Phương Pháp Giải Toán Xác Suất Sinh Học- Phan Khắc Nghệ

J3^
PHAN KHAC NGHE
(Giao vien Trudng TUPT chuyen Ha Tinh)
PHUONG PHAP
GIAI TOAN
c su
SINH HOC
Boi d i f î g hoc sinh gioi va on thi Dai hoc
THLT VIEN TINH BiNN THUA?4
iHa N Q i
NHA XUAT BAN BAI HOC QUOC GIA HA NOI
Cuon sach "Phirang phdp gidi todn xdc sudt sink hoc" dugc viet bam
sat churong trinh thi tuy8n sinh Dai hoc va thi Hoc sinh gioi cap tinh, cap
Quoc gia. Trong cuon sach nay chiing toi da phan loai cac dang bai tap xac
suat, dua ra quy trinh giai ngan gon va de hieu.
Noi dung eua cuon sach dugc trinh bay thanh 5 chuyen de, moi chuyen
de deu CO 3 muc: Lwu y li thuyet, Cdc dang bdi tap (gom cdc bdi tap mdu
vd phucmg phdp gidi); Bdi tap van dung (bdi tap tie ludn, bdi tap trdc nghiem
vd dap an chi tiet). Moi bai tap mau la mot dang toan xac suat dugc trinh
bay ngan ggn, de hieu, de su dung. He thong cac bai tap van dung dugc
soan bam sat ngi dung chuong trinh thi Dai hoc va thi chon hgc sinh gioi
cac cap.
Chung toi tin tuong rang, cuon sach "Phuffng phdp gidi todn xdc sudt
sinh hoc" nay cung voi cuon sach "Phirffng phap giai nhanh cac dang
bai tap sinh hoc" cua thay Phan Khac Nghe la hai cuon tai lieu cung cap
day du phuong phap giai cac dang toan sinh hgc, la nhung cuon tai lieu
tham khao hOru ich giup hgc sinh tu hgc va giao vien tham khao su dung
trong cong tac boi duong hgc sinh gioi.
Du rat tarn huyet va danh nhieu thai gian de bien soan, song do nhiing
han che khach quan va chu quan nen cu6n sach khong tranh khoi con c6
thieu sot nhat dinh, tac gia rat mong nhan dugc cac y kien gop y de trong
Ian tai ban sau cuon sach dugc hoan thien han.
Mgi gop y xin gui ve dia chi: phankhacnghe@yahoo.com.vn
T A C GIA
Chuyen de
XAC SUAT TRONG DI TRUYEN PHAN TUf
1.
VA BI EN DI
I. XAC SUAT TRONG DI TRUYEN PHAN TUT

5 . LliU Y LI THUYET
- Theo l i thuyet ngau nhien, sir xuat hien cua cac bo ba tren mARN tuan theo
quy luat toan hoc. Van dung l i thuydt nay c6 th dir doan dugc tren mot phan tu
mARN CO the c6 bao nhieu Ian xuat hien 1 loai bo ba nao do.
- O di truyen phan tu, enzym cat gioi han la loai enzym cat phan tu A D N a
nhung vi tri dac hieu. V i tri dac hieu thuomg la mot doan trinh t\ nucleotit. Moi
loai enzym cat giai han nhan biet doan trinh tu nucleotit va cat a vi tri dac hieu.
Theo l i thuyet ngau nhien thi dira vao doan trinh tu nucleotit dac hieu ma enzym
nhan biet cat de du doan dugc do dai cua doan A D N dugc cat ra.
B. M OT SO DANG BAI TAP THUCI NG GAP
C) di truyen phan tu, xac suat dugc su dung khi tinh cac bg ba xudt hien tren
mARN theo l i thuyet ngau nhien hoac xac suat de cat cac phan tu A D N bang cac
enzym cat han che.
Khi giai bai toan dang nay thi nen tien hanh theo 2 birdc sau day:
Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat.
Buac 2: Sur dung toan to hop
tinh xac suat.
Bai 1: Trong mot ong nghiem, c6 ti le 4 loai nucleotit A, U , G, X Ian lugt la 10%;
20%; 30%; 40%. Tu 4 loai nucleotit nay nguoi ta da tong hgp nen mot phan tu
ARN nhan tao. Theo l i thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suat xuat
hien bo ba A A A la bao nhieu?
Hir&ng dan giai:
Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bp ba can tinh xac suat
Ti le cua nucleotit loai A la = 10% = 0,1.
Bu&c 2: Su dung toan to hgp de tinh xac suit
Xac suat xuk hien bg ba A A A = (0,1)^ = 0,001 = l O ' l
Bai 2: Trong mot ong nghiem, c6 4 loai nucleotit A, U , G, X voi t i le \an lugt la
A : U : G : X = 2 : 2 : 1 : 2 . T u 4 loai nucleotit nay nguoi ta da t6ng hgp nen
mot phan tu ARN nhan tao.
a. Theo l i thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suit xuit hien bg ba
AUG la bao nhieu?
b. N6u phan tu mARN nay c6 3000 nucleotit thi se c6 bao nhieu bg ba AAG?
5
Hu&ng dan giai:

Buac 1: Tim t i le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat
- Ti le cua nucleotit loai A la =
- Ti le cua nucleotit loai U la =
- Ti le cua nucleotit loai G la =
2
2+2+1+2
2
2
7
^ 2
2+2+1+2
2+2+1+2
Buac 2: Svr dung toan t6 hop de tinh xac suat

a. Theo l i thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suat xuat hien bo ba
2 2
1
4
AUGla= - X- X
7
7 7
343
b. So bo ba A A G tren phan tu mARN nay:
- Theo l i thuylt, tren phan t i i mARN nhan tao nay, xac suat xuat hien bo ba
2,,
1
4
AAG la = (-r X - =
7
7
343
- Phan tu mARN nhan tao c6 3000 nucleotit thi theo l i thuyet ngau nhien se c6
4
so bo ba AAG = x 3000 ~ 34,985.
Nhu vay, theo l i thuySt ngau nhien thi tren mARN nhan tao nay se c6 khoang
34d6n35'bo ba AAG.
Bai 3: Trong mot 6ng nghiem, c6 ti le 4 loai nucleotit A, U , G, X voi ti le Ian luot
la A : U : G : X = 2 : 1 : 3 : 2. Tir 4 loai nucleotit nay nguoi ta da tong hop nen
mot phan tu ARN nhan tao. Theo li thuylt, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac
suat xuit hien bo ba ket thiic la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:
Tren mARN c6 3 bo ba kk thiic la UAA, UAG, UGA. V i vay can phai tinh ti
le cua 3 loai nucleotit A, U , G c6 trong cac bo ba nay.
2
- Ti le cua nucleotit loai A la = 2 + 1 + 3 + 2
- Ti le cua nucleotit loai U la =
- Ti le ciia nucleotit loai G la =
2+1+3+2
2+1+3+2
Buac 2: Su dimg toan to hop de tinh xac suat

6
1.2
1
1
- Xac suat xuat hien bo ba UAA = (-f x - =
4
8
128
1 1 3
3
- Xac suat xuat hien bo ba UAG = -4 x -8 x -8 = 256
- Xac suat xuit hien bo ba UGA = - x - x ^

4 8 8
256
^
^
Xac suat xuat hien bo ba ket thuc = ^ + ^ +
128
256
256
256
32
Nhu vay, tren phan tu ARN nhan tao nay, trung binh cu 32 bo ba thi c6 1 bo ba
kk thiic.
Bai 4: Neu cac nucleotit duoc xep ngau nhien tren mot phan tu ARN c6 10^
nucleotit, chiia 30%A, 20%X, 10%U, 40%G. So \kn trinh tu 5'-GXXA-3' duoc
trong doi xuit hien la bao nhieu?
Hu&ng dan giai:
Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat
- Ti le cua nucleotit loai G = 40% = 0,4.
- Ti le cua nucleotit loai X = 20% = 0,2.
- Ti le cua nucleotit loai A = 30% = 0,3.
Buac 2: Su dung toan to hgrp de tinh xac suat
Xac suat xuk hien trinh tu 5'-GXXA-3' = 0,4 x (0,2)^ x 0,3 = 0,0048 =
^
625
- Theo l i thuyet ngau nhien thi tren mot phan tu ARN c6 lO'' nucleotit, chua
30%A, 20%X, 10%U, 40%G. S6 ln trinh tu 5'-GXXA-3' duoc trong doi xuat
hien la = x i o^ = 4,8 ~ 5 (lugt).
625
- Nhu vay tren phan tu ARN nay, theo li thuyet thi se c6 tir khoang 4 dSn 5 lugt
trinh tu 5'-GXXA-3' dugc xuk hien.
Bai 5: Co mot enzym cSt gioi han cSt cac doan A D N mach kep a doan trinh tu
nucleotit AGGXT. Khi su dung enzym nay dk dt mot phan tu A D N c6 t6ng s6
3.10^ cap nucleotit (bp) thi theo l i thuyet phan tu A D N nay se bi cat thanh bao
nhieu doan ADN?
Hu&ng dan giai:
Theo l i thuyet thi a trong tu nhien, ti le cua 4 loai nucleotit a tren A D N la
tuong duong nhau, moi loai chifim ti le =
4
Buac 2: Su dung toan to hgp de tinh xac suat
- Doan trinh tu AGGXT c6 5 nucleotit nen c6 xac suat = (f= r.

- Co mot enzym cat giai han cSt cac doan A D N mach kep a doan trinh tu
nucleotit AGGXT. Khi su dung enzym nay de cSt mot phan tu ADN c6 t6ng s6
3.10' cap nucleotit (bp) thi theo li thuyet phan tu ADN nay se c6 s6 vi tri bi cSt la
= \ 3.10^ = 29296,875 ~ 29296 (vi tri cSt).
4
- Vai 29296 vi tri cat thi se c6 s6 doan ADN la 29296 + 1 = 29297 doan.
C . BAI T A P V A N DUNG
1. Bai tap ty luan

Bai 1. Trong mot ong nghiem, c6 4 loai nucleotit A, U , G, X vai ti le Ian luat la
A : X : U : G = 1 : 2 : 1 : 2 . Tir4 loai nucleotit nay nguai ta da tong hop nen
mot phan tu ARN nhan tao. Neu phan tu mARN nay c6 2500 nucleotit thi se c6
bao nhieu bo ba UXA?
Bai 2. Trong mot ong nghiem, c6 ti le 4 loai nucleotit A, U, G, X \hn luat la 20%;
30%; 25%); 25%). Tu 4 loai nucleotit nay nguai ta da tong hap nen mot phan tu
ARN nhan tao. Theo li thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suk xuk
hien bo ba UUG la bao nhieu?
Bai 3. Co mot enzym cat giai han cSt cac doan ADN mach kep 6 doan trinh tu
nucleotit 5'AGTTX3'. Khi sii dung enzym nay d l cit mot phan tu ADN c6
tong so 5.10^ cap nucleotit (bp) thi theo l i thuyet phan tu ADN nay se bi c4t
thanh bao nhieu doan ADN?
Bai 4. Neu cac nucleotit duac xep ngau nhien tren mot phan tu ADN c6 10^ cap
A +T
2
' '
nucleotit, c6 ti le
= - . So Ian trinh tu 5'-XGXA-3' dugrc trong dai xuSt
G +X
3
hien la bao nhieu?
Bai 5. Trong mot 6ng nghiem, c6 4 loai nucleotit A, U, G, X vai ti 16 bang nhau.
Tu 4 loai nucleotit nay nguai ta da tong hap nen mot phan tu ARN nhan tao.
Theo l i thuyet, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac sudt xudt hin bp ba ket
thiic la bao nhieu?
. 2. Bai tap trac
nghiem
Cau 1. Trong mot ong nghiem, c6 4 loai nucleotit A, U , G, X vai ti 1? Ian lugrt la
A : U : X : G = 2 : 1 : 2 : 3 . T u 4 loai nucleotit nay nguai ta da tong hap nen
mot phan tu ARN nhan tao. N6u phan tu ARN nay c6 1500 nucleotit thi se c6
bao nhieu bo ba UAG?
A. 24.
B. 18.
C.31.
D.42.
Cau 2. Neu cac nucleotit duac xep ngau nhien tren mot phan ttr A D N c6 lO' cap
A +T
1 ' >
nucleotit, c6 ti le
= - . So Ian trinh t\ 5'-GGXA-3' dugc trong dgi xnk
G +X
3
hien la
A. 21143.
B. 65917.
C. 123456.
D. 23461.
Cau 3. Trong mot ong nghiem, c6 ti le 3 loai nucleotit A, U , G voi ti le Ian lucrt la
A : U : G = 1 : 1 :2. Tir3 loai nucleotit nay nguai ta da t6ng hop nen mot phan
tu ARN nhan tao. Theo li thuyet, tren phan tir ARN nhan tao nay, xac suit xuSt
hien bo ba ket thiic la bao nhieu?
A..
B. .
C. .
D. '
64
192
32
64
Cau 4. Trong mot ong nghiem, c6 3 loai nucleotit A, U , X voi ti le Ian lucrt la A :
U : X = 2 : 1 : 2 . T u 3 loai nucleotit nay nguoi ta da tong hop nen mot phan tu
ARN nhan tao. Theo l i thuyet, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac suat xuSt
hien bo ba ket thiic la bao nhieu?
A.
c.il.
B. J -.
D. '
125
125
125
125
Cau 5. Co mot enzym cat gioi han cat cac doan A D N mach kep a doan trinh tu
nucleotit 5'AGTTXG3'. Khi su dung enzym nay dk cSt mot phan tu A D N c6
tong so 2.10^ cap nucleotit (bp) thi theo li thuy6t phan tu A D N nay se bi cat
thanh bao nhieu doan ADN?
A. 579.
B. 977.
C. 403.
D. 489.
A.
Cau 6. Trong mot 6ng nghiem, c6 ti le 3 loai nucleotit A, U , G voi ti le Idn lucrt la
A : U : G = 2 : 1 :2. Tu3 loai nucleotit nay nguai ta da tong hgrp nen mot phan
tu ARN nhan tao. Theo li thuyet, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac sudt xuk
hien bo ba AUG la bao nhieu?
A. J -.
B. A.
C. A.
D. 2
125
125
125
100
Cau 7. Trong mot ong nghiem, c6 2 loai nucleotit A, U voi ti 1? Ian lugt la A : U = 2 : 3.
Tu 2 loai nucleotit nay nguoi ta da t6ng hgp nen mot phan tu ARN nhan tao.
Neu phan tu ARN nay c6 2500 nucleotit thi se c6 bao nhieu bo ba UAA?
A. 240.
B. 180.
C. 152.
D.412.
Cau 8. Trong mot 6ng nghiem, c6 ti le 3 loai nucleotit A, U, G voi t i le \kn lugt la
A : U : G = 2 : 2 : l . T i r 3 loai nucleotit nay nguai ta da t6ng hgrp nen mot phan
tir ARN nhan tao. Theo li thuyet, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac suit xuit
hi?n bo ba kk thuc la bao nhieu?
A. i i .
125
B. J -.
125
C. il.
125
D.
'
125
9
Cau 9. Co mot enzym cat gioi han cat cac doan ADN mach kep a doan trinh tu
nucleotit 5'ATXG3'. Khi su dung enzym nay de cat mot phan tu ADN c6 tong
so 10"* cap nucleotit (bp) thi theo li thuyet phan tii ADN nay se bi cat thanh bao
nhieu doan ADN?
A. 38.
B. 3.
C. 157.
D. 40.
Cau 10. NSu cac nucleotit duac xgp nglu nhien tren mot phan tu ADN c6 3.10^
A+T
1
' = . So Ian trinh tu 5'-GAXA-3' duac trong dai
cap nucleotit, c6 ti le
xuk hien la
A. 143.
B.480.
C. 126.
D.461.
3. Dap an:
a. Cac bai tu* luan:
Bail.
- T i le cua nucleotit loai U la =
- Ti le cua nucleotit loai X la =
- T i le cua nucleotit loai A la =
1+2+1+2
1+2+1+2
6
2
1+2+1+2
2
Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat

- Theo H thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suat xuat hien bo ba
TTVAr
1 1
UXA l a = - x - x -
1
=
108
- Phan tu mARN nhan tao c6 2500 nucleotit thi theo l i thuyet ngau nhien se c6
s6bobaUXA=-^ x 2 5 0 0 = ^ - 2 3 .
Nhu vay, theo l i thuyet ngau nhien thi tren mARN nhan tao nay se c6 khoang
23 bo ba UXA.
Bai 2.
Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan dSn bo ba can tinh xac suat
- Ti le cua nucleotit loai U la = 30% = 0,3.
- Ti le cua nucleotit loai G la = 25% = 0,25.
Xac sudt xuit hien bo ba UUG = (0,3)^ x 0,25 = 0,0225 =
.
400
10
Bai 3.
Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suit
Theo l i thuySt thi a trong tu nhien, ti le cua 4 loai nucleotit a tren A D N la
tuong duong nhau, moi loai chiem ti le =
4
Buac 2: Su dung toan t6 hop dS tinh xac suSt
- Doan trinh tu 5'-AGTTX-3' c6 5 nucleotit nen c6 xac sudt = ( )^ = -K .
4'
- Co mot enzym cat giai han cat cac doan A D N mach kep a doan trinh tu
nucleotit 5'-AGTTX-3'. Khi su dung enzym nay d8 cat mot phan tu A D N c6 t6ng
so 5.10^ cap nucleotit (bp) thi theo l i thuyet phan tu A D N nay se c6 so vi tri bi cat
la = ^ X 5.10^ =488281,25 -488281 (vi tri cat).
4
- Vai 488281 vi tri cat thi se c6 s6 doan A D N la 488281 + 1 = 488282 (doan).
Bai 4.
Phan tu A DN nay CO t i l e
= - . ^ A = T = 20%, G = X = 30%.
G+X
3
- Ti le cua nucleotit loai A = T = 20% = 0,2.
- Ti le cua nucleotit loai G = X = 30% = 0,3.
Buac 2: Su dung toan t6 hop dk tinh xac suit
Xac suat xuat hien trinh tu 5'-XGXA-3'
= 0,3 X 0,3 X 0,3 X 0,2 = 0,0054 =
.
5000
- Theo l i thuyet ngau nhien thi tren mot phan tu A D N c6 10* nucleotit, c6 t i le
A+T ^ 2
G +X
3'
S6 lan trinh tu 5'-XGXA-3' duac trong doi xuat hien la =

x 10* = 5400.
^
5000
- Nhu vay tren phan tu A D N nay, theo l i thuyet thi se co 5400 luat trinh tu
5' -XGXA-3' dugc xuat hien.
Bai 5.
Buac 1: Tim ti le cvia cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat
- Tren mARN c6 3 bo ba k i t thuc la UAA, UAG, UGA. V i vay chn phai tinh t i
le cua 3 loai nucleotit A, U , G c6 trong cac bo ba nay.
1
- Bon loai nucleotit A, U , G, X c6 ti le bang nhau nen moi loai chiem t i le = .
4
11
Buac 2: Su dung toan to hap de tinh xac suat

- Xac sudt xudt hien bo ba UAA = - x ( - ) ' = .
4
4
64
- Xac suat xuat hien bo baUAG = x x = .
4 4 4
64
- Xac suit xuit hien bo ba UGA = x - x = .
4 4 4
64
1
Xac suat xuat hien bo ba ket thuc = + + =
64
64 64 64 21
Nhu vay, tren phan tu ARN nhan tao nay, trung binh cu 21 bo ba thi c6 1 bo ba
ket thuc.
b. Cac bai tr^c nghiem
1
B
2
B
3
A
4
D
5
D
6
C
7
A
8
C
9
D
10
B
II. XAC SUAT KHI CO BIEN Dl

. LUU Y L I T H U Y E T
- Khi giam phan, te bao khong dot bi^n se sinh ra giao tu khong dot bien. Hop
tu khong dot bien dugc sinh ra do sir ket hap giua giao tu due khong dot bi6n vai
giao tu cai khong dot bien.
- Khi phep lai c6 nhieu cap gen thi nen phan tich theo tung cap gen dk tinh ti 1$,
sau do mai tinh xac suat.
B. MQT S O DANG BAI T A P THadNG G A P

1. Bai tap ve giao tu dpt bien.
Buac 1: Xac djnh ti le cua loai giao tvt can tinh xac suat
Suae 2: Sit dung toan t6 hyp de tinh xac suat.
Bai 1: Mot ca the c6 kieu gen AaBbDd. Neu trong qua trinh giam phan, c6 12%
so te bao da bi roi loan phan l i ciia cap NST mang cap gen Bb a giam phan I ,
giam phan I I dien ra binh thuan^, cac^ cap NST khac phan li binh thuang.
Trong cac giao tu duoc sinh ra, lay ngau nhien 1 giao tu thi xac suit dk thu
dugc giao tu mang gen ABbD la bao nhieu?
Hie&ng dan gidi:
Buac 1: Xac dinh ti 1? cua loai giao tu ABbD.
-Cap gen Aa giam phan binh thuang se sinh ra 2 load giao tCr la A v a ^
^.
- Cap gen Dd giam phan binh thuang se sinh ra 2 loai giao ti> la D va d, trong do D = ^
12
- Cap gen Bb gia m p h a n kh o n g b in h t h u o n g, Bb k h o n g p h a n l i t r o n g gia m p h a n

I se sin h r a 2 loa i giao t u la Bb va O, t r on g d o Bb = ^ Co 12% s6 t6 bao gia m
phan b i d ot b ien n en giao t u d ot biSn Bb c6 t i le = 6 %.
-> Va y loa i giao t i i AB b D c6 t i le = ^ x 1 x 6% = 1,5%.
Bu a c 2 : Su d u n g t oa n t o h op de t in h xac suat
La y n gau n h ien 1 giao t u t h i xac s u k d k t h u d u gc giao t u AB b D la 1,5%.
Bai 2: M o t ca thS c6 k i l u gen Aa Bb D d . NSu t r o n g q u a t r in h gia m p h a n , c6 20%
so te bao d a b i r o i loa n p h an l i cu a cap N S T m a n g cap gen Bb a gia m p h an I ,
gia m p h an I I d ie n r a b in h t h u o n g, cac cap N S T kh ac p h a n l i b in h t h u o n g.
Tr on g cac giao t u d u gc sin h r a , \ iy n ga u n h ien 2 giao t u t h i xac sudt de t h u
d u gc 2 giao t u m a n g gen Ab D la bao n h ieu ?
H u &n g d a n g ia i:
Bu a c 1: Xa c d in h t i le cu a lo a i giao t u Ab D .
-
gen Aa gja m p h &ib iiih th u on g se sinh ra 2 lorn giao t u l a A va a, tro
^ .
- Cap gen D d giam phan bin h Ih u on g se sinh ra 2 loai giao t u la D va d, tron g do D = ^

- Co 20% so t e bao d a b i r o i loa n p h an l i cu a cap N S T m a n g cap gen Bb o gia m
phan I , gia m p h a n I I d i l n r a b in h t h u o n g
c6 80% s6 t l bao m a n g cap gen Bb
giam p h an b in h t h u o n g se sin h r a 2 lo a i giao t u la B va b , t r o n g d o gia o t u m a n g
ge n b = 80% x l - 4 0 % .
Va y loa i giao t u Ab D c6 t i le = ^ x 1 x 40% = 10% = 0,1.
Cac loa i gia o t u con la i c6 t i le = 1 - 0,1 = 0,9.
Bu a c 2 : Su d u n g t oa n t o h op d k t in h xac s u k
La y n gau n h ien 2 giao t u t h i xac suat d e t h u d u gc 1 gia o t ix m a n g gen Ab D la
= C^x0,lx0,9 = 0,18.
- Khi lay ngau nhien 2 giao t v t ma chi yeu cau 1 giao tir mang gen AbD thi
giao tir con lai khong phai la AbD.
- Trong 2 giao tir chi can 1 giao tur mang gen AbD nen phai la C2 = 2.
2. Bai tap ve hgp tir dQt bien
Bu a c 1: X Ac dinh ti If cua loai hop tu* can tinh xac suat
Bu a c 2: Su- dung toan to hrjp de tinh xac suat.
13
Bai 1: Gia su c6 mot the dot bi^n lech boi van c6 kha nang sinh san huu tinh binh
thuang va cac loai giao tu dugc tao ra dku c6 kha nang thu tinh vai xac suit nhu nhau
thi khi cho the ba kep (2n + 1 + 1) tu thu phan sinh ra doi F]. Lay ngau nhien 1 ca the
a doi Fi, xac sudt d l thu dugc ca thi c6 bg NST 2n + 1 la bao nhieu?
Hu-&ng dan gidi:
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai hgp tu 2n + 1
- The 3 kep (2n + 1 + 1) giam phan se tao ra 4 loai giao tu: n, n + 1, n + 1, n + 2.
~
1
2
1
Vai ty le cua moi loai: Giao tu (n) =, Giao tu (n + 1) =, Giao tu (n + 2) =
4
4
4
- Hgp tu CO bg NST (2n + 1) dugc tao ra nha su kk hgp cua giao tu due (n) vai
giao tu cai (n + 1) hoac giao tu due (n + 1) vai giao tu cai (n). Nhu vay ty le cua
loai hgp tu (2n + 1) bang tich ty le cua cac loai giao tu
g(n).(^(n + 1) + $(n + 1) Sjn) = 2.(n).(n + 1 ) .
^ Hap tu (2n + 1) CO t i l e = 2x - X - = - .
^
4 2
4
Lay ngau nhien 1 ca the a doi Fi, xac suk dk thu dugc ca the c6 bg NST 2n+l
la - = 25%.
4
Bai 2: Cho biet trong qua trinh giam phan cua ca the due eo 16% so te bao c6 cap
NST mang cap gen Aa khong phan l i trong giam phan 1, giam phan I I dien ra
binh thuang, cac te bao khac giam phan binh thuang, ca the cai giam phan
binh thuang. C) phep lai (3ÂaBb x j A a B B sinh ra Fi. Ldy ngau nhien 1 ca thi
a Fi, xac suat de thu dugc ca the eo kieu gen aaBb la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai hgp tu aaBb.
cÂaBb X OAaBB = (c^'Aa x $Aa)(c?Bb x $BB)
Kieu gen aaBb la hgp tu khong dot bien, no dugc sinh ra do su thu tinh giua giao tu
due khong dot bien (ab) vai giao tu cai khong dot biln (aB).
- Ca the due c6 16% so te bao c6 dot bien a cap Aa nen se c6 84% t l bao khong dot
biln ^ (jAa x $ Aa se sinh ra aa vai ti le = - x 0,84 = 0,21.
4
- C5 cap gen Bb khong c6 dot bien nen cJBb x $BB se sinh ra Bb vai ti le = ^ .
- Vay trong cac loai hgp tu thi hgp tu aaBb chilm ti le = ^ x 0,21 = 0,105.
Lay ngau nhien 1 ca the a Fi, xac suat de thu dugc ea the eo kieu gen aaBb la 0,105.
14
Bai 3: Cho biet trong qua trinh giam phan cua ca the cai c6 12% so te bao c6 cap
NST mang cap gen Bb khong phan l i trong giam phan I , giam phan I I dien ra
binh thuang, cac te bao kliac giam phan binh thuang, ca the due giam phan
binh thuang. 6 phep lai dÂaBB x 2AaBb sinh ra Fj. Lay ngau nhien 2 ca the
a Fi, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen AaBBb la bao nhieu?
Hir&ng dan giai:
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai hop tu AaBBb.
d'AaBB X $AaBb = (cÂa x ÂaX^^BB x 9Bb)
Kieu gen AaBBb la hop tu dot bien, no dugc sinh ra do sir thu tinh giua giao tu
due khong dot bien voi giao tu cai dot bien.
- Co M cai CO 12% s61% bao c6 dot biln a cap Bb ^ (SBB X $Bb se sinh ra BBb
vaitile= - x 0,12 = 0,06.
- d cap gen Aa khong c6 dot bien nen <SAa. x $ Aa se sinh ra Aa voi ti le = .
4
- Vay trong cac loai hop tu thi hop tu AaBBb chilm ti le = - x 0,06 = 0,015.
4
Cac hop tu con lai c6 ti le = 1 - 0,015 = 0,985.
Buac 2: Su dung toan to hop dk tinh xac suit

Lay ngau nhien 2 ca the a Fi, xac suk dS thu dugc 1 ca \hk c6 k i l u gen AaBBb la
= C^x0,015x0,985 - 0 , 0 3 . '
C. BAI TAP VAN DUNG
1. Bai tap tu luan

Bai 1. Cho biet trong qua trinh giam phan cua ca the due c6 20% so te bao c6 cap
NST mang cap gen Aa khong phan l i trong giam phan I , giam phan I I dien ra
binh thuang, cac te bao Ichac giam phan binh thuang, ca the cai giam phan
binh thuong. O phep lai (5*AaBb x âaBb sinh ra Fi. Lay ngau nhien 1 ca the a
Fi, xac suat de thu dugc ca the c6 kieu gen aabb la bao nhieu?
Bai 2. Mot loai thuc vat c6 bg NST 2n = 24. Mot t h I dot biSn bi m i t
NST s6 1, dao 1 doan a NST s6 3, lap 1 doan a NST s6 4. Gia su
giam phan diln ra binh thuang thi trong cac giao tu dugc sinh ra,
nhien 1 giao tu. Xac suat de thu dugc giao tu khong bi dot bien la bao
1 doan a
qua trinh
l4y ngau
nhieu?
Bai 3. Cho biet trong qua trinh giam phan cua ca the cai c6 10% so te bao c6 cap
NST mang cap gen Bb khong phan l i trong giam phan I , giam phan I I dien ra
binh thuang, cac te bao khac giam phan binh thuang, ca the due giam phan
binh thuang. Ci phep lai cÂaBb x $AaBb sinh ra Fi. Lay ngau nhien 2 ca the
a Fi, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen AaBb la bao nhieu?
15
Bai 4. Mot ca the a mot loai dong vat c6 bo nhiem sic ihk (NST) 2n = 12. Khi
quan sat qua trinh giam phan cua 2000 te bao sinh tinh, nguod ta thiy 40 bao
CO cap nhiem sac the so 1 khong phan l i trong giam phan I , cac svr kien khac
trong giam phan dien ra binh thuong; cac t6 bao con lai giam phan binh
thuomg. Lay nglu nhien 2 giao tir, xac suit d^ thu dugrc 1 giao tu c6 6 NST la
bao nhieu?
Bai 5. Gia su c6 mot the dot bien lech boi van c6 kha nang sinh san hixu tinh binh
thuomg va cac loai giao tu dugc tao ra deu c6 kha nang thu tinh voi xac suAt nhu
nhau thi khi cho the mot (2n - 1) tu thu phan sinh ra doi Fi. lAy ngau nhien 2 ca
the a doi Fi, xac suat dk thu dugc 1 ca thI c6 bo NST 2n - 1 la bao nhieu?
2. Bai tap trac nghiem

Cau 1. Ca doc dugc c6 2n = 24. Co mot thk dot bi^n, trong do a cap NST s6 1 c6
1 chiec bi mat doan, a mot chiec cua NST s6 5 bi dao 1 doan, a NST s6 3 dugc
lap 1 doan. Khi giam phan neu cac cap NST phan l i binh thuong thi trong s6
cac loai giao tu dugc tao ra, khi lay ngau nhien 1 giao tu, xac suk thu dugc
giao tu dot bi%n la
A. 87,5%.
B. 12,5%.
C. 75%.
D. 25%.
Cau 2. Mot ca t h i a mot loai dong vat c6 bo nhiem sic thk (NST) 2n = 12. Khi
quan sat qua trinh giam phan cua 2000 t6 bao sinh tinh, nguoi ta thdy 20 tS bao
CO cap nhiem sac the so 1 khong phan l i trong giam phan 1, cac sir kien khac
trong giam phan dien ra binh thuong; cac tS bao con lai giam phan binh
thuomg. Lay ngau nhien 1 giao tu, xac suat de thu dugc giao tu c6 5 NST la
A. 1%.
B. 0,05%.
C. 0,5%.
D. 10%.
Cau 3. Cho biet trong qua trinh giam phan cua co the due c6 36% so ik bao c6 cap
NST mang cap gen Bb khong phan li trong giam phan I , giam phan I I dien ra
binh thuong, cac te bao khac giam phan binh thuomg, ca thS cai giam phan
binh thuong. 6 phep lai cÂaBb x $AaBb thu dugc Fi. hky ngau nhien 1 ca
the Fi, xac suat de thu dugc ca t h i c6 k i l u gen aaBB la
A. 8%.
B.2%.
C.4%.
D.6%.
Cau 4. CJ phep lai (5*AaBbDdEe x $AabbddEe. Trong qua trinh giam phan cua co
the due, cap NST mang cap gen Aa d 10% s6 tl bao khong phan li trong giam
phan I , giam phan I I dien ra binh thuong, cac cap NST khac phan li binh
thuong. Trong qua trinh giam phan cua co the cai, cap NST mang cSp gen Ee o
2% so te bao khong phan li trong giam phan I , giam phan I I dien ra binh
thuong, cac cSp NST khac phan l i binh thuong. Ldy ngau nhien 1 ca t h i o doi
con, xac suat de thu dugc ca the dgt bien la
A. 11,8%.
B.2%.
C.0,2%.
D.88,2%.
16
Cau 5. M o t ca th^ d mot loai dong vat c6 bo nhiem sic thk (NST) 2n = 12. K h i
quan sat qua trinh giam phan cua 1000 tk bao sinh tinh, nguoi ta t h i y 50 tS bao
CO cap nhiem sic thk so 1 khong phan l i trong giam phan I, cac sir kien khac
trong giam phan dien ra binh thuong; cac tk bao con lai giam phan binh
thuong. Trong cac giao t u dugfc sinh ra, idy ngau nhien 1 giao t u , xac sudt dk
thu dugrc loai giao t u c6 5 nhiem s4c thk la
A. 2,5%.
B. 1 % .
C. 5%.
D . 0,5%.
Cau 6. Gia su c6 mot thk dot bien lech boi van c6 kha nang sinh san hiJu tinh binh
thuong va cac loai giao t u duac tao ra ddu c6 kha nang thu tinh v a i xac suit
nhu nhau thi k h i cho thk ba kep ( 2 n +l ) thu p h i n v a i thk luang boi (2n) sinh ra
dai F|. Lay ngau nhien 1 ca thk F\, xac suit dk thu duac loai hap t u c6 bp N S T
2n + 1 la
A. 50%.
B. 12,5%.
C. 25%.
D . 75%.
Cau 7. CJ phep lai c5ÂaBbDdEe x $AaBbddEe. Trong qua trinh giam phan cua
ca the due, cap NST mang cap gen A a a 25% s6 t6 bao khong phan l i trong
giam phan 1, giam phan II dien ra binh thuong, cac cap N S T khac phan l i binh
thuong; Trong qua trinh giam phan cua ca the cai, cap N S T mang cap gen Ee a
8% s6 te bao khong phan l i trong giam phan I, giam phan II dien ra binh
thuong, cac cap NST khac phan l i binh thuong. Ldy ngau nhien 1 ca thk a dai
con, xac suat de thu duac ca the khong dot bi6n la
A. 2%.
B.31%.
C. 69%.
D.62%.
Cau 8. M o t ca th6 a mot loai dong vat c6 bo nhiem sic t h I (NST) 2n = 20. K h i
quan sat qua trinh giam phan cua 1000 tS bao sinh tinh, nguoi ta t h i y 40 tS bao
CO cap nhiem sac the so 8 khong phan l i trong giam phan I, cac su kien khac
trong giam phan dien ra binh thuong; cac tk bao con lai giam phan binh thuong.
Lay ngau nhien 1 giao tu, xac suat de thu duoc loai giao t u c6 11 NST la
A. 49%.
B.2%.
C. 98%.
D . 4%.
Cau 9. Cho biet trong qua trinh giam phan cua ca t h I due c6 16% s6 tk bao c6 cap
NST mang cap gen A a khong phan l i trong giam phan I, giam phan II dien ra
binh thuong, cac te bao khac giam phan binh thuong, co thk cai giam phan
binh thuong. CJ phep lai 6Âabb x Â a B B thu dugrc F i . L i y ngau nhien 1 ca
the o F i , xac suit dk thu dugc ca thk dot bi^n dang th6 ba la
A. 16%.
B. 8%.
C. 32%.
D . 4%.
Cau 10. Cho biet trong qua trinh giam phan cua co thS due c6 8% s6 tk bao c6 cap
NST mang cap gen Bb khong phan l i trong giam phan I, giam phan II dien ra
binh thuong, cac te bao khac iam phan binh thuong. Trong qua trinh giam
phan cua co thk cai, co 12% so t l bao co cap N S T mang cap gen D d khong
phan l i trong giam phan II, cac cap NST khac phan l i binh thuong. CJ phep lai
d'AaBbDd x $ A a b b D d thu dugc F i . L i y ngau nhien 1 ca t h I 6 F i , xac suat dk
thu dugc ca the dot hikn la
A. 80,96%.
B. 19,04%.
C._2S)%.
45:
9 , 6 % T- ~ -
THLT VIEN TJN HBi N HTHUAN
Cau 11. Mot ca thk a mot loai dong vat c6 bo nhilm sic thk (NST) 2n = 20. Khi
quan sat qua trinh giam phan cua 2000 te bao sinh tinh, nguod ta thay 80 te bao
CO cap nhiem sic thk so 8 khong phan H trong giam phan I , cac sir kien khac
trong giam phan dien ra binh thuong; cac t6 bao con lai giam phan binh
thuong. Loai giao tu c6 9 NST chi6m ti le
A. 98%.
B.4%.
C.49%.
D. 2%.
Cau 12. C) phep lai c5ÂaBbDd x $ Aabbdd. Tronp qua trinh giam phan cua co the
due, cap NST mang cap gen Aa o 20% s6 te bao khong phan l i trong giam
phan I , giam phan I I dien ra binh thuong, cac cap NST khac phan l i binh
thuong; Trong qua trinh giam phan cua co the cai, cap NST mang cap gen bb d
10% so te bao khong phan l i trong giam phan I , giam phan I I dien ra binh
thuong, cac cap NST khac phan l i binh thuong. Lay ngau nhien 1 ca the 6 doi
con, xac suit de thu dugc ca the c6 kieu gen aabbdd la
A. 4,5%.
B. 72%.
C.9%.
D. 2,25%.
Cau 13. CJ phep lai (5*AaBbDd x $AaBbdd. Trong qua trinh giam phan cua co t h i
due, cap NST mang cap gen Aa o 15% so te bao khong phan l i trong giam
phan I , giam phan I I dien ra binh thuong, cac cap NST khac phan l i binh
thuong; Trong qua trinh giam phan cua co the cai, cap NST mang cap gen bb d
20% s6 ik bao khong phan l i trong giam phan I , giam phan I I dien ra binh
thuong, cac cap NST khac phan l i binh thuong. Lay ngau nhien 1 ca the o doi
con, xac suat de thu dugc ca the c6 kieu gen Aabbdd la
A. 4,5%.
B.4,25%.
C. 8,5%.
D. 2,125%.
3. Dap an
a. Cac bai tur luan:
Bai 1.
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai hgp tu aabb.
(?AaBb X $aaBb = ((?Aa x $aa)((?Bb x $Bb)
Kieu gen aabb la hgp tu khong dot bien, no dugc sinh ra do sir thu tinh giura giao tu
due khong dot bien (ab) voi giao tu cai khong dot bien (ab).
- Co the due CO 20% so te bao co dot bien o cap Aa nen se co 80% te bao khong dot
bidn ^ (5'Aa x âa se sinh ra aa voi ti le = ^ x 0,8 = 0,4.
- 6 cap gen Bb khong c6 dot bidn nen ^Bh x ^Bb se sinh ra bb voi ti le = - .
4
- Vay trong cac loai hgp tu thi hgp tu aabb chilm ti le = x 0,4 = 0,1.
4
Buac 2: Su dimg toan to hgp de tinh xac suat
lAy ngau nhien 1 ca the o Fi, xac suat de thu dugc ca the co kieu gen aabb la 0,1.
18
Bai 2.
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai giao tu khong dot biSn
Trong qua trinh giam phan binh thuang, cac cap NST phan l i d6ng dhu \h cac
giao tu.
- Do vay a cap so 1 c6 1 NST bi dot bidn thi khi phan l i se cho 1/2 giao
tu binh thuang.
- C) cap so 3 CO 1 NST bi dot bien thi khi phan li se cho 1/2 giao tu binh thuang.
- O cap so 4 CO 1 NST bi dot bien thi khi phan li se cho 1/2 giao tir binh thuang.
- Cac cap NST khac deu khong bi dot bien nen deu cho giao tu binh thuang.
Vay giao tu khong bi dot bien ve tat ca cac cap NST c6 ti le = x x =
' 2
2 2
8
Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac sudt
Lay ngau nhien 1 giao tu. Xac suat de thu dugc giao tu khong bi dot bien la 8
Bai 3.
Buac 1: Xac dinh ti le ciia loai hop tu AaBb.
cÂaBb X 5AaBb = {SAa x 9Aa)(c5'Bb x $Bb)
Kieu gen AaBb la hop tu khong dot bien, no dugc sinh ra do su thu tinh giua giao tu
due khong dot bien voi giao tu cai dot bien.
- Ca thi cai c6 10% so t l bao c6 dot biSn a cap Bb thi se c6 90% tS bao khong dot
hikn ^ SBh x $Bb se sinh ra Bb voi ti le = - x 0,9 = 0,225.
4
- CJ cap gen Aa khong c6 dot bien nen SAa. x $ Aa se sinh ra Aa voi ti le = .

4
- Vay trong cac loai hop tii thi hop tu AaBb chilm ti le = x 0,225 = 0,05625.
4
Cac hop tu con lai c6 ti le = 1 - 0,05625 = 0,94375.

lAy ngau nhien 2 ca the a Fi, xac suit d l thu dugc 1 ca the c6 kidu gen AaBb la
= C^x0,05625x0,94375
-0,106.
Bai 4.
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai giao tu c6 6 NST.
- Loai nay c6 bo NST 2n = 12 thi khi giam phan binh thuang (cac cap NST
phan li dong dku vk hai cue te bao) thi s6 NST cua giao tu la n = 6 NST.
-> Giao tu CO 6 NST la giao tu khong dot bi&n.
- Giao tu binh thuang chi dugc tao ra tu cac te bao giam phan binh thuang.
- S6 t l bao giam phan binh thuang la 2000 - 40 = 1960 {tk bao).
19
- Loai giao t u c6 6 NST chiem t i le =

= o,98.
^
2000
Loai giao t u con lai c6 t i le = 1 - 0,98 = 0,02.
Ldy ngau nhien 2 giao t u , xac suat de thu dugc 1 giao t u c6 6 NST la
= C'2x0,98x0,02 =0,0392.
Bai 5.
Buac 1: Xac dinh t i le cua loai hop t u 2n - 1
- The mot (2n - 1) giam phan se tao ra 2 loai giao t u : n va n - 1.
V o i ty le cua m o i loai: Giao t u (n) = ^ , Giao t u (n - 1) = ^
- Hop t u CO bo N S T (2n - 1) duoc tao ra nha su ket hop cua giao t i i due (n) voi
giao t u cai (n - 1) hoac giao t u due (n -1) v o i giao t u cai (n). N h u vay ty le cua
loai hop t u (2n - 1) bang tich ty le cua cac loai giao t u
$(n).c?(n - 1) + $ ( n - 1 ) . S(n) = 2.(n).(n - 1)
-> Hop t u (2n - l ) c 6 t i l e = 2 x X = .
2 2
2
L i y ngau nhien 2 ca t h i , xac suit d l thu duoc 1 ca the c6 bo NST 2n - 1 la
0,5.
' 2 2
b. C a c bai trac nghi^m
5
A
Chuyen de
2.
6
A
7
C
8
B
9
B
10
B
11
D
12
A
13
B
XAC SUAT TRONG QUYLUAT Di TRUYEN
I. DI TRUYEN MENDEN
A. KIEN THLfC LI THUYET LIEN QUAN DEN TINH XAC SUAT

- Trong giam phan, su phan l i cua cap N S T la co che dan toi su phan l i cua cap
alen. Ban chat cua quy luat phan l i la su phan l i cua cac alen trong cap alen, moi
alen di
mot giao t u .
- Quy luat phan l i cua Menden la quy luat di truySn ca ban cua moi quy luat
khac. Tuc la a cac quy luat d i truyen khac, cac cap gen ciing phan l i theo quy luat
cua Menden (trir quy luat di truySn theo dong me, gen nam a te bao chat).
20
- Cac cap NST phan l i doc lap voi nhau nen cac cap gen nSm tren cac* cSp NST
cung phan l i doc lap. Cac cap gen phan l i doc lap voi nhau thi ti le phan l i kiku
gen, ti le k i l u hinh a doi con tuan theo quy luat xac suat cua toan hoc. Tuc la ti le
phan l i kieu hinh bang tich ti le cua cac cap tinh trang, ti le phan l i kieu gen bang
tich ti le cua cac cap gen.
- Khi gen di truySn theo quy luat phan l i doc lap thi chiing ta su dung quy luat
to hop tir do de tinh su to hop cua cac cap alen.
- Cac cap gen phan l i doc lap voi nhau thi a doi con c6:
+ Ti le k i l u gen bang tich ti le phan l i kiSu gen cua timg cap gen;
+ Ti le phan l i kieu hinh bang tich ti le phan l i cua cac cap tinh trang;
+-S6 loai kilu gen bang tich so loai kieu gen cua cac cap tinh trang;
+ So loai kieu hinh bang tich so loai kieu hinh cua cac cap tinh trang;
+ Ti le cua m6i loai k i l u hinh bang tich ti le cua cac tinh trang c6 trong kieu
hinh do.
- Hai cap tinh trang di truyen phan l i doc lap voi nhau khi ti le phan l i kieu hinh
cua phep lai bang tich ti le cua cac cap tinh trang.
- Trong truong hop tinh trang do mot gen quy dinh, nSu a doi con xuat hien kieu
hinh chua c6 a b6 me thi kieu hinh do do gen Ian quy dinh, neu kieu hinh da c6 a bo
hoac me ma khong bieu hien a doi con thi do la kieu hinh Ian.
- Xac suat xuat hien mot kieu hinh nao do chinh la ti le cua loai kieu hinh do trong
t6ng s6 ca th^ ma ta xet.
- d phep lai ma t6ng s6 cap gen di hop a b6 va me la n cap gen thi a doi con,
C*
loai ca the c6 a so alen troi chiem ti le = ~ . Neu cu c6 mot cap gen dong hgrp
trgi thi a phai bat di 1.
Vi du: d phep lai AaBbdd x AabbDd, loai ca thk c6 2 alen troi a dai con chiem
C^
3
ti le = f = - . (vi ca bo va me c6 4 cap gen di hop)
2
8
O phep lai AaBbDD x AAbbDd, loai ca the c6 5 alen trpi a doi con chiem ti le
1
,
= ^ = - . (vi ca bo va me c6 3 cap gen di hop va trong do c6 2 cap gen dong hop
2
8
troi nen ca the c6 5 alen troi thi khi ap dung gidng nhu chi c6 3 alen troi).
- Khi xet rieng timg cap gen, alen troi la troi hoan toan thi ta dua vao bang sau
de tim ti le cua loai kieu hinh c6 lien quan den tinh xac suat.
Ti le cua
Kieu gen
Kieu hinh o doi con
Ti le cua
cuaP
Kiku hinh lan (aa)
So loai
Ti le
Kieu hinh troi (A-)
A- CO ti l e = 100%
aa CO ti le = 0
AA X Aa
1
100%
Aa X Aa
2
3 :1
A- CO ti le =
aa CO ti le =
4
4
21
aa X aa
Aa
X aa
1: 1
100%
A- CO ti le =
2
A- CO til? = 0
aa
A-
,
1
CO ti le = 2
ti l e = 100%
CO
B. CAC DANG BAI TAP

1. Bai tap tinh xac suat ve kieu hinh
Cdch gidi: Khi bai toan yeu cau tinh xac suat ve mot kieu hinh nao do thi can
phai tien hanh theo 2 buoc.
Budc 1: Xac dinh kieu gen cua bo me va viet so d6 lai dk tim ti le ciia loai kilu
hinh can tinh xac suat.
Buac 2: Sur dung toan to hop de tinh xac suat
Bai 1: Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thdp, B
quy dinh hoa do troi hoan toan so voi b quy dinh hoa trang. Hai cap gen nay
nam tren 2 cap NST khac nhau. Cay than cao, hoa do thuan chung giao phan
voi cay than thap, hoa trang ducrc Fi, Fi giao phan tir do dugc F2. Lay ngau
nhien 5 cay a F2, xac suat de trong 5 cay nay chi c6 2 cay than cao, hoa do.
Hw&ng dan gidi:
Buac 1: Xac dinh kieu gen cua bo me va viet so do lai
- Cay than cao, hoa do thuan chung c6 kieu gen AABB
Cay than thap, hoa trang c6 kieu gen aabb.
-SadSlai:
AABB x aabb
F,:
AaBb
Fi X F|
AaBb x AaBb.
- Viet giao tu va lap bang ta se thu dugc dai F2 c6 ti le kiSu hinh 9 than cao,
hoa do; 3 than cao, hoa trang; 3 than thap, hoa do; 1 than thap, hoa trang.
9
-> Cay than cao, hoa do c6 ti le = .
16
- Lay 5 cay, can c6 2 cay than cao, hoa do thi phai la to hap chap 2 cua 5 phan
- O F2, cay than cao, hoa do chiem ti le = ; Cay c6 kieu hinh khong phai
16
than cao, hoa do c6 ti le = 1 16
16
- Lay 5 cay a F2, xac suat de trong 5 cay nay chi c6 2 cay than cao, hoa do la:
, ^
,
39690
'16^ ^ 6 ^ 1048576
Luy thua 2 la vi phai c6 2 cay than cao, hoa do; Luy thira 3 vi phai c6 3 cay c6
kieu hinh khong phai than cao, hoa do.
22
- Khi bai toan yeu cau trong 5 cay chi c6 2 cay than cao, hoa do thi 3 cay
con lai phai c6 kieu hinh khac.
- Cac kieu hinh khac c6 ti 1^ = 1 - ti 1^ ciia kieu hinh can tinh xac suat
Bai 2: Cho hik A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thdp, B
nam tren 2 cap NST khac nhau. Cho cay di hop v 2 cap gen lai phan tich dugc
Fb. Liy ngSu nhien 3 cay Fb- Xac suat de trong 3 cay nay chi c6 1 cay than
thap, hoa trang la bao nhieu?
Hir&ng dan giai:
Buac 1: Xac dinh kiku gen cua b6 me va vi^t so d6 lai
- Cay di hop
2 cap gen c6 kiSu gen la AaBb
Lai phan tich la lai voi cay dong hop Ian. Cay dong hop Ian c6 kieu gen aabb.
- So d6 lai:
AaBb x aabb
Fb: lAaBb, lAabb, laaBb, laabb
- Ti le kieu hinh a dai Fb la 1 than cao, hoa do; 1 than cao, hoa trang; 1 than
thap, hoa do; 1 than thap, hoa trang.
Cay than thap, hoa trang c6 ti le = .
4
Buac 2: Six dung toan to hop de tinh xac suat
- Lay 3 cay, can c6 1 cay than thap, hoa trang thi phai la to hop chap 1 cua 3
phan tir = Q^^
- CJ Fb, cay than thap, hoa trfing chiSm t i le = ; Cay c6 kieu hinh khong phai
4
than thap, hoa tring chiem ti le = 1 - - = 4
4
- Lay 3 cay Fb. Xac suat de trong 3 cay nay chi c6 1 cay than thap hoa trang la
i
1 ,3,2
27
4
64
Bai 3: Cho biet gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a quy dinh
than thap. Cay than cao tir thu ph4n, thu dugc dai Fi c6 t i le 75% cay cao : 25%
cay thap.
a. Lky ngau nhien 1 cay Fi. Xac sudt dS dugc cay than cao la bao nhieu?
b. Ldy ngau nhien 1 cay than cao Fi. Xac suat de dugc cay thuan chung la bao nhieu?
c. Ldy ngau nhien 3 cay than cao Fi. Xac suit dk thu dugc 1 cay thuan chung la
bao nhieu?
Hu&ng dan giai:
a. Lay ngau nhien 1 cay Fi. Xac suat de dugc cay than cao la bao nhieu?
23
Buac 1: Tim ti le cay than cao dF\.

Bai toan cho biet doi Fi c6 ti le 75% cay cao : 25% cay thap -> CJ Fi, cay than
cao chiem ti le = 0,75.
Buac 2; Tinh xac suat
Lay ngau nhien 1 cay, xac suit dk thu dugrc cay than cao la 0,75.
b. Lay ngau nhien 1 cay than cao Fi. Xac suat de dugc cay thuan chung la bao nhieu?
Buac 1: Tim ti le cay t h u ^ chung trong s6 cac cay than cao aF\.
Bai toan cho biet dai Fi c6 ti le 75% cay cao : 25%) cay thSp
Ti le kiku gen a
doi Fi la l A A : 2Aa : laa.
Cay than cao a Fi c6 2 loai kiSu gen voi ti le la l A A va 2Aa -> cay thuan
chung chi6m ti le = y
Bu6c 2: Xac sudt
Lay ngau nhien 1 cay than cao Fi, xac suat de dugrc cay ihukn chung la = y .
c. Lay ngau nhien 3 cay than cao Fi. Xac suat de thu dugrc 1 cay thuSn chung la
bao nhieu?
Buac 1: Cay than cao tu thu phdn, dai con thu dugrc 75% cao : 25% thip chung
to cay than cao dem tu thu phan c6 kiû gen Aa va dai con c6 ti le kiku gen la
l A A : 2Aa : laa. -> Trong so cac cay than cao a Fi (1 A A va 2 Aa), cay thu4n
chung chiSm ti le = ^
Buac 2:
4
1 (2^ _ 3.1.4
- Chgn 3 cay
3 than cao Fi.
3.9 Xac 9suAt d i thu dugrc 1 cay thuSn chung la
Cdch gidi: Can phai tien hanh theo 2 buac
2. Bai
ve kieu
Buactap1:tinh
Tim xac
ti lesuat
cua kieu
gengen
can tinh xac suit
Buac 2: Sic dung toan to hgrp d l tinh xac suit.
Bai 1: 6 phep lai AaBb x Aabb thu dugrc doi Fi. Ldy ngau nhien 3 ca thk Fi, xac
suat de thu dugrc 3 ca the deu c6 kieu gen AaBb la bao nhieu?
Hir&ng dan gidi:
Buac 1: Tim ti le cua kieu gen can tinh xac suat
- So d6 lai: AaBb x Aabb = (Aa x Aa)(Bb x bb)
- Cap lai Aa x Aa se sinh ra dai con c6 kieu gen Aa voi ti le = ^
24
- Cap lai Bb x bb se sinh ra doi con c6 kieu gen Bb v o i t i le = ^

-> Phep lai AaBb x Aabb se sinh ra doi con c6 kieu gen AaBb v a i t i le =
4
Buac 2: Su dung toan t6 hop de tinh xac suit
Lay ngau nhien 3 ca the a F i , xac suat de ca 3 ca thk dSu c6 kiSu gen AaBb la
1
4
64
Bai 2: Xet phep lai Aa x A a dugc F|. CJ doi F i , lay ngau nhien 2 ca the, xac suat
de thu dugrc 2 ca the thuan chung la bao nhieu?
(T)
Hu&ng dan giai:

Buac 1: Xac dinh t i le cua ca the thuan chung a doi F i .
- CJ phep lai Aa x A a doi Fi c6 t i le kiû gen la 1 A A : 2Aa : laa.
- D o i Fi CO t i le kieu gen 1 A A : 2Aa : laa nen ca the thuan chung chiem t i le
4
Buac 2: Tinh xac suk:

Ti le thuan chung cua m o i ca the = 0,5
Lay ngau nhien 2 ca the t h i xac suit
de ca 2 ca the dku thuan chung = (0,5)^ = 0,25.
Bai 3: Xet phep lai Aa x aa thu dugfc F i . CJ doi F i , lay ngau nhien 3 ca the, xac
suat de thu dugrc 2 ca the khong thuan chung la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:
Buac 1: Xac dinh t i le cua ca the khong thuSn chung a doi F i .
- (3 phep lai A a x aa d o i Fi c6 t i le kieu gen la 1 A a : laa.
- D a i Fi CO t i le kieu gen l A a : laa nen ca thS khong t h u i n chung chigm t i le
=^ = 0,5. Ca thd thu4n chung chi^m t i le = 1 - 0,5 = 0,5.
Buac 2: Tinh xac suk:
Lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de 2 ca the deu khong thuan chung
=
C^ x(0,5)2 x ( 0 , 5 ) - 0,375.
Bai 4: Cho biet moi cap gen quy dinh mot cap tinh trang, alen troi la troi hoan
toan. Xet phep lai AaBbDdEe x AaBBDdEE duac F i .
a. Lay ngau nhien 1 ca thk, xac su^t de thu duoc ca ihk thu&i chung la bao nhieu?
b. Trong so cac ca the c6 kieu hinh 4 tinh trang troi, idy ngau nhien 3 ca t h i ,
xac suat de thu dugrc 3 ca the thuan chung la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:
Phep lai AaBbDdEe x AabbDdEE = (Aa x Aa)(Bb x B B ) ( D d x Dd)(Ee x EE)
25
a. Xac suat de thu duac ca the thuan chung:

Buac 1: Tinh ti le ca the thuSn chxing a dai Fi:
- Chung ta xet ti le thuan chung a doi con ciia timg cap gen bo m?.
($Aa X $Aa tao ra dai con c6 ti le thuan chung = ^ .
SBh X $BB tao ra doi con c6 ti le thuan chung = ^ .
(5^Dd X $Dd tao ra doi con c6 ti le thuan chung = ^ .
c5*Ee X $EE tao ra dai con c6 ti le thuan chung = ^ .
-> Loai ca thi thuan chung ve ca 4 cap gen chiem t i l e = l x i - x l x l = J ^
^
2 2 2 2 16
Buac 2:
Ti le thuan chung la nen khi lay ngau nhien 1 ca the thi xac suat de thu
16
dugc ca the thuan chung = = 0,0625.
16
b. Xac suat de 3 ca the deu thuan chung.
Buac 1: Trong cac ca the c6 kieu hinh troi, ti le ca the thuan chung la:
- Chiing ta xet ti le thuan chung a dai con cua tumg cap gen bo me.
cÂa X 5 Aa tao ra dai con c6 kieu hinh troi gom 2 kieu gen la 1 AA va 2Aa.
-> Ti le thuan chiing = ^ .
i5*Bb X 9BB tao ra doi con c6 kieu hinh troi g6m 2 kiku gen la IBB va IBb.
Ti le thudn chiing = ^ .
cTDd X $Dd tao ra doi con c6 kieu hinh troi gom 2 kieu gen la IDD va 2Dd.
SEe X $EE tao ra dai con c6 kieu hinh troi gom 2 kieu gen la lEE va lEe.
-> Loai ca the thuan chung ve ca 4 tinh trang chiem t i l e = I x i - x l x =
3 2 3 2 36
26
Buac 2:
1
,
,
, ,
Ti le thuan chiing la nen khi lay ngau nhien 3 ca the thi xac suat de thu
36
dugc 3 ca the thuan chung
( ^
toan. Tidn hanh phep lai AaBbDd x AaBbDD thu dugc Fi. Ldy ngau nhien 2 ca
the, xac suat de thu dugc 2 ca the c6 kieu hinh mang 2 tinh troi va 1 tinh trang
Ian la bao nhieu?
Hie&ng dan gidi:
Buac 1: Ti le ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh troi va 1 tinh trang Ian:
AaBbDd x AaBbDD = (Aa x Aa)(Bb x Bb)(Dd x DD)
Aa X Aa sinh ra dai con c6 cac kieu hinh chiem ti le A-, aa
4
4
Bb X Bb sinh ra doi con c6 cac kieu hinh chiem ti le B-, bb
4
4
Dd X DD sinh ra dai con c6 kieu hinh troi chiem ti le 100% DLoai ca the c6 kieu hinh mang 2 tinh troi va 1 tinh trang Ian la nhirng kieu hinh dugc
kihieulaA-bbD- vaaaB-D-.
3 1
3
- Kieu hinh A-bbD- chiem t i l e = x x l =
4 4
16
1 3
^
- Kieu hinh aaB-D- chiem t i l e = x x l =
4 4
16
Loai ca the c6 kieu hinh mang 2 tinh troi va 1 tinh trang Ian chiem ti le
3 ^ 3
16
16
6
16
3
8
Buac 2: Tinh xac suat

Xac suk de thu dugc 2 ca thI c6 kilu hinh mang 2 tinh troi va 1 tinh trang Ian la
3_
64
. 8
Bai 6: Cho biet moi cap gen quy dinh mot cap tinh trang, alen troi la troi hoan toan.
Tiln hanh phep lai AABbDd x AabbDD thu dugc Fi. hiy ngau nhien 2 ca th a
Fi, xac suit d8 trong 2 ca th6 nay c6 it vhk 1 ca thI t h u ^ chung la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:
Buac 1: Ti le ca the thuan chung:
AABbDd X AabbDD = (AA x Aa)(Bb x bb)(Dd x DD)
27
AA X Aa sinh ra doi con c6 cac kieu gen l A A , lAa. Trong do kieu gen d6ng
hop chiSm t i le = ^ .
Bb X bb sinh ra doi con c6 cac kieu gen IBb, Ibb. Trong do kieu gen dong hgtp
chiem ti le =
Dd X DD sinh ra doi con c6 cac kieu gen I D D , IDd. Trong do kieu gen dong
hop chiem ti le = ^ .
Loai cathS c6 kilu gen d6ng hop vh ca 3 cap gen c 6 t i l e = ^ x ^ x ^ = ^
Loai ca the thuan chung chiSm ti le = - ; Loai ca ihk khong t h u ^ chung
8
chiem ti le = 1 - = .
8
8
- Trong 2 ca thd, xac suit d^ khong c6 ca thI nao thu^n chung = ( )^ = ^
^
8
8'
64
- Xac suat de c6 it nhat 1 ca the thu&i chung = 1 - xac suit dk khong c6 ca thI nao
thuan chung = 1 = ss 0,9.
^
64
64
3. Bai tap tinh xac suat tim so alen
Bai 1: 6 phep lai AaBbDd x AaBbDd thu dugrc Fi. hiy ngSu nhien 2 ca the Fi.
Xac suat de thu duac 2 ca the ma moi ca the deu c6 3 alen Ian va 3 alen troi la
bao nhieu?
Hir&ng dan gidi:
Buac 1: Ti le ca the mang 3 alen Ian va 3 alen troi.
CJ phep lai AaBbDd x AaBbDd, doi bo me c6 tong so 6 cap gen di hap.
Khi doi bo me c6 6 cap gen di hap thi a doi con, loai ca the c6 3 alen trpi va
20
S
3 alen iSn chiem ti le =
= -
2'
64
16
Buac 2: Tinh xac suit
5
25
Xac suat de ca 2 ca the deu c6 3 alen Ian va 3 alen troi la = ( f' =
~ 0,1.
M6
256
Bai 2: 6 phep lai AaBbddEE x AaBbDdee thu dugc Fi. L i y ngau nhien 3 ca the
Fi. Xac suat de thu dugc 3 ca t h i ma moi ca thk dhu c6 3 alen Ian va 5 alen trpi
la bao nhieu?
28
Hu&ng dan gidi:

C5 phep lai AaBbddEE x AaBbDdee, dai b6 me c6 t6ng s6 5 cap gen di hap.
CJ cap gen EE x ee thi dai con luon c6 kieu gen Ee (1 alen troi va 1 alen Ian). Nhu
vay, a dai con nghiem nhien c6 1 alen troi va 1 alen Ian nen bai toan tra thanh a phep
lai AaBbdd x AaBbDd, can tim ti le cua loai ca the c6 alen troi a dai con.
-> Khi dai bo me c6 5 cap gen di hop thi a dai con, loai ca the c6 4 alen troi va
C
5
3 alen Ian chiem ti le ^ ' =
2'
32
BUffc 2: Tinh xac suAt
5 , 3 _ 125
Xacsuatdeca3 cathedeuc6 3 alenlanva4alentr6ila = (-) = -0,0038.
32
32768
Bai 3: 6 phep lai AaBBddEE x AaBbDdEE thu dugc Fi. Lay ngau nhien 3 ca thi Fi.
Xac suat dk trong 3 ca thi da lay chi c6 dung 1 ca thi c6 5 alen troi la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:
CJ phep lai AaBBddEE x AaBbDdEE, dai bo me c6 tong so 4 cap gen di hop.
O cap gen EE x EE thi dai con luon c6 kieu gen EE (2 alen troi).
C5 cap gen BB x Bb thi dai con luon c6 it nhk 1 alen troi
Nhu vay, a dai con nghiem nhien c6 3 alen troi nen bai toan tra thanh a phep
lai AaBBddEE x AaBbDdEE, can tim ti le cua loai ca the c6 5 alen troi a dai con.
Tuang duang voi loai ca the c6 2 alen troi a dai con.
Khi dai bo me c6 4 cap gen di hop thi a dai con, loai ca the c6 2 alen troi
_
_ 6 _ 3
chiem ti le =
2*
16
8
3
5
Loai ca the khong c6 5 alen troi chiem ti le = 1 - - = 8
8
Xac suat de trong 3 ca the, chi c6 1 ca the mang 5 alen troi la
= c; K(i)><(5,^ = i i l i i l = ^=o.44.
'
8
8
8x8x8
512
4. Bai tap xac suat lien quan den chon giong
Bai 1: O mot loai vat nuoi, gen A nam tren NST thuong quy dinh long dai troi
hoan toan so voi a quy dinh long ngan. O mot trai nhan giong, nguai ta nhap ve
25 con due long dai va 100 con cai long ngin. Cho cac ca t h i nay giao ph6i tu
do voi nhau sinh ra Fi c6 36% ca t h i long ngin. Cac ca t h i Fi giao phoi tu do
duoc F2. Biet rang khong xay ra dot biln. hiy ngau nhien 2 ca the a F2, xac
suat de thu dugc 2 ca the di hap la bao nhieu?
29
Hir&ng dan gidi:

Buac 1: Tim ti le ca t h i di hop a F2:
- V i long ngan la tinh trang Ian nen 100 con cai long ngan deu c6 kieu gen aa
- Cho 25 con due giao phoi tu do voi cac con cai aa sinh ra Fi c6 36% ca the
long ngan. -> Ti le kieu gen a Fi la = 0,64 Aa : 0,36 aa (vi con cai c6 kieu gen aa
nen doi con luon c6 gen a)
^ Ti le giao tu A la 0,32;
ti le giao tu a la 0,68
Cac ca ihk \o ph6i tu do duac F2
0,2176Aa
0,68a
0,2176Aa
0,1024AA
0,32A
0,68a
0,32A
0,4624aa
- CJ F2 ca the di hop chiSm ti le: 0,2176 + 0,2176 = 0,4352.

Buac 2: Tim xac suit.
Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the di hgrp = (0,4352)^ = 0,1894
Bai 2: C5 mot loai dong vat, gen A nam tren NST thuong quy dinh nhieu nac troi
hoan toan so vai a quy dinh it nac. O mot trai nhan giong, nguai ta nhap ve 10
con due nhieu nac va 30 con cai it nac. Cho cac ca the nay giao phoi tir do vai
nhau sinh ra Fi c6 ti le kieu hinh 9 con nhiSu nac : 1 con it nac. Cac ca th^ Fi
giao phoi tu do duac F2. Biet rang khong xay ra dot bien. hiy ngau nhien 3 ca
the nhieu nac a F2, xac suat de thu dugc 2 ca the thuan chung la bao nhieu?
Hir&ng dan gidi:
Buac 1: Tim ti le ca the di hop a F2:
- V i it nac la tinh trang Ian nen 30 con cai it nac dSu c6 kiSu gen aa
- Cho 10 con dugc giao phoi tu do vai cac con cai aa sinh ra Fi c6 ti le ca thk it
nac (aa) = = 0 , 1 .
1+ 9
Ti le k i l u gen a Fi la = 0,9 Aa : 0,1 aa (vi con cai c6
kieu gen aa nen doi con luon c6 gen a)

^ Ti le giao tu A = 0,1 + ^
= 0,55;
ti le giao tu a = 1 - 0,55 = 0,45
Cac ca the Fi giao phoi tu do dugc F2

0,55A
0,45a
0,2025aa
0,2475Aa
0,45a
0,2475 Aa
0,3025AA
0,55A
- Ca thk nhiSu nac a F2 g6m c6 0,3025AA va 0,495 A a ' - ^ A A : Aa

30
- C5 F2, trong so cac ca the nhieu nac thi ca the thuin chung chiSm ti le =
Ca the khong thuan chung chiem ti le =
29
29
Buac 2: Tim xac suat.

Lay ngau nhien 3 ca the, xac suit de thu dugc 2 ca thd thuan chung
= 0,2976 ~ 0,3
^29
29
Bai 3: Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thap. C)
phep lai Aa x aa dugc Fi. Can phai lay it nhat bao nhieu hat Fi de trong so cac
hat da lay xac suat c6 it nhat 1 hat mang kieu gen aa Ion hon 90%?
Hir&ng dan giai:
= Clxifx
3
Buac 1: Tim ti le cua kieu gen Aa va kieu gen aa a dai con.

- 0 phep lai Aa x aa dugc Fi c6 ti le kieu gen 1 Aa va 1 aa
-> d Fi, ti le kieu gen aa = ^ , kieu gen Aa = ^ .
- Goi n la so hat it nhat can phai lay.
Xac suat de tat ca cac hat deu c6 kieu gen Aa la =
)" =
Buac 2: Tim xac su4t.

- Xac suat de c6 it nhat 1 hat mang kieu gen aa = 1 - xac suat de khong c6 hat
1
nao mang kieu gen aa = 1 - Theo bai ra ta c6 1 -
2"
j_
>0,9.
r
<0,1 ^ n > 4 .
2"
Vay phai lay it nhat 4 hat thi moi thoa man dieu kien bai toan.
C. BAI TAP VAN DUNG

1. Bai tap tu luan
Bai 1: Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thap, B
nam tren 2 cap NST khac nhau. Cay than cao hoa do, thuan chung giao phan
voi cay than thap hoa trang dugc Fi, Fi giao phan tu do dugc F2. Lay 3 cay a
F2, xac suat de trong 3 cay nay chi c6 1 cay than cao, hoa do la bao nhieu?
31
Bai 2: Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so vdi a quy dinh than thdp.
Cho cay than cao di hgp tu thu phdn a doi con c6 75% cay than cao va 25%
cay than thap. Trong so cac cay Fi lay 2 cay than cao, xac suat de ca 2 cay nay
deu CO kiû gen d6ng hop?
Bai 3: Cho hik A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thdp.
Cho cay than cao di hop tu thu phan a dai con c6 75% cay than cao va 25%
cay than thap.
a. Trong so cac cay F i lay 2 cay than cao, xac suat de ca 2 cay nay deu c6 kieu
gen d6ng hop?
b. Trong s6 cac cay Fi idy 4 cay than cao, xac suk dk chi c6 1 cay mang kilu
gen dong hop?
toan. Tien hanh phep lai AaBBDd x AaBbdd thu dugc F i . Lay ngau nhien 2 ca
the, xac suat de thu duac 2 ca the c6 kieu hinh mang 2 tinh troi va 1 tinh trang
Ian la bao nhieu?
toan. Tien hanh phep lai AABbDd x AaBbDd thu duac Fi. hiy ngau nhien 3
ca the CO kieu hinh troi d Fi, xac suat de trong 3 ca the nay c6 2 ca the thuSn
chung la bao nhieu?
Bai 6: Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thap. (3
phep lai Aa x Aa duac Fi. Can phai l,ay bao nhieu hat Fi de trong so cac hat da
lay xac suat c6 it nhat 1 hat mang kieu gen aa Ian han 80%?
Bai 7: O phep lai AaBbDd x AaBbDd thu dugc Fi. Lay ngau nhien 2 ca the F].
Xac suat de thu dugc 2 ca the ma moi ca the dhu c6 5 alen Ian la bao nhieu?
Bai 8: CJ phep lai AaBBddEE x AaBbDdee thu dugc F i . Lay ngau nhien 3 ca thS
Fi. Xac suat d8 thu dugc 3 ca the ma moi ca ihk dk\i c6 6 alen troi la bao nhieu?
Bai 9: O phep lai AabbddEE x AaBbDdEe thu dugc F i . Lay ngau nhien 3 ca the
Fi. Xac suat de trong 3 ca the da lay c6 2 ca t h i c6 3 alen troi la bao nhieu?
Bai 10: Ophep lai AabbDdEe x AaBbDdee thu dugc Fi. Lay ngau nhien 3 ca the Fi.
Xac suat de trong 3 ca thi da liy chi c6 dung 1 ca the c6 4 alen troi la bao nhieu?
Bai 11. CJ mot loai thuc vat, A quy dinh hoa do troi hoan toan so vai a quy dinh
hoa trang, B quy dinh than cao troi hoan toan so vai b quy dinh than thdp. Hai
cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. Cho cay than cao, hoa do di hgp
ve 2 cap gen noi tren giao phan vai nhau dugc Fi. C) dai Fi, chi chgn cac cay
CO kieu hinh than cao, hoa do dem trong va cho giao phan ngau nhien thu dugc
F2. Lay 1 cay c6 than cao, hoa do a F2, xac suat de thu dugc cay thuan chung
ve ca 2 cap gen noi tren la bao nhieu?
Bai 12. CJ mot loai thuc vat, A quy dinh hoa do troi hoan toan so vai a quy dinh
hoa trang, B quy dinh than cao troi hoan toan so vai b quy dinh than thdp. Hai
cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. Cho cay than cao, hoa do di hgp
32
ve 2 cap gen noi tren giao phdn voi nhau duac Fi. CJ doi F i, chi chon cac cay
CO kieu hinh than cao, hoa do dem trong va cho giao phan ngau nhien thu dugc
F 2 . Lay ngau nhien 1 cay a F 2 , xac suat de thu dugrc cay than cao, hoa trang la
bao nhieu?
2. Bai tap tr^c nghi^m

Cau 1. Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thap.
Cho cay than cao di hop tu thu phan thu dugc Fi c6 75% cay than cao va 25%
cay than thap. Trong so cac cay Fi lay 4 cay than cao, xac suat de trong 4 cay
nay chi c6 1 cay mang kieu gen dong hop la
1.
B.I.
C . ^ .
D.i.
81
81
81
3
Cau 2. Cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh. Cho cay than cao
hoa mau do giao phan voi cay than thap hoa mau trang duac Fi gom 100% cay
than cao hoa mau do. Cho Fi tu thu phSn doi F T C6 ti le 56,25% cay than cao,
hoa do : 18,75% cay than cao, hoa trSng : 18,75% cay than thdp, hoa do :
6,25% cay than thap, hoa trSn^. Lky ngau nhien 2 cay than cao, hoa do a F 2 .
Xac suat de thu duac 2 cay thuan chung la bao nhieu?
A.
A.l.
B..
C . i .
D. '
9
36
81
16
Cau 3. Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thip.
Cho cay than cao di hop tu thu phin a doi con c6 75% cay than cao va 25%
cay than thap. Trong so cac cay Fi lay 2 cay than cao, xac suat de ca 2 cay nay
deu CO kieu gen dong hop la
A.i
B.l.
C . l
D.I.
9
3
9
4
Cau 4. Cho cay hoa do tu thu phan thu duac Fi c6 2 loai kieu hinh, trong do cay
hoa do chiem ti le 56,25%. Lay ngau nhien 1 cay hoa do a Fi, xac suat de thu
dugc cay thuan chung la bao nhieu?
A.
B.I.
C.i
D.i.
16
7
9
4
Cau 5. Cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh. Cho cay than cao,
hoa do giao phan voi cay than thap, hoa trang dugc Fi gom 100% cay than cao,
hoa do. Cho Fi tu thu phan doi F 2 c6 t i le 56,25% cay than cao, hoa do :
18,75% cay than cao, hoa tring : 18,75% cay than thkp, hoa do : 6,25% cay
than thap, hoa trang. Lay ngau nhien 2 cay than cao, hoa trdng a F 2 . Xac suit
de thu dugc 1 cay thuan chung la bao nhieu?
A.
A.1
3
B.I.
9
C.i
9
D.
16
33
Cau 6. Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thap, B
quy dinh hoa do troi hoan toan so voi b quy dinh hoa tring. Hai cap gen nay n^m
tren 2 cap NST khac nhau. Cho cay di hop ve 2 cap gen lai phan tich dugc Fb.
Lay 4 cay Fb, xac suat de trong 4 cay nay chi c6 2 cay than thap, hoa trSng la
9
1
3
27
A.
B. .
C. - .
D. ^'
256
16
8
128
Cau 7. Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than th^p, B
nam tren 2 cap NST khac nhau. Cho cay di hop ve 2 cap gen lai voi nhau dugc Fi.
Lay ngau nhien 2 cay than cao hoa do o Fi cho lai voi nhau. Xac suat xuat hien
cay CO kiSu hinh than thap, hoa trang a doi F2 la:
B.1
KX
CX
D . l
9
9
81
16
CSu 8. Tinh trang chieu cao than do mot cap gen quy dinh. Cho cay than cao lai
vai cay than cao, Fi dugc 75% cay cao, 25% cay thap. Lay 2 cay than cao Fi,
xac suat de dugc 2 cay thuan chung la
4
9
1
A. 100%.
B.-.
C .
D.-.
9
16
9
Cau 9. Cho biet A quy dinh than cao trgi hoan toan so voi a quy dinh than thap va
khong CO dot bien xay ra. Cho cay than cao lai voi cay than thap thu dugc doi
Fi CO hai loai kieu hinh la cay than cao va cay than thap. Cho cay than cao a
doi Fi tu thu phan thu dugc F2 c6 hai loai kieu hinh la cay than cao va cay than
thap. Lay 2 cay than cao d doi F2, theo li thuyet, xac suat de trong hai cay nay
CO 1 cay thuan chung la
B.1
A.i.
C.i.
D.?.
9
9
3
9
Cau 10, Cho cay c6 nhieu qua tu thu phan thu dugc Fi c6 3 loai kieu hinh, trong
do cay nhieu qua chiem ti le 56,25%. Trong so nhiSng cay nhieu qua a Fi, loai
cay di hgp mot cap gen chiem ti le
A.^. '
' B.1
'
C.i.
D.i.
9
9
9
4
Cau 11. Tinh trang chieu cao than do mot cap gen quy dinh. Cho cac cay than cao
tu thu phan, Fi dugc 93,75% cay cao, 6,25% cay thdp. LSy 2 cay than cao Fi,
xac suat de dugc 2 cay thuan chung la
1
9
9
4
A. i .
B. .
C. .
D.
9
16
25
25
Cau 12, Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thdp.
Cho cay Aa tu thu phan dugc Fi. Trong so cac cay Fi, chgn ngau nhien 4 cay
than cao, xac suat de trong so 4 cay chi c6 3 cay thuan chung.
34
B.i.
C.1
D.
81
9
9
81
Cau 13. Cho hik A quy dinh than cao troi hoan toan so v a i a quy dinh than thdp
va khong c6 dpt bien xay ra. Cho cay than cao lai v o i cay than thSp thu dugc
doi Fi CO hai loai kieu hinh la cay than cao va cay than thdp. Cho cay than cao
a doi Fi t u thu phan thu duac F2 c6 hai loai kiSu hinh la cay than cao va cay
than thap. hiy 2 cay than cao a doi F2, theo l i t h u y l t , xac suit dk ca hai cay nay
deu thuan chung la
A.
A.
1.
B.2.
c.l.
D . l .
9
9
9
3
Cau 14. CJ phep lai AabbddEE x AaBbDdEe thu duac F i . Lay ngau nhien 1 ca
the Fi. Xac suat de duac ca the c6 4 alen troi la bao nhieu?
A.
A . .
B . A.
C. 'A.
D . ' '
64
32
16
64
Cau 15. CJ phep lai AabbDdEe x AaBbDdEe thu duac F i . L i y ngau nhien 1 ca
the F i . Xac suat de thu dugc ca the c6 2 alen troi la bao nhieu?
B. I^.
C . ^' .
D. '
64
64
128
32
Cau 16. O mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so v a i aquydinh than thap; gen B quy dinh qua do troi hoan toan so v o i b quy dinh qua
vang. Cho cay than cao, qua do (P) t u thu phan, trong t6ng so cac cay thu dugc
a F\O kieu hinh than thap, qua vang chi^m t i le 6,25%. hiy 1 cay than cao,
qua do a doi con, xac suat de duac cay thuan chung la
A.
A.
A . i .
66
B . A.
27
c .i.
9
a'
51
Cau 11. p mot loai thuc vat, A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi a quy dinh
hoa trang, B quy dinh than cao troi hoan toan so v o i b quy dinh than t h i p . Hai
c^p gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. Cho cay than cao, hoa do d i hgp
ve 2 cap gen noi tren giao phan vai nhau dugc F i . O dai F i , chi chgn cac cay
CO kieu hinh than cao, hoa do dem trong va cho giao phan n g l u nhien thu dugc
F2. Chon mot cay c6 than cao, hoa do a F2, xac sudt de thu dugc mot cay thuSn
chung ve ca 2 cap gen noi tren la
A.li.
81
B.-L.
16
C . ^.
9
D . l .
4
Cau 18. Cho biet moi cap gen quy dinh mot cap tinh trang, alen troi la troi hoan toan.
Tien hanh phep lai A a B B D D x AaBbdd thu dugc F i . Lay ngau nhien 2 ca the, xac
suat de thu dugc 2 ca the c6 kieu hinh troi v^ ca 3 tinh trang la bao nhieu?
A.l.
81
B . ^.
16
C . ^.
81
D . l .
4
35
Cau 19. Cho bik m6i cap gen quy dinh mot cap tinh trang, alen trpi la trpi hoan
toan. TiSn hanh phep lai AABb x Aabb thu dugc Fi. Lay ngau nhien 3 ca thk a
Fi, xac suat de trong 3 ca Xhk nay c6 it nhk 1 ca the thuan chung la bao nhieu?
A . ^ .
B . i .
C . ^ .
D . "
64
64
64
64
Cau 20. CJ mot loai vat nuoi, gen A nSm tren NST thuong cûy dinh long dai troi
hoan toan so vai a quy dinh long ngan. O mot trai nhan giong, nguoi ta nhap ve
15 con due long dai va 50 con cai long ngin. Cho cac ca thk nay giao phoi tu
do vai nhau sinh ra Fi c6 50% ca the long ngdn. Cac ca the Fi giao phoi tir do
dugc F2. Biet rang khong xay ra dot bien. Lay ngau nhien 2 ca the a F2, xac
sudt dk thu dugc it nhdt 1 ca thk di hgp la bao nhieu?
64
8
64
64
Cau 21. d phep lai AaBbDd x AaBbDd thu dugc Fi. Lay ngau nhien 3 ca the Fi.
Xac suat de thu dugc 3 ca the ma moi ca the deu c6 3 alen Ian la bao nhieu?
A. 0,3
B.0,4.
C. 0,097.
D.0,31.
Cau 22. CJ phep lai Aabbddee x AaBbDdee thu dugc Fi. Lay ngau nhien 2 ca the Fi.
Xac suit dk thu dugc 2 ca the ma m6i ca ihk dSu c6 2 alen troi la bao nhieu?
Q
3
9
3
A..
B. .
C. .
D. - .
16
16
64
8
Cau 23. Cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh. Cho cay than cao
hoa mau do giao phan vai cay than thap hoa mau trang dugc Fi gom 100% cay
than cao hoa mau do. Cho Fi tir thu phan dai F2 c6 ti le 56,25% cay than cao,
hoa do : 18,75% cay than cao, hoa trang : 18,75% cay than thap, hoa do :
6,25% cay than thap, hoa trang. Lay ngau nhien 1 cay than cao hoa mau do a
F2. Xac su^t de thu dugc cay thudn chung la
A. 37,5%.
B. 25%.
C. 12,5%.
D. 6,25%.
Cau 24. Tinh trang chiSu cao than do mot cap gen quy dinh. Cho cay than cao
lai vai cay than cao, thu dugc Fi c6 75% cay cao, 25% cay thdp. Lay ngau nhien 1
cay than cao Fi cho tu thu phan sinh ra dai F2. Xac suat de cay dugc lay c6 dai
con toan cay than cao la
A.1
B.^.
C.l
D. ^
9
9
3
16
Cau 25. Cho h'lk A quy dinh than cao troi hoan toan so vai a quy dinh than thap.
Cho cay than cao di hop tu thu phdn thu dugc Fi c6 75% cay than cao va 25%
cay than thdp. Trong s6 cac cay Fi lay 4 cay than cao, xac suat de trong 4 cay
nay chi c6 1 cay mang kieu gen di hgp la
A.
1.
3
B.1?.
81
C . ^ .
81
D . l .
81
36
Cau 26. Cho biet moi cSp gen quy dinh mot cap tinh trang, alen trpi la trpi hoan
toan. d dai con cua phep lai AaBbDd x AabbDD, \iy ngau nhien 2 ca thS, xac
suk dk thu duoc 2 ca the c6 kieu hinh A-bbD- la
B.A.
C.1L.
A..
D. '
16
64
256
64
Cau 27. Cho biet moi cap gen quy dinh mot cap tinh trang, alen troi la troi hoan
toan. C5 dod con cua phep lai AaBbDdEe x aabbDDEe, l i y ngau nhien 1 ca thS,
xac suat de thu duoc ca t h l c6 kiSu hinh A-bbD- la
A. 25%.
B. 37,5%.
C. 56,25%.
D. 18,75%.
Cau 28. Cho biet moi tinh trang do mot gen cjuy dinh va troi hoan toan. CJ doi con
thu
cua phep lai cÂaBbddEe x $ AabbDdEE, lay ngau nhien 2 ca thg, xac suk
duoc 1 ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh trang trpi va 1 tinh trang Ian la
B.Ii.
A.i.
C . ^ .
D. l .
4
32
128
8
Cau 29. Cho biet moi tinh trang do mot gen cûy dinh va troi hoan toan. CJ doi con
cua phep lai AaBbDdEe x 9 AaBbDdEe, lay ngau nhien 1 ca the, xac suk dk thu
duac ca the c6 kieu hinh c6 dung 2 tinh trang troi va 2 tinh trang Ian la
9
9
27
27
A. .
B.
C.
D.
256
128
128
256
Cau 30. Trong dieu kien moi cap gen quy dinh mot cap tinh trang va trgi Ian hoan
toan. d phep lai AaBbDd x aaBbdd thu duoc Fi. hiy ngau nhien 1 ca thd Fi,
xac suat de thu dugc ca the chi c6 mot tinh trang troi la
A. 37,5%.
B. 31,25%.
C. 18,75%.
D. 50%.
Cau 31. CI phep lai AaBbDd x aaBbdd thu dugc Fi. L i y ngau nhien 2 ca thd Fi,
xac suat de thu duac 1 ca the thudn chung la
A. ^ .
B.i.
C . ^ .
D . l .
64 .
8
32
81
Cau 32. Cho hik moi cap tinh trang do mot cap gen guy dinh. Cho cay than cao
hoa mau do giao phan voi cay than thap hoa mau trang dugc Fi g6m 100% cay
than cao hoa mau do. Cho Fi tu thu phan doi F2 c6 ti le 56,25% cay than cao,
hoa do : 18,75% cay than cao, hoa trSng : 18,75% cay than thip, hoa do :
6,25% cay than thap, hoa trkig. N6u cho cac ca thk Fi lai phan tich thu dugc
Fb. Lay ngau nhien 1 cay a Fb, xac suat de thu dugc cay cao, hoa do la
A. 37,5%.
B. 25%.
C. 12,5%.
D. 50%.
Cau 33. Cho biet moi cap tinh tran^ do mot cap gen quy dinh. Cho cay than cao,
hoa do giao phan voi cay than thap, hoa trfing dugc Fi g6m 100% cay than cao,
hoa do. Cho Fi tu thu phSn doi F2 c6 ti le 56,25% cay than cao, hoa do :
18,75% cay than cao, hoa tring : 18,75% cay than thdp, hoa do : 6,25% cay
than thap, hoa trSng. CJ F2, liy ngau nhien 1 cay than cao, hoa do, xac suat dk
thu dugc cay thuin chung la
37
1
8
32
1
D.
C.
B.
A.
16
81
9
81
Cau 34. Tinh trang mau sic hat dau do mot cap gen quy dinh. Cho cay hat vang
lai vai cay duac moc tu hat xanh, dugc F i gom 75% hat vang, 25% hat xanh.
Cho cac cay F i tu thu phan thu dugc hat F2, Lay ngau nhien 1 cay F i , xac suat
d6 thu dugc cay c6 100% hat vang la
]_
1
D.
A.i
B.
16
3
9
Cau 35. Cho hik moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh. Cho cay than cao
hoa mau do giao phan voi cay than thap hoa mau trang dugc F i gom 100% cay
than cao hoa mau do. Cho F i tu thu ph4n doi F2 c6 ti le 56,25% cay than cao,
hoa do : 18,75% cay than cao, hoa tring : 18,75% cay than thdp, hoa do :
6,25% cay than thip, hoa tring. Ldy ngau nhien 2 cay than cao, hoa mau do a
2, xac suit de thu dugc 1 cay thuan chung la:
16
8
D
.
i
.
B.
C.
9
81
81
Cau 36. Cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh. Cho cay than cao,
hoa mau do giao phan voi cay than thap, hoa mau trang dugc F i gom 100% cay
than cao, hoa mau do. Cho F i tu thu phan doi F2 c6 ti le 56,25%i cay than cao,
hoa do : 18,75% cay than cao, hoa trSng : 18,75% cay than thap, hoa do :
6,25% cay than thap, hoa trSng. 0 F2, lay ngau nhien 3 cay than cao, hoa do,
xac suat de thu dugc 1 cay thuan chung la
A.
i.
9
B.
32
81
C.
64
243
D.
64
729
3. Dap an:
a. Cac bai ty luan
Bail.
Buac 1: \i hgp 2 cap gen thi F2 c6 9 loai k i l u gen va 4 loai kieu hinh, trong
9
do loai kieu hinh than cao hoa do chiem t i 1? . Loai cay c6 kieu hinh khac
16
chiem ti le = 1 -
16
16
Buac 2: Lay 3 cay F2, xac suat de chi c6 1 cay than cao, hoa do la
c;.(-).(-)'=
1323
4096
~ 0,32.
38
Bai 2.
Buac 1: Ti le k i l u gen a Fi la AA ; Aa : aa. Vay trong s6 cac cay F i ,
4
2
4
cay than cao gom c6 2 loai kieu gen la A A va Aa, trong do cay d6ng hop chilm ti
1
'
2
le - , cay di hop chiem ti le .
3
3
Buac 2: Lay 2 cay than cao, xac suat d l ca 2 cay dku d6ng hop la ( ^ )^ = ^
Bai 3.
I
a. Ti le kieu gen d Fi la A A ; Aa : aa. Vay trong so cac cay Fi, cay

4
2
4 "
than cao gom c6 2 loai kieu gen la A A va Aa, trong do cay d6ng hop chigm ti le
1
'
2
, cay di hop chiem ti le .
3
3
Lay 2 cay than cao, xac suat de ca 2 cay dhu d6ng hop la
)^ = ^
b. Trong so 4 cay, c6 1 cay mang kieu gen ddng hop thi 3 cay con lai phai
1 2
1 8
32
mang kihu gen di hop. Vay xac suit la C l . ( - ) . ( )^ = 4. - . =
'^3
3
3 27
81
Bai 4.
Buac 1: Ti le ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh troi va 1 tinh trang iSn:
AaBBDd x AaBbdd = (Aa x Aa)(BB x Bb)(Dd x dd)
Aa X Aa sinh ra doi con c6 cac kieu hinh chiem ti le A-, aa
4
4
BB X Bb sinh ra doi con c6 k i l u hinh troi (B-)vai ti le 100%.
Dd X dd sinh ra doi con c6 cac kiku hinh chidm ti le - D-, dd
2
2
Loai ca the c6 kieu hinh mang 2 tinh troi va 1 tinh trang ln la nhung kiû hinh
dugc ki hieu la A-B-dd va aaB-D-.
3
- Kieu hinh A-B-dd chiem ti le =
1 3
X 1 X =
4
2 8
- KiSuhmhaaB-D-chilm ti le = - x l x - =
4
2 8
-> Loai ca the CO kieu hinh mang 2 tinh troi va 1 tinh trang iSn chilm ti 1$
8
8
39
Buac 2: Tinh xac s\At

Xac suat de thu duac 2 ca the c6 kieu hinh mang 2 tinh troi va 1 tinh trang iSn la
= (0,5)^ = 0,25.
Bai 5.
Buac 1: Ti le ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh troi va 1 tinh trang Ian:
AABbDd X AaBbDd = (AA x Aa)(Bb x Bb)(Dd x Dd)
AA X Aa sinh ra doi con c6 kieu hinh troi gom 2 kieu gen la A A va Aa, trong
do kiû gen A A chi^m ti le = ^ .
Bb X Bb sinh ra doi con c6 kieu hinh troi gom 2 kieu gen la BB va Bb, trong
do kiku gen BB chilm ti le = ^ .
Dd X Dd sinh ra doi con c6 kieu hinh troi gom 2 kieu gen la DD va Dd, trong
do kieu gen DD chiem ti le = ^ .
Ca the thuan chung la nhirng ca the c6 kieu gen dong hop ve t^t ca cac cap gen. CJ
doi Fi cua phep lai tren, loai ca the thuan chung chiem t i l e = x - x l = ^
2 3 3 18
Ca tlie khong thuan chung chiem ti le = 1 - =
^
18
18

Lay 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the thuan chung la
= C3^ X ( J- )2 X I Z =
= 0,0087.
^
18
18
18x18x18
Bai 6.
Buac 1: Tim ti 1$ cua kieu gen Aa va kieu gen aa a doi con.
- (3 phep lai Aa x Aa dugc Fi c6 ti le kieu gen 1 AA, 2Aa va 1 aa
-> (3 Fi, ti le kieu gen c6 ti le aa = .
4
- Goi n la so hat it nhat can phai lay.

Xac suit dk khong c6 hat nao mang k i l u gen aa la = ( )" = ^
4'
4"
Buac 2: Tim xac suat.

- Xac suat de c6 it nhat 1 hat mang kieu gen aa = 1 - xac suat de khong c6 hat
nao mang kieu gen aa = 1 -
1
4"
.40
- Theo bai ra ta c6 1 - ^
> 0, 8 - > - ^ < 0, 2 ^ n > 2.
Vay phai lay it nhat 2 hat thi mod thoa man dieu kien bai toan.
B a i 7.
Buac 1: Ti le ca the mang 5 alen Ian.

C) phep lai AaBbDd x AaBbDd, dai bo me c6 t6ng s6 6 cap gen di hap.
-> Khi dai bo me c6 6 cap gen di hap thi a dai con, loai ca the c6 5 alen Ian
6
chiem ti le = f = =
2'
64
32

3 .2_
Xac suat de ca 2 ca the deu c6 5 alen Ian la = ( )
32
9
1024
Bai 8.
Buac 1: Ti le ca the mang 6 alen troi.

CJ phep lai AaBBddEE x AaBbDdee, dai bo me c6 tong so 4 cap gen di hap.
d cap gen BB x Bb thi dai con luon c6 it nhit a alen troi B.
O cap gen EE x ee thi dai con luon c6 kieu gen Ee ( 1 alen troi va 1 alen Ian).
Nhu vay, a dai con nghiem nhien c6 2 alen troi nen bai toan tra thanh d phep
lai AaBBddEE x AaBbDdee, can tim t i le cua loai ca the c6 4 alen troi a dai con.
-> Khi dai bo me c6 4 cap gen di hop thi a dai con, loai ca thk c6 4 alen trpi va
C'
3 alen Ian chiem ti le =

=
2'
16
'
'
'
'
1 1 1
Xac suat de ca 3 ca the deu c6 6 alen troi la = ( ) =

16
.
4096
B a i 9.

CJ phep lai AabbddEE x AaBbDdEe, dai b6 me c6 t6ng s6 5 cap gen di hgfp.
CJ cap gen EE x Ee thi dai con luon c6 it nhSt 1 alen troi.
Vi vay bai toan tra thanh can tim ca the c6 2 alen troi.
-> Khi dai bo me c6 5 cap gen di hgrp thi a dai con, loai ca t h i c6 2 alen troi
10
chiem t i l e = 2'
= 32
16'
Loai ca the khong c6 3 alen troi chiem ti le = 1 -
11
16
16
41

Xac suit dk trong 3 ca ihk da idy c6 2 ca ihk c6 3 alen troi la
3x5x5x11
825
0,2.
4096
16
16
16x16x16
Bai 10.
CJ phep lai AabbDdEe x AaBbDdee, dod bo me c6 tong so 6 cap gen di hop.
^ Khi dai b6 me c6 6 cap gen di hop thi a doi con, loai ca thi c6 4 alen troi
C
15
chiem ti le = f = .
2'
64
49
Loai ca the khong c6 4 alen troi chiem ti le = 1 - ^ ^
64 64
Xac suat de trong 3 ca the da lay chi c6 diing 1 ca the c6 4 alen troi la
^, 15 ,49,2 3x15x49x49
108045
= C; X x( ) =
-0,41.
64
64
64x64x64
262144
Bai 11.
Buac 1: Tim ti le ca thd thuan chung trong s6 cac cay than cao, hoa do a 2.
Day la mot cau hoi ve phan kien thuc chon giong bang nguon bien di to hop.
- Cay di hop AaBb giao phan voi nhau thi doi Fi c6 cay cao, hoa do gom
lAABB, 2AaBB, 2AABb, 4AaBb. Cac cay nay giao phan ngau nhien thi c6 16 so
do lai, do do chiing ta xac dinh cac loai giao tu, sau do xac dinh ti le cua cay than
cao, hoa do.
- Cac ca the lAABB, 2AABb, 2AaBB, 4AaBb se c6 ti le cac loai giao tu la
- A A B B , - A A B b , -AaBB, - AaBb.
9
9
9
9
Kilu gen'
Giao tu
IAB,
IAB
-AABb
9
-AABB
9
-AaBB
9
IAB,
-AaBb
9
IAB,
9
iAb
9
lAb,
laB
9
lab
9
42
- Vay tat ca cac cay hoa do F 2 noi tren se cho 4 loai giao t u v a i t i le la
- A B , - A b , - aB, - a b ~ 4 A B , 2Ab, 2aB, lab.
9
9
9
9
Neu chi tinh theo tung cap gen thi:
2
.0 cap Aa, A =
1
' ^ ^ ^
2
1
O cap gen Bb, B = , b = .
- Ca the than cao, hoa do c6 k i hieu kieu gen A - B = (1 - aa)(l - bb) = (1 - - ) x ( l - - ) = .
4
4
16
- Cay than cao, hoa do thuan chung A A B B c6 t i le = x =
^
^
9
9
81
- Trong so cac cay than cao, hoa do thi cay thuan chung chiem t i le = : = .
81 81
4
Buac 2: Sic dung toan to hop de tinh xac suat
Vay khi chon mot cay c6 than cao, hoa do a F 2 , xac suat de thu dugfc mot cay
thuan chung ve ca 2 cap gen noi tren la .
4
Bai 12.
Buac 1: T i m t i le kieu hinh a F 2 .
Cay di hop AaBb giao phan v a i nhau thi dai Fi c6 cay cao, hoa do gom
l A A B B , 2AaBB, 2 A A B b , 4AaBb
Neu chi tinh theo tung cap gen t h i :
1
2
2
1
O cap gen Aa, c6 - A A + A a = 1 , A = - , a = - .
3
3
3
3
C J c a p g e n B b , c 6 - B B +- B b = l , B = - , b = - .
3
3
3
3
1 1
1 8
Cay than cao, hoa trSng (aaB-) c6 t i 1? = aa x B- = - x - x ( l - - ) =
3
3
9
81
Buac 2: Su dung toan to hap dk tinh xac suit
8
Lay ngau nhien 1 cay a F 2 , xac suat de thu duac cay than cao, hoa XxSmg la 81
43
b, Cac bî trac nghiem

2
3
4
1
C
A
C
14
15
16
C
C
C
27
26
28
B
D
C
13
C
25
C
5
B
17
D
29
C
6
D
18
B
30
B
7
C
19
D
31
C
8
D
20
C
32
B
9
B
21
A
33
C
10
A
22
C
34
B
11
C
23
D
35
C
12
A
24
C
36
C
i l . DI TRUYENTirOfNGTAC GEN VA GEN DA HIEU

A. TOM TAT LI THUYET
- Moi tinh trang c6 the do mot gen quy dinh (tinh trang don gen) hoac do nhieu
gen quy dinh (tinh trang da gen hay con goi la tuomg tac gen). Trong tu nhien, hau
het cac tinh trang deu do nhieu loai phan tu protein tuong tac voi nhau quy dinh
nen tuong tac gen la pho bien. Mot tinh trang c6 t h i do rdt nhiû cap gen cimg
nam tren mot NST hoac nam tren cac cap NST khac nhau quy dinh. Trong chuong
trinh sinh hoc pho thong chi de cap toi cac kieu tuong tac do 2 hoac 3 cap gen di
truyen phan l i doc lap va tuong tac voi nhau, c6 3 kilu tuomg tac la b6 sung, cong
gop va at che. Tuong tac gen tao ra nhilu kilu hinh moi lam xuat hien nhiû hikn
di to hop.
- De xac dinh kieu tuong tac thi phai dua vao ti le phan li kilu hinh cua phep lai
Kilu
KHa
K H a phep lai
tuong
Quy uoc gen
phan tich
doi con
tac
9:7
A-B- cho kiu hinh (KH) loai 9

A-bb, aaB-, aabb cho K H loai 7
A-B- cho K H loai 9
A-bb, aaB- cho KH loai 6
aabb cho KH loai 1
A-B- cho KH loai 9; A-bb cho KH loai 3
aaB- cho KH loai 3; aabb cho K H loai 1
A at, aa khong at. B quy dinh KH 3
b quy dinh K H 13
A at, aa khong at. BquydinhKH3
B quy dinh KH 1
1:3
Bo sung
At che
3:1
13:3
1:1:1:1
9:3:3:1
1:2:1
9:6:1
12:3:1
2:1:1
* Riengtile kiiu hinh 9:3:4 cd the duffc gidi thick theo quy luat tuomg tac bo
sung hoac tirffng tac at che.
- De xac dinh quy luat di truyen cua moi tinh trang thi phai tinh ti le kilu hinh a
doi con, ung voi moi quy luat se c6 mot ti le kieu hinh dac trung cho quy lu^t d6.
44
Vi du neu doi con c6ti lekieu hinh 9cao : 7thap thi kh3ng dinh tinh trang di
truyentheo quy luat tuong tac b6 sung. Neu cho cay hoa trang lai phan tich dvcgc doi
conCOti le 3 trang : 1 dothi tinhtrangdi truyentheoquyluat tuongtac at che,...
- Khi tinh ti le kilu hinh phai \iy kigu hinh cua ca the demlai lam chuan.
Vicay
duhoa
chodocay
do lai
phan
tich
thu
c6phai
75%la|trang
cayhoa
trSng,
25%
thihoa
ti le kieu
hinh
la|d6
: tr
ngdugc
= 1:3|doi
chijrcon
khong
: do
= 3:1
Neu xac dinh sai ti le kieu hinh thi khong the xac dinh dung quy luat di truyen cua
tinhtrang.
- Can cur vao dieu kien bai toan va ti le phan li kilu hinh cua phep lai dl khSng
dinhquy luat di truyen cuatinhtrang. Diravaoti le kieuhinh a doi conva quy luat di
truyencuatinli trang se suy radugc kieu gen cua bd me. Hoac diravao sokieuto hgp
vakieuhmhIan(nduc6) adoi con.
- NIUti lephan li kilu hinh la2:1 thi c6 hien tugng gen gay chkt a trang thai
donghgp hoac c6 mot loai giao tu nao do khong c6 kha nang thu tinh.
- Khi bai toan c6 nhiû phep lai cua cung mot tinh trang thi phai dira vao phep
lai COti le kieu hinh dac tnmg nhat de suy ra quy luat di truyen cua tinh trang do.
- Trong tnxomg hgp tuong tac cong ggp, vai tro ciia cac alen troi la ngang nhau
dodosir bieu hien kieu hinhtuy thugc vao so lugng gentrgi c6trong moi kieu gen.
- Khi dcfi bo me c6 nhieu kieu gen khac nhau thi tien hanh timgiao tudo the he
b6me do sinh ra, sau do lap bang dl timti le kilu hinh.
B. CAG DANG BAI TAP VE XAC SUAT TRONG TUdNG TAC GEN
1. Cac bai tap tinh xac suat ve kieu hinh

Cdch giai: Khi bai toan yeu cau tinh xac suat ve mot kieu hinh nao do thi can
phai tien hanh theo 2 buoc.
Buac 1: Xac dinh kieu gen cua b6 me va \\k so d6 lai de timti le cua loai kieu
hinh can tinh xac suk.
Buac 2: Sic dung toan t6 hgp dStinh xac sudt
Bai 1: d mot loai thirc vat, tinhtrang mauhoa do2 capgen Aa va Bbnamtren 2 cap
NST khac nhau quy dinh. Khi trong kieu gen c6 ca Ava Bthi quy dinh hoa do;
cac truong hgp con lai c6hoa trang. C) phep lai AaBb xAaBb dugc Fj. Lay ngau
nhien 1 catheFi, xac suat de thudugc cathe c6kieuhinhhoa dolabao nhieu?
Hu&ng dan giai:
Buac 1: Xac dinh ti le ciia loai kieu hinh hoa do a Fi.
- Tinhtrang mau hoa di truyen theo quy luat tuong tac bo sung loai c6ti le:
9 do : 7 trang.
-Saddlai: AaBb xAaBb =(Aa xAa)(Bb x Bb)
Aa X Aa->doicon c6 3A-; laa.
Bb X Bb doi con c6 3B-; Ibb.
45
Dai Fi CO ti le 9A-B-; 3A-bb; 3aaB-; laabb.

Do khi CO ca A va B thi c6 hoa do, cac tnrong hgrp con lai c6 hoa trSng cho nen
doi con CO ti le kieu hinh la
>
9cayhoad6(9A-B-)
7 cay hoatrang (3A-bb, 3aaB-, laabb).
9
-> CJ doi F], cay c6 kieu hinh hoa do chiem ti le = .
16
Lay ngau nhien 1 cay a Fi thi xac suat thu duoc cay hoa do chinh la 9
16
Bai 2: CJ mot loai thirc vat, gen B quy dinh hoa do troi hoan toan so vai b quy
dinh hoa h6ng. Gen A kim ham sir bieu hien cua gen B va b nen hoa c6 mau
trang, gen a khong c6 boat tinh nay, hai cap gen nam tren 2 cap NST khac
nhau. Cho cay di hap ve 2 cap gen noi tren tir thu phan duac Fi. Lay ngau
nhien 1 ca t h i Fi, xac suit dk thu dugc ca t h i c6 kieu hinh hoa do la bao nhieu?
Hu&ng dan giai:
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai k i l u hinh hoa do a Fi.
- Tinh trang mau hoa di truyen theo quy luat tuang tac at chl, gen troi at gen
khong alen vai no.
- Cay di hop 2 cap gen c6 kieu gen la AaBb.
AaBb x AaBb = (Aa x Aa)(Bb x Bb)
Sa d6 lai:
Aa X Aa -> dai con c6 3 A - ; laa.
Bb X Bb -> dai con c6 3 B - ; Ibb.
Deri Fi CO ti le 9A-B-; 3A-bb; 3aaB-; laabb.
Do A at che su bieu hien cua gen B va b cho nen cac kieu gen A-B-, A-bb dSu
cho kieu hinh hoa trang.
Dai con c6 ti le kieu hinh
12 hoa t r ^ g (9A-B- va 3 A-bb),
3 hoa do (3aaB-),
1 hoa hong (laabb).
3
O doi Fi, cay c6 kieu hinh hoa do chiem ti le = .
16
Buac 2: Su dung toan to hap de tinh xac suat
Lay ngau nhien 1 cay a Fi tM xac suat thu dugc cay hoa do chinh la 3
16
Bai 3: O mot loai thirc vat, tinh trang chieu cao than do 2 cap gen Aa va Bb nam
tren 2 cap NST khac nhau quy dinh. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi quy
dinh cay than cao; cac truang hop con lai quy dinh than thip. Cl phep lai
AaBb X AaBb dugc Fi. L i y ngau nhien 2 ca t h i Fi, xac suit d l trong 2 ca t h i
nay chi c6 1 ca the c6 kieu hinh than cao la bao nhieu?
46
Huang dan giai:

Buac 1: Xac dinh ti le cua loai kieu hinh cay than cao va cay than thap a Fi.
- Tinh trang chieu cao cay di truyen theo quy luat tuong tac bo sung loai c6 ti
le 9 cao : 7 thap.
-Saddlai:
Aa X Aa -> doi con c6 3 A - ; laa.
Bb X Bb ^ doi con c6 3 B - ; Ibb.
Doi F, CO ti le 9A-B-; 3A-bb; 3aaB-; laabb.
Do khi CO ca A va B thi c6 cay cao, cac tnromg hop con lai c6 cay thip cho nen
doi con CO ti .le kieu hinh la
9 cay than cao (9A-B-)
7 cay than thdp (3A-bb, 3aaB-, laabb).
9
'
'
7
^ O doi Fi, cay than cao chiem ti le = , cay than thap chiem ti le
16
"
"16
Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suk

Lay ngau nhien 2 cay d Fi thi xac suat thu duac 1 cay than cao la
^ , 9
'
16
2x9x7
126
16
16x16
256
Bai 4: CJ ngo, tinh trang chieu cao do 2 cap gen Aa va Bb nSm tren 2 cap NST
khac nhau tuong tac theo kieu cong gop, trong do cu c6 moi gen troi lam cho
cay cao them 20 cm. Lay hat phan cua cay cao nhat (c6 chieu cao 210 cm) thu
phan cho cay thap nhat dugc Fi, cho Fi tir thu phan duac F2. Lay ngau nhien 1
cay a F2, xac suat de thu dugc cay c6 dp cao 190cm la bao nhieu?
Huang dan giai
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai kieu hinh cay than cao 190 cm a F2.
- Cay cao nhat c6 kieu gen AABB cao 210 cm.
- Cay thap nhat c6 kieu gen aabb c6 do cao = 210 c m - 4 x 20 = 130 cm.
So d6 lai: AABB
x
aabb
FI:
AaBb
F| x Fi
AaBb x
AaBb.
- Loai cay cao 190 cm la loai cay c6 3 alen troi va 1 alen Ian.
4
1
- Loai ca the c6 3 alen troi c6 ti le = -7- = = .
2'
16
4
- Loai cay cao 190 cm c6 ti le = - .
4
Buac 2: Sii dung toan to hop de tinh xac suat

47
Lay ngau nhien 1 cay a F2, xac suat de thu duac cay c6 do cao 190 cm la = .
4
Bai 5: O mot loai thuc vat, tinh trang khoi lugmg qua do 4 cap gen di truyen theo
kieu tucmg tac cong gop, trong do cu c6 them 1 alen troi se lam cho qua nang
them 20g, cay d6ng hop gen Ian aabbddee c6 qua nang 150g. hiy hat phdn cua
cay CO qua nang nhat thu phan cho cay c6 qua nhe nhat duac Fi, cho Fi giao
phan ngau nhien duac F2. Lay ngau nhien 5 cay a F2, xac sudt dk thu dugc 3
cay CO khoi luong qua 21 Og la bao nhieu? Biet rang cac cap gen di truyen phan
li doc lap vai nhau.
Huang dan gidi
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai cay c6 qua nang 210g a F2.
Sa d6 lai: AABBDDEE
x aabbddee
Fi:
AaBbDdEe
Fi X Fi AaBbDdEe
x AaBbDdEe.
- Loai cay c6 qua nang 210g la loai cay c6 3 alen troi va 5 alen Ian.
Cl _ 56
7
- Loai ca the c6 3 alen troi c6 ti le =
2'
256 32
7_
7
-> Loai cay c6 qua nSng 210g c6 ti 1? = 32
; Loai cay khong c6 qua nang 210g
,
, 7
25
CO ti le = 1
=
32 32
Lay ngau nhien 5 cay a F2, xac suat de thu dugc 3 cay c6 qua nang 210g la
= CSK^)'K^)'= ' " " ^ ^ ' f =

=0,027.
' 32
32
32'
33554432
Bai 6: CJ mot loai thuc vat, de tao thanh mau do ciia hoa c6 sir tac dong cua hai
Gen B
gen A va B theo sa d6: Gen A
enzimA
Chat trang 1.
Chat trang 2.
enzimB
Chat do.
Gen a va b khong c6 boat tinh, hai cap gen nam tren hai cap NST khac nhau.
Cho cay hoa trang lai voi cay hoa trang dugc Fi dong loat hoa do. Cho Fi tir thu
phan dugc F2. Lay ngau nhien 2 cay a F2. Xac suit de trong 2 cay chi c6 1 cay hoa
do la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai kieu hinh hoa do, hoa tring a F2.
48
- Nhin vao so do ta suy ra ducrc tinh trang d i truyen theo quy luat tuong tac b6
sung. Kh i trong kieu gen c6 A va B thi c6 hoa do
Khi thieu gen A hoac thieu B hoac thieu ca hai gen thi c6 hoa trSng.
- Kh i cho cay hoa trdng lai voi cay hoa trSng dugc Fi d6ng loat hoa do
-> Bo me thuan chung va Fi c6 kikn gen d i hop ve ca 2 cap gen
-> Kieu gen cua Fi la AaBb
Fi tir thu p h 4n , ta c6: AaBb
x
AaBb
Dai F2 CO t i le k i l u hin h 9A- B9 Hoa do
3A-b b ^
3aaBlaabb
7 Hoa trang
Ti le kieu h in h a F2 la 9 cay hoa do : 7 cay hoa t r in g.

9
'
'
-> O F2, cay hoa do chiem t i le = , cay hoa trang chiem t i le =

16
16
Buac 2: Tin h xac suat

Lay ngau nhien 2 cay a F2. Xac suat de trong 2 cay ch i c6 1 cay hoa do la
9
7
2x9x7
126
63
^
C'xX =
=
=
==0,49.
16 16
16x16 256 128
Bai 7: Cho ca the hoa do lai vo i ca t h i hoa trSng, Fi dong loat hoa trSng. Cho Fi
tir thu phan t h i d oi F2 c6 t i le: 7 5 % hoa t r in g, 18,75 hoa do, 6,25% hoa vang.
Cho cay Fi lai phan t ich , th u dugc d oi Fb. Lky ngau nhien 3 ca the a doi Fb.
Xac suat de trong 3 ca the nay ch i c6 1 cay hoa trang la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:

Buac 1: Tim t i le cua cay hoa trang o d oi Fb.
- Doi F2 CO t i le 7 5 % hoa trSng : 18,75 hoa do : 6,25%) hoa vang = 1 2 : 3 : 1
Tin h trang mau hoa d i truydn theo quy luat tuomg tac at chd.
- Quy uac : A- B- 1 quy dinh hoa trSng
A- b b .
aaB- } quy din h hoa do
aabb } quy din h hoa vang
So d Sla i: P.
AAbb
x aaBB
F,:
AaBb
Fi lai phan tich : AaBb x aabb
Doi con CO lAaBb , lAab b , laaBb, laabb.
Ti le kieu hinh doi con la 2 cay hoa trang : 1 cay hoa do : 1 cay hoa vang.
-> CJ doi con cua phep lai phan tich , cay hoa t r in g chiSm t i 1? = = 0 , 5 .
4
49
Cay CO hoa khong trang chiem ti le = 1 - 0,5 = 0,5.

Buac 2: Su dung toan to hap de tinh xac suat.
hiy ngau nhien 3 ca thk a doi Fb. Xac suit de trong 3 ca t h l nay chi c6 1 cay
hoa tring la = C^ x 0,5 x (0,5)' = 0,375.
2. Cac bai tap tinh xac suat ve kieu kieu gen
Cdch gidi: Can phai tiSn hanh theo 2 buac
Buac 1: Tim ti le cua kiku gen can tinh xac suit
Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat.
Bai 1: Cho cay hoa do tu thu phan, thu duac doi Fi c6 ti le kieu hinh 9 cay hoa do :
7 cay hoa trang. L i y ngau nhien 2 cay hoa do a Fi. Xac suit dk thu dugrc 2 cay
thuan chung la bao nhieu?
Huang dan gidi
Buac 1: Tim ti le thuan chung trong so cac cay hoa do
- Doi Fi CO ti le kiSu hinh 9 : 7 chung to tinh trang di truySn theo quy luat
tucmg tac bo sung.
- Quy uac : A - B quy dinh hoa do
A-bbl
aaB- > quy dinh hoa trang
aabb _
- Dai Fi CO ti le 9 : 7 chung to cay hoa do Fi c6 cac kieu gen vol ti le la
l A A B B , 2AaBB, 2AABb, 4AaBb. Trong do chi c6 kiku gen AABB la kiku gen
thuan chung.
CJ cay hoa do Fi, cay thuin chung chiSm ti le = ^
Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suit.
Lay ngau nhien 2 cay hoa do a Fi, xac suat de thu duac 2 cay thuin chung la
9
81
Bai 2: Cho cay than cao lai phan tich, thu dugc dai con c6 ti le kiku hinh 1 cay
than cao : 3 cay than thap. Lay ngau nhien 3 cay than thip a doi con. Xac suit
de trong 3 cay nay chi c6 1 cay thuin chung la bao nhieu?
Huang dan gidi
Buac 1: Tim ti le thuan chung trong s6 cac cay than thip
- Lai phan tich ma doi con c6 ti le kiku hinh 1 : 3 chung to tinh trang di truySn
theo quy \uX tuong tac bo sung.
- Quy uac : A - B quy dinh than cao
A-bb^
aaB- ^ quy dinh than thap
aabb
50
- Cay than thap a dai con (cua phep lai phan tich) c6 cac k i l u gen vod ti le la
lAabb, laaBb, laabb. Trong do chi c6 k i l u gen aabb la k i l u gen thuan chung.
-> d cay than thSp cua dai con, cay thuSn chung chiSm t i le = ^ ; Cay khong
1
2
thuan chung chiem t i le = 1 - - = .
Lay ngau nhien 3 cay than thap a dai con, xac suit dk trong 3 cay nay chi c6 1
cay thu&i chung la = C\x-><(-f
'
= l ! ^ = 1 ^^0,44.
3x9
Khi bai toan yeu cau trong 3 cay chi c6 1 cay thuan chung thi c6 nghia la 2
cay con lai phai khong thuan chung.
Bai 3: Cho cay c6 hoa mau vang lai voi cay hoa mau vang, dai Fi c6 ti le kieu
hinh 56,25% cay hoa vang; 43,75% cay hoa trdng. Liy ngau nhien 2 cay hoa
trang a Fi. Xac suat de thu dugc it nhSt 1 cay thuAn chung la bao nhieu?
Huang dan giai:
Bum 1: Tim ti le cua cay thuan chung trong so cac cay hoa tring a Fi.
- Dai con c6 ti le 56,25%) cay cho hoa vang; 43,75%) cay hoa trSng = 9 : 7
-> Tinh trang di truyen theo quy luat tuang tac bo sung.
- Quy uac : A-Bquy dinh hoa vang
A-bb-|
aaB- Y quy dinh hoa t r ^ g
aabb ^
Kieu gen ciia bo me la AaBb x AaBb.

- Cay hoa trang a Fi gom c6 lAAbb, 2Aabb, laaBB, 2aaBb, laabb. Trong do
cay thuan chung gom c6 3 cay la 1 AAbb, laaBB, laabb.
-> C5 dai F], trong so cac cay hoa trang, cay thuSn chung chilm ti le = y ; cay
3
khong thuan chung chiem ti le = 1 - y = - .

Buac 2: Six dung toaii to hap d l tinh xac suSt.
- Lay ngau nhien 2 cay hoa trSng, xac suat dk ca 2 cay dhu khong thuan chung la
7
49
Xac suat de c6 it nhat 1 cay thuin chung = 1 - xac sudt dk ca 2 cay khong
16
33
thuan chung = 1
= ~ 0,67.
^
49
49
51
Khi bo me deu c6 kieu gen di hpp thi o" dM con, ca the mang kieu gen dong
hop CO he so 1, ca the mang kieu gen di hop 1 cap gen h^ so 2, di hgp 2 cap
gen thi he so 4, di hop 3 cap gen thi hg so 8.
Bai 4: C5 mot loai thuc vat, tinh trang chidu cao cay do 4 cap gen di truySn theo
k i l u tuomg tac cong gop, trong do cii c6 them mot alen troi se lam cho cay cao
them 20cm, cay d6ng hop gen Ian aabbddee c6 do cao 120cm. Liy hat phan
cua cay cao nhat thu phan cho cay thap nhat dugc Fi, cho Fi giao phan ngau
nhien dugc F2. LSy nglu nhien 2 cay c6 do cao 160cm a F2, xac suat de trong 2
cay nay chi c6 1 cay thuan chung la bao nhieu? Biet rang cac cap gen di truyen
phan li doc lap voi nhau.
Huong dan giai
Bu&c 1: Xac dinh ti le cua cay thuSn chung trong s6 cac cay cao 160 cm a F2.
So d6 lai: AABBDDEE
x aabbddee
Fi:
AaBbDdEe
Fi X Fi AaBbDdEe
x AaBbDdEe.
- Loai cay cao 160 cm la loai cay c6 2 alen troi va 5 alen Ian.
- Loai ca the c6 2 alen troi c6 so to hop = Cg = 28.
- Loai ca t h i c6 2 alen troi va thuAn chung gom c6 4 kieu gen la lAAbbddee,
laaBBddee, laabbDDee, laabbddEE.
4
1
- Trong so cac ca the c6 do cao 160 cm, cay thuan chung c6 ti le = = - .
,
28
7
Cay khong thuan chung chiem ti le = 1 - ^ = ^ .
Buac 2: Su dung toan t6 hop d l tinh xac suit
Liy ngau nhien 2 cay c6 do cao 160 cm a F2, xac suat de trong 2 cay nay chi c6 1
^
, 1 6
2x1x6
12
cay thuan chung la = C ' x - x - =

= -0,24.
^
^
' 7 7
7x7
49
Bai 5: CJ mot loai thirc vat, gen B nSm tren NST s6 1 quy dinh hoa do trgi hoan
toan so voi b quy dinh hoa h6ng. Gen A nSm tren NST so 3 kim ham sir bieu
hien cua gen B va b nen hoa c6 mau tring. gen a khong c6 boat tinh nay. Cho
cay di hgp vk 2 cap gen tir thu phdn dugc Fi. Lay ngau nhien 3 cay hoa trang a
Fi, xac suit dk thu dugc 1 cay thudn chung la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim t i le cua cay thuSn chiing trong s6 cac cay hoa trang a Fi.
- Tinh trang do 2 cap gen quy dinh va di truygn theo quy luat tuomg tac at che.
- Quy uac: A-B- -| quy dinh hoa trang
A-bb
52
aaB- } quy dinh hoa do

aabb } quy dinh hoa hong
Cho cay di hop \h 2 cap gen tu thy phan dugc Fi
AaBb X AaBb
doi con CO 3 loai kiki hinh, trong do kiku hinh hoa tr^ng g6m c6 cac kieu gen la:
1 AABB + 2AABb + 2AaBB + 4AaBb + lAAbb + 2Aabb = 12
Cay hoa tring thuSn chung gom c6 1 AABB + 1 AAbb.
2
1
Trong so cac cay hoa trang 6 doi Fi, cay thuan chung c6 t i le = =
12 6
Cay khong thuan chung chiem ti le = 1 - =
6
Buac 2: Su dung toan t6 hop de tinh xac suit.

Lay ngau nhien 3 cay hoa trang a Fi, xac suat de thu dugc 1 cay thuan chung la
' 6
6
6x6'
216
Bai 6: CJ mot loai thuc vat, tinh trang kh6i luang qua do 3 cap gen nam tren 3 cap
NST khac nhau tuong tac cong gop, trong do cii c6 moi gen troi thi qua nang
them 10 gam. Qua c6 khoi lugng nhe nhat la 80 gam. Cho cay c6 qua nang nhat lai
voi cay c6 qua nhe nhat dugc Fi, cho Fi tu thu phin thu dugc F2. Lay ngau nhien 3
cay a F2, xac su^t d l thu dugc 1 cay c6 qua nang 130 gam la bao nhieu?
Huang dan giai:

d 2, cay CO qua 130g chiSm ti le =
= = 9,375%.
2'
64
3. Cac
tap Khi
xac suat
khi yeu
bo me
nhieu
khac
nhau
Cdchbai
gidi:
bai toan
cauc6tinh
xac kieu
suat gen
ve mot
kieu
hinh nao do thi can
phai tien hanh theo 3 buac.
Buac 1: Xac dinh k i l u gen ciia cac ca the b6 me va vi^t sa d6 lai.
Buac 2: Xac dinh kieu gen cua bo me va viet sa do lai de tim ti le cua loai kieu
hinh can tinh xac suit.
Bai 1: CJ mot loai thuc vat, tinh trang chieu cao cay do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2
cap NST khac nhau quy dinh. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi quy dinh than
cao; cac truong hgp con lai quy dinh than thap. O phep lai AaBb x AaBb dugc Fi.
Cho tat ca cac cay than cao a Fi giao phan ngau nhien thu dugc F2. Lay ngau
nhien 1 cay a F2, xac suat de thu dugc cay than cao la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai kieu hinh than cao 0 F2.
53
- Tinh trang chieu cao than di truyen theo quy luat tuooig tac bo sung loai c6 ti
1? 9 cao : 7 thap.
- So d6 lai: AaBb x AaBb = (Aa x Aa)(Bb x Bb)
Aa X Aa -> doi con c6 3A-; laa.
Bb X Bb ^ doi con c6 3B-; Ibb.
Doi Fi CO ti le 9A-B-; 3A-bb; 3aaB-; laabb.
- Do khi CO ca A va B thi c6 than cao, cac truong hop con lai c6 than thip cho
nen dai con c6 ti 1? kilu hinh la
9caythancao(9A-B-)
7 cay than thdp (3A-bb, 3aaB-, laabb).
- Cay than cao a doi Fi g6m cac kiku gen voi ti le la lAABB, 2AaBB, 2AABb,
4AaBb = - AABB, - AaBB, - AABb, - AaBb.
9
9
9
9
- Khi cho tdt ca cac cay than cao a Fi giao phan ngau nhien thi se c6 rdt nhigu phep
lai, vi vay neu viet cac phep lai thi se mat rat nhieu thai gian va de sai sot. Do vay, each
tot nhat la viet giao tu cua tit ca cac ca the, sau do lap mot sa d6 lai chung (vi ban chit
cua giao phoi la do cac giao tir k^t hop voi nhau).
- Cac loai giao tu do cac cay than cao Fi sinh ra la
Kieu gen
-AABB
9
-AABb
9
-AaBB
9
-AaBb
9
IAB
Giao tu
9
lAb
9
iAb,
iaB
9
lab
9
Vay tat ca cac cay than cao a Fi noi tren se cho 4 loai giao tu voi ti IS la
- AB, - Ab, - aB, - ab ~ 4AB, 2Ab, 2aB, lab.
9
9
9
9
- Lap bang de xac dinh cac loai t6 hop kieu gen d doi con
~
4AB
16AABB
8AABb
8AaBB
4AaBb
^~
4AB
2Ab
2aB
lab
2Ab
8AABb
4Aabb
4AaBb
2Aabb
2aB
SAaBB
4AaBb
4aaBB
2aaBb
lab
4AaBb
2Aabb
2aaBb
laabb
54
Kiku hinh a doi F2: 64 cay than cao (16 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 4 + 4 +4)

17 cay than thap
64
^ O dcri F2, cay than cao c6 ti le = .
81
BtC&c 2: Su dung toan to hgrp de tinh xac suat
64
Lay ngau nhien 1 cay 0 F2 thi xac suat thu dugc cay than cao la
81
Bai 2: CJ mot loai thirc vat, tinh trang chi6u cao than do 2 cap gen Aa va Bb nam
dinh cay qua do; cac truong hop con lai quy dinh cay qua vang. Cho cay di hop
ve 2 cap gen lai voi nhau dugc Fi. Cho t^t ca cac cay qua vang a Fi giao phin
ngau nhien dugc F2. Lay ngau nhien 1 ca the F2, xac suat de thu dugc ca the c6
kieu hinh qua do la bao nhieu?
Huong dan giai:
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai k i l u hinh qua do va qua vang 0 F2.
- Tinh trang mau sac qua di truyen theo quy luat tuong tac b6 sung loai c6 t i le
9 do: 7 vang.
d dai Fi, cay qua vang c6 cac kieu gen voi t i le la lAabb, 2Aabb, laaBB,
2aaBb, laabb = - AAbb, - Aabb, - aaBB, - aaBb, - aabb.
7
7
7
7
7
- Cac loai giao tu do cac cay qua vang F| sinh ra la
Kieu gen
- A a b b - A a b b l a a R B -aaBb laabb
7
7
7
7
7
iAb
7
Âb,
iaB
7
Giao tu
iaB,
lab
7
lab
lab
7
7
Vay tat ca cac cay qua vang a Fi noi tren se cho 3 loai giao tu voi ti le la
- Ab, - aB, -ab~ 2Ab, 2aB, Sab.
7
7
7
- Lap bang de xac dinh cac loai t6 hgp kilu gen a doi con
2aB
2Ab
Sab
2Ab
4Aabb
6Aabb
4AaBb
2aB
4AaBb
4aaBB
6aaBb
3ab
6Aabb
9aabb
6aaBb
55
Kieu hinh a d o i F2:

8 cay qua do; 41 cay qua vang.
->
8
d o i F2, cay qua do c6 ti le = 49
Buac 2: Sic dung toan t6 ho p dk tinh xac sudt

Lay ngau nhien 1 cay a F2 thi xac suat thu dugc cay qua do la
8
49
Bai 3: O mot lo ai thuc vat, de tao thanh mau do cua hoa c6 su tac dong cua hai
gen A va B theo so d6:
enzim B
enzim A
Gen B
Gen A
Chat trang 1
Chat tring 2
Chdt do ^ Hoa mau do.
Gen a va b khong c6 hoat tinh, hai cap gen nam tren hai cap NST khac nhau. Cho
phep lai A aBb x A abb dugc Fi . Lay ngau nhien 1 cay hoa do Fi dem lai phan tich
dugc Fb. Lay ngau nhien 1 cay a Fb. Xac suat de dugc cay hoa do la bao nhieu?
Huang dan gidi:

Buac 1: Xac dinh ti le cua loai k i l u hinh hoa do, hoa trSng a Fb.
- N hin vao so do ta suy ra dugc tinh trang d i truyen theo quy luat tuomg tac b6
sung kieu 9 do : 7 trang.
A aBb
- Sa d d l a i :
A abb = (A a x A a)(Bb x bb)
D ai F2 CO ti le kieu hinh 3 A - B3 hoa do

3A -bb 1
laaB- > 5 hoa trang
laabb
Ti le kieu hinh a Fi la 3 cay hoa do : 5 cay hoa trSng.
1
2
- cay hoa do Fi g o m c6 cac kieu gen la 1 A A Bb , 2A aBb = - A A Bb , - AaBb.
- Lay ngau nhien 1 cay hoa do Fi thi se dugc cay A A BB hoac dugc cay A aBb
1
2
v o i ti le xac suat = - A A Bb hoac A aBb.
3
3
- Cho cay hoa do dugc lay lai phan tich thi ta c6 2 truong hgp.
1
2
- A A Bb X aabb hoac A aBb x aabb.
3
3
De don gian, chiing ta xem xet chung giong nhu cho tdt ca cac cay hoa do a Fj lai
1
2
phan tich. Cac cay hoa do Fi c6 - A A Bb hoac - A aBb nen giao tu la
3
3
56
Kieu gen
-AABb
3
-AaBb
3
IAB .
7AB,
iAb
6
7Ab,
6
Giao tu
iab
6
Vay tat ca cac cay hoa do a F i noi tren se cho 4 loai giao tu voi ti le la
- A B , - A b , - a B , - a b ~ 2 A B , 2 A b , laB, lab.
6
6
6
6
- Lap bang de xac dinh cac loai to hop kieu gen a doi con
lab
2AB
2AaBb
2Ab
2Aabb
laB
laaBb
lab
laabb
Ti le kieu hinh a doi Fb la

2 cay hoa do, 4 cay hoa tring = 1 cay hoa do, 2 cay hoa tring
-> d Fb , cay hoa do chiem ti le =
Budfc 2: Tinh xac suat
Lay ngau nhien 1 cay 0 Fb. Xac suat de dugc cay hoa do la
d doi F i , neu lay ngau nhien 1 ca the hoa do dem lai thi ket qua tuong tunhtr trircmg hop cho tat ca cac cay hoa do Fi dem lai.
Bai 4: CJ mot loai dong vat, cho ca the long trang lai voi ca the long do dugc F j
dong loat long trang. Cho F i giao phoi ngau nhien thi doi F2 c6 ti le: 13 ca the
long trang, 3 ca the long do. Lay ngau nhien 2 ca the long do F2 cho giao phoi
voi nhau, thu dugc doi F3. Lay ngau nhien 1 ca the a doi F 3 , xac suat de thu
dugc ca the long trang la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim ti le kieu hinh a doi F3.
- Doi F2 CO ti le 13 : 3 -> Tinh trang di truyen theo quy luat tuomg tac at che.
-Quyuoc:
A-B-'
A-bb quy dinh long trang
aabb ^
aaB-} quy dinh long do
57
- Sa d6 l a i : P. AAbb
x
aaBB
Fi:
AaBb
- F i giao ph6i ngau nhien: AaBb x AaBb
Dai F 2 CO t i le 13 con long trang : 3 con long do.
1
2
- Con long do F 2 gom cac kieu gen laaBB, 2aaBb = - aaBB hoac aaBb.
- Lay ngau nhien 2 con long do F2 cho giao phoi ngau nhien thi se c6 ket qua doi F3
giong nhu truomg hop cho tdt ca cac ca thl long do F2 giao ph6i ngau nhien.
1
2
- Giao tur cua - aaBB, aaBb la
3
3
Kieu gen
Giao tu
iae.
iaB
-aaBb
3
-aaRB
3
3
lab
3
- Cac ca thk long do F 2 cho 2 loai giao tu la aB, - ab = 2aB, 1 ab.

- Lay 2 ca the long do F 2 cho giao phoi ngau nhien, ta duac bang sau:
2aaBb
lab
2aaBb
4aaBB
2aB
lab
2aB
laabb
Doi F3 CO t i le k i l u hinh 8 do : 1 trSng.

-> Ca the long trang c6 ti le = ^
HS CO the khong lap bang ma lam tit bling each ca the long trgng (aabb)
.
1 .
ti le = - ab
3
CO
1 . 1
ab
=
3
Buac 2: Su dung toan t6 hop dk tinh xac suit.

Lay ngau nhien 1 ca the a doi F 3 , xac suit dk thu duac ca thk long tring 1^ = ~
Bai 5: CJ mot loai thirc vat, khi cho cay than cao tu thu phin thu duac F i c6 ti le
kieu hinh gom 56,25% cay than cao, 43,75% cay than thip. Cho t i t ca cac cay
than thap F i giao phoi ngau nhien dugc F 2 . Liy ngau nhien 1 ca thk than thip a
F 2 , xac suat de thu dugc cay thuin chiing la bao nhieu?
58
Huong dan gidi:

Buac 1: Xac dinh ti le ca the thuan chung trong so cac cay than thap d F2.
- Dai Fi CO ti le 56,25% cay than cao : 43,75% cay than thSp = 9 : 7 ^ Tinh
trang di truyen theo quy luat tuang tac bo sung.
- Quy uac: A-B- quy dinh than cao
A-bbaaBquy dinh than thap
aabb
- Cay than thap a dai Fi gom cac kieu gen vai ti le la lAAbb, 2Aabb, laaBB,
1
2
1
2
1
2aaBb, laabb = AAbb, Aabb, aaBB, - aaBb, aabb.
7
7
7
7
7
- Khi cho tk ca cac cay than thap Fi giao phan ngau nhien thi se c6 rdt nhiSu phep
lai, vi vay neu viet cac phep lai thi se mk rk nhiû thai gian va de sai sot. Do vay, each
tot nhat la viet giao tu cua tat ca cac ca the, sau do lap mot sa d6 lai chung (vi ban chk
cua giao phoi la do cac giao tu kk hop vai nhau).
- Cac loai giao tu do cac cay than thdp Fi sinh ra la
Kieu gen
-Aabb
7
-Aabb
7
iAb
7
Giao tu
-aaBB
7
-aaBb
7
iaB
7
iaB,
aabb
7
lab
iab
iab
7
7
7
Vay tat ca cac cay than thap a Fi noi tren se cho 3 loai giao tu vai t i le la
I I
Ab,
aB, ^ ab = 2Ab, 2aB, 3ab.
- Lap bang de xac dinh cac loai to hop kilu gen a doi con
2Ab
2aB
3ab
2Ab
4AAbb
4AaBb
6Aabb
2aB
4AaBb
4aaBB
6aaBb
3ab
6Aabb
6aaBb
9aabb
Kiku hinh a doi F2: 8 cay than cao; 41 cay than thip.
- Cay than thkp a F2 gom c6 cac kieu gen vai ti le la 4AAbb, 12Aabb, 4aaBB,
12aaBb, 9aabb = AAbb,
49 aabb
49 Aabb,
49 aaBB,
49 aaBb,
49
59
Trong so cac cay than thSp a doi F2, cay thuin chung la AAbb, aaBB va
49
49
9
4
4
9
17
aabb c6 ti le = + + = ;
49
49 49 49 49
Buac 2: Su dung toan t6 hop d^ tinh xac sudt
hiy ngau nhien 1 ca the than thap a F2, xac suat de thu dugc cay thudn chung
Bai 6: CJ mot loai thuc vat, tinh trang chieu cao than do 2 cap gen Aa va Bb nam
dinh cay than cao; cac truong hgp con lai quy dinh than thap. Cho cay di hgp
ve 2 cap gen lai voi nhau dugc Fi. Cho tat ca cac cay than cao a Fi lai phan
tich dugc Fb. Lay ngau nhien 1 ca the Fb, xac suat de trong Fb thu dugc ca thI
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh ti le cay thudn chung trong so cac cay cay a Fb.
le 9 cao : 7 thap.
C) doi Fi, cay than cao
- Cay than cao 0 doi Fi g6m cac kieu gen voi ti le la lAABB, 2AaBB, 2AABb,
9
9
9
9
Kieu gen
-AABB
9
-AABb
9
-AaBB
9
-AaBb
9
IAB
Giao tu
9
lAb
9
iAb,
laB
9
lab
9
Vay tat ca cac cay than cao a Fi noi tren se cho 4 loai giao tu voi ti le la
4
2
2
1
- AB, - Ab, - aB, - a b ~ 4AB, 2Ab, 2aB, lab.
9
9
9
9
60
- Cho tk ca cac cay than cao Fi lai phan tich, lap bang d l xac dinh cac loai t6 hgp
kilu gen a doi con
lab
4AB
4AaBb
2aB
2aaBb
2Ab
2Aabb
lab
laabb
Kieu hinh a doi F2 :4 cay than cao; 5 cay than thap.

Cay t h u ^ chung a Fb g6m c6 1 cay aabb -> Ti le cay thuan chiiiig 0 Fb la ^
Btcac 2: Six dung toan t6 hop
tinh xac suat
hiy ngau nhien 1 ca t h i Fb, xac suit de thu duac ca the thuan chung la ^
Bai 7: d mot loai dong vat, dk tao thanh mau long do c6 sir tac dong cua hai gen
A va B theo so do:
Gen A
Gen B
i
enzim A
Chat trSng 1
enzim B
Chat trang 2
> Chat do -> long mau do.
Gen a va b khong c6 hoat tinh, hai cap gen nam tren hai cap NST khac nhau.
Cho ca thk long do di hop 2 cap gen giao ph6i vai nhau ducrc Fi. L i y ngau nhien 2
ca thk long do Fi cho giao ph6i vai nhau duac F2. hiy ngau nhien 1 ca the a F2.
Xac suit dk dugc ca the long do thuan chung la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:
Bttac 1: Xac dinh ti le cua ca the long do thuan chung 0 F2.
- Nhin vao so d6 ta suy ra dugc tinh trang di truyen theo quy luat tuang tac bo
sung kieu 9 do : 7 trang.
-Saddlai:
Dai F2 CO t i le k i l u hinh 9A-B- 9 long do
3A-bb -|
3aaB- > 1 long trang
laabb - Ca the long do Fi gom c6 cac kieu gen la
1 AABB, 2AaBB, 2AABb, 4AaBb = ^ AABB, | AaBB, | AABb, ^ AaBb.
- La y ngau nhien 2 ca th^ long do Fi cho giao ph6i ngau nhien thi gidng nhu
trucmg hgp cho tat ca cac ca the long do Fi giao phoi ngau nhien
- Cac loai giao tu do cac ca the long do Fi sinh ra la
61
Kiû gen
-AABB
9
IAB
Giao tu
-AABb
9
>^
-AaBB
9
4
-AaBb
9
-AB,
9
lAb
9
iAb,
laB
9
^-
iab
9
Vay tat ca cac ca the long do a F i noi tren se cho 4 loai giao tu voi ti le la
- AB, - Ab, - aB, -ab ~ 4AB, 2Ab, 2aB, lab.
9
9
9
9
- Lap bang de xac dinh cac loai t6 hop kieu gen a doi con
4AB
2Ab
2aB
lab
4AB
16AABB
8AABb
8AaBB
4AaBb
2Ab
8AABb
4Aabb
4AaBb
2Aabb
2aB
8AaBB
4AaBb
4aaBB
2aaBb
lab
4AaBb
2Aabb
2aaBb
laabb
Ti le kieu hinh a doi F2 la 64 ca thS long do; 17 ca the long trSng

- CJ F2, Cay hoa do thuan chung c6 kieu gen 16AABB chigm ti le =
16
81

Liy ngau nhien 1 ca thk a F2. Xac suSt dk duac ca thI long do thuSn chung la
= 1^.0,2.
81
Bai 8: CJ mot loai dong vat, khi cho ca thk long do lai phan tich thi doi Fb c6 ti le
kieu hinh la 1 ca the long do : 3 ca thk long trSng. L^y ngau nhien 2 ca thk long
trang a doi Fb cho giao phoi ngau nhien dugc dai Fi. hiy ngau nhien 1 ca thS a
Fi, xac sut dk thu dugc 1 ca thk long tring la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim ti le ki6u hinh a dai Fi.
- Dai Fb CO ti le 1 : 3 ^ Tinh trang di truygn theo quy luat tuang tac b6 sung.
- Quy uac: A-B-} quy dinh long do
62
A-bb
aaB- quy dinh long trang
aabb
1
- O doi Fb, cd the long trang gom c6 lAabb, laaBb, laabb vol ti le = - Aabb,
âaBb, âabb.
- Lay ngau nhien 2 ca the long trang a doi Fb cho giao phoi ngau nhien thi
giong nhir truong hop cho cac ca the long trng a dai Fb giao ph6i ngau nhien.
- Giao tu cua - Aabb, - aaBb, - aabb la
3
3
3
Kieu gen
-Aabb
-aaBb
3
3
Giao tu
Âb,
6
^-
lab
lab
6
6
- Cac ca the long trang a Fb cho 3 loai giao tu la
-aabb
3
lab
3
- Ah, 1 aB, - ab = 1 Ab, laB, 4ab.

6
6
3
- Lay 2 ca the long trang a Fb cho giao ph6i ngau nhien, ta duac bang sau:
lAb
laB
lAb
lAAbb
lAaBb
laB
lAaBb
laaBB
4ab
4Aabb
4aaBb
Doi Fi CO ti le kieu hinh 2 long do : 34 long trang.
34
17
-> Ca the long trang chiem ti le
36
18
4ab
4Aabb
4aaBb
16aabb
HS CO the khong lap bang ma lam tat bang each ca the long do (A-B-) c6 ti
le = ^ A b X l a B + l a B X 1 Ab = . Sau do suy ra ti le ciia ca thi long
6
6
6
6
18
1
17
trang = 1 - ti le cua ca thi long do = 1
= .
^
18 18
BiCac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat.
, 17
Lay ngau nhien 1 ca the a Fi, xac suat de thu dugrc 1 ca the long trang la
18
63
Bai 12. C) mot loai dpng vat, gen A nam tren NST thuong quy dinh long do troi
hoan toan so vcri a quy dinh long trang. Kieu gen A A lam cho hop tu hi chet a
giai doan phoi. Cho cac ca the long do giao phoi tu do voi nhau duac Fi. Cho
Fi giao phoi ngau nhien voi nhau thu duac F2. Lay ngau nhien 1 ca the a 2,
xac suat de thu dupe ca the long do la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim ti le kieu hinh a dai F2.
- Ca the A A va ca the Aa dû c6 long do nhung vi A A bi ch^t a giai doan phoi
nen ca the long do chi c6 duy nhat 1 loai kieu gen la Aa.
-Soddlai:
P:
Aa x Aa
Ti le kieu gen ciia hop tu Fi: 1 AA : 2Aa : laa.
2
1
AA bi chet a giai doan phoi nen ti le kieu gen a doi Fi la 2Aa: laa = Aa: - aa
-> Giao tir cua Fi gom c6 A, a.
.
^
3
3
Cho Fi ngau phoi ta dupe F2
1 ,
-A
3
2
a
3
3
9
9
2
4
2 ,
a
-Aa
aa
3
9
9
1
4
4
Ti le kieu gen cua hop tu F2 la - A A : - Aa : - aa.
V i A A chet a giai doan phoi nen F2 con lai Aa va aa = ^
1
- Ca the long do chiem ti le = = 0,5
Buac 2: Su dung toan t6 hop de tinh xac suit.
suat de thu dupe ca the long do la 0,5 = 50%
the a F2, xac

C. Lay
BAIngau
TAPnhien
VAN1 ca
DUNG
1. Bai tap ty luan:

Bai 1. 6 mot loai thuc vat, tinh trang chieu cao than do 2 cap gen Aa va Bb nSm tren
2 cap NST khac nhau quy dinh. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi quy dinh cay
than cao; cac truong hop con lai quy dinh than thap. C) phep lai AaBb x AaBb
dupe F]. Lay ngau nhien 3 ca the Fi, xac suat de trong 3 ca the nay chi c6 1 ca the
CO kieu hinh than thap la bao nhieu?
64
Bai 2. C5 ngo, tinh trang chieu cao do 2 cap gen A a va Bb n i m tren 2 cap N S T
khac nhau tuong tac theo kieu cong gop, trong do cur c6 m 6 i gen trpi lam cho
cay cao them 20 cm. Lay hat phan cua cay cao nhat (c6 chieu cao 210 cm) thu
phan cho cay thap nhat dugc F i , cho Fi tir thu phan duac F2. hky ngau nhien 2
cay a Yj, xac suat de thu duac 1 cay c6 do cao 190 cm la bao nhieu?
Bai 3. Cho ca the hoa do lai v a i ca th6 hoa trSng, Fi dong loat hoa trSng. Cho Fi
tu thu phan thi doi F2 c6 t i le: 13 cay hoa t r i n g , 3 cay hoa do, 1 cay hoa vang.
Cho cay Fj lai phan tich, thu dugc doi Fb. Lay ngau nhien 2 ca the a doi Fb.
Xac suat de trong 2 ca the nay chi c6 1 cay hoa do la bao nhieu?
Bai 4. Cho cay c6 hoa mau vang lai v o i cay hoa mau vang, d o i Fi c6 t i le kiku
hinh 9 cay hoa vang; 7 cay hoa trang. Lay n g l u nhien 3 cay hoa vang a F i . Xac
suat de thu dugc ft nhat 1 cay thuan chung la bao nhieu?
Bai 5 . 0 mot loai thuc vat, tinh trang chieu cao cay do 2 cap gen A a va Bb nam tren 2
cap NST khac nhau quy dinh. K h i trong kieu gen c6 ca A va B thi quy dinh than
cao; cac truang hgp con lai quy dinh than thap. 6 phep lai AaBb x AaBb dugc F i .
Cho xk ca cac cay than cao a Fi giao phan ngau nhien thu dugc F2. hiy ngau
nhien 1 cay a F2, xac suat de thu dugc cay than thap la bao nhieu?
Bai 6. CJ mot loai dong vat, cho ca the long t r i n g lai v a i ca thS long do dugc Fj
dong loat long trang. Cho Fi giao phoi ngau nhien thi doi F2 c6 t i le: 13 ca the
long trang, 3 ca the long do. Lay ngau nhien 2 ca the long do F2 cho giao ph6i
vai nhau, thu dugc dai F3. Lay ngau nhien 1 ca the a doi F3, xac sudt dk thu
dugc ca the long do la bao nhieu?
Bai 7. CJ mot loai thuc vat, khi cho cay than cao t u thu phdn thu dugc Fi c6 t i le
kieu hinh gom 56,25% cay than cao, 43,75% cay than t h i p . Cho tat ca cac cay
than thap Fi giao phan ngau nhien dugc F2. Lay ngau nhien 1 ca the than cao a
F2, xac suat de thu dugc cay thuan chung la bao nhieu?
Bai 8. CJ mot loai thuc vat, tinh trang chieu cao than do 2 cap gen A a va Bb nSm
tren 2 cap NST khac nhau quy dinh. K h i trong kieu gen c6 ca A va B t h i quy
dinh cay than cao; cac truang hgp con lai quy dinh than thap. Cho cay d i hgp
ve 2 cap gen lai v a i nhau dugc F i . Cho t i t ca cac cay than cao a Fi lai phan
tich dugc Fb. Lay ngau nhien 1 ca th^ Fb, xac suat dk thu dugc ca the khong
Bai 9. CJ mot loai dong vat, khi cho ca the long do lai phan tich thi doi Fb c6 t i le
kieu hinh la 25% ca the long do : 75% ca the long trang. Lay ngau nhien 2 ca
the long trang a dai Fb cho giao phoi ngau nhien dugc doi F i . Lay ngau nhien 1
ca the a F ] , xac suat de thu dugc ca the long do la bao nhieu?
Bai 10. CJ mot loai dong vat, gen A nSm tren N S T thuang quy dinh long do trgi
hoan toan so v a i a quy dinh long trSng. Ki8u gen A A lam cho hgp t u b i chk a
giai doan phoi. Cho cac ca the long do giao ph6i t u do v o i nhau dugc F i . Cho
Fi giao phoi ngau nhien v a i nhau thu dugc F2 Lay ngau nhien 1 ca the a F2,
xac suat de thu dugc ca the long trSng la bao nhieu?
65
Bai 11. Cho cay hoa do tir thu phan, dai Fi c6 ti le 9 cay hoa do : 3 cay hoa hong :
3 cay hoa vang : 1 cay hoa trang. Neu lay tat ca cac cay hoa h6ng a Fi cho giao
phan ngau nhien thu dugc F2. Lay ngau nhien 1 cay a F2, xac suat de thu dugc
cay hoa tring la bao nhieu?
Bai 12. Cho cay hoa do P tir thu phan, dai con Fi c6 ti le 9 cay hoa do: 3 cay hoa
h6ng : 3 cay hoa vang : 1 cay hoa tring. Cho cac cay hoa do Fi lai phan tich
thu dugc Fb. Lay ngau nhien 1 cay a dai Fb, xac suat de thu dugc cay hoa vang
la bao nhieu?
Bai 13. CJ mot loai thuc vat, khi trong kiSu gen c6 ca gen A va gen B thi hoa c6 mau
do. Neu trong kieu gen chi c6 A hoac chi c6 B thi hoa c6 mau vang. Neu khong c6
gen A va B thi hoa c6 mau trang. CJ phep lai AaBb x Aabb thu dugc Fi. Lay ngau
nhien 3 cay a Fi, xac suat de thu dugc 1 cay hoa trang la bao nhieu?
Bai 14. C) mot loai thuc vat, khi trong kieu gen c6 ca gen A va gen B thi hoa c6
mau do. Neu trong kieu gen chi c6 A hoac chi c6 B thi hoa c6 mau vang. Neu
khong CO gen A va B thi hoa c6 mau trang. Hai cap gen Aa va Bb nSm tren 2
cap NST khac nhau. Cho cay di hgp ve 2 cap gen noi tren tu thu phan dugc Fi.
Lay ngau nhien 2 cay hoa do a Fi, xac suat de thu dugc 1 cay c6 kieu gen di
hgp AaBb la bao nhieu?
2. Bai tap trac nghiem:

Cau 1. O ngo tinh trang ve mau hat do 2 gen khong a len quy dinh. Cho ngo hat
trang giao phan vai ngo hat trang thu dugc FI c6 962 hat trang : 241 hat vang :
80 hat do. Lay ngau nhien 1 cay a the he F], xac suat de thu dugc cay c6 kieu
gen dong hgp trgi ve ca 2 cap gen la
A. i .
B. ^.
C. i .
D. i .
16
7
9
4
Cau 2. Cho mot cay tu thu phan thu dugc Fi c6 t i le kieu hinh 43,75% cay cao;
56,25% cay thap. Lay ngau nhien 1 cay than cao a \, xac suat de dugc cay
thuan chung la
A.
A.
B.l.
C.i.
D.I.
16
7
9
4
Cau 3. Cho cay hoa do tu thu phan thu dugc Fi c6 2 loai kieu hinh, trong do cay
hoa do chiem ti le 56,25%. Lay ngau nhien 2 cay hoa do a Fi, xac suat de thu
duac 2 cay khong thuan chung la
A.
A.
B. ^ .
c. ^.
a '
16
49
81
81
Cau 4. d mot loai thuc vat, khi trong kieu gen c6 ca gen A va gen B thi hoa c6
mau do. Neu trong kieu gen chi c6 A hoac chi c6 B thi hoa c6 mau vang. Neu
khong CO gen A va B thi hoa c6 mau trang. Hai cap gen Aa va Bb nam tren 2
cap NST khac nhau.
66
Cho cay di hop ve 2 cap gen noi tren tir thu phan thu dugc F i .
Lay ngau nhien 2 cay a F i , xac suat de thu duac 1 cay c6 kieu hinh hoa trang la
A. ^ .
B . ^ .
C.i^."
D. ^
128
81
128
81
Cau 5. CJ mot loai thirc vat, khi trong kilu gen c6 ca gen A va gen B thi hoa c6 mau
do. Neu trong kieu gen chi c6 A hoac chi c6 B thi hoa c6 mau vang. Neu khong c6
gen A va B thi hoa c6 mau trang. Hai cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST khac
nhau. Cho cay di hop ve 2 cap gen noi tren tu thu phan thu dugc Fi. Lay ngau
nhien 1 cay a Fi, xac sudt d l thu dugc cay hoa do la
A. 75%.
B. 50%.
C. 56,25%.
D. 37,5%
Cau 6. CJ mot loai thuc vat, de tao thanh mau do cua hoa c6 su tuonag tac cua hai
gen A va B theo so do:
Gen A
Gen B
enzim A
enzim B
Chat tring 1
Chit trSng 2
-
Chat do.
Gen a va b khong c6 kha nang do, hai cap gen nSm tren hai cap NST khac
nhau. Cho cay c6 kieu gen AaBb tu thu phan dugc Fi, cac cay Fi giao phan tu do
dugc F2. Lay ngau nhien 2 cay hoa do a F2, xac suat de thu dugc 1 cay thuan
chung la
A.-^
B.A.
c.i.
D.2.
81
81
8
7
Cau 7. C) mot loai dgng vat, A nSm tren NST thuong quy dinh long mau do trgi
hoan toan so vai a quy dinh long mau trang. Kieu gen A A lam cho hgp tu bi
chet a giai doan phoi. Cho cac ca the di hgp giao phoi tu do vai nhau dugc Fi.
Cho F] giao phoi nglu nhien vai nhau thu dugc F2. Lay ngau nhien 2 ca the a
F2, xac suat de thu dugc 1 ca the long do la
A. 75%.
B. 12,5%.
C. 50%.
D. 25%.
Cau 8. d mot loai thuc vat, c6 2 gen nam tren 2 NST khac nhau tac dgng tich luy
len su hinh thanh chieu cao cay. Gen A c6 2 alen, gen B c6 2 alen. Cay aabb c6
do cao 100 cm, cu c6 1 alen trgi lam cho cay cao them 10 cm. Lai cay cao nhat
vai cay thap nhat dugc Fi. Cho cac cay Fi lai vai nhau dugc F2. Lay ngau
nhien 1 cay F2, xac suat de thu dugc cay c6 do cao 120 cm la
A. 75%.
B. 50%.
C. 56,25%.
D. 37,5%
Cau 9. C5 mot loai thuc vat, c6 2 gen nSm tren 2 NST khac nhau tac dgng tich luy
len su hinh thanh chieu cao cay. Gen A c6 2 alen, gen B c6 2 alen. Cay aabb c6
do cao 100 cm, cu c6 1 alen trgi lam cho cay cao them 10 cm. Lai cay cao nhat
vai cay thap nhat dugc Fi.
67
Cho cac cay Fi lai vai nhau dugc F2.

Lay ngau nhien 3 cay F2, xac suat de thu duac 1 cay c6 dp cao 120 cm la
A.^.
32
B.A.
32
C.I1.
64
D.Ii
32
Cau 10. CJ mot loai thuc vat, tinh trang khoi lugmg qua do nhieu cap gen nam tren
cac cap NST khac nhau di truyen theo kieu tuong tac cong gop. Cho cay c6 qua
nang nhat (120g) lai voi cay c6 qua nhe nhat (60g) duac F\. Cho Fi giao phan
tu do dugc F2 CO 7 loai kiku hinh v^ tinh trang kh6i lugng qua. CJ F2, l^y ngau
nhien 2 cay, xac suat de thu dugc 1 cay c6 qua nang 80g la
512
32
2048
64
Cau 11. Ci mot loai thuc vat, tinh trang chieu cao do 3 cap gen nam tren 3 cap NST
khac nhau di truyen theo kieu tuong tac cong ggp. Cay thap nhat cao 100 cm,
CO mot alen troi thi cay cao them 5 cm. Cho cay di hgp ve ca 3 cap gen tir thu
phan thu dugc F|. Ldy ngau nhien 1 cay a Fi, xac suit dk thu dugc cay cay cao
110 cm la
A.-^
64
B.li.
32
C . ^ .
64
D.
'
32
Cau 12. Cho cay hoa do (P) tu thu phdn, dcri Fi c6 ti le k i l u hinh: 56,25% hoa do :
18,75% hoa hong : 18,75% hoa vang : 6,25% hoa trang. Neu cho tat ca cac cay
hoa vang a Fi lai phan tich thu dugc Fb. Lay ngau nhien 2 cay a Fb, xac suat de
thu dugc 1 cay hoa trang la
A.i.
3
B.^.
3
C.?.
9
D.i.
9
Cau 13. Cho cay hoa do (P) tu thu phan, doi Fi c6 ti le kieu hinh: 56,25% hoa do :
18,75% hoa hong : 18,75% hoa vang : 6,25% hoa trang. Neu cho tat ca cac cay
hoa hong a Fi lai phan tich thu dugc F2. Lay ngau nhien 5 cay a Fb, xac suat de
thu dugc 3 cay hoa hong la
A.i.
3
B.i-.
27
C.^.
3
D.
243
Cau 14. Cho cay hoa do tu thu phan, doi Fi c6 ti le 9 cay hoa do : 3 cay hoa hong :
3 cay hoa vang : 1 cay hoa trang. Neu lay tat ca cac cay hoa vang a Fi cho giao
phan ngau nhien thu dugc a F2. Lay ngau nhien 2 ca the a F2, xac suat de thu
dugc 1 cay hoa vang la
A.
15.
81
B.A.
27
c. l .
D. i .
81
'
68
Cau 15. Ch o cay h oa d o t ir t h u ph an , d o i Fi c6 t i le 9 cay h oa d o : 3 cay h oa h on g :

3 cay h oa van g : 1 cay h oa t r i n g . NSu l4y 1 cay h oa do a Fi ch o t u t h u ph n t h u
dugc F2. Lay n gau n h ien 1 cay F2, xac suat t h u d u ac cay h oa t r i n g la
A. .
B..
36
D.i.
C. 5.
81
Cau 16. Ch o cay h oa d o t u t h u ph an , d o i Fi c6 t i le 9 cay h oa d o : 3 cay ;.oa h on g :

3 cay hoa van g : 1 cay h oa t ran g. N e u lay 1 cay h oa d o a Fi ch o giao ph an n gau
n h ien t h u d u ac F2. La y n gau n h ien 1 cay F2, xac suit t h u d u ac cay h oa t rd n g la
A.i.
B. i .
36
C. l .
81
D.i.
Cau 17. 6 m o t loai t h u c vat ch i sin h san ban g t u t h u p h i n , cay h oa t rSn g sin h san
ra d o i Fi c6 7 5 % cay h oa t ran g, 18 , 5% cay h oa d o , 6 , 2 5 %cay h oa van g. N g u
lay tat ca cac h at cua cay h oa d o Fi d em gieo ph at t r ien t h an h cay F2. L^ y n gau
n hien 1 cay F2, xac suat de t h u d u gc 1 cay h oa van g la
A.i.
B. i ,
C. l .
D.i.
Cau 18. CJ m o t loai t h u c vat ch i sin h san ban g t u t h u ph An , cay h oa t rd n g sin h san
ra d o i Fi c6 7 5 % cay h oa t rSn g, 18 , 5% cay h oa d o , 6 , 2 5 %cay h oa van g. N I U
lay tat ca cac h at cua cay h oa d o Fi d em gieo ph at t r i l n t h an h cay F2. Lky n gau
n h ien 3 cay F2, xac sudt d l t h u d u ac 1 cay h oa d o la
72
72
Cau 19. Ch o cay h oa van g giao ph an vo i cay h oa van g d u gc Fi d on g loat h oa d o .

Cho Fi giao ph an n gau n h ien d u gc F2 g6m c6
56 , 25%
cay ch o h oa d o ; 3 7 , 5 %
cay ch o h oa van g; 6 , 2 5 % cay ch o h oa t r i n g . Ch o Fi la i ph an t ich t h u d u gc Fb.

Lay n gau n h ien 2 cay a Fb, xac suat de t h u d u gc 2 cay h oa van g la
A. 12, 5%.
B. 7 5 %.
C. 2 5 %.
D . 37, 5%.
Cau 20. O m o t loai t h u c vat , ch o cay h oa d o t h u an ch u n g la i v o i cay h oa t ran g

thuan ch iin g t h u d u gc Fi t oan cay h oa d o. Ch o Fi t u t h u p h i n d u gc F2 c6
4 3, 7 5 %
cay h oa t ran g :
56 , 25%
cay h oa d o. N 6 u ch o cay Fi la i p h an t ich t h u
dugc Fb. Lay n gau n h ien 1 cay 0 Fb, xac suat de t h u d u gc cay h oa t ran g la
A.
75%.
B. 5 0 %.
C.
2 5 %.
D.
10 0 %.
Cau 21. CJ m o t loai t h u c vat , k h i t r on g kieu gen c6 ca gen A va gen B t h i h oa c6

mau do. N e u t ron g kieu gen ch i c6 A hoac ch i c6 B t h i h oa c6 m au van g. NSu
khong CO gen A va B t h i hoa c6 m au trSng. (3 phep lai Aa BB x aaBb t h u d u gc Fi .
Lay n gau n h ien 2 cay a F i , xac suat de t h u d u gc 2 cay h oa d o la
A. 5 0 %.
B. 2 5 %.
C. 6 , 2 5%.
D . 12, 5%.
69
Cau22. C5 mot loai thuc vat, khi trong kieu gen c6 ca gen Ava gen Bthi hoa c6
mau do. NIU trong kiû gen chi c6 Ahoac chi c6 Bthi hoa c6 mau vang. Neu
khongCO genAva Bthi hoa c6mautrSng. CJ pheplai AaBb xaaBbthudugc Fi.
Lay nglu nhien 3cay a Fi, xac suat dethuduac 2 cayhoa vang la
A.I2i.
B. i .
C.^.
D.i.
512
16
8
8
Cau23. Chocayhoa dotuthuph^, doi Fi c6ti le9cayhoa do: 3 cayhoahong:
3cayhoavang : 1 cayhoatrng. Neu loai bo t^t cacaccayhoadovahoatrangFi,
saudochocaccayhoahongvahoavangaF\ogiaophanngaunhienthudugcF2.
Layngaunhien3 cayF2, xac suat dethuduac 2cayhoadola
A.i.
B. ^.
C.^.
D.''
9
729
9
243
Cau24. Cho cathSlongtring giaoph6i vai cathe longdodugc Fi Mongloat long
tring. Cho Fi giao phoi tir do, doi F2 c6 75%ca the long trang; 18,75%ca the
long do; 6,25%ca thi long hung. Neu chotk ca cac ca thi longtring a doi F2
giao ph6i tu do thu dugc F3. Lay ngau nhien 1 ca the a doi F3, xac suat de thu
dugc cathe longhung la
A.-.
B. .
C. .
D.0%.
9
81
36
Cau 25. Cay than hoa do tu thu ph^n, dai Fi c6 ti le 9 cay hoa do : 7 cay hoa
trang. Cho tat ca cac cay hoa trang a Fi giaophan ngau nhienthu dugc F2. Lay
ngaunhien 1 cay F2, xac suat de thudugc cayhoa trang la
7
41
4
A.
B
.
100%
.
C
.
D.-.
16.
49.
9
Cau26. Cay than caotu thu phan, dai Fi c6ti le 9caythan cao : 7 caythanthdp.
Cho tat ca cac cay than cao Fi giao phan ngau nhien thu dugc F2. Lay ngau
nhien 2 cay F2, xac suat dethuduac 1 caythancaola
A. ^.
B.^.
'
C . ^ .
D.I.
16
81
6561
9
Cau27. 6 mot loai dgng vat, gen AnSmtrenNSTthuong quy dinh long maudo
trgi hoan toan so vai a quy dinh long mau trang. Kieu gen AAlamchohgp tu
bi chit a giai doan phoi. Chocaccathi di hgpgjaophoi tudovodnhauthudugcFi.
lAy ngSunhien2cathi a Fi, xacsuitdethuduac2cathelongdola
A1.9 . 4 B . i .
C.i.
D.I.
9
9
Cau28. d mot loai thuc vat, khi trong kilu gen c6 ca gen Ava gen Bthi hoa c6
mau do. Neu trong kilu gen chi c6 Ahoac chi c6 Bthi hoa c6 mau vang. Neu
khong CO gen Ava Bthi hoa c6 mau trang. Hai cap gen Aa va Bb namtren2
capNSTkhac nhau. Chocaydi hgpve2capgennoi trentuthuphandugc F2.
70
Lay ngau nhien 1 cay hoa do a F2, xac suat de thu duac cay c6 kieu gen di hop
AaBb la
A.i.
B.i.
C.i.
D.l.
6
3
9
9
Cau 29. CJ mot loai con trung, gen A quy dinh mat det troi hoan toan so vod alen a
quy dinh mat loi; gen B quy dinh mat do troi hoan toan so vai alen b quy dinh
mat trang, kieu gen mang cap gen dong hop A A bi chet a giai doan phoi. O
phep lai AaBb x Aabb thu duac F i . Lay ngau nhien 1 ca the a F i , xac suat de
thu duac ca thi c6 mil 16i, mau trdng la
A.i.
B.i.
C.i.
D.l.
6
3
9
9
Cau 30. C) mot loai thuc vat, tinh trang mau hoa do hai gen khong alen la A va B
tuang tac vai nhau quy dinh. Neu trong kieu gen c6 ca hai gen troi A va B thi
cho kieu hinh hoa do; khi chi c6 mot loai gen troi A hoac B hay toan bo gen Ian
thi cho kilu hinh hoa tring. Tinh trang chieu cao cay do mot gen gom hai alen
la D va d quy dinh, trong do gen D quy dinh than thap troi hoan toan so vai
alen d quy dinh than cao. Bik cac gen n^m tren cac NST khac nhau. CJ phep lai
AaBbDd x aaBbDd thu dugc F i . Lay ngau nhien 1 ca the a F i , xac suat de thu
duac cay than cao, hoa do la
A. 3,125%.
B. 28,125 %.
C. 42,1875 %.
D. 9,375%.
3. Dap an
a. Cac bai tap ty luan
Bail.
Buac 1: Xac dinh ti le ciaa loai kilu hinh cay than cao va cay than thap a F ] .
- Tinh trang chiku cao cay di truySn theo quy luat tuang tac bo sung loai c6 ti
le 9 cao : 7 thap.
-Sad61ai:
Aa X Aa ^ dai con c6 3 A - ; laa.
Bb X Bb dai con c6 3B-; Ibb.
Dai Fi CO ti le 9A-B-; 3A-bb; 3aaB-; laabb.
Do khi CO ca A va B thi c6 cay cao, cac truang hop con lai c6 cay thap cho nen
dai con c6 ti le kieu hinh la
7 cay than thap (3A-bb, 3aaB-, laabb).
9
,
,
7
^ O dai Fi, cay than cao chiem ti le = 16
, cay than thap chiem ti le 16
Buac 2: Svr dung toan to hop de tinh xac suat
71
Lay ngau nhien 3 cay a Fi thi xac suat thu duac 1 cay than thap la
^, , 9 .
7
3x9^x7
1071
C3 X ( ) X =
=
=2 0,415.
'
16
16
16^x16
4096
Bai2.
Budc 1: Xac dinh ti le ciia loai kieu hinh cay than cao 190 cm a F2.
- Cay cao nhat c6 kieu gen AABB cao 210cm.
- Cay thap nhat c6 kieu gen aabb c6 do cao = 2 1 0 - 4 x 2 0 = 1 3 0 cm.
SadSlai: AABB x aabb
Fi:
AaBb
Fi X Fi AaBb x AaBb.
- Loai cay cao 190 cm la loai cay c6 3 alen troi va I alen Jan.
4
1
- Loai ca the c6 3 alen troi c6 ti le = ^ = = .
2'
16
4
- Loai cay cao 190 cm c6 ti le = - .
4
Buac 2: Su dung toan to hop d l tinh xac suit

Lay ngau nhien 2 cay a F2, xac suat de thu duac 1 cay c6 do cao 190 cm la
' 4 4
4x4
Bai 3.
Budc 1: Tim ti le kieu hinh a dai Fb.
- Dai F2 CO ti le 75% hoa trSng, 18,75 hoa do, 6,25% hoa vang = 1 2 : 3 : 1
-> Tinh trang mau hoa di truyen theo quy luat tuong tac at chk.
- Quy uac: A-B- "i quy dinh hoa trang
A-bbJ
aaB-} quy dinh hoa do
aabb } quy dinh hoa vang
x aaBB
Saddlai: P. AAbb
Fi:
AaBb
Fi lai phan tich: AaBb x aabb
Dai con c6 lAaBb, lAabb, laaBb, laabb.
Ti le kieu hinh dai con la 2 cay hoa trang : 1 cay hoa do : 1 cay hoa vang.
-> 6 doi con cua phep lai phan tich, cay hoa do chiSm ti le = = 0,25.
4
Cay CO hoa khong do chiem ti le = 1 - = .

4
Budc 2: Sic dung toan to hgrp de tinh xac suat.

72
Lay ngau nhien 2 ca the a dai Fb. Xac suat de trong 2 ca the nay chi c6 1 cay
hoa do la
= C' X 1 X 1 = 0,375.
Bai 4.
Budc 1: Tim ti le ciia cay thuan chung trong so cac cay hoa vang a Fi.
- Dai con c6 ti le 56,25% cay cho hoa vang; 43,75% cay hoa trSng = 9 : 7
-> Tinh trang di truyen theo quy luat tuong tac b6 sung.
- Quy uac: A-B- quy dinh hoa vang
A-bb->|
aaB- ^ quy dinh hoa trSng
aabb Kieu gen cua bo me la AaBb x AaBb.
- Cay hoa vang a Fi g6m c6 1 AABB, 2AaBB, 2AABb, 4AaBb.
Trong do cay thuan chiing la cay AABB.
-> C5 dai Fi, trong so cac cay hoa vang, cay thuan chiing chi em ti le = ^ ; Cay
1
khong thuan chiing chiem ti le = 1 - = .

- Lay ngau nhien 3 cay hoa vang, xac suat de ca 3 cay deu khong thuan chung la
9
729
-> Xac suat de c6 it nhat 1 cay thuan chiing = 1 - xac suat de ca 2 cay khong
u
X
^,
, 512
217 ^ ^ ^
=
~ 0,298.
thuan chung = 1
729
729
Bai 5.
Buac 1: Xac dinh ti le cua loai kigu hinh than cao 6 F2.
- Tinh trang chieu cao than di truyen theo quy luat tuang tac bo sung loai c6 ti
le 9 cao : 7 thSp.
- So d6 lai: AaBb x AaBb = (Aa x Aa)(Bb x Bb)
Bb
Bb ^ dai con c6 3 B - ; Ibb.
Dai F, CO ti le 9A-B-; 3A-bb; 3aaB-; laabb.

- Do khi CO ca A va B thi c6 than cao, cac truong hgfp con lai c6 than thap cho
nen dai con c6 ti le kieu hinh la
73

7 cay than thap (3A-bb, 3aaB-, laabb).
- Cay than cao d doi Fi gom cac kieu gen voi ti le la lAABB, 2AaBB, 2AABb,
9
9
9
9
- Khi cho t^t ca cac cay than cao a Fi giao phan ngau nhien thi se c6 rdt nhiû phep
tot nhat la viet giao tir cua t^t ca cac ca the, sau do lap mot so do lai chung (vi ban chat
cua giao phoi la do cac giao tu ket hop voi nhau).
Kieu gen
Giao tu
IAB,
IAB
-AABb
9
-AABB
9
-AaBB
9
-AaBb
9
UB,
9
lAb
9
iAb,
laB
9
lab
9
Vay tat ca cac cay than cao a Fi noi tren se cho 4 loai giao tvr voi ti le la
- AB, - Ab, - aB, âb ~ 4AB, 2Ab, 2aB, lab.
9
9
9
9
- Lap bang de xac dinh cac loai to hop kieu gen a doi con
4AB
2Ab
2aB
16AABB
8AABb
8AaBB
8AABb
4Aabb
4AaBb
8AaBB
4AaBb
4aaBB
2aaBb
4AaBb
2Aabb
4AB
2Ab
2aB
lab
lab
4AaBb
2Aabb
2aaBb
laabb
Kieu hinh a doi F2: 64 cay than cao: 17 cay than thdp
.
^ d doi F2, cay than th4p c6 ti le = l y .

Buac 2: Sit dung toan to hop de tinh xac suat
Lay ngau nhien 1 cay a F2 thi xac suat thu duac cay than thap la
74
Bai6.
Budc 1: Tim ti le kieu hinh a dai F3.
- Dai F2 CO ti le 13 : 3 ^ Tinh trang di truyen theo quy luat tuong tac at che.
- Quy uac: A-B- ^
A-bb quy dinh long trang
aabb .
aaB- } quy dinh long do
-Saddlai: P. AAbb x aaBB
F,:
AaBb
- Fi giao ph6i ngau nhien: AaBb x AaBb
Dai F2 CO ti le 13 con long trang : 3 con long do.
1
2
- Con long do F2 gom cac kieu gen laaBB, 2aaBb = aaBB hoac aaBb.
- Lay ngau nhien 2 con long do F2 cho giao phoi ngau nhien thi se c6 ket qua dai
F3 gi6ng nhu truong hap cho tdt ca cac ca the long do F2 giao phoi ngau nhien.
1
2
- Giao tu ciia - aaBB, aaBb la
3
3
Kieu gen
Giao tu
-aaBB
3
iaB
3
2
-aaBb
3
iaB,
lab
3
2
1
- Cac ca the long do F2 cho 2 loai giao tu la aB, - ab = 2aB, lab.
^
2aB
4aaBB
2aaBb
2aB
lab
Dai F3 CO ti le kieu hinh 8 do : 1 trang.
lab
2aaBb
laabb
8
-> Ca the long do c6 ti le = Buac 2: Su dung toan to hap de tinh xac suat.
Lay ngau nhien 1 ca the a dai F 3 , xac suat de thu ca the long trang la -
75
Bai 7.
Buac 1: Xac dinh ti le ca thI thuSn chiing trong so cac cay than cao a 2.
- Dai F i CO ti le 56,25% cay than cao : 43,75% cay than thip = 9 : 7 -> Tinh
trang di truyen theo quy luat tirang tac b6 sung.
- Quy uac: A-B- quy dinh than cao
A-bb-|
aaB- y quy dinh than thap
aabb- Cay than thap a doi F i g6m cac kilu gen vai ti le la lAAbb, 2Aabb, laaBB,
1
2
1
2
1
2aaBb, laabb = AAbb, - Aabb, aaBB, - aaBb, - aabb.
7
7
7
7
7
- Khi cho tdt ca cac cay than thap Fi giao ph&i ngau nhien thi se c6 r^t nhiSu phep
tot nhat la viet giao tu cua tat ca cac ca the, sau do lap mot sa do lai chung (vi ban chSt
ciia giao phoi la do cac giao tu ket hop vai nhau).
Kieu gen
Âb,
iAb
7
-Aabb
7
-Aabb
7
-aaBB
7
iaB
7
Giao tu
2
-aaBb
7
-aabb
7
iaB,
lab
iab
lab
7
7
7
Vay tat ca cac cay than thap 6f F i noi tren se cho 3 loai giao tu vai ti le la
- A b , - a B , - a b = 2Ab, 2aB, 3ab.
7
7
7
- Lap bang de xac dinh cac loai to hap kieu gen a doi con
^---^^
2Ab
2aB
3ab
2Ab
4Aabb
4AaBb
6Aabb
2aB
4AaBb
4aaBB
6aaBb
3ab
6Aabb
6aaBb
9aabb
Kiku hinh a doi F2:
8 cay than cao; 41 cay than thSp.
- Cay than cao a F2 c6 kieu gen la AaBb.
Trong so cac cay than cao a doi F2, cay thuAn chung c6 ti 1? = 0;
Lay ngau nhien 1 ca the than cao a F2, xac suat dk thu dugc cay thuan chung la 0%
76
Bai 8.
Buac 1: Xac dinh ti le cay thuan chung trong so cac cay cay a Fb.
le 9 cao : 7 thap.
C) doi Fi, cay than cao
- Cay than cao a doi F] gom cac kieu gen voi ti le la lAABB, 2AaBB, 2AABb,
4AaBb= - A A B B , - A a B B , - A A B b , - A a B b .
9
9
9
9
- Cac loai giao tir do cac cay than cao Fi sinh ra la
Kiku gen
-AABB
9
-AABb
9
4
-AaBb
9
-AaBB
9
IAB,
9
Giao tu
lAb
9
>
^-
iaB
9
iab
9
Vay tat ca cac cay than cao a Fi noi tren se cho 4 loai giao tu vai t i le la
- AB, - Ab, - aB, - a b ~ 4AB, 2Ab, 2aB, lab.
9
9
9
9
- Cho xk ca cac cay than cao Fi lai phan tich, lap bang de xac dinh cac loai to hop
kieu gen d doi con
lab
4AB
2Ab
2aB
lab
4AaBb
2Aabb
2aaBb
laabb
Kieu hinh a doi F2:4 cay than cao; 5 cay than thap.
Cay thuan chung 0 Fb g6m c6 1 cay aabb -> Ti le cay thuin chung a Fb la ^
1
Cay khong thuan chiing c6 ti le = 1- = .

Buac 2: Su dung toan t6 hap de tinh xac sudt
8
Liy ngau nhien 1 ca thk Fb, xac suat de thu dugc ca the khong thuan chung la 77
Bai 9.
Bwfycl; Tim t i le kieu hinh a doi Fi.
.
- Dai Fb CO ti le 1 : 3 ^ Tinh trang di truyen theo quy luat tucmg tac bo sung.
- Quy uac: A-B- } quy dinh long do
A-bb I
quy dinh long trang
aaBaabb
1
- O dai Fb, ca the long trang gom c6 lAabb, laaBb, laabb vai ti le = - Aabb,
aaBb, aabb.
3
3
- Lay ngau nhien 2 ca the long trang a dai Fb cho giao phoi ngau nhien thi
giong nhu truong hop cho cac ca the long trSng a dai Fb giao phoi ngau nhien.
- Giao tir cua - Aabb, - aaBb, - aabb la
3
3
3
Kieu gen
Giao tu
-Aabb
3
-aaBb
3
-aabb
3
Âb,
6
iab
iab
6
6
- Cac ca the long trang a Fb cho 3 loai giao tu la
iab
3
- Ab, - aB, - ab = 1 Ab, laB, 4ab.

6
6
3
- Lay 2 ca the long trang a Fb cho giao phoi ngau nhien, ta dugc bang sau:
^ lAb
laB
lAb
lAAbb
lAaBb
laB
lAaBb
laaBB
4ab
4aaBb
4Aabb
Dai Fi CO ti le kieu hinh 2 long do : 34 long trang.
4ab
4Aabb
4aaBb
16aabb
2
1
-> Ca the long do chiem ti le = =
^
36
18
Lay ngau nhien 1 ca the a Fi, xac suat de thu dugc ca the long do la
18
78
Bai 10.
Buac 1: Tim ti le kiSu hinh a dai F2.
- Ca the AA va ca the Aa deu c6 long do nhung vi AA bi chit a giai doan phoi
nen ca the long do chi c6 duy nhat 1 loai kieu gen la Aa.
- So do lai:
P:
Aa x Aa
Ti le kieu gen cua hop tu Fi: 1 AA : 2Aa : 1 aa.
2
1
AA bi chet a giai doan phoi nen ti le kieu gen a doi Fi la 2Aa: laa = Aa: - aa
1
2
-> Giao tu cua Fi gom c6 - A, a.
Cho Fi ngau phoi ta duac F2
2
a
3
IA
3
3
2
a
3
IAA
lAa
9
4
aa
9
9
^ Aa
9
1 4
4
Ti le kieu gen cua horp tu F2 la AA : Aa : aa.
^
9
9 9
4
4
1 1
Vi AA chet a giai doan phoi nen F2 con lai ti le kieu gen - Aa: aa=Aa: aa.
5
. F
'
^
9
9
2
2
- Ca the long trang chiem ti le =

.
Lay ngau nhien 1 ca the a F2, xac suat de thu dugc ca the long trang
1
^ ^ 50%.
Bai 11.
Buac 1: Tim ti le kieu hinh a dai F2.
- Ti le kilu hinh a F, la 56,25% hoa do : 18,75% hoa h6ng : 18,75%) hoa vang :
6,25% hoa tring = 9 : 3 : 3 : 1 .
-> Tinh trang di truyen theo quy luat tucmg tac bo sung.
- Quy uac : A-B- quy dinh hoa do
A-bb quy dinh hoa hong
aaB- quy dinh hoa vang
aabb quy dinh hoa trdng.
79
Tat ca cac cay hoa hong a Fi giao phan tu do:

- Cay hoa hong Fi gom c6 1 AAbb, 2Aabb.
Cac cay nay cho 2 loai giao tu voi ti le la 2Ab, lab.
Tat ca cac cay hoa hong a Fi giao phan tu do
(1 AAbb, 2Aabb) x ( l AAbb, 2Aabb)
Giao tu: 2Ab, lab
2Ab, lab
2Ab
lab
2Aabb
2Ab
4Aabb
laabb
2Aabb
lab
F2 CO ti le kiû hinh: 8 cay hoa hong, 1 cay hoa trang.
1
^
-> Cay hoa trang chiem ti le

Ldy ngau nhien 1 cay 6f F2, xac suk d l thu dugc cay hoa trng la ^
Bai 12.
Buac 1: Tim ti le kieu hinh a dai Fb.
- Fi CO ti le kiku hinh la 9 cay hoa do : 7 cay hoa trSng -> Tinh trang di truySn
theo quy luat tuong tac bo sung.
- Quy uac: A - B - quy dinh hoa do.
A-bb quy dinh hoa hong
aaB- quy dinh hoa vang.
aabb quy dinh hoa trang.
Cac cay hoa do Fi c6 t i le kiSu gen: 1 AABB, 2AaBB, 2 AABb, 4AaBb.
Ti le cac loai giao tu tao thanh.
4
2
1
Giao tu AB = ; Giao tu Ab = giao tu aB = ; Giao tu ab = - .
9
^
9
9
ÂB
Âb
iab
9
9
9
9
2
-aabb
-AaBb
-aaBb
-Aabb
1 ab
9
9
9
9
hoa hong
hoa vang
hoa trang
hoa do
Ti le kieu hinh 4 hoa do : 2 hoa hong : 2 hoa vang : 1 hoa trang.
-> Cay hoa vang chiem ti le = ^
80
Lay ngau nhien 1 cay a dai Fb, xac suat dk thu dugrc cay hoa vang la
Bail3.
Buac 1: Tim ti le kieu hinh a dai Fi.
AaBb X Aabb = (Aa x Aa)(Bb x bb)
Aa X Aa
dai con c6 3 A - ; laa.
Bb X bb ^ dai con c6 I B - : Ibb
AaBb X Aabb = (Aa x Aa)(Bb
Ti le kieu hinh dai con: 3 A-B1 A-bbT
3aaBlaabb
d Fi, cay hoa trang c6 ti le
x bb) = (3A-, laa)(lB-: Ibb)

3 cay hoa do
4 cay hoa vang
1 cay hoa trSng
1
Cay CO kieu hinh con lai c6 ti le = 1 - - =
8 8
Buac 2: Su dimg toan to hop dk tinh xac su4t.

Lay ngau nhien 3 cay a Fi, xac suat de thu duac 1 cay hoa trdng la
^1
1 ,7 .
147
0,287.
' 8 8
512
Bai 14.
Buac 1: Tim ti le k i l u hinh a dai F2.
Kieu gen cua cay di hap 2 cap gen la: AaBb.
Cay di hgrp tu thu phSn: AaBb x AaBb = (Aa x Aa)(Bb x Bb)
Bb X Bb ^ dai con c6 3B-; Ibb.
AaBb X AaBb = (Aa x Aa)(Bb x Bb) = (3A-, laa)(3B-, Ibb)
Ti le kieu hinh dai con: 9 A-B- 9 cay hoa do
3A-bb-]
3aaB- J 6 cay hoa vang
1 aabb 1 cay hoa tring
Cay hoa do c6 cac kieu gen AABB, AABb, AaBB, AaBb.
Ti le cac kieu gen trong so cac cay hoa mau do la:
4
-> Trong so cac cay hoa do, cay di hap AaBb chiem ti le =
Lay ngau nhien 2 cay hoa do a F i , xac suat de thu dugc 1 cay c6 k i l u gen di
4 5
40
hopAaBbla C ' x _ x - =
' 9 9
81
b. C a c bai trSc nghiem

2
4
5
1
3
17
16
C
18
C
C
19
C
20
A
21
B
7
C
22
C
8
D
23
D
9
D
24
C
10
11
26
25
c
C
12
D
27
A
14
13
28
D
29
A
15
A
30
D
III. DI TRUYEN LIEN KET GEN VA HOAN VI GEN
A. MOT SO Lau Y Ll' THUYET DU0C S(J DUNG DE TINH XAC SUAT
- Giao t u hoan v i c6 t i le =
tan so' hoan v i
t i le te' bao hoan v i
- Tan so hoan v i = ( t i le te bao c6 hoan v i ) : 2.

Ab
- M o t te bao sinh tinh c6 kieu gen c6 hoan v i gen thi se tao ra 4 loai giao
aB
t u v a i t i le 1 : 1 : 1 : 1.
- K h i bo me deu c6 kieu gen di hop thi t i le cac kieu hinh a doi con dugc tinh
ab
theo cong thuc: Kieu hinh dong hgp Ian ( ) = giao t u ab x giao t u ab.
ab
ab
K i l u hinh A-bb = aaB- = 0,25 ab
ab
Kiku hinh A - B - = 0,5 +
ab
- K h i bai toan yeu cau tinh xac suat cua loai ca the mang 2 tinh trang troi va 1
tinh trang Ian thi phai liet ke tat ca cac kieu hinh c6 2 tinh trang troi va 1 tinh trang
Ian, sau do cgng lai.
B . CAC DANG BAI TAP VA PHaONG PHAP GIAI

1. X a c suat ve giao tir
Bai 1: Cho biet hai gen A va B cung nam tren mot cap NST va each nhau 30cM. Mot
AB
ca the CO kieu gen
tien hanh giam phan tao giao tu. Trong cac loai giao tu
ab
dugc sinh ra deu tham gia thu tinh voi kha nang nhu nhau. Neu chi c6 1 giao tu
dugc thu tinh thi xac suat de giao t u mang gen A b dugc thu tinh la bao nhieu?
Hu&ng dan giai:

- Khoang each giua hai gen A va B = 30cM, c6 nghia la tan s6 hoan v i giiia hai
gen A v a B la 30% = 0,3.
82
- Tan so hoan vi 30% thi giao tu Ab la giao tu hoan vi nen c6 ti le = ^
= 0,15.
- Trong dieu kien ti le thu tinh cua cac loai giao tu la ngang nhau thi xac suit
thu tinh cua giao tii phu thuoc vao ti le cua loai giao tu do. Neu loai giao tu nao c6
ti le cang cao thi xac suat thu tinh cang cao.
- Giao tu Ab c6 ti le = 0,15 nen xac suat thu tinh cua giao tii loai nay la 0,15.
Bai 2: Quan sat qua trinh giam phan tao tinh trung cua 1000 te bao c6 kieu gen
AB nguai ta thay c6 200 te bao c6 su tiep hop va trao d6i cheo giua 2 cromatit
ab
khac nguon goc dan tai hoan vi gen. Gia su cac giao tii dugc sinh ra dku thu
tinh voi kha nang nhu nhau thi khi c6 2 giao tu dugc thu tinh, xac suSt dk ca 2
giao tu do deu la giao tu mang gen AB la bao nhieu?
Huang dan gidi:

- Trong 1000 te bao giam phan c6 200 t^ bao c6 trao d6i cheo d i n tai hoan vi
200
gen thi ti le te bao c6 trao d6i cheo =
= 0,2.
1000
02
- Tan so hoan vi gen =
= 0,1 = 10%.
Ti le cua loai giao tu hoan vi
10%
= 5% = 0,05.
^ Ti le cua giao tu lien kk (giao tu AB) = 0,5 - 0,05 = 0,45.

- Xac suat dk 2 giao tu dgu mang gen AB la = (0,45)^ = 0,2025.
Bai 3: Cho biet tan so hoan vi la 20%. Ca the c6 kiku gen giam phan tao giao
aB
tu, cac giao tu deu thu tinh voi xac suat nhu nhau. Gia su ca th6 nay chi sinh ra
3 ca the con. Xac suat de giao tu mang gen AB cua ca th^ nay dugc truy^n cho
dai sau la bao nhieu?
Huang dan gidi:

Ab
- Ca the CO kieu gen giam phan tao giao tu mang gen AB voi ti le = 0,1.
aB
- Chi can c6 it nhat 1 giao tu dugc thu tinh thi cac gen trong giao tu do dugc
truyen cho the he sau.
- Sinh 3 ca the con, chi can c6 it nhat 1 giao tu mang gen AB dugc thu tinh thi
gen AB dugc truySn cho dai sau.
- Giao tu mang gen AB c6 ti le = 0,1 nen giao tu khong mang gen AB c6 t i le =
1-0,1=0,9.
- Xdc suit dk giao tu AB khong dugc truySn cho dai sau = (0,9)-' = 0,73.
- Xac suat dk it nhit 1 giao tu mang gen AB dugc thu tinh = 1 - 0,73 = 0,27.
83
Nhu vay, khi sinh 3 ca the con, xac suat de giao tu AB dugc truyen cho the he
sau = 0,27.
2. Xac suat ve ti le kieu hinh
Cdch gidi: Khi bai toan yeu cau tinh xac suat ve mot kieu hinh nao do thi can
phai tiSn hanh theo 2 buac.
Buac 1: Xac dinh kieu gen cua bo me va viet so do lai de tim ti le cua loai kieu
Buac 2: Su dung toan t6 hop dk tinh xac suat
Bai 1: Cho hik moi cap tinh trang do mot c ^ gen quy dinh va troi hoan toan, hoan vi gen
a ca b6 va me voi t ^ so 40%. TiSn hanh phep lai A a ^ ^ x A a thu dugc Fi.
bd
bD
Ldy ngau nhien 1 ca thI a Fi, xac suit d l thu dugc ca the c6 kieu hinh A-bbdd la
baonhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Xac dinh ti le cua kieu hinh A-bbdd.
, , .
RD
, Bd
.
x.BD
Bd,
- Phep lai: Aa
x A a = (Aa x Aa)(
x )
^
bd
bD
bd
bD'
Ti le phan l i kiku hinh bang tich ti le kieu hinh cua cac nhom lien ket
^ Kigu hinh A-bbdd c6 ti le = (A-).(bbdd).
CJ day CO 2 nhom lien kk, nhom lien kk thu nhit la Aa x Aa, nhom lien ket thu
hailaMxM.
bd
bD
CJ nhom lien kk Aa x Aa -> doi con c6 A- va aa.

4
4
6 nhom lien k i t M
bd
x M
(tin s6 hoan vi 40%)
bD
^ Fi CO k i l u hinh M = 0,3bd x 0,2bd = 0,06

bd
Cac nhom lien kk luon phan l i doc lap voi nhau cho nen ti le ciia mot loai kieu
hinh bang tich ti le kiku hinh cua cac nhom lien kk cd trong kieu hinh do.
BD
Bd
x A a , kieu hinh A-bbdd a doi Fi
C) phep lai Aa
^ ^
bd
bD
= (A-) X (bbdd) = - X 0,06 = 0,045 = 4,5%.
4
Budfc 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat
Ldy ngau nhien 1 ca thI a Fi, xac suit d l thu dugc ca Ihk c6 k i l u hinh A-bbdd
la 4,5%.
84
Bai 2: Cho biet A each B 20 cM; t i n so hoan vi gen giGa D va E la 40%, ea due va
, ,
r
.
,.1
i
,
,
AB De
Ab de
cai deu co hoan vi gen voi tan so nhu nhau. Xet phep lai o
^ r
ab dE
aB de
thu duac Fi. Lay ngau nhien 2 ea the a Fi, xae suat de trong 2 ea the nay ehi eo 1
ca the CO kieu hinh troi ve ea 4 tinh trang la bao nhieu?
i A
Hu&ng dan gidi:

Buac 1: Tim ti le eua kieu hinh mang 4 tinh trang troi a Fi.
^ . . , . ^ AB De
^ Ab de
AB Ab
De
^ de ,
-Opheplai c ? x
=(c^_- x $ - - - ) ( ^ - _ x $ _ )
ab dE
aB de
ab
aB
dE
de
- d cap lai (S^^ X $ , A each B 20 cM nen ca t h i S i^^) se tao ra giao
ab
aB
ab
Ab
tu ab voi ti le = 0,4. Co the $ ( ) se tao ra giao tii ab voi ti le = 0,1.
aB
^ Kiku hinh c6 2 tinh trang troi A-B- c6 ti le = 0,5 + 0,4 x 0,1 = 0,54.
De
de < '
- O cap lai
x ^ , tan so hoan vi gen giua D va E la 40% nen ea the

dE
de
S {) se tao ra giao tir DE voi ti le = 0,2; Ca thi $ ( ) tao ra giao tu de = 1.
dE
de
De
de
cap lai (S X 5 se tao ra dai con c6 kieu hinh mang 2 tinh trang troi
dE
de
'
D-E- chi6m ti le = 0,2.
- 6 phep lai 6" xP , loai kilu hinh c6 4 tinh trang troi (A-B-D-E)
ab dE
aB de
chiem ti le = 0,54 x 0,2 = 0,108; Loai kilu hinh khong c6 4 tinh trang troi chiem ti le
-1 -0,108 = 0,892.
Buac 2: Su dung toan t6 hap d tinh xae suat.

Lay ngau nhien 2 ca thS a Fi, xae suit de trong 2 ca t h i nay ehi eo 1 ca thk c6
kilu hinh troi vS ca 4 tinh trang la C j X O , 108x0,892 = 0,19267 - 0 , 1 9 .
Bai 3: O mot loai thuc vat, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so vai alen a
quy dinh than thap; alen B quy dinh hoa do troi hoan toan so vai alen b quy
dinh hoa vang. Hai cap gen nay nam tren cap nhiem sic the tuang dong so 1.
Alen D quy dinh qua tron troi hoan toan so vai alen d quy dinh qua dai, cap
gen Dd nam tren cap nhiem sac the tuang dong so 2. Cho giao phan giira hai
cay (P) deu thuan chung dugc F^ di hop ve 3 cap gen tren. Cho F^ giao phan vai
nhau thu duge F^, trong do cay eo kieu hinh than thap, hoa vang, qua dai chiem
ti le 4%. Lay ngau nhien 3 ca the a F2. Xae suat de thu dugc 2 ca the c6 than
cao, hoa do, qua tron la bao nhieu?
85
Huong dan gidi:

Buac 1: Tim t i le cua kieu hinh than cao, hoa do, qua tron a F2.
- Xet cap gen Dd : Dd x Dd ^ F2 : - D - : - d d
4
4
- 6 F2 cay CO kieu h in h than thap, hoa vang, qua dai chigm t i le 4%
^ dd = 4% ^ kiSu h in h ddng hop Ian ( ) c6 t i le = 4% : - = 0,16
ab
ab
4
- Loai kieu h in h than cao, hoa do, qua tron (c6 3 tinh trang troi A-B-D-) c6 t i le
= (A-B-)(D-).
ab
Ma k i l u h in h A-B- c6 t i le = 0,5 +
ab = 0,5 + 0,16 = 0,66.
Kieu h in h D- c6 t i le = - .
4
-> Kieu h in h than cao, hoa do, qua tron 6 F2 c6 t i le = 0,66 x - = 0,495.
4
Cac k i l u hinh con lai c6 t i le = 1 - 0,495 = 0,505.
Buac 2: Su dung toan to hop de tin h xac su it .
Lay ngau nhien 3 ca the 0 F2, xac suat de thu dugc 2 ca t h i c6 than cao, hoa do,
qua tron la = C^x(0,495)'x0,505 = 0,3712-0,37.
Bai 4: O mot loai thirc vat, gen B quy dinh hat vang troi hoan toan so voi alen b
quy din h hat trang. Gen A at che su b ilu hien ciia B va b ( Ki l u gen chua A se
cho hat trang). Alen Ian a khong at che va khong c6 chuc nang. Gen D quy
dinh hoa do troi hoan toan so voi alen d quy dinh hoa vang. Gen A va D cung
nam tren cung 1 cap NST, gen B nkm tren cap NST khac. Cho cay (P) di hop
ve tat ca cac cap gen tir th u phan, th u dugc dai Fi c6 4 loai kieu h in h trong do
kieu h in h hat vang, hoa vang chiem t i le 5,25%. CJ Fi, l i y ngau nhien 2 ca t h i ,
xac suat de th u dugc ca the c6 kieu h in h hat trang, hoa do la bao nhieu?
Huang dan gidi:

Buac 1: Tim t i le cay hat trang, hoa do a Fi.
Ki hieu kieu gen:
- Q u yu a c: A- B- '
A-bb ? quy dinh hat trang
aabb .
aaB-} quy din h hat vang
D- quy din h hoa do ; d quy dinh hoa vang.
aD
- Kieu h in h hat vang, hoa vang ( k ilu gen bb) ch ilm t i le 5,25% = 0,0525.
a86
aD
1
^ K i l u gen c6 ti le = 0,0525 : - = 0,21.
a
4
ad
aD
^ Kigu gen d6ng hop Ian c6 t i 1? = 0,25
= 0,25 - 0,21 = 0,04.
ad
aad
^ ,
Kieu gen c6 ti le = 0,04.
Tan so hoan vi = 0,2 = 40%.
ad
- Cho cay (P) di hop ve tat ca cac cap gen tir thu phan nen a cap gen Bb khi tu
thu phan se sinh ra doi con c6 k i l u hinh B- chiem ti le = .
d p ] , cay hat trang, hoa do c6 ki hieu k i l u gen la A-B-D- va A-bbD- va aabbDTinh. ti le:
- Ti le cua ki6u hinh A-B-D- = (A-D-)(B-) = (0,5 + 0,04) x 1 = 0,405.
4
- Ti le cua k i l u hinh A-bbD- = (A-D-)(bb) = (0,5 + 0,04) x 1 = 0,135.

4
- Ti le cua k i l u hinh aabbD-= (aaD-)(bb) = (0,25 - 0,04) x 1 = 0,0525.

4
T6ng ti le cua k i l u hinh hat trdng, hoa do = 0,405 + 0,135 + 0,0525 = 0,5925.
Co the lam nhanh theo each: Cac kieu hinh A-B-D- va A-bbD- va aabbD- deu
CO Chung D- nen = (D-)(A-B- + A-bb + aabb) = (D-)(l - aaB-) = D- - aaB-D= 0,75 - aaB-D-.
6 bai toan nay, aaB-D- c6 ti le = (aaD-)(B-) = 0,21 x 1 = 0,1575.
4
-> K i l u hinh cin tim c6 ti le = 0,75 - 0,1575 = 0,5925.

- Ti le cua loai kieu hinh khong phai hat trang, hoa do la = 1 - 0,5925 = 0,4075.
Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc ca the c6 kieu hinh hat trang, hoa
d61a= C;x0,5925x0,4075 - 0 , 4 8 .
3. Xac suat ve ti le kieu gen

Bai 1: Cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh va troi hoan toan, hoan vi gen a
ca b6 va me voi t ^ so 20%. Tien hanh phep lai A a ^ ^ x A a thu duoc Pi. 6 Pi,
bd
bD
lay ngau nhien 1 ca the, xac sudt d l thu dugc ca ihk thuin chung la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Xac dinh ti le cua ca ihk thuSn chung a Pi.
87
. , . ^ BD
^ Bd
^ ,,BD
Bd ,
x A a = (Aa x Aa)(
x )
- Phep lai: Aa
^
bd
bD
^
bd
bD
- d cap lai Aa x Aa, ca the thuan chung gom c6 1 A A va laa chiem ti le = ^
^
, . BD
Bd ,
.X
, BD
Bd
bD
bd
- O cap lai
X kieu gen dong hop gom co
, , , .
bd
bD
^
^
BD Bd bD bd
BD
Tan s6 hoan vi 20% thi ca thg
sinh ra BD = bd = 0,4; va Bd = bD = 0,1
bd
Coth^ sinh ra BD = bd = 0,1; vaBd = bD = 0,4
bD
RD
^ Kiku gen CO ti le = 0,4BD x 0,1 BD= 0,04
^
BD
^ K i l u gen CO ti le = 0,4Bd X 0,lBd = 0,04

Bd
^ K i l u gen CO ti le = 0,4bD x 0,lbD = 0,04
bD
^ Ki6u gen c6 ti le = 0,4bd x 0,lbd = 0,04
bd
_ , . BD
Bd i
, , .i
,
^^
O cap lai
X , tong cac kieu gen dong hop
= 0,04 + 0,04
bd + 0,04
bD + 0,04= 0,16.
BD
, Bd
Nhu vay, a phep lai A a ^ ^ x A a ^ ^ , loai ca the thuan chung ve ca 3 cap gen
X Aa
bD
bd
chidmti l e = ^ x 0,16 = 0,08.

Lay ngau nhien 1 ca the, xac suat de thu dugc ca the thuan chiing la 0,08 = 8%.
Bai 2: Cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh va troi hoan toan,
hoan vi gen a ca bo va me voi \hn so 40%. Tien hanh phep lai A a ^ ^ x A a
bd
bD
thu dugc Fi. O Fi, lay ngau nhien 1 ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh trang troi,
xac suat de thu dugc ca thk thuSn chung la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Xac dinh ti le cua ca the thuan chung trong s6 cac ca thk c6 kiku hinh
mang 3 tinh trang troi a Fi.
BD
Rd
,^ ^ , , B D
Bd ,
- Phep lai: Aa
x A a = (Aa x Aa)(
x )
bD
^
bd
bD
bd
88
- C) cap lai A a x Aa, ca the c6 kieu hinh troi gom 1 A A va 2Aa -> Ca the thuan
chiing CO t i le = ^
- CJ cap lai
x , kieu gen dong hop troi c6 k i û gen

. Tan s6 hoan v i
bD
BD
bd
40% thi CO th^ sinh ra 0,3BD; Co thg sinh ra 0,2BD nen ki6u gen
bd
bD
BD
chilm t i le = 0,3BD x 0,2 B D = 0,06.
bd
Kieu hinh troi (B-D-) c6 t i le = 0,5 + = 0,5 + 0,3 bd x 0,2 bd = 0,56.
bd
C5 cap lai
x , trong s6 cac ca t h I c6 k i l u hinh troi ve 2 tinh trang thi

bD
0,06
= 0,107.
ca the thudn chung chiSm t i le =
0,56
bd
N h u vay, a phep lai A a ^ ^ x Aa , trong s6 cac ca t h i mang 3 tinh trang

bd
bD
troi thi loai ca the thuan chung ve ca 3 cap gen chiem t i le
= ^ x 0,107 = 0,0357.
Lay ngSu nhien 1 ca the c6 k i l u hinh mang 3 tinh trang troi, xac suit de thu
ducfc ca the t h u i n chung la = 0,0357.
Bai 3: Cho biet m o i cap tinh trang do mot cap gen quy dinh va troi hoan toan.
hoan v i gen a ca bo va me v a i tan s6 20%. T i l n hanh phep lai A a
BD
bd
bd
,
,
^
,
,
A a thu duac F i . O F i , lay ngau nhien 3 ca the c6 kieu hinh mang A-bbdd,
bd
xac suat de trong 3 ca the nay c6 2 ca the thuan chung la bao nhieu?
Huattg dan giai:
Buac 1: Xac dinh t i le ciia ca the thuan chung trong so cac ca the c6 kieu hinh
A-bbdd a F i .
bd
,^
^ wBD b d ,
x A a = ( A a x Aa)(
x )
bd
bd
bd
bd
- C) cap lai A a x Aa, ca the c6 kieu hinh troi (A-) g6m 1 A A va 2Aa
BD
- Phep lai: A a
Ca the thuan chung c6 t i le = ^
89
- CJ cap lai
x , tan so hoan vi 20% thi kieu hinh dong hop Ian ( ) c6
bd
bd
'
' '
bd
ti le = 0,3. Tuy nhien tat ca cac ca the c6 kieu hinh dong hop Ian deu la ca the
thuan chung.
Nhu vay, a phep lai A a ^ ^ x A a , trong so cac ca t h i mang ki6u hinh
bd
bd
A-bbdd thi ca the thuan chung c6 t i le = ^ ;
1
Ca the khong thuan chung c6 ti le = 1 - - =

Lay ngau nhien 3 ca the c6 kieu hinh mang A-bbdd, xac suat de trong 3 ca the
1
2
3>:l"x2 2
nay c6 2 ca t h i thuSn chung la = C?x(-)^x =
= _
0,22.
^ '
3
3
3^x3
9
Bai 4: O mot loai thuc vat, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a
quy dinh than thap; alen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen b quy
dinh hoa vang. Hai cap gen nay nam tren cap nhiem she the tuong d6ng s6 1.
Alen D quy dinh qua tron troi hoan toan so voi alen d quy dinh qua dai, cap
gen Dd nam tren cap nhiem sac the tuong dong so 2. Cho giao phan giiia hai
cay (P) deu thuan chung dugc di hop ve 3 cap gen tren. Cho giao phSn vdd
nhau thu duofc F^, trong do cay c6 kieu hinh than thap, hoa vang, qua dai chiem
ti le 1%. CI F2, lay ngau nhien 1 ca the c6 than cao, hoa do, qua tron. Xac suAt
de thu dugc ca the thuan chung la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Tim ti le thuan chung cua kieu hinh than cao, hoa do, qua tron a F2.
- Xet cap gen Dd: Dd x Dd, dofi con c6 kieu hinh troi (qua tron) gom 2 kieu
gen la 1 A A va 2Aa -> Trong so cac ca the qua tron thi ca the thuan chung chiem
ti le = - .
3
- d F2 cay CO kieu hinh than thap, hoa vang, qua dai chilm ti le 1%
^
dd = 1% ^ k i l u hinh dong hop Ian ( ) c6 ti le = 1% : - = 0,04

ab
ab
4
-> K i l u hinh d6ng hop troi

c6 ti le = = 0,04.
AB
ab
- Loai kieu hinh than cao, hoa do, qua tron (c6 3 tinh trang troi A-B-D-) c6 ti le
= (A-B-)(D-).
90
ab
Ma kieu hinh A-B- c6 t i le = 0,5 + = 0,5 + 0,04 = 0,54.
ab
Trong cac ca the c6 kieu hinh A-B- thi ca the thuan chung c6 kieu gen
AB
AB
0 04
chiem ti le =
= 0,074.
0,54
-> Trong so cac ca the c6 kieu hinh than cao, hoa do, qua tron a 2 thi ca the
thudn chiing c6 ti le = ^ x 0,074 ~ 0,025.
Buac 2: Sir dung toan to hap de tinh xac suat.
Lay ngau nhien 1 ca the c6 than cao, hoa do, qua tron. Xac suat de thu dugc ca the
thuan chung la = 0,025.
Bai 5: C5 mot loai thirc vat, gen B quy dinh hat vang troi hoan toan so vai alen b
quy dinh hat trang. Gen A at che sir bieu hien cua B va b (kieu gen chua A se
cho hat tring). Alen Ian a khong at chg va khong c6 chuc nang. Gen D quy
dinh hoa do troi hoan toan so vai alen d quy dinh hoa vang. Gen A va D cung
nam tren cung 1 cap NST, gen B nam tren cap NST khac. Cho cay (P) di hop
ve tat ca cac cap gen tu thu phan, thu dugc doi Fi c6 kieu hinh hat vang, hoa
vang chiem ti le 6%. O Fi, lay ngau nhien 2 ca the c6 kieu hinh hat trang, hoa
do, xac suat de thu dugc 1 ca the thuan chung la bao nhieu?
Huong dan gidi:
Buac 1: Tim ti le thuan chung trong so cac cay hat tring, hoa do a Fi.
Ki hieu kieu gen:
- Quy uac: A - B - "
A-bb > quy dinh hat trang
aabb .
aaB- y quy dinh hat vang
D- quy dinh hoa do ; d quy dinh hoa vang.
.
aD
'
- Kieu hinh hat vang, hoa vang (kieu gen bb) chiem ti le 6% = 0,06.
a1
V t ^- A
aD , ,
-> Kieu gen co ti le 0,06 : - = 0,24.
4
aad
aD
^ KiSu gen d6ng hgp Ian c6 ti le = 0,25
= 0,25 - 0,24 = 0,01.
ad
aad
Kieu gen c6 ti le = 0,01.
ad
TSn s6 hoan vi = 0,2 = 20%.
91
- Cho cay (P) di hop ve tat ca cac cap gen tir thu phan nen a cap gen Bb khi tir
thu phan se sinh ra doi con c6 kieu hinh B- chiem ti le = ^ .
CJ Fi, cay hat trang, hoa do c6 ki hieu kieu gen la A-B-D- va A-bbD- va aabbDTinh ti le:
- T i le cua kidu hinh A-B-D- = (A-D-)(B-) = (0,5 + 0,01) x - = 0,3825. Trong
4
AD
1
do ca the thuan chung c6 kieu gen ( - ^ )(BB) c6 ti le = 0,01 x - = 0,0025.
- Ti le cua kiSu hinh A-bbD- = (A-D-)(bb) = (0,5 + 0,01) x 1 = 0,1275. Trong
4
AD
1
do ca the thuan chung c6 kieu gen ( - ^ )(bb) c6 ti le = 0,01 x = 0,0025.
- Ti le cua k i l u hinh aabbD-= (aaD-)(bb) = (0,25 - 0,01) x 1 = 0,06. Trong do
4
aD
1
ca the thuan chung c6 kieu gen ( )(bb) c6 ti le = 0,16 x = 0,04.
aD
4
Trong so cac cay hat trang, hoa do, ti le ca the thuSn chung la
0,0025 + 0,0025 +0,04 _ 0,045
= 0,0789.
0,3825 + 0,1275 + 0,06
0,57
Ca t h i khong thuin chung chiSm ti le = 1 - 0,0789 = 0,9211.

Lay ngau nhien 2 ca the c6 kieu hinh hat trang, hoa do, xac su^t de thu dugfc 1
ca t h i thuan chung la = C2x0,0789x0,9211 -0,145.
hoan vi gen a ca bo va me voi tan so 40%. Tien hanh phep lai A a ^ ^ x A a
,
,
bd
bD
thu duac F]. O F ] , lay ngau nhien 1 ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh trang troi,
xac suat de thu dugc ca the c6 1 alen Ian la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh ti le cua ca the c6 1 alen Ian trong so cdc ca the c6 kieu hinh
- Phep lai: A a x A a = (Aa x A a ) ( ^ x ^ )
bd
bD
bd
bD
- d cap lai Aa x Aa, ca the c6 1 alen Ian (ca the Aa) chiem ti le , ca the
khong CO 1 alen Ian (ca thk AA) chiem ti le = 4
92
- Tm s6 hoan vi 40% thi ca thk sinh ra 0,3BD; 0,2Bd; Ca thS sinh ra

bd
bD
0,2BD; 0,3 Bd.
6 cap lai X , kidu gen d6ng hop Ian ( ) c6 ti le = 0,3 x 0,2 = 0,06.
bd
bD
bd
Kilu hinh troi (B-D-) c6 ti le = 0,5 + = 0,5 + 0,3 bd x 0,2 bd = 0,56.

bd
KiSu gen c6 1 alen Ian la
RD
Bd
RD
va
bD
c6 ti le = 2x (0,3x0,3 + 0,2x0,2) = 0,26.
BD
Kieu gen khong c6 alen Ian la
c6 ti le = 0,3 x 0,2 = 0,06.

BD
-> Ca thi CO kilu hinh A-B-D- va chi c6 1 alen Ian c6 ti le

= 0 , 2 6 x 1 + 0,06 x 1 = 0,095.
Ca thi CO kilu hinh troi A-B-D- c6 ti le = (0,5 + 0,06) x 1 = 0,42.

4
Trong s6 cac ca thi c6 kilu hinh troi A-B-D- thi ca thi chi c6 1 alen Ian c6
ti le = 0,095 _ 19
0,42
84
Nhu vay, d phep lai A a ^ ^ x A a , trong s6 cac ca the mang 3 tinh trang
bd
bD
troi thi loai ca thi c6 1 alen Ian chilm ti le =
19
84
Buac 2: Sii dung toan t6 hap dl tinh xac suat

C5 Fi, liy ngau nhien 1 ca the c6 kilu hinh mang 3 tinh trang troi, xac suat de
thu dugc ca the c6 1 alen Ian la 0,24.
C. BAI T A P VAN DUNG
1. Bai tap ty luan;

AB
Bai 1: Cho bilt c6 hoan vi gen vai tan so 20%. Mot ca the c6 kieu gen
tien
ab
hanh giam phan tao giao tu. Trong cac loai giao tu dugc sinh ra deu tham gia
thu tinh vai kha nang nhu nhau. NIU chi c6 1 giao tu dugc thu tinh thi xac suat
de giao tii mang gen aB dugc thu tinh la bao nhieu?
93
Bai 2: Quan sat qua trinh giam phan tao tinh trung cua 1000 t& bao c6 kieu gen
nguai ta thay c6 100 te bao c6 sy tiep hop va trao doi cheo gifta 2 cromatit
ab
khac nguon goo dan tai hoan vi gen. Gia su cac giao tu dugc sinh ra dku thy
tinh vai kha nang nhu nhau thi khi c6 2 giao tur duac thu tinh, xac suat de ca 2
giao tu do deu la giao tu mang gen ab la bao nhieu?
Bai 3: Cho biet c6 hoan vi gen vai t i n so 40%. Mot ca the c6 kieu gen tikn
aB
hanh giam phan tao giao tu. Trong cac loai giao tu duac sinh ra deu tham gia
thu tinh vai kha nang nhu nhau. Neu chi c6 2 giao tu duac thu tinh thi xac suat
de trong 2 nay c6 1 giao tu mang gen aB va 1 giao tu mang gen AB dugc thu
tinh la bao nhieu?
Bai 4: Cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh va troi hoan toan, hoan vi
gen a ca b6 va me vai tin so 20%. Tien hanh phep lai A a ^ ^ x A a ^ ^ thu duac Fi.
bd
bD
Lay ngau nhien 2 ca the a Fi, xac suit dS thu dugc 1 ca thk c6 kiku hinh A-bbDla bao nhieu?
Bai 5: Cho bik t i n s6 hoan vi gen giua A va B la 40%; giua D va E la 20%, ca due
va cai deu ce hoan vi gen vai t i n so nhu nhau. Xet phep lai S ^ 2 -
/ /
ab dE
^ aB dE
thu dugc Fi. Lay ngau nhien 2 ca th6 a Fi, xac suit d trong 2 ca th8 nay chi c6 1 ca
the CO kieu hinh troi v^ ca 4 tinh trang la bao nhieu?
Bai 6: CJ mot loai thuc vat, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so vai alen a
dinh hoa vang. Hai cap gen nay nam tren cap nhiem s5c thk tucmg ddng s6 1.
Alen D quy dinh qua tron troi hoan toan so vai alen d quy dinh qua dai, cap
gen Dd nam tren cap nhiem sic thS tuang d6ng s6 2. Cho giao phin giua hai
cay (P) deu thuan chung dugc F^ di hgp ve 3 cap gen tren. Cho F^ giao phin vai
nhau thu dugc F^, trong do cay c6 kieu hinh than thap, hoa vang, qua dai chiem
ti le 1%. Lay ngau nhien 2 ca the a F2. Xac suat de thu dugc 1 ca the c6 than
cao, hoa do, qua tron la bao nhieu?
hoan vi gen a ca bo va me vai tan so 40%. Tien hanh phep lai A a ^ ^ x A a
bd
^ bp
thu dugc F]. CJ Fi, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca t h i thuin
chung la bao nhieu?
'
bd
bD
thu dugc Fi. C) F], lay ngau nhien 2 ca thk c6 kiku hinh mang 3 tinh trang troi,
xac suat de thu dugc 1 ca thk thuin chung la bao nhieu?
94
Bai 9: C) mot loai thyc vat, gen B quy dinh hat vang troi hoan toan so voi alen b
quy dinh hat trang. Gen A at che sir bieu hien cua B va b (kieu gen chua A se
cho hat trdng). Alen Ian a khong at chl va khong c6 chuc nang. Gen D quy
dinh hoa do troi hoan toan so vai alen d quy dinh hoa vang. Gen A va D cung
nam tren ciing 1 cap NST, gen B nam tren cap NST khac. Cho cay (P) di hop
ve tat ca cac cap gen tir thu phan, thu dugc doi Fi c6 kieu hinh hat vang, hoa
vang chiem ti le 6%. C)\,lky ngau nhien 2 ca t h i c6 kiû hinh hat trdng, hoa
trang, xac suat de thu dugc 1 ca the thuan chung la bao nhieu?
bd
bD
thu dugc Fi. O Fi, lay ngau nhien 1 ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh trang troi,
xac suat de thu dugc ca the c6 1 alen Ian la bao nhieu?
Bai 11. CJ mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a quy
dinh than thap; gen B quy dinh hoa tim troi hoan toan so voi alen b quy dinh hoa
tr^g; gen D quy dinh qua do troi hoan toan so voi alen d quy dinh qua vang; gen E
quy dinh qua tron troi hoan toan so voi alen e quy dinh qua dai. Qua trinh phat
sinh giao tu dire va cai deu xay ra hoan vi gen giiia B va b voi tAn so 20%, giira E
'
/ v ^ . .
,
, . AB DE
AB DE
~
^
va e vol tan so 40%. O aoi con cua phep lai
x
, lay ngau nhien 2
ab de
ab de
ca the, xac suat de thu dugc 1 cay than cao, hoa trSng, qua tron, mau do la bao nhieu
Bai 12. Cho biet moi cap gen quy dinh mot cap tinh trang, alen troi la troi hoan
AB
ab Dd x
toan, CO hoan vi a ca hai gioi voi tan so 20%. Tien hanh phep lai
Ab
dd, thu dugc Fi. Lay ngau nhien 2 ca the Fi, xac suat de thu dugc 1 ca the
aB
CO kieu hinh mang 2 tinh trang troi va mot tinh trang Ian la bao nhieu?
Cau 1. Quan sat qua trinh giam phan tao tinh trung cua 1000 te bao c6 kieu gen
Ab
'
'
'
nguoi ta thay a 200 te bao c6 su tiep hgp va trao doi cheo giiia 2 cromatit
aB
khac nguon goc dan toi hoan vi gen. Trong s6 cac giao tu do chi c6 1 giao tu
dugc thu tinh, xac suat de giao tu dugc thu tinh mang ki6u gen A B la
A. 47,5%.
B.40%.
C. 5%.
D. 45%.
Cau 2. Cho biet c6 xay ra hoan vi gen a hai gioi voi tan so bang nhau va bang
AB
Ab
,
.
20%. 0 phep lai Dd x dd, thu dugc Fi. Lay ngau nhien 1 ca the a Fi,
aB
ab
ab
Dd la
ab
C. 4%.
xac suat dk thu dugc ca t h i c6 k i l u gen

A. 0,5%.
B. 2%.
D. 1%.
95
Cau 3. 6 mot loai thuc vat, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a
quy dinh than thap; alen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen b quy
dinh hoa vang. Hai cap gen nay nam tren cap nhiem sac the tuong dong so 1.
gen Dd nSm tren cap nhiem sSc thk tuong d6ng s6 2. Cho giao phdn gifta hai
cay (P) deu thuan chung dugc
di hop ve 3 cap gen tren. Cho F^ giao phan voi
nhau thu dugc F^, trong do cay c6 kieu hinh than thap, hoa vang, qua dai chiem
ti le 4%. Bik rSng hoan vi gen xay ra ca trong qua trinh phat sinh giao tu due
va giao tu cai voi tan so bang nhau. Lay ngau nhien 1 cay d F2, xac suat de thu
dugc cay c6 kieu hinh than thap, hoa vang, qua tron la
A. 16,5%.
B. 49,5%.
C. 26,0%.
D. 12,0%.
Cau 4. Bik moi gen quy dinh 1 tinh trang, gen troi la troi hoan toan. Cho Fi tu
thu phan thu dugc F2 c6 4 kieu hinh trong do kieu hinh mang 2 tinh trang Ian
chiem ti le 4%. Lay ngau nhien 1 ca the a F2, xac suat de thu dugc ca the c6
kieu hinh mang dung 1 tinh trang troi va 1 tinh trang Ian la
A. 54%.
B.49%.
C.42%.
D. 38,75%.
AB DE
Cau 5. CJ mot ca the c6 kieu gen
(cho biet khoang each tuong doi giua A va B
ab dE
la 20cM, giiia D va E la 40cM). Trong so cac giao tu dugc sinh ra chi c6 1 giao tu
dugc thu tmh, xac suAt de giao tu dugc thu tinh mang kieu gen Ab DE la
A. 3%
B. 10%
C. 5%
D. 15%
Cau 6. 6 mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi gen a quy
dinh than thap; Gen B quy dinh hoa tim troi hoan toan so voi gen b quy dinh hoa
trang; Gen D quy dinh qua do troi hoan toan so voi gen d quy dinh qua vang; Gen E
quy dinh qua tron troi hoan toan so voi gen e quy dinh qua dai. Qua trinh phat sinh
giao tu due va cai deu xay ra hoan vi gen giua B va b voi tan so 20%, giua E va e
vol tan so 40%. O doi con cua phep lai
x
, lay ngau nhien 1 ca
ab de
ab de
the, xac sudt dk thu dugc 1 cay than cao, hoa trSng, qua tron, mau do la
A. 0,0531.
B. 0,125.
C. 0,1875.
D. 0,0028.
Cau 7. O mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi gen a
quy dinh than thap; Gen B quy dinh hoa tim troi hoan toan so voi gen b quy
dinh hoa trang; Gen D quy dinh qua do troi hoan toan so vai gen d quy dinh
qua vang; Gen E quy dinh qua tron troi hoan toan so vai gen e quy dinh qua
dai. Qua trinh phat sinh giao tu due va cai deu xay ra hoan vi gen giiia B va b
AB DE
AB DE
voi tkn s6 20%, giua E va e voi tan s6 40%. 6 phep lai
x
ab de
ab de
thu dugc F i . Lay ngau nhien 3 ca the F i , xac suat de thu dugc 2 ca the c6 kieu
hinh than cao, hoa tim, qua tron, mau do la
A. 30,25%.
B. 71,33%.
C. 27,77%
D. 38,94%.
96
Cau 8. Hai gen A va B cung nam tren mot cap N S T a v i t r i each nhau 40cM. Co
- AB
'
,
~
the
D d t u thu phan thu duoc F i . Lay ngau nhien 1 ca the F i , xac sudt d6
ab
thu dugc ca the c6 kieu hinh troi A - B - D - la
A. 30,25%.
B . 44,25%.
C.18,75%.
D . 38,94%.
Cau 9. CJ 1 loai thirc vat, A quy dinh than cao troi hoan toan so vai a quy dinh hat
trang. Gen B at che sir bieu hien cua A va a (Kieu gen chua B se cho than thdp).
Alen Ian b khong at che. Gen D qui dinh hoa do troi hoan toan so vai d qui dinh
hoa xanh. Gen A va D cung nam tren cung 1 cap NST, gen B nSm tren cap NST
khac. Cho cay di hop ve tSt ca cac cap gen P tir thu phan, dai Fi thu dugc 4 loai
kieu hinh trong do kieu hinh than cao, hoa xanh chiem ti le 5,25%. Biet mpi dien
bien trong giam phan a te bao sinh noan va sinh hat phan nhu nhau. Lay ngau nhien 1
ca the Fi, xac suat de thu dugc cay c6 kieu hinh than thap, hoa xanh la:
A. 13,5%.
B. 55,25%.
C. 61,5%.
D . 19,75%.
Cau 10. O mot loai thue vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so v a i a quy
dinh than thap; gen B quy dinh qua do troi hoan toan so v a i b quy dinh qua
vang. Cho cay than cao, qua do (P) t u thu phdn, trong tong s6 cac cay thu dugc
a Fi CO kieu hinh than thap, qua vang chiem t i le 1%. Lay ngau nhien 1 cay
than cao, qua do a F i , xac suat de thu dugc cay thuan chiing la
A. .
66
B . 1%.
C. .
51
D. 51%.
Cau 11. Cho ca the c6 kieu gen A a Ee (tan s6 hoan v i gen la 40%). Trong s6
bD
cac giao tir dugc sinh ra chi c6 1 giao t u dugc thu tinh, xac suat de giao t u dugc
thu tinh mang kieu gen a B d e la
B.26%.
A. 7,5%.
C.15%.
D . 10%.
Cau 12. 6 ruoi giam, hai gen A va B cung nSm tren mot nhom lien ket each nhau
40cM. CJ phep lai 9
ab
x c5*-^thu duac F i . Lay ngau nhien 1 ca the a F i , xac

aB
suat de thu duac ca the c6 kieu gen la

ab
A. 13%.
B. 12%.
C. 15%.
D . 10%.
Cau 13. Quan sat qua trinh giam phan tao tinh trung cua 1000 te bao c6 kieu gen
AB
nguai ta thay a 100 te bao c6 su tiep hgp va trao doi cheo giira 2 cromatit
r
ab
khac nguon goc dan t a i hoan v i gen. Trong so cac giao t u do chi c6 2 giao t u
dugc thu tinh, xac suat de ca 2 giao t u dugc thu tinh deu la giao t u mang kieu
gen A B la
A . 22,56%.
B.47,5%.
C. 5%.
D . 45%.
97
BD
Cau 14. Mot ca the c6 kieu gen Aa
(tan so hoan vi gen giiJa hai gen B va D
bd
la 20%). Trong so cac giao tu dugc sinh ra chi c6 1 giao tu dugc thu tinh, xac suat
de giao tu dugc thu tinh mang kieu gen aBd la
A. 5%.
B. 20%.
C.15%.
D. 10%.
Cau 15. Cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh va troi hoan toan,
AD
Ad
hoan vi gen a ca bo va me voi tan so 20%. Tien hanh phep lai
Bb x Bb
ad
aD
thu dugc Fi. O Fi, lay ngau nhien 2 ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh trang troi
(A-B-D-), xac suat de thu dugc 1 ca the thuan chung la
A. 2,5%.
B. 4,8%.
C. 12%.
D. 5%.
Cau 16. Rar-|en A va B ciing nam tren mot cap NST a vi tri each nhau 40cM. Co
AB
'
,
^
the CO kiejj-gen
tu thu phan thu duac Fi. Lay ngau nhien 2 ca the a Fi, xac
ab
suat de thu dugc 2 ca the c6 kieu hinh troi A-B- la
A. 0,81%.
B. 59%.
C. 56,25%.
D. 34,81%.
Cau 17. O 1 loai thuc vat, khi lai 2 giong thuan chung khac nhau bai cac cap tinh
trang tuomg phan dugc F| dong loat cay cao, hat vang. Cho Fi giao phan tu do
dugc F2 CO ti le 67,5% cay cao, hat vang, 17,5% cay thdp, hat trSng, 7,5% cay
cao, hat trang, 7,5% cay thap, hat vang. Cho hik moi tinh trang do mot gen quy
dinh va hoan vi gen chi xay ra a giai due. Neu \ iy hat phin ciia cay Fi thu phan
cho cay cay thap, hat trang thu dugc F2. Lay ngau nhien 1 ca ihk 2, xac suit d l
thu dugc ca the c6 kieu hinh cay cao, hat vang la
A. 67,5%.
B. 25%.
C.15%.
D. 35%.
Cau 18. C> mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy
dinh than thap; Gen B quy dinh qua do troi hoan toan so voi b quy dinh qua vang.
Cho cay than cao, qua do giao phan voi cay than cao, qua do (P), trong t6ng s6 cac
cay thu dugc a Fi, loai cay c6 than thap qua vang chiem ti le 1%. Lay ngau nhien
1 ca the F|, xac suat de thu dugc ca the c6 kieu hinh than cao, qua do la
A. 66%.
B. 1%.
C. 59%.
D. 51%.
Cau 19. O mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi gen a
quy dinh than thap; gen B quy dinh hoa tim troi hoan toan so voi gen b quy dinh
hoa trang; gen D quy dinh qua do troi hoan toan so voi gen d quy dinh qua vang;
gen E quy dinh qua tron troi hoan toan so voi gen e quy dinh qua dai. Qua trinh
phat sinh giao tu due va cai deu xay ra hoan vi gen giiia B va b voi thn s6 20%,
~ c '
X ^ô,
, . , , . AB DE
AB DE ,x
giua E va e vol tan so 40%. O dm con cua phep lai
x
, lay ngau
ab de
ab de
nhien 1 ca the, xac suat de thu dugc cay than cao, hoa trang, qua dai, mau do la
B. 56,25%.
C. 18,75%.
D. 1,44%.
98 A. 30,25%.
Cau 20. Hai gen A va B cung nkm tren 1 nhom lien ket each nhau 40 cM, hai gen
C va D cung nam tren 1 NST vai tan so hoan vi gen la 30%. Tien hanh phep lai
AB CD
Ab cd , .
^
^n
x
,
.
x
,
^ X
thu dugc Fi. Lay ngau nhien 1 ca the Fi, xac suat de thu
ab cd
aB cd
duac ca thi CO kieu hinh mang 3 tinh trang troi va 1 tinh trang Ian la
A.'3,5%. ; /B. 19,6%.
C. 30,1%.
b . 38,94%.
Cau 21. Cho bi^t moi cap gen quy dinh mot cap tinh trang, alen troi la troi hoan toan,
CO hoan vi a ca hai gioi voi \kn so 20%. Tien hanh phep lai ^ ^ D d ^ dd, thu
ab
aB
dugc F]. Lay ngau nhien 1 ca the Fi, xac suat de thu dugc ca the c6 kieu hinh
mang 2 tinh trang troi va mot tinh trang Ian la
A. 37,5%.
B. 50%.
C.48%.
D. 27%.
Cau 22. Cho biet moi cap gen quy dinh mot cap tinh trang, alen troi la troi hoan
toan, CO hoan vi a ca hai giai vai tkn s6 20%. Ti^n hanh phep lai
Dd X ^ D d , thu dugc Fi. Lay ngau nhien 1 ca the Fi, xac suat de thu dugc
ab
ab
"
ca the CO 2 tinh trang troi va mot tinh trang Ian la
A. 37,5%.
B. 50%.
C. 13,5%.
D. 15%.
Cau 23. O 1 loai thirc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a quy
dinh than thap; gen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi gen b quy dinh hoa
vang. Hai cap gen nay nam tren cap NST tuong dong so 1; gen D quy dinh qua
tron troi hoan toan so vai gen d quy dinh qua dai. Cap gen Dd nam tren cap NST
tuang dong so 2. Cho giao phan giiJa 2 cay P deu thuan chung dugc Fi di hgp ve
3 cap gen. Cho Fi giao phan vai nhau thu dugc F2, trong do cay c6 kieu hinh
than thap, hoa vang, qua tron chiSm 12%. Biet hoan vi gen xay ra trong ca qua
trinh phat sinh giao tu due va cai vai tan so bang nhau. Lay ngau nhien 3 ca the
a F2, xac suat de thu dugc 2 ca the c6 kieu hinh mang diing 2 tinh trang troi la
A. 4,95%.
B. 66%.
C. 18,9%.
D. 49,5%.
Cau 24. CJ 1 loai thuc vat. A: hat vang troi hoan toan so vai a: hat trSng. Gen B at
che sir bieu hien cua A va a (Kieu gen chua B se cho hat trang). Alen Ian b
khong at che. Gen D qui dinh hoa do troi hoan toan so vai d : hoa xanh. Gen A
va D cung nam tren cimg 1 cap NST, gen B nkm tren cap NST khac. Cho cay
di hgp ve tat ca cac cap gen P tu thu phan, dai con Fi thu dugc 4 loai kiku hinh
trong do kieu hinh hat vang. hoa xanh chiem ti le 5,25%. Bik moi dien biln
trong giam phan a te bao sinh noan va sinh hat phan nhu nhau. Lay ngau nhien
1 cay Fi, xac suat de thu dugc cay c6 kilu hinh hat tring, hoa do la:
A. 51,75%.
B. 55,25%.
C.61,5%.
D. 19,75%.
Cau 25. Khi lai ca chua qua mau do, dang tron vai ca chua qua mau vang, dang
bau due a thu dugc Fi c6 100% qua mau do, dang tron. Cho Fi tu thu phdn thu
dugc F2 CO 1500 cay, trong do c6 885 cay mau do, dang tron. Cho rang moi gen
quy dinh mot tinh trang, khong c6 dot bien xay ra, moi dien hikn cua sinh giao
tu due va cai giong nhau. Neu cho cay Fi lai phan tich thu dugc Fb.
--s
99
I
Lay ngau nhien 1 cay Fb, xac suat de thu dugc cay c6 qua bau due, dang tron la
A. 30%.
B. 15%.
C.20%.
D . 4 6 %. '
Cau 26. d mot loai thuc vat, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a
dinh hoa vang. Hai cap gen nay nam tren cap nhiem sac the tuong d6ng so 1.
gen Dd nkm tren cap nhiem sac the tuomg dong s6 2. Cho giao phSn giila hai
cay (P) deu thuan chung dugc Fi di hop ve 3 cap gen tren. Cho Fi giao phan
vai nhau thu dugc F2, trong do cay c6 kieu hinh than thap, hoa vang, qua dai
chiem ti le 4%. Biet rang hoan vi gen xay ra ca trong qua trinh phat sinh giao
ttr dire va giao tu cai vai tan so bang nhau. Lay ngau nhien 1 cay a F2, xac su^t
de thu dugc cay c6 kieu hinh than cao, hoa do, qua tron la
A. 54,0%.'
B. 66,0%.
C. 16,5%.
D. 49,5%.
Cau 27. C) mot loai thuc vat, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so vai alen a
quy djnh than thap; alen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen b quy
dinh hoa vang. Hai cap gen nay nam tren cap nhiem sac the tuang dong so 1.
Alen D quy dinh qua dai troi hoan toan so vai alen d quy dinh qua tron, cap
gen Dd nam tren cap nhiem sac the tuang dong so 2. Cho giao phan giua hai
cay (P) deu thuan chung dugc Fi di hgp ve 3 cap gen tren. Cho Fi giao phan
vai nhau thu dugc F2 trong do cay c6 kieu hinh than thap, hoa vang, qua dai
chiem ti le 3%. Biet rang hoan vi gen xay ra ca trong qua trinh phat sinh giao
tu due va giao tu cai vai tan so bang nhau. Lay ngau nhien 1 cay a F2, xac suk
de thu dugc cay c6 kieu hinh than cao, hoa vang, qua tron la
A. 12%. ^
B. 3,25%.
C. 13,5%.
D. 5,25%.
Cau 28. O ruoi giam, tan so hoan vi giua hai gen A va B la 20%. O phep lai
AB
,
~
,
, ,
Ab
S
thu dugc Fi. Lay ngau nhien 2 ca the Fi, xac suat de trong 2 ca
aB
ab
the nay c6 1 ca the c6 kieu hinh dong hgp Ian la
A. 32%.
B.9,5%.
C.25,5%.
D. 18%.
Cau 29. Cho bi^t moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh va troi hoan toan,
Bd
hoan vi gen a ca bo va me voi tan so 40%. Tien hanh phep lai AaX Aa
bd
bD
thu dugc Fi. O Fi, lay ngau nhien 1 ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh trang troi
(A-B-D-), xac suat de thu dugc ca Xhk thuSn chung la bao nhieu
A. 24%.
B. 12%.
C. 3,6%.
D. 18%.
Cau 30. Hai gen A va B cung nam tren 1 nhom lien ket each nhau 40cM, hai gen
C va D cung nam tren 1 NST vai tan so hoan vi gen la 30%. C5 dai con cua
AB CD
Ab cd
phep lai
, lay ngau nhien 1 ca the, xac suat de thu dugc ca
ab cd
aB cd
the CO 4 tinh trang troi A-B-D-E- la
C. 38,94%.
D. 19,6%.
A. 3,5%.
B. 34,86%.
100
3. Dap an
a. Cac bai ty luan:
Bail.
0 2
- Tan so hoan vi 20% thi giao tu aB la giao tu hoan vi nen c6 ti le =
= 0,1.
- Trong dieu kien ti le thu tinh cua cac loai giao tu la ngang nhau thi xac suat
thu tinh cua giao tu phu thuoc vao ti le cua loai giao tu do. NSu loai giao tu nao c6
ti le cang cao thi xac suat thu tinh cang cao.
- Giao tu aB c6 ti le = 0,1 nen xac suat thu tinh cua giao tu loai nay la 0,1.
Bai 2.
- Trong 1000 te bao giam phan c6 100 te bao c6 trao doi cheo dan toi hoan vi
100
gen thi ti le te bao c6 trao doi cheo =
= 0,1.
1000
- Tan so hoan vi gen = = 0,05 = 5%.
^ Ti le cua loai giao tu hoan vi =
= 2,5% = 0,025.
^ Ti le cua giao tu lien kk (giao tu ab) = 0,5 - 0,025 = 0,475.

- Xac sudt dk 2 giao tu dku mang gen ab la = (0,475)^ = 0,2256.
Bai 3.
- Tan so hoan vi 40% thi giao tu aB la giao tu hoan v i nen c6 ti le =
0,4
= 0,2.
Giao tu AB c6 ti le = 0,5 - 0,2 = 0,3.

Xac sudt = 0,3 x Q2 = 0,06.
Bai 4.
Buac 1: Xac dinh ti le ciia ki6u hinh A-bbD-.
, , . ^ BD
^ Bd
, , RD
Bd,
- Phep lai: Aa
x A a = (Aa x Aa)(
x )
bd
bD
bd
bD
Ti le phan li kieu hinh bang tich ti le kieu hinh cua cac nhom lien kk
KiSu hinh A-bbD- c6 ti le = (A-).(bbD-).
d day CO 2 nhom lien kk, nhom lien kk thii nhk la Aa x Aa, nhom lien kk thii
hailaMxM.
bD
bd
6 nhom lien k^t Aa x Aa
dai con c6 A- va aa.

4
4
101
A.
BD
O nhom Hen ket
bd
Bd
(tan so hoan vi 20%)
bD
^ F, CO kiû hinh M = 0,4bd x 0,lbd = 0,04

bd
K i l u hinh bbD- c6 ti le = 0,25 - 0,04 = 0,21.

Cac nhom lien kk luon phan l i doc lap voi nhau cho nen ti le cua mot loai kieu
hinh bang tich ti le kiku hinh cua cac nhom lien ket c6 trong kieu hinh do.
BD
Bd
x A a , kieu hinh A-bbD- a doi Fi c6 ti le
bD
O phep lai
Aa
bd
= (A-) x ( b b D - ) = - X 0,21 =0,1575.

4
Ca the CO kidu hinh con lai = 1 - 0,1575 = 0,8425.
Budc 2: Sic dung toan to hgrp de tinh xac suat
Lay ngau nhien 2 ca the a Fi, xac suat de thu dugrc 1 ca the c6 kieu hinh A.D-la = C^x0,1575x0,8475 -0,2654.
Bai 5.
Buac 1: Tim ti le cua kiku hinh mang 4 tinh trang troi a F].
^ ^, , . ÂBDe
AbDe
,ÂB
Ab,,^De
^ De,
-Opheplai 6^
X 9 =((3^ X $ ) ( ( ^
X
5
_)
aB
dE
dE
ab dE
aB dE
ab
AB
se tao ra giao tur
x $ , CO t i n s6 40% nen ca t h i S ()
- O cap lai (S
aB
ab
ab
Ab
ab voi ti le = 0,3. Ca the $ ( ) se tao ra giao tu ab voi ti le = 0,2.
aB
K i l u hinh c6 2 tinh trang troi A-B- c6 ti le = 0,5 + 0,3 x 0,2 = 0,56.
- C) cap lai S
dE ^ ?
dE , tan s6 hoan vi gen giiia D va E la 20% nen ca the
De
se tao ra giao tu de voi ti le = 0,1.
dE
De
De
-> Cap lai S dE ^ ?
dE se tao ra doi con c6 kieu hinh m2ing 2 tinh trang Ian
de
de
c 6 t i l e = 0,l x O , l =0,01
-> K i l u hinh mang 2 tinh trang troi D-E- chi^m ti le = 0,5 + 0,01 = 0,51.
- CJ phep lai
x 5 , loai kieu hinh c6 4 tinh trang troi (A-B-D-E)
ab dE
aB dE
chim ti le = 0,56 x 0,51 = 0,2856; Loai kika hinh khong c6 4 tinh trang troi chilm ti
le= 1-0,2856 = 0,7144.
102

Lay ngau nhien 2 ca the a Fi, xac suat de trong 2 ca the nay chi c6 1 ca the c6
ki6u hinh troi vk ca 4 tinh trang la C2x0,2856x0,7144 ~ 0,408.
Bai6.
Buac 1: T i m t i le cua kieu hinh than cao, hoa do, qua tron 6f F2.
- Xet cap gen D d : Dd x D d ^ F2:
- D - : - d d
4
4
- O F2 cay CO kieu hinh than thap, hoa vang, qua dai chiem t i le 1%
^ dd = 4% ^ k i l u hinh ddng hop Ian ( ) c6 t i le = 1% : - = 4% = 0,04
ab
ab
4
- Loai kieu hinh than cao, hoa do, qua tron (c6 3 tinh trang troi A - B - D - ) c6 t i le
= (A-B-)(D-).
ab
Ma kiku hinh A - B - c6 t i le = 0,5 + = 0,5 + 0,04 = 0,54.
ab
Kieu hinh D - c6 t i le = .
-> Kieu hinh than cao, hoa do, qua tron a F2 c6 t i le = 0,54 x = 0,405.
4
Cac kiku hinh con lai c6 ti le = 1 - 0,405 = 0,595.
Lay ngau nhien 2 ca the a F2, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 than cao. hoa do,
a tron la = C^x0,405x0,595 =0 , 4 8 2 .
Bai 7.
Buac 1: Xac dinh t i le cua ca the thuan chung a F i .
^, . , . ^ B D
^ Bd
^ ^. B D
Bd ,
- Phep lai: A a - ^ x A a = (Aa x A a ) ( - ; - ; - x )
bd
bD
bd
bD
- CJ cap lai Aa x Aa, ca the thuan chung gom c6 1 A A va laa chiem t i le = ^
. BD
- d cap lai
bd
, BD
, kieu gen dong hop gom c6
BD
bD
Bd
Bd
bD
bd
Bd
bD
bd
BD
Tan s6 hoan v i 40% thi ca th^ bd sinh ra B D = bd = 0,3; va Bd = b D = 0,2
, Bd
Co the sinh ra B D = bd = 0,2; va Bd = bD = 0,3
bD
BD
^ Kieu gen
c6 t i le = 0,3BD x 0,2 B D = 0,06
^
BD
103
-> Kieu gen c6 ti le = 0,3Bd x 0,2Bd = 0,06

Bd
^ K i l u gen CO t i le = 0,3bD x 0,2bD = 0,06

bD
bd
^ Kieu gen c6 ti le = 0,3bd x 0,2bd = 0,06

bd
-> CJ cap lai
bd
x , tong cac k i l u gen d6ng hop

bD
= 0,06 + 0,06 + 0,06 + 0,06= 0,24.
Nhu vay, a phep lai Aa

bd
x A a , loai ca the thuan chung \h ca 3 cap gen

bD
c h i S m t i l e = - X 0,24 = 0,12.
2
Loai ca the khong thuan chung chiem ti le = 1 - 0,12 = 0,88.
Budc 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat
Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the thuan chiing la
= C^x0,i2x0,88 =0,2112.
Bai 8.
Buac 1: Xac dinh ti le cua ca the thuan chung trong so cac ca the c6 kieu hinh
- Phep lai: A a ^ ^ x A a = (Aa x A a ) ( ^ ^ x )
bd
bD
bd
bD
- CJ cap lai Aa x Aa, ca the c6 kieu hinh troi gom l A A va 2Aa -> Ca thk thuSn
chung CO ti le = ^
- Ci cap lai
bd
BD
x , kieu gen dong hop troi c6 kieu gen
. Tan s6 hoan
bD
BD
vi 20% thi ca thk ^

sinh ra 0,4BD; Co thk sinh ra 0,1BD nen kiu gen
bd
bD
BD
chigm ti le = 0.4BD x 0,1 BD= 0,04.
BD
bd
Kiû hinh troi (B-D-) c6 t i le = 0,5 + = 0,5 + 0,4 bd 0,1 bd = 0,54.
bd
-> C5 cap lai
bd
x ^ trong so cac ca the c6 kieu hinh troi

bD
ca the thuan chung chiem ti le =
0,04 ^
0,54
2 tinh trang thi
^
27
104
N h u vay, a ph ep lai A a ^ ^
bd
x A a - ^ , t r on g so cac ca the m an g 3 t in h t ran g

bD
1
troi t h i loai ca the t h u an ch iin g ve ca 3 cap gen ch iem t i le = x = .

3
27
81
2
Ca the kh on g t h u an ch u n g = 1
^
79
=
81
81
Buac 2: Su d u n g t oan t o h op de t in h xac suat

lay n gau n h ien 2 ca the c6 kieu h in h m an g 3 t in h t ran g t r o i, xac suit d l t h u
duoc 1 ca t hk
thu4n ch u n g la==
2
79
C l,x x
' 81 81
2x2x79
=
s; 0,048
81x81
Bai 9 .
Buac 1: T i m t i le t h u an ch u n g t r on g s6 cac cay hat trSn g, h oa van g a Fi .

Ki h ieu k ie u gen :
- Q u yu a c :
A- B- '
A- b b qu y d in h hat t ran g
aabb ,
aaB- y qu y d in h hat van g
D - qu y d in h h oa do ; d qu y d in h h oa van g.
aD
- Kie u h in h hat van g, h oa van g ( k i6 u gen bb) ch i^ m t i le 6 % = 0,06.
aaD
1
-> Kie u gen c6 t i le = 0,06 : - = 0,24.
a-
ad
aD
= 0,25 - 0,24 = 0,01.
^ Kie u gen d on g h op Ian c6 t i le = 0,25
ad
aAd
-> Kie u gen c6 t i le = 0,4 x 0^4 = 0,16.
Ad
- Cho cay (P) d i h op ve tat ca cac cap gen t ir t h u ph an n en 0 cap gen Bb k h i t ir
3
thu ph an se sin h ra d a i con c6 k ie u h in h B- ch iem t i le = .
4
CJ Fi, cay hat t r3n g, hoa van g c6 k i h ieu kieu gen la A-B-d d va A-b b d d va aabbdd.
Tinh t i le:
- T i le ciia kieu h in h A- B- d d = ( A-d d ) ( B-) = (0,21) x 1 = 0,1575. Tr o n g do ca
4
M th udn ch u n g c6 k id u gen ( ) ( BB) c6 t i le = 0,16 x 1 = 0,04.

Ad
4
105
- Ti le cua kiku hinh A-bbdd = (A-dd(bb) = (0,21) x 1 = 0,039375. Trong do

4
Ad
1
ca the thuan chung c6 kieu gen ( )(bb) c6 t i le = 0,16 x = 0,04.
Ad
4
- Ti le cua kiSu hinh aabbdd= (aadd)(bb) = (0,01) x 1 = 0,0025. Trong do ca
4
ad
thk thuSn chung c6 k i l u gen ( )(bb) c6 ti le = 0,0025.
ad
Trong so cac cay hat trang, hoa do, ti le ca thS thudn chung la
0,04 + 0,04 + 0,0025
0,0825
12
0,1575 + 0,039375 + 0,0025

0,199375
29 '
12
17
= .
Ca the khong thuan chung chiem ti le = 1
29
29
Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac sudt
CJ Fi, lay ngau nhien 2 ca the c6 kieu hinh hat trang, hoa trang, xac suat de thu
12 17
duoc 1 ca the thuan chung la = C\x x 0,485.
^
' 29 29
BailO.
Buac 1: Xac dinh ti le cua ca the c6 1 alen Ian trong so cac ca the c6 kieu hinh
, . ^ BD
^ Bd
. ..BD
Bd ,
- Phep lai: Aa
x A a = (Aa x Aa)(
x )
bd
bD
bd
bD
- CJ cap lai Aa x Aa, ca the c6 1 alen Ian (ca thk Aa) chiSm t i le ^ , ca th8
khong CO 1 alen Ian (ca the AA) chiem ti le =
4
- Tan so hoan v i 20% thi ca the
bd
sinh ra 0,4BD; 0,1 Bd; Co t h i sinh ra

bD
0,1 BD; 0,4 Bd.

6 cap lai
bd
X M , k i l u gen d6ng hop Ian ( ) c6 ti le = 0,4 x 0,1 = 0,04.

bD
bd
Kieu hinh troi (B-D-) c6 ti le = 0,5 + = 0,5 + 0,4 bd x 0,1 bd = 0,54.

bd
RD
K i l u gen c6 1 alen Ian la
RD
va
Bd
c6 ti le = 2 x (0,4 x 0,4 + 0,1 x 0,1) = 0,34.

bD
106
BD
c6 ti le = 0,4 x 0,1 = 0,04.
BD
-> Ca the CO kieu hinh A-B-D- va chi c6 1 alen Ian c6 ti le
Kilu gen khong c6 alen Ian la
= 0,34 X - + 0,04 X 1 = 0,105.

4
2
Ca thk CO k i l u hinh troi A-B-D- c6 ti le = (0,5 + 0,04) x 1 = 0,405.
4
-> Trong so cac ca th^ c6 k i l u hinh troi A-B-D- thi ca thk chi c6 1 alen Ian c6
tile = ^ . 0 , 2 6 .
0,405
Nhu vay, a phep lai A a ^ ^ x A a , trong s6 cac ca t h i mang 3 tinh trang
bd
bD
troi thi loai ca thS c6 1 alen Ian chiSm ti le = 0,26.
Buac 2: Su dung toan to hap d l tinh xac suat
CJ Fi, lay ngau nhien 1 ca the c6 kieu hinh mang 3 tinh trang trgi, xac suat dk
thu dugc ca thk c6 1 alen Ian la 0,26.
Bai 11.
Buac 1: Xac dinh ti le cua cay than cao, hoa trang, qua tron, mau do a Fi.
AB DE
AB DE
X
, AB
= (
ABDE
X
ab de
ab de
ab
ab
Xet rieng t ^ g nhom gen lien ket:
)(
DE,
X
de
de
x Tan so 20% thi c6 t i le = 0,4

ab
ab
ab
- Loai kieu hirJi than cao, hoa trang (A-bb) c6 ti le
- C5 cap lai:
0,4 = 0,16.
= 0,25 - = 0 , 2 5 - 0,16 = 0,09.

ab
- b cap lai:
, tin s6 hoan vi 40% thi t i le
de
de
- Loai kieu hinh qua tron, mau do (D-E-) c6 ti le
= 0,3 x 0,3 = 0,09.

de
= 0,5 + = 0,5 + 0,09 = 0,59.

de
Ti le cay than cao, hoa tring, qua tron, mau do (A-bbD-E-) c6 ti le
= 0,09 x 0,59 = 0,0531.
Kiku hinh con lai c6 ti le = 1 - 0,0531 = 0,9469.
Budfc 2: Su dung toan to hap de tinh xac suit
107
lay n g l u n h ien 2 ca t h e, xac suat de t h u d u gc 1 cay t h an cao, h oa t rSn g, qua

t r o n , m au do la C2 x 0,0531 x 0 , 9 4 6 9 - 0 , 1 = 10%.
Bai 12.
Buac 1: Xac d in h t i le cua kieu h in h m an g 2 t in h tran g t r oi va 1 t in h tran g Ian a Fi.

X
- Phep lai ^ Dd X âB dd = ( ab
aB XDd X dd)
ab
AB
- Cap lai
Ab
X
CO hoan vi a ca 2 gio i vo i tan so 20% t h i
ab
aB
ab
Kieu h in h Ian CO t i le = 0,4 X 0,1 = 0,04.
ab
Kiku h in h c6 1 t in h tran g t roi A-b b = aaB- = 0,25 - 0,04 = 0,21.
Ki^ u h in h c6 2 t in h tran g t roi A- B- c6 t i le = 0,5 + 0,04 = 0,54.
- Cap lai D d x dd sin h ra d oi con c6 D - va d d .
2
d 2 t in h +
t ran g t r o i A-b
va bmDot t in h t ran
+ g Ian g6m c6
Loai kieu A-B-d
h in h c6
Tile = 0,54x1
=
0,27
0,105
0,21x1
+
+
aaB-D0,21x1
2
0,105
-0,48.
-> Lo ai k ie u h in h c6 2 t in h t ran g t r oi va m ot t in h t ran g Ian c6 t i le = 0,48.

-> Lo a i k ie u h in h con lai c6 t i le = 1 - 0,48 = 0,52.
Buac 2: Su d u n g t oan t o h op de t in h xac suat
Lay n gau n h ien 2 ca the F j , xac suat de t h u d u gc 1 ca the c6 kiSu h in h m an g 2
t in h t ran g t roi va m ot t in h t ran g Ian la C2x0 ,48x0,52 = 0,4992.
b. Cac bai trac nhiem
17
16
20
19
18
21
C
8
23
22
C
C
9
D
24
C
26
25
12
11
10
27
D
13
A
28
B
14
A
15
B
D
30
29
IV. Dl TRUYEN LIEN KET GlOfl TINH VA PHU THUOC GIGfl TINH
. MOT SO LaU Y U THUYET DUNG DE TINH XAC SUAT

- Tr o n g m o t ph ep la i, n eu t i le k ie u h in h 0 gia i due kh ac vo i t i le k i l u h in h a
gia i cai t h i t in h t ran g lie n ket vo i gia i t in h va gen nSm t ren N ST gia i t in h X ( it k h i
CO t r u a n g h op gen n am t ren Y) .
108
- Khi CO lien kk giai tinh thi bai toan xac sudt dirge tinh tuang tu nhu cac quy
luat di truyen khac. Chi can chu y den giai tinh cua ca the can tinh xac suat.
- Khi tinh trang bieu hien phu thuoc giai tinh thi dugc tinh tuomg tu nhu
tniong hop di truyen theo quy luat phan li ciia Menden, chi khac a cho tinh ti le
kieu hinh a dai con la phai can cu vao tung giai tinh.
B. CAC DANG BAI TAP THUCiNG GAP

1. Cac bai tap tinh xac suat ve kieu hinh
Cdch giai: Khi bai toan yeu cau tinh xac suat ve mot kieu hinh nao do thi can
Btcac 1: Xac dinh kieu gen cua bo me va viet sa do lai de tim ti le cua loai kieu
Bai 1: d mot loai thii, cho biet tinh trang mau mat do mot cap gen quy dinh. Cho
con due mat trang lai vai con cai mat do dugc Fi c6 100% ca the mat do. Cho
Fi giao phoi ngau nhien, dai F2 c6 ti le 2 con cai mat do, 1 con due mat do, 1
con due mat trang. Lay ngau nhien 3 ca the mii do a F2, xac sudt dk thu dugc 2
ca the cai la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim ti le ca the cai trong so cac ca the mat do a F2.
- Dai F2 CO ti le kieu hinh 3 mat do : 1 mat trang -> Mat do la tinh trang troi so
vai mat trang.
Quy u&c: A quy dinh mat do; a quy dinh mat trang.
- O F2, ti le kieu hinh cua giai cai la 100% mat do; Ti le kieu hinh a due la
50% do : 50% trdng
Tinh trang lien k i t vai giai tinh, gen n i m tren X.
-Sadolai: Con cai mat do
x
Con due mat trang
P.
X
^X^
X'^Y
x-^x^
X^
Y.
Gn
x^
x^
x^ x"*
x^
Fi giao ph6i ngau nhien:
GFI
x^
x'"
X'^'X*
X'', X '
x^
x^x^
x'' x^
Y
X^Y
X^Y.
x^ Y.
Y
X^Y
X'Y
109
6 d ai F2 : Ca thk m k do g6m c6 1 X^ X ^ 1 X^ X^ 1 X'^Y. Trong do c6 2 ca thk

2
cai va mot ca t hk due. -> ca t i l l cai ch ilm t i le = y

Buac 2: Sic dung toan t6 hop d l t in li xac sudt.
Lay ngau
^2 . 2nhien
,2
13 ca 3the
x 2 'mat
x i do4a F2, xac suat de th u duac 2 ca the cai la
C,x( - ) X - =
3
3' x3
= -
==0, 22.
- Cf cac lo ai t h i i , n giro i, ru o i giam th i co n dure c6 cap N ST gio i tin h X Y ;

co n cai c6 cap N ST gio i t i n h X X ,
^
- d cac lo ai ch i m t h i co n du"c c6 cap N ST gio i t i n h X X ; co n cai c6 cap N ST
g i d i t i n h XY.
Ba i 2: O mot loai t h ii, kh i cho con cai mat do thuan chiing lai voi eon due mSt
trang thuan ehiing duac Fi dong loat mat do. Cho con due Fi lai phan tieh, doi
Fb th u duge 5 0 %eon due mdt t r in g, 2 5 %con cai mSt do, 2 5 %eon cai mSt
trang. Neu cho Fi giao ph oi ngau nhien duge F2. Lay ngau nhien 2 ca the a F2,
xac suat de th u duge 1 ea the mat do la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim t i le k i l u h in h m i t do a doi F2.

- C) phep lai phan t ieh , ta thdy d ai con eo t i le mSt do : mSt t r in g = 2 5 %:
( 2 5 % + 5 0 %) = 1 : 3.
Tin h trang di truySn theo quy luat tuang tae bo sung.
Mat khae tat ea cac eon due deu c6 mat trang con a giai cai t h i eo ea mat do va
mat trang. -> Tin h trang lien ket giai t in h , gen n i m tren NST giai tin h X.
- Quy uae : A-Bquy din h mat do
A-bb^
aaB- y quy din h mat trang
aabb - Hai cap gen Aa va Bb tuang tae bo sung vai nhau nen kh i lien ket voi NST
giai tin h t h i ehi eo 1 cap nam tren NST giai tinh X (cap Aa hoac cap Bb dSu cho
ket qua dung).
- Con due Fi CO kieu gen X'^YBb, eon cai Fi c6 kieu gen X'^'X^Bb.
Fi giao phoi ngau nhien, ta eo:
Sa d6 lai: X^ YBb x X^ X' Bb = (X^ Y x X^ X')(Bb x Bb)
Doi F2 CO t i le kieu h in h gom 9 ea the mat do, 7 ea the mat trang.
Buac 2: Su dung toan to hgp de tin h xac suat.
Lay ngau nhien 2 ca the a F2, xac suat de thu duge 1 ea t h i mSt do la
9
C' x x _
'
16
16
2x9x7
16x16
126
256
63
^
~0, 49
128
110
Bai 3: 6 mot loai con trimg, khi cho con cai long den thuan chung lai v o i con dire
(XY) long trang thuan chung dugc Fi dong loat long den. Cho con due F i lai
phan tich, dbi Fb thu dugc t i le 2 con dire long trang, 1 con cai long den, 1 con
cai long trang. Neu cho F i giao phoi ngau nhien ducfc F2. L i y ngau nhien 2 ca
the long den a 2, xac suat de thu dugc 1 ca the due la bao nhieu?
Huang
dan
giai:
Buac 1: T i m t i le con dire trong s6 cac ca ihk long den a dai F2.
- O phep lai phan tich eon due F i , ta thay dai con c6 t i le
long den : long trang =1 : (2 + 1) = 1 : 3
-> Tinh trang di truyen theo quy luat tuong tac gen bo sung.
Mat khac tat ca cac con dire deu c6 long trang eon a giai cai thi c6 ea long do
va long trang. -> Tinh trang lien kk giai tinh, gen nSm tren NST giai tinh X .
- Quy uae:
A-B-
quy dinh long den
A-bb-i
aaB-
quy dinh long trang
aabb.
- Hai cap gen Aa va Bb tuang tac bo sung v o i nhau nen k h i lien kkt v o i N S T
giai tinh thi chi c6 1 cap nam tren NST giai tinh X (cap A a hoac cap Bb dhu cho
ket qua dung).
- So d6 lai: Dire F i c6 kiku gen
X ^Y B b ,
cai F, c6 kiku gen X ^X ^B b .
Fi giao phoi ngau nhien, ta eo:

X ^Y B b X x'^X' Bb = ( X ^Y x X ^X ' ) ( B b x Bb)
0 giai cai c6 6 eon long den, 2 eon long trang
O giai due CO 3 eon long den, 5 eon long trang
-> Trong cac eon long den a F2, con due c h i l m t i le = ^ =
^.
Budfc 2: Sir dung toan to hop de tinh xac suat.

Lay ngau nhien 2 ca the long den a F2, xac suk dk thu dugc 1 ca the due la
2x2x1
1
C ' x - x - = 3x3
' 3 3
^1
4
9
Bai 4: CJ mot loai dgng vat, cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy
dinh. K h i cho con due ( X Y ) long do, chan cao thuan chung lai v a i eon cai
long den, chan thap thuan chung, dugc F i dong loat long do, chan thap. Cho
con dye Fi lai phan tich, dofi Fb c6 t i le: 25% eon due long do, chan cao; 25%
con due long den, chan cao; 25% con cai long do, chan thap; 25% eon cai
long den, chan thap. Neu cho tat ca cac ca the Fi giao phoi ngau nhien dugc F2.
Lay ngau nhien 2 ca the a F2, xac suat de thu dugc 2 ca the due long dp, chan cao
la bao nhieu?
111
Huong dan gidi:

Buac 1: Tim ti le cua kieu hinh con due long do, chan cao a F2.
- Moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh, Fi dong tinh va c6 long do, chan
thap
Hai cap tinh trang nay deu di truyen theo quy luat troi hoan toan, trong do
long do troi so voi long den, chan thap troi so voi chan cao.
- Quy uac: A quy dinh long do, a quy dinh long den.
B quy dinh chan thap, b quy dinh chan cao.
- (3 dai con cua phep lai phan tich, tinh trang chan thap chi c6 a con cai va
chan cao chi c6 a con due O Tinh trang chieu cao chan lien ket vai giai tinh, gen
nam tren NST gioi tinh X.
- Tinh trang mau long phan li dong deu a ca hai giai O gen quy dinh tinh trang
mau long nam tren NST thuang.
- P thuan chung nen Fi c6 kieu gen di hop AaX^Y va AaX^X^.
Fi giao phoi ngau nhien:
AaX'^Y X
AaX'^X''
Giao tur:
AX'^, aX", AY, aY,
AX"^, aX'^, A X ^ aX\
AX-^
aX
AX^
aX"
AX"
AAX'^X'^
AaX^X"^
AAX^X"
AaX'^X''
AaX'^X'^
aaX-^X^
AaX'^X"
aaX^X^
AAX'^Y
AaX'^Y
AAX^Y
AaX^Y
AaX'^Y
aaX'^Y
AaX^Y
aaX^Y
aX'^
AY
aY
CJ F2, con due long do, chan cao c6 kieu gen A-X''Y chiem ti le = .
Buac 2: Six dung toan to hop dk tinh xac suSt.
Lay ngau nhien 2 ea the a F2, xac suat de thu duge 2 ca ihk due long do, chan
cao la ( )^ = ^
16
256
2. Cac bai tap tinh xac suat ve kieu gen
Cdch gidi: Khi bai toan yeu cau tinh xac suat ve mot kieu gen nao do thi can
Buac 1: Xac dinh kieu gen cua bo me va viet sa do lai de tim ti le eua loai kieu
gen can tinh xac suat.
Buac 2: Six dung toan to hop dk tinh xac suit
Bai 1: C) ga, cho biet tinh trang mau long do mot cap gen quy dinh. Cho ga trdng
(XX) long van lai vai ga mai (XY) long den duge Fi g6m 100% ga long vin.
Cho Fi giao phoi ngau nhien, dai F2 eo ti le 2 ga trong long van, 1 ga mai long
van, 1 ga mai long den. Lay ngau nhien 1 ca the ga trong 6 F2, xac suat de thu
duge ca the thuan chung la bao nhieu?
112
Huang dan gidi:

Buac 1: Tim ti le tliuan chung trong so cac ga trdng F2.
- Doi F2 CO ti le kieu hinh 3 long van : 1 long den
Long van la tinh trang troi
so vai long den.
Quy u&c: A quy dinh long van; a quy dinh long den.
- C5 F2, ti le kieu hinh cua ga trong la 100% long van; ti le kiu hinh cua ga mai
la 50% long van : 50% long den
-> Tinh trang lien ket vai gioi tinh, gen nam tren NST X .
- So do lai: Ga trong long van
x
Ga mai long den
X' Y
P.
X"
X^
Fi giao phoi ngau nhien:
GFI
x^
x^
Y.
X'^
x'' x''
X^ Y
X^X^ x
X^, X '
x^ Y.
X^,
Y.
x^
x^x^
x^x''
Y
X^ Y
X"Y
Doi F2: Ga trdng c6 X^ X^ , X'^X\

1
-> d ga trong F2, ga thuan chung chiem ti le =
Buac 2: Sir dung toan to hop de tinh xac suat.
Lay ngau nhien 1 ca the ga trong a F2, xac suat de thu dugc ca the thuan chung
l a - = 0,5.
2
Bai 2: O mot loai thu, cho biet tinh trang mau long do mot cap gen quy dinh. Cho
con due long trSng lai vai con cai long den dugc Fi c6 100% ca thk long den.
Cho Fi giao phoi ngau nhien, doi F2 c6 ti le 2 con cai long den, 1 con due long
den, 1 con due long trang. Lay ngau nhien 3 ca the cai long den a F2, xac suat
de thu dugc 2 ca the thuan chung la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Tim ti le ca the thuan chung trong so cac ca the cai long den a F2.
- Dofi F2 CO ti le kieu hinh 3 long den : 1 long trang -> Long den la tinh trang
trgi so vai long trang.
113
Quy icdc: A quy din h long den; a quy dinh long trang.
- CI F2, t i le kieu h in h cua giai cai la 100% long den; Ti le kieu hinh a due la
50% long den : 50% long t r in g
Tin h trang lien kSt voi gioi t in h , gen nSm tren NST X.
- Sa do lai: Con cai long den
x
Con due long trang
P.
X'^X^X'Y
Gp
X^
X' ,
Y.
Fi
Y
x'^
Fi giao ph 6i n glu nhien:
GFI
x'^x''
X^ X"
X^ , X '
X^Y
x ^Y.
X^
Y.
F2
x^
x^
X^Y
X'Y
x^x^
x^ x'^
x^
6 d oi F2: Ca thd cai long den g6m c6 1X^X^, 1X^X^

-> Ca the thuan chung chigm t i le = ^
Buac 2: Su dung toan to hop dk tin h xac su it .
Lay ngau nhien 3 ca the cai long den a F2, xac su it d l th u duac 2 ca t hk t h u in
, 1 , 1 3xl-xi
= ^ - ^ =
' ^2^ 2
2'x2
3
=37,5%.
8
chung la = Clxi-fx-
Bai 3: p mot loai thu, kh i cho con cai chan cao t h u in chung lai voi con due chan thap
thuan chung ducrc Fi dong loat chan cao. Cho con due Fi lai phan tich, doi Fb c6 t i
le 50% con due chan thap, 25% con cai chan cao, 25% con cai chan t h ip . Cho Fi
giao phoi ngau nhien duac F2. Lay ngau nhien 2 ca the chan cao a F2, xac suit d6
thu dugc 2 ca the cai la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim t i le con cai trong s6 cac con chan cao a doi F2.
- 0 phep lai phan t ich , ta t h iy d oi con c6 t i le chan cao : chan t h ip = 25% :
(25% + 50%)-= 1:3.

Tin h trang d i truyen theo quy luat tuong tac b6 sung.
Mat khac tat ca cac con due deu c6 chan t h ip con 0 gioi cai t h i c6 ca chan cao
va chan thap.
-> Tin h trang lien k^t giai t in h , gen n i m tren NST giai tin h X.
114
- Quy uac:
A-Bquy dinh chan cao

A-bb
aaBquy dinh chan thap
aabb .
- Hai cap gen Aa va Bb tuong tac bo sung voi nhau nen khi lien ket voi NST
gioi tinh thi chi c6 1 cap nam tren NST giai tinh X (cap Aa hoac cap Bb).
- So d6 lai: Due F, c6 kieu gen X'^YBb, cai Fi c6 k i l u gen X ^ X ' Bb.
Fi giao phoi ngau nhien, ta c6:
X^YBb X x ^X' Bb = (X-^Y X X^X')(Bb x Bb)
Deri con c6: (1X'^X^ I X ^ X ' , I X ^ Y , 1X'Y)(3B-, Ibb)
d doi con, ca the chan cao g6m c6 : 6X'^X' B- con cai
3 X ^ Y B - con due.
2
-> O cac ca the chan cao cua F2, ca the cai chiem ti le =
Buac 2: Six dung toan to hop de tinh xae suAt.
Lay ngau nhien 2 ca the chan cao a F2, xae suit dS thu dugc 2 ca th^ cai la
^3
9 0,44.
Bai 4: Cho con due (XY) c6 chan cao giao phoi voi con cai c6 chan thkp duac Fi
dong loat chan thap. Fi giao phoi tu do, doi F2 c6 ti le 25% con due chan cao,
50% con cai chan thap, 25%i con due chan thap. Cho cac con due chan cao lai
voi tat ca cac con cai chan thkp a F2 thu dugc F3. hiy ngau nhien 3 ca the F3,
xae suat de thu dugc 1 ca the cai c6 kieu gen di hgp la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim ti le ca the cai c6 kieu gen di hgp trong so cac ca the F3.
- Cho con due (XY) c6 chan cao giao phoi voi con cai c6 chan thap dugc Fi
dong loat chan thap -> Tinh trang chan thdp trgi hoan toan so voi chan cao.
Quy uac : A - chan thap, a - chan cao
- C5 doi F2 ti le k i l u hinh a giai due khac giai cai -> Tinh trang di truySn lien
ket voi giai tinh, gen nam tren NST X
P : X ' Y X X^X^
F,: X ^ X " ; X^Y
F, X F,
F2: IX'^X^: I X ^ X " ; I X ^ Y ; I X ' Y .
- Cho con due chan cao a Fi lai voi tat ca cac con cai chan thap a F2.
Con cai chan thip a F2 gom c6 IX^X"^; IX^X^ se cho 2 loai giao tu voi ti le la
- x î x ^
4 4
115
Con due ch an cao c6 k ie u gen X^Y ch o 2 loai giao t u la ^ X^, ^ Y.
ix^
2
i y
2
-X^X^
-X^X^
i x ^Y
- X^ Y
(3 d a i F3, ca th e cai c6 k ie u gen d i h op ch iem t i le = - , cac ca the c6 kieu h in h

8
- , ,
, 3
5
con lai ch iem t i le = 1 = - .
8
8
Buac 2: Su d u n g t oan t o h op de t in h xac suat.
hi y n gau n h ien 3 ca t hk 3 , xac su it d% t h u d u gc 1 ca the cai c6 kieu gen d i
3x3x5'
225
3 . 5.
0, 44.
h op la = c ; x-8 x(^8'
r y = 8x8'
512
Bai 5: CJ m o t loai d on g vat , t in h t ran g m au sac t h an va t in h t ran g m au m at deu do
m o t cap gen qu y d in h . Ch o con due (XY) t h an d en , m i t t ran g t h u an ch un g lai
va i con cai t h an xa m , mSt do t h u an ch iin g d u gc Fi d on g loat t h an xam , m at do.
Ch o Fi giao p h 6 i n gau n h ien va i n h au , d a i F2 c6 5 0 % con cai t h an xam , mat
d o; 2 0 % con due t h an xa m , m 4t d o; 2 0 % con dire t h an d en , m at t ran g; 5% con
due t h an xa m , m i t t r i n g ; 5 % con due t h an d en , m at d o. Lay n gau n h ien 3 ca
t hk cai a F2, xac suSt d ^ t h u d u gc 3 ca the d i h gp ve ca 2 cap gen la bao n h ieu?
Hi r &ng dan gi di :
Buac 1: T i m t i le cua ki ku gen thuAn ch u n g t r on g so cac ca th e cai cua F2.
- Tin h t ran g m au si c t h an va t in h t ran g m au m at deu do m ot cap gen quy d in h ,
d o i F I d 6n g loat t h an xa m , mSt do -> Th an xam la t in h t ran g t r gi so va i th an den;
Ma t do la t in h t ran g t r o i so va i m at t ran g.
- Q u y u ac: A qu y d in h t h an xa m , a qu y d in h t h an den
B qu y d in h m at d o, b qu y d in h m at t ran g.
- Ma t kh ac a 2 , tSt ca cac con cai deu c6 t h an xam , m at do t r on g k h i con due
t h i CO n h iSu loai k ie u h in h -> H a i cap t in h t ran g nay deu d i t ru yen lien ket gio i
t in h , gen n am t r en N ST X.
- D a i F2 CO t i le k i l u h in h a gia i due la 20% con due t h an xam , m at d o; 2 0 %
con due t h an d en , m at t ran g; 5 % con due t h an xam , m at t ran g; 5 % con due th an
d en , m at do
Co h oan vi gen .
x
,
.
Ta n so h oan v i gen =
5 %+ 5 %
=
20%.
20% + 20% + 5% + 5 %
116
- F, CO kiSu gen la X ^ Y ,
X^'^X^''
-ÂB-jâb
X^Y
0,5X^'^; 0,5Y.
So do lai:
Giao tir:
0,5X'"'
0,5Y
rab
0,4X^'^
0,4X^''
0,1X^''
0,1X^
0,2X'"'X''"
0,2X^Y
0,2X^"X'''
0,2X^"Y
0,05X''''X^''
0,05X'"'Y
0,05X^X^
0,05X^"Y
- Ca t h lc a iF2g6 m c 6 0,2X^X''^ 0,05X^''X''^ 0,05X^X'^,

^ Ca t h i di hop 2 cap gen la 0 , 2 X ^ X " ' chi6m ti le
^
âB
Ab.
0,4X^'^; 0,4X"'; 0,1 X'"'; 0,1 X'
0,2X^X*.
^
^ 0,4.
0,2 + 0,2 + 0,05 + 0,05

hhy ngau nhien 3 ca t h i cai a 2, xac sudt dk thu dugc 3 ca the di hop ve ca 2
cap gen la (0,4)^ = 0,064.
Khi CO hoan vi gen 6* cac cap gen nam tren NST gioi tinh thi tan so hoan vi
gen dirffc tinh dya vao ti le kieu hinh ciia gioi X Y & doi con.
Bai 6: Cho bilt moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh va trgi hoan toan. Tan
so hoan vi giua A va B la 20%. 6 phep lai ^ X ^ X ' ' x x'^Y, thu duac F,.
ab
aB
d F], lay ngau nhien 2 ca the c6 k i l u hinh aaB-D-, xac suSt d l thu dugc 1 ca
the thuan chung la bao nhieu?
Huong dan gidi:
Tim ti le cua kieu gen thuan chung trong so cac ca the c6 kieu hinh
aaB-D-a Fi.
BK&C 1:
- CJ nhom lien ket
x
ab
aB
(tan so hoan vi gen 20%) se cho dai con c6 kieu
ab
gen chiem ti le = 0,4ab x 0,lab = 0,04.
ab
^ K i l u hinh aaB- = 0,25 - 0,04 = 0,21.
- 6 nhom lien k i t X^X" x x'^Y, cho doi con c6 k i l u hinh D- vai ti le - .
4
. AB
Ab
0 phep lai X^X'' x ^ x ' ^ Y , k i l u hinh aaB-D- a dai con c6 ti le
ab
aB
= 0,21 X
=0,1575.
117
- Kieu h in h aaB-D- c6 nhieu k i l u gen n him g chi c6 kidu gen
XXla kieu
aB
gen thuan chung. Tim t i le cua kieu gen X'^
a d oi F i.
aB
d nhom lien ket
x
(tan so hoan vi gen 2 0 %) se cho d oi con c6 k i l u
ab
aB
aB
gen ch ie m t ile = 0 ,la B x 0,4ab = 0 ,04.
aB
d nhom lien kk X^''
x xY, cho d ai con c6 kieu gen X'^" voi t i le - .
4
^ Kigu gen t h u in chung
XX=0,04 x 1 = 0,01.
aB
Tron g so cac ca the c6 kieu hin h aaB-D- a F i , ca t h I thudn chung chiSm t i le

=
0 ,063.
Ca t h I khong thuSn chung chi^ m t i le =
1- 0 ,063 = 0,937.
Buac 2: Su dung toan to hop dktin h xac su it .

Lay n glu nhien 2 ca t h I c6 k i l u hin h aaB-D , xac suat dk thu dugc 1 ca thk
thuan chung la 3X0,0 63 x0,937 ~ 0 ,118.
Bai 7: Cho ga tron g lon g soc, mau xam giao ph6i voi ga m ai c6 ciin g k i l u hin h thi
thu dugc Fi CO t i le: 37,5% ga tron g lon g soc, mau xam ; 12,5% ga trdng long
soc, mau vang; \5% ga m ai lon g soc, mau xam ; 3,75% ga m ai long trom, mau
xam ; 21,25% ga m ai lon g trom, m au vang; 1 0 %ga m ai lon g soc, mau vang.
Lay ngau n hien 2 ca the ga tron g lon g soc, mau xam cua F ] , xac sudt dk thu
dugc 1 ca the thuan chung la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim t i le cua kieu gen thuan chung tron g so cac ca the ga trong c6 long
soc, mau xam a F i.
- Quy luat d i truyen cua tinh trang long c6 soc:
6 Fi, long soc : long tron = (37,5% + 12,5% +15%+ 10%): (3,75% +21,25%) =3:1
^ Tin h trang long soc trgi so voi long tron.
Quy uac: A quy din h long soc, a quy dinh long tron
Mat khac a ga trong, tat ca deu c6 long soc con ga mai th i c6 ca long soc va long
tron
Tin h trang lien ket gioi tin h, gen nhm tren NST X.
- Quy liiat d i truyen cua tin h trang mau sSc lon g:
6 F i, lon g xam : lon g vang = (37,5%+15%+ 3,75%) : ( 1 2 , 5 %+2 1 ,25%+1 0 %) =
sung.
B-D- quy d in h lon g xam , cac kieu gen con lai quy din h lon g vang.
56,25%): 43,75% = 9 : 7.^ Tin h trang d i truygn theo quy luat b6
Quy uac:
118
Mat khac, t i le kieu hinh a giai due khac vai giai cai nen lien kdt giai t in h , gen
nam tren NST X.
- Hai cap t in h trang nay deu lien ket vai giai tin h (gen nhm tren X) nen lien k i t
voi nhau. Kh i vua c6 tuang tac vua c6 lien ket gen t h i chi c6 m ot cap gen (Bb
hoac Dd lien ket vai cap gen Aa va lien ket vai giai t in h ).
K i k gen cua P: X^ ^ X'" Dd x X^^Y Dd = (X^^X"*" x X^ Y) ( D d x Dd ).
(3 F), ga mai long t ran , mau xam c6 kieu gen X^^YD- chiem t i le = 3,75%
^ KiSu gen X'^ 'y chiem t i le =
3,75%
3
= 5%.
^ Giao t u X^*^ chiem t i le =
5%
10% = 0,1.
0,5
-> Co hoan vi gen vai tan so 20%.

- C( Fi, ga trong long soc, mau xam thuan chung c6 kieu gen X'^X'^^D D chiem^
e = 0,1 X^"^ X o,5X^'^ X 1 = 0,0125.
4
-> O Fi, trong so cac ca the ga trong long soc, mau xam t h i ca the thuan chung
. _ 0,0125 _
chiem t i le
0,03. Ca thg khong thuSn chung = 1- 0,03 = 0,97.
0,375
Buac 2: Sic dung toan to hop de t in h xac sudt.

Lay ngau nhien 2 ca the ga trong long soc, mau xam cua Fi, xac suat de t h u
dugc 1 ca Ihk thuan chung la = C2x0,03x0,97 ~ 0,058.
3. Xa c suat do i vo l b ai to an c6 kie u h i n h p h u th u o c gio i t i n h .
Bai 1: O ciru, gen A nam tren NST thuang quy din h c6 simg, gen a quy din h
khong simg, kieu gen Aa bieu hien c6 sung a ciru dire va khong sung a cuu cai.
Cho lai cuu due khong simg vai cim cai c6 simg dugc Fi. Cho cac ciru cai Fi
giao phoi vai cim due khong simg dugc F2. Lay ngau nhien 3 ca the due a F2,
xac suat de thu dugc 2 ca the khong simg la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Tim t i le cua ca the khong sirng trong so cac con cai a F2.
- Cim cai c6 simg c6 kieu gen AA, cim due khong simg c6 kieu gen aa.
P. cim due khong simg (aa) x A A (cim cai c6 simg)
F,:
Aa
- Cho cim cai Fi lai vai cim due khong simg
Cim cai Fi giao phoi vai cim due khong simg
9Aa X (5*aa ^ CJ dai con c6 t i le kieu gen lAa , laa.
Vay a dai con, ciru due se c6 t i le kieu hinh la 50% (Aa) c6 simg va 50% (aa)
khong simg.
119
Buac 2: Si t d u n g t oan t 6 h op d l t in h xac sudt.

Lay n gau n h ien 3 ca th e d u e a F2, xac suat de t h u d u gc 2 ca the kh on g sim g la
C^( 0, 5) ^xO, 5 = 3 xo, 25 x 0,5 = 0, 375 = 37, 5%.
Bai 2: CJ d e, gen A n am t ren N ST t h u o n g q u y d in h eo r au , gen a q u y d in h kh on g
CO r au , k ie u gen Aa b ieu h ien c6 rau a con d u e va kh o n g rau a con cai. Tien
h an h ph ep la i $Aa x c?AA d u gc F i , ch o cac ca t h e d u e Fi giao p h oi vo i con
cai CO r au d u gc F2. Lay n gau n h ien 2 ca t h e d u e c6 rau a F2, xac sudt d l t h u
d u gc 1 ca th e t h u an ch u n g la bao n h ieu ?
Huang dan gidi:
Buac 1: T i m t i le cua ca th e eo k ie u gen t h u an ch u n g t r on g so cac ca the due c6
rau a F2.
- Phep la i 9 Aa x SAA d u gc Fi eo t i le k ie u gen 1 AA, 1 Aa .
- Ch o cac ca th e d u e Fi giao p h o i va i con cai c6 rau , t a c6:
Du e Fi go m CO 1 A A va 1 Aa n en c6 2 loai giao t u vod t i le la A, - a.
4
Co n cai c6 rau eo k ie u gen A A n en lu on cho giao t u A.

D a i F2
CO
^ " ^ - - ^
lA
^ AA
4
1
-a
4
i Aa
4
- 0 F2, t at ca cac co n d u e d eu eo rau , t ron g d o ca the t h uan ch u n g ( AA) ch iem

3
t i le = - .
4
Buac 2: Su d u n g t oan t o h gp de t in h xac suk.

Lay n gau n h ien 2 ca t h e d u e eo rau a F2, xac suk dk t h u d u gc 1 ca t h i th udn
3
ch u n g la C x - x i =
2 x 3x 1
= = 37,50/0
^
2 4 4
4 x4
C. BAI TAP VAN DUNG
1. Bai tap ty luan:

Bai 1. CJ m ot loai t h u , ch o biet t in h t ran g m au lon g d o m ot cap gen q u y d in h . Ch o
con d u e lon g t ran g la i va i con cai lon g d en d u gc Fi c6 1 0 0 %ca t h i lon g den .
Ch o F] giao p h o i n gau n h ien , dod F2 eo t i le 2 con cai lon g d en , 1 con due lon g
d en , 1 co n d u e lo n g t ran g. Lay n gau n h ien 1 ca t h e lon g d en a F2, xac suk dk
t h u d u gc ea th e cai la bao n h ieu ?
120
Bai 2. CJ mot loai thii, khi cho con cai mat do thuan chung lai v o i con dire mat
trang thuan chung dugc Fi dong loat mat do. Cho con dire Fi lai phan tich, doi
Fb thu dugc 50% con due mat trang, 25% con cai mat do, 25% con cai mat
trdng. Ngu cho Fi giao ph6i ngau nhien dugc F2. Lay ngau nhien 3 ca the a F2,
xac suat de thu dugc 2 ca the mat do la bao nhieu?
Bai 3. C) mot loai thu, cho bidt tinh trang mau long do mot cap gen quy dinh. Cho
con due long trSng lai vai con cai long den dugc F] c6 100% ca the long den.
Cho Fi giao phoi ngau nhien, doi F2 c6 t i le 2 con cai long den, 1 con due long
den, 1 con due long trang. Lay ngau nhien 3 ca the cai long den a F2, xac suat
d l thu dugc 1 ca the thuan chung la bao nhieu?
Bai 4. C) mot loai thu, khi cho con cai long den thuan chung lai v o i con due (XY)
long trang thuan chung dugc Fi dong loat long den. Cho con due Fi lai phan
tich, doi Fb thu dugc t i le 2 con due long trang, 1 con cai long den, 1 con cai
long trang. Neu cho Fi giao phoi ngau nhien dugc F2. Lay ngau nhien 3 ca the
long den a F2, xac suat de thu dugc 1 ca the cai la bao nhieu?
Bai 5. d mot loai dong vat, cho bi^t m6i cap tinh trang do mot cap gen quy dinh. K h i
cho con due (XY) long do, chan cao thuan chung lai v o i con cai long den, chan
thdp thudn chung, dugc Fi d6ng loat long do, chan thdp. Cho con due Fi lai phan
tich, doi Fb CO t i le: 25% con due long do, chan cao; 25% con due long den, chan
cao; 25% con cai long do, chan thap; 25% con cai long den, chan thap. Neu cho tat
ca cac ca the Fi giao phoi ngau nhien dugc F2. Lay ngau nhien 1 ca the a F2, xac
suat de thu dugc ca the due long do, chan cao la bao nhieu?
Bai 6. 6 ga, cho biet tinh trang mau long do mot cap gen quy dinh. Cho ga trong
(XX) long v i n lai voi ga mai (XY) long den dugc Fi gom 100% ga long van.
Cho Fi. giao phoi ngau nhien, dai F2 c6 t i le 2 ga trong long van, 1 ga mai long
van, 1 ga mai long den. Lay ngau nhien 3 ca the ga trong a 2, xac suat de thu
dugc 2 ca the thuan chiing la bao nhieu?
Bai 7. O mot loai dong vat, tinh trang mau sac than va tinh trang mau mat deu do
mot cap gen quy dinh. Cho con due (XY) than den, mat trang thuan chung lai
voi con cai than xam, mat do thuan chung dugc Fi dong loat than xam, mat do.
Cho Fi giao phoi ngau nhien v o i nhau, doi F2 c6 50% con cai than xam, mat
do; 20% con due than xam, mat do; 20% con due than den, mat trang; 5% con
due than xam, mat trang; 5% con due than den, mat do. Lay ngau nhien 3 ca
the cai a 2, xac suat de thu dugc 1 ca the di hgp ve ca 2 cap gen la bao nhieu?
Bai 8. Cho biet m o i cap tinh trang do mot cap gen quy dinh va trgi hoan toan. Tan
s6 hoan v i giua A va B la 20%. 6 phep lai X'^X'^ x x'^Y, thu duac F,.
ab
aB
O F i . lay ngau nhien 1 ca the c6 kieu hinh aaB-D-, xac suat de thu dugc ca the
121
Bai 9. Cho ga trong long soc, m:".u xam giao phoi vai ga mai c6 cung kieu hinh thi
thu duac F i CO ti le: 37,5% ga trong long soc, mau xam; 12,5% ga trong long
soc, mau vang; 15% ga mai long soc, mau xam; 3,75% ga mai long tron, mau
xam; 21,25% ga mai long tran, mau vang; 10% ga mai long soc, mau vang.
Lay ngau nhien 3 ca the ga trdng long soc, mau xam cua F i , xac suit dk thu
dugc 2 ca the thuan chung la bao nhieu?
Bai 10. O mot loai thii, gen A nam tren NST thuong quy dinh c6 rau, gen a quy
dinh khong c6 rau, kieu gen Aa bieu hien c6 rau a con due va khong rau a con
cai. Tien hanh phep lai $Aa x ÂA dugc F| , cho cac ca the due F i giao phoi
vai con cai c6 rau dugc F2. Lay ngau nhien 3 ca thS due c6 rau a F2, xac suat
de thu dugc 1 ca the thuan chung la bao nhieu?
Bai 11. Cho con due (XY) c6 chan cao giao phoi vai con cai c6 chan thip dugc F i
dong loat chan thap. F i giao phoi tu do, dai F2 c6 t i le 25% con due chan cao,
50% con cai chan thap, 25% con due chan thSp. Cho cac con due chan cao lai
vai tat ca cac con cai chan thap a F2 thu dugc F3. Lay ngau nhien 1 ca the F3,
xac suat de thu dugc ca the cai c6 kieu gen dong hgp la bao nhieu?

Cau 1. 0 mot loai dong vat, tinh trang mau long do mot gen c6 2 alen quy dinh
(A quy dinh long den trgi hoan toan so vai a quy dinh long trang), gen nay nam
tren NST giai tinh a doan tuang dong. Cho eon due (XY) eo long den giao
phoi vai con cai c6 long trang dugc F ] gom 100% ca the eo long den. Cac ca
the F i giao phoi tu do dugc F2. Lay ngau nhien 1 ca the long den a F2, xac suat
de thu duae eon due la
A.i.
c.i.
D.i.
4
3
3
2
Cau 2. 0 mot loai dong vat, cho eon cai (XX) mat do thuan chung lai vai eon due
(XY) mat trang thuan chung dugc F i dong loat mat do. Cho eon due F i lai phan
tich, doi Fb thu dugc 50% con due mat trang, 25% con cai mat do, 25% con cai
mat trang. Cho F i giao phoi tu do thu dugc F2. Ldy ngau nhien 1 ca t h I F2,
xac suat de thu dugc ca the due mat do la
A. 37,5%.
B.25%.
C. 6,25%.
D. 18,75%.
Cau 3. C5 mot loai dong vat, cho con cai (XX) mat do thuan chung lai vai con due
(XY) mat trang thuan chung dugc F i dong loat mat do. Cho con due F i lai
phan tieh, dai Fb c6 ti le 2 eon due mat trang : 1 con cai mat do : 1 eon cai mat
trang. Cho F i giao phoi tu do thu dugc F2. Lay ngau nhien 2 ca the mSt do a F2,
xac suat de thu dugc 1 ca the due la
A.i.
9
B.i.
3
c.l.
81
D.l.
9
122
Cau 4. 6 mot loai dong vat, cho con cai (XX) mSt do thuSn chung lai vai con due
(XY) mat trang thuan chung dugc Fi dong loat mat do. Cho con due Fi lai
phan tich, dai Fb thu duac 50% eon due mdt trdng, 25% eon cai mit do, 25%
con cai mat trang. Cho eon cai Fi lai phan tieh thu duoe Fb. Lay ngau nhien 2
ca the a Fb, xac suat de thu duac 1 ca the due m i t do la
A.i.
B.^.
C . i .
D. '
8
32
16
64
Cau 5. Cho eon due than den thuan ehiing lai vai con cai than xam thun chung
thi Fi dong loat than xam. Nguge lai, khi cho eon due than xam thuin chung lai
vai con cai than den thuan chung thi Fi dong loat than den. Neu cho eac ca the
than den giao phoi tu do thu dugc F2. Lay ngau nhien 1 ea thk F2, xac suat de
thu dugc ca the eo kieu hinh than xam la
A. 100%.
B. 75%.
C. 50%.
D. 0%.
Cau 6. O cim, gen A nam tren NST thuang quy dinh c6 sung, a quy dinh khong
sung, kieu gen Aa bieu hien eo sung a cim due va khong sung a eim cai. Cho
lai cuu due khong sung vai euu cai c6 sung dugc Fi. Neu cho eac euu cai Fi
giao phoi vai eim due khong simg dugc F2. Lay ngau nhien 1 ca the F2, xac
suat de thu dugc ca t h i eo kiku hinh c6 simg la
A. 100%.
B. 25%.
C. 75%.
D. 50%.
Cau 7. Cho biet moi tinh trang do mot gen quy dinh va trgi hoan toan. Tan so
hoan vi giira A va B la 40%. 6 phep lai XX'' x ^ X^Y thu duac Fi. Lky
ab
aB
ngau nhien 1 ea the Fi, xac suat de thu dugc ca the eo kieu hinh A-bbD- la
A. 25%.
B. 14,25%.
C. 12,5%.
D. 3,75%.
Cau 8. Cho biet moi tinh trang do mot gen quy dinh va trgi hoan toan. T i n s6
hoan vi giira A va B la 40%. 6 phep lai X^X" x XY thu duac F,. LSy
ab
,
,
ngau nhien 1 ca the Fi, xac suit d l thu dugc ea thi, eo k i l u hinh mang 2 tinh
trang trpi va mot tinh trang Ian la
A. 25%.
B. 14,25%.
C. 12,5%.
D. 42,5%.
Cau 9. CJ mot loai dong vat, tinh trang mau long do mot cap gen quy dinh. Cho
con due (XY) c6 long trang giao phoi vai con cai eo long do dugc Fi dong loat
long do. Fi giao ph6i tu do, doi F2 c6 ti le 25% con due long tring, 50%o con
cai long do, 25% con due long do. Cho eon cai a Fi lai phan tich thu dugc Fb.
Lay ngau nhien 1 ea the a dai Fb, xae suit de thu duac ca the cai long do la
A.i.
B.i.
C.i.
D.^.
4
2
4
3
Cau 10. Cho con due (XY) c6 m i t trang giao ph6i vai con cai c6 m i t do dugc Fi
dong loat mat do. Cac ea the Fi giao phoi tu do, dai F2 thu dugc: 18,75% con
due mat do; 25% eon due mat vang; 6,25% con due mat trang; 37,5% con cai
123
mat do; 12,5% con cai mat vang. Cho con due mat do F2 giao phoi voi con cai
mat do F2 thu dugc F3. Lay ngau nhien 1 ca the F3, xac suat de thu dugc ca the mat
do la
A.
20
B.
41
31
C.
48
19
D.
54
31
54
Ca u 11. C5 mot loai dong vat, cho con cai ( X X ) mat do thuSn chung lai voi con
due ( X Y ) mat trang thuan chung dugc F i dong loat mat do. Cho con due F i lai
phan tich, dbi Fb thu dugc 50% con due mat trang, 25% con cai mat do, 25%
con eai mat trang. Neu cho F i giao phoi t u do thi a F2, loai ca the due mat trang
chiem t i le
A . 18,75%.
B.25%.
C. 37,5%.
D . 31,25%.
AB
Ca u 12. Cho ruoi giam c6 kieu gen
XX
giao phoi v o i ruoi giam c6 kieu
ab
gen X'^Y. 6 doi F , , loai k i l u gen X'^Y c h i l m t i le 4,375%. Ngu cho
ab
ab
AB
ruoi cai c6 kieu gen
X^X*^ lai phan tich thu duac Fb. Lay ngau nhien 1 ca
ab
the Fb, xac suat de thu duac ca the c6 k i l u gen X Y la

ab
A . 2,5%.
B . 8,75%.
C. 3,75%.
D . 10%.
AhB ciing nam tren mot nhom lien ket each nhau
Ca u 13. CJ ruoi giam, hai gen A va
40 c M . O p h e p lai
Lay ngau nhien 1 ca the F i , xac
Aab
B X 9
aB thu dugc F , .
suat de thu dugc ca the c6 kieu gen
AB
la
Ab
A . 0,13.
B . 0,12.
C. 0,15.
D . 0,10.
Ca u 14. C mot loai dong vat, gen A quy dinh long dai trgi hoan toan so v a i a quy
dinh long ngan, gen nay nam tren NST giai tinh a doan tuang dong. Cho con
due ( X Y ) CO long dai giao phoi voi con cai c6 long ngan dugc F i gom 100% ca
the CO long dai. Cho con due F i lai phan tich thu dugc Fb. Lay ngau nhien 1 ca
the Fb, xac suat de eon due long dai la
A. 25%.
B . 50%.
C. 100%.
D . 0%.
Ca u 15. 6 euu, kieu gen H H quy dinh c6 simg, kieu gen hh quy dinh khong sung,
kieu gen H h bieu hien c6 sung a cuu due va khong sung a euu eai. Gen nam
tren nhiem sac the thuong. Cho lai cim due khong sung v a i cuu cai c6 simg
dugc F i , cho F i giao phoi t u do dugc F2. Lay ngau nhien 1 ca the F2, xac suat
de thu dugc ea the c6 simg la
A . 75%.
B . 50%.
C. 25%.
D . 12,5%.
124
Cau 16. Mau sac cua hoa loa ken do gen nSm trong te bao chit quy dinh, trong do
hoa vang troi so vai hoa xanh. Lay hat phan cua cay hoa mau vang thu phan
cho cay hoa mau xanh dugc F i . Cho F i tu thu phan thu dugc F2. Lay ngau
nhien 1 cay a dai F2, xac suat de thu dugc cay hoa xanh la
A. 50%.
B. 100%.
C. 75%.
D. 0%.
Cau 17. CJ mot loai dong vat, cho con cai ( X X ) long den thuan chung lai vai con
due ( X Y) long trang thuan chung dugc F i dong loat long den. Cho con due F i
lai phan tich, dai Fb thu dugc 50% con due long trang, 25% con cai long den,
25% con cai long trang. Cho con cai F i lai phan tich thu dugc Fb. L i y ngau
nhien 1 ca the Fb, xac suat de thu dugc ca the cai long trSng la
A. 18,75%.
B. 12,5%.
C. 37,5%.
D. 25%.
Cau 18. Cho biet moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh va troi hoan toan.
tan s6 hoan vi giua A va B la 20%. 6 phep lai
X X' * x ^
x Y thu duac F , .
ab
ab
Lay ngau nhien 2 ca the F i , xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu hlnh aaB-D- la
A. 25%.
B. 3,75%.
C. 56,25%.
D. 7,21%.
Cau 19. d mot loai thvi, cho biet tinh trang mau long do mot cap gen quy dinh.
Cho con due long trang lai vai con cai long den dugc F i c6 100% ca thk long
den. Cho F i giao phoi ngau nhien, dai F2 c6 ti le 2 con cai long den, 1 con due
long den, 1 con due long trang. Lay ngau nhien 2 ca the long den a F2, xac suat
de thu duac 1 ca ihk due la
2.
B.I.
C.i.
D.i.
9
9
9
3
Cau 20. CJ ruoi giam, hai gen B va V cung nam tren mot cap NST tuang dong
trong do B quy dinh than xam troi hoan toan so vai b quy dinh than den; V quy
dinh canh dai troi hoan toan so vai v quy dinh canh cut. Gen D nam tren NST
giai tinh X a doan khong tuang dong quy dinh mat do troi hoan toan so vai d
quy dinh mat trang. Cho ruoi cai than xam, canh dai, mat do giao phoi vai ruoi
due than den, canh cut, mSt trSng dugc F i c6 100% ca the mang kieu hinh
gi6ng ruoi me. Cac ca the F i giao phoi tu do thu dugc F2. C5 F2, loai ruoi due c6
than xam, canh cut, mSt do chiem ti le 1,25%. Neu cho ruoi cai F i lai phan tich
thi dugc Fb. LSy ngau nhien 1 ca thS a dai Fb, xac suat de thu dugc loai ruoi
due CO than xam, canh cut, mat do la
A. 2,5%.
B. 1,25%.
C.25%.
D. 12,5%.
Cau 21. Ci mot loai con trung, alen A quy dinh than xam la troi hoan toan so vai
alen a quy dinh than den; alen B quy dinh canh dai la troi hoan toan so vai alen
b quy dinh canh cut; hai cap gen nay cung nam tren cap nhiem sac the tuang
dong so 1. Alen D quy dinh mat do troi hoan toan so vai alen d quy dinh mat
trang, cap gen nay nam tren vung khong tuang dong cua nhiem sac the giai
tinh X . Nguai ta thuc hien phep lai giua con cai ( X X ) c6 than xam, canh dai,
A.
125
mat do voi con due (XY) c6 than xam, canh dai, mat do thu dugc Fi . Ldy nglu
nhien 1 ca the F| , xae suat de thu duge ea the than den, canh cut, mat trang la
A. 40,5%.
B. 54,0%.
C. 49,5%.
D. 13,5%.
Cau 22. d mot loai dgng vat, cho eon cai (XX) mat do thuan chung lai voi eon
due (XY) mat trdng duge Fi d6ng loat mat do. Cho eon due Fi lai phan tieh thu
duge Fb CO ti le 50% con due mat trang, 25% con cai mat do, 25% con cai mat
trang. Neu cho Fi giao phoi tu do dugc F2. Lay ngau nhien 1 ca the F2, xae suat
de thu duge ca the due mat do la
A. 25%.
B. 18,75%.
C. 37,5%.
D. 6,25%.
3. Dap an
a. Cac bai tir luan
Bai 1.
Buac 1: Tim ti le ca the cai trong so cac ca the long den a F2.
- Dai F2 CO ti le kieu hinh 3 long den : 1 long trang -> Long den la tinh trang
troi so vai long tring.
Quy ir&c: A quy dinh long den; a quy dinh long trang.
- C5 F2, ti le kieu hinh cua giai cai la 100% long; Ti le kieu hinh a dure la 50%
Tinh trang lien kk voi gioi tinh.
long den : 50% long trang
- So do lai: Con eai long den
x Con due long trang
P.
X^X^
X'^Y
Gp
X^
X" , Y.
F,
x^
Fi giao ph6i ngau nhien:
GFI
x^
x^ x^
X^X^
x^x'
Y
X^Y
x^Y.
x^Y.
F2
x^
Y
<s
\
X^Y
x^
x^x^
X'Y
x^
x^x'
d dai F2: Ca thk long den g6m c6 IX^X^, IX^X", 1 X^Y. Trong do eo 2 ea thk
2
eai va mot ca the due.
ea the eai ehiem ti le =
3
Bu&c 2: Sic dung toan to hgp dk tinh xae suat.
,
Lay ngau nhien 1 ca the long den a F2, xae suat de thu duge ea the eai la 126
Bai 2.
Buac 1: Tim ti le kieu hinh mat do a dai F2.
- CJ phep lai phan tich, ta thay dai con c6 ti le mat do : mat trSng = 25% :
(25%+50%) = 1:3. ^ Tinh trang di truyen theo quy luat tuang tac bo sung.
Mat khac tat ca cac con due deu eo mat trang eon a giai cai thi c6 ca mat do va
mat trang. -> Tinh trang lien ket giai tinh, gen nam tren NST giai tinh X.
- Quy uac: A-B- quy dinh mat do
A-bb^
aaB- ?- quy dinh m i t tring
aabb - Hai cap gen Aa va Bb tuang tac bo sung voi nhau nen khi lien k^t voi NST
giai tinh thi chi eo 1 cap nam tren NST giai tinh X (cap Aa hoac cap Bb dû cho
ket qua dung).
- Con due Fi c6 kiku gen X^YBb, Con cai Fi c6 kiku gen X^X^Bb.
Fi giao phoi nglu nhien, ta c6:
Sa d6 lai: X^YBb x x^X" Bb = (X^Y x X^X')(Bb x Bb)
Dai F2 CO ti le kieu hinh gom 9 ca t h i mat do, 7 ca t h i m i t triag.
Buac 2: Su dung toan to hop d l tinh xac suit.
Lay ngau nhien 3 ca the a F2, xac suSt d l thu duac 2 ca t h i mat do la
9
16
16
Cix(yx
3x9^x7
1701
16'xi6
4096
= 1 ^
-0,415.
Bai 3.
Buac 1: Tim ti le ca the thuan chung trong s6 cac ca t h i cai long den a F2.
- Dai F2 CO ti le kilu hinh 3 long den : 1 long tring -> Long den la tinh trang
troi so voi long trang.
Quy u&c: A quy dinh long; a quy dinh long trang.
- CJ F2, ti le kilu hinh cua giai cai la 100% long; Ti le k i l u hinh a due la 50%
long den : 50% long trang -> Tinh trang lien k i t vai giai tinh.
- Sa do lai: Con cai long den
Con due long trang
P.
X^X^
X'Y
Duac Fi CO X ^ X " va X ^ Y .
Fi giao phoi ngau nhien: X ^ X
G FI
X^
x^
X^Y.
X ^ Y.
X^, X '
x^
x^x^
X^Y
X'Y
X^ X '
127
C) dai F2 : Ca the cai long den gom c6 IX'^X^, IX'^X^. Trong do ca the thuan
chung chiem t i le = ^
Lay ngau nhien 3 ca the cai long den a F2, xac suat de thu dugc 1 ca the thuan
Chung la C ' x i x ( i ) 2 = 1=
'
o,375
Bai 4.
Buac 1: Tim ti le con cai trong so cac ca the long den a dai F2.
- 0 phep lai phan tich con dire Fi , ta thay dai con c6 ti le
long den: long trang = 1 : (2 + 1) = 1:3
Tinh trang di truyen theo quy luat tuomg tac gen bo sung.
Mat khac tk ca cac con due dhu c6 long tring con a giai cai thi c6 ca long do
Tinh trang lien ket giai tinh, gen nam tren NST giai tinh X.
va long trang.
- Quy uac : A-B- quy dinh long den
A-bb"]
aaB- r quy dinh long trSng
abb ^
- Hai cap gen Aa va Bb tuomg tac b6 sung vai nhau nen khi lien ket vai NST
giai tinh thi chi c6 1 cap nam tren NST giai tinh X (cap Aa hoac cap Bb deu cho
ket qua diing).
- Sa d6 lai: Due Fi c6 k i l u gen X^YBb, cai Fi c6 k i l u gen X^X^Bb.
Fi giao phoi ngau nhien, ta c6:
X^YBb X x ^ X ' Bb = (X^Y x X^X')(Bb x Bb)
C5 giai cai c6 6 con long den, 2 con long trang
C5 giai due c6 3 con long den, 5 con long trang
-> Trong cac con long den a F2, con dye chiem ti le = ^ = ^ .
L4y ngau nhien 3 ca the long den a F2, xac suat de thu dugc 1 ca the cai la
2
,,^,2^^,1,2
3x2x1^
c x-x(-r =
= - ==0,11.
3x3'
3 3
Bai 5.
Buac 1: Tim ti le cua kieu hinh con due long do, chan cao a F2.
- Moi cap tinh trang do mot cap gen quy dinh, Fi dong tinh va c6 long do, chan
thap <=> Hai cap tinh trang nay deu di truyen theo quy luat troi hoan toan, trong do
long do troi so vai long den, chan thap troi so vai chan cao.
128
- Quy uac: A quy dinh long do, a quy dinh long den.
B quy dinh chan thap, b quy dinh chan cao.
- O dai con cua phep lai phan tich, tinh trang chan thap chi c6 a con cai va
chan cao chi c6 a con due <=> Tinh trang chieu cao chan lien ket vai giai tinh, gen
nam tren NST giai tinh X.
- Tinh t r p g mau long phan l i dong deu a ca hai giai O gen quy dinh tinh trang
mau long nam tren NST thuang.
- P thuan chung nen Fi c6 kieu gen di hop AaX^Y va AaX'^X''.
F, giao ph6i ngau nhien:
AaX^Y x AaX'^x''
Giao tu:
AX", aX*^, AY, aY,
AX'^, aX'^, A X ^ aX^
AX'^
aX
AX"
aX^
AX "
AaX^X"^
AAX'^X'^
AAX'^X"
AaX'^X"
aX'^
AaX'^X'^
aaX'^X
AaX'^X''
aaX'^X"
AY
AAX'^Y
AaX'^Y
AAX''Y
AaX''Y
aY
AaX'^Y
aaX'^Y
AaX^Y
aaX^Y
d F2, con due long do, chan cao c6 k i l u gen A-X''Y chigm ti le =
Lay ngau nhien 1 ca the a F2, xac sudt d8 thu dugc ca Xhk due long do, chan cao
la = 18,75%.
16
Ba i 6.
Buac 1: Tim ti le thuan chung trong so cac ga trong F2.

Long van la tinh trang troi
- Dai F2 CO ti le kieu hinh 3 long van : 1 long den
so vai long den.
Quy uac: A quy dinh long van; a quy dinh long den.
- O F2, ti le kieu hinh cua ga trong la 100% long van; ti le kieu hinh cua ga mai
la 50% long van : 50% long den ^ Tinh trang lien kk vai giai tinh, gen nSm tren
NST X.
-So do lai: Ga trong long van
x
Ga mai long den
P.
X^X^
X'Y
Gp
X^
X"* ,
Y.
F,
x'^
x'^
X^ X '
F, giao ph6i ngau nhien: X^X^ x
GHI
x^ X '
X^Y
x^Y.
x^ Y.
129
F2
Y
X^X''
X^ X '
X^Y
X'Y
Dai F2: Ga trSng c6 X^X'^, X^X"

^ CJ ga trong F2, ga thuan chung chiem ti le =
Buac 2: Sur dung toan t6 hop dk tinh xac suSt.
Lay ngau nhien 3 ca the ga trong a F2, xac suat de thu duac 2 ca the thuan
1,2
1
3
Chung la C]x(^yx- ) X =
= 1 =37,5%.
2
2
8
Bai 7.
Buac 1: Tim t i le cua kieu gen thuan chung trong so cac ca the cai ciia F2.
- Tinh trang mau sac than va tinh trang mau mat deu do mot cap gen quy dinh,
doi Fi dong loat than xam, mat do -> Than xam la tinh trang troi so voi than den;
Mat do la tinh trang troi so voi mat trang.
- Quy uac: A quy dinh than xam, a quy dinh than den
B quy dinh mat do, b quy dinh mat tring.
- Mat khae a F2, tdt ca cac con cai deu c6 than xam, m i t do trong khi con due
thi CO nhieu loai kieu hinh
Hai cap tinh trang nay deu di truyen lien ket gidi
tinh, gen nam tren NST X.
- Ddi F2 CO t i le kieu hinh a giai due la 20% con due than xam, mat do; 20%
con due than den, mat trdng; 5% con due than xam, mat trang; 5% con due than
den, mat do -> Co hoan vi gen.
X.
.
.
5%+ 5%
Tan so hoan vi gen = = 20%.
20% + 20% + 5% + 5%
ÂBâb
- F, CO ki8u gen la X^^Y
ÂB-âb
So do lai:
X
^
Y
rab
Ab ,
Giao tu:
0,5X^'^, 0,5Y.
0,4X^, 0,4X'", 0,1 X''^0,1 X'
?
0,5X^'^
0,5Y
0,4X^'^
0,2X^^X^
0,2X^'^Y
0,4X"''
0,2X^^Y
- Ca the cai F2 g6m CO 0 , 2 X ^ X ' ^
0,1X^''
0,1X^
0,05X^X^''
0,05X^''Y
0,05X^X'''
COSX'^Y
0,05X^'^X^^ 0,05X^X''^, 0,2X^'^X'^
-> Ca t h i di hop 2 cap gen la 0,2X^X''' chi6m ti le =
= 0,4.
Q2+Q2+aQ5+QQ5
Ca t h i con lai c6 ti le = 1 - 0,4 = 0,6.

130
Buac 2: Sic dung toan to hop de tinh xac suat.

Lay ngau nhien 3 ca the cai a F2, xac suat de thu duac 1 ca the di hop ve ca 2
cap gen la C;x0,4x (0,6)' =0,432.
Bai 8.
Buac 1: Tim ti le cua kieu gen thuan chung trong so cac ca the c6 kieu hinh
aaB-D-a Fi.
- CJ nhom lien ket
x (tan s6 hoan vi gen 20%) se cho doi con c6 k i l u

ab
aB
gen chilm ti le = 0,4ab x 0,lab = 0,04.

ab
^ KiSu hinh aaB- = 0,25 - 0,04 = 0,21.
- 6 nhom lien k^t XX'' x xY, cho doi con c6 kiku hinh D- voi ti le - .
4
6 phep lai X^X'' x ^ xY, kiku hinh aaB-D- a doi con c6 ti le
ab
aB
= 0,21 X : i =0,1575.
4
- Kieu hinh aaB-D- c6 nhieu kieu gen nhung chi c6 kiku gen X^X'^ la ki8u
aB
gen thuan chung. Tim ti le cua kieu gen X"^"^ a doi Fi.
aB
C) nhom lien ket
ab
x (t^n s6 hoan vi gen 20%) se cho doi con c6 kiSu

aB
aB
gen chiem ti le = 0,laB x o,4ab = 0,04.
aB
d nhom lien kk X^X" x xY, cho doi con c6 ki8u gen X ' ^ ' ^ a voi ti le 1 .
4
^ K i l u gen thuan chung XX = 0,04 x 1 = 0,01.

aB
4
-> Trong so cac ca the c6 kieu hinh aaB-D- a Fi, ca th^ thuan chung chi^m ti le
ML.0.063.
0,1575
Buac 2: Six dung toan to hop de tinh xac suat.

Lay ngau nhien 1 ca the c6 kilu hinh aaB-D-, xac suit dk thu dugc ca th6 thu4n
chung la 0,063 = 6,3%.
131
B a i 9.
Buac 1: T i m t i le cua kieu gen thuan chung trong so cac ca the ga trong c6 long
soc, mau xam a F i .
- Quy luat di truyen cua tinh trang long c6 soc:
d F i , long soc : long trcm = (37,5% + 12,5% + 15% + 10%) : (3,75% + 21,25%) =
3:1
Tinh trang long soc troi so voi long trofn.

Quy uac: A quy dinh long soc,
a quy dinh long trcm
Mat khac a ga trong, tat ca deu c6 long soc con ga mai thi c6 ca long soc va long
tron
Tinh trang lien ket giai tinh, gen nam tren NST X .
- Quy luat di truyen cua tinh trang mau sac long:

C5 F , , long xam : long vang = (37,5%+15%+3,75%) : (12,5%+21,25%+10%) =
56,25% : 43,75% = 9:7.-> Tinh trang di truyen theo quy luat bo sung.
Quy uac:
B - D - quy dinh long xam, cac kieu gen con lai quy dinh long vang.
Mat khac, t i le kieu hinh a giai due khac vai giai cai nen lien ket giai tinh, gen
nam tren NST X .
- Hai cap tinh trang nay deu lien ket vai giai tinh (gen nam tren X ) nen lien ket
voi nhau. K h i vira c6 tuang tac vira c6 lien ket gen thi chi c6 mot cap gen (Bb
hoac D d lien ket v a i cap gen A a va lien ket voi giai tinh).
. Kiau gen cua P:
X ' ^^X ' " Dd x X ^^Y Dd = (X^^X^^ x X^'^Y)(Dd x Dd).
F i , ga mai long tron, mau xam c6 kieu gen X^'^YD- chiem t i le = 3,75%
^ K i l u gen X'^^Y chiSm t i le =
= 5%.
4
^ Giao t u X ' ^ chidm t i le =
= 10% = 0,1.
0,5
Co hoan v i gen v o i tan so 20%.
- Ci F i , ga trong long soc, mau xam thuSn chung c6 kiku gen X ' ^ X ^ D D c h i i m
t i le = 0,1X^'^ X o,5X^'^ X 1 = 0,0125.
4
-> CJ F i , trong so cac ca the ga trong long soc, mau xam thi ca the thuan chiing
chiem t i le =
Mill
0,375
~ o,03. Ca tU khong t h u k chung = 1- 0,03 = 0,97.

^
Buac 2: Sic dung toan to hop de tinh xac su^t.

Lay ngau nhien 3 ca the ga trong long soc, mau xam cua F i , xac suit d l thu
dugc 2 ca t h i thudn chung la = C3x(0,03)^x0,97 ~ 0,0026.
132
Bai 10.
Buac 1: T i m t i le cua ca the c6 kieu gen thuan chung trong so cac ca the due c6
rau a F2.
- Phep lai Â a x c?AA dugc Fi c6 t i le kieu gen 1 A A , l A a .
- Cho cac ca the due Fi giao phoi v o i con cai c6 rau, ta c6:
Due Fi gom CO 1 A A va 1 Aa nen c6 2 loai giao t u v o i t i le la A , a.
Con cai c6 rau eo kieu gen A A nen luon cho giao t u A .

Dai F2
CO
- a
^ AA
4
lA
l Aa
4
- C) F2, tat ca cac con due deu c6 rau, trong do ca the thuan chung ( A A ) chiem
ti le = - .
4
Buac 2: Sir dung toan to hop d l tinh xac suit.
Lay ngau nhien 3 ca the due c6 rau a F2, xac suSt de thu dugc 1 ca thk t h u i n
,^ ^ 1
chung la C\x-x{-y
,1,2
4 M'
3x3x1
4x4-
64
Bai 11.
Buac 1: T i m t i le ca the cai c6 kieu gen dong hgp trong s6 cac ca ihk F3.
- Cho con due ( X Y ) c6 chan cao giao phoi v o i con cai c6 chan thap dugc Fi
dong loat chan thap
tinh trang chan thap trgi hoan toan so v o i chan cao.
Quy uoc : A - chan th4p,
a - chan cao
- C5 dofi F2 t i le kieu hinh a giai due khac giai cai ^ Tinh trang di t r u y i n lien
ket vai giai tinh, gen nam tren NST X
P : X'Y
X ^X ^
F,: X V ;
X ^Y
F,
F,
F2: I X ^X ^; I X ^X ' ; I X ^Y ; I X ' Y .

- Cho con due chan cao a Fi lai vai tat ca cac con cai chan thap a F2.
Con cai chan thap a F2 g6m c6 I X ^X ^; I X ^X ' se cho 2 loai giao t u v o i t i le la
-xîx^
4
133
Con due chan cao c6kilu genX*Ycho2 loai giao tii la X^ - Y.

2 2
i x4
4
-X^X^
2
8
8
i x'^Y
^X^Y
iv
8
8
2
C) dai F3, ca the cai c6 kieu gendong hap chiemti le= .
8
Buac 2: Su dung toan tohap de tinh xac suat.
Lay ngau nhien 1 ca the F3, xac suat de thu dugc ca the cai c6 kieu gen dong
hcrpla=^.
3
4
5
6
7
8
9
10 11
b. C1acbai 2trSc nghiem
B D D B D B B D A B D
12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
B C B B B C D B A A B
Chuyen de
3.
XAC SUAT TRONG DI TRUYEN QUAN THE
I . QUAN T HE NGAU PHOI
. LUU Y LITHUYET
- C) quan the ngau phoi, cac ca the giao ph6i ngau nhien nen a dai con (tir Fi
den Fn) CO ti le kieu gen dat can bang di truyen theo cong thuc ciia dinh luat
Hacdi-Vanberg (pÂA+ 2pqAa +qâa =1).
- Khi bai toan cho biet quan the dat can bang di truyen thi t&i so cua alen a= yfaa .
Neu bai toan chua cho biet quan the can bang di truySn thi khong thi tinh tkns6
cua alen a theo cong thuc alen a = \faa .
- Neu bai toan cho biet cac ca the giao ph6i ngau nhien thi c6thi dua vao cong
thuc pÂA+2pqAa +qâa = 1 detinh ti lekilu gen a dai conva t&i s6cua alen a.
- Trong moi truofng hop, nendua vao kieu hinh Iande suyra kieu hinh troi.
134
B. CAC DANG BAI TAP THadNG GAP

1. Bai toan cho biet quan the can bang di truyen
Kh i ti le kieu gen dat can bang di truyen thi viec tinh xac suat tuan theo
cac biro'c sau day:
- Buac 1: Xac dinh cau true di truyen khi quan the dat can bSng di truyen.
- Buac 2: T i m ti le cua loai kieu hinh can tinh xac suat.
- Buac 3: Svt dung toan to hgp dg tinh xac suat.
Bai 1: Cho biet A quy dinh hoa do troi hoan toan so v o i a cûy dinh hoa trang. M o t
quan the dang can bang di truyen c6 t i n so A = 0,4 va tan s6 a = 0,6. L i y ngau
nhien 5 cay hoa do, xac suit dk thu dirgfc 3 ca thk thuSn chung la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh cdu triic di truySn khi q u i n t h i dat can hang di t r u y i n
Khi quan the can bang d i truyen va c6 t i n so A = 0,4; a = 0,6 thi cku true di
t m y k la (0,4)ÂA + 2.(0,4).(0,6)Aa + (0,6)âa = 1
^ 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1.
Buac 2: T i m t i le cay thuan chung trong so cac cay hoa do
- Cay hoa do g6m c6 0,16AA va 0,48Aa
^ T i le la
0,16
0,16 + 0,48
AA
. Aa=i AA:l A.
0,16 + 0,48
. 4
N h u vay cay thuan chiing chiem t i le = ,

4
3
Cay khong thuan chung chiem t i le = .
4
L i y ngau nhien 5 cay hoa do, xac suit de thu duac 3 ca thk t h u i n chung la
^ 3 ^ . 1 . 3 ^ . 3 , , _ 10x1^x3-
0,176.
4'
M
4'x4'
512
4^x4^
Bai 2: Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so v o i a quy dinh than thap. O
t h i he x u i t phat cua mot q u i n t h i n g i u ph6i c6 c i u true di t r u y i n 0,4AA +
0,4Aa + 0,2aa = 1. CJ the he F2, lay ngau nhien 2 ca the than cao, xac suat de
thu dugrc 1 ca the t h u i n chung la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh c i u true di t r u y i n khi q u i n the dat can b i n g d i truyen
- Tan so cua A = 0,4 +
0,4
0,6.
T i n s6 cua a = 0,2 + ^
= 0,4.
135
- V i cac ca the trong quan the giao phoi ngau nhien nen thanh phan kieu gen a
dai con (tir Fi den Fp) dat can bang di truyen, tuan theo cong thuc cua dinh luat
Hacdi-Vanberg.
- Ti le kiku gen cua quhn thk a Fj la (0,6)ÂA + 2.(0,6).(0,4)Aa + (0,4)âa = 1
^ 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa= 1.
Buac 2: Tim ti le cay thuan chung trong so cac cay than cao a F2.
- C5 F2, cay than cao gom c6 0,36AA va 0,48Aa
^ Ti le la
AA :
0,36 + 0,48
Aa = ^ AA : ^ Aa.
0,36 + 0,48
Nhu vay cay thuan chung chiem ti le = ^ ,

4
Cay khong thuan chung chiem ti le = .

(3 the he F2, lay ngau nhien 2 ca the than cao, xac suat de thu duac 1 ca the
,
2x3x4
24
thuan chung la C ' x - x - =

=
0,49
2 7 7
7x7
49
d bai tap so 2 nay, mac du ff the he xuat phat quan the chu-a can bang di
truyen nhung bai toan yen can tim xac suat 6* the he F 2 nen chung ta ap dung
cong thii-c pÂA + 2pqAa + qâa = 1 de tinh vi khi cac ca the giao phoi ngau
nhien thi ti le kieu gen ff doi con (tir F i den F n ) tuan theo cong thirc cua dmh
luat Hacdi-Vanberg.
Bai 3: CJ mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy
dinh hoa trang. The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi c6 100% s6 cay
hoa do. O the he F2, so ca the mang gen a chiem ti le 64%. Lay 4 cay hoa do a
F2, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu?
Hu&ng dan giai:
Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the a the he F2.
- O F2, ca the khong mang gen a (kieu gen AA) chiem ti le
= 100% - 64% = 36% = 0,36.
- Khi cac ca the ngau phoi thi a F2, cau tnic di truygn dat can bSng di truygn
theo dinh luat Hacdi-Vanberg. -> tkn s6 A = yJ0,36 = 0,6.
- Cau tnic di truyen cua quan the a F2 la
0,36AA + 0,48 Aa + 0,16aa = 1.
Buac 2: Tim ti le cua kieu gen thuan chung trong s6 cac cay hoa do a F2.
- Cay hoa do a
gom c6 0,36AA va 0,48Aa.
136 -
Cay thuan chung chiem ti le =

= A
^
^
0,36 + 0,48
7
3
4
Cay khong thuan chung chiem ti le = I - = .
Lay 4 cay hoa do a F2, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la
' ^7
7
7^x7^
2401
Bai 4: Mot quan the dang can bang di truyen c6 so ca the mang kieu gen di hop
bang 8 Ian so ca the mang kieu gen dong hap Ian. Lay ngau nhien 5 ca the, xac
suat de thu dugc 3 ca the mang gen a la bao nhieu?
Huang dan gidi:

Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the.
- Khi quan the can bang thi cau tnic di truyen la pÂA + 2pqAa + qâa = 1.
So ca the mang kieu gen di hop c6 ti le la 2pq Aa;
So ca the mang kieu gen dong hop Ian la q^ aa
- Theo bai ra ta c6: 2pq = 8q^. ^ p = 4q.
Ma p + q = 1 nen ^ q = ^ = 0,2; p = 1 - 0,2 = 0,8
- Cau tnic di truyen cua quan the la: 0,64 AA + 0,32Aa + 0,04aa = 1.
Buac 2: Tim ti le cua ca the mang gen a.
- Ca the mang gen a gom c6 0,32 Aa + 0,04aa = 0,36
- Ca the khong mang gen a c6 ti le 1 - 0,36 = 0,64
Lay ngau nhien 5 ca the, xac suat de thu dugc 3 ca thS mang gen a la
C^x(0,36)'x(0,64)' =^0,19.
Ba i 5: O mot loai thirc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a
quy dinh than thap; Gen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen b quy
dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. CJ mot quin thS
dang can bang ve di truyen c6 t&i s6 A = 0,6; a = 0,4 va tSn s6 B = 0,7; b = 0,3.
Lay ngau nhien 3 ca the c6 kieu hinh than cao, hoa do. Xac suat de thu dugc 1
ca the thuan chung la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the
K h i b a i t o a n c6 n h ie u ca p gen t h i t i le k ie u gen p h a i du-ffc t i n h t h eo t i r a g
cap gen , sa u d o n h a n la i .
137
- Ciu true di t r u y k cua gen A la (0,6)ÂA + 2.(0,6).(0,4)Aa + (0,4)âa = 1

^ 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa= 1.
- Cau true di t r u y k cua gen B la (0,7)^BB + 2.(0,7).(0,3)Bb + (0,3)^bb = 1
0,49BB + 0,42Bb + 0,09bb = 1.
Buac 2: Tim ti le cua kieu gen thuan chung trong so cac ca the c6 than cao, hoa
do cua quan the
- Cay than cao, hoa do c6 ki hieu kieu gen la A-B- c6 ti le = (A-)(B-).
Ma k i k hinh A- c6 ti le = 1 - aa = 1 - 0,16 = 0,84.
K i l u hinh B- CO ti le = 1 - bb = 1 - 0,09 = 0,91.
-> Kiku hinh than cao, hoa do (A-B-) c6 ti le = 0,84 x 0,91 = 0,7644.
- Cay than cao, hoa do thuan chung c6 kiku gen AABB nen c6 ti le
= 0,36AA X 0,49BB = 0,1764.
- Trong so cac cay than cao, hoa do thi cay thuan chung chiem ti le
= ^'^^^^ ~ 0,23. Cay khong thuan chung chiem ti le = 1- 0,23 = 0,67.
0,7644
Buac 3: Su dung toan to hop dk tinh xac suSt
Lay ngau nhien 3 ca the c6 kieu hinh than cao, hoa do, xac suat de thu duac 1
ca the thuan chung la C3 x (0,23) x (0,67)^ ~ 0,31.
- Theo li thuyct, khi cac ca the giao phoi ngau nhien thi ti le moi loai kieu
gen tuan theo dinh luat Hacdi-Vanberg.
- Khi quan the dang can bang ve di truyen, ti le cua m^t kieu gen nao do
bling tich tan so ciia cac alen co trong kieu gen nhan vol 2" (n la so cap gen di
hgp CO trong kieu gen). V i du kieu gen AabbPd c6 ti le = 2^.A.a.b.b.D.d
Bai 6: Mot quan the cua mot loai thuc vat dang can bang di truyen, xet gen A c6 2
alen la A va a; gen B co 3 alen la B i , B2 va B 3 . Hai gen A va B nSm tren 2 cap
NST khac nhau. Trong quan t h i nay, thn s6 cua A la 0,6; thn s6 cua Bi la 0,2;
tan so cua B2 la 0,5. Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the
mang kieu gen A A B i B i la bao nhieu?
Huang dan giait
c i u tnic di truySn cua qukn thk la:
Tan so a = 1 - 0,6 = 0,4.
Theo gen A: alen A co t i n so = 0,6
^ Cdu tnic di t r u y k la
0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1.
Theo gen B: Alen Bi co tan s6 = 0,2; alen B2 c6 t i n s6 = 0,5 -> alen B 3 = 0,3.
-> Cau tnic di truyen la:
0,04B,Bi + 0,25B2B2 + 0,09B3B3 + 0,2BiB2 + 0,3B2B3 + 0,12B,B3 = 1.
138
Buac 2: Tim ti le cua ca the c6 kieu gen AABiBi

Quan the dang can bang di tmyen nen kieu gen AABiBi c6 ti le
= 0,36 X 0,04 = 0,0144.
Cac k i l u gen con lai chilm ti le = 1 - 0,0144 = 0,9856.
Btcac 3: Sit dung toan to hop de tinh xac suat
Lay ngau nhien 2 ca thi, xac sudt d l thu duac 1 ca the mang k i l u gen AABiBi la
= C'2x0,0144x0,9856 ==0,028 =28%.
Bai 7: Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST
tuong tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do, cac
kieu gen con lai c6 hoa trang. Mot quan the dang can bang di truyen c6 tan so
A la 0,3 va B la 0,6. hky ngau nhien 2 cay trong quhn thk, xac sudt dS thu duac
1 cay hoa do la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua quan the
- Ki hieu kieu gen: A-Bquy dinh hoa do
A-bb-|
aaB- > quy dinh hoa trang
aabb - Cau tnic di truyen ciia quan the theo gen A la 0,09AA + 0,42Aa + 0,49aa =1.
- cau tnic di truygn cua quan thk theo gen B la 0,3 6BB + 0,48Bb + 0,16bb =1.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh hoa do trong quan the
- Cay hoa do c6 ki hieu k i l u gen A-B- c6 ti le = (A-)(B-) = (l-aa)(l-bb)
Ma kilu gen aa c6 ti le = 0,49 nen 1 - aa = 1 - 0,49 = 0,51.
Kiku gen bb c6 ti le = 0,16 nen 1 - bb = 1 - 0,16 = 0,84.
- K i l u hinh hoa do c6 ti le = 0,51 x o,84 = 0,4284.

Kiku hinh hoa tring c6 ti le = 1- 0,4284 = 0,5716.
Buac 3: Su dung toan to hop de tinh xac suit
Lay ngau nhien 2 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 1 cay hoa do la
C'2x0,4284x0,5716 ~ 0,49.
Bai 8: Cho hik tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST
tuong tac theo kieu bo sung. Khi trong kiku gen c6 ca A va B thi c6 hoa do ;
Khi chi CO mot gen troi A hoac B thi c6 hoa vang ; Kieu gen dong hop Ian c6
hoa trang. Mot quan the dang can bang di truyen c6 tan so A la 0,5 va ti le cay
hoa trang la 12,25%. Lay ngau nhien 3 cay trong quan the, xac suat de thu
dugc 2 cay hoa vang la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen khi quan the dat can bang di truyen
139
Goi tan so cua alen b la x.

- Cay boa trang c6 kieu gen aabb chiem ti le = 12,25% = 0,1225.
- Vi quan the dang can bang di truyen nen kieu gen aabb c6 ti le = aa x bb
= (0,5)lx^ = 0,25.x^ =0,1225
- > x ^ = ^ ^ = 0 , 4 9 ^ x = 0,7
0,25
Vay tan s6 alen b = 0,7
Tan so alen B = 0,3.
Cau tnic di truyen theo gen A la 0,25AA + 0,5Aa + 0,25aa = 1.
Cau tnic di truydn theo gen B la 0,09BB + 0,42Bb + 0,49bb = 1.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh hoa vang.
Kieu hinh hoa vang c6 ki hieu la aaB- va A-bb.
- Ti le cua aaB- = 0,25aa x (1 - 0,49bb) = 0,25x0,51 = 0,1275.
- Ti le cua A-bb = (1 - 0,25aa) x 0,49bb = 0,75x0,49 = 0,3675.
K i k hinh hoa vang c6 ti le = 0,1275 + 0,3675 = 0,495.
Cac ca the khong c6 kieu hinh hoa vang c6 ti le = 1 - 0,495 = 0,505.
Lay ngau nhien 3 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 2 cay hoa vang la
C;x(0,495)'x0,505 -0,37.
2. The he xuat phat c6 tan so alen cua gioi dire khac gioi cai
Vice tinh xac suat tuan theo cac birffc sau day:
Buac 1: Tim tan so alen ciia quan the.
Buac 2: Xac dinh cau triic di truyen ciia quan the khi can bang
Buac 3: Tim ti le ciia loai kieu hinh can tinh xac suat.
Bai 1: O mot loai thu vat, gen A nam tren NST thuong quy dinh long do troi hoan
toan so vai a quy dinh long trang. The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi
CO 200 con due mang kieu gen AA, 200 con cai mang kieu gen Aa, 100 con cai
mang kieu gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truySn, \iy ngau
nhien 1 ca the long do, xac suat de thu dugc ca the thuan chung la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Tim tan so alen cua quan the
- Tan so alen cua moi g i o i :
+ 6 gioi due chi c6 200 ca t h i AA (100% AA) ^ Tdn s6 A = 1
+ CJ gioi cai c6 200 ca the Aa va 100 ca Ihk aa
Tan s6 A = ^ ,
a=^.
140
- Tan s6 alen khi quhn the dat trang thai can bang di truyen bang trung binh cong
tlin so alen cua hai gioi.
Tan so A =
= T
; Tan so a = 1 -
2 _1
3 "3
T = T .
Buac 2: Xac dinh ciu tnic di truySn khi qukn the dat can bang di truyen
Ti le kieu gen khi quan the dat trang thai can bang di truyen:
2
2 1
1
4
4
1
(3 )ÂA + 2 . ^ . j A a + (^)âa= 1 ^
^ A A + g Aa + âa= 1.
Buac 3: Tim ti le cua kiku gen thuan chung trong so cac ca the long do
4
4
- Khi quan the can bang di truyen, ca the long do gom c6 g AA va g Aa.
Q
-> Ca the thuan chung chiem ti le = ^ ^
=.

Khi quan t h i dat trang thai can b^ng di truyen, lay ngau nhien 1 ca the long do,
- Kh i 6* the he xu at ph at, t an so ale n cu a du'c k h ac c a i t h i l u c q u an th e c a n
xac
suat
de so
thuale
dugc
cagthe
^ ^so5^/
bang,
tan
n ban
t ruthuan
n g binchung
h co n g tan
ale n cu a 2 gio i.
- Th e he xuat phat c6 ti le kie u gen ff gio i d ye kh ac ti le kie u gen 6" gio i cai thi
viec xac din h ti le kie u gen Fi ph ai t h yc hien so" do lai gifi-a giao tir d ye vo i giao
tit cai. Ti r the he F2 tro"d i, quan the m o i dat tran g th ai can ban g di tru ye n .
Bai 2: C) mot loai dong vat, gen A nSm tren NST thucmg quy dinh chan cao troi
hoan toan so vai a quy dinh chan th^p. The he xuat phat cua mot quan the ngau
ph6i CO 100 con due mang kieu gen AA, 400 con cai mang kieu gen AA, 100
con cai mang kieu gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay
ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu duofc 2 ca the chan cao la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Tim tan so alen ciia quan the
- Tan so alen cua moi g i a i :
+ 6 giai due chi c6 100 ca t h i A A (100% A A) ^ T i n s6 A = 1
+ C) giai cai c6 400 ca the AA va 100 ca the aa
-> Tan so A =
"^^^
=0,8, Tnso a = 1-0,8 = 0,2.
400 + 100
141
- Tan so alen khi quan the dat trang thai can bang di truyen bang trung binh cong
tan so alen cua hai gioi.
TSn s6 A = ^ - ^ ^ = 0,9;
Tan so a = 1 - 0,9 = 0,1.
Buac 2: Xac dinh cau tnic di truyen khi qudn thk dat can bSng di truySn
(0,9)ÂA+ 2. 0,9.0,1 Aa + (0,l)âa = 1 ^
0,81AA + 0,18Aa + 0,01aa= 1.
Buac 3: Tim ti le cua ca the long do luc quSn t h i can bSng

- Khi quan the can bang di truyen, ca the chan cao gom c6 AA va Aa chilm ti le
= 0,81 AA + 0,18Aa = 0,99.
Ca M chan thSp chilm ti le = 0,01.
Buac 4: Sii dung toan to hop de tinh xac suat
Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 3 ca thk, xac suAt
de thu dugc 2 ca the chan cao la
C3' x(0,99)'x0,01 = ~ 0,029.
3. Khi bai toan khong cho tan so alen ma cho nhieu kieu gen cua bo me
Viec tinh xac suat tuan theo cac bvo'c sau day:
Buac 1: Tim tan so alen cua quan the.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh can tinh xac suat.
Buac 3: Sit dung toan t6 hop di tinh xac suat.
Bai 1: The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi c6 cau true di truyen la
0,1 AABB + 0,2AaBB + 0,2AABb + 0,2AaBb + 0,1 Aabb + 0,2aabb = 1.
C) F2, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kiku gen AaBb
la bao nhieu?
Huang dan gidi:
- O quan the ngau phoi, ti le kieu gen a dai con (tir Fi den Fn) luon dat can
bang theo cong thuc cua Dinh luat Hacdi-Vanberg.
- Tan s6 cua alen A = 0,l + ^ + 0 , 2 + M + M = o,55

2
Tan s6 alen a = 1 - 0,55 = 0,45.
- Tan s6 cua alen B = 0,1 + 0,2 + +

2
2
= 0,5
Tan s6 alen b = 1 - 0,5 = 0,5.

Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen AaBb a F2
Kiku gen AaBb - 4 x 0,55 x 0,45 x 0,5 x 0,5 = 0,2475.
142
Cac kihu gen con lai c6 ti le = 1- 0,2475 = 0,7525.

Buac 3; Su dung toan t6 hop d6 tinh xac suit
d F2 , lay ngau nhien 2 ca the, xac suat dS thu dugc 1 ca thk c6 k i l u gen AaBb
la C^x0,2475x0,7525 ~ 0,3725 = 37,25%.
Bai 2: C> mot loai thuc vat, gen A quy dinh qua to troi hoan toan so vod alen a quy
dinh qua nho; Gen B quy dinh qua mau do troi hoan toan so vai alen b quy
dinh (ûa mau xanh; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. The
he xuat phat ciia mot quan thS ngau ph6i c6 c i u true di truySn la 0,2AABB
+ 0,lAABb + 0,1 AaBb + 0,2Aabb + 0,laaBB + 0,15aaBb + 0,15aabb = 1. KM
quan the dat can bang di truyen lay ngau nhien 5 cay c6 qua to, mau do, xac
suat de thu dugfc 2 cay thuan chung la bao nhieu?
Huang dan gidi:
- Tan s6 cua alen A = 0,2 + 0,1 +
2
^ T k s6 alen a = 1 - 0,45 = 0,55.
+
2
= 0,45
- Tan s6 cua alen B = 0,2 + + + 0,1 + ' = 0,475

2
2
2
^ tan s6 alen b = 1 - 0,475 = 0,525.
Buac 2: Tim ti le ciia loai kieu gen AABB trong so cac ca t h i c6 qua to, mau
do (ki hieu kieu gen A-B-) a F3.
- Cay qua to, mau do c6 ki hieu kieu gen A-B- c6 ti le =
= (1 - aa)(l - bb) = (1 - 0,3025)(1 - 0,275625) = 0,6975 x o,724375 ==0,51.
Trong do kiku gen AABB c6 ti le = (0,45)^ x (0,475)^ = 0,046.
-> Trong so cac ca the c6 kieu hinh qua to, mau do thi ca the thuAn chung c6 ti le
=
~ 0.09.
Cac thI khong t h u k chung = 1 - 0,09 = 0,91.

lay ngau nhien 5 cay c6 qua to, mau do, xac suit dk thu dugc 2 cay thuin
Chung la
C^x(0,09)'x(0,91)' ~ 0,06 = 6%.
Bai 3: 0 mot quan the thuc vat dang can bang di truyen, alen A quy dinh than cao
troi hoan toan so vod alen a quy dinh than th4p; alen B quy dinh hoa do troi hoan
toan so vod alen b quy dinh hoa trang, cac gen nay phan li doc lap. Sau mot s6
thI he ngau phoi, thu dugc F i c6 27% cay than cao, hoa do; 9% cay than cao,
hoa trang; 48% cay than thip, hoa do; 16% cay than thdp, hoa trSng. Cho t i t ca
cac cay than cao, hoa trang giao phan ngau nhien thu dugc Fi. Lay ngau nhien 2
cay F i , xac suat de thu dugc 2 cay than cao, hoa trSng la bao nhieu?
143
Huang dan giai:

Buac 1: Xac dinh tan so alen
- Tim tan so alen A:
Ti le kieu hinh ve tinh trang chieu cao than la
Than cao : than thip = (27% + 9%) : (48% + 16%) = 36% : 64%.
Cay than thip (aa) c6 t i le = 0,64 ^ T i n s6 a = ^0,64 = 0,8 ^ Tan s6 A = 0,2
- Tim tan so alen B:
Ti le kieu hinh ve tinh trang mau sac hoa la
Hoa do : hoa trdng = (27% + 48%) : (9% + 16%) = 75% : 25%.
Cay hoa trdng (bb) c6 ti le = 0,25 ^ T i n s6 b = yfo^
= 0,5
-> Tan s6 B = 0,5

C Fi, cay AABB chigm ti le = (0,2)^ x (0,5)^ = 0,01.
Trong cac cay than cao, hoa do a Fi, cay dong hap tu ve ca 2 cap gen chiem ti le
0,01
0,27
27
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh than cao, hoa trSng a Fi.
Cho cac cay than cao, hoa trang lai vai nhau de dugc Fi.
Cay than cao, hoa trang c6 kieu gen Aabb hoac Aabb.
K i l u gen AAbb c6 ti le = (0,2)^ x (0,5)^ = 0,01
Ki8u gen Aabb c6 ti le = 2 x 0,2 x 0,8 x (0,5)^ = 0,08
1
8
Cac cay than cao, hoa trang c6 2 kieu gen vol ti le la AAbb : Aabb.
5
4
Cac cay nay cho 2 loai giao tu vai ti le la - Ab va ab.
4.2
16
O dai con, cay than thap, hoa trang (aabb) chiem ti le = ( - ) =
9
81
16
65
Cay than cao, hoa trang (A-bb) chiem ti le = 1 81
81
Lay ngau nhien 2 cay F|, xac suat de thu duac 2 cay than cao, hoa trang la
= ()2,f2?i.0,64.
81
6561
- Khi quan the dang can bang di truyen, xet tirag cap gen thi cap gen dong
hop CO ti le bang binh phuong tan so cua alen c6 trong kieu gen do; Cap gen
di hop = 2 Ian tan so ciia cac alen c6 trong kieu gen do.
- Khi kieu gen c6 nhieu cap gen thi ti le cua kieu gen = tich ti le ciia cac cap
gen CO trong kieu gen do.
144
|C. BAI TAP VAN DUNG

1. Bai tap ty luan:
Bai 1. Cho biet A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi a quy dinh hoa trang. Mot
quan the dang can bang di truyen c6 tan so A = 0,4 va tan s6 a = 0,6. hky nglu
nhien 3 cay hoa do, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chiing la bao nhieu?
Bai 2. Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thap.
Mot quan the dang can bang di truyen c6 tan so A = 0,3 va tan so a = 0,7. Lay
ngau nhien 3 cay, xac suat de thu dugc 2 cay than cao la bao nhieu?
Bai 3. C) mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy
dinh hoa trang. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so cay hoa do nhung
mang kieu gen di hop c6 ti le bang 3 Ian so cay c6 hoa trang. Lay ngau nhien 4 cay
trong quan the, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu?
Bai 4. d mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy
dinh hoa trang. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so ca the c6 kieu gen
dong hgp troi bang so ca the c6 kieu gen dong hop Ian. hky ngau nhien 3 cay hoa
do trong quan the, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu?
Bai 5. C) mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy
dinh hoa trang. The he xuat phat cua mot quan the ngau phqi c6 100% so cay
hoa do. O the he F2 , so ca the mang gen a chiem ti le 36%. Lay 3 cay hoa do a
F2, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu?
Bai 6. Mot quan the dang can bang di truyen c6 so ca the mang kieu gen di hgp
bang 4 Ian so ca the mang kieu gen dong hgp Ian. Lay ngau nhien 3 ca the, xac
suat de thu dugc 2 ca the mang alen a la bao nhieu?
Bai 7. Mot quan the dang can bang di truyen c6 so ca the mang kieu gen di hgp
bang 2 Ian so ca the mang kieu gen dong hgp troi. Lay ngau nhien 4 ca the, xac
suat de thu dugc 3 ca the chi mang gen a la bao nhieu?
Bai 8. O mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a
dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. O mot quan the
dang can bang vg di truySn c6 t ^ so A = 0,6; a = 0,4 va t ^ so B = 0,7; b = 0,3.
Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 hoa do, than thap la
bao nhieu?
Bai 9. d mot loai thuc vat, gen A quy dinh qua to troi hoan toan so voi alen a quy
dinh qua nho; Gen B quy dinh nhiSu hat troi hoan toan so voi alen b quy dinh it
hat; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. (3 mot quan the dang can
bang ve di truyen c6 tan so A = 0,5; a = 0,5 va tan so B = 0,4; b = 0,6. Lay
ngau nhien 5 ca the c6 kieu hinh qua to, nhieu hat. Xac suat de.thu dugc 2 ca
the thuan chung la bao nhieu?
145
Bai 10. CJ mot loai thirc vat, gen A quy dinh qua to troi hoan toan so voi alen a
quy dinh qua nho; Gen B quy dinh nhieu hat troi hoan toan so voi alen b quy
dinh it hat; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. CJ mot quan the dang
can bang vS di truyen c6 t ^ s6 A = 0,8; a = 0,2 va t4n s6 B = 0,5; b = 0,5. hky
ngau nhien 3 ca the, xac suit de thu duac 2 ca t h l thuSn chung la bao nhieu?
Bai 11. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST
tuomg tac theo kiû b6 sung. Khi trong kiSu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do, cac
kilu gen con lai c6 hoa tring. Mot quhn thk dang can bang di truygn c6 thn so
A la 0,5 va B la 0,6. Lay ngau nhien 3 cay trong quSn thS, xac suk dk. thu dugc
1 cay hoa trang la bao nhieu?
Bai 12. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST
tucmg tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do ;
hoa trang. Mot quan the dang can bang di truyen c6 tan so A la 0,4 va ti le cay
hoa tring la 1,44%. Lay ngau nhien 3 cay trong qudn Xhk, xac su^t dk thu duac
1 cay hoa vang la bao nhieu?
Bai 13. Cho biet tinh trang mau qua do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST
tuomg tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 qua do ;
Khi chi CO mot gen troi A hoac B thi c6 qua vang ; Kieu gen dong hop Ian c6
qua xanh. Mot quSn the dang can bang di truyen c6 ihn so B la 0,4 va ti le cay
qua do la 32,64%. Lay ngau nhien 3 cay qua do trong quan the, xac suSt dk thu
dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu?
Bai 14. O mot loai thirc vat, gen A nam tren NST thuong quy dinh chan cao troi hoan
toan so voi a quy dinh chan thap. The he xuat phat cua mot quan t h i ngau ph6i c6
100 con due mang kieu gen AA, 200 con cai mang kilu gen Aa, 300 con cai mang
kieu gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truyn, \iy ngau nhien 5 ca th6
chan cao, xac suat de thu dugc 2 ca th6 thun chung la bao nhieu?
Bai 15. C) mot loai thuc vat, gen A nam tren NST thuong quy dinh c6 sung troi
hoan toan so voi a quy dinh khong sung. ThS he xuk phat cua mot quSn thi
ngau phoi c6 100 con due mang kieu gen aa, 200 con cai mang kilu gen Aa.
Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 3 ca thi, xac suk
de thu dugc 2 ca the mang alen Ian a la bao nhieu?
Bai 16. CJ mot quan the thuc vat dang can bSng di truyin, alen A quy dinh than
cao troi hoan toan so voi alen a quy dinh than thap; alen B quy dinh hoa do troi
hoan toan so voi alen b quy dinh hoa trdng, cac gen nay phan l i doc lap. Mot
quan the dang can bang di truyen c6 27% cay than cao, hoa do; 9% cay than
cao, hoa trang; 48% cay than thkp, hoa do; 16% cay than thSp, hoa trang. Cho
tit ca cac cay than cao, hoa do giao phan ngau nhien thu dugc F]. L^y nglu
nhien 3 cay Fi, xac suat de thu dugc 2 cay than cao, hoa tring la bao nhieu?
146
Bai 17. CJ mot quan t h i thuc vat dang can bang di t r u y i n , alen A quy dinh than
cao troi hoan toan so v a i alen a quy dinh than thap; alen B quy dinh qua do troi
hoan toan so v a i alen b quy dinh qua xanh, cac cap gen nay phan l i doc lap.
Khi quan the dang can bang di truyen c6 t i le kieu hinh la 53,76% cay than cao,
qua do; 30,24% cay than cao, qua xanh; 10,24% cay than thdp, qua do; 5,76%
cay than thap, qua xanh. Lay ngau nhien 3 cay than cao, qua xanh, xac suit dk
thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu?
Bai 18. C) mot quan the thuc vat dang can bSng di truySn, alen A quy dinh than
cao troi hoan toan so v a i alen a quy dinh than th^p; alen B quy dinh qua do troi
hoan toan so v a i alen b quy dinh qua xanh. Cac cap gen nay phan l i doc lap.
Khi quan the dang can bang di truyen c6 t i le kieu hinh la 53,76%) cay than cao,
qua do; 30,24% cay than cao, qua xanh; 10,24% cay than thdp, qua do; 5,76%
cay than thap, cjua xanh. Lay ngau nhien 1 cay than cao, qua do cho giao phSn
vai cay than thap, qua xanh dugc F i . Liy ngau nhien 3 cay F i , xac suit de thu
dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu?
Bai 19. C5 mot loai thyic vat, A quy dinh hoa do trgi hoan toan so v a i a quy dinh
hoa trang. Co 1 quan the dang can bang v k mat di truyen, trong do c6 36% so
cay cho hoa mau do. Lay ngau nhien 6 cay hoa do, xac suit dk c6 it nhdt 1 cay
Bai 20. Xet hai cap gen A a va Bb quy dinh hai cap tinh trang n i m tren 2 cap NST
tiran^ dong khac nhau. Tron^ mot quan the dang can bang v h di truyen, A c6
tan so 0,4; B c6 tan so 0,5. Lay 2 ca the mang hai tinh trang trgi ve hai cap gen
noi tren, xac suat de dugc 1 ca the thudn chung la bao nhieu?
Bai 21. d mot loai thyc vat, A quy dinh hoa do trgi hoan toan so v o i a quy dinh
hoa trang. Co 1 quan the dang can bang ve mat di truyen, trong do c6 64% so
cay cho hoa mau do. Lay ngau nhien 10 cay hoa do, xac suat de c6 it n h i t 1 cay
Bai 22. The he xuat phat cua mot quan the ngau ph6i c6 cku true di truydn la
0,15AABB + 0,15AaBb + 0,2AAbb + 0,2Aabb + 0,15aaBb + 0,15aabb = 1.
CJ F2, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca th6 c6 k i l u gen Aabb
la bao nhieu?
Bai 23. d mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao trgi hoan toan so v o i alen a
quy dinh than thap; Gen B quy dinh hoa do trgi hoan toan so v o i alen b quy
dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. ThS he xuat
phat cua mot qudn t h i ngau ph6i c6 ciu tnic di truy6n la 0,1 A A B B + 0 , l A a B b
+ 0,2AAbb + 0,1 Aabb + 0,15aaBB + 0,15aaBb + 0,2aabb = 1. 6 2, \ iy ngau
nhien 3 ca the than cao, hoa do. Xac suit dk thu dugc 2 ca thS thudn chung la
bao nhieu?
Bai 24. Cho biet A quy dinh than cao trgi hoan toan so v o i a quy dinh than thSp.
CJ the he xuat phat cua mot quan the ngau ph6i c6 ciu tnic d i truySn 0,4AA +
0,4Aa + 0,2aa = 1 C) the he F2, lay ngau nhien 2 ca the than cao, xac suit de
thu dugc 1 ca the t h u i n chung la bao nhieu?
147

Cau 1. C5 mot loai thuc vat, alen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen quy
dinh hoa trSng. Mot quSn thk cua loai nay dang a trang thai can bang di truyen
CO 64% s6 cay hoa do. Lay ngau nhien hai cay hoa do, xac suat de ca hai cay
duac l4y dSu c6 kieu gen di hop tu la
A. 14,06%
B. 56,25%
C. 75,0%
D. 25%
Cau 2. Xet hai cap gen Aa va Bb quy dinh hai cap tinh trang nam tren 2 cap NST
tuong dong khac nhau. Trong mot quan the dang can bang ve di truyen, A c6 tan
s6 0,2; B CO t i n s6 0,8. hky mot ca till mang hai tinh trang troi ve hai cap gen noi
tren, xac suit dk duac ca thk di hop tu ve gen A va dong hop tu ve gen B la
c.^.
A.i-.
B.A.
D.l^.
12
27
27
27
tucrng d6ng khac nhau. Trong mot quan the dang can bang ve di truyen, A c6
tin s6 0,4; B c6 t i n s6 0,5. L i y mot ca thk mang hai tinh trang troi ve hai cap
gen noi tren, xac suit de duoc ca the thuan chung la
A.^.
B . i .
C..
D . l .
12
6
25
5
tuong dong khac nhau. Trong mot quan the dang can bang ve di truyen, A c6
tin so 0,2; B c6 t i n s6 0,8. L i y mot ca thk mang hai tinh trang troi v6 hai cap
gen noi tren, xac suit de duac ca the di hop ca 2 cap gen la
c.-^.
A.
B.A.
D.i.
12
27
27
5
Cau 5. CJ mot loai thuc vat, A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen dot bien
a quy dinh hoa tring. Thg he xuit phat cua mot quan the ngau phoi c6 100% so
cay hoa do. Khi quin thk dat trang thai can bang di truyen, so ca the niang gen
dot biln a chilm ti le la 36%. L i y ngau nhien 3 cay hoa do, xac suat de trong 3
cay nay, chi c6 2 cay thuan chung la
A.1
B.I.
C.A.
a ^.
9
16
27
9
Cau 6. CJ mot loai thuc vat, alen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen quy
dinh hoa tring. Mot quin thS cua loai nay dang a trang thai can bang di truyen
CO 64% so cay hoa do. L i y ngau nhien hai cay hoa do, xac suat de trong hai
cay duac lay c6 1 cay di hop tu la
A. 14,06%
B. 37,5%.
C. 75,0%
D. 56,25%.
Cau 7. 6 mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so vai alen
a quy dinh than thip; gen B quy dinh hoa do troi hoan toan so vai alen b quy
148
dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. mot quan the
dang can bang ve di truyen c6 tan so A = 0,6; a = 0,4 va tan so B = 0,7; b = 0,3.
Lay ngau nhien 3 cay trong quan the nay, xac suat de trong 3 cay c6 1 cay mang
kieu hinh than cao, hoa trang la
A. 12,92%.
B. 6,46%
C. 19,38%.
D. 7,56%.
Cau 8. CI bo, gen A nam tren NST thuong quy dinh chan cao troi hoan toan so voi
a quy dinh chan thap. Trong mot trai nhan giong, c6 15 con dye giong chan cao
va 200 con cai chan thap. Qua trinh ngau phoi da sinh ra dai con c6 80% ca the
chan cao, 20% ca the chan thap. Lay ngau nhien 1 con bo due trong so 15 con
noi tren, xac suat de thu dugc ca the thuan chung la
A. 80%.
B. 60%.
C.30%.
D. 15%.
Cau 9. O mot loai thirc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a
quy dinh than thap; gen B quy dinh hoa do troi hoan toan so vai alen b quy
dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. C5 mot quan the
dang can bang ve di truyen c6 tan so A la 0,8; a la 0,2 va tan so B la 0,9; b la
0,1. Trong quan the nay, lay ngau nhien 1 cay, xac suat de thu dugc cay c6 kieu
hinh than cao, hoa do la
A. 84,32%.
B. 37,24%
C. 75,56%.
D. 95,04%.
Cau 10, Mot quan the dang can bang ve di truyen, trong do ti le cua kieu gen A A
bang 9 Ian ti le cua kieu gen aa. Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc
2 ca the c6 kieu gen di hgp la
A. 18%.
B. 14%.
C. 50%.
D. 37,5%.
Cau 11. Hai cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tuong dong khac nhau. Trong mot
quan the ngau phoi dang can bang ve di truyen, A c6 t&i so 0,2 va B c6 tan so 0,6.
Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen AaBb la
A. 37,5%.
B. 13%.
C.26%.
D.15,36%.
Cau 12. Xet hai cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tuong dong khac nhau,
trong do A troi hoan toan so vai a ; B troi hoan toan so vai b. Trong mot quan
the dang can bang ve di truygn, A c6 tan so 0,4; B c6 tan so 0,5. Lay ngau
nhien 3 ca the c6 kieu hinh mang 2 tinh trang troi A-B-. Xac suat de trong 3 ca
the nay c6 2 ca the mang kieu gen AaBb la
A. 41,58%.
B. 37,5%.
C. 12,5%.
D. 25%.
Cau 13. Mot quan the dang can bang ve di truyen, trong do t i le cua kieu gen Aa
bang 3 Ian ti le cua kieu gen AA. Lay ngau nhien 5 ca the, xac suat de trong 5
ca the nay c6 3 ca the mang gen a la
A. 15%.
B. 1,5%.
C.25%.
D. 2,5%.
Cau 14. Mot quan the dang can bang ve di truyen, trong do ti le cua kieu gen Aa
bang 8 Ian ti le cua kieu gen aa. Neu A la troi hoan toan so vai a thi khi lay
ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu hinh troi la
A. 11%.
B. 3,84%.
C. 7,68%.
D. 23,6%.
149
Cau 15. CJ bo, gen A nam tren NST thuong quy dinh chan cao troi hoan toan so
voi a quy dinh chan thap. Trong mot trai nhan giong, c6 20 con due gi6ng chan
cao va 50 con cai chan thap. Qua trinh ngau phoi da sinh ra doi con c6 75% ca
the chan cao, 25% ca the chan thap. Ldy ngau nhien 1 ca t h i trong s6 20 con bo
due noi tren, xac suat de thu dugc ca the c6 alen a la
A. 50%.
B. 24%.
C.25%.
D. 40%.
Cau 16. Mot quan the cua mot loai thuc vat dang can bang di truy^n, xet gen A c6
2 alen la A va a; gen B c6 3 alen la B i , B2 va B3. Hai gen A va B nkm tren 2
cap NST khac nhau. Trong quan the nay, ikn s6 cua A la 0,6; ikn s6 ciia Bi la
0,1; tan so cua B2 la 0,3. Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat dk thu dugc 1 ca th^
mang kieu gen aaBiBa la
A. 3,77%.
B. 7,53%.
C. 1,92%.
D. 99,9%.
Cau 17. The he xuat phat cua mot quan the ngau ph6i c6 200 ca t h I due mang
kieu gen AA, 600 ca the cai mang kieu gen Aa, 200 ca t h I cai mang kilu gen
aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truySn, \iy ngau nhien 3 ca th^, xac
suat de thu dugc 2 ca thI c6 kiku gen AA la
A. 35%.
B. 11,7%.
C.25%.
D. 75%.
Cau 18. The he xuat phat ciia mot quan the ngau phoi c6 200 ca the due mang
kieu gen AA, 300 ca the due mang kieu gen Aa, 500 ca the cai mang kilu gen
aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, iky ngau nhien 2 ca thk, xac
suat de thu dugc it nhat 1 ca the mang alen a la
A. 98,5%.
B. 1,5%.
C. 49,25%.
D. 100%.
Cau 19. 6 mot quan the thuc vat, xet gen A nam tren NST thuong c6 3 alen la A i ,
A2, A3 trong do A i quy dinh hoa do troi hoan toan so voi A2 va A3; Alen A2
quy dinh hoa mau vang troi hoan toan so vai A3; Alen A3 quy dinh hoa mau
trang. Quan the dang can bang ve di truyen, c6 tan so cua cac alen A i , A2, A3
Ian lugt la 0,3; 0,2; 0,5. Lay nglu nhien 2 ca thk, xac suat d l thu dugc 1 ca t h l
hoa do la
A. 49,98%.
B. 24,99%.
C. 12,5%.
D. 25%.
Cau 20. The he xuat phat cua mot quan the dgng vat ngau phoi c6 ti le cac kieu gen:
6 gioi cai c6 0,64 AA: 0,32Aa: 0,04aa; 6 gioi due c6 0,36 AA: 0,48Aa: 0,16aa.
Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat
de khong thu dugc ca the nao c6 kieu gen AA la
A. 52%.
B. 26%.
C. 13%.
D. 51%.
Cau 21. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nSm tren 2 cap NST
tuong tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi eo hoa do, cac
kieu gen con lai c6 hoa trang. Mot quan the dang can bang di truySn c6 tan s6 A la
0,4 va B la 0,5. Lay ngau nhien 5 cay, xac suk de thu dugc 2 cay hoa do la
A. 29,9%.
B. 20,1%.
C. 32,4%.
D. 1,4%.
150
Cau 22. 6 mot quan the thirc vat, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi
alen a quy dinh than thip; alen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen b
quy dinh hoa trang, cac gen nay phan li doc lap. Khi quan the dang can bSng di
truyen c6 63% cay than cao, hoa do; 2 1 % cay than cao, hoa trang; 12% cay
than thap, hoa do; 4% cay than thap, hoa tring. Ldy ngau nhien 2 cay than cao,
hoa do, xac suat de thu duac 1 cay thuan chung la
A. A.
100
B.i.
7
'
C. A.
49
D.ii.
49
Cau 23. d mot loai con trung, gen B nam tren NST thuong qui dinh than xam troi
hoan toan so vai alen b quy dinh than den. Cho cac con due than xam giao phoi
voi cac con cai than den dugc Fi c6 ti le 75% than xam : 25% than den. Tiep
tuc cho F] giao phoi vai nhau thu dugc F2. Liy ngau nhien 1 ca t h i a F2, xac
suat de thu dugc ca the than xam la
39
55
7
3
A.
B.
C. .
D.-.
64
64
16
4
Cau 24. O mot loai thirc vat, A quy dinh hoa do troi hoan toan so vai alen dot
bien a quy dinh hoa trang. The he xuat phat cua mot quin thk ngau ph6i c6
100% so cay hoa do. Khi quan the dat trang thai can bSng di truyen, s6 ca th
mang gen dot bien a chiem ti le la 36%. hky ngau nhien 2 cay hoa do, xac suat
de thu dugc 2 cay thuan chung la
A.l.
B . i .
C.i.
9
16
9
9
Cau 25. Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so vai a quy dinh than thap.
Mot quan the dang can bang di truy6n c6 thn s6 A = 0,3 va t i n so a = 0,7. hky
ngau nhien 3 cay, xac suat de thu dugc 2 cay than thap la
A. 12,7%.
B. 37%.
C. 38%.
D. 25%.
Cau 26. O mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a
quy dinh hoa trang. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so cay hoa do
nhung mang kieu gen di hgp c6 ti le bang 3 \kn s6 cay c6 hoa trSng. hky ngau
nhien 3 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 1 cay thuan chvmg la
A. 12,7%.
B. 37%.
C. 33%.
D. 40%.
Cau 27. Mot quhn the dang can bang di truyen c6 s6 ca th^ mang kiku gen di hgp
bang 2 Ian so ca the mang k i l u gen d6ng hgp troi. hky ngau nhien 2 ca th^, xac
suat de thu dugc 1 ca the chi mang gen a la
A. 4,7%.
B.37,5%.
C. 25%.
D. 40%.
Cau 28. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST
tuang tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do;
Khi chi CO mot gen troi A hoac B thi c6 hoa vang ; Kieu gen dong hgp Ian c6
151
hoa trdng. Mot qukn the dang can bang di truyen c6 tan so A la 0,4 va ti le cay
hoa trang la 1,44%. Lay ngau nhien 3 cay trong quan the, xac suat de thu dugc
2 cay hoa vang la
A. 44,4%.
B. 44%.
C. 8,7%.
D. 26%.
Cau 29, C) mot loai dong vat, gen A nkm tren NST thudmg quy dinh chan cao trpi
hoan toan so vai a quy dinh chan thap. The he xuat phat cua mot quan the ngau
phoi CO 300 con due mang kieu gen AA, 100 con cai mang kieu gen Aa, 150
con cai mang kiku gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay
ngau nhien 2 ca the chan cao, xac suat de thu dugc 1 ca the thuan chung la
A. 34%.
B. 17%.
C.49%.
D. 33%.
Cau 30. C5 mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao trpi hoan toan so vdi alen a
quy dinh than thap; Gen B quy dinh hoa do trpi hoan toan so vai alen b quy
dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. The he xuat
phat cua mot quan the ngau phoi c6 cau true di truyen la 0,1AABB + 0,lAaBb
+ 0,2AAbb + 0,1 Aabb + 0,15aaBB + 0,15aaBb + 0,2aabb = 1. 6 F,, \ky ngau nhien
1 ca the than cao, hoa do. Xac suat de thu dugc ca the thuan chung la bao nhieu?
A. 5,8%.
B. 94,2%.
C. 11%.
D. 15,8%.
3. Dap an
a. Bai tap tu* luan:
Bai 1.
Khi quan the can bang di truyen va c6 tan so A = 0,4; a = 0,6 thi cau tnic di
truySn la (0,4)ÂA + 2.(0,4).(0,6)Aa + (0,6)âa = 1
-> 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1.
Buac 2: Tim ti le cay thuan chung trong so cac cay hoa do
- Cay hoa do gom CO 0,16AA va 0,48Aa
^ Ti le la
AA :
Aa ^ i AA . 1 Aa.
0,16 + 0,48
0,16 + 0,48
4
4
Nhu vay cay thuan chung chiem ti le = ~ ,
4
Cay khong thuan chung chiem ti le = .
4
Buac 3: Svr dung toan to hop de tinh xac suat
Lay ngau nhien 3 cay hoa do, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la
4
,1,2
3x1^x3
4 x4
64
152
Bai 2.
Khi quan the can bang di truyen va c6 tan so A = 0,3; a = 0,7 thi cau tnic di
truyk la (0,3)ÂA + 2.(0,3).(0,7)Aa + (0,7)âa = 1
-> 0,09AA + 0,42Aa + 0,49aa = 1.
Buac 2: Tim t i le cay than cao trong quan the
- Cay than cao gom c6 0,09AA va 0,42Aa = 0,51
Cay than cao chiem ti le 51%; Cay than thap chiem ti le 49%.
Buac 3: Su dung toan to hofp de tinh xac suat
Lay ngau nhien 3 cay, xac suat de thu dugc 2 cay than cao la
C3x(0,49)'xO,51 ==0,37.
Bai 3.
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen khi quan the dat can bang di truyen
04
> 04
- Tan so cua A = 0,4 + = 0,6. Tan so cua a = 0,2 + = 0,4.
2
2
- V i cac ca the trong quan the giao phoi ngau nhien nen thanh phan kieu gen a
dai con (tir Fi den Fn) dat can bang di truyen, tuan theo cong thuc cua dinh luat
Hacdi-Vanberg.
- Ti le k i k gen cua quan t h I a 2 la (0,6)ÂA + 2.(0,6).(0,4)Aa + (0,4)âa = 1
^ 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1.
Buac 2: Tim ti le cay thuan chung trong so cac cay than cao a F2.
- 6 F2, cay than cao gom c6 0,36AA va 0,48Aa
^ Ti le la
AA :
Aa= ^ AA :
Aa.
0,36 + 0,48
0,36 + 0,48
7
7
Nhu vay cay thuan chiing chiem ti le = ^ ,
4
Cay khong thuan chung chiem ti le = ^ .
O the he F2, lay ngau nhien 2 ca the than cao, xac suat de thu dugc 1 ca the
X , ,
^,3
4
2x3x4
24
^
=
0,49
thuan chung la C ' x - x - =
' 7 7
7x7
49
Bai 4.
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truySn cua quhn the
Goi p la tan so cua alen A, q la tan so cua alen a, vi quan the dat trang thai can
bang nen ta c6 thanh phan kieu gen cua qun thI la p^ A A + 2pqAa + q^ aa = 1.
,
153
Theo bai ra ta c6 p'^ =

-> p = q = 0,5
Vay cau triic di truyen cua qu4n thk la 0,25AA + 0,5Aa + 0,25aa = 1.
Buac 2: Tim ti le ca the thuan chung trong so cac ca the hoa do cua quan the
- Ca the hoa do gom c6 0,25AA + 0,5Aa = 0,75. Trong do ca t h I thun chung
la 0,25AA.
Trong so cac cay hoa do, cay thuan chung chiem ti le =
0,75
0,25
1
2
Ca the khong thuan chung chiem ti le = 1 - - =
Buac 3: Sir dung toan to hop de tinh xac suat
Lay ngau nhien 3 cay hoa do trong quan the, xac suat de thu dugc 2 cay
thuan chung la
C x(-rx- =
' 3
3
3^x3
= - =0,22
9
Bai 5.
Buac 1: Xac dinh cau true di truyen ciia quan the a the he F2.
- C5 F2, ca the khong mang gen a (kieu gen AA) chilm ti le
= 100% - 36% = 64% = 0,64.
- Khi cac ca the ngau phoi thi a F2, cau true di truyen dat can bSng di truyen
theo dinh luat Hacdi-Vanberg. ^ Tan s6 A = ^0,64 = 0,8.
- Cau tnic di truyen cua quSn t h i a F2 la
0,64AA + 0,32Aa + 0,04aa = 1.
Buac 2: Tim ti le ciia kieu gen thuan chung trong so cac cay hoa do a F2.
- Cay hoa do a F2 g6m c6 0,64AA va 0,32Aa.
-> Cay thuan chung chiem ti le =
0,64 + 0,32
0,64
2
1
Cay khong thuan chung chiem ti le = 1 - = .
Buac 3: Su dung toan to hap de tinh xac sudt
Lay 3 cay hoa do a Fj, xac suat de thu duac 2 cay thuan chung la
CH2)..1=
' 3 '
3 x 2 ^ ^ 4 ^
3^x3
Bai 6.
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen ciia quan thi.
- Khi quan the can bang thi cau tnic di truyin la p^ AA + 2pq Aa + q^ aa = 1.
154
So ca the mang kieu gen di hop c6 t i le la 2pq Aa;

So ca the mang kieu gen d6ng hop Ian la
- Theo bai ra ta c6: 2pq = 4 q'^.
, - ^
1
Ma p + q = 1 nen ^ q = - ;
aa
p = 2q.
2
P" ^
- Cau tnic di truyen ciia quan the la

4
4
1
A A + A a + aa = 1.
9
9
9
Buac 2: T i m t i le cua ca the mang gen a.
- Ca the mang gen a gom co A a H aa =
9
9
9
5
4
- Ca the khong mang gen a c6 t i le 1 - - =
Budfc 3: Su dung toan to hop de tinh xac suat
Lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca t h I mang alen a la
C^x(-)^x- =
9
9
9'x9
Bai 7.
~0,41
243
Buac 1: Xac dinh cdu tnic di tmySn cua qu4n t h I .

- Khi quan the can bang thi cau tnic di tmyen la p^ A A + 2pq A a + q^ aa = 1.
So ca the mang kieu gen dj hop c6 t i le la 2pq A a ;
So ca the mang kieu gen dong hgp Ian la q"^ aa
- Theo bai ra ta c6:
2pq = 2 q^.
-> p = q.
Ma p + q = 1 nen -> q = p = 0,5

- Cau tnic di truyen cua quan the la: 0,25 A A + 0,5 A a + 0,25 aa = 1.
Budfc 2: T i m t i le cua ca the chi mang gen a.
- Ca the chi mang gen a chi c6 0,25 aa = 0,25.
- Cac ca the con lai c6 t i le = 1 - 0,25 = 0,75
Bi(0c 3: Su dung toan to hgp de tinh xac suat
Lay ngau nhien 4 ca the, xac suat de thu dugc 3 ca the chi mang gen a la
C^x(0,25)'x0,75 = 0 , 0 4 7 .
Bai 8.
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua quan t h i
- cau tnic di t r u y k cua gen A la (0,6)ÂA + 2.(0,6).(0,4)Aa + (0,4)âa = 1
-> 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1.
155
- Ciu true di t r u y k cua gen B la (0,7)^BB + 2.(0,7).(0,3)Bb + (0,3)^bb = 1

^ 0,49BB + 0,42Bb + 0,09bb = 1.
Buac 2: Tim ti le cua kieu hinh hoa do, than thap cua quan the
- Cay than thap, hoa do c6 ki hieu kieu gen la aaB- c6 ti le = (aa)(B-).
^ Kiku hinh than thdp, hoa do (aaB-) c6 ti le = 0,16 x 0,91 = 0,1456.
Cay CO kieu hinh con lai chiem ti le = 1 - 0,1456 = 0,8544.
Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 hoa do, than thip la
C^x0,1456x0,8544 =0,25.
Bai 9.
- Cdu true di truySn cua gen A la 0,25AA + 0,5Aa + 0,25aa = 1
- Cdu true di truygn cua gen B la 0,16BB + 0,48Bb + 0,36bb = 1
Buac 2: Tim ti le cua ca the thuan chung trong s6 cac ca t h I c6 kiSu hinh qua
to, nhieu hat cua quan the
- Cay CO qua to, nhieu hat c6 ki hieu kieu gen la A-B- c6 ti le = (A-)(B-).
-> Kieu hinh qua to, nhieu hat c6 ti le
= (1 - 0,25) X (1 - 0,36) = 0,76 x 0,64 = 0,48.
Trong do cay thuan chung c6 kieu gen AABB c6 ti le 0,25AA x 0,16BB = 0,04
^ Trong so cac cay c6 kieu hinh qua to, nhieu hat thi cay thuan chung chiem ti
le =
0,48
= ; Cay khong thuan chung c6 ti le = 1 - = .

12
^
^
.
12
12

Lay ngau nhien 5 ca the c6 kieu hinh qua to, nhigu hat.
Xac suat de thu dugc 2 ca the thuan chiing la
'
12
12
12'xi2^
248832
Bai 10.
- Cau tnic di truyen cua gen A la 0,64AA + 0,32Aa + 0,04aa = 1
- Cdu true di truygn cua gen B la 0,25BB + 0,5Bb + 0,25bb = 1
Buac 2: Tim ti le cua ca the thuan chung trong quan the
Trong quan the, cay thuan chung gom c6 cac kieu gen AABB, Aabb, aaBB, aabb.
- Cay AABB c6 ti le = 0,64AA x 0,25BB = 0,16
- Cay AAbb c6 ti le = 0,64AA x 0,25bb = 0,16
156
- Cay aaBB c6 ti le = 0,04aa x 0,25BB = 0,01

- Cay aabb c6 ti le = 0,04aa x 0,25bb = 0,01
^ Ca tha thuan chung c6 ti le = 0,16 + 0,16 + 0,01 + 0,01 = 0,34;
Cay khong thuan chiing c6 ti le = 1 - 0,34 = 0,66.
Lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the thuan chung la
C3x(0,34)'x0,66 ==0,23.
Bai 11.
- Ki hieu kieu gen: A-B- quy dinh hoa do
A-bb^
aaB- y quy dinh hoa trSng
aabb - Cau true di truyen cua quan the theo gen A la 0,25AA + 0,5Aa + 0,25aa =1.
- Cau true di truygn cua quSn thI theo gen B la 0,36BB + 0,48Bb + 0,16bb =1.
Buac 2: Tim ti le cua loai ki8u hinh hoa trang trong quan the
- Cay hoa do c6 ki hieu kieu gen A-B- c6 ti le = (A-)(B-) = (l-aa)(l-bb)
Ma kieu gen aa c6 ti le = 0,25 nen 1 - aa = 1 - 0,25 = 0,75.
K i l u gen bb c6 ti le = 0,16 nen 1 - bb = 1 - 0,16 = 0,84.
- Kieu hinh hoa do c6 ti le = 0,75 x Q34 = o,63.
Kieu hinh hoa trang c6 ti le = 1- 0,63 = 0,37.
Lay ngau nhien 3 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 1 cay hoa trang la
C;x0,37x(0,63)' ==0,44.
Bai 12.
Buac 1: Xac dinh cku true di truyen khi quan the dat can bang di truyen
Ggi tan so cua alen b la x.
- Cay hoa trang c6 kieu gen aabb chiem ti le = 1,44% = 0,0144.
- Vi qukn thI dang can Mng di truyen nen kieu gen aabb c6 ti le = aa x bb
= (0,6)lx^ = 0,36.x^ =0,0144
- ^ x ^ = M l ^ = 0 , 0 4 ^ x = 0,2
0,36
Vay tan so alen b = 0,2 -> Tan so alen B = 0,8.

Cku tnic di truygn theo gen A la 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1.
Cku true di truyen theo gen B la 0,64BB + 0,32Bb + 0,04bb = 1.
157
Buac 2: Tim ti le ciia loai kieu hinh hoa vang.

Kieu hinh hoa vang c6 ki hieu la aaB- va A-bb.
- Ti le cua aaB- = 0,36aa x ( l - 0,04bb) = 0,36x0,96 = 0,3456.
- Ti le cua A-bb = (1 - 0,36aa) x 0,04bb = 0,64x0,04 = 0,0256.
^ Ki6u hinh hoa vang c6 ti le = 0,3456 + 0,0256 = 0,3712.
Cac ca t h i khong c6 k i l u hinh hoa vang c6 ti le = 1 - 0,3712 = 0,6288.
Buac 3; Su dung toan t6 hop dk tinh xac suit
Lay ngau nhien 3 cay trong quan the, xac sudt de thu dugc 1 cay hoa vang la
C",x0,3712x(0,6288)' ~ 0,44.
Bai 13.
Buac 1: Xac dinh cau true di truyen khi quan the dat can bang di truyen
Goi tan so cua alen b la x.
- Cay qua do c6 ki hieu kieu gen A-B- chiSm ti le = 32,64% = 0,3264.
- V i quan the dang can bang di truyen nen A-B- c6 ti le = (1- aa) x (1 - bb)
= (1 -x^) x (1 - 0 , 3 6 ) = 0,3264
^ 1.
x2
= 0,51 -> x ' = 1 - 0,51 = 0,49.

1 - 0,36
Vay t i n s6 alen a = V M 9 = 0,7
Tan s6 alen A = 1 - 0,7 = 0,3.
cau tnic di truySn theo gen A la 0,09AA + 0,42Aa + 0,49aa = 1.

cau tnic di truyen theo gen B la 0,16BB + 0,48Bb + 0,36bb = 1.
Buac 2: Tim ti le cua kieu gen thuan chung trong s6 cac ca thk qua do.
Kieu hinh qua do c6 ti le 32,64%.
Cay qua do thuan chung c6 kieu gen AABB c6 ti le
= 0,09AA X 0,16BB = 0,0784
-> Trong so cac cay qua do, cay thuan chung chiem ti le = ^'^^^^ = 0,24
0,3264
Cac ca thg khong thuSn chung c6 ti le = 1 - 0,24 = 0,76.
Lay ngau nhien 3 cay qua do trong quan the, xac suat dk thu dugc 2 cay thuin
chung la
C3'x(0,24)'x0,76 -0,13.
Bai 14.
Buac 1: Xac djnh tin s6 alen
0 giori due chi c6 100 ca t h i A A (100% A A) ^ Tan s6 A = 1
158
0 gioi cai c6 200 ca the Aa va 300 ca the aa

,
, .
100
--> Tan so A =
= 0,2.
500
Tan so alen khi quan the dat trang thai can bang di tmyen la:
A = ^-^^^ = 0,6, a = 1 - 0,6 = 0,4.
2
Buac 2: Xac dinh cau true di truyen khi quan the can bang
0,36AA + 0,48Aa +0,16aa = 1.
Buac 3: Tim ti le cua kieu gen thuan chung trong so cac ca the chan cao
- Khi quan the can bang di truyen, ca thi chan cao g6m c6 0,36AA + 0,48 Aa.
Ca the thuan chung chiem ti le =
0,36
0,36 + 0,48
3
3
7
4
Ca the khong thuan chung chiem ti le = 1 - = .

Lay ngau nhien 5 ca the chan cao, xac suit d l thu dugrc 2 ca th^ thuSn chung la
CHW)-^ = ^ ^ = ^ - 0 , 3 4
' 7
7
7^x7^
16807
Bai 15.
Buac 1: Xac dinh t i n s6 alen
6 gioi due chi c6 100 ca ihk aa (100% aa) -> T i n so A = 0 ;
CJgiaicaic6 200cathg Aa(100% Aa) ^ T i n s 6 A = ^ ,
a = 1.
a=^.
Tan so alen khi quan the dat trang thai can bang di truySn la:
2
1
, 1 3
^ = - , a = l - - = -
A=
2
Buac 2: Xac dinh cau true di truyen khi quin thk dat can bSng di truyen
Ti le kieu gen khi quan the dat trang thai can bSng di truyen:
( - ) ^ A A + 2. - . - A a + (-)âa = 1
4
4 4
1 3
9
^ A A + - A a + a a = 1.
16
8
16
159
Buac 3: Tim ti ie cua kieu gen c6 gen a trong quan tiie

, i
;^
- 3 ,
15
Ca the mang gen a gom co Aa + aa, co ti le = + =

8
16
16
16
-> Ca thi khong mang gen a chiem ti le = 1 - = .

16
16
Budc 4: Svr dung toan t6 hop de tinh xac suat

Lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the mang alen Ian a la
^ 2 A5^2 1
3x15^x1
C,x( ) X =
=
16
16
16^x16
675
^^..^
=0,165.
4096
Bai 16.
Buac 1: Tim xhn s6 ciia alen
Than cao : than thlp = (27% + 9 % ) : (48% + 16%) = 36% : 64%.
Cay than thdp (aa) co ti le = 0,64
-> T k s6 a = .JOM = 0,8
^ Tan s6 A = 0,2
Ti le k i l u hinh ve tinh trang mau sac hoa la
Hoa do : hoa tring = (27% + 48%): (9% + 16%) = 75% : 25%.
Cay hoa trang (bb) co t i le = 0,25
Thn s6 b = yJo/E = 0,5
^ Tdn s6 B = 0,5
C5 Fi, cay AABB chilm ti le = (0,2)^ x (0,5)^ = 0,01.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh than cao, hoa trang a Fi.
Cho cac cay than cao, hoa do lai voi nhau de dugc Fi.
Cay than cao, hoa do co ki hieu kieu gen A-B- gom co AABB, AABb, AaBB, AaBb.
Kigu gen AABB co ti le = (0,2)^ x (0,5)^ = 0,01
Kieu gen AaBB co ti le = 2 x 0,2 x 0,8 x (0,5)^ = 0,08
K i l u gen AABb co ti 1? = (0,2)^ x 2 x 0,5 x 0,5 = 0,02
Kieu gen AaBb co ti le = 2 x 0,2 x (0,8) x 2 x 0,5 x 0,5 = 0,16
Cac cay than cao, hoa do co 4 loai k i l u gen voi ti le 0,01 AABB; 0,02AABb;
1
16
0,08AaBB;0,16AaBb= A A B B , A A B b , A a B B , A a B b .
27
27
27
27
160
Cac cay nay cho giao tu la

Kieu gen ca the
-ÂABB
27
^ AABb
27
^ AaBB
27
^ÂaBb
27
Giao tu:
' AB
27
27
; A B ;
' Ab
27
*Ab;
27
âB
27
27
'aB;
27
^ b
27
Cac cay nay cho 4 loai giao tu vai ti le la
^ b
27
A B : A b : a B : a b = 1 0 A B ; 5 Ab; 8 aB; 4 ab.

27
27
27
27
Vi cac cay hoa do c6 nhieu kieu gen khac nhau nen phai lap bang de xac dinh t i
le kieu gen va kieu hinh a doi con
lOAB
5Ab
8aB
4ab
lOAB
100 AABB
50 AABb
80 AaBB
40 AaBb
5Ab
50 AABb
25 AAbb
40 AaBb
20 Aabb
8aB
80 AaBB
40 AaBb
64aaBB
32aaBb
4ab
40 AaBb
20 Aabb
32 aaBb
16 aabb
So kieu to hop a dai con la 27 x 27 = 729

Cay than cao, hoa trdng (A-bb) g6m c6 25 Aabb, 20 Aabb, 20 Aabb.
O dai con, cay than cao, hoa trang (A-bb) co ti le =
=
729
~ 0,09.
729
Cay CO k i k hinh con lai c6 ti le = 1 - 0,09 = 0,91.

Lay ngau nhien 3 cay Fi, xac suat de thu duac 2 cay than cao, hoa trang la
C3x(0,09)'x0,91 - 0 , 0 2 2 .
Bai 17.
Bu&c 1: Tim tan so alen
Ti le kieu hinh ve tinh trang chi6u cao than la
Than cao : than thdp = (53,76% + 30,24%): (10,24% + 5,76%) = 84% : 16%.
161
Cay than thap (aa) c6 ti le = 0,16 ^ T i n s6 a = ^ 0 ^ 6 = 0,4

Tan s6 A = 1 - 0,4 = 0,6
Ti le kieu hinh ve tinh trang mau sac qua la
Qua do : qua xanh = (53,76% +10,24%) : (30,24% + 5,76%) = 64% : 36%.
Cay qua xanh (bb) c6 ti le = 0,36 ^ Tdn s6 b = V0,36 = 0,6
^ Tan
s6 B = 1 - 0,6 = 0,4
Ciu tnic di truyn theo gen A la 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1

Cau true di truySn theo gen B la 0,16BB + 0,48Bb + 0,36bb = 1
Buac 2: Tim ti le cua ca the thuan chung trong so cac ca the than cao, qua xanh.
- Cay than cao, qua xanh c6 ki hieu kieu gen A-bb c6 ti le 30,24% = 0,3024
Trong do cay thuan chung c6 kieu gen AAbb c6 ti le = 0,36 ^ 0,16 = 0,0576
-> Trong so cac cay than cao, qua xanh thi cay thuan chung chiSm ti le
0,3024
Cay khong thuSn chung c6 ti le = 1 - 0,19 - 0,81.
Lay ngau nhien 3 cay than cao, qua xanh, xac sudt dk thu duac 2 cay than cao
thuan chung la
C3-x(0,19)'x0,81 = 0,088.
Bai 18.
Buac 1: Tim tan s6 alen
Than cao : than thdp = (53,76% + 30,24%): (10,24% + 5,76%) = 84% : 16%.
Cay than thSp (aa) c6 ti le = 0,16 ^ T i n s6 a = yloj6 = 0,4
^ Tdn s6 A = 1 - 0.4 = 0,6
Ti le kieu hinli ve tinh trang mau sic qua la
Qua do : qua xanh = (53,76% +10,24%): (30,24% + 5,76%) = 64% : 36%.
Cay qua xanh (bb) c6 ti le = 0,36 ^ Tan s6 b = ^0,36 = 0,6
T k s6 B = 1 - 0,6 = 0,4
Cau tnic di truyen theo gen A la 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1
ciu tnic di truygn theo gen B la 0,16BB + 0,48Bb + 0,36bb = 1
Buac 2: Tim ti le cua ca the thuan chung a\.

Lay ngau nhien 1 cay than cao, qua do giao phan voi cay than thap, qua xanh
de dugc Fi thi ket qua tuong tu vol viec cho tat ca cac cay than cao, qua do giao
phan voi cay than thap, qua xanh.
Cay than cao, hoa do c6 ki hieu kiku gen A-B- g6m c6 AABB, AABb, AaBB, AaBb.
Kilu gen AABB c6 ti le = 0,36 ^ 0,16 = 0,0576
Kilu gen AaBB c6 ti le = 0,48 x 16 = 0,0768
Kiku gen AABb c6 ti le = 0,36 x 0,48 = 0,1728
Ki8u gen AaBb c6 ti le = 0,48. x 0,48 = 0,2304
Cac cay than cao, hoa do c6 4 loai kiku gen voi ti le 0,0576AABB; 0,1728AABb;
0,0768AaBB; 0,2304AaBb = AABB, AABb, AaBB, AaBb.
28
28
28
28
Cac cay nay cho giao tu la
Kieu gen ca the
AABB
28
^ AABb
28
3 AB
28
%B;
56
AaBB
28
AaBb
28
Giao tu:
25 AB;
56
3
28
AB;
% b
56
56
^ B
28
'"aB;
56
'aB;
28
^ b
28
56
Cac cay nay cho 4'loai giao tu vai ti le la
A B : A b : a B : ab = 25 AB; 15 Ab; 10aB;6ab.

56
56
56
56
Cay than thap, qua xanh c6 kieu gen aabb nen chi c6 1 loai giao tu la ab.
Cho cac cay qua do lai vai cay than thdp, qua xanh.
Ta CO bang:
25 AB
15 Ab
lab
25 AaBb
15 Aabb
C) dai Fi, chi c6 cay aabb la cay thuan chung.
10 aB
lOaaBb
6ab
6 aabb
-> Cay thuan chung c6 ti le =

= ~ 0,107.
25 + 15 + 10 + 6 56
Cay khong thudn chung c6 ti le = 1 - 0,107 = 0,893.
163

Lay ngau nhien 3 cay Fi, xac sudt de thu duac 2 cay thuan chung la
C^x(0,107)'x0,893 =0,03.
Bai 19.
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen ciia quan the.
- Cay hoa do chiem ti le 36% -> Cay hoa trang chiem ti le 64%.
- V i quan the dang can bang ve di truyen nen tan so a = yj0,64 = 0,8.
- Vay tan so cua alen a la 0,8, alen A la 0,2.
- Cau tnic di truyen cua quhn the la 0,04AA + 0,32Aa + 0,64aa = 1.
Buac 2: Tim ti le cua cay thuan chiing trong so cac cay hoa do cua quan the.
Cay hoa do gom c6 0,04AA + 0,32Aa.
-> Trong so cac cay hoa do, cay thuan chiing chiem ti le
0,04
^ 0 ^ ^ ]_
0,04 + 0,32
0,36
9
1 8
Cay khong thuSn chiing chiSm ti le = 1 - =
"
Buac 3: Sii dung toan to hop de tinh xac suat.

8
262144
- Xac suat de trong 6 cay, khong c6 cay nao thuan chiing la ( - ) * =
= 0,49.
9
531441
Lay ngau nhien 6 cay hoa do, xac suat de c6 it nhat 1 cay thuan chiing la
= 1-0,49 = 0,51.
Bai 20.
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua qu4n the
Theo gen A thi cau tnic di truyen la 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1.
Theo gen B thi ciu tnic di t r u y k la 0,25BB + 0,5Bb + 0,25bb = 1.
Buac 2: Tim ti le thuan chung trong so cac ca the c6 kieu hinh mang 2 tinh
trang troi
- Ca the mang hai tinh trang troi duac ki hieu la A-B- c6 t i le
= (1 - aa)(l - bb) = (1 - 0,36).(1 - 0,25) = (0,64).(0,75) = 0,48.
- Trong quan the, ca the mang hai tinh trang troi thuan chiing (AABB) c6 ti le
= (0,4)1(0,5)^ = 0,16 X 0,25 = 0,04.
->Trong so cac ca the c6 kieu hinh troi ve 2 tinh trang, ca the thuan chiing
^. A
0,04
1
chiem ti le =
=
0,48
12
11
1
Ca the khong thuan chiing chiem ti le = 1 12
12
164

Lay 2 ca the mang hai tinh trang troi, xac sudt dk dugc ca thk thuSn chung la
1
11
2x1x11
= C ' X X =
'
12
12
22
=
12x12
-0,15
144
Bai21.
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua quan the.
- Cay hoa do chiem ti le 64%
Cay hoa trang chiem t i le 36%.
- Vi quan the dang can bang ve di truyen nen tan s6 a = ^0,36 = 0,6.
- Vay tan so cua alen a la 0,6, alen A la 0,4.
- Cau tnic di truyen cua quan t h i la 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1.
Buac 2: Tim ti le cua cay thuan chung trong s6 cac cay hoa do cua quAn th8.
Cay hoa do gom c6 0,16AA va 0,48Aa.
Trong so cac cay hoa do, cay thu4n chung chidm ti le
0,16
0,16
1
,
,
1 3
= , cay khong thuan chung chiem t i l e = l - = =
0,64
4
'
4
4
0,16 + 0,48
Buac 3: Su dung toan to hgp de tinh xac suk.
- Trong 10 cay dugc lay, xac suat de khong c6 cay nao thuSn chung
10
59049
0,056
1048576
Xac suat de trong 10 cay dugc idy, c6 it nhdt 1 cay thu4n chung la
4'o
= 1 - ( - ) ' = 1 -0,056 = 0,944.

4
Bai 22.
Buac 1: Tim tan so alen cua qudn Xhh.
- Tan so cua alen A = 0,15 + ^
+0,2+
= 0,525
^ Tan so alen a = 1 - 0,525 = 0,475.

- T i n s6 cua alen B = 0,15 + ^
2
^ Tdn s6 alen b = 1 - 0,3 = 0,7.
^
2
0,3
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen Aabb a F2

- Cac ca the giao phoi ngau nhien nen a doi F2, cau tnic di truyen dat can bang
di truyen.
K i k gen Aabb c6 ti le = 2 x 0,525 x 0,475 x (0,7)^ ~ 0,25.
Cac k i l u gen con lai chiem ti le = 1 - 0,25 = 0,75.
165
Buac 3: Su dung toan to hgrp de tfnh xac suat

C5 F2, lay ngau nhien 2 ca the, xac suit d l thu dugc 1 ca thk c6 kiû gen Aabb la
'3x0,25x0,75 =0,375 =37,5%.
Bai 23.
- Tan so cua alen A = 0,1 + + 0,2 + = 0,4
2
2
-> Tan s6 alen a = 1 - 0,4 = 0,6.
- Tan s6 cua alen B = 0,1 + + 0,15 + ^
2
2
^ Tan s6 alen b = 1 - 0,375 = 0,625.
= 0,375
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen AABB trong so cac ca t h i than cao, hoa do
(ki hieu kieu gen A-B-) a F2.
- Cay than cao, hoa do c6 ki hieu k i l u gen A-B- c6 ti le
= (1 - aa)(l - bb) = (1 - 0,36)(1 - 0,390625) = 0,64 x 0,609375 = 0,39.
Trong do kiku gen AABB c6 ti le = (0,4)^ x (0,375)^ ~ 0,0225.
Trong so cac ca the c6 kieu hinh than cao, hoa mau do thi ca the thuan
Chung CO ti le = ^2^^
^
0,39
^ o,058.
Cac thk khong thuin chung = 1 - 0,058 = 0,942.

Lay ngau nhien 3 ca the than cao, hoa do. Xac sudt de thu duac 2 ca thk thuan
Chung la C3'x(0,058)'x0,942 -0,0095 =0,95%.
Bai 24.
Goi p la tan so cua alen A, q la tan so cua alen a, vi quSn thk dat trang thai
can bang nen ta c6 thanh phan kieu gen cua quan the la
p^ A A + 2pqAa + q^ aa = 1.
Theo bai ra ta c6 2pq = 3q^ , ma p = 1-q
^ 3q^ = 2q(l-q) ^ 3q^ - 2q(l-q) = 0 ^ 5q^ - 2q = 0 ^ q = 0,4 ^ p = 0,6
Vay cau true di truyen cua qukn thk la 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1.
Buac 2: Tim ti le ca the thuan chiing trong qukn thk
Ca thk thuSn chung g6m c6 0,36AA va 0,16aa chiSm ti le = 0,36+0,16 = 0,52.
-> Ca the thuan chung chiem ti le 0,52;
Ca t h i khong thuin chiing chiim ti le = 1 - 0,52 = 0,48.
166
Buac 3: Su d u n g t oan t o h o p de t in h xac suat

Lay n gau n h ie n 4 cay t r o n g q u an t h e , xac su at de t h u d u gc 2 cay t h u a n
c h iin gla
C^x(0.52)^x(0,48)'~ 0,37,
b. Cac bai trac nghicm

1
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
II. QUAN THE TU PHOI
I . LUU Y LI
THUYET
Q uan the t u p h oi la quan t h e c6 cac ca t h e sin h san h ih i t in h b an g t ir t h u t in h

hoac t ir t h u ph an . C5 quan t h e t u p h o i, c6 t i le k i^ u gen khong t h eo con g t h u c cua
djnh luat H acd i-Van b er g (khong can bang di truyen).

- D o i va i qu an t h e t u p h o i, k h i t in h t i le kieu gen p h ai can c u vao t i le k ie u gen
Aa theo con g t h u c:
The he xuat phat cua rnqt quan the ty phoi c6 xAA + yAa + zaa = 1.
Thitfthe he F:
y
ti le kieu gen Aa = 2"

y-
ti le kieu gen AA = x +
ti le kieu gen aa = z +
B. CAC DANG BAI TAP THUCING GAP

1. Dang bai toan chi c6 1 cap gen
Doi vol dang bai tap nay thi nen tien hanh theo 3 bu-ffc sau:
Budfc 1: Xac dinh cau true di truyen ciia quan the o* thoi diem tinh xac suat
Buffc 2: Tim ti le cua loai kieu hinh (hoac kieu gen) can tinh xac suat
Buac 3: Sir dung toan to hgp de tinh xac suat
Bai 1: M o t quan t h e t u p h oi a t h e he xu at ph at c6 t i le k ie u gen la 0,1 A A : 0,4Aa :
0,5aa. CJ the he F2, lay n gau n h ien 1 ca t h e, xac suat de t h u d u gc ca t h e t h u an
ch un g la bao n h ieu ?
167
Huang dan gidi:

Buac 1: Xac dinh cau tnic di truySn cua quSn thS a thai diSm F2
- Khi cac ca the tu phoi thi
0 4
O the he F2 c6 kieu gen Aa chiem ti le = - ~ =0 , 1 .
KiSu gen A A c6 ti le = 0,1+ M z M
Kiku gen aa c6 ti le = 0,5+
= o,25.
= 0,65.
- Cau true di truyen cua quan the a the he F2 la 0,25 AA + 0,1 Aa + 0,65aa =1.
Buac 2: Tim ti le ca thI thuin chung a F2 .
Ca the thuan chung gom c6 0,25AA va 0,65aa.
-> d F 2 , ca th e thuSn chung chi6m ti le = 0,25 + 0,65 = 0,9.
Lay ngau nhien 1 ca the thi xac suit dk thu dugc ca thI thuin chung = 0,9.
Bai 2: O mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy
dinh hoa vang. The he xuat phat cua mot qukn thk tu ph6i c6 t i le kidu gen la
0,2AA : 0,8Aa. C> the he F3 , lay ngau nhien 3 cay, xac suit dk thu dugc 2 cay
hoa do la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua quan the a thai diem F3
08
O the he F3 c6 kieu gen Aa chiem ti le =
K i l u gen A A c6 ti le = 0,2 + MzM
KiSu gen aa c6 t i le = 0 +
=0 , 1 .
= 0 ,55.
= 0 ,35.
- Cau tnic di truyen cua quan the a the he F3 la 0,5 5 A A + 0,1 Aa + 0,3 5aa =1.
Buac 2: Tim ti le cay hoa do va cay hoa tr^ng a F3 .
cau true di truySn cua quan th8 a thS he F3 la 0,55AA + 0,1 Aa + 0,35aa =1
-> Cay hoa do (AA va Aa) chiSm ti le = 0,55 + 0,1 = 0,65.
Cay hoa trang (aa) chilm ti le = 0,35.
Buac 3: Sur dung toan t6 hgfp dk tinh xac suit
(3 the he F 3 , lay ngau nhien 3 cay, xac sudt d l thu dugc 2 cay hoa do la
168
C^ x(0,65)'xO,35 =0,444.
Ba i 3: CJ mot loai thirc vat sinh san bang t u thu phan, gen A quy dinh hoa do troi
hoan toan so v a i a quy dinh hoa trang. The he xuat phat cua mot quan thk c6
100% cay hoa do. CJ the he F2, cay hoa trSng chi^m t i le 9%. hiy ngau nhien 2
cay hoa do a Fj, xac suat de thu duoc 1 cay thuan chiing la bao nhieu?
Huang
dan
giai:
Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the a thai diem F2
- Goi t i le kieu gen a the he xuat phat la (1 -x) A A : x A a
-dthkhe
F2 CO t i le cay hoa trSng = 9% = 0,09.
O the he F2, kieu gen A a c6 t i le = - y =
X
Kieu gen aa c6 t i le = 0 +
- >x
0,09
3x
= 0,09
= 0,24 = 24%.
- Vay cau tnic di truyen a the he xukt phat la 0,76AA + 0,24Aa =1 .

- d the he F2 CO A a = - =
4
A A CO t i le = 0,76 +
aa CO t i le =
= 0,06.
4
0,24 - 0,06
0,24 - 0,06
= 0,85
= 0,09.
-> C i u tnic di truyen a thk he F2 la 0,85AA + 0,06Aa + 0,09aa = 1.

BUffc 2: T i m t i le ca the thuan chung trong so cac cay hoa do a F2
CJ F2 CO ciu tnic di truySn la 0,85AA + 0,06Aa + 0,09aa = 1
-> Cay hoa do gom c6 0,85AA va 0,06Aa.
0 85
-0,93
Trong so cac cay hoa do, cay thuan chung chiem t i le = -0,85 + 0,06
Cay khong thuan chung chiem t i le = 1 - 0,93 = 0,07.
Lay ngau nhien 2 cay hoa do a F2, xac suat de thu duofc 1 cay thuan chung la
C',xO,93xO,07 =0 , 1 3 .
Bai 4: C) mot loai thuc v^t sinh san bang t u thu phdn, gen A quy dinh hoa do troi
hoan toan so v a i a quy dinh hoa trang. The he xuat phat cua mot quan the c6 t i
le kieu hinh 90% cay hoa do, 10% cay hoa t r i n g . C) t h ^ he F2, cay hoa t r i n g
chiem t i le 40%. N û a F2, cac ca t h i giao phAn ngau nhien thu dugrc F3. Lky
ngau nhien 3 cay F3, xac su4t de thu dugc 2 cay hoa do la bao nhieu?
169
Huong dan gidi:

- Goi ti le k i l u gen a th^ he xuAt phat la (0,9 - x) A A : x Aa : 0,laa. (1)
- C) thk he F2 CO ti le cay hoa tring = 40% = 0,4.
,
O the he F2, kieu gen Aa c6 ti le = =

2
4
X
x
Kiku gen aa c6 ti le = 0,1 +
2
X
8x03
'
^ = 0,1 + = 0,4 ^ = 0,3

8
8
=0,8 = 80%.
Thay x = 0,8 vao (1) ta dugc (0,9 - 0,8) A A : 0,8 Aa : 0,laa.

- Vay cau tnic di truygn a the he xudt phat la 0,1 A A + 0,8 Aa + 0,laa =1.
- CJ thg he F2 CO Aa = - = - = 0,2.
4
4
AA coti le = 0 , l + M_M
=0,4
aaco ti le = 0 , l +
= 0,4.
2
^ Ciu tnic di truygn a the he F2 la 0,4AA + 0,2Aa + 0,4aa = 1.

Buac 2: Tim ti le kieu hinh a F3
- Cac ca the F2 giao phan ngau nhien nen a dai F3 se c6 cau tnic di truyen tuan
theo dinh luat Hacdi-Vanberg: p^ A A + 2pq Aa + q' aa = 1
0,2
= 0,5.
Tan so cua a la q = 1 - 0,5 = 0,5.
- Tan so cua A la p = 0,4 +
- cau tnic di truySn a F3 la 0,25AA + 0,5Aa + 0,25aa = 1

-> Ti le kiu hinh a dai F3 la 0,75 cay hoa do : 0,25 cay hoa trang.
Cay hoa do chi^m ti le = 0,75;
Cay hoa trang chiem ti le = 0,25.

L i y ngau nhien 3 cay F3, xac suat de thu duac 2 cay hoa do la
C^x(0,75)'x0,25 =0,42.
2. Dang bai toan c6 tix 2 cap gen tro* len
Doi voi dang bai tap nay thi nen tien hanh theo 3 biro'c sau:
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua the he xuat phat c6 the sinh ra
kieu gen can tinh xac suat
170
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh (hoac kieu gen) can tinh xac suat
Suae 3: Sir dung toan tS hop de tinh xac suat
Bai 1: The he xual phat cua mot quan the tu ph6i c6 cau true di truy^n la
0,1 AABB + 0,2AaBB + 0,2AABb + 0,2 AaBb + 0,1 Aabb + 0,2aabb = 1.
d F2, lay ngau nhien 2 ca the, xac sudt de thu dugrc 1 ca t h i c6 kiku gen AaBb
la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua the he xudt phat c6 the sinh ra kiku
gen can tinh xac suat
- Chung ta nen danh gia xem trong so nhung kieu gen a the he xuat phat thi
kieu gen nao khi tu phoi se sinh ra dai con c6 kieu gen AaBb.
- Trong 6 kieu gen a the he xuat phat thi chi c6 kieu gen AaBb khi tu ph6i moi
sinh ra dai con c6 kieu gen AaBb.
- CJ quan the nay, kieu gen AaBb chi do kieu gen AaBb a thS he xuat phat sinh ra
nen ta chi can cu vao kieu gen nay de tinh ma khong chu y toi nhimg kieu gen khac.
- Kieu gen Aa khi tu phoi thi dai F2 c6 ti le Aa =
- KiSu gen Bb khi tu ph6i thi dai F2 c6 ti le Bb =
-> C5 F2, kieu gen AaBb chiem ti le

no
1
1
0,2
= 0,2 X
- x _ = _
= o,0125.
Cac kieu gen con lai chiSm ti le

= 1 - 0 , 0 1 2 5 = 0,9875.
Buac 3; Su dung toan to hop de tinh xac swkx

(3 F2, lay nglu nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca t h i c6 kieu gen AaBb la
C^x0,0125x0,9875 - 0 , 0 2 5 .
- Khi the he xuat phat cua quan the tur phoi co nhieu kieu gen khac nhau
thi can phai danh gia xem kieu gen nao c6 kha nang sinh ra loai kieu gen can
tinh xac suat.
- Can cu- vao kieu gen co lien quan tim kieu gen can tinh xac suat.
+ Kieu gen Aa khi tu phoi thi dai F2 c6 ti le Aa = ^ ; Ti le A A = aa = ^ ;
+ Kieu gen A A khi tu phoi thi dai F2 co ti le A A = 1; Ti le Aa = aa = 0;
171
Bai 2: The he xuat phat cua mot qukn the tu ph6i c6 ciu triic di truySn la
0,15AABB + 0,15AaBb + 0,2AAbb + 0,2A0abb + 0,15aaBb + 0,15aabb = 1.
O F2, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen AAbb
la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua the he xuat phat c6 th^ sinh ra kilu
gen can tinh xac suit
- Chung ta nen danh gia xem trong s6 nhiJng kieu gen a thS he xuit phat thi
kieu gen nao khi tu phoi se sinh ra dai con c6 kieu gen AAbb.
- Trong 6 kieu gen a th6 he xukt phat thi c6 3 k i l u gen la AaBb, AAbb, Aabb
khi tu phoi se sinh ra dai con c6 kieu gen AAbb.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen AAbb a F2
- Kieu gen 0,15 AaBb khi tu phoi thi den F2, se sinh ra kieu gen AAbb voi ti le
= 0,15 X 1 X 1 ^0,021.
8
8
- Kieu gen 0,2AAbb khi tir phoi thi den F2, se sinh ra kieu gen AAbb voi ti le
= 0,2 X 1 = 0,2.
- Kieu gen 0,2Aabb khi tu phoi thi den F2, se sinh ra kieu gen AAbb voi ti le
= 0,2 X 1 X 1 ^0,019.
4
8
^ d F2, k i k gen AAbb chilm ti le = 0,021 + 0,2 + 0,019 = 0,24.
Cac kieu gen con lai chilm ti le = 1 - 0,24 = 0,76.
Buac 3: Su dung toan to hcrp d l tinh xac suit
Ci F2, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kiSu gen AAbb la
'3x 0 , 24 x 0 , 76 -0,3648 =36,48%.
Bai 3: 6 mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao trgi hoan toan so voi alen a
dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. T h i he xuAt
phat cua mot quan the tu phoi c6 cau true di truyen la 0,1 AABB + 0,1 AaBb +
0,2AAbb + 0,1 Aabb + 0,15aaBB + 0,15aaBb + 0,2aabb = 1. CJ F2, lay ngau nhien 3
ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the than cao, hoa do thuan chung la bao nhieu?
Huang ddn gidi:
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua the he xuat phat c6 the sinh ra kiku
- Cay than cao, hoa do thuhn chung la cay c6 ki6u gen AABB.
- Trong 7 kieu gen a t h i he xuit phat thi c6 2 kiku gen la AABB, AaBb khi tu
phoi se sinh ra dai con c6 kieu gen AABB.
172
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen AABB a 2

- Kieu gen 0,1 AABB khi tu phoi thi dSn F2, se sinh ra kiû gen AABB voi ti le
= 0,1 X 1 = 0,2.
- Kieu gen 0,1 AaBb khi tu ph6i thi d i n F2, se sinh ra k i l u gen A A B B voi ti le
= 0,1 X 1 X 1 = 0,014.
8 8
^ 6 F2, k i l u gen AABB chiSm ti le = 0,2 + 0,014 = 0,214.
Cac kidu gen con lai chilm ti le = 1 - 0,214 = 0,786.
O F2, lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the than cao, hoa do
thuan Chung la C5x(0,214)-x0,786 0,108 =10,8%.
Bai 4: O mot loai thuc vat, gen A quy dinh qua to troi hoan toan so voi alen a quy
dinh qua nho; Gen B quy dinh qua mau do troi hoan toan so vai alen b quy
dirJi qua mau xanh; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. ThS he
xuat phat cua mot qukn Xhk tir ph6i c6 cin true di truySn la 0,2AABB +
0,lAABb + 0,1 AaBb + 0,2Aabb + 0,laaBB + 0,15aaBb + 0,15aabb = 1. 6 F3,
lay ngau nhien 2 cay c6 qua to, mau do, xac suat d l thu dugc 1 cay thuSn
chung la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua the he xudt phat c6 the sinh ra k i l u
- Cay qua to, mau do la cay c6 ki hieu k i l u gen A-B-.
- Trong 7 kieu gen a the he xudt phat thi c6 3 ki6u gen la AABB, AABb va
AaBb khi tu phoi se sinh ra dai con c6 k i l u gen A-B-.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen AABB trong so cac ca the c6 ki hieu kieu
gen A-B- a F3.
- Kieu gen 0,2AABB khi tu phoi thi den F3, se sinh ra kieu gen A-B- voi ti 1^
= 0,2 X 1 = 0,2.
- Kieu gen 0,1 AABb khi tu ph6i thi dn F3, se sinh ra kidu gen A - B - vai ti
le = 0,1 X 1 X ( 1 . ) = 0,056. V i A A luon sinh ra doi con c6 1A-; Bb sinh ra
16
1
7
dai con c6 kieu hinh bb = . Nen kieu hinh B- = 1
.
16
16
7
7
Trong do kieu gen AABB = 0,1 x _ x s; 0,019.
16
16
- Kieu gen 0,1 AaBb khi tu phoi thi den F3, se sinh ra kieu gen A-B- voi ti le
= 0,1
1^ ) - 0'032.
173
Trong do k i l u gen AABB = 0.1 x

x ^ ^ 0,019.
16
16
^ d F3, k i l u hinh qua to, mau do c6 ti le = 0,2 + 0,056 + 0,032 = 0,288.
K i l u gen AABB chiem ti le = 0,2 + 0,019 = 0,019 = 0,238.
-> C5 F3, trong so cac ca the c6 k i l u hinh qua to, mau do thi ca thk thu4n chung
0 238
~
Cac thI khong thuk chung = 1 - 0,83 = 0,17.
"
U,zoo

O F3, lay ngau nhien 2 cay c6 qua to, mau do, xac suat de thu duac 1 cay thuan
chung la C^xO,83xO,17 -0,2822 =28,22%.
Bai 5: Cho hik tinh trang chiSu cao do 2 cap gen Aa va Bb nkm tren 2 cap NST
tuomg tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi cay c6 than
cao ; Cac kieu gen con lai c6 than thap. The he xuat phat cua mot quan the tir
phoi CO 0,2AaBB + 0,lAABb + 0,lAaBb + 0,2Aabb + 0,laaBB + 0,15aaBb +
0,15aabb = 1. CJ F2, lay ngau nhien 3 cay, xac suat de thu dugc 1 cay than cao
la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua the he xuat phat c6 the sinh ra kieu
- Cay than cao c6 ki hieu kieu gen la A-B-.
- Trong 7 kieu gen a the he xuat phat thi c6 3 kieu gen la 0,2AaBB + 0,1 AABb
+ 0,1 AaBb khi tir phoi se sinh ra dai con c6 k i l u gen A-B-.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen A-B- a 2.
- Kieu gen 0,2AaBB khi tu phoi thi den F2, se sinh ra kieu hinh A-B- voi ti le
-=0,2x(,-|)x,= i .
- Kieu gen 0,1 AABb khi tu phoi thi den F2, se sinh ra kieu hinh A-B- voi ti le
3
= 0,1 X I X ( l 8 ')
16
- Kieu gen 0,1 AaBb khi tu phoi thi d i n F2, se sinh ra k i l u hinh A-B- voi ti le
3
25
= 0.1 X n.-)x/^|.--) =
^8^
^8^
640
C) F2, ca the c6 kieu hinh A-B- c6 ti le
^ 1 + _L + ^
= 80+40+25 ^ ]45 ^ Q
8
16
640
640
640 ~ '
Cac kiku hinh con lai c6 ti le = 1 - 0,227 = 0,773.
174
Buac 3: Su dung toan to hop de ti'nh xac suat

O F2, lay ngau nhien 3 cay, xac suat de thu duac 1 cay than cao la
C;x(0,773)'x0,227 ~ 0,4.
B. BAI TAP VAN DUNG
1. Bai tap ty luan:

Bai 1. The he xuat phat cua mot quan the t u phoi c6 ti le kieu gen la 0,2AA : 0,8Aa.
6 the he F2, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the thuan chung
la bao nhieu?
Bai 2. The he xuat phat cua mot quan the t u phoi c6 t i le kieu gen la 0,4Aa : 0,6aa.
O the he F 3 , lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the mang gen a
la bao nhieu?
Bai 3. C) mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so v a i alen a
quy dinh than thap. The he xuat phat cua mot quan the t u phoi c6 t i le kieu gen
la 0,2AA : 0,4Aa : 0,4aa. O the he F2, lay ngau nhien 5 cay, xac suat de thu
dugc 2 cay than cao la bao nhieu?
Bai 4. Ci mot loai thuc vat, gen A quy dinh qua to troi hoan toan so vai alen a quy dinh
qua nho. The he xuat phat cua mot quan the tu ph6i c6 t i le k i l u gen la 100%Aa.
d the he F4, lay nglu nhien 3 cay c6 qua to, xac suit dk thu dugc 2 cay t h u ^ chung
la bao nhieu?
Bai 5. O mot loai thuc vat sinh san bang t u thu phan, gen A quy dinh than cao troi
hoan toan so v a i a quy dinh than thap. The he xuat phat cua mot quan the c6 t i
le kieu hinh 4 cay than cao : 1 cay than thap. Ci the he F 3 , t i le k i l u hinh la 9
cay than cao : 11 cay than thap. Lay ngau nhien 2 cay than cao a F 3 , xac sukt
de thu dugc 1 cay thuan chung la bao nhieu?
Bai 6. 0 mot loai thuc vat sinh san bang t u thu phan, gen A quy dinh nhieu qua
troi hoan toan so vai a quy din it qua. The he xuat phat cua mot quan the c6 t i
le kieu hinh 9 cay nhieu qua : 1 cay it qua. C5 the he F2, t i le kieu hinh la 3 cay
nhieu qua : 1 cay it qua. Lay ngau nhien 3 cay a F2, xac suat dd thu dugc 1 cay
than cao thuan chung la bao nhieu?
Bai 7. The he xuat phat cua mot quan the t u phoi c6 cau true di truyen la
(),1AABB + 0,lAaBB + 0 , l A A B b + 0,4AaBb + 0 , l A A b b +0,lAabb + 0,laabb = 1.
d F2, lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the c6 k i l u gen AaBb
la bao nhieu?
Bai 8. The he xuat phat cua mot quSn Xhk t u ph6i c6 cku tnic di truy6n la
0.25AABB + 0,1 AaBb + 0 , l A A b b + 0,3Aabb + 0,laaBb + 0,15aabb =1.6
2,
lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca t h i c6 kidu gen Aabb la bao nhieu?
175
Bai 9. CJ mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a
dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. The he xuat
phat ciia mot quhn t h i tu ph6i c6 ciu true di truyen la 0,1AABB + 0,lAaBB +
0,2AABb + 0,lAabb + 0,15aaBB + 0,15aaBb + 0,2aabb =1.6 Fj, liy ngau
nhien 5 ca thi, xac su4t de thu dugc 3 ca th6 than cao, hoa do thuSn chung la
bao nhieu?
Bai 10. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nSm tren 2 cap NST
tuong tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do ;
hoa trang. The he xuat phat cua mot quan the tu phoi c6 0,2AABB + 0,lAABb
+ 0,lAaBb + 0,2Aabb + 0,laaBB + 0,15aaBb + 0,15aabb = 1. CJ F2, l i y ngau
nhien 3 cay, xac suat de thu dugc 2 cay hoa trang la bao nhieu?

Cau 1. C5 mot loai thuc vat luong boi sinh san bang tu thu phan, gen A quy dinh
hoa do troi hoan toan so voi a quy dinh hoa trang. The he xuat phat cua mot
quan the c6 100% cay hoa do. C) the he F 3 , ti le kieu hinh la 13 cay hoa do : 7
cay hoa tring. 6 t h i he xuk phat, n8u lay 1 cay hoa do thi xac suit d l thu dugc
cay thuan chung la bao nhieu?
A. 20%.
B. 10%.
C.25%.
D. 35%.
Cau 2. The he xuat phat cua mot quan the tu phoi c6 ti le kieu gen la 0,2AA : 0,8Aa. C5
thd he F 3 , idy ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the thuan chung la
bao nhieu?
A. 2,7%.
B. 17,5%.
C.24,3%.
D. 8,1%.
Cau 3. (5 mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a
quy dinh than thap. The he xuat phat cua mot quan the tu phoi c6 ti le kieu gen
la 0,2AA : 0,4Aa : 0,4aa. C) the he F2, lay ngau nhien 3 cay, xac suat de thu
dugc 2 cay than cao la
A. 33,4%.
B. 34%.
C. 22,27%.
D. 62,5%.
Cau 4. ThS he xu4t phat cua mot quan thS tu ph6i c6 ti le kieu gen la 0,1AABB :
0,2AaBb : 0,4AaBB : 0,3aaBb. 6 thk he F3 , lay ngau nhien 1 ca thk, xac sudt
de thu dugc ca the c6 kieu gen aaBB la
A. 13,125%.
B. 17,5%.
C. 34,45%.
D. 12,5%.
Cau 5. CJ mot loai thuc vat, gen A quy dinh qua to troi hoan toan so voi alen a quy
dinh qua nho. Thi he xuk phat cua mot quan the tu phoi c6 ti le kieu gen la
100%)Aa. 0 the he F 4 , lay ngau nhien 3 cay c6 qua to, xac suat de thu dugc 1
cay thuan chung la
A. 3,66%.
B. 88,23%.
C. 29,41%.
D. 31,25%.
176
Cau 6. 6 mot loai thuc vat, A quy dinh cay than cao troi hoan toan so voi a quy
dinh than thap. The he xuat phat cua mot quan the tu phoi c6 ti le ki6u gen la
0,2AA : 0,8Aa. CJ the he F 3 , lay ngau nhien 2 cay than cao, xac suat d6 thu
dugc 1 cay thuan chung la
A. 55%.
B. 26%.
C. 65%.
D. 13%.
Cau 7. The he xuk phat cua mot qukn thk tu ph6i c6 ti le kieu gen la 0,2AABb +
0,4AaBb + 0,4aabb = 1 . 6 thk he F2, \ky ngau nhien 2 ca thk, xac sudt da thu
dugc it nhat 1 ca the c6 kieu gen AaBb la
A. 20%.
B. 0,0625%.
C. 2,5%.
D. 4,9%.
Cau 8. C) mot loai thuc tu phoi, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a
quy dinh than thap. The he xuat phat cua mot quan the c6 cay than cao chiem ti
le 90%. 6 the he F2, cay than thap chiSm ti le 40%. Liy ngau nhien 3 ca thk
than cao a F2, xac suat de thu duac 1 ca the thuan chung la
A.l.
B.i.
'
C.1
D.i
9
9
9
8
Cau 9. The he xuat phat cua mot quan t h i tu phoi c6 ti le kieu gen la 0,15AABb :
0,2AaBB : 0,35aaBB : 0,3aabb. Ci the he F, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de
thu dugc 2 ca the c6 kiSu gen aabb la
A. 15%.
B. 45%.
C. 9%.
D. 30%.
Cau 10. The he xuat phat cua mot quan t h l tu ph6i c6 ti le ki8u gen la 0,1 A A :
0,4Aa : 0,5aa. (3 the he 2, lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu. dugc 1 ca the
CO kieu gen aa la
A. 37,5%.
B. 65%.
C. 23,89%.
D. 50%.
Cau 11. The he xuat phat cua mot quan the tir phoi c6 ti le kieu gen la 0,2AA +
0,4Aa + 0,4aa =1. O the he F 3 , lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2
ca the mang gen a la bao nhieu?
A. 42,15%.
B.4,39%.
C.10,74%.
D. 62,5%.
Cau 12. O mot loai thuc vat, A quy dinh qua tron troi hoan toan so voi a quy dinh qua
dai. The he xuat phat ciia mot qukn the tu ph6i c6 ti le kieu gen la 0,4AA : 0,6Aa. CJ
the he F 3 , lay ngau nhien 2 cay, xac suat de thu dugc 1 cay c6 qua dai la
A. 43,75%.
B. 12,5%.
C. 26,25%.
D. 38,72%.
Cau 13. Ci mot loai thuc vat sinh san bang tu thu phan c6 A quy dinh hoa do troi
hoan toan so voi a quy dinh hoa trang. The hf xuat phat (P) c6 100 ca the deu
CO hoa do, qua trinh tu thu phan lien tuc thi den dai F 3 thay c6 ti le kieu hinh la
43 cay hoa do : 21 cay hoa trang. Trong so 100 cay (P) noi tren, lay ngau nhien
1 cay, xac suat de thu dugc cay thuan chung la bao nhieu?
A. 25%.
B. 50%.
C. 35%.
D. 0%.
Cau 14. CJ mot loai thuc vat luong bgi sinh san bSng tu thu phan, gen A quy dinh
hoa do troi hoan toan so voi a quy dinh hoa trang. The he xuat phat cua mgt quan
the CO ti le kieu hinh la 9 cay hoa do : 1 cay hoa trang.
177
CJ the he F2, cay hoa trSng chiSm ti le 40%. Neu cho cac ca the a F2 giao phan
ngau nhien de thu dugc F3. Lay ngau nhien 3 ca the F3, xac suat de thu dugc 2 ca
the thuan chung la
A. 37,5%.
B.25%.
C. 19,2%.
D. 12,5%.
Cau 15. CJ mot loai thyc vat sinh san bang tu thu phan, gen A quy dinh than cao
troi hoan toan so vai a quy dinh than thap. The he xuat phat cua mot quan the
CO kiû hinh cay than thdp chi^m ti le 20%. C) the he F3, cay than cao chiem ti
le 45%. Liy ngau nhien 3 cay than cao a F3, xac suat de thu dugc 2 cay thuan
chiing la
A. 13,44%.
B. 26,89%.
C. 40,32%.
D. 11,14%.
Cau 16. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST
tuong tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do;
Cac kieu gen con lai c6 hoa trdng. The he xuat phat cua mot quan the tu phoi c6
0,2AABB + 0,1 AABb + 0,lAaBb + 0,2Aabb + 0,laaBB + 0,15aaBb + 0,15aabb = 1.
C) F2, lay ngau nhien 2 cay, xac suat de thu dugc 1 cay hoa trang la
A. 20,8%.
B. 29,5%.
C. 41,6%.
D. 11,14%.
Cau 17. d mot quan the sau khi trai qua 3 the he tu phoi, ti le cua the di hgp trong
quan the bang 8%. Biet rang a the he xuat phat, quan the c6 20% so ca the
dong hgp troi va canh dai la tinh troi hoan toan so vai canh ngan. Luc chua xay
ra tu phoi, neu lay ngau nhien 1 ca the thi xac suat de thu dugc ca the canh
ngan la
A. 36%.
B. 64%.
C. 84%.
D. 16%.
Cau 18. C) dau Ha Lan, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so vai a quy dinh
than thap. Cho cac cay than cao giao phan vai nhau thu dugc Fi c6 ti le kieu
hinh gom 84% cay cao: 16% cay thap. Neu cho cac cay than cao Fi tu thu phan
thu duac F2. Lay ngau nhien 2 cay a F2, xac sudt d l thu duac 1 cay than cao la
A.ii.
B.A.
D.i
49
49
7
8
Cau 19. Ci dau Ha Lan, A quy dinh hat vang troi hoan toan so vai a quy dinh hat
xanh. Cho cac cay hat vang tu thu phan thu dugc Fi c6 ti le kieu hinh 17 hat
vang : 3 hat xanh. Neu cho cac cay Fi giao phan ngau nhien thu dugc F2. Lay
ngau nhien 2 cay a F2, xac suat de thu dugc 1 cay c6 hat vang la
A. 16,38%.
B. 8,19%.
C. 43,75%.
D. 24,5%
Cau 20. O mot loai thuc vat tu phoi, gen A quy din than cao troi hoan toan so voi a quy
dinh than thap. The he xuat phat cua mot quan thS c6 cay than cao chi^m ti le 90%.
C) the he F2, cay than thdp chilm ti le 40%. N8u tiSp tuc cac ca ihk 2 tu.thu phan thu
dugc F3. Lay ngau nhien 3 ca the a F3, xac suat de thu dugc 1 ca the than cao la
A. 33,4%.
B.55%.
C. 45%
D. 11,13%
178
3. Dap an
a. Cac bai tu* luan
Bail.
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truySn cua qu4n the a thai dikm 2
- Khi cac ca thI tir ph6i thi
08
O the he F2 c6 kieu gen Aa chiem ti le =
Kilu gen AA c6 ti le = 0,2 +
K i l u gen aa c6 ti le = 0 + MzM
= 0,2.
= 0,5.
= 0,3.
- C4u tnic di tniyin cua quin th^ a t h i he F2 la 0,5 A A + 0,2Aa + 0,3aa =1.
Buac 2: Tim ti le ca thk thuSn chiing a F2.
Ca the thuan chung gom c6 0,5 AA va 0,3aa.
^ 6 F2, ca ihk thuan chung chiSm ti le = 0,5 + 0,3 = 0,8.
Ca the khong thuan chung chiSm ti le = 0,2.
Buac 3: Su dung toan to hgrp de tinh xac suat
Lay ngau nhien 2 ca the thi xac suit dk thu duac 1 ca t h i thuan chung
= C;x0,8x0,2 =0,32 = 32%.
Bai 2.
Budfc 1: Xac dinh cau tnic di tmyin ciia quhn t h i a thai dilm F3
0 4
O the he F2 c6 kieu gen Aa chiem ti le = - ~ - = 0,05.
K i l u gen AA CO ti le = 0 + ^ i ^ ^ y ^ = 0,175.
Kilu gen aa c6 ti le = 0,6 + ^ ' " ^ " ^ ' ^ ^ = 0,775.
- Cku tnic di tmyin a t h i he F3 la 0,175AA + 0,05 Aa + 0,775aa =1.
Buac 2: Tim ti le ca the mang gen a a F3.
Ca the thuan chung gom c6 0,5AA va 0,3aa.
-> CJ F3, ca the mang gen a gom c6 0,05Aa va 0,775aa
-> Ca t h i mang gen a chilm ti le = 0,05 + 0,775 = 0,825.
Ca the khong mang gen a (ca t h i AA) c6 ti le = 0,175.
179

CJ thg he F3, lay ngau nhien 3 ca thS, xac suat dk thu duac 1 ca t h i mang gen a la
= C;x0,825x(0,175)' -0,076 = 7,6%.
Ba i 3 .
Buac 1: Xac dinh ciu tnic di tniyen ciia quan the a thai diem F2
- Khi cac ca thk tir phoi thi
6 thk he F2 CO kiau gen Aa chiSm ti le = ^
Kiku gen A A c6 ti le = 0,2 +
=0,1.
MzAl = 0,35.
Kieu gen aa c6 ti le = 0,4 + ^ ' ^ ^ ^'^ = 0,55.

- Cku tnic di tniySn cua qukn t h I a thS he F2 la 0,35AA + 0,1 Aa + 0,55aa =1.
Buac 2: Tim ti le cay than cao va cay than thap a F2.
Ciu tnic di tmySn cua quan thk a thk he F3 la 0,35AA + 0,lAa + 0,55aa =1.
^ Cay than cao (AA va Aa) chiSm ti le = 0,35 + 0,1 = 0,45.
Cay than thdp (aa) chiSm ti le = 0,55.
Buac 3; Su dung toan to hop de tinh xac suat
CJ thk he F2, lay ngau nhien 5 cay, xac suat de thu dugc 2 cay than cao la
C l x ( 0 , 4 5 ) ' x ( 0 , 5 5 ) ' ~ 0,34 = 34%.
Ba i 4.
Buac 1: Xac dinh cdu tnic di tmySn cua quan the a thai diem F4
- Khi cac ca the ty phoi thi
6 thk he F4 CO k i l u gen Aa chiSm ti le = ^
Kiku gen A A CO t i le = 0 +
= 0,0625.
= 0,46875.
2
Kiku gen aa CO ti le = 0 +
= 0,46875.
2
- c i u tnic di tmySn a thk he F4 la 0,46875AA + 0,0625Aa + 0,46875aa =1.

Buac 2: Tim ti le cay thuan chiing trong so cac cay c6 qua to a F4.
CJ F4, cay CO qua to g6m 0,46875AA va 0,0625Aa
0,46875
_ 15
Cay thuan chung (AA) chiem ti le =
0,46875 + 0,0625
17
180
Cay khong thudn chiing c6 ti le = 1 -
15
17
17

0 the he F 4 , lay ngau nhien 3 cay c6 qua to, xac suat de thu dugc 2 cay thuan
chung la
1350
17
17
0,34 = 34%.
4913
Bai 5.
The he xuat phat c6 ti le kieu hinh 4 cay than cao : 1 cay than thap
Cay than
cao chiem 80%, cay than thap chiem 20%.
- Goi ti le kieu gen a the he xuat phat la (0,8-x) A A + x Aa + 0,2aa = 1.
- 0 the he F3 c6 ti le cay than thap =
11
9+11
, ,
,
X X
O the he F3, kieu gen Aa c6 ti le = =
2
8
= 0,55 = 55%.
_
^ = 0,2 + = 0,55
2
16
Kilu gen aa c6 t i le = 0,2 +
^ ^ = 0 , 3 5
^ =0, 8 = 800/ 0.
16
7
- Vay cau true d i truyen a ihk he xuit phat la OAA + 0,8Aa + 0,2aa = 1.
- C) t h a he F3 CO Aa = - = ^
8
AA
aa
CO
ti
le = 0 +
= 0,1.
= 0 ,3 5
ti le = 0,2 + ^ ^ ^ ^ = 0,55.
2
-> Ciu true d i truydn a thi he F3 la 0,35AA + 0,1 Aa + 0,55aa = 1.
Buac 2: Tim t i le ca the thuan chung trong so cac cay than cao 0 F3
6 F3 CO ciu true d i truySn la 0,85AA + 0,06Aa + 0,09aa = 1
Cay than cao g6m c6 0,35AA + 0,1 Aa + 0,55aa = 1
CO
Trong so cac cay than cao, cay thuan chung chiem t i le = = .

^
0,35 + 0,1 9
7
2
Cay khong thuan chung chiem ti le = 1 - - = - .
181
Buac 3: Su dung toan t6 hop d l tinh xac suk

hky ngau nhien 2 cay than cao a F3, xac suat de thu dugc 1 cay thuan chung la
C\xlx' 9 9
Bai 6.
=2 0,35 = 35%
Buac 1: Xac dinh cû true di truyen ciia quan the a thai diem F2
The he xuat phat c6 ti le kieu hinh 9 cay nhieu qua : 1 cay it qua
^ Cay it qua chiem ti le = ^- = 0 , 1 .
^ ^
9+1
- Goi t i le k i l u gen a t h l he xuk phat la (0,9-x) AA + x Aa + 0,laa = 1.
CJ the he F2, kieu hinh cay it qua c6 ti le =
,
^ 0,25.
O the he F2, kieu gen Aa c6 ti le = ^ =

X
K i l u gen aa c6 ti le = 0,1 +
2
^ ^ = 0 , 1 5
8
^ = 0,1 + = 0,25
8
i ^
3
= 0 , 4 = 400/0.
- Vay ciu true di truygn a the he xuat phat la 0,5 AA + 0,1 Aa + 0,laa = 1.
- C5 thg he F2 CO Aa =
CO
ti le = 0,5 +
= 0,1.
4
AA
MlM
= o,65
2
aa CO ti le = 0,1 + ^ ^ ^ ^ ^ ^ = 0,25.
2
-> Cku tnic di truySn a th6 he F2 la 0,65AA + 0,1 Aa + 0,25aa = 1.
Buac 2: Tim ti le ca the c6 nhieu qua thuan chung a F2
C) F2 CO c i u true di truySn la 0,65AA + 0,lAa + 0,25aa = 1
Cay nhiSu qua thuan chung la cay A A chiem ti le = 0,65.
Cay con lai chiem ti le = 1 - 0,65 = 0,35.
hiy ngau nhien 3 cay a F2, xac suk dk thu dugc 1 cay than cao thuan chiing la
C;x0,65x(0,35)' = 0,24 = 24%.
182
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua the he xuat phat c6 the sinh ra kieu
- Trong 7 kieu gen a the he xuat phat thi chi c6 kieu gen AaBb khi tu phoi mod
sinh ra dai con c6 kieu gen AaBb.
- CJ quan the nay, kieu gen AaBb chi do kieu gen AaBb a the he xuat phat sinh ra
nen ta chi can cu vao kieu gen nay de tinh ma khong chu y tai nhung kieu gen khac.
- Kieu gen Aa khi tu phoi thi dai F2 c6 ti le Aa = ^
2'
- Kieu gen Bb khi tir phoi thi dai F2 c6 ti le Bb =
CJ F2 , kieu gen AaBb chiem ti le = 0,4
^
2'
J_
04
2'
16
= 0,025.
Cac kiku gen con lai chiSm ti le = 1 - 0,025 = 0,975.

C) F2, lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca t h i c6 k i l u gen AaBb
la C;x0,025x0,975 0,073.
Bai 8.
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua the he xuat phat c6 t h i sinh ra k i l u
- Trong 6 kieu gen a the he xuat phat thi c6 2 kieu gen la AaBb, Aabb khi tir
phoi se sinh ra dai con c6 kieu gen Aabb.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen Aabb a F2
- K i e u gen 0,1 AaBb khi tu phoi thi den F 2 , se sinh ra kieu gen Aabb vai ti le
1
r^,
= 0,1
X _
3
X -
3
=
4
8
320
- Kieu gen 0,3Aabb khi tu phoi thi den F2 , se sinh ra kieu gen Aabb vai ti le
= 0,3
1= A .
40
3
3
27
-> O F2 , kieu gen Aabb chiem ti le = 320 +
40
320
Cac kieu gen con lai chiem ti le = 1 - 0,084 = 0,916.
0,084.
d F2 , lay ngau nhien 2 ca the, xac suat dk thu dugc 1 ca t h i c6 k i l u gen Aabb la
C'x0,084x0,916 -0,15 = 15%.
183
Bai 9.
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua the he xuit phat c6 thk sinh ra kiku
- Cay than cao, hoa do thuan chung la cay c6 kieu gen AABB.
- Trong 7 kieu gen a the he xuat phat thi c6 3 kieu gen la AABB, AaBB, AABb
khi tu phoi se sinh ra doi con c6 kieu gen AABB.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen AABB a F2
- Kieu gen 0,1 AABB khi tu phoi thi ddn F2, se sinh ra kiku gen AABB vai ti le
= 0,1 X 1 = 0 , 1 .
- Kieu gen 0,1 AaBB khi tu ph6i thi din F2, se sinh ra k i l u gen AABB voi ti le
= 0,1 X 1 X 1 = 0,0375.
8
- Kieu gen 0,2AABb khi tir ph6i thi dSn F2, se sinh ra k i l u gen AABB voi ti le
= 0,2 X I X 1= 0,075.
8
^ 6 F2, kigu gen AABB chigm ti le = 0,1 + 0,0375 + 0,075 = 0,2125.
Cac kieu gen con lai chiem ti le = 1 - 0,2125 = 0,7875.
C) F2, lay ngau nhien 5 ca the, xac suat de thu duac 3 ca t h i than cao, hoa do
thuin Chung la C^x(0,2125)'x(0,7875)'.
Bai 10.
Buac 1: Danh gia xem kieu gen nao cua t h i he xudt phat c6 t h i sinh ra kilu
- Cay hoa trdng c6 k i l u gen la aabb.
- Trong 7 kieu gen a the he xuat phat thi c6 4 k i l u gen la AaBb, Aabb, aaBb,
aabb khi tu phoi se sinh ra dai con c6 kieu gen aabb.
Buac 2: Tim ti le cua loai k i l u gen aabb a 2.
- Kieu gen 0,1 AaBb khi tu phoi thi den F2, se sinh ra kieu gen aabb voi ti le
3 3
9
ni
= 0,1 X -8 X -8 = 640
- Kieu gen 0,2Aabb khi tu ph6i thi din F2, se sinh ra k i l u gen aabb voi ti le
= 0,2
1= A .
40
- Kieu gen 0,15 aaBb khi tir ph6i thi d i n F2, se sinh ra k i l u gen aabb voi ti le
= 0,15x1x1=
800
184
- Kieu gen 0,15aabb khi tu phoi thi den F2, se sinh ra kieu gen aabb voi ti le
= 0,15 X IX 1 =
15
100
C) F2, ca the aabb c6 ti le

9
3
45
15
+ +
+
640
40
800
100
45+240+180+480
945
3200
3200
0,295.
Cac thk con lai c6 ti le = 1 - 0,295 = 0,705.

Lay ngau nhien 3 cay 0 F2, xac suSt de thu dugc 2 cay hoa trSng la
C3'x(0,295)'x0,705 =0,184.
b. Cac bai trac nghiem

1
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
III. QUAN THE NGlTflfl
5 . LUU Y Lf THUYETi
- d quan the nguai dugc xep vao loai giao phoi ngau nhien (cac ca the ngau
phoi) vi khi ket hon, con nguai thuang chi "ken chon" mot s6 dac tinh ve sue
khoe, sac dep con lai hau het cac tinh trang khac thi dku kk hop ngau nhien.
- Cac bai tap ve quan the nguai thuang dugc xem xet trong dieu kien qukn t h i
dang can bang di truyen nen ti le kieu gen theo cong thuc cua dinh luat Hacdi Vanberg (pÂA + 2pqAa + qâa = 1).
- Khi bai toan cho biet quan the dat can hhng di truyen thi t&i s6 cua alen a = yfaa .
Neu bai toan chua cho biet quan the can bang di truyen thi khong the tinh tan so cua
alen a theo cong thuc a = yfaa .
- Trong mpi truang hgp, nen dua vao kieu hinh Ian de suy ra kieu hinh trgi.
- Quan the nguai c6 mot so dac diem khac biet so voi qu4n t h i sinh vat. Do la
do CO quan he huyet thong nen viec xac dinh kieu gen cua ca the phai dua vao
kieu gen cua bo me sinh ra ca t h i do hoac k i l u gen cua doi con. V i du khi me bi
bach tang, con khong bi bach tang thi kieu gen cua con se la Aa. Khi khong biet
kieu gen cua bo me hoac khong biet kieu gen cua dai con thi mod dua vao cau true
di truyen cua quan the de suy ra k i l u gen cua ca thi.
185
B. C A C D A N G B A I T A P T H U C l N G G A P
Khi ti le kieu gen dat can bang di truyen thi viec tinh xac suat tuan theo
cac bu'o'c sau day:
- Buac 1: Xac djnh cau true di truyen cua quan the
- Buac 2: Tim xac suat kieu gen cua bo me
- Buac 3: Tim ti le cua kieu hinh doi con
- Buac 4: Su* dung toan to hop de tinh xac suat
Bai 1: C) nguai, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so
vai a quy dinh da trang. Mot quan the dang can bang ve di truyen c6 nguai da
den chiem ti le 64%. Mot cap vg chong a trong quan the nay deu c6 da den,
xac suat de nguai con dau long cua hg c6 da den la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh ciu true di truySn cua qu4n t h i
- Nguai CO da trang chilm ti le = 100% - 64% = 36% = 0,36.
Vi quan the dang can bang ve di truyen nen cau tnic la pÂA + 2pqAa + qâa = 1.
-> Tan so cua alen a la q =
= ^fO^
= 0,6.
Tan s6 cua A = 1 - 0,6 = 0,4.

- c a u tnic di truyin cua qukn thk la (0,4)ÂA + 2.(0,4).(0,6)Aa + (0,6)âa = 1.
= 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1.
Buac 2: Tim xac suat kieu gen cua bo me
- Cap vg chong nay deu c6 da den nen c6 kilu gen A A hoac Aa, trong do c6 ti
le la 0,16AA : 0,48Aa.
- Vay a trong quan the nay, trong so nhung nguai da den, nguai di hop Aa
0,48
_3
chiem ti le =
0,16 + 0,48
9
3 2
-> Xac suat de ca 2 va chong c6 da den deu c6 kieu gen di hgp la ( - ) = .
4
16
Buac 3: Tim t i le cua kieu hinh dai con
- Khi ca hai va chong deu c6 kieu gen Aa thi ti le sinh con da trang (aa) =
4
Buac 4: Six dung toan to hgp de tinh xac suat
Vay mot cap vg chong c6 da den a quan the tren se sinh con c6 da trang vai
xac suat la
9
16
64
186
- Xac suat de dua con dau long eo da trang la
64
- Xac suat de cap vg chong nay sinh con co da den (da khong trang) la
9
55
164
64
- Khi quan the can bang, tan so cua alen Ian a = -Jkiûlilnhln.
- Phai xac djnh kieu gen cua bo me thi moi du doan du'oc ti le kieu hinh 6"
doi con. Khi bo me c6 the c6 cac kieu gen khac nhau thi chi dua vao kieu gen
lam xuat hien kieu hinh can tim (Phai tinh xac suat xuat hien K G do).
- Xac suat de mot cap vff chong sinh con c6 kieu hinh Ian hkng tich xac
suat xuat hien KG cua bo me vol ti le xuat hien kieu hinh Ian.
- Xac suat sinh con co kieu hinh troi bang 1- xac suat sinh con c6 kieu
hinh Ian.
Bai 2: C) nguai, gen A nhm tren NST thuong quy dinh toe xoan troi hoan toan so
voi a quy dinh toe thang. Mot quan the dang can bang ve di truyen co nguai toe
thang chiem ti le 64%. Mot cap vg chong a trong quan the nay deu c6 toe xoan,
ho du dinh sinh 3 con. Xac suat de trong 3 nguai con nay co 2 dua toe xoan la
bao nhieu?
Huang dan giai:
Btcac 1: Xac dinh eau tnic di truyen cua quan the
- Nguai toe thang chiem ti le 64% = 0,64.
Vi quan the dang can bang ve di truyen nen eau tnic la pÂA + 2pqAa + qâa = 1.
-> Tan so cua a la q = -^q^ = ^0,64 = 0,8.
^ Tan s6 cua A = 1 - 0,8 = 0,2.
- Cku tnic di tmySn cua quhn thk la (0,2)ÂA + 2.(0,2).(0,8)Aa + (0,8)âa = 1.
= 0,04AA + 0,32Aa + 0,64aa = 1.
BUffc 2: Tim xac suat kieu gen ciia bo me
- Cap vg chong nay deu eo toe xoan nen c6 kieu gen A A hoac Aa, trong do co
ti le la'0,04AA : 0,32Aa.
- Vay a trong quan the nay, trong so nhiing nguai toe xoan, nguai di hgp Aa
0,32
8
chiem ti le
0,04 + 0,32 9
8
64
Xac suat de ca 2 vg chong c6 toe xoan deu c6 kieu gen di hgp la ( - )^ =
9
81
Buac 3: Tim ti le cua kieu hinh doi con
187
1
- Khi ca hai va chong deu c6 kieu gen Aa thi ti le sinh con toe thang (aa) =,
4
,
3
Sinn con co toe xoan vcn ti le =
4
Buac 4: Su dung toan to hop de ti'nh xac suat
Xac suat de trong 3 nguai con nay c6 2 dua toe xoan va 1 dua toe thang la
64
81
^2 .3,2 1
64
Xc,x(_)2x- = _
''4
3x3-xl
X_
81
4^x4
64x 27
81 x64
= _ ^
0,33.
- Xac suat xuat hien kieu hinh o* doi con = xac suat kieu gen cua bo
x
xac suat kieu hinh cua doi con.
- Khi bai toan yeu cau tinh xac suat de trong 3 ngu-oi con chi c6 2 dira toe
xoan CO nghia la dira thu 3 phai c6 toe khong xoan (toe thang).
Bai 3: C) nguai, benh bach tang do gen Ian a nSm tren NST thuang quy dinh, alen
troi A quy dinh da binh thuang. O mot quan the nguai, cu trung binh trong 25
nguai khong bi benh thi c6 1 nguai mang gen benh. Mot cap vg chong deu c6
da binh thuang, nhung ben phia nguai vg c6 bo bi bach tang. Hg du dinh sinh
3 nguai con, xac suat de c6 it nhat 1 dua khong bi benh bach tang la bao nhieu?
Huang dan giai:
Cu 25 nguai binh thuang thi c6 1 nguai mang gen benh
nguai binh thuang c6 kieu gen Aa la ^
Kha nang de mot
= 0,04.

Nguai binh thuang c6 kieu gen Aa voi ti le = ^
= 0,04
-> Kha nang de nguai chong c6 kieu gen Aa la 0,04.

- Nguai vg c6 da binh thuang nhung c6 bo cua vg bi bach tang nen k i l u gen
cua nguai vg la Aa.
- Xac suat de ca vg va chong dSu c6 kiSu gen Aa la = 0,04 x l = 0,04.
Buac 3; Tim ti le cua kieu hinh dai con
Khi ca va va chong deu c6 kieu gen Aa thi sinh con bi bach tang voi ti le = ,
4
sinh con khong bi benh voi ti le = 4
- Xac suat de ca 3 dua deu bi bach tang la 0,04 x ( - ) =
4
1600
188
- Ho dir dinh sinh 3 nguoi con, xac sudt d^ c6 it nhit 1 dua khong hi benh bach
,
1
1599
tang la = 1
=
.
1600
1600
- Se xac dinh dirtfc kieu gen cua 00" the khi biet du'9'c kieu gen cua bo me
sinh ra cc the do. V i du khi me bi bach tang, con khong bi bach tang thi kieu
gen cua con se la Aa.
- Khi khong biet kieu gen ciia bo mf hoac khong biet kieu gen cua doi con thi
moi dua vao cau true di truyen cua quan the de suy ra kieu gen ciia co the.
Bai 4: C5 nguoi, gen a nam tren NST thuong quy dinh benh phenylketo nieu.
Trong mot quan the dang can bang ve di truyen c6 36% so nguoi mang gen
benh. Mot cap vg chong thuoc quSn t h i nay dhu khong bi benh, du dinh sinh 2
con. Xac suat de c6 it nhat 1 dua con bi benh la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Budc 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the
- Nguai mang gen benh gom c6 Aa va aa. Vi vay khi quan the c6 36% so nguoi
mang gen benh thi so nguai mang kieu gen AA = 100% - 36% = 64%.
- Tan s6 A = V0,64 = 0,8.
Tan s6 A = 0,8 ^ T k s6 a = 1 - 0,8 = 0,2.

Cau tnic di truyen cua quan the la 0,64AA + 0,32Aa + 0,04aa = 1.
Buac 2: Tim xac suat kieu gen cua b6 me
- Trong so nhimg nguoi khong bi benh thi nguoi mang gen benh (Aa) chiem ti 1?
^
0,32
0,64 + 0,32
^ J_
3'
- Cap vg chong deu khong bi benh nen xac suat de ca vg va chong c6 kieu gen
A a l a - i-f = -.
3
9
- Khi bo va me deu c6 kieu gen Aa thi sirJi con bi benh vdd xac suit = - , sinh
4
con khong bi benh voi xac suat = .
4
- Bo va me deu c6 kieu gen Aa thi sinh 2 con dku binh thuong voi xac suat
16
9
-> Co it nhat 1 dua bi benh = 1
16 = 16
189

Sinh 2 con, xac suat de c6 it nhat 1 dura con bi benh la
1
16
0,05.
144
- Khi bai toan yeu cau tinh xac suat lien quan den kieu hinh Ian thi can
phai tinh xac suat kieu gen dj hop ciia bo va me.
- Xac suat de doi con c6 it nhat 1 dira hi benh thi doi bo me phai c6 kieu
gen di hop hoac dong hop Ian.
Bai 5: CJ nguai, mat den do gen troi A nam tren NST thuong quy dinh, mat xanh
do alen Ian a quy dinh. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so nguai
binh thuong nhung mang kieu gen di hop gap 3 Ian so nguai c6 m i t xanh.
Trong quan the nay, c6 mot cap vg chong deu c6 mat den. Xac suat de nguai
con dau long cua ho la con trai va c6 m i t xanh la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:
- Goi p la tan so cua alen A, q la tan so cua alen a, vi quan the dat can bang
nen ta c6 thanh phan kieu gen cua quan the la p'ÂA+2pqAa+q'âa = 1.
- Kieu gen di hop Aa c6 ti le = 2pq; nguai mat xanh (aa) c6 t i le q^.
- Theo bai ra ta c6 2pq = 3q^ -> 2p = 3q,
ma p = 1 - q. -> q = 0,4 -> p = 0,6.
Vay cau true di truyen cua quan the la 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1.
- Nguai mat den c6 0,36AA va 0,48Aa.
0 48
-> Nguai mat den c6 kieu gen di hap chiem t i le
0,48 + 0,36
Cap va chong nay deu c6 mat den c6 kieu gen di hop vai xac suat
7
49

- Khi bo me deu c6 kieu gen di hop thi xac suat sinh con mat xanh la = .
4
- Xac suat sinh con trai la .

2
Vay xac suat de con dau long cua hp la con trai va c6 mat xanh la
16
1
1
2
16x1x1
16
^
= x - x - = =
=
~ 0, 04.
49
4
2
49
49x4x2
392
190
Bai 6: 0 nguai, gen a nhm tren NST thuong quy dinh benh phenylketo nieu.
Trong mot quan the dang can bang ve di truyen c6 so nguoi mang kieu gen di
hgrp bang 8 \an s6 nguoi mang kieu gen dong hop Ian. Mot c|p vg chong thuQC
quan t h i nay dku khong bi benh, du dinh sinh 3 con. Xac suat de ca 3 dua deu
khong bi benh la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Cau tnic di truyen cua quan the la pÂA + 2pqAa +qâa = 1.
Theo bai ra ta c6 2pqAa = Sq'âa ^ p = 4q.
Map + q = l ->4q + q = l ^ q = ^ = 0,2.
-> Tan s6 cua a = 0,2, tan so cua A = 0,8
- Cau tnic di truySn cua quhn thi la 0,64AA + 0,32Aa + 0,04aa = 1.
- Nguoi khong bi benh g6m c6 0,64A A , 0,32Aa
- Trong s6 nhung nguoi khong bi benh thi nguod mang gen benh (Aa) chiem ti le
^
0,32
^ j_
0,32 + 0,64
3'
A a l a = i-f
3
= -.
9
1
Xac suit de c6 it nhat 1 nguai bo hoac me mang kieu gen A A la = 1 - = - .

Buac 2: Tim ti le cua kieu hinh dai con
- Khi b6 va me deu c6 kieu gen Aa thi sinh con khong bi benh voi t i le = .
4
- B6 va me deu c6 kieu gen Aa thi sinh 3 con deu binh thuong voi xac suat
9
64
- Bo hoac me c6 kieu gen dong hgp thi luon sinh con khong bi benh.
8
8
-> Xac sudt d l ca 3 dua dhu binh thuong l a = - x p = e
9 '
9Buac 3: Su dung toan to hgp de tinh xac suat
Sinh 3 con, xac suat de ca 3 dua deu khong bi benh la
9
64
576
576
191
Khi bai toan yeu cau tinh xac suat xuat hifn kieu hinh trî thi phai lam 2
trirong hop sau do cong lai.
+ TriroTig hqrp 1: Ca bo va me deu c6 kieu gen di hop.
+ Tmotig hop 2: Co it nhat 1 cff the bo hoac me c6 kieu gen dong hgp.
Trutmg hop 2 c6 xac suat doi lap vol tru-cmg hop 1.
Bai 7: CJ nguofi, tinh trang hoi dau do mot gen quy dinh. Gen B quy dinh hoi dSu,
alen b quy dinh kieu hinh binh thuomg. K i l u gen Bb quy dinh hoi dau a nam va
khong hoi a nu. Trong mot quan the can bang di truyen, trung binh cu 10000
nguai thi c6 100 nguofi bi hoi. Mot caj) vg chong thuoc quan the nay deu bi hoi
dau, ho dir dinh sinh 2 con. Xac suat de chi c6 1 dura bi hoi la bao nhieu?
Huang dan gidi:
- Goi ihn so cua alen b la q ^ Tan s6 cua alen B la 1 - q.
- Nguai bi hoi gom c6:
+ Nguai nam bi hoi c6: q^ BB + 2 q (l - q)Aa
+ Nguai nu bi hoi c6: q^ BB.
Tinh chung trong ca qu 4n the thi nguai bi hoi c6 ti le
_ q ^+2 q ( l - q ) ^ q^
2
Trong qukn thk nay, nguai bj hoi chilm ti le q =
100
10000
= 0,01.
-> T i n s6 B = 0,01 ; t k so b = 0,99

cau true di truySn cua quSn thS: 0,000IBB + 0,0198Bb + 0,980Ibb = 1.
Nguai chong bi hoi dau c6 kieu gen la BB hoac Bb voi ti le la 0,0001 BB hoac
0,0198Bb= IBB : 198Bb.
Nguai ch6ng c6 1 trong 2 kieu gen IBB hoac 198Bb.
Nguofi vg bi hoi dau c6 kieu gen la BB.
Nguai chong c6 1 trong 2 kieu gen IBB hoac 198Bb sS cho cac loai giao tu voi
ti le la 100 giao tijr B va 99 giao tu b.
Nguai vg bi hoi dau c6 kieu gen la BB luon cho 1 loai giao tu B.
IB
99Bb
lOOBB
99b
lOOB
Ti le kiû hinh doi con la: CJ nam c6 199 bi hoi; C) nii c6 100 bi hoi, 99 binh thuong.
192
^ Ti le bi hoi =
~ 0,75; ti le khong bi hoi = 1 - 0,75 = 0,25

199+ 100 + 99
'
'

Xac suat dk chi c6 1 dua bi hoi la 3X0 , 7 5 x 0 , 2 5 = 0,375.
- Khi sy bieu hien ciia tinh trang phu thuoc gioi tinh thi ti 1^ kieu hinh o* doi
con = ti le tan so alen cua quan the.
- Tinh trang hoi dau phu thuoc gioi tinh thi tan so a = ti le cua ngux>i mang kieu
hinh bi hoi.
Bai 8: 6 nguai, tinh trang nhom mau ABO do 1 gen c6 3 alen quy dinh, trong do
alen
quy dinh nhom mau A, alen
quy dinh nhom mau B, alen f quy dinh
nhom mau O; Alen I*^ va
deu dong troi so vai f nhung khong troi so voi
nhau. Trong mot quan the nguai dang can bing v6 di truySn c6 21% s6 nguai
mang nhom mau B; 30% so nguai c6 nhom mau AB; 4% s6 nguai c6 nhom
mau O. Mot cap vg chong thuoc quan the nay deu c6 nhom mau B sinh ra 2
nguai con. Xac suat de c6 mot dua mang nhom mau B la bao nhieu?
Huong dan giai:
- Nguai mau O c6 kieu gen
^ Tm s6 f =
Co 4% s6 nguai c6 nhom mau O
= 0,2.
- Nguai mau B c6 kiku gen I'Î^ hoac 1^1. Co 21% s6 nguai mang nhom mau B
-> (l"^)^ + 2 X X 0,2 = 0,21 ^ (l'^)^ + 0,4 l"^ - 0,21 = 0
(1).
Giai phuang trinh (1) ta dugc I*^ = 0,3.
-> T5n s6 I'^ = 1 - 0,2 - 0,3 = 0,5.
Vay tan s6 ciia = 0,5; l"^ = 0,3.1 = 0,2.
- Khi gen c6 nhieu alen thi ciu tnic di truy8n cua qukn thk cung tuan theo
nguyen li: Kieu gen dong hgp c6 ti le = binh phuang tan so cua no.
-> Kieu gen I'Î'^ c6 ti le = binh phuang tkn s6 cua alen I'^.
Kieu gen di hgp c6 ti le = 2 Ian tich thn s6 cua cac alen c6 trong kiSu gen.
^ Kieu gen 1^1 c6 ti le = 2 Ian tkn so cua 1^ vai t4n s6 I ^ .
- Cau tnic di truyen cua quan the la
0,251^1^ + 0,21^1 + 0,09l'^l'^ + 0,12l'Î + 0,3I^l'^ + 0,041^1 = 1.
Mot cap vg chong thuoc quan the nay deu c6 nhom mau B.
- Nguai mau B c6 k i l u gen I^l'^ hoac 1^^! vai ti le la 0,09I^l'^: 0,12l''l
_ 0,09
0,21
^BjB
.0,12
0,21
^BjO
_ 3 ^BjB . 4
7
7
^BjO
193
Xac sudt
nguai mau B c6 k i l u gen di hop (1^1) 1^ ^
- Xac suat de ca va va chong deu c6 kieu gen IÎ*^ la ()^ = .

Khi ca vg va chong deu c6 kieu gen di hop I I thi xac suat sinh con c6 nhom
4
'
mau O la ; Xac suat sinh con c6 nhom mau B la - .

Buac 4: Sic dung toan t6 hgp d l tinh xac suit
Cap vg chong nay sinh ra 2 nguoi con, xac suat de c6 mot dua c6 nhom mau B la
=
16
^,3
1
16
2x3x1
48
XC ' x - x - =
X
=
==0,12.
2
4 4
49
4x4
392
49
C. BAI TAP VAN DUNG
1. Bai tap ttr luan:

Bai 1. C5 nguoi, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so
voi a quy dinh da trang. Mot quan the dang can bang ve di truyen c6 nguai da
trSng chim ti le 64%. Mot cap vg chdng a trong quhn thk nay dû c6 da den,
xac suat de nguai con dhu long cua ho c6 da trang la bao nhieu?
Bai 2. 6 nguai, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so
vai a quy dinh da trang. Mot quan the dang can bang ve di truyen c6 so nguoi
mang gen quy dinh da trSng chiem ti le 64%. Nguai chong a trong quan the
nay c6 da den ket hon vai nguai vg c6 da trang, hg du dinh sinh 3 nguai con.
Xac suat de trong 3 nguai con cua hg chi c6 1 nguai da trang la bao nhieu?
Bai 3. d nguoi, gen A nam tren NST thuong quy dinh toe xoan troi hoan toan so voi
a quy dinh toe thang. Mot quan the dang can bang ve di truyen c6 so nguoi mang
kilu gen d6ng hgp troi hhng 9 \hn s6 nguoi mang kilu gen dong hgp Ian. Mot cap
vg chong a trong quan the nay deu c6 toe xoan, hg du dinh sinh 3 con. Xac suat de
trong 3 nguoi con nay c6 2 dua toe xoan va 1 dua toe thang la bao nhieu?
Bai 4. C) nguofi, benh bach tang do gen Ian a nam tren NST thuong quy dinh, alen
troi A quy dinh da binh thuong. Cl mot quan the nguai, cu trung binh trong 100
' nguai khong bi benh thi c6 1 nguai mang gen benh. Mot cap vg chong deu c6
da binh thuong, du dinh sinh 3 nguai con, xac suat de chi c6 1 dua bi benh
bach tang la bao nhieu?
Bai 5. C5 nguai, gen a nam tren NST thuong quy dinh benh phenylketo nieu.
Trong mot quSn t h i dang can bang \e di truySn c6 so nguai mang kieu gen di
hgp bang 4 Ian so nguai mang kieu gen dong hgp Ian. Mot cap vg chong thugc
quan the nay deu khong bi benh, du dinh sinh 2 con. Xac suat de ca 2 dua deu
194
Bai 6. C) nguoi, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so
vcfi a quy dinh da trang. Mot quan the dang can bang ve di truyen c6 so nguoi
mang gen quy dinh da trdng chiem t i le 64%. M o t cap v g ch6ng a trong quan
the nay deu c6 da den dir dinh sinh 3 nguoi con. Xac suat de trong 3 nguoi con
cua ho khong c6 nguoi nao da trang la bao nhieu?
Bai 7. C) nguoi, mat den do gen troi A nkm tren NST thuong quy dinh, mit xanh
do alen Ian a quy dinh. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so nguoi
binh thuong nhung mang k i l u gen di hop gkp 18 \kn s6 nguoi c6 mSt xanh.
Trong quan the nay, c6 mot cap v g chong deu c6 mat den du dinh sinh 3 con.
Xac suat de khong c6 nguoi con nao c6 mat xanh la bao nhieu?
Bai 8. O nguoi, tinh trang hoi dau do mot gen quy dinh. Gen B quy dinh hoi dau,
alen b quy dinh kieu hinh binh thuong. Kieu gen Bb quy dinh hoi dau o nam va
khong hoi 6 nu. Trong mot quan the can bang di t r u y i n , trung binh cu 1000
nguoi thi c6 100 nguoi bi hoi. Mot cap v g chdng thugc quan ihk nay dku bi hoi
dau, xac suat de dua con dau long bi hoi la bao nhieu?
Bai 9. 6 nguoi, tinh trang hoi dhu do mot gen quy dinh. Gen A quy dinh hoi dau,
alen a quy dinh kieu hinh binh thuong. Kieu gen Bb quy dinh hoi dau o nam va
khong hoi o n i l . Trong mot quan the can bang di truyen, t i le nguoi bi hoi la
15%. Trong quan the nay xet mot cap v g chong c6 chong bi hoi nhung v g
khong bi hoi dau, hg du dinh sinh 2 con. Xac suk dk dua t h u nhk la con trai bi
hoi con dua t h u hai la con gai khong bi hoi?
Bai 10. Trong mot quan the nguoi dang can bang ve di truyen c6 21% so nguoi
mang nhom mau B; 30% so nguoi c6 nhom mau A B ; 4 % so nguoi c6 nhom
mau O. Mot cap v g chong thugc quan the nay deu c6 nhom mau A sinh ra 3
nguoi con. Xac suat de c6 mot dua mang nhom mau O la bao nhieu?

Cau 1. C) nguoi, gen a nam tren NST thuong quy dinh benh phenylketo nieu.
benh. Mot cap v g chong d quan the nay c6 nguoi v g bi benh, chong khong bi
benh. Xac suat de dua con dau long cua ho bi benh la
A . i .
36
B.'i.
6
C . l . '
7
D . i .
4
Cau 2, CJ nguoi, gen a nam tren NST thuong quy dinh benh phenylketo nieu.
benh. Mot cap v g chong o quan the nay deu khong bi benh nhung c6 bo cua
chong bi benh. Xac suat de dua con dau long cua hg bi benh la
A . .
49
B . \.
36
D.I.
12
18
195
C a u 3. C} nguai, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so
vai alen a quy dinh da trang. M o t quan the nguai dang can bang ve di truyen c6
t i le nguoi da den chiem 36%. M o t cap v g chong deu c6 da den du dinh sinh 3
nguai con, xac suat de trong 3 nguoi con cua ho c6 it nhdt mot dua c6 da den la
bao nhieu %?
A . ^.
81
B . ^.
24
C.i-.
81
D.?.
81
Cau 4. O nguoi, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so voi a
quy dinh da tring. Mot quan th6 dang can bSng ve di truyen c6 64% so nguoi da
trang. Mot cap v g chong o trong quan the nay deu c6 da den du dinh sinh 3 con,
xac suat de trong 3 nguoi con nay chi c6 1 dua da trang la bao nhieu?
A.i.
6
B.i.
3
C . i .
9
D.i.
9
C a u 5. d nguoi, A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so voi a
quy dinh da trang. M o t quan the nguoi dang can bang ve di truyen c6 t i le
nguoi da den chiem 64%. M o t cap v g chong deu c6 da den sinh dua con dau
long CO da trang. Neu ho sinh dua thu 2 thi xac suat de dua thii 2 la con trai c6
da t r i n g la
A . 25%.
B. 8
C.
16
D. 12,5%.
C a u 6. O nguoi, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so
v o i a quy dinh da trang. M o t quan the nguoi dang can bang ve di truyen c6 so
nguoi da den chiem t i le 64%. CJ trong quan the nay c6 mot cap v g chong da
den, xac suat d^ con dau long cua ho c6 da den la
9
A..
16
9
B. .
64
C.75%.
55
D. .
64
C a u 7. O ngucri, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan
so v o i a quy dinh da t r i n g . M o t quhn t h I dang can bang vk di truySn c6 s6 nguoi
mang gen quy dinh da trang chiem t i le 64%. N g u o i chong d trong quan the nay
CO da den ket hon voi nguoi v g c6 da trang, ho du dinh sinh 4 nguoi con. Xac suat
de trong 4 nguoi con cua ho chi c6 2 nguofi da trang la bao nhieu?
A . ^.
14
B.i.
8
C . ^.
9
D .I.
8
C a u 8. CJ nguoi, gen A nSm tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so
v o i a quy dinh da trang. M o t quan the nguoi dang can bang ve di truyen c6 so
nguoi da den chiem t i le 75%. CJ trong quan the nay c6 mot cap v g chong da
den, xac suat de con dau long cua ho c6 da den la
A.-.
9
B.-.
9
C.85%.
D.-.
4
196
Cau 9. 0 nguai, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so
voi a quy dinh da trang. Mot quan the nguai dang can bang ve di truyen c6 so
nguai da den chiem t i le 84%. CJ trong quan the nay c6 mot cap vgr ch6ng da
den, xac suat de con dau long cua ho la con gai c6 da trdng la
A..
49
B. .
49
C. .
49
D.6,26%
Cau 10. C) nguai, benh bach tang do gen Ian a nhm tren NST thuong quy dinh,
alen troi A quy dinh da binh thuong. C) mot quan the nguai, cu trung binh
trong 10 nguai khong bi benh thi c6 mot nguai mang gen benh. M o t cap vgr
chong deu c6 da binh thuong, xac suat de dua con dau long cua ho bi benh
bach tang la
A. 0,25%.
B. 1 % .
C. 25%.
D . 5%.
Cau 11. C> nguai, benh bach tang do gen Ian a nam tren NST thuong quy dinh,
alen troi A quy dinh da binh thuong. CJ mot quan the nguai, cu tning binh
trong 10 nguai khong bi benh thi c6 mot nguofi mang gen benh. M o t cap vgr
chong deu c6 da binh thuong, nhung ben phia nguai vgr c6 me bi bach tang.
Xac suat de dua con dau long cua hg bi benh bach tang la
A. 5%.
B. 10%.
C. 25%.
D . 2,5%.
Cau 12. d nguai, gen A nSm tren NST thuong quy dinh toe xoan troi hoan toan
so voi a quy dinh toe thang. Mot quan t h i dang can bSng vh di truydn c6 s6
nguai mang kieu gen dong hgrp troi b i n g 9 \an s6 nguai mang kiku gen d6ng
hgrp Ian. Mot cap v g chong a trong quan the nay deu c6 toe xoan, hg dir dinh
sinh 3 con. Xac suat de trong 3 nguai con nay khong c6 dua nao toe xoan la
bao nhieu?
c. A.
A. l .
14
784
784
8
Cau 13. CJ nguai, mat den do gen troi A nam tren NST thuong quy dinh, mdt xanh
do alen Ian. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so nguai binh thuong
nhung mang kieu gen di hgrp gdp 2 \kn s6 nguai c6 m i t xanh. Trong quan t h i
nay, c6 mot cap v g chong deu c6 mSt den nhung c6 b6 cua v g c6 m i t xanh. Xac
suat de nguai con dau long cua ho la con trai va c6 mat den la bao nhieu?
A. 2i .
B . i i .
C . i i .
D. '
12
24
24
12
Cau 14. CJ nguai, gen a nam tren NST thuong quy dinh benh phenylketo nieu.
Trong mot quan the dang can bang vh di t r u y i n c6 s6 nguai mang k i l u gen di
hgrp bang 4 Ian so nguai mang kieu gen d6ng hgrp Ian. M o t cSp v g chdng thugc
quan the nay deu khong bi benh, du dinh sinh 3 con. Xac suht dk ca 3 dua dkn
256
4096
197
C a u 15. CJ nguai, gen A nkm tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so
v a i a quy dinh da trang. M o t quan the dang can bang ve di truyen c6 so nguai
mang gen quy dinh da trang chiem t i le 64%. M o t cap v g ch6ng a trong quin
the nay deu c6 da den d u dinh sinh 5 nguai con. Xac suat de trong 5 nguai con
cua ho chi c6 3 nguai da trang la bao nhieu?
1568
4096
C a u 16, CJ nguai, benh bach tang do gen Ian a nam tren NST thuong quy dinh.
M o t quan the nguai dang can bang ve di truyen c6 64% so nguai mang gen
bach tang. M o t cap v g chong trong quan the nay deu khong bi benh bach tang,
du dinh sinh 2 con, xac suat de chi c6 1 dua bi benh bach tang la
A.i.
4
B . i .
36
C.A.
49
u.*
49
C a u 17. O nguai, mat den do gen troi A nam tren NST thuong quy dinh, mat
xanh do alen Ian. T r o n ^ mot quSn t h i dang can bSng di truySn, s6 nguofi binh
thucmg nhung mang kieu gen di hgp gap 3 Ian so nguai c6 mat xanh. Trong
quan the nay, c6 mot cap v g chong deu c6 mat den. Xac suat de nguai con dau
long cua ho la con trai va c6 mat xanh la
A . l .
18
'
B . .
49
C . l .
12
D.
^
49
C a u 18. C) nguai, mat den do gen troi A nam tren NST thuong quy dinh, mat
xanh do alen Ian. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so nguai binh
thuong nhung mang kiku gen d i hgp gap 2 \hn so nguai c6 m i t xanh. Trong
qukn the nay, c6 mot cap v g ch6ng dku c6 m i t den du dinh sinh 3 con. Xac
suat de trong 3 nguai con chi c6 1 dua mat den la
B.I.
A . i .
6
12
C . ^
9
D . ^.
9
C a u 19. O nguai, benh phenylketo nieu do gen Ian a nam tren NST thuong quy
dinh. M o t quan the nguai dang can bang ve di truyen c6 84% so nguai mang
gen benh. M o t cap v g ch6ng thugc quan t h i nay dû khong bi benh, xac suat dk
dua con dau long cua hg la con trai va bi benh la
9
A. .
128
4
B. .
49
9
C. .
64
D.
9
16
C a u 20. CJ nguai, gen a nSm tren NST thuong quy dinh benh phenylketo nieu.
Trong mot q u i n the dang can bang v^ di truyen c6 36% s6 nguai mang gen
benh. Trong quan the nay, cu trung binh 100 nguai khong bi benh thi c6 bao
nhieu nguai mang gen benh?
B.I.'
A.i.
3
C . ^.
7
D . i .
6
198
Cau 21. C5 nguai, gen A nam tren N S T thirofng quy dinh toe xoan troi hoan toan
so v o i a quy dinh toe thSng. M o t qukn the dang can hang vk d i truydn c6 s6
nguoi mang kieu gen dong hop troi bang 9 Ian so nguai mang kieu gen dong
hop Ian. M o t cap v g chong a trong quan t h i nay c6 ch6ng toe xoan nhung v g
toe thang, ho d u dinh sinh 2 con. Xae suit dk trong 2 nguoi con nay khong c6
dua nao toe thang la bao nhieu?
A . ^.
B . i .
C.?.
D . ^.
8
8
9
8
'
Cau 22. CJ nguai, benh phenylketo nieu do gen Ian a nkm tren N S T thucmg quy
dinh, alen troi A quy dinh binh thucmg. d mot quSn Xhk nguoi dang can bang
ve di truyen, c6 t i le nguoi bi benh la 1 % . Mot cap v g chong deu khong b i benh
nay du dinh sinh 3 con. Xae suk d l c6 it nhdt 1 dua bi benh la
A . 0,5%.
B. .
C .
D . 1%.
121
121
Cau 23. Tinh trang nhom mau eua nguoi do 3 alen quj dinh. M o t q u i n ihk dang
= 0,7. Lay ngau nhien 1 nguoi, xae
cari bang ve d i truyen c6 tan so I'^ = 0,2;
suat de dugc nguoi c6 nhom mau A B la
A. 21%.
B.28%.
C. 14%.
D . 15%.
Cau 24. Tinh trang nhom mau ciia nguoi do 3 alen quy dinh. M o t qukn thk dang
can bang d i truyen c6 tan so I'^ = 0,3;
= 0 , 5 . . L i y ngau nhien 2 nguoi, xae
suat de dugc 1 nguoi c6 nhom mau A la
A . 33,18%.
B. 2 1 % .
C. 16,59%.
D . 15%.
Cau 25. C5 nguoi, benh phenylketo nieu do gen Ian a nam tren N S T thuofng quy
dinh, alen troi A quy dinh binh thucmg. CJ mot quan the nguoi dang can bang
ve di truyen, c6 t i le nguoi bi benh la 4%. M o t cap v g ch6ng dû khong b i benh
nay. Xae suat de diia con dau long cua ho la con gai va b i benh la
A . ^.
B . ^.
C.A
D . ^ .
72
72
72
72
Cau 26. C) mot loai thuc v$t, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so v o i alen dot
bien a quy dinh hoa trang. T h ^ he xuk phat cua mot q u i n thk ngau ph6i c6
100% so cay hoa do. C) the he F2, s6 ca thS mang gen dot bi8n a chiSm t i le
36%. Lay mot cay hoa do o F2, xae suat de thu duoc 1 cay t h u i n chung la
A.'-.
B . i .
C . l .
D . l .
3
4
3
9
Cau 27. (5 nguoi, gen A nam tren N S T thuong quy dinh da den troi hoan toan so
voi alen a quy dinh da t r i n g . M o t quSn th8 nguoi dang can bang vk di truyen c6
ti le nguoi da den ehiem 64%. M o t cap v g ch6ng dhu c6 da den d u dinh sinh 2
nguoi eon, xae suat de ca 2 nguoi con deu eo da trang la bao nhieu %?
A . ^ .
256
B . ^ .
4096
C . ^ .
625
D . i .
16
199
Cau 28. CJ nguofi, gen A nam tren NST thuong quy dinh da den trpi hoan toan so
vai alen a quy dinh da trang. Mot quan the ngudi dang can bang ve di truyen c6
ti le nguai da den chiem 64%. Mot cap vg chong dku c6 da den du dinh sinh 2
nguai con, xac suat de trong 2 nguai con c6 mot diia da den va mot dura da
trang la bao nhieu %?
27
3
3
27
A.
B.
D.
2048
16
8
4096
Cau 29. CJ nguai, benh phenylketo nieu do gen Ian a nkm tren NST thuong quy
dinh, alen troi A quy dinh binh thuong. 6 mot quan the nguai dang can bang
ve di truyen, c6 t i le nguai bi benh la 4%. Mot cap vg chong deu khong bi benh
nay nhung c6 bo cua vg bi benh. Xac sudt d6 dua con dhi long cua ho la con
gai va khong bi benh la
1
11
23
35
A.
B.
C.
D.
96
24
24
72
Cau 30. CJ nguai, A nam tren NST thuong quy dinh da den troi hoan toan so vai a
quy dinh da trang. Mot quan the nguai dang can bang ve di truyen c6 ti le
nguai da den chiem 64%. Mot cap vg chong deu c6 da den sinh dua con dau
long CO da trang. Neu hg sinh dua thu 2 thi xac suit dk dua thu 2 c6 da trSng la
9
9
A. 64%.
B.
C.
D. 25%.
64
16
Cau 31. (3 nguai, benh bach tang do gen Ian a nkm tren NST thuong quy dinh,
alen troi A quy dinh da binh thuong. C5 mot quin thk nguai, cu trung binh
trong 100 nguai khong bi benh thi c6 6 nguai mang gen benh. Mot cap vg
chong deu c6 da binh thuong, nhung ben phia nguoi vg c6 em trai bi bach tang.
Xac suat de dua con dau long cua hg la con trai va bi benh bach tang la
A. 3%.
B. 10%.
C. 1%.
D. 0,5%.
Cau 32. Ci nguai, benh bach tang do gen Ian a nkm tren NST thuong quy dinh.
Tai mot huyen mihn nui ti le nguai bi benh bach tang la 4/100. Cho rang qukn
the dang can bang ve mat di truySn. Mot cap vg ch6ng a trong huyen nay
khong bi benh bach tang, du dinh sinh 2 con. Xac xuat de chi 1 dua con ciia ho
bi benh bach tang la
1
1
A.
B.
c.i.
D.
24
36
9
48
9
Cau 33. Ci nguai, tinh trang thuan tay la do mot locus tren NST thuong chi ph6i,
alen A quy dinh thuan tay phai la troi hoan toan so vai alen a quy dinh thuan
tay trai. CJ mot quan the nguoi dang can bang di truyen, nguai ta nhan thay c6
16% dan so thuan tay trai. Theo l i thuyet, xac sudt dk mot cap vg chong thuan
tay phai trong quan the noi tren sinh ra dua con dau long thuan tay trai la
A. 13,92%
B. 25%
C. 10,24%
D. 8,16%.
200
Cau 34. C) nguai, tinh trang nhom mau A B O do mot gen c6 3 alen I ^ ,
I^quy
dinh. Trong mot quan the dang can bang ve di truySn c6 25% s6 nguai mang
nhom mau O; 39% so nguai mang nhom mau B . M o t cap v g chong deu c6 mau
A sinh 1 nguai con, xac suat dg dua con nay mang nhom mau gidng b6 me la
A.
25
19
B.
144
C.
144
19
24
D . l .
4
Cau 35. 6 nguai, mot gen tren nhiem sic ihk thucmg c6 hai alen: alen A quy dinh
thuan tay phai troi hoan toan so v a i alen a quy dinh thuan tay trai. M o t q u i n
the nguai dang a trang thai can bang di truySn c6 36% s6 nguai mang gen
thuan tay trai. M o t nguai phu nu thuan tay trai ket hon v a i mot nguai dan ong
thuan tay phai thugc quan the nay. Xac suat de nguai con dû long cua cap v g
chong nay la con trai va thuan tay phai la
A.
C.
16
12
Cau 36. 6 nguai, mot gen tren nhiem sac the thucmg c6 hai alen: alen A quy dinh
thuan tay phai troi hoan toan so vai alen a quy dinh thuan tay trai. M o t quan
the nguai dang a trang thai can bang di truyen c6 64% s6 nguai mang gen
thuan tay trai. M o t cap v g chong deu thuan tay phai thuoc quhn the nay. Xac
suat de nguai con dau long ciia cap v g chong nay la con trai va thuan tay trai la
A.
B.
49
C.
49
12
3 Dap an:
a. Cac bai tir luan:
Bai 1.
Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua q u i n th^
- Nguai CO da trang chiem t i le = 64% = 0,64.
V i quan the dang can bang ve di truyen nen cku tnic la
p'ÂA + 2pqAa + qâa = 1.
-> Tansd cua a la q = 7?
= yj0,64 = 0,8.
^ Tan s6 ciia A = 1 - 0,8 = 0,2.

- Cau true di truyen cua qudn thS la = 0,04AA + 0,32Aa + 0,64aa = 1.
Bteac 2: T i m xac suat kieu gen ciia bo me
- Cap v g chong nay deu c6 da den nen c6 kieu gen A A hoac Aa, trong do c6 t i
le la 0,04AA : 0,32Aa.
201
- Vay a trong quan the nay, trong so nhting nguoi da den, nguoi di hop Aa
0,32
_8
chiem ti le
0,04 + 0,32
-> Xac suat de ca 2 vo chong c6 da den deu c6 kieu gen di hop la ( )^ = .

9
81
- Khi ca hai vg ch6ng dû c6 kieu gen Aa thi ti le sinh con da trang (aa) =-^
Buac 4: Su dung toan to hop dk tinh xac suat
Xac suat de dua con dau long c6 da trang la x
0,2.
^
^ 81
4
81
Bai 2.
Buac 1: Xac dinh cdu triic di truyen cua quan the
- Nguoi mang gen da trang gom c6 Aa va aa chiem ti le 64%.
-> Nguoi khong mang gen quy dinh da tring (nguoi AA) c6 ti le
= 100%-64% = 36%.
= 0,6.
^ K i l u gen A A c6 ti le = 36% = 0,36 ^ T i n s6 A = yjo^
-> Tan so cua a = 1 - 0,6 = 0,4.
- Cau tnic di truyen cua quan the la = 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1.
Buac 2: Tim xac suit k i l u gen ciia b6 me
- Nguoi chong nay c6 da den nen c6 kieu gen A A hoac Aa, trong do c6 ti le la
0,36AA : 0,48Aa.
- Vay a trong quan the nay, trong so nhung nguoi da den, nguoi di hop Aa
0,48
_4
chiem ti le =
0,36 + 0,48
7
, ,
,
,
,
4
-> Xac suat de nguoi chong c6 da den deu c6 kieu gen di hop la .
- Nguoi vof CO da trSng nen c6 k i l u gen la aa.
- Khi ch6ng c6 kieu gen Aa, vg c6 kiSu gen aa thi ti le sinh con da trang (aa) ;
=, ti le sinh con da den = .
2
2
Buac 4: Su dung toan to hgp dk tinh xac sudt
Xac suat de trong 3 nguoi con cua hg chi c6 1 nguoi da trang la
1 ,1
4
_xCx- x( - ) ' = 7 ' 2 2
7
3x1x1^
14
0,21.
2x2'
202
IT
Bai 3.
Bteac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua quan the
Cau tnic di truyen cua quan the la pÂA + 2pqAa + qâa = 1.
Theo bai ra ta eo pÂA = 9qâa ^ p = 3q.
Map + q = l ^ 3 q + q = l - > q = - ^
Tan so cua a = , tan so cua A =
4
1 7
1 3
3 1
- Cau tnic di truyen cua quan the la ( - ) A A + 2.( - ) . ( - )Aa + ( - )'âa = 1.
4
1
6
9
= A A + A a + aa= 1.
16
16
16
- Cap vg chong nay deu eo toe xoan nen c6 kieu gen A A hoac Aa, trong do c6
ti le la AA : Aa = - AA + - Aa.
16
16
7
7
- Vay a trong quan the nay, trong s6 nhijng nguoi toe xoan, nguoi di hgp Aa
chiem ti le =
-> Xac suat de ca 2 vg chdng c6 toe xoan dku eo kiû gen di hgp la(^f

- Khi ea hai vo chong deu c6 kieu gen Aa thi t i le sinh con toe thSng (aa) =,
4
sinh con e6 toe xoan voi ti le =

4

Xac suat de trong 3 nguoi con nay c6 2 dua toe xoan va 1 dua toe thSng la
Xac suat de trong 3 nguoi eon nay c6 2 dua toe xoan va 1 dua toe thang la
36
49
Bai 4.
3,2
X C,x(-)2x-
^ M
36
49
3x3'xl
4'x4
36x27
-0,31.
49x64
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truy6n cua qukn thS

Cu 100 nguoi binh thuong thi c6 1 nguoi mang gen benh -> Kha nang dk mot
nguoi binh thuong c6 kiku gen Aa la
= 0,01.
100
203
Buac 2: Tim xac suat Icieu gen cua bo me

Nguai binh thuoTig c6 kieu gen Aa voi ti le
= 0,01.
100
-> Kha nang dk nguai chdng c6 kiku gen Aa la = 0,01.

- Nguai vg c6 da binh thuang nhung c6 bo cua vg bi bach tang nen kieu gen
cua nguai vg la Aa.
- Xac suat de ca vg va chong deu c6 kieu gen Aa la = (0,01)^ = 0,0001.
Khi ca va va ch6ng dû c6 kiku gen Aa thi sinh con bi bach tang voi ti le = - ,
4
sinh con khong bi benh voi ti le =
4
Xac suat dk trong 3 dua chi c6 1 dua bj benh bach tang la
, 1
3 T
3x1x3"
0,0001 X c ; x _ x ( _ ) 2 =0,0001 X
4
'
4x4'
0,00042.
Bai 5.
Cau trucdi truyen cua quan the la pÂA + 2pqAa +qâa = 1.
Theo bai ra ta c6 2pqAa = 4qâa ^ p = 2q.
Map + q = l ^ 2 q + q = l
->q=^
1 ^ '
2
-> Tan so cua a = - , tan so cua A = 3
2
2
1
1
- Cau tnic di truyen cua quan the la ( )ÂA + 2.( ).( )Aa + ( - )'âa = 1.
4
4
1
= A A + Aa + aa = 1.
9
Buac 2: Tim xac suit kieu gen cua b6 me

4
4
- Nguai khong bi benh gom c6 AA , Aa
- Trong so nhung nguoi khong bi benh thi nguai mang gen benh (Aa) chilm ti le
4
9
- + 9 9
]_
2
204
Aala= i-f
2
= -.
4
Xac suat de c6 it nhat 1 nguai bo hoac me mang kieu gen A A la = 1 - = .

4
4
Budc 3: Tim ti le cua kieu hinh dai con
- Khi bo va me deu c6 kieu gen Aa thi sinh con khong bi benh vai ti le = .
4
- Bo va me deu c6 kieu gen Aa thi sinh 2 con khong bi benh voi xac suat
4
4
64
- 36 hoac me c6 kieu gen dong hgp thi luon sinh con khong bi benh.
-> Xac suk
1= 4

Sinh 2 con, xac suat de ca 2 dura dhu khong bi benh la
4
64
Bai 6.
64

- Nguai mang gen da trang gom c6 Aa va aa chiem ti le 64%.
-> Nguai khong mang gen quy dinh da trang (nguai AA) c6 ti le
= 100%-64% = 36%.
^ Kieu gen A A c6 ti le = 36% = 0,36 -> T i n s6 A =
= 0,6.
-> Tan so cua a = 1 - 0,6 = 0,4.

- Cau tnic di truyen cua quan ihk la = 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1.
- Ca vg va chong deu c6 da den nen c6 kieu gen A A hoac Aa, trong do c6 ti le
la 0,36AA : 0,48Aa.
- Vay a trong quan the nay, trong so nhiing nguai da den, nguai di hgp Aa
0,48
4
chiem ti 1? =
0,36 + 0,48 7
4.2_
Xac suat de ca vg va chong c6 da den deu c6 kieu gen di hgp la ( - )
16
Xac suat de c6 it nhat mot nguai mang kieu gen d6ng hgp A A la = 1- =
49
49
205

3
- Khi ca va va chong deu c6 kieu gen Aa thi ti le sinh con da den = .
4
16
3
27
-> Xac sudt sinh con da den = x (-f _
49
4
196
- Khi vg hoac chong c6 it nhat 1 nguoi mang kieu gen AA thi con luon c6 da den.
-> Xac suat sinh con da den = x
49
-
49
Buac 4: Su dung toan t6 hgp d^ tinh xac suit

Xac suat de trong 3 nguoi con cua ho khong c6 dura nao da trang la
27
196
Bai 7.
^33^27^^159^^^3^_
49
196
196

- Goi p la tan so cua alen A, q la t i n so cua alen a, v i quSn t h i dat can bang
nen ta c6 thanh phan kieu gen cua quSn t h i la p'AA+2pqAa+qâa = 1.
- Kieu gen di hgp Aa c6 t i le = 2pq; nguai mat xanh (aa) c6 t i le q^.
- Theo bai ra ta c6 2pq = 18q^ -> p = 9q, ma p = 1 - q. ^ q = 0,1 ^ p = 0,9.
Vay cdu true di truyin cua quan t h i la 0,8 l A A + 0,18Aa + 0,01aa = 1.
- Nguofi m i t den c6 0,8 l A A va 0,18Aa.
0 18
2
-> Nguai mat den c6 kieu gen di hop chiem t i le
=
^
0,81 + 0,18
11
-> Cap va chong nay deu c6 kieu gen di hgp (Aa) vai xac suat
11
121
- Co it nhat 1 nguai c6 kieu gen ddng hgp (AA) vai xac suit
= 1
A.= HZ
' 121
121

- Khi bo me deu c6 kieu gen di hgp thi xac suat sinh con mat den la = .
4
-> Xac suat sinh 3 con deu c6 mat den =
4
121
3
x (-f
4
27
1936"
206
- K h i bo hoac me c6 it nhSt 1 ngudi c6 kiSu gen ddng hop ( A A ) t h i sinh

,
->
117
con luon co da den. -> Xac suat =
121
, 1 1 7
x 1^ =
^
121
Buac 4: Su dung toan t6 hop d l tinh xac suit

Xac suat de trong 3 nguai con khong c6 n g u a i con nao c6 mat xanh la
117
27
16x117 + 27
1899
1936
1936
121 + 1936
0,98.
B a i 8.

100
Trong quan the nay, nguai bi hoi chiem t i le
1000
; t a n s 6 b = 0,9
-> Tan so cuaalen B = 0,1

cau true di t r u y k cua qukn thk:
= 0,1.
0,01 BB + 0,18Bb + 0,81 bb = 1.
Buac 2: T i m xac suat kieu gen cua b6 me

Nguai chong bi hoi dau c6 kiku gen la BB hoac Bb v a i t i le la 0,01 B B hoac
0,18Bb= BB : Bb.
19
19
1
18
Nguai chong c6 1 trong 2 kieu gen BB hoac Bb.
Nguoi vgf bi hoi d i u c6 k i û gen la BB.
Buac 3: T i m t i le cua kieu hinh dai con
1
Nguai chong c6 1 trong 2 kieu gen ~ B B
18
hoac ~ B b
se cho cac loai giao t u
10
9
vai t i le la giao t u B va giao t u b.
19
19
19
IB
19
19
19
Ti le kieu hinh dai con la: O nam: 100% bi hoi;

d n i l : bi hoi,
binh thuang.
19
19
^ T i le bi hoi =
38
0,76;
207

Xac suat de dua con dau long bi hoi la = 0,76.
Bai 9.
Buac 1: Xac dinh ciw tnic di truyen cua quan the
Trong quan the nay, nguai bi hoi chiem ti le = 15% = 0,15.
-> TSn s6 cua alen A = 0,15; tan so a = 0,85.
Cau tnic di truyen cua quan the:
0,0225AA + 0,255Aa + 0,7225aa = 1.
CJ qukn thk nay, nguai dan ong bi hoi dau c6 kieu gen A A hoac Aa voi ti le la
0,0225
, ,
0,255
0,0225AA:0,255Aa =
AA'0,0225+0,255
" 0,0225+0,255
3
34
-> Nguai chong c6 1 trong 2 kieu gen A A hoac Aa.
37
37
C) qu&i t h i nay, nguai dan ba khong bi hoi dau c6 kieu gen Aa hoac aa voi ti le la
0,255Aa: 0,7225aa =
" 0,7225^,255
0,7225+0,255
0,7225
0,255
6 ,
23
17
' 23
'
Nguoi vg khong bi hoi c6 1 trong 2 kieu gen Aa hoac aa.

- Nguoi chdng c6 1 trong 2 kiû gen ^ A A hoac ^ Aa se cho cac loai giao
,
20 .
, , , 17 .
tu vol ti le la giao tu A va giao tu a.
37
37
6
17
- Nguoi vg CO 1 trong 2 kieu gen Aa hoac aa se cho cac loai giao tu voi
23
23
3 .
, , , 20 .
ti le la giao tu A va giao tu a.
23
23
17
a
37
^%
37
851
851
340
400 ^
Aa
20
a
23
851
Â
23
851
aa
208
Ti le kieu hinh dbi con la:

511 . . .
340
,
...
O nam:
bi hoi;
khong bi hoi
851
851
^
^ ^ 60 ^ . ,
879 , , ,
,.
O nu:
bi hoi;
khong bi hoi.
851
851
^
Xac suat de dua thii nhdt la con trai bj hoi con diia thu hai la con gai khong bi
511
879
449169
0,62.
hoi la = 851 X 851
724201
Bat 10.
Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua qu4n the
- Nguai mau O c6 kieu gen ff.
^ Tan s61 =
Co 4% s6 ngucri c6 nhom mau O
= 0,2.
- Ngucfi mau B c6 kilu gen I'Î^ hoac f f . Co 21% s6 nguoi mang nhom mau B
^
( l "^) ^ + 2 X j B X 0,2
= 0,21
(1^
+ 0,4
I*^ - 0,21
- 0
(1).
Giai phuomg trinh (1) ta duac l"^ = 0,3.

-^Tan so I'^ = 1 - 0,2 - 0,3 = 0,5.
Vay tan so cua = 0,5;
= 0,3
1 = 0,2.
- Khi gen c6 nhieu alen thi cau tnic di truyen cua quan the ciing tuan theo
nguyen l i : Kieu gen dong hop c6 ti le = binh phuorng thn s6 cua no. -> Kiku gen
I'Î'^ CO ti le = binh phuang thn s6 cua alen I'^.
Kieu gen di hop c6 ti le = 2 Ian tich tan so cua cac alen c6 trong kieu gen.
Kieu gen 1^1 c6 ti le = 2 \hn thn s6 cua vai t ^ s6 1.
- Cau tnic di truyen cua quSn t h i la
0,251 V + 0,21^1 + 0,091'^!'^ + 0,12lV + 0,31^1^ + 0,04II = 1.
Mot cap vgr chong thuoc quan the nay dhu c6 nhom mau A.
- Nguoi mau A c6 kiku gen I ^ I ^ hoac I'Î^ vai ti le la 0,25 I ^ I ^ hoac 0,2 1^ 1
0,25
j Aj O ^ _5 j Aj A . 4 j Aj O
-IV
0,25 + 0,2
0,25 + 0,2
Xac suat de nguai mau A c6 k i l u gen di hap
'9
la ^ .
- Xac suat de ca va va chong deu c6 kieu gen IÎ*^ la ( V =

209
Khi ca vg va chong dku c6 kidu gen di hap 1^^! thi xac suk sinh con c6 nhom
4
'
mau O la ; Xac suat sinh con c6 nhom mau A la .

Buac 4: Six dung toan to hap de tinh xac suat
Cap vg chong nay sinh ra 3 nguai con, xac suat de c6 mot diia c6 nhom mau O la
16
^, 1 , 3 , 2
16
3x1x3^
= TTT ^ C 3 X - x ( - y = X _ _ _ = _
81
26
25
14
13
15
16
27
28
Chuyen de
81
5
D
17
D
29
4x4'
6
D
18
A
30
0,08.
12
7
19
C
21
20
32
31
33
10
A
22
C
34
11
D
23
B
35
12
C
24
A
36
XAC SUAT TRONGDl TRUYEN NGlTOfl
4.
I. Dl TRUYENTir VAN
A . L U U Y Lf T H U Y E T
- Di taiyen tir van la mot mon khoa hoc dung de suy luan va chan doan kha nang
mang gen benh a cac cap vg chdng va dir doan xac suk sinh con bi benh cua ho.
- Ca sa khoa hoc cua di truy6n tu vdn chinh la dua vao quy luat di truyen phan
li cua Menden theo nguyen l i :
+ B6 hoac me bi benh thi con luon mang gen benh.
+ Bo va me c6 kieu gen di hgp thi xac suat sinh con c6 kieu gen dong hgp Ian la 25%.
- Khi gen nam tren NST thuang (khong lien ket giai tinh), ca the khong bi
benh nhimg c6 bo hoac me bi benh thi kieu gen cua ca the la Aa. Ca the khong bi
benh, c6 bo va me khong bi benh nhimg c6 anh chi hoac em bi benh thi kieu gen
2
cua ca the la - Aa.

3
- Khi gen nSm tren NST giai tinh X (lien ket giai tinh), ca the khong bi benh
nhung CO b6 hoac me bi benh thi kieu gen cua ca the la X'^X*. Ca the khong bi
b?nh, CO bo va me khong bi benh nhimg c6 ong ngoai hoac ba ngoai bi benh hoac
1
CO em trai, anh trai bj benh thi ki6u gen cua ca the la - X'^X^ hoac - X'^X'*'.
210
- Khi gen nam tren NST giai tinh X thi nguoi nam khong bi benh luon c6 kiSu
gen X^Y.
- Khi xet rieng tirng cap gen, alen troi la troi hoan toan thi ta dura vao bang sau
de tim ti le cua ca the mang alen nao do.
Kieu gen
Ti le cua kieu
Ti le cua kieu
Ti le cua ca the
hinh
troi
(A-)
hinh
Ian
(aa)
mang alen Ian
cuaP
Aa
.
A-
CO
aa
A-
GO
X^X'
X^Y
X^X^
Aa
Aa
X^Y
3
ti le =
4
ti le =
2
_ 3
aa
CO
aa
CO
ti le = 4
_ 3
4
ti le =
2
_ 1
_ 1
4
=0
2
=0
4
=1
=1
B. CAC DANG BAI TAP THaCi NG GAP

1. Bai tap ve mot benh di truyen
Doi vol bai tap di truyen tir van, nen tien hanh theo 4 buorc sau day:
Buac 1: Dua vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vy chong
Buac 2: Tim xac suat kieu gen cua vo* chong
Bai 1: 6 nguoi, benh bach tang do gen Ian a nSm tren NST thuong quy dinh, gen
A quy dinh da binh thuomg. Mot cap vg chong dSu khong bi benh nay c6 em
cua chong va me cua vg bi benh, nhiJng nguoi con lai deu khong bi benh nay.
Xac suat de diia con dau long cua ho bi benh la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Dua vao quan he huyet th6ng de xac dinh kieu gen cua vg chong
- Quy uac: A - khong bi benh
a - bi benh
Vg khong bi benh nhung c6 me cua vg bi benh nen kiSu gen ciia nguoi vg la Aa.
- Em cua chong bi benh (kieu gen aa) nen bo va me cua chong deu c6 kieu gen
Aa. Khi bo va me cua chong deu c6 kieu gen Aa thi doi con se c6
Aa X Aa sinh ra doi con c6 1 AA : 2Aa : laa.
Chong khong bi benh nen se c6 kieu gen la A A hoac Aa, trong do kiku gen Aa
2
1
chilm ti le = - . kieu gen A A la - .
Buac 2: Tim xac suat kieu gen cua vg chdng
211
2
Chong CO kieu gen Aa voi xac suat la
2
-> K i l u gen cua vg ch6ng la y Aa x Aa
1
Khi va va chong c6 kieu gen Aa x Aa thi ti le kieu hinh doi con la bi benh;
4
binhthudng.
4
Buac 4: Sir dung toan t6 hgp dS tinh xac suat

' .
>
2 1 1
Xac suat de dua con dau long bi benh la - x _ = - .
3 4 6
- Khi gen n3ni tren NST thirtmg (khong lien ket gioi tinh), co" the khong bi
bfnh nhirng c6 bo hoac me bi benh thi kieu gen cua cff the la Aa. Cff the
khong bi benh, c6 bo va me khong bi benh nhimg c6 anh chi hoac em bi benh
2
thi kieu gen cua co* the la Aa.
- Cf bai toan nay, dang le phai lam 2 tru-ong hqrp, sau do cgng lai.
2
1
Trirtmg hgTp 1 : ( Aa x A a ) ; Trirong horp 2 : ( - AA x Aa).
Tuy nhien, ff tnroTig hop 2 thi xac suat sinh con bi benh = 0 nen khong xet
Bai 2: CJ nguoi, benh mau kho dong do gen Ian nhm tren NST gioi tinh X quy
dinh. Mot cap vg chong co mau dong binh thuong nhung co bo cua chong va
ba ngoai cua vg bi benh. Xac suat de diia con dau long cua cap vg chong nay bi
benh la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Dua vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen ciia vg chong
a - bi benh.
- Chong khong bi benh thi co kieu gen la X'^Y.
- Ba ngoai cua vg bi benh nen me ciia vg co kieu gen X'^X^. Me vg co kieu gen
X'^X^ nhung b6 cua vg khong bi benh nen kiû gen cua vg co t h i la X'^X'^ hoac
X ^ X ' voi ti le la - X ^ X ^ : - X^X"*
2
2
Buac 2: Tim xac suat kieu gen cua vg chong

Vg CO kieu gen X'^'X^ voi xac suat la
2
212
Kieu gen cua vg chong la X'^X* x x'^Y

Khi vg chdng c6 k i k gen X^X^ x x^Y thi ti le kiSu hinh doi con la ^ bi
3
benh; - binhthuong.
Buac 4: Sir dung toan to hgp de tinh xac suat
' '
^
^
1 1 1
- Xac suat de dura con dau long cua cap vg chong nay bi benh ^ ^ ^ ^ g
Xac suat de diia con dau long cua cap vo chong nay khong bi benh
8
- Khi gen nSm tren NST gioi tinh X (lien ket gioi tinh), ca the khong hi
b?nh nhirng c6 bo hoac me bj benh thi kieu gen cua co" the la X^X". Co" thk
khong bi benh, c6 bo va mc khong bi benh nhung c6 ong ngoai hoac ba ngoai
bi benh thi kieu gen cua co" the la ^ X'^X".
- Khi gen nam tren NST gioî tinh X thi ngu-cri nam khong bi benh luon c6
kieu gen X^Y.
Bai 3: (3 nguoi, benh mil mau do gen Ian m nam tren NST gioi tinh X quy dinh.
Mot cap vg chong khong bi benh nay nhung c6 ong ngoai cua vg bi benh ; bo
me cua vg va cua chong deu binh thuong. Cap vg chong nay du dinh sinh 2
con. Xac suat de chi c6 mot dura bi benh la bao nhieu?
Huong dan gidi:
Buac 1: Dua vao quan he huy^t thdng de xac dinh k i l u gen cua vg ch6ng
- Quy uoc: M - khong bi benh
m - bi benh
- Chong khong bi benh thi c6 kieu gen la X'^Y.
- Ong ngoai ciia yg bi benh nen me cua vg c6 k i l u gen X'^X'". Me vg c6 kigu
gen X'^X'" nhung bo cua vg khong bi benh nen kiSu gen cua vg c6 t h i la X'^X'^
hoac X'^X"^ vai ti le la - X ^ ' X ^ : - X^X""
2
2
Vg CO kieu gen X'^X'" voi xac suit la ^
-> K i l u gen cua vg ch6ng la - X'^X"' x x'^Y
213
Bu6c 3: Tim ti le cua kieu hinh doi con

1
Khi va chong c6 kieu gen X'^X"' x X'^Y tM ti le kieu hinh doi con la - bi benh;
4
binhthuang.
4
Buac 4: Su dung toan t6 hop dk tinh xac suit
Cap vgf chong nay du dinh sinh 2 con, xac sudt dk chi c6 mot dura bi benh la
1
-
C'X
1x2x1x3
= 18,5%
2x4x4
16
- Khi bai toan yen cau chi c6 1 dira bi benh thi nhung dira con lai phai
khong bi benh.
- Xac suat kieu gen cua bo me dQC lap voi xac suat sinh con b| benh nen
khi tinh phai tach roi, sau do moi nhan lai.
Bai 4: 6 nguoi, benh mau kho dong do gen Ian b nam tren NST gioi tinh X quy
dinh. Mot cap vg chdng c6 mau dong binh thuong nhung c6 bo ciia chong va
em trai cua vg bi benh. Xac suat de dura con dau long cua cap vg ch6ng nay la
con trai va bi benh la bao nhieu?
Huong dan gidi:
Buac 1: Dira vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vg chong
- Chong khong bi benh thi c6 kieu gen la X^Y.
- Em trai cua vg bi benh nen me cua em trai la X''Y. -> Me vg c6 kieu gen
X^X'' nhung bo ciia vg khong bi benh nen k i l u gen cua vg c6 thk la X^X^ hoac
X^X%aitilela-X^X^ -XX^

V g CO kieu gen X^X'' voi xac suit la ^
^ K i l u gen cua vg ch6ng la ^ X^X'' x x^Y.
Buac 3: Tim t i le cua kieu hinh dai con
Khi vg chong c6 kiSu gen
X'^x''
x^y thi ti le k i l u
hinh doi con la ^ bi
benh; trong do dua bi benh d6ng thai la con trai. ^ Cap vg ch6ng c6 kilu gen
X^X'' X x ^Y thi sinh ra dura con trai bi benh voi xac suat =

4
Buac 4: Su dung toan to hgp dk tinh xac sut
214
- Xac suat de dua con dau long cua cap va chong nay la con trai va bi benh
= - Xi =
2 4 8
Khi gen quy dinh benh lien ket voi gioi tinh thi tinh trang benh gan lien
voi tinh trang gioi tinh nen xac suat gioi tinh (nam hoac nir) phai ditffc tinh
dong thoi voi xac suat bi benh.
Bai 5: O nguoi, benh mu mau do gen Ian nam tren NST gioi tinh X quy dinh. Mot
cap vg chdng khong bi benh nay nhumg c6 b6 cua ch6ng va em trai cua vg bi
benh. Ho du dinh sinh 2 con, xac suat de ca 2 dua deu la con gai va khong bi
benh la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Dua vao quan he huylt th6ng d l xac dinh k i l u gen cua vg chdng
a - bi benh.
- Em trai cua vg bi benh nen me vg c6 kieu gen X'^X^. -> V g c6 kieu gen
X^X^ hoac X^X", vai xac suit la - X^X^ hoac - X^X\
2
- 2
Bu&c 2: Tim xac suat kieu gen cua vg chong
K i l u gen cua vg ch6ng la ^ X^X^ x x^Y hoac ^ X^X* x x^Y.
Buac 3: Tim ti le cua kiku hinh dai con
Khi vg ch6ng c6 kieu gen X'^X^ x x^Y thi sinh con gai binh thuong voi xac
.
1
suat = - .
Khi vg chdng c6 kilu gen X^X^ x x^Y thi sinh con gai binh thuong voi xac
1
suat = 2
Sinh 2 dua deu la con gai va khong benh vai xac suat
K2_ 1
(~) ^ ~ -
Khi benh lien ket voi gioi tinh, vo" va chong deu khong bi benh thi xac suat
sinh con gai khong bi benh = ^ .
Bai 6: C) nguai, benh bach tang do gen Ian a nSm tren NST thuong quy dinh, gen
A quy dinh da binh thuong. Mot cap vg chong deu khong bi benh nay c6 bo
cua chong va em trai cua vg bi benh, nhimg nguoi con lai deu khong bi benh
nay. Cap vg chong nay du dinh sinh 4 dua con thi xac suat de c6 it nhat mot
dua bi benh la bao nhieu?
215
Hu&ng dan gidi:

Buac 1: Dua vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vg chong
a - bi benh
Chong khong bi benh nhung c6 bo cua chong bi benh nen kieu gen cua nguai
chong la Aa.
- Em trai cua vg bi benh (kieu gen aa) nen bo va me cua vg deu c6 kiku gen
Aa. Khi bo va me cua vg deu c6 kieu gen Aa thi dai con se c6
Aa X Aa sinh ra doi con c6 1 AA : 2Aa : laa.
Vg khong bi benh nen se c6 kieu gen la A A hoac Aa, trong do kieu gen Aa
chilm ti le = I. ki6u gen A A la ^ .
2
Vg CO kieu gen Aa voi xac suat la
2
Kieu gen cua vg chong la ^ -^^ ^
Khi va chong c6 kieu gen Aa x Aa thi ti le kieu hinh dai con la bi benh;
4
4
binh thuong.
Buac 4: Sit dung toan t6 hgp de tinh xac suk
- Khi vg chong deu c6 kieu gen Aa x Aa thi sinh 4 dua deu binh thuong voi
.
A,
,3,4
81
xac suat = ()
4 = 256
- Sinh 4 dua, c6 it nhat 1 dura bi benh = 1 - ca 4 dua deu binh thuong
_ ^
81 _ 175
' 256
256
Cap vg chong nay du dinh sinh 4 dua con thi xac suat de c6 it nhat mot dura bi
U P
2
.
81 " 2 175
175
.
benh la - x n
)= - x
=
~ 0,456.
3 ^
256
3 256
384
Bai 7: 0 nguai, benh bach tang do gen Ian nam tren NST thuong quy dinh. Mot
cap vg chong khong bi benh nay nhung c6 chi gai cua ch6ng va me cua vg bi
bach tang. Neu cap vg chong nay sinh 3 dua con thi xac suat de ca 3 dua deu
Huang dan giai:
216
Quy u&c: A quy dinh da binh thuang, a quy dinh da bach tang.
- Me cua vg bi benh (aa) nen kieu gen ciia nguai vg la Aa.
1
2
- Kieu gen ciia chong la AA hoac Aa, trong do kha nang AA la - , kha nang Aa la j .
Buac 2: Tim xac suit k i l u gen cua vg chdng
2
1
Xac suat kieu gen cua cap vg chong nay la Aa x Aa hoac A A x Aa
- Neu vg va chong deu c6 kieu gen Aa x Aa thi con khong bi benh vai xac suat
3
,
'
3
27
= , ca 3 dura deu khong bi benh voi xac suat = {f = .
4

4
64
- Neu vg va chong deu c6 kieu gen A A x Aa thi con khong bi benh vai xac
suat = 1, ca 3 diia deu khong bi benh vai xac suit = (1)' = 1.
Budfc 4: Six dung toan to hgp d l tinh xac suit
Cap vg chong nay sinh 3 diia con thi xac suat de ca 3 dura deu khong bi benh la
2
27
= - x
_,_-xi = + -
59
=
-0,61
3 64
3
32
3
96
- Khi bai toan yen cau tinh xac suat xuat hi^n kieu hinh trî thi nen lam 2
tru-ong hop, sau do cong lai.
- Khi bai toan yeu cau tinh xac suat xuat hicn kieu hinh Ian thi chi can lam
tmoTig hop vff chong c6 kieu gen dj ho-p la duffc, khong can lam tru-ong hop
VO" chong CO kieu gen dong hop AA, vi khi c6 mot nguoi mang gen A A thi dtri
xac suat sinh con hi benh = 0.
Bai 8: O nguai, benh bach tang do gen Ian a nam tren NST thuang quy dinh, gen
A quy dinh da binh thuang. Mot cap vg chong deu khong bi benh nay c6 em
gai cua chong va em trai cua vg bi benh, nhilng nguai con lai deu khong bi
benh nay. Cap vg chong nay du dinh sinh 2 diia con, xac suit dk ca 2 dua dku
mang alen benh la bao nhieu?
Huang dan gidi:
Buac 1: Dua vao quan he huyet thong de xac dinh kiku gen cua vg chdng
2
1
- Em gai cua chong bi benh nen kieu gen cua nguoi chong la Aa hoac AA.
2
- Em trai cua vg bi benh nen kieu gen cua nguai vg la - Aa hoac - AA.
217
Ki6u gen cua va chong la :

2
2
4
Aa x 3 Aa = (Aa x Aa)
Truong hop 1:
Tniomg hop 2:
2
1
4
Aa x 3 AA x 2 = (Aa x AA)
1
Truomg hop 3:
^ 3
1 ^
^ 9 ^'^"'^ ^ "^^-^
Btf^c 3; Tim ti le cua ca the mang alen benh:

4
,
,
4
3
1
- (Aa x Aa), ca the mang alen Ian chiem ti le = - ^ - - -
Truong hop 1:
4
3
1
Sinh 2 dua deu mang alen benh chiem ti le = x ()^=.
9
4
4
4
4
- (Aa x ^ A ) , ca th^ mang alen Ian chilm tile =
Truong hop 2:
4
Sinh 2 dua deu mang alen benh chiem ti le = x
12
-=-
1 1
= _.
Tnromg hop 3: ~ (AA x A ^ ) sinh con c6 ca thk mang alen Ian chidm ti le = 0
Cap vg chong nay du dinh sinh 2 dua con, xac suat de ca 2 diia deu mang alen
benh l a - l + i + 0 = ~ 0,36.
4
9
36
2. Bai tap c6 tur hai benh tra len
Khi bai toan c6 nhieu benh (tir 2 benh tro* len) thi cung nen tien hanh theo
3 bu-ffc sau day:
Buac 1: Xet tinh trang benh thii* nhat
- Dira vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vo" chong
- Tim xac suat kieu gen ciia vo" chong
- Tim ti le cua kieu hinh 361 con
Buac 2: Xet tinh trang benh thii- hai
- Dya vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vg" chong
- Tim xac suat kieu gen ciia\ff chong
- Tim ti le cua kieu hinh doi con
Buac 3: Su- dung toan to hop de tinh xac suat
218
Bai 1: C) nguai, benh dido bdm sinh do gen Ian a n i m tren NST thucmg quy dinh,
benh mil mau do gen Ian m nam tren NST giai tinh X quy dinh. 6 mot cap vg
chong, ben phia nguai vg c6 bo va anh trai bi mu mau, c6 ba ngoai va me bi
diec bam sinh. Ben phia nguai chong c6 em gai bi diec bam sinh. Nhung nguai
khac trong gia dinh deu khong bi hai benh nay. Cap vg chong nay sinh hai dua
con, xac suat de ca 2 dua con nay deu bi ca hai benh la bao nhieu?
Huong dan giai:
Bu&c 1: Xet tinh trang benh diec bam sinh:
* Dya vao quan he huyet thong de xac djnh kieu gen cua VQ" chong
- Vg khong bi dice nhung me cua vg bi diec nen kieu gen cua vg la Aa.
- Em gai cua chong bi diec (kieu gen aa) nen bo va me cua chong deu c6 kieu
gen Aa. Khi bo va me cua chong dku c6 kieu gen Aa thi doi con se c6
Aa X Aa sinh ra dai con c6 l A A : 2Aa : laa.
Chong khong bi benh nen se c6 kieu gen la A A hoac Aa, trong do kiku gen Aa
2
'
1
chiem ti le = - , kieu gen A A la - .
* Tim xac suat kieu gen cua \ chong
2
Vay cap vg chong nay c6 kieu gen S-Aa
x 9 Aa
Tim
ti
le
cua
kieu
hinh
doi
con
*
Khi ca vg va chong deu c6 kieu gen Aa (cÂa x ? Aa) thi se sinh ra dua con bi
diec (aa) voi xac suat - , dua con khong bi dike voi xac suit - .
4
4
Buac 2: Xet tinh trang benh mu mau
* Du'a vao quan he huyet thong de xac djnh kieu gen cua
chong
Vg khong bi mu mau nhung c6 bo bi benh nen kieu gen ciia vg la X'^X'".
Chong khong bi mu mau nen kieu gen la X'^Y.
* Tim xac suat kieu gen cua vff chong
Cap vg ch6ng nay c6 kiku gen X^X*" x X ^ Y voi xac sudt la 100%.
* Tim ti le cua kieu hinh dai con
Cap vg chong nay c6 kieu gen X'^X"^ x x'^Y se sinh dua con bi benh mu
mau vai xac suat - .
4
Buac 3; Su dung toan t6 hgp dk tinh xac suat
Xac suat sinh con hi ca 2 benh = Xac suat kieu gen cua bo me x ti le bi
benh thir nhat x ti le hi benh thu hai.
Cap vg chong nay sinh hai dua con, xac suat de ca 2 diia con nay deu bi ca hai
benh la = - X (1)^
x (1)^
= ^
384
219
- De tinh xac suat cua hai hoac nhieu benh thi phai tinh xac suat cua tung
benh, sau do nhan lai.
Bai 2: CJ nguai, benh diec bam sinh do gen Ian a nam tren N S T thuong quy dinh,
benh mau kho dong do gen Ian b nam tren NST giai tinh X quy dinh. C) mot
cap v g chong, ben phia nguai v g c6 anh trai bi mau kho dong, c6 me bi diec
bam sinh. Ben phia nguai chong c6 bo bi diec bam sinh. Nhiing nguai khac
trong gia dinh deu khong bi hai benh nay. Xac suat de dua con dau long cua
cap v g chong nay bi benh mau kho dong ma khong bi benh diec la bao nhieu?
Huang dan giai:
BUffc 1: Xet tinh trang benh diec bam sinh
* Du-a vac quan he huyet thong de xac djnh kieu gen cua vo" chong
- V g khong bi diec nhung me ciia vg bi diec bam sinh nen kieu gen cua vg la A a
- Chong khong bi diSc nhung bo cua chong bi diec nen kieu gen cua chong la Aa.
* T i m xac suat kieu gen cua vff chong
Vay cap v g chong nay c6 kieu gen
A a x $ A a v o i xac suat 100%.
* T i m ti le ciia kieu hinh dtri con

A a X $ A a se sinh ra dua con khong bi diec (aa) v o i xac suat .
4
Budc 2: Xet tinh trang benh m u mau
* D y a vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen ctia vo chong
- V g khong b i mau kho dong nhung c6 em trai bi benh nen kieu gen cua me vg
laX^X^.
'
' '
' '
^ K i k gen cua v a la X'^X'^ hoac X ^ X " v o i xac sudt - X^X^ hoac 1 X'^X^
2
- Chong khong b i mau kho dong nen kieu gen la X Y .

* T i m xac suat kieu gen ciia vo" chong
Cap v g chong nay c6 kieu gen X ^ X ' ' x X ^ Y v o i xac suat ^ .
T i m ti le cua kieu hinh doi con
Cap v g chong nay c6 kieu gen X ^ X ' ' x X ^ Y se sinh dua con bi benh mau kho
dong vai xac suat .
4
Xac suat de dua con dku long cua cap v g chong nay bi benh mau kho dong ma
khong bi benh diec = xac suat kieu gen cua bo me x ti le bi benh mau kho dong x ti le
khong bi benh diec = J - x
x=
32
220
Bai 3: CJ nguai, benh phenylketo nieu do gen Ian nkm tren NST thuang quy dinh,
benh mii mau do gen Ian nam tren NST gioi tinh X quy dinh. C5 mgt cap vg
chong, ben phia nguai vg c6 em trai bi mu mau, c6 ba ngoai va me bi benh
phenylketo nieu. Ben phia nguai chong c6 chi gai bi benh phenylketo nieu.
Nhiing nguai khac trong gia dinh dku khong bi hai benh nay. Cap vg chdng
nay sinh hai dua con, xac suat de c6 1 diia bi benh phenylketo nieu, dua con lai
bi benh mu mau la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xet tinh trang benh phenylketo nieu
* Du-a vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vgr chong
Quy uac: A quy dinh binh thuang, a quy dinh benh phenylketo nieu.
- Vg khong bi benh phenylketo nieu nhung me cua vg bi phenylketo nieu nen
kieu gen cua vg la Aa.
- Chi gai cua chong bi phenylketo nieu (kilu gen aa) nen b6 va me cua ch6ng d8u
CO kieu gen Aa. Khi bo va me cua chong deu c6 kieu gen Aa thi ch6ng se c6 ki8u gen
2 .i
1
la AA hoac Aa, trong do kiSu gen Aa chi^m ti le = y . kieu gen A A la - .
* Tim xac suat kieu gen cua vo" chong
2
Vay cap vg chong nay c6 kieu gen <^ '^^ ^ ?
* Tim ti le cua kieu hinh dai con
Khi ca vg va chong deu c6 kieu gen Aa (6*Aa x $ Aa) thi se sinh ra dua con bi
benh phenylketo nieu (aa) voi xac suat - ,
4
,
X, 3
nieu vai xac suat - .
4
dua con khong bi benh phenylketo

* Dura vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vo" chong
- Quy uac: M quy dinh binh thuang, m quy dinh bi mu mau.
- Vg khong bi mu mau nhung c6 em trai cua vg bi benh nen kieu gen cua me
va la X'^X'"
Kiku gen cua va la 1 X^X"" hoac 1 X ^ X ^

2
2
- Chong khong bi mu mau nen k i l u gen la X'^Y.
* Tim xac suat kieu gen cua \</ chong
Cap vg chSng nay c6 kieu gen X^X"" x X ^ Y vai xac suk la 1.
221
*Timti le cua kieuhinhdoi con

Cap vg chong nay c6 kilu gen X'^^X'" x X'^^Y se sinh dua con bi benh mu
mauvai xac suat ,khongbi mumauvoi xac suat =
4
,
4
Buac 3: Sudung toant6hgpdl tinhxac suat
Cap vg ch6ng nay sinh hai dua con, xac sudt d6 c6 1 dua bi benh phenylketo
nieu, dua con lai bi benh mii mau =Xac suat kieu gen cua vg chong x Xac suat
sinh dua thu nhit bi benh phenylketo nieu nhung khong bi mu mau x Xac suat
sinhdiiathuhai khong bi benhphenylketonieunhungbi mumau x C^
= ( 2 X l ) x ( l x l ) X ( i xl ) x 2 = .
^3
2
4 4
4 4
128
Gidi thick:
2
- Xac suat kieu gen ciiavgchong=(- x - )

3
- Xac suit sinhconbi benhphenylketo nieunhimgkhongbi mumau= ( - x- ) .

4
- Xac suit sinhduathuhai khongbi phenylketonieunhungbi mumau= (- x - ) .

4
- Vi 2 dua nen c6thi d6i vi tri giua dua thunhat voi duathu2 nen C\
Bai 8. (5 nguoi, benh bachtang do gen IananSmtrenNSTthuong quy dinh, benh
mumau do gen IanmnimtrenNSTgiod tinhXquydinh. C5mot capvgchong,
ben phia nguoi vg c6 me bi mu mau va bi bach tang. Ben phia nguoi chongc6
chi gai bi bachtang. Nhiingnguoi khactronggiadinhdeukhongbi hai benhnay.
Xac suit dk dua condiu longkhongmangalenbenh labao nhieu?
Huong dan gidi:
Buac 1: Xet tinhtrangbenh diec bamsinh:
*Duravao quan he huyet thong de xac dinhkieugencuavo"chong
- Vgkhongbi bachtangnhungmecuavgbi bachtangnenkilu gencuavglaAa.
- Chi gai cua ch6ngbi bachtang (kieu gen aa) nen kilu gen cua ch6ng la ^ Aa
hoac - AA.
3
*Timxac suat kieugencuavo"chong
Viy capvg chongnay c62 truonghgp:
2
222
1: Kieu gen (5*Aa x Âa
Truanghgp2:
Kieu gen c3^ AA x $Aa
* Tim ti le cua ca the khong mang alen benh (c6 kieu gen AA)
2
Truang hap 1: Kieu gen
x $Aa, sinh con khong mang alen benh

chiem ti le = X =
3 4
6
Truang hap 2: Kieu gen c TÂA
x 9Aa, sinh con khong mang alen benh
chiem ti le = - x =
3 2
6
* Dira vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vgr chong
Va khong bi mu mau nhung c6 me bi benh nen kidu gen cua va la X'^X"'.
* Tim xac suat kieu gen cua vg chong
Cap vo ch6ng nay CO k i l u gen X^X"' x x^Y vai xac suit la 100%.
* Tim ti le ciia kieu hinh doi con
Cap vof chong nay c6 kieu gen X'^X"^ x x'^Y se sinh dua con khong mang
alen benh voi xac suat .
4
Xac suat de dua con dau long khong mang alen benh la
=
( l + i ) x i = l x l =
6
6
4
3 4
12
Bai 4: CJ nguai, benh phenylketo nieu do gen Ian a nam tren NST thuong quy
dinh, benh mau kho dong do gen Ian b nkm tren NST gioi tinh X quy dinh. 6
mot cap vg chong, ben phia nguai vof c6 em trai bi mau kho dong, chi gai bi
phenylketo nieu. Ben phia nguai chdng c6 ong ngoai bi mau kho dong, me bi
phenylketo nieu. Nhihig nguai khac trong gia dinh dhu khong bi hai benh nay.
Cap vg chong nay sinh 3 dua con, xac suat de ca 3 dua con nay dû mang alen
ve 2 benh noi tren la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xet tinh trang benh phenylketo nieu:
* Dura vac quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua\ f f chong
- Vg khong bi phenylketo nieu nhung c6 chi gai bi benh nen k i l u gen cua vg la
2
'
1
Aa hoac AA, trong do Aa chi^m ti le = r . k i l u gen A A = - .
223
- Me cua chong bi benh phenylketo nieu (kilu gen aa) nen kiku gen cua chdng
la Aa.
* Tim xac suat kieu gen ciia va clidng
Vay cap vo chong nay c6 2 tnrong hop:
2
Kieu gen (5* Aa x 5 Aa
Tnrong hop 1:
Tnrong hop 2:
Kieu gen c5*Aa ^ ? ^ AA
* Tim ti le cua ca tiie ktidng mang alen benh (c6 kieu gen AA)
2
Kieu gen (5Âa ^ ? - Aa, sinh con mang alen benh chiem ti
Tnrong hop 1:
2
3
.X
2 ,3,3 _ 9
le = - X - . Sinh 3 diia deu mang alen benh chiem ti le = - x ( - ) =
3 4
6
.
3
4
32
Tnrong hop 2:
Kieu gen (5*Aa ^ ? ~ AA, sinh con mang alen benh chiem ti
Ig = 1 X 1 = 1 . Sinh 3 dura dhu mang alen benh chilm ti le = - x (-f =

3 2
6
6
.
3 ^2^
24
Buac 2: Xet tinh trang benh mau kho dong
* Dira vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua\ f f chong
Vg khong bi mau kho dong nhung c6 em trai bi benh nen kieu gen cua vg la
-X'^X''hoac-XX
2
2
Chong khong bi mau kho dong nen kieu gen la X^Y.
Vay cap vg chong nay c6 2 tnrong hop:
Tnrong hgp 1: K i l u gen SX^Y x $ 1 X^X"
Tnrcmg hgp 2:
K i k gen c^X^Y x $ 1 X^X''
Tnrong hgp 1:
Kieu gen c^'X^Y ^ ? ^ X^X**, sinh con mang alen benh chiem
i
,1,3. 1
ti 1? = -1 1X - = -1. Sinh 3 dua deu mang alen benh chiem
ti 1? = -1 x (y
=
2 2
4
6
.
2 2
16
Tnrong hgp 2:
Kieu gen (5*X^Y ^ ? - ^^^^^ sinh con mang alen b?nh chiem
ti le = - X 0 = 0.
2
224

Cap v g chong nay sinh 3 dua con, xac suat dk ca 3 dua con nay dSu mang alen
i ' ou- u
,^ . 9 , 1 ,
31
11
1
31
benh ve ca 2 benh noi tren la = ( + ) x = x =
32
24
96
24
16
1536
u- u
C. BAI TAP VAN DUNG

1. B a i tap ttr l u a n :
Bai 1. CI nguofi, benh cam diec bam sinh do gen Ian nam tren N S T thuang quy
dinh. M o t cap v g chong khong bi benh nay nhung c6 bo cua chong va me cua
v g bi cam diec bam sinh. Neu cap v g chong nay sinh 2 dua con t h i xac suat de
ca 2 dua deu khong bi benh la bao nhieu?
Bai 2. O nguai, benh mau kho dong do gen Ian nam tren N S T giai tinh X quy
dinh. M o t cap v g chong c6 mau dong binh thuang nhung c6 em gai cua chdng
va me cua v g bi benh. Xac suat de dua con dau long cua cap v g chong nay bi
benh la bao nhieu?
Bai 3. O nguai, benh m u mau do gen Ian nam tren N S T gioi tinh X quy dinh. M o t
cap v g chong khong bi benh nay nhung c6 bo cua chong va em trai cua v g bi
benh. Xac suat de dua con dau long cua cap v g ch6ng nay la con gai va khong
bi benh la bao nhieu?
Bai 4. CJ nguai, benh mu mau do gen Ian m nSm tren NST giai tinh X quy dinh. M o t
cap v g chong khong bi benh nay nhung c6 ong ngoai cua v g bi benh ; b6 me cua
vg va cua chong deu binh thuang. Cap v g chong nay d u dinh sinh 2 con. Xac suat
de ca 2 dua nay deu binh thuong nhung mang alen benh la bao nhieu?
Bai 5. O nguai, benh m u mau do gen Ian m nam tren N S T giai tinh X quy dinh.
Mot cap v g chong khong bi benh nay nhung c6 ong ngoai cua v g bi benh ; bo
me cua v g va cua chong deu binh thuang. Cap v g chong nay sinh 3 con gai.
Xac suat de ca 3 dua con gai nay d%u mang alen benh la bao nhieu?
Bai 6. CJ nguai, benh cam diSc hkm sinh do gen Ian a nSm tren NST thuang quy
dinh, gen A quy dinh da binh thuang. M o t cap v g chong deu khong bi benh
nay c6 em gai ciia chong va me cua v g bi benh, nhimg nguai con lai deu khong
bi benh nay. Xac suat de dua con dau long cua cap v g chong nay mang alen
benh la bao nhieu?
Bai 7. O nguai, benh bach tang do gen Ian nam tren NST thuang quy dinh. M o t
cap v g chong khong bi benh nay nhung c6 chi gai cua ch6ng va me cua v g bi
bach tang. Neu cap v g chong nay sinh 3 dua con t h i xac suat de c6 it nhat 1 dua
Bai 8. d nguai, benh bach tang do gen Ian a nam tren N S T thuang quy dinh, benh
mil mau do gen Ian m nam tren NST giai tinh X quy dinh. CJ mot cap v g ch6ng,
ben phia nguai v g c6 me bi m u mau va bi bach tang. Ben phia nguai chdng c6
225
chi gai bi bach tang. Nhumg nguai khac trong gia dinh dhu khong bi hai benh
nay. Xac suat de dua con dau long khong mang alen benh la bao nhieu?
Bai 9. d nguai, benh bach tang do gen Ian a nam tren NST thuong quy dinh, benh
mau kho dong do gen Ian b nam tren NST giai tinh X quy dinh. C5 mot cap vg
chong, ben phia nguai vg c6 em trai bi mau kho dong, me bi bach tang. Ben
phia nguai chdng c6 chi gai bi mau kho dong va bi bach tang. Nhung nguai
khac trong gia dinh deu khong bi hai benh nay. Cap vg ch6ng nay sinh hai dua
con, xac sudt de ca 2 dua con nay dku mang alen benh ve ca 2 benh noi tren la
bao nhieu?
Bai 10. C) nguai, benh diec bam sinh do gen Ian a nam tren NST thuong quy dinh,
benh mau kho dong do gen Ian b nam tren NST gioi tinh X. C) mot cap vg
chdng, ben phia nguai vg c6 anh trai bi mau kho dong, c6 me bi diec bam sinh.
Ben phia nguai chong c6 bo bi diec bam sinh. Nhung nguai khac trong gia
dinh dû khong bi hai benh nay. Cap vg chong nay du dinh sinh 2 con, xac suat
de chi CO 1 dua bi benh mau kho dong ma khong bi benh diec, dua con lai deu
binh thuong la bao nhieu?
Bai 11. 6 nguai, benh bach tang do gen Ian nam tren NST thuong quy dinh. Mot
cap vg chong khong bi benh nay nhung c6 chi gai cua chong va me ciia vg bi
bach tang. Neu cap vg chong nay sinh 2 dua con thi xac suat de ca 2 dua deu
khong bj benh la bao nhieu?

Cau 1. C) nguai, benh hoa xa nang (cystic fibrosis) do gen Ian a va benh alcapton
nieu (alkaptonuria) do gen Ian b nam tren 2 cap nhiem sac the thuong khac
nhau quy dinh. Mot cap vg chong khong mac 2 benh tren sinh ra mot nguai
con mac ca hai benh do. NIU hg sinh con thu hai thi xac suat de dua thu 2 mac
ca hai benh la
A. 6,25%.
B. 0%.
C. 12,5%.
D. 25%.
Cau 2. Cho hik benh bach tang do gen Ian nam tren NST thuong quy dinh, benh
mu mau do gen Ian nam tren NST giai tirlh X quy dinh. C5 mot cap vg chong
deu khong bi hai benh nay, ben phia nguai vg c6 ong ngoai bi mu mau, c6 me
bi bach tang. Ben phia nguai chong c6 ong ngi va me bi bach tang. Nhiing
nguai khac trong hai dong hg nay deu khong bi 2 benh noi tren. Cap vg chong
nay du dinh sinh hai con, xac suat de ca hai dua con cua hg deu bi ca 2 benh
noi tren la
A..
B.-i-.
C.'JL.
D . ^ .
32
512
512
1024
Cau 3. Cho biet benh bach tang do gen Ian nam tren NST thuong quy dinh, benh
mu mau do gen Ian nam tren NST giai tinh X quy dinh. O mot cap vg chong
deu khong bi hai benh nay, ben phia nguai vg c6 ong ngoai bi mu mau, c6 me
226
bi bach tang. Ben phia nguai ch6ng c6 ong noi va me bi bach tang. Nhung
nguai khac trong hai dong hp nay deu khong bi 2 benh noi tren. Xac suat de
dua con dau long cua ho bi ca 2 benh noi tren la
64
B._L.
512
C.-L.
32
D. ^
16
Cau 4. Mot cap v g chong deu khong bi benh bach tang nhung trong kieu gen c6 gen
quy dinh benh nay. Ho sinh mot dua con, xac suat sinh con khong bi benh la
A. 50%
B. 25%
C. 75%
D . 100%.
Cau 5. C5 nguai, benh bach tang do gen Ian nkm tren NST thuang quy dinh, benh
mau kho dong do gen Ian nam tren NST giai tinh X. CJ mot cap v g chong, ben
phia nguai v g c6 bo bi mau kho dong va bi bach tang. Ben phia nguofi chong
CO em chong bi bach tang. Nhung nguai khac trong gia dinh dku khong bi hai
benh nay. Cap v g chong nay sinh mot dua con, xac su^t de dua con nay khong
bi benh nao trong hai benh tren la
A. 12,5%.
B. 37,5%.
C. 56,25%.
D . 62,5%.
Cau 6. C> nguai, benh bach tang do gen Ian nkm tren NST thuong quy dinh, benh
mau kho dong do gen Ian nam tren NST giai tinh X. C5 mot cap v g chdng, ben
phia nguai v g c6 me bi mau kho dong va bi bach tang. Ben phia nguai chdng
C O chi gai cua chong bi bach tang. Nhiing nguai khac trong gia dinh deu khong
bi hai benh nay. Cap v g chong nay du dinh sinh 2 dua con, xac suit de ca 2
dua con nay khong bi benh nao trong hai benh tren la
A.
11.
24
B.1I.
64
C . ^ .
128
D.
"
128
Cau 7. O nguai, benh phenylketo nieu do gen Ian nam tren NST thuang quy dinh,
benh mu mau do gen Ian nam tren NST giai tinh X quy dinh. C) mot cap v g
chong, ben phia nguai v g c6 em trai bi mu mau, c6 ba ngoai va me bi benh
phenylketo nieu. Ben phia nguai chong c6 chi gai bi benh phenylketo nieu.
Nhiing nguai khac trong gia dinh dku khong bi hai benh nay. Xac suk dk dua
con dau long mang alen benh ve ca 2 bi benh la
A.i.
2
B.li.
48
C . ^ .
128
D . i i .
24
Cau 8. Benh Alcapton nieu a nguai la do 1 gen Ian nkm tren N S T thuang quy
dinh va di truyen theo quy luat Menden. M o t nguai dan ong c6 em gai bi benh
lay mot nguai v g c6 nguai anh trai bi benh. Cap v g ch6ng nay lo sg con minh
sinh ra se bi benh. Hay tinh xac suat de cap v g chong nay sinh dua con dau
long bi benh? Biet rang ngoai nguai em chong va anh v g bi benh ra, ca ben v g
va ben chong khong con ai khac bi benh.
A . ^.
16
B.i.
4
C.i.
9
D . l .
9
227
C a u 9. CJ nguai, benh diec b4m sinh do gen Ian nam tren N S T thuong quy dinh,
benh m u mau do gen Ian nam tren N S T giai tinh X . O mot cap vgr chong, ben
phia nguai v g c6 bo b i m u mau, c6 me bi diec bam sinh. Ben phia nguai chong
CO em gai b i diec bam sinh. Nhilng nguofi khac trong gia dinh deu khong bi hai
benh nay. Cap v g chong nay sinh 1 dua con, xac suat dk dua con nay la con trai
va khong b i ca 2 benh la
A.
A.
B . ^.
C.A
D. '
24
8
32
16
C a u 10. CJ nguofi, mat nau troi so v a i mat xanh, da den troi so v a i da trang, hai
cap tinh trang nay do hai cap gen nhm tren 2 cap NST thuong. M o t cap v g
chdng CO mat nau va da den sinh dua con dau long c6 mat xanh va da trang.
Xac suat de hg sinh dua con t h u 2 la trai va c6 kieu hinh mat nau, da den la
A . 56,25%. '
B. 18,75%.
C. 6,25%.
D . 28,125%.
C a u 11. C5 ngudi, benh bach tang do gen Ian nam tren N S T thuong quy dinh. Mot
cap v g chdng c6 da binh thuong nhung c6 em trai cua chong va bo cua v g bi
bach tang. Neu cap v g chong nay sinh 2 dua con thi xac suat de c6 i t nhat mot
dua khong b i benh la
35
25
23
1
A. .
B. .
C. .
D.
36
36
24
36
C a u 12. C) nguai, benh bach tang do gen Ian a nam tren N S T thuong quy dinh,
benh mau kh6 dong do gen Ian b nam tren N S T gioi tinh X . CJ mot cap vg
chong, ben phia nguai v g c6 bo bi benh mau kho dong, c6 ba ngoai va ong noi
bi bach tang. Ben phia nguofi chong c6 bo b i bach tang. Nhung nguai khac
trong gia dinh deu khong b i hai benh nay. Cap v g chong nay du dinh chi sinh 1
dua con, xac suit d l dua con nay khong b i ca hai benh la
A . 25%.
B. 62,5%.
C. 37,5%.
D . 56,25%.
C a u 13. CJ ngudi, benh bach tang do gen Ian nam tren N S T thuong quy dinh, benh
mau kho dong do gen Ian nam tren N S T gioi tinh X . O mot cap v g chong, ben
phia nguai v g c6 anh trai b i benh mau kho dong, c6 em gai bi benh bach tang.
Ben phia nguofi chong c6 me bi benh bach tang. Nhung nguai khac trong gia
dinh dSu khong bi hai benh nay. Xac suit dk dua con dau long bi ca hai benh
noi tren la bao nhieu?
A . .
B . ^.
C . ^.
D. '5
72
72
48
144
C a u 14. CJ nguai, benh bach tang do gen Ian nam tren N S T thuong quy dinh, benh
mau kho dong do gen Ian nam tren NST gioi tinh X . CJ mot cap v g chong, ben
phia nguai v g c6 bo, ba ngoai va ong noi bi mau kho dong, c6 ba noi va me bi
bach tang. Ben phia nguofi chong c6 bo b i bach tang. Nhung nguai khac trong
gia dinh deu khong b i hai benh nay. Cap v g chong nay sinh mot dua con, xac
suat de dua con nay bi ca hai benh la
A . 12,5%.
B. 37,5%.
C. 6,25%.
D . 18,75%.
228
Cau 15. 6 ngirai, benh bach tang do gen Ian nam tren NST thuong quy dinh, bnh
mau kho dong do gen Ian nkm tren NST giai tinh X. C5 mot cap vg chdng, ben
phia nguai vg c6 b6 bi benh mau kho dong, c6 ba ngoai va ong ngi bi bach
tang. Ben phia nguai chong c6 bo bi bach tang. Nhung nguai khac trong gia
dinh deu khong bi hai benh nay. Cap vg chong nay du dinh chi sinh 1 diia con,
xac suat de dua con nay la con gai va khong bi ca hai benh ia
6
24
12
8
Cau 16. 6 nguai, mat nau troi so vai mat xanh, da den trgi so voi da trSng, hai
cap tinh trang nay do hai cap gen nam tren 2 cap NST thuong. Mot cap vg
chong CO mat nau va da den sinh dua con dau long c6 mSt xanh va da trSng.
Xac suat de ho sinh dua con thu 2 la trai va c6 mat nau, da trSng la
A. 18,75%.
B. 9,375%.
C. 6,25%.
D. 28,125%.
Cau 17. Doi vai mot benh di truySn do gen dot biSn troi n i m tren NST thuong,
neu chong binh thuong, vg mic benh nhung c6 b6 cua vg binh thuong thi ti le
con cua hg mac benh se la
A. 50%.
B. 0%.
C. 25%.
D. 75%.
Cau 18. Cho biet benh bach tang do gen Ian nSm tren NST thuong quy dinh, benh
mil mau do gen Ian nam tren NST gioi tinh X quy dinh. C5 mot cap vg chdng
deu khong bi hai benh nay, ben phia ngudi vg c6 ong ngoai bi mu mau, me cua
CO ta bi bach tang. Ben phia nguai chong c6 ong ngi va me bi bach tang.
Nhung ngudi khac trong hai dong hg nay dkn khong bi 2 benh noi tren. Cap vg
chong nay du dinh sinh hai con, xac suat de ca hai dua con cua hg deu khong bi
2 benh noi tren la
279
225
189
961
A.
B.
D.
C.
512
512
' 512
1024
Cau 19. C5 nguofi, benh mau kho dong do gen Ian nSm tren NST gioi tinh X quy
dinh (khong c6 alen tren Y). 6 mot cap vg ch6ng dû khong bi benh nay nhung
CO bo cua vg bi benh. Xac suat d l dua con dhu long la con trai va khong bi
benh la
B.^
C.
D.i.
8
4
Cau 20. C5 nguoi, benh mau kho dong do gen Ian nkm tren vung khong tuong
dong cua NST X quy dinh. CJ mot cap vg chdng dhu khong bi benh nay nhung
CO ong ngoai ciia vg bi benh. Neu hg sinh 2 con, xac suat dk ca hai dua deu la
gai va khong bi benh la bao nhieu?
4
A.1
c.i
4
D.i.
2
229
Cau 21. CJ nguai, benh mau kho dong do gen Ian nam tren vung khong tuomg
d6ng cua NST giai tinh X quy dinh. 0 mot cap vg chong deu khong bi benh
nay, b6 me vg d8u khong bi benh nay nhung c6 em trai cua vg bi benh. Neu ho
sirih 2 con, xac sudt dk ca hai dura deu la trai va khong bi benh la bao nhieu?
5
1
1
7
D.
B.
A.
32
4
32
16
Cau 22. d nguai, benh dike hhm sinh do gen Ian nim tren NST thuang quy dinh,
benh mu mau do gen Ian nam tren NST giai tinh X. CJ mot cap vg chong, ben
phia nguai vg c6 bo va anh trai bi mu mau, c6 ba ngoai va me bi diec bam
sinh. Ben phia nguai ch6ng c6 em gai bi diec bam sinh. Nhiing nguai khac
trong gia dinh dhu khong bi hai benh nay. Cap vg chong nay sinh mot dua con,
xac suat de dua con nay khong bi ca hai benh la bao nhieu?
A. 5
D
.
l
.
4
6
8
5
Cau 23. 6 nguai, benh diic hhm sinh do gen Ian nhm tren NST thuang quy dinh,
benh mu mau do gen Ian nam tren NST giai tinh X. C5 mot cap vg chong, ben
phia nguai vg c6 bo va anh trai bi mu mau, c6 ba ngoai va me bi diec bam
sinh. Ben phia nguai chong c6 em gai bi diec bam sinh. Nhimg nguai khac
trong gia dinh deu khong bi hai benh nay. Neu cap vg chong nay du dinh sinh
4 dua con. Xac sudt dk trong 4 dura chi c6 1 dua bi benh con 3 dura kia deu binh
thuang la bao nhieu?
625
^ 375
^ 375
C.
B.
A.
8
4096
4096
1024
Cau 24. 6 nguai, alen Ian gay benh nam tren NST thuang, alen trgi khong gay
benh. Mot phu nu khong bi benh nhung c6 em trai mac benh ket hon vai mot
nguai dan ong binh thuang nhung c6 em gai mac benh, bo me ciia cap vg
chong nay dhu binh thuang. Hg dur dinh sinh 3 con. Xac suat de ca 3 con deu bi
benh la .
A. 1/64.
B. 1/81.
C. 1/729.
D. 1/144.
Cau 25. C6 mot benh thoai hoa xuit hien a nhung nguai a do tuoi tu 35 den 45.
Benh gay ra bai mot alen trgi. Mot cap vg chong c6 hai con deu dang a do tuoi
duai 20. Mot trong hai b6 hoac me (di hgp tu) bieu hien benh, nhung nguai
con lai, a do tu6i tren 50, thi khong. Xac suat de ca hai dua tre deu bieu hien
benh khi den tu6i truang thanh la bao nhieu?
A. 6,25%.
B. 25%.
C. 18,75%.
D. 56,25%.
Cau 26. Ci nguai, benh mau kho dong do gen Ian nSm tren NST giai tinh X quy
dinh. Ca vg va chSng deu khong bi benh mau kh6 dong nhung ong ngoai cua
vg bi benh nay. Xac suit dk nguai con dau long cua cap vg chong nay la con
trai va khong bi benh mau kho dong la
A. 25%.
B. 37,5%.
, C. 43,75%.
D. 12,5 %.
230
Cau 27. CJ ngiroi, benh di6c bam sinh do gen Ian nhm tren NST thuong quy dinh,
benh mu mau do gen Ian nam tren NST gioi tinh X. CJ mot cap vg chong, ben
phi'a nguoi vg c6 bo va anh trai bi mu mau, c6 ba ngoai va me bi diec bam
sinh. Ben phia nguoi chong c6 em gai bi diec bam sinh. Nhiing nguoi khac
trong gia dinh deu khong bi hai benh nay. Cap vg ch6ng nay sinh mot dua con,
xac suat de diia con nay khong bi benh nao trong hai benh noi tren la
A. 62,5%.
B. 37,5%.
C. 25%.
D. 56,25%.
Cau 28. (3 nguai, benh diec bam sinh do gen Ian nam tren NST thuong quy dinh,
benh mu mau do gen Ian nam tren NST gioi tinh X. CJ mot cap vg chong, ben
phia nguoi vg c6 bo va anh trai bi mu mau, c6 ba ngoai va me bi dilc b i m sinh.
Ben phia nguoi chong c6 em gai bi diec bam sinh. Nhung nguoi khac trong gia
dinh deu khong bi hai benh nay. Cap vg chong nay sinh mot dua con, xac sudt de
dura con nay la con trai va khong bi benh mu mau nhung lai bi benh diec la
A. 62,5%.
B. 6,25%.
C. 25%.
D. 12,5%.
Cau 29. C) nguoi, benh diec b4m sinh do gen Ian nSm tren NST thuong quy dinh,
benh mu mau do gen Ian nam tren NST gioi tinh X. CJ mot cap vg chdng, ben
phia nguoi vg c6 bo va anh trai bi mu mau, c6 ba ngoai va me bi dike bSm
sinh. Ben phia nguoi chong c6 em gai bi diec bam sinh. Nhung nguoi khac
trong gia dinh deu khong bi hai benh nay. Xac suat de trong dua con dau long
khong bi bi benh nao la
A.
9 .
B.
C.
23
D.
15
16
8
24
144
Cau 30. 6 nguoi, benh diec bam sinh do gen Ian nam tren NST thuong quy dinh,
benh mu mau do gen Ian n i m tren NST gioi tinh X. CJ mot cap vg ch6ng, ben
phia nguoi vg c6 anh trai bi mu mau, c6 em gai bi diec bam sinh. Ben phia
nguoi chong c6 me bi diec bam sinh. Nhung nguoi khac trong gia dinh dû
khong bi hai benh nay. Xac suit d l dua con d i u long khong bi benh nao trong
hai benh noi tren la bao nhieu?
35
66
55
15
A.
B.
C.
D.
72
48
72
144
3. Dap an
Bail.
Quy uac: A quy dinh binh thuong, a quy dinh benh cam diec bam sinh.
- Me cua vg bi benh (aa) nen kieu gen cua nguoi vg la Aa.
- Bo cua chong bi benh (aa) nen kieu gen cua nguoi chong la Aa.
231

Xac suat kieu gen cua cap vg chong nay la 100% Aa x Aa.
Va va chong deu c6 kieu gen Aa x Aa thi con khong bi benh voi xac suat = ,
4
9
3
ca hai dua deu khong bi benh vai xac suat = ()^ = .
4
16
Buac 4: Su dung toan to hgp de tinh xac suit
Xac suat de ca 2 dua deu khong bi benh la
9
16
Bai 2.
- Quy udc: A - khong bi benh a - bi benh.
- Chong khong bi benh thi c6 kigu gen la X^Y.
- Me ciia vg bi benh nen vg c6 kieu gen X'^X^.
K i l u gen cua vg chdng la 100% X^X* x x^ Y
Khi vg ch6ng c6 k i l u gen X^X^ x x^ Y thi ti le kiSu hinh dai con la 7 bi
4
benh; ~ binhthuong.
1
- Xac suat de dua con dau long cua cap va chong nay bi benh = = 25%.
4
Bai 3.
Bai nay c6 the lam van tat theo each sau (khong nhat thiSt phai di dhy du 4 buac):
Benh nay lien ket gioi tinh nen khi vg va chong dhu khong bi benh thi xac suit
sinh con gai khong bi benh = .
Bai 4.
Buac 1: Dua vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vg ch6ng
- Quy uac: M - khong bi benh
m - bi benh
- 6ng ngoai cua vg bi benh nen me cua vg c6 k i l u gen X'^X".
232
^ Kidu gen cua va c6 thg la X ^ X ^ hoac X^X"" vai t i le la - X ^ X ^ : - X'^X'"
2
2
Buac 2: Tim xac suat kieu gen cua va chong
Vgr CO kidu gen X'^X"' vai xac sudt la ^
-> Kieu gen cua vg chSng la ^ X'^X'" x x'^Y
Khi vg ch6ng c6 kiû gen X V x X^Y thi dcri con c6 I X ^ X ^ 1 X ^ X ' , 1 X^Y, 1 X ^ .
-> Dua binh thuong mang alen benh la X'^'X^ chi8m ti le = .
4
Xac suat de ca 2 dua dhu binh thuong nhung mang alen benh la = x ( ) ^ = ^
4
32
2
Bai 5.
Buac 1: Dua vao quan he huyet thdng de xac dinh kiSu gen cua vg chong
- Quy uac: M - khong bi benh
m - bi benh
Kiku gen cua
- 6ng ngoai cua vg bi benh nen me cua vg c6 k i l u gen X'^X"^.
va CO thd la X^X*^ hoac X^X"" vai ti le la - X ^ X ^ : - X^X""
2
2
Vg CO kieu gen X'^X"^ vai xac suSt la ^
^ Kieu gen cua vg ch6ng la ^ X^X*" x
x^y
Buac 3: Tim ti le cua k i l u hinh dai con

Khi vg chdng c6 k i l u gen X ^ X ' x X'^Y thi dai con c6 IX'^X^, 1 X^X\ X ^ Y ,
IX'Y.
Con gai gom c6 iX^X'^, 1 X ^ X '
chiem ti le = .
2
Dua con gai mang alen benh la X^X*
Buac 4: Su dung toan t6 hgp d l tinh xac sudt

Xac suat de ca 3 diia con gai deu mang alen benh la = x ( ) ^ = - ^
2
2
16
233
Bai 6.
Buac 1: Dira vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vgf chong
2
1
- Em gai cua chong bi benh nen kieu gen cua nguoi chong la Aa hoac - AA.
- Me cua vg bi benh nen kieu gen cua nguoi vg la Aa.
Buac 2: Tim xac suit kieu gen cua bo me
K i l u gen ciia vg chong la :
2
2
^ l A a = (Aa x Aa)
Trucmghgp 1:
Tnranghgp2:
^ A A x i A a = ^ (AA x Aa)
Buac 3: Tim ti le cua ca the mang alen benh:
^ (AA x â), ca tU mang alen Ian chigm ti le = ^ ^ ^ = ^
Tmcmg hgp 2:
2
2 3 1
^ (Aa x Aa), ca thi mang alen Ian chilm ti le = - ^ - = -
Tmcmg hgp 1:

1 1 2
Xac suat de diia con dau long mang alen benh la = + = .
2
6
3
Bai 7.
Buac 1: Dira vao quan he huyet th6ng d l xac dinh kieu gen cua vg chong
Quy uac: A quy dinh da binh thuomg, a quy dinh da bach tang.
- Me cua vg bi benh (aa) nen kiku gen cua nguoi vg la Aa.
1
2
- Kieu gen cua chong la AA hoac Aa, trong do kha nang AA la - , kha nang Aa la - .
2
1
Xac suat kieu gen cua cap vg chong nay la Aa x Aa hoac AA x Aa
3
3
Buac 3: Tim ti le cua ki6u hinh dai con
- NSu va va ch6ng dû c6 kieu gen Aa x Aa thi con bi benh vai xac suat = - ,
4
ca 3 dijra deu bi benh vai xac suat = {f =
4'
64
Buac 4: Su dung toan t6 hgp de tinh xac suat
234
Cap va chong nay sinh 3 dura con, xac suat de c6 it nhat 1 dua khong bi benh la
64
Bai 8.
64
Buac 1: Xet tinh trang benh diec bam sinh:

* Dya vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vo- chong
- Vg khong bi bach tang nhung me cua vg bi bach tang nen kieu gen cua vg la Aa.
2
- Chi gai cua chong bi bach tang (kieu gen aa) nen kieu gen cua chong la Aa
hojc I A A .
* Tim xac suat kieu gen cua vo" chong
Vay cap vg chong nay c6 2 truong hgp:
2
Truong hgp 1: Kieu gen (5^-Aa x $Aa
Truong hgp 2:
Kilugen S~AA
x $Aa
* Tim ti le cua ca the khong mang alen benh (c6 kieu gen A A )
"*
2
Truong hgp 1: Kieu gen <^~Aa x $Aa, sinh con khong mang alen benh
chiem ti le = X =
6
3 4
Truong hgp 2:
Kieu gen
A A x $Aa, sinh con khong mang alen benh
..X , , , . 1 1
1
chiem ti le = - X - = 3 2
6
Buac 2: Xet tinh trang benh mii mau
* Dira vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua \<f chong
Vg khong bi mu mau nhung c6 me bi benh nen kiku gen cua vg la X'^X'".
* Tim xac suat kieu gen cua\ f f chong
Cap vg chdng nay c6 k i l u gen X^X*" x X ^ Y voi xac sudt la 100%.
* Tim ti le ciia kieu hinh dcri con
Cap vg chong nay c6 kieu gen
X'^X"' x x ' ^ Y se sinh dua con khong mang
alen benh voi xac suat .
235
Buac 3: Su dung toan to hop dk tinh xac sudt

Xac suat de dua con dau long khong mang alen benh la
6
12
Bai 9.
Buac 1: Xet tinh trang benh bach tang:
* Dya vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua \ chong
- Vgf khong bi bach tang nhung me vg bi benh nen kieu gen cua vg la Aa.
- Em gai cua chong bi bach tang (kieu gen aa) nen kieu gen cua chong la Aa
2
'
1
hoac AA, trong do Aa chiem t i le = - , kieu gen A A = - .
2
Kieu gen cT-ÂA x $Aa
Truong hgp 2:
Kieu gen S Aa x ^ A a
Truong hgp 1:
Truong hgp 1:
Kieu gen i ^ " ^ Aa x $Aa, sinh con mang alen benh chiem ti le
= - X . Sinh 2 dua deu mang alen benh chiem ti 1? = - x ( f = 3 4

6
3
8
Truong hgp 2:
Kieu gen
^ AA x 2 Aa, sinh con mang alen benh chiSm ti le
= - X - = 1. Sinh 2 dura deu mang alen benh chilm ti le = - x ( f =

3 2
6
3
2
12
Buac 2: Xet tinh trang benh mau kho dong
* Du-a vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua \qf chong
V g khong bi mau kho dong nhung c6 chi gai bi benh nen kieu gen cua vg la
-X'^X''hoac -X'^X'^
2
2
Chdng khong bi mau kho dong nen k i l u gen la X^Y.
* Tim xac suat kieu gen cua vo* chong
Truong hgp 1:
Kieu gen d^X'^Y x $ A x'^X'
236
Trucmg hop 2:
K i l u gen SX^Y x ? ^ X'^X^
Truong hop 1:
I
Kieu gen (SX^Y ^ ? ~ X^X*", sinh con mang alen benh chiem
t i l e = - x - = - . Sinh 2 dua deu mang alen benh chiem ti le = - x (f = 2 2

4
6
.
' 2 2 8
Trucmg hop 2:
ti le = 2
Kieu gen c3^X^Y ^ ? " X^X^, sinh con mang alen benh chiem
0 = 0.
BUffc 3: Su dung toan to hop de tinh xac suat

Cap vg ch6ng nay sinh hai dua con, xac
, , . , X , ^, , ,
,3 ^ 1 ,
1
alen benh ve ca 2 benh la = ( - + ) x - =
8
12
8
Bai 10.
sudt dk ca 2 dua con nay dû mang

11
1 11
x _=
24
8 192
Buac 1: Xet tinh trang benh diec bam sinh

* Du-a vao quan he huyct thong de xac dinh kieu gen cua vo" chong
- Vg khong bi diec nhung me cua vg bi dilc bam sinh nen kieu gen cua vg la Aa.
- Chong khong bi diec nhung bo ciia chong bi diec nen kieu gen cua chong la Aa.
* Tim xac suat kieu gen cua vo* chong
Vay cap vg chong nay c6 kieu gen
Aa x ^ A a vai xac suat 100%.
* Tim ti le cua kieu hinh dm con

(5^ Aa X 5 Aa se sinh ra dua con khong bi diec (aa) voi xac suat . Sinh 2 diia
4
3
9
khong bi diec vai xac suat = ()^ = .
4
16
Xac suat sinh 1 dua bi benh, 1 diia khong bi benh = xc\x
x=
^
2
' 4
4 16
* Du-a vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen ciia vo" chong
- Vg khong bi mau kho dong nhung c6 em trai bi benh nen kieu gen ciia me vg
laX'^X^
^ K i k gen cua va la X^X^ hoac X'^X'' voi xac sudt - X^X^ hoac - X'^X^
' 2
2
- Chong khong bi mau kho dong nen kieu gen la X^Y.
237
* Tim xac suat kiiu gen cua vgf chong

Cap vg chdng nay c6 k i l u gen X^x'' x X^Y voi xac sudt
* Tim ti le cua kieu hinh difi con

Cap vg ch6ng nay c6 k i l u gen X^X** x X^Y se sinh diia con bi benh mau
kho dong vai xac suat , dua con khong bi mau kho dong vai xac suat = .
4
'
4
Cap vg ch6ng nay dir dinh sinh 2 con, xac suat de chi c6 1 dua bi benh mau
kho dong ma khong bi benh diec, dua con iai deu binh thuong la
16
16
256"
Bai 11.
Buac 1: Dira vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen cua vg chong
Quy uac: A quy dinh da binh thuong, a quy dinh da bach tang.
- Me cua vg bi benh (aa) nen kieu gen ciia nguofi vg la Aa.
1
2
- Kieu gen cua chong la AA hoac Aa, trong do kha nang AA la - , kha nang Aa la - .
2
1
Xac suat kieu gen cua cap vg chong nay la - Aa x Aa hoac - AA x Aa
Buac 3: Tim ti le cua k i l u hinh dai con
- Neu vg va ch6ng deu c6 kieu gen Aa x Aa thi con khong bi benh voi xac suat
3
= , ca hai dua deu khong bi benh vai xac suat = ()^ =
4
4'
16
- NSu vg va ch6ng ddu c6 kieu gen AA x Aa thi con khong bi benh voi xac suat = 1,
ca hai diia deu khong bi benh vai xac suat = (1)^ = 1.
Cap vg chong nay sinh 2 dua con thi xac suat de ca 2 dua deu khong bi benh la
2
9
1
3
1
17
0,71.
- X
_^_xi = - + - =
3 16
3
8
3
24
b. Cac bai trac nghicm
2
4
6
7
10 11 12 13 14 15
1
3
5
D
D
B
D
C
B
C
C
C
A
C
16
B
B
17
A
18
B
C
19
D
20
C
21
A
22
C
8
C
23
C
9
A
24
D
25
B
26
B
27
A
28
B
29
B
30
A
238
II. Dl TRUYEN PHA HE
5 . LUU Y LI THUYET
- Nghien cuu pha he la nghien cuu di truyen cua mot tinh trang nhat dinh tren
nhung nguai c6 quan he ho hang qua nhiSu thI he lien tikp. Muc dich cua nghien
cmi pha he la de xac dinh xem tinh trang benh la troi hay Ian, n i m tren NST
thuong hay NST giai tinh, di truyen theo quy luat nao.
- Trong pha he, neu c6 mot cap vg chong nao do c6 kieu hinh khong bi benh
nhung sinh con c6 dua bi benh thi benh la tinh trang Ian. NSu cap vg ch6ng dû
khong bi benh ma sinh con gai bi benh thi benh lien ket gicd tinh, gen nSm tren X.
- Khi xac dinh kieu gen cua nhiing nguai trong pha he thi truac hk phai xac
dinh kieu gen cua nhiing kieu hinh mang tinh trang Ian truac, sau do suy ra kiSu
gen cua nhung nguai con lai.
- Khi gen nam tren NST giai tinh X (lien ket giai tinh), ca the khong bi benh
nhung CO bo hoac me bi benh thi kieu gen cua ca thk la X'^X^. Ca th6 khong bi
benh, c6 bo va me khong bi benh nhung c6 ong ngoai hoac ba ngoai bi benh hoac
CO em trai, anh trai bi benh thi kieu gen cua ca the la ^ X'^X^ hoac ^
X^X^.
- Khi gen nam tren NST giai tinh X thi nguai nam khong bi benh luon c6 ki8u
gen X^Y.
B. CAC DANG BAI TAP THUClNG GAP

1. Bai tap pha he ve mot benh di truyen
Doi vol bai tap pha he, nen tien hanh theo 4 birffc sau day:
Buac 1: Quan sat toan bo pha he, lua chon cap \a chong de suy ra benh do
gen troi hay Ian quy dinh, c6 lien ket gioi tinh hay khong.
Buac 2: Dura vao quan he huyet thong de xac dinh kieu gen ciia \ff chong
sinh ra du-a con can tinh xac suat
Buac 3: Tim ti le cua loai kieu hinh (hoac kieu gen) can tinh xac suat
Bai 1: Cho pha he ve 1 benh di truyen a nguai:
O
1
o
Biet: M
Bi benh.
O Khong bi benh.
8
9
10
11
12 13
Nguai con gai so 8 lay chong khong bi benh nay thi xac suat sinh dua con dhu
long khong bi benh la bao nhieu?
239
Huang dan gidi:

Buac 1: Xac dinh quy luat di truyen cua benh.
- Dira vao pha he ta thay cap bo me so 6 va so 7 c6 kieu hinh binh thuong
nhung sinh con s6 11 bi benh chung to benh do gen Ian quy dinh.
- Dya vao pha he ta thdy benh xuat hien a nam ma khong thay c6 a nir, chung
to benh di truySn lien ki t gioi tinh. Benh biSu hien gian doan qua cac the he nen
gen mang benh nam tren NST gioi tinh X.
- Quy uac gen: A - quy dinh binh thuong, a - quy dinh benh.
Buac 2: Xac dinh kieu gen cua nguai con gai so 8 va chong cua c6 ta.
- Ngufifi s6 8 khong bi benh nhung b6 (nguai s6 3) cua c6 ta bi benh nen kieu
gen la X^X^
- Chong cua nguai so 8 khong bi benh nen kieu gen cua chong la X'^Y.
Buac 3: Tim ti le kieu hinh cua dai con
X'^Y
X'^X'*
Sa do lai:
1X^ l Y
Giao tu:
IX^, IX '
~
IX '
IX^
IX^X^
IX^ X'
lY
IX^Y
IX' Y
Dai con c6 ti le kieu hinh:

2 con gai khong bi benh, 1 con trai khong bi benh, 1 con trai bi benh.
3
Xac suat sinh con dau long khong bi benh la =
4
- Trong pha he, neu mot cap bo me c6 kieu hinh giong nhau nhung sinh con
CO kieu hinh khac thi tinh trang moi xuat hien chinh la tinh trang Ian.
- Khi xac dinh kieu gen cua nhfrng ngu'oi trong pha he thi truo'c het phai
xac dinh kieu gen ciia nhirng kieu hinh mang tinh trang Ian truo'c, sau do suy
ra kieu gen ciia nhung nguoi con lai.
Bai 2: Cho sa do pha he mo ta sir di truyen mot benh a nguai do mot trong hai
alen cua mot gen quy dinh, alen troi la troi hoan toan.
io - r- n2
06
II
m
Quy uac:
o Nir binh thuong
Nam binh thuong
NG bj benh
Nam bj benh
Bik ring khong xay ra dot biln va nguai so II4 khong mang alen gay benh.
Xac suat de cap v g chong so III2 va III3 sinh con dau long bi benh la bao nhieu?
240
Huang dan giai:

- CI cap vg chong so II5 va Il6 khong bi benh nhung sinh con gai (s6 III4 a thk
he thu III) bi benh, chung to benh do gen Ian quy dinh va khong lien kk voi gioi
tinh, gen nam tren NST thuong.
- Quy uac: A khong quy dinh benh; a quy dinh benh.
BUffc 2: Xac dinh kieu gen cua vgr chong sinh ra dua con can tinh xac suit
- Nguoi so II3 khong bi benh nhung c6 anh trai (s6 IIi) bi benh nen nguoi s6 II3
CO kieu gen ^ Aa.
- Nguoi so II4 khong mang alen benh nen kiku gen la AA.
2
1
1
Phep lai - Aa X A A se sinh ra doi con c6 3
3
-> Nguoi chong (so III2) c6 k i l u gen Aa voi xac suit
2
- Nguoi s6 III3 CO em gai (s6 III4) bi benh nen kiSu gen cua nguoi s6 III3 la j Aa.
1
3
Kieu gen cua cap vg chong nay la
2
x ? y Aa".
Buac 3: Tim ti le cua loai k i l u hinh (hoac kiSu gen) cSn tinh xac suit
1
3
Cap vg chong nay c6 kieu gen la
2
x $ Aa.
1 2
1
1
Sinh con bi benh voi ti le = - x x = .
3
3
4 18
Buac 4: Su dung toan to hgp de tinh xac suit
'
Xac suat de cap vg chong s6 III2 va III3 sinh con dhu long bi benh la
18
Bai 3: Cho so do pha he mo ta su di truydn mot benh o nguoi do mgt trong hai
alen ciia mgt gen quy dinh, alen trgi la trgi hoan toan.
:2
II
[5
5[Ihp06
34-[-D4
m
1
Quy uac:
Q : Nir binh thuong
Q : Nam binh thuong
# : Nu bi b$nh
I: Nam bj b^nh
Neu cap vg chong so III2 va III3 sinh 2 nguoi con, xac suit dS chi c6 1' dua bi
benh la bao nhieu?
241
Huang dan giai:

Buac 1: X a c d i n h q u y lu a t d i t r u y e n c u a b e n h .
- 6 c a p v g c h 6 n g s 6 I i v a h k h o n g b i b e n h n h u n g s i n h c o n g a i ( s o II3 a thk he
t h u I I ) b i b e n h , c h u n g to b e n h d o g e n I a n q u y d jn h v a k h o n g H e n kk v a i g i o i tin h ,
g e n n a m t r e n N S T th u o m g.
- Quy
uac: A k h o n g q u y d i n h b e n h ;
a quy d in h be n h.
Buac 2: X a c d i n h k i e u g e n c u a v g c h o n g s o III2 v a I I I 3 .
- N g u o i s 6 III2 k h o n g b i b e n h n h u n g c 6 m e ( s 6 I I 3 ) b i b e n h n e n n g u o i s o III2 c 6
kie u ge n Aa .
-> N g u o i c h 6 n g ( s 6 III2 ) c 6 k i l u ge n A a .
2
- N g u o i s o I I I 3 CO e m ga i ( s o III4) b i b e n h n e n k i e u g e n c u a n g u o i s o III3 l a A a .
K i e u ge n c u a cap v g ch o n g n ay l a
c? A a
9 ~ Aa .
Buac 3: T i m ti l e c u a l o a i k i ^ u h i n h c a n t i n h x a c s u a t
2
x $ A a th i s e s i n h c o n b i b e n h v d i ti l e = - ;
- > K h i v o c h 6 n g c 6 kiku g e n SAa
c jAa
C a p v g c h o n g n a y CO k i e u g e n l a
$ A a = x ( c ? A a
x $ Aa)
4
s in h c o n kh o n g b i be n h v o i ti le = .
Buac 4: S u d u n g t o a n t6 h g p d e t i n h x a c s u d t
X a c s u i t dk c a p v g c h o n g s 6 III2 v a I I I 3 s i n h 2 n g u o i c o n , c h i c 6 1 d u a b i b e n h l a
2
^, 1 3
2x2x1x3
1
= - X C,x_x- =
= - =0,25.
3
^ 4 4
3x4x4
4
- Khi bai toan yeu cau chi c6 1 dira bi benh thi nhrnig dua con lai phai
khong bi benh.
- Xac suat kieu gen ciia bo me doc lap vol xac suat sinh con bi benh nen
khi tinh phai tach rcri, sau do moi nhan lai.
Bai 4: K h a o s a t s u d i t r u y e n m o t b e n h o l o a i n g u o i q u a 3 th e h e , k e t q u a th u d u g c
nhu sau:
02
II
26
-04
63
N a m b in h th u o n g
^ N a m bi benh
4\h
O N U b in h th u o n g
II
2D
-0 3
^ N u b i benh
242
Cho biet nguoi so III3 khong mang alen benh. Xac suat dk cap vg ch6ng s6 III2
va III3 sinh con dau long khong mang alen benh la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh quy luat di truygn cua benh.
- C) cap vg ch6ng s6 II2 va II3 a thi he thii I I khong bi benh nhung sinh con gai
(so n i l ) bi benh, chung to benh do gen Ian quy dinh va khong lien ket voi giai
tinh, gen nam tren NST thuong.
- Quy uac: A khong quy dinh benh;
a quy dinh benh.
Buac 2: Xac dinh kieu gen cua vg chdng s6 III2 va III3.

- Nguai so III2 khong bi benh nhung c6 chi gai (s6 IIIi) bi benh nen nguai s6
2
1
III2 CO kieu gen Aa hoac - AA.
2
1
^ Nguai chong (so III2) c6 kieu gen Aa hoac - AA.
- Nguai so III3 khong mang alen benh nen k i l u gen cua nguoi s6 III3 la AA.
,
2
Kieu gen cua cap vg chong nay la (5* Aa x $ AA.
Buac 3: Tim ti le cua loai kiû hinh chn tinh xac sudt
2
2
Cap vg chong nay c6 kieu gen la (5" - Aa x $ A A = - x (^'Aa x $ A A )
3
3
Hoac ^ X ( ^ A A X $ AA)
2
1 1
Sinh con mang alen benh vai ti le = x =
' 3 2 3
1
Sinh con khong mang alen benh vai ti le = 1 - - =

Buac 4: Six dung toan to hgp d6 tinh xac suit
Xac suat de cap vg ch6ng s6 III2 va III3 sinh con dau long khong mang alen
benh la .
3
2. Bai tap pha he ve hai benh di truyen
Doi vol bai tap pha he c6 2 benh, nen tien hanh theo 4 hvr&c sau day:
Buac 1: Xac dinh quy luat di truyen cua benh thir nhat va benh thir hai.
Buac 2: Tim kieu gen cua bo me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh
thir nhat
243
Buac 3: Tim kiSu gen cua bo me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh
thir hai
Bu&c 4: Sv dung toan to hop de tinh xac suat
Bai 1. Pha he dual day mo ta hai benh di truyen phan l i doc lap voi nhau, moi
benh do mot gen quy dinh.
lO
02
66
-8
O9
3
ii6
10
-4
"^2
136 14[W-6i5 i l 6
O Binh thuomg
QD Bj b?nh thu nhat
Bi ca 2 benh
Bj b?nh thu 2
Xac suat dk diia con cua cap vgf chdng so 14 va 15 chi bi 1 benh trong hai benh
noi tren la bao nhieu?
Huong dan gidi:
Buac 1: Xac dinh quy luat di truyen cua benh thu nhat va benh thu hai.
- Cap vgr chong so 1, 2 deu khong bi benh nhung sinh dura con gai so 6 bi ca 2
benh ^ Ca 2 benh dku do gen Ian quy dinh va khong lien kk gioi tinh, gen nkm
tren NST thudng.
- Quy uac: A quy dinh khong bi benh;
B quy dinh khong bi benh;
a quy dinh bi benh thu nhdt.

b quy dinh hi benh thu hai.
Bu6c 2: Tim kiSu gen cua bo me va kilu hinh ckn tinh xac suit cua benh thu nhit
- Nguoi so 14 khong bi benh nhung c6 nguoi so 7 bi benh thii nhat (kieu gen
aa) nen nguoi so 14 c6 kieu gen Aa.
- Nguoi s6 15 khong bi benh nhung c6 em gai la nguoi so 16 bi benh thu nhat
2
(kieu gen aa) nen nguoi so 15 c6 kieu gen Aa.
2
. 2 1 1
- Bo me CO kieu gen $ Aa x Âa se sinh con bi benh voi xac suat = - x = .
3
3 4 6
Sinh con khong bi benh voi xac suat = 1 - = .
6
6
Buac 3: Tim kieu gen cua bo me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh thu hai
- Nguoi s6 14 khong bi benh nhung c6 nguoi so 8 bi benh thu hai (kieu gen bb)
nen nguoi so 14 c6 kieu gen Bb.
- Nguoi so 15 khong bi benh nhung c6 em gai la nguoi so 16 bi benh thu hai
2
(kieu gen bb) nen nguoi so 15 c6 kieu gen ~ Bb.
244
2
' 2 1 1
- Bo me CO kieu gen $ Bb x ^Bh se sinh con bi benh vol xac suat = x = .
3
3 4 6
Sinh con khong bi benh vdi xac sudt = 1 - = .
6
Buffc 4: Su dung toan to hop de tinh xac suat

Xac suit dk dura con cua cap vg ch6ng s6 14 va 15 chi bi 1 benh trong hai benh
1
n6itren= C l x x =
' 6 6
2x1x5
6x6
18
0,28.
Bai 2: Cho so do pha he sau:
on
ill
Ghi chu:
-o o
^
^
I:
' binh thuong

: nam binh thuang
: nil mac b?nh P
: nam mac b?nh P
nam mac b?nh Q
Benh P dugc quy dinh bai gen trgi (P) nam tren nhiem sic th6 thuang; benh Q
dugc quy dinh bai gen Ian (q) nam tren nhiem sac the gioi tinh X, khong c6 alen
tuong ung tren Y. Biet rang khong c6 dot bien mai xay ra. Xac suat de cap vg
chong a the he thu III trong sa d6 pha he tren sinh con dku long la con trai va mSc
ca hai benh P, Q la bao nhieu?
Hu&ng dan gidi:

Budc 1: Xac dinh quy luat di truyen cua benh thu nhat va benh thu hai.
() bai nay khong phai tien hanh buac 1, vi bai toan da cho.
Buac 2: Tim kieu gen cua bo me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh P.
- Nguai chong a the he thu I I I bi benh va c6 bo a the he thu I I khong bi benh
nen kieu gen cua chong la Pp (vi benh do gen trgi quy dinh)
- Nguai vg khong bi benh nen kieu gen la pp.
- Kieu gen cua cap vg chong a the he thu 3 la 9pp x (^'Pp nen se sinh con bi
benh vai ti le =
2
Buac 3: Tim kieu gen cua b6 me va k i l u hinh can tinh xac suit cua benh Q.
- Benh Q do gen Ian q nam tren NST gioi tinh X quy dinh nen nguai chong a
the he thu I I I khong bi benh c6 kieu gen la X^Y.
- Nguai vg khong bi benh nhung c6 ong ngoai (nguai dan ong a the he thu I)
cua vg bi benh nen kieu gen cua vg la
X^''.
- Kilu gen cua vg chdng la X^Y x X ^ ^ . Se sinh con trai bi benh voi ti le = - .
2
8
245

Xac sudt d l cap vg chSng a the he thu III trong so d6 pha he tren sinh con dau
long la con trai va mac ca hai benh P, Q l a = x - = .
^
^
2 8
16
Bai 3: C) nguoi, benh bach tang do gen Ian n^m tren nhilm sSc t h i thucmg quy dinh,
alen troi tuong ung quy dinh da binh thucmg. Benh mu mau do - xanh luc do gen Ian
nSm tren vung khong tuong d6ng cua nhiem sac the gioi tinh X quy dinh, alen troi
tuong ung quy dinh mat nhin mau binh thucmg. Co so do pha he sau:
-D
2
II
D-
-Q
4
Y\
10
[]
^
Q
: Ni l
Quy uac:
: Nam da va mat binh thuong
: Nam bach tang va mu mau
: Nir da va mat binh thucmg
bi bach t ang
Bi et r ang khong c6 dot bi en moi phat s i nh a tat ca cac ca the trong pha h
suat de dua con dau long cua cap vg chong II.8 - II.9 mang alen cua ca 2 benh la
bao nhieu?
Huong dan giai:
C5 bai nay khong phai tien hanh buac 1, vi bai toan da cho.
Quy uac:
A quy dinh binh thuong, a quy dinh benh bach tang.

B quy dinh binh thucmg, b quy dinh benh mu mau.
Buac 2: Tim kieu gen cua bo me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh bach tang.
- Nguoi so 8 khong bi benh nhumg c6 anh trai (so 6) bi benh nen kieu gen cua
2
1
2
.
1
nguoi so 8 la Aa hoac - AA. -> Cho giao tu A voi ti le , giao tu a = - .
- Nguoi so 9 khong bi benh nhung c6 em trai (so 11) bi benh nen kieu gen cua
2
1
2
1
nguoi so 9 la y Aa hoac - AA. -> Cho giao tu A voi t i le = , giao tu a = - .
2
2
4
- Xac suat con khong mang alen benh = - A x - A = - AA.
-> Xac suat de con mang alen benh = 1 - xac suat con khong mang alen benh
9
Buac 3: Tim kieu gen cua b6 me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh mu mau.
- Nguoi con trai so 8 khong bi benh nen kieu gen la X^Y.
246
- Nguai so 9 khong hi benh nhumg c6 em trai (so 11) bi benh mu mau nen kieu
gen cua nguoi s6 9 la ^ X^X'^ hoac ^ X'^X" .
-> Cho giao tu X" voi ti le = - , giao tu X'' v6i ti le = - .
4
4
-> Xac suat de con mang alen benh = 1 x =
4
4
Xac suat de dua con dau long cua cap vg chong II.8 - II.9 mang alen benh la
5
9"" 4
36
=11
C. BAI TAP VAN DUNG

1. Bai tap t y luan:
Bai 1. Cho pha he ve 1 benh di truyen d nguoi:
Bik: g
Bibenh.
O Khong bi benh.
10
11
9
11
12 13
8
Nguoi con gai so 8 lay chong bi benh nay thi xac suit sinh dua con dku long
mang alen benh la bao nhieu?
Bai 2. Cho so do pha he mo ta su di truySn mot benh d nguoi do mot trong hai
I
II
III
Q-
Quy uac:
0 Nu binh thuong
Nam binh thuong
Nu bi benh
Nam hi benh
Biet rang khong xay ra dot bien va nguoi s6 II4 mang alen gay benh. Xac suit dk cap
vg chong so III2 va III3 sinh con dau long la con trai va bi benh la bao nhieu?
Bai 3. Cho so do pha he mo ta su di truyen mot benh a nguoi do mot trong hai
Quy udc:
O : Nir binh thuong
n : Nam binh thuong
# : Nir bj benh
H : Nam bi benh
247
NSu cap v a ch6ng s6 I I I 2 va I I I 3 sinh 2 nguoi con, xac suat de c6 it nhat 1 dua
bi benh la bao nhieu?
Bai 4. Pha he duoi day mo ta hai benh d i truySn phan l i doc lap v a i nhau, moi
,0 -9
^^
11^
1^
O Bi n h t h u o n g
(ID [U B j ben h thur n h at
B i ca 2 ben h
Q
B j ben h t h u 2
Xac suit dk dua con cua cap va chdng s6 14 va 15 bi ca 2 benh noi tren la bao nhieu?
Bai 5. C) nguoi, benh bach tang do gen Ian nSm tren nhiem sac the thuong quy dinh,
alen troi tuong ung quy dinh da binh thuong. Benh mu mau do - xanh luc do gen
Ian n ^ tren vung khong tuong d6ng cua nhiem sac the gidi tinh X quy dinh,
alen troi tuong ung quy dinh mat nhin mau binh thuong. Co so do pha he sau:
II 0
Lh r O
-a
4
S
0
10
Quy uoc:
: N a m da va mat binh thuong
: Nam bach tang va m u mau
' N u da va mat binh thuong
11
BiSt r i n g khong c6 dot bi^n m o i phat sinh 0 t4t ca cac ca the trong pha he. Xac
sudt dk dua con dau long cua cap v g ch6ng 11.8 - I I . 9 khong mang alen benh la
bao nhieu?
2. Bai tap trac nghiem;

Cau 1. Pha he duoi day mo ta hai benh di truyen phan l i doc lap v 6 i nhau, moi
(I)
(11)6
-o
-o
O
mi
H
o-
(III)
Bi n h t h u o n g
B i ben h t h u n h at
Bj ca 2 ben h
B j b?n h t h u 2
Bi8t r i n g nguoi me cua c6 gai 0 the he thii (III) khong mang gen benh. Xac
sudt dk nguoi con cua cap v g chong 0 the he t h u (III) b i ca hai benh noi tren la
B.
D.
C.
32
16
36
248
02
Cau 2. Cho pha he:

Biet:
Hi
Bi benh mu mau.
bi benh.
6"
8
9
10
11
12 13
Cho biet benh do mot gen quy dinh. Nguoi con gai so 8 lay chong khong bi
benh mu mau thi xac suat sinh dua con dau long khong bi benh la
A. 25%.
B. 12,5%.
C. 75%.
D. 50%.
Cau 3. Pha he o hinh ben mo ta su di truyen cua mot benh o nguoi do mot tinh
trang don gen quy dinh (nhung 6 mau den mo ta nguoi bi benh). Xac suat de
nguoi? khong bi benh nay la
O-
4-I-
6 ^
CZhrO
D.
-a
12'
Cau 4. Cho so do pha he mo ta su di truyen mot benh o nguoi do mot trong hai
o-
6 6
-o
III
Quy udc:
O : Nu hinh thuong
EH : Nam hinh thuong
: Ntr hi benh
H : Nam bj benh
Biet rang khong xay ra dot bien va bo cua nguoi dan ong 6 the he thu III khong
mang alen gay benh. Xac suat nguoi con dau long cua cap vg ch6ng o thS he thu
III bi benh la
C.
D.
9
4
36
18
Cau 5. Cho so do pha he mo ta su di truyen mot benh o nguoi do mot trong hai
i
III
oi
6(5"
h - O
Quy uac:
O : Nir hinh thuong
Q : Nam hinh thuong
:Nubibenh
H : Nam bi benh
Biet rang khong xay ra dot bien va bo cua nguoi dan ong 6 the he thu III khong
mang alen gay benh. Neu cap vg chong o the he thu 3 sinh 2 con.
249
Xac suat de c6 it nhat mot dua bi benh la bao nhieu?

7
35
65
289
A.
B.
C.
D.
72
324
72
324
Cau 6. Khao sat sir di truyen mot benh a nguai qua 3 the he nhu sau:
1
d,
in
N a m binh thirong
nubjbenh
nir binh thirong
N a m hi b^nh
Xac sudt de nguai I I I 2 mang gen benh la bao nhieu?
D.l.
A.i
3
2
4
3
Cau 7. 6 nguai, benh diec bam sinh do gen Ian nam tren NST thuong quy dinh,
benh mu mau do gen Ian nam tren vung khong tuang d6ng cua NST giai tinh
X. C) mot cap vg chong, ben phia nguai vg c6 anh trai bi mu mau, c6 em gai bi
diec bam sinh. Ben phia nguai chong c6 me bi di8c bkm sinh. Nhimg nguai
khac trong gia dinh deu khong bi hai benh nay. Xac suat dk dua con dku long
khong bi ca hai benh noi tren la
A.1
B.1
6
C.
35
D. 11
48
48
Cau 8. Cho sa do pha he sau:

Gh i ch ii:
^-r-D
II
III
^
^
I :
: nfr binh thuong

: nam binh thirong
: nu mac b?nh P
: nam mac b?nh P
nam mac benh Q
Benh P dugc quy dinh bai gen troi (P) nam tren nhiem sic thk thuong; benh Q
dugc quy dinh bai gen Ian (q) nkm tren nhiem sSc th8 giod tinh X, khong c6 alen
tuang ung tren Y. Biet rang khong c6 dot biln mai xay ra.
Xac suat de cap vg chong a the he thu III trong sa do pha he tren sinh con d4u
long la con trai va mac ca hai benh P, Q la
A. 3,125%.
B. 12,5%.
C. 25%.
D. 6,25%.
Cau 9. Pha he dual day mo ta hai benh di truyen phan l i dgc lap vai nhau, moi
250
(I)
-a
(D-
(II)
O
(J) Q]
o-
Binh thuang
Bj benh thu nhat
Bj ca 2 benh
Bj benh thu 2
(III)
Biet rang nguai me cua c6 gai 6f the he thu (III) khong mang gen benh. Xac
suat de nguai con cua cap v g chong a t h i he thu (III) khong mang alen benh la
3
15
^ 1
_ 1
A.
B.
C.
D.
32
32
32
36
Cau 10. O nguai, benh bach tang do alen Ian nam tren N S T thuang quy dinh;
benh mu mau do alen Ian nam tren NST giai tinh X (khong c6 tren Y ) quy
dinh. Pha he sau mo ta su di truy^n cua hai benh nay a hai gia dinh.
The h? I
The h? II
)d
Nam bi mu mau
CD
Nam binh thucmg
N& binh thudng
(D
Nir bj benh bach tang
Biet rang khong c6 dot bien xay ra. Xac suk dk cap v g ch6ng a th6 he thu I I sinh
dua con dau long khong bi benh la
B.
A.
32
D.
C.
16
11
32
Cau 11. C) nguoi, benh bach tang do gen Ian nkm tren nhiem sic th thuang quy
dinh, alen troi tuang ung quy dinh da binh thuang. Benh mu mau do - xanh luc do
gen Ian nam tren vung khong tuang dong cua nhiem sac the gioi tinh X quy dinh,
alen troi tuang ung quy dinh mat nhin mau binh thuang. Co sa d6 pha he sau:
Q1
0
7
D8
Quy uac:
||: Nam da va mat binh thuang
^ : Nam bach tang va m u mau
Q: N U da va mat binh thucmg
-D
1^
Biet rang khong c6 dot bien mai phat sinh a tat ca cac ca the trong pha he.
Xac suat de cap v g chong so II.8 - II.9 trong pha he sinh dua con dau long
khong bi mac ca 2 benh nay la
C.
A.
36
72
D.
71
72
251
Cau 12. Khao sat sir di truyen mot benh a loai nguoi qua 3 the he, ket qua thu
dugfc nhu sau:
I
II
2D
-OA
-5
Nam binh thuong

^ Nam hi b?nh
O n u binh thuong
III
nir bj benh
Cho biet nguoi so I I I 3 mang alen benh. Xac suat de cap vo chong III2 va I I I 3
sinh con dau long khong mang alen benh la
1
2
D.l.
C. - .
4
3
A.
3. Dap an
a. Cac bai tur luan
Bai 1.
-"Dua vao pha he ta thay cap bo me so 6 va so 7 c6 kieu hinh binh thuong
nhung sinh con so 11 bi benh chung to benh do gen Ian quy dinh.
- Dua vao pha he ta thay benh xuat hien o nam ma khong thay c6 o nu, chung
to benh di truyen lien ket gioi tinh. Benh bieu hien gian doan qua cac the he nen
gen mang benh nam tren NST gioi tinh X.
- Quy uoc gen: A - quy dinh binh thuong,
a - quy dinh benh.
Buac 2: Xac dinh kieu gen cua nguoi con gai so 8 va chong cua c6 ta.
- Nguoi so 8 khong bi benh nhung bo (nguoi so 3) cua c6 ta bi benh nen kieu
genlaX^X".
- Chong cua nguoi so 8 bi benh nen kieu gen cua chong la X^Y.
Buac 3: Tim ti le kieu hinh cua doi con
X
X'Y
:
X^X'
1X^ I X '
Giao tvr:
IX', l Y
IX'
IX^X'
IX'X'
lY
IX^Y
IX'Y
IX'
Doi con CO ca the mang alen benh la I X ^ X ' , I X ' X ' , I X ' Y chi^m ti 1? = 4
3
Xac suat sinh con dau long mang alen benh la =
252
Bai 2.
Buac 1: Xac dinh quy luat di truySn cua benh.
- d cap vg chong so II5 va lU a the he thu I I khong bi benh nhung sinh con gai
(SO III4 6 the he thu III) bi benh, chung to benh do gen Ian quy dinh va khong lien
ket voi gioi tinh, gen nam tren NST thuong.
- Quy uoc: A khong quy dinh benh; a quy dinh benh.
Btcac 2: Xac dinh kieu gen cua vg chong sinh ra dua con can tinh xac suat
- Nguoi so II3 khong bi benh nhung c6 anh trai (so IIi) bi benh nen nguoi so II3
. ' 2
1
2
CO kieu gen Aa se cho giao tu a vai ti le = , giao tu A =
- Nguoi so II4 khong bi benh nhung mang alen benh nen kieu gen la Aa se cho
giao tu a voi ti le = ^ , giao tii A = ^ .
1 2 .
I
l
l
rnep lai Aa x Aa se sinh ra doi con c6 ~ AA : ~ Aa : 7 aa
3
3
2
6
Nguoi chong (so III2) khong bi benh la con cua cap vg chong so II3 va II4 c6
2
3
kieu gen AA hoac Aa voi t i le - A A : - AaDU'
2
- Nguoi so III3 CO em gai (so III4) bi benh nen kieu gen cua nguoi so III3 la Aa.
3
Kieu gen ciia cap vg chong nay la (S-â
2
x $ Aa.
Buac 3: Tim ti le cua loai kieu hinh (hoac kieu gen) can tinh xac suit
3
2
- Aa x $ Aa.
5
3
3
2
1 1
-> Sinh con bi benh voi ti le = - x x =
5
3
4 10
Cap vg chong nay c6 kieu gen la
Buac 4: Six dung toan to hgp de tinh xac suat

- Xac suat sinh con trai =
2
- Xac suat de cap vg chong so III2 va III3 sinh con dau long la con trai va bi
benh la = -2 x
10 = 20
Bai 3.
Buac 1: Xac dinh quy luat di truyen ciia benh.
253
- CJ cap va chong so I i va I2 a the he thu I khong bi benh nhung sinh con gai
(so II3 a the he thu I I ) bi benh, chung to benh do gen Ian quy dinh va khong Hen
ket vai giai tinh, gen nam tren NST thuong.
- Quy uoc: A khong quy dinh benh; a quy dinh benh.
Buac 2: Xac dinh kieu gen cua vg chong so I I I 2 va I I I 3 .
- Nguai s6 I I I 2 khong bi benh nhung c6 me (so I I 3 ) bi benh nen nguoi so I I I 2 c6
kieu gen Aa.
-> Nguai chong (so I I I 2 ) c6 kieu gen Aa.
2
em gai (s6 I I I 4 ) bi benh nen kieu gen ciia nguai so III3 la - Aa.
- Nguai s6 III3
CO
2
Kieu gen cua cap vg chong nay la SAa
x $ - Aa.
Buac 3: Tim ti le cua loai kieu hinh can tinh xac suat
Cap vg chong nay c6 kieu gen la SAa X $Aa = -> KM vg chong c6 kieu gen cTAa X
{(Âa x Âa)
1
QAa thi se sinh con bi benh vai ti le = - ;
4
sinh con khong bi benh vai ti le = .
Buac 4: Su dung toan t6 hgp de tinh xac suat

- Khi bo me c6 kieu gen di hgp, xac suat de ca 2 dura deu binh thuong la
- ( ^ - ^
4
16
- Xac suat de cap vg chong so I I I 2 va I I I 3 sinh 2 nguai con, c6 it nhat 1 dua bi
7
7
2
9
2
benh = - X (1 . _ ) = - X
24
3
16
3 16
Bai 4.
Buac 1: Xac dinh quy luat di tmySn cua benh thii nhat va benh thu hai.
- Cap vg ch6ng s6 1, 2 dSu khong bi benh nhung sinh dua con gai so 6 bi ca 2
benh -> Ca 2 benh deu do gen Ian quy dinh va khong lien ket giai tinh, gen nam
tren NST thuong.
- Quy uac: A quy dinh khong bi benh; a quy dinh bi benh thu nhat.
B quy dinh khong bi benh;
b quy dinh bi benh thu hai.
Buac 2: Tim kieu gen cua bo me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh thii nhat
- Nguai so 14 khong bi benh nhung c6 nguai so 7 bi benh thu nhat (kieu gen
aa) nen nguai so 14 c6 kieu gen Aa.
254
- Nguai so 15 khong bi benh nhung c6 em gai la nguoi so 16 bi benh thu nhat

2
(kieu gen aa) nen nguai so 15 c6 kieu gen Aa.
2
- Bo me CO kieu gen $ - Aa x c5*Aa se sinh con bi benh voi xac suat
=1x1=1
3
6
Buac 3: Tim kieu gen cua bo me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh thu hai
- Nguai so 14 khong bi benh nhung c6 nguai so 8 bi benh thii hai (kieu gen bb)
nen nguai so 14 c6 kieu gen Bb.
- Nguai so 15 khong bi benh nhung c6 em gai la nguai so 16 bi benh thu hai
'
'
2
(kieu gen bb) nen nguai so 15 c6 kieu gen Bb.
2
- Bo me CO kieu gen $ - Bb x .^^Bb se sinh con bi benh vai xac suat
=1x1=1
3 ""4 6

Xac suat de dua con cua cap vg chong so 14 va 15 chi bi 1 benh trong hai benh
,
noi tren la = x =
6 6
36
Bai 5.
'
O bai nay khong phai tien hanh buac 1, vi bai toan da cho.
Quy uac: A quy dinh binh thuang, a quy dinh benh bach tang.
B quy dinh binh thuang, b quy dinh benh mu mau.
Buac 2: Tim kieu gen cua bo me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh bach tang.
- Nguai so 8 khong bi benh nhvmg c6 anh trai (s6 6) bi benh nen kiku gen cua
2
1
2
1
nguai so 8 la Aa hoac - AA. -> Cho giao tu A vai ti le = , giao tu a = .
- Nguai so 9 khong bi benh nhung c6 em trai (so 11) bi benh nen kieu gen cua
2
1
2
1
nguai so 9 la - Aa hoac - AA. -> Cho giao tu A vai t i le = , giao tu a = - .
3
2
2
4
- Xac suat con khong mang alen benh = A x - A = AA.
Buac 3: Tim kieu gen cua bo me va kieu hinh can tinh xac suat cua benh mu mau.
- Nguai con trai so 8 khong bi benh nen kieu gen la X'^Y.
255
- Nguoi so 9 khong bi benh nhimg c6 em trai (so 11) bi benh mu mau nen kieu
gen cua nguoi s6 9 la - X'^X'^ hoac - X^X*".
1
3
-> Cho giao tu X'' vai ti le = , giao tu X^ voi ti le = .
4
4
-> Xac suit dk con khong mang alen benh = 1 x - =
4
4
Xac suat de dua con dau long cua cap vg chong II.8 - II.9 khong mang alen
u-ur
4
3
1
benh la = x =
9
4
3
b. Cac bai trie nghiem
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1 10
11
12
A
B
D
A
B
B
c
C
A
D
C
C
Chuyen de
XAC SUAT KHI CO TAC DONG
5.
CUANHANTOTIENHdA
A. L U U Y LI T H U Y E T
- The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi c6 tan so cua a la q ; tan so A la
p va chon loc tu nhien loai bo hoan toan kieu hinh dong hop Ian (kieu gen aa bi
chet a giai doan truoc sinh san) thi tan so cua alen a a the he
_
=
q
1 +nq
- Mot quan the, c6 tan so alen A = p va alen a = q. Neu c6 tac dong cua nhan t6
dot bien theo mot chieu huong lam cho A thanh a voi tan so x, trong dieu ki^n
khong CO tac dong cua chon loc tu nhien thi tan so A o the he Fn la p(l-x)".
- Mot quan the noi phoi (xay ra giao phoi can huyet), o the he xuat phat c6 cau
true di truy^n x A A + yAa + zaa = 1, voi he so noi ph6i la f thi 6 the he Fn, cau
tnic di truyen la:
y. [ l - ( l - f ) " ]
(x + y. [ i - ( i - f ) " ] ) A A + y.(l-f)" Aa + (z+
)aa=l.
B. C A C D A N G B A I T A P T H U C I N G G A P
1. Bai tap xac suat khi c6 tac dong cua chon loc ty nhien
Khi giai bai toan dang nay thi nen tien hanh theo 2 birdc sau day:
Buac 1: Tim ti le cua loai kieu gen can tinh xac suat.
BUffc 2: Sv dung toan to hop de tinh xac suat.
256
Bai 1: O the he xuat phat cua mot quan the giao phoi nglu nhien c6 cau true di
truyen 0,2AA + 0,8Aa = 1. Neu tk ca cac hop tir aa deu bi chit a giai doan
phoi (bi chon loc tu nhien loai bo) thi 6 the he $, lay ngau nhien 1 ca t h i , xac
suat de thu dugc ca the Aa la bao nhieu?
Huong dan giai:
Muon xay dung cong thuc tong quat, chung ta goi p la tan so cua alen A, q la
tan so cua alen a cua quan the a the he xuat phat.
- Qua trinh ngau phoi thi a Fi se c6 thanh phan kieu gen pÂA:2pqAa:qâa.
Do aa bi chet a giai doan phoi nen tan so a a Fi la
p q
p^+2pq
_ p q _ q _
p(p + 2q)
p + 2q
q
p+q+q
_ q
(Vip + q = l )
1+q
Tan so cua A = 1 = - - =
1+q
1+q
1+q
- Thanh phan kieu gen a the he Fa la
(-^)ÂA:2.-L.Âa:(-^)âa.
1+q
1+q 1+q
1+q
= L - A A : ^ A a : ^ a a .
(1+q)^
(1+q)^
(1+q)^
Vi aa bi chet a giai doan phoi nen ti le kieu gen a F2 la

^
- A A : ? ^ A a = i A A : ^ ^ A a
(1+q)^
(1+q)^
l+2q
1 + 2q
-> Tan so cua a a the he F2 la
X '
Tan
s -o AA'al Fr 2r l a = l1 -
~
1 +2q
q
- l + 2 -q 1- q- 1 - 1 + q
1 + 2q
1 + 2q
1 + 2q
- Qua trinh ngau phoi se sinh ra F3 c6 thanh phan kieu gen la

(
) ^
1 + 2q
A A : 2.
^ O+q)^
(l+2q)^
. A a
1 + 2q 1 + 2q
Z
(l+2q)^
: ( - 3 - ) ^ aa
1 + 2q
^
(l+2q)^
Vi aa bi chit a giai doan phoi nen ti le k i l u gen la

(1+q)^ A A : ^ : M L ^ A a = ( l + q ) 2 A A : 2 q ( l + q ) A a
(l+2q)^
(l+2q)^
257
= (1 + 2q + q^)AA : (2q^ + 2q)Aa

(1+QY
2q + 2q^
^ Ti le kieu gen la
^ AA :
^ Aa
3q-+4q+l
3q'+4q+l
Vi 3q^ + 4q + 1 = (q+l)(q+3) nen ta c6
_
(1+q)^
A A : ^ i ^ A a ^ i l ^ A A : ^ A a
(q+l)(q + 3)
(q+l)(q + 3)
q+3
q+3
-> Tan so a d the he
F3
la
q
q+3
Tuong tir thi suy ra a the he Fn, tan so cua a la =

Tan so cua A la
1 +nq
1 +nq
Tong qudt:
The he xu^t phat cua mot quan the ngau phoi c6 tin s6 cua a la q ; tdn s6 A la p
va kieu gen aa bi chet 0 giai doan truac sinh san (hoac a giai doan phoi) thi tan so
cua alen a a cac the he se la
Ta n so a
Th h e
1 +3q
1 +2q
q
l+q
F3
F2
F,
F4
1 +4q
1 +nq
Buac 1: Xac dinh ti le cua kieu gen Aa a F5.

08
- Thk he xuat phat c6 0,2AA + 0,8Aa = 1 -> TSn s6 a = -^=0^4.
0,4
0,4
- CJ th^ he F4 , tan s6 a
0,15.
1 + 4.0,4
2,6
-> Qua trinh ngau phoi se c6 ti le kieu gen a hop tu F5 la
(0,85)ÂA + 2xO,85xO,15Aa+(0,15)^ aa = 1.
= 0,7225AA + 0,255Aa + 0,0225aa = 1.

- Do aa bi chon loc tu nhien loai bo nen a F5, c6 0,7225AA va 0,255Aa
0,255
_ 6
0,26.
0,255 + 0,7225 23
-> Ti le kieu gen Aa =

Lay ngau nhien 1 ca the, xac suat de thu dugc ca the Aa la 0,26 = 26%.
258
Bai 2: The he xuat phat cua mot qudn thS ngau ph6i c6 0,5AA : 0,4Aa: 0,1 aa. Gia
su kieu hinh Ian (aa) khong c6 kha nang sinh san. CJ the he F 3 , lay ngau nhien 2
ca thd, xac suat dk thu dugc 1 ca the c6 kiû gen di hop la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh ti le cua kieu gen Aa a the he F 3 .
0,4
- O the he xuat phat c6 tan so a = 0,1 +
- d thS he F 3 ,
tan so a =
L =
l+3.q
^ Tan S 6A = 1 - 0,16 = 0,84.
= 0,3.
= M ~ o,16.
1+3.0,3
1,9
- Ti le kieu gen a F3 = (0,84 )^ AA + 2.0,84.0,16 Aa + (0,16 )âa = 1.

-> K i l u gen di hop (Aa) chiSm ti le = 2.0,84.0,16 = ~ 0,27.
Btcac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat
0 the he F 3 , lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu duac 1 ca the c6 kieu gen
dihgp= C'2x0,27x0,73 -0,39.
Bai 3: O mot loai thuc vat sinh san bang tu phoi, gen A quy dinh kha nang nay
mam tren dat c6 kim loai nang, alen a khong c6 kha nang nay nen hat c6 kieu
gen aa bi chet khi dat c6 kim loai nang. Tign hanh gieo 1000 hat (g6m 100 hat
AA, 400 hat Aa, 500 hat aa) tren dat c6 kim loai nang, cac hat sau khi nay mam
deu sinh truong binh thuong va cac cay deu ra hoa, k i t hat tao nen t h i he Fi; Fi
nay mam va sinh truong, sau do ra hoa ket hat tao the he F2. Lay mot hat a doi F2,
xac suat de hat nay nay mam dugc tren dat c6 kim loai nang la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh ti le hat F2 nay mam.
- O the he xuat phat, ti le kieu gen 0 cay truong thanh la 0,2AA : 0,8Aa -> Do
quan the tu phoi nen
Ti le hop tu 0 Fi la 0,4AA : 0,4Aa : 0,2aa. (0,8Aa tu ph6i
se sinh ra 3 kieu gen la 0,2AA : 0,4Aa : 0,2aa).
- V i hat aa khong nay mam dugc nen ti le kieu gen a cay truong thanh Fi la
0,5AA : 0,5Aa = - AA : - Aa.
2
2
- Ti le hop tu a F2 la - AA : Aa : - aa.
Nhu vay, a F2 hat nay mhm g6m c6 - AA va - Aa c6 t i le = - + - = - .
^
8
4
8
4
8
^ Ti le hat nay mhm la 87,5%
259
Buac 2: Sur dung toan to hop de tinh xac suat

Lay mot hat a doi F2, xac suat de hat nay nay mam duac tren dat c6 k i m loai nang
la 87,5%.'
K h i lay 1 ca the thi xac suat xuat hien kieu hinh chinh hkng ti le cua loai
kieu hinh do.
2. Bai tap xac suat khi c6 di - nhap gen.
K h i giai bai toan dang nay thi nen tien hanh theo 3 bu'o'c sau day:
Buac 1: X a c dinh tan so alen cua quan the sau khi c6 nhap cir
Buac 2: T i m ti le ciia loai kieu gen (kieu hinh) can tinh xac suat.
Bai 4: Co hai quan the cua cung mot loai. Quan the thu nhat c6 900 ca the, trong
do tan so A la 0,6. Quan the thu 2 c6 300 ca the, trong do tan so A la 0,4. Neu
toan bo cac ca the a quan the 2 di cu vao quan the 1 tao nen quan the m o i . Khi
quan the m a i dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 2 ca the, xac
suit de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen AA la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh tan so alen cua quan the sau khi c6 nhap cu
o
X ,
0,6x 900 + 0,4x 300
Sau k h i nhap cu thi tan so A =
^
= 0,55.
900 + 300
^ T a n s 6 a = 1 -0,55 = 0,45.
Buac 2: T i m t i le cua loai kieu gen AA luc quan the can bang.
- Quan the can bang thi kieu gen AA c6 t i le = (0,55)^ = 0,3025.
- Cac k i l u gen con lai c6 t i le 1 - 0,3025 = 0,6975.
Buac 3: Su dung toan to hgfp de tinh xac suat
K h i quan the m a i dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 2 ca the, xac
suat dk thu dugc 1 ca thk c6 k i l u gen AA = C'jX0,3025x0,6975 ~ 0,42.
3. Bai tap xac suat khi c6 dot bien.
K h i giai bai toan dang nay thi nen tien hanh theo 3 bu'o'c sau day:
Buac 1: X a c dinh tan so alen cua quan the ff the he can tinh xac suat
Buac 2: T i m ti le ciia loai kieu gen (kieu hinh) can tinh xac suat.
Buac 3: Sit dung toan to hop de tinh xac suat.
260
Bai 5: The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi c6 cau true di truyen
0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1. Gia su c6 tac nhan dot biln lam cho A thanh a voi
t ^ so = 10" . CJ the he F5, lay ngau nhien 1 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the
CO kieu gen aa la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh tan so alen cua quan the a the he F4.
- Tan so A 0 the he xuat phat: a = 0,36 +
- = 0,6.
- Tan s6 A a t h i he F4: A = 0,6 x ( l - 10"' / = 0,597.

- TSn s6 a a thg he F4: a = 1 - 0,597 = 0,403.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen aa a the he F5.
Vi quan the giao phoi ngau nhien nen ti le kilu gen a F5 la
(0,597)^ AA + 2 X 0,597 x 0,403 Aa + (0,403)^ aa = 1
= 0,3564 AA + 0,4812 Aa + 0,1624 aa = 1.
d 5, ti le k i l u gen aa = 0,1624.
O the he F5, lay ngau nhien 1 ca the, xac suat de thu duoc 1 ca the c6 kieu gen
aa la 0,1624 = 16,24%.
Bai 6: Trong mot quan the cua mot loai ngau phoi, ti le giao tu mang gen dot bien
la 5%. Neu cac ca the giao phoi ngau nhien va ti le thu tinh, siic song cua cac
hop tu la nhu nhau thi trong so cac hop tu dugc sinh ra, \iy ngau nhien 1 hop
tu, xac suat de thu dugc hop tu mang gen dot bi^n la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh tan so alen cua quan the.
Giao tu mang gen dot biln = 5%
t hn s6 a = 0,05.
- ^ T a n s 6 A = 1 - 0,05 = 0,95.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen Aa va aa (mang gen dot biSn a)
- Hgp tu dugc goi la dot bien neu chi can c6 it nh4t 1 alen dot bikn. Hgp tir
khong dot bien neu khong c6 alen nao dot bien.
Nhu vay, hgp tu dot bien c6 ti le = 1 - hgp tu khong dot biln.
- Hgp tu khong dot biSn c6 ti le = 0,95 x 0,95 = 0,9025.
^ Hgp tu dot biln c6 ti le = 1 - 0,9025 = 0,0975 = 9,75%.
Lay ngau nhien 1 hgp tu, xac suat de thu dugc hgp tu mang gen dot bien la 9,75%.
261
4. Bai tap xac suat
quan the noi phoi.
Khi giai bai toan dang nay thi nen tien hanh theo 3 bu'o'c sau day:
Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the 6" thoi diem lay xac suat
Buac 2: Tim ti le ciia loai kieu gen (kieu hinh) can tinh xac suat.
Buac 3: Sv dung toan to hop de tinh xac suat.
Bai 7: The he xuat phat cua mot quan the noi phoi c6 cau true di truyen
0,3AA + 0,4Aa + 0,3aa = 1.
Gia su he so noi phoi la 0,2. 0 ihi he F 3 , lay ngau nhien 1 ca thk, xac suit d l
thu dugc 1 ca the thuan chung la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the 6f the he F 3 .
Ap dung cau true di truyen cua quan the noi phoi, ta c6:
- ThI he xu4t phat c6 0,3AA + 0,4Aa + 0,3aa = 1.

He s6 noi ph6i = 0,2 thi a F 3 , kieu gen Aa c6 ti le = 0,4 x (1 - 0,2)^ = 0,2048.
^ Kilu gen A A c6 ti le = 0,3 + Q'^'^'^Q^^ = o,3976.

KiSu gen aa c6 ti le = 0,3 +
= 0,3976.
^ cau true di t r u y k a thi he F 3 la 0,3976AA + 0,2048 Aa + 0,3976aa = 1.

Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen ddng hop a F3
O F 3 , kieu gen dong hop gom c6 AA va aa c6 ti le = 0,3976 + 0,3976 = 0,7952.
0 the he F 3 , lay ngau nhien 1 ca the, xac suat d l thu dugc 1 ca thi thuan chung
la 0,7952 = 79,52%.
- d quan the noi phoi, khi xac dinh ti le kieu gen phai dua vao ti le kieu
gen di hop ff the he F n .
- 6 the he xuat phat, Aa c6 ti le = x vol he so noi phoi la f thi a the he Fn,
kieu gen Aa = x(l-f)".
Bai 8: The he xuat phat ciia mot quan the noi phoi c6 cau tnic di truyen 0,4AA + 0,6Aa = 1.
Gia su he so noi phoi la 0,1. C) the he F4 , lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de
thu dugc 1 ca the thuan chung la bao nhieu?
Huang dan giai:
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua qu4n thi a thi he F 4 .
262
- The he xuit phat c6 0,4AA + 0,6Aa = 1.
He s6 noi ph6i = 0,1 thi a F4, kilu gen Aa c6 ti le = 0,6 x (1 - 0,l / ~ 0,394.
-> Kiku gen AA c6 ti le = 0,4 + ^'^'^'^^"^
= 0,503.
Kieu gen aa c6 ti le = 0 + Q'^'Q'^^"^ = o,l03.

^ cau true di truygn a thS he F3 la 0,503AA + 0,394 Aa + 0,103aa = 1.
Buac 2: Tim ti le ciia loai kieu gen dong hop a F4
CI F4, kieu gen dong hop gom c6 AA va aa c6 ti le = 0,503 + 0,103 = 0,606.
Kieu gen di hop c6 ti le = 0,394.
Buac 3: Sic dung toan to hop de tinh xac suit
C) the he F4, lay ngau nhien 3 ca the, xac suit de thu dugc 1 ca thk thuin chung
= C;x0,606x0,394 -0,72.
C. BAI TAP VAN DUNG
1. Bai tap tu luan

Bai 1. Co mot quan the c6 900 ca thl, trong do t i n s6 A la 0,6 va t i n s6 a la 0,4.
Co 100 ca the mang kieu gen aa di cu tu mot quin thS khac tai quin th^ nay.
Sau khi c6 sir nhap cu, quan the dat trang thai can bSng di truySn. L i y ngau
nhien 3 ca the, xac suat de thu duoc 1 ca the c6 kieu gen Aa la bao nhieu?
Bai 2. The he xuat phat cua mot quin the ngau phoi c6 c i u true di truySn
0,09 A A + 0,42Aa + 0,49aa = 1.
Gia su CO tac nhan dot bien lam cho A thanh a voi tan so = 10" ^. CJ the he F4, lay
ngau nhien 1 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen AA la bao nhieu?
Bai 3. The he xuat phat ciia mot quan the noi phoi c6 cau true di truyen
0 , l A A + 0,4Aa + 0,5aa= 1.
Gia su he so noi phoi la 0,2. C) the he F4, lay ngau nhien 1 ca the, xac suat de
thu dugc ca the thuan chung la bao nhieu?
Bai 4. Co mot quan the c6 850 ca the voi cau true di truyen la
0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa= 1.
Co 150 ca the mang kieu gen Aa nhap cu den quan the nay. Sau khi c6 su nhap
cu, quan the dat trang thai can bang di truyen. Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat
de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen thuin chung la bao nhieu?
263
Bai 5, T h I he xuk phat cua mot quan the ngau phoi c6 cau tnic di truyen
0,81AA + 0,18Aa + 0,04aa = 1.
Gia su CO tac nhan dot bi^n lam cho A thanh a voi tSn so = 10" \J the he F4, lay
ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the c6 kieu gen Aa la bao nhieu?
Bai 6. C) mot loai thirc vat sinh san bang giao phan ngSu nhien, c6 gen A quy dinh
kha nang nay mam tren dat c6 kim loai nang, a khong c6 kha nang nay nen hat
aa khong phat triln khi dk c6 kim loai nang. Tien hanh gieo 100 hat (gom 10
hat Aa, 90 hat aa) tren dat c6 kim loai nang, cac hat sau khi nay mam deu sinh
tnrong binh thuong va cac cay deu ra hoa, ket hat tao nen the he Fi. Lay 3 hat a
dai Fi, tinh xac suat de trong 3 hat nay c6 1 hat nay mam dugc tren dat c6 kim
loai nang la bao nhieu?

Cau 1. CJ mot loai thuc vat sinh san bang tir phoi, gen A quy dinh kha nang nay
mam tren dat c6 kim loai nang, alen a khong c6 kha nang nay nen hat c6 kieu
gen aa bi chet khi dat c6 kim loai nang. Tien hanh gieo 600 hat (gom 20 hat AA,
80 hat Aa, 500 hat aa) tren dit c6 kim loai nang, cac hat sau khi nay mkm dhu
sinh truong binh thuong va cac cay deu ra hoa, ket hat tao nen the he Fi; Fi nay
mam va sirJi tnrong, sau do ra hoa ket hat tao the he F2. Lay mot hat a doi F2,
xac suat de hat nay nay mam dugc tren dat c6 kim loai nang la
A. 87,5%.
B. 90,0%.
C.91,0%.
D. 84,0%.
Cau 2. The he xuat phat cua mot quan the npi phoi c6 cau tnic di truyen 100%Aa.
Gia svr he so ngi phoi la 0,3. O the he F3, lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de
thu dugc 1 ca the thuan chiing la bao nhieu?
A. 14,8%.
B. 34,3%.
C. 23,2%.
D. 44,4%.
Cau 3. (3 mot loai thuc vat sinh san bang tu phoi, gen A quy dinh hat nay mam
binh thuong trgi hoan toan so vai alen a lam cho hat khong nay mam. Tien
hanh gieo 100 hat (g6m 40 hat AA, 60 hat Aa) len d4t canh tac, cac hat sau khi
nay mam deu sinh truong binh thuong va cac cay dhu ra hoa, k i t hat tao nen
the he Fi; Fi nay mam va sinh truong, sau do ra hoa ket hat tao th8 he F2. hiy
ngau nhien 1 hat a F2, xac suat de thu dugc hat c6 kieu gen Aa la bao nhieu?
14
24
15
A.
B.
C.
D.
17
17
81
64
Cau 4. Trong mot quan the cua mot loai ngau phoi, ti le giao tii mang gen dot
bien la 5%. Theo li thuyet, ti le hgp tu mang gen dot bien la
A. 0,25%.
B. 9,75%.
C. 10%.
D. 5%.
Cau 5. Co hai quan the cua cung mot loai. QuSn the thu vhk c6 900 ca thi, trong
do tan so A la 0,6. Quan the thu 2 c6 300 ca the, trong do tdn s6 A la 0,4. N I U
toan bo cac ca the o quan the 2 di cu vao quan the 1 tao nen qu4n thk mod. Khi
264
quan the moi dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 2 ca the, xac
suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen aa la
A. 55%.
B. 45%.
C. 30,25%.
D. 32,3%.
Cau 6. C) mot loai thuc vat sinh san bang giao phan ngau nhien, c6 gen A quy
dinh kha nang nay mam tren dat c6 kim loai nang, a khong c6 kha nang nay
nen hat aa khong phat trien khi dat c6 kim loai nang. Tien hanh gieo 25 hat
(gom 15 hat Aa, 10 hat aa) tren dat c6 kim loai nang, cac hat sau khi nay mam
deu sinh truong binh thuong va cac cay deu ra hoa, ket hat tao nen the he F i .
Lay 3 hat a dai F i , xac suat de trong 3 hat nay c6 2 hat nay mhm ducjc tren ddt
CO kim loai nang la
A . ^
64
B. 2.
4
C . ^ .
64
D. '
16
Cau 7. Trong mot quan the ngau phoi, gia su a gioi due c6 ti le giao tu mang gen
dot bien la 20%, 6 giai cai c6 ti le giao tu mang gen dot bien la 25%. Loai hop
tu mang gen dot bien chiSm ti le
A. 45%.
B.40%.
C.5%.
D. 95%.
Cau 8. mot loai thuc vat sinh san bang tu phoi, gen A quy dinh hat nay mam
binh thuong troi hoan toan so voi alen a lam cho hat khong nay m i m . Tikn
hanh gieo 20 hat AA, 80 hat Aa len dat canh tac, cac hat sau khi nay m^m dhu
sinh truong binh thuong va cac cay deu ra hoa, kk hat tao nen t h i he F i ; F i nay
mam va sinh truong, sau do ra hoa ket hat tao the he F 2 . hky 2 hat a doi F 2 , xac
suat de ca hai hat deu nay mam la
A.42,9685%.
B. 76,5625%.
C. 97,6565%.
D. 46,875%.
Cau 9. C) mot loai thuc vat sinh san bSng tu ph6i, gen A quy dinh cay mkm c6 la
xanh troi hoan toan so voi a quy dinh cay mkm c6 la trSng. Mhm cay aa bj chk
do cay khong quang hop dugc. Tien hanh gieo 1000 hat (g6m 200 hat A A ,
800 hat Aa), cac hat sau khi nay mam deu sinh truong binh thuong va cac cay
deu ra hoa, ket hat tao nen the he F i . Lay 3 cay F i , xac suat d^ trong 3 cay nay
CO 2 cay thuan chung la
A. 50%.
B. 25%.
C. 37,5%.
D. 12,5%.
Cau 10. The he xuat phat cua mot quan the noi phoi c6 cau true di truyen
0,2AA + 0,5Aa + 0,3aa= 1.
Gia su he so noi phoi la 0,2. C) the he F 4 , \ky ngau nhien 2 ca Xhk, xac suit dk
thu dugc 1 ca the khong thuan chung la
A. 50%.
B. 25%.
C. 16,3%.
D. 32,6%.
Cau 11. d mot loai thuc vat sinh san bang tu ph6i, gen A quy dinh hat nay mkm
binh thuong troi hoan toan so voi alen a lam cho hat khong nay mkm. Tien
hanh gieo 20 hat AA, 80 hat Aa len dat canh tac, cac hat sau khi nay mkm dku
sinh truong binh thuong va cac cay dku ra hoa, kk hat tao nen th8 he F i ; F i nay
265
mini va sinh truang, sau do ra hoa ket hat tao the he F2. Lay 2 hat a doi F2, xac
suat de ca hai hat deu c6 kieu gen di hop la
A.12,5%.
B. 18,75%.
C. 25%.
D. 6,25%.
Cau 12. CJ mot loai thuc vat sinh san bang giao phan ngau nhien, c6 gen A quy
dinh kha nang nay mhm tren dk c6 kirn loai nang, a khong c6 kha nang nay
nen hat aa khong phat trien khi dat c6 kim loai nang. Tien hanh gieo 6 hat (gom
3 hat AA, 3 hat Aa) tren dat c6 kim loai nang, cac hat sau khi nay mam deu
sinh truang binh thuong va cac cay deu ra hoa, ket hat tao nen the he Fi. Lay 4 hat
a dai Fi, xac suat de trong 4 hat nay c6 3 hat nay mam duac tren dat c6 kim
loai nang la
3375
225
3375
225
A.
B.
C.
D.
16384
1024
65536
16384
Cau 13. C) mot loai thuc vat sinh san bang tu phoi, gen A quy dinh cay mam c6 la xanh
troi hoan toan so voi a quy dinh cay mam c6 la trang. Mam cay aa bi chet do cay
khong quang hop dugc. Tien hanh gieo 1000 hat (gom 400 hat AA, 600 hat Aa),
cac hat sau khi nay mam deu sinh truang binh thuong va cac cay deu ra hoa,
ket hat tao nen thk he Fi. Liy 3 cay Fi, xac suk de ca 3 cay deu thuan chung la
A. 27,1%.
B.64,7%.
C. 37,5%.
D. 35,3%.
3. Dap an
Bail.
Cac ca the nliap cu chi c6 kieu gen aa nen tan so a = 1, tan so A = 0.
Sau khi nhap cu thi tan so A =
0,6x 900 +Ox 100
= 0,54.
900 + 100
^ T k so a = 1 - 0,54 = 0,46.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen Aa liic quan the can bang.
- Qudn tha can bang thi kiku gen Aa c6 ti le = 2 x 0,54 x 0,46 = 0,4968.
- Cac k i l u gen con lai c6 ti le 1 - 0,4968 = 0,5032.
Budfc 3; Six dung toan to hop de tinh xac suat

Lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen Aa la
= C3x0,4968x0,5032 - 0 , 7 5 .
Bai 2.
Buac 1: Xac dinh tan so alen cua quan the a the he F3.
266
- T4n s6 A or thg he xudt phat: a = 0,09 +

- Tan s6 A a t h l he
- Tan so a a the he
F3:
F3:
A = 0,3 x ( l - 10"' )^
= 0,3.
0,29.
a = 1 - 0,29 = 0,71.
Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen aa a the he F4.

Vi quan the giao phoi ngau nhien nen ti le kieu gen 0 F5 la
(0,29)^ AA + 2 X 0,29 X 0,71 Aa + (0,71 )^ aa = 1
= 0,0841 A A + 0,4118 Aa +0,5041 aa= 1.
-> 6 F4 , ti le kieu gen AA = 0,0841.
CJ the he F4 , lay ngau nhien 1 ca the, xac sudt d l thu dugrc 1 ca the c6 kieu gen
AA la 0,0841 =8,41%.
Bai 3.
Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua quan the a the he F4 .
- The he xuit phat c6 0,1 A A + 0,4Aa + 0,5aa = 1.
He s6 nOi ph6i = 0,2 thi a F4 , kieu gen Aa c6 ti le = 0,4x(l - 0,2)" = 0,16384.
-> Kieu gen AA c6 ti le = 0,1 + Q''^ -Q^^^384 ^ Q 2 I 8 O 8 .
K i l u gen aa c6 ti le = 0,5 + ^-^"0-^^^^^ = 0,61808.
^ cau tnic di t r u y k a the he F3 la 0,21808AA + 0,16384Aa + 0,61808aa = 1.
Buac 2: Tim ti le ciia loai kieu gen dong hop a F4
6 F4, kieu gen d6ng hop g6m c6 AA va aa c6 ti le =0,21808+0,61808 = 0,83616.
C) the he Fi, lay ngau nhien 1 ca the, xac suat de thu dugc ca the thuan chung la
0,83616 = 83,616%.
Bai 4.
- Cac ca the nhap cu chi c6 kieu gen Aa nen tan so a = 0,5, tan so A = 0,5.
- Tan so alen ciia quan the liic chua nhap cu A = 0,16 +
^ Â-
o
,^ X
i
0,4x 850 + 0,5x 150
- Sau khi nhap cu thi tan so A =
= 0,415.
850 + 150
^ T a n s 6 a = 1 -0,115 = 0,585.
A
267
Buac 2: Tim t i le cua loai kieu gen di hop (Aa) luc quan the can bang.
- Qukn t h i can bang t h i k i k gen Aa c6 t i le = 2 x 0,415 x 0,585 = 0,48555.
- Cac kiku gen d 6n g hop c6 t i le 1 ~ 0,48555 = 0,51445.
Buac 3: Svr dung toan t 6 hop dk tin h xac suat
Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the thuan chung la
= C'2x0,51445x0,48555 - 0 , 5 .
Bai 5.
Buac 1: Xac din h thn so alen cua quSn the a the he F3.
0,18
= 0,9.
- Tan so A a the he xuat phat: a = 0,81 +
^-2 N 3
-Ta n so A a t h h e F 3 : A = 0,9 x ( l - lO'O 0,87.

- T a n s 6 a a t h 6 h e F 3: a = 1 - 0,87 = 0,13.
Buac 2: Tim t i le cua loai k i lu gen Aa a the he F4.
Vi quan the giao phoi ngau nhien nen t i le kieu gen a F5 la
(0,87)^ AA + 2 X 0,07 x 0,13 Aa + (0,13)^ aa = 1
= 0,7569 AA + 0,2262 Aa + 0,0169 aa = 1.
-> CJ F4, t i le k i l u gen Aa = 0,2262.
Cac kieu gen con lai c6 t i le = 1- 0,2262 = 0,7738
Buac 3: Su dung toan to hgp de t in h xac suat
CJ the he F4, lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the c6 kieu gen
Aa la = C 3 ' x ( 0 , 2 2 6 2 ) ' x 0 , 7 7 3 8 =0,119.
Bai 6.
Buac 1: Tim ti le kieu hinh
- C) the he xuat phat, c6 10 hat (kieu gen Aa) nay mam dugc nen t i le kieu gen
a cay trucmg thanh la 100%Aa -> Tan so A = ^ ,
-> Do quan the ngau ph oi nen t i le hgp t u a Fi la AA : Aa : aa.

4
2
4
-> Ti le hat Fi nay mam duac la , hat khong nay mam duac la .
- 4
Buac 2: Sir dung toan to hop de lay xac suat
Lay 3 hat a d ai Fi, t in h xac suat de trong 3 hat nay c6 1 hat nay mam dugc tren
d^t CO k im loai nang = C i x - x ( l ) ^ = 3 x - x 1 9
\ 4
4
16
64
b. Cac bai trac nghiem
1
A
2
C
3
B
4
B
5
C
6
C
7
B
8
B
9
C
10
D
11
D
12
A
13
A
268
CAU TRUC DE THI TUYEN SINH DAI HOC, CAO DANG

{Theo cdu true quy dinh cua Bo GD&DT)
So luang 50 cdu, thai gian 90 phut
Phan
Noi dung cff ban
Di truyen hoc
So cau
chung
Phan rieng
ChuSn
Nang cao
Co che di truyen va bien dj
Tinh quy luat ciia hien tugng di

truyen
11
Di truyen hoc quan the
U'ng dung di truyen hoc
Di truyen hoc nguai
25
Tong so
Bang chung tien hoa
1
2
Tien hoa
Sinh thai hoc
Co che tien hoa
Sir phat sinh va phat trien sir

song tren Trai Dat
T6ng s6
Sinh thai hoc ca the va quan the
Quan xa sinh vat va he sinh thai,

sinh quyen, bao ve moi truong
Tong so
40
10
10
(80%)
(20%)
(20%)
Tong so cau ca ba phan
269
Lai noi dau
Chuyen de 1: Xac suat trong di truyen phan tu va bien di

Xac suat trong di truyen phan tu
5
5
Xac suat khi c6 bien di
12
Chuyen de 2: Xac suat trong quy luat di truyen
20
82
Di truyen lien ket gen va hoan vi gen
44
Di truyen tucmg tac gen va gen da hieu
20
Di truyen Menden
Di truyen lien ket giai tinh va phu thuoc giai tinh

Chuyen de 3: Xac suat trong di truyen quan th
108
134
185
Quan the nguai
167
Quan the tu phoi
134
Qu4n the ngau phoi
Chuyen de 4: Xac suat trong di truyen nguoi
210
239
Di truyen pha he
210
Di truyen tu van
Chuyen de 5: Xac suat khi c6 tac dong cua nhan to tien hoa
256
270
SACH PHAT HANH T A I

''HE T H 6 N G N H A S A C H & S I E U T H I C U A
CO
NGTl Cli PHiiN VAH
*HE
HOA DU
l|CH GIA
LAI
TRE
K TOAN QUifC
THONG N H A SACH & SIEU T H I CUA
CO
NGTl Cfi
PHAN VAN
HOA PHlTO
NGNAM TRE
N TOAN QUfi'C
^ d a v i b o o k s .v n
NHA
S A C H T R I / C TUYEJN
D T : 62972354
HUE:
C O N G T Y C P S A C H & T B T H H U E - 76 Han Thuyen - TP. Hue
DA NANG:
N S L A M C H A U - 129 Phan Chu T r i n h
QUANG N G A I :
N S T H A N Q U O C T U A N - 526 Quang Trung
NHA TRANG:
C O N G T Y C P P H S - 34 - 36 Thong Nhat - Nha Trang

S I E U T H I T A N T I E N - 11 Le Thanh Phuang - Nha Trang
BINH T H U A N : N S H l / N G D A O - 328 Tran Hiftig Dao - TP. Phan Thiet

DONG N A I :
N S K I M N G A N - 88 Cach Mang T h i n g Tdm - TP. Bien Hoa

N S B I E N H O A - 35 CAch Mang T h i n g 8 - TP. Bien Hoa
N S M I N H D t f C - 156 Dudng 30/4 - TP. Bien H6a
VtJNG T A U :
N S D O N G H A I - 38 Ly Thudng Kiet
N S H O A N G C I / O N G - 163 Nguyen Van Troi
GIA L A I :
C O N G T Y s A C H T B T H - 40B Hung Vuang - TP. Plieku
DAKLAK:
N S L Y THl/CfNG K I E T - 55 - 5 7 Ly ThUcfng Kiet
KONTUM:
C O N G T Y C P S A C H T B T H - 129 Phan Dinh Phung
L A M D6NG:
C O N G T Y C P S A C H T B T H - 09 Nguyln Van Cif - Da Lat
N S C H I T H A N H - 7 2 D Bui Thi Xuan - Da Lat
DAK NONG:
N S G l A O D y C - 30 Tran HUng Dao - Gia Nghia
TAY NINH:
N S V A N N G H E - 295 Dudng 30 t h i n g 4
LONG AN:
C O N G T Y PHS - 04 Vo Van Tan - TX. Tan An
TIEN GIANG:
C O N G T Y C P S A C H T B T H - 22 Hung Vuong - T P . My
DONG T H A P :
N S V I E T H I T N G - 196 N g u y l n Hue - T P . Cao Lanh
BENTRE:
C O N G T Y C P S A C H T B T H - 03 D6ng Khdi
S6C T R A N G :
N S T H E - 41 Tran HUng Dao
K I E N GIANG:
N S D O N G H 6 I - 98B Tran Phu - Rach Gid
Tho
N S D O N G H 6 I I - 989 Nguyln Trung TrUc - Rach G i i

BINH DUONG: N H A S A C H 2 7 7 - 518 C i c h Mang T h i n g T i m - Thu BAu Mot
C A MAU:
N S M I N H T R I - 44 Nguyen HCu L l
AN GIANG:
N S T H l / Q U A N - 3/5 Ton Dufc Thdng - TP. Long XuySn

N S T H A N H K I E N - 496 Vo T h i S i u - TP. Long Xuyen
T T V A N H O A T O N G H 0 P - 15 - 17 Hai Ba TrUng
S A C H C O B A N L E T A I C A C ClfA H A N G S A C H TRfiN T O A N Q U 6 C
^>^^w^vv". n h i a s a c h h i o r i g a r - i . c o r n . v n
Email: nhasachhongarKghotmaril.com
20C N g u y i n T hi Minh Khai - Q . I - T P . H C M
^'
\
^
1^
BT:
382467-06
- 080830S1
- 39107095
* Fa x :
0B08301Z
\
^
S^^L'/^gmy
t i>my e<p<>;
x.^
\
y
N GAN
\
y
r^nnrgHG PtUP fiUU
'PRUONGPHAPGUI
HJkNG
N GAN
cAu Hdi ^
H J iN G
cAu H 6 I
T RAC NGHI^M
\
y
\
y
\
/
\
y
NBilNHJiNG
N G A N H A N G
cAu H 6I ^
cAu Hdi ^
G>ANG _ BAI GIANG
tnhc
nciiiEm
\
y
HGUI ihs MAI niOMO r
BODETHT
Bp BE THI
fpuuflM i
t r a c nghiem khach q u a n V ^ t r a c nghlem khach quan

y
SI NHHOC Va t l i
y
\
y
\
\
y
y^
y^
- N S M I N H T AM , 245 T ra n N g u y e n H a n - H P * DT : (0313) 8 5 8 6 9 9
^
^^
- 2 9 & 3 1 P h a n B o i C h a u - H ^ i P h o n g * DT : (0 3 1 3 ) 8 3 9 5 9 9
- 0~ 4' ~L ' y T h a i T" ~
o - T- -P -. D
a N S n g^ * D T
: 0511.3823421
- - 2 5 9 Le Duan - T P. V inh - DT : 0383.554777

- 3 9 -4 1 V 6 T h i S a u - C a n T h d * D T : ( 0 7 1 0 ) 3 8 1 8 8 9 1
- 1 5 8 T T nh 1 ^ 8 - T T . C u C h i - T P . H C M * D T : ( 0 8 ) 3 7 9 2 4 2 1 6
\
y
- 51 Ly T h i /d n g K i# t - T P D o n g H di - Q B * D T : (0 5 2 3 ) 8 5 7 8 6 8
- 3 H a n g T re - H a N pi * D T : (04) 3 8 2 4 6 6 0 5
- 6 7 N g u y i n K h o a l - H a N p i * D T : (0 4 ) 3 9 8 4 5 4 3 9
\
y
ISBN: 978-604-939-234-4
- 66 Ly Thai T o - Thj x a Qu^ng T rj
- 1 0 ChU dng DUdng D p - Ha N pi
935092
- 828 DU dng L a n g - H a N pi * D T : (0 4 ) 3 5 5 7 5 3 8 5
y
\
y
756172
Gia: 60.000d

Phương Pháp Giải Toán Xác Suất Sinh Học- Phan Khắc Nghệ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Phương Pháp Giải Toán Xác Suất Sinh Học- Phan Khắc Nghệ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

J3^

PHAN KHAC NGHE

(Giao vien Trudng TUPT chuyen Ha Tinh)

NHA XUAT BAN BAI HOC QUOC GIA HA NOI

XAC SUAT TRONG DI TRUYEN PHAN TUf

I. XAC SUAT TRONG DI TRUYEN PHAN TUT

tinh xac suat.

Hu&ng dan giai:

Buac 2: Svr dung toan t6 hop de tinh xac suat

Buac 2: Su dimg toan to hop de tinh xac suat

- Xac suat xuit hien bo ba UGA = - x - x ^

- Doan trinh tu AGGXT c6 5 nucleotit nen c6 xac suat = (f= r.

1. Bai tap ty luan

. 2. Bai tap trac

Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat

S6 lan trinh tu 5'-XGXA-3' duac trong doi xuat hien la =

Buac 2: Su dung toan to hap de tinh xac suat

II. XAC SUAT KHI CO BIEN Dl

B. MQT S O DANG BAI T A P THadNG G A P

- Cap gen Bb gia m p h a n kh o n g b in h t h u o n g, Bb k h o n g p h a n l i t r o n g gia m p h a n

gen Aa gja m p h &ib iiih th u on g se sinh ra 2 lorn giao t u l a A va a, tro

- Cap gen D d giam phan bin h Ih u on g se sinh ra 2 loai giao t u la D va d, tron g do D = ^

- d cap gen Aa khong c6 dot bien nen <SAa. x $ Aa se sinh ra Aa voi ti le = .

Buac 2: Su dung toan to hop dk tinh xac suit

C. BAI TAP VAN DUNG

1. Bai tap tu luan

2. Bai tap trac nghiem

THLT VIEN TJN HBi N HTHUAN

- CJ cap gen Aa khong c6 dot bien nen SAa. x $ Aa se sinh ra Aa voi ti le = .

Buac 2: Su dung toan to hop dk tinh xac suit

- Loai giao t u c6 6 NST chiem t i le =

b. C a c bai trac nghi^m

XAC SUAT TRONG QUYLUAT Di TRUYEN

A. KIEN THLfC LI THUYET LIEN QUAN DEN TINH XAC SUAT

B. CAC DANG BAI TAP

Buac 1: Tim ti le cay than cao dF\.

- Cap lai Bb x bb se sinh ra doi con c6 kieu gen Bb v o i t i le = ^

Hu&ng dan giai:

Buac 2: Tinh xac suk:

a. Xac suat de thu duac ca the thuan chung:

Buac 2: Tinh xac suat

Hu&ng dan gidi:

Hir&ng dan gidi:

- CJ F2 ca the di hop chiSm ti le: 0,2176 + 0,2176 = 0,4352.

Ti le k i l u gen a Fi la = 0,9 Aa : 0,1 aa (vi con cai c6

kieu gen aa nen doi con luon c6 gen a)

ti le giao tu a = 1 - 0,55 = 0,45

Cac ca the Fi giao phoi tu do dugc F2

- Ca thk nhiSu nac a F2 g6m c6 0,3025AA va 0,495 A a ' - ^ A A : Aa

Buac 2: Tim xac suat.

Buac 1: Tim ti le cua kieu gen Aa va kieu gen aa a dai con.

Buac 2: Tim xac su4t.

nao mang kieu gen aa = 1 - Theo bai ra ta c6 1 -

C. BAI TAP VAN DUNG

2. Bai tap tr^c nghi^m

a. Ti le kieu gen d Fi la A A ; Aa : aa. Vay trong so cac cay Fi, cay

Buac 2: Tinh xac s\At

Buac 2: Tinh xac suit

- Goi n la so hat it nhat can phai lay.

Buac 2: Tim xac suat.

> 0, 8 - > - ^ < 0, 2 ^ n > 2.

Buac 1: Ti le ca the mang 5 alen Ian.

Buac 2: Tinh xac suat

Xac suat de ca 2 ca the deu c6 5 alen Ian la = ( )