Bir Yerel Ynetim Deneyi

Pertev Aksakal

FKR SNMEZ - SORGU

GR

Yerel Ynetimlerle lgili Ksa Bir Deerlendirme

ddianamedeki Baz Sulamalar

Fatsa Belediye Bakanlna Aday Oluum

Seimlerde Bask Yaptm ddialar

amura Son Kampanyas

Fatsa Halk Kltr enlii

Belediye Meclisi yelerini Tehdit Ettim

Belediye almalarndan rnekler

Karaborsaya Kar Mcadele

Kepenk Kapatma Olay

Sonu

Ek: Fotoraflar

FKR SNMEZ (1938-1985)

"Belediye'nin ald tm kararlar halkla tartlmtr. Halkn onay olmayan hi
bir i belediye tarafndan yaplmamtr. Halk Ynetime katlmtr. Tek
cmleyle HALK BELEDYE'DE SZ VE KARAR SAHB klnmtr.

GR
(...)Uzun yllardan bu yana hakkmda ok eyler sylendi ve yazld. Bu arada
ahsma ynelik eitli karalamalar bilinli ve sistemli olarak yrtld. Bu
konuda baz kii ve kunlular, adeta kendilerini bu ile ilgili ve grevli
klmlardr. Bu karalama kampanyas, zellikle siyasi dnceme, ahsma
ve bakanln yaptm Fatsa Belediyesine ynelik olmutur.
Mahkemenin geen aamalarnda ksa da olsa bu saldrlarn nedenlerini
aklamaya altm. Bu aamada, siyasi dncemin ne olduunu, hangi
koullarda belediye bakan olduumu, Fatsa Belediyesi'ni hangi anlay
dorultusunda ynettiimi, bunca saldrlara neden hedef olduumu
aklamaya alacam.

Fatsa'da yaanan olaylarn gerek sorumlularnn kimler olduunu, yaanan

gerekleri, akla, manta uygun ve bir ksmn da belgelere dayandrarak
anlatmaya alacam.
Her eyden nce devrimci dncelere sahibim ve devrimciyim. Benim bu
dnceye sahip olmam elbette ki tesadfi deildir. Dnyada ve lkede
yaanan ekonomik, sosyal ve siyasal gelimelerden etkilenmiimdir.
lkemiz, emperyalizme baml, onun gdmnde bir ekonomik sistemle
ynetilmektedir. Bunu kim inkar ederse etsin bu byledir. Bu durumdan dolay
lkemiz geri braktrlm, smrge bir lkedir.
lkemizde, kapitalizm, kendi zgc ile gelimediinden srekli bir kriz
iindedir. Bu yaanan bir gerektir. Biz gelimeyi, ileri sanayi lkelerle giriilen
ekonomik ilikilerle zmeye almzdr. Ancak bu ilikiler, lkemizin sanayi
ynnden geri oluu, ileri sanayi lkeleriyle girilen ikili ilikilerde lkemiz
aleyhinde bir yol izlemi ve lkemizde kapitalizm, d mdahalelerle arpk bir
biimde kurulmutur. Bu durum eitli uluslararas kurulularn lkemizin
ekonomisi zerinde doal olarak sz ve karar sahibi olmasn beraberinde
getirmitir. Sonuta lke ekonomisi ar bir bunalma girmitir. Bu bunalmn
zm ise, daima yabanc reetelerde aranmtr. Oysa, her gelen yeni
reetelerle, grlmtr ki, bunalmlar daha da artmtr. lke ekonomisi
zerinde karar sahibi, emperyalist kurulular olmutur. Ekonomimiz, bu
kurulularn tavsiyeleri dorultusunda dzeltilmeye uralmtr. Ancak, tam
tersi olmutur. Ekonomik ynden, AET, IMF, OECD ve Dnya Bankas gibi
kurulularn mdahaleleri sonucu ekonomik ve siyasi bamszlmz
elimizden alnrken, askeri alanda NATO ile girilen ilikiler, birok askeri
ykmllkleri berabarinde getirmitir. kili anlamalarla lkemiz,
emperyalizmin ileri bir karakolu duumuna drlmtr.
Uluslararas tekellerle ekonomik alanda girilen ilikiler sonucunda yeralt,
yerst kaynaklarmz yabanc tekellerin smrsne terk edilmitir.
Uluslararas ekonomik kurulularn tavsiyesi dorultusunda taban fiatlar
dk tutulmutur, ii cretleri dondurulmutur, memur maalar aaya
ekilmitir, zaman zaman artlar yaplmsa da bunlar gstermeliktir. Bu byle
olunca yatrmlar durmu, isizlik gndeme gelmi, hayat pahall alp ban
yrmtr. Paramz her gn deerini yitirmi, halkn alm gc kalmamtr.
Bu ve buna benzer durumlardan dolay lke ekonomisi krizler iine girmitir.
Bu durum, siyasi alana yansmtr. lke, 12 Eyll ncesi kaos ortamna
girmitir. Bunun sorumlusu aranyorsa, Fatsa Belediye Bakan olarak ben
deilim. Bunalmn sorumlusu lkeyi uluslararas tekellerin karlar
dorultusunda ynetenlerdir. kili anlamalarla lkeyi baml duruma
getirenlerdir. Bir avu mutlu aznln karlar iin halkmzn sefaletine sebep
olanlardr. Halkmza zam, zulm, ikenceyi reva grenlerdir. Bu amala siyasi

iktidarlar elinde bulunduran hakim snfn kendisi ve onlarn emir kulu olan
siyaset adamlardr.
Btn bu olup bitenlere, Ulusal Kurtulu mcadelesi vermi bir lkenin insan
olarak ilgisiz kalmam mmkn deildir. te bu anlay ierisinde
emperyalizme, faizme, gericilie kar demokratik eylemlerde yer aldm.
lkemin, emperyalist devletlerle girilen ilikilerden kmasn, lkemin yeralt,
yerst kaynaklarnn yabanc tekellerin smrsnden kurtarlmasn,
lkemin bamszln zedeleyen ve ulusal onurumuzu yok eden tm ikili
anlamalarn feshedilmesini lkemin askeri ynden girilen ilikilerden yani
NATO'dan kmasn, lkemin hem askeri hem de ekonomik ynden tam
bamsz duruma gelmesini istemiimdir. Bu uurda verilen mcadelelerde yer
almmdr.
Ayrca, lkemin faistletirilme istemine kar demokrasiyi savunmuumdur.
lkemde ynetimin demokratiklemesini, demokrasinin tm kurumlarnn
ilemesini ve ada demokrasi seviyesine ulamasn istemiimdir. Soygun
ve smrnn ortadan kalkmasn, ikence ve zulmlerden halkmzn
kurtulmasn istemiimdir. Bu amala ve bu yolda verilen mcadeleler iinde
yer almmdr. Bu davranm yurtseverliimin gerei olarak grmekteyim (...)
Savc, hazrlam olduu iddianamede, Fatsa'nn sosyo-ekonomik
durumundan ksaca bahsetmektedir. Ancak, bu durum gerekleri tm akl
ile ortaya koymaktan ok uzaktr. zellikle siyasi durumun tahlili, savclar
tarafndan sonular zerine yaplmaya allmtr. Sonular ortaya karan
maddi olgular, tamamen gzard edilmitir. rnek olarak, Fatsa insannn
CHP'nin ya da onun solunda bir aray iinde olduunu koymu, ama bunun
nedenleri zerinde hi durmamtr. Fatsa insannn iinde bulunduu sosyoekonomik ve siyasal koullar bilinmeden, o koullar ortaya karan nedenler
yeterince irdelenmeden Fatsa hakknda hkm yrtmek, doru yarglara
ulaabilmek olas deildir. Byle bir mantn savunulmas, balangta
nyargl davranmak anlamna gelmektedir.
Baz evrelerin Fatsa ve Fatsa halk zerinde oynadklar, oynamaya
altklar oyunlar net bir ekilde ortaya konulmaldr. Aksi halde u anda
karnzda sank sfatyla bulunan benim ve dier sanklarn hangi koullarda
sank durumuna getirildiimiz anlalamayacaktr. Byle bir eksiklik,
yarglamann, balangta yanl temellerde yaplmasn getirecek ve de doal
olarak sonuta doru ve adil yarglara ulalamayacaktr.
Fatsa, hepimizin bildii gibi, Dou Karadeniz'de kurulmu bir yerleim
birimidir. Dou Karadeniz'in birok yerinde olduu gibi ekonomisinde ba rol
fndk rn oynamaktadr. zl ifadeyle, Fatsa halknn en byk geim
kayna fndktr. Ayrca, fndn lke ihracatndaki pay ve nemi herkes
tarafndan bilinmektedir. Ksaca zetlemeye alrsak, fndk Fatsa'nn,
Fatsallarn her eyidir. Fatsa'da fndksz bir yaam dnlemez. Burada

hemen vurgulamalym ki, Fatsalnn, Fatsa kylsnn yaamnda bunca

nemi olan fndk, hibir dnemde Fatsa halkn gldrmemitir. Adeta kara
yazgs olmutur. nk, hibir dnemde verilen fndk taban fiatlar yeterli
olmamtr. Brakn yeterli olmay, reticinin retim masraflarn zor karlayan
bir taban fiat politikas yllardan bu yana srarla srdrlmtr. Binbir glkle
rettii rne yeterli deeri alamayan Fatsa kyls, uygulanan yanl kredi
ve taban fiat politikalaryla tccar ve araclara kle edilmitir. ylesine
borlandrlmtr ki, tccarlara arazilerini tmden satsa dahi, bu modern
klelikten kurtulamayacak hale getirilmitir. Zaten rnlerinden elde edilen
kazanla halk, ok kstl olanaklarla yaamak durumunda braklm, buna bir
de faiz, karaborsa, pahallk, isizlik de eklenince yaam Fatsal iin daha
ekilmez hale gelmitir. Daha zl olarak sylersem, Fatsa halk iin
yoksulluk, yaamn bir paras olmutur. Bu byle olunca halk yaamn zaruri
ihtiyalarn karlamakta g durumlara dmtr.
Yukarda zetlemeye altm durun, yllar boyu srp gelmitir. Seimden
seime oy aldatmacas ile tatl vaatler, mutlu gelecek nutuklar atlm, ancak,
bir sonraki seime kadar bu vaatler unutulup gitmi, yani Fatsa'l, hakim
snflarca yaratlan kt kaderine terk edilmitir. Bu neden byle olmutur?
Sorgumun banda belirttiim gibi, lkemizin ekonomisi uluslararas
emperyalist kurulularca ynetilmektedir. Trk kylsnn rettii her eyin
fiat, bu kurulular tarafndan belirlenmektedir. oka duyduumuz IMF
reetesi bu iin esas kaynadr. Bu reete, Trk kylsnn idam fermandr.
24 Ocak Kararlar tabutudur. Cenazesini kim, ne zaman, nerede kaldrr
orasn ben bilemiyorum. Btn bunlara, kylnn retimde ihtiya duyduu
kredinin yeterli olmay, gbre ve ila gibi dier tarm girdilerinin fiatlarnn
yksek oluu yannda, zaman zaman taban fiyatlarnn retim maliyetini
karlamay eklenmektedir. Kyl iin hamalln yapmaktadr. Bir de buna
Fiskobirlik'teki yolsuzluklar da eklenince hayat Fatsa'da, Fatsa kyls iin
ekilmez bir hal almaktadr.
Yllardan bu yana srdren fndktaki smr politikas Fatsa halknn siyasi
iktidarlara gvensizliini getirmitir. Bu uygulamalara neden olan iktidarlarn ve
onlarn uzantlarnn politikalar ho karlanmamaya ve eletirilmeye
balanmtr. Giderek bu honutsuzluk tepkilere, kitlesel eylemlere- kanlmaz
bir biimde dnmtr. Gn gelmi siyasi iktidardan zm bulamayan
binlerce insan miting alanlarn doldurup, kendi sorunlarn bu biimde zme
yolunu semitir.
Ancak, dnyann her yerinde olduu gibi, smrye kar balayan bu
demokratik kprdan, hakim snflarn sert tepkilerine ve zulmne neden
olmutur. Resmi kurulular; bir yanda smrenler, faizciler, karaborsaclar
dururken, meru haklarn korumaya alan halk sindirmeye almlardr.
Bu noktada halk, ok iyi grmtr ki, kendisini smrenler bizzat kendi
oylaryla seilen iktidarlarca korunmaktadr.

Smrye kar mcadele ykseldike karlar bozulan egemen evreler,

smrye kar yrtlen mcadeleyi bastrmak amacyla faist militanlarn
halkn zerine saldrtmlardr. Bylesi saldrlara boyun eilemezdi. Fatsa
halk, faist saldrlar karsnda boyun emeyi, teslim olmay deil, direnmeyi
semitir. Mara'ta, orum'da ve yurdun birok yerinde faistlerin gelitirdikleri
katliamlara Fatsa'da, Fatsa halk frsat vermemitir. Byle yapt iin, yrei
insanlktan yana olan hi kimse Fatsa halkn sulu gsteremez. nk
faizm, insanlk suudur. Faist katliamlara seyirci kalmak, son tahlilde bu
insanlk suuna ortaklk anlamna gelir.
Savcnn Fatsa halknn meru zemindeki mcadelesini terr, anari gibi
gstermeye almas tek ynl ve batan nyargl bir anlayn
sergilenmesidir.
Fatsa halknn mcadelesi eskilere dayanr. zellikle son yirmi ylda Fatsa
halk, yukarda ksaca zetlemeye altm olaylarn benzerleriyle oka
karlamtr. Elbette Fatsallar, smr ve zulme kar karken, bu hakl
mcadelelerinde, her zaman yan balarnda onlara omuz veren demokrat,
ilerici, devrimci kii ve kurulular barlarna basmlar, onlar kendilerinden
bir para gibi grerek, onlara gven duymulardr. 1979'lara kadar, demokratik
anlamda ve meru zemindeki mcadeleler sonucu, tm zorluklara ve
engellemelere karn, halk, birok hakl istemini gerekletirmitir. Fndkta
smr geriletilmitir. Karaborsa Fatsa'da byk oranda nlenmitir. Ar faiz
olay asgari dzeye indirilmitir. Kyl, tccar elinden ve ar faiz
smrsnden byk oranda kurtulmutur. Fatsa'da faistlerin kitle katliam
yapmalarna izin verilmemitir.
Ksaca sylemek gerekirse, Fatsa, Fatsa halknn abalaryla yaanabilir bir
kent haline gelmitir. zellikle 1979-1980 yllarnda Trkiye'deki kaos ortam
Fatsa'da yaanmamtr. Elbetteki demokratik muhteval eylemler gndeme
gelmitir. Ancak, Reat AKKAYA Orduya gelene dek, olaylar O'nun
dnemindeki silahl boyutlara hibir zaman ykselmemitir. Fatsa'da tm bu
gelimeler olurken, bundan evre il ve ileler etkilenmilerdir. Onlar asndan
Fatsa halknn verdii mcadele rnek olmutur. Ve giderek smr ve zulme
kar k temelindeki mcadele evreye de yaylmtr. Kendi gcnn
bykln kavrayan Fatsallar; belediye ynetiminde baarl olacana
inandklar ve devrimci olarak tandklar Fikri SNMEZ'i aday gstererek
semilerdir. Bu durum, baz evreleri rahatsz etmi, zellikle yeni belediye
bakan, halkn yararna, bir avu smrcnn haksz kazancn engelleyici
faaliyetlerde bulunmaya balaynca kar bozulanlarn huzursuzluu daha da
artmtr.
te, saydm bu nedenlerden dolay Fatsa, egemenlerce hedef seilmi,
sulu ilan edilmitir. Fatsa olay, kamuoyunda arptlarak, Fatsaya saldrnn
zeminleri hazrlanmtr. O dnemin en yetkili az olan DEMREL'in orum'da
insanlar katledilirken ve de Fatsa'da hibir olay yokken, "orum'u brakn,
Fatsaya bakn" demesi ok anlamldr ve maksatldr.

Fatsa Trkiye'nin bir parasdr, iddia edildii gibi, kimse Fatsa'da ayr bir
devlet kurmamtr. Evet, Fatsa'nn dier yrelerimizden ayr yanlar vardr.
Fatsa, Trkiye emeki halknn bamszlk ve demokrasi mcadelesinde bir
adm daha ndedir. Fatsa, smr ve zulme ba ememenin simgeletii
yerdir. zetle, hakim snflarn ve onlarn szclerinin, Fatsa'y dman
gstermelerinin, yle grmelerinin nedeni, orada emperyalizme ve faizme
kar yrtlen bamszlk ve demokrasi mcadelesinin, smr, talan ve
zulme kar verilen mcadelenin eritii boyutlarla ilgilidir. Ve bundan dolaydr
ki, Fatsa ve Fatsann yutsever halk, baz evreler tarafndan dman
seilmitir. te bugn burada ben dahil yzlerce insan, mahkemenizin nne
bu mantk sonucunda kartlm bulunuyoruz.
Benim bugn burada bu davada yarglanmamn yukarda szn ettiim
genel nedenlerin, yan sra, zel nedenler de vardr. Ben uzun yllardan bu
yana yaamm srdrdm blgede fndk smrsne kar, karaborsaya
ve kar evrelerine kar yrtlen mcadelelerde yer almmdr. Blgede
dzenlenen, "Fndkta Smrye Son", "Hayat Pahall" ve buna benzer
mitinglere katlarak, ounda yer almmdr. Bu mitinglerde fndkta smr,
taban fiyat politikas, hayat pahall, isizlik gibi konularda konuma
yapmmdr. Bu tr faaliyetlerimden dolay en geni halk kesimi tarafndan
tannrm. Bu faaliyetlerimden dolay Fatsa halknn byk bir blmnn
sevgisini ve gvenini kazanrken, bir avu smrcnn antipatisini kazanm
olabilirim. Bundan dolay bu insanlarn hakkmda gelitirdikleri olumsuz
propagandalarn bugn burada yarglanmamda nemli lde pay vardr.
Bir baka neden de, yllarca Fatsa Belediyesi'ni halkn yararna deil, kendi
zel karlar iin kullananlarn, benim belediye bakanlmdan dolay bu
karlarnn bozulmasdr. Bu nedenle, hakkmda oluturulan karalama
kampanyasnda yer almlardr. Ve burada yarglanmamn bir nedeni de
bunlarn abalan sonucu lmutur. Esas ve en nemlisi Fatsa'y MHP, GD ve
onlarn etelerine karargah haline getirmek isteyenler, beni engel
grmlerdir. Engel grmelerinin nedeni ise udur: Fatsa halk onlar da
tanyordu, beni de yllardan bu yana tanyorlard. Halk, bana inanyor ve
gveniyordu. En zor gnlerde beni yanlarnda buluyordu. Halk, faistleri
Kahramanmara'tan, Malatyadan, Elazdan, Sivas'tan ve orum'dan,
yaptklar katliamlardan, birok kanl olaylardan tanyordu. Fatsa'da Halkevi
Bakan Kemal KARA'y, lise rencisi sa AYDEMR'i Kurtulu Mahallesi'nde
mahalle halknn ok sevdii Tevrat GLER'i katletmelerinden de tanyordu.
Buna karlk Fatsa halknn, esnafnn, iisinin, memurunun ve kylsnn
gznde bamszlk ve demokrasi mcadelesinde kazanm olduum
saygnlk insanlarn bana olan gvenlerini ve balln arttryor, bu da
faistlerin Fatsa'da rgtlenmesine byk engel tekil ediyordu.
Fatsa Belediye Bakanl'na halkn byk destei ile seilmi olmam, bu
glerin Fatsa iin dndklerini gerekletirmesini olanaksz bir duruma
getirmiti. Beni, halkn desteinden ve gznden dremeyeceklerini
anladklarndan Fatsa'da hain emellerini gerekletirmek iin beni hedef

semilerdi. Bu sefer saldrlarnn hedefi canma, malma ynelik olmutu.

Bana defa silahl saldrda bulunmulard. Evim yaklm, ailem ve
yaknlarm tehdit edilmi ve ge zorlanmt. Btn bunlardan netice
alamadklarnda rotay deitirmilerdi. Devletin st dzey yneticilerini
zerime kkrtarak tutuklanmam salanmt. "Nokta Operasyonu" adyla
anlan 11 Temmuz Operasyonu bu plann bir parasdr.
Bu davada bu kadar ar sulamalarla yarglanmam yukarda anlattm
gelimeler sonucunda olmutur. Bu durumu salamak iin devletin birok
kurumunu kendi hain emellerine alet etmilerdir. Bu tutumlarn Fatsa Davas
soruturmalar srasnda srdrmlerdir. ddianame'yi hazrlayan savclar
beni, bu glerin dorultusunda sulamaya almlardr. ddianame'de sua
gre deil, ismime gre iddialara yer verilmitir. Bu davada bana byle bir yer
verilmesinin nedenlerinden biri de 12 Eyll ncesi ve sonrasnda, zellikle sa
basnn, gerici yayn organlarnn, siyasi iktidar olarak MC Hkmetlerinin
bana kar ynelttikleri sulamalardr.
Bir yandan stanbul'un byk tirajl gazeteleri, benim beyanmm gibi
gazetelerine manet haberler karyorlard. Bunlar yalan ve demagojiye
dayal yorumlar getirerek, Fatsa'y ve ahsm kamuoyunda yanl
bilgilendirme abasna girmilerdi. br yandan Ordu Valisi Reat AKKAYA ve
adamlar bu gazetelere kaynaklk ederek, kamuoyu Oluturulmasna
almlard. "Kurtarlm Blge", "Pasaportsuz girilemeyen ehir", "Kk
Moskova", "Komitelerin ynettii ehir", "Vatan topraklarndan ayr yer", "Kzl
gne Fatsa'dan doacak" ve buna benzer sfatlarn ve kampanyalarn
sonucunda, aslsz sulamalar ortaya atlm ve Fatsa karalanmak istenmitir.
Btn bunlar o dneme has koullara uygun bir biimde yaplmtr. Fatsa'ya
kar giriecekleri saldrlarn kamuoyunda haklln kantlamak iin yaplan
hazrlklar daha sonra 11 Temmuz 1980 Nokta Operasyonu ile sonulanmtr.
Basn ve Vali Reat AKKAYA bu kampanyay yrtrlerken, devletin en st
yneticisinden, en alt yneticisine kadar birok kii ve kurulular ahsm ve
Fatsa hakknda birok yorumlarda ve deerlendirmelerde bulunmulardr. o
kadar ileri gtrlmtr ki, 1982 Anayasas Mecliste grlrken baz
Danma Meclisi yeleri "Bu Anayasay beenmeyenler Fatsa Belediye
Bakan Fikri SNMEZ'in Anayasasna hayran olanlardr" eklinde gya
birbirlerini eletirerek, kiiliklerini sergilemilerdir. Bu da, hakkmda yrtlen
olumsuz kampanyann nasl olumsuz ynde etki yaptnn en iyi bir
gstergesidir.
Bunun yannda zel olarak bu konuda Tercman Gazetesi kendisini adeta
mahkeme yerine koyarak beni ve bu dava sanklarn ve de Fatsay
gazetelerinin kesinde mahkum etmilerdir. 1982 Ylnda Fatsa Davas'nn
balamasna ksa bir sre kala saldrlarn hzlandrmlardr. 10-15 gn hi
durmadan btn ke yazarlarn, yorumcularn ve rportajclarn, her trl
ilerini bir tarafa braktrarak bu ile grevlendirmilerdir. Milli Gvenlik
Konseyinin 52 ve mteakip bildirilerine aykr yaynlarn srdrmlerdir. Bu

durumdan madur olacak insanlar dilekelerle komutanla bavurmu

olmasna karn Tercman Gazetesi'nin bu tutumuna mdahale edilmemitir.
Hatta Fatsa mahkemesinin balad gnlerde "Terzi Fikri ve yoldalar
yarglanyor" biiminde att balklarla bu abalarn Tercman Gazetesi
mahkeme huzurunda da srdrmtr. O gnk durumada Askeri Savc bu
konudan sz etme ihtiyacn duymu ve "Baz gazeteler bu davada yarglanan
bir sann mesleini isminin nne koyarak kltc haber yazmaktadr..."
diyerek nlem alnmasn istemitir. Ancak, ayn gazete yaynlarn daha sonra
da srdrmtr. Bu gazete hakknda bugne kadar herhangi bir yasal ilem
yaplmamtr. ( Bu konuda birok dileke verdim.)
Burada unu aklamak isterim ki, ben 30 yla yakn geimimi terzilik
mesleimle salamaktaym. Bana "Terzi" olarak hitap edilmesi beni
kltmez, aksine yceltir. Ben ad geen gazetenin yneticileri, yazarlar gibi,
lkemde Amerikan emperyalizminin borazanln yapp, onlara kiralanmadm.
Mesleimde toplumsal hizmet verdim. Bu gazetenin terzilik mesleini ve
terzileri kk grmesi, ahsmda, lkemizdeki tm sanatkarlara, alnteri ve
gz nuru dken milyonlarca insana hakaret etmektir. Amerikan kltrnn
hayran olan bu insanlardan baka trl davranmalarn ben ahsen
beklemezdim. Btn bu abalar tek eyi hedeflemektedir. Gemite Fatsay,
Fatsa Belediyesi'ni ve ahsm hedef gstererek, tutuklanmam salam bu
gazetenin hedef gstermesi sonucunda binlerce Fatsa'l ikencelerden
geirilmi, bir blm de cezaevlerine doldurulmutur(...)
ddianame'de Tercman Gazetesi ve benzerlerinden birok alntlar vardr.
Bunlar, tesadfi olamaz. Bu aamada ayn abalar ve teden beri yaratlan
kamuoyu ve baz evrelerin davranlar bu davann sonucuna tesiri
amalamaktadr. Bu davranlar, mahkemenin zerinde basky
amalamaktadr. Ksa sre nce Fransa'da Orly baskn nedeniyle yarglanan
Ermeni militanlar hakknda Fransz basnnn tarafl yaynlarnn mahkeme
zerine basky amaladn syleyen yetkililerimiz, ayn hassasiyeti davamz
iin gstermemilerdir. Bugn burada her eyden nce bir belediye bakan
olarak yarglanyorum. lkemizde ilk kez bir belediye bakan, bu kadar ar
ithamlarla mahkeme huzuruna kartlyor. Ben, belediye bakanl grevini
babadan evlada devredilen bir miras biiminde almadm. Veya belediye
ynetimini bir darbe sonucunda da almadm. Mevcut anayasal dzenin gerei
olan demokratik seimler sonucunda bu greve geldim. Aklmn ve alma
gcmn yettiince bu grevi bana veren halkma hizmet etmeye almtm.
Bu grevi yerine getirip getiremediimi ifadelerimin seyri iinde anlatmaya
alacam.
Yerel Ynetimlerle lgili Deerlendirmeler
Yerel ynetimler incelendiinde, ortaya klarnn ok eski tarihlere
dayand grlr. Yerel ynetimler demokrasiler sonucu ortaya km
deildir. Tam tersine demokrasiler yerel ynetimler deneyimlerinin sonucu

olarak ortaya kmtr. ok eskilerde demokrasi diye ynetimlerin sz konusu

olmad tarihlerde, yerel ynetimlerin varln grmekteyiz. Daha zl bir
ifadeyle syleyecek olursak, yerel ynetimler demokrasilerin okuludur. Bu
bakmdan yerel ynetimlerin demokratik yaamda nemi ok byktr. ok
eskilerde kent ynetimi olarak ortaya kan gnmzdeki yerel ynetim, yani
belediye ok eski ve zengin deneyime sahip bir ynetimdir. Asrlar boyu
uluslar bu ynetimi terk etmemiler, gnmze kadar getirmilerdir. Yerel
ynetimlerin mazisi dnyada yerleim merkezlerinin ortaya kt dnemlere
kadar uzanmaktadr. lkelerin ynetim biimleri ne olursa olsun, yerel
ynetimler, her dnemde nemini korumutur. Ve toplumsal yaamn
vazgeilmez unsuru haline gelmitir. lke ynetimleri deiik sistemlerle
ynetilmesine karn, yerel ynetimler u veya bu biimde varlklarn
srdrmlerdir.
Kent ynetimlerinin hayat pratiinden yararlanlarak, bu ynetim biimlerinden
esinlenerek, uluslarn demokratiklemesine katks olmutur. Demokrasiler
byk lde yerel ynetimlerin stnde ykselmitir. Elbette ilk kta kent
ynetimleri, gnmzdeki yerel ynetimler yani belediyeler gibi gelikin
deillerdi. Ama ynnden ayn olmalarna karn, tarihsel koullarn gerei
ileyi bakmndan farkllklar vard.
Tarihin belli srecinden ve deneyimlerden getikten sonra gnmzdeki
durumunu kazanmlardr.
Yerel ynetimler, bugn dnya genelinde olduu gibi, lkemizin ekonomik,
toplumsal ve siyasal yaamnda nemli bir yer tutmaktadr. Bugn ileri sanayi
lkelerinde yerel ynetim seimleri, genel seimler kadar nem kazanmtr.
Yerel seimlerin sonular siyasal ynetimleri indirmekte veya grevlerine
devam etmelerini tayin etmektedir(...)
Bu durum bizlere yerel ynetimlerin ne kadar nemli olduunu bir kez daha
gstermektedir. Bundan dolay yerel ynetimlerin ekonomik, kltrel ve siyasi
alandaki nemini gzard edemeyiz. Belediyeyi salt hizmet yapan kurumlar
olarak grmek ve yle anlamak ada bir dncenin mahsul olamaz.
Belediyeler, hizmet vermenin yan sra lke siyasi hayatna damgasn vuran
bir kurumdur da.
Bunun byle olduunu kabul etmeyenler gelimelere gzlerini skca kapam
demektir. amzda yerel ynetimler, lkemiz asndan da nemlidir.
lkemizin kalknmas uluslararas tekellerin kontrolnde kstl bir gelime
gsterse de ve bundan dolay sanayide geri kalm olsa da, elbette yakn
gemiimize gre, gnmzde montaja dayal bir sanayinin var olduu da bir
gerektir. Bu gelimelerin sonucu lkemizde dengesiz ve plansz bir
kentlemenin gndeme geldii de bir gerektir. gn ehirlere doru
kaymas sonucu, yerleim alanlarnn kontrolsz, plansz bir tarzda gelimesi
gndeme gelmitir. Bu durumdan dolay lkemizde yerel ynetimlerin nemi
daha da gncellemitir. Bu durum, yerel ynetimlerin ekonomik, kltrel ve

siyasi hayatta kendilerine geni ve nemli bir yer bulmalarn da beraberinde

getirmitir. Banda da belirttiim gibi, demokrasinin gelimesinde nemli yeri
olan yerel ynetimler, ister istemez, lke ynetimini de demokratikleme
ynnde etkileme greviyle kar karya kalmlardr. Ancak, bylesi bir
grevi yerine getirecek yaplanmaya sahip olmamtr(...)
Bizdeki yerel ynetimler, Avrupa'daki gibi kendi z dinamiiyle gelimemitir.
lkemizde yerel ynetimler ta batan merkezi ynetimin denetiminde bir
gelime gstermitir. Bundan dolay demokratik yn merkezi ynetimin
denetimi altnda olmutur. lkemizde Bat anlamnda bir burjuva demokrasisi
olmamtr. Bizdeki demokrasi, nispi dediimiz demokratik haklarn tesine
varamamtr. Bu haklar da zaman zaman rafa kaldrlmtr.
Bu durum, lkemizde yerel ynetimlerin demokratiklemesini srgit
engellemitir. zellikle lkemizde yerel ynetimler, siyasi iktidarlarn
basklanmas altndadr. Bu bakmdan Avrupa'daki gibi, siyasi iktidarlar uyarc
grevlerini bir yana brakalm, normal ilerliini bile yerine
getirememektedirler. Elbette tm yerel ynetimleri, siyasi iktidarlar, ayn
potada eritememilerdir.
lkemizde baz yerel ynetimler, ileri sanayi lkelerinde olduu gibi, siyasi
iktidarlara kar uyarclk grevlerini yerine getirmeye almlardr. Siyasi
iktidarlarn ekonomik, siyasi karlarna alet olmamlardr. Veya olmama
ura vermilerdir. Ancak, bu trden yerel ynetimler veya ynetim kadrolar
siyasi iktidarlarn gzars haline gelmilerdir. Ve bundan dolay hedef
gsterilmilerdir.
te Fatsa Belediyesi bunlardan biridir. Ve en nemlisidir.
Belediyemizin baz evrelerce hedef seilmesinin nedeni, bu temellerde
aranmaldr. Bugn Fatsa Belediyesinin ahsmda sulanp, yarglanmak
istenmesi bu arzunun sonucudur. Belediye Bakan olarak bugn burada
sulu olarak yarglanmam yasalar inediim iin deil, yasalar tam
uyguladmdandr. Birok yneticiler gibi yasalar baz evrelere peke
ekseydim bugn burada olmayacaktm. Altmda son model araba, viski isesi
yanbamda olacakt. Belediye Bakan olarak iki seeneim vard. Ya
egemenlerin kiralk uakln yapacaktm ve refah iinde yaayacaktm, ya da
halkmn gnll hizmetkarln yapacaktm ve de yoksulluu, mahpusluu,
ikenceyi hatta lm de gze alacaktm. Ben, ikincisini tercih ettim.
Belediyeler kuruluunu 1580 Sayl Belediyeler Yasasndan alr. Bu yasaya
gre, kurulan belediyeler yar zerk, yar resmi devlet kuruluudur. Asli grevi,
yerleim merkezinde insanlarn ekonomik, toplumsal ve kltrel ihtiyalarn
dzenlemek ve yrtmektir. Belediyeler bu ihtiyalarn sonucu ortaya
kmtr. Belediyelerin devletin dier kurum ve kurulularndan ayran zellii,
slenmi olduu grevler bakmndandr.

yle ki, belediyeler insan yaamnn, sosyal ve kltrel faaliyetlerinin,

toplumsal gereksinmelerinin her alannda grev alrlar. Devletin il ynetimi,
valilik, ile ynetimi, kaymakamlk gibi nemli kurulularyla belediyeyi ayran
zellik, vali ve kaymakamlarn devlet tarafndan atanmas ve devletin st
yneticilerinin ve kurumlarnn yasal dzenlemelerini yrtmekle grevli
olmasdr. Hizmet alanlar kendilerine bal kurumlarn faaliyetlerini organize
etmek ve denetlemektir. Daha z bir ifadeyle alt ve st kurumlar arasnda ileri
devlet adna hiyerarik bir yap ierisinde yrtmesi balca zelliidir.
Belediyelere gelince, durum hi te yle deildir. Her ne kadar siyasi ynden
ileri Bakanl'na, ekonomik ynden de ller Bankas'na balysa da, tm
tasarruflar, halkn oylaryla seilmi bir belediye bakan, belediye meclisi,
meclis bnyesinde oluturulan eitli organlar tarafndan yrtlr. Memur
almndan ii alnmasna kadar tm ilerin yrtlmesinde bakan, meclis ve
karar organlar belediye yasalarnn tanm olduu kanuni yetkilere
dayanarak, bizzat ynetirler. lerin yrtlmesinde belediye yneticilerinin
nispi bamszl vardr. Devletin dier kurumlacndan onu ayran belirgin
zellii budur (...)
lkemizde belediyecilik son zamanlarda ok gelimitir. Byk kentlerin yan
sra kk yerleim alanlarna doru kaymtr. Kasaba, nahiye, ky gibi
alanlar da kapsamtr. lke nfusunun %60'nn stndeki kesimine
belediyeler hizmet gtrmektedir. Bu durumuyla belediyeler lkemizin en
byk kurulular haline gelmitir. Bu yapsal durumu ve hizmet gtrd
alanlarn genilii nedeniyle toplumun en geni kesimiyle yakn ilikiler
iindedir. te yandan ksa ve uzun vadeli hizmetler ierdii iin lke
ekonomisinin ynlenmesinde nemli pay vardr. Belediyeler gncel
ihtiyalarndan dolay halka gtrm olduu hizmetler nedeniyle, halkn yakn
ilgisini grmektedir. lke sanayilemesinin alt yap hizmetlerini belediyeler
yrtmektedir. Bu nedenle belediyeler, sermaye evreleriyle yakn ilikiler
iindedir. Belediyeler halkn gznde kazandklar saygn yerlerinden dolay,
lke siyasi hayatnda nemli bir yer igal etmektedir. Bu yanyla siyasi
partilerin belediyeler zerinde itahlarnn artmasna neden olmutur.
lkemizde siyasi partilerin rgtlenmesi, kendisine geni taban bulabilmesi
byk lde belediye ynetimlerine hakim olmaktan gemektedir.
Politikaclar Parlamentoya giden yolu belediyelerde aramlardr ve de
aramaktadrlar. Hangi siyasi parti ve politikac seim blgelerindeki belediye
ynetimlerine hakim olabilmise, mensup olduu siyasi partinin o blgedeki
glenmesini salam ve kendisine Parlamento kapsn aralamtr.
br yandan, lke ekonomisini elinde bulunduran sermayedarlar belediyeleri
ellerine geirerek, kendi karlarna kullanmaya ynelmilerdir. Belediyeler
kanalyla kentlerde kendi karlar dorultusunda belediye yatrmlarn ve
hizmetlerini kanalize etmilerdir. Bu durum, bir yandan belediyelerin nispi
demokratik yapsn bozmu dier yandan da belediyeleri amalarna ynelik
faaliyetlerinden alkoymutur. Gnmze dek belediyeler bu kurulu

amalarna ters den bir anlayla ynetilmilerdir. Byle bir anlay belediye
ynetimlerine hakim klnmaya allm ve de gnmzde de allmaktadr.
Belediyelerin kurulu amalarna ynelik almalar yerine getirilememitir.
Elbette bunun nedenleri vardr:
1. lkemizde Bat anlamnda bir demokrasi sz konusu olmamtr.
Bundan dolay, lke ynetimini elinde bulunduranlar en kk
demokratik kprdana tahamml edememektedirler. Oysa, belediyeler
demokratik olmak zorundadrlar
2. lkemizde kapitalizmin arpk geliimi belediyelere de yansmtr. lke
sermayedarlar belediyeleri bir ticaret yeri olarak grmektedirler. Hakim
snflar yamalamaya almaktadrlar.
3. Siyasi planda belediye ynetimleri, yerel ynetim anlayndan yoksun
insanlar tarafndan olumaktadr. Ynetime iin ehli deil, siyasi ve
ekonomik nfuzu olan insanlar gelebilmektedir. Bu insanlar, belediyeleri
amalar dorultusunda deil, mensup olduklar siyasi ve ekonomik
kar gruplarna gre ynetmektedirler.
Bunu biraz aarsak, lke ynetiminde sorumluluu stlenmi siyasi insanlarn
ve politikaclarn belediyeler zerinde kurmu olduklar hakimiyetten dolay,
belediyeler gerek amalarndan saptrlm, partilerin kar messeseleri
haline getirilmitir.
Balangta kt olan maddi olanaklar, toplumun gereksinmelerine cevap
veremez hale dm, buna hzl kentleme eklenince sorunlar daha da
bym, ekonomik gszlkler belediyelerin elini kolunu balamtr. Bu
durum, siyasi partilerin belediyeler zerinde hakimiyetini korumalarna neden
olmutur. Bu ekilde yerel ynetimlerin nispi olan demokratik yan ortadan
kaldrlmtr. Gnmzde yerel ynetimler her ne kadar seimle i bana
geliyorsa da, bu insanlarn belediye ynetimlerine gelebilmeleri siyasi parti
organlarnn gdmnde olabilmektedir. Bu ekilde ynetime gelmi olan
yneticiler, mensup olduklar parti karlarn belediye ve halkn karlarndan
nde tutmak zorundadrlar. nk, ayn mevkilere tekrar gelebilmeleri bal
bulunduklar partilerin ilgili organlarndan gemektedir. Bu durum, bu
yneticilerin almalarn byk lde engellemektedir.
Yukarda szn ettiimiz hzl kentlemenin yaratt sorunlarn zm iin,
belediyelerin gelir kaynaklarnn yetersiz kal, yllarca, yeni belediyeler gelir
yasasnn kmam olmas, belediyeleri bunalma srklemitir. Bu durum,
siyasi iktidarlara muhta olmalarn da beraberinde getirmitir. ller
Bankas'ndan ve eitli bakanlklardan destek alma ihtiyac arlk
kazanmtr. Dikkat edilecek bir baka nokta da, belediyeler gelir yasasnn 40
yl nceki sorunlar zebilecek yasalar olmasdr. Oysa ki, szn ettiimiz
gibi, hzl kentlemenin alabildiine gelitii, gnmzde belediyelerin mevcut
yasalarla sorunlar zemeyecei herkes tarafndan kabul edilmesine karn,
Parlamentodan bu yasann yllarca kartlmam olmas elbette

dndrcdr. nk, bu yasa kt takdirde, belediyelerin gelirlerinde

art olacaktr. Bu gelir art belediyelerin ekonomik ynden bamszln
getirecek ve siyasi iktidarlarla olan ilikilerini de etkileyecekti. Bu durumda,
siyasi iktidarlar elinde bulunduran siyasi partilerin belediye ynetimleri
zerindeki denetimi azalacakt. Bundan dolaydr ki, her seferinde
parlamentoda bu kanun teklifi engellenmitir. Ve karlmamtr.
Bu ekilde cceletirilen yerel ynetimler, halka hizmeti byk lde bir yana
brakm, kendi partilerinin karlarn birinci plana almlardr. Bu yzden
belediyeler halkn gerek ihtiyalarna ynelik yatrmlara deil, kendi bal
olduklar siyasi partilerin oy toplamasna yarayacak yatrmlara ynelmilerdir.
Halkn birinci derecedeki ihtiyalarna zm yerine, gstermelik ve
propagandaya ynelik yatrmlar birinci plana almlardr. Halkn en temel
ihtiyalar iin imkan bulamadklarn sylerlerken, gsterili yatrmlar iin her
zaman imkan bulmulardr. Bu ekildeki bir hizmet anlay, belediyelerin
bana hakim klnmtr. Halkn bu duruma mdahale etmesi olay seimler
yoluyla gsterilmitir. Ancak, seim ve parti yasalar halkn istemedii biimde
yrd iin, halk, kendi istediini deil, egemenlerin istediini semekle
kar karya braklmtr. Halk, hibir zaman belirleyici olmamtr. lkemizde
belediyelerin sorunlarn zemeyileri bu temelde yatmaktadr. yi ynetici,
kt ynetici kavramlanyla bir ilikisi yoktur. Belediyeler bu kskatan
kurtulamad srece asli grevlerini, sistem iindeki fonksiyonlarn yerine
getiremeyeceklerdir.
Btn bu kt koullara karn, yukardan aaya anlatmaya altm yerel
ynetimlerin nispi bamszln grdm ve belediyenin demokratiklemesini
saladm. Fatsa halknn ynetime katlmn salayarak, halk sz ve karar
sahibi kldm. Sorunlarn byk bir blnn halkn desteiyle zdm. Fatsa
Belediyesi ve Fatsa halk bu baarnn onurunu tamaktadr. Kamuoyunda
Fatsa Belediyesi'ne ve halkna kar yrtlen karalama kampanyasn
organize edenler, bu baarnn ortaya kmasn istemeyen siyasi kartlarm
ve yandalardr.
Gerekler uzun zaman gizlenemeyecektir.
Yerel ynetimler demokrasinin en iyi biimde uygulanacak alandr. Daha nce
belediyelerin merkezi ynetimden nispi de olsa bamsz olduunu
sylemitim. Gnmze kadar yerel ynetimlerin bu bamsz yan
uygulanamamsa da, uygulanamaz diye bir kural yoktur. Fatsa Belediyesi, bu
bamsz yann grp uygulamaya sokmutur. zellikle Fatsa Belediye
Bakanln yaptm dnem iinde, gerek demokrasinin nasl olmas
gerektiini hayatn pratii iinde Fatsa halkna yaatarak gstermiimdir. Halk,
ynetime katlmtr. Belediyenin ald tm kararlar halkla tartlmtr.
Halkn onay olmayan hibir i belediye tarafndan yaplmamtr. Tek
cmleyle halk, belediyede sz ve karar sahibi klnmtr. Demokrasinin
gereide budur.

Halkn belediyede sz ye karar sahibi olmas sonucu, yllardan beri Fatsa

Belediyesi'nden zm bekleyen bir dizi i zme kavuturulmutur.Halkn
onay alnp onun dncesi ve destei salanan iler mutlak baarya
ulamtr. Halk, kendi kararna sahip km ve onun bir an nce yerine
getirilmesi iin, aba harcamtr. Ve baarmtr. Halkn haberdar olmad
ilerden kendisine faydas dahi olsa, o iten haberdar edilmedii iin ve
dncesi sorulmadndan dolay yardmc olma ihtiyacn duymamtr ve de
olmamtr. Ne zaman sorun kendisiyle tartlmsa, halk, o zaman kendi
sorununa zm getirmeye almtr.
Yerel ynetimler iin geerli olan bu ileyi aslnda tm lke ynetimi iin de
geerlidir. Demokrasiyi halkn kendi kendini ynetmesi olarak anlyorsak, ki
baka trl dnlemez ve yorumlanamaz, o halde neden halkn ynetimde
sz ve karar sahibi olmasndan korkuluyor? Halkn seimden seime oy
kullanmasn demokrasi olarak grmek, onun dnda halkn ynetime
katlmn engellemek ada demokrasiyle uyumaz. ad bir dncenin
savunulmas olur. Byle bir dncenin savunulmas demokrasi
dmanlndan baka bir anlama da gelmez.
Fatsa Belediyesinde halktan yalnz oy alnmamtr. Eletiri ve takdirleri de
alnmtr. Halk, belediyenin olumlu ilerini takdirle karlarken,
olumsuzluklarn da rahata eletirebilmitir. nerilerini de belediyeye
getirerek, takipisi olmutur. Fatsa halk bylece belediyenin
demokratiklemesini salarlarken, demokrasinin de teminat olduklarn dosta
dmana gstermitir. Fatsa Belediyesinde bu demokratiklemenin nasl
hayata getiini birka rnekle aklamak istiyorum.
O tarihlerde Fatsada yetersiz olan araba garaj, durak ve park yerlerinden
dolay aralarn ehir iinde geliigzel park edilmesi en bata esnaflarn
ikayetlerini getiriyordu. Dkkanlarn nnde park eden arabalar; dkkan
vitrinlerinin grnmlerini bozarlarken, mterilerin al-veri etmek iin
dkkanlara girip kmalarn engellemekteydi. Bu durumdan esnaflar rahatsz
oluyorlard. Bunlarn dnda ehir ve insanlarn dolam engelleniyordu.
Hatta trafik skklndan kazalar meydana geliyordu, bu durumdan tm
Fatsa halk ikayetiydi. Bu konuda belediyeye yaplan yazl veya szl
ikayetler zerine durumu dzeltmek zere belediyenin ilgili ubelerine emir
verdim. Belediye Halkla likiler ubesiyle Zabta Amirlii ehirde bu konuda
operasyona girdiler. ehirde Belediyenin ve Trafik Amirliinin gsterdii
yerlerin dnda aralarn park edenler, memurlar tarafndan cezalandrld. Bu
uygulama, cezaya karn baarszlkla sonuland. Cezalara karn aralar
srarla ayn yere park edildi. Bunun yan sra belediyeye gelen ara sahipleri
ve ofrler uygulamann durdurulmasn istediler. Belediyeyi yle
eletiriyorlard "Belediye ve Trafik Mdrl nce bize yeterli miktarda park,
durak ve garaj gstersin, bizler duruma uymadmz zaman cezalandrsnlar.
Ancak, yer gstermeden cezalandrrsanz bu uygulama demokratik olamaz.
Bizler almak zorundayz. Arabalarmz nereye gtreceiz? Geimimizi bu
yollarla salyoruz" dediler.

Bu uygulamay derhal durdurdum. Ve Cem Sinemasnda araba sahipleri,

ofrler ve ilgililerle bir toplant dzenledim. Konuyu kendileriyle tarttm.
ehir iinde geliigzel araba park etmenin birok esnaf zarara uratt gibi,
insanlarn ehir iinde dolamn engellediini, hatta zaman zaman trafik
kazalarna neden olduunu anlattm. Belediyenin henz park, durak, garaj gibi
yerler salayamadn, bu konuda faaliyetlerimizin olduunu, en ksa
zamanda sorunu zeceimi, ancak o zamana kadar herkesin zveride
bulunmas gerektiini, ceza uygulamasnn yanl olduunu, cezann en son
are olduunu uzun uzun anlattm. Bunun zerine, konu ile ilgili insanlarn,
sorunlarnn halli iin dncelerini aldm. Bunun zerine geici olarak park,
durak, garaj gibi, yeterli olmasa da baz yerler tespit ettik. O gnden sonra
kimse arabalarn gsterilen yerlerin dna brakmad. Birka dikkatsiz kii
tarafndan braklan aralara da, Belediye'den nce kendileri mdahale ettiler.
Sorun bu ekilde halledildi. Demokratik olmak bu demektir.
te burada rnek olarak gsterdiim bu uygulama, Fatsa Belediyesi'nin tm
hizmet alanlarnda hakim klnan anlaytr. ehrin temiz tutulmas, yollarn
alnas, imar plannn uygulanmas, lokanta, kahve, sinema, frn, kasap gibi
yerlerin denetimi; elektrik, su kanalizasyon ve buna benzer hizmetlerin
hzlandrlmas iin halkn dncesi alnarak, sorunlar kendileriyle tartlarak,
halledilme yoluna gidilmitir. Halka, belediyenin olanaklar anlatlm,
sorunlarn zm iin halkn katksnn neler olabilecei anlatlarak, destei
salanmtr. Byle yapld iindir ki, almalar baarl klnmtr.
Yukardaki rnei iki ynden gzlemek gerekir.
Birinci durumda : halk adna, onun rahatl ve esenlii iin alnan bir nlem,
yine halkn tepkisine neden oluyor, tm abalara karn karar uygulanamyor.
kinci durumda: Konu ilgili insanlarla tartlp, ortak karar retiliyor. Bu karar,
zorlanmadan uygulanyor. Burada yanllk elbette belediye bakannn veya
personelinin deildir. Burada yanllk halka konunun nemi kavratlmadan,
kapal kaplar ardnda alnan, halktan kopuk karardadr.
Bu eksiklii gren belediyemiz, halktan kopuk kapal kaplar arkasnda karar
almamaya dikkat etmitir. Belediyemiz ok iyi grmtr ki, halk, kendisine
sorulmadan alnan kararlara, kendisine yarar da olsa, uygulanmasna
yardmc olmuyor. Konu ne zaman kendisiyle tartlyorsa, o zaman
uygulamaya sahip kyor. Sorunlarn zmnde en az belediye kadar
kendilerini sorumlu tutuyorlar.
kinci bir rnek:
Fatsa Belediyesi'nin benim dnemimde gelir kaynaklarnda byk artlar
olmutur. Bunun nasl olduunu belediye almalar blmnde anlatacam
iin, burada geni ekilde anlatmak istemiyorum. Ancak, belediyede halkn
ynetime katlmasnn, gelirlerin artnda ne gibi pay olduunu, ksa bir

rnekle anlatmak istiyorum. Eskiden halk, belediyeye dedii paray

sormazd. Memurun para karlnda makbuz kesip kesmediine bile
bakmazd. nk, para belediyenin eline gese de gemesede kendisine bir
yarar olacana inanmazd. Bundan dolay konu kendisini hi ilgilendirnezdi.
Ancak, benim dnemimde halk, belediyeye giden paray takip etmeye
balamt. nk, belediyeye giden her kuruun dnp ertesi gn hizmet
olarak nne dikildiini grmt. Artk halk, belediye gelirlerinin artmas iin
belediye yneticilerinden daha aktif grev iine girmiti. Ve bu anlay tm
Fatsa halknn ortak lks haline gelmiti. Fatsa halknn bu konudaki duyarl
davran sonucunda, benim bakan olmamdan nce, ekonomik krizden
kamayan hibir yatrm yapamayan, hatta belediye alanlarnn aylklarn
7-8 ay hi deyemeyen belediye, benim dnemimde siyasi iktidarn siyasi ve
ekonomik basklarna karn, para sknts ekmedii gibi, birok hizmetleri
yerine getirmi, yeni yatrmlara da para ayrabilmitir. Bu, Fatsa halknn
ynetime katlmnn kk bir gstergesidir.
Ben, gerek demokrasiyi byle anlyorum. Demokrasinin dorusu budur.
Fatsa Belediyesi'nde bu demokrasiyi uyguladm. Bu anlayn altnda baka
eyler aramak, demokrasiden anlamamak anlamna gelir. Veya art niyet
mahsul olabilir. Demokrasi dman baz evreler bu uygulamalarmdan
rahatsz olmulardr. Belediyede karlar bozulmutur. Benim bakan
olmamdan dolay bu evrelerin ekonomik ve siyasi byk zararlar olmutur.
Bunlarn rahatszlklar benim belediye bakan olarak toplumsal hizmetleri
yerine getiremeyiimden deildir. Kendi zel karlaryla ilgilidir. u ana kadar
gerek tank ifadelerinde, gerekse uydurma birok belgelere bakldnda,
durum ok net grlecektir. Hi kimse Fikri SNMEZ zamannda belediye
hizmetleri yaplamad, yaplanlar da tarafl yapld, partizanlk yapld,
yolsuzluk yapld, adam kayrld, rvet olay oldu diyemez.
En gaddar saldry yapan Tercman ve benzeri gazeteler bile bu konularda
tek bir cmle yazamamlardr. Ad geen gazete siyasi dncelerime ynelik
saldrda bulunmutur. Ancak hizmetler konusunda bir karalamaya ynelseydi,
Fatsa halk gerei yaad iin gln duruma deceklerdi. Bundan dolay
sulamalar siyasi dnceme ynelik kalmtr.
ddianamede isnatlar da ayn seviyede kalmtr. nk, iddianamede dikkat
edilirse, belediye almalarmla ilgili tek bir cmle lehte ve aleyhte yer
almamtr. Fatsa Belediyesi, halkla elele vererek, belediye ynetiminde halkn
sz ve karar sahibi olmasn salamtr. Belediye ynetimi
demokratikletirilmitir. Yerel ynetim olarak demokrasi okulu olmutur. Halkn
ynetime katlmn salayarak, uzun yllarda zor zlebilecek birok
hizmetleri zme balamtr. Belediyemizin bu demokratik uygulamasn,
demokrasi dman malum kafa bir trl kavrayamamtr. Daha dorusu,
kavramak istememitir. nk, onlar, halkn, gerek demokrasinin nasl
ilediini grmesinden korkarlar. Kk hesaplar peinde olan kasaba
politikaclar, kendi zel karlarn halkn karlarndan stn tutarlar. Bu ve
benzeri zelliklerinden dolay da demokrasi dmandrlar. Tam bu anlayn

kart olan Fatsa Belediyesi, bu ad anlayn hedefi olmutur.

Belediyemizin baarl uygulamalarn ilerine sindirememilerdir. Toplumsal
karlar kii karlarnn stnde tutan belediyemizi, bu anlaytan alkoymak
ve belediyeyi tekrar kendi karlar dorultusunda kullanmak iin, ahsma ve
belediyeye saldrmlardr. Amalarna da ulamlardr.
Yukardan aaya anlatmaya altm belediye ve demokrasi anlaym
tersyz edilerek, demokrasi urunda verdiim mcadele sumu gibi
gsterilerek, ahsmda mahkm edilmek istenmitir. Acdr ki, baz evrelerin
bu konudaki abalar sonucu iddia makam, benim bu yasal faaliyetlerimi,
herhangi bir ciddi incelemeye girmeden anari ve terr olarak
deerlendirmitir. Bu faaliyetlerime tarafsz bir gzle bakldnda, bu
uygulamalarn mevcut anayasal dzeni ykmaya ynelik eylemler olarak
deerlendirilemeyecei ortadadr.
ddianamedeki Baz Sulamalar
Belediyecilik anlaym, demokrasi dncemi siyasi dncemi ve
Fatsa'daki genel gelimeleri anlattm. imdi ddianame'de bana ynelik
getirilen sulamalara deineceim. nce genel blmdeki sulamalar
cevaplayacam.
ddianamenin 127. sayfasnda
" Devrimci Yol Merkez Komitesinin ve Fatsa Yerel Komitesinin bamsz aday
gsterdii Terzi Fikri SNMEZ'in bakan seilmesi, Devrimci Yol rgtnn
planl ve youn abas sonucu Fatsa'nn yapsal bozuklarndan faydalanlarak
tarafsz kesimin sktrlp kandrlmas kar grlerin ise, ttihat ve Terakki
Partisinin sopal seimlerine benzer ekilde sindirilmesi suretiyle vuku
bulmutur."
denilmektedir. lk nce ddianamenin bu alntsnn en son ksmna
deineceim.
ttihat ve Terakki Partisi, Osmanl dneminde ilerici bir akmdr. Milli
mcadelenin byk nderleri Mustafa Kemal ve dier nderleri ttihat ve
Terakki Hareketinin iinden yetimi devrimcilerdir(...)
Fatsa'daki belediye seimlerinde kullanlm olan bir kaba kuvveti-ki var m
yok mu o da tartma konusu tabi- ttihat Terakki dnemi seimlerine
benzetmesi olay, iddia makamnn hangi siyasi dncenin ve akmn
savunucusu olduunu ortaya koymaktadr. Bugn Trkiye'de Vahdettin'i
vatansever, Mustafa Kemal ve arkadalarn vatan haini gsteren tek akmn
savunuculuunu yapan gerici basnn ba Tercman Gazetesi'dir. Vahdettin
vatan kahramandr, Mustafa Kemal ve arkadalar vatan hainidir, o syler onu
(...) Askeri Savc, Yasad bir rgtn, yahutta herhangi bir siyasi hareketin

beni Fatsada desteklediini, ve zor kullanarak seimleri kazandm yolunda

bir yaktrmay ileri srmektedir (...)
Askeri savc, iddialarn kantlamak iin Fatsa Gne Gazetesine bavurmakta
ve alntlar aktarmaktadr. Alnty aynen okuyorum. (Bu alnt yukary
dorulayacak bir dzeyde ise ben kabul ediyorum.)
"Nitekim ilenin ekonomik sosyal yapsnn, yaplacak seimleri (Belediye
Bakanl Seimleri) ne ekilde etkileyeceini, seimlerden ay nce
Devrimci Yol rgtnn aday Fikri SNMEZ'in Fatsa'da yaynlanan 20
Temmuz 1979 tarihli Gne Gazetesi'ndeki u satrlar en gzel ekilde
vurguluyor."
demektedir.
Ve ad geen tarihte Fatsa yerel Gne Gazetesi'nin Stk Pazarba imzas
altnda u yazsn alntya koyuyor ve bu orann delili oluyor.
" Hangi adayn kazanacan bize soruyorlar. Buna ramen belediye
bakanl ara seimlerini bamsz adaylardan Fikri SNMEZ'in
kazanacan syleyebilirim."
Ne diyor burada? Bamsz aday Fikri SNMEZ diyor. Devrimci Yol aday Fikri
SNMEZ demiyor. Bu nasl alnt, nasl delil oluyor? Onun tartmasn,
takdirini size brakyorum.
Ayn yazar devam ediyor:
"Bunu syleyebilmek iin ne kahin ne de ok bilgili olmak gerekmez. Kafamz
biraz geriye evirip birka sene ncesine baktmzda, tm gerekler
gznzn nne seriliverir. Dolaysyla bamsz adaylardan Fikri SNMEZ'i
sevenler deil, hi sevmeyenler ve hatta Fikri SNMEZ'in reis seilmesini hi
istemeyenler ve O'nun reis olmasndan endie duyanlar Fikri SNMEZ'i
kazandrp, Fatsa Belediye Bakan yapacaklar. Nasl? Sevmedikleri ve
istemedikleri halde Fikri SNMEZ'i belediye bakan yapacaklarn kimler
olduklarn m soruyorsunuz? Okuyun yleyse. Fikri SNMEZ'i bu kasabada,
bir gn evvel 10 liraya satt mal bir gn sonra yok deyip, gn sonra 50
liraya satan ticaret ahlak yoksunu vurguncular, k aylarnn dondurucu
souunda oluk ocuu tirtir titreyen halkn bavurularna ramen, yakacak
bir uval kabuu, yok diyerek belediye rayiinin ok stnde bir fiyatla
kamyonlar dolusu baka il ve ilelere sevk eden fabrikatrler. Bir kilo ya iin
frsat ganimet bilerek ramazan aynn kutsiyet ve mukaddesatn unutarak
vicdanlarn krletiren stoku karaborsaclar, hastalarn doktora
yetitirebilmek iin benzin bulamayan ofrlere ramen, benzin kaakl
yapan benzin istasyonu sahipleri. Gaz kuyruklarnda ge saatlere kadar sra
bekleyip de sonunda "Gaz bitti" deyip halk datp karaborsaya gaz aktaran
irketler. En nemli gda maddeterini yok diyerek zaman zaman suni buhran

yaratp, depolara dolduran istifiler. Hele hele rayi vermekle btn bu iler
bitmi gibi verdii rayilerin kontrol lzumunu duymayan belediye yetkilileri ve
dier ilgililer. te bunlar, Fikri SNMEZ'i reis yapacak kurululardr."
Yukardaki iddiaya bakyoruz altnda onu dorulayacak yine ayn savcnn
gstermi olduu delile bakyoruz. Bundan, byle bir netice kp
kmayacann takdirini heyetinize brakyorum.
Fatsa Belediye Bakanlna Aday Oluum
Fatsa Belediye Bakanlna, Belediye Bakan Nazmiye KOMTOLU'nun
lmyle boalan yere yaplacak bir seim gndeme geldi. Bu dnemde
Nazmiye KOMTOLU 1977 seimlerinde Cumhuriyet Halk Partisinin
adayyd. KOMTOLU, seimler dneminde hastaland. Ankara'da ameliyat
geirdi. Seim kampanyalarna kendisi katlamad, seimi hastanede
yataktayken kazand. Bu seimde KOMTOLU'nu Fatsa'da Cumhuriyet Halk
Partisinin dnda devrimci, demokrat, ilerici kesim de desteklemitir.
Desteklemesinin nedeni, KOMTOLU, emekli bir retmendi ve demokrat bir
kiiydi. Bundan dolay desteklenmitir. Ancak, Nazmiye KOMTOLU
hastaneden geldikten birka ay sonra belediyeye gelip- gittiyse de, rahatszl
kanser olduu iin, uzun zaman belediyeye urayamad. Ve kendisi yataa
dt. KOMTOLU'nun yerine Cumhuriyet Halk Partisi le Bakan Kemal
BURNAZ bakan vekili oldu. Ve grevi Kemal BURNAZ yrtyordu.
(KOMTOLU gelemiyordu greve) Kemal BURNAZ partizan, kar
evreleriyle ok iyi ilikisi olan ve kar iin her trl ie bile girebilen bir
zihniyetteki kiiydi. Bu kiilii, Cumhuriyet Halk Partisi iinde Belediyedeki
kt ynetiminden dolay ayrlk getirdi. Ve Cumhuriyet Halk Partisi Fatsa'da
ikiye blnd. Yani bir muhalefet grubu, bir iktidar grubu olmulard. Ve tam bu
seimlere yakn dnemde kyasya bir parti ii muhalefet-iktidar mcadelesi
balamt. Bu dnemde seilen Nazmiye KOMTOLU birka kere istifa
ediyordu; hastalndan kurtulamayacan artk kendisi de anlyordu. Fatsa
halk hizmetten yoksun kalmasn, bir belediye bakan seilsin diye, istifa
dilekesini gnderiyor evinden, Kemal BURNAZ ileme koymuyor. Peinden
bir ay geiyor, kadncaz bir daha gnderiyor, tekrar koymuyor. Sekiz ay
durmadan istifa kabul edilmiyordu. KOMTOLU, hasta yatanda can
ekiiyor ama ynetim bir trl reisin istifasn ilgili yerlere vermiyordu. nk,
verse seim gndeme gelecek. Seim gelince de Cumhuriyet Halk Partisi
Fatsa'da seimi ilk defa kaybedecek. Buna kesin gzle baklyordu. En
sonunda Nazmiye KOMTOLU ld ve 26 Austos gn le Seim Kurulu
seim ilan etti. Yani, seim tarihini belirledi(...)
1979'da bu seimde almalar ok nceden balad. Yani, Nazmiye
KOMTOLU'nun artk yataa dt 1978'in sonlarndan itibaren Fatsa
Belediyesi seimleri konusunda laflar edilmeye balad iin seimler
gndemde idi. Halkn gndeminde tartld. Ancak, CHP'nin iindeki bu ayrlk
ve uyumsuzluk sonunda, halkn gnlnde yeniden bir bamsz aday kartma

ii sz konusu oldu. 1979'un Mart aylarnda eer yanl hatrlamryorsam

biroklar tandm, Cumhuriyet Halk Partili olduklarn bildiim bir ksm
insanla, halktan birok insan yanma geldiler. Ve Cumhuriyet Halk Partisi
iinde ayrlk olduunu, iyi bir aday karamadklarn ve partinin adaylarn
desteklemeyeceklerini, kendilerinin ayrca bir aday aradklarn, eer,
bamsz olarak adaylm koyarsam destekleyeceklerini sylediler. Ben de
kendilerine "Bu rizikolu bir itir, ben hi imdiye kadar seime katlm bir
insan deilim. Fatsa halk beni tanr. Mcadelelerimden dolay, tanr. Ancak,
byle bir seim arifesi hi ben yaamadm. Bunun iin dnmem lazm. Var
m byle bir eilim? varsa dnrm" dedim. Bu anlamda eitli
mahallelerde, semtlerde, baz toplantlar yaptm. Kahvelerde insanlarla.... ve
baktm Fatsa'da karaborsac, tccar, faizci, vurguncu haricinde belediyeden
kar olmayan geni bir kesimin desteini grdm. Yani, Fatsa'da belediye
reisliini yaparsa Fikri SNMEZ yapar, yllardan beri karaborsaya kar
mcadele veren hakszln karsnda direnen bir adamdr, hayatn bu yola
koymutur. Belediye bakan olursa yararl olur inancyla halk bu konuda bir
eilim gstermiti. Bunu tespit ettim. Ve daha sonra adaylk zaman gelince,
adaylm akladm. Resmi adaylm ise zaman gelince akladm.
Adaylm bu ekilde oldu. Devrimci Yol rgtnn beni aday gsterdiine
dair, dosyada Devrimci Yol Dergisine ait iki tane yaz vardr. Bu yazdan
kaynaklanp, Savc, benim Devrimci Yol aday olduumu ortaya koymaktadr.
Bu yazda benim bildiim kadaryla, ddianamede, Devrimci Yol Dergisinde
seim sonularyla ilgili kan haberler delil olarak gsterilmektedir. Bu dergi,
haberinde "Fatsa'da Belediye Bakanln bamsz Devrimci Aday
kazanmtr." demektedir.
Sorguya balarken siz sordunuz bana "Siyasi dnceniz nedir?" dediniz.
Devrimci olduumu syledim. Onu yalnz bu salonda deil, yirmi sene nce de
syledim, darda da syledim. Sorgulamalarda da syledim. Savclkta da
syledim, polis ifadesinde de syledim. Halkma akladm devrimci
olduumu.
Burada Devrimci Yol kendisi sylyor "Fatsa'da, Fatsa Belediye Bakanln
devrimci aday kazand". Doru diyor.
Seimlerde Bask Yaptm ddialar
Fatsa'da belediye bakanlk seiminde kimseye tarafmdan bask
uygulanmamtr. ddianame'deki iddiann tam tersine bana kar bask
uygulanmtr. Bana kar saldrlar yaplmtr. Adaylm koyduum gnden
itibaren trl entrikalarn karsnda kaldm. Adaylm engellemek iin,
mracaat dilekem zerinde eksiklik yaplarak, adaylm engellenmek istendi.
O olay da u ekilde izah etmek istiyorum.

Ben hayatmda seimlere hi katlmadm. Yalnz ok nceleri 1965 yllarndan

1971 ylna kadar, Trkiye i Partisi kapatlncaya kadar Trkiye ii
Partisinin yesi ve Fatsa le Tekilatnda zaman zaman sekreterlik, bakanlk
grevi yrttm. Sadece o parti seviyesindeki, yani parti ynetimindeki ilgili
seimlerin dnda genel seimler ve benzeri seimlere girmi deilim. Bilgim
yoktur. Ve bundan dolay dilekemi le Seim Kurulu'na, Hakim Beye
gtrdmde, kendisi bana bir liste verdi. "u u eksiklikleri tamamla... te
askerlik ubesidir, savclk sicil eyidir, bilmem nedir... ite o kanuni eyleri
tamamla getir" dedi bana. Ben de onlar getirdim. Orada ok ilgin bir durum
oldu. Ben dosyam tamamlayp kendisine verince, "Hakim Bey tamam m?"
dedim. "Tamam". dedi. "Bir eksiklik olmasn, sonra bir aksaklk kar" dedim.
"Yok, tamam" dedi. "Benim fazla bilgim yoktur, onun iin endie ediyorum."
dedim, ayrca belirttim. "Yok, yle bir ey olursa bildiririz biz" dedi. Dedim ki:
"benim bildiim kadaryla bamsz adaylarn bir miktar para yatrmalar
gerekiyor byle bir ey vardr. Partiler yatrmaz da, bamszlar belli bir cret
yatrrlar, seim iin ile seim kuruluna, adaylk paras; byle bir ey
olacaktr."
Hakim bey bana "Bu genel seimler iin, bamsz milletvekilleri iindir. Yoksa,
yerel ynetimler iin byle bir ey yoktur. Ben bilmiyorum. Gene ben bir yukar
sorarm. Ama, bilmiyorum byle bir ey" dedi. Ve ben ayrldm oradan. Bu
mracatm adaylmn kesinlemesinden 15 gn nceden yaptm. (ok
nceden yaptm) Yani, o arada bir aksilik kmasn diye. O zamanki yasalara
gre seimlere yirmi gn kala adaylklar kesinleecek. Daha sonra aday
mracat resmen mmkn deil. Yasal olarak yaplamyor. saat kala le
Seim Kurulu'ndan bir katip gelerek; le Seim Kurulu Bakan'nn beni
istediini syledi. Gittiimde, Hakim bey bana aynen yle dedi. "Fikri bey
57.600 lira para yatrmanz gerekiyormu."
Ben terzi adamm. Ben hayatm boyunca 57.600 Liray bir arada grm
deilim. Ki o dnemin parasyla cidden grm deilim. Mmkn deil, yani o
kadar paray ben hi bir arada tamadm. Ben kendilerine "Zamannda
sylemitim, bu para ii olacak diye, imdi ben paray bulamazsam ne
olacak?" dedim. "Adayln kesinlemez, bize yaz yeni geldi" dedi.
Ben o sylediim 15 gn nceki mracaatm dneminde bu tr ey olabilecei
dncesiyle kendi evremden, arkadalarmdan ve imkanlarmdan
zorlayarak 50.000 lira para hazrlamtm. Kalan da dndm o iki saat iinde
tamamladm. Ve getirdim, yatrdm ve adaylm bu ekilde kesinletirmi
oldum. Ancak, Fatsa'da benim belediye bakan olmam istemeyen ve
olduktan sonra kar bozulacak olan evreler, bu engellemeyle baarl
olamaynca, bu sefer Ankarann yolunu tuttular.
Ankarada Blent ECEVT'e kadar ktlar. O zaman Babakan Blent ECEVT
idi. Ve Cumhuriyet Halk Partisi yneticileri ECEVT'e kadar ktlar. "Fatsa
Belediye seimlerini biz kaybediyoruz, Fatsada ve nmzde 14 Ekim
seimleri var. Fatsa gibi yerde biz seimi kaybedersek, Trkiye apnda ok

olumsuz bir propaganda olur bu, seimin sresiz engellenmesi lazmdr."

eklinde meseleyi Blent ECEVT'e dayatyorlar ve Malatya'daki sresiz
ertelenen Malatya Belediye Bakanl seimleri gibi, Fatsa Belediye
seimlerinin de sresiz ertelenmesini Blent ECEVT'ten istiyorlar. Ecevit
kendilerine-sonradan rendiime gre- "Malatyada Belediye Bakan
ldrld; yakn bir zamanda seim yaplmas sonucunda kabilecei iin
nedeniyle sresiz bir erteleme sz konusudur; ama Fatsa'da byle bir durum
yok; Fatsa'da belediye bakan kendi eceliyle lm, koltuk boalmtr,
yasalara gre seim gn ilan edilmitir, seimin yaplmas gerekmektedir."
demitir.
Ecevit, "Ancak size bir iyilik yapabilirim, nmzde 14 Ekim ara seimleri
vardr. Trkiye'de 5 tane daha ile boalm, belediye seimleri var, onlarn
hepsiyle birlikte l4 Ekim'e uzatabilirim; size de bu arada bir alma frsat
verebilirim, gidin aln kazann seimi. Ben ne yapaym." diyor ve geri
gnderiyor bunlar. Mesele bu.
Geri geldikten sonra seim cidden, Yksek Seim Kurulu tarafndan 14 Ekim
ara seimlerine alnyor 24 Austostan, ancak planlar dmenler ve
provakasyonlar bitmemitir. Bu sefer, Cumhuriyet Halk Partisi'yle bamsz
aday arasnda byle bir seim ertelemesi srtmesi kmasndan yararlanan,
daha nce, savunmamn nceki blmlerinde anlattm gibi, GD'li kiiler
Fatsa'da baz olaylar yaratarak, seimleri ertelettirip, bu arada Fikri SNMEZ'i
ortadan kaldrabiliriz, anlayyla saldrlara balamlardr.
kinci seim, (14 Ekim) iin mracatlar yeniden yapldktan sonra, adaylm
kesinletikten, iki akam sonra, yani seimlere 19 gn kala evime araba ile
gelip kapnn zilini aldm zaman, ayr yerden yaylm ateine tutuldum.
Byk bir tesadfle yani orada bir yere yatmakla m, elimde olmayarak bir
hareketle nasl kurtulduumu ben bilmiyorum- bacamdan iki yerden yara ile
kurtuldum. Daha sonra kendi kendime karar aldm. Yani eve gitmeme karar.
Seimler boyunca eve gitmeme karar aldm. Yaknlarma, akrabalarma ve
her akam deiik bir eve gitme eklinde bir nlem aldm. Baktm adamlar
vuracaklar beni. Bir hafta sonra, bu saldrdan bir hafta sonra, ayn yerde gene
taksiyle iinde kaynbiraderim - nk ben eve gitmiyorum-ben zannedilerek
evimin nnde tekrar araba tarand. Bu sefer arabadan inmeye de frsat
tannmyor, araba taranyor. Ve arabann ofr hafif yaral kaabiliyor ve o
ekilde kurtuluyorlar. Bununla da yetinmiyorlar. Durmadan Fatsa'da olay
yaratma peindeler. lle seimleri erteleyecekler. lle insan katledecekler. Ve
seim ortamn kaldracaklar ortadan. Bu anlamda, bu olaydan bir hafta sonrayahut , drt gn sonra bilemeyeceim hatrlayamyorum o kadar- Kurtulu
Mahallesi'nde bir kahve toplantm var. Ki, yasal bir toplant. Adaym, btn
adaylar istedii kahvede, istedikleri gecede, istedikleri saatte toplant
yapyorlar. Ben de Kurtulu Mahallesinde bir kahvede toplantya gittim.
Konumam yaptm. Ayrldm oradan. Evim Kurtulu Mahallesinde olmasna
ramen ben, gene bir baka tarafta bir yaknmn evine gittim. nk, eve
gidemiyorum. Ancak, bu arada anlatmak istediim bir nemli husus var.

Bu birinci saldrnn hemen peinden Kaymakam, Emniyet Amiri, Jandarma

Blk Komutan ve Savc, drd beni Kaymakamla ardlar. Gittim, drd
bir aradaydlar. Olay benden dinlemek istediler. Yaralydm zaten. Ben olay
anlattm ve olayda saldrganlar tandm. nk, mahallemin ocuklar, ayn
mahallede oturuyoruz o insanlarla ve tandm. ok yakn mesafeden
atmlard. Yani, benim silahm olsayd, tertipli olsaydm vururdum da. Bugn
de burada bir adam ldrmekten yarglanabilirdim. Ama, yle bir eyi o saate
kadar dnmediim iin yle bir niyetim olmad iin silahszdm. Silah da
tamyordum zaten, ve anlattm. Kimlerin olduunu ve bunlar kimlerin
tertiplediini de. simle, yani kurunu bunlar bunlar attlar, ama su esasen bu
ocuklarn deildir, bunu tertipleyenler unlar unlardr diye kaymakama da,
savcya da, jandarma komutanna da, emniyet amirine de anlattm. "Siz gidin,
biz hallederiz" dediler. kinci saldr oldu, tekrar ardlar. Tekrar ayn eyleri
bir daha anlattm. Gene "Gidin biz bakarz" dediler. Ancak, o arada bir gelime
oldu. Gelime oldu da nasl bir gelime oldu? Giresun'dan, Samsun'dan
toplum polisi ve komando birlii getirdiler. Ve Cumhuriyet Halk Partisinin
yneticileri "Biz seimleri normal yoldan olmazsa, sng ile, zorla, bask ile
alacaz, sandk bana be asker koyacaz, genede bu seimi biz alacaz"
diye, onu bir bask arac olarak kullanmaya altlar. Ancak ile yetkilileri orada kimsenin hakkn yemek istemem-, benim evime en az be-alt asker
beki, polis de koydular. Muhasaraya aldlar, yani "gvence"ye aldlar. Buna
benzer baz yerleri de aldlar. Halkevi Binasn, TB-DER binasn, bankalar,
nk gelimeler iyi deildi. Bir eyler olabilirdi her an kar taraftan, bu
endieyi biraz ben anlatmtm kendilerine. O endieden bu tedbirleri byle
aldlar. Ama, bu gelen birlii baz evreler daha kt amalarla kullanmaya
altlar, Fatsa'da. Neticede, bu anlattm kahvede toplant bittikten sonra,
ayrldktan hemen yarm saat sonra, kahve basmaya maskeli geliyor.
Ancak, toplantnn bitmi olduunu gryorlar. 10-15 dakika bir zamanlama
oluyor bu arada. Gelmiken herhalde bo dnmeyelim, diyorlar. Orada bir ara
kahvesi, bir ayhane var, ben de o mahalleden olduum iin, tanyorum o
kahveyi, biliyorum yerini. O kahvede insanlar televizyon seyrederken kahveye
dalyorlar. Maskeli hepsi zaten. ki kii dalyor ieriye. Kahveyi taryorlar.
Orada Tevrat GLER isminde birisi lyor. ki kii halen felli, yatyor.
Saldrganlardan biri orada kendi arkadalarndan m, yoksa oradaki insanlar
tarafndan m orasn ben bilemem orada olmadm iin, bir saldrgan da
orada lyor. Maskesi ile her eyi ile orada kalyor. Bunun zerine gece
hemen, bu olayn peinden, gece ayn ilgililer beni ardlar. Buldurdular beni.
Ve Kaymakamlk Odasnda "Geenlerde biz sizin anlattnz seim
manevras yapyor, ite politikaclar byle yapar, br tarafa bask yapsn diye,
bize byle byle laflar sylyor diye deerlendirdik. Yanldmz anladk.
Eer bu insanlar kimse, kim olabileceklerini biliyorsan, bize anlat, bu sefer biz
ciddi olarak zerine gideceiz. Geen iki anlatmn byle deerlendirmitik"
dediler. Yani ben, br gruba bask yapsn kaymakam, amir, memur; ben de
ortadan seimi kazanaym, eklinde yorumlamlar. "E, politikacsnz" gibi laf
ettiler" ancak, cidden bu iler ktye gidiyor, senin de bu konularda
aratrmalarn, bildiin var, geen syledin baz isimler, bunlar biz nerede

bulabiliriz?" dediler. Ben baskn yapanlar anlattm. sim, isim, birisinin Sezai
GNGR olduunu, zaten l olarak orada kaldn, o akam bana
saldranlardan birinin de o olduun, Recai GEN ve smail YILMAZ
olduunu, nn bana saldrdn, bu eylemin de failinin bunlar olduunu
anlattm ve bunlar bulmak istiyorsanz Konakba Kynde falanca ev, gidin
silah ile beraber aln gelin, ben de burada oturuyorum, dedim. Ve atladlar
arabaya gittiler, yarm saat, bir saat sonra geldiler. Ve eylemde kullandklar
silahla beraber geldiler. Buldular, aldlar, geldiler, basit, zor bir i deil, ak
aa yapyorlar. Ve bugn Erzincan 2 numaral Askeri Mahkemesi tarafndan
biri idama, biri 36 yla m bilmiyorum, Yargtay'dan herhalde temyizde
bozulmu, tekrar yarglanyorlar. O konuda bir ey demek istemiyorum. Byle
bir cezaya arptrlyorlar.
Bu eylem de bu ekilde bittikten sonra i bitmedi bir trl rahat edemiyoruz.
Seimlerin yaplmasna drt gn kala bir gece, bir baktk bir patrd
daha: Fatsa'da Yozgat Milletvekili Hseyin ERDAL yannda drt tane
orum, Yozgat illerinde aranan, bir sr eylemlerden aranan drt tane
militanla beraber silahl bombal yakalanyorlar. Gece yars saat 1 sralarnda
benim olan, eskiden bana ait olan terzi dkkannn 100-150 metre nnde
taksiyi durdurmular ve -daha nce sylemitim ite, tedbir alnmt baz
yerlerde jandarma ve komando birlii tarafndan- askerler, jandarmalar
gezerken pheleniyorlar iki kiiden, benim terzihanenin ara sokanda;
"Kimsiniz, necisiniz" derken, jandarmalar arama yapmak istiyor, stlerini
aratmak istemiyorlar. "Biz ileride milletvekili var O'nun arkadayz" falan
diyorlar. Emniyete getiriyorlar. Emniyette st-ba aramas yapyorlar. Hepsi
silahl kyorlar, arabay aryorlar, arabada alt tane patlamaya hazr bomba,
dinamit, bir tane saatli bomba, ok miktarda bomba yapmnda kullanlan
malzeme, ile yakalanyorlar. Hseyin ERDAL elindeki antay aratmak
istemiyor, Kendisinin Yozgat MSP milletvekili olduunu, Rize'den Erbakan
hocann mitinginden geldiini, gece uykusu gelip, otel aradklarn falan
sylyor. Ancak, yetkililer diyorlar- savcs falan- "Kardeim bombayla otel mi
olur, ne oteli? olmaz byle ey. Sen milletvekili falan da deilsin" diyorlar. O
gn CHP'nin, seimleri yrtmek iin Fatsada bulunan Ordu Milletvekili
Erturul GNAY' olduu yerden kaldrmlar, gece getirmiler, yzletirmiler.
Cidden Hseyin ERDAL olduunu, MSP milletvekili olduunu Erturul GNAY
sylyor ilgililere, gvenliini alyorlar. Samsun'a kadar yolcu ediyorlar. imdi
bu noktada dnmek lazm. Bu, alelade sokakta bir insan deil, ocuk da
deil. Bir milletvekilinin bu durumda seimlerden nce, bu kadar da olaylarn
aniden gelitii bir Fatsa'da byle dolamas bir tesadf olamaz.
Bunu ben rendikten sonra Kaymakam'a gittim. "Ben, seim almalarm
durduruyorum." yani, bundan byle ne meydanda ne kahvede ne bir yerde
seim toplants yapmyorum. nk, koyarlar bir yere saatli bomba, bir
toplantda bir sr insan lr. Ben belediye bakan olsam da olmasam da
olur. Ama, bu insanlarn katledilmesine gz yumamam. Bu ekilde seim
faaliyetlerimi drt gn kala durdurdum. Btn bunlarn karsnda imdi iddia
makamna ben sormak isterim. Bunlar, Fatsa Adliyesinde ikayetleri

tarafmdan yaplm, dier olaylarda tespit edilmi, ve oralarda ilem grm

duran dosyalardr. Yani, seimlerden yirmi gn nce, be gn nce, on gn
nce olan olaylardr.
imdi iddia makamndan ben sormak isterim: Bu kadar Fatsa halk ieri alnd.
kenceden geirildi. Gerek sank gerek tank, brakn san, tan, en
sadaki MHP'liler dahi, onlarn analar ve babalar dahi "Fatsa'da belediye
seimlerinde ben bir dayak yedim, oyunu bu ynde kullanacaksn diye
dvdler, svdler," veyahutta "lmle tehdit ettiler" eklinde ikayette
bulunamazlar.
Fatsa'da devlet yok, diyorlar, ona da cevap vereceim ileride. 12 Eylle kadar
ikayette bulunamadlar, dileke veremediler. 12 Eyllden sonra 4 sene
gemitir. Bu drt sene iinde bir tanesini gstersinler bana, ben seimleri
cidden zorla aldm, ve tm yaktrmalar da kabul edeceim. Yok, hibir
Fatsa'l byle bir eye rastlamam, byle bir olay olmamtr, ama,
iddianamede byle bir olay yer almtr.
Bu, Tercman Gazetesi'nin 11 Temmuz 1980'den sonra "Fatsa komn"diye,
Nazl ILICAK tarafndan 10-15 gn sren yazdaki deerlendirmelerden
alntdr. Aynsdr. O deerlendirmeler elimde deil. O tarihin gazeteleri, 11
Temmuz'dan o ayn sonuna kadar kan gazeteler incelendiinde, Tercman
Gazetesi, o komn meseleleri, bu tr bask, zor, ttihat ve Terakki meseleleri
tamamen Tercman Gazetesi yazar Nazl ILICAK'n ve Kemal NDER'in
kaleminden ve benzeri Tercman yazarlarnn kaleminden o gnlerde
yaynlanm ve propagandas gelitirilmitir. Sonradan bunlar da iddianameye
temel tekil etmitir. Yoksa, bunun dnda bir tek Fatsal, Fatsa Belediye
seimlerinde dayak yemise, verir-dileke. ikayet etmemesi mmkn deil.
Her Fatsa'lnn zerinde bir ifade yazlrken, hakknda bir ifade yazlrken, bu
da yazlabilirdi, ama, yok. Byle bir durum sz konusu deil.
Ve btn bu saldrlara karn, seim gn tek bir olay olmadan Fatsa
Belediye Bakanlk seimini, Adalet Partisinin 850, CHP'nin 1150 oyuna
karlk; 3096 oyla kazandm.
ddianamenin 159. Sayfasnn 4. paragrafnda
Belediyenin Devrimci Yol rgtnn egemenliine gemesiyle; Bakan Fikri
SNMEZ, siyasetin unsurlarndan ve stratejik aamalarndan biri olan direni
komitelerini gndeme getirmi; ve halk komiteleri adyla 11 mahallede 5'er
kiilik direni komitelerini kurdurmutur."
denmektedir. Ve devamnda 5. paragrafta
"amura Son Kampanyas, Fatsa Halk Kltr enlii gibi faaliyetlerin
Devrimci Yol Merkez Komitesinin karar gereince yapldn"

ileri srlmekte.
"Fatsa Halk Kltr enlii ve amura Son Kampanyas hakknda herhangi bir
delil toplanmadndan, ve olaylarla ilgili fotoraflar iddianamenin yazlmas
aamasnda elimize getiinden, bu konu hakknda soruturmann
geniletilerek, ek iddianamenin tanzim edilmesi dnlmektedir."
denilmektedir.
amura Son Kampanyas ve Fatsa Halk Kltr enlii konusunda delillerin
toplanmadn sylyor ddia makam. Bu delilleri toplamaya bir mr
yetmez... Yani, buna bir insann mr yetmez. Bu delillerin toplanmasna
undan yetmez, nk, bu konuda herhangi bir delil sz konusu deildir.
Bunlarn her ikisi de, kampanya olsun, Kltr enlii olsun, Fatsa halknn
gzleri nnde yaplm olan faaliyetlerdir.
Ayn sayfadan devam ediyorum, 6 paragrafta
" Bakan Fikri SNMEZ dinlenen tank beyanlarnda ve kendisinin de
gazetelere verdii demelerde ifade ettii zere, muhtarlar, belediye encmen
yeleri gibi yasal temsilcileri devreden karmtr. Belediye ile ilgili btn
hizmetleri Kemal ATASOY'un bakanln yapt militan Ahmet ZDEMR,
Aynur TANDOAN, Seher ERTOP'tan oluan Belediye Halkla likiler
komitesince ve yukarda belirtilen ve Halk Komitesi adyla andan direni
komitesi vastasyla yerine getirmitir."
denmektedir.Yukarda okuduumuz alntlarda ileri srlen isnatlar doru
deildir. Bu isnatlar doru deildir. nk, halka hizmet amacyla yaplan bir
dizi almalar, baz evrelerin abalaryla varl mehul bir rgt adna
yaplm faaliyetler olarak gsterilmeye allmtr. amura Son
Kampanyas, Fatsa Halk Kltr enlii, Belediye Hizmet Komiteleri gibi
faaliyetler, Belediyemiz tarafndan halka hizmet amacyla yaplan faaliyetlerdir.
amura Son Kampanyasnn hangi ortamda ve hangi amala gndeme
geldiini ve bu kampanyada neler yapldn ksaca aklamak istiyorum.
"amura Son Kampanyas"
Fatsa'da belediye bakan olmamdan nce Fatsa Belediyesi'nin bir
kanalizasyon sorunu vard, bu kanalizasyon da bir mteahhide verilmiti.
Mteahhit btn yollar am, belediye ile anlama yapm. Hendekleri ap,
bzleri deyecek, belediye de arkadan hendekleri doldurup, demeyi
yapacak, amuru kaldracak. Ancak, mteahhitten ald paray belediye
ilgilileri baka alanlarda kullanmlar. Bu yollar yaplmam ve mteahhit kendi
kar dorultusunda btn ehri ve her taraf hendeklemiti. Yani, Fatsa'da
tek bir cadde yoktur ki hendek almam, hibirinin st kapanmam, olsun.
Sklen parke talar yolun bir tarafna, karlan amurlar da br tarafna

ylm yollarda. Ve bir de blgemizin yal olduunu dnrsek,

yalarn da doldurduu bu ukurlar, aylarca, gnlerce ortada kalmtr.
Buralar, sivrisinek yata olmutur. Kurbaalar ve ylanlar dolmutur. Ve Fatsa
barikatlanmtr. Araba, taksi herhangi bir yere gidecek durumda deildir. O
dnemde Fatsa'da bir yangn ksa, itfaiyenin sndrecek, mdahale edecek
durumu yoktur. Mahallede ani bir yaral yahut, hasta olsa, hastaneye
kaldrmak iin, herhangi bir aracn mahalleye girme imkan yoktur. Fatsa'da
giri yoluyla beraber, her taraf barikat iinde, amur ve gl iindedir.
Belediye reisi olduum zaman zaten belediye seimlerinde halka ben bir
program sunmutum. Bu programda, belediye sorunlarn halkla birlikte
zeceimi ve bu sorunlar zerken, tm mahallelerde komiteler
oluturacam halka anlatmtm. Bu vesileyle hem program izmek
asndan, hem de bu komitelerin n almalarn yapmak maksadyla,
belediye bakan olduumun ilk haftas, Fatsa'nn eitli mahallelerinde seri
toplantlar dzenledim. Bu toplantlarda, halkn ilk zlmesi gereken
sorununun ne olduunu bizzat halktan tespit etmeye altm. Kimi
mahallelerde yol nemli. Kimi mahallelerde elektrik n srada, Kimi
mahallelerde su nde. Ama Fatsa halknn tek ortak olduu bir nokta var. Ve
bir an nce belediyeden bekledikleri tek hizmet var, o da kanalizasyon.
Dolaysyla harap olan Fatsann kurtarlmas olay. amur derya, ocuklar
okula gidemiyor. Esnaflar birbirlerine tahtalar zerinden geiyorlar. ocuklar
boulacak. Yaz, sivrisinek balad. Ylanlar olutu, Kurbaalar olutu. Byle bir
felaketin karsndayz.
Bu konuda tm Fatsada yaptm toplantlarda halk "Bu sorunu hallet Bakan,
baka bir ey istemiyoruz. ki seneliine seilmisin. Senin vazifen bitmitir.
Yeter ki, bizi kurtarn bundan. Kolera olacaz, leceiz". Bir de
kanalizasyonlar patlam, bu pislik sularn iine karm... siz dnn ite.
Ben anlatyorum. Daha fazla ve bu durumda bir ehir teslim aldm. Ve bu
anlamda halk, bu grevi yapmamz istiyor. Ancak, bu toplantlardan sonra
belediyeye geldim. Belediyenin bu konuyla ilgili Fen lerindeki teknik
elemanlarn ve mhendislerini ardm. Bu sorunun halli iin bana bir rapor
sunmalarn istedim. Bu konuyu, hangi zaman iinde, hangi imkanlarla ne
kadar parayla halledebileceimizi bana rapor edin, nk ben doma-byme
belediyeci deilim dedim. Ancak, bu nasl olacak? Nedir bunun kolay? Onlar
eski ynetim anlayna almlar. Yani salla ba, al maa. Adamlarn
kafasnda, "Reis bey bunu hesaplamaya lzum yok, Fatsa Belediyesi btn
imkanlarn seferber etse, bu drt senede yaplmaz. Devlet de para yadrsa
Ankara'dan, drt senede bu senin dediin iler gereklemez". Ben,
aptallatm. Drt senede insanlar lr, kolera olur. Bu anlamda bu sorunu
tekrar halkla beraber tartma ihtiyacn duydum. Ve kendimde, kafamda belli
bir belediyecilik anlaym var. zebilirsem halkla zeceim. Sorunu
anlattm. Yani, "belediye imkanlaryla bu iin -drt senede zor yaplacan
sylyorlar. Nasl yapabiliriz? Dnceleriniz nedir? yle ya yllardan beri
Fatsa Belediyesinde encmen yeleri, meclis yeleri de var bu halkn iinde,
onlar da topladm. Onlarla da tarttm. Ve en sonunda Fatsa halknn ortak

vardklar bir nokta oldu. mkanlar yoksa eer herkes kendi evinin nn
temizlerse bu i biter eklinde bir anlay zerinde tartrken, bir kampanya
olutu kafamzda. Ve halkla tartarak bu kampanyay, "amura Son
Kampanyas" adyla anlan bir kampanyay halkla beraber tespit ettim. Ve
bunun programn hazrladm. Ve belediyenin teknik elemanlarn topladm. Bir
arada kampanyann programn akladm.
Bu programa gre, civar belediyelerin Ordu Belediyesi, Perembe, nye,
Yalky, Medresen, Bolaman, Ilca, Grgentepe, Yukar ama, Aa
ama, atak, atalpnar, Aybast, Korgan, Kumru yani, Ordu ve yaknnda
bize yakn olan tm belediyelerin aralarn 6 gnlne Fatsa Belediyesinin
hizmetine aldk.
kincisi, devletin gl kurulular olan Kara Yollar, DS gibi kurulularna da
haber vererek onlarn da elindeki gl aralarn alt gnlne Fatsa
Belediyesi hizmetine aldk. Bunun yan sra Fatsa'da arabas bulunan tm
araba sahiplerinden bir gnlne Fatsa Belediyesinin hizmetine arabalarn
vermelerini ve benzini belediyeden olmak kaydyla bu kampanyaya bir
gnlne katlmalarn istedik. Dar olan yollara byk arabalarn girip
alamayaca dnlerek traktrleri olanlardan traktr, el arabas
olanlardan el arabas temin ederek o dar sokaklarda kullanmn saladk.
Bunun dnda her kyden onar kii bu kampanyaya kazmal, krekli olarak
katld.
Fatsa Belediyesi, kazma iinde alacak, mahallelerden insanlar, okullardan
rencileri tekilatlandrd.
(...)Bu kampanya benim umduumdan daha fazla bir ilgi grd ve Fatsa'nn ii
aralarla doldu. Brakn siz Fatsa'daki vatandalarn aralarn bir gn
vermesini, nye'den, Ordu'dan araba sahipleri bile, arabalarn birer
gnlne Fatsa Belediyesi'ne gndererek, bu kampanyaya katldlar. Civar
belediyelerin teknik elemanlar, dier belediyelerin iileri, Belediye Reisleri de
dahil kampanyamza gelip, katldlar. Bu kampanyada Fatsa'llar gelen
misafirleri evlerinde arladlar. Yemek yedirdiler. Yollarda akama kadar
kazmayla, krekle araba ykleyen, boaltan insanlara Fatsa halk,
misafirperverlik gsterdi. Halk, civarn il ve ile insanlaryla Fatsa halknn
kaynamasn, birliini, beraberlii, kardelii ve ortak almann ne gibi
eyler kazandracan orada yaayarak grd(...)
FATSA "Halk Kltr enlii"
Fatsa "Halk Kltr enlii" Fatsa Belediyesinin Belediye Meclisinin 1980
ubat dnemi hazrlad belediye btesinde ad geen enliin kararn
alm ve bteye bu konuda denek koymutu. Belediyeler yasasna gre,
belediyenin faaliyetlerini, belediye reisinin icraatlarn belediye meclisi ve ilgili
organlar tayin eder, karara balar. Belediye Bakan da bunlar hayata geirir

ve 1980 ubat dneminde meclis toplantsndaki bu karar dosyanzda

mevcuttur. Belediye meclis tutanaklarnda-paragrafn u anda bilmiyorum- bu
konuda alnm belediye meclisinin karar vardr. Bu karar gereince, bir
belediye bakan olarak, her sene 8-14 Nisan arasnda sreklilik
kazandrlarak byle bir enlii gndeme getiren Fatsa Belediye Meclisi
kararn uyguladm.
Karar ald iddia edilen, yani iddianamede yaktrlmak istenen Devrimci Yol
Merkez Komitesi, eer Fatsa Belediye Meclisi yeleri ise, ona diyeceim
yoktur. nk, bu karar bu meclis almtr. Resmi karardr. Dosyada vardr.
Onun dnda herhangi bir merkez komitesi bilmiyorum ben.
Fatsa Halk Kltr enliinde neler yaplmtr? Bu enlik, kapal kutular iinde
yaplmamtr. enlik bu, ismi stnde. Fatsa Halk Kltr enlii'ni en geni
kitlelere duyurmak iin, lkemiz snrlar iindeki tm belediyelere davetiye
kartlmt. enliimizin propagandasn TRT ile basnda yapmzdr. Bu
konuda bir sr demeler vermiizdir, bildiriler yaynlamzdr. enliimizin
grkemli olmas iin eitli afilemeler yapmzdr. Ve bu enlik bu artlar
altnda dzenlenmitir. Bu enlik araclyla Fatsa'da Marksist-leninist bir
propaganda sergilendii iddias vardr. Bu, tamamen hayal rn bir iddiadr.
nk, olacak ey midir, bir belediye bakan blgesinde marksist-leninist bir
propaganda almas dzenleyecek, Reisicumhura davetiye kartacak enlik
iin. Bu belediye bakan Adalet Bakanlna, enliimiz var, buyrun diyecek,
ileri Bakanna davetiye karacak, Kltr Bakanna davetiye karacak,
Trkiye'nin en byk belediyeleri Ankara, stanbul, zmir belediye reislerine
davetiye kartacaktr. eitli demokratik kitle rgtlerine davetiye
kartacaktr. Gelin ben Fatsa'da ne haltlar yiyorum, gelin, grn. Olmaz.... Ve
bu ad geen kurumlarn bir ou enlie katlm, heyet gndermiti. Bir ou
da tebrik gndermiti. Ve bu enlik mnasebetiyle dzenlenen gecelerde
Kltr Bakanlndan, Babakandan veya onun adna bir bakasndan, Meclis
Bakanndan tebrikler gelmitir. Meclis Bakannn tebrii halka okunmutur.
Baar dileinde bulunulmutur. Ve byle bir enlik, byle bir amala
dzenlenecek ve o belediye bakan kalkacak, buyrun diyecek, ben byle iler
yapyorum(...)
enlik, kaymakamn, Fatsa Kaymakamnn a konumasyla balamtr.
Peinden Belediye Reisi olarak, enliin amalarn anlatan konuma
yapmmdr. Bu konuma, Trabzon Blge Radyosunda yaynlanmtr. Orada
tutanaklarda mevcuttur. Hi baka yere bakmaya gerek yoktur. Trabzon Blge
Radyosu a konumasn benim kendi sesimden orada yaynlamtr. Bu
konuda en kk bir tutanak, en kk bir yasa d davran sz konusu
olmamtr.
12 Eyll'e kadar btn bu yetkililer korktu, ses kartamadlar, bask
altndaydlar, 12 Eyll'den sonra da m bask altndaydlar? Halen bu
insanlarn bu konuda en ufak bir ifadeleri, beyanlar yoktur. zellikle
izlemilerdir enlii. Evet, Fatsa Halk Kltr enlii yurdumuzdaki dier

belediyelerin dzenledii festivallerden farkl olmutur. Fatsa'daki enlikte

halka toplumsal ierikli filmler gsterilmitir. Yani, aratrlmtr. lkemizde
sinemalarda oynayan en iyi filmler, toplumsal ierikli, insanlar eitecek,
retecek, ileriye dnk yetitirecek, yeni nesile hitap edecek toplumsal
ierikli filimler oynatlmt. Burada Dallas, ahin Tepesi gibi, kltrmze
yabanc olacak filmler gsterilmemiti. Bu enlikte Hamsi Gzeli seilmemiti.
Bu enlikte Fndk Gzeli de, Kiraz Gzeli de seilmemiti. Ancak, bu enlikte
Fatsa Kylerinden gelen folklor gruplarna etkinliklerini sergileme frsat
tannmt. Fatsa'nn mahallelerinde, yoksul kesimden insanlarn gelip tiyatro,
koro ve benzeri faaliyetlerde bulunmasna imkan salanmt. Bu enlikte spor
karlamalar yaplmt. Voleybol, atletizm, bisiklet yarmalar, futbol
karlamalar ile halkn spora eilimi gelitirilmiti.(...)
Savclar, zaten iddianamenin belli blmnde yle demektedirler. "Fatsa
amura Son Kampanyas ve Fatsa Halk Kltr enlii konusunda iddianame
hazrlanncaya kadar yeterli deliller toplanamamtr. Toplannca ayr bir
iddianame ile bu ii getireceiz." Zannetmem savclarn mr bu ie yetsin.
nk, byle bir durum yoktur. Ve byle bir delil de hibir zaman sz konusu
olmayacaktr. Ancak, Fatsa Halk Kltr enlii anlattm amalarla, anlattm
dorultuda yaplm bir kltr enliidir. Ve zellikle daha nce sylediim gibi,
bu enlik al, kapanyla TRTden, Trkiye'nin en geni basn kesiminden
izlenmitir. zellikle Fatsa'y tantmak iin, Fatsa'da birlik, beraberlik,
kardeliin nasl hayata geirildiini, o dnemlerde lkenin eitli yerlerindeki
kargaalklarn Fatsa'da olmadn dosta da, dmana da gstermek iin,
hakkmzda yrtlen propagandalar krmak iin, bizzat en byk basn
mensuplar davet edilmitir. Yazarlar, sanatlar arlmtr. Ve onlar da bu
enlii yakndan izlemilerdir. Ve bunun dnda bu enlie Halkevleri Genel
Merkezi, Folklor Ekibiyle, Korosuyla, Tiyatrosuyla katlmtr. Yine bu enlie
ODT, Folkloruyla, Korosuyla, Tiyatrosuyla ve eitli etkinlikleriyle katlmtr.
Giresun Aksu enlii Folklor ekibi gelmi, enliimize katlmtr. Ordu
Belediyesi Tiyatrosu gelmi, enliimizde gsteride bulunmutur. Buna benzer
birok folklor ekipleri, korolar, sanatlar, halk trkleri okuyan sanatlar,
ozanlar gelmi, enliimize katlmtr. Ayrca, resim sergisi almtr. Kitap
kampanyas dzenlenmitir. Ankara Belediyesi ocuk kitaplar gndermitir.
Kydeki yoksul ocuklara bu kitaplar ulatrlmtr. enlik bu amala, bu
biimde yaplmtr. Bunun dnda herhangi bir faaliyetimiz sz konusu
deildir. Tabii ki, bu faaliyetler, baz evreleri rahatsz edecektir. Onlar
almlardr kiraz gzeli semeye, fndk gzeli semeye. Ben belediyeyi o tr
faaliyetlere alet etmedim. Ancak, halkn kendi grenek, gelenek ve kltrne
uygun bir dzeyde bu enlii ynettim.
Ayrca, ddianamede su olarak gsterilmeye allan Fatsa Belediyesi Halkla
likiler ubesi zerinde durmak istiyorum. Bu ube zerinde, eitli evreler,
yllardan beri ok yazdlar, ok sylediler ve bundan dolay da bu ubenin
gerek amacnn ve faaliyetlerinin neler olduunu ksaca aklamak istiyorun.
leri srlen iddianamede Kemal ATASOY, Ahmet ZDEMR, Aynur
TANDOAN, Seher ERTOP'tan olutuu iddia edilen Halkla likiler

Komitesinden sz edilmektedir. Bu, bir komite deildir. Belediyenin bir

ubesidir. Bu tr ubeler gelimi belediyelerde mevcuttur. Fatsa
Belediyesinde benden nce olmayan bu ubeyi ben, halka hizmet gtrmeyi
kolaylatrmak amacyla atm. Bunun bir komite olduu doru deildir. Bu, bir
ubedir. Ad geen Halkla likiler, Belediyenin bir ubesidir. Kemal ATASOY
hari, dier ad geenler bu ubede yasal grevli kiilerdir. Yani, Kemal
ATASOY resmi grevli deildir o ubede. Ve o ubeyle Kemal ATASOY'un
hibir ilgisi yoktur. Ayrca Kemal ATASOY benim dnemimde Fatsa
Belediyesine girmi deildir. Benim dnemimde Kemal ATASOY Fatsa
Belediyesi'nden ayrlmtr. Kendi istei ile ayrlmtr. Ve bu ubede bunun
dnda yukarda ad geen insanlar grevlidir. alyorlar ve yasal grevleri
gereince bu ubeyi denetliyorlard. Halkla likiler ubesinin grevini ksaca
aklamak istiyorum. Halkla likiler ubesinin zellikle Fatsa Belediyes'inde
ikili bir grevi vardr. Bunlardan birisi, belediyede ii olan vatandalarn
belediyenin dier ubelerinde ilerini takip etmek olay. Halk adna o ileri
abuklatrmas iin halk, bu ubeye mracaat ediyor, bu ube ilgili ubelerde
vatandan iinin bir an nce grlmesi dorultusunda belediye iinde
faaliyette bulunuyor. Bunun dnda bu ube ayrca, belediyenin tm Fatsa'da
yrtt faaliyetleri mahallinde denetleyerek, halkn sorunlarn dinleyerek, o
ilerin abuklatrlmas iin, belediye adna, yani, belediye reisi adna bu
denetimleri yrtyor. Bu ikili grevin dnda bu ubenin herhangi bir grevi
sz konusu deildir. Bu Halkla likiler ubesi, saydm grevleri yapmak iin
kurulmutur. Bu grevleri dnda herhangi bir grevi de sz konusu deildir.
Yani, bu bir komite falan deildir. Bu, Tercman Gazetesi'nin ben
tutuklandktan sonra - 11 Temmuz 1980'den sonra- dn de sylediim gibi,
hakkmda gelitirdii geni kampanyada, Paris Komn, Belediye Halkla
likilerin komite olmas, komitelerin ynettii ehir, ve ona benzer
yaktrmalar ieren alnttnn iddianaineye yansmasdr. Bunun dnda, bu ii
dorulayacak, dosyada hibir delil sz konusu deildir.
Yukarda daha nce bir balk okumutum. Bu alntda, belediye meclis
yeleriyle muhtarlarn fonksiyonlarnn kalmadn ve onlarn yerine halk
komiteleri ve ad geen Belediye Halkla likiler Komitesinin getii, ileri
bunlarn yrtt, yasal grevlerinden bu insanlarn alnd, eklinde bir
yaktrma sulama getirilmektedir. Buna deinmek istiyorum. nk bu,
nemli bir konudur benim iin. Bunun aklk kazanmasyla her ey
zannedersem biraz gn na km olacaktr.
Hepimiz bu lkenin insanlaryz. Sizler de greviniz gerei, eitli il, ile gibi
yerlerde grev yaptnz. Belediyeyi, Kaymakaml, devletin tm kurumlarn
bilirsiniz. Hangi koullarda nasl alt, konusunda en azndan duyguya
dayal da olsa, bilgileriniz vardr. Fatsa Belediyesi Meclisine gelince, ben
bamsz belediye bakanym yle seime katldm. Belediye Meclisinde 4
siyasi partinin ayr ayr gruplar var. Bunlardan, Cumhuriyet Halk Partisi,
Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, ve Milli Hareket Partisi, hatrladm
kadaryla 26 kiilik mecliste, 16 tanesi Cumhuriyet Halk Partisi, kalanlar da
dier ad geen siyasi partinin mensuplardr.1980 12 Eyll'nden nce,

brakn taradaki bir belediye meclisini, Ankara'daki Byk Millet Meclisine bir
gz attmzda, nelerin nasl dndn, nelerin nasl yrdn, biz ok
kolay grebiliyoruz. Byk Millet Meclisi'nde ayn siyasi partilerin temsilcileri,
birinin ak dediine dieri kara diyor. Bir trl aralarnda bir yasa, halk yararna
bir adm, bir kanun kmas szkonusu deildi(...)
Dnn ki, yle yozlatrlan bir parlamentoya seilen insanlar bir tara
belediye meclisine seilen insanlardan kltr bakmndan, grenek
bakmndan, bilgi bakmndan daha st seviyede insanlardr. Bunlarn kimi
doktor, kimi profesr, kimi avukat, kimisi hakimlikten, kimisi savclktan gelme
insanlardr. Ve toplumun en sekin kabul edilen insanlardr. Ama, bu insanlar
Byk Millet Meclisi'nde 12 Eyll'den nce lkemizin en byk makam
Reisicumhuru, seerlerken, meclis oylamalarnda aylarca tur atmlardr, ve o
kadar ilgin eyler gelimitir ki, hafzalarmzdan yllarca silinemez.
Reisicumhura oy verirken, bir parlamenter kalkyor, Ajda Pekkan'a oy veriyor.
Biri kalkyor Blent Ersoy'a oy veriyor ve benzerleri. ok rneklerini biliriz.
Bunun dnda eitli zamanlar dinledik. Bu kadar dk kalitede, bu kadar
kendilerinden gemi ve mesuliyetlerini bilmez durumda idi parlamento
yeleri. Bu anlattklarm parlamentoya benim saygszlm anlamna gelmiyor.
Bir ilenin belediye meclisinde 4 siyasi partinin ve bamsz, kendisine
devrimci diyen bir belediye bakannn, ortak ileri yrtmesi sz konusudur
burada. Sekin olarak kabul edilen insanlarn bu parlamentodaki uyumazl
karsnda, stelik bamsz ve devrimci bir belediye bakannn bu ayn
partilerin taradaki uzantlar olan meclis yeleriyle almasnn ne kadar zor,
ne kadar g olacann takdirini size brakyorum. Meclis yeleri ifadelerinde
" Belediye Reisi bizi tehdit ediyordu, istemediimiz eyleri bize
onaylattryordu" diyorlar.
Belediye Meclisi yelerini Tehdit Ettim
Tehdit ettim, dorudur. Ben hibir eyi gizleyecek deilim. Ben am,
veremeyeceim hibir hesap yoktur. Ben Meclis yelerini tehdit ettim. Yani,
sylediklerinin sadece oras dorudur. Bu konuda belediye meclisinin Adalet
Partili yesi Hikmet ALTINTA yle demektedir: "Meclis toplantlarndan
birinde belediye reisi, 'burada politika yaplr, ben siyaset yaparm, ben bir
siyasi hareketin almalarnn sonunda buraya gelmi adamm. Ben kendi
politikam burada yaparm' eklinde cmleler kulland" diyor. Bu da dorudur,
ancak sonunu sylememektedir. Ben yle syledim, dorudur da, hangi
artlarda, niin, hangi maksatla sylediimi, bu sayn yeler
sylememektedirler.
Demin de anlattm gibi, ben, drt siyasi partiyle kar karya idim.
Ylllardanberi Fatsa Belediyesinde en ok yeye sahip olan Cumhuriyet Halk
Partisi belediye reisi de kendilerinden olmasna karn, yine mecliste bir trl

almay beceremezlerdi. Durmadan, birbirlerini drmek, birbirlerinin

kuyularn kazmak gibi alkanlklar mevcuttu. Menfaatler atmasyd. O
ekilde ben kendilerine, ilk meclis toplantsn aarken, ben bamsz belediye
bakan olduumu, elbette benim siyasi dncemin olduunu, belli bir dnya
grnde olduumu, ancak, benim meclis sistemi iinde, demokratik olarak
yaplan bir seim sonucunda, halkn da byk bir ounluunu -Fatsada
kimseye nasip olmamtr byle bir oy- en geni ekilde halkn desteini
alarak seilmi bir reis olduumu syledim. "Eskiden olduu gibi siz burada
benim ahmalarm siyasi nedenlerden dolay ksteklemeye altnz
zaman iler deiir" dedim(...)
Belediye Meclisinin bu toplantsnda ben, "Burada politika yaplr, bende kendi
siyasi dorultumda alacam ve halk yararna uygun bulduum her eyi
meclise getireceim, eer siz de politik nedenlerle, sadece partizan tutumlarla,
benim halk yararna grdm taleplerimi reddeder, meclisten karmazsanz,
ben gider sizi halka ikayet ederim. Her hafta toplant yapyorum, halka
sylerim" dedim. Bu bir tehditti. Dorudur ve onlarn da, bize yasal olmayan
herhangi bir eyi onaylatt diye bir iddialar yoktur. Belediye meclisinden geen
yasalardan tek bir tanesini gsteremezler, u yasay biz onaylamyorduk, ama
reis zor kulland ve bize onaylatt, diye. nk, gsterecekleri her ey, Fatsa
halknn yararna ve halkn ortak karar sonucunda alnm tekliflerdir. Elbette
ki, belediye meclisi yelerinin kendi yasal deerleri bu halk yararna olan
icraatlara katlmaktr, bunun dnda dnlemez. Ancak, partizan tutumlarla
bunu engellemeye kalktklar zaman elbetteki ben Fatsa halk adna, onlara
kar geleceim. Yaptm budur. Ancak, belediyede herkes, her siyasi grup
kendi politikasn yrtebilir. nk, seimler sonucunda geliniyor belediyeye.
Meclis yeleri de olsa, belediye reisi de olsa, halktan aldklar oylar sonucunda
oraya gelmektedirler. yle geldiklerine gre, belli bir siyasi dncenin de
temsilcileridir kendileri. Ben de elbetteki, kendime gre bir dncemin
bamsz bir belediye bakanym. Kendime gre bir politikam vardr. Elbette
ki onu yrteceim. Ben imdi bamsz belediye bakan olarak seileceim
ve Fatsa halkna siyasi dncemi anlatacam, yapacam hizmetleri
anlatacam, Fatsa halknn o byk ounluktaki oyunu alacam, geleceim
ve Sleyman DEMREL'in kafasyla belediyeyi yneteceim. Bu olmaz...
Siyasi hayatta byle ey olmaz. Blent ECEVT'in dncelerine gre
belediyeyi yneteceim, bu olmaz. Elbette ki ben, kendi dnceme ters
dmeyen ve ancak, halkn yararna ve belediye yasalarna uygun den
icraatlarda bulunacam, bu benim en doal hakkmdr.
Muhtarlara gelince: Muhtarlar bir alemdir. Bunlar, yllardan beri belediyeyi bir
iftlik, haline getirmilerdir. Belediye reisini muhtarlar bask altnda tutarlar.
Mahalleye hakimdirler bunlar. Yani, mahallenin oyuna hakimdirler ve
belediyenin yenilenmesinde muhtarlar, belediye reisine bask
unsurudurlar.Yllardan beri Fatsa'da bu byle yryor. zellikle dikkat edilmesi
gereken bir konu, bu muhtarlar konusudur. Muhtarlar muhtar olmazdan nce,
ya terzidirler, ya ayakkabcdrlar veyahut baka bir meslektendir. Ancak,
muhtar olduklar zaman ya bakkaliye aar, yahutta inaat malzemesi zerine

bir i yeri aarlar. Burasna dikkat edilmesi gerekir. Bunun sebebi udur:
belediyeye hakimdirler ve belediye reisi onlarn basks altndadr. Belediyenin
halka ulatrmak durumunda olduu temel ihtiya maddelerinin datmn
kendileri alrlar. Yllardan beri Fatsa'da bu byle olmutur. imento gelir,
muhtarlara dalr. Demir gelir muhtarlar tarafndan datlr. Ya gelir,
muhtarlar tarafndan datlr. Omo gelir, o da muhtarlar taraftndan datlr.
Onlar datr da nasl datr? Alr ya yaknlarna verir, yahutta 10 liralk mal
50 liraya verir, karaborsa yaparlar. Bu Fatsa halk tarafndan bilinen bir
gerektir. Bu anlamda bunlarn karlar sz konusudur.
kincisi, Belediye diyelim ki, A mahallesinde kaak inaat yakalamtr.
Yasalara aykr, imar planna aykn, ynetmeliklere aykr bir inaat vardr.
Belediye inaat yakalam ve mhrlemitir. Muhtar telefon aar, belediye
reisine. Bu benim dnemimde de olmutur, eskiden de olmutur. "Reis", "Ne
var?" "Seim yakndr, sen ne yapyorsun? naatn mhrlettiin Ahmet bey
ok nfuzlu bir insandr. Bunun peinde u kadar oy vardr, sen bunu idare
ediver, gz yum". Bir bakmsnz 3. gn inaatn mhr sklr ve inaat
devam eder. Muhtar gider Ahmet beyin iini grd iin, Ahmet beyden onbin
mi alr? Bebin mi alr, nasl bir menfaat temin eder onu ben bilemem. O
konuda tank olmadm iin bir ey syleyemem.
Kaak elektrik, su kullananlar vardr. Bunlar yakalandnda da, muhtarlar
belediye reisini tehdit ederek, oyla korkutarak, seim yakndr, yle olur,
byle yaparz eklindeki szlerle kendi dorultularnda hizmete zorlarlar.
Benim dnemimde muhtarlarn elinden bu imkanlar alnmtr. Bunlarn o
anlamdaki fonksiyonlarna son verilmitir. Onlar, fonksiyonlarndan bunu
anlyorlar. Ama, o kadar ifade vermilerdir, hi bir muhtar, 'Belediye reisi benim
mhrm elimden ald, sen muhtar olamazsn, falanca olacaktr, dedi
diyememitir. Hibir muhtar, 'Belediye reisi, benim imzalamam gereken, yerine
getirmem gereken yasal grevimi, u grevimi engelledi' diyemez. Sadece, bu
karlarndan dolay bu tr yaktrmalarn peindedirler. Ki, bunlar bir de
demin sylediimiz meclis yeleri gibi, u veya bu partinin muhtarlardrlar.
Bunlarn fonksiyonlar bu anlamda ortadan kaldrlmtr. Dorudur. Ama, bu
anlamda dorudur, yoksa iddia edildii gibi, Devrimci Yol adna veyahut bir
baka rgt adna kimse bu insanlara herhangi bir talepte, herhangi bir
baskda bulunmu deildir. Salt bu anlattm dorultudadr, bu basklanma(...)
imdi bizim eskiden beri bir iddiamz vardr: Fatsa zerinde oyunlar oynand
ve bu oyunlar sorgulama dneminde yrtld. Bu oyunlar, savclar
soruturmasnda srdrld. Mahkemelerde de baz evreler srdryor. Bu
konuda bir tek rnek vermek istiyorum ve isim vermeden geeceim. 1982
ylnn 14 Nisan'nda ben, Amasya Cezaevinden alnyorum. 25 kii ile
beraber, hibir gereke yok. Her zaman cezaevinde olan ufak tefek
olumsuzluklar vardr. Benimle hibir ilgisi olmaz bunun. nk, cezaevine
geldiim drt seneden beri, en ufak bir ihtarm szkonusu deildir. Byle bir
davranta bulunmam da mmkn deildir. Alnyorum, Suluova Et-Balk
gzetimine getiriliyorum, bu 25 kii ile. Burada, bu gittiim yerde ikence

yapld m, yaplmad m? bunlar anlatmama, sylememe gerek yok. kiikibuuk senelik tutuklu bir insanm. Cezaevinden alnyorum, benim olay
blgem deil, sorgulama ile de bir iim yok. Byle bir sorgulama da vermi
deilim. O kiilerle ilgim yok. Acaba ben, Et-Balk tesisleri'ne, gzetim yerine
neden gtrlm olabilirim?
kincisi, gittiimin ikinci gn orada, "12" diye bir yerden bahsediyorlar.
Gzmz balyorlar. Alp gtryorlar: "12"ye gidiyorsun diyorlar. Neyse
"12" ikencehaneymi. Et-Baln bir tarafnda oraya gtrdler.
"E, Fikri SNMEZ Trkiye'yi kartrdn. Fatsay da kartrdn, imdi bize
hesap vereceksin."
kibuuk sene olmu ben cezaevindeyim ve ben 12 Eyll'de soruturma
geirmedim, yani, benim buralarda bir ifadem yoktur. Bana bir tek, "
Gazetelerde u beyanatlarn falan-filan var m?" diye savclar alelade sordular
o kadar. Benim " Nokta Operasyonun"daki ifadelerim savc ifadelerim ve
mahkeme ifadelerim sz konusudur. "Sen 41'ler Davas'nda hangi maddeden
yarglanyorsun?"
Duruma Hakimi- Olay 119'u soruyorlar 41ler diye?
Sank- Onlar soruyorlar bana, bende 141/1'e gre yarglanyorum, 41'ler
davasnda, dedim. "Oo, olur mu 141/1 ?"
Ben, gremiyorum adamlar, gzm bal. "Seni Fatsa Davas'nda 146/1'den
yarglatacaz." Ee olabilir, bir soruturma yaplr, aratrma yaplr, 146/1'lik
bir su ilemisem elbette ki yarglarlar. Bunu sizin bana sylemenize gerek
yok ki bu, hukukularn ii.
"Yalnz Fikri bey, sen reislik yapm adamsn, sen anlarsn bu ileri, bu iten
kurtulma yolu da vardr," ne gibi yolu vardr? Benim byle bir derdim olmad,
nereden kurtulacam, ne yaptm ki, nereden kurtulacam? "Ee sen belediye
reislii yaptn, kenarda kede bir eylerin vardr?" Haaaa, ben anladm:
Belediye reisi olduumdan dolay yle ya rvet-mezat, toplammdr, para
sahibi adam olmam lazm, onun iin "Fatsa Davas'nda senin yarglanman biz
engelleriz bu ileri anlarsn sen, nasl yaplmas gerektiini bilirsin ve sana
eer 'he' dersen, bir adam da gndereceiz." diyorlar.
Ben, hibir suumun olmadn, bir kuru kimseye vermeyeceimi, paramn
zaten olmadn, olsa da vermeyeceimi syledim "Ancak burada beni
ldrmeye niyet kurarsanz u kadarn yleyeyim, hayatm boyunca
almayla didinmeyle, ailemin kolundaki bilezikleri satarak bir kat ev yaptm
Fatsa'da, onu satarm, onun parasn size verebilirim, baka bir ey veremem"
dedim.

Duruma Hakimi- Soyguna, smrye karsnz ve devrimci olduunuza

inanyorsunuz, bir soygun iin tezgah kuruldu diyorsunuz, isime gelince
vermiyorsunuz? Soyguna ve smrye kar olanlar iin bu, daha ok
zerinde durulmas gereken bir grev olmas gerekir deil mi?
Sank- imdi msade buyurursanz bitireyim. imdi, u aamada, soruturma
durumundadr. Ordu Blgesinde yenen rvetler. Komisyonlarda eitli
skynetim grevlileri hakknda soruturmalar yrtlyor. Ben, Tercman
Gazetesi'nin kafasyla konumam. Bu i olmu mudur? Olamam mdr? Kim
nerede yapmtr? Bunlarn kesin delilleri u anda elimde deildir, ama, orada
sylediim sz, bu aklamalar yapacam oklarnn uykusu kaacak
demem, ben bunlar aklamadan nce zaten uykular kam bir sr insann
onun iin, bunun daha fazla aklanmasnn da bir faydas olmayacaktr.
Ancak, yasal ynden olacaktr. O da soruturmalarn sonucunda ciddi bir
durum ortaya karsa ben de kendi hakkm elbette arayacam.
Ancak, benim babam da ldrld. u ana kadar aileme bile dileke
verdirmedim. Babam benim resmen ldrld. Daha imdiye kadar kendi
arkadalarma bile aklam deilim. urada ilk defa sylyorum, onu da
aklayacam. Bunlar, nemli olaylardr. Hangi artlarda.... elbetteki uykusu
kaacak ok kii var.
Bir Yzba bile bile ldrld. Srf beni ldrtmedii iin. Baz evrelere kar
geldii iin, biraz sonra anlatacam. Msade ederseniz sras gelecek. Ama
bugn isim isim size, unlar unu yle yapt, urada. Bunlar burada yapt, bu
sadece yaktrma kalr. Ancak, bu konuda u kadarn syleyebilirim. Ordu
evresinde sorgulama ekipleri vesaire, dier ilgililer altnda son model
Mercedeslerle Fatsa'y terk etmilerdi. Her gelen keyi dnmt. Bunlar
geni geni esas hakkndaki savunmamda delilleri de koyarak savunacam,
syleyeceim zaten. Yoksa ben yle kimseyi himaye edecek deilim. Ben bu
uurda hayatm koymuum ortaya. Soyguna, smrye kar elbette ki,
anlatacam, kar kacam.
Belediye almalarndan rnekler
Benim sekiz ayda gtrn olduum hizmet brakn 8 aylk ksa dnemde,
yirmi senede dahi hayata geirilemeyecek hizmetlerdir. Bunlan anlatnca sizler
de takdir edeceksiniz, ama hizmetleri ben Fikri SNMEZ olduum iin
veyahut ok alkan belediye bakan olduum iin, ok becerikli olduum
iin deil, sadece, ynetim anlaym ve Fatsa halkna olan gvenim, onlara
kazandrm olduum birlik-beraberlik-kardelik ve dostluun sonucunda
hayata gemi faaliyetlerdir. Yoksa, benden nceki belediye reisleri de elbette
ki halka hizmet iin gelmilerdir. Onlar da bir eyler yapmak istemilerdir.
Ancak, ynetim hep eski ynetim olmutur. Hep anlay ayn olmutur
Ankara'dan para gelecek, onlar i grecekler. Ben Ankara'ya gitmedim, Bir tek
Ankara'ya gittim, a da ilk belediye reisi seildiimin ilk haftas gittim. O da

Cumhuriyet Halk Partisi iktidardan dyordu, derken de Cumhuriyet Halk

Partili belediyelere para datlyordu. Cumhuriyet Halk Partili belediyelere ve
Ankara'ya gittiimizde o zaman Yerel Ynetim bakanl vard, ieri girdiimde,
belediye reislerinden geilmiyordu. Ben de gittim. Selden bir ktk de biz
kapalm, yeni belediye reisi olmuun, ondan sonra yardm verirler mi,
vermezler mi bilemem. Hatta Cumhuriyet Halk Partisi le Bakan Feridun
KARAMOLLA ve benden nce belediye Bakanvekili olan Gnay
YEENOLU'nu da yanma aldm, onlarla beraber gittim. 8 milyon liray baz
zorlamalar sonucunda bana da verdiler. Onun dnda ben Ankara'ya hi
gitmedim. Ancak, evraklarm gnderdim. Yaptm hizmetlerin projelerini
izdirdim. Belediye yasalarna gre milyonlar tutan o hizmetler karlnda
para demesi gerekiyor devletin. Yasal formaliteleri tamamladm, gnderdim.
Verirler verirler, vermezlerse ben ne yapaym? dedim.
Btn bu kstlamalara karn imdi bir de bu arada bir de barikat meselesi var
sulamalarda. Yani, barikat kurdum veya kurdurttum, veyahut ynettiim
bilmem benzeri sulamalar imdi btn bunlarn cevab da olacaktr. Bu
hizmetler anlatmnda ehrin Fatsa'dan Ordu'ya, Samsun yolu gemektedir.
Samsun yolundan Fatsa merkezine girmek iin, tane girecek yer vard, ben
belediye reisi olmazdan nce, Yani ehre bir Kurtulu Mahallesi'nin sonundan,
iki Meydandan, eski Balkhane yerinden, Malpazar semtinden. Bu ehre
tane giri yerini ben 7'e karttm. Yani, baz binalar imar yasasna gre
istimlak ettim. Ve girii olan ehir merkezindeki yeri 7'ye karttm. Belediye
reisi olduum zaman ehrin te birinden su akmyordu. Yani, Hastaneba,
Akl Tepesi, ullu ve Mandra Semtlerinde su yllardan beri akmyordu. Buna
belediye olanaklar iinde, onun eldeki imkanlarn deerlendirerek, halktan da
bu konuda destek alarak, yeni bir depo hizmete soktum. Yaplm depoydu,
almyordu. Motorun ller Bankasndan alnmas gerekiyordu. Pompalar
vermiyorlard. Elde eski belediyeden kalma pompalar tamir ettirdim. Taktm
taktrdm ve bu -drt mahallenin suyunu akttm(...)
Bu hizmetleri gtrrken ullu'da Sakarya Mahallesi komitesi kazma-krek
alt. Depoyla pompa yeri arasndaki motor arasndaki hattaki boruyu
deme grevini kendileri yrtmlerdi. Belediyemizin, oraya ayracak iisi
yetersizdi. Kazmas ok uzun sreceinden bu durumda halk oray kendisi
kazd. Biz de belediye olarak, gittik borular taktk, taktrdk ve suyu akttk.
ehrin byk bir blmnde elektrik yetersizdi, ehrin eitli semtlerinde
lambalar yanmyordu. Yanan lambalar da ok snk yanyordu. Buzdolaplar,
televizyonlar almyordu. Kenar mahallelerde. Bunun nedeni de salksz
kentlemenin getirmi olduu sonutur. Bir trafo 400 abone tayorsa, kaakgek bu trafolara 1000-1500 abone balam ve bunlarn ou kaakt. Ve
trafo ekemez durumda. Hem yangn tehlikesi var, hem trafoyu yakma
tehlikesi var, hem de lambalar, buzdolaplar, televizyonlar almamaktadr.
CHP iktidar derken bir iki tane trafo yazlmtk, onlar gndermilerdi. Biraz
da sktrdk, ite onu temin ettim. Baz zel giriimlerle trafolar takp ehrin
bu sorununu geici de olsa - temelli olmaz- halletmi oldum. Dumlupnar
Mahallesi'nden Kurtulu'a kadar 3nc bir anayol atk. Bugn samimiyetle

syleyeyim bu yol, milyarlar yatrlsa gereklemez. ehrin iinden geiyor. Bir

sr istimlak gerektiren bir yoldur. Ve bu yol milyarlarla alamaz. Bugn
Fatsa'nn en byk caddelerinden biri haline gelmitir. Zaten iki tane ana
caddesi vardr Fatsa'nn: Bir ana cadde de benim dnemimde eklenmi ve
Dumlupnar lkokulu'nun nnden Kurtulu Mahallesi - Cezaevi'nin yanna
kadar olan blmden, geni, ehir iinden, her tarafnda evler olan byk bir
cadde hizmete sokulmutur.
Ayrca, Kurtulu Mahallesinin Sivaslar semtinden yllardr yol gememekteydi.
Patika yollardan gidilen dank bir mahalleydi. Ky biimini andrr. Bu kyde
iki-ikibuuk kilometreye yakn bir yol benim dnemimde ald ve hizmete
sokuldu.
En nemlisi, bunlardan yine Kurtulu Mahallesi'ndeki, bu mahalleye yllardan
bu yana belediye hizmeti gitmemitir. nk, Kurtulu Mahallesi Adalet Partili
bir mahalledir. Kendi mahallemdir. Aynca, Grcler ounlukta oturur orada.
Ben kendim de Grc olduumu daha nceki ifadelerimde belirtmitim. Bilinen
bir eydir ve bu mahalledeki Grclerin younlukta olmas sebebiyle
Cumhuriyet Halk Partisine az oy kar. Yllardan beridir Cumhuriyet Halk
Partisi Belediyeyi elinde tuttuundan dolay Kurtulu Mahallesi'ne kastl
olarak, siyasi nedenlerden, en ufak bir hizmet gtrlmemitir. Bu Kurtulu
Mahallesi'nin en byk derdiydi. Ben orada bydm iin ok iyi
bilmekteyim. Mahallenin tam ortasnda bir bataklk vardr. Yani, kendiliinden
yllardan beri ocukluumdan beri bir bataklk vardr. Bu bataklk sivrisinek
yuvasdr. Yaai, Kurtulu Mahallesi'nde yazn oturma imkan yoktur. nsanlarn
ou stma ve benzeri hastalklara yakalanyor, otlu yerdir, sazlk yerdir ve
mahalle iin beladr. Mahalle halk illallah etmitir ondan. zellikle yaz aylar
durulmaz. Gece uyuyamazsnz, gece uyunmaz, nk, kurbaalarn
"vak,vak"lar sabaha kadar devam eder. nsanlar uyutmaz mahallede,
Mahalle ok byk sknt iindeydi. Bunun yanbanda ehrin arka taraf
gelitii iin, arka semtlerin kanalizasyonlar yeterli olmad iin, bu oran
iine balanm arka mahalleleri dnn... O lamlar da buraya eklenince
buras hastalk saan bir durum almtr. Ve Kurtulu Mahallesiyle yaptm
toplantda mahalle halk "Bu dertten bizi kurtarn, kurtarn da baka hizmet
istemiyoruz, pmz kalkmasn, yamz getirme, unumuzu datma,
ekmeimiz gelmesin, hibir ey istemiyoruz. Kanalizasyonlar biz idare ederiz,
ancak, u iimizi haledin, leceiz. Sen de bu mahallenin ocuusun" diyerek
dert yanmlard. Burada bir rnek vermek istiyorum; arpc olmas
bakmndan, bir gn mahalleye gittiimde, Hseyin akmak isminde bir
vatanda o batakln tam yanbanda evi olan vatanda, bu batakln
hikayesini anlatyordu. Batakln iinde ten kurbaalar teype ekmi,
Hseyin akmak sesini teype ekmi ve Ankara'ya Byk Millet Meclisine
gtrm. Zamann milletvekillerinin nne koymu : "Yahu bu ada insana
bu ektirilir mi? Sabaha kadar u sesin altnda siz uyuyabilir misiniz?
Sivrisinei, ylan bilmem nesi ve, ocuklarn o pis sularn iinde oynamas
kapaca hastalklar da hari" demi. Yazktr ve yllardan beri Fatsa Belediye
seimlerinde bu mahalleye gidildii zaman tek propaganda malzemesi ben

reis olduum zaman bu batakl kurutacama sz veriyorum. O sz veren

belediye reisi de iyi-kt oradan bir oy alyor.
Yani, o seim malzemesidir. Ama, seimler bittikten sonra o batakl herkes
unutur. Hatta Hseyin akmak bir ara Adalet Partilidir. Mahalle Adalet Partili
olduu iin oraya bakan getirmiler. Bakann biri geerken, durdurmular,
batakl gstermiler. nceletmiler, bakan derhal Ankarada ilgililere emir
vereceini, bu konuyu halledeceini, buraya bend aacan, buray
aktacan, ve kurutacana sz vermesine karn, yllardan beri o bataklk
yine ayn yerde kalakalmtr. Bu benim iin, o mahalleye yapacam
hizmetlerin en kutsalyd.
Deerlendirdim, halkn istemi de o dorultudadr. Ve yine ayn Hseyin
akmak, bu sorun halledildikten sonra ben mahalleden gidip geldiim iin,
kahavelerin nnde oturup, sohbetler oluyor. Beni durdurdular, ay
smarladlar. Orada halka yine Hseyin akmak, ( o teyp sahibi), "Efendim"
diyor, " Bir sabahleyin yatyordum, ailem beni kaldrd. 'Ne yatyorsun
utanmyor musun? Belediye reisi gelmi arkada batakl kurutuyorlar, sen
oturmusun burada uyku ekiyorsun diye, kalktm bir baktm ki, belediyenin
damperli arabalar, dozeri, kepesi , ylm evimin arkasna."
imdi, burada bir noktaya daha deinmek isteyeceim. O mahallenin en
zenginlerinden ve o mahalenin en ok arsa sahibi olan kiilerin yerinin
altndan gemektedir yol ve o yol almalarn ben yaparken, orada arsa
sahibi gelmiti. Ve aynen yle diyor. "ehir imar plannda benim fndk
bahemin u ksm ocuk park gzkyor, reis ne olursun buray da bir
hizmet becerin de uray bir park yapalm. Mahalle ocuklarnn oturmaya
elenmeye yerleri yok. Buray da oraya evirelim. Bu adam eskiden eski
yneticilere brakn park yeri, oradaki batakla giderken, az bir yerine deiyor
ya, oray daha vermeyen bir adam. Benim dikkatimi ekti. Adam korkuyor...
Benden korkuyor yle ya, onun iin bu istekte bulunuyor. Ben kendisini
ardm, dedim : "Sen niye byle davranyorsun Ali Day" dedim. "imdiye
kadar, benim bildiim sen bu yeri kimseye vermiyordun. uradan belediyeye
bir on metrelik yeri verip u batakla geen yolu vermedin, imdi kalkyorsun
o yeri verdin, bir de kalktn imdi park yeri, belediyenin paras olsa istimlak
eder, yasal hakkdr zaten. Park yeri yapacaksa yapar, ancak sen bunu hibe
ediyorsun, bir bask bir tereddtn m var? "Gld", "hayr" dedi. "ehir
merkezinde" dedi "Erdem Payc'nn frn ykldktan sonra" (ehir merkezinde
Ali Eri tccarn yasalar gerei yklyor tabii) stimlak edilmi yerler ykldktan
sonra Muharrem ebi'ye ait lokanta yklp aldktan sonra, birinci plandaki
yerler yollar aldktan sonra elbette sra bana gelecek. Benim zoruma
gidiyordu. Halk arda gezemiyor, yollar tkal oray aamyorlar. Gelmiler
kenar mahallede hibir sebebi yokken, on sene sonra ihtiya doacak bir yolu
benden bir an nce almaya alyorlar. Ben onun iin kar geliyordum. Yoksa
benim yer vermemek iin, burdan yol geerse buras neelenecek. Benim
arsam para edecek. Ben deli deilim ya, bende biliyorum bu ii, burada benim
karm var. Ama dierlerinin yerleri dururken nce benim yerimin istenmesi

arma gidiyordu. Ben onun iin yerimi vermiyordum." Yani, insanlardan bu

yerler ve yollar zorla alnmamtr.
Benim zamanmda Fatsa'nn her taraf yol olmutur. Yani, yirmi senede, otuz
senede alan yollarn iki misli yol almtr sekiz aylk dnemde. Bunu
vurgulamaya alyorum. Ama, bir tek vatanda kalkp da " belediye reisinin
arkasnda Dev-Gen vard, devrimciler vard, bizi korkutuyordu, biz yerleri
vermek zorunda kaldk" dememitir (...)
Zaten belediye ya imar yasalarna gre yeri istimlak eder aar, veyahutta,
vatandalarla parsel anlamasna girer. Anlama yoluyla zer. Belediyenin iki
trl bu konularda imar uygulamas vardr. Yasalarn gstermi olduu yoldur
bunlar.
Onbe yldan heri belediye snrlar iinde olan Evkaf mahallesinde de
sorunlar pek oktu. Elektrii, suyu, caddesi, soka yoktu. Tipik bir Karadeniz
ky grnmndeydi. Bunlar benim dnemimde kurulan komitelerin baarl
almalar sonucunda tm yollar almtr. Bir tek yol kalmtr yarm o da
Nokta Operasyonuna denk gelip tutuklandmdan dolay kalmtr. Elektrik
direkleri dikilmitir. Halk kuyular kazmtr, direkleri tamtr. Ben gitmiimdir,
mahallede, toplant yapmmdr. "Eer yardmc olursanz ayda hallediriz,
yardmc olmazsanz devletin imkan, belediyenin imkan udur, sene srer,
iki sene srer" Ve halk toplanmtr. Byk bir cokuyla kendileri direkleri
tamlardr. Kuyularn kazmlardr. Direkleri dikmilerdir, suyun geecei
kanallar amlardr ve peinden deme yaplmtr. Borular tamlardr,
yolda dozerler vesaire alrken yanbanda yardmc olmulardr, kazmas
kreiyle.
Karaborsaya Kar Mcadele
Belediyemiz benim dnemimde karaborsaya kar aktif bir mcadeleye
girmitir. Bu aktif mcadele sonucunda Fatsa'da o gnlerde karaborsada
bulunmayan temel ihtiya maddelerinin temininde belediyemiz TANSA
kanalyla halka temel ihtiya maddelerini ulatrmak iin, youn bir almaya
girmiti. Bunun yan sra temel ihtiya maddeleri zerindeki karaborsaya kar
da aktif bir mcadele srdrmtr. Fndk kabuu, demir, kmr, imento,
margarin, omo, sigara, gaz, benzin, mazot, et ve benzeri temel ihtiya
maddeleri, hepinizin bildii gibi 1978'lerin, 1979'larn Trkiye'sinde bulmak
mmkn deildi. Bulunanlar da bilindii gibi fahi fiyatla satlmaktayd. Bu
konuda belediyemizin baarl almas yukarda anlattm belediye hizmet
komitelerinin katlmyla salanmt. ehir tamamen denetim altna alnmt.
Her ey karaborsayd, kenar mahallelerde alaf ynlarnn altnda benzin
bidonlarna belediyemiz el koymutu. Bunlarn tutanaklar Fatsa Belediyesi
Encmen tutanaklarnda mevcuttur. Ki, bir ehir yaklabilir o miktarda benzin
ele geirilmiti. Bu benzin, ayrca benzin istasyonlar sahipleri tarafndan

buralara stok edildii belediyemizce tespit edihni, stokular ok ar cezalara

arptrlmt.
Bunun dnda bir tek rnekle karaborsa olayn aklayacam. rnek
yzlercedir. Ancak, mahkemenin fazla zamann almamak iin ok arpc bir
tek rnek vermekle yetineceim:
Bilindii gibi belediye bakanlarnn en ok mesai kurduklar beraber
altklar ve sorumlusu olduu encmen yeleridir. Fatsa Belediyesinin iki
tane meclisten encmen yesi vardr. Bunlar, Cumhuriyet Halk Partisi
ounluunda olduu iin mecliste Cunhuriyet Halk Partili iki tane ye temsil
ediyordu. Bunlardan Cevat Biricik isminde encmen yesinde de karaborsa
ya yakalanmt. Bir tek Cevat Biricik hakkmda karalamalara ynelmitir.
Bunun nedeninin anlalmas bakmndan ben o evrak istemitim. Kendisi,
belediye ilgilileri tarafndan maazasnda 110 koli ya yakalattnda, belediye
zabta memurlarna yle diyor; "Ben Cumhuriyet Halk Partisi'nin ileri gelen bir
insanym, ben bunlar esasnda karaborsa iin getirmemitim. Kylerdeki
bakkallara datacaktm. Ben, reis beyle grrm, siz bu mallar msadere
etmeyin", eklinde bir talepte bulunuyor. Memurlara ben daha nce tembih
ettiim iin, memurlar bu konuda herhangi bir "geri adm atmayacaklarn,
belediye reisinin makamnda olduunu, kendisine telefonla durumun
bildirilmesini" istiyorlar. Cevat Biricik, telefon ederek benden bu iin idare
edilmesini istemiti. Ancak, ben tekrar grevlileri telefona istedim. Ve maln
derhal msadere edilip, belediyeye getirilmesini istedim. Bu konuda encmen
toplantsnda Cevat Biricik'e para cezas kesildi. Daha sonraki Haziran
dnemindeki encmen seiminde de Cevat Biricik Halk Partisi tarafndan
encmen yeliinden drld.
Burada anlatmak istediim, hibir belediye reisi, Trkiye'de encmen yesine
ceza veremez. Encmen yesini karsna almaz. Trkiye'de grlmemitir,
bu mmkn deildir. nk, belediye reisi imza olarak ona muhtatr. Birok
ilerini onunla beraber grmek durumundadr. Onlar birbirlerine destek olmak
durumundadr. Diyeceksiniz ki, "siz hangi artlar altnda buna ceza
verebildiniz?" Benim diyeceim cevap u olacaktr: nk, benim belediyede
hibir haksz nerim sz konusu olmayaca iin, encmen yesinin benim
karmda yer almas mmkn deildir." Ancak ben yasal olmayan teklifleri
encmene getireceim ki onlar bu yasal olmayan teklifleri idare edecekler.
Benim yle bir derdim hayatm boyunca olmad gibi, belediyede de
olmamtr. Bundan dolaydr ki, hi kimseye de taviz vermek durumunda
olmadm.
Karaborsa anlay, karaborsaclk zihniyeti tamamen Fatsa'da ldrlebilmi
midir? Hayr, ldrlememitir. Yine zaman zaman bu ilere tevessl eden
insanlar olmutur. rnein, et datmnda, demir datmnda eski
alkanlklar srdrlegelmitir. Ancak, hepsi zamannda belediyenin
mdahesiyle nlenmitir. Belediye bu mdahalelerini mahalle komitelerine
borludur. Yani, belediye hizmet komitelerine... nk, tm Fatsa'y bu komite

kanalyla ben denetime aldm. Ev ev, bakkal bakkal, her taraf bu komiteler,
temizliinden tutun, gda maddelerine varncaya kadar, patlayan
kanalizasyonlardan, akmayan sulara kadar belediyenin gz-kula
olmulardr.
Belediye alanlarn disiplin altna almmdr. Yani, Fatsa'da belediye
alanlar onurlarn yitirmiti. 7-8 ay maa alamayan belediye grevlileri,
alanlar piyasada gezemez durumdaydlar. Bakkala, kahveye,
manifaturacya ve eitli yerlere borlandrlmt. Ve borlarndan dolay
belediye grevlerini, belediyenin uygulamak istedii eyleri bu memurlar, bu
alanlar gtrememekteydi. nk, borlu olduu adamn kapsna gidip
onun yasa d davrann engelleyici bir davrana ve cezai ynne, ikna
yoluna gidememekteydi. nk, belediye personeli borluydu. Bundan dolay
da durumlar grev gtrmelerine el vermiyordu. Belediye alanlar iinde
rvet olaylar da yaygnd. Bir rnekle rvet olayna deineceim:
Belediyemizce, her yerde olduu gibi, sinemalarn denetimi yaplr. Bir gn
Cem Sinemas sahibi yanma gelerek, belediye memurlarndan birinin gelip
dairesindeki "makbuzlar mhrlemek iin rvet istediini" syledi. Ben
birden ardm. "Yanlnz var" dedim. "Burda kimse kalkp sizden rvet
isteyemez". Adam "sterseniz arn memuru, benden rvet istedi. Hatta
rveti vermediim iin, makbuzlar mhrleyemeyeceini" syledi. Ben
bunun zerine ad geen memuru ardm. Memur geldi. Ben, "Siz Hasan
beyden makbuzlar mhrleme karlnda rvet istemisiniz" dedim. Memur
hi inkar etmedi. "Dorudur, istedim" dedi: "Nasl istersiniz? Bu ne crettir, bu
konuda benim yllardr mcadelem vardr, rvete, haksz kazanca hakszl,
karaborsaya kar. Byle bir belediye bakan dneminde, siz kalkp nasl
sinemacdan rvet istersiniz?" diye sylediimde, "bana kendisi yasal olarak
biletleri getirmedi, 7,5 liralk biletleri getirerek mhrletmeye kalkt. Oysa ki,
biletler boy boy 7,5-10-12,5. Neyse o gnk koullardaki fiyatlar ona gre
bastrp getirmesi gerekiyordu. Bu, 300.000 tane 7,5 liralk bilet getirdi. Ondan
sonra bu biletleri 10-12,5 liradan da satacakt. Bu belediyenin kasasndan
para almaktr. Eskiden biz, yle yapyorduk. Bunlarn her birini bir rak
parasna yahutta akam ziyafetine mhrlerdim. Reis ne alrd bilemezdim. Bu
iler byle yrrd eskiden beri" dedi. "Ve imdi de gelmi ayn teklifi yapyor,
ben kendisine yeni belediye reisi bunu kabul etmez, belki imdi yaparz
anlayamaz, iin acemisidir. Ama, gelecekte anlar, benim emekli olmama ksa
bir zaman kald. Beni iimden eder, size de hakaret edebilir, gel bundan
vazgeelim, dediysem de, "eskiden oluyordu da imdi niin olmuyor? Ben
gider bu ii reise ayarlatrm" dedi. Ben de "gidin siz reise ayarlattrn, gelin
ben yine rak parasn almadan bu mhr vurmam, reis isterse Fikri
SNMEZ olsun" dedim. diyor" ve gene sylyorum reis bey" dedi, "siz bunu
mhrleyin deyin bana ben rak paras almadan biletleri mhrlemem" dedi.
Memurun rvet olay bu ekildedir. Bunun gibi rnekleri oaltabiliriz.
belediyemizde de, yremizde de bu tr rnekler ok yaanmtr (...)

Benim dnemimde Fatsa Belediyesinin elindeki mevcut aralar bir misli

oalmtr, yani 10 tane kamyonu bilmem nesi varsa 20 tane olmutur. Bu
devletten bir kuru yardm almadan, belediyenin makina parkn iki katna
kartmak kolay bir i deildir (...)
Eskiden Fatsa Belediye alanlarna 5-6 ay hi maa verilemezken, benim
dnemimde hibir ay ikinci gne aylk kalmamtr. Ayakkab, parka, kanal
iilerinin kanal elbiseleri, dier grevlilerin grev elbiseleri, zabtann
elbiseleri zamannda verilmitir. Btn bunlar yaplrken, devletten bir kuru
alnmamtr. Bu paralar nereden karladm belediyenin gelirleri
blmnde anlattm iin bir daha zerinde durmayacam.
imdi, btn bu yaptklarmdan, almalarndan dolay "Vatan haini", "d
glerin maas" ve de "Fatsa'da devletin etkinliini yok etmekle"
sulanyorum. Uzun yllardan bu yana mzminleen ve kapal kaplar ardnda
tespit edilip uygulanan politikalarla zm bulunamayan sorunlara, halkla
birlikte zmler rettik. Burjuva politikaclarnn, holding profesrlerinin,
doentlerinin ve ekonomistlerin drste davranp tavr koymad bir Trkiye
ve o Trkiye'nin Fatsa'snda bir terzi olarak, bir ilkokul mezunu olarak
dorular kavrayp, pratie geirdiim iin, sorunlarn yuvarlak masalarda
ampanya patlatarak, gnl elendirerek zlemeyeceini pratikte
gsterdiim iin, halkmza layk olduuna her zaman inandm ve
savunduum bir demokrasi olgusunu Fatsa halkyla birlikte hayata geirme
kavgas verdiim iin, halk oy sand olarak grp, eitli vaatlerle
parlamentoya gidiinin ikinci gn oray at pazarna evirip gnlerini gn
edenlerin, kafalarndan geen tek akmdan dolay Fatsa'da yaanan gerekleri
kavrayamadklar iin, uygulanan ekonomik ve siyasi ambargoya kar, halkla
btnleip sorunlarn tespitinde ve zmnde ortak hareket ederek tm
basklara ramen, halkn zemeyecei hibir sorunun olamayacan Fatsa
halk Trkiye ve Dnya halklarna gsterdiim iin, dorunun, drstln,
kardeliin yurtseverliin, demokrasinin simgeletii, fedakarln ve
btnln dorua ulatrma dorultusunda adm adm ilerledii Fatsa
Belediye Bakan olduum iin, halkn kltrel geliimin hzlandrmak gelenek
ve greneklerini yaatmak, birlik ve beraberlik duygusunu glendirmek iin
kltrel almalara arlk vererek, Kltr enlii dzenlediim iin, belediyeyi
kar evrelerinin iftlii haline getirmeyerek, halktan toplanan ve halkn mal
olan milyonlarn bu evrelerin kasalarna akmasn engellediim iin, kstebek
yuvasna evrilen Fatsa sokaklarn deyip, amurdan kurtardm, yeni
yollar yeni caddeler atm, sular akttm, yanmayan elektrikleri yaktm
iin, karaborsay, istifilii, rveti engellemeye altm iin, belediyenin
yamalanan yeil alanlarna sahip ktm iin, yoksul halkn gecekondusu
yklrken, kimi evrelerin kaak apartman dikmesine msade etmeyip,
dikilenleri de yktm iin, yeni bir belediye anlayn deitirerek, bu kuruma
halkn gznde saygnlk kazandrdm iin, "vatan haini" ve " d glerin
maas" olarak ilan ediliyor ve devletin etkinliini Fatsa'da krmakla
sulanyorum.

Eer, smrye, soyguna, karaborsaya kar olmak vatan hainlii ise, ben
vatan hainiyim! Eer, faizme, emperyalizme kar olmak vatan hainlii ise,
ben vatan hainiyim! Eer, Fatsa'da smry engellemek iin tefecitccarlarn etkinliini krmak, karaborsaya, kaak inaatlara, yolsuzlua,
rvete kar mcadele etmek, devletin etkinliini krmak ise, ben Fatsa'da
devletin etkinliini krdm.
Belediye bakan olduum dnemde halkn alnterinden oluan belediye
gelirlerini ve imkanlarn kar evrelerine peke ekseydim, kendi zimmetime
geirseydim, altma son model araba alp, Bodrumda yazlk kat satn
alsaydm, halkn parasyla her gece bir elence yerlerinde sabahlasaydm, ne
"vatan haini" ilan edilecektim, ne de bu davada sank olacaktm. Kimilerine
gre vatan hainliinin kstas halka hizmet elmek, smrye soyguna kar
halktan yana tavr koymak ise, ben her zaman vatan hainiyim!
Devrimcilerin vatan haini olduklarn bugne kadar tarih hibir dnemde
yazmamtr, bundan byle de yazmayacaktr. Gerek vatan hainleri ellerinde
bulunan yaptrm gcnden dolay kendi vatan hainliklerini gizlemek iin, bu
tr karalamalar getireceklerdir. Ancak, u unutulmamaldr ki, "gne balkla
svanamaz". Daha dn, UIusal Kurtulu Sava'nda top mermisi tayabilmek
iin, bebesini feda eden ana, kolunu kaybeden Memet, vatan haini ilan
ediliyordu. Osmanl hanedan ise vatanseverdi. Ama zaman bunun hi de yle
olmadn gsterdi. Daha dn, kanla barutla elde edilen bamszla sahip
karak, dar aalarn, mapuslarn kirli duvarlarnn kasvetini omuzlayarak,
yiitlik timsali olanlar bugn vatan haini olarak sulanmak isteniyor. Zaman
ilerleyecek ve tarih tersine dndrlemeyecektir. Tarih, bir tekerrrden ibaret
deildir.
Daha dn, ah'lar, Batista'lar, di Aminler, Somoza'lar, Bokassa'lar da en
byk vatanseverlerdi! Ancak, tarih onlar layk olduklar yere koymutur.
Stmadan titrenildii, alktan insanlarn midesine kramp girdii, gz yalar ve
atlarla elde edilen bamszl bir kalemde emperyalizme ben peke
ekmedim, ikili anlamalar ad altnda sahte reeteler uygulayarak, yalnz lke
ve dnya egemenleri ku ty yataklarnda rahat uyusun diye halkn
sofrasndaki bir dilim ekmeine, taze gelinlerin en mutlu anda ayrlk hasreti
ekmesine, analarn evlat acsna, ben neden olmadm. Daha 1923 zmir
ktisat Kongresine kadar lkenin kurtuluunu yabanc lkelerin manda ve
himayesinde grp, bu kongrede bamszlk ampiyonluu yapanlar bugn
Mustafa Kemal'in bstlerini yaparak, Atatrk' kesiliyorlar. lke
emperyalizme ipotek verilirken nerdeydiniz? ve u an neredesiniz? Mustafa
Kemal ve Ulusal Kurtuluular bu lkeyi byle mi teslim etti? Bu lkeyi byle
mi koruma sz verilmiti? bu isimsiz kahramanlara ve lke halkna...
Hakkmdaki btn sulamalara karn, bugne kadar tm yaptklarmdan onur
duymaktaym. Halkma kar grevimi yerine getirmenin gnl rahatl
ierisindeyim. Ve inanyorum ki, yakn tarihte kimlerin vatan haini, kimlerin
yurtsever olduu ispatlanacaktr. Bylece herkes yerli yerine oturtulacaktr.

Tm yaptklarmdan dolay tarih beni sulamayacak, beraat ettirecektir (...)

ddianame'nin 159. sayfasnn 3. paragrafnda :
"14 Ekim 1979 tarihinde yaplan seimler sonucu, Devrimci Yol rgtnn,
bakan seilen Fikri SNMEZ i1e Devrimci Yol siyasetinin kiilik kazandn
yukarda belirtmitik, bu tarihen itibaren Devrimci Yol rgt devlet
imkanlarnn desteinde devlet iinde devletmi gibi hareket etmeye balam
ve zlenen Fatsa komn kurulmutur."
Buradaki iddialar unlardr: Birincisi, devlet imkanlarn Devrimci Yol diye
adlandrlan bir rgte verdiim, veyahutta onun adna kullandm, ikincisi,
devletin Fatsa'da etkinliini yitirdii. ncs ise, Fatsa'da bir komnn
varl. Bunlara ksaca deinmek istiyorum.
Savunmamn nceki blmnde Fatsa Belediyesine bir kuru devlet yardm
gelmediini, anlatmtm. Ve yaplan hizmetlerden artacak bir kuruun dahi
olamayacan ve bundan dolay da herhangi bir yardmn sz konusu
olamayacan belirtmitim. Fatsa Belediyesi ve o belediyenin bakan olarak
ben, ihtiyalarn karlamaktan uzaktm. Onun iin, hibir yere yardm yapm
deilim. unu aka sylyorum: Eer ben ddianame'nin mantyla hareket
etmi olsaydm, brakn -be kuruu, milyonlar aktarrdm. ddianame,
yardmlar konusunda hibir delil gstermemektedir. Gsterdii tek delil,
dayanakszdr. Fatsa Belediyesi'ne aldm 9 insandan sz edilmekte ve
bunlarn maalarndan artan paralarla rgte yardm ettiim ne
srlmektedir. Ben demin anlattm: kaak inaatlar idare edebilirdim, geici
ruhsatlar verebilirdim. Belediye reisi olarak bunlar yapmaya yetkim vard.
800.000 lira ceza vurduum bina sahibinden ikili grerek 200.000 lira
300.000 lira alp, geici ruhsata balayabilirdim. (Bunlar Fatsada gemite
olmutur.) Ama onlar, ceplerine koymular, ben cebime deil de rgte
aktarmm!.
Bu anlamda un bayiliinden tutun su bayiliine varncaya kadar, sebze
pazarndan limanna kadar ben syleyeyim 500 milyon siz daha fazlasn
anlayn rgte aktarrdm. Ama grlyor ki, Fatsa Belediyesi'nin yapm
olduu hizmetler mevcut gelirlerle zor karlanr, hatta karlanamaz.
Fedakarlk istiyor. Halktan destek alnmtr, ve halkn katlm salanmtr.
Para ile olacak birok ilerde halkla giriilen iyi ilikiler sonucunda Fatsa'da
yaratlan kardelik ortam iinde halledilmitir. Kald ki, bunun tesinde
devletin bu messesesinin bir tarafa yardm sz konusu olamaz (...)
Fatsa'da devletin etkinlii demin anlattm, eer bir hakimi delirtmek ve onu
Fatsa'dan kovmak, rezil etmek devletin etkinliini krmak deil de, benim yol
yapmam, su getirmem, bunun iin komite kurmam devletin etkinliini krmaksa
ben bu etkinlii krdm. Gidip devletin kasasndan milyonlar alp, onu rvet
karlnda idare etmek, devletin itibarn ve etkinliini Fatsa'da krmadysa,
ben komiteler kurup, halka gtrdm hizmetlerden dolay devletin etkinliini

krdm. Bunu kabul ederim. 13 yandaki ocuun boynuna iplik geirip,

dolatrmak devletin etkinlii ise, ben etkinlie katlmyorum (...)
Bana gstereceklerdir hangi kaymakamn iine mdahale etmiim? Hakkmda
bir tek kaymakamn ifadesi var mdr, gelmitir benim iime mdahale etmitir,
ben bu hizmeti gtreceim, belediye bakan kalkt yapamazsn, dedi, bir
tane devlet grevlisi u ileri ben yapyordum da engelledi diyen bir ifade
mevcut mudur? Trkiye'nin her yerinde olduu gibi, Fatsa'da da devletin btn
kurumlar vard. Hatta benim dnemimde Trkiye'nin dier yrelerinden daha
fazla etkin olmutur. nk, Fatsa'da halk, rvete, kayrmacla, himayeye,
kar mcadele veriyordu. Emniyette, jandarmada ve dier devlet
kurumlarnda olan rvet ve benzeri alkanlklar bu dnemde Fatsa'da
asgariye inmitir.
Ne yapmm ben Fatsa'da? Adam m ldrmm? Adamlar m
katlettirmiim? Var mdr bunun bir rnei ? Yok. Sadece ismimden dolay
mcadelelerimden dolay, siyasi kartlarm, hakkmda drt senedir
propaganda gelitire gelitire beni canavar yapmlardr. Yarattklar bu
canavardan bugn kendileri de korkmaktadrlar (...)
Devletin etkinliini krmakla sulanmamn yersiz olduunu sylyorum. Ve
Fatsa'ya iki kez en geni ekilde operasyonlar yaplmtr. Devletin tm
kurumlar Fatsa'da ilemitir, benim dnemimde Fatsa'da bu operasyonlar
yaplrken devletin gleri her zaman geldii gibi, Giresun Komando Birlii 1015 gnde bir gelir, Fatsa'y dolar, Samsun Toplum Polisi hafta geirmez her
zaman Fatsa'dadr. Buna karn nye'de insanlar ldrlr o dnemde, o
dnemdeki zabtlardan bellidir. nye'de en azndan 10 kii lmtr bu
dnemde, Fatsa'da aramalar yaplrken. Ordu'da birok, olaylar olmutur,
ama, ne nye'de ne de Ordu ilinde tek bir operasyon yaplmamtr. ller
nye'de, cinayetler nye'de bunlar Fatsa'y aryorlar. nye'de hibir
operasyon olmuyor, kimse gzaltna alnmyor, nk, orada MHP'liler hakim
durumda. gal etmiler nye'yi. ldrebildikleri kadar ldryorlar, bir kere
arama yaplmamtr nye'de. Fatsa halk- arkadalar geni geni anlatt
nye'ye Samsuna, Ordu'ya hastaneye yahut ticaret nedeniyle bu yerlere
gidemiyorlard. Burada da bir arpc rnek vermek istiyorum: Bir gn
kaymakam istetti beni yanna, gittiimde yannda bir adam oturuyordu. Ba
sarl, ban ok kalnca sarmlar. Ben, Kaymakam beye, neydi falan dedim.
Adam gsterdi bana, ben adama "gemi olsun" dedim. Adam ilk etapta
tanyamadm. Kimsiniz falan dedim. "Ben Getin Ky'nn imamym" dedi.
Yani Fatsann Getin Kynn imam. "Gemi olsun, ne oldu? Trafik kazas
m geirdin, dvdler mi? kurunladlar m?"diye sordum adama. Kaymakam
bey de, "ben zaten o durumu merak ettiim iin sizi istettim, ok acaip bir
durum olmu, hatta Samsun Valisi'ne telefon atm bu konuda, adamn kars
da kayp onun iin telefon atm bir de sen duruma vakf ol diye haber verdim"
dedi. Ben bu sefer sordum" ne oldu kardeim?" Ailesi hastalanm, Fatsa'da
brahim Varnal'ya gelmi, muayene etmi brahim Varnal, ailesinin
hastalna kendisinin akl ermeyeceini, yani, kendi brannn dnda

olduunu sylemi ve Samsun'da bir doktorun adresini vermi. "Aileni sen

oraya gtr" demi. "benim selamm syle o hastalkla ilgili iyi bir doktordur"
ve ben de bindim bir arabaya, indim Samsun'a, Mecidiye'de doktorlarn
ounlukta olduu yerde geziyorum. Doktorun levhasn aryordum elimdeki
kattan, arkadan birisi "Fatsal" diye seslendi, bende zaten doktoru
bulamadm iin, herhalde tandk diye dndm geri. "Beni mi ardnz
dedim" adama "Sen Fatsa'lmsn" dedi.
"Fatsa'lym kardeim bir ey mi var" dedim. Yanatlar, etrafm aldlar, hibir
ey demeden baladlar vurmaya. Odunlarla, tekmelerle, ellerinde silah
kabzalaryla vuruyorlar. Ben imam olduum iin, herhalde komnistlerin
saldrsna uradm diyerek, imam olduum iin ben sacym, ben baladm
alttan kafirler, komnistler, anaristler, bilmem ne diye sayabildiim kadar
sayyorum. Hem de dayak yiyorum, betondaym. Bu arada durdular, "Lan sen
kime komnist diyorsun? Biz milliyeti lkcyz, komnist Fatsa'llardr"
"Kardeim, milliyeti, lkcyseniz, ben de imamm, ben de sacym" "Git
eekolu eek, Fatsa'da mslmanlk m varki, cami olsun, imam olsun"
diyerek, bu sefer bir daha giritiler. Ve ben gzm hastanede atm. Dn
ktm, kary da Samsun'da kaybettim. Kaymakam beye geldim mracaat
ettim ki neticeyi bekliyoruz. dedi.
imdi zihniyet: Vatanda Fatsa'l, imam dahi olsa madem ki Fatsa'ldr.
Fatsa'da din ne aryor, hepsi komnisttir ve katli vaciptir diyerek, bir imam bu
ekilde hakarete uratlabiliyor. Bu ortamda Fatsa'da operasyonlar, aramalar,
taramalar yaplabiliyor, ancak bu ad geen olaylarn blgesine bir tek eilen
yok. 2-3 gn sonra karsn bulup getirdiler adamn, daha sonra rendim.
Ayrca, belediyemiz ekonomik bask altndayd. Yukarda zaman zaman
anlattm bu bask nasl yrtlmtr? Bunu bir-iki rnekle geeceim, fazla
zamannz almak istemiyorum. Belediyelerin baz yasal haklar vardr.
Mesela, ktlk zamannda belediye mazota, benzine el koyar, yani o haklar
vardr. Deprem zamannda aralara ve sair eylere el koyar, belediyelerin
yetkileri vardr. Yani, bunlar belediye yasalarnda vardr. Bu anlamda
belediyemiz brakn benzin bulmay, el koymay, kendi yasal hakkn
alamyordu. Samsun Deposuna tankerimizi gnderdiimiz zaman, ki bir
defasnda gnderdim zabtayla. Grevlilerle beraber, oradaki mdr aryor
Fatsa Belediyesini. zellikle seiyor o kadar belediyenin iinden. Yetkililerini
aryor yanna "Siz niye geldiniz Samsun'a?" Belediyenin yetkilileri de "
Benzin almaya geldik" diyorlar.
"Yahu sizin iiniz yok mu? Sizin belediye bakanna Rusya'dan vapurlarla
geliyor benzin, mazot, hadi bir daha da gelecek deilsiniz" diyor. te zihniyet.
Bu devletin itibarn zedelemiyor, ama biz mazot istediimiz zaman, veya
gtrdmz hizmetlerden dolay itibar zedelemi oluyoruz. Bu insanlardan
hibir ey sorulmuyor. Bunu nice yerlere bildirdiimiz halde, bu insanlar
hakknda en ufak bir ilem, ne o gn ne de daha sonra yaplabiliyor.

Bu anlayla gene Tekel, Fatsa'ya sigara getirmedi. Resmen sigara getirmiyor.

Kumru, Korgan, nye, dier ilelere geliyor. Fatsa'ya bir gram sigara
verilmiyor. Gaz verilmiyor, tuz verilmiyor, ambargo var, resmen ambargo var.
Ya hi verilmiyor. Bakanln tahsis ettii ya, belediyemizin hakk olan ya,
dier belediyelere geliyor. Bize verilmiyor, bunlar orada zabtlarla bellidir. Dier
belediyelere bakldnda, Fatsa Belediyesi'ne bakld m, ayn tarih iinde
bakanln tahsisi vardr. Bolaman Belediyesi'nden ya alyor Fatsa
belediyesi, 3 bin nfusu orann var, 30.000 nfus Fatsa'nn var ve biz
Bolaman Belediyesi'nden, Yalky Belediyesi'nden, civar belediyelerden,
Kumrudan, Korgan'dan sigara dileniyoruz ve halkmza sigara yetitirmeye
alyoruz. Byle ambargonun ierisindeyiz. Bu kadar basklanmann
iersindeyiz. Ayr bir evlat, ayr bir lkenin insanlar.... gal kuvvetleri bile
yapmaz. gal kuvvetleri bile insann geim maddelerini verir, yani ksmaz.
Bunlar igal kuvvetlerinden de ok fena. Bu durumda kaldk biz. Aylarca bir
gram sigara gelmez mi Tekel'e? .. Tamam, ktlk vardr, ben de anlyorum.
Yeteri kadar hibir yere gidemiyordu o dnemde, o dorudur. Ancak, dier
belediyelere giderken, Fatsa Belediyesi'nden zellikle bunun kesilmesi..
Bunlar, evraklarla ortada olan eylerdir, onun iin anlatyorum. Fatsaya bir
gram bir ey verilmedii, kar ortaya. Tekel'e yaz yazlsn, Korgan, Kumru
Tekel'ine yaz yazlsn o dnemde diyelim ki, 4 aylk bir zaman alalm, Kumru
Tekeline yaza yazlsn, oraya gelen sigarayla Fatsa Tekeline gelen sigaraya
baklsn. Fatsada yoktur sigara, gelmemitir, ama, Kumru'ya gitmitir.
Neden?.. Fatsa halk cezalandrlyor. Neden?.. Byle bir belediye bakan
setiinden dolay. Yani, "Milli irade" diyoruz. '"Milli iradeye sayg" deniyor.
Yneticiler kendileri sayg gstersinler, ondan sonra halktan sayg beklesinler.
Yok. Kendileri varsa " Milli iradededir", kendileri yoksa "Milli irade" deildir.
kar evrelerinin emrinde, onlara hizmet eden yneticiler, kaymakamlar,
hakimler, belediye reisleri, varsa o tamamdr. Ama, onlarn karlarna engel
olan ve halkn karlarna, toplumun karlarna hizmet eden bu grevliler
varsa bunlar olmayacaktr. Bunlar her eye urayacaklardr ve uramlardr.
Anlattm... Bir Remzi bey rneini de syledim.
Bu nedenlerle, bu ekilde bir ekonomik ambargonun altndaydk. Ve bu da
tutuklandm gne kadar sregelmitir.
Btn bu olumsuzluklara kar Fatsa halk omuz omuza vermitir. Bu kt
koullarda kardeliin, beraberliin, btnln, birliin rneklerini
sergilemilerdir. AP'lisi, MSP'lisi, CHP'lisi, devrimcisi, ilericisi hepsi bir
olmulardr. Btn hakszlklara kar bu temelde birlemilerdir. Fatsa halk
tek yumruk olmutur bu temelde. Ama, baka bir temelde demiyorum. Siyasi
partiye, istedii partiye oy vermitir vatanda, istedii siyasi dncesini
istedii gibi syleyebilmitir vatanda. Ancak, bu hakszlklarn karsnda tek
yumruk olmutur Fatsa. Birliin, kardeliin, dostluun en gzel rneklerini
sergilemilerdir. Ve ite bu zinciri krabilmek iin, Fatsa'da MHP'nin, GD'nin
etkinliini kurabilmek iin, Fatsa halk hedef gsterilmitir. Eer, devletin
itibar, saygnl Fatsa'da MHPnin rgtlenmesi ise, dorudur, devletin o
saygnl Fatsa'da olmamtr hibir zaman. Eer devletin saygnlndan,

onun itibarnn zedelenmesinden, Fatsa'da MHP ve yan kurulular ve

etelerinin rgtlenememesi kastediliyorsa, buna Fatsa halk msade
etmemitir. nk, btn bu yaplanlarn karsnda demin sylediim tavr
koymutur halk.
ddianamede daha nce okuduum alntda, Fatsa'da Fatsa Belediye
seimlerini Fikri SNMEZ'in kazanmasndan sonra, komnleme, Paris
komnne benzetilerek, sulama getirilmektedir. Her eyden nce
iddianamede getirilen bu sulamaya herhangi bir delil gsterilmemektedir.
Bunun tek delili, tek dayand, Tercman Gazetesi'nin 1980'in 11
Temmuz'undan sonra Fatsa'da yaplan "Nokta Operasyonu"ndan sonraki
gnlerde ahsmla ve Fatsa Belediyesi'yle ilgili bir yaz dizisi kmtr bu
gazetede. Ve burada ilk defa sz ediliyor: Fatsa Belediyesinin Paris
Komnne benzetilmesi olay, bu gazetenin tespitidir. Bu iddianamede, iddia
makam komn nedir, ne deildir, bunun bir tarifini yapmalyd. Ben de kalkp
cevap verebileyim. Bu, Paris komne benzer mi, benzemez mi? Byle bir
komnleme olay sz konusu mudur? Bunun aklk kazanabilmesi iin
sadece yapabileceim udur: Benim bildiim kadaryla daha ncede syledim,
ben ok kitap okuyan bir insanm, aratrrm ve zaten lkede politikayla
uraan herkesin bilmesi gereken eylerdir. Yani, bir Paris Komnn siyaset
ileriyle, politikayla uraan insanlarn ounun bildii eylerdir az veya ok.
Bu anlamda benim de Paris Komn konusunda genel bir bilgilenmem vardr.
Benim bildiim kadaryla Paris komn,1871de Paris ii snf ayaklanr,
devleti ele geirir. Fabrikalarda balarlar bu ayaklanmalar, bunun sonuunda
birok fabrikalar, zel kurumlar kamulatrr, toplumsallatrr. Ksa bir dnem
yaar ve sonra der Paris Komn, Kaba tabiriyle budur Paris Komn.
imdi Tercman Gazetesi'nin yazarlar bu olay, Paris Komnn tutup, Fatsa
olayyla, belediye olayyla denkletirmeye almtr. Gnlerce yaz yazmtr
bu konuda. ddianamedeki bu sulama o gnk tarihlerdeki Tercman
Gazetesi'nin bu konudaki yazlar bir araya getirilirse ayndr. Hi deiiklie
uratlmamtr. Aynen o ne diyorsa, iddianamedeki bu sulama aynen
getirilmektedir. Bunun dnda tek bir kaynak yoktur. Ben imdi sormak
isterim ; Paris Komnne benzeyebilmesi iin, nce iddia makam
aklamaldr hangi tarihte Fatsa'da hangi fabrikann iileri ayaklanmtr? Ve
Fatsa'daki devlet kurumlarna hangi tarihte el koymulardr? Bu bir kere
yazlmaldr, u tarihte iiler, u fabrikada ayaklanmlardr. Fatsa'daki
devletin u u kurumlarn ele geirmilerdir ve bunlar
toplumsallatrmlardr. Byle bir eyi getirmesi gerekir. byle bir gereke
ortada yok. Fatsa'da hangi devletin hangi kurumu grevinden alkonmutur.
Onun yerine kim gemitir ve nasl gemitir?
amzda retim aralarnn bu kadar gelikin oldua bir dnemde bu i hi
duyulmam m hi kimse duymam m, yalnz Tercman Gazetesi mi
grm? Onun dnda bunu Fatsa'da Kaymakam grememi, Fatsa'da
Devletin gvenlik kurumlarnn bakanlar, savcs, hakimi, grmemi mi?

ileri Bakan grmemi, Adalet Bakan grmemi mi, duymam m? Devletin

tm kurumlar lavediliyor ve yerine bir toplumsallatrma hayata geiriliyor ve
komn olay gerekletiriliyor. Ama, bundan Tercman Gazetesi'nin dnda
hi kimsenin haberi yoktur. Tercman Gazetesi'nin haberi olur. Onun
deerlendirmelerine gre, Fatsa'da bir belediye seimi yaplmtr. Daha nce
anlatmmdr. Normal demokratik yollardan seime katlan bir aday vardr,
seimi kazanmtr. Anlattm grevleri, anlattm lde ve anlattm
anlay iinde yerine getirmitir. Kaymakam, savcs, hakimi, karakolu, polisi,
jandarmas ve dier kurumlar, bankas Fatsa'da, lkenin dier taraflarnda
nasl grev grebilmise aynsn Fatsa'da grmtr. Hatta daha da
sylediim gibi, belki de benim dnemimde biraz daha iyice grmlerdir bu
grevi.
Bu byleyken,..
Duruma Hakimi- ddianamede halk mahkemelerinden bahsediliyor?
Sank- Ben ona kiisel sulamalar blmnde deinecektim, isterseniz imdi
cevaplandraym, isterseniz orada cevaplandraym. Ben o konuyu o ksma
ayrdm. Ben sadece, genelde bu yazld iin buna cevap veriyorum. Byle
bir olay, yoktur. Zaten iddianamede, dosyada baka bir delili de sz konusu da
deildir. Bu sadece bir yaktrmadr. Fatsa'da anlattm gelimelerin
sonucunda Fatsa'y ekemeyenlerin ve Fatsa insannn o onurlu mcadelesini
karalamak maksadyla yaplm karalamalardr. Dolaysyla byle bir durumu
red ediyorum" doru deildir.
ddianamenin 160. sayfasnn 3. paragrafnda yle denilmektedir:
"Fatsa Devrimci Yol rgtnn hukuki egemenlii bu ekilde devam ettii
srada 20.4.1980 tarihinde Ordu Valilii grevine balayan Reat AKKAYA
Fatsadaki komnleme hareketini sezmi ve devletin etkinliini salamak
zere kararl bir tutumla icraata balamtr'".
denilmektedir. Devletin etkinlii dedii olay daha nce anlatmtm, yani
Fatsa'da devletin etkinlii her zaman nasl olmusa dnemimde de yle
olmutur. Onu rnekleri gsterdim, anlatmaya altm, ancak Vali Reat
AKKAYA'nn buradaki etkinlikten anlad Fatsada MHP ve yan kurulularnn
silahl etelerinin slenmeyiidir. O etkinlii salamtr Vali ve bu etkinlikten
anlad devletten de anlad odur. Onun dnda bir etkinlik sz konusu
deildir. Grm olduu hibir ey de yoktur. Buna dair en ufak bir delil de
ortaya koyamaz.
Vali Reat Akkaya'nn Ordu'ya vali olarak tayin edilmesi dier arkadalarmn
anlatt gibi, normal bir tayin deildir. Tayini konusunda uzun laf
etmeyeceim. nk, malumunuzdur. Birok arkadalar anlattlar.
Arkadalarmn o anlatmlarna katlyorum.

Vali Reat AKKAYA'nn kiilii hakknda fazla sz etmeyeceim. Dier sank

arkadalar yeteri kadar sz ettiler. Arkadalarn bu konuda anlatmlarna
katlyorum. Yani, Vali Reat AKKAYA'nn kiiliini, davranlarnn neler
olduunu arkadalar uzun uzun anlattlar. Ben bir daha ayn eyleri
tekrarlamyorum. Ancak, benimde deinmek istediim baz konular var.
Ksaca, onlar zetlemek istiyorum. Bir ile vali tayin olunduunda, ilk yapt i:
O yrenin belediye bakanlaryla ve il genel meclisi yeleriyle toplant yapmak
olur. lin sorunlarn, ilelerin sorunlarn, kylerin sorunlarn vali o insanlarla
tartr. Ona gre o ilde yaplacak hizmetleri proramlar. Bu i bu ekilde
geleneksel olarak yrtlr. Ancak, Ordu Valisi Reat AKKAYA, greve balar
balamaz bu gelenei ykmtr. Yani, ne belediye reisleri ne de il genel meclisi
yeleriyle bir kere olsun toplant yapmamtr. Tm belediye bakanlarnn
kendisiyle grme abalarna karlk hepsini reddetmitir. Hibirisini kabul
etmemitir. Beni gein, beni kabul etmemesi, benim hakkmda pein hkml
olmasnn bir sonucudur. Bunu doal karlarm. CHP'li belediye bakanlarn
da karsna alp konumamtr. Hatta Adalet Partili belediye bakanlarn da
makamna kabul edip, sorunlarn dinlememitir. Byle bir Vali Ordu'da grev
yapyor, o yrenin insanlar olarak, byle bir Valinin ynetimi altnda 1980
Trkiye'sinde durumumuzu siz deerlendirin. Ne durumlara kalabiliriz? Bu Vali
Ordu'ya gelir-gelmez toplant yapmad m? Elbette yapt. Kimlerle yapt? lk
olarak MHP'li GD'li militanlarla topland. Toplant yeri Valilik Makam hi bir
zaman olmad. GD salonu oldu. Orda yapt toplantlar. Bu salonda Ordu
Blgesi'nde MHP'nin nasl rgtlendirileceini, nasl yan kurulularnn
tekilatlandrlacana, kararlar alnd. Yoksa Ordu halknn sorunlar
tartlmad burada. Bu Vali, 6-7 aylk grevi srasnda tek bir eme bile
yapmad. yi bir i yaptn gsteren tek bir kii ksn, ben btn sulamalar
kabul edeceim.
Bu Vali, Orduya 300'e yakn mezar hediye etmitir. Ama bugn yarglanan
benim. Ben "Kltr enlii" dzenlerken o silah datyordu. Tabutlarla cenaze
geiriyorum diye, otomatik silahlar Glky'e tayordu. nnde kendi arabas,
arkada da cenaze arabalar. Bunlar, tespit edilmi olaylardr. Birok MHP'li,
GD'li kiiler, Validen silah aldklarn blgemizde sa kurulularla ilgili alan
davalarda aktan aa sylemilerdir. Bir tek kii kalkp, ben Fikri
SNMEZ'den silah aldm, diyemez. Gerek bu davann sanklar, gerek
dardakiler, gerek tanklar, gerekse kar grmde olan MHPli GD'li
kiiler dahil hi kimse byle birey syleyemez. Mmkn deil. nk byle
bir olay yoktur.
Mahkeme tutanaklarnda, "Vali, bize polis elbisesi giydirdi, ben aranyordum.
Vali beni istetti." eklinde aklamalar vardr. Adam, adam ldrmekten
aranyor, Vali makamna aryor, polis elbisesi giydiriyor, Aybast'ya
operasyona gnderiyor. Glky'e operasyona gnderiyor. Ama, devletin
etkinliini, devletin erefini, haysiyetini yok eden Fatsa Belediye Bakan'dr!
Bunlar mahkeme tutanaklarnda ortadadr. Bunlar ben sylemiyorum. Kendi
ibirlii iinde olduu o gnk sanklarn dosyalar incelendiinde, hepsi
ortaya kacak olaylardr.

Vali, bu toplantlarda birok eylem planlar yapmtr. Yani, MHP'lilerin,

GD'lilerin olmad blgelere nasl gireceklerini, nasl rgtleneceklerini,
nasl eylemler yapacaklarn ve kendisinin nasl destek alacann planlarn
yapmtr. Bunlar da anlatlmtr o mahkemelerde, zabtlarda vardr bunlar.
Birok olaylardan aranan faistler, eli kanl militanlar, polis ve asker elbisesi
giyidirilerek, Glky'e, ama'a, Aybast'ya nye'ye ve Ordu'nun eitli
blgelerine, Hasanck Kyne varncaya kadar slendirilmitir. Bu arada
saldr hedeflerinden biri de belediyeler olmutur. Bu belediyeler MHP'nin
sleri haline getirilmek istenmitir.
Ordu'da ky, kasaba, ile ve merkez olmak kaydyla 36 belediye olduunu
hatrlyorum. Bunlardan 27 tanesi CHP'li ve belediyelerin byk ounluu da
demokrat ve ilerici kiilerden olumaktadr. Belediyeler demokrattr.
Demokratik bir yapya sahiptir. Daha nce de sylediim gibi, belediyeler
demokratik olmak zorundadrlar. Bu anlamda bir demokratikleme vardr, o
yrelerdeki belediyelerde. Bunun dnda kalan belediyeler de MSP, AP, MHP
arasnda bllm belediyelerdir. Bu 27 tane belediye Ordu Valisinin ilk
hedefleri olmutur. Bunlardan i1k saldrd yer, Grgentepe Belediyesidir. Bir
gece yars gider, kuvvetleriyle birlikte girer, belediyenin btn kaplarn krar,
depolarn krar, camlarn erevesini dktrr, arama gerekesiyle. Ve
belediye reisini evden aldrp, getirtir makamna. Belediye reisinin kendisine,
"Bu devlete yaplan bir zarardr, beni daha evvel kaldrsaydnz, ben daireleri
atrrdm, aramanz yapardnz" demesi zerine, belediye reisini dvmeye
kalkyor ve orada belediye reisi ile kapyor. ( Bu dava Ordu Adliye'sinde
mevcuttur. Belediye reisi 200.000 lira civarnda cam ereve bedeli olarak
tazminat davas amtr.)
Ordan dnmtr rmeli Belediyesi'ne. Belediye reisinin kemiklerini kryorlar.
Mahalle halk belediye reisi Osman UYGUN'u Ankara'ya hastaneye kaldryor.
Gz yldrma ve militanlar vastasyla belediyelere kar yaplan bu saldrlar,
en son Fatsa Belediyesi'ne ynelmitir. Fatsa ile Fatsa Belediyesi'ni her
taraftan kuattktan sonra, civar il ve ilelerdeki belediyeleri yerle bir ettikten
sonra ve MHP'li, GDli militanlarn hakimiyetini blgede kurduktan sonra
hedef artk Fatsa'dr. Fatsa Belediyesi'dir ve onun Bakan'dr. Bu anlay
iinde bir propaganda iine giriiyor. Ve ite o dnemde "Fatsa Kurtarlm
Blge", "Kzl gne Fatsa'dan doacak", "Komitelerin ynettii ehir" ve
benzeri sfatlar durmadan gazetelerde kmaya balyor.
Vali Reat AKKAYA o dnemde, Samsun'dan, Ordu'ya gemekte olan Genel
Kurmay Bakan Kenan EVREN'e "Paam Fatsa'dan geerken yksekten
uun helikopterle, sebebine gelince Fatsa'da DEV-YOL militanlar ate edip
sizi drebilir", demitir. Ki, Kenan EVREN bunu bir ok konumalarnda da,
bu durumun yetkililer tarafndan kendisine bildirildiini aklamtr.
Reat AKKAYA, Fatsa'y canavar gstermek peindedir. Kendi yapacaklarna
hakllk kazandrmak iin bu tr bir propaganday gelitirdi. Daha sonraki

gnlerde yine Nokta Operasyonu'ndan bir-iki gn nce Hrriyet Gazetesi'nde

balk kyor, "Fatsa kuatld" diye. Tm bu haberlerin. Kayna, Vali Reat
AKKAYA ve adamlardr. Maksatl yapmlardr. Yani Fatsa'y basnda
Trkiye'ye hedef gstermilerdir.
Onun dnda "ki assubay karld" diye gazetelerde manet atmtr. Ve her
ey Fatsa'nn aleyhine hazrlanmtr. Nihayet maskeli-maskesiz binlerce
muhbir, faist, eli kanl katillerle beraber, devlet gleri, Fatsa'ya "Nokta
Operasyonu" dzenlemitir. "Nokta Operasyonu"nun ksa tarifi budur. lk
etapta Belediye Bakan bata olmak zere, 300'den fazla Fatsa'lnn
gzaltna alndn gazeteler yazmtr. Yaplan arama, taramalarda 22 tane
silah ele gemitir, bunun 17 tanesinin de ruhsatl olduu daha sonra tespit
edilmitir. Samimiyetle sylyorum, 4 tane jandarmayla Bolaman Kprsnde
durun bir pazartesi gn, yani Fatsa'nn haftas gn, 50 tane tabanca
alrsnz. Durdurun arabalar o gelen kyllerden 50 tane tabanca alrsnz.
Operasyona lzum yok. Blgemizdeki silah merak, hepinizce malumdur.
Herkes silah tar, orada. 4 tane jandarmayla durun, 50 tane silah alrsnz.
Ama onbinlerce polis, jandarma, komando birlii, muhbir, maskeli, maskesiz
militanlarla beraber yaplan operasyonlarda maalesef 22 tane tabanca ele
geiyor ve bu tabancalarn 17 tanesi de ruhsatl kyor.
Daha sonraki durumda, belediye bakan, iki ortaokul ocuu, bir de lise
talebesiyle beraber gizli rgt kurmaktan tutuklanyor. Vaziyete bakn... iki
tane ortaokul ocuu Ahmet ALKAN, Ahmet EMENCE, bir de lise birinci
snftan Nevzat YAZAR isminde bir ocuk. Bir Belediye Bakan hi adam
bulamad Fatsada, iki tane ocukla beraber gizli rgt kurdu ve tutuklanyor...
Bu Vali, "Fatsa'y vatan topraklarna katma" ad altnda, halka kan
kusturmutur. Halkn malna, canna, namusuna el atlmtr Fatsa'da.
Aramalar ad altnda evlere giren MHP'li militanlar, halkn parasna, kymetli
eyasna el koymutur. Bu aramalar esnasnda babann yannda kzna,
kocann yannda karsna, erkek kardeinin yannda kzkardeine el
uzatlmtr. Bu gn bu insanlar bunlar anlatamyorlar, bir ok tecavz olaylar
olmutur. Hibir tanesi adli mercilere intikal etmemitir, ettirilememitir.
Vatandalar ikayetlere gelmilerdir, ama aylarca ikence grmlerdir.
Basklar sonucunda dava amaktan vazgemilerdir. Ama bunlar birgn
mutlaka aklanacaktr.
Belediyemizin bir memuresi, Fatsa Emniyeti'ne alnyor. Ve ifadesinden vaz
geiyor. Burada ifadesi okundu. Kimseyi sulamyor, oysa ki benim
telefoncum, yani Fatsa Belediye Bakannn tm grmelerini temin eden
kz. Ve bundan hakkmda ifade istenmiyor. nk, istenemiyor, istendii
zaman sonular baka trl kacakt, nk kirletilmiti ve tehdit edilmiti.
Halen tehdit altndadr. Syleyemez gerei. Ama bu, gelecekte
sylenmeyecek, bu haklar aranmayacak anlamna gelmez. Fatsa halk bunu
hi unutmayacaktr.

Fatsa'da birok i yerleri talan edilmitir, arkadalar burada anlatt. Benim bir
daha onlar bir bir, isim isim saymama gerek yok. Bu konuda benim de
ikayetlerim, dilekelerim oldu, delil yetersizlii, delil yetersizlii, delil
yetersizlii...
ki kere belediye seimlerinde, bir de ondan nce silahl saldrya
urammdr. Tanklarla, her eyiyle ortadadr, hibir dosya ilem grmemitir.
Evim yaklmtr, isim isim hepsini vermiimdir. Ama, hepsi delilsizdir bunlarn!
Ancak, br yandan bir fndk mitingine katld diye 3-4 sene burada yatan
insanlar olmutur. Daha sonra mahkemece tahliye olmulardr. Ama, br
taraftan ev yaklmtr, insan kurunlanmtr, i yerleri talan edilmitir, bunlarn
hibirisinin hakknda bir ilem yaplmamtr.
Vali Reat AKKAYA, yaptklarn aka sylemitir, bunlardan en arpclar da
kulland maskeli muhbirler olaydr. Vali Reat AKKAYA, devlete yardmc
olarak grd maskeli muhbirler olayna iddia makam- imdiki savclar
kastetmiyorum daha ncekileri kastediyorum- kendileri de devlete yardmc
olduklarn sylemilerdir ki, onlar da o valinin dncesine katlyorlar.
imdi, hep beraber bir bakalm, bu insanlar cidden devlete yardmc mdr?
Yardmc olma durumunda insanlar mdr?
Daha sonra, bu maskeli muhbir faistlere, valinin talimat zerine, sorgulama
heyetlerinde grev verilmitir. Yani bu insanlar, u salonda bulunan ve
bulunmayan Fatsa Davas sanklarnn sorgulamalarna girmilerdir. Ve
arkadalarn da anlatt gibi, birok olaylarn tezgahlanmasnda insanlarn
zerlerine yklenilmesinde barol oynamlardr. nsanlara ikence
yapmlardr. Kendi blgelerinde daha nce yaanm olaylar, bildikleri,
duyduklar kadaryla anlatarak, kendi blgelerinden sulamak istedikleri
insanlarn sank olmasn salamlardr. Ayn zamanda bu insanlar, -ben
daha sonra anlatacam- bana yaplan saldrnn da mimardrlar.
Bu anlattklarm daha fazla uzatmayacam. Ksacas, valinin dier
yaptklarn anlatmayacam. Bu durumu, mahkemede ifade veren tanklar ve
sanklar eitli biimlerde anlattlar. Bunun tesinde bir ok mteki tank, ve
kendilerinin MHP'li olduklarn, kendi ifadelerinden anlalan kiiler,
sorgulamalara ve operasyonlara katldklarn, burada sylediler. Kendileri
syledi. Bunu, ben sylemiyorum. "Falancann sorgulamasma katldm"
diyorlar.
Fahrettin DEMR, "Atf ZGEL'in sorgusuna katldm" diyor, ben demiyorum
ki. Ve bu adam MHP'lidir, herkes bilir bunu, gizlenecek yan yok, ak her ey.
Atf ZGEL'le ayn kydendir bu insan.
Ayrca, blgemizde devam eden Glky, Aybast, nye davalarnda
mahkemede verdikleri ifadelerinde, birok sa ete mensubu kiiler,
kendilerine vali tarafndan silah verildiini, asker, polis elbisesi giydirildiini

sylemekten ekinmemilerdir. Bundan da gurur pay karmlardr, "biz

devlete yardmc olduk" diye. Birok cinayet san devlete yardmc oluyor!....
Vali Reat AKKAYA, hibir ekilde gizlemeyecei bu faaliyetlerinden dolay,
devletin MHP'li ve GD'li etelere teslim etmi olmuyor mu? Bu eteleri
ynlendirerek, birok insann lmnden, birok i yerinin tahrip edilmesinden
sorumlu olmuyormu?
Her ey ortadayken, herkes bu gerekleri bilirken, iddianamede bu gereklere
hi deinilmemektedir.
Oysa, Ankara MHP iddianamesinde valinin birok durumundan sz
edilmektedir. Ama dikkat edilirse, Fatsa Dev-Yol iddianamesi diye adlandrlan
elimizdeki iddianamede Vali Reat AKKAYA'nn bu ilerinden sz
edilmemektedir.
Kanmca u mantkla hareket etmitir savclar: "Devletin valisi su iler mi?"
Bu manta gre hareket edersek, devletin babakan, bakan da su ilemez.
Oysa ki, lkemizde babakan da bakan da su iledikleri gerekesiyle idam
edilmilerdir. Yakn gemiimizde, (ki bu 12 Eyll' kastediyorum) bir bakan,
yetkisini ktye kullandndan dolay ar ekilde cezalandrlmtr.
Ordu Valisi Reat AKKAYA, devletin kendisine verdii bu yetkileri ktye
kulland belgelerle ortadayken, u ana kadar yaptklarnn hesab
kendisinden sorulmamtr.
Ankara'da devam eden MHP Davas ddianamesi'nde Reat AKKAYA'nn
kiilii ve Ordu Blgesindeki faaliyetleri yer alrken, Fatsa Devrimci Yol Davas
ddianamesi'nde, Valinin kiiliinden, blgemizdeki faaliyetlerinden hibir sz
edilmemektedir. Bu tarafl bir mantn sergilenmesidir bence. Adeta
iddianamede Vali AKKAYA'nn faaliyetlerinin hesab, Fatsa Belediye
Bakanndan sorulmaya kalklmaktadr. Oysa, tam tersi olmalyd, deminde
syledim, gene sylyorum ve de gnl rahatl ile sylyorum: Btn
Fatsa'y MHPliler de dahil, getirin u salona doldurun, ifadelerini aln, bir tek
kii kalkar da vali AKKAYA'nn davranlar gibi, bir davranm anlatrsa tm
sulamalar kabul ediyorum. Yoktur. Olmaz.
Davann btnl iinde bir deerlendirme yaplrsa, Vali Reat AKKAYA
hakknda ortaya kan durum, ok net biimde meydandadr. MHP ve GD'nin
blgedeki rgtlenmesini salam ve onlar silahlandrarak, blgemizde 300'e
yakn insann lmne neden olmutur.
Blgemizde gelien olaylarn ba sorumlusu bu Vali ve yandalardr. Vali
hakknda soruturma almas iin yeterli belgeler, blgemizde devam eden
Fatsa, Aybast, Glky, nye davalarnda, ayrca blgemizde "lkc
Kurulular" ismi altnda devam eden mahkeme dosyalarnda mevcuttur. Vali

Reat AKKAYA hakknda su duyurusunda bulunulmasn

mahkemenizden talep ediyorum.
Vali hakknda syleyeceklerim bunlardan ibarettir imdilik.
ddianame'nin 131. sayfasmn 8. ve 9. paragraflarnda;
"Yine yaptmz tespitlere gre Fatsa etnik yap olarak,
a) Alevi Trkmenler,
b) Snni Grcler,
c) Snni yerlilerden olumaktadr,"
denilerek devamla:
"Genellikle muhafazakar yapdaki Grclerle, yine blc akmlarn etkisiyle
Alevi Trkmenlerle ibirlii halinde devrimci eylemlere katlmlardr. Nitekim,
Bakan Fikri SNMEZ'de Grc aslldr,"
denilmektedir.
Burada tek doru olan ey, "Bakan Fikri SNMEZ'in Grc asll " olmasdr.
Onun dndakiler yaktrmadr.
ddianamenin birok blmnde bu konular arptlm kimi yerinde, etnik
gruplar arasnda blcl tevik ettiimiz, kimi blmnde de ibirliine
gittiimiz iddia olunmaktadr. Bu batan sakat bir mantk. Bir yandan ibirliine
gidiyoruz. br yandan da bu insanlar blmeye alyoruz. Bu tr bir iddia
yaktrnann tesinde bir anlam tamamaktadr.
Fatsa'nn gemiinde bu etnik gruplar arasnda geleneksel srtmeler
olmutur. Bunlar byklerimizden duymuuzdur. Yani, Grcler, Aleviler,
Trkler arasnda gemitir. Ekiyalk diye vasflandrld bir dnemde, bu
insanlar arasnda ldrmeye benzer birok olaylar yaandn
byklerimizden zaman zaman dinlemiizdir.
Fatsa'nn yakn gemiinde eitli kar ve siyasal gruplarn bu etnik gruplar
stnde nasl oyun oynadklar ve blclk yaptklarn bizzat yaayarak,
grmmdr. Yani, bu insanlar, eitli kar gruplar ve siyasal gruplar
birbirlerine kkrtarak menfaat temin ettiklerini ben kendim yaayarak
grmmdr. Onlar uzun uzun anlatma ihtiyacn duymuyorum.
Gnmzde ise, kastettiim 1980 Fatsa's. Fatsa'da birlik ve beraberliin
saland bu etnik gruplar arasnda hibir olay olmadn gsterecek olun
durum udur Fatsa'da 1980 Trkiye'sinde Alevi-Grc-Trk atmas veya
buna benzer en ufak bir olay szkonusu deildir, byle bir ey olmamtr. Ki,
Fatsa tarihinde, saylarn azlndan dolay hibir dnemde seimlere
katlmalarna karn Grc kesiminden belediye bakan seilememitir.

Birok kere seime girilmitir. Seime giren Grc kesimi eitli partilerden,
hatta Cumhuriyet Halk Partisi'nin benden nce bamsz adaya seimi
kaptrma olay Cumhuriyet Halk Partisi'nin adaynn Ayhan TANDODU
isminde bir Grc olmasndadr. Yani, Yener TOPALOLU'nun bamsz
seimi kazanmas olay, Cumhuriyet Halk Partisi adaynn Grc olmasyd.
Bu kadar ztlama krklenmitir, o dnemlerde. Bunun nedeni ise, yllardan
bu yana bu etnik gruplar arasnda srtmeyi baz evreler krkledii iindir.
1979 belediye seimlerinde soygun ve smrye kar olan bir kii olarak
tannmamn tesinde, blcle de kar olan bir insan olarak tannrm;
bundan dolay Alevi kesiminden, Grc kesiminden ve yerli Trklerden geni
destei bulup, belediye bakan seildim. Fatsa'da blclkten kar
umanlara indirilmi bir darbe olduu gibi, iddianamede, blclk yaptm
iddiasna da en iyi bir cevaptr bu. nk ben, Fatsa'da salt bir kesimin oyunu
almammdr. Toplumun, o etnik yapnn her tarafndan oy almm. ullu
semti, Akl Tepesi, Alevi kesimleridir. Silmece oy almmdr. Kurtulu
Mahallesi'ndeki Grcler ounlukta, %80'i silmece oy almmdr. Mandra
taraf Trktr, silmece oy almmdr. Benim tek oy dk aldm yer, Fatsa
merkezden, M.Kemal Paa Mahallesi'dir. Ve oras da sermaye evrelerin
oturduu bir mahalledir. Orada da adaylar gemiimdir. Ancak, 10 oy
gemiimdir, 5 oy gemiimdir. Ama, dier yerlerde 3-5 karken, 300 oy
almmdr, byle silmiimdir. Bu da benim blcle kar oluumun en iyi
gstergesidir.
Bu olay, benim blclkten yana deil, birlik ve beraberlikten yana oluumun
en gzel rneidir. Zaten devrimci olmann bir kstas da, rkla ve
blcle kar olmaktr.
Bu gn nmzde duran, Fatsa Devrimci Yol ddianamesi adyla anlan bu
iddianamede yasal dayanaktan yoksun, hele ahsmla ilgili blmler tamamen
varsaymlar zerine ina edilmitir. Tm isnatlar ve ithamlar gcn hukuka
geerli olmayan kaynaklardan almtr. yle ki: ahsma getirilen
sulamalara delil olarak gsterilen belge, tank ve atf- crmlerin kayna
unlardr:
1- Baz gazetelerde 12 Eyll ncesi ve sonras kan haberler ve bana ait
olduu iddia edilen yaynlar.
2- Nokta operasyonu dneminde ve Vali Reat AKKAYA tarafndan oluturulan
sorgulama heyetinin hazrlad sorgulama tutanaklar.
3- Tank olarak gsterilen kiilerin byk bir ounluunun MHP'li ve GD'li
maskeli muhbir kiilerden olumas.
4- Aramalara tarafl polislerle birlikte katlan maskeli muhbirlerin su delili
olarak elde edildii iddia olunan baz eyalarn varl.
5- Bant zm ve baz fotorafar, vb.

Kiisel sulamalarma en byk kaynak Tercman ve Fatsa Gne

Gazetesi'nde kan baz yorumlar ve deerlendirmelerdir. Yani, Tercman'la,
Fatsa Gne Gazetesi'ne dikkat ederseniz, elinizdeki iddianamedeki
blmlerin bana ait olan blmleri bu gazetelerde kan yaynlardan alnmtr,
baka delil yoktur.
ddianamenin 159. Sayfasnn 4.paragrafnn son ksmnda;
"Devrimci Yol rgt devlet imkanlarnn desteinde devlet iinde devletmi
gibi hareket etmeye balam ve zlenen Fatsa komn kurulmutur."
denilmektedir. Bu komn meselesine daha nce cevap verdiim iin, burada
tekrar deinmiyorum.
ddianamenin kiisel sulama blmnde de yer alyor, bankalar, ki ona da
cevap vermek istiyorum. Buray da geiyorum.
Burada bir alnt var gene, Devrimci Yol'cu olmayan iileri iten kardm,
yerine Devrimci Yol'cu olan iileri aldm eklinde bir sulama getirilmektedir.
Benim dnemimde, Fatsa Belediyesi'nden bir tek ii karlmamtr. Bu
durumu dorulayacak bir tek delil dosyada mevcut deildir. Hal byleyken,
byle bir sulamaya neden ihtiya duyulduunu anlamak mmkn deildir. Bu
sulamann da esinlendii yer kanmca Tercman Gazetesinin bu konudaki
yaktrmalar olsa gerek. Halbuki savc, Fatsa Belediyesine bir yaz yazarak,
benim dnemimde ka iinin grevden atldn tespit edebilirdi.
Kepenk Kapatma Olay
Nereden ktysa ben kepenk kapattrmm, Kahramanmara olay ile ilgili.
Fatsa'da bu kepenk kapattrma ihtiyac varsa, bunu da kapattrmak cidden
gerekiyorsa, o zaman Fatsa'da militan yok, belediye reisine kaldysa bu
kapatma ii ki, Fatsa'da byle bir olay yok. Burada Tccar BRAHMOLU
gelip kendisi anlatt: "Kimse gelip bana fabrikan kapatacaksn demedi, ben
kendim kapattm" dedi. Aka unu diyemedi. "Kahramanmara katliamn
ben de protesto ettim" diyemiyor da; "Bana kimse gelip kapat demedi, ama
ben kendim o gn almadm, fabrikam kapatam" dedi. Buna benzer ben
hibir yerde rastlayamadm, yani bu yaktrmadan tede bir anlam tamyor,
bu hususlar ksa gemekteyim.
Bir de dikkat ekici yer...
Duruma Hakimi - Bu kepenk kapatma kendiliinden mi oluyor? Kendiliinden
mi gerekleiyor?

Sank - Fatsa halk kapatr, Fatsa halk kapatr. Kahramanmara duyulduu

zaman kapatr. Fatsa halknn o zellii yllardan beri var. Siz burada ok
alkadalarmza soruyorsunuz "Mitinge zorla adam gtrlm?" diye.
Fatsa'da zorla mitinge adam gtrmeye ihtiya yok. Bugn bile gidilsin, orada
miting dzenlensin, dolar oras. Fatsa halknn bu demokratik mcadele
gelenei vardr, lanetlemitir Kahramanmara olayn. Ve o dnemde kapatan
kapatmtr dkkann, ama kapatmayan da kapatmamtr, kimse de bir ey
dememitir. Bu konuda da, tccar kendisi gelmitir burada devrimcilerin en
kart olduu bir insan, fabrikatr bu adam- "bana kimse gelip, sen fabrikan
kapatacaksn demedi, ama ben kendim kapattm" dedi. Ak yreklilikle
syledi. Ha buna benzer kapatmlardr Fatsa halknn bu geleneinde vardr
ve durum byle olmutur.
Daha sonra yine, Halkevinde seminer verdiim iddia ediliyor. Ben, hayatmda
seminer vermedim. Ama "Fikri SNMEZ falan yerde mitingde konutu"
dendiyse dorudur. "Trabzon'da konutu" der, kabul ederim ben, ama bir
semineri kabul etmem, niye kabul edeyim? nk ben, seminer falan vermek
durumunda deilim.
Ama, olan faaliyetim, "Trabzon'da falanca mitinge katldn m, katlmadn m,
konutun mu, konumadn m?" Konutum, dorudur. Miting varsa bir yerde,
orda Fikri SNMEZ vardr, konuur. Ama bir seminer olaynda Fikri SNMEZ
olmaz, mmkn deil.
Ayrca, ok nemli grdm, yani Vali Reat AKKAYA zamannda oluturulan
sorgulama ekiplerinin ne biim bir ekip olduunu anlamanz bakmndan,
nnzdeki dosyalarda ( ben rakam yine yanl verebilirim, nk, o konuda
rakam tutmadm.) sadece 80'e yakn bir polis ifade tutana vardr, daha sonra
savclk tekrar bu insanlardan ifade almam, zaten savclarn da o insanlar
bir daha bulacan zannetmiyorum. Orada ok enteresan, ok ilgi ekici iki
tane rnek vereceim, o ifadelerden. Her eyi aklamaya yeterlidir. Yusuf
SNMEZ isminde benim olum var. O polis tutanaklar elime geince Yusuf
SNMEZ ismini grnce dikkatimi ekti. nk, aleyhte tank. E, imdi benim
olumu da benim aleyhime nasl tank yapmlar diye merak saikiyle okudum.
Hepsini okumak mmkn deil, nk, hepsini basma kalp yazmlar. Yalnz
zellikle o Yusuf SNMEZ'in ifadesine gzm takld iin, okudum. Adam
ifadesinde yle diyor: "Ben, Rize Birlik ofrym. stanbul-Rize arasnda
alyorum. stanbul'dan Rize'ye giderken ay molas verdim..." ( her halde
ifade karakolda soruluyor o imdi cevaplandryor) "Polisler alp getirdiler,
buraya niye getirdiklerini bilmiyorum?" Herhalde sorulmutur ki, "Ben Fatsa'da
neler olduunu bilmiyorum yani, Fatsa'daki gelimelerden haberim yoktur.
Ancak, btn bu ilerin Fikri SNMEZ'in bann altndan ktn biliyorum."
Buyurun ite cenaze namazna.... E, kardeim sen Rize Birlik ofrsn ta
stanbul'dan Rize'ye gidip- geliyorsun, Fatsa'da olup bitenlerden haberin yok,
ama bu iin ba Fikri SNMEZ olduunu hemen biliverdin.... ne de bildi!
imdi, buna benzer Aybast'dan bir vatanda, "beni z Fatsallarn nnde
aldlar" diyor. " zmir'e almaya gidiyordum". diyor, "Ve oradan alp karakola

getirdiler, niye getirdiler bilmiyorum" diyor. "Fatsada olup bitenlerden haberim

yok" diyor. "Ancak bu ilerin Fikri SNMEZ'in bann alandan ktn
biliyorum" diyor adam. O da bilmi Aybast'dan.
Ama, Fatsa'daki fabrikatr bilmiyor, tccar bilmiyor, Fatsa esnaf bilmiyor,
memurlar bilmiyor, grevlileri bilmiyor, ama Aybast'nn tepesinde zmir'de
alan adam biliyor, bu ilerin liderinin Fikri SNMEZ olduunu fevkalede
biliyor!.. Bilir, nk, polis demi ona "Seni serbest brakacaz byle de".
Yazm kada, Mantk bu olunca ve ifadelerde bu ekilde yrtlnce elbette
insanlarn madur edilmesi kolaylaacaktr. Ve yaktrmalar da birbirini takip
edecektir. nk, bu polisler daha nce anlattm gibi, MHP'li GD'li
insanlardr. Bunlar maksatl olarak, yoldan geeni alp, bilinli olarak ifadeler
ayarlarlarken; Fatsa'da yaanan olaylar, Fatsa'da yaayan bir esnafa-tccara
sormuyorlar; "kardeim, sen Fatsa'da yayorsun, Belediye Bakan'nn ne
gibi iler yaptn biliyor musun? Ltfen anlat" demiyorlar. Mahkemeye bir tek
tank getirilmitir benim iin, tek, yani Fatsa'dan bir tek tank. O da kendi
kymn muhtar Bahri ZEL isminde birisi. Birbuuk saat burada konutu,
hi bilgiye dayal bir eyi yok. Fatsa Belediyesinin nerede olduunu bilmez,
kumarhaneden kmaz, tandm bir adam, yal bir adam ve burada da hibir
ey diyemedi.
Ama, belediye meclisi yeleri buraya getirilmemitir. Belediye Meclisi
yelerinin 15 tanesinin ifadeleri alnmamtr. Fatsa'dan tccarlarn ifadesi
alnmamtr, esnaflarn ifadeleri alnmamtr. Belediye ile her gn iliki iinde
olan insanlarn ifadeleri alnmamtr. Ama, Kabakda Kynn muhtarnn
ifadesi alnmtr her nedense, bunlar dt kiidir, ifadeleri ayndr. Btn
ifadeleri bir kalptan km gibidir, ok ak bir tertiptir. nk, grgye dayal
hibir bilgileri yoktur, ilerde sulamalar blmnde onu biraz daha aacam,
burada fazla uzatmyorum.
Aslnda bu iddianamede ileri srlen sulamalarn aynsyla "41'ler Davas"
diye isimlendirilen 1982 Haziran'nda Skynetim 2 Numaral Askeri
Mahkemesi'nde yarglanmtm. Orda da ayn sulamalara cevap vermitim.
Kleci toplum banazl dourup onu kahramanlatrdysa, cretli klelii de
kapitalist toplum dourmutur. Ve yine cretli klelie kar mcadeleyi
douran da bu sistemdir. Su kavram da iinde yaanlan srelerden ayr
deerlendirilemez. yle ki, bugn su saylan bir ok olgu, yarn su
saylmayaca gibi, yine bugn su saylmayan eyler yarnlarda su
saylabilir. rnein bugn soygun, talan, telefecilik, ikence su saylmyor.
Ama, yarnlar ne gsterir bunu yaayanlar birlikte grecektir. Ve bugn
soyguna, tefecilie, talana, ikenceye kar mcadele su saylyor, yine
yaayanlar grecektir ki, bunlar su saylmayacaktr. Hatta bu insanlar lm
bile olsalar onurlandrlacaklardr.
Bu genel dorular benim iin de geerlidir.

Bunun iin benim yaptklarm da bu balamda ele almak lazmdr. Yllardan

bu yana sylediim gibi, ben devrimciyim. Neden devrimci olduumu, hangi
eylemler iinde bulunduumu anlattm. Bundan dolay beton duvarlara, demir
parmaklklara mecbur edildiim iin, hi ama hi znt duymuyorum. Aksine
gurur duyuyorum. Vatansever olduumu burada sylediim gibi, 25 seneden
bu yana her yerde syledim. Bunun iin kavgalara girdim. kence grdm,
zindanlara atldm, elbetteki bunlar doald.
Eer, bir lkede vatan, svire Bankalarndaki gizli hesap ve Amerikan Dolar
grlyorsa, bu insanlar da lkede ynetimi elinde bulunduruyorsa; vatanlar
iin daraalarn omuzlayanlar, elbetteki "vatan haini" iln edileceklerdir.
Demokrasiden yana olduumu, bunun iin de birok almann iinde yer
aldm belirttim. zellikle belediye bakanl dnemimde belediyeyi bir
demokrasi okulu haline getirmeye altm. Ve belediyeyi yle ynettim. Bu
konuda almalarm yukarda anlattm. Her eyden nce, bizce demokrasi,
oulculuk demektir. zcesi, ounluun ynetimde sz ve karar sahibi
olmas demektir. Kitleler hem sorunlarn tespitinde, hem zmne ilikin
kararlar da katlmc olmaldr. Ayn zamanda bu kararlarn da pratie
uygulanmasnda var olmaldr. te byle bir anlayn rndr Fatsa
Belediye pratii.
Yamuru bulutsuz yaam lmsz dnemediimiz gibi, gelimeler de,
maddi hayattan bamsz ele alnamaz. Onun iin yukarda belli oranda da
olsa anlattm almalarm, bu balamda ele alnp, deerlendirilmelidir.
Yaptklarm neye hizmet etmektedir? Bu, tarafsz, nyargsz bir gzle
deerlendirilirse; iddia makamnn dt yanlla dmek elde deildir.
yle ki; yaptm tm almalarm 1961 Anayasas erevesi iinde olmasna
karn, bugn bu koullarda 146/1 maddesiyle; yani, mevcut anayasal dzeni
tayir, tebdil ve ilgaya eylemli kalktmdan, idam istemiyle yarglanyorum.
Ben yaptklarm, Fatsa, Trkiye ve Dnya halklarnn gzleri nnde yine
ben, yaptklarm mevcut devlet mekanizmasnm, mevcut kurumlarnn gzleri
nnde yaptm. Ve yaptklarm hibir dnemde reddetmedim. Etmediim gibi,
ne savclkta, ne de szlerin karsnda reddettim. Byle bir yntemi semem,
her eyden nce kiinin kendi kendisiyle elikiye dmesi, kiinin kendine
gvenmemesi demek olurdu. Riyakarlk olurdu. Kendine gvenmeyen kii
bakalarna da gvenemeyeceinden, benim ksa sreli belediye bakanl
dnemimdeki baarlarla da eliirdi.
Sonu
Sorgumu balarken, burada uzun bir savunma yapma durumunda kaldm.
Ben bu savunmay, kendimi herhangi bir sululuk altnda grp, o ilerden
kendimi syrmak adna yapmadm. Sadece ve sadece Fatsa gereini, Fatsa
Belediyesi'ni anlatmak, k tutmak asndan yaptm.

yle bir derdim olmad; ben, poliste ve savclkta da kabul ettiim eyleri, 20
sene nce sylediim her eyi, 20 seneden bu yana sylediklerimi
mahkemeniz huzurunda nedenleriyle beraber akladm. Benim, inkar diye bir
derdim olmamtr. Bu, sorgumun, savunmamn btn iinde deerlendirildii
zaman ok net ortaya kacaktr. Ne olduumu anlattm, daha fazlasn
kendimi fazla gstererek deil, ne isem o ekilde anlattm. Dncelerimi o
ekilde ortaya koydum. lediim sular varsa, bunlar su kabul ediliyorsa;
bunlar iledim, dedim. Ben su kabul etmem; ama, bugnk yasalar kabul
edebilir. O benim takdir edeceim olay deildir. O sizlerin takdirine bal bir
olay.
Ve son olarak syleyeceim birka sz var; onu da syleyerek, savunmam
burada noktalamak istiyorum:
Sorgumun bandan bu yana, ne olup olmadm, neleri yapp yapmadm,
yine neyi ne adna yaptm somut rnekleriyle ortaya koydum. Her eyden
nce, yaptklarm yaadm toplumlsal sreten ayr deerlendirilemez. Byle
bir deerlendirme insan bilimsizlie, dolaysyla bilim dmanlna ve
sonuta kadercilie gtrr. Kiilerin tavrlar, iinde yer aldklar sosyal,
siyasal, ekonomik konllardan bamsz ele alnp deerlendirilirse; bu,
babasz veya anasz ocuun varln kabullenmeye benzer. ocuu ana
dourur. Olgular da maddi koullar dorur.
ddia makam, eylemlerde bulunduumu iddia ediyor, hem de hi bir kant
gstermeden. Niye byle bir gayret iinde bulunuyor? Bu konuda elbette
bildiim ve kesin doruluuna inandm dncelerim var. Ancak, bugn
burada sylemeyeceim. Benim almalarmdan rahatsz olan Fatsa, Trkiye
ve Dnya egemenleri, dn olduu gibi, bugn de ayn dille konuuyor. Hangi
almam, hangi eylemim Anayasal dzene yneliktir? Kavrayamyorum.
stanbul'da ve zmir'de 6. Filo'nun sarnlarn, vatanma, onuruma ve
namusuma sahip karak denize dkmem mi? Fndk mitinglerinde konuarak,
zam zulm, ikenceyi, taban fiyat politikasn emekilere anlatmam m?
amurdan yrnmeyen sokaklar halkla birlikte olup, halkn gcnn ne
olduunu gstere gstere amurlar skp atmam m? Kurbaa sesinden
uyunmayan bataklklar yine halkla beraber olup kurutmak ve oraya yol
yapmam m? Yozlam emperyalist kltre kar, halkmzn z kltrn, z
deer yarglarn ieren Kltr enlii dzenlemem mi? Buna benzer
almalar m? Anayasal dzeni silah zoruyla ykmaya kalkma eylemi?
ddia makam iin, bunlar 146/1'den yarglanmaya yeterli oluyor. Bu mantk
kendi iersinde elikilerle doludur. Kiiler hakknda eitli karlamalarda
bulunmak, eitli iddialarda bulunmak, bir anlamda onlar cezalandrmak
kolaydr. Ama, burada unutulmamaldr ki, bir de insanlarn vicdanlar ve deer
yarglar vardr. Hibir dnemde sulu olduuma inanmadm. nanmyorum da.
Yaptklarm, insanlar daha mutlu, daha zgr olsun diyedir. Halkm daha
onurluca yaayabilsin istedim. Ktden, zordan, iddetten yana olmadm,
hibir zaman.

Savunmamn burasnda- tahliye isteyip istemeyeceim konusunda- baz

dnceler belirebilir beyinlerde. Hemen yantlayaym. Ben tahliye isteminde
bulunmayacam. Tahliye isteminde bulunmam gerektirecek bir nedenin
olduu inancnda deilim. Bir gn benim ne denli hakl olduum ortaya
kacaktr.
almalarmdan dolay sulanyorum. Halbuki almalarndan dolay ben,
Fatsa ve lke halknn gnlnde, onlarn onurlu vicdanlarnda oktan
aklandm. Tahliye isteminde bulunmama, bu almalarmdan u veya bu
lde de olsa, pheye dmem olur. Halbuki ben bu almalarmla bir
para da olsa faydal olabilmisem, (olduuma inanyorum;) onun iin
pheye dmemi gerektiren hi, ama hibir neden yoktur. Elbette bir belediye
bakan olarak herkesi memnun etmem dnlemez. u veya bu
nedenlerden dolay kartlarm olacaktr, olmutur da. Ancak, onlarn says
ok snrldr. Onlarn memnuniyetsizlii, benim belediye bakan olarak
toplumsal hizmetleri yerine getiremeyiimden deil, kendi zel karlar ile
ilintilidir. Toplumumuzda bu tr insanlar her zaman olmutur. Ve bundan sonra
da olacaktr.
Beni kim nasl karalarsa karalasn, ben, Fatsa halknn gnlnde taht
kurmuumdur. Onu skp atmann imkan yoktur. nk, bu duruma beni
Fatsa halk getirmitir. Bundan dolay da gurur duyuyorum. Fatsa Halknn
gznde ben, kardeliin, beraberliin ve bamszln, demokrasinin
ahsnda simgeletirildii bir insanm. Bu, kolay kazanlacak vasf deildir, ve
de yle kolay kazanlmamtr.
Burada yarglanmamn asl nedeni, ksa yaptm Fatsa Belediye Bakanl
dnemimde, gerekletirmi olduum hizmetlerin unutturulmak istenmesidir.
Ne var ki kendi alarnda alarn deitirmek iin aba harcayanlar, ne
denli unutturulmak istenmise, alar getike sulara, topraa dm nar
tohumu gibi byr, ulular, sayg kazanr.
Bundan dolay bugn siyasi dncelerime zincir vurulmak isteniyor. Tarihin
hibir dneminde insanla yaplm hizmetler unutulmam,
unutturulamamtr. amz uzay a da olsa, gemi alarda dncelere
vurulacak zincir bulunamad gibi, amzda da henz bulunmamtr ve de
bulunamayacaktr. Tarihi gelimeler bunlar bizlere gstermitir. Bilimin de
kabul ettii budur. Bunun dndaki abalar bounadr. Ve a ddr.
Fatsa Belediye Bakanlm srasnda yaptm hizmetleri belli bir ama
uruna yaptm ileri srlebilir, yle deerlendirilebilir. Ben ne i yaptysam,
Fatsa halkyla beraber yaptm. Halktan kopuk hibir davranm olmamtr.
Tm yaptklarm halkn katklaryla yaptm. Bu almalarma Fatsal genler
de katlmlardr. Bu insanlar eitli siyasi dncelerin taraftarlar olabilirler. O
benim bileceim i deildir. Bu durumu deerlendirmek benim grevim de
deildir.

Amacm, halka hizmet olduuna gre, herkesin bu hizmet yarna katlma

hakk vardr. yle olmutur. Fatsa Belediyesinin halka hizmet gtrmesinde,
tm emei geen Fatsa halkna burada teekkr ederim.
Bu hizmetlerde emei geen, u veya bu siyasetin insanlar olarak sulanmak
istenen genlere, bu davann tm sanklarna da teekkr ediyorum.

Yerel Ynetimlerle lgili Deerlendirmeler

Yerel ynetimler incelendiinde, ortaya klarnn ok eski tarihlere
dayand grlr. Yerel ynetimler demokrasiler sonucu ortaya km
deildir. Tam tersine demokrasiler yerel ynetimler deneyimlerinin sonucu
olarak ortaya kmtr. ok eskilerde demokrasi diye ynetimlerin sz konusu
olmad tarihlerde, yerel ynetimlerin varln grmekteyiz. Daha zl bir
ifadeyle syleyecek olursak, yerel ynetimler demokrasilerin okuludur. Bu
bakmdan yerel ynetimlerin demokratik yaamda nemi ok byktr. ok
eskilerde kent ynetimi olarak ortaya kan gnmzdeki yerel ynetim, yani
belediye ok eski ve zengin deneyime sahip bir ynetimdir. Asrlar boyu
uluslar bu ynetimi terk etmemiler, gnmze kadar getirmilerdir. Yerel
ynetimlerin mazisi dnyada yerleim merkezlerinin ortaya kt dnemlere
kadar uzanmaktadr. lkelerin ynetim biimleri ne olursa olsun, yerel
ynetimler, her dnemde nemini korumutur. Ve toplumsal yaamn
vazgeilmez unsuru haline gelmitir. lke ynetimleri deiik sistemlerle
ynetilmesine karn, yerel ynetimler u veya bu biimde varlklarn
srdrmlerdir.
Kent ynetimlerinin hayat pratiinden yararlanlarak, bu ynetim biimlerinden
esinlenerek, uluslarn demokratiklemesine katks olmutur. Demokrasiler
byk lde yerel ynetimlerin stnde ykselmitir. Elbette ilk kta kent
ynetimleri, gnmzdeki yerel ynetimler yani belediyeler gibi gelikin
deillerdi. Ama ynnden ayn olmalarna karn, tarihsel koullarn gerei
ileyi bakmndan farkllklar vard.
Tarihin belli srecinden ve deneyimlerden getikten sonra gnmzdeki
durumunu kazanmlardr.
Yerel ynetimler, bugn dnya genelinde olduu gibi, lkemizin ekonomik,
toplumsal ve siyasal yaamnda nemli bir yer tutmaktadr. Bugn ileri sanayi
lkelerinde yerel ynetim seimleri, genel seimler kadar nem kazanmtr.
Yerel seimlerin sonular siyasal ynetimleri indirmekte veya grevlerine
devam etmelerini tayin etmektedir(...)

Bu durum bizlere yerel ynetimlerin ne kadar nemli olduunu bir kez daha
gstermektedir. Bundan dolay yerel ynetimlerin ekonomik, kltrel ve siyasi
alandaki nemini gzard edemeyiz. Belediyeyi salt hizmet yapan kurumlar
olarak grmek ve yle anlamak ada bir dncenin mahsul olamaz.
Belediyeler, hizmet vermenin yan sra lke siyasi hayatna damgasn vuran
bir kurumdur da.
Bunun byle olduunu kabul etmeyenler gelimelere gzlerini skca kapam
demektir. amzda yerel ynetimler, lkemiz asndan da nemlidir.
lkemizin kalknmas uluslararas tekellerin kontrolnde kstl bir gelime
gsterse de ve bundan dolay sanayide geri kalm olsa da, elbette yakn
gemiimize gre, gnmzde montaja dayal bir sanayinin var olduu da bir
gerektir. Bu gelimelerin sonucu lkemizde dengesiz ve plansz bir
kentlemenin gndeme geldii de bir gerektir. gn ehirlere doru
kaymas sonucu, yerleim alanlarnn kontrolsz, plansz bir tarzda gelimesi
gndeme gelmitir. Bu durumdan dolay lkemizde yerel ynetimlerin nemi
daha da gncellemitir. Bu durum, yerel ynetimlerin ekonomik, kltrel ve
siyasi hayatta kendilerine geni ve nemli bir yer bulmalarn da beraberinde
getirmitir. Banda da belirttiim gibi, demokrasinin gelimesinde nemli yeri
olan yerel ynetimler, ister istemez, lke ynetimini de demokratikleme
ynnde etkileme greviyle kar karya kalmlardr. Ancak, bylesi bir
grevi yerine getirecek yaplanmaya sahip olmamtr(...)
Bizdeki yerel ynetimler, Avrupa'daki gibi kendi z dinamiiyle gelimemitir.
lkemizde yerel ynetimler ta batan merkezi ynetimin denetiminde bir
gelime gstermitir. Bundan dolay demokratik yn merkezi ynetimin
denetimi altnda olmutur. lkemizde Bat anlamnda bir burjuva demokrasisi
olmamtr. Bizdeki demokrasi, nispi dediimiz demokratik haklarn tesine
varamamtr. Bu haklar da zaman zaman rafa kaldrlmtr.
Bu durum, lkemizde yerel ynetimlerin demokratiklemesini srgit
engellemitir. zellikle lkemizde yerel ynetimler, siyasi iktidarlarn
basklanmas altndadr. Bu bakmdan Avrupa'daki gibi, siyasi iktidarlar uyarc
grevlerini bir yana brakalm, normal ilerliini bile yerine
getirememektedirler. Elbette tm yerel ynetimleri, siyasi iktidarlar, ayn
potada eritememilerdir.
lkemizde baz yerel ynetimler, ileri sanayi lkelerinde olduu gibi, siyasi
iktidarlara kar uyarclk grevlerini yerine getirmeye almlardr. Siyasi
iktidarlarn ekonomik, siyasi karlarna alet olmamlardr. Veya olmama
ura vermilerdir. Ancak, bu trden yerel ynetimler veya ynetim kadrolar
siyasi iktidarlarn gzars haline gelmilerdir. Ve bundan dolay hedef
gsterilmilerdir.
te Fatsa Belediyesi bunlardan biridir. Ve en nemlisidir.

Belediyemizin baz evrelerce hedef seilmesinin nedeni, bu temellerde

aranmaldr. Bugn Fatsa Belediyesinin ahsmda sulanp, yarglanmak
istenmesi bu arzunun sonucudur. Belediye Bakan olarak bugn burada
sulu olarak yarglanmam yasalar inediim iin deil, yasalar tam
uyguladmdandr. Birok yneticiler gibi yasalar baz evrelere peke
ekseydim bugn burada olmayacaktm. Altmda son model araba, viski isesi
yanbamda olacakt. Belediye Bakan olarak iki seeneim vard. Ya
egemenlerin kiralk uakln yapacaktm ve refah iinde yaayacaktm, ya da
halkmn gnll hizmetkarln yapacaktm ve de yoksulluu, mahpusluu,
ikenceyi hatta lm de gze alacaktm. Ben, ikincisini tercih ettim.
Belediyeler kuruluunu 1580 Sayl Belediyeler Yasasndan alr. Bu yasaya
gre, kurulan belediyeler yar zerk, yar resmi devlet kuruluudur. Asli grevi,
yerleim merkezinde insanlarn ekonomik, toplumsal ve kltrel ihtiyalarn
dzenlemek ve yrtmektir. Belediyeler bu ihtiyalarn sonucu ortaya
kmtr. Belediyelerin devletin dier kurum ve kurulularndan ayran zellii,
slenmi olduu grevler bakmndandr.
yle ki, belediyeler insan yaamnn, sosyal ve kltrel faaliyetlerinin,
toplumsal gereksinmelerinin her alannda grev alrlar. Devletin il ynetimi,
valilik, ile ynetimi, kaymakamlk gibi nemli kurulularyla belediyeyi ayran
zellik, vali ve kaymakamlarn devlet tarafndan atanmas ve devletin st
yneticilerinin ve kurumlarnn yasal dzenlemelerini yrtmekle grevli
olmasdr. Hizmet alanlar kendilerine bal kurumlarn faaliyetlerini organize
etmek ve denetlemektir. Daha z bir ifadeyle alt ve st kurumlar arasnda ileri
devlet adna hiyerarik bir yap ierisinde yrtmesi balca zelliidir.
Belediyelere gelince, durum hi te yle deildir. Her ne kadar siyasi ynden
ileri Bakanl'na, ekonomik ynden de ller Bankas'na balysa da, tm
tasarruflar, halkn oylaryla seilmi bir belediye bakan, belediye meclisi,
meclis bnyesinde oluturulan eitli organlar tarafndan yrtlr. Memur
almndan ii alnmasna kadar tm ilerin yrtlmesinde bakan, meclis ve
karar organlar belediye yasalarnn tanm olduu kanuni yetkilere
dayanarak, bizzat ynetirler. lerin yrtlmesinde belediye yneticilerinin
nispi bamszl vardr. Devletin dier kurumlacndan onu ayran belirgin
zellii budur (...)
lkemizde belediyecilik son zamanlarda ok gelimitir. Byk kentlerin yan
sra kk yerleim alanlarna doru kaymtr. Kasaba, nahiye, ky gibi
alanlar da kapsamtr. lke nfusunun %60'nn stndeki kesimine
belediyeler hizmet gtrmektedir. Bu durumuyla belediyeler lkemizin en
byk kurulular haline gelmitir. Bu yapsal durumu ve hizmet gtrd
alanlarn genilii nedeniyle toplumun en geni kesimiyle yakn ilikiler
iindedir. te yandan ksa ve uzun vadeli hizmetler ierdii iin lke
ekonomisinin ynlenmesinde nemli pay vardr. Belediyeler gncel
ihtiyalarndan dolay halka gtrm olduu hizmetler nedeniyle, halkn yakn
ilgisini grmektedir. lke sanayilemesinin alt yap hizmetlerini belediyeler
yrtmektedir. Bu nedenle belediyeler, sermaye evreleriyle yakn ilikiler

iindedir. Belediyeler halkn gznde kazandklar saygn yerlerinden dolay,

lke siyasi hayatnda nemli bir yer igal etmektedir. Bu yanyla siyasi
partilerin belediyeler zerinde itahlarnn artmasna neden olmutur.
lkemizde siyasi partilerin rgtlenmesi, kendisine geni taban bulabilmesi
byk lde belediye ynetimlerine hakim olmaktan gemektedir.
Politikaclar Parlamentoya giden yolu belediyelerde aramlardr ve de
aramaktadrlar. Hangi siyasi parti ve politikac seim blgelerindeki belediye
ynetimlerine hakim olabilmise, mensup olduu siyasi partinin o blgedeki
glenmesini salam ve kendisine Parlamento kapsn aralamtr.
br yandan, lke ekonomisini elinde bulunduran sermayedarlar belediyeleri
ellerine geirerek, kendi karlarna kullanmaya ynelmilerdir. Belediyeler
kanalyla kentlerde kendi karlar dorultusunda belediye yatrmlarn ve
hizmetlerini kanalize etmilerdir. Bu durum, bir yandan belediyelerin nispi
demokratik yapsn bozmu dier yandan da belediyeleri amalarna ynelik
faaliyetlerinden alkoymutur. Gnmze dek belediyeler bu kurulu
amalarna ters den bir anlayla ynetilmilerdir. Byle bir anlay belediye
ynetimlerine hakim klnmaya allm ve de gnmzde de allmaktadr.
Belediyelerin kurulu amalarna ynelik almalar yerine getirilememitir.
Elbette bunun nedenleri vardr:
1. lkemizde Bat anlamnda bir demokrasi sz konusu olmamtr.
Bundan dolay, lke ynetimini elinde bulunduranlar en kk
demokratik kprdana tahamml edememektedirler. Oysa, belediyeler
demokratik olmak zorundadrlar
2. lkemizde kapitalizmin arpk geliimi belediyelere de yansmtr. lke
sermayedarlar belediyeleri bir ticaret yeri olarak grmektedirler. Hakim
snflar yamalamaya almaktadrlar.
3. Siyasi planda belediye ynetimleri, yerel ynetim anlayndan yoksun
insanlar tarafndan olumaktadr. Ynetime iin ehli deil, siyasi ve
ekonomik nfuzu olan insanlar gelebilmektedir. Bu insanlar, belediyeleri
amalar dorultusunda deil, mensup olduklar siyasi ve ekonomik
kar gruplarna gre ynetmektedirler.
Bunu biraz aarsak, lke ynetiminde sorumluluu stlenmi siyasi insanlarn
ve politikaclarn belediyeler zerinde kurmu olduklar hakimiyetten dolay,
belediyeler gerek amalarndan saptrlm, partilerin kar messeseleri
haline getirilmitir.
Balangta kt olan maddi olanaklar, toplumun gereksinmelerine cevap
veremez hale dm, buna hzl kentleme eklenince sorunlar daha da
bym, ekonomik gszlkler belediyelerin elini kolunu balamtr. Bu
durum, siyasi partilerin belediyeler zerinde hakimiyetini korumalarna neden
olmutur. Bu ekilde yerel ynetimlerin nispi olan demokratik yan ortadan
kaldrlmtr. Gnmzde yerel ynetimler her ne kadar seimle i bana

geliyorsa da, bu insanlarn belediye ynetimlerine gelebilmeleri siyasi parti

organlarnn gdmnde olabilmektedir. Bu ekilde ynetime gelmi olan
yneticiler, mensup olduklar parti karlarn belediye ve halkn karlarndan
nde tutmak zorundadrlar. nk, ayn mevkilere tekrar gelebilmeleri bal
bulunduklar partilerin ilgili organlarndan gemektedir. Bu durum, bu
yneticilerin almalarn byk lde engellemektedir.
Yukarda szn ettiimiz hzl kentlemenin yaratt sorunlarn zm iin,
belediyelerin gelir kaynaklarnn yetersiz kal, yllarca, yeni belediyeler gelir
yasasnn kmam olmas, belediyeleri bunalma srklemitir. Bu durum,
siyasi iktidarlara muhta olmalarn da beraberinde getirmitir. ller
Bankas'ndan ve eitli bakanlklardan destek alma ihtiyac arlk
kazanmtr. Dikkat edilecek bir baka nokta da, belediyeler gelir yasasnn 40
yl nceki sorunlar zebilecek yasalar olmasdr. Oysa ki, szn ettiimiz
gibi, hzl kentlemenin alabildiine gelitii, gnmzde belediyelerin mevcut
yasalarla sorunlar zemeyecei herkes tarafndan kabul edilmesine karn,
Parlamentodan bu yasann yllarca kartlmam olmas elbette
dndrcdr. nk, bu yasa kt takdirde, belediyelerin gelirlerinde
art olacaktr. Bu gelir art belediyelerin ekonomik ynden bamszln
getirecek ve siyasi iktidarlarla olan ilikilerini de etkileyecekti. Bu durumda,
siyasi iktidarlar elinde bulunduran siyasi partilerin belediye ynetimleri
zerindeki denetimi azalacakt. Bundan dolaydr ki, her seferinde
parlamentoda bu kanun teklifi engellenmitir. Ve karlmamtr.
Bu ekilde cceletirilen yerel ynetimler, halka hizmeti byk lde bir yana
brakm, kendi partilerinin karlarn birinci plana almlardr. Bu yzden
belediyeler halkn gerek ihtiyalarna ynelik yatrmlara deil, kendi bal
olduklar siyasi partilerin oy toplamasna yarayacak yatrmlara ynelmilerdir.
Halkn birinci derecedeki ihtiyalarna zm yerine, gstermelik ve
propagandaya ynelik yatrmlar birinci plana almlardr. Halkn en temel
ihtiyalar iin imkan bulamadklarn sylerlerken, gsterili yatrmlar iin her
zaman imkan bulmulardr. Bu ekildeki bir hizmet anlay, belediyelerin
bana hakim klnmtr. Halkn bu duruma mdahale etmesi olay seimler
yoluyla gsterilmitir. Ancak, seim ve parti yasalar halkn istemedii biimde
yrd iin, halk, kendi istediini deil, egemenlerin istediini semekle
kar karya braklmtr. Halk, hibir zaman belirleyici olmamtr. lkemizde
belediyelerin sorunlarn zemeyileri bu temelde yatmaktadr. yi ynetici,
kt ynetici kavramlanyla bir ilikisi yoktur. Belediyeler bu kskatan
kurtulamad srece asli grevlerini, sistem iindeki fonksiyonlarn yerine
getiremeyeceklerdir.
Btn bu kt koullara karn, yukardan aaya anlatmaya altm yerel
ynetimlerin nispi bamszln grdm ve belediyenin demokratiklemesini
saladm. Fatsa halknn ynetime katlmn salayarak, halk sz ve karar
sahibi kldm. Sorunlarn byk bir blnn halkn desteiyle zdm. Fatsa
Belediyesi ve Fatsa halk bu baarnn onurunu tamaktadr. Kamuoyunda
Fatsa Belediyesi'ne ve halkna kar yrtlen karalama kampanyasn

organize edenler, bu baarnn ortaya kmasn istemeyen siyasi kartlarm

ve yandalardr.
Gerekler uzun zaman gizlenemeyecektir.
Yerel ynetimler demokrasinin en iyi biimde uygulanacak alandr. Daha nce
belediyelerin merkezi ynetimden nispi de olsa bamsz olduunu
sylemitim. Gnmze kadar yerel ynetimlerin bu bamsz yan
uygulanamamsa da, uygulanamaz diye bir kural yoktur. Fatsa Belediyesi, bu
bamsz yann grp uygulamaya sokmutur. zellikle Fatsa Belediye
Bakanln yaptm dnem iinde, gerek demokrasinin nasl olmas
gerektiini hayatn pratii iinde Fatsa halkna yaatarak gstermiimdir. Halk,
ynetime katlmtr. Belediyenin ald tm kararlar halkla tartlmtr.
Halkn onay olmayan hibir i belediye tarafndan yaplmamtr. Tek
cmleyle halk, belediyede sz ve karar sahibi klnmtr. Demokrasinin
gereide budur.
Halkn belediyede sz ye karar sahibi olmas sonucu, yllardan beri Fatsa
Belediyesi'nden zm bekleyen bir dizi i zme kavuturulmutur.Halkn
onay alnp onun dncesi ve destei salanan iler mutlak baarya
ulamtr. Halk, kendi kararna sahip km ve onun bir an nce yerine
getirilmesi iin, aba harcamtr. Ve baarmtr. Halkn haberdar olmad
ilerden kendisine faydas dahi olsa, o iten haberdar edilmedii iin ve
dncesi sorulmadndan dolay yardmc olma ihtiyacn duymamtr ve de
olmamtr. Ne zaman sorun kendisiyle tartlmsa, halk, o zaman kendi
sorununa zm getirmeye almtr.
Yerel ynetimler iin geerli olan bu ileyi aslnda tm lke ynetimi iin de
geerlidir. Demokrasiyi halkn kendi kendini ynetmesi olarak anlyorsak, ki
baka trl dnlemez ve yorumlanamaz, o halde neden halkn ynetimde
sz ve karar sahibi olmasndan korkuluyor? Halkn seimden seime oy
kullanmasn demokrasi olarak grmek, onun dnda halkn ynetime
katlmn engellemek ada demokrasiyle uyumaz. ad bir dncenin
savunulmas olur. Byle bir dncenin savunulmas demokrasi
dmanlndan baka bir anlama da gelmez.
Fatsa Belediyesinde halktan yalnz oy alnmamtr. Eletiri ve takdirleri de
alnmtr. Halk, belediyenin olumlu ilerini takdirle karlarken,
olumsuzluklarn da rahata eletirebilmitir. nerilerini de belediyeye
getirerek, takipisi olmutur. Fatsa halk bylece belediyenin
demokratiklemesini salarlarken, demokrasinin de teminat olduklarn dosta
dmana gstermitir. Fatsa Belediyesinde bu demokratiklemenin nasl
hayata getiini birka rnekle aklamak istiyorum.
O tarihlerde Fatsada yetersiz olan araba garaj, durak ve park yerlerinden
dolay aralarn ehir iinde geliigzel park edilmesi en bata esnaflarn
ikayetlerini getiriyordu. Dkkanlarn nnde park eden arabalar; dkkan

vitrinlerinin grnmlerini bozarlarken, mterilerin al-veri etmek iin

dkkanlara girip kmalarn engellemekteydi. Bu durumdan esnaflar rahatsz
oluyorlard. Bunlarn dnda ehir ve insanlarn dolam engelleniyordu.
Hatta trafik skklndan kazalar meydana geliyordu, bu durumdan tm
Fatsa halk ikayetiydi. Bu konuda belediyeye yaplan yazl veya szl
ikayetler zerine durumu dzeltmek zere belediyenin ilgili ubelerine emir
verdim. Belediye Halkla likiler ubesiyle Zabta Amirlii ehirde bu konuda
operasyona girdiler. ehirde Belediyenin ve Trafik Amirliinin gsterdii
yerlerin dnda aralarn park edenler, memurlar tarafndan cezalandrld. Bu
uygulama, cezaya karn baarszlkla sonuland. Cezalara karn aralar
srarla ayn yere park edildi. Bunun yan sra belediyeye gelen ara sahipleri
ve ofrler uygulamann durdurulmasn istediler. Belediyeyi yle
eletiriyorlard "Belediye ve Trafik Mdrl nce bize yeterli miktarda park,
durak ve garaj gstersin, bizler duruma uymadmz zaman cezalandrsnlar.
Ancak, yer gstermeden cezalandrrsanz bu uygulama demokratik olamaz.
Bizler almak zorundayz. Arabalarmz nereye gtreceiz? Geimimizi bu
yollarla salyoruz" dediler.
Bu uygulamay derhal durdurdum. Ve Cem Sinemasnda araba sahipleri,
ofrler ve ilgililerle bir toplant dzenledim. Konuyu kendileriyle tarttm.
ehir iinde geliigzel araba park etmenin birok esnaf zarara uratt gibi,
insanlarn ehir iinde dolamn engellediini, hatta zaman zaman trafik
kazalarna neden olduunu anlattm. Belediyenin henz park, durak, garaj gibi
yerler salayamadn, bu konuda faaliyetlerimizin olduunu, en ksa
zamanda sorunu zeceimi, ancak o zamana kadar herkesin zveride
bulunmas gerektiini, ceza uygulamasnn yanl olduunu, cezann en son
are olduunu uzun uzun anlattm. Bunun zerine, konu ile ilgili insanlarn,
sorunlarnn halli iin dncelerini aldm. Bunun zerine geici olarak park,
durak, garaj gibi, yeterli olmasa da baz yerler tespit ettik. O gnden sonra
kimse arabalarn gsterilen yerlerin dna brakmad. Birka dikkatsiz kii
tarafndan braklan aralara da, Belediye'den nce kendileri mdahale ettiler.
Sorun bu ekilde halledildi. Demokratik olmak bu demektir.
te burada rnek olarak gsterdiim bu uygulama, Fatsa Belediyesi'nin tm
hizmet alanlarnda hakim klnan anlaytr. ehrin temiz tutulmas, yollarn
alnas, imar plannn uygulanmas, lokanta, kahve, sinema, frn, kasap gibi
yerlerin denetimi; elektrik, su kanalizasyon ve buna benzer hizmetlerin
hzlandrlmas iin halkn dncesi alnarak, sorunlar kendileriyle tartlarak,
halledilme yoluna gidilmitir. Halka, belediyenin olanaklar anlatlm,
sorunlarn zm iin halkn katksnn neler olabilecei anlatlarak, destei
salanmtr. Byle yapld iindir ki, almalar baarl klnmtr.
Yukardaki rnei iki ynden gzlemek gerekir.
Birinci durumda : halk adna, onun rahatl ve esenlii iin alnan bir nlem,
yine halkn tepkisine neden oluyor, tm abalara karn karar uygulanamyor.

kinci durumda: Konu ilgili insanlarla tartlp, ortak karar retiliyor. Bu karar,
zorlanmadan uygulanyor. Burada yanllk elbette belediye bakannn veya
personelinin deildir. Burada yanllk halka konunun nemi kavratlmadan,
kapal kaplar ardnda alnan, halktan kopuk karardadr.
Bu eksiklii gren belediyemiz, halktan kopuk kapal kaplar arkasnda karar
almamaya dikkat etmitir. Belediyemiz ok iyi grmtr ki, halk, kendisine
sorulmadan alnan kararlara, kendisine yarar da olsa, uygulanmasna
yardmc olmuyor. Konu ne zaman kendisiyle tartlyorsa, o zaman
uygulamaya sahip kyor. Sorunlarn zmnde en az belediye kadar
kendilerini sorumlu tutuyorlar.
kinci bir rnek:
Fatsa Belediyesi'nin benim dnemimde gelir kaynaklarnda byk artlar
olmutur. Bunun nasl olduunu belediye almalar blmnde anlatacam
iin, burada geni ekilde anlatmak istemiyorum. Ancak, belediyede halkn
ynetime katlmasnn, gelirlerin artnda ne gibi pay olduunu, ksa bir
rnekle anlatmak istiyorum. Eskiden halk, belediyeye dedii paray
sormazd. Memurun para karlnda makbuz kesip kesmediine bile
bakmazd. nk, para belediyenin eline gese de gemesede kendisine bir
yarar olacana inanmazd. Bundan dolay konu kendisini hi ilgilendirnezdi.
Ancak, benim dnemimde halk, belediyeye giden paray takip etmeye
balamt. nk, belediyeye giden her kuruun dnp ertesi gn hizmet
olarak nne dikildiini grmt. Artk halk, belediye gelirlerinin artmas iin
belediye yneticilerinden daha aktif grev iine girmiti. Ve bu anlay tm
Fatsa halknn ortak lks haline gelmiti. Fatsa halknn bu konudaki duyarl
davran sonucunda, benim bakan olmamdan nce, ekonomik krizden
kamayan hibir yatrm yapamayan, hatta belediye alanlarnn aylklarn
7-8 ay hi deyemeyen belediye, benim dnemimde siyasi iktidarn siyasi ve
ekonomik basklarna karn, para sknts ekmedii gibi, birok hizmetleri
yerine getirmi, yeni yatrmlara da para ayrabilmitir. Bu, Fatsa halknn
ynetime katlmnn kk bir gstergesidir.
Ben, gerek demokrasiyi byle anlyorum. Demokrasinin dorusu budur.
Fatsa Belediyesi'nde bu demokrasiyi uyguladm. Bu anlayn altnda baka
eyler aramak, demokrasiden anlamamak anlamna gelir. Veya art niyet
mahsul olabilir. Demokrasi dman baz evreler bu uygulamalarmdan
rahatsz olmulardr. Belediyede karlar bozulmutur. Benim bakan
olmamdan dolay bu evrelerin ekonomik ve siyasi byk zararlar olmutur.
Bunlarn rahatszlklar benim belediye bakan olarak toplumsal hizmetleri
yerine getiremeyiimden deildir. Kendi zel karlaryla ilgilidir. u ana kadar
gerek tank ifadelerinde, gerekse uydurma birok belgelere bakldnda,
durum ok net grlecektir. Hi kimse Fikri SNMEZ zamannda belediye
hizmetleri yaplamad, yaplanlar da tarafl yapld, partizanlk yapld,
yolsuzluk yapld, adam kayrld, rvet olay oldu diyemez.

En gaddar saldry yapan Tercman ve benzeri gazeteler bile bu konularda

tek bir cmle yazamamlardr. Ad geen gazete siyasi dncelerime ynelik
saldrda bulunmutur. Ancak hizmetler konusunda bir karalamaya ynelseydi,
Fatsa halk gerei yaad iin gln duruma deceklerdi. Bundan dolay
sulamalar siyasi dnceme ynelik kalmtr.
ddianamede isnatlar da ayn seviyede kalmtr. nk, iddianamede dikkat
edilirse, belediye almalarmla ilgili tek bir cmle lehte ve aleyhte yer
almamtr. Fatsa Belediyesi, halkla elele vererek, belediye ynetiminde halkn
sz ve karar sahibi olmasn salamtr. Belediye ynetimi
demokratikletirilmitir. Yerel ynetim olarak demokrasi okulu olmutur. Halkn
ynetime katlmn salayarak, uzun yllarda zor zlebilecek birok
hizmetleri zme balamtr. Belediyemizin bu demokratik uygulamasn,
demokrasi dman malum kafa bir trl kavrayamamtr. Daha dorusu,
kavramak istememitir. nk, onlar, halkn, gerek demokrasinin nasl
ilediini grmesinden korkarlar. Kk hesaplar peinde olan kasaba
politikaclar, kendi zel karlarn halkn karlarndan stn tutarlar. Bu ve
benzeri zelliklerinden dolay da demokrasi dmandrlar. Tam bu anlayn
kart olan Fatsa Belediyesi, bu ad anlayn hedefi olmutur.
Belediyemizin baarl uygulamalarn ilerine sindirememilerdir. Toplumsal
karlar kii karlarnn stnde tutan belediyemizi, bu anlaytan alkoymak
ve belediyeyi tekrar kendi karlar dorultusunda kullanmak iin, ahsma ve
belediyeye saldrmlardr. Amalarna da ulamlardr.
Yukardan aaya anlatmaya altm belediye ve demokrasi anlaym
tersyz edilerek, demokrasi urunda verdiim mcadele sumu gibi
gsterilerek, ahsmda mahkm edilmek istenmitir. Acdr ki, baz evrelerin
bu konudaki abalar sonucu iddia makam, benim bu yasal faaliyetlerimi,
herhangi bir ciddi incelemeye girmeden anari ve terr olarak
deerlendirmitir. Bu faaliyetlerime tarafsz bir gzle bakldnda, bu
uygulamalarn mevcut anayasal dzeni ykmaya ynelik eylemler olarak
deerlendirilemeyecei ortadadr.

ddianamedeki Baz Sulamalar

Belediyecilik anlaym, demokrasi dncemi siyasi dncemi ve
Fatsa'daki genel gelimeleri anlattm. imdi ddianame'de bana ynelik
getirilen sulamalara deineceim. nce genel blmdeki sulamalar
cevaplayacam.
ddianamenin 127. sayfasnda
" Devrimci Yol Merkez Komitesinin ve Fatsa Yerel Komitesinin bamsz aday
gsterdii Terzi Fikri SNMEZ'in bakan seilmesi, Devrimci Yol rgtnn

planl ve youn abas sonucu Fatsa'nn yapsal bozuklarndan faydalanlarak

tarafsz kesimin sktrlp kandrlmas kar grlerin ise, ttihat ve Terakki
Partisinin sopal seimlerine benzer ekilde sindirilmesi suretiyle vuku
bulmutur."
denilmektedir. lk nce ddianamenin bu alntsnn en son ksmna
deineceim.
ttihat ve Terakki Partisi, Osmanl dneminde ilerici bir akmdr. Milli
mcadelenin byk nderleri Mustafa Kemal ve dier nderleri ttihat ve
Terakki Hareketinin iinden yetimi devrimcilerdir(...)
Fatsa'daki belediye seimlerinde kullanlm olan bir kaba kuvveti-ki var m
yok mu o da tartma konusu tabi- ttihat Terakki dnemi seimlerine
benzetmesi olay, iddia makamnn hangi siyasi dncenin ve akmn
savunucusu olduunu ortaya koymaktadr. Bugn Trkiye'de Vahdettin'i
vatansever, Mustafa Kemal ve arkadalarn vatan haini gsteren tek akmn
savunuculuunu yapan gerici basnn ba Tercman Gazetesi'dir. Vahdettin
vatan kahramandr, Mustafa Kemal ve arkadalar vatan hainidir, o syler onu
(...) Askeri Savc, Yasad bir rgtn, yahutta herhangi bir siyasi hareketin
beni Fatsada desteklediini, ve zor kullanarak seimleri kazandm yolunda
bir yaktrmay ileri srmektedir (...)
Askeri savc, iddialarn kantlamak iin Fatsa Gne Gazetesine bavurmakta
ve alntlar aktarmaktadr. Alnty aynen okuyorum. (Bu alnt yukary
dorulayacak bir dzeyde ise ben kabul ediyorum.)
"Nitekim ilenin ekonomik sosyal yapsnn, yaplacak seimleri (Belediye
Bakanl Seimleri) ne ekilde etkileyeceini, seimlerden ay nce
Devrimci Yol rgtnn aday Fikri SNMEZ'in Fatsa'da yaynlanan 20
Temmuz 1979 tarihli Gne Gazetesi'ndeki u satrlar en gzel ekilde
vurguluyor."
demektedir.
Ve ad geen tarihte Fatsa yerel Gne Gazetesi'nin Stk Pazarba imzas
altnda u yazsn alntya koyuyor ve bu orann delili oluyor.
" Hangi adayn kazanacan bize soruyorlar. Buna ramen belediye
bakanl ara seimlerini bamsz adaylardan Fikri SNMEZ'in
kazanacan syleyebilirim."
Ne diyor burada? Bamsz aday Fikri SNMEZ diyor. Devrimci Yol aday Fikri
SNMEZ demiyor. Bu nasl alnt, nasl delil oluyor? Onun tartmasn,
takdirini size brakyorum.
Ayn yazar devam ediyor:

"Bunu syleyebilmek iin ne kahin ne de ok bilgili olmak gerekmez. Kafamz

biraz geriye evirip birka sene ncesine baktmzda, tm gerekler
gznzn nne seriliverir. Dolaysyla bamsz adaylardan Fikri SNMEZ'i
sevenler deil, hi sevmeyenler ve hatta Fikri SNMEZ'in reis seilmesini hi
istemeyenler ve O'nun reis olmasndan endie duyanlar Fikri SNMEZ'i
kazandrp, Fatsa Belediye Bakan yapacaklar. Nasl? Sevmedikleri ve
istemedikleri halde Fikri SNMEZ'i belediye bakan yapacaklarn kimler
olduklarn m soruyorsunuz? Okuyun yleyse. Fikri SNMEZ'i bu kasabada,
bir gn evvel 10 liraya satt mal bir gn sonra yok deyip, gn sonra 50
liraya satan ticaret ahlak yoksunu vurguncular, k aylarnn dondurucu
souunda oluk ocuu tirtir titreyen halkn bavurularna ramen, yakacak
bir uval kabuu, yok diyerek belediye rayiinin ok stnde bir fiyatla
kamyonlar dolusu baka il ve ilelere sevk eden fabrikatrler. Bir kilo ya iin
frsat ganimet bilerek ramazan aynn kutsiyet ve mukaddesatn unutarak
vicdanlarn krletiren stoku karaborsaclar, hastalarn doktora
yetitirebilmek iin benzin bulamayan ofrlere ramen, benzin kaakl
yapan benzin istasyonu sahipleri. Gaz kuyruklarnda ge saatlere kadar sra
bekleyip de sonunda "Gaz bitti" deyip halk datp karaborsaya gaz aktaran
irketler. En nemli gda maddeterini yok diyerek zaman zaman suni buhran
yaratp, depolara dolduran istifiler. Hele hele rayi vermekle btn bu iler
bitmi gibi verdii rayilerin kontrol lzumunu duymayan belediye yetkilileri ve
dier ilgililer. te bunlar, Fikri SNMEZ'i reis yapacak kurululardr."
Yukardaki iddiaya bakyoruz altnda onu dorulayacak yine ayn savcnn
gstermi olduu delile bakyoruz. Bundan, byle bir netice kp
kmayacann takdirini heyetinize brakyorum.

Fatsa Belediye Bakanlna Aday Oluum

Fatsa Belediye Bakanlna, Belediye Bakan Nazmiye KOMTOLU'nun
lmyle boalan yere yaplacak bir seim gndeme geldi. Bu dnemde
Nazmiye KOMTOLU 1977 seimlerinde Cumhuriyet Halk Partisinin
adayyd. KOMTOLU, seimler dneminde hastaland. Ankara'da ameliyat
geirdi. Seim kampanyalarna kendisi katlamad, seimi hastanede
yataktayken kazand. Bu seimde KOMTOLU'nu Fatsa'da Cumhuriyet Halk
Partisinin dnda devrimci, demokrat, ilerici kesim de desteklemitir.
Desteklemesinin nedeni, KOMTOLU, emekli bir retmendi ve demokrat bir
kiiydi. Bundan dolay desteklenmitir. Ancak, Nazmiye KOMTOLU
hastaneden geldikten birka ay sonra belediyeye gelip- gittiyse de, rahatszl
kanser olduu iin, uzun zaman belediyeye urayamad. Ve kendisi yataa
dt. KOMTOLU'nun yerine Cumhuriyet Halk Partisi le Bakan Kemal

BURNAZ bakan vekili oldu. Ve grevi Kemal BURNAZ yrtyordu.

(KOMTOLU gelemiyordu greve) Kemal BURNAZ partizan, kar
evreleriyle ok iyi ilikisi olan ve kar iin her trl ie bile girebilen bir
zihniyetteki kiiydi. Bu kiilii, Cumhuriyet Halk Partisi iinde Belediyedeki
kt ynetiminden dolay ayrlk getirdi. Ve Cumhuriyet Halk Partisi Fatsa'da
ikiye blnd. Yani bir muhalefet grubu, bir iktidar grubu olmulard. Ve tam bu
seimlere yakn dnemde kyasya bir parti ii muhalefet-iktidar mcadelesi
balamt. Bu dnemde seilen Nazmiye KOMTOLU birka kere istifa
ediyordu; hastalndan kurtulamayacan artk kendisi de anlyordu. Fatsa
halk hizmetten yoksun kalmasn, bir belediye bakan seilsin diye, istifa
dilekesini gnderiyor evinden, Kemal BURNAZ ileme koymuyor. Peinden
bir ay geiyor, kadncaz bir daha gnderiyor, tekrar koymuyor. Sekiz ay
durmadan istifa kabul edilmiyordu. KOMTOLU, hasta yatanda can
ekiiyor ama ynetim bir trl reisin istifasn ilgili yerlere vermiyordu. nk,
verse seim gndeme gelecek. Seim gelince de Cumhuriyet Halk Partisi
Fatsa'da seimi ilk defa kaybedecek. Buna kesin gzle baklyordu. En
sonunda Nazmiye KOMTOLU ld ve 26 Austos gn le Seim Kurulu
seim ilan etti. Yani, seim tarihini belirledi(...)
1979'da bu seimde almalar ok nceden balad. Yani, Nazmiye
KOMTOLU'nun artk yataa dt 1978'in sonlarndan itibaren Fatsa
Belediyesi seimleri konusunda laflar edilmeye balad iin seimler
gndemde idi. Halkn gndeminde tartld. Ancak, CHP'nin iindeki bu ayrlk
ve uyumsuzluk sonunda, halkn gnlnde yeniden bir bamsz aday kartma
ii sz konusu oldu. 1979'un Mart aylarnda eer yanl hatrlamryorsam
biroklar tandm, Cumhuriyet Halk Partili olduklarn bildiim bir ksm
insanla, halktan birok insan yanma geldiler. Ve Cumhuriyet Halk Partisi
iinde ayrlk olduunu, iyi bir aday karamadklarn ve partinin adaylarn
desteklemeyeceklerini, kendilerinin ayrca bir aday aradklarn, eer,
bamsz olarak adaylm koyarsam destekleyeceklerini sylediler. Ben de
kendilerine "Bu rizikolu bir itir, ben hi imdiye kadar seime katlm bir
insan deilim. Fatsa halk beni tanr. Mcadelelerimden dolay, tanr. Ancak,
byle bir seim arifesi hi ben yaamadm. Bunun iin dnmem lazm. Var
m byle bir eilim? varsa dnrm" dedim. Bu anlamda eitli
mahallelerde, semtlerde, baz toplantlar yaptm. Kahvelerde insanlarla.... ve
baktm Fatsa'da karaborsac, tccar, faizci, vurguncu haricinde belediyeden
kar olmayan geni bir kesimin desteini grdm. Yani, Fatsa'da belediye
reisliini yaparsa Fikri SNMEZ yapar, yllardan beri karaborsaya kar
mcadele veren hakszln karsnda direnen bir adamdr, hayatn bu yola
koymutur. Belediye bakan olursa yararl olur inancyla halk bu konuda bir
eilim gstermiti. Bunu tespit ettim. Ve daha sonra adaylk zaman gelince,
adaylm akladm. Resmi adaylm ise zaman gelince akladm.
Adaylm bu ekilde oldu. Devrimci Yol rgtnn beni aday gsterdiine

dair, dosyada Devrimci Yol Dergisine ait iki tane yaz vardr. Bu yazdan
kaynaklanp, Savc, benim Devrimci Yol aday olduumu ortaya koymaktadr.
Bu yazda benim bildiim kadaryla, ddianamede, Devrimci Yol Dergisinde
seim sonularyla ilgili kan haberler delil olarak gsterilmektedir. Bu dergi,
haberinde "Fatsa'da Belediye Bakanln bamsz Devrimci Aday
kazanmtr." demektedir.
Sorguya balarken siz sordunuz bana "Siyasi dnceniz nedir?" dediniz.
Devrimci olduumu syledim. Onu yalnz bu salonda deil, yirmi sene nce de
syledim, darda da syledim. Sorgulamalarda da syledim. Savclkta da
syledim, polis ifadesinde de syledim. Halkma akladm devrimci
olduumu.
Burada Devrimci Yol kendisi sylyor "Fatsa'da, Fatsa Belediye Bakanln
devrimci aday kazand". Doru diyor.

Seimlerde Bask Yaptm ddialar

Fatsa'da belediye bakanlk seiminde kimseye tarafmdan bask
uygulanmamtr. ddianame'deki iddiann tam tersine bana kar bask
uygulanmtr. Bana kar saldrlar yaplmtr. Adaylm koyduum gnden
itibaren trl entrikalarn karsnda kaldm. Adaylm engellemek iin,
mracaat dilekem zerinde eksiklik yaplarak, adaylm engellenmek istendi.
O olay da u ekilde izah etmek istiyorum.
Ben hayatmda seimlere hi katlmadm. Yalnz ok nceleri 1965 yllarndan
1971 ylna kadar, Trkiye i Partisi kapatlncaya kadar Trkiye ii
Partisinin yesi ve Fatsa le Tekilatnda zaman zaman sekreterlik, bakanlk
grevi yrttm. Sadece o parti seviyesindeki, yani parti ynetimindeki ilgili
seimlerin dnda genel seimler ve benzeri seimlere girmi deilim. Bilgim
yoktur. Ve bundan dolay dilekemi le Seim Kurulu'na, Hakim Beye
gtrdmde, kendisi bana bir liste verdi. "u u eksiklikleri tamamla... te
askerlik ubesidir, savclk sicil eyidir, bilmem nedir... ite o kanuni eyleri
tamamla getir" dedi bana. Ben de onlar getirdim. Orada ok ilgin bir durum
oldu. Ben dosyam tamamlayp kendisine verince, "Hakim Bey tamam m?"
dedim. "Tamam". dedi. "Bir eksiklik olmasn, sonra bir aksaklk kar" dedim.
"Yok, tamam" dedi. "Benim fazla bilgim yoktur, onun iin endie ediyorum."
dedim, ayrca belirttim. "Yok, yle bir ey olursa bildiririz biz" dedi. Dedim ki:
"benim bildiim kadaryla bamsz adaylarn bir miktar para yatrmalar
gerekiyor byle bir ey vardr. Partiler yatrmaz da, bamszlar belli bir cret

yatrrlar, seim iin ile seim kuruluna, adaylk paras; byle bir ey
olacaktr."
Hakim bey bana "Bu genel seimler iin, bamsz milletvekilleri iindir. Yoksa,
yerel ynetimler iin byle bir ey yoktur. Ben bilmiyorum. Gene ben bir yukar
sorarm. Ama, bilmiyorum byle bir ey" dedi. Ve ben ayrldm oradan. Bu
mracatm adaylmn kesinlemesinden 15 gn nceden yaptm. (ok
nceden yaptm) Yani, o arada bir aksilik kmasn diye. O zamanki yasalara
gre seimlere yirmi gn kala adaylklar kesinleecek. Daha sonra aday
mracat resmen mmkn deil. Yasal olarak yaplamyor. saat kala le
Seim Kurulu'ndan bir katip gelerek; le Seim Kurulu Bakan'nn beni
istediini syledi. Gittiimde, Hakim bey bana aynen yle dedi. "Fikri bey
57.600 lira para yatrmanz gerekiyormu."
Ben terzi adamm. Ben hayatm boyunca 57.600 Liray bir arada grm
deilim. Ki o dnemin parasyla cidden grm deilim. Mmkn deil, yani o
kadar paray ben hi bir arada tamadm. Ben kendilerine "Zamannda
sylemitim, bu para ii olacak diye, imdi ben paray bulamazsam ne
olacak?" dedim. "Adayln kesinlemez, bize yaz yeni geldi" dedi.
Ben o sylediim 15 gn nceki mracaatm dneminde bu tr ey olabilecei
dncesiyle kendi evremden, arkadalarmdan ve imkanlarmdan
zorlayarak 50.000 lira para hazrlamtm. Kalan da dndm o iki saat iinde
tamamladm. Ve getirdim, yatrdm ve adaylm bu ekilde kesinletirmi
oldum. Ancak, Fatsa'da benim belediye bakan olmam istemeyen ve
olduktan sonra kar bozulacak olan evreler, bu engellemeyle baarl
olamaynca, bu sefer Ankarann yolunu tuttular.
Ankarada Blent ECEVT'e kadar ktlar. O zaman Babakan Blent ECEVT
idi. Ve Cumhuriyet Halk Partisi yneticileri ECEVT'e kadar ktlar. "Fatsa
Belediye seimlerini biz kaybediyoruz, Fatsada ve nmzde 14 Ekim
seimleri var. Fatsa gibi yerde biz seimi kaybedersek, Trkiye apnda ok
olumsuz bir propaganda olur bu, seimin sresiz engellenmesi lazmdr."
eklinde meseleyi Blent ECEVT'e dayatyorlar ve Malatya'daki sresiz
ertelenen Malatya Belediye Bakanl seimleri gibi, Fatsa Belediye
seimlerinin de sresiz ertelenmesini Blent ECEVT'ten istiyorlar. Ecevit
kendilerine-sonradan rendiime gre- "Malatyada Belediye Bakan
ldrld; yakn bir zamanda seim yaplmas sonucunda kabilecei iin
nedeniyle sresiz bir erteleme sz konusudur; ama Fatsa'da byle bir durum
yok; Fatsa'da belediye bakan kendi eceliyle lm, koltuk boalmtr,
yasalara gre seim gn ilan edilmitir, seimin yaplmas gerekmektedir."
demitir.
Ecevit, "Ancak size bir iyilik yapabilirim, nmzde 14 Ekim ara seimleri
vardr. Trkiye'de 5 tane daha ile boalm, belediye seimleri var, onlarn
hepsiyle birlikte l4 Ekim'e uzatabilirim; size de bu arada bir alma frsat

verebilirim, gidin aln kazann seimi. Ben ne yapaym." diyor ve geri

gnderiyor bunlar. Mesele bu.
Geri geldikten sonra seim cidden, Yksek Seim Kurulu tarafndan 14 Ekim
ara seimlerine alnyor 24 Austostan, ancak planlar dmenler ve
provakasyonlar bitmemitir. Bu sefer, Cumhuriyet Halk Partisi'yle bamsz
aday arasnda byle bir seim ertelemesi srtmesi kmasndan yararlanan,
daha nce, savunmamn nceki blmlerinde anlattm gibi, GD'li kiiler
Fatsa'da baz olaylar yaratarak, seimleri ertelettirip, bu arada Fikri SNMEZ'i
ortadan kaldrabiliriz, anlayyla saldrlara balamlardr.
kinci seim, (14 Ekim) iin mracatlar yeniden yapldktan sonra, adaylm
kesinletikten, iki akam sonra, yani seimlere 19 gn kala evime araba ile
gelip kapnn zilini aldm zaman, ayr yerden yaylm ateine tutuldum.
Byk bir tesadfle yani orada bir yere yatmakla m, elimde olmayarak bir
hareketle nasl kurtulduumu ben bilmiyorum- bacamdan iki yerden yara ile
kurtuldum. Daha sonra kendi kendime karar aldm. Yani eve gitmeme karar.
Seimler boyunca eve gitmeme karar aldm. Yaknlarma, akrabalarma ve
her akam deiik bir eve gitme eklinde bir nlem aldm. Baktm adamlar
vuracaklar beni. Bir hafta sonra, bu saldrdan bir hafta sonra, ayn yerde gene
taksiyle iinde kaynbiraderim - nk ben eve gitmiyorum-ben zannedilerek
evimin nnde tekrar araba tarand. Bu sefer arabadan inmeye de frsat
tannmyor, araba taranyor. Ve arabann ofr hafif yaral kaabiliyor ve o
ekilde kurtuluyorlar. Bununla da yetinmiyorlar. Durmadan Fatsa'da olay
yaratma peindeler. lle seimleri erteleyecekler. lle insan katledecekler. Ve
seim ortamn kaldracaklar ortadan. Bu anlamda, bu olaydan bir hafta sonrayahut , drt gn sonra bilemeyeceim hatrlayamyorum o kadar- Kurtulu
Mahallesi'nde bir kahve toplantm var. Ki, yasal bir toplant. Adaym, btn
adaylar istedii kahvede, istedikleri gecede, istedikleri saatte toplant
yapyorlar. Ben de Kurtulu Mahallesinde bir kahvede toplantya gittim.
Konumam yaptm. Ayrldm oradan. Evim Kurtulu Mahallesinde olmasna
ramen ben, gene bir baka tarafta bir yaknmn evine gittim. nk, eve
gidemiyorum. Ancak, bu arada anlatmak istediim bir nemli husus var.
Bu birinci saldrnn hemen peinden Kaymakam, Emniyet Amiri, Jandarma
Blk Komutan ve Savc, drd beni Kaymakamla ardlar. Gittim, drd
bir aradaydlar. Olay benden dinlemek istediler. Yaralydm zaten. Ben olay
anlattm ve olayda saldrganlar tandm. nk, mahallemin ocuklar, ayn
mahallede oturuyoruz o insanlarla ve tandm. ok yakn mesafeden
atmlard. Yani, benim silahm olsayd, tertipli olsaydm vururdum da. Bugn
de burada bir adam ldrmekten yarglanabilirdim. Ama, yle bir eyi o saate
kadar dnmediim iin yle bir niyetim olmad iin silahszdm. Silah da
tamyordum zaten, ve anlattm. Kimlerin olduunu ve bunlar kimlerin
tertiplediini de. simle, yani kurunu bunlar bunlar attlar, ama su esasen bu
ocuklarn deildir, bunu tertipleyenler unlar unlardr diye kaymakama da,
savcya da, jandarma komutanna da, emniyet amirine de anlattm. "Siz gidin,
biz hallederiz" dediler. kinci saldr oldu, tekrar ardlar. Tekrar ayn eyleri

bir daha anlattm. Gene "Gidin biz bakarz" dediler. Ancak, o arada bir gelime
oldu. Gelime oldu da nasl bir gelime oldu? Giresun'dan, Samsun'dan
toplum polisi ve komando birlii getirdiler. Ve Cumhuriyet Halk Partisinin
yneticileri "Biz seimleri normal yoldan olmazsa, sng ile, zorla, bask ile
alacaz, sandk bana be asker koyacaz, genede bu seimi biz alacaz"
diye, onu bir bask arac olarak kullanmaya altlar. Ancak ile yetkilileri orada kimsenin hakkn yemek istemem-, benim evime en az be-alt asker
beki, polis de koydular. Muhasaraya aldlar, yani "gvence"ye aldlar. Buna
benzer baz yerleri de aldlar. Halkevi Binasn, TB-DER binasn, bankalar,
nk gelimeler iyi deildi. Bir eyler olabilirdi her an kar taraftan, bu
endieyi biraz ben anlatmtm kendilerine. O endieden bu tedbirleri byle
aldlar. Ama, bu gelen birlii baz evreler daha kt amalarla kullanmaya
altlar, Fatsa'da. Neticede, bu anlattm kahvede toplant bittikten sonra,
ayrldktan hemen yarm saat sonra, kahve basmaya maskeli geliyor.
Ancak, toplantnn bitmi olduunu gryorlar. 10-15 dakika bir zamanlama
oluyor bu arada. Gelmiken herhalde bo dnmeyelim, diyorlar. Orada bir ara
kahvesi, bir ayhane var, ben de o mahalleden olduum iin, tanyorum o
kahveyi, biliyorum yerini. O kahvede insanlar televizyon seyrederken kahveye
dalyorlar. Maskeli hepsi zaten. ki kii dalyor ieriye. Kahveyi taryorlar.
Orada Tevrat GLER isminde birisi lyor. ki kii halen felli, yatyor.
Saldrganlardan biri orada kendi arkadalarndan m, yoksa oradaki insanlar
tarafndan m orasn ben bilemem orada olmadm iin, bir saldrgan da
orada lyor. Maskesi ile her eyi ile orada kalyor. Bunun zerine gece
hemen, bu olayn peinden, gece ayn ilgililer beni ardlar. Buldurdular beni.
Ve Kaymakamlk Odasnda "Geenlerde biz sizin anlattnz seim
manevras yapyor, ite politikaclar byle yapar, br tarafa bask yapsn diye,
bize byle byle laflar sylyor diye deerlendirdik. Yanldmz anladk.
Eer bu insanlar kimse, kim olabileceklerini biliyorsan, bize anlat, bu sefer biz
ciddi olarak zerine gideceiz. Geen iki anlatmn byle deerlendirmitik"
dediler. Yani ben, br gruba bask yapsn kaymakam, amir, memur; ben de
ortadan seimi kazanaym, eklinde yorumlamlar. "E, politikacsnz" gibi laf
ettiler" ancak, cidden bu iler ktye gidiyor, senin de bu konularda
aratrmalarn, bildiin var, geen syledin baz isimler, bunlar biz nerede
bulabiliriz?" dediler. Ben baskn yapanlar anlattm. sim, isim, birisinin Sezai
GNGR olduunu, zaten l olarak orada kaldn, o akam bana
saldranlardan birinin de o olduun, Recai GEN ve smail YILMAZ
olduunu, nn bana saldrdn, bu eylemin de failinin bunlar olduunu
anlattm ve bunlar bulmak istiyorsanz Konakba Kynde falanca ev, gidin
silah ile beraber aln gelin, ben de burada oturuyorum, dedim. Ve atladlar
arabaya gittiler, yarm saat, bir saat sonra geldiler. Ve eylemde kullandklar
silahla beraber geldiler. Buldular, aldlar, geldiler, basit, zor bir i deil, ak
aa yapyorlar. Ve bugn Erzincan 2 numaral Askeri Mahkemesi tarafndan
biri idama, biri 36 yla m bilmiyorum, Yargtay'dan herhalde temyizde
bozulmu, tekrar yarglanyorlar. O konuda bir ey demek istemiyorum. Byle
bir cezaya arptrlyorlar.

Bu eylem de bu ekilde bittikten sonra i bitmedi bir trl rahat edemiyoruz.

Seimlerin yaplmasna drt gn kala bir gece, bir baktk bir patrd
daha: Fatsa'da Yozgat Milletvekili Hseyin ERDAL yannda drt tane
orum, Yozgat illerinde aranan, bir sr eylemlerden aranan drt tane
militanla beraber silahl bombal yakalanyorlar. Gece yars saat 1 sralarnda
benim olan, eskiden bana ait olan terzi dkkannn 100-150 metre nnde
taksiyi durdurmular ve -daha nce sylemitim ite, tedbir alnmt baz
yerlerde jandarma ve komando birlii tarafndan- askerler, jandarmalar
gezerken pheleniyorlar iki kiiden, benim terzihanenin ara sokanda;
"Kimsiniz, necisiniz" derken, jandarmalar arama yapmak istiyor, stlerini
aratmak istemiyorlar. "Biz ileride milletvekili var O'nun arkadayz" falan
diyorlar. Emniyete getiriyorlar. Emniyette st-ba aramas yapyorlar. Hepsi
silahl kyorlar, arabay aryorlar, arabada alt tane patlamaya hazr bomba,
dinamit, bir tane saatli bomba, ok miktarda bomba yapmnda kullanlan
malzeme, ile yakalanyorlar. Hseyin ERDAL elindeki antay aratmak
istemiyor, Kendisinin Yozgat MSP milletvekili olduunu, Rize'den Erbakan
hocann mitinginden geldiini, gece uykusu gelip, otel aradklarn falan
sylyor. Ancak, yetkililer diyorlar- savcs falan- "Kardeim bombayla otel mi
olur, ne oteli? olmaz byle ey. Sen milletvekili falan da deilsin" diyorlar. O
gn CHP'nin, seimleri yrtmek iin Fatsada bulunan Ordu Milletvekili
Erturul GNAY' olduu yerden kaldrmlar, gece getirmiler, yzletirmiler.
Cidden Hseyin ERDAL olduunu, MSP milletvekili olduunu Erturul GNAY
sylyor ilgililere, gvenliini alyorlar. Samsun'a kadar yolcu ediyorlar. imdi
bu noktada dnmek lazm. Bu, alelade sokakta bir insan deil, ocuk da
deil. Bir milletvekilinin bu durumda seimlerden nce, bu kadar da olaylarn
aniden gelitii bir Fatsa'da byle dolamas bir tesadf olamaz.
Bunu ben rendikten sonra Kaymakam'a gittim. "Ben, seim almalarm
durduruyorum." yani, bundan byle ne meydanda ne kahvede ne bir yerde
seim toplants yapmyorum. nk, koyarlar bir yere saatli bomba, bir
toplantda bir sr insan lr. Ben belediye bakan olsam da olmasam da
olur. Ama, bu insanlarn katledilmesine gz yumamam. Bu ekilde seim
faaliyetlerimi drt gn kala durdurdum. Btn bunlarn karsnda imdi iddia
makamna ben sormak isterim. Bunlar, Fatsa Adliyesinde ikayetleri
tarafmdan yaplm, dier olaylarda tespit edilmi, ve oralarda ilem grm
duran dosyalardr. Yani, seimlerden yirmi gn nce, be gn nce, on gn
nce olan olaylardr.
imdi iddia makamndan ben sormak isterim: Bu kadar Fatsa halk ieri alnd.
kenceden geirildi. Gerek sank gerek tank, brakn san, tan, en
sadaki MHP'liler dahi, onlarn analar ve babalar dahi "Fatsa'da belediye
seimlerinde ben bir dayak yedim, oyunu bu ynde kullanacaksn diye
dvdler, svdler," veyahutta "lmle tehdit ettiler" eklinde ikayette
bulunamazlar.
Fatsa'da devlet yok, diyorlar, ona da cevap vereceim ileride. 12 Eylle kadar
ikayette bulunamadlar, dileke veremediler. 12 Eyllden sonra 4 sene

gemitir. Bu drt sene iinde bir tanesini gstersinler bana, ben seimleri
cidden zorla aldm, ve tm yaktrmalar da kabul edeceim. Yok, hibir
Fatsa'l byle bir eye rastlamam, byle bir olay olmamtr, ama,
iddianamede byle bir olay yer almtr.
Bu, Tercman Gazetesi'nin 11 Temmuz 1980'den sonra "Fatsa komn"diye,
Nazl ILICAK tarafndan 10-15 gn sren yazdaki deerlendirmelerden
alntdr. Aynsdr. O deerlendirmeler elimde deil. O tarihin gazeteleri, 11
Temmuz'dan o ayn sonuna kadar kan gazeteler incelendiinde, Tercman
Gazetesi, o komn meseleleri, bu tr bask, zor, ttihat ve Terakki meseleleri
tamamen Tercman Gazetesi yazar Nazl ILICAK'n ve Kemal NDER'in
kaleminden ve benzeri Tercman yazarlarnn kaleminden o gnlerde
yaynlanm ve propagandas gelitirilmitir. Sonradan bunlar da iddianameye
temel tekil etmitir. Yoksa, bunun dnda bir tek Fatsal, Fatsa Belediye
seimlerinde dayak yemise, verir-dileke. ikayet etmemesi mmkn deil.
Her Fatsa'lnn zerinde bir ifade yazlrken, hakknda bir ifade yazlrken, bu
da yazlabilirdi, ama, yok. Byle bir durum sz konusu deil.
Ve btn bu saldrlara karn, seim gn tek bir olay olmadan Fatsa
Belediye Bakanlk seimini, Adalet Partisinin 850, CHP'nin 1150 oyuna
karlk; 3096 oyla kazandm.
ddianamenin 159. Sayfasnn 4. paragrafnda
Belediyenin Devrimci Yol rgtnn egemenliine gemesiyle; Bakan Fikri
SNMEZ, siyasetin unsurlarndan ve stratejik aamalarndan biri olan direni
komitelerini gndeme getirmi; ve halk komiteleri adyla 11 mahallede 5'er
kiilik direni komitelerini kurdurmutur."
denmektedir. Ve devamnda 5. paragrafta
"amura Son Kampanyas, Fatsa Halk Kltr enlii gibi faaliyetlerin
Devrimci Yol Merkez Komitesinin karar gereince yapldn"
ileri srlmekte.
"Fatsa Halk Kltr enlii ve amura Son Kampanyas hakknda herhangi bir
delil toplanmadndan, ve olaylarla ilgili fotoraflar iddianamenin yazlmas
aamasnda elimize getiinden, bu konu hakknda soruturmann
geniletilerek, ek iddianamenin tanzim edilmesi dnlmektedir."
denilmektedir.
amura Son Kampanyas ve Fatsa Halk Kltr enlii konusunda delillerin
toplanmadn sylyor ddia makam. Bu delilleri toplamaya bir mr
yetmez... Yani, buna bir insann mr yetmez. Bu delillerin toplanmasna
undan yetmez, nk, bu konuda herhangi bir delil sz konusu deildir.

Bunlarn her ikisi de, kampanya olsun, Kltr enlii olsun, Fatsa halknn
gzleri nnde yaplm olan faaliyetlerdir.
Ayn sayfadan devam ediyorum, 6 paragrafta
" Bakan Fikri SNMEZ dinlenen tank beyanlarnda ve kendisinin de
gazetelere verdii demelerde ifade ettii zere, muhtarlar, belediye encmen
yeleri gibi yasal temsilcileri devreden karmtr. Belediye ile ilgili btn
hizmetleri Kemal ATASOY'un bakanln yapt militan Ahmet ZDEMR,
Aynur TANDOAN, Seher ERTOP'tan oluan Belediye Halkla likiler
komitesince ve yukarda belirtilen ve Halk Komitesi adyla andan direni
komitesi vastasyla yerine getirmitir."
denmektedir.Yukarda okuduumuz alntlarda ileri srlen isnatlar doru
deildir. Bu isnatlar doru deildir. nk, halka hizmet amacyla yaplan bir
dizi almalar, baz evrelerin abalaryla varl mehul bir rgt adna
yaplm faaliyetler olarak gsterilmeye allmtr. amura Son
Kampanyas, Fatsa Halk Kltr enlii, Belediye Hizmet Komiteleri gibi
faaliyetler, Belediyemiz tarafndan halka hizmet amacyla yaplan faaliyetlerdir.
amura Son Kampanyasnn hangi ortamda ve hangi amala gndeme
geldiini ve bu kampanyada neler yapldn ksaca aklamak istiyorum.

"amura Son Kampanyas"

Fatsa'da belediye bakan olmamdan nce Fatsa Belediyesi'nin bir
kanalizasyon sorunu vard, bu kanalizasyon da bir mteahhide verilmiti.
Mteahhit btn yollar am, belediye ile anlama yapm. Hendekleri ap,
bzleri deyecek, belediye de arkadan hendekleri doldurup, demeyi
yapacak, amuru kaldracak. Ancak, mteahhitten ald paray belediye
ilgilileri baka alanlarda kullanmlar. Bu yollar yaplmam ve mteahhit kendi
kar dorultusunda btn ehri ve her taraf hendeklemiti. Yani, Fatsa'da
tek bir cadde yoktur ki hendek almam, hibirinin st kapanmam, olsun.
Sklen parke talar yolun bir tarafna, karlan amurlar da br tarafna
ylm yollarda. Ve bir de blgemizin yal olduunu dnrsek,
yalarn da doldurduu bu ukurlar, aylarca, gnlerce ortada kalmtr.
Buralar, sivrisinek yata olmutur. Kurbaalar ve ylanlar dolmutur. Ve Fatsa
barikatlanmtr. Araba, taksi herhangi bir yere gidecek durumda deildir. O
dnemde Fatsa'da bir yangn ksa, itfaiyenin sndrecek, mdahale edecek
durumu yoktur. Mahallede ani bir yaral yahut, hasta olsa, hastaneye
kaldrmak iin, herhangi bir aracn mahalleye girme imkan yoktur. Fatsa'da
giri yoluyla beraber, her taraf barikat iinde, amur ve gl iindedir.

Belediye reisi olduum zaman zaten belediye seimlerinde halka ben bir
program sunmutum. Bu programda, belediye sorunlarn halkla birlikte
zeceimi ve bu sorunlar zerken, tm mahallelerde komiteler
oluturacam halka anlatmtm. Bu vesileyle hem program izmek
asndan, hem de bu komitelerin n almalarn yapmak maksadyla,
belediye bakan olduumun ilk haftas, Fatsa'nn eitli mahallelerinde seri
toplantlar dzenledim. Bu toplantlarda, halkn ilk zlmesi gereken
sorununun ne olduunu bizzat halktan tespit etmeye altm. Kimi
mahallelerde yol nemli. Kimi mahallelerde elektrik n srada, Kimi
mahallelerde su nde. Ama Fatsa halknn tek ortak olduu bir nokta var. Ve
bir an nce belediyeden bekledikleri tek hizmet var, o da kanalizasyon.
Dolaysyla harap olan Fatsann kurtarlmas olay. amur derya, ocuklar
okula gidemiyor. Esnaflar birbirlerine tahtalar zerinden geiyorlar. ocuklar
boulacak. Yaz, sivrisinek balad. Ylanlar olutu, Kurbaalar olutu. Byle bir
felaketin karsndayz.
Bu konuda tm Fatsada yaptm toplantlarda halk "Bu sorunu hallet Bakan,
baka bir ey istemiyoruz. ki seneliine seilmisin. Senin vazifen bitmitir.
Yeter ki, bizi kurtarn bundan. Kolera olacaz, leceiz". Bir de
kanalizasyonlar patlam, bu pislik sularn iine karm... siz dnn ite.
Ben anlatyorum. Daha fazla ve bu durumda bir ehir teslim aldm. Ve bu
anlamda halk, bu grevi yapmamz istiyor. Ancak, bu toplantlardan sonra
belediyeye geldim. Belediyenin bu konuyla ilgili Fen lerindeki teknik
elemanlarn ve mhendislerini ardm. Bu sorunun halli iin bana bir rapor
sunmalarn istedim. Bu konuyu, hangi zaman iinde, hangi imkanlarla ne
kadar parayla halledebileceimizi bana rapor edin, nk ben doma-byme
belediyeci deilim dedim. Ancak, bu nasl olacak? Nedir bunun kolay? Onlar
eski ynetim anlayna almlar. Yani salla ba, al maa. Adamlarn
kafasnda, "Reis bey bunu hesaplamaya lzum yok, Fatsa Belediyesi btn
imkanlarn seferber etse, bu drt senede yaplmaz. Devlet de para yadrsa
Ankara'dan, drt senede bu senin dediin iler gereklemez". Ben,
aptallatm. Drt senede insanlar lr, kolera olur. Bu anlamda bu sorunu
tekrar halkla beraber tartma ihtiyacn duydum. Ve kendimde, kafamda belli
bir belediyecilik anlaym var. zebilirsem halkla zeceim. Sorunu
anlattm. Yani, "belediye imkanlaryla bu iin -drt senede zor yaplacan
sylyorlar. Nasl yapabiliriz? Dnceleriniz nedir? yle ya yllardan beri
Fatsa Belediyesinde encmen yeleri, meclis yeleri de var bu halkn iinde,
onlar da topladm. Onlarla da tarttm. Ve en sonunda Fatsa halknn ortak
vardklar bir nokta oldu. mkanlar yoksa eer herkes kendi evinin nn
temizlerse bu i biter eklinde bir anlay zerinde tartrken, bir kampanya
olutu kafamzda. Ve halkla tartarak bu kampanyay, "amura Son
Kampanyas" adyla anlan bir kampanyay halkla beraber tespit ettim. Ve
bunun programn hazrladm. Ve belediyenin teknik elemanlarn topladm. Bir
arada kampanyann programn akladm.
Bu programa gre, civar belediyelerin Ordu Belediyesi, Perembe, nye,
Yalky, Medresen, Bolaman, Ilca, Grgentepe, Yukar ama, Aa

ama, atak, atalpnar, Aybast, Korgan, Kumru yani, Ordu ve yaknnda

bize yakn olan tm belediyelerin aralarn 6 gnlne Fatsa Belediyesinin
hizmetine aldk.
kincisi, devletin gl kurulular olan Kara Yollar, DS gibi kurulularna da
haber vererek onlarn da elindeki gl aralarn alt gnlne Fatsa
Belediyesi hizmetine aldk. Bunun yan sra Fatsa'da arabas bulunan tm
araba sahiplerinden bir gnlne Fatsa Belediyesinin hizmetine arabalarn
vermelerini ve benzini belediyeden olmak kaydyla bu kampanyaya bir
gnlne katlmalarn istedik. Dar olan yollara byk arabalarn girip
alamayaca dnlerek traktrleri olanlardan traktr, el arabas
olanlardan el arabas temin ederek o dar sokaklarda kullanmn saladk.
Bunun dnda her kyden onar kii bu kampanyaya kazmal, krekli olarak
katld.
Fatsa Belediyesi, kazma iinde alacak, mahallelerden insanlar, okullardan
rencileri tekilatlandrd.
(...)Bu kampanya benim umduumdan daha fazla bir ilgi grd ve Fatsa'nn ii
aralarla doldu. Brakn siz Fatsa'daki vatandalarn aralarn bir gn
vermesini, nye'den, Ordu'dan araba sahipleri bile, arabalarn birer
gnlne Fatsa Belediyesi'ne gndererek, bu kampanyaya katldlar. Civar
belediyelerin teknik elemanlar, dier belediyelerin iileri, Belediye Reisleri de
dahil kampanyamza gelip, katldlar. Bu kampanyada Fatsa'llar gelen
misafirleri evlerinde arladlar. Yemek yedirdiler. Yollarda akama kadar
kazmayla, krekle araba ykleyen, boaltan insanlara Fatsa halk,
misafirperverlik gsterdi. Halk, civarn il ve ile insanlaryla Fatsa halknn
kaynamasn, birliini, beraberlii, kardelii ve ortak almann ne gibi
eyler kazandracan orada yaayarak grd(...)

FATSA "Halk Kltr enlii"

Fatsa "Halk Kltr enlii" Fatsa Belediyesinin Belediye Meclisinin 1980
ubat dnemi hazrlad belediye btesinde ad geen enliin kararn
alm ve bteye bu konuda denek koymutu. Belediyeler yasasna gre,
belediyenin faaliyetlerini, belediye reisinin icraatlarn belediye meclisi ve ilgili
organlar tayin eder, karara balar. Belediye Bakan da bunlar hayata geirir
ve 1980 ubat dneminde meclis toplantsndaki bu karar dosyanzda
mevcuttur. Belediye meclis tutanaklarnda-paragrafn u anda bilmiyorum- bu
konuda alnm belediye meclisinin karar vardr. Bu karar gereince, bir
belediye bakan olarak, her sene 8-14 Nisan arasnda sreklilik
kazandrlarak byle bir enlii gndeme getiren Fatsa Belediye Meclisi
kararn uyguladm.

Karar ald iddia edilen, yani iddianamede yaktrlmak istenen Devrimci Yol
Merkez Komitesi, eer Fatsa Belediye Meclisi yeleri ise, ona diyeceim
yoktur. nk, bu karar bu meclis almtr. Resmi karardr. Dosyada vardr.
Onun dnda herhangi bir merkez komitesi bilmiyorum ben.
Fatsa Halk Kltr enliinde neler yaplmtr? Bu enlik, kapal kutular iinde
yaplmamtr. enlik bu, ismi stnde. Fatsa Halk Kltr enlii'ni en geni
kitlelere duyurmak iin, lkemiz snrlar iindeki tm belediyelere davetiye
kartlmt. enliimizin propagandasn TRT ile basnda yapmzdr. Bu
konuda bir sr demeler vermiizdir, bildiriler yaynlamzdr. enliimizin
grkemli olmas iin eitli afilemeler yapmzdr. Ve bu enlik bu artlar
altnda dzenlenmitir. Bu enlik araclyla Fatsa'da Marksist-leninist bir
propaganda sergilendii iddias vardr. Bu, tamamen hayal rn bir iddiadr.
nk, olacak ey midir, bir belediye bakan blgesinde marksist-leninist bir
propaganda almas dzenleyecek, Reisicumhura davetiye kartacak enlik
iin. Bu belediye bakan Adalet Bakanlna, enliimiz var, buyrun diyecek,
ileri Bakanna davetiye karacak, Kltr Bakanna davetiye karacak,
Trkiye'nin en byk belediyeleri Ankara, stanbul, zmir belediye reislerine
davetiye kartacaktr. eitli demokratik kitle rgtlerine davetiye
kartacaktr. Gelin ben Fatsa'da ne haltlar yiyorum, gelin, grn. Olmaz.... Ve
bu ad geen kurumlarn bir ou enlie katlm, heyet gndermiti. Bir ou
da tebrik gndermiti. Ve bu enlik mnasebetiyle dzenlenen gecelerde
Kltr Bakanlndan, Babakandan veya onun adna bir bakasndan, Meclis
Bakanndan tebrikler gelmitir. Meclis Bakannn tebrii halka okunmutur.
Baar dileinde bulunulmutur. Ve byle bir enlik, byle bir amala
dzenlenecek ve o belediye bakan kalkacak, buyrun diyecek, ben byle iler
yapyorum(...)
enlik, kaymakamn, Fatsa Kaymakamnn a konumasyla balamtr.
Peinden Belediye Reisi olarak, enliin amalarn anlatan konuma
yapmmdr. Bu konuma, Trabzon Blge Radyosunda yaynlanmtr. Orada
tutanaklarda mevcuttur. Hi baka yere bakmaya gerek yoktur. Trabzon Blge
Radyosu a konumasn benim kendi sesimden orada yaynlamtr. Bu
konuda en kk bir tutanak, en kk bir yasa d davran sz konusu
olmamtr.
12 Eyll'e kadar btn bu yetkililer korktu, ses kartamadlar, bask
altndaydlar, 12 Eyll'den sonra da m bask altndaydlar? Halen bu
insanlarn bu konuda en ufak bir ifadeleri, beyanlar yoktur. zellikle
izlemilerdir enlii. Evet, Fatsa Halk Kltr enlii yurdumuzdaki dier
belediyelerin dzenledii festivallerden farkl olmutur. Fatsa'daki enlikte
halka toplumsal ierikli filmler gsterilmitir. Yani, aratrlmtr. lkemizde
sinemalarda oynayan en iyi filmler, toplumsal ierikli, insanlar eitecek,
retecek, ileriye dnk yetitirecek, yeni nesile hitap edecek toplumsal
ierikli filimler oynatlmt. Burada Dallas, ahin Tepesi gibi, kltrmze
yabanc olacak filmler gsterilmemiti. Bu enlikte Hamsi Gzeli seilmemiti.
Bu enlikte Fndk Gzeli de, Kiraz Gzeli de seilmemiti. Ancak, bu enlikte

Fatsa Kylerinden gelen folklor gruplarna etkinliklerini sergileme frsat

tannmt. Fatsa'nn mahallelerinde, yoksul kesimden insanlarn gelip tiyatro,
koro ve benzeri faaliyetlerde bulunmasna imkan salanmt. Bu enlikte spor
karlamalar yaplmt. Voleybol, atletizm, bisiklet yarmalar, futbol
karlamalar ile halkn spora eilimi gelitirilmiti.(...)
Savclar, zaten iddianamenin belli blmnde yle demektedirler. "Fatsa
amura Son Kampanyas ve Fatsa Halk Kltr enlii konusunda iddianame
hazrlanncaya kadar yeterli deliller toplanamamtr. Toplannca ayr bir
iddianame ile bu ii getireceiz." Zannetmem savclarn mr bu ie yetsin.
nk, byle bir durum yoktur. Ve byle bir delil de hibir zaman sz konusu
olmayacaktr. Ancak, Fatsa Halk Kltr enlii anlattm amalarla, anlattm
dorultuda yaplm bir kltr enliidir. Ve zellikle daha nce sylediim gibi,
bu enlik al, kapanyla TRTden, Trkiye'nin en geni basn kesiminden
izlenmitir. zellikle Fatsa'y tantmak iin, Fatsa'da birlik, beraberlik,
kardeliin nasl hayata geirildiini, o dnemlerde lkenin eitli yerlerindeki
kargaalklarn Fatsa'da olmadn dosta da, dmana da gstermek iin,
hakkmzda yrtlen propagandalar krmak iin, bizzat en byk basn
mensuplar davet edilmitir. Yazarlar, sanatlar arlmtr. Ve onlar da bu
enlii yakndan izlemilerdir. Ve bunun dnda bu enlie Halkevleri Genel
Merkezi, Folklor Ekibiyle, Korosuyla, Tiyatrosuyla katlmtr. Yine bu enlie
ODT, Folkloruyla, Korosuyla, Tiyatrosuyla ve eitli etkinlikleriyle katlmtr.
Giresun Aksu enlii Folklor ekibi gelmi, enliimize katlmtr. Ordu
Belediyesi Tiyatrosu gelmi, enliimizde gsteride bulunmutur. Buna benzer
birok folklor ekipleri, korolar, sanatlar, halk trkleri okuyan sanatlar,
ozanlar gelmi, enliimize katlmtr. Ayrca, resim sergisi almtr. Kitap
kampanyas dzenlenmitir. Ankara Belediyesi ocuk kitaplar gndermitir.
Kydeki yoksul ocuklara bu kitaplar ulatrlmtr. enlik bu amala, bu
biimde yaplmtr. Bunun dnda herhangi bir faaliyetimiz sz konusu
deildir. Tabii ki, bu faaliyetler, baz evreleri rahatsz edecektir. Onlar
almlardr kiraz gzeli semeye, fndk gzeli semeye. Ben belediyeyi o tr
faaliyetlere alet etmedim. Ancak, halkn kendi grenek, gelenek ve kltrne
uygun bir dzeyde bu enlii ynettim.
Ayrca, ddianamede su olarak gsterilmeye allan Fatsa Belediyesi Halkla
likiler ubesi zerinde durmak istiyorum. Bu ube zerinde, eitli evreler,
yllardan beri ok yazdlar, ok sylediler ve bundan dolay da bu ubenin
gerek amacnn ve faaliyetlerinin neler olduunu ksaca aklamak istiyorun.
leri srlen iddianamede Kemal ATASOY, Ahmet ZDEMR, Aynur
TANDOAN, Seher ERTOP'tan olutuu iddia edilen Halkla likiler
Komitesinden sz edilmektedir. Bu, bir komite deildir. Belediyenin bir
ubesidir. Bu tr ubeler gelimi belediyelerde mevcuttur. Fatsa
Belediyesinde benden nce olmayan bu ubeyi ben, halka hizmet gtrmeyi
kolaylatrmak amacyla atm. Bunun bir komite olduu doru deildir. Bu, bir
ubedir. Ad geen Halkla likiler, Belediyenin bir ubesidir. Kemal ATASOY
hari, dier ad geenler bu ubede yasal grevli kiilerdir. Yani, Kemal
ATASOY resmi grevli deildir o ubede. Ve o ubeyle Kemal ATASOY'un

hibir ilgisi yoktur. Ayrca Kemal ATASOY benim dnemimde Fatsa

Belediyesine girmi deildir. Benim dnemimde Kemal ATASOY Fatsa
Belediyesi'nden ayrlmtr. Kendi istei ile ayrlmtr. Ve bu ubede bunun
dnda yukarda ad geen insanlar grevlidir. alyorlar ve yasal grevleri
gereince bu ubeyi denetliyorlard. Halkla likiler ubesinin grevini ksaca
aklamak istiyorum. Halkla likiler ubesinin zellikle Fatsa Belediyes'inde
ikili bir grevi vardr. Bunlardan birisi, belediyede ii olan vatandalarn
belediyenin dier ubelerinde ilerini takip etmek olay. Halk adna o ileri
abuklatrmas iin halk, bu ubeye mracaat ediyor, bu ube ilgili ubelerde
vatandan iinin bir an nce grlmesi dorultusunda belediye iinde
faaliyette bulunuyor. Bunun dnda bu ube ayrca, belediyenin tm Fatsa'da
yrtt faaliyetleri mahallinde denetleyerek, halkn sorunlarn dinleyerek, o
ilerin abuklatrlmas iin, belediye adna, yani, belediye reisi adna bu
denetimleri yrtyor. Bu ikili grevin dnda bu ubenin herhangi bir grevi
sz konusu deildir. Bu Halkla likiler ubesi, saydm grevleri yapmak iin
kurulmutur. Bu grevleri dnda herhangi bir grevi de sz konusu deildir.
Yani, bu bir komite falan deildir. Bu, Tercman Gazetesi'nin ben
tutuklandktan sonra - 11 Temmuz 1980'den sonra- dn de sylediim gibi,
hakkmda gelitirdii geni kampanyada, Paris Komn, Belediye Halkla
likilerin komite olmas, komitelerin ynettii ehir, ve ona benzer
yaktrmalar ieren alnttnn iddianaineye yansmasdr. Bunun dnda, bu ii
dorulayacak, dosyada hibir delil sz konusu deildir.
Yukarda daha nce bir balk okumutum. Bu alntda, belediye meclis
yeleriyle muhtarlarn fonksiyonlarnn kalmadn ve onlarn yerine halk
komiteleri ve ad geen Belediye Halkla likiler Komitesinin getii, ileri
bunlarn yrtt, yasal grevlerinden bu insanlarn alnd, eklinde bir
yaktrma sulama getirilmektedir. Buna deinmek istiyorum. nk bu,
nemli bir konudur benim iin. Bunun aklk kazanmasyla her ey
zannedersem biraz gn na km olacaktr.
Hepimiz bu lkenin insanlaryz. Sizler de greviniz gerei, eitli il, ile gibi
yerlerde grev yaptnz. Belediyeyi, Kaymakaml, devletin tm kurumlarn
bilirsiniz. Hangi koullarda nasl alt, konusunda en azndan duyguya
dayal da olsa, bilgileriniz vardr. Fatsa Belediyesi Meclisine gelince, ben
bamsz belediye bakanym yle seime katldm. Belediye Meclisinde 4
siyasi partinin ayr ayr gruplar var. Bunlardan, Cumhuriyet Halk Partisi,
Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, ve Milli Hareket Partisi, hatrladm
kadaryla 26 kiilik mecliste, 16 tanesi Cumhuriyet Halk Partisi, kalanlar da
dier ad geen siyasi partinin mensuplardr.1980 12 Eyll'nden nce,
brakn taradaki bir belediye meclisini, Ankara'daki Byk Millet Meclisine bir
gz attmzda, nelerin nasl dndn, nelerin nasl yrdn, biz ok
kolay grebiliyoruz. Byk Millet Meclisi'nde ayn siyasi partilerin temsilcileri,
birinin ak dediine dieri kara diyor. Bir trl aralarnda bir yasa, halk yararna
bir adm, bir kanun kmas szkonusu deildi(...)

Dnn ki, yle yozlatrlan bir parlamentoya seilen insanlar bir tara
belediye meclisine seilen insanlardan kltr bakmndan, grenek
bakmndan, bilgi bakmndan daha st seviyede insanlardr. Bunlarn kimi
doktor, kimi profesr, kimi avukat, kimisi hakimlikten, kimisi savclktan gelme
insanlardr. Ve toplumun en sekin kabul edilen insanlardr. Ama, bu insanlar
Byk Millet Meclisi'nde 12 Eyll'den nce lkemizin en byk makam
Reisicumhuru, seerlerken, meclis oylamalarnda aylarca tur atmlardr, ve o
kadar ilgin eyler gelimitir ki, hafzalarmzdan yllarca silinemez.
Reisicumhura oy verirken, bir parlamenter kalkyor, Ajda Pekkan'a oy veriyor.
Biri kalkyor Blent Ersoy'a oy veriyor ve benzerleri. ok rneklerini biliriz.
Bunun dnda eitli zamanlar dinledik. Bu kadar dk kalitede, bu kadar
kendilerinden gemi ve mesuliyetlerini bilmez durumda idi parlamento
yeleri. Bu anlattklarm parlamentoya benim saygszlm anlamna gelmiyor.
Bir ilenin belediye meclisinde 4 siyasi partinin ve bamsz, kendisine
devrimci diyen bir belediye bakannn, ortak ileri yrtmesi sz konusudur
burada. Sekin olarak kabul edilen insanlarn bu parlamentodaki uyumazl
karsnda, stelik bamsz ve devrimci bir belediye bakannn bu ayn
partilerin taradaki uzantlar olan meclis yeleriyle almasnn ne kadar zor,
ne kadar g olacann takdirini size brakyorum. Meclis yeleri ifadelerinde
" Belediye Reisi bizi tehdit ediyordu, istemediimiz eyleri bize
onaylattryordu" diyorlar.

Belediye Meclisi yelerini Tehdit Ettim

Tehdit ettim, dorudur. Ben hibir eyi gizleyecek deilim. Ben am,
veremeyeceim hibir hesap yoktur. Ben Meclis yelerini tehdit ettim. Yani,
sylediklerinin sadece oras dorudur. Bu konuda belediye meclisinin Adalet
Partili yesi Hikmet ALTINTA yle demektedir: "Meclis toplantlarndan
birinde belediye reisi, 'burada politika yaplr, ben siyaset yaparm, ben bir
siyasi hareketin almalarnn sonunda buraya gelmi adamm. Ben kendi
politikam burada yaparm' eklinde cmleler kulland" diyor. Bu da dorudur,
ancak sonunu sylememektedir. Ben yle syledim, dorudur da, hangi
artlarda, niin, hangi maksatla sylediimi, bu sayn yeler
sylememektedirler.
Demin de anlattm gibi, ben, drt siyasi partiyle kar karya idim.
Ylllardanberi Fatsa Belediyesinde en ok yeye sahip olan Cumhuriyet Halk
Partisi belediye reisi de kendilerinden olmasna karn, yine mecliste bir trl
almay beceremezlerdi. Durmadan, birbirlerini drmek, birbirlerinin
kuyularn kazmak gibi alkanlklar mevcuttu. Menfaatler atmasyd. O
ekilde ben kendilerine, ilk meclis toplantsn aarken, ben bamsz belediye

bakan olduumu, elbette benim siyasi dncemin olduunu, belli bir dnya
grnde olduumu, ancak, benim meclis sistemi iinde, demokratik olarak
yaplan bir seim sonucunda, halkn da byk bir ounluunu -Fatsada
kimseye nasip olmamtr byle bir oy- en geni ekilde halkn desteini
alarak seilmi bir reis olduumu syledim. "Eskiden olduu gibi siz burada
benim almalarm siyasi nedenlerden dolay ksteklemeye altnz
zaman iler deiir" dedim(...)
Belediye Meclisinin bu toplantsnda ben, "Burada politika yaplr, bende kendi
siyasi dorultumda alacam ve halk yararna uygun bulduum her eyi
meclise getireceim, eer siz de politik nedenlerle, sadece partizan tutumlarla,
benim halk yararna grdm taleplerimi reddeder, meclisten karmazsanz,
ben gider sizi halka ikayet ederim. Her hafta toplant yapyorum, halka
sylerim" dedim. Bu bir tehditti. Dorudur ve onlarn da, bize yasal olmayan
herhangi bir eyi onaylatt diye bir iddialar yoktur. Belediye meclisinden geen
yasalardan tek bir tanesini gsteremezler, u yasay biz onaylamyorduk, ama
reis zor kulland ve bize onaylatt, diye. nk, gsterecekleri her ey, Fatsa
halknn yararna ve halkn ortak karar sonucunda alnm tekliflerdir. Elbette
ki, belediye meclisi yelerinin kendi yasal deerleri bu halk yararna olan
icraatlara katlmaktr, bunun dnda dnlemez. Ancak, partizan tutumlarla
bunu engellemeye kalktklar zaman elbetteki ben Fatsa halk adna, onlara
kar geleceim. Yaptm budur. Ancak, belediyede herkes, her siyasi grup
kendi politikasn yrtebilir. nk, seimler sonucunda geliniyor belediyeye.
Meclis yeleri de olsa, belediye reisi de olsa, halktan aldklar oylar sonucunda
oraya gelmektedirler. yle geldiklerine gre, belli bir siyasi dncenin de
temsilcileridir kendileri. Ben de elbetteki, kendime gre bir dncemin
bamsz bir belediye bakanym. Kendime gre bir politikam vardr. Elbette
ki onu yrteceim. Ben imdi bamsz belediye bakan olarak seileceim
ve Fatsa halkna siyasi dncemi anlatacam, yapacam hizmetleri
anlatacam, Fatsa halknn o byk ounluktaki oyunu alacam, geleceim
ve Sleyman DEMREL'in kafasyla belediyeyi yneteceim. Bu olmaz...
Siyasi hayatta byle ey olmaz. Blent ECEVT'in dncelerine gre
belediyeyi yneteceim, bu olmaz. Elbette ki ben, kendi dnceme ters
dmeyen ve ancak, halkn yararna ve belediye yasalarna uygun den
icraatlarda bulunacam, bu benim en doal hakkmdr.
Muhtarlara gelince: Muhtarlar bir alemdir. Bunlar, yllardan beri belediyeyi bir
iftlik, haline getirmilerdir. Belediye reisini muhtarlar bask altnda tutarlar.
Mahalleye hakimdirler bunlar. Yani, mahallenin oyuna hakimdirler ve
belediyenin yenilenmesinde muhtarlar, belediye reisine bask
unsurudurlar.Yllardan beri Fatsa'da bu byle yryor. zellikle dikkat edilmesi
gereken bir konu, bu muhtarlar konusudur. Muhtarlar muhtar olmazdan nce,
ya terzidirler, ya ayakkabcdrlar veyahut baka bir meslektendir. Ancak,
muhtar olduklar zaman ya bakkaliye aar, yahutta inaat malzemesi zerine
bir i yeri aarlar. Burasna dikkat edilmesi gerekir. Bunun sebebi udur:
belediyeye hakimdirler ve belediye reisi onlarn basks altndadr. Belediyenin
halka ulatrmak durumunda olduu temel ihtiya maddelerinin datmn

kendileri alrlar. Yllardan beri Fatsa'da bu byle olmutur. imento gelir,

muhtarlara dalr. Demir gelir muhtarlar tarafndan datlr. Ya gelir,
muhtarlar tarafndan datlr. Omo gelir, o da muhtarlar taraftndan datlr.
Onlar datr da nasl datr? Alr ya yaknlarna verir, yahutta 10 liralk mal
50 liraya verir, karaborsa yaparlar. Bu Fatsa halk tarafndan bilinen bir
gerektir. Bu anlamda bunlarn karlar sz konusudur.
kincisi, Belediye diyelim ki, A mahallesinde kaak inaat yakalamtr.
Yasalara aykr, imar planna aykn, ynetmeliklere aykr bir inaat vardr.
Belediye inaat yakalam ve mhrlemitir. Muhtar telefon aar, belediye
reisine. Bu benim dnemimde de olmutur, eskiden de olmutur. "Reis", "Ne
var?" "Seim yakndr, sen ne yapyorsun? naatn mhrlettiin Ahmet bey
ok nfuzlu bir insandr. Bunun peinde u kadar oy vardr, sen bunu idare
ediver, gz yum". Bir bakmsnz 3. gn inaatn mhr sklr ve inaat
devam eder. Muhtar gider Ahmet beyin iini grd iin, Ahmet beyden onbin
mi alr? Bebin mi alr, nasl bir menfaat temin eder onu ben bilemem. O
konuda tank olmadm iin bir ey syleyemem.
Kaak elektrik, su kullananlar vardr. Bunlar yakalandnda da, muhtarlar
belediye reisini tehdit ederek, oyla korkutarak, seim yakndr, yle olur,
byle yaparz eklindeki szlerle kendi dorultularnda hizmete zorlarlar.
Benim dnemimde muhtarlarn elinden bu imkanlar alnmtr. Bunlarn o
anlamdaki fonksiyonlarna son verilmitir. Onlar, fonksiyonlarndan bunu
anlyorlar. Ama, o kadar ifade vermilerdir, hi bir muhtar, 'Belediye reisi benim
mhrm elimden ald, sen muhtar olamazsn, falanca olacaktr, dedi
diyememitir. Hibir muhtar, 'Belediye reisi, benim imzalamam gereken, yerine
getirmem gereken yasal grevimi, u grevimi engelledi' diyemez. Sadece, bu
karlarndan dolay bu tr yaktrmalarn peindedirler. Ki, bunlar bir de
demin sylediimiz meclis yeleri gibi, u veya bu partinin muhtarlardrlar.
Bunlarn fonksiyonlar bu anlamda ortadan kaldrlmtr. Dorudur. Ama, bu
anlamda dorudur, yoksa iddia edildii gibi, Devrimci Yol adna veyahut bir
baka rgt adna kimse bu insanlara herhangi bir talepte, herhangi bir
baskda bulunmu deildir. Salt bu anlattm dorultudadr, bu basklanma(...)
imdi bizim eskiden beri bir iddiamz vardr: Fatsa zerinde oyunlar oynand
ve bu oyunlar sorgulama dneminde yrtld. Bu oyunlar, savclar
soruturmasnda srdrld. Mahkemelerde de baz evreler srdryor. Bu
konuda bir tek rnek vermek istiyorum ve isim vermeden geeceim. 1982
ylnn 14 Nisan'nda ben, Amasya Cezaevinden alnyorum. 25 kii ile
beraber, hibir gereke yok. Her zaman cezaevinde olan ufak tefek
olumsuzluklar vardr. Benimle hibir ilgisi olmaz bunun. nk, cezaevine
geldiim drt seneden beri, en ufak bir ihtarm szkonusu deildir. Byle bir
davranta bulunmam da mmkn deildir. Alnyorum, Suluova Et-Balk
gzetimine getiriliyorum, bu 25 kii ile. Burada, bu gittiim yerde ikence
yapld m, yaplmad m? bunlar anlatmama, sylememe gerek yok. kiikibuuk senelik tutuklu bir insanm. Cezaevinden alnyorum, benim olay
blgem deil, sorgulama ile de bir iim yok. Byle bir sorgulama da vermi

deilim. O kiilerle ilgim yok. Acaba ben, Et-Balk tesisleri'ne, gzetim yerine
neden gtrlm olabilirim?
kincisi, gittiimin ikinci gn orada, "12" diye bir yerden bahsediyorlar.
Gzmz balyorlar. Alp gtryorlar: "12"ye gidiyorsun diyorlar. Neyse
"12" ikencehaneymi. Et-Baln bir tarafnda oraya gtrdler.
"E, Fikri SNMEZ Trkiye'yi kartrdn. Fatsay da kartrdn, imdi bize
hesap vereceksin."
kibuuk sene olmu ben cezaevindeyim ve ben 12 Eyll'de soruturma
geirmedim, yani, benim buralarda bir ifadem yoktur. Bana bir tek, "
Gazetelerde u beyanatlarn falan-filan var m?" diye savclar alelade sordular
o kadar. Benim " Nokta Operasyonun"daki ifadelerim savc ifadelerim ve
mahkeme ifadelerim sz konusudur. "Sen 41'ler Davas'nda hangi maddeden
yarglanyorsun?"
Duruma Hakimi- Olay 119'u soruyorlar 41ler diye?
Sank- Onlar soruyorlar bana, bende 141/1'e gre yarglanyorum, 41'ler
davasnda, dedim. "Oo, olur mu 141/1 ?"
Ben, gremiyorum adamlar, gzm bal. "Seni Fatsa Davas'nda 146/1'den
yarglatacaz." Ee olabilir, bir soruturma yaplr, aratrma yaplr, 146/1'lik
bir su ilemisem elbette ki yarglarlar. Bunu sizin bana sylemenize gerek
yok ki bu, hukukularn ii.
"Yalnz Fikri bey, sen reislik yapm adamsn, sen anlarsn bu ileri, bu iten
kurtulma yolu da vardr," ne gibi yolu vardr? Benim byle bir derdim olmad,
nereden kurtulacam, ne yaptm ki, nereden kurtulacam? "Ee sen belediye
reislii yaptn, kenarda kede bir eylerin vardr?" Haaaa, ben anladm:
Belediye reisi olduumdan dolay yle ya rvet-mezat, toplammdr, para
sahibi adam olmam lazm, onun iin "Fatsa Davas'nda senin yarglanman biz
engelleriz bu ileri anlarsn sen, nasl yaplmas gerektiini bilirsin ve sana
eer 'he' dersen, bir adam da gndereceiz." diyorlar.
Ben, hibir suumun olmadn, bir kuru kimseye vermeyeceimi, paramn
zaten olmadn, olsa da vermeyeceimi syledim "Ancak burada beni
ldrmeye niyet kurarsanz u kadarn yleyeyim, hayatm boyunca
almayla didinmeyle, ailemin kolundaki bilezikleri satarak bir kat ev yaptm
Fatsa'da, onu satarm, onun parasn size verebilirim, baka bir ey veremem"
dedim.
Duruma Hakimi- Soyguna, smrye karsnz ve devrimci olduunuza
inanyorsunuz, bir soygun iin tezgah kuruldu diyorsunuz, isime gelince
vermiyorsunuz? Soyguna ve smrye kar olanlar iin bu, daha ok
zerinde durulmas gereken bir grev olmas gerekir deil mi?

Sank- imdi msade buyurursanz bitireyim. imdi, u aamada, soruturma

durumundadr. Ordu Blgesinde yenen rvetler. Komisyonlarda eitli
skynetim grevlileri hakknda soruturmalar yrtlyor. Ben, Tercman
Gazetesi'nin kafasyla konumam. Bu i olmu mudur? Olamam mdr? Kim
nerede yapmtr? Bunlarn kesin delilleri u anda elimde deildir, ama, orada
sylediim sz, bu aklamalar yapacam oklarnn uykusu kaacak
demem, ben bunlar aklamadan nce zaten uykular kam bir sr insann
onun iin, bunun daha fazla aklanmasnn da bir faydas olmayacaktr.
Ancak, yasal ynden olacaktr. O da soruturmalarn sonucunda ciddi bir
durum ortaya karsa ben de kendi hakkm elbette arayacam.
Ancak, benim babam da ldrld. u ana kadar aileme bile dileke
verdirmedim. Babam benim resmen ldrld. Daha imdiye kadar kendi
arkadalarma bile aklam deilim. urada ilk defa sylyorum, onu da
aklayacam. Bunlar, nemli olaylardr. Hangi artlarda.... elbetteki uykusu
kaacak ok kii var.
Bir Yzba bile bile ldrld. Srf beni ldrtmedii iin. Baz evrelere kar
geldii iin, biraz sonra anlatacam. Msade ederseniz sras gelecek. Ama
bugn isim isim size, unlar unu yle yapt, urada. Bunlar burada yapt, bu
sadece yaktrma kalr. Ancak, bu konuda u kadarn syleyebilirim. Ordu
evresinde sorgulama ekipleri vesaire, dier ilgililer altnda son model
Mercedeslerle Fatsa'y terk etmilerdi. Her gelen keyi dnmt. Bunlar
geni geni esas hakkndaki savunmamda delilleri de koyarak savunacam,
syleyeceim zaten. Yoksa ben yle kimseyi himaye edecek deilim. Ben bu
uurda hayatm koymuum ortaya. Soyguna, smrye kar elbette ki,
anlatacam, kar kacam.

Belediye almalarndan rnekler

Benim sekiz ayda gtrn olduum hizmet brakn 8 aylk ksa dnemde,
yirmi senede dahi hayata geirilemeyecek hizmetlerdir. Bunlan anlatnca sizler
de takdir edeceksiniz, ama hizmetleri ben Fikri SNMEZ olduum iin
veyahut ok alkan belediye bakan olduum iin, ok becerikli olduum
iin deil, sadece, ynetim anlaym ve Fatsa halkna olan gvenim, onlara
kazandrm olduum birlik-beraberlik-kardelik ve dostluun sonucunda
hayata gemi faaliyetlerdir. Yoksa, benden nceki belediye reisleri de elbette
ki halka hizmet iin gelmilerdir. Onlar da bir eyler yapmak istemilerdir.
Ancak, ynetim hep eski ynetim olmutur. Hep anlay ayn olmutur
Ankara'dan para gelecek, onlar i grecekler. Ben Ankara'ya gitmedim, Bir tek
Ankara'ya gittim, a da ilk belediye reisi seildiimin ilk haftas gittim. O da

Cumhuriyet Halk Partisi iktidardan dyordu, derken de Cumhuriyet Halk

Partili belediyelere para datlyordu. Cumhuriyet Halk Partili belediyelere ve
Ankara'ya gittiimizde o zaman Yerel Ynetim bakanl vard, ieri girdiimde,
belediye reislerinden geilmiyordu. Ben de gittim. Selden bir ktk de biz
kapalm, yeni belediye reisi olmuun, ondan sonra yardm verirler mi,
vermezler mi bilemem. Hatta Cumhuriyet Halk Partisi le Bakan Feridun
KARAMOLLA ve benden nce belediye Bakanvekili olan Gnay
YEENOLU'nu da yanma aldm, onlarla beraber gittim. 8 milyon liray baz
zorlamalar sonucunda bana da verdiler. Onun dnda ben Ankara'ya hi
gitmedim. Ancak, evraklarm gnderdim. Yaptm hizmetlerin projelerini
izdirdim. Belediye yasalarna gre milyonlar tutan o hizmetler karlnda
para demesi gerekiyor devletin. Yasal formaliteleri tamamladm, gnderdim.
Verirler verirler, vermezlerse ben ne yapaym? dedim.
Btn bu kstlamalara karn imdi bir de bu arada bir de barikat meselesi var
sulamalarda. Yani, barikat kurdum veya kurdurttum, veyahut ynettiim
bilmem benzeri sulamalar imdi btn bunlarn cevab da olacaktr. Bu
hizmetler anlatmnda ehrin Fatsa'dan Ordu'ya, Samsun yolu gemektedir.
Samsun yolundan Fatsa merkezine girmek iin, tane girecek yer vard, ben
belediye reisi olmazdan nce, Yani ehre bir Kurtulu Mahallesi'nin sonundan,
iki Meydandan, eski Balkhane yerinden, Malpazar semtinden. Bu ehre
tane giri yerini ben 7'e karttm. Yani, baz binalar imar yasasna gre
istimlak ettim. Ve girii olan ehir merkezindeki yeri 7'ye karttm. Belediye
reisi olduum zaman ehrin te birinden su akmyordu. Yani, Hastaneba,
Akl Tepesi, ullu ve Mandra Semtlerinde su yllardan beri akmyordu. Buna
belediye olanaklar iinde, onun eldeki imkanlarn deerlendirerek, halktan da
bu konuda destek alarak, yeni bir depo hizmete soktum. Yaplm depoydu,
almyordu. Motorun ller Bankasndan alnmas gerekiyordu. Pompalar
vermiyorlard. Elde eski belediyeden kalma pompalar tamir ettirdim. Taktm
taktrdm ve bu -drt mahallenin suyunu akttm(...)
Bu hizmetleri gtrrken ullu'da Sakarya Mahallesi komitesi kazma-krek
alt. Depoyla pompa yeri arasndaki motor arasndaki hattaki boruyu
deme grevini kendileri yrtmlerdi. Belediyemizin, oraya ayracak iisi
yetersizdi. Kazmas ok uzun sreceinden bu durumda halk oray kendisi
kazd. Biz de belediye olarak, gittik borular taktk, taktrdk ve suyu akttk.
ehrin byk bir blmnde elektrik yetersizdi, ehrin eitli semtlerinde
lambalar yanmyordu. Yanan lambalar da ok snk yanyordu. Buzdolaplar,
televizyonlar almyordu. Kenar mahallelerde. Bunun nedeni de salksz
kentlemenin getirmi olduu sonutur. Bir trafo 400 abone tayorsa, kaakgek bu trafolara 1000-1500 abone balam ve bunlarn ou kaakt. Ve
trafo ekemez durumda. Hem yangn tehlikesi var, hem trafoyu yakma
tehlikesi var, hem de lambalar, buzdolaplar, televizyonlar almamaktadr.
CHP iktidar derken bir iki tane trafo yazlmtk, onlar gndermilerdi. Biraz
da sktrdk, ite onu temin ettim. Baz zel giriimlerle trafolar takp ehrin

bu sorununu geici de olsa - temelli olmaz- halletmi oldum. Dumlupnar

Mahallesi'nden Kurtulu'a kadar 3nc bir anayol atk. Bugn samimiyetle
syleyeyim bu yol, milyarlar yatrlsa gereklemez. ehrin iinden geiyor. Bir
sr istimlak gerektiren bir yoldur. Ve bu yol milyarlarla alamaz. Bugn
Fatsa'nn en byk caddelerinden biri haline gelmitir. Zaten iki tane ana
caddesi vardr Fatsa'nn: Bir ana cadde de benim dnemimde eklenmi ve
Dumlupnar lkokulu'nun nnden Kurtulu Mahallesi - Cezaevi'nin yanna
kadar olan blmden, geni, ehir iinden, her tarafnda evler olan byk bir
cadde hizmete sokulmutur.
Ayrca, Kurtulu Mahallesinin Sivaslar semtinden yllardr yol gememekteydi.
Patika yollardan gidilen dank bir mahalleydi. Ky biimini andrr. Bu kyde
iki-ikibuuk kilometreye yakn bir yol benim dnemimde ald ve hizmete
sokuldu.
En nemlisi, bunlardan yine Kurtulu Mahallesi'ndeki, bu mahalleye yllardan
bu yana belediye hizmeti gitmemitir. nk, Kurtulu Mahallesi Adalet Partili
bir mahalledir. Kendi mahallemdir. Aynca, Grcler ounlukta oturur orada.
Ben kendim de Grc olduumu daha nceki ifadelerimde belirtmitim. Bilinen
bir eydir ve bu mahalledeki Grclerin younlukta olmas sebebiyle
Cumhuriyet Halk Partisine az oy kar. Yllardan beridir Cumhuriyet Halk
Partisi Belediyeyi elinde tuttuundan dolay Kurtulu Mahallesi'ne kastl
olarak, siyasi nedenlerden, en ufak bir hizmet gtrlmemitir. Bu Kurtulu
Mahallesi'nin en byk derdiydi. Ben orada bydm iin ok iyi
bilmekteyim. Mahallenin tam ortasnda bir bataklk vardr. Yani, kendiliinden
yllardan beri ocukluumdan beri bir bataklk vardr. Bu bataklk sivrisinek
yuvasdr. Yaai, Kurtulu Mahallesi'nde yazn oturma imkan yoktur. nsanlarn
ou stma ve benzeri hastalklara yakalanyor, otlu yerdir, sazlk yerdir ve
mahalle iin beladr. Mahalle halk illallah etmitir ondan. zellikle yaz aylar
durulmaz. Gece uyuyamazsnz, gece uyunmaz, nk, kurbaalarn
"vak,vak"lar sabaha kadar devam eder. nsanlar uyutmaz mahallede,
Mahalle ok byk sknt iindeydi. Bunun yanbanda ehrin arka taraf
gelitii iin, arka semtlerin kanalizasyonlar yeterli olmad iin, bu oran
iine balanm arka mahalleleri dnn... O lamlar da buraya eklenince
buras hastalk saan bir durum almtr. Ve Kurtulu Mahallesiyle yaptm
toplantda mahalle halk "Bu dertten bizi kurtarn, kurtarn da baka hizmet
istemiyoruz, pmz kalkmasn, yamz getirme, unumuzu datma,
ekmeimiz gelmesin, hibir ey istemiyoruz. Kanalizasyonlar biz idare ederiz,
ancak, u iimizi haledin, leceiz. Sen de bu mahallenin ocuusun" diyerek
dert yanmlard. Burada bir rnek vermek istiyorum; arpc olmas
bakmndan, bir gn mahalleye gittiimde, Hseyin akmak isminde bir
vatanda o batakln tam yanbanda evi olan vatanda, bu batakln
hikayesini anlatyordu. Batakln iinde ten kurbaalar teype ekmi,
Hseyin akmak sesini teype ekmi ve Ankara'ya Byk Millet Meclisine
gtrm. Zamann milletvekillerinin nne koymu : "Yahu bu ada insana
bu ektirilir mi? Sabaha kadar u sesin altnda siz uyuyabilir misiniz?
Sivrisinei, ylan bilmem nesi ve, ocuklarn o pis sularn iinde oynamas

kapaca hastalklar da hari" demi. Yazktr ve yllardan beri Fatsa Belediye

seimlerinde bu mahalleye gidildii zaman tek propaganda malzemesi ben
reis olduum zaman bu batakl kurutacama sz veriyorum. O sz veren
belediye reisi de iyi-kt oradan bir oy alyor.
Yani, o seim malzemesidir. Ama, seimler bittikten sonra o batakl herkes
unutur. Hatta Hseyin akmak bir ara Adalet Partilidir. Mahalle Adalet Partili
olduu iin oraya bakan getirmiler. Bakann biri geerken, durdurmular,
batakl gstermiler. nceletmiler, bakan derhal Ankarada ilgililere emir
vereceini, bu konuyu halledeceini, buraya bend aacan, buray
aktacan, ve kurutacana sz vermesine karn, yllardan beri o bataklk
yine ayn yerde kalakalmtr. Bu benim iin, o mahalleye yapacam
hizmetlerin en kutsalyd.
Deerlendirdim, halkn istemi de o dorultudadr. Ve yine ayn Hseyin
akmak, bu sorun halledildikten sonra ben mahalleden gidip geldiim iin,
kahavelerin nnde oturup, sohbetler oluyor. Beni durdurdular, ay
smarladlar. Orada halka yine Hseyin akmak, ( o teyp sahibi), "Efendim"
diyor, " Bir sabahleyin yatyordum, ailem beni kaldrd. 'Ne yatyorsun
utanmyor musun? Belediye reisi gelmi arkada batakl kurutuyorlar, sen
oturmusun burada uyku ekiyorsun diye, kalktm bir baktm ki, belediyenin
damperli arabalar, dozeri, kepesi , ylm evimin arkasna."
imdi, burada bir noktaya daha deinmek isteyeceim. O mahallenin en
zenginlerinden ve o mahalenin en ok arsa sahibi olan kiilerin yerinin
altndan gemektedir yol ve o yol almalarn ben yaparken, orada arsa
sahibi gelmiti. Ve aynen yle diyor. "ehir imar plannda benim fndk
bahemin u ksm ocuk park gzkyor, reis ne olursun buray da bir
hizmet becerin de uray bir park yapalm. Mahalle ocuklarnn oturmaya
elenmeye yerleri yok. Buray da oraya evirelim. Bu adam eskiden eski
yneticilere brakn park yeri, oradaki batakla giderken, az bir yerine deiyor
ya, oray daha vermeyen bir adam. Benim dikkatimi ekti. Adam korkuyor...
Benden korkuyor yle ya, onun iin bu istekte bulunuyor. Ben kendisini
ardm, dedim : "Sen niye byle davranyorsun Ali Day" dedim. "imdiye
kadar, benim bildiim sen bu yeri kimseye vermiyordun. uradan belediyeye
bir on metrelik yeri verip u batakla geen yolu vermedin, imdi kalkyorsun
o yeri verdin, bir de kalktn imdi park yeri, belediyenin paras olsa istimlak
eder, yasal hakkdr zaten. Park yeri yapacaksa yapar, ancak sen bunu hibe
ediyorsun, bir bask bir tereddtn m var? "Gld", "hayr" dedi. "ehir
merkezinde" dedi "Erdem Payc'nn frn ykldktan sonra" (ehir merkezinde
Ali Eri tccarn yasalar gerei yklyor tabii) stimlak edilmi yerler ykldktan
sonra Muharrem ebi'ye ait lokanta yklp aldktan sonra, birinci plandaki
yerler yollar aldktan sonra elbette sra bana gelecek. Benim zoruma
gidiyordu. Halk arda gezemiyor, yollar tkal oray aamyorlar. Gelmiler
kenar mahallede hibir sebebi yokken, on sene sonra ihtiya doacak bir yolu
benden bir an nce almaya alyorlar. Ben onun iin kar geliyordum. Yoksa
benim yer vermemek iin, burdan yol geerse buras neelenecek. Benim

arsam para edecek. Ben deli deilim ya, bende biliyorum bu ii, burada benim
karm var. Ama dierlerinin yerleri dururken nce benim yerimin istenmesi
arma gidiyordu. Ben onun iin yerimi vermiyordum." Yani, insanlardan bu
yerler ve yollar zorla alnmamtr.
Benim zamanmda Fatsa'nn her taraf yol olmutur. Yani, yirmi senede, otuz
senede alan yollarn iki misli yol almtr sekiz aylk dnemde. Bunu
vurgulamaya alyorum. Ama, bir tek vatanda kalkp da " belediye reisinin
arkasnda Dev-Gen vard, devrimciler vard, bizi korkutuyordu, biz yerleri
vermek zorunda kaldk" dememitir (...)
Zaten belediye ya imar yasalarna gre yeri istimlak eder aar, veyahutta,
vatandalarla parsel anlamasna girer. Anlama yoluyla zer. Belediyenin iki
trl bu konularda imar uygulamas vardr. Yasalarn gstermi olduu yoldur
bunlar.
Onbe yldan heri belediye snrlar iinde olan Evkaf mahallesinde de
sorunlar pek oktu. Elektrii, suyu, caddesi, soka yoktu. Tipik bir Karadeniz
ky grnmndeydi. Bunlar benim dnemimde kurulan komitelerin baarl
almalar sonucunda tm yollar almtr. Bir tek yol kalmtr yarm o da
Nokta Operasyonuna denk gelip tutuklandmdan dolay kalmtr. Elektrik
direkleri dikilmitir. Halk kuyular kazmtr, direkleri tamtr. Ben gitmiimdir,
mahallede, toplant yapmmdr. "Eer yardmc olursanz ayda hallediriz,
yardmc olmazsanz devletin imkan, belediyenin imkan udur, sene srer,
iki sene srer" Ve halk toplanmtr. Byk bir cokuyla kendileri direkleri
tamlardr. Kuyularn kazmlardr. Direkleri dikmilerdir, suyun geecei
kanallar amlardr ve peinden deme yaplmtr. Borular tamlardr,
yolda dozerler vesaire alrken yanbanda yardmc olmulardr, kazmas
kreiyle.

Karaborsaya Kar Mcadele

Belediyemiz benim dnemimde karaborsaya kar aktif bir mcadeleye
girmitir. Bu aktif mcadele sonucunda Fatsa'da o gnlerde karaborsada
bulunmayan temel ihtiya maddelerinin temininde belediyemiz TANSA
kanalyla halka temel ihtiya maddelerini ulatrmak iin, youn bir almaya
girmiti. Bunun yan sra temel ihtiya maddeleri zerindeki karaborsaya kar
da aktif bir mcadele srdrmtr. Fndk kabuu, demir, kmr, imento,
margarin, omo, sigara, gaz, benzin, mazot, et ve benzeri temel ihtiya
maddeleri, hepinizin bildii gibi 1978'lerin, 1979'larn Trkiye'sinde bulmak
mmkn deildi. Bulunanlar da bilindii gibi fahi fiyatla satlmaktayd. Bu
konuda belediyemizin baarl almas yukarda anlattm belediye hizmet

komitelerinin katlmyla salanmt. ehir tamamen denetim altna alnmt.

Her ey karaborsayd, kenar mahallelerde alaf ynlarnn altnda benzin
bidonlarna belediyemiz el koymutu. Bunlarn tutanaklar Fatsa Belediyesi
Encmen tutanaklarnda mevcuttur. Ki, bir ehir yaklabilir o miktarda benzin
ele geirilmiti. Bu benzin, ayrca benzin istasyonlar sahipleri tarafndan
buralara stok edildii belediyemizce tespit edihni, stokular ok ar cezalara
arptrlmt.
Bunun dnda bir tek rnekle karaborsa olayn aklayacam. rnek
yzlercedir. Ancak, mahkemenin fazla zamann almamak iin ok arpc bir
tek rnek vermekle yetineceim:
Bilindii gibi belediye bakanlarnn en ok mesai kurduklar beraber
altklar ve sorumlusu olduu encmen yeleridir. Fatsa Belediyesinin iki
tane meclisten encmen yesi vardr. Bunlar, Cumhuriyet Halk Partisi
ounluunda olduu iin mecliste Cunhuriyet Halk Partili iki tane ye temsil
ediyordu. Bunlardan Cevat Biricik isminde encmen yesinde de karaborsa
ya yakalanmt. Bir tek Cevat Biricik hakkmda karalamalara ynelmitir.
Bunun nedeninin anlalmas bakmndan ben o evrak istemitim. Kendisi,
belediye ilgilileri tarafndan maazasnda 110 koli ya yakalattnda, belediye
zabta memurlarna yle diyor; "Ben Cumhuriyet Halk Partisi'nin ileri gelen bir
insanym, ben bunlar esasnda karaborsa iin getirmemitim. Kylerdeki
bakkallara datacaktm. Ben, reis beyle grrm, siz bu mallar msadere
etmeyin", eklinde bir talepte bulunuyor. Memurlara ben daha nce tembih
ettiim iin, memurlar bu konuda herhangi bir "geri adm atmayacaklarn,
belediye reisinin makamnda olduunu, kendisine telefonla durumun
bildirilmesini" istiyorlar. Cevat Biricik, telefon ederek benden bu iin idare
edilmesini istemiti. Ancak, ben tekrar grevlileri telefona istedim. Ve maln
derhal msadere edilip, belediyeye getirilmesini istedim. Bu konuda encmen
toplantsnda Cevat Biricik'e para cezas kesildi. Daha sonraki Haziran
dnemindeki encmen seiminde de Cevat Biricik Halk Partisi tarafndan
encmen yeliinden drld.
Burada anlatmak istediim, hibir belediye reisi, Trkiye'de encmen yesine
ceza veremez. Encmen yesini karsna almaz. Trkiye'de grlmemitir,
bu mmkn deildir. nk, belediye reisi imza olarak ona muhtatr. Birok
ilerini onunla beraber grmek durumundadr. Onlar birbirlerine destek olmak
durumundadr. Diyeceksiniz ki, "siz hangi artlar altnda buna ceza
verebildiniz?" Benim diyeceim cevap u olacaktr: nk, benim belediyede
hibir haksz nerim sz konusu olmayaca iin, encmen yesinin benim
karmda yer almas mmkn deildir." Ancak ben yasal olmayan teklifleri
encmene getireceim ki onlar bu yasal olmayan teklifleri idare edecekler.
Benim yle bir derdim hayatm boyunca olmad gibi, belediyede de
olmamtr. Bundan dolaydr ki, hi kimseye de taviz vermek durumunda
olmadm.

Karaborsa anlay, karaborsaclk zihniyeti tamamen Fatsa'da ldrlebilmi

midir? Hayr, ldrlememitir. Yine zaman zaman bu ilere tevessl eden
insanlar olmutur. rnein, et datmnda, demir datmnda eski
alkanlklar srdrlegelmitir. Ancak, hepsi zamannda belediyenin
mdahesiyle nlenmitir. Belediye bu mdahalelerini mahalle komitelerine
borludur. Yani, belediye hizmet komitelerine... nk, tm Fatsa'y bu komite
kanalyla ben denetime aldm. Ev ev, bakkal bakkal, her taraf bu komiteler,
temizliinden tutun, gda maddelerine varncaya kadar, patlayan
kanalizasyonlardan, akmayan sulara kadar belediyenin gz-kula
olmulardr.
Belediye alanlarn disiplin altna almmdr. Yani, Fatsa'da belediye
alanlar onurlarn yitirmiti. 7-8 ay maa alamayan belediye grevlileri,
alanlar piyasada gezemez durumdaydlar. Bakkala, kahveye,
manifaturacya ve eitli yerlere borlandrlmt. Ve borlarndan dolay
belediye grevlerini, belediyenin uygulamak istedii eyleri bu memurlar, bu
alanlar gtrememekteydi. nk, borlu olduu adamn kapsna gidip
onun yasa d davrann engelleyici bir davrana ve cezai ynne, ikna
yoluna gidememekteydi. nk, belediye personeli borluydu. Bundan dolay
da durumlar grev gtrmelerine el vermiyordu. Belediye alanlar iinde
rvet olaylar da yaygnd. Bir rnekle rvet olayna deineceim:
Belediyemizce, her yerde olduu gibi, sinemalarn denetimi yaplr. Bir gn
Cem Sinemas sahibi yanma gelerek, belediye memurlarndan birinin gelip
dairesindeki "makbuzlar mhrlemek iin rvet istediini" syledi. Ben
birden ardm. "Yanlnz var" dedim. "Burda kimse kalkp sizden rvet
isteyemez". Adam "sterseniz arn memuru, benden rvet istedi. Hatta
rveti vermediim iin, makbuzlar mhrleyemeyeceini" syledi. Ben
bunun zerine ad geen memuru ardm. Memur geldi. Ben, "Siz Hasan
beyden makbuzlar mhrleme karlnda rvet istemisiniz" dedim. Memur
hi inkar etmedi. "Dorudur, istedim" dedi: "Nasl istersiniz? Bu ne crettir, bu
konuda benim yllardr mcadelem vardr, rvete, haksz kazanca hakszl,
karaborsaya kar. Byle bir belediye bakan dneminde, siz kalkp nasl
sinemacdan rvet istersiniz?" diye sylediimde, "bana kendisi yasal olarak
biletleri getirmedi, 7,5 liralk biletleri getirerek mhrletmeye kalkt. Oysa ki,
biletler boy boy 7,5-10-12,5. Neyse o gnk koullardaki fiyatlar ona gre
bastrp getirmesi gerekiyordu. Bu, 300.000 tane 7,5 liralk bilet getirdi. Ondan
sonra bu biletleri 10-12,5 liradan da satacakt. Bu belediyenin kasasndan
para almaktr. Eskiden biz, yle yapyorduk. Bunlarn her birini bir rak
parasna yahutta akam ziyafetine mhrlerdim. Reis ne alrd bilemezdim. Bu
iler byle yrrd eskiden beri" dedi. "Ve imdi de gelmi ayn teklifi yapyor,
ben kendisine yeni belediye reisi bunu kabul etmez, belki imdi yaparz
anlayamaz, iin acemisidir. Ama, gelecekte anlar, benim emekli olmama ksa
bir zaman kald. Beni iimden eder, size de hakaret edebilir, gel bundan
vazgeelim, dediysem de, "eskiden oluyordu da imdi niin olmuyor? Ben
gider bu ii reise ayarlatrm" dedi. Ben de "gidin siz reise ayarlattrn, gelin
ben yine rak parasn almadan bu mhr vurmam, reis isterse Fikri

SNMEZ olsun" dedim. diyor" ve gene sylyorum reis bey" dedi, "siz bunu
mhrleyin deyin bana ben rak paras almadan biletleri mhrlemem" dedi.
Memurun rvet olay bu ekildedir. Bunun gibi rnekleri oaltabiliriz.
belediyemizde de, yremizde de bu tr rnekler ok yaanmtr (...)
Benim dnemimde Fatsa Belediyesinin elindeki mevcut aralar bir misli
oalmtr, yani 10 tane kamyonu bilmem nesi varsa 20 tane olmutur. Bu
devletten bir kuru yardm almadan, belediyenin makina parkn iki katna
kartmak kolay bir i deildir (...)
Eskiden Fatsa Belediye alanlarna 5-6 ay hi maa verilemezken, benim
dnemimde hibir ay ikinci gne aylk kalmamtr. Ayakkab, parka, kanal
iilerinin kanal elbiseleri, dier grevlilerin grev elbiseleri, zabtann
elbiseleri zamannda verilmitir. Btn bunlar yaplrken, devletten bir kuru
alnmamtr. Bu paralar nereden karladm belediyenin gelirleri
blmnde anlattm iin bir daha zerinde durmayacam.
imdi, btn bu yaptklarmdan, almalarndan dolay "Vatan haini", "d
glerin maas" ve de "Fatsa'da devletin etkinliini yok etmekle"
sulanyorum. Uzun yllardan bu yana mzminleen ve kapal kaplar ardnda
tespit edilip uygulanan politikalarla zm bulunamayan sorunlara, halkla
birlikte zmler rettik. Burjuva politikaclarnn, holding profesrlerinin,
doentlerinin ve ekonomistlerin drste davranp tavr koymad bir Trkiye
ve o Trkiye'nin Fatsa'snda bir terzi olarak, bir ilkokul mezunu olarak
dorular kavrayp, pratie geirdiim iin, sorunlarn yuvarlak masalarda
ampanya patlatarak, gnl elendirerek zlemeyeceini pratikte
gsterdiim iin, halkmza layk olduuna her zaman inandm ve
savunduum bir demokrasi olgusunu Fatsa halkyla birlikte hayata geirme
kavgas verdiim iin, halk oy sand olarak grp, eitli vaatlerle
parlamentoya gidiinin ikinci gn oray at pazarna evirip gnlerini gn
edenlerin, kafalarndan geen tek akmdan dolay Fatsa'da yaanan gerekleri
kavrayamadklar iin, uygulanan ekonomik ve siyasi ambargoya kar, halkla
btnleip sorunlarn tespitinde ve zmnde ortak hareket ederek tm
basklara ramen, halkn zemeyecei hibir sorunun olamayacan Fatsa
halk Trkiye ve Dnya halklarna gsterdiim iin, dorunun, drstln,
kardeliin yurtseverliin, demokrasinin simgeletii, fedakarln ve
btnln dorua ulatrma dorultusunda adm adm ilerledii Fatsa
Belediye Bakan olduum iin, halkn kltrel geliimin hzlandrmak gelenek
ve greneklerini yaatmak, birlik ve beraberlik duygusunu glendirmek iin
kltrel almalara arlk vererek, Kltr enlii dzenlediim iin, belediyeyi
kar evrelerinin iftlii haline getirmeyerek, halktan toplanan ve halkn mal
olan milyonlarn bu evrelerin kasalarna akmasn engellediim iin, kstebek
yuvasna evrilen Fatsa sokaklarn deyip, amurdan kurtardm, yeni
yollar yeni caddeler atm, sular akttm, yanmayan elektrikleri yaktm
iin, karaborsay, istifilii, rveti engellemeye altm iin, belediyenin
yamalanan yeil alanlarna sahip ktm iin, yoksul halkn gecekondusu
yklrken, kimi evrelerin kaak apartman dikmesine msade etmeyip,

dikilenleri de yktm iin, yeni bir belediye anlayn deitirerek, bu kuruma

halkn gznde saygnlk kazandrdm iin, "vatan haini" ve " d glerin
maas" olarak ilan ediliyor ve devletin etkinliini Fatsa'da krmakla
sulanyorum.
Eer, smrye, soyguna, karaborsaya kar olmak vatan hainlii ise, ben
vatan hainiyim! Eer, faizme, emperyalizme kar olmak vatan hainlii ise,
ben vatan hainiyim! Eer, Fatsa'da smry engellemek iin tefecitccarlarn etkinliini krmak, karaborsaya, kaak inaatlara, yolsuzlua,
rvete kar mcadele etmek, devletin etkinliini krmak ise, ben Fatsa'da
devletin etkinliini krdm.
Belediye bakan olduum dnemde halkn alnterinden oluan belediye
gelirlerini ve imkanlarn kar evrelerine peke ekseydim, kendi zimmetime
geirseydim, altma son model araba alp, Bodrumda yazlk kat satn
alsaydm, halkn parasyla her gece bir elence yerlerinde sabahlasaydm, ne
"vatan haini" ilan edilecektim, ne de bu davada sank olacaktm. Kimilerine
gre vatan hainliinin kstas halka hizmet elmek, smrye soyguna kar
halktan yana tavr koymak ise, ben her zaman vatan hainiyim!
Devrimcilerin vatan haini olduklarn bugne kadar tarih hibir dnemde
yazmamtr, bundan byle de yazmayacaktr. Gerek vatan hainleri ellerinde
bulunan yaptrm gcnden dolay kendi vatan hainliklerini gizlemek iin, bu
tr karalamalar getireceklerdir. Ancak, u unutulmamaldr ki, "gne balkla
svanamaz". Daha dn, UIusal Kurtulu Sava'nda top mermisi tayabilmek
iin, bebesini feda eden ana, kolunu kaybeden Memet, vatan haini ilan
ediliyordu. Osmanl hanedan ise vatanseverdi. Ama zaman bunun hi de yle
olmadn gsterdi. Daha dn, kanla barutla elde edilen bamszla sahip
karak, dar aalarn, mapuslarn kirli duvarlarnn kasvetini omuzlayarak,
yiitlik timsali olanlar bugn vatan haini olarak sulanmak isteniyor. Zaman
ilerleyecek ve tarih tersine dndrlemeyecektir. Tarih, bir tekerrrden ibaret
deildir.
Daha dn, ah'lar, Batista'lar, di Aminler, Somoza'lar, Bokassa'lar da en
byk vatanseverlerdi! Ancak, tarih onlar layk olduklar yere koymutur.
Stmadan titrenildii, alktan insanlarn midesine kramp girdii, gz yalar ve
atlarla elde edilen bamszl bir kalemde emperyalizme ben peke
ekmedim, ikili anlamalar ad altnda sahte reeteler uygulayarak, yalnz lke
ve dnya egemenleri ku ty yataklarnda rahat uyusun diye halkn
sofrasndaki bir dilim ekmeine, taze gelinlerin en mutlu anda ayrlk hasreti
ekmesine, analarn evlat acsna, ben neden olmadm. Daha 1923 zmir
ktisat Kongresine kadar lkenin kurtuluunu yabanc lkelerin manda ve
himayesinde grp, bu kongrede bamszlk ampiyonluu yapanlar bugn
Mustafa Kemal'in bstlerini yaparak, Atatrk' kesiliyorlar. lke
emperyalizme ipotek verilirken nerdeydiniz? ve u an neredesiniz? Mustafa
Kemal ve Ulusal Kurtuluular bu lkeyi byle mi teslim etti? Bu lkeyi byle
mi koruma sz verilmiti? bu isimsiz kahramanlara ve lke halkna...

Hakkmdaki btn sulamalara karn, bugne kadar tm yaptklarmdan onur

duymaktaym. Halkma kar grevimi yerine getirmenin gnl rahatl
ierisindeyim. Ve inanyorum ki, yakn tarihte kimlerin vatan haini, kimlerin
yurtsever olduu ispatlanacaktr. Bylece herkes yerli yerine oturtulacaktr.
Tm yaptklarmdan dolay tarih beni sulamayacak, beraat ettirecektir (...)
ddianame'nin 159. sayfasnn 3. paragrafnda :
"14 Ekim 1979 tarihinde yaplan seimler sonucu, Devrimci Yol rgtnn,
bakan seilen Fikri SNMEZ i1e Devrimci Yol siyasetinin kiilik kazandn
yukarda belirtmitik, bu tarihen itibaren Devrimci Yol rgt devlet
imkanlarnn desteinde devlet iinde devletmi gibi hareket etmeye balam
ve zlenen Fatsa komn kurulmutur."
Buradaki iddialar unlardr: Birincisi, devlet imkanlarn Devrimci Yol diye
adlandrlan bir rgte verdiim, veyahutta onun adna kullandm, ikincisi,
devletin Fatsa'da etkinliini yitirdii. ncs ise, Fatsa'da bir komnn
varl. Bunlara ksaca deinmek istiyorum.
Savunmamn nceki blmnde Fatsa Belediyesine bir kuru devlet yardm
gelmediini, anlatmtm. Ve yaplan hizmetlerden artacak bir kuruun dahi
olamayacan ve bundan dolay da herhangi bir yardmn sz konusu
olamayacan belirtmitim. Fatsa Belediyesi ve o belediyenin bakan olarak
ben, ihtiyalarn karlamaktan uzaktm. Onun iin, hibir yere yardm yapm
deilim. unu aka sylyorum: Eer ben ddianame'nin mantyla hareket
etmi olsaydm, brakn -be kuruu, milyonlar aktarrdm. ddianame,
yardmlar konusunda hibir delil gstermemektedir. Gsterdii tek delil,
dayanakszdr. Fatsa Belediyesi'ne aldm 9 insandan sz edilmekte ve
bunlarn maalarndan artan paralarla rgte yardm ettiim ne
srlmektedir. Ben demin anlattm: kaak inaatlar idare edebilirdim, geici
ruhsatlar verebilirdim. Belediye reisi olarak bunlar yapmaya yetkim vard.
800.000 lira ceza vurduum bina sahibinden ikili grerek 200.000 lira
300.000 lira alp, geici ruhsata balayabilirdim. (Bunlar Fatsada gemite
olmutur.) Ama onlar, ceplerine koymular, ben cebime deil de rgte
aktarmm!.
Bu anlamda un bayiliinden tutun su bayiliine varncaya kadar, sebze
pazarndan limanna kadar ben syleyeyim 500 milyon siz daha fazlasn
anlayn rgte aktarrdm. Ama grlyor ki, Fatsa Belediyesi'nin yapm
olduu hizmetler mevcut gelirlerle zor karlanr, hatta karlanamaz.
Fedakarlk istiyor. Halktan destek alnmtr, ve halkn katlm salanmtr.
Para ile olacak birok ilerde halkla giriilen iyi ilikiler sonucunda Fatsa'da
yaratlan kardelik ortam iinde halledilmitir. Kald ki, bunun tesinde
devletin bu messesesinin bir tarafa yardm sz konusu olamaz (...)

Fatsa'da devletin etkinlii demin anlattm, eer bir hakimi delirtmek ve onu
Fatsa'dan kovmak, rezil etmek devletin etkinliini krmak deil de, benim yol
yapmam, su getirmem, bunun iin komite kurmam devletin etkinliini krmaksa
ben bu etkinlii krdm. Gidip devletin kasasndan milyonlar alp, onu rvet
karlnda idare etmek, devletin itibarn ve etkinliini Fatsa'da krmadysa,
ben komiteler kurup, halka gtrdm hizmetlerden dolay devletin etkinliini
krdm. Bunu kabul ederim. 13 yandaki ocuun boynuna iplik geirip,
dolatrmak devletin etkinlii ise, ben etkinlie katlmyorum (...)
Bana gstereceklerdir hangi kaymakamn iine mdahale etmiim? Hakkmda
bir tek kaymakamn ifadesi var mdr, gelmitir benim iime mdahale etmitir,
ben bu hizmeti gtreceim, belediye bakan kalkt yapamazsn, dedi, bir
tane devlet grevlisi u ileri ben yapyordum da engelledi diyen bir ifade
mevcut mudur? Trkiye'nin her yerinde olduu gibi, Fatsa'da da devletin btn
kurumlar vard. Hatta benim dnemimde Trkiye'nin dier yrelerinden daha
fazla etkin olmutur. nk, Fatsa'da halk, rvete, kayrmacla, himayeye,
kar mcadele veriyordu. Emniyette, jandarmada ve dier devlet
kurumlarnda olan rvet ve benzeri alkanlklar bu dnemde Fatsa'da
asgariye inmitir.
Ne yapmm ben Fatsa'da? Adam m ldrmm? Adamlar m
katlettirmiim? Var mdr bunun bir rnei ? Yok. Sadece ismimden dolay
mcadelelerimden dolay, siyasi kartlarm, hakkmda drt senedir
propaganda gelitire gelitire beni canavar yapmlardr. Yarattklar bu
canavardan bugn kendileri de korkmaktadrlar (...)
Devletin etkinliini krmakla sulanmamn yersiz olduunu sylyorum. Ve
Fatsa'ya iki kez en geni ekilde operasyonlar yaplmtr. Devletin tm
kurumlar Fatsa'da ilemitir, benim dnemimde Fatsa'da bu operasyonlar
yaplrken devletin gleri her zaman geldii gibi, Giresun Komando Birlii 1015 gnde bir gelir, Fatsa'y dolar, Samsun Toplum Polisi hafta geirmez her
zaman Fatsa'dadr. Buna karn nye'de insanlar ldrlr o dnemde, o
dnemdeki zabtlardan bellidir. nye'de en azndan 10 kii lmtr bu
dnemde, Fatsa'da aramalar yaplrken. Ordu'da birok, olaylar olmutur,
ama, ne nye'de ne de Ordu ilinde tek bir operasyon yaplmamtr. ller
nye'de, cinayetler nye'de bunlar Fatsa'y aryorlar. nye'de hibir
operasyon olmuyor, kimse gzaltna alnmyor, nk, orada MHP'liler hakim
durumda. gal etmiler nye'yi. ldrebildikleri kadar ldryorlar, bir kere
arama yaplmamtr nye'de. Fatsa halk- arkadalar geni geni anlatt
nye'ye Samsuna, Ordu'ya hastaneye yahut ticaret nedeniyle bu yerlere
gidemiyorlard. Burada da bir arpc rnek vermek istiyorum: Bir gn
kaymakam istetti beni yanna, gittiimde yannda bir adam oturuyordu. Ba
sarl, ban ok kalnca sarmlar. Ben, Kaymakam beye, neydi falan dedim.
Adam gsterdi bana, ben adama "gemi olsun" dedim. Adam ilk etapta
tanyamadm. Kimsiniz falan dedim. "Ben Getin Ky'nn imamym" dedi.
Yani Fatsann Getin Kynn imam. "Gemi olsun, ne oldu? Trafik kazas
m geirdin, dvdler mi? kurunladlar m?"diye sordum adama. Kaymakam

bey de, "ben zaten o durumu merak ettiim iin sizi istettim, ok acaip bir
durum olmu, hatta Samsun Valisi'ne telefon atm bu konuda, adamn kars
da kayp onun iin telefon atm bir de sen duruma vakf ol diye haber verdim"
dedi. Ben bu sefer sordum" ne oldu kardeim?" Ailesi hastalanm, Fatsa'da
brahim Varnal'ya gelmi, muayene etmi brahim Varnal, ailesinin
hastalna kendisinin akl ermeyeceini, yani, kendi brannn dnda
olduunu sylemi ve Samsun'da bir doktorun adresini vermi. "Aileni sen
oraya gtr" demi. "benim selamm syle o hastalkla ilgili iyi bir doktordur"
ve ben de bindim bir arabaya, indim Samsun'a, Mecidiye'de doktorlarn
ounlukta olduu yerde geziyorum. Doktorun levhasn aryordum elimdeki
kattan, arkadan birisi "Fatsal" diye seslendi, bende zaten doktoru
bulamadm iin, herhalde tandk diye dndm geri. "Beni mi ardnz
dedim" adama "Sen Fatsa'lmsn" dedi.
"Fatsa'lym kardeim bir ey mi var" dedim. Yanatlar, etrafm aldlar, hibir
ey demeden baladlar vurmaya. Odunlarla, tekmelerle, ellerinde silah
kabzalaryla vuruyorlar. Ben imam olduum iin, herhalde komnistlerin
saldrsna uradm diyerek, imam olduum iin ben sacym, ben baladm
alttan kafirler, komnistler, anaristler, bilmem ne diye sayabildiim kadar
sayyorum. Hem de dayak yiyorum, betondaym. Bu arada durdular, "Lan sen
kime komnist diyorsun? Biz milliyeti lkcyz, komnist Fatsa'llardr"
"Kardeim, milliyeti, lkcyseniz, ben de imamm, ben de sacym" "Git
eekolu eek, Fatsa'da mslmanlk m varki, cami olsun, imam olsun"
diyerek, bu sefer bir daha giritiler. Ve ben gzm hastanede atm. Dn
ktm, kary da Samsun'da kaybettim. Kaymakam beye geldim mracaat
ettim ki neticeyi bekliyoruz. dedi.
imdi zihniyet: Vatanda Fatsa'l, imam dahi olsa madem ki Fatsa'ldr.
Fatsa'da din ne aryor, hepsi komnisttir ve katli vaciptir diyerek, bir imam bu
ekilde hakarete uratlabiliyor. Bu ortamda Fatsa'da operasyonlar, aramalar,
taramalar yaplabiliyor, ancak bu ad geen olaylarn blgesine bir tek eilen
yok. 2-3 gn sonra karsn bulup getirdiler adamn, daha sonra rendim.
Ayrca, belediyemiz ekonomik bask altndayd. Yukarda zaman zaman
anlattm bu bask nasl yrtlmtr? Bunu bir-iki rnekle geeceim, fazla
zamannz almak istemiyorum. Belediyelerin baz yasal haklar vardr.
Mesela, ktlk zamannda belediye mazota, benzine el koyar, yani o haklar
vardr. Deprem zamannda aralara ve sair eylere el koyar, belediyelerin
yetkileri vardr. Yani, bunlar belediye yasalarnda vardr. Bu anlamda
belediyemiz brakn benzin bulmay, el koymay, kendi yasal hakkn
alamyordu. Samsun Deposuna tankerimizi gnderdiimiz zaman, ki bir
defasnda gnderdim zabtayla. Grevlilerle beraber, oradaki mdr aryor
Fatsa Belediyesini. zellikle seiyor o kadar belediyenin iinden. Yetkililerini
aryor yanna "Siz niye geldiniz Samsun'a?" Belediyenin yetkilileri de "
Benzin almaya geldik" diyorlar.
"Yahu sizin iiniz yok mu? Sizin belediye bakanna Rusya'dan vapurlarla
geliyor benzin, mazot, hadi bir daha da gelecek deilsiniz" diyor. te zihniyet.

Bu devletin itibarn zedelemiyor, ama biz mazot istediimiz zaman, veya

gtrdmz hizmetlerden dolay itibar zedelemi oluyoruz. Bu insanlardan
hibir ey sorulmuyor. Bunu nice yerlere bildirdiimiz halde, bu insanlar
hakknda en ufak bir ilem, ne o gn ne de daha sonra yaplabiliyor.
Bu anlayla gene Tekel, Fatsa'ya sigara getirmedi. Resmen sigara getirmiyor.
Kumru, Korgan, nye, dier ilelere geliyor. Fatsa'ya bir gram sigara
verilmiyor. Gaz verilmiyor, tuz verilmiyor, ambargo var, resmen ambargo var.
Ya hi verilmiyor. Bakanln tahsis ettii ya, belediyemizin hakk olan ya,
dier belediyelere geliyor. Bize verilmiyor, bunlar orada zabtlarla bellidir. Dier
belediyelere bakldnda, Fatsa Belediyesi'ne bakld m, ayn tarih iinde
bakanln tahsisi vardr. Bolaman Belediyesi'nden ya alyor Fatsa
belediyesi, 3 bin nfusu orann var, 30.000 nfus Fatsa'nn var ve biz
Bolaman Belediyesi'nden, Yalky Belediyesi'nden, civar belediyelerden,
Kumrudan, Korgan'dan sigara dileniyoruz ve halkmza sigara yetitirmeye
alyoruz. Byle ambargonun ierisindeyiz. Bu kadar basklanmann
iersindeyiz. Ayr bir evlat, ayr bir lkenin insanlar.... gal kuvvetleri bile
yapmaz. gal kuvvetleri bile insann geim maddelerini verir, yani ksmaz.
Bunlar igal kuvvetlerinden de ok fena. Bu durumda kaldk biz. Aylarca bir
gram sigara gelmez mi Tekel'e? .. Tamam, ktlk vardr, ben de anlyorum.
Yeteri kadar hibir yere gidemiyordu o dnemde, o dorudur. Ancak, dier
belediyelere giderken, Fatsa Belediyesi'nden zellikle bunun kesilmesi..
Bunlar, evraklarla ortada olan eylerdir, onun iin anlatyorum. Fatsaya bir
gram bir ey verilmedii, kar ortaya. Tekel'e yaz yazlsn, Korgan, Kumru
Tekel'ine yaz yazlsn o dnemde diyelim ki, 4 aylk bir zaman alalm, Kumru
Tekeline yaza yazlsn, oraya gelen sigarayla Fatsa Tekeline gelen sigaraya
baklsn. Fatsada yoktur sigara, gelmemitir, ama, Kumru'ya gitmitir.
Neden?.. Fatsa halk cezalandrlyor. Neden?.. Byle bir belediye bakan
setiinden dolay. Yani, "Milli irade" diyoruz. '"Milli iradeye sayg" deniyor.
Yneticiler kendileri sayg gstersinler, ondan sonra halktan sayg beklesinler.
Yok. Kendileri varsa " Milli iradededir", kendileri yoksa "Milli irade" deildir.
kar evrelerinin emrinde, onlara hizmet eden yneticiler, kaymakamlar,
hakimler, belediye reisleri, varsa o tamamdr. Ama, onlarn karlarna engel
olan ve halkn karlarna, toplumun karlarna hizmet eden bu grevliler
varsa bunlar olmayacaktr. Bunlar her eye urayacaklardr ve uramlardr.
Anlattm... Bir Remzi bey rneini de syledim.
Bu nedenlerle, bu ekilde bir ekonomik ambargonun altndaydk. Ve bu da
tutuklandm gne kadar sregelmitir.
Btn bu olumsuzluklara kar Fatsa halk omuz omuza vermitir. Bu kt
koullarda kardeliin, beraberliin, btnln, birliin rneklerini
sergilemilerdir. AP'lisi, MSP'lisi, CHP'lisi, devrimcisi, ilericisi hepsi bir
olmulardr. Btn hakszlklara kar bu temelde birlemilerdir. Fatsa halk
tek yumruk olmutur bu temelde. Ama, baka bir temelde demiyorum. Siyasi
partiye, istedii partiye oy vermitir vatanda, istedii siyasi dncesini
istedii gibi syleyebilmitir vatanda. Ancak, bu hakszlklarn karsnda tek

yumruk olmutur Fatsa. Birliin, kardeliin, dostluun en gzel rneklerini

sergilemilerdir. Ve ite bu zinciri krabilmek iin, Fatsa'da MHP'nin, GD'nin
etkinliini kurabilmek iin, Fatsa halk hedef gsterilmitir. Eer, devletin
itibar, saygnl Fatsa'da MHPnin rgtlenmesi ise, dorudur, devletin o
saygnl Fatsa'da olmamtr hibir zaman. Eer devletin saygnlndan,
onun itibarnn zedelenmesinden, Fatsa'da MHP ve yan kurulular ve
etelerinin rgtlenememesi kastediliyorsa, buna Fatsa halk msade
etmemitir. nk, btn bu yaplanlarn karsnda demin sylediim tavr
koymutur halk.
ddianamede daha nce okuduum alntda, Fatsa'da Fatsa Belediye
seimlerini Fikri SNMEZ'in kazanmasndan sonra, komnleme, Paris
komnne benzetilerek, sulama getirilmektedir. Her eyden nce
iddianamede getirilen bu sulamaya herhangi bir delil gsterilmemektedir.
Bunun tek delili, tek dayand, Tercman Gazetesi'nin 1980'in 11
Temmuz'undan sonra Fatsa'da yaplan "Nokta Operasyonu"ndan sonraki
gnlerde ahsmla ve Fatsa Belediyesi'yle ilgili bir yaz dizisi kmtr bu
gazetede. Ve burada ilk defa sz ediliyor: Fatsa Belediyesinin Paris
Komnne benzetilmesi olay, bu gazetenin tespitidir. Bu iddianamede, iddia
makam komn nedir, ne deildir, bunun bir tarifini yapmalyd. Ben de kalkp
cevap verebileyim. Bu, Paris komne benzer mi, benzemez mi? Byle bir
komnleme olay sz konusu mudur? Bunun aklk kazanabilmesi iin
sadece yapabileceim udur: Benim bildiim kadaryla daha ncede syledim,
ben ok kitap okuyan bir insanm, aratrrm ve zaten lkede politikayla
uraan herkesin bilmesi gereken eylerdir. Yani, bir Paris Komnn siyaset
ileriyle, politikayla uraan insanlarn ounun bildii eylerdir az veya ok.
Bu anlamda benim de Paris Komn konusunda genel bir bilgilenmem vardr.
Benim bildiim kadaryla Paris komn,1871de Paris ii snf ayaklanr,
devleti ele geirir. Fabrikalarda balarlar bu ayaklanmalar, bunun sonuunda
birok fabrikalar, zel kurumlar kamulatrr, toplumsallatrr. Ksa bir dnem
yaar ve sonra der Paris Komn, Kaba tabiriyle budur Paris Komn.
imdi Tercman Gazetesi'nin yazarlar bu olay, Paris Komnn tutup, Fatsa
olayyla, belediye olayyla denkletirmeye almtr. Gnlerce yaz yazmtr
bu konuda. ddianamedeki bu sulama o gnk tarihlerdeki Tercman
Gazetesi'nin bu konudaki yazlar bir araya getirilirse ayndr. Hi deiiklie
uratlmamtr. Aynen o ne diyorsa, iddianamedeki bu sulama aynen
getirilmektedir. Bunun dnda tek bir kaynak yoktur. Ben imdi sormak
isterim ; Paris Komnne benzeyebilmesi iin, nce iddia makam
aklamaldr hangi tarihte Fatsa'da hangi fabrikann iileri ayaklanmtr? Ve
Fatsa'daki devlet kurumlarna hangi tarihte el koymulardr? Bu bir kere
yazlmaldr, u tarihte iiler, u fabrikada ayaklanmlardr. Fatsa'daki
devletin u u kurumlarn ele geirmilerdir ve bunlar
toplumsallatrmlardr. Byle bir eyi getirmesi gerekir. byle bir gereke
ortada yok. Fatsa'da hangi devletin hangi kurumu grevinden alkonmutur.
Onun yerine kim gemitir ve nasl gemitir?

amzda retim aralarnn bu kadar gelikin oldua bir dnemde bu i hi

duyulmam m hi kimse duymam m, yalnz Tercman Gazetesi mi
grm? Onun dnda bunu Fatsa'da Kaymakam grememi, Fatsa'da
Devletin gvenlik kurumlarnn bakanlar, savcs, hakimi, grmemi mi?
ileri Bakan grmemi, Adalet Bakan grmemi mi, duymam m? Devletin
tm kurumlar lavediliyor ve yerine bir toplumsallatrma hayata geiriliyor ve
komn olay gerekletiriliyor. Ama, bundan Tercman Gazetesi'nin dnda
hi kimsenin haberi yoktur. Tercman Gazetesi'nin haberi olur. Onun
deerlendirmelerine gre, Fatsa'da bir belediye seimi yaplmtr. Daha nce
anlatmmdr. Normal demokratik yollardan seime katlan bir aday vardr,
seimi kazanmtr. Anlattm grevleri, anlattm lde ve anlattm
anlay iinde yerine getirmitir. Kaymakam, savcs, hakimi, karakolu, polisi,
jandarmas ve dier kurumlar, bankas Fatsa'da, lkenin dier taraflarnda
nasl grev grebilmise aynsn Fatsa'da grmtr. Hatta daha da
sylediim gibi, belki de benim dnemimde biraz daha iyice grmlerdir bu
grevi.
Bu byleyken,..
Duruma Hakimi- ddianamede halk mahkemelerinden bahsediliyor?
Sank- Ben ona kiisel sulamalar blmnde deinecektim, isterseniz imdi
cevaplandraym, isterseniz orada cevaplandraym. Ben o konuyu o ksma
ayrdm. Ben sadece, genelde bu yazld iin buna cevap veriyorum. Byle
bir olay, yoktur. Zaten iddianamede, dosyada baka bir delili de sz konusu da
deildir. Bu sadece bir yaktrmadr. Fatsa'da anlattm gelimelerin
sonucunda Fatsa'y ekemeyenlerin ve Fatsa insannn o onurlu mcadelesini
karalamak maksadyla yaplm karalamalardr. Dolaysyla byle bir durumu
red ediyorum" doru deildir.
ddianamenin 160. sayfasnn 3. paragrafnda yle denilmektedir:
"Fatsa Devrimci Yol rgtnn hukuki egemenlii bu ekilde devam ettii
srada 20.4.1980 tarihinde Ordu Valilii grevine balayan Reat AKKAYA
Fatsadaki komnleme hareketini sezmi ve devletin etkinliini salamak
zere kararl bir tutumla icraata balamtr'".
denilmektedir. Devletin etkinlii dedii olay daha nce anlatmtm, yani
Fatsa'da devletin etkinlii her zaman nasl olmusa dnemimde de yle
olmutur. Onu rnekleri gsterdim, anlatmaya altm, ancak Vali Reat
AKKAYA'nn buradaki etkinlikten anlad Fatsada MHP ve yan kurulularnn
silahl etelerinin slenmeyiidir. O etkinlii salamtr Vali ve bu etkinlikten
anlad devletten de anlad odur. Onun dnda bir etkinlik sz konusu
deildir. Grm olduu hibir ey de yoktur. Buna dair en ufak bir delil de
ortaya koyamaz.

Vali Reat Akkaya'nn Ordu'ya vali olarak tayin edilmesi dier arkadalarmn
anlatt gibi, normal bir tayin deildir. Tayini konusunda uzun laf
etmeyeceim. nk, malumunuzdur. Birok arkadalar anlattlar.
Arkadalarmn o anlatmlarna katlyorum.
Vali Reat AKKAYA'nn kiilii hakknda fazla sz etmeyeceim. Dier sank
arkadalar yeteri kadar sz ettiler. Arkadalarn bu konuda anlatmlarna
katlyorum. Yani, Vali Reat AKKAYA'nn kiiliini, davranlarnn neler
olduunu arkadalar uzun uzun anlattlar. Ben bir daha ayn eyleri
tekrarlamyorum. Ancak, benimde deinmek istediim baz konular var.
Ksaca, onlar zetlemek istiyorum. Bir ile vali tayin olunduunda, ilk yapt i:
O yrenin belediye bakanlaryla ve il genel meclisi yeleriyle toplant yapmak
olur. lin sorunlarn, ilelerin sorunlarn, kylerin sorunlarn vali o insanlarla
tartr. Ona gre o ilde yaplacak hizmetleri proramlar. Bu i bu ekilde
geleneksel olarak yrtlr. Ancak, Ordu Valisi Reat AKKAYA, greve balar
balamaz bu gelenei ykmtr. Yani, ne belediye reisleri ne de il genel meclisi
yeleriyle bir kere olsun toplant yapmamtr. Tm belediye bakanlarnn
kendisiyle grme abalarna karlk hepsini reddetmitir. Hibirisini kabul
etmemitir. Beni gein, beni kabul etmemesi, benim hakkmda pein hkml
olmasnn bir sonucudur. Bunu doal karlarm. CHP'li belediye bakanlarn
da karsna alp konumamtr. Hatta Adalet Partili belediye bakanlarn da
makamna kabul edip, sorunlarn dinlememitir. Byle bir Vali Ordu'da grev
yapyor, o yrenin insanlar olarak, byle bir Valinin ynetimi altnda 1980
Trkiye'sinde durumumuzu siz deerlendirin. Ne durumlara kalabiliriz? Bu Vali
Ordu'ya gelir-gelmez toplant yapmad m? Elbette yapt. Kimlerle yapt? lk
olarak MHP'li GD'li militanlarla topland. Toplant yeri Valilik Makam hi bir
zaman olmad. GD salonu oldu. Orda yapt toplantlar. Bu salonda Ordu
Blgesi'nde MHP'nin nasl rgtlendirileceini, nasl yan kurulularnn
tekilatlandrlacana, kararlar alnd. Yoksa Ordu halknn sorunlar
tartlmad burada. Bu Vali, 6-7 aylk grevi srasnda tek bir eme bile
yapmad. yi bir i yaptn gsteren tek bir kii ksn, ben btn sulamalar
kabul edeceim.
Bu Vali, Orduya 300'e yakn mezar hediye etmitir. Ama bugn yarglanan
benim. Ben "Kltr enlii" dzenlerken o silah datyordu. Tabutlarla cenaze
geiriyorum diye, otomatik silahlar Glky'e tayordu. nnde kendi arabas,
arkada da cenaze arabalar. Bunlar, tespit edilmi olaylardr. Birok MHP'li,
GD'li kiiler, Validen silah aldklarn blgemizde sa kurulularla ilgili alan
davalarda aktan aa sylemilerdir. Bir tek kii kalkp, ben Fikri
SNMEZ'den silah aldm, diyemez. Gerek bu davann sanklar, gerek
dardakiler, gerek tanklar, gerekse kar grmde olan MHPli GD'li
kiiler dahil hi kimse byle birey syleyemez. Mmkn deil. nk byle
bir olay yoktur.
Mahkeme tutanaklarnda, "Vali, bize polis elbisesi giydirdi, ben aranyordum.
Vali beni istetti." eklinde aklamalar vardr. Adam, adam ldrmekten
aranyor, Vali makamna aryor, polis elbisesi giydiriyor, Aybast'ya

operasyona gnderiyor. Glky'e operasyona gnderiyor. Ama, devletin

etkinliini, devletin erefini, haysiyetini yok eden Fatsa Belediye Bakan'dr!
Bunlar mahkeme tutanaklarnda ortadadr. Bunlar ben sylemiyorum. Kendi
ibirlii iinde olduu o gnk sanklarn dosyalar incelendiinde, hepsi
ortaya kacak olaylardr.
Vali, bu toplantlarda birok eylem planlar yapmtr. Yani, MHP'lilerin,
GD'lilerin olmad blgelere nasl gireceklerini, nasl rgtleneceklerini,
nasl eylemler yapacaklarn ve kendisinin nasl destek alacann planlarn
yapmtr. Bunlar da anlatlmtr o mahkemelerde, zabtlarda vardr bunlar.
Birok olaylardan aranan faistler, eli kanl militanlar, polis ve asker elbisesi
giyidirilerek, Glky'e, ama'a, Aybast'ya nye'ye ve Ordu'nun eitli
blgelerine, Hasanck Kyne varncaya kadar slendirilmitir. Bu arada
saldr hedeflerinden biri de belediyeler olmutur. Bu belediyeler MHP'nin
sleri haline getirilmek istenmitir.
Ordu'da ky, kasaba, ile ve merkez olmak kaydyla 36 belediye olduunu
hatrlyorum. Bunlardan 27 tanesi CHP'li ve belediyelerin byk ounluu da
demokrat ve ilerici kiilerden olumaktadr. Belediyeler demokrattr.
Demokratik bir yapya sahiptir. Daha nce de sylediim gibi, belediyeler
demokratik olmak zorundadrlar. Bu anlamda bir demokratikleme vardr, o
yrelerdeki belediyelerde. Bunun dnda kalan belediyeler de MSP, AP, MHP
arasnda bllm belediyelerdir. Bu 27 tane belediye Ordu Valisinin ilk
hedefleri olmutur. Bunlardan i1k saldrd yer, Grgentepe Belediyesidir. Bir
gece yars gider, kuvvetleriyle birlikte girer, belediyenin btn kaplarn krar,
depolarn krar, camlarn erevesini dktrr, arama gerekesiyle. Ve
belediye reisini evden aldrp, getirtir makamna. Belediye reisinin kendisine,
"Bu devlete yaplan bir zarardr, beni daha evvel kaldrsaydnz, ben daireleri
atrrdm, aramanz yapardnz" demesi zerine, belediye reisini dvmeye
kalkyor ve orada belediye reisi ile kapyor. ( Bu dava Ordu Adliye'sinde
mevcuttur. Belediye reisi 200.000 lira civarnda cam ereve bedeli olarak
tazminat davas amtr.)
Ordan dnmtr rmeli Belediyesi'ne. Belediye reisinin kemiklerini kryorlar.
Mahalle halk belediye reisi Osman UYGUN'u Ankara'ya hastaneye kaldryor.
Gz yldrma ve militanlar vastasyla belediyelere kar yaplan bu saldrlar,
en son Fatsa Belediyesi'ne ynelmitir. Fatsa ile Fatsa Belediyesi'ni her
taraftan kuattktan sonra, civar il ve ilelerdeki belediyeleri yerle bir ettikten
sonra ve MHP'li, GDli militanlarn hakimiyetini blgede kurduktan sonra
hedef artk Fatsa'dr. Fatsa Belediyesi'dir ve onun Bakan'dr. Bu anlay
iinde bir propaganda iine giriiyor. Ve ite o dnemde "Fatsa Kurtarlm
Blge", "Kzl gne Fatsa'dan doacak", "Komitelerin ynettii ehir" ve
benzeri sfatlar durmadan gazetelerde kmaya balyor.
Vali Reat AKKAYA o dnemde, Samsun'dan, Ordu'ya gemekte olan Genel
Kurmay Bakan Kenan EVREN'e "Paam Fatsa'dan geerken yksekten

uun helikopterle, sebebine gelince Fatsa'da DEV-YOL militanlar ate edip

sizi drebilir", demitir. Ki, Kenan EVREN bunu bir ok konumalarnda da,
bu durumun yetkililer tarafndan kendisine bildirildiini aklamtr.
Reat AKKAYA, Fatsa'y canavar gstermek peindedir. Kendi yapacaklarna
hakllk kazandrmak iin bu tr bir propaganday gelitirdi. Daha sonraki
gnlerde yine Nokta Operasyonu'ndan bir-iki gn nce Hrriyet Gazetesi'nde
balk kyor, "Fatsa kuatld" diye. Tm bu haberlerin. Kayna, Vali Reat
AKKAYA ve adamlardr. Maksatl yapmlardr. Yani Fatsa'y basnda
Trkiye'ye hedef gstermilerdir.
Onun dnda "ki assubay karld" diye gazetelerde manet atmtr. Ve her
ey Fatsa'nn aleyhine hazrlanmtr. Nihayet maskeli-maskesiz binlerce
muhbir, faist, eli kanl katillerle beraber, devlet gleri, Fatsa'ya "Nokta
Operasyonu" dzenlemitir. "Nokta Operasyonu"nun ksa tarifi budur. lk
etapta Belediye Bakan bata olmak zere, 300'den fazla Fatsa'lnn
gzaltna alndn gazeteler yazmtr. Yaplan arama, taramalarda 22 tane
silah ele gemitir, bunun 17 tanesinin de ruhsatl olduu daha sonra tespit
edilmitir. Samimiyetle sylyorum, 4 tane jandarmayla Bolaman Kprsnde
durun bir pazartesi gn, yani Fatsa'nn haftas gn, 50 tane tabanca
alrsnz. Durdurun arabalar o gelen kyllerden 50 tane tabanca alrsnz.
Operasyona lzum yok. Blgemizdeki silah merak, hepinizce malumdur.
Herkes silah tar, orada. 4 tane jandarmayla durun, 50 tane silah alrsnz.
Ama onbinlerce polis, jandarma, komando birlii, muhbir, maskeli, maskesiz
militanlarla beraber yaplan operasyonlarda maalesef 22 tane tabanca ele
geiyor ve bu tabancalarn 17 tanesi de ruhsatl kyor.
Daha sonraki durumda, belediye bakan, iki ortaokul ocuu, bir de lise
talebesiyle beraber gizli rgt kurmaktan tutuklanyor. Vaziyete bakn... iki
tane ortaokul ocuu Ahmet ALKAN, Ahmet EMENCE, bir de lise birinci
snftan Nevzat YAZAR isminde bir ocuk. Bir Belediye Bakan hi adam
bulamad Fatsada, iki tane ocukla beraber gizli rgt kurdu ve tutuklanyor...
Bu Vali, "Fatsa'y vatan topraklarna katma" ad altnda, halka kan
kusturmutur. Halkn malna, canna, namusuna el atlmtr Fatsa'da.
Aramalar ad altnda evlere giren MHP'li militanlar, halkn parasna, kymetli
eyasna el koymutur. Bu aramalar esnasnda babann yannda kzna,
kocann yannda karsna, erkek kardeinin yannda kzkardeine el
uzatlmtr. Bu gn bu insanlar bunlar anlatamyorlar, bir ok tecavz olaylar
olmutur. Hibir tanesi adli mercilere intikal etmemitir, ettirilememitir.
Vatandalar ikayetlere gelmilerdir, ama aylarca ikence grmlerdir.
Basklar sonucunda dava amaktan vazgemilerdir. Ama bunlar birgn
mutlaka aklanacaktr.
Belediyemizin bir memuresi, Fatsa Emniyeti'ne alnyor. Ve ifadesinden vaz
geiyor. Burada ifadesi okundu. Kimseyi sulamyor, oysa ki benim

telefoncum, yani Fatsa Belediye Bakannn tm grmelerini temin eden

kz. Ve bundan hakkmda ifade istenmiyor. nk, istenemiyor, istendii
zaman sonular baka trl kacakt, nk kirletilmiti ve tehdit edilmiti.
Halen tehdit altndadr. Syleyemez gerei. Ama bu, gelecekte
sylenmeyecek, bu haklar aranmayacak anlamna gelmez. Fatsa halk bunu
hi unutmayacaktr.
Fatsa'da birok i yerleri talan edilmitir, arkadalar burada anlatt. Benim bir
daha onlar bir bir, isim isim saymama gerek yok. Bu konuda benim de
ikayetlerim, dilekelerim oldu, delil yetersizlii, delil yetersizlii, delil
yetersizlii...
ki kere belediye seimlerinde, bir de ondan nce silahl saldrya
urammdr. Tanklarla, her eyiyle ortadadr, hibir dosya ilem grmemitir.
Evim yaklmtr, isim isim hepsini vermiimdir. Ama, hepsi delilsizdir bunlarn!
Ancak, br yandan bir fndk mitingine katld diye 3-4 sene burada yatan
insanlar olmutur. Daha sonra mahkemece tahliye olmulardr. Ama, br
taraftan ev yaklmtr, insan kurunlanmtr, i yerleri talan edilmitir, bunlarn
hibirisinin hakknda bir ilem yaplmamtr.
Vali Reat AKKAYA, yaptklarn aka sylemitir, bunlardan en arpclar da
kulland maskeli muhbirler olaydr. Vali Reat AKKAYA, devlete yardmc
olarak grd maskeli muhbirler olayna iddia makam- imdiki savclar
kastetmiyorum daha ncekileri kastediyorum- kendileri de devlete yardmc
olduklarn sylemilerdir ki, onlar da o valinin dncesine katlyorlar.
imdi, hep beraber bir bakalm, bu insanlar cidden devlete yardmc mdr?
Yardmc olma durumunda insanlar mdr?
Daha sonra, bu maskeli muhbir faistlere, valinin talimat zerine, sorgulama
heyetlerinde grev verilmitir. Yani bu insanlar, u salonda bulunan ve
bulunmayan Fatsa Davas sanklarnn sorgulamalarna girmilerdir. Ve
arkadalarn da anlatt gibi, birok olaylarn tezgahlanmasnda insanlarn
zerlerine yklenilmesinde barol oynamlardr. nsanlara ikence
yapmlardr. Kendi blgelerinde daha nce yaanm olaylar, bildikleri,
duyduklar kadaryla anlatarak, kendi blgelerinden sulamak istedikleri
insanlarn sank olmasn salamlardr. Ayn zamanda bu insanlar, -ben
daha sonra anlatacam- bana yaplan saldrnn da mimardrlar.
Bu anlattklarm daha fazla uzatmayacam. Ksacas, valinin dier
yaptklarn anlatmayacam. Bu durumu, mahkemede ifade veren tanklar ve
sanklar eitli biimlerde anlattlar. Bunun tesinde bir ok mteki tank, ve
kendilerinin MHP'li olduklarn, kendi ifadelerinden anlalan kiiler,
sorgulamalara ve operasyonlara katldklarn, burada sylediler. Kendileri
syledi. Bunu, ben sylemiyorum. "Falancann sorgulamasma katldm"
diyorlar.

Fahrettin DEMR, "Atf ZGEL'in sorgusuna katldm" diyor, ben demiyorum

ki. Ve bu adam MHP'lidir, herkes bilir bunu, gizlenecek yan yok, ak her ey.
Atf ZGEL'le ayn kydendir bu insan.
Ayrca, blgemizde devam eden Glky, Aybast, nye davalarnda
mahkemede verdikleri ifadelerinde, birok sa ete mensubu kiiler,
kendilerine vali tarafndan silah verildiini, asker, polis elbisesi giydirildiini
sylemekten ekinmemilerdir. Bundan da gurur pay karmlardr, "biz
devlete yardmc olduk" diye. Birok cinayet san devlete yardmc oluyor!....
Vali Reat AKKAYA, hibir ekilde gizlemeyecei bu faaliyetlerinden dolay,
devletin MHP'li ve GD'li etelere teslim etmi olmuyor mu? Bu eteleri
ynlendirerek, birok insann lmnden, birok i yerinin tahrip edilmesinden
sorumlu olmuyormu?
Her ey ortadayken, herkes bu gerekleri bilirken, iddianamede bu gereklere
hi deinilmemektedir.
Oysa, Ankara MHP iddianamesinde valinin birok durumundan sz
edilmektedir. Ama dikkat edilirse, Fatsa Dev-Yol iddianamesi diye adlandrlan
elimizdeki iddianamede Vali Reat AKKAYA'nn bu ilerinden sz
edilmemektedir.
Kanmca u mantkla hareket etmitir savclar: "Devletin valisi su iler mi?"
Bu manta gre hareket edersek, devletin babakan, bakan da su ilemez.
Oysa ki, lkemizde babakan da bakan da su iledikleri gerekesiyle idam
edilmilerdir. Yakn gemiimizde, (ki bu 12 Eyll' kastediyorum) bir bakan,
yetkisini ktye kullandndan dolay ar ekilde cezalandrlmtr.
Ordu Valisi Reat AKKAYA, devletin kendisine verdii bu yetkileri ktye
kulland belgelerle ortadayken, u ana kadar yaptklarnn hesab
kendisinden sorulmamtr.
Ankara'da devam eden MHP Davas ddianamesi'nde Reat AKKAYA'nn
kiilii ve Ordu Blgesindeki faaliyetleri yer alrken, Fatsa Devrimci Yol Davas
ddianamesi'nde, Valinin kiiliinden, blgemizdeki faaliyetlerinden hibir sz
edilmemektedir. Bu tarafl bir mantn sergilenmesidir bence. Adeta
iddianamede Vali AKKAYA'nn faaliyetlerinin hesab, Fatsa Belediye
Bakanndan sorulmaya kalklmaktadr. Oysa, tam tersi olmalyd, deminde
syledim, gene sylyorum ve de gnl rahatl ile sylyorum: Btn
Fatsa'y MHPliler de dahil, getirin u salona doldurun, ifadelerini aln, bir tek
kii kalkar da vali AKKAYA'nn davranlar gibi, bir davranm anlatrsa tm
sulamalar kabul ediyorum. Yoktur. Olmaz.
Davann btnl iinde bir deerlendirme yaplrsa, Vali Reat AKKAYA
hakknda ortaya kan durum, ok net biimde meydandadr. MHP ve GD'nin

blgedeki rgtlenmesini salam ve onlar silahlandrarak, blgemizde 300'e

yakn insann lmne neden olmutur.
Blgemizde gelien olaylarn ba sorumlusu bu Vali ve yandalardr. Vali
hakknda soruturma almas iin yeterli belgeler, blgemizde devam eden
Fatsa, Aybast, Glky, nye davalarnda, ayrca blgemizde "lkc
Kurulular" ismi altnda devam eden mahkeme dosyalarnda mevcuttur. Vali
Reat AKKAYA hakknda su duyurusunda bulunulmasn
mahkemenizden talep ediyorum.
Vali hakknda syleyeceklerim bunlardan ibarettir imdilik.
ddianame'nin 131. sayfasmn 8. ve 9. paragraflarnda;
"Yine yaptmz tespitlere gre Fatsa etnik yap olarak,
a) Alevi Trkmenler,
b) Snni Grcler,
c) Snni yerlilerden olumaktadr,"
denilerek devamla:
"Genellikle muhafazakar yapdaki Grclerle, yine blc akmlarn etkisiyle
Alevi Trkmenlerle ibirlii halinde devrimci eylemlere katlmlardr. Nitekim,
Bakan Fikri SNMEZ'de Grc aslldr,"
denilmektedir.
Burada tek doru olan ey, "Bakan Fikri SNMEZ'in Grc asll " olmasdr.
Onun dndakiler yaktrmadr.
ddianamenin birok blmnde bu konular arptlm kimi yerinde, etnik
gruplar arasnda blcl tevik ettiimiz, kimi blmnde de ibirliine
gittiimiz iddia olunmaktadr. Bu batan sakat bir mantk. Bir yandan ibirliine
gidiyoruz. br yandan da bu insanlar blmeye alyoruz. Bu tr bir iddia
yaktrnann tesinde bir anlam tamamaktadr.
Fatsa'nn gemiinde bu etnik gruplar arasnda geleneksel srtmeler
olmutur. Bunlar byklerimizden duymuuzdur. Yani, Grcler, Aleviler,
Trkler arasnda gemitir. Ekiyalk diye vasflandrld bir dnemde, bu
insanlar arasnda ldrmeye benzer birok olaylar yaandn
byklerimizden zaman zaman dinlemiizdir.
Fatsa'nn yakn gemiinde eitli kar ve siyasal gruplarn bu etnik gruplar
stnde nasl oyun oynadklar ve blclk yaptklarn bizzat yaayarak,
grmmdr. Yani, bu insanlar, eitli kar gruplar ve siyasal gruplar
birbirlerine kkrtarak menfaat temin ettiklerini ben kendim yaayarak
grmmdr. Onlar uzun uzun anlatma ihtiyacn duymuyorum.

Gnmzde ise, kastettiim 1980 Fatsa's. Fatsa'da birlik ve beraberliin

saland bu etnik gruplar arasnda hibir olay olmadn gsterecek olun
durum udur Fatsa'da 1980 Trkiye'sinde Alevi-Grc-Trk atmas veya
buna benzer en ufak bir olay szkonusu deildir, byle bir ey olmamtr. Ki,
Fatsa tarihinde, saylarn azlndan dolay hibir dnemde seimlere
katlmalarna karn Grc kesiminden belediye bakan seilememitir.
Birok kere seime girilmitir. Seime giren Grc kesimi eitli partilerden,
hatta Cumhuriyet Halk Partisi'nin benden nce bamsz adaya seimi
kaptrma olay Cumhuriyet Halk Partisi'nin adaynn Ayhan TANDODU
isminde bir Grc olmasndadr. Yani, Yener TOPALOLU'nun bamsz
seimi kazanmas olay, Cumhuriyet Halk Partisi adaynn Grc olmasyd.
Bu kadar ztlama krklenmitir, o dnemlerde. Bunun nedeni ise, yllardan
bu yana bu etnik gruplar arasnda srtmeyi baz evreler krkledii iindir.
1979 belediye seimlerinde soygun ve smrye kar olan bir kii olarak
tannmamn tesinde, blcle de kar olan bir insan olarak tannrm;
bundan dolay Alevi kesiminden, Grc kesiminden ve yerli Trklerden geni
destei bulup, belediye bakan seildim. Fatsa'da blclkten kar
umanlara indirilmi bir darbe olduu gibi, iddianamede, blclk yaptm
iddiasna da en iyi bir cevaptr bu. nk ben, Fatsa'da salt bir kesimin oyunu
almammdr. Toplumun, o etnik yapnn her tarafndan oy almm. ullu
semti, Akl Tepesi, Alevi kesimleridir. Silmece oy almmdr. Kurtulu
Mahallesi'ndeki Grcler ounlukta, %80'i silmece oy almmdr. Mandra
taraf Trktr, silmece oy almmdr. Benim tek oy dk aldm yer, Fatsa
merkezden, M.Kemal Paa Mahallesi'dir. Ve oras da sermaye evrelerin
oturduu bir mahalledir. Orada da adaylar gemiimdir. Ancak, 10 oy
gemiimdir, 5 oy gemiimdir. Ama, dier yerlerde 3-5 karken, 300 oy
almmdr, byle silmiimdir. Bu da benim blcle kar oluumun en iyi
gstergesidir.
Bu olay, benim blclkten yana deil, birlik ve beraberlikten yana oluumun
en gzel rneidir. Zaten devrimci olmann bir kstas da, rkla ve
blcle kar olmaktr.
Bu gn nmzde duran, Fatsa Devrimci Yol ddianamesi adyla anlan bu
iddianamede yasal dayanaktan yoksun, hele ahsmla ilgili blmler tamamen
varsaymlar zerine ina edilmitir. Tm isnatlar ve ithamlar gcn hukuka
geerli olmayan kaynaklardan almtr. yle ki: ahsma getirilen
sulamalara delil olarak gsterilen belge, tank ve atf- crmlerin kayna
unlardr:
1- Baz gazetelerde 12 Eyll ncesi ve sonras kan haberler ve bana ait
olduu iddia edilen yaynlar.
2- Nokta operasyonu dneminde ve Vali Reat AKKAYA tarafndan oluturulan
sorgulama heyetinin hazrlad sorgulama tutanaklar.

3- Tank olarak gsterilen kiilerin byk bir ounluunun MHP'li ve GD'li

maskeli muhbir kiilerden olumas.
4- Aramalara tarafl polislerle birlikte katlan maskeli muhbirlerin su delili
olarak elde edildii iddia olunan baz eyalarn varl.
5- Bant zm ve baz fotorafar, vb.
Kiisel sulamalarma en byk kaynak Tercman ve Fatsa Gne
Gazetesi'nde kan baz yorumlar ve deerlendirmelerdir. Yani, Tercman'la,
Fatsa Gne Gazetesi'ne dikkat ederseniz, elinizdeki iddianamedeki
blmlerin bana ait olan blmleri bu gazetelerde kan yaynlardan alnmtr,
baka delil yoktur.
ddianamenin 159. Sayfasnn 4.paragrafnn son ksmnda;
"Devrimci Yol rgt devlet imkanlarnn desteinde devlet iinde devletmi
gibi hareket etmeye balam ve zlenen Fatsa komn kurulmutur."
denilmektedir. Bu komn meselesine daha nce cevap verdiim iin, burada
tekrar deinmiyorum.
ddianamenin kiisel sulama blmnde de yer alyor, bankalar, ki ona da
cevap vermek istiyorum. Buray da geiyorum.
Burada bir alnt var gene, Devrimci Yol'cu olmayan iileri iten kardm,
yerine Devrimci Yol'cu olan iileri aldm eklinde bir sulama getirilmektedir.
Benim dnemimde, Fatsa Belediyesi'nden bir tek ii karlmamtr. Bu
durumu dorulayacak bir tek delil dosyada mevcut deildir. Hal byleyken,
byle bir sulamaya neden ihtiya duyulduunu anlamak mmkn deildir. Bu
sulamann da esinlendii yer kanmca Tercman Gazetesinin bu konudaki
yaktrmalar olsa gerek. Halbuki savc, Fatsa Belediyesine bir yaz yazarak,
benim dnemimde ka iinin grevden atldn tespit edebilirdi.

Kepenk Kapatma Olay

Nereden ktysa ben kepenk kapattrmm, Kahramanmara olay ile ilgili.
Fatsa'da bu kepenk kapattrma ihtiyac varsa, bunu da kapattrmak cidden
gerekiyorsa, o zaman Fatsa'da militan yok, belediye reisine kaldysa bu
kapatma ii ki, Fatsa'da byle bir olay yok. Burada Tccar BRAHMOLU
gelip kendisi anlatt: "Kimse gelip bana fabrikan kapatacaksn demedi, ben
kendim kapattm" dedi. Aka unu diyemedi. "Kahramanmara katliamn
ben de protesto ettim" diyemiyor da; "Bana kimse gelip kapat demedi, ama

ben kendim o gn almadm, fabrikam kapatam" dedi. Buna benzer ben

hibir yerde rastlayamadm, yani bu yaktrmadan tede bir anlam tamyor,
bu hususlar ksa gemekteyim.
Bir de dikkat ekici yer...
Duruma Hakimi - Bu kepenk kapatma kendiliinden mi oluyor? Kendiliinden
mi gerekleiyor?
Sank - Fatsa halk kapatr, Fatsa halk kapatr. Kahramanmara duyulduu
zaman kapatr. Fatsa halknn o zellii yllardan beri var. Siz burada ok
arkadalarmza soruyorsunuz "Mitinge zorla adam gtrlm?" diye.
Fatsa'da zorla mitinge adam gtrmeye ihtiya yok. Bugn bile gidilsin, orada
miting dzenlensin, dolar oras. Fatsa halknn bu demokratik mcadele
gelenei vardr, lanetlemitir Kahramanmara olayn. Ve o dnemde kapatan
kapatmtr dkkann, ama kapatmayan da kapatmamtr, kimse de bir ey
dememitir. Bu konuda da, tccar kendisi gelmitir burada devrimcilerin en
kart olduu bir insan, fabrikatr bu adam- "bana kimse gelip, sen fabrikan
kapatacaksn demedi, ama ben kendim kapattm" dedi. Ak yreklilikle
syledi. Ha buna benzer kapatmlardr Fatsa halknn bu geleneinde vardr
ve durum byle olmutur.
Daha sonra yine, Halkevinde seminer verdiim iddia ediliyor. Ben, hayatmda
seminer vermedim. Ama "Fikri SNMEZ falan yerde mitingde konutu"
dendiyse dorudur. "Trabzon'da konutu" der, kabul ederim ben, ama bir
semineri kabul etmem, niye kabul edeyim? nk ben, seminer falan vermek
durumunda deilim.
Ama, olan faaliyetim, "Trabzon'da falanca mitinge katldn m, katlmadn m,
konutun mu, konumadn m?" Konutum, dorudur. Miting varsa bir yerde,
orda Fikri SNMEZ vardr, konuur. Ama bir seminer olaynda Fikri SNMEZ
olmaz, mmkn deil.
Ayrca, ok nemli grdm, yani Vali Reat AKKAYA zamannda oluturulan
sorgulama ekiplerinin ne biim bir ekip olduunu anlamanz bakmndan,
nnzdeki dosyalarda ( ben rakam yine yanl verebilirim, nk, o konuda
rakam tutmadm.) sadece 80'e yakn bir polis ifade tutana vardr, daha sonra
savclk tekrar bu insanlardan ifade almam, zaten savclarn da o insanlar
bir daha bulacan zannetmiyorum. Orada ok enteresan, ok ilgi ekici iki
tane rnek vereceim, o ifadelerden. Her eyi aklamaya yeterlidir. Yusuf
SNMEZ isminde benim olum var. O polis tutanaklar elime geince Yusuf
SNMEZ ismini grnce dikkatimi ekti. nk, aleyhte tank. E, imdi benim
olumu da benim aleyhime nasl tank yapmlar diye merak saikiyle okudum.
Hepsini okumak mmkn deil, nk, hepsini basma kalp yazmlar. Yalnz
zellikle o Yusuf SNMEZ'in ifadesine gzm takld iin, okudum. Adam
ifadesinde yle diyor: "Ben, Rize Birlik ofrym. stanbul-Rize arasnda
alyorum. stanbul'dan Rize'ye giderken ay molas verdim..." ( her halde

ifade karakolda soruluyor o imdi cevaplandryor) "Polisler alp getirdiler,

buraya niye getirdiklerini bilmiyorum?" Herhalde sorulmutur ki, "Ben Fatsa'da
neler olduunu bilmiyorum yani, Fatsa'daki gelimelerden haberim yoktur.
Ancak, btn bu ilerin Fikri SNMEZ'in bann altndan ktn biliyorum."
Buyurun ite cenaze namazna.... E, kardeim sen Rize Birlik ofrsn ta
stanbul'dan Rize'ye gidip- geliyorsun, Fatsa'da olup bitenlerden haberin yok,
ama bu iin ba Fikri SNMEZ olduunu hemen biliverdin.... ne de bildi!
imdi, buna benzer Aybast'dan bir vatanda, "beni z Fatsallarn nnde
aldlar" diyor. " zmir'e almaya gidiyordum". diyor, "Ve oradan alp karakola
getirdiler, niye getirdiler bilmiyorum" diyor. "Fatsada olup bitenlerden haberim
yok" diyor. "Ancak bu ilerin Fikri SNMEZ'in bann alandan ktn
biliyorum" diyor adam. O da bilmi Aybast'dan.
Ama, Fatsa'daki fabrikatr bilmiyor, tccar bilmiyor, Fatsa esnaf bilmiyor,
memurlar bilmiyor, grevlileri bilmiyor, ama Aybast'nn tepesinde zmir'de
alan adam biliyor, bu ilerin liderinin Fikri SNMEZ olduunu fevkalede
biliyor!.. Bilir, nk, polis demi ona "Seni serbest brakacaz byle de".
Yazm kada, Mantk bu olunca ve ifadelerde bu ekilde yrtlnce elbette
insanlarn madur edilmesi kolaylaacaktr. Ve yaktrmalar da birbirini takip
edecektir. nk, bu polisler daha nce anlattm gibi, MHP'li GD'li
insanlardr. Bunlar maksatl olarak, yoldan geeni alp, bilinli olarak ifadeler
ayarlarlarken; Fatsa'da yaanan olaylar, Fatsa'da yaayan bir esnafa-tccara
sormuyorlar; "kardeim, sen Fatsa'da yayorsun, Belediye Bakan'nn ne
gibi iler yaptn biliyor musun? Ltfen anlat" demiyorlar. Mahkemeye bir tek
tank getirilmitir benim iin, tek, yani Fatsa'dan bir tek tank. O da kendi
kymn muhtar Bahri ZEL isminde birisi. Birbuuk saat burada konutu,
hi bilgiye dayal bir eyi yok. Fatsa Belediyesinin nerede olduunu bilmez,
kumarhaneden kmaz, tandm bir adam, yal bir adam ve burada da hibir
ey diyemedi.
Ama, belediye meclisi yeleri buraya getirilmemitir. Belediye Meclisi
yelerinin 15 tanesinin ifadeleri alnmamtr. Fatsa'dan tccarlarn ifadesi
alnmamtr, esnaflarn ifadeleri alnmamtr. Belediye ile her gn iliki iinde
olan insanlarn ifadeleri alnmamtr. Ama, Kabakda Kynn muhtarnn
ifadesi alnmtr her nedense, bunlar dt kiidir, ifadeleri ayndr. Btn
ifadeleri bir kalptan km gibidir, ok ak bir tertiptir. nk, grgye dayal
hibir bilgileri yoktur, ilerde sulamalar blmnde onu biraz daha aacam,
burada fazla uzatmyorum.
Aslnda bu iddianamede ileri srlen sulamalarn aynsyla "41'ler Davas"
diye isimlendirilen 1982 Haziran'nda Skynetim 2 Numaral Askeri
Mahkemesi'nde yarglanmtm. Orda da ayn sulamalara cevap vermitim.
Kleci toplum banazl dourup onu kahramanlatrdysa, cretli klelii de
kapitalist toplum dourmutur. Ve yine cretli klelie kar mcadeleyi
douran da bu sistemdir. Su kavram da iinde yaanlan srelerden ayr
deerlendirilemez. yle ki, bugn su saylan bir ok olgu, yarn su

saylmayaca gibi, yine bugn su saylmayan eyler yarnlarda su

saylabilir. rnein bugn soygun, talan, telefecilik, ikence su saylmyor.
Ama, yarnlar ne gsterir bunu yaayanlar birlikte grecektir. Ve bugn
soyguna, tefecilie, talana, ikenceye kar mcadele su saylyor, yine
yaayanlar grecektir ki, bunlar su saylmayacaktr. Hatta bu insanlar lm
bile olsalar onurlandrlacaklardr.
Bu genel dorular benim iin de geerlidir.
Bunun iin benim yaptklarm da bu balamda ele almak lazmdr. Yllardan
bu yana sylediim gibi, ben devrimciyim. Neden devrimci olduumu, hangi
eylemler iinde bulunduumu anlattm. Bundan dolay beton duvarlara, demir
parmaklklara mecbur edildiim iin, hi ama hi znt duymuyorum. Aksine
gurur duyuyorum. Vatansever olduumu burada sylediim gibi, 25 seneden
bu yana her yerde syledim. Bunun iin kavgalara girdim. kence grdm,
zindanlara atldm, elbetteki bunlar doald.
Eer, bir lkede vatan, svire Bankalarndaki gizli hesap ve Amerikan Dolar
grlyorsa, bu insanlar da lkede ynetimi elinde bulunduruyorsa; vatanlar
iin daraalarn omuzlayanlar, elbetteki "vatan haini" iln edileceklerdir.
Demokrasiden yana olduumu, bunun iin de birok almann iinde yer
aldm belirttim. zellikle belediye bakanl dnemimde belediyeyi bir
demokrasi okulu haline getirmeye altm. Ve belediyeyi yle ynettim. Bu
konuda almalarm yukarda anlattm. Her eyden nce, bizce demokrasi,
oulculuk demektir. zcesi, ounluun ynetimde sz ve karar sahibi
olmas demektir. Kitleler hem sorunlarn tespitinde, hem zmne ilikin
kararlar da katlmc olmaldr. Ayn zamanda bu kararlarn da pratie
uygulanmasnda var olmaldr. te byle bir anlayn rndr Fatsa
Belediye pratii.
Yamuru bulutsuz yaam lmsz dnemediimiz gibi, gelimeler de,
maddi hayattan bamsz ele alnamaz. Onun iin yukarda belli oranda da
olsa anlattm almalarm, bu balamda ele alnp, deerlendirilmelidir.
Yaptklarm neye hizmet etmektedir? Bu, tarafsz, nyargsz bir gzle
deerlendirilirse; iddia makamnn dt yanlla dmek elde deildir.
yle ki; yaptm tm almalarm 1961 Anayasas erevesi iinde olmasna
karn, bugn bu koullarda 146/1 maddesiyle; yani, mevcut anayasal dzeni
tayir, tebdil ve ilgaya eylemli kalktmdan, idam istemiyle yarglanyorum.
Ben yaptklarm, Fatsa, Trkiye ve Dnya halklarnn gzleri nnde yine
ben, yaptklarm mevcut devlet mekanizmasnm, mevcut kurumlarnn gzleri
nnde yaptm. Ve yaptklarm hibir dnemde reddetmedim. Etmediim gibi,
ne savclkta, ne de szlerin karsnda reddettim. Byle bir yntemi semem,
her eyden nce kiinin kendi kendisiyle elikiye dmesi, kiinin kendine
gvenmemesi demek olurdu. Riyakarlk olurdu. Kendine gvenmeyen kii

bakalarna da gvenemeyeceinden, benim ksa sreli belediye bakanl

dnemimdeki baarlarla da eliirdi.

Sonu
Sorgumu balarken, burada uzun bir savunma yapma durumunda kaldm.
Ben bu savunmay, kendimi herhangi bir sululuk altnda grp, o ilerden
kendimi syrmak adna yapmadm. Sadece ve sadece Fatsa gereini, Fatsa
Belediyesi'ni anlatmak, k tutmak asndan yaptm.
yle bir derdim olmad; ben, poliste ve savclkta da kabul ettiim eyleri, 20
sene nce sylediim her eyi, 20 seneden bu yana sylediklerimi
mahkemeniz huzurunda nedenleriyle beraber akladm. Benim, inkar diye bir
derdim olmamtr. Bu, sorgumun, savunmamn btn iinde deerlendirildii
zaman ok net ortaya kacaktr. Ne olduumu anlattm, daha fazlasn
kendimi fazla gstererek deil, ne isem o ekilde anlattm. Dncelerimi o
ekilde ortaya koydum. lediim sular varsa, bunlar su kabul ediliyorsa;
bunlar iledim, dedim. Ben su kabul etmem; ama, bugnk yasalar kabul
edebilir. O benim takdir edeceim olay deildir. O sizlerin takdirine bal bir
olay.
Ve son olarak syleyeceim birka sz var; onu da syleyerek, savunmam
burada noktalamak istiyorum:
Sorgumun bandan bu yana, ne olup olmadm, neleri yapp yapmadm,
yine neyi ne adna yaptm somut rnekleriyle ortaya koydum. Her eyden
nce, yaptklarm yaadm toplumsal sreten ayr deerlendirilemez. Byle
bir deerlendirme insan bilimsizlie, dolaysyla bilim dmanlna ve
sonuta kadercilie gtrr. Kiilerin tavrlar, iinde yer aldklar sosyal,
siyasal, ekonomik koullardan bamsz ele alnp deerlendirilirse; bu,
babasz veya anasz ocuun varln kabullenmeye benzer. ocuu ana
dourur. Olgular da maddi koullar dorur.
ddia makam, eylemlerde bulunduumu iddia ediyor, hem de hi bir kant
gstermeden. Niye byle bir gayret iinde bulunuyor? Bu konuda elbette
bildiim ve kesin doruluuna inandm dncelerim var. Ancak, bugn
burada sylemeyeceim. Benim almalarmdan rahatsz olan Fatsa, Trkiye
ve Dnya egemenleri, dn olduu gibi, bugn de ayn dille konuuyor. Hangi
almam, hangi eylemim Anayasal dzene yneliktir? Kavrayamyorum.
stanbul'da ve zmir'de 6. Filo'nun sarnlarn, vatanma, onuruma ve
namusuma sahip karak denize dkmem mi? Fndk mitinglerinde konuarak,
zam zulm, ikenceyi, taban fiyat politikasn emekilere anlatmam m?
amurdan yrnmeyen sokaklar halkla birlikte olup, halkn gcnn ne

olduunu gstere gstere amurlar skp atmam m? Kurbaa sesinden

uyunmayan bataklklar yine halkla beraber olup kurutmak ve oraya yol
yapmam m? Yozlam emperyalist kltre kar, halkmzn z kltrn, z
deer yarglarn ieren Kltr enlii dzenlemem mi? Buna benzer
almalar m? Anayasal dzeni silah zoruyla ykmaya kalkma eylemi?
ddia makam iin, bunlar 146/1'den yarglanmaya yeterli oluyor. Bu mantk
kendi iersinde elikilerle doludur. Kiiler hakknda eitli karlamalarda
bulunmak, eitli iddialarda bulunmak, bir anlamda onlar cezalandrmak
kolaydr. Ama, burada unutulmamaldr ki, bir de insanlarn vicdanlar ve deer
yarglar vardr. Hibir dnemde sulu olduuma inanmadm. nanmyorum da.
Yaptklarm, insanlar daha mutlu, daha zgr olsun diyedir. Halkm daha
onurluca yaayabilsin istedim. Ktden, zordan, iddetten yana olmadm,
hibir zaman.
Savunmamn burasnda- tahliye isteyip istemeyeceim konusunda- baz
dnceler belirebilir beyinlerde. Hemen yantlayaym. Ben tahliye isteminde
bulunmayacam. Tahliye isteminde bulunmam gerektirecek bir nedenin
olduu inancnda deilim. Bir gn benim ne denli hakl olduum ortaya
kacaktr.
almalarmdan dolay sulanyorum. Halbuki almalarndan dolay ben,
Fatsa ve lke halknn gnlnde, onlarn onurlu vicdanlarnda oktan
aklandm. Tahliye isteminde bulunmama, bu almalarmdan u veya bu
lde de olsa, pheye dmem olur. Halbuki ben bu almalarmla bir
para da olsa faydal olabilmisem, (olduuma inanyorum;) onun iin
pheye dmemi gerektiren hi, ama hibir neden yoktur. Elbette bir belediye
bakan olarak herkesi memnun etmem dnlemez. u veya bu
nedenlerden dolay kartlarm olacaktr, olmutur da. Ancak, onlarn says
ok snrldr. Onlarn memnuniyetsizlii, benim belediye bakan olarak
toplumsal hizmetleri yerine getiremeyiimden deil, kendi zel karlar ile
ilintilidir. Toplumumuzda bu tr insanlar her zaman olmutur. Ve bundan sonra
da olacaktr.
Beni kim nasl karalarsa karalasn, ben, Fatsa halknn gnlnde taht
kurmuumdur. Onu skp atmann imkan yoktur. nk, bu duruma beni
Fatsa halk getirmitir. Bundan dolay da gurur duyuyorum. Fatsa Halknn
gznde ben, kardeliin, beraberliin ve bamszln, demokrasinin
ahsnda simgeletirildii bir insanm. Bu, kolay kazanlacak vasf deildir, ve
de yle kolay kazanlmamtr.
Burada yarglanmamn asl nedeni, ksa yaptm Fatsa Belediye Bakanl
dnemimde, gerekletirmi olduum hizmetlerin unutturulmak istenmesidir.
Ne var ki kendi alarnda alarn deitirmek iin aba harcayanlar, ne
denli unutturulmak istenmise, alar getike sulara, topraa dm nar
tohumu gibi byr, ulular, sayg kazanr.

Bundan dolay bugn siyasi dncelerime zincir vurulmak isteniyor. Tarihin

hibir dneminde insanla yaplm hizmetler unutulmam,
unutturulamamtr. amz uzay a da olsa, gemi alarda dncelere
vurulacak zincir bulunamad gibi, amzda da henz bulunmamtr ve de
bulunamayacaktr. Tarihi gelimeler bunlar bizlere gstermitir. Bilimin de
kabul ettii budur. Bunun dndaki abalar bounadr. Ve a ddr.
Fatsa Belediye Bakanlm srasnda yaptm hizmetleri belli bir ama
uruna yaptm ileri srlebilir, yle deerlendirilebilir. Ben ne i yaptysam,
Fatsa halkyla beraber yaptm. Halktan kopuk hibir davranm olmamtr.
Tm yaptklarm halkn katklaryla yaptm. Bu almalarma Fatsal genler
de katlmlardr. Bu insanlar eitli siyasi dncelerin taraftarlar olabilirler. O
benim bileceim i deildir. Bu durumu deerlendirmek benim grevim de
deildir.
Amacm, halka hizmet olduuna gre, herkesin bu hizmet yarna katlma
hakk vardr. yle olmutur. Fatsa Belediyesinin halka hizmet gtrmesinde,
tm emei geen Fatsa halkna burada teekkr ederim.
Bu hizmetlerde emei geen, u veya bu siyasetin insanlar olarak sulanmak
istenen genlere, bu davann tm sanklarna da teekkr ediyorum.