AYON sa alamat ,si buyas ay anak ng manggagamot ng isang tribo
na nakatira sa paanan ng bundok ng Sierra Madre.Maliit pang bata ay kapansin-pansin na ang pagiging sensitibo ni Buyas . Lalo siyang naging marandamin nang isilang ang bunsong kapatid .Ma-ganda ang kapatid kung ihahambing kay Buyas kaya agad napapansin ang kaibahan nila.
Palibhasa ay marami ang nagpapagamot sa ama,kadalasan ay
maraming tao sa kanilang kubo.Hindi maialis na mapansin ang mag kapatid dahil maliit ang kubo at doon mismo nanggagamot ang kanilang ama.
‘’Kayganda ng inyong bunso’’,madalas ay sinasabing mga
nagpupunta roon.
‘’Maganda rin si buyas.
Ayaw na ayaw ni Buyas na maririnigang gayong usapan.Agad na
siyang pupunta sa likod ng kubo at doon uubusin ang oras hanggang maubos ang kanyang mga luha.
Nang magdalaga si buyas ay umiibig siya sa isang makisig na binata
Ang problema, ang bunso niyang kapatid ang gusto ng lalaki.
Masakit na masakit sa loob ni Buyas tuwing aakyat ng ligaw ang
binata sa kapatid.Ang gagawin niya ay magtatago sa kanilang likod- bahay at doon iiyak ang bigat ng damdamin.
Alam ng kanyang ina ang nararamdaman ni Buyas ngunit wala
itong magawa?Hindi nito mapanghihimasukan ang puso ng binata.Isa pay paano naman ang damdamin ng bunsong anak? Ilang buwan pa ay isinama na ngbinata ang mga magulang upang hingin ang kamay ng kapatid ni Buyas.Nais raw pakasal ng dalawa sa ikalawang pagbilog ng buwan.
Labis na dinamdam ni Buyas ang kamatayan ng pag-ibig.
Kinabukasan ay hindi na nakita siBuyas.Naglaho siyang tila bula.
Sumapit at natapos ang araw ng kasal ng bunsong kapatid ay hindi na
nakita si buyas
Isang umaga habang nagwa-walis sa likod –bahay ang ina ay
napansin nito ang isang halamang tumubo roon.Nang bunutin iyon ng babae para itanim sa mas maayos na lugar ay nakita ang bilog nitong mga bunga.
Natuklasan ng ina na maaaring ipahanog sa pagkain ang bunga.
Pero higit sa lahat, natuklasan nitong nakapagpapaiyak ang bunga paghinhiwa.
Naglala tuloy ng ina ang anak na si Buyas Pinangalan nitong