodologjis krahasuar me metodologjin e vitit 2013, ku sht prdorur lista e
ekonomive familjare nga Regjistrimi i Popullsis, Ekonomive Familjare dhe Banesave t vitit 2011 n
Kosov pr przgjedhjen e ekonomive familjare. Mungesa e nj listimi t ri n at koh ka rezultuar n
nj anshmri t vogl rezultateve t ankets pasi njsit e reja banesore nuk ishin t prfaqsuara. N
rast se nj ekonomi familjare n mostr ishte zhvendosur dhe kishte nj ekonomi t re familjare n at
njsi banesore, ajo do t intervistohej pr AFP-n.
Korniza e mostrs e QR-ve fillimisht sht ndar n shtresa/strata bazuar n viset urbane dhe rurale
n do rajon. Korniza e mostrs prfshinte informacione mbi prkatsin etnike t popullsis n do
QR, q gjithashtu u prdor pr shtreszimin/stratifikimin. Nse t gjitha ekonomit familjare n nj QR
i prkisnin t njjtit grup etnik, QR-ja i caktohej asaj shtrese/strate etnike; kishte gjithashtu nj kategori
pr prkatsi etnike t przier. N rastin e nj rajoni me QR serbe n shtresn urbane ose rurale, kto QR
u prfshin n nj shtres t veant, ku QR-t mostr u przgjodhn n mnyr t pavarur. Pasi alokimi
i mostrs ishte proporcional me numrin e ekonomive familjare, disa nga kto shtresa t vogla kishin
vetm nga nj QR t przgjedhur. Pr qllime t procedurave t peshimit dhe kalkulimit t gabimeve t
mostrimit, stratifikimi do t jet i kufizuar n nivel rajoni, urban dhe rural.
35
QERSHOR 2015
Pr AFP-n tremujore t vitit 2014 n Kosov, jan przgjedhur gjithsej 600 QR mostr, t ndara n
shtresa prafrsisht proprocionalisht me numrin e ekonomive familjare. N fazn e dyt jan przgjedhur
8 ekonomi familjare brenda secils QR mostr, pr madhsin e mostrs s prgjithshme prej 4,800
ekonomish familjare do tremujor. Tabela A2 tregon alokimin e QR-ve mostr dhe ekonomive familjare
sipas rajonit, shtress urbane dhe rurale. Duke pasur parasysh alokimin proporcional t mostrs, rajoni
m i vogl i Pejs ka nj mostr prej 58 QR-sh dhe 464 ekonomish familjare. Shkalla e mosprgjigjes do
t ul m tej madhsin e mostrs efektive, prandaj sht e rndsishme t prcillen gabimet e mostrimit
pr vlersimet e indikatorve kryesor sipas rajonit n mnyr q t prcaktohet nse niveli i saktsis
sht i mjaftueshm pr rajonet m t vogla.
TABELA A2. Alokimi i QR-ve dhe ekonomive familjare mostr sipas rajonit dhe shtress pr AFPn e vitit 2014 n Kosov do tremujor
Rajoni
Gjakova
Gjilan
Mitrovica
Peja
Prizren
Pristina
Ferizaj
Total
Gjithsej
QR-t
mostr
67
61
78
58
111
161
64
600
Ek. Familj.
mostr
536
488
624
464
888
1,288
512
4,800
Urban
Rural
QR-t mostr
QR-t mostr
21
22
33
21
36
76
23
232
168
176
264
168
288
608
184
1,856
46
39
45
37
75
85
41
368
368
312
360
296
600
680
328
2,944
N fazn e par t nxjerrjes s mostrs, QR-t n do shtres jan przgjedhur n mnyr sistematike
me probabilitet proporcional me madhsin, ku matja e madhsis bazohej n numrin e prgjithshm t
ekonomive familjare n do QR nga korniza e mostrs. Numri i QR-ve t przgjedhura n do shtres
bazohej n alokimin e mostrs, t paraqitur n tabeln A2. N fazn e dyt, 8 ekonomi familjare jan
przgjedhur n mnyr sistematike me probabilitet t barabart brenda do QR-je, nga lista e prditsuar
e ekonomive familjare.
36
ku:
phi = probabiliteti i przgjedhjes pr ekonomit familjare mostr n QR e i-t n mostr, n shtresn
(rajon, urban/rural) h
nh =
ku:
Whi = pesha themelore e ekonomive familjare mostr t przgjedhura n QR e i-t mostr n shtresn h
Pasi numri i ekonomive familjare t listuara n QR-n mostr (M hi) sht n prgjithsi i ndryshm nga
numri korrespondues i ekonomive familjare QR nga korniza (M hi), peshat do t dallojn varsisht nga
QR-ja brenda shtress).
sht e rndsishme t prshtaten peshat themelore pr ekonomit familjare mostr pr t marr
parasysh mosprgjigjjen e ekonomive familjare n seciln QR mostr. Pasi peshat llogariten n nivel t
QR-s mostr, sht e dobishme q peshat t prshtaten n kt nivel. Pesha finale (W hi) pr ekonomit
familjare mostr n QR e i-t n shtresn h mund t shprehet si m posht:
ku:
m hi = numri i ekonomive familjare mostr me intervista t kompletuara n QR-ne e i-t n shtresn h
QERSHOR 2015
ku:
W qhi = pesha themelore pr ekonomit familjare mostr n QR e i-t mostr n shtresn h
pr tremujorin q
n qh =
TABELA A3. Numri i QR-ve dhe ekonomive familjare n mostr me intervista t kompletuara sipas
rajonit dhe shtress pr tremujorin e par t AFP 2014 n Kosov
Rajoni
Gjakova
Gjithsej
Urban
Rural
QR-t
mostr
Ek. Fam.
mostr
QR-t mostr
QR-t mostr
67
481
21
148
46
333
Gjilan
55
312
21
106
34
206
Mitrovica
74
400
31
143
43
257
Peja
58
353
21
116
37
237
Prizren
110
724
36
225
74
499
Pristina
161
1,005
76
413
85
592
Ferizaj
61
393
22
140
39
253
Gjithsej
586
3,668
228
1,291
358
2,377
TABELA A4. Numri i QR-ve dhe ekonomive familjare n mostr me intervista t kompletuara sipas
rajonit dhe shtress pr tremujorin e dyt t AFP 2014 n Kosov
Rajoni
Gjakova
Gjithsej
Urban
Rural
QR-t
mostr
Ek. Fam.
mostr
QR-t mostr
QR-t mostr
67
485
21
150
46
335
Gjilan
56
347
21
116
35
231
Mitrovica
76
439
32
157
44
282
Peja
58
338
21
113
37
225
Prizren
111
743
36
230
75
513
Pristina
161
1,030
76
430
85
600
Ferizaj
63
419
23
148
40
271
Gjithsej
592
3,801
230
1,344
362
2,457
TABELA A5. Numri i QR-ve dhe ekonomive familjare n mostr me intervista te kompletuara sipas
rajonit dhe shtress pr tremujorin e tret t AFP 2014 n Kosov
38
Rajoni
Gjithsej
QR-t
mostr
Urban
Ek. Fam.
mostr
QR-t mostr
Rural
QR-t mostr
Gjakova
67
500
21
156
46
344
Gjilan
60
399
22
131
38
268
Mitrovica
78
475
33
180
45
295
Peja
58
340
21
112
37
228
Prizren
111
752
36
232
75
520
Pristina
161
1,030
76
430
85
600
Ferizaj
64
444
23
158
41
286
Gjithsej
599
3,940
232
1,399
367
2,541
TABELA A6. Numri i QR-ve dhe ekonomive familjare n mostr me intervista t kompletuara sipas
rajonit dhe shtress pr tremujorin e katrt t AFP 2014 n Kosov
Rajoni
Gjakova
Gjilan
Mitrovica
Peja
Prizren
Pristina
Ferizaj
Gjithsej
Gjithsej
QR-t
mostr
66
59
77
58
106
158
62
586
Ek. Fam.
mostr
494
395
453
319
726
1,025
444
3,856
Urban
Rural
QR-t mostr
QR-t mostr
20
22
32
21
36
76
23
230
146
129
183
97
231
443
155
1,384
46
37
45
37
70
82
39
356
348
266
270
222
495
582
289
2,472
Formula pr peshat tremujore, e paraqitur m lart, sht prdorur pr kalkulimin e nj grupi t veant
t peshave themelore pr do tremujor.
QERSHOR 2015
ku:
A LFS2014q =
P 2014 =
P qhij =
Tabela A7 tregon vlersimet e peshuara t popullsis s prgjithshme nga t dhnat e AFP-s 2014
sipas tremujorve dhe faktort korrespondues t prshtatjes s peshave (A LFS2014q).
TABELA A7. Vlersimet tremujore t peshuara t popullsis s prgjithshme nga AFP-ja e vitit
2014 dhe faktort korrespondues t prshtatjes s peshave
Tremujori
Faktori i prshtatjes
1
2
3
4
Mesatarja
1,639,814
1,608,860
1,566,908
1,507,160
1,580,685
1.104711504
1.125965646
1.156112132
1.201943219
1.147183125
Peshat prfundimtare t AFP-s 2014 pr do tremujor jan prllogaritur duke shumzuar peshat
themelore, t prshtatura pr mosprgjigjen, me kt faktor prshtatjeje, si n vijim:
ku:
W qhi = pesha prfundimtare tremujore e peshuar pr ekonomit familjare n mostr n QR-n e i-t
n shtresn h pr tremujorin q
Tabela A7 tregon q faktori i prshtatjes s peshs pr popullsin mesatare sht 1.1472, duke
indikuar q peshat preliminare kan nnvlersuar popullsin e prgjithshme pr rreth 15 prqind,
duke supozuar q varianti i ult i popullsis s projektuar sht i sakt. Nse bjm prshtatjen e
peshave bazuar vetm n projeksionet n nivel vendi, faktori konstant i prshtatjes s peshs do
tremujor nuk do t ndikoj n vlersimet e fardo indikatori relativ tremujor, si shkalln e papunsis
dhe shkalln e pjesmarrjes n fuqin puntore.
40
ku:
WAqhi = pesha vjetore pr ekonomit familjare n mostr n QR-n e i-t n mostr n shtresn h pr
tremujorin q pr t dhnat e kombinuara pr katr tremujort e vitit 2014
W
qhi
Kjo procedur peshimi pr vlersimet vjetore t AFP- s ka pr efekt mesatarizimin e rezultateve nga
t gjith tremujort t kombinuar. Pasi peshat pr do tremujor jan prshtatur bazuar n popullsin e
prgjithshme t projektuar pr mesin e 2014, peshat vjetore do t jen automatikisht konsistente me
kt popullsi t prgjithshme n nivel vendi.
Rajoni
Gjakova
Gjilan
Mitrovica
Peja
Prizren
Prishtina
Ferizaj
Gjithsej
Gjithsej
Ek.familj.t
peshuara
31,939
36,870
46,977
30,308
55,238
87,582
33,698
322,612
Popullsia e
peshuar
190,307
198,012
245,404
168,064
334,905
491,653
183,175
1,811,521
Urban
Ek.familj.t
peshuara
10,946
12,927
20,319
11,257
20,358
41,960
11,229
128,996
Rural
Popullsia e
peshuar
55,995
67,048
99,549
55,051
107,831
216,769
58,049
660,292
Ek.familj.t
peshuara
20,993
23,943
26,658
19,051
34,880
45,622
22,469
193,616
Popullsia e peshuar
134,312
130,964
145,855
113,013
227,074
274,884
125,126
1,151,228
N tabeln A8 mund t shihet q popullsia e prgjithshme e peshuar n nivel vendi (1,811,521) sht
e njjt me varientin e ult t popullsis s prgjithshme t Kosovs t projektuar pr mesin e 2014, t
41
QERSHOR 2015
prdorur pr prshtatjen e peshave. Prqindja e peshuar e ekonomive familjare urbane n nivel vendi
sht 40.0%, krahasuar me 43.8% t ekonomive familjare urbane n kornizn e Regjistrimit t Popullsis,
Ekonomive Familjare dhe Banesave t vitit 2011. Ky dallim vjen kryesisht pr shkak t listimit t ri t
ekonomive familjare n QR-t mostr. Prqindja e peshuar e popullsis urbane n nivel vendi sht
36.4%. Nj arsye pr prqindjet e ndryshme t ekonomive familjare dhe popullsis urbane sht se
madhsia mesatare e ekonomive familjare sht 5.12 persona pr ekonomit familjare urbane dhe 5.95
pr ekonomit familjare rurale.
42
REZULTATET E
ANKETS S FUQIS
PUNTORE
2014 N KOSOV
QERSHOR 2015
Design: