You are on page 1of 2

pMjfb tfeImjL

Punjab Times Vol 12, Issue 42, October 15, 2011

sfl 12, aMk 42, 15 akqUbr 2011 (13)

gurrn:krUr simaF dI Kfls avfmI afvf


bfrF sfl dI Aumr ivc afpxy jmfqI
skUl Cwz ky JfVU mfridaF dyKxf
gurrn isMG leI bhuq vwzf sdmf sI
ijs df asr qfAumr AunHF AuWqy irhf.
afpxy jmfqIaF ivc sB qoN UbsUrq
ilKfeI ilKx vfly iMgfry dI hflq dyK
ky gurrn isMG dIaF awKF ivc awQrU
vih qury. ieh awQrU sfrI Aumr Ausy qrHF
vihMdy rhy. gurrn isMG jdoN vI iMgfry
dI gwl krdy sn qF awQrU afp muhfry
vih qurdy sn. ibafsI sfl dI srgrm
aqy cyqn iMdgI ijAux qoN bfad 27
sqM b r 2011 Au n H F ny afrI sfh
ilaf. afpxy jmfqI nfl kIqy akih
vfady gurrn isMG ny qfAumr inBfey
aqy hr qrHF dI nfiensfI ilf ordfr
afvf bu l M d kIqI. ies afvf leI
nftk mMc bixaf ijwQoN AunHF ny grjvIN
afvf ivc luwt aqy nfbrfbrI dI hr
vMngI llkfiraf. dlIl aqy Bfvnf
nfl lbryj afvf sfhmxy juVI sMgq
ivc byieMqhf AUrjf BrdI rhI. koeI bMdf
sfrI Aumr ieMnI iwdq aqy AUrjf Blf
ikvyN kfiem rwK skdf hY? gurrn isMG
dI CotI DI zf[ arIq AunHF dy rDfjlI
smfgm AuWqy kih rhI sI ik Auh ibnf
roey kdy vI iMgfry bfbq gwl nhIN kr
sky. jo awQrU 12 sfl dI Aumr ivc vgxy
urU hoey, Auh ibafsI sfl dI Aumr ivc
vI rukdy nhIN sn.
gurrn isMG df jnm 16 sqMbr,
1929 mulqfn ivc hoieaf. vMz vyly
ihjrq krn leI mjbUr lokF ivc AunHF
df pirvfr vI fiml sI. ividafrQI
kfrkun vjoN AunHF ny buinafdpRsqI df
ivroD kIqf aqy pnfhgIrF dI mwdd leI
Auprfly jutfey. Aus vyly qkrIbn igafrF
lwK lok kql kr idwqy gey aqy byGr
hox vfilaF df koeI ihsfb nf irhf.
byiewq, vwZI-tuwkI aqy luwtI lokfeI df
byivsfhI dI byikrk mfr nfl tfkrf
gurrn isMG dy cyiqaF ivc sdf swjrf
irhf. ieh gwl Auh qfAumr kihMdy rhy
ik 1947 df Un-rfbf dyKx qoN bfad
Au h Ku w l H ky kdy hw s nhIN sky . Au h
buinafdpRsqI ilf hr qrf shyV ky
lVy. vMz vfly mfhOl dI muV-AusfrI dI
hr sMBfvnf qm krn leI gurrn
isMG kdy ipwCy nhIN rhy.
aMgryF dy jfx qoN bfad pMjfb dIaF
plyTIaF ivDfn sBf coxF dOrfn gurrn
isMG ny dr pfrtI dy bfnI pRDfn bfbf
sohx isMG Bknf leI sfeIkl AuWqy ipMzipMz pRcfr kIqf. bfbf jI aMgryF dy vyly
dy iksy nOkrfh cox hfr gey. bfbf
jI ny inrf gurrn isMG idlfsf
idMidaF qjrbf sFJf kIqf ik rfj bdilaf
hY pr ies df purfxf fsf kfiem hY.
kOmI mukqI leI lVfeI hfly lVI jfxI
hY. ieh slfhuxI gurrn isMG dy idlidmfg ivc kdy nhIN ivsrI.
gurrn isMG dI sIaq dy bhuq
psfr sn pr Au h mkbU l ho e y nft
klfkfr vjoN. AunHF df rsmI iswiKaf
sIimM t qknflo j I dy ieM j InIar vjo N
mukMml hoeI. Auh BfKVf bMnH dI AusfrI
krn vfly bfnI ieMjnIarF ivc umfr sn.
smkflI pRDfn mMqrI jvfhr lfl nihrU
ny BfKVf bMnH 'Ausrdy Bfrq df nvF
Dfm' krfr idwqf sI. BfKVf bMnH AuWqy kMm
kridaF gurrn isMG aihsfs hoieaf
ik jy mnuwKI qfkq ndIaF dy vihx moV
skdI hY qF lokF dy iMdgI df vihx vI
ugvfrI vwl moiVaf jf skdf hY. AunHF
ny ies svfl df jvfb lwBx smfijk
qbdIlI dI lVfeI afrI sfh qwk lVI.
BfKVf bMnH dy AudGftn mOky Bfrq dy
smkflI pRDfn mMqrI jvfhr lfl nihrU
aqy sovIaq XUnIan dy afgU KurUcov ny
kIqf. Ku r U co v sfhmxy siBafcfrk
smfgm py krn vflI tolI dy afgU

smfgm nMU sMboDn kr rhy gurrn isMG (PotoaF : dljIq amI)


gurrn isMG sn. kfimaF ies smfgm
ivc umfr hox dI iejfq nhIN sI. ies
Ysly ipwCy dlIl ieh sI ik kfimaF
klf dI sUJ nhIN huMdI. gurrn isMG ny
klfkfrF iek idn hor ruk ky kfimaF
sfhmxy pykfrI dI bynqI kIqI qF afsf
isMG msqfnf aqy Xmlf jwt vrigaF ny
hfmI Br idwqI. kfimaF df klfkfrF
huMgfrf gurrn isMG dI Xfddfq ivc sdf
swjrf irhf. iesy qjrby ivcoN AunHF aMdr
klf nfl kfimaF dy iriqaF bfbq smJ
dI AusfrI df bIj puMgiraf. gurrn isMG
nftk dI sMgq qwk phuMc df aMdff lwg
igaf. nqIjy vjoN nftk aqy gurrn isMG
smfnarQI ho inbVy.
iMgfry, vMz dy duKFq, bfbf Bknf
aqy BfKVf bMnH dIaF gwlF gurrn isMG
iksy vI vyly iksy vI bMdy jF iewkT nfl
krdy sn. ienHF gwlF vfr-vfr kridaF
kdy Au n H F dI iw d q iZw l I nhIN peI.
mfrksI smJ nfl AunHF ienHF khfxIaF
juVdIaF qMdF smJ afeIaF qF Auh qmfm
iksm dy libaF ilf inzr afvf
bx gey. jdoN ieMdrf gFDI ny 1975 ivc
aYNmrjYNsI lfgU kIqI qF gurrn isMG

rsfly smqf ivc 'ihwt ilst' nfm dI


khfxI CfpI. ieh khfxI aYlfn krdI
sI ik lokF mfrn vflI 'ihwt ilst'
jfrI krn vflf hux avfm dI 'ihwt ilst'
AuWqy hY. AunHF Onfk simaF ivc gurrn
isMG pMjfbI mIr dI sB qoN AuWcI afvf
bx ky AuBiraf. AunHF ny srkfrI qdwd
aqy KfVkUaF dI dihq df ieko sur ivc
ivroD kIqf. pMjfbI XUnIvristI ivc
pwqrkfrI dy pRoPYsr nvjIq isMG jOhl
ny rDfjlI lyK ivc 1989 df qjrbf
sFJf kIqf hY. nvjIq 1989 ivc jlMDr
qoN cMzIgVH afAuNdI afrI bws ivc
gurrn isMG nfl sr krn df mOkf
imilaf. bws cfh-pfxI leI nvF ihr
dy bw s aw z y Au W qy ru k I qF nvjIq ny
gurrn isMG qoN hflfq bfbq puwC ilaf.
jvfb ivc hflfq dI pycIdgI df Kulfsf
hnyrI rfq ivc Odf musfrF dy sfhmxy
ho lwigaf. AunHF dI afvf AuWcI qoN AuWcI
huMdI geI. sroiqaF dI igxqI vDdI geI
ijnHF ivc cfh dy KoiKaF AuWqy kMm krn
vfly aqy pulIs gfrd vI fiml ho geI.
cMzIgVH qoN jlMDr bws vI AuWQy af ky ruk
geI. dUjI bws dy musfr vI sroiqaF

sI qF gurrn isMG dy nftkF ivc AunHF


dIaF dovyN DIaF (nvrn aqy arIq) aqy
jIvn sfQI kYlf kOr vI fiml hn.
iswK ieiqhfs, gurUaF dy afdrF aqy
pMjfb dI nfbr rIq dy hvfly nfl nfbrI
dy ieiqhfs ivc nvF pMnf joVn leI
pMjfbIaF ny bhuq kurbfnIaF idwqIaF.
gurrn isMG df nftk mMc qoN urU
hoieaf aqy jldI hI nuwkV ivc vgx
lwigaf. jdoN nftk dI phuMc hor moklI
krn df svfl afieaf qF ies ny QVHy df
rUp Dfr ilaf. Auh iksy vI QF qoN GwtoGwt klfkfrF nfl nftk kr skdy sn.
Auh sfhmxy juVI sMgq nfl iswDI gwl
krdy sn. ijAuN-ijAuN AunHF dy nftk df
rUp sfdgI vwl viDaf, iqAuN iqAuN AunHF
dy iviaF dI nfq AuGVvI huMdI geI.
AunHF dy ikrdfrF abfrF dI surIaF
sMvfd bxf ky py kr rhy sn. Auh ienHF
AuWqy itwpxI kr rhy sn. Auh iksy vI
Gply bfbq gwl krdy hoey ieh dws skdy
sn ik ikMMny BfKVf bMnH kOx ingl igaf
hY . Au s vy l y 'ieM z Ian aY k spR Y s ' dy
pwqrkfr aYs[pI[ isMG dIaF brF
gurrn isMG dy nftk ivc bolIaF jdoN
iek pfsy rvI iswDU vflf BrqI Gplf
aqy dUjy pfsy pMjfbI XunIvristI,
pitaflf dy Aup kulpqI jsbIr isMG
afhlUvflIaf dI iek ividafrQx nfl
bdslUkI df mslf BiKaf hoieaf sI.
jvfb ivc gurrn isMG df nftk brF
df isrlyK bixaf. bMq isMG Jwbr AuWqy
hoey ulm dy ilf nftk ivc jsvIr
smr aqy dysrfj kflI dy lyK sUqrDfr
dy mUMhoN inkl ky smfijk libaF
vMgfr rhy sn. 'iek kursI iek morcf
aqy hvf ivc ltkdy lok' nvyN rUp ivc
'BMz mtkf cOk gey' bx igaf. 'buwq jfg
ipaf' ny srkfrI bu r CfgrdI ilf
itwpxI krn leI abfrF aqy tYlIivn
qoN iafdf cusqI idKfeI.

gu r rn ny hr qrH F dI nfiensfI
ilf ordfr afvf bulMd kIqI. ies
afvf leI nftk mMc bixaf ijwQoN
AunHF ny grjvIN afvf ivc luwt aqy
nfbrfbrI dI hr vMngI llkfiraf.
dlIl aqy Bfvnf nfl lbryj afvf
sfhmxy juVI sMgq ivc byieMqhf AUrjf
BrdI rhI. koeI bMdf sfrI Aumr ieMnI
iwdq aqy AUrjf Blf ikvyN kfiem rwK
skdf hY? gurrn isMG dI CotI DI
zf[ arIq AunHF dy rDFjlI smfgm
AuWqy kih rhI sI ik Auh ibnf roey kdy
vI iMgfry bfbq gwl nhIN kr sky. jo
awQrU 12 sfl dI Aumr ivc vgxy urU
hoey, Auh 82 sfl dI Aumr ivc vI
rukdy nhIN sn.
nm husYn swXd df iliKaf nftk qq
'lfhOr' Kyizaf. pfiksqfn ivc aXUbfhI ilf iliKaf nftk Bfrq ivc
ieMdrf-fhI dI nfrfgI shyVn leI
bhu q sI. gu r rn isM G nO k rI qo N
muawql kIqf igaf aqy ihrfsq ivc
rw i Kaf igaf. aY m rjY N s I qo N Bfrq dy
hfrF lokF vFg gurrn isMG mnuwKI
hkUk dI aihmIaq smJ af geI. ies
qoN bfad Auh mnuwKI hkUk dIaF jQybMdIaF
aqy hor srgrmIaF nfl juVy rhy.
jmhU r I aiDkfr sBf pM j fb, pIpl
XUnIan Pfr zYmokrYitk rfeIts
(pI[XU[zI[afr[), pIpl XUnIan Pfr
isvl ilvrtI (pI[XU[sI[aYl[) aqy
jsvM q isM G KflVf rfhIN Au h ienH F
msilaF nfl juVy rhy.
jdoN pMjfb ivc KfVkUvfd df AuBfr
hoieaf qF sMq jrnYl isMG iBMzrfvfly
dI 'ihwt ilst' avfm Odf krn
lwgI. Aus vyly gurrn isMG ny afpxy

ivc juV gey. grurn isMG qkrIbn iek


GMtf boly. nvjIq ies avfmI nftk
aqy inzrqf df imsfl krfr idMdy hn.
ies lyK pVH ky mn ivc svfl afAuNdf
hY ik ijs dy sfQIaF bMdUkF byikrkI
nfl cr rhIaF hox, Auh avfm byO
krn leI iks hwd qF jf skdf hY? ieh
byKudI gurrn isMG kol ikwQoN afeI?
Aus hnyrI rfq ivc mjbUrIbs sr kr
rhy musfr gurrn isMG suxn qoN
bfad muV ky pihlF vrgy qF nhIN ho
skdy! Aus vyly gurrn isMG dI
pihlkdmI nfl ienklfbI eykqf kyNdr
dI AusfrI hoeI aqy do aihm nfary pMjfb
dy if ivc gU M j y . nf ihM d U rfj, nf
Kfilsqfn; rfj krygf mdUr iksfn.
goibMd, bwbr, Bgq, srfBf; siBafcfrk
ivrsf sfzf. jdoN dihq ilf afvf
bulMd krn vfly bdldyv mfn, jYml
pwzf, pf, igafn isMG sMGf, Bfg isMG
knyzIan aqy horF hId kIqf jf irhf

smyN dy nfl gurrn isMG dy nftkF


dy ivy kMnIaF AuWqy vsdy myl vwl vDdy
gey. nftk bymIny pyNzU qbky, msfijk
dfby aqy bIbIaF dI mfx-mirafdf dy
svfl puwCx lwigaf. ies qrHF gurrn
isMG afpxy simaF dI smfijk vfrqk
mMc AuWqoN py kr irhf sI aqy ibnF
iksy lwg-lpyt qoN srkfr swc suxf
irhf sI. AunHF dI nftk nfl juVy rvfieqI
su h j nraM d f krn leI iqw K I
aflocnf hoeI. ies aflocnf qoN axiBwj
rihx vflf gurrn isMG afpxI
mihrUmIaq hMZfa rhI sMgq qwk phuMc
krn ivc ruwiJaf hoieaf sI. Aus leI
sunyhf aihm sI. ies qoN vI awgy Auh
sunyhy sf rwKx AuWqy or dy rhy sn.
ivigafnI aqy lyKk lfltU ny iek rDfjlI
lyK ivc afpxf qjrbf sFJf kIqf hY. lfltU
afpxy sfieMs aqy tYknflojI avYarnYWs
gruwp (stYg) dy sfQIaF smyq slfeIz
oa lY ky gurrn isMG kol igaf. ieh

svfl
sMvfd
dljIq amI
Pon:+91-97811-21873
slfeIz oa 1998 dy porfn DmfikaF qoN
bfad keI BfrqI ivigafnIaF ny iml ky
bxfieaf sI qF jo pRmfxU duKFq dy hvfly
nfl dwKxI eyIaf ivc vD rhy diaF dI
gwl kIqy jf sky. gurrn isMG ny ies
slfeIz oa df nftk bxf idwqf aqy smuwcI
pycIdgI ibnF iksy BMnH-qoV qoN sfdI
pMjfbI ivc sVkF AuWqy Kyz idwqf. ies qrHF
nftkkfr ivigafnIaF nfl iml ky pycIdf
DfrnfvF dI sfdI vfrqk py kr irhf sI.
gu r rn isM G afm qO r Au W qy
nftk, pMjfb aqy ienklfbI isafsq qwk
mihdUd kIqf jFdf hY. afpxI iMdgI ivc
Auh ienHF GyiraF qwk mihdUd nhIN rhy.
AunHF ny pRkfk vjoN pMjfb dy nvyN lyKkF
mOky idwqy. pMjfbI pRkfn dy ieiqhfs
ivc blrfj sfhnI pRkfn df aihm QF
hY. ies pRkfn ny lokF qwk phuMc df
Auprflf kIqf aqy ssqIaF ikqfbF ipMzF
qwk phuMcdIaF kIqIaF. gurrn isMG dy
nftkF dy duafly ikqfbF bhuq
aihmIaq imlI hY. blrfj sfhnI
pRkfn dy bMd hox qoN bfad pMjfbI pRkfn
df fsf bdl igaf hY. hux pRkfn nfmI
ly K kF, XU n IvristIaF, mu q imlIaF
ikqfbF aqy pYsy rc ky ikqfb Cpvf
skx vfly lyKkF duafly GuMmdf hY. nvyN
lyKkF leI mOkf nhIN aqy avfm qwk phuMc
df Auprflf nhIN. gurrn isMG dy do
siBafcfrk rsfilaF dI sMpfdnf kIqf.
'smqf' aqy 'srdl' ivc isrjxfqmk
ilKqF aqy aflocnf leI moklI QF sI.
Kwby pwKI isafsq dI vMn-svMnqf aqy
sfihqk-swiBafcfrk ruJfn nfl ienHF
rsfilaF df suihrd sMvfd cwilaf hY.
ienklfbI qbdIlI leI Auprfly kridaF
gurrn isMG df iDafn suDfrF qoN nhIN
hitaf. Aus ny bwicaF bfbq gwlbfq ivcoN
nraM d f mfvF df svfl o r nfl
AuBfiraf. AunHF dI muihMm dy nqIjy vjoN pMjfb
skUl iswiKaf borz ny pRmfx pwqrF ivc
bfp dy nfl mF df nfm drj krn df Yslf
kIqf. gurrn isMG ies aihm pRfpqI
mMndy sn aqy ies bfbq mfx nfl gwl
krdy sn. AunHF ny mrdF dI bolcfl ivc
kwZIaF jFdIaF gfF df zt ky ivroD kIqf.
aOrqF bfbq AunHF dI sMvydnf df Jlkfrf
AunHF dy nftkF, qkrIrF aqy ilKqF ivcoN
pYNdf hY. Auh keI mfmilaF ivc uwDqfvfdI
sn. AunHF df dfavf sI ik AunHF ny kdy nf
nhIN kIqf, kdy byeImfnI nhIN kIqI aqy kdy
ieKlfkI igrfvt df ikfr nhIN hoey. ienHF
dfaivaF AuWqy gurrn isMG dy ivroDI jF
Kfr Kfx vfly vI svfl nhIN krdy. nqIjy
vjoN gurrn isMG df dUjf nfm 'Bfa jI'
hY. pMjfb ivc 'Bfa jI nhIN rhy' dI br
iksy ivafiKaf dI drkfr nhIN hoeI.
gurrn isMG muwZly jIvn df qjrbf
ieM z Ian pIpl QIey t r aY s o s Iey n
(ieptf) nfl irhf. AunHF ny ieptf dI joq
hr dOr ivc jgdI rwKI. Auh 'pls mMc'
dy bfnI pRDfn sn ijs ny pMjfb Br dIaF
siBafcfrk tolIaF dI srpRsqI kIqI.
pMjfb dI mOjUdf siBafcfrk jMqrI ivc
'pls mM c ' dI srgrmI aihm QF
hfsl hY. gurrn isMG smuwcy mulk
qoN siBafcfrk srgrmI ivc umfr hox
leI swdy afAuNdy sn. 'afl ieMzIaf lIg
POr rYvoilAunrI klcr' (ey[afeI[sI[

(bfkI sPf 14 `qy)

Punjab Times Vol 12, Issue 42, October 15, 2011

pMjfb tfeImjL

sfl 12, aMk 42, 15 akqUbr 2011 (14)

pMQpRsq pqIaF dIaF pqnIaF dI pR


y fnI
iswKI dy jVHIN qyl dyx dIaF sfiI
skImF nypry cVH geIaF hn, ijnHF dI
jyb ivc RomxI gurduafrf pRbMDk kmytI
aiq rUrI pYxI cfhIdI sI, Auh pY geI
jF pf idwqI geI. hux BfeI dljIq isMG
ibwtU nMU jylH ivc ibTfeI rwKxf PUl sI.
so, AunHF iesy sqMbr dy aKIrly idn
irhf kr idwqf igaf. BfeI sfihb dI
irhfeI mO k y vflI iek Po t o ro fnf
spoksmYn dy pihly sPy `qy CpI hY. iesy
Poto df afpxy nrIey anusfr ivlyx
krn vfsqy kuJ sqrF ilK irhf hF.
BfeI ibwtU ny afpxI afdq mUjb guwt
lwgIaF hwQkVIaF dy sMgl Ausy hwQ
dI hQylI c PVy hoey ny. iblkul Ausy
idn vFg jdoN awT sfl pihlF mYN AunHF
luiDafxy dIaF kcihrIaF ivc pihlI vfr
imilaf sF. Aus idn kcihrIaF dy muwK
gyt Aupr bfdl dlIey vrkrF df hUm
kw T f ho i eaf ho i eaf sI. Au h Au n H F
hvflfqIaF df svfgq krn leI phuMcy
hoey sn ijnF mhfrfjf pitaflf kYptn
amirMdr isMG dI srkfr ny ies kfrn
aMdr idwqf hoieaf sI ikAuNik AunHF ny
bfdl ipE-puwqr jylH Byjx df ivroD
kridaF srkfrI jfiedfd infnf
bxfieaf sI. puils dIaF bwsF ivcoN Auqr
rhy ienHF XoiDaF leI sQfnk vrkr,
BFq-suBFqIaF miTafeIaF aqy PlPrUt dy tokry lY ky KVHy sn. iMdfbfdmurdfbfd dIaF sMG pfVvIaF afvfF dI

gUMj pY rhI sI. kcihrIaF dy iek KUMjy


BfeI ibwtU dI ibrD mF hwQIN bxfey aqy
GroN zwibaF ivc pYk krky ilaFdy ruwKyimwsy pRfdy afpxy puwq dy nfl-nfl sf
aqy puils vfilaF vI Ckf rhI sI.
hux dI irhfeI vflI Poto vFg AudoN vI
BfeI ibwtU ny hwQkVIaF dIaF sMglIaF,
hQylI ivc hI PVIaF hoeIaF sn. AunHF dy
nfl hI pyI qy afey hoey iek isMG (nF
fied gurnfm isMG) ny sfhmxy bfdl
dlIaF dy Juurmt vwl iefrf kridaF
mY mKOl vI kIqf sI, vIr jI, bfdl
dl dy RomxI kmytI mYNbr huMidaF qusIN
AuDr ikAuN nhIN gey[[[dyiKE ikqy qhfzI
pyI nf ho jfey?
kcihrIaF dI pfrikMg vfly grfAUNz
ivc KVHy BfeI ibwtU hurF nfl qF asIN
msF ds ku jxy hI hovFgy, lyikn bfdl
hmfieqIaF vwl pUrI qrHF lf-lf-lflf hoeI peI sI. afpxI kOm dI ies
ajIb iPqrq bfry AudoN mYN lyK vI iliKaf
sI jo 29 dsMbr 2003 dI pMjfbI
itRibAUn dy sMpfdkI pMny dI ivy QF `qy
imzl dy rUp ivc Cipaf sI. mYN lyK df
isrlyK rwiKaf sI, iswKF vrgf Bolf hor
koeI nhIN hoxf lyikn abfr vfilaF ny
ieh isrlyK bdl idwqf sI pr myry lyK
dI hor kFt-CFt koeI nhIN sI kIqI.
ies pRkrn ivc crcf qF ies nukqy
dI vI kIqI jfxI bxdI hY ik awT sfl
pihlF jdoN pMjfb ivc kFgrs pfrtI dI

hkUmq sI, AudoN vI BfeI dljIq isMG


ibwtU dy hwQIN hQkVIaF sn. hux jdoN pMQk
srkfr rfj Bfg clf rhI hY qF vI ibwtU
jylH ivc. lyikn ies ivy ikqy Pyr
shI vfly Kfqy pf ky BfeI ibwtU dI irhfeI
vflI aKbfrI Poto dI hI crcf krdy hF.
ies Poto ivc idKfeI dy rhIaF do
sIaqF dI hfrI ny mY hQlI ilKq
ilKx leI mjbUr kr idwqf. pihly,
rxjIq isMG kuwkI jo BfeI ibwtU dy
iblkul nfl KVHy hn. BfeI kuwkI ies
mOky phuMicaf dyK ky hYrfnI ies gwl dI
hoeI ik ajoky hflfq ivc jdoN mohrlIaF
sPF `c ivcrdy rhy KfVkU isMG cVHdy
sUrj slfmF krdy hoey bfdlI CqrI
`qy bih ky gUtkUM gutkUM kr rhy hn qF
ieh BfeI Aus sunihrI CqrI dI iKwc qoN
ikvyN bicaf rih igaf hovygf? ahuidaF
dI cmkIlI ilkor ny iehdIaF awKF nhIN
cuMiDafeIaF hoxgIaF? iehny hfly qwk
vI afpxy afp mYNbrIaF aqy
cyarmYnIaF dI lflsf qoN mukq rwiKaf
hoieaY? iek vyly dy cotI dy KfVkU smyN
dI qbdIlI df lfB AuTfAuNidaF hoieaF
jly hrxfk-Qly hrxfk df mMqr
rt ky qrwkIaF kr gey hn pr ieh jly
qUM hI-Qly qUM hI dy afsry `qy hI iMdgI
bqIq kr irhf hY. BfeI kuwkI dy isdk
vI afdy kihxf cfhIdf hY.
Poto vflI dUsrI sIaq bfry kuJ
kihx qo N pihlF asM b lI co x F ivc

gurrn:krUr simaF dI Kfls avfmI afvf


(sPf 13 dI bfkI)
afr[sI), sdr hfmI XfdgfrI trst
(sihmq), jn sMsikRqI mMc aqy dy Bgq
XfdgfrI hfl nfl AunHF df rfbqf lgfqfr
kfiem irhf. ieAuN Auh aijhI ienklfbI
sIaq vjoN AuBrdy hn ijnHF df Gyrf
pMjfb qwk mihdUd nhIN sI. AunHF ny jlMDr
dUrdrn dy bhuq mkbUl lVIvfr 'BfeI
mMnf isMG' ivc muwK ikrdfr adf kIqf.
BfeI mMnf isMG df ikrdfr gurrn isMG
dI pCfx df aihm ihwsf ho inbiVaf.
aijhf bMdf jo rfjqMqr dy iBRtfcfr
ilf aqy asrfhI dI jvfbqlbI leI
afvf bulMd krdf hY.
gurrn isMG sfihq akfzmI
aYvfrz, kflIdfs aYvfrz aqy sMgIq
nftk rqn vrgy snmfnF nfl invfijaf
igaf. fied AunHF dI iMdgI df sB qoN
Xfdgfr pl 2006 df kuwsf ipMz ivc
hoieaf snmfn smfgm hovygf. gurrn
isMG Aumr Br dI Gflxf leI
snmfinq krn leI juVy hfrF lokF ny
AunHF dy kMm jfrI rwKx df aihd ilaf.
pMjfbI khfxIkfr virafm sMDU ny Aus
mOky dI afpxI qkrIr ivc ikhf sI,
"gurrn isMG qfAumr sMgq vwl mUMh
kr ky quiraf hY. Aus ny sdf ikhf hY ik
mYN sMgq df hF. awj sMgq ny gurrn
isMG ikhf hY ik gurrn isMG qUM sfzf
hYN aqy asIN qyry hF." sMgq ny Aus vyly
'gu r rn Bfa jI Xu w g Xu w g jIvy ' dy
nfairaF nfl huMgfrf Biraf sI.
amrIkf ivc sqMbr 2001 dy
aiqvfdI hmilaF qoN bfad bhuq kuJ
bdl igaf hY. gujrfq dy kqlyafm aqy
Bfrq dI sMsd AuWqy hoey hmly qoN bfad
srkfr dy bydlIly huMgfry aqy
buinafdpRsqI dy AuBfr nfl avfm AuWqy
qdwd ivc vfDf hoieaf. gurrn isMG
ny buinafdpRsqI dI isafsq df ivroD
kIqf aqy 'inrpwK adflqI kfrvfeI' nfl
juVI muihMm ivc umfr hoey. idwlI
XUnIvristI dy aiDafpk aYs[ey[afr[
iglfnI dI rfhq leI bxI 'afl ieMzIaf
izPYNs kmytI Pfr aYs[ey[afr[iglfnI'

dy hmfieqIaF ivc gurrn isMG fiml


sn. aYs[ey[afr[ iglfnI ny hfeI kort
qoN brI hox qoN bfad jylHF ivc Yr-mnuwKI
hflfq ivc rih rhy isafsI kYdIaF df
mslf AuBfiraf. jdoN isafsI kYdIaF aqy
ihrfsqIaF dI rfhq leI 'susfietI Pfr
df pRotYkn af zYtnI aqy pirnr
rfeIts' (aYs[pI[zI[pI[afr[) bxI qF
gurrn isMG pRDfn bxfieaf igaf.
isafsI kYdIaF dI vMn-svMnqf nfl juVy
svflF kfrn kmytI moklf rUp idwqf
igaf. 'kmytI Pfr df rlI af polItIkl
pirnr' (sI[afr[pI[pI) df bfnI pRDfn
vI gurrn isMG bxfieaf igaf. ies
ivc vMn-svMnIaF qbdIlIpsMd isafsI
lihrF dy lok fiml kIqy gey. iesy hvfly
nfl sI[afr[pI[pI dy kfrjkfrI pRDfn
aYs[ey[afr[iglfnI df kihxf hY, "gurrn
isMG ielfky dIaF hwdF jF nft klfkfr
qwk mihdUd nhIN kIqf jf skdf. Auh pUrI
dunIaF ivc srkfrI qdwd df ikfr
avfmI lihrF dy hmdrd sn. AunHF mnuwKI
drdmMdI dy inDVk bulfry aqy ienklfbI
o leI Xfd kIqf jfvygf." gurrn isMG
kmIr dI KudmuqfrI dy inDVk alMbrdfr
sn. iesy klI iglfnI awgy kihMdf hY,
"gurrn isMG dy rUp ivc kmIr df aihm
sfQI sfQoN ivCV igaf hY." pMjfb ivc kyNdrI
Bfrq ivc mfEvfdI lihr ilf cldy
apryn gRIn hMt dy ivroD ivc bxI kmytI
dy knvInr gurrn isMG sn.
gurrn isMG afpxy ivroDIaF aqy
loV pYx AuWqy afpxy sfQIaF df ivroD
krn df jyrf sI. Auh ienklfbI lihrF
dIaF kmorIaF bfbq gwlbfq krn qoN
kdy nhIN iJjky. inDVk bulfrf hox dy
nfl Auh suihrd shoqf sn jo afpxI
aflocnf sux skdf sI aqy ienklfbIaF
dI eykqf cfhuMdf sI. gurrn isMG sfzy
simaF dI Auh vfrqk hY jo byiensfI,
nfbrfbrI aqy ivqkry dy glp iswDf
svfl krdf hY. Auh suhj BrpUr aqy
mfx BrI iMdgI df afk sI. ies suny
dI pUrqI leI cldy Auprfly ivc hI
gurrn isMG dy nftkF df suhj inhq

hY. gurrn isMG dy ipCokV ivc kI rIq


kMm krdI hY aqy Auh ikho ijhI ivrfsq
Cwz gey hn? ieh svfl afAuNdy smyN ivc
sfzI idlcspI df sbwb bxdy rihxgy.
ieh qYa hY ik gurrn isMG hId
Bgq isMG vFg hI sMGrF dy ipV ivc
AudoN qwk Xfd kIqf jfvygf jdoN qwk 'mnuwK
hwQoN mnuwK dI luwtKsuwt jfrI hY.' kMipAUtr
dI isrjI 'vrcual iraYltI' aqy drbfn
pwqrkfrF dI AusfrI 'sihmqI' dy dOr ivc
gurrn isMG avfmI vfrqk df byjoV
nmU n f hY . afAu x vfly smy N ivc ieh
mMnvfAuxf aOKf hoeygf ik 'aijhf mnuwK
vI hoieaf sI.'

aYm[aYl[ey[ bxy iek afgU dy snmfn


smfroh df ikwsf vrxn krdf hF. iZwloN sfihb
dy ivDfnkfr bxn qy AunHF dy ipMz vfsIaF ny
vwzy pwDr qy smfgm kIqf. vwzy Coty sfry
lIzr phuMcy hoey sn. hr bulfrf styj qy af
ky aYm[aYl[ey[ dy sohly gfeI jfvy, iZwlNo sfihb
grIbF dy msIhf hn. hr iek dy kMm afAuNdy
ny. iksy vI mwQy vwt nhIN pfAuNdy. gwl kI
hr koeI sRI iZwloN dy hI pVuwl bMnHI jf irhf sI.
iek pRoPYsr mfeIk qy afAuNidaF
hI kihMdf, E Xfro, mYN iZwloN sfihb dIaF
isPqF dy irkfrz qoN sUeI cuwk ky nvF
irkfrz clfAux lwgf jy, ijhVf awj dI
sBf ivc rUrI vwjxf cfhIdf ey. iZwloN jI
bFh KVHI krky dwsx, jy Auh iksy idn
awDI rfq qoN pihlF Gry vfps muVy hox.
afh ijhVy bIbI iZwloN (aYm[aYl[ey[ dI
pqnI vwl iefrf krky) bYTy ny, ienHF dI
koeI isq nhIN krnI bxdI?[[[ijhVy
rofnf hI afpxy bwicaF ipE df ipafr
dy x dy nfl-nfl Gr dIaF sfrIaF
iMmyvfrIaF inBfAuNdy ny[[[nINd df iqafg
krky iZwloN sfihb geI rfq pRfdy bxfbxf CkfAuNdy ny.[[[qusIN isafsqdfn iZwloN
dI oBf kridaF sRImqI iZwloN dI aQfh
kurbfnI ikAuN CuitafAux zhy EN?
BfeI ibwtU dI irhfeI vflI ijs Poto
df ikr ho irhf hY, Aus ivc pMc pRDfnI
hmfieqIaF ny afpxy muKIey duafly Gyrf
pfieaf hoieaY aqy bIbI aMimRq kOr (BfeI
ibwtU dI pqnI) iksy axpCfqI EprI kuVI
vFg dUr jf ky awTvyN-nOvyN QF KVHI hY.
Poto qoN hI sfP idKfeI idMdf hY ik ikvyN
ivcfrI ny BfvnfvF sbrF df bMnH
mfiraf hoieaY. dUr htvIN ksIs vwtI,
jylHoN afey pqI vwl qwk rhI hY. jy KuI
mfpx vflf koeI QrmfmItr ijhf XMqr
hovy qF sfry jixaF dI KuI cYk kiraF
pqf lwgy ik sB qoN vwD nMbr bIbI aMimRq
kOr dy hI hoxgy pr bIbI rfxI jgHf
imlI sB qoN ipwCy!
svrgI ZfzI idlbr jI aMgryF
nfl twkr lYx vfly bwbr akflIaF dy
juJfrU pRsMg py kridaF idlcsp vfrqf
ivaMgmeI lihy c suxfieaf krdy sn.
kihMdy, iksy ipMz dI glI ivc do guaFZxF
lVdIaF hoeIaF iek dUjI qfany-imhxy
mfr rhIaF sn, qyrf afh ho jfey, qyrf

kInI dieaf gopfl gusfeI]


siqgur pRsfid]
mfJ mhlf 5
kInI dieaf gopfl gusfeI]
gur ky crx vsy mn mfhI]
aMgkfru kIaf iqin krqY
duK kf zyrf Zfihaf jIAu]
min qin visaf scf soeI]
ibKVf Qfnu n idsY koeI]
dUq dusmx siB sjx hoey
eyko suafmI afihaf jIAu]
jo ikCu kry su afpy afpY]
buiD isafxp ikCU n jfpY]
afpixaf sMqf no afip shfeI
pRiB Brm Bulfvf lfihaf jIAu]
crx kml jn kf afDfro]
afT phr rfm nfmu vfpfro]
shj anMd gfvih gux goivMd
pRB nfnk srb smfihaf jIAu]
ies bd aMdr gurdyv PurmfAuNdy
hn ik hy BfeI! ies jgq dy pflxhfr
mfilk ny ijnHF jIvF qy afpxI ikrpf
kr idwqI, AunHF jIvF dy ihrdy ivc gurU
dy crnF df invfs BI ho igaf aqy AunHF
aMgIkfr, Bfv krqf purK pRBU ny
pRvfn BI kr ilaf aqy pRBU ny ijnHF

jIvF apnf ilaf, AunHF dy sfry hI duwKF


df Kfqmf kr idwqf.
min qin visaf scf soeI]
ibKVf Qfnu n idsY koeI]
dUq dusmx siB sjx hoey
eyko suafmI afihaf jIAu]
hy BfeI! ijnHF jIvF dy mn aqy qn,
Bfv srIr ivc BI Auh swcf ipqf pRmyr
jdoN invfs kr lYNdf hY qF ibKVf Qfn Bfv
iPr ies sMsfrk jIvn dy sr ivc koeI
QF aOKf jF muikl idKfeI nhIN idMdf aqy
hy BfeI! jdoN jIvF df ipafr Aus pRBU
pRmyvr dy crnF nfl bx jfvy qF pRBU dI
ikRpf nfl sfry hI afqimk aqy sMsfrk
doKI aqy dumx vI swjx bx jFdy hn.
jo ikCu kry su afpy afpY]
buiD isafxp ikCU n jfpY]
afpixaf sMqf no afip shfeI
pRiB Brm Bulfvf lfihaf jIAu]
hy BfeI! Auh imhrbfn pRBU jdoN jIvF
dy aMdroN Brm aqy BulyKy dUr kr idMdf
hY qF nfm ismrn sdkf jIvF dy aMdr
ieh incf hI bx jFdf hY ik Auh pRmyr
jo BI krdf hY, afp aqy afpxy afp qoN
hI krdf hY. Aus dy awgy iksy vI jIv dI

ilKqum

qrlocn isMG dupflpur


Pon:408-903-9952
aOh ho jfey. iek bolI, nI qUM rMzI ho
jfeyN. mohirEN dUjI sV-Buwj ky kihMdI,
qyry Grvflf akflI bx jfey. ieh
anoKI gfl suxidaF sfr pihlI jnfnI
DfhF mfrdI hoeI dUjI awgy hwQ joVn lwgI,
nI BYxy myrIey, hor jo mrI kih lY pr
mY afh durfsIs nf dyh.
bIbIaF df ieh kfto-kly dyK irhf
koeI Eprf bMdf bVf hYrfn hoieaf ik hux
qwk qF rMzI hox vflI gfl hI sB qoN
vwD BYVI suxdy af rhyy hF pr iewQy qF
pqI dy akflI ho jfx ies qoN vI burI
smiJaf jFdf hY. ieh kI mfjrf hoieaf?
puwCx `qy iksy guaFZI burg ny GuMzI
KolHidaF smJfieaf, Brf jI, ivDvf ho
jfx vflI inBfgI jnfnI kol rihMdI iMdgI
gufrn leI do rfh huMdy ny; jF Auh sbr
sMqo nfl idn-ktI kr ley jF dUjy
ivafh bfry soc lvy pr ijs bIbI df Gr
vflf akflI bx jfey, Auh krmF mfrI
nf suhfgx, nf ivDvf ikAuNik hkUmq ny
akflI Gry qF itkx nhIN dyxf; jF
GroN Prfr rhU jF iPr jylH ivc. so,
akflI pqI dI pqnI hoxf ies pwKoN ivDvf
ho jfx qoN vI ikqy vwD BYVf igixaf jFdY.
afpxy smfj, dy jF Drm kOm
vfsqy hfkmF nfl mwQf lf ky hQkVIaF
dy gihxy pihnx vfilaF dIaF
arDFgxIaF dI ieh muwZ-kdImI qRfsdI
rhI hY. hux ieho ijhI qRfsdI hI bIbI
aMimRq kOr Bog rhI hY!
pMQ inhfrY kfmnI
locn BrI ly Ausfsf]

gurbfxI igafn
isafxp, buwDI kMm nhIN kr skdI aqy
Auh sfry hI sMsfr df rcnhfr ipqf
pRBU afpxy sMqF aqy BgqF, Bfv afpxy
syvkF dI sdf afp hI shfieqf BI krdf
hY; qF qy hy BfeI! Aus pflxhfr pRBU df
ismrn sdf hI krnf cfhIey.
crx kml jn kf afDfro]
afT phr rfm nfmu vfpfro]
shj anMd gfvih gux goivMd
pRB nfnk srb smfihaf jIAu]
bd dy aMq ivc siqgurU afKdy
hn ik hy BfeI! Aus pRBU dy crnF df jo
jIv iDafn Drdy hn qF pRBU dy crn hI
AunHF jIvF df afDfr, Bfv afsrf bx
jFdy hn aqy pRBU dy ipafry awTy pihr
hI pRBU dy nfm df vpfr, Bfv ismrn
krky lfhf lYNdy hn. hy nfnk! jo jIv
sihj avsQf ivc rih ky, Bfv azol
rih ky Aus goivMd, Bfv pRBU dy guxF df
gfien krdy hn, Auh pRBU dI bKi dy
pfqr bx jFdy hn jo sfry hI jIvF dy
aMdr smf irhf hY, Bfv vwsdf hY.
sfD sMgq jI! dyhDfrI gurUaF
qwj ky bd gurU nfl juVIey.
-bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto
Pon:916-687-3536

You might also like