DI ORTA KULAK

ve

HASTALIKLARI
DERS NOTLARI
2007
Do. Dr. Ouz BASUT

NDEKLER
ANATOM ..............................................................................................................................1
A- DI KULAK................................................................................................................................... 1
I- Aurikula (Pinna Kulak Kepesi) ................................................................................................ 1
II- D Kulak Yolu (DKY)................................................................................................................. 1
B- ORTA KULAK............................................................................................................................... 2
1- Mastoid Hcreler........................................................................................................................ 2
2- Timpan Boluu......................................................................................................................... 3
a- Duvarlar............................................................................................................................................... 3
b- indeki yaplar..................................................................................................................................... 5

3- staki Borusu Tuba Eustachi .................................................................................................. 6

FZYOLOJ ............................................................................................................................6
Orta Kulan Rol .......................................................................................................................... 7
Pencerelerin Rol .......................................................................................................................... 7
staki Borusu Fonksiyonlar........................................................................................................... 8

SEMYOLOJ .........................................................................................................................9
ANAMNEZ ......................................................................................................................................... 9
FZK MUAYENE ............................................................................................................................... 9
D Kulak Muayenesi ................................................................................................................... 10
nspeksiyon ........................................................................................................................................... 10
Palpasyon.............................................................................................................................................. 10
Otoskopi ................................................................................................................................................ 10

itme Muayenesi ......................................................................................................................... 11

Ses........................................................................................................................................................ 11
itmenin Deerlendirilmesi..................................................................................................................... 12

DI KULAK HASTALIKLARI ..............................................................................................17

A- DOUMSAL / GELMSEL HASTALIKLAR.............................................................................. 17
Mikroti / Anoti ............................................................................................................................... 17
DKY Stenozu / Atrezisi ................................................................................................................. 17
Preaurikuler Fistl ........................................................................................................................ 17
Aurikuler Ekler ............................................................................................................................. 18
Darwin Tmsei ........................................................................................................................... 18
Kepe Kulak................................................................................................................................. 18
Deiik Anomaliler ....................................................................................................................... 18
B- ENFEKSYZ / ENFLAMATUAR HASTALIKLAR ...................................................................... 18
Aurikula Erizipeli .......................................................................................................................... 18
Aurikula Perikondriti ..................................................................................................................... 19
Akut Diffz Otitis Eksterna............................................................................................................ 19
Akut Lokalize Otitis Eksterna - DKY Furonkl ............................................................................. 20
Malign Otitis Eksterna (Necroticans)............................................................................................. 20
Herpes Zoster Otikus ................................................................................................................... 21
DKY Mikozu................................................................................................................................. 21
DKY Ekzemas............................................................................................................................. 22
Chondrodermatitis helicis nodularis circumsripta .......................................................................... 22
C- TRAVMATK HASTALIKLAR ..................................................................................................... 22
Aurikula laserasyonlar ................................................................................................................. 22
Othematom / Otserom.................................................................................................................. 23
Aurikulann Donmalar.................................................................................................................. 23
Aurikulann Yanklar / Kimyasal Yaralanmalar ............................................................................ 23
D- DKY YABANCI CSMLER ......................................................................................................... 23

ii

E- NEOPLASTK HASTALIKLAR.................................................................................................... 24
Benign Tmrler .......................................................................................................................... 24
Malign Tmrler........................................................................................................................... 24
F- DER HASTALIKLAR ............................................................................................................... 25
Cerumen Obturans (Buon) ......................................................................................................... 25
DKY Eksostozlar ......................................................................................................................... 26

ORTA KULAK HASTALIKLARI ..........................................................................................27

A- DOUMSAL / GELMSEL HASTALIKLAR.............................................................................. 27
B- ENFEKSYZ / ENFLAMATUAR HASTALIKLAR ...................................................................... 27
Akut Spratif Otitis Media (ASOM) ............................................................................................. 27
Rekrren Spratif Otitis Media (RSOM)...................................................................................... 29
Efzyonlu Otitis Media (EOM) ...................................................................................................... 29
Kronik Spratif Otitis Media (KSOM)........................................................................................... 32
Kolesteatom................................................................................................................................. 35
Otitis Mediann Komplikasyonlar................................................................................................. 35
Ekstrakraniyal ntratemporal ................................................................................................................... 36
Ekstrakraniyal Ekstratemporal ................................................................................................................ 38
ntrakraniyal........................................................................................................................................... 39

Kronik Otitis Media zel Formlar ................................................................................................. 40

C- TRAVMATK HASTALIKLAR ..................................................................................................... 41
Travmatik Kulak Zar Perforasyonu .............................................................................................. 41
Laterobazal Fraktrler .................................................................................................................. 42
Barotravma .................................................................................................................................. 43
D- OTOSKLEROZ ........................................................................................................................... 43
E- NEOPLASTK HASTALIKLAR.................................................................................................... 45
Benign Tmrler .......................................................................................................................... 45
Glomus Jugulare.................................................................................................................................... 45
Hemanjiyom........................................................................................................................................... 46
Adenom................................................................................................................................................. 46

Malign Tmrler........................................................................................................................... 46
Metastatik Tmrler ..................................................................................................................... 47
YARARLANILAN KAYNAKLAR...................................................................................................... 47

iii

ANATOM
Kulak, aurikula ve d kulak yolunu ieren d kulak,
kulak zar, kemikikleri, mastoid hcreleri ve staki
borusunu ieren orta kulak ve vestibler sistemi
(semisrkler kanallar, utrikl ve sakkl), kokleay ve
internal akustik kanal ieren i kulak blmlerinden
olumaktadr.

A- DI KULAK
I- Aurikula (Pinna Kulak Kepesi)
Ban her iki yannda bulunan aurikula, dzensiz girinti ve kntlardan olumutur. D ve i
olmak zere iki yz vardr. yz konkavdr. En derin yeri konka aurikula ismini alan ukur
bir blgedir. Konka aurikula; derine doru, d kulak yolu (DKY) ile devam etmektedir.
Aurikulay epeevre saran kntya heliks ad
verilmektedir. Bunun nnde bulunan ikinci bir
kabarklk vardr ve antiheliks adn alr. DKYnun
n ksmnda bulunan knt tragus bunun hemen
altndaki ikinci bir knt antitragus olarak
adlandrlr. Aurikulann altnda lobl ksm
bulunmaktadr.
Aurikula; dta deri ite elastik kkrdaktan
olumutur. Cilt, lobl ksm dnda kkrdaa
sk sk yapmtr. Lobl ksmnda gevek ba
dokusu bulunmaktadr. Aurikulada kl ve ya
folliklleri rudimenter yapdadr. Sadece baz
yal erkeklerde tragus ve antitragus blgesinde
kllar uzun olabilir.
Aurikula kas ve balar aracl ile kafatasna yapmtr. Bu kaslar insanda rudimenter
yapdadr. Baz insanlar da istemli olarak aurikulay hareket ettirilebilirler. Bu kaslar
hayvanlarda, aurikulann ses gelen yne evrilmesi ilevini grmektedirler.
nnervasyonu: n yzn byk bir blmnn duyarlln, V. kafa ifti salar, kavum
konka ksmna VII. kafa iftinden dallar gelir. Arka yzn innervasyonu C2 ve C3 aracl ile
olur.
Arterleri/Venleri: A.temporalis ve a.oksipitalisin dallar ile beslenir. Venler arterleri izler.
Lenfatikleri: Preaurikuler, postaurikuler ve kulak alt lenf ganglionlarna dklr.

II- D Kulak Yolu (DKY)

Kavum konka ksmndan, kulak zarna kadar olan blmdr. Yaklak 25-30 mm
uzunluundadr. Kkrdak ve kemik olmak zere iki paradan olumaktadr. Kkrdak para
dta, kemik para ise ite bulunur. Erikindeki kemik blm daha uzundur. ocuklarda ise
timpan kemik geliimini henz tamamlamad iin kkrdak blm daha uzundur. Bu nedenle
orta kulak enfeksiyonlar kolaylkla DKY arka duvar ve mastoid kemie geebilir.

D ve orta kulan
aksiyal kesiti

D ve orta kulan
sagittal kesiti

Kkrdak blmde cilt kalndr; zellikle arka ve st tarafta zengin bir cilt alt ya dokusu
bulunmaktadr. Bu blgede ya, ter ve sermen bezleri ile kl folliklleri yer almaktadrlar.
Kemik blmde ise cilt alt dokusu giderek azalr, kulak zarna doru tamamen kaybolur. Cilt
dorudan periosta yapktr. Bu blgede, yukarda belirtilen cilt ekleri bulunmazlar.
DKYnda iki adet kemik str bulunmaktadr. Altta timpano-mastoid str ve timpanoskuamz str. Bu strler arasnda kalan deri parasnda zengin bir vaskler a
bulunmaktadr. DKYnu rten cilt dokusu, ite kulak zar ile devam eder ve bunun d yzn
rter.
Komuluklar: DKY n duvar; mandibuler fossa ve parotis bezi ile, alt duvar parotis bezi ile
komuluktadr. Arka duvar ise mastoid kemik ile komudur.
nnervasyon: V, VII, IX ve X. kafa iftleri tarafndan innerve edilir. V. sinirin aurikula-temporal
dal, n tarafta innervasyonu salar. n. glossofaringeus ve n. vagusun (Arnold siniri)
aurikular dallar arka yz innerve ederler. Kemik blmnde postero-superior ksm ise n.
fasiyalisin sensoriyal dallar tarafndan innerve edilir.
Arterler: DKYnun arterleri, venleri ve lenfatikleri aurikula gibidir.

B- ORTA KULAK
Orta kulak, kulak zar ile i kulak arasnda yerlemi bir boluktur. Ses dalgalarnn i kulaa
iletilmesinde grev almaktadr. Tamamyle kapal bir boluk deildir. staki borusu aracl
ile d ortamla ve aditus ad antrum ile mastoid hcrelerle balantldr. Orta kulak dzensiz
bir dikdrtgen prizma eklindedir. n ksm daha dardr. En nde staki borusu az ile en
arkada antrum paras arasndaki mesafe 13 mm civarndadr.

1- Mastoid Hcreler
Haval boluklarla doludur. Bunlara mastoid selller denilir. Mastoid kemikte hemen her
zaman bulunan tek bir haval boluk vardr; mastoid antrum ad verilir. Mastoid antrum
doumda da mevcuttur; mastoid selller ise geliimlerini daha ileri yalarda tamamlarlar.
Mastoid kemiin havalanmas kiiden kiiye deiir. Ayn kiide bile sa ve sol mastoid
havalanmas farkl olabilir. Mastoid pnmatizasyonuna gre tip mastoid tanmlanmaktadr;
- Pnmatik Tip: ok sayda mastoid selller vardr (selller tip).
- Diploik Tip: Selller sayca az ve kktr.
- Sklerotik Tip: Hcre bulunmaz; kompakt kemik dokusu hakimdir.
Pnmatik bir mastoidde, mastoid selller gruplar oluturulur.
1- Apikal hcreler
2- Perisinzal hcreler

3- Sino-dural petrz hcreler

4- Perilabirenter hcreler
5- Peridural hcreler
6- Zigomatik hcreler
7- Perifasiyal hcreler
Mastoid Kemik Komuluklar: Mastoid kemik stte orta kafa ukuru ile komudur. nde
aditus ad antrum yolu ile orta kulakla balantldr; n duvarda DKY ile kemik arka duvar ve
alt ksmda fasiyal sinirin vertikal segmenti ile komudur. Altnda posterior semisirkler kanal
ve bunun nnde lateral sins ile ince kortikal bir kemik lamel ile ayrlr. Posterior
semisirkler kanal ile sins arasnda lokalize ince bir kemik levha ile endolenfatik kese ve
arka fossa (serebellum) komudur.
Mastoid kemiin, bu nemli vital oluumlarla yakn komuluu; orta kulan enfektif
hastalklarnda ve tmrlerinde intrakraniyal yaylm ve komplikasyonlar asndan son
derece nemlidir.

2- Timpan Boluu
a- Duvarlar
D yz: En nemli yap kulak zardr. Kulak zar, d ve orta kula ayran bir perde gibidir.
Topografik olarak orta kula 3 paraya ayrr. Kulak zarnn hemen arkasnda bulunan orta
kulak boluuna mezotimpanum, bunun zerindeki bolua epitimpanum ve altnda kalan
ksma da hipotimpanum ad verilmektedir.

Kulak Zar Membrana Timpani

Timpan kemiin sulkus timpanikus paras iine oturmu, ortalama 8-9 mm apnda bir
zardr. Sulkus timpanikus iinde, fibrz bir halka ile evrilidir; buna annulus timpanikus ad
verilir. st ksmda bu yaplar bulunmaz. Sulkus timpanikus iinde kalan zar ksm gergindir;
bu blmne pars tensa ad verilmektedir. st ksm ise gevektir. Bu blgeye pars flaksida
(Schrapnell Membran) ad verilir.

Sa kulak zar

Sol kulak zarnn medialden grnm

Sa orta kulan KZ kaldrldktan sonra

Normal kulak zar
1- Pars flaksida
2- Mallesun prosessus brevisi
3- Manubrium mallei
4- Umbo
5- Supratubal reses
6- staki girii
7- Hipotimpanik hava hcreleri
8- Stapedial Tendon
C- Korda timpani
I- ncus
P- Promontorium
O- Oval pencere
R- Yuvarlak pencere
T- Tensor timpani
A- Anulus

Kulak zarnn ortasnda, yukardan aaya ve nden arkaya doru uzanan manibrium mallei
izlenir. Malleus kemikiinin bu parasnn, alt ucu her zaman arkaya dorudur. stte
manibriumun zerinde bir entik bulunur (prosessus brevis); buradan ne ve arkaya iki adet
plika uzanr (plika malleolares anterior ve posterior). Bu plikalarn st ksmnda pars flaksida
bulunur, altnda ise pars tensa yer alr. Kulak zarnn en kk noktas, manibrium malleinin
alt ucundadr. Bu noktaya umbo ad verilir. Muayene esnasnda, kulak zarnda, kullanlan k
kaynann reflesi alnmaktadr. Buna Politzer geni denir. Politzer geninin tepesi
umboya taban ise ne dorudur.
Kulak zarndaki patolojileri lokalize edebilmek amac ile zar topografik olarak 4 ana kadrana
ayrlarak incelenir. Manibrium malleinin zerinde ekilen bir izgi ile, umbo hizasnda buna
dik a ile izilen ikinci izgi birletirildiinde kulak zar; n-alt, n-st, arka-alt, arka-st
kadranlara ayrlmaktadr.
Yap olarak kulak zar 3 ayr tabakadan olumaktadr. En dta, DKY cildi, ite orta kulak
mukozas ve ortada fibrz tabaka vardr. Fibrz tabaka sadece pars tensa ksmnda bulunur
ve zarn gerginliini salar. Sirkler ve radyal liflerden olumutur. Sirkler lifler, parabolik
semisirkler ve transvers ekildedirler. Pars flaksida blgesinde fibrz tabaka
bulunmamaktadr. Bu nedenle kolaylkla retraksiyon geliir ve d kulak yass epiteli, orta
kulaa invagine olabilir; bu ekilde kolesteatomlar geliir.
nnervasyon: D yzn innervasyonunu V, VII ve X sinirler salar. yz ise IX kafa ifti
aracl ile innerve olur.
Arterler: A.stilomastoidea, a.timpanika ile beslenir. D yz, DKY gibidir. Venler ite pterigoid
pleksusa, dta v.jugularis eksternaya dklr.

Alt duvar: Orta kulan hipotimpanum blmnn tabann oluturur. Burada hipotimpanum
ince kortikal bir kemik tabaka ile bulbus vena jugulareden ayrlmaktadr. Bu ince kemik;
konjenital olarak ak olabildii gibi hipotimpanum iinde deiik ykseklikte de olabilir. Alt
duvarn n ksm derin lokalizasyonda, a. karotis interna ile komudur. Alt duvardan n.
timpanikus (Jacobson siniri), orta kulaa girmektedir.

n duvar: n duvarda bulunan iki nemli yap, staki borusunun orifisi ve semikanalis
m.tensor timpanidir.

st duvar: st duvar veya tegmen timpani orta kulak boluunu, orta kafa ukurundan
ayrmaktadr. Buradaki ince kortikal kemik konjenital olarak yer yer bulunmayabilir. Bu
durumda akta olan dura, orta kulak enfeksiyonlar iin gei yolu oluturabilir. Orta kulan
epitimpanum ad verilen st blmde malleusun ba ile inkus eklem yapmaktadr (inkudomalleolar eklem). Kemikikler eitli balar aracl ile epitimpanumda asl olarak dururlar.

duvar: Orta kulan en nemli blmdr. kulak ile komudur. Ortada ilk gze arpan
promontorium ad verilen kabarklktr. Promontorium; i kulakta bulunan kokleann basal
kvrmna uymaktadr. Promontorium zerinde n.timpanikus (IX. sinirin dal), karotid
pleksustan kan superior inferior karotiko-timpanik sempatik lifler ile pleksus timpanikusu
oluturur. Buradan kan lifler n.petrosus superfisialis minor (VII. sinirin dal) ile birleerek otik
gangliona giderler.
Promontoriumun arka-alt ve arka-st blmnde iki adet pencere vardr; bunlar orta kulan
i kulak ile balantsn salarlar. Bunlara yuvarlak pencere (fenestra rotunda) ve oval
pencere (fenestra ovale) ad verilir. Oval pencerenin zerinde, stapesin taban oturmaktadr.
Stapes taban, evresinde bulunan fibrz bir halka (ligamentum annulare) aracl ile oval
pencere zerinde oturmaktadr. Yuvarlak pencere ise ince bir membran ile kapldr
(membrana timpanika sekundaria).
Oval pencerenin st ksmnda iki adet kemik knt bulunur; prominensia kanalis fasiyalis ve
kanalis semisirkularis lateralis. Prominensia kanalis fasiyalis; fallop kemik kanaln orta
kulakta timpanik segment boyunca yapm olduu kabarklktr. Bunun zerindeki kemik
4

lamel ok incedir. Bazen konjenital aklklar gsterebilir. Orta kulak cerrahisinde ve

hastalklarn yaylmnda nemlidir.
Prominensia kanalis semisirkularis lateralis ise lateral semisirkler kanaln yapm olduu
kabarklktr. Cerrahi giriimlerde nemli bir anatomik reper noktasdr.
Orta kulak i duvarnda, bu kabarklklarnn dnda iki adet sivri kemik knt vardr.
a) Promontoriumun yukar ksmnda, prosessus kokleariformis: Buraya m.tensor timpani
yapmaktadr.
b) Promontoriumun ve oval pencerenin arkasnda, eminensia piramidarum vardr. Bu
kntnn iinde m.stapedius bulunur; tendonu dardadr ve stapes kemikiinin arka
bacann st ksmna yapr.
Orta kulak boluunda; i duvarda, cerrahi ynden ulalmas g olan ve kolesteatoma
yaylmnda nem kazanan iki ukurluk vardr.
Sins timpani; Eminensia piramidarumun alt ksmnda, oval ve yuvarlak pencerelerin
arkasndadr. Fasiyal kanaln altna doru uzanr.
Fasiyal reses ise; d kenar DKY, arka ve st ksm fossa inkudis tarafndan snrlanan
fasiyal kanaln vertikal segmentinin zerinde yer alan bir dier girintidir.

Arka duvar: Arka duvarda bulunan aditus ad antrum aracl ile antrum, buradan da
mastoid sellllere geilir. Aditusun hemen altnda, inkusun ksa kolunun oturduu fossa
inkudis vardr. Arka duvar fasiyal resess ve DKY ile devam eder. Burada; i ksmda, fasiyal
sinirin vertikal segmentinin komuluu nemlidir.

b- indeki yaplar
Orta Kulak Kemikikleri
Orta kulakta, kulak zar ile i kulak arasnda anatomik btnl salayan 3 adet hareketli
kemikik vardr. En dta yer alan ve en byk olan malleus (eki), ortada bulunan inkus
(rs) ile en ite bulunan en kk olan stapestir (zengi).

Malleus: 8-9 mm uzunluundadr; 2 nemli paras vardr. manibrium mallei ve kapitulum

mallei. Arada kollum paras bulunur; buraya m. tensor tampani kasnn tendonu yapr.
Kapitulum paras, epitimpanumda inkusun korpus paras ile eklem yapar, buna inkudomalleolar eklem ad verilir.
nkus: Bir gvde (korpus) ve iki koldan oluur; krus longus (uzun kol) ve krus brevis (ksa
kol). Korpus paras, kapitulum mallei ile eklem yapar. Krus brevis, fossa inkudise
oturmutur. Krus longus ise stapes ba ile eklem yapar (inkudo-stapedial eklem). Krus
longusta, stapes ba ile eklem yapan ksma prosessus lentikularis ad verilir.
Stapes: Stapes 3-3.5 mm uzunluundadr. Bir ba ksm, iki bacak (krus anterior ve krus
posterior) ile taban (footplate) ksmndan olumutur. Taban, ligamentum annulare aracl
ile oval pencereye tutunmutur.

Malleus

nkus

Stapes

Bu ekilde; kemikikler kulak zar ile i kulak arasnda anatomik btnl, iletimi
salamaktadr.
Orta kulak kemikiklerini timpanik kaviteye balayan 4 adet ba ve 2 kas vardr.
Balar: Malleusun, n, d ve st balar ile inkusun arka ba.

Orta Kulaktaki Kaslar

M. tensor timpani: Manibrium malleinin zerinde, kollum ksmna yapr; ie doru
seyreder. Prosessus kokleariformise ular. Buradan dik a yaparak ne doru seyreder ve
staki borusunun zerinde, semikanalis m.tensor timpani adl kanala girer. Kanal getikten
sonra sfenoid kemiin byk kanadna yapr. Ortalama 22 mm uzunluundadr.
Grevi: Manibriumu ie ve arkaya ekerek kulak zarn tespit etmektir. V. sinir tarafndan
innerve olur.

M. stapedius: Eminensia piramidarumun iinde bulunur. Tendon buradan kar ve stapese

yapr. Fasiyal sinirin n.stapedius dal tarafndan innerve olur.
Grevi: Stapesi arkaya ekerek, taban tespit etmektedir. Bu ekilde yksek iddetteki
seslerin i kulaa iletimini nlemi olur. Koruyucu grevi nemlidir.

3- staki Borusu Tuba Eustachi

staki borusu, orta kulak ile nazofarinks arasnda uzanr. Doumda 17-18 mm iken,
erikinlerde ortalama 35 mm uzunluunda olup, kemik ve kkrdak olmak zere iki blmden
yaplmtr. Her iki blmde koni eklinde olup, bu koniler dar ular ile birlemilerdir. stmus
adn alan bu ksm borunun en dar yerini oluturur (1x2 mm). staki borusunun, orta kulakla
devam eden lateral te bir blm kemik yapdadr. Medial te iki ksm ise nazofarinkse
alr ve kartilajinz yapdadr. Kkrdak kanaln, nazofarinks yan duvarlarnda, mukoza
altnda oluturduu kntlar torus tubarius adn alr.
Doumda staki borusu horizontal seyirli iken, byme ile birlikte 45lik a ile yetikin
pozisyonuna gelir.
staki borusu normalde kapaldr. M.tensor ve m.levator veli palatini kaslarnn yutkunma ve
esneme srasndaki kaslmalaryla alr. Alma sresi saniyenin onda biri kadardr. Yeterli
hava akmn oluturmak iin erikinde 200-300 mmH2O basn farkna ihtiya vardr. Orta
kulaktan hava k pasif bir olaydr ve orta kulaa hava giriine gre daha kolaydr. Valsalva
manevras 20-40 mmHg lk basn oluturur.
nnervasyonu: nde V. sinir, arkada ise IX. sinir salar. Kaslarn motor innervasyonu V.
sinir arac ile olmaktadr.
Arterleri: A.maksillaris interna, a.faringea assendan ve a.palatina assendan ile beslenir.
Venler pleksus pterigoideusa dklr. Lenfatik drenajn bir blm retrofaringeal, dier
blm de juguler lenf ganglionlarnda son bulur.

FZYOLOJ
itmenin olabilmesi iin, ncelikle sesin olmas gerekir, sesin oluabilmesi iin de enerji
kayna olmaldr (akustik enerji). Sesin iletilebilmesi iin elastik titreen bir ortam bulunmas
gerekir (su, hava). Havada 1 cm3de 62 milyar partikl vardr. Bunlar normalde stabil halde
bulunurlar. Ses dalgalar hava partikllerinin stabilitesini bozar ve bunlarn titreimi ile ses
dalgalar iletirler. Ses i kulaa iki tr iletim ekli ile ular.
- Hava yolu ile iletim
- Kemik yolu ile iletim
Hava yolunda ses; DKY, kulak zar, kemikikler, oval pencere aracl ile i kulaa ular.
Kemik yolunda ise kafatasn oluturan kemiklerin titreimi ile sesin iletimi sz konusudur.
Kafatas optimum 1024 Hz frekansta titreir. Bu frekans; i kulan sensrinral hcrelerinin
en fazla hassas olduu spektrumun iindedir.

Orta Kulan Rol

Orta kulan fizyolojik olarak iki ana grevi vardr;
I- Ses titreimlerinin i kulaa iletilmesi
II- iddetli ses titreimlerinden i kulan korunmas
Sesin persepsiyonu (alnmas) ve iitmenin alglanmas birka fazda geliir.
1- Atmosferde oluan ses dalgalarnn korti organna kadar iletilmesi akustik enerji ile
salanan mekanik bir olaydr.
2- Korti organna ulaan akustik enerji, nroepitelial hcrelerde elektrik potansiyelleri ekline
dnr.
3- Sinir lifleri bu elektrik potansiyellerini daha yukar merkezlere iletirler.
4- Koklear ekirdeklerden, temporal lobdaki iitme merkezine gelen uyarlar birletirilir ve
analiz edilir.
Orta kulak burada birinci fazda grev almaktadr. Kendisine gelen titreimlerini ii kulaa,
yani perilenfe aktarmaktadr. Bu durumda atmosferden (gaz ortamdan), perilenfe (sv
ortama) ses dalgalarnn iletimi sz konusudur. Ses dalgalar akustik rezistans ses
dalgalarnn yaylmasna karn diren ve dk olan atmosferden (r=42), akustik rezistans
ok yksek olan (r=160.000) perilenfe geinceye kadar enerji kaybna uramaktadr. Bu
kayp iitme birimi olan dB zerinde ifade edildiinde 30 dB dolaynda olmaktadr. Ancak orta
kulak ve kemikikler, akustik enerjinin gaz ortamdan sv ortama geerken urad bu kayb
telafi etmektedir.
Kemikikler, ses iletimi srasnda manivela gibi hareket ederler ve sesi 1.3 kat ykseltirler.
Orta kulan asl sesi ykseltici etkisi, kulak zar ile stapes arasndaki yzey farkndan
domaktadr. Kulak zarnn alan 64 mm2dir, titreen ksmn alan ise 55 mm2dir. Stapes
taban alan 3.2-3.5 mm2dir. Aralarndaki oran 55:3.2=17dir. Yani akustik enerji, kulak
zarndan oval penceye iletilirken, yzey farkndan dolay 17 kat ykselerek geer.
Kemikiklerin manivela etkisi de hesaba katldnda 22 katlk bir kazan elde edilir.

Pencerelerin Rol
I) Dephasage: Kulak zar titretii zaman, ses titreimleri pencerelere iki ekilde ular;
kemikikler yolu ile oval pencereye ve hava yolu ile yuvarlak pencereye varr. Bu ekilde;
yuvarlak ve oval pencerelere ulaan ses dalgalar arasnda iletiim hznn farkl olmasndan
dolay faz fark ortaya kar. Buna dephasage ad verilir.
Ses dalgalar, farkl fazlarda iletildii zaman, koklear potansiyellerin optimum seviyede
olduu tespit edilmitir. Halbuki, pencerelere ayn fazda ulaan ses dalgalar, koklear
potansiyellerinin minimum olmasna neden olmaktadr. Zira ayn fazlarda gnderilen ses
dalgalar perilenfte ayn ynde hareket ederler ve birbirleri ile karlaarak, etkilerini yok
ederler.
II) Yuvarlak pencere: Ses titreimlerinin baziller membrana ulaabilmesi iin, perilenfin
hareket etmesi gereklidir. Ancak stapes taban, titreimi iletmek zere perilenfe doru
hareket ettii zaman, perilenfin harekete geebilmesi iin ikinci bir pencereye gerek vardr.
Yuvarlak pencere membran, stapes hareketi srasnda orta kulaa doru bombeleerek,
perilenfe hareket imkan salar. Yuvarlak pencere membran olmasa idi, otik kapslde; yani
esnek olmayan bir ortamda svlar sktrlamayaca iin perilenf hareketi olmayacakt.

staki Borusu Fonksiyonlar

staki borusunun bilinen fonksiyonu vardr;
Havalandrma: Orta kulak boluunun atmosferik basnla dengelenmesini salar.
Drenaj: Orta kulakta retilen normal veya patolojik svlarn nazofarinkse boaltlmasn
salar.
Koruma: Orta kulan, nazofaringeal basntan ve patolojik akntlardan korunmasn salar.
staki borusu normalde kapaldr. Yutkunma ve esneme srasnda m.tensor ve levator veli
palatini kaslarnn hareketi ile ksa bir sre alr, kulak zarnn ideal titreimini salayabilmesi
normal gerginlikte olmasna yani her iki tarafnda hava basncnn dengede olmasna
baldr.
staki borusunun drenaj grevi de ok nemlidir. Orta kulak boluunda birikebilen normal
veya patolojik, transuda, eksuda vs. gibi svlarn ve yabanc cisimlerin boaltlmas, staki
borusunu kaplayan titrek ty kbik epitelin silier aktivitesi ile salanr.

SEMYOLOJ
ANAMNEZ
Anamnezde kulak hastalklarnn major semptomlar olan;
- itme kayb
- Kulak ars
- Kulak aknts (otore)
- Kulakta kant
- Ba dnmesi (vertigo) ve dengesizlik hissi (dizziness)
- Kulak nlamas (tinnitus)
ikayetlerinin mevcut olup olmad aratrlmaldr.
itme kayb: Unilateral veya bilateral, ani veya yava ortaya kabilir.
Kulak ars: Kulan kendi hastalndan kaynaklanan arya otodini, ba ve boyundaki
baka bir organdan kaynaklanp kulaa vuran arya refere otalji yansyan kulak ars ad
verilir.
DKY enfeksiyonlar (otitis eksterna) ve otitis media kulak arsnn en sk lokal nedenleridir.
N.trigeminus, n.fasiyalis, n.glossofaringeus, n.vagus ve C2 veya C3 sinirlerinin innerve
ettikleri blgelerde olabilecek enflamatuar, travmatik veya tmral herhangi bir hastalk, any
taraftaki kulakta refere otaljinin nedeni olabilir.
Kulak aknts (otore): DKY veya orta kulan akut veya kronik bir enfeksiyonunun
belirtisidir.
Kulak akntsnn zellikleri, akntnn nedeni veya kayna konusunda fikir verebilir. Kanl
aknt; enfeksiyon, tmr veya travma nedeniyle olabilir. Su gibi berrak aknt, serebrospinal
sv kaana bal olabilir. Aknt rengi, kokusu bunun ar veya travma ile olan ilikisinin
belirlenmesi, akntnn etyolojisinin aydnlatlmasnda nemlidir.
Kulakta kant: Kulak kantsnn nedeni, genelde DKY salgsnn (serumen) zaman zaman
neden olduu irritasyondur. Ayrca DKY hastal veya diabetes mellitus, hepatit ve lenfoma
gibi sistemik bir hastala da neden olabilir.
Ba dnmesi (Vertigo) ve dengesizlik hissi (dizziness): Otolojik, nrolojik, psikolojik veya
iatronejik nedenlerle ortaya kabilir.
Kulak nlamas (Tinnitus): Herhangi bir uyaran olmad halde nlama, zil veya uultu
sesi duyulmasdr. Genelde sensorinral veya iletim tipi iitme kayb olduunda grlr.
Tinnitusun en sk nedenleri, Meniere hastal, grltye bal i kulak travmas, ototoksik
ila kullanm ve otosklerozdur.

FZK MUAYENE
Kulan fizik muayenesi, d kulan ve kulak zarnn incelenmesi ile iitme fonksiyonunun
deerlendirilmesini kapsar.
Kulan fizik muayenesi iin kulak spekulumu, aln aynas, otoskop, diapozon (tercihen 512
Hzlik) gerekli aletlerdendir.
Eer hastann yaknmas bir kulakta ise, bulgularn karlatrlmas iin nce normal kulak
muayenesi edilmelidir. Kulan fizik muayenesi u aamalar ierir;

D kulak muayenesi
Otoskopi
itme deerlendirilmesi

D Kulak Muayenesi
nspeksiyon
Aurikulann bykl, ekli ve pozisyonu inspeksiyonla deerlendirilir.
Aurikulann karnbahar gibi dzensiz ekilde olmas tekrarlam travmalarn sonucudur.
Eksternal akustik meatusta deformite, enflamasyon veya tmrlerin belirtisi olabilir.
DKYnda aknt bulunup bulunmadna baklr; varsa, akntnn rengi, berrakl, kokusu
deerlendirilmelidir.

Palpasyon
Aurikula palpe edilerek hassasiyet veya ilik olup olmad aratrlr. Aurikulay hareket
ettirmekle ve tragus zerine bastrmakla ar ortaya kyorsa, bu bulgu DKY enfeksiyonu
lehinedir. Postaurikuler blgede skatris ve ilik aranmaldr. nsizyon skatrisi bulunmas
hastann daha nceden bir kulak operasyonu geirdiini, ilik ve mastoid apekse basmakla
hassasiyet bulunmas mastoid kemikte enfeksiyon bulunduunu dndrmelidir.

Otoskopi
DKY ve kulak zarnn otoskopisi 4 yntemle yaplabilir;
1- Direkt otoskopi: Aln aynas ile yanstlan kla veya hekimin banda tad bir k
kayna ile bytme kullanmadan yaplan muayenedir.
2- Otoskop ile muayene: zerinde tad lens ile yaklak 2.5-3 kat bytme salayan
otoskop kullanlarak yaplan muayenedir. Tanabilir olmas ve bytme salamas nedeniyle
pratikte en ok kullanlan yntemdir.
3- Otomikroskopi: Muayene mikroskopu ile bytme faktrnn deitirilebildii ve detayl
inceleme iin kullanlan yntemdir.
4- Otoendoskopi: Bir rigid oto-endoskop kullanlarak, inceleme yaplan yere endoskop
yaklatrldka grntnn byd ve detaylarn deerlendirilebildii yntemdir.

Direkt otoskopi

Otoskop ile muayene

Otomikroskopi

Otoendoskopi

Hangi yntem kullanlrsa kullanlsn, kulak zarn grebilmek iin DKY eitiminin dzeltilmesi
iin erikinlerde aurikulann arkaya ve yukar doru, ocuklarda arkaya veya arka-aaya
doru ekilmesi gerekir.
Otomikroskopi ve otoendoskopi, kulak zarnn daha detayl ve bytlm grnts iin
kullanlan muayene teknikleridir.

Kulak Zarnn Muayenesi

Kulak zar normalde yar saydam ve sedef grisi rengindedir. Malleusun ksa ve uzun kolunun
(manubrium mallei) zarn zerinde oluturduklar kntlar grlmelidir. Kulak zarnn DKYna
bakan yznn konkav olup otoskopide kullanlan yanstmasna bal olarak, tepesi
manubrium malleinin alt ucundaki umboda, taban kulak zarnn n-alt ksmnda olan bir k
reflesi (Politzer geni) grlr.
Kulak zar deerlendirilirken aadaki zellikleri belirtilmelidir;

10

Zarn rengi: Normalde kulak zar sedefi gri renkte ve parlaktr. Hastalk durumlarnda zarn
rengi beyaz, krmz veya sarya yakn olur, zarn zerindeki damarlar belirginleir. Zar
zerinde beyaz plaklar, kalsiyum tuzlarnn kmesi ile karakterize bir iyileme cevab olan
timpanosklerozun iaretidir.
Zarn pozisyonu: Kulak zarnn bombelemesi, orta kulakta sv bulunduuna iaret eder.
bunun tersine, zarn orta kulak ynne retraksiyonu staki borusu fonksiyon bozukluunda
olduu gibi orta kulak basncnn dmesinin ve eitlenmemesinin iaretidir.
Perforasyon varl: Kulak zar perforasyonlar enfeksiyonlar veya travma sonucunda oluur.
Kulak zarnda perforasyon varsa, zellikleri belirtilmelidir; tek-multipl, santral-marjinal
(perforasyonun evresinde her lokalizasyonda kulak zar kalnts varsa santral,
perforasyonun herhangi bir yannda salam zar kalnts yoksa marjinal olarak isimlendirilir),
taze-eski (taze perforasyonlar akut enfeksiyonlar veya travmalardan hemen sonra grlrler,
perforasyon kenarlarndaki zarda kanama odaklar ve perforasyon kenarlarnda
dzensizlikler vardr; eski perforasyonlar dzgn kenarldr, kanama odaklar yoktur).
Zarn Hareketlilii: Kulak zarnn hareketlilii, pnmatik otoskopi ile deerlendirilir. Bu
yntem, otoskopa bir lastik puar taklmas ile uygulanr. DKYndaki basn hafife azaltp
artrlarak kulak zarnn da ve ie hareketlilii incelenir. Orta kulak enfeksiyonlarnda ve orta
kulakta sv varlnda zar hareketlerinde azalma veya kaybolma meydana gelir.

itme Muayenesi
Kulan fonksiyonel muayenesi iin iitme testi yaplmas gerekmektedir. itme testlerinin
amac nce; iitme kaybnn derecesini saptamak, sonra kaybn iletim veya sensorinral
tiplemesini yapmaktr.
letim tipi iitme kaybna (TK) neden olan patolojiler; DKY, kulak zar, orta kulak, kemikikler
ve staki borusu ile ilgilidir.
Sensorinral tip iitme kayplar (SNK) ise; koklea, 8. kafa ifti veya santral balantlar ile
ilgili patolojiler nedeniyle olur.
Mikst tipte iitme kayb, iletim ve sensorinral iitme kaybnn birlikte olduu durumlardr.

Ses
Ses fiziksel enerji cinslerinden biridir, bir titreim enerjisidir. Ses, hava basncndaki kk,
titreimsel deiikliklerinin iletimi ile karakterizedir. Bu titreimlerin, spesifik bir ses alcs
olan kulaa ulamas sonucunda iitme hissi ortaya kar.
Ses olumas iin bir enerji kaynana ve oaltp dalmas iin de elastik elemanlara sahip
bir ortamn bulunmasna gerek vardr. Hava, ses iletimi iin en elverili ortamdr. Sesin
yaylma hz 20oC havada 344 m/s, 30oC suda 1494 m/s, elikte 5000 m/sdir.
Ses dalgas hava partikllerinin yer deitirmeleri srasndaki srtnmeleri ile oluur.
Diapozonun titremesi ses partikllerini iter, sonra atmosfer basnc kar koyar ve eksi
durumuna gelir. Diapozon titretike bu durum bir siklus halinde tekrarlanr. Bu siklus halinde
kan sese saf ses ad verilir. Partikllerin skma ve almasyla oluan bir tam siklus
sesin frekansn oluturur.
Ses frekans bir saniyede oluan siklus saysdr, Hertz (Hz) ile ifade edilir. Frekans arttka
ses tizleir. nsan kula 20-20000 Hz arasndaki sesleri iitir. Doada saf sesler ok nadir
olarak ortaya kar, genellikte kompleks seslerdir. Ses kuvveti (iddeti) Alexandre Graham
Belle ithafen desibel (dB) olarak ifade edilir.

11

itmenin Deerlendirilmesi
A- Fslt Testi
En basit iitme testidir. Hastann tek kula kapatlr, basit heceli kelimeler fsldanr ve
hastann tekrar etmesi istenir. Bu testi yaparken hastann dudak hareketlerini grmemesi
gerekir. Fslt testinde hasta kelimeleri iitiyorsa, iitme 30 dBlik normal snrlar iindedir.
Fslt testinde iitmeyen hastann iitme kaybnn tr ve derecesi hakknda bu testle bilgi
sahibi olunamaz ve kesin gvenilir bir test deildir.

B- Diapozon Testleri
Rinne Testi
Her iki kulakta ayr ayr olmak zere, hava yolu ve kemik yolu
persepsiyonunun karlatrlmas esasna dayanan bir inceleme
yntemidir.
Bu amala titremekte olan diapozon, mastoid knt zerine
konur. Bu ekilde kemik yolu ile olan iletim llr. Hastaya daha
fazla titreimi hissetmedii zaman bunu bildirmesi istenir. Mastoid
knt zerinde titreim hissedilmedii anda, diapozon DKYnun 1
cm kadar nne getirilir. Bu esnada hava yolu ile olan iletim
llmektedir. Hastann diapozon sesini hava yolu ile iitme sresi
izlenir.
Normal itme: Normal iiten bir kulakta hava yolu ile olan iletim
kemik yolu ile olan iletimin iki kat kadardr. Buna gre; normal bir
kiinin, DKYndan diapozon sesini, mastoid zerinde duyduu sre
kadar alglamas gerekir. Buna Rinne pozitif denir.
TK: Diapozon sesi DKY nnde iken duyulma veya iitme sresi ksalmtr. Buna Rinne
negatif denir.
SNK: Hem hava yolu ile hem de kemik yolu ile olan iitme azalmtr. Bu nedenle Rinne
testinde hava yolu/kemik yolu oran bozulmamtr. Bu duruma patolojik Rinne pozitif denir.
Total itme Kayb: ayet bir kulakta ok ileri derecede veya total iitme kayb varsa,
mastoid etkisi ile iiten dier kulak tarafndan alglanabilir. Bu durumda hasta yn tayin
edemez ve sesi iittiini ifade eder, ancak DKY nne konan diapozon titreimini
hissedemez. Sonuta; testi yapan hekim, hastada hava yolu ile iletim kayb olduu
yanlgsna debilir. Bu duruma yalanc Rinne negatif denir. Bu nedenle iki kulak arasnda
byk iitme farkll phesinde, salam kulak maskelenmelidir.

Weber Testi
Orta hat zerinde kraniyal kemikler zerine diapozon yerletirilerek
ayn anda her iki kulan kemik yolu persepsiyonunun incelenmesi
yntemidir.
Diapozon titretirildikten sonra; bata orta hatta (genellikle glabella
ya da burun kkne) zerine konabilir. Sonular; diapozon
titreiminin iitildii yne doru Weber ortada, saa veya sola
lateralize eklinde belirtilir.
Normal itme: itmesi normal olan bir kii, diapozon titreimini orta hatta duyacaktr.
SNK: ayet tek kulakta SNK varsa, kemik yolu ile olan iletim ksalaca iin, hasta diapozon
titreimini salam kula ile duyar. Bu durum Weber salam kulaa lateralize olarak
belirtilir.

12

TK: Tek tarafl TK olan kiiler, diapozon titreimini hasta kulaklar ile duyarlar. Bu durumda
Weber hasta kulaa lateralize olur. Bunun nedeni yle aklanabilir; d ortamda normalde
30 dB civarnda olan fon grlts mevcuttur. Bu ses hasta kulakta iletim tipi iitme kayb
nedeni ile alglanamaz, buna karn normal kulakta maskeleyici etkiye yol aar. Bu ekilde
maskelenmeyen taraf olan hasta kulak titreimi daha iyi duyar.
Her iki kulakta da eit oranda iitme kayb varsa Weber ortadadr; ancak titreimin iitilme
sresi ksalmtr. Her iki kulakta sensorinral iitme kayb olan durumlarda, Weber iitmesi
daha iyi olan tarafa doru lateralize olur.

Schwabach Testi
Schwabach; kemik yolu persepsiyonunun iitmesi normal olan birine gre azalp
azalmadn incelemeye dayal bir testtir. Hastann kemik yolu ile iitmesinin muayene eden
kiinin kemik yolu iitmesinin (yani normalden) farkl olup olmad aratrlr. SNKl hastann
kemik yolu ile iletimi sresi der ve diapozon titreimini iitme sresi ksalr.

Gelle Testi
Diapozonla yaplan zel bir testtir. Testin amac stapesin mobil veya fikse olduunu ortaya
koymaktr. zellikle otoskleroz hastalnn tansnda yardmcdr. Normal bir ahsta
titremekte olan diapozon mastoid zerine konduunda ve bu esnada DKYna pnmatik
otoskop ile pozitif hava basnc verildiinde stapes taban oval pencereye doru itilecei iin
diapozonun sesi azalr veya kaybolur. Hava emilerek negatif basn oluturulduunda, hasta
sesi tekrar duyduunu ifade eder. Stapesin fikse olduu durumlarda, bu test srasnda
iitmede deime olmaz.
Diapozon Testi Sonular

Normal iitme
letim tipi iitme kayb
Sensorinral tip iitme kayb

Weber

Rinne

Schwabach

Ortada

Eit

Hasta kulaa lateralize

Uzam

Normal kulaa lateralize

Patolojik +

Ksalm

C- Odyometri
Odyometreler, kalibre edilmi saf ses reten, konuma ve eitli maskeleme sesleri kartan,
bir uygulayc tarafndan maniple edilen (mikrofonlu, kulaklkl ve kemik yolu iin vibratrl)
cihazlardr. Basit ve kompleks tipleri vardr.

Tonal Odyometri (Saf ses odyometrisi)

Saf ton sesler verilerek iitme eiini saptamaya yarayan subjektif bir yntemdir. Elde edilen
grafie odyogram denir. Kullanlan odyometre aygtlarnda hava ve kemik yolu eitleri
birbirine akacak tarzda kalibre edilmitir.
125, 250, 500, 1000, 2000, 4000, 8000 frekansl saf sesler kullanlr, bunlar Hertz (Hz) olarak
ifade edilir. Sesin iddeti ise 0-110 arasndadr ve desibell (dB) olarak tanmlanr.
Odyogramda iaretlemelerde sa kulak iin krmz renk, sol
kulak iin mavi renk kullanlr.
Sa kulak iin hava yolu eii 0 ile
Sa kulak iin kemik yolu eii < ile
Sol kulak iin hava yolu eii X ile
Sol kulak iin kemik yolu eii > ile iaretlenir.
Bu ekilde hastann iitme eii saptanr.

13

0-20 dB
21-40 dB
41-60 dB
61-80 dB
81-100 dB
101 dB ve zeri

Normal iitme
Hafif iitme kayb
Orta derecede iitme kayb
Belirgin iitme kayb
leri derecede iitme kayb
Total iitme kayb

Vokal odyometri (Konuma odyometrisi)

Konuma odyometrisi odyometrik aratrma metodlarnn tamamlayc parasn oluturur.
itme yetenei ve konumay anlama insann iletiim asndan pr ton sesleri duymasndan
daha nemlidir. Bu yzden konuma odyometrisinin tan ve tedavide byk nemi vardr.
Konuma sesi 100 ile 8000 Hz arasnda bir akustik imaj gibi alglanr. Vokal iitme kayb iki
heceli kelimeler listesi ile llrken, diskriminasyon (normal anlalabilirlik) tek heceli
kelimeler yardmyla llr.
Konuma ya da test materyali bir teybe kaydedilir ve hastaya ya bir kulaklk yoluyla ya da
serbest bir ortamda deiik ses seviyelerinde bir hoparlr yardmyla dinletilir. Her bir ses
seviyesinde doru olarak anlalabilen say, kelime ve cmlelerin yzdeki hesaplanr.
Konumann anlalabilmesinin ses iddeti seviyesine ball konuma odyometrisiyle test
edilir. Standardize Freiburg konuma testinde ilk olarak ok heceli cmleler kullanlr. Bu
iitme kaybnn hzl, kabaca bir tahmini salar.
Normal iitmesi olan biri 18.5 dBdeki saylarn %50sini anlar. Bu normal deer bu test iin
bir standart oluturur. Buna ek olarak bu tek hece testinin amac anlama yzdesini bulmak ve
ses iddetini giderek arttrarak %100 anlama deerlerini bulmaktr. Normal biri tek hecelilerin
%100n 65 dBde (bazen 50 dBde) duyarken konumann %100 anlalabilmesi normal
kiilerde dahi 50 dB altndaki ses iddeti deerlerinde salanamamaktadr.

Objektif odyometri
mpedans odyometri
Timpanometri
Normal olarak zarn iki yznde basn fark yoktur. Bu yzden zarn akustik direnci ok
azdr. D kulak yolunda basn deiiklii esnasnda kulak zar impedansnn kayd,
kompliansn lm yolu ile zarn iki yz arasndaki basn farkn saptamaya yarar. Basn
fark bydke kulak zar impedans artar. -300, +300 mmH2O aras basnlardaki
impedansn kayd normal hareketlilikteki zar iin zirve 0 hizasnda bir eri izer. Bu nokta
elastisitenin (yani kompliansn) en fazla, zar impedansnn ise en az olduu noktadr. Eer
zar bir skatris ile sertlemi ya da orta kulak eksudas ile temas halinde ise erinin zirvesi
alalr, eer pars tensada atrofik bir skatris var ise (komplians artmas) zirve ykselir.

14

Stapes Refleksi
Eiin 70 dB zerinde bir ses uyars stapes kasnda refleks bir kontraksiyona yol aar. Bu
durum kulak zarnda kaydedilebilen bir impedans deiikliine yol aar. Bu refleks kulak
zarnn ya da malleus immobilitesi durumlarnda, orta kulak eksudansnda, zar
perforasyonunda, kemik zincir kopukluunda, stapes fiksasyonunda (otoskleroz) kaybolur.
Yalanc sarlklarda bu refleks normlara yakn grltler ile aktive olur. Byle bir durumda
yalanc sarlktan sz edilebilir.
Stapes refleksi akustiko-fasiyal bir reflekstir. Affarent yolunu iitme siniri (n.acusticus) ve
merkezi iitme yollar (iitme merkezinde kadar) oluturur. Efferent ksmn ise iitme merkezi
ile fasiyal sinir ekirdei aras balantlar ile n.facialis oluturur. Bu yzden stapes refleksi
fasiyal paralizinin topografik tansnda son derece nemlidir.
Stapes
refleksinin
eiinin
incelenmesi aadaki
iitme
kayplarnn
klinik
deerlendirmesinde byk neme sahiptir; retrokoklear sarlklar, beyin sap lezyonlar,
otoskleroz, recruitment.
Stapes refleksi u durumlarda kaybolur;
itme yorgunluuna bal retrokoklerar sensorinral sarlklarda (akustik nrinom)
Otoskleroz ve orta kulan dier hastalklar
N. stapedius daln vermeden nceki faysal sinir lezyonlar
Santral refleks arknda kesilmeye yol aan beyin sap lezyonlar.

Elektrik Yant Odyometrisi (Evoked Response Audiometry) (ERA, BERA)

Prensip: Hastaya tekrarlayan dzenli veya dzensiz akustik uyarlar uygulanr. EEG ile de,
oluan beyin aktivitesi deiiklikleri gsterilebilir. EEG deki non-spesifik beyin aktiviteleri bir
grlt gibi asl istenen kiiye zel yant saklar. Aratrlan bu zel potansiyellerin matematik
analizi ile non-spesifik beyin aktivitelerinden ayrt edilir. itmeyi karmak bir olaym gibi
inceleyen klasik odyometrik metotlarn (merkezi sinir sistemi tarafndan analiz edilen akustik
cevaplar) aksine uyarlm iitme potansiyelleri, merkezi iitme sistemi, 1. nron ve reseptr
organa ait fizyolojik mekanizmalar hakknda baka hibir yntemin veremeyecei bilgileri
verir.
ERA ile kaydedilebilecek akustik potansiyeller unlardr:
1- Yava kortikal potansiyeller: 50 msn.den az; bu tam bir saf-ton eik odyogramnn
kaydedilecei kortikal olarak uyarlm potansiyeldir.
2- Ge kortikal potansiyeller: Bunlar jenarilize yksek nitelikte kortikal fonksiyonun
gstergesidir. (Muhtemel negatif varyasyon).
3- Orta nrojenik potansiyeller: 12 ile 50 msn.lik hz kortikal potansiyellerdir. Bu santral
verteks potansiyelleri iitme yoluna karlk gelir.
4- Hzl beyin sap potansiyelleri:
a) Beyinsap elektriki yantlar (2 ila 12 msn.) Bunlar retrokoklear iitme kayplarnn
tannmasnda byk nem tar. Diagnostik adan en byk nemi zel potansiyellerdeki
(zellikle I. ve V. potansiyel dalgalar arasndaki) latans deiiklikleridir. Latanstaki uzama
iitme eiine bal olarak deiir. Nral fonksiyonel bozukluklarda ise uzama mutlaktr.
Frekans takip eden yantlar; (5 ile 15 msn.) Bu yantlarn tan deeri tam olarak ortaya
konmamtr.
5- Elektrokokleogram (ECoG): (0 ila 5 msn.) Bu yntem beyinsap elektriki yant odyometrisi
ile kombine edilir. Bu metod odituar sinir ve beyin sapnn alt blmlerindeki fonksiyonel
bozukluklarn varl hakkndaki en gvenilir bilgilerin elde edilmesini salar. kulak ve
iitme siniri fonksiyonlarnn deerlendirilmesinde beyinsap elektriki yantlarndan daha
etkilidir. En yararl iki diagnostik parametre koklear mikrofonikler (CM) ve iitme siniri aksiyon
potansiyelleridir (PI).

15

ocuk odyometrisi
Doumdan hemen sonra ya da en fazla 6 aylk oluncaya kadar grltye normal ocuk gibi
tepki gstermeyen her ocuk bir KBB uzman tarafndan deerlendirilmelidir.
Tam anlam ile sar bir ocuk bile barma periyotlar geirebilecei ve bir takm sesler
karabilecei iin, derin sarlktan ancak konuma geliimi olmadnda phe edilebilir. Bu
yzden iitme kayb olan ocuklarn ounluu bir pratisyen ya da otolog tarafndan ancak
birinci ile nc ylda grlebilir. Bu durumda bile, gerekli inceleme metotlarnn yokluunda
konumay geciktiren gerek sebep tannamayabilir ve ocuk yllarca tedavi edilemeden
kalabilir. Bu durumda uyulmas gerekenler unlardr;
Erken phe,
Erken tan,
Erken tedavi,
Erken eitim.
itmek, konumak iin ses oluturmada hayati nem tar. Bu yzden ocukta iitme kayb
tannmal ve hemen tedavi edilmelidir. Tedavi ne kadar erken olursa sonu o kadar iyidir.
Tedaviye ilk yln ikinci yarsnda balanmaldr.
Evoke iitme potansiyelleri ve impedansmetri ocuk odyometrisin temelidir. Bu iki metod
nceden yaplan baz testler ile tamamlanabilir; Davran deerlendirmesi, refleks odyometri,
oyun odyometrisi, peep show test ve dierleri.

Simulasyon Sarlnn Aratrlmas

ERA ve impedansmetrenin gncel kullanmlar klasik testlerin bu konudaki nemini
azaltmtr.
1) Stenger testi: Belli iddetteki ses bir kulaa verilir. Kar kulak ayn frekanstaki sesi
ancak daha iddetli ise duyabilir. Tek tarafl sarlkta kar kulaktaki bu etki
kaybolmasna ramen similasyon sarlnda kaybolmaz.
2) Doerfler-Stewart testi: Organik bir iitme kayb olan hastaya ayn zamanda hem
grlt hem de konuma sesi verildiinde; konumay anlamas konuma iddetini aan
grlt varlnda bile mmkndr. Psikojenik veya simlasyon sarl olan kiiler
konuma, grlt ses seviyesine gemeden bile anlalmaz bir hal aldn ifade ederler.
3) Leenin gecikmi ses testi: Hastaya kendi konumas 30 ile 75 milisaniye olarak
kendisine dinletilince kekeleme ortaya kar.

16

DI KULAK HASTALIKLARI
A- DOUMSAL / GELMSEL HASTALIKLAR
Erikinlerde aurikula 5.5-7.5 cm yksekliktedir ve yaklak bunun yars geniliindedir.
Kulan normal konturu, alttaki elastik kkrdak tarafndan oluturulur. Normal olarak
mastoidden 30 dar doru knt yapar. deal olarak dey dzlemden 20 posteriordadr.
D kulan konjenital anomalileri orta ve i kulan anomalileri ile birlikte olabilir. Ayn
zamanda, yz ve alt enenin geliim anomalileri de grlebilir.

Mikroti / Anoti
Altnc aurikuler tberkln geliimindeki yetersizlie baldr. ok kk
gelimemi veya tamamen olumam aurikula, kural olarak iitme yolu
stenozu veya atrezisi ve orta kulak geliim kusurlaryla birliktedir. Bu
nedenle kapsaml ayrc tan gereklidir ve tedavi uygulamalar, geliim
kusurunun tek veya ift olmasna gre ynlendirilir.

DKY Stenozu / Atrezisi

Daralm veya tamamen oblitere olmu DKY, canl doumlarn 1/10.000 20.000 orannda grlr. Unilateral atrezi, bilateral atreziden 3 kat daha
fazla ve sa tarafta daha yaygn grlr. Erkeklerde daha sktr.
Eksternal ve orta kulak yaplar, 1. brankial yark, faringeal boluk ile 1. ve
2. brankial arktan geliir. DKY ile timpanik kavite anomalileri tipik olarak
birlikte oluur. Sklkla mikrotia ile birliktedir. kulak, d ve orta kulak
geliiminden sonra gelitiinden dolay genellikle normaldir. Konjenital
aural atrezi, ince bir membranz kanal atrezisinden, timpanik kemiin
total yokluuna kadar deien ekillerde grlebilir.
Ayrca travma, yanklar, laserasyonlar, cerrahi giriimler veya kronik
rekrren otitis eksterna sonucunda d kulak yolunda akkiz stenoz veya atreziler oluabilir.
Fibrz doku proliferasyonu ile lmenin komplet obliterasyonu, iletim tipi iitme kaybna neden
olur.
Dikkat: Doutan olan d kulak stenozlarnda daima duyma kaybyla karakterize orta kulak
geliim kusurlar ekarte edilmelidir.
DKY atrezileri pratik olarak daima aurikula ve orta kulak geliim kusurlaryla birliktedir.
Tedavi: Endaural veya postaurikuler insizyonla atretik blge karlr, ince cilt grefti ile rtlr.
Bilateral aural atrezilerde cerrahi en ge 6 ya civarnda yaplrken, unilateral atrezilerde
genellikle 16 yandan sonra yaplr. Bilateral vakalarda doumdan sonraki 6 12 ay iinde
kemik iletimli iitme cihaz taklarak, hastada iitme ve konumann gelimesi salanmaldr.
Francescehetti- (Treacher-Collins) Sendromu
Otozomal dominant, Mikroti, DKY atrezisi, T- ve/veya sensrinral tip iitme kayb gibi kulak
bulgular, Gz kapa kolobomu, alt ene hipoplazisi, antimongoloid gz kapa aks, ku yz,
hipoplazik elmack kemii, makrostomi gibi dier bulgular.
Tedavi: D ve orta kulan btn dier geliim bozukluklar gibi.

Preaurikuler Fistl
Temelinde 1. yutak kavsinin uygunsuz kapanmas veya kulak tmsekiinin yetersiz
kaynamas yatar. En sk rastlanan lokalizasyonu ykselen heliks kvrmnn nnde kk,
sklkla tekrarlayan bir ukurcuk eklindedir. Fistl yolu d kulak, parotis, aurikula kkrda,

17

ene kesi ile devaml olabilir. Orifisin tkanmas ile enfeksiyon ve apse formasyonu
meydana gelebilir. Tm brankiyal yark anomalilerinin %1ini oluturur. Genellikle bu
lezyonlar enfekte olduklarnda fark edilirler.
ki tip anomali tariflenmitir;
-

Tip 1 anomalisi: 1. brankial yarn ektoderminden

kaynaklanr ve membranz d kulak yoluna benzer
yap oluturur. DKYna alma olabilir.

Tip 2 anomalisi: Hem 1. brankial yarn ektodermal,

hem de 1 ve 2. brankial arkn mezodermal
elementlerinden oluur. Bu lezyonlar, genellikle
sternokleidomastoid kasn nnde boynun n
lateralinde lokalizedir.

Tedavi: Fistl yolunun metilen mavisiyle boyanmasndan sonra eksize edilmesi.

Aurikuler Ekler
Sklkla preaurikuler. Tragus nnde bulunan deri kvrm, genellikle kkrdak ekirdek
bulunur. Baka geliim anomalileriyle kombine bulunabilir (Kistik bbrek).
Tedavi: Cerrahi eksizyon.

Darwin Tmsei
Heliks st kenarnda kkrdaks kalnlama.
Tedavi: Gerekli deildir.

Kepe Kulak
Antiheliksin konjenital olarak olumamas sonucunda gelien heliks ile mastoid kemik
arasndaki mesafenin 2 cmden fazla olduu bir durumdur (Apostasis Otum). D kulan en
sk grlen oluum kusuru, sklkla bilateral, seyrek olmakszn tek tarafldr.
Tedavi: Cerrahi (Antiheliks plastisi), ocuklarda genel, erikinlerde lokal anesteziyle
uygulanr. Optimal operasyon zaman, okul ncesi 5-6 yalardr. Minr aurikula defektleri
rekonstrktif yntemlerle dzeltilirken, major aurikula defektlerinde protez kullanm daha
etkilidir. Komplikasyonlar; kanama, bazen kulak hematomuyla beraber ve perikondrit ve
kkrdak nekrozu tehlikesi, retroaurikuler keloid oluumu, yetersiz kozmetik sonutur.

Deiik Anomaliler
Stahl kula: Yukar doru ar sivri aurikula heliks ve antiheliks
katlanma vardr.

arasnda anormal

Makroti: ok byk, bunun dnda ekli normal aurikula, tek veya ift tarafl.
Tedavi: Gerekli durumlarda cerrahi dzeltme.

B- ENFEKSYZ / ENFLAMATUAR HASTALIKLAR

Aurikula Erizipeli
Aurikula derisinin ve evresinin snrlar belirgin kzarklk, ilik ve gerginlikle karakterize
akut, lokalize, sperfisiyal sellittir. Lobl de tutulmutur. Etkilenen cilt belirgin ekilde
ilerleyen, iyi snrl, hassas, parlak ve krmzmsdr. Sklkla, krgnlk hissi, ate vardr. Kk

18

epiderm defektlerinden giren ve derinin lenf yollaryla yaylan streptokoklar tarafndan

oluturulur.
Tedavi: Seilecek ila penisilindir (3x1.2 milyon penisilin-V PO veya ilerlemi hastalkta
3x10 milyon penisilin-G .V). Ek olarak soutucu pansuman (alkol) veya antibiyotik ieren
merhemlerle kulak bandaj yaplr.

Aurikula Perikondriti
Perikondriumun kzarklk, yumuak dem, kuvvetli aryla karakterize
bakteriyel enfeksiyonudur. Genellikle aurikula yaralanmas veya
cerrahi travmaya bal olarak geliir. Spontan olarak gelien
vakalarda, ak veya gizli diyabet aratrlmaldr. Ar ve DKYda
iddetli kant ikayeti vardr. Aurikulada normal konturlarn
kaybolmas, iddetli ar ve lokal scaklk art olur. iddetli vakalarda
kabuklanma olabilir. Ate ve lenfadenopati ve lkositoz sktr. Etken,
sklkla stafilokoklar, bazen psdomonas, proteus gibi sulardr.
Tedavi: Antibiyotik ve kortikosteroidli pomatlarla tamponaj, ek olarak
geni spektrumlu sistemik antibiyotikler (sefalosporin veya kinolon) ve
sistemik kortikosteroidler (metilprednizolon 4 mg tb, azalan dozlarla,
balangta 1x3 tb 3 gn, sonra 1x2 tb 3 gn, sonra 1x1 tb 3 gn)
verilebilir. Topikal tedavide rivanoll pansuman ok etkilidir. Enfeksiyon
blgesel yumuak doku ve lenfatiklere yaylmsa, hastalarn yatrlarak
IV tedavi gerekebilir. Eer medikal tedaviye yant alnamyorsa, cerrahi
giriim uygulanr. Cerrahide nekrotik dokular eksize edilip, lokal cilt
flepleri ile defektler kapatlr. Fleplerin altna yerletirilen irrigasyon
drenlerinden gnde 3 kez antibiyotikli solsyonlarla ykama yaplmaldr.
Dikkat: Perikondritin nkslerinde olas sonu pehlivan grei
kuladr (bym, kalnlam, sert balmumu kvamnda kkrdak
iskelet).

Akut Diffz Otitis Eksterna

Tragusa bas uygulandnda ar, dem, bazen lmenin tam
kapanmasyla (takiben iitme kayb) ve sklkla prlan sekresyonla
karakterize DKYnun en yaygn enfeksiyonudur. Scak ve nemli iklimlerde
sklkla oluur. Genellikle yzclerde grld iin yzc kula,
tropikal kulak gibi isimlerle de adlandrlr. Olgularn %90 tek tarafldr.
Yksek evre ss ve nemi, dalmann arttrd cilt maserasyonu, lokal
travma (kulak pamuklar gibi uygulamalarla) ve bakteriye maruz kalma
AOE geliimine neden olur. Dier faktrler; ar terleme, serumen yokluu, dar veya uzun
DKY, alkali pH ve iitme cihaz kullanmdr. Genelde hastalarda yzme sonras bir veya iki
kulakta kant balar. Kulakta belirgin hassasiyetle birlikte ok hzl kulak ars ortaya kar.
Kulak ars, kulak hareketleriyle artan zelliktedir. DKYnu tamamen kapatabilen dem
geliebilir. Bu nedenle genellikle kulak zarn grebilmek iin ok kk bir kulak spekulumu
kullanmak gerekir. Enflamasyon, DKYnu kapatacak derecede deme yol aarsa, kulakta
dolgunluk ve iitme kayb geliir. Diapozon testleri, orta kulan etkilenmediini gstermede
hekime yol gsterir.
Muayenede DKY demle kapanm olup, olduka hassastr. Eritem
izlenmez ve genellikle kulak aknts yoktur. Tragusun nnde
lenfadenopati yaygndr. Arl ve bym bir postaurikuler lenf nodu
varsa, yanllkla mastoidit tans konulmasna neden olabilir.
Muayenede aurikulann hareket ettirilmesi veya tragus zerine bas
uygulanmas arnn artmasna neden olur.

19

Etken: Nonspesifik, genellikle bakteriyel (stafilokoklar, proteus, psdomonas), nadiren viral

veya mikotik; eksojen deri yaralanmalaryla kolaylar (klorlu veya temiz olmayan banyo
sular, tozlu alma ortam, mekanik maniplasyonlar, kulak ubuklar, kronik orta kulak
sekresyonu), endojen hastalklar (DM) veya lokal zellikler (DKY eksostozlar)
Tedavi: Hafif veya orta iddetteki AOE, kanaldaki birikintilerin temizlenmesi, antibiyotik,
antiseptik veya asidik solsyonlarn uygulanmas ile tedavi edilebilir. Asetik asitin %2lik
solsyonlar, neomisin, gentamisin, polimiksin veya polimiksin-neomisinli ve steroidli
damlalar genellikle etkilidir. Kloramfenikol veya siprofloksasin gibi antibiyotik tozlar, yksek
antibiyotik konsantrasyonu saladklarndan dolay nerilmektedir. DKYnun steril bir
aspiratrle sekresyon ve debrislerden temizlenmesi, ileri demde alkol (%70) ve/veya
antibiyotik- ve kortizon ierikli pomatlar emdirilmi gazlar yerletirilir. Aurikula veya blgesel
lenf nodlarnn katlmas durumunda sistemik antibiyotikler tedaviye eklenmelidir. DKY
enfeksiyonlarnda en iyi lokal tedavi preparat, borik asit ve oksijenli su karmndan oluan
damlalar olsa da dem zc etkisi nedeniyle %8.5luk Alminyum asetat solsyonu ska
kullanlmaktadr. Gerekirse bunlar kulak tamponlar zerine 3-5 gn damlatlarak kulak
temizlenir. Hasta damlalar dem kaybolduktan sonra 10 gn daha kullanmaya devam etmeli
ve en az 6 hafta kulan sudan korumaldr.
Oral antibiyotikler nadiren gerekir. Fakat otitis eksterna ile birlikteyse, lokal ya da sistemik
yaylm mevcutsa kullanlmaldr.
Hasta toksik bir durumda, zellikle kulak kanalnda granlasyon dokusu ve iddetli ar
varlnda, oral antibiyoterapiye yant alnamyorsa parenteral antibiyotikler kullanlmaldr.
Oral veya parenteral antibiyotikler psdomonas ve stafilokoklara etkili olmaldr.
Sefalosporinler, penisilinaz direnli penisilinler ve florokinolonlar kullanlabilir.
Dikkat: demin zlmesinden sonra (birka gn sonra) dikkatli kulak mikroskopisi
uygulanarak orta kulak kkenli bir sekresyon (KSOM, kolesteatom) nedeniyle elik eden bir
DKY iltihab olup olmad aratrlmal, ekarte edilmelidir.

Akut Lokalize Otitis Eksterna - DKY Furonkl

DKYndaki bir kl kk veya serminz bezde, tragusa basmakla ar, kulak yolu derisi
demi, sklkla retroaurikuler blgeye veya tragusa yaylan imeyle; blgesel lenfadenitle
karakterize enfeksiyonudur. Lezyonlar, genellikle DKY 1/3 d ksmnda ve meatusun st
blmnde lokalizedirler. Apopilosebasz glandlarn obstrkte olmas sonucu meydana gelir.
Birka kl folikln etkileyen geni lezyonlar halinde ise karbonkl adn alr. Kulak kanal
arldr. Saat 12 civarndaki hassasiyet hari DKY normal grnmdedir. Bu alan zerine
kulak spekulumu ile basn oluturulunca ok fazla hassasiyet gsterir. Lokalize kzarklk,
daha sonra apse oluumunu gsteren sar renkli odak halini alr.
Etken: DKY deri eklerinin stafilokoksik enfeksiyonu.
Tedavi: Apse oluumu durumunda insizyon, bunun dnda alkol ve/veya antibiyotik ve
kortizonlu pomat emdirilmi gaz yerletirilir.

Malign Otitis Eksterna (Necroticans)

zellikle diyabetiklerde, yal hastalarda sradan bir otitis eksterna zemininde geliebilen
progresif, ar nekrotizan enfeksiyondur. Buna karn, zellikle HIV enfeksiyonuna sahip
olanlar olmak zere tm immn suprese ve diyabetik olmayanlarda da grlebilir.
Etken: P.aeruginosann kkrdak DKYnun kemie birleimindeki doku aralklarndan girmesi
sonucu iltihabn fossa retromandibularisin derinliklerine, kafa taban boyunca foramen
jugulareye dek (petroz kemik osteomiyeliti) yaylmas. Nadiren S.Aureus, mukor veya
aspergillus da etken olarak grlebilir.
Klinik / Bulgular: Kulak yolu tabannda granlasyonlu iltihap, pis kokulu sekresyon, kafa
iftleri felleri (VII, sonralar dier bazal kafa iftleri), kuvvetli inat ar. Yumuak doku,

20

kkrdak ve kemii igal eden bu hastalk 7., 10. ve 11. kraniyal sinirlerde paralizi yapabilir.
Sinsi balangl olup, genelde ncesinde minr travma hikayesi vardr.
Tan: Otoskopi, kltr, gerekirse biyopsi (maligniteyi ekarte etmek gerekebilir), Schller
grafisi, gerekli durumlarda yksek rezolsyonlu temporal kemik BTden faydalanlr.
Tedavi: Hasta hospitalize edilir. Cerrahi debridman, kombine yksek doz anti-psdomonal
etkili antibiyotikler 4-6 hafta sre ile IV yolla uygulamak gereklidir. Hiperbarik oksijen tedavisi,
anaerob ortam azaltmada yardmc olur. Topikal olarak gentamisin ve asetik asit preparatlar
damla olarak kullanlabilir. Tedaviye ilk yant , ardaki azalmadr. Tedaviye enfeksiyon
tamamen ortadan kalkncaya kadar devam edilmelidir. Mortalite, fasiyal paralizili vakalarda
%67, dier kraniyal sinir tutulumu olan vakalarda %80 olarak bildirilmektedir.
Dikkat: Malign otitis eksterna, sins trombozu, menenjit gibi hayat tehdit eden
komplikasyonlara neden olabilir.

Herpes Zoster Otikus (Ramsay Hunt Sendromu)

Kulak evresinde multipl herpes blleri, sklkla kombine iitme kayb ve denge bozukluklar
ile seyreden, varisella zoster virs (VZV)n neden olduu viral bir enfeksiyondur. Herpes
zoster otikus, daha nce geirilmi su iei enfeksiyonundan
sonra duyusal ganglionlarda kalan virsn reaktivasyonu sonucu
herpes zoster tablosu oluur. Bir dermatom boyunca veya birden
fazla kraniyal sinirde enfeksiyona yol aabilir. Tutulum, ar ve
yanma hissi ile balar. Genellikle arnn balangcndan 1-4 gn
sonra ve sklkla konka ve DKY postero-lateral blmnde, daha
az sklkla yz, boyun, damak ve yzde vezikler dkntler ortaya
kar. Dkntler, krmz, vezikll ve kabuklanmalar gsterebilen
papller olarak balar. Rezolsyon 10-14 gn ierisinde oluur. V,
IX. ve X. kraniyal sinirler ile servikal II, III ve IVden kaynaklanan
servikal pleksusu ieren tm lifler tutulabilir. Bu semptomlara
birka gn baars, halsizlik ve ate elik edebilir.
Tedavi: Oral steroidler; postherpetik nralji insidansn azaltt ve fasiyal sinir iyilemesini
arttrd iin asiklovir ile beraber kullanlmas nerilmitir. Steroidler 10-14 gn sreyle
giderek azalan dozlarla verilir. Asiklovir, famsiklovir, valasiklovir gibi antiviral ilalar erken
dnemde verilirse yararldr. Asiklovir, 5-10 mg/kg, gnde 3 kez, 7 gn sreyle verilir.

DKY Mikozu Otomikoz

DKYnun gevek, pamuk benzeri, rengi beyaz-sardan yeilsiyaha dek deien, ince, yerinden kolay kaldrlabilir dokuyla
karakterize mikotik enfeksiyonudur. Mantarlar, ya primer
patojendir ya da bakteriyel enfeksiyonlar zerine eklenmitir.
Mantarlar, otitis eksternal olgularn yaklak %10unda tespit
edilir. En yaygn mantarlar, A. Niger (%80-90), A. Flavus, A.
Fumigatus ve Candida Albikansdr. Otomikoz, DKY florasn
deitiren uzayan bakteriyel otitis eksterna sonucudur. Bu
yzden sklkla S. Aureus, psdomonas ve proteus trleri ile
birlikte mikst enfeksiyonlar eklindedir. Mantarlar, zellikle
ar nem veya scakln varlnda nadir olarak primer
patojen olurlar.
Enfeksiyon sklkla asemptomatiktir. Genellikle kulakta kant ve kulakta dolgunluk hissi
ikayeti vardr. Kant, epidermiste syrk oluturacak tarzda iddetlidir.
Fizik muayenede, krmz, bazen demli ve hassas, DKY derininde beyaz, siyah gri veya
kahverengi dkntl bir grnm izlenir. Otoskopide, fungal hifler ve pigmentler, altta
uzanan epitelde eritem izlenir.

21

Tedavi: Tedavide epitel ve mantar dkntleri temizlenir. Topikal antifungal damlalar ve

alkol-borik veya alkol-asetat damlalar damlatlr. Topikal antifungal ilalar spesifik ve
nonspesifik olarak ikiye ayrlr. Nonspesifik antifungal ilalar, borik asit, alminyum-slfatkalsiyum asetat, %2 jansiyen viole, Castellani boyas (aseton, fenol, alkol, fuksin, resorsinol)
gibi asidifiye edici ve dehidrate edici ajanlar ierir. Keratolitik ajanlar, enfekte epidermisin
deskuamasyonunu tevik ederek mantar enfeksiyonlarn tedavi edebilir.
Spesifik antifungal tedavi krem, solsyon ve tozlardan olumaktadr. Mikonazol, tolsiklat ve
ketokonazol gibi antifungaller kullanlr. Kulak zar perfore ise %1lik tolnaftat solsyonu
kullanlr. Topikal tedaviye 7 gn kadar devam edilir. Kulaa su karlmasndan saknlr.
Enfeksiyon, asemptomatik olarak devam ettiinden, hasta tedavi sresinin bitiminde yeniden
deerlendirilmelidir. Eer enfeksiyon devam ediyorsa, baz bakterilere kar antibakteriyel
etkiye sahip olan %1lik klotrimazol solsyonu kullanlabilir. Ketokonazol ve flukonazol gibi
sistemik antifungaller de gerekebilir.

DKY Ekzemas
ntermittant akut eksaserbasyonlarla (ya bller, pstller) karakterize, kronik dnemde
atrofik, kuru, pullanan DKY derisi; kronik kant ile seyreden lokalize cilt reaksiyonudur. Tan,
anamnez ve tipik olarak lezyonlarn eritemli, demli, vezikl veya eksudasyon gsterebilen
kantl lezyonlar ile konur.
Etken: DKYnun asidik korunma rtsnn ar temizlenmesi, kimyasallar nedeniyle
zedelenmesi; alerjik yap. ampuan, sa spreyi, parfm, kulak tkac, kpeler alerjiye neden
olabilir.
Tedavi: DKYnun su ve kimyasallarla temasndan kanlmal (ampuan, sabun, sa spreyine
de dikkat); akut dnemde aletler yardmyla d kulak temizlii ve kortizon ve antibiyotikli
pomatlar, kronik dnemde asit koruma rtsnn asit pHl pomatlarla yeniden
oluturulmasna allr. Gnde 3-4 kez, 3-5 gnlk topikal tedavi genellikle yeterlidir. Ciddi
alerjik reaksiyonlarda, sistemik steroid ve antihistaminiklere gereksinim olabilir.

Chondrodermatitis helicis nodularis circumsripta

Tek, msr-karabiber tanesi boyutlarnda, ok arl ancak bunun dnda zararsz nodl,
genellikle heliksin st serbest kenarnda, sklkla 40 yalarndaki erkeklerde grlr.
Tedavi: Eksizyon. AT: Bazal hcreli tmr, yass epitel hcreli karsinom, cornu cutaneum,
gut tofs, bas lseri.

C- TRAVMATK HASTALIKLAR
Aurikula laserasyonlar (yrtlma ve srlma yaralanmalar)
Yara kenarlar temizlenir ve serbest kkrdak paralar temizlenerek primer dikilir. Tam
yrtlm byk aurikula paralar da primer operatif tedaviyle iyiletirebilir. Aurikula zengin bir
kan desteine sahip olmas nedeniyle, kolaylkla enfekte olmaz ve cerrahi prensiplere uygun
tedavi edilirse iyi sonular elde edilebilir. Geni yaralanmalarda en nemli prensip, tm canl
dokularn korunmasdr. Basit laserasyonlar, antiseptik solsyonlarla silinir, nekrotik kkrdak
ve cilt kenarlar konservatif olarak debride edilir. Perikondrium ve cilt ayr ayr stre edilir.
Kkrdak stre edilmez. Str ilemine en periferden balanr. Aurikulada kopma varsa,
kopan para temizlenir ve rekonstrksiyon yaplana kadar buzlu SF iinde tutulur.
Antikoaglanlar ve profilaktik antibiyotikler baary arttrabilir.

22

Othematom / Otserom
Knt travma sonras veya idiopatik olarak aurikulann n
yznde subperikondral hematom- serom oluumu ile
karakterizedir.
Aurikula n yznde mavimsi renkte,
olduka arl ilik oluur. Araya giren kan nedeniyle
perikondrium
ykselmesi
sonucu
kkrdak
beslenemeyeceinden kkrdak nekrozu meydana gelebilir.
Uygun tedavi verilmezse phtnn organize olmas,
kalsifikasyonu ve kkrdak nekrozu ile aurikula ince hatl
grnmn kaybeder. Kaln, kaba ve bzm bir ekil
alarak karnabahar kulak adn alr.
Tedavi: Retroaurikuler kesi ile bir kkrdak pencere
oluturulur ve hematom dikkatle boaltlr. Daha sonra
aurikula sk bandajlarla sarlarak bir hafta tutulur, bylelikle
hematomun yeniden geliimi nlenir. Uygun antibiyoterapi
yaplr.
KO: Hematomun perikondritle beraber enfeksiyonu ve
kkrdak dokunun erimesi aurikula deformitelerine neden
olabilir (halka kulak).

Aurikulann Donmalar
Is 10 derecenin altnda ise duyusal sinir iletimi bloke olur.
1. Derece: balangta solukluk ve hipoestezi, daha sonra aurikulada hiperemi ve
ime, ar
2. Derece: bl oluumu
3. Derece: nekrotik demarkasyon
Tedavi: Tedavide, 38-42 derecede nemli-pamuklu sarg bezleri ile donmu alan yeniden
stlr. Yzeyel enfeksiyonlarda %0.5lik gm nitrat solsyonlar uygulanr. Genellikle
pansuman yaplmamaktadr. 1. derece donuklarda steril, gerekliyse steroid ieren pomatlarla
kulak kapatlr. 2. ve 3. derece donuklarda ek olarak dolam glendirici infzyon tedavisi,
(%10 dekstran 40, 500 ml + 1 amp pentoksifilin 300 mg/gn IV, gerekli durumlarda
sperenfeksiyon profilaksisi iin antibiyotikler). Donmu alann karla ovulmas ve radyan s
uygulanmas kontrendikedir. Eer aurikulada nekroz geliirse, nekroz snrlar tam olarak
belirene dek cerrahi giriim bekletilmelidir. Gangrenz blmlerde enfeksiyon olmas
durumunda erken cerrahi giriim bekletilmelidir.

Aurikulann Yanklar / Kimyasal Yaralanmalar

1. Derece: Deride kzarklk
2. Derece: Bl oluumu
3. Derece: Nekroz oluumu
Yanklar, genel yank tedavi prensipleri ile tedavi edilirler. Spratif perikondriti nlemek iin
profilaktik antibiyotik verilir. Meatal stenozu nlemek amacyla meatal stent uygulanr.
zel Durumlar: DKYnun ve kulak zarnda yaralar oluur ve ge dnemde tedaviye direnli
kulak zar perforasyonu ve DKY stenozlar geliebilir.

D- DKY YABANCI CSMLER

ocuklarda oyuncaklar (boncuk, misket, kk talar v.b.), erikinlerde sklkla unutulmu
pamuk artklar grlebilen yabanc cisimlerdir. Byk ocuklarda, kulak ars ve kulak
irritasyonu yaparken, kk ocuklarda kulak ars, kulak aknts ve ksrk yapabilir. Canl

23

bcekler, DKYna girerek youn irritasyon ve grltye neden olurlar. Kanal tamamen
tkanmsa, iitme kayb ve nlama da meydana gelebilir.

Tedavi: Yabanc cisim mikroskopi altnda engelli bir alet yardmyla uzaklatrlr. Penset
kesinlikle kullanlmaldr, kayma ve daha ieri kama tehlikesi vardr. ocuklarda sklkla ksa
sreli bir narkoz gerekebilir. Canl YCler, DKY iine topikal anestezik solsyonlar,
immersiyon ya, gliserin veya alkoll solsyonlarn doldurulmasyla ldrldkten sonra
ykamayla alnr. Bitkisel YCler, ime eiliminde olduklarndan kulak lavaj yaplmamaldr.
DKY imise, postaurikuler insizyonla DKY arka duvar yoluyla YC karlr. Keskin ulu
YCler ve uygunsuz giriimler, DKY laserasyonu ve kulak zar perforasyonuna neden olabilir.

E- NEOPLASTK HASTALIKLAR
Benign Tmrler
Aterom: Genellikle retro- veya infraaurikuler yerleimli ya bezi retansiyon kistler, sklkla
tekrarlayan enfeksiyona eilimlidirler ve bu nedenle iltihapsiz dnemde kist duvaryla beraber
karlmaldrlar.
Nedbe koloidleri eksize edilerek defekt serbest fleple kapatlr ve tekrarlamann nlenmesi
iin hiyalronidaz ve triamsinolonla infiltre edilir.
Hemanjiyom / lenfanjiyom yaylm ve lokalizasyonlarna gre ekstirpe edilebilirler veya
lazer cerrahisi uygulanr.
Dier iyi huylu tmrler (dermoid, fibrom, papillom, keratoakantom, lipom, nevsler) eksize
edilirler.
Prekanserz lezyonlar
Senil keratoz ve Morbus Bowen malign tmrler gibi deerlendirilmeli ve radikal cerrahi ile
uzaklatrlmaldr.

Malign Tmrler
Kula tutan primer malign tmrlerin %80-85i aurikuladan, %10-15i d kulak kanalndan,
%5-10u orta kulaktan ve petrz apeksten kaynaklanr. Aurikulann ve d kulak kanalnn
malign tmrleri, klinikleri ve prognozlar asndan farkllk gstermektedir. Yakn blgeler
olarak parotis bezi, temporomandibler eklem, preaurikuler ve retroaurikuler blgenin
maligniteleri aurikula, d kulak yolu veya derin blgelere infiltre olabilir. Temporal kemik
yaplar metastatik tmrler tarafndan da tutulabilir. Gs, bbrek, akcier ve prostattan
kaynaklanan tmr metastazlar grlmtr.

24

D kulan malign tmrlerinin byk bir ksm skuamz hcreli karsinomdur. Bu tmr
bazal hcreli karsinom izler. Ender olarak adenokarsinom, silendirom, melanom
grlmektedir.
Bazal hcreli karsinom: Aurikulada yerleim, ba boyun bazal hcreli karsinomlarnn
%1.5ini oluturur. Altm ya stndeki kiilerde, zellikle de erkeklerde fazla grlr.
Snrlar belirgin, yzeyel ve yava byyen tmrlerdir, sklkla yzeylerinde lserasyon
(rodent lser) oluur, atrofik merkezli yuvarlak grnmleri tipiktir, metastaz ok nadirdir.
Tedavi: Geni eksizyon; intraoperatif frozen-section sonucuna gre yaplr, baz durumlarda
ikinci bir rezeksiyon ve sonra plastik rekonstrksiyon uygulanr.
Yass epitel hcreli karsinom: Aurikulann skuamz hcreli karsinomu DKY yerleimine
gre 6 kat fazladr. Daha ok yal (65-70 ya) erkeklerde grlr ve zellikle helikste
yerlemitir. Snrlar belirgin deildir, ksmen eksofitiktirler ve hzl byrler, sklkla lsere
olurlar ve elik eden perikondrit vardr. Blgesel lenf nodu metastaz %20dir. DKYnun
skuamz hcreli karsinomu nadirdir. Erken belirtiler olarak kanama, serz aknt, ar
grlebilir. Bu belirtilerle eksternal otiti taklit eder. Tedaviye ramen ar devam ediyorsa
maligniteden kukulanmak gerekir.
Tedavi: Geni eksizyon, kesi snrl frozen-section ile kontrol edilmelidir, ek olarak boyun
diseksiyonu uygulanr ve post-op nlama yaplr. Plastik rekonstrksiyon veya epitez
uygulamalar yaplr.
Malign melanom: Enderdir ve aurikulann malign tmrleri iindeki pay %4tr. Orta yataki
erkeklerde daha fazla grlr. En ok helikste (%40-60), daha az olmak zere lobl, tragus
ve konkada oluur. Genellikle koyu pigmente neoplazilerdir, bazen lseredirler, hzl byrler.
Blgesel lenf nodu metastaz ve hematojen uzak metastaz ok sktr. Be yllk sakalm
%24-49 arasndadr.
Tedavi: Geni eksizyon biyopsiyle tan dorulamas yaplmakszn uygulanmaldr. Boyun
diseksiyonu endikasyonu primer tmrn derin yaylm ve lenf nodu tutulumuna baldr.

F- DER HASTALIKLAR
Cerumen Obturans (Buon)
Tkayc sermen tkalar kural olarak DKYnun kendini temizlemeye ynelik prosesleri
dzenli mekanik temizleme giriimleriyle bozulursa oluur.
Yani: Kulak temizleme ubuklar kullanlmamaldr.
Klinik: Kulakta sklkla banyo veya du sonras ani basn hissi, iitme azalmas, ar sadece
sert ve uzun sre kalan tkalarda.
Otoskopi: DKYnu tkayan sar-kahverengi kitle, kulak zar grlmez.

Tedavi: Kret, aspiratr veya vcut scaklnda suyla ykama yoluyla mekanik uzaklatrma.
ok sertlemi tkalarda kulak damlalar veya H2O2 zeltisi ile yumuatmak gerekir.
Dikkat: Kulak zar perforasyonu phesi varsa, suyla ykama kontrendikedir.

25

DKY Eksostozlar
Sklkla periostal uyaryla balayan (souk su, yzme, uzun
sreli irritasyon) apozisyonel kemik bymesi sonucu DKY
giderek daralr.
Klinik: Artan stenoz sonucu su birikimi, buona veya
tekrarlayan DKY enfeksiyonlarna eilim artar.
Tedavi: Klinik belirti veriyorsa cerrahi olarak kartlr.

26

ORTA KULAK HASTALIKLARI

A- DOUMSAL / GELMSEL HASTALIKLAR
Orta kulak geliim bozukluklar minr orta kulak geliim bozukluklar eklinde soliter (kural
olarak izole kemik zinciri geliim bozukluklar) veya d kulan byk geliim bozukluklarna
hemen her zaman elik eder tarzda grlr.
Frey ve Mndnich temporal kemiin konvansiyonel tabakalandrlmasna dayanarak ekil,
arlk ve geniliine gre doutan geliim bozukluklarn 6 gruba ayrmlardr;
Grup-1 (kk displazi): zole kemik iitme zinciri geliim bozukluklar
Grup-2: DKY stenozu veya atrezisi, kemik iitme zinciri geliim bozukluklar, antrum ve
timpan boluk havalanmas iyi
Grup-3: DKY stenozu veya atrezisi, kemik iitme zinciri geliim bozukluklar, antrum ve
mastoid havalanmas kstl, timpan boluk sklkla (ksmen) daralm
Grup-4 (byk displazi): Timpan boluk ve aditus ad antrum sadece yark tarznda
olumu, sklkla kemik iitme zinciri eksik, i kulak pencereleri yok, havalanma yok.
Grup-5 (atipik geliim bozukluklar): Os tympanicum, processus styloideus ve processus
zygomaticus da etkilenmi, kemikikler eksiktir
Grup-6: Ayn zamanda orta kulak geliim bozukluu olan veya olmayan labirent geliim
bozukluklar.
Sadece tek taraf tutulmusa ift tarafl tutulumun aksine ocuun konuma yetenei
etkilenmez; bu nedenle tek- ve ift tarafl kulak geliim bozukluklarnn tan ve tedavi
uygulamalar esas itibaryla farkldr. zole ileti kemikleri geliim bozukluklar, zellikle tek
tarafl olduklarnda, sklkla erikin yata, iitmeyi iyiletirme amal bir operasyon srasnda
fark edilirler.
Tedavi: Nedeni aklanamayan iletim tipi iitme kayplarnda cerrahi olarak orta kulan
eksplorasyonu ve gerekli onarmn yaplmas gereklidir.

B- ENFEKSYZ / ENFLAMATUAR HASTALIKLAR

Akut Spratif Otitis Media (ASOM)
Kulak zar hiperemisi, orta kulakta prlan sv birikimi (bazen perfore olup aknt da olabilir),
kulak ars, yksek ate, huzursuzluk, itahszlk, kusma ve benzeri semptom ve
bulgulardan oluan, orta kulan ani balangl ve iddetli bir erken evre hastalk tablosudur.
Akut otitis media, akut prlan otitis media gibi isimlerle de bilinmektedir. Tm ya
gruplarnda grlse de temel olarak ocukluk dneminde ok daha sk grlr.

Risk Faktrleri
Yan kk olmas, cinsiyetin erkek olmas, kalabalk yerlerde yaam, biberonla beslenme,
sigara (aktif ya da pasif), ilk atan erken yata geirilmesi, evde viral enfeksiyon varl,
karde ya da anne babada ASOM yks, yetersiz salk koullar, yoksulluk, mevsim (k,
sonbahar), rk, eitli patolojik durumlarn bulunmas (yetersiz baklk sistemi, yark
damak, siliyer diskinezi, Down Sendromu, kistik fibroz) ve dier durumlar (posterior tampon,
perforasyon veya ventilasyon tp varlnda kirli ya da klorlu suda yzme, dalma).

27

ASOM iin en nemli etyolojik faktr, st solunum yolu enfeksiyonudur. Bu enfeksiyonlarn

byk bir ksmnn viral olmasna karn, ASOM bakteriyel enfeksiyon olarak kabul
edilmektedir.
En sk retilen etkenler, S.pneumonia, H.influenzae ve M.catarrhalistir. S.pneumonia en
nemli ASOM etkenidir ve bir ok vakadan birka tipi (19, 23, 6, 14, 3, ve 18) sorumludur.

Klinik
1- Hiperemi evresi: Orta kulak mukozasnda dem ve vaskler dolgunluk artmtr. Kulak
ars henz balamamtr, hafif ate vardr.
2- Eksdasyon evresi: Orta kulak ve mastoid hcrelerde basnl eksda birikir. Ate ykselir,
kulak ars iddetlenir. Belirgin iletim tipi iitme kayb ortaya kar.
3- Sprasyon evresi: Skan prlan aknt sonucu nce kulak zar delinir, kanl prlan
aknt ve sonrasnda prlan aknt DKYdan gelir. Prlan birikim drene olunca hastann
ikayetleri hzla azalr, ar kesilir, ate der.
4- Koelesan (rezolsyon) evresi: yileme balar. Semptomlar azalr ve kaybolma eilimi
gsterir. Ancak orta kulaktaki svnn kaybolmas iin 2-4 haftalk bir srecin gemesi gerekir.
Bu dnemde yaplacak kontrollerde orta kulakta sv varlnn grlmesi, hastaln devam
ettiini dndrmemelidir.

Otoskopi
Kulak zar kzark, kabark, ne bombelemi, hiperemik, sonraki dnemlerde toplu ine ba
byklnde spontan perforasyonlar mmkndr, buradan pulse eden prlan sekresyon
gelebilir. Bombe, da itilmi, krmz ve hareketsiz bir kulak zar ASOM tansna yaklatrr.
ou hekim kzarkl tan kriteri olarak kabul etmektedirler. Ancak alama (ocuklar
muayene srasnda genellikle alar), DKYdan sermen temizlenmesi srasnda oluan
iritasyon ve ate kulak zarnda hiperemiye neden olabilir. Bu yzden kulak zarnn rengi
ASOM tansn koymadaki nemi azdr.

Tedavi

Antibiyotikler; amoksisilin,
amoksisilin+klavulanat
asit,
ampisilin-sulbaktam,
sefuroksim aksetil, sefprozil, sefaklor, lorakarbef, azitromisin, klaritromisin tercih
edilebilecek antibiyotiklerdir. Perforasyon varsa antibiyotik tedavisine balamadan
nce kltr-antibiyogram ve buna gre tedavinin ynlendirilmesi uygundur. Antibiyotik
kullanm sresi 10-14 gn olmaldr.

Dekonjestan; lokal ya da sistemik uygulamalar ile staki borusu ventilasyonu

iyiletirilir. rnein; topikal ksilometazolin, sistemik psdoefedrin.

Analjezi; yaa ve gereksinime gre parasetamol verilebilir.

leri derecede kulak zar bombelemesi ve ar varsa parasentez yaplmaldr.

28

leri dzeyde TK ile seyreden iltihabi sekresyon ve tinnitus varsa, konservatif

tedaviye diren ve komplikasyon geliirse kulak zarna ventilasyon tp yerletirilir.

Komplikasyonlar: Balang semptomlarnn yeniden ortaya kmas (ate, kulak ars,

otore, genel durumun ktlemesi) mastoidit balangcn dndrr.

Rekrren Spratif Otitis Media (RSOM)

Baz ocuklar tekrarlayan ASOM ataklarna maruz kalrlar. Son 6 ay ierisinde 3, ya da son
bir yl ierisinde 4 ASOM ata geirmi ise RSOM tans konur. Altta yatan IgA eksiklii veya
hipogammaglobulinemi gibi aratrlmas gereken immunolojik bir bozukluk olabilir.
RSOMun nlenmesindeki ama, ar ve ate skln azaltmak, iitme kayb sresini
ksaltmak, muayene ve tedavi masraflar drmek ve uzun dnem sekelleri nlemektir.
RSOM, tedavisindeki temel seenekler antibiyotik profilaksisi ve ventilasyon tp
uygulamasdr. Aktif baklama, ataklarn sklnn azaltlmasnda olduka etkin bir
yntemdir.

Efzyonlu Otitis Media (EOM)

EOM, akut enfeksiyon yaknmalar ve bulgular olmakszn orta kulakta serz yada mukoid
sv birikmesi ile karakterize bir enflamasyon tablosudur. Terminolojide EOM ile ayn anlam
tayan bir ok isimlendirme bulunmaktadr (serz OM, mukoid OM, kataral OM, sekretuar
OM, non-spratif OM, orta kulak efzyonu, Glue Ear)
EOM asndan yaplan insidans almalar, okul ncesi ocuklarn %35 ve %70inin en az
bir EOM epizodu geirdiini gstermektedir. EOMnn olumasndaki en nemli etyolojik
neden enfeksiyon, enflamasyon ve orta kulan aerasyon bozukluudur.
EOM, orta kulan yetersiz havalanmas ya da mukosilier klirens mekanizmasnn bozulmas
sonucu ortaya kar. EOMnn olumasnda etkisi olan ya da kolaylatrc bir ok faktr
tabloda gsterilmitir.
EOM Risk faktrleri

Akut otitis media skl

st solunum yollar enfeksiyonlar
Adenoid vejetasyon
Sk ve kuralsz antibiyotik kullanm
Doumsal ve konjenital sorunlar
o Prematr doma
o Uzun doum proesi
o Amnion svsnda mekonyum
o Anne st erken terk
o Biberonla beslenme
o Kraniofasial anomaliler
Down sendromu
o Yark damak ve dudak anomalileri
o Annenin kan grubunun A olmas
o mmotil silia
o Mukovisidoz
Ya ve cins

evre Faktrleri
o Kalabalk aile
o Tedavide gecikme
o Kt hijyen
o Evde byk karde
o Kre ortam
o Evde sigara iilmesi
o Meteorolojik faktrler
o Ortalama gnelenme iddeti
o Ortalama nisbi nem
o K mevsimi
Nazal nazofaringeal patolojiler
o Sinzit
o Septal erilikler
o Konka hipertofisi
o Koanal atrezi ya da stenoz
o Nazogastrik sonda
o Nazotrakeal tp
o Nazofarinks tmrleri
Mastoid pnmatizasyonu
Genetik faktrler
atrojenik faktrler
o Antibiyotiklerin sk reete edilmesi
o Adenoidektomiye bal olas stenoz
o Radyoterapi

29

Klinik Belirtiler ve Anamnez

EOM olduka silik klinik belirtilerle seyreden bir hastalktr. zellikle de, ar, ate ya da kulak
aknts gibi belirtilerin olmamas ailenin ve de hekimin dikkatinin kulaa ynlenmesini nler.
itme sorunlar ounlukla fark edilmez. Ebeveynler ocuun arlara cevap vermemesini
genellikle ilgisizliine, TV sesini fazla amasn ilgisine ve yakndan seyretmesini olas bir
grme kusuruna balar. Ailelerin en kolay fark ettikleri olay, SYE tipindeki hastalklar
srasnda ocuun iitmesinin geici olarak azalddr. Ebeveynlerin dier bavuru nedenleri
de: ocuklarn geirilmi kulak arlar, okul ortamndaki uyumsuzluklar, renme yetenekleri
ve baar durumlar yannda retmenlerinin bu konulardaki uyarlardr.

Tan Yntemleri
Bu hastaln tansndaki en nemli problem, hastaln ounlukla ocuklarda grlmesine
bal kiisel ifade yetersizlii, semptomlarn az ve silik olmas ile fizik muayenedeki teknik
zorluklardr.

Otoskopi
Kulak zar deiik grnmde, renkte ve zellikte olabilir. Alkn olmayan bir gz, kaba bir
muayenede, EOM bulgularn atlayabilir.
EOMda kulak zarnn effaf grnm ve beyaz rengi ounlukla deimitir. Renk bazen
ak pembe, bazen kehribar sars, bazen de soluk mor refleli olabilir. Serz ve akut
efzyonlarda kulak zar effaf yada donuk olup hava-sv seviyeleri ya da hava kabarcklar
seilebilir. Ik geni genelde kaybolmutur.

Pnmatik Otoskopi
EOM tansnda en nemli ve en fazla ihmal edilen muayene
yntemlerinden birisi de pnmatik otoskopidir. Bu yntem ile kulak
zarnn hareketlilii ve orta kulan ierikleri hakknda bilgi
edinilebilir.

Diapozon Deneyleri
itme kaybn gstermede ve tany dorulamada basit, ucuz, yararl bir yntem olan
diapozon deneyleri mutlaka yaplmaldr. Rinne deneyinin negatif bulgu vermesi; ve tek
tarafl pheli patolojilerde Weberin o kulaa lateralize olmas, grlen otoskopik bulgunun
beraberinde bir iletim tipi iitme kayb olduunu dorular.

mpedansmetri
Tanda, hastann takibinde ve aratrmalarda kullanm olan olduka
faydal bir yntemdir. Bununla timpanometri, akustik refleks ve staki

30

borusu fonksiyon testleri yaplabilir. mpedansmetrik tetkikte timpanogram trasesi Tip B

olarak bulunur.

Odyometri
EOMnn fonksiyonel sonularn belirleyebilmek iin iitme kaybnn derecesini saptamak
gerekir.

Tedavi
EOM tedavisinde, konservatif, medikal tedavi ve cerrahi tedavi yntemleri uygulanr.

1- Konservatif Tedavi
EOM tedavisi dorudan etyolojik nedenlere ve risk faktrlerine ynelik olmaldr ve tedavide
orta kulan normal aerasyonu amalanmaldr.
Kulak zarnda retraksiyon, 40 dBi aan bilateral kayp, ek bir sensorinral iitme kayb,
ay aan bir efzyon sresi, konumada gecikme, sk akut otitis media ataklar olmadka
hastalar birer ay gibi aralarla izlenebilirler.

2- Medikal Tedavi
Uzun sren veya semptomatik seyreden EOMlarda sekelleri nlemek iin tedavi endikedir.
Tedavinin amac enfeksiyonu gidermek, enflamasyonu azaltmak ve orta kulak aerasyonunu
salamaktr.
Bata antibiyotikler ve dekonjestanlar olmak zere ok sayda medikal ajan kullanlmaktadr.
Ancak bunlardan herhangi birinin kesin tedavi salayacan iddia etmek mmkn deildir.
Antibiyotik: 2 hafta sreli antibiyotik kullanm iyilemede anlaml bir farkllk salar.
EOMda, aksine acil bir endikasyon yoksa, ventilasyon tp takma ilemine karar vermeden
nce iki hafta sre ile uygun antibiyotik tedavisinin doru bir davran olaca sylenebilir.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta her hekimin her grd EOM olgusunda
antibiyotik tedavisini bir kez kullanmas deil; her EOMl hastann uygun sre ve dozda
antibiyotik tedavisini bir kez almasdr.
Antibiyotik seerken orta kulak enfeksiyonlarnda sklkla izole edilen bakteriyi (S.
pneumonia, H.influenza ve M.catarrhalis) hesaba katarken, rezistans kazanm patojenleri,
viral enfeksiyonlarn katlmlarn, seilen ilacn orta kulak svlarna geiteki
farmakodinamiini, kltrle ispatlanm orta kulak efzyonundaki patojene bile her zaman
klinik cevap alnamayabileceini hatrlamak uygun olacaktr.
nerilen antibakteriyel ajanlar olarak amoksilin, amoksisilin-klavulanat kombinasyonlar,
ikinci ve nc kuak baz sefalosporinler ve yeni makrolidler saylabilir.
Dekonjestan: Dekonjestiyon yaratlarak orta kulan daha iyi ventile olmas amalanr. Kstl
sre ile (be gn) sistemik ve topikal dekonjestan kullanm EOM tedavisi iin uygundur ve
bu sre iinde bir yan etki ya da rebound etkisi olumaz.
Antihistaminik: Son almalar, orta kulan alerjinin hedef organ olmad ve EOMnn
iyilemesinde alerji tedavisinin anlaml bir etkinlii olmadn gstermektedir.
Non Steroid Anti Enflamatuar (NSAI): Bu ajanlarn EOMda enflamasyonu giderici olarak
kullanlmalar dnlebilirse de, bu ajanlarn araidonik asidi siklik endoperoksite eviren
siklooksijenaz inhibe ettikleri unutulmamaldr. Siklik endoperoksit, prostoglandinlerin ve
tromboksanlarn prekrsrleri olduundan bu yolla prostoglandin sentezi inhibe edilmi olur;
aksine Lkotrienlerle beraber enflamasyon da artar. Bu nedenle NSAI ilalar EOM
tedavisinde kullanlmamaldr.
Steroid: Steroid kullanmnn bir etkisi, nazofarinks ve staki borusunda yzeyel aktif
ajanlar stimle ederek buradaki hava ve sv hareketini kolaylatrmann yannda bir dier

31

olumlu etkisi de fosfolipaz inhibe ederek ntrofil hcre membranndaki fosfolipidlerin

araidonik asite dnmesini ve bylece lkotrien yapmn nlemesidir.

3- Cerrahi Tedavi
Cerrahi tedavi, EOM olgusunun yakn bir gelecekte dzelmesinin olas grlmedii ve iitme
kaybnn ar olduu durumlarda endike; komplikasyonlara ait n bulgularn ortaya kmas
durumunda kanlmaz ve acildir.

Efzyonlu otitis mediada cerrahi tedavi endikasyonlar

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Kulak zarnda retraksiyon, manibrium malleide dikleme, inkusa temas *

Ek sensorinral kayp *
Konumann gecikmesi *
itme kaybnn fazlal *
nat ve yakn bir gelecekte dzelmenin olas grlmedii efzyon
Ka giri
Efzyondan bamsz adenoidektomi ve/veya tonsillektomi endikasyonu
* Acil endikasyon
Medikal tedaviye cevap verebilecek ve sadece timpanosentez ile dzelebilecek efzyon
olgular ile, efzyonu olsa da sadece ventilasyon tp (VT) ile tedavisi mmkn olmayan
olgularda ventilasyon tp endike deildir.
Adenoidektomi, EOMl ocukta, orta kulaktaki enflamasyonun azalmasn salar.
Kronik EOM tans ile cerrahi endikasyon konan olgularda uygulanacak en iyi cerrahi yntem
ventilasyon tp ve adenoidektominin beraberce uygulanmasdr.
Ventilasyon Tpleri: Kulak zarna yaplan insizyonla taklan kk,
tbler implantlardr. Orta kulak efzyonunu ksa vadede ve en etkin
ekilde gideren yntemdir; ve bugn dnyada en ok uygulanan
cerrahilerden birisidir. VT, staki borusunun havalandrma ve klirens
fonksiyonlarn karlar; ama koruma fonksiyonunu bozar.
VT
uygulamas endikasyonlar ile EOMnn cerrahi endikasyonlar ayndr.
Ventilasyon tp uygulamasnda ya snr yoktur.

Erikinde EOM
EOM, erikinlerde ocuklardan ok daha seyrek grlr ancak ok daha ciddi nedenlere
bal olabilir.
Etyolojik nedenler: Erikin EOMsnda, zellikle tek tarafl olanlarda, ilk ekarte edilecek
patoloji nazofarinks Ca ya da lenfoma olmaldr. Neoplastik olmayan, Wegener
granlomatozu ve malign otitis eksterna da olas etken patolojilerdir. Bunlara ek olarak
radyoterapi, paranazal sins hastalklar, adenoid hipertrofisi, barotravma, nazogastrik sonda
da dier etkenler arasnda saylabilir.

Kronik Spratif Otitis Media (KSOM)

Orta kulak ve mastoid boluklarn, kronik enflamasyonu ve enfeksiyonu ile karakterize bir
hastaldr. ASOMnn 3 aydan fazla srmesi halinde tablonun kronikletii kabul edilir.
Etyopatogenezinde tek bir neden yoktur. Akut, yineleyen ve EOMda geerli olan nedenler
KSOMun ncl olarak kabul edilir. Ayrca staki borusunun fonksiyon bozukluu da nemli
bir etmendir.
Hastalk basit-benign ve progressif-destrktif formlar gsterebilir. Enfeksiyon bu formlar
ierisinde aktif, intermitan ve inaktif dnemler gstererek srebilir.
nsidans %14-62, prevelans ise %2-52 arasnda deimektedir. Sosyo-ekonomik faktrlerin
olumsuz etkileri ou aratrc tarafndan kabul edilmektedir; kt evre koullar, beslenme,

32

mevsimsel faktrler, alerji, st solunum yolu enfeksiyonlar, ailevi faktrler, baklk

yetmezlii, sigara iimi, kapal ve yakn sosyal yaam olumsuz nedenler arasnda
saylmaktadr.
Sklkla izole edilen mikroorganizmalar; P. aeruginosa, S. aureus ve daha az olarak dier
enterik gram negatif ve anaerobik bakterilerdir.

Patoloji
Patolojik deiiklikler arasnda iltihabi prosesin yan sra kemik erimesi, kolesteatom,
kolesterol granulomas ve timpanskleroz gibi oluumlar grlebilmektedir. Bu patolojilerin
oluum mekanizmas tam olarak anlalamamtr. KSOMda patolojik deiiklikler aktif ve
inaktif olmak zere ikiye ayrlr. Aktif deiiklikler daha ok mukoza ve submukozada artm
vasklariteye ilikin belirtiler olup, akut ve kronik enflamatuar srecin yol at lserasyon ve
granlasyon dokusu ile karakterlidir. naktif lezyonlar ise fibroz ve osteoneogenezle birlikte
seyrederler.

KSOMnn Tipleri
KSOMda klinik
deerlendirilir.

tipler,

hastaln

tubotimpanik

ve

attiko-antral

zelliklerine

gre

1. Kronik Basit Otitis Media

Tubatimpanik zellikler tar ve benign olarak kabul edilir. Pars tensada deiik boyutlarda
perforasyon bulunur. SYE ile, staki borusu yoluyla veya d kulak kanalyla enfekte olup
akntl dnemler gsterir. Bunun tersine kuru ve akntsz dnemler de mevcuttur.
itme kaybnn derecesi perforasyonun yeri ve boyutlarna, kemikik tahribatna ve i kulan
etkilenmesine gre deimekle beraber, genelde azdr.

2. Kronik Mukozal Otitis Media

Benign boyutlar daha az olup, agresif zellikleri daha fazladr. Geni ya da totale yakn
perforasyon mevcuttur. Uzun sren kokusuz, profz mukoid ve mukoprlan akntlarla
karakterizedir. Burada da iitme kayb ar deildir.

3. Kronik Kolesteatomlu Otitis Media

Bu tip otitlerde kolesteatom oluumu, edinilmi (akkiz) ve doumsal (konjenital) olmak zere
iki grupta incelenir.
a- Edinilmi Kolesteatom: Pars flaksidadaki perforasyondan ieri giren epitelyal dokunun
oalmas, birikmesi ve deskuame olmasyla meydana gelir. Yava ve sinsi bir geliim
gsterir.
b- Doumsal Kolesteatom: Herhangi bir enfeksiyon veya otit yks olmakszn salam kulak
zar arkasnda gelien kolesteatomdur. Uzun sre sessiz kalr.

Klinik Belirtiler ve Tan

Ar: Kronik otitlerde ar olumaz. Arnn ortaya kmas komplikasyonlarn habercisi
olabilir. Ayrca KSOMa otitis eksterna elik ederse de ar bulunabilir.
Aknt: Aktif devrede sk grlr. Aknt genelde seromukoid yapda ve kokusuzdur.
Sekonder enfekte olgularda aknt prlan grnm alr.
itme Kayb: letim tipi bir iitme kayb bulunur. Basit perforasyonlar, bunlarn
lokalizasyonlar, aknt nitelii, miktar, osteit, granlasyon ve polipler, kemikik patolojileri,
kolesteatom, timpanoskleroz ve mevcut debrisler iitme kaybnn miktarn etkiler. Orta

33

genilikteki perforasyonlarda yaklak 30 dB,

perforasyonlarda 50 dBe varan kayplar beklenir.

totale

yakn

ve

pencereleri

gren

Kanama: Genellikle granlasyon ve poliplerden kaynaklanr.

Ba Dnmesi: Enfeksiyonlar srasnda yuvarlak pencere membrannn geirgenlii artar ve
bakteriyel toksinler kolaylkla labirente geerek snrl labirentite yol aar.
Radyolojik Grntlme: Gnmzde bu grafilerin pek deeri kalmamtr. Otitlerin
deerlendirilmesinde bilgisayarl tomografi tansal adan manyetik rezonans grntlemeye
gre daha stn kabul edilmektedir.

KSOM Cerrahi Tedavi

Kulak zarnda perforasyon gsteren tm kronik otit tipleri cerrahi tedaviye adaydr. Otitlerin
cerrahi tedavisinde standart hale gelmi kurallar vardr. Bunlar srasyla u ekildedir;
1- Kulaktaki enfeksiyonu ve olas tm patolojileri temizlemek,
2- Bu ilemler srasnda doal anatomiyi mmkn olduu kadar korumak,
3- En ideal ekilde iitmeyi dzeltmek.
Kronik spratif otitis mediann tm klinik formlar iin uygulanabilen cerrahi tedavi ekilleri
aada grld zere standartlatrlmtr. Ancak tedaviyi uygulayacak otolog, hastann
tm zelliklerini dikkate alarak bu yntemlerden birini tercih edecektir. Uygulama srasnda
karlaaca patolojik tabloya gre tanmlanan teknikler zerinde kendi deneyimini de
dikkate alarak, baz deiiklikler yapabilir.

1. Radikal Mastoidektomi
D kulak kanal arka duvarnn indirildii (canal wall down) ve ak teknik olarak adlandrlan
uygulamalarn esasn oluturur. Radikal mastoidektominin amac mastoid haval boluklar,
antrum, epitimpanum, mezo- ve hipotimpanumu d kulak kanalyla birletirerek, da ak ve
epitelize tek bir kavite haline getirmektir.

2. Modifiye Radikal Mastoidektomi

Konservatif mastoidektomi zellikleri yannda, rekonstrksiyon ve perforasyon onarmn da
mmkn klar.

3. Intact Bridge Mastoidektomi

4. Mastoid Obliterasyon Ameliyatlar
Yaygn kolesteatom, osteit ve nekrozun bulunduu kronik otit olgularnda bu patolojik
dokular tamamen temizlemek amacyla uygulanr.

34

5. Miringoplasti
Zardaki perforasyonun kapatlmas amacn tar. Burada kemikik zinciri salamdr. eitli
malzemeler perforasyonun altnda veya stnden yerletirilerek zar kapatlr. Gnmzde
greft materyali olarak genellikle temporal kas fasyas tercih edilmektedir.

6. Mastoidektomisiz Timpanoplasti
Burada ama orta kulaktaki patolojileri gidermek ve iitme fonksiyonunu elden geldiince
dzeltmektir.

7. Mastoidektomili Timpanoplasti
Amac mastoid kavite, antrum, attik, aditus ve tm orta kulaktaki patolojilerin temizlenmesi,
timpanoplasti ve kemikik rekonstrksiyonu yaplarak iitmenin dzeltilmesi eklinde
zetlenebilir.

Kolesteatom
Patogenezi ne olursa olsun kolesteatom, olmamas gereken yerde bulunan deriye ait
skuamz epitel dokusu olarak tanmlanabilir. Yava ilerleyen bir prosestir; fakat ne zaman
hzlanacan ve destrktif olacan kestirmek zordur. Bu nedenle saptanmas halinde
tedavisi cerrahidir. Cerrahi tedavide temel prensipler unlardr: 1) Kolesteatomun ve buna
bal olarak gelien kronik enfeksiyonun (osteit, granlasyon, hastalkl mukoza ve kolesterol
granuloma) tamamen temizlenmesi ve kulan sakin, emin ve kuru bir hale getirilmesi; 2)
itmenin en azndan korunmas, eer mmknse ykseltilmesi; 3) Anatomik yaplarn
olabildiince korunmas. Kolesteatomun cerrahi tedavisinde ak (canal wall down) ve kapal
(canal wall up=intact canal wall) teknikleri uygulanmaktadr.

Kolesteatomun Klinik Tipleri

1- Edinilmi Kolesteatomlar
2- Doumsal Kolesteatom
3- Petrz Apeks Kolesteatomu
4- D Kulak Kanal Kolesteatomlar
5- yatrojenik Kolesteatomlar
6- Rezidiv Kolesteatomlar

Otitis Mediann Komplikasyonlar

Orta kulak enfeksiyonlarna bal komplikasyonlar denildiinde, enfeksiyonun orta kulak
boluunu deyen mukozann ve periostunun dna yayld anlalr. Otojen
komplikasyonlarn ASOM ve KSOM srasnda ortaya kabilmesine karn, gnmzde
KSOMa bal komplikasyonlar daha sk grlmektedir.

35

Enfeksiyon Yaylma Yollar

Doutan var olan yollar ile yaylma:

Oval ve yuvarlak pencereler, juguler bulbus,

petroskuamz str ve fasiyal sinir zerindeki desisanslar, vestibler akuaduktus gibi orta
kulak ile evre yaplar arasnda doutan var olan yollar, enfeksiyonlarn yaylma yollar
arasnda saylabilir.

Kemik erozyonlarna bal dehisanslardan yaylma:

Gnmzde intrakraniyal
yaylmn en sk kolesteatomlu veya kolesteatomsuz KSOM ve tmrlere bal kemik
erozyonlarnn oluturduu dehisanslardan yaylma ile olutuu kabul edilmektedir.

Travma ve cerrahi defektlere bal dehisanslardan yaylma: Temporal kemik

krklar, lateral semisirkler kanala yaplan fenestrasyonlar ve stapedotomi bu grupta
saylabilir.

Periflebit ve tromboflebit yoluyla yaylma:

Enfeksiyon materyali ya dorudan

venz damarlar araclyla ya da tromboflebitlere neden olarak yaylabilir.

Virchow-Robin periarteriyoler alan aracl ile yaylma:

Primer enfeksiyonla
ilikileri yokmu gibi grnen baz beyin apselerinin aklanmas bu yolla yaplabilir.

Mikrobiyoloji
ASOM mikrobiyolojisinde S.pneumonia, H.influenza ve M.catarrhalis n sralar almaktadr.
KSOMa neden olan patojenler ise P.aeruginosa, S.aureus, Proteus ve difteroidlerdir.

Snflandrma
Ekstrakraniyal
ntratemporal
Mastoidit
Fasiyal paralizi
Labirentit
Labirent fistl
Petrozit
Ekstratemporal
Subperiostal apseler
Postaurikuler apse
Bezold apsesi
Zigomatik apse
ntrakraniyal
Menenjit
Lateral sins tromboflebiti
Epidural apse
Subdural ampiyem
Beyin apsesi
Otitik hidrosefalus

Ekstrakraniyal ntratemporal
Mastoidit
Klinik: Akut mastoiditlerde en sk grlen bulgular kulak arkasnda ikinlik, eritem,
aurikulann ne itilmesi, ipsilateral kulak zarnda bombeleme ve ardr (Mastoiditin klasik
semptom triad; otore, mastoide basmakla ar, kula ne iten retroaurikuler ilik).

36

Fizik muayenede; retroaurikuler blgede kzarklk ve ikinlik, basn uygulandnda ar;

otoskopik muayenede kulak zarnda hiperemi, bombeleme veya perforasyon ve d kulak
kanal arka duvarnda ime belirlenmesi akut koalesan mastoiditi dndrmelidir.
Tedavi: Akut mastoiditte en sk S.pneumonia, S.pyogenes, P.Aeruginosa gibi etkenler
grldnden, geni spektrumlu antibiyotikler parenteral olarak uygulanr. Cerrahi tedavi
ocuklarda antrotomi, byklerde ise basit tam mastoidektomidir. zetleyecek olursak,
tedaviye ramen iki haftadan fazla kulak akntsnn olmas, intrakraniyal komplikasyon
belirtilerinin grlmesi ve subperiostal apse cerrahi endikasyonlar oluturur.

Fasiyal Paralizi
ASOM ve KSOMa bal olarak olduka sk grlen bir komplikasyondur. ASOMda fasiyal
paralizi genellikle hastaln balangcndan sonra onbe gn ierisinde ortaya kar. Akut
nrinit ve dem dolaysyla kanal iinde kompresyon ortaya kar. Bunun sonucu olarak
iskemi oluur; bu da sinirin nropraksisine neden olur. ASOMdan kaynaklanan fasiyal
paralizi tedavisinin temelini antibiyotik ve miringotomi oluturur.
Kronik destrktif orta kulak hastalklarnda enflamatuar proses Fallop kanaln erode ederek
btnln bozar. Kolesteatomlu KSOM bu erozyonun en byk nedenidir. KSOM ve
kolesteatoma bal fasiyal paralizilerde tedavinin temelini tam mastoidektomi, sinire bas
yapan kolesteatom kitlesinin karlmas ve fasiyal sinirin dekompresyonu oluturur.

Labirentit
Labirentit denildiinde i kulan enflamatuar btn hastalklar akla gelir. kulaa
enfeksiyon hematojen, timpanojen ve menengojen yolla ular. Orta kulaktaki enfeksiyon i
kulaa iki ekilde ulaabilir. Yuvarlak pencere araclyla ve labirent zerindeki kemik
erozyonuna bal olarak. ASOM srasnda grlen labirentitlerde daha ok yuvarlak pencere
yoluyla yaylm sz konusudur.
Labirentitleri patoloji ve kliniine gre balk altnda toplamak mmkndr.
a- Snrl (circumscribed) labirentit,
b- Serz labirentit,
c- Spratif labirentit.
Snrl Labirentit: Labirent, irritasyonlara kar ar duyarllk gsterir. Bu hastalarda fistl
testi pozitiftir. Orta kulakta veya mastoiddeki destrktif hastalk labirent zerindeki kemikte
erozyona neden olduunda endosteumda bir kalnlama meydana gelir ve uyaranlara kar
hassaslar.
Serz Labirentit: Enfeksiyon veya enflamasyon rnlerinin (toksinlerin) oval pencere,
yuvarlak pencere veya kemik kapsldeki fistlden i kulaa girmesiyle oluur.
Snrl labirentitten en nemli fark vertigonun uyaran olmadan gelmesidir. Nistagmusun yn
hasta kulaa dorudur. Ba dnmesi ksa bir sre sonra kendiliinden dzelir. Ba
dnmesine hemen her zaman bulant elik eder, ancak kusma nadirdir. Bu evrede i kulakta
kalc bir harabiyet yoktur; tedavi ile fonksiyonlar normale dner.
Spratif Labirentit: Serz labirentit ile en byk fark iyileme srasnda grlr. Serz
labiretitte sekel brakmadan tam bir iyileme olmasna ramen, spratif labirentit i kulan
harabiyeti ile sonlanr.
Hastaln balangcnda iddetli ba dnmesi ile birlikte sensrinral iitme kayb vardr. Ba
dnmesine spontan nistagmus, bulant ve kusma elik eder.
Spratif otitis media komplikasyonlarnn tedavisinde geerli olan btn kurallar spratif
labirentitin tedavisinde de geerlidir. Primer hastaln tedavisi labirentit tedavisi ile birlikte
yrtlmelidir.

37

Kesin istirahat nerilir ve ba hareketleri snrlanr. Mmknse hasta grltden ve

uyaranlardan uzak tutulmaldr.
Akut dnemde vertigo ve kusma iin dimenhidrinat kullanlabilir, dehidratasyon varsa
intravenz sv verilebilir.
Hastalk ASOMa bal olarak gelimise, antibiyotik tedavisi ile birlikte parasentez ou
zaman yeterli olacaktr.

Labirent Fistl
Labirent fistl en sk kolesteatomlu KSOM komplikasyonu olarak ortaya kar. Fistl en sk
lateral semisirkler kanalda grlmektedir.
Klinik: Genellikle KSOM bulunduundan zaman zaman gelen ba dnmesi, nistagmus,
kulakta ar KSOM semptomlarna elik eder. Fasiyal paralizi en sk birlikte bulunduu
komplikasyondur. Fistl testi pozitiftir, meatusa pozitif basn uygulandnda nistagmusun
yn salam kulaa dorudur.
Tedavi: Kolesteatomlu kronik otitlerde tedavinin temelini tam mastoidektomi yaplarak
kolesteatomun karlmas oluturur.

Petrozit
Orta kulak enflamasyonunun petrz apeksteki haval hcrelere yaylmasyla ortaya kan
durumdur.
Klinik: Hastaln 1907 ylnda Gradenigo, petrz apeksin enflamasyonuna bal olarak
gelien kulak ars, ba ars ve diplopinin bir arada bulunduu bir sendrom olarak
tanmlad (Gradenigo Sendromu). Ar gzn arkasnda, ban derinliklerinde V. kraniyal
sinirin irritasyonuna bal olarak geliir. Sendromun son belirtisi olan diplopi VI. kraniyal sinir
paralizisinden kaynaklanr.
Tedavi: Enfeksiyonun kontrol altna alnmas amacyla topikal ve sistemik, tercihen
parenteral, antibiyotik tedavisi uygulanr. Bu tedavi ile sonu alnamayan olgularda cerrahi
giriim yaplabilir.

Ekstrakraniyal Ekstratemporal
Subperiostal Apseler
Postaurikuler Apse: ASOM

ve KSOM arasnda enfeksiyon materyalinin hematojen yolla

veya kemik destrksiyonuyla yaylarak, retroaurikuler blgede periostla kemik arasnda apse
oluturmasdr. Aurikula ne ve aa doru itilir ve kulak arkas kvrm kaybolur.
Palpasyonda mastoid zerinde fluktuasyon alnr.
Tedavi: Genellikle antibiyotik tedavisi ile parasentez ve kulak arkasna yaplan insizyonla
apse drenaj uygulanr.

Bezold Apsesi: Orta kulaktaki enfeksiyon materyalinin mastoid apeksin medialinde

sternokleidomastoid kasn yapma yerinden boyuna doru drene olmasyla ortaya kan bir
derin boyun enfeksiyonudur.
Tedavi: Tam mastoidektomi yaplr. Ayrca servikal apse boyundan drene edilir.

Zigomatik Apse:

Temporal kemiin zigomatik hcrelerinden kken alan enfeksiyonun,

kortikal kemii erode ederek aurikulann st ve n ksmna doru yaylmasyla oluan
apselere zigomatik apse denir.
Tedavi: Tam mastoidektomi ve apse drenaj yaplr.

38

ntrakraniyal
Menenjit
Otojen intrakraniyal komplikasyonlar iinde en sk menenjit grlr. Hem ASOM, hem de
KSOMun komplikasyonu olarak grlr.
Klinik: Ba ars, menenjitin her safhasnda grlen en nemli semptomdur. Zamanla
fotofobi ve hiperestezi ortaya kar, intrakraniyal basn art ense sertliine neden olur.
Basnc azaltmak iin hasta ban geriye atarak yatar. Bu yat ekline tfek tetii yat
denir. Ba arsyla birlikte ense sertlii menenjitin iki temel bulgusunu oluturur.
Laboratuar Bulgular: Tam kanda lkosit saysnda art ve formlde sola kayma vardr.
Lomber ponksiyonda (LP) beyin omurilik svs basncnda art grlr. Beyin omurilik svs
grnmnde bulanklk ve mikroskobik muayenede hcre grlebilir (mm3te 1000in
stnde).
Tedavi: lk bavuruda hastann genel durumu stabilize edilir. Sv elektrolit dengesi salanr
ve beslenmesine dikkat edilir. Geni spektrumlu intravenz antibiyotik tedavisine balanr. En
ksa zamanda LP yaplarak beyin omurilik svs rneinin kltr antibiyogram sonucuna gre
antibiyotikler deitirilebilir.
ASOMa bal menenjitlerde yukarda saylan tedavilere ek olarak miringotomi yaplr ve
ventilasyon tp taklr. Kolesteatomlu veya kolesteoatomsuz KSOMa bal menenjitlerde
cerrahi tedavi hastaln akut evresi getikten ve genel durum dzeldikten sonra ameliyat
yaplmas en ok kabul gren yaklam eklidir.

Lateral Sins Tromboflebiti

Transvers sins, mastoid kemik i yzeyine geldiinde superior petrozal sins alarak
sigmoid sins adyla devam eder. Mastoid cerrahisinde ameliyat sahasnn lateralinde kald
iin lateral sins denilmektedir.
Mikroorganizma sigmoid sinse ulatktan sonra enflamatuar reaksiyonlar balar. Phtlama
sonucu oluan trombsten, sins akmnda yavalama olur. Trombs bydnde kan
akm tamamen durma noktasna gelir.
Klinik: Trombs, sins tamamen tkamsa ve enfeksiyona bal emboliler oluturmuyorsa
semptomlar olduka siliktir. Buna karlk enfeksiyon varsa hastada titremelerle ate
ykselmesi, anemi, kulakta pulsasyonlu aknt, ba ars ve boyun ars gibi semptomlar
grlr. Mastoid blge palpe edildiinde, zellikle emiser venin kemie girdii noktada ar
hissi olur ve buna Griessinger belirtisi denir. Beyin omurilik svs bulgular normaldir.
Hastalarda ba arsyla birlikte papil demi, boyun ars, binokler diplopi ve fotofobi
sinsn tkanmasyla gelien basn artna bal olabilir. Atein yksek olduu dnemde
kan kltr yaplmaldr.
Tedavi: Lateral sins tromboflebitinin tedavisinin temelini intravenz antibiyotik ve cerrahi
giriim oluturmaktadr.

Epidural Apse
Daha ok KSOMa bal olarak geliir. En sk kolesteatomlu KSOMa sekonderdir. Kronik
hastalklarda kemik erozyonu sonucu enfeksiyon materyalinin dura ile temas etmesi sonucu
oluur.
Klinik: Epidural apseler genellikle sessiz seyreder. En sk grlen semptom, hasta olan
kulak tarafnda inat zonklayc ardr. zellikle KSOMda inat bir kulak ars veya ba
arsnn, intrakraniyal bir komplikasyonun gelitii konusunda hekimi uyaran nemli bir
bulgu olduu akldan karlmamaldr. Ate bulunmaz veya ok azdr.

39

Epidural apsenin tedavisi cerrahi giriimdir. Hastaya mastoidektomi yapldnda granlasyon

dokular izlenerek erozyon alan bulunur ve apse drene edilir.

Subdural Ampiyem
Dura ile araknoid arasnda bulunan potansiyel bolukta enfeksiyon materyalinin birikmesine
subdural ampiyem denir. Subdural apse terimi de kullanlr.
Klinik: Apse tarafnda kulak aknts, temporoparietal blgede daha fazla olmak zere ba
ars, somnolans, stupor grlr.

Beyin Apsesi
Otojen intrakraniyal komplikasyonlar iinde menenjitten sonra en sk grlen
komplikasyondur. Otojen beyin apselerinin byk bir ksm KSOMa, zellikle de
kolesteatomlu KSOMa bal (%90-95) olarak gelimektedir.
En sk temporal lob ve beyincikte grlmelerine ramen, nadir olarak da pariyetal ve oksipital
lobda grlebilir.
Latent Evre: Baars, huzursuzluk, halsizlik, itahszlk en nemli bulgulardr.
Manifest Evre: Apsenin kendisinin ve neden olduu demin etkisiyle kafa ii basnc artar ve
bas semptomlar ortaya kar.
Tedavi: nce hastann genel durumu dzeltilir, daha sonra fokal enfeksiyon oda ortadan
kaldrlr; son olarak da apsenin drenaj yaplr ve intrakraniyal basncn azaltlmasna allr.

Otitik Hidrosefalus
Otitik hidrosefalus lokal nrolojik semptomlar bulunmakszn intrakraniyal basn artyla
karakterize, ge dnem otit komplikasyonudur. Genellikle lateral sins tromboflebitine
sekonder geliir. Ba ars, grme bozukluu, letarji, papil demi, VI. kraniyal sinir
paralizisine bal diplopi muayene bulgusu olarak grlebilir.
Tedavi: Otitin tedavisi ile birlikte artm intrakraniyal basncn azaltlmas hedeflenir.

Kronik Otitis Media zel Formlar

Timpanoskleroz: Tekrarlayan geirilmi enfeksiyonlar sonucu orta kulak boluklarnda,
kulak zarnda ve zellikle kemik zincirinde hiyalin plaklar birikmesiyle karakterize ilerleyici
hiyalinizasyonudur, kulak zarnn salim olmasna karn iletim tipi iitme kayb oluur.

Adheziv Otit: Orta kulakta uzun sre devam eden dk basn sonucu, boluk i
duvarnda kuvvetle incelen kulak zar btn kemik zincirini birbirine yaptrr. Bu durumda
bolukta pratik olarak hava kalmaz, ancak sekresyon da bulunmaz ve kulak zar titreim
yeteneini yitirir. Yuvarlak pencerenin aa havalanma yoluyla henz havalanmas
40

salanabiliyor olmas durumunda, zincir zerinden direkt ses iletimi olabileceinden iletim tipi
iitme kayb grlmeyebilir.

A Evre 1
B Evre 2
C Evre 3
D Evre 4

C- TRAVMATK HASTALIKLAR
Travmatik Kulak Zar Perforasyonu
Nedenler: Hatal kulak lavaj, sa tokas / kibrit p ile kulak kartrlmas, kulaa travma
gelmesi veya patlama yaralanmas sonucunda meydana gelebilir.
Klinik: Ar, iletim tipi iitme kayb, tinnitus, vertigo, bulant ve otohemoraji meydana
gelebilir.
Otoskopi: Kanamal paralanm dzensiz kenarlarla karakterize kulak zar, sklkla ie
doru kvrlmtr ve hiperemik, kanamaldr.

Odyometri: Hafiften ileri dereceye deien iletim tipi iitme kayb

Tedavi: %90 spontan iyileir. Bu hastalarda kulak lavaj yaplmas kontrendikedir.
ocuklarda genel anestezi, erikinlerde lokal anestezi altnda; perforasyon kenarlarna
triklorasetik asit srlerek silastik bir atel ya da ince bir kat (sigara kad) yerletirilir. 3
ayda iyileme yoksa miringoplasti uygulanr.

41

Laterobazal Fraktrler
Genellikle politravmatize kazaya uramlarda (genellikle indirekt patlamalarda), bazen
saldr amal direkt darbeler nedeniyle (kafaya darbe, merdivenden dme)

Piramidin longitdinal fraktr

Klinik: Hematotimpanum (nadiren), kulaktan kanamayla karakterize kulak zar perforasyonu,
bazen retroaurikuler arpma izi, DKYnda basamak bulgusu, iletim tipi iitme kayb, fasiyal
sinir parezisi (%20, genellikle ge parezi), otoliquorrhoe (nadir).

Piramidin apraz fraktr

Fraktr izgisi petrz kemii aprazlar, derinlemesine kemik aprazlar, derinlemesine kemik
labirent ve i kulak yoluna uzayabilir (n planda i kulak semptomlar vardr).
Klinik: Kulak zar perforasyonu ve DKYnda basamak bulgusu olmakszn hematotimpanum,
sinirsel tip iitme kayb/sarlk, salam tarafta spontan nistagmusla beraber ba dnmesi
(labirent tutulumu), fasiyal sinir paralizisi (%50, sklkla ani parezi), staki borusu yoluyla
nazofarinkse liquorrhoe (nadir).
Tan Uygulamalar
Anestezistler ve nroirurjiyenler tarafndan vital fonksiyonlarn stabilize edilmesinden sonra:

Tedavi

Otoskopi: hematotomipanum, kulak zar perforasyonu, DKYnda basamak bulgusu,

Likre, ene eklemi kr
Piramid apraz ve longitudinal fraktrnn kabaca ayrmnda
Frenzel gzl muayenesi
Fasiyal fonksiyonlarn snanmas
Odyogram; hasta mobil ve konuabiliyorsa, aksi halde otoakustik emisyon testi veya
BERA
Likre phesinde immn-elektroforez yntemiyle B2- transferrinlerin gsterilmesi,
eker travmatize hastada kandan karma olabileceinden kullanlamaz.
BT, nroirrjik primer tan erevesinde uygulanyor olmasna karn mmknse
yksek rezolsyonlu petroz kemik grntlemesi de yaplmasdr
Schller / Stenvers- rntgenogram; gnmzde sadece BT yaplamyorsa kullanlr
Fasiyal paralizide manyetik stimlasyon.

Kulak zar perforasyonu bulunmayan hematotimpanumda tedaviye gerek yoktur,

hematotimpanum kendiliinden rezorbe olur. Eer rezorbsiyon sonras iletim tipi
iitme kayb devam ediyorsa n planda kemik ileti zinciri lksasyonu dnlmelidir.

Kulak zar perforasyonu varsa kulak steril kapatlr, gerekli durumlarda antibiyotiklerle
enfeksiyon profilaksisi yaplr. Genellikle perforasyon spontan kapanr.

Likre ile beraber kulak zar perforasyonu varsa kulak steril olarak kapatlr ve
antibiyotiklerle menenjit profilaksisi yaplr, genel durumun stabilizasyonundan sonra
operatif giriimle dura defekti kapatlr.

kulak tutulumu varsa (Sensrinral tip iitme kayb, ba dnmesi) yatak istirahati,
antiemetikler (dimenhidrinat V), i kulak dolamn arttrc kortizonlu infzyon
tedavisi

Primer fasiyal paralizisinde (direkt kazadan sonra oluan) hemen sinir cerrahi olarak
serbestletirilir ve ardndan infzyon tedavisi

Sekonder, deme bal fasiyal paralizide (kazadan saatler, gnler sonra kar) artan
dozlarda kortizon

42

Barotravma
Ani hava basnc deiimlerinde (rnein dalma srasnda ok hzl derine inmek veya basn
kabini bulunmayan uaklarda abuk alalndnda) yan sra staki borusu yetmezlii de
varsa orta kulakta orta kulak mukozasnda ve kulak zarnda kanama, dem, orta kulakta
kanl serz, sv toplanmas ve baz durumlarda hatta kulak zar perforasyonu veya yuvarlak
pencere membrannn rptryle karakterize akut gelien basn dkl ile oluur.
Klinik: batc kulak ars, zonklayc tinnitus, iitme kayb, bazen ba dnmesi.
Otoskopi: Kulak zar retrakte kanamal, orta kulakta sv toplanmas veya hematotimpanum.
Odyogram: letim tipi iitme kayb, bazen kombine iitme kayb.
Tedavi: Dekonjestan burun damlalar, gerekli durumlarda parasentez, analjezikler; i kulak
tutulumu varsa (kombine iitme kayb, ba dnmesi) timpanoskopi yaplmal ve yuvarlak
pencere rptr ekarte edilmelidir.

D- OTOSKLEROZ
Otoskleroz labirent kapslden ve stapes tabanndan kaynaklanan,
patolojinin boyutuna, histolojik aktivitesine ve etkiledii blgenin yerine gre
iitme ve denge fonksiyonlarn etkileyen temporal kemiin idiyopatik bir
lezyonudur. Ossifikasyon odaklar zellikle oval pencere blgesinde sktr,
bu nedenle stapes taban planda fiksasyon meydana gelir.

Histolojik Otoskleroz
Otik kapsldeki otosklerotik kemiin stapedial fiksasyon veya koklear hasar yaratmad
subklinik veya asemptomatik otoskleroz formudur.

Klinik Otoskleroz
Stapedial Otoskleroz: Bu tanm otosklerotik odan stapes taban, annuler ligaman veya
oval pencere giriini etkilemesini anlatr; stapes oval pencerede fiksedir. letim tipi iitme
kayb vardr.
Koklear Otoskleroz: Stapes fiksasyonu olmakszn labirent kapslnn ve koklear
endosteumun tutulmasn anlatr. Bu olgularda sadece sensorinral iitme kayb bulunur.
Juvenil Otoskleroz: Otosklerozun gelime andaki ocuklarda grlen formuna verilen
isimdir.

Epidemiyoloji
Hastaln insidansnda rk nemli bir faktrdr. Beyazlara ait temporal kemiklerde otoskleroz
saptanma oranlar yaklak olarak %2.5 ile %10 arasnda verilmektedir. Zenci temporal
kemiklerinde bu oran %1 olup, Kzlderililerde ise neredeyse hi rastlanmamaktadr.
Cinsiyet bir baka nemli faktrdr. Otosklerozlu hastalarda kadn erkek oran 1,6/1 ile 2/1
olarak bildirilmitir. Kadnlarda erkeklere gre daha sk grlmesi hormonal faktrler ve
kadnlarn kzamk virs enfeksiyonlarna kar daha duyarl olmalaryla aklanmaya
allmaktadr.

Etyopatogenez
Otosklerozun patogenezi, histopatolojisi ve histokimyas hakknda yaplan ok sayda
almaya ramen hastaln nedeni tam olarak ortaya konulamamtr. Travmatik, vaskler,
geliimsel, immnolojik, viral, kaltmsal, hormonal, otoimmnite gibi birok faktr ile
otoskleroz patogenezi aklanmaya allmtr. Otoskleroz sadece insanlarda oluur ve bu

43

nedenle uygun deneysel almalar yaplamamaktadr; dolaysyla patogenezle ilgili teorilerin

bir ksmnn deneysel destekleri ya zayftr, ya da hi yoktur.

Klinik
Otosklerozda yk, fizik muayene ve tetkiklerle tanya gidilmektedir. Otosklerozun kesin
tans ameliyat srasnda konulabilmektedir.
itme Kayb: itme kayb otosklerozda majr semptomdur. Otosklerotik odak annler
ligaman ve stapes tabann tutunca sklkla bilateral olan ancak ounlukla simetrik olmayan
progressif iletim tipi iitme kayb ortaya kar.
Tipik olarak otosklerozdaki iitme kayb sinsi ve arsz olup yava progresyon gsterir.
Hastalarn %20 ila %78i araba, otobs veya trenle yolculuk yaparken veya grltl ortamda
alrken konuma seslerini daha iyi duyduklarn ifade ederler; buna Willis parakuzisi denir,
bilateral olgularda belirgindir.
Tinnitus: Hastalarn 2/3nde bir veya her iki kulakta deiik iddetlerde nlama, motor sesi,
su sesi vb tanmlanan sbjektif tinnitus vardr.
Ba dnmesi: Otosklerozlu hastalarda ba dnmesi yaknmas normal poplasyondan daha
sktr.

Fizik Muayene
Otoskleroz tans iin en nemli ipucu, yaknmalar aklayabilecek fizik muayene bulgusunun
olmaydr. Otoskopide kulak zar iitme kaybna neden olabilecek bir patoloji gstermez,
normal grnmdedir.
Rinne testinde negatif Rinne yant elde edilir. Weber testinde iletim tipi kayp olan kulak
tarafna lateralizasyon saptanacaktr.

itmenin Deerlendirilmesi
Otosklerozda iitme kaybnn miktar ok geni bir spektrumdadr. Hastalarn
deerlendirilmesinde, standart odyometrik testler en nemli tan yntemleridir. Temel
yntemler saf ses ve konuma odyometrisidir.
Kemik eiklerindeki artma odyogramda 2000 Hzde belirginleen bir entik eklinde kendisini
gstermektedir. Buna Carhart entii denilmektedir.
Uygun bir yks olan ve normal kulak zarl ve iletim tipi iitme kayb olan hastalarda Carhart
entii otoskleroz tans iin nemlidir.

Akustik mmitans Testi

Stapes taban ileri derecede fikseyse, etkilenmi olan kulakta hi refleks alnmaz. Otoskleroz
tans iin patogonomik olan difazik yanta on-off etkisi de denilmektedir ve genellikle
hastaln erken dnemlerinde grlr.

Ayrc Tan
Otosklerozun temel klinik zellikleri iletim veya mikst tipte iitme kayb ve bu iitme kaybn
aklamayacak kadar normal bir kulak zarnn bulunmasdr. Bu temel zellikleri tayan
doumsal veya timpanoskleroza sekonder stapes fiksasyonu, osteogenezis imperfekta ve
Paget hastal, malleus ve inkusun epitimpanik fiksasyonu ve kemikik zincir btnlnn
bozulmas gibi patolojileri otoskleroz ayrc tansnda dnmek gerekir.

44

Tedavi
Otoskleroz cerrahi olarak tedavi edilebilen bir hastalktr. Cerrahide, fikse olmu stapesin
suprastrktr karlarak yerine bir protez yerletirilir (stapedektomi/stapedotomi). Herhangi
bir nedenle bu tedavinin uygulanamamas sz konusu olursa iitme kayb iin iitme
cihazyla rehabilitasyon uygulanabilir. Sensorinral iitme kaybnn arlkl olduu olgularda
NaF tedavisi uygulanabilir.
Operasyon riskleri: Sarlk (insidans %0.1-1, bu nedenle iiten tek kulakta relatif
kontrendikasyondur), protezin yetersiz yerletirilmesi sonucu baarszlk veya protezin
sonradan yer deitirmesi sonucu iitmenin yeniden ktlemesi, tat duyusu bozukluklar
(chorda tympani), ba dnmesi ve fasiyal sinir lezyonu (kemik kanal defektleri veya atipik
sinir trasesi durumunda), kalc kulak zar perforasyonlarnda yara iyilemesi bozukluklar.

E- NEOPLASTK HASTALIKLAR
1- Bening Tmrler
Glomus jugulare
Hemanjiyom
Adenom
2- Malign Tmrler
Skuamz hcreli karsinom
Verrkz karsinom
Sarkom
a) Rabdomiyosarkom
b) Fibrosarkom
c) Osteojenik sarkom
d) Liposarkom
3- D ve Orta Kulak Metastatik Tmrler
Gs kanseri
Nazofarinks karsinomu
Renal karsinomu
Prostat karsinomu
Menenjiyom, gliom
Lenfoma, lsemi

Benign Tmrler
Glomus Jugulare
Glomus jugulare veya dier adyla non-kromafin paragangliom (Vena jugularis bulbusu,
plexus timpanicus ve n.petrosus minor blgesindeki nonkromaffin hcrelerin
(kemoreseptrler) tmr), orta kulakta en sk rastlanan benign tmrdr. Benign yapda
olmasna karn agresif seyrederek nrolojik bozukluklar neden olabilen bu tmr bilateral
grlebilmekte ve endokrin deiikliklere yol aabilmektedir. Erkeklere gre kadnlarda 5-6
kat fazla grlebilmektedir. Bu tmrlerde kaltmsal gei de sz konusudur. Glomus
jugulare daha ok orta kulakta Jacobson ve Arnold sinirlerinin yaknnda, juguler bulbus
adventisyasndan kaynaklanr.
Klinik: Orta kulak iinde kk boyutlu bir tmr nabzla senkron pulsatil tinnitusa yol
aarken, orta kula kaplayan bir tmr iletim tipi iitme kaybna neden olur. Fasiyal paralizi
%40 orannda grlr. Ge dnemde dier kaudal kafa iftleri felleri de (IX, X, XII)
grlebilir. Fizik muayenede, erken dnemde otoskopide kulak zar arkasnda zellikle
posterior-inferior kadranda mavi-krmz renkli bir ilik eklinde grlr. Pnmatik otoskopi
yaparak basn artrldnda kitlenin beyazlamas karakteristiktir (Brown iareti). MR (iyi
yumuak doku rezolsyonu salandndan tmr yaylm tam olarak belirlenebilir); gerekli

45

durumlarda kemik tutulumunu deerlendirmek iin yksek rezolsyonlu BT-DSA (damarla

iliki).

Tedavi: Glomus tmrlerinin tedavisi, tmrn byklne ve snfna, hastann yana ve

genel durumuna baldr. Gen, cerrahiye uygun hastalarda ve kk tmrlerde: lgili
damarn radyologlarca embolizasyonundan sonra (artm kanama riski) operatif olarak
kartlr. Yal, operasyon riski yksek hastalarda ve yaylm tmrlerde: Primer radyoterapi
(Ama: Tmr bymesini yavalatmak, kanama riskini azaltmak).

Hemanjiyom
Temporal kemiin hemanjiyomu geniklat ganglion, fasiyal sinirin piramidal segmentinde ve
i kulak kanalnda grlr.

Adenom
Orta kulan primer benign adenomu nadirdir. Orta kulak ierisinde yer alan bu tmr iletim
tipi iitme kayb oluturur.

Malign Tmrler
Klinik

Kokulu, kanl otore

lerleyici iitme kayb
Kulak blgesinde nraljik ar
Sklkla fasiyal paralizi, vestibler bozukluklar

Tedavi yaklam: Histolojinin biyopsi ile kesinletirilmesi ve tmr snrlarnn yksek

rezolsyonlu BT veya MR ile belirlenmesinden sonra kural olarak kombine cerrahi ve
radyoterapi uygulanr.
Skuamz Hcreli Karsinoma:
Skuamz hcreli karsinom orta kulakta nadir grlr.
Verrkz Karsinom:
Ackerman tmr olarak bilinen ve orta kulakta ender grlen bir tmrdr.
Sarkom:
Sarkom orta kulakta nadir grlr.

46

Metastatik Tmrler
Metastatik tmrler orta kulaa farkl yollarla ular. Uzak metastaz olarak en sk gs
kanseri saptanmtr.

YARARLANILAN KAYNAKLAR
Otolaryngology (eds.: Paparella,M.M., Shumrick,D.A., Gluckman,J.N., Meyerhoff,W.L.), 3rd
ed., Vol.1-4, WB Saunders Company, Philadelphia, 1991.
Otolaryngology Head and Neck Surgery (eds.:Cummings CW, Fredrickson JM, Harker LA,
Krause CJ, Richardson MA, Schuller DE), Third edition, volume 1-5, St. Louis: Mosby
Yearbook, 1998
Lee KJ. Essential Otolaryngology Ba ve Boyun Cerrahisi (eviri Editrleri: nerci M,
Korkmaz H), 8. Bask, Ankara, Gne Kitapevi, 2004.
Kulak Burun Boaz Hastalklar ve Ba Boyun Cerrahisi (editr: elik O), stanbul, Turgut
Yaynclk, 2002.
Kulak Burun Boaz Hastalklar ve Ba Boyun Cerrahisi (editr: Ko C), Ankara, Gne
Kitapevi, 2004.
Becker W, Naumann HH, Pfaltz CR. Kulak Burun Boaz Hastalklar (eviri editr: Cevanir
B), stanbul, 1993.
Kulak Burun Boaz Hastalklar ve Ba Boyun Hastalklar (Editr: Keser R), Ankara, Antp
Yaynclk, 2000.
Grevers G. Kulak Burun Boaz Klinik muayene tan tedavi acil klavuzu (eviri: Dizdar Y),
stanbul, Yce Yaynclk, 1995.

47