Professional Documents
Culture Documents
Phép biến đổi Laplace
Phép biến đổi Laplace
CHNG 10
PHP BIN I LAPLACE
DN NHP
PHP BIN I LAPLACE
Php bin i Laplace
Php bin i Laplace ngc
CC NH L C BN CA PHP BIN I LAPLACE
P DNG VO GII MCH
CC PHNG PHP TRIN KHAI HM P(S)/Q(S)
Trin khai tng phn
Cng thc Heaviside
NH L GI TR U V GI TR CUI
nh l gi tr u
nh l gi tr cui
MCH IN BIN I
in tr
Cun dy
T in
__________________________________________________________________________________________
_____
10.1 DN NHP
Php bin i Laplace, mt cng c ton hc gip gii cc phng trnh vi phn, c
s dng u tin bi Oliver Heaviside (1850-1925), mt k s ngi Anh, gii cc mch
in.
So vi phng php c in, php bin i Laplace c nhng thun li sau:
* Li gii y , gm p ng t nhin v p ng p, trong mt php ton.
* Khng phi bn tm xc nh cc hng s tch phn. Do cc iu kin u c a vo
phng trnh bin i, l phng trnh i s, nn trong li gii y cha cc hng s.
V phng php, php bin i Laplace tng t vi mt php bin i rt quen
thuc: php tnh logarit
(H 10.1) cho ta so snh s ca php tnh logarit v php bin i Laplace
Cc con s
Ly logarit
logarit ca cc
s
Cng cc s
Ly logarit ngc
Tng logarit
Kt qu cc
ca cc s
php tnh
Pt sau
Pt vi tch
___________________________________________________________________________
Bin
i
phn
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
k u
Php tnh i s
k u
Bin i Laplace ngc
lnh vc thi gian
Lnh vc tn s
(H 10.1)
lm cc php tnh nhn, chia, ly tha . . . ca cc con s bng php tnh logarit ta
thc hin cc bc:
1. Ly logarit cc con s
2. Lm cc php ton cng, tr trn logarit ca cc con s
3. Ly logarit ngc c kt qu cui cng.
Thot nhn, vic lm c v nh phc tp hn nhng thc t, vi nhng bi ton c
nhiu s m, ta s tit kim c rt nhiu thi gian v c th s dng cc bng lp sn (bng
logarit) khi bin i. Hy th tnh 1,43560,123789 m khng dng logarit.
Trong bi ton gii phng trnh vi tch phn dng php bin i Laplace ta cng thc
hin cc bc tng t:
1. Tnh cc bin i Laplace ca cc s hng trong phng trnh. Cc iu kin u c a
vo
2. Thc hin cc php ton i s.
3. Ly bin i Laplace ngc c kt qu cui cng.
Ging nh php tnh logarit, cc bc 1 v 3 nh s dng cc bng lp sn chng ta
c th gii quyt cc bi ton kh phc tp mt cch d dng v nhanh chng.
L[f(t)] = F(s) =
f(t).e st dt
(10.1)
f(t) .e t dt <
(10.2)
l s thc, dng.
iu kin ny hu nh c tha i vi nhng hm f(t) gp trong mch in. V e-t
l hm m gim khi t tng nn khi nhn vi |f(t)| ta cng c kt qu tng t.
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
Vi n=1, ta c
1
t
0 t.e dt = 2 , > 0
Vi gi tr khc ca n, tch phn trn cng xc nh vi 0
n
C nhng hm dng eat khng tha iu kin (10.2) nhng trong thc t vi nhng
kch thch c dng nh trn th thng t tr bo ha sau mt khong thi gian no .
2
eat , 0 t t 0
Th d
v(t)=
K , t > t 0
v(t) trong iu kin ny tha (10.2)
bin i hm f(t) trong lnh vc thi gian sang hm F(s) trong lnh
Ta ni ton t
vc tn s phc. Hai hm f(t) v F(s) lm thnh mt cp bin i
Th d 10.1
Tm bin i Laplace ca hm nc n v
1 , t 0
u(t) =
0 , t < 0
L[u(t)] =
Nu
1
1
est dt = est =
0
0 s
s
V
f(t)=Vu(t) [Vu(t)] =
s
Th d 10.2
Tm bin i Laplace ca f(t) = e-at, a l hng s
L[e
- at
1 ( a + s)t
1
e
=
0 s+ a
s+ a
f(t)
u(t)
e-at
F(s)
1
s
1
s+ a
L THUYT
1 1 + j
(10.3)
F(s)est ds
2j 1
y l tch phn ng, ly dc theo ng thng ng s=1, t -j n +j
1
f(t) =
F(s) =
+j
1
-j
(H 10.2)
(10.4)
st
dt
= a f 1 (t)e - st dt + b f 2 (t)e - st dt
L[cost] = L[ e +2e
L[cost] = s +s
jt
jt
]=
1 1
1
s
[
+
]= 2
2 s j s + j s + 2
Tng t:
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
L[sin t] = L[ e 2je
L[sin t] = s +
jt
jt
]=
1 1
1
]= 2
2j s j s + j s + 2
L[e
L[e
- at
-at
f(t)] = F(s + a)
(10.5)
Khi hm f(t) nhn vi e-at, bin i Laplace tng ng e-at f(t) c c bng cch thay
F(s) bi F(s+a)
Th d 10.4
Tm bin i Laplace ca e-atcost v e-atsint
Ch cn thay s bi s+a trong cc cc kt qu bin i ca hm sint v cost trn.
s+ a
[e - at cost] =
(s + a)2 + 2
[e - at sint] =
(s + a)2 + 2
L
L
Th d 10.5
6s
s + 2s + 5
Vit li F(s) , sao cho xut hin dng F(s+a)
6(s + 1) - 6
6s
=
F(s) =
2
2
(s + 1) + 2
(s + 1)2 + 22
Dng kt qu ca th d 10.4 vi a = 1 v = 2
F(s) =
Tm f(t) ng vi
F(s) = 6
f(t) =
(s + 1)
2
-3
2
2
(s + 1) + 2
(s + 1)2 + 2 2
-1
[F(s)]=6e-tcos2t - 3e-tsin2t
L[f(t ).u(t )] =
i bin s: x= t-
L[f(t ).u(t )] =
L[f(t ).u(t )] = e
f(x).e - s( + x ) dx = e- s f(x)e - sx dx
-s
F(s)
(10.6)
L THUYT
L
L
L
-1
[G(s).F(s)]= g( )f(t )d
0
(10.7)
t
0
g( )f(t )d
(10.8)
Th d 10.7
Tm kt hp 2 hm e-t v e-2t
Dng (10.8)
e-t * e-2t =
t
0
e- .e 2(t ) d
t
= e 2t e d
0
-1
1
]
(s + 1)2
2
Dng nh l kt hp vi F(s)=G(s)=
1
s +1
2
Ta c f(t)=g(t)=sint
1
-1
[ 2
]= -1[F(s).G(s)]
2
(s + 1)
= g(t)*f(t) =sint*sint
L
t
= sin .sin(t )d
0
L THUYT
-1
1
1
]= [sint-tcost]
2
2
(s + 1)
10.3.5 Bin i ca o hm
o hm bc 1
d
df(t)
=
f(t)e st dt
0 dt
dt
Ly tch phn tng phn
t
u = e-st
du = -s e-st
dv=df(t) v = f(t)
df(t)
L
L
L df(t)
= sF(s) - f(0 )
dt
(10.9)
Ldtd df(t)
dt
df(t) df(0 + )
=s
dt
dt
L
Trong
df 2 (t)
df(0 + )
= s2 F(s)- sf(0+ ) 2
dt
dt
(10.10)
df(0 + )
df(t)
l gi tr ca
khi t 0+
dt
dt
o hm bc n
T kt qu trn, ta suy ra trng hp o hm bc n
d n f(t)
df n - 1 (0 + )
n
n-1
n-2 df(0 + )
=
s
F(s)
s
f(0
)
s
-...+
dt
dt n
dt n - 1
(10.11)
L f(t)dt =
t
[ f(t)dt ]e st dt
0
u= f(t)dt du = f(t)
0
1
dv=e-stdt v= est
s
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
st
t f(t)dt = e
0
s
Khi
t e-st 0
t
0
f(t)dt
t =0
t
0
1
+
0 s
f(t)dt
f(t)e st dt
L f(t)dt = 1s F(s)
t
(10.12)
t
-
f(t)dt c th
chia lm 2 phn
t
-
s
s
(10.13)
dF(s)
=
f(t)e st dt = - tf(t)e st dt
0 ds
0
ds
L [-tf(t)]
L [tf(t)]= dF(s)
ds
(10.14)
Th d 10.9
Tm bin i ca hm tu(t) v tcost
f(t)=u(t) F(s)=
1
s
L [tu(t)=] = dsd ( 1s ) = s1
L [tcost] = dsd s
s
s + 2
2
s
s2 2
=
+ 2 (s2 + 2 ) 2
Da vo cc nh l c bn ta c c mt s cp bin i. Kt hp cc nh l ny
vi nh ngha ca php bin i ta c thm mt s cp bin i thng dng.
Bng 1 di y cho bin i ca mt s hm
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT
f(t)
(t)
u(t)
F(s)
1
1
s2
t n 1
, n nguyn
(n 1)!
1
sn
eat
teat
t n 1 at
e , n nguyn
(n 1)!
1
s- a
1
(s - a)2
1
(s - a)n
1- eat
1
(eat ebt )
a b
10
Sint
11
Cost
12
Sin(t+)
13
Cos(t+)
14
e-at Sint
15
e-at Cost
1
s
-a
s(s- a)
1
(s a)(s b)
2
s + 2
s
2
s + 2
ssin + cos
s2 + 2
scos sin
s2 + 2
(s + a)2 + 2
s+ a
(s + a)2 + 2
___________________________________________________________________________
Nguyn Trung Lp
MCH
L THUYT