HARUN YHYA

ADNAN OKTAR

Hz. Mehdi (.s.)

hz. brahimin nslindndir

Bu kitabda istifad ediln aylr Z.Bnyadov v V.Mmmdliyevin

trcm etdiyi Qurani-krim malndan gtrlmdr.

Birinci nr: Yanvar, 2008

Aradrma
Nriyyat

Talatpaa mh. mirqazi ksi

brahim Almaz Mrkzi
A blok, mrtb 4, Okmeydan- stanbul
Tel: (0 212) 222 00 88

Nr: Seil ofset

100 il mhllsi, Mas- ST, Mtbilr sayt
4-c k, Nmr: 77, Balar- stanbul
Tel: (0 212) 629 06 15

www.harunyahya.org- www.harunyahya.net
www.harunyahya.az

MNDRCAT:
Mslmanlarn Tvrat v ncil mnasibtlri il laqdar vacib izahlar

Giri: Yaadmz axr zaman v Mehdi (.s.) mjdsi

Mehdinin (.s.) x btn mqdds kitablarda mjdlnir
Hz. brahimin hnif dinin tabe olmaq
Axr zamanda dnyaya din xlaq hakim olacaq
Yhudi qaynaqlarnda hz. brahimin nslin vd ediln hakimiyyt v
Mehdinin (.s.) hz. brahimin nslindn olmas
Tvratda hakimiyyt vd ediln birliyin xsusiyytlri
Tvratda israiloullar dey xitab ediln qvm Mehdi camaatdr
Tvratda v digr yhudi qaynaqlarnda Mehdiy (.s.) iarlr
ncild Mehdiy (.s.) iarlr
Quranda v digr islami qaynaqlarda Mehdinin (.s.) iarlri
Ntic: Allah vdindn dnmz
Tkaml yalan

Yaz v srlri haqqnda

Harun Yhya txllsndn istifad edn yaz Adnan Oktar 1956-c ild
Ankarada anadan olmudur. btidai v orta thsilini Ankarada almdr. Daha sonra
stanbul Memar Sinan Universitetinin ncsnt fakltsind v stanbul Universitetinin
Flsf blmsind thsil almdr. 1980-ci illrdn bu yana imani, elmi v siyasi
mvzularda bir ox sr hazrlamdr. Bununla yana, yaznn tkamllrin
saxtakarlqlarn, iddialarnn sasszln v darvinizmin qanl ideologiyalarla olan
qaranlq laqlrini ortaya qoyan ox hmiyytli srlri vardr.
Harun Yhyann srlri txminn 30.000 klin olduu cmi 45.000 shiflik
klliyyatdr v bu klliyyat 60 frqli dil trcm edilmidir.
Yaznn txlls inkar dncy qar mbariz aparan iki peymbrin
xatirsin hrmt olaraq adlarn yad etmk n Harun v Yhya adlarndan
gtrlmdr. Yaz trfindn kitablarn z qabnda Rsulullahn mhrnn
olmasnn simvolik mnas is kitablarn mzmunu il laqdardr. Bu mhr Quranikrimin Allahn son kitab v son sz,
Peymbrimizin (s..v.) xatml-nbiya
olduunun rmzidir. Yaz btn yaynlarnda Quran v Rsulullahn snnsini zn
rhbr etmidir. Bu surtl, inkar dnc sistemlrinin btn tml iddialarn bir-bir
ortadan qaldrma v din qar ynln etirazlar tam susduracaq "son sz" sylmyi
hdflmidir. Byk hikmt v kamal sahibi olan Rsulullahn mhr bu son sz
sylmk niyytinin duas olaraq istifad edilmidir.
Yazn btn ilrindki ortaq hdf Qurann tbliini dnyaya atdrmaq,
bellikl, insanlar Allahn varl, birliyi v axirt kimi tml imani mvzular zrind
dnmy svq etmk v inkar sistemlrin sassz tmllrini v azn ttbiqlrini
gzlr nn kmkdir.
Nec ki, Harun Yhyann srlri Hindistandan Amerikaya, ngiltrdn
ndoneziyaya, Poladan Bosniya-Hersoqovinaya, spaniyadan Braziliyaya, Malayziyadan
taliyaya, Fransadan Bolqarstana v Rusiyaya qdr dnyann lav bir ox lksind
sevilrk oxunur. ngilis, fransz, alman, italyan, ispan, portuqal, urdu, rb, alban, rus,
bonaq, uyur, ndoneziya, malay, benqal, serb, bolqar, in, Danimarka v sve dili
kimi bir ox dil trcm ediln srlr xaricd geni oxucu ktlsi trfindn izlnilir.
Dnyann drd trfind fvqlad tqdir toplayan bu srlr bir ox insann
iman etmsin, bir oxunun da imannda drinlmsin vsil olur. Kitablar oxuyub
aradran hr ks bu srlrdki hikmtli, dolun, asan aydn olan v smimi slubun,
all v elmi yanamann frqind olar. Bu srlr srtli tsir etm, qti ntic verm,
etiraz v tkzib edil bilinmyn xsusiyytlri dayr. Bu srlri oxuyan v zrind
ciddi kild dnn insanlarn artq materialist flsfni, ateizmi v digr azn gr
v flsflrin he birini smimi olaraq mdafi etmlri mmkn deyil. Bundan sonra
mdafi etslr d, ancaq romantik inadla mdafi edcklr. nki fikri dayaqlar
aradan gtrlmdr. Dvrmzdki btn inkar cryanlar Harun Yhya klliyyat
qarsnda fikirl mlub olmular.

bhsiz, bu xsusiyytlr Qurann hikmt v ifad tsirliliyindn qaynaqlanr.

Yaz bu srlr gr ynmr, yalnz Allahn hidaytin vsil olmaa niyyt
etmidir. Bundan baqa, bu srlrin ap v nrind hr hans bir maddi qazanc
hdflnmmidir.
Bu hqiqtlr gz nn gtirildikd insanlarn grmdiklrini grmlrini tmin
edn, hidaytlrin vsil olan bu srlrin oxunmasn tviq etmyin d ox hmiyytli
xidmt olduu ortaya xr.
Bu qiymtli srlri tantman yerin insanlarn zehinlrini bulandran, fikri
qarqlq meydana gtirn, bh v trdddlri aparmaq v iman qurtarmaq n
gcl v iti tsiri olmad mumi tcrb il sabit olan kitablar yaymaq is mk v
zaman itkisin sbb olar. man qurtarmaq mqsdindn ox yaznn dbi gcn
vurulamaa ynln srlrd bu tsirin ld edil bilmycyi mlumdur. Bu mvzuda
bhsi olanlar varsa, Harun Yhyann srlrinin tk mqsdinin dinsizliyi yox etmk v
Quran xlaqn yaymaq olduunu, bu xidmtdki tsir, mvffqiyyt v smimiyytin
aq kild grndyn oxucularn mumi qnatindn anlaya bilrlr.
Bilmk lazmdr ki, dnyadak zlm v qarqlqlarn, mslmanlarn kdiyi
ziyytlrin tml sbbi dinsizliyin fikri hakimiyytidir. Bunlardan xilas olman yolu
is dinsizliyin fikirl mlub edilmsi, iman hqiqtlrinin ortaya qoyulmas v Quran
xlaqnn insanlarn qavrayb yaaya bilcklri kild izah edilmsidir. Dnyann
gndn-gn daha ox brndy zlm, fsad v qarqlq mhiti diqqt alndnda bu
xidmtin mmkn qdr srtli v tsirli kild edilmsinin lazm olduu aydndr. ks
halda, ox gec ola bilr.
Bu hmiyytli xidmtd ndrliyi zrin gtrn Harun Yhya klliyyat
Allahn izni il 21-ci srd dnya insanlarn Quranda tsvir ediln hzur, slh,
dzgnlk, dalt, gzllik v xobxtliy damaa vsil olacaq.

Oxucuya
Bu kitabda v digr ilrimizd tkaml nzriyysinin squtuna xsusi bir yer
ayrlmasnn sbbi bu nzriyynin hr cr din leyhdar olan flsfnin tmlini
meydana gtirmsidir. Yaradl v dolays il Allahn varln inkar edn darvinizm
150 ildir ki, bir ox insann imann itirmsin v ya bhy dmsin sbb olmudur.
Buna gr d bu nzriyynin yalan olduunu gzlr nn gtirmk hmiyytli imani
bir vzifdir. Bu hmiyytli xidmtin btn insanla atdrlmas is zruridir. Bzi
oxucularmz ola bilr ki, yalnz bir kitabmz oxumaq imkan tapa bilr. Bu sbbl, hr
kitabmzda bu mvzuya xlas d olsa yer ayrlmas uyun hesab edilmidir.
Qeyd edilmsi lazm olan baqa bir xsus da bu kitablarn mzmunu il
laqdardr. Yaznn btn kitablarnda imani mvzular Quran aylri ynnd izah

edilir v insanlar Allahn aylrini yrnmy v yaamaa dvt edilirlr. Allahn aylri
il laqdar btn mvzular oxucuda he bir bh v ya sual buraxmayacaq kild
aqlanmdr.
Bu mvzuda istifad ediln smimi, sad v slis slub is kitablarn ham
trfindn rahat baa dlmsini tmin edir. Bu tsirli v sad izah saysind kitablar
"bir nfsl oxunan kitablar" ibarsin tam uyun glir. Dini qti kild rdd edn
insanlar bel bu kitablarda bildiriln hqiqtlrdn tsirlnir v yazlanlarn doruluunu
inkar ed bilmirlr.
Bu kitab v yaznn digr srlri oxucular trfindn xsn oxuna bilcyi
kimi, qarlql shbt mhiti klind d oxuna bilr. Bu kitablardan istifad etmk
istyn bir qrup oxucunun kitablar bir yerd oxumalar mvzu il laqdar z tfkkr
v tcrblrini d bir-birlrin trmk baxmndan faydaldr.
Bununla bel, yalnz Allahn razl n yazlan bu kitablarn tannmasnda v
oxunmasnda itirak etmk d byk bir xidmtdir. nki yaznn btn kitablarnda
isbat v raz salc yn son drc gcldr. Bu sbbl, dini izah etmk istynlr n
n tsirli sul bu kitablarn digr insanlar trfindn d oxunmasnn tviq edilmsidir.
Kitablarn arxasna yaznn digr srlrinin tqdimatnn hmiyytli sbblri
vardr. Bu sayd kitab nzrdn keirn xs yuxarda yazlan xsusiyytlri dayan v
oxumaqdan xolandn mid etdiyimiz bu kitabla eyni xsusiyytlr sahib daha bir ox
srin olduunu grck, imani v siyasi mvzularda faydalana bilcyi zngin bir
qaynan mvcudluuna ahid olacaq.
Bu srlrd digr bzilrind grln, yaznn xsi qnatlrin v bhli
qaynaqlara saslanan izahlara, mqddsata qar lazm olan db v hrmt diqqt
yetirilmyn slublara, bhli v hminin incidici yazlara rast gl bilmzsiniz.

Mslmanlarn Tvrat v ncil mnasibtlri il laqdar vacib

izahlar
Allah Quranda mslmanlarn peymbrimiz hz. Muhmmd (s..s.), ondan
vvl gndriln btn peymbrlr v bu peymbrlr verilnlr iman etdiklrini
bildirir. Bqr sursinin 4-c aysind Rbbimiz mslmanlar n: O kslr ki,
sn gndriln v sndn vvl gndrilnlr iman gtirir v axirt d ksiz
inanrlar, - dey buyurur.
Quranda bildirildiyi kimi, ncil, Tvrat, Zbur v hz. brahimin shiflri kemid
yaam peymbrlr endirilmi kitablardr. Bu kitablarn bir qismi yox olmu, bir
qismi d dyidirilmidir. Lakin buna baxmayaraq, ilrind haqq din aid oxlu sayda
doru izah da vardr. Mslmanlar bu kitablar Quran v snny gr qiymtlndirib ay
v hdislr uyun olan aqlamalarn doru olduuna hsn-znn edirlr. Buna gr d,
Quran v snny uyun Tvrat v ncil izahlarn mslmanlar istifad ed bilrlr.
Ancaq bunlarn tmli Quran aylrin v hdislr uyun olmaldr.
Allah, bu kitablarn gndrildiklri dvrd insanlar n yol gstrici olduqlarn
bildirmidir. Aylrd bel buyurulur:

Sn zndn vvlkilri tsdiq edn Kitab haqq olaraq O nazil etdi.

Tvrat da, ncili d O endirdi. Daha nc insanlar hidayt etmk n. Furqan da
O nazil etdi. Allahn aylrini inkar ednlr iddtli zaba dar olacaqlar. Allah
yenilmz qvvt, intiqam sahibidir! ( Ali-mran sursi, 3-4)
Bir baqa ayd Tvrat n bel bildirilir:
bhsiz ki, Tvrat da Biz nazil etdik. Onda haqq yol v nur vardr.
(Allaha) tslim olan peymbrlr yhudilr arasnda onunla, din alimlri v
fqihlr is kitabdan qorunub saxlanlanlarla hkm edrdilr. Onlar ona
ahiddirlr. nsanlardan qorxmayn, Mndn qorxun. Mnim aylrimi ucuz
qiymt satmayn. Allahn nazil etdiyi il hkm etmynlr, lbtt, kafirdirlr!
(Maid sursi, 44)
Oxumaqda olduunuz bu kitabda da Tvrat v ncild bhs olunan axr zaman
lamtlri aradrlm v yalnz Qurana v peymbrimizin (s..s.) hdislrin uyun
aqlamalardan istifad edilmidir.

Giri:
Yaadmz axr zaman v Mehdi (.s.) mjdsi
Axr zaman dnyann son dvrlrini ifad edn szdr. slam qidsin gr,
qiyamtdn vvlki bu son dvrd insanlq ilk olaraq byk bir pozulma il qar qarya
qalacaq. Haqszln, zlmn, aclq v yoxsulluun, xlaqi pozuntunun, mharib v
qardurmalarn, qarqlq v anarxiyann artd bu qaranlq dvr insanlarn din xlaqna
ynlmlri il sona atacaq. Yoxsulluun yerini bolluq, haqszln v zlmn yerini
dalt v anlay, anarxiya v qarqln yerini slh v etibar alacaq, dnya tarixd he
olmad qdr gzllik v brkt iind olacaq. Allah dnyada aydnlq v brkt n
hz. sann yenidn dnyaya zhurunu v Mehdi siftini dayan mqdds bir xsi
vsil edck. Btn bunlar biz peymbrimiz (s..s.) trfindn mjdlnn, Quranda
da iar ediln ox qiymtli mjdlrdir.
Axr zamann lamtlrinin nlr olduunu, bu dvrd glmli olan hz. Mehdinin
xsusiyytlrini, hz. Mehdi gldikdn sonra dnyada nlr olacan v hz. sann
dnyaya gliini daha vvl nr etdiyimiz kitablarmzda trafl olaraq izah etmidik.
(trafl mlumat n baxn: Hz. Mehdinin x lamtlri v xsusiyytlri, Mehdi v
Qzl sr, Peymbrimizin (s..s.) dilindn hz. Mehdi, Qiyamt lamtlri, Qzl sr, Axr
zaman v Dbbtl-rz, Hz. sann lamtlri, Axr zaman Bdizzamanla anlamaq,
Harun Yhya)

Bu kitabmzda is Tvrat, ncil v Qurani-krimd hz. Mehdinin x dvr olan

axr zaman lamtlrin yer vercyik. Hminin yhudilrin Olam Ha-Ba (gzlniln
dnya), isvilrin Milenyum (min il) olaraq ifad etdiklri, peymbrimiz hz.
Muhmmdin (s..s.) is Qzl sr olaraq adlandrd din xlaqnn hakimiyyt
dvrnn xsusiyytlrini aradracaq.
Yhudi qaynaqlarnda tsvir ediln istr axr zamanda hz. Mehdinin xaca
dvrn lamtlri, istrs d hz. Mehdinin hakimiyytindki Qzl sr dvr islami
qaynaqlarda veriln izahlarla ox bnzrdir. Hr iki dind d insanlarn din xlaqndan
uzaqlaacaqlar, bu sbbl bir ox tinlikl qarlaacaqlar, tin bir dvrn arxasndan
gzl v aydn bir dvrn balayaca ifad edilir. Eyni kild, ncild izah ediln axr
zaman lamtlri v din xlaqnn hakim olaca dvrl laqdar izahlarn ox hisssi
islami qaynaqlarla uyunlar.
Bu kitabda Quran aylri, peymbrin (s..s.) hdislri v islam alimlrinin
izahlarndan lav, Tvrat v ncildn bzi hisslri aradraraq hz. Mehdinin xndan
vvlki dvrn lamtlrinin masir dvr n qdr ks olunduuna birlikd baxacaq.
Hminin kitabda Tvratda bhs olunan v hakimiyyt vd ediln israiloullar
qvmnn slind Mehdi camaat olduu, Mehdi camaatn tyin edck nsrn nsil
deyil, smimi iman olduu vurulanr. Mehdi (.s.) v camaat Allah n etdiklri
ilrin mvffqiyytli olmas il tannacaq. Allah dinini hakim etmk n qdrd kimi
vsil ets, bu xsusiyyt malik olanlar da onlar olacaq.
sl din xlaqnn btn dnyaya hakim olmas v bu sayd insanlarn hr cr
maddi-mnvi tinlikdn xilas olmalar btn iman ednlrin arzusudur. Mehdinin (.s.)
xndan vvl lamtlrd grndy kimi, yaanan bir ox hadis srlrl gzlniln
bu mbark dvrn baladn gstrir. Btn mminlr kimi, bizim d duamz Allahn
bizlr din xlaqnn dnyaya yaylmas n aparlacaq fikri mbarizd itirak etm
imkan vermsi v bizlri d bu mqdds dvr ahid etmsidir.

Mehdinin (.s.) x btn mqdds kitablarda mjdlnir

Dnyann sonundan vvlki dvr, yni axr zaman Allahn btn
mqdds kitablarnda bildirdiyi bzi lamtlri ehtiva edir. Fitn v qarqln n ox
yayld, din xlaqndan uzaqlamann v qarq hyatn ox qabarq kild yaand
bu xsusi dvrd Rbbimiz hidayt verici sifti il hz. Mehdini gndrck. Allahn bu
hmiyytli vzif n gndrdiyi hz. Mehdi imanndak smimiyyt, gcl Allah
sevgisi v qorxusu il btn dnyann hidaytin vsil olacaq. Allahn dilmsi il hz.
Mehdi qdrind olan bu stn vzifd mvffq olacaq v din xlaqn btn dnyaya
hakim edck.
Bu sbbl, hz. Mehdinin zhuru dnya tarixinin n byk hadissidir v bu
byk hadisy btn mqdds kitablarda iar edilir. Hz. Mehdinin glii yalnz

peymbr (s..s.) zamanndan deyil, minlrl ildn bu yana bilinn v gzlniln bir
mjddir. Peymbrimiz (s..s.) hdislrind Allahn vhyi olan btn kitablarda hz.
Mehdinin zhurunun xbr verir:
Naim buyurdu ki: Mn hz. Mehdini (.s.) peymbrlrin suhufunda
(shiflrd; Adm, it, dris v brahim peymbrlr endiriln shif klindki
kitablarda) bel tapram: Hz. Mehdinin (.s.) mlind n zlm, n d eyib yoxdur.
(Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh. 21)
Peymbrlr dair kitablarda Hz. Mehdinin (.s.) ii zlm v pislik deyil
klind ifadlr vardr. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 49)
bni Mnavi deyir ki: Danyaln (.s.) kitabnda bel yazlb: Hz. Mehdi (.s.)
xacaq v Allahu-tala daha vvl fsada dar olanlar v iman hlini onunla
qurtaracaq. Snnlr onunla canlandrlacaq.. (Bu hdis Kitabl-brhan fi lamtilMehdiyyil-axr zaman adl kitabn Sleymaniyy kitabxanasnda olan nsxsind
mvcuddur.)
Bu hdislrdn aydn olur ki, Mehdi mvzusu btn haqq dinlrin kitablarnda yer
almdr. Tvrat v ncild d hz. Mehdinin glcyi, xsusiyytlrinin n olaca,
faliyytlri v vsilsi il hyata keck din xlaqnn hakimiyyt dvr minlrl il
vvldn bildirilmidir. Hr n qdr hazrk dvrd thrif olunmu hallar olsa bel,
Tvrat v ncilin pozulmadan qaldna hsn-znn etdiyimiz hisslrinin Quran aylri
v Peymbrimizin (s..s.) hdislri il uyun olduunu grrk.
Allahn vhyi olan kitablarda minlrl il vvldn hz. Mehdinin x il laqdar
triflrin olmas, bu hadisnin ox hmiyytli olduunun bir baqa dlilidir. Axr
zamanda, qiyamt yaxn bu dvrd Allahn son xbrdar edici v mjd verici olaraq
gndrdiyi elisi hz. Mehdinin xsusiyytlrini v faliyytlrini bilmk son drc
hmiyytlidir. Hminin bu hyati mvzudan hr ksi xbrdar etmk v bu mbark
xsin mnvi yardms olmaq btn iman ednlrin zrin dn hmiyytli bir
vzifdir.

Hz. brahimin hnif dinin tabe olmaq

Mslmanlar v kitab hli: yhudilr v xristianlar frqli ritlr malikdir. Ancaq
istr yhudi v xristianlardan, istrs d mslmanlardan smimi olaraq iman ednlr
eyni tml dyrlr gr yaayrlar: Allaha qti olaraq iman etmk, Allaha he bir eyi
rik qomamaq, Allahn razl, rhmti v cnnti n yaamaq. Btn cmiyytlr
Allahn zlrin mr etdiklrini skiksiz olaraq yerin yetirmkl v Allah rzas n
Rbbimiz knldn tslim olub xeyir ilrd yarmaqla msuldurlar. Allahn varlna
v birliyin inanan, axirt qti iman edn v saleh mllr ilyn hr ilahi dinin
mnsublar da slind Rbbimizin hz. brahim endirdiyi haqq din tabedirlr.

Hz. brahim Allahn zn dost sediyi mbark v seilmi peymbrlrdn

biridir. Gndrildiyi cmiyyti irkdn uzaqladraraq bir v tk olan Rbbimiz iman
etmy dvt etmi, smimiyyt v gzl xlaq il btn iman ednlr nmun olmu
saleh bir quldur. Quranda Allah iman ednlr hz. brahim kimi knldn tslim olaraq
iman etmlrini bildirmidir:
Yax ml sahibi olun ozn Allaha tslim edn, brahimin hnif milltin
tabe olan xsdn din etibaril daha gzl kim ola bilr? Hqiqtn, Allah brahimi
dost tutmudur! (Nisa sursi, 125)
Quranda hz. brahimin dininin hnif din olduu bildirilir. Hnif sz Allahn
mrin tslim olan, Allahn dinindn he bir mvzuda dnmyn ixlasl adam
mnasndadr. Bir ayd Rbbimiz peymbrimiz hz. Muhmmd (s..s.) hz. brahimin
hnif dinin tabe olmasn bel bildirmidir:
Sonra sn: "Batildn haqqa dnrk mriklrdn olmayan brahimin dinin
tabe ol!" - dey vhy etdik. (Nhl sursi, 123)
Hz. brahimdn sonra oullar, nvlri v onun nslindn olan digr saleh
mminlr Allahn hz. brahim vhy etdiyi haqq din tabe olaraq yaamlar. Bu hqiqt
Quran aylrind bu kild bildirilir:
zn sfehliy qoyanlardan baqa kim brahimin dinindn z evirr?
Hqiqtn, Biz onu dnyada sedik. bh yoxdur ki, o, axirtd d mlisaleh
olanlardandr. Rbbi brahim: "Tslim ol!", -dedikd, o: "Almlrin Rbbin
tslim oldum!" - dey cavab vermidi. brahim v Yqub bunu z olanlarna
vsiyyt edib: "Ey olanlarm, hqiqtn, Allah sizin n din sedi, siz d ancaq
mslman olaraq lmlisiniz!" Yoxsa Yqubun lm yetidikd siz onun yannda
idiniz?! O: "Mndn sonra ny ibadt edcksiniz?" - dey olanlarndan
soruduu zaman, onlar: "Snin Allahna v atalarn - brahimin, smailin v
shaqn Allah olan tk Allaha tslim olacaq!", - dedilr. (Bqr sursi, 130-133)
Yuxardak aylrdn d aydn olduu kimi, mslman sznn mnas Allaha
tslim olan insan demkdir. Hz. brahimin hnif dini Allaha tslim olan yhudilr,
xristianlar v mslmanlar arasnda ortaq szdr. Hz. brahim iman etmk, ona sevgi v
hrmtl yanamaq, yhudi v xristianlar n olduu kimi, mslmanlar n d son
drc hmiyytlidir. Ancaq unutmamaq lazmdr ki, Allaha olan gcl iman, drin
sevgisi, Rbbimizin btn mrlrin knldn itati v stn xlaq il btn inananlara
nmun olan hz. brahim n yaxn olanlar, he bhsiz, ona v tbli etdiyi xlaqa tabe
olanlardr. Rbbimiz Quranda bel buyurur:
bhsiz ki, insanlarn brahim n yaxn olan onun ardnca gednlr, bu
Peymbr v ona iman gtirnlrdir. Allah mminlrin dostudur! (Ali-mran
sursi, 68)

Bu sbbdn, Allaha knldn iman edn yhudi v xristianlar hz. brahim v ona
tabe olan saleh mminlr kimi, yalnz Allaha ynlmli, hz. brahimin gstrdiyi gzl
xlaq, smimiyyti v drinliyi nmun gtrmlidirlr. bhsiz, inananlarn
Peymbr olan sevgilrini, itat v yaxnlqlarn gstrmlrinin n gzl yollarndan
biri onlar kimi saleh olmaq n sy gstrmkdir. Mslmanlar is Rbbimizin Quranda
mr etdiyi kimi, btn peymbrlr endirilnlr he bir ayr sekilik etmdn iman
edirlr.
Bel deyin: "Biz Allaha, biz nazil olana, brahim, smail, shaqa, Yquba v
onun vladna gndrilnlr, Musaya v saya verilnlr, Rbbi trfindn
peymbrlr veriln eylr inanmq. Onlardan he birini digrindn ayrmrq.
Biz ancaq Allaha boyun yn mslmanlarq!" (Bqr sursi, 136)
Hminin bunu da xatrlatmaq lazmdr ki, tarix boyu btn peymbrlr Allah
qatnda haqq olan din xlaqn insanlara tbli etmilr. Hz. brahim, hz. Yaqub, hz. Yusif,
hz. Musa, hz. sa, hz. Nuh, hz. eyb v digr peymbrlrin hams insanlar bir v tk
olan Allaha riksiz olaraq iman etmy, yalnz Onun razl n yaamaa v Onun
mrlrini yerin yetirmy dvt etmilr. Bir ayd bel deyilir:
Allah: "Dini doru-drst tutun, onda ayrla dmyin!" - dey Nuha
tvsiy etdiyini, sn vhy buyurduunu, brahim, Musaya, v saya tvsiy
etdiyini dind sizin n d qanuni etdi. Snin dvt etdiyin mriklr ar gldi.
Allah istdiyi kimsni zn ser v tvb edib Ona trf qaydan kimsni d doru
yola ynldr! (ura sursi, 13)
Grndy kimi, yhudilr v xristianlara (bzi hkm frqlri olmaqla birlikd)
endiriln din eynidir. Hr dinin mnsublar da slind hz. brahimin nvlridir.
Yhudi v xristianlar da eyni il mslmanlar kimi, he rik qomadan hz. brahimin
hnif (Tvhid: bir Allaha inanb yalnz Ona qulluq etmk) dinin tabe olmaqla
msuldurlar. Bir Quran aysind Rbbimiz btn iman ednlr hz. brahimin dinin tabe
olmaqla msul olduqlarn bel bildirir:
"Doru yolu tapmaq n yhudi, yaxud da xaprst olun!" - deyirlr. Sn
de: "Biz batildn haqqa tapnan brahim dinindyik, nki o, Allaha rik
qoanlardan deyildi. (Bqr sursi, 135)
Yhudi v xristianlarn mqdds kitablarnda yazlan bir ox ifad, mr v xlaqi
msuliyytlrin Qurani-kriml eyni olmas da hmiyytli bir iardir. (lav mlumat
n baxn: Glin birlik olaq, Harun Yhya)

Axr zamanda dnyaya din xlaq hakim olacaq

Allah Quranda haqq din olan islam xlaqn btn dnyaya hakim edcyini, inanan
qullarna gc v iqtidar vercyini vd etmidir. Allahn izni il gerklck olan bu
vd Quranda bel bildirilir:

Allah aranzdan iman gtirib yax ilr grnlr - yalnz Mn ibadt edrlr,
he nyi Mn rik qomazlar dey - onlar zlrindn vvlkilr kimi yer znn
varislri edcyini, onlar n onlarn Allahn z byndiyi dinini
mhkmlndircyini v onlarn qorxusunu sonra min-amanlqla vz edcyini
vd buyurmudur. Bundan sonra kfr ednlr, bhsiz ki, sl fasiqlrdir! (Nur
sursi, 55)
Onlar Allahn nurunu z azlar il sndrmk istyirlr. Allah is kafirlrin
xouna glms d, z nurunu tamamlayacaqdr. Mriklrin xouna glms d,
onu btn dinlrdn stn etmk n z Peymbrini hidayt v haqq dinl
gndrn Odur! (Saf sursi, 8-9)
Onlar Allahn nurunu azlar il sndrmk istyirlr. Allah is kafirlrin
xouna glms d, ancaq z nurunu tamamlamaq istr. Mriklrin xouna
glms d, onu btn dinlrin fvqnd etmk n z Peymbrini doru yolla
v haqq dinl gndrn Odur! (Tvb sursi, 32-33)
Quranda bildirildiyi kimi, islam xlaqnn hakimiyyti Allahn vdidir. Rbbimiz bu
vdini, bhsiz, yerin yetirck. Dnyaya Rbbimizin qatnda haqq olan din xlaq
hakim olacaq. Bu dinin hz. brahimin hnif olan dini, yni islam xlaq olduu is son
haqq kitab olan Quranda bu kild bildirilmidir:
Allah yannda din, lbtt, islamdr. Kitab verilmi xslr ancaq bildikdn
sonra aralarndak paxllq zndn ixtilafa baladlar. Allahn hkmlrini inkar
ednlrl, bhsiz ki, Allah tezlikl haqq-hesab kckdir. (Ali-mran sursi, 19)
Hminin Quranda mminlrin bir lideri olduu da bildirilir. Yaadmz bu dvrd
(axr zamanda) is Peymbrimizin (s..s.) mtvatir hdislrind bildirildiyi kimi,
islam xlaqnn hakimiyytind mminlrin lideri hz. Mehdi olacaq.
Bir ox hdisd hz. Mehdinin adnn Peymbrimizin (s..s.) adna mvafiq,
yni uyun olaca da bildirilir. Bu hdislrdn bzilri beldir:
Ey insanlar, bhsiz, Allahu-tala zalmlar, mnafiqlri v onlara tabe olanlar
mllrindn danmaa arm v siz mmti-Muhmmdin n xeyirlisini v
Mkkd olan, ad hmd, atasnn ad Abdullah olan hz. Mehdini rhbr etmidir. Ona
tabe olun. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh 31)
Gydn bel bir ss eidilck: Ey insanlar, artq Allah cabbarlar, mnafiq v
kmkilrini sizdn uzaqladrd. mmti-Muhmmdin n xeyirlisini siz hakim
gtirdi. Mkkd ona qoulun. O, Mehdidir. Ad da hmd bin Abdullahdr.
Digr bir rvayt: Siz Muhmmd mmtinin n xeyirlisi olan Cabiri tyin etdi.
Mkkd ona qoulun. O, Mehdidir. Ad Muhmmd bin Abdullahdr! (Qiyamt
lamtlri, Mdinli llam Muhmmd bin Rsul l-Hseyn l-Brznci, Pambq
nriyyat, 8-ci nr, sh. 165)

Peymbrimizin (s..s.) ad olan Muhmmd v hdislrd Mehdiy iar edn

hmd adlar rbcd eyni kkdn glir: hmd daha ox triflnmy layiq, n
ox mdh edilmi olan mnasn verrkn, Muhmmd dflrl triflnmi, mdh
edilmi mnasn verir. Bu sbbdn, mnalar hdislrd ifad edildiyi kimi, bir-birin
mvafiq, yni uyundur. Mvzu il laqdar iari mnada bir ayd is bel bildirilir:
... mndn sonra ad hmd olan bir elinin d mjdlyicisiym demidi...
(Saff sursi, 6)
Yhudi qaynaqlarnda is bu xs Msih (yaxud mqdds hesab edilmi kral)
deyilir. Ancaq hmiyytli olan bu xs n ad verildiyi deyil. Bu mbark xs mxtlif
killrd d adlandrla bilr. sas olan Allahn slam xlaqnn hakimiyyti vdinin
gerklcyi v bu hadisy vsil olacaq xalis mminlrdn bir qrup v onlara
balq edck mbark bir xsin olacadr.

Yhudilrin Msih, mslmanlarn Mehdi olaraq gzldiklri

eyni mbark xsdir
lahi dinlrd gzlniln xilaskar olaraq da ifad ediln Msih termini
mslmanlarda Mehdi inancnn tzahrdr. slamdak Mehdiyyt anlay
yhudilrin mqdds qaynaqlarnda Msih olaraq ifad olunur. Ancaq xristianlarn
Msih olaraq dnyaya ikinici gliini gzldiklri hz. sa Mehdi (.s.) deyil.
Mslmanlar da hz. sann axr zamanda yenidn dnyaya glcyin inanrlar, ancaq hz.
sa gldiyind Mehdiy (.s.) tabe olacaq. Allahn izni il yegan haqq din olan islam
dininin dnyaya hakim olmasna bu iki mbark insan birlikd vsil olacaqlar.
Peymbrimizdn (s..s.) nql ediln shih rvaytlr gr, Hz. sa namazn hz.
Mehdinin arxasnda qlacaq. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh.
24) Bu rvayt digr hdislrd bel bildirilir:
Hz. sa smadan nzul edck v onun mirliyini qbul edck. Hz. saya biz
namaz qldr deyilck, ancaq o, mir sizin iinizddir cavabn verrk: Bu Allahn
mmti-Muhmmd bir hdiyysidir, -deyck. (l-qvll-mxtsr fi lamtilMehdiyyil-mntzr, sh. 24)
Hz. Mehdi mminlrl birlikd Beytul-mqddsd shr namaz qlarkn bu
zaman nzul edn Hz. san namaz qldrmaa dvt edck v hz. sa llrini onun
iynin qoyaraq: Namazn iqamsi snin n gtirildi, buna gr namaz sn qldr,
-deyck v nhayt hz. Mehdi hz. sa v mminlr imam olaraq namaz qldracaq. (lqvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sf. 25)
Peymbrimizin (s..s.) shih hdislrind hz. sa v hz. Mehdinin eyni dvrd
zhur edcklri v slam xlaqn btn dnyada yaymaq n birlikd mbariz
aparacaqlar bildirilmidir. Bir ox shih hdisd bildiriln bu mlumatlar hz. sa il hz.
Mehdinin ortaya xdqlar dvrd bir yerd v qarlql nsiyytd olacaqlarn gstrir.
Yhudilrin gzldiklri Msih is slind Mehdidir (.s.). Yhudi yazlarnda
Msih termini btn krallar, yksk rahiblr, bzi dylr n d istifad edilmidir.

Dolays il, Msih anlay yhudilikd Allaha xidmtl vziflndirilmi, Ona

yaxn kslri xarakteriz edn bir sift olaraq istifad edilir. Ancaq yhudilrin hazrda
gzldiklri Msih Allah trfindn axr zamanda dnyaya gndrilck v dnyan
hakimiyyti altna alaraq insanlar Allaha, Onun doru yoluna ynldck bir eli, bir
dini liderdir. Bu xsusiyytlr d mslmanlarn gzldiklri Mehdiy (.s.) aiddir.
Hminin Tvrata v yhudilrin digr mqdds qaynaqlarna baxldnda
Msih olaraq izah ediln xsin Mehdinin (.s.) xsusiyytlrin sahib olduu,
faliyytlrinin v dnyada vsil olaca dyiikliklrin d eyni olduu grlr. Bu
sbbdn, yhudilrin axr zamanda gzldiklri Msih slind Mehdidir (.s.).
Peymbrimizin (s..s.) hdislrind hz. Mehdinin peymbr nsli olan
israiloullarna bnzdilmsi bu baxmdan mnaldr. Bhs olunan hdislrdn bir qismi
beldir:
Hz. Mehdinin boyu, bdn quruluu sanki israiloullar grnnddir. (lqvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 36-29)
Cismi srail cismidir. (Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh 24)
Mehdi sanki israiloullarndan bir nfrdir. (Davranlar onlara bnzyir, yni
heybtli v alldr.) (Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh 23-30)
Hz. Mehdinin bdni israilidir. (bn-Hcr l-Mkki)
Cismi srail bnysi kimidir. (Mriy bin Yusif bin bu Bkir bin hmd bin Yusif
l-Mqdisi Fvaidu-fvaidil-fikir fil imam l-Mehdi l-Mntzr)
(Xarici grn) sanki israiloullarndan bir insana bnzyir. (Ukayl nNcmus-sakb-fi-byan nnl Mehdi bin li bin bu Talib vl-kamal)
Sanki o, israiloullarndan bir xs kimidir. (Nuaym bin Hmmad, vr. 52a; Mriy
bin Yusif bin bu Bkir bin hmd bin Yusif l-Makdisi Fvaidu-fvaidil-fikir fil imam
l-Mehdi l-Mntzr)
Allah Quranda hz. brahimi v onun nslindn glnlri sediyini v onlar mbark
etdiyini bildirir. (Bqr sursi, 130; Ali-mran sursi, 33) Bu, yhudilrin mqdds
kitab Tvratda da bildirilir. (Yaradl, 22:17; 12:2)

Yhudi qaynaqlarnda hz. brahimin nslin vd ediln hakimiyyt

v Mehdinin (.s.) hz. brahimin nslindn olmas
Hz. brahimin nsli iki olu olan hz. smayl v hz. shaqla davam etmidir. Hz.
shaqn nslindn olan israiloullarna tarix boyu bir ox peymbr glmidir: hz.
Yaqub, hz. Yusif, hz. Musa, hz. Harun, hz. Yunis, hz. yyub, hz. lyas, hz. Davud, hz.
Sleyman, hz. Zkriyya, hz. Yhya v hz. sa. Hz. smayln nslindn is islam
peymbri hz. Muhmmd (s..s.), onun ailsindn gln imamlar v n son olaraq da
imam Muhmmd l-Mehdi glir.
Dolays il, Tvratda bhs olunan israiloullar, ishaqoullar v ismayiloullarnn
hams brahimin nslindndir. Hams Allahn mbark etdiyi nsil olan hz. brahimin
soyudur. brahimi dinlrd hidayt vern sifti il tannan, axr zamanda glck v din
xlaqnn dnyaya hakimiyytin vsil olacaq olan mbark xs d hz. brahimin
nslindndir. Dolays il, Mehdi (.s.) hz. brahimin nslindn saylr.
Allah hz. brahimin nslin hakimiyyt vd etmidir
Allah hakimiyytini gerkldirmk n hz. brahim nslinin iki qolundan gln
son nmayndlri qorumudur. Axr zamanda mrinin gerklmsi n imam lMehdi v sa peymbri birlikd gndrck. Quranda v peymbrimizin (s..s.)
hdislrind bildiriln bu hakimiyyt dvr Tvratda hz. brahimin nslindn gln bir
birliy vd edilir v bel bildirilir:
Sni ox mbark edcym, snin nslini gylrin ulduzlar kimi, dniz knarnda
olan qum kimi oxaldacaam. Snin nslin dmnlrin qapsna hakim olacaq v
nslinin vasitsi il dnyada btn milltlr xbxt olacaqlar, nki szm dinldin.
(Yaradl, 22:17-18)
V Rbb Abrama (brahim) dedi ki: ... sni stn edcym v sni mbark
edcym v snin adn mhur edcym v sni mbark ednlri mbark edcym
v sn lnt edn lnt edcym v dnyann btn qbillri snd mbark olacaq.
(Yaradl, 12:1-3)
Nslini gydki ulduzlar qdr oxaldacaam. Bu lklrin hamsn onlara
vercym. Dnyada btn xalqlar snin nslin vasitsi il mqdds hesab edilck.
(Yaradl, 26:4)
Dnya tozu qdr saysz bir nsl sahib olacaqsan. rq, qrb, imala, cnuba
doru yaylacaqsnz. Dnyada btn xalqlar sn v nslin vasitsi il mqdds hesab
edilck. (Yaradl, 28:4)
Tvratda dnyann son dvrnd Allaha knldn iman ednlrin dnyada gc
sahibi olacaqlarn, din xlaqnn dnyaya hakim olacan izah edn hisslrdn bir
qismi bu kilddir:
Allah buyurdu:... and olsun ki, btn dnya Allahn clal il dolacaq. (Saylar,
14:21)

Tvazkarlara glinc, onlar dnyann varisi olacaqlar... Pislrin bilklri qrlacaq

v Allah dorularn dayadr. Allah salehlrin gnlrini bilir v onlarn miras bdi
olacaq. (Mzmurlar, 37:11, 17-18)
Dnyann drd trfi d Rbb dnck, xalqlarn btn nsillri Onun qarsnda
yilcklr. nki hakimiyyt Rbbindir... (Mzmurlar, 22:27-28)
nki pislrin kk ksilck, amma Rbb mid balayanlar sevincklr.
Yaxnda pisin sonu glck, yerini axtarsan da, tapmayacaqsan. Amma tvazkarlar
hzurun zvqn dadacaqlar... (Mzmurlar, 37:9-11)
nki pislrin gc ksilck, amma dorulara Rbb dstk olacaq... pislr
dalacaqlar; Rbbin dmnlri tarla iklri kimi quruyub gedcklr, tst kimi
dalb yox olacaqlar. (Mzmurlar, 37:17-20)
Rbb mid bala, Onun yolunu tut... Amma ba qaldranlardan hams yox
olacaq... Dorularn qurtuluu Rbdn glir... Rbb onlara kmk edr, qurtarar onlar,
pislrin lindn alb azad edr, nki zn snarlar. (Mzmurlar, 37:34, 39-40)
Bunlardan da aydn olduu kimi, Tvratda xbr veriln hakimiyyt myyn bir
qrupun v ya irqin digr cmiyytlr zrind gc v iqtidar sahibi olmas deyil, Allahn
btn insanlara mr etdiyi hqiqi din xlaqnn dnyaya hakim olmasdr. Bununla
yana, Tvratda yhudilrin szd irqi stnlyn v hakimiyytin iar edn ifadlr
d vardr. Sz gedn ifadlr Tvratn endirildiyi dvrd yaayan smimi mminlr
xbr veriln mjdlrin shv nql olunmasndan v bu shvlrin Hz. Musann ardndan
Tvrata daxil edilmsindn qaynaqlanr. Bzi yhudilrin btn bunlar din xlaqna
uyun olmayacaq kild z irqlrinin v ya cmiyytlrinin dnyaya hakim olmas
klind izah etmlri d hqiqti ks etdirmir.
Bel ki, islamiyytd olan din xlaqnn hakimiyyti anlay da dnyada din
xlaqnn yaanmamasndan qaynaqlanan pislik v tinliklrin din xlaqnn yaanmaa
balanmas il ortadan qalxmas v gzl xlaqn yaylmasn ifad edir. Mslmanlarn
arzusu uca Rbbimizin mr etdiyi xlaqn, yni birlmnin, daltin, drstlyn,
sdaqtin, balayc olman, mrhmtin insanlar arasndak mnasibtlrd sas
olmas, hr ksin Allahn razln qazanmaq n n gzl xlaq gstrmkl yard
bir mhitin tsis edilmsidir. Bel bir mhitin tmin edilmsi, he bhsiz, hr cr
problemi aradan qaldrar. Bu anlaya sahib olan mslmanlarn mqsdi gc v iqtidar
sahibi olmaq deyil, Allah zlrin bel bir nemt ltf ets, bu nemti din xlaqn daha
ox yaymaq n n yax kild istifad etmkdir. Mminlrin bu gzl xsusiyyti bir
Quran aysind bu kild xbr verilmidir:
O kslr ki, gr onlar yer znd yerldirsk, namaz qlar, zkat verr, yax
ilr grmyi mr edib, pis ilr grmyi qadaan edrlr. Btn ilrin sonu Allaha
aiddir. (Hcc sursi, 41)

Tvratda hakimiyyt vd ediln birliyin xsusiyytlri

Allah yhudilri haqq din sadiq qaldqlar, peymbrlr itat etdiklri v yalnz
Allaha knldn iman etdiklri tqdird stn edcyini bildirmidir. Allahn hakimiyyt
vd etdiyi qullarnn xsusiyytlri Tvratda bel bildirilir:

Tabe olmanz n siz bildirdiyim bu mrlri skiksiz yerin yetirr, Rbbi sevr,
yolunda gedr v Ona bal qalsanz, sizdn daha byk, daha gcl xalqlarn
torpaqlarn ld edcksiniz. Ayaq basacanz hr yer sizin olacaq... (Qanunun tkrar,
11:22-24)
Allah israiloullarna hakimiyyt n zn ball, Allahn mrlrini skiksiz
yerin yetirmyi v Allah sevgisini vacib saymdr. Tvratdak bu hissnin davamnda
is yhudilr iki yol gstrildiyi, iman seslr, nemt, imandan z evirslr, bla il
qarlaacaqlar bel bildirilir:
V baxn, bu gn nnz mqdds hesab etmyi v lnti qoyuram: Bu gn siz
bildirdiyim Allahnz Rbbin mrlrini ml etsniz, mqdds hesab edilcksiniz.
Amma Allahnz Rbbin mrlrini dinlmz, bilmdiyiniz baqa ilahlarn ardnca gedrk
bu gn siz buyurduum yoldan uzaqlasanz, lnt urayacaqsnz. (Qanunun tkrar,
11:26-28)
Hakimiyyt vd ediln birliyin xsusiyytlri Tvratn digr hisslrind bel
bildirilir:
.. Allahn Rbb, Allah Odur, zn sevnlr v mrlrin riayt ednlr n min
nsl qdr hdi v inayti qoruyan,... sadiq Allahdr... (Qanunlarn tkrar, 7: 9-10)
Allahnz Rbbi sevin, szn tabe olub Ona balann... sz verdiyi lkd uzun
mddt yaamanz tmin edck. (Qanunlarn tkrar, 30:20)
Allahnz Rbb l atdnz hr id sizi mvffq edck; oxlu sayda uanz
olacaq, heyvanlarnzn balalar, torpanzn mhsulu bol olacaq. Rbb atalarnzdan
nec raz qaldsa, sizdn d el raz qalacaq v sizi mvffqiyytli edck. Tki
Allahnz Rbbin szn dinlyin, bu Qanun kitabnda yazl mrlrin, qaydalarna tabe
olun v btn ryinizl, btn cannzla Ona dnn. (Qanunlarn tkrar, 30:9-10)
Tvratdan bir baqa hissd is hakimiyytin Allahdan qorxanlara vd edildiyi
bildirilir:
Rbdn qorxan o adam kimdir?... Can salamat olacaq; onun nsli dnyann varisi
olacaq. Rbbin sirrini ondan qorxanlar anlayacaq... (Mzmurlar, 25:12-14)
Yen Tvratda Allaha tvkkl edn (etibar edn), tvazkar olan, Allaha imandan
hzz alan kslrin hakimiyyt v Allahn nemtlrin varis olduqlar bildirilir:
Sn Rbb etibar et v yaxlq et... Rbbdn zvq al, O snin iindki istklri
yerin yetirck. Hr eyi Rbb burax, Ona etibar et... Rbb mid balayanlar
dnyann varisi olacaqlar... tvazkarlar lkni miras alacaqlar, drin bir hzurun
zvqn dadacaqlar. (Mzmurlar, 37:3-11)

gr Allahn olan Rbbin mrlrin tabe olsan v Onun yolunda getsn,... siz sz
verdiyi lkd bolluq iind yaamanz tmin edck: Rbbinizin meyvsi mqdds
hesab edilck, heyvanlarnzn balalar, torpanzn mhsulu bol olacaq. Rbb lkniz
ya vaxtnda yadrmaq v btn myinizi mhsuldar etmk n gylrdki zngin
xzinsini aacaq. Bir ox xalqa borc vercksiniz, siz borc almayacaqsnz. V gr bu
gn sn mr etmkd olduum Allahn olan Rbbin mrlrin tabe olmaq n onlar
dinlsn v baqa ilahlara qulluq etmk mqsdi il onlarn ardnca getmk n bu gn
sn mr etmkd olduum btn szlrdn saa v sola dnmsn, Rbb sni quyruq
deyil, ba edck v ancaq stn olacaqsan. (Qanunun tkrar, 28:9-14)
Tvratda hakimiyyt vd ediln birliyin xsusiyytlri toplu olaraq
qiymtlndirildiyind Allahn hakimiyyt nsib edcyi kslr bu xsusiyytlr sahib
olacaqlar:
-Allah yolunda yaamaq
-Hr eyi il yalnz Allaha dnmk
-Allahn mrlrini skiksiz yerin yetirmk
-Allah sevmk
-Allahdan qorxmaq
-Allaha rik qomamaq
-Allaha bal v sadiq olmaq
-Allaha etibar etmk
-Allaha olan imandan zvq almaq
-Yaxlq etmk
-Tvazkar olmaq
Tvratda bildiriln hakimiyyt smimi olaraq iman ednlr mjdlnn haqq din
xlaqnn hakimiyytidir. Bu haqq din is Kim slamdan baqa bir din axtarsa, sla
ondan qbul edilmz... (Ali-mran sursi 85) aysind buyurulduu kimi, Allah
qatnda slamdr.

Tvratda israiloullar kimi xitab ediln qvm Mehdi camaatdr

Axr zamanda glck Mehdinin (.s.) v camaatnn xsusiyytlri, vsil
olacaqlar mjdli dvr brahimi dinlrin z mqdds qaynaqlarnda ox trafl tsvir
edilir. Hikmtli bir kild rvayt olunan btn bu izahlar hr dind d bir-birin

uyun glir. Bundan srlrl vvl tsvir ediln bir mhitin masir dvrd yzlrl dlil
tam olaraq uyun glmsi bizlr Mehdinin (.s.) xnn ox yaxn olduunu gstrir.
Peymbrimizin (s..s.) hdislrin gr, hz. Mehdi v camaat btn dnya
insanlarnn glcyi n ox hmiyytli v ox faydal ilr grdklri halda, ilk
dvrlrd tannmayacaqlar v ox az saydak mmin topluluundan baqa onlara yardm
edn olmayacaq. Ancaq iman gz il baxanlar hz. Mehdini v camaatn stn qnatlri
il tanyacaqlar. Bu mbark xsin Mehdiliyi, mehdiyyt mvqeyin sahib olmas
Allahn dinini yaymaqdak mvffqiyyti il dqiqlck. Bir ayd kitab hlinin
Peymbrimizi (s..s.) uaqlarn tanyrm kimi tanyacaqlar bildirilir:
Kitab verdiyimiz xslr onu z oullarn tandqlar kimi tanyrlar. Onlarn
bir qismi, bhsiz ki, hqiqti bil-bil gizldir. (Bqr sursi, 146)
Bu ay iari mnada hz. Mehdinin tannacana da iar edir. (Dorusunu Allah
bilir). Hz. Mehdi d ortaya xdnda Peymbrimizin (s..s.) tsvirlri il insanlar onu
uaqlarn tanyrm kimi tanyacaqlar. Ancaq buna baxmayaraq, bzi insanlar bu
mbark xsi tanmamazlqdan glck v inkar edcklr.

Allahn hakimiyyt vdind l irq deyil, saf imandr

Bzi yhudilr Tvratda hakim olacaq birliyin yhudi irqi olduunu iddia edirlr.
Ancaq axr zamanda reallaacaq haqq din xlaqnn hakimiyyti nsil stnly il deyil,
iman v xlaq stnly il olacaq.
Hazrki dvrd yhudilrin byk qisminin bel imana v din xlaqn dnyaya
hakim edck xlaqi stnly malik olmadqlar aydn grnr. (lrindn Allaha
smimi iman ednlrdn baqa). Mlumdur ki, Tvratda bhs ediln v hakimiyyt vd
olunan birliyin xsusiyytlrin kim sahibdirs, Allah din xlaqnn hakimiyytin onlar
vsil edck. Baqa cr desk, din xlaqn hakim edck olanlar: smimi olaraq iman
edn, Allahdan qorxan, Allahn bildirdiyi xlaq qoruyan, knldn tslim olan, fqti,
mrhmti v sevgini yaayan mminlrdir. Hakimiyyt bir cmiyyt v ya bir irq
deyil, smimi mminlr vd edilmi bir mjddir.
Bir insann yalnz yhudi qvmndn olduu n zn hakimiyyt vd edildiyini
dnmsi is ox byk shv olar. nmli olan bir kimsnin yhudi olub olmamas
deyil, Allaha, din xlaqna v peyambrlr olan ball, sdaqti, itati v
tslimiyytidir. Bir insan Allahn varln qbul etmirs v ya Allahn qdrtini lazmi
kimi tqdir ed bilmirs, din inanmrsa, yaxud da din xlaqn tam mnas il yaamrsa
v peymbrlr inanb onlarn mbark snnlrini davam etdirmirs, bu insann hans
irq v ya nsl mnsub olduunun bir mnas yoxdur. Allaha inanmayan, Ona knldn
tslim olmayan bir kimsnin hz. brahimin, hz. Yaqubun, hz. Musann nslindn olmas
bir mna ksb etmz, nki bu insan mbark peymbrlri rdd etmidir. Bir kimsnin
iman sahibi olmadan yalnz peymbrlr nslindn glmsi o xsi mbark etmir. Hz.
brahimi, hz. shaq, hz. Yaqubu v hz. Musan qbul etmyn, Allah sevmyn,

Allahdan qorxmayan bir insann hans nsildn gldiyinin Allah qatnda bir hmiyyti
yoxdur. Allah Quranda insan dyrli edn tk lnn tqva olduunu bildirmidir:
Ey insanlar! Biz sizi bir kii v bir qadndan yaratdq. Sonra bir-birinizi
tanyasnz dey, sizi xalqlara v qbillr ayrdq. Allah yannda n hrmtli
olannz Allahdan n ox qorxannzdr. Hqiqtn, Allah bilndir, xbrdardr.
(Hucurat sursi, 13)
Bir baqa ayd is tqva sahiblri n bel buyurulur:
Bunlar sn vhy etdiyimiz qeyb xbrlrindndir. Bundan qabaq onlar n
sn, n d mmtin bilirdi. Sbr et. Hqiqtn, (gzl) aqibt mttqilrindir! (Hud
sursi, 49)
Tqva sahibi olanlar: Allah yolunda smimi sy gstrrk nticsini Allahdan
mid edn, Allahn rzasndan baqa bir qarlq gzlmyn, cann v maln Allaha
satan, Allahdan iddtl qorxan v Allah eql sevn kimslrdir. Haqq din xlaqnn
hakimiyyti n Allahn varislri d onlardr.
Gorndy kimi, Allahn hakimiyyt vdindki sl l smimi imandr. Tvratda
nzrd tutulan yalnz myyn bir qvmdn olmaq deyil. Mslman olan, yni Allaha
tslim olan v Allaha irk qomadan smimi inanan kimdirs, Tvratda bhs ediln
israiloullar qvm d odur. Baqa szl, israiloullar mslman (Allaha tslim
olmu) olman digr addr. Allahn hakimiyyt vd etdiyi birlik Nur sursinin 55-ci
aysind bildirildiyi kimi, bu xsusiyytlr sahib olacaq:
1.Allaha iman etmk
2.Saleh mllr ilmk
3.Yalnz Allaha ibadt etmk
4.Allaha he bir eyi ortaq qomamaq
Allahn vd etdiyi hakimiyyt bu cr birliy aiddir. Yoxsa israiloullar nslindn
olub dindar olmayan bir qvmn dnyaya hakim olmas gzlnil bilmz.
Digr trfdn rt olaraq saf irq axtarlmas da mqbul bir iddia deyil. nki tarix
boyunca bir-birin ox yaxn mkanlarda yaayan nsillrin kskin bir kild birbirlrin qarmadan davam etmlri mmkn deyil. Dolays il, hz. brahimin oullar
olan hz. shaq v hz. smailin nsillrinin qarmamas da imkanszdr. Nzrd tutulann
nsil deyil, qid birliyi olduu aqdr.
Nec ki, Tvratn Yaradl hisssind hz. shaqn olunun hz. smailin qz il
evlndiyi bildirilir. (Yaradl, 28:7-10). Tvratda bildiriln bu hal nsillrin daha
vvldn qara bildiyin aq bir nmundir. Qald ki, yaxn blglrd yaayan hz.

shaq v hz. smailin nsillri hz. brahimin oullar kimi hrtrfli qohumdurlar. Bu
halda, hz. shaqn nslinin he bir qarqlq olmadan bu gn qdr gldiyi, yhudilrin
d bu saf irqdn olduqlar iddia edil bilmz. Dolays il, din xlaqn hakim edcyi
xbr veriln birlik hr hans bir nsil v ya irq deyil, hz. brahimin haqq dinini, yni
slam dinini hakim edck olan birlikdir.
Hminin Allah Quranda btn elilrin tk bir nsil olduqlarn bildirir.
Allah Admi, Nuhu, brahim vladn v mran ailsini almlr zrind
seilmi etdi. Onlar biri digrindn trmi bir nsil idilr. Allah eidndir, bilndir!
(Ali-mran sursi, 33-34)
Allah nam sursind d bir-birlrinin nslindn gln elilrdn bhs edir:
man gtirib imanlarn zlm qatdrmayanlar min-amanlqdadrlar. Haqq
yola ynlmilr d onlardr! Bu bizim brahim z tayfasna qar verdiyimiz
dlildir. Biz istdiyimiz xsi drc-drc yksldrik. bhsiz ki, Rbbin hikmt
sahibi, elm sahibidir. Biz shaq v Yqubu Ona ta etdik. Onlarn hr birini
hidayt atdrdq. Bundan vvl Nuhu v onun nslindn olan Davudu, Sleyman,
yyubu, Yusifi, Musan v Harunu da hidayt qovudurmuduq. Biz yax i
grnlri bel mkafatlandrrq. Zkriyyan, Yhyan, san, lyas da. Onlarn
hams mlisalehlrdn idi. Biz hminin smaili, lysni, Yunisi v Lutu da
(hidayt qovudurduq) v onlar almlrdn stn tutduq. Biz onlarn atalarndan,
nsillrindn v qardalarndan da (bir qismini hidayt atdrdq), onlar sedik v
dz yola ynltdik. (nam sursi, 82-87)
Btn peymbrlr bir-birinin nslindn glir. Hz. Yaqubun, hz. Sleymann v ya
hz. Davudun nslindn bhs edilrkn hz. brahimin nsli nzrd tutulur v hakimiyyt
peymbrlr nsli olan hz. brahim vd edilir. Peymbrimiz hz. Muhmmd (s..s.)
d bu mbark nsildndir. Hz. Mehdi d hdislrd ifad edildiyin gr bu nsildn
glir. Xalq arasnda bu nsildn glnlr seyid deyilir. Hz. Mehdi d seyid olacaq.
Peymbrimizin (s..s.) hdislrind mvzu il laqdar bel bildirilir:
Qiyamtin qopmas n gr bir gn bel qalm olsa, Allah mnim hlibeytimdn (nslimdn) bir xsi (hz. Mehdini) gndrck. (Snni-bu Davud, 5/92)
Mnim hli-beytimdn bir xs (hz. Mehdi) btn dnyaya hakim olana qdr
gnlr v geclr bitmz. (n-Ncmus-Sakb, Ukayl)
Hz. Mehdi v camaat qdrd bllidir
nsan hm z qdrinin, hm d dnya qdrinin tamaasdr. He kimin bu qdri
dyidirmsi mmkn deyil. Hminin bu qdr etiraz etmsi Allahn vdini v qdrd
tqdir etdiklrinin reallamasn qtiyyn dyidir bilmz. Allah kimi seib kimin
vasitsi il dnyaya din xlaqn hakim ets, Mehdi (.s.) d o xs olacaq.

Yoxsa he kim Mehdi olduunu iddia ed bilmz. Qald ki, Mehdilik iddia deyil.
Chd etmkl v ya almaqla ld ediln bir mvqe d deyil. Mehdi ola bilmk n,
bu, insann qdrind olmal, yni Mehdi olaraq yaradlmaldr.
Hdislrd v islam alimlrinin izahlarnda ifad edildiyi kimi, hz. Mehdi nslindn
ox faliyyti il tannacaq. Hz. Mehdi v camaatnn sas faliyyti dinsizlikl fikri
mbariz v haqq din xlaqn btn dnyaya yaymaq olacaq. Dinsiz v imansz
ideologiyalar fikirl mlub edn, Allahn varlnn dlillrini aq kild gstrn,
insanlarn imanlarna vsil olan, din xlaqn dnyaya yayan xs hz. Mehdidir. Bu
faliyytlr v ilr olmadan bir xsin v ya camaatn hr hans bir iddiasnn mnas
yoxdur.

Tvratda v digr yhudi qaynaqlarnda Mehdiy (.s.) iarlr

Hz. Mehdinin glcyin inanmaq yhudiliyin tml inanc saslarndan biridir.
Yhudilrin XII srdn bu gn kimi n byk Tvrat alimi olaraq qbul etdiklri haham
Maimoni-des (bni-Meymun) yhudiliyin 13 tml inanc sasndan on ikincisini
Msihin (Mehdinin) glcyin inanmaq olaraq aqlamdr. Bu saslara gr,
yhudilrin Mehdi il laqdar inanclar bu szlrl bildirilmidir: Msihin
(Mehdinin) glcyin knldn inanram, glii geciks bel, hr gn onun gliini
gzlyirm.
Hz. Mehdinin gliini inkar ednlrin vziyyti is yhudilrin mqdds
qaynaqlarndan Minada bel aqlanr:
Msihin (Mehdinin) glcyin inanmayan v ya onun gliini gzlmyn bir
adam btn peymbrlr qar glmkl yana, Tvrat v mllimimiz Musan da
inkar etmi olur. (Maimonides, Mina Tora, Krallarn qanunlar, 11:1)
Hminin yhudilrin hr gn df etdiklri Shmoneh Esrei adl duada hz.
Mehdinin gliinin yaxn olmas n dua edilir. Bu dua din xlaqnn gryi olan
daltin yenidn brpas, xlaqszln, gnahn v pisliyin sona atmas, doruluun
hakim olmas n hz. Mehdi arzusu il edilir. Kitabn bu hisssind is Tvratn Quran
v Peymbrimizin (s..s.) hdislri il uyun olan hisslrind Mehdiy (.s.) iar
edn qisimlrindn bhs olunacaq.
Yhudi qaynaqlarnda Mehdinin (.s.) xndan vvlki dvr
Yhudilr gr Mehdi glmdn vvlki dvrd dnyaya dinsizlikdn
qaynaqlanan xlaqi tnzzl hakim olacaq. nsanlarda utanma hissi azalacaq, zlm v
qrur artacaq, mrhmtli insan qalmayacaq, dindarlar ox az olacaq, kfr v fitn
yaylacaq, digr trfdn flaktlr, zlm v mhariblr bir-birini izlyck, torpaqlarn
brkti azalacaq, bahallq, qtlq v yoxsulluq artacaq.
Yhudilr trfindn mqdds qbul ediln qaynaqlarda hz. Mehdinin xndan
vvlki dvrn xsusiyytlrindn bzilri bel bildirilir:

1. Axr zamanda lamtlrin meydana xmas:

... btn milltlri v dillri bir yer yacam vaxt glir v glib. Mnim izztimi
grcklr. V aralarna bir lamt qoyacaam. (Yeaya, 66:18-19)
2. Ateizmin yaylmas:
Peymbr d, kahin d Allahszdr, mbdimd bel pis mllrini grdm-deyir
Rbb. (Yeremya, 23:11)
3.

Din xlaqndan uzaqlamaq:

(Mehdinin) glcyi nsild... Haqdan uzaqlaacaqlar... (Talmud, Sanhedrin 97a)

4.

Dindarlarn xor grlmsi:

... pis mllrdn uzaq olan adam zn ov edck... Pisliyi trk edn adam z
xalq laa qoyacaq. (Talmud, Sanhedrin 97a)
5.

Pis insanlarn tqdir olunmas:

... sizlr ki, yaxdan nifrt edrsiniz v pisi sevrsiniz... (Mika, 3:2)
6.

Dini thsildn uzaqlamaq:

... agirdlrin (Allahn szn

glmyck... (Talmud, Sanhedrin 97a)

yrnnlrin)

7.

lk idarilrinin din xlaqndan uzaqlamas.

8.

darilrin iinin hli olmamas:

say

azalmadqca

(Mehdi)

Uaqlar onlara idari tyin edck, kiik uaqlar onlara hakim olacaq. (Yeaya,
3:4)
9.

Qadn idarilrin artmas:

... Uaqlar onlar zir, qadnlar onu idar edir... (Yeaya, 3:12)
10. Liderlrin z mnftlrini dnmsi:
(Mehdinin) glcyi nsil... bu nslin liderlri itlr kimi davranacaq... (Talmud,
Sanhedrin 97a)
... ndrlri axam gzn ac qurdlar kimi shr bir ey saxlamazlar. (Sefanya, 3:3)

11. Pislrin iqtidar sahibi olmas:

... Pislik ednlri gclndirdiklrin gr, he kim pisliyindn dnmr... (Yeremya,
23:14)
... izldiklri yol pisdir, gclrindn haqsz yer istifad edirlr... (Yeremya, 23:10)
darilri nrildyn aslanlar (kimi)... (Sefanya, 3:3)
12. dalti qoruyanlarn qalmamas:
... (Mehdi) btn hakimlr v idarilr gedn qdr glmyck... (Talmud,
Sanhedrin 98a)
13. Bahaln artmas.
14. Kasbln artmas.
15. Haqsz qazancn artmas:
... Evlriniz kasblardan zorla gtrdynz malla dolu... N haqla... kasb
soyursunuz? (Yeaya, 3:14)
16. Aclq v qtln olmas.
17. Torpaqlarn brktinin azalmas:
... ylas meyv taplmayacaq. Gzl tarlalar, mhsuldar asma balar, xalqmn
tikan v kol bitmi torpaqlar n, n hrdki xobxtlik dolu evlr n sinnizi
dyn... (Yeaya, 32:9-13)
Toxumlar ksklrin altnda rd, taxl yox oldu, anbarlar bo qald, anbarlar
yxld... alov otlaqlar yox etdi, btn aaclar qovurdu... (Yoel, 1:17, 19)
Tarlalar xarab oldu, torpaq ac kir. nki taxl mhv oldu... Arpa, buda n
dynn... nki tarlalarn mhsulu yox oldu. (Yoel, 1:10-11)
18. Tmiz su qaynaqlarnn azalmas:
... (Mehdi) xst n bir balq taplmayanadk glmyck, nki yazlmdr ki, o
zaman sular drinlrd axdacaam v aylarn ya kimi axmasna sbb olacaam...
(Talmud, Sanhedrin 98a)
... axar sular qurudu... (Yoel, 1:20)

19. Quraqln olmas:

Dnya quruyub bzlr, dnya solub bzlr... (Yeaya, 24:4)
... Otlaqlar qurumu... (Yeremya, 23:10)
... asmalar solmu idi... (Yeaya, 24:7)
Asmalar qurudu, ncir aaclar quru idi. Nar, xurma, alma, btn meyv aaclar
qurudu... (Yoel, 1:12)
20. Heyvanlarn tlf olmas:
Heyvanlar nec d inlyir! Mal srlri arsiz... Qoyun srlri prian oldu...
Yaban heyvanlar bel sn sslnir. (Yoel, 1:18-20)
... btn heyvanlar - at, qatr, dv, ulaq bnzr bir blaya dck. (Zkriyya,
14:15)
21. tin dvr olmas:
... n igid sgr bel fryad edck... Ac v tinlik, dant v flakt, zlmt bir
gn olacaq. Buludlu, qapqaranlq bir gn. (Sefanya, 1:14-15)
... getdiklri yol onlar n srkn olacaq, qaranla dck v orada srb
yxlacaqlar... (Yeremya, 23:12)
(Mehdi) glsin... Bir kims tarlaya xb gzti il qarladnda sanki bir
aslanla qarlam kimidir. hr girib vergi yan birin yanadnda sanki bir ay il
qarlam kimidir. Evin girib qzlarn v oullarn aclq sxnts iind grnd sanki
bir ilan trfindn vurulmu kimidir...
doum sancs kn bir kims grdnm? Buna gr, hr insann sanki doum
sancs kn bir qadn kimi llri bellrind v zlri saralm olacaq... (Talmud,
Sanhedrin 98b)
22. Blalarn ard-arda glmsi:
(Mehdinin) glcyi nsild... imtahan arxasnca imtahan glck... (Talmud,
Kethuboth 112b)
... lnt dnyan yeyib bitirdi... (Yeaya, 24:6)
Dht xbrindn qaan uxura dck, uxurdan xan tly dck... (Yeaya,
24:18)

23. Fitnnin artmas:

... (Mehdinin) gldiyi nsild... Txribatlq trdn qrarlar daima qvvd
olacaq... (Talmud, Sanhedrin 97a)
... sn yol gstrnlr sni yoldan azdrr. (Sefanya, 3:12)
... Amma hr cr pisliyi etmy hazr grnrlr. (Sefanya, 3:7)
24. midsizliyin hakim olmas.
25. Fahiliyin yaylmas:
... Fahilr dni olaraq olanlar verdilr... (Yoel, 3:3)
... lk zina ednlrl dolu... (Yeremya, 23:10)
26. nsanlarda utanma hissinin azalmas:
(Mehdinin) glcyi nsil... atas zn danladna gr olu utanmayacaq...
(Talmud, Sanhedrin 97a)
... (Mehdinin) dvrndn vvlki dvrd... oul Rbbi qarsnda utanmayacaq...
(Talmud, Sota 49:2)
... Gnc yalya, sad insanlar stn xlaq sahiblrin pis mnasibt gstrck.
(Yeaya, 3:5)
27. xlaqszln artmas:
... hams Sodom kimi... Qomorro kimi oldu... (Yeremya, 23:14)
28. Yalan v saxtakarlqlarn artmas:
... yalan arxasndadlar... (Yeremya, 23:14)
nsan insana, qonu qonuya haqszlq edck... (Yeaya, 3:5)
29. zlrin zilltli olmas.
30. Mrhmt, fqt duyularnn korlanmas:
... (Mehdinin) dvrndn vvlki dvrd... he kimin onlara yaz glmyck...
(Talmud, Sota 49:2)

31. Hrmtsizliyin artmas:

... (Mehdinin) dvrndn vvlki dvrd nalayiq davranlar ox olacaq... (Talmud,
Sota 49:2)
32. syankarln artmas:
... (Mehdinin) glcyi nsild... qz anasna syan edck, glini qaynanasna
syan edck... (Talmud, Sanhedrin 97a)
... (Mehdinin) dvr glmdn vvl... oul atasna, glin qaynanasna qar
olacaq... (Talmud, Sota 49:2)
33. Ailvi balarn ziflmsi:
(Mehdinin) dvr glmdn vvl... insann ailsi z dmni olacaq... (Talmud,
Sota 49:2)
34. Mnafiqlrin artmas:
... Xainlr xainliklrini davam etdirir. Bli, xainlr davaml xainlik edirlr. (Yeaya,
24:16)
35. Elm adamlarnn saynn azalmas:
(Mehdinin) gldiyi nsild alimlr az olacaq... (Talmud, Sanhedrin 97a)
36. Elm adamlarnn korlanmas:
(Mehdinin) gldiyi nsild alimlr muhakim olunacaq... (Talmud, Kethuboth 112b)
... Kahinlri (dini liderlri) mqdds olan pozub, Qanunu (Allahn hkmlrini)
thrif edrlr. (Sefanya, 3:4)
37. Mhariblrin artmas:
... dymlri n btn xalqlar bir yer toplayacaam... evlr qart olunacaq,
qadnlara tcavz edilck. hrd yaayanlarn yars srgn gndrilck...
(Zkriyya, 14:2)
... gylrd v yerd lamtlr gstrcym; qan, alov v tst dirklri. (Yoel,
2:30)
38. Orta rqd qan tklmsi:

... (Mehdi) n vaxt glck?... Biz bir iar syl... - Paneas* maarasnn sular
qana dnnc... (Talmud, Sanhedrin 98a)
*Paneas: ordaniya ay trafnda, Qds 200 km uzaqlqda qdim bir hr addr.
39. Orta rqd dantnn olmas:
... (Mehdinin) dvr glmdn vvl... Clil* dadlacaq v Qablan* blgsi trk
edilck... (Talmud, Sanhedrin 97a; Sota 49:2)
* Clil: ordaniya aynn qrbind qalan blg. Masir srail v qdim Flstin
torpaqlarn meydana gtirn blg.
** Qablan: Bu gnk Golan tplrinin bir qismini hat edn, imal-qrbi
ordaniya v Cnub-qrbi Suriyadak blg.
40. Gnahsz insanlarn ldrlmsi:
... Gnahsz insanlarn qan tklck. (Yoel, 3:19)
41. Mhacirlrin artmas
... (Mehdinin) dvr glmdn vvl... srhddki insanlar kimsnin onlara yaz
glmdn hr-hr gzcklr... (Talmud, Sota 49:2)
42. syanlarn, qiyamlarn artmas:
... syanlarn arl altnda kck v bir daha qalxa bilmyck. (Yeaya,
24:20)
43. Qartlrin olmas:
Dnya tamamil qart olunub virany evrilck... (Yeaya, 24:3)
... evlr soyulacaq... (Zkriyya, 14:2)
44. Gnclrin tez yalanmas.
45. Haqqa qar xanlarn bdnlrind lamt olmas:
... dyn btn xalqlar Rbb bu bla il czalandracaq: daha sa ikn bdnlri,
gzlri, dillri ryck. (Zkriyya, 14:12)
... nki syldiklri d, etdiklri d Rbb qar... zlrindki ifad onlara qar
ahidlik edr. Sodom kimi gnahlarn aq sylyir, gizltmirlr... (Yeaya, 3:8-9)

46. nsanlarn bdbxt olmas:

... vaxtil sevincli olanlarn hams inlyir. (Yeaya, 24:7)
... nsann sevinci yox oldu. (Yoel, 1:12)
... Sevincdn sr qalmad, dnyann cousu yox oldu. (Yeaya, 24:11)
... ylnnlrin ss-ky dayand... (Yeaya, 24:8)
47. Din adamlarnn midsizlik iind olmalar:
... Rbb xidmt edn kahinlr yas tutarlar. (Yoel, 1:9)
Ey kahinlr, yas tutun. Ey xidmt ednlr, a deyin... (Yoel, 1:13)
48. rabn qiymtli saylmas:
(Mehdinin) glcyi nsild... rab qiymtli olacaq... (Talmud, Sanhedrin 97a)
49. Gn v Ay tutulmalarnn olmas:
... Gn v ay qaralr v ulduzlar iqlarn gizldirlr... (Yoel, 3:14-16)
Gydki ulduzlar ildamayacaq. Doan gn qaralacaq, Ay in vermyck.
(Yeaya, 13:10)
Ayn z qzaracaq. (Yeaya, 24:23)
50. Zlzllrin olmas:
Dnyann tmllri sarslacaq. Dnya tamamil atlayb yarlacaq, sarsldqca
sarslacaq. Dnya... yralanacaq, bir daxma kimi yellnck... (Yeaya, 24:18-20)
... Gy v yer sarslacaq... (Yoel, 3:16)
Bundan tr gylri titrdcym v... dnya yerindn oynayacaq. (Yeaya, 13:13)
O zaman dnya sarslb titrdi. Dalarn tmllri d sarsld... Sularn drinliklri
grnd v dnyann tmllri ald. (Mzmurlar, 18:7, 15)
51. Tbii flaktlrin artmas:
... gylrd v yerd lamtlr gstrcym... (Yoel, 2:30)
... Gylrin qapaqlar alacaq. (Yeaya, 24:18)

52. Bir yerd sel olarkn, digr bir yerd quraqlq olmas:
... (Mehdinin) glcyi yeddi illik dvrn sonunda, ilk ild bu ay reallaacaq: Bir
hr ya yadrarkn, digrin ya yadrmayacaam... (Talmud, Sanhedrin 97a)
53. Mhsullara yirtk daramas:
Gnc yirtkdn qalan mhsulu yetkinlmi yirtk yedi, ondan qalan
yumurtadan yeni xan yirtk yedi, ondan qalan da bala yirtklr yedi... Gcl v
sayla bilmyck qdr byk yirtk ordusu hcum etdi... (Yoel, 1:4-6)
54. traf mhitd natmizliyin artmas:
Dnyada yaayanlar onu irkltdi... (Yeaya, 24:5)
55. Hz. lyasn hz. Mehdinin qabaqcl kimi glii:
... (Mehdinin) doum sanclar, o gn burada yazldr; bu, yazlarkn Allahn
byk v dhtli gn glmdn vvl lyas peymbri gndrcym... (Talmud,
Shabbath, 118a)
Rbbin byk v qorxunc gn glmdn vvl siz peymbr lyas
gndrcym. (Malaki, 4:5)
56. nsanlarn ruhn qocalm olmalar.
57. raq torpaqlarnda mharib olmas.
57.1.

Uzaq lklrdn olan raq torpaqlarnda mhariby getmk:

... Yeayann Babill* bal mlumat... uzaq bir lkdn, dnyann o biri ucundan
btn lkni yerl bir etmk n glir. (Yeaya, 13:1, 5)
*Babil: Masir raq torpaqlarnda olan qdim bir hr addr.
57.2. Uaq v gnclrin lmsi:
Oxlar il gnclri paralayacaq, krplr yazqlar glmyck. (Yeaya, 13:18)
57.3.

Evlrin qart olunmas:

... evlri soyulacaq... (Yeaya, 13:16)

57.4.

oxlu qan axdlmas:

Tutulann bdni deik-deik edilck, l ken qlncdan keirilck. Balalar

gzlri qarsnda paralanacaq... (Yeaya, 13:15-16)
57.5.

Xalqn qorxu v zab iind olmas:

Hr ksi dht bryck, ham zab v iztirab iind boulacaq. (Yeaya, 13:18)
57.6.

Xalqn qonu lklr qamas:

Hr ks qovulan ceyran kimi, obansz qoyunlar kimi, xalqna dnck, lksin

qaacaq. (Yeaya, 13:14)
57.7.

Mharibdn sonra hrlrin kimssizlmsi:

... orada (Babild) ln yaban heyvanlar yatacaq v onlarn evlri bayqularla

dolu olacaq v orada dv qular yerlcklr v yaban keilr orada oynaacaqlar. V
saraylarnda qurdlar v aqqallar ulayacaq... (Yeaya, 13:21-22)
57.8.

raq hrlrinin yerl bir olmas:

... Krallqlarn n gzli olan Babili d yerl bir edcym. (Yeaya, 13:19)
58. Ycuc v Mcuc qvmnn ortaya xmas:
... (Mehdinin) doum sanclar, o gn burada yazldr... Ycuc v Mcuc
dylri, o gn burada yazldr. Bu yazlarkn o gnd Mcuc glck. (Talmud,
Shabbath, 118a)
(Dnyadak zamann)... bir qismi Ycuc v Mcuc il dyrk (keck) v geri
qalan (dvr)... (Mehdi) dvr olacaq... (Talmud, Sanhedrin 97b)
58.1. zdihaml ordu olmalar:
... toplanm byk izdihamla birlikd... (Yezekel, 38:7)
... lkni hat edn bir bulud kimi... (Yezekel, 38:16)
... hams qlncdan istifad edn byk ktl... (Yezekel, 38:2, 4)
58.2. oxmilltli ordu olmalar:
... hams atl v bir ox xalqdan ibart olan byk bir izdiham... (Yezekel, 38:15)
... btn sgrlrin v sninl olan xalqlarn ox hisssi: qasra kimi glcksiniz...
(Yezekel, 38:9)

58.3.

Silahl byk bir orduya sahib olmalar:

... btn ordusu; atlar, tam bznmi atllar, kiik-byk qalxanl, hams qlncl
olan byk ktl... (Yezekel, 38:4)
... hams atl byk bir izdiham, gcl bir ordu... (Yezekel, 38:15)
58.4.

imali Asiyadan (Orta rqin uzaq imalndan) xmalar:

... uzaq imaldan glcksiniz. (Yezekel, 38:15)

... Sni uzaq imaldan xarb... (Yezekel, 39:2)
58.5. Txribatlq trtmlri:
... pis nizamlar hazrlayacaqsan. (Yezekel, 38:10)
Deycksn ki... salamlq v thlksizlik iind yaayan insanlarn stn
gedcym. (Yezekel, 38:11)
... Hr ks bir-birin qlnc kck. (Yezekel, 38:21)
58.6. Tcavzkar, soyunu bir ordu olmas:
Deycksn ki... Viran olmu hrlrd yaayan xalq soyub maln qart
edcym... (Yezekel, 38:12)
... (Xalq) Soymaq nm gldin? Soyun mal ymaq, qzl, gm damaq,
heyvan, mal aparmaq, bol qnimt ld etmk nm bu ktlni ydn? - deyck.
(Yezekel, 38:13)
58.7.

Dalarda dymlri:

Btn dalarmda Qoqa qar qlnc qaldracaam... (Yezekel, 38:21)

... sni srail dalar zrin gtircym. (Yezekel, 39:2)
... srail dalarnda toplanm, mhariblrdn uzaq qalm bir lky hcum
edcksn... (Yezekel, 38:8)
58.8.

Epidemik xstlik v flaktlrl hlak edilmlri:

... epidemik xstlikl, qanla czalandracaam. (Yezekel, 38:22)

... onu dstklyn bir ox xalqn stn fasilsiz ya, dolu, kkrd
yadracaam. (Yezekel, 38:22)

lkni tmizlmk n insanlara vzif verilck... (Yezekel, 39:14)

58.9.

Ktlvi lmlr:

... (Xalq) lkni tmizlmk n onlar basdracaq. Bu yeddi ay davam edck.

(Yezekel, 39:12)
Onlar btn lk xalq basdracaq... (Yezekel, 39:13)
58.10. xdqlar dvrd byk bir zlzlnin olmas:
... byk bir yer sarsnts olacaq. (Yezekel, 38:19)
Mehdinin (.s.) yhudi qaynaqlarinda tsvir ediln xsusiyytlri
Yhudilikd gzlniln Mehdi btn dnyada slh brqrar edck bir nv siyasi
liderdir. Liderliyi il yana, hmi mqsd uyun qrarlar alb daltl hkm edck,
Allah qorxusu v sevgisin gr stn xlaq nmunsi olacaq. Yhudilr hz. Mehdinin
glckd dnyan daltl dolduracaq, txribat trdn cmiyytlri zrrsizldirck
v btn milltlrin zn izlycyi bir xilaskar olduuna gr, ondan Yaheb v ya
aheb (yenidn nizam vern) sifti il bhs edirlr. Hminin yhudilr gr, hz.
Mehdi insanlar tsirin salan xsiyyt v ruh gzlliyin sahib olacaq, onlar hikmtli
szlri il imana ynldck. Lakin Allahn seib dstkldiyi bu qul qtiyyn
fvqlbr varlq olmayacaq, normal kild doulmu insan olacaq. Yhudi
qaynaqlarna gr Mehdinin (.s.) xsusiyytlrindn bir qismi beldir:

dalt sahibi olmas:

Davrannn tmli dalt v sdaqt olacaq. (Yeaya, 11:5)

... Krallnn mqsdi daltli olmaqdr... (Mzmurlar, 45:6-7)
... Mhakim edrkn dalti axtaracaq... (Yeaya, 16:5)
... (Mehdi) daltlidir... (Zkriyya, 9:9)
... lkd daltli v doru olan edck. (Yeremya, 23:5)
... Xalqa daltl hakimlik etsin! (Mzmurlar, 72:3)

Mzlumun haqqn qorumas:

Mzlumlara haqqn versin, yoxsullarn uaqlarn qurtarsn... (Mzmurlar, 72:4)

... Mzlum qullarn daltli kild muhakim etsin! (Mzmurlar, 72:2)

Yoxsullar daltl muhakim edck... (Yeaya, 11:4)

... yoxsullara mjd vermk n... ryi zik olanlarn yaralarn sarmaq n,
mhbuslara azadla buraxlacaqlarn, zindanlardan xilas olacaqlarn... bildirmk, yas
tutanlarn hamsn ovundurmaq n.. (Yeaya, 61:1-2)

Btn dnyada dalti tmin etmsi:

... dalti insanlara gtirck. (Yeaya, 42:1)

dalti sdaqtl gtirck. Dnyada dalti tmin edn qdr midini, csartini
itirmyck... (Yeaya, 42:4)
rqdn dalti yayan, insanlara xidmt edn kimdir? Xalqlar tabe edir, krallara
ba ydirir... (Yeaya, 41:2)

Drst v doru olmas:

Doruluu sevr, pislikdn nifrt edr... (Mzmurlar, 45:7)

... dnyada zilnlr n drst qrar verck... (Yeaya, 11:4)
... lkd daltli v doru olan edck. (Yeremya, 33:15)
... doru olan etmkd drst davranacaq. (Yeaya, 16:5)
... (Mehdi) dzgnlkl krallq edck... (Yeaya, 32:1)
Saleh v drst... (Mehdi) trfindn idar olunacaq... (Maimonides, Mina tfsiri,
Sanhedrin 10:1)

Xilaskar xsusiyyti olmas:

... (Mehdi) xilaskardr... (Zkriyya, 9:9)

... bel yazlmdr, sn (Mehdi) blalara mruz qalanlar qurtaracaqsan. (Talmud,
Sanhedrin 98a)

Dnyaya tblii il tsir etmsi:

... Dnyaya aznn dynyi il vuracaq* v pisi aznn nfsi il ldrck.

(Yeaya, 11:4)
*Szn digr mnas: Qvvtl tsir etmk.
... Onun ad mczvi nsihti... olacaq. (Yeaya, 9:6)

Qlb tsir edn szlr sylmsi:

Oxlarn itidir, kral dmnlrinin ryin batar... (Mzmurlar, 45:5)

Btn dnyan Allaha ynltmsi:

... btn dnyan Allaha qulluq etmlri n islah edck, nki bel yazlmdr:
Bundan sonra xalqlara pislikdn uzaq bir danq dili vercym, belc, hams Allaha
qulluq etmk n ynlcklr. (Maimonides, Mina Tora, Krallarn qanunlar, 11:4)

nsanlar ruhn tmizlmsi:

Onun glcyi gn kim dz bilr? O, meydana xnca kim dayana bilr? nki
o, gm ridib tmizlyn kimi davranacaq...
insanlarn ruhunu qzl, gm
tmizlyirmi kimi tmizlyck. (Malaki, 3:2-3)

iddt ynlmdn iman gc il mvffq olmas:

... Gc v qvvtl deyil, ancaq Mnim Ruhumla bacaraqsan - deyir. Bel deyir
hr ey hakim Rbb. (Zkriyya, 4:6)

Gc v iqtidar sahibi olmas:

... gcl bir kral (Mehdi) xaracaam,... nslini iq olaraq davam etdircym...
(Mzmurlar, 132:17-18)
... Uca olann inayti il sarslmaz. (Mzmurlar, 21:1-7)
... (Rbb Mehdiy) qvvt verck v ... (Mehdinin) qvvtini yksldck.
(Samuel, 2:10)
... Rhbrlik onun iyinlrind olacaq... (Yaya, 9:6)

Siyasi lider olmas:

... (Mehdi) mhtm bir kral olacaq... (Maimonides, Mina tfsiri, Sanhedrin 10:1)
V milltlr arasnda hkm edck v qvmlrin oxu haqqnda qrar verck...
(Yeaya, 2:4)
... Btn xalqlar v hr dildn insan ona xidmt etdi... (Daniel, 7:14)
... btn xalqlar ona xidmt edib szn dinlyck. (Daniel, 7:27)

Milltlrin z razlqlar il ona tabe olmalar:

V snin ina milltlr v sn doan gnn parlaqlna krallar glcklr.

(Yeaya, 60:3)
... Xalqlara bayraq olacaq, xalqlar ona ynlck... (Yeaya, 11:10)
... Btn milltlr onu dinlmy glck... (Maimonides, Mina Tora, Tvb 9:2)
... Sahil xalqlar onun qanununa mid balayacaq. (Yeaya, 42:4)

Xalqlarn ondan razi olmas:

... (Mehdinin) ad sonsuza qdr yaasn, Gn var olduqca ad var olsun, onun
vasitsi il insanlar mqdds hesab edilsin, btn xalqlar: O, n xobxtdir! - desin!
(Mzmurlar, 72:17)
Onun (Mehdinin) doruluu v onun gtircyi kramtlr... btn milltlrin ona
xidmt etmsin sbb olacaq... (Maimonides, Mina tfsiri, Sanhedrin 10:1)
... Btn xalqlar onun (Mehdinin) fvqlad dindarl sbbil ona xidmt
edcklr... (Maimonides, Mina tfsiri, Sanhedrin hiss 10)
... xalqlar ayaqlarnn altna srilr. (Mzmurlar, 45:5)

Hakimiyyt sahibi olmas:

Ona hakimlik, ucalq v krallq verildi... Hakimiyyti he bitmyck. Krall he

yxlmayacaq bir krallqdr. (Daniel, 7:14)
... onun hakimiyyti bir dnizdn bir dniz, Fratdan dnyann knarlarna qdr
uzanacaq. (Zkriyya, 9:10)
... (Mehdi) mdriklikl hakimiyytin davam edck... (Yeremya, 23:5)
Hakimiyyti daltl v dzgnlkl quracaq v sonsuza qdr davam etdirck...
(Yeaya, 9:7)
... Dmnlrini utandracaam, amma onun bandak tac parldayacaq.
(Mzmurlar, 132:17-18)
Rbb... (Mehdiy) byk zfrlr nsib edr... ( Samuel, 22:51)
... (Mehdinin) x v Davud kralln kemiin ehtiamna v balancndak
hakimiyytin yenidn qovuduraca vvldn tyin olunmudur... (Maimonides, Mina
Tora, Krallarn qanunlar, 11:4)

Dnyan olduu yerdn idar edck:

...(Mehdi) yalnz evindn hkmdarlq edck... (Talmud, Sanhedrin 20b)

Dnyan camaat vasitsi il idar edck:

... (Mehdi) yalnz z heyti il hkmdarlq edck... (Talmud, Sanhedrin 20b)

Dnya sviyysind slh tmin etmsi:

... (Mehdi) xalqlara slh gtirck ... (Zkriyya, 9:10)

Onun (Mehdinin) doruluu v gtircyi kramtlr btn insanlarn onunla slh
balamalarna... sbb olacaq... (Maimonides, Mina tfsiri, Sanhedrin 10:1)
(Mehdi)... mhariblr olmayacaq v bir millt baqa milltlr qlnc
qaldrmayacaq... (Maimonides, Mina tfsiri, Sanhedrin 10:1)

zzt sahibi olmas:

... Rbbin izzti snin zrin douldu... zzti snin zrind grnck. (Yeaya,
60:1-2)
... Snin xilasnla izzti bykdr... (Mzmurlar, 21:1-7)

Allaha etibar etmsi.

ox dindar olmas:

... (Mehdinin) fvqlad dindarl sbbil... (Maimonides, Mina tfsiri,

Sanhedrin hiss 10)

Allahn hr chtdn onu dstklmsi:

Rbbin Ruhu, mdriklik v anlay ruhu, yd v gc ruhu, bilik v Rbb qorxusu

ruhu onun zrind olacaq... (Yeaya, 11:2)
zn dstk olduum, Knlmn raz olduu, sediyim qulum! Ruhumu onun
zrin qoydum... (Yeaya, 42:1)
Hakim Rbbin Ruhu zrimddir... (Yeaya, 61:1)

All olmas:

... all davranacaq... (Yeremya, 23:5)

... (Mehdi) Sleymandan bel all olacaq... (Maimonides, Mina Tora, Tvb 9:2)

... Alda fvqlad olan... (Mehdi) trfindn idar olunacaq... (Maimonides,

Mina tfsiri, Sanhedrin 10:1)
... (Mehdi) dvr... yaxlq v alla hakim olacaq... (Maimonides, Mina tfsiri,
Sanhedrin 10:1)

Allahn sevdiyi qulu olmas:

(Mehdiy)... sonsuza qdr sevgi gstrr. (2. Samuel, 22:51)

Allah qorxusu il dolu olmas:

... Rbb qorxusu onun zrind olacaq. Rbb qorxusu xouna glck... (Yeaya,
11:2-3)
Allahdan qorxan o adam kimdir?... (Mzmurlar, 25:12-14)

Allaha yaxn olmas:

... Allaha yaxn olan... (Mehdi) trfindn idar olunacaq... (Maimonides, Mina
tfsiri, Sanhedrin 10:1)

Gzl insan olmas:

(Xalq Mehdini) btn gzlliyi il grck... (Yeaya, 33:17)

Sn insanlarn n gzlisn... (Mzmurlar, 45:2)

Allahn nurunun zrind olmas:

Qalx, iqlan, nki nurun gldi v Rbbin izzti snin zrin douldu... (Yeaya:
60:1-2)

Hikmtli danmas:

... ltf salm dodaqlarna... (Mzmurlar, 45:2)

nsanlar Allahn yoluna dvt edib yrtmsi.

Allahn hkmlri zrind drin dnmsi:

... zvq Rbbin ritinddir. V gec-gndz Onun ritini drin-drin dnr.

(Mzmurlar, 1:2)

Heybtli v grkmli olmas:

... zrin clal qoydum... (Mzmurlar, 21:1-7)

Olduu mkann ehtiaml olmas:

... Qald yer ehtiaml olacaq. (Yeaya, 11:10)

Tvazkar olmas:

... O, daltli xilaskar v tvazkardr... (Zkriyya, 9:9)

Allah rizasna gr hrkt etmsi:

V zm n sadiq bir kahin (dini lider) xaracaam, o ryimd v canmda

olana gr hkm edck... (1. Samuel, 2:35)
(Mehdi) xdnda... Allahn mbarizsini davam etdirck... (Maimonides, Mina
Tora, Krallarn qanunlar 11:4)
O, snin doruluunu iq kimi, haqqn gnorta gni kimi ortala xarar. Snin
daltini nur kimi l xaracaq. (Mzmurlar, 37:6)

Zahir gr deyil, ldn elmi il hkm edck:

... Gzyl grdyn gr mhakim etmyck, qulayla eitdiyin gr qrar

vermyck. (Yeaya, 11:3)

fqt v mrhmt sahibi olmas:

... kmk istyn yoxsulu, daya olmayan mzlumu o qurtarar. (Mzmurlar, 72:12)
Yoxsula, mzluma acyar, mzlumlarn cann qurtarar. (Mzmurlar, 72:13)
Tzyiqdn, zlmdn azad edr onlar, nki onun gznd onlarn qan qiymtlidir.
(Mzmurlar, 72:14)
zilmi qam qrmayacaq, tstlyn fitili sndrmyck... (Yeaya, 42:3)

Gzl xasiyytli olmas:

Qqrmayacaq v ssini yksltmyck v onu kd eitdirmyck... (Yeaya,

42:2)
iddt ynlmdiyi, azndan hiylli sz xmad halda... (Yeaya, 53:9)

Csur olmas:

Ey igid dy, tax qlncn belin! Grkmin, ucalna brn. (Mzmurlar,

45:3)
... Dnyada dalti tmin edn qdr midini, csartini itirmyck... (Yeaya,
42:4)

Brkt verilmi olmas:

... dnizin bolluu sn evrilck, milltlrin znginliyi sn glck... qzl v

gm gtircklr... (Yeaya, 60:5-6)
O (Mehdi) Rbbin qarsnda bir ccrti kimi, quraq yerdki kk kimi byd...
(Yeaya, 53:2)

Mjd vern olmas:

... O mjdlyici ki, salamlq eitdirir. Yaxlq mjdsi gtirir, qurtulu xbri
verir... (Yeaya, 52:7)

Allahn salam siftinin tclli etmsi:

... Onun ad... min-amanlq ndri olacaq. (Yeaya, 9:6)

... hr trf min-amanlq yayacaq... (Yeaya, 9:7)

nsan surtind olmas, Adm vlad nvann damas:

Geclrin birind Adm vladna bnzr birinin gyn buludlar il gldiyini

grdm... (Daniel, 7:13)
... gr o, (Mehdi) (hazrk dvrd) yaayanlardan xacaqsa, mn (Haham
Nahman) bnzr biri ola bilr, nki bel yazlmdr: Onlarn zadganlar z ilrindn
xacaq v idarilri z aralarndan glck... (Talmud, Sanhedrin 98b)

Mcz gstrmdn dnyaya hakim olmas:

Bir kims... (Mehdinin) mczlr gstrcyi, dnyaya yeni fvqladliklr

gtircyi, llri dirildcyi v ya bnzr ilr edcyi fikrind olmamaldr. Bu, doru
deyil. (Maimonides, Mina Tora, Krallarn qanunlar 12:3)
... (Mehdi) dvrnd tbitdki nizamn hr hans bir nsrnn etibarsz olaca v
ya yaradlda bir dyiiklik olaca dnlmmlidir. Daha dorusu, dnya z
nizamnda davam edck. (Maimonides, Mina Tora, Krallarn qanunlar, 12:1)

(Mehdi) dvrnd... dnyadak hyatn v ya tbit qanunlarnn dyicyini

dnmyin. Dnya olduu kimi davam edck... (Maimonides, Mina Tfsiri, Sanhedrin
10:1)

Btn dnyada tannmas:

(Mehdi) byk hrt qazanacaq v onun an btprst milltlr arasnda Kral

Sleymandan daha ox olacaq... (Maimonides, Mina Tfsiri, Sanhedrin 10:1)

Axr zamanda ortaya xmas:

... (Mehdi) son jubiled* glck... (Talmud, Sanhedrin 97b)

*Jubile: Yhudi dinind lli ildn bir keiriln mrasim.

Birdn ortaya xmas:

... (Mehdinin xn hesablamaqla laqli olaraq) onlara bel deyrdim:... ey

birdn ortaya xar: Msih (Mehdi), taplan bir ya v bir qrb. (Talmud, Sanhedrin
97a)
... (Mehdi) unudulduu bir zamanda glck. (Talmud, Sanhedrin 97a)

Allahn insanlara ltf olmas:

... (Mehdinin) xtri n. (Mehdinin) ad ndir? ... Onun ad Shiloh (gndrilmi

olan, Allahn hdiyysi)... Onun ad Yinnon (sonsuza qdr yaayacaq olan)... Onun ad
Haninah (inayt, ltf, Allah trfindn mqdds hesab edilmi)... Onun ad Menahem
(rahatladrc, tslli edn)... nki Mnim ruhumu rahatladracaq olan Menahem
(rahatladrc)... Qtiyytl Bizim aclarmza dzd v drdlrimizi dad... (Talmud,
Sanhedrin 98b)

vvllr dyrinin bilinmmsi:

nsanlar trfindn uzaqladrld, tnha buraxld. tinliy almd, xstliyi

yaxndan tand. nsanlarn z evirdiyi biri kimi tannd, ona dyr vermdik. (Yeaya,
53:3)

Sbirli v tslimiyytli olmas:

O, tzyiq mruz qalb ziyyt ks d, azn amad... (Yeaya, 53:7)

Camaatnn sas vzifsinin Allaha xidmt olmas:

... siz Rbbin kahinlri (dini liderlri) deyilck; siz Allahmzn xidmtilri
deyilck... (Yeaya, 61:6)

Camaatnn imanda drinlmsi:

... siz Rbbin kahinlri (dini liderlri) deyilck... (Yeaya, 61:6)

Musvi qaynaqlarnda Mehdinin (.s.) hakimiyyt dvr
Musvilr gr, hz. Mehdinin gliindn sonrak dvrd nifrt v mhariblr sona
atacaq, slh v dalt tsis edilck, sevgiy saslanan bir sistem qurulacaqdr.
Hminin hz. Mehdi dvrnd texnologiya yksk sviyyd inkiaf edck, hrlr
gzllck, yaay sviyysi ykslck, torpaqlar brktli, su qaynaqlar bol olacaq,
znginlik v bolluq olduu n he kim ehtiyac iind qalmayacaq. nsanlar sas olaraq
Allaha yaxnlamaq n sy gstrck v madddn ox mnviyyata hmiyyt
vercklr. Din xlaqnn hakimiyyti il anlamazlqlar ortadan qalxacaq, insanlar hzur
v etibar iind yaayacaq v dnya Allahn elmi il dolacaqdr.
Musvilrin Olam Ha-ba (Gzlnn dnya) adlandrdqlar hz. Mehdinin
hakimiyyt dvrn izah edn ifadlri hz. Muhmmdin (s..s.) Qzl sri izah edn
hdislri il ox uyundur. Musvi qaynaqlarnda olan bu tsvirlrdn bir qismi bu
kilddir:
Sxntlarn sona atmas:
... Hakim Rbb btn zlrdn gz yalarn silck... (Yeaya, 25:8)
O zaman korlarn gzlri, karlarn qulaqlar alacaq, topallar maral kimi qaacaq,
dilsizlrin dili sevincl alacaq... (Yeaya, 35:5-6)
... Onun hakimiyytind... Ay ildadqca salamlq artsn! (Mzmurlar, 72:7)
... min-amanlqdan hzz alacaqlar. (Mzmurlar, 37:11)
... onlara yk olan, bellrini dyn dynyi, onlara ziyyt vernlrin ubuunu
para-para edcksn... (Yeaya, 9:4)
... Allah onlara qlblrin btn istklrini verck. (Mzmurlar, 37:4)
bs i grmycklr... (Yeaya, 65:23)
Su qaynaqlarnn bollamas:
lpaq tplr zrind aylar, vadilrd bulaqlar axdacaam. l hovuza, quraq
torpa bulaa evircym... (Yeaya, 41:18-19)
... ld sular fqracaq, aylar axacaq. Qzn qum hovuza, susuz torpaq bulaa
dnck... (Yeaya, 35:6-7)

... drlrind su axacaq... (Yoel, 3:18)

Bolluq v brkt olmas:
... o zaman l meyv baasna, meyv baxas mey dnck. (Yeaya, 32:15)
... Budan oxaldacaam...
oxaldacaam. (Yezekel, 36:29-30)

aaclarn

meyvsini,

tarlalarn

mhsulunu

l v quraq torpaq sevinck, l coub iylk kimi iklnck. Hr yer

iklnib sevincl coacaq, sevincini hayqracaq... aqqallarn yatd yerlrd qam v
ot bitck. (Yeaya, 35:1-2, 35:7)
Yax olan hr ey bol olacaq v btn inclik v gzlliklr ox rahat ld
olunacaq. (Maimonides, Mina Tora, Krallarn qanunlar 12:5)
... Onun gnlrind torpaq iklnsin v Ay yox olana qdr min-amanlq olsun.
(Mzmurlar, 72:6-7)
... tplrdn sd damlayacaq... (Yoel, 3:18)
... ikiqat mlk qazanacaqsnz... (Yeaya, 61:7)
Gn glir, Rbb deyir: Balar salb meyvsini yeycklr. (Amos, 9:14)
Aclq v qtln sona atmas:
Artq siz qtlq gndrmycym... (Yezekel, 36:29-30)
... (Mehdi) dvrnd tox olmalar qdrlrinddir... (Talmud, Sanhedrin 98b)
... tox qarna yatacaqlar... (Sefenya, 3:13)
... Yol boyu bslnck, hr lpaq tpd otlaq tapacaqlar. Acmayacaq,
susamayacaqlar... (Yeaya, 49:9-10)
Meyv baalarnn bollamas:
(Mehdinin glcyi) zamanda, btn yaban aaclar meyv vercklr. (Talmud,
Kethuboth 112b)
... balar salacaqlar... v baalar dzldib onlarn meyvsini yeycklr. (Amos,
9:14)
... o zaman shra meyv baasna... dnck. (Yeaya, 32:15)

 Ateist ideologiyalarn pu olmas:

Rbb il kinlr paralanacaqlar... (1. Samuel, 2:10)
Rbb btn dnyann kral olacaq. O gn yalnz Rbb, yalnz Onun ad qalacaq...
(Zkriyya, 14:9)
Allaha imann btn dnyada hakim olmas:
... sular dnizi nec doldurursa, dnya da Rbbin elmi il dolacaq... (Yeaya, 11:9)
O dvrd... Dnyann tk muliyyti Allah tanmaq olacaq... (Maimonides,
Mina Tora, Krallarn qanunlar 12:5)
(Mehdinin) o gnlrind elm, hikmt v hqiqt btn dnyada artacaq, nki bel
deyilmidir: Dnya Allahn elmi il dolacaq.... (Maimonides, Mina Tora, Tvb 9:2)
nsanlarn Allahn ucaln gryi kimi tqdir etmy balamalar:
(Mehdi)... Yaradclarn mmkn olan n st sviyyd anlamalar mmkn
olacaq... (Maimonides, Mina Tora, Kralllarn qanunlar 12:5)
... nsanlar Rbbin ucaln, Allahmzn grkmini grck. (Yeaya, 35:2)
O zaman Rbbin ucal grnck, btn insanlar birlikd Onu grck... (Yeaya,
40:5)
nsanlarn Allah qorxusu il Ona ynlmlri:
... Son gnlrd qorxaraq Rbb v Onun yaxlna ynlcklr. (Hoea, 3:5)
Dnyann drd trfi Rbb dnck, btn xalqlar Onun qarsnda yilcklr.
nki hakimiyyt Rbbindir... (Mzmurlar, 22:27-28)
Allahn bir v tk ilah olaraq xatrlanmas:
... o gn bir olan Rbb ucaldlacaq. (Yeaya, 2:17)
Allahn mr v qadaalarna tabe olunmas:
... Buyruqlarm izlyck, qaydalarma tabe olacaq, onlar ttbiq edcklr.
(Yezekel, 37:23-24)
... rkl Rbb qulluq etsinlr, hams Rbbin adn arsnlar dey, qvmlr
tmiz ss vercym. (Sefenya, 3:9)

 nsanlarn gnahdan uzaq, iman tmizliyi il yaamalar:

... gnah ildiklri yerlrdn qurtarb tmizlycym... (Yezekel, 37:23-24)
Onlar mn qar ildiklri btn gnahlardan tmizlycym... (Yeremya, 33:8)
Xalqnn hams doru insanlar olacaq... (Yeaya, 60:21)
Orada bir yol, bir sas yol olacaq, mqdds yol dey xatrlanacaq, murdar
insanlar ke bilmyck oradan. O yol xilas olanlarn yoludur. O yolda gednlr axmaq
insanlar da olsa, yoldan sapmayacaq. (Yeaya, 35:8)
Salehlr yeri miras alar v onda bdi olaraq qalarlar. (Mzmurlar, 37:29)
Utanmaq yerin ikiqat qrur tapacaqsnz. (Yeaya, 61:7)
Yalan v saxtakarln sona atmas:
... (Mehdi dvrnd xalq) haqszlq etmyck, yalan danmayacaq, kimsni
aldatmayacaq... (Sefenya, 3:13)
... Saxta peymbrlri d, irkli ruhu da lkdn uzaqladracaam. (Zkriyya,
13:2)
... onun gnlrind dzgnlk inkiaf etsin... (Mzmurlar, 72:7)
Dnyaya daltin hakim olmas:
O zaman dalt shraya qdr yaylacaq, dzgnlk meyv baasnda
mskunlaacaq... (Yeaya, 32:16)
darilrin daltli olmas:
... ndrlr daltl idar edck. Hr biri kly qar bir snacaq, frtnaya qar
bir snacaq, shrada axar su, quraq yerd klg salan byk bir qaya kimi olacaq.
(Yeaya, 32:1-2)
Dylrin sona atmas:
... Xalq xalqa qlnc qaldrmayacaq, mharib n thsil almayacaqlar artq.
(Yeaya, 2:4; Mika, 4:3)
Mharib avadanqlarn Efrayimdn, atlar Yeruslimdn uzaqladracaam. Dy
yaylar qrlacaq... (Zkriyya, 9:10)

O dvrd aclq v ya dy, hsd v ya dmnlik olmayacaq... (Maimonides,

Mina Tora, Krallarn qanunlar 12:5)
Silahlanmann sona atmas:
... silahlar yanacaq. Byk-kiik qalxanlar, yaylar, oxlar, ubuqlar, mizraqlar
alova atacaqlar... Yandrmaq n silahlardan istifad edcklr... (Yezekel, 39:9-10)
... nsanlar qlnclarn kicl dyb um dmiri, mizraqlarn baa ba
edcklr... (Yeaya, 2:4; Mikeya, 4:3)
iddt v terrorun sona atmas:
... kims zrr vermyck, yox etmyck... (Yeaya, 11:9)
... qurdla quzu birlikd otlayacaq, aslan mal kimi saman yeyck. lann yemyi is
torpaq olacaq... (Yeaya, 65:25)
Slh v etibarl mhit olmas:
Hr ks z ardann v ncir aacnn altnda oturacaq. He kim he kimi
qorxutmayacaq... (Mikeya, 4:4)
... Doruluun mhsulu, salamln nticsi davaml hzur v etibarllq olacaq.
(Yeaya, 32:16-18)
Onun dvrnd qurdla quzu bir yerd yaaycaq, bbirl olaq birlikd yatacaq,
buzov, gnc aslan v mal yan-yana dayanacaq, onlar kiik bir uaq otaracaq. nkl ay
birlikd otlayacaq, balalar bir yerd yatacaq... mzikdki krp ilan yuvas zrind
oynayacaq, sddn ksilmi uaq lini ilan yuvasna salacaq... he kim zrr
vermyck, yox etmyck... (Yeaya, 11:6-9)
... onlar qorxudan olmayacaq. (Sefenya, 3:13)
.... Onu hr yandan hat edn dmnlrindn qurtarb rahatla qovuduracaam...
(1. Salnamlr, 22:9)
nsanlarn xbxt olmas v sevincli kild yaamalar:
... zlrind sonsuz sevinc olacaq. Sevinc onlarn olacaq, kdr v inilti bitck.
(Yeaya, 51:11)
... Orada adlq v sevinc, tkkr v ylnmk olacaq. (Yeaya, 51:3)
kin binlrin sevindiyi, qnimt paylaanlarn coduu kimi, onlar da sevinck
snin qarnda. (Yeaya, 9:3)

... sevinciniz sonsuz olacaq. (Yeaya, 61:7)

nsanlarn hzur v min-amanlq mhitind yaamalar:
... hzur v thlksizlik iind olacaq... (Yeremya, 30:10)
nsanlar oraya yerlib thlksilzik iind yaayacaq... (Zkriyya, 14:11)
... fa, bol salamlq verib amanlqda yaamalarn tmin edcym. (Yeremya,
33:6)
Dolanq tinliyinin olmamas:
(Mehdi dvrnd) insanlarn ruzi qazanmalar ox asan olacaq... (Maimonides
Mina tfsiri, Sanhedrin 10:1)
... Sevgisi sni yenilyck... Grcksiniz, sizi yenidn mtrqqi edck...
(Sefenya, 3:17, 20)
Thlk v narahatln qalmamas:
Aslan olmayacaq orada, yrtc heyvan o yola xmayacaq, orada olmayacaqlar...
(Yeaya, 35:9)
... kims onu qorxutmayacaq. (Yeremya, 30:10)
Yxlan hrlrin abadladrlmas:
... xarab olan hrlri abadladracaqlar v orda yaayacaqlar... (Amos, 9:14)
O zaman khn xarabalqlar yenidn tikcklr, oxdan virany dnm yerlri
yenidn quracaq, dalm hrlri tmir edcklr. (Yeaya, 61:4)
... vvlki rifahna qovuduracaq, vvllr olduu haln brpa edcym.
(Yeremya, 33:7)
Qlobal istilmy ar taplmas:
... qovurucu isti v gn vurmayacaq onlar... (Yeaya, 49:9-11)
Yol v krplrin artmas:
... Btn dalarm yola evircym, sas yollarm yksldilck. (Yeaya, 49:911)

 Qrurlularn yerini tvazkarlarn almas:

... qrurlu, hyasz olanlar
lovalanmayacaqlar. (Sefenya, 3:11)

uzaqladracaam

aralarndan...

bir

daha

Orada yalnz mnim adma snan itatli v tvazkarlar saxlayacaam. (Sefenya,

3:12)
nsanlarn qruru qrlacaq... (Yeaya, 2:17)
nsanlarn rklrinin imanla yumalmas:
(Mehdinin) o gnlrind... da kimi qatlam rklrinizi bdninizdn skb
gtrcym. (Maimonides Mina Tora, Tvb 9:2)
Al v hikmtin artmas:
Dncsizin al hikmt dnck... (Yeaya, 32:4)
(Mehdi dvr)... all insanlarn saynn artaca bir dvr olacaq... (Maimonides
Mina tfsiri, Sanhedrin 10:1)
(Mehdi dvrnd)... ox azla ox ey bacaracaqlar... (Maimonides Mina tfsiri,
Sanhedrin 10:1)
Batini elmlrin yrnilmsi:
O dvrd... batini hqiqtlri qavrayacaqlar v qavradqlar qdri il Yaradcnn
aln idrak edcklr. nki bel yazlmdr: nki dnya da suyun dnizi rtmsi
kimi Allahn elmi il dolacaq.... (Maimonides Mina Tora, Krallarn qanunlar 12:5)
Dyr mhakimlrinin dzlmsi:
Artq axmaa sil-ncabtli, alaa hrmtli deyilmyck. (Yeaya, 32:5)
irk qomadan iman edilmsi:
O gn lkdn btlrin adlarn qaldracaam, bir daha xatrlanmayacaqlar, -deyir
hr ey hakim Rbb... (Zkriyya, 13:2)
Artq btlri il, iyrnc mllri il, syanlar il zlrini irklndirmycklr...
(Yezekel, 37:23)
Tvratn vvlki halna qaytarlmas:

... Onun (Mehdinin) dvrnd (Tvratn) btn qanunlar vvldn olduu kimi
vvlki halna gtirilck... (Maimonides, Mina Tora, Krallarn qanunlar 11:4)

ncild Mehdiy (.s.) iarlr

ncild axr zaman v hz. sann ikinci glii il laqdar ox sayda izaha rast
glmk mmkndr. Masir ncilin bzi hisslri pozulmu olsa da, Quran aylri v
Peymbrimizin (s..s.) hdislrin uyun qisimlrind hz. sann gliindn vvl v
sonra ba verck tbit hadislri, ictimai hadislr izah edilir. Peymbrimizin (s..s.)
bildirdiyi kimi, hz. sa dnyadak dinsizliyi tmsil edn dccal il byk bir mbariz
aparb onu mlub edck v dnyada din xlaqnn tam olaraq hakim olduu mqdds
bir dvrn balamasn tmin edck.
Peymbrimizin (s..s.) hdislrin gr, hz. Mehdi hz. sa il grck, ikisi
birlikd namaz qlacaqlar. Bir rvaytd is hz. Mehdinin hz. san xalqa tandaca nql
edilmidir. Hz. Mehdi v hz. sa myyn bir dvr dnyada birlikd hkm edcklr v
dccali fikir sistemini d birlikd ortadan qaldracaqlar. (Dorusunu Allah bilir).
Hz. sa il hz. Mehdi eyni dvrd (axr zamanda) birlikd olacaqlar n Mehdinin
(.s.) x lamtlri kimi, hz. sann dnyaya ikinci df gliini xbr vern lamtlr
d ortaqdr. Eyni dvr tsvir edn bu izahlar hm hz. Mehdinin, hm d hz. sann ikinci
gliinin iarlridir. ncild veriln xbrlrin doruluundan tam kild min ola
bilmrik. Lakin ncilin Quran aylri v Peymbrimizin (s..s.) shih hdislri il
uyun izahlar diqqti xsusil clb edir.

ncild Mehdinin (.s.) xndan vvlki dvr

Axr zaman lamtlri ncild bzn aq ifadlrl, bzn d iari izahlarla
aqlanr. ncildki bu ifadlr baxldnda hz. Mehdinin xndan vvlki bu dvrd
xlaqi v ictimai bir pozulma yaanaca, byk dylrin olaca, dhtli flaktlrin
yaanaca, kosmosda fvqlad hadislrin meydana glcyi, insanlarn din xlaqndan
uzaqlaaca, daltsizlik v haqszln yaylaca, smimi olaraq iman ednlrin
incidilcyi, dinclik v thlksizliyin yerini xaos v narahatln alaca grnr.
ncildki bu lamtlrdn bir qismi beldir:
1.Dinsizliyin yaylmas:
O zaman insanlarn oxu imandan sapacaq... (Matta, 24:10)
... sonrak dvrlrd bzilri imandan dnck. (Timoteosa 1-ci mktub, 2:3)
... imandan sapmadqca... o gn glmyck. (Slaniklilr 2-ci mktub, 2:3)
... Dnyann son gnlrind... Allahszla ynlib z istklrin gr yaayanlar
olacaq. (Yhudann mktubu, 1:18)

... hqiqt qar xrlar. Dnclri korlanm, imandan uzaqlam insanlardr.

(Timoteosa 2-ci mktub, 3:8)
2.Yaradln inkar edilmsi:
Bel ki, gylrin Allahn sz il var olduunu, yerin sudan v su vasitsi il
formaladn unudurlar. (Petrusun 2-ci mktubu, 3:5)
3.Allaha irk qoulmasnn yaylmas:
Qalan insanlar, yni bu blalardan lmmi olanlar z llri il dzltdiklri
btlrdn uzaqlab tvb etmdilr. Cinlr v grmyn, eitmyn, qzl, gm, tunc,
da, taxta btlr ibadt etmkdn imtina etmdilr. (Vhy, 9:20)
Sonrak dvrlrd bzilri imandan irtidad edib (dindn xb), hiylgr ruhlar v
cinlrin yrtdiklrini dinlycklr. (Timoteosa 1-ci mktub, 4:1)
4.Allahn mr v qadaalarna tabe olmamalar:
... Rbbin slahiyytini he sayrlar... (Yhudann mktubu, 1:8)
... Gnahdan doymazlar... (Petrusun 2-ci mktubu, 2:14)
5.Dini dyrlr hrmtin qalmamas:
... Uca varlqlar thqir edirlr. (Yhudann mktubu, 1:8)
6.Dini mnftlrin gr yaayan kslrin ortaya xmas:
nki el bir zaman glck ki, dorunu eitmy dz bilmycklr. Xolarna
gln szlri dinly bilmk n traflarna z arzularna uyun mllimlr yacaqlar...
(Timoteosa 2-ci mktub, 4:3-4)
oxlu saxta peymbr tryck v bunlar insanlarn oxunu yoldan azdracaq.
(Matta 24:11)
7.Dinin slindn uzaqlamalar, bidtlr tabe olmalar:
nki el bir zaman glck ki, tlim dz bilmycklr... Qulaqlarn hqiqtin
ssin txayacaq, fsanlr dalacaqlar. (Timoteosa 2-ci mktub, 4:3-4)
... Allahn iman ednlr n yaratd halal ruzilrdn kinmyin lazm olduunu
buyuracaqlar. (Timoteosa 1-ci mktub, 4:3)
8.Fitnlrin artmas:
... aranzda yaln fikir yayanlar kimi. Bunlar... gizlic aranza fitn salacaqlar.
(Petrusun 2-ci mktubu, 2:1)
nsanlarn oxu da onlarn pozunluuna ynlck. Onlara gr haqq thqir
olunacaq. (Petrusa 2-ci mktub, 2:2)
Pisliklr oxaldna gr... (Matta, 24:12)

9. Batil inanclarn yaylmas:

...Cadu... etmkdn d tvb etmdilr. (Vhy, 9:21)
Sonrak dvrlrd... hiylgr ruhlar v cinlrin yrtdiklrini dinlycklr.
(Timoteosa 2-ci mktub, 4:3)
10. Mnafiqlrin artmas:
Allah yolundaym kimi grnb bu yolun gcn inkar ednlr olacaq.
Bellrindn uzaq ol. (Timoteosa 2-ci mktub, 3:5)
11. Smimi olaraq iman ednlr ziyyt verilmsi:
Mnim adma gr krallarn nn xarlacaqsnz... Ata-analarnz, qardalarnz,
qohum v dostlarnz bel sizi l verck v bzilrinizi ldrcklr. Mnim adma
gr hr ks sizdn nifrt edck... (Luka, 21:12, 16-19)
Btn bunlar doum sanclarnn balancdr. O zaman sizi tinliy salacaq,
ldrcklr. Mnim adma gr btn xalqlar sizdn nifrt edck. (Matta, 24:8-9)
... nsanlar sizi mhkmlr verck... Mn gr krallarn nn xarlacaq,
belc onlara ahidlik edcksiniz... Mnim adma gr hr ks sizdn nifrt edck...
(Markos, 13:9, 13)
12. Pislik ednlrin birlik olmalar.
13. Zlzllrin artmas:
Qorxmayn sla! Bunlarn olmas lazmdr, amma bu daha son demk deyil...
zlzllr olacaq. Btn bunlar doum sanclarnn balancdr. (Matta, 24:6-8)
iddtli zlzllr... olacaq. (Luka, 21:11)
... gnlr glck ki, o vaxt burada yxlmayan ev qalmayacaq. (Luka, 21:6)
El byk bir zlzl oldu ki, insan dnyada olduundan bri bu qdr byk bir
zlzl olmamdr. Byk hr yer blnd. Xalqlara aid hrlr d yerl bir oldu.
(Vhy, 16:18-19)
... bzn zlzllr... olacaq. (Markos, 13:8)
14. Qtlq olmas:
Qorxmayn sla! Bunlar olmaldr, amma bu daha son demk deyil... bzn
qtlqlar... olacaq. Btn bunlar doum sanclarnn balancdr. (Matta, 24:6-8)
... bzn qtlqlar... olacaq. (Luka, 21:11)

... qtlqla... lm samaq n... dnyann drdd biri zrind slahiyyt verildi.
(Vhy, 6:7)
... qtlqlar olacaq. (Markos, 13:8)
15. Qasra v sunami dalalarnn olmas:
... Dnya dnizin v dalalarn uultusundan aqna dnck, dht dck.
(Luka, 21:25)
16. Vulkanlarnn olmas:
Dibsiz drinliklrin quyusundan byk bir ocan tsts kimi bir tst xd...
(Vhy, 9:2)
... Onda gylr byk ss-ky il sarslacaq v yer v onda olanlar yanb bitck.
(Petrusa 2-ci mktub, 3:10)
17. Frtna v imklrin artmas:
... O zaman gy gurultusu v uultular eidildi, imklr axd v yer sarsld.
(Vhy, 8:5)
O anda imklr axd, uultular v gy gurultusu eidildi. Yer sarsld v iddtli
dolu yad. (Vhy, 11:19)
18. iddtli dolu yamas:
nsanlarn stn dnsi txminn qrx kilo olan iri dolu yad. Dolu blas el
qorxunc idi ki... (Vhy, 16:21)
19. Tbii flaktlrl dnyann dyimsi:
Btn adalar, dalar yox oldu. (Vhy, 16:20)
... Hr da, hr ada yerl bir oldu. (Vhy, 6:14)
20. Torpaq srmlrinin olmas:
Dalara, qayalara: stmz dn!, -dedilr... (Vhy, 6:16)
21. Smada fvqlad hadislrin olmas:
... Onda gylr byk ss-kyl sarslacaq... (Petrusa 2-ci mktub, 3:10)
... gyd fvqlad nianlr olacaq. (Luka, 21:11)
22. Meteorit yalarnn yamas:
ncir aac gcl bir klkl sarsldnda nec xam ncirlrini tkds, gydki
ulduzlar da elc dnyaya dd. (Vhy, 6:13)
23. Meteroit dmsi:
... Gydn yer dm bir ulduz grdm... (Vhy, 9:1)

24. Gn v ayda lamtlr meydana xmas:

Gnd, Ayda v ulduzlarda nianlr grnck... (Luka, 21:25)
O gnlrin tinliyindn sonra Gn qaralacaq, Ay in vermyck, ulduzlar
gydn dck. (Matta, 24:29; Markos, 13:24-25)
... Gn insanlar odla yandrb qovurma gc verildi. nsanlar qorxunc bir
istilikl qovruldular. (Vhy, 16:8-9)
26. Yannlarn artmas:
... Yerin d biri, aaclarn d biri v btn yal otlar yand. (Vhy, 8:7)
27. Epidemioloji xstliklrin olmas:
... epidemioloji xstliklr... olacaq. (Luka, 21:11)
... vba il... lm samaq n dnyann drdd biri zrind slahiyyt verildi.
(Vhy, 6:7)
28. yirtklrin yaylmas:
Tstnn iindn dnyaya yirtklr yad. Bunlara dnyadak qrblrin gcn
oxar bir gc verilmidi. yirtklr dnyadak otlara, hr hans bir bitki v ya aaca
deyil, yalnz alnlarnda Allahn mhr olmayan insanlara zrr vermlri mr olundu.
(Vhy, 9:3-4)
29. Dylr v byk dniz qzalar il dnizlrd canllarn tlf olmas:
... Alov-alov yanan da kimi byk bir ktl dniz atld. Dnizin d biri qana
buland. Dnizdki canl varlqlarn d biri ld... (Vhy, 8:8-9)
... Dniz l qanna oxar bir qana buland v iindki btn canllar ld. (Vhy,
16:3)
30. nsanlar dht gtirn flaktlrin olmas:
Dnyaya ba vern flaktlrin qorxusundan insanlar hularn itirck... (Luka,
21:26)
Dnya krallar, byklri, znginlri, gcllri, azad, klsi hr ks maaralarda,
dalardak qayalarn arasnda gizlndilr... nki onlarn qzbinin byk gn gldi.
Buna kim dz bilr? (Vhy, 6:15-17)
31. (Kban anbar il) Frat aynn suyunun azalmas:
Altnc mlk tasn byk Frat ayna boaltd. rqdn gln krallarn yolu
alsn dey ayn sular qurudu. (Vhy, 16:12)
Altnc mlk lindki tas Frat ay zrin boaldnca ayn sular qurudu. (Vhy,
16:12)

32. Byk mhariblrin olmas:

Mharib ss-kylri, dy xbrlri eidinc qorxmayn. Bunlar olmaldr, amma
bu, daha son demk deyil. Xalq xalqa, dvlt dvlt mharib elan edck. Bunlar,
doum sanclarnn balancdr. (Markos, 13:7-8)
... Mharib ss-kylri, dy xbrlri eidcksiniz. Qorxmayn sla! Bunlar
olmaldr, amma bu, daha son demk deyil. Xalq xalqa, dvlt dvlt mharib elan
edck... (Matta, 24:6-7)
Mharib v syan xbrlri eidinc tlalanmayn. vvl bunlarn olmaldr.
Amma ntic drhal olmaz. Sonra onlara bel dedi: Xalq xalqa, dvlt dvlt
mharib elan edck. (Luka, 21:9-10)
33. Dnyada slhn olmamas:
... dnyadan slh itirmk slahiyyti verildi. Bunun nticsi olaraq insanlar birbirlrini boacaqlar... (Vhy, 6:4)
34. syanlarn artmas:
... syan xbrlri eidinc tlalanmayn. vvl bunlar olmaldr. Amma ntic
drhal olmaz. (Luka, 21:9)
35. Txribatlarn artmas:
Bunlar (dnyann son gnlrind yaayanlar) nifaq salan... kslrdir. (Yhudann
mktubu, 1:19)
Dnyaya slh gtirmy gldiyimi sanrsnz? Siz xeyr deyirm, mn ayrlq
gtirmy gldim. (Luka, 12:51-52)
Bundan bel bir evd be adam, ikiy qar , qar iki blnm olacaq...
(Luka, 12:52)
36. Kin v dmniliyin artmas:
Qarda qardan, ata uan lm atacaq. Uaqlar ata-analarna ba qaldrb onlar
ldrck. (Markos, 13:12)
... insanlar bir-birlrini boacaqlar... (Vhy, 6:4)
37. badt yerlrinin dadlmas:
Bzi kslr mbdin nec gzl da v hdlrl bzndiyindn dannca sa:
Burada grdklriniz glinc, el gnlr glck ki, da stnd da qalmayacaq,
hams yxlacaq!, -dedi. (Luka, 21:5-6)
38.lmlrin artmas:

llr diyar onun ardnca glirdi. Bunlara dnyann drdd birini qlnc, qtlq,
vba v dnyann vhi heyvanlar il lml thdid etmk slahiyyti verildi. (Vhy,
6:7)
nc mlk tasn aylara, su mnblrin boaltd. Bunlar da qana evrildi.
(Vhy, 16:4)
39.Orta rqd qan tklmsi:
... Byk Frat aynn yannda bal olan drd mlyi hazr et, - dedi. O saat, o
gn, o ay, o ili gzlyn drd mlk insanlarn d birini ldrmk n hazr edildi.
(Vhy, 9:14-15)
40.Qds v trafnn ordularla hat edilmsi:
... Yeruslimi (Qds) ordularla hat edilmi grdynz zaman... (Luka, 21:20)
41.Mhariblrd texnoloji vasit v silahlardan istifad edilmsi:
... Alov, gy yaqut v kkrd rngind zirehlrl hat olunmudular. Atlarn balar
aslan bana bnzyirdi. Azlarndan alov, tst, kkrd fqrrd. nsanlarn d biri
bunlarn azndan fqran alov, tst v kkrddn, bu bladan ld. Atlarn gc
azlarnda v quyruqlarndadr. Quyruqlarnn ucu il zrr verrlr. (Vhy, 9:17-19)
... Mn dnyaya alov yadrmaa gldim... (Luka, 12:49)
42.Cinaytlrin artmas:
Adam ldrmkdn... tvb etmdilr. (Vhy, 9:21)
43.Fahiliyin yaylmas:
... fahilik... etmkdn d tvb etmdilr. (Vhy, 9:21)
... grdklri xlyalara saslanb z bdnlrini irkldirlr... (Yhudann mktubu,
1:8)
Gzlri zina il doludur... (Petrusun 2-ci mktubu, 2:14)
44.Zinann artmas:
Sonrak dvrlrd bzilri imandan irtidad edib (dindn xb), hiylgr ruhlar v
cinlrin yrtdiklrini dinlycklr... Evlnmkdn mhrum edcklr... (Timoteosa 1-ci
mktub, 4, 1-3)
45.Oruluun artmas:
... oruluq etmkdn d tvb etmdilr. (Vhy, 9:21)
46.Saxtakarln artmas:
... Sizinl yeyib-irkn z hiyllrindn zvq alarlar. (Petrusun 2-ci mktubu, 2:13)

... pislr v saxtakarlar, aldadaraq v aldanaraq getdikc daha betr olacaqlar.

(Timoteosa 2-ci mktubu, 3:13)
47.Vicdanlarn korlanmas:
Yalan dananlarn ikizlly il vicdanlar dalanacaq. (Timoteosa 2-ci mktub,
4:2)
Bu mvzuda sylyck ox szmz var, amma qulaqlarnz uyuduu n baa
salmaq tindir. (branilr mktub, 5:11)
48.xlaqsz v mqsdsiz yaamalar:
Kpyn sovuran dnizin azn dalalar kimi ayblarn trafa sovurarlar. Avara
ulduzlar kimidirlr... (Yhudann mktubu, 1:13)
49.Mnviyyatdan uzaq olmalar:
Bunlar (dnyann son gnlrind yaayanlar)... mqdds ruhdan mhrum kslrdir.
(Yhudann mktubu, 1:19)
50.nsanlar arasnda sevginin azalmas:
Pisliklrin oxalmasna gr oxlarnn sevgisi soyuyacaq. (Matta, 24:12)
nsanlar... mqddslikdn v sevgidn mhrum... olacaqlar. (Timoteosa 2-ci
mktub, 3:2-3)
51.Qzbin artmas, fvin qalmamas:
... bir-birlrini l verck v bir-birlrindn nifrt edcklr. (Matta, 24:10)
nsanlar... uzlamaz, zn nzart ed bilmyn, azn v yaxlq dmni
olacaqlar. (Timoteosa 2-ci mktub, 3:2-3)
52.Hrmtin azalmas:
nsanlar... sykn... olacaqlar. (Timoteosa 2-ci mktub, 3:2-3)
53.Uaqlarn syankar olmas:
... Uaqlar ata-analarna ba qaldrb onlar ldrdcklr. (Markos, 13:12)
... ata-ana sz dinlmz... olacaqlar. (Timoteosa 2-ci mktub, 3:3)
54.Ailvi laqlrin pozulmas:
Ata oluna qar, oul atasna qar, ana qzna qar, qz anasna qar, qaynana
glinin qar, glin qaynanasna qar olacaq. (Luka, 12:53)
55.nsanlarn maddi dyrlr dgn olmalar:
nsanlar... pul dkn... olacaqlar. (Timoteosa 2-ci mktub, 3:2-3)
56.Znginlrin srvtlrinin artmas:

... Dinlyin indi, ey znginlr... Son gnlrd srvtiniz srvt qatdnz. (Yaqubun
mktubu, 5:1-3)
57.Znginlrin daha da znginlmsi, kasblarn is kasblamas:
... kimd varsa, ona daha ox verilck v o bolluq iind olacaq. Amma kimd
yoxdursa, znd olan da lindn alnacaq. (Matda, 25:28-29; Luka, 19:26)
58.Faiz sisteminin v haqsz qazancn yaylmas:
fndisi ona: Ey pis kl... niy pulumu faizilr vermdin? Mn d gldiyimd
onu faizi il geri alardm. (Luka, 19:22-23)
59.nsanlarn pozun v srxo olmas:
znz diqqt edin! rklriniz pozunluq, srxoluq v bu hyatn qaylar il
arlamasn. O gn zriniz bir tl kimi birdn enmsin. (Luka, 21:34-35)
... Gndzlr zvq dalma ylnc sayarlar. (Petrusun 2-ci mktubu, 21:13)
... Avara kimi yeyib-in bu kslr bir qara lkdir... (Yhudann mktubu, 1:12)
60.Allahn razl yerin dnyvi istklrini dnmlri:
Allahdan ox ylncni sevnlr... olacaqlar... (Timoteosa 2-ci mktub, 3:4-5)
61.Yalnz z hvalarna (hvs v istklrin) gr yaamalar:
... Dnyann son gnlrind... z istklrin gr yaayanlar olacaq. (Yhudann
mktubu, 1:18)
... z istklrinin ardnca gedrlr... (Yhudann mktubu, 1:16)
... istklri il yaayan... aldan mhrum heyvanlar kimidir... (Petrusun 2-ci
mktubu, 2:12)
... dnyann son gnlrind z istklrinin arxasnca gedn... kslr tryck.
(Petrusun 2-ci mktubu, 3:3)
62.man etmdiklri n aldan mhrum yaamalar:
Amma bu kslr anlamadqlar hr ey syrlr. Bir trfdn d aldan mhrum
heyvanlar kimi istklri onlar uuruma aparr. (Yhudann mktubu; 1:10)
Amma anlamadqlar mvzularda sy syn bu kslr hvslri il yaayan,
tutulub ksilmk n doulan, aldan mhrum heyvanlar kimidir... (Petrusun 2-ci
mktubu, 2:12)
63.Grdklri ilrin brktsiz olmas:
... Klyin apard yasz buludlara, kkndn qoparlm, payzn meyvsiz
aaclarna bnzrlr. (Yhudann mktubu, 1:12)

64.Eqoizmin artmas:
nsanlar zlrini sevn... nankor... olacaqlar. Xain... olacaqlar. (Timoteosa 2-ci
mktub, 3:2-5)
... yalnz zlrini bslyn obanlardr... (Yhudann mktubu, 1:12)
65.Mnfti olmalar:
... z mnftlri n baqalarn aldadarlar. (Yhudann mktubu, 1:16)
66.Acgz olmalar:
... ryi acgzly aldrlm lntli insanlardr. (Petrusun 2-ci mktubu, 2:14)
Acgzllklrin gr uydurma szlrl sizi istismar edcklr... (Petrusa 2-ci
mktub, 2:3)
67.ikayti olmalar:
Bunlar hmi ikaytlnib deyinirlr... (Yhudann mktubu, 1:16)
68.Sbirsiz olmalar:
nsanlar... tlskn... olacaqlar. (Timoteosa 2-ci mktub, 32:2-5)
69.Pis sz sylmlri:
... Azlarndan pis szlr xar... (Yhudann mktubu, 1:16)
70.Qrurun artmas:
nsanlar... qrurlu... olacaqlar... zn bynmi... olacaqlar. (Timoteosa 2-ci
mktub, 3:2-5)
71.Lan artmas:
... Dnyann son gnlrind la ednlr... olacaq. (Yhudann mktubu, 1:18)
... Dnyann son gnlrind... la ednlr tryck. (Petrusun 2-ci mktubu, 3:3)
72. nsanlarn bdbxt olmalar:
... Dnyadak btn xalqlar alayacaqlar... (Matta, 24:30)
73.ox tin hadislrin yaanmas:
O gnlrd hamil v mzikli olanlarn vay halna! nki byk tinlik v bu
qvm zab glck. (Luka, 21:23)
... qorxunc hadislr... olacaq. (Luka, 21:11)
O gnlrd el qorxunc tinliklr olacaq ki, dnyann balancndan bu yana
belsi olmam, bundan sonra da olmayacaq. (Matta, 24:21)
Bunu bil ki, son gnlrd tin anlar olacaq. (Timoteosa 2-ci mktub, 3:1)

... nsanlar sxntdan dillrini dildilr. (Vhy, 16:10)

74.Allaha tvkkl etmmlri, balarna glnlr gr syan etmlri:
tinlik v yaralarna gr gyn Allahna sydlr. Etdiklrindn tvb etmdilr.
(Vhy, 16:11)
75.nsanlarn qurtulu n midlrini itirmlri:
O gnlrd insanlar lm axtaracaq, amma tapa bilmycklr v lm onlardan
qaacaq. (Vhy, 9:6)
76. Gnlrin qsalmas:
O gnlr qsaldlmasayd, he kim xilas ola bilmzdi. Amma seilmi olanlar
uruna o gnlr qsaldlacaq. (Matta, 24:22)
Rbb o gnlri qsaltmasayd, he kim xilas ola bilmzdi. Amma Rbb seilmi
olanlar n, z sediyi kslr uruna o gnlri qsaltmdr. (Markos, 13:20)
77. raqda dy olmas:
77.1
raqn bombalanmas:
Sonra gcl bir mlk dyirman dana bnzr byk bir da qaldrb dniz ataraq
bel dedi: Byklr hri Babil* d bel iddtl atlacaq v bir daha grlmyck.
(Vhy, 18:21)
*Babil: Hazrda raq torpaqlarnda olan qdim bir hr addr.
77.2 raq hrlrinin yxlmas:
... byk Babil yxld! - deyirdi. (Vhy, 14:8)
... Yxld! Byk Babil yxld!.... (Vhy, 18:2)
77.3
raqda qsa bir mddt rzind byk bir dalma olmas:
O byk znginlik bir saat iind yox oldu... (Vhy, 18:17)
... hr bir saat iind virany dnd. (Vhy, 18:19
77.4. raqn kasblamas:
Dnya tacirlri onun (Babil) n alayb yas tutur. nki mallarn satn alacaq
kims yoxdur artq. (Vhy, 18:11)
Babild bu mallar sataraq znginln tacirlr hrin kdiyi iztirabdan dht
dcklr... (Vhy, 18:15)
Deycklr ki: ryinin istdiyi meyvlr lindn getdi, btn qiymtli v gz
oxayan mallarn yox oldu.... (18:14)

77.5. Sntkarln dayanmas:

... Artq snd mahn oxuyanlarn, qaval v eypur alanlarn ssi he
eidilmyck... (Vhy, 18:22)
77.6. raq xalqnn tinlik iind v bdbxt yaamas:
Artq snd am i parlamayacaq. Snd artq qohum-qraba ssi eidilmyck.
Snin tacirlrin dnyann byklri idi... (Vhy, 18:23)
78. Dbbtl-rzin xmas:
Bundan sonra baqa bir canavar grdm. Yerdn xan bu canavarn quzu kimi iki
buynuzu vard, amma jdaha kimi ss xarrd. lk canavarn btn slahiyytini onun
adndan istifad edir, dnyan v orada yaayanlar lmcl yaras yaxlaan ilk canavara
ibadt etmy mcbur edirdi. (Vhy, 13:11-12)
79. Hz. lyasn glmsi:
... Hqiqtn d vvl lyas glr v hr eyi yenidn nizama qoyar.... (Markos,
9:12)
80. Dccaln ortaya xmas:
80.1. Dccaln dinsizliyi yaymaq n geni faliyyt aparmas:
... Allaha v ibadt ediln hr ey qar xan v Allahn mbdind oturub znn
Allah olduunu gstrrk zn ucaldan, fsad trdn ks ortaya xmadqca o gn
glmz. (Allah tnzih edirik). (Slaniklilr 2-ci mktub, 2:3-4)
Mqddslrl dyb onlar mlub etmsin icaz verildi... (Vhy, 13:7)
Allaha symk, Onun adna v iqamtgahna, yni gyd yaayanlara symk n
azn ad. (Allah tnzih edirik). (Vhy, 13:6)
80.2. Din xlaqndan uzaq yaayan insanlar, illziyalarla yanldb aldatmas:
Qanunlar tanmayan insan (dccal) aldadc mczlrl v mhv olanlar aldadan
hr cr pisliklrl, eytann faliyyti il glck (Slaniklilr 2-ci mktub, 2:9-10)
lk canavar (dccaln) hyata keirmsin icaz veriln lamtlr saysind
yaayanlar yoldan azdrd... (Vhy, 13:14)
80.3. Btn xalqlara tsir etmsi:
... Canavar hr oymaq, hr xalq, hr dil zrind slahiyytli qlnd. (Vhy, 13:7)
80.4. lklrin siyasi v sgri gclrindn dstk almas:
Sonra canavar (dccal), dnya krallarn v onlarn ordularn atlya v Onun
ordusuna (Allaha tabe olanlara) qar dymk n toplanm grdm. (Vhy, 19:19)
80.5. Dinsiz ideologiyalardan byk dstk almas:
Dnc birliyind olan bu krallar gclrini v slahiyytlrini canavara vercklr.
(Vhy, 17:13)

80.6. Hz. Mehdinin xna qdr dinsizlik faliyytini davam etdirmsi:

Bli, dccaliyytin gizli gc bu anda bel tsirlidir... Dccal ortaya cxacaq... sa
(.s.) onu nfsi il ldrck, glii il yox edck. (Slaniklilr 2-ci mktub, 2:7)
80.7. Hz. Mehdinin x yaxnladqca, eytani faliyytlrin oxalmas:
Byk jdaha iblis v ya eytan deyiln, btn dnyan azdran o qdim ilan
mlklri il birlikd dnyaya atld... nki iblis zamannn az olduunu bilrk byk
bir qzbl zriniz endi. (Vhy, 12:9, 12)
80.8. man zif btn insanlar z tsirin salmas:
... Btn dnya qarqlq iind canavarn ardnca getdi. (Vhy, 13:3)
... Mhv olanlar hqiqti sevmdiklri v xilas olmaa yanamadqlar n mhv
olurlar. Bu sbbl, Allah yalana aldanmalar n onlarn stn fikirlrini yanldc gc
gndrir. (Slaniklilr 2-ci mktub, 2:10-11)
Dnyada yaayan... hr ks ona ibadt edck. (Vhy, 13:8)
80.9. eytann mri il faliyyt gstrmsi:
Qanun tanmayan insan (dccal) ... hr nv pis ilrl, eytann faliyyti il
glck... (Slaniklilr 2-ci mktub, 2:9-10)
80.10. Txribat trtmsi:
Sonra qanun tanmayan insan (dccal) ortaya xacaq... (Slaniklilr 2-ci mktub,
2:8)
80.11. Mharib v fitn-fsad xarmas:
nsanlarn gz qarsnda gydn yer alov yadracaq. (Vhy, 13:13)
.... jdahann, canavarn v yalan peymbrin azndan qurbaa qlna girmi
dd pis ruhun xdn grdm. Mczlr yaradan bu pis ruhlar dnyada hkm
srn btn krallara gedrk onlar dy ardlar. Gc srhdsiz olan Allahn byk
gnnd... bu krallar ibranic Armaqeddon (Meqiddo da) deyiln yer ydlar. (Vhy,
16:13-16)
80.12. Dccaln nhayt mlub olmas:
... mhv olacaq olan dccal ortaya xmadqca o gn glmyck. (Slaniklilr 2-ci
mktub, 2:3)
81. Ycuc v Mcuc qvmnn ortaya xmas:
81.1. oxmilltli birlik olmalar:
Dnyann drd trfindki xalqlar (Qoq v Maqoqu) azdrmaq, savamaq n bir
yer ymaq niyytil zindandan xacaq. Toplananlarn say dniz qumu qdr oxdur.
(Vhy, 20:8)
81.2. Saylarnn ox olmas:

... toplananlarn say dniz qumu qdr oxdur. (Vhy, 20:8)

81.3. Fitn-fsad xarmalar:
Dnyann drd bir trfindn glrk mqddslrin qrargahn v seviln hri
hat etdilr... (Vhy, 20:9)
81.4. eytann mri il hrkt etmsi:
Onlar azdran iblis is... (Vhy, 20:10)
81.5. Ktlvi hlak olmalar:
... Amma alov yad, onlar yandrb yox etdi. (Vhy, 20:9)
82. Hz. sann yenidn dnyaya glmsi:
sa bunlar syldikdn sonra onlarn gzlri qarsnda gy qaldrld. Bir bulud
onu gtrb gzlrinin qarsndan uzaqladrd. Ey clillilr, niy gy baxrsnz? dey sorudular. Gy qaldrlan san nec grdnzs, eyni kild geri glckdir.
(Elilrin ilri, 1:9-11)
kinci df... qurtulu gtirmk n zn gzlynlr grnck. (branilr
mktub, 9:28)
Bu zaman mbark midimizin gerklmsini, sa Msihin glmsini gzlyirik.
(Pavlusun Titusa mktubu, 2:13)
Btn bunlar sa gydn glib grndy zaman olacaq. (Slaniklilr 2-ci mktub,
1:7)
Dnyann yaranmasndan bri tannan Msih dnyann sonunda sizin faydanz n
zhur etdi. (Petrusa 1-ci mktub, 1:20)

ncild Mehdinin (.s.) hakimiyyt dvr

Quranda iman ednlr vd ediln slam hakimiyyti Tvratda olduu kimi, ncild
d vardr. brahimi dinlrin mqdds kitablarnda veriln bu vd hz. brahimin nslindn
Allaha rik qomadan iman edn, yalnz Onun razl n yaayan v din xlaqnn
btn dnyaya yaylmas n alan bir birliy aiddir. Axr zamanda glck hz. Mehdi
v camaat Allahn iznil bu vdin reallamasna vsil olacaq xalis mminlrdir. Allahn
iman ednlr bu vdi ncild bel bildirilir:
Sizlr peymbrlrin varislri, Allahn atalarnzla andlamasnn varislrisiniz.
Nec ki, Allah brahim bel demidi: Snin nslinin vasitsil dnyada btn xalqlar
mqdds hesab edilck. (Elilrin ilri, 3:25)

 brahim v nslin dnyann varisi olma vdi mqdds qanun yolu il deyil,
iman yolu il verildi. (Romallara mktub, 4:13)
Axr zamanda hz. Mehdinin xndan sonrak hakimiyyt dvr haqqnda ncild
bu mlumatlar verilir:
1. lamtlr realladqda hakimiyytin yaxn olmas:
sa onlara bu bnztmni izah etdi: ncir aacna v ya hr hans bir aaca baxn.
Bunlarn yarpaqladn grdynz zaman yaz mvsmnn ox yaxn olduunu zznz anlayarsnz. Eyni kild, bu hadislrin realladn grdynzd bilin ki,
Allahn hakimiyyti yaxndr. (Luka, 21:29-31)
sa xalqa bunlar da syldi: Qrbd bir buludun yksldiyini grnc siz drhal:
Ya yaacaq - deyirsiniz v el olur. Yelin cnubdan sdiyini grnc: ox isti
olacaq - deyirsiniz v el olur Dnyann v smann grnndn bir mna
anladnz halda, nec olur ki, hazrk dvrn mnasn anlaya bilmirsiniz? (Luka,
12:54-56)
2. Allaha imann btn dnyaya hakim olmas:
qlanmaq n hrin Gn v Aya ehtiyac yoxdur. nki Allahn grkmi onu
iqlandrr (Vhy, 21:23)
Amma sonuna qdr sbr edn xilas olacaq. Gydki azadln bu mjdsi
dnyann hr yerind btn xalqlara eitdirilck. O zaman son glckdir. (Matta 24:1314)
Qanunlarm zehinlrin yeridcym, rklrin yazacaam He kim:
Yurddan, qardan, Rbbi tan - dey yrtmyck. nki byk-kiik hams
tanyacaq Mni. (branilr mktub, 8:10-11)
Gydki hakimiyytin bu mjdsi dnyann hr yerind btn xalqlara
eitdirilck (Matta, 24:14)
Bundan sonra gyd uan baqa bir mlk grdm. Dnyada yaayanlara hr
xalqa, hr oymaa, hr dil atdrmaq n sonsuzsa qdr qalacaq olan mjdni gtirdi.
(Vhy, 14:6)
qullar Ona (Allaha) ibadt edck. (Vhy, 22:3)
Sonra byk bir ktlnin gur axan sularn, gcl gy gurultusunun ssin bnzr
sslr eitdim. Haleluya! (Rbbi triflyin) - deyirdilr. nki Hr ey gc atan
Rbb- Allahmz hakimlik edir. (Vhy, 19:6)
3. Materialist flsfnin squtu:

O gn maddi elementlr yanaraq yox olacaq, dnya v dnyada qurulmu hr ey

yanacaq O gn maddi elementlr iddtli alovla riyck. (Petrusun 2-ci mktubu,
3:10-12)
4. nkarlarn alszlqlarnn ortaya xmas:
hqiqt qar glirlr. Dnclri korlanm, iman olmayan insanlardr.
Amma irli ged bilmycklr. nki bunlarn da alszln hr ks grck.
(Timoteosa 2-ci mktub, 3:8-9)
5. Dnyan iman ednlrin idar etmsi:
O zaman kral sandaklara: Sizlr... (Allahn) mqdds hesab etdiklri, glin!, deyck. Dnya qurulduundan bri sizin n hazrlanm olan hakimiyyti miras
aln! (Matta, 25:34)
Mqddslrin dnyan mhakim edcyini bilmirsinizmi?... (Korintoslulara 1-ci
mktub, 6:2)
... Rbb Allah onlara iq verck v sonsuza qdr hakim edck. (Vhy, 22:5)
Amma siz seilmi nsil, Kraln kahinlri, mqdds xalq, Allahn z xalqsnz.
Sizi qaranlqdan ia xaran Allahn szlrini eitdirmk n seildiniz. (Petrusa 1-ci
mktub, 2:9)
Allah bu dnyada yoxsul olanlar imanda znginlmk v zn sevnlr vd
etdiyi hakimiyytin varislri olmaq zr semdimi? (Yaqubun mktubu, 2:5)
Onlar Allahn... kahinlri (din adamlar) olacaq, Onunla birlikd min il hakim
olacaqlar. (Vhy, 20:6)
6. Dnyada din xlaqna saslanan yeni bir hakimiyyt sisteminin olmas:
... vvlki nizam ortadan qalxd. (Vhy, 21:4)
Taxtda oturan: Hr eyiml mlub oluram - dedi. Sonra: Yaz! - dey lav
etdi. nki bu szlr etibarl v hqiqtdir. (Vhy, 21:5)
... hr eyin yenidn tkil edilcyi zamana qdr... (Elilrin ilri, 3:21)
7.Dnyaya slh v daltin hakim olmas:
... Slh mhitind slh quranlar doruluq mhsulunu birlr. (Yaqubun mktubu,
3:18)
8.Byk znginliyin v grkmin hakim olmas:
nsanlar hrin inda gzcklr. Dnya krallar srvtlrini oraya gtircklr.
hrin qaplar gndz he balanmayacaq, orada gec olmayacaq. Xalqlarn grkmi
v znginliyi oraya danacaq. (Vhy, 21:24-26)

9. Kdr v sxntlarn sona atmas:

Xilaskarmz bir olan Allah sizi qoruyacaq, gnahsz olaraq uca hzuruna xaracaq
gcddir. (Yhudann mktubu, 1:24)
Onlarn gzlrindn btn yalar silck. Artq lm olmayacaq. Artq n yas, n
alamaq, n d iztirab olacaq... (Vhy, 21:4)
Artq he bir lnt qalmayacaq... (Vhy, 22:3)
Artq gec olmayacaq. raq ina da, gn ina da ehtiyac olmayacaq...
(Vhy, 22:5)
... Allah gzlrindn btn yalar silck. (Vhy, 7:17)
... Hr ey yenilndiyind... evlrini, qardalarn, ata v ya anasn, uaqlarn v
ya torpaqlarn trk edn hr ks bunlarn yz qatn ld edck.... (Matta, 19:28-29)
10. Allahn ltfu olaraq qurtulu dvrnn olmas:
... Onun mrhmti saysind doan Gn qaranlqda v lmn klgsind
yaayanlara iq samaq v ayaqlarmz doru yola ynltmk n kmyimiz
glckdir. (Luka, 1:78-79)
... Allahn btn insanlara ltfu ortaya xmdr... (Titosa mktub, 2:11)
11. Dccali sistemin ortadan qalxmas:
Mlk jdhan, yni blis v ya eytan deyiln qdim ilan tutub min illik balad.
(Vhy, 20:2)
Min il tamamlana qdr xalqlar bir daha azdrmasn dey, onu dibsiz drinliklr
atd, oraya balayb girii mhrldi. (Vhy, 20:3)
12. xlaqszln sona atmas:
Ora murdar he bir ey, iyrnc v hiylgr i grn he kim gir bilmyck...
(Vhy, 21:27)
13. nsanlarn arasnda gzl xlaqn yaylmas:
Mlayim xasiyytli olanlara n xodur! nki onlar dnyan miras alacaqlar.
(Matta, 5:5)
14. Qlobal istilmy ar taplmas:
... N gn, n qovurucu isti vuracaq onlar. (Vhy, 7:16)
15. Qtlq v quraqln sona atmas:
Artq acmayacaq, artq susamayacaqlar... (Vhy, 7:16)

Quranda v digr islami qaynaqlarda hz. Mehdinin iarlri

Peymbrimiz (s..s.) bundan txminn 1400 il vvl mxtlif lamtlrl
yaadmz dvr iar edrk insanlarn Quran xlaqndan uzaqlaacaqlar bir dvr,
dnyada byk bir pozulma, fitn v qarqln olacan xbr vermidir. Bundan sonra
is Allahn Mehdi siftil mbark bir qulunu vsil edrk btn dnyada islam
xlaqn hakim edcyini v yaanan mnvi pozuntunun yerini gzl xlaqa, dinclik,
slh, xbxtlik v rifaha buraxacan bildirmidir. Peymbrimiz (s..s.) bu dvrd
daha vvl Allah qatna yksldilmi olan hz. sann da ikinci df dnyaya glcyini v
hz. Mehdi il birlikd dccala v onun fikir sistemin qar mbariz aparacan xbr
vermidir. Allahn iznil dccaliyt bu mqdds dvrd hz. sa v hz. Mehdi vsilsi il
sona atacaq v tsirsiz hala gtirilck.
Bu kitabda yer veriln hz. sa v hz. Mehdinin glcyi dvrn lamtlrinin ox
byk ksriyyti reallamdr. Allahn iznil yaadmz bu dvr dccaliytin mlub
olaca, inananlarn v din xlaqnn dnyada hakim olaca bir dvr olacaq. mann nuru
il uca Rbbimiz hqiqi din xalqn hakim edcyini bel bildirir:
Onlar Allahn nurunu azlar il sndrmk istyirlr. Allah is kafirlrin
xouna glms d, ancaq z nurunu tamamlamaq istr. Mriklrin xouna
glms d, onu btn dinlrin fvqnd etmk n z Peymbrini doru yolla
v haqq dinl gndrn Odur! (Tvb sursi, 32-33)
Bu vd Allahn tyin etdiyi qdr iind mtlq reallaacaq. Hz. Mehdi sevimli
Peymbrimizin (s..s.) vd etdiyi btn xidmtlrini yerin yetirck v Allahn iznil
Quran xlaqn btn dnyaya hakim edck. Bolluu, brkti, insanlara tmin edcyi
hr cr rahatl v hzurlu mhiti il hr mslmann yaamaq istycyi bu dvr iman
edn insanlar n dnya hyatnda ox stn bir mkafatdr.
Hz. Mehdinin xnn mjd olduunu Peymbrimiz hz. Muhmmd (s..s.)
hz. Mehdi il mjdlnin. O, Qureydn v hli-beytimdn bir xsdir. sz il
bildirmidir.
(Kitabl-brhan
fi
lamtil-axr
zaman,
sh.
13.)
Peymbrimiz (s..s.) Allahn bir ltf olaraq gndrcyi bu qiymtli xs tabe
olma is bir ifadsind bel ifad etmidir:
... O (Mehdi) rz sahib olar v zndn vvl zab v zlml dolu olan rzi
daltl doldurar. Sizdn kim ona yetis, qar zrind srnrk d olsa glsin, ona
qoulsun. nki o, Mehdidir. (Axr zaman Mehdisinin lamtlri, Clalddin Suyuti, sh.
14)

Quranda Mehdinin (.s.) gliin v islam xlaqnn hakimiyytin

iarlr

Quranda hz. Mehdinin gliin iarlr

Hz. Mehdi Peymbrimizin (s..s.) oxlu sayda hdislrind ad, xsusiyytlri,
kmkilri, dvrnn xsusiyytlri v grcyi ilrl trafl kild tsvir edilmidir.
Peymbrimizin (s..s.) hz. Mehdi haqqndak izahlar o qdr trafl v aqdr ki, hz.
Mehdi ortaya xdnda grnlr bu izahlardan onu drhal tanyacaqlar.
Bir ayd kitab hlinin Peymbrimizi (s..s.) uaqlarn tanyrm kimi
tanyacaqlar bildirilir:
Kitab verdiyimiz xslr onu z oullarn tandqlar kimi tanyrlar. Onlarn
bir qismi, bhsiz ki, hqiqti bil-bil gizldir. (Bqr sursi, 146)
Bu ay iari mnada hz. Mehdinin tannmasna da iar edir. Hz. Mehdi d ortaya
xdnda insanlar Peymbrin (s..s.) izahlar il onu uaqlarn tanyar kimi
tanyacaqlar. (Dorusunu Allah bilir).
Quranda hz. Mehdinin gliin iar edn aylrin birind Hz. Muhmmddn
(s..s.) sonra glck bir elidn bhs edilir.
Allah bu ay il zlrindn sonra glck olan bir eliy iman etmlri v ona
kmk etmlri haqqnda peymbrlrdn sz aldn bildirmidir:
O vaxt yadnza gtirin ki, Allah peymbrlrdn: "Siz verdiyim kitab v
hikmtdn sonra, sizd olan tsdiq edn bir peymbr gldikd ona mtlq inanb
yardm edcksiniz", - dey hd alm v onlara: "Bunu tsdiq edib, ar olan
hdimi qbul etdinizmi? - demidi. Onlar da: "Tsdiq etdik!" - dey cavab
vermidilr. Allah: "El is ahid olun! Mn d sizinl brabr ahidlrdnm", dey buyurmudu! (Ali-mran sursi, 81)
Bu ayd zlrindn sz alnd bildiriln peymbrlrin adlar is bir baqa
ayd bel aqlanmdr:
Xatrla ki, Biz bir zaman peymbrlrdn hd almdq: sndn d, Nuhdan
da, brahimdn d, Musadan da, Mrym olu sadan da! Biz onlardan mhkm bir
hd almdq. (hzab sursi, 7)
Ayd: hz. Nuh, hz. brahim, hz. Musa v hz. sadan v Sndn ifadsi il d
hz. Muhmmddn (s..s.) sz alnd bildirilir.
Ay glcyi bildiriln bu elinin hz. Muhmmd (s..s.) olmadn v bu xsin
Peymbrimizdn (s..s.) sonra glck bir eli olduunu gstrir. (Dorusunu Allah
bilir). Allahn hz. Muhmmddn (s..s.) sonra glcyini xbr verdiyi bu eli
Peymbrimizin (s..s.) d hdislrind gliini mjdldiyi hz. Mehdi ola bilr.
(Dorusunu Allah bilir).

Yuxarda izah olunan hzab sursinin 7-ci aysind hz. sadan da glcyi
mjdlnn eliy kmk edcyi haqqnda sz alndnn bildirilmsi bu elinin hz.
Mehdi ola bilcyi haqqndak qnati gclndirir. nki bilindiyi kimi,
Peymbrimizin (s..s.) hdislrind axr zamanda dnyaya yenidn glck hz. sann
hz. Mehdiy tabe olaca v ona dstk olaca bildirilir.
Onu da xatrla ki, bir vaxt Mrym olu sa bel demidi: "Ey srail oullar!
Hqiqtn, mn zmdn vvl nazil olmu Tvrat tsdiq edn v mndn sonra
glck hmd adl bir peymbrl mjd vern Allahn elisiym! onlara aqakar mczlr gtirdikd onlar: "Bu, aq-aydn sehrdir!" - dedilr. (Sff sursi,
6)
Hz. sa zndn sonra glck bu elinin adnn hmd olacan mjdlmidir.
Qurann tamamna baxldnda Peymbrimizdn (s..s.) bhs ediln aylrd
Muhmmd adnn v ya yalnz peymbr ifadsinin istifad edildiyi grnr.
Qurann he bir yerind Peymbrimiz (s..s.) n hmd ad istifad edilmmidir.
Bu ad Quranda yalnz bir yerd v glck bir elinin mjdlndiyi bir ayd keir. Bu
hal ayd ken hmd adnn Peymbrimizl (s..s.) yana axr zamanda glck
hz. Mehdiy d iar etdiyi qnatini dstklyir. (Dorusunu Allah bilir). Hminin
vvlki ayd olduu kimi, bu elinin adna dair mjdni d yen hz. sann vermsi d
bu istiqamtdki iari mnan qvvtlndirn bir baqa dlildir.
Peymbrimiz (s..s.) d hdislrind hz. Mehdinin ad haqqnda bu
mlumatlar vermidir:
... Siz... ad hmd, atasnn ad Abdullah olan hz. Mehdini ba etmidir. Ona
qoulun. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 31)
... Ona qoulun, o, Mehdidir. Ad da hmd bin Abdullahdr... (Qiyamt lamtlri,
mdinli llam Muhmmd bin Rsul l-Hseyn l-Brznci, Pambq nriyyat, 8-ci
nr, sh. 165)
bu Davud il Tirmizinin bn Msuddan (.s.) nql etdiklrin gr, Allahn elisi
(s..s.) bel buyurmudur: Onun ad adma, atasnn ad da atamn adna uyun
olacaq.... (Qiyamt lamtlri, genildilmi 9 -cu nr, sh. 159-160)

Hz. Mehdinin gliin v slam xlaqnn dnya hakimiyytin iar

edn bzi aylr
Sevdiyiniz baqa bir ey d - Allah drgahndan kmk v yaxn qlb gzlyir.
Mminlr mjd ver! (Sff sursi, 13)
Biz kitabdan sonra Zburda da torpaa yalnz Mnim saleh bndlrimin daxil
olacan yazmdq. (nbiya sursi, 105)

Allah aranzdan iman gtirib yax ilr grnlr - yalnz Mn ibadt edrlr, he
nyi Mn rik qomazlar dey - onlar zlrindn vvlkilr kimi yer znn varislri
edcyini, onlar n onlarn Allahn byndiyi dinini mhkmlndircyini v onlarn
qorxusunu sonra min-amanlqla vz edcyini vd buyurmudur. Bundan sonra kfr
ednlr, bhsiz ki, sl fasiqlrdir! (Nur sursi, 55)
And olsun ki, peymbr bndlrimiz haqqnda vvlcdn bu szmz
deyilmidi: "Onlar mtlq qalib glcklr. Bizim sgrlrimiz labd olaraq zfr
alacaqlar!" (Saffat sursi, 171-173)
Allah: "And olsun ki, Mn v peymbrlrim qalib glcyik!" - dey yazmdr.
Hqiqtn, Allah yenilmz qvvt sahibi, qdrt sahibidir! (Mbariz sursi, 21)
Allahn peymbrlr verdiyi vd xilaf xacan sanma! Hqiqtn, Allah
yenilmz qvvt sahibi, intiqam sahibidir! (brahim sursi, 47)
Mriklrin xouna glms d, onu btn dinlrdn stn etmk n z
Peymbrini hidayt v haqq dinl gndrn Odur! (Sff sursi, 9)
Onu btn dinlrdn stn etmk n z Peymbrini hidayt v haqq dinl
gndrn Odur. Allahn ahid olmas kifayt edr! (Fth sursi, 28)
Mriklrin xouna glms d, onu btn dinlrin fvqnd etmk n z
Peymbrini doru yolla v haqq dinl gndrn Odur! (Tvb sursi, 33)
Onlardan sonra da yurdlarnda sizi yerldircyik. Bu, mqammdan v
zabmdan qorxanlara aiddir!" (Peymbrlr dmnlri zrind qlb almaqdan
tr Allahdan) kmk dildilr. Hr bir inadkar tkbbr sahibi is ziyana urad.
(brahim sursi, 14-15)
Allahn kmyi v zfr gldiyi zaman. nsanlarn dst-dst Allahn dinin daxil
olduqlarn grdyn zaman Rbbini hmd-sna il tqdis et v Ondan balanman
dil. Hqiqtn, O, tvblri qbul edndir! (Nsr sursi, 1-3)
Hqiqtn, Biz sn aq-akar bir zfr bx etdik! Allah snin vvlki v sonrak
gnahlarn balayacaq, sn olan nemtini tamam-kamal edck v sni dz yola
mvffq edckdir! Allah sn yenilmz qlb verckdir! (Fth sursi, 1-3)
And olsun ki, Allah-tala z Peymbrinin ryasnn in olduunu tsdiq etdi.
Siz, inaAllah, min-amanlqla, banz qrxdrm, qsaltm halda v qorxmadan
Mscidl-hrama daxil olacaqsnz. (Allah) sizin bilmdiklrinizi bilir. O, bundan lav
tezlikl bir qlb d bx edckdir. (Fth sursi, 27)
Onlardan vvlkilr d tl qururdular. Btn hiyllrin czasn ancaq Allah
verckdir. (Allah) hr ksin n qazandn bilir. Kafirlr axirt yurdunun kimin
olacan bilcklr! (Rd sursi, 42)

Ancaq iman gtirib yax ilr grn, Allah ox zikr edn v zlm uradqdan
sonra intiqamn alanlardan baqa! Zlm ednlr is hans dn dncklrini mtlq
bilcklr! (ura sursi, 227)
Sonra peymbrlrimizi v iman gtirnlri xilas edrik. Mminlri bel xilas
etmk Biz vacibdir. (Yunus sursi, 103)
De: "Haqq gldi, batil yox oldu. nki batil yoxlua mhkumdur!" (sra sursi, 81)
Onlarn ardnca yer znn varislri sizi tyin etdik ki, grk znz nec
aparacaqsnz. (Yunus sursi, 14)
Zif grnn o tayfan yer znn daim xeyir-brkt verdiyiniz rq trflrin
varis etdik. Sbir etdiklrin gr Rbbinin srail vladna verdiyi gzl szlr tam yerin
yetdi. Fironun v onun camaatnn qurduqlar v ucaltdqlarn is viran qoyduq. (raf
sursi, 137)
Onlar Allahn nurunu azlar il sndrmk istyirlr. Allah is kafirlrin xouna
glms d, ancaq z nurunu tamamlamaq istr. (Tvb sursi, 32)
Onlar Allahn nurunu z azlar il sndrmk istyirlr. Allah is kafirlrin
xouna glms d, z nurunu tamamlayacaqdr. (Sff sursi, 8)
(Allah) siz onlarn yerlrin, yurdlarna v mallarna, stlik d ayanz
dymyn bir yer varis etdi. Allah hr ey qadirdir! (hzab sursi, 27)
De: "Ham gzlmkddir, siz d gzlyin. Doru yol sahiblrinin kimlr olduunu
v kimin haqq yolu tapdn bilcksiniz!" (Taha sursi, 135)
Allah mttqilr imanlarna gr nicat verr. Onlara pislik toxunmaz v onlar
qm-qss d grmzlr. (Zumr sursi, 61)
Xeyr, Biz batili haqla rdd edrik v o da onu yox edr. (Bir d baxb grrsiniz
ki) o yox olub getmidir. (Allaha) isnad etdiyiniz siftlr gr vay halnza! (nbiya
sursi, 18)
Gnahkarlar istmslr d, Allah szlri il haqq gerkldirck!" (Yunus
sursi, 82)
O kslr ki, gr onlar yer znd yerldirsk, namaz qlar, zkat verr, yax ilr
grmyi mr edib, pis ilr grmyi qadaan edrlr. Btn ilrin sonu Allaha aiddir.
(Hcc sursi, 41)
Ruhdan dmyin v qmgin olmayn. Halbuki, gr mminsinizs, siz ox
ykskd durursunuz! (Ali-mran sursi, 139)

Hz. Muhmmdin (s..s.) hdislrind Mehdinin (.s.) x v

hakimiyyt dvr
Peymbrimizin (s..s.) hdislrind yaanacaq axr zaman haqqnda ox trafl
mlumatlara v iarlr yer verilir. Bu mlumatlara gr axr zaman iki dvrdn
ibartdir. Bu mqqds zamann ilk dvr pozulmalarn, flaktlrin, qardurmalarn,
dylrin yaanaca bir dvrdr. Axr zamann ikinci dvr is hz. sann yenidn
dnyaya glii v hz. Mehdinin ortaya x il dnyaya slhn, dincliyin, azadln
hakim olduu, bolluun v brktin yaand, insanlarn hr baxmdan mmnun
olduqlar dvr hat edir.
Hdislrd axr zamann n zaman v n kild balayacan bildirn yzlrl
lamt xbr verilir. Hazrk dvrd Peymbrimizin (s..s.) 14 sr vvl xbr verdiyi
lamtlrin bir-bir reallamas axr zamann ilk dvrnn yaanmaa balandn aq
kild gstrir. Bu lamtlrin bir-bir reallamas il islam almi mid v sevincl
gzlmy balamdr: hz. sann dnyaya ikinci df gliini v hz. Mehdi il birlikd
dccaln fitnsini ortadan qaldrb islam xlaqn btn dnyaya hakim etmlrini.
Peymbrin (s..s.) tvatr (qvvtli xbr) drcsindki hdislrin gr hz.
Mehdinin glii, bu mbark xsin xsusiyytlri, fiziki grn, xlaq v elminin
stnly, fikri mbarizsi v dnyada vsil olaca gzl dvr mxtlif saytlarmzda
trafl olaraq izah edilmidir. (trafl mlumat n baxn: hz. Mehdinin x lamtlri
v xsusiyytlri, Mehdi v Qzl sr, Peymbrimizin (s..s.) dilindn hz. Mehdi, Qzl
sr, Harun Yhya) Bu sbbl, bu kitabda hz. Mehdinin xdn v ya xmaq zr
olduunu bildirn myyn lamtlr yer verdik. Peymbrimizin (s..s.) hdislrind
bildiriln v islam alimlri trfindn nql olunan axr zaman lamtlrindn bir qismi
beldir:
1. Hz. Mehdinin x lamtlrinin bir-bir meydana glmsi:
... Bu i (hz. Mehdinin zhur lamtlri) tsbeh dnlri kimi ard-arda meydana
glr. (li bin Hsamddin l-Mttqi, Clalddin Suyuti tsnifindn hdislr, axr
zaman Mehdisinin lamtlri, Qhrman nriyyat, sh. 34)
Qiyamt lamtlri bir-birinin ardnca meydana glir. Bir tsbeh dnlrinin ardarda dzl kimi. (Ramuz l-hdis, 277/6; Camius-sir, 3/167)
Hdislrd bildiriln axr zaman lamtlri he bir bhy yer buraxmayacaq
qdr aq v dqiqdir. Ancaq n hmiyytlisi bu xbrlrin hamsnn hazrk dvrd
bir-bir reallamas v hl d reallamaa davam etmsidir. lbtt, bu iarlrin bir
qismi 1400 illik slam tarixinin hr hans bir dvrnd, dnyann myyn bir
blgsind, myyn bir nisbtd grn bilr. Bu, o dvrn axr zaman olduunu
gstrmz. nki bir dvrn Allahn mjdldiyi axr zaman olaraq xarakteriz edilmsi
n irlilyn stirlrd trafl olaraq izah edcyimiz lamtlrin hams eyni dvrd,
bir-birlrini izlyrk reallamaldr.

2. ran- raq mharibsinin olmas:

vval aynda qiyam, zilqdd hrb danqlar, zilhiccd is mharib ba
verck. (Qiyamt lamtlri, Brznci, sh. 166)
Hdisd ifad ediln vval, zilqd v zilhicc aylar ran-raq mharibsinin ba
verm mrhllri il eyni tarixlr uyun glir:
vval aynda qiyam...
ran ahna qar olan ilk qiyam bilindiyi kimi, hdisd ifad ediln 5 vval, 1398ci ild (8 sentyabr, 1976) olmudur.
Zilqdd hrb danqlar v zilhiccd is mharib ba verck...
Hicri 1400-c il zilhicc (1980, oktyabr) aynda ran-raq arasndak mharib tam
olaraq balamd. Bir baqa hdisd d bu mharibnin detallar bel tsvir edilir:
Faris (ran) chtdn glck olan* bir qvmdr ki, bel deycklr: Ey rblr!
Siz ox tssb qapldnz! Siz bunlara gryi kimi haqq tanmasanz, sizinl he kim
birlik qurmayacaq Bir gn onlara v bir gn d sizlr verilsin v qarlql szlr
tutulsun Onlar Mtiq** xacaqlar, mslmanlar oradan aa Yazya***
encklr Mriklr o biri yandak Rqab**** deyiln qapqara bir ayn knarnda
dayanacaqlar Aralarnda dy olacaq: Allah hr iki ordudan zfri qaldracaq
(Qiyamt lamtlri, Brznci, sh 179)
*Faris chtdn glck olan: ran trfindn glck olan
**Mtiq: Blgdki bir dan ad
***Yazya encklr: Dznlik- raq dznliyi
****Rqab: Neft quyularnn ox olduu blg
Ey rblr! Siz ox tssb qapldnz! Siz bunlara gryi kimi haqq tanmasanz,
sizinl he kim birlik qurmayacaq
Hdisin bu hisssind iki trf arasnda hddindn artq milliyytilikdn
qaynaqlanan bir anlalmazln olacana diqqt kilir. Bu anlalmazlq sbbi il,
Yazya enilck v dy balayacaq. (Yaz: raq dznliyi)
Allah hr iki ordudan zfri qaldracaq
Bu hdisin d iar etdiyi kimi, ran-raq mharibsi 8 il davam etmi v minlrl
itki verilmsin baxmayaraq, bir ntic alnmamdr. ki trf d stnlk qazana
bilmmidir.
3. Fratla Dcl arasndak byk mharib:

Fratla Dcl arasnda Zevra (Badad) deyiln bir hr olacaq. Orada byk dy
olacaq. Qadnlar sir edilck, kiilr is qoyun kimi ksilck. (Knzl-mmal, Kitablqiyam qisml-fal, cild 5, sh. 38, l-Mttqi)
Hdisd bildiriln Frat v Dcl arasndak bu byk dyl d yaxn kemid
yaanan ran-raq mharibsin diqqt kilmidir. vvlki stirlrd d grdymz
kimi, iki mslman lk arasnda yaanan bu byk mharibd (hdisd diqqt kiln
torpaqlarda) byk qardurmalar yaanm, kndlr, qsblr, hrlr bombardman
edilrk yerl bir olmudur. Qadn, uaq, yal ayrmadan bir ox insan dyd hyatn
itirmidir. Glckd ortaya xan ktlvi mzarlar dy snasnda hyatn itirn insan
saynn txmin edilndn ox olduunu gstrir. Bu blgd hl d qardurmalarn,
qarqln v anarxiyann davam etmsi d hdisl uyundur.
4.Fratn suyunun ksilmsi:
Mehdinin lamtlrindndir: Frat aynn dayandrlmas. (Kitabl-brhan fi
lamtil-Mehdiyyil- axr zaman, sh. 39)
Frat (aynn suyu kilrk) qiymtli qzl xzinsinin taplaca zaman
yaxnlar. Hr kim o zaman orada olsa, ondan bir ey gtrmy almasn. (nki
dnyann mr sona atm olacaq). (Shihi-Buxari, 12/305)
Rsulullah: Frat ay qzl bir da zrindn almadqca qiyamt qopmayacaq.
nsanlar onun n dyck v hr yz nfrdn doxsan doqquzu ldrlck,
onlardan hr adam: Xilas olan mn olsaydm - deyck - buyurmudur. (ShihiMslim, 11/320)
(Rsulullah:) Frat ay bir qzl dan ortaya xarar - dedi. (Snni-bu Davud,
5/116)
(1) Frat aynn suyunun kilib...
Suyutinin kitabnda bu hdis suyun dayandrlmas olaraq yazlr. Hqiqtn d
Keban anbar Frat aynn suyunu dayandrm, qarsn ksmidir.
(2.) Qzldan bir da meydana xmadqca...
Tikiln anbar saysind elektirik istehsal olunmu, toplanan suyun razid istifad
edilrk torpan smrsinin artrlmas v nqliyyat asanl tmin edilmidir. Bu
sbblrdn buradak torpaqlar qzl kimi qiymtli hala glmidir.
Keban anbar nhng bir da xatrladr. Bu anbardan (hdisd bnztmy gr
dadan) qzl dyrind srvt alnr. Dolays il, anbar qzl da xsusiyytini qazanr.
(Dorusunu Allah bilir.)
(3.) Bu xzin zrind Ktal* ba verir
*Ktal: Bir ox insann lmn sbb olan dy.

Blgd hl d davam edn ktlvi anarxiya v ktal sbbil oradan torpaq alan o
blgdki anarxiyann zrrin mruz qala bilr. Hdisdki ifad il ya lr, ya da
ldrlr.
5. Ramazan aynda Ay v Gn tutulmalar:
Mehdi n 2 lamt vardr ki, bunun birincisi ramazann ilk gecsi Ayn, ikincisi
d ramazann ortasnda Gnin tutulmasdr. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyilmntzr, sh. 49)
Ramazann birinci gecsi Ay, ortasnda Gn tutulacaq. (Qiyamt lamtlri,
Brznci sh. 199)
Onun sltnti zamannda ramazan aynn on drdnd Gn tutulacaq, o ayn
ilkind is Ay qaralacaq... (Mktubati-Rbbani, 21/1163)
... Gnin oruc aynn ortasnda, Ayn is sonunda tutulmas... (Kitabl-brhan fi
lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh. 38)
Yuxardak rvaytlrd diqqti kn n hmiyytli nqt ramazan aynn
ortasnda hm Gn tutulmasnn reallamas, hm d bir ay iind Ayn v Gnin
iki df tutulmasdr.
Bu hdislrd bildiriln Ay v Gn tutulmalar hicri 1400-c ilin vvllrind
reallamdr. 1981-ci ild (hicri 1401-ci ild) ramazan aynn 15-ci gn Ay, 29-cu gn
d Gn tutulmudur. Yen ikinci df 1982-ci ild (hicri 1402-ci ild) ramazan aynn
14-c gn Ay, 28-ci gn d Gn tutulmudur.
Bu hdislrin hz. Mehdinin digr x lamtlril eyni dvrd meydana glmsi
v hicri 14-c srin vvllrind ard-arda iki il (1401-1402) mczvi bir trzd
tkrarlanmas rvaytlrin iarsinin bu hadislr ola bilcyini qvvtlndirir.
stlik heyrtamiz kild buna bnzr bir tutulma hadissi 2002 v 2003-c illrd
d reallamdr.
REALLAAN TUTULMA TARX
Ay tutulmas
Hicri 1423-c ild ramazann ortasnda
15 gn sonra
Gn tutulmas
Hicri 1423-c ild ramazann sonunda
Ay tutulmas
Hicri 1424-c ild ramazann ortasnda
15 gn sonra
Gn tutulmas
Hicri 1424-c ild ramazann sonunda

20 noyabr, 2002
4 dekabr, 2002
9 noyabr, 2003
23 noyabr, 2003

6. fqanstann ial:
Taliqana (fqanstana) heyf oldu. bhsiz, Allah-talann orada qzl v gm
olmayan xzinlri vardr. Orada Allah haqqyla tanyan insanlar vardr. Onlar axr
zaman Mehdisinin kmkilridir. (Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr zaman,
sh. 59)
Hdisd fqanstann hz. Mehdi zamannda ial edilcyin iar ola bilr.
Hqiqtn d ruslarn fqanstan ial etdiklri1979-cu il hicri 1400-c il, digr bir
ifad il hicri 14-c srin balancna uyun glir. Bilindiyi kimi, hdislrd hz.
Mehdinin srin vvlind xaca xbr verilmidir. Hz. Mehdi il laqdar digr bir ox
lamtin d hicri 1400-c il v hicri 14-c srin vvllrind reallamas bu tarixlrin hz.
Mehdinin x haqqnda hmiyytli bir iar dadn gstrir.
7. rq trfdn bir alovun grnmsi:
... rqd smada gec grnn byk bir alovun olmas. Mutad (allm) fq
qrmzl kimi olmayan bir qrmzln fqd yaylmas. (Kitabl-brhan fi lamtilMehdiyyil-axr zaman, sh. 32)
... Siz v ya yeddi gn rqdn bir alovu grdynz zaman ali-Muhmmdin
xmasn gzlyin. Bir mnadi Mehdinin ad il smadan sslnck ki, rqd v
qrbd olan hr ks bu ssi eidck. Bel ki, qorxudan yuxuda olanlar oyanacaq, ayaqda
olan oturacaq, oturan is ayaa qalxacaq. (Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr
zaman, sh. 32)
And iirm ki, bir alov sizi bryck. O alov bu gn Brhud deyiln vadid
snk haldadr. O alov iind byk zab olduu halda, insanlar bryr. O alov
insanlar, mal-mlk yandrb bitirr. Skkiz gn iind klkl bulud kimi uaraq
dnyann hr trfin yaylar. Gecki istisi gndzk hrartindn daha iddtlidir. O
alov insanlarn bann zrindn rin altna qdr yaxnlaar, gy gurultusu kimi
qorxunc ss-ky olar, -buyurdu. (lm-Qiyamt-Axirt v Axr zaman lamtlri, sh.
461)
Bzi kslr bu alovu birdn-bir ortaya xan, snmk ndir bilmyn, htta hr
ksin olduu yerdn mtlq grcyi trzd bir lamt olaraq gzlyir. Halbuki qiyamt
lamtlrinin meydana glii snasnda dnyadak imtahan davam etdiyindn bu
lamtlrin baa dlmsi hr ksin qbul edcyi kild aq olmaz. Bu sbbl,
insanlar al, vicdan v iradlrindn istifad edrk qrar verrlr. Alov lamtini d bu
kild qiymtlndirmk lazmdr. Bir alov sbbsiz yer xmaz. Ya bir qza, ya da bir
partlay kimi qsd v ya laqeydlik nticsind xar. Bir alovun hz. Mehdinin x
lamti olaraq deyilmsi onun ox qrib v fvqlad bir lamt klind olmasn tlb
etmz. sas olan bu alovun hdisd tsvir ediln xsusiyytlr uyun olaraq xmasdr.
vvlki stirlrd yer verdiyimiz hdislrd alov haqqnda snk bir
vziyytddir deyilir. Alov yanc bir maddnin yanmasyla meydana gldiyin gr,
burada snk vziyytd olan alovun z deyil, alovun yanaca - xammaldr. O zaman
burada torpaq altndan xarlan neft iar edil bilr. Nec ki, hdisdki Brhud

deyiln yer bir quyunun addr. Bu quyu neft quyusu olaraq dnl bilr. Zaman
glinc bu quyulardan xarlan neft yanmaa hazr bir alov halna glir.
O alov byk zab olduu halda, insanlar bryr.
O alov sadc yanmr, eyni zamanda insanlar canndan, malndan edrk zaba
salr, btn tbiti irkldir.
O alov insanlar, mallar yandrb bitirr.
O alov insanlarn lmn sbb olur. Bununla yana, mallar yandraraq maddi
zrr sbb olduu kimi, btn traf mhiti v tbiti irkldib insanlarn dolanq
qaynaqlarn da yox edir.
Skkiz gn iind klkl bulud kimi uaraq dnyann hr trfin yaylar.
Burada klkl bulud kimi uan ifadsi tsty iar edir. Burada bnztm
edilrk tstnn buludlara qdr ykslcyi d izah edilmidir. Bu tst klyin tsiri
il hr istiqamt doru yaylr.
Gecki istisi gndzk hrartindn daha iddtlidir.
Bu hdisdn alovun hm gndz, hm gec davaml yand grnr.
O alov insanlarn bann zrindn rin altna qdr yaxnlaar, gy gurultusu
kimi qorxunc ss-ky olar.
Alovun ox yksklr ucaldna v gy gurultusu kimi bir ss-kyl partlaylar
meydana gldiyin iar edilir.
Gyd adi qrmzln ksin, tam frqli bir qrmzlq yaylacaq.
Hdisin bu qismind hadisnin gec vaxtlarnda meydana glcyin iar
edilmidir. Gec vaxt meydana gln byk partlayn alovlar ox iddtli bir iqlanma
yaradr. Bu alovlarn meydana gtirdiyi qrmz iqlanma, xalqn vrdi etdiyi qrmzdan
ox frqlidir. nki gecnin bu cr gndz kimi iqlanmas fvqlad bir hadisdir.
Bilindiyi kimi, 1991-ci ild raqn Kveyti ialndan sonra Kveyt aid neft
quyularn yandrm, Kveyt v Bsr krfzini ox byk bir alov brmdr. Bu
mvzu mtbuatda bu kild yer almdr:
-Kveytd yanan neft, insan v heyvanlar arasnda lm sbb olur.
Mtxssislr gr, gnd yarm milyon ton neft tst klind atmosfer qarr. Hr
gn 10 min tondan ox kkrd, karbon 4 oksid v byk miqdarda xrng ml gtirn
xsusiyyti olan hidrokarbonlar bulud kimi krfz zrind dayanr... Yalnz krfz deyil,
onunla birlikd dnya yanr. (Qurdlar sfrsind Orta rq, M.Ncati zfatura, sh. 175)
-Yandrlan iki quyu Trkiynin bir gnd xara bildiyi qdr neft verir v tstlr
55 km uzaqlqdak Sudiyy rbistanndan bel grnr. (Azadlq, 23 yanvar, 1991)

-Krfzd snmyn flakt xbrlri: Kveytd yzlrl neft quyusu alov-alov

yanr. Mtxssislrin: sndrmk son drc tindir - dediklri neft quyularndak
yannn Trkiydn Hindistana qdr olan geni bir blgy n az 10 il mddtind tsir
edcyi bildirilir. (Qurdlar sfrsind Orta rq, M.Ncati zfatura, sh. 171)
8. Kometann kemsi:
Mehdinin xndan vvl (hr trfi) iqlandran quyruqlu ulduz doacaq.
(Qiyamt lamtlri, Brznci sh. 200)
O (hz. Mehdi) glmdn vvl rqdn iq vern bir kometa grnck. (lqvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 53)
O ulduzun doulmas, Gn v Ay tutulmasndan sonra olacaq. (Kitabl-brhan fi
lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh. 32)
Tarix boyunca bu kometann kediyi zamanlarda mslmanlar baxmndan ox
hmiyytli, htta dn nqtsi sayla bilck hadislr meydana glmidir. Bunlardan
bir qismi Peymbrimizdn (s..s.) gln rvaytlrd d bildirilmidir. Bu rvaytlr
gr, sz gedn ulduz grndkd;
-Hz. Nuh qvm hlak olmudur.
-Hz. brahim alova atlmdr.
-Firon v qvm yox edilmidir.
-Hz. Yhya ldrlmdr.
-Hz. sa doulmudur.
-Rsulullaha (s..s.) ilk vhy glmy balamdr.
-Osmanl dvlti z szn demy balamdr.
-stanbul Fateh Sultan Mhmt trfindn fth edilmidir.
Halley kometas haqqnda bzi maraql rqmlr
Halley kometas il laqdar bzi ddlrin bir ne 19 ddindn ibart olmas
olduqca diqqt kir:
Halley kometas 76 ild bir keir.
76=19X4
Bu ulduz n son hicri 1406-ci ild grnb.
1406=19X74
Bu mvzu il laqdar bir baqa diqqt kn ht d budur: Yuxarda da
hesabladmz kimi, Halley ulduzunun kediyi hicri 1406-c il 74 dd 19-dan ibartdir.
74 ddi is eyni zamanda Qurani-krimd 19 mczsin iar ediln Mddssir
sursinin sra nmrsidir.

Bilindiyi kimi, Qurann Mddssir sursinin (74-c sur) 30-cu aysind 19

saynn mminlr n bir rhmt, inkar ednlr n is bir fitn vsilsi olduu
bildirilir.
Halley kometasnn 19 il olan bu mczvi laqsi d kafirlr n bir fitnni,
mminlr n is bir rhmti mjdldiyin iar ola bilr.
Mddssir sursinin 1-ci v 2-ci aylrind hz. Muhmmd (s..s.): Ey
rtnn! Qalx v qorxut, - buyurulur. Bu, aylrin aq mnasdr. Lakin bu aylrin axr
zamana aid ikinci - qapal, gizli iarlri d ola bilr. Blk d: Ey gizlnn - deyilrk
Rsulullahn nslindn glck v hicri 1406-c ild (x lamtlrindn biri Kometann
douu hadissi) meydana xacaq olan hz. Mehdiy iar ola bilr.
74- Mddssir sursi
1. Ey rtsn brnn,
2. Qalx v qorxut.
(Mddssir, rtnn, brnn, gizlnn demkdir.)
Baqa bir byk mcz v iar is Halley ulduzunun 1986-c (hicri 1406-c il)
ildki kemsinin hz. Muhmmdin (s..s.) peymbrliy balad miladi 607- ci ildn
bu yana 19-cu df kemsidir.
9. Kb basqn v Kbd qan axdlmas:
Onun (hz. Mehdinin) xaca il insanlar hcc balarnda bir mir olmadan
gedcklr. Birlikd Beytullah tvaf edcklr, sonra Minaya endiklrind, itlr kimi birbirin hcum edck, haclar soyulacaq, qanlar Akab Cmrsinin zrin axacaq.
(Qiyamt lamtlri, Brznci, sh. 169)
nsanlar balarnda bir imam olmadan hcc gedrlr. Minaya endiklrind traflar
mhasir olunub qbillrin bir-birin hcum etmsi il byk dylr olar. Bel ki,
ayaqlar qan gl iind qalar. (Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh. 35)
... Zilhiccd haclar talan olar, htta klr qandan keilmz v haramlara diqqt
edilmz. Beytullahn yannda byk gnahlar ilnr. (Kitabl-brhan fi lamtilMehdiyyil-axr zaman, sh. 3)
Yuxardak hdislrd onun xaca il cmlsi il hz. Mehdinin x tarixind
Hcc snasnda meydana glck bir qrna diqqt kilir. 1979-cu ild Hcc snasnda
ba vern Kb basqnnda eynil bel bir qrn yaanmdr. Bu qanl Kb basqn da
axr zamann balancnn v hz. Mehdinin xnn digr lamtlrinin reallad
dvrn vvlind, yni hicri 1400-c ilin ilk gnnd, 1 mhrrm, 1400-c il (1979-cu il
21 noyabr) tarixind meydana glmidir.
Yen hdisd qanlarn axacandan bhs edilrk ldrm hadislrin diqqt
kilmidir. Basqn snasnda Sudiyy sgrlri il xadimlr arasnda meydana gln
qardurmada 30 nfrin ldrlmsi bu rvaytin ikinci qismini d tsdiqlyir.

1979-cu ild (hicri 1400) ba vern bu Kb basqnndan7 il sonra, hicri 1407-ci

ild hcc snasnda daha byk qanl hadis meydana glmidir. Bu hadisd klrd
nmayi edn haclara hcum edilrk 402 nfr qtl edilmi, oxlu qan axdlmdr.
Beytullahn yannda mslmanlarn (Sudiyy rbistan sgrlri il iranl haclarn)
bir-birlrini ldrmlri il hdisd xbr verildiyi kimi, byk gnahlar ilnmidir.
vvalda dy sslri, zilhiccd hrb v ktal (mharib, dy) olar; yen
zilhiccd haclar talana urayar, htta klr qandan keilmz v haramlar eynnr.
Beytullahn yannda byk gnahlar ilnr. (Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr
zaman, sh. 37)
... Beytullahn yannda byk gnahlar ilnr.
Yuxardak hdisd Beytullahn (Kbnin) iind deyil, yannda ba verck
hadislr diqqt kilir. 1407-ci ilin zilhicc aynda (hcc mvsmnd) meydana gln
hadislr d ilkindn frqli olaraq Kbnin iind deyil, yannda ba vermidir. n
vvld izah etdiyimiz hadis is 1 mhrrm, 1400-c ild Beytullahn (Kbnin)
irisind olmudur. Hr iki hadis d rvaytlrin iarsin uyun bir kild
reallamdr.
Kbd qan axdlmas, haclarn qtl edilmsi kimi hdislrd xbr veriln bel
hmiyytli iki byk hadisnin hz. Mehdi haqqnda bildiriln btn lamtlrin xd
dvrd bir-birinin ardnca reallamas diqqti ox clb edir.
... Zilhiccd hrb v ktal (dy, mharib) olar...
Hdislrd bu dy v qardurmalardan haclarn ldrlmsi il birlikd bhs
edilmsi sz gedn hadislrin eyni dvrd meydana glcyini gstrir. Bu, ran-raq
mharibsinin olduu Orta rq lklrind qardurma v qarlqlarn n ox yaand
bir dvrdr.
10. Gnd bir lamtin meydana glmsi:
Mehdi gnd bir lamt meydana glndk glmyck. (l-qvll-mxtsr fi
lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 49)
Qiyamtin lamtlrindn biri d Gnd meydana glck fvqladliklrdir. 20ci srd Gnd byk bir partlay olmu v dnya bu partlaydan ox tsirlnmidir.
Hdisd bildiriln Gnd meydana xacaq bu lamt 20-ci srd ba vern byk
partlay ola bilr.
11. Gn tutulmas:
Gn lamt olaraq domadqca Mehdi xmayacaq. (Kitabl-brhan fi lamtilMehdiyyil-axr zaman, sh. 33)

Gnd meydana gln lamt 20-ci srd yaanan partlayla yana, ken
illrd yaanan byk Gn tutulmas da ola bilr. 1999-cu il avqustun 11-d reallaan
Gn tutulmas 20-ci srin son tam gn tutulmasdr. lk df bu qdr insan Gn
tutulmasn bel uzun mddt izly bilmi, aradrma frsti ld etmidir. Bu tutulmada
diqqt kn bir nqt d Trkiynin d bu tam tutulmann n yax izlndiyi lklrdn
biri olmasdr. Bartindn Silopiy qdr, txmini olaraq 12 hr v 100 mahal tutulman
mahid ed bilmidir.
12. Tozlu-dumanl bir fitnnin olmas:
Tozlu dumanl, qaranlq bir fitn olacaq, bunu digrlri izlyck... (Kitabl-brhan
fi lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh. 26)
Fitn insann al v ryini birbaa haqq v hqiqtdn azdracaq ey, dy,
azdrma, qarqlq, ixtilaf kimi mnalar olan bir szdr. Hdisd bu fitnnin qaranlq
olaraq xarakteriz edilmsi haradan gldiyi myyn olmayan, gzlnilmz hadis
olduuna da iar ola bilr.
Bu prizmadan baxldnda sz gedn hdis 11 sentyabr, 2001-ci il tarixind ABn Nyu-York v Vainqton hrlrind meydana gln v dnya tarixinin n byk
terror hadislrindn biri olaraq xarakteriz ediln hcuma iar ed bilr. Televiziya v
qzetlrd d grdymz kimi, bu iki byk terror hadissindn sonra byk bir toz
buludu v tst traf brmdr. Bu hadis hm dnya tarixinin n byk terror
hcumlarndan biri olmas, hm digr lamtlrl yaxn dvrlrd ba vermsi v
hminin hdisd veriln trif bnzr xsusiyytlr damas sbbil son drc
hmiyytlidir. Dolays il, minlrl gnahsz insann lmn v yaralanmasna sbb
olan, insanlq tarixinin bu n qanl terror hadissi hdisd xbr veriln v hz. Mehdinin
xnn bir lamti olaraq bildiriln tozlu-dumanl, qaranlq fitn ola bilr.
(Dorusunu Allah bilir).
13. Sistemlrin dyimsi:
Zamann dayand bir dvrd Mehdi deyiln bir xs glck... (Kitabl-brhan fi
lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh. 14)
Bu hdisd Peymbrimiz (s..s.) hz. Mehdinin zamann dayand, yni bir ox
islam aliminin d ifad etdiyi kimi, zamann frqlildiyi, sistemlrin dyidiyi bir
dvrd glcyini bildirmidir. Bu hdisd iar ediln sistem dyiikliyinin 20-ci srd
dnyann drd bir trfind hakim olan kommunist rejimlrin srin sonlarna doru
yxlmas ola bilr.
14. am v Misir mliklrinin ldrlmsi:
Ondan vvl am v Misir mliklri (hkmdar, lk sahibi) ldrlck... (lqvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 49)
Misirin yaxn tarixi aradrldnda hdisd d ifad edildiyi kimi, bir mlikin
ldrldy grnr: 1970-ci ild Misird hakimiyyt gln v 11 il iqtidarda qalan
nvr
Sdat.

Misir tarixind ldrln idarilrdn digrlri d 1910-cu ild sui-qsd urayan ba

nazir Butros Qali, 1945-ci ild ldrln Misirin ba naziri hmd Maher Paa v 1948ci ild yen bir sui-qsd nticsind ldrln Misirin ba naziri Mahmud Nukrai
Paadr.
am sz yalnz Suriyadak am hri n istifad edilmir. am rbcd sz
mnas olaraq sol mnasn verir v qdimdn bri Hicaz blgsinin (Mkk v Mdin
hrlrinin olduu blg) sol trfindki lklri ifad edir. am blgsi idarilrindn
d sui-qsd urayan oxlu sayda insan olmudur. Bunlardan bir ne nmun beldir:
1920-ci ild ldrln Suriyann sabiq dvlt bas Salah al-Din Bitar,
1921-ci ild ldrln Suriyann ba naziri Drubi Paa,
1949-cu ild sui-qsd urayan Suriyann ba naziri Muhsin l-Barazi,
1951-ci ild ldrln ordaniya kral Abdullah,
1982-ci ild Livanda bombal sui-qsd urayan falanqa lideri Bir Cmayil...
15. Kemi ordaniya kral Abdullahn ldrlmsi:
Mehdinin x lamtlrindn biri d Haimilrdn bir rhbrin ldrlmsidir.
(Risaltl-xrucul-Mehdi, sh. 12)
Bilindiyi kimi, ordaniya Haimi krall olaraq xatrlanr. ordaniya Osmanldan
ayrldqdan sonra bir mddt ngiltrnin hakimiyyti altnda qald. ngiltr 1946-c il
London mqavilsinin tlbi kimi ordaniyann mstqilliyini tand v ordaniya
mirliyinin bandak Abdullaha da ordaniya krall rhbrliyi verildi. Kral Abdullah
1951-ci ild ldrld. Hdisd diqqt kiln hadis d bu kild reallam oldu.
16. Bir ordunun itmsi:
Hz. Mehdinin be lamti olar... Badadda bir ordunun batmas v gnahsz
insanlarn ldrlmsidir. (Nuaym bin Hammad)
Ancaq bu ordu shraya girdiyind Zulhleyf deyiln yerd torpaa el basdrlacaq
ki, onlarn std olanlar altdaklar, altda olanlar stdkilri qiyamt qdr gr
bilmycklr. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 21)
(Hz. Mehdinin) x lamtlrindn biri d daha vvl deyildiyi kimi, shrada bir
ordunun yer batmasdr. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 37)
2003-c ild ba vern raq mharibsi snasnda raq ordusunun byk bir
qisminin birdn-bir ortadan yox olmas dyn n diqqt kn hadislrindn biriydi.
Bir ox qzet v televiziyada Respublika keikilri olaraq bilinn txminn 60.000
nfrlik ordunun v fdailr olaraq bilinn txminn 150.000 iraql sgrin itmsi xbr
kimi yer ald. Yuxardak hdislrd bu mvzuya diqqt kilmsi hz. Mehdinin x
lamtlrindn biri olan bir ordunun batmas hadissinin reallam ola bilcyini
gstrir. (Dorusunu Allah bilir). Hminin glck gnlrd d dy tyyarlrinin bir

qisminin shrada quma batm halda taplmas, hdisd bhs ediln shrada bir ordunun
batmas hadissinin raq ordusu il laqdar olma ehtimaln gclndirir.
17. raqllarn pulunun qalmamas:
raqllarn lind lcklri bir trzi alti v alver ed bilcklri pullar
qalmayacaq. (Knzl-mmal, Kitabl-qiyam, Qisiml-fal, cild 5, sh. 45, l-Mttqi)
Bu hdis iki ayr vziyyt iar ed bilr. Bunlardan birincisi, ran-raq v Krfz
mharibsindn sonra raqda yaanan iqtisadi bhrandr. Mharib ucbatndan byk
zrr grn raq iqtisadiyyat mharibdn sonra davam edn embarqolar sbbil he
cr dzlmmidir. Xalqn al gc dm, yoxsulluq v kasblq n hmiyytli
problemlrdn biri halna glmidir.
Hdisin iar etdiyi bir baqa nqt d raq mharibsindn sonra raq dinarnn
dvriyydn qaldrlmasdr. Son mharibdn sonra raq dinarnn srtl dyr itirmsi
v dvriyydn xma ehtimal 2003-c ild qzet xbrlrind geni yer almdr.
18. Badadn yanaraq tlf olmas:
Axr zamanda Badad alovlarla yox edilr... (Risaltl-xrucul-Mehdi, cild 3, sh.
177, qeyd 854)
2003-c il raq mharibsind mharibnin ilk gnndn etibarn Badad n ox
bombardmana tutulan hrlrdn biri olmudur. Ar bombardman geclr Badadn
eynil hdisd xbr verildiyi kimi, alov-alov yanmasna sbb olmudur. Badadn qzet
v televiziya xbrlrind veriln grntlri yuxardak hdisd diqqt kiln hadis il
tam olaraq eynidir.
19. raq v ama embarqo ttbiq olunmas:
... El bir zaman yaxnlar ki, raq halisin bir kafiz, bir dirhm svq
olunmayacaq. Dedik ki: Bu. kim gr olar?. Dedi ki: cmlr (rb olmayanlar)
bunu mhrum edrlr. Sonra dedi: am halisin bir dinar, bir kafiz svq
olunmayacaq. Bu kimdn tr olar?, - dedik. Rumlardan tr, - dedi. (t-tac, li
Nasif l-Hseyni)
raqa hdisd xbr verildiyi kimi, on ildn oxdur ki, embarqo ttbiq olunmas
diqqt kir. Bununla yana, Suriyaya da embarqo ttbiq olunmas ehtimal tez-tez
gndliy gtirilir.
20. raqn yenidn qurulmas:
... raqa hcum etmdikc qiyamt qopmaz. V raqdak gnahsz insanlar amda
snmaa yer axtararlar. am yenidn qurular, raq da yenidn qurular. (Knzl-mmal,
Kitabl-qiyam, Qisml-fal, cild 5, sh. 254, l-Mttqi)
Hdisd raqn yenidn ina edilcyin diqqt kilir. vvl ran-raq, daha sonra
Krfz, sonda da 2003-c ildki raq mharibsinin ardndan raqda bir ox hr yerl
bir olmudur. Bu mharibdn sonra yaanan talanlarn tsiri il byk bir xarabaya

dnn raqn yenidn tikilmsi mcburi hala glmidir. Bu, qzet xbrlrind d geni
yer almdr.
21. raq xalqnn ama qamas:
... (O zaman) gnahsz v tmiz raq xalq ama qaar. (Risaltl-xrucul-Mehdi,
sh. 210)
... raqdak gnahsz insanlar amda snacaq yerlri axtararlar... (Knzl-mmal,
Kitabl-qiyam, Qisiml-fal, cild 5, sh. 254, l-Mttqi)
2003-c ild raq mharibsi balamadan vvl on minlrl iraqlnn Suriya bada
olmaqla mxtlif lklr k etm sylri bu hdisdki hadis il ox bnzrdir. Bu
mvzu il laqdar mxtlif xbr v killr mediyada yer verilmidir.
22. amda fitnlrin olmas:
amda fitnlr bir trfdn sakitldikc, digr bir trfdn alovlanar. Gydn bir
mlk: Mehdi mirinizdir. Mehdi xlifnizdir, -demdikc d fitnlr bitmz.
(Risaltl-xrucul-Mehdi, sh. 63)
Bu hdisd Suriyada meydana gln qarlqlara diqqt kilir. Ancaq bilindiyi
kimi, am blgsi yalnz Suriyann paytaxt olan am hri il mhdud deyil. Daha
vvl d deyildiyi kimi, am rbc sol demkdir v ta qdimdn Hicaz blgsinin
(Mkk v Mdin hrlrinin olduu blg) sol trfindki lklri ifad edir.
Ken srin vvlindn etibarn bu blgd tez-tez vtanda mhariblri,
qiyamlar, qardurmalar v byk dylr yaanmdr. Bu qarlqlarn biri digrini
izlmi, bu torpaqlarda yaayan demk olar ki, btn insanlar bu vziyytdn
tsirlnmilr. Hdisd bildiriln fitnlr bir trfdn sakitldikc, digr bir trfdn
alovlanar ifadsi d bu baxmdan diqqti clb edir. Txminn lli il iind bu blgd
yaanan myyn byk hadislri bel sralaya bilrik:
Svey mharibsi
Alt gn mhariblri
Yom Kippur mharibsi
Livan vtnda mharibsi
Flstin torpaqlarnda hl d davam edn qardurma v grginliklr...
23. am, raq v rbistan yarmadasnda qarqln olmas:
... El bla v msibtlr olacaq ki, he kim sna bilcyi bir mkan tapa
bilmyck. Bu blalar amn trafnda dolanacaq, raqn zrin kck. rbistan
yarmadasnn lini v ayan balayacaq... He kim onlarn halna acyb: Vay! Vay!,
-bel demyck. Onlar blan bir trfdn rdd etmy alarkn, digr trfdn o yen
ortaya xacaq. (Knzl-mmal, Kitabl-qiyam, Qisml-fal, cild, 5, sh. 38-39 lMttqi)

Hdisd bildiriln msibtlrin amn trafnda dolanb raqn zrin kmsi

son dvrd yaanan raq mharibsin iar ola bilr. Bu mharibdn vvl v mharib
snasnda hadislrin Suriyaya yaylmas ehtimal olmu, ancaq mharib yalnz raq
razisind olmudur.
24. raqn hissy blnmsi:
Rsulullahn (s..s.) bildirdiyin gr, raq xalq triqt ayrlar. Bir qismi
soyunulara qoular. Bir qismi aillrini qoyub qaar. Bir qismi d dyr v ldrlr.
Siz bunlar grdynz zaman qiyamt hazrlan. (Fraidu-fvaidil-fikir fil mam lMehdi l-mntzr)
Hdisd xbr verildiyin gr, xalqn bir qrupu soyunulara qoulacaq.
Mharibdn sonra nfuz boluu meydana glmsi sbbil raqda byk talan
hadislri yaanmdr. Hqiqtn d xalqn bir qismi ourluq, qsb, talanlq kimi
soyunuluqla mul olan qrupa qoulmudur.
Hdisd xalqn bir qisminin is olduqlar yerdn qamaa alaca, htta gerid
qalan aillrini d dnmycklri xbr verilmidir. Qzetlrd buna aid xbrlr yer
almdr.
Xalqn bir qisminin is mhariby qoulaca v ldrlcyi bildirilir. raq
mharibsi snasnda insanlarn bir qrupu mxtlif blglrd yaanan qardurmalara
qoulmu v hyatlarn itirmilr.
Hminin hdisin ilk hisssind diqqt kiln raqn hissy ayrlmas da
fiziki mnada reallamdr. Krfz mharibsindn sonra raq corafi olaraq blgy
ayrlmdr. 32-ci v 36-c paralelin aras, 32-ci paralelin cnubu v 36-c paralelin imal
olaraq tyin olunan bu blgnin yaradlmas hdisin iar etdiyi hadislrdn biri ola
bilr.
25. Dy v qardurmalarn mhll aralarna qdr girmsi:
Frat ay il Dcl ay arasnda bir hr qurulacaq v orada Abbas oullarnn
sltnti qurulacaq. Ora Zavra (yni Badad hri) adlandrlmdr...
Ey mminlrin miri, Rsuli-krm oran n n Zavra adlandrmdr?
nki hrb hr trfini hat etdiyi v n uc nqtlr qdr olduu n Zavra
dey adlandrlar. (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman lmtlri, sh. 426, nmr 776)
Mnim grdym hlak yerlrini sizlr d gr bilirsinizmi? Mn evlrinizin
aralarnda fitn v flakt mhlllrini iddtli ya sellrinin ad yarlar kimi
grrm - dey buyurdu. (Shih Mslim, 4/2221; lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman
lamtlri, sh. 368, nmr 671)
Partizan mharibsi sulu 20-ci srd yaylm olan bir mharib suludur. Bu
sulun istifad edildiyi qardurmalar hmi mhll aralarnda davam edir. Ken sr
bu mharib sulunun nmunlri il doludur. Ancaq bu sulun yaand n yaxn

nmunlrindn biri 2003 -c il AB-raq mharibsidir. Nec ki, yuxardak hdisd d

Badad hrinin knarlarna qdr yaylan dydn danlmdr.
26. Byk hadislrin meydana glmsi:
Onun (hz. Mehdi) zamannda heyrt verici hallar zhur edck. (MktubatiRbbani, 2/258)
Onun (hz. Mehdi) x lamtlri Rsulullahn (s..v.) irhasatna* oxayr.
(Mktubati-Rbbani, 2/258)
*rhasat: Hz. Muhmmdin (s..s.) peymbrliyindn vvl meydana gln
fvqlad hallardr, ki bunlar peymbrliyin dlil olan hadislrdndir.
Hz. Muhmmdin (s..s.) doumundan vvl byk v fvqlad hadislr
meydana glmidi. Doulduu gec yeni bir ulduz doulmu, alova ibadt edn ran
padahlarnn saraynn 14 brc yxlm, randa 1000 il boyu yanan atprst alovu
snm, Smavi vadisi sel sular altnda qalm, Sova gl qurumudu...
Yuxardak rvaytlrd iar edildiyi kimi, hz. Mehdinin x Peymbrimizin
xna (s..s.) bnzyck. Onun x dvrnd d byk v mczvi hadislr
olacaq. Son 100 ildir dnyada meydana gln byk hadislrin bzilri beldir:
- Kby basqn oldu v ox sayda mslmann qan axd.
- 2500 illik ran ahl yxld v ran ah Rza Phlvi ld.
- Hindistann Bombey hrind bir fabrikdn szan qaz 20.000 insann lmn
sbb oldu.
- ki mslman lk olan ran v raq arasnda 8 il davam edn mharib balad.
- Ruslar fqanstan ial etdi.
- Mexiko City iddtli bir zlzl il yerl bir oldu.
- imali Kolumbiyadak Nevado De Ruiz vulkan 400 ildn bri ilk df faliyyt
kedi. riyn qar v buzun meydana gtirdiyi pala gr Armero hri xritdn
silindi v 20.000 nfr ld.
- Banqladedki sel 25.000 nfrin lmn sbb oldu.
- Xristianln mrkzi Roman su basd.
- 1986-c ild ind tarixinin n byk me yann oldu.

- Hindistan bas Qandi, Misir dvlt bas nvr Sdat, svein Ba Naziri Olof
Palme ldrld.
- Papa 2-ci Jean Paul vuruldu.
- 1980-ci ilin vvllrind ilk ADS hadislri tsbit edildi. Bu ana qdr on
minlrl insann lmn sbb olan bu xstliy srin vbas ad verildi.
- 1986-c ild Challenger kosmosa xndan sonra partlad.
- 26 aprel, 1986-ci ild Ukraynadak ernobil nv stansiyasnda indiy qdr
grln n byk nv qzas meydana gldi. Bir ox Avropa lksi yaylan radiasiyadan
tsirlndi.
- Ozon tbqsinin deilmsi dnya iqlimind oxlu mnfi tsirlr meydana gtirdi.
- SSSR dald v Qorboovla birlikd mstqil dvltlr ortaya xd.
- raqn Kveyti ial etmsindn sonra illrl davam edn Krfz mharibsi
balad.
- Ermnistandak zlzld hr xarabaya evrildi. 500.000 nfr evini trk
edrkn l say 40.000-i kedi.
- 1989-cu ild ind kommunistlr tanklar agirdlrin zrin srd, Tiananmen
meydannda 2.000 agird ld.
- Soyuq mharibnin simvolu olan Berlin divar inasndan 28 il sonra yxld.
- 1990-c ild Kbdki tuneldki izdihamda 1400-dn ox hac hyatn itirdi.
- 1991-ci ild Banqladed meydana gln sellr nticsind txminn 139.000
nfr ld, on milyonlarla insan evsiz qald.
- Son 20 ild Amerikada frtna, qasra v sellr dayanmaq bilmdi. Minlrl insan
ld, milyonlarla insan evini trk etdi v zrr hr dfsind milyard dollarla lld.
- Bosniya v Kosovadak qrnlarla yz minlrl mslman ldrld v yz
minlrl mslman yurdlarndan xarld.
- Ebola virusu on minlrl insann lmn sbb oldu.
- l-Nino btn dnya lklrin byk flaktlr gtirdi.
- 19 oktyabr, 1987-ci ild London birjas kd.. Yaanan byk axnama
nticsind 50 milyard sterlinq dyrini itirdi.

- 19 aprel, 1995-ci ild AB-n Oklahoma hrindki federal binann

bombalanmasnda 168 insan ld.
- 22 mart, 1997-ci ild Hale-Bopp kometas saatda 160 km srtl dnyann 195
milyon km. yaxnndan kedi. Gzl izlnil biln Hale-Boppun keii btn dnyada
milyonlarla insan trfindn byk maraqla izlndi.
- 10 may, 1997-ci ild randa ba vern 7.1 ballq zlzld 1500 nfr ld.
- 4 fevral, 1998-ci ild fqanstandak 6.1 ballq zlzld 5000 nfr hyatn
itirdi.
- 25 yanvar, 1999-cu ild Kolumbiyadak 6 ballq zlzld 5000 nfr hyatn
itirdi.
- 21 sentyabr 1999-cu ild Tayvandak 7.6 ballq zlzld 2100-dn ox insan
hyatn itirdi.
- 11 sentyabr, 2001-d AB-a tarixin n byk terror hcumu tkil edildi: ki yolu
tyyarsi shr iin balad saatlarda 18 dqiq fasil il Nyu-Yorkdak Dnya Ticart
Mrkzinin olduu iki gydlni vurdu. Bunun ardndan bir baqa tyyar il Pentaqona
hcum oldu. Hcumda 5000-dn ox insan ld.
- Hindistanda gc 7.9 bal olan bir zlzl meydana gldi v minlrl insan hyatn
itirdi.
- 2003-c ild Fransa v taliya kimi bir ox Avropa lksini tsiri altna alan isti
hava dalas 5000 nfrin lmn sbb oldu.
- 60.000 ild bir reallaan bir hadis meydana gldi v Mars planeti dnyaya n
yaxn mvqey gldi.
- 2003-c ild SARST adl lmcl virus yayld.
- 2003-c ilin noyabrnda dnyann n quraq blglrindn olan Mkkd meydana
gln sel flaktind 12 nfr hyatn itirdi.
- 27 dekabr, 2003-c ildki ran zlzlsind 86.000 nfr hyatn itirdi v Bam
hri demk olar ki, yerl bir oldu.
- lk df 2003-c ild Asiyada qanadl heyvanlarda yaylan qu qripi sbbil
dnyada 208 nfr hyatn itirdi.
- Hind okennda 26 dekabr, 2004-c ildki 9.1-9.3 ballq zlzl v ardndan
meydana gln 30 metrlik sunami dalalar bada ndenoziya olmaqla, 11 lkd

txminn 300.000 nfrin lm, on minlrl insann itmsi v 1 milyondan ox insann

evsiz qalmas il nticlndi. ndiy qdr yaanan bu ikinci byk zlzl tarixin n
byk flakti olaraq xatrlanr.
- 23 avqust, 2005-ci ildki Katrina qasras tarixin n lmcl qasralarndan biri
olaraq txminn 2000 nfrin lmn v txminn 100 milyard dollarlq zrr sbb
oldu. Bada Nyu-Orleans olmaq zr bir ox mskunlama blgsinin boaldlmas il
nticlndi.
- 8 oktyabr, 2005-ci ildki Kmir zlzlsind 75000 nfr hyatn itirrkn 100
mindn ox insan da yaraland.
27. Hz. Mehdinin xndan mid ksilmsi:
nsanlarn midsiz olduu v he Mehdi filan yoxmu - deyildiyi bir vaxtda Allah
Mehdini gndrr... (Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh. 55)
Yuxardak hdisd axr zaman lamtlrindn birinin insanlarn hz. Mehdinin
glmycyin aid bir midsizliy qaplmalar olduu bildirilir. Nec ki, hazrki dvrd
bu hvaln nmunlri tez-tez grnr. Peymbrin (s..s.) hz. Mehdinin glii, hz.
sann dnyaya yenidn dn il yaanacaq gzlliklrl laqdar oxlu sayda hdisi
olmasna baxmayaraq, insanlarn oxu bel bir dvrn yaanmayacan znn edir. Bu
yanl znn d axr zaman lamtlrindn biridir. Hqiqi din xlaqnn hakimiyyti bu
midsizlik halnn insanlar arasnda yayld bir zamanda Allahn insanlara olan rhmti
saysind reallaacaq.
28. Fitnlrin oxalmas:
Hyat rtlrinin tinldiyi, Allahn v dinin mxtlif killrd yalanlanaraq
insanlarn imanlarnn zifldilmy, yox edilmy alld tin imtahan mhitlri
islami qaynaqlarda fitn mhiti olaraq adlandrlr.
Peymbrimizin (s..s.) bir hdisind axr zamanda bzi mminlrin imanlarnn
ziflycyi v buna sbb olacaq hadislr xbr verilir.
Qiyamt yaxnlad zaman v mminlrin ryi lm, aclq, fitnlr, snnlrin
itmsi, bidtlrin ortaya xmas, yaxl mr edib pislikdn kindirm imkanlarnn
itmsi kimi sbblrl zifldiyi zaman mnim vladlarmdan Mehdi il Cnabi-haqq
snnlri canlandrar. Onun dalt v brktil mminlrin ryi frahlanar, cm (rb
olmayan) v rb milltlri arasnda lft (qaynama, dostluq) v mhbbt yaranar.
(Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr zaman, sh. 66)
gr qsa yekunladrsaq, hdisd yer alan mlumatlara gr, hz. Mehdi glmdn
vvl bu hadislr reallaacaq:
1- lm: Anarxiya v ktlvi qrnlar nticsind xalqn can thlksizliyinin
qalmamas v bunun meydana gtirdiyi narahat mhit.

2- Aclq: bahalq sbbil meydana gln dolanq tinliyi. Flaktlr v tbii

flaktlr nticsind qtlqlarn, acln artmas.
3- Fitnlr: Haramlarn byk-kiik hr ksin arasnda geni yaylmas v tviq
grmsi. Hr cr xlaqszln insanlarn gzlrinin qarsnda edilmsi.
4- Bidtlrin ortaya xmas: slam dinind olmad halda, ortaya xarlan
adtlrin dinin saslarym kimi qbul edilmsi.
5- Din xlaqn izah etmk n imkanlarn azalmas: Yaxln mr edilmsi v
pisliy qar xmaq imkannn olmamas; qsas, tbli imkannn itmsi il meydana
gln mnvi boluq.
Fitn mhitlri mhkm imana sahib mminlr n imanlarnn gclnmsin,
sbirlrinin v axirtdki drclrinin artmasna vsil olarkn, zif v sthi imana sahib
kslrin imanlarn itirmlrin v ya imanlarnn daha da ziflmsin sbb olar. Hz.
Mehdi bu fitn mhitinin n sx v iddtli olaraq yaand dvrd ortaya xacaq.
Baqa hdislrd v islam alimlrinin izahlarnda da axr zamanda hz. Mehdinin hr
yer yaylm ox ktlvi bir fitnnin olduu halda ortaya xaca bildirilir:
Mehdi fitnlrin zhur etdiyi bir zamanda glck. (Mktubati-Rbbani, 2-258)
Mribd (qrbd) qarlqlar, fitnlr v qorxu olacaq... Fitnlr oxalacaq. (lmQiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri, mam arani, sh. 440)
He bir trfin ondan qoruna bilmycyi bir fitn zhur edck, bu fitn olduu
yerdn baqa bir trf yaylacaq v bu hal bir mnadinin (xalqa yksk ssl mracit
edn adam) smadan sslnrk: Ey insanlar, miriniz artq Mehdidir - demsin qdr
davam edck. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 23)
Bir fitn grlr, bunu digr fitnlr izlyr... (Kitabl-brhan fi lamtilMehdiyyil-axr zaman, sh. 26)
Ktlvi v sona atmas mmkn olmayan bir fitn xacaq... (l-qvll-mxtsr
fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 55)
29. Ktlvi qrnlarn meydana glmsi:
Mehdidn vvl ktlvi qrnlarn ba vercyi (reallaaca) byk bir fitn
grlck. (l-qvll-mxtsr fi lamt-l-Mehdiyyil-mntzr, sh. 37)
Bu hadislr meydana glmdikc qiyamt qopmayacaq... lmlr v qrnlar
ktlvi hala glck... (Camius-sir, 3:211, Msnd, 2:492, 4:391, 392)
... Qrnlara yerd v gydkilr artq dz bilmdiklrind (hz. Mehdi) zhur
edck... (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 37)

... Qan axtma halal edrk Muhmmd dmn ksilr... (li bin Hsamddin
l-Mttqi , Clalddin Suyutinin tsnifindn hdislr, axr zaman Mehdisinin lamtlri,
Qhrman nriyyat, sh. 37)
... Qan tklmsi... qiyamt lamtlrindndir. (Qiyamt lamtlri, sh. 142)
Bu hdislrd qrnlarn ktlvi olacana, yni btn dnya sviyysind
yaanacana diqqt kilir. Ken srd iki byk dnya mharibsi yaanm v srf bu
mhariblrd 65 milyon insan hyatn itirmidir. 20-ci sr boyu siyasi sbblrl qtl
ediln vtndalarn saynn 180 milyonu kediyi dnlr. Bu, vvlki srlrl
mqayis edildiyind fvqlad drcd yksk bir rqmdir. Bu gn, 21-ci srd hl
d dnyann drd bir trfind qanl mhariblr v qardurmalar davam edir. Bu
mhariblrin ortaq xsusiyyti is yuxardak hdisd d ifad edildiyi kimi, ktlvi
qrnlarn yaand mhariblrin olmasdr.
30. Dnyann hr yerini fsad v qarqlqlarn brmsi:
... Hrc-mrclik* oxalaraq davam edr. (li bin Hsamddin l-Mttqi ,
Clalddin Suyutinin tsnifindn hdislr, axr zaman Mehdisinin lamtlri, Qhrman
nriyyat, sh.37)
*Hrc-mrclik: nsanlar arasnda meydana gln fitn-fsad mhiti.
Dnya hrc-mrclik iind olduunda, fitnlr zhur etdiyind, yollar ksildiyind,
bzilri bzisin hcum etdiyind, byk kiiy mrhmt etmdiyind, byy hrmt
edilmdiyind Allah bu zaman onlardan dmnliyin kkn gtrrk qalalarn fth
edck v vvlc mnim dini yaatdm kimi, axr zamannda dini yaadacaq, vvllr
zlml dolu olan dnyan daltl dolduran birini (Mehdini) gndrck. (Kitabl-brhan
fi lamtil-Mehdiyyil-axr zaman)
Hdislrd grndy kimi, qarqln dnyann hr trfind yaylacana
iarlr var. Hqiqtn d hdislrd tsvir edildiyi kild bu gn dnyann be qitsind
byk qarqlq, qardurmalar, qrnlar v terror hadislri yaanr. Hr gn yzlrl
insan sbbsiz yer ldrlr, yurdlarndan xarlr.
31. Anarxiya v btn dnyada qiyamlarn olmas:
Qiyamtin ox yaxnlnda anarxiya v qarqlq gnlri vardr. (Suyuti, Camiussir, 3/211)
... (O vaxtda) fitnlr, qarqlqlar, qiyamlar ox olar, insanlar bir-birlrini
ldrrlr... (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri, sh. 376, nmr 685)
Anarxiya v qardurma ken srin n nzr arpan xsusiyytlrindn biridir.
Vtnda mhariblri, qiyamlar minlrl insann hyatna son qoymu v thlksizlik
v dinclik insanlarn n byk hsrtlrindn biri olmudu. Bzi Afrika lklrind he
cr sona atmayan vtnda mhariblri, bada Cnubi Amerika olmaq zr bzi

lklrd yaanan qiyamlar, Cnubi Asiyada yaanan qardurma v mhariblr, Orta

rqd yaanan grginliklr bu qarqln yalnz bilinn nmunlridir.
32. Qadn, uaq v gnahsz insanlarn qtl edilmsi:
Bir qadnn ldrlmsi bir qrmancn yellnmsi qdr asandr. Bu hadis
Mdindn iyirmi drd mil qdr yaylar. Sonra hz. Mehdiy beyt edilr. (li bin
Hsamddin l-Mttqi, Clalddin Suyutinin tsnifindn hdislr, axr zaman
Mehdisinin lamtlri, Qhrman nriyyat, sh. 34)
Gnahsz insanlar ldrlmdn Mehdi xmaz... (li bin Hsamddin l-Mttqi,
Clalddin Suyutinin tsnifindn hdislr, axr zaman Mehdisinin lamtlri, Qhrman
nriyyat, sh.35)
Bu fitnlrin n sonuncusu gnahsz insanlarn ldrlmsidir ki, artq o zaman
zndn hr ksin raz olaca bir yolda olan hz. Mehdi xar. (li bin Hsamddin lMttqi, Clalddin Suyutinin tsnifindn hdislr, axr zaman Mehdisinin lamtlri,
Qhrman nriyyat, sh. 38)
Gnahsz insanlar qtl oluncaya qdr Mehdi xmayacaq... (l-qvll-mxtsr fi
lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 37)
Hz. Mehdinin x il laqdar hdislrd qrnlarn yaylmasndan bhs
edilrkn bu qrnlarn gnahsz insanlar hdf alacana xsusil diqqt kilmidir.
Mhariblr v ya mxtlif qardurmalar snasnda realladrlan qrnlarnla yana,
xsusil son illrdki terror hadislri d xalqn ktlvi olaraq mhv edilmsi il
nticlnir. Terrorizmin mqsdi xalq arasnda qorxu v dht yaymaq olduundan bu
cr hcumlarn sas ynldiyi istiqamt ksriyytl vtnda v xalqdr. Ticart
mrkzlri, restoranlar v mktblr kimi, qadnlarn, gnclrin v uaqlarn olduu
yerlri hdflyn bu davranlara gr dnyann frqli lklrind oxlu insan hyatn
itirir.
33. Misirlilrin sir alnmas:
am hli, Misir qbillri sir alnacaqlar. (l-qvll-mxtsr fi lamtilMehdiyyil-mntzr, sh. 49)
Daha vvl d ifad etdiyimiz kimi, am blgsi Hicazn (Mkk v Mdinnin
olduu blg) sol trfindki blgdir. Bu gn haqqnda danlan blgd srail dvlti
d var. Dolays il, bu hdis srail dvltinin Misirl olan mnaqilrin v Misir
torpaqlarn ialna iar ed bilr. 26 oktyabr, 1956-ci il tarixind srail Misir hcum
etdi v Sina yarmadasn ial etmy balad. Birlmi Milltlrin araya girmsi il
qardurmalar bir mddt sonra sona atd v srail srhdin BM Slh Qvvlri
yerldi. 1967-ci ildki 6 gn mharibsi is srail-Misir arasndak baqa bir mharib
idi. Bu mhariblr snasnda oxlu sayda misirli srail sgrlri trfindn sir alnd,
oxu da hyatn itirdi.
34. hrlrin yox olmas:

Byk hrlr sanki dnn yoxmu kimi mhv olar. (Kitabl-brhan fi lamtilMehdiyyil-axr zaman, sh. 38)
Xo diyarlar xarab edilinc... qiyamtl snin aranda bu iki barmaq aras qdr bir
msaf qalmdr. (Qiyamt lamtlri, sh. 143)
Hdislrd byk hrlrin, xo diyarlarn mhv olmas haqqnda bildirilnlr
mhariblr v mxtlif tbii flaktlr nticsind meydana gln dantlar ala
gtirir. Bunlarla yana, yaxn kemid tkmilldiriln nv silahlar, tyyarlr,
mrmilr v buna bnzr silahlarn mhariblrd istifad edilmsi d byk qarqla
sbb olmudur. Bu dadc gc yksk silahlar tarixdki bnzrlri il mqayis
edilmyck sviyyd dantlara sbb olmudur. lbtt, hdf mvqeyindki byk
hrlr d bu dantlardan birinci drcd tsirlnn yerlr olmudur.
35. Xarab olmu yerlrin abadl:
Dnyann xarab olmu yerlrinin abadl, abadladrlm yerlrinin dadlmas
qiyamtin rt v lamtlrindndir. (Qiyamt lamtlri, sh. 138)
Mhariblrl ken 20-ci srd bir ox hr yerl bir olmu v yenidn
tikilmidir. Berlin, Leninqrad (St.Peterburq), Drezden kimi 2-ci dnya mharibsi
snasnda tannmayacaq hala gln byk Avropa hrlri mharibdn sonra yenidn
tikilmi v bu gnk grnlrini almlar.
Bnzr bir nmun olaraq Yaponiyann Kobe hri 1995-ci ilin yanvar aynda
byk bir zlzl nticsind viran olmudur. Zlzlnin ba verdiyi blg Yaponiyann
qabaqcl snaye v ticart mrkzlrindn idi. Buna gr, zlzldn sonra maddi zrr
milyardlarla dollar oldu. Yaponlar bir mddt sonra Kobe hrini yenidn tikdilr.
36. Hr yer yaylan bir fitn:
Bir fitn zhur edck, bu fitn olduu yerdn drhal baqa bir yer yaylacaq v bu
bir mnadinin smadan sslnrk: Ey insanlar, mriiniz artq Mehdidir, -demsin
qdr davam edck. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 23)
Hdisd hr ks atacaq, srtl yaylacaq bir fitndn bhs edilir. Yni hr ksin
xbrdar olaca, din xlaqna v Allaha qar ortaya srln bir fitn insanlarn
imanlarn hdf alacaq. Hazrki dvrd Allahn varlna v din xlaqnn yaanmasna
qar n byk fikri cryan materialist flsfdir. Bu flsfnin zn dayaq sayd
szd elmi tml is tkaml nzriyysidir. He bir elmi v mntiqi dlil
saslanmayan, tamamil al v elmdn knar olduu halda, tbliat v gz boyama
sullar il bu mnasz sz dnya sviyysind myyn materialist cadugrlr trfindn
ktllr tlqin edilmy allr.
Bu gn tkaml nzriyysinin istr mtbuat, istrs televizya yolu il tbli
olunmad ev v mkan qalmayb. Diqqt kn bir nqt daha vardr:
Peymbrimizin (s..s.) hdisind ifad edildiyi kimi, bir fitnnin dnyann hr yerin
nfuz etmsi v srtl yaylmas ancaq masir texnoloji imkanlarla (mtbuat, nr,

internet, peyk nsiyyti...) reallaa bilr. Kemidki rtlrd bir fitnnin dnya
sviyysind qsa zamanda bu qdr geni sahy yaylmas mmkn deyil. Nec ki, bu
gn qdr Allahn varlna, yaradla v din xlaqna qar xan, dnya sviyysind
yaylm bir baqa fitn olmamdr. Hdislrd hz. Mehdinin x v hz. sann glii
il bu fitnnin sona ataca mjdlnir.
37. Haramlarn halal saylmas:
... Btn haramlarn halal saylaca bir fitn glr. Sonra da xilaft dnyann n
xeyirlisi olan hz. Mehdiy evind oturarkn glckdir. (Kitabl-brhan fi lamtilMehdiyyil-axr zaman, sh. 26)
Hz. Mehdi btn haramlarn halal sayld byk bir fitndn sonra xacaq. (lqvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 23)
Hazrki dvrd fahiliyin, qumarn, iki v rvtin v s. haram olmasna
baxmayaraq, dnyann bir ox lksind getdikc artan bir nisbtd yaylr. Bzi qrb
qzet v televiziyalarnda bu haramlar ilynlr tez-tez triflnir v tviq edilirlr, htta
ilmynlr tnqid edilirlr. Aparlan statistikalar is bu mvzudak sayn gedrk
artdn gstrir.
38. Allahn aq-akar inkar edilmsi. (Allah tnzih edirik)
Allah aq-akar inkar ediln qdr hz. Mehdi glmz. (Kitabl-brhan fi lamtilMehdiyyil-axr zaman, sh. 27)
Allah inkar etm aznl olan ateizm 19-cu srin sonundan etibarn yaylmdr.
Materializm v darvinizmin yaylmas il zlrin flsfi v szd elmi dayaq tapdqlar
yanlmasna qaplan ateistlrin say 20-ci srd artmdr. Atesitlr bu dvrd azn
grlrini tbli etmk imkan tapmlar. Ateizm smimi olaraq iman ednlrin
aparaca fikri mbariznin vsilsil Allahn iznil yox olmaa mhkumdur.
39. Materialist flsfnin yaylmas:
Bismillah klmsinin hrflrinin dyri itdiyi zaman Mehdi zhur edr.
(Risaltl-xrucul Mehdi, sh. 29)
Hdisd bsml il vurulanmaq istniln, insanlarn din xlaqna bax v
imani vziyytlri ola bilr. Bel ki, insanlarn imanlarnn zif olduu bir dvrd hz.
Mehdi zhur edck v bu cryanlar fikirl ortadan qaldracaq. Bu baxmdan
dnldynd hdisd ken ifad materialist v darvinist flsfnin insanlar
zrindki tsirinin ox olacana iar edir. Bir baqa hdisd is axr zamanda dinsizlik
v inancszln artaca bel ifad edilir:
Kfr hr yan zbt edib hkm cmiyyt iind akar ilnmdikc Mehdi zhur
etmz. Bu dvrd ba vern is... kfrn zbtidir. Onun qvvtidir. (Mktubati-Rbbani,
2-259)
40. Din xlaqndan uzaqladran fitnlrin olmas:

Qiyamt yaxn qaranlq geclrin paralar kimi qarqlqlar olacaq. Bu

qarqlqlar iind adam mmin olaraq oyanb kafir olaraq axamlayacaq, mmin olaraq
yatb kafir olaraq qalxacaq. (Quran v snnd qiyamt v axirt, sh. 155)
nam sursinin 26-c aysind insanlar Qurandan v din xlaqndan
kindirnlr diqqt kilir:
Dinlmyi qadaan edr, zlri d onlardan uzaq durarlar. Onlar, yalnz
zlrini hlak edr, lakin frqin varmazlar. (nam 26)
Hdislrdn d azn fikir cryanlarnn, haqq v hqiqtdn uzaq sistemlrin
qiyamtdn vvl insanlar Allahn yolundan azdracaq byk fitnlr meydana gtircyi
aydn olur. Bu fitnlrin mxtlif tbliat v tlqin sullar il yaylaca is baqa
hdislrd bel bildirilir:
... O dvrd xalq chnnm qaplarna aracaq bzi dvtilr olacaq. Hr kim o
aranlarn dvtin raz olsa, onu chnnm atacaqlar.
Ya Rsulullah, o dvtilr zmrsinin xsusiyytlrini biz byan etsniz?
Yax, deyim. Onlar bizim milltimizdn olub bizim dilimizl danan bir
zmrdir - buyurdu. (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri, sh. 382, nmr
698)
Yaxn glckd kor, kar v dilsiz (yni insanlar kor edib), dorunu gstrmyn,
kar edib haqq olan eitdirmyn v dilsiz (edib) haqq szlri dandrmayan bzi
qorxunc fitnlr olacaq...
Fitn zaman dilin fitny qarmas v tbli etmsi qlnc zrbsi kimi onun
yaylmasn tmin edr. (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri, sh. 390, nmr
720)
Bhs ediln fitnnin kar edib eitdirmmsi v dandrmamas bir ox lkd
iqtidarda olan rejimlri d ala gtirir. Bu rejimlr fikir v dnc azadln
rivlyib, insanlarn dnclrini, inanclarn dildiklri kimi ifad etmlrin mane
olur. Xsusil, bzi rb v Afrika lklrind mslmanlarn dnclrini azad ifad
ed bilmmlri, inancl olduqlar n ziyyt kmlri bunun nmunlridir.
41. Mscidlrin yxlmas:
Sfyan quru bir vadidn xar... O, mdrs v mscidlri yuyar, rku v scdy
gedn hr ksi czalandrar. (li bin Hsamddin l-Mttqi, Clalddin Suyutinin
tsnifindn hdislr, axr zaman Mehdisinin lamtlri, Qhrman nriyyat, sh. 35)
42. Saxta peymbrlrin oxalmas:
Hr biri Allahn elisi olduunu iddia edn otuza yaxn yalan gndrilmdikc
qiyamt qopmayacaq. (Tirmizi, Fitn 43; bu Davud, Mlahim 16)

Hr biri znn tk mbud olan Allahdan rsul olaraq gndrildiyini iddia edn
altm yalannn xmas. (li bin Hsamddin l-Mttqi, Clalddin Suyutinin
tsnifindn hdislr, axr zaman Mehdisinin lamtlri, Qhrman nriyyat, sh. 36)
43. Dinin bzi insanlar trfindn xsi mnftlr n isitfad edilmsi:
Alimlr elmi srf pul qazanmaq n yrndiyind... dini dnyalq qarlnda
satdqlarnda... hkm satdqlarnda... qiyamt yaxnlam olacaq. (lm, qiyamt v
dirili, sh. 480)
Axr zamanda el adamlar xacaq ki, dinlrini dnya mnftlri qarlnda
satacaqlar. (Tirmizi, Zhd, 60)
Kim Quran oxusa, (mkafatn) Allahdan istsin. nki son zamanlarda Quran
oxuyub (mkafatn) insanlardan istyn bzi insanlar tryck. (Son zamanlarla
laqdar hdislr, sh. 9)
44. Saleh mminlrin ox az olmas:
nsanlarn... bidtilrin (dindn olmayan eylri dindn olduunu gstrib qbul
etdirmy alanlar) fikirlrini mnimsyib frqind olmadan irk qoduqlar, elmi
dolanq n yrndiklri, dinlrindn dnyalqlar n istifad etdiklri bir zaman
glckdir. (Deylmi; Son zamanlarla laqdar hdislr, sh. 68)
nsanlara bir zaman glr ki, mscidlrind toplanb namaz qlarlar. Lakin
aralarnda mmin taplmaz. (Hakim; Son zamanlarla laqdar hdislr, sh. 19)
45. Mslmanlara tzyiqin artmas:
And iirm ki, bu mmt el (iddtli) blalar glck ki, insanlar zlmdn,
qddarlqdan xilas olmaq n snacaq bir yer tapa bilmyck. El tinlikd Allah
tala ailmdn bir xsi (Hz. Mehdi) gndrck. (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman
lamtlri, sh. 437)
Rku v scdy gedn hr ksi czalandrar... Muhmmd dmn ksilr... (li
bin Hsamddin l-Mttqi, Clalddin Suyutinin tsnifindn hdislr, axr zaman
Mehdisinin lamtlri, Qhrman nriyyat, sh. 37)
Burada mslmanlarn d biri ldrlr... . (Kitabl-brhan fi lamtilMehdiyyil-axr zaman, sh. 73)
Hdislrd bildiriln hz. Mehdinin x lamtlrindn biri d mslmanlarn bu
dvrd byk tzyiq altnda v tinlik iind olmalardr. Masir islam dnyasna
baxldnda grnnlr bu lamtin realladnn dlilidir. ndoneziyadan Flstin,
addan rqi Trkstana qdr mslmanlar mxtlif ziyyt v tinliklrl qarqaryadrlar. Hdislrd bu tinliklrin detallar il laqdar da mlumatlar verilmidir:
-Zalm idarilrin olmas:

Vay bu mmt, o ldrn zalm mliklrdn tr. Bu zalmlar zlrin itat

ednlr xaric, sssiz qalanlar qorxudurlar... (bu Nuaymdan; Suyuti, cild 2-ci, sh. 64)
Liderlrin zlm etmsi qiyamt lamtlrindndir. (Qiyamt lamtlri, sh. 143)
Bu hdislr Mehdi (.s.) glmdn vvl bzi mslman lklrd din xlaqndan
uzaq, zalm v mrhmtsiz xarakterli kslrin iqtidarda olacaqlarna iar edir.
-Dinsiz ideologiyalarn yaylmas:
(Qiyamtin bir lamti) Mscidlr irisind gnahkarlarn sslrinin ykslmsi v
gnahkarlarn dinin mrlrini yerin yetirn smimi mminlr qalib glib onlara tzyiq
etmlridir. (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri, sh. 450)
-Mminlrin inanclarn gizlmk mcburiyytind qalmalar:
Peymbrimiz (s..s.) bir baqa hdisind d axr zamanda smimi mminlrin
btn bu tzyiqlr sbbil inanclarn saxlamaq v ibadtlrini gizli davam etdirmk
mcburiyytind qala bilcklrini bel xbr vermidir:
Bu gn sizin aranzda mnafiqlrin gizli yaadqlar kimi bir zaman glr ki, mmin
olanlar da digrlrinin arasnda gizli olaraq dini hyatlarn davam etdirmy alarlar.
(bni-Snni; Son zamanlarla laqdar hdislr, sh. 12)
46. Siyastilrd degenerasiya:
Axr zamann hmiyytli xsusiyytlrindn biri mrhmtsiz, zalm v xalqn
flaktlr aparan liderlrin rhbrliy glmsidir. 20-ci sr bu trz lider v idarilrin
nmunlri il doludur. Din xlaqna uyun olmayan ideologiyalar mnimsyn bu
kslr hm z xalqlarna etdiklri zlm, hm d sbb olduqlar mharib v
qardurmalar sbbil digr cmiyytlr gtirdiklri blalarla mhurlamlar. Hdisd
d buna diqqt kilir. inin kommunist diktatoru Mao yalnz zn mxalif olduqlar
n, minlrl vtnda qtl etmi, rhbrliyi boyu milyonlarla insann lmn sbb
olmudur. Mussolini faist ideologiyasnn tsiril lksini 2-ci dnya mharibsinin
iin sryrk xalqna byk flaktlr yaatmdr. Mobutu tarix Afrika qitsinin n
mrhmtsiz diktatorlarndan biri olaraq kemidir.
Xbriniz olsun, buna bh yoxdur ki, banza bzi rhbrlr v dvlt balar
glck v onlar (dvlt xzinsindn kmy ehtiyac olan) sizlr vermdiklrinin
(haqlar olmad halda) zlrin verilmsini hkm edcklr. (lm-Qiyamt-Axirt v
axr zaman lamtlri, sh. 380, nmr 697)
Yaxnda banza bzi mirlr glck. Ruzilrinz l qoyacaq, sizi yalanlarla
ovudacaqlar. grcklr. Lakin grdklri pis olacaq. n pis chtlri d pisliklrini siz
gzl grmdikc v yalanlarn tsdiq etmdikc sizdn raz olmayacaqlar... (Bqavi,
Tbrani: Glcyin tarixi 1, sh. 43)
slamn sullar tk-tk pozulacaq v xalq dlalt aparan hkmt adamlar
xacaq... (Hakim; Glcyin tarixi 1, sh. 57)

47. Gzl v pis xlaq anlaylarnn yer dyidirmsi:

Pislrin oxaldqca oxalmas, yalanlarn doru qbul edilmsi qiyamt
lamtlrindndir. (Beyhqi, bni-Nccar; Son zamanlarla laqdar hdislr, sh. 107)
Yalannn tsdiqlnmsi, dorunun yalanlanmas qiyamt lamtlrindndir.
(Qiyamt lamtlri, sh. 137)
Yalan doru qbul edilck v doru sylyn is tkzib edilck. Xain etibar
olunacaq v etibarl olana is xain kimi mnasibt gstrilck... O zaman yalan
yaylacaq... (Fraidu-fvaidil-fikir fil-mam l-Mehdi l-Mntzr; Gzlniln Mehdi, 3c nr, sh.146-147)
48. Mslmanlarn bir-birlri il savamalar:
... Fikirlr ayrlmadqca, doma qardalar dind ixtilafa dmdikc qiyamt
qopmaz. (Qiyamt lamtlri, sh. 142-143)
Hz. bu Hreyr (r..) nql edir: Rsulullah (s..s.) buyurdu: Mslmanlardan iki
qrup aralarnda dymdikc qiyamt qopmaz. Bunlar aralarnda byk bir mharib
edrlr, lakin iddialar birdir. (Buxari, Fitn: 24, Mnakib: 25, stitab: 8; Mslim, man:
248, Fitn: 17)
Peymbrimiz (s..s.) 1400 il vvl bildirdiyi bu hdislrind hazrki dvrd
yaanacaq bzi hadislr diqqt kmidir. Nec ki, hdislrd xbr verildiyi kimi,
hicri 1400-c illrin vvlindn etibarn bzi mslman lklr arasnda mharib v
qardurmalar yaanmdr. ran-raq mharibsi, raqn 1990-c ild Kveyti ial etmsi
bunlara nmundir.
49. Ticart v yollarn ksilmsi:
Ticart v yollarn ksildiyi v fitnlrin oxald zaman (l-qvll-mxtsr fi
lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 39-40)
Mehdi xmadan vvl milltlr arasnda ticart v yollar ksilck, insanlar
arasnda fitnlr oxalacaq. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 39)
Hazrki dvrd lklr arasnda ticari v iqtisadi mkdalq razlamalarna
baxmayaraq, thlksizlik problemi bzn ticari faliyytlr mane olur. Msln, Xzr
blgsindki yeralt znginliklrin digr blglr danmas mvzusunda yaanan
problemlrin hmiyytli bir qismi thlksizlikdir. Bu mvzuda bir ox nmun vardr.
Dnyann frqli trflrind d qardurmalar v grginliklr iqtisadi faliyytlr mane
olur, cmiyytlr arasnda ticari mkdalqlar ox mhdud sayda reallar.
50. Zlzllrin oxalmas:
... Zlzllr oxalmadqca... qiyamt qopmaz. (Qiyamt lamtlri, sh. 109)

mmtimd zlzllr olar. Bel ki, bu zlzllrd on min, iyirmi min, otuz min
adam lr. (bni sakir, Glcyin tarixi 1, Orxan Baydan, Mvsm nriyyat, sh. 81)
Snacaq evlr, sizi dayacaq heyvanlar tapa bilmycyiniz zaman
yaxnlamdr. nki evlrinizi zlzllr yxacaq, heyvanlarnz ildrmlar yandrb
kmr evirck. (Nuaym bin Hmmad, Glcyin tarixi 1, sh. 82)
... Bil ki, artq zlzllr, kdrlr, byk hadislr yaxndr. O gn qiyamt
insanlara bu limin bana olan yaxnlndan daha yaxndr. (bu Davud, Cihad 37, sh.
2535, Kutubu-sitt, cild 14, sh. 339)
AB Geoloji Aradrma Tkilatnn (USGS) hesabatlarna gr, 1556-1975 -ci illr
arasnda txminn 400 ild meydana gln 5.0 v daha byk ballq zlzllrin say 110dur. Eyni tkilatn bildirdiyin gr, 1980-2003 illri arasnda meydana gln 6.5 v
daha byk ballq zlzllrin say is 1.685-dir. bhsiz, bu rqmlr hicri 1400-c ilin
vvlindn etibarn zlzllrin sayndak artm ox aq kild ortaya qoyur.
51. Quraqln olmas:
Dccaln xmasndan vvl sma il yan ksr. Birinci ild normal yan
d birini tutub d ikisini yadrar. Dnya bitkisinin d birini bitirmz. kinci ild
sma normal yann d ikisini yadrmaz. Dnya bitkisinin d ikisini bitirmz.
nc ild is sma yann hamsn ksr, dnya da bitkisindn he birini bitirmz.
(bu Davud, bn Mac, Tbrani; Glcyin tarixi 3, sh. 241)
52. Qasralarn artmas:
Qiyamtdn vvl on lamt grmdn o qopmayacaq. Onuncusu, insanlar dniz
atacaq olan qasra... (Qiyamt lamtlri, sh. 288)
Ken srin son illrind meydana gln n hmiyytli hava hadislrindn bir
nesi beldir:
1987-ci ilin oktyabr aynda cnub-rqi ngiltr 1703-c ildn bri meydana gln
n byk frtna il sarsld. Frtna sbbil 15 milyon aac ad v melrin byk bir
qismi yox oldu. 16 adamn ldy frtnada binalar byk ziyan grd, gmilr sahil
xarld.
20 mart, 1998-ci ild Corciyada meydana gln tornado sbbil 12 adam
lmdr.
27 may, 1997-ci ild Teksasda meydana gln tornado sbbil lnlrin say 27dir.
13 may, 1996-c ild Banqladein qrbind meydana gln frtnalarda txminn
500 - 1000 adam lmdr. Eyni frtnalar 30.000 nfrin yaralanmasna v 100.000
nfrin evsiz qalmasna sbb olmudur.

1992-ci ild Endryu qasrasnn sbb olduu ziyan yalnz Meksika krfzind
txminn 0.50 milyard dollardr. Endryu qasras Bahamalarda is txminn 0.25
milyard dollar ziyana sbb olmudur. AB-n rqind 2 milyona yaxn insan qasra
sbbil evlrindn xarlmdr.
2002-ci ilin avqustunda Avropann orta v rq blglrind sellrd lnlrin say
114- atmdr. 21 sentyabr, 2003-c ild Cnubi Koreyada son 40 ild meydana gln
n iddtli qasrada is 2 gnd txminn 200 adam lmdr.
2005-ci ilin avqustunda meydana gln Katrina qasras Misisipinin 8 hrini
mhv etmi, Nyu-Orleansn 80 faizi yerl bir olmu, txminn 2000 nfr lmdr. Bu
Amerika tarixinin ikinci n byk qasras olaraq qbul edilir. Verdiyi zrr 81.2 milyard
dollardr. Bu qasrann diqqt kn bir xsusiyyti is hri seldn qorumas n
tikiln bndin yxlmas il Nyu-Orleansn demk olar ki, tamamil sular altnda
qalmasdr. Hdisd bildiriln nsanlar dniz atan qasra trifinin bir tcllisi d bu
ola bilr.
2007-ci ilin noyabr aynda Banqladei tsiri altna alan v 250 km srtl sn Sidr
qasras is 3200 adamn lm v byk bir dant il nticlnmidir. Qasrann
tsiril 6 metr olan dalalar minlrl evi yerl bir edrkn min yaxn insann da itmsin
sbb olmudur. Be milyon insana tsir edn bu qasra srin n byk flaktlri
arasnda saylr.
53. iddtli yalarn yamas:
Salamat ev v daxma buraxmayan iddtli yalar yaana qdr qiyamt qopmaz.
(Qiyamt lamtlri, sh. 253)
Yan oxalmas, otlarn azalmas... qiyamtin yaxnlamasndandr. (Qiyamt
lamtlri, sh. 137)
Gydn iddtli ya yab da binalar xaric, btn krpic evlr yxlmadqca
qiyamt qopmaz. (hmd bin Hnbl, Msnd 13/291, hdfis nmr 7554)
Xsusil son vaxtlarda sel basqnlar, dnyann mxtlif blglrind hmiyytli
nisbtd can v mal itkisin sbb olmudur. Kediyimiz illrd Avropada meydana gln
sel basqnlar bunun bir nmunsidir. Haradasa btn Avropan tsiri altna alan iddtli
yalar aylarn damasna sbb olmu, byk Avropa hrlrind d bir ox blg
sular altnda qalmdr.
2002-ci ild Hindistan, Nepal v Banqladed iki ay tsirini davam etdirn musson
yalarnn sbb olduu flaktlrd lnlrin say is txminn 900 olmudur. ind
is 2002-ci ilin avqust aynda iddtli yaz yalar, sel v torpaq srmsi nticsind
lnlrin say 1000- atmdr. 2002-ci ild Avropada yaanan sel basqnlarnn ardndan
2006-c ild d sellr Macarstanda 32000 adamn lmn sbb olmu, Ruminya,
Serbiya, ex Respublikas, Slovakiya kimi bir ox Avropa lksini tsiri altna almdr.

ndoneziyann paytaxt Cakartada 2007-ci ildki sellr minlrl adam evsiz qoyarkn,
ngiltrd 2007-ci il iyulda yaan yalar 1 milyon insann zrr kdiyi sel flaktin
evrilmidir.
54. ldrmlarn oxalmas:
Qiyamtin yaxnlad zamanda ildrmlar o qdr oxalacaq ki, insanlar (birbirlrin bel) deycklr: Dnn kimi ildrm vurdu? Onlar da (bel) cavab vercklr:
Dnn filan (kslri) ildrm vurdu. (l-Hakim, Mstdrk, 4/444)
... heyvanlarnz ildrmlar yandrb kmr evirck. (Naim bin Hmmad;
Glcyin tarixi 4, sh. 69)
Hdisd ifad edildiyi kimi, ildrm dmsi sbbil can v mal itkisinin artmasna
son illrd tez-tez rast glinir. Bu itkilr ox vaxt xbrlrd verilmir. 1998-ci ild
Konqoda futbol sahsin dn ildrm nticsind sahd oynayan 11 futbolunun lm
bu nmunlrdn biridir. Oxar bir kild 2001-ci ild Meksikada futbol sahsin dn
ildrm sbbil d 6 nfr hyatn itirmidir. Bunlarn xaricind d ildrm dmlri bir
ox insann hyatn itirmsin v heyvanlarn tlf olmasna sbb olmudur.
indki mlumatlar is ildrmlarn hr il diqqt arpan bir nisbtl artdn
gstrir. 2003-c ild 7.625, 2004-c ild 8.892, 2005-ci ild 11.026, 2006-c ild
19.982- ykslmi v ind yalnz 2006-c ild 717 adam ildrm vurmas il hyatn
itirmidir.
55. Yer kmlrinin olmas:
(Qiyamt) lamtlrinin ilki yer kmlridir. (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman
lamtlri, sh. 518)
56. Evlrin mzar olmas:
nsanlara lm glib evlr mzar olduu zaman haln n olar., - dey buyurdu.
(lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri, sh. 392, nmr 726)
57. Epidemioloji xstliklrinin artmas:
Vba kimi epidemik xstliklr, yni qoyunqran deyiln heyvan xstliyi; ki, o sizi
tutacaq... (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri, sh. 417, nmr 761)
... Qiyamt vvli alt (lamt) saymm? Dedim ki: Onlar nlrdir, ya
Rsulullah? O da bel buyurdu: ... Sizin aranzda xolera v arbon kimi lmcl iki
xstlik yaylacaq. (Shih Buxari; Gzlnn Mehdi, 3-c nr, sh. 147)
Hazrki dvrd tez-tez yeni v bilinmyn epidemik xstliklr ortaya xr. Son 2030 il iind n ox eidiln epidemik xstliklrindn bir nesi ADS, Sarst, Ebola, dli
dana v qu qripi kimi xstliklrdir. Bunlarn insanlar n n qdr byk thlk
trtdiyi mlumdur.

58. nsanlarn bir-birindn qamas:

Ey Allahn elisi, Ahlas fitnsi ndir? Qamaq (yni insanlar arasndak
hddindn artq dmnliklrdn tr bir-birlrin etibar ed bilmdiklri n birbirlrindn qamalar) v insanlarn mallarnn talan edilmsidir, - buyurdu. (lmQiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri, sh. 386, nmr 714)
Hdisd insanlarn etibarszlq v qorxu sbbil bir-birlrindn qamalarna diqqt
kilir. Bununla, yurdlarndan k etmk mcburiyytind qalan insanlara iar edilir.
Hqiqtn d qardurmalar sbbil evlrini trk edn, mhariblr zndn
torpaqlarndan xarlan insanlarn say 20-ci srin balarndan etibarn ox artmdr.
Xsusuil son 20-30 ild bu artm diqqt kici bir rqm atmdr. 2001-ci ild
txminn 23 milyon olan dnyadak mhacirlrin say 2002-ci ild demk olar ki, 30
milyona atmdr.
59. Yaxl mr edib pislikdn kindirmk ibadtinin trk edilmsi:
Yaxlq trk edilib mr edilmdiyind, pislik ilndiyind qiyamt yaxnlam
olacaq. (lm, qiyamt v dirili, sh. 480)
Qiyamt yaxnlaar, xeyirli ilr azalar. (Qiyamt lamtlri, sh. 264)
60. Aclq v kasbln artmas:
Aclq v bahalq ox yaylacaq. (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri,
mam arani, sh. 440)
Kasblar oxalacaq. (lm-Qiyamt-Axirt v axr zaman lamtlri, sh. 455)
Dccaln zhurundan il vvl son drc bhranl gnlr olacaq, aclq hkm
srck. (Qiyamt lamtlri, sh. 220)
Bu gn dnyann drd trfind yemk-imkdn mhrum, tin raitd yaayan,
snacaq tapa bilmyn insanlar var. Bel hallara Afrika, Asiya v Cnubi Amerika bada
olmaqla Amerika v Avropa lklrind d ox rast glinir. nsanlarn kiik hisssi rifah
iind yaayarkn, 2 milyarda yaxn insan acdr. Birlmi Milltlr qaynaqlar gstrir
ki, 1960-c ild dnya halisinin n kasb 20%-i il n zngin 20%-i arasndak glir
nisbti 1- 30 ikn, 1995-d 1- 82 olmudur. ctimai daltin azalmasna bir nmun d
dnyada n varl 225 nfrin srvtinin dnya halisinin 47%-nin illik glirin brabr
olmasdr.
61. Zkatn trk edilmsi:
Zkat (ibadt kimi deyil) cza kimi alnd zaman. (Tirmizi, Fitn: 39, 2211)
O zaman zkat cza olaraq v xrac da qnimt olaraq mcbur alnacaq. (Fraidufvaidil-fikir fil mam l-Mehdi l-Mntzr; Gzlniln Mehdi, 3-c nr, sh. 146-147)

Kasblarn v ehtiyac iind olanlarn qorunmas din xlaqnn grklrindn biridir.

Allah iman ednlr ehtiyac iind olanlara sdq vermyi, onlarn ehtiyaclarn
qarlayb aradan qaldrma v onlar qoruma mr etmidir. Din xlaqnn yaand
cmiyytlrd bu xlaqn gryi olan ictimai kmklm yaand n kasblq
problemi tbii olaraq ortadan qalxr. Axr zamanda is insanlarn din xlaqndan
uzaqlamalarnn nticlrindn biri olaraq zkat v sdq vermk demk olar ki,
tamamil ortadan qalxar.
62. Cinaytlrin oxalmas:
... Cinaytlr oxalmadqca qiyamt qopmaz. (Buxari, bni Mac, Qiyamt
lamtlri, sh. 108)
... nsanlar el gnlr grck ki, qatil n n ldrdyn, ln d n n
ldrldyn bilmyck. (Mslim, Fitn: 56, (2908))
... Fitnlr v cinaytlrin oxalmas. (Kitabl-brhan fi lamtil-Mehdiyyil-axr
zaman, sh. 39)
63. ntihar hadislrinin artmas:
nsanlar z canlarna qyarlar v dnyan blalar bryr. (lm-Qiyamt-Axirt v
axr zaman lamtlri, sh. 482, nmr 901; Kitabi-Nihay, bn Ksir, 1/131)
64. xlaqszln olmas:
Rsulullah (s..s.) (bir gn): Gnclriniz fisq ddy zaman halnz n olar?, dey sorumudu. (Kutubi-Sitt, hdis nmr: 4752; Heysmi, Mcmaus-Zvaid d qeyd
etmidir. (7, 281))
Fahilik aq olmadan... qiyamt qopmaz. (Ramuz l-hdis, 91/7)
nsanlar zrin el bir zaman glr ki, onlarn zlri insan z, rklri eytan
ryidir. Qan tkrlr, irkin mllrdn qamazlar. gr sn onlara tabe olsan, sni
gdrlr. gr sn onlara etibar etsn, sn xyant edrlr. Onlarn uaqlar xlaqsz,
gnclri arsz olar. Yallar is bilinni (yaxl) mr etmz, mnkri (pisliyi) nhy
etmz (kindirmz). (Xatib; Glcyin tarixi 1, sh. 23)
65. Zinann artmas:
Zinann oxalmas qiyamt lamtlrindndir. (Buxari, Tcrid: 1/16)
66. qtisadiyyatda pozulma v ictimai daltsizliklr olmas:
nsanlar 95-ci il qdr malik olacaq, yni ilri yax gedck, 97 v ya 99-cu ild
mlklri zail olacaq... (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 545)
Hdisdki 95-ci il klindki ifad il 1995-ci il diqqt kil bilr. 1995-ci il
insanlarn nisbtn daha xbxt yaadqlar, hyat imkanlarnn ox tinlmdiyi
dvrdr. Nec ki, hdisd bu il iind ilrin yax gedcyi xbr verilir. Yni bu
dvrd insanlar hyatlarn gzl yaaya bilck glir sahibdirlr v hl mlk ld ed

bilck qdr zngindirlr. Ancaq 1997-1999-cu illr iqtisadiyyatn ox pisldiyi,

kasbln v yoxsulluun artd dvrdr. Bu illr arsnda maln v mlkn dyri
qalmamdr. Yaxn kemid Argentina nmunsind d (2001-ci ild Argentina
iqtisadiyyat mflislmidir) grndy kimi, hdisd bildiriln bu hadis reallamdr.
Axr zamandak iqtisadi vziyytl laqdar veriln xbrlrdn biri d qazancn
azalmasdr:
Hr ksin az qazancdan ikaytlnmsi... Pullar n znginlr hrmt edilmsi...
(Qiyamt lamtlri, sh. 146)
Bazarn durun olmas, qazanclarn azalmas... (Qiyamt lamtlri, sh. 148)
Hdislrd bildirildiyin gr, axr zamanda iqtisadi pozulmalarla birlikd ictimai
daltsizliklr d yaanacaq, milli srvtlr brabr kild paylanmayacaq:
... On be eyi etmy balaynca ona byk blann glmsi vacib olar!,
buyurmular. (Yanndaklar:) Ey Allahn elisi! Bunlar nlrdir?, - dey sorudular.
Allah Rsulu sayd: Qnimt (yni milli srvt, kasblara atmadan yalnz zngin v
mvqe sahibi olanlar arasnda) tdavl edn (gzn) bir mt halna glrs. (Tirmizi,
Fitn: 39, (2211))
Peymbrimizin (s..s.) qiyamt lamti olaraq xbr verdiyi bu vziyyt hazrda
dnyada geni kild yaanr. Bu gn dnyann n zngin insanlar dnyadak
znginliklrin byk bir qismini idar edrkn milyardlarla insan da kasblq v aclq
iind yaayr. Afrika qitsindki milyonlarla insann yaad aclq v sfalt btn
dnyann gzlri nnddir.
67. ctimai pozulmalarn olmas:
... nsanlarn ixtilaf v sarsntlar iind olduqlar zaman... (Ramuz l-hdis, 7/7)
ctimai pozulmann n sas gstricilrindn biri d qanunlara zidd davranlardak
byk artmdr. Cinayt nisbtlrindki artm son drc byk llr atmdr.
Birlmi Milltlr Beynlxalq Cinayt Tdbir Mrkzinin hazrlad Universal Cinayt
v dalt Hesabat btn dnya lklrini hat edn bu mumildirmlri ehtiva edir:
-Txmini olaraq, cinayt nisbtlri 1980-ci ild olduu kimi, 1990-c ild
ykslmy davam edir. Dnyann harasnda olursa olsun, be illik bir periodda byk
hrlrin sakinlrinin d ikisi n az bir df cinayt saylan hrktlrin hdfi olur.
- Ciddi cinaytlrin hdfi olma ehtimal (soyun, cinsi cinaytlr, hcum) bed
birdir.
-Blg ayr-sekiliyi olmadan gnclr kateqoriyasndak mlkiyyt v insanlara
ynlmi cinaytlr hr ikisi d iqtisadi problemlrl laqdardr.

-Son illrd qeyri-qanuni narkotik madd nvlri artm v xsusiyyt olaraq da

nvlr ayrlmdr.
68. mrlrin uzanmas:
Onun zamannda... mrlr uzanacaq. (l-qvll-mxtsr fi lamtil-Mehdiyyilmntzr, sh. 43)
Dvrmzd uzun mr yaayanlar ken dvrlr nisbtn artmdr. Htta 20-ci
srin vvllri il sonlar arasnda da byk frq vardr. Msln, 1995-ci ild doulan
uan 1900-cu illrd doulmu birin gr txminn 35 il daha uzun yaayaca txmin
edilir.
69. llrin yalladrlmas:
rbistanda da aylar v baalar meydana glmdikc qiyamt qopmaz. (hmd
bin Hnbl, Msnd, 17/22, hdis nmr: 8819)
Hazrki dvrd suyun smrsiz shra torpaqlarna qdr atdrlmas il n quraq
torpaqlarda bel mhsul istehsal olunur. Bunun n, n smrli texnologiyalardan biri
kompyuter sistemi il aparlan sulamadr. Bu texnologiya il suyun istiqamti bitkilrin
kklrin ynlndirilir, tk bir damla su bel israf edilmir. Hr cr suyun tmizlnrk
istifady verilmsi d l kiniliyind ox hmiyytli bir msldir. Sel v dniz
sularnn srtli bir kild istifady verilmsi kinilik texnologiyasnn tmlini tkil
edir. Bu kild ox geni su qayna tmin edilir v lk iqtisadiyyatlarna byk dstk
verilir. Peymbrimiz (s..s.) hdislrind suyun mhsuldar kild istifad edilmsin
d iar etmidir:
... mmtin istr yaxlar v istrs d pislri misli sla grnmmi kild bir ox
nemtlr sahib olacaq. ox ya yamasna baxmayaraq, bir damlas bel boa
getmyck, torpaq toxum istmdn mhsuldar v brktli olacaq. (l-qvll-mxtsr
fi lamtil-Mehdiyyil-mntzr, sh. 23)
70. nsan qamsnn ucu il v z ssi il danmas:
nsana qamsnn ucu danmadqca qiyamt qopmaz. (lm, qiyamt v dirili,
sh. 471)
Qam bilindiyi kimi, qdim srlrd xsusil at, dv kimi minik heyvanlarn
srrkn geni kild isitifad edilmi bir vasitdir. Yuxardak hdis aradrldnda
Peymbrimizin (s..s.) bu szlri il bir bnztm etdiyi aydn olur. Masir dvrd
qamnn klin bnzd bilcyimiz v danan obyekt ndir?, - dey sorusaq, bu
sualn n mntiqli cavab antenalar il diqqt kn kabelsiz telefonlar, cib telefonu v ya
buna bnzr nsiyyt vasitlri olacaq. Masir texnologiyann mhsulu olan bu cihazlar
sahib olduqlar qamya bnzr antenalarla diqqt kirlr.
nsana (z) ssi danmadqca... qiyamt qopmaz. (lm, qiyamt v dirili, sh.
471)

bhsiz, insan z ssini eitmk n vvlc ssini yazmal v sonra da

dinlmlidir. Ssyazma v reproduksiya texnologiyas da 20-ci srin kflrindndir. Bu,
elmi dn nqtsi olmu, xbrlm v media sektorlarnn yaranmasna vsil
olmudur. Ssyazma xsusil kompyuter v lazer texnologiyalarnn inkiaf il n
mkmml vziyytddir.
Qsas, masir elektronik altlr, mikrofon v dinamiklr ssin yazlmas v
dinlnmsin imkan yaradr v bizlr yuxardak hdisin verdiyi xbrin tclli etdiyini
gstrir.

Ntic:
Allah vdindn dnmz
Hz. Mehdinin glii ibrahimi dinlrin tarixind hr zaman hmiyytli bir yer
tutmudur. Hr dinin z mqdds qaynaqlarnda xsusiyytlri, kmkilri, dvrnn
xsusiyytlri v grcyi ilrl trafl kild tsvir ediln hz. Mehdinin glii iman
ednlr arasnda mjd sbbidir.
Mehdinin (.s.) ortaya xmasnn ox yaxn olduunu is bu lamtlrin davaml
olaraq bir-birinin ardnca yaanmasndan anlaya bilirik. Fitn-fsadn, qardurma v
mhariblrin, xlaqszlq v dinsizliyin he bir dvrd olmad qdr yaylmas v
sanki son nqtsin atmas hz. Mehdinin xnn an mslsi olduunu gstrir.
Yaanan btn bu mnfi hallar suyun alovu sndrdy kimi hz. Mehdinin x il sona
atacaq v Allah, bhsiz, mminlri ... dnyada gc v iqtidar sahibi edck, zlri
n seib byndiyi dinlrini zlrin mskun edib salamladracaq. (Nur sursi,
55)
Hz. Mehdi il eyni dvrd dnyaya ikinci df glck olan hz. sa is xsusil
xristian v yhudi dnyasna xitab edck, onlar iind olduqlar xurafatlardan
kindirib Quran xlaqn yaamaa dvt edck. Xristianlarn hz. saya tabe olmas il
islam v xristian almi islam inancnda birlck v insanlar hr ibrahimi dinin
mqdds kitablarnda (Quranda, Tvrat v ncild) vd edildiyi kimi, dnyann hr
yerin hakim olacaq iman, slh, etibar v rifah mhitind yaayacaqlar.
Bu dyiikliy qar mbariz aparanlar is qdrlrindki mlubiyyt ahid
olacaqlar.
(Allah bununla) gnahkarlarn xouna glms d, haqq brqrar etmk v
batili yox etmk istyirdi. (nfal sursi, 8) aysind bildirdiyi kimi, qti kild Allahn
istdiyi olacaq. Din xlaqnn yaylmasna mqavimt gstrnlrin vziyyti Quranda
bel aqlanr:
Kafirlrin mllri ucsuz-bucaqsz ldki ilma bnzr ki, susuzluqdan ryi
yanan onu su bilr. Nhayt, glib ona yetidiyi zaman onun he n olduunu grr.
O, z mlinin yannda ancaq Allahn czasn tapar. (Allah da) onun czasn verr.
Allah tezlikl haqq-hesab kndir. (Nur sursi, 39)

Hz. Mehdinin vsilsil imana ynlck v onun liderliyind Qzl sri yaayacaq
insanlar Allahn iznil rfli bir dvr ahid olacaqlar. Bolluu, brkti, rahatlq v
hzurlu mhiti il hr mslmann yaamaq istdiyi bu dvr iman ednlr n dnya
hyatnda stn mkafatdr. Qzl srd anarxiya, terror, qarqlq v dmniliyin
tamamil ortadan qalxmas nticsind yaanacaq rahat hyatla insanlar dnyada cnnt
bnzr bir mhit qovuacaqlar.
Allahn mminlr bu ltf, Quranda Hr ks Allah, Onun peymbrlrini v
iman gtirnlri zn dost tutarsa, (hr iki dnyada ilri yax gedr). bhsiz ki,
qlb alanlar mhz Allahn firqsidir. (Maid sursi, 56) aysi il bildirdiyi kimi,
Rbbimizin bir vdidir. V digr bir ayd bel deyilir: ... Allah vdindn geri
dnmz... (Rum sursi, 9). Bir baqa Quran aysind is Rbbimiz bel buyurur:
bhsiz, siz vd ediln reallaacaq. (Mrslat sursi, 7)

Tkaml yalan
Darvinizm, yni tkaml nzriyysi yaradl hqiqtini rdd etmk mqsdi il
ortaya atlan, lakin mvffqiyytli ola bilmyn v elmdn knar olan mnasz fikirdn
baqa bir ey deyil. Canlnn cansz maddlrdn tsadfn meydana gldiyini iddia edn
bu nzriyy kainatda v canllarda oxlu mczvi nizam olduunun elm trfindn
isbat edilmsil dlilsiz hala glmidir. Belc, Allahn btn kainat v canllar yaratd
hqiqti elm trfindn d sbut edilmidir. Bu gn tkaml nzriyysin dstk olmaq
n dnya sviyysind aparlan tbliat yalnz elmi hqiqtlrin thrif edilmsin,
trfli rh olunmasna, elm ad altnda deyiln yalanlara v ediln saxtakarlqlara
saslanr.
Ancaq bu tbliat hqiqti gizly bilmir. Tkaml nzriyysinin elm tarixinin n
byk yalan olduu son 20-30 ild elm dnyasnda getdikc daha yksk ssl dil
gtirilir. Xsusil 1980-ci illrdn sonra aparlan aradrmalar darvinist iddialarn
tamamil shv olduunu ortaya qoymu v bu hqiqt bir ox alim trfindn d dil
gtirilmidir. Xsusil
AB-da biologiya, biokimya, paleontologiya kimi frqli
sahlrdn olan oxlu sayda tdqiqat alim darvinizmin sasszln grr, canllarn
mnyini artq yaradl hqiqti il aqlayrlar.
Tkaml nzriyysinin squtunu v yaradln dlillrini digr bir ox
srlrimizd btn elmi detallar il gstrdik v gstrmy davam edirik. Ancaq
mvzunu dad byk hmiyyt sbbil burada da yekunladrmaqda fayda vardr.
Darvini yxan tinliklr
Tkaml nzriyysi tarixinin qdim yunanlara qdr gedib xan bir nzriyy
olmasna baxmayaraq, hatli olaraq 19-cu srd ortaya atld. Nzriyyni elm

dnyasnn gndliyin gtirn n hmiyytli yenilik arlz Darvinin 1859-cu ild nr

olunan Nvlrin mnyi adl kitab idi. Darvin bu kitabda dnyadak frqli canl
nvlrinin Allahn ayr-ayr yaratd hqiqtin qar xrd. Darvin gr, btn nvlr
ortaq bir atadan glirdilr v zamanla kiik dyimlrl frqliliblr.
Darvinin nzriyysi he bir konkret elmi tapntya saslanmrd; znn d qbul
etdiyi kimi, yalnz bir "mntiq irli srmk" idi. Htta Darvinin kitabndak
"Nzriyynin tinliklri" balql uzun hissd etiraf etdiyi kimi, nzriyy bir ox
hmiyytli suala cavab ver bilmirdi.
Darvin nzriyysinin nndki tinliklrin inkiaf edn elm trfindn
alacan, yeni elmi tapntlarn nzriyysini gclndircyini mid edirdi. Bunu
kitabnda tez-tez ifad etmidi. Ancaq inkiaf edn elm Darvinin midlrinin tam ksin,
nzriyynin tml iddialarn bir-bir sassz etmidir.
Darvinizmin elm qarsndak uduzmas tml balqda aradrla bilr:
1)
Nzriyy hyatn yer znd ilk df nec ortaya xdn he cr
aqlaya bilmir.
2)
Nzriyynin qarya qoyduu "tkaml mexanizmlri"nin, hqiqtd
tkmilldirici bir tsir sahib olduunu gstrn he bir elmi tapnt yoxdur.
3)
Fosil (qalq) qeydlri tkaml nzriyysinin nzrd tutduqlarnn tam
ksi olan bir cdvl ortaya qoyur.
Bu hissd bu tml bal ana xtlri il aradracaq.
Keil bilmyn ilk pill:
Hyatn mnyi
Tkaml nzriyysi btn canl nvlrinin bundan txminn 3.8 milyard il vvl
ibtidai dnyada ortaya xan tk bir canl hceyrdn gldiyini iddia edir. Tk bir
hceyrnin nec oldu ki, milyonlarla kompleks canl nvn meydana gtirdiyi v gr
hqiqtn bu cr tkaml reallamdrsa, niy bunun izlrinin fosil qeydlrind olmad
nzriyynin aqlaya bilmdiyi suallardandr. Ancaq btn bunlardan vvl iddia ediln
tkaml mddtinin ilk pillsi zrind dayanmaq lazmdr. Haqqnda danlan o "ilk
hceyr" nec ortaya xmdr?
Tkaml nzriyysi yaradl rdd etdiyi v he bir fvqltbii mdaxilni qbul
etmdiyi n, o "ilk hceyr"nin he bir mqsd, plan v tnzimlm olmadan tbit
qanunlar iind tsadfi olaraq meydana gldiyini iddia edir. Yni nzriyyy gr,
cansz madd tsadflr nticsind ortaya canl bir hceyr xarmaldr. Ancaq bu,
mlum olan n fundamental biologiya qanunlarna zidd bir iddiadr.

"Hyat hyatdan glir"

Darvin kitabnda hyatn mnyi mvzusundan he danmamd. nki onun
dvrndki ibtidai elm anlay canllarn ox sad bir qurulua sahib olduunu frz
edirdi. Orta srlrdn bri insanlarn inand "z-zn tryn nsil" adl nzriyyy
gr, cansz maddlrin tsadfn bir yer glib canl bir varlq meydana gtir
bilcyin inanrdlar. Bu dvrd bcklrin yemk artqlarndan, sianlarn da budadan
meydana gldiyi mhur bir dnc idi. Bunu isbat etmk n maraql tcrblr
aparlmd. irkli bir skinin zrin bir az buda qoyulmu v bir az gzldikd bu
qarqdan sianlarn meydana glcyi znn edilmidi.
tlrin qurdlanmas da hyatn cansz maddlrdn try bildiyin bir dlil
saylrd. Halbuki daha sonra aydn olacaqd ki, tlrin zrindki qurdlar z-zlrin
meydana glmirlr, acaqanadlarn gtirdiyi gzl grnmyn srflrdn xrdlar.
Darvinin Nvlrin mnyi adl kitabn yazd dvrd is bakteriyalarn cansz
madddn meydana gldiyi inanc elm dnyas trfindn qbul edildi.
Halbuki Darvinin kitabnn nr olunmasndan be il sonra mhur fransz bioloq
Luis Pastor tkaml sas tkil edn bu inanc qti olaraq tkzib etdi. Pastor apard
uzun tcrblr nticsind ald nticni bel yekunladrmd:
Cansz maddlrin hyat meydana gtir bilcyi iddias artq qti olaraq tarix
basdrlmdr.1
Tkaml nzriyysinin mdafiilri Pastorun tapntlarna qar uzun mddt
mqavimt gstrdilr. Ancaq inkiaf edn elm canl hceyrsinin kompleks quruluunu
ortaya xardqca hyatn z-zn meydana gl bilcyi iddiasnn sasszl daha da
aydnlad.

20-ci srdki nticsiz sylr

20-ci srd hyatn mnyi mvzusunu tdqiq edn ilk tkaml mhur rus
bioloq Aleksandr Oparin oldu. Oparin 1930-cu illrd ortaya atd bzi tezislrl canl
hceyrsinin tsadfn meydana gl bilcyini isbat etmy ald. Ancaq bu ilr
mvffqiyytsizlikl nticlnck v Oparin bu etiraf etmk mcburiyytind
qalacaqd:
Tssf ki, hceyrnin mnyi tkaml nzriyysinin tamamn hat edn n
qaranlq nqtni meydana gtirir.2
Oparinin yolunu izlyn tkamllr hyatn mnyi mvzusunu hll edck
tcrblr aparmaa aldlar. Bu tcrblrin n mhuru amerikal kimya Stanley
Miller trfindn 1953-c ild tkil edildi. Miller ibtidai Yer atmosferind olduunu

iddia etdiyi qazlar bir tcrb qurusunda birldirib v bu qara enerji lav edib
proteinlrin quruluunda istifad ediln bir ne orqanik molekul (aminoasid) sintez etdi.
O illrd tkaml adna hmiyytli bir mrhl kimi tandlan bu tcrbnin sasl
olmad v tcrbd istifad ediln atmosferin hqiqi dnya rtlrindn ox frqli
olduu nvbti illrd ortaya xacaqd.3
Uzun srn sssizlikdn sonra Millerin z d istifad etdiyi atmosfer mhitinin
hqiqi olmadn etiraf etdi.4
Hyatn mnyi problemini aqlamaq n 20-ci sr boyu aparlan btn
tkaml sylr davaml olaraq mvffqiyytsizlikl nticlndi. San Diego Scripps
institutundan mhur geokimya Jefrey Bada tkaml Earth jurnalnda 1998-ci ild
nr olunan bir mqald bu hqiqti bel qbul edir:
Bu gn 20-ci sri gerid qoyarkn hl 20-ci sr girdiyimizd sahib olduumuz n
byk hll edilmmi probleml qar-qaryayq: Hyat yer znd nec balad.5
Hyatn kompleks quruluu
Tkaml nzriyysinin hyatn mnyi mvzusunda bel byk tinliy
dmsinin balca sbbi n sad znn ediln canl qurulularn inanlmaz drcd
kompleks qurululara sahib olmasdr. Canl hceyrsi insanlarn dzltdiyi btn
texnoloji mhsullardan daha kompleksdir. Bel ki, bu gn dnyann n inkiaf etmi
laboratoriyalarnda bel cansz maddlr bir yer gtirilrk canl bir hceyr xarla
bilmir.
Bir hceyrnin meydana glmsi n lazm olan rtlr sla tsadflrl aqlana
bilmyck qdr oxdur. Hceyrnin n fundamental qurulu maddsi olan proteinlrin
tsadfi olaraq sintez edilm ehtimal 500 aminoasidlik orta hesabla bir protein n
10950/1-dir. Ancaq riyaziyyatda 1050/1-dn kiik ehtimallar praktik olaraq qeyrimmkn saylr. Hceyrnin nvsind yerln v genetik mlumat saxlayan DNT
molekulu is inanlmaz bir mlumat bankdr. nsan DNT-sinin ehtiva etdiyi mlumatn
kaza krldy tqdird 500 shifdn ibart 900 cildlik bir kitabxana meydana
gtircyi hesablanmdr.
Bu nqtd ox maraql bir dilemma lav var: DNT yalnz bzi xsusilmi
proteinlrin (fermentlrin) kmyi il ctl bilr. Amma bu fermentlrin sintezi d
ancaq DNT-dki mlumatlar ynnd
reallar. Bir-birindn asl olduqlarndan
ctlmnin meydana glmsi n ikisi d eyni anda mvcud olmaldrlar. Bu is
hyatn z-zn meydana gldiyi ssenarisini arsiz vziyyt salr. San Diego
California universitetindn mhur tkaml professor Lesley Orqel Scientific
american jurnalnn oktyabr, 1994 tarixli saynda bu hqiqti bel etiraf edir:

Son drc kompleks qurululara sahib olan proteinlrin v nuklein turularnn

(RNT v DNT) eyni yerd v eyni zamanda tsadfi olaraq meydana glmlri
hddindn artq ehtimaldan knardr. Amma bunlarn biri olmadan digrini ld etmk d
mmkn deyil. Dolays il, insan hyatn kimyvi yollarla ortaya xmasnn sla
mmkn olmad nticsin glmk mcburiyytind qalr.6
bhsiz, gr hyatn tbii amillrl ortaya xmas qeyri-mmkndrs, bu
vziyytd hyatn fvqltbii bir kild yaradldn qbul etmk lazmdr. Bu hqiqt
sas mqsdi yaradl rdd etmk olan tkaml nzriyysini aq kild sassz edir.
Tkamln xyali mexanizmlri
Darvin nzriyysini sassz edn ikinci byk nqt nzriyynin "tkaml
mexanizmlri" olaraq qarya qoyduu iki anlayn hqiqtd he bir tkmilldirici
gc sahib olmadnn aydnlamasdr. Darvin ortaya atd tkaml iddiasn tamamil
"tbii seleksiya" mexanizmin balamd. Bu mexanizm verdiyi hmiyyt kitabnn
adndan da aq kild aydn olurdu: Nvlrin mnyi, tbii seleksiya yolu il...
Tbii seleksiya tbii sem demkdir. Tbitdki hyat mbarizsind tbii rtlr
uyun v gcl canllarn hyatda qald dncsin saslanr. Msln, yrtc
heyvanlar trfindn thdid ediln bir maral srsnd daha srtli qaan marallar
hyatda qalr. Belc, maral srs srtli v gcllrdn meydana glir. Amma, lbtt,
bu mexanizm marallar tkmilldirmz, onlar baqa bir canl nvn, msln, atlara
evirmz.
Dolays il, tbii seleksiya mexanizmi he bir tkmilldirici gc sahib deyil.
Darvin d bu hqiqtin frqind idi v Nvlrin mnyi adl kitabnda: "faydal
dyiikliklr meydana glmdiyi mddtd tbii seleksiya he bir ey ed bilmz",demk mcburiyytind qalmd.7
Lamarkn tsiri
Bs bu "faydal dyiikliklr" nec meydana gl bilrdi? Darvin z dvrnn
ibtidai elm anlay iind bu sual Lamarka saslanb cavablandrmaa almd.
Darvindn vvl yaam fransz bioloq Lamarka gr, canllar yaay dvrlrind
keirdiklri fiziki dyiikliklri sonrak nsl krrlr v nsildn nsl ylan bu
xsusiyytlr nticsind yeni nvlr ortaya xrd. Msln, Lamarka gr, zraflr
ceyranlardan trmidir, yksk aaclarn yarpaqlarn yemy alarkn nsildn nsl
boyunlar uzanmd.
Darvin d bnzri nmunlr vermi, msln, Nvlrin mnyi adl kitabnda
yemk tapmaq n suya girn bzi aylarn zamanla balinalara evrildiyini iddia
etmidi.8

Amma Mendelin kf etdiyi v 20-ci srd inkiaf edn genetika elmi il dqiqln
irsilik qanunlar qazanlm xsusiyytlrin sonrak nsillr krlmsi fsansini qti
olaraq rdd etdi. Belc, tbii seleksiya "zbana" v dolays il, tamamil tsirsiz bir
mexanizm olaraq qalrd.
Neodarvinizm v mutasiyalar
Darvinistlr bu vziyyt bir hll tapa bilmk n 1930-cu illrin sonlarnda
"Masir sintetik nzriyy"ni v ya daha mhur ad il desk, neodarvinizmi ortaya
atdlar. Neodarvinizm tbii seleksiyaya "faydal dyiiklik sbbi" olaraq mutasiyalar,
yni canllarn genlrind radiasiya kimi xarici tsirlr v ya krm shvlri
nticsind yaranan pozulmalar lav etdi.
Bu gn d hl dnyada tkaml adna saslln qoruyan model neodarvinizmdir.
Nzriyy Yer zndki milyonlarla canl nvnn bu canllarn qulaq, gz, aciyr,
qanad kimi saysz kompleks orqanlarnn "mutasiyalara", yni genetik pozulmalara
saslanan mddt nticsind meydana gldiyini iddia edir. Amma nzriyyni arsiz
duruma salan aq bir elmi hqiqt vardr: Mutasiyalar canllar inkiaf etdirmzlr,
ksin, hmi canllara zrr verrlr.
Bunun sbbi ox saddir: DNT ox kompleks bir qurulua malikdir. Bu molekul
zrind yaranan hr hans bir tsadfi tsir ancaq zrr verr. Amerikal genetik
B.G.Ranganathan bunu bel aqlayr:
Mutasiyalar kiik, tsadfi v zrrlidirlr. ox nadir hallarda meydana glirlr v
n yax halda tsirsizdirlr. Bu xsusiyyt mutasiyalarn tkamli inkiaf meydana
gtir bilmycyini gstrir. Onsuz da yksk drcd xsusilmi orqanizmd
meydana gl bilck tsadfi bir dyim ya tsirsizdir, ya da zrrlidir. Bir qol saatnda
meydana gln tsadfi dyim qol saatn inkiaf etdirmz. Ona byk ehtimalla zrr
verr v ya n yax halda tsirsiz olar. Bir zlzl bir hri inkiaf etdirmz, onu
dadar.9
Nec ki, bu gn qdr he bir faydal, yni genetik mlumat inkiaf etdirn
mutasiya nmunsi mahid edilmmidir. Btn mutasiyalarn zrrli olduu
grlmdr. Aydn olmudur ki, tkaml nzriyysinin "tkaml mexanizmi" olaraq
gstrdiyi mutasiyalar hqiqtd canllar yalnz korlayan, ikst edn genetik
hadislrdir. (nsanlarda mutasiyann n ox grnn tsiri xrngdir). lbtt,
korlayc bir mexanizm "tkaml mexanizmi" ola bilmz. Tbii seleksiya is Darvinin d
qbul etdiyi kimi, "zbana he bir ey ed bilmz". Bu hqiqt bizlr tbitd he bir
"tkaml mexanizmi"nin olmadn gstrir. Tkaml mexanizmi olmadna gr d
tkaml deyiln xyali mddt yaana bilmz.
Fosil qeydlri:

Ara nmunlrin izi yoxdur

Tkaml nzriyysinin iddia etdiyi ssenarinin yaanmadnn n aq gstricisi
is fosil (qalq) qeydlridir.
Tkaml nzriyysin gr, btn canllar bir-birlrindn trmilr. vvldn var
olan bir canl nv zamanla bir baqasna evrilmi v btn nvlr bu kild ortaya
xmlar. Nzriyyy gr, bu evrilm yz milyonlarla il davam edn uzun zaman
ksiyini hat etmi v addm-addm irlilmidir.
Bu vziyytd iddia ediln uzun evrilm mddtind saysz "ara nvlr" meydana
glmli v yaamaldrlar.
Msln, kemid balq xsusiyytlrini damalarna baxmayaraq, bir trfdn d
bzi srnn xsusiyytlri qazanan yar balq, yar srnn canllar yaamaldr. Yaxud
srnn xsusiyytlrini dayarkn bir trfdn d bzi qu xsusiyytlri qazanan
srnn qular ortaya xmaldr. Bunlar bir kei mddtind olduqlar n ikst v
qsurlu canllar olmaldr. Tkamllr kemid yaadqlarna inandqlar bu nzri
varlqlara "ara keid nmunsi" adn verirlr.
gr hqiqtn bu cr canllar kemid yaamdrsa, bunlarn say v nvlri
milyonlarla, htta milyardlarla olmaldr v bu caib canllarn fosillrin mtlq fosil
qeydlrind rast glinmldir. Darvin Nvlrin mnyind bunu bel aqlamdr:
gr nzriyym dorudursa, nvlri bir-birin balayan saysz ara keid nvlri
mtlq yaamaldr... Bunlarn yaadqlarnn dlillri d yalnz fosil qalqlar arasnda ola
bilr.10
Darvinin pu olan midlri
Ancaq 19-cu srin ortalarndan bu yana dnyann drd trfind oxlu fosil
aradrmalar aparld halda, kei nmunlrin rast glinmmidir. Aparlan qaznt
ilrind v aradrmalarda ld ediln btn tapntlar tkamllrin gzldiklrinin
ksin, canllarn yer znd birdn-bir qsursuz v nqsansz kild ortaya xdn
gstrmidir.
Mhur ingilis paleontoloq Derek W.Ager bir tkaml olmasna baxmayaraq, bu
hqiqti bel etiraf edir:
Problemimiz budur: Fosil qeydlrini detall olaraq aradrdmzda istr nvlr,
istrs d siniflr sviyysind olsun davaml olaraq eyni hqiqtl qarlarq; pillli
tkamll inkiaf edn deyil, birdn-bir yer znd yaranan qruplar grrk.11
Yni fosil qeydlrind btn canl nvlri arasnda he bir kei nmunsi olmadan
qsursuz killri il birdn-bir ortaya xrlar. Bu, Darvinin nzrd tutduunun tam
ksindir. lav d bu canl nvlrinin yaradldqlarn gstrn ox gcl bir dlildir.
nki bir canl nvnn z-zn tkmilln he bir atas olmadan bir anda v qsursuz

olaraq ortaya xmasnn tk izah o nvn yaradlm olmasdr. Bu hqiqt mhur

tkaml bioloq Douglas Futuyma trfindn d qbul edilir:
Yaradl v tkaml yaayan canllarn mnyi haqqnda veril bilck yegan iki
aqlamadr. Canllar dnyada ya tamamil mkmml v qsursuz bir kild ortaya
xmlar, ya da bel olmamdr. gr bel olmamdrsa, bir dyim mddti saysind
zlrindn vvl var olan bzi canl nvlrindn tkmillrk meydana glmlidirlr.
Amma gr qsursuz v mkmml bir kild ortaya xmlarsa, o halda, sonsuz gc
sahibi olan bir al trfindn yaradlm olmaldrlar.12
Fosillr is canllarn yer znd qsursuz v mkmml bir kild ortaya
xdqlarn gstrir. Yni "nvlrin mnyi" Darvinin znn etdiyinin ksin, tkaml
deyil, yaradldr.
nsann tkaml nal
Tkaml nzriyysini mdafi ednlrin n ox gndliy gtirdiklri mvzu
insann mnyi mvzusudur. Bu mvzudak darvinist iddia bu gn yaayan masir
insann meymunabnzr bzi varlqlardan gldiyini frz edir. 4-5 milyon il vvl
balad frz ediln bu mddtd masir insanla atalar arasnda bzi "ara nmun"lrin
yaad iddia edilir. Hqiqtd tamamil xyali olan bu ssenarid drd tml
"kateqoriya" saylr:
1-Australopithecus
2-Homo habilis
3-Homo erectus
4-Homo sapiens
Tkamllr insanlarn szd ilk meymunabnzr atalarna "cnub meymunu"
mnasn vern australopithecus adn verirlr. Bu canllar hqiqtd soyu tknmi bir
meymun nvndn baqa bir ey deyil. Mhur ingilis v amerikal iki anatomiya Lord
Solly Zuckerman v prof. Charles Oxnardn australopithecus nmunlri zrind
apard ox geni hatli tdqiqat bu canllarn yalnz soyu tknmi bir meymun
nvn aid olduunu v insanlarla he bir bnzrliklrinin olmadn gstrmidir.13
Tkamllr insan tkamlnn bir sonrak mrhlsini d "homo", yni insan
olaraq
siniflndirirlr.
ddiaya
gr,
homo
ardcllndak
canllar
australopithecuslardan daha ox inkiaf etmilr. Tkamllr bu frqli canllara aid
fosillri ard-arda dzrk xyali bir tkaml sxemi meydana gtirirlr. Bu sxem xyalidir,
nki hqiqtd bu frqli siniflr arasnda tkamli bir laqnin olduu qtiyyn isbat
edil bilmmidir. Tkaml nzriyysinin 20-ci srdki n hmiyytli

mdafiilrindn biri olan Ernst Mayr "Homo sapiens uzanan zncir hqiqtd
itmidir", -deyrk bunu qbul edir.14
Tkamllr "australopithecus > homo habilis > homo erectus > homo sapiens"
sralamasn yazarkn bu nvlrin hr birinin bir sonraknn atas olduu tssratn
verirlr. Halbuki paleoantropoloqlarn son tapntlar australopithecus, homo habilis v
homo erectusun dnyann frqli blglrind eyni dvrlrd yaadqlarn gstrir.15
Bundan baqa, homo erectus siniflmsin aid insanlarn bir hisssi masir dvrlr
qdr yaam, homo sapiens, neandertalensis v homo sapiens sapiens (masir insan) il
eyni mhitd yan-yana olmular.16
Bu is, lbtt, bu siniflrin bir-birlrinin atalar olduu iddiasnn sasszln aq
kild ortaya qoyur. Harvard Universitetinin paleontoloqlarndan Stephen Jay Gould
znn d bir tkaml olmasna baxmayaraq, darvinist nzriyynin ddy bu
xlmaz vziyyti bel aqlayr:
gr bir-biril paralel kild yaayan frqli hominid (insana xas) xtti varsa, o
halda, bizim soy aacmza n oldu? Aqdr ki, bunlarn biri digrindn gl bilmz.
Bundan baqa, biri digri il mqayis edildiyind tkamli bir inkiaf trzi
gstrmirlr.17 Qsa olaraq, mediya v ya drs kitablarnda yer alan xyali bzi "yar
meymun, yar insan" canllarn killri il, yni srf tbliat yolu il dstklnmy
allan insann tkaml ssenarisi he bir elmi tmli olmayan bir naldan ibartdir.
Bu mvzunu uzun illr aradran, xsusil australopithecus fosillri zrind 15 il
tdqiqat aparan ngiltrnin n mhur v hrmtli alimlrindn Lord Solly Zuckerman
bir tkaml olmasna baxmayaraq, ortada meymunabnzr canllardan insana uzanan
hqiqi bir soy aac olmad nticsin glmidir.
Zuckerman bir d maraql "elm kalas" trtib etmidir. Elmi olaraq qbul etdiyi
bilik sahlrindn elmdn knar qbul etdiyi bilik sahlrin qdr bir yelpik
hazrlamdr. Zuckermann bu cdvlin gr, n "elmi" (yni konkret mlumatlara
saslanan) bilik sahlri kimya v fizikadr. Yelpikd bunlardan sonra biologiya elmlri,
sonra da ictimai elmlr glir. Yelpiyin n aasnda, yni n "elmdn knar" saylan
hisssind is Zuckermana gr telepatiya, altnc hiss kimi "duyu sonras qbul etm"
anlaylar v bir d "insann tkaml" vardr! Zuckerman yelpiyin bu yerini bel
aqlayr:
Obyektiv hqiqtin sahsindn xb bioloji elm olaraq frz ediln bu sahlr
(yni duyu sonras qbul etmy v insann fosil tarixinin rh olunmasna) girdiyimizd
tkaml nzriyysin inanan bir adam n hr eyin mmkn olduunu grrik. Bel
ki, nzriyylrin qti inanan bu adamlarn ziddiyytli bzi qrarlarn eyni anda qbul
etmlri bel mmkndr.18

Budur, insann tkaml nal da nzriyylrin kor-koran inanan bzi insanlarn

tapdqlar bzi fosillri birtrfli kild izah etmlrindn ibartdir.
Darvin dsturu!
ndiydk aradrdmz btn texniki dlillrl yana, istyirsinizs,
tkamllrin nec axmaq bir inanca sahib olduqlarn bir d uaqlarn anlaya bilcyi
qdr aq bir nmun il yekunladraq.
Tkaml nzriyysi hyatn tsadfn meydana gldiyini iddia edir. Dolays il,
bu iddiaya gr, cansz v ursuz atomlar bir yer glrk vvlc hceyrni meydana
gtirmilr v sonra eyni atomlar bir kild digr canllar v insan meydana gtirmilr.
ndi dnk: hyatn elementi olan karbon, fosfor, azot, kalium kimi elementlri bir yer
gtirdiyimizd bir topa meydana glr. Bu atom topas hans mliyyatdan keirils d,
tk bir canl meydana gtir bilmz. styirsinizs, bu mvzuda bir tcrb hazrlayaq
v tkamllrin slind mdafi etdiyi, amma yksk ssl dil gtir bilmdiyi iddian
onlar adna Darvin dsturu ad il ardraq:
Tkamllr oxlu sayda byk bir qabn iin hyatn quruluundak fosfor, azot,
karbon, oksigen, dmir, maqnezium kimi elementlrdn bol miqdarda qoysunlar. Htta
normal rtlrd olan ancaq bu qarn iind olmasn lazm grdklri vsaitlri d bu
qablara lav etsinlr. Qarqlarn iin istdiklri qdr amin turusu, istdiklri qdr
d (tk birinin bel tsadfi meydana glm ehtimal 10-950 olan) zlal doldursunlar. Bu
qarqlara istdiklri nisbtd istilik v nmlik versinlr. Bunlar istdiklri inkiaf etmi
cihazlarla qardrsnlar. Qablarn bana da dnyann n nd gln alimlrini qoysunlar.
Bu mtxssislr atadan oula, nsildn nsl krrk nvbti milyardlarla, htta
trilyonlarla il davaml qablarn banda gzlsinlr. Bir canlnn meydana glmsi n
hans rtlrin var olmas lazm olduuna inanlrsa, hamsndan istifad etmk srbst
olsun. Ancaq n etslr d, o qablardan qtiyyn bir canl xara bilmzlr. Zraflri,
aslanlar, arlar, blbllri, tutuquular, atlar, delfinlri, gllri, zanbaqlar, qrnfillri,
bananlar, portaallar, almalar, xurmalar, pomidorlar, qovunlar, qarpzlar, ncirlri,
zeytunlar, zmlri, aftallar, tovuz qularn, rngarng kpnklri v bunun kimi
milyonlarla canl nvndn he birini meydana gtir bilmzlr. Yalnz burada bir
nesini saydmz bu canl varlqlar deyil, bunlarn tk bir hceyrsini bel ld ed
bilmzlr.
Qsas, ursuz atomlar bir yer glrk hceyrni meydana gtir bilmzlr. Sonra
yeni bir qrar verib, bir hceyrni ikiy blb, sonra ard-arda baqa qrarlar alb elektron
mikroskopunu tapan, sonra z hceyr quruluunu bu mikroskop altnda izlyn
professorlar meydana gtir bilmzlr. Madd ancaq Allahn stn yaratmas il hyat
tapar. Bunun ksini iddia edn tkaml nzriyysi is ala tamamil zidd bir mnasz
szdr. Tkamllrin ortaya atd iddialar zrind bir az bel dnmk stdki
nmund olduu kimi, bu hqiqti aq kild gstrr.

Gz v qulaqdak texnologiya
Tkaml nzriyysinin qtiyyn izah ed bilmdiyi bir baqa mvzu is gz v
qulaqdak stn qbul etm keyfiyytidir.
Gzl laqdar mvzuya kemzdn vvl, nec grrk? sualna qsa cavab
verk. Bir cisimdn gln alar gzd retinaya trs dr. Bu alar buradak hceyrlr
trfindn elektrik siqnallarna evrilir v beynin arxa hisssindki grm mrkzi
deyiln kiik bir nqty atr. Bu elektrik siqnallar bir silsil mliyyatdan sonra
beyindki bu mrkzd grnt kimi hiss olunur. Bu mlumatdan sonra indi dnk:
Beyin ia baldr. Yni beynin ii tamamil qaranlqdr, iq beynin olduu yer
gir bilmz. Grnt mrkzi deyiln yer qaranlq, in sla atmad, blk d he
qarlamadnz qdr qaranlq bir yerdir. Ancaq siz bu zlmt qaranlqda iql,
trtmiz bir dnyan seyr edirsiniz.
stlik, bu o qdr dqiq v keyfiyytli bir grntdr ki, 21-ci sr texnologiyas
bel hr cr imkana baxmayaraq, bu dqiqliyi tmin ed bilmmidir. Msln, bu anda
oxuduunuz kitaba, kitab tutan llriniz baxn, sonra banz qaldrn v trafnza
baxn. Bu anda grdynz dqiqlik v keyfiyytdki bu grntn baqa bir yerd
grdnzm? Bu qdr dqiq bir grntn siz dnyann bir nmrli televizor irktinin
xard n inkiaf etmi televizor ekran da ver bilmz. 100 ildir ki, minlrl mhndis
bu dqiqliy atmaa alrlar. Bunun n fabriklr, nhng tsisatlar qurulur,
aradrmalar aparlr, plan v dizaynlar inkiaf etdirilir. Yeni bir televizor ekranna baxn,
bir d bu anda linizd tutduunuz bu kitaba. Arada byk bir dqiqlik v keyfiyyt
frqinin olduunu grcksiniz. stlik, televizor ekran siz iki ll bir grnt
gstrir, halbuki siz ll, drin bir perspektivi izlyirsiniz.
Uzun illrdir ki, on minlrl mhndis ll ekran dzltmy, gzn grm
keyfiyytin atmaa alrlar. Bli, ll bir ekran sistemi dzld bildilr, amma
onu da eynk taxmadan ll grmk mmkn deyil, qald ki, bu sni bir ldr.
Arxa trf daha bulanq, n trf is kaz dekorasiyas kimi durur. He bir zaman gzn
grdy qdr dqiq v keyfiyytli bir grnt meydana glmz. Kamerada da,
televizorda da mtlq grnt itkisi meydana glir.
Tkamllr bu keyfiyytli v dqiq grntn meydana gtirn mexanizmin
tsadfn meydana gldiyini iddia edirlr. ndi biri siz otanzdak televizor tsadflr
nticsind meydana gldi, atomlar bir yer glib bu grntn meydana gtirn alti
meydana gtirdi, -des, n dnrsiniz? Minlrl adamn bir yer glib ed bilmdiyini
ursuz atomlar nec etsin?
Gzn grdyndn daha primitiv olan bir grntn meydana gtirn alt
tsadfn meydana gl bilmirs, gzn v gzn grdy grntnn d tsadfn
meydana gl bilmycyi ox aqdr. Eyni vziyyt qulaq n d etibarldr. Xarici
qulaq trafdak sslri qulaq ana vasitsil qbul edib orta qulaa atdrr; orta qulaq

ald ss titryilrini gclndirib daxili qulaa trr; daxili qulaq da bu titryilri

beyindki eitm mrkzin verir.
Gzdki vziyyt qulaq n d etibarldr, yni beyin iq kimi ss d baldr, ss
keirmz. Dolays il, l n qdr gurultulu olsa da, beynin ii tamamil sssizdir.
Buna baxmayaraq, n dqiq sslr beyind qbul edilir. Ss keirmyn beyninizd bir
orkestrin simfoniyalarn dinlyirsiniz, izdihaml bir mhitin btn ss-kyn
eidirsiniz. Amma o anda hssas bir cihazla beyninizin iindki ss sviyysi lls,
burada iti bir sssizliyin hakim olduu grlck. Dqiq bir grnt ld ed bilmk
midi il texnologiya nec istifad edilirs, ss n d eyni sylr on illrdir davam
etdirilir. Ss yazma cihazlar, musiqi mrkzlri, bir ox elektronik alt, ss qbul edn
musiqi sistemlri bu ilrdn bzilridir. Ancaq btn texnologiyaya, bu texnologiyada
alan minlrl mhndis v mtxssis baxmayaraq, qulan meydana gtirdiyi
dqiqlik v keyfiyytd bir ss ld edilmmidir.
n byk musiqi sistemi irktinin istehsal etdiyi n keyfiyytli musiqi mrkzini
dnn. Ssi yazdqda mtlq ssin bir qismi itir v ya az da olsa, mtlq ngl
meydana glr v ya musiqi mrkzini adnzda hl musiqi balamadan bir xlt
mtlq eidrsiniz. Ancaq insan bdnindki texnologiyann mhsulu olan sslr son
drc dqiq v qsursuzdur. Bir insan qula he vaxt musiqi setind olduu kimi, xlt
v ya ngl qbul etmz; ss necdirs, tam v dqiq bir kild onu qbul edir. Bu
vziyyt insan yaradld gndn indiydk beldir. ndiy qdr insanlarn dzltdiyi
he bir grnt v ss cihaz, gz v qulaq qdr hssas v mvffqiyytli bir qbul
edici olmamdr. Ancaq grm v eitm hadissind btn bunlardan baqa byk bir
hqiqt yen vardr.
Beynin iind grn v eidn ur kim aiddir?
Beynin iind rngli dnyan seyr edn, simfoniyalar, qularn civiltisini dinlyn,
gl iylyn kimdir?
nsann gzlrindn, qulaqlarndan, burnundan gln xbrdarlqlar elektrik siqnal
olaraq beyn gedir. Biologiya, fiziologiya v ya biokimya kitablarnda bu grntnn
beyind nec meydana gldiyin dair bir ox mlumat oxuyubsunuz. Ancaq bu mvzu
haqqndak n hmiyytli hqiqt he bir yerd rast gl bilmzsiniz: Beyind bu
elektrik siqnallarn grnt, ss, qoxu v hiss hesab edn kimdir? Beynin iind gz,
qulaa, buruna ehtiyac duymadan btn bunlar qbul edn bir ur var. Bu ur kim
aiddir?
lbtt, bu ur beyni meydana gtirn sinirlr, ya tbqsi v sinir hceyrlrin
aid deyil. Buna gr, hr eyin madddn ibart olduunu znn edn darvinistmaterialistlr bu suallara cavab ver bilmirlr. nki bu ur Allahn yaratd ruhdur.
Ruh grntn seyr etmk n gz, qulaa, buruna ehtiyac duymaz. Bunlardan lav
dnmk n beyn ehtiyac duymaz.

Bu aq v elmi hqiqti oxuyan hr insann beynin iindki bir ne kub

santimetirlik qaranlq mkana btn kainat ll, rngli, klgli v iql olaraq
sdran uca Allah dnmli, Ondan qorxmal, Ona snmaldr.
Materialist bir inanc
Bura qdr aradrdqlarmz tkaml nzriyysinin elmi tapntlarla aq kild
ziddiyyt tkil edn bir iddia olduunu gstrir. Nzriyynin hyatn mnyi
haqqndak iddias elm ziddir, qarya qoyduu tkaml mexanizmlrinin he bir
tkmilldirici tsiri yoxdur v fosillr nzriyynin tlb etdiyi ara formalarn
yaamadn gstrir. Bu vziyytd, lbtt, tkaml nzriyysinin elm zidd bir
dnc olaraq bir knara atmaq lazmdr. Nec ki, tarix boyu dnya mrkzli kainat
modeli kimi bir ox dnc elmin gndmindn xarlmdr. Amma tkaml
nzriyysi israrla elmin gndmind tutulmaqdadr. Htta bzi insanlar nzriyynin
tnqid olunmasn elm hcum kimi gstrmy bel alrlar. Yax, bs niy?...
Bu vziyytin sbbi tkaml nzriyysinin bzi evrlr n zndn sla
imtina edil bilmyck doma bir inanc olmasdr. Bu evrlr materialist flsfy korkoran baldrlar v darvinizmi d tbit gtiril bilck yegan materialist izah olduu
n mnimsyirlr. Bzn bunu aq kild etiraf da edirlr. Harvard Universitetindn
mhur bir genetik v eyni zamanda nd gln bir tkaml Richard Lewontin vvl
materialist, sonra alim olduunu bel etiraf edir:
Bizim materializm bir inancmz var, a priori (vvldn qbul edilmi, doru
frz edilmi) bir inancdr bu. Bizi dnyaya materialist bir izah gtirmy mcbur edn ey
elmin sullar v qaydalar deyil. ksin, materializm olan a prioriy ballmz
sbbi il dnyaya materialist bir izah gtirn aradrma sullarn v anlaylar
hazrlayrq. Materializm mtlq doru olduuna gr d ilahi bir izahn shny
girmsin icaz ver bilmrik.19
Bu szlr darvinizmin materialist flsfy ballq uruna yaadlan bir doqma
olduunun aq ifadlridir. Bu doqma madddn baqa he bir varln olmadn frz
edir. Bu sbbl d cansz, ursuz maddnin hyat yaratdna inanr. Milyonlarla frqli
canl nvnn, msln, qularn, balqlarn, zraflrin, bcklrin, aaclarn, iklrin,
balinalarn v insanlarn maddnin z iindki qarllql tsirlrl, yni yaan yala,
axan imkl cansz maddnin iindn meydana gldiyini qbul edir. Hqiqtd is bu,
hm ala, hm d elm zidd bir qbuldur. Amma darvinistlr z deyimlri il ilahi bir
izahn shny girmmsi n bu qbulu mdafi etmy davam edirlr.
Canllarn mnyin materialist zehniyytl baxmayan insanlar is bu aq hqiqti
grcklr: Btn canllar stn bir gc, bilik v ala sahib olan bir Yaradcnn
srlridir. Yaradc btn kainat yoxdan var edn, qsursuz kild tkil edn v btn
canllar yaradb killndirn Allahdr.
Tkaml nzriyysi dnya tarixinin n tsirli cadusudur

Burada bunu da ifad etmk lazmdr ki, zehniyytsiz, he bir ideologiyann tsiri
altnda qalmadan, yalnz al v mntiqindn isitifad edn hr ks elm v
mdniyytdn uzaq cmiyytlrin xurafatlarn xatrladan tkaml nzriyysinin
inanlmas qeyri-mmkn bir iddia olduunu asanlqla anlayacaq.
Yuxarda da ifad edildiyi kimi, tkaml nzriyysin inananlar byk bir qabn
iin bir ox atomu, molekulu, cansz maddni dolduran v bunlarn qarndan zaman
iind dnn, bir ox tapntnn mllifi olan professorlarn, universitet tlblrinin,
Eynteyn, Habl kimi alimlrin, Frank Sinatra, Charlton Heston kimi sntilrin, bununla
yana, ceyranlarn, limon aaclarnn, qrnfillrin xacana inanrlar. stlik, bu
axmaq iddiaya inananlar alimlr, professorlar, mdni v thsilli insanlardr. Bu sbbl,
tkaml nzriyysi n dnya tarixinin n byk v n tsirli cadusu-ifadsini
iltmk yerin dr. nki dnya tarixind insanlarn bu drc aln bandan alan,
al v mntiql dnmlrin imkan vermyn, gzlrinin nn sanki bir prd kib
ox aq olan hqiqtlri grmlrin mane olan bir baqa inanc v ya iddia yoxdur. Bu,
qdim misirlilrin gn tanrs Raya, afrikal bzi qbillrin totemlr, Sba xalqnn
Gn ibadt etmsindn, hz. brahim qvmnn llri il dzltdiklri btlr, hz.
Musa qvmnn qzldan dzltdiklri buzova ibadtlrindn daha dhtli v ala
smaz bir korluqdur. Hqiqtd bu vziyyt Allahn Quranda iar etdiyi bir alszlqdr.
Allah bzi insanlarn anlaylarnn balanacan v hqiqtlri grmkd aciz duruma
dcklrini bir ox aysind bildirir. Bu aylrdn bzilri beldir:
Hqiqtn, kafirlri zabla qorxutsan da, qorxutmasan da, onlar n birdir,
iman gtirmzlr. Allah onlarn ryin v qulana mhr vurmudur. Gzlrind
d prd vardr. Onlar byk bir zab gzlyir! (Bqr sursi, 6-7)
Onlarn qlblri vardr, lakin onunla anlamazlar. Onlarn gzlri vardr,
lakin onunla grmzlr. Onlarn qulaqlar vardr, lakin onunla eitmzlr. Onlar
heyvan kimidirlr, blk d, (ondan) daha ox zlaltddirlr. Qafil olanlar da mhz
onlardr! (raf sursi, 179)
Allah Hicr sursind is bu insanlarn mczlr grslr bel, inanmayacaq
qdr ovsunlandqlarn bel bildirir:
gr onlara gydn bir qap asaq v onunla durmadan yuxar drmasalar
yen d: Gzmz balanm, biz sehrlnmiik, - deyrlr. (Hicr sursi, 14-15)
Bu qdr geni ktlnin zrind bu cadunun tsirli olmas insanlarn hqiqtlrdn
bu qdr uzaq tutulmas v 150 il bu cadunun tsirini itirmmsi is szl izah edil
bilmyck qdr heyrt verici bir vziyytdir. nki bir v ya bir ne insann qeyrimmkn ssenarilr, axmaqlq v mntiqsizliklrl dolu iddialara inanmalar baa dl
bilr. Ancaq dnyann drd trfindki insanlarn ursuz v cansz atomlarn ani bir
qrarla bir yer glib fvqlad bir tkilat, intizam, al v ur gstrib qsursuz bir
sisteml ilyn kainat, hyat n uyun olan hr cr xsusiyyt sahib olan Yer

planetini v saysz kompleks sisteml tchiz edilmi canllar meydana gtirdiyin

inanmasnn cadudan baqa bir izah yoxdur.
Nec ki, Allah Quranda inkar flsfni mdafi edn bzi adamlarn etdiklri
sehrlrl insanlara tsir etdiklrini hz. Musa v firon arasnda ken bir hadis il bizlr
bildirir. Hz. Musa firona haqq dini izah etdiyind firon hz. Musaya z bilikli
sehrbazlar il insanlarn topland bir yerd qarlamasn istyir. Hz. Musa
sehrbazlara vvlc onlarn bacarqlarn gstrmyini deyir. Bu hadisnin aqland
ay beldir:
(Musa: ) Siz atn, dedi. Onlar atdqda, adamlarn gzlrini balayb
(sehrlyib) onlar qorxutdular v byk bir sehr gstrdilr. (raf sursi, 116)
Grndy kimi, fironun sehrbazlar z hiyllri il (hz. Musa v ona inananlar
xaricind) insanlarn hamsn ovsunlaya bilmilr. Ancaq onlarn atdqlarna qar hz.
Musann ortaya qoyduu dlil onlarn bu sehrini, aydki ifad il uydurduqlarn
udmu, yni tsirsiz etmidir:
Biz d Musaya: san tulla!, dey vhy etdik. Bir d (baxb grdlr ki)
sa onlarn uydurub dzltdiklri btn eylri udur. Artq haqq zahir, olanlarn
uydurub dzltdiklri yalanlar is batil oldu. (Sehrbazlar) orada mlub edildilr v
xar olaraq geri dndlr. (raf sursi, 117-119)
Aylrd d bildirildiyi kimi, daha vvl insanlar ovsunlayaraq tsir edn bu
adamlarn etdiklrinin bir saxtakarlq olduu baa dlmdr. ndiki dvrd d bir sehr
tsiri il elm ad altnda son drc axmaq iddialara inanan v bunlar mdafi etmk
n hyatn hsr ednlr gr bu iddialardan imtina etmslr, hqiqtlr tam mnas il
ortaya xdnda v sehr pozulduunda pis vziyyt dcklr. Nec ki, txminn 60
yana qdr tkaml mdafi edn v ateist flsfi olan, ancaq daha sonra hqiqtlri
grn Malcolm Muggeridge tkaml nzriyysinin yaxn glckd squt edcyi
vziyyti bel aqlayr:
Mn zm tkaml nzriyysinin xsusil ttbiq olunduu sahlrd
glcyin tarix kitablarndak n byk zarafat vsaitlrindn biri olacana
inandm. Glck nsil bu qdr shv v namlum bir frziyynin inanlmaz bir saflqla
qbul edilmsini heyrtl qarlayacaq.20
Bu glck uzaqda deyil, ksin, yaxn zamanlarda insanlar tsadflrin ilah ola
bilmycklrini anlayacaqlar v tkaml nzriyysi dnya tarixinin n byk yalan v
n iddtli sehri olaraq tyin olunacaq. Bu iddtli sehr byk srtl dnyann drd
trfind insanlarn zrindn qalxmaa balamdr. Tkaml yalannn sirrini yrnn
bir ox insan bu yalana nec aldandn heyrtl dnrlr.

Snin biz yrtdiklrindn baqa bizd he bir bilik yoxdur! Hqiqtn,

Sn Bilnsn, Mdriksn!
(Bqr Sursi, 32)

Haiy:
1. Sidney Fox, Klaus Dos, Molecular Evolution and The Origin of life, New York:
Marcel Dekker, 1977, sh. 2
2. Aleksandr I. Oparin, Origin of Life, (1936) New York, dover Publications, 1953
(Yeni nr), sh. 196
3."New Evidence on Evolution of Early Atmosphere and Life", Bulletin of the
American Meteorological Society, c. 63, Kasm 1982, sh. 1328-1330.
4. Stanley Miller, Molecular Evolution of Life: Current Status of the Prebiotic
Synthesis of Small Molecules, 1986, sh. 7)
5. Jeffrey Bada, Earth, Fevral 1998, sh. 40.
6. Leslie E. Orgel, The Origin of Life on Earth, Scientific American, sh. 271,
oktyabr 1994, sh. 78
7. Charles Darvin, The Origin of Species: A Facsimile of the first Edition, Harvard
University Press, 1964, sh. 189
8. Charles Darvin, The Origin of Species: A Facsimile of the first Edition, Harvard
University Press, 1964, sh. 179
9. B. G. Ranganathan, Origins?, Pennsylvania: The Banner Of Truth Trust,
1988
10. Charles Darvin The Origin of Species: A Facsimile of the first Edition, Harvard
University Press, 1964, sh. 179
11. Derek A. Ager, The Nature of the Fossil Record, Proceedings of the British
Geological Association, c. 87, 1976, sh. 133

12. Douglas J. Futuyuma, Science on Trial, New York: Pantheon Books, 1983. sh.
197
13. Solly Zuckerman, Beyond The vory Tower, New York: Toplinger Publications,
1970, sh. 75-94; Charles E. Oxnard, The Place of Australopithecines en Human
Evolution: Grounds for Doubt, Nature, c. 258, sh. 389
14. J. Rennie, Darwins Current Bulldog: Ernst Mayr, Scientific American,
Dekabr 1992
15. Alan Walker, Science, c. 207, 1980, sh. 1103; A. J. Kelso, Physical
Antropology, 1-ci nr, New York: J. B. Lipincott Co., 1970, sh. 221; M. D. Leakey,
Olduvai Gorge, c. 3, Cambridge: Cambridge University Press, 1971, sh. 272
16. Time, Noyabr 1996
17. S. J. Gould, Natural History, c. 85, 1976, sh. 30
18. Solly Zuckerman, Beyond The Ivory Tower , New York: Toplinger Publications,
1970, sh. 19
19. Richard Lewontin, The demon-Haunted World, The New York Review of
Books, 9 Yanvar 1997, sh. 28
20. Malcolm Muggeridge, The End of Christendom, Grand Rapids: Eerdmans,
1980, sh. 43