VNH3.TB14.397 MT S VN CA GIO DC VIT NAM TRONG BI CNH TON CU HA GS.

.TSKH L Ngc Tr Vin Nghin cu Gio dc, HSP TPHCM Cha bao gi Vit Nam nhng cuc tho lun v gio dc li si ni v rng khp nh hin nay. khng phi do mun ca B Gio dc - o to m l do chnh yu cu ca cuc sng. Vit Nam gia nhp WTO, nn kinh t Vit Nam chuyn sang giai on kinh t th trng. Vn ny khng cn bn ci na. Nhng gio dc trong x hi chuyn sang kinh t th trng, v rng hn l trong bi cnh ton cu ha, th li ang t ra nhiu vn tranh ci gay gt. Vit Nam ton cu ha gn vi ba yu t. Th nht l s sp ca phe XHCN ng u dn n kt thc chin tranh lnh. Qu trnh ny xa b nhng ranh gii ca ton cu ha thc h hay ton cu ha cc b (tc s lm phng trong ni b phe XHCN ), gip Vit Nam m ca hi nhp vi phn th gii cn li v cng l phn ang pht trin manh m nht trong lch s hin i. Th hai l s xa b nn kinh t tp trung, bao cp, chuyn sang nn kinh t th trng, kt qu r rt nht l vic gia nhp T chc thng mi th gii. V th ba l nh hng ca s pht trin Cng ngh thng tin. Ba yu t ny trong nhng mc khc nhau gp phn lm phng th gii, to nn qu trnh ton cu ha. Nh vy i vi Vit Nam, ton cu ha khng mang tnh cht cng bc, p t m l mt c hi, mang tnh tt yu. Trong bi cnh , t vn ton cu ha v gio dc hon ton khng ch c ngha tiu cc. Ton cu ha, kinh t th trng, cng ngh thng tin hay bt c hin tng no ca cuc sng cng u c hai mt. Ci chnh l t l ca hai mt cng nh s khai thc, s dng ca con ngi. Ton cu ha mang li cho gio dc Vit Nam nhiu ci li. Trc ht n t gio dc Vit Nam trong bc tranh chung ca gio dc cc nc trn th gii, t

gio dc Vit Nam nhn ra mnh ang ng u, hay d ch no. Lu nay trong mt x hi khp kn chng ta d bng lng vi chnh mnh, m ht con khen hay. Vic du nhp kinh nghim ca cc nn gio dc pht trin khng ch c tc dng nu gng m cn to ra nhng c hch cn thit ph v nhng khun mu c k, lc hu, t trit l gio dc, ni dung chng trnh n phng php ging dy, t chc trng hc Nhng kinh nghim tin tin y s gp phn hin i ho nn gio dc Vit Nam, ni kt gio dc Vit Nam vi cc nn gio gio dc trn th gii, m rng tm nhn v bc thang gi tr vt ra bin gii quc gia v dn tc, hng ti nhng chun mc chung, c tnh cht ton nhn loi, t o to nn nhng con ngi khng b b hp trong li suy ngh cc b m bit t duy c tnh cht ton cu, c tinh thn dn ch, c kh nng hp tc,c th lm vic trong mi trng quc t. Ton cu ha mang vo Vit Nam bc tranh hp dn ca cc nn gio dc tin tin. Bc tranh y li cun cc nh qun l gio dc, lm cho h thy cn phi thay i gio dc Vit Nam cho tht nhanh, thay i cng mt lc tt c. Tuy nhin, nguyn vng tt p nhng duy ch y ra phng chm i tt n u theo kiu tin thng ln ch ngha x hi khng thng qua ch ngha t bn vn mt thi ph bin trong t duy gii lnh o cc nc XHCN v li nhng hu qu nghim trng. Nhiu ch trng t v gio dc hin nay nh: hai vn tin s, xp loi i hc, o to theo tn ch, tng hc ph gio dc ph thng phn nh tm l mun nhy vt, mun bt chc cc nc tin tin, mun nhanh chng thc thi quan nim xem gio dc nh mt hot ng dch v, c tnh cht th trng m qun rng gio dc i hc cc nc y pht trin trc chng ta hng trm nm, rng c s vt cht ca trng hc ta cn v cng ngho nn, rng ng lng ca thy gio cn khng n. Nu chng ta mun xy dng nhng trng i hc ln, tm c quc t th phi bt u t vic xy dng tng b mn, tng khoa v lm dn dn, ch khng phi l vi v nhp cc trng i hc hon chnh thnh mt vi i hc quc gia ri mt thi gian sau li cho cc trng tch ra. Gn y vic nng hng lot trng Cao ng ln thnh i hc, thm ch mt s khoa trung cp ln thnh khoa ca trng i hc, nhiu ngi ang dy trung cp v cao ng bng dng tr thnh ging vin i hc, bc l ci nhn thin cn v gio dc i hc, th hin cch lm duy ch, nng vi, cu th m chc chn chng ta s phi tr gi trong mt thi gian di.

Vn ha v gio dc l nhng th hnh thnh dn dn, khng phi mun l c ngay mt lc. Ton cu ha mang li nhng bc tranh p v nn gio dc tin tin ca cc nc, nh mt ln sng trn vo lm xo ng gio dc Vit Nam. Tuy nhin hc tp, bt chc nh th no nht nh phi da trn nhng iu kin thc t ca Vit Nam. Chng ta ni rng ton cu ha l c hi, l xu th tt yu. Trong bi cnh mt trong nhng cch ng x khn ngoan nht l phi ch ng. Ch ng la chn nhng kinh nghim hay v ph hp vi thc tin ca mnh. Nhiu khi ci chng ta cn bt chc khng phi l ci m cc nc tin tin ang lm m l nhng kinh nghim ca h trong qu kh, nhng kinh nghim i ln t mt nn gio dc cn lc hu n mt nn gio dc c ng cp quc t. c bit chng ta phi ch ng trong vic gi gn nhng gi tr c sc ca nn gio dc dn tc hnh thnh v pht trin hng ngn nm, t gip cho vic bi dng o c v tm hn ca th h tr. Cn phi nhn thc mt cch su sc rng ton cu ha trong kinh t khc ton cu ha trong vn ha v gio dc. Th gii c th phng v kinh t v cng ngh nhng khng th phng v vn ha v gio dc. Bi v vn ha v gio dc l vn con ngi, vn i sng tinh thn v nhn cch ca c nhn m mi c nhn l mt s phn, mt v tr ring t khng lp li, gn vi mi trng, vi cng ng bng trm ngn si dy lin h khc nhau. Chng ta vn hay ni v bn sc ca vn ha. Nhng vn ha khng th hnh thnh thiu gio dc. Bi vy mun gi gn bn sc vn ha nht nh phi gn gi bn sc ca gio dc, gn gi ci ring trong vic o to con ngi. Ci ring y ch yu khng nm trong vic truyn b tri thc m nm trong qu trnh bi dng thc v cc gi tr, qu trnh lm cho c nhn khng ch thng minh v mnh m hn m cn nhn hu hn, c i sng tm hn phong ph hn. Rt cuc th khng phi cng ngh s cu th gii, m tnh yu, ci p s cu th gii( F. Dostoiepxki ). Gio dc Vit Nam c mt truyn thng lu i da trn phng chm Tin hc L, hu hc Vn. l mt di sn qu bu. Mi thi i gii thch phng chm ny theo cch ca mnh, nhng ci chung nht vn l cao nhng gi tr o c, cao vic lm ngi. Nu chng ta hiu Tin hc L khng phi l gio dc s phc tng, ch bit vng li, m l gio dc lng knh trng i vi ngi khc, s tn trng nhng gi tr tt p, gio dc lng hiu tho v v tha, tinh thn nhn i, thc v cng ng, th phi xem y l truyn thng tt p cn c pht huy trong thi i ton cu

ha. tn ti trong thi i ton cu ha mi dn tc cn phi c ci ring ca mnh. S a dng v vn ha v gio dc khng ch c li cho vic bo v bn sc ca mi dn tc m cn quan trng vi ton nhn loi: th gii s tr nn nht nho bit chng no nu tt c ch c mt mu, mi th u ging nhau. Chng ta c nhng truyn thng tt p nh Tin hc L, hu hc Vn, Tn S trng o. Rt tic l nhng gi tr y ang b mai mt. Nu khng bit gi gn v pht huy, chng rt d b chm i trong ln sng ton cu ha, trong thi i kinh t tri thc. Mt x hi tin n cng nghip ha ang bin nhng ngi i dy hc v cha bnh thnh nhng ngi hnh ngh ch khng cn l thy, l lng y, t mu. Trong khi m nn kinh t th trng cha ra c c ch kim sot tng ng vi n, trong khi x hi cha nhng rng buc php l cn thit i vi mi thnh vin ca n th rt nhiu th phi trng ch vo s lng thin ca con ngi. Nu x hi khng tn trng thy gio v thy gio ch c x vi hc sinh nh mt ngi hnh ngh th iu g s xy ra. Gio dc Vit Nam gn cht vi vn ha Vit Nam. Cng nh vn ha, n phi ng gp vo gia ti chung ca nhn loi phn ring tt p ca mnh. Mun ch ng la chn kinh nghim ca cc nc v ng gp phn mnh vo dng chy chung ca nhn loi, mun hi nhp v hp thu c ci li do cng cuc ton cu ha mang li, mt trong nhng vic cn lm l phi c mt quyt sch mnh m nhm thc y vic hc ting Anh trong nh trng. Singapore pht trin mt phn v bit dng ting Anh lm cng c giao tip ph bin. Gn y nht, Chnh ph mi ca Hn Quc cng c mt chng trnh y tham vng, a Hn Quc tr thnh mt quc gia s dng ting Anh hng u Chu . Ngoi ng l cng c bt buc phi c lm vic trong mi trng ton cu ha, l phng tin tt nht tip cn vi tri thc hin i, hiu bit mt cch chc chn, c gc r. C ngoi ng gii ngi ta t tin v c bn lnh hn. n lc phi ph cp ting Anh t bc tiu hc khi ln i hc sinh vin khng cn phi kh khn trong vic s dng ti liu bng ting nc ngoi na, mi ln xt chc danh Gio s, Ph Gio s, ng vin khng phi b thm nh v ngoi ng na! Ton cu ha l xu th tt yu v cng l c hi Vit Nam hi nhp, gio dc Vit Nam lm bn vi gio dc cc nc trn th gii. Trn sn chi quc t chng ta va phi nhp cuc, va phi tnh to bit mnh l ai, khng thu mnh li nhng

cng khng bt chc, rp khun vi v. Lm th no tip nhn v ln ln qua ln sng ton cu ha. l thch thc i vi gio dc Vit Nam, trc ht l vi nhng ngi c trch nhim lnh o, vi cc nh qun l gio dc hin nay.