You are on page 1of 18

twG J ( 1)?

trS w f ( 3)/
Mo*k w f v (15)&uf ? 2008ck E S p f /

jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/

"
usaemf h u k d v G w f a tmif
ul n D r ,f q k d w musaemf aus;Zl ;
wif w ,f / 'gayr,f h usaemf u
usaemf w a,muf wnf ; vG w f z k d @
ukd rvkdvm;bl;/ EkdifiHa&; tusOf;
om;tm;vk H ; vG w f w muk d y J
usaemf v k d v m;w,f ?
"
"usaemf 90ck E S p f a&G ;
aumufyGJ+yD;uwnf;u usaemfhrSm
rl w ck c sxm;wm&S d w ,f ? usaemf
vk y f & r,f h [ muk d usaemf c sxm;
wm&S d w ,f / tJ h ' gbmvJ q k d a wmh
pkvGwfawG@/ a':pkeJ@wuG EkdifiHa&;
tusOf;om;tm;vHk;ukdv$wf/
v$ w f a wmf a c:ay;/ awG @ qk H a qG ;
aEG ; / tck v nf ; yJ usaemf 'D r l t
wkdif; quf+yD;awmh ukdifxm;w,f
"
owif ; pmq&m}uD ;
OD ; 0if ; wif
(Ed k i f i H a &;jy\emud k Ed k i f i H a &;enf ; t&
awG @ qk H aqG ; aEG ; tajz&S m onf h e nf ; jzih f
tajz&S m vd k o l j zpf I a':atmif q ef ; pk = unf
ES i f h vuf w G J c J h o nf ? 1989 ck E S p f Zl v k d i f v
4 &uf a e@rS p I ,ck t csd e f t xd tES p f 20
q,f e D ; yg; ppf t pd k ; &. axmif o G i f ; tusOf ;
csxm;jcif ; cH a e&qJ j zpf o nf ? )

jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/


t,f ' D w mh x H a y;pm
odk@ /-
t,f ' D w mmcif A smh
cifAsm;qDukd pma&;jcifayr,fv@kd EdkifiHudk;vdk@ csD;rGef;aewkef;/ jAKef;qdk =um; tck aemufqHk; tESpf(20)jynfh
Asm 0rf ; a&;tcuf t cJ e J @ vH k ; csmvd k u f vdkuf&wJh owif;a=umifh [kdufceJ jzpf 8888ae@ES p f y wf v nf tcrf ; tem;ud k
aevdu k wf m? pma&;wJb h ufu;kd ra&muf oGm;w,f? b,fvu kd ae b,fvkd puFmyl puFylEdkifiHrSm rsKd;cspfjrefrmawG pkpnf;
Edkifbl;? udk,fhEdkifiHraumif;vdk@ olrsm; Edik if t
H yk cf sKyfa&;Oya'udk 'd@k oef;a&$}uD;rsm; v_yf&Sm;EdkifcJhw,f? 'Dvdkv_yf&Sm;r_awG
EdkifiHrSm vmtvkyfvkyfw,fqdkawmh & t}uH a y;oG m ;vm;vd k @ ar;cG e f ; xk w f t+yD ; rS m ac:,l p pf a q;arjref ; jcif ; awG
wmeJ @ wef a tmif cd k i f ; cH x d w mygyJ A sm? vdkufrdw,f? puFyltpdk;&uvkyfcJhw,f? owday;pm
udk,fhEdkifiHrSm xrif;awmif 0atmifpm; jrefrmEdkifiHrSm 'Drdkua&pDpepf awG xkwfcJhw,f? tckaemufqHk;awmh
&zd@k tEdik Ef ikd ?f jzpfc&hJ if aq;zd;k 0gc/ aemif ay:xGef;a&;udk tvGefjrifvdkygw,fqdkwJh v_ y f & S m ;r_ r S m yg0if c J h w J h vl i ,f a wG u d k
a&;twGuf pkaqmif;zd@k rwwfEikd b f ;l av? puFyt l pd;k &/ jrefrmEdik if w
H iG ;f jyKjyifajymif; tvkyfADZmoufwrf;wdk;ay;zdk@ jiif;qef
tarausmf a'G;a':vGr;f w,fv@kd vJa&;twGuf }udK;pm;aeygw,fqdkwJh cJw
h ,fqw kd hJ owif;awG qufwu kd f xGuf
qd k j cif q d k A sm? jref r mjynf r S m aewk e f ; puFyltpdk;&u jrefrmEdkifiH 'Drdkua&pD&&Sd vmawmh ud, k =f um;&wmawGu wu,f
uawmh ud k , f u Oya'abmif x J r S m a&;twG u f v_ y f & S m ;aqmif & G u f r _ a wG ygvm;vdk@ ,Hkvdkuf&w,f?
b,favmufaeae 'DOya'abmifxu J ae az:aqmif = uol a wG u d k puF y l E d k i f i H r S m olrsm;awGtwGufudk pdwfylae
yJ ae@wikd ;f vufo;D yke;f xd;k cHxad e&w,f? aemufxyf aexdik cf iG rhf &atmif trsKd ;rsKd ; wm jyuQ'defudk jzwfceJ =unfhrdawmhrS
'DrmS awmh ol@Eikd if pH nf;rsO;f twdik ;f aevd@k aES m uf , S u f [ef @ wm;aew,f q d k w J h acgif ; a¹rG a yguf o G m ;w,f ? 'D v uk e f & if
uawmh E d k i f i H j cm;om;ayr,f h b,f v d k owif ; [m puF y l t pd k ; &&J @ tajymeJ @ udk,fvnf; tvkyfvkyf cGifhADZmukef+yD?
aeae aevd&k w,f? oGm;vd@k &w,f? vufawG@ukd b,fvrkd S xif[yfv@kd r&jzpf 'ga=umifh tajy;tv$m; oGm;vdkufygOD;
'Drdkua&pDudk vufcHusifhoHk;wJh aew,f? r,f t,f'DwmcifAsm;? ?
pmzwfolwpfOD;

jynf a xmif p k y ef ; wk d i f * sme,f x k w f a 0onf h owif;? owif;aqmif;yg;? tufaq;? uAsm


&nf & G , f c suf r sm; ponfh pmrlrsm;/ a0zeftBuHay;pmrsm;
a&;om;ay;ykYd Eidk Mf uygonf/
(1) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD.
EkdifiHa&;OD;wnfcsuf(4)&yfukd taumiftxnfaz:
onfh vkyfief;rsm; jynfol=um;wGif ysHŒESHŒap&ef?
jynfaxmifpkyef;wkdif*sme,fokd@ pmrlrsm;/
(2) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD
NCUB. ausm¶kd;tzGJŒtpnf;rsm;jzpfaom a0zef t }uH a y;pmrsm;
NDF/DAB/NLD(LA)/MPU tzGŒJ rsm;. ay;ykd@vkdv#if atmufygvdyfpmrsm;twkdif;
ppfa&;/EkdifiHa&; v+yf&Sm;aqmif&Gufaer+rsm;ukd ay;ydk@Edkifygw,f/
us,fus,fjyefŒjyefŒaz:xkwf&ef?
(3) jrefrmjynfolvlxk. pD;yGm;a&;b0/ vlr+a&;b0/ P.O Box (40)
EkdifiHa&;b0trSefrsm;ukd xif[yfaz: jy&ef? TAK-63110
(4) wkdif;&if;om;vlrsdK;pkrsm;. EkdifiHa&; oabmxm;
Mae Sot, Thailand
tjrifrsm;ukd yGifhyGifhvif;vif; az: jyEkdif&ef?
(5) jynfolrsm;=um; 'Drkdua&pD tavhtusifhrsm;
&SifoefEkd;=um;ap&ef?
Email : ncub.info@ncub.org
(6) jrefrmjynf 'Drkdua&pD v_yf&Sm;r_rsm;ukdEkdifiH ncub@ncub.org
wum'Drkdua&pDv_yf&Sm;r_rsm;ESifh qufpyfEkdif&ef?

2 jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/


t,f'Dwmhtmabmf
nDnD!Gwf!GwfawmfvSefa&;
ppftyk pf uk dk nDnw G of vm;vk@d ar;v#if olw@dk tuGq J ;Hk [kom ajz&rnf? ppftyk pf o k nf Akv d af e0if;vufxuf uwnf;u olw@dk
twGi;f ykid ;f tkypf w k udk yf rJG sm; jyif;xefco hJ nf? ppftm%m&Sif Akv d af e0if;ukd jzKwfcsb@dk / vky}f uHb@dk }udK;pm;cJo h nfh om"ursm;&Scd o hJ nf? ,ae@
Akv
d af e0if;. om;ajr;rsm;jzpfaom Akv d o f ef;a&$/ Akv
d af rmifat;/ Akv d cf ifneG @f w@dk vufxufwiG v f nf; uG=J uonf? xGe;f =unf/ ausmb f ponfh
pDe, D m wkid ;f rSL;rsm;ukd &Si;f ypfonfrS aemufq;Hk Akv d cf ifne$ @f axmufvrS ;f a&;tkypf u k dk jyef&iS ;f ypfonftxd =unfv h #if tuG}J u;D uGcJ =hJ uonfrmS
tm;vk;H jrifawG@ae&onft h wkid ;f yif?
ok@d aomf tqk;H tjzwfusaom uG+J yJrr_ sKd ;jzifh ruGaJ o;? olw@dk uG+J yJru _ dk olw@dk jyefxed ;f xm;Ekid o f nf[k qk&d rnf? ,cktxdawmh
olw@dk enf; olw@dk [efjzifh nDnw $ af tmif pkpnf;xm;Ekid af o;onf? ta&;}u;D onfh trde@f tm;vk;H A[kw d pfcw k nf;rS vmonf/ 'Dru dk a&pDqef@usif
a&; Ekid if aH &;vrf;a=umif;tjzpf vrf;n$eaf jryk(H 7)csut f wkid ;f wowfrwfwnf; oGm;ae=uao;onf?
'gu olw@dk bufjcrf;? rdrw d @dk bufjcrf;ukd jyef=unfv h #iu f m; ppftm%m&Sipf epf qef@usiaf &; Ekid if aH &;vrf;a=umif;wGif ,ae@txd
atmifyrJG &ao;onfrmS bmvkad eoenf; [k pOf;pm;&rnf?
+yD;cJoh nfh &Spaf v;vk;H ta&;awmfyHk tESp(f 20)jynfh txdr;f trSwt f jzpf rdrw d @dk 'rD udk a&pDtiftm;pkrsm;rS ,ae@txd atmifyJG
r&ao;onft h ay:/ &Spaf v;vk;H vlxv k y_ &f mS ;r_umvrSm tqk;H owfatmifyrJG cHEidk cf o hJ nht f ay: jyefvnfo;Hk oyfcsurf sm; xGuaf y: vmcJo h nf?
pdw0f ifpm;bk@d aumif;ygonf/ tav;xm;pOf;pm;&rnfom?
ArmjynfEidk if aH &;ukd ajym=uv#if 0HomEkvy_ &f mS ;r_rS ,ae@ 'Dru dk a&pDvy_ &f mS ;r_txd ruGb J ;l aomacwf r&S[ d o k m ajym&ayvdrrhf nf?
uG=J u +yJ=ujcif;onf rdrw d @dk vrl sKd ;. obm0rsm;jzpfaeovm;[k jyefawG;rdonftxdyif? 'guydk if rdrw d @dk . yuwd taetxm;wpf&yf[k
em;vnfvu dk &f onf? Ekid if aH &;vky&f onfrmS yuwd&adS eaom taetxm;ay:wGiyf if taumif;qk;H jzpfatmif vky, f &l onfr[kwv f m;?
'Dru dk a&pDawmfveS af &; atmifb@dk twGuf nDnw G af &;rSm trSew f u,f r&Srd jzpf vkt d yfcsuw f pf&yfjzpfaeonfuawmh trSe?f
nDnw G af &;vk@d ajym=uv#if bmawGnn D wG =f urSmvJ/ b,ftcsuaf wGay:rSm b,fta=umif;t&mawGay:rSm nDnw G =f urSmvJ/ &Si;f vif;=u
&awmhrnf?
wpf c k w nf ; aom wyf a ygif ; pk &S d b k d @ vk d t yf o nf ?
wpf c k w nf ; aom r[mAsL[mES i f h enf ; y&d , m,f v rf ; pOf &S d b k d @ vk d t yf o nf ?
nDnGwfa&;vkd@ ajym=uv#if 'DESpfcsuf ajym=uonf? aumif;ygonf? xkdtcsufESpfcsufonf nDnGwfa&;ESifh ywfoufI
tjrifq h ;Hk &nfreS ;f csu[ f k ajym&rnf? ok@d aomf taumiftxnfaz:& tvGecf ufonf? toufrygb/J tvkyv f ufawG@ay:wGif tajcrcHbJ
wyfaygi;f pkz@JG v#if aemif wyfaygi;f pkrsm;. wyfaygi;f pk jyefz@JG &rvkd jzpfvmwwfonf? tjrifq h ;Hk nDnw G af &; csujf cif; rjzpfEidk af o;v#if tedrq hf ;Hk
nDnw G af &;u pEkid v f #if ykad umif;ayvdrrhf nf?
wu,fawmh Ekid if aH &;t& nDnw G af &;qko d nfrmS vnf; vlcsi;f vnfyif;zufaygi;f aeaom nDnw G af &;rsKd ;r[kw/f tzG@J tpnf;rsm;
pm&Guaf y:wGif wHqyd w f ;Hk xk=uaom wHqyd w f ;Hk nDnw G af &;vnf;r[kw?f nDnw G wf ,f rnDnw G b f ;l qkw d m bmeJ@widk ;f rvJ/ twkid ;f twm
wpfcak wmh vkv d rd rhf nf?
nDnw G af &;[kq=dk uv#if tawG;tac:nDnw G af &;/ Ekid if aH &;nDnw G af &;/ pnf;&k;H a&;nDnw G af &;/ vky[ f efnn D w G af &;wk@d &S&d @J vm;[k
csO;f uyfqef;ppfavh&=dS uonf?
,ae@&adS eonfh jrefrmhEidk if aH &; yuwdtajctaeESihf aygi;f pyf+y;D nDnw G af &;ukd az: jy&rnfqv dk #if ppftm%m&Sipf epfudk tjrpfjyKwf
onftxd awmfveS rf nf/ ppfreS o f nfh jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;¶_@+y;D / 'Dru dk a&pDpepfwpf&yfxal xmifrnf/ ppfreS af om z,f'&,f jynfaxmifpw k pf&yf
xlaxmifrnfqadk omtcsurf sm;ay:wGif wlnb D @dk vvdk rd rhf nf?
xkt
d ajccHay:wGif tedrq hf ;Hk wlno D nfh pkpnf;r_/ tedrq hf ;Hk wlno D nft h vkyrf sm;jzifh pkpnf;Ekid b f @dk / wGv
J yk Ef idk b
f @dk vkv d rd rhf nf?
ukd,fhtzGJ@tpnf;tvkduf ukd,fhtpDtpOfeJ@ukd,f vkyfief;tpDtpOfrsm;ukd oD;jcm;pDtaumiftxnfaz:bkd@vkdcJhv#if
awmfveS af &;wpf&yfv;Hk ukd v$r;f +cHKonfh xkt d ajccHrrl sm;ay:wGif [efcsun f q D ufpyfaebk@d vkv d rd rhf nf?
awmf v S e f a &;qk d o nf u m;
igh j rif ; igh p k d i f ; I r&?
igh a vS igxk d ; I r&?

jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/ 3


jref rm ppf t pd;k & tm; uvk o r *¾ wGif w &m;0if tpd;k & r [kwfaMumif; vIyf&Sm; rI
e ,l; a,mufwiG f jyK vkyfae
jrefrmEdkifiHwGif 'Drdkua&pD&&Sd a&;tawGuf }udK;pm; ppf t k y f c sKyf a &;pepf u d k qef @ usif I 'D r d k u a&pD enf ; usus
ae=uaom 'D r d k u a&pD a &;v_ y f & S m ;ol r sm;onf jref r m jynfe,f toD;oD;rSudk,fpm;jyK trwfrsm;udk a&G;aumuf
ppf t pd k ; &rS m jref r mjynf o l r sm;rS w&m;0if a&G ; aumuf wifajrSmufcJh=uonf? odk@aomf tpdk;&onf jynfolrsm;.
wif a jrmuf x m;aom tpd k ; &r[k w f o jzif h uk v or*~ qENjzifh a&G;aumu fwifajrSmufxm;aom trwf rsm;tm;
taxG a xG nD v mcH } uD ; wG i f w&m;0if tm%m v$Jajymif; jcif; rjyKvkyf bJ zrf;qD;csKyfaESmifjcif;/
ud, k pf m;vS,rf [kwaf =umif;/
e,l ; a,muf t ajcpd k u f
uk v or*~ taxG a xG
¶Hk;csKyf a&S@wGif =o*kwfv
(4)&uf a e@rS pwif u m
uk v or*~ taxG a xG
nDvm cHpwif usif;yrnfh
pufwifbm (12) &ufae@
txd ae@pOf vl O D ; a&
(50)ausmf oG m ;a&muf
qENjyyGJ jyKvkyaf e=uonf?
8888 vl x k
v_yf&Sm;r_ ESpf (20) jynfh
=o*k w f v (8)ae@wG i f
ukv¶Hk;a&S@&Sd xkdqENjyyGJodk@
tif ' D ; ,m;em;jynf e ,f
zd k @ a0; +rd K @&S d 'D r d k u a&pD
v_yf&Sm;olrsm;/
e,l ; a,muf + rd K @&S d 'D r d k u ukvor*or*~~taxG
taxG nDvmcH}uD;wGif w&m;0if tpdk;&tjzpfrS
a&pD v _ y f & S m ; ol r sm;/ y,fzsufay;&ef oGm;a&muf awmif;qdkqENjyae=uaom
tjynfjynfqdkif&m jrefrm jynfya&muf &[ef;awmfrsm;ESifh jrefrmEdkifiHom;rsm;
&[ef;awmfrsm;tzGJ@
omoem armvd/ jynfaxmifpk jrefrmEdik if t H rsK;d om; aumifp/D axmifoGif; tusOf; csxm;jcif;wdk@ukdom jyKvkyfcJhonf?
88rsKd ; quf (jynf y )wd k @ ES i f h t wl rd k i f 3 000ausmf c&D ; &S n f xd k @ a=umif h jref r m Ed k i f i H t m; vuf & S d tk y f c sKyf a eaom
csDwufcJhol udkatoifwkd@(3)OD;vnf; a&muf&Sd vmum twl ppftpd;k &onf jrefrm jynforl sm; w&m;0if a&G;cs,x f m;aom
yg0ifqENjycJh=uonf? tpd k ; & r[k w f onf h t wG u f jref r mEd k i f i H t m;
jrefrmppftpdk;&onf jrefrm EdkifiHtm; vGefcJhaom ud k , f p m;rjyKEd k i f o jzif h uk v or*~ nD v mcH o d k @ jref r m
ES p f a ygif ; 46 ES p f ausmf r S a eI ppf t k y f c sKyf a &;pepf E S i f h jynfudk,fpm; wuf a&mufcGifh rjyK oifha=umif; awmif;qdk
w&m;r0iftkyfcsKyfaecJhonfrSm ,ck tcsdeftxdjzpfonf? qENjy=ujcif;jzpfonf?
ppftpdk;&rS apv$wfaom udk,fpm;vS,frsm;onf ukvor*~ qENjy=uolrsm;onf atmufyg awmif;qdkr_rsm;udk
taxGaxGnDvmcH}uD;wGif wufa&mufvsuf&Sdonf? 1990 t*Fvyd f jrefrm (2) bmomjzifah wmif;qdq k ENjy ae=ua=umif;
ygwDpHk taxGaxGa&G;aumufyGJwGif jrefrm jynfolrsm;onf od&Sd&onf?("gwfykHowif;ukd pm-5 wGif oD;jcm;az: jyxm;?)
4 jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/
=o*kwfv 4 &ufae@rS pwifI,ae@txd e,l;a&muf+rdK@ ukvoH&Hk;a&S@wGif jrefrmppftpdk;&tm;
ukv
uk vor*
or*~taxG
or*~~ axGaxG nDvmcH}uD;wGif w&m;0if tpdk;&tjzpfrS y,fzsufay;&ef oGm;a&muf
t
awmif;qdkqENjyae=uaom jynfya&muf jrefrmEdkifiHom;rsm;

ukvor* or*~~taxG
taxG ukvor* or*~~taxG
taxG
nDvmcH}uD;wGif nDvmcH}uD;wGif
jref r mppf t pk d ; &uk d jref r mppf t pk d ; &uk d
w&m;0if tpdk;&tjzpfrS w&m;0if tpdk;&tjzpfrS
y,f z suf a y; y,f z suf a y;

'Drdkua&pD&&Sda&; a':atmifqef;pk=unf
'dk@ta&;? 'dk@ta&; csufjcif;v$wf? csufjcif;v$wf?
Edik if aH &;tusO;f om;rsm;vGwaf y;a&; ausmif;om;acgif;aqmifrsm;
'dk@ta&;? 'dk@ta&; csuf
csufjjcif
cif;;v$
v$wwf?f? csuf
csufjjcif
cif;;v$
v$wwf?f?

jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/ 5


jrefrmtpkd;&ukdw&m;0if tpdk;&tjzpfrS y,fzsufay;&efawmif;qdkqENjyae=uaom zkd@a0;+rdK@rS
jref r mEd k i f i H o m;rsm;

6 jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/


jrefrmtpd;k &onf
tpd;k &wpfz@JG . &So
d if&h x
dS u
kd af om tzG@J tpnf;t*F g&yfrsm;ESihf nDnw
G jf cif;&S?d r&Sd

( RFA rS OD ; cif a rmif j rif h u =o*k w f v 8&uf a e@wG i f qef ; ppf r ,f ? tJ h ' grS wqif h t&nf t csif ; &S d r &S d q d k w m
jref r mppf t pk d ; &onf tpk d ; &wpf z G J @ . &S d o if h & S d x k d u f a om qef;ppfzdk@ vdktyfr_&Sdr&Sd qef;ppf+yD;awmh/ r&Sdbl;qdk&ifvnf;
t*F g&yf r sm;ES i f h nD rnD jynf a xmif p k jref r mEd k i f i H ukvor*~taxGaxG nDvmcHukd wifjy&r,f? twnfjyKcsuf
trsKd ; om;aumif p D taxG a xG t wG i f ; a&;rS L ; OD ; armif a rmif t m; ,lr,f? vdktyfw,fqdk&ifvnf; ukvor*~ taxGaxG
awG @ qH k ar;jref ; cef ; uk d jyef v nf a z: jyygw,f ? ) nDvmcHudk wifjyr,f? ukvor*~taxGaxGnDvmcHu
qHk;jzwfygvdrfhr,f?
tmtuf z f a tt? ?jrefrmEdkifiH ppftpdk;&tay:rSm w&m;0if
zG@J pnf;xm;wJh tpd;k &taeeJ@ w&m;0ifr_ &Srd &Su
d kd qef; ppfay;&ef tmtuf z f a t t? ?tck v d k &S d o if h & S d x d k u f a om t*F g&yf
wifjy=ur,fvdk@ =um;od&ygw,f? b,ftcsdefrSm 'DtqdkjyKv$m rsm;&Sdr&Sdqdk wmrsKd;udk qef;ppfw,f? aqG;aEG;w,fqdkwm
ukd wifjyr,fqkdwm ajz=um;ay;ygcifAsm;? ukvordkif;rSm &SdcJhzl;ygovm;?
OD ; armif a rmif ? ?ukvor*~&J@ vkyfxHk;vkyfenf;t&uawmh OD ; armif a rmif ? ?&S d c J h w ,f A s? 1990 aemuf y d k i f ; rS m
'Dvmr,fh pufwifbm rwdik cf ifrmS 9 &ufae@rmS aemufq;kH xm; ajym&r,fqdk&if tmz*efepPwefudpP jzpfw,f? tmz*efudk
+yD; wifoGif;&rSmjzpfw,fcifAs? wmvDbefawG tkyfcsKyfaewkef;u 1996ckESpfuae 2000
txd qef;ppf+yD; todtrSwfrjyKcJhwJh udpP&Sdw,f? aemuf
tmtuf z f a t
t? ?tJawmh 'Dtpdk;&taeeJ@ w&m;0if tpdk;& wpfcg a[wDqw kd u
hJ |e;f rSm tm%modr;f cJvh @kd tm%modr;f
taejzifh &Sdoifh&SdxdkufwJh tpdk;& r[kwfa=umif;udk b,fvdk cJhwJh ppftkyfpkudk todtrSwfrjyKyJ xGufajy;cJh&wJh ta0;
taxmuftxm;awGeJ@jyzdk@ tpDtpOf&SdygovJ? a&muftpdk;&udk todtrSwfjyKcJhwJh udpPawG&Sdygw,fcifAs?
OD ; armif a rmif ? ?taxmuftxm;awGawmh trsm; }uD;udk tmtuf z f a t t? ?'gq&kd if tJ'h t D &nftcsi;f udk qef;ppfwhJ
&Syd gw,f? Oyrm 1990a&G;aumufyJG tEdik &f udp/P 1996 'Dy, J if; tzG@J u/ Edik if wH pfEikd if u
H kd tkycf sKyfaewJh ppftpd;k &[m tpd;k &
twdkuftcdkufcH&r_udpP/ aemuf 2007rSm &[ef;oHCm awG tzG@J tpnf;wpf&yftjzpf &So d ifw h hJ t*F g&yfawG r&Sb
d ;l ? ukv
+idrf;csrf;pGm qENjyaewJhudpPudk jyifxef;pGm ESdyfuGyfaomudpP/ or*~rS z,f&mS ;r,fq&kd if/ b,fvkd tzG@J tpnf;}uD;u jrefrm
aemufq;kH em*pfqikd u f vH;k rSm jynfoal wGukd tultnDay;rS & Edik if H tpd;k &ae&mudk tpm;xd;k 0ifEikd v f cJ ifAs? b,fvkd qH;k jzwf
r,fu h pd u
P kd wm;jrpfyw d yf ifwhJ udpaP wG[m tpd;k &wpfc&k @J t*F g&yf rvJcifAs?
awGe@J rjynfph b kH ;l qdw
k mudk usaemfw@kd tjynf jynfqikd &f m Oya'
u|rf;usifolawGeJ@ jyKpk+yD; wifjyrSmjzpfygw,f? OD ; armif a rmif ? ?'gukd Edik if aH &;t& qH;k jzwfrmS jzpfw,f?
ukvor*~u qH;k jzwfrmS r[kwb f ;l ? etzuwmh ae&mz,f
tmtuf z f a t
t? ? 'Dvkd wifjyrSmawGukd b,fvkd yk*Kd~ vf/ b,f ay;&ygvdrfhr,f? aemuf usaemfwdk@ tqdkwifoGif;wJhae&m
vdk committee awGutqH;k tjzwfay;rSmvJ cifAs? rSm w+yKd uef ufwnf; alternative coordination ud, k pf m;jyK
tzG@J tpnf;qdw k m wifay;&ygr,f? tJ'h guakd wmh 'Dru kd a&pD
OD ; armif a rmif ? ?uk v or*~ taxG a xG n D v mcH z G i f h w J h tiftm;pkawG qef;ppfaewHk;jzpfygw,f? pufwifbm 9
ae@rmS yJayg?h ukvor*~&@J Credential Committee vd@k ac:wJh &ufae@rSmawmh usaemfwdk@ tm;vHk;wifjyrSm jzpfygw,f?
t&nftcsi;f jynf0h r_ &Srd &Su d kd qef;ppfwhJ committee udk a=unm
ygw,f? tJ'h aD umfrwDrmS usaemfw@kd wifoiG ;f &ygr,f? usaemfw@kd tmtuf z f a t t? ?'gqdk&if ukvor*~xJrSm jrefrmEdkifiH
enf;wl ukvor*~tzGJ@0ifEdkifiHtm;vHk;uvnf; wifoGif;&yg ud,k pf m;vS,t f zG@J u tajymif;tvJjzpfomG ;+yD? 'gayr,fv h @kd
w,f? 'g[m vkyfxHk;vkyfenf;wpfckjzpfygw,f? 'DvkyfxHk; vkyf jrefrmEdik if rH mS &Sad ewJh ppftpd;k &udk w&m;0if z,f&mS ;vd@k a&m
enf;udk jynfhrSDrSomv#if 'Dt&nftcsif;jynfh0r_&Sdr&Sd qef;ppfwJh b,fvdktusKd;oufa&mufr_ &SdvmEdkifrvJcifAsm?
aumfrwD u qef;ppfrmS jzpfygw,f? 'ga=umifh yxrqH;k taejzifh
usaemf w d k @ u nD v mcH z G i f h w J h t csd e f r S m t&nf ; tcsif p pf w J h OD ; armif a rmif ? ?tusKd;oufa&mufr_ trsm;}uD;&Sdyg
aumfrwDudk wifoGif;&r,f? 'DaumfrwDrSm EdkifiH 9 EdkifiHyg0if w,f ? 'D v d k j zpf v m&if uk v or*~ v H k + cH K a&;aumif p D r S m
ygvd r f h r ,f ? 'D E d k i f i H a wG u d k v nf ; puf w if b m 16 &uf a e@ pum;ajymwJhudpPudku tajymif;tvJjzpfoGm;+yD;/ tjcm;
taxGaxGnv D mcH zGiw hf ahJ e@rS a=unmygr,f? 'DEikd if H 9 Edik if u
H ukvor*~EiS yhf wfoufaom zG@H +zdK;a&;vkyif ef;/ uav;oli,f

jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/ 7


ynma&;vkyif ef;awG tm;vH;k eJ@ ywfoufv@kd &&dS if usaemfw@kd ajym oabmrwl&ifawmif 9 rJxu J 2 rJyjJ zpfr,f? usef 7 rJu
Edik +f yDjzpfv@kd tjynfjynfqikd &f mESihf qufpyfonfah e&mrSm trsm;}uD; usaemf w d k @ aqG ; aEG ; &r,f ? 'D a e&mrS m vnf ; rES p f u
jyKjyifajymif; vJr_awGjzpfvmr,f? tjynfjynfqdkif&mu zdtm; ukvnDvmcHrmS rJcw JG ahJ e&mrSm ArmjynftwGuu f kd Edik if H 60
ay;wJt h ay:rSm trsm;}uD; vkyif ef;awG wd;k wufajymif;vJvmr,f ausmfu rJay;xm;wm&Sdw,f? rJcGJ&ifawmif usaemfwdk@
vdk@ usaemfwdk@ wifjyEdkifygw,fcifAs? tm;&Sdw,fvdk@ wifjycsifygw,f? ?
tmtuf z f a t t? ?ukvtzGJ@xJrSm tckjrefrmppftpdk;&uae
apv$wfxm;wJh udk,fpm;vS,f tzGJ@ae&mudk tpm;xdk; cef@tyf
Edik zf @kd twGuf vpfvyfaewJah e&mudk b,favmuf =um=umxm; a':atmifqef;pkMunf vufa&G;pifrdefUcGef;rsm;
vdk@&EdkifvJcifAs?
“wd k i f ; jynf u d k tk y f c sKyf w J h acgif ; aqmif r sm;[m jynf o l v l x k
OD ; armif a rmif ? ?tcsd e f u ES p f e J @ csD v d k @ &ygw,f ? usaemf w d k @ axmuf c H r _ tif t m;eJ @ yJ tk y f c sKyf w mjzpf & r,f ? vuf e uf
vydik ;f twGi;f tpm;xd;k wmvnf; &Sw d ,f? &ufyikd ;f twGi;f tpm; tif t m;eJ @ tk y f c sKyf w mrjzpf & bl ; ?”
xdk;wmvnf;&Sdw,f? +yD; 'Dukvor*~eJ@ rdrdwdk@ jyifqifr_ay:rl
trsm;}uD;rlwnfygw,f? “Ek d i f i H a &;t& rwk d ; wuf w J h wk d i f ; jynf [ m pD ; yG m ;a&;t&vnf ;
rwk d ; wuf E d k i f y gbl ; ? Ek d i f i H a &;a&m/ pD ; yG m ;a&;a&m rwk d ; wuf w J h
tmtuf z f a t t? ?'gqd k & if uk v &J @ vpf v yf a ewJ h a e&mud k wk d i f ; jynf [ m tif r wef r S qif ; &J E G r f ; yg;+yD ; 'k u Q r sm;wJ h w k d i f ; jynf
tpm;rxd;k Edik af o;&if jrefrmEdik if eH @J ywfoufwhJ qH;k jzwfcsuaf wG/ jzpf o G m ;rS m bJ ? tck u srwd k @ wk d i f ; jynf v nf ; 'D t wd k i f ; yJ jzpf c J h y g+yD ?
ta&;,lr_awGjzpfvm&if b,fvdk jzpfvmEdkifrvJ cifAs? tJ h ' D a wmh Ed k i f i H a &;t& p+yD ; wnf a xmif + yD ; rS pD ; yG m ;a&;t&
jyef + yD ; wnf a xmif & rS m jzpf y gw,f ?
OD ; armif a rmif ? ?usaemfwdk@ 'Dae&mudk ab;z,fxm;wJhudpP
ay:vmEdkifw,f? odk@aomf usaemfwdk@u 'DtqdkwifoGif;v$m “vl @ tcG i f h t a&;qk d w m vl w k d i f ; vl w k d i f ; yk d i f q k d i f c G i f h & S d w ,f ? uk d , f
wifjywmeJ@twl v$Jajymif;ae&m,lr,fh tzGJ@udkvnf; wifjyrSm wif r [k w f b l ; ? uk d , f h & ef o l r sm;yif v S s if vl @ tcG i f h t a&;&S d & r,f ?
jzpfygw,f? ukvrSm 0ifa&muf aqG;aEG;r,fh tzG@J uawmh &Srd ,f? tJ ' D a wmh wpf a e@ usrwk d @ &J @ 'D r k d u a&pD v _ y f & S m ;r_ } uD ; atmif j rif
'gayr,fh jynfwGif;rSm rz,fEdkifao;wJh udpPawmh&Sdr,f? 'gudk oG m ;wJ h t cgus&if &_ H ; wJ h o l a wG [ m ol w k d @ tcG i f h t a&;awG u d k jynf h
jynf h 0 0 cH p m;Ek d i f & r,f ? 'g[m usrwd k @ &J @ 'D r k d u a&pD w m0ef jzpf
quf+yD;awmh usaemfwdk@ zdtm;ay;+yD;awmh ukvor*~vHk+cHKa&;
w,f ? ”
aumifpDrSmaqG;aEG;wJhtcgrSm ckeuajymovdk ajymif;vJr_awG pmrsuf E S m 26
jzpfvmr,fvdk@ ajymEdkifr,fcifAs? “jynf a xmif p k } uD ; wck v k H ; wnf w H h c k d i f + rJ z k d @ / wk d ; wuf z k d @ / om,m0
ajymzk d @ qd k w m[m jynf w G i f ; +id r f ; csrf ; a&; vk d y gw,f ? jynf w G i f ;
tmtuf z f a t t? ?tqH;k tjzwfay;r,fh 'DaumfrwDtzG@J tpnf; +id r f ; csrf ; a&;ud k Ed k i f i H a &;enf ; vrf ; eJ @ &S m &r,f q d k w m usrwd k @
u b,foal wG yg0ifEikd rf vJuakd wmh rodEikd f ao;bl;ayg?h 'gayr,fh trd s K;om;'D r k d u a&pD t zG J @ csKyf & J @ ,k H = unf c suf jzpf y gw,f ? ”
b,folawG yg0ifEdkifrvJ vdk@ cef@rSef;rdovJcifAs? Oyrm jrefrm
ppftpdk;&udk t+rJ&yfwnfaewJh w¶kwfa&m b,fu¾rSm&SdrvJ 'D r k d u a&pD t pk d ; &wck wuf v mwJ h t cgus&if usrwd k @ yif v k H v k d
cifAs? 'DtzGJ@xJ ygrvm;cifAs? nD v mcH } uD ; xyf + yD ; awmh a c:&r,f v k d @ usrwk d @ ,k H = unf y gw,f ?
'D v k d y if v k H u J h o k d @ aom nD v mcH } uD ; xyf + yD ; awmh ac:+yD ; awmh usr
OD ; armif a rmif ? ?usaemf ajymcsif w mu 'D credential wd k @ jynf a xmif p k o pf u d k b,f y k H / b,f e nf ; eJ @ xl a xmif r ,f q d k w m
committee u tqH;k tjzwfay; rSmr[kwyf gb;l ? 'DaumfrwDu usrwk d @ wk d i f ; &if ; om;vl r d s K;pk a wG tm;vk H ; eJ h aqG ; aEG ; +yD ; awmh
rSwcf suaf wGukd taxGaxG nDvmcHukd wifjy&r,f? wifjywJt h cg usrwk d @ qk H ; jzwf & rS m jzpf y gw,f ? ”
rSm ukvtaxGaxGnv D mcH&@J tzG@J 0if 50 &mcdik Ef e_ ;f &Sw
d hJ tpnf;
ta0;rSm tqH;k tjzwfay;ygvrd rhf ,f? majority vote rJtrsm;jzifh 'D v k d n D v mcH r d s K;qk d w m jynf o l v l x k w if a jr‡ m uf w J h tpk d ; &rsd K ;urS
tqH k ; tjzwf a y;rS m jzpf y gw,f ? 'ga=umif h wif j ycsif w mu om ac:,l y d k i f c G i f h & S d y gw,f ? 'D n D v mcH u ae+yD ; awmh 'D r k d u a&pD
nD v mcH r S m aumf r wD u qH k ; jzwf c suf a y;rS m r[k w f b l ; ? Ed k i f i H / jynf a xmif p k o pf az:xk w f a &;twG u f aqG ; aEG ; &rS m jzpf y g
w,f ? 'D v k d u d p P r sm;[m trsm;jynf o l v l x k u ae+yD ; awmh / vG w f
nDvmcHuom tqH;k tjzwfay;rSmjzpfw,f? aemufwpfck 2000
vyf + yD ; w&m;rS s wwJ h a&G ; aumuf y G J r sm;rS w qif h wif a jr‡ m uf v k d u f
ckESpfuaep+yD; w¶kwfeJ@ ¶k&Sm;EdkifiHu 'DaumfrwDrSm t+rJwef; wJh tpkd;&rsm;uom vkyfykdifcGifh&Sdw,fvkd@ usrwdk@ ,kH=unfygw,f?
ygw,fqw kd m awG@&w,f? 'D ESpEf ikd if yH gv@kd usaemfw@kd 'Dru kd a&pD trsm;jynf o l u rwif a jr‡ m uf x m;wJ h tzG J @ tpnf ; rsd K ;u/ 'D v k d
tiftm;pkawG wGufcsufEdkifwmuawmh usaemfwdk@ olwdk@eJ@ nD v mcH r sd K ;uk d bmrS xd x d a &muf a &muf vk y f E d k i f r S m r[k w f y gbl ; ?
ywfouf+yD; rJr&Edik yf gb;l ? od@k aomf ukvor*~ vH+k cHKa&;aumifpeD @J
pmrsuf E S m 126
bmuGmovJq&kd if olw@kd ADwt kd m%moH;k vd@k r&ygb;l ? vH+k cHKa&;
aumifpDrSmawmh olwdk@u ADwdktm%moHk;ydkifcGifh &Sdayr,fh 'D a':atmif q ef ; pk = unf vuf a &G ; pif r d e f @ cG e f ; rsm; pmtk y f r S aumuf E _ w f a z: jyonf

aumfrwDrmS awmh ADwt kd m%m b,forl S oH;k ydik cf iG hf r&Sb d ;l ? usaemf


wd@k ajymEdik w
f ,f? vkyxf ;kH vkyef nf;t& jzpfygw,f? 'ga=umifh olw@kd
8 jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/
cG e f w ,f ' D b l & D 1994ckEpS w f iG f jrefrmEdik if rH S xGuv f monf?
1995 Zlvdkifv27&ufae@wGif NCGUB
.tmm&Sypd zd w d qf ikd &f m 0ef}uD;jzpfvmonf?
tif'edk ;D &Sm;Edik if .
H vGwv f yfa&; ESpyf wfvnfae@ jynfol@v$wfawmf ukd,fpm;vS,frsm;tzGJ@
wGif vuf&SdOuUXjzpfonf? jynfaxmifpk
tcrf;tem;ok@d wufa&mufrnfh jrefrmEdik if H trsK;d om;aumifp. D obmywd
tzG@J 0if/ wdik ;f &if;om; vlrsK;d rsm;aumifpw D iG f
jrefrmjynfo@l vw $ af wmfu,kd pf m;vS,rf sm; t}uHay;yk*Kd~ vftjzpf aqmif&u G o
f nf?

a'guf w mpef ; atmif oGm;q&m0efwpfa,mufjzpfonf? 1990


taxGaxG a&G;aumufyGJwGif t*Fyl+rdK@e,f
=o*kwfv 15 &ufae@onf tif'dkeD;&Sm;orRwEdkifiH. 63ESpfajrmuf (NLD. jynfo@l vw $ u
f ,kd pf m;vS,t
f jzpf
vGwv f yfa&;ae@ tcgorjzpfonf? TESpyf wfvnf tcrf;tem;udk tif'edk ;D &Sm; a&G; aumufcHcJh&onf? 1990'DZifbmwGif
jrefrmEdkifiHrS xGufvmcJhonf? ,ckvuf&Sd
orRwEkdifiH. =oZmwduUr&SdwJh v$wfawmftdrf&mwGif usif;yrnfjzpf+yD; wGif jynfol@vGwfawmfudk,fpm;vS,frsm;
jrefrmjynfukd,fpm;vS,frsm;tjzpf wufa&muf&ef jrefrmjynfol@v$wfawmf tzGJ@. tzGJ@0ifwpfOD;jzpf+yD; NCGUB.
tm&Sypd zd w
d q f ikd &f m0ef}uD;tjzpf wm0ef,l
ukd,fpm;vS,frsm;tzGJ@ (MPU)ESihf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH trdsK;om;n$ef@ vsuf&Sdonf?
aygif;tpdk;& (NCGUB)rS v$wfawmfudk,fpm;vS,fig;OD;udk zdwfac:vkduf
a=umif; od&ygonf? OD ; od e f ; OD ; Oya'bG@J & A[dw k &m;¶H;k a&S@aewpfO;D jzpfonf?
1990 taxGaxGa&G;aumufyw JG iG f rE aW v;
tif'kdeD;&Sm;EdkifiH. v$wfawmftdrf&mrS ajyma&;qkdcGifh&Sdol tm*Gef taemufawmifu, kd pf m;jyK NLD . trwf
vmh u f q k d E d k r S a eI jref r mjynf q k d i f & m uk d , f p m;vS , f r sm;tm; zd w f = um; udk,fpm;vS,fwpfOD;tjzpf a&G;aumufcHcJh&
cJhjcif;jzpfygw,f? onf? a&G;aumufyt JG +y;D jynfwiG ;f rS xGucf mG
cJhum NCGUBtm; pwifzGJ@pnf;cJholrsm;
v$waf wmfu, kd pf m;vS,t f zG@J 0ifrsm;tjzpf wufa&mufrnfo h rl sm;rSm wGif wpfO;D tygt0ifjzpfonf? NCGUB.
(MPU). OuUÏ (NLD v$wfawmftrwf) cGefwuf'Dbl&DrS v$wfawmf zGJ@pnf;yHkOya'qdkif&mESifh vl@tcGifhta&;ESifh
ywf o uf a omud p P & yf r sm;ud k wm0ef , l
uk, d pf m;vS,f acgi;f aqmiftjzpf wufa&mufrnfjzpf+yD;/ MPU twGi;f a&;rª; aqmif&u G af om0ef}uD;jzpfonf? ,ckvuf&dS
(NLD v$waf wmftrwf) OD;ode;f OD; / MPU wGzJ uftwGi;f a&;rª; (NLD wGif jynfol@vGwfawmf udk,fpm;vS,frsm;
v$waf wmftrwf) OD;0if;v_id /f NCGUB 0ef}uD;(woD;yk*v ~ v$waf wmftrwf) tzG@J .taxG taxGtwGi;f a&;rSL;tjzpf ‚if;/
jrefrmEdik if OH ya'ynm&Sirf sm;aumifp. D OuUX
a'guw f m pef;atmif/ NCGUB 0ef}uD; (NLD v$waf wmftrwf) a'guw f m tjzpf‚if;onf?
wifhaqGwkd@jzpfa=umif; od&ygw,f?
a'guf w mwif h a qG cGpJ w
d q
f &m0efwpfO;D jzponf? 1990 taxG
tif'edk ;D &Sm;c&D;pOft+yD;Y jrefrmjynfo@l vw $ af wmf ud, k pf m;vS,rf sm; axGa&G;aumufyw JG iG f ykv+J rdK@e,f rJqENe,f
tzG@J onf vmrnft h mpD,v H w$ af wmftrwfrsm; rsuEf mS pkn H tD pnf;ta0;wGif trS w f ( 2) NLD . jynf o l @ v$ w f a wmf
ukd,fpm;vS,ftjzpf a&G;cs,fcHcJh&onf?
jynfya&muf jrefrmjynfol@ v$wfawmfukd,fpm;vS,frsm;. tcef;u¾ukd 1990 'D Z if b mvwG i f jref r mEd k i f i H r S
aqG;aEG;&eftwGuf tmpD,v H w$ af wmf trwfrsm;xJrS ajyma&;qkcd iG &hf o dS rl sm;ESifh xGufcGmcJhonf? NCGUB . usef;rma&;/
awG@qkH&ef pifumylEkdifiHodk@ qufvufxGufcGmrnf jzpfa=umif;udkvnf; ynma&;/ Edik if jH cm;a&;/ awmiftm&Sqikd &f mESihf
ygvrD efa&;&mudp&P yfrsm;ukd aqmif&u G af e+y;D /
owif;&&Sdygonf? NCGUB . ta&S @ awmif t m&S a &;&m
1990 a&G;aumufyGJwGif jynfolrsm; a&G;aumufwifajr‡mufcJhaomf wm0efcEH iS hf taemufbufjcrf; 0ef}uD;csKyf¶;Hk
0ef}uD;tjzpf wm0ef,x l m;ygonf?
vnf; ppftpkd;&rS v$wfawmfac:,lcGifhray;yJ tm%modrf;,lxm;cJhonf?
jrefrmjynfol@v$wfawmf ukd,fpm;vS,ftzGJ@onf 2006ckESpfrSpwifum OD ; 0if ; vS K d i f Oya'bG@J & a&S@aewpfO;D jzpfonf? trsK;d om;
'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf. A[dv k il ,facgi;f aqmif
tmpD , H v$ w f a wmf r suf E S m pk H n D t pnf ; ta0;rsm;wG i f avh v mol t jzpf wpfOD;jzpf+yD;/ tzGJ@csKyf. A[dkaumfrwD0if
wufa&mufaecJ=h uygonf? vuf&dS jrefrmjynf ud, k pf m;wufa&mufaecJah om wpfO;D jzpfvmcJo h nf? 1990 taxGaxG a&G;
ppftpdk;&udk,fpm;vS,frsm;onf jrefrmjynfolvlolrS w&m;0ifa&G;cs,fxm; aumufyw JG iG f rE aW v;wdik ;f / wyfuek ;f +rKd @ e,f
(NLD). v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpf
aom tpd k ; &rS apvG w f o nf h o l r sm;r[k w f o nf h t wG u f ,ck u sif y rnf h a&G;aumufcH&onf? 1990 aemufydkif;
tmpD,HvGwfawmftrwfrsm; tpnf;ta0;wGif w&m;0ifudk,fpm;vS,frsm; ppftpd;k &. zrf;qD;jcif;udck cH &hJ um (10)=um
xd e f ; od r f ; cH c J h & onf ? 2007 ck E S p f wG i f
tjzpf wufa&mufcGifh rjyKoifha=umif; aqG;aEG;cJh+yDF;jzpfonf[k od&ygonf? jrefrmEdkifiHrS xGufcGmcJonf? ,ckvuf&Sd
MPUwGif A[dkaumfrwD0iftjzpf wm0ef
xrf;aqmifaeonf?

jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/ 9


123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567 jynf a xmif p k j ref r mEd k i f i H
tif'dkeD;&Sm;orRwEdkifiH. 63ESpfajrmufvGwfvwfa&;ae@ tcrf;tem;ESifh
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567 trsKd ; om;aumif p D ud k , f p m;vS , f t zG J @ ES i f h
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
tmqD,H v$wfawmftrwfrsm; pkHnDtpnf;ta0;okd@ wufa&mufaeonfh
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567 jref r mEd k i f i H r d w f a qG r sm;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
jrefrm jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,frsm;
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567 a[mif a umif w G i f 8888 v_ y f & S m ;r_ j yKvk y f
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
jrefrmEdik if tH wGuf ud, k u
f sKd ;pGe@f
tepfemcHoGm;cJhonfh tjypfrJhvlaygif;
3000 ausmw f @kd . toufpaw;cJ&h aom
tESpf(20) jynfh8888 ta&;awmfyHk}uD;
twGuf *k%jf yKtrSww f &yGrJ sm;ukd jrefrmh
'Drdkua&pDa&;v_yf&Sm;olrsm;onf EdkifiH
aygif; 14 EdkifiHwGif t}udrf (50) xuf
renf; usif;yonf?
jrefrmjynfwGif;Y'Drdkua&pDa&;
twG u f v _ y f & S m ;ae=uol r sm;tm;
axmufcaH om v_y&f mS ;r_tjzpf =o*kwv f
6&uf a e@wG i f j ynf a xmif p k j ref r mEd k i f i H
trsKd;om;aumifpDESifh jrefrmhrdwfaqG
rsm;tzGJ@wdk@yg0ifaom jrefrmh'Drdkua&pD
a&;v_ y f & S m ;ae=uaom tzG J @ tpnf ;
toD;oD;ESihf tm&Sqikd &f m vltcGit hf a&;
aumf r &S i f ( AHRC) rS O D ; aqmif o nf h
tpd k ; &r[k w f o nf h tif * sD t d k t zG J @ rsm;
tmqD,Hv$wfawmfukd,fpm;vS,frsm;ESifh jrefrmv$wfawmfukd,fpm;vS,frsm;? onf a[mifaumif+rdK@vnf&dS jrefrmEdik if H
qdkif&moH¶Hk;a&S@wGif awG@qHkpkpnf;um
jrefrmEdik if .H vuf&dS tajc taersm;ESihf
ywfoufI qENjyyGw J pf&yfukd jyKvkycf =hJ u
onf?

tmqD,Hv$wfawmfukd,fpm;vS,frsm;rS ajyma&;qkdcGifh&SdolESifh jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHtrsdK;om;aumifpD


jrefrmv$wfawmfukd,fpm;vS,frsm; aqG;aEG;ae=upOf? ESifh jrefrmhrdwfaqGrsm; yl;aygif;v_yf&Sm;
a&;tzG J @ &S p f a v;vk H ; tES p f ( 20)
ajrmuf t crf ; tem; usif ; yonf h t
a=umif ; a[mif a umif o wif ; pm pmwGwG i f
az: jyxm;yk H ?
jref r mh ' D r d k u a&pD v _ y f & S m ;r_ t ES p f (20)
umvwpfav#mufvkH;wGif AHRC tzGJ@
}uD;onf jrefrmta&;ESihf ywfoufI cdik rf m
jywfom;onfh axmufcyH yhH ;kd r_rsm;udk olw@kd .
vkyaf qmifcsurf sm;wGif azmfjyavh&=dS uonf?
w¶kwb f momjzifh a&;om;xkwaf 0
aom awmifw¶kwaf e@pOf owif;pmrS t h jcm;
jref r mh t a&;vk y f & S m ;ol r sm;ud k tif w m
jrefrmv$wfawmfukd,fpm;vS,frsm; tmqD,Hv$wfawmfukd,fpm;vS,frsm; AsL;rsm;jyKvyk u f m a'owGi;f ¶kyjf rifo=H um;wGif
pkHnDtpnf;ta0;okd@ wufa&mufae=upOf? xkwv f i$ chf ahJ =umif; od&&dS ygonf? ?
10 jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/
trsLd ;om;'rD udk a&pDtzJUGcsKyf (vGwaf jrmufe,fajr)
tvky&f akH qG;aEG;yJG
trsd K ;om;'D r k d u a&pD t zJ G @ csKyf ( vG w f a jrmuf jrefrmEdik if aH &; tajymif;tvJukd t"dujyKvyk af y;Edik af om
e,fajr). tvky¶f akH qG;aEG;yGw J pf&yfudk =o*kwv f (4 - jynfwiG ;f tzG@J csKyf}uD;tm; 0ef;&H&mwGif t"duusaom
6)&ufae@rsm;wGif usif;yjyKvkyfcJha=umif; owif; a=umifh ygwu D kd ,ckxufyrkd I kd uspv f pfcikd rf matmif wnf
&&Syd gonf? ‚if;tpnf;ta0;wGif xkid ;f jrefrme,fpyfa'o&Sd aqmuf&efvt kd yfvmonf[k OuUX}uD;rS vrf;n$ecf hJ
A[dXk mecsKyfe,fajrwGif wm0efxrf;aqmifvsu&f adS e=u a=umif;od&onf? rdrw d @kd ygwo D nf jynfaxmifpjk refrm
aom A[kd tvkyftr_aqmifaumfrwD0ifrsm;/ A[kd EdkifiHtrsKd;om; aumifpD wyfaygif;pk}uD;. tcdkifrm
aumf r wD 0 if rsm;/ trsd K ;om;'D r k d u a&pD t zJ G @ csKyf qH;k aom ygwt D zG@J tpnf;rsm;wGif wpfcyk g0ifojzifh
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;/ A[dkvli,facgif; rdrwd @kd pkppk nf;pnf; cdik cf ikd rf mrm wnfaqmufxm;rSom
aqmifrsm;/ A[dt k rsKd ;orD;acgi;f aqmifrsm;/ avhvmolrsm; wyfaygi;f pk}uD;tm; ydrk akd wmifw h if;cdik rf matmif wnf
pkpak ygi;f (25) OD;cef@ wufa&mufco hJ nf[k od&onf? aqmufEdkifrnf[k rSwf,lxm;=u&efvnf; ygwD0if
tpnf;ta0;wGif obmywdtjzpf tzJG@csKyf rsm;tm;vrf;nGeo f nf?
(vGwfajrmufe,fajr)OuUXOD;wifatmifrS wm0ef,l tpnf;ta0;wGif tzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,f
aqmif&Gufonf? ,ckvuf&Sd jrefrmEdkifiH. EdkifiHa&; ajr)rS A[dak umfrwD0ifrsm; tm;vH;k onf Zlvikd v f (29-
tajctae t&yf&yfEiS hf jynfwiG ;f trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J 30) &ufae@wiG f jyKvkycf ahJ om ta&;ay:tpnf;ta0;rS
csKy}f u;D . vufc, H =kH unfusio hf ;kH aeaom Edik if aH &;rl0g'rsm;/ csrw S cf ohJ nfh tcsurf sm;wGif r&Si;f vif;onfrsm;udk jyef
2008ckEpS f arv vlxq k ENc, H yl t JG +yD; jzpfwnfaeaom vnf oH;k oyft}uHjyKcJo h nf? ta&;t}uD;qH;k jzpfonfh
jynfov l x
l . k ,H=k unfcsurf sm;/ em*pftvGef jzpfay: ygww D iG ;f pkpnf;cdik rf ma&;ESihf ygwjD yefvnfwnfaqmuf
ajymif;vJvmrnfh jrefrmEdik if aH &;tajctaersm;/ vmrnfh a&;twGuf jyifqifcsrw S o f nfh zG@J pnf;yHEk iS yhf wfoufI
2010wGif ppftpdk;&rS jyKvkyfrnfh a&G;aumufyGJESifh vuf&EdS ikd if aH &;tajctaeESihf udu k n f oD nfh zG@J pnf;yHuk kd
ywfoufI avhvmxm;csurf sm;/ ajymif;vJvmrnfh jrefrm atmifjrifpmG csrw S Ef ikd cf ahJ =umif; od&ygonf?
Edik if aH &; oabmw&m;rsm;/ ukvor*~/ tmpD,u H o
hJ @kdaom wdik ;f &if;om;r[mrdwrf sm;ESihf qufqaH &;onf
Edik if w H umtzG@J tpnf;rsm;. jrefrmhEikd if aH &;ESihf ywfoufI rdrw d @kd . ta&;}uD;aom udp&P yfjzpfojzifh Edik if w H um
csrS w f x m;aomrl 0 g'rsm;/ jref r mh ' D r d k u a&pD a &;ES i f h r[mrdwfqufqHa&;omru wdkif;&if;om;rsm;ESifh
ywfoufI ulnaD y;aer_rsm;/ tar&duef/ +Adwed u f o hJ @kd qufqaH &;udk tav;ay;aqmif&u G &f rnfh udprP sm;udk
aom taemufOa&myEdik if rH sm;/ zdvyd ikd /f tif'ekd ;D &Sm; uJo h @kd vnf; tao;pdyw f ikd yf if aqG;aEG;cJ=h uonf?
aom jrefrmhta&;pdw0f ifpm;onfh Edik if rH sm;. &yfwnf trsdK;om; 'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmuf
csurf sm;/ tpd;k &r[kwo f nfh Edik if w
H um tzG@J tpnf;rsm;. e,fajr). Edik if w H umXmecGrJ sm;&Sd OuUXrsm;yg0ifaom
jrefrmEdik if aH &;tay:xm;&Sad om rlrsm;udk aqG;aEG;um tvky¶f akH qG;aEG;yGt J m; vmrnfh pufwifbm'kw, d ywf
tajz&Sm=uonf? twGi;f wGif pwifusi;f yEdik rf nft h a=umif; owif;&&Sd
123456789012345678901234
xd@k aemufwiG f ‚if;tcsurf sm;ESit hf wl rdrw d @kd . onf? 123456789012345678901234
123456789012345678901234
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf (vGwaf jrmufe,fajr)onf 123456789012345678901234
jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/ 11
EG;cef; wkid ;f a&;jynfa&; a&mufwwf&m&m
qG;a
a
tpGe;f ESpyf g;a&Smif jynfo@l tusK;d aqmif
(ukdzkd;'D/ ^m%fus,fav;eJ@ ropPmwkd@ ajym=uqkd=uonf?)
ropP m ? ? uJ/ =um;+yD;=ua&mayg?h [kt d rwf olwkd@eJ@qkd bm,SOfvkd@&rvJ?
(5)a,mufxJu ESpfa,muf zrf; ^m%f u s,f a v; ? ? at;As? tar&duefu 0ifwu dk rf ,fqdk
oGm;+yDwJhav? olwkd@ b,fcHEkdifrSmvJaemf?
^m%f u s,f a v; ? ? 'grsm; tr&m/ tprf;vkyfvkd@ 'Dppf uk d z k d ; 'D ? ? at;aygh/ tar&duefu 0ifwkduf
tpkd;& rzrf;bJaervm;? usaemf r,fqdk b,fcEH idk rf mS vJumG ? rcHEidk b
f ;l
olw@dk ,ltefudk pmwifxu J zrf;awmhr,fqw dk m xif+yD;om;? qdkwm igwkd@xufawmif olwkd@u ykdodao;w,f? olwkd@vnf;
tm;vkH; wcgwnf; zrf;vkd@raumif;ao;vkd@aerSm? ukdzkd;'D ppfom;awGyJuG?
[k d w pf c gajymovk d a ygh ? ppf t m%m&S i f q k d w m bmpnf ; rS ^m%f u s,f a v; ? ? tJ'geJ@awmif bmjzpfvkd@ olwkd@u
xm;wmr[kwfbl;/ &[ef;awmfawGawmif rcsef ¶kduf&JrSawmh rkdufae&wmvJAsm?
usefwmu ysif;awmif ysif;ao;w,fvkd@ ajym&rSmyJ? uk d z k d ; 'D ? ? at;ayghuG? tajzu&Sif;aewmyJ?
ropP m ? ? tJ'g ukzd ;dk 'Da&/ [kd *rfbm&D}uD; tar&duef b,fawmhrS 0ifrwkduf
vm&if tJ'D trwfESpfa,mufukd bl;vkd@ olwkd@wGufxm;vkd@aygh?
zrf;xm;wJh udpP aqG;aEG;r,fqkdyJ? tJ'g xl;jcm;Ekdifvm;? ropP m ? ? 'gqkd wpfcgwpfcgx+yD; ppfjyifqifo
uk d z k d ; 'D ? ? tif;/ ajym&wmvnf; cufw,f vkdawGbmawGbma=umifhvkyfwmvJ?
ropPma&? uk d z k d ; 'D ? ? tJ'gawmh usaemfhtjrif ajym&&if
^m%f u s,f a v; ? ? tJ'hD *rfbm&Dawmif zrf;rxm;vku d f olwkd@bufuvnf; jynfyusL;ausmf
&if uHaumif;? r_ bmnmqk+d yD; Ekid if aH &;t& Cam
uk d z k d ; 'D ? ? at;/ aeygOD; Om%fus,f&,f? paign vkyfwJhoabmyg?
H Ekid if H ^m%f u s,f a v; ? ? 'gqkd EkdifiHwum zdtm;qkdwm
'DvAdk s? 'Dtpk;d & tckvyk af eyku
wumzdtm;wkd@/ ukvor*~wkd@ukd odyf*¶krpkdufykHyJ? olwkd@ usaemfwkd@ tm;ukd;vkd@r&bl;aygh?
vkyfcsif&mukd ZGwfvkyfaewmyJ? tck=unfhav/ 2003 ckESpfu ropP m ? ? [kwfw,f/ EkdifiHwumurStm;ukd;
csrSwfcJhwJh vrf;n$efajrykHukd tm;vkH;0kdif;uef@uGufaewJh=um;u vkd@r&&if usrwkd@ b,fvkdvkyf=urvJ?
ZGwfvkyfaewm tck 2008 a&mufawmh tqifh(4) awmif+yD; uk d z k d ; 'D ? ? tJ'gaygAh s/ ta&;}uD;wm/tpGe;f ESpyf g;
oGm;+yD? usaemfwkd@ 'Drkdua&pD tiftm;pkawGuvnf; tqifh a&Smif tkdawmifrqif;&Jvkd@ajym&r,f?
wkdif;rSm zsufzkd@}udK;pm;ayr,fh olwkd@uawmh qufoGm;aewm ^m%f u s,f a v; ? ? bmvJAs? tpGef;ESpfyg;a&Smif
yJ? 'Dawmh olw@dk trwfEpS af ,mufudk jyefvw $ rf vm;/ rv$wf tkdawmifrqif;&Jqkdwm?
bl;vm;qkdwm *rfbm&Dtay:rSm wnfpOf;pm;rSm r[kwfbl;? uk d z k d ; 'D ? ? EkdifiHwumzdtm;awG/ EkdifiHwum
*rfbm&D rvmvnf; olwkd@v$wfvkd@&w,fxif&if v$wfr,f/ tultnDawGqkdwmvnf; vkdtyf
vmvnf; v$wfvkd@ rjzpfbl;xif&if rv$wfbl;vkd@ ajym&rSmyJ? wmyJ ? 'g a yr,f h uk d , f h j ynf wGif;tiftm;eJ@ukd,f wkduf,lbkd@u
tck tmqD,H v$wfawmftrwfrsm;tzGJ@uvnf; OD;nDykeJ@ ykdt"duusw,fuG? Oyrm=unhfavuGm/ +yD;cJhwJh pufwifbm
a'gufwmwifrif;xGwfukd jrefrmv$wfawmf ukd,fpm;vS,f ta&;tcif;/ jynfwGif;tiftm;u wkdufckdufvmawmh EkdifiH
awG[m olw@dk wm0ef olw@dk xrf;aqmif=uwmom jzpfv@dk jyef wumzdtm;qkdwmvnf; ykdv_yfvmw,fr_wfvm;? EkdifiHwum
v$wfay;bkd@ awmif;qkdae+yDav? zdtm;eJ@ jynfwGif;tiftm;qkdwmvnf; qufpyfaew,f? wck
^m%f u s,f a v; ? ? usaemf wpfckodcsifwm&Sdw,fAs? ukdt"duusvkd@ aemufwpfckukd rvkdygbl;qkd+yD; jiif;y,fvkd@
bma=umif h 'D t pk d ; &[m tck r&bl;? ukd,fhjynfwGif;rSm ukd,fvkyf,l&r,fqkdwmu t"du
avmuf olvkyfcsif&mukd ZGwfvkyfaeEkdifwmvJ? usygw,f/ 'gayr,fh EkdifiHwumzdtm;ukdvnf; ypfy,fvkd@
ropP m ? ? [kwfw,f? usrvnf; tJ'g r&bl;? EkdifiHwumzdtm;ukd ukd,fhjynfwGif; tiftm;ukd t
pOf;pm;aewm? axmuf t ul j yKbk d @ twG u f tok H ; cs&r,f / Ek d i f i H w umuk d y J
uk d z k d ; 'D ? ? tJ'DudpPu enf;enf; us,fjyef@ ykHtm;ukd;+yD; jynfwGif;ukdarhaevkd@r&bl;? igawmh 'Dtwkdif;yJ
w,fuG? rif;wkd@ pOf;pm;=unfhav? jrifw,fuG?
t&ifqkH; tar&duefeJ@ udpPyJ=unfh/ tar&duefu olwkd@ukd (a&S@wpfywf qufajym=ur,f)? ?
zdtm;ay;wJhtvkyfawG trsm; }uD;vkyfaewmyJ? tar&duefeJ@ b}uD ; om
12 jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/
12345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012
'Drkdua&pDtiftm;pkrsm;.r[mAsL[m
12345678901234567890123456789012
etzudk ydrk zkd td m;ay;zdUk jynfya&muf 12345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012
nS d E _ d i f ; tpnf ; ta0;ES i f h y wf o uf I
12345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012
NCUB tzGJ@wGif;
12345678901234567890123456789012
jynfoUl vTwaf wmfu,kd pf m;vS,tf rwf OD;cGejf rihxf eG ;f 12345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012
jyef v nf o k H ; oyf a qG ; aEG ;
12345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012
wkud wf eG ;f ajymMum; 12345678901234567890123456789012
xk d i f ; jref r me,f p yf / 12 =o*k w f ?
reD v m/ 7 =o*k w f ? Zlvdkifv (18)rS (20) xd xdkif;jrefrm
zdvpfykdifEdkifiH/ reDvmòrd@rSm usif;ycJhwJh jref@rmh'Drkdua&pD ta&; axmufcHol zdvpfydkif e,fpyf wpfae&mwGif usi;f ycJah om r[mAsL[m
Edik if aH &;v_y&f mS ;wufºuGorl sm;ESihf owif;pm&Si;f vif; yGYJ jynfo@l vw G af wmf ud, k pf m;vS,tf rwf nSEd i_d ;f tpnf;ta0; (SCC). wufa&mufco hJ nfh
OD;cGefjrifhxGef;rS tmpD,H taejzifh etzAkdvfcsKyf}uD;rsm;tay: ydkrdk zdtm;ay;&ef vkdtyfa=umif; jynfaxmif pk jrefrmEdkifiH taxGaxG twGif;
wku d w f eG ;f ajym=um;vdu k yf gonf? OD;cGejf rifx
h eG ;f onf 1990ckEpS f ygwpD 'Hk rD u
dk a&pD a&G;aumufywJG iG f a&;rSL; (1) OD;jrifo h %
d ;f ESihf twGi;f ta&;rSL; tzG@J
tEdkif&&SdcJhonfh a':atmifqef;pk=unf acgif;aqmifaom trdsK;om; 'Drkdua&pDtzGJ@csKyf}uD;. 0if Ad k v f r S L ;}uD ; cG e f O uU m wd k @ rS jynf a xmif p k
udk,fpm;vS,f tzGJ@0iftrwfwpfOD;jzpfonf? jrefrmEdkifiH trsKd;om; aumifpDobmywdrsm;ESifh
jynfolrsm;.qENtppftrSefjzpfaom 1990 ckESpfa&G;aumufyGJ &v'fudk todtrSwf twGi;f a&;rSL;rsm;tm; SCC. vkyif ef; pOfrsm;ESihf
ðyay;zk@d &ef/ Edik if aH &;tusO;f om;rsm;ukd v$waf y;zd@k &efEiS hf 'Dru dk a&pD twku d t
f cHtiftm;pkrsm;ESihf ywfouf I jyefvnfwifjy tpD&ifcH csufrsm;ukd
aphpyfaqG;aEG;yGrJ sm;jyKvkyf &ef etzppftpd;k &udk zdtm;ay;onfah e&mwGif zdvpfyikd Ef ikd if t H aejzifh oH k ; oyf aqG ; aEG ; &ef t wG u f tpnf ; ta0;
tultnDrsm;ay;&ef wkdufwGef;ajym=um;cJhygonf? wpf&yfudk xdkif;jrefrm e,fpyfwpfae&mwGif
=o*kwfv(12) &ufae@u usif;ycJh=uygonf?
xdktpnf;ta0;wGif jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiH. OuUX}uD; AdkvfcsKyf}uD;wm rvm
abmrS obmywdtjzpf aqmif&GufI jynf
axmifpk jrefrmEdkifiH. obmywd tzGJ@0ifrsm;ESifh
twGif;a&;rSL;tzGJ@0ifrsm; wufa&muf=uonf?
AdkvfrSL;cGefOuUmrS ,ck CMMonf
NCUB. aumfrwDwpfckjzpfaom PDCESifh
FDB wd k @ yl ; aygif ; I jref r mjynf w G i f ; qd k i f & m
vkyfief;rsm; vkyfaqmif&eftwGuf pwifzGJ@pnf;
ay;xm;aom tzGJ@jzpfa=umif;/ SCCrS tjcm;
aom 'Drdkua&pD tiftm;pkrsm;ESifh yl;aygif;
vkyfief;rsm; aqG;aEG;&eftwGuf SCM [kac:
aom qkH&yftpnf;ta0;udk jyKvkyfa=umif;/
OD ; cG e f j rif h x G e f ; rS wuf a &muf v mol r sm;tm; jref r mEd k i f i H a &;tajctaersm;ud k & S i f ; vif ; aepOf xkdtpnf;ta0;wGif rlvtajccHtzGJ@}uD;jzpf
aom NCUBESifh FDB tygt0if trsKd;orD;
xkd@tjyif OD;cGefjrihfxGef;rS ,ckvuf&Sdppftpdk;&onf tvGef&ufpuf ,kwf rmonfhtpdk;&yifjzpfyg
tzGJ@csKyf (WLB)/ wdkif;&if;om;vli,frsm;qH&k yf
a=umif;/ xdk@a=umifh 'Drkdua&pDtwkduftcH tiftm;pkrsm;rS ukvor*~ESihf tjcm;EdkifiHwum
(NY-Forum)/ wdik ;f &if;om; ausmif;om; vli,f
tzG J @ tpnf ; rsm; a&S @ arS m uf w G i f jref r mjynf o l v l x k u d k ud k , f p m;ðywuf a &muf a eonf h rsm;tzGJ@ (SYCB)/ wdkif;&if;om; vlrsKd;rsm;
etzppftpdk;&udk “Credentials Challenge” vdk@ac:wJh w&m;0ifpdefac:r_udk ðyvkyfoGm; aumifpD (ENC)wdk@rS udk,fpm;vS,frsm;yg0ifI
rnfjzpfa=umif;udkvnf; &Sif;vif;aqG;aEG;cJha=umif; owif;&&Sdygonf? vuf&Sdjrefrm EdkifiHa&;tajctaersm;udk wifjy
ukvor*~ taxGaxGtwGif;a&;rª;csKyf befuD;rGef;tm; ukvor*~taxGaxG aqG ; aEG ; um qH k ; jzwf c suf r sm;csrS w f o nf [ k
nDvmcH qkH;jzwfcsuftrSwf 62-222 ukd tjrefqHk; taumiftxnfazmf aqmif&Gufay;&ef &Sif;vif;wifjyonf?
udkvnf; jynfol@v$wfawmf udk,fpm;vS,ftzGJ@rsm;taejzifh awmif;qdkxm;a=umif;vnf; ajymjy xd k @ aemuf O D ; jrif h o d % f ; rS a eI ,ck
onf? vuf&dS SCC. zGJ@pnf;yHkESifh ywfoufI &Sif;vif;
etzppftpdk;&onf jrefrmjynfudk 'Drkdua&pD&&Sdatmif ðyvkyfaejcif; r[kwf wifjyum EdkifiHa&;t& rnfuJhodk@ jyefvnf
onfhtwGufa=umifh tmpD,HtzGJ@0ifEdkifiHawGtaeESifh “tmpD,H. etztay: tðyoabm zG@J pnf;oifah =umif;udk wufa&muf vm=uol rsm;
aqmifwJh qufqHa&;rl”udk z,f&Sm;ypf&ef vkda=umif;ukdvnf; ajym=um;cJha=umif; owif;&&Sdyg rSjyefvnf aqG;aEG;cJh=uonf? xdk@jyif SCCrS yHk
onf? rSefac:,loifhaom tpnf;ta0;rsm;/ SCC t
OD;cGefjrifhxGef;onf 1990 a&G;aumufyGJrSm vG$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpf ta&G;cH wGuf csrSwfxm;aom bwf*sufudpPrsm;ESifh ywf
&+yD;aemuf *sif;&Syf. t=urf;rzufenf;jzifh tm%m zDqefa&;pmtkyfjzef@a0r_a=umifh axmif'%f oufIvnf;aumif; a0zeft}uHjyK aqG;aEG; =u
(7)ESpf uscHcJh&zl;onfh EkdifiH a&; tusOf;om;a[mif;wpfOD;vnf; jzpfygonf? ? um qHk;jzwfcsufrsm;tm; vmrnfh SCCwGif
wifoGif;oGm;rnfjzpfa=umif;owif;&&Sdygonf?
jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/ 13
u&iftrsdK;om;tpnf;t&kH;( KNU)rS
u&if t mZmenf a e@tcrf ; tem;usif ; y
jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHtrsdK;om;aumifpD( NCUB)rS o0%fv$may;ykd@
autef , l pk d ; rk d ; e,f a jr/ 12 =o*k w f ? ta&;/ wef;wltcGifhta&;/ udk,fydkif
u&ifhtrsdK;om; tZmenf acgif;aqmif
2008 ck E S p f / =o*k w f v rsm; usqHk;oGm;cJhonfrSm ,ae@qdkv#if jyXmef ; cG i f h & &S d a &;ES i f h zuf ' &,f jynf
(12)&uf a e@u u&if t rsd K ;om; (58) ajrmuf jynfhajrmufcJh+yDjzpfa=umif;/ axmif p k wnf a qmuf E d k i f a &;twG u f
tpnf;t¶k;H (KNU) . 58}udraf jrmuf xdk@a=umifh u&ifhtrsdK;om; xkw&yfvHk; cdkifrmpGm qufvufcsDwuf wdkufyGJ0if
u&if h t mZmenf a e@ tcrf ; tem;uk d twGuf 0rf;enf; a=uuGJzG,f&mae@}uD; ae=uonf h u&if t rsd K ;om; tpnf ;
autef,lpkd;rkd;e,fajr wpfae&mwGif &uf}uD; wae@jzpfovdk b,faomtcgrS t&kH;}uD;tm; jynfaxmifpk jrefrmEdkifiH
usif;ycJha=umif; =um; od&ygonf? arhazsmufI r&onfh atmufarhzG,f&m trsd K ;om;aumif p D . o0%f v $ m wG i f
u&if t rsd K ;om;acgif ; aqmif ae@wae@vnf ; jzpf o nf [ k ,H k = unf av;eufpGm rSwfwrf;wif *k%fjyKxm;
apmbOD;}uD;tm; 1950ckESpf =o*kwf a=umif; az: jyxm;ygonf? ygonf?
v(12) &uf a e@wG i f u &if j ynf e ,f u&if t rsd K ;om; tpnf ; xkd@aemufu&iftrsdK;om; t
aumhu&dw+f rdK@e,f&dS axmhuu dk ;dk aus;&Gm t&k;H }uD;. Edik if aH &;OD;aqmifra_ tmufwiG f pnf;t&k;H }uD;onf u&iftrsKd ;om; tm
Y tpkd;& ppfwyfrS zrf;qD; ow fjzwf 1? u&if j ynf c suf c sif ; ay;/ Zmenf a cgif ; aqmif } uD ; apmbOD ; }uD ;
jcif;cHc&hJ onf? xkad e@ukd txdr;f trSw 2?u&if w usyf A rmwusyf csuf c sif ; csrw S cf o
hJ nfh rl(4)csuu f kd udik pf +JG yD; wdu
k yf JG
fjyKI u&iftmZmenfae@tjzpf owf jy/ 0ifcJhonfrSm rSefuefonfh tajccHus
rSwu f si;f yvmcJo h nfrmS ,ckqv dk #if 58 3? vl r sd K ;a&; t"d u &k % f ; tvd k r &S d / onfh wdkufyGJ0if vkyfief;pOfw&yfjzpf
ESpf &SdoGm;+yDjzpfonf? 4? jynf w G i f ; ppf t vd k r &S d ponf h j zif h a=umif;ESihf ‚if;rl(4)csuu f v kd nf; o0%f
u&if t rsd K ;om;acgif ; aqmif aºuG;a=umfawmif;qdkcJhonfh v$mwGif tav;xm; az: jyonf?
apmbOD ; }uD ; onf u&if a wmf v S e f u&if t rsd K ;om;rsm; v$ w f a jrmuf a &;/ 1?vuf e uf c s t!H h c H o nf h p um;
a&;twGuf ta&;}uD;aom awmfvSef wef;wla&;ESifh udk,fydkif jyXmef;cGifh tcGifh tvsOf ; rajym&/
a&; vrf;n$efr_ ukd csrSwfay;cJholvnf; ta&;&&S d a &;wd k @ tjyif u&if j ynf + id r f ; 2? u&if h v uf e uf u&if h v uf x J w G i f
jzpfonf? xk@d a=umifh &mpkEpS f 0ufausmf csrf;om,ma&;twGuf a=uG;a=umfcJh &S d & rnf /
=umjrifhvmcJhonfh u&ift rsdK;om; awmif ; qd k c J h o nf h a=uG ; a=umf o H u k d 3?u&ifjynftodtrSwfjyKjcif;
tmZmenfrsm;tm; *k%fjyKonfh tae tkyfpdk;ol tm%mydkifwpkonf rvdkuf +yD ; jynf h p H k & rnf /
jzifh u&iftrsdK;om; acgif;aqmif}uD; avsmbJ vufeuftm;udk;+yD; wkef@jyefcJh 4? u&if h u H = urR m u&if z ef w D ; &rnf
apmbOD;}uD; usq;Hk cJo h nfah e@udk txdr;f ojzifh jynfwGif;ppfrD; awmufavmifcJh [lI tajccHrl(4)csuftwkdif; Tae@
trS w f j yKvsuf u&if t mZmenf a e@ &jcif;jzpfa=umif;ESifh u&iftrsdK;om;rsm; Tcsdeftxd udkifpGJusifhoHk; wdkufyGJ0ifae
tjzpf owf r S w f u sif ; ycJ h = ujcif ; jzpf trSew f &m;twGuf aºuG;a=umfawmif;qdk =uouJo@kd u&ifacgi;f aqmif}uD; apmb
onf? csufrsm;jzifh wdkufyGJ0ifcJhonfrSm &mpkESpf OD;}uD; ar#mrf eS ;f xm;onft h wdik ;f atmif
xk d o k d @ av;pm;*k % f j yKxk d u f 0uf ausmf=umjrifhcJh+yD; u&ifhtmZmenf yGJ&onftxd u&iftrsdK;om; tpnf;
onfh u&iftmZmenfae@ukd av;pm; rsm; touf/ aoG;/ ac|; aygif;rsm;pGm t&k;H taejzifh qufvuf wdu k yf 0JG ifomG ;
*k%jf yKonft h aejzifh jynfaxmifpk jrefrm paw;cJh+yD;jzpfaomfvnf; T=urf;wrf; vdrrhf nf[k tcdik t f rm ,H=k unfa=umif;/
EkdifiH trsdK;om;aumifpDu o0%fv$m aom u&ifah wmfveS af &; c&D;&Sn}f uD;onf jynf a xmif p k jref r mEd k i f i H trsd K ;om;
wpfapmif ay;ykd@cJhonf? ,ae@xd w d k i f r+yD ; qH k ; ao;bJ u&if aumifpDtaejzifhvnf; u&iftrsdK;om;
o0%fv$mwGif c & p f o u U trsd K ;om; tpnf ; t¶k H ; . OD ; aqmif r _ tpnf;t&kH;ESifh vufwGJ+yD; qufvuf
&mZf 1950/ =o*kwv f (12)&ufae@rpS I atmufwGif u&iftrsdK;om;xkw&yf wd k u f y G J 0 if o G m ;rnf [ k oEM d X mef j yK
,ck 2008ckEpS /f =o*kwv f (12)&ufae@ vHk;u t=uyftwnf; tcuftcJ 'kuQ a=umif ; o0%f v $ m wG i f az: jyxm;
wGif u&iftrsKd ;om; tmZmenf acgi;f qif;&JrsKd ;pHu
k kd ,ae@txd ausmv f m$ ; +yD; ygonf? ?
aqmif } uD ; apmbOD ; }uD ; ES i f h t wl ppfrSefonfh tajccH'Drdkua&pDvl@ tcGifh
14 jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/
qif;&JedrfhusrI jyóem
em*pfaMumifh &kyfvHk;~uGvm
=um&S n f p G m &S i f o ef a tmif ¶k e f ; uef a exd k i f & if ; jzif h
tjcm;aom olrsm;xuf ydkrdkIcHEdkif&nfpGrf;rsm; ydkifqdkif
aecJ h = uonf ?

xdkodk@aom ta=umif;rsm;a=umifh 'kuQonfrsm;rSm


ul;puf a&m*gqdk;rsm;udk ,Ofyg;aecJh=uonf? em*pfrkefwdkif;
wdkuf+yD;cgpu jynfwGif;rS owif;pmq&mwpfOD;u “tck
tjzpftysufrSm ppftpdk;&eJ@ EdkifiHwumtzGJ@tpnf;awGwdk@&J@
u|ef a wmf v d k @ jref r mEd k i f i H [ m oH , mZmw aygºuG , f tavmif;tpm;wck oabmjzpfoGm;+yD? ppftpdk;&u bmul;
0+yD ; ta&S @ awmif t m&S r S m obm0wG i f ; xG u f tayg pufa&m*grS rjzpfbl;vdk@ jiif;aew,f? EdkifiHwumuawmh
rsm;qH k ; Ed k i f i H j zpf w ,f ? 'D w d k i f ; jynf r S m aexd k i f + yD ;
ul ; puf a &m*gawG us,f u s,f j yef @ jyef @ jzpf v mvd r f h r ,f v d k @
jref r mvl r sKd ; awG bma=umif h 'D a vmuf qif ; &J ' k u Q
a&muf a e&wmvJ ? cef@rSef;xm;w,f? wu,fvdk@ jzpfrvm&ifawmh ppftpdk;&u
olw@kd ajymwm rSew f ,fv@kd ajymvdrrhf ,f”[ ak 0zefaumufcsuf
arv 2&ufae@u wdu k cf wfco hJ nfh em*pfrek w f ikd ;f onf csonf?
jrefrm Edik if . H emwm&Snf a&m*ga[mif;jzpfonfh qif;&Jerd u hf sr_ trSerf mS ppftpd;k &u ul;pufa&mjzpfymG ;rnf rjzpfymG ;
jy\emudk ydrk x kd if&mS ;vmap+yD; Edik if wH umtv,fwiG f jrefrm rnf u d k }ud K wif o d & S d I r[k w f y J rk e f w d k i f ; 'k u Q o nf r sm;.
Edik if .H pD;yGm;a&; c|wcf sKH usaer_o¶kyu f kd ydrk akd y:vGiaf pcJo h nf? use;f rma&;/ ywf0ef;usif oef@&iS ;f a&;twGuf vHak vmufonfh
aus;vufa'o. vlaer_tqifhtwef; edrfhusvsuf&Sdjcif;udk ta&;,laqmif&Gufr_rsdK;udk vkyfaqmifEdkifjcif; r&Sdaoma=umifh
edkifiHwumrS vma&mufonfh ukvor*~ESifh tjcm;tif*sDtdk omjzpfonf?
rsm;rS u,fq,fa&; vkyo f m;rsm; rqdx k m;ESihf jrefrmEdik if o H m;
tcsif;csif;yif rsufjrifudk,fawG@ }uHKvm&onfhtcg r,HkEdkif rkefwdkif;rwdkifrDESifh rkefwdkif;t+yD; jrpf0u|ef;
avmufatmifyif wdkif;jynf. pD;yGm;a&; c|wfcsHKusaer_udk ay:vl x k . b0rsm;onf }uD ; rm;pG m ajymif ; vJ r _
vufawG@cHpm;od&SdcJh=u&onf? r[kwfacs?
Edik if w
H umrS ulnu D ,fq,f a&;vkyo f m;rsm;tzd@k rmS
tHh=op&m xdwfvef@p&m tajctaersdK;tjzpf }uHKawG@cJh=u& em*pfrek w
f ikd ;f rwdik rf u
D wnf;u jrpf0u|e;f ay:a'o&Sd
onf? Edik if w H um.pd;k &drrf E_ iS hf ppftpd;k &. OayuQmjyKEdik rf r_ sm;udk aus;vufvx l ok nf v,f,mpku d yf sKd ;jcif;ESihf a&vkyif ef;wd@k jzifh
em*pfrek w f ikd ;f 0ifa&muf+yD;puyif awG@jrif+yD; ukvor*~ tzG@J touf a rG ; &mwG i f xrif ; pm;vd k @ avmuf i S & H k o m&S d c J h + yD ;
tpnf;ESifh EdkifiHwumtif*sDtkdrsm;u jrpf0u|ef;ay:a'orS usef;rma&;ESifh nDnGwfonfh ywf0ef;usif/ aomufoHk;a&/
rkefwdkif;'kuQonfrsm;t=um; ul;pufa&m*grsm; qdk;qdk;0g;0g; t[m&jynf h 0 onf h tpm;taomuf w d k @ ud k vufvSrf; rDSzdk@
jzpfyGm;vdrfhrnf[k cef@rSef;wGufcsufr_rsm; ay:xGufcJhjcif;jzpf cufcJonfh b0jzpfonf? acsmif;oG,f ajrmif;oG,f aygrsm;+yD;
onf? xkdodk@ cef@rSef;wGufqr_rsm;rSm xdkywf0ef;usifESifh 'Da&twuftus&Sdonfh ywf0ef;usifrsdK;wGif aexdkif=u&onfh
'kuo Q nfrsm;. cHEikd pf rG ;f &nfukd tuJjzwfvcJG jhJ cif; jzpfvrd rhf nf? twGuf oef@&iS ;f +yD; use;f rma&;ESihf nDnw G af om aomufo;kH a&
&&Sd&efrSm rvG,fulonfh udpPw&yfjzpfonf? aus;&Gmrsm;wGif
bma=umifhvJqdkawmh jrefrmEdkifiHrS aus;vuf omru tcsKd @aom +rdK@rsm;wGiyf g vufjzifw h ;l xm;onfh a&uef
vlxkonf roef@&Sif;onfh aomufoHk;a&/ roef@&Sif; rsm;udkom aomufa&twGuf tm;udk;vsuf&Sd=uonf?
onf h ywf 0 ef ; usif v l a er_ E S i f h t[m&"mwf r sm; rvH k tqd k y guef r sm;ud k usef ; rma&;ES i f h nD n G w f a p&ef
avmuf =onfh tajctaersm;=um;xJwGif ESpfumv vH+k cHKonfh 0if;cwfjcif;/ yd;k owfaq;cwfjcif; te,fxikd af pjcif;

jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/ 15


wdk@ vkyfaqmifEdkifjcif; tvGefenf;yg;onf? {&m0wDwdkif;wGif “ bma=umih f 'D a vmuf
tawmftwef}uD;rm;onfh +rdK@wpf+rdK@jzpfonfh zsmyHk+rdK@yifvsif edru
hf s ae=u&wmvJ? b,fvv kd yk rf S
+rdK@ta&S@buf&dS aomufo;kH a& uefuo kd m tm;ud;k ae=u&onf?
aus;&Gmrsm;ESifh tcsdK@+rdK@rsm;wGif rkefwdkif;wdkufcwf+yD;aemuf 'D tajctaeqd;k uae ¶ke;f xGu+f yD;
yif v ,f qm;ief a &0if o G m ;onf h a&uef r sm;ud k jyef v nf wdk;wufvmap&rvJ ”
q,f,al &; oef@pifa&;udv k nf; tpd;k &u =unf=h uyfaxmufyhH
vkyaf qmifcjhJ cif; r[kwaf y? q&mawmfrsm;/ yk*v ~ ud tvSL&Sif qd k o nf h ar;cG e f ; rS m oG m ;a&muf = uol tm;vH k ; .
rsm;ESihf Edik if w
H um tif*st D rkd sm;u wwfEikd o f a&G@EiS hf vufvrS ;f OD;aESmufxw J iG f ay:xGucf =hJ uonf? t,kwpf q G ;kH ppftpd;k &udk
rDSoavmuf vkyfaqmifay;cJh=ujcif; jzpfonf? usm;uefxm;ay;onfh ppfwyfxJ&Sd t&m&Sdi,fESifh t=uyf
oef@&iS ;f onfh aomufo;kH a&r&&Srd t _ jyif rkew f ikd ;f wdu
k f wyfom;rsm;vnf; pOf;pm;rd=urnfrSm aocsmonf? odk@aomf
+yD; arvwpfvvH;k 'kuo Q nfrsm;aexdik &f onf taetxm;rSm olw@kd . b0&yfwnfa&;twGuf txuftrde@f ukd rz,f&mS ;Edik f
vnf; EdkifiHwum tjrifrqdkxm;ESifh &efukef+rdK@aevlxktjrif ojzifh odvsufESifh vkyfaqmifae=u&onfh olvnf;trsm;
wGiyf if use;f rma&;ESihf vH;k 0rnDnw G o f nfh ywf0ef;usirf sKd ; jzpf tjym; &Sdvdrfhrnf?
onf? arvv,f vyGwmW +rdK@o@kd a&muf&pdS Ofu bke;f awmf}uD; ZGefvv,fu uGrf;+cHukef;aumhrSL;odk@oGm;cJhonfh
ausmif;rsm;/ bk&m;wefaqmif;rsm;wGif axmifaomif;ESifhcsD tul t nD a y;a&; c&D ; wpf c k w G i f pum;vuf q H k u scJ h a om
onfh 'kuQonfrsm; aexkdifvsuf&Sdonfudk awG@jrifcJh&onf? jyefvnfwnfaqmufa&; vkyfudkifaeonfh ukr`%D}uD;wpfckrS
t*Fawtcif;ay:wGif od@k r[kwf ajr}uD;ay: rSm 0g;vH;k / uGr;f yif/ tif*sifeD,m “u|efawmfwdk@EdkifiH[m 'Davmufqif;&Jp&m
tkef;yifwdk@ cGJxm;onfh tcif;jzifh tdyfpuf=u&onf? trdk; ta=umif;udkr&Sdbl;? tay:u vlwpfpkav;twGufeJ@ zGH@+zdK;
tumrS m vnf ; vl w ud k , f x k d i f & H k o mjrif h + yD ; rd k ; &G m vsif wdk;wuf&m wdk;wufa=umif;vrf;awG tm;vHk;ydwfaew,f?
trdk;atmufwGif0ifae/ aeylvsifawmh vlwxdkifomjrifhonfh u|eaf wmfw@kd 'Dtvkyv f yk af eayr,fh b,f[mu b,fvq kd w kd m
wJ j zpf o nf h t wG u f tyl & S d e f ' %f u d k cg;pnf ; cH = u&+yD ; tm;vHk;odygw,f? udk,fwwfEdkifoavmufawmh vkyfay;Edkif
tat;rdjcif;/ vnfacsmif;emjcif;wdk@ jzpfyGm;=uonfudkvnf; wm vkyfay;aewmyg”[kqdkonf? tqdkyg tif*sifeD,mrSm
awG@cJh&onf? uGrf;+cHukef;ESifh a';'&J+rdK@e,frsm;wGif pmoifausmif;rsm;
rk e f w d k i f ; wd k u f c wf t +yD ; wpf v cef @ =umonf h t cg jyefvnf jyifqif&mwGif vkdufvH}uD;=uyf&ol wpfOD;jzpfonf?
rdk;+zdKif+zdKif&Gmaeaomfvnf; aep&m tdrfjyefraqmuf&ao; u,fq,fa&;ESihf ulnaD &;wGif vkyaf qmifae=uolrsm;
onfh oltrsm;tjym;udv k nf; aus;&Gmrsm;wGio f mru zsmyH-k rS m Ed k i f i H a &;ud k p d w f 0 if p m;onf h ol r sm;r[k w f o nf h w d k i f
bdkuav; um;vrf;eab;wGifyg jrif=u&onf? +ydKoGm;onfh qif;&Jedrfhusonfh tajctae&J@ jrpfzsm;udk vdkuf=uonfhtcg
tdrfudk jyefrjyifEdkifao;ojzifh vl4/ 5a,muftdyfEdkif&Hkom Ed k i f i H a &;ta=umif ; &if ; qD o d k @ yif a&muf & S d o G m ;=uonf ?
trd;k rd;k xm;onfh wJrsm;udk awG@&onft h jyif rk;d r&Gmvsif um; bma=umif h 'D a vmuf q if ; &J & ovJ qd k o nf h t csuf o nf
vrf;eab; ajr}uD;ay:wGif tdyfae=u&onfh tjzpftysufudk EdkifiHa&;pepfrSm;,Gif;r_a=umifh[k tm;vHk;u em;vnfvm=u
vnf; &efukefrS bdkuavodk@ u,fq,fa&;oGm;onfh olrsm; onf? EdkifiHa&;rvkyfaomfvnf; EdkifiHa&;onf vltm;vHk;ESihf
qufE, G af eonfh tcsu/f vltm;vH;k &J@ ta&;udpo P nfyifvsif
udk,fwdkif jrifawG@=u&onf?
EdkifiHa&;qdkonfudk vufawG@b0wGif oabmaygufvm=u
‘'Dvdk qif;&J'kuQa&muf &jcif;&J@ onf? EdkifiHa&;orm;rsm;om EdkifiHa&;udk pdwf0ifpm;=uonf
r[kwyf J vltm;vH;k vnf; Edik if aH &;udk pdw0f ifpm;=u+yD; tqdyk g
vufonfu b,fov l ?J ’ tajc taeudk ajymif;vJzdk@&mrSm tm;vHk;. ta&;jzpfonf?
rkew
f ikd ;f u,fq,funl aD &;ESihf jyefvnfxal xmifa&; Ek d i f i H & J @ ta&;jzpf o nf qd k o nf h t csuf u d k tm;vH k ; u
twGuf jrpf0u|ef;ay:odk@ oGm;a&mufcJh=uonfh +rdK@aevlxk ydkrdkoabmaygufvm+yD; qif;&Jjcif;edrfhusjcif;rS vGwfajrmufzdk@
rsm;rSm wacgufoGm;+yD; jyefvmonfh tcgwdkif; vrf;c&D;wGif &mtwGuf Edik if aH &;udk rdrEd iS o hf ufqidk o
f nfh buf/ wwfEikd o f nfh
qif;&Jedrfhusjcif; ta=umif;&if;udk rpOf;pm;raeEdkifyJ pOf;pm; buf r S 0d k i f ; ul = u&rnf [ k v nf ; em;vnf v monf u d k
rd=uonf? em*pft+yD;rS jrifawG@ vdkuf&onf?
rd k ; aumif ;
16 jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/
t rsK;d om; 'D rdk u &uf wpf wyf aygi;f pk
trsKd;om;'Drdku&ufwpfwyfaygif;pk(r'w)udk 1976ck arv 10&ufae@wGif pwifzGJ@pnf;cJhonf? Armjynf 'Drkdua&pDa&;wkdufyGJwGif trsdK;
om;'Drkdu&ufwpf wyfaygif;pkonf vufeufukdiftiftm;pkrsm;. wyfaygif;pk}uD;tjzpf yg0ifqifE$JaecJhonfrSm ,ae@qkdv#if ESpfaygif; (32)ESpfwkdif
cJh+yDjzpfygonf? trsdK;om;'Drkdu&ufwpf wyfaygif;pk. (6) }udrfajrmufnDvmcHukd 2006 ckESpf {+yDvwGif usif;ycJhygonf? trsKd;om; 'Drdku&ufwpf
wyfaygif;pk. &nf&G,fcsuf/ ,kH=unfcsufESifh tajccHrlrsm;rSm atmufygtwkdif;jzpfonf?
trsKd ; om;'D r d k u &uf w pf wyf a ygif ; pk . &nf & G , f c suf
(1) wdkif;&if;om;vlrsKd;rsm;. wef;wlnDr#a&;ESifh udk,fydkifjyXmef;cGifh tcGifhta&;rsm;udktajccHaom ppfrSefonfh z'&,fjynfaxmifpkwpfckudk
wnfaxmif&ef?
(2) wdkif;&if;om;vlrsKd;rsm;twGuf vGwfvyf+yD; wef;wlnDr#r_&SdI acmwfrSDwdk;wufaumif;rGefonfh EdkifiHawmfwpfck wnfaxmif&ef?
(3) wdkif;&if;om;vlrsKd;tm;vHk;. vGwfvyfa&;/ wef;wla&;ESifh b0wdk;wufjzpfay:a&; udk t[ef@twm; jyKaeaom ,ae@vuf&Sd ppftkyfpkrS
usifhoHk;aeonfh r[mvlrsKd;}uD;0g' ppfAsL¶dku&uftm%m&Sif pepfESifh wjynfaxmifpepfudk qef@usifwdkufzsufa&;?
(4) ,ae@ jrefrmjynfaxmifpkawmfvSefa&;. tESpfom&rSm trsKd;om;vGwfvyfa&;ESifh 'Drdkua&pDawmfvSefa&; jzpfonf? xdk@a=umifh trsKd;om;
wdkufyGJ0iftiftm;pkrsm;ESifh 'Drdkua&pDwdkufyGJ0if tiftm;pkrsm;.pnfvHk; nDnGwfr_udk wnfaqmuf&ef?
trsKd ; om;'D r d k u &uf w pf wyf a ygif ; pk . ,H k = unf c suf
(1) wef;wla&;ESifh udk,fydkifjyXmef;cGifhudk tajccHonfh jynfe,faygif;pk zuf'&,fjynfaxmifpk wnfaqmuf&efjzpfonf?
(2) ArmvlrsKd;rsm;onf twef;tpm;t& zdESdyfcH&onf? u|Ekfyfwdk@ b0wlwdkif;&if;om;vlrsKd;rsm;onf vlrsKd;a&;&mt&a&m/ twef;tpm;a&;
t&yg ESpfxyfuGrf; zdESdyfcHae&onf? u|Ekfyfwdk@qifE$Jaeaom awmfvSefa&;onf trsKd;om;vGwfvyfa&;/ wef;wla&;ESifh b0wkd;wufjzpf
ay:a&;twGufjzpfonf?
(3) wdkif;&if;om;vlrsdK;tm;vHk;. vGwfvyfa&;/ wef;wla&;ESifh b0jzpfay:wdk;wufa&;udk t[ef@twm;jyKaeaom ,ae@vuf&Sd ppftkyfpkrS
usifhoHk;aeonfh r[mvlrsdK;=uD;0g' ppfAsL&dku&uftm%m&SifpepfESifh wjynfaxmifpepfudk qef@usifwdkufzsufa&;jzpfonf//
(4) ,ae@ jrefrmjynfaxmifpkawmfvSefa&;. tESpfom&rSm trsKd;om;vGwfvyfa&;ESifh 'Drdkua&pDawmfvSefa&; jzpfonf? xdk@a-umifh trsKd;om;
wdkufyGJ0iftiftm;pkrsm;ESifh 'Drdkua&pDwdkufyGJ0if tiftm;pkrsm;. pnfvHk;nDnGwfr+udk wnfaqmuf&efjzpfonf?
trsKd ; om;'D r d k u &uf w pf wyf a ygif ; pk . tajccH r l r sm;
1? wkdif;&if;om;vlrsKd;tm;vkH;. tusKd;pD;yGm;ukdukd,fpm;jyKI 4if;wkd@. trsKd;om;vGwfajrmufa&; wkdufyGJukd a&S@aqmifonfh wyfOD;jzpfonf?
vkyfief;rsm;ukdpkaygif;acgif;aqmifr_jzifh vkyfaqmifonf?
2? r'wonf jrefrmjynf&Sdwkdif;&if;om;vlrsKd;rsm;. wkd;wufa&;ukdt[ef@twm;jyK aESmifh,Sufaom pepfrSefor#udk qefhusifjyD; trsKd;om;
'Drkdua&pDvrf;pOfukdusifhokH;onf?
3? r'wonf ppftm%m&Sifpepfukd qef@usifwkdufyGJ0ifaeaom tiftm;pkrsm;/ vl@tcGifhta&;tzGJ@ tpnf;rsm;/ bmoma&;tzGJ@tpnf;rsm;/
urBm@jidrf;csrf;a&;tiftm;pkrsm;ESifh vufwGJjyD; wkdufyGJ0ifoGm;rnfjzpfonf?
4? r'wonf vlrsKd;aygif;pkHaoG;pnf;nDnGwfa&;twGufvkyfaqmifonfh zdESdyfr_pepfrSefor#ukd jywf om;pGmqef@usifonf?
5? r'wonf vkyfief;rsm;ukdvkyfaqmif&mwGif edkfifiHwumtajctaersm;ukdtav;*&kjyKI wkdif;&if; om;vlrsKd;tm;vkH;.
vlr_a&;tajctaersm;ESifh tquftpyf&SdpGm aygif;pyfvkyfaqmifonf?
6? r'wonfwef;wlr_/ 'Drkdua&pDusifhokH;r_/ tjyeftvSeftaxmuftuljyKr_/ tjyeftvSeftaxmuf tuljyKedkifr_wkd@jzifh zGJ@pnf;onf?
7? r'wonf tajccHrlqkdif&mjy\emrsm;wGif tzGJ@0iftm;vkH;. oabmwlnDcsuft& vkyfaqmifonf? &&SdonfhoabmwlnDr_rsm;ukd
wduspGmvkyfaqmifIrwlnDonfrsm;ukd qufvufnSdE_dif;wlnDr_,lonf?
tzG J @ 0if j zpf & ef vk d t yf a omtcsuf r sm;
1? vkyfief;vrf;pOftwdtus&Sdaom ygwDtzGJ@tpnf;jzpfjcif;/
2/ vkyfief;vrf;pOfukdtmrcHonfh a&S@aqmifA[kdaumfrwD&Sdjcif;/
3? vufeufukdifwyfzGJ@&Sdjcif;/
4? vlxkaxmufcHr_&Sdaom tajccHe,fajr&Sdjcif;/
5? vlrsKd;wkdif;wef;wla&;ESifh ukd,fykdifjyXmef;cGifhukdvufcHjcif;/
rSwfcsuf? ? ArmtzGJ@tpnf;rsm;onf txufygtcsuf(5)csufukdvufcHonfhtjyif ArmtrsdK;om; rsm;taejzifh vlrsKd;wpfrsKd;
jynfe,fwpfcktjzpfcH,lrSom yg0ifcGif@&Sdonf?

jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/ 17


trsKd ;om;'Drudk &ufwpfwyfaygi;f pk.
tzGJ@0iftzGJ@tpnf;rsm;
(1) u&iftrsKd;om;tpnf;t¶Hk; Karen National Union (KNU)
(2) &cdkifjynfvGwfajrmufa&;ygwD Arakan Liberation Party (ALP)
(3) csif;trsKd;om;wyfOD; Chin National Front (CNF)
(4) vm[l'Drdku&ufwpfwyfOD; Lahu Democratic Front (LDF)
(5) ytdk@ jynfolrsm;vGwfajrmufa&;tzGJ@ Pa_O People’s Liberation Organization (PPLO)
(6) yavmifjynfe,fvGwfajrmufa&;wyfOD; Palaung State Liberation Front (PSLF)
(7) rGefjynfopfygwD New Mon State Party (NMSP)
(8) “0”trsKd;om;tzGJ@csKyf Wa National Organization (WNO)

18 jynfaxmifpkjrefrmEkid if H trsKd ;om;aumifpD? owif;ESihfjyefMum;a&;XmerS xkwaf 0onf/

You might also like