Professional Documents
Culture Documents
Ozel Sevk Sistemleri-Pervane
Ozel Sevk Sistemleri-Pervane
O: Ak su pervane verimi
AXL: Eksenel enerji kayplar
ROTL: Rotasyonel enerji kayplar
FRL: Kanat srtnme kayplar
ekil 1de geni bir ykleme katsays aralndaki rnek gemiler iin enerji kayplarnn
deiimi verilmektedir. Bu kayplar azaltarak sevk verimini artrmann en ak bir yolu
dk makine devrinde alacak byk apl bir pervane kullanarak pervane ykn
azaltmaktr.
Rotasyonel
Diren
Toplam
70
60
50
40
30
20
(%)
Eksenel
10
0
0
1
2
3
4
5
tme Yklemesi Katsays (C T)
ana
makinenin
salad
gc
belirli
bir
ykte
en
iyi
verimle
(a)
(b)
CT
Nozul Kullanm
10-13
0.7-1.0
Uygun deil
20-33
1.5-2.0
Uygun
Kosterler
40-60
Uygun olabilir
Rmorkrler
100
Uygun
Gemi Tipi
gerekir. Yavalatc nozul ile ilgili yaplan deneysel almalarda aadaki sonulara
ulalmtr (van Manen ve Oosterveld, 1966):
1. Yavalatc nozul, sevk veriminde azalmaya yol aar. Ancak bu azalma miktar
kktr.
2. Dk yklemelerde nozul direncinden dolay oluan verim kayplarndan
saknmak iin, nozul boyunun daha ksa seilmesi yararl olacaktr.
Genel sevk verimi normal pervaneden daha yksektir buna karn titreim ve
kavitasyona sebep vermektedir. Bu olumsuz etkiler kanat says deitirilerek
giderilebilir. Sancak ve iskele tarafnda bulunan pervanelerin kanat saylar farkl
yaplarak bu etkilerin azaltlmas tavsiye edilmektedir. aftlar arasndaki optimum
mesafe, pervane apnn % 60-80'i kadardr. Pervaneler arasndaki boyuna mesafenin
verim zerine ok az etkisi olup, buna ramen titreim zerine nemli etki yapar. st
ste bindirilmi pervaneler dolgun gemi knda daha ok verim salar. nk iz
enerjisini kazanmada daha ok etkisi bulunmaktadr.
10
11
12
daraltarak,
sadece
zel
gereksinimlere
ihtiya
duyulduunda
tercih
13
13.13 Asimetrik K
Asimetrik k, pervane hareketlerinden kaynaklanan akm etkilerini azaltmak
amacyla dnlmtr (ekil 16). 1965-1968 yllar arasnda yaplan model
deneylerinde % 5 ile % 7 arasnda bir g azaltlmas llmtr. Asimetrik k
uygulamas blok katsays byk olan gemilerde daha iyi sonular vermektedir.
1982-1987 yllar arasnda 30 adet gemiye uygulanmtr. Blok katsays 0.55-0.84
arasnda olan gemilerde yaplan bu uygulamalar sonucunda, verimde % 5 - % 9
arasnda bir iyileme gzlenmitir.
ekil 16 Asimetrik k.
14
15
olduklar diskin her bir devri srasnda kendi etrafnda bir devir yaparlar. Bundan
biraz farkl olan Kirsten-Boeing sevk sisteminde ise diskin her bir devri srasnda
kanatlar kendi ekseninde yarm dn yaparlar. Bu pervanelerin verimleri, klasik
pervanelerin veriminden daha dktr. Ancak ok yksek manevra kabiliyeti
kazandrmalar, dmene ihtiya gstermemeleri, ana makine dn ynn
deitirmeden tm manevralar yapabilmeleri nedeniyle zellikle rmorkr, mayn
gemileri gibi uygulamalar ile kalabalk trafii olan sularda alan gemilerde yaygn
olarak kullanlmaktadr.
17
Kullanld Gemiler
z Dzenleyici Nozul
Hatve Kontroll
Pervane (CPP)
Yksek hz ve manevra
gerektiren rmorkrler,
balk gemileri, sava
gemileri vs.
Torpido, ticaret gemileri,
yksek sratli gemiler
Yksek sratli gemiler ve
kavitasyondan
kanlamad durumlarda
zellikle rmorkr ve a
eken balk gemileri
Zt Dnl
Pervaneler (CRP)
Sper Kavitasyonlu
Pervane
Nozullu Pervane
Tandem (Ardl)
Pervaneler
Grim Tekerlekli
Pervane
G
Tasarrufu
(% olarak)
6-8
7 - 15
Avantajlar
Pervane veriminde art, gemi
knda akm ayrmasnda azalma,
titreimlerde azalma
Yksek manevra, sabit itme ve her
seyirde ana makine gcn
kullanabilme
5 - 14
10 - 15
Asimetrik K
1-9
Grothues
Datclar
Pervane Gbek
Finleri
Dk L/B ve yksek
B/Dli gemiler
Gbek kavitasyonu
gsteren pervaneler
2-9
1-5
Dezavantajlar
18