PANGARAP AT PAKIKITUNGGALI:

Hunyo 1 - 15, Pagtilad sa Naratibo ng Pakikibaka ni Franklin Barrera Jr. 2012

bbp.tabloid@gmail.com

Tell that to the marines!

- mga magsasaka kay Aquino
Sa kauna-una hang pagkakataon ay nagsalita si Benigno Simeon "Noynoy" Aquino III kaugnay sa usapin sa lupa pagkatapos ng halos dalawang taon na iniwasan niya ang usapin.
Naganap ito noong Hunyo 14 sa Hero's Hall ng Malakanyang, sa isang dayalogo sa pagitan ni Aquino at mga opisyales niya, kasama ang mga kinatawang obispo ng Catholic Bishop Conference of the Philippines at ang mga repormistang lider ng Task Force Mapalad at iba pang mga nagpapanggap na samahang magsasaka. Subalit diskumpiyado ang Katipunan ng mga

IPAMAHAGI NA! Malaong panawagan ng mga magsasaka at manggagawang-bukid ng Bondoc Peninsula ang pamamahagi ng Hasyenda Reyes at Hasyenda Tan ng Ikatlong Distrito ng Quezon. Contributed photo

sundan sa pahina 3

Tunay na napakinabangan militarisasyon sa Timog Quezon ang CARP ng mga panginoong Pagdiriwang ng Pahiyas maylupa KASAMA-TK ginawang martsa ng
Higit sa 200,000 ektarya ng lupa ang hindi pa naipapamahagi sa Timog Katagalugan
Kinundena ng Katipunan ng mga Samahang Magbubukid sa Timog Katagalugan (KASAMA-TK), isang militanteng grupo ng mga magsasaka, ang Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP) ng pamahalaan, at tinagurian itong reporma sa lupa na itinatag para sa mga panginoong maylupa. Naging inutil ang CARP sa pagpamahagi ng lupa sa mga magsasaka at naging epektibo lamang sa pagpapatindi ng pagsasamantala ng mga panginoong maylupa. Kung ang layunin nito ay pagpapaalipin ng mga magsasaka sa ilalim ng iilang panginoong maylupa, maituturing nating naging matagumpay ang administrasyong Aquino sa pagtaguyod nito, ani Axel Pinpin, pankalahatang kalihim ng KASAMA-TK. Ayon sa grupo, mahigit 200,000 ektarya ng lupa ang nananatili sa kamay ng mga panginoong maylupa sa Timog Katagalugan pa lamang. Sa loob ng 24 taon, hindi napalaya ng CARP

Bilang pagkundena sa malawakang

pagluluksa sa QC

buong istorya sundan sa pahina 3

ang mga magsasaka sa pyudal na relasyon nito sa mga panginoong maylupa na umiral daang taon na ang nakalipas. Sa dami ng hasyenda sa rehiyon, nagmistulang kapanahunan ng Espanyol ang Timog Katagalugan, dagdag ni Pinpin. Ilan sa mga malalaking hasyenda sa rehiyon na hindi naipasailalim s CARP ay ang Hacienda Looc sa Nasugbu, Batangas (8,650 ektarya) at Hacienda Yulo sa Calamba City (7,100 ektarya). Nagmartsa ang milisundan sa pahina 3

DIWANG PALABAN. Nakipaggitgitan sa mga anti-riot police ang grupo ng Kasama-TK sa pangunguna ng tagapagsalita nitong si Orly Marcellana at iba pang grupo ng mga marginalized sectors ng rehiyon sa harapan ng bahay ni PNoy sa Times Street Quezon City sa anibersaryo ng Comprehensive Agrarian Reform Program na naipasa ilalim ng pamamahala ng kanyang namayapang ina, President Cory Aquino, 24 taon na ang nakalilipas. Photo courtesy of Mike Taboy 1

OPINYON

Kanin at Ulam
Ka Orly Marcellana at Tata Pido Gonzales
Tiyak iiyak si bunso at tatangis ang buong madla, kapag nawala sa ating hapag kainan ang kanin at ulam sa loob ng tatlong beses sa isang araw. Ang kanin ay kumakatawan sa uring magsasaka na siyang lumilikha ng pagkain ng buong bansa at ang ulam naman ay kumakatawan sa sektor ng mangingisda. Sa bawat subo sa ating pagkain, naaalala ba natin at pinahahalagahan ang lumikha ng biyayang inilalagay natin sa ating mga tiyan? Pinahahalagahan ba natin ang bawat butil na nalalaglag sa ating mga pinggan ay pinagpatuluan ng pawis at dugo ng mga magsasaka na daan taon nang nakagapos ang mga paat kamay sa tanikala ng pagkaalipin at pagsasamantala ng mga panginoong maylupa na siyang nagpapasasa sa biyayang kanilang nilikha at pinagpaguran? Ang ulam na nagmula sa biyaya ng tubig at karagatan ay napakasarap at napakalinamnam na siyang nagbibigay-bitamina sa ating mga katawan, subalit ang mga maralitang mangingisda ay matagal ng nagdarahop at walang makain, pinagkaitan ng biyaya at karapatan sa dagatpangisdaan. Karagatang buong pusong inihandog sa mga dayuhan ng mga nagdaan at kasalukuyang gobyerno. Mga kapwa namin Quezonin, mula sa isyung ito ng Balitang Bondoc Peninsula, inyong tikman ang linamnam ng aming kanin at ulam. Katuwang namin kayo kasaganaan at kahirapan. Lalasapin din ng ating mga kaaway-sa-uri ang anghang at pait ng ating inaani. Pula ang bigas, pula ang hasang na kanilang matitikman. ***** Ipinagyayabang ni Noynoy Aquino, at tutang ahenteng kasabwat nitong Akbayan na naging matagumpay diumano ang pagpapatupad ng huwad na reporma sa lupa ng pamahalaan ang CARPER, sa Bondoc Peninsula makalipas ang 24-na-taon ng Comprehenisve Agrarian Reform Program (CARP) nitong nagdaang Hunyo 10. Kapwa mapanlinlang, napakabaho mula sa basurahan ang lumalabas sa bibig ng Akbayan na nasa ilalim ng karsunsilyo ni Aquino. Sinong magsasaka ang nabigyan ng libreng lupa? Lupang hindi na maaaring bawiing muli sa kanila ng mga panginoong maylupa? Lupang hindi na babayaran sa napakataas na halaga? Nabuwag na ba at naipamahagi ang 2,000 ektaryang lupain ni Danding Cojuangco sa Mulanay, ang mahigit sa 4,500 ektaryang lupain ng pamilyang Reyes sa San Narciso, San Andres at Buenavista, ang 2,415 ektarya ni Juanito Uy sa San Narciso, ang mahigit 1,000 ektarya ni Juanito Tan sa San Francisco at ang 2,270 ektaryang rantso ni James Murray? Nabago na ba ang huklubang partihan sa kopra na 70-30, 60-40 pabor sa panginoong maylupa at nawala na ba ang pagkaltas ng 15% resikada ng mga buwayang mamimili ng kopra? Ang ating panaghoy at panawagan sa pamahalaan ay sinasagot nito ng malawakang panunupil at pandarahas sa pamamagitan ng 8-batalyong AFP-PNP-CAFGU na itinalaga sa Timog Quezon. Sinasabi ni Aquino na tatapusin nito ang insundan sa pahina 7

editoryal

Malugod na inihahandog ng patnugutan ng Balitang Bondoc Peninsula (BBP) ang bagong mukha nito ngayong Hunyo. Layunin pa rin naming patuloy na maghatid ng mahahalaga at napapanahong balita mula sa kasuluk-sulukan ng Timog Quezon at Bondoc Peninsula at iba pang panig ng lalawigan ng Quezon at Southern Tagalog maging sa loob at labas ng bansa. Sa isyung ito, ipinakikilala namin ang Kanin at Ulam, bagong pitak nina Ka Orly Marcellana at Tata Pido Gonzales, mga aktibistang pinanday ng panahon. Si Ka Orly ay tubong-Lopez at si Tata Pido ay taal na taga-Gumaca kung kaya naniniwala ang BBP na sasalaminin ng kanilang mga opinyon ang isip at bituka ng kanilang mga kababayan. Pansinin din na mayroon ngayong puwang para sa lathalaing pangkultura at panitikan. Kinikilala namin ang kahalagahan ng mga tula at kuwento na nagmula mismo sa karanasan ng mamamayan. Gayundin ay magiging regular na bahagi ang maiiksing komiks sa pahayagang ito. Nagbigay-diin ang isyung ito sa papatinding pagdagsa ng mga sundalo sa ikatlo at ikaapat na distrito ng Quezon na di-maitatatwang lumilikha ngayon ng malaking ingay sa lalawigan ang usaping ito. May pagbibigay-halaga rin ang isyung ito sa usapin ng repormang agraryo sa bansa hindi lamang dahil nagkataong ngayong Hunyo ang anibersaryo ng pagpapatupad ng Comprehensive Agrarian Reform Program, isang pekeng reporma sa lupa ng gobyerno. Ang usapin sa lupa ay siya

Bagong mukha ng pahayagang nakikibaka

ring ugat kung bakit tambak ang militar sa lalawigan kung kaya mahalagang maunawaan ng mamamayan ng Quezon ang sanhi ng di-matapus-tapos na gyerang magsasaka sa kanayunan. Hinihikayat ng patnugutan na ipadala ninyong mga mambabasa ang inyong mga komentaryo. Magiging sukatan namin ito upang higit pang paghusayin ang paghahatid ng mga mapanuring balita at lathalain. Sa panahon ng internet at kumpetisyon ng malalaking telebisyon, radyo at dyaryo na pinapatakbo sa paraang negosyo, nananatiling makabuluhan ang minsay nilaman ng nobelang Ibong Mandaragit ni Amado V. Hernandez. Ang pahayagang hindi marunong makibakay walang dahilang manatili. At ito ang nais ipamarali ng Balitang Bondoc Peninsula. Isang pahayagan na may kinikilingan, isang dyaryong may pinuprotektahan ang interes ng sambayanang inaapi. Naninindigan kami na ang isang pahayagan ay kinakailangang mag-ambag ng ganang kakayanin para sa pakikibaka ng mamamayan na baguhin ang sistemang umiiral. Kung gayon, walang balanseng balita kagaya rin kung paano nag-uulat ang malalaking pahayagan na kitang-kitang nakapanig sa nagsasamantalang seksyon ng bansa habang ang mamamayang api ay di-binibigyang puwang upang maipahayag ang kanyang damdamin. At ang Balitang Bondoc Peninsula ay siyang kakampi ng inaaping sektor ng lipunan.

BALITA
Tunay na napakinabangan... mula sa pahina 1
tanteng grupo, kasama ang iba pang organisasyon ng mga magsasaka sa ibat ibang bahagi ng bansa, patungong Department of Agrarian Reform sa Quezon City upang igiit sa isang negosasyon ang mabilis na pamamahagi ng lupa at idiin na itigil ang 24 taong kasinungalingan ng CARP. Naniniwala ang grupo na hindi magiging matagumpay ang CARP kahit pa pinalawig na ito ng limang taon, na matatapos sa 2014. Kung hindi naipagtagumpay ng programa ang pagpapamahagi ng 200,000 ektarya ng lupa sa loob ng 24 taon mula ng pagkakadeklara nito, paano ito matutupad sa loob ng dalawang taon? saad ni Orly Marcellana, tagapagsalita ng KASAMA-TK. Wala na kaming inaasahan sa CARP. Alam naming hindi ito para sa mga magsasaka kaya matagal na naming ipinapanawagang ibasura ito, dagdag ni Marcellana. Ipinapanawagan ng grupo ang pagpapatupad ng HB 374 o ang Genuine Agrarian Reform Bill (GARB) dahil naniniwala silang, ito ang tunay na maglilingkod sa mga magsasaka.

Hunyo 1 - 15, 2012

Tell that to the marines!... MULA SA PAHINA1

Samahang Magbubukid sa Timog Katagalugan (Kasama-TK) na maipapamahagi ang lupa sa balangkas ng Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP) lalupat sa nakalipas na 24-nataon ay wala pang makabuluhang pagbabagong nagawa sa matagal nang umiiral na monopolyo sa lupa. Tell that to the marines!" maanghang na reaksyon ng grupo sa pahayag ni Aquino, "Pero hindi maniniwala ang militanteng kilusang magbubukid sa inyo." Ayon sa Kasama-TK, muli na namang paaasahin ni Aquino ang mga magsasaka sa huwad na reporma sa lupa at ang nakaambang kabiguan nito ang lalong magpapatindi sa galit ng magbubukid. Matatandaang sa isang raling iglap noong Hunyo 8 sa harapan mismo ng bahay ni Aquino sa Times Street, mariing idineklara ng may 100-magsasaka mula sa Quezon na "tama na ang 24-na-taon ng CARP." Inihalintulad pa ng mga militanteng magsasaka na karamihan ay nagmula sa Bondoc Peninsula si Aquino sa isang absentee landlord na walang ginagawa kundi maghintay sa isusulit na ani ng mga magbubukid habang nagpapabundat-ng-tiyan at ni hindi bumibisita sa kanyang lupain. Nasa byahe sa Europa at Amerika si Aquino noong kalampagin ng mga galit na magsasaka ang tarangkahan ng bahay nito. Noong Hunyo 15, naglabas ng matalas na pahayag ang Pinagkaisang Lakas ng mga Magbubukid sa Quezon (PIGLAS-Quezon) matapos mapabalitang tiniyak ni Aquino na magkakaroon na ng lupa ang mga magsasaka. Ayon kay Isid Fresco, tagapagsalita ng grupo, pinangungunahan lamang ni Aquino ang nakaambang lubusang pagkabigo ng CARP Extension with Reforms sa 2014. "Sadyang kapos-anguwido ni Aquino sa usaping agraryo dahil nagkakamali siyang sapat nang maglabas ng notice of coverage para magtuloy-tuloy ang reporma sa lupa nang lampas sa itinakdang panahon ng batas," banggit ni Fresco. Hindi makakausad ang repormang agraryo sa di-makatotohanang time frame habang hindi nalilikha ang mga kondisyon para maging posible ito at isa na ang kanselasyon ng lahat ng conversion order sa mga lupang agrikultural na siyang nagiging butas ng mga panginoong maylupa para malusutan ang repormang agraryo, paliwanag ni Fresco. Sa mahabang litanya ni Aquino sa panahon ng dayalog tungkol sa reporma sa lupa na naglabasan sa mga balita, kapansin-pansin na walang binanggit na pahayag ang Palasyo hinggil sa mga kongkretong hakbang na gagawin nito kaugnay ng usapin sa Hacienda Luisita na pag-aari ng kanilang angkan. CARP at militarisasyon Sa dayalog na nabanggit, nagpahayag rin si Edwin Lacierda, tagapagsalita ni Aquino, na ang Armed Forces of the Philippines, Department of Interior and Local Government at Philippine National Police ay pakikilusin para sa pamamahagi ng halos isang milyong ektarya na hindi pa sinasaklaw ng CARP. Mariing pumalag sa pahayag na ito ang iba'tibang grupo ng mga magsasaka kabilang na ang pambansang tanggapan ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP) at sinabing "katumbas ng todotodong counter-insurgency program ang CARP." Nanindigan ang KMP na hindi makakatulong ang pagdedeploy sa AFP at PNP sa paglutas ng usapin, sa halip lalo lamang nitong gagawing imposible ang pamamahagi ng lupa dahil sa maraming karanasan na mismong ang sundalo at pulisya ang nagsisilbing protektor ng mga landlord at developer at ginagamit na kasangkapan para sa pang-aagaw ng lupa at pagpapalayas sa mga magsasaka.
sundan sa pahina 4

Walang-awa diumanong binugbog ang tatlong (3) kabataan ng mga residente ng Ilaya, Brgy. Olongtao, Macalelon ng mga sundalo ng 85th Infantry Batallion ng Philippine Army sa ilalim ng pamumuno ng kanilang commanding officer na nakilala lamang na Kapitan Manalo. Ayon sa salaysay ng mga biktima na pansamantalang itinago ng BBP ang pagkakakilanlan, alauna ng madaling-araw ng Abril 2, habang naglalakad pauwi sa kanilang mga bahay ang mga kabataan, ay nakasalubong nila ang mga sundalo. Tinawag sila at bigla na lang umano silang pinagsusuntok, tinadyakan sa mukha, dibdib at ibat-ibang bahagi ng katawan. Pagkatapos silang bugbugin ay binantaan sila na huwag magsusumbong kahit na

Mga sundalo ng 85th IB, nambugbog ng 3 sibilyan sa Macalelon

kanino. Ilang araw pa ang lumipas bago malaman ng mga magulang ang tunay na nangyari kung kaya agad na pumunta ang mga magulang sa tanggapan ng Karapatan-Quezon at nagbigaysalaysay hinggil sa insidente. Humihingi ng hustisya ang mga magulang sa kalupitang sinapit ng kanilang mga anak kung kaya nahikayat ang mga biktima na magsampa ng kaso laban sa mga sundalong nanggulpi sa kanila. Ayon sa KarapatanQuezon, hindi na bago ang ganitong mga balita ng pang-aabuso at pananakot ng mga sundalo sa mga mamamayan ng Quezon. Nanawagan naman ang grupo na kagyat na imbestigahan ng pamunuan ng 85th IBPA ang pangyayaring ito. Simoun Fernandez

Meron ka bang nais iparating, itanong o panukala?

Huwag mag-atubiling sumulat at sumangguni sa BBP, mag-email lamang sa bbp.tabloid@gmail.com - aming sisikaping sagutin at ilathala ang inyong mga sulat.

Tumatanggap ang patnugutan ng Balitang BondocPen ng letter to the editor!

SIYASAT

Mumong dole-out
Makatutulong nga ba talaga sa lumalalang kahirapan ng mga mamamayang Pilipino ang 4Ps o Pantawid Pamilyang Pilipino Program sa ilalim ng Department of Social Welfare and Development Office? Ayon sa propaganda ng gobyerno sa mga maralita sa nayon man o lungsod, ito nga umano ang sagot at sadyang tutugon sa nararanasang kahirapan ng mamamayan sa ilalim ng pamumuno ni Pres. Benigno Aquino III. Ayon pa nga sa mga datos, ito ay pautang ng Estados Unidos mula sa tinatawag nilang Millenium Challenge Fund na naglaan ng US $434 milyong dolyar. Layunin ng nasabing programa na bigyang katuparan ang kahilingan ng mga maliliit at maralitang pamilya na ibsan ang kasalukuyang lumalalang kahirapan at kagutuman sa ating bansa. Target nitong makinabang ang 2.3 milyong pinakamaralitang pamilyang Pilipino mula sa P 21.3 bilyong badyet ng DSWD sa buong bansa para sa taong 2011. Subalit ano nga ba talaga ang katangian ng nasabing programa?
sundan sa pahina 8

EDITORIAL BOARD AND STAFF

Lanny Tolda Editor-in-chief Christian Ray Buendia Associate Editor Isidro Fresco Managing Editor Cesar Arenas Jr. Art and Production Editor Mylene Orzua Circulation Manager Erica Chiong News Editor Marlon Ala Features Editor Lenkurt Lopez Culture Editor Axel Pinpin, Simoun Fernandez Writers Orly Marcellana, Pido Gonzales Columnists
Ang Balitang BondocPen ay inilalathala ng Crimson Sky Publishing ng ikatlong distrito ng Lalawigan ng Quezon at may elektronikong pahatirang sulat na bbp.tabloid@gmail.com

BALITA
Bilang pagkundena ng malawakang militarisasyon sa Timog Quezon

Pagdiriwang ng Pahiyas ginawang martsa ng pagluluksa sa QC

Hindi na ipinagdiwang ng mga magsasaka ang Pahiyas festival ng Lucban at sa halip, kasama ang daan-daang militanteng kasapi ng progresibong organisasyon mula sa ibat ibang sektor at mga biktima ng paglabag sa karapatang pantao sa Timog Katagalugan, sila ay dumagsa sa Quezon City upang ipaabot ang kanilang pagtutol sa malawakang militarisasyon sa Timog Katagalugan, partikular sa timog na bahagi ng Quezon. Bitbit ang mga banderitas na gawa sa duguang kamuplahe at dilaw na tela, kasama ang isang duguang Reyna Elena na nanguna sa martsa, nagmartsa ang mga raliyista patungong Department of National Defense kung saan iniharap nila ang isang kabaong na pinalibutan ng mga plakards na may pangalan ng mga biktima ng paglabag sa karapatang pantao. Walang dapat na ipagdiwang ang mga mamamayan ng Quezon kundi marapat lamang na ipagluksa nila ang patuloy na karahasang dulot sa kanila ng pinatinding militarisasyon sa probinsya, wika ni Peter Gonzales, tagapagsalita ng Save Bondoc Peninsula Movement. Ayon sa alyansa, tinatayang walong batalyon ng Philippine Army, pulis at CAFGU ang naka-deploy sa 22 bayang Timog Quezon. Ang mga operasyong inilulunsad ng mga militar, pulis at CAFGU sa ilalim ng Oplan Bayanihan ay nagbunsod ng higit pang paglabag sa karapatang pantao, dagdag ni Gonzales. Nakapagtala ang Karapatan-Timog Katagalugan ng ibat ibang kaso ng paglabag sa karapatang pantao katulad ng pananakot, harassment, iligal na pananamsam, pangbubugbog, ilegal na pag-aresto at tortyur na ginawa ng mga militar. Ayon sa kanila, si Felix Balaston, isang magsasaka sa Macalelon, Quezon, ay nabalitaang hinuli ng mga myembro ng 85th Infantry Battalion ng Philippine Army noong Marso 2011 at hindi pa rin natatagpuan hanggang ngayon. Samantala, si Dondon Perez, isang mangingisda mula sa San Andres, ay sinasabing ninakawan ng pagkain, bangka at mga kasangkapan ng mga myembro ng 74th IB. Ilan sa mga naitala ng Karapatan-TK na biktima ng pang-aabuso ng mga militar kamakailan ay sina Christopher Prieto, na inakusahan noong Mayo 9 ng mga pinaghihinalaang sundalo na nagtatago ng baril, at si Genelyn Dichoso, na tumanggi sa P150,000 na suhol na inalok sa kanya ng mga myembro ng 76th IB para pigilan siyang magsampa ng kaso hinggil sa pagkamatay ng kanyang pamangking si Manilyn Caribot. Si Maniyn ay namantay sa isang crossfire sa pagitan ng 85th IB at New Peoples Army noong Abril 29. Ang bahay ni Dichoso ay inulat na hinalughog ng mga sundalo noong libing ni Manilyn. Ang mga magsasaka ang pangunahing biiktima ng karahasang dulot ng Oplan Bayanihan, na itinatago sa likod ng tabing ng peace and development. Sa katunayan, walang peace ni development na magaganap hanggat di-napapaalis ang mga sundalo sa probinsya, saad ni Gonzales. Noong Mayo 13, ipinagmalaki ng Armed Forces of the Philippines na wala silang nalabag na karapatang pantao sa loob ng unang apat na buwan ng 2011 at ang mga isinampa sa kanilang kaso tungkol sa paglabag sa karapatang pantao sa Commission on Human Rights (CHR) mula Hulyo 2010 ay walang katotohanan at mga akusasyon lamang. Wala nang ibang katotohanan pa kundi ang pagsama ng mga biktima dito upang ipakita ang kasinungalingan ng AFP. Maaaring wala silang konsepto ng paggalang sa karapatang pantao kaya nasabi nilang wala silang ginawang paglabag sa unang apat na buwan ng taon, banggit ni Gonzales. Pagkatapos ng programa sa harap ng DND, nagmartsa ang mga militanteng grupo at mamamayan sa CHR upang magsampa ng kaso laban sa militar. Naglunsad din sila ng caravan tungong Sandiganbayan, kung saan naganap ang isang candle lighting activity para sa mga biktima ng paglabag sa karapatang pantao.

AFP, tigilan na ang kasinungalingan

Dapat pa bang pagtiwalaan ang mga militar? Kasaysayan na ang nagsabi na hungkag at huwad ang anumang kredibilidad na pilit nilang ipinapakita. Maraming hawak na ebidensya ang Karapatan-Timog Katagalugan na nagpapatunay na hindi totoo ang mga paratang ng mga militar. Mayroong video at salaysay na kinuha at binuo bago muling mawala si Franklin Barrera Jr. noong June 10, 2012 at bago siya lumabas upang baguhin ang kanyang pahayag sang-ayon sa mga militar. Hindi kami natatakot, pagkat alam naming wala kaming ginagawang mali. Ang mga militar ang siyang dapat na matakot. Nakatadhana mabigo ang paulit-ulit na taktika ng militar na pagsampa ng mga gawa-gawang kaso laban sa mga tagapagtaguyod ng karapatang pantao at mga myembro ng mga progresibong grupo katulad ng ginawa sa mga myembro ng Southern Tagalog 72 at Morong 43. Ang maruming taktika ito ay ginagamit upang mapahina ang tumitinding pagkilos ng mga mamamayan upang palayasin ang walong batalyon ng AFP, PNP at CAFGU na nakadeploy sa 22 bayan ng South Quezon, kung saan patuloy ang pagtaas ng bilang ng mga kaso ng abusong-militar. Maaaring may nangyari sa pagitan ng petsa ng pagsaklolo kay Franklin Barrera ng Karapatan-TK noong Hunyo 7 at ang kanyang pangalawang pagkawala noong Hunyo 10 habang nasa ilalim siya ng kustodiya ng 85th Infantry Battalion ng AFP. Maaaring ginamitan siya ng tortyur at mga psy-ops upang mapilitan siyang ikompromiso ang seguridad ng kanyang mga dating kasamahan. Si Barrera ay biktima lamang ng mapanupil na layunin ng gobyerno na pahinain ang pagkilos ng mga mamamayan na lumalaban para sa kanilang mga demokratikong karapatan, isang taktika na bahagi ng kontra-insurhensiyang programa na Oplan Bayanihan. Kung kayat nananawagan kami kay Barrera na sabihin na ang katotohanan ukol sa kaniyang pagkawala. Mariin naming kinukundina ang maruming taktikang ito ng AFP upang mapahina ang pagkilos ng mga progresibong organisasyon na maglalantad ng katotohanan ng gyerang inilulunsad nila laban sa mga mamamayan sa ilalim ng kasinungalingang peace and development programs. Ang mga mamamayan ay hindi mapapaniwala sa ganitong maruruming kampanya dahil alam nila kung ano ang katotohanan. - Karapatan-Timog Katagalugan at Save Bondoc Peninsula Movement

YOUR AD HERE!
Balitang BondocPen is accepting advertisements, announcements and contributions, feel free to contact us at bbp.tabloid@gmail.com for more details.

Tell that to the marines!... MULA SA PAHINA 3

Ito na bang pahayag ng Malakanyang ang magpapaliwanag kung bakit tambak ang militar ngayon sa lalawigan ng Quezon? reaksyon ni Orly Marcellana, tagapagsalita ng bagong-tatag na Save Bondoc Peninsula Movement, sa isang interbyu sa radyo. Ayon kay Marcellana, marami nang naitalang paglabag sa karapatangpantao kabilang na ang pandarahas, pananakot, pagdukot, pagtortyur at pagpatay sa mga sibilyan, na karamihan ay mga magsasaka, mula nang ilunsad ng walong batalyon ng militar, pulisya at paramilitar sa 22 bayan ng Bondoc Peninsula at South Quezon ang sustenidong operasyong militar sa balangkas ng Internal Peace and Security program na Oplan Bayanihan. "Ngayon ay lantaran nang ipinangalandakan ng Malakanyang na may basbas nila ang paninibasib ng mga militar sa kabuhayan at katiwasayan naming mga maralita sa kanayunan," nagngingitngit na pahayag ni Marcellana. Kailangan pa ba naming ipaalala kay Aquino kung paano pinamasaker ng kanyang pamilya sa mga pulis at militar ang mga magsasaka at manggagawang bukid sa Hacienda Luisita? Bistado na ang ganitong taktika ng gobyerno, ayon kay Marcellana. Pagkatapos ng isang malaking rali sa Mendiola noong Hunyo 11, isang araw matapos ang ika-24 na anibersaryo ng CARP, nagbanta ang iba't-ibang grupo ng militanteng magsasaka na bibiguin nila ang engrandeng pakana ng Malakanyang na palawigin pa ang CARP at gamitin ang armadong elemento ng gobyerno para supilin ang mariing panawagan ng mga magbubukid para sa isang tunay na reporma sa lupa. Axel Pinpin

LATHALAIN

Hunyo 1 - 15, 2012

PANGARAP AT PAKIKITUNGGALI:
Malaking bahagi ng populasyon ng ating bansa ay binubuo ng mga kabataan. Sa kasalukuyan, mahigit 40 milyon sila na kabilang sa mga nag-aaral o kaya ay out of school youth. Dahil sa mataas na singil sa matrikula at iba pang malalaking gastusin, marami ang napipilitang magtrabaho sa murang edad pa lamang. Subalit sa kabila ng magkakaibang kalagayan, lahat sila ay nangangarap ng isang maganda at maayos na buhay. Isa sa mga nagangarap na ito si Franklin Barrera, Jr.
Si Franklin bilang isang karaniwang kabataan Katulad ng karaniwang kabataan, pangarap din ni Franklin na makapagtapos ng isang kurso at magkaroon ng isang marangal at nakabubuhay na trabaho. Lumaki siya sa lalawigan ng Quezon kung saan matindi ang tunggalian sa pagitan ng iilang panginoong maylupa at mga maralitang magsasaka. Naging saksi siya sa maraming pamilyang nagdarahop dahil sa hindi pantay na hatian sa ani o kaya naman ay barat na pasahod sa mga manggagawangbukid. Batid ni Franklin ang kalunos-lunos na kalagayan ng mga manggagawa sa mga koprahan at pagawaan ng langis mula sa niyog. Ito at ang marami pang ibang mukha ng labis na pangaabuso sa mga mamamayang pinagkaitan ng karunungan ang nagtulak kay Franklin na pumasok sa Polytechnic University of the Philippines (PUP) sa Lopez, Quezon upang tuparin ang kanyang mga pangarap. Pagkamulat at pakikisangkot bilang isang aktibista Sa loob ng pamantasan, hindi naging ligtas sa kanyang paningin ang maraming kakulangan tulad ng mga upuan, libro, silid-aralan at iba pa. Kasabay nito, nariyan ang palagiang banta ng pagtataas ng matrikula at pagsulpot ng iba pang mga bayarin. Sa kasalukuyan, aabot sa P10,526 ang national average ng matrikula bawat semestre. Sa buong bansa, ang PUP ang may pinakamababang matrikula na umaabot lamang ng P12.50 bawat yunit. Habang ipinagpapatuloy ni Franklin ang pagpapakahusay sa kanyang kurso, ramdam niya ang epekto ng mga programa ng gubyerno na hindi naglalayong gawing libre ang edukasyon lalo na sa kolehiyo. Noong 2010, ipinahayag ni Pres. Noynoy Aquino sa kanyang budget message na unti-unting babawasan ng gubyerno ang pondo para sa mga pampublikong unibersidad o State Universities and Colleges (SUCs) tulad ng PUP. Ito ay upang turuan daw ang mga SUCs na umaasa sa kanilang sarili. Ngunit saan ba kukunin ng mga pampublikong pamantasan ang pondo para tiyaking de-kalidad ang edukasyong tatamasahin ng mga mag-aaral? Kadalasan, pagtatas ng matrikula o di kaya naman ay paniningil ng mga bagong bayarin sa ilalim ng miscellaneous fees ang nararanasan ng mga estudyante na dagdag pasanin sa kanilang mga magulang. Ang mga ganitong usapin sa loob ng pamantasan ang nagtulak kay Franklin na magtanong at alamin kung bakit patuloy na nahihirapan ang mga kabataan na abutin ang isang pangarap. Isang pangarap na kung tutuusin ay binibigyangkatuparan ng gubyerno. Nakasaad sa sa Artikulo XIV Seksyon 2 ng ating Konstitusyon na dapat tiyakin ng pamahalaan na ang kanyang mga mamamayan ay nakakatamasa ng libre at de-kalidad na edukasyon mula elementarya hanggang kolehiyo. Mula sa lubog na kalagayan ng mga magsasaka hanggang sa bansot na sistema ng edukasyon, nagpasya si Franklin na makialam at sumama sa dumaraming bilang ng mga kabataan na nakikisangkot sa mga ganitong usapin. Nakiisa siya sa mga pag-aaral tungkol sa kalagayan ng sistema ng edukasyon hanggang sa katangian at mga problema ng ating lipunan. Naging bahagi din siya ng mga mobilisasyon upang igiit sa gubyerno at mga ahensya nito tulad ng Commission on Higher Education ang karapatan sa edukasyon ng mga mamamayan. Sa kasalukuyan, siya ay coordinator ng KABATAAN Partylist sa ikaapat na distrito ng Quezon. Bukod sa mahal na mga gastusin sa pamantasan, tumigil siya sa pagaaral upang buong panahong makapalingkod sa bayan sa pamamagitan ng pagmumulat at pagoorganisa sa iba pang mga kabataan. Mahigit isang taon na din siyang bahagi ng pagkilos ng mamamayan. Naging saksi din siya sa tumitinding militarisasyon sa kanilang lalawigan ngunit hindi ito nagpatigil sa kanya sa pagkilos at paglilingkod sa bayan. Biktima ng Oplan Bayanihan Sa unang kwarto ng taong ito, sunud-sunod ang deployment ng batabatalyong militar sa Quezon. Dahil dito, lalong dumanas ng matindi at mayat mayang harassment ang mga mamamayan lalo na ang mga magsasaka. Sa kabila ng patuloy na panawagan ng mga mamamayan na palayasin ang mga militar sa kanayunan, walong batalyon ng militar ang naka-konsentra sa MAIKLING KRONOLOHIYA HINGGIL SA PAGDUKOT KAY FRAKLIN BARRERA, JR.
Hunyo 7, 2012 Dinukot si Franklin Barrera, 19 na taong gulang, ng mga pinaghihinalaang elemento ng Armed Forces of the Philippines sa Lopez, Quezon. Nakatakas siya ng gabing iyon at sinundo ng KABATAAN PartylistQuezon sa Atimonan. Hunyo 8, 2012 Nagkaroon ng video interview sa kanya sa opisina ng KABATAAN Partylist-Quezon kung saan idinetalye niya ang torture at matinding interogasyon na dinanas niya. Hunyo 10, 2012 Umalis si Barrera bandang 6:00 ng hapon sa opisina ng KABATAAN Partylist sa Lucena. Hndi siya nagpaalam at walang nakaalam kung saan siya nagpunta. Hunyo 11, 2012 Naglabas ng pahayag si Col. Eduardo Ao ng 201st Brigade ng Philippine Army na hawak na nila si Barrera..

Pagtilad sa Naratibo ng Pakikibaka ni Franklin Barrera Jr.

Rayan Brozula

22 bayan sa dulong bahagi ng lalawigan. Ayon sa pamahalaan, ito daw ay bahagi ng Oplan Bayanihan na naglalayong sugpuin ang insurhensya sa bansa. Subalit sa halip na mga rebelde ang kanilang tugisin, ang mga mamamayang walang armas ang kanilang hina-haras, dinudukot at pinapaslang. Ayon sa mga datos na nalikom ng KARAPATAN-Timog Katagalugan, hindi bababa sa 128 na ang bilang ng mga biktima ng paglabag ng karapatangpantao sa timog na bahagi ng lalawigan, kung saan mga elemento ng militar ang itinuturong nasa likod ng mga paglabag na ito. Sa kasalukuyan, inilulunsad ang isang malaking kampanya upang himukin ang marami pang mga mamamayan na isalba ang Quezon mula sa mga berdugong militar. Si Franklin ay bahagi ng kampanyang ito at masigasig na gumagampan ng mga gawain. Ngunit noong ika-7 ng Hunyo ng taong ito, dinukot siya ng mga pinaghihinilaang elemento ng Armed Forces of the

Philippines (AFP). Ayon sa kanyang testimonya sa KARAPATAN-Quezon noong ika-8 ng Hunyo, sapilitan siyang isinakay sa isang van ng mga di kilalang armadong kalalakihan at dinala sa isang bahay malapit sa kampo ng 85th Infantry Battalion ng Philippine Army sa Brgy. San Isidro, bayan ng Lopez. Doon dumanas siya ng torture at matinding interogasyon. Pinakain ako ng asin. Dalawang kutsarang asin. Yung pagpukpok sa likod ko ng kanilang mga armas na gamit. Yung paghampas sa kaliwang binti ko ng M16 na baril, kwento ni Franklin. Nagawa niyang makatakas at dumiretso sa isang ospital sa bayan ng Atimonan. Doon nakipagugnayan at humingi siya ng tulong sa KARAPATAN-Quezon. Nang gabi ding iyon, sinundo siya ng KARAPATAN Quezon at dinala sa opisina ng KABATAAN Partylist sa Lucena City. Noong ika-10 ng Hunyo, umalis si Franklin nang hindi nagpapaalam. Kinabukasan, ika-11 ng Hunyo, naglasundan sa pahina 6

KULTURA/PANITIKAN

Kalbaryo ng Bukid
(Sa Amogis)
Ni November Drama

Pagpupugay
Ni Lenkurt Lopez

Sumanib ang kinulob na hamog sa lunduan Tanaw ang pagdaos sa tugatog ng lunduyan. Nahirati ang dapyo ng tabsing sa tudlingan, Hinapay ang mga ugat sa lupaing punlaan. Maruyang humaplit sa tundos tungo sa pampang, Usal ay kapirasong ulap ang masumpungan. Nagngalit ang ikid ng pagkatigang sa lilim Ng mga dahong nalagas sa nalantang bukirin. Nanuot sa lupa ang mga tilamsik ng ulan. Lumikaw ang tubig sa bumulwak na tapayan. Umaso ang napugtong hikbi ng mangingibig. Sumibol ang pagdaramdam sa banga ng lumad. *Amogis isang liblib na linang sa bayan ng San Francisco, Quezon.

Mataas na'ng sikat ng araw Matapos mangibabaw Ang palahaw ng tagumpay Abo na'ng mga tulisang Pinilit sakupin Ang lupang kinagisnan. "Pagpupugay! Sigaw ng isang magsasakang Nagpatunay Na kailangang buhay mismo ang alay Sa digmaan. Sa susunod na ihip ng hangin.... mapapayad na'ng mga abo nila't magiging pataba, Sa lupang inaalayan natin Ng laya."

Lanny Tolda

PANGARAP AT PAKIKITUNGGALI:... mula sa pahina 5

bas ng pahayag si Col. Eduardo Ao ng 201st Brigade ng pahayag na hawak na nila si Franklin. Ginagamit siya ngayon ng AFP, sa pangunguna ni Col. Ao upang akusahan ang KARAPATAN na gumagawa lamang ng kwentong sumisira sa kanilang imahe. Ang mga pahayag ngayon ni Franklin Barrera, Jr. ay pumapanig sa AFP. Subalit ayon kay Glendhyl Malabanan, pangkalahatang-kalihim ng KARAPATAN-TK, ito ay maaaring bunga ng pananakot sa kanya. Dagdag pa niya, Kung binaligtad man ni Barrera ang kanyang naunang pahayag, hindi malayo at hindi nakapagtatakang isipin na mayroong ginawang pananakot o psy-ops ang militar sa kanya. Matatandaang ganito din ang dinanas ng lima sa 43 health workers na iligal na hinuli at ikinulong ng militar noong taong 2010. Dahil sa takot, ang limang health worker ay napilitang magsabi na NPA nga sila gaya ng

nais palabasin ng mga militar. Malinaw na ang AFP at programa nito tulad ng Oplan Bayanihan ay walang maihahatid na tunay na pagbabago. Sa halip pa nga, pagsupil sa mga tulad ni Franklin ang kanilang ginagawa. Ayon kay Leslie Olvinar ng KABATAAN Partylist-Que-

zon, Naninindigan kami na aktibista si Franklin Barrera, Jr. at hindi miyembro ng NPA. Maaaring si Franklin ay nabiktima ng mga militar subalit maraming kabataan ang nagpapatuloy at magpapatuloy ng kanyang adhikain upang matupad ang kanilang mga pangarap. #

LATHALAIN
Kanin at Ulam
mula sa pahina 2
surhensiya sa ating lalawigan sa taong 2012? Eh ano ngayon? New Peoples Army pala ang kanilang kalaban ay bakit baga sibilyan ang kanilang inaabuso at nilalapastangan ang karapatan? Dahil ayaw ba nilang ipaglaban natin ang ating karapatan sa lupa at pangisdaan? Sakali mang madurog nila ang mga NPA, akala ba nilay magtatagumpay na sila sa kanilang makahayop na pagsasamantala sa mga magsasaka, mangingisda at mamamayan? Tinitiyak ng Kanin at Ulam, maubos man ang NPA sa Quezon, hanggat ang lupa ay wala sa kamay ng mga magsasakang nagbubungkal nito at patuloy na ipinagkakait ang hustisyang panlipunan sa mamamayan tiyak na may muling babangon at hahawak ng armas para ituloy ang nasimulang laban ni Bonifacio. Kayat ang susi sa tunay na kaunlaran at kapayapaan ay ang libreng pamamahagi ng lupa sa mga magsasaka na siyang pinakamarami sa populasyon ng ating bayan na siyang magiging pundasyon ng pambansang industriyalisasyon at ganap na pag-unlad ng ating bayan. Ipaglaban ang tunay na reporma sa lupa at ubos-kayang labanan at palayasin ang mga salot na militar! Ipagtanggol ang mga tagumpay ng kilusang magbubukid at mangingisda sa Quezon at sa lahat ng panig ng Timog Katagalugan!

Hunyo 1 - 15, 2012

PANALIPDI UG ILUWAS ANG KATAWHAN

Ang Quezon ang usa sa pinakadako nga probinsya sa rehiyong Timog Katagalugan, usa ka masidungganun nga bahin sa nasa, hilabi na sa produktong agricultural, gikan sa dagat, bukid ug mga mineral. Gitanyag ang probinsya sa produkto nga lubi, humay ug uban pang pananum. Dili muubos sa 78% sa katibuk-ang populasyon ang nanginabuhi sa paguma. Adunay 870, 660 ektarya ang probinsya sa Quezon nga gilangkuban sa 39 ka lungsod ug 2 ka siyudad, 513, 681 ka ektarya sa probinsya ang yutangagrikultural (mukabat ug 59% sa katibuk-an nga yuta sa probinsya) ug anaay sobra libo nga kilometro nga baybayon.

SA QUEZON GIKAN SA MILITARSISAYON

Sa upat ka distrito sa probinsya, ang ika-tulo ug ika-upat nga distrito nga gitawag nga South Quezon ug Bondoc Peninsula ang ginailang sentro sa produksyon bahin sa agrikultura: dinhi makita ang pinakadaghan nga mga mag-uuma ug mananagat. Makita ang pinakadakong deposito sa bulawan ug uban pang mineral sa mga lungsod sa Tagkawayan, Buenavista ug San Andres. Ang Bondoc Peninsula kay giila pud kini nga Hacienda Belt tungod sa libulibong ektarya nga umahan nga gipanaag-iyahan sa pipila lamang ka landlord, milangkob sa mga lungsod sa San Francisco, San Andres, San Narciso ug Mulanay.

DEPLOYMENT SA MGA MILITAR

Lugar Catanauan Mulanay Padre Burgos Calauag San Francisco General Luna Macalelon Unisan Gumaca Sampaloc Unit 76th IBPA , 74th IBPA 74th IBPA 1st Special Forces PA 201st Brigade, 59th IBPA at CAFGU 74th IBPA, 2nd Infantry (Jungle Fighter) Division 74th IBPA 416th PPMG, 85th IBPA 85th IBPA 85thIBPA Special Forces PA

Mga tala sa paglapas sa tawhanong katungod sa katawhan: Mula noong 2011, nakapagtala na ang Karapatan-Quezon ng iba'-t ibang tipo ng paglabag sa karapatang pantao na mayroong 125-indibidwal na biktima. Ilan sa mga naisadokumento kaso ay: o o o o 1 kaso ng enforced Disappeared 4 na kaso ng Torture 15 kaso ng illegal arrest and detention 5 kaso ng Illegal Search and Seizure

Sa kasamtangan, anaa sa South Quezon ug Bondoc Peninsula ang paghatag ug prayoridad sa mga proyekto sa pag-usbaw para sa gubyerno ug pribadong kumpanya. Pipila niini kay ang bio-diesel sa Gumaca, Mirant Powerplant sa Pagbilao ug Ogdel Bechtel Coal Fire Thermal Powerplant Extension sa Atimonan, ug ang pagtukod ug dam sa Macalelon. Sa ing-aning kahimtang, dili malikayan ang pagbunggo sa interes sa mga landlord, gubyerno, ug mga pribadong development corporation ug sa katawhang nawad-an ug panginabuhian kapuli sa mga proyektong para daw sa pag-uswag, uban sa ilang mga prinsipyo ug tawhanong katungod. Tungod ni ani, dili malikayan ang paggamit ug

pwersa para pugngan ang pagsupak sa katawhan sa mga proyekto ug programa nga ginapatuman sa naunang higutan. Gikan kaniadto, karon lang nahitabo ang sama ni ani nga pagdagsa ug sundalo sa mga baryo sa South Quezon ug Bondoc Peninsula. Anaa sa 8 ka batalyon sa Philippine Army ang nakadestino sa 22 ka lungsod sa 2 ka distrito. Karon lang nahitabo nga ing-ani kadaghan nga sundalo sa usa ka partikular nga lugar sa usa ka higayon bisan pa ikumpara sa panahon sa martial law. Kini nga kahimtang kay taliwala sa counter-insurgency program nga Oplan Bayanihan sa gubyerno nga ginamanduan sa Armed Forces of the Philippines.
sundan sa pahina 8

Mga magsasaka, kinalampag ang bahay ni Aquino

"Tama na ang dada! Ipamahagi mo na ang Hacienda Luisita sa mga magsasaka!" galit na pahayag ng mga magbubukid sa Pangulo ng Pilipinas sa naganap na rali sa tarangkahan mismo ng bahay ni Benigno Simeon "Noynoy" Aquino III noong nakaraang Hunyo 8. Taliwas sa balitang inilabas ng Radyo Inquirer at gmanews.tv pagkatapos ng protesta na diumano'y lilimampung magsasaka ang nag-rali, ang may 100magsasakang sumugod sa Times Street ay nagmula sa Southern Tagalog. Nanggigigil sila sa pahayag ng Malakanyang na inutusan na raw ni Aquino ang mga opisyales niya para harapin ang mga nagmamartsang magsasaka para sa isang dayalogo na magbibigay-katuparan sa kahilingan ng mga kawawang magbubukid kaugnay sa buu-buong implementasyon ng repormang agraryo bago ito matapos sa susunod na dalawang taon. "Palabas lamang ni Noynoy ang mga sinabi niyang ito para lalo pang mamayagpag sa opinyong publiko ang mga pekeng samahan ng magsasaka tulad ng Akbayan at Task Force Mapalad. Alam naman naming magkakasabwat ang gobyerno at ang mga repormistang grupong ito," ayon sa Katipunan ng mga Samahang Magbubukid sa Timog Katagalugan o Kasama-TK. Dagdag pa ng grupo, intensyon talaga ng gobyerno na ihulog sa pagmamakaawa ang mga magsasaka habang ang "hasyenderong administrasyon" ay makakapusturang kampyon ng demokratikong pagbabago. "Wala nang bago sa dramang ito. Dudulog ang magsasaka, bubuksan ng Malakanyang ang pintuan n'ya at mangangako, uuwi ang magsasaka - tapos ang problema, gayong wala namang nabago ni-

Sina Ka Orly at Tata Pido ay kapwa Tagapagsalita ng bagong tatag na Save Bondoc Peninsula Movement. Abangan ang susunod nilang paghahain ng Kanin at Ulam na nakapatungkol sa ikatlong State of the Nation Address ng gobyernong Aquino.

katiting sa kaayusan ng lipunan," paglilinaw pa ng Kasama-TK Sa halip na humingi ng pakikipag-usap ang mga magsasaka ng Bondoc Peninsula, mas pinili nilang kalampagin ng protesta ang bahay ni Aquino na noon ay nasa byahe nito sa Europa at Amerika. Ang Bondoc Peninsula ay tinaguriang hacienda belt ng lalawigan ng Quezon kung saan di-bababa sa 16,000 ektaryang lupaing-agrikultural ang nananatiling nasa kamay ng mga landlord matapos ang mahigit 20-taon na pagpapatupad ng repormang agraryo ng gobyerno.

LATHALAIN

PAHIYAS
Mula sa http://fil.wikipilipinas.org/index.php?title=Pista_ng_Pahiyas

Ang Pahiyas ay isang makulay na pista na ipinagdiriwang tuwing Mayo 15 sa Lucban, Quezon. Pagpapasalamat ito ng mga magsasaka sa kanilang patrong San Isidro Labrador. Ang selebrasyon kalimitan ay isinasagawa sa pamamagitan ng isang prusisyon ng imahe ni San Isidro at ng parada. Lahat ng mga bahay ay napapalamutian ng kanilang sariling ani tulad ng mga prutas, gulay, palay, bulaklak, dahon, 'pako' at 'kiping' na siyang nagdadala ng isang makulay na kabuuan.

Axel Pinpin
sentro ng produksyong agrikultural kung kaya dito rin matatagpuan ang pinakamalaking bilang ng mga magsasaka at mangingisda. Ang malalaking mina ng ginto at yamang mineral ay matatagpuan sa mga bayan ng Tagkawayan, Buenavista at San Andres. Ayon sa Mines and Geosciences Bureau ay may 245,000 ektaryang lupain sa Quezon ang ngayon ay may aplikasyon para sa pagmimina. Ang Bondoc Peninsula ay tinatawag din na hacienda belt dahil sa libu-libong ektaryang lupang-sakahan na pag-aari ng iilang landlord gaya ng matatagpuan sa mga bayan ng San Francisco, San Andres, San Narciso at Mulanay. Bakit marami pa rin ang naghihirap na magsasaka at mangingisda sa lalawigan? Ito ang tatalakayin sa susunod na isyu ng Balitang Bondoc Peninsula. Abangan! *May mababasa rin tungkol sa Pahiyas sa website na ito: http:// www.pahiyasfestival. com/home/

Narito pa ang dagdag na halaw mula sa naturang website: Kasaysayan ng Pista ng Pahiyas Ayon sa mga naitalang kasaysayan, ang piyesta ng San Isidro Labrador ay naunang ipinagdiriwang ng mga Katagalugan na naninirahan sa paanan ng Bundok Banahaw noong panahon ng pagpapalaganap ng Kristiyanismo, taong 1500. Ang mga mamamayan sa Lucban sa panahong iyon ay nagdiriwang sa pamamagitan ng isang simpleng pag-aalay sa mga Anito para sa kanilang masaganang ani. Sa panahon ng ani, nakaugalian ng mga magsasaka na ipunin ang kanilang ani sa loob ng tuklong kung saan sila nagtitipontipon at kumakain. Matapos nito ay iinom sila ng tuba. Naniniwala ang mga katutubo na sa pamamagitan ng ganitong kasiyahan

ay magkakaroon silang muli ng masaganang ani sa susunod na taon. Pagdiriwang Lahat ng bahay ay napapalamutian mga makukulay na kiping. Ang pinaka-tradisyunal at kaakit-akit sa mga palamuti ay nagmula sa "Kiping." Yari ito sa giniling na bigas na hinugis gamit ang dahon ng "caba" na kinukulayan ng matingkad na kulay. Isang bahagi rin ng pagdiriwang ang pagbabasbas sa mga kalabaw. Ipinaparada ng mga magsasaka ang kanilang mga kalabaw patungong simbahan upang mabasbasan ng pari dahil pinaniniwalaang malalayo sila sa sakit at maging ang kanilang alagang kalabaw. Ang salitang "Pahiyas", na hango sa salitang lokal na "Payas" na ang ibig sabihin ay "palamuti" ay unang ginamit noong

1963. Ang Quezon bilang lalawigang agrikultural Ang Quezon ay isa sa pinakamayamang lalawigan sa bansa dahil sa ambag nito sa produksyong agrikultural at likas-yaman mula sa kabundukan, dagat at mineral. Mayaman ang lalawigan sa produksiyon ng niyog, palay, mais at iba pang mga pananim kung saan di-bababa sa 78% ng kabuuang populasyon ng lalawigan ay mga pamilyang magbubukid na pangunahing nakaasa sa pagsasaka. Tinatayang nasa 513,681 ektarya ang lupang-agrikultural (halos 59% ng buong saklaw na kalupaan ng probinsya) at mahigit sa isang libong kilometro ang baybaying dagat ng Quezon. Ang tinaguriang South Quezon at Bondoc Peninsula ang maituturing na

Mga larawang kuha ni Melahness Abella | Pahiyas 2012

Mumong... mula sa pahina 3

Bawat pamilyang Pilipino diumano ay bibigyan ng P 300 sa mga batang nag-aaral sa maksimum na 3 estudyante kada pamilya at P 500 para sa mga ina ng tahanan. Subalit paano naman ang mga batang bagamat di nag-aaral ay kumakalam din ang sikmura? Ang mga batang kaya hindi nag-aaral ay mataas ang matrikula at iba pang bayarin sa eskwelahan? Katumbas ba ng P300500 ang bilang ng mga kabataan sa kanayunan na di-nakakapasok sa paaralan? Sa sandaang kabataang nakakapagtapos ng hayskul, 45 lamang sa mga ito ang nakakapasok sa mga unibersidad at pamantasan. At sa 45 na ito, kalahati o 20 lamang ang matagumpay na nakakapagtapos sa kolehiyo. Ilang porsyento pa kaya ang mabibigyan ng edukasyon kung idadagdag pa sa pamantayan upang matanggap sa Grade 1 ang makapagtapos muna ng pre-elementary at kindergarten? Kung sanay nabibigyang pansin ng pamahalaan ang pagtatayo ng eskwelahan, dagdag na pondo sa edukasyon at mga guro tiyak na higit na mas maraming kabataan ang nabibigyan ng sapat na edukasyon. Pinalalalim din ng 4Ps ang kaisipang pulubi o manlilimos ng maralitang Pilipino isang kaisipan na bahagi ng pyudal na kultura sa ating lipunan. Kung tutuusin, sa halip na tugunan ng kasalukuyang pamahalaan ang paghahangad ng mga mamamayan para sa tunay na pagbabago sa pamamagitan ng pag-

Sukad tuig 2011, nirehistro ang KARAPATANQuezon ug lain-laing klase sa paglapas tawhanong

PANALIPDI UG ILUWAS... mula sa pahina 7

katungod nga adunay 125 ka taong nahimong biktima. Ania ang pila sa mga dokumentadong kaso: ANG BARUGANAN SA PAGPANALIPUD SA KATAWHAN SA QUEZON BATOK SA MILITARISASYON Sa ing-aning higayon, sa kawad-on ug panginabuhian sa katawhan ug ang mga paglapas sa tawhanong katungod sa South Quezon ug Bondoc Peninsula, nahigayon ang paglansad sa PANALIPDI UG ILUWAS ANG KATAWHAN SA QUEZON GIKAN SA MILITARISASYON. Ang kaning tawhanong kawsa kay pagabuhaton ug panguluhan sa KARAPATAN (Alliance for the Advancement og Human Rights, PIGLAS (pamprobinsyang grupo sa mga mag-uuma), uban sa mga tsapter ubos sa ANAKPAWIS PartylistQuezon. Kabahin pud ang mga pangrehiyon nga ug mga nasudnong pormasyon sa Karapatan, Bagong Alyansang Makabayan, ug Katipunan ng mga ng mga Samahang Magbubukid sa Timog Katagalugan. Mahimong kabahin usab ang matag-usa ug mga lain pang grupo sulod ug guwas sa atong nasod nga gabarog sa kaayuhan sa katawhan- sama sa mga abugado, magbabalita, taong-simbahan,mga politiko ug opisyal sa gubyerno nga adunay baruganan sa mga nasudnong kaayuhan. Pagatigumon ang matag grupo ubos sa Save Bondoc Peninsula Movement.

papaunlad ng kanilang kabuhayan at pagbibigay ng hustisyang panlipunan, lalo nitong itinulak ang mga mamamayan na lubos na umasa sa gobyerno sa pamamagitan ng mumong dole-out, na sa tahasang sabi ay hindi naman nakasasapat sa mga batayang pangangailangan ng isang pamilya. Nakakabansot at hindi nakakapagpaabante ng kamalayaang umasa at magpaunlad sa sarili ang 4Ps. Malinaw na hindi nito itatawid ang bawat pamilyang Pilipino sa tunay na landas ng pagbabago ng ating bansa. Nakakapagtaas ng kilay at higit sa lahat, nakakadismaya. Contributed by Dang Cabangon