AP Reviewer MAYKROEKONOMIKS Presyo Maliit na sekto sa pamahalaan Indibidwal na desisyon Mamimili (consumer) at nagbibili (producer) yung mga gawi

gawi at desisyon nila. Bahay samabahayan (household)

mamimili kung nais niya ito o kayang bilhin.

Quantity demand (Qd) dami ng isang produktong nais bilhin ng isang mamimili sa tiyak na halaga.

Batas ng Demand Kapag mababa ang presyo ng isang produkto, maraming mamimili ang magkakaroon ng kakayahang bumili. Nakabatay sa presyo ang batas ng demand. o Dapat ding tandaan na ang demand sa mga produkto ay hing laging sumusunod sa batas ng demand. Non-price determinants mga bagay na walang kaugnayan sa presyo ng bilihin.

Saklaw ng Maykroekonomiks: Kayarian ng isang maliit na negosyo Pangyayari at pasya tungkol sa alokasyon ng tiyak na sektor ng ekonomiya Gawi at kilos ng mamimili at nagbibili Pagtakda ng presyo

Salik ng Demand

Market Forces Demand

Kita (income) halagang sahod ng mamimili o Pag mas mataas income, tataas ang demand and vice-versa

Suplay

Demand Bilang o dami ng produkto at serbisyo ng kayang bilhin ng kahit sinong mamamayan sa ibat ibang presyo, lugar at sitwasyon. Ugnayan sa pagitan ng presyo at dami ng isang produkto o paglilingkod sa isang tiyak na pagkakataon Ang presyo ng bawat paninda o produkto ang batayan ng isang

Populasyon dami ng tao sa pamayanan o bansa o Pag malaki yung pamilya, tataas ang demand Pag marami nagkakasakit, tataas demand sa gamot

Nais o kagustuhan itinatanging produkto ng mamimili ayon sa panlasa (uso), antas ng lipunan at gulang. o Kung ano yung uso

Presyo ng iba pang produkto (complementary o substitute products) mga produktong magkasabay na ginagamit o Mas madalas na mabili ang murang produkto kaysa sa mamahaling produkto Hal. Tumaas yung price ng baboy, mas bibili tayo ng manok kasi mas mura kesa sa baboy Hal. Flour, tataas yung bread

Maunlad na teknolohiya kaalamang magagamit sa produksyon ng mga kalakal. Ang makabagong makinarya at ang produkto ng teknolohiya ang siyang dahilan ng mabilis na pagdami ng produksyon Gastos ng produksyon halagang ginugugol sa paggamit ng lupa, paggawa at puhunan, at mga hilaw na sangkap upang makagawa ng isang takdang kalakal. Organisasyon sa pamilihan naglalarawan ito ng galaw ng mga mamimili at nagtitinda sa pamilihan. Tulong mula sa pamahalaan (subsidy) at buwis (tax) tulong na ibinibigay ng pamahalaan sa mga industriya ay hindi kikita sa halagang itinakda ng pamilihan.

Kapakinabangan (Utility) Upang lubos na tangkilikin ng isang mamimili ang isang tiyak na produkto sa pamilihan Halimbawa nito: Pagkain

Suplay Ang bilang ng produktong handang ipagbili ng mga prodyuser sa isang tiyak na halaga, lugar at pagkakataon.

Pamilihan Kinasasangkutan ng mga mamimili at nagtitinda ng mga kagamitan o serbisyo. Lugar kung saan nagaganap ang palitan ng produkto batay sa napagkasunduan na presyo.

Batas ng Suplay Kapag tumaas ang presyo ng isang produkto, tumataas din ang bilang ng produktong ipinagbibili sa isang tiyak na panahon.

Ekilibrio (equilibrium) Isang sitwasyong ang dami ng suplay ay kasindami ng demand. Ang mga mamimili at produsyer ay umabot sa punto na magkasundo sa presyo at dami ng produktong isusuplay at bibilihin. At rest yung pamilihan

Tulad ng demand, may mga bagay o salik na nakaiimpluwensiya ng suplay Non-price determinants Quantity suplay (Qs) bilang o dami ng gusto mo ipagbili

Salik ng Suplay

Surplus

Mas maraming suplay ng produkto kaysa dami ng bibilihin ng mamimili Nasa taas ng graph S>D Para matanggal yung surplus, babaan yung price ng produkto

o o

Paglipat (shift) Pag tumaas yung demand, move to the right Pag bumaba naman, to the left

Kurba ng Suplay

Shortage Mas mataas ang demand sa produkto kaysa suplay nito sa pamilihan Nasa baba ng graph D>S Para matanggal ang shortage, taas yung price ng produkto

o
o

Pag tumaas yung suplay, move to the right Pag bumaba naman, to the left

Salik ng Pagbabago Price determinants

Ceteris peribus - dahilan kung bakit nagbabago ng dami ng demand at suplay

Kurba ng Demand Pangyayaring nagaganap sa kurba ng demand o Pagkilos (movement)

Non-price determinants

Hindi presyo ang dahilan sa pagbago ng dami ng demand & suplay PE = tumaas QE = tumaas o Increase of income (kita)

Non price determinants: Shortage Panic buying Kita (bonus) Okasyon

o Panlasa (uso) PE = bumaba QE = bumaba o Sale (buy 1, take 1) 2. Pagbabago ng SUPLAY habang hindi nagbabago ang DEMAND PE = tumaas QE = bumaba

Pagbabago sa Ekilibriyo 1. Pagbabago sa DEMAND habang di nagbabago ang SUPLAY

o Bumaba ang prduksyon cost (dahil mura) PE = bumaba QE = tumaas o Kapag bagyo 3. Sabay na pagbabago sa SUPLAY AT DEMAND PE = hindi nagbago QE = tumaas o Hindi nagbago ang produksyong cost o Ex. Calculator, pencil, ballpen Tumaas ang SUPLAY at bumaba ang DEMAND PE = bumaba QE = hindi nagbago

Taong bayan Konsyumer

Pagbabago sa SUPLAY: Increase: subsidy (aid ng government) Decrease: calamities, price ceiling

Price Floor Pinakamababang presyo na maaaring ipataw sa produkto at paglilingkod Ipinapatupad ito ng pamahalaan upang suportahan o tulungan ang isang undustriyang hindi kayang bigyan ng katampatang kita ng pamilihan.

Price Ceiling Pinakamataas na presyo na maaaring ipataw ng isang produsyer sa kanyang produkto Itinatakda ng pamahalaan ang price ceiling upang makuha ang mamimili ng produktong hindi nila kayang bilhin sa presyo nito sa pamilihan o presyong ekilibriyo.

Bumaba ang SUPLAY at tumaas ang DEMAND PE = hindi nagbago QE = bumaba

MAKROEKONOMIKS Para malaman ang kapag nagbago ang suplay: Basta about sa prodyuser Negosyante Produksyon Pag-aaral ng buong ekonomiya Kilos o galawa ng sambahayan Kabuuan

Pag-unlad mental Pag-sulong pisikal

Para malaman ang kapag nagbago ang demand: Populasyon

Saklaw ng Makroekonomiks

Buong pamilihan

SAMBAHAYAN

Bumibili ng produkto Konsyumer Nakadepende ang demand Indibidwal na may-ari ng pinagkukunang-yaman (likas, tao, at gawang-tao) Kabuo o sangkap pamproduksyon Tumatanggap ng kabayaran sa paggamit ng serbisyo ng mga pagaari nilang pinagkukunang-yaman

BAHAY-KALAKAL Sektor pamproduksyon, tagagawa ng mga produkto at serbisyo mula sa hilaw na material gamit ang teknolohiya Namimili ng mga serbisyo ng mga pinagkukunang yaman Nagbibili ng ganap o huling produkto sa bilihan ng mga nabuong produkto

Formula: EP = % Q (persyento ng pagbabago sa dami)

MAY KARUGOT PA SA ILALIM

Elastisidad ng Demand

Uri

Desciption

Value

1. Elastic Ang dami ng demand ay nagbago ng higit sa antas na pagbabago sa presyo

1 or higit

2. Di elastic

Ang antas ng pagbabago sa dami ng demand ay mas maliit kaysa pagbabago

Mas mataas sa 0 ngunit mas mababa sa 1

3. Ganap na elastic

Kahit anong konting pagtaas ayaw na bilhin

Infinity Hal. (.777777777777)

4. Ganap na di elastic

Ang demand ay di nagbabago pero nagbabago ang presyo

Zero (0)

5. Unitary

Change in price ay equal sa change in demand

Uri ng Pamilihan URI NG PAMILIHAN 1. Ganap na Kompetisyon DESCRIPTION Malayang kalakan Maraming nagtitnda at bumibili Malayang paggalaw ng mga salik ng produkto Malayang impormasyon Malayang pagpasok at paglabas ng Pagkain (Homogenous products) EXAMPLE

 2. Monopolyo

pamilihan (free entry & exit) Magkakauri ang mga produkto Walang pakikisangkot sa pamahalaan Isang nagtitnda Walang katulad Kakayahang humadlang sa ibang suplayer Pagkakaroon ng mga balakid sa pagpasok sa industriya Kartel Sabwatan Walang kompetisyon sa presyo Kumikilos na parang isa ang iilang mga kompanya Mutual independence ang bawat kompanya at umaasa sa isat isa upang maging maganda ang takbo ng industriya Limited ang kompetisyon Pamilihang may maraming mamimili at nagbibili ngunit hindi kasindami ng sa ganap na kompetisyon Magkaiba ang presentasyon ng mga produkto. Nakilala dahil sa brandname Isang mamimili Di ganap na kompetisyon Kokontrolin niya ang kanyang bilihin para makuha sa Housing Pambulikong paaralan

Meralco

3. Oligopolyo

Industriya ng langis (OPEC) Tubig

4. Monopolostikong Kompetisyon

Colgate Coke

5. Monopsonyo

pinakamababangpresyo Iisang konsyumer

Daloy ng ekonomiya

May Ekilibriyo:

C=YoY=C kita ng govt C = consumption gastos Y = kita TS = TD Total suplay = total demand

Ekilibriyo government renewal =

- govt expenditures =

Salik ng produskyon (Bahay-kalakal) Lupa upa, renta Paggawa sahod, sweldo

Capital interes Entreprenyur tubo, profit *lahat yan tawag kita Example ng subsidy: Pautang Loan Tax exemption Travel documents Example ng Transfer payment: pension infrastraktura