Finansijska i aktuarska matematika

Zadaci za vjebu
ELEMENTI RAUNA VEZANOG ZA JEDNU GLAVNICU
1. Ulaga je uplatio 5000 n.j. Banka obraunava kamatu godinje po 6% (d). Kojim e
iznosom ulaga raspolagati poslije 4 godine? Treba raditi:
a) pomou algebarske formule
b) pomou tablica sloenih kamata.

K = 5000
p = 6%(d )
n=4
a) K n = K r n
b) K n = K I pn
a)
K 4 = 5000 1,06 4 / log
log K 4 = log 5000 + 4 log 1,06
log K 4 = 3,69897 + 4 0,02531
log K 4 = 3,80021
K 4 = 6312,57
b)
K 4 = 5000 I 64
K 4 = 5000 1,262477
K 4 = 6312,39
2. Na koju e sumu narasti 3 465 n.j. za 5 godina sa 8% godinje ako se kamata
obraunava: I) godinje, II) polugodinje, III) tromjeseno? Treba raditi:
a) pomou algebarske formule
b) pomou tablica sloenih kamata.

K = 3465
p = 8%(d )
n=5
a ) K n m = K r n m
b) K nm = K I pn/mm

Sedmica 2.

Finansijska i aktuarska matematika

I)
a)

II )
a)
5

K 5 = 3465 1,08 / log

K 5 = 3465 I 85

log K 5 = log 3465 + 5 log 1,08

K 5 = 5091,22

K 5 = 5091,22

b)
b)

K 10 = 3465 I 8522==104

m=2

K 10 = 5129,05

K 10 = 3465 1,0410 / log

log K 10 = log 3465 + 10 log 1,04

c)

K 10 = 5129,05

K 20 = 3465 I 8544==202
K 10 = 5148,81

c)
m=4
K 20 = 3465 1,02 20 / log
log K 20 = log 3465 + 20 log 1,02
K 20 = 5148,81

3. Popisom stanovnitva utvreno je da u nekom gradu ima 83 746 stanovnika. Koliko

bi litara mlijeka trebalo obezbijediti za dnevnu potronju poslije 7 godina ako se
rauna sa godinjim poveanjem broja stanovnika po stopi 1,5% i dnevnom
potronjom od 0,55 l po stanovniku?

K = 83746
p = 1,5%( d )
n=7
K n = K I pn
K 7 = 83746 I 17,5 = 92945
92945 0,55 = 51119 ,75
Za dnevnu potronju poslije 7 godina treba obezbijediti 51.119,75 litara mlijeka.

Sedmica 2.

Finansijska i aktuarska matematika

4. Kolika e biti konana vrijednost uloga od 9 625 n.j. za 5 godina i 8 mjeseci ako se
kamata obraunava godinje po stopi 5,25% (d)? Treba raditi:
a) pomou algebarske formule
b) kombiniranim raunanjem sloene i proste kamate
c) iskljuivo pomou I tablice sloenih kamata.

K = 3465
p = 5,25%( d )
n = 5 g 8mj

c)

a) K n = K r n
K
5

2
3

= 9625 1,0525

log K
K
5

2
3

2
5
3

2
3

/ log

2
= log 9625 + 5 log 1,0525
3

p=

p d 5,25 240
=
= 3,5%
360
360

= 9625 I 55, 25 I 31,5 = 12866,24

2
3

= 12862,90

b)
K 5 = 9625 I 55, 25 = 12431,15
12431,15 8 5,25
= 435,09
1200
K n = K 5 + I = 12431,15 + 435,09 = 12866,24
I=

5. Uloeno je 35 485 n.j. sa 5% (d). Na poetku 9. godine ukamaenja kamatna stopa

je poviena na 5,5%. Kolika je vrijednost uloga poslije 12 godina ukamaenja ako
se kamata obraunava godinje?

K = 35485
p1 = 5%( d )
n1 = 8
p 2 = 5,5%( d )
n2 = 4
K n = K I pn11 I pn22
K 12 = 35485 I 58 I 54,5 = 64948,46

Sedmica 2.

Finansijska i aktuarska matematika

6. Banka je primila 8 735 n.j. i poslije 4 godine isplatila 4 230 n.j. Kojim e iznosom
ulaga raspolagati poslije 5 narednih godina ako se kamata obraunava
polugodinje na osnovu godinje stope od 6% (d)?

K = 8735
p = 6%( d )
n1 = 4
4230
n2 = 5
m=2
K n = K I pnmm
K 18 = (8735 I 38 4230 ) I 310 = 9185,98
7. Prije 10 godina uloeno je 600 n.j. prije 9 godina 400 n.j. i prije 3 godine 500 n.j.
Treba izraunati konanu vrijednost svih uloga danas na osnovu godinjeg
obrauna i stope 7%(d)?


u1 = 600
u 2 = 400
u 3 = 500
p = 7%( d )
K n = 600 I 710 + 400 I 79 + 500 I 73
K n = 600 1,967151 + 400 1,838459 + 500 1,225043
K n = 2528,19
8. Banka je likvidirala ulog poslije 6 godina sa 7 085,78 n.j. Koliko je novanih jednica
primila ako je obraunavala kamatu godinje po 4% (d)? Treba raditi:
a) pomou algebarske formule
b) pomou tablica sloenih kamata.

K n = 7085,78
p = 4%( d )
n=6
a) K = K n v n
b ) K = K n II pn
a)

b)

1
/ log
1,04 6
log K = log 7085,78 6 log 1,04

K = 7085,78 II 46

K = 7085,78

K = 7085,78 0,7903145
K = 5600

K = 5600
Sedmica 2.

Finansijska i aktuarska matematika

9. Prilikom likvidacije uloga, ulaga je primio 65 497,22 n.j. Prve 4 godine ulog je bio
ukamaen sa 5% (d) a u narednih 5 godina sa 6% (d). Korisnik uloga obraunavao
je kamatu polugodinje. Koliki je ulog?

K n = 65497 ,22
p1 = 5%( d )
n1 = 4
p 2 = 6%( d )
n2 = 5
m=2
K = K n II pnmm
K = 65497 ,22 II 310 II 28,5
K = 65497 ,22 0,744094 0,8207466
K = 40000
10. Koliko bi novanih jedinica trebalo uloiti sa 5% (d) uz godinji obraun kamate da
bi se moglo primiti poslije 5 godina 12 000 n.j.a poslije 8 godina raunajui od dana
uplate 15 345 n.j.?

p = 5%( d )
n=5
K 5 = 12000
n=8
K 8 = 15345

K = 12000 II 55 + 15345 II 58
K = 12000 0,783526 + 15345 0,676839
K = 19788,40

K =?
11. Za koliko e godina ulog od 345 n.j. narasti na 462,33 n.j. ako se kamata
obraunava godinje po stopi 5% (d)? Treba raditi:
a) pomou algebarske formule
b) pomou tablica sloenih kamata.

K = 345
K n = 462,33
p = 5%( d )
n=?
a) K n = K r n
b ) K n = K I pn
K = K n II pn

a)
Kn
K
n log r = log K n log K
rn =

log 462,33 log 345 0,12713

=
log1,05
0,02119
n=6
n=

Sedmica 2.

Finansijska i aktuarska matematika

b)
K n 462,33
=
K
345
n
I 5 = 1,3400869
I pn =

n=6
ili
II pn =

345
K
=
K n 462,33

II 5n = 0,7462202
n=6
12. Za koliko e godina 3 600 n.j. sa 5% (d) uz polugodinji obraun kamate narasti na
5 899,02 n.j.?

K = 3600
K n = 5899,02
p = 5%( d )
m=2
n=?
K nm = K I pnmm
K n m
K
5899,02
=
3600
= 1,6386166

I pnmm =
I 22,n5
I 22,n5

2n = 20
n = 10

Sedmica 2.

Finansijska i aktuarska matematika

13. Za koje e se vrijeme ulog od 640 n.j. udvostruiti ako se kamata obraunava
polugodinje po stopi od 7% (d)?

K = 640
K n = 1280
p = 7%( d )
m=2
n=?

I 321,5 = 2,0594315 I 321,5 = 2,0594315

K nm = K I pnmm

I 320,5 = 1,9897889 I 32,n5 = 2,0000000

K n m
K
1280
=
640
=2

I pnmm =
I

2n
3, 5

I 32,n5

20 < n < 21

1 : 0,0696426 = (21 2n) : 0,0594315

0,0594315
0,0696426
n = 10,07331075
n = 10 god 26,39d
21 2n =

14. Uloeno je 8 972 n.j. Poslije 5 godina ulaga je imao na raspolaganju 11 450,78
n.j. Po kojoj je dekurzivnoj stopi obraunata kamata ako je godina obraunski
period? Treba koristiti:
a) algebarsku formulu
b) tablice sloenih kamata.

K = 8972
K n = 11450,78
n=5
p=?
a) K n = K r n
b ) K n = K I pn
a)

b)

Kn
K
11450,78
r5 =
= 1,2762795 / log
8972
5 log r = log 1,2762795

I pn =

Kn
K
5
I p = 1,2762795

rn =

p = 5%

log r = 0,021189
r = 1,05
p = 5%

Sedmica 2.

Finansijska i aktuarska matematika

15. Koliko e donijeti kamate ulog od 1 236 n.j. za 5 godina sa 6% godinje (d) uz
polugodinje obraunavanje kamate?

K = 1236
n=5
p = 6%( d )
m=2
I n = K n K = K I pnmm K = K ( I pnmm 1)
I 5 = 1236 ( I 310 1)
I 5 = 425,08
16. U nekom mjestu ima 75 345 stanovnika. Koliko se moe oekivati novih stanovnika
u tom mjestu u toku 10 godina ako se rauna s godinjim prirastom od 1,5%?

K = 75345
n = 10
p = 1,5%
I n = K n K = K I pn K = K ( I pn 1)
I 5 = 75345( I 110,5 1)
I 5 = 12096

Sedmica 2.

Finansijska i aktuarska matematika

RAUN ULOGA
17. Svake godine u toku 6 godina ulagano je po 758 novanih jedinica. Kolika je
vrijednost ovih uloga jednu godinu nakon uplate posljednjeg uloga ako se kamata
obraunava godinje po stopi 7% (d)? Treba raditi:
a) pomou algebarske formule
b) pomou tablica sloenih kamata.

u = 758
p = 7%( d )
n=6
Kn = ?
r ( r n 1)
a) K n = u
r 1
b ) K n = u III pn
a)

b)

1,07 (1,07 6 1)
K 6 = 758
1,07 1
1,07 (1,5007304 1)
K 6 = 758
0,07
K 6 = 5801,7484

K 5 = 758 III 76
K 5 = 758 7,6540211
K 5 = 5801,7479

18. Treba izraunati konanu vrijednost 20 polugodinjih uloga po 524 n.j. ukamaenih
polugodinje po 6% (d) est mjeseci nakon posljednje uplate.

u = 524
p = 6%( d )
n = 10
m=2
Kn = ?
K n = u III pn/mm
K 20 = 524 III 610/ 22
K 20 = 524 III 320 = 524 27,676486
K 20 = 14502,478

Sedmica 2.

Finansijska i aktuarska matematika

19. Koliko e ulaga imati na dan posljednje uplate ako uplauje polugodinje u toku 5
godina po 425 n.j. ako je godinja kamatna stopa 6% (d) i ako banka obraunava
kamatu polugodinje? Treba primijeniti:
a) algebarsku formulu i
b) tablice sloenih kamata.

u = 425
p = 6%( d )
n=5
m=2
Kn = ?
r n m 1
r 1
= u (1 + III pn/mm1 )

'
a ) K nm
=u
'
b ) K nm

a)
K 10'
K

'
10

b)

1,0310 1
= 425
1,03 1
1,3439164 1
= 425
1,03 1

K 10' = 425 (1 + III 39 )

K 10' = 425 (1 + 10,463879)
K 10' = 4872,1485

K 10' = 4872,149

20. Svake godine u toku 10 godina ulagano je po 400 000 n.j. uz 7% (d) i uz godinji
obraun kamate. Kojim e iznosom ulaga raspolagati 3 godine nakon posljednje
uplate?

u = 400000
p = 7%( d )
n = 10
m=3
Kn/m = ?
a ) K n / m = u III pn I pm 1
b ) K n / m = u (1 + III pn 1 ) I pm

b)

a)
K 10 / 3 = 400000 III

10
7

2
7

K 10 / 3 = 400000 (1 + III 79 ) I 73

K 10 / 3 = 400000 14,78361 1,1449

K 10 / 3 = 400000 (1 + 12,816448) 1,225043

K 10 / 3 = 6770297 ,40

K 10 / 3 = 6770297,10

Sedmica 2.

10

Finansijska i aktuarska matematika

21. Na poetku svakog polugodita u toku 6 godina ulagano je po 9 000 n.j. Kolika je
bila vrijednost ovih uloga 3 godine poslije posljednje uplate ako se kamata
obraunava polugodinje na osnovu godinje stope 7% (d)?

u = 9000
p = 7%( d )
n=6
m=2
n1 = 3
Kn/m = ?
a ) K n / m = u III pn/mm I pn1/mm1
b ) K n / m = u (1 + III pn/mm1 ) I pn1/mm
a)

b)

K 6 / 2 = 9000 III 312,5 I 35,5

K 6 / 2 = 9000 15,11303 1,1876863
K 6 / 2 = 161545,94

K 6 / 2 = 9000 (1 + III 311,5 ) I 36,5

K 6 / 2 = 9000 (1 + 13,601962) 1,229255 = 161545,80

22. Svake godine u toku prvih 5 godina ulagano je po 6 000 n.j., a u toku sljedeih 5
godina po 8 000 n.j. Ulozi su polagani anticipativno, a kamata obraunavana
godinje po stopi 7% (d). Treba izraunati konanu vrijednost.

u1 = 6000

K n = u1 III pn1 I pn2 + u 2 III pn2

n1 = 5

K n = 6000 III 75 I 75 + 8000 III 75

u 2 = 8000

K n = 6000 6,1532907 1,4025517 + 8000 6,1532907

n2 = 5

K n = 101008,17

p = 7%( d )
23. Svake godine u toku 9 godina ulagano je po 3 465 n.j. Kolika je vrijednost uloga na
dan posljednje uplate ako je kamata obraunavana godinje i to u toku prvih 5
godina po stopi 6% (d), a kasnije po 7% (d)?

n=9
u = 3465
p1 = 6%( d )
n1 = 5
p 2 = 7%( d )
n2 = 4

Sedmica 2.

11

Finansijska i aktuarska matematika

K n' = u (1 + III pn 1 )
K n' = u III pn11 I pn22 1 + u ( III pn22 1 + 1)
K n' = 3465 III 65 I 73 + 3465 (1 + III 73 )
K n' = 3465 5,9753185 1,225043 + 3465 (1 + 3,439943)
K n' = 40748,277
24. U toku 10 godina ulagano je godinje anticipativno po 625 n.j. Na kraju este
godine banka je isplatila ulagau 2 842 n.j. Kolika je konana vrijednost ovih uloga
ako se kamata obraunava godinje po 5% (d)?

n = 10
u = 625
n 6 2842
p = 5%( d )
Kn = ?
K n = u III pn
K n = (625 III 56 2842 ) I 54 + 625 III 54
K n = (625 7,1420084 2842) 1,2155063 + 625 4,52563125
K n = 4799,7731

25. Konana vrijednost 7 godinjih a) anticipativnih, b) dekurzivnih uloga je

a) 84 734,68, b)79 938,38 n.j. Prvih 6 uloga su jednaki, a sedmi je 6 000 n.j.
Kamata se rauna godinje po stopi 6% (d). Koliki je ulog?

n=7
a) K n = 84734,68
b) K n' = 79938,38
n7 = 6000
p = 6%(d )
u=?
a)
K n = u III 66 I 61 + 6000 I 61 = 84734,68
u = 10000
b)
K n' = u (1 + III pn 1 )
K n' = u III 66 + 6000 = 79938,38
u = 10000

Sedmica 2.

12

Finansijska i aktuarska matematika

26. Dug od 200 000 n.j. dospijeva nakon 2,5 godina. Kojom bi se polugodinjom
otplatom mogao isplatiti ako bi se otplate polagale na kraju polugodita i ako se
kamata obraunava polugodinje na osnovu godinje stope 9% (d)?

K n' = 200000
n = 2,5
m=2
p = 9%(d )
o=?
K n' = o (1 + III pn 1 )
200000 = o (1 + III 45,51 )
o = 36558,33
27. Iznos kamata na 7 jednakih godinjih dekurzivnih uloga je 82 701,06 n.j.
Obraunski period je godina a kamatna stopa je 7% (d). Koliki je ulog?

n=7

I n' = u (1 + III pn 1 ) n u

I 7 = 82701,06

I n' = u (1 + III pn 1 n)

p = 7%(d )
u=?

u=

K n' = u (1 + III pn1 )

82701,06
1 + III 76 7

u = 50000

I n' = K n' n u

28. Ulagano je godinje anticipativno svake godine osim posljednje po 3 000 n.j.
Konana vrijednost svih uloga (raunajui i posljednji) je 23 261,513 n.j. Kamata je
obraunavana godinje po 10% (d). Koliki je posljednji ulog i koliko ima uloga?

u = 3000
K n = 23261,513
p = 10%(d )
n=?
K n = u III pn
23261,513
= 7,7538376
3000
5<n<6
III 10n =

1
(3000 III 105 + u ) I 10
= 23261,513

u = 1000
U ovakvim sluajevima se ne radi linearna interpolacija.
Moe se primjetiti da je uloen iznos od 3 000 n.j. pet puta (5 godina je ulagano po
3 000 n.j.). esti, ujedno i posljednji ulog je poloen na poetku este godine (krnji
ulog) i on je manji od prethodnih te iznosi 1 000 n.j.
Sedmica 2.

13