You are on page 1of 34

ukdokc

( touf 41 ESpfwGif; )
( vkyfMuHrIMuD;wGifyg0ifolwpfOD; )

ArmjynfEkdifiHa&;&mZ0ifwGif rBuHKbl;? rMum;bl;atmif txdemvkduf&onfh vkyfBuHrIBuD;ukd vlwkdif;


vwfvwfqwfqwf rSwfrdaeMuOD;rnf[k ,lqygonf/ 1947 ck Zlvkdifv 19 &ufaeUwGif AkdvfcsKyf
atmifqef;trSL;jyKaom wkdif;jynfacgif;aqmif0ef BuD;rsm;ukd OD;apmwkdUvlpku &uf&ufpufpuf vkyfBuH
owfjzwfonfh trItcif;BuD;ukd qkdvkdygonf/
þtrIBuD;ESihfywfoufí vlwkdif;vkdvkd pdwf0ifpm;Muonfhenf;wl uRefawmfvnf;trSefukd odvkdojzifh
&efukefaxmifBuD;twGif; 3 ESpfausmfrQ aexkdif&pOf xkdtrIESifh ywfoufí woufwuRef;
tjypfay;cHaeMu&aom cifarmif&if? ukdeD? ukdokc wkdUESifh pum;prnfajymcGifh 4if;wkdU
tm;ar;jref;cGifh&½SdcJhojzifh owif;pmrsm;wGif rygao;onfh xkdvkyfBuHrIBuD;ESifhwpfqufwnf;jzpfaom
taMumif;t&m tcsuftvufrsm;ukd xyfrHod½SdcJh&ygonf/
xkdUjyif vlwpfa,mufonf þuJhokdUaomrIBuD;cif;BuD;wGif b,fokdUaom taMumif;rsm;aMumifh
yg0ifcJh&onfqkdonfh taMumif;ukdvnf;avhvmvkdojzifh ukdokctm; rdbrsdK;½kd;rSpí
vlUb0a&mufvmyHk? þtrIBuD;wGif rnfokdUrnfyHk yg0ifvmcJh&yHkrsm;ukd ajymjy&efawmif;yefojzifh
ukdokconf pdwf½Snfvuf½Snfajymjy½Smygonf/
ukdokcajymjyonfrsm;ukd uRefawmfu BudKwifa0befjcif;rjyKvkdyg/rl&if;twkdif;,ckwifjyvkdufonf
jzpf&m pmzwfolrdwfaqGrsm;onf vlwpfa,mufb0ukdavhvmaomoabmjzifh tcsdef,líususee
zwfapvkdygonf/
vlxkOD;vS

ukdokcajymjyonfrSm

uRefawmfhtazu txufom;yg/ jrif;NcHc½dkif wvkyfNrdKUujzpfygonf/ tazhtaru a':i,fr yg/


tazhemrnfuawmh OD;arSmf jzpfygonf/ OD;arSmfESifh ol&J0efuawmf a':a½Tr,frSm armifESpfr w0rf;uGJ
awmfygonf/ ol&J0efonf jrifuGef;jrif;ckefwkdif ta&;awmftcgu rif;wkef;rif;bufu vkdufí
wkdufoljzpfygonf/

tazhtukdu OD;a½Tabmfyg/ uRefawmfhtazESifhbBuD;wkdUrSm wkdif;jynftajctaeaMumifhwaMumif;?


tvkyftqifrajyrIrsm;aMumifhwaMumif; tvGefyifqif;&JMuygonf/

&yf½GmrSmraeEkdifavmufatmifyif tajctaeqkd;aomaMumifh OD;a½TabmfESifh OD;arSmf nDtpfukd ESpfa,muf


vnf;atmufjynfokdUxGufcJhMuygonf/ ajcvsifavQmufonfhtcgavQmuf ? avS&onfhtcg avSESifh
qif;cJhMu&if; vrf;wGif&yfem;NyD; tvkyftudkifrsm; vkyfMu&onfhtcgvnf;vkyfMu&ygonf/ aemufqHk;
wGif nDtpfukdESpfa,mufonf atmufArmjynf jrpf0uRef;ay: usdKufvwfe,fokdU a&mufvmMu
ygonf/ xkda'orSm xkdpOftcgu v,f,majraumif;aumif;r½Sdao;yg/ opfawm ukdif;awmBuD;om
jzpygonf/ opfyifawGvSJ?awmckwf *&H,l 3ESpfqkdvQif "g;rOD;csvkyfukdifolykdifygonf/ þenf;aumif;
ukd awGUMu&m nDtpfudk2a,mufonf txufjyefoGm;NyD;aqGrsdK;awGukd ac:cJhMuygonf/ xkdtcsdefu
oDaygrif;rygao;yg/opfyifawGvSJvkdufonfhtcg arsmufawGMuufwla½G;awG ajy;vTm; ysHoef;Muonf
[k qkdMuygonf/

1247oDaygbk&ifygawmfrlaomESpfwGif tarwkdUuvnf; rdbaqGrsdK;rsm;ESifhtwl atmufjynfokdUa&muf


vmygonf/xkdtcgutarrSm2ESpforD;om½Sdygao;onf/ZmwduawmhEGm;xkd;BuD;e,fiuG½Gmuyg/

tazESihftarrSm atmufwGifvma&mufqHkqnf;rdMujcif;jzpfygonf/ tazutarhxuf toufrsm;BuD;


BuD;ygonf/ ESpfaygif; 30BuD;ygonf/

tazhyxrtdrfaxmifrSm a':,kjzpfygonf/ r0ufESifh ukda½ToD;qkdaom armifESr ESpfa,mufxGef;um;


ygonf/ r0ufrSm i,fpOfuyifaoqHk;oGm;ygonf/

a':,kESifh vufxufwGif uRefawmfod&oavmuf pD;yGm;a&;u toifhtwifhomvQif wufygao;onf/


tazrSmtvGefuyfap;eJoljzpfygonf/[if;ukdqDrxnfh&yg/[if;wGifqDygvQifa':,kukd xaxmif;onf
[ktqkd½Sdygonf/ ]]qDyg&if rGJa&maygh[Jh}} [kBudrf;armif;avh½SdaMumif;vnf; ajymMu ygonf/

a':,kaoqHk;oGm;onfhaemuf OD;arSmfonf usHKaysmfol a':usifESifhvufxyfjyefygonf/ a':usifESifh


rpHwifhqkdaom orD;wpfa,mufxGef;um;ygonf/ tr rpHwifh ,ck½Sdygonf/ xkdtcsdefwGif v,f{u
tawmftoifh pD;yGm;wufvmygonf/ a':usifESifhaygif;&aomESpfrSm rrsm;vSyg/

a':usifqHk;NyD;onfhaemuf a':om,mESihftdrfaxmifusygonf/ a':om,mESifh om;3a,muf orD;


wpfa,mufxGef;um;&muRefawmfrSm wwd,om;jzpfygonf/ ,ckuRefawmfwpfa,mufomusefygawmh
onf/tarESifhaygif;aom10ESpftwGif;wGifpD;yGm;tvGefyifwufygonf/tvSLBuD;rsm;vnf;ay;ygonf/
ausmif;? a&wGif;a&uefrsm;ukd ½Gmwum&yfwumrSm aqmufvkyfwl;az:vSL'gef;ygonf/ &m0iftkd;BuD;
rsm;ESifhqDawGavSmifxm;NyD; a&mif;vnf;a&mif; vSLvnf;vSLygonf/ t&yfxJu vmawmif;vQifvnf;
ay;ygonf/ i,fi,fuuyfap;eJoavmuf BuD;aomtcgvSLygonf/ rkd;OD;usvmaomtcg arQmwkdif?
"ed 0g;awGyHkxm;ygonf/ ,laomolrsm;u ukd,fwkdifpm&if;rSwfMu&NyD; jyefay;vQifvnf;,lonf/
ray;vQifvnf; bmrSrajymyg/

aEGrkd;aqmif;OwkoHk;yg;vkH;ütdrfa½SUwGifuezsif;wJBuD;xkd;xm;NyD;xef;vsuf?ig;ajcmuf?yJavSmf vufzuf
ajcmufrsm;tjynfhtpHkxm;ygonf/pm;csifolpm;qkdaomoabmyifjzpfygonf/'l;&if;,kdwkdU [mv0gwkdU
yg ygonfhtcg ygygao;onf/ wcgw&Haus;½Gmrsm;rSm "g;jyylygonf/ tazuawmh aoewf
vkdifpifvnf; rawmif; aoewfvnf;raqmifyg/ tdrfukdvnf; aeUnOfh wHcg;ydwfonfr½SdvSyg/
tNrJyifwHcg;zGifhxm;ygonf/

tazwkdUtarwkdUaeaom usdKufvwfESifh 10rkdifcefUa0;onfh y½dkuftaemufpk ½GmwGif ysOfaxmifoGyfrkd;


tdrfawGtrsm;BuD; tazuaqmufxm;ygonf/ v,fvkyfolawG aqGrsdK;awG xkdtdrfrsm;ay:wufNyD;
aeMuygonf/ tazaoqHk;aomtcsdefwGif xkdtdrfrsm;ukd aexkdifolrsm;u ykdifMuygonf/ tarwkdU
uvnf; bmrSrajymMuawmhyg/

0ufom;a&mif;aomw½kwfrsm;orÁefBuD;rsm;ESifhvmvQif wpf½GmvHk;b,folqif;,l,l tvSLBuD;ay;vkduf


ygonf/w½kwfrsm;upm&if;rSwfxm;NyD; tazhxHwGifaiG½Sif;&ygonf/ig;onfrsm;avS0rf;jynfhrQwifvm
vQif ig;avSukdqif;Munfhygonf/ t½SifawGrsm;onfawGUu ]]tcsdefb,favmufvJ? b,faps;vJ}}
ar;NyD; avSeHukd eif;arSmufypfygonf/ t½SifawGudk vTwfí taoawGudk tvSLvkyfjcif; jzpfygonf/

½GmteD;tem;u tif;rsm;ukd tm;vHk;avvHtkyfqGJxm;NyD; ig;rsm;udk ab;rJhay;xm;ygonf/ olavvH


BudKqGJxm;aomaMumifh olaoNyD; 7ESpftxd tpkd;&u avvHrypfEkdifyg/ b,folrS tif;rvkyf&yg/
usdKufvwfNrdKU 11jzwfvrf;u ausmif;wkdufBuD;xJwGif ausmif;awGaqmufjyD;vSLonf/ usdKufvwf
bk&m;BuD;0ifonfh apmif;xef;BuD;ukd NrdKUuw0uf oluw0uf aiGxnfhNyD;aqmufvkyfvSL'gef;cJhonf/
bk&m;BuD;xJwGif wHcGefwkdifBuD;wpfvHk;vJvSLonf/

NrdKUay:wGif atmuf orHowif;cH wkdufcHysOfaxmif oGyfrkd;tdrf 30 cefUaqmufonf/ rdwfaqGawG


todtuRrf;awGu tazhukd ajymNyD;aeMuonfursm;onf/

1280jynfhESpf touf 67ESpfrSm tazqHk;ygonf/

xkdpOfu uRefawmfhtoufrSm 4ESpfomom uav;om½Sdygao;onf/ tazqHk;csdefrSm tjcm;tpfukd


wpfa,mufESihftazwltarwlarG;csif;t&if;2a,mufomusefygonf/ a':,kESihf&aom om;udka½ToD;rSm
i,fpOfuwnf;u ausmif;aumif;aumif;raeyg/ usdKufvwfwGif&efukefrSq&mwpfa,muf ac:xm;jyD;
tdrfwpfvHk;ESifhom;ukdpmoifap&mwGifvnf;avQmufvnfíomaeygonf/ tazukdvnf;awmfawmfav;
raxav;pm;vkyfygonf/ xkdom;ukd taztouf½SdpOfuwnf;u usdKufvwfrSm tdrfwpfvHk;ay;xm;yg
onf/ wjcm;pDaeygonf/ v,fawGbmawGvnf;ay;xm;ygonf/

aEG&moDpyg;odrf;&ef tazESifhtar awmoGm;&if; tazuusdKufvwfrSm udpö½Sdojzifh usdKufvwfudk


quftoGm; 0rf;a&m*gjzpfaeMuaomtcsdefjzpfí tazUukd0rf;a&m*gul;pufygonf/ tarvkdufoGm;&m
3&ufom toufrSDvkdufygonf/ taru ½dk;í tvGefyifylyifwwfygonf/ tpfukd ukda½ToD;u tarhukd
awmjyef&atmifqkdNyD; 7&ufjynfhqGrf;oGyfNyD;aomtcg oluaomh&atmif,lxm;uma½SUuorÁefESifhoGm;
ygonf/ rD;cHaowåmxJu pmcsKyfESifha½T?aiG?pdefawG,lNyD; ,leDazgif;aowåmESifhxnfhí tcef;wpfcef;xJ
pkxm;umtykdifpD;xm;ygawmhonf/ tdyfvnf;pdwfrcs&/ pm;vnf;pdwfrcs&aom uRefawmfwkdUwawGrSm
xrif;pm;vQifyif aq;cyfrSmaMumufí xrif;yGJukd vJNyD;rS pm;&JMuygonf/

]]armifa½ToD; b,fhES,fvJ? wkdUpm;bkdUaomufbkdUay;yg}} [k taruqkdonfukdvnf; olu vufrcHyg/


aemufqHk;trtdrfokdU om;2a,mufvufqGJNyD; vufcsnf;qif;oGm;&ygonf/ v,fwzGJU usdKufvwfrSm
tdrfwpfvHk;?awmrSmwpfvHk;ay;xm;&ef usefonfukdaemufrScGJay;&efajym&m ]]wyJrSray;bl;? usefwm
a&xJ tukefoGefypfr,f}} [k ajymygonf/

½Gmom;rsm;ESifhajymonfukdyifr&awmhí wbufurf;½SdysOf;rukef;½GmrS½GmolBuD;olaX;OD;ñGefU ukdajymckdif;


&m OD;ñGefUwkdUvmonfhtcsdefwGif tay:xyfurqif;bJ? tdyf,mxJrSyif ]] rawGUEkdifbl;? rdausmif;rif;
a&cif;jyzkdUrvkdbl;}}[kjyefajymygonf/ OD;ñGefUwkdUrSm ½Sufvnf;½Sufpdwfvnf;em jzpfMuygonf/tar
u wpfESpfMumapmifhaomfvnf; bmrStaMumif;rxl;yg/ OD;ñGefUESifhuRefawmfhtazrSm qma*sat
OD;armifBuD;ESifhodMuygonf/ OD;ñGefUESifh twl tarwkdUu qma*satqDvkdufvmMuonf/ qma*sat
url pdwfraumif;½Smyg/ olu0wfvHkomjzpfonf/ rwwfEdkif/ okdU&mwGif aiGtukefcHNyD; trIaqmif½Guf
ay;rnfhol ½Smay;rnfjzpfaMumif;ajymum jyefvTwfvkdufygonf/

aemufaqmif½GufrnfholawGUívmac:&mtrItaMumif;ar;ojzifhajymjy&ygonf/ 7&ufapmifh&ef ajymNyD;


7&ufMumaomtc golwkdUvnf; rwwfEkdifaMumif; pum;jyefygonf/ aemufwcgwpfOD;ESifh awGUí
qma*sat u xyfac:ojzifh oGm;Mu&ygonf/ onfwcgwGifrl 0g;c,fru ajrykdif½Sif ausmif;wum
OD;azBuD;jzpfygonf/ qma*satu trItaMumif;ajymjyygonf/ OD;azBuD; rEåav;okdU cPoGm;&mrS
jyefvmaomtcg ypönf;awG ½Sdr½SdpHkprf;í awGUvQif ]] at;at;bJcGJay;rvm; }} [k ukda½ToD;ukdar;&m
ukda½ToD;u jiif;vkdufygonf/

onfawmhrSOD;azBuD;ESifhtaronftrINyD;vQif ukefusp&dwftukefEIwfNyD;taruusefypönf; w0ufcGJay;


rnfqkdaompmcsKyfcsKyf&ygonf/ zsmyHkwGif puf½Sif½Hk;wGif w&m;pGJygonf/ aexkdif pm;aomufp&dwfukdrl
OD;azBuD;xHrS pmcsKyfESifhacs;&ygonf/ zsmyHkwGif tdrfiSm;NyD;aeMu&ygonf/

uRefawmfwkdUbufrSzsmyHkua½SuaeBuD;OD;omcifukdiSm;ygonf/ ukda½ToD;bufu0wfvHk OD;bOD;vkdufyg


onf(,ckorwBuD;[kxifygonf)/ bmrSrMumcif OD;bOD;u zsmyHkwGifpuf½Sifw&m;olBuD;jzpfygonf/
þtrIukdvnf;olvkdufcJhí olrppfxkduf[kqkdaomaMumifh rtlyifpuf½SifokdU ajymif;ay;ygonf/ xkdtcg
tpfukd ukda½ToD;u0wfvHkOD;at;armif (w&m;vTwfawmfcsKyfw&m;0efBuD;a[mif;a'gufwmOD;at;armif
[kxifygonf) udkiSm;ygonf/

trIrSm þokdUESifhyif 3ESpfrQMumoGm;onfhwkdifatmif tpfukdu ypönf;ukd odrf;,lxm;vQuf½Sdygonf/ xkd


3ESpftwGif;rSmusdKufvwfrSrif;uawmfa':rraruv,ftcsdKUukdtpfukdUxHrS0,fygonf/rtlyif½Hk;a&muf
aomtcgta&;ykdifOD;omEkd;om; Advyfjyef0wfvHkOD;vSazukdiSm;ygonf/ ypönf;rsm;ukdtpfukd ukda½ToD;xH
wGifpdwfrcs&[kqkdumtpkd;&uxdef;odrf;xm;zkdUavQmuf&m½Hk;awmfuxdef;odrf;&ef tqHk;tjzwfay;vkduf
ygonf/

xkdtcgv,ftcsdKUESifh twGif;ypönf;tcsdKUa&mif;xm;írjynfhrpHkawGU&m ukda½ToD;tm;0&rf;ESihf brf;zkdUjzpf


vmygonf/ olUtazrsufESmaMumifhrbrf;&onfhenf;ESifhvkyfay;yg[k taru0wfvHkudkajymí&mZ0wfrI
rvkyfyg/ okdU&mwGif v,f0,faom rif;uawmf a':rrarrSmum; w&m;cHxJ ygvmygonf/

,aeUemrnfausmf 0wfvHkawmf&OD;ausmfjrifh(w&m;vTwfawmfcsKyfw&m;0efBuD;a[mif;)rSmAdvyfrSjyefvm
cgpjzpfNyD; a':rrar wlawmfonf[kod&ygonf/ olUukdyg udka½ToD;u xyfiSm;vkdufygonf/ a':rrar
v,frsm;0,f&mwGif rapmrl? rjrrl? rwifrl ponfjzifh emrnfawGygygonf/ 0wfvHkOD;ausmfjrifh
ESri,fav;rsm; emrnfrsm;[kvnf; ajymMuygonf/

rtlyifukd trIajymif;oGm;uwnf;u tarESifh uRefawmfwkdUrSm 0g;c,frwGif ajymif;aeMu&ygonf/


uRefawmfvnf; OD;bkdBuD;ausmif;wGif ausmif;pae&ygonf/ ,ckOD;vS&JU 0wfvHkOD;at;armif ESr
rwifjrESifh wpfwef;wnf;jzpfygonf/

rtlyifokdUtrIoGm;qkdifonfhtcguRefawmfwkdUwawG0wfvHkOD;vSazxHwGifoGm;wnf;Muygonf/ xkdtdrf
rSmyif 0wfvHkOD;ausmfjrifhESifhrif;uawmfa':rrarwkdUuvnf;wnf;Muygonf/ okdUESifhyif OD;ausmfjrifhESifh
uRefawmfwkdUrSm cifaeMuygawmhonf/

0wfvHkOD;vSazudk iSm;onfrSm 3ESpf½SdygNyD/ oluawmfawmfaomufojzifh pdwfysufrdygonf/ xkdUaMumifh


zsmyHkutrwfOD;pdefu tBuHay;wkdufwGef;ojzifh AdvyfujyefvmcgpOD;ay:xGef;ukd OD;vSaztpm;iSm;yg
onf/ ( qmay:xGef;yifjzpfygonf )

rtlyifpuf½Sifrsm;jzpfMuaom OD;bkd;c? OD;atmifvS ponfwkdUvnf; ajymif;MuygNyD/ trIurNyD;ao;yg/


OD;ay:xGef;csnf; 7ESpfvHk;vHk; vkduf&ygonf/ pkpkaygif; trIMumonfrSm 14ESpfjzpfygonf/

(1)tpfukdUbufu umuG,fonfrSm taysmfr,m;omjzpfonf/ w&m;0ifr,m;


r[kwf ojzifh tarGray;xkduf? om;orD;rsm;vnf;r&xkduf [líjzpfygonf/

(2)uRefawmfwkdUbufrSoufaorsm;jzifhw&m;0ifr,m; jzpfaMumif;xif½Sm;pGmjyEkdif
ojzifh

rtlyifpuf½Sifw&m;olBuD;u-
( u ) a':om,mESifh rnm;rDu yGm;aom ypönf;rsm;twGuf 4yHkyHkvQif 3yHkukd txufom;BuD;
orD;BuD;u,l?wpfyHkudk a':om,mESifh om;orD;rsm;u,l/
( c ) a':om,mvufxufyGm; ypönf;rsm;ukd 8yHkyHkvQif 7yHkukd a':om,mESifhom;orD;rsm;u,l? wyHkukd
txuf om;BuD; orD;BuD;rsm;u,l/
ukefuspm;&dwfukd w&m;cHucH&rnf[ktrdefUcsvkduf&m? ukda½ToD;u [kdufukwfwufygonf/
[kdufukwfrSmvnf; atmuf½Hk;pD&ifcsuftwnfjzpfygonf/

þrQomolwwfEkdifawmhonf/ Advyf Privy Council y&DADaumifpDroGm;Ekdifawmhyg/ olrGJavNyD/

þodkUtrIjzpfaeckduf tr rpHwifhrSm &efukefu OD;azjzLESifh tdrfaxmifus&m? OD;azjzLuvnf; oufqkdif


aom tarG&vkdaMumif; w&m;xyfpGJNyD; 0ifvmygonf/ xkdUaemufOD;azjzLqHk;oGm;jyefygonf/

okdUESifh pD&ifcsufcsNyD;jyefawmhvnf; tarGcGJa0& cufaejyefygonf/ xkdUaMumifh uRefawmfwkdU0wfvHk


OD;ay:xGef; ? tar? rpHwifhESifh olr 'kwd,a,mufsm; OD;bjrifh wkdUwkdifyifNyD; ajryHkrsm;ukdMunfhí
wGufcsufum &efukefwGif cGJMuygonf/

udka½ToD;rSmrGJaeygNyD/olUrSmbmrSr&Ekdifawmhonfhjyifw&m;pm;&dwfrsm;vnf;ray;Ekdifawmhyg/ uRefawmf
wkdUuvnf;rawmif;awmhyg/ olursuf&nfpufvufESifh &efukefvkdufvmNyD;olrSm;aMumif; tarhukdajym
um twlvmaeygonf/ awmif;yefygonf/

aemufqHk; tarGcGJ vkduf&m? usdKufvwfNrdKUay:rS tdrf11vHk;ESifh v,f{u250avmuf uRefawmfwkdUu&yg


onf/ rpHwifhwkdUuvnf;tcsdKUt0uf&Muygonf/ udka½ToD;ukdrlolvkyfukdifpm;&efv,fESifh ae&eftdrfudk
taruyif awmrSmay;xm;vkdufygonf/ olvnf;2ESpfavmufom aumif;aumif;aeNyD; ao½Smygonf/

trINyD;csdefwGifum; q&mpH olykefxojzihf pyg;aps;us? v,faps;usESifh aiGaMu;usyfwnf;vmygonf/

uRefawmhfrSm 0g;c,fr OD;bkdBuD;ausmif;wGif 3wef;txdaeí 0g;c,frtv,fwef;ausmif;rSm 5wef;


atmifonftxdaeNyD; &efukef ul½Sif[kdufpul;ausmif;okdU ajymif;aeygonf/ 6wef;ESifh7wef;
ul½SifrSmaeNyD;8wef;ESifh9wef;ukdrl tpkkd;&[kdufpul;ausmif;wGifajymif;a½TUoifygonf/ 9wef; atmifNyD;
csdefwGif ausmif;tkyfBuD;rpöwmabmfv'GifukdtaMumif;jyKNyD; oydwfarSmufMu&muRefawmf vnf;ausmif;
jyefrae&awmhyg/

taruvnf;uRefawmf&efukefwGifausmif;vmaeonfukdrcGJcsifí &efukefrSmtdrfiSm;NyD; twlvmaeyg


onf/ tpfudkrSmrltartrIqkdifckdufolUudk*½krpdkufEkdifí? [kdaeonfaeESifhyifynmrwwf½Smyg/ olvnf;
&efukefrSmtarESifhvkdufaeygonf/ uRefawmfausmif;xGufaomtcg tara&mtpfudkyg usdKufvwfteD;
y½dkuftaemufpk½GmodkUawmufavQmufjyefMuygonf/&efukefrSmaeonfhtcsdefwGif aexkdifpm;aomuf&if;
usdKufvwfu tdrf 11 vHk;rSm a&mif;pm;íukefygonf/ taruvnf;em;rvnf? olrsm;awGuvnf;
trJbrf;NyD; 0,fMuygonf/ tdrfrsm;ukefonfomru a~uG;awGESifhawmokdUajymif;oGm;&ygonf/
ta~uG;awGu twkd;awGwufwuffvmonf/ v,fwpfyGJNyD; wpfyGJa&mif;qyf&aomfvnf; v,faps;u
aumif;aumif;r&? uRefawmfwkdUuvnf;pD;yGm;rxdef;wwf? r½Smwwf/ aysmfaysmfaebkdUjzKef;bkdUoHk;bkdU
avmufom wwfMuygonf/ xkdUaMumifhwajz;ajz;ESifh pD;yGm;avQmuscJhygawmhonf/

okdUESifh *syefr0ifvmrDukd,fhv,fukd ukd,fvkyfMuygonf/ v,frSmvnf;{u70ausmf80rQom usefyg


awmhonf/ v,f2ESpfvkyfNyD; wwd,ESpfrSm *syef0ifvmygonf/ v,fqufvkyf&ef BuHaomfvnf;
"g;jyawGwkdufMuojzifh usdKufvwfokdUajymif;vmMu&ygonf/ tpfukduvnf; tdrfaxmifcGJíaeyg
onf/ awmura&mif;&ao;onfhpyg;rsm;ukdwHkuif;wpfpif;iSm;NyD;caemifwkdrSm uRefawmfwdkUvma&mif;
&m [efusygonf/ nDtpfukd 2a,muf þtvkyfESifh [efaeMuygonf/

xkdtcsdefrSmyif uRefawmfonf *kefnif;wef;½Gmu ajrykdif½Sif ausmif;trwpfa,muforD; rjraomif;ESifh


tdrfaxmifusygonf/

wHkuif;ESifhpyg;ykdUaomtvkyfu aps;rudkufojzifh qeftdwf 150yg orÁefwpfpif;ESifh txufudk


jyefwufygonf/ pav? ycef;i,fponfwkdUukda&mufygonf/ xkdtvkyfu wGufacsukdufygonf/
þ*syefacwfrSmyif EkdifiHa&;pmayrsm;ukd rdwfaqGrsm;rSwqifh avhvm&ygonf/

xkdUaemufwGiftxufokdUvnf;rwufEkdifawmhbJv,fqufvkyfygonf/*syefukdawmfvSefonfhtcsdefwGif
*kefnif;wef;odkUajy;&ygonf/ wyfrawmfrSvlrsm;uawmfvSefa&;pvQify½kduftaemufpkudk ajy;vmrnf
[k uRefawmfESifhtquftoG,fjyKxm;aomfvnf;? olwkdUvmaomtcguRefawmfu wpf½Gma&mufaeyg
onf/ okdU&mwGif y½kdufwpf½GmvHk;rSm aqGrsdK;csnf;jzpfojzifh vkdavao;r½Sdyg/ tqifajyygonf/
nDtpfukd0rf;uGJrsm;u *½kpkdufMuygonf/ xkd½GmrSaeí wyfrawmfu rwfv 27 &ufaeUrSm tBudrf40rQ
*syefukdawmfvSefNyDjzpfaMumif;ausnmygonf/

ocifpkd;u y½kduftaemufpkudkrBudKufyg/ y½kdufacsmif;ul;u uRJul;½Gmukd BudKufojzifh uRJul;½Gmu


u&iftrsdK;om; apmaeEkdiftdrfrSm oGm;aeygonf/ y½kduftaemufpkrS wyfrawmfyg a½TUoGm;ygonf/
xkdpOfu zufqpfawmfvSefa&;orm;rsm;udk uRefawmfwkdUwwfEkdiforQtodynmtvkduf tultnDay;yg
onf/

awmfvSefa&;NyD;aomtcg usdKufvwfNrdKUokdU ajymif;vmMuygonf/ ppftkyfcsKyfa&;CAS (B)acwfrSm


zqyvukdpzGJUaomtcg OuúXudkaX;atmif? twGif;a&;rSL;ukdatmifMunfESifh uRefawmfub@ma&;rSL;
jzpfygonf/ uGefjrLepfygwDuvnf;qkdif;bk'fwif? qkd½S,fvpfuvnf; qkdif;bk'fcsdwf aecsdef wGif
uRefawmfvnf; tajctaet& pD;yGm;a&;bufokdUacsOD;vSnfhae&ygonf/

&efukefokdUwpfa,mufwnf;vmygonf/ w½kwfrdwfaqGwpfOD;ESifh pyfwl um;wpfpD;0,fNyD; txufukef


atmufukef½Srf;jynfukeful;Muygonf/ þtvkyfur[efyg/ okdUESifh a½Tawmifwef;wkdufeHygwf 101rSm
3OD;pyf Armhor*¾a&mif;0,fa&;XmeqkdNyD; yGJ½Hkwpf½HkzGifhygonf/ bwfpfum;wpfpD; vnf;axmifxm;yg
onf/ þbwfpum;axmifíyif um;armif;wwfjcif;jzpfygonf/ txufESihfukeful;pOfurarmif;wwf
ao;yg/

yGJ½HkaxmifaepOfrSmyif usdKufvwfrSukdoufESif;qkdolonf &efukefodkU rMumrMum vma&mufukeful;


ygonf/usdKufvwfwGifaeMupOfuod½HkomodírcifrifcJhyg/3a,mufpyfwlvkyfolteuf ukdat;ausmf
qkdolESifhcifrifNyD; olUukefrsm;ukdyGJ½HkrSmcs? yGJ½HkrSmyifwnf;ygonf/ okdESihf uRefawmfESihf cifrifvmMuyg
onf/

wpfaeUwGif tvkyftudkifrsm;twGuf oGm;vm&if; ukdoufESif;u OD;apm ,l*E´mu jyefvmNyD; ol&d,


wkdufwGif ref;ae;*sif;'g½dkufwm vkyfaecsdefwGif ol&d,wkdufokdUac:oGm;ojzifh OD;apmESihf pod&ygonf/
aemufwpfacgufyg? aygif; 2acgufa&mufzl;ygonf/ ukdoufESif;rSm ppfrjzpfrDuwnf;u usdKufvwf
wGif rdsK;cspfygwD acgif;aqmifjzpfí OD;apmudkvnf; tvGefq&mwifyHk&ygonf/

uRefawmfwkdUyGJ½HktvkyfrSm avSmf&if;epfaeojzifh jzKwfvkduf&ygonf/ xkdtcsdefrSm rdef;rESifhuav;


uvnf; twlvkdufaecsifaMumif; ajymojzifh ac:cJh&ygonf/ 133vrf;tdrfrSm tdrf2cef;udk 600usyf
taysmufay;iSm;NyD; ae&ygonf/ avmf&DwpfpD;xyf0,fNyD;aemuf abmf'Dwifum bwfpfum;wpfpD;
xyfwkd;vkdufjyefygonf/

AkdvfcsKyfatmifqef;paom acgif;aqmifrsm; AdvyfokdUvGwfvyfa&;udpötwGuf oGm;MuawmhrnfhqJqJ


tcdsefjzpfygonf/ waeUwü ukdoufESif;onf taz:2a,mufESifh 133vrf; uRefawmfwkdUtdrfwGif
vmwnf; ygonf/ olwkdUvmaomudpörSm vGwfvyfa&;twGuf OD;apmAdvyfoGm;&rnfjzpfí vkdufykdU&ef
jzpfonf[kajymygonf/

eHeuf4 em&DcefUxNyD; ukdoufESif;ESifh taz:wpfa,mufukd uRefawmfwkdUum;ESihf vkdufydkU&m OD;apmESifh


urf;em;vrf;px&if;[kdw,fxJrSm awGU&ygonf/ tjcm;yk*¾dKvfrsm;ukd vkdufykdUolrsm;ygrenf;yg/
OD;apmrsufpdrSm xkdtcsdefu rsuf&nfw½TJ½TJESifh raumif;ao;onfukd owdjyKrdygonf/ rkd;pifpifvif;
aomtcg qdyfurf;okdUvkdufydkUMu&ygonf/ a&,mOfysHESifhoGm;Muygonf/ OD;apmwkdU tokwfwGif
AkdvfcsKyfatmifqef;ukdawmh rawGUyg/ OD;apmukd uRefawmf wwd,tBudrf awGUjcif;jzpfygonf/

bwfpfum;ajy;aomtvkyfrSmvnf;w½HI;wnf;½IH;aeygonf/ rcHEkdifawmhyg/ rdef;ruvnf; raysmfawmh/


awmomjyefcsifonf/ xkdUaMumifh wpfaomif;udk;axmifusxm;aom 'kwd,um;BuD;ukd a&mif;vkduf&m
wpfaomif;oHk;axmifom&ygonf/ yXrum;uav;ua&mif;ír&yg/ ukd,fxnfuvnf; oHk;r&awmh
ojzifh pufukdjzKwfNyD;tdrftcef;ay:wGifwifxm;ygonf/ uRefawmfholi,fcsif;pm&if;ppf vifr,m;u
tdrfwpfcef;vkdcsifaMumif;ajymí250ESifhay;&molwkdUuwvHk;wcJwnf;ray;Ekdifyg/&efukefvmwkdif;wv
wcg ,l&efoabmwl&NyD;tcef;wcef;ukdvnf;a&mif;ay;&efolUukdyiftyfcJh&ygonf/
okdUESifhusdKufvwfNrdKUay:wGif *syefacwfu 0,fEkdifaomtdrfwGif jyefaeMuNyD;? *kefnif;wef;rSm v,fvkyf
Muygonf/

uRefawmfu tcef;a&mif;xm;&aom aiGawmif;&ef ESifh xyfa&mif;&rnfh tcef;twGuf &vkd&jim;?


armfawmfum; pufuav;ukd a,mu©raqmufxm;aom bkef;BuD;ausmif;u q&mawmfukd vSLcsifaom
aMumifh&efukefvm&efjyifygonf/ukdoufESif;uolvnf;vkdufOD;rnfqkdNyD;vkdufvmygonf/ þtacguf
wGifukdoufESif;uOD;apmtdrfokdUac:oGm;ojzifhcPwjzKwfa&mufygonf/bmrSvnf; taMumif;rxl;yg/

&efukefwGif uRefawmfxD11apmifxkd;cJhygonf/ um;pufuav;rSmvnf;ulvDc? oabFmc80cefU ukefus


rnfjzpfí ro,fEkdifyg/ tdrfbkd;url enf;enf;yg;yg; &ygonf/ tcef;uvnf;ra&mif;&ao;yg/
pufuav;udk vrf;rawmfurf;em;vrf;buf½Sd *DarmfyGJ½HkwGif xm;cJh&ygonf/ aemufwcg orÁefESifh
vmNyD; wifbkdUpdwful;ygonf/

usdKufvwfokdUa&mufNyD; rsm;rMumrDrSmyif ukdoufESif;onf uRefawmfhukd bmrSrwkdifyifbJ pm½Guf


300cefUyHkESdyfpufrSm ½dkufygonf/ ukdoufESif;tdrfwGifb,faeUb,f&ufu tpnf;ta0;vkyfNyD;rsdK;cspf
ygwD jyefvnfzGJUpnf;vkdufaMumif;? OuúXOD;Munfwif? twGif;a&;rSL;ukdoufESif;? uRefawmfu wGJzuf
twGif;a&;rSL;ESifhpnf;½Hk;a&;rSL;ponfjzifhxnfhxm;NyD;a0iSygonf/trSeftm;jzifhrnfonfh tpnf;ta0;
rSac:onfr[kwfyg/olUzgompm½Guf½kdufa0jcif;jzpfygonf/uRefawmfbmrSrod&bJ uReffawmfhemrnf
þodkUygvmygonf/okdU&mwGifvlcsif;uvnf;tvGefcifaeaomaMumifhwaMumif;?bmrSvnf;jzpfEkdifrnf
r[kwf[k,lqaomaMumifhwaMumif;uRefawmfvnf;bmrSrajymbJaevkdufygonf/ rsdK;cspfygwDtaeESifh
usdKufvwfwGifbmrStpnf;ta0;rvkyfyg/ wpfcgrSvnf; tpnf;ta0;rac:&yg/ wjcm;trIaqmifrsm;
vnf; pm½GufxJ emrnfygvmrS uRefawmfuJhokdU odMuolcsnf;jzpfMuygonf/

uRefawmfonfawmokdUoGm;ícPwpfjzKwfv,fukdMunfhygonf/NrdKUwGiftvkyfr½SdvSyg/ ukdoufESif;u
vnf;tvkyftxl;r½SdvSyg/"gwf½Sif½Hkykdif½SdonfudkiSm;pm;ygonf/ xkdUaMumifhtm;vQif vufzuf&nfqkdif
twloGm;avh½SdMuygonf/ awmfawmfyifcifMuygonf/

wvomomMumaomtcg uRefawmf &efukefokdUvmjyef&m vltm;jzpfonhftwkdif; ukdoufESif;vnf;


vkdufjyefygonf/ uRefawmfu armfawmfum;pufwifbkdU orÁefvkdufcJh&ef rSmcJhygonf/ pufuav;ukd
4if;orÁefESifh wifykdUvkdufygonf/ tdrfcef;rSm riSm;&ao;yg/ xkdUaMumifh tdrfuygvmaom aiGukdyif
oHk;&ygonf/ &efukefa&mufwkdif; udkoufESif;u OD;apmxH wacgufwacguf oGm;avh½Sd&m þtBudrf
wGifvnf; oGm;jyefygonf/ uRefawmfhukdygac:oGm;onf/

OD;apmonf yXrwGif [kdpum;onfpum; ajymNyD;aemuf-


]]ukdokcudkuRefawmfajymp&mwck½Sdw,fAsm?ukdoufESif;uajymjyxm;vkdUukdokc&JUorm"dukdawmh,HkMunf
NyD;ygyJ/ wjcm;awmhr[kwfygbl;/ uRefawmfwkdUEkdifiHa&; vkyfw,fqkdwm aiGvkdw,fAs/ aiG½SdrSjzpfr,f/
'Dawmh em&D0uftwGif; odef; 50 avmufaocsmayguf&bkdU tvkyfukd vkyf&r,f/ rmuifwkdifbPfukd
"g;jywkduf&r,f/'gaocsmwmyJ/jzpfrSjzpfyghrvm;&,fvkdUawmh awG;raeeJUawmh/ aocsmaygufjzpfw,f/
'g- t*Fvdyfukd wkdufxkwfwJh wenf;enf;yJ? olwkdUpD;yGm;a&;vkyfief;ukd zsufwmyJ/ }} ponfjzifh
ajymjyygonf/

xkdtcg uRefawmftHhtm;oifhoGm;ygonf/ OD;apmþodkU BuHpnfvdrfhrnf? ajymvdrfhrnf[lí rxifrdcJhyg/


uRefawmfhwpfoufwGif"g;jywkduf&eftajymcH&zl;onfrSmþtBudrfonfomvQifyXrtBudrfjzpfygonf/
xkdUaMumifh tvGefpdwfnpfrdygonf/ [efrysufatmif owdtvGefxm;NyD;ae&ygonf/ pum;wpfcGef;rS
jyefrajymyg/ þodkUvQifolUtm;Munfhae&ygonf/ olajymorQ em;axmifcJhygonf/

þrQtxdajymNyD; pum;jzwfum tjcm;pum;awG avQmufajymygonf/ uRefawmfwkdUvnf; cPMum


aomtcg xjyefvmMuygonf/ þf&uftxd olUtdrfwGif uRefawmfxrif;wpfcgrS rpm;zl;ao;yg/
a&mufonfhtcgwkdif;awmh vufzuf&nftcsdKwkdufygonf/

OD;apmtdrfrS jyefvmaomtcg bwfpfum;ay:wGif uRefawmf awG;awmpOf;pm;&if; vkdufcJhygonf/


ukdoufESif;ukdyif pum;ajymír&yg/ rajymcsifyg/ pdwfvnf;enf;enf;rS raumif;yg/ aemufwpfaeU
wGif 0,fjcrf;p&m½Sdonfrsm;ukd 0,fjcrf;jyD; usdKufvwfokdUjyefcJhMuygonf/

&efukefwGifukdoufESif;ESifh þtaMumif;ukd wcGef;rSpum;pyfírajymyg/ usdKufvwfokdUjyefa&mufawmh


vnf; tpwGifwpfcGef;rS pyfrajym/ okdU&mwGif ukdoufESif;onf cgwkdif;uJhokdUyif 0ifxGuf oGm;vm
aeygonf/

&uftwefMumaomtcg wnaewGif usdKufvwfuefBuD;buf vrf;avQmufMu&if; ukdoufESif;u


]]b,fhES,fvJAs? OD;apmajymwm odyfawmhrqkd;bl;wifw,f? cifAsm;pOf;pm;NyD;yvm;}} ponfjzifh
ajymprf;vmygonf/ xkdokdUajymzefrsm;vmaomtcg þpum;rsm;onf ,Ofyg;vmygonf/uRefawmfh
pdwfwGifvnf;þvkyfief;txajrmufvQifrdrdtwGuftxkduftavQmuf&rnf[karQmfvifhrdum]]taumif;
om;bJ}}[kwpfcgajymvkdufrdygonf/þwcgomajymrdygonf/aemufvnf;þudpöukd rajymMuawmhyg/

rkd;OD;usaomtcg v,fvkyfonfhae&mwGif wJtHkaqmufvkyf&ef oGm;ygonf/ wJaqmufaepOf


orÁefwpfpif;a&mufvmygonf/ ukdoufESif;u pmay;vTwfvkdufjcif; jzpfygonf/ ]]ukdokc ta&;BuD;
vkdU þorÁefESifh tjrefvkdufcJhyg}} [líjzpfygonf/

ta&;BuD;aomudpöqkdonfrSmOD;apmajymaomudpöyifjzpfrnf[kawG;rdygonf/vkdufoifhrvkdufoifhvnf;
pOf;pm;ygonf/ vQdKU0Sufaom udpöw&yf rdrdtm;ajymxm;onfukd a½SmifaevQif rawmf[k cyfayghayghyif
wGufqNyD; vkdufoGm;ygonf/ naeapmif;rS usdKufvwfokdUa&mufygonf/
ukdoufESif;url OD;apmu tac:vTwfvkdufojzifh eufjzef &efukefokdUqufvkduf&ef ajymjyygonf/
tdrfodkUjyefum t0wftpm;jyifí eufjzef &efukefvkdufrnfhtaMumif;rdef;rukd ajymjyonfhtcg rdef;ru
enf;enf;rS roGm;apcsifyg/ ]]ukd,hf tvkyftudkifawGeJU? tvkyftukdif0ifcgeD; c&D;oGm;rvkdUvm;}}
[líomajymygonf/ oGm;cgvmcgeD; pdwfpEkd;paemifh jzpfrnfukdvnf; olpkd;onf/ uRefawmfwkdU
tpDtpOfrsm;ukdrl rod½Smyg/

þMum;xJwGif ,cifwacgufu xkd;xm;cJhaomxDvufrSwf 11apmifteufrS wapmifu 500


qkaygufaMumif;owif;pmxJwGifygvmojzifhxkdxDvufrSwfukdyguRefawmf,lcJhygonf/ ,ckwacguf
wGif OD;apmtdrfrS um;ESifhvmBudKum wcgwnf; tif;,m;tdrfodkU ac:oGm;ygonf/

uRefawmfwkdUum;0ifoGm;onfqkdvQifyifOD;apmu]][m vmMuNyD? vmMuNyD }}[kaz:az:a½Ga½GEIwfqufyg


onf/ vufzuf&nftcsdKrsm; csufcsif;wkdufygonf/ þtacgufwGif olU0if;xJü vl 30avmuf
pkrdaeygNyD/

vufzuf&nftcsdKaomufNyD; rMumrDrSmyif OD;apmu olUvlrsm;udk ]]uJ jyifMu? jyifMua[h}} [kqkdvkduf


ygonf/ vltcsdKUvnf;vkyfbl;vufp½SdMuonfxifygonf/ csufcsif;jyifqifNyD;avS2pif;ay: wufMu
ygonf/ awmfrD? pwif;? b&if;? tpHkygygonf/ [kdauGU'DauGUESifh tif;,m;xJavSmfoGm;&&m twefMum
vQifuRef;uav;wpfuRef;okdUa&mufoGm;Muygonf/xkduRef;okdUa&mufaomtcgOD;apmu ]]wjcm;vlawG
uawmhtm;vHk;odaeMuNyD/ ukdokcwpfa,mufyJrodao;wm? (udkoufESif;vnf;awGUzl;NyD;jzpf[ef½Sdyg
onf) uJ 'Dvkd0if? rdatmifbrf;? refae*smeJU uuf½Sf½Smu AkdvfawG? 'Daumif awGukdrdatmifbrf;/
rvIyfapeJU/ olwkdUta&;BuD;w,f/pma&;awGta&;rBuD;bl;/ [kdaumifawGabmif;bDtdyfxJ rEIdufapeJU/
tHqGJrzGifhapeJU/ olwkdUrSm ajcmufvHk;jyL; ygcsifygr,f/ rwwfom ypf&rSmyJ/ ½kdufvkdU&&if ½dkuf&r,f/
vkyfief;awmhtxdrcH&bl;/ }} ponfjzifhajymaepOf tcsdKUu opfyifMum;0ifvkdufxGufvkdufESifh
bPfukdwkdufaomavhusifhcef;vkyfaeMuygonf/OD;apmuuRefawmfhbufokdUvSnfhum ]]waeUuajymwJh
udpöayghAsm? 'g- &D[mZ,ftprf;aygh}} [kajymygonf/ xkdUaemufarSmifvmaomaMumifh ]]uJ uJ
aemufwpfcgrS qufMuwmaygh }} [kajymNyD; avSESifh jyefvmMu ygonf/

aemufwaeUeHeuf vufzuf&nfaomuftNyD;wGif bPfukd oGm;íMunfh&ygonf/ xkdbPfwGifOD;apmu


aiG4aomif;ausmf5aomif;tyfxm;ygonf/ xkdUaemufaeUpOfwpfaxmifxkwfvkduf? ESpfaxmif oGif;vkduf
vkyfum wynfhrsm;ukd Munfhckdif;avhvmckdif;aeygonf/ xkdaeUwGifrl ]] wjcm;vlawGu a&mufzl;MuNyD
ukdokc vkdufMunfhyg }} qkdí uRefawmfvkdufoGm;&ygonf/ bPfa&mufoGm;í MunfhaomtcgwGif
atmufxyfrSm jyifaeonfukd awGU&ygonf/ tay:wuf&onfrSmvnf; wpfqpfcsdK; 0if&ojzifh
tay:rSmvkyfaeonfukd atmufu rodEkdifyg/ okdUESihf MunfhNyD;jyefvm Muygonf/

þokdUjzifh 6&uf 7&ufrQ bmrSrvkyf&bJ þokdUyifaeMu&ygonf/ oluvnf;tvGefaz:a½Gygonf/


wtdrfvHk;aysmfaysmf½Tif½Tif aeMuygonf/ uRefawmfwkdUvnf; ukd,fBudKufaom vlESifhwGJNyD; xGufvnf
EkdifMuygonf/ uRefawmfaygufaomxDvufrSwf twGufvnf; aiG 500xkwfum tdrfokdUykdUay;
vkdufygao;onf/

waeUnae aeawmfawmfapmif;csdefwGif OD;apmu uRefawmfyg vlq,fhav;ig;a,mufukd olU0if;NcHBuD;


twGif;rS tdrfuav;wpftdrfokdU ac:oGm;ygonf/ xkdtdrfwGif uRefawmfwkdUtm; bPfukdrnfokdUpD;&rnf
qkdonfukd tao;pdwfñTefMum;csufay;ygonf/ refae*smESihf uuf½Sf½Sm aiGukdifukd txl;owdjyKNyD;
aoaocsmcsm&atmif brf;&rnfhtaMumif;? refae*smudkb,folESifh b,folubrf;? uuf½Sf½Smukd
b,folESihfb,folubrf;? pma&;50avmuf½Sdonfudk b,folb,f0gu awmfrD3vufESifh tcef;rBuD;
tv,fwGif 0yfckdif;xm;&rnf/ wpfa,mufrS tjyif rxGufap&/ ]]cifAsm;wkdUqDu ypönf; bmrSr,lbl;?
cifAsm;wkdUukdvJ bmrSrvkyfbl;? uRefawmfwkdUbPfukdpD;aewm? cifAsm;wkdUjidrfjidrfaeMu&ifNyD;a&m}}
[kajym&ef oifMum;ygonf/ ]]refae*smeJU uuf½Sf½Smukd brf;olawGu vufjyefBudK;wkyf ?
aomhawG,lNyD; SAFEtmrcHaowåmawG zGifhckdif;&r,f? txJu pdef? a½T aowåmawG aiGpuúLtopf
ta[mif;awGudk wae&mxJrSm wcgwnf;yHk toifh,loGm;wJh *HkeDtdyfawGxJxnfh/ aemufaz;aygufu
avScg;udk ajcmufvHk;jyL;eJU wpfa,mufapmifh/ aemufaz;u 0ifvmoljzpfjzpf? a½SUtaygufu 0ifvmol
jzpfjzpf 0ifvmolukdcGifhjyK&r,f/ txGufukd cGifhrjyK&/ 0ifvmolrsm;udk ]cifAsm;wkdUukd bmrSrvkyfbl;?
cifAsm;wkdUykdufqHudk vufeJUrwkdUbl;? bPfukdpD;aewm? cifAsm;wkdU0yfaeMu}vkdUajymNyD; pma&;awG
0yfaewJhae&mukdykdUNyD; 0yfckdif;&r,f/ }}

]]tay:2xyfu wpfxyfrSm½SdwJh vlaetdrfcef;rSm vl3a,muf? txufcef;rSm vlwpfa,mufyJ½Sdw,f/


awmfrDpwif;awGeJU oHk;av;a,mufpDoGm;NyD;pD;xm;/ ypönf;bmrS ,lzkdUrvkdbl;/ w,fvDzkef;BudK;
½Sd&ifjzwfxm;&r,f/ a½SUtayguf0rSm ½kdifz,fukdifxm;wJh ukvm;'&0rf wpfa,muf½Sdw,f/ tJ'Dukvm;
b,fenf;eJUrSrvGwfatmiftrdbrf;NyD; pma&;awGxJ0yfckdif;? vG,fvG,feJUr&&if ½kdufvSJNyD; BudK;wkyf
xm;&r,f/ }}

]]a½SUtayguf0rSm '&0rfukd pma&;awGqDykdUNyD; S.I.P&Jtkyfvkd0wfxm;wJh vlwpfa,mufu t0rSm


apmifhae&r,f/ &Jtkyftem;rSm ykvdyfvkd0wfxm;wJhol wpfa,mufae&r,f/ 0ifvmolwkdif;&JU aemufu
vkdufoGm;NyD; avSum;auGUukd a&mufoGm;wkdif; ajcmufvHk;jyL;eJUcsdefNyD; ]cifAsm; [kda½SUu vltkyfxJrSm
oGm;NyD;0yfaeyg/ cifAsm;ukd usKyfwkdU bmrSrvkyfbl;/ jidrfjidrfaezkdUyJvkdw,f/ bPfukdomwkdufaewm}
vkdUajymNyD; 0yfckdif;&r,f/ }}

]]t0if'&0rfukd rdatmifbrf;zkdUu ta&;BuD;qHk;jzpfw,f/ olUukd tvGwfrcHEkdifbl;/ 'gaMumifholUukd


½kdufrSyJjzpfr,f/ olu tMurf;zufcsifzufr,f/ ypfvkdUvJrjzpfbl;/ wkwfxpfck oyfoyfaqmifoGm;
&vdrfhr,f/ '&0rfukd vkyfbkdUudpöNyD;&if tJ'Dwkwfukd avSum;auGU rSmxm;&r,f/ }}

]] txJ0ifvmolwpfa,muf[m rlv tpDtpOftwkdif; pma&;rsm;eJUoGm;0yf&if0yf/ r0yfbJuvefuqef


vkyf&ifwkwfpmauR;&r,f/tvJcs&r,f/ olUukdtxGufrcHeJU/ vlwpfa,mufxGufoGm;&if ysufoGm;r,f}}
[kqufajymNyD; &Jtkyftem;uaeum vl½kduf&rnfh ae&mukd uRefawmfvkyf&rnf [kckdif;ygonf/

]]refae*smeJUuuf½Sf½Smu xkwfay;vkdUypönf;tajrmuftjrm; rlvtpDtpOftwkdif;&NyD; toifhjzpfwJh tcg


0DpDuav;wpfckeJUtcsufay;&r,f/ukd,hfwm0eftwkdif;a½Ttdwf?aiGtdwfxrf;wJholuxrf;?qkdif&mXmersm;
ukdwm0ef,lxm;MuwJholrsm;uvJbPfa½SUrSm&yfxm;wJhavmf&Dum;BuD;wpfpD;ay:eJUbm;vrf;eJUukefonf
vrf;axmifh um;vrf;twGif; &yfxm;wJh*spfum;ay:ukd tjrefqHk;ta&mufvm Mu&r,f/ um;wpfpD;ukd
pdefBuD;armif;&r,f/aemufwpfpD;ukdcifarmif&ifarmif;&r,f/um;BuD;ay:ypönf;wifNyD; a½SUuoGm;&r,f/
aemufu&efolvm&ifaemufum;uckcH&r,f/ uuf½Sf½SmeJUrefae*smukdrdrdcsif; olwkdUtHqGJawGzGifhNyD;
vufeuf½Sm &r,f/ vufeufawGUvkdU rodrf;&if txGufrSm &ef½SmEkdifw,f/ }}

]]rmuifwkdifbPf[m pdefawG a½TawG aiGawGukd nOhfrodyfbl;/ reuf10em&DusrS ReservebPfuae


oGm;xkwfw,f/naeem&Djyef2csufrSmypönf;awGtm;vHk;jyefykdUw,f/ 'gaMumifhreuf11em&DeJU1csufMum;
rSm tNyD;wkdufrSjzpfr,f/ bPfudkoGm;pD;wJhtcg ,loGm;&r,fhpwif;? awmfrD pwJhvufeufawGukd
ukdifNyD; bPfxJ0ifoGm;zkdUudpörSm rkd;umtduFDsygMu&r,f/ 'gaMumifhvkyfrJhtcsdefrSm rkd;½GmaezkdU vkdw,f /
'grSjzpfr,f/ }} [kOD;apmuajymjyNyD; &JtkyfwHqdyf? Mu,fponfwkdUvnf; 0,fckdif;ygao;onf/

tppjynfhpHkaomtcg t0wftpm;0wfNyD;vufeufypönf;ud&d,mtpHktvifESifh eHeuf10em&DrS wpfcsuf


xdk;xdapmifhMu&ygonf/ vkyfief;wpfckvHk;rSm 15rdepfESifhNyD;Ekdifygonf/ NyD;atmifvkyf&rnf[kvnf;
OD;apmu trdefUay;ygonf/

OD;apmajymjypDpOfcsufrsm;rSm tm;vHk;jzpfEkdifonf[k olUwynfhtm;vHk;u ,HkMunfpdwfcsMuygonf/


þokdUjzpfatmifvnf; olu jyifqifrIt&yf&yf vkyfxm;NyD;jzpfygonf/

xkdUaMumifhaeUpOftoifh0wf? toifhvufeufjyifNyD; rdk;t½Gmapmifh&m 6&ufwdwd rkd;r½Gmyg/ 0gqkdvqef;


tcgavmufjzpfojzifh rkd;½Gmrnfrkcs[k wGufxm;csufrSm rudkufbJjzpfaeygonf/

6&ufapmifhírS rkd;r½Gmojzifh tm;vHk;pdwfysufMuygonf/ wpfa,mufESifh wpfa,mufwkdifyifMu&onf


vnf;r[kwf? OD;apmuvnf; vufavQmhygawmhrnf[krajym? okdU&mwGif tm;vHk;yifwnDwnf;
pdwfysufvufavQmhMuNyD; xkdvkyfief;tpDtpOfBuD;rSm ysufjy,fjy,fjzpfoGm;ygonf/ tm;vHk;pdwfxJwGif
OD;apmu ckdif;apaomaMumifh rjiif;qefomíom tm;wif;NyD;vkyfzkdU &nf½G,fxm;Muaomfvnf;
wu,ftm;jzifh rvkyfvkdMu? 0efav;MuaMumif;ukd tm;avQmhaomtcg aumif;pGmtuJcwfrdEkdifygonf/

xkdvkyfief;BuD;ysufoGm;aomtcg bmrS tvkyfr½SdMuawmhbJ cyfayghayghyifaeMujyefygonf/ ukd,hftwGJ


ukd,fhtkyfpkESifh vnfMuywfMuygonf/ OD;apmuvnf;rcsKyfcs,fao;yg/ awmfawmfyif vGwfvGwf
vyfvyf aeMu&ygonf/ tm;vHk;ukd az:az:a½Ga½GESifhqufqHygonf/
OD;apmtdrfokdUaeUaeUnnyif um;BuD;um;aumif;rsm;ESifh t*Fvdyfrsm;? Armrsm; 0ifxGufoGm;vm
aeMuygonf/ *dwfwHcg;wGif tapmifh½Sdygonf/ yxrwGif awmf½Hkwef½HkomapmifhNyD; aemufwGif ½kdifz,f
ESifhapmifh&ygonf/

þokdU jidrfaepOfrSmyif ukdbñGefU? ukdpdefBuD;? ukdoufESif;? ukdpkd;wkdUESifh OD;apmukd,fwkdifvkdufygNyD;


b&if;*ef;tvuf200ukd avmf&DBuD;ay:wifum aeUcif;BuD;rSmyif ,lvmygonf/ xkdaeUu usnfqHrsm;
rygyg/ b&if;200ESifh ajymif;ykd 200 omjzpfygonf/

um;0ifvmaomtcsdefü uRefawmfwkdUvltkyfrSm tdrfaemufaz;wGif vufzuf&nfMurf;aomufaeMuyg


onf/ OD;apmrSmtdrfokdUa&mufaeESifhygonf/ um;a&mufvQiftdrfxJrSqif;vmNyD;uRefawmfwkdU bufokdU
vSnfhum ]]*VKefuG}}[kvufoD;qkyfí NyHK;NyHK;½Tif½TifESifhatmf[pfa~uG;aMumfygonf/uRefawmf wkdUtxJ
u]]bmygvdrfh}}[kajymvkduf&m? olu]]tdrfa½SUrSmoGm;MunfhMuprf;}}[kajymygonf/ tdrfa½SU o&ufyif
atmufwGif &yfxm;aomavmf&Dum;BuD;ay:wGif b&if;200ESifhajymif;ykd200 wifvmonfukd jrif&ojzifh
uRefawmfwkdUvnf; rsm;pGmtHhMoaeMuygonf/ ,cifub&if;qkdíwpfvufrSrawGUzl;ao;yg/ pwif;?
awmfrD? pyfr½Sif;? ypöwkd? tar&duefarmfZm? *syefarmfZm? umbkdif? tar&duef½kdifz,f ponfwkdUom
jrifzl;ygonf/ xkdUjyif OD;apmwGif tvGefxl;qef;onfh vufeufwpfrsdK;vnf;½Sdyg ao;onf/

xkdvufeufuav;rSm azgifwdefavmufom½Sdí twGif;u py&ifoHywfygygonf/ wpfcgprf;jyonfrSm


xkdvufeufuav;ukd ajrBuD;ay:wGifaxmifxm;NyD; usnfqHzsm;cJuav;udk wifxm;&ygonf/
xkdcJay:okdU ESD;zsm;uav;ESifhoGm;wkdUvkduf&m ½kdifz,fypfouJhokdU txufokdU xGufoGm;ygonf/
rdrdqDokdU wGm;oGm;NyD;wufvmaom &efolrsm;ukd xkdvufeufrsdK;vrf;wGifcsxm;NyD;umuG,fvQif &efol
rwufEkdif[k OD;apmuajymjyygonf/

b&if;*ef;tvuf200twGuf OD;apmrSm bmrS tpDtpOf½Sd[efrwlyg/ 3&ufvHk;vHk; avmf&Dum;ay:wGif


wmvywft0wftkyfNyD;xm;ygonf/ xkdUaemuf Akdvfwaxmif aomfrqifvrf;rS[kxif&aom urf;em;
bufu uefx½kdufwm tzwfqkdonfh w½kwfBuD;xHwGif ayygyHk;BuD;rsm; a&vHkavvHkrSmNyD; *&dpfawG
okwfumxnfhygonf/ xkdUaemufydwfNyD; nzufwGif tif;,m;uefxJü olajymonfh tuGuftwkdif;
csMu&ygonf/ oluajryHkESifhpm&if;,lxm;ygonf/ ayygwpfvHk;wGifrS b&if;7vuf 8vufom0if&m
ayygyHk;rSm ravmufEkdifatmifjzpfygonf/ vlawGvnf; wpfa,mufrS tvkyfrtm;awmhyg/

ayygyHk;rsm;&oavmuf&aomfvnf;um;ay:rSb&if;yHkBuD;rSmavQmhonfr½Sdyg/xkdUaMumifhOD;apmukd,fwkdif
xif;½l;aowåmqkdifrsm;ukdvkdufMunhfum0,fcJhygonf/tjcm;olrsm;ukdvnf;0,fckdif;ygonf/ xkdaowåm
rsm;onf 7vuf8vufqefUygonf/avmf&Dwpfpif;ukd tkwfzkdu xyf,lckdif;NyD; xif;½l; aowåmESifh
b&if;ukd a&jr§Kyfí rjzpfaomaMumifh &efukefESifh jynfvrf;½Sd rdwfaqGrsm;xH vkduftykdUckdif; ygonf/
b&if;rsm;a&mufuwnf;uOD;apmrsufESmrSm wjznf;jznf; wif;rmvmonfukd awGU&ygonf/ tdrft0if
*dwfrSmvnf; wif;wif;usyfusyfjzpfvmygNyD/ 3a,mufwwGJ4a,mufwwGJawGUvQifac:NyD;]]usKyfwkdUtck
vkyfaewJh tvkyf[m&mZ0wfrIawGjzpfw,f/ wpfa,mufa,mufu opömazguf&if vl30ausmfwcgxJ
'ku©jzpfvdrfhr,f/ 'gaMumifhwpfa,mufazguf&if tJ'Dwpfa,mufukd ] ajzmif } ypfrS jzpfr,f/ 'Dawmhum
vlwkdif;u ]]uRefawmfonf uRefawmfhukd,fa&;ukd,fwmtwGuf avmuBuD;ukdpdwfysufojzihf touf½Sif
vQufraevkdawmhaomaMumifhukd,hfukd,fukdowfaovkdufygonf}}vkdU pmwpf½GufpDa&;ay;xm;&if
raumif;bl;vm;/ 'grSpdwfcs&r,f}}ponfjzifh ajymjyygonf/ rnfolrQrawmfyg[krajym&J/ ]]aumif;yg
w,f}}[kajymumoabmwlMuygonf/þokdUtpkvkdufac:ajymNyD;aemuf?wpfaeUwGif tm;vHk;vl30ausmf
ukd olUbk&m;pif½Sd&mokdUac:NyD; opöma&wkduf? opömqkdckdif;? ukd,fhukd,fukdukd,hfzmom owfaoaMumif;
pmukd a&;ckdif;NyD; oluodrf;xm;ygonf/

tu,fíwpfa,mufa,mufu opömazgufrnfh vu©Pmukd olawGUvQif xkdvlukdowfNyD;? xkdvl


a&;onfhpmukd tdwfxJxnfh? ajcmufvHk;jyL;wpfvuf xkdvlUvufESifh qkyf[efjzpfatmifvkyfNyD;
vljywf&mwae&m? jynfum;vrf;ay:wGifjzpfap oGm;ícsxm;vkduf&ef jzpfygonf/

þtpDtpOfrsm;vkyfNyD;onfhaemuf OD;apmonf nOfhbufwGif tjyifokdU tvGefxGufygonf/ wcgw&H


taz:ygí wcgw&H olukd,fwkdifum;armif;NyD; xGufygonf/ trsm;tm;jzifh oef;acgifausmfrS jyefvm
wwfygonf/ pdefBuD;wkdU cifarmif&ifwkdUu wcgw&H um;armif;NyD; vkdufMu&ygonf/ ukdbñGefU
jzpfap? ukdoufESif;jzpfap wpfa,mufa,mufvnf; ygwwfygonf/ nxGufonfhtcg taz:rSm
wpfa,mufxufrrsm;yg/

taz:rsm;tm; b,foGm;b,fvmaMumif; rajym&efvnf; rSmxm;[efrwlyg/ vkdufygoGm;olrsm; xJrS


wcgwcg ajymjycsuft& r*Fvm'Hkbufa&mufaMumif; od&ygonf/

r*Fvm'Hkppfwyfu[kod&aomt*Fvdyfaxmifaxmifarmif;armif;BuD;wpfa,mufvnf;tdrfukd rMumrMum
vmygonf/ xkdppfAdkvfBuD;rSm trIudpöjzpfvmaomtcg ygonf[krMum;yg/ b,folb,f0gqkdonf
ukdvnf; uRefawmfrodyg/

þodkUnykdif;wGif xGufxGufaeNyD; onfhaemufrsm;rMumrD awmfrD? ajcmufvHk;jyL;? pwif;? b&if; paom


aoewfrsm;twGuf usnfqHaygif; wpfodef;oHk;aomif;ausmfudk avmf&Dum;BuD;2pif;ESifh aeUv,frSmyif
o,f,lcJhMuonfudk awGU&jyefygonf/ tm;vHk;aowåmtopfrsm;ESifh a&vHkavvHk jzpfMuygonf/
OD;apmu a&uefxJwGif aqmufxm;aom bk&m;aqmifuav;wkdifajc&if;rsm; teD;ü 4if;usnfqHrsm;ukd
csapygonf/ tjcm;[kdae&m 'Dae&mrsm;wGifvnf; xm;apygonf/ OD;apmukd,fwkdif ajymjycsuft&
xkdrQrsm;jym;aomusnfqHrsm;udkaps;aygayguav;ESifh&aMumif;?aemufxyfusnfqHq,fodef;cefUrMumrD
&bkdU½SdaMumif;?aiGwpfodef;cGJcefUay;vQif&rnfjzpfaMumif;ESifhod½Sd&ygonf/jAdwdoQppfwyfonf þ,rf;
awmifhrsm;udkzsufqD;ypfMu&rnfjzpfaMumif;?zsufqD;onfhpm&if;xJwGifjyNyD;wbufuvSnfhumckd;a&mif;
jcif;aMumifh þrQaps;aygaygESifh&Ekdifjcif;jzpfaMumif;ukdvnf; ajymjyygonf/
uRefawmfwkdUvufzuf&nfcHkodkUOD;apmwcgw&Hvmwwfygonf/waeUwGifqHkrdaomaMumifhOD;apmuajym
jy aejcif;jzpfygonf/

½kdifz,facwfa[mif;a[mif;ESifh 2vHk;jyL;yg aygif; aoewf 1500cefU tm;vHk;aumif;pGm oHk;í&onfrsm;


udkvnf; &&ef½Sdao;aMumif;? xkdvufeufrsm;udk vufeufwkdufwpfckwGif tapmifhrsm;ESifhxm;aMumif;?
xkdvufeufrsm;ukd o&ufNrdKUqDrS vmxkwfvdrfhrnfjzpfaMumif;? 4if;wkdUvmrxkwfrD tcsdef1em&D 2em&D
cefUapmNyD; vufrSwfwkESifhrdrdwkdUuxkwf,lESifh&efjzpfaMumif;?xkdudpötwGufvnf; rdrdpDpOfaeaMumif;ESifh
ajymjyygonf/

½SdESifhNyD; vufeufcJ,rf; rD;ausmufrsm;ukd odrf;&qnf;&ESifh tm;vHk;tvkyftvGefrsm;aeMuygonf/


{nfhonfrsm;vmMuaomvnf;tvkyfvkyfaeMuonfrsm;ukdrawGUEkdifyg/xkyfykd;jyifqifNyD;tcsdKUvufeuf
rsm;udk jynfvrf;ydkU? tcdsKUukd&efukefNrdKUwGif; todrdwfaqGrsm;xH ykdUygonf/ okdU&mwGifykdUírEkdif? odrf;í
rEkdifjzpfaeao;ojzifh b&if;*ef;rsm; xnfhxm;aom xif;½l;aowåm 2vHk;udk OD;apmu usdKufvwf
bufwGif 0Sufxm;&ef ukdoufESif;ukd ajymygonf/ ukdoufESif;u uRefawmfhudk wkdifyifajym ajymjyef&m?
uRefawmfuvnf; oabmwl vkdufygonf/

0gqkdvjynfhaeUreufapmapmrkd;rvif;rD avmf&Day:wifNyD; usdKufvwfoabFmqdyfbufokdU uRefawmfwkdU


um;udk armif;vm&m? acgif;aygif;eDESihf yxeftrfyDrsm; *spfum;ESifhvmaeonfukd awGU&í awmfawmfyif
vefUoGm;ygonf/ trfyDrsm;u &yfNyD; ppfí awGUoGm;vQif rnfokdUrsm;jzpfrnfenf; [kvnf;awG;rd
ygonf/ okdU&mwGif OD;apmtay:txifBuD;rIaMumifh OD;apm½Sdom;bJ [kawG;um raMumufvSyg/ trfyD
um;vnf; uRefawmfwkdUukdausmfNyD; r*Fvm'HkbufokdU qufíarmif;oGm;ygonf/ trfyDwpfa,mufurl
aemufokdUjyefvSnfhMunfhygao;onf/ awmfawmfuav;vSrf;aomtcg trfyD*spfum;&yfNyD; uRefawmf
wkdUum;bufqDokdU MunfhaeMuygonf/ xkdUaemufjyefvSnfhNyD; armif;vkdufvmjyefygonf/ uRefawmf
wkdUuvnf; awmfawmfuav; pkd;&drfaeMuygonf/ okdU&mwGifolwkdUonf uRefawmfwkdUaemuf
awmufavQmuf vkdufrvmMuyg/ olwkdUudpöESifholwkdU wvrf;okdUcsdK;NyD; armif;oGm;Muygonf/ rdef;r
aemuf vkdufaeMu[efwlygonf/

avmf&Dum;BuD; qdyfurf;okdUa&mufaomtcg rkd;xdefxdefvif;aeygNyD/ ulvDawG trsm;BuD; ac:NyD; orÁef


armfawmfay:okdUwif&ygonf/ ulvDrsm;u ]]av;vkdufwm? bmawGygvdrfh}} vkdU nnf;Mu? ar;Mu
ygonf/ armfawmfum;ypönf;rsm; oHxnfawGcsnf;jzpfí av;aMumif;ajym&ygonf/ jrpfqdyfwGif ykvdyf
rsm;vnf; ½SdMuygonf/ wifaecsaeonfukdyif MunfhaeMuygonf/

ypönf;rsm;ukd armfawmf0rf;xJokdUcsNyD; armfawmform;rsm;u ydwfvkdufygonf/ rnfrQyifav;apumrl


olwkdUu oabmusaeMuygonf/ av;av ykdufqH &avjzpfaomaMumifh auseyfaeMuygonf/ 7em&D
xkd;aomtcg armfawmfxGufygonf/ vrf;rSmyif wpfa,mufwpfaowåm,lxm;&ef oabmwlMu
ygonf/ usdKufvwfodkU rGef;vGJ 1em&D 2em&DtcsdefavmufwGif a&mufoGm;ygonf/ ukdoufESif;rSm
jrLeDpy,fvlBuD; jzpfzl;í wynfhvufom;aygol jzpfaomaMumifh olUwynfh wcsdKUtm;ac:NyD; aowåm
2vHk;udk vSnf;ESifhwifum wpfvHk;udk uRefawmfhtdrf wpfvHk;ukd olUtdrfodkUcsay;&ef ckdif;vkdufygonf/
uRefawmfwkdUurl jyefESifhMuygonf/

uRefawmfxrif;pm;aeckdufrSmyifvSnf;a&mufvmygonf/ulvDrsm;uvnf;]]av;vkdufwmav;vkdufwm}}
ESifh nnf;&if; aowåmBuD;ukd csay;um avSum;atmufwGif oGif;ay;oGm;ygonf/

þaowåmBuD;ukd NrdKUay:wGif xm;í rvHkNcHK? xkdUaMumifh tdrfwGif½Sdaomukd cspfwD;tm; orÁefwpfpif;ESifh


*kefnif;wef;½GmolBuD; OD;bxGef;ESifh OD;pdefbef;wkdUukd ac:cJh&efvTwfvkdufygonf/ nOhfoef;acgifoef;vGJ
a&muf&ifa&muf? xkdvl2a,mufESifh csufjcif; jyefcJh&efvnf; rSmvkdufygonf/

rkd;csKyfaomtcg aowåmudkzGifhNyD; aoewfrsm;ukd *kefeDtdwfESifhxkyfí vlr½SdaomwbuftdrfatmufwGif


oGm;xm;ygonf/uRefawmfvkyfaeukdifaeonfrsm;ukdxdef0Sufxm;írjzpfEkdifawmhyg/xkdUaMumifhapmapm
u ]]ukdoufESif;&JUarmfawmfum;ypönf;awG cPvmxm;wmyg}} [kajymxm;aom uRefawmfhrdef;rtm;
zGifhajym&ygawmhonf/ uRefawmhrdef;rrSm þtaMumif;ukdMum;NyD; þypönf;rsm;ukd jrif&aomtcg
tvGefpkd;&drfylyefygonf/ uRefawmhfukdvnf; rajym&Jyg/ &efukefokdU ukd,fhpD;yGm;a&; udpör[kwfbJ
ukdoufESif;ESifhoGm;aeuwnf;uoabmrusjzpfae&m,ckrl tvGefylyif aomujzpfae ½Smygawmhonf/
olBuD;OD;bxGef;ESifh OD;pdefbef;wkdUrSm uRefawmfhtm; cspfcifav;pm;oljzpfaomaMumifh uRefawmfu
ta&;BuD;í tac:vTwfvkdufonfqkd&m ? csufcsif;yif xvkdufvmMuojzifh eHeuf 2em&DtcsdefwGif
a&mufvmMuygonf/ ukdcspfwD;ukdrl bmrS todray;bJ OD;bxGef;ESifh OD;pdefbef;wdkUukdom 0Sufp&m
ae&mrSpí tusdK;taMumif; ajymjyNyD;*HkeDtdwfxkyfypönf;rsm;ukd vlwGef;vSnf;uav;ESifh wifum
orÁefay: wifay;vkdufygonf/

eHeufrkd;vif;aomf ukdoufESif; uRefawmfwkdUtdrfokdUaygufvmygonf/ ukdoufESif;onf þrQBuD;us,f


aom udpöBuD;rsm;ESihfywfoufí uRefawmfhudk aumif;pGm pdwfcs[efrwlyg/ uRefawmfrsm; opömazguf
avrvm;[kvnf; tenf;i,foHo,½Sd[efwlygonf/ uRefawmfhukd rsufjcnf tjywfrcHyg/ vufzuf
&nfqkdifokdUoGm;ívufzuf&nfaomufMuNyD;vQif eHeuf10em&Dxkd;aomf? OD;apmu ]]wpfntdyfxuf
b,fenf;eJUrS ykdrMumMuapESifh}}[laomtrdefUtwkdif; zsmyHkoabFmESifh&efukefokdUjyefvkdufvmMuygonf/

ywfouf&mvltm;vHk;uRefawmfwkdUwawGrSmtpu OD;apmuJhokdU yk*¾dKvfBuD;ESifhaygif;oif;&í*kPf½Sdonf


[kxifrdygonf/olonfrsdK;cspfpdwfxufoefaom acgif;aqmifwpfa,mufjzpfonf[k ,lqMuygonf/
okdU&mwGif &ufuav; tawmfMumaomtcg olUukd,fusifhw&m;csdKU,Gif;rI? "g;jywkduf&efBuHpnfcsuf?
tusyfukdifavh½Sdjcif; tp½SdonfwkdUtwGuf pdwfysufpjyKvmMuygonf/

uRefawmfhrSm acgif;aqmifaumif;wpfa,muf ESifheD;pyf&onfhtwGuf 0rf;om&aom tajctaerS


tBuD;tus,fpdwfysuf&aom b0okdU a&mufvm&ygonf/ okdU&mwGif aemufrqkwfEkdifyg/ olUtBuH
tpnfrsm;ukd &dyfrdaomaMumifh tvdr®mESifh cGJxGuf&efpdwful;ygonf/ okdU&mwGif oltenf;i,f oHo,
jzpfvQifjzpfcsif; toufESifh cE¨m tkd;pm;uGJrnfrSm aocsmygonf/ uRefawmfwkdUavmufvlpm;ukd
y½GwfqdwfwpfaumifuJhokdU vufacsmif;uav; wpfacsmif;ESifh acsrIef;ypfEkdifygonf/ t½Sdeft0g
uvnf;BuD;ygonf/ tpkd;&ykdif;ESifh ae&mtrsm;wGif olUMoZmrSm BuD;rm;wkef;yif jzpfygonf/

wcgw&H oli,fpOfu olESifh&efoljzpfcJholrsm;udk rnfokdUvkyfvkdufyHkrsm;udk ajymjyavh½Sdonfhjyif? olUukd


raumif;BuHolrSefvQif wdrfzsm;wGif wufuyfaeonfyifjzpfap? &atmifcsrnfjzpfaMumif;? olUxuf
touftrsm;BuD; BuD;aom t&m½SdBuD;wpfOD;onf olUtm;tpfukdBuD;[kac:aMumif;? xkdolonf olUtm;
edrfhusatmif tBuD;tus,facsmufwGef;cJhbl;aMumif;? okdU&mwGif rMumao;rDu olUukd vma&muf
awmif;yefaMumif;? tdrfa½SUo&ufyifatmufwGifolUajcaxmufukdvmqkyfaMumif;? olu ]]udpör½Sdygbl;}}
[kajymvkdufaMumif;? odkUaomf þvlrsdK;ukd b,fenf;eJUrSraMuaMumif;? wdrfzsm;wGifuyfaeapOD;?
ajrBuD;uvl jzpfaomaMumifh wpfaeUajrBuD;a&mufvmvQif b,fenf;ESifhrQ olUvufurvGwfaMumif;?
ponfjzifhvnf; tm&yg;& a'gESifharmESifh ajymavh½Sdygonf/

xkdUaMumifh OD;apmu ]]wpfnOfhtdyfxufykdrMumapeJU}}[k rSmonfukd uRefawmfwkdU rvGefqefEkdifyg/


tdyfarGUcs xm;jcif;cH&aom olrsm;uJhokdUyif jzpfaeygonf/ olUMoZmonf uRefawmfhtay:wGifomru
tm;vHk;aomuRefawmfwdkUvlpktay:wGif vTrf;tkyfvsuf½Sdygonf/

,aeUtxd OD;apmtdrfokdUuRefawmfa&mufaeonfrSm wvausmfausmf½SdygNyD/ OD;apmtdrfu vufzuf&nf


tcsdKaomufí xrif;ompm;ygonf/ aq;vdyfzkd; wpfjym;yif r,lzl;yg/ uRefawmhftdrfu aiG200cefU
ygcJhonfhtxJrSyif aq;vdyf0,faomufygonf/ OD;apmuvnf; ykdufqHray;yg/ tjcm;vlrsm;tm;
ay;onfukdvnf; rjrif rawGUrdyg/ vltrsm;twGuf csuf&ojzifh wcgw&H [if;raumif;yg/ xkdtcg
rsdK;wGif tjcm; 4? 5a,mufESifhtwl NrdKUxJoGm;NyD; ukd,hfykdufqHESihf udk,f xrif;0,fpm;Muygonf/
wpfa,mufwnf; 2a,mufwnf;vnf;roGm;yg/ oHo,tjzpfrcHEkdifyg/ olt,HkMunfqHk; vltcsdKUESifh
twloGm;í twljyefMuygonf/ usyfwnf;vmaom&ufykdif;rsm;wGifrl vHk;vHk;rxGufEkdifMuawmhyg/

b&if;*ef;rsm;ra&mufrDu uRefawmhfrdef;rrSm ukd,fav;vuf0efBuD;ESifhjzpfojzifh tdrfjyefvkdaMumif;


udkoufESif;ukdajymjy&m?ukdoufESif;uOD;apmudkolajymay;rnf[kajymygonf/okdUaomfvnf; b&if;*ef;
rsm; oGm;ykdUrSyifa&mufcJh&ygonf/ ,ckvnf; ukdoufESif;tm; acwåjyefvkdaMumif; oHk;av;BudrfrQ
uRefawmfajymjy&m? ukdoufESif;u t&dyftjcnfMunfhNyD; olajymay;ygrnf[k ajymygonf/ okdU&mwGif
oludk,fwkdifvnf; ajym&J[efrwlvSyg/ uRefawmfvnf; wkduf½kdufrajym0Hhyg/ OD;apmuvnf; uRefawmf
wkdU a&mufcgpESifh rwlawmhyg/ rsufESmawmfawmfwif;í pdwftawmf cufxefaeygonf/

OD;apmtdrfokdUa&mufonfhtxJwGif uRefawmfwkdUrSm aemuftusqHk;avmufjzpfygonf/ OD;apmuvnf;


vlBuD;rsm;uJhokdUyifqufqHygonf/ odkU&mwGif wpfcgrS uRefawmfwkdUESifhtwla&mí xrif;rpm;bl;yg/
uRefawmfwkdUa&mufcgpuawGU&onfrSm tdrfab;uefbuf rsufESmjyKaomae&muav;wGif vomom
atmufü olwpfa,mufwnf;xrif;pm;avh½Sdygonf/ a':oef;cifESifh abbDapmwkdUyif twlpm;onf
ukd rawGUbl;yg/ [if;wpfyGJNyD;wpfyGJ vmcsonfukd pm;vkduf? uefbufMunfhNyD; pOf;pm;vkdufESifh
wpfa,mufwnf; Zdrf½Sd½Sd pm;avh tBuHxkwfavh½Sdygonf/ olUxrif;yGJem;okdU tdrfom;rsm; rnfolrQ
rvmMuyg/ uRefawmfESifh ukdoufESif;rSm a&mufcgpjzpfaomaMumifh olpm;aeaom jrefrmxrif;0kdif;ESifh
rvSrf;rurf;ae&m½Sdpm;yGJuav;wGifvufzuf&nfMurf;aomufaerdMuygonf/ olMudKufonf rMudKuf
onfvnf;rodyg/ b,f[mukdOD;apmBudKufí b,f[mukd rBudKufonf tdrfrSm bmpnf;urf;awG½Sdonf
ukdvnf; uRefawmfwkdU rodMuyg/

t&ufuav;ukd ZdrfcHaomufNyD;aemuf OD;apmonf xrif;pm;ae&mrSaeí wcgw&H wcGef;p ESpfcGef;p


uRefawmfwkdUqDukdpum;vSrf;ajymygonf/olajymrSyifuRefawmfwkdUvnf;jyefajymMuygonf/ oluvnf;
wpfcGef;wavajymNyD; aemufrSDuav;udk rSDvkduf? vufokwfy0gESifh vufrsm;udk yGwfvkduf? pm;vkdufESifh
pdwful;xkwfae[ef wlygonf/ vromvQifvnf; tdrfwGif;rS rD;a&mifuav;u voma&mifrQavmuf
xkd;ay;vQuf½Sdygonf/a&'D,kdwD;0kdif;uvnf;tdrfcef;xJrSaeíNidrfhNidrfhanmif;anmif; jznf;jznf;omom
jzifh vQHxGufvQuf½Sdygonf/ xrif;pm;NyD;aomtcg cPwpfjzKwf uRefawmfwkdUukd &,fp&marmp&m
vSrf;ajymwwfygao;onf/ wpfcgxrif;pm;vQif tenf;qHk; wpfem&DcefUMumygonf/ rsm;aomtm;jzifh
uRefawmfwkdUrSmolxrif;pm;NyD;onftxdxkdpm;yGJuav;wGifr½SdMuyg/olwpfa,mufwnf;om olUae&m
ESihfol tcsdef,lNyD; tBuHÓPfxkwfaeavh½Sdygonf/

0gqkdv rkd;&moDa&mufvmaomtcgwGifrl wkdufwGif;tv,fcef;½Sd xrif;pm;yGJwGif olwpfa,mufwnf;


yif pm;avh½Sdygonf/ rnfolrSolESihftwlpm;onfukdrawGUbl;yg/wpftdrfvHk;uolUukd tvGefaMumufMu
&[efwlygonf/ a&mufcgpwGif a':oef;cifa&m abbDapmyg tdrfwGif ½SdMuonfukd awGU&ygonf/
rsm;rMumrDabbDapmuav;onfausmif;tdrfausmif;pm;oGm;aeygonf/rsm;rMumrD a':oef;cifukd
vnf;rawGUawmhyg/ &uftenf;i,fMumrS tif;pdefokdUoGm;í OykofoDwif;apmifhaeaMumif;od&ygonf/

OD;apmaeaomtdrfwGif OD;apm ? ukdbñGefU ESifh qHyifqHwkdESifh tckdif;tap rdef;uav;wpfa,mufom


tdyfMuygonf/ tjcm;olrsm;rSm 0if;BuD;twGif;½Sd tjcm;tdrfrsm;wGif tdyfMuygonf/ þtcdsefykdif;wGif
tcsdKUukd ae&mcGJítdyfaponf/ tcsdKUudkvnf; aeUwm0efnOfhwm0ef csxm;[efwlygonf/ OD;apmrSm
vnf;cgwkdif;ESifhrwltm;vHk;tay:wGifwif;usyfvmygonf/rsufESmomray;awmhyg/Zdrf½Sd½Sdat;at;csrf;
csrf; pdwful;xkwf&if; xrif;pm;avh½Sdaom olUxHrS a'gyGNyD; qlnHoH wcgw&H Mum;&ygonf/
uRefawmfwkdUESifh ajyajyjypfjypf pum;pjrnfajymaeaom tcsdeftcg[lí r½Sdawmhyg/

apmapmykdif;uqkdvQif0if;BuD;xJüawmfrDaoewfavhusifholuavhusifhavh½SdMuygonf/OD;apmukd,fwkdif
vnf; awmfrD? okdUr[kwf pwif;udk xkwfvmum uefab;wGif wef;pkdufxm;aom o&ufyifrsm;
t&if;wGif xm;½Sdonfh oHyHk;ayguf ponfwkdUukd vufwnfhprf; avh½Sdygonf/ usnfqHawGuvnf;ayg?
NcHBuD;uvnf;BuD;ojzifh NcHBuD;twGif; bmvkyfaeonfukd tjyifvlrsm; odMu[efrwlyg/
taMumif;odí wpHkwa,mufu jynfvrf;ray:rS apmifhMunfhrnfqkdvQifrl aoaocsmcsmodEkdifjrifEkdif
ygrnf/ aoewfypfonfrSmvnf; jynfvrf;bufodkU OD;wnfí opfyifajc&if;ukd csdefNyD;ypfojzifh
usnfqHrSm tay:okdU axmifrwufyg/ o&ufyifESifhvGJoGm;apumrl a&uefxJokdUom a&mufygonf/

,ckrlþavhusifhjcif;rsdK;vnf;&yfqkdif;aeMuygonf/OD;apmvnf;um;ESifhtjyifxGufvkduf? jyefvmvkduf
ESifhtvGeftvkyf½Iyfaeygonf/aeUa&mnOhfyg tvkyfrsm;aeygonf/ trIxJygMuaom ar*sm ADAD,ef;ESifh
uufywdefbDAifwkdUvnf; tdrfudk t0iftxGuf rsm;Muaom vlrsdK;jcm;rsm;xJwGif tygt0ifjzpfMuyg
onf/ uufywdefbDAifrSm b&if;*ef;xkwfonfh ae&mwGifyif tvkyfvkyfoljzpfí b&if;*ef;xkwfpOfu
vufrSwfwkvkyfay;ol[kod&ygonf/apmbOD;BuD;ESifhtwlaoNyD[k owif;pmxJwGifygbl;NyD; rMumrDu
½Sdao;ovkdvkd owif;pmwpfapmifwGifawGUvkduf&aom uufywdef bDAif yifjzpfygonf/

tdrfjyefvkdaomolrsm;rSmawmfawmfrsm;aeMuygvdrfhrnf/ukdoufESif;uvnf;uRefawmfhtwGuf ajymray;
ojzifhuRefawmfacwåjyefvkdaMumif; t&JpGefUíajymbkdUBuHrdygonf/ okdU&mwGifwpfaeUaomnaeüOD;apm
onftdrf0if;xJwGifpdwful;xkwf&if; cyfjznf;jznf;vrf;avQmufaeygonf/ uRefawmfwkdUoHk;a,mufrSm
vnf; OD;apmESifhodyfra0;yg/ tkwfzkde,fzufrS ukd½Sdefuav;qkdolonf (ykdítoufBuD;aomukd½Sdefukdrl
udk½SdefBuD;[kac:onf) OD;apmteD;okdU ½kdU½dkUuav;oGm;um ]]uRefawmfhukd jyefzdkU cGifhcPay;yg? 2&uf
twGif;uRefawmfjyefvmygr,f}}[kajym&m? OD;apmu]]vlawG 'Davmuftvkyf½Iyfae&onfhtxJ cifAsm;u
tdrfjyefcsifovm;? jyef jyef b,fawmhrS jyefrvmcJheJU}} ponfjzifh aigufief;refrJvkdufygonf/
þodkUajymaeonfukduRefawmfwkdUMum;vnf;Mum;ae&ygonf/jrifvnf;jrifaeMu&ygonf/ xkdUaMumifh
uRefawmfvnf; vufavsmh vkdufygonf/

vl30ausmf½SdMuonfhteuf OD;apmu b,folawGonf t&if;qHk;? pdwftcs&qHk;? b,folawGukd tpp


wkdifyifEkdifonf/ b,folawGudkrlrwkdifyifEkdif? b,folawGudkb,fvkdae&mrSmtoHk;cs&rnf ponfwkdUukd
a0befwdu jyKxm;NyD;[ef½Sdygonf/ þvlpkxJwGif udkpkd;rSm t&if;usqHk;vlwpfa,mufjzpfygonf/
olþtdrfodkUa&mufaeonfrSmvnf;tMumqHk;olwpfa,mufjzpfonfhtjyif *VKeftppfqHk;vnf;jzpfyg
onf/ukdpkd;rSmrif;vSNrdKUe,fujzpfípm;EkdifaomufEkdifacsmifacsmifvnfvnfjzpfygonf/ touf40ausmf
avmuf ½SdygNyD/

ukdbñGefUrSm tkd;onfukef;NrdKU w&m;½Hk;wpf½Hk;wGif a½SUzwfpma&;vkyfzl;í tBuHÓPfaumif;olwpfOD;


jzpfygonf/ OD;apmu olUtdrfwGif twlaeapí tawmfvnf; ,HkMunfygonf/ touf30atmufrSmyif
½Sdygvdrfhrnf/

ukdoufESif;rSmvnf; usdKufvwfNrdKUu *VKefvufa[mif; jzpfygonf/ OD;apmukd tvGefav;pm;í OD;apm


uvnf; tvGef,HkMunfygonf/ xkdtcgu touf40ausmfavmuf½SdygNyD/

rHIBuD;rSm tkwfzkdteD;tem;w0kduf awm½Gmuav; wpf½Gmu jzpfygonf/ ynmvnf;rwwf½Smyg/ ½kd;½kd;


tvkyfMurf;orm;wpfa,mufomjzpfygonf/ OD;apmu olckdif;orQ&rnf qkdaomoabmESifh ac:xm;
[ef½Sdygonf/ tdrfwGifvnf; tckdif;tapoabmrsdK; qefqefyif ae&½Smygonf/ trIjzpfpOfu touf
30eD;yg;avmuf½SdygvdrfhOD;rnf/

&efBuD;atmifrSm OD;apmwl awmfygonf/ OD;apm nDtpfukd w0rf;uGJu arG;oljzpfygonf/ bm;vrf;


tcsKyfcef;xJwGif &efBuD;atmif &efBuD;EkdifwkdU ESpfa,mufESifh uRefawmf &ufaygif; 50vHk;vHk;twlae&&m
xkdtcgrSyif olwkdUESifhpum;ajymbl;NyD; olwkdU b0jzpftif rsm;udkvnf;od&ygonf/

&efBuD;atmifrSmtbrf;cH&pOfu 16ESpfom½Sdygao;onf/&efBuD;Ekdifqkdaomuav;rSmvnf;rwdrf;r,drf;
yifjzpfygonf/ tvGefyifi,fMuygao;onf/&efBuD;atmifonfowf&Jjzwf&Jypf&Jcwf&J rkdufaoG;½Sdaom
vli,fuav;wpfa,mufjzpfygonf/okdU&mwGifAkdvfcsKyfatmifqef;ukd vlukd,fwkdif wpfcgrSrjrifbl;yg/
twGif;0ef½Hk;ukd rnfokdU0if rnfokdUxGuf&onfukd odzkdUa0;í twGif;0if½Hk;qkdonfrSm bmqkdonfukdyif
olrod½Smyg/ tjcm;olrsm;ESifhvkdufoGm;NyD;? tjcm;olrsm;ypfcwfaom vlpkxJodkUckdif;apñTefMum;onfh
twkdif; 0ifa&mufypfcwfoljzpfygonf/ EkdifiHa&;vnf; bmrSem;rvnfyg/ bm;vrf;tcsKyfcef;twGif;ü
twlae&pOfvkyfBuHrIBuD;xJokdUolygvm&yHkudk&efBuD;atmifuajymjyíþtwkdif;uRefawmfodcJh&ygonf/

pdefBuD;onf BudKUyifaumufZmwdjzpfygonf/ *syefawmfvSefa&;wGif xkde,füwm0efxrf;aqmif&aom


wyfrawmfom;uav;wpfa,muf jzpfygonf/ om,m0wDaygif;wnfe,f w0kdufrS wyfrawmfxJwGif
BuD;yGm;aeMuoltawmfrsm;rsm;onfolESihfrdwfaqGrsm;jzpfíawmfawmfyifcifrifMuaMumif;od½Sd&ygonf/

pdefBuD;ESifh &efukefaxmifBuD;BudK;wkduftwGif; &ufaygif;rsm;pGm twlaecJh&ojzifh olajymjycsuft&


uRefawmfod½Sd&onfrSm tvGefqef;Mu,fvSygonf/ pdefBuD;rdbrsm;rSmypönf;Opömtawmftoifh csrf;om
Muygonf/EkdifiHa&;tm;jzihfrsdK;cspfygwDukdaxmufcHNyD;OD;apmukdyk*¾KdKvft&tvGefav;pm;MunfndK olrsm;
jzpfMuygonf/ olUtpfukdESpfa,mufurl ½kd;½kd;ukefonfrsm;jzpfMuygonf/

awmfvSefa&;NyD;onfhaemufpdefBuD;onfBudKUyifaumufjynfolU&JabmftzGJU zGJUpnf;&mwGif ta&;BuD;aom


&Jabmfwpfa,muf tjzpfjzifh yg0ifcJh&onf/ xkdUaemufppfacgif;aqmifjzpfNyD; rsm;pGmwufwuf~uG~uG
aqmif½Gufoljzpfonf/ olUrdbrsm;rSmOD;apmbufomtm;oefolrsm;jzpfí pdefBuD;,ckuJhokdU vkyfukdifae
onfukdenf;enf;rSoabmrusMuyg/ OD;apmuvnf;AkdvfcsKyfatmifqef;ukd,SOfNydKif&ef jyifqifaeNyD
jzpf&m4if;wkdUom;wpfa,mufonf OD;apmukdqefUusifaomjynfolU&JabmftzGJUwGifrm;rm;BuD;aqmif½Guf
aeonfhtwGuf 4if;wkdUpdwfxJwGif roufomMu[k qkdygonf/

AkdvfcsKyfatmifqef;ESifhtzGJUonf jynfvrf;bufokdU pnf;½Hk;a&;xGufMuonf/ OD;apmuvnf; olUvlpk


ESifhol xGufjyefonf/ BudKUyifaumufokdUa&mufaomtcg pdefBuD;rdbrsm;ESifh awGUí pdefBuD;taMumif;ukd
pum;pyfrdMuonf/ xkdtcsdefu OD;apmrSm vli,fvl½G,f? vlawmfvlaumif; tvGefvkdaeaom tcsdef
jzpfojzifhvlxkaxmufcHrI½Sdí acgif;aqmifrItawmftoifh&aeaompdefBuD;taMumif;ukd Mum;&aomtcg
ief;ief;wuf vkdcsifavawmhonf/

pdefBuD;rdbrsm;u 4if;wkdUom;tm; jynfolU&JabmfwyfzGJUrSxGufí OD;apmaemufokdUvkduf&efajym&m


pdefBuD;u cg;cg;oD;oD;jiif;onf/ EkdifiHa&;t,ltqcsif; rwlolwpfOD;ESifh aygif;í rvkyfEkdifaMumif;
wifjyonf/ OD;apm0g'ukd rBudKufaMumif;vnf; twdtvif;ajymjyonf/ rdbrsm;url pdwfravQmhMu?
4if;wkdUom;tm; twif;a&mt"r®yg OD;apmESihfxnfhawmhonf/ om;jzpfolu rdrdrSmjynfolU&Jabmf
acgif;aqmif wpfOD;jzpfí þodkUrvkdufEkdifaMumif; jiif;qefaomfvnf; OD;apmESifhawGUqHkay;Muonf/
OD;apmonf vlcsif;awGUp usatmifvkyfEkdifaom0dZæmwpfa,muf[kqkdvQifvGefrnfrxifyg/ ukdoufESif;
ac:oGm;í pdefBuD;xuf toufBuD;ojzifh tawGUtBuHK tawmftwef½Sdaom uRefawmfyifvQif OD;apm
tqGJ"gwfukd rcHEkdifbJ ½SdcJhygonf/ owdåaumif;í wuf~uGaom vli,fuav;yifjzpfaomfvnf;
OD;apmurl r&t&qGJrnfrSm aocsmygonf/ qGJvnf;qGJcJhygonf/

pdefBuD;onf rdbukd tm;emí4if; OD;apmukd tm;emí4if; BudKUyifaumufw&m;yGJwGif OD;apmtem;ü


ae&ygonf/ OD;apmuvnf;olESifh a0;a0;rcGmapbJ ae&may;onf/ um;ESifhoGm;vnf; olUab;rSmyif
xkdifckdif;onf/ pdefBuD;url tenf;i,frQpdwfrcsrf;om/ jynfolU&Jabmftcsif;csif;vnf; ½Sufíaeonf/
rsufESmyifrjycsif/xkdUaMumifhOD;apmjynfbufokdUqufírwufrDwpfcsdefwGifpdefBuD;onfvpfNyD;a½Smifajy;
onf/ OD;apmonf c&D;qufrxGufbJ apmifhaeonf/ rdbrsm;u vkdufí½Smum OD;apmESihftwl
vkdufapjyef ygonf/ OD;apmuvnf;um;ay:wGif olUab;uyif xkdifvkdufapygonf/ vrf;wae&mwGif
pdefBuD;xyfívpfjyefonf/ OD;apmuvkdufí½SmNyD;xyfac:jyefygonf/ aemufwae&mwGifrl pdefBuD;onf
BudKUyifaumufta&muf jyefcJhonf/ OD;apmvnf;vkdufr½SmEkdif/ rapmifhEkdifbJ jynfbufokdUqufí
wufoGm;awmhonf/

toGm;wGifomtapmifhta½Smufvkdíac:jcif;jzpfonf/ tjyefwGifac:awmhrnfr[kwf[kpdefBuD;u,lq
um cyfayghayghyiftdrfüaevkdufonf/ usm;ukwfusm;cJEkdifaomOD;apmonftjyefc&D;wGif pdefBuD;rdb
rsm;xH 0ifa&mufEIwfqufNyD; pdefBuD;jyefa&mufra&mufar;onf/ xkdtcgpdefBuD;ESihf yufyif;ygawGU
ae&m cufjyefawmhonf/ rdbrsm;u 4if;wdkUom;udk jynfolU&JabmfwyfzGJUxJwGif rjrifvkdí OD;apmESifh
&efukefvkdufoGm;&ef twif;wGef;xkd;xnfhMuonf/ OD;apmuvnf;ZGwfw½Gwfac:jyefonf/ pdefBuD;onf
rdbrsm;pdwfraumif;jzpfrnfpkd;onf/ OD;apmudkvnf; tm;emonf/ xkdUaMumifh OD;apmab;u xkdifum
&efukefokdUvkdufcJhonf/

xkdUjyifpdefBuD;rSm tjcm;pdwful;vnf;ay:vmonf/ tif;,m;apmif;OD;apmtdrfodkUa&mufvQif OD;apmonf


pdefBuD;tm; tjcm;olrsm;xuf rsufESmom ykday;onf/ *spfum;aumif;aumif;ESpfpD;½Sd&m pdefBuD;onf
*spfum;wpfpD;ukdb,ftcgrqkdxkwfarmif;oGm;vmEkdifonf/rMumrMumvnf; um;armif;NyD;xGufoGm;
avh ½Sdonf/

pdefBuD;onf vl&nfoefUonf/ pum;rSefrSefajymonf/ qufqHa&;aumif;onf/ oyf&yfaumif;rGefpGm


0wfpm;avh½Sdonf/ OD;apmudkvnf; cyfrSefrSef cyfwnfwnfyif ajymqkdqufqHaygif;oif;ygonf/
rsufESmvkd rsufESm&tydktvkd ajymqkdqufqHjcif;r½Sd/ xkdUaMumifh OD;apmuvnf; olUukd txifrao;Ekdif/

*syefacwfu BudKUyifaumufe,fokdU &efukefrS ppfajy;ajy;um vma&mufaeolrsm;teuf ausmif;ol½G,f


rdef;uav;wpfOD;onf zufqpfawmfvSefa&;tcsdefwGif awmfvSefa&;ü ygvmonf/ olemjyKvkyfief;
wm0efrsm;ukdaqmif½Gufaeonf/xkdrdef;uav;ESifhpdefBuD;onfvli,fwkdUbm0orD;&nf;pm;jzpfMuonf/
okdU&mwGif pdefBuD;rdbrsm;u 4if;wkdUom;udk xkdrdef;uav;ESifh oabmrwl/ rdef;uav;rdbrsm;uvnf;
olwkdUorD;ukd pdefBuD;ESifhoabmrwl/ ppfNyD;aomtcgrdef;uav;ESifhrdbrsm;onf Munfhjrifwkdif
prf;acsmif;okdU jyefíajymif;vm&m ysdK½G,folESpfOD;rSm cspfyifysdK;püyif cGJcGmvkdufMu&onf/ rvTJomí
OD;apmESihf&efukefvkdufcJh&aompdefBuD;onf olUcspf&nf;pm;ukdawGUatmif½Sm&ef tcGifhaumif;&awmhonf/
xkdUaMumifhyif *spfum;wpfpD;,lum pdefBuD;xGufxGufoGm;jcif;jzpfonf/wcgw&HolUoli,fcsif; rdwfaqG
rsm;½Sd&mjynfolU&JabmfwyfzGJUokdUvnf;tvnftywfoGm;avh½Sdonf/þtaMumif;ukd OD;apmroday/

olU&nf;pm;onfonf ausmif;jyefíaeonf/ *g0efuav;ESifh uGefAifhausmif;wpfausmif;okdUwufonf/


pdefBuD;u½SmíawGuaomtcg0rf;omMuonf/wcgw&Hausmif;ajy;NyD;pdefBuD;ESifhtwltif;,m;bufokdU
oGm;um tcsdefukefonftxd pum;ajymaewwfMuonf/ pdefBuD;url rdef;uav;udk n§mwmonf/
opömrazguf/twlraeEkdifao;onfhtajcaeukdvnf;ajymjyxm;onf/BudKUyifaumufokdUpdefBuD;rjyefEkdif
aom taMumif;wpfaMumif;rSm þtaMumif;vnf;wpfcktygt0ifjzpfavonf/

xkdUjyif oabmvnf;aumif;? i,f½G,foludkvnf; cspfcifwwfaom pdefBuD;tm; uav;i,ft½G,f


13ESpforD; cefUom½Sdao;aom abbDapmuav;uvnf; tvGef cifonf/ ]]tpfukd-tpfudk}}ESifh ac:í
aeavh½Sdonf/ pdefBuD;uvnf; abbDapmtm; ESpfri,fuav;t&if;ozG,f ,lqonf/

þuav;ukdcifrifrIonfvnf; OD;apm0g'tppudkrBudKufaom pdefBuD;tbkdU OD;apmxHrS xGufroGm;Ekdif


aom taMumif;wpf&yfjzpfonf/

waeUnaewGif cgwkdif;naersm;uJhokdU tif;,m;uefwGif uRefawmfa&csdK;qif;NyD;t0wftpm;vJum


tenf;i,ftanmif;qefU&eftwGuf tdrfa½SUuGufvyfbufokdUa&mufcJhygonf/ þtcsdefwGif OD;apmESifh
tjcm; 3OD;avmufonf tdrfa½SUykdif; wae&mwGif xkdifum wpHkwck wkdifyifaeMuygonf/ OD;apmu
uRefawmhfudk jrifaomtcg vSrf;ac:NyD; ]] uJ ukdokc tawmfbJ }} [kqkdygonf/; uRefawmfvnf;
ukvm;xkdiftvGwfwpfckwGif 0ifxkdifvkdufygonf/ ]]uRefawmfwkdUrSm ta&;BuD;wJh udpö wpfck½Sdw,f/
ukdokc um;armif;&vdrfhr,f/ t&ifudpöxuf ta&;BuD;wJhudpöbJ/ b,fES,fhvJ/ armif;Ekdifyghrvm;/}}
[kar;ygonf/ uRefawmfvnf; ]]bmudpöjzpfygovJ}} [kyif rar;awmhyg/ ]]armif;wmaygh}} [k
ajzvkdufygonf/ olbmckdif;ckdkif;vkyf&rnfhtajctaewGif½Sd&um;armif;ckdif;onfudkarmif;&rnfyifjzpfyg
onf/ wpftdrfvHk; OD;apmtdrfwGif ½Sdaeaomy&dwfowf 30ausmfwGif um;armif;wwfolu 3a,mufom
½Sdygonf/ cifarmif&if pdefBuD;ESifh uRefawmfwkdUjzpfMuygonf/ þtaMumif;ukd OD;apmodNyD;jzpfí
olUtpDtpOfwGif xnfhoGif;wGufcsufNyD; Nzpf[efwlygonf/

]]armif;yghr,f}}qkdaompum;jyef&NyD;onfhaemuf OD;apmonf rlvvl3a,mufESifhyif qufvufí pum;


ajymaeygonf/ cyfwkd;wkd;yifjzpfygonf/ ]]AkdvfcsKyf}}ponfjzifholUpum;rsm;xJwGifemrnfemr wpfvHk;rS
rygyg/ okdU&mwGif rnfokdUwuf? rnfokdU0if? rnfokdUypfcwf&rnfponfrsm;udk ajymaejcif;jzpf&m
wpkHwckaom owfjzwfrIudk pDpOfaejcif; jzpfonfukdum; teD;wGif xkdifvsuf ½SdaomuRefawmfonf
aumif;pGm&dyfrdygonf/uRefawmhftm;wrifac:,lwkdifyifjcif;r[kwfyg/tdrfa½SUxGufvmí ac:ajymjcif;
omjzpfygonf/ tjcm;ol3a,mufurl tykdif;tqpfawGodNyD; jzpf[efwlygonf/

xkdUaemufvlpkuGJoGm;Muygonf/ rnfolawGESifh rnfokdUBudKwifjyifqifxm;onfukdum; uRefawmfbmrS


rodyg/,ckvlpkcGJMu&mwGifvnf;b,folubmwm0efponfjzifhaoaocsmcsmcGJonf[kvnf;rMum;yg/
OD;apmxoGm;ítjcm;olrsm;vnf;xoGm;Mujcif;jzpfygonf/olwkdUukdMunfh&onfrSm cyfayghayghyifjzpfí
wpHkw&mtcuftcJ½Sdrnfukdylyifaom[eftrlt&mukdrawGU&yg/xkdaeUrSm1947ck?Zlvkdifv18&ufaeUjzpf
ygonf/

nrkd;csKyfaomfþvlpkonfwae&mwnf;wGiftwlwltdyfMuygonf/ þudpöESifhywfoufípum;wpfcGef;
rS rajymMuyg/ wpfa,mufrSvnf; pum;rpyfMuyg/ OD;apmrsufuG,fwGif awmfonfrawmfonf
bmb,fodkU[lívHk;vHk;wkdifyif&Jjcif;r½SdMuyg/wpfa,mufwpfa,mufvnf;b,favmuf,HkMunf&onf
qkdonfudk rodEkdifyg/ wkdifyifrd&mwGif tpGef;tpxGufí oHo,jzpfzG,fpum;wpfcGef;udk ajymrdygvQif
xkdolrSm rkcsao&bkdUom ½Sdygonf/

tdyf,mxJrvSJrD0kdif;zGJNyD;[kdpum;onfpum; &,fp&mrsm;ukd ajymaeMuygonf/ OD;apmonf ½kwfw&uf


0ifvmygonf/ &,farmaeMuíjzpfygonf/ ]]rxMueJUrxMueJU}}[kvnf;vufujyumNyHK;aeygonf/
]]bmawGrsm;ajymaeMuvnf;}}[kvnf; ar;vkdufygonf/ uRefawmfwkdUxJrSwpfa,mufu ]]tvum;
&,fp&mawGajymaewmyg}}[kajzvkdufygonf/ cPomrwfwyf&yfaeNyD;EIwfqufumolUtdrfodkUjyefoGm;
ygonf/ uRefawmfa&mufaeaom &ufaygif;40cefUtwGif; uRefawmfwkdUae&aom þtdrfuav;odkU
OD;apmvmonfrSm þwpfBudrfomjzpfygonf/ ta&;BuD;aom tcsdefykdif;jzpfí olESifhawGUqHkNyD;aemuf
uRefawmfwkdUcsif; bmawG aqG;aEG;wkdifyifaeonf/pdwfcs&rnf/ rcs&rnfponfwkdUukd tuJvmcwf
jcif;jzpf[efwlygonf/ uRefawmfwkdU¾½Sd&m tdrfxJokdUr0ifrDu tjyifbufrS rnfrQMumMum &yfMunfh
tuJcwfNyD; em;axmifNyD; qkdonfudk vnf; uRefawmfwkdUrodyg/

eHeufrkd;vif;NyD; a&rkd;csdK;NyD; vufzuf&nftcsdKaomufMuygonf/ 1947ck? Zlvkdifv 19&ufaeU? 1309ck


0gacgifvqef; 2&uf paeaeUjzpfygonf/

OD;apmu ac:ckdif;í trIxJygolwcsdKU oGm;Muygonf/ ,leDazgif;rsm;0wfMu&ef/ toifhjyifMu&efajym


ygonf/
cJ,rf;rD;ausmuftpHkESifhppf,leDazgif;tpHkaygif;ajrmufjrm;pGmtxyfvkduftyHkvkduf OD;apmtdyfaomtcef;
xJwGif ½Sdygonf/ ppfOD;xkyfrsm;vnf; um;½Hktcef; 2cef;xJwGif trsm;BuD;jzpfygonf/

rSwfrdygao;onf/ bPfwkdufukd pD;&efBuHpOfu yg&rnfholrsm; ,leDazgif; 0wfMunfhMu&m awmfol


wpfa,mufrSr½Sdítm;vHk;jyifcsKyfcJhMu&ygonf/ xkdtpDtpOfwGif ygcJholrsm;twGufrl OD;apmtcef;
xJrS,leDazgif;,l&efrvkdawmhyg/ uRefawmfhrSmum;armif;&rnfholjzpfaomaMumifh ]]uRefawmfaum ,leD
azgif;0wfzkdUvkdygovm;}} [kar;&m ? OD;apmu ]]abmif;bDawmh0wfyg/ tuFsDawmh udpör½Sdbl;/}}[k
jyefajymygonf/

tdrfuav;okdUjyefNyD;abmif;bDpdrf;ESifh½SyfvufwkdtjzLudk0wfumuRefawmfjyefvmaomtcg ]] ypfzkdUxJu
wpfa,mufvkdaew,f}}OD;apmESifhukdpkd;wkdUvlpkajymaeMuygonf/oJoJuGJuGJqHk;jzwfMu&ao;[efrwlyg/
xkdUaemuf ]]&efBuD;atmifbJaumif;w,f}} [kajymMuum &efBuD;atmifukd ac:NyD; ,leDazgif;rsm; ukdpkd;ESifh
ukdoufESif;wkdUu 0kdif;0wf qifjyifay;Muygonf/ xkdUaemufppfwyfwHqdyfrsm;wyfqifMuygonf/
aumif;pGm rwyfwwfMuojzifh &,fMu&ygao;onf/ aemufqHk;wyfjyD;onfhwkdifatmif pepfwus
rSefuefvdrfhrnfrxifyg/ bdeyfrsm;uvnf; om;a&ppfbdeyfxlBuD;rsm;r[kwf/ ukd,hfzmomudk,f0,fNyD;
wcgw&HpD;Muaom uif;bwfpfbdeyftndKrsm;omjzpfygonf/ OD;apmu 0,fray;yg/ aoaocsmcsm
*½kjyKMunfhvQif ppfom;r[kwfaMumif;odomvSygonf/

toifhjzpfMuaomtcg OD;apmu cyfwkd;wkd; [eftrlt&mcyfjznf;jznf;ESifh rSmp&mrsm;ukd rSmaeygonf/


xkdtcdsefwGifw,fvDzkef;vmíOD;apmonfw,fvDzkef;½Sdaomtcef;wGif;okdUxoGm;ygonf/ usef&pfaom
vlpkonfpum;wpfcGef;rSrajymMuyg/ ukd,hfpdwful;ESihfukd,fawG;aeMuygonf/ OD;apmonf w,fvDzkef;
ukd toHtkyfNyD; wkd;wkd;yifajymaeygonf/ bmajymaeonfukdrodEkdif/ OD;apmESihfrnfol w,fvDzkef;
pum;ajymaeMuonfudkvnf;uRefawmfrodyg/ cifarmif&if? rHIBuD;? ukdeDESifh0 ukdbñGefUwkdU apmapm
uwnf;u a'g*spfESifh NrdKUxJoGm;aeMuonfudk trIjzpfvmrSom odygonf/ xkdtcsdefurl rodao;yg/
tdrftwGif;wae&mwGiftapcHrdef;uav;ESifh a,mufsm;av;wpfOD;½SdMuygonf/ OD;apmu xkduav;rsm;
ESifhwm0efay;xm;olxJu tcsdKUvlrsm;ukdtodray;vkdí þta&;BuD;aomtcsdefwGif wkd;wkd;jznf;jznf;
vkyfae ajymae[efwlygonf/

w,fvDzkef;ajymNyD;aemufajcukdyifcyfjznf;jznf;eif;NyD; OD;apmjyefvmygonf/ cyfwkd;wkd;yif/ okdU&mwGif


a'gygygESifh jyefqufí ]]bmrSaMumufp&mr½Sdbl;/ vkyfp&m½Sdwmudkom aoaocsmcsm vkyfzkdUvkdw,f/
owdawmh½Sd&r,f/ owdqkdwmuawmh ykdw,fvkdUr½Sdbl;}} ponfjzifh rSmMum;aeygonf/ w,fvDzkef;
vmjyefygNyD/ ,cifutwkdif;OD;apmxNyD; wkd;wkd;ajymjyefygonf/ xkdUaemufjyefvmNyD; qufum tm;ay;
pum;?owday;pum;rsm;ajymaejyefygonf/rMumrDw,fvDzkef;rnfoHMum;&jyefygonf/OD;apmxoGm;í
jznf;jznf;jyefvmjyefygonf/ pum;wkd;wkd;ajymaeckduf w,fvDzkef;wpfBudrfxyfvmNyD;aemuf OD;apmu
]] uJ- oGm;Mur,f? xMujyifMu}} [kqkdygonf/ xkdtcsdefrSm 10em&DcefU ½Sdaernf[kxifygonf/
rkd;tenf;i,f½Gmaeygonf/ tdrfay:utqif;vkduf t0wfzdeyf a&mfbmcHz0g;ESifh a&n§day:eif;rdí
uRefawmfacsmfvJ&m awmfawmfyif wifyg;qHkemoGm;ygonf/ OD;apmu ]]b,fES,faevJ/ b,fES,faevJ}}
vkdufar;ygonf/ uRefawmfu tomxNyD; udpör½Sdygbl;[kjyefajymum um;qDokdUqufoGm;ygonf/
xkdtcguom wifyg;rembJ vufusdK;oGm;vQif uRefawmfum;armif;vkduf&rnfr[kwfyg/

*spfum;ukd uRefawmfwkdUukd,fwkdif toifhjyifxm;jcif;r[kwfyg/ awmfrD3vufESifh pwif;wpfvufvJ


um;ay:wGiftqifoifh½Sdygonf/OD;apmuolUwm0efESifhol tm;vHk;tqifoifhjzpfatmif wm0efcsxm;NyD;
vkyfckdif;wm;[ef½Sdygonf/ um;ay:wufNyD;armif;xGufoGm;&ef tm;vHk;toifhjzpfaeygonf/ ukdpkd;?
ukdoufESif;? pdefBuD;ESihf &efBuD;atmifwkdUum;ay:a&mufvQifxGufygawmhonf/OD;apmu vufvSrf;jyNyD;
EIwfqufygonf/ um;ay:uvnf; jyefjy EIwfquf[ef jyKMuygonf/

twGif;0ef½Hk;okdUoGm;&mwGifjynfvrf;rBuD;ay:ü uif;2uif;½Sdygonf/urm½Gwf*wfteD;wGif wpfuif; ?


ajreDukef;wGifwpfuif;jzpfygonf/ pdefBuD;onfþvr;frsm;ESihf þuif;rsm;udk aumif;aumif;avhvmNyD;
jzpf[efwlygonf/ tdrfuxGufNyD; jynfvrf;twkdif; armif;ae&mrS10rdepfcefUtMumwGif pdefBuD;u
b,fauGUckdif;NyD; xkdvrf;þvrf;ponfjzifhñTefjyum armif;ckdif;ygonf/ xkdUaemufqufarmif;oGm;&m
b,fvrf;u b,fodkUarmif;&onfqkdonfukdrl ,ckrrSwfrdawmhyg/ rMumrD þaxmifBuD;aemufaz;u
jynfvrf;rBuD;ay:okdUa&mufvmygonf/xkdUaemufaumfr½Sifemvrf;?armifh*kdrm&Dvrf;(,ckAkdvfcsKyfvrf;)
rS pywfvrf;udkcsdK;jyD; twGif;0if½Hk; pmwkdufuav;teD;½Sdpywfvrf;ay:rS yxrtaygufus,ftwkdif;
0if&ygonf/ *dwft0ifwGifbmjzpfonfrodyg/ um;trsm;ydwfqkdUaeMuygonf/ xkdUaMumifh &yfapmifh
aeMu&ygonf/ xkdUaemuf pdefBuD;armif;ckdif;onfhvrf;twkdif; qufíarmif;um olwdkUukdwpfae&m
wGifcsxm;NyD; olwkdUukdwpfae&mwGifapmifhae&ygonf/ pdefBuD;u ]]um;pufr&yfeJU}} [kvnf;
rSmcJhygonf/

twGif;0ef½Hk;ay:okdU 4a,mufwufoGm;NyD; rMumrDyif ]] ajzmuf-ajzmuf }} ESifh toHrsm;Mum;&ojzifh


ypfukefMuNyDqkdonfukd uRefawmfodygonf/ toHrSm odyfvnf;rus,fyg/ 0Hk;0Hk;'kdif;'kdif;vnf; rjzpfyg/
t½GufawGrsm;aom o&ufyifukd ausmufp&pfcJuav;rsm; ESifh qkyfí vSrf;ypfonfukd rvSrf;rurf;rS
Mum;&aom toHavmufom ½Sdygonf/ b,fvkdjzpfaeovJ/ olwkdUuyJ ypfaeMuovm;? tjyeftvSef
ypfaeMuovm;? ponfjzifh awG;awmaerdygonf/ cPMumaomf olwkdUvlokduf avSum;rBuD; twkdif;
cyfokwfokwf tajy;uav; qif;vmMuygonf/ um;pufrSm Ekd;ae&mrS olwkdUypfaeonfh tcsdefrSmyif
½kwfw&uf&yfoGm;ygonf/ EdI;aomvnf;r&yg/ olwkdUqif;vmonfukd awGUí xyfEId;aomfvnf;
rEkd;yg/ um;ay:vlawGwufrdí pdefBuD;twif;EId;awmhrS Ekd;ygonf/ þum;rSm pdefBuD;ukdifaeMu
um;jzpfonhfjyif uRefawmfhxufvnf; olu em;vnfygonf/

pywfvrf;bufokdUyifarmif;xGuf&ygonf/ xkdUaemufb,fcsdK; nmcsdK; b,fwpfcgcsdK; jyD; pawmhudwf


vrf;twkdif;u uefawmfBuD;okdUwufygonf/ uRefawmfum;armif;onfudktm;r&Muyg/ ]]cifAsm;um;
armif;wmaES;w,f? aES;w,f}}jzifh ukdoufESif;wzspfawmufawmufajymaeygonf/ uRefawmfuvnf;
ukd,fhtcsdeftqESifhukd,f tjrefqHk;armif;aejcif;jzpfygonf/
A[ef;bufokdUa&mufaomtcg uRefawmfhudk z,fckdif;NyD; pdefBuD;armif;ygonf/ 3wef ukefwifum;BuD;
awGuvnf;oGm;? tjcm;½kd;½kd;um;rsm;uvnf;c&D;rsm;csdefjzpfojzifhtjrefarmif;&eftvGefcufaomae&m
jzpfygonf/okdU&mwGifpdefBuD;onfvQifjrefjcif;udkenf;enf;rQravQmhbJum;awGydwfqkdUaeonfhMum;xJrS
yif tjrefqHk;armif;aeygonf/ 3wefum;aygif;rsm;pGmudk ausmfNyD;NyD/ um;wpfum;ukdausmfwufvkduf
aemufa&mufoGm;vkduf? vrf;us,fvQif xyfausmfwufvkduf? wcgw&H uyfw↦vrf;ay:w0uf?
ajreDvrf;ay:w0ufarmif;jyefygonf/uRefawmhfpdwfxJüwae&m&mwGifum;arSmufíaovdrfhrnf[kxif
rdygonf/ *spfum;rSm þxufykdí vQifjrefEkdifpGrf; r½SdEkdifawmhyg/

NcH0if;0okdUa&mufvQif cgwkdif;uJhokdU apmifhrae&yg/ toifhapmifhaeolu zGifhay;ygonf/


um;ay:uaeNyD; OD;apmukd vSrf;MunfhMu&mrawGUyg/ atmufa&mufí [kdMunfh'DMunfhMunfhaomfvnf;
rawGUyg/ awmfawmfuav;MumrSuefapmif;bufrSvmaeonfukd awGUojzifh ukdpkd;ESifh ukdoufESif;wkdUu
vufoD;qkyfajrmufum ]]atmifNyD? atmifNyD}}[kvSrf;atmfa~uG;aMumf EIwfqufygonf/ OD;apmrsufESmrSm
raumif;vSyg/ ½Tif½Tifjyjy tm;&0rf;om½SdonfhtoGifukdvnf; awGU&yg/ okdU&mwGif oluvnf;
vufoD;qkyfajrmufum ]]atmifNyD? atmifNyD}} [k jyefvSefa~uG;aMumf EIwfqufygonf/ tdrfxJokdU
a&mufí xkdifrdaomtcg? ypfcwfolrsm;u b,fvkdypfvkdufwmyJ/ b,fvkdjzpfoGm;wmyJ/ ponfjzifh
ajymvkdufMuonfrSmqlnHaeygawmhonf/ xkdUaemufOD;apmut&ufwkdufygonf/ olvnf;aomufyg
onf/ ukdoufESif;ESifh uRefawmfwkdUurl raomufMuyg/ ukdoufESif;rSm ykwD;orm;wpfa,mufjzpfí
wpfoufvHk; t&ufa½Smifygonf/

w,fvDzkef;vmí ,cifutwkdif; OD;apm pum;xajymygonf/

cPMumaomf OD;apmu ]]xrif;pm;Mu? tyef;ajzMu}} [kajymojzifh uRefawmfwkdUvnf; vlpkcGJvkdufum


xrif;pm;yGJwGifjyefpkMuygonf/0rf;AkdufxJwGifum;bmrpmrSr½Sdyg/0rf;[monfukdum; ajymp&mr½Sdyg/
odkU&mwGifxrif;pm;csifpdwfvnf;r½Sd?pm;ívnf;r&yg/xkdUaMumifhpdwfnpfnpfESifh tdyf,mxJokdUoGm;um
vSJaevkdufygonf/ tjcm;olrsm;vnf; tdyf,mokdUa&mufvmMuygonf/

nae3em&DtcsdefcefUwGif tdyf&mrSEkd;íMunfhvkduf&m tdrf0if; tjyifbufü oHcarmufppfOD;xkyfawG


tajrmuftjrm;pDvQuf csxm;onfukd awGU&ojzifh rsm;pGm tHhtm;oifhoGm;ygonf/ tjcm;olrsm;vnf;
Ekd;vmMuygonf/uRefawmfuajymojzifhMunfhMu&m0if;BuD;wpfckvHk;udk &J ppfwyfponfwkdUu
ae&m,lNyD;0kdif;xm;MuonfudkawGU&onf/ukdpkd;urlqyfr½Sif;*ef;aoewfti,fpm;udkxqGJygao;onf/
tjcm;olrsm;uolUukdqGJxm;NyD; ]]'DvkdvkyfvkdUb,fjzpfrvJ?tm;vHk;aoukefrSmaygh}}[kajymMuaomaMumifh
om olrypfbJ aevkdufygonf/

rdepftenf;i,frQMumaomf &JtrIxrf;wpfa,mufvmNyD; ]] OD;apmu cifAsm;wkdUukd ac:ckdif;vkdufw,f}}


[kajymygonf/uRefawmfwkdUxvkdufoGm;csdefwGif&Jpaomvufeufukdifrsm;onf 0if;xJwGifjynfhaeygNyD/
]] uJ-uJ? vmMu? vmMu}} [kOD;apmu uRefawmfwkdUudk vSrf;ac:NyD; ]]NrdKUxJrSm AkdvfcsKyfatmifqef;wkdUukd
aoewfeJU ypfoGm;vkdU rouFmwmeJU usKyfwkdUukd eJeJyg;yg; ½SmcsifvkdUwJh}} [k vSrf;ajymygonf/
xkdUaemuf c½dkif&J0efcefU tqifhtwef;½Sdrnfxif&aom t&m½Sdtm; ]]½Smcsifw,fqkd? cifAsm;wkdUqDrSm
½SmazGzkdU 0&rf;ygovm; }} [k cyfwnfwnfESifhar;vkduf&mt&m½SdBuD;u w,fvDzkef;qufygonf/
xkdUaemuf ]]½SmazGcGifh trdefUay;ygw,f}} [kjyefajymvkduf&m ? OD;apmu ]]'Dvkdqkd&if ½SmMuaygh}} [k
cyfat;at;yif jyefajymygonf/ vufwpfbufu 0DpuDzefcGufuav;ukd ukdifvQuf wcgwcg
jznf;jznf;aomufvkduf cyf½GTif½Tifpum;vSrf;ajymvkdufESifhvkyfaeygonf/ &Jrsm;½SmonfhaemufokdU
vkdufroGm;yg/xkdifNrJxkdifaeygonf/olUtdyfcef;xJrSusnfqHtajrmuftjrm;udk&Jrsm;qGJxkwfvmMuonf
ukdvnf; olvSnfhrMunfhyg/ ]] uJ- ½SmazGNyD;&if cifAsm;wkdU tpDtpOfu bmwJhwkef; }} [k &Jt&m½Sdtm;
OD;apmuvSrf;ar;vkdufygonf/ t&m½SdBuD;vnf; w,fvDzkef;qufjyefygonf/ ]]vHkNcHKpdwfcs&a&;twGuf
ac:cJhzkdUtrdefUay;ygw,f}}[k ½kdaopGmaysmhaysmhajymif;ajymif;jyefajymygonf/ OD;apmu]]usKyfwpfa,muf
wnf;vm;}}[kar;jyef&mw,fvDzkef;qufjyefygonf/]]tm;vHk;udkbJtEå&m,fr½Sd&atmif vHkNcHKpdwfcs&a&;
twGuf brf;bkdUtrdefUay;ygw,f}} [kjyefajymygonf/

]]uJ-uJ? rouFmvkdU usKyfwkdUukd cPbrf;rvkdU wJh/ toifhjyifMu/ tdyf&mvdyfwkdU bmwkdU ,lcJhMu/


[kda&mufawmh olwkdUay;zkdUvG,fcsifrS vG,fvdrfhr,f/ oHk;av;&ufMumcsifvJ Mumvdrfhr,f}} ponfjzifh
OD;apmu uRefawmfwkdUtm; cyfat;at;yif vSrf;ajymygonf/ uRefawmfwkdUa,musfm;csnf; 30ausmf
tm;vHk;udktif;pdefaxmifokdUykdUygonf/ ukdeDUrdef;r? cifarmif&ifUrdef;rESifh tckdif;tap uav;ruav;?
tckdif;tapa,musfm;uav;wkdUukdvnf; brf;onf[k aemufawmhMum;&ygonf/ uRefawmfwkdUtif;pdef
axmifokdU a&mufaomtcg arSmifaeygNyD/

yXrnwGif tm;vHk;twlwltdyfMu&ygonf/ aemufaeUaeUv,fwGif OD;apmudk cGJxm;vkdufygonf/


3&ufcefUMumaomtcgcifarmif&ifudkvmac:oGm;ygonf/ xkdUaemuftjcm;olrsm;ukdygac:ac:oGm;yg
onf/bm;vrf;wGiftcsdKUoGm;pkrdMujyefygonf/tcsKyfcef;xJwGifvrf;avQmuf&if;udkbñGefUtm; ]]b,f
vkdvkyfMurvJ}} [kwkd;wkd;ar;&m ukdbñGefUu ]]'DtrIrSmaz:&rSmyJ/ raz:&if tm;vHk;aoukefr,f/az:&if
usefwJhvlusefvdrfhr,f}}[kajymygonf/ ukdoufESif;ukdar;jyef&m]]raz:&ifb,fenf;ESifhrS bmrSrjzpfEkdif
bl;}} [kajymygonf/ uRefawmfrSm bmrSem;rvnf? olwkdUukdyif ar;Munfh&ygonf/

]]az:aumifbñGefU}}[kqkdaomfvnf; þvkyfBuHrIBuD;ukd yXrqHk; tjynfhtpHkaz:olrSm cifarmif&ifjzpfyg


onf/ cifarmif&ifuOya'udkem;rvnf/ ukdbñGefUrSmrl½Hk;wGifa½SUzwfpma&;vkyfvmoljzpfaomaMumifh
]]olaz:rnf/ þtrItwGuf bmrqkdjzpfatmifolvkyfay;rnf/ OD;apmvnfyif;ukd BudK;uGif;wyfay;rnf/
okdU&mwGif 'dpBwdwf&mZ0wfw&m;olBuD;(ta&;ykdif)ukd ac:ay;yg}} [kajymojzifh &Ju pDpOfay;&ygonf/
w&molBuD;ESifhawGUaomtcg þvkyfBuHrIBuD;ESifhywfoufí olajzmifhcsufay;vkdaMumif; az:aumif
vufrSwfvnf; xkwfay;ygrnfhtaMumif; avQmufxm;&m w&m;olBuD;u xkwfay;vkdufygonf/

cifarmif&ifomru tjcm;w&m;cHawmfawmfrsm;rsm;u &Jt&m½Sdrsm;xH tdwfoGefzgarSmuf az:xkwf0efcH


MuNyD;onfhaemufrSaz:onfh ukdbñGefUu]]az:aumif}} jzpfNyD;? cifarmif&ifu ]]az:aumif}} rjzpfonfrSm
Oya'ukd em;rvnfaomaMumifh jzpfygonf/

w&m;cHtcsdKUppfcsufrsm;udk vufESdyfpufESifh tjynfhtpHk½kdufxm;NyD;aemuf usefw&m;cHtcsdKUukd cyfemem


uav;wD;NyD; zwfckdif;&m ]]tm;vHk;rSefygonf/}} [k 0efcHMu&onfcsnf; jzpfygonf/ tcsdKUxGufcsufrsm;
rSmtao;pdwfwpfckrusefbmuav;rsm;vkdygao;vm;r½SdavmufatmifpHkaphygonf/trIESifhtqkdifonfh
udpörsm;yifygygao;onf/tcsdUutydktrkduav;rsm;yifygygao;onf/ uRefawmfrodaomtaMumif;t
&m rsm;vnf;ygygonf/

bm;vrf;tcsKyfcef;okdU aemufwpfBudrfjyefa&mufaomtcg &efBuD;Ekdif? &efBuD;atmifwkdUESifh twlae&


ojzifh ]]ukdpdk;wkdUeJU 'Dudpö BuHpnfaewmMumNyD/ olUukdwkduf½kdufrajymjybl;ayr,fh olodw,f}} [k
&efBuD;atmifu uRefawmfhtm;ajymjyygonf/

þtcsdefwGif ukdpkd;ESifh ukdoufESif;rSvGJí tjcm;olrsm;onfjzpfysuf&aom udpö t&yf&yfESifhywfoufí


OD;apmonf olUqE´rsm;jynfh0rI? olU&nf½G,fcsufjzpfajrmufrItwGuf rdrdwkdUtm;vufyg;ap? "g;pmcHrsm;
tjzpf toHk;jyKvkdufjcif;jzpfonf[l em;vnfMuum OD;apmtay: pdwfemvmMu? rkef;vmMuonf/
uRefawmfwkdU trlt&m ajymif;vmjcif;? OD;apmtm; raumif;ajymvmMujcif;rsm;udk awGU½SdMu&m udkpkd;ESifh
ukdoufESif;wkdUonf wpfOD;csif; ESpfOD;csif;taeESifh rMumrMum rodrom vma&mufacsmhavh
½SdMuygonf/ ]]*kPf½SdwJh txufwef;vlwpfa,mufeJUwGJNyD; jzpf&wJhudpörSm ylp&mr½Sdygbl;/ olUzgom
MunfhvkyfoGm;vdrfhraygh}} ponfjzifh ajymavh½SdMuygonf/ þenf;ESifha'golykefxrIrsm;udk vSD;vGJay;Mu
ygonf/ okdU&mwGif r&yg/ r,HkMunfMuyg/

tif;pdefaxmifBuD;xJwGif txl;cHk½Hk;zGifhí yXrOD;qHk; w&m;olBuD;rsm;a½SUokdU a&muf&aomaeUwGif


OD;apmESifhuRefawmfwkdUtm;vHk;jyefawGUMu&ygonf/OD;apmu uRefawmfwkdUbufokdUvSrf;í ]]b,fES,fhvJ/
aeaumif;Mu&JUvm;}} ponfjzifh EIwfqufygonf/ uRefawmfwkdUbufu udkpkd;ESifh ukdoufESif;uvGJí
tjcm;olrsm;updwfygvufygjyefvnfEIwfrqufMuyg/ EIwfqufcsifaompdwfr½SdaomaMumifhvnf;jzpf
ygonf/trItcif;a½SUaea½SU&yfrsm;ESifhywfoufícHk½Hk;Ouú|w&m;0efBuD;OD;ausmfjrifhu]]w&m;cHrsm;buf
rS a½SUaeb,folawG aqmif½GufMurvJ]] [kar;vkduf&m OD;apmu olUtwGuf 0wfvHkawmf& rpöwm
bwm;eD;pfESifh t*FvefjynfrS emrnfBuD;0wfvHk um;wpf(pf) bJeuf ( aupD ) ( bk&ifhaumifpDtzGJU0if )
0wfvHkBuD;rsm;uaqmif½GufrnfjzpfaMumif;tjcm;olrsm;twGuftjcm;a½SUae ESpfa,mufaqmif½Gufrnf
jzpfaMumif; xíjyefajymygonf/ uRefawmfwkdUtwGuf vkdufyg aqmif½Guf&ef qkdaom a½SUaersm;rSm
tkwfzkdESifh om,m0wDe,frS a½SUaersm;jzpfygonf/ wpfOD;rSm 'kwd,wef;a½SUaejzpfonf[kxifygonf/
þtjyKtrl apwemxm;csuftwGuf uRefawmfwkdUvlpk OD;apmudk omípdwfemMuygonf/ olUtwGuf
rSmrl yXrwef;0wfvHkrsm; olUtwGuf "g;pmcH&cJholrsm;twGufum; awma½SUaersm; iSm;ay;onf[k
jrifum tBuD;tus,f a'gyGMuygonf/
xkdUaemufw&m;0efBuD;OD;ausmfjrifhu0wå&m;twkdif;w&m;cHrsm;tm;rdrdwkdUtwGufa½SUaernfolvkdufrnf
enf; [kar;ygonf/ ukdpkd;ESifhukdoufESif;wkdUuOD;apmemrnfay;oGm;aoma½SUaeESpfOD;yiff aqmif½Gufrnf
jzpfaMumif; ajymípdefBuD;tvSnfha&mufaomtcg pdefBuD;u ]]uRefawmfa½SUaeriSm;yg}} [kxajzvkduf
ygonf/ OD;apmonf pdefBuD;ukdMunfhum rwfwyf&yfNyD; ]]armifpdef? armifpdef? armifpdef}}ESifh vSrf;ac:
ygonf/ pdefBuD;uvSnfhrMunfhyg/

&efBuD;atmifukd ar;aomtvSnfhwGif OD;apmwlawmfí 16ESpfom;om½Sdao;aom &efBuD;atmifonf


bmajz&rSef;rodbJtawmfMumrQai;aeygonf/ukdpkd;ESifhudkoufESif;wkdUu]]pm&if;ay;xm;wJhtwkdif;yJvkdU
ajym}} [kvSrf;ajymaeMuojzifh &efBuD;atmifvnf; MunfhwdaMumifawmifESifhyg;pyfuajymum xkdifvkduf
ygonf/ uRefawmfhtvSnfha&mufaomtcg ]]tpdk;&iSm;ay;yg/}} [k xajymvkdufygonf/ xkdtcg
OD;apmu ]]ukdokc ukdokc}} [k vSrf;atmfygao;onf/ uRefawmfvnf;vSnfhrMunfhyg/

xkdUaemufOD;apmuxí ]][kdbufu uav;awGudk olwkdUbmawGajymvkdU b,fvkdvkyfxm;rSef;rodyg?


uRefawmhftay:rSm txifrSm; tjrifrSm; jzpfaeMuygw,f/ 'gaMumifh vli,fawGeJU awGUcGifhay;yg}} [k
cHk½Hk;obmywd w&m;0efBuD; OD;ausmfjrifhtm; cGifhawmif;ygonf/ okdU&mwGif awGUcGifhray;yg/

trItwGuf yXrqHk;xGuf&aomxkdaeUwGif uRefawmfwkdUrSm t0wftpm; pkwfjywfnpfayaeygNyD/


xnfvJ vnf;r½SdMuojzifh tvGefnpfywfaeygNyD/ axmif0ifpmvmawGUcGifhvnf; r&ojzifh rdbaqGrsdK;
om;r,m;rsm;uvnf; rykdUEkdif/ ray;EkdifMuyg/ þtajctaeESifh uRefawmfwkdU&JU qefUusifbuf
pdwf"gwfudkjrif&aomaMumifhvm;rajymwwfyg/ aemufaeUwGif OD;apmu wpfa,mufwpfcef;pD tapmifh
awGESifh aeMu&aom uRefawmfwkdUxH csnfMurf;vHkcsnfwpfuGif;pD ykdUay;vkdufygonf/ pdefBuD;u r,lbJ
jyefay;onfukd uRefawmfawGUvkduf&ygonf/ uRefawmfvnf; r,lvkdufyg/ tjcm;olawGxJu r,lrnfh
olawG½Sdygvdrfhrnf/ rnfolawG[líawmh rodyg/

aemufwpfBudrf½Hk;wufaomaeUwGif uRefawmhftwGuf tpkd;&uiSm;ay;aom a½SUaerSm OD;bxGef;qkdol


jzpfaMumif;od&ygonf/uRefawmfutm;r&ojzifhw&m;0efBuD;OD;ausmfjrifhuar;aomtcg ]]uRefawmf
a½SUaeriSm;awmhyg}} [lí xajymvkdufygonf/ w&m;0efBuD; OD;ausmfjrifhu ]] armifokcu OD;bxGef;ukd
raumif;bl;xifvkdUvm;? OD;bxGef;aumif;ygw,f? prf;MunfhygOD;}} [kajymygonf/ uRefawmfvnf;
pdwf½Iyf½IyfESifh rvIyfyg/

þokdUtxl;cHk½Hk;zGifhíppfaq;aeNyDjzpfaomfvnf; uRefawmfwkdUav;ig;ajcmufa,mufukdrl tif;pdefaxmif


wGifwvSnfh? &efukefaxmifwGifwvSnfh xm;ygonf/ OD;apmukdvnf; tm;vHk;ESihf cGJxm;ygonf/ pdefBuD;
onf wyfrawmf&Jabmfa[mif;wpfa,muf?jynfolU&JabmfwyfzGJU0ifwpfa,mufjzpfaMumif; &Jrsm;ppf&mü
4if;? ½Hk;ü4if; wpfcGef;rSrajymyg/ uRefawmfwkdU tcsif;csif;ukdom pum;pyfrdojzifh ajymygonf/
&Jabmfa[mif;wpfa,mufjynfolU&Jabmfwpfa,muf? zufqpfawmfvSefa&;orm;wpfa,mufjzpfygvsuf
þtrIBuD;ukd usL;vGef&mwGif a½SUqHk;wef;u rkdufrJpGm ygcJhrdonfhtwGuf ,lusHK;r& jzpfaeonfukd
odEkdifygonf/ qifjcifwkdif;xGmrI uif;í tazudkowfrdrSm;aomom;jzpfaeNyDukd olaumif;pGm
owd&ae[ef wlygonf/ odkU&mwGif trSm;BuD;ukd usL;vGefNyD;NyD/ jyifír&Ekdifawmhojzifh jrefjrefudpöNyD;
jzpfcsif&mjzpf&ef toihfjyifxm;vsuf½Sdygonf/

&Jrsm;ppfpOfu aovkarsmyg; t½kduftESufcH &NyD;rS ajzmifhcsufay;cJhaomfvnf; ½Hk;wGifrl ar;orQ


tm;vHk;udk ]][kwfw,f? [kwfygw,f? [kwfuJh? rSefw,f}} ponfjzifhom wavQmufvHk;ajzygonf/
ar;NyD;ajzNyD;jzpfapcsifonf/ jrefjrefNyD;apcsifonf/ tqkd;qHk;twGuftoifhjyifxm;NyD;jzpfí þudpöBuD;
ausmfvGefNyD;pD; oGm;apcsifonf/ BudK;wkdufokdU jyefa&mufaomtcgwGifvnf; olonfrnfolukdrS
þtrItaMumif;tajym? olrsm;ajymonfukdvnf; rBudKuf? olUxHokdUrl tarESifh tpfrwkdUomru
olU&nf;pm;uav;vnf; rMumrMum axmif0ifpm vmonfukd awGU&ygonf/

txl;cHk½Hk;u BudK;rdefUay;vkdufygNyD/ uRefawmfvnf; ygygonf/ wpfaeUaomtcg tif;pdefaxmifwGif


ukdeD? cifarmif&ifrSpí BudK;'Pf tjypfay;cH&NyD; w&m;cH rsm;xH tdrfoltdrfom; aqGrsdK;rdbrsm;
axmif0ifpmvmaeMuygonf/ tif;pdefBudK;wkdufrSmjzpfygonf/ uRefawmfhtarESifh tpfrwkdUvnf;
vmMuygonf/ olwkdUikdonfukduRefawmfrBudKufaMumif;odí atmfrikdbJrsuf&nfawGusNyD; &ifxJuom
ylavmifaeMuygonf/ taru raeEkdifojzifh ½Idufvmygonf/ xkdtcg tpfru ]] igharmifuav;
a'0'wfeJUaygif;rdvkdU 'Dvkdjzpf&w,f[Jh}} [katmf[pfikdygawmhonf/

tjcm;{nfhonfrsm;ESifh axmifykdif? axmifrSL;? 0g'gawGawmh Mum;Muygvdrfhrnf/

&efukefBudK;wkdufokdUajymif;cJh&aomtcguRefawmfwkdUrSmaobkdU&ufueD;vmygNyD/ aemufwGifjzpfcJhonf
rsm;rSmqkd;0g;vGef;ojzifhpdwfxJwGifay:írvmapvkdyg/a½SUjzpf&rnfhtwGufvnf;rawG;vkdyg/xkdUaMumifh
vufiif;tcsdefxJrSmyif pdwf0ifpm;aeatmif? tvkyfrsm;aeatmif vkyfNyD;aeMuygonf/

pdefBuD;&nf;pm;uav;ESifhpdefBuD;oli,fcsif;ESpfa,mufonf1948ck?arv7&ufaeUwGifeHeufapmapmykdif;
rSpí pdefBuD;xHaxmif0ifpm vmaeMuonfudkawGU&ygonf/ waeUvHk; aemufajymifMunfp,faeMu
ygonf/ ]]eufzefcg'Dtcsdefawmh ig'DrSm ½SdrSmr[kwfbl;/ c&D;oGm;p&m½SdvkdU oGm;&OD;r,f/ eHeufapmapm
igc&D;xGufr,fhtcsdefrSm rif;wkdU3a,mufvHk;t&ufaomufMuyg/ pD;u&uftydkwpfvdyfvJrD;n§dxm;yg}}
[k pdefBuD;urSmvkdufygonf/ ,ckrazgufao;bJ aemufwaeUrS oHk;a,mufpHknDazguf&ef pmwpfapmif
ukdvnf; pdefBuD;uolUoli,fcsif;wpfa,mufvufxJokdUxnfhay;vkdufygonf/ xkdpmxJwGif olykdifaom
ypönf;500? 600usyfbkd;cefUb,frSmbm½Sdonf?xkdypönf;rsm;udkwaeUaeUüolU&nf;pm;uav; vufxyf
vQifvufzGJUvkdufyg[lía&;xm;aMumif;pdefBuD;u{nfhonfrsm;jyefoGm;NyD;aemufajymjyygonf/

ao'PfrSvGwfaomtrdefUuRefawmfwkdUvnf;r&ao;yg/eufzefBudK;pifwuf&rnfjzpfaomaMumifh ,aeU
eHeufykdif;wGif bkef;BuD;3yg;~uGvmNyD; BudK;orm;rsm;udk xHk;pHtwkdif; o&P*Hkwifygonf/ uRefawmfwkdU
a&mufaeMuNyD jzpfaomfvnf; pdefBuD;url wkdufcef;xJu xGufrvmyg/ oGm;ac:&m ]]'Db0 'Davmuf
tqkd; jzpfcsifwm? a½SUb0awGrSm jzpfcsifwmjzpfprf;qkdNyD; vTwfay;xm;vkdufr,f? aeayapawmh }}
[kjyefajymvkdufygonf/

awmfawmfuav;aeapmif;aomtcg ukdeDESifhuRefawmfhtm; BudK;'PftjypfrS wpfoufwpfuRef;okdU


ajymif;vkdufaomtrdefUa&mufvmojzifh BudK;wkdufrS5aqmifokdU csufjcif;ajymif;&ygonf/ aemufw&uf
eHeufapmapm axmifrzGifhao;aomtcsdefwGif pdefBuD;ESifh &efBuD;atmifwkdUESpfa,mufudk BudK;ay;vkduf
ygonf/ pdefBuD;rSm touf22ESpfom½Sdygao;onf/

OD;apm? udkpkd;? ukdoufESif;ESifh rHIBuD;wkdUukdvnf; tif;pdefaxmifBuD;wGif xkdtcsdefavmufrSmyif


BudK;ay;vkdufygonf/

xkdaeUrSm 1948ck? arv *&ufjzpfygonf/

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++=

OD;vSar;íom þtrIBuD;taMumif;ukd rcsefr`cGif; tao;pdwf uRefawmfajymjcif;jzpfygonf/


qkd;0g;vGef;aom EkdifiHa&;rkdufjypfBuD;wGif yg0ifcJholwpfa,mufjzpfí þxuf½Sufp&m pufqkyfp&m
aumif;aomtvkyfudk vlwpfa,muftaeESifh þavmurSm jyKrdEkdifp&m r½Sdawmhyg/ xkdUaMumifh rnfol
ar;írS þtaMumif;ukd ajymrjycsifyg/ arhrnfholqkdvQif wwfEkdiforQ uRefawmfa½Smifaeygonf/
ar;onfukdajz&ef trItaMumif;ukdajymjy&efrqkdxm;ESifh uRefawmhfzmom wpfa,mufwnf; jyefawG;&ef
yiftifrwef0efav;aerdygonf/ ESpfpOfyifZlvkdifv19&ufqkdvQifvGefcJhonfh taMumif;rsm;ukdawG;awm
owd&NyD; pdwfraumif;jzpf&ygonf/ rdrdukd,fudk rdrd tjypfrvTwfEkdifovkdjrifNyD; xkdrkdufrSm;rIBuD;
twGuf &ifemvQuf½Sdygonf/

rdwfaqGjzpfaomukdoufESif;ukdcifrif&mrS olu OD;apmESifh rdwfqufay;onf/ OD;apmESifh aygif;&onfudk


*kPf½Sdonf[k uRefawmfhpdwfwGif xifcJhygonf/ acwfEkdifiHa&;t,ltq a0zefoHk;oyfrIwGif bmrS
em;rvnfao;aomuRefawmfonf OD;apmESifhaygif;&aomaMumifh rdrdwGif bmrS epfemp&mr½Sd[kwGufq
rdcJhygonf/ OD;apmonfvnf; &mZ0wfrIBuD;rsm;ukd BuHpnfvdrfhrnf[k uRefawmfr,lq? rsdK;cspfpdwf
xufoefívGwfvyfa&;twGufaqmif½Gufaeaomacgif;aqmifaumif;[líom uRefawmf,HkrSwfav;pm;
cJhygonf/

rdwfaqGukdoufESif;qGJaqmifcsuf? udkoufESif;tay: uRefawmfhcifrifrIrsm;ESifh OD;apmtay:txifBuD;


rIaMumifholwkdUtwGif;ykdif;pnf;0kdif;twGif;okdU&ufaygif;tenf;i,fMumrQuRefawmfa&mufoGm;&ygonf/

rBudKufaomtrlt&m tpDtrHrsm; tusyfukdifrIrsm;udk txkduftavsmuf &dyfrdawGU½Sd&í cGm&efBuHaom


tcgwGifrl rjzpfEkdifawmhyg/
OD;apmonf MoZmvnf;BuD;? aiGvnf;ayg? uRefawmfwkdUvkdvlwpfa,mufudk azsmufypf&ef bmrS
rcJ,Of;/ y½Gwfqdwfwpfaumifukd vufuav;ESpfacsmif;ESifh yGwfacsjcif;xuf ykdrdkcufp&mr½Sd/ olESifh
olUvl&if;rsm;uoHo,jzpfonfqkdvQif xkdolonf rnfokdUrQwwfEkdfifawmhrnfr[kwf/ olwkdUtaMumif;
awGodaeaom vlwpfa,mufonfolwkdutjidKtjiifrcH&bJaemufrqkwfEkdifawmh/olwkdUudk twkduftcH
vkyf&eftxdvnf; uRefawmfr0Hh/

xkdUaMumifh uRefawmftygt0if vlawmfawmfrsm;rsm;rSm wpwpESifh OD;apmykdifpuf½kyfrsm;ozG,f jzpfvm


Muygonf/ukd,fykdiftawG;tac:?ukd,fykdifpOf;pm;rI[lívnf;bmrSr½Sdawmhyg/pOf;pm;csifpdwfvnf;r½Sd/
pOf;pm;&efvnf; rBuH½G,fawmh/ vGwfvyfpGm pOf;pm;&ef yif r0HhawmhbJ arQmvkduf&mu epfaomb0odkU
a&mufMu&jcif;jzpfygonf/

OD;apmNcH0if;BuD;xJwGif uRefawmfvma&mufaexkdifaom &ufaygif;rSm 40ausmfcefUrQomjzpfygonf/


xkd&ufrQ twGif;rSmyif xkdrQqkd;0g;aom trIBuD; jzpfyGm;NyD; uRefawmfvnf; puf½kyfvufyg;aptjzpfjzifh
"g;pmcHygcJh&ygonf/

þvkyfBuHrIBuD;ukd OD;apmonf uRefawmfolwkdUtxJ rygaomfvnf; vkyfrnfyifjzpfygonf/ uRefawmf


omru ,cktrIwGiftaMumif;trsdK;rsdK;aMumifhyg0ifcJhMuolrsm;r½SdvQifvnf; OD;apmonf wpfenf;enf;
ESifh waeUaeUwGif jzpfatmifvkyfrnf[k uRefawmf,lqygonf/

wkdif;jynfwGif4if;? urÇmwGif4if; rcefUrSef;Ekdifavmufatmif tusdK;,kwf epfemaponfh vkyfBuHrIBuD;wGif


w&m;cHwpfa,muf jzpfcJh&onfhtwGuf uRefawmfhrSmvnf;vljzpf½HI;ygNyD/ aiGaMu; wpfaomif; wpfodef;
rnfrQyifa~uG;wifygap? pD;yGm;BudK;pm;½SmNyD;qyfvQif wpfaeUaomf ausEkdifygao;onf/ þ&mZ0ifa~uG;
qkd;BuD;udkrlqyfíausEkdifawmhrnfrxifyg/,ckaxmiftESpf20uscHNyD;onfhaemuftu,fí axmifxJrSm
raobJvGwfcJhonfhwkdifatmifþtjypfBuD;twGuf tjypfr½Sdawmh[k rqkdEkdifyg/ uRefawmfaooGm;onfh
wkdifatmifvnf; þtrJrSwfBuD;onf aysmufawmhrnf r[kwfyg/ om;pOfajr;quf xdckduf
0rf;enf;zG,fjzpfygonf/ þEkdifiHa&;tukokdvfBuD;yaysmufoGm;rnfhukpm;rItvkyfqkdvQif,ckcsufcsif;
yifao&ygap? uRefawmfxrf;aqmifrnfomjzpfygonf/

axmifxJa&mufrS &½Sdaom EkdifiHa&;A[kokw ? EkdifiHa&;tjrifrsm;onf uRefawmfhtm; a½SUtzkdUwGif


vrf;rSefudk a½SUaqmifay;Ekdifvdrfhrnf[k ,HkMunfygonf/ tcGifhomaomwpfaeUwGif jyKcJhrSm;aom
vlowf0g' EkdifiHa&;tukokdvfBuD;udk zHk;tkyfoGm;Ekdifonfh EkdifiHa&;aumif;rI&yfrsm;udk oufpGefUBudK;yrf;
wm0efxrf;aqmifEkdifvdrfhrnf[kvnf; arQmfvifhygonf/

þrQavmufqkdvQif uRefawmhftaMumif;awmfawmfpHkavmufNyD[kxifygonf/
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Zlvkdifv 19&ufaeU AkdvfcsKyfwkdUusqHk;onfhaeUqkdvQif axmiftkyfcsKyfa&;tmPmykdifrsm; cGifhjyKcsuft&
tusOf;om;rsm;onf vlowf0g'½IwfcsyGJrsm; jyKvkyfMuygonf/ uRefawmfaecJhaom 3ESpftwGif;
Zlvkdifv19&ufaeUa&mufNyDqkdvQif 5aqmifwGif uRefawmfESifh wpfaqmifwnf; aeMuaom udkokcESifh
cifarmif&if wkdUonf tcrf;tem;twGuf pm;yGJxrf;? cHka½TUtvkyfrSpí vkyfp&m rsm;udk 0kdif;vkyfaeMu
onfudk awGU&onfcsnf;jzpfonf/ ukdeDukdvnf; tpnf;ta0;ü awGU&onf/ olwkdUonf ukpm;bkdU
cufvSaom tjypfqkd;twGuf aemifw tBuD;tus,f&vsuf ½SdonfrSmvnf; xif½Sm;onf/

udpöBuD;jzpfyGm;cgpu olwkdUukdtpdrf;vkduf 0g;pm;csifolrsm;uvnf; &efrrlMuawmh/ tm;vHk;taygif;


toif;jzpfaeMu acsNyD/

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

awmif;yefcsuf/
a½SUykdif;pmrsufESm rsm; ½kdufNyD;csdefwGif rdwfaqGwpfOD;u udkokctpfr rpHwifh yXrcifyGef; OD;azjzL tedpö
a&mufNyDqkdonfrSmr[kwfaMumif;?,ckwkdifusef;rmpGm½SdaMumif;ESifhpma&;vkdufygonf/rSm;,Gif;oGm;onfh
twGuf rsm;pGm0rf;enf;ygonf/
vlxkOD;vS

1957ckESpf pmayAdrmef pmya'omqk&pmtkyf


]]axmifESifhvlom;}} vlxkOD;vSa&;onf/
( pmrsufESm 58 rS 131xd )

]]uREkfyfwkdU touf½Sifjcif;um; ta&;rBuD;?


b,fokdU touf½Sifrnfom ta&;BuD;onf/}}
abvD

You might also like