Volume 3, Issue 39

Shtator 26 , 2011

Our Words Weekly Issue

N E W L I F E J E T A E R E

S P EC I A L P O I N T S O F I N TE RE S T: United States of America supports an Ethnic Albania No Sided articles and no restriction for our members, our guest and our friends. Latest needs for our community and the latest resolutions Our Free Voice through our words.

Amerika mbshtet Shqiprin Natyrale nga Koo Danaj (fq. 10)

Nuk sht nj pohim propagandistik, por rrjedhim logjik i nj analiz prej qindra faqesh. Nuk sht nj miklim mediatik, por nj konkluzion politik. Nuk sht mashtrim elektoral, por nj e vrtet reale. Arsyeja kryesore pr t shpejtuar botimin e ktij shkrimi sht pohimi i ambasadorit amerikan Arvizu se: Ne Shqipri jan br prpjekje pr nj antiamerikanizm t organizuar dhe drejtuar i cili ka pasur nj celul, ka pasur drejtues, ka pasur mbshtetje biznesi, ka pasur gjithashtu dhe makineri. Por ambasadori Arvizu, nuk tha se edhe n Kosov po bhen prpjekje pr krijimin e nj fryme antiamerikanizmi. Uroj q kt ta thot ambasadori Dell n Prishtin, por q i cili antiamerikanizm pr ndryshim nga Tirana synon t ket mbules fetare. Prse? Prpjekjet pr ringjalljen e fryms antiamerikane n hapsirn e kombit shqiptar u shpeshtuan pas bombardimit t regjimit t Miloshevicit. Aso kohe, n takimin e ministrave t jashtm t NATO, pas prfundimit t bombardimeve, Joshka Fisher u shpreh pr ish-sekretaren amerikane t shtetit Madlen Olbrajt se: Kjo ishte Lufta e Madlenit, prandaj sht edhe Fitorja e saj. E pas ksaj, pro amerikanizmi n mjediset e kombit shqiptar u b trsor duke arritur n shifrat mbi 95 pr qind. Por n politik, miqsia bazohet mbi interesa t ndrsjella, jo thjesht mbi sentimente politikansh apo lobesh politike. Duke qen kshtu, Amerika, ka sot tek kombi dhe politikant shqiptar, aleatin kryesor n Europ, m t bindurin dhe m mirnjohsin. Por kombi shqiptar, krkon t bashkohet, pasi sht ndar padrejtsisht para 100 vjetsh. Dhe krkon t bashkohet n rrug paqsore, pa luft dhe pa dhun. Politika amerikane e di kt dhe ajo kundr bashkimit t Kosovs me Shqiprin, prshndet futjen e Vetvendosjes n Kuvendin e Kosovs. Politika amerikane e ka lexuar se n Preambuln e Kushtetuts s Shqipris, pranohet si I ligjshme bashkimi I shqiptarve n nj shtet. Por nuk e ka kundrshtuar, nuk ka thn ndonjher q: Hiqeni kt fraz nga Preambula. Dhe t jeni t sigurt se ata e din kuptimin e fjals Preambul, shum her m mir nga politikant shqiptar. Politika amerikane e njeh mir se n mbar mjediset e kombit shqiptar, ekzistojn me dhjetra parti politike dhe shoqata mbarkombtare, n parlamente qendror apo komunale q krkojn Shqiprin Natyral. Por asnjher nuk ka dal kundr tyre. Politika amerikane, punon q kombi shqiptar t mbetet aleat i saj. Por ajo e di shum mir se nj komb i coptuar n disa shtete, mund t manipulohet m leht se sa kur sht i bashkuar. Pohimi i djeshm i Arvizut, apo pohimi i nesrm i Dell, apo pohimi I pasnesrm i ambasadorit amerikan n Shkup Wlers vrtetojn far thash m lart. Po mir, po ne shqiptart far duhet t bjm? T rrijm dhe t presim? Jo, ne duhet t tregojm se meritojm kt mbshtetje. M konkretisht:

I N S I D E T H I S I S S U E :

Koco Danaj
sht dakord me Shqiprin Natyrale. Ja disa shembuj: Ish-presidenti amerikan Bush ne datn 10 qershor 2007 deklaroi n Tiran, se ajo (Tirana), duhet t marr prgjegjsit e saj para kombit shqiptar. Dy muaj pasi n Parlamentin e Kosovs u fut nj forc politike me emrin Vetvendosja q krkon zyrtarisht bashkim me Shqiprin, nj nga zyrtart m t lart t Ameriks, Tomas Kautrimen u takua dhe bisedoi me drejtuesit e saj. Nj nga njohsit m t mir te rajonit, Daniel Server, pavarsisht se shprehet

Amerika Bashkimi kombetar Cafo Boga, Sevime Nebija, SYRIHA ADEMOVI, Vasil Tabaku, Gresa Pirana,Ismail Kdare, Kreshnik Spahiu Genc Kastrati, Fjoralba Brahimaj, Berki, mina Caushi, Pellumb SYku,Agim desku, Koco Danaj Vullnet Mato, Vasil Tabaku, Anastas Shuke, Prend Buzhala, Enis SUlstarova,

Faqe 1-10 Faqe 1-3

Faqe 2-3, 4-5

Faqe 5-7 9, 12

Kombi dhe bashkimi kombtar i shqiptarve nga Enis Sulstarova (fq.3)

N prag t 100-vjetorit t shpalljes s pavarsis s kombit shqiptar, q fatkeqsisht shnon edhe po kaq vjet t coptimit t Shqipris n disa shtete ballkanike, shtja kombtare shqiptare konsiderohet e mbyllur. Jo vetm nga faktori ndrkombtar, por edhe nga politika shqiptare. Shqipria tradicionalisht sht treguar e kujdesshme pr t br t qart se nuk ka pretendime territoriale ndaj shteteve fqinje dhe se nuk ndjek asnj variant t axhends s Shqipris s Madhe, pavarsisht prej faktit se t tilla deklarata t prsritura shpesh koht e fundit nga qeveritart bien ndesh me frymn e Kushtetuts s Republiks, t shprehur n parathnien e saj: Ne, populli i Shqipris, krenar dhe t vetdijshm pr historin ton...me aspiratn shekullore t popullit shqiptar pr identitetin dhe bashkimin kombtar... vendosim kt Kushtetut. Mbyllja e shtjes kombtare n Kosov sht e sanksionuar n Kushtetut, sepse Neni 1, pika 3 e ndalon bashkimin e Kosovs me ndonj shtet tjetr. Kjo dispozit shkon prtej ligjit ndrkombtar, i cili nuk ndalon bashkime apo shkputje vullnetare dhe paqsore t popujve sovran. Kshtu, pika 3 rrzon pikn 1 t Nenit 1, i cili e shpall republikn nj shtet t pavarur dhe sovran. N Ish-Republikn Jugosllave t

Faqe 6-7 7,-9, 10-14

Adresa Anetaresimi

Faqe 14

P a g e

O u r

W o r d s

Quo vadis shqiptart e Malit t Zi nga Cafo Boga (fq11)

larguan n mrgim. Kryeministri serb Nikolla Pashi kishte ndrkoh n plan nj bashkim t serbve t Jugut pas lufts dhe refuzoi q t bashkpunonte me qeverin malazeze n mrgim. N 1918, Asambleja e Malit t Zi vendosi q ta rrzoj Mbretin Nikolla dhe dinastin e tij dhe aprovoi bashkimin me Serbin, nn Dinastin Karagjorgjevi. Q nga ky moment, mbretria malazeze pushoi s ekzistuari dhe Mali i Zi u b pjes e Mbretris s Serbve, Kroatve dhe Sllovenve, m von e njohur si Jugosllavia. Rnia e Mbretit Nikolla filloi n 1915, kur Gjat periudhs kur mbante ann e Rusis, Serbia u sulmua nga ushtrit austroidentiteti i Malit t Zi u b trsisht sllav. hungareze dhe gjermane, duke detyruar Edhe sot, malazezt e shohin kombin e trupat e saj q trhiqen n Korfuz. Mali i tyre si komb sllav gj q thjesht nuk sht Zi u ppoq q t mbronte trupat serbe q e vrtet. Malazezt e humbn identitetin po kalonin n territorin e tij n rrugn drejt tyre t vrtet dhe pr kt arsye jan sot Korfuzit, por ushtrit austro-hungareze n konflikt me njerzit, t cilt, jan m dhe gjermane ishin tepr t fuqishme. Si afrt me ta se askush tjetr: shqiptart. rrjedhim, ushtria malazeze u shprnda Shqiptart e Malit t Zi, ishin po aq t ndrsa Mbreti Nikolla dhe qeveria e tij u shtypur n Jugosllavi sa edhe nn regjimin e Mbretit Nikolla. Edhe sot, nn shtetin e ri t shpallur t pavarur t Malit t Zi, shqiptart ende vuajn pasojat dhe jan n prag t zhdukjes. Tokat e populluara nga shqiptart n Malin e Zi mbeten territore t diskutueshme dhe vatra konfliktesh t pazgjidhura etnike ndrmjet shqiptarve dhe malazezve. Nj Mal i Zi, srish i afirmuar, si i pavarur Mali i Zi ishte pjes e Jugosllavis deri sa shpalli pavarsin n 2006, n vijim t shprbrjes s Federats Jugosllave. Kjo u arrit me an t nj referendumi t suksesshm, t mbajtur n prputhje me standardet ndrkombtare dhe n bashkpunim me Bashkimin Europian. Shqiptart n Malin e Zi mbshtetn pavarsin e vendit t tyre dhe luajtn nj rol ky n arritjen e ksaj fitoreje n kutit e votimit. Vetm 55,5 prqind e popullsis votoi pr pavarsin, rezultat q nnvizoi ndarjet e vjetra ndrmjet serbve dhe malazezve t shpikura mitologjikisht. Pas shpalljes s pavarsis, parlamenti malazez shpalli kushtetutn e re n 2007. Me adoptimin e ligjeve t reja, Mali i Zi vazhdon t nxis reforma q do ta ojn at m pran pranimit n Bashkimin Europian dhe n NATO. Mirpo, megjith kt prparim, vendi sht i mbytur nga korrupsioni dhe tensione t konsiderueshme ndretnike. Ende ekziston sfida e gjetjes s rrugve pr t ndrtuar nj vend t qendrueshm, multietnik nprmjet politikave q mbrojn t drejtat e pakicave. Si u shpreh m par, rrnja themelore e ktyre problemeve mund t gjurmohet n mosprputhjen e kufijve gjeopolitik dhe etnik, por edhe te disa shkaqe t kohve t fundit q jan ven re n themelimin e shtetit t ri dhe n Kushtetutn e Malit t Zi. Sipas kushtetuts, Mali i Zi sht nj shtet i pavarur dhe Sovran me nj form republikane t qeverisjes. M tej, kushtetuta deklaron se Mali i Zi sht nj shtet civil, demokratik e ekologjik, i bazuar n drejtsin sociale dhe n pushtetin e ligjit. Mirpo, pavarsisht nga fakti se malazezt etnik

Every one In NY to Honor Tony Blair & Richard Holbrooke NAAC yearly Event 2011

$1,5 Million by Albanian Premier for a New York Show/ Commercial

Its cheaper to pay for a commercial in NY than Help the hungry Albanian Citizens...Stop stealing their youth and minerals

Poezi nga Sevime Kumanova Nebija

u lodha dhe u ndala duart me ishin lagur nga lotet qe pa ndale me rrjedhnin nga syte mendova se eshte ndonje shenje mrekullie nga Zoti por vone e kuptova qe kta syte e mi kishin qene kembim ne kte bote per zerin tim Zoti me fali zerin por me mori shikimin keshtu qenka kjo bote dhembje mbi dhembje sa qe per nje cast mendova vall ende jam duke jetuar apo paskam vdekur ne kte dhome qe lotet me paskan mbuluar Sa kujtim i bukur ai caste kure mbase 10 vitesh me zerin tim te dobet pershperita per se pari here emrin nene Ti oj nene nga gezimi broherite oh shpirti im si nje gonxhe ne lendine Linda e tille ashtu Zoti me fali pa ze por dashuria yte oj nene me dha shpresa per te jetuar Nena ime e gjore u pajtua me kte fat te zi por dite e nate zemra saje e gjore per mua sikur pike shiu pikonte gjak te njome. E di oj nene qe zeri im po kaq vite shume te ka munguar e di oj nene qe cdo mengjes kur je zgjuar ke dashur ta degjosh zerin tim duke te thene oj nene shume shume te dua dhe dhimbje pa mbarim qe po jetoje une si nje femi dikure pa zerin e sote edhe pa syte e mi

O Zot lere une te vuaj por nene mos ma lendo Po flisja me vetveten per nje moment

Zoti eshte i meshirueshem te hidheruarit i gezon E di oj nene te zemeruarit i pajton qe tani te mungojne te varferve u fale kafshaten edhe syte e mi atyre qe i mungon te pamurit por une jam pajtuar u fale syte me driten e qiellit me fatin e tille atyre qe i mungon zeri pajtohu oj nene dhe ti u fale shpresa se nje dite Zoti eshte i meshirue- do flasin serisht shem atyre qe sdegjojne dot per cdo njeri sjell u fale kurajo se nje dite lumturi do degjojne tingujt e nenes Oj nene atyre qe smunden te ecin kjo bote ka shume nje dite do u fale guxim kujtime per te levizur serisisht

V o l u m e

3 ,

I s s u e

3 9

P a g e

Kreshnik Spahiu Fighting with the people for the people and the Human Rights for everyone in Albania

Kombi dhe bashkimi kombtar i shqiptarve nga Enis Sulstarova nga (fq.1 ) ne (fq.6)
Maqedonis (IRJM), dy partit kryesore shqiptare pr rregullimin e statusit t shqiptarve i referohen Marrveshjes Korniz t Ohrit. Partia q bn pjes n koalicionin qeveriss e mbron si mjetin pr ta realizuar shtetin shumetnik ku shqiptart do t ken status t barabart me sllavomaqedonasit, ndrsa partia kryesore shqiptare e opozits e ka shpallur Marrveshjen e Ohrit t dshtuar dhe ka propozuar nj projekt-marrveshje alternative pr t mbrritur te shteti shumetnik. N kushtet ku shqiptart e IRJM-s shikojn se nuk ka asnj projekt nga Shqipria apo Kosova pr bashkimin kombtar, ather ata paraprakisht jan t detyruar t krkojn nj marrveshje me sllavomaqedont, duke u dhn ktyre t fundit eprsin pr t hartuar dispozitat e saj dhe lirin pr ti shkelur prsri ato. Kshtu, n tre shtetet ku jetojn sot pjesa m e madhe e kombit shqiptar, bashkimi i tij nuk prbn shtjen themelore t politiks zyrtare. sht n nj unitet pr presionin mbi shqiptart q ta konsiderojn shtjen kombtare t mbyllur. Pr kt prdoret formula e integrimit t rajonit n Bashkimin Europian, ku kufijt nuk do t ken rndsi dhe ku gjuha e nacionalizmit dhe vetvendosjes konsiderohet si e kaprcyer. N Trysnia pr mbylljen e shtjes kt formulim ka nj paradoks, kombtare ushtrohet s pari nga bashksia ndrkombtare. Situata sepse pr t mohuar t drejtn e bashkimit t shqiptarve shensht e ndrlikuar po t kemi jtrohen kufijt e vendosur padreparasysh se shqiptart jetojn n disa shtete dhe nj shtet kombtar jtsisht dhe njkohsisht atyre u i shqiptarve do t krkonte prak- thuhet se n BE kombi dhe kufijt shtetrore nuk kan pesh! Nse tikisht rivizatimin e harts s nuk kan pesh, pse nuk ndryBallkanit. Pr kt arsye nuk shohen pr t vn n vend nj mund t pritet q bashksia ndrkombtare t marr nismn n padrejtsi q vet bashksia kt drejtim. Bashksia ndrkom- ndrkombtare e ka pranuar se u sht br shqiptarve? Duhet ta btare, me gjith prarjen e saj, kemi t qart se shtja kombtare e shqiptarve nuk mund t zgjidhet vetm nga shqiptart pa bashkpunimin e faktorit ndrkombtar. Mirpo, kjo do t thot q formulimi i krkesave t shqiptarve duhet t nis nga ajo se far duan ata dhe pastaj t krkohet mbshtetja ndrkombtare pr to. Ajo q po ndodh sht se ne shqiptart po krkojm pr vete at q na rekomandohet nga diplomacia ndrkombtare: nuk mjafton q diplomacia ndrkombtare t mos e doj bashkimin e shqiptarve, nevojitet q edhe ne vet ta pohojm se nuk e duam bashkimin. Ktu vijm te aktori i dyt q krkon ta mbyll shtjen kombtare: elitat politike shqiptare. Mbyllja ka qen m e dukshme nga elita politike n Shqipri, e ashtuquajtura shteti am. Pr arsye q dihen, politikant shqiptar jasht Shqipris her pas here e kan artikuluar krkesn pr bashkim kombtar, qoft pr efekt elektoral, qoft pr t br presion mbi politikant joshqiptar apo ata ndrkombtar. Megjithat, sapo jan plotsuar disa krkesa t pjesshme, ata shum shpejt e kan braktisur ligjrimin e bashkimit t kombit pr ta zvendsuar me stabilizimin e shtetit ku ata ndodhen. Kshtu n lvizjen pr pavarsi t Kosovs rndom thuhej nga politikant se bashkimi me Shqiprin prjashtohej nga axhenda si lshim ndaj diplomacis ndrkombtare pr t siguruar mbshtetje pr Republikn e Kosovs. Formula e njohur e presidentit Ibrahim

ZANAFILLA E KRENARIS KOMBTARE Nga Anastas S. Shuke (vazhdon)

q bijat e njerzve ishin t bukura. Kshtu, nisn t merrnin pr gra t gjitha ato q zgjodhn.... 4. Nefilim- kishte n tok n ato dit, madje dhe m pas, koh kur bijt e Perndis patn mardhnie me bijat e njerzve dhe ato u lindn bij. Ata ishin t fuqishmit e kohve t lashta, (Herkuli etj), burra me fam. I njjti paragraph i Bibls n anglisht sht si vijon: 6.1 Now it came about that when men started to grow in numbers on the surface of the ground and daughters were born to them. 2. then the sons of the God began to notice the daughters of men that they were good-looking; and they went taking wives for themselves, namely, all whom they chose.... 4. The Neph'i-lim proved to be in the earth in those days, and also after that, when the sons of the God continued to have relations with the daughters of men and they bore sons to them, they were the mighty ones who were of old, the men of fame. Tani lexoni me vmendje shpjegimin e mposhtm: Dihet se n do shkrim apo gojdhan q prkthehet n nj gjuh tjetr, emrat dhe toponimet, normalisht, nuk ndryshohen nga prkthyesi, mbeten n gjuhn origjinale. N rastin e tregimeve Biblike, pr ta kuptuar, duhet t dim se asokohe "emri" ishte nj fjal apo shprehje q tregonte cilsit e personit apo t vendit q emrtonte. Aty flitet pr fillimin e njerzimit, koha kur engjjt (ndoshta bijt e "vizitorve nga kozmosi"/ Zotave) plqyen grat e toks dhe fryti i lidhjes s tyre ishin gjigantt apo t famshmit e kohs s fillimit. Duke e analizuar me kujdes kt paragraph t Bibls, kuptojm se Nefilim n fakt nuk jan vet gjigantt, po Nefilimt ishin prezent n tok para e pas kohs s gjigantve. Sipas Z.Zitin Nefilim ishin Zotat e par q erdhn n planetin Tok, ata q krijuan njeriun e sotm, Homo Sapiens, dhe i msuan atij gjithshka, ndoshta edhe cilsin baz njerzore, t folurn, - n gjuhn e tyre. Ndoshta gjigantt, pr ekzistencn e t cilve ka edhe gjetje t freskta arkeologjike n Indi, u shrbyen Nefilimve pr ndrtimin e piramidave t Egjyptit q sot mendohet se jan ndrtuar rreth 10.450 vjet para Krishtit. Prmendim ktu se edhe shkrimi egjyptian i vjetr duket t jet bazuar n gjuhn shqipe, germat egjyptiane jan germat e para t fjalve prkatse nga gjuha shqipe. Ato germa jan vizatime simbolike t objekteve, emrtimet e t cilave, vetm n shqip e kan germn e par t njjt me simbolin/germn prkatse t alfabetit egjyptian, si p.sh. germa D paraqitet n alfabetin egjyptian me nj skic t pllmbs, dors; pra D-dora, etj. Prfundimisht, rezulton se shprehja "Nefilim / N fillim" lidhet plotsisht me brendin e paragrafit 6:4 t Zanafills, dhe sht thjesht "SHQIP", shihni fjalorin e gjuhs shqipe me rrnjn fil (filiz, fill, filloj, fillim, zanafill, etj). Shpjegimi i msiprm sht shum m logjik se ai q jepet n prkthimin shqip nga anglishtja t ktij paragrafi t Bibls, q e shpjegon fjaln "Nefilim",

Ju lutem lexoni paragrafin prkats t Bibls n shqip e anglisht, si edhe shpjegimin q vijon: 5:32 Dhe Noe-ja u b pesqind vje. Pastaj Noe-s i lindi Semi (Shem), Kami (Ham), dhe Jafeti (Ja' pheth). 6. Tani njerzit nisn t shtoheshin mbi faqen e toks dhe u lindn bija. 2. bijt e Perndis (ngjjt) filluan t vinin re

P a g e

O u r

W o r d s

Kodi zgjedhor dhe shqiptart Nga Sabri SALAJ

Deputett e Parlamentit t Malit t Zi me shumic votash miratuan Kodin e ri zgjedhor. Votimi u b pas debateve q u zhvilluan n Parlamentin e Malit t Zi n mes t opozits dhe pozits. Pr miratimin e projektligjit t propozuar duheshin nj shumic prej 2/3 e votave t t gjith deputetve. Nj ndr shtat kushtet q Bashkimi Evropian pr t hapur negociatat pr antarsimin e Malit t Zi ishte edhe miratimi i ktij kodi, por me kusht q kjo t arrihet pas nj konsensuesi t gjer n mes t partive politike. Kodi zgjedhor u miratua pikrisht me konsensus t shumics parlamentare, por pa subjektet politike shqiptare. Subjektet politike shqiptare votuan me largimin nga salla e parlamentit me arsyen se nuk ishte marr parasysh amandamenti i propozuar nga ana e tyre. N amandamentin e tyre partit shqiptare krkuan q shqiptarve tu garantohen pes mandate njlloj si edhe m par. T drejtn pr t pasur pes mandate n Parlamentin e Malit t Zi deputett shqiptar e mbrojtn edhe gjat debateve duke potencuar se kjo ishte m prfaqsuese pr shqiptart n Mal t Zi , duke prmendur dhe faktin se subjektet politike shqiptare ishin faktor vendimtar n pavarsin e shtetit t Malit t Zi. Por, pavarsisht t gjitha ktyre shumica parlamentare miratoi Kodin e ri zgjedhor dhe vendosi q shqiptart n Mal t Zi do prfaqsohen n Parlamentin e Malit t Zi dhe do bhen parti parlamentare ather kur t kalojn pragun zgjedhor i cili me ligjin e ri zgjedhor sht 3%. Partit politike shqiptare shprehen paknaqsit e tyre duke argumentuar se kjo bie ndesh me parimet demokratike ku kemi t bjm me diskriminimin e shqiptarve n Mal t Zi dhe mohimin e drejtave t fituara. T jesh parti parlamentare, deputet do t thot t prfaqsosh interesat e popullit tnd n at parlament, t miratosh ligje q garantojn dhe hapin perspektiv e t drejta t njerzve , kulturave dhe platformave q prfaqsojn duke u bazuar n rrethanat dhe fuqin q kan n at parlament. Kshtu prfaqsimi n radh t par sht prgjegjsi shum e madhe dhe pr ket t largosh prgjegjsit politike nga vetja dhe ti adresosh popullit t vet vetm e vetm pr interesa personale e karierizma do t thot t punosh kundr popullit t vet. N rastin ton deputett q prfaqsojn shqiptart n Malin e Zi duhet ta din e q tani do t duhet t thuhej se duhej ta kishin ditur se politika kurorzohet me marrveshje politike e jo m folklore politike. Brja e politiks me finalizimin e marrveshjeve politike shkon n dobi t shqiptarve, kurse retorika e patriotizmit shterp shkon n dm t shqiptarve. Dija duhet t jet imperative q nj praktik e till t realizohet. Shqiptart n Mal t Zi jan kontribuuesit m t mdhenj t pavarsis dhe stabilitetit politik n Mal t Zi, dhe nj qasje e till duhet t vazhdohet, sepse shembuj t till shqiptart kan dhn n t gjith rajonin. Por, ndjekja e nj rruge t till sdo t thot se shqiptart dhe prfaqsuesit e tyre duhet t lejojn politika diskriminuese. Por a kishte nj marrveshje politike apo juridike n mes t subjekteve politike shqiptare dhe atyre nacionale malazeze n pavarsimin e Malit t Zi? Jo. E them kt, sepse deputett shqiptar nuk prmendin ndonj marrveshje rreth ksaj problematike.doshta si duket interesat personale , karierizmat e shum t tjera ishin m primare sesa interesat e shqiptarve, prfshi ktu edhe propagandn politike. Derisa shteti i Malit t Zi vazhdon n konsolidimin dhe demokratizimin e tij subjektet politike shqiptare vazhdojn hutin q sjell vazhdimisht dhe prarjen dhe do her m propagandn e till se pushteti qendror na i paska fajet duke mos marr prsipr ato prgjegjsi q ne kemi mundsi ti prmbushim. Kjo ndodhi edhe me Kodin e ri zgjedhor ku prsri akuzojn e brtasin sikur ka ndodhur dika tragjike, dika e cila ishte e papritur pr ne. N politik nuk ka asgj t papritur apo rastsi, do gj projektohet me an t nj strategji nse ke qllime se ku do t arrish. Brja e politiks nga subjektet politike shqiptare n kt form pa nj strategji dhe nj synim se ku do t arrijm, dhe m e keqja vazhdimi i prarjes politike n mes veti do na largoj jo vetm nga Parlamenti i Malit t Zi, por edhe prej prfaqsimeve tjera. Por a ka nj zgjidhje dhe cila do ishte m e mira e mundshme? N radh t par duhet bashkpunim, unifikim dhe koordinim i t gjitha subjekteve politike shqiptare dhe hartimi i platformave politike pr ardhmrin e shqiptarve n Mal t Zi. Pastaj e gjith kjo nuk mund t arrihet pa kuadro dhe njohs t fushave q lidhen m kto problematika. Prandaj bashkpunimi dhe koordinimi me specialist t fushave sht i domosdoshm, n mnyr q n nj t ardhme t kemi qllime t qarta dhe t plotsojm jo vetm skenn politike t Malit t Zi, por edhe t jemi faktor dhe kontribuues kryesor n demokratizimin e Malit t Zi dhe n perspektivn e ardhshme drejt Bashkimit Evropian. N fund duhet t theksoj se miratimi i Kodit t ri zgjedhor i cili parasheh nj prqindje prej 3% q subjektet politike t bhen parti parlamentare do t thot bashkim i t gjitha subjekteve politike shqiptare n nj list t prbashkt, gjithashtu hapjen e nj prspektive t re t t brit politik ku me nj vizion t qart dhe nj vullnet t mir ksaj liste mund dhe duhet ti bashkohen edhe subjekte tjera politike jo shqiptare. Po kshtu n prfaqsim dhe n stafe profesionale duhet t prfshihen grupmoshat duke pasur si kriter gjithmon prgatitjen profesionale. Bashkpunimi , koordinimi dhe unifikimi i t brit politik sht form e popujve t civilizuar dhe e vendeve demokratike. Krejt n fund duhet t citoj mendimin e nj politikani i cili thot: civilizimi arsimon , kultura edukon, i pari krkon msim e dyta meditim. Shkollimi yn ndrton vetm civilizimin ton dhe vet ai nuk kontribuon kulturn ton. (Autori sht jurist i diplomuar dhe kandidat pr master n programin Politik Ndrkombtare dhe Diplomaci)

DEMONSTRIM/CELEBRIM NDERKOMBETAR poetic nga Silvana Berki

DEMONSTRIM/CELEBRIM NDERKOMBETAR poetik, pr t paraqitur ndryshime sociale, lokale dhe politike n t gjith globin. Aksioni u organizua nga shoqata nderkombetare "100 Thousand Poets for change" n mbi 550 qytete t 97 shteteve. Finlanda gjithashtu u paraqit n ket manifestim me pjesmarrjen e tre qyteteve Helsinki, organizues: Jukka-Pekka Kervinen, Tampere, organizuese: Silvana Berki dhe Jyvskyl me organizues: Mercedes Alba. N qytetin e Tamperes, celebrimi ishte tejet i knaqshm me nj atmosfer melankolike Nordike. Takimi u b n kafenen lokale t poetve "Kahvila Runo" q gjendet n pjesn antike t qytetit. Pjesmarrsit t cilt ishin njoftuar prvec lajmrimeve t tjera edhe prej gazets lokale "aamulehti", ju afruan me interes dhe knaqesi vndit pr rreth tre or prej ors 15.00 -18.00 pm. Mbas prezantimit dhe recitimit t poezive nga poet t ndryshm interesimi vazhdoi edhe m mbrapa ku u zhvillua bised e lir npr tavolina, njohje t poetve mes njri-tjetrit dhe shitje e vogl e punve artizanate t qelqta n favor t shoqats s poetve. Ndr t tjera u lexuan poezi t poetve: Eino Leinonen (poet finlandez), Maria Leinonen (finlandeze), Kirsi Kunnas ( finlandeze nga Tampere), Kathy Figuera ( kanadeze), Riitta Silvan-Egholm ( finlandeze amerikane), Silvana Berki ( shqiptare e finlandes). Aktiviteti u hap me pozin e Silvana Berkit "EPOKA E POETVE" e prkthyer n finlandisht pr pjesmarrist q prbnin 90% t pjesmarrsve. Mengjeseve... Rrezeve diellore... E prek si cdo her, vrtetsin Oksigjeni m shijon si ver dhe un dehem, shkrir me pastrtin. Zambakt m buzqeshin tek lkundem n prehrin e toks Buzt ngjyr qershi veshin.... t mblat fjal, gdhendur poezive t epoks. E vrteta, sht ajo q po prek tani Nj shprthin ndjenjash kohore.... dal prej thellsive ujore nga atdhetart e mi. Nesr, batica do t qetsohet.... dhe vorbulla shumngjyrshe do shndrrohet n ylber Por sot, jam dehur n fron t mbretrve N kt legjend ndjenjash...prkundem si asnjher Esht epoka e po-

Dita e qirinjve kundr granats s dors nga Ahmet Murati

shokve t klass jemi nisur kah qendra t pajisur me nga nj qiri, nj got dhe nj fotografi t Nns Terez. Por n fillim kto rekuizita proteste i mbanim n xhepat tan pr mos tu dukur para se t duheshin. S pari dolm vetm t bredhnim duke mos u grupuar n grupe m t mdha se tre persona pasi q ky ishte urdhr nga policia serbe. Ishte nj dit e von e pranvers, sa kishin shkuar n shkoll por at dit n shkoll msimi su mbajt. Aty kah ora 9:40 nj grup prej fotografi t Nns Terez dhe ecm tutje t grupuar prafrisht 70 perona t moshave t ndryshme. Ne ishim t part q kishim dalur aty dhe se policia serbe nuk kishte pritur fare se do t dilnim. Kishim br nj gjiro e gjysm dhe teksa po arrinim n skajin ku do t'i mbushnim dy gjiro kemi par q nj mas e madhe Me ardhjen e kohs pr tu njerzish ishte mbledhur mbajtur protesta ne i nxorrm n at skaj. Policia serbe rekuizitat e nevojshme, ndezm kishte br nj kordon q i qirinjt dhe mbanim n dor ndalonte bashkqytetart t na bashkngjiteshin n protestn e asaj dite. N ato qaste nj polic serb ka nxjerr siguresn parsore t granats s dors dhe e mbante t shtrnguar fort pr dore kshtu q nuk e lshonte at t eksplodonte. N at qast nj i ri, q fizikisht dukej se kishte ushtuar ushtrime fizike me muskujt t fuqishm e shprthen kordonin e policis. Pas tij ishte nj i moshuar me plis t bardh e polici serb q ishte n vendin ku u thy kordoni ka fillluar ta godet me tr fuqin q kishte. N kto qaste t gjith qytatert e bllokuar kan filluar ta gjuajn policin serbe me qirinj sa q t gjith polict u detyruan t trhiqeshin dhe kshtu e tr qendra e qytetit tim u mbush sepse kishte ardhur koha q dhuna ishte br shum e theksuar kudo n Kosov dhe protestat ishin nj nga mnyrat pr t alarmuar tr botn por pr mua kjo dit mbetet dita e qirinjve se ata ishin q e detyruan policin t trhiqej. Si prfundim faleminderoj t gjith pjesmarrsit e ksaj proteste q e bn t jet nj kujtim i gjall pr ato qaste t paharrueshme.

V o l u m e

3 ,

I s s u e

3 9

P a g e

Ismail Kadare Poetet (vazhdon javen e ardhshme)

heshin m poett, por n Shqipri kjo ndodhte. Dhe pikrisht n Shqipri, natn e 17 korrikut 1977, dy poett shqiptar, t lidhur me pranga, i uan n nj rrah t shkret t quajtur "Prroi i Firarit, disa kilometra larg qytetit t vogl t Librazhdit. Atje pasi i shkuan n plumb, ashtu n pranga si ishin, i rrokullisn n gropn e hapur, mbi t ciln, pas hedhjes s balts, nuk vun as gjurm as shenj, n mnyr q t mos i gjente dot askush. Ky sht epilogu i librit trondits t Sadik Bejkos me titullin prej balade: "Vilsoni dhe Genci". Ky libr, ashtu si memoriali i tyre pruruar pak koh m par, ashtu si shkrimet q na lan, ashtu si kujtesa jon, i ngre ata nga toka, plot drit e shkundllim, pr t rrokullisur n grop e n balt vrassit e tyre, e bashk me ta, epokn e krimit komunist n Shqipri. S'ka shum koh, Kshilli i Evrops, pas shum pengesash, nxori, m n fund, Rezolutn historike pr dnimin e krimeve t komunizmit. T gjitha vendet ish-komuniste jan vn prpara krkess pr pastrimin e ndrgjegjes s popujve q kaluan npr kt kalvar. N qoft se gjith vendet e Evrops ish-komuniste ndodhen sot t prfshir n kt proces t vshtir moral, Shqipria duhej t ishte n radhn e par t tij. Dhe kjo, pr arsyen e thjesht se, ndrsa n t gjith treguesit e jets Shqipria zinte vendin e fundit, kishte nj tabel ku, pr turpin e saj, zinte vendin e par: at t krimit shtetror. Pr fat t keq, Shqipria e sotme, aq e zellshme n t keqen q shkoi, nuk po tregon asnj ngut pr t'u ndar prej saj. Jo vetm kaq. Ka nj far kohe, q hapsira mediatike dhe botimet shqiptare, kan psuar nj prmbytje t papar prej pranis gati nostalgjike t regjimit q u prmbys. Kujtime e dshmi t dyshimta, mashtrime ulritse, portrete xhelatsh me ngjyra t rreme, kureshti roz e falsifikime pa fund, t gjitha kto jan t shkruara nga njerz q hiqen sikur nuk kan par, madje as kan kuptuar se 'ndodhte. E kta bablok kinse naiv, jo vetm q kan ditur gjithka, jo vetm kan ndjekur me admirim xhelatt te sheshi i varjes apo pushkatimit, por shpesh ka ndodhur q i kan dhn viktims plumbin e fundit, pr t festuar pastaj, si e tregon Sadik Bejko n librin e tij "Fitoren mbi armikun e klass". t nj populli me ndrgjegjen e vet. Pa pastrimin e saj, asnj popull nuk mund t ket nj shndet moral normal. Nj pjes e madhe e zvetnimit t papar q po prjeton Shqipria sot, lidhet me kt proces t munguar. Pas librit monumental "Rrno pr me tregue", t At Zef Pllumit, libri "Vilsoni dhe Genci" , sht i dyti q po botohet koht e fundit n kt rrafsh. N kohn kur diktatura e prmbysur prpiqet t riciklohet nprmjet shtypit dhe botimeve n jetn shqiptar, libra t till jan si ledhet q do t'i presin udhn sulmit t saj. Ndaj kta libra e kto ledhe duhet t shtohen e t forcohen gjersa ta vn n gjunj t keqen, gjersa ta detyrojn t hesht krrokamn e saj. Libri "Vilsoni dhe Genci" sht historia e nj vrasjeje. Nj vrasje mizore e br jo nga ndonj kriminel, nga ndonj psikopat, apo vrass n seri, por nga nj shtet q emrtohej Republika Popullore Socialiste e Shqipris. Nuk sh nj gabim juridik, nuk jan dy viktima q gabimisht jan arrestuar n vend t dy t tjerve. S'sht rrjedhoj e nj intrige vetjake, q arrin t oj n shesh t pushkatimit dy t pafajshm. S'sht pasoj e nj egrsie doktrinare q pr faje t vogla, jep dnime tepr t rnda. S'sht falsifikim dosjeje, as procesi.Eshte m mizore se t gjitha kto. Esht vendim i vetdijshm i nj shteti, i cili, nj dit t bukur, midis shtetasve t vet, zgjedh dy viktima t radhs, krejtsisht t pafajshm, pr t'i br fli, ashtu si tribut primitive dikur. Dnime t njerzve t pafajshm nga shtete egrshan, historia ka njohur shpesh. Shkaqe t ndryshme; kriza politike, rrezikim i pushtetit, armiqsim ndrkombtar, nevoj pr terror, e t tjera si kto, i kan shtyr shtetet q, n mnyr cinike, me vetdije, t mbytin njerz t

nga rropama juaj vesht m gjmojn n muze t Londrs n Louvre e Madrid, n pafshi ndonj dit t bhem copra nga marazi, si thon, t plas, t'ia bj "krak" jo kujtimet e Trojs, as gjarprinjt monstra, po indiferenca juaj do t bhet shkak Poett e vrar nga shteti E plot esse-ja q shkrimtari Ismail Kadare ka shkruar dhe e ri-publikon n numrin e sotm t gazets 55. Eseja shfaqet si parathnie e librit Vilsoni dhe Genci, balads s Sadik Bejkos kushtuar poetve Vilson Blloshmi dhe Genc Leka, dhe q ka dal n treg nn sigln e Shtpis Botuese 55. Sa her q n takime ndrkombtare shkrimtarsh, ku flitej pr terrorin komunist, ka rn fjala pr dy poett e rinj shqiptar, Vilson Blloshmin dhe Genc Lekn, t pushkatuar n vern e vitit 1977, sht gjendur gjithmon dikush q ka krkuar fjaln pr sqarim. N t gjitha raste, duke krkuar ndjes pr dgjimin ndoshta gabim, njeriu ka krkuar t dij nse data e pushkatimit ka qen vrtet korriku i vitit 1977, apo ka pasur ndonj keqkuptim prkthimi.

Prgjigja i ka ln shtang gjith dgjuesit. sht e vrtet se m 1977 askund Raporti me krimin sht nj nga raportet themelore n botn komuniste nuk pushkato-

Shkrime nga Pellumb Syku

Sonte dua te shkruaj per gjendjen kritike shqiptare, per krizen boterore dhe shkaqet e saj, per problemet ne shtim me te cilat po perballemi do dite, do dite e me shume; por nuk mundem!, nuk mundem edhe pse mundohem ...e nuk eshte se me mungojne historite e as hollesite per orendi, por si gozhde fikse ne krye me eshte ngulur nje mendim i vetem, nje shejtane e maskuar si engjell; nje femer, nje femer tejet e bukur: e dashura e nje shokut tim. Ah pike qe sme bie! Pra, sonte, dua perfundimisht tu rrefehem, dua te dal lakuriq perpara jush qe te me denoni, qe te me fshikulloni me kamxhik, te me shkapetni ne surrat ato shikime te denja per tradhetaret, te pershtatshme per personin qe qeshe mbreme, per personin qe jam sot. Mbreme, ashtu si parmbreme e si naten tjeter perpara, e naten tjeter akoma, e akoma e akoma net te tjera perpara, une isha aty, me parimet e mia te bera fertele, tek shijoja shfrenimin e instikteve kafsherore ne epshe te pafundme, mbi ate krijese te mrekullueshme e djallezore, qe arrin te perthyeje vullnetin tim ne sherbim te qellimeve te veta perverse. Me permoni! Mos kini meshire per mua se as une nuk arrij te gjej meshire per vete! Te turpshme e te pamoralshme e gjykoj kete situate ne keta pak minuta qe arrij te kem nje llogjike te shendoshe, te painfluencuar nga mungesa e saj ne trupin tim. Ajo me eshte bere droge; nese nuk e kam do dite druaj se do lajthis, druaj se do lajthis me keq se kaq. E keqja e madhe eshte se une jam i vetdijshem qe ajo eshte molla e ndaluar por prape aty vertitem, prape ate dua te kafshoj; ajo me eshte nje tundim te cilit nuk mundem ti rezistoj, te cilit i jepem dhe i dedikohem me nje pasion te shthurur, me nje zjarr te pashterrshem, qe duket sikur buron nga e keqja brenda meje, e cila deri tani kish qendruar ne nje qoshe pa drite te qenies sime, pa u pare mire, ve kish leshuar ndonje sinjal tak-tuk, pa mundur ta identifikoja plotesisht. E kur dika eshte e ndaluar, pikerisht per kete shkak, ndoshta, loja behet akoma me terheqese, situata behet akoma me e nxehte e del ne pah ajo ane luftarake e etur per momente te atilla. rralle, ate qe desh te mburrej me pushtime te shume-lakmuara, duke dale keshtu, i vetdijshem, jashte aftesive te veta kontrolluese. Nderkohe qe i rrah shpatullat, i ngre lavde apo i rris mendjen, brenda meje degjoj njeheresh dy zera te ndryshem. Nga njera ane eshte zeri i ndergjegjes se zhgenjyer qe irret ne britma e klithma, tek me ben thirrje ti rrefehem shokut e ta pertyp e ripertyp turpin tim ashtu si e meritoj. Kurse nga ana tjeter eshte zeri qe vjen nga ajo qoshe e erret, qe kohet e fundit po merr Tani kuptoj se nuk e gjithnje e me shume pushtet ne mua, e cila paskam pase njohur kembengul te shkoj keshtu perpara, pa i treguar veteveten aq sa mendoja, asgje, duke i dhene buzeqeshje te rreme, duke e pasi nuk e kisha menquajtur shok, tashme vetem ngaqe keshtu me duar veten kurre kaq te intereson, sepse keshtu kam mundesi te jem dobet, kurre kaq te varur prane mekatit tim te embel, prane lepurushes nga dika e lige, nga nje sime dredharake. Mburracak i verber! Pak e flirt kaq i paskrupullt, ke! ...e te pata thene me nje gjysem ze perpara nje histori banale qe se kjo histori drastike te merrte pudin, se ajo medoemos do lendoje dukej qe ishte nje bishe e bukur por e veshtire mua e te tjere. Nuk jam ai qe mendoja se per tu zbutur, por as qe ma vure veshin. isha as kur shikoj shokun tim, briremadhin. Ate qe zgjodhi kete lule te

P a g e

O u r

W o r d s

Kombi dhe bashkimi kombtar i shqiptarve nga Enis Sulstarova nga (fq.3)
serbe t udhhequr nga Drashkovii, d.m.th., me serbt e mir kundr Millosheviit, duke e reduktuar shtjen kombtare shqiptare n nj problem t demokracis brenda Serbis. N nntor t vitit 1997, Kryeministri Nano takohet n Kret me Millosheviin, ku prflitet se ka folur pr shqiptart e Kosovs si nj pakic etnike. Kur pyetet nga nj gazet gjermane pr Kosovn, ai prgjigjet: E kuptim ka pavarsia n Europn pa kufij nse je nj qytetar euRugova ishte: Kosova e pavarur, e hapur ndaj ropian? (Der Spiegel, 08.09.1997). N fund t shkurtit 1998 ai krkon q Shqipris dhe Serbis. Ajo kishte meritn e shqiptart jasht Shqipris t marrin krkess pr pavarsi, por t metn e barazimit t pjes n institucionet shtetrore, gj Shqipris me Serbin. Po kshtu, deklaratat e q praktikisht nuk shkonte prtej para t Ushtris lirimtare t Kosovs bnin fjal krkess pr demokraci: pr bashkim kombtar dhe po kshtu ishte formu- institucionet paralele nuk japin luar betimi i ushtarve t UK-s. Bashkimi u la zgjidhje, por prkundrazi polarizojn mnjan n shkmbim t njohjes s UK-s si dhe radikalizojn shoqrit q i krijojn ato (Zri i Popullit, faktor politik nga diplomacia ndrkombtare. N IRJM, Ushtria lirimtare Kombtare ra dakord me 07.02.1998). N fund t marsit t atij viti, kur kishte nisur lufta e UK-s, pikat e Marrveshjes s Ohrit dhe u shndrrua n Nano prmend partin e Bashkimit pr Demokraci dhe Integrim. formuln republik Pr ta br t qart se kemi jo thjesht nj shndrminus, d.m.th., rim organizativ, por edhe ideor, mjafton t citojm statusin e republiks brenda Jugosllavis nnkryetaren BDI-s Teuta Arifi mbi kombin politik maqedonas dhe pr evoluimin modern t s mbetur, por pa t identiteteve shqiptare: Shqiptart duhet t ndrto- drejt shkputjeje (Zri i Popullit, jn nj shumsi t identiteteve politike, nj iden31.03.1998), srish titet politik n Shqipri, nj n Kosov, nj n m pak se sa krkMaqedoni. Shembulli m i mir sht identiteti onin shqiptart e gjermanofon, ku gjermant kan arritur t ndrto- Kosovs n at koh. Pas vitit jn identitete t ndryshme n Gjermani, Zvicr, 1999, me prfshirAustri. Kujtojm se n shembullin e saj kemi t bjm me kombet gjermane, austriake dhe zvicer- jen e drejtprdrejt t SHBA-s, NATO-s ane, dhe Arifi na sugjeron q nga kombi shqiptar e OKB-s n Kost krijojm tri kombe! ov, Shqipria mund t justifikohej Demokratizimi i Shqipris ngjalli shum shpresa se duhej t ishte e se, n mos bashkimin, shteti am do t prkrahte kujdesshme q qndrimet e saj ti bashkrendonte me aleatt e miqt vetvendosjen e shqiptarve n Jugosllavin e ndrkombtare t shqiptarve. Kjo athershme. Kto shpresa do t zhgnjeheshin. duket n formuln Shqipria faktor, Nuk e mohojm se Shqipria pas vitit 1990 ka por jo aktor pr zgjidhjen e statusit ndihmuar pr ndrkombtarizimin e shtjes s Kosovs apo ka ndikuar sadopak n prmirsimin t Kosovs t shqiptuar nga Presidenti Moisiu dhe diplomatt shqiptar e pozitave t shqiptarve n IRJM, Mal t Zi e m 2006-n, apo n formuln e ishLugin t Preshevs. Mirpo, Shqipria nuk ka pasur nj qndrim t qart e parimor pro vetven- ministrit t Jashtm se, Shqipria nuk do t jet as e para dhe as e fundit q dosjes, nuk ka miratuar e artikuluar ndonj do ta njoh Kosovn e pavarur, strategji kombtare, e aq m pak t bashkrenshqiptuar n prag t shpalljes s donte prpjekjet kombtare e paqsore t shqiptarve. Prkundrazi, pozicioni i Shqipris ka qen pavarsis. n mnyr konstante m i trhequr se sa krkesat Edhe me krijimin e shtetit t Kospolitike t shqiptarve n ish-Jugosllavi. Republika e vetshpallur e Kosovs u njoh nga Kuvendi ovs, qndrimet e Shqipris shkojn prtej kujdesit me respektimin e i Shqipris, por nuk ka pasur asnj vendim t statuskuos. Nuk bhet fjal thjesht ekzekutivit q ta bnte t efektshme njohjen nga ana diplomatike. N kt mnyr, Shqipria e linte pr shprehje pamundsis pr t avancuar n realitet bashkimin komt hapur pranimin prej saj t fardo zgjidhjeje btar, por pr mohimin e vet ides s politike pr Kosovn q do t realizohej nga bashksia ndrkombtare. Refuzimi de facto pr t bashkimit. N mars t ktij viti, zv/ njohur pavarsin e Kosovs i linte fush t hapur kryeministri dhe ministri i Jashtm i Shqipris, z. Edmond Haxhinasto, edhe protagonizmit vetjak t udhheqsve t tha gjat nj vizite n Kosov se, teza shtetit shqiptar, dika kjo q do t pengonte e bashkimit t Kosovs me sendrtimin e nj politike t pandryshueshme t Shqipris pr Kosovn. Pasi shtja e Kosovs u Shqiprin sht e dmshme pr shqiptart (prej nga del se ndarja e la jasht bisedimeve t Dejtonit, Presidenti Sali shqiptarve n disa shtete qenka Berisha n vitin 1995 deklaronte se, prkrahte hapsir demokratike pr shqiptart, nj formul shum e mir pr ta) dhe se i vetmi q realisht mund t pajtohej edhe me autonomin e bashkim i shqiptarve do t mund t realizohet n BE. Kryediplomati i vitit 1974. Nj vit m von ai bnte thirrje q Shqipris u angazhua q t ndihmoj partit shqiptare t bashkoheshin me opozitn n njohjet e mtejshme ndrkombtare t shtetit kosovar dhe pr bashkpunim m t ngusht pr integrimet europiane. Pra, t njjtat angazhime dhe asgj m shum se do t merrte prsipr do shtet tjetr i Europs q e ka njohur Republikn e Kosovs. Mbyllja e shtjes kombtare ka krijuar nj situat paradoksale n prfytyrimin e shqiptarve, sepse thuajse t gjith pohojm se jemi i njjti komb, por kur vjen puna te bashkimi, nj pjes e mir e prjashton si mundsi. Sigurisht q arsyetimet pr t mos u angazhuar pr bashkimin jan t shumllojta: nj pjes e dshiron, por e quan t pamundur, nj pjes e mendon t panevojshm n kohn e integrimeve europiane, nj pjes mendon se bashkimi do t vij natyrshm nga ekonomia dhe rrugt e kombit, nj pjes do t ishte dakord q ta realizonin fuqit e mdha ndrkombtare, nj pjes e shikon si nj shkak pr luftra t reja n Ballkan, nj pjes n Shqipri nuk e dshiron sepse mendojn se do t prishte drejtpeshimin geg-tosk, nj pjes e mendojn si rrezik dshira pr t njsuar shtetin me kombin. Emruesi i prbashkt i prkufizimeve t kombit sht lidhja e tij me nj shtet, ose, n munges t shtetit, me krkesn pr t themeluar shtetin kombtar. Prandaj, pohimi se kombi shqiptar ekziston, automatikisht sjell me vete edhe krkesn pr nj shtet kombtar t shqiptarve. Kjo do t thot q logjika e artikulimit t kombit nuk t lejon q t thuash se jemi nj komb, e megjithat pranojm t jetojm t ndar, apo se bashkimi sht i dmshm pr kombin.

Duke mos e marr n konsiderat shtjen kombtare, duke mos e br shtje qendrore t politiks, shqiptart na dalin nj komb q nuk e duan bashkimin kombtar! Mirpo, pa artikulimin e bashkimit t shqiptarve n sfern publike, kombi shqiptar vihet n pikpyetje si i till. Nse mbyllet shtja kombtare, ather kombi kthehet n nj shtje. sht e natyrshme q boshllkun q krijohet nga trheqja e shtjes kombtare prej ligjrimit publik ta zn ose ligjrime fetare e krahinoriste, ose ligjrime pr lindjen e kombeve t reja, sipas shteteve ku jetojn sot shqiptart. Me gjith kritikat e shumta q i jan br tezs s kombit kosovar, nuk mund t anashkalohet logjika q qndron pas saj. Prkrahsit e kombit kosovar e artikulojn at si nj projekt pr tu realizuar, meqense projekti i bashkimit t shqiptarve sht ln mnjan. N kt aspekt, teza e tyre sht e vshtir t kundrshtohet. Nse i qndrojm prkufizimeve t msiprme t kombit, t cilat theksojn vullnetin pr t themeluar nj shtet pr bashksin e prfytyruar kombtare, ather nuk mund t fshihemi pas parullave komode se, ne shqiptart jemi nj komb, por nuk e duam bashkimin, jemi nj komb, por bashkimin e shtyjm pr m von, jemi nj bashkimin politik t nj kombi me komb, por do t bashkohemi n BE, apo shumic myslimane, nj pjes n Shqipri jemi nj komb me dy (tre) shtete. E prsrimendon q t mbajm fort kt shtet q sim se po e mbyllm shtjen kombtare kemi dhe t mos synojm pr m shum se shqiptare, ne kemi hapur shtjen e kombit nuk kemi takat etj. T gjitha kto jan shqiptar, t paktn n trevat shqiptare jasht pjes e gjykimit t prgjithshm t shum Republiks s Shqipris. Kjo sht pika e shqiptarve. shtja kombtare u duket fort e tezs s kombit kosovar: meq dika e largt q nuk prek jett e tyre t kombi sht njsi politike dhe jo vetm prditshme, ndoshta nj ide e mir dikur kulturore, q do t thot se kombi nnkupton apo n t ardhmen, por q nuk ka t bj nj vullnet pr tu organizuar n nj shtet dhe me ata vet n t tashmen. meq projekti i shtet-formimit t shqiptarve duket se ka ndalur n kufijt e Shqipris, Nse nuk e pranojm bashkimin kombtar ather le t ndrtojm kombin e shtetit t si nj projekt q na prket neve sot, Kosovs (dhe t shqiptaro-maqedonasve, ather le t mos quhemi nj komb. sipas Teuta Arifit). Jo m kot ata flasin e Kombi nnkupton nj projekt politik pr t shkruajn pr etni shqiptare, duke e ulur qen bashk dhe pr t vetvendosur, peshn politike q prmban fjala komb. sepse vetvendosja sht shprehje e liris Prandaj, kritika m e mir q mund ti bhet s tij. Nj ndr klasikt e shkencave shoksaj teze sht shkruar nga Rexhep Qosja, i qrore, Maks Veber shkruan se: Kombi cili kosovarizmin e ka cilsuar si ideologji sht nj bashksi e ndjenjave q n kundrhistorike me t ciln do t mposhtej mnyr t prshtatshme e shfaq vetveten prgjithmon ideja q e ka lvizur historin e n shtetin e vet; pra kombi sht nj popullit shqiptar prej Lidhjes s Prizrenit e bashksi q ka tendenc t krijoj shtetin e kndej: ideja e bashkimit kombtar. Kt vet. Kurse n librin Kombet dhe nacion- thnie t Qoses e kuptojm si trheqje t alizmi, t Ernest Gellnerit shkruhet se, n vmendjes pr nga dy projekte alternative: epokn e nacionalizmit, kombet deri m sot projekti politik i historis modprkufizohen si nga vullneti, po ashtu erne t shqiptarve ka qen bashkimi, ndrsa edhe kultura, por kan si parim rregullues lnia e tij mnjan n Kosov po synohet t prputhjen e t dyjave n njsin politike. zvendsohet nga projekti i kombit kosovar. Studiuesi bashkkohor i nacionalizmit, Anthony D. Smith argumenton se edhe n nj epok globale n Europ mbizotron

V o l u m e

3 ,

I s s u e

3 9

P a g e

Shkrime nga Vullnet Mato

Po mua tani sm shkonte ndrmend t besoja as djallin, sepse ashtu si piknisjen, kisha marr parasysh edhe pikrrzimit tim. Kur pash, q ashtu t tronditur si ishin nga pohimi i bijs s tyre, ata nuk dinin si t m hiqnin qafe duke frenuar njri-tjetrin, sikur m lindi m tepr besim n vetvete. - Feja juaj, q po e ngrini aq lart, nuk duhet tju bj njerz pa shpirt!...- thash me gjakftohtsi. - Jo, or, jo, ne ia bjm misht cop ksaj upline, e ty sta japim, shprtheu Zeusi i pyjeve me zrin e trash gati t ngjirur e duke u dridhur i tri. - St ndrit te ne, po shko gjetk, dgjove? Dhe shiko ktu, se po t pash ti afrohesh edhe nj her ups, t zura t aplova e t bra katrqind copa pr egrsirat e pyllit, q mos t t gjendet gjkundi nami e nishani, more vesh, mora thuaj ! N ast e prfytyrova veten duke u tretur i shprndar n stomakun e egr t ujqrve, derrave e arinjve. Dhe u tmerrova, pa mundur t shpreh rnkimin tim t brendshm: U bu, bu, moj nn, q do m mbeten kockat n kto pyje t largt!. Shkabat q hanin mlin e Prometeut t lidhur, i sillnin atij nj vdekje m fisnike se kjo llahtar shkalafitse q kishte przgjedhur Zeusi i ktushm pr mua Pikasa me bishtin e syrit, se pas ktyre fjalve t prera ashpr pr ne t dy, Klea e kishte humbur krejt ekuilibrin shpirtror. Ajo tani ishte tulatur kokulur n nj cep t tryezs, mjaft e piklluar dhe e brengosur. Syt e saj t trishtuar ishin fshehur krejt nn qerpikt e gjat e t dendur. Zemra mu tkurr e mezi po e prballoja iden, se gjm torturuese e priste at pas melodrams s ksaj ngjarjeje t hidhur. Dhe fund i llahtarshm m priste mua, po t komunikoja m tej me t. Prpjekja ime me kt aventur tragjikomike kishte dshtuar plotsisht. Orteku i mendimeve, dshirave dhe ndrrave t mia, ishte prplasur n murin e trash t kundrshtis s tyre dhe ishte shkrmoqur trsisht. Tashm e kisha krejt t qart se guximi im, pr t krkuar prej tyre t pamundurn, ishte fund e krye nj marrzi e lajthitur. Nga ky kndvshtrim, edhe ata kishin t drejt. Por kjo nuk e prligjte aspak sjelljen e tyre aq t vrazhdt, aq t egr dhe aq fyese, pr vet natyrn e nj krkese t till t sinqert. N kt situat tejet t vshtir pr ne t dy dhe kur tek secili prej prindrve dallohej paniku i shkputjes s vajzs nga gjiri i tyre, ndjeva se kishte ardhur tamam asti. Pr t shptuar jo vetm pohimin e Kleas nga ndshkimi i rnd q e priste, por edhe pasojat e mia t mvonshme. Ather i udhhequr nga nj z shptimtar i brendshm rizgjodha fjalt me t cilat mund ti qetsoja. - Ju lutem, mos u egrsoni kaq shum, sikur po bhet kiameti! Un shfaqa nj dshir pr vajzn tuaj. Pas meje mund t vijn edhe njqind t tjer ta krkojn. Skeni pse u hidheni pr fyti, as atyre, as vajzs. Se fundja, fajin se ka ajo, po vet ju q e keni br aq t mir... - u orvata pr ta mbyllur sa m fisnikrisht dhe vshtrova nga Klea, e cila papritmas i zmadhoi n mnyr t habitshme syt e saj t kaltr, e t prlotur. Pash befas, se nga kto fjal, n fytyrat prindrve u ravijzua nj vezullim i uditshm, nj lloj shklqimi, q shprehte lehtsim dhe deri diku shtendosje t situats. Por n t vrtet, fjalt q kisha thn, shprehnin vese trheqjen time taktike pr t prgatitur ndonj sulm grabitqar t mvonshm. Pr t cilin, pas ksaj q sapo kisha br, do ti kisha t gjitha llojet e shfajsimeve n ann time. Pastaj u ngrita dhe dola si i goditur n tru, pa e kthyer kokn prapa. Dhe qysh n hapat e par kuptova se at nat nuk do ti shqisja leht nga mendja syt e prlotur e t trisht t Kleas. Shpirtvrerosur dhe me sy t errur nga gjaku i tensionuar, ika marrakmbsh prmes barishteve t krleshura, pa mundur t ecja asnj hap s mbari n rrugn e shkelur. E ndjeja veten aq t kapitur, sa m dukej se nga asti n ast do t rrzohesha n mes t rrugs. I verbuar nga zemrimi, hyra n banes. Por asnjher nuk e kisha ndjer aq t fuqishme iden, se dhoma ime ishte kthyer n nj varr t ftoht. Rash n shtratin tim me rrjet krcitse telash, duke pasur gjith natn edhe nj rrjet metalike mendimesh krcitse n trurin e pagjum.

- T kam n vend t babait, po ske pse nxehesh nga e vrteta!... - ia ktheva me guxim Zeusit zemrgur, duke u munduar ta zbut paksa tonin e zrit. - Shko, ik, krko ndonj... Zenepe ! - gjmoi ai me nj ton t ftoht prbuzs e zemrthyes dhe ngjeshi nofulln me potere. M pushtoi nj ndjenj paknaqsie aq e hidhur, sa u hodha t dyve nj vshtrim keqardhs t shpejt. Pastaj menjher e kapa situatn nga nj kndvshtrim q nuk u shkonte mendja. - Skam ardhur nga Turqia, - u shpreha me pezm. - Po t mos kishte ardhur Turqia ktu, sot mund ta kisha emrin Thanas... - More djal, more djal, hiqu, mor aman, gjej srn q t takon! Hiqu pa u br hataja, n ke besuar perndin! rnkoi plaka Athina me nj z t holl kumbues, duke u dridhur e tra e duke zotruar nervat e t shoqit me goditje ritmike n krahun e tij.

Afr mngjesit arrita n prfundimin, se do t kisha dhn disa vjet nga jeta ime, pr t marr vesh prse ai demon i tmerrshm guxonte shprfilljen e ligjeve, pr t m krcnuar n at far feje, me zhdukjen tragjike t shndrrimit n ushqim pr egrsirat e pyllit... E brengosur pr trheqjen time, Klea m drgoi letr t nesrmen me nj arixheshk t vogl. M shkruante se meq ata sdonin n asnj mnyr, edhe ajo u kishte premtuar se nuk po ua prishte qejfin. Por t vrtetn e thoshte n mbyllje t letrs: Un o me ty, o vdes ! Tri fjalt e fundit i rilexova tridhjet her, sikur po u merrja er me ndje tre trndafilave t kuq n tufzn e fjalve t parfumuara t saj.

Shkrime nga Fjoralba Brahimaj (vazhdon javen e ardhshme)

Ne rrjedhen e ardhme Po n artikullin e tij Vangjel Koa do t prmendi pikrisht edhe organet kryesore q ndihmuan n mendimin kritik t kohs.N kt artikull do t prmend edhe kontribuesit kryesor t ksaj lvizjeje: Bisedimi u kufizua vetm n mes Brankos(Branko Merxhani, shn.i imi) nga njra an dhe t Nebilit e Tajar Zavalanit nga ana tjetr,dy intelekte,por me prirje m tepr nga ana politike dhe praktike e dits ,se kuptuan dot n tr gjersin dhe rndsin e saj pikpamjen e Brankos,I cili nisi ta konkretizoj bashk me mua (Vangjel Koa, shn.i imi)n Gjirokastr me numrin e vetm t NeoShqiptarizmse t Prpjekjen Shqiptare.Si parantez e muar n mes t Neo-Shqiptarizms e t Prpjekjes Shqiptare ka qen ,n lmin e kulturs politike Illyriae periudhs s par gjer sa e ka patur n dor Ismet Totoja Do t flasim tani pr nj nga prfaqsuesit e kritiks s asaj kohe Kris Maloki I cili n kritikn e tij u bazua kryesisht n metodn psikoanalitike.Kris Maloki do t ishte nj nga ato mendje t cilat nuk shkroi shum pak por ato q la ishin t shumta n cilsi.Ai do ta fillonte aktivitetin e tij shum I ri ,pikrisht ashtu si citon Ndriim Kulla tek Mendimi kritik: Q kur ishte akoma nxns dhe m von si student u prfshi aktivisht n problematikn e vshtir shqiptare.Ai u prket mendimtarve m racional dhe serioz t viteve 19301945. Ky sht edhe vlersimi q I jep studiuesi Ndriim Kulla rreth kritikut n fjal .M tej n lidhje me bashkpunimin e tij n gazetat e periodikt e kohs do t prmendet si bashkpuntor I dy prej tribunave kritike dhe letrare t kohs ,Hyllit t Dritsdhe Prpjekjes shqiptare . Revista Hylli I Drits e cila drejtohej nga kleriku,poeti dhe edukatori I shquar At Gjergj Fishta dhe Prpjekja shqiptareq drejtohej nga filozofi dhe sociologu shqiptar Branko Merxhani ishin dy tribunat kryesore n t cilat ai shpalosi idet e tij t prparuara. N veprimtarin e tij kritike Kris Maloki do t njihet kryesisht pr polemikn q I bn Lasgush Poradecit e botuar kjo n shtypin e kohs . Ashtu si,thekson Ndriim Kulla thekson gjenialitetin e ktij kritiku do t theksohet se kishte si objektiv t prgjithshm ndryshimin e bots shqiptare dhe krijimin e nj ndrgjegje shqiptare.E prkthyer kjo n nj objektiv m specifik u b trajtimi I problemeve q kishin ln plagt historic- frenonin zhvillimin e Shqipris dhe zhvillimin e tr shoqrore q pengonin zhvillimin e venfaktorit shqiptar Por ai (Krist Maloki ) nuk u mor vetm me problemet sociale t shoqris Shqiptare t asaj kohe por edhe me kritikn letrare ku nuk shkroi shum ,si e pmendm m lart,por ajo q shkroi ishte me t vrtet cilsore dhe pikrisht kt do t vr re studiuesi Ndriim Kulla: N raport me shum fenomene sociale dhe shoqrore q faqi realiteti I vshtir shqiptar,ai shpalosi m shum kurajo qndrimin e tij vlersues apo stigmatizues.Profesor Maloki ishte br I njohur edhe n letrat shqipe,vemas n kritikn letrare.Mund t themi,se ishte I pari kritik shqiptar I cili kritikn e prdori n stilin letrar t metods introspektive. Ajo q t l prshtypje n kritikn e Krist Malokit sht fakti se ,prve subjektivitetit apo diversitetit, do t kemi mitizimin apo ftesn pr t diskutuar rreth figurave t larta letrare t asaj kohe t cilat n nj mnyr apo n nj tjetr ishin kthyer n mite.Kshtu shprehet fjal pr fjal edhe kritiku N.K: Pavarsisht nga diversiteti apo nga subjektivizimi q mund t ken opinionet e Malokit,ato t ftojn t guxosh pr t diskutuar edhe pr figura t larta q n ambjentin shqiptar ishin kthyer n mite. Dhe pr t ilustruar kt vrejtje t msiprme nuk ka shembull m t mir se sa polemika e tij me dy vijime A sht poet Lazgush Poradeci? e cila u botua n priodikt e kohs dhe m von n prmbledhjen me kritika t zgjedhura Oriental apo Oksidental?

dit . Objektiv I prgjithshm I tr veprimtaris s tij mendore ishte ndryshimi I bots shqiptar,krijimi I ndrgjegjes kombtare. Ndrsa objektiv specific I saj u b trajtimi I problemeve shqiptare ,sidomos I plagve tona historiko shooqrore ,q

P a g e

O u r

W o r d s

BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR nga Vasil Tabaku

-Por Bardi tek Hani i dy Robertve na tha se t gjitha kto jan thjesht trilime, ndrhyra un... -Un di kt q ju thash dhe jo at q dgjuat atje,sqaroj prer udhrrfyesi...Ai na porosti edhe pr kujdesin me kafsht, kuajt sipas tij jan mjaft besnik por dhe mjaft nazelinj, ndaj krkojn durim dhe dashuri njerzore... -Pra Bardi i Verbr sht shum konservator, prsriti Buroni... -Lidhur me kt ju kujtoj, ndrhyri akademiku nga Kosova se duhet t jeni tepr t kujdesshm dhe t kursyer n pyetjet tuaja. -Esht kusht?-Pyeti Saranda -Pak a shum, tha Alajdini -E si e spjegoni kt profesor? Tha Buroni. -Kam bindjen se jan kushte t cilat Bardi i Verbr nuk i ka vn sot.Pr kt ai nuk jep asnj spjegim -Ram Sokoli, aedi popullor tek Hani i dy Robertve, tha se kto jan thjesht fantazi e njerzve, Bardi i Verbr nuk ka paracaktuar asnj kusht, kundrshtoj Amundsen. -Pse duhet ti marrim gjrat kaq seriozisht ,ndrhyri gazmore Helena, le ti lm ato t rrjedhin ashtu sikundr duan vet, ne kemi pr detyr ti ndjekim deri n fund.Vajza prplasi duart e ngazllyer Po binte muzgu.Ne u sistemuam tek Hani Portat e Hns.Ishte vrtet nj emrtim i uditshm dhe gjithsesi intrigues.N tr kt udhtim, ne po ndesheshim me t papritura t kndshme.Saranda mendoi se gjer ktu ishte e mjaftueshme ngjitja e grupit t xhirimit.Sipas skenarit ktu do t xhiroheshin skenat e nisjes s dhuns s serbve ndaj popullsis shqiptare t bjeshkve.Pavarsisht dshirs s saj pr t takuar Bardin e Verbr, grupi i madh i xhirimit kinematografik, e kishte thuajse t pamundur ardhjen gjer atje.Ndaj u la q grupi i xhirimit dhe aktort t rrinin n Hanin Portat e Hns N han na than se emrtimi Portat e Hns ishte tepr i vjetr dhe lidhej pikrisht me pozicionin e Hns dhe vendosjen e saj n planin gjeografik t qiellit por dhe t vendosjes hotelit, sht ktu prej shum e shum vjetsh.Un e kam trashguar nga im at.Esht ngritur ktu, pasi pikrisht n kt vend ndodhet kryqzimi i rrugve Lindje dhe Perndim. -Ja, shikojeni, dhe pronari pronari u kthye me fytyr n drejtim t kundrt, kalohet drejt Perndimit,Gjermani e m tej Un kisha heshtur me syt t mbrthyer diku n horizont, ku dielli perndonte si nj disk i ndezur flak,tepr i madh nga sa e kam par ndonjher n jetn time. Tashm kisha hyr n zemr t t truallit epik t legjendave.Dukej sikur isha n shtjelln gjigante t nebulozs s Eposit.Pluhuri meteorik, gjendej tashm kudo, n xhestet, fjalt dhe tingllimat grykore t njerzve vendas.Ishte treva, ku Eposi, kishte brthamn e vet kozmike, nj planet kndonjs n formim e sipr ti me zi po pret Helena m kishte ln ndr duar nj tufz m lule malore, ato ishin tejet t brishta dhe me nja arom t leht,tepr t bukura Brenda n lokal ishin dy bard popullor me sharki.Brenda n lokalin e madh ishte nj mjedis gjysm errsir.Ashtu si tek Hani i dy Rrobertve dhe ktu karriget dhe tavolinat ishin t sajuara me trungje pemsh.Un po krkoja me sy dy bardt popullor.Diku pran oxhakut t madh, ulur shesh mbi lkura ariu, dy bardt tymosnin llulat e tyre. -Jan bard t rinj, tha akademiku,relativisht t rinj,kuptohet, nuk i kan Ndjeva t m rndonte mbi kaluar ende t tetdhjetat supe mjekra e vajzs m t dhe nuk besoj se mund t bukujr t Kosovs, Helens. marrin kurajon t prekin -Jam i mahnitur , pshprita qoft edhe nj varg t vetm un. t EPOSIT TE -Un kam qn disa her n MADH.Prgjithsisht ata kto an por gjithsesi jam merren me pun t dors s prsri e mrekulluar dyt si i thon fjals.Kngt -Aq m tepr Helen, tashm pr kreshnik si Adem jemi n zemr t nebulozs Jashari dhe Shaban epike.Si thua? (vazhdon javen e -Kam koh q t ndjek me sy, ardhshme)

s hanit.Prtej n horizont, teksa ngrije vshtrimin, dy maja t larta malesh n trajt porte me vshtrim nga Lindja dukeshin si nj port e madhe e lindjes s Hns. Edhe ky han, m tha i zoti i

tregoi me dorn t shtrir prpara.Banort e ktyre anve nprmjet ksaj rruge nisen drejt Turqis,pra Maqedoni, Bullgari e pastaj Turqi.Ndrsa ktej dhe

Mimoza Rexhvelaj, Gresa Pirana, SYRIHA ADEMOVI, Mina Caushi, Genc Kastrati, Bledar Tafaj
Mimoza Rexxhvelaj Kthetrat e se fshetes Zoti ne shpirt i fsheh.... Pse fshetesia mbytet pa plage? Syri i jetes prangos n,fluturim.... ...e ne harrimte degedis. Vetmia... ngujuar ne pamundesi... Ke te pyes??? Vec zoti e di... Ku jane kthetrat e se fshetes ne shpirte. Gresa Pirana ME PLHUR UREJTJEJE MBSHTJELLUR Bn rolin e nj t mendure,vrapin fillon ti e shpejton zemrn si n grusht tek t shtrngon ti e ndjen , trupi fillon t t dridhet e lutjen si gjn m t shenjt, ti qiellit, atij n nett e tua pa gjum ti ia jep pr At...q krahet e tu ti ket shtrat prjetsie ai.. Gjithka pr t ti bn,edhe veten fillon ti e harron... nn veshjen e mirsis si mbretresh n fron ti po qndron ditt buzqeshin,lumturin bn mend n prqafim ke ti edhe nj mashtrim i bukur sapo filloi.. Goditjet, buzqeshjen fillojn ty ta largojn, front prej mirsie ti ngadal pa e shikuar ti e braktis. Fal,shpesh ti fal,por qenia yte, t duroj nuk mundet m... Me litar lidhesh shpirtin e ndjen ai dhemb plhur e zez e urrejtjes fillon trupin ty ta mbshtjell forcn brenda vetes ti ta zbrthesh fillon... Kokn pas kthen,posht gjunjve t tu,Ai kokulur qndron e faljen si term t prsritur vazhdon ai citon.. Shikimin e prlotur me plot mllef brenda ti atij ia drejton,lutjen si reetn m t vjetr t tij ti e shqyen e hapin,fluturmthi ti hedh.. Largohesh.... SYRIHA ADEMOVI AFOROIZMA -Per tu ngritur,bie ndonjehere,qe te shikoj mire,ate qe do le,dhe shume here,per te kujtuar ,se ku isha. -Me pelqen shume here te behem ''Ure'' e cdo Sikur dita iken frikshem, dhe fshihet pas nates Ti rri e merzitur, asnje fjale s'e thua -Sa here dua te thyej muret e Me nje pike loti nuk prishet morgut te se pamundures,shikoj bukuria per rreth,tek kthehem me Asnje pranvere nuk dhimbjen e akullt..e te ndryllur ..si buzeqesh me embel cung i ngrire. Sa loti ne faqen tende, si lume dashurie MINA CAUSHI Nga brumi i dashurise me lotin ushqehesh T DUA PRAN MEJE SI ,, HAJDUT'''''' E kur syte te skuqen si syri i pagjume Nuk jam e bukur, si kujton, Vesa mbi lulet shtrihet Por, jo,jo, as e shmtuar,.. dhunshem Jam ashtu, si do grua,.... Dhe pret e dashuruar te iken D,m,th. shum e thjesht. me rrezen e pare Kur shikimi yt kthjellet si Ti'''vrapon t m njohsh, moti pas vrensires Vjen pran meje,..... Kristalet gjithnje vishen ne M shpejt se Era,... shkelqime T hap dern e shkujdesur,.... Ne grunaja gruri piqet me Dhe ja, prqafohemi pa pritur! shije te rreshkur E ne male ti shkrin deboren Dua prap t jemi bashk' si vape vere. Dua prap t vraposh,... Te pres Dua prap t m shoqrosh. Ketu ku derdhet ndjenja Dua prap e 'far nuk dua,.. Une me veten time Dua prap t jesh me mua,.. Tere nje bote ne pritje Dua t vish pran meje, Te pres si ,,hajdut''''' Pafundesisht, ku lahet pritja Mes mishit dhe ashtit Qelizave te pritjes Genci Kastrati LOTI YT E kame ngarkuar trupin tim Me peshen e durimit E dashur, eshte nje pike loti qe Ku vetem ti je defrimi token ujit Ujvare e freskise Qe ka rrenjet dikund thelle ne Qe pres vershimin tend shpirt Te pres Kur nga syri yt loti linde trishtuar Per aq kohe sa te jete Ne faqe te rrjedhe si kroi i leshuar shkruar kepuce,sepse atehere e di,se askush s'do shkel mbi kepucet e mia. Ardhja jote Per aq kohe sa engjujt te jene lutur Per arritjen tende Dhe kur te vish Do me gjesh te gjysmuar Nje pjese e imja falur qiellit Mendimeve per ty Dhe tjetra pjese falur tokes Me duart e mia Qe do mberthejne belin tend Te pritur moteve Bledar Tafaj NDJENJE.. Une jam ai qe kam fjetur nen hijen e pemes tende pa shpresuar kurre qe frutat te me bien kam qare kam qeshur si i marre i kam vrare lotet qe ne perden e syrit fshihen E cfare mund te them sonte? qe shpirti me keputet si zog i vrare? pendekeputur ne ndjenje gjak ngrire se mbaj mend kur kam qeshur e qare sdi ku ka lindje ku kam varr Henen kam te vetmen kenge sonte kenge e trishtuar e nje poeti nostalgji ne pentagram ku vetem nje note gezonte dhe une i fundmi kengetar qe pa kenge mbeti Neser kur dielli te linde ndoshta ne nje drite tjeter do besosh dhe une gjithmone dashnori yt i pabindur ne nje histori a perralle per mua do tregosh dhe do thuash dhe do do duash prekjet e mia aty ne trupin tend ti trendafili me i i embel e une mes lotesh me i hidhuri gjemb do thuash kemi jetuar te dy aty ku netet ne shtrat jane zgjatur e ndonese para realitetit kishim sy nga pezhishkat e endrres te dy ishim kapur Te dy si nje zemer.....si nje emer shkruar ne gjak....shkruar ne lot fluturonim mes ndjenjave skishim kufi e skishim prag Parajsa e ferri jone ishte nje puthje ne te kalburen bote!

V o l u m e

3 ,

I s s u e

3 9

P a g e

FATOS TARIFA REFUZIMI I SHKRIMIT DHE PSE SHKRUAJ PER TE (vazhdon )

Refuzimi i shkrimit nuk sht shkruar pr tu komentuar; ky libr sht shkruar pr tu shijuar. Ai nuk sht shkruar si nj zhanr letrar i veant; madje nuk sht as letrsi e mirfillt, as histori, as thjesht eseistik. Me kt libr, Moikom Zeqo i refuzon t gjitha kto stile letrare dhe, duke i kombinuar t gjitha ato n nj stil t vetm dhe origjinal moikomian, ai prodhon nj proz nga kaosi (si edhe sht nntitulli i librit), nj proz q nuk u bindet kanoneve tradicionale t letrsis, por q sht po aq letrsi, sa edhe letrsia m e mir. Vet Moikomi shprehet se Refuzimi i shkrimit sh nj far ditari intelektual i tij. Kjo, padyshim, bie n sy pr shkak se t dyqind shkrimet q prmban ky vllim jan, n nj far mnyre, nj pjes ebiografis intelektuale t tij. Por, vetm nj pjes fare e vogl ama. Episode t shkputura t nj jete intelektuale aktive, t gjat dhe shum t pasur, t thell sa honet e historis q ai vazhdon ta studioj me kaq pasion dhe sa fundi i Adriatikut dhe i Jonit, ku Moikomi sht zhytur pr t themeluar arkeologjin nnujore n Shqipri. Me erudicionin e tij, Moikom Zeqo me kujton Faik Konicn dhe Aleks Budn. Subjektet e tij m t preferuara u ngren kult nj vargu figurash historike, dijetarsh dhe artistsh t shquar shqiptar, si monarkt ilir Pirro dhe Teuta, Sknderbeu, Pjetr Bogdani, Jan Kukuzeli, Onufri, De Rada, Naim Frashri, Kristoforidhi, Konica, Noli, Migjeni, Poradeci etj. Ato i shndrrojn n tempuj dhe altare t shenjta Durrsin e lasht, Detin Adriatik, Liqenin e Pogradecit, kshtjellat e mome dhe mesjetare shqiptare. N to takohesh me Homerin, me Shekspirin, Servantesin, Volterin, Didron, me Gten, si edhe me disa prej shkrimtarve modern q vet Moikomi i preferon mbi t tjert si, Jonathan Swift, James Joyce, Jorge Luis Borges, Gabriel Garcia Marquez, David Foster Wallace etj. N to lexon (dhe mson) pr filozoft budist, pr dijetart e lasht grek, pr perandort romak me origjin ilire, pr qytetrimin arab dhe pr mjeshtrit bizantin. Lexon, gjithashtu, pr kuptimin e pasvdekjes, pr dialogt e t vdekurve dhe pr pavdeksin e kohs; pr perndit pa shqisa dhe pr botn prtej shqisave; pr vendbanime shpirtrash dhe pr engjj kmbzbathur, pr Zonjat e Shkodrs dhe pr Tri Marit, pr dashurin dhe pr erotikn heretike, pr Diellin e Austerlicit dhe pr Yllin e Betlehemit, pr kozmogonin e ujit dhe pr teologjin si gjeografi, pr profecit, pr njerz imagjinar dhe pr realitete t frikshme; pr t bukurn dhe t pamundurn; pr jetn, pr vdekjen, si edhe pr kufijt e qen dhe t paqen midis tyre. Refuzimi i shkrimit sht, mbi gjithka, nj libr prej t cilit mson shum. Por edhe nj libr, leximi i t cilit t argton intelektualisht. Kjo e dyta, sidomos n ditt tona, kur televizioni, Interneti dhe mnyrat sedentare t informimit dhe t argtimit e kan br librin nj ornament t rrall n duart e rinis, merr rndsi t veant. Dhe nse t msuarit dhe argtimi shkojn bashk, si dy funksione q realizohen njhersh nga leximi i nj libri,

kjo do t thot se nj libr i till sht i mir dhe i dobishm. Jo vetm si nj companion, t cilin e merr me vete n nj udhtim brenda apo jasht vendit, por edhe si nj mik i ditur, nga i cili mson dhe pr t cilin mediton vazhdimisht.

Shkrime nga Mihallaq Qilleri & Kushtrim Cam

H A L L E Y Pak koh m par ti ishte ndrr, ti ishe pluhur kozmik; Pak koh m par gjysma e bots nuk egzistonte, Koh m par qielli im nga kometa Halley u trondit Katastrof a zgjim kjo vshtir se m shqetsonte ! Nuk kam besuar kurr n fate t paqna, As se n ditn e tret t lindjes sime Zanat do t shkruanin n tepsin e kallajt edhe emrin tnd. Por ti tani je gjysma e un-it, krenaris dhe vuajtjes, M e shndritshmja, m e shtrenjta, q m dhemb m shum. Lumturia, ankthi, trishtimi dhe gzimi , ndrra dhe zgjimi,- je ti Halley im i prjetshm.. Mos ik m nga universi im aq i gjer, t lutem , Nuk shkatrrohet bota nga shpirtra aq t shndritshm ! KUSHTRIMI AM TE DUA Folu bijve te Prevezes , te marrin fjale e te mos lekunden se vet Zoti e mbolli faren tone ne Cameri. Si nje ze nga Kallamata qe ngjall varre e on shpata, vjen kushtrimi nga Janina , ohet ne kembe gjithe Gumenica, vrapojne djem pleq nga Filati, ndizet zjarr e flake Kosturi. O Meove, Meova e vjeter sa ame solle me vete derdhet populli ne mejdan amanet Camerine e kane. Del ne bedena Ali Pasha , vijne kuaj te bardhe nga Parga , Ej o nene Paramithia po buet sot me ezan po lidh besen Cameria te luftojme per vatan, lidhur zemrat thone se bashku: Cameri te kemi Nane. Margelli o gur e shkemb gjithe keta burra ngrite ne kembe, del me valle Osman Taka vijne flamure e trima nga Arta , lufton me krajlat Hasan Tahsini i thote Europes jam Cameri, Kaleron Abedin Dino Shqipetar Abedin Cami, na e kemi Follorine, ljufte e gjak per Camerine sihni si ist dheu sot , vllastimi te mblidhesine, to benje vllezre ljuft per tat dhe per Shqiperine. Vjen nje ere nga Ajdonati dhe sleshon flamur nga dora bini trima mbi Junane ,dindushmani na zu vatane bini per nenen Cameri se neve na erdhi ora.

Shkrime nga Silvana Berki ( Vazhdon javen e ardhshme)

trashgim shum toka, biles edhe apartamenti ku jetonin ishte i prindrve t saj t ciln ata do tja linin vajzs s tyre t vetme. Kjo ishte nj arsye q e kishte joshur ke kjo vajz turcelie prishtinase. Mendimet ja shkputi kamarieri i cili i dha faturn. E bri pagesn dhe akoma nuk po lvizte nga vndi. Nuk dinte nga tu jepte kmbve at dit. T shkonte n pun dhe n mbrmje t kthehej ke nusja e tij e bukur tiranase me t ciln kishte dhe nj foshnj apo t nisej pr n Kosov. Nnn e Hajries e kishte takuar vetm nj vit m par dhe ajo i kishte ardhur n Turqi gjat qndrimit t tij atje. Eh, si kishte shptuar nga ai siklet i tmerrshm kontrabande armsh. Sa e kishin torturuar atje n qeli biles e bllokuan fare q t mos lvizte dot sa edhe pasaportn ja kishin marr t mos largohej prej Turqie derisa t plotsohej dnimi me kusht. Ah, sa aktor i mir q ishte. Ajo vjerra e tij mbasi e kishte takuar ke salla e hotelit q kishin ln pr takim, vrtet kishte besuar n rrenat e tij, se ai po jetonte si biznesmen aty n hotel. Faktin q kishte pothuaj nj vit q shoqrohej me tjetr femr nga Maqedonia u mundua t`ja heq nga dyshimet q ajo i kishte sjell me vete prej Hajries. Biles, pr ta bindur me lot n sy i kishte treguar edhe foton e Hajries dhe t vajzs s tyre t ciln e mbante n portofol dhe i puthte pr nat kur bnte lutjen e mbrmjes q Zoti ti ruante gjat kohs kur ai nuk ishte atje. Ja mbushi mndjen se ai nuk mund t kthehej n Kosov para se t bnte paret q i kishte marr borxh asaj. Jo, nan. Ti e shite tokn e burrit tnd t ndjer dhe shtpin pr mua, me m ndihmu mua. E si mund t kthehem un n Kosov kur ju jetoni me shtpi me qera prej meje? Uroj Zotin t mbaroj sa m par kt biznes fitim prurs se jan n pyetje miliona para dhe pastaj, gjithcka ndreqet. Kshtu thuaj edhe Hajries. Dhe ajo me syt gjith lot e kishte prqafuar dhe uruar q kishte nj dhndrr aq t mir. Eh, Tani...paska vdekur. Kushedi sa m ka mallkuar kur ka kuptuar se asgj nuk doli nga ato q i premtova mendoi dhe ashtu sikur t kishte ngritur peshn e maleve t Shqipris u ngrit n kmb dhe filloi t ec n drejtim t ders. Eja- i zgjati dorn e tij drejt saj me ndruajtje. Por ajo sikur t mos ishte aty vazhdoi t ec n heshtje me kujdes thua se mos e lndonte tokn ku po shkelte, por ksaj her jo n drejtim t ujit por n ann tjetr t rrugs. Ai e ndiqte n heshtje duke mos ditur ku po shkonte dhe duke mos guxuar as ta pyeste. Kuptoi se personi q ecte para tij ishte fantazm e asaj q ai kishte ln vetm para dy vitesh. Ku t ishte zhdukur ajo bukuri, ajo mblsi, ajo freski brnda kaq pak vitesh. Ndrsa ai sa vinte dhe zbukurohej. Gra kishte pothuaj n t gjitha shtetet rajonale prreth. Ndrsa ajo, ecte vetm npr rrug t qytetit si nj zog i plagosur me gjysm shpirt. Befas vuri re se ishte futur n varreza t qytetit dhe ajo ishte ulur diku aty pran duke lmuar tokn me dor. Ktu do t varrosem nesr. E mban mnt kt vnd? Hajde ktu nesr dhe ma bjer edhe cikn sa her q t vish vet. Amanet, kujdesu pr nann sa

Dy miljon euro burr...! prqafua me fmijt dhe ajo e mbajti pr dark sikur t mos kishte ndodhur asgj mes tyre. Ndrkoh ndnji atje derisa grindjet filluan prsri si gjithmon dhe ai e kuptoi se ishte koha t kthehej prsri ke turcelikja. Ajo po e priste n der si e ngrir pa i thn asnj fjal. M von ajo e kishte pyetur pse e kishte mbajtur telefonin t mbyllur gjith kohn sepse ajo dhe nna e saj ishin shqetsuar shum. Ajo jetonte me nnn e saj mbasi ishte vajz e vetme, ndrsa i jati ndjes past i kishte ln

P a g e

1 0

O u r

W o r d s

Amerika mbshtet Shqiprin Natyrale - Koo Danaj (nga Fq.1)

kanve shqiptar n Prishtin, Tiran, Tetov duan t bashkohen, por ata hezitojn. Po prse hezitojn? Po hezitojn sepse mendojn q kur t jemi t bashkuar do t ket m pak ministra, m pak zvendskryeministra, m pak korrupsion, m shum konkurrenc, m pak antiamerikanizm etj etj. Por kt nuk e thon hapur, por e fshehin pas fjals Integrim n BE. Ashtu si nuk duhet t mohojm se ,mjaft prej tyre, si Albin Kurti, Daut Haradinaj, Jakup Krasniqi, Rexhep Selimi, Hydajet Hyseni, Ermira Mehmeti, Fehmi Mujota, Sabri Hamiti, Agim Ceku, etj jan shprehur hapur pro bashkimit me Shqiprin. Ne duhet t mos lodhemi s argumentuari para Ameriks se kombi shqiptar, sht coptuar n mnyr kolonialiste n Londr 1913, t japim fakte se Londra nuk ishte nj Konferenc zyrtare por n j mbledhje ilegale. (Vendimi i vetm i saj ishte t mos mbahej proces verbal pr ato q do diskutoheshin). Prandaj ajo duhet anuluar n prag t 100 vjetorit t pavarsis s Shqipris natyrale Ne duhet jo thjesht t deklarojm, port argumentojm para politiks amerikane se prball pro amerikanizmit masiv t shqiptarve, disa nga fqinjt apo t tjer m larg, po prpiqen dhe do t prpiqen m shum nesr t krijon celula armiqsore ndaj SHBA n mjediset e kombit shqiptar, q pastaj ti thon Ameriks: E shikon cilt ke ndihmuar, kta jan njsoj mosmirnjohs si talibant. Ka edhe t tjera, por edhe kaq mjafton pr t ripohuar se Amerika e mbshtet Shqiprin Natyrale. Por ne duhet t bjm punn ton, t fillojm ta sendrtojm at n praktik.

Ne duhet t mos lodhemi s pohuari se shumica e politi-

Maqedonasit zhdukin nga libri i muzikes dhe vizatimit Shqiptaret

Maqedonasit zhdukin nga libri i Muziks dhe Vizatimit shqiptart N librin e Muziks ka vetm kng dhe kompozitor sllav dhe maqedonas. Shqiptart nuk jan askund, sikurse t mos ekzistonin n kt shtet e madje sikur t mos posedonin asnj vegl muzikore. Por, jo vetm kaq. N librin e prkn radh do t jen tekstet e muziks dhe artit figurativ. Jo zyrtarisht, msohet se javn e ardhshme, n Ministrin e Arsimit do t zhvillohet nj takim i prfaqsuesve shqiptar t fushave prkatse dhe prfaqsues t KNTSH me drejtuesit e MASH-it. N takim pritet t jet i pranishm edhe ministri i ArVI, n t cilin jo vetm q thuheshin t pavrteta historike pr shqiptart, por edhe ofendoheshin. Muzika dhe Vizatimi pr klasat VI t arsimit fillor nntvjear, t cilat jan botuar tanim nga Ministria e Arsimit, nuk reflektojn karakterin multietnik t shtetit, njsoj sikurse historia. Prve ksaj, kan edhe probleme t theksuara profesionale. Me gjith alarmin q u dha kur tekstet ishin n fazn e dorshkrimeve dhe kundrshtimet q ishin br nga ana e komisioneve recensuese, t njjtat u botuan pasi ish-ministri Nikolla Todorov shkarkoi komisionet recensuese q vlersuan negativisht dorshkrimet dhe formoi komisione t reja, t cilat i hapn rrug botimit t teksteve skandaloze. E par n aspektin vizual, libri i Artit Figurativ nuk t krijon prshtypjen se u dedikohet nxnsve t nj shteti multietnik. N librin e Muziks ka vetm kng takim t afrt t ambasadorit dhe kompozitor sllav dhe maqedonas. Shqiptart nuk jan askund, sikurse t mos ekzistonin n kt shtet e madje sikur t mos posedonin asnj vegl muzikore. Por, jo vetm kaq. N librin e prkthyer pr nxnsit shqiptar, gjysma e kngve jan n gjuhn maqedonase dhe t shkruara maqedonisht dhe me alfabetin e saj cirilik. Pr prmbajtjet skandaloze t teksteve shkollore n Maqedoni, dit m par reagoi edhe ambasadori i Shqipris n Shkup, Arben ejku, i cili krkoi nga institucionet e Maqedonis q tu japin fund reminishencave t kohs s ish-Jugosllavis. Duke u ndalur n mentalitetin e autorve t teksteve t tilla, ejku tha se sht e pakuptueshme se si mundet q n shekullin 21 t ket ende profesor dhe autor tekstesh, t cilt veprojn ende me reminishencat e kohs s shkuar t ish-Jugosllavis, kurse krkoi nga MASH q tju jep fund politikave diskriminuese t cilat nisin q nga faqja zyrtare e Ministris. Jo zyrtarisht flitet pr nj pr at se si duhet t duket

thyer pr nxnsit shqiptar, gjysma e kngve jan n gjuhn maqedonase dhe t shkruara maqedonisht dhe me alfabetin e saj cirilik Shkup Pas Historis pr klasat e VI, botimi i s cils u ndalua nga Kshilli Nacional i Teksteve Shkollore (KNTSH),

simit, Pane Kralev, i cili pasi t dgjoj vrejtjet dhe krkesat e shqiptarve, duhet t marr nj vendim se far do t bhet me shtjen e atyre dy librave. N mbledhjen e 31 gushtit, KNTSH vendosi q t korrigjohet dorshkrimi i librit Histori pr klasat

ejku me ministrin Kralev, mirpo nuk bhet e ditur dita e takimit. T mrkurn e javs q vjen, kur drejtues t MASH-it do t debatojn shtjen e librave kontestues t Muziks dhe Vizatimit, n takimin me ministrin do t jen prof. Reshat Ahmeti dhe prof. Adem Ymeri. N kt takim t aranzhuar nga kabineti i zvendsministrit Safet Neziri, Ahmeti i fushs s Artit Figurativ dhe Ymeri i fushs s Muziks do t paraqesin pikpamjet e tyre

nj tekst shkollor pr fmijt e moshs gjashtvjeare. Ahmeti ishte kryetar i Komisionit recensues, t cilin e shkarkoi MASH-i n muajin mars, derisa Ymeri ishte propozuar nga KNTSH q t jet bashkautor i dorshkrimit t Muziks, i cili duhej t ishte korrigjuar. MASH nuk ka dhn deri tani prgjigje prse nuk ndodhi kjo dhe prse u botua libri i kontestuar i Artit Figurativ.

Nj jav grev urie, u keqsohet shndeti

Gjendje e rnd shndetsore tek t gjith grevistt mbretron n ditn e shtat t ksaj proteste kundr gjykimeve t padrejta kundr shqiptarve. Greva e uris po vazhdon n zyrat e Forumit Ndrkombtar pr t Drejtat e Njeriut n Kumanov, ku jan ngujuar t afrm t t dnuarve t Brodecit, Manastirit, Shkupit e Kumanovs, duke krkuar drejtsi nga organet shtetrore. M e rnd raportohet gjendja e t burgosurve shqiptar n burgjet e Shtipit, Prilepit dhe Idrizovs, pr fatin e t cilve nuk sht duke u interesuar askush, prpos zvendsavokates s Popullit n Shtip. Madje, disa media kan shtrembruar t vrtetn duke u shprehur se gjoja t burgosurit jan uar n kryengritje pr shkak t kushteve t vshtira n burgje, kurse qllimi i ksaj proteste me grev urie sht q t del n shesh drejtsia dhe asgj tjetr. Kryetari i FNDNJ-s, Idriz Sinani, tha se habitet me neglizhencn e institucioneve vendore, e sidomos t atyre q udhhiqen nga shqiptart, t cilt deri m tani nuk e kan ngritur zrin askund pr kto padrejtsi. Ndoshta e presin ditn t vijn t na shohin kufoma dhe t na varrosin, por ather m nuk kan se ka vijn fare, u shpreh Sinani. Sipas tij, grevistt jan t vendosur q deri n fund t shkojn me vetsakrificn e tyre, ndrsa nse nuk ndrmerret asgj sa m shpejt, parashihet q protesta t organizohen n mbar vendin, kurse greva e uris t vazhdoj n zyrat e partis n pushtet, gjyqit, kuvendit republikan ose qeveris. Grevs kan paralajmruar se do ti bashkngjiten edhe familjar t tjer t t dnuarve t pafajshm. Grevistt pr do dit po vizitohen nga shoqata t ndryshme vendore dhe aktivist, t cilt po solidarizohen me grevistt. ICHR-IGFM-FNDNJ u bn thirrje institucioneve vendore dhe ndrkombtare q sa m shpejt t ndrmarrin hapa konkret n drejtim lirimit t ktyre t burgosurve t dnuar pa kurrfar dshmi relevante, ose m s paku t kthehen kto lnd n rigjykim. Greva e uris do t vazhdoj deri n realizmin e qllimeve t vna, e ajo sht dalja e drejtsis n shesh.

V o l u m e

3 ,

I s s u e

3 9

P a g e

1 1

Shkrime nga Agim Desku

Gjithmone e pertrire ne syte e mi Rilindin shikimet shtatit tend Duke pire nga kupa e dashurise Pershkojme rruget e vjetra Tash sa kohe u be qe kur filluam Ti vjelim frutet buzeve neper stine Dhe kurr nuk u sos mjalti Nektarit te gojes tende E dashur nuk paska tjeter mplakje Me te bukur se vjetersia Ku i flet eksperienca jetes Dhe ti shkathtesise se joshjes time. AFROHU afrohu edhe pak tek une te kuptosh se cfare ndjeje per ty aroma e pishave nuk ndjehet po su fute ne mal e humbur rruges fusha me lule ka gjoksin e madh ku shtrihet aroma, dhe vallezon me frymen e eres te kuptosh sa vuan ylli per driten arfohu tek une, te shohesh vezullimin e syve te beshe te pamunduren per nje krijes defilo dashurise, ku zbutet lengu i deshires dhe pranvera vjen ne stinen e dimrit lulezuar bardhesise se puthjeve Sa bukur te ra fustani U vesh qielli trupit tend Yjet t'u paluan ne floke Dhe mbi koken tende T'u zhvesh kurora e bukurise Lerme te rri i dehur tani Mozaikut te ngjyrave te germoj Te shkrij Ylberin syve te mi Qe shtatit tend pervelohet Dhe te pije gjakun e Veres Buzeve te tua te kuqta Sa bukur p'o zbarokojne perendite Ahengut te dashurise Cila eshte kjo date kalendari Qe sot u dogje historise

E dashur u mplake Vjetersohet lumi, por jo uji Gjerdanit te tij parreshtur Shprethejne fluska malli

prej paqes ne lufte me ngerthen betejes se shpirtit tim digjen afrohu, koha nuk pret, ajo mekatet mallkon hezitimit te kuptosh si lind nje filiz gjithmone ne dyluftim per dashurie. ty copetohen ne grindje dama- LUMTURI ret e zemres

Gjiri Lalzit ne Shqiperi...Vjedhja Vdekja

Albania heading toward a new Dictatorship where the parliament commits fraud the president follows and the premier orders it.

It could save the democracy in the Balkan region...

Quo vadis shqiptart e Malit t Zi nga Cafo Boga (ngaFq.2)
prbjn vetm 43% t popullsis, simbolet e reja zyrtare t shtetit q u adoptuan nga legjislatura n 2004 dhe nga kushtetuta n 2007 bazohen n standardet mbretrore t Mbretit Nikolla I, i cili sundoi Malin e Zi (s pari si princ e pastaj si mbret) deri n vitin1918, kur mbretria e tij u rrzua dhe Mali i Zi iu bashkua asaj q do t njihej si Jugosllavia. Pr malazezt ai ishte nj hero, nj udhheqs q ia doli mban t vendoste marrdhnie t mira me Fuqit Europiane dhe Rusin si dhe t arrinte njohjen e pavarsis s vendit t tij n vitin1878. Mirpo, e vrteta sht q ai ishte gjithashtu nj sundimtar i pamshirshm q e ngatrroi vendin e tij n nj seri luftrash nga 1862 n 1878 nn flamurin e lirimit nga otomant, por n fakt me qllimin prfundimtar t fitimit t nj daljeje n Detin Adriatik, kryesisht n dm t Shqipris. Nprmjet prdorimit t forcs dhe gjeopolitiks s kohs, Mali i Zi e zgjeroi disa her territorin e tij, kryesisht duke pushtuar dhe aneksuar toka e vendbanime shqiptare, t tilla si Ulqini, Tivari, Plava, Gucia, Tuzi dhe Malsia. Etja e mbretit pr zgjerim territorial vazhdoi deri n Konferencn e Paqes n Paris, n 1919, e cila i dha fund Lufts s Par Botrore dhe rivizatoi kufinjt e bots moderne. Ajo gjithashtu i dha fund konflikteve n Ballkan. Paqja, megjithat, nuk mund t vendoset vetm me forc. N mnyr q t jet e qendrueshme ajo duhet t jet nj paqe e drejt dhe duhet t fitoj zemrat dhe mendjet e t gjith popujve t prfshir. Duke pasur parasysh marrdhniet e prgjakshme q ekzistonin ndrmjet shqiptarve dhe malazezve gjat sundimit t Mbretit Nikolla I, nuk sht e habitshme q shqiptart dhe pakicat e tjera n Malin e Zi e kan t vshtir t prqafojn simbolet e mbretris teokratike t Mbretit Nikolla, tani n vendin e rikrijuar demokratik t Malit t Zi, q prfshin nj kuptim njsoj pr t gjith? Vetm koha do ti jap prgjigjen e vrtet ksaj pyetjeje. Demokracia n Malin e Zi Ndonse Mali i Zi qeveriset nga zyrtar t zgjedhur n mnyr demokratike, demokracia n Malin e Zi ka prodhuar rezultate t kufizuara n drejtim t forcimit t atmosfers politike si dhe t mirqnies shoqrore dhe ekonomike t popullit t tij. Edhe prpara pavarsis, Mali i Zi ishte radhitur prkrah Perndimit dhe synonte t integrohej n Bashkimin Europian. Pas pavarsimit, zhvillimi m dramatik ishte shpejtimi i popullsi multientike me fe dhe rikrijojn mbretrin e zhvillimit ekonomik duke kultura t ndryshme. Ndoshta humbur nn pretekstin e decentralizuar pushtetin. synimi i Gjukanoviit kur zbuloi shtetit demokratik dhe Prparsit e politiks s statujn hijernd t Mbretit qytetar (nj lloj ujku me tij t jashtme ishin nxitja Nikolla mbi kal prpara ndrtess lkur deleje) apo jan dhe mbajtja e marrds parlamentit n Podgoric, ishte vrtet t prkushtuar pr t hnieve dashamirse me q t evokonte ndjenjat e vjetra jetuar n nj marrdhnie fqinjt duke vendosur me nacionaliste pr t frymzuar partneriteti me popujt e tjer ta marrdhnie zhvillimi ecjen e Malit t Zi drejt autokton, ku vlerat thedypalshe dhe pavarsis. Mirpo, pavarsisht melore t multikulturalizshumpalshe, dy parakunga kjo, nj pamje e till u shkak- mit, demokracis dhe t shte t rndsishme pr tu ton gjithashtu mornica n trup pushtetit t ligjit kan antarsuar n NATO. atyre q u prkasin pakicave t tjera q kan vuajtur nn tiranin e Mbretit Nikolla. Na duket e pashmangshme ngritja e pyetjes: A po prpiqen malazezt t Mali i Zi gjithashtu nnshkroi nj numr kartash t rndsishme me Bashkimin Europian dhe aplikimi i tij pr tu antarsuar n BE u pranua me kusht n vitin 2010. N siprfaqe kto jan t gjitha zhvillime pozitive q e afrojn vendin me antarsimin si n BE ashtu edhe n NATO. Megjithat, askush nuk duhet t mbyll prpara problemeve t vrteta q mbeten n kt shoqri t prar, pas nj procesi t hidhur referendimi, prfshi edhe konfliktin e pazgjidhur territorial me popullsin shqiptare dhe pakicat e grupet e tjera. Kto probleme q kan mbetur nga e kaluara vazhdojn t ekzistojn n Malin e Zi dhe vshtir se zgjidhen n t ardhmen e afrt. Prve tensioneve etnike, fronti i gjer pro-pavarsis q mbshteti Gjukanoviin n projektin e tij pr pavarsimin e Malit t Zi, tashm sht fragmentizuar. Media dhe intelektualt pro-pavarsis luajtn nj rol ky n fushatn prpara referendumit duke i dhn kuptim ecjes drejt pavarsis dhe duke justifikuar veprimet e qeveris.

P a g e

1 2

O u r

W o r d s

The Albanian language (pergatitur nga"Gentjan Hajdini" )(fq.13)

its own, it does form some links to other language groups. Through tracing the histories of different language groups back through time, Albanian is often compared to BaltoSlavic on the one hand and Germanic on the other, both of which share a number of isoglosses with Albanian. Moreover, Albanian has undergone a vowel shift in which stressed, long o has fallen The earliest traces of writto a, much like in the ten Albanian date from former (Balto-Slavic) and religious fragments found in opposite the latter the fifteenth century. There (Germanic). Likewise, is a short Catholic baptismal Albanian has taken the old formula from 1462 and relative jos and innovasome New Testament tively used it exclusively verses from the same peto qualify adjectives, riod. The first dictionary much in the way Baltoare also minority Albanian was the 1635 LatinSlavic has used this word populations in other areas of Albanian dictionary of to provide the definite the Balkans such as MaceFrang-Bardhi. Since 1908 ending of adjectives. The donia, Montenegro and Albanian has been based on links therefore seem Southern Serbia. Albanian the Latin alphabet, but stronger with Balto-Slavic is also spoken by communi- before that the same lanthan Germanic languages, ties in Greece, along the guage could be - and was! - which given the geoeastern coast of Italy, and written in 4 different alpha- graphical location of most on the island of Sicily. bets: Latin, Greek, Turkish of the native speakers of Additionally, speakers of Arabic and Cyrillic. the language is perhaps Albanian can be found unsurprising. What is not elsewhere throughout Although as a language, clear however, is whether world, for example in Albanian stands totally on the Balto-Slavic influplaces such as Scandinavia, Germany, the United Kingdom, the Low Countries, Australia, Turkey and the United States. Albanian was proven to be an IndoEuropean language in 1854 by the German philologist Franz Bopp. The Albanian language comprises its own branch of the IndoEuropean language family, next closely related to Armenian and Greek. ences on the language are a fairly new development, or main Albanian dialects: Tosk and Gheg and the

The Albanian language is considered special, and some would say deserving of special protection, by reason of the fact that it is unrelated to any other language currently in existence. It is the only surviving Indo-European language and is spoken by approximately 6 million people. These people are mainly found in Albania and Kosovo but there

whether they have been entrenched in the language through time. Indeed, purists would still argue that the language is not influenced by any other tongue.

Shkumbin river is roughly the dividing line, with Gheg spoken north of the river and Tosk to the south. The Gheg literary language has been traced back to 1462 and until the Communists Albanian, in a revised form took power in Albania, the of the Tosk dialect, is the standard version of the official language of the tongue was based on Gheg. Republic of Albania. It is also It is important to note that one of the official languages although the literary verof Kosovo and in the munici- sions of Tosk and Gheg are palities where there are more mutually understandable, than 20% ethnic Albanian many of the regional diainhabitants in Republic of lects are not. Tosk is diMacedonia. There are two vided into many sub-

SHQIPTART N MAL T ZI, POPULL I RREZIKUAR !

Pjes nga libri DIASPORA DHE VENDLINDJA i autorit Xheladin Zeneli Nga pjesa e popullit shqiptar q mbet jasht kufijve shtetror t Shqipris dhe Kosovs dhe q sot gjinden brenda kufijve t shteteve te ish-Jugosllavis, (Serbi,IRJM, dhe Mali i Zi), duket se shqiptart n Mal t Zi jan m t rrezikuar. Derisa shqiptart n Maqedoni jan fuqi demografike dhe ekonomike,e q shpesh her do t thot edhe fuqi politike dhe ky faktor i pozicionon ata m mir n arritjen dhe realizimin e statusit t popullit shtetformues. Kurse shqiptart n Luginn e Preshevs (Kosova Lindore), prkundr faktit q edhe ata jan t diskriminuar dhe gjithashtu t rrezikuar, kan nj qllim,dhe nj strategji t perbashkt e cila sht bashkimi me Kosovn. Shqiptart n Mal t Zi,numerikisht m t vogl ,gjeografikisht t shprndar dhe politikisht t ndar, sot jan n pozit t disfavorshme.Kur them politikisht t ndar, mendoj n faktin se edhe prkundr ekzistencs t disa platformave politike t disa partive nacionale shqiptare, megjithate ende sot munsubjekteve politike t shqiptarve n Mal t Zi.Me fjal t tjera,shqiptart n Mal t Zi ende nuk kan nj road map t tyre. t BE nuk kan interes pr zgjidhjen e statusit t tyre,ather as shteti am Shqipria gjithashtu nuk tregon nj interesim t till duke pasur parasysh koorShtetet am heshtin n emr dinimin e veprimeve t t mosprishjes s fqinjsis Shqipris me vijn politike s mir t BE,meqense Shqipria pretendon q s shpejti t Njkohsisht,kam frik q jen antare e ksaj organishqiptart n Mal t Zi kan zate prestigjioze. sht duhet t reagoj dhe t ngris zrin ndaj padrejtsive q u bhen bashkombasve dhe diaspors s vet,n rastin konkret ndaj shqiptarve n Mal t Zi. sht e drejt e do shteti, pra edhe e Shqipris q t interesohet pr t drejtat e pjess s popullit t vet q jeton jasht kufijve shtetror gon nj platform e prbashkt politike e cila do t kishte nnshkrimin e t gjith prfaqsuesve dhe ra viktim e politiks gjeopolitike dhe strategjike n rajon ,ka do t thot se derisa strukturat udhheqse plotsisht e kuptueshme q Shqipria sht n t njjtin drejtim me BE, por kjo nuk do t thot q nuk dhe kur sht nevoja t mbrohen kto t drejta me dialog dhe mjete diplomatike aq m tpr kur kjo e drejt sht prcaktuar edhe me kushtetutn e Shqipris. hheqve qeveritar dhe shtetror t shtetit amShqipris.

Gjithashtu, kjo vlen edhe per shtetin tjtr ton am,Kosovn i cili vt Pra, kur jan n pyetje t sht shtet i ri dhe shtje drejtat e shqiptarve n prioritare e qeveris s saj Mal t Zi,si duket shteti sht rritja e njohjeve am Shqipria po ndrkombtare,mirpo do t hesht,n emr t ishte e udhs q n takimet mosprishjes s fqinjsis e shpeshta diplomatike t s mire me Malin e Zi,me prfaqsuesve t Qeveris preteks se nj gj e till s Kosovs, me homologt mund t trazoj rajonin e vet n Mal t Zi,t ngritet dhe hidhroj BE!? Por ndonjher edhe shtja e fqiu mund t jet i mir avancimit t drejtave t vetm ather kur i trajton shqiptarve n kt repubt gjith qytetart e vet n lik.Tek e fundit, Kosova mnyr t barabart ,pa dhe prfaqsuesit e saj,nuk dallim nga prkatsia e do t bnin asgj m tepr tyre nacionale. Prfaqsue- se sa po bn Mali i Zi pr sit e partive politike shqip- pakicn e vet n Kosov. tare n Mal t Zi,(sidomos t partive politike n Shqiptart n Mal t opozit), me rastin e Zi,tashm e kan dshmuar takimeve t tyre me zyrtart se i prkasin mj populli q shtetror t Shqipris, i sht paqsor dhe q dshikan shtruar dhe paraqitur ron ti realizoje t drejtat e disa her problemet e shqipveta prmes paqs,dialogut tarve n Mal t Zi dhe dhe mirkuptimit. Mirpo, nevojn e avancimit t drense nuk ndryshon jtave t tyre n kt shtet, pozitivisht statusi i tyre n mirpo deri m sot,nuk kemi shtetin e Mali t Zi,n t informata q krkesat e ardhmen jo t largt, do t shqiptarve n Mal t Zi t vihet n pyetje identiteti dhe jen komunikuar zyrtarve t autoktonia e tyre n trevat e Malit t Zi, nga ana e udveta strgjyshore.

V o l u m e

3 ,

I s s u e

3 9

P a g e

1 3

The Albanian languige:pergatitur nga"Gentjan Hajdini" (nga Fq. 12)

dialects. The main groups are Northern Tosk (Berat, Pojan, Vlor , Struga) and Labrisht Labria. In Greece, the am and the Arvanites speak different Tosk sub-dialects. The subdialect of the Arvanites is only partially intelligible with other Tosk sub-dialects, such that it can be regarded as a separate language, known as Arvanitika. In terms of where Albanian dialects have been preserved in other countries, a distinct Tosk sub-dialect has been preserved in the Albanian-founded village of Mandritsa in southern Bulgaria. Perhaps even more surprising is the continued existence of the tongue in countries such as Italy - Tosk sub-dialects related to Arvanitika and called Arbrisht are spoken by the Arbresh, descendants of 15th and 16th century immigrants in southeastern Italy. This dialect is also spoken in small communities in the regions of Sicily, Calabria, Basilicata, Campania, Molise, Abruzzi, and Puglia. Tosk sub-dialects are spoken by most members of the large Albanian immigrant communities of Ukraine, Turkey, Egypt, and the United States. Gheg is spoken in Northern Albania, Macedonia, Kosovo, and in parts of Montenegro. Each area of Northern Albania has its own subdialect: Tiran, Durrs, Elbasan and Kavaja; Kruja and Lai; Mati, Dibra and Mirdita; Lezh, Shkodr, Kraj, Ulqin; etc. Malsia e Madhe, Rugova, and villages scattered alongside the Adriatic Coast form the northmost subdialect of Albania today. There are many other sub-dialects in the region of Kosovo and in parts of southern Montenegro, and in Republic of Macedonia. The sub-dialects of Malsia e Madhe and Dukagjini near Shkodra are being lost because the younger generations prefer to speak the sub-dialect of Shkodra. The language, unsurprisingly, is a symbol of huge political significance to Albanian speakers today. The question of language recognition goes to the heart of the Albanian demands for more equal rights, and to the heart of the Macedonians' objection to granting them. Language, for the Albanians of Macedonia, is more important as a symbol of a human rights and cultural struggle than as a tool for communication. It is believed around 90% of them speak Macedonian, while only around 2% of Macedonians speak Albanian. According to a recent report from the Brussels-based International Crisis Group, language represents the essential validation of equal status for the Albanians. The Albanians argue that if countries like Canada, Belgium and Switzerland, which have equal status for minority languages, can make the idea work, so should Macedonia. The Albanians form up to a third of the population. They want equal language status enshrined in the constitution, in Parliament, and in dealings with central and local government. Passports, birth, and marriage, certificates would have to be issued in two languages. The question is also an important part of the Albanians' vision of a multi-ethnic civic society. Macedonians though, are fiercely proud of their own language, and have always been reluctant to give recognition to any other tongue a stance which is understandable given the political history of the country. Affording equal status to the Albanian language is something the Macedonians will always be reluctant to do.

Fjala shqipe 'Gur' dokumentohet edhe ne tekstet biblike nga Fatbardha Demi
Duke par prkthimin madhshtor n gjuhn shqipe "Beslidhja e vjetr dhe Beslidhja e re" nga Dom Simon Filipaj, botuar m 1994, n Ferizaj q sht kryevepr filologjike e shqiprimeve shqipe n t gjitha kohrat, n faqn 448 n postshnimin nr 27 jepet nj shpjegim gjeografik i vndit ku Jehu vrau Akazian. Kshtu Ibleami quhet sot Tel Belame dhe sht n jug t Jeninit, gati dhjet km n jug t Jezrahelit n rrugn drejt Jeruzalemit. Kjo do t thot q edhe vndi i quajtur "Gur" nuk sht shum larg Qytetit t shenjt Jeruzalem. Do t ishte nj krkim i frytshm pr t par nse ka mbijetuar toponimi "Gur" apo sht ndryshuar. Ajo q sht esencialisht e rndsishme pr ne shqiptart sht se fjala shqipe "Gur" dokumentohet n tekstet biblike n nj lashtsi marramendse, prpara 29 shekujve, pra perpara 2900 vjetve. Kjo sht dshmia m e vjetr e nj fjale n gjuhn shqipe deri m sot. Nuk sht aspak nj zbulim i thjesht dhe pr t nuk mund t kt m asnj skrishten n formn "Giri" apo n latinishtn "Gravis" (i rnd) n sllavisht "Gora" (mal) "Granica" (kufi), apo n gjermanishten "Gral" (guri i shenjt), n greqishten "Aguridhe" (rrush i pabr, i fort si gur). dhe t gruas s tij Pyrras q mbijetuan mbas nj katastrofe dhe pr t krijuar njrzimin hodhn pas shpine eshtrat e toks, q jan gurt. Nga gurt q hodhi burri lindn burra, dhe nga gurt q hodhi gruaja lindn gra. Ky koncept q jeta del nga guri ka mbijetuar tek miti i hyjnis Mithra , q gjoja ka dal nga brndsia e nj shkmbi (Petra Genetri). Interesante sht q n kryeveprn poetike t poetit t madh romak Lukani (shek.I-r pas Krishtit) t quajtur "Farsala" libri i VI po tregohet beteja historike n qytetin e Durrsit midis Cesarit dhe Pompeut, prmendet n nj varg edhe emri i shkmbit t madh i quajtur sot "shkmbi i Kavajs" . Lukani thot shprehimisht q "banori taulant e quan Petra". N fakt "Petra" sht greqzimi i toponimit "Gur". Kaq e vrtet sht kjo sa q n dokumentet mesjetare prmendet kisha e Shn Kollit (Nikolls) e "Gurit" q m von n gojn e shqiptarve ka vn emrin e fshatit "Shkallnur" (Shn Kolli i gurit = Shkallnur). t Sazanit pran Karaburunit lidhet me latinishtn vulgare "Saso" , q do t thot "Gur". Kjo do t thot q n hershmri ishulli i Sazanit sht quajtur ishulli "Gur". Ky fakt ndrlidh Kjo do t thot q emri ishullin e Shqipris me at "Gur" i ktij shkmbi n subjektin homerik t "Guras jug t qytetit t strlasht Petras", q kemi folur m sipr. t Durrsit ka mbijetuar n sht e njejta llogjik emrtimi t gjitha kohrat pamku pr parsi ka emri i strvjetr varsisht nga kronikant "Gur" . latin apo grek q kan prdorur fjal t ndryshme Si u shpreha m sipr fjala ose emra t tjer pr kt shqipe "Gur" sht emblema m shkmb t madh, sht e vjetr gjuhsore e gjuhs trashguar emri fillestar shqipe n t gjitha kohrat. nga thellsit e kohrave. Madje edhe emri i ishullit

Madje Petro Zheji krijon ekuacione etimologjike q kan n thelb fjaln "Gur", edhe tek emri i Gorgons (shikimi i t cils kthn gjithka n gur), madje ka zbuluar se varri i Timurlenit n Samarkand quhet "Gur i mir". Sipas Zhejit fjala "Gur" shtrihet q nga India e vjetr dhe e largt deri n skajet m verior t Evrops. Kjo sht nj fjal lloj skepticizmi. Miku im q e kan patur pellazgt q e kan Petro Zheji n librin e tij trashguar ilirt dhe q sht "Shqipja dhe Sanskritishtja" akoma nj fjal e gjall vetm tek botuar m 1996 flet gjersisht nj popull n bot, vetm tek ne pr fjaln "Gur" dhe e quan shqiptart. Madje fjala "Gur", nj nga fjalt m t lashta t fjal njrrokshe hyn tek fjalt e njrzimit, nj fjal operatore para t njrzimit dhe me konq ka ndikuar n shum gjuh ceptin e gurit lidhet dhe subjekti t bots, q gjendet n sankozmogonik apo miti i Deuklaonit

WE ARE ALSO ON THE WEB WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable Organization

N E W

L I F E

J E T A

R E

1774 - 76 street Suite D3 Brooklyn, New York 11214 Phone: 718-594-0511 Fax: 201-795-4795 E-mail: Endri@newlifeaaco.org

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte. Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bashkimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka cmim.

Building a Future One Person At a Time...

Bigest heist and Assassinassions in Albanian History

VRASJA E GJJYKATESIT SKERDILAJD KONOMI ME EKSPLOZIV

Gjiri Lalzit in Durres Albania and Stolen by the politicians from the Konomi Family