ANXHELA KASTRINAQI

Tristan

Përbri saj ndodhej një masë e errët, një burrë, mbështetur pas parmakut të
anijes, ashtu si dhe ajo, që mërmëriste diçka në errësirë. Izmini u kthye për ta
vështruar, pa se ishte vetëm, dhe iu përkushtua sërish detit, që të mos e
ndërpriste. Po ia thoshte një melodie të panjohur. Izmini e dëgjonte, duke pasur
mendjen se mos bënte ndonjë zhurmë apo lëvizje që mund t’i tërhiqte
vëmendjen. Natyrisht, pas pak ndjeu një lloj tensioni mes tyre, diçka që donte të
thoshte se edhe tjetri e kishte vënë re praninë e saj.
Ajo e vonoi pak kthimin për tek miqtë. Shikonte kot së koti shkumën e
bardhë mbi detin e zi dhe pyeste veten si t’ia bënte që të hynte në bisedë me atë zë
të thellë dhe të brengosur. Mos do të ishte pa vend sikur të kthente pak kokën nga
ana e tij? Mori guximin, ktheu kokën, atëherë ktheu kokën edhe ai.
“Pyes veten ç’po këndoni.”
Ishte i gatshëm t’i përgjigjej:
“Pjesë nga një opera.”
“Më pëlqyen”, tha Izmini.
Kur u dukën dritat e portit, këmbyen numrat e telefonit.

U takuan një javë më vonë, një pasdite në një kafene. Stefani mbante në
krah një çantë të madhe katrore. Meqë moti sikur ishte nxirë pak, Izmini porositi
çaj. Ca pika binin mbi tryezë. Stefani nxori nga çanta një disk dhe një dorëshkrim
të madh, të lidhur. Izmini ndjeu se po skuqej
“Kjo është dhuratë,” tha ai për diskun. “Edhe kjo, do të ta shpjegoj.”
Izmini vuri re rrudhat e thella mes vetullave të tij. Shumë të thella për atë
moshë.
“Kënga e anijes?”
Disku shkruante Tristani dhe Izolta, kurse dorëshkrimi ishte përkthimi
dhe parathënia e operës.
“Është histori e gjatë,” tha Stefani, “do të ta them ndonjë herë tjetër. U
mora tre vjet me përkthimin dhe me analizën e veprës. E radhita dhe pastaj e
hodha në një sirtar. E kisha harruar. Mirëpo, meqë të pëlqeu kënga, e nxora
prapë.”

1
 Izmini buzëqeshi:
“Kërkon të më mbash pezull?” pyeti.
Njohja ecte me hapa paksa të shpejtë, duke i shkurtuar procedurat, por
asaj nuk i bëhej vonë: ia kishte ënda të shikonte sytë e lodhur me rrudhat e thella
dhe fytyrën e zbehtë.
Nuk pranoi t’ia rrëfente ‘historinë e gjatë’. Folën pak për punët dhe
profesionet e tyre, për kinemanë dhe muzikën. Stefani ishte mik i pasionuar i
Vagnerit. Izmini rrëfeu se nuk kishte shumë njohuri të kësaj fushe, nuk e kishte
tërhequr kurrë në veçanti; i pëlqenin operat e Mozartit. Stefani ishte shumë i
sjellshëm, kështu që nuk e deklaroi hapur se e konsideronte të një sëre të ulët.
Por Izmini vuri re përçmimin e lehtë në buzët e tij të holla, dhe buzëqeshi.
“Kisha një hallë,” tha, “gjermane. Kjo kishte një papagall. Ishte një zog i
madh i zi, një lloj papagalli, më duket, që e kishin vënë në një kafaz tek hyrja e
shtëpisë së saj gjithë dritë. (Vërtetë, shtëpia ishte plot dritë). Dhe, kur ti rrije me
hallën, zogu ia lëshonte klithmës me zërin e thellë dhe të ngjirur: ‘Isolde, Isolde!’
Sikur dilte nga ndonjë makineri ai zë. Gjithmonë rrëqethesha. Brrrr! Sigurisht,
hallën e quanin Izoltë.”
Kjo rastësi nuk iu duk dhe aq për të qeshur Stefanit.
Ditëve në vijim Izmini i kushtoi dy-tre orë dorëshkrimit. Izolta ishte bija e
mbretit; Tristani mund gjigandin, por plagoset. Izolta, që di të bëjë magji, e
shëron pa e ditur se cili është. Kur mëson se kush është, dëshiron ta vrasë. (Izolta
ishte e fejuara e gjigandit). Por i vjen keq. Tristani bëhet ndërmjetës për ta
martuar Izoltën me ungjin e vet, mbretin Marko, dhe që ta fituar Izoltën në emër
të mbretit, vret një bishë tjetër. Izolta bëhet si e tërbuar nga kjo puna e
mblesërisë. Ajo dëshiron vetë heroin, kurse ai e kalon tek xhaxhai. Udhëtojnë me
anije drejt mbretërisë së Markos. Ajo e zemëruar, ai besnik ndaj xhaxhait,
megjithatë, përfundimisht, bien në krahët e njëri-tjetrit. Për këtë ndihmon dhe
një pije magjike. Mirëpo, i kapin me presh në duar. Tristani plagoset për vdekje;
kur ai jep shpirt, edhe Izolta vdes, atje, përkrah tij.
‘Tristani’, shkruante parathënia: ‘i zhytur në fatkeqësi. Lindi atëherë kur u
vra i ati, kurse e ëma vdiq gjatë lindjes. Tristani, i plagosur rëndë.’ Izmini dëgjoi
vetëm një pjesë të vogël nga disku. Vërtetë muzika mund të ishte madhështore,
por ajo nuk e dëgjonte dot gjatë.

2
 Takimi pasardhës ishte i shkallëzuar. Stefani e ftoi për darkë. Kur po pinte
gotën e tretë, Izmini kërkoi me ngulm të merrte vesh ‘historinë e gjatë’. Ai nuk
kundërshtoi. Sigurisht, bëhej fjalë për një gjakim dashurie. Kishte ndodhur para
dhjetë vjetësh, pothuaj njëmbëdhjetë. Ajo ishte e martuar, ndonëse shumë e
vogël. “Njëzet e dy vjeç ishte, ku gjeti kohë dhe u martua?” tha Stefani, dhe deri
edhe zëri i vinte i irrituar. Përfundimisht, i puqën fitilat. Ah, duhet shënuar se
ishin njohur në anijen që bënte linjën Patra – Itali: ajo shkonte në Itali për
studime; pa të shoqin. Pas pak kohe arritën deri aty, saqë vendosën të
bashkëjetonin. Gjakimi ishte i ndërsjellët, më shumë se i ndërsjellët, përputhje
absolute. Thua se ishin krijuar për njëri për tjetrin. (Izmini nuk u mor me
interpretimin e shprehjes, sepse kishte arritur tek gota e katërt). Zoja – kështu
quhej vajza – i pat thënë se donte të ndahej nga i shoqi. Ia kishte thënë qartë
Stefanit.
“Mirëpo, nuk guxoi kurrë t’ia thoshte edhe të shoqit!” tha Izmini.
“Pikërisht,” tha Stefani, duke e vështruar i çuditur.
Izmini e shtypi prirjen për të thënë se historia i dukej argëtuese duke
kthyer gotën me fund.
“Nuk guxoi t’ia thoshte,” vazhdoi Stefani duke tundur kokën i dëshpëruar.
“Kurse ai idioti nuk kishte kuptuar asgjë!”
“Ose bënte sikur nuk kishte kuptuar gjë.”
“Kush e di? Këtë s’e mora vesh kurrë. U ndamë. Një ditë e shtrëngova ta
hidhte, më në fund, atë hap, dhe t’ia thoshte të shoqit. Kur ajo u tregua e
pavendosur, e lashë.”
Goja e tij kishte marrë formën e një harku të mysët. Nuk shikonte Izminin,
as tryezën, po diku në fund të restorantit. Pas më shumë se dhjetë vjetësh
zemërohej dhe dëshpërohej nga e njëjta histori, thua se të gjitha këto kishin
ndodhur një ditë më parë. Izmini admiroi forcën e këtij gjakimi.
“E le, një herë e mirë?” pyeti.
“Sigurisht. Nuk jemi takuar më.”
“Ndoshta kjo ishte e gabuar,” tha Izmini, por me respekt. “Mund dhe ta
kishe këputur fijen dalë nga dalë.”
“Jo, duhej bërë një herë e mirë. Nuk kishte zgjidhje tjetër.”
“Po të ishe larguar dalë nga dalë,” i shpjegoi me durim Izmini, “lidhja do të
ishte dobësuar kaq shumë, saqë më pas ndarja përfundimtare do të ishte krejt e
natyrshme.”
“Taktikë e hatashme!” tha Stefani me ironi.

3
 “Jep frute të kënaqshme,” qeshi Izmini. “E kam zbatuar.”
Sikur Stefani të mos e hiqte qafe tani, ndoshta mes tyre mund të ndodhte
diçka. E vështroi me kureshtje dhe një farë ankthi.
“Menjëherë pas kësaj u mbylla në shtëpi,” vazhdoi ai. “Nuk takohesha as
me miq, as me mikesha. Ishte kohë zie.”
“Të porosisim verë tjetër?” pyeti Izmini, e çliruar që Stefani nuk u
zemërua, por dhe e topitur nga fjalët që binin mbi tryezë. “Zi,” tha me rrëqethje,
ndoshta ngaqë kurrë më parë nuk e kishte dëgjuar këtë fjalë të përdorej në këtë
formë.
“Të pëlqeu Tristani?” tha befas Stefani, pa iu përgjigjur propozimit të saj.
Shumë e turpëruar, u detyrua të pranonte se nuk e kishte dëgjuar të gjithë
operën.
“Duhet të ambientohesh më parë,” tha Stefani. “Duhet të dëgjosh çdo ditë
nga pak. Motivet duhen zotëruar dalë nga dalë. Mua m’u deshën tre vjet studimi
të përditshëm.”
Izmini u tremb pak nga detyrat që po i parashtroheshin, por vendosi t’i
plotësonte sapo Stefani i pëshpëriti në vesh motivin e trishtuar të Tristanit të
plagosur. Ajo i mori dorën për ta ngushëlluar dhe e puthi në faqe.

“Dhe që atëherë nuk ka ndodhur asgjë?” e pyeti në takimin tjetër.

Stefani tundi kokën në shenjë mohimi:
“Vetëm kalimthi,” tha. “Asgjë serioze.”
“Dhjet vjet!” tha Izmini me habi.
“Të duken shumë? Mos harro se isha shumë i dashuruar dhe se u
tradhtova; u tradhtova atje ku nuk e prisja.”
“Megjithatë...” ia bëri Izmini, e cila nuk kishte vendosur ende sa ia zinte
vendi ta joshte.
“Besoj se e di historinë e Verterit,” vazhdoi ai. Teksa Izmini tundte kokën
në shenjë pohimi, tha: “Kur kuptoi se nuk e priste ndonjë e ardhme pranë gruas
që dashuronte, vrau veten...” duke afruar në tëmtha një pistoletë të përfytyruar,
por me një pamje komike.
Po, sigurisht, të mbyllesh në shtëpi për ‘zi’ është më mirë se të vrasësh
veten. Mirëpo...
“Ndërkaq,” më në fund mori guxim Izmini, “Gëtja, në më kujtohet mirë, jo
vetëm që nuk vrau veten, po u dashurua dhe nja njëzet herë të tjera pas asaj

4
historie që e frymëzoi tek Verteri. E lexova tani vonë në një gazetë; kishte dhe
portretet e cave prej të dashurave, mbusheshin dy faqe.”
“Ka mundësi që krijimi të jetë më pranë së vërtetës sesa vetë krijuesi”
Argumenti ishte i bukur, por nuk ia mbylli gojën.
“Të paktën krijuesi,” kundërshtoi, “arriti që, në çastin e fundit, ta shikonte
veten nga një distancë që i shpëtoi jetën. Më duket se as Vagneri nuk vrau veten,
megjithëse zonja magjepsëse, për të cilën shkroi Tristanin, nuk u bë e tija. Nuk
thua kështu tek parathënia?
Hë për hë kishte në dorë një fitore dhe heshtjen e Stefanit.
“Veç kësaj,” vazhdoi, “shkatërrimi dhe vdekja janë mënyra të thjeshta për
të mbyllur një histori. Mendo pak sikur Verteri ta fuste koburen në këllëf dhe të
kthehej në anën tjetër për të fjetur (‘Ka ditë edhe nesër – ka dhe vajza të tjera veç
Lotes së ëmbël’), siç bëri Gëtja. Fund aspak i denjë. Le që lexuesi as që kishte për
ta pranuar një fund të tillë: do të kërkonte vazhdimin. Ndërsa vetëvrasja është, në
vetvete, një fund. Ja ku po ta them: t’i japësh fund një historie, kështu, pa dramë,
është më e vështirë.”
“Mos do të na thuash se lidhja e ngushtë dashuri-vdekje është shpikje e
fantazisë?” ia bëri Stefani me ligësi.
Izmini ngurroi, i vinte më për shtat ta ndërronte paksa bisedën, kështu që i
erdhi një frymëzim dhe tha duke qeshur:
“Ndoshta, në fund të fundit, e ka fajin muzika!”
“Muzika?” e vështroi Stefani me habi. “Ç’do të thuash?”
“Tristani: ajo nuk është muzikë për një njeri të plagosur. Edhe sikur e
vogël të jetë plaga, ajo muzikë të çon drejt fundit.”
U tremb se mos bëri ndonjë gabim fatal vetëm duke hedhur idenë se mund
të bëhej fjalë për plagë të vogël. Por Stefani, fatmirësisht, u duk se nuk u kushtoi
rëndësi fjalëve për hir të thelbit:
“Është krejt kështu: ajo muzikë të çon drejt fundit! Ke filluar të kuptosh.
Deri ku ke dëgjuar?”
“Jo shumë,” u përgjigj Izmini, së cilës gjatë gjithë kohës i dukej se po ecte
mbi një tel të tendosur. Përpara se tjetri të kuptonte se e kishte lënë krejt pas dore
operën, shtoi:
“Dua të them se, kur dëshiron të kapërcesh një gjendje, nuk është e
arsyeshme të zhytesh me një mënyrë tjetër brenda saj.”
“Jeta nuk është gjithmonë arsye.”

5
 Izmini qeshi. Nuk ishte kundërshtar i lehtë. Por ato rrudhat e thella mes
syve të tij e tërhiqnin fort; donte të shtrinte dorën dhe t’ia drejtonte. Ndoshta
edhe ai donte. Sidoqoftë, në mbrëmje e ftoi në shtëpinë e tij. Mbeti gojëhapur nga
diskoteka e stërmadhe (ku kishte edhe Mozart) dhe nga biblioteka jo e vogël, por
mjedisi përreth ishte i zbrazët. Pyeste veten në do të përfundonte si një ‘rast
kalimtar’, apo pak më serioz. Ishte sfidë.

Si përfundim, filluan të takoheshin shpesh. Izmini ngulte këmbë që të

rrinin nga shtëpia e saj. Stefani pëlqente më shumë të vetën, por bënte lëshime. I
pëlqente me gjithë mend që Izmini t’i shtronte vetullat; e linte për orë të tëra t’i
‘hekuroste’ ballin. Thoshte se ndjente dhe një dhimbje mbi vetullën e djathtë, por
që kishte filluar të zhdukej.
Një pasdite, teksa Izmini merrej me kafen në kuzhinë, në shtëpi u dëgjua
jehona e një muzike me zë shumë të lartë.
“Çfarë është?” pyeti Stefanin. “Është e bukur!”
“Lëri këto, nuk e njeh?” tha ai. “Është skena në stol kur Tristani dhe Izolta
rrinë të përqafuar fort pak para se t’i zbulojnë. Dëgjo!”
Ia përktheu fjalët duke pëshpëritur:

“Gjithmonë bashkë,
ne dhe dashuria,
në folenë tonë, përjetësisht,
me ëndrra lumturie
në hapësirën e pafundme.

Dëgjo me kujdes tani. Tristani i thotë: ‘Ti do të jesh Tristani, unë Izolta –
s’do të ketë kurrë më Tristan’. Kurse Izolta thotë: ‘Ti do të jesh Izolta, unë
Tristani – s’do të ketë kurrë më Izoltë’. Dhe vazhdojnë:

Pa emër,
pa ndarje, pa dhunë.
Ndjenjë e re,
flakë e re;
ndër shekuj do të zgjasë,
do të jemi një:

6
 një zemër e vetme që digjet
dhe dashuron me gjakim.”

“Këtë e pranoj!” tha Izmini. “Kjo të ngop, të mbush, në fund të fundit.”

“Por nuk zgjati shumë,” vërejti ai; “menjëherë pas kësaj, i kapën.”
“Nuk prish punë,” thirri Izmini. “Ne do të luajmë vetëm këtë pjesë të
diskut!”
Më në fund Stefani qeshi me të madhe, me gjithë zemër.

Gjatë verës filluan t’i kalojnë fundjavat në ishujt aty rrotull. Stefani i
dashuronte kuvertat e anijeve. Nuk futej kurrë brenda. Mblidhej kruspull,
mbështjellë me xhup, sepse bënte ende ftohtë, dhe i këndonte në vesh: “era e
ëmbël fryn e fryn, për tek dheu amë shtyn...”.
“Akti i parë, skena e parë,” i pëshpëriste.
Ah, po. Tristani po çonte Izoltën me anije në Angli, me dhunë, që të
martohej me të ungjin. Kurse marinarët këndonin të shkujdesur: ‘era e ëmbël
fryn e fryn...’. Ndonjëherë Izmini ia bënte për inat duke thirrur me sa kishte në
kokë: “tundet varka përmbi valë, tundet varka përmbi valë...1”.
Folën gjatë për historitë e së shkuarës. Izmini vazhdonte të mos kuptonte
se ç’bënte Stefani i mbyllur për tre vjet në një apartament të zbrazët, ndërsa ai
ngulte këmbë se kishte ‘zi’.
“Pse përdor shprehje të tilla?” e pyeti një ditë, duke e lënë shqetësimin të
shfaqej hapur.
“Është njësoj si vdekja,” tha ai. “Në të dy rastet humbet përjetë personin e
dashur.”
Izmini tundte kokën e rezervuar.
“Unë nuk pranoj kurrë që ta humbas një person,” tha. “Ruaj një
marrëdhënie, sidomos kur ai person më është i dashur. Nuk ndahem krejt.
Kështu i shmang ‘zitë’.”
“Ma ke thënë edhe një herë tjetër këtë taktikë,” tha ai. “Jo pikërisht me të
njëjtën mënyrë. Atëherë më kishe thënë se ndahesh një herë e mirë.”
U mendua pak, pastaj plotësoi: “Sipas meje, ti krijon marrëdhënie
skllavërie. U trembem këtyre skllavërive të tua.”

1
Vargje nga një këngë popullore greke.

7
 “Nuk i quaj ‘skllavëri’,” kundërshtoi ajo dukshëm. “I quaj lidhje, dhe për
mua janë krejt të përligjura.”
“Unë i quaj skllavëri,” tha Stefani me zemërim.
Izmini iu tremb ndonjë shpërthimi, prandaj zgjodhi të tërhiqej. Por, sa më
shumë që heshtte ajo, aq më shumë ziente ai, deri sa arriti të shpallte hapur çfarë
mendonte për një mikun e saj, një mik të ngushtë, madje, të cilin e njihte dhe ai.
“Është derr,” thoshte, dhe sytë sa nuk i kërcenin jashtë zgavrave.
E përsëriti kaq shumë, saqë Izmini u ngrit dhe iku nga shtëpia. Zemërimi,
mendonte, ishte ana tjetër e ‘zisë’. Ah, kështu jo: Tristani i inatosur nuk është fare
i këndshëm. Njeriu bën mirë të rrijë larg Tristanëve të inatosur. Por ja që ishte
dhe ana e tretë, flaka e vërtetë. Kështu që, pas dy orësh nëpër rrugë, u kthye pas.

Verën e kaluan bukur, teksa dyshekët e shtretërve dhe shkëmbinjtë e

ishujve mikpritën për orë e orë të tëra trupat e tyre. Vetëm ca keqkuptime të
vogla patën: Stefani ngulte këmbë që ta mbante një krah rreth trupit të saj, kurse
ajo, herë pas here, shkiste ca më tutje, se kishte vapë. Arsye qesharake për zënka,
por ja që ndodhnin. Sidoqoftë, pjesën më të madhe të kohës e kaluan në
mirëkuptim, në shtëpinë e tij, që kishte klimatizues të ajrit.
Kur Izmini, me ardhjen e vjeshtës, filloi të tregonte prirje për t’u kthyer në
shtëpinë e saj, Stefani i kërkoi që të shpërngulej tek ai. Izmini e kishte
parashikuar këtë çast, dhe i trembej, por nuk kishte ndonjë arsye konkrete për të
kundërshtuar. E kapte ankthi kur mendonte bashkëjetesën dhe hapin tjetër,
propozimin, që, sipas të gjitha gjasave, do të vinte pastaj. Diçka nuk shkonte dhe
aq mirë, po nuk e dinte çfarë pikërisht. Megjithatë, nuk pranoi ta braktiste një
herë e mirë shtëpinë e saj.
“Kam nevojë për ndonjë arratisje,” guxoi të thoshte.
“Unë nuk kam nevojë,” kundërshtoi ai.
“Ti je ti; unë jam unë.”
Kjo, sigurisht, ishte gabim. Stefani shkoi menjëherë tek magnetofoni dhe
vuri duetin e Tristanit me Izoltën në stol, në kohën e ‘bashkimit mistik’:

Tristan du, ich Isolde, nicht mehr Tristan!

Du Isolde, Tristan ich, nicht mehr Isolde!

8
 E shikonte vrenjtur, duke i treguar asaj me këtë qëndrim se priste pak
vendosmëri. Në të vërtetë, ajo nuk e kishte fare të lehtë t’i kundërvihej pa u
treguar krejt e pavendosur. Mirëpo, këto fjalë tingëllonin si fëmijnore në veshët e
saj. Ndoshta e kishte fajin edhe formulimi – gjithë kjo drejtpërdrejtshmëri dhe
vetësiguri – pastaj muzika me fjalë të mëdha dhe të fryra.
Stefani priste përgjigje, kurse ajo vështronte dyshemenë. Kështu pra: nuk
ka më unë dhe ti, unë jam ti, ti je unë. Por, mos vallë kjo po kthehej në një ëndërr
të kotë? Kërkimi i absolutes... Ty trupat e dashnorëve në parkun e errët, në stol,
përqafimi i nxehtë, ngazëllimi. Pastaj ndërhyrja e forcave të konvencionit:
bashkëshorti, shpura e tij, tradhtari, fakti që i kapin me presh në duar. Pse, ama,
Izmini, thellë brenda vetes, ndjente një çlirim që i kapën me presh në duar? E
ngatërruar. Ndoshta ngaqë po të mos i kapnin, do të ishin shkatërruar nga
përmbushja. Po të mos ndodhte kësaj here, patjetër që do të ndodhte herën tjetër.
Mirë bënë, pra, që i ndanë, se po të mos e bënin këtë forcat e konvencionit, do ta
kishin bërë vetë dashnorët, dhe kjo do t’i hidhëronte më shumë. Thellë-thellë
Vagneri e dinte këtë, po bëri sikur nuk e dinte. E mbyti përnën tonelatave me
madhështi. Por kur arriti deri atje sa nuk mbante më, mori zonjën Vagner dhe na
la shëndenë.
“Mos më shtrëngo,” i tha me të lutur.
“Thjesht, je ftohur...”
Mund të ishte edhe kështu. Vetëm se tani vërente si thelloheshin përsëri
rrudhat në fytyrën e tij, dhe nuk ndjente dëshirën t’ia shtrinte me dorë. Dhe meqë
nuk kishte dëshirë t’ia shtronte, ishte e sigurt se kishte për të ikur. Ndërkaq,
Stefani nuk ngurronte aspak t’i çonte gjërat deri në skaj; i tha se nuk e kuptonte
pse nuk shpërngulej dhe, po të vazhdonte të ngulte këmbë, për të nuk kishte
ndonjë arsye pse të vazhdonin.
Izmini u përpoq t’i bënte gjërat pak më elastike, por ai ishte kategorik,
kurse ajo jo dhe aq bindëse. Atëherë mblodhi sendet e saj dhe u kthye në shtëpi të
vet. Jo pa lehtësim. Iu kthye takimeve me miqtë e vjetër (mes tyre ishte dhe
‘derri’) dhe ndjeu se jeta po i bëhej më e lehtë.
Nuk priste ta takonte më. Pasi ai kishte për t’u qëndruar besnik parimeve,
dhe parimet e tij nuk parashikonin takime rishtazi. Duhej të ishte në fazën e zisë.
Tani do të ishte duke u luajtur pa pushim akti i tretë i Tristanit: heroi i plagosur
për vdekje. Ç’t’i bënte? ‘Që të shërohet njeriu, duhet ta dojë shërimin’, thoshte një
mik i saj. Tristani nuk donte.

9
 Por ja që pas tre javësh i telefonoi ai. U takuan në kafenenë e vjeshtës së
shkuar, megjithëse Izminit kishin filluar t’i bënin alergji simbolizmat. Stefani
kishte veshur një këmishë shumë të bukur.
“Ç’ne kështu,” i tha. “Se do të më kërkoje të takoheshim përsëri, këtë nuk e
prisja!”
Ai lëshoi një buzëqeshje të zbutur:
“Ja që dua. Ti, do?”
“Unë, siç thamë, nuk shkëputem lehtë nga ‘skllavëria’.”
Stefani e vështroi i brengosur; siç dukej ishte i vendosur të duronte. Me atë
këmishë të bukur që kishte veshur – edhe kjo shenjë pajtimi – tani nuk i dukej
dhe aq i frikshëm. Vlerësuesi i zymtë i ‘vendosmërisë’ së saj i kishte ulur gjëmbat.
Ajo i zgjati dorën, kurse ai, në vend që t’ia mbante në dorën e tij, e puthi
ëmbëlsisht.
“Nuk do të vij për të banuar nga ti,” e paralajmëroi ngutas.
“Atëherë eja vetëm të hamë së bashku.”
Shkuan.
Izmini ndjehej shumë mirë në këtë pozitë të re dhe më të sigurt. Shfrytëzoi
këtë mundësi të re për ta ngacmuar:
“Sa herë e ke dëgjuar Tristanin gjatë kësaj kohe?”
Stefani tundi kohën mistershëm.
“Si?!” tha e çuditur. “Mos thuaj se nuk e ke dëgjuar!”
“Aty afër,” tha ai. “Kuptova se nuk bëhet dy herë e njëjta gjë.”
Pak i interesonte Izminit nëse kjo donte të thoshte se i njëjti gjakim nuk
ndizet dy herë, gjakim si ai i dikurshmi. As donte të ishte e përveçme, as donte të
krahasohej me historinë e vjetër. Prandaj u hodh përpjetë në karrigen ku ishte
ulur dhe e vështroi me interes të dukshëm.
“Them të merrem me ndonjë opera tjetër,” vazhdoi Stefani. “Ç’më
sugjeron?”
“Sugjeroj Mozart,” tha ajo me entuziazëm. “Merru me... merru me Fyellin
magjik.”
Stefani shtrëngoi buzët për të mbajtur gazin e beftë që i shpërtheu
zhurmshëm:
“E ç’rol të luaj unë atje, Papangenon?”
“Papangenon! Pse, nuk të shkon?”
E tha fare rastësisht, por kuptoi se i shkonte. Prandaj vazhdoi me zjarr:

10
 “Papangeno, shkurtabiqi i mirë që kalon nëpër shumë sprova, arrin të bëjë
të tijën vajzën që kishte për zemër. Në fund, në më kujtohet mirë, është një skenë
e bukur ku ata të dy largohen mbi një karrocë të mbushur me lule.”
Izmini lëvizte duart, përpiqej ta ‘frymëzonte’. Stefani e vështronte vëngër,
por jo me shumë ashpërsi:
“Këtë, pra, më sugjeron?” i tha me një ironi të lehtë.
“Këtë!”
Ishte radha e saj të bënte të paepurën.
“Mirë,” tha ai, “ndoshta e provoj.”
Pastaj shpërtheu me një të qeshur të papërmbajtur: “Kur do takohemi
sërish?”

Shqipëroi: Sokol Çunga

Anxhela Kastrinaqi u lind në Athinë më 1961. Studioi filozofi klasike në

Selanik dhe jeton në Rethimno (Kretë), ku dhe jep mësime të letërsisë
bashkëkohore në Universitetin e Kretës. Për herë të parë u shfaq në letërsi më
1990 me përmbledhjen e tregimeve “E mikpritur”. Pas kësaj vijoi dhe një
përmbledhje tjetër me tregime më 1993, “Ekskursion me mikeshat”, si dhe
studimi “Peripeci rinore në prozën greke (1890-1945)”. Në vitin 2003 botoi
përmbledhjen e tretë me tregime “Variantet e Penelopës”, nga ku është marrë dhe
tregimi ynë.

11