MALZEME BİLGİSİ

DERS 2

DR. FATİH AY
www.fatihay.net
fatihay@fatihay.net
DERSİN AMACI:

• Malzeme Biliminde temel kavramları tanıtmak

ÖĞRENECEKLERİNİZ:

• Malzeme yapısı
• Yapının özelliklere olan etkisi
• Malzemenin işlenmesinin yapıya etkisi

DERSİN ÖĞRENCİYE KATKISI:

• Malzemeyi uygun şekilde kullanmayı öğretmesi

• Malzemenin anlaşılması ile yeni tasarım fırsatlarının anlaşılması
 BÖLÜM I -GİRİŞ

 MALZEME BİLİMİ NEDİR?

 NEDEN ÖĞRENMELİ (veya fikir sahibi olmalıyız?)

 MALZEMELERİN TOPLUMSAL ETKİLERİ

 Taş Devri
 Bronz (Tunç) Çağı
 Demir Çağı
 Şimdi?
 Silikon Devri?
 Polimer Çağı?
 ÖRNEK – DİZ İMPLANTI
Yaşlanma veya bazı hastalıklarla eklemler bozulur. Özellikle aşırı yüklenenler (diz gibi)
ÖRNEK – DİZ İMPLANTI
ÖRNEK – DİZ İMPLANTI
 ÖRNEK – DİZ İMPLANTI

Gereklilikler

 Mekanik dayanım (bir

çok tekrara dayanmalı)

 Kayganlık

 Biyouyumluluk
 MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ
Malzeme Bilimi
Malzemelerin yapıları ile ilişkileri arasındaki
özelliklerin ortaya konması ile ilgilenir
Malzeme Mühendisliği
Yapı-özellik ilişkilerine dayanarak istenen bir
dizi özelliği kazandırmak üzere, malzeme
yapısının tasarlanması ve mühendisliğini yapar
Malzeme Mühendisliği Malzeme Bilimi
Malzeme Bilimi Malzeme Mühendisliği
YAPI: Malzemenin içinde bulunan bileşenlerin oluşturdukları düzendir.

YAPI

MikroYAPI MakroYAPI
 YAPI

Atom altı seviyesi

Her atomun elektronik yapısı atomlar arasındaki etkileşimi
tanımlar

Atomik seviye
Malzemelerdeki atom dizilimleri (Aynı atomların farklı
özellikleri olabilir. Örn. Karbonun iki formu: grafit ve elmas)

Mikroyapı
Malzemenin küçük sınırları mikroskoplarla tanımlanır.

Makroyapı
Yapısal elemanlar çıplak gözle görülebilir
 MALZEME ÖZELLİKLERİ
Elastiklik Modülü
 Mekanik Bir yük veya kuvvet Dayanım
Tokluk

Elektrik İletkenliği
 Elektrik Elektrik alan
Dielektrik Sabiti

 Isıl (Termal) Isı Isı Kapasitesi

Isı İletkenliği

 Manyetik Manyetik alan Manyetik Geçirgenlik

 Optik Elektromanyetik Kırılma İndisi

Yansıtma Oranı

 Bozunma Kimyasal Etki Korozyon Hızı

 YAPI, İŞLEM VE ÖZELLİKLER

- Özelliklerin yapıya bağlı değişimi

Örnek: Sertlik ve çeliğin yapısı

- İşlem yapıyı değiştirebilir Sertlik (BHN)

Örnek: Yapı ve çeliğin soğutulma
oranı

Soğutulma Oranı (ºC/s)

 MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI

METALLER SERAMİKLER POLİMERLER KOMPOZİTLER İLERİ MALZEMELER

o Demir o Oksitler o Polyetilen o Cam Elyaf o Yarı iletkenler

o Bakır o Karbürler o Polypropilen o Karbon Elyaf o Biyomalzemeler
o Alüminyum o Nitrürler o Polyvinilklorür o Kemik o Akıllı Malzemeler
o Titanyum o Alümina (PVC) o Ahşap o Nanomalzemeler
o Krom o Silisyum Dioksit o Naylon
o Nikel o Silisyum Karbür o Plastik
o DNA
METALLER:
- Dayanıklı ve sünek
- Yüksek ısıl ve elektriksel
iletkenliğe sahip
- Işığı geçirmez ve yansıtıcıdırlar
POLİMERLER: Kovalent Bağ  e’ların paylaşımı
- Yumuşak, sünek, düşük dayanımlı, düşük yoğunluklu
- Isıl ve elektriksel yalıtkan
- Optik olarak yarı geçirgen veya geçirgendirler
SERAMİKLER: İyonik Bağ Metal-Ametal
elementlerinin bileşikleri (Oksitler, karbidler, sülfidler,
nitridler)
- Kırılgan, camsı, elastik
- Yalıtkandırlar
KOMPOZİTLER : Polimer
matris içerisinde güçlendirici cam
fiber

YARIİLETKENLER: Bilgisayar çipleri için

Si wafer (alttaş)

AKILLI MALZEMELER:
NANOMALZEMELER VE NANOTEKNOLOJİ
Angstrom = 1Å = 1/10,000,000,000 metre = 10-10 m
Nanometre = 10 nm = 1/1,000,000,000 metre = 10-9 m
Mikrometre = 1μm = 1/1,000,000 metre = 10-6 m
Milimetre= 1mm = 1/1,000 metre = 10-3 m
 NANOTEKNOLOJİ VİDEOLARI

http://www.youtube.com/watch?v=i4J6uC22Hwo

http://www.youtube.com/watch?v=7hZ5hinf9vo
http://www.youtube.com/watch?v=kHnen2nSmDY
http://www.youtube.com/watch?v=tY99KZMuG-k
 MALZEME SEÇİM SÜRECİ

1- Yapılacak Uygulama Seçilir  Gerekli özelliklere karar verilir

Özellikler: mekanik, elektriksel, ısıl, manyetik, optik, bozulma

2- Özellikler  Aday malzemeye(lere) karar verilir

Malzeme: yapı, kompozisyon

3- Malzeme  Uygun işleme karar verilir

İşlem: Yapıyı ve tüm şekli değiştirir

Örnek: Kalıplama, sinterleme, buhar biriktirme, katkılı şekillendirme,

birleştirme, yaşlandırma
 ELEKTRİKSEL ÖZELLİKLER
Bakırın elektriksel direnci

• Bakıra safsızlık eklenmesi direnci arttırır

• Bakırın deforme edilmesi direnci arttırır
 TERMAL (ISIL) ÖZELLİKLER
Bakırın termal iletkenliği

Çinko eklendiğinde düşer

 MANYETİK ÖZELLİKLER
Manyetik Depolama Manyetik Geçirgenlik ve Kompozisyon

- Kayıt bölgesi manyetik kafa tarafından - %3 oranında atomic Si eklemek Fe’i daha iyi bir kayıt
manyetize edilir ortamı haline getirir
 OPTİK ÖZELLİKLER

Optik geçirgenlik:

Alüminyum oksit malzeme yapısına göre saydam, yarı saydam ve opak olabilir
Çoklu kristal: düşük Çoklu kristal: yüksek
gözeneklilik gözeneklilik
Tek kristal
 BOZUNMA
Gerinme ve tuzlu su çatlaklara yol açar Isıl işlem: Tuzlu suda çatlak hızını azaltır
MALZEME SEÇİM SÜRECİNİN ÖNEMİ

Farklı malzemelerin farklı

kristal yapılar gösterir

Kuvvet
http://www.youtube.com/watch?v=R5hfWSfAVfM
http://www.youtube.com/watch?v=Gc35pWEr5RA
TOPLUMSAL ETKİLER
 TOPLUMSAL ETKİLER

İlk Elektrik Mühendisi

İlk Malzeme Mühendisi

TOPLUMSAL ETKİLER

İlk Çevre Mühendisi??

HAFTAYA ÖDEV
 ÖĞRENİM ÇIKTILARI

1. Malzemenin kullanılabilirliğine (uygulanabilirliğine) karar veren altı özelliği

listeleyebilirsiniz.

2. Bir malzemenin yapısal elemanı dendiğinde ne anladığınızı anlatabilirsiniz? İki

adet yapısal eleman söyleyebilirsiniz.

3. Tasarım, üretim ve malzemenin kullanımı için gerekli dört bileşeni söyleyebilirsiniz.

4. Bu bileşenler hakkındaki ilişkiyi kısaca tarif edebilirsiniz. Malzeme seçim sürecinde

etkin olan üç kriter söyleyebilirsiniz.

5. Katı malzemelerde üç ana sınıflandırmayı söyleyebilirsiniz. Her birinin kimyasal

özellikleri hakkında bilgi verebilirsiniz.

6. Diğer malzeme sınıflandırmayı söyleyerek özelliklerinden bahsedebilirsiniz..

 KAYNAKLAR

1. Malzeme Bilimi ve Mühendisliği, William D. Callister, David G. Rethwisch (Nobel Yayınevi, Sekizinci Basımdan Çeviri)
2. sengerandu.wordpress.com
3. home.roadrunner.com
4. www.intechopen.com
5. www.medacta.com
6. cardiffhipandknee.com
7. http://www.bonejointcenter.com/
8. www.cme.engineering.ualberta.ca
9. www.tescan.com
10. blog.keytometals.com
11. tomasmuse2008.blogspot.com
12. ammin.geoscienceworld.org
13. tr.wikipedia.org
14. hqdesktop.net
15. www.ndt-ed.org
16. www.ndt-ed.org
17. www.alpari.com
18. www.chaparraltech.net
19. www.averyweigh-tronix.com
20. http://www.element.com/
21. www.advancedmaterials.us
22. www.jbkpottery.com
23. webdocs.cs.ualberta.ca
24. www.elektrikport.com
25. www.kuark.org
2. DERSİN SONU