You are on page 1of 32

ae.

pOfwGufwm rSwfp&m
usef;rma&;twGuf edk;aqmfcsuf

trSwf 2 Zlvikd f 2006/ Volume 2 July 2006

layout HA Burmese.pmd 1 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

2 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 2 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf

rufyaf zgifa';&Si;f onf rnfonfv


h yk if ef;rsm;
aqmif&Gufaeygoenf;
,ae@umv xdik ;f Edik if w H iG f tJe*f st
D tkd zG@J (tpd;k &r[kwaf omtzG@J tpnf;) ajrmufrsm;pGm tajcpdu k v
f y_ &f mS ;ae=u
ygonf? vl@tcGit hf a&;tusKd ;ðyvkyif ef;rsm; aqmif&u G af e=uaom xdt k zG@J tpnf;wd@k onf vlxpk m;0wfaexdik rf b _ 0ESiv hf rl _
todkif;t0ef;ydkrdkzGH@ðzd;wdk;wufaumif;rGefvma&;wdk@udkyg taxmuftulðyvsuf&Sd=uygonf? tcsdK@tJef*sDtdktzGJ@rsm;onf
obm0 ygw0f ef;usiaf &;&mudp&P yfrsm;wGi‚ f / tcsKd @rSm'Dru kd a&pDz@HG ðzd;a&;wd;k wufjr‡iwhf ifa&; udp&P yfrsm;wGi‚
f v_y&f mS ;
aqmif&Gufvsuf &Sd=u+yD; tcsdK@tzGJ@rsm;onf vlxk.tem*gwfb0tmrcHcsufcdkifrma&; taxmuftuljzpfap&efa&S;&_I
vHkavmufaom0if aiG &&Sdonfh tvkyftudkiftcGifhtvrf;rsm;zefwD;ulnDEkdifa&;twGuf a'ocHvl@todkif;t0kdif;rsm;ESifh
vufwv JG yk u
f ikd af e=uygonf? rufyaf zgiaf ';&Si;f onfvnf; jrefrmEdik if rH S a&$@ajymif;tvkyo f rm;rsm;. b0a&;&mudp&P yfrsm;
twGuf tav;xm;aqmif&Gufay;vsuf&Sdaom tJef*sDtdktzGJ@tpnf;wckjzpfygonf?

,ae@vuf&t dS csed w
f iG f xdik ;f Edik if t
H wGi;f Y jrefrmEkid if o
H m; a&$@ajymif;tvkyo f rm;OD;a& wpfoef;cGaJ usmf a&muf&adS e
xk d i f t vk y f v k y f u d k i f a e=uonf [ k cef @ rS e f ; &ygonf ? jref r mEd k i f i H r S w d k i f ; &if ; om;vl r sd K ;pk r sm; trsm;pk y g0if a om
rufyaf zgiaf ';&Si;f vkyf ief;tzG@J om;rsm;onf xdik ;f Edik if t H wGi;f &Sd a&$@ajymif;tvkyo f rm;qdik &f m owif;tcsut f vufrsm;udk
vuf v S r f ; rS D o r# aumuf , l p k a qmif ; I a&$ @ ajymif ; tvk y f o rm;rsm;.b0wd k ; wuf j r‡ i f h w if a &;vk y f i ef ; ud k
óu;yrf;aqmif&Gufvsuf&Sdygonf? xdktvkyform;rsm;twGuf&nf&G,fI oufqkdif&mudpP&yfrsm;wGif us,fus,fjyef@jyef@
todynmay;Edkif&ef vufurf;pm apmif rsm; ydkpwmrsm; uufqufacG pD'DacGrsm; pmapmifr*~Zif;rsm;udkrjywf
pDpOfxkwfvkyfjzef@csDay; vsuf&Sdygonf? xdk@tjyify nmay;tpDtpOfrsm;udktufzftrfa&'D,dkvd_if;rSvnf;toHv$ifh
vsuf&Sdygonf? ynmay;vkyfief;tpDtpOfrsm;wGif atmufyg udpP&yfrsm;yg0ifygonf?
♦ tvkyform;tcGifhta&; (tvkyform;pnf;rsOf;ESifhOya'rsm;)
♦ trsdK;orD;tcGifhta&; (vdifwef;wlnDr#a&; ESifhrsdK;yGm;r_qdkif&mtcGifhta&;rsm;)
♦ a&$@ajymif;jcif; rl0g' ESifh a&G@ajymif;vkyfom;rsm;rSwfyHkwifjcif;qdkif&m owif;tcsuftvufrsm;
♦ usef;rma&;qdkif&m udpP&yfrsm; (tdyfcsftdkifAGD§attdkif'Dtufpf/yÉdoaE<wm;aq;tokH;ðyjcif; ESifhvkyfief;cGifvkH
ðcH &;ESiu hf se;f rma&;
♦ ynma&; rl0g'rsm; (ouf}uD;ydkif;ESifh uav;oli,frsm;tygt0if)

tu,fI oifh (a&$@ajymif;tvkyo f rm;) taejzifh rufyaf zgiaf ';&Si;f rSxw k v


f yk af om ynmay;pmapmifrsm; wdwaf cG
pD'aD cGrsm; &,lvv kd siaf omf‚/ ynmay;a&'D,t kd pDtpOf xkwv f i$ chf sed f tcsed Zf ,m; rsm;od&v dS v
kd siaf omf‚rufy&f ;kH ESiq
hf uf
oG,Ef ikd yf gonf? tqdyk g pmapmifrsm; wdwaf cG pD'aD cGrsm; a&'D,kd tpDtpOfrsm;udk zwf&_ em;qif+yD;aemuf rufyt f ae
jzifth em*gww f iG f ydrk akd umif;rGeaf omtpDtpOfrsm; pDpOfaqmif&uG Ef ikd &f eftwGuf oif.xifjrifcsuf a0zeft}uðH ycsurf sm;udk
rufyf&Hk;odk@ay;ydk@jyef=um;ay;apvdkygonf?

a&$@ajymif;vkyof m;rsm;rnfo@kd óu;pm;&ke;f uefae=u&+yD; rnfr#cufcyJ ifyrf;I rnfr#tvkyrf sm;=uonfuu kd |Efyk wf @kd
rufyfazgifa';&Sif;rSem;vnfygonf? u|Efkyfwdk@onf oifwdk@ESifhyHkrSefawG@qHkcGifh &&efvnf;ar#mfvifhygonf?avmavmq,f
tm;jzifhoifwdk@xJrSwcsdK@ESifhtcgtm;avsmfpGmawG@qHkIESD;aESmaqG;aEG;yGJrsm;usif;yum oifwdk@ESifhywf oufonfhta=umif;
t&mjy\emrsm; txl;ojzifh trsKd ;orD; a&;&mudp&P yfrsm; tvkyo f rm;tcGit hf a&;qdik &f mudp&P yfrsm; ponfw@kd ut kd jyef
tvSet f jrifcsi;f zvS,af jymqdEk ikd cf =hJ uygonf? xd@k jyif rufyaf zgiaf ';&Si;f taejzifh a&$@ajymif;tvkyo f rm;rsm;twGuf ta&;ay:
udp&P yfrsm;wGiw f wftm;or# tultnDay;aeygonf? aq;&Hak q;cef;rsm;wGif pum;jyefay;jcif;/ vdt k yfovdt k axmuft
ulðyay;jcif;rsm;ðyvkyfay;aeygonf? rufyf&Hk;odk@ zkef;qufygu odk@r[kwf vma&mufqufoG,fygurnf onfhjy\emt
a=umif;t&mtao;tzGyJ ifjzpfapumrlu|Eykf w f @kd taejzifh oifw@kd uu kd n l &D eftwwfEikd qf ;kH óu;pm;aqmif&u G v
f su&f ydS gonf?

w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 3

layout HA Burmese.pmd 3 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

xd@k jyif jrefrmEdik if w


H iG af exdik cf =hJ u&pOfY‚/ xdik ;f Edik if w
H iG ;f rScD akd exdik v
f yk u
f ikd =f u&mwGi‚ f a&$@ajymif;vkyf om;rsm;Y
b0jy\emtcuftcJaygi;f rsm;pGm &ifqikd cf =hJ u &ifqikd af e=u&qJ jzpfonfukd u|Eykf w f @kd ojd rifygonf? xdrk #omruu|Eykf w
f @kd .
tjcm;odjrifawG@ñuHcsufwpf&yfrSm rnfonfhae&mwGif rnfodk@yiftcuftcJ&Sdaeapumrl b0wlvlom;tcsif;csif;wOD;
udkwOD;&dkif;yif;ulnD=ujcif;jzifh aoG;pnf;cdkifrm a&$@ajymif;vkyfom;vl@todkif;t0dkif;rsm;tjzpf qufvuf&yfwnf &kef;uef
d m=ujcif;yifjzpfonf? rufyaf zgiaf ';&Si;f onf a&$@ajymif;vkyo
touf&iS Ef ikd pf rG ;f &Sv f m;rsm;udk apwemtjynfjh zifh axmufyhH
ulnDa&;Y 0rf;ajrmufaysmf&$ifpGm yg0ifxrf;aqmifvdkaomqEN&Sdygonf? b0wl a&$@ajymif;vkyfom;todkif;t0dkif;rsm; t
=um; tjyeftvSefqufoG,fay;jcif;jzifh u|Efkyfwdk@tm;vHk;onf tcuftcJjy\emrsm;udk twlwuG r#a0zvS,f odjrif
Edkifvm=urnfjzpf+yD; xdkb0tcuftcJtajctaersm;udk &ifqdkifajz&Sif;&kef;uef ausmfv$m;Edkifrnfhenf;vrf;rsm;udkvnf;
tcsif;csif;xHrS avhvmoif,loGm;Edkif=urnfjzpfonf?

xd@k a=umifh u|Eykf w


f @kd tm; rufy&f ;kH rSwqifh t+rq
J ufo,
G rf _ jyKEdik yf gonf? u|Eykf w
f @kd onf a&$@ajymif;vkyo
f m;rsm;jzpf
ouJo h @kd oifw@kd onfvnf;a&$@ajymif;vkyo f m;rsm;yifjzpf=uojzifh b0wlrsm;yifjzpfonf? b0wlrsm;tcsi;f csi;f wOD;udw k OD;
,dik ;f yif;ulnED ikd =f uap&ef tquftoG,rf jywfygapESi?hf

4 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 4 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf

rm wd um

ed'gef; pmrsufESm

 use;f rma&;ta=umif; odrw


S zf ,
G &f mrsm;? 6

 a&G;cs,q
f ;kH jzwfyikd cf iG ?hf 8

 aq;0g;opfrsm; prf;oyfo;kH pGjJ cif;Y u|Eykf w


f @kd .yg0ifr_ 12

 vlwikd ;f vufvrS ;f rSo


D ;kH pGEJ ikd cf iG ?hf 14

 pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&; jy\emrsm;? 19

 use;f rma&;tmrcHta=umif; odaumif;p&mrsm;? 23

 vdit
f =urf;zufrc_ &H ol trsKd ;orD;ESihf
cav;oli,frsm;tm; ulnaD pmifah &Smufa&;tzG@J ? 25

w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 5

layout HA Burmese.pmd 5 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

usef;rma&;ta=umif;
odrwS zf ,G &f mrsm;
jcif;/ rdwfaqGtaygif;toif;rsm;jym;jcif;/ usrf;rma&;t
usef; rma&; [lonf aq;0g;ukor_ aq;0g;aomufo;kH r_
aq;&Hk aq;cef;rsm; aq;q&m0ef olemjyKq&mr axmuftulðyywf0ef;usiftodkif;t0dkif;Y aexdkif&jcif;
rsm;ESiEhf ;DS EG,yf wfoufaom ta=umif;t&momjzpfonf[k ponfw@kd jzpfonf? cE<mud, k f qd&k mY cE<mud, k tf ay: jzpfysuf
vltrsm;u xifrSwfem;vnfae=uonf? trSeftm;jzifhrl oufa&mufrr_ sm;yg yg0ifonf? ud, k cf E<m usr;f rma&;twGuf
use;f rma&;udk *&kwpdu k f umuG,af pmifah &Smufjcif;onf r rdrdudk,fwdkif apmifha&Smufwnfaqmufjcif;/ udk,fcE<mab;
use;f rrmjzpfIukojcif;xuf ydrk t kd a&;}u;D ygonf? use;f rm tE &W m,fuif;a&;twGuf aexdik pf m;aomuf&mwGi‚ f t
a&;ta=umif; OD;wnfpOf;pm;&v#ifusef;rma&;umuG,f vkyv f yk u f ikd &f mwGi‚ f ab;uif;vHðk cHr&_ adS prnfh vdt k yfcsuf
apmifah &SmufrE_ iS hf aq;0g;ukor_ ESprf sKd ;pvH;k udk twlwuG t rsm;tumtuG,frsm;&,loHk;pGJjcif;/ Oyrm tvkyfvkyfpOf
av;xm;I wòyifwnf; tm;ay;jri‡ w hf if aqmif&uG o f mG ;&ef ab;uif;tumtuG,f ypPn;f ud&, d mrsm;toH;k ðyjcif;/ armf
vdtk yfygonf? use;f rma&;umuG,af pmifah &SmufrY_ tao; awmfqikd u f ,fp;D eif; pOf OD;xkyrf maqmif;jcif;/ um;armif;pOf
pdyv f yk if ef;rsm;pGmyg0if+y;D tvGeu f s,jf yef@ygonf? &kyyf ikd ;f qdik f ab;uif;cg;ywfywfxm;jcif; wd@k yg0ifonf? xd@k tjyif tvkyf
&m pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&; umuG,af pmifah &Smufr_ vkyif ef; vkyu f ikd yf pkH epfEiS hf ypPn;f ud&,d mrsm;oHpk yJG ekH nf;vrf;rSeuf efap
rsm;/ vlw@kd . aexdik f pm;aomufr"_ avh vkyif ef;vkyu f ikd yf ekH nf; &efavhvmoif,lI vufawG@toHk;ðyjcif;/ Oyrm xdkifcHkt
vrf; ,Ofaus;r_x;kH wrf;"avh vlra_ &;tusiphf &du k f tp&So d nfh aetxm;rSeu f efr_ tav;tyifr&mwGif enf;vrf;rSeu f efr_
vlr0_ ef;usit f odik ;f t0dik ;f tajccH ðyjyifajymif;vJrv_ yk if ef;rsm;/ &SdrSom udk,fcE<mxdcdkuf'%fjzpfr_ udkufcJanmif;nmr_uif;
use;f rma&;qdik &f m obm0ywf0ef;usif xde;f odr;f a&; vkyif ef; &Si;f Edik rf nfjzpfonf?
rsm;/ use;f rma&;qdik &f mynmay;a&;vkyif ef;rsm;/ ud, k v f uf
v_y&f mS ;um,avhusirhf _ tm;upm;v_y&f mS ;r_ tm;ay;jrêihf wif pdwyf ikd ;f qdik &f m csr;f ajrjh cif; jynfph rkH _ qd&k mY pdww
f nf
a&;vkyfief;rsm;/ tcsif;csif;cdkuf&efjzpfyGm;r_ t=urf;zufr_ +ird af t;csr;f r_ aysm&f i$ wf ufºur_&jdS cif;/ oem;=uifemcspcf ifw, G f
a&Smif&mS ;a&; pdw"f gwjf yKjyifa&; pnf;&H;k vH@_ aqmfrv _ yk if ef;rsm;/ wmr_&jdS cif;/ tvStytEkynmxdawG@cpH m;r_jrwfE;kd cHrk ifr&_ dS
wd@k wiG f wOD;csi;f aomf‚rdom;pkvu dk af omf‚ vrf;tvdu k f
aomf‚ &yfuGuftvdkufaomf‚ vlr_todkif;t0dkif;wGif;
aexdik o f w l ikd ;f oabmayguef m;vnfI us,u f s,jf yef@jyef@
yg0ifyl;aygif;aqmif&Guf=ujcif;tm;jzifh vlwdkif;usef;rmoef
pGr;f aprnfh vlwidk ;f .b0 om,mcsr;f ajrah prnfh tajccHuse;f
rma&;tusdK;aus;Zl;udk vufawG@cHpm;&&SdEdkif=urnfjzpfyg
onf?
Edik if wH umqdik &f m urBmh use;f rma&; tzG@J tpnf;
wck. tqdt k & “Health is complete physical, mental,
social, and spiritual well being” [kjzpfonf? t"dyg` ,f
zGi&hf vsif “ use;f rma&;[lonfrmS &kyyf ikd ;f qdik &f m pdwyf ikd ;f qdik f
&m vlra_ &;qdik &f m ESihf pdwcf sr;f ajrhjcif; jynfph rkH y_ ifjzpfonf”
[kqv kd ykd gonf?
&kyyf ikd ;f qdik &f m csr;f ajr@jcif; jynfph rkH _ qd&k mY cE<mud,
k f
}u@H cikd o
f efprG ;f jcif; tiftm;jynfòh z;jcif;/oGuv f ufcsucf smvef;
qef;jcif;/ usr;f rma&; aumif;rGejf cif; pD;yGm;a&;awmifh wif;
jcif;/ypPn;f OpPmvdak vao;r&Sjd zpfjcif;/ ab;tE &W m,fuif;&Si;f

6 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 6 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf
jcif;/ owd0&d , d opPm orm"dynm&Sjd cif;/ pdwaf epdwx f m;jynfh trsm;aumif;usKd ;twGuf pnf;urf;pepfwus aqmif&u G rf _
0jcif;wd@k jzpf+y;D wud, k af umif;pdw"f mwfavsmh enf;uif;pif&ef &Sjd cif;wd@k yifjzpfonf? vlra_ &;qdik &f m csr;f ajrjh cif; jynfph rkH t _
vnf;vdt k yfygonf? wud, k af umif;pdw"f mwf&adS evsif pdwf wGuf vlra_ &;aumif;usKd ; OD;wnfaqmif&u G &f efrmS oufqikd f
csr;f ajrhjcif; r&&SEd ikd af y? tb,fa=umifq h akd omf rdrad exdik &f m &mvlrt _ odik ;f t0dik ;f . wm0efjzpfonf? wdo k @kd aqmif&u G &f m
todik ;f t0dik ;f &Sd vlwikd ;f pdwcf sr;f ajrjh cif;jynfph =kH uapa&;twGuf wGif vlwef;pm;ra&G; vlrsKd ;ra&G; touft&G,rf a&G; usm;§r
tcsi;f csi;f ulnaD pmifah &Smuf=u&ef vlwikd ;f yg0ify;l aygi;f aqmif ra&G; bmomra&G; vlwidk ;f yg0ifapEdik +f y;D vlwidk ;f twGuf jzpf&
&Gu=f u&ef vdt k yfaoma=umifjh zpfonf? Oyrm todik ;f t0dik ;f ygrnf? vlwikd ;f .b0 csr;f ajrph mG &Sio f efaexdik o f mG ;a&;twGuf
twGi;f qd;k oGr;f aomif;use;f aer_rsm;/ tusiyhf supf &du k rf sm; use;f rma&;onf tajccHtusq;kH jzpfay&m vlwikd ;f wGif use;f
uif;pifyaysmufa&; tcsi;f csi;f pdw0f rf;uGjJ ym;roifrh jrwfjzpf rma&;qdik &f myHyh ;kd ulnrD _ taxmuftyHu h muG,af pmifh a&Smuf
aer_rsm; ajz&Si;f a&;wd@k wiG f vlwidk ;f .yl;aygi;f aqmif&u G rf r_ &Sd r_rsm;udk cHpm;ydik cf iG hf tcGit
hf vrf;ud,k pf &D &SEd ikd af p&ef txl;t
rjzpfvt kd yfygonf? vlwOD;. yk*Kd~ vfa&;qdik &f m pdwu f se;f rm a&;}u;D ygonf? vlra_ &; wef;wlnrD #r_ w&m;r#wr_ &Sad om
a&;jy\emjzpfaom pdwn f pf!;l aemufusjd cif; pdwyf ifyef;!_;d vl@todu k tf ðrwH ckwiG f ,if;todik ;f t0if;wGi;f &Sv d w
l ikd ;f onf
EGr;f jcif;/ pdwuf ek cf rf;OyuQmpdw&f v dS mjcif; pdwzf pd ;D aomujzpf at; at;csr;f csr;f use;f use;f rmrmjzifh twlwuG aexdik f oGm;
jcif;/ pdwfwif;rmav;vHjcif;wdk@udkrludk,fwkdifðyjyifwnf Edik =f urnf jzpfygonf?
aqmufEdkifygonf? tvkyfwpfckckudkaumufvkyfjcif; vrf;
xGuaf v#mufjcif;/ bk&m;ausmif;uefrsm; od@k omG ;a&muf jcif;/ pdwcf sr;f ajr@jcif; jynfph rkH _ qd&k mY aumif;r_uo k v kd ðf y
rdwfaqGoli,fcsif;rsm;xH oGm;a&mufvnf ywfjcif;wdk@jzifh &jcif;/ rdrw d efz;kd xm;onfh rufarmzG,&f mqkvm'fwckck vuf
pdwt f ajymif; tvJjzpfIpdwaf jyaysmufr&_ v dS mEdik yf gonf? cH&&Sjd cif;/ cspcf if=uifemoem; arwWmxm;r_ *&k%mxm;r_ wd@k
udck , H &l &Sjd cif; a=umifh pdwcf sr;f ajrhjcif; [k qdEk ikd yf gonf? pdwf
vlra_ &;qdik &f m csr;f ajrjh cif; jynfph rkH _ qd&k mY vltrsm; csr;f ajrjh cif;onf yk*Kd~ vfa&;&m wud, k af umif;qefjcif;ESiv hf nf;
twlwuG aumif;rGepf mG aexdik Ef ikd jf cif;/ rdom;pkwiG ;f t&m&m vH;k 0rywfoufay? pdwcf sr;f ajrjh cif;onf vlom;wOD;wGif
csr;f ajrjh ynfph jkH cif;/ &yf&mG twGi;f pnf;vH;k nD!w G rf &_ jdS cif;/ vlr_ udavom w%Sm wd@k rS vGw+f ird ;f uif;&Si;f vmEdik cf sed w f iG f ay:
todik ;f t0dik ;f twGi;f wef;wlnrD #r_ w&m;r#wr_ +ird 0f yfyjd ym; ayguf vmonfh pdw0f n d mOfqikd &f m aumif;usKd ;csr;f omwrsKd ;
at;csr;f r_ &Sjd cif;/ jynfo@l tajcðy vlra_ &;todu k t
f ðrHtjzpf [kvnf;qdEk ikd yf gonf? avmbuif;ojzifh pdw&f iS ;f oef@vw G f
vyfr_ a&mif&h w J if;wdrrf _ &Svd m+y;D aexdik pf m;aomuf r_b0oef@
pif&;kd om;vmonf/ 0rf;ajrmuf auseyfz, G &f maumif;aom
pdwcf sr;f ajrrh _ tppftrSeu f kd ydik q
f ikd &f &Sv
d m+y;D ud, k pf w
d Ef pS jf zm
use;f rma&; vnf;jynfph v kH monf? vlrt _ odu k t f +rHKwGi;f &Sd
vltrsm;wd@k wiG f uGjJ ym;jcm;em;aom bmoma&;t,l0g' t&
pdw0f n d mOfqikd &f m em;vnf,=kH unfrt _ ydik ;f wGivf nf; wlnD
=urnfr[kwaf y? xd@k a=umifh pdwcf sr;f ajrh jcif; jynfph rkH _ &&Sad eol
wOD;OD;onf ‚. bmoma&;t,l0g'cH,cl suaf =umifah vm/
tpOftvm,Ofaus;r_ cH,cl suaf =umifah vm/ a&S; a[mif;xH;k
wrf;"avh cH,cl suaf =umifah vm/ [lonfukd Tae&mwGif rnf
olr#ww d ud sus rajymEdik f rajymoifah y? od@k aomfowdðy &ef
tcsuw f csurf mS pdwcf sr;f ajrrh _ jynfph jkH cif;twGuf ud;k uG,f &m
bmomra&G; vlwdkif;vlwdkif;onf ,Hk=unfcsuf tjynfht
0xm;&SI d pGpJ +JG rJ+rJ óu;yrf;tm;xkwjf cif;tm;jzifh pdwyf ikd ;f qdik f
&maumif;usdK;csrf;omokcudk vufiif;&&SdEdkif=uygonf?
xd@k a=umifh TjzpfpOfw&yfv;kH onf apwem o'<g pdwEf iS v hf nf;
ES;D EG,yf wfoufaumif; ywfoufaernf jzpfonf?

w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 7

layout HA Burmese.pmd 7 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

a&G; cs, qf k H ; jzwf ydik f cGih f

t
ESiv
rsKd ;orD;rsm;taejzifh vdiu
ydik cf iG &hf &dS ef vdt
f ufqrH nfu
hf id q h pd w
f pd w
k yfygonf? rnfonft
P iG f a&G;cs,q

P iG ‚f if;/ uav;,lrnfu
h csed w
f ;kH jzwf
f iG f rnfol
h pd wP iG ‚f if;/ rd
yÉdoaE<wm;aq;oHk;cGifhrðyjcif;wdk@udk ñuHawG@ae=u&qJjzpf
onf?

om;pktrd af xmifa&;udpw P iG ‚f if; trsKd ;orD; rsm; a&G;cs,q f ;kH wcgw&HwiG rf l trsKd ;orD;rsm;Y a&G;cs,q f ;kH jzwfciG &hf dS
jzwfyikd cf iG hf &Sod nf? ygaomfvnf; arhavsmrh _ aygh avsmrh _ a=umifh wm;aq; pm;oH;k
&efysuu f u
G jf cif;/ pdwq f ENaZma=umifh uGe'f ;kH toH;k ðy&ef owd
tqdyk g a&G;cs,q f ;kH jzwfyikd cf iG u
hf kd tcsKd @trsKd ;orD;rsm; rxm;rdjcif;rsKd ;jzpfwwfavh&ydS gonf? wcgw&HwiG v f nf; toH;k
vuf a wG @ usif h o H k ; ae=uygonf ? ol w d k @ .cspf o l & nf ; pm; ðyaomypPn;f ESio hf ;kH pGeJ nf;v$aJ csmaf oma=umifh jy\emñuH&
(a,mufsm;av;oli,fcsi;f )ESihf vdiq f ufqaH &;udpw P iG f olw@kd wwfonf? Oyrm uGe'f ;kH toH;k ðyaomfvnf; uGe'f ;kH aygu+f y, J kd
udk,fwkdif a&G;cs,fqHk;jzwfEdkif=uygonf? olwdk@Y vdifquf ,Gif;r_a=umifh‚if;/ wm;aq;rysufruGufpm;oHk;aomfvnf;
qHvakd omqEN&v dS sif vufcEH ikd +f y;D qENr&Sv d sif jiif;y,fEikd o f nf? &uf&Snf0rf;av#mjcif;uJhodk@aom udk,fcE<musef;rma&;
olw@kd .=uifaz:udk today;Ijzpfap todray;bJjzpfap yÉdo jy\em wckcak =umifh aq;tmedoifysuf jy,fra_ =umif‚h if;
aE<wm;aq;oH;k jcif;udk trsKd ;orD;rsm; qH;k jzwfciG &hf o dS nf? xd@k jyif rar#mvf ifbh J ud, k 0f ef&v dS mEdik yf gonf?
olwdk@.=uifaz:tm; uGef'Hk;tpGyftoHk;ðy&ef awmif;qdkEdkif
onf? uav;&,l&ef óuw d ifjyifqifr_ tpDtpOfr&Scd ahJ o;
trsKd ;orD;rsm;onf olw@kd .tdraf xmifzufuv kd wG f aomfvnf; xdu k o
hJ @kd rar#mv
f ifb
h J ud,
k 0f ef&vmcJv
h sif tcsKd @
vyfpmG a&G;cs,q f ;kH jzwfyikd cf iG &hf odS nf? rnfonft h csed wf iG f vdif aomtrsKd ;orD;rsm;wGif tqifajyoGm;ap&ef ajz&Si;f Edik o f nfh
qufqrH ð_ y=urnfuv kd nf; trsKd ;orD;rsm;Y a&G;cs,q f ;kH jzwf enf;vrf;rsm;&Syd gonf? uav;udrk d om;pk0ifopftjzpf óuq d kd
ydik cf iG &hf o
dS nf? rnfonft h csed w f iG f uav;,lrnf od@k r[kwf vufcaH u|;arG;oGm;Edik yf gvrd rhf nf? uav;udk rnfo@kd au|;arG;
rnfonft h csed xf d uav;r,lao;bJ yÉdoaE<wm;aq;udk ðypkomG ;rnf rnfo@kd apmifh a&SmufysKd ;axmifomG ;rnf paom
oH;k pGJ oGm;=urnfukd tdraf xmifzuftrsKd ;orD; trsKd ;om; ESpf rdom;pkprD uH ed ;f tpDtpOfopfrsm; a&;qGcJ srw S I
f aqmif&u G f
OD;pvH;k rS twlwuGq;kH jzwf&ygrnf? oGm;&efvykd gonf? rdom;pktaejzifh tpDtpOfr&Sb d J rar#mf
vifbh J rdom;pk0ifopfwOD; wd;k vmjcif;udk 0rf;om=unfE;l *k%f
odk@aomf ,ae@umvtxd trsdK;orD;rsm;pGmwdk@ ,laysm&f i$ Ef ikd =f urnfom jzpfygonf?
onf xdak &G;cs,q f ;kH jzwfyikd cf iG rhf sKd ; tjynft
h 0r&&SEd ikd =f uao;
acs? trsKd ;orD;rsm; tdraf xmifzufa&G;cs,&f mwGif rdom;pk od@k aomf trsKd ;orD;wdik ;f twGurf l xdo k @kd Eikd ef if;pGm
od@k r[kwf bmoma&;. v$r;f rd;k r_ &Sad eonf? vdif qufqaH &; ajz&Si;f oGm;Edik rf nfh tajctaersKd ; r&SEd ikd =f uyg? Oyrm ausmif;
udpw P iG f olw@kd . cspo f &l nf;pm; (a,mufsm;av; oli,fcsi;f ) olwOD; ud, k 0f ef&v dS mcJv
h sif tjypfwifc&H jcif; cGjJ cm;ESrd hf csquf
od@k r[kwf vifa,mufsm;. wzufowfq;kH jzwfcsuu f kd vuf qHc&H txD;useyf pfy,fz,fusOf jcif; cH&ygrnf? olr. ausmif;
cHvu kd af vsmae=u&onf? olw@kd . cspo f &l nf;pm; od@k r[kwf ynmqufvufoif=um;a&; tem*wf b0a&S@a&;wdk@udkyg
vifa,mufsm;uuGe'f ;kH toH;k ðy&efjiif;qdjk cif; ESihf olw@kd tm; xdcdkufrnfrSmrkcsjzpfygonf? tu,fI EdkifiH&yfjcm;wGift

8 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 8 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf
vkyv f yk u
f ikd af eonfh a&$@ajymif;tvkyo f rm; trsKd ;orD;wOD; cs,af pEdik &f ef pDraH y;onf? uav;arG;pm;vdo k l rdom;pkrsm;
rar#mv f ifb h u J ,kd 0f ef&I dS uav;arG;vmvsif ydI k 'kuaQ &mufEikd f tm; }urd zf efrsm;pGm awG@qakH r;jref;I avhvmtuJjzwfonf?
ygonf? cav;&Sv d mvsif tvkyrf vkyEf ikd /f tvkyrf vkyEf ikd v f #if arG;pm;vdjk cif;ta=umif;&if;udk ar;jref;pdppfonf? vkyif ef;t
pm;0wfaea&;tcufawG@I tdrjf yef&ayrnf? rlv&nf&, G cf suf qifhqifh ESifhtppt&m&m+yD;jynfhpHkrSom t+yD;tydkifw&m;
u tvkyv f yk If aiG&mS &efvmjcif;jzpf&m rdom;pkuvnf;aiG 0ifarG;pm;Edik &f ef ulnpD pD Ofay;onf? od@k aomfuav;wdik ;f arG;
xkyfydkufItdrfjyefvmrnfudkom ar#mfvifh=urnfjzpf+yD; u pm;cH&&ef wyftyfaocsmrajymEdik af y? arG;pm;jcif;rcH&aom
av;wa,mufarG;I tdrjf yef&jcif;rsKd ;udak r#mv f ifrh nfr[kwyf g? uav;rsm;udk tpd;k &rdbrJch av;rsm; a*[mod@k v$aJ jymif;yd@k
tdraf xmifonftrsKd ;orD;jzpfyguvnf; uav;rsm;vmvsif aqmiftyfEI HS qufvuf=unf&h a_ pmifah &Smufapygonf?
0ifaiGxu G af iGrr#rwjzpfvm+y;D rdom;pktqifrajyjzpfvmEdik f
ygonf? t&G,rf a&mufao;ol trsKd ;orD;i,frsm; cav;&vm ( c ) tcsKd @aomtrsKd ;orD;rsm;onf uav;udt k +y;D tydik f
ygu ulnaD xmufyrhH r_ &Sv d sif tara&muav;yg *&kwpku d f arG;pm;ap&ef qH;k jzwfI arG;pm;rdbudk ud, k w f ikd &f mS azG=uonf?
apmifah &Smuf Edik rf nfr[kwb f J 'kuyQ akd &muf=urnfjzpfonf? t Tenf;vrf;onf ydkIab;tE W&m,f&SdEdkifonf? aocsmpGm
u,fI cspo f &l nf;pm; vifa,mufsm;ud, k w f idk u
f a=um&&Hk vlbrJ cwfEikd af oma=umifh uHta=umif;rvSvsif cav;a&mif;
taysm}f u+H y;D ypfy,fausmcdik ;f oGm;ygu trsKd ;orD;ESiu hf av; pm;olrsm;ESióhf u&H Edik +f y;D xdo k rl sm;u uav;udu k , kd f wdik af rG;
i,f.a&S@a&;rSm pdk;&drfylyefzG,f&mtwdyifjzpfonf? u pm;rnfr[kwb f J tjcm;olrsm;od@k wqifah &mif;pm;jcif;cH&rnf
av;i,f tm; wOD;wnf; wm0ef,al u|;arG;ðypkapmifah &Smuf jzpfonf? xdo k rl sm;onf uav;udk tvkyo f rm;tjzpf a&mif;
oGm;&ef rjzpfEikd af =umif; uav;tar trsKd ;orD;wOD;taejzifh pm;jcif; od@k r[kwf uav; ESiv hf id q
f ufqo H rl sm;xHa&mif;pm;
odjrif vm+yD; wenf;enf;jzifah jz&Si;f &ef pdwq f ;kH jzwf&onfh jcif; ðyavh&o dS nf? xdu k pd P onf tvGeq f ;kd 0g;aom uav;t
ta=umif; &if;aygif;rsm;pGm a&G;cs,fvkyfaqmifEdkifonfh =urf;zufrj_ zpfI uav;.pdw"f gwaf &;&mudk t}u;D tus,x f d
enf;vrf;rsm;pGm &Sad eEdik yf gonf? xdu k o
hJ @kd qH;k jzwfEikd &f efvnf; cdu
k f ysujf ym;apum b0wav#mufv;kH epf emqH;k &H;_ apygonf?
trsdK;orD;wdkif;twGuf tvGefcufcJaumif; cufcJrnfjzpf uav;onf wpHw k OD;tay: cspcf ifpw d f ,H=k unfpw d f xm;&Sd
onf? od@k aomf xdo k @kd qH;k jzwfvyk af qmif&jcif;rSmvnf; trsm; a&;Y tvGecf ufcv J m+y;D a0cGrJ &jzpfvmap onf? uav;onf
tm;jzifh uav; i,ftwGuf OD;wnf&nf&, G I f taumif;qH;k odrif ,fjcif; pdw"f mwfusjcif; cHpm;vm rnft h jyif rdrb d 0jzpf
jzpfapvdak om apwemjzifh jzpfygonf? wenf;tm;jzifh vl@ &yftay: euf&dSif;pGm0rf;enf; a=uuGJ ,lóuH;r&jzpfvmum
abmifavmuxJo@kd rar#mv f ifb
h J a&muf&v dS maomuav; pdw"f gwtf m; jyefvnfjri‡ w hf ifxal xmifEikd &f ef rjzpfEikd af wmh
i,ftwGuf cspfjcif; arwWm*&k%mESifh az;r=unfh&_apmifh avmufatmif qd;k 0g;vmEdik yf gonf?
a&SmufaxmufyrhH r_ sm; xdu k o f ifph mG &&Scd pH m;Edik af p&ef tcGit hf
vrf;a&G;cs,zf efw;D ay;jcif;yif jzpfygonf? od@k jzpf&m tu,fI uav;udt k +y;D tydik af rG;pm;rnfh
arG;pm;rdbudk oifu, kd wf ikd &f mS azGawG@&cdS hJ v#ix f akd rG;pm; rdb
rnfonfeh nf;vrf;rsm; a&G;cs,v
f yk af qmifEikd f rdom;pkta=umif;udk aumif;pGmod&&dS ef}uKd ;pm;yg/ ywf0ef;usif
rnfenf;? wGiof w
l @kd ta=umif;udk ar;jref;pHpk rf;avhvmyg/ oifu h av;arG;
pm;jcif;twGuf aiGa=u;vufc&H ,ljcif; vH;k 0rjyKygeiS /hf arG;pm;
(rar#mv
f ifb
h J ud,
k 0f ef&v
dS mI od@k r[kwf uav;&vmI t rdcifopfEiS thf wl &uftenf;i,fcef@aexdik I f oifu h av;i,f
cuf tcJ}uHKae&v#i)f tm;arG;pm;rdcifu rnfo@kd ,, k cspcf if aESmifz@JG r_ ðyonfukd avh
vmyg? oif,=kH unfpw d cf s&onfh rdom;pkuo kd m oifu h av;
( u ) uav;udk t+y;D tydik af rG;pm;ap&ef qH;k jzwfEikd o f nf? i,ftm;arG;pm;apoifyh gonf?
uav;udk vlrz_ v l a_H &;Xmeod@k yd@k tyf =unf&h _ apmifah &Smufxm;
I uav;tm; t+yD;tydik w f &m;0ifarG;pm;rnfh arG;pm;rdb ( * ) EdkifiHtcsdK@wGif trsdK;orD;rsm;onf rvdkvm;aom
od@k r[kwf rdom;pkwckck &SmazGay;&ef tultnD awmif; Edik f udk,f0efudkzsufcsypf&ef a&G;cs,fydkifcGifh&Sdygonf? AD,uferf
onf? xdik ;f Edik if w
H iG f Tudpu P kd vlrz_ vl a_H &;Xmeu tjynft h 0 w&kwf paomtdref ;D csi;f Edik if rH sm;wGif trsKd ;orD;rsm;onf aq;
wm0ef,al qmif&u G af y;vsu&f ydS gonf? vlrz_ v l a_H &;Xmeu u cef;rsm;Yyif vG,v f ifw
h ul w&m;0ifu, kd 0f efzsucf sEikd =f uyg
av;arG;pm;vdo k rl o d m;pkrsm;tm; uav;apmifah &Smufa&;a* onf? xdak q;cef;rsm;onf w&m;0ifaq;cef;rsm;jzpf+y;D q&m
[mod@k zdwaf c:I cav;rsm;ESiahf wG@qakH ponf/ uav;rsm;ESihf  tu,fI oifonf rnfonfo h aE<wm;aq;0g;enf;
twlwpl m;aomufjcif; upm;jcif;jzifh tcsed , f I l avhvma&G; vrf;udrk # toH;k rjyKbJvid q f ufqrH ð_ ycJrh yd gu3 0efrsm;onf
w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 9

layout HA Burmese.pmd 9 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m
t&nftcsif;jynfhrSDaomq&m0efrsm;jzpf=uum ydk;r$m;uif; ud&, d mrsm;(oHacsmif;/ tuscô sw d f ponfrsm;) udyk if om;zsuf
pifIpdwcf s&aomenf;vrf;ESiu hf &d ,
d mrsm;udk oH;k pG=J uonf? cs&mwGif toH;k ðy=uygonf? xdu k &d , d mrsm;a=umifh trsKd ;orD;
olw@kd Eikd if YH 12 ygwaf tmufoufwrf; &So d aE<om;avmif;udk t*F gZwfEiS q hf ;D vrf;a=umif;wd@k wiG f tem'%f&mESihf a&m*grsm;
zsucf saomvkyif ef;onf tvGe&f ;kd pif; vG,u f vl o
S nfukd awG@ &apEdik o f nfjh yif twGi;f t*F grsm;udk jzwfawmufx;kd azgurf ad p
&S&d onf? tcsed t f m;jzifv
h nf; em&D 0ufcef@yifr=umay? t EdkifonfhtwGuf tvGefab;tE W&m,frsm;vSygonf? xdk@
u,fI t&nftcsif;jynfhrSDaomq&m0efu ydk;r$m;uif;pif a=umifyh if w&m;0ifu, kd 0f efzsucf sciG rhf &Sod nfh Edik if rH sm;wGif
aomenf;vrf;ESifhud&d,mrsm;udktoHk;ðyIvkyfaqmifvsif enf;vrf;pepfrusaom jzpfuwwfqef; ud, k 0f efzsucf s&r_
ud, k 0f efzsucf sjcif;onf ab;uif;pdwcf s&aom omrmefupd P a=umifh trsKd ;orD;ajrmufrsm;pGm toufq;kH &H;_ =u&ygonf?
w&yfomjzpfonf? xdik ;f Edik if wH iG vf nf; a,bk,stm;jzifh ud, k 0f efzsucf s jcif;onf
w&m;r0ifay? od@k aomfvnf; tcsKd @aomtajct aersm;wGif
od@k aomfvnf; w&m;0ifu, kd 0f efzsucf sciG rhf &Sad om c|i;f csut f m;jzifh trsKd ;orD;rsm; ud, k 0f efzsucf sciG hf w&m;0if
EdkifiHrsm;wGif t&nftcsif;rjynfhrSDolrsm;u tcaiGa=u; &&SdEdkifygonf? tu,fI oifhtaejzifh udk,f0efzsufcsjcif;
ajrmufrsm;pGm,lI wdww f cd;k ud,
k 0f efzsucf say;ae=u&m t qdik &f m Oya'ESihf owif;tcsut f vufrsm;tao;pdwf ydrk o kd d
vGeyf if ab;tE &W m,frsm;vSygonf? tcsKd @ a'guw f m&rf;uk &Sv
d ykd gu rufyaf zgiaf ';&Si;f od@k r[kwf oifEiS ehf ;D pyf&m rdom;
rsm;onf roef@&Sif;aom tE W&m,f&Sdaom enf;vrf;ESifh pkprD u H ed ;f XmewckcEk iS hf qufo, G pf pkH rf;ar;jref;Edik yf gonf?

10 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 10 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf

trsKd ;orD;wdik ;f twGuf ta&;Bu;D onfth csurf sm;

 rvdv
k m;aomud, k 0f efaqmifjcif;rS
umuG,Ef ikd &f eftrsKd ;orD;oH;k yÉdoaE< wm;
aq;udk rSerf eS o
f ;kH pGyJ g?

 rvdv
k m;aomud,
k 0f efaqmifjcif;rS umuG,f
Edik &f ef‚if;/tdycf st
f ikd Af §DG attdik 'f t D ufpEf iS hf
vdiaf &m*grsm;ul;pufra_ b;rS umuG,Ef ikd f
&ef‚if; vdiq f ufqw H idk ;f uGe'f ;kH tpGyu
f t kd
oH;k ðyyg?

trsdK;om;oHk;uGef'Hk; trsdK;orD;oHk;uGef'Hk;

 tu,fI oifonf rnfonfhoaE<wm;enf;udk


r#toHk;rðybJvdifqufqHr_ðycJhrdygu 3&uftwGif;trsdK;
orD ; u ta&;ay:oaE< w m;aq;   
 

(,mcGef;(rf)urfEGufcsL@csdef) udkaomuf&ef vdkygonf?


odk@r[kwf 5 &uftwGif; tjcm;oaE<wm;aq;trsdK;t
pm;wrsdK;rsdK;udk aomufyg?

 ta&;ay:oaE<wm;aq; 

(,mcGe;f (rf)
urfEGufcsL@csdef)udk xdkif;EdkifiHwGif;&Sd aq;qdkifwdkif;wGif0,f
,l&&SEd ikd yf gonf? ta&;ay:oaE<wm;aq; wrsKd ;rSmydpk wDaem
(Postinor) jzpfygonf? od@k aomf tjcm;trsKd ;tpm;rsm;vnf;
&S&d m aq;0g;a&mif;ol§aq;0g;u|r;f usio f xl aH r;jref;Edik yf gonf?
xd@k jyifaq;aomufenf;t!$e;f tao;pdyu f ykd g ar;jref;&efvkd
ygrnf? aq;wpHv k sif bwf100 xuf ydrk ay;&yg? tao;pdyyf rkd kd
od&v dS v
kd #if rufy&f ;kH od@k qufo,
G af r;jref;pHpk rf;Edik yf gonf?

w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 11

layout HA Burmese.pmd 11 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

aq;0g;opfrsm; prf;oyfo;kH pGjJ cif;Y u|Efyk w


f kd .
h yg0ifr+

acgi;f udu
k v
f mvsif yg&mpDwarmaq; aomuf aq;0g;opfrsm; prf;oyfo;kH pG&J efppfaq;jcif; wpf&yf
oif wwf ygovm;? xdak q; ab;uif;pdwcf s&a=umif;
oifrnfodk@odoenf;? udk,f0efaqmifjcif;rSumuG,f&ef
wGiv
f yk if ef;pOftqifh 3 qifh &So
d nf?
oaE<wm;aq;jym;rsm;udk oifae@pOfaomufo;kH aeygovm;? yxr tqifh
xd k a q;jym;rsm; ab;uif ; pd w f c s&a=umif ; oif r nf o d k @ od vlemOD;a&tenf;i,fwdk@tm; okawoDu aq;0g;opfrsm;
oenf;? wduk af u|;prf;oyfppfaq;jcif;jyKrnf? aq;0g;yrm% tcsKd ;t
qrnfr#ukd ab;uif;pdwcf spmG oH;k pGEJ idk af =umif; od&EdS ikd af p&ef
vloHk;aq;0g;rsm;udk aq;qdkifrsm;Ya&mif;cscGifhrðyrD
jzpfonf?
wGif ab;uif;pdwcf s&r_ aocsmapa&;twGuf aq;0g;wkid ;f udk
vufawG@prf;oyfo;kH pGrJ t _ qifrh sm;pGm t}urd }f urd ðf yvky=f u& 'kw,d tqifh
onf? tqdyk g prf;oyfo;kH pGjJ cif;udk aq;0g;opfrsm;prf;oyfo;kH vlemOD;a&tenf;i,fwdk@tm; okawoDu aq;0g;opfrsm;
pGjJ cif; (Clinical Trials) [kac:onf? wdu
k af u|;prf;oyfppfaq;rnf? aq;0g;opf.tmed oifxuf
aq;0g;opfwrsdK;wDxGifaz:pyfaomtcg "gwfcGJcef; jrufxad &mufrE_ iS hf a&m*guo
k Edik pf rG ;f udk od&EdS ikd af p &efjzpfonf?
twGi;f prf;oyfzef¹yeG rf sm;xJwiG f yxrOD;pGm prf;oyfppfaq;
wwd, tqifh
=u&onf? od@k r[kwf wcgw&HwiG f wd&p>mefi,frsm;Yt&if
vlemrsm;pGm(axmifaygi;f rsm;pGmtxd) wd@k tm; okawoDu
prf;oyfoHk;pGJ=unfh=u&ygonf? aq;0g;okawoeynm&Sif
aq;0g;opfrsm; wdkufau|;prf;oyfppfaq;jcif;ðyrnf? aq;
rsm;u xdw k &d p>mefi,frsm;wGif aq;0g;a=umifh qd;k 0g;aom ab;
0g;opfonf tjcm;aq;0g;rsm;xuf omvGeaf umif;rGerf _ &Sd r&Sd
xGuq f ;kd usKd ;&Sd r&Su
d kd ppfaq;=unf=h uonf?
ESihf aq;0g;a=umifh ab;xGuq f ;kd usKd ;rsm; &Sd r&Sd od&EdS ikd af p&eft
wGujf zpfonf? Ttqifw h iG f vlemtcsKd @tm; aq;0g;opfukd
tu,fIwd&p>mefi,frsm;jzifh prf;oyfppfaq;r_
wduk af u|;rnfjzpf+y;D vlemtcsKd @urkd l Avmaq;jym;rsm;udo k m
&vm'ftajz aumif;rGeyf gu aq;0g;tmedoifxad &mufr_ ESihf
wdu k af u|;rnfjzpfonf? Avmaq;jym;[lonfrmS rnfonfh
ab;uif;pdwcf s&r_ &Sd r&Sd od&ap&ef vlom;rsm;ESiq hf ufvuf
aq;0g;r#ryg&adS om aq;jym;wkomjzpfonf? &nf&, G cf surf mS
prf;oyfppfaq;&ygonf? urBmw0Srf;vHk;wGifxdkodk@ aq;0g;
aq;0g;opfudkaomufoHk;aomvlemESifh Avmaq;jym;udk
opfrsm; prf;oyfo;kH pGjJ cif;rsm; axmifaomif;csI D vkyu f ikd af e
aomufo;kH aom vlemwd@k t=um; uGjJ ym;jcm;em;csuu f kd Edi_ ;f
vsu&f =dS uygonf? tm&Swu kd w
f iG v f nf; aq;0g;opfrsm;prf;
,SOfavhvm=unfhjcif;jzifh aq;0g;opf. tusdK;tmedoifudk
oyf o H k ; jcif ; rsm;pG m aqmif & G u f a e=u&mt"d u tm;jzif h
od&EdS ikd af p&efjzpfonf?
tdycf st
f idk Af §DG attdik 'f t
D ufpf uko&ef ydrk akd umif;rGeaf om
aq;0g;rsm;/ arG;uif;p cav;i,ftm; tdycf st f ikd Af yDG ;kd ul; pufr_
aq;0g;opfrsm; prf;oyfoHk;pGJjcif;vkyfief;wGif rnf
wm;qD;&ef aq;0g;rsm;/ tonf;a&miftog;0ga&m*g [ufyg
wduk wf pf bD (Hepatitis B) uko&ef aq;0g;rsm; ponfw@kd olw@kd udk yg0ifaprnfenf;?
jzpfonf? xd@k t jyifumuG,af q;( Vaccines) aq;0g;opfrsm; a&m*gwckcu k ukd o
k rnfah q;0g;opfwrsKd ;udk prf;oyf
prf;oyfo;kH pGjJ cif; udvk nf; aqmif&u G f ae=uygonf? umuG,f oH;k pGpJ pfaq;v#if ‚if;a&m*gjzpfaeolw@kd tm; xdpk rf;oyfrv _ yk f
aq;onf uko&efr[kwfbJ a&m*gjzpfyGg;jcif;rS óudwifum ief;wGiyf g0ifun l &D ef zdwaf c:rnfjzpfonf?
uG,Ef ikd &f eftwGuo f mjzpfygonf?

12 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 12 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf
(Oyrm- tdycf stf ikd Af §DG attdik 'f t
D ufpu f o k a&; aq;0g;opfprf; ♦ u|Eykf .
f vuf&t
dS ajctaeESihf prf;oyfavhvmcsuu
f mv
oyfppfaq;jcif;vkyif ef;wGif tdycf st f ikd Af yDG ;kd pGu
J yfaeolrsm;udk twGi;f u|Eykf &f &Srd nft h usKd ;jzpfxeG ;f r_t=um; rnfonfh
zdwaf c:toH;k ðyrnfjzpfonf?) uGjJ ym; jcm;em;csurf sm; &SEd ikd rf nfenf;?
♦ tprf;ukor_ rnfr#=um&Snrf nfenf;?
tu,fI a&m*gumuG,af &; (AufZif;) umuG,f
♦ vkyif ef;+y;D oGm;vsif aemufqufwpJG pfaq;r_twGuf u|Eykf f
aq; aq;0g;opf prf;oyfo;kH pGpJ pfaq;jcif;jzpfv#if yuwdusr;f
r=umc%jyefvm&ef vdt k yfygovm;?
rmaeolrsm;udk zdwaf c:toH;k ðyrnfjzpfonf? od@k aomf xdo k l
♦ u|Eykf . f vuf&t dS ajctaetay: rnfonfh tusKd ;aus;
rsm;onf ‚if;a&m*grsKd ;pGu J yfjzpfymG ;Edik rf nfh ywf0ef;usif tajc
Zl;rsm;&SEd ikd o
f enf;?
taeY aexdik o f rl sm;jzpfap&ygrnf? xd@k a=umifh Oyrmtm;jzifh
♦ a&wdu k mvESihf a&&Snu f mv pGe@f pm;&r_ ab;tE &W m,frsm;
iSuzf sm;a&m*gumuG,af &; AufZif; aq;0g;opf prf;oyfppf
rnfo@kd &SEd ikd yf goenf;?
aq; a&;vkyif ef;wGif iSuzf sm;a&m*guif;&Si;f aeol od@k aomf iSuf
♦ rnfonfh ab;xGuaf q;qd;k usKd ; jzpfEidk b f , G &f mrsm; &So
d
zsm;a&m*gjzpfymG ;r_ E_e;f jrifrh m;aoma'orsm;wGif aexdik v f suf
enf;?
&So
d rl sm;udk a&G;cs,zf wd af c:toH;k ðyrnf jzpfonf?
♦ prf;oyfuo k r_ cH,&l &mwGif oufawmifo h ufom&Sd r&S?d
aq;0g;opf prf;oyfo;kH pGjJ cif;vkyif ef;udk em;vnfo ♦ u|Eykf tf m; aexdik rf aumif; jzpfapEkid yf govm;? rnfr# =um
abmayguo f rl sm;udo k m aq;0g; prf;oyfo;kH pGrJ _ ðyEdik yf gonf? &Snjf zpfEikd yf govJ?
vla&G;cs,+f yD;aemuf aq;0g;prf;oyfo;kH pGpJ pfaq;jcif;rpwifrDS ♦ u|Eykf . f usr;f rma&;twGuf rnfo@kd wm0ef,l =unf&h _
vkyif ef;ESiyhf wfoufI od&edS m;vnf vufco H abmwlncD suf apmifah &Smufr_ ðyay;rnfv?J
(informed consent) yHpk w H apmif jznfph u
G I f vufrw S f a&; ♦ prf;oyfavhvmr_wiG f tjcm;ukeu f sp&dwrf sm;twGuyf g
xd;k &ygrnf? qdv k ckd surf mS oifonf aq;0g;opf prf;oyfo;kH pGJ wm0ef,al y;Edik yf grnfvm;?
jcif; ppfaq;jcif;qdik &f m owif;tcsut f vufrsm;udk &&S+d y;D jzpf (c&D;oGm;vma&;/ tpm;taomuf ponfrsm;)
onfjh yif tm;vH;k udek m;vnfoabmayguI f yg0ifaqmif&u G f ♦ prf;oyfavhvmr_uu|Eykf . f ae@pOfaexdik rf b _ 0udk rnfo@kd
&ef vufco H abmwlnaD =umif;yif jzpfonf? rnfykH ajymif;vJxcd u dk af pEdik rf nfv?J
♦ Taq;0g;opfprf;oyfo;kH pGpJ pfaq;r_Y Avmaq;jym;rsm;
rnfo@kd aom pGe@f pm;&r_ ab;tE &W m,frsm; &SEd ikd yf g toH;k ðyygrnfvm;? tu,fI aq;0g; opfo;kH pG&J aomvl
oenf;? emrsm; tajctaewd;k wufaumif;rGev f mv#if Avmaq;
jym;wdu k af u|;jcif;ud&k yfqikd ;f I prf;oyfcv H el mtm;vH;k
aq;0g;opf prf;oyfo;kH pGpJ pfaq;jcif; vkyif ef;wkid ;f wGif tm; aq;0g;opf oH;k pGaJ prnfvm;?
pGe@f pm;&r_ ab;tE &W m,frsm; t+r&J ydS gonf? aq;0g; topfjzpf
ojzifh ab;xGuq f ;kd usKd ;rsm; &Sd r&Sd udk okawoDu,kd w
f idk v
f nf; tu,fI aq;0g;opf prf;oyfo;kH pGpJ pfaq;jcif; vkyf
rodao;ay? tcef@roifv h #if qd;k 0g;jyif;xefaom ab;xGuf ief;pOfwckwiG f oifyg0ifrnfqv kd #if q&m0ef od@k r[kwf vkyif ef;
qd;k usKd ;&SEd ikd yf gonf? }uD;=uyfolESifh OD;pGmajymqdkaqG;aEG;&efvdkygonf? oifonf
xd@k a=umifh tu,fI aq;ynm&Siw f OD;OD;u aq;0g; q&m0efEiS o hf ak woDw@kd . vkyif ef;udk 0ifa&mufun l o
D jl zpf
opf prf;oyfo;kH pGpJ pfaq;jcif;wGif yg0if&ef oift
h m;zdwaf z:urf; onf? oifonf aq;0g;ynmwd;k wufa&;udk vufawG@tul
vSr;f vmvsif xdo k t l m; atmufygar;cGe;f rsm; ar;jref;&ef rv$J tnDay;tyfojl zpfonf? xd@k jyif vlom;axmifaygi;f rsm;pGm
raoG vdtk yfygonf? .tusKd ;twGuf ulnaD e&oljzpfonf? xd@k a=umifh oifY ar;
cGe;f rsm;ar; jref;&ef tcGithf a&;&So d nf/ ab;uif;vHòk cHrr_ &S[d k
♦ Taq;0g;udk wae&m&mwGif prf;oyfo;kH pGpJ pfaq; jcif;ðycJh oif,q l xifjrifvsif oifph ;kd &draf =umif=h ur_ukd vSp[f xkwaf z:
zl;ygovm;? rnfo@kd aom &v'frsm;&&Scd yhJ goenf;? wifjyydkifcGifh&Sdonf? tqHk;pGefqdk&vsif xdkprf;oyfppfaq;
♦ Tprf;oyfo;kH pGpJ pfaq;r_rS rnfonfah vhvmawG@&cdS su&f r_vkyfief;rS t+yD;tydkifE_wfxGufoGm;EdkifonfhtcGifhta&;
&S&d ef oifar#mv
f ifxh m;ygovJ? tjynft h 0&Syd g onf? yg0ifaqmif&u G o f t
l m;vH;k onfvnf;
♦ u|Eykf tf aejzifh rnfonfph rf;oyfrr_ sKd ;ESihf ukor_rsKd ;vdt
k yf apwemh0ef xrf; rsm; jzpf=u& ygrnf?
rnfv?J
♦ u|Eykf t
f m; ðypkapmifah &Smuf&ef rnfou l }u;D =uyfwm0ef
,lrnfv?J
w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 13

layout HA Burmese.pmd 13 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m
Tt=umif;t&mrsm;udk rnfonft h wGuf a=umifh wwf=uavh&Sdonf? odk@twGuf &Hzef&HcgwGif tjrefqHk;+yD;
od&x
dS m;&ef vdt
k yfygoenf;? ajrmufapvdo k nfh aq;0g;opfprf;oyfrv _ yk if ef;Yyg0if&ef vlt
rsm;udk wenf;enf;jzifh (aiGa=u;jzif‚h if;/ twif;t=uyfjyKI
xdik ;f Edik if wH iG f aq;0g;opf oH;k pGpJ rf;oyfjcif;vkyif ef; ‚if;) jzm;a,mif;aoG;aqmif ac:,l toH;k ðywwf=uonf? a&S@
rsm;pGm&Sdaeygonf? xdkaq;0g;prf;oyfr_vkyfief;rsm;wGif a&$@ tem*gwu f mvwGif jrefrmEdik if tH wGi;f Y aq;0g;opf prf;oyf
ajymif;tvkyo f rm;tenf;i,fom yg0ifygwo f ufvsu&f =dS u oH;k pGjJ cif;vkyif ef;rsm; ajrmufrsm;pGm ay:ayguv f mEdik af cs&o dS nf?
onf? tu,fI oifY a&m*gwckcpk u JG yfaeygu aq;0g;prf; ta=umif;rSm jrefrmEdkifiHY usef;rma&;pepfvGefpGm edrfhus
oyfrv _ yk if ef;wckcw k iG f yg0ifvakd omqEN &Sad umif; &SEd ikd yf gonf? vSojzifh a&m*gaygi;f pHak jrmufrsm;pGm jzpfymG ;vsu&f &dS m aq;0g;
a&$@ajymif;vkyo f m;rsm;onfvnf; aq;0g; opfprf;oyfrr_ sm; opfprf; oyfa&;vkyif ef;rsm;twGuf vG,u f l tqifajyrnfh
wGif yg0ifydkifcGifh&Sda=umif; oifawmif;qdkvdkygu awmif; ae&ma'ojzpfaeaoma=umifyh if jzpfonf? xd@k a=umifh jre rf m
qdEk ikd yf gonf? Edik if oH m;rsm;twGuf ta&;}u;D onft h csurf mS oifw@kd . &ydik f
cGihf tcGit hf a&;rsm;udk od&edS m;vnfxm;&efvt kd yfygonf? t
aq;0g;opf prf;oyfo;kH pGjJ cif;vkyif ef;rsm; aqmif&u
G f u,fI aq;0g;opfprf;oyfo;kH pGjJ cif;vkyif ef;wckwiG f yg0ifvyk f
&mwGif a,bk,s vdktyfcsufrSm ab;uif;pdwfcs&r_yifjzpf udik v f sif apwemh 0efxrf;oufoufomjzpfoif+h y;D / vkyif ef;qdik f
onf? odk@aomf wcgw&HwGif okawoD odk@r[kwf aq;0g; &m od&edS m;vnfrE_ iS hf vufco H abmwlncD suf (informed
ukrŠ%DtcsdK@u olwdk@.aq;0g;rsm;udk tjcm;tòydiftqdkif consent) vufrSwfxdk;xm;apI prf;oyfr_ab;uif;pdwfcs
ukrŠ%Drsm;xuf vufOD;r_&,lumxkwfvkyfEdkifa&;twGuf &jcif;r&Sv d sif tcsed rf a&G; E_wx
f uG /f xGucf mG ydik cf iG hf &S&d ayrnf?
aq;0g;opfrsm;udk tjrefprf;oyf +y;D pD;ap&ef tvsipf vdk vkyf apwemh0efxrf;rsm; jzpf=u& ygrnf?

vlwikd ;f vufvrS ;f rSo


D ;kH pGEJ ikd cf iG hf

 vltrsm;ESio
hf ufqikd af om vlwikd ;f (Universal) [lonf ,leAD mq,f (Universal) .qdv k &kd if;rSm t&m0wˆK
rSm rnfonfukd qdv k o kd enf;? wckck ta=umif;t&mwckco k nf vdirf a&G;/ touft&G,rf
 vufvrS ;f rSo D ;kH pGEJ ikd jf cif; (Access) [lonfrmS rnfonfukd a&G;/ Edik if o
H m;ra&G;/ vlrsKd ;ra&G;/ bmomra&G;/ tom;ta&mif
qdv k o kd enf;? ra&G;/ twef;tpm;ra&G; vlwikd ;f vlwidk ;f ESio hf ufqikd af =umif;
 vltrsm;ESio hf ufqikd af om vlwidk ;f vufvrS ;f rSo D ;kH pGEJ ikd f vltrsm;ESio hf ufqikd af =umif;udk az:!$e;f ygonf? Oyrm vl@t
jcif; (Universal Access) &S&d ef tb,fa=umifv h tkd yfyg cGit
hf a&; ,leAD gq,f ausnmcsuo f nf vltrsm;ESio hf ufqikd f
oenf;? I vlom;wdik ;f twGuf jzpfygonf?
 ,ae@wikd f attm&fADG (ARV)aq;udk vlwikd ;f vufvrS ;f
rSo
D ;kH pGEJ ikd jf cif; r&Sad o;onfrmS tb,f a=umifeh nf;? D ;kH pGEJ ikd jf cif; (Access) .qdv
vufvrS ;f rSo k &kd if;rSm t
 tdycf st f idk Af §DG attkid 'f t D ufpf udpEP iS hf usr;f rma&;qdik &f m &m0wˆKta=umif;t&mwckcu k kd rdrv
d ufa&mufcpH m;& &Syd ikd cf iG hf
tjcm;jy\emrsm;twGuf 0efaqmifr_ tultnDawmif; od@k r[kwf yg0ifywfoufyikd cf iG yhf ifjzpfonf? Oyrm w&m;0ift
qd&k ,lEikd af om xdik ;f Edik if t H wGi;f &SXd mersm;pm&if;? }uHðyvrf;!$erf _ od@k r[kwf aq;0g;ukor_ukd vufvrS ;f rSo D ;kH
pGEJ ikd jf cif;?
14 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 14 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf
wDbD (TB)tqkyef ma&m*gEiS hf iSuzf sm;a&m*guo hJ @kd twGuf ouU&mZf 2005 ckEpS rf pS I attm&fAaGD q;ESihf usr;f rm
aom ul;pufa&m*gtcsKd @twGuf aq;0g;ukor_taxmuft a&;qdik &f m tjcm;aq;0g;tultnDrsm; &&So d ;kH pGo
J mG ;Edik =f uap
ulEiS hf óuw
d ifumuG,af &; ynmay;jcif; ponfw@kd ukd vlwikd ;f a&;udk &nfreS ;f csuyf ef;wkid f csrw
S I
f óu;d yrf;pDpOfaqmif&u G af e
vufvrS ;f rScD ,
H o
l ;kH pGEJ ikd jf cif; &Sad e+yjD zpfygonf? =uygonf?
aq;0g;ukor_taxmuftulESifh óudwifumuG,f attm&fAaDG q;0g;ukor_ (ART=ARV Treatment)
a&;ynmay;tpDtpOfw@kd wiG f vlwikd ;f vufvrS ;f rScD ,
H &l &Syd ikd f cGihf ydrk &kd &So
d ;kH pGEJ ikd af &;udpw
P iG f }uKH awG@ae&onfh twm;tqD;t
&S&d ef tb,fah =umifh vdt
k yf&ygoenf? cuftcJrsm;

wDbD (TB) tqkwef ma&m*gEiS hf iSuzf sm;a&m*g uJo h @kd ♦ attm&fAaDG q;0g;ukor_ (ART) twGuf ukeu
f sp&dwrf sm;
aomul;pufa&m*gtcsKd @twGuf aq;0g;ukor_taxmuft jym;jcif;
ulEiS hf óuw
d ifumuG,af &; ynmay;jcif;ponfw@kd ukd vlwikd ;f ♦ q&m0ef/ olemðy/ aq;0g;ynm&Si/f "gwcf cJG ef;ynm&Siv
f x
l k
vufvrS ;f rScD ,
H ol ;kH pGJ Edik jf cif; &Sad e+yjD zpfygonf? usr;f rma&;vkyof m;rsm; tygt0if usr;f rma&;aq;0efxrf;
aq;0g;ukor_taxmuftulESifh óudwifumuG,f rsm;twGuf vdt k yfonfh u|r;f usirf o
_ ifwef;rsm; tjynft
h 0
a&;ynmay;tpDtpOfw@kd wiG f vlwikd ;f vufvrS ;f rScD ,
H &l &Syd ikd cf iG hf ay;tyf avhusiahf y;Edik &f ef tcuftcJ t[ef@twm;&Sad e
&S&d ef tb,fah =umifh vdt
k yf&ygoenf;? ao;jcif;?

wDbD (TB) tqkyef ma&m*gEiS hf Elem(tem}u;D )a&m ♦ urBm@ zG@H òz;d wd;k wufqEJ ikd if t
H rsm;pkwiG f usr;f rma&;pepf
*gponfh emwm&Snu f ;l pufa&m*gtcsKd @ pGu J yfjzpfygG ;aeolrsm; tm;enf;aeao;jcif;?
onf tu,fI olw@kd a&m*gtwGuf rSeu f efpepfusonfh aq; ♦ tdycf st
f idk Af §DG attdik 'f t
D ufpEf iS hf attm&fAaDG q;0g;oH;k pGjJ cif;
0g;ukor_ tjynft h 0 vufvrS ;f rSD cH,&l &Sod ;kH pGEJ ikd =f uv#if vH;k 0 qdik &f mynmay;a&;vkyif ef;ESihf owif;tcsutf vufjzef@a0
aysmufuif;Edik yf gonf? xd@k a=umifh xdo k @kd aoma&m*gjzpfaeol jyef=um;a&;vkyif ef;rsm; enf;yg;aeao;jcif?
vlwikd ;f vlwidk ;f ukor_ vufvrS ;f rSD cH,&l &So d ;kH pGEJ ikd =f uygu xdk
a&m*gjzpfygG ;jcif; t+yD;tydik f yaysmufapEdik rf nfjzpfonf? xdk xdkif;EdkifiH.attm&fAGDaq;0g;ukor_ vufvSrf;rSD
olw@kd xHrw S yg;olo@kd a&m*gy;kd ul;pufjcif;vnf; rjzpfEikd af wmh &&So
d ;kH pGjJ cif; tajctae?
ay?
,ae@wdik f attm&fADG (ARV)aq;udk vlwikd ;f vuf tdycf st
f ikd Af §DG attdik 'f t
D ufpEf iS thf wl &Sio
f efaexdik f
vSr;f rSD oH;k pGEJ ikd jf cif; r&Sad o;onfrmS tb,fa=umifh ae&olrsm;twGuf attm&fAaDG q;0g;ukor_&&So d ;kH pGaJ &;vkyf
ygenf;? ief;udk xdik ;f Edik if wH iG f us,u f s,jf yef@jyef@ wd;k wufvyk af qmif
Edik cf o
hJ nfukd awG@&&dS ygonf? cef@reS ;f csut f m;jzifh 2005 ckEpS f
rSwcf suf - (attm&fA)DG ARV= Anti Retroviral Drugs twGi;f a&m*gonf 60000 cef@ attm&fAaDG q;0g; &&Sd oH;k pGJ
aq;onf tdyfcsftdkifAGD§attdkif'DtufpftwGuf aq;0g;w ae=u&+yD jzpfygonf? attm&fAaDG q;0g;uko&ef vdt k yfaom
rsKd ;jzpfonf? ‚if;aq;onf a&m*gjzpfjcif;udk tvsO;f yaysmuf xdik ;f Edik if o
H m;rsm;udk tcrJh jzef@a0oH;k pGaJ pjcif;jzpfygonf?
ap&ef rpGr;f omaomfvnf; tdycf st f ikd Af yDG ;kd ayguyf gG ;rsm;r_ukd
aESmifah ES;apjcif;jzifh a&m*gu[
kd ef@wm;ay;Edik o f nf?) attm&fAaDG q;0g;ukor_ukd vlwikd ;f vufvrS ;f rS&D ,l
tdycf st
f ikd Af yDG ;kd pGu
J yfaeolrsm;tm; tultnDay;ae oH;k pGyJ ikd cf iG &hf v
dS mapa&;twGuf u|Eykf w
f @kd rnfo@kd az:
aom tzG@J tpnf;rsm;onf tdycf st f ikd Af §DG attdik 'f t
D ufpEf iS hf aqmif&u G Ef ikd rf nfenf;?
twl&iS o f efaexdik v f su&f o dS w
l ikd ;f twGuf attm&fADG aq;&&Sd
vlwdkif; vufvSrf;rSD &,loHk;pGJydkifcGifh&Sdvmapa&;t
oH;k pGEJ ikd =f uapa&;udk vufwóJG u;d yrf;vsuf &S=d uygonf?
wGuf tajccHtcsuf rsm;udk wd;k wufjr‡iw hf ifjcif; tm;jzif‚h if;/
urBmhusef;rma&;tzGJ@tpnf;(WHO)ESifhurBmhukv vlvcl si;f &_wcf sypfy,f z,fusOrf E_ iS hf cGjJ cm;ESrd chf s qufqrH _ avsmh
or*~ td y f c sf t d k i f A G D § attd k i f ' D t uf p f yl ; wG J t pD t pOf us yaysmufa&; vkyif ef;rsm;udk OD;wnfaqmif&u G jf cif;tm;
(UNAIDS)wd@k onfvnf;urBmw0Sr;f vH;k &Sd tdyc f st
f idk Af §GD at jzif‚h if;/ aq;0g;rsm;tm; vlwikd ;f tvG,w f ult vHt k avmuf
tdik 'f t
D ufpf ESit
hf wl &Sio f efaexdik v f su&f odS l 3 - 6 oef;wd@k &&SdoHk;pGJEdkifa&;udk ydkrdktm;pdkuf óud;yrf;jcif;tm; jzifh‚if;/
w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 15

layout HA Burmese.pmd 15 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m
td y f c sf t k d i f A G D § attd k i f ' D t uf p f E S i f h tjcm;usef ; rma&; jzpfajrmufap&ef pDpOfzefw;D Edik pf rG ;f &Sjd cif;/ us,u f s,f
jy\emrsm;a=umifh ud, k af &mpdwyf g xdcu kd zf pd ;D r_'%f cHpm;ae jyef@jyef@ &&So d ;kH pGaJ pEdik pf rG ;f &Sjd cif;/ atmifjrifap&ef óud;yrf;tm;
=u&olrsm; txl;ojzifh rdbrJch av;rsm; pdwt f m;i,faeonfh xkwEf ikd f pGr;f &Sjd cif;wd@k onf aq;0g;ukor_EiS hf a&m*góuw d ifum
t&G,rf a&mufao;olcav;oli,frsm;tm; pdw"f gwu f stm; uG,af &; ynmay;tpDtpOfrsm;udk vlwidk ;f vufvrS ;f rScD , H l
i,fr_ av#mu h sap&ef tav;xm; tm;ay;ESpo f rd jhf cif; apmifh &&So
d ;kH pGEJ ikd f a&; jri‡ w hf ifrv _ yk if ef;twGuf txl;ta&;ygaom
a&Smufun l rD ð_ yjcif;tm;jzif‚h if; &_axmufpt kH rS óu;d yrf;aqmif tcsurf sm; yifjzpfygonf?
&Guof mG ;=u&ef vdt k yfrnfjzpfygonf?

tdycf st
f idk Af §DG attkid 'f t
D ufpf ESihf use;f rma&;qdik &f m tjcm;jy\emrsm;twGuf
0efaqmifr_ tultnDawmif;qd&k ,lEikd af om ae&mrsm;

a&m*g ukeu
f sp&dwf
aq;&H§k Xme zke;f eHygwf
tcrJh tca=u;aiG
trftufpt f ufzf wDbt
D tcrJh - - 055-542 223
pDtpOf(rJaqmuf)
wDbD
wDbD pifwm (csi;f rdik )f tcrJh - 053-276 364
053-206 484
r,fawmfaq;cef; 055-563 644
iSuzf sm; (rJaqmuf) tcrJh -
053-894 271
iSuzf sm; pifwm (csi;f rdik )f tcrJh - 053-894 272
rJaqmuf aq;&Hk attm&fAGDt 055-511 024
wGuf ay;&efvkd 055-511 025
tdycf st
f idk Af §DG ecGrf;zif; aq;&Hk (csif;rdkif) attm&fAGDtcrJh
okawoetpDtpOf ay;&efvdk 053-890 755
attdik 'f t D ufpf
qGeaf wmuf aq;&Hk (csi;f rdik )f attm&f A G D tcrJ h
oawoetpDtpOf ay;&efvdk 053-221 122
trftufptf ufzf wDbD attm&fAGD tcrJh 055-542 223
tpDtpOf (rJaqmuf)
attkid 'f t
D ufpf
ESihf wDbD ecGr;f yif; aq;&Hk (csi;f rdik )f ay;&efvdk 053-890 755
qGeaf wmufaq;&kH ay;&efvdk 053-221 122
(csi;f rdik )f
r,fawmif; aq;cef; tdktdkiftufpf tcrJh 055-563 644
(rJaqmuf)
attdik 'f t D ufpf ecGr;f zif; aq;&kH 053-890 755
tdt f ufpf 30 bwf ay;&efvdk
k ikd t
ESit
hf t
kd ikd t
f ufpf (csi;f rdik )f
qGeaf wmuf aq;&kH tdt
k ikd t
f ufpf 30 bwf ay;&efvdk 053-221 122
(csi;f rdik )f

16 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 16 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf
rJaqmuf aq;&Hk yDtrfpw
D D twGuf - 055-511 024
attm&fAGD tcrJh 055-511 025

r,fawmf aq;cef;(rJaqmuf) yDtrfpw


D D twGuf - 055-563 644
tdycf stf ikd Af DG attm&fAGD tcrJh
ydk;pGJuyfoludk,f
0efaqmif ecGr;f zif; aq;&Hk yDtrfpw
D D twGuf - 053-890 755
attm&fAGD tcrJh
qGeaf wmuf aq;&Hk (csi;f rdik )f yDtrfpw
D D twGuf - 053-221 122
attm&fAGD tcrJh

attm&fAaDG q;0g;udk vlwikd ;f vufvrS ;f rSo


D ;kH pGEJ ikd &f ef tr# ab;uif;vHðk cpH w
d cf s&aom vdiqf ufqrH _ tumtuG,f
jzpfEikd af cs&ydS grnfvm;? rsm;toHk;ðy=u&ef (uGef'Hk;tpGyfoHk;pGJ&ef) tav;rxm;jcif;
rsm;jym;vmEdik yf gonf? aemufwcsurf mS aq;aomufo;kH ol
tu,fI attm&fAaDG q;0g;udk vlwikd ;f vufvrf; rsm;onfaq;rSerf eS rf aomufrI d aomf‚if; / aq;jzwfvu kd I
f
rSo D ;kH pGeJ ikd &f ef tvHt
k avmuf pDpOfjzef@a0vmEdik cf v hJ sif use;f rm aomf‚if;ponfw@kd a=umifh aq;,Ofyg;r_rsm;jzpfvmEdik o f nf?
a&;qdik &f m twGi;f a&;udpP apwemh0efxrf; t}uHay;jcif;ESihf aq;,OfomG ;yguaq;ajymif;aomuf&r_ a=umifh aiGa=u;ukef
prf;oyfppfaq;ay;onfh (VCCT) Xmersm;odk@ vlrsm;ydkrdk usry_ rkd rkd sm;jym;apedik o
f nfjyif aq;,Of oGm;olxrH S tjcm;
oGm;a&mufppfaq;cHI wdik yf ift}uOH m%f&,l vm=uay vdrhf oluu kd ;l pufomG ;v#if aq;uko& ydI k cufomG ;Edik yf gonf ?
rnf? xd@k aemuf tdycf st f idk Af §DG attdik 'f t
D ufpo f nfvnf; t
qkyef m wDbaD &m*guo hJ @kd ul;pufa&m*gwrsKd ;yifjzpfa=umif; vl xd@k a=umifh attm&fAaDG q;tay: ckcw H ek @f jyefrr_ sm;jzpf
rsm; ydrk o kd abmayguI f tjrifajymif;vJvmonfEiS t hf r#a0' ay: }u;D rm; vmEdik o f jzifh aq;rwd;k awmhbJ aq;0g;ukor_ xd
emonfrsm;tay: &_wcf sjypfwifjcif; ypfy,fz,f usOjf cif;ESrd chf s a&mufatmifjrifjcif;udk xdcu kd f tusKd ;qkw,
f wk af pEdik yf gonf?
cGjJ cm;qufqjH cif;wd@k wjznf;jznf;avsmu h sa&mhenf;vmayvdrhf xdok @kd jzpfzefrsm;vmcJv h sif attm&fAaDG q;trsKd ;tpm;udk r
rnf? aemufq;kH wGif tdycf sf tdik Af §DG attdik 'f t D ufpf udpw P iG f =umc%ajymif;vJ aomufo;kH ap&jcif;a=umifh aiGa=u;ukeu f s
vlwkdif; ydkrdktjrif&Sif;I pdwfxm;yGifhvif;vm=uum tdyfcsf r_ ydrk rkd sm;jym;apEdik o
f nft h jyif aq;0g;tmedoifukd xdcu kd af p
tdkifAGD§attdkif'Dtufpfta=umif;vSpf[ajymqdk&ef&Suf ygonf?
a=umuftm;i,fpw d w
f @kd onfvnf; tvdv k kd v$ijhf y,fyaysmuf
oGm;vdrrhf nf? tcsKyftm;jzifq h &kd v#if vlwikd ;f vufvrS ;f rSo D ;kH pGEJ ikd f
jcif;[lonfrSm attm&fAGDaq;oHk;pGJ&ef vdktyfolwkdif;tm;
attm&fAaDG q;udk vlwikd ;f vufvrS ;f rSo D ;kH pGv J mEdik cf hJ aq;rSerf eS of ;kH pGEJ ikd af p&ef yHyh ;kd ulnpD pD Ofrouf oufomr[kwf
ay?xd@k xufrsm;pGm ydrk u kd s,jf yef@ euf&i_d ;f ygonf? vlwidk ;f vlwikd ;f
v#if rnfonfh tusKd ;qkw, f w
k rf r_ sm; &SEd ikd yf goenf;?
tm;tdycf st f ikd Af §DG attkid 'f t D ufpf umuG,af &;tpDtpOf rsm;/
attm&fAaDG q;udk vlwikd ;f vufvrS ;f rSo D ;kH pGv
J mEdik cf hJ use;f rma&;twGuf *&kwpdu k u
f ok apmifah &Smufrc_ , H &l &Sad &;
v#if vlaygi;f rsm;pGmwd@k onf vG,v f ,
G &f &SEd ikd af om aq;0g;rsm; tpDtrHrsm; ponfw@kd tjyif tdycf st f ikd Af §DG attkid 'f tD ufpf
pGmudk ydkrdkoHk;pGJEdkifpGrf;&Sdvm=uayvdrfhrnf? odk@jzpfvmv#if ESit
hf wl &Sio f efaexdik f vsu&f dS olrsm;ESihf olw@kd .rdom;pk0if
tdycf st
f ikd Af §DG attdik 'f t
D ufpo f nf jzpf&;kd jzpfpOf omrmefu;l rsm;tm;vH;k twGuf vdt k yfaom vlra_ &;taxmuftyHh 0ef
puf a&m*gwrsKd ;omjzpfonf[k vltrsm;udk pwiftxift aqmifrr_ sm; tm;vH;k tóu;H 0ifonfukd rarhtyfay?
jrifvv J$ mapEdik +f y;D tdycf st
f ikd Af yDG ;kd ul;pufpu JG yfr_ tusKd ;quf
tE &W m,fukd pd;k &draf =umuf&@HG r_ enf;yg;vmEdik yf gonf? od@k EiS hf

w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 17

layout HA Burmese.pmd 17 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

attmADaG q;rsm;

twdak umufrsm; t!$e;f

 attmAGD ] tJew f D &Dx&dAk ikd &f ,f aq;


(ARV: Anti Retroviral Drugs)
 tdt
k ikd t
f ufpf ] tcGiahf umif;,lI 0ifa&mufpu JG yfaom a&m*grsm;
(OIs: Opportunistic Infections)
 yDtrfpw D D ] rdcifrS arG;uif;pcav;i,fo@kd a&m*gy;kd ul;pufr_ umuG,jf cif;
(PMCT: Prevention of Mother to Child Transmission)
 trftufpt f ufzf ] (MSF: Medicins Sans Frontieres) e,fpnf;rjcm; q&m0efrsm;tzG@J
 attm&fwD ] tJew f D &Dx&dAk ikd &f ,faq;0g;jzifh ukojcif; (ART: Antiretroviral Treatment)
 'yvsLtdycf st f kd ] urBm@usr;f rma&;tzG@J tpnf; (WHO: World Health Organization)
 ,lteJ af ttdik 'f t D ufpf ] ukvor*~ tdycf st f idk Af §DG attdik 'f t
D ufpf yl;wGt
J pDtpOf
(UNAIDS: Joint United Nation Programme on HIV/AIDS)
rdrq
d ENtav#muf v#K@d 0Supf mG eSpo
f rd hf aqG;aEG;r_ cH,jl cif;ESihf aoG;ppfrc_ ,
H jl cif;
(VCCT: Voluntary Confidential Counseling and Testing)
 wDbD ] tqkyef ma&m*g (TB: Tuberculosis)

pdwyf ik d ;f qik d &f muse;f rma&; jyoemrsm;


pdwf ydik ;f qdik &f muse;f rma&; jy\emrsm;onfqif;&J csr;f omra&G; touft&G,rf a&G; vlwikd ;f tay:oufa&mufxcd u
Edik yf gonf? pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&;csKd @,iG ;f r_jzpfymG ;cHpm;&ol.b0udk omruxdo k El iS hf eD;pyfywfouforl sm;. b
kd af p

0udyk g taESmuft,Suðf y uaomif; ueif; jzpfapygonf? vl 4 OD;v#iw f OD;rSm b0wcsKd ;wauG@ wae&m&m wcsed cf sed w f iG f
pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&;jy\em wpHw k &mudk óuHawG@&Edik o f nf[q k ykd gonf? pdwyf ikd ;f qdik &f m jy\emzdp;D r_cpH m;ae=u&ol
rsm;onf vkyif ef;cGit f wGi;f ESihf vlrt
_ odik ;f t0dik ;f . &_wcf sjypfwifypfusOrf E_ iS hf cGjJ cm;ESrd chf squfqrH w _ @kd udv
k nf; óuHawG@&ifqikd f
=u&avh&ydS gonf? tvky&f iS rf sm;onfvnf; pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&;jy\em &Sad eolrsm;udk rdrt d vkyw f iG f cef@tyf&efweG @f
qkww f wf=uyg onf? xd@k tjyif xdik ;f Edik if t H wGi;f Y pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&; jy\em&So d rl sm;onf ae&if;wkid ;f jynfo@kd jyef
vnfy@kd aqmif jcif;cH&Edik yf gonf? pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&;jy\em&Sad eol rsm;udk vlra_ &;tm;jzifh xdu k o hJ @kd qufqðH y rljcif;
txD;usejf zpf apjcif;wd@k onf olw@kd .tajctaeudk ydrk q kd ;kd 0g;vmapEdik +f y;D ud,k uhf ,kd u
f o
kd wfaor_jzpfap&ef OD;wnfweG ;f yd@k aejcif;yif
jzpfonf? u|Eykf w f @kd tm;vH;k onf vlom;wdik ;f twGuf aumif;rGeaf om pdwyf ikd ;f qdik &f musr;f rma&;zG@H ðz;d wd;k wufrE_ iS ahf pmifah &Smuf
umuG,rf &_ o dS nfh vlrt _ zG@J tpnf;wGif aexdik v f =kd u onfomjzpfygonf? xd@k tjyif pdwzf pd ;D r_jy\emóuaH wG@ae & olrsm;tay:
r#w=uifempGm pmemav;pm;pGm oifah wmfaumif;rGepf mG ud, k cf si;f pmw&m;xm;&SI d ðyrlqufqH =uap&ef vdv k m;qEN&=dS uonfom
jzpfygonf?
18 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 18 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf

pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&;jy\emrsm;Y uGjJ ym;jcm; t=urf;zuftðytrlrsm; jzpfay:vmjcif; tjcm;olrsm;tay:
em;aomyHpk rH sm;pGm&Syd gonf? &efvw kd u
kd cf u
kd v f pkd w
d &f v
dS mjcif; jzpfwwfonf? trsKd ;o rD;rsm;
Yrl rdrd ud, k u f rkd rd d tjypfay;xdcu kd vf pkd w
d f &Sv d mwwf=u+y;D
tcsdK@aompdwfydkif;qdkif&musef;rma&;jy\emrsm;
tem'%f&mjzpfaponfxd rdru d ,
kd f rdr&d u kd yf w
k f vS;D jzwfjcif;
onf vl@OD;aESmuftwGi;f "gw"k gwyf pPn;f rsm; [efcsurf nD
OD;acgi;f udk wckcjk zifah qmifjh cif; vkyw f wf=uonf? ta&;}uD;
uarmufuu jzpfaejcif;a=umifhjzpf&m "gwfpm aq;0g;ESifh
onft h csurf mS trsKd ;om;jzpfap trsKd ;orD;jzpfap olw@kd óuH
oufqikd af eojzifh aq;0g;wku d af u|;uko&ygrnf?
awG@c=hJ u&aomjzpf&yfq;kd a=umifh ay:ayguv f m&onfh pdwyf ikd ;f
tcsdK@aomolrsm;onf OD;aESmufusyfrjynfhjcif; qdik &f mzdp;D xdcu kd rf r_ sm;udk rnfonfeh nf;vrf;rsm;jzifh rSeu f ef
(autism) uJo h @kd aom arG;&myg pdw"f gwrf rl rSejf cif; od@k r[kwf pGm&ifqikd af usmv f m$ ;oGm;Edik rf nfukd oif,al vhvmoGm;=u&ef
touf}uD;olw@kd wiG jf zpfvmwwfavh&adS om (Alzheimers) rv$rJ aoG vdt k yfygonf?
Om%f&nfOm%faoG; c|w, f iG ;f r_a&m*grsm;jzpfvmwwfygonf?
od@k aomf tjzpfrsm;aom pdwyf ikd ;f qdik &f mrlrrSejf cif;trsm;pkw@kd tu,fI rdrcd spcf ifow l OD;OD; aoqH;k oGm;vsiaf omf
onf u|Eykf w f @kd . aexdik rf b_ 0ESihf ywf0ef;usi. f v$r;f rd;k &du
k f ‚if;/ tvkyt f udik qf ;kH &H;_ oGm;vsiaf omf‚if;/ ta=umif; wpHw k ck
cwfrw _ @kd a=umifh jzpfygG ;&jcif;jzpfonf? tcsKd @vrl sm;onf tvGef twGuf tvGepf ;kd &dryf yl efaevsiaf omf‚if;/ u|Eykf w f @kd Y pdwyf yl if
pdwx f cd u kd zf ,G &f mjzpf&yf wckcu k kd óuaH wG@c&hJ r_a=umifh pdwyf ikd ;f aomuzdp;D r_ jzpfay:vmEdik o f nf? u|Eykf w f @kd pwd of nf u|Eykf f
qdik &f ma&m*gzpd ;D jcif; jzpfvm=u&ygonf? txl;ojzifh rawmf wd@k cE<mud, k f uJoh @kd yifjzpfonf? ae@pOfvyk if ef;cGiw f iG f tvGef
rw&m; usi}hf ujH cif;cHc=hJ u&ol uav;rsm;pGmwd@k onf olw@kd . av;vHaom0efrsm; raerem; xrf;aqmif&ygu oifch E<mud, k f
aemufyikd ;f umvb0wGif pdwyf ikd ;f qdik &f mzdp;D r_rsm;udk cHpm;vm udu k cf eJ musirf u_ kd jzpfapygrnf? xdo k @kd ae@pOf&ufqufwm&Snf
=u&ygawmhonf? olw@kd Y pdwx f cd u kd af omuzdp;D r_t+rjJ zpfay: xrf;aqmif&vsif =umvmaomtcg oifch E<mud, k f udyk rkd q kd ;kd
aeum aysm&f i$ rf r_ &SEd ikd =f uawmhay? rk'rd ;f usijhf cif; cHc=hJ u&aom 0g;pGmxdcu kd vf map+y;D ausmem cg;emjcif; jy\emjzpfvmum
trsKd ;orD;rsm;onf jzpf&yfq;kd udk jyefvnfjrifa,mifaewwf aq;0g;rsm;aomufoHk;&ef vdktyfvmrnf/ odk@r[kwftxl;
I 0rf;enf;jcif;/ ,lóuH;r&jzpfjcif;/ a'goxGuf jcif;/ rqH;k Edik f ud, k vf ufvy_ &f mS ;avhusichf ef;rsm;vky&f ef vdt k yfvmrnf? xd
atmifjzpfay:cHpm;=u&um wwfO;D wnf;txD;useaf evdpk w d f cd k u f e musif r _ ' %f vH k ; 0uif ; &S i f ; ouf o map&ef t wG u f
&Sv
d m=uygonf? tvGepf w d x f cd udk zf , G &f mjzpf&yfq;kd wckcu k kd tav;tyifrjcif;udk a&Smif&rnfjzpfonf? u|Efkyfwdk@pdwf
óuHawG@cJh=u&jcif;tay: pdwfydkif;qdkif&mwkef@jyefr_Y trsdK; onfvnf; tvm;wlpmG yifjzpfonf? ae@pOft csed w f ikd ;f wGif
om;ES i f h t rsd K ;orD ; rsm; rwl n D = uay? trsd K ;om;rsm;Y tvGeaf v;vHaomjy\emrsm;udk pdww f iG ;f o,faqmifxm;
w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 19

layout HA Burmese.pmd 19 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

ygu pdwu f x kd cd u kd af pI pdwaf v;vHyifyef; zdp;D aomu jzpfvm ae=uonf[k ,H=k unfrw S f ,laejcif; od@k r[kwf vltcsKd @u
ygrnf? 0rf;enf;jcif;/ pdwpf ;l pdu k rf a_ vsmyh g; jcif;/ acgi;f udu k jf cif;/ rdrad emufukd vdu k v f H acsmif;ajrmif;aeonf[k ,Hrk w
S rf mS ; ae
tdyrf aysmjf cif;wd@k óuaH wG@vm&ygrnf? xdjk y\emrsm; yaysmuf jcif; ponfw@kd jzpfonf? tcsKd @aq;0g;rsm;a=umifh rSwOf m%f
oGm;ap&ef róud;pm;bJ pdwt f wGi;f qufvufI wm&Sno f ,f csKd @,iG ;f r_ jzpfapEdik yf gonf?
aqmifxm;vsif =umvmaomf pdwu f ykd rkd q
kd ;kd 0g;pGm xdcu kd yf suf
pdwyf ikd ;f qdik &f mrlrrSejf cif; trsm;pkw@kd onf u|Eykf w f @kd
pD;vmapEdik yf gonf? xdo k @kd jzpfvmvsif aq;0g;aomufo;kH jcif;/
aexdik jf yKrlyekH nf;vrf; aexdik &f mvlry_ wf0ef;usiw f @kd EiS hf a=umif;
tem;,ljcif;/ od@k r[kwf pdwjf yefvnf wnf+ird jf rifw h ufvm
usKd ;qufpyf ywfoufaeygonf? xd@k a=umifh u|Eykf w f @kd . pdwf
ap&ef pdwu f siphf Ofrsm; avhusiw hf nfaqmufjcif;wd@k tjyifvuf
ydik ;f qdik &f mtwGuf ydrk o kd ifah wmf aumif;rGeaf om vlr_ ywf 0ef;
&Sjd zpfymG ;aeaomjy\emrsm;udk &ifqikd af usmv f m$ ;Edik f pGr;f &Srd nf
usifudk zefwD;wnfaqmuf,lEdkifygonf/ u|Efkyfwdk@.b0
enf;vrf;rsm; &SmazGIajz&Si;f oGm;&ef rkcsvkd tyfygonf? t
jy\emrsm;udk ydrk kd aumif;rGex f ad &mufaom enf;vrf;rsm;jzifh
u,fI jy\emrsm;ajz&Si;f &ef bmr#r vkyyf gu pdww f if;=uyfr_
&ifqikd t f Edik ,f al usmv f m$ ;a&;wGif taxmuftuljzpfaprnfh
ydrk v kd eG uf v J mum vuf&jdS y\emrsm;udk vspv f sL&_ypfy,fxm;
u|r;f usirf t _ wGuf avhvmoif,El ikd =f uygonf?
vdpk w d af yguzf mG ;vmygrnf? Tod@k jzpfvmvsif rdrpd w d u f rkd rd d
xdef;odrf;EdkifpGrf;r&Sdonfhtajctae/ jy\emudkt&H_;ay;vdk atmufwiG af z: jyxm;aomu|rf;usirf p_ m&if;onf
aompdwf/ pdwf"gwftvGeftrif;usqif;jcif;qufvufay: u|Efkyfwdk@ESifhwuG u|Efkyfwdk@.vlr_todkif;t0dkif;twGuf ydkrdk
ayguv f mI rdrt d ay: jzpfymG ;xdcu kd v f mrnfh rnfonft h &m aumif;rGeaf om pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&;udpw
P iG f taxmuf
udrk # vH;k 0 *&krpdu k af wmhay? xdo k @kd jzpfvmjcif;onf tvGef tuljzpfap&ef avhvmoif,loifhonfh tcsufrsm;yifjzpf
pd;k &drzf , G &f m tE &W m,ftqifyh ifjzpfonf? tb,fa=umifq h kd onf?
aomf rdru d , kd rf rd d temw&jzpfatmifðyjcif; od@k r[kwf rdrd
ud, k rf rd o d wfaojcif;txd jzpfEikd af oma=umifjh zpfonf? xd@k
a=umifh rdrpd w d u f rkd rd x
d ed ;f odr;f Edik pf rG ;f enf;yg;onfh pdwu f sqif;
u|Eykf w
f @kd avhvmoif,o l ifo
h nfh
jcif;rsm;vuQ%m pwifay:ayguv f monfEiS w hf òyid ef uf pdwf u|r;f usirf r_ sm;rSm
a&m*gaq;&Ho k @kd wufa&mufjyoukoumtcsed , f I l pdwu f t
kd
em;ay;jcif; jyefvnfðypkwnfaqmufjcif; jyK&efvt kd yfygonf?
1? rdru
d ,kd rf rd d rnfo@kd tm;ud;k tm;xm;jyKEdik rf nfenf;?
OD;aESmuftwGif;&Sd "mwfypPnf;rsm;udk ajymif;vJ 2? ulnjD yKpkow l pfO;D tjzpf rnfo@kd Edik ef if;pGmvkyaf qmifEikd rf nf
a=umifjh cif; ‚if;/ OD;aESmuftwGi;f ydik ;f tm&Hak =um aoG;a=umr#if enf;?
i,frsm;udk ysufpD;jcif;a=umifh‚if;/ OD;aESmuf. wm0efxrf; 3? usm;rcGjJ cm;r_&adS ejcif;udk rnfo@kd Edik Ef ikd ef if;eif; &ifqidk o f mG ;
aqmifrr_ sm;udk ysu, f iG ;f aponfah q;0g;rsm; oH;k pGjJ cif;a=umifh rnfenf;?
vnf; pdwyf ikd ;f qdik &f m rlrrSerf a_ &m*gtcsKd @ jzpfymG ;Edik yf gonf? 4? txD;usejf zpfru _ kd rnfo@kd Edik Ef ikd ef if;eif; &ifqikd o
f mG ;rnf
,mb ac: trfzw D rif; pdwºf uaG q;0g;udk wm&Sno f ;kH pGv
J sif enf;?
,Hrk mS ;oH o,pdwf xifa,mifxifrmS ;pdwf rlrrSerf _ jzpfvm 5? rSwOf m%fq;kH &H;_ r_ukd rnfo@kd Edik Ef ikd ef if;eif; &ifqikd o f mG ;Edik f
Edkifygonf? Oyrm vlrsm;urdrdudkowf&ef }uHpnf}udK;pm; rnfenf;?

20 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 20 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf

6? a=umuf&@HG pw d }f u;D pGmjzpfvmvsif rnfo@kd Edik Ef ikd ef if;eif; 14? oifaoa&;&Siaf &;t=uyftwnf;óuaH e&pOf uav;rdb
&ifqikd o f mG ;rnfenf;? wpfO;D taeESihf rnfo@kd Edik Ef ikd ef if;eif; udik w f ,G af jz&Si;f oGm;rnf
7? qufqaH &;jy\emrsm;udk rnfo@kd Edik Ef ikd ef if;eif; &ifqikd f enf;?
oGm;rnfenf;? 15? pdwyf yl ifaomua&mufr_ tpysKd ;vuQ%mrsm;udk rnfo@kd
8? ajymif;a&$@0ifa&mufaexdik &f olb0pdwzf pd ;D r_ukd rnfo@kd Eikd f od&EdS ikd rf nfenf;?
Edik ef if;eif; &ifqikd o f mG ;rnfenf;? 16? pdwrf xde;f odr;f Edik o f nfah 0'emrSvw G af jrmuf+y;D aemufyikd ;f
9? tdypf ufjcif;qdik &f m jy\emrsm;udk rnfo@kd Edik Ef ikd ef if;eif; oifb h 0udk rnfo@kd jyefvnfxal xmifomG ;Edik rf nfenf;?
&ifqikd o f mG ;rnfenf;? (aumif;aumif; tdyrf aysmjf cif;/ tdyf 17? t=urf;zufru _ kd pdwvf ukd rf mefygvyk vf pkd w
d af y:ayguv f m
rufq;kd rsm;jrifrufjcif; ponfrsm;) v#irf nfo@kd xde;f csKyfEikd rf nfenf;?
10? vlvcl si;f cGjJ cm;ESrd chf squfqcH &H jcif;udk rnfo@kd Edik Ef ikd f 18? rdom;pkb0 wnf+rJ &Sio f efa&;twGuf rnfo@kd óu;d yrf;
eif;eif;&ifqikd o f mG ;rnfenf;? aqmif&u G Ef ikd rf nfenf;?
11? rdru d ,kd rf rd d owfaovdpk w d jf zpfay:aeoltm; rnfo@kd 19? pd;k &dryf yl efaomujzpfaer_ukd rnfo@kd av#mch s&yfwEhH ikd f
ulnED ikd rf nfenf;? rnfenf;?
12? oif. pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&;udk rnfo@kd ðypkapmifh 20? trsKd ;orD;rsm; "rRwmrvmrD pdww f if;=uyfru _ kd rnfo@kd
a&SmufomG ;Edik rf nfenf;? oif. pdwyf ikd ;f qdik &f maumif;usKd ; Edik Ef ikd ef if;eif; &ifqikd o f mG ;rnfenf;?
pdwcf sr;f oma&;udk rnfo@kd wd;k wufjri‡ w hf ifomG ;Edik rf nfenf;? 21? trsKd ;orD;rsm;aoG;qH;k csed af &mufvmv#irf nfo@kd Edik Ef ikd f
13? oifu h , kd of if av;pm;wefz;kd xm;r_ukd rnfo@kd w;kd wuf eif;eif; &ifqikd o f mG ;rnfenf;
yGm;rsm;oGm;Edik rf nfenf;? 22? aq;pGjJ cif;udk jzwfawmuf&ef rnfo@kd Edik Ef ikd ef if;eif;
&ifqikd o f mG ;rnfenf;

pdwyf ikd ;f qdik &f muse;f rma&;jy\emtrsm;pkrmS aq;&Ho k @kd wufa&mufuo


k &ef rvdt k yfay? u|Eykf w f @kd vt kd yfonfw@kd rmS
rdwfaqGoli,fcsif;rsm;/ tjyeftvSefpum;ajymqdk&ef taygif;taz:rsm;/ ab;uif;vHkòcHaomae&m/ tyef;ajztem;,ljcif;/
wdik yf ift}uOH m%f&,ljcif;/ jy\emajz&Si;f Edik rf nfh enf;vrf;rsm;/ oufomaumif;rGev f m apa&;twGuf taxmuftyHðh y
tcsed af y;aom vlrt _ odik ;f t0dik ;f ponfw@kd jzpfonf? u|Eykf wf @kd twGuf aq;aomufuo k &ef vdt k yfvmygu wwfoed m;vnf
u|r;f usio f nfq h &m0ef. aq;!$e;f twdik ;f aomufo;kH &ef vdt k yfygonf? t jyifaq;qdik rf sm;rSaq;rsm;udk rdrzd gom 0,f,l
aomufo;kH jcif; rðy&oifyh g? taumif;qH;k rSm q&m0efay;onfah q;0g;rsm;udk wOD;OD;u wm0ef,o l rd ;f qnf;xm;I pdwf use;f
rma&;a0'em&Sit f m; tcsed rf eS f wdu k af u|;jcif;yifjzpf onf? ta=umif;rSm a0'em&Sif pdw"f gwt f vGeu f svmvsif ud, k u
hf ,
kd u
f kd
owfao&eftwGuf &Sdor# aq;0g;tm;vHk;udkw}udrfwnf; aomufypfwwfaoma=umifhjzpfonf? odk@r[kwf a0'em&Sif
onfaq;aomuf&ef arhavsmjh cif; aomuf&rnfah q;trsKd ;tpm; ta&twGuf tcsed w f @kd ukd rrSwrf Ed ikd f jcif;wd@k jzpfwwfygonf?

w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 21

layout HA Burmese.pmd 21 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

wcgw&HwiG f oifyh gw0f ef;usiv f rl t


_ odik ;f t0dik ;f rS wOD;OD;onf txl;uko ðypkapmifah &Smufrc_ , H &l ef vdt k yfonfph ;kd
&drzf ,
G &f mpdwyf ikd ;f qdik &f musr;f rma&; jy\emwrsKd ;rsKd ;&Sad eonfukd awG@óuH&Edik yf gonf? xdo k @kd jzpfv#iaf q;&Hok @kd yd@k aqmif&efvkd
tyfygonf? csi;f rdik &f dS qGeyf &ke;f aq;&Ho k nf pdwyf ikd ;f qkid &f muse;f rma&;a0'emtxl;ukaq;&Hw k ckjzpfonf? od@k aomf rnfonfh
ae&mwGif aexdik o f nfjzpfap eD;pyf&maq;&Ho k @kd omG ;a&mufjyoEdik +f y;D xdak q;&Hrk w
S qifo h ufqikd &f mtxl;ukaq;&Ho k @kd vdt k yfovdk
v$aJ jymif;ay;ygvrd rhf nf? tu,fI a0'emonf tajctaetvGeq f ;kd 0g;aevsif ol@zmomrnfo@kd r# qH;k jzwfvyk af qmifEikd rf nfr
[kwaf y/ od@k jzpfvsif aqGrsKd ;om;csi;f rdwaf qGrsm; od@k r[kwf ywf0ef;usit f odik ;f t0dik ;f u tpp t&m&m ulnyD @kd aqmifay;&ef
vdt k yfygonf? aq;&Hw k iG f bmompum;tcuftcJawG@&vsif aq;&HYk bmomjyefay;Edik o f l &Sd r&Sd ar;jref;aqmif;qdyk g/ r&Sv d sif
tJe*f stD tkd zG@J tpnf;wckcEk iS q hf ufo,G I f tultnD&,lEikd yf gonf?

tu,fI oifonf pdwfydkif;qdkif&musef;rma&; oifhvlr_todkif;t0dkif;rSpdwfydkif;qkdif&m usef;rma&;


jy\em &SdcJhzl;v#if odk@wnf;r[kwf pdwfa0'emtajc cH&Sd jy\emrsm;wGif wOD;udw k OD; tjyeftvSeu f l nDapmifah &Smuf
aev#ief ;D pyf&m rdwaf qGoil ,fcsi;f rsm;tm; xdt k a=umif;udk jcif;/ trsKd ;orD; trsKd ;om; uav;oli,f ouf }u;D &G,t f kd
yGiyhf iG v
hf if;vif; zGi[ hf ajymjyxm;oifo h nf? olw@kd tm; oift h rsm;ESihf tdycf stf ikd Af §DG attdik 'f t D ufpf a0'emonf rsm; roefr
&iftawG@t}uHKrsm;ta=umif;ajymjyI pdwaf 0'emxyfrH ay: pGr;f 'kuw dQ rsm; tygt0if vlwikd ;f . &kyyf ikd ;f qdik &f m pdwyf ikd ;f
vmEdkifacs&Sdvsif rlrrSefaomvuQ%mrsm; awG@&rnfjzpf qdik &f muse;f rma&; pdwcf sr;f ajro h m,ma&; wd;k wufjri‡ hf wifEikd f
a=umif; &Si;f jyxm;yg? Oyrm pdwv f y_ &f mS ;vG,v f eG ;f jcif;/ tvGef &ef yl;aygi;f aqmif&u G jf cif;wd@k ukd qxufwrf;yd;k wd;k wuf vuf
0rf;enf;wwfjcif;/ owdarhavsmhvmwwfjcif;/ tpm;t wGJyl;aygif;aqmif&GufoGm;=uvdrfhrnf[k u|Efkyfwdk@,Hk =unf
aomufysujf cif;/ ttdyt f aeenf;jcif; jzpfvmvsif xdt k ðy ar#mv f ifyh gonf? xd@k tjyif wpHw k OD;Y pdwyf ikd ;f qdik &f m use;f rm
trlrsm;onf oifY pdwaf 0'emxyfrcH pH m;ae&onfh tpOD; a&;jy\em wpHw k &m óuHawG@vmcJah omf tjcm;use;f rma&;
vuQ%mrsm;jzpfa=umif; ajymjyxm;yg? od@k rSom oifY xdo k @kd jy\emrsm; enf;wlaxmufyu hH nl rD r_ sm; t}uðH yvrf;!$erf _
wzefjzpfvmonfukd oifrh w d af qGoil ,fcsi;f rsm;awG@&dS owd rsm;ESihf vdt k yfovdk ukoðypkapmifah &Smufrr_ sm; cHpm;&&Sd Edik v f rd hf
xm;rdvmvsif vdt k yfaom ðypkuo k r_rsm;cH,&l &Sad pEdik &f eful rnf[v k nf; ar#mv f ifyh gonf? tqdyk gtajctaersm;tm; oif
nDEdkif=urnfjzpfonf? tu,fI oifhrdwfaqGoli,fcsif; wd@k taejzifh rnfo@kd rnfykH &ifqikd &f ek ;f uefvsuf &Sad e=uonfukd
rsm;onf oifxo kd @kd jzpfae&onft h a=umif;&if;rSeu f kd od&edS m; u|Eykf wf @kd tm; od&cdS iG ahf y;Edik vf #if aus;Zl;ðyI r#a0today;yg&ef
vnfxm;jcif;r&Sv d sif olw@kd u oifu h akd q;&Ho k @kd tcsed rf DS yd@k aqmif arwWm&yfcH ygonf?
&ef rqH;k jzwfEikd rf D oift h ajc tae ydrk q kd ;kd 0g;vmEdik yf gonf?

22 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 22 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf

use;f rma&;tmrcHtaMumif; odaumif;p&mrsm;


ar;? taxGaxGuse;f rma&;tmrcH[o
l nf tb,fenf;? qufvuf&&SEd ikd yf gonf? xdo
k rl sm;rSm-
ajz? taxGaxGusrf;rma&;tmrcH[lonfrSm xdkif;tpdk;&.  tpd;k &0efxrf;rsm;/ Edik if aH wmf t+rw
J rf; tr_xrf;rsm;
use;f rma&;qdik &f m rl0g't&aqmif&u G af eaom use;f rma&;0ef Edik if aH wmftzG@J t pnf; tr_xrf;rsm;/Edik if aH wmftcsed yf ikd ;f 0efxrf;
aqmifrv _ yk if ef; w&yfjzpfygonf? xdik ;f jynforl sm;Y use;f rm tr_xrf;rsm;ESihf olw@kd .rdom;pk0ifrsm;
a&;tmrcHcsu&f adS p&efEiS hf ruse;f rrmjzpfvmvsif pdwcf svuf
csuo k r_&&SEd ikd &f efjzpfonf? tu,fI aeraumif;jzpf vmv#if  tmrcH0efaqmifrv
_ yk if ef;. &yfuu
G f aus;&Gmtqifh
q&m0efxo H mG ;a&mufjyoI ppfaq;r_ vrf;!$erf _ ukor_ ESihf tvkyo
f rm;rsm;
aq;0g;rsm; cH,&l &SEd ikd o f nf? a&m*gwckcjk zpfaevsiv f nf; aq;
 use;f rma&;0ef}u;D XmerS xkwaf y;xm;aomuse;f rm
0g;ukoa&;ukefusr_twGuf ylyifp&mrvdkay? (ukefusp&dwf
a&;tmrcH vuf rSw&f o
dS rl sm;
twGuf ylyifra_ =umifh tcsKd @vel mrsm;onf aq;0g;ukor_c, H l
&ef vpf[if;avh&o dS nf?) use;f rma&;tmrcH&v dS sirf l ukoc  use;f rma&;aq;ppfrc_ ,H +l yD;I use;f rma&;tmrcHt
aq;zd;k 0g;ctwGuf owfrw S x f m;onfEh e_ ;f twkid ;f tpd;k &u wGuf wESpv
f sif bwf 1300 ay;oGi;f 0,f,l xm;+y;D jzpfonfh
wm0ef , l a y;acsay;ygonf ? xd k @ tjyif usef ; rma&;t w&m;0ifrw
S yf w
kH ifxm;ol ajymif;a&$@tvkyo f rm;rsm;
axmuftyHhrsm; usef;rma&;qdkif&m umuG,fapmifha&Smufr_
rsm;ESihf ta&;ay:tajctaersm;wGif a&m*gwm;qD;umuG,f /ar;? a&m*gwidk ;f twGuf w}udru f o
k c bwf 30 0efaqmif
ay;r_rsm; cHpm;&&SEd ikd =f uygonf? vlemwdik ;f twGuf aq;0g;ESihf r_wiG f yg0ifvykd gu rnfo@kd vky&f rnfenf;?
ukoðypkr_ ydrk akd umif;rGev f mapa&; pdwt f iftm;jznfh qnf;
a&;twGuf taxGaxGusrf;rma&;tmrcH0efaqmifr_ vkyf ajz? ajymif;a&$@tvkyo f rm;rsm;onf use;f rma&;aq; ppfr_
ief;wd;k csJ @jri‡ hf wifa&;vkyif ef;rsm;wGif jynforl sm;ud, k wf idk f yg0if oGm;a&mufc, H +l y;D aq;ppfcESihf use;f rma&;tmrcHc bwf 1900
yl;aygi;f aqmif&u G cf iG t
hf wGuv f nf; vrf;zGiahf y;xm;ygonf? ay;acsvsif use;f rma&;tmrcH vufrw S &f &Syd grnf? use;f rma&;
tmrcHvufrw S u f kd ajymif;a&$@tvkyo f rm;rSwyf w kH ifu'fY wyg
ar;? a&m*gwdkif;twGuf w}udrfukovsif bwf 30 0ef wnf;yl;wGaJ y;rnfjzpfonf? aemufaemifwiG f xdu k 'fEiS vhf uf
aqmifr_ pDrcH su[
f o
l nfrmS tb,fenf;? rSwfudk rnfolurS zrf;qD;odrf;qnf;oGm;jcif;rðyEdkifapa&;
ajz? use;f rma&;ppfaq;jcif; aq;0g;ukojcif; w}urd t f wGuf Oya' csrwS af y;&ef tvm;tvm&Syd gonf? w&m;0ifrw S yf w kH if
vlwOD;vsif bwf 30 E_e;f omay;acs&aom tpd;k &pDrcH suv f yk f xm;ol ajymif;a&$@tvkyo f rm;rsm;onf tqdyk g use;f rma&;
ief;wckjzpfonf? tjyifvel mjzpfap aq;&Hk wGin f tdy&f onfh tmrcHu'fvufrw S &f ydS gu owfrw S xf m;aomaq;&Hw k ikd ;f wGif
twGi;f vlemjzpfap aiGa=u;xyfraH y;&ef rvdak y? od@k aomfu aq;0g;ukoydik cf iG hf &Syd gonf?
av;arG;zGg;jcif; arG;zGg;vmaomuav;aeraumif;I aq;0g;uk ar;? use;f rma&;tmrcHvufrw
S f [lonfrmS tb,fenf;?
o&jcif;wd@k wiG f uav;twGuf ukeu f sp&dwrf sm;ay;acs&efvkd
tyfygonf? aq;&Hrk q S if;oGm;+y;D aemufxyfw}urd v f ma&muf ajz? use;f rma&;tmrcHvufrw S f [lonfrmS a&m*gwikd ;f t
uko&mwGiv f nf; uav;twGuaf q;zd;k 0g;c ukocrsm; ay; wGuf w}urd u f ok c bwf 30 0efaqmifr_ tcGit hf a&;oH;k pGyJ ikd f
&ygrnf/ uav;i,fonf bwf 30 0efaqmifrw _ iG f tóu;H r cGihf oufaocHvufrw S jf zpfonf? xd@k a=umifh aq;&Ho k mG ; v#if
0ifao; aoma=umifjh zpfonf? tqdyk gvufrw S Ef iS hf ajymif;a&$@tvkyo f rm;rSwyf wkH ifu'f 2
rsKd ;pvH;k udk t+rw J rf;,laqmifomG ;&ef vdt k yfygonf? od@k r[kwf
ar;? ,cifuwnf;u xdktcGifhta&;&cJholrsm;taejzifh xdkif;tpdk;&rSxkwfay;xm;aom tjcm;taxmuftxm;
qufvufI&Edik f ygrnfvm;? vufrw S rf sm; ,laqmifomG ;&ygrnf?
ajz? Oya't& xdktcGifhta&;&Sdolrsm; odk@r[kwf ,cifu
wnf;u csrw
S x
f m; aompnf;rsO;f rsm;ESihf udu
k n
f o
D rl sm;om
w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 23

layout HA Burmese.pmd 23 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m
ar;? q&m0efxjH yo&ef rnfonfah e&mrsm;od@k oGm;a&muf&ygrnfenf;?

ajz? aq;&Hkrsm;/ A[dkusef;rma&;Xmersm; odk@r[kwf teD;qHk;a'oE W&usef; xdo k rl sm;twGuf use;f rma&;aq;
rma&;aq;ay;cef;ESihf tvky&f pkH uf&kH aq;cef;rsm;&Sd q&m0efxH jyoEdik yf gonf? 0g;ukoapmifah &Smufr_ 0efaqmifr_ wd;k cs@J a&;
od@k r[kwf use;f rma&;tmrcHvufrw S w f iG f a&;om;owfrw S af y;xm;aom aq; tpDtpOf tqifq h iG f tpd;k &aq;&Hak q;
h ifw
&Hrk sm;wGif oGm;a&mufjyoukoEdik yf gonf? xd@k tjyif use;f rma&;tmrcH vufrw S f ay;cef;rsm;omru yk*v ~ ud aq;&Hk aq;ay;
wGif wcgw&HY tjcm;uGe, f ufaq;&Hrk sm;udyk g !$e;f xm;ygu xdak q;&Hrk sm;od@k cef;rsm;udyk g r#a0 wm0ef,al poifh ygonf?
vnf; oGm;a&muf jyoukor_c, H El ikd yf gonf?

ar;? tu,fI rawmfwqxdcu
kd 'f %f&m&vsif rnfo@kd vky&f rnfenf;? tpdk;&. usef;rma&;qkdif&mrl0g'
ajz? rawmfwq'%f&m&v#if teD;qHk;aq;&Hk usef; rma&;Xme&Sdq&m0ef ay:vpDrsm; ajymif;vJjyifqifr_ vufawG@ az:
odk@r[kwf usef;rma&;r–;xHtvsiftjrefoGm;a&muf jyo &ygrnf? q&m0ef aqmifr_ vkyif ef;pOftqifq h ifw h iG f wm0ef
od@k r[kwf use;f rma&;aq;r–;wd@k rpS pfaq;=unf+h y;D aemuf olw@kd taejzifh uko&ef &Sdolrsm;ESifhtwl xdkif;jynfolvlxktvkyf
rwwfEdkifygu tjcm;aq;&Hkrsm;odk@ vdktyfovdk qufvufv$Jajymif;ay;rnf &Sirf sm; a&$@ajymif;tvkyo f rm;rsm; vufwJG
jzpfonf? tu,fI teD;qH;k aq;&Hk use;f rma&;Xmersm;u xdo k @kd aom'%f&m yg0ify;l aygi;f aqmif&uG cf iG hf &&Sad pa&;ESihf ppf
rsm; uduk ok ay;Edik rf nfr[kwaf =umif; óuw d ifo&d dS xm;cJv
h #if jzpfjzpfcsi;f teD;qH;k aq;pdppfciG hf &&Sad pa&;twGuf Edik if aH wmfrS
aq;&H}k uD;wpfcck o
k @kd wduk &f u
kd yf @kd aqmifuok apjcif;u ydrk akd umif;rGeo f ifah wmf axmuf cHtm;ay;r_ ðy&ef?
ygonf?

a&$ @ ajymif ; tvk y f o rm;rsm;ES i f h
ar;? use;f rma&;tmrcHqidk &f m rl0g'ay: vpDrsm;udk ajymif;vJ jyifqifrð_ y&ef
oufqikd o f nfh ta&;}u;D aomxkwjf yef aus
vdt
k yf ygrnfavm?
nmcsurf sm;/ owif;v$mrsm;/ use;f rma&;
ajz? rkcs vdt k yfygonf? vGecf ahJ omumvwGiaf &$@ajymif;tvkyo f rm;rsm;pGm qdik &f m pepfpnf;rsO;f vkyx f ;kH enf;vrf;ynm
wd@k use;f rma&;tmrcHt& aq;0g;ukor_omG ;a&mufc, H &l mwGif awG@óu&H ifqidk f ay;pmapmifrsm;/ use;f rma&;tmrcH pepft
cJ=h u&onfh &_yaf xG;r_rsm; tcuftcJrsm;wd@k ukd tcsut f vufpak qmif;&&Sx d m; cGithf vrf;ESihf yg0ifvo kd rl sm;twGuf enf;
ygonf? tqdyk gt csut f vufrsm;udk tajcðyoH;k oyfI tav;xm;oifo h nfh vrf;owfrw S cf surf sm;/ aq;0g;ukor_c, H l
r[mAsL[mqdik &f m wifjyt}uðH ycsut f jzpf oufqidk &f mod@k wifoiG ;f ay;yd@k Eikd &f ef a&;twGuf tqdðk y a&G;cs,&f ef pdwq f ;kH jzwf
u|Eykf w
f @kd tm;vH;k vufwJG óu;d yrf;oGm;oifyh gonf? ‚if;wd@k rmS - csufcsEdkif&ef taxmuftulðy tcsuft
vufrsm;ponfw@kd ukd xdik ;f Edik if &H dS wdik ;f &if;


om;bmomjzif‚h if;/ a&$@ajymif;tvkyo f rm;
rsm;. bmom rsm;od@k ‚if;/ bmom jyef qdI k
taxmuftxm;vufrw S rf jyoEdik =f uojzifv h uf&dS use;f rma&;tm us,u f s,jf yef@ jyef@ jzef@a0&ef?
rcHp epft& aq;0g;ukor_c, H El ikd jf cif;r&&Sad o;olrsm; udpu P kd use;f rma&;XmerS
tjref qH;k jyefvnf oH;k oyfppD pf=unf&h I
tyfonf? vlom;csi;f pmemaxmufxm;r_t&‚if; vl@tcGit
_ enf;vrf; &SmazGajz&Si;f ay;oGm;&ef vdk
hf a&;t &‚if; Edik if H

vlwidk ;f . b0vH+k cKH r_tmrcHcsuyf rkd kd
awmftae jzifv h nf; xdo
k rl sm;. use;f rma&;qdik &f m aq;0g;uko apmifah &Smuf &&Sad &;ESihf vl@todik ;f t0dik ;f wdik ;f Y vlrz_ vl _H
r_c,
H &l &Sad &;udjk iif;y,fvspv f sL&_xm;jcif;rjyKoifh rðyEdik yf g? txl;ojzifh ajymif; a&; zG@H òz;d wd;k wufrt _ wGuf OD;wnf&nf &G,f
a&$@tvkyo f rm;rsm;. cav;i,frsm; ouf}u;D &G,t f rkd sm; xdcukd 'f %f&m&olrsm; onfh vkyif ef;tpDtpOfrsm; csrw S af z:aqmif
roefrpGr;f jzpfae&olrsm; a&&Snu f se;f rma&; csKd @,iG ;f aeolrsm; pdwaf &m*gcpH m; &mwGif Edik if aH &;ygwt D zG@J tpnf;rsm; tvkyf
ae&olrsm;twGuv f nf; txl;tav;xm;pOf;pm;oifyh gonf? od@k twGut f &Sif tvkyo f rm;tzG@J tpnf;rsm;/ vlxv k l
xl;&HyakH iG bwf *suw f &yf csrwS w f nfaxmifI ulnaD jz&Si;f oGm;oifyh ga=umif; wef ; pm;tzG J @ tpnf ; rsm;/ yg0if y l ; aygif ;
wifjyt}uðH yvdyk gonf? aqmif&Guf=u&efvdktyfygonf? xdk@jyif
vlEiS vhf @l todik ;f t0dik ;f wd@k . use;f rma&;qdik f
&mab;uif; vHòk cHa&;qdik &f m aexdik pf m;

24 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 24 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf
aomufr_ ygw0f ef;usiq
f ikd &f m pepf enf; vrf;
vkyif ef;tajctaeta=umif;tcsuf rsm;udk
avhvmpdppfI tav;xm;xnfh oGif;pOf;
pm;oGm;&ef rvGrJ aoGvtkd yfrnf jzpfonf?

usif h x H k ; enf ; vrf ; ajz&S i f ; a&;ud p P


u|Ef k y f w d k @ wif j yoif h o nf h tqd k ð y
csurf sm;
 a&$@ajymif;tvkyo f rm;use;f rma&;
qdik &f m wm0efct H &m&Srd sm;cef@tyfI aq;&Hk
rsm; a'ouse;f rma&;Xmersm;wGif yl;wGw J m
0efcsxm;ay;oifyh gonf? xdu k ohJ @kd ajz&Si;f Edik f
a=umif;udk use;f rma&;qdik &f m Xmewm0efcH bwf 30 use;f rma&;tmrcH vufrw
S f
rsm;/ a&$@ajymif;tvkyo f rm;a&;&mXme wm
0efcrH sm; em;vnfvufcv H map a&;twGuf  a&$@ajymif;tvkyo f rm;rsm;use;f rma&;aq;0g;uko apmifah &Smufrc_ H
tzufzufrS 0dkif;0ef;wGef;tm;ay;óud;yrf; ,l&mwGif awG@óu&H ifqikd cf &hJ aom tcuftcJ jy\emrsm;csKd @ ,Gi;f vpf[if;r_rsm;
oGm;=u&ef vdt k yfygonf? a&$@ajymif;tvkyf rauseyfcsurf sm;udk zGi[ hf uef@uu G t f a&;qdyk ikd cf iG Ehf iS hf omvGeaf umif;rGeaf om
orm;rsm;w&m;0ifrw S yf wkH ifjcif; vkyif ef;udk use;f rma&;qdik &f m0efaqmifrr_ sm; wd;k wufcpH m;&&Sad &;enf;vrf;t}uOH m%frsm;
rltpdk;&. owfrSwftwnfðycsufjzifh oD; wifjytqdðk yydik cf iG w
hf @kd ukd &J0yhH iG v
hf if;pGm usio hf ;kH vmEdik =f uap&ef vdt k yfyg onf?
jcm;vkyfief;tpDtpOfwcktjzpf udkifwG,f odk@rSomvsif usef;rma&;tmrcHaiGxnfh0ifay;oGif;xm;ojzifh ,if;tcGifh
aqmif&u G o
f mG ;apoifh ygonf? ta&;t& aq;0g;ukor_vma&mufc, H o
l El iS hf aq;0g;ukoapmifah &Smufr_ wm
0ef ,laqmif&u G af y;&ol ESpOf ;D ESpzf ufpvH;k pdwaf useyfpmG tusKd ;&Sad prnfh }uH
 a&$@ajymif;tvkyform;rsm;onf qðyjyifrr_ sm;udk tzufzufrS 0dik ;f 0ef;vufwaJG z:aqmifI wd;k wufjzpf xGe;f
vnf; tvkyo f rm; rsm;yifjzpfay&m xdik ;f Edik f r_rsm;&&Sv d mayrnf? xdo k @kd jzpfvmvsif a&$@ajymif;tvkyo f rm;rsm;tygt0if vl
iHom;tvkyo f rm;rsm;enf;wl vlrz_ l vHa_ &;&H wdik ;f twGuf a&m*gwikd ;f udk aq;0g;ukoay;r_wikd ;f wef;wl&nfwjl zifh pdwaf us
yHak iGxnf0h ifciG Ehf iS chf pH m;cGihf tcGit
hf a&;&So d ifh eyfrt _ ppftrSef tjynft h 0&&Sad p&ef pGr;f aqmifEikd +f y[ D k qdEk ikd f rnfjzpfonf?
ygonf? xdk od@k &jdS cif;tm;jzifh vkyif ef;jy\em
t&_yf taxG; &Sv d mv#if aomf‚if;/ ruse;f r
rmjzpfvmv#iaf omf‚if;/ vkyif ef; cGiw f iG ;f xd
cdu
k 'f %f&m &vmv#iaf omf‚if;/ tjcm;tr_t vdit f -urf;zufrc+ &H ol
cif;rsm; óuHvmv#iaf omf‚if;/ vlrz_ v l a_H &;cH
pm;cGirhf sm;& &Sad pEdik jf cif;jzifh oufqidk o f t l m; trsdK;orD;rsm;ESihf cav;oli,frsm;tm;
vH;k twGuf w&m;r#wr_EiS hf tusKd ;jzpfxeG ;f r_
ydrk &kd v
dS mapEdik yf gvrd rhf nf? ulnaD pmifah &Smufa&;
 rScD o
kd l uav;oli,frsm;onfvnf; t*Fvyd b f mom “One Stop Crisis Center” . wdu k &f u
kd tf "dyg` ,rf mS
rdbrsm; enf;wl use;f rma&;tmrcH tcGit hf “vdit f =urf;zufru _ pd t
P +y;D tpD;ulnaD &; A[dt k zG@J ” jzpfonf? vdit f =urf;
vrf; cHpm;r_ &&Sad poifyh gonf? ajz&Si;f Edik rf nfh zufr_ wckjzpfay:vmcJv h sif aq;ppfjcif;/ aq;0g;ukojcif;/ &Jpcef;wGif wdik w f ef;
enf;vrf;rsm;rSm - rdom;pk use;f rm a&;tm tr_ziG jhf cif;/ t=urf;zufou l kd w&m;&H;k wGiw
f &m;pGq
J jkd cif;/ vdit f =urf;zufr_
rcH pepf wDxiG u f sio
hf ;kH jcif; od@k r[kwf txl;&H cH&oltm;vdt k yfovdk apmifah &SmufumuG,af y;jcif;/ jyefvnfxal xmifa&;
yHak iGw&yfcsrw S wf nfaxmifay;jcif; od@k r[kwf axmuf yHu h n l jD cif;/ paomvdt k yfcsurf sm;tm;vH;k udk wpfae&mwnf;wGit f +y;D
uav;rsm;udk rdbrsm;enf;wl usef;rma&; ulnpD pD Ofaqmif &Guaf y; aomae&mjzpfonf? (od@k aomfxikd ;f Edik if YH “cdv k a_H &;
tmrcH 0,f,al pjcif;wd@k jzpfonf? A[d”k [k tb,fa=umifah jymif; vJtrnfay;ac:wGiaf e=uonfukd rod&ay?)
w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 25

layout HA Burmese.pmd 25 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m
trsKd ;orD;ESihf uav;oli,frsm; vdif t=urf;zufr_ ulnDapmifha&Smufa&;tzGJ@rsm;udk xdkif;0ef}uD;rsm;tzGJ@rSaeI
cH&v#if vdit f =urf;zufrc_ &H olrsm; ulnD apmifh a&Smufaom todtrSwðf ycJoh nf?
Xme od@k r[kwf tzG@J tpnf;wckcw k iG f csO;f uyfcv kd E_H ikd af om t
ajccHtcGit hf a&; &S=d uygonf? xdrk #omru vdit f =urf;zuf tqdyk g vdit f =urf;zufrc_ &H olrsm; ulnaD pmifah &Smuf
r_c&H olrsm; &kyyf ikd ;f qdik &f m pdwyf ikd ;f qkid &f mxdcu kd rf _ av#myh g;ouf a&;tzG@J tpnf;tqifq h ifw h @kd . vkyif ef;pnf;rsO;f rsm;teuft
oma&;ESihf vdit f =urf;zufrt _ ay: we@jf yef&if qdik Ef ikd rf nfeh nf; a&;ygaom awG;ac:ar#mjf rifrw _ &yfrmS v#Kd @0Surf _ yifjzpfonf?
vrf;tpDtpOf tultnDrsm;&&Sad &;twGuv f nf; w&m;0if vdit f =urf;zufc&H ol trsKd ;orD;rsm; cav;oli,frsm;. yk*Kd~ vf
tcGit hf a&;&S=d uygonf? txufygtawG;tjrifonf xdik ;f Edik f a&;tcsuftvufrsm;udk v#dK@0Sufcsuftjzpf wif;wif;=uyf
iHtygt0if EdkifiHwum. pkpnf;xkwfaz:xm;csufwck jzpf =uyfusio hf ;kH xde;f odr;f xm;jcif;tm;jzifh vlrt _ cGit hf a&;tm;jzifh
onf? rSeu f ef+y;D &Su&f @HG pd;k &draf =umif=h updwf av#myh g;apEdik o f nfjh yif
tm;ud;k ,H=k unfpw d yf rkd &kd &Svd mapaoma=umifh vkyif ef;aqmif
vufawG@jzpf&yftrsm;pkwiG rf l tu,fI vdit f =urf; &Gu&f mwGif jrefqefacsmarG@r_ wd;k wufvmygonf? ta&;}u;D
zufrc_ &H olwOD;OD;onf w&m;Oya'vrf;a=umif;t& &ifqikd f aomtjcm;tcsuw f &yfrmS wm0ef&t dS zG@J 0ifrsm;twGuf avh
&ef &Jpcef;od@k omG ;a&mufwidk =f um;um vdit f =urf; zufru _ sL; usiyhf nmay;a&; u|r;f usirf t _ &nftaoG;jri‡ w hf ifa&;vkyif ef;
vGeo f t l ay: ta&;,lay;yg&ef tr_ziG hf w&m;pGq J ykd gu aESmifh yifjzpfonf? vdit f =urf;zufrc_ cH &hJ olrsm;wGif rnfo@kd aom&kyf
aES;=uef@=umr_rsm;pGm óuaH wG@&avh&o dS nf? xdv k id f t=urf;zuf ydik ;f qdik &f m pdwyf ikd ;f qdik &f mxdcu kd rf r_ sm; jy\emrsm; ay:ayguf
r_c&H olonfrsm;jym;vSaom vkyif ef;pOfpepft qifq h ifth wGuf cHpm;ae&onfw@kd ukd ‚if;wd@k .wke@f jyefrt _ ay: rSerf eS u f efuef
aq;&Hk &Jpcef; wdk@odk@ tacgufacguftcgcg }udrfzefrsm;pGm tuJjzwf od&EdS ikd o f nfeh nf;vrf;rsm;/ tajctaeay:rlwnfI
0ifxu G af qmif&u G &f onfrmS tcsed rf sm;pGmukeyf gonf? txl; olw@kd EiS rhf nfo@kd qufqo H mG ;oifo h nfh enf;vrf;rsm;/ txl;o
ojzifh aq;&HkrSwm0ef&Sdol &Jpcef;rS tr_wm0efcHt&m&Sdjzpf jzifh olw@kd . pdwyf ikd ;f qdik &f mcHpm;ae&r_ av#mch sa&; jyefvnfxl
olw@kd u vdit f =urf;zufjcif;cH&olY rnfr#xcd u kd f epfemqH;k axmifwnfrh wfa&; taxmuftulðyulnED ikd o f nfeh nf;vrf;
&H;_ r_}u;D rm;euf&i_d ;f +y;D tusKd ;qufq;kd 0g;vSonfuekd m; vnfo rsm;/ ud&k yk yf ikd ;f qdik &f maq;0g;ukor_rsm;ESihf wòyid w f nf; rnf
abmaygujf cif;r&Sv d #ijf zpfap od@k r[kwf wrifwum npfIjzpf od@k aqmif&u G Ef ikd rf nf tp&So d nfw@kd taotcsmem;vnfIydik f
ap tr_ukd vspv f sL&_qq JG ef@xm;vsif vdit f =urf;zufjcif;cH& ydik Ef ikd Ef ikd f toH;k csomG ;apEdik &f ef tawG@tóu&H o dS rl sm;xHrS r#a0
ol tzd@k aemufxyf }udrzf efrsm;pGm usi}hf uHapmfum;jcif;quf avhvmoif,El ikd =f uygonf? xdo k w l @kd ukd jyKpkapmifah &Smuf&m
vufcH&apEdkifygonf? wm0ef&Sdolwdk@u xdkodk@udkifwG,fðyrl wGif ta&;ygaomtcsurf mS jiifomEl;!Hh aEG;axG;aomquf
jcif;onf 0wW&m;ysuu f u G rf _ wckjzpfonft h jyif vdit f =urf; qHa&;&S&d ef/ ‚if;wd@k .,H=k unfu;kd pm;r_&&S&d ef/ rdwaf qG&if;csm ol
zufjcif;cH&oltay: vlr_tcGifhta&;azmufzsuf usL;vGefr_ i,fcsif;yHkpH &if;&if;ESD;ESD;&Sd&ef wdk@tjyifolwdk@tay:usa&muf
vnf; jzpfygonf? Edik o
f nfh ab;tE &W m,frsm;rSyg tumtuG,af y;Edik &f ef apw
em arwWmtjynfh &Sad =umif; olw@kd o&d edS m;vnfap&ef vdt k yf
xdik ;f Edik if w H iG f 1999 ckEpS Of ;D Y pDru H ed ;f w&yfa&;qGcJ s ygonf?
rSwf taumiftxnfaz:aqmif&u G o f mG ;a&;twGuf vdit f
=urf;zufr_cH&olrsm; ulnDapmifha&Smufa&; A[dkXmewnf H iG ;f &Sd aq;&HEk iS &hf pJ cef; rsm;wGif vdit
xdik ;f Edik if w f =urf;zuf
axmifvdkufa=umif; xdkif;tpdk;&u xkwfjyefa=unmonf? r_upd P udik w f , G af qmif&u G yf kH trsKd ;orD; wkid ;f twGuf odrw
S f
vdit f =urf;zufrc_ &H ol trsKd ;orD;ESiu hf av;oli,frsm;udk ul xm;oifah omtcsurf sm;
nDapmifah &SmufomG ;a&; twGuf trsKd ;orD;ESiu hf av;oli,ft
cGit hf a&; xde;f odr;f apmifah &Smufa&; A[du k kd 2000 ckEpS pf ydik ;f ♦ vdit
f =urf;zufru
_ pd t
P wGuf rnfonfah q;&HEk iS hf &Jpcef;
wGix f ikd ;f Edik if t
H rsKd ;orD;a&;&muGe, f uftzG@J EiS hf befaumufòrd od@k omG ;oifoh enf;?
awmfq&m0efrsm;toif;wdk@ yl;wGJwnfaxmifcJh=u+yD; bef ♦ aq;&Hw k iG f rnfo@kd qufvyk &f rnfenf;? &Jpcef;wGif wkid =f um;
aumufòr@d awmfwiG ;f &Sd aq;&Hk 7 &Hw k iG f tzG@J crGJ sm; &H;k pdu
k v
f yk if ef; &efrnfo@kd qufvyk &f rnfenf;?
aqmif&u G v f su&f o dS nf? xdak emufyikd ;f wGif 1999 ckEpS f twGi;f ♦ rnfonfh tzGJ@tpnf;rsm;udk rnfodk@qufoG,ftult
Edik if w H 0Sr;f vH;k &Sd a'otoD;oD;wGif wnfaxmifz@JG pnf;xm; nDawmif;oifo h enf;?
onfh vdit f =urf;zufrc_ &H oltrsKd ;orD;ESihf uav;oli,frsm;

26 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 26 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf
trsKd ;orD;wkid ;f twGuf odrw S xf m;oifah omtcsuf onf? trsKd ;orD;&Jt&m&So d nf vdit f =urf;zufru_ n l aD &;t
rsm;qd&k mY txl;ojzifh trsKd ;orD;ESiu hf av;oli,frsm; vdit f zG@J rS wm0efct H rsKd ;orD;wOD;/ &Si;f vif;ajymjyoltusKd ;aqmif
&apmfum;r_ rk'rd ;f usirhf _ vdit f =urf;zufr_ cH&vsif rnfonfh wOD;wd@k EiS t
hf wl vdirf t_ =urf;zufc&H oltm; awG@qI kH vdt k yf
tcGifhta&;rsm;&Sdonf rnfodk@ qufvkyfoifhonfwdk@yg0if ovdk qufvufar;jref;=urnfjzpfonf? vdt k yfygu toH
onf? xdu k pd tP wGuf aq;&Ho k @kd omG ;a&mufv#if rnfo@l xaH jym oGif;,lxm;jcif; AGD'D,dk&dkuful;rSwfwrf;wifxm;jcif; ðyvkyf
qdjk yooifh tultnD,o l ifo
h nf/ aq;&Ho k @kd roGm;vdv
k #if rnf xm;&ygrnf?
onft h zG@J tpnf;ESihf rnfo@kd qufou G t f ultnDawmif;oifh
onf/ tu,fI &Jpcef;od@k oGm;a&mufwikd =f um;tr_ziG t hf a&; xdrk aS emufyikd ;f wGif ulnaD pmifah &Smufa&;tzG@J rS quf
,lay;apvdv k #if rnfonfo h ufaotaxmuftxm;rsm;vdk vufwm0ef,&l rnft h ydik ;f od@k a&mufvmygrnf? vdit f =urf;
tyfonf ponfh ta=umif;tcsurf sm;todynmay;&ef vdk zufrc_ &H oltm; qufvufaq;0g;ukor_c, H El ikd &f ef tult
tyfonf? nDay;jcif;/ &Jpcef;rS Oya'a=umif;t& tr_ziG Ehf ikd &f ef usL;vGef
olw&m;cHtm; ta&;,lIw&m;&H;k od@k w&m;pGq J w kd ify@kd Eikd &f ef
xdok @kd ynmay;&mwGif rD', D mqdik &f menf;vrf;aygi;f vdtk yfcsurf sm; ulnpD pD Ofay;jcif; qufo, G af qmif&u G af y;jcif;/
rsm;pGmudt k oH;k ðyEdik o
f nf? pmtkypf mwrf;rsm; vufurf;pm t=urf;zufrc_ &H oltwGuf ud, k pf w
d uf se;f rma&; pD;yGg;a&; ae
apmifrsm; pDpOfjzef@a0Edik of nf? aq;&Hk aq;cef; &Jpcef;rsm;wGif xdik pf m;aomufr_ ab;uif;vHòk cHr_ ud, k pf wd t f em;,lr_ vlr_
ydpk wmrsm;csw d q JG todynmay; Edik o
f I f nf? t"dutcsurf mS todik ;f t0dik ;f Yjyefvnf0ifqef@Eikd rf _ paom vdt k yfcsuf tpp
vdit f =urf;zufrc_ &H olrsm;tm; rdwaf qGuo hJ @kd &if;&if; ES;D ES;D t&m&mudk axmufyu hH nl D pDraH y;jcif;wd@k uykd g wygwnf; t+y;D
qufqHaomyHkpHjzifh olwdk@oabmaygufem;vnfvG,fap&ef tpD; tjynft h pHak qmif&u G af y;&rnfjzpfonf? vdit f =urf;zuf
&Si;f vif;pGm a&;om;az: jyoifo h nf? aemufxyfta&;ygaom r_cH&olonf‚if;/ usL;vGefolonf‚if;/ t&G,fra&mufao;
tcsufw&yfrSm vdift=urf;zufr_cH&olESifhoufqdkifaom aom cav;oli,fjzpfygu cav;oli,frsm;ulnaD pmifah &Smuf
yk*~dKvfa&;tcsuftvufrSefor#tm; txl;v#dK@0Sufay;xm; a&;XmetzGJ@tpnf;rsm;ESifh qufoG,faqmif&GufoGm;&efvdk
rnfjzpfa=umif; twdtvif; tmrcHcsuaf y;&efyifjzpfonf? tyfygrnf? xdo k @kd aom udp&P yfrsm;tm;vH;k twGuf vdit f =urf;
ta&;ay:udpPwGif rnfonfhae&mrsm;odk@ rnfodk@qufoG,f zufrc_ &H oltaejzifh aiGa=u; wjym;wcsyrf # oH;k pGu J ek u f sp&m
tultnDawmif;cHEikd af =umif; qufo, G &f rnfah e&m yk*Kd~ vf rvdkay? ulnDapmifha&Smufa&;tzGJ@taejzifhvnf; oD;jcm;
od@k r[kwf zke;f eHygwrf sm; udyk g xnfoh iG ;f az: jyay;xm;&rnf? bwf*su&f yH akH iG tvHt k avmuf&&dS efvt kd yf+y;D vdit f =urf;zuf
r_c&H ol. c&D;oGm;vma&;p&dwrf sm;ESihf tjcm;vdt k yfcsupf &dwf
vdit f =urf;zufrc_ &H ol trsKd ;orD;rsm; cav;oli,f rsm;twGuyf g oH;k pGu J ek u f say;oifyh gonf?
rsm; ulnaD pmifah &Smufa&;tzG@J rsm;onf aq;&Hrk sm;wGif wGzJ uf
wm0efxrf;aqmifae=uygonf? xdt k zG@J rwS m0ef&o dS El iS q
hf &m od@k aomf ,ae@widk f vdit f =urf;zufrc_ &H oltrsKd ;orD;
0efw@kd u vdit f =urf;zufc&H olukd ar;jref;jcif; use;f rma&;ppf rsm; cav;oli,frsm; ulnaD pmifah &Smufa&;vkyif ef;udk ulnD
aq;jcif; aq;ppfjcif; ðy=urnfjzpfonf? q&m0efonf trsKd ; apmifha&Smufa&;A[dktzGJ@rS &nfrSef;xm;onfhtwkdif; xdxd
orD;q&m0efjzpfoifhygonf? q&m0efu yÉdoaE<umuG,f a&mufa&muf aqmif&u G Ef ikd jf cif;r&Sd ao;onfukd awG@&ygonf?
aq; tdwcf st f ikd Af §DG attkid 'f t
D ufpu f muG,af q;rsm; wdu k f A[dt k zG@J .tqdt k &rl ulnaD pmifah &Smufrv _ yk if ef;rsm;aqmif
au|;rnfjzpfonf? (umuG,af q;rsm;udk 2004 ckEpS w f iG rf S p &Guaf eygaomfvnf; olw@kd .vkyif ef;udk aq;&Ht k rsm;pku t
wifay;cJyh gonf?) xd@k tjyif pdwyf ikd ;f qdik &f mxdcu kd rf _ av#myh g; jynft h 0 ulnyD ;l aygi;f aqmif&u G rf _ enf;yg;vSojzifh vkyif ef;
oufoma&; ukor_u‚kd if; w&m;Oya't& qufvufvyk f jzpfajrmufatmifjrifjcif; aESmifah ES;ae&onf[q k ykd gonf? w
aqmif&efrsm;twGu‚f if; qufvufun l pD pD Of aqmif&u G af y; cgw&HwiG f vdit f =urf;zufrc_ &H olrsm;u tjcm;aq;&Hrk sm;od@k jy
=uygrnf? tu,fI vdit f =urf;zufrc_ &H olu &Jpcef;od@k r o+yD;rS A[dt k zG@J od@k a&mufvmojzifh olw@kd . yk*Kd~ vfa&;udpP
oGm;a&mufvykd gu tr_ziG hf wdik =f um;pmwGif jznfph u G af y;yd@k Eikd f tjzpf v#Kd @0uS af y;a&;rlEiS v hf nf; qef@usiaf eojzifh tcuftcJ
ygonf? xd@k aemuf wm0efcu H &Jpcef;od@k qufo, G t f a=umif; &Sad ea=umif; od&ygonf? aemufwcsurf mS vdit f =urf;zuf
=um;I &Jpcef;rSwm0ef&o dS w l OD;OD;tm; aq;&Ho k @kd apv$waf y; r_upd t P wGuf avhusio hf if=um;xm;aom trsKd ;orD;q&m0ef
yg&ef !SdEd_if;pDpOfEdkifygonf? &Jpcef;rSvnf; vdift=urf;zuf rsm; vHak vmufpmG r&Sad o;I [kqykd gonf? xd@k jyif rk'rd ;f usichf cH hJ
r_upd t
P wGuf aumif;pGmavhusix hf m;+y;D aom od@k r[kwf t &oltrsKd ;orD;rsm;tcsKd @ukd ud, k 0f efaqmifjcif;rS umuG,af y;
awG@t}uKH &So d l trsKd ;orD;&Jt&m&Sw d OD; yd@k vw$ af y;vmrnfjzpf &efvnf; aq;&Hrk sm;u vpf[if;ysuu f u
G af eonft h jyif vdif
w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 27

layout HA Burmese.pmd 27 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

vdit
f =urf;zufrc_ &H oltrsKd ;orD;ESihf uav;oli,frsm; ulnaD &;tzG@J . qdik ;f bkwf

t=urf;zufrc_ &H olrsm;tm; ulnaD pmifah &Smufa&;tzG@J ESit hf qufvuf óu;d yrf;aqmif&u G &f rnfh vkyif ef;rsm;pGm &Sad eqJjzpf
wlyw l pJG pfaq; ar;jref;a&;Yvnf; tjynft h 0 yl;aygi;f aqmif onf? vdit f =urf;zufrc_ &H olrsm; cdv k r_H a_ y;jcif;vkyif ef;wrsKd ;
&Gu&f ef u|r;f usio
f 0l efxrf; tvHt k avmufr&Sd [kqykd gonf? wnf; aqmif&u G af y;&Hrk #jzifh rvHak vmufyg? A[d. k rl&if;vkyf
wjynfv;kH wGif ae@pOfEiS t hf r# vdit f =urf;zufr_ rk'rd ;f r_aygi;f ief;tpDtpOfwiG f vdit f =urf;zufrc_ &H olwidk ;f twGuf &kyyf ikd ;f
ra&rwGuEf ikd af tmif jzpfymG ;aeonfEiS Ehf i_d ;f pmvsif vditf =urf; qkid &f m pdwyf ikd ;f qkid &f m aq;0g;uko ðypkapmifah &Smufjcif; b0
zufru _ pd t
P wGuf txl;avhusix hf m;ol ppfaq; a&;u|r;f usif jyefvnfxal xmifa&;axmufyu hH nl jD cif; wd@k tjyif &Jpcef;ESihf
oltrsKd ;orD; vuf&t dS m;jzifh 30 OD;cef@om&Sad e&m0efEiS t hf m;r w&m;&H;k wd@k wiG f w&m;Oya't& ta&;,lEikd af pa&;pDpOfquf
r#jzpfaeonfrmS odomxif&mS ;ygonf? oG,af qmif&u G af y;jcif;txd tptqH;k t+y;D tpD;ulnrD ð_ yEdik f
jcif; jzpfajrmufatmifjrifvmap&ef tzufzufrS qufvuf
ar;? 'kuo Q nfrsm; a&$@ajymif;tvkyo f rm;rsm; taejzifh }uq H az:aqmifomG ;&ef vdt k yfaeygonf? xdo k @kd aqmif&u G &f m
vdirf t
_ =urf;zufc&H oltrsKd ;orD;ESihf uav;oli,frsm;ul wGit f "duwm0ef,al eonfh A[dt k zG@J rsm; aq;&Hrk sm; &Jpcef;
nDapmifah &Smufa&; A[dt k zG@J rsm;wGif oGm;a&muftult rsm; omruvlrz_ v l a_H &; vl@todik ;f t0dik ;f vHòk caH &;tzG@J rsm;ESihf
nDawmif;cHEikd yf grnfvm;? tjcm;tzG@J tpnf;rsm; t=um;yg0ify;l aygi;f aqmif&u G rf _ tjyef
tvSeq f ufo, G u f n l rD _ cGaJ 0wm0ef,rl r_ sm; ydrk w kd ;kd cs@J vkyuf ikd f
ajz? xdik ;f Edik if .H tjrifqh ;kH tajccHOya't& vlwikd ;f wef; oGm;Edik rf nfeh nf;vrf;rsm; az:xkwf usio hf ;kH oGm;=u&ygrnf? Edik f
wlnrD #tcGit hf a&;&So d nf vlvcl si;f cGjJ cm;jcif; tvsO;f r&Sad p& iHawmftzGJ@tpnf;rsm; tpdk;&Xmeqdkif&mrsm;taejzifhvnf;
[kqxkd m;&m 'kuo Q nfrsm; a&$@ajymif;tvkyo f rm;rsm;onf tm;ay;ulnDjcif; taxmuftulay;jcif;vdktyfygonf?a&$@
vnf; ulnaD pmifah &Smufa&; A[dt k zG@J . ulnaD pmifah &Smufrc_ H ajymif;tvkyo f rm;rsm;. todu k t f 0ef;txd us,u f s,jf yef@
,l&&Sd&ef a,bl,stcGifhta&;&Sdonf? odk@aomftvSrf;a0; jyef@ tusKd ;oufa&mufapEdik rf nf jzpfonf?
aom e,fpyfa'orsm;wGif ulnaD pmifah &Smufa&;tzG@J r&Sad o;
ojzifh xdak 'owGi;f aexdik o f rl sm;twGuf tcGit hf vrf;uif;rJh vdit f =urf;zufrc_ &H olrsm; ulnaD pmifah &Smufa&;A
aeygonf? tcsKd @a'orsm;wGirf l ulnaD pmifah &Smufa&;tzG@J &dS [dtk m; 2006 ckEpS wf iG f òred ,faq;&Hrk sm; &yfuu G af us;&Gmaq;
aomfvnf; tzG@J wm0efcrH sm;u'kuo Q nfrsm; a&$@ajymif;tvkyf cef;rsm;txd vkyif ef;wd;k cs@J ap&ef xdik ;f tpd;k &use;f rma&;0ef}u;D
orm;rsm;tay: pmemem;vnfr_r&Sdjcif;/ bmompum;r XmerS pDruH ed ;f w&yfa&;qGcJ srw S f vrf;!$ex f m;a=umif; od&yg
aygu=f ujcif;paom t[ef@twm;rsm;&Sad eygonf? xd@k a=umifh onf? xdrk #omru vdit f =urf;zufrc_ &H oltrsKd ;orD;rsm; u
a'ocHpum;jyefrsm;&SmazGI tultnD&,lEikd yf gonf? av;oli,frsm;tm; tjynft h 0 tptqH;k xdxad &mufa&muf
ulnDapmifha&SmufEdkifaprnfh txufygpDrHudef;tjrefqHk;jzpf
vdift=urf;zufr_cH&olrsm; ulnDapmifha&Smufa&; ajrmuf taumiftxnfay:vmapa&;twGuf xdkif;tpdk;
A[d.
k rlv&nf&,G cf surf sm; txajrmufatmifjrifrt
_ wGuf &tqifq h ifh tm%mydik rf sm;rS zdzpd ;D pD;wGe;f tm;ay; }u;D =uyfvyk f

28 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 28 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf

t=urf;zufc&H aom trsKd ;orD;rsm;. twGi;f ydik ;f t*F gppfaq;&mae&m

aqmifomG ;&ef !$e=f um;csux f w k jf yefxm;onf[q k ykd gonf? bwf*su&f yH akH iG rvHak vmufaoma=umifh vltiftm; ypPn;f ud&, d m
rjynfph rkH t
_ p&Sad om ta=umif;jycsurf sm;jzifq h ifajcray;oifah wmhyg? &yfuu G af us;&Gmjynf olxx
l .
k vdv
k m;csuEf iS t hf ajymif;
tvJtay: taumif;zufrS wke@f jyefrr_ sm; yg0ify;l aygi;f aqmif&u G rf r_ sm;onfvnf; t"du usaomtcsuw f csujf zpfygonf?
,ae@umvwGif A[dt k zG@J rES ikd f iHw0Sr;f vH;k &Sad 'oaygi;f 140 wGif (2000 ckEpS u f wnf;u a'otES@H wiG f tajcpdu
k Ef ikd &f ef &nfreS ;f
cJah omfjim;vnf;) tajcpdu k I f vkyif ef;rsm;aqmif&u G v f su&f dS ygonf?

vdit
f =urf;zufrc_ &H ol trsKd ;orD;ESihf uv;oli,frsm; ulnaD pmifah &Smufa&;tzG@J wnf&&dS m aq;&Hrk sm;ESihf
qufo, G &f ef w,fvzD ek ;f eHygwrf sm; -

befaumuf
 0gch s&d mh z,m;yef; aq;&Hk 02 246 1400
 qJe@f x&ef@ aq;&Hk 02 221 6141-50
 wwfqif aq;&Hk 02 437 1206
 p&de;f u&ke;f ycsm;&wf aq;&Hk 02 289 1153, 02 289 0224
 aemifapmuf aq;&Hk 02 543 1307, 02 543 1150
 vHak zgh x0D;qwf aq;&Hk 02 429 3055
 vwfuyef; aq;&Hk 02 326 7239 vkid ;f cGJ 2 rS 3

xdik ;f Edik if H tv,fyikd ;f a'o


 zd;k x&rf; aq;&Hk 03 235 5300-15 vkid ;f cGJ 479, 480
 &wfy&l D aq;&Hk 03 232 7901-8 vkid ;f cGJ 1307
 qGrv f w
d f z&mhzwG x
hf mhvw
d v
f m aq;&Hk 03 472 3044-9 vkid ;f cGJ 6118
 qm&myl&D aq;&Hk 03 622 3812
 yefrD aq;&Hk 03 662 8031
 yxkr;f xmeD aq;&Hk 02 581 1297

w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 29

layout HA Burmese.pmd 29 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

xdik ;f Edik if H ajrmufyikd ;f a'o

 ecGr;f zif; aq;&Hk 053 890 755-64 vkid ;f cGJ 272, 274, 128, 703
 csif;&dkif; ycsm;Ekca&mh aq;&Hk 053 711 300 vkid ;f cGJ 285,703
053 756 537 (hot line)
 csi;f crf; aq;&Hk 054 451 300-1 vkid ;f cGJ 316
 zgah ,mif; aq;&Hk 054 410 501-11 vkid ;f cGJ 1116, 1520
 zGwx hf m csi;f e&wf aq;&Hk 055 219 844 vkid ;f cGJ 2132
 z&J@ aq;&Hk 054 511 584
 vrf;yef; aq;&Hk 054-223 623-31 vdik ;f cGJ 1200-1, 054 217 045
 Ox&mwpf aq;&Hk 055 414 484-8 vdik ;f cGJ 575
 rJaqmuf+rdK@e,f wmhccf &dik af 'o aq;&Hk 055 532304, 01 3240 449
 r,fa[mifaqmif aq;&Hk 053 611 398 vkid ;f cGJ 5006, 1502

xdik ;f Edik if H ta&S@ydik ;f a'o


 c|efy&l D aq;&Hk 038 274 200-7 vdik ;f cGJ 538
 &mha,mif; aq;&Hk 1669, 038 617 451-8 vdik ;f cGJ 2136

xdik ;f Edik if H ta&S@ajrmufyikd ;f a'o

 cGeu f if aq;&Hk 043 336 789 vkid ;f cGJ 1258


 r[m&wf ecGe;f &wfqrD m; aq;&Hk 044 341 310-38 vdik ;f cGJ 1199
 &dKG ufat aq;&Hk 043 518 200 vdik ;f cGJ 152, 043 527 168
 OwGe;f xmeD aq;&Hk 042 245 555, 042 246 655 vdik ;f cGJ 3132
 qDqudwf aq;&Hk 045 611 503, 045 611 389, 045-616 380-3
 trf;ewfp&de;f aq;&Hk 045 511 941-8 vdik ;f cGJ 1221-3
 avG; aq;&Hk 042 813 527-8, 042 811 541 vkid ;f cGJ 231

xdik ;f Edik if H awmifyikd ;f a'o

 u&myD aq;&Hk 075 611 212 vdik ;f cGJ 2017


 c|rf;zGe;f aq;&Hk 077 505 940, 01 737 1615
 wmudyk g aq;&Hk 076 421 770 vdik ;f cGJ 5016, 1118
 ,mhvm; aq;&Hk 073 212 558
 ql&wfxmeD aq;&Hk 077 272 2318, 077 284 700 vdik ;f cGJ 2073
 &aemif; aq;&Hk 077 812 630-3 vdik ;f cGJ 2128

30 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 30 7/28/2006, 1:50 PM


use;f rma&;twGuf ed;k aqmfcsuf

w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd 31

layout HA Burmese.pmd 31 7/28/2006, 1:50 PM


ae@pOfwu
G w
f m rSwpf &m

Supported By:

MAP Foundation
For the Health and Knowledge of Ethnic Labour
P.O. Box 7, Chiangmai Uviversity, Chiangmai 50202
Tel/Fax: + 66 (0) 53 811 202.
Email: map@mapfoundationcm.org

www.mapfoundationcm.org

Tpmtk y f o nf tcrJ h j zef @ csD j cif ; omjzpf I a&mif ; 0,f j cif ; onf ; cH y g?

32 w&m;r0ifonfh vlom; [lIr&Sd

layout HA Burmese.pmd 32 7/28/2006, 1:50 PM

You might also like