Ti liu o to b cc nh

GIO TRNH HC B CC NHIP NH

www.dohoafx.com
Bt k ai d l nhip nh gia, ha s hay l mt nh thit k, khi mun c mt bc nh p u
phi tun theo nhng chun mc nht nh, l b cc

1/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

MC LC
I- KHI NIM:....................................................................................................................................3
II- PHN LOI: ..................................................................................................................................3
III. QUY TC NG CHN TRI..............................................................................................16

2/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

NI DUNG CHI TIT

I- KHI NIM:
B cc l s b tr, sp xp nhng yu t to hnh trn mt cc din, khng gian nht
nh no . Nhng thc v b cc c hnh thnh t thi tin s. Vn minh
Hy Lp c i i u trong vic nguyn tc ho b cc. Trong cc thi k pht trin
ca m thut, b cc lun c coi trng, i khi tr thnh kinh in, gio iu.
Ngy nay, b cc c nhn ci m hn, quan nim v khun vng thc ngc
khng cn tn ti mt cch cng nhc v b cc by gi l s hi ho, hp nhn, i
khi cn l s ph phch, phc v cho tng sng to ca tc gi.
II- PHN LOI:
Sn phm ca nhip nh l nhng hnh nh th hin trn mt mt phng (khng gian
2 chiu) thng thng c gii hn bi 1 hnh ch nht hoc hnh vung. Cng nh
nhng mn to hnh khc, nhip nh c nhng qui lut cn bn v to hnh, chng ta
s tm hiu khi qut v nhng cn bn .
Trong nhip nh, nhng yu t to hnh gm nhng im, ng, vng, mng (khi),
lu l nhiu im c th to thnh mt ng.
B cc trong khng gian phng c th c phn loi nh sau:
A - B CC CN I.
B cc cn i chia khng gian nh lm hai phn tng ng nhau theo ng
thng ng; ng nm ngang; ng cho hoc ng cong. Mt b cc cng c
xem l cn i khi ch th c t vo gia nh.
B cc cn i to cho nh s nghim trang, khng nh hoc c to s cn i. B
cc ny d lm nh tr nn n iu, cng nhc, thiu sinh ng. y l loi b cc
kh dng, c thi gian b coi l cm k. Tuy th, nu p dng ng tnh hung mc
ch c th d gy n tng.
Ngi ta thng dng b cc cn i trong cc ch v kin trc dinh th, qung
trng, cng trnh kin trc tn gio, tng i, nh th t, nh h s

3/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

B-B CC CHUN MC.

y l hnh thc b cc c s dng ph bin nht, n c xem l t l vng l
chun mc kinh in, khng ring g cho nhip nh m c nhng nghnh m thut
khc na. B cc chun mc to nn 1 khng gian sp t hi hoa, c chnh, c ph.
Nhm c th v h thng ho phng th b cc ny, ngi ta xc nh cc dng
mnh, im mnh nhm to cc im nhn, im dng ca nhn cm.
1-NG MNH IM MNH.
a- ng thng ng ng nm ngang
Ngi ta chia mi chiu ca bc nh ( hnh ch nht hoc hnh vung - gii hn
khng gian ca nh) ra lm 3 phn bng nhau, t v nhng ng song song vi
cc cnh.
2 ng song song vi cnh ngang, gi l 2 ng mnh nm ngang.
2 ng thng song song vi chiu ng, gi l 2 ng mnh thng ng.
4 giao im ca cc ng mnh cho chng ta 4 im c gi l 4 im
mnh.
Da trn cc ng mnh chng ta c th chia khng gian thnh nhiu phn hoc t
nhng thnh phn cn nhn mnh ca bi cnh vo hoc gn vi ng mnh, im
mnh. Nhng ng mnh, im mnh cho php ta to nhng trng lng th gic,
4/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

nhng im nhn ca b cc.

V d:

b- ng cho ng cong
Khi chp nh, chng ta khng ch gp ng thng ng, ng nm ngang m rt
nhiu khi, hoc do bi cnh c sn hoc do tng thc hin chng ta cn khai thc
nhng ng cho (ng xin), ng cong (ng un ln). Vy th no l mt
ng cho, ng cong mnh v cc im mnh ca nhng ng y?
-ng mnh:
Mt ng cho hay mt ng cong c xem l mnh khi:
Xut pht t 1 gc ca bc nh (hnh ch nht hoc hnh vung) n
im chia 1/3 ca cnh i din.
5/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

Hoc xut pht t im 1/3 ca cnh ny n im 1/3 ca cnh kia.

Nh vy, chng ta c nhiu ng cho hay ng cong mnh trn mt bc
nh.

-im mnh:
im mnh trn ng cho hay ng cong c hnh thnh bi giao im ca
ng cong, ng cho vi 2 ng mnh thng ng hon nm ngang, cc
ng mnh ny c xc nh bi vng khng gian u tin.
ng cho hay ng cong trn bc nh chia khng gian nh ra lm 2 phn (thng
l 1 hnh tam gic v 1 hnh thang trong b cc cho). Phn khng gian cha 3 cnh
ca bc nh l khng gian u tin.
ng mnh thng ng hoc nm ngang c s dng l ng song song vi 2
cnh ca khng gian u tin trn.

6/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

2-VNG MNH VNG TA.

7/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

Trong thc t, vi nhng khi nim v ng v im mnh i khi lm ngi chp

bi ri v nhiu trng hp nhng yu t kh tru tng. c th hn chng
ta tm hiu thm khi nim v vng ( hoc hnh khi).
Trong mt khng gian khi cc ng, im khng hin din c th hoc gi khi chp
ch nm trong mt bi cnh c nhiu mng khi, chng ta cn ng dng thm
khi nim v vng mnh v vng ta.
a-Vng mnh:
Mt vng mnh c hnh thnh bi mt ng mnh v 2 im mnh nm trn
ng mnh . Nh vy trn 4 trc ca cc ng mnh chng ta c 4 vng mnh
tng ng.

b - Vng ta:

8/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

Vng ta l vng nm ti 4 gc ca khng gian nh, trong nhng trng hp nu ng

dng vng ta, b cc nh s vng vng hn, vng ta cn rt hiu qu khi dng
gi khng gian khi hu cnh qu tng tri, d tha (bng tin cnh hoc m
cc gc nh)
V d:

9/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

3-V D NG DNG
Di y chng ta cng xem mt th d ng dng v hiu qu ca cc ng, im,
vng trong b cc. Th d ny da trn bi cnh bin v nhng con thuyn v khai
thc nhng yu t ph ca bi cnh.

10/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

- Hnh 1: ng dng ng mnh nm ngang (pha trn) vo ng chn tri (gi d

bu tri khi y khng c g c bit), mt con thuyn c t vo mt vng mnh.
- Hnh 2: V hnh 1 cn rt n iu nn t thm mt con thuyn vo im mnh (B)
pha phi bn trn cng l c chnh (thuyn ln) c ph (thuyn nh).
- Hnh 3: Khai thc thm nhng yu t ph nh nhng cnh cy lo xo c t vo
vng ta gc trn lm tin cnh ng thi che bt khng gian tha ca bi cnh.
- Hnh 4: C th da trn bi cnh khai thc thm mt vng ta gc di bn phi
to cho b cc vng hn, cn bng hn.
- Chng ta nhn thy t hnh 1 n hnh 4 bc nh tng bc hon chnh hn v b
cc.

11/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

C - B CC HN HP
Trong thc t, nhiu trng hp to mt b cc phong ph, uyn chuyn, chng ta
c th vn dng cng lc 2 hay nhiu phng thc b cc. Thng thng, b cc cn
i v b cc chun mc c vn dng song hnh vi nhau. Hnh thc b cc ny
rt linh ng v ng dng ngy cng ph bin.

12/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

D-B CC TRONG NH CHN DUNG

Vi nh chn dung, khun mt ngi l ch th ca bc nh. Do vy, nu chp chn

dung c ngi hoc 2/3 ngi, ta nn t khun mt(u) vo im mnhhay ng
mnh pha bn trn.Vi chn dung na ngi, ta nn t 1 hay 2 con mt ca ngi
mu nm trn ng mnh pha bn trn, tt hn ht l t 1 con mt ca ngi mu
vo ng im mnh.
Cn lu n hng nhn ca ngi mu: Hng nhn phi c khng gian rng hn
phn cn li.

13/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

V d:

14/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

E-B CC PH CCH
Mt khi bc nh c b cc khng theo mt phng thc no c th hoc d cn ph
b cc qui phm, to c c sc, n tng c bit trong to hnh, chng ta c th
xem l mt b cc ph cch. V vy, b cc ph cch thng rt kh v t khi xut
hin, mun thc hin mt bc nh c b cc ph cch, ngi cm my thng phi
c bn lnh.
Hn na, b cc ph cch cn phi cha ng mt ngn ng nh cng phi rt c
bit th tc phm mi c xem l thnh cng.

F-CT CP NH
Ct cp nh l mt cng vic c gi l b cc ln th 2. Khi chng ta chp 1 bc
nh nhng v l do no , b cc ban u khng tt, chng ta s ct bt 1 hay nhiu
chiu ca bc nh c mt b cc nh .
15/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

III. QUY TC NG CHN TRI

ng chn tri l ng giao tuyn ca mt t vi bu tri khi ta tri tm nhn ra
xa, n nm ngang chia cch mt t vi bu tri. VD n gin bc nh di y:

16/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

17/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

Nh vy l ta bit ng chn tri. Vy quy tc ng chn tri l g? Quy tc rt

n gin nh sau:
ng chn tri phi lun lun song song vi cnh trn v di ca khun
hnh (c khun hnh ng v ngang)Khng nn ng chn tri cho v
xin.
Nu mun ly bu tri nhiu th t ng chn tri na di ca khun
hnh.
Nu mun ly mt t nhiu th t ng chn tri na trn ca khun hnh.
Trnh (hoc khng bao gi) t ng chn tri gia khun hnh.

18/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

IV. QUY TC V HNG NHN

Hung nhn y chnh l hung nhn ca nhn vt c chp, quy tc ny ni rng:
- cho hng nhn ca nhn vt v pha c nhiu khong trng hn (pha trc)
trong khun hnh s khin cho bc nh c ngha l hng n, hng ti mt ni no
, lun pht trin tip c. VD nh bc nh sau:

Nu p dng ngc li s khin bc nh c ngha l ng cng, b tc, ... VD nh

bc nh sau:

19/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh

Ti liu o to b cc nh

20/20

www.dohoafx.com - Tp ch ha & Nhip nh