MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

NANO MALZEMELER VE TEKNOLOJLER

Prof. Dr. Hatem AKBULUT
E-Mail: akbulut@sakarya.edu.tr Web: www.sakarya.edu.tr/~akbulut

Brightness sensor

CMOS camera

Speakers Battery

Micro-optical light guide

RF Tx/Rx module

Miniaturised IMU Primary display unit (s)

Microphone

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

KONULAR
1. Boyutlandrma 2. Nano ve Mikro Mhendislik, 3. Nano yapl malzemelerin kararll 4. Nano malzemelerin retimi 5. C nano tpler ve retim yntemleri 6. Nano-yaplarn zellikleri. 7. Nano mikroyaplar 8. Nano- mikro makinalar 9. Nano biyo teknoloji, 10. Nano malzemelerin gelecei
Prof. Dr. Hatem AKBULUT 19 Eyll 2008 Cuma

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Nano Teknoloji?
Atomik ve molekler lekte malzeme ve uygulama ile uraan bilim daldr. 1nm = 1/80.000 insan sa = Bir hidrojen atomu apnn 10 kat 1nm = 10 A =10-9 m ; 1 mikrometre = 10-6 m ; Nano Teknoloji atomlarn veya molekllerin balanmas ile malzeme retmeyi hedefler Video-1 Atom titreimi ve birlemeler
Prof. Dr. Hatem AKBULUT 19 Eyll 2008 Cuma

birbirine

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Nano ne kadar kkl ifade eder?

Nano fiber

Sa

TEM Partikl boyutu = 25 nm

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Dnya da Nano Teknolojiye Yatrm (Hkmetler) 1997-2004

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Aratrma ve Gelitirme harcamalarnn GSMH oran (%)

3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 1,8
88 98 90 94 00 92 19 19 20 19 19 04 08 20 20 20 20 20 19 19 10 96 02 06

Japanya: 3.0

ABD: 2.7

AT-15 lke: 1.9

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Nano teknolojinin alann tam olarak tanmlamak mmkn deil. En byk problemlerden biri Nano Bilimcilerin bilimi kavrayamayan kimselerle iletiim zorluudur. Nano lekte hkmetler ve yatrmclar neden ok nemli harcama yapmakta?

Birok bilim adam iin Nano Teknoloji yeni bir alan deil Elektron mikroskobu, taramal prob mikroskoplar, ince filmler ve hatta insann anatomik yaps bir nano alandr. Ancak bazlar Nano teknolojiye ileride ulalacak fantastik bulular asndan bakmakta: nsan damarlarnda minik deniz altlar, birka atomdan oluan ok kk dili ve arklar, nanotplerden yaplan uzay asansrleri ve uzayda koloniler oluturma gibi.

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Nanoteknolojinin nemi Tane boyutu 0.1 to 0.3 m (100-300 nm) ise malzeme mikron alt olarak bilinir. Albert Franks, yeni bir a balyor demi (boyutlarn 0.1 - 100 nm arasnda olduu bilim ve teknoloji a) Elektronik (ipler), elektromekanik sistemler (kk robotlar), biomedikal uygulamalar(Gen tedavisi, ila zerk etme, ila kefetme)

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

1966 ylnda 20th Century Fox irketi Fantastic Voyage adl bir film yapm ( (Oyn. Raquel Welch) KONUSU Diplomat beyindeki damarlardaki kan phtlamasndan dolay lmle burun buruna gelmi. Bilim adamlar 10 m uzunluundaki bir denizatly kltm (bir toplu ine ba byklnde) ve rnga ile damara vermiler
Prof. Dr. Hatem AKBULUT 19 Eyll 2008 Cuma

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Damarlar gezen deniz alt ila zerk ederek kan phtlamasnn nne gemeye almaktadr. Birok ocuk filminde deiik nano boyut rnekleri mevcut Hayal ve bilim kurgu ile gelecein teknolojisinin temelleri atlmaktadr. Todays science fiction is often tomorrows science fact. (Bu gnn bilim kurgusu yarnn bilimsel gereidir.) -Stephen Hawking Video-2: Nano robots in Human Veins
Prof. Dr. Hatem AKBULUT 19 Eyll 2008 Cuma

10

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

amzda DNA ve virsler ile birok olumlu ve olumsuz faaliyet var. nsan DNA kodlar ve virslerin e-mail ile transferi hayal ediliyor. nsanlk Fantastic Voyage filminde verilen Dnya anlayna yaklayor. ok kk makinalarn dnyas, ok kk makinalar kanser tedavisi, kt bakterilerin vcutta yok edilmesi, kolestroln zlmesi

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

11

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Nanoteknoloji gnlk basit uygulamalarda bile nemli; Nano boyalar u anda kullanmda
Nano-Kaplama Geleneksel Kaplama

Prof. Dr. Hatem AKBULUTNo part of this confidential report may be reproduced in any form or by anyEyll 2008 Cuma All rights reserved. 19 means without a written permission from ASTRI

12

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Doada Nano Hareketler: Doa kendisi nano yaplar retmektedir. Doann kopyalanmasna allyor. Proteinler tarafndan yaplan minik porlar mevcut (10-20 nm lik porlar) Bu porlar bir transistor gibi iyon akmn kontrol eder. Bir transistorn dmesinden kapattnzda enerji hemen kaybolmaz Biyolojik protein porlar elektrokimyasal olarak enerjiyi saklar (Sonsuza kadar)
Prof. Dr. Hatem AKBULUT 19 Eyll 2008 Cuma

13

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Doada Nano

Mavi kelebek ve kanad ve kanattan esinlenerek retilen nano kristal nano fotonik yap
Prof. Dr. Hatem AKBULUT 19 Eyll 2008 Cuma

14

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Kertenkele ayak parmandaki tylerin bytlm nano fiber yaps

Mhendisler kertenkele ayan taklit ediyor.

Mikro tyler zerinde nano tyler retilmekte (100-200 nm) Polimer nano tyler rnein bir cam yzeyine olduka kuvvetli balanmaktadr.
Prof. Dr. Hatem AKBULUT 19 Eyll 2008 Cuma

15

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Nano boyutta atom ve molekllerin dnmesi ile elektromekanik enerji elde edilebilir.. Bu sistemler Nano Elektromekanik Sistemlerdir (NEMS) Metal Oxide Yar letkenler (CMOS)- Complementary metal oxide semiconductor Entegre devreler (IC), Piller

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

16

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

17

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

1. Boyutlandrma The nanometre (nm) uzunluk ls birimi Nanometre ne fade eder? Malzemenin kkln Malzemenin zelliklerini karakterize eder (Daha hafif, daha byk yzey alan, yksek yzey erilii, yksek elektrik ve termal iletkenlik, vb) Nano kimya ve Nano malzemelere dayanan teknolojiler aadakiler ile ilgili, Malzeme kompozisyonu ve arayzey yaps, Boyutun 1 and 100 nm arasnda kontrol, stn zellikler elde etmek iin malzemenin dnm
Prof. Dr. Hatem AKBULUT 19 Eyll 2008 Cuma

18

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Nanoteknoloji, atom ve molekllerden hcrelere kpr kurar

Cisimler ve Boyutlar
Atomlar <1 nm Cism nsan sa ap Al yuvarlar DNA ~2.5 nm Bakteri Virs DNA boyutu Hcreler, binlerce nm
Prof. Dr. Hatem AKBULUT

Boyut 50,000 nm 7,000 nm 1,000 nm 100 nm 2.5 nm 1 nm

19

Aspirin molekl

19 Eyll 2008 Cuma

MHENDSLK FAKLTES
100 10-1

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

1 meter (m)

Makro

0,1 m 100 mm 0,01 m 10 mm 1 millimeter (mm) 0,1 mm 100 m 0,01 mm 10 m 1 micrometer (m) 0,1 m 100 n m 0,01 m 10 nm 1 nanometer (nm) 0,1 nm
nm
1600 1400 1200 1000 800 600 400 200

10-2 10-3 10-4

Mikro

10-5 10-6 10-7 10-8 10

-9

nm
600 500 400 300 200 100 0 0 0 100 200 300 400 500 600 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600

Nano

nm

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

0 0

10-10

19 Eyll 2008 Cuma

nm

20

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Makro, Mikro, Nano

10,000,000X 1,000,000X 1000X 100X 10X 100,000X 10,000X 1X 100,000,000X 10 nanomtres 100 nanomtres millimtre 10centimtre 11 centimtres microns micron microns nanomtre
Prof. Dr. Hatem AKBULUT 19 Eyll 2008 Cuma

21

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

NANOMALZEME VE TEKNOLOJLER HANG ALANDA KULLANILIR?

Optoelektronik

Enerji depolama

Yar letkenler

Elektronik

Yeni Malz. Gelitirme

19 Eyll 2008 Cuma

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

22

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

21. YY. DA TEMEL ARATIRMA KONULARI

BLM TEKNOLOJLER MALZEME BLM ENERJ BYOTEKNOLOJ /GENETK EVRE BLMLER

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

23

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

24

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

NANOTEKNOLOJYE KATKIDA BULUNAN ALANLAR

FZK

KMYA

BYOLOJ

MHENDSLK

Mezoskopik Fizik, Lazerler, Elektron Mikroskobu, Elektronik

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

norganik Kimya Aerosol Bilimi Molekler Kimya, Fiziksel Kimya

Biyoteknoloji Tp

Malzeme Bilimi Mhendislii leri Mhend. Teknolojileri

19 Eyll 2008 Cuma

25

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

NANO TEKNOLOJYE GE N
YNTEMLER DEMEL

KULLANILAN YNTEMLER BYK BOYUTTAN BALANGI ERTME, TME GB YNTEMLERLE SON RNE YADA PARALARINA ULAMA NANO YNTEM ATOM VE MOLEKLLERDEN BALANGI NANO BOYUTTAN MAKRO BOYUTTAK RNLERE ULAMA KPR YNTEMLER NANO VE MKRO TEKNOLOJLER EKLYEREK YEN PROSESLER VE MALZEMELER, GELTRP, RETMEK

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

26

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

NANOTEKNOLOJ: MADDELERN ATOMK VE MOLEKLER

BOYUTTA TASARLANIP, NANOMETRE BOYUTUNDA AYGITLARIN VE TEKNOLOJLERNN GELTRLMES VE FABRKASYONUDUR. NANOBYOTEKNOLOJ: NANO BOYUTTAK TEMEL PRENSPLER VE YNTEMLER KULLANARAK BYOSSTEMLER ANLAMAYA ALIAN BR BLM DALIDIR.

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

27

MHENDSLK FAKLTES

METALURJ VE MALZEME MHENDSL

KURU NANOTEKNOLOJ Bilgisayar kontroll robotik sistemler. Basit molekler aygtlar fullerenler ve nanotpler

ISLAK NANOTEKNOLOJ Nanometre boyutunda DNA moleklleri - Bir kromozomdan bir gen eklenip karlmas yolu ile yaplan ilemler Nanometre boyutundaki enzimler (kimyasal fabrika)

Prof. Dr. Hatem AKBULUT

19 Eyll 2008 Cuma

28