E FORTA

Dram njaktshe

August Strindbergut,

Drama njaktshe E FORTA sht rishtypur nga seria e botimeve Ten Minute Plays
(Drama dhjet minutshe). Ed. Pierre Loving. New York: Brentano's, 1923. Tash sht
pjes e domenit publik dhe, s kndejmi, mund t shfaqet pa prqindjen e shkrimtarit a t
shtpis botuese.

PERSONAZHET

Zonja. X: aktore, e martuar,

Zonjusha. Y: aktore, e pamartuar

AMBIENTI

Nj knd i kafenes s zonjave, dy tavolina t vogla

metalike, nj divan i kuq kadifeje, disa karrige.
(Hyn Zonja. X, e veshur n rroba dimri, me kapeln dhe pelerinn e saj, dhe duke bartur
nj bohe japoneze t bukur n krahun e saj. Zonjusha Y rrin pran nj shisheje birre
gjysm t zbrazur, duke lexuar nj gazet t ilustruar, t ciln, m von, e ndrron me nj
tjetr)]

Zonja. X: Mirmbrma, Amelia, po rri ktu e vetmuar n prag t Krshndellave si t ishe

vash e shkuar kohe. [Zonjusha. Y, si sht duke lexuar gazetn, ia hedh nj shikim,
prshndet me ulje koke dhe vazhdon leximin e saj). A nuk e din se brengosem kur t
shoh kshtu, t vetmuar n nj kafene e, mbi t gjitha, n prag Krshndellash. M bn t
ndjehem si ather kur pata par nj ceremoni martese n nj restorant t Parisit, ku gruaja
rrinte e lexonte nj revist humori, kurse dhndri luante bilardo me dshmitart e
pranishm. Ah! Pata menduar, me nj fillim t till, far hyrje preludi dhe far fundi i
priste! Ai luante bilardo n mbrmjen e martess s tij kurse ajo lexonte nj revist
humori!- E ksaj mund ti thon as ktu e as atje. (Kamerieri hyn, e v nj filxhan
okollat para Zonjs. X dhe del jasht) T ta them un ty, Amelia! Besoj se do t kishe
br mir sikur ta kishe mbajtur at! A t kujtohet q isha e para q t pata thn fale! A
t kujtohet? Ather ti do t ishe e martuar dhe do t kishe shtpi. A t kujtohet ajo fest
Krshndellash n fshat? Sa e lumtur ishe me prindrit e t fejuarit tnd, si knaqeshe me
lumturin e shtpis s tyre, po akoma t digjte malli pr teatrin. Po, Amelia, e dashur,
shtpia sht m e mira nga gjithka n kt bot me teatrin menjher pas vetes si
dhe fmijt, e kupton, n t vrtet, ti nuk e kupton kt! (Zonjusha Y merr nj pamje
qortuese. Zonja. X nxjerr lugn nga filxhani dhe pastaj hap bohen e saj dhe nxjerr prej
saj dhuratat e Krishtlindjes.) Ja , ktu mund t shohsh se far iu kam bler derrkucve
t mi. (E ngrit nj kukull) Ja, shihe! Kjo sht pr Lizn. E sheh? Dhe kjo sht revolja e
saj me zhurm (E mbush dhe e zbraz tek Zonjusha Y, e cila bn nj gjest t friksimit) A
mos u frikove? A mendon se do t doja t m plqente t gjuaja n ty? far? Shpirti im!

2
Nuk e besoj se e mendove kt! Nse ti do t dshiroje pr t shtn n mua, kjo nuk do t
m habiste, ngaq disi ta kam zn rrugn dhe, pr kt, e di, ti kurr nuk mund t ma
falsh. Por un kam qen krejt e pafajshme. Ti ende beson se un ta kam zgjuar kureshtjen
pr teatrin, por un nuk t kam magjepsur me teatrin. Nuk e kam br, madje edhe nse ti
mendon ashtu. Por sht krejt njsoj nse un them kt ose at, ngaq ti ende beson se
kam qen un ajo q t kam magjepsur me te! [(Merr nj pal pantofla t qndisura) Dhe
kto jan pr plakushin tim. Me tulipan qndisur nga vet dora ime. Nuk i duroj tulipant,
ti e di, por ai dshiron t shoh tulipan nga t gjitha ant. [Zonjusha Y ngrit shikimin me
ironi dhe kureshtje. Znj. X fut t dyja duart e saj n seciln prej pantoflave.] Pa shih se
far shpute t vogl ka Bobi! far? Dhe duhet ta kishe par me sa elegance ai ecn! Ti
asnjher nuk e ke par at me pantofla n kmb? [Zonjusha Y qesh me z.] Pa shiko
ktu, ky sht ai. [Ajo bn sikur pantoflat ecin n tavolin, Zonjusha Y qesh me z.] Dhe
kur ai sht i acaruar, shih, ai godet me kmbn e tij sikur i v vuln ndonj gjje me
shputn e tij. far! Mallkuar qoft ajo kuzhiniere, ajo kurr nuk mund t msohet t
bj nj kafe. Ah! Ja, tash, ata idiot, nuk e kan drejtuar fitilin e llambs s mbari! Dhe
pastaj u v gjysma kpucve dhe shputat e tij mrdhijn. Uh, sa ftoht sht dhe marroqt
e dreqit kurr nuk mund ta mbajn zjarrin ndezur. [Ajo frkon s bashku gjysmat e
pantoflave dhe i ngrit ato. Fare qart, Zonjusha Y qeshet.] Dhe pastaj ai vjen n shtpi
dhe duhet ta nis gjahun e pantoflave t tij, t cilat Marie i ka ngujuar nn nj komod t
lart. Oh, por sht mkat t rrish ktu dhe t tallesh me burrin e dikujt. Ai sht nj
goxha burr i kndshm Ti duhej t kishe nj burr t till, Amelia. Me far po
qeshesh? far? far? Dhe pastaj un e di se ai sht i iltr me mua. Po, un e di at.
Ngaq vet ai ma ka thn kt. Me far po kukurisesh? Kur jam kthyer nga udhtimi im
nga Norvegjia, ajo Frederika pat ardhur dhe donte t arratisej me t dashurin tim. A mund
t merrje me mend dika m t ult? [Pauz] Por do tia kisha nxjerr syt po t kishte
ardhur kur un kam qen n shtpi! [Pauz] Ishte mir q vet Bobi kishte biseduar pr
kt dhe se e tra nuk kishte ardhur tek un prmes thash e themeve. [Pauz] Nuk e di n
do ta besoje kt, por Frederika nuk ka qen e vetmja! Nuk e di prse, por femrat
menden pas burrit tim. Ato duhet t mendojn se ai ka pr tiu thn dika pr
angazhimet teatrore, pr arsye se ai sht i lidhur me qeverin. Me gjas, ti vet duhet t

3
kesh qen atje dhe jeni prpjekur ta fusni nn ndikimin tuaj! Nuk t besoj aq shum. Por, e
di se ai nuk e ka mendjen tek ti dhe ti duket se ke njfar mrie ndaj tij. [Pauz. Ato
shikojn njra tjetrn n mnyr t uditshme] Eja t na shohsh kt mbrmje, Amelia,
dhe na trego se nuk je e zemruar me ne se fare nuk je e zemruar me mua! Nuk e di se
prse, por sht aq e sikletshme t t kesh ty armik. sht e mundshme ngaq ta kam zn
udhn, [Me shaka] ose thjesht, nuk e di se prse. [Pauz. Zonjusha Y ia ka ngulur syt
Zonjs X. me kureshtje.] Njohja jon ka qen aq e veant. [Mendueshm] Kur t kam
par t parn her, jam frikuar nga ti, aq shum jam frikuar, sa smund t t shikoja n sy;
prapseprap, ndrsa vija dhe shkoja, e gjeja gjithmon vetveten afr teje nuk mund ti
shtrohesha rrezikut sa ti lejoja vetes t isha armikja jote dhe, s kndejmi, u bra mikja
jote. Por, gjithmon ka ekzistuar nj not mospajtimi kur ti ke ardhur n shtpin ton, pr
arsye se e ndjeja se im shoq nuk mund t t duronte dhe kjo ishte aq hidhruese pr aq
sa mund t ishte edhe fustani i cili nuk m shkonte fare pr trupi dhe un kam br krejt
far kam mundur q ate ta bj sa m miqsor q sht e mundur ndaj teje, po para se ai
t pajtohej se ju kishit shpallur fejesn tuaj. Pastaj pat ardhur nj miqsi e dhunshme, sa
q pr nj moment sht dukur sikur ti ke pasur guxim ti tregosh ndjenjat tuaja t
njmendta vetm ather kur ke qen e fejuar e pastaj si qe zhvilluar e tra m pastaj?
Nuk jam br xheloze sa e habitshme! Dhe m kujtohet se, kur je br ndrikull e
Patinit, e pata shtrnguar Bobin t t puthte ty ai t pat puthur dhe ti qe hutuar aq shum
sht e vrteta, un nuk e pata hetuar at aso kohe pr kt kam menduar m von
kur nuk pata menduar pr kt m par pos tash! [Ngrihet me rrmbim] Prse je aq e
heshtur? Nuk e ke nxjerr nj fjal t vetme gjat gjith ksaj kohe, po vetm i ke hapur
shteg t folurit tim! Je ulur aty dhe syt tu i kan nxjerrur nga un gjith ato mendime, q
qndrojn si nj mndafsh i paprpunuar n nj guask krmilli mendimet me gjas
mendimet e dyshimta m lejo ta di kt prse e ke prishur fejesn tnde? Prse kto
ditt e fundit vjen aq rrall n shtpin ton? Prse nuk do t na vizitosh sonte? [Duket
sikur Zonjusha Y sht gati t flas.] Rri e qet! Ske nevoj t thuash gj. Un i kuptoj t
gjitha vet! Ka qen pr arsye t ksaj e t asaj e, pastaj, edhe t ksaj. Po! Po! Tash
gjithka sht e qart. Pra, kjo sht e tra.! Pfu, nuk do t rri n t njjtn tavolin me ty.
[I merr gjrat e saj dhe i v n nj tavolin tjetr] Kjo sht arsyeja pse un duhej ti

4
qndisja tulipant, t cilt i urrej, n pantoflat e tij; ngaq ty t plqejn tulipant; kjo
sht arsyeja [I hedh pantoflat n dysheme] prse ne shkojm n pyll gjat vers, pr
arsye se ti nuk e do ajrin e detit; kjo sht arsyeja pse emri i djalit ton sht Eskil, ngaq
sht emri i babait tnd; kjo sht arsyeja pse un mbaj ngjyrat tua, pse i lexoj shkrimtart
tuaj, ha ushqimet tua t adhuruara, pi pijet tua alkoolike kt okollat, pr shembull, ta
zm a nuk sht kjo arsyeja. Oh, Zoti im, sht e frikshme, kur mendoj pr kt; sht
friksuese! Gjithka, gjithka ka ardhur te un prej teje, madje edhe pasioni yt! Shpirti yt
sht futur n timin, mu si krimbi n nj moll, e ka hngr dhe e ka hngr, e ka mihur
dhe e ka rrmihur, derisa nuk ka mbetur gj fare, pos lvozhga. Dshiroja t ikja nga ti,
por nuk mundja, ti rrije aty si nj gjarpr dhe m pate magjepsur me syt tu t zi m
duket sikur qe thyer dega e nj peme dhe un qesh rrzuar. Qndroja e shtrir me kmbt
t lidhura n uj dhe me sa kisha fuqi notoja me duat e mia, por sa m shum q
prpiqesha aq m thell zhytesha n uj, derisa nuk u fundosa n fund fare, ku ti qndroje
si nj gaforre gjigande e gatshme t m pushtoje me kthetrat dhe un vetm rrija aty!
Pfui! Sa shum t urrej! T urrej! Por ti vetm rrin aty dhe hesht, n paqe, indiferente,
indiferente si pr born e parvjetme, njsoj si t qe fjala pr Krshndella apo pr Vitin e
Ri, indiferente nse t tjert jan t lumtur ose fatkqij, pa qen n gjendje pr t urryer
ose dashuruar, thuajse e krijuar si nj lejlek prej vrims s miut. Ti smund ta pushtosh
veten, nuk mund ta mbash dashurin e mashkullit, por mund ta vjedhsh at dashuri nga t
tjert! Ja, ku rri ulur n nj knd a e din se i kan dhn nj kurthi minjsh emrin sipas
teje dhe i lexon gazetat tuaja me qllim q t shohsh nse dikujt i ka ndodhur ndonj
gj ose pr t ditur se kujt i ka trokitur n der fatkeqsia ose se kush e ka braktisur
teatrin, ja ktu rrin dhe e rishikon punn tnde, duke llogaritur ligsit tuaja ashtu si e
llogarit piloti drejtimin e tij; duke mbledhur haraqin tnd... [Pauz] E gjora Amelia, a e
din se njmend m vjen keq pr ty, ngaq ti je aq fatkeqe. Fatkeqe si nj shtaz e plagosur
dhe inatore pr shkak t plags! Un smund ti lejoj vetes t jem e zemruar me ty
pavarsisht se sa shum dshiroj t jem pr arsye se je vrima e fundit e kavallit. Por, ajo
lidhje dashurie me Bobin nuk m ha palla pr te. Fundja, sht ajo pr mua? Fundja,
sht ajo pr mua? Dhe nse un jam msuar ta pi kafen me okollat prej teje apo prej
dikujt tjetr, a i ndryshon kjo gjrat [Me shkathtsi e pin nj lug t plot nga filxhani]

5
Midis t tjerash, ve asaj, okollata sht shum e shndetshme. Dhe nse ti m ke msuar
se si t vishem aq m mir kjo vetm sa m bn m trheqse pr burrin tim. Dhe ti
ke humbur far un kam fituar. Po, q tia vm kapakun, un besoj se ti e ke humbur
ate. Por sigurisht se ka qen qllimi yt q un t shkoja rrugs sime t veproj ashtu si
ke vepruar ti dhe t pendohesha ashti si je e penduar tash por un nuk e kam br kt!
Ne nuk do t jemi t liga, apo jo? Dhe prse vetm un duhet t marr at q askush tjetr
nuk mund ta ket? [Pauz] Sipas gjass, fundit i fundit, n kt moment, un njmend
jam m e forta. Ti nuk merr asgj prej meje, por ti m ke dhn shum. Dhe tash un t
dukem ty si nj hajnesh. Ti zgjohesh dhe sheh se un posedoj at q ti e ke humbur! Si t
shpjegohet fakti q gjithka n duart tua ka qen e pavler dhe shterpe? Ti smund ta
mbash dashurin e asnj burri me tulipant tuaj dhe me pasionin tnd, ashtu si mundem
un. Nuk mund t msosh se si mbahet shtpia nga librat e shkrimtart tu, si jam msuar
un nga shtpia ime; ti nuk ke nj Eskil t vogl me t cilin mund t mbaje t gjall jetn,
madje edhe nse babai yt e ka pasur emrin Eskil! Dhe tash prse hesht, prse hesht, hesht?
Un e besoj se e ke nga forca, por, me gjas, hesht ngaq nuk ke far t thuash! Ngaq ti
nuk mendon asgj. [Ngrihet dhe i mbledh pantoflat e saj] Tash un po shkoj n shtpi
dhe do ti marr tulipant me vete tulipant tuaj! Ti smund t msosh nga tjetri, ti
smund t lakohesh - dhe, s kndejmi, do t thyhesh si nj shkums i thar por un nuk
do t jem ajo, apo jo! T falemnderit, Amelia, pr t gjitha msimet e tua t mira. T
falemnderit, ngaq ti m ke msuar pr ta dashur burrin tim! Tash do t shkoj n shtpi
dhe do ta dua ate!

[Ajo shkon.]

BIE PERDJA