สิ่งมีชีวิตในดิน

Soil organism
ชนิดของสิ่ งมีชีวติ ในดิน

1. พืช Primary producer ผู้ผลิตปฐมภูมิ

2. สั ตว์ Consumer ผู้บริโภค
3. จุลนิ ทรีย์ Decomposer ผู้ย่อยสลาย
พืช
1. ให้อินทรี ยส์ ารแก่ดิน
2. ผลกระทบต่อคุณสมบัติของดินโดยตรง
- โครงสร้างดิน
- ความชื้นดิน, อุณหภูมิ
- การเปลี่ยนแปลงแก๊สในดิน
- การใช้ธาตุอาหาร
- การเปลี่ยนแปลง pH
สั ตว์
- โปรโตซัวเป็ นสัตว์เซลล์เดียวที่มีปริ มาณมากที่สุด
- ไส้เดือนฝอยเป็ นสัตว์หลายเซลล์ที่มีปริ มาณมากรองจากโปรโตซัว
- แมลง
- ไร
- ไส้เดือน ฯลฯ
บทบาทของสั ตว์
- ทำให้เกิดช่องว่างในดิน
- กัดกินอินทรี ยธ์ าตุขนาดใหญ่
- คลุกเคล้าอินทรี ยวัตถุในดิน
ไส้ เดือนดิน
- มีขนาดใหญ่ การชอนไชทำให้เกิดช่องว่าง
- มีประโยชน์ในดินช่วยย่อยสลายซากพืชซากสัตว์
ไส้ เดือนฝอย
- มีขนาดเล็ก มีปริ มาณมาก
- ส่ วนใหญ่เป็ นปรสิ ต (parasite)
- ดูดกินโปรโตพลาสซึมในรากพืช
- กิน แบคทีเรี ย เชื้อรา
จุลนิ ทรีย์ดนิ
จำแนกตามชนิดของอาหาร
1. Heterothroph
- ใช้สารอินทรี ยเ์ ป็ นแหล่งคาร์บอน
- เกี่ยวข้องกับการย่อยสลาย
2. Autothroph
- ใช้คาร์บอนไดออกไซด์เป็ นแหล่งคาร์บอน
- ได้พลังงานจากแสงหรื อจากการออกซิเดชัน่ ของสารอินทรี ย ์
การจำแนกตามระบบของสิ่ งมีชีวติ
1. แบคทีเรี ย (Bacteria)
2. แอคทิโนไมซี ส (Actinomycete)
3. เชื้อรา (Fungi)
4. จุลินทรี ยอ์ ื่นๆ
แบคทีเรี ย
- มีขนาดเล็ก 0.05 – 2 ไมโครเมตร
- มีมากที่สุดในดิน 108 – 109 เซลล์/ดิน 1 กรัม
- ส่ วนใหญ่เป็ นพวก Heterothroph
- มีบทบาทสำคัญในการย่อยสลายซากพืชซากสัตว์
- บางชนิดเป็ นเชื้อโรคของพืชและสัตว์
แอคติโนไมซีส
- มีขนาดเท่ากับแบคทีเรี ยแต่มีลกั ษณะรู ปร่ างยืดยาวเป็ นเส้นใย
คล้ายรา
- มีปริ มาณน้อยกว่าแบคทีเรี ย 107 – 108 เซลล์/ดิน 1 กรัม
- สามารถสร้างสปอร์ได้
- บางชนิดตรึ ง N ได้
- ย่อยสลายซากพืชซากสัตว์
- บางชนิดเป็ นเชื้อโรคของพืชและสัตว์
เชื้อรา
- รู ปร่ างเป็ นเส้นใย
- สามารถสร้างสปอร์ได้
- มีปริ มาณน้อยกว่าแบคทีเรี ยและแอคติโนไมซีส แต่น ้ำหนักหรื อ
มวลมากกว่า
- ส่ วนใหญ่เป็ นพวก heterothroph
- ย่อยสลายซากพืชซากสัตว์ได้
- บางชนิดเป็ นเชื้อโรคของพืชและสัตว์
- สามารถทน pH ต่ำได้ดีกว้าแบคทีเรี ย
จุลิทรี ยอ์ ื่นๆ
- สาหร่ าย (Algae)
- สาหร่ ายสี เขียวแกมน้ำเงิน (Blue – green Algae)
- ไวรัส (Virus)
ปัจจัยทีม่ ผี ลต่ อการดำรงชีวติ ของจุลนิ ทรีย์
1. อาหารและแหล่งพลังงาน
2. สภาพแวดล้อม
อาหารและแหล่ งพลังงาน
อาหาร
- แหล่งของคาร์บอน
จากอินทรี ยวัตถุในดิน
จากคาร์บอนไดออกไซด์
- ธาตุอื่นๆ
O, N, S, P ฯลฯ
พลังงาน
- ได้จากแสง
- ได้จากสารอินทรี ย ์
- สารอนินทรี ย ์
สภาพแวดล้อม
1. อากาศ
2. ความชื้น
3. อุณหภูมิ
4. สภาพ pH
บทบาทและความสำคัญของจุลินทรี ยด์ ิน
1. ย่อยสลายซากพืชและสัตว์
- ได้ธาตุอาหารให้พืช
- ได้สารฮิวมิค
2. การแปรสภาพของสารอนินทรี ย ์
2.1 อิมโมบิไลเซชัน่ (Immobilisation) คือ การใช้สารอนิทรี ย ์ เช่น
NH4+ NO3- แล้วเปลี่ยนเป็ นสารอินทรี ย ์ เช่น กรดอะมิโนหรื อโปรตีน

2.2 ขบวนการ Oxidation และ Reduction

- Nitrification
- Denitrification
3. การตรึ งไนโตรเจน
4. การย่ อยสลายสารเคมี
สารกำจัดวัชพืช
สารกำจัดโรค แมลง
โลหะหนัก
5. ไมโคไรซา (Mycorrhiza)
- เพิ่มพื้นที่ที่ผวิ รากในการดูดธาตุอาหาร
- ทนแร้งได้ดีข้ ึน
- ทนทานต่อโรค