‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮاى ﭼﻰ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻮاد ﮐﻢ دارﻳﻢ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺳﻪ دﻳﻮار ﺑﮑﺸﻴﻢ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ‬
‫ﺻﺪهﺰارﺗﺎ ﺟﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻳﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﻣﺎﺳﻪ و ﺳﻴﻤﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺷﻮﻓﺮهﺎ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﭘﻴﺶ هﻤﺎن ﮐﻮﻩ‬
‫ﺳﻨﮕﻰ و ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺣﺎﻻ ﺧﺎﻟﻰ ﮐﻨﻴﺪ!‬

‫ﺧﺎﻟﻰ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﻮﻩ ﺳﻨﮓ را ﺑﺮدﻳﻢ زﻳﺮ ﻣﺎﺳﻪهﺎى ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺎ ﮐﺴﻰ ﻧﺒﻴﻨﺪ‪ .‬از‬
‫ﺗﺮﺳﻤﺎن ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﺧﺮاب ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻳﮏ زﻧﺒﻪ ﻳﮏ زﻧﺒﻪ ﺳﻴﻤﺎن درﺳﺖ‬
‫ﻣﻰﮐﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻠﺪ ﮐﻪ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪ ،‬دﻳﻮار ﮐﺞ ﺷﺪ‪ .‬ﺁﺟﺮ را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ روى هﻢ و‬
‫ﺳﻴﻤﺎن را ﭼﺴﺒﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاى اﻳﻦ ﮐﻪ زودﺗﺮ هﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد‪ ،‬هﻤﻪ را‬
‫هﻤﻴﻦﻃﻮر ﭼﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬از اﻳﻨﻮر ﺻﺎف ﺑﻮد‪ ،‬وﺳﻄﺶ ﮐﺞ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺁن ﻳﮑﻰ دﻳﻮار‬
‫هﻢ ﻧﻤﻰﺧﻮرد! ﻓﺮدا ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺣﺎﺟﻰ ﺑﺎ ﺗﻮ ﮐﺎر دارد‪.‬‬

‫رﻓﺘﻢ ﭘﻴﺶ ﺣﺎج داوود! ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮﻳﻢ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﻣﺮﻏﺪارى را ﭼﮑﺎر ﮐﺮدى‪.‬‬

‫رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻧﮕﺎﻩ ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺑﻪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻰ ﻗﺸﻨﮕﻪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻰ ﻗﺸﻨﮕﻪ‪ .‬اﻳﻦ اوﺳﺘﺎ‬
‫ﮔُﻪﮐﺎر ﮐﻪ ﻣﻰﮔﻦ ﺗﻮﻳﻰ؟‬

‫دﻳﻮار ﺷﮑﻞ هﻤﻪ ﭼﻰ ﺑﻮد ﺟﺰ دﻳﻮار‪ .‬ﺣﺎﺟﻰ ﻳﮏ ﻟﮕﺪ زد و دﻳﻮار ﺧﺮاب‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺧﻮن ﺷﻬﺪا را اﻳﻨﺠﻮرى ﭘﺎﻳﻤﺎل ﻣﻰﮐﻨﻰ؟‬

‫ﺁﺟﺮ ﭘﺮت ﻣﻰﮐﺮد دﻧﺒﺎل ﻣﻦ‪ .‬ﻣﻦ هﻢ از ﺗﺮس در ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪ ،‬او ﮔﻨﺪﻩ ﺑﻮد و ﺑﻪ‬
‫ﻣﻦ ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﮕﻴﺮﻳﺪش‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺣﺎﺟﻰ‪ ،‬ﭘﻮﻟﺶ را ﻣﻰدهﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﮑﻪ ﻣﺮا ﺣﺴﺎﺑﻰ ﮐﺘﮏ زدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺣﺎﻻ ﻧﻮﺑﺖ ﺗﻨﺒﻴﻪ اﺳﺖ! ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ زدﻧﺪ و ﻣﺮا زﻳﺮ هﺸﺖ ﻧﮕﺎﻩداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ‬
‫ﺗﮑﺎن ﻣﻰﺧﻮردم ﮐﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ ﻳﺎ ﺧﺴﺘﮕﻰ در ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺮا ﻣﻰزدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻮاى ﻧﻤﺎز‬

‫‪376‬‬
‫ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻣﻰﺁوردم ﮐﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ و ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ هﻢ ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﺎز را‬
‫ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻣﻰﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﮕﺮ ﻧﻤﺎز ﺟﻌﻔﺮ‬
‫ﻃﻴّﺎر ﻣﻰﺧﻮاﻧﻰ؟ دوﺑﺎرﻩ ﻣﻰرﻳﺨﺘﻨﺪ روى ﺳﺮم و ﻣﻰزدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎج داوود‬
‫ﻣﻰﺁﻣﺪ و ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﮔﺮﺑﻪ هﻢ ﻋﺎﺑﺪ و ﻣﺴﻠﻤﻮن ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﺮاى اﻳﻨﮑﻪ‬
‫ﺳﺮﭘﺎ ﻧﺎﻳﺴﺘﺪ ﻧﻤﺎزﺧﻮان هﻢ ﺷﺪﻩ!‬

‫ﺳﻪ روز زﻳﺮ هﺸﺖ ﻣﺮا ﻧﮕﻪداﺷﺘﻨﺪ و ﺗﺎ ﺗﮑﺎن ﻣﻰﺧﻮردم ﻣﻰزدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺣﺎج‬
‫داوود ﺁﻣﺪ و ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪش ﺑﻪ ﺑﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺎر اﺟﺒﺎرى ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﺁن روزهﺎ ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﮔﻮى ﺑﻨﺪ را ﻣﻰﮐﻨﺪم ﺗﺎ ﻟﻮﻟﻪ ﻓﺎﺿﻼب را ﺗﻌﻤﻴﺮ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬زﻧﺎن زﻧﺪاﻧﻰ ﻧﻮارهﺎى ﺑﻬﺪاﺷﺘﻰ را ﻋﻤﺪًا و ﺑﺮاى ﻣﺒﺎرزﻩ در ﺗﻮاﻟﺖ‬
‫ﻣﻰرﻳﺨﺘﻨﺪ و ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻮاﻟﺖ ﮔﻴﺮ ﻣﻰﮐﺮد و ﺁب و ﮐﺜﺎﻓﺖ ﺟﻤﻊ ﻣﻰﺷﺪ و ﺑﻨﺪ را ﺑﻮ‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاى هﻤﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﻣﺠﺮاى ﺗﻮاﻟﺖهﺎى ﺑﻨﺪ‬
‫زﻧﺎن ﻣﺎﻧﻊ ﺗﻮرى ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺗﺎ اﺷﻴﺎء ﺑﺰرگ ﻧﺘﻮاﻧﺪ از ﺁن رد ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻳﮑﻰ دو‬
‫ﻧﻔﺮ ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻦ ﻣﺠﺎزات ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻟﻮﻟﻪ اﮔﻮ را ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ درﺳﺖ‬
‫ﮐﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوى ﺣﻴﺎط ﺑﻴﺮون ﺑﻨﺪ‪ ،‬داﺧﻞ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺣﻔﺎﻇﺘﻰ‪ ،‬ﭼﺎﻩ‬
‫درﺳﺖ ﮐﻨﻰ‪ .‬ﻣﻦ هﻢ ﺑﻪ هﻮاى اﻳﻨﮑﻪ ﮔﻮﺷﻪ ﺣﻴﺎط اﺳﺖ و ﮐﺴﻰ ﻣﺘﻮﺟﻪ‬
‫ﻧﻤﻰﺷﻮد ﭼﻨﺪﺗﺎ ﺑﺎدﻣﺠﺎن و ﺳﻴﺐزﻣﻴﻨﻰ از ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدم و ﺷﺮوع‬
‫ﮐﺮدم ﺑﻪ ﮐﺒﺎبﮐﺮدن‪ .‬ﺑﻮى ﺑﺎدﻣﺠﺎن و ﺳﻴﺐزﻣﻴﻨﻰ ﮐﺒﺎﺑﻰ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ و دوﺑﺎرﻩ‬
‫ﭘﺎﺳﺪارهﺎ ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ زﻳﺮ ﮐﺘﮏ و ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﻮ ﺑﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎج داوود ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﺁدم را ﺟﻮن ﺑﻪ ﺟﻮن ﺑﮑﻨﻰ‪ ،‬ﻣﺨﺮﺑﻪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻳﮏ ﺟﺎﻳﻰ ﻓﺮﺳﺘﺎدش ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﻪ‪.‬‬

‫ﻣﺮا ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﺑﻨﺪ هﺸﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﺁﻧﺠﺎ از ﮔﺮوﻩهﺎى دﻳﮕﺮ هﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ‬
‫ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪﺗﻰ در ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺼﺎﺑﻰ و ﺁﺷﭙﺰى ﮐﺎر ﻣﻰﮐﺮدم‪ .‬ﮐﻠﻴﺪ‬
‫ﻓﺮﻳﺰر ﺑﺰرگ ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ در دﺳﺖ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﺮغ اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ هﺮ ﻳﮏ داﻧﻪ ﻣﺮغ ﺑﺮاى دﻩ زﻧﺪاﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﮏ ﺑﻨﺪ ﺻﺪ ﻧﻔﺮﻩ و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻩ‬
‫ﻣﺮغ ﺳﻬﻤﻴﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺮغهﺎ را ﮐﻪ ﭘﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﺎ ﺑﻴﻞ ﺧﻮرد ﻣﻰﮐﺮدﻳﻢ و‬
‫ﻗﺎﻃﻰ ﺑﺮﻧﺞ ﻣﻰﮐﺮدﻳﻢ و ﺑﺎ هﻤﺎن ﺑﻴﻞ هﻢ ﻣﻰزدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺎوى ﺗﻘﺴﻴﻢ‬
‫ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮﻧﺞ ﺗﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ زﻧﺪاﻧﻰ ﺑﺮﺳﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺁش ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻳﮏ داﻧﻪ از‬
‫اﻳﻦ ﻣﺮغهﺎى ﻳﺨﻰ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ و رﻓﺘﻢ ﺗﻮ ﻧﺎﻧﻮاﻳﻰ‪ .‬ﻣﺮﻏﻪ را زدم ﺑﻪ‬
‫ﻧﻴﺰﻩاى ﮐﻪ ﻧﺎن از ﺗﻨﻮر در ﻣﻰﺁورﻧﺪ و ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﻮى ﺗﻨﻮر‪ .‬ﺑﻮى ﻣﺮغ ﮐﺒﺎﺑﻰ‬
‫زﻳﺮ هﺸﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﭘﺎﺳﺪارهﺎ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻣﻦ ﺷﺮوع ﮐﺮدم ﺑﻪ ﺧﻮردن ﻣﺮغ‪.‬‬

‫‪377‬‬
 ‫ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺮا ﻣﻰزدﻧﺪ ﻣﻦ هﻢ ﻣﺮغ را ﻣﻰﺧﻮردم‪ .‬ﺑﺎﻗﻰﻣﺎﻧﺪﻩ ﻣﺮغ را از ﻣﻦ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎج داوود ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺎرى ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺁدم ﻏﺬاﺧﻮردن را ﺗﺮﮎ‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮدﻧﺪم زﻳﺮ هﺸﺖ‪ .‬ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻣﺮا زدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎج داوود ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻬﺶ هﻴﭽﻰ ﻧﺪﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎز هﻢ ﻣﺮا ﺳﺮﭘﺎ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎر روزى ﺳﺮﭘﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻨﺎوب ﺑﻪ ﺗﻮاﻟﺖ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﻳﺎ ﻧﻤﺎز ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﮐﻤﻰ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ‪ .‬ﻏﺬا هﻢ ﺧﻴﻠﻰ ﮐﻢ ﻣﻰدادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺣﺎج داوود ﮔﺮدن ﻣﺮا ﺑﻪ ﮐﻨﺎر ﺗﺨﺖ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎج داوود ﮔﻔﺖ‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ از اﻳﻨﺠﺎ ﺗﮑﺎن ﺑﺨﻮرد‪ .‬دﺳﺖ و ﭘﺎﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﺮدﻧﻢ هﻢ ﺑﻪ ﺗﺨﺖ‬
‫ﻣﺤﮑﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﮑﺎن ﺑﺨﻮرم‪ .‬ﺣﺎج داوود ﺁﻣﺪ و ﻧﮕﺎﻩ ﮐﺮد و‬
‫وﻗﺘﻰ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺁن ﺣﺎﻟﺖ دﻳﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬وﻟﺶ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﺮود ﺑﻪ ﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﻨﺪ هﺸﺖ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺪ هﺸﺖ ﺣﺪود دﻩ اﺗﺎق داﺷﺖ و هﺮ اﺗﺎﻗﻰ ﻳﮏ و‬
‫ﻧﻴﻢ در دو و ﻧﻴﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب اﻳﻦ اﺗﺎقهﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻠﻮل ﺑﻪ‬
‫اﺻﻄﻼح اﻧﻔﺮادى ﺑﺮاى ﻳﮏ ﻳﺎ دو ﻧﻔﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺗﻨﺒﻴﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎج داوود ﺳﻰ و ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ را در اﻳﻦ اﺗﺎق زﻧﺪاﻧﻰ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬دو ﻧﻔﺮ‬
‫ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻴﻢ در ﺳﮕﺪوﻧﻰ ﮐﻪ ﺁن ﺟﻠﻮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ درازاى اﺗﺎق ﺑﻮد دو ﻣﺘﺮ و‬
‫ﻧﻴﻢ و ﭘﻬﻨﺎى اﺗﺎق ﺑﻮد ﻳﮏ ﻣﺘﺮ و ﻧﻴﻢ‪ .‬در ﻳﮏ ﻣﺘﺮ و ﻧﻴﻢ ﻳﮏ ﺗﺨﺖ ﺑﻮد و‬
‫ﺑﻐﻠﺶ ﺑﺮاى رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﺁزاد ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺨﺖ دو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻃﺒﻘﻪ اوﻟﺶ را‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻰﺷﺪ ﭘﺎﻳﻴﻨﺶ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮل اﺗﺎقهﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ دوﺳﺎﻋﺖ ﺟﺎى زﻧﺪاﻧﻰهﺎ ﻋﻮض ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﻣﻴﻠﻪهﺎى ﺟﻠﻮى اﺗﺎق و ﺗﺨﺖ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬روﺑﺮوى هﻤﺪﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﭘﺎهﺎﻳﺸﺎن‬
‫ﺗﻮى هﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺳﮕﺪوﻧﻰ‪ .‬روى ﺗﺨﺖ وﺳﻂ دو ﻧﻔﺮ ﭼﭗ و‬
‫راﺳﺖ ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﭘﺎى ﻳﮑﻰ ﺟﻠﻮى ﺻﻮرت دﻳﮕﺮى ﻗﺮار ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫روى ﺗﺨﺖ ﺑﺎﻻ هﺸﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻐﻞ هﻢ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺘﻨﻰ ﭼﻴﺰى ﻣﺜﻞ ﻃﻨﺎب‬
‫درﺳﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻃﻨﺎب را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻪ ﭘﻨﺠﺮﻩ و ﻣﻴﻠﻪ در اﺗﺎق و‬
‫ﭘﺎهﺎﻳﺸﺎن را روى ﺁن دراز ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﺳﺮهﺎﺷﺎن را روى ﺷﺎﻧﻪ ﺑﻐﻞدﺳﺘﻰ‬
‫ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻰ ﻣﻰﺑﺎﻳﺴﺖ هﻤﻪ در ﻳﮏ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ اﮔﺮ ﺳﺮ اوﻟﻰ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﻮد‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎى دﻳﮕﺮ هﻢ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﺷﺎن را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ روى ﺷﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﻐﻞدﺳﺘﻰ ﺗﮑﻴﻪ ﻣﻰدادﻧﺪ و اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖهﺎ ﻓﺮمهﺎﻳﻰ ﭘﻴﺪا ﻣﻰﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺜﻼ‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ِد ﻳﺎ ِر ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﻢ‪ .‬روى ﺗﺨﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ هﻢ ﭼﻬﺎر ﻳﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺑﻪ‬

‫‪378‬‬
 ‫ﻧﺴﺒﺖ ﭼﺎﻗﻰ ﻳﺎ ﻻﻏﺮى‪ ،‬ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ اﻳﺴﺘﺎدﻩ اﺗﺎق‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ‬
‫ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺳﮕﺪوﻧﻰ و اﻧﺘﻬﺎى اﺗﺎق هﻢ ﺷﺎﻧﺰدﻩ ﻧﻔﺮ در دو ردﻳﻒ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد هﺮ اﺗﺎق داﺷﺖ‪ ،‬ﺳﻰ و ﭼﻬﺎر ﻳﺎ ﺳﻰ و ﺷﺶ و ﻳﺎ‬
‫ﺣﺘﺎ ﺳﻰ و هﺸﺖ ﻧﻔﺮ در هﺮ اﺗﺎق ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﮐﺴﻰ هﻢ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﮐﻤﻰ ﭼﺎق‬
‫ﻣﻰﺑﻮد و ﺗﺎزﻩ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ وارد ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻨﺪ ﻣﻰﺁﻣﺪ ﭘﺎﻳﺶ را ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻰداد ﺗﻮ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در را ﺑﺒﻨﺪد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ زﻣﺎﻧﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاى‬
‫دﺳﺘﺸﻮﻳﻰ و ﻳﺎ ﻧﻤﺎزﺧﻮاﻧﺪن ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬در ﺁن اﺗﺎق ﮐﻪ ﻧﻤﻰﺷﺪ ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪ!‬
‫هﻤﻪ ﺑﺮاى اﻳﻦ ﮐﻪ ﺟﺎى ﺑﺎزﺗﺮى داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ!‬
‫ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ در ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺑﺎز وﺳﻂ ﺑﻨﺪ و ﻧﻤﺎز ﺟﻌﻔﺮ ﻃ ّﻴﺎر ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﺮون ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮاﻟﺖرﻓﺘﻦ هﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﮏ ﺳﺮى‬
‫ﺗﻮاﻟﺖ ﺷﻔﺎهﻰ ﺑﻮد و ﻳﮏ ﺳﺮى هﻢ ﺗﻮاﻟﺖ ﮐﺘﺒﻰ‪ .‬ﺗﻮاﻟﺖ ﺷﻔﺎهﻰ هﻤﺎن ادرار‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﭘﺎﻳﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﺘﺒﻰ هﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ هﻢ ﺑﻪ ﺻﻒ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬هﻔﺘﻪاى ﻳﮏ ﺑﺎر هﻢ ﺣﻤﺎم ﺳﺮد داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ ﻳﮑﻰ ﻣﻰرﻓﺖ زﻳﺮ دوش و ﻓﻘﻂ ﺑﺪﻧﺶ را ﺧﻴﺲ ﻣﻰﮐﺮد و ﻣﻰﺁﻣﺪ ﺑﻴﺮون‬
‫ﺧﻮدش را ﺻﺎﺑﻮن ﻣﻰزد و در هﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻳﮑﻰ دﻳﮕﺮ ﻣﻰرﻓﺖ زﻳﺮ دوش‬
‫و ﺑﺪﻧﺶ را ﺧﻴﺲ ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬هﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﻧﺠﻴﺮى در ﻃﻮل دﻩ دﻗﻴﻘﻪ‬
‫هﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺣﻤﺎم ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﮏ ﺷﺐ ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اﺳﻢهﺎﻳﺘﺎن را‬
‫روى ﭘﺎهﺎﻳﺘﺎن ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ هﻢ ﺑﺎ ﻣﺎژﻳﮏ اﺳﻢهﺎﻳﻤﺎن را روى ﭘﺎهﺎﻳﻤﺎن‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﻰﺧﻮاهﻨﺪ ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺟﻤﺸﻴﺪﻳﻪ را در اﻳﻨﺠﺎ ﺗﮑﺮار ﮐﻨﻨﺪ‬
‫و ﭼﻮن دﻳﮕﺮ ﻓﺮﺻﺖ ﻧﺪارﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوﻧﺪﻩ و اﺳﻢ ﻓﺎﻣﻴﻞ زﻧﺪاﻧﻰ را ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاهﻨﺪ ﭘﺲ از ﮐﺸﺘﻦ اﻓﺮاد‪ ،‬اﺳﻢهﺎ را از روى ﭘﺎهﺎ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺴﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺨﻮاﺑﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺻﺒﺢ هﻤﻪ ﺑﻴﺪار ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬هﺮ ﮐﺴﻰ ﭼﻴﺰى‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰهﺎ وﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰهﺎ ﮔﺮﻳﻪ و زارى‬
‫ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬هﻤﻪ در ﺧﻮد ﻓﺮو رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﮐﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻳﻢ اﺟﺎزﻩ ﻧﺪادﻧﺪ‬
‫ﺣﺘﺎ ﮐﺴﻰ ﺑﺮاى ﻧﻤﺎزﺧﻮاﻧﺪن ﺑﺮود‪ .‬هﻤﻪ ﮐﻨﺠﮑﺎو ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻣﺤﻮﻃﻪ وﺳﻂ ﺑﻨﺪ هﻤﺪﻳﮕﺮ را ﻣﻰدﻳﺪﻳﻢ وﻟﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎ هﻢ‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻴﻢ ﭼﻮن ﻣﻈﻔﺮ و ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ اردﺳﺘﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻗﺪم‬
‫ﻣﻰزدﻧﺪ و هﻤﻪ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻰﭘﺎﻳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ هﻢ ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﺑﻪ‬
‫هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﻋﺼﺮ‪ ،‬زﻣﺰﻣﻪاى درﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﻣﻰﺧﻮاهﻨﺪ ﮐﺎر‬
‫را ﺗﻤﺎم ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬هﻤﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻳﻢ ﮐﻪ ﺻﺪاﻳﻤﺎن ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻰ ﺑﺎز هﻢ ﻣﺎ را ﺑﻪ‬
‫اﺗﺎقهﺎﻳﻤﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﺪ ﻣﻰﺧﻮاهﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻰ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬

‫‪379‬‬
 ‫ﻣﺪﺗﻰ ﭼﻨﺪ ﭘﺎﺳﺪار ﻣﺴﻠﺢ ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ دﻳﮕﺮ‪ ،‬زدﻧﺪ‪ .‬دو ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از‬
‫ﭘﺎﺳﺪارهﺎ هﻢ ﮐﺎﻏﺬ و ﻣﺪاد ﺑﻪ دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬هﻴﭻﮐﺲ ﺟﺮأت ﺣﺮف زدن‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻰ هﺮ ﮐﺴﻰ ﻓﮑﺮى ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺗﻮى ﺑﻨﺪ را ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫وﺳﺎﻳﻠﻰ را ﮐﻪ در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﺻﻮرتﺑﺮدارى ﮐﺮدﻧﺪ و ﻣﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﻧﻘﻞ و‬
‫اﻧﺘﻘﺎﻟﻰ در ﮐﺎر اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ رﻓﺘﻨﺪ ﻳﮏ ﮐﺴﻰ ﺁﻣﺪ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺣﺎج ﻣﻴﺜﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺣﺎج داوود را از ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ زﻧﺪان ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻔﺲ راﺣﺘﻰ ﮐﺸﻴﺪم‬
‫و ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم اﻧﺘﻘﺎﻣﺶ از ﻣﻦ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ ﻣﺮا ﺻﺪا ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻤﺎم وﺳﺎﻳﻞ ﺑﺮوم‪ .‬ﻣﺮا ﺑﻪ اوﻳﻦ ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﺁﺳﺎﻳﺸﮕﺎﻩ اوﻳﻦ در ﺳﻠﻮل ﻣﺠﺮد ﺑﻮدم‪ .‬در ﺁﺳﺎﻳﺸﮕﺎﻩ از ﮐﺴﻰ ﺻﺪا در‬
‫ﻧﻤﻰﺁﻣﺪ و واﻗﻌًﺎ ﻣﻰﺷﺪ ﺻﺪاى ﭘﺮواز ﻣﮕﺲ را هﻢ ﺷﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﺗﻮاﻟﺖ ﻳﺎ اﮔﺮ‬
‫ﮐﺎرى داﺷﺘﻢ ﻣﻰﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻘﻮاﻳﻰ را ﮐﻪ دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ از زﻳﺮ در ﺑﻴﺮون‬
‫ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎدم و ﺑﺎ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪم ﺗﺎ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧﮕﻬﺒﺎن هﻢ در‬
‫ﮔﻮش ﺁدم ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﭼﮑﺎر دارى و ﺁدم هﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺁهﺴﺘﻪ ﺣﺮﻓﺶ را ﻣﻰزد‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از دو روز ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﺸﻢﺑﺴﺘﻪ ﻣﺮا رو ﺑﻪ دﻳﻮار ﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎز هﻢ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﻠﺤﻪهﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻓﺮادى را ﮐﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش‬
‫اﺳﻠﺤﻪ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺁوردﻧﺪ و ﻣﺮا ﻣﺮﺗﺒﺎً ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ روﺑﺮو ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮى ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁورﻧﺪ‪ .‬ﺁن روز هﻢ ﻓﺮدى را ﺁوردﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ‬
‫روﺑﺮو ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺷﻤﺎ دو ﻧﻔﺮ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﺪ روﺑﺮوى هﻤﺪﻳﮕﺮ و ﺑﺪون اﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻨﻮر و ﺁﻧﻮر ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ هﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎ ﺑﻪ هﻤﺪﻳﮕﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ اﺻﻼ او را ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬وﻟﻰ ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺑﻪ او‬
‫ﻳﺎد دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻳﺎ ﭼﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﺮا ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺪ‪ .‬دوﺑﺎرﻩ ﻣﺮا زدﻧﺪ و‬
‫ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺁﺧﺮ ﺳﺮ ﺑﺎزﺟﻮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻮ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﮑﻪ ﻗﺼﺪ هﻤﮑﺎرى ﺑﺎ‬
‫ﻣﺎ را ﻧﺪارى‪ .‬ﻣﺎ هﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ ﺗﻮ را ﻻزم ﻧﺪارﻳﻢ و ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ هﻢ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺧﻮن ﺷﻬﺪا را ﻣﺼﺮف ﺗﻮ ﺑﮑﻨﻴﻢ و ﺗﻮ را در زﻧﺪان ﻧﮕﻪدارﻳﻢ و‬
‫ﺧﺮج ﺑﺮاى ﻣﺎ ﺑﺘﺮاﺷﻰ‪.‬‬

‫ﻣﺮا دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐ ﺻﺪاﻳﻢ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﺸﻢهﺎ و‬

‫دﺳﺖهﺎﻳﻢ را ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻴﺮون ﮐﻪ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪380‬‬
 ‫در ﻃﻮل ﺑﻴﺶ از ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻟﻰ ﮐﻪ زﻧﺪاﻧﻰ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﺎرهﺎ ﺑﻪ زﻧﺪانهﺎى‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬دﻩ روز اول در ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺑﻮدم‪ .‬ﻳﮏ هﻔﺘﻪ ﻣﺮا‬
‫در اوﻳﻦ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬دو روز در دژﺑﺎﻧﻰ ﺟﻤﺸﻴﺪﻳﻪ ﺑﻮدم‪ .‬دو ﺳﻪ روز‬
‫دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ اوﻳﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و از ﺁﻧﺠﺎ دو هﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺗﻌﺰﻳﺮ ﺷﻮم‪ .‬ﺑﺎز ﻣﺮا ﺑﻪ اوﻳﻦ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺁن ﻳﮏ ﻣﺎﻩ و ﻧﻴﻢ در‬
‫دادﺳﺘﺎﻧﻰ ﭼﻬﺎرراﻩ ﻗﺼﺮ در اﻧﻔﺮادى ﺑﻮدم و در ﻣﻮرد اﺳﻠﺤﻪاى ﮐﻪ از‬
‫ﻣﻬﺪى ﻋﺴﮑﺮاوﻻدى ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﭘﺲ دادم‪ .‬دو ﺳﻪ هﻔﺘﻪ در‬
‫ﺁﺳﺎﻳﺸﮕﺎﻩ اوﻳﻦ ﺑﻮدم ﮐﻪ هﻤﺎن اﻋﺪامهﺎى ﻧﻤﺎﻳﺸﻰ را اﺟﺮا ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در زﻧﺪان‬
‫ﻗﺼﺮ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﻴﻪ اﺳﻠﺤﻪ ﻣﺮا ﺑﺎ اﻓﺮادى روﺑﺮو ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در اوﻟﻴﻦ‬
‫ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ در اوﻳﻦ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ارﺑﺎﺑﻰ ﺣﺎﮐﻢ ﺷﺮع ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺁن دو‬
‫ﻣﺎهﻰ در ﺑﻨﺪ ‪ ٢۶۵‬ﺁﺳﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪًا هﺠﺪﻩ ﻣﺎﻩ در دادﺳﺘﺎﻧﻰ ﻗﺼﺮ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺷﺪم و ﺣﺎجﺁﻗﺎ ﺁﻳﺖاﷲ ﻗﻮاماﻟﺪﻳﻦ ﺣﮑﻤﻴﺎن ﺣﮑﻢ ﻣﺮا اﺑﻼغ ﮐﺮد‪ .‬ﭘﺲ‬
‫از ﺁن ﺑﺎرهﺎ ﻣﺮا ﺑﻴﻦ زﻧﺪان ﻗﺼﺮ و اوﻳﻦ و ﻗﺰل ﺣﺼﺎر ﭘﺎس دادﻧﺪ‪ .‬در ﻗﺰل‬
‫ﺣﺼﺎر ﮐﻪ ﺳﻪ واﺣﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻦ در واﺣﺪ ﻳﮏ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﻣﺨﺼﻮص‬
‫ﺳﺮﻣﻮﺿﻌﻰهﺎ ﺑﻮد‪ .‬واﺣﺪ دو‪ ،‬زﻧﺪان ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ و ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﻮد‪ .‬واﺣﺪ ﺳﻪ‪،‬‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮاﺑﻴﻦ و اﺳﺘﺤﮑﺎم رژﻳﻢ ﺳﺎﺑﻖ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻳﮏ ﺳﺎل ﺁﺧﺮ را‬
‫هﻢ در زﻧﺪان ﮔﻮهﺮدﺷﺖ ﺑﻮدم و ﺑﻌﺪ ﺁزاد ﺷﺪم‪.‬‬

‫ﺳﺮﺗﻴﭗ ﺑﻴﮕﻠﺮى‬

‫ﺳﺮﺗﻴﭗ ﺑﻴﮕﻠﺮى داﻣﺎد ﺳﭙﻬﺒﺪ ﮐﺎﺗﻮزﻳﺎن ﺑﻮد‪ .‬زن ﺳﭙﻬﺒﺪ ﮐﺎﺗﻮزﻳﺎن ﺷﺎﮔﺮد‬
‫ﺧﺎﻧﻢ اﺷﺮفاﻟﺤﺎﺟﻴﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ هﻢ ﺧﺎﻟﻪ ﻋﺴﮕﺮاوﻻدى اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاهﻢ‬
‫ﻧﻔﻮذ اﺳﻼﻣﻰهﺎ را در ردﻩهﺎى ارﺗﺸﻰ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﻳﮏ ﺗﺒﻰ ﺑﻴﻦ ﭘﻮﻟﺪارهﺎ و‬
‫اﻓﺴﺮان ﭘﻴﺪا ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﺐهﺎى ﺟﻤﻌﻪ ﭼﻠّﻪﻧﺸﻴﻨﻰ ﺑﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻔﺮﻩ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺎس‬
‫ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻢ ﮐﺎﺗﻮزﻳﺎن ﺑﺮاى ﺧﻮدش ﻳﮏ دﻓﺘﺮ و دﺳﺘﮑﻰ درﺳﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‬

‫‪381‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻳﻨﮑﻪ زﻧﺎن ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ ﺁﻧﺠﺎ ﺟﻠﺴﻪ ﻗﺮﺁن ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و‬
‫ﺳﻔﺮﻩ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺎس ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و در‬
‫ﺣﻠﺒﻰﻧﺸﻴﻦهﺎ و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻓﻘﻴﺮﻧﺸﻴﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و در ﺣﺎﻟﺖ ﭼﺸﻢ و‬
‫هﻢﭼﺸﻤﻰ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ دوﺗﺎ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻣﻰﮐﺸﺖ‪ ،‬ﻳﮑﻰ هﻢ ﺳﻪ ﺗﺎ! ﺑﺎ هﻢ ﮐﻮرس‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻴﺴﻤﺎر ﮐﺎﺗﻮزﻳﺎن هﻢ ﺷﺐهﺎى ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻰﺁﻣﺪ اﻣﺎمزادﻩ ﻳﺤﻴﻰ ﺑﺎ‬
‫ﺁن ﻟﺒﺎس ارﺗﺸﻰ و ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺟﺎرو دﺳﺘﺶ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ و ﺷﺮوع ﻣﻰﮐﺮد ﺟﺎرو‬
‫ﮐﺮدن ﺻﺤﻦ اﻣﺎمزادﻩ ﻳﺤﻴﻰ! ﻧﺎﻳﺐاﻟﺘﻮﻟﻴﻪ اﻣﺎمزادﻩ ﻳﺤﻴﻰ ﺁﻗﺎى ﺷﻤﺲﺁﺑﺎدى‬
‫ﺑﺮادر ﺁن ﺁﻳﺖاﷲ ﺷﻤﺲﺁﺑﺎدﻳﺴﺖ ﮐﻪ در ﻗﻬﺪرﻳﺠﺎن ﮐﺸﺘﻨﺪش‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻢ اﺷﺮفاﻟﺤﺎﺟﻴﻪ ﮐﻪ ﺧﺎﻟﻪ ﻋﺴﮕﺮاوﻻدﻳﺴﺖ ﺑﺎ هﻢ راﺑﻄﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁﻗﺎى‬
‫ﺗﻴﺴﻤﺎر ﺑﻴﮕﻠﺮى ﺣﺪود ﻳﮏ ﺳﺎل زﻧﺪان ﺑﻮد‪ ،‬از زﻧﺪان ﺁزاد ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت‬
‫هﻢ ﺑﻪ او دادﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻮار هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺷﺪ و رﻓﺖ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ‪ .‬اﻻن ﭼﻪ ﮐﺎر ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﻞ‬
‫ﻧﺪارم ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻰ دارد ﺑﺎزى ﻣﻰﮐﻨﺪ و ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻰ ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮرى‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺪا داﻧﺪ! رﻳﺸﻪ اﺻﻠﻰ اﻳﻦ ﺁﻗﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻ‬
‫ﺁﻧﺠﺎهﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن‬

‫و اﻣﺎ ﻗﻀﻴﻪ ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن ﮐﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻰﺷﻮد‬
‫ﺑﻪ ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب و ﻗﺴﻤﺘﻰ هﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﻬﺒﺪ هﺎﺷﻢ‬
‫ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ﺁﺟﻮدان ﺣﻀﻮر ﺧﻮد ﺑﺎ ﺳﺮهﻨﮓ ﻋﺒﺎﺳﻰ ﮐﻪ در ﺣﺎل‬
‫ﺣﺎﺿﺮ در ﺁﻟﻤﺎن ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻧﺒﺎردار ﻧﻴﺮوى هﻮاﻳﻰ ﺑﻮدﻩ و ﻗﻄﻌﺎت‬
‫ﻳﺪﮐﻰ ﻓﺎﻧﺘﻮم را در ﺁﻧﺠﺎ ﻧﮕﺎهﺪارى ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎس ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮهﻨﮓ‬
‫ﻋﻀﻮ هﻴﺌﺖ ﻳﮏدﺳﺘﻰهﺎى ﺗﻬﺮان ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﺎج ﻋﺒﺎس زرﻳﺒﺎف ﻣﺴﺌﻮل ادارﻩ‬
‫و ﻧﻮﺣﻪﺧﻮان ﺁن اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ هﻴﺌﺖ از هﻴﺌﺖهﺎى ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﭽﻪهﺎى ﺗﻬﺮان اﺳﺖ‬
‫و اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ دروﻳﺶﺧﺎن هﻢ ﮐﻪ در ﺑﺎزارﭼﻪ ﻣﺮوى ﻣﻐﺎزﻩ دارد‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ اﻳﻦ‬

‫‪382‬‬
‫هﻴﺌﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮهﻨﮓ ﻋﺒﺎﺳﻰ ﺑﺎ اﻳﻦ هﻴﺌﺖ رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ داﺷﺘﻪ و از اﻳﻦ راﻩ ﺑﺎ‬
‫هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ارﺗﺒﺎط ﭘﻴﺪا ﻣﻰﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫■ ﭼﺮا ﺑﻪ اﻳﻦ هﻴﺌﺖ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ هﻴﺌﺖ ﻳﮏدﺳﺘﻰهﺎ؟‬

‫□ ﺑﺮاى اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ دﺳﺖ ﺳﻴﻨﻪ ﻣﻰزﻧﻨﺪ و از ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ از هﻴﺌﺖهﺎى‬

‫ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺗﻬﺮان اﺳﺖ‪ ،‬اﻋﻀﺎى ﺁن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﮏ ﻓﺮﻗﻰ ﺑﺎ هﻴﺌﺖهﺎى‬
‫دﻳﮕﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ ﺟﺎى دو دﺳﺘﻰ ﺳﻴﻨﻪ زدن ﺑﺎ ﻳﮏ دﺳﺖ‬
‫ﺳﻴﻨﻪ ﻣﻰزﻧﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎج ﻋﺒﺎس زرﻳﺒﺎف هﻢ راﺑﻂ اﻳﻦ هﻴﺌﺖ ﺑﺎ هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺣﺎج ﻋﺒﺎس زرﻳﺒﺎف را ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ ،‬در ﺟﺮﻳﺎن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖهﺎى‬
‫او هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺣﺎج ﻋﺒﺎس زرﻳﺒﺎف هﻢ از ﻃﺮﻳﻖ ﺁﻗﺎى ﻣﺮﺗﻀﻰ ﺗﺠﺮﻳﺸﻰ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮادر ﺣﺎج ﺗﺠﺮﻳﺸﻰ از اﻋﻀﺎى ﻣﺆﺛﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ و ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب هﻢ‬
‫رﻳﻴﺲ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺎﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ هﻴﺌﺖ در راﺑﻄﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﺮهﻨﮓ‬
‫ﻋﺒﺎﺳﻰ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎ ﺁﺟﻮدان ﺣﻀﻮر ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار‬
‫ﻣﻰﮐﻨﺪ و ﺗﺮﺗﻴﺒﻰ ﻣﻰدهﻨﺪ ﮐﻪ‪...‬‬

‫■ ﻧﺎم ﺁن ﺁﺟﻮدان را ﻣﻰداﻧﻴﺪ؟‬

‫□ ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺗﺠﺎرى را در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﻬﺒﻮدى ﺑﻪ‬

‫ﻗﻴﻤﺘﻰ ﺑﺴﻴﺎر ارزان ﺑﺮاى ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن ﻣﻰﺧﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼ اﮔﺮ ﻗﻴﻤﺖ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰﺧﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﺷﺶ ﻣﻴﻠﻴﻮن! ﮐﺎرى هﻢ‬
‫ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﻳﻖ وام ﺑﺎﻧﮑﻰ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺑﺨﺮد و در اﺻﻞ‬
‫ﻣﻰاﻓﺘﺪ در ﮐﺎر ﺗﺠﺎرى و درﺁﻣﺪهﺎى اﻧﺘﻔﺎﻋﻰ‪ .‬هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ﮐﺎر ﺧﺎﺻﻰ هﻢ‬
‫از ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن ﻧﻤﻰﺧﻮاهﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ درﺟﻪداران و هﻤﺎﻓﺮاﻧﻰ را‬
‫ﮐﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻰدادﻧﺪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ روى ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺎر و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰى ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎدﮔﺎن ﻧﻴﺮوى هﻮاﻳﻰ در ﻓﺮحﺁﺑﺎد ژاﻟﻪ ﻳﮏ ﻣﺴﺠﺪ داﺷﺖ و‬
‫هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺁن ﻧﻮﺣﻪﺧﻮان و ﺳﺮﺑﺎزهﺎ و ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﺳﺎل ‪ ۴٢‬ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎزى ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬در ارﺗﺶ ﻧﻔﻮذ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ در اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺟﺪ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﺴﺘﻌﺪ را ﻧﻴﺰ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و‬
‫ﺗﺤﺖ ﺁﻣﻮزش ﻗﺮار ﻣﻰدادﻧﺪ و وارد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﻣﺴﺘﻌﺪ در ﻣﻴﺎن‬
‫درﺟﻪداران و هﻤﺎﻓﺮان را ﺑﻪ هﻤﺎن ﺳﺮهﻨﮓ ﻋﺒﺎﺳﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و او‬
‫ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﺁﺟﻮدان ﺣﻀﻮر ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن ﺗﺮﺗﻴﺒﻰ ﻣﻰداد ﮐﻪ ﻣﺮﺧﺼﻰ‬

‫‪383‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻣﺜﻼ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﮏ ﻣﺎﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ از اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﻬﺮهﺎى ﻓﺮاﻧﮑﻔﻮرت‬
‫و ﻳﺎ هﺎﻣﺒﻮرگ در ﺁﻟﻤﺎن ﭘﺮواز ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ در هﻤﺎن ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ راﺑﻂهﺎﻳﻰ ﮐﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻨﻰ راهﻨﻤﺎﻳﻰ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺮواز ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺁﻧﺠﺎ دورﻩ ﻣﻰدﻳﺪﻧﺪ و‬
‫ﺑﺮﻣﻰﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﮔﺎهﻰ ﺁﻣﻮزش ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶ از ﻳﮏ ﻣﺎﻩ ﻃﻮل ﻣﻰﮐﺸﻴﺪ و‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﻏﻴﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮاى ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺴﺨﻪهﺎى ﭘﺰﺷﮑﻰ ﻓﺮاهﻢ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‬
‫ﺗﺎ ﻏﻴﺒﺘﺸﺎن را ﻣﻮﺟﻪ ﮐﻨﻨﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ هﻤﺎن ﺁﺟﻮدان ﺣﻀﻮر هﻢ ﻳﮏ ﺟﻮرى‬
‫رﻓﻊ و رﺟﻮع ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ در ﻣﻮاردى ﮐﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﮐﺎر ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ ﻧﮑﺸﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﮐﻮﺷﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻴﺮوى هﻮاﻳﻰ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﺷﺪﻩ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎى اف ‪ ١۴‬و اف ‪ ١۶‬و ﻏﻴﺮﻩ‬
‫ﺑﻪ ﺑﻴﺮون درز ﻧﮑﻨﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ درﺟﻪدارى ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﻳﺎ‬
‫ﺁﻟﻤﺎن ﺑﺮود‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ رﻓﺘﻪ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﮐﻨﺪ و ﺣﺎﻻ هﻢ اﮔﺮ ﭘﻨﺞ روز هﻢ‬
‫ﻏﻴﺒﺖ ﮐﺮدﻩ و دﻩ روز هﻢ ﻣﺮﻳﺾ ﺷﺪﻩ‪ ،‬زﻳﺎد ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ!‬

‫■ ﻳﻌﻨﻰ ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن از اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺖ؟‬

‫□ اﺻﻼ در ﻓﮑﺮ اﻳﻦ ﭼﻴﺰهﺎ ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫■ ﺁﻳﺎ ﻓﮑﺮ ﻧﻤﻰﮐﺮد ﮐﻪ وﻗﺘﻰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﮔﺮانﻗﻴﻤﺘﻰ را ﺑﻪ ﺁن ارزاﻧﻰ ﺑﻪ‬

‫اوﻣﻰﻓﺮوﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻌﻨﻰ دﻳﮕﺮى داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫□ ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل او را ﺑﻪ ﻳﮏ ﻧﺤﻮى ﻗﺎﻧﻊ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاى ﺑﻪ دام اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻳﮏ ﺷﻴﺮ‪ ،‬ران ﻣﺮغ ﮐﻪ ﺟﻠﻮﻳﺶ ﻧﻤﻰﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ران ﮔﺎو‬
‫ﻣﻰﮔﺬارﻧﺪ!‬

‫■ ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺳﺮهﻨﮓ ﻋﺒﺎﺳﻰ ﮐﺎﻣﻼ از ﻣﻮﺿﻮع ﺁﮔﺎﻩ ﺑﻮدﻩ و‬

‫راﺑﻂﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﻦ ﺁﺟﻮدان ﺣﻀﻮر ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن و هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫□ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺳﺒﻴﻞ ﺁن ﺁﺟﻮدان را هﻢ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻧﺤﻮى ﭼﺮب ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻌﺪًا ﭼﻪ‬

‫ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ ﻣﻦ ﺧﺒﺮ ﻧﺪارم‪ .‬ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن هﻢ درواﻗﻊ ﻣﻰاﻓﺘﺪ ﺑﻪ ﮐﺎرﭼﺎقﮐﻨﻰ‪،‬‬
‫ﺗﺠﺎرت و دﮐﺎن و ﮐﺎر و ﮐﺎﺳﺒﻰ و ﭘﻮل درﺁوردن‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ادارﻩاش هﻢ‬
‫ﻣﻰرﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﻳﻦ ﮐﺎرهﺎ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪384‬‬
 ‫■ اﻳﻦ درﺟﻪداران ارﺗﺶ ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺁﻣﻮزش ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺎدر‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎوﻇﻴﻔﻪ؟‬

‫□ هﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺎدر اﺳﺘﺨﺪاﻣﻰ ارﺗﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻧﻴﺮوى هﻮاﻳﻰ ﮐﺎر ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﺻﻞ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﮔﺮداﻧﻨﺪﻩ واﻗﻌﻰ اﻧﻘﻼب ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ! ﭼﻮن ﺧﻮد ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ اﺻﻼ اﺣﺘﻤﺎل ﻧﻤﻰدادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ‬
‫ﺗﻠﻨﮕﺮ رژﻳﻢ ﭘﺎدﺷﺎهﻰ اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﺎ ﮐﻠﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﺎن اﺻﻠﻰ‬
‫ﮐﻪ روى درﺟﻪداران و هﻤﺎﻓﺮان ﮐﺎر ﮐﺮدﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﺁﻣﻮزش دادﻧﺪ‬
‫ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ دارد ﻣﻰاﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫■ اﻳﻦ درﺟﻪداران و هﻤﺎﻓﺮان در ﺳﻮرﻳﻪ ﭼﻪ ﻣﻰﺁﻣﻮﺧﺘﻨﺪ؟‬

‫□ اﻻن ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﺎﺟﺮاهﺎﻳﻰ در ﭘﻴﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﮑﻰ‬

‫ﺁﻗﺎى ﺻﺎدق ﻗﻄﺐزادﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ اﻧﺪازﻩاى در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻰ ﺑﻴﺶ از هﺮ‬
‫ﮐﺴﻰ ﺁﻗﺎى اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﺰدى در ﺟﺮﻳﺎن اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺁﻗﺎى اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﺰدى‬
‫راﺑﻂ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺁﻣﻮزشهﺎ در ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻟﺒﻨﺎن و ﻣﺼﺮ ﺁﻗﺎى ﭼﻤﺮان‬
‫راﺑﻂ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻮد‪ .‬ﻳﮑﻰ از دﻻﻳﻞ ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ اﻳﺮان و ﻣﺼﺮ در ﭘﻴﺶ از‬
‫اﻧﻘﻼب اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ از اﻳﺮان اﻓﺮاد ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ و‬
‫ﺁﻣﻮزش ﭼﺮﻳﮑﻰ ﻣﻰدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪًا ﺁﻗﺎى ﭼﻤﺮان ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ اﺻﻠﻰ ﺧﻮد را در ﻟﺒﻨﺎن‬
‫ﻗﺮار داد و ﺑﻌﺪ هﻢ ﺳﺎزﻣﺎن اﻣﻞ را راﻩ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﺰدى و ﻗﻄﺐزادﻩ‬
‫ﭘﻞ ارﺗﺒﺎﻃﻰ ﺑﻴﻦ اﻓﺮادى ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ از اﻳﺮان ﺑﺮاى ﺁﻣﻮزشهﺎى ﭼﺮﻳﮑﻰ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻮرﻳﻪ و ﻟﻴﺒﻰ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﺎرهﺎى ﻧﻈﺎﻣﻰ ﮐﻪ در ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﺁﻣﻮزش‬
‫ﻣﻰدﻳﺪﻧﺪ در دﺳﺖ ﺁﻗﺎى ﻳﺰدى ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺁﻣﻮزش وﻳﮋﻩ و اﻣﺘﻴﺎزاﺗﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫هﻤﺎﻓﺮان دادﻩ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪاى ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ و درﺟﻪداران دﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﺳﺎلهﺎ ﺑﻮد‬
‫در ارﺗﺶ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬هﻤﺎﻓﺮاﻧﻰ ﮐﻪ ﺁﻣﻮزش وﻳﮋﻩ‬
‫دﻳﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را ﺑﻴﺮون از ارﺗﺶ ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎر ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮاﺑﺮ درﺁﻣﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ دورﻩ ﻣﻰدﻳﺪﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺗﻼش ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ از ﻧﻴﺮوى هﻮاﻳﻰ ﺑﻴﺮون‬
‫ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﺮوى هﻮاﻳﻰ هﻢ ﻣﻘﺮراﺗﻰ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ هﻤﺎﻓﺮان ﺁﻣﻮزشدﻳﺪﻩ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮐﺎر ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮاى ﺧﺮوج از ﻧﻴﺮوى هﻮاﻳﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺧﺴﺎرت ﻣﻰﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮان و درﺟﻪداران ﻋﺎدى ﺑﺎ هﻤﺎﻓﺮان ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮﺑﻰ‬

‫‪385‬‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻧﻴﺰ روى اﻓﺮادى ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﺎر ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‬
‫و ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ وﻋﺪﻩ و وﻋﻴﺪ ﻣﺸﺎﻏﻠﻰ ﺑﺎ درﺁﻣﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻰدادﻧﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را ﻗﺎﻧﻊ‬
‫ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮاى ﺁﻣﻮزش ﺑﻪ ﮐﺸﻮرهﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮرﻳﻪ ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬راﺑﻂ‬
‫اﺻﻠﻰ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﺰدى ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮى هﻢ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ‬
‫ﺁﻗﺎى ﺧﻤﻴﻨﻰ در ﻋﺮاق ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﮐﺮد و ﺑﻌﺪ هﻢ از ﺣﺎﺟﻰهﺎ ﭘﻮل ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را راهﻰ ﻣﮑﻪ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻳﮑﻰ از راﺑﻄﻴﻦ ﻟﻴﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﺳﭙﻬﺒﺪ‬
‫ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن ﺑﺎ ﭘﺎدرﻣﻴﺎﻧﻰ ﺁﺟﻮدان ﺣﻀﻮرش ﻏﻴﺒﺖهﺎى هﻤﺎﻓﺮان را ﻧﺎدﻳﺪﻩ‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ و ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﺎرﺷﺎن را اﻧﺠﺎم دهﻨﺪ* ‪.‬‬

‫*‪ -‬ﺳﭙﻬﺒﺪ ﺑﺮﻧﺠﻴﺎن ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب اﻋﺪام ﺷﺪ ) ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ :‬اﺳﻨﺎد و ﺗﺼﺎوﻳﺮ(‬

‫■ ﮔﻮﻳﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮى ﺑﺎ ﻟﺒﻨﺎن هﻢ رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ داﺷﺖ؟‬

‫□ ﺑﻠﻪ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻰ از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺎزﻣﺎن اﻟﻔﺘﺢ ﺑﻪ رهﺒﺮى ﻳﺎﺳﺮ ﻋﺮﻓﺎت و‬

‫در ﻟﺒﻨﺎن دورﻩ ﻣﻰدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺁﻗﺎى ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ هﻢ در ﺁﻧﺠﺎ ﻳﮏ دورﻩ ﮐﻮﺗﺎﻩ‬
‫دﻳﺪ‪ ،‬ﺁﻗﺎى ﺻﺎدق ﻗﻄﺐزادﻩ هﻢ ﻳﮏ دورﻩ ﮐﻮﺗﺎﻩ در هﻤﺎﻧﺠﺎ دﻳﺪ و ﺑﻌﺪ در‬
‫ﻣﺼﺮ ﺁن را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﺮد‪ .‬در ﻣﻮرد دورﻩ دﻳﺪن ﺁﻗﺎى اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﺰدى ﻣﻄﻤﺌﻦ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻢ‪.‬‬

‫■ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﻟﻔﺘﺢ در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮدﻧﺪ؟‬

‫□ ﻋﻤﺪﺗًﺎ ﺑﺎ اﻟﻔﺘﺢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪادى هﻢ ﺑﺎ ﺟﺒﻬﻪ رهﺎﻳﻰﺑﺨﺶ ﺧﻠﻖ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺟﺮج‬

‫ﺣﺒﺶ‪ .‬هﺮ ﮐﺪام از اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﺑﺎ هﻤﺎن ﺳﺎزﻣﺎنهﺎﻳﻰ ﮐﻪ‬
‫ﻗﺒﻼ هﻤﮑﺎرى داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺁﻗﺎى ﻋﺒﺎس زﻣﺎﻧﻰ ﻳﺎ هﻤﺎن‬
‫اﺑﻮﺷﺮﻳﻒ ﻣﻌﺮوف ﮐﻪ ﺑﻌﺪًا ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ﺷﺪ و در دوران ﺁﻗﺎى‬
‫رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ او را ﺗﺼﻔﻴﻪ ﮐﺮدﻧﺪ و ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪش و ﺣﺎﻻ هﻢ در ﺁﻟﻤﺎن‬
‫ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺁﻗﺎ ﻃﺮﻓﺪار ﺳﺎزﻣﺎن اﻟﻔﺘﺢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ هﻢ ﺑﺎ ﺁﻗﺎى‬
‫ﭼﻤﺮان ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﭼﻤﺮان ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻟﻔﺘﺢ ﺑﻮد!‬

‫■ ﺁﻳﺎ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ راﺑﻄﻴﻦ رﻗﺎﺑﺖهﺎﻳﻰ هﻢ وﺟﻮد داﺷﺖ؟‬

‫□ ﭼﻤﺮان ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻓﻨﻰ در رﺷﺘﻪ ﺷﻴﻤﻰ و اﻟﮑﺘﺮوﻧﻴﮏ داﺷﺖ‪ .‬در ﻟﺒﻨﺎن‬

‫ﻣﺪرﺳﻪاى داﺷﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺁن اﻓﺮاد را ﺟﻠﺐ ﻣﻰﮐﺮد‪.‬‬

‫‪386‬‬
 ‫■ هﻤﻪ اﻳﻦ راﺑﻄﻴﻦ ﺑﺎ اﻟﻔﺘﺢ راﺑﻄﻪ داﺷﺘﻨﺪ؟‬

‫□ ﺑﻠﻪ‪ ،‬وﻟﻰ در ﻣﻮرد ﺁﻗﺎى اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﺰدى ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬وﻟﻰ ﭼﻤﺮان و‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮى و دﻳﮕﺮان هﻤﮕﻰ از ﺻﺎﻓﻰ اﻟﻔﺘﺢ ﻣﻰﮔﺬﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫■ ﺳﺮهﻨﮓ ﻋﺒﺎﺳﻰ و ﺁن ﺁﺟﻮدان ﺣﻀﻮر ﭼﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دﻳﮕﺮى ﻗﺒﻞ از‬

‫اﻧﻘﻼبﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ؟‬

‫□ ﮐﺎر اﻳﻦ هﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮐﻨﺪوى زﻧﺒﻮر ﺑﻮد‪ .‬هﺮ ﮐﺴﻰ ﮐﺎر ﺧﻮدش را‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻰداد و ﺑﻌﺪ اﻳﻦ ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﻰ ﻳﺎ ﮐﺴﺎﻧﻰ هﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ را ﺑﻪ هﻢ‬
‫وﺻﻞ ﻣﻰﮐﺮد‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ اﻳﻦ را ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﮐﻪ ادارﻩ اﻳﻦ ﮐﺎر اﺻﻼ ﺑﺎ‬
‫ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫■ ﻣﻨﻈﻮرﺗﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﺁﺧﻮﻧﺪ در ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻳﻦ ﺷﺒﮑﻪهﺎ‬

‫ﻓﻌﺎلﺑﻮدﻧﺪ؟‬

‫□ وﺻﻞﮐﺮدن اﻳﻦ زﻧﺠﻴﺮﻩهﺎ و اﻳﻦ ﺷﺒﮑﻪهﺎ ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻏﻴﺮﺁﺧﻮﻧﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫اﻳﻦ ﮐﻪ اﻧﻘﻼب ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺑﻪ ﭘﻴﺮوزى رﺳﻴﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻰﮐﻨﻴﻢ و ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ‬
‫ﮐﻪ ﭼﻪ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻰهﺎﻳﻰ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ و ﺑﻌﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ هﻢ وﺻﻞ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻳﺎ‬
‫ﻣﺤﺎﮐﻤﺎت ﺳﺮان رژﻳﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﻴﺶ رﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﻣﺎﺟﺮا‬
‫از ﺳﻮى ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺁﻗﺎى ﺷﻴﺒﺎﻧﻰ در ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ارﺗﺸﺒﺪ ﻧﺼﻴﺮى‬
‫ﺣﻀﻮر داﺷﺖ و او را ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﺒﺎﻧﻰ دروغ هﻢ‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺷﻨﻴﺪم ﮐﻪ ﻧﺼﻴﺮى ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺳﺮﺳﭙﺮدﻩ ﺷﺎﻩ و رژﻳﻢ او‬
‫ﺑﻮدم‪ ،‬وﻟﻰ اﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻰ ﻣﻦ ﺗﻮى ﮔﻮش ﺗﻮ زدم‪ ،‬ﺗﻮ ﮐﺴﻰ ﻧﺒﻮدى ﮐﻪ ﺗﻮ‬
‫را ﺷﺨﺼًﺎ ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﻣﻦ و ﻣﻦ ﺗﻮى ﮔﻮش ﺗﻮ ﺑﺰﻧﻢ! ﺗﻮ ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﻣﺸﺨﺼﻰ‬
‫داﺷﺘﻰ و اﻳﻦ ﮐﺎرهﺎ را ﺑﺎزﺟﻮهﺎ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺴﺌﻮل ﻳﮏ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮدم و از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ ﺁن ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻰﮐﺮدم‪ .‬دﻟﻴﻠﻰ ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺎﻳﻢ و ﺷﺨﺼًﺎ ﺗﻮى ﮔﻮش ﺷﻤﺎ ﺑﺰﻧﻢ! ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺣﺮفهﺎ ﺑﻪ‬
‫او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ دروغ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ و هﻤﺎنﺟﺎ او را زدﻧﺪ‪.‬‬

‫■ اﻳﻦ ﺷﺒﮑﻪاى ﮐﻪ ﺷﻤﺎ از ﺁن ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻴﺪ‪ ،‬در زﻣﺎن اﻧﻘﻼب ﭼﻪ ﮐﺮدﻧﺪ؟‬

‫‪387‬‬
‫□ ﻣﻦ اﻳﻦ را ﻣﻰداﻧﻢ ﮐﻪ ﺳﺮهﻨﮓ ﻋﺒﺎﺳﻰ ﺗﺎ ﻳﮏ و ﻳﺎ دو ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ‬
‫ﮐﺎر ﺑﻮد و ﮐﺎرش را اداﻣﻪ ﻣﻰداد و ﺑﻌﺪ هﻢ ﮐﻪ دﻳﺪ ﻣﺸﮑﻼﺗﻰ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ‬
‫هﻮاﭘﻴﻤﺎهﺎﻳﻰ ﮐﻪ از اﻧﺒﺎر ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ ﺁن را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﻤﻰدادﻧﺪ و‬
‫ﺗﻌﻤﻴﺮﺷﺪﻩ ﺁن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻨﺲ ﻧﻮ دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ اﻳﺮان ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬از‬
‫اﻳﺮان ﻓﺮار ﮐﺮد‪...‬‬

‫■ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻮ ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ؟‬

‫□ در دوران ﺟﻨﮓ وﺳﺎﻳﻞ ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ را ﺑﻪ اﻧﺒﺎر ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻰدادﻧﺪ و ﭘﺲ از‬

‫ﻃﻰ ﻳﮏ ﺳﺮى ﮐﺎرهﺎى ﺗﺤﻮﻳﻠﺪارى و ﻏﻴﺮﻩ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻮ را ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺁﺧﻮﻧﺪى ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺳﻴﺎﺳﻰ ـ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﮏ ﻧﻴﺮوى هﻮاﻳﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺮﺗﻴﺒﻰ‬
‫ﻣﻰدهﺪ ﮐﻪ ﺑﺪون ﺗﺤﻮﻳﻞدادن ﻗﻄﻌﻪ ﮐﻬﻨﻪ‪ ،‬ﺣﻮاﻟﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻧﻮ را درﻳﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﮐﺎر را ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬وﻟﻰ ﻣﻰداﻧﻢ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎت‬
‫ﮐﻬﻨﻪ را ﺑﻪ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﻄﻌﻪ ﻧﻮ ﺧﺮﻳﺪارى ﺷﺪﻩ ﺑﻪ‬
‫اﺻﻄﻼح وارد ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ اﻧﺒﺎر ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻰدادﻧﺪ و ﻗﺒﺾ رﺳﻴﺪ‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و درواﻗﻊ ﭘﻮل ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﻼﺧﻮر ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در هﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺮاى‬
‫ﺳﺮهﻨﮓ ﻋﺒﺎﺳﻰ و ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮى هﻢ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل اﻧﺒﺎر و ﭘﺎدﮔﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﭘﺮوﻧﺪﻩ درﺳﺖ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﮑﻰ دو ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﻰاﻧﺪازﻧﺪ و از ﻗﺮار ﻣﺜﻞ‬
‫اﻳﻦ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻳﺎ دو ﻧﻔﺮ را هﻢ ﻣﻰﮐﺸﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ‬

‫ﭘﺪرﺑﺰرگ ﻣﺎدرى ﺧﻤﻴﻨﻰ‬

‫‪388‬‬
‫ﭘﺪرﺑﺰرگ ﻣﺎدرى ﺧﻤﻴﻨﻰ اﺳﻤﺶ ﮐﻤﺮﻩاى اﺳﺖ‪ .‬دو رواﻳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﮑﻰ اﻳﻦ‬
‫ﮐﻪ او ﺗﺎﺟﺮى ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ در ﻧﺠﻒ ﺑﺎﺑﺎﺑﺰرگ ﺧﻤﻴﻨﻰ را ﭘﻴﺪا ﮐﺮد و ﺑﺮاى‬
‫ارﺷﺎد ﻣﺮدم ﺧﻤﻴﻦ از او دﻋﻮت ﻣﻰﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﻧﺠﻒ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬رواﻳﺖ‬
‫دﻳﮕﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺁﻗﺎ رﻓﺖ از هﻨﺪ ﻣﺎلاﻟﺘﺠﺎرﻩ ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﻳﮑﻰ از ﮐﺴﺎﻧﻰ‬
‫ﮐﻪ ﻓﺎرﺳﻰ ﻣﻰداﻧﺴﺖ ﺑﺎﺑﺎى ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﻢ ﺣﺎج ﻣﺼﻄﻔﻰ‪ .‬او را‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪ ﺧﻤﻴﻦ ﺁورد و ﺁﻧﺠﺎ دﻳﺪ اﻳﻦ ﺁدم ﺑﺪى ﻧﻴﺴﺖ دﺧﺘﺮش را ﻓﮑﺮ‬
‫ﻣﻰﮐﻨﻢ ﺑﻪ اﺳﻢ هﺎﺟﺮ ﺑﻪ او داد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺎ ﺷﺪ داﻣﺎد و ﭘﻴﺸﮑﺎر ﻳﻮﺳﻒﺧﺎن‬
‫ﮐﻤﺮﻩاى و ادارﻩ اﻣﻮال او را ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬از ﻗﺮار ﭼﻮن ﺁدم ﺳﺨﺖﮔﻴﺮى‬
‫ﺑﻮد ﻳﮏ ﺑﺎر ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻰ ﻧﺰدﻳﮏ ﺧﻤﻴﻦ و اراﮎ ﺑﺮاى وﺻﻮل ﺣﺴﺎبهﺎ‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ ﺑﻴﻞ ﻣﻰزﻧﻨﺪ و ﻟﺖ و ﭘﺎرش ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﺑﺎى ﺧﻤﻴﻨﻰ در ﺳﻦ ‪۴٧‬‬
‫ﺳﺎﻟﮕﻰ ﻣﺮد و ﺳﻪ ﭘﺴﺮ از او ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪ‪ :‬ﻳﮑﻰ ﺁﻗﺎى ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮى‬
‫ﮐﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﻧﺒﻮد و در ﺗﻬﺮان ﻣﺮد‪ .‬ﺁﺧﺮى هﻢ ﺧﻮد ﺧﻤﻴﻨﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﮐﺸﺘﻪ‬
‫ﺷﺪن ﭘﺪر ﺧﻤﻴﻨﻰ‪ ،‬ﻋﻤﻪاش ﻓﮑﺮ ﻣﻰﮐﻨﻢ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺻﺎﺣﺒﻪ ﻣﻰﺁﻳﺪ و از ﺧﻤﻴﻨﻰ‬
‫ﻧﮕﺎهﺪارى ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻤﻴﻨﻰ ﭘﻨﺞ ﻣﺎهﻪ ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ ﺑﺎﺑﺎش ﻣﺮد‪ .‬ﺗﺎ ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﺳﺎﻟﮕﻰ‬
‫ﺁﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪ و ﺑﻌﺪ هﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺮج و ﻣﺨﺎرج ﻃﻠﺒﻪ ﺷﺪ و ﺑﻪ اراﮎ رﻓﺖ ﮐﻪ‬
‫درس ﺑﺨﻮاﻧﺪ وﻟﻰ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ از ﺁﻧﺠﺎ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻰﺁﻳﺪ ﻳﺎ ﭼﻄﻮر ﻣﻰﺷﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻰرود ﺑﻪ ﻗﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺁﻗﺎى ﮐﻤﺮﻩاى ﮐﻪ اﻻن ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻳﮏ ﻧﺴﺒﺘﻰ ﺑﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ‬
‫داﺷﺘﻪ‪ .‬ﺧﻤﻴﻨﻰ اﻟﺒﺘﻪ ﻳﮏ ﻧﺴﺒﺘﻰ هﻢ ﺑﺎ ﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ ﮐﻴﺎﻧﻮرى دارد‪ .‬ﺑﻪ رواﻳﺘﻰ‬
‫ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞاﷲ ﻧﻮرى ﻋﻤﻮى ﻣﺎدر ﺧﻤﻴﻨﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻴﺎﻧﻮرى هﻢ ﮐﻪ ﻧﻮﻩ ﺷﻴﺦ‬
‫ﻓﻀﻞاﷲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎﻧﺪهﺎى ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ‬

‫ﺷﻬﺎب ﺑﺎ ﻓﻼﺣﻴﺎن ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﻓﻼﺣﻴﺎن در ﻧﻮﻓﻞﻟﻮﺷﺎﺗﻮ هﻢ ﺑﻮدﻩ‪.‬‬

‫ﺧﻤﻴﻨﻰ وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻰرود ﺑﻨﻰﺻﺪر و ﻗﻄﺐزادﻩ ﻣﻨﺘﻈﺮش ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ‬
‫ﻗﻄﺐزادﻩ ﻣﻰرود ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﮔﻤﺮﮐﻰ را اﻧﺠﺎم دهﺪ‪ ،‬ﺑﻨﻰﺻﺪر ﺁﻗﺎى ﺧﻤﻴﻨﻰ را‬
‫ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻨﺰ ﻣﻰﮐﻨﺪ و از ﻓﺮودﮔﺎﻩ ﻣﻰﺑﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻄﺐزادﻩ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻗﻄﺐزادﻩ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺟﺎى دورى ﻧﻤﻰرود ﺧﻮدش ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدد‪ .‬ﺁﻗﺎى ﺧﻤﻴﻨﻰ را‬
‫ﺑﺮاى دو ﻳﺎ ﺳﻪ روز ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻨﻰﺻﺪر ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ و از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‬
‫اﺣﻤﺪﻏﻀﻨﻔﺮﭘﻮر در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﺸﺎن ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ازدﺣﺎم‬

‫‪389‬‬
 ‫ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﺟﺎى ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺧﻤﻴﻨﻰ را ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺎغ ﺁﻗﺎى ﻣﻬﺪى‬
‫ﻋﺴﮕﺮى در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺁﻗﺎ ﺑﻌﺪًا ﺳﻔﻴﺮ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ در‬
‫ﺷﻮروى ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻬﺎب ﻣﻰﮔﻔﺖ در هﻤﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﺸﺎن ﻳﮏ ﺁﭘﺎرﺗﻤﺎن دﻳﮕﺮ‬
‫ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ ﺗﻠﻔﻦﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻠﻔﻨﭽﻰ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻰﮔﺬارﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻋﮑﺴﺸﺎن هﺴﺖ )ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ :‬اﺳﻨﺎد و ﺗﺼﺎوﻳﺮ( ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮى ﻳﮑﻰ از‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاى در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﻧﺒﺾ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻠﻔﻨﻰ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮد و از‬
‫ﻃﺮف ﺑﺎﻧﺪ اﺻﻠﻰ در ﺗﻬﺮان هﺪاﻳﺖ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺧﻮدش ﻧﺒﻮد ﮐﺲ دﻳﮕﺮى‬
‫را ﺑﻪ ﺟﺎى ﺧﻮدش ﻣﻰﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫■ اﺳﻤﺶ ﭼﻪ ﺑﻮد؟‬

‫□ ﺳﻴﺪ هﺎدى ﻣﺪرّﺳﻰ ﮐﻪ از ﺑﺤﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﺪﻋﻠﻰاﮐﺒﺮ‬

‫ﻣﺤﺘﺸﻤﻰ‪ ،‬اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻓﺮدوﺳﻰﭘﻮر ﮐﻪ از ﻧﺠﻒ ﺑﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻮدﻩ و‬
‫ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﻣﻮﺳﻮى هﻢ در ﮐﺎر ﺟﻮاﺑﮕﻮﻳﻰ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮐﺎر ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻧﻮﺑﺘﻰ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﺸﺎن و ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ اﻧﺠﺎم ﻣﻰدادﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮى ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻮءﻇﻨﻰ ﮐﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻪ او داﺷﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪان ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﻮن در ﻟﺒﻨﺎن ﺑﻪ اﺳﻢ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﮐﻼهﺒﺮدارى ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪.‬‬

‫■ ﭼﮕﻮﻧﻪ؟‬

‫□ ﺁﺧﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ وﻳﺰاى ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدى ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاى ﻣﺮاﺳﻢ‬
‫ﺣﺞ هﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﮐﺎروان رﻓﺖ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮى ﻣﺪﻋﻰ ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ وﻳﺰا ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬از هﺮ زاﺋﺮى ﭘﻮﻟﻰ ﻣﻰﮔﻴﺮد و ﻓﺮار ﻣﻰﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫او ﺑﻪ اﻓﺮادى هﻢ ﮐﻪ ﻧﻴﺎﺑﺘًﺎ ﭘﻮل دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﺮوﻧﺪ زﻳﺎرت ﻳﺎ‬
‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺻﺒﺮ ﮐﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﻦ ﻏﺮوب ﺟﺮﻳﺎن را اﻃﻼع‬
‫دهﻢ‪.‬‬

‫ﻏﺮوب ﻣﻰرود و ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻣﺎم ﻓﺘﻮا دادﻩ ﮐﻪ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﭘﻮﻟﺶ را ﺑﺪهﻨﺪ ﻣﺎ‬
‫رﻓﻊ ﻣﻰﮐﻨﻴﻢ!‬

‫و ﭘﻮلهﺎ را ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮى ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﺑﻂ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﺮاى‬

‫ﺁﻣﻮزشهﺎى ﺗﺮورﻳﺴﺘﻰ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﺳﺎﮐﻦ ﺳﻮرﻳﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬در هﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ‬

‫‪390‬‬
 ‫ﺁﻗﺎى ﻗﻄﺐزادﻩ ﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮى راﺑﻄﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺖ ﭼﻮن ﺧﻮد او هﻢ از‬
‫ﮐﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺁدمهﺎ را ﺑﺮاى دورﻩدﻳﺪن ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ و رﻗﺎﺑﺖ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮى ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻗﻄﺐزادﻩ و هﻤﻪ‬
‫ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط ﺑﺎ او رﻓﺘﺎر ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬دو ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺎﻧﻪ‬
‫ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻳﮑﻰ هﻤﻴﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮى ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﮑﻰ هﺎدى ﻏﻔﺎرى و ﻳﮑﻰ‬
‫هﻢ ﻗﻄﺐزادﻩ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ از ﻗﻄﺐزادﻩ زﻳﺎد ﺑﺪش ﻧﻤﻰﺁﻣﺪ وﻟﻰ از ﺑﺲ از‬
‫او ﺑﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻤﻴﻨﻰ از او ﻣﮑﺪر ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ وﻳﮋﻩ ﮐﻪ ﻗﻄﺐزادﻩ ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ را‬
‫ﺁدم ﺣﺴﺎب ﻧﻤﻰﮐﺮد و ﺟﻠﻮى ﻣﺮدم ﻧﻤﺎز ﻧﻤﻰﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﺳﻮى ﺧﻮﺋﻴﻨﻰهﺎ‬
‫ﻣﻨﺸﻰ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻤﻴﻨﻰ در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ اﺷﺮاﻗﻰ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪهﺎى‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ روز در ﺗﻠﻔﻦﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺐ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ و ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ روز در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﺐ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺁن‬
‫ﺗﻠﻔﻦﺧﺎﻧﻪ‪.‬‬

‫ﻳﺎرﮔﻴﺮى از هﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ در ﻧﻮﻓﻞﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﺳﻮى ﺧﻮﺋﻴﻨﻰهﺎ ﺑﺎ‬

‫ﺁﻗﺎى ﺧﺎﺗﻤﻰ و ﭘﺴﺮ ﺁﻳﺖاﷲ ﺻﺪوﻗﻰ و ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ و ﺻﺎدق ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ‬
‫در ﻳﮏ ﺑﺎﻧﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪...‬‬

‫■ ﮐﺪام ﺧﺎﺗﻤﻰ؟‬

‫□ هﻤﻴﻦ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ﺧﺎﺗﻤﻰ ﮐﻪ اﻻن رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر اﺳﺖ‪...‬‬

‫■ ﻣﮕﺮ ﺧﺎﺗﻤﻰ هﻢ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮد؟‬

‫□ ﺑﻠﻪ‪ ،‬او هﻢ ﺑﻪ ﭘﺎرﻳﺲ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﺎ هﻤﻪ ﺑﺎﻧﺪهﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻰﺗﻮان ﮔﻔﺖ از ﻃﺮف ﭘﺪرش ﻣﺄﻣﻮر ﺑﻮد ﺗﺎ ﺳﺮ درﺁورد ﭼﻪ ﮐﺴﻰ ﭼﻪ ﮐﺎر‬
‫ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻧﺪ ﺑﻌﺪى ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎجﻣﻬﺪى ﻋﺮاﻗﻰ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺴﻦ رﻓﻴﻖدوﺳﺖ و ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ‪ .‬ﻣﻬﺪى ﻋﺮاﻗﻰ دو ﺳﻪ ﻧﻔﺮ را هﻢ ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﺑﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﮏ ﺑﺎﻧﺪ ﺑﻰ ﺳﺮ و ﺗﻪ هﻢ ﺻﺎدق‬
‫ﻗﻄﺐزادﻩ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺎزارىهﺎ ﻻس ﻣﻰزد‪ .‬اﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﺎ ﺻﺎدق‬
‫ﻗﻄﺐزادﻩ هﻢ ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺮاد در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻪ دﻳﺪن ﺧﻤﻴﻨﻰ رﻓﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻣﻴﺮﻓﻨﺪرﺳﮑﻰ‪ ،‬اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺗﻮﮐﻠﻰ‪ ،‬ﺣﺒﻴﺐاﷲ ﻋﺴﮕﺮاوﻻدى‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ‬
‫رﻓﻴﻖدوﺳﺖ‪ ،‬ﮐﺮﻳﻢ ﺳﻨﺠﺎﺑﻰ‪ ،‬ﺣﺎج ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻬﺪﻳﺎن ﮐﻪ از ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاران ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ‬

‫‪391‬‬
‫ارﺷﺎد ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ هﺎﺷﻤﻰ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺷﻤﺲ اردﮐﺎﻧﻰ‪ ،‬دﮐﺘﺮ ﮔﺮﺟﻰ ﮐﻪ ﺑﻌﺪًا‬
‫ﮔﻔﺖ ﻣﻦ دﮐﺘﺮ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻤﻴﻨﻰ هﺴﺘﻢ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ وﺳﻴﻠﻪ در هﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺳﻮار ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪًا اﻳﺮاد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻣﮕﺮ‬
‫ﺷﺎﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ دﮐﺘﺮ ﻣﺨﺼﻮص داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ! ﺑﻌﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﮑﺮى و ﺷﻴﺦ‬
‫ﻋﻠﻰاﺻﻐﺮ ﻣﺮوارﻳﺪ‪...‬‬

‫■ اﻳﻦ ﮔﺮﺟﻰ ﺑﺮادر هﻤﺎن ﮔﺮﺟﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﻔﺎرت ﭘﺎرﻳﺲ ﮐﺎر ﻣﻰﮐﺮد؟‬

‫□ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺷﺨﺼﻰ هﻢ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺣﺴﻦ روﺣﺎﻧﻰ و ﻓﺮد‬

‫دﻳﮕﺮى هﻢ ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﻬﻨﺪس اﺷﺮاﻗﻰ از ﻃﺮف ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺧﻠﻖ ﺑﻪ ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ‬
‫ﺁﻣﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از روى ﮐﺎرﺁﻣﺪن ﺧﻤﻴﻨﻰ در ﺳﺎل ‪ ۶٠‬ﻳﺎ ‪ ۶١‬اﻳﻦ ﻣﻬﻨﺪس‬
‫اﺷﺮاﻗﻰ را اﻋﺪام ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در هﻤﺎن ﺑﻠﺒﺸﻮ هﺮ ﮐﺴﻰ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاى‬
‫ﺧﻮدش ﺟﺎى ﭘﺎﻳﻰ درﺳﺖ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﻗﺪرت ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ‬
‫ﺧﻮدش از هﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﮔﺸﻨﻪﺗﺮ و ﺗﺸﻨﻪﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ هﻢ ﺑﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‬
‫و دور و ﺑﺮ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻣﻰﭼﺮﺧﻴﺪ‪ .‬ﻳﮏ ﻣﻬﻨﺪﺳﻰ هﻢ در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷﺎﺗﻮ ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ﭘﺬﻳﺮاﻳﻰ از ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻳﮏ روز ﮐﻪ ﻏﺬا ﺁﺑﮕﻮﺷﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﻃﺮز‬
‫زﻧﻨﺪﻩاى ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻬﻨﺪس ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺎز ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎراﺣﺖ‬
‫ﺷﺪﻩ و واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻰدهﺪ و ﮐﺎرﺷﺎن ﺑﻪ دﻋﻮا و ﻳﻘﻪدرﻳﺪن ﻣﻰرﺳﺪ‪ .‬ﺷﻴﺦ‬
‫ﺟﻌﻔﺮ ﺷﺠﻮﻧﻰ‪ ،‬هﺎدى ﺧﺎﻣﻨﻪاى ﺑﺮادر ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ ﺧﺎﻣﻨﻪاى‪ ،‬ﻏﻼﻣﻌﻠﻰ‬
‫ﺻﺪاﻗﺖﻧﮋاد‪ ،‬هﺎدى ﻧﮋادﺣﺴﻴﻨﻴﺎن هﻢ ﺑﻪ دﻳﺪن ﺧﻤﻴﻨﻰ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮادى هﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ ﭘﻮل دادﻧﺪ ﻣﺜﻼ ﻋﺒﺎس رزاﻗﻰ ﮐﻪ ﺑﻌﺪًا هﺎدى ﺧﺴﺮوﺷﺎهﻰ اﻣﻮال او‬
‫را ﺑﻪ ﺟﺮم اﻳﻨﮑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺳﺎواﮎ در ﺑﺎزار ﺑﻮد ﺗﺎراج ﮐﺮد‪ .‬ﺣﺎجﻋﺒﺎس‬
‫ﺣﺴﻴﻦزادﻩ ﺻﺎﺣﺐ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﮐﻔﺶ وﻳﻦ‪ ،‬ﺣﺎج ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻌﻨﻮى ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﮐﻔﺶ ﺑﻼّ‪ ،‬ﻣﺤﻤﻮد ﭘﻮرﮐﺎﻇﻤﻰ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﺠﺎﻩ درﺻﺪ از ﺳﻬﺎم‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺟﻮرابﺑﺎﻓﻰ اﺳﺘﺎرﻻﻳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﻔﺎهﻰ ﺑﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻴﻌﺖ ﮐﺮدﻧﺪ و‬
‫ﺑﻪ هﺎدى ﺧﺴﺮوﺷﺎهﻰ ﭘﻮل دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﺪهﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪًا ﺧﺴﺮوﺷﺎهﻰ‬
‫اﻣﻮال اﻳﻨﻬﺎ را ﺷﺨﺼًﺎ و ﺑﺪون ﺣﮑﻢ ﻣﺼﺎدرﻩ ﮐﺮد و ﺑﺎﻻ ﮐﺸﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻠﻰ ﻓﻼﺣﻴﺎن‬

‫‪392‬‬
 ‫ﮔﻮﻳﺎ ﻓﻼﺣﻴﺎن هﻢ در هﻤﺎن ﺗﻠﻔﻦﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫■ ﺷﻤﺎ ﮐﻪ در ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺒﻮدﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را از ﮐﺠﺎ دارﻳﺪ؟‬

‫□ ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﻣﻦ از ﺑﻨﻴﺎنﮔﺰاران اﻃﻼﻋﺎت ﺳﭙﺎﻩ ﺑﻮدم‪ .‬ﻓﻼﺣﻴﺎن ﻳﮑﻰ از اوﻟﻴﻦ‬

‫رؤﺳﺎى دادﮔﺎﻩ وﻳﮋﻩ روﺣﺎﻧﻴﺖ هﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ از هﻤﺎن زﻣﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﺮاى‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻰ ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﺎ ﻋﻠﻰ ﻓﻼﺣﻴﺎن ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﻣﻦ راﺑﻄﻪ ﮔﺮﻣﻰ ﺑﺎ‬
‫او ﻧﺪاﺷﺘﻢ وﻟﻰ هﻤﺪﻳﮕﺮ را ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻴﻢ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺧﻮدش را دارد‪.‬‬
‫هﻤﻴﺸﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪﻩ و ﮔﺮدﺁورﻧﺪﻩ اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻰﺧﻮاهﺪ از ﺁدم ﺑﻪ هﺮ ﻧﻮﻋﻰ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد ﻳﮏ اﺳﺘﻔﺎدﻩ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺑﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدم در ﮐﻤﻴﺘﻪ‬
‫ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮاﻋﺎت ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ در اوﻳﻦ‪ .‬ﻣﻦ از هﻤﺎن اول ﮐﻪ در ﺳﭙﺎﻩ‬
‫ﺑﻮدم ﺑﺎ ﭘﺎﺳﺪارى ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﺪاﻳﻰ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺣﺮاﺳﺖ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﻮد ﮔﺮﻓﺘﺎرى‬
‫داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺁن ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ اﻋﻼم ﺑﺴﻴﺞ ﺷﺪ ﺑﺮاى ﺁزادى ﺷﻬﺮ ﭘﺎوﻩ‪ ،‬ﻓﺪاﻳﻰ را ﺑﻪ‬
‫زﻧﺪان ﻗﺼﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﺷﺒﻰ ﮐﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺁرش و ﺗﻬﺮاﻧﻰ را اﻋﺪام ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻓﺪاﻳﻰ را ﺑﻪ ﮐﺮدﺳﺘﺎن و ﻣﺮا ﺑﺮاى ﺣﺮاﺳﺖ زﻧﺪان ﻗﺼﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻳﮑﻰ از‬
‫اﺷﺘﺒﺎهﺎﺗﻰ ﮐﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﺮدم و از ﭼﺸﻢ اﻳﻨﻬﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺪم ﻗﺮاﺋﺖ ﺣﮑﻢ‬
‫اﻋﺪام ﺁرش و ﺗﻬﺮاﻧﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺎﻋﺪﺗًﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﮑﻢ ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ را‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻰ ﮐﻮﺗﺎﻩ در ﺟﻠﺴﻪ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮدم و دﻳﺪم ﮐﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‬
‫درﺳﺘﻰ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺗﻤﺎﻣًﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ دارد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﺎﻳﺴﺘﺎدم‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻼﻗﺎت ﺣﻀﻮرى ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩهﺎﻳﺸﺎن دادﻧﺪ و ﺑﺮاى اﻋﺪام‬
‫ﺁﻣﺎدﻩﺷﺎن ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ هﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺴﺌﻮل ﺣﺮاﺳﺖ زﻧﺪان ﺑﺎﻳﺪ در ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ‬
‫ﭘﺸﺖ دﻳﻮاﻧﻪﺧﺎﻧﻪ زﻧﺪان ﻗﺼﺮ ﺑﻮد ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدم‪ .‬ﻳﮏ ﮐﻮﭼﻪ ﺑﺎرﻳﮑﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ دﻳﻮار ﺧﺎرﺟﻰ و داﺧﻠﻰ زﻧﺪان ﺑﻮد ﮐﻪ اﻧﺒﺎر زﺑﺎﻟﻪ و ﺁﺷﻐﺎل هﻢ‬
‫هﻤﺎﻧﺠﺎ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪهﺎ ﺑﻪ دﻳﻮار اﷲاﮐﺒﺮ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﺮﺣﺎل ﺣﮑﻢ را ﺑﻪ‬
‫ﻣﻦ دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ .‬ﻣﻦ هﻢ ﻧﺨﻮاﻧﺪم‪.‬‬

‫■ ﭼﺮا ﻧﺨﻮاﻧﺪﻳﺪ؟‬

‫□ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﻀﻴﻪ اﻋﺘﻘﺎدى ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬اﺻﻼ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت‬

‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻴﺰهﺎﻳﻰ ﮐﻪ دﻳﺪﻩ ﺑﻮدم از اﻳﻨﻬﺎ زدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدم وﻟﻰ هﻨﻮز ﭼﺎرﻩاى‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ و در اﺻﻞ ﺑﺎ ﺧﻮدم هﻨﻮز ﮐﻨﺎر ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺧﻮدم را ﮐﻨﺎر ﺑﮑﺸﻢ‪.‬‬
‫ﺣﮑﻢ را دادم ﻳﮑﻰ دﻳﮕﺮ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻳﮑﻰ دو ﺗﺎ از ﺑﭽﻪهﺎى اوﻳﻦ و ﻳﮑﻰ دو ﺗﺎ‬

‫‪393‬‬
 ‫از ﺑﭽﻪهﺎى ﻗﻬﺪرﻳﺠﺎن ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از اﻃﺮاﻓﻴﺎن ﺁﻳﺖاﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮى‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع را ﮔﺰارش ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪهﺎ در زﻧﺪان ﺑﻪ ﻣﻦ هﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮ‬
‫اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﺣﮑﺎم ﺻﺎدرﻩ اﺳﻼﻣﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻰ‪.‬‬

‫ﺁدم هﻤﻴﺸﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻰﮐﺮد ﮐﻪ زﻳﺮ ﭼﺸﻢهﺎى ﮐﻨﺠﮑﺎو و ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﻓﻼﺣﻴﺎن‬

‫ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ارزﺷﻴﺎﺑﻰ ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎ را ﺑﺎ او در ﻣﻴﺎن ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻢ و‬
‫او هﻤﻴﺸﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ را راﺟﻊ ﺑﻪ رؤﺳﺎى ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ‬
‫ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ ١٢‬هﻤﺎن اﺳﻤﺎل ﺗﻴﻐﻰ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺎرهﺎى ﺧﻼﻓﺶ دﺳﺘﮕﻴﺮ‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﮐﻪ اﺳﻤﺎل ﺗﻴﻐﻰ اوﻟﻴﻦ ﮐﺴﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺟﻤﻬﻮرى‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﺁن ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر را در ﺟﻨﻮب ﺗﻬﺮان ﮐﻪ ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺪان‬
‫ﮔﻤﺮﮎ ﻗﺮار دارد و ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﺮﻣﺰ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬارى ﮐﺮد!‬
‫ﺁﻗﺎى ﻓﻼﺣﻴﺎن ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺪاﻧﺪ اﻳﻦ اﺳﻤﺎل ﺗﻴﻐﻰ ﭼﮑﺎرﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ‬
‫راﺑﻄﻪ دارد ﺑﺎ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ درﺁﻣﺪش ﭼﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫ﭼﻪ اﻧﺤﺮاﻓﺎﺗﻰ دارد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ارزﻳﺎب ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺎدى داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼ ﺁن ﺁﻗﺎى هﺎﺷﻤﻰ ﮐﻪ رﺋﻴﺲ ﮔﺮوﻩ ﺿﺮﺑﺖ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ ٩‬ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ‬
‫ﺧﺴﺮوﺷﺎهﻰ ﺑﻮد و ﺗﺮورش ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﭼﻴﺰهﺎﻳﻰ را رو ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺮﻓﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﮐﺎخ ﮔﻠﺴﺘﺎن ﺣﺪود ‪ ٣۶٠‬ﺗﺨﺘﻪ ﻓﺮش ﻧﻔﻴﺲ ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻗﺎﻟﻰهﺎى ﻧﻔﻴﺲ ﭼﻄﻮر ﺷﺪﻧﺪ؟ در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻣﻦ در ﭘﻴﮕﻴﺮىهﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﮐﺮدم‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم اﻳﻦ ﻗﺎﻟﻰهﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻗﺎى ﺑﻬﺸﺘﻰ از اﻳﺮان ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ‬
‫هﺎﻣﺒﻮرگ رﻓﺘﻪ‪ .‬ﻓﺮشﻓﺮوﺷﻰ ﮐﻪ در هﺎﻣﺒﻮرگ ﺑﻮدﻩ ﻳﮑﻰ از ﮐﻮﭼﮏﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻓﺮشهﺎ را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻴﺼﺪهﺰار ﻣﺎرﮎ ﻣﻰﻓﺮوﺷﺪ‪ .‬ﺧﺮﻳﺪار ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ ﻣﻰﺑﺮد‬
‫ﮐﻪ اﻳﻦ ﻓﺮش را ﺑﻴﻤﻪ ﮐﻨﺪ‪ .‬از او ﮐﺎﻏﺬ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻰﺧﻮاهﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰرود‬
‫اﻳﻦ ﮐﺎﻏﺬ را ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻓﺮش ﺑﻪﻃﻮر ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ وارد‬
‫ﺁﻟﻤﺎن ﺷﺪﻩ و ورﻗﻪ ﺗﺮﺧﻴﺺ ﮔﻤﺮﮎ ﻧﺪارد ﭼﺮا ﮐﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﻔﺎرت اﻳﺮان‬
‫وارد ﺁﻟﻤﺎن ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﮔﻤﺮﮎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﮑﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ‬
‫اوﺿﺎع دارد ﺑﻴﺦ ﭘﻴﺪا ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺮﭘﻮش ﻣﻰﮔﺬارﻧﺪ و ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻤﻰﺷﻮد‬
‫اﻳﻦ ‪ ٣۶٠‬ﻗﻄﻌﻪ ﻗﺎﻟﻰ ﻧﻔﻴﺲ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻰ دﭼﺎر ﺷﺪ‪.‬‬

‫■ ﺷﻤﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﺪ؟‬

‫□ ﻣﻦ ﺧﻮدم در ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﮐﺎر ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﻦ ارزﻳﺎب ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﮐﺎخ‬
‫ﮔﻠﺴﺘﺎن در ﻣﺤﺪودﻩ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ ٩‬ﺑﻮد ﮐﻪ در ﭘﺎرﮎ ﺷﻬﺮ واﻗﻊ‬

‫‪394‬‬
‫ﺷﺪﻩ و ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم هﺎدى ﺧﺴﺮوﺷﺎهﻰ ﺑﺎﻻى وزارت ﮐﺸﻮر ﻳﮏ دﻓﺘﺮ ﺁﻧﺠﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ ٩‬داﺷﺖ‪ .‬اﺷﻴﺎء ﮐﺎخ ﮔﻠﺴﺘﺎن ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ ٩‬از‬
‫ﮐﺎخ ﮔﻠﺴﺘﺎن ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ‪ .‬ﮐﺠﺎ رﻓﺘﻪ؟ هﻴﭻ ﮐﺲ ﻧﻤﻰداﻧﺪ‪ .‬ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم‬
‫ﺧﺴﺮوﺷﺎهﻰ هﻢ ﺑﻪ ﮐﺴﻰ ﺟﻮاﺑﮕﻮ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺑﻮد و ﮐﺴﻰ از او ﭼﻴﺰى‬
‫ﻧﻤﻰﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﺮش در ﺁﻟﻤﺎن ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ ﻣﺎﺟﺮا ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﮐﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮى ﮐﺮدم دﻳﺪم اﻳﻦ ﻓﺮشهﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺁﻳﺖاﷲ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺑﻬﺸﺘﻰ از‬
‫اﻳﺮان ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ‪ .‬ﭼﻴﺰهﺎى دﻳﮕﺮى هﻢ ﺑﻮدﻩ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻤﺸﻴﺮ‬
‫ﮐﺮﻳﻢﺧﺎن زﻧﺪ ﺑﻮدﻩ ﻳﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮى ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﮑﻰ از ﭘﺎدﺷﺎهﺎن هﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻳﮑﻰ‬
‫از ﺷﺎهﺎن اﻳﺮان هﺪﻳﻪ دادﻩ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ را از ﮐﺎخ ﮔﻠﺴﺘﺎن ﺑﻴﺮون ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫و ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ از اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺧﺒﺮ داﺷﺖ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم هﺎدى ﺧﺴﺮوﺷﺎهﻰ‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻦ هﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ از او ﭘﺮس و ﺟﻮ ﮐﻨﻢ‪.‬‬

‫اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ﻋﻠﻰ ﻓﻼﺣﻴﺎن از ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻣﻦ‬

‫ﮔﺰارﺷﮕﺮ او ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﻣﻦ در اﺻﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺰارشهﺎﻳﻰ را ﮐﻪ از اﻧﺤﺮاﻓﺎت در‬
‫ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻰﮐﺮدم ﺑﻪ ﺷﻬﺎب ﻣﻰدادم و ﺷﻬﺎب هﻢ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻣﻰداد‪.‬‬
‫ﻓﻼﺣﻴﺎن ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺖ اول را ﺧﻮدش داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻳﮑﻰ‬
‫دﻳﮕﺮ از ﻣﺎﺟﺮاهﺎى ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ ٩‬ﭘﺎﻣﻨﺎر ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺼﺮاﷲ ﺷﺎﻩﺁﺑﺎدى‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺳﻤﺖ ﻟﺮزادﻩ ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺑﻮد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﮕﻪدارى ﺗﺮﻳﺎﮎ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﺘﺼﺎب ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ رﻓﺘﻴﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺁﻗﺎ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻧﺪرول ﺗﺮﻳﺎﮎهﺎى اﻳﻨﺠﺎ را ﺑﺮدﻩاﻧﺪ! ﺗﺮﻳﺎﮎهﺎ هﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻰ ﺑﺎﻧﺪرولهﺎ را‬
‫ﺑﺮدﻩاﻧﺪ! ﻣﺎ هﻢ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﭼﻪ اﺷﮑﺎﻟﻰ دارد؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ اﺷﮑﺎل هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎﻧﺪرولهﺎى دوﻟﺘﻰ را روى ﺗﺮﻳﺎﮎ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻰﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺗﺮﻳﺎﮎ دوﻟﺘﻰ ﻣﻰﻓﺮوﺷﻨﺪ و ﺧﻮد ﺁن ﺑﺎﻧﺪرولهﺎ ﭘﻮل اﺳﺖ و ﻣﺄﻣﻮران هﻢ‬
‫اﮔﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺟﺮم ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻮن دوﻟﺘﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎجﺁﻗﺎ ﻧﺼﺮاﷲ ﺷﺎﻩﺁﺑﺎدى در‬
‫ﺳﺮﻗﺖ ﺑﺎﻧﺪرولهﺎ دﺧﺎﻟﺖ داﺷﺖ‪ .‬در اﺻﻞ ﻗﻀﻴﻪ هﺪف ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫از هﻤﺪﻳﮕﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓﻼﺣﻴﺎن هﻤﻴﺸﻪ در ﺻﺪد اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺖ اول را راﺟﻊ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺟﻤﻊﺁورى ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺁن هﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻃﺮاز اول‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﻣﻬﺪوى ﮐﻨﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﺁﺧﺮ‬
‫ﮐﻨﻰ هﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻢ در ﻣﻮرد ﺑﺮادر زﻧﺶ و ﺧﻮاهﺮ زﻧﺶ ﮔﺮﻓﺘﺎرى‬
‫داﺷﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ او ﺑﻌﺪًا وزﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻰﺷﻮد و اﻳﻦ ﮐﺎرهﺎ‬
‫را ﻣﻰﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪًا ﻗﺪرت ﺧﻮدش را ﺗﺜﺒﻴﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻢ را ﺑﺮاى‬
‫ارزﺷﻴﺎﺑﻰ ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎ از ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺷﻬﺎب ﮔﻔﺖ ﻳﮏ ﮔﺰارش‬

‫‪395‬‬
 ‫ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺑﻪ ﻓﻼﺣﻴﺎن ﺑﺪﻩ و ﮔﺰارش ﮐﺎﻣﻞ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻩ ﺗﺎ ﺑﺪهﻢ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺧﻤﻴﻨﻰ‪.‬‬
‫اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﮔﺰارشهﺎ ﭼﻪ ﻣﻰﺷﺪ ﻣﻦ در ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻴﺴﺘﻢ‪.‬‬

‫■ اﮔﺮ ﻓﻼﺣﻴﺎن در ﺗﻠﻔﻦﺧﺎﻧﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ‬

‫ﺗﻤﺎسهﺎﻳﻰهﻢ ﺑﺎ ﺧﺎرﺟﻴﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را‪...‬‬

‫□ ﻣﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﻓﻼﺣﻴﺎن ﻣﻰداﻧﺴﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ وزارت اﻃﻼﻋﺎت‬

‫ﻣﻰرود ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﮑﻪ وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ‬
‫ﻓﻼﺣﻴﺎن ﺷﺪ ﻣﻌﺎون وزﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت و ﺑﻌﺪ هﻢ ﺷﺪ وزﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت‪ .‬ﺣﺎﻻ هﻢ‬
‫ﺟﺰو ﻓﻘﻬﺎى ﺷﻮراى ﻧﮕﻬﺒﺎن اﺳﺖ‪ .‬او در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب هﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت واﺣﺪ ﻣﺎ را ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺠﺎ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﮐﺎر ﮐﺮدﻳﻢ‪ ،‬در‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺪﻣﻬﺪى هﺎﺷﻤﻰ ﻳﺎ در ﻣﻮرد ﺁﻗﺎى رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ وﻗﺘﻰ ﻣﻦ‬
‫ﭼﻴﺰهﺎى ﺁﻗﺎى رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ را ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻮشهﺎﻳﺶ ﺗﻴﺰ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪًا ﻓﻼﺣﻴﺎن‬
‫ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﭘﺮوﻧﺪﻩ ﻣﻦ ﮐﻤﮏ ﮐﺮد ﮐﻪ از اﻳﺮان ﺧﺎرج ﺷﻮم‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ‬
‫ﺻﺪ در ﺻﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺣﺘﻤًﺎ وﻟﻰ ﺁن دوﺳﺖ ﻣﻦ‪ ،‬م‪.‬ل‪ .‬ﮐﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﺮد ﺗﺎ از‬
‫اﻳﺮان ﺧﺎرج ﺷﻮم ﻳﮑﻰ از اﻓﺮاد ﻣﻬﻢ وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻮد و ﺗﺼﻮر ﻣﻦ‬
‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﺪون اﻃﻼع ﻓﻼﺣﻴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻴﺪﺟﻼل ﺗﻬﺮاﻧﻰ‬

‫ﻳﮑﻰ از دﻻﻳﻞ اﺳﺘﻌﻔﺎى ﺳﻴﺪ ﺟﻼل ﺗﻬﺮاﻧﻰ راﺑﻄﻪ اﻳﺸﺎن ﺑﺎ ﺁﻗﺎى ﻋﺒﺎس‬
‫ﺷﺎﻩﺁﺑﺎدى‪ ،‬ﺑﺮادرزادﻩ ﺁﻗﺎى ﻧﺼﺮاﷲ ﺷﺎﻩﺁﺑﺎدى‪ ،‬رﻳﻴﺲ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ ٩‬ﭘﺎﻣﻨﺎر‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻴﺪﺟﻼل ﺗﻬﺮاﻧﻰ هﻤﺴﺎﻳﻪ دﻳﻮار ﺑﻪ دﻳﻮار ﺷﺎﻩﺁﺑﺎدﻳﺴﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻬﺮاﻧﻰ در‬
‫رﺻﺪﺧﺎﻧﻪ رى ﻳﮏ اﺗﺎق ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻰرﻓﺖ ﺁﻧﺠﺎ و ﺁﺳﻤﺎن را ﻧﮕﺎﻩ‬
‫ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬ﻋﺒﺎس ﺷﺎﻩﺁﺑﺎدى هﻢ ﻣﻰرﻓﺖ ﺁﺳﻤﺎن را ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﺪ! ﺣﺎﻻ ﭼﻪ‬
‫ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪا داﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﻋﮑﺴﻰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺁﻗﺎى ﺗﻬﺮاﻧﻰ را ﺑﺎ ﺁﻗﺎى‬
‫ﻋﺒﺎس ﺷﺎﻩﺁﺑﺎدى در ﺣﺎل ﻣﻌﺎﺷﻘﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻰدهﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪًا ﮐﻪ ﺳﻴﺪﺟﻼل ﺗﻬﺮاﻧﻰ‬
‫ﻣﻰرود ﺧﻤﻴﻨﻰ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬ﻋﮑﺲ را ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن ﻣﻰدهﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺁﻗﺎى‬
‫ﺷﺎﻩﺁﺑﺎدى اﻳﻦ ﻋﮑﺲهﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻤﻴﻨﻰ رﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪396‬‬
 ‫ﺧﻤﻴﻨﻰ و ﻗﻄﺐزادﻩ‬

‫ﻳﮑﻰ دﻳﮕﺮ از ﻗﻀﺎﻳﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﻳﺎدم رﻓﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﺮا و ﺑﻪ ﭼﻪ دﻟﻴﻞ‬
‫ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ از ﺁﻗﺎى ﺻﺎدق ﻗﻄﺐزادﻩ زﻳﺎد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬دﻟﻴﻠﺶ‬
‫ﻣﻨﺸﻰ ﺁﻗﺎى ﻗﻄﺐ زادﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻤﻰ ﺑﻮد ﺑﻪ اﺳﻢ ﮐﺘﺎﻳﻮن ﺷﺎﻟﭽﻰ ﻳﺎ ﺷﺎﻟﭽﻴﺎن‪،‬‬
‫ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ ﮐﺘﻰ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪ .‬زن ﺧﻴﻠﻰ ﺧﻮﺷﮕﻠﻰ ﺑﻮد و دﺧﺘﺮ ﻳﮑﻰ از‬
‫ﭼﺎﻳﮑﺎران ﻻهﻴﺠﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﮐﺘﻰ ﮐﻪ ﻟﻌﺒﺘﻰ ﺑﻮد دل ﺁﻗﺎى ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ را ﺑﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺁﻳﺎ ﻓﻴﻠﻤﻰ از اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ داﺷﺘﻨﺪ و ﻳﺎ‬
‫ﻣﺎﺟﺮا ﭼﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ از ﻃﺮف ﻗﻄﺐزادﻩ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺘﻰ ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ وﺳﻴﻠﻪاى ﻓﺮاهﻢ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻗﻄﺐزادﻩ ﻧﻮﻩ ﺧﻤﻴﻨﻰ را ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ از اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن اﻃﻼع ﭘﻴﺪا ﮐﺮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻪﺟﻮرى ﺑﻪ ﮔﻮش‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ رﺳﺎﻧﺪ ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ ،‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل ﺻﺎدق ﻗﻄﺐزادﻩ از ﭼﺸﻢ ﺧﻤﻴﻨﻰ‬
‫اﻓﺘﺎد و ﻣﻮرد ﻏﻀﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻗﻄﺐزادﻩ از اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺪرﮎ ﺟﻤﻊ ﻣﻰﮐﺮدﻩ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﮑﺲ و ﻏﻴﺮﻩ‪ .‬ﻳﮏ ﻣﺪرﮎ هﻢ هﺎدى ﻏﻔﺎرى درﺳﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ ﻋﮑﺴﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ و ﻳﮏ ﺧﺎﻧﻢ را در ﺣﺎل ﺗﺮﻳﺎﮎﮐﺸﻰ ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻰداد‪ .‬ﺳﺮ هﻤﻴﻦ ﻗﻀﻴﻪ هﺎدى ﻏﻔﺎرى را ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ اﺳﺘﺎرﻻﻳﺖ‬
‫و زﻣﻴﻨﻰ در ﺗﻬﺮانﻧﻮ ﺑﻪ او دادﻧﺪ و او هﻢ رﻓﺖ ﮐﻨﺎر و ﺣﺮﻓﻰ از او ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻗﻄﺐزادﻩ هﻢ رﻓﺖ ﺑﺎ ﺑﺎزارىهﺎ اﺋﺘﻼف ﮐﺮد‪ .‬ﺧﺎﻧﻢ ﮐﺘﺎﻳﻮن ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﮐﺘﻰ‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﺑﺎ ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻰ ﺧﻴﻠﻰهﺎ او را ﺑﺎ ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ دﻳﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺧﺎرج از ﺟﻤﺎران‪ ،‬ﺁﻧﺠﺎ ﺟﺮأت ﻧﻤﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪًا ﭼﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺁن ﺧﺎﻧﻢ ﺁﻣﺪ‬
‫ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺸﮑﻴﻞ دوﻟﺖ ﺑﺎزرﮔﺎن‪ ،‬رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ را ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻰ وزﻳﺮ ﮐﺸﻮر‬

‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﻋﺪم ﮐﻔﺎﻳﺖ دوﻟﺖ ﺑﺎزرﮔﺎن را ﺑﻪ ﺛﺒﻮت‬
‫رﺳﺎﻧﺪ دﺳﺖ ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎ را ﺑﺎز ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺧﻮد اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻌﺪًا ﻣﺎ را ﻣﺄﻣﻮر ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫دوﻟﺖ را ﻣﺘﺰﻟﺰل ﺑﮑﻨﻴﻢ! ﺷﻤﺎ اﮔﺮ روزﻧﺎﻣﻪهﺎى ﺁن زﻣﺎن را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‬
‫ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﭘﺎﺳﺪارى ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮدم را ﺧﺎﻟﻰ‬
‫ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ دزد ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮراﻧﻰ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ دﺳﺘﻮر اﻳﻦ ﮐﺎر را داﺷﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮاى اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻮب ﻻى ﭼﺮخ دوﻟﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻤﺎم اﺷﺮار‪ ،‬ﺗﻤﺎم‬

‫‪397‬‬
 ‫ﭼﺎﻗﻮﮐﺶهﺎ و دزدهﺎى ﻣﺤﻠﻪهﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ رﻳﻴﺲ ﮐﻤﻴﺘﻪ‪ .‬اﻳﻦ را دﻳﮕﺮ هﻤﻪ‬
‫ﻣﺮدم اﻳﺮان ﻣﻰداﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ رﻳﻴﺲ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ دوازدﻩ اﺳﻤﺎل ﺗﻴﻐﻰ ﺑﻮد ‪،‬‬
‫ﮐﻤﻴﺘﻪ ﺑﺎزار دﺳﺖ ﺣﺴﻦ ب‪ .‬ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪًا ﺷﺪ ﻳﮑﻰ از ﺳﺮﭘﺮﺳﺖهﺎى ﮔﺮوﻩ‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﺘﻰ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﮐﻪ ﮔﻮﻳﺎ در ﮐﺸﺘﻦ دارﻳﻮش و ﭘﺮواﻧﻪ ﻓﺮوهﺮ‬
‫هﻢ دﺳﺖ داﺷﺘﻪ‪ .‬رﻳﻴﺲ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻗﺼﺎبﺧﺎﻧﻪ ﻧﺎﺻﺮ ﻃﻼ ﺑﻮد‪ .‬رﻳﻴﺲ ﻳﮑﻰ از‬
‫ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎى ﺑﺎزار ﻋﻠﻰ ﭼﭙﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﺴﻦ ب‪ .‬هﻢ ﮐﺎر ﮐﺮدﻩ و در ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﺘﻰ دﺳﺖ داﺷﺘﻪ‪ .‬ﻋﻠﻰ ﭼﭙﻪ را ﺑﻌﺪًا ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮاى ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ ﮐﻤﻴﺘﻪ‬
‫ﻗﻴﺎﺳﻰ و دوﻻب‪ .‬رﻳﻴﺲ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﺷﻤﻴﺮان ﻧﺎﺻﺮ ﺷﻤﻴﺮاﻧﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎجﺑﮕﻴﺮ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪًا ﺷﺪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﺳﻌﺪﺁﺑﺎد ﮐﻪ ﺧﻮدش ﻗﺴﻤﺘﻰ از اﻣﻮال‬
‫ﺳﻌﺪﺁﺑﺎد را ﺑﺎﻻ ﮐﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﮐﻤﻴﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﻴﺮوس ﺑﺮادران ب‪ .‬را ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻗﺘﻞ دارﻧﺪ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﺧﻂ ﻣﺎﺷﻴﻦ دودى ﻳﮑﻰ از ﻧﻮﭼﻪهﺎى‬
‫ﭼﻨﮕﻴﺰ ﺟﻬﺎن را ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن از ﻗﺎﺗﻼن ﺁن ﻣﻨﻄﻘﻪ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ‬
‫ﻧﻔﺮ را ﮐﺸﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﻧﻈﺎمﺁﺑﺎد ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺴﮕﺮ را ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ او هﻢ از‬
‫ﭼﺎﻗﻮﮐﺶهﺎى ﻣﻌﺮوف ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮد و ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﺟﺮم ﻗﺘﻞ در زﻧﺪان ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻨﻬﺎ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ دﺳﺖاﻧﺪرﮐﺎر ﺗﻤﺎم ﮐﺎرهﺎى ﺧﻼف ﻣﻨﻄﻘﻪهﺎى ﺗﻬﺮان‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺷﺪﻧﺪ رﻳﻴﺲ ﮐﻤﻴﺘﻪ!‬

‫■ ﻗﻄﺐزادﻩ و ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ‬

‫ﺁﻗﺎى ﻗﻄﺐزادﻩ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ هﻤﺎن ﺧﺎﻧﻢ ﮐﺘﻰ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﻣﻰﭼﺴﺒﺎﻧﺪ‬

‫و ﺑﺮاى ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺎﻟﻰ هﻢ ﺑﻪ ﮐﺮﻳﻢ دﺳﺘﻤﺎﻟﭽﻰ ﻧﺰدﻳﮏ ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪًا‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﮐﻮدﺗﺎ ﺑﮑﻨﻨﺪ و ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺶ و ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﮐﺘﺎب رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ هﻢ هﺴﺖ ﮐﻪ ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﺑﻪ رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‬
‫وﺿﻊ ﺻﺎدق ﻗﻄﺐزادﻩ زﻳﺎد ﺟﺎﻟﺐ ﻧﻴﺴﺖ و ﮐﺎرى ﺑﮑﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﭘﻮﻟﻰ ﺑﻪ دﺳﺘﺶ‬
‫ﺑﺮﺳﺪ و در ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ هﻢ ﺑﻪ ﮐﻨﺎﻳﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺑﻠﻪ‪ ،‬هﺮ ﮐﺴﻰ ﺑﺨﻮاهﺪ‬
‫دﻓﺘﺮ و دﺳﺘﮏ و ﺳﮑﺮﺗﺮ ﻣﺨﺼﻮص داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺮﺟﺶ هﻢ ﺑﺎﻻ ﻣﻰرود‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﻣﻰﻓﻬﻤﺎﻧﺪ ﮐﻪ از ﻣﺎﺟﺮا ﺧﺒﺮ دارد‪.‬‬

‫■ دﺳﺘﻤﺎﻟﭽﻰ ﺣﺎﺟﻰ ﺑﻮد؟‬

‫‪398‬‬
 ‫□ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺣﺎﺟﻰ دﺳﺘﻤﺎﻟﭽﻰ‪ .‬اﺻﻼ ﺳﺮاى دﺳﺘﻤﺎﻟﭽﻰ در ﺑﺎزار ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از اﻋﺪام او دوﻟﺖ ﻣﺼﺎدرﻩاش ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺮم اﻳﻨﮑﻪ دﺳﺘﻤﺎﻟﭽﻰ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ اﻗﺪام ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﮐﻪ وﻗﺘﻰ ﺧﻤﻴﻨﻰ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﻮد هﻤﻴﻦ‬
‫دﺳﺘﻤﺎﻟﭽﻰ ﭘﻮل هﻨﮕﻔﺘﻰ ﺑﻪ دﻻر و ﻣﺎرﮎ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺪ ﮐﻪ ﺁن ﭘﻮل ﺑﺎ‬
‫اﻣﻀﺎى دو ﻧﻔﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﻳﮑﻰ ﺁﻗﺎى ﺑﻨﻰﺻﺪر‪ ،‬ﻳﮑﻰ هﻢ ﺁﻗﺎى‬
‫ﺳﻼﻣﺘﻴﺎن‪ .‬ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﮐﻪ اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ در ﻣﻰروﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎرج‬
‫ﻣﻰروﻧﺪ‪ ،‬هﻨﻮز دارﻧﺪ از هﻤﺎن ﭘﻮﻟﻰ ﮐﻪ دﺳﺘﻤﺎﻟﭽﻰ زﻳﺮ ﺗﺸﮑﭽﻪ اﻣﺎم در‬
‫ﭘﺎرﻳﺲ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬اﻣﻮرات و ﮐﺎرﺷﺎن را ﻣﻰﮔﺬراﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﺎدق ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ‬

‫ﻳﮏ ﻣﻮﺿﻮع دﻳﮕﺮ‪ ،‬رواﺑﻂ ﺁﻗﺎى ﺻﺎدق ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻮل ﮐﻼﻧﻰ در‬
‫اﺧﺘﻴﺎرش ﺑﻮد ﺑﺮاى ﺗﻬﻴﻪ اﺳﻠﺤﻪ‪ .‬ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ در‬
‫ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ ﺣﺰباﷲ در درّﻩ ﺑﻘﺎ اﻳﻦ اﻧﺪازﻩ ﺗﻼش ﻣﻰﮐﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺧﺸﺨﺎش ﻣﺮﻏﻮﺑﻰ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﺸﺖ ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮐﺮدم‪ .‬وﻟﻰ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺮﻳﺪ اﺳﻠﺤﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ هﻢ در ﮐﺘﺎﺑﺶ ﺑﻪ ﺁن اﺷﺎرﻩ ﮐﺮدﻩ‪.‬‬
‫رؤﺳﺎى ارﺗﺶ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻗﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻼحهﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻰدهﺪ‬
‫ﺁن ﭼﻴﺰى ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺻﻮرت دادﻳﻢ و اﺣﺘﻴﺎج دارﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﻠﺤﻪهﺎ ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ‬
‫و از ﮐﺎراﻓﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪ .‬رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ از ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ﺳﺌﻮال ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﺎ او درﻣﻴﺎن ﻣﻰﮔﺬارد و ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ هﺪف ﻣﺎ ارﺳﺎل ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‬
‫ﺑﻪ داﺧﻞ ارﺗﺶ ﺟﻨﻮب ﻟﺒﻨﺎن و ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ داﺧﻞ ارﺗﺶ اﺳﺮاﻳﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻮﺿﻮع را ﺣﻞ ﻣﻰﮐﻨﺪ و رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﻰ هﻢ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ اﻳﻦ هﺪف ﻣﺎ‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮ از اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر را ﺑﻪ داﺧﻞ اﺳﺮاﻳﻴﻞ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪399‬‬
 ‫■ ﺁﻳﺎ ﺑﺎزرﮔﺎن ﻳﻬﻮدىزادﻩ ﺑﻮد؟‬

‫ﻳﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﺎ ﺑﺎزرﮔﺎن ﺑﺪ ﺷﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻮش ﺧﻤﻴﻨﻰ‬

‫رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﻬﺪى ﺑﺎزرﮔﺎن ﻳﮏ ﻳﻬﻮدىزادﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﭘﺪرﺑﺰرگ‬
‫اﻳﺸﺎن ﺣﮑﻴﻢ ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺑﻮدﻩ‪ .‬دﺧﺘﺮ ﺁن ﺣﮑﻴﻢ ﻣﻰﺷﻮد ﻣﺎدر ﺁﻗﺎى‬
‫ﺑﺎزرﮔﺎن‪ .‬ﺁن زﻣﺎن ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ ﺑﺎزى درﻣﻰﺁورﻧﺪ ﮐﻪ ﻳﮏ ﺣﮑﻴﻢ ﺟﻬﻮد دارد‬
‫ﭘﺎدﺷﺎﻩ اﺳﻼم را ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺁن ﺣﮑﻴﻢ هﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻰﺷﻮد! اﻳﻨﻬﺎ اﻳﺮاد‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎزرﮔﺎن ﺗﺎزﻩﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ و رﻳﺸﻪ اﺳﻼﻣﻰ ﻧﺪارد و ﻳﮏ‬
‫ﮐﻠﻴﻤﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪﻩ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻰﺧﻮاهﻨﺪ ﺗﻴﺸﻪ ﺑﻪ رﻳﺸﻪ دوﻟﺖ‬
‫ﺑﺎزرﮔﺎن ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎزرﮔﺎن ﻳﮏ ﻧﺨﺴﺖوزﻳﺮ هﻴﭻﮐﺎرﻩ ﺑﻮد‪ ،‬هﻴﭻ ﺟﺎ ﺣﺮﻓﺶ را‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﮐﻤﻴﺘﻪ ﺣﺴﺎب ﭘﺲ ﻣﻰداد‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﭙﺎﻩ‪ ،‬ﻧﻪ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ‪ .‬ﻓﻘﻂ دﻟﺸﺎن‬
‫ﺧﻮش ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻠّﻴﻮن ﺳﺮ ﮐﺎرﻧﺪ!‬

‫اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﮐﻪ دور و ﺑﺮ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻣﻰاﻓﺘﺎد از ﻃﺮﻳﻖ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ هﻤﺎنﺟﺎهﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‬

‫ﺟﺴﺘﻪ و ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﺎ ﻣﻰرﺳﻴﺪ‪.‬‬

‫■ ﻣﺜﻼ؟‬

‫دﮐﺘﺮ ﺳﻨﺠﺎﺑﻰ در ﺑﺎرﮔﺎﻩ ﺧﻤﻴﻨﻰ‬

‫□ ﻣﺜﻼ ﺁﻗﺎى ﺳﻨﺠﺎﺑﻰ ﮐﻪ ﺁﻣﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ را ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻳﮏ ﺳﺎﻋﺖ او را در اﺗﺎق ﻟﺨﺖ‬

‫ﻻ‬
‫و ﺧﺎﻟﻰ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻳﮏ اﺗﺎﻗﻰ ﺑﻮد ﺁن ﭘﺸﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﮏ زﻳﻠﻮى دو ّ‬
‫روى زﻣﻴﻦ و ﻳﮏ ﭘﺘﻮ هﻢ روى ﺁن اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﻪ هﻴﭽﻰ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ‬
‫هﺮ ﮐﺲ ﻣﻰرﻓﺖ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﻣﻴﺰ و ﺻﻨﺪﻟﻰ و ﻣﺒﻞ ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫■ ﺑﺮاى ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﻮد؟‬

‫□ ﻳﮏ ﺗﮑﻪ زﻳﻠﻮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﮏ ﭘﺘﻮ روى ﺁن ﻗﺮار داﺷﺖ و ﻳﮏ ﻣﺨﺪﻩ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ‬

‫ﮐﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ روى ﺁن ﻣﻰﻧﺸﺴﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖهﺎ داﺷﺖ‪،‬‬

‫‪400‬‬
 ‫ﺑﻌﻀﻰهﺎ را ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﺎ ﺑﺮاى ﻧﺸﺴﺘﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‪،‬‬
‫ﺳﻨﺠﺎﺑﻰ ﺑﻨﺪﻩﺧﺪا ﻳﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻣﻰرود ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﺪ‬
‫و ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﺪ‪ .‬ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻳﮏ اﺧﻼﻗﻰ ﮐﻪ داﺷﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ وﻗﺘﻰ‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺮف ﮐﺴﻰ ﮔﻮش ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮدش دﻳﮕﺮ ﺣﺮﻓﻰ‬
‫ﺑﺰﻧﺪ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺌﻮاﻟﻰ ﺟﻮاب ﺑﺪهﺪ‪ ،‬ﺣﺘﺎ وﺳﻂ ﺣﺮف ﻃﺮف هﻢ ﺑﺪون ﺁﻧﮑﻪ‬
‫ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﺷﺪ و ﻣﻰرﻓﺖ! از ﻗﺮار ﺁن روز هﻢ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺧﻮدش‬
‫ﺣﺮفهﺎﻳﺶ را ﻣﻰزﻧﺪ و ﺑﺪون ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺣﺮف ﺳﻨﺠﺎﺑﻰ ﺷﻮد و ﻳﺎ‬
‫ﻣﻌﺬرت و ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﺷﻮد و ﻣﻰرود ﺑﻴﺮون!‬

‫ﻣﺸﺎﺟﺮﻩ ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ‬

‫ﻳﮑﻰ دﻳﮕﺮ از ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اواﻳﻞ اﻧﻘﻼب اﺳﺖ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ‬

‫ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ ﺧﻤﻴﻨﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﮏ روزى در ﺧﻮد ﻣﺪرﺳﻪ رﻓﺎﻩ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﻼﻗﺎتهﺎى ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻗﻄﻊ ﺷﺪ ﺑﻌﺪ ﺳﺮ و ﺻﺪا ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻣﺪ و ﻳﮏ‬
‫ﺗﻌﺪادى از ﺧﻮاص ﮐﻪ ﺁن دور و ﺑﺮ ﺑﻮدﻧﺪ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻌﺪًا از ﺷﻬﺎب ﺷﻨﻴﺪم‬
‫ﮐﻪ ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ ﺧﻤﻴﻨﻰ‪ ،‬ﻧﻮﻩ ﺧﻤﻴﻨﻰ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺣﺎج ﻣﺼﻄﻔﻰ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺣﺮﻓﺶ‬
‫ﺷﺪﻩ و ﮔﺮوﻩ ﺁﻗﺎى ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ ﺑﺮاى اﻳﻦ ﮐﻪ ﺻﺪا ﺑﻴﺮون ﻧﻴﺎﻳﺪ و ﺁﺑﺮورﻳﺰى‬
‫ﻧﺸﻮد‪ ،‬رﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻳﻦ ﮐﻪ ﺟﺪاﻳﺸﺎن ﮐﻨﻨﺪ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ را ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺮدﻧﺪ ﮐﻪ هﻨﻮز ﮐﻪ هﻨﻮز اﺳﺖ از او ﺧﺒﺮى ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ زﻧﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺤﺖاﻟﺤﻔﻆ اﺳﺖ‪ ،‬زﻧﺪاﻧﻰ اﺳﺖ‪ ...‬هﻴﭻ ﺻﺪا و هﻴﭻ اﺛﺮ و هﻴﭻ ﺣﺮف‬
‫و هﻴﭻ ﺻﺤﺒﺖ و ﺳﺨﻨﻰ از هﻤﺎن روز اول ﺗﺎ هﻤﻴﻦ اﻻن از ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻋﮑﺴﺶ را ﺑﻐﻞ دﺳﺖ ﺧﻤﻴﻨﻰ دارم ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻰدهﻢ‬
‫)ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ :‬اﺳﻨﺎد و ﺗﺼﺎوﻳﺮ( ‪.‬‬

‫■ وﻟﻰ ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺮگ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﮐﻪ‬

‫ﺣﺮفهﺎﻳﻰﻣﻰزد‪...‬‬

‫□ اﺑﺪًا‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﺗﺤﺖاﻟﺤﻔﻆ و زﻳﺮ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪401‬‬
 ‫ﺁﻳﺖاﷲ ﻋﻼﻣﻪ ﻧﻮرى‬

‫ﺁﻗﺎﻳﻰ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺷﻴﺦ ﻳﺤﻴﻰ ﻧﺼﻴﺮى ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻳﺖاﷲ ﻋﻼﻣﻪ ﻧﻮرى ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻓﺘﻮا دادﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻤﺎز ﻋﻴﺪ ﻓﻄﺮ در ﻣﻴﺪان ژاﻟﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺮدم ﺁﻣﺪﻧﺪ‬
‫و درﮔﻴﺮى ﺷﺪ و ﺣﺪود ‪ ۶۴‬ﻧﻔﺮ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻪ ﺳﻴﺎﻩ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻰ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب هﻢ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻰ ﻣﻰﮐﺮد و ﺣﺘﺎ ﮐﺎﻧﺪﻳﺪاى ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‬
‫وﻟﻰ ﺑﻌﺪًا ﺧﺒﺮى از او ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪاش ﻧﺰدﻳﮏ ﺁﺑﺴﺮدار ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻪاش ﻣﺼﺎدرﻩ ﺷﺪﻩ و اﻣﻮاﻟﺶ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ او‬
‫ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻧﺎم او را ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﮐﺴﻰ ﺧﺒﺮى از او داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺪاﻧﺪ ﺁﻳﺎ ﺳﺮش را زﻳﺮ ﺁب ﮐﺮدﻩاﻧﺪ؟ ﭼﻮن در ﺁن ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻴﻠﻰ ﺳﺮ و‬
‫ﺻﺪا ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁوردﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﮏ ﻋﺪﻩاى را ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪...‬‬

‫■ ﭼﮕﻮﻧﻪ؟‬

‫□ از اﻳﻦ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰهﺎ‪ ،‬ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻳﻰهﺎ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻰهﺎ ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ و ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎ ﺑﻪ‬

‫وﺳﻴﻠﻪ ﺁﻗﺎى ﺁﻳﺖاﷲ ﻧﻮرى ارﺷﺎد ﺷﺪﻳﻢ و ﺑﻪ دﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ اﺳﻼم ﮔﺮوﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ‬
‫ﭼﻪ ﺑﺮ ﺳﺮش ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﮐﺴﻰ ﭼﻴﺰى ﺑﺪاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺸﻨﻤﺎز ﻣﺘﺠﺎوز‬

‫ﺁﺧﻮﻧﺪ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻠﻮرﻓﺮوﺷﺎن ﻗﺰوﻳﻦ ﺑﻪ ﺟﺮم اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ دﺧﺘﺮ ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﺳﺎﻟﻪ‬

‫در ﺧﻮد ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺠﺎوز ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ و اواﻳﻞ اﻧﻘﻼب داﺷﺘﻨﺪ‬
‫ﻣﺤﺎﮐﻤﻪاش ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻮرد ﺑﻪ اﻧﻘﻼب و زﻧﺪانهﺎ ﺑﺎز ﺷﺪ و او هﻢ ﺁﻣﺪ‬
‫ﺑﻴﺮون‪ .‬او ﮐﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﻗﺰوﻳﻦ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮐﻰ و‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ دوﺑﺎرﻩ ﻟﺒﺎس روﺣﺎﻧﻴﺖ ﭘﻮﺷﻴﺪ و ﺁﻣﺪ و ﺷﺪ ﭘﻴﺸﻨﻤﺎز ﻣﺴﺠﺪى ﻧﺰدﻳﮏ‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻣﻼﻳﺮ‪.‬‬

‫‪402‬‬
 ‫ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‬

‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﻰﮐﻨﺪ‬
‫وﻟﻰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﮑﻞ ﮐﻪ ﮐﺴﻰ را ﮐﻪ ﻣﻰﺧﻮاهﺪ ﻣﻰﮔﻴﺮد و ﺁن ﮐﺴﻰ را ﮐﻪ‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻰﮔﻴﺮد! ﺑﺮاى اﻳﻦ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺮﮐﻴﻪ را از درون ﻧﺎﺑﻮد ﮐﻨﺪ و‬
‫دوﻟﺖ ﺗﺮﮐﻴﻪ را ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ روﺑﺮو ﺳﺎزد در ﻧﻮار ﻣﺮزى اﻳﺮان و ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻳﮏ‬
‫ﺁزادىهﺎﻳﻰ را ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺮزﻧﺸﻴﻨﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺮﻓﻴﻦ ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮﻓﻴﻦ را‬
‫از ﻣﺮز ﺧﺎرج ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮزﻧﺸﻴﻨﺎن ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻣﺮﻓﻴﻦ را ﺑﺎ اﺳﻴﺪ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‬
‫و هﺮوﻳﻴﻦ ﻣﻰﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ هﺮوﻳﻴﻦ ﻗﻴﻤﺘﻰ ارزان دارد و ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ در‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل و ﺁﻧﮑﺎرا ﭘﺨﺶ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻮان ﺗﺮﮎ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰﺁورﻧﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﺗﺮﮐﻴﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﮐﺎر ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﮐﻪ‬
‫ﮐﺮدهﺎ از ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﮎ اﻳﺮان ﻣﻰروﻧﺪ‪ ،‬دهﮑﺪﻩهﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺁن ﺳﻮى ﻣﺮز‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﺧﻴﺎن ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺮﻓﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻤﺒﺎران ﮐﺮد و ﭼﻮن دوﻟﺖ‬
‫اﻳﺮان هﻢ از اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺑﺎ دوﻟﺖ ﺗﺮﮐﻴﻪ‬
‫درﮔﻴﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻋﺘﺮاﺿﺎت ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﻣﻮﺿﻮع را ﺧﺘﻢ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬از ﺁن ﻃﺮف‬
‫هﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺮاى ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن دﺳﺘﺶ ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺖ‬
‫ﻓﺎﻣﻴﻞهﺎى ﻗﻠﺪر ﺁن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ رﻳﮕﻰ را ﺑﺎز ﻣﻰﮔﺬارد‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ از ﺁن ﻃﺮف‬
‫ﺑﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ و از اﻳﻦ ﻃﺮف ﺑﻪ اﻳﺮان هﺮوﻳﻴﻦ وارد‬
‫ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮐﻪ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ اﻳﻦ هﺮوﻳﻴﻦ را ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻋﺮﺑﻰ و ﻏﻴﺮﻩ‬
‫ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺪ اﻣﺮى ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ در‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺧﺘﻢ ﻧﻤﻰﺷﻮد و از اﻳﻨﺠﺎ هﻢ ﺷﺮوع ﻧﻤﻰﺷﻮد‪ .‬اﮐﺜﺮ اﻳﻦ ﻣﻮاد را ﺑﻪ‬
‫ﻟﺒﻨﺎن ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺪارﻳﺶ در ﻟﺒﻨﺎن ﭘﺨﺶ ﻣﻰﺷﻮد و ﻣﻘﺪارى هﻢ ﺑﺮاى‬
‫ﺟﺎهﺎى دﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن دﺳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺼﺪﺷﺎن ﻓﻘﻂ ﭘﻮل درﺁوردن‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ اهﺪاف ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻌﻴﻨﻰ را دﻧﺒﺎل ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ درّﻩ ﺑﻘﺎ ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﻳﮑﻰ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺮاى ﮐﺸﺖ ﺧﺸﺨﺎش اﺳﺖ و اﮐﺜﺮ‬
‫درﮔﻴﺮىهﺎ ﺑﺮاى اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ درّﻩ را ﺑﺮاى ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﮕﺎﻩ دارﻧﺪ و ﺑﺎ‬
‫ﻣﻮادى ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻰﺁورﻧﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎزان اﺳﺮاﻳﻴﻠﻰ را ﺁﻟﻮدﻩ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﮑﻰ‬
‫از ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺮاﻳﻴﻞ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻧﮕﻬﺪارى ﺳﺮﺑﺎزاﻧﺶ در ﺁن ﻣﻨﻄﻘﻪ‬
‫اﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎرى از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮاد ارزان اﺳﺖ و راﺣﺖ‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻣﻌﺘﺎد ﺷﺪﻩاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﮑﻪ ﺣﺎﻻ ﺗﺼﻤﻴﻢ دارﻧﺪ ﺁﻧﺠﺎ را ﺗﺨﻠﻴﻪ ﮐﻨﻨﺪ و‬
‫ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﻳﮏ دﻟﻴﻠﺶ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬درﺳﺖ ﮐﺮدن ارﺗﺶ ﺟﻨﻮﺑﻰ ﻟﺒﻨﺎن هﻢ ﺑﺮاى‬

‫‪403‬‬
 ‫هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ درّﻩ ﺑﻘﺎ را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪ و از ﺁﻧﺠﺎ ﺟﻠﻮى ﺻﺪور ﻣﻮاد‬
‫ﻣﺨﺪر را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺁن ﻣﺎﺟﺮاﻳﻰ هﻢ ﮐﻪ ﺻﺎدق ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ را در ﺁﻟﻤﺎن ﺑﺎ ﻣﻮاد‬
‫ﻣﺨﺪر دﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺳﺮﭘﻮش ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ در هﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺁن ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر را ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺑﮑﻨﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰهﺎﻳﻰ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ دارم و ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ در ﺁن دﺳﺖ دارد‪.‬‬

‫ﺑﻤﺒﺎران ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ ﺁﺑﺎدان‬

‫ﻳﮑﻰ از ﺧﻴﺎﻧﺖهﺎى ﺁﻗﺎى ﺧﺎﻣﻨﻪاى ﺑﻪ اﻳﺮان هﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﻰ ﻧﻴﺮوهﺎى‬

‫ﻋﺮاق ﺑﻪ اﻳﺮان ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ هﺪﻓﺸﺎن از ﮐﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ‬
‫ﺑﺰرگ ﺁﺑﺎدن ﺑﻮد‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰﺁﻳﻨﺪ و ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ را ﻣﻰزﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬
‫اﺳﺘﺤﮑﺎم ﭼﻨﺪان ﺁﺳﻴﺒﻰ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﺗﻴﺴﻤﺎر رﻳﺎﺣﻰ ﮐﻪ ﻳﮑﻰ از اﻓﺴﺮان ارﺗﺶ‬
‫اﻳﺮان در ﻧﻴﺮوهﺎى ﻧﺎﻇﺮ ﺻﻠﺢ در وﻳﺘﻨﺎم ﺑﻮد و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮدن از ﻓﻨﻮن‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻰ و ﺁﻣﻮزﺷﻰ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﺳﺪاران و ﺧﺎﻣﻨﻪاى ﺁﺧﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ زﻳﺎدى‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد ﮐﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺎزوت هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﻗﻴﺮ و ﻧﻔﺖ ﺳﻴﺎﻩ و‬
‫ﻻﺳﺘﻴﮏهﺎى ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ در اﻃﺮاف ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ ﺁﺗﺶ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻰ ﮐﻪ از‬
‫ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮى ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻃﻮر ﺗﺼﻮر ﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﺮاﻗﻰهﺎ‬
‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ را زدﻩاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دود را از ﺑﺼﺮﻩ هﻢ ﻣﻰﺷﺪ دﻳﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ‬
‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﮐﺎرش اداﻣﻪ ﻣﻰداد‪ .‬ﮔﺰارش ﺟﻨﮓ را ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﮐﻞ ﻗﻮا ﮐﻪ‬
‫ﺁن زﻣﺎن ﺁﻗﺎى ﺑﻨﻰﺻﺪر ﺑﻮد ﻣﻰدهﻨﺪ‪ .‬هﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ او ﺑﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﮔﺰارش‬
‫ﻣﻰدهﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻣﻨﻪاى هﻢ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺧﺎﻣﻨﻪاى در ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪ :‬دﺷﻤﻦ در ﭼﻪ ﻓﮑﺮﻳﻪ؟ ﻣﺎ هﻴﭻ ﺻﺪﻣﻪ ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺮوهﺎى ﻣﺘﺠﺎوز‬
‫ﻋﺮاﻗﻰ هﻴﭻ ﮐﺎرى ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﮑﻨﻨﺪ و ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻗﺪرت دارد ﮐﺎر‬
‫ﻣﻰﮐﻨﺪ!‬

‫وﻗﺘﻰ اﻳﻦ ﺣﺮفهﺎ از رادﻳﻮ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ اﻳﻦ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ ﮔﺎف ﮐﺮد‪ .‬در‬
‫واﻗﻊ ﺧﺎﻣﻨﻪاى ﭼﺮاغ ﺳﺒﺰى داد ﮐﻪ ﻧﻴﺮوهﺎى ﻋﺮاﻗﻰ ﺻﺒﺢ روز ﺷﻨﺒﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺮوى ﺧﻮد ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ را ﺑﮑﻮﺑﻨﺪ و ﺁن را از ﮐﺎر ﺑﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﮑﻰ از‬
‫ﺧﻴﺎﻧﺖهﺎى ﺁﻗﺎى ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ رهﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ ﻓﻌﻠﻰ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪404‬‬
 ‫ﺧﺎﻧﻪهﺎى ﻣﺠﻠﺲ‬

‫ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﭼﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﮏ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺸﺖ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاى‬
‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﺠﻠﺲ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪهﺎ را ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب واﮔﺬار ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩهﺎى‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﮐﻪ از دهﺎت ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ و ﺟﺎ و ﻣﮑﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﮐﻪ اﻏﻠﺐ‬
‫در ﻳﮑﻰ دو اﺗﺎق در ﺷﻬﺮهﺎى ﮐﻮﭼﮏ زﻧﺪﮔﻰ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ اﻳﻨﺠﺎ‬
‫در ﺧﺎﻧﻪهﺎى ﻳﮏ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ ﺳﻪ ﭼﻬﺎر اﺗﺎق و هﻤﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات‪ .‬ﺑﺎ ﻓﺎﻣﻴﻞهﺎﻳﺸﺎن‬
‫ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻳﮏ ﻋﺪﻩ از ﻓﺎﻣﻴﻞهﺎﻳﺸﺎن هﻢ ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪﻩاى از ﺁﻧﻬﺎ ﭘﻮل و‬
‫ﭘﻠﻪاى و ﮐﺎر و ﮐﺎﺳﺒﻰ و ﺧﺎﻧﻪ در ﺗﻬﺮان درﺳﺖ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻰ ﻓﺎﻣﻴﻞهﺎﻳﺸﺎن‬
‫در ﺁن ﺧﺎﻧﻪهﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰهﺎﺷﺎن از اﻳﻦ‬
‫واﻧﺖهﺎى ﻧﻴﺴﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﮐﺎر ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و هﻤﺎنهﺎ را هﻢ ﺟﻠﻮى‬
‫ﺧﺎﻧﻪهﺎى ﻣﺠﻠﺲ ﭘﺎرﮎ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ! اﻳﻦ ﮐﺎر ﺑﺮاى دوﻟﺖ ﻳﮏ ﺷﺎخ ﮔﻨﺪﻩاى‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﮐﻪ هﻨﻮز هﻢ ﺧﺎﻟﻰ ﻧﮑﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻰ ﭘﺎﺳﮕﺎﻩ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران را‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮاى ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺟﺎن اﻳﻦ ﺁﻗﺎﻳﺎن ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺑﻌﺪًا ﭼﻪ ﺑﻼﻳﻰ ﺳﺮ ﺁﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻬﺪى هﺎﺷﻤﻰ و ﺁﻳﺖاﷲ ﻣﻨﺘﻈﺮى‬

‫ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮى ﮐﻪ ﻳﺎدم رﻓﺘﻪ ﺑﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻬﺪى هﺎﺷﻤﻰ‪ ،‬ﺑﺮادر داﻣﺎد ﺁﻗﺎى‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮى ﺑﮕﻮﻳﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﺸﺎن ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻧﻬﻀﺖهﺎى اﺳﻼﻣﻰ در ﺧﺎرج‬
‫از ﮐﺸﻮر ﺑﻮد و ﭘﻮلهﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﺑﺮاى ﭘﻴﺸﺒﺮد اهﺪاف‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻻر و ﻣﺎرﮎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب اﻳﻦ ﺁﻗﺎ ﻣﻰرﻳﺨﺖ‪ ،‬اﻳﺸﺎن هﻢ‬
‫ﭘﻮلهﺎ را ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺁﻗﺎى ﻣﻨﺘﻈﺮى ﻣﻰرﻳﺨﺖ‪ .‬رﻳﻴﺲ دﻓﺘﺮ و هﻤﻪﮐﺎرﻩ ﺁﻗﺎى‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮى هﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪًا ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻰ ﮐﺮدﻧﺪ‪،‬‬

‫‪405‬‬
 ‫ﺑﺮاى اﻳﻨﮑﻪ ﺟﺮﻣﻰ هﻢ ﺑﺮاى ﺁﻗﺎى ﻣﻨﺘﻈﺮى درﺳﺖ ﺑﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺁﻗﺎى‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮى اﻳﻨﻘﺪر دﻻر و ﻣﺎرﮎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﺶ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﭘﻮل را ﺧﺎرﺟﻰهﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺶ رﻳﺨﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺳﺮ ﻗﻀﻴﻪ را هﻢ ﺁوردﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺎر ﺑﻪ ﺟﺎى‬
‫ﺑﺎرﻳﮏﺗﺮى ﻧﮑﺸﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺮهﻨﮓ دﻳﻮﻳﺪ رﺑﻬﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ ﻓﺎرﺳﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﮐﻨﺪ ﻳﮑﻰ‬

‫از ﮐﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ از هﻤﺎن اواﻳﻞ اﻧﻘﻼب در اﮐﺜﺮ ﮐﺎرهﺎ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺁﻗﺎى‬
‫اﺑﺮاهﻴﻢ ﻳﺰدى در راﺑﻄﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﺒﺎﺳﻰ ﻣﻰﭘﻮﺷﻴﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﺒﺎس ﻧﻈﺎﻣﻰ‪ ،‬وﻟﻰ‬
‫ﺁﺑﻰرﻧﮓ‪ .‬ﺳﺮش را هﻢ از ﺗﻪ ﺑﺎ ﺗﻴﻎ ﻣﻰﺗﺮاﺷﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺎ در اﮐﺜﺮ‬
‫ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰهﺎى اﻓﺴﺮان ردﻩ ﺑﺎﻻ ﺣﻀﻮر داﺷﺖ و ﺣﺎﻻ ﭼﻪ راهﻨﻤﺎﻳﻰ ﻣﻰﮐﺮد‬
‫و ﭼﻪ ﻣﻰﮐﺮد ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪.‬‬

‫■ در ﮐﺠﺎ ﻣﺜﻼ؟‬

‫□ ﺑﺮاى ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰهﺎى اوﻟﻴﻪ ﺳﭙﻬﺒﺪ رﺑﻴﻌﻰ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻧﻴﺮوى هﻮاﻳﻰ‬

‫اﻳﻦ دﻳﻮﻳﺪ رﺑﻬﻦ ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻘﺪم ﺑﻮد‪ .‬در ﻳﮑﻰ دو ﺟﻠﺴﻪ اول‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻘﺪم ﺧﻴﻠﻰ ﺳﺨﺖ ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ وﻟﻰ ﺑﻌﺪش هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻋﻮض ﺷﺪ‬
‫و ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰهﺎﻳﺶ ﻏﻴﺮﻋﻠﻨﻰ ﺷﺪ و ﮐﺴﻰ را ﻧﻤﻰﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﻮ ﺑﺮود‪ .‬ﮐﺲ‬
‫دﻳﮕﺮى ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ در راﺑﻄﻪ ﺁﺗﺶﺳﻮزى ﺳﻴﻨﻤﺎ رﮐﺲ ﺁﺑﺎدان ﺧﻴﻠﻰ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت دارد‪ ،‬اﺳﻤﺶ را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻧﺪارم‪ .‬در ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰهﺎى اﻳﻨﻬﺎ اﻳﻦ دﻳﻮﻳﺪ‬
‫رﻳﭙﻤﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪًا هﻤﻴﻦ ﺁدم را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و زﻧﺪاﻧﻰ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺧﻮدم‬
‫ﺑﻪ زﻧﺪان اﻓﺘﺎدم او را دﻳﺪم‪.‬‬

‫■ ﻓﺎرﺳﻰ را ﺑﻪ ﭼﻪ ﻟﻬﺠﻪاى ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﮐﺮد؟‬

‫□ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ‪.‬‬

‫ﺑﺎداﻣﭽﻴﺎن و ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ‬

‫‪406‬‬
 ‫ﻳﮏ ﭼﻴﺰى ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ﻳﺎدم رﻓﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺣﺎجﺁﻗﺎ ﺑﺎداﻣﭽﻴﺎن ﮐﻪ ﺑﺎزارﻳﺴﺖ‪ ،‬دﺑﻴﺮ اﺟﺮاﻳﻰ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ‪ ،‬ﻣﺸﺎور‬
‫ﻋﺎﻟﻰ ﺁﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺰدى رﻳﻴﺲ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻳﺰدى در ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن‬
‫ﻣﺎدﻩ دﻩ ﺁزادى اﺣﺰاب و اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت و ﺟﻤﻌﻴﺖهﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎداﻣﭽﻴﺎن از‬
‫ﺧﺸﮑﻪﻣﻘﺪسهﺎى ﻗﺪﻳﻤﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪارد‪ .‬او ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫هﺮ ﮐﺲ ﻏﻴﺮ از اﺳﻼم و اﻣﺮ وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﻋﻤﻠﻰ اﻧﺠﺎم دهﺪ ﻣﻬﺪوراﻟﺪّم اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻧﺼﺎر ﺣﺰباﷲ را درﺳﺖ ﮐﺮدﻩ و اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺟﻤﻌﻴﺖهﺎ و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و‬
‫ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ اﺳﻼم ﻧﺎب ﻣﺤﻤﺪى را ﻗﺒﻮل ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻳﮑﻰ از ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻌﻄﻴﻠﻰ ﻧﻬﻀﺖ ﺁزادى ﺷﺪﻩ هﻤﻴﻦ ﺑﺎداﻣﭽﻴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺎﻣﻨﻪاى هﻢ از او‬
‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺮﻩ ﺑﺎﻏﻰ‬

‫ﻳﮏ ﻣﻮﺿﻮع دﻳﮕﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺁﻗﺎى ﻗﺮﻩﺑﺎﻏﻰ در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﺷﻠﻮﻏﻰهﺎى اﻧﻘﻼب‬
‫ﺑﺎ ﻣﻬﺪى ﺑﺎزرﮔﺎن و ﺁﻳﺖاﷲ ﺑﻬﺸﺘﻰ در ﺗﻤﺎس ﺑﻮد و ﻣﺎﺟﺮاهﺎ و ﻗﻀﺎﻳﺎ را ﺑﺎ‬
‫اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰى ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬ﮐﻤﺎاﻳﻨﮑﻪ وﻗﺘﻰ در ‪ ٢٢‬ﺑﻬﻤﻦ ارﺗﺶ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ و ﺷﺶ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺑﺎ ﺁﻗﺎى ﺑﺎزرﮔﺎن و ﺁﻗﺎى ﻋﺒﺎس اﻣﻴﺮاﻧﺘﻈﺎم و‬
‫ﭘﻨﺞ ﺷﺶ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ در ﺳﻠﻄﻨﺖﺁﺑﺎد در ﻣﻨﺰل ﺳﻨﺎﺗﻮر ﺟﻔﺮودى ﺟﻠﺴﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ هﻢ ﺣﻮل و ﺣﻮش ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ ﻳﺎ اﻳﻨﻬﺎ را ﺑﺰﻧﻴﻢ‬
‫ﻳﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮﺷﺎن ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﺁﻗﺎى ﺷﺎﭘﻮر ﺑﺨﺘﻴﺎر هﻢ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ‬
‫هﻤﮕﻰ ﺗﻮاﻓﻖ ﮐﺮدﻧﺪ و اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﺑﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ ارﺗﺶ ﮐﻮدﺗﺎ ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ رواﻳﺘﻰ‬
‫ﺁﻗﺎى ﻗﺮﺑﺎﻏﻰ راهﺶ را ﺑﺎ اﻳﻨﻬﺎ در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬او ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﺷﺎﻧﺰدﻩ ﻣﺎﻩ در‬
‫اﻳﺮان ﺑﻮد و هﻤﮑﺎرى ﻧﺰدﻳﮏ ﺑﺎ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪاى‬
‫وﺟﻮد دارد در ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺁﻗﺎى ارﺗﺸﺒﺪ ﻗﺮﺑﺎﻏﻰ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎى ﺁﻗﺎى‬
‫ﺷﺮﻳﻌﺘﻤﺪارى و ﺁﻗﺎى ﺁذرى ﻗﻤﻰ دادﺳﺘﺎن اﻧﻘﻼب ﻳﮏ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﻴﻪ‬
‫ﻧﻴﺮوهﺎى اﻧﺘﻈﺎﻣﻰ‪ ،‬ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ‪ ،‬ﮐﻤﻴﺘﻪهﺎ و ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران ﺻﺎدر ﺷﺪ ﮐﻪ ﺁﻗﺎى‬
‫ارﺗﺸﺒﺪ ﻗﺮﻩﺑﺎﻏﻰ ﺁزاد اﺳﺖ و هﺮ ﺟﺎ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮود و ﺑﻴﺎﻳﺪ و‬
‫ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ ﺑﮕﻴﺮد و ﻏﻴﺮﻩ‪.‬‬

‫‪407‬‬
 ‫ﻗﻤﺎرﺧﺎﻧﻪداران‬

‫ﻳﮏ ﻣﻮﺿﻮع دﻳﮕﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻤﺎرﺧﺎﻧﻪداران ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ اﺳﻢ‬

‫ﺣﺴﻦ ﮐﻮﭼﻴﮑﻪ ﮐﻪ ﻗﻤﺎرﺧﺎﻧﻪ داﺷﺖ‪ ،‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﭘﻴﺶ ﺁﻗﺎى ﻣﻨﺘﻈﺮى اﻣﺎنﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻳﮏ ﭘﻮﻟﻰ هﻢ دادﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻴﺎل راﺣﺖ هﻢ داﺷﺖ ﮐﺎر و‬
‫زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﺮد‪.‬‬

‫■ ﻗﻤﺎرﺧﺎﻧﻪ داﺷﺖ؟‬

‫□ ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ اﻃﻼع ﭘﻴﺪا ﮐﺮد و ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺪﻋﻄﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ و ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ‬

‫ﺧﻤﻴﻨﻰ هﻢ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺎ اﻣﺎنﻧﺎﻣﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻗﻤﺎرﺧﺎﻧﻪ دارد و وﺿﻌﺶ‬
‫ﺧﻮب اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ ﺣﺴﻦ ﮐﻮﭼﻴﮑﻪ را اﺣﻀﺎر ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬او هﻢ ﺑﺎ ﺧﻴﺎل‬
‫راﺣﺖ ﮐﻪ اﻣﺎنﻧﺎﻣﻪ دارد ﻣﻰرود‪ .‬ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ ﮐﻪ اﻣﺎنﻧﺎﻣﻪ دارد ﻳﮏ‬
‫ﭘﻮﻟﻰ ﭘﻴﺎدﻩاش ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﺴﻦ ﮐﻮﭼﻴﮑﻪ از ﻗﺮار ﻣﻌﻠﻮم ﮐﻤﺘﺮ از ﭘﻮﻟﻰ ﮐﻪ‬
‫ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ ﻣﻰﺧﻮاهﺪ ﻣﻰدهﺪ‪ .‬ﺧﻠﺨﺎﻟﻰ ﭼﻨﺪ روزى وﻟﺶ ﻣﻰﮐﻨﺪ و دوﺑﺎرﻩ‬
‫اﺣﻀﺎر ﻣﻰﮐﻨﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮش ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻔﺴﺪ‬
‫ﻓﻰاﻻرض و هﻤﮑﺎرى ﺑﺎ ﺁن ﺣﺴﻴﻦ ﻓﺮزﻳﻦ ﻣﻌﺮوف هﻢ اﻣﻮاﻟﺶ را ﻣﺼﺎدرﻩ‬
‫ﻣﻰﮐﻨﺪ و هﻢ ﺣﮑﻢ اﻋﺪاﻣﺶ را ﻣﻰدهﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ‬
‫اﻣﺎنﻧﺎﻣﻪ داﺷﺘﻰ و ﻗﺒﻼ هﻢ ﭘﻮل دادﻩاى ﺣﻖ دارى ﻳﮏ ﺁرزو ﺑﮑﻨﻰ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻏﻴﺮ از زﻧﺪﻩﻣﺎﻧﺪن!‬

‫ﺣﺴﻦ ﮐﻮﭼﻴﮑﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺮا در ﺑﺎﻏﻢ ﮐﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻬﺸﺖ زهﺮاﺳﺖ دﻓﻦ ﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫اﻋﺪاﻣﺶ ﮐﺮدﻧﺪ و هﻤﺎنﺟﺎ هﻢ ﭼﺎﻟﺶ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫دﻻرهﺎى ﺗﻘﻠﺒﻰ‬

‫‪408‬‬
 ‫ﻣﻘﺪارى دﻻر ﺗﻘﻠﺒﻰ اواﻳﻞ اﻧﻘﻼب ﮐﺸﻒ ﺷﺪ‪ .‬ﮐﺴﻰ ﮐﻪ اﻳﻦ دﻻرهﺎ را ﭼﺎپ‬
‫ﮐﺮدﻩ‪ ،‬در ﺁﻟﻤﺎن در ﺷﻬﺮ رﻣﺸﺎﻳﺪ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬هﻨﻮز رژﻳﻢ ﺷﺎﻩ ﺑﺮ ﺳﺮ‬
‫ﮐﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺴﺎﻧﻰ را در هﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب از زﻧﺪان ﺁزاد‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﻬﻨﺪس ﺁﻣﺪﻩ و ﺑﺎ راﺑﻂ ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬

‫■ اﺳﻢ ﻣﻬﻨﺪس را ﻧﻤﻰداﻧﻴﺪ؟‬

‫□ ﻣﻬﻨﺪس راﻩ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﻼح ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﻟﻨﺪن و‬

‫اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ وﺻﻠﺶ‬
‫ﮐﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪...‬‬

‫■ او ﮐﻪ ﺑﻮد؟‬

‫□ ﺁﺧﺮ ﻣﻰداﻧﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﺗﻌﺪادى هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ را ﺷﻬﺎب در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻦ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺁﻣﺪ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ رﻓﺎﻩ‪ .‬دﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ﺁﺳﺎن ﻧﺒﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺧﻮدش‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻰ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺖ اﻣﮑﺎن ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﺘﻮان‬
‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮐﺮد‪ .‬ﻗﺴﻤﺘﻰ هﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺧﻮاص ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ را هﻢ راﻩ ﻧﻤﻰدادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻬﺎب ﺑﻌﻀﻰوﻗﺖهﺎ ﺗﻮ ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪش ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻰ ﻣﻰرﻓﺖ‪.‬‬
‫وﻟﻰ ﻣﺎ هﺎ را ﻧﻤﻰﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﻮ ﺑﺮوﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻًﺎ ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ‪ .‬اواﻳﻞ ﮐﻪ اﺻﻼ‬
‫اﻳﻦ ﺣﺮفهﺎ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺧﺮ ﺗﻮ ﺧﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪًا ﮐﻪ هﻤﺎﻓﺮهﺎ ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎﻣﺎت داﺧﻠﻰ‬
‫از دور و ﺑﺮىهﺎى ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻰ ﺑﺪون اﺳﻠﺤﻪ‪ .‬وﻗﺘﻰ هﻤﺎﻓﺮهﺎ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻣﺎ‬
‫ﺑﺎﻻى ﭘﺸﺖ ﺑﺎم ﺁﻣﺎدﻩ ﺑﻮدﻳﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ اﺗﻔﺎﻗﻰ اﻓﺘﺎد ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﮐﺎرى ﺑﮑﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﺁن دﻳﮕﺮ هﺮ ﮐﺴﻰ را راﻩ ﻧﻤﻰدادﻧﺪ ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺪروﻧﻰ و ﺑﻴﺮوﻧﻰ ﭘﻴﺪا ﮐﺮدﻩ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺟﺰو ﮐﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮدﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ارﺗﺒﺎط ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﻬﺎب هﻢ در ﺑﻌﻀﻰ‬
‫ﻣﻮاﻗﻊ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺤﻤﻮد ﺳﻤﺎوات ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﻤﻮد هﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻮ ﺑﺮود وﻟﻰ‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻬﺎب را ﭘﻴﺪا ﮐﻨﺪ ﭼﻮن ﻣﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ و وﻗﺘﻰ‬
‫ﺑﺮﻣﻰﮔﺸﺘﻴﻢ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﺷﻬﺎب ﮐﺠﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﻦ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪،‬‬
‫ﺳﻴﺪرﺿﺎ ﺑﺎ ﭼﻬﺎرﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻣﻰرﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺪون ﺁن ﮐﻪ ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻤﺸﺎن‪ .‬ﻳﮑﻰ‬
‫ﻣﻰﻧﺸﺴﺖ ﭘﺸﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ و ﺑﺎ دو ﺳﻪ ﺗﺎ ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺑﺪﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ ﺳﺮﮔﺮوﻩ و‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻳﻨﻬﺎ ﮐﻰ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ و ﺗﻤﺎم اﺳﻢهﺎ را هﻢ‬

‫‪409‬‬
 ‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﺎورم‪ .‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻬﻨﺪس دو ﺳﻪ دﻓﻌﻪ ﮐﻪ ﺁﻣﺪ و‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮد ﮔﻔﺖ ﮐﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﻻر اﺳﺖ و ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﮐﻠﻴﺸﻪ اﺻﻠﻰ را دارد‬
‫وﻟﻰ ﮐﺎﻏﺬ و ﺟﻮهﺮ ﻧﺪارد‪ .‬ﺁﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﮐﺎﻏﺬ و ﺟﻮهﺮ را‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ﺻﺎدق ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻰ ﻓﺮاهﻢ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ هﻢ ﺑﺎ ﺣﺰباﷲ ﻟﺒﻨﺎن رواﺑﻂ‬
‫ﻧﺰدﻳﮏ و ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻰ داﺷﺖ و هﻢ ﺑﺎ ﺧﺎرج‪ .‬ﺷﺮوع ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﺎپ دﻻر‪.‬‬
‫دﻻر زﻳﺎدى ﭼﺎپ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻰ ﻳﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺁﻗﺎى ﻣﻬﻨﺪس ﻳﮏ‬
‫ﺳﺮى هﻢ ﺑﺮاى ﺧﻮدش ﭼﺎپ ﮐﺮد و ﻧﻘﺸﻪاش اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ دﻻرهﺎى ﺗﻘﻠﺒﻰ را‬
‫در ﮐﺎزﻳﻨﻮهﺎى اﻃﺮاف ﻣﺜﻼ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﮐﺸﻮرهﺎى ﻏﺮﺑﻰ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻗﻤﺎر ﺑﺪهﺪ و ژﺗﻮن ﺑﮕﻴﺮد و ژﺗﻮنهﺎ را ﺑﺪهﺪ و ﭘﻮل ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻘﺸﻪاش‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ و ﻣﻬﻨﺪس ﻓﻼح را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﺗﻮ ﮐﻮزﻩ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ او را‬
‫ﻧﮑﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫■ ﺁﻳﺎ ﻣﻘﺪارى از دﻻرهﺎ را ﺑﻪ اﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ و ﺁﻳﺖاﷲ ﺑﻬﺸﺘﻰ داد؟‬

‫□ ﺗﻤﺎم دﻻرهﺎ رﻓﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ اﺣﻤﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ‪.‬‬

‫■ ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺮاى ﺧﻮدش هﻢ ﻣﺒﻠﻐﻰ ﻧﮕﺎهﺪاﺷﺖ؟‬

‫□ ﺑﻠﻪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﻗﻀﻴﻪ ‪ ۵۶‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ‪ .‬رﻓﺘﻨﺪ ‪۵۶‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر را ﺑﻪ ﺁﻗﺎى ﺑﻬﺸﺘﻰ دادﻧﺪ ﺑﺮاى ﺗﻬﻴﻪ اﺳﻠﺤﻪ‪...‬‬

‫■ هﻤﺎن دﻻرهﺎى ﺗﻘﻠﺒﻰ؟‬

‫□ ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ‪ .‬دﻻر اﺻﻞ‪ .‬دادﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺘﻰ ﭼﻮن اﻧﮕﻠﻴﺴﻰاش ﺧﻮب ﺑﻮدﻩ و‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ دﻻلهﺎى اﺳﻠﺤﻪ وارد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺁﻗﺎى‬
‫ﺑﻬﺸﺘﻰ دﻻرهﺎى اﺻﻠﻰ را ﺑﺎ ﺗﻘﻠﺒﻰهﺎﻳﻰ ﮐﻪ در اﺧﺘﻴﺎر اﺣﻤﺪ و ﺧﻮدش ﺑﻮد‬
‫ﻋﻮض ﮐﺮد و دﻻرهﺎى ﺗﻘﻠﺒﻰ را ﺑﻪ دﻻلهﺎى اﺳﻠﺤﻪ داد‪ .‬دﻻلهﺎى اﺳﻠﺤﻪ‬
‫هﻢ ﮐﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ و ﺧﺒﺮﻩاﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ و اﺳﻠﺤﻪ را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﺪادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﺟﺮاى ‪ ۵۶‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺟﺮﻳﺎﻧﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد و ﭘﻴﮕﻴﺮى ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ ﺧﻮد ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰداﻧﺴﺖ ﮐﻪ دﻻرهﺎ ﺗﻘﻠﺒﻰ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﭘﻴﮕﻴﺮى‬
‫ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻰﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﺁﻧﻬﺎ را ﭼﺎپ ﮐﺮدﻩ‬

‫‪410‬‬
 ‫اﺳﺖ رﻳﺸﺸﺎن ﮔﻴﺮ ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬وﮔﺮﻧﻪ راﺣﺖ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻳﻘﻪ دﻻل اﺳﻠﺤﻪ را‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫■ ﺁﻳﺎ ﮐﺲ دﻳﮕﺮى هﻢ در ﺟﺮﻳﺎن دﻻرهﺎى ﺗﻘﻠﺒﻰ ﺑﻮد؟‬

‫□ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪.‬‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺸﺘﻴﺮاﻧﻰ ﭘﻬﻠﻮان‬

‫وﻗﺘﻰ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﭘﻴﺮو ﺧﻂ اﻣﺎم رﻳﺨﺘﻨﺪ و ﺳﻔﺎرت ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ‬

‫هﻢ داراﻳﻰ اﻳﺮان را ﺑﻠﻮﮐﻪ ﮐﺮد و اﻳﺮان هﻢ ﺷﺮﮐﺖهﺎى ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻳﻰ را زﻳﺮ‬
‫ﻓﺸﺎر ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻳﮑﻰ از ﻓﺎﻣﻴﻞهﺎى ﺷﺎﻩ‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﻣﻰﮐﻨﻢ ﺑﻪ اﺳﻢ ﭘﻬﻠﻮان‪ ،‬ﻳﮏ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺸﺘﻴﺮاﻧﻰ را در ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ ٢۵٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻪ ﺛﺒﺖ رﺳﺎﻧﺪ‬
‫و ﺑﺎ ﻳﮏ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻳﻰ هﻢ ﺷﺮﻳﮏ ﺷﺪ‪ .‬دﻓﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ و ﺣﻤﻞ ﮐﺎﻻى ﺷﺮﮐﺖ را‬
‫ﺁوردﻧﺪ در ﺑﻮﺷﻬﺮ‪ .‬ﻳﮏ ﻗﺎﻳﻖ ﻣﻮﺗﻮرى و ﮐﺸﺘﻰ ﻗﺮاﺿﻪ هﻢ ﺧﺮﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺧﻮد اﻳﻦ ﭘﻬﻠﻮان ﺷﺎﻳﻊ ﮐﺮد ﮐﻪ رژﻳﻢ ﻃﺎﻏﻮﺗﻰ وراﻓﺘﺎدﻩ و ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﻪاش اﻳﻨﺠﺎ‬
‫دارد ﭼﭙﺎول ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﺁﻣﺪ و ﻳﻘﻪ او را ﮔﺮﻓﺖ و دﻓﺘﺮ و دﺳﺘﮑﺶ را‬
‫ﻣﺼﺎدرﻩ ﮐﺮد‪ .‬ﺷﺮﻳﮑﺶ در ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ از اﻳﺮان ﺷﮑﺎﻳﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻰ و ﻣﺎل و‬
‫ﺗﺠﺎرت و اﻣﻮال ﻣﺎ را در اﻳﺮان ﻣﺼﺎدرﻩ ﮐﺮدﻧﺪ و ‪ ٢۵٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬
‫ﺻﻮرتﺣﺴﺎب داد ﺑﻪ دادﮔﺎﻩ ﻻهﻪ‪ .‬ﭼﻮن ﭘﻬﻠﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ و‬
‫ﺷﺮﻳﮏ ﺷﺮﮐﺖ در زﻧﺪان ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺮﻳﮑﺶ ﻣﺪﻋﻰ ﺷﺪ ﮐﻪ هﺮ روزى ﮐﻪ او ﺳﺮ‬
‫ﮐﺎرش ﻧﺮﻓﺘﻪ ﻓﻼن ﻣﺒﻠﻎ هﻢ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﺧﺴﺎرت وارد ﺷﺪﻩ! ﺣﺎﻻ ﺟﻤﻬﻮرى‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺖ ﭼﻪ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻧﮕﻪ دارد ﻳﺎ وﻟﺶ ﮐﻨﺪ! ﺑﻪ هﺮ ﺟﻬﺖ‪،‬‬
‫ﭘﻬﻠﻮان ‪ ٢۵٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر را ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﺎدام هﻢ ﮐﻪ در زﻧﺪان ﺑﻮد ﭘﻮﻟﺶ را‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻧﻤﻰداﻧﻢ وﻟﺶ ﮐﺮدﻧﺪ ﻳﺎ ﻧﮑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﺒﺮ ﻧﺪارم‪.‬‬

‫‪411‬‬
 ‫ﺁزادى از زﻧﺪان‬

‫ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ را ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ در ﻣﻮرد ﺁزادى از زﻧﺪان اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺣﺴﺎس‬

‫ﻣﻰﮐﺮدم ﻣﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﮐﻰ ﺗﻤﺎس ﻣﻰﮔﻴﺮم و ﺑﺎ ﭼﻪ‬
‫ﮐﺴﻰ ارﺗﺒﺎط دارم‪ .‬ﻣﻦ هﻢ ﺑﺎ ﮐﺴﻰ ﺗﻤﺎس ﻧﮕﺮﻓﺘﻢ و ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط رﻓﺘﺎر‬
‫ﻣﻰﮐﺮدم‪ .‬وﻟﻰ در اﻳﻦ ﻓﮑﺮ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻰ از اﻳﻨﻬﺎ اﻧﺘﻘﺎم ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ ﺧﻴﻠﻰ ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﻰ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﻰ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮدم‪...‬‬

‫■ ﺑﺎ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ؟‬

‫□ ﺑﺎ هﻤﺎنهﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﻰ اﻻن در اﻳﺮان هﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻌﻀﻰ هﻢ‬

‫در ﺧﺎرج‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺳﻢ ﺑﺮﺧﻰ را ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ وﻟﻰ ﻧﻤﻰﺧﻮاهﻢ در ﮐﺘﺎب ﺑﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺴﺮﻋﻤﻮى ﻣﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺮوﺟﺮدى ﻣﻌﺎون ﻗﺮارﮔﺎﻩ ﺣﻤﺰﻩ ﺳﻴﺪاﻟﺸﻬﺪا ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ او ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ در ﻗﺮارﮔﺎﻩ ﻧﻔﻮذى داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬
‫ﺧﻮدم هﻢ ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻧﻰ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ اﺳﻨﺎد ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﺷﺪﻩ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ اﺗﺎق ﺟﻨﮓ را ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورم و ﺣﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﺪود ‪ ۴٨‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻠﻪ از ﺁن اﻃﻼع ﭘﻴﺪا ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻠﻴﺎت‪ ،‬رﻣﺰ ﻋﻤﻠﻴﺎت‪،‬‬
‫ﻧﻴﺮوهﺎﻳﻰ ﮐﻪ در ﺁن ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ و ﻏﻴﺮﻩ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را در ﭼﻨﺪ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ اوﻟﻴﻪ ﺑﺎ راﺑﻂهﺎﻳﻰ ﮐﻪ دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻓﺮﺳﺘﺎدم‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ‪...‬‬

‫■ دﻓﺘﺮ ﮐﻰ؟‬

‫□ دﻓﺘﺮ ﺁﻗﺎى ﺑﺨﺘﻴﺎر‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮدش ﻣﻰرﺳﻴﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻋﻨﻮان ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺸﺎى اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺟﻠﻮى ﺁﺗﺶ ﺟﻨﮓ را ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻏﺎﻓﻞ از اﻳﻦ ﮐﻪ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﻴﺶ از ﺷﺮوع ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق ﻣﻰرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ‬
‫ﮐﻰ ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻦ اﻃﻼﻋﻰ ﻧﺪارم‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﮐﻪ ﻧﻴﺮوهﺎى‬
‫اﻳﺮاﻧﻰ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺮاق ﭘﺎﺗﮏ ﻣﻰزد! ﻣﺎ دﻳﮕﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻔﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﺑﺮگ از اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را دارم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻠﻴﺎت‬

‫‪412‬‬
 ‫اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﺁن هﻢ ﭘﺲ از ﻳﮑﻰ دو ﺑﺎر ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎز‬
‫هﻢ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻋﺮاﻗﻰهﺎ ﺑﺮﺳﺪ و ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﭼﻪ‬
‫ﺿﺎﻳﻌﺎت و ﺗﻠﻔﺎﺗﻰ در ﺟﻨﮓ دارﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻓﺮﺳﺘﺎدن اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺧﺎرج‬

‫ﻗﺮار ﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻰ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ از اﺗﺎق ﺟﻨﮓ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورم و ﺑﻪ دﺳﺖ دﻓﺘﺮ‬

‫ﺁﻗﺎى ﺑﺨﺘﻴﺎر ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪ .‬ﺻﺤﺒﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺑﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ در‬
‫اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﮐﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻰ ﻣﻰﺷﻮد و ﻧﻬﺎﻳﺘًﺎ ﺳﻨﮓاﻧﺪازى ﺑﮑﻨﻨﺪ و ﺟﻠﻮى‬
‫ﻓﺮوش اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻪ اﻳﺮان و ﻋﺮاق و ﮔﺴﺘﺮش ﺁﺗﺶ ﺟﻨﮓ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺴﺮﻋﻤﻮى ﻣﻦ ﮐﻤﺎﮐﺎن در ﺳﭙﺎﻩ ﺑﻮد و ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻰ ﺧﻤﻴﻨﻰﭘﺮﺳﺖ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻣﻦ‬

‫ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ او را ﺑﺒﻴﻨﻢ ﺟﻠﻮى دﻳﮕﺮان اﺣﺘﺮام ﻣﺮا‬
‫ﻧﮕﻪﻣﻰداﺷﺖ وﻟﻰ وﻗﺘﻰ ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﻮدﻳﻢ هﺮ ﭼﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ .‬ﺑﻪ هﺮ‬
‫ﺣﺎل‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﭘﺴﺮﻋﻤﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ از ﮐﺴﺎن دﻳﮕﺮ هﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﻣﻰﺁوردم ﮐﻪ ﻧﻤﻰﺧﻮاهﻢ اﺳﻤﺸﺎن را ﺑﮕﻮﻳﻢ ﭼﻮن هﻨﻮز در اﻳﺮان هﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﮐﺎر ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ وﻟﻰ ﻧﻤﻰﺧﻮاهﻢ در ﮐﺘﺎب ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻳﮑﻰ اﻣﻴﺮ ت‪.‬‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺜﻼ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎﻻت ﻧﻴﺮو و ﻧﺤﻮﻩ ﺁﻣﻮزﺷﺸﺎن را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻨﻴﺪم ﮐﻪ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮﻳﻢ ﻣﻌﺎون ﻗﺮارﮔﺎﻩ ﺣﻤﺰﻩ ﺳﻴﺪاﻟﺸﻬﺪا در ﮐﺮدﺳﺘﺎن ﺷﺪﻩ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻢ ﺑﻪ دﻳﺪﻧﺶ‪ .‬دﻳﺪم ﻳﮑﻰ از دوﺳﺘﺎن ﻗﺪﻳﻤﻰام ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﺨﺘﺎر هﻢ ﺁﻧﺠﺎﺳﺖ‪ .‬او‬
‫هﻢ زﻳﺎد ﻃﺮﻓﺪار رژﻳﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎ او ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدم و ﺳﻌﻰ ﮐﺮدم از او هﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮﻳﻘﻰ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎورم‪ .‬ﻣﺨﺘﺎر ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ ﺳﻪ روز ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع‬
‫ﺣﻤﻠﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮﻳﻢ وﻟﻰ رﻣﺰ را ﻳﮏ ﺷﺐ ﻳﺎ ﻳﮏ روز ﻗﺒﻞ از‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻰدهﻨﺪ و ﺁن هﻢ دﺳﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺮوﺟﺮدى اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﮐﻨﻢ ﺗﺎ‬
‫ﺟﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ و اﮔﺮ هﻢ ﻧﺘﻮاﻧﻢ ﭘﻴﺶ از ﺣﻤﻠﻪ‬

‫‪413‬‬
 ‫اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ﮔﻴﺮ ﺑﻴﺎورم‪ ،‬ﭘﺲ از ﺷﺮوع ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻰرﺳﺎﻧﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪات را ﺑﺮاى ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪن ﺁﺗﺶ ﺟﻨﮓ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮى‪.‬‬

‫ﺁﺧﺮ ﻣﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻩ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ در ﺧﺎرج از اﻳﺮان هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬

‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻓﺸﺎرهﺎى ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﮐﺎرى ﺑﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﺗﺶ ﺟﻨﮓ را‬
‫ﺑﺨﻮاﺑﺎﻧﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻨﺪﻩﺧﺪا ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺣﻤﻠﻪ اﻃﻼﻋﺎت در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻦ‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ و ﻣﻦ هﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در اﺧﺘﻴﺎر راﺑﻄﻴﻨﻰ ﮐﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫را ﺑﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ اﻳﻨﮑﻪ ﻧﺼﻒ روز ﻳﺎ ﻳﮏ روز ﻗﺒﻞ‬
‫از ﺣﻤﻠﻪ اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻣﻰرﺳﻴﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ‬
‫ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﮐﺸﻮر ﻣﻰرﺳﺪ‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮر ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﻗﺒﻞ‬
‫از اﻳﻨﮑﻪ اﻳﺮان ﺣﻤﻠﻪ را ﺷﺮوع ﮐﻨﺪ ﻋﺮاق ﭘﺎﺗﮏ ﻣﻰزﻧﺪ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪم اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻴﺮوهﺎى ﻋﺮاﻗﻰ زودﺗﺮ ﻣﻰرﺳﺪ!‬
‫ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻢ ﻗﻀﻴﻪ از ﭼﻪ ﻗﺮارﻩ؟ ﻧﻤﻰﺷﻮد ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻠﻪ اﻳﺮان‪ ،‬ﻋﺮاﻗﻰهﺎ‬
‫ﭘﺎﺗﮏ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻨﮑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻳﮏ ﺟﻮرى درز ﭘﻴﺪا ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮد ﺁﻧﻬﺎ هﻢ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺗﺮﺗﻴﺒﻰ ﻣﻰدهﻴﻢ ﮐﻪ ﺧﻮدت ﺑﺮوى‬
‫ﺧﺎرج ﮐﻪ ﺑﺒﻴﻨﻰ ﻗﻀﻴﻪ از ﭼﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﭼﻮن ﺑﺎﻳﺪ هﻔﺘﮕﻰ ﺧﻮدم را ﺑﻪ اوﻳﻦ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﮐﻨﻢ‪.‬‬

‫در هﻤﻴﻦ اﺛﻨﺎ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ اوﻳﻦ ﺑﺮاى ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ ﭘﺎﻧﺰدﻩ روز ﻳﮏ ﺑﺎر‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ‬
‫ﺑﺮاى ﻣﻦ ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ درﺳﺖ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺷﺘﺒﺎهﺸﺎن ﻳﮑﻰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ اول ﻓﺮوردﻳﻦ ‪ ١٣۶۴‬ﺑﻮد ﮐﻪ در اﻳﻦ روز هﻤﻪ ﺟﺎ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺑﻮد و‬
‫دﻳﮕﺮ اﻳﻨﮑﻪ در اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻦ زﻧﺪان ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ هﻤﻪ ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪهﺎ ﺗﺎﻳﭗ‬
‫ﻣﻰﺷﺪ و ﻣﺜﻞ ﭘﺎﻧﭻ ﺑﻮد وﻟﻰ ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮا ﺑﺎ ﺧﻮدﮐﺎر ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬روادﻳﺪ‬
‫ﺁﻟﻤﺎن را هﻢ ﺑﺮاﻳﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻤﻨﻮعاﻟﺨﺮوج ﺑﻮدن ﻣﻦ ﺗﻮﺳﻂ دادﺳﺘﺎﻧﻰ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﮕﻴﺮى ﻣﻰﺷﺪ و از ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻧﺎم ﻣﻦ دو ﻗﺴﻤﺖ اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﻗﺴﻤﺖ‬
‫از ﺁن در ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﻧﻈﺮ اﻟﻔﺒﺎﻳﻰ ﻧﺎم ﻣﻦ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﻰﺷﺪ و‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺳﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮد را ﺑﻪ اوﻳﻦ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻰ ﮐﺮدم و ﺳﻮار هﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺷﺪم و ﺑﺎ ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ ﺟﻌﻠﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﻮدم ﺑﻮد‬
‫ﺑﻪ ﺁﻟﻤﺎن رﻓﺘﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺳﺮهﻨﮕﻰ در دﻓﺘﺮ ﺑﺨﺘﻴﺎر ﮐﻪ اﻻن هﻢ هﺴﺖ اﺳﻤﺶ را ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ وﻟﻰ‬

‫‪414‬‬
 ‫ﻧﻤﻰﺧﻮاهﻢ در ﮐﺘﺎب ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬او هﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت درز‬
‫ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻤﻰﺧﻮاهﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻠﻪ را ﺑﺪهﻴﺪ‪ ،‬هﻤﺎن ﺗﻌﺪاد‬
‫ﮐﺸﺘﻪهﺎ و ﺿﺎﻳﻌﺎت را ﺑﺪهﻴﺪ ﻣﺎ روى هﻤﺎنهﺎ در روزﻧﺎﻣﻪهﺎ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻰﮐﻨﻴﻢ‬
‫ﮐﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻪ اﻳﺮان و ﻋﺮاق ﺑﺎﻋﺚ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺸﺘﺎرى ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﺪون اﻳﻨﮑﻪ ﮐﺴﻰ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪ .‬رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺣﺪود‬
‫هﺸﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ روز ﻃﻮل ﮐﺸﻴﺪ‪ .‬ﻳﮏ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ هﻢ ﺑﻪ ﺁﻟﻤﺎن رﻓﺘﻢ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﻋﮑﺎﺳﻰ ﺑﻠﺪ هﺴﺘﻢ از ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﮐﻪ داﺷﺘﻢ ﻋﮑﺲ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬در ﺁﻟﻤﺎن‬
‫ﻋﮑﺲهﺎ را دادم ﭼﺎپ ﮐﺮدﻧﺪ و ﺑﺰرگ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬از روى ﻋﮑﺲهﺎ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻨﺎدش هﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻰﺗﻮان در اﻳﻦ ﮐﺘﺎب ﭼﺎپ ﮐﺮد‪ ،‬از هﻤﺎن اﺳﻨﺎد‬
‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﺷﺪﻩ ﮐﻪ از اﺗﺎق ﺟﻨﮓ ﺑﻴﺮون ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ‬
‫ﺷﺪم ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ هﺴﺘﻢ و ﻣﺮا ﻣﻰﭘﺎﻳﻨﺪ‪ .‬دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﻧﻴﺰ در ﺳﭙﺎﻩ و‬
‫ﻧﻴﺮوهﺎى اﻧﺘﻈﺎﻣﻰ و وزارت اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻦ دﺳﺖ و ﭘﺎﻳﻢ را ﺟﻤﻊ ﻣﻰﮐﺮدم ﮐﻪ رﻳﺨﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻣﺎن‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻰ اﻳﻦ‬

‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺘﻢ ﻇﺎهﺮًا ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪرﻳﻢ ﺑﻮد وﻟﻰ درواﻗﻊ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺒﻮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺪرم رﻳﺨﺘﻨﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﮐﻪ دﻧﺒﺎﻟﻢ هﺴﺘﻨﺪ و ﺧﻮدم را ﺁﻣﺎدﻩ ﮐﺮدم ﮐﻪ از‬
‫اﻳﺮان ﺧﺎرج ﺷﻮم‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﻣﻄﺮح ﮐﺮدم‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ هﻢ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ از اﻳﺮان ﺧﺎرج ﺷﻮم‪ .‬هﻤﻪ ﮐﺎرهﺎﻳﻢ را ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدم‪ .‬هﻤﺴﺮم اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﺁﻣﺎدﮔﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺻﺤﺒﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮوم‪ .‬ﮐﺎﻏﺬهﺎﻳﺶ هﺴﺖ‪ .‬ﺗﺎ‬
‫هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺮاى ﺧﺮوج ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮد ﻣﻦ در ﺷﻤﺎل ﺑﻮدم‪ .‬در هﻤﻴﻦ زﻣﺎن‬
‫رﻳﺨﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻣﺎن و هﻤﺴﺮ و ﺧﻮاهﺮ و ﺧﻮاهﺮزادﻩهﺎ و ﺑﺮادرم را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻪ روز هﻤﻪ را ﻧﮕﻪداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺁنﻣﻮﻗﻊ ﻳﮑﻰ از دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﻣﻌﺎون ﻓﻼﺣﻴﺎن ﺑﻮد و‬
‫هﻨﻮز هﻢ در وزارت اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ وﻟﻰ ﻧﻤﻰداﻧﻢ در ﮐﺪام ﻗﺴﻤﺖ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﭘﺎدرﻣﻴﺎﻧﻰ او‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺷﻬﺎب هﻢ ﮐﻤﮑﻰ ﮐﺮدﻩ‪ ،‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮادﻩام را ﺁزاد‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ دوﺳﺘﻢ م ـ ل ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى ﻣﻰرﻳﺰم ﮐﻪ ﺗﺎ‬
‫دﻩ روز ﮐﺴﻰ ﺑﻪ ﺁن ﺻﻮرت دﻧﺒﺎﻟﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺗﻮ ﻓﺮﺻﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻰ ﺑﻪ هﺮ‬
‫ﺷﮑﻠﻰ ﮐﻪ ﺧﻮدت ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ از اﻳﺮان ﺧﺎرج ﺷﻮى‪ .‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦﺻﻮرت اﮔﺮ‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺖ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ در ﻧﻤﻰﺑﺮى‪.‬‬

‫ﮔﻮﻳﺎ اﻳﻨﺠﻮر ﻣﻮﺿﻮع را ﭘﻴﺶ ﻣﻰﺑﺮد ﮐﻪ دﻩ روز ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻦ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻦ‬

‫ﺧﻮدم را ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻰ ﺁﻓﺘﺎﺑﻰ ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻼ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩام ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮم و اﻳﻨﻬﺎ از‬

‫‪415‬‬
 ‫اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﺮا دﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ هﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪام را ﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫ﮐﺮدم و از اﻳﺮان ﺧﺎرج ﺷﺪم و ﺑﻪ ﺁﻟﻤﺎن ﺁﻣﺪم‪.‬‬

‫ﻧﺰد ﻳﮑﻰ از ﺁﺷﻨﺎﻳﺎﻧﻢ رﻓﺘﻢ و ﻳﮑﻰ دو ﻣﺎهﻰ اﺟﺎزﻩ اﻗﺎﻣﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ‬
‫ادارﻩ اﺗﺒﺎع ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ روادﻳﺪ ﻣﺮا ﺗﻤﺪﻳﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﻦ در ﻓﮑﺮ اﻳﻦ ﺑﻮدم ﮐﺎرهﺎﻳﻢ را‬
‫درﺳﺖ ﮐﻨﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺮﮔﺮدم‪ ،‬وﻟﻰ اﻣﮑﺎﻧﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺎرﻳﺲ هﻢ ﮐﻪ ﺗﻤﺎس‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﻰ ﺧﻮدم را ﺑﺪهﻢ‪ .‬ﺑﺨﺸﻰ از ﭘﻮﻟﻰ را‬
‫هﻢ ﮐﻪ داﺷﺘﻢ در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺧﺮج ﮐﺮدم‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻘﺎﺿﺎى ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﻰ‬
‫ﮐﺮدم و ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪم‪.‬‬

‫ﭼﻮن ﺧﺎﻧﻮادﻩام در اﻳﺮان ﺑﻮدﻧﺪ زﻳﺎد ﺁﻓﺘﺎﺑﻰ ﻧﻤﻰﺷﺪم ﻧﮑﻨﺪ ﻣﺮا ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ از ﺧﺎﻧﻪاى ﮐﻪ ﺳﺎﮐﻦ ﺑﻮدم زﻳﺎد ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻰرﻓﺘﻢ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ اﺛﻨﺎ ﺑﺎ ﺁﻗﺎى س‪ .‬ب‪ .‬ﻣﻘﺪارى ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدﻳﻢ و اﻳﻨﮑﻪ ﭼﺮا ﺑﻪ ﺧﺎرج‬
‫ﺁﻣﺪم و از اﻳﻦ ﺣﺮفهﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ هﻢ ﺑﺮاى ﭘﺨﺶ ﮐﺘﺎبهﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺷﻬﺮهﺎى‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ رﻓﺘﻴﻢ و ﮔﺮوﻩهﺎى و ﺳﺎزﻣﺎنهﺎى ﻣﺘﻔﺎوت را دﻳﺪم‪ .‬ﻳﮏ ﺑﺎر در‬
‫ﻣﻮﻧﻴﺦ ﺟﻠﺴﻪاى ﺑﻮد‪ .‬ﺁﻗﺎى س‪ .‬ب‪ .‬هﻢ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى‬
‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﮐﻪ از داﺧﻞ اﻳﺮان ﮐﺎرى ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻓﺮداى ﺁن روز س‪ .‬ب‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪاى رﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﺮا ﺑﺎ ﺧﻮد ﻧﺒﺮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى دارﻳﻢ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻻزم ﺷﻮد ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ ﮐﺎرى اﻧﺠﺎم دهﻰ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻪ ﮐﺎرى؟‬

‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺜﻼ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺮوى‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮى؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻰ از ﺑﭽﻪهﺎى ﺟﻨﻮب ﺷﻬﺮ را ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻢ‪ ،‬دوﺳﺖ و ﺁﺷﻨﺎ زﻳﺎد‬
‫دارم ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﮐﺎرى ﺑﮑﻨﻨﺪ وﻟﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻢ ﭼﻪ ﮐﺎرى‪.‬‬

‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺜﻼ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁﻳﺪ ﮐﻪ در ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻬﺮان درﮔﻴﺮىهﺎﻳﻰ ﺑﻪ‬
‫وﺟﻮد ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﮐﻪ در هﻤﺎن زﻣﺎن ﻋﺪﻩاى دﻳﮕﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺜﻼ رادﻳﻮ و‬
‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و‬
‫اﻣﺎﮐﻦ ﺣﺴﺎس را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪416‬‬
 ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮاﻳﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻧﻴﺴﺖ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪًا ﺁﻗﺎى ﻣﻬﻨﺪس ت‪ .‬از ﭘﺎرﻳﺲ ﺁﻣﺪ ﮐﻪ ﻓﺮد دﻳﮕﺮى هﻢ هﻤﺮاهﺶ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺳﻢ‪ .‬ﻓﺮدى هﻢ ﺑﻪ اﺳﻢ‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﻣﻰﮐﻨﻢ ﺁﻗﺎى د‪ .‬و ﻓﺮد دﻳﮕﺮى ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺁ‪ .‬ﮐﻪ ﻃﻼﺳﺎز ﺑﺎزار ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﮑﻰ دﻳﮕﺮ ﮐﻪ اﺳﻢ ﻓﺎﻣﻴﻠﺶ ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻰ‬
‫اﺳﻢ ﮐﻮﭼﮑﺶ ﻧﺎﺻﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ او هﻢ ﺗﺎﺟﺮ ﭼﺎى ﺑﻮد و ﺷﺮﮐﺖ واردات ﭼﺎى‬
‫از هﻨﺪوﺳﺘﺎن و ﺳﻴﻼن داﺷﺖ ﮐﻪ در ﺗﻬﺮان ﭘﺨﺶ ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺎﺻﺮ و ﺁن‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺁ‪ .‬ﮐﻪ ﺑﻪ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺑﺮاى دﺳﺘﮕﺎﻩهﺎى ﻃﻼﺳﺎزى ﻣﻰرﻓﺖ و ﻣﻰﺁﻣﺪ و ﺁﻗﺎى‬
‫د‪ .‬هﻢ ﮐﻪ ﺁدم ﺑﺎﺳﻮادﻳﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﮑﻪ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎرهﺎ ﺁﺷﻨﺎﺳﺖ‪ ،‬در ﭼﻨﺪ‬
‫ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ هﻢ ﻣﺸﻮرت ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﮏ روز ﺁﻗﺎى ت‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ ﺁﻗﺎﻳﺎن را ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ‬
‫ﺁورد‪ .‬ﻳﮏ ﺷﻤﻊ روﺷﻦ ﮐﺮد‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ و ﻧﻘﺸﻪ اﻳﺮان و ﮐﺘﺎب اوﺳﺘﺎ را ﮔﺬاﺷﺖ‬
‫روى ﻣﻴﺰ و ﺁﻧﻬﺎ را ﻗﺴﻢ داد‪ .‬ﻣﻦ در ﺟﻠﺴﺎتِ دﻳﮕﺮ ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻢ و ﻓﻘﻂ در‬
‫ﺟﻠﺴﻪ ﺁﺧﺮ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻗﺴﻢ ﺑﺨﻮر ﺑﻪ ﭘﺮﭼﻢ اﻳﺮان و ﺑﻪ ﺧﻮن ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ‬
‫در راﻩ ﺁزادى و ﺳﺮاﻓﺮازى اﻳﺮان ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬در راﻩ رﻓﺎﻩ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﻗﺪم‬
‫ﺑﺮدارى‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎرﻳﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻢ‪.‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ٩٠‬ﺑﻮد ﮐﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﻰ ﺑﻪ اﻳﺮان رﻓﺘﻢ‪ .‬در ﺗﺮﮐﻴﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﮏ راﺑﻂ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺮز اﻳﺮان و ﺗﺮﮐﻴﻪ رﻓﺘﻢ در روﺳﺘﺎﻳﻰ ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﻮرى ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﻓﺮدا ﺷﺐ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺐ ﺑﻪ روﺳﺘﺎى اﺧﻴﺎن ﺑﺰرگ رﻓﺘﻢ‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎ هﻢ ﺑﺎ اﺳﺐ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﮑﻰ دﻩ‬
‫دﻳﮕﺮى رﺳﻴﺪﻳﻢ و از ﭘﺸﺖ ﭘﺎﺳﮕﺎﻩ ﻣﺮزى ﻧﺎزﻟﻮ ﮐﻪ در دﺳﺖ ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﮐﻪ ﻳﮏ ﺑﺎر هﻢ ﻧﻴﺮوهﺎى ارﺗﺸﺒﺪ ﺁرﻳﺎﻧﺎ ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ رﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺬﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫رودﺧﺎﻧﻪاى رد ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﮏ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﻴﮑﺎن ﺁﻣﺪ و ﻣﺎ را ﺑﻪ رﺿﺎﻳﻴﻪ ﻳﺎ‬
‫اروﻣﻴﻪ ﻓﻌﻠﻰ ﺑﺮد‪ .‬ﺷﺐ در اروﻣﻴﻪ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬ﻓﺮدا ﺑﺎ ﻳﮏ ﭘﻴﮑﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ‬
‫و از ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻳﮏ ﺷﻮرﻟﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان رﻓﺘﻢ‪.‬‬

‫‪417‬‬
 ‫در ﺗﻬﺮان ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﻌﺪ هﻢ ﺷﺮوع ﮐﺮدم ﺑﻪ‬
‫ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺧﻮدم ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ و ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫اﺳﻢ اﻓﺮاد را ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﭼﻮن ﻋﺪﻩاى ﮐﻪ هﻨﻮز زﻧﺪﻩ هﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻰﺧﻮاهﻢ اﺳﻤﺸﺎن‬
‫در ﮐﺘﺎب ﺑﻴﺎﻳﺪ وﻟﻰ ﻧﺎم ﮐﺸﺘﻪﺷﺪﮔﺎن ﻣﺎﻧﻌﻰ ﻧﺪارد‪ .‬اﻳﻦ ﮐﺴﺎﻧﻰ را ﮐﻪ ﻧﺎم‬
‫ﻣﻰﺑﺮم ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻮﺿﻮع دﺳﺘﮕﻴﺮى‬
‫ﺳﻌﻴﺪى ﺳﻴﺮﺟﺎﻧﻰ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺜﻞ اﻳﻨﮑﻪ ﺁﻗﺎى د‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺗﻤﺎس داﺷﺘﻪ وﻟﻰ او را ﻧﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﺮدﻩاﻧﺪ و ﻧﻪ ﻃﻮرﻳﺶ ﺷﺪﻩ‪.‬‬
‫هﻨﻮز هﻢ در اﻳﺮان اﺳﺖ و دارد ﮐﺎرش را ﻣﻰﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺁﻗﺎى د‪ .‬ﻣﺴﺌﻮل اﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮود ﺑﺎ ﺁن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ داﻧﺸﮕﺎهﻰ و‬

‫اﺳﺘﺎد هﺴﺘﻨﺪ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﻧﺎﺻﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﺷﻨﺎسهﺎى ﺑﺎزار ﺗﻤﺎس‬
‫ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﺁ‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﺎ ﻃﻼﻓﺮوﺷﺎن در ﺑﺎزار ﺑﺰرگ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﻦ‬
‫هﻢ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﺎ ﻻت و ﻟﻮتهﺎ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮم ﮐﻪ ﻣﺎل ﺟﻨﻮب ﺷﻬﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫اول ﺁﻧﻬﺎﻳﻰ را‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺒﻞ از هﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺴﻦ ﻧﺎدرى ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺳﮓﺳﺒﻴﻞ ﻳﺎ ﻣﺤﺴﻦ ﺳﻴﺎﻩ‬

‫)ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ :‬اﺳﻨﺎد و ﺗﺼﺎوﻳﺮ( ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى در‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺮاﻧﺪازى ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ هﺴﺖ و ﺗﻮ اﮔﺮ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﻰ ﭼﻨﺪ‬
‫ﻧﻔﺮى را ﺑﺮدارى و در ﻳﮑﻰ دو ﺟﺎى ﺗﻬﺮان دﻋﻮا و ﭼﺎﻗﻮﮐﺸﻰ راﻩ‬
‫ﺑﻴﻨﺪازى‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺤﺴﻦ در ﭼﻬﺎرراﻩ اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل دﻋﻮا راﻩ ﺑﻴﻨﺪازد و ﺑﻌﺪ‬
‫ﺁن ﺑﻴﮋن ﮐﺮﻣﺎﻧﻰ در ﮐﺎر ﻗﻤﺎر و ﻗﻤﺎرﺧﺎﻧﻪدارى ﺑﻮد و ﺑﺎ وﻟﮕﺮدهﺎ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ‬
‫داﺷﺖ ﺑﺎ ﻋﺪﻩاى دﻳﮕﺮ ﺷﻴﺸﻪ ﻃﻼﻓﺮوﺷﻰهﺎ و ﺑﻮﺗﻴﮏهﺎ را ﺑﺸﮑﻨﻨﺪ و ﺷﺮوع‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺎراج و ﻣﺮدم هﻢ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ و ﺑﻠﻮا ﺑﻪ ﭘﺎ ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد‬
‫ﻣﻐﺎزﻩداراﻧﻰ ﮐﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮدﻧﺪ دﮐﺎنهﺎﻳﺸﺎن را ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮات ﺗُﺮﮐﻪ هﻢ را‬
‫ﺑﺮاى ﺑﺎزار ﺑﺰرگ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺑﺎﻓﺘﻰ را دﻳﺪم ﮐﻪ در‬
‫ﺷﺎﻩﺁﺑﺎد ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى را ﭘﻴﺎدﻩ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﻠﻰ ﺳﺒﻴﻞ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدم ﮐﻪ در‬
‫ﻻﻟﻪزار هﻤﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را اﺟﺮا ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻴﺮوهﺎى اﻧﺘﻈﺎﻣﻰ در ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺸﻮﻧﺪ و ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ را در ﻳﮏﺟﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﮏ ﮐﺴﻰ ﺑﻮد‬
‫ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﻬﺪى ﮐﻪ ﻣﺎل ﻃﺮفهﺎى ﭘﺎرﮎ ﺳﺎﻋﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺪى ﺑﻴﺘﻞ‬
‫ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد و ﻗﺮار ﺑﻮد در ﭼﻬﺎرراﻩ ﭘﻬﻠﻮى ﺑﻠﻮا ﺑﻪ ﭘﺎ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪418‬‬
 ‫ﺣﺴﻦ ﺗُﺮﮐﻪ را هﻢ دﻳﺪم ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﻦ ﻋﺎﺟﺰى ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﭼﻮن ﺑﺎ ﻗﻤﻪ‬
‫زدﻩاﻧﺪ و دﺳﺖ ﭼﭙﺶ ﻟﻤﺲ اﺳﺖ‪ .‬او هﻢ ﻗﺮار ﺷﺪ در ﺳﻪ راﻩ ﺷﺎﻩ ﺑﻠﻮا راﻩ‬
‫ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬خ‪ .‬را دﻳﺪم ﮐﻪ از ﺑﭽﻪهﺎى ﺳﻠﺴﺒﻴﻞ اﺳﺖ و در اﻣﻴﺮﻳﻪ ﻗﺮار ﺷﺪ‬
‫دﻋﻮا ﺑﻪ ﭘﺎ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎموردى ﻣﺎل ﺑﺎﻻى ﻗﺼﺎبﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ و ﻗﺮار ﺷﺪ در‬
‫راﻩﺁهﻦ ﺑﻠﻮا ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺣﺴﻦ اﺳﮑﻴﻤﻮ را دﻳﺪم ﮐﻪ ﻣﺎل ﻃﺮفهﺎى‬
‫ﮐﻮﮐﺎﮐﻮﻻﺳﺖ و در ﻣﻴﺪان ﻓﻮزﻳﻪ و اﻳﺮاﻧﻤﻬﺮ ﻗﺮار ﺷﺪ دﻋﻮا راﻩ ﺑﻴﻨﺪازد‪.‬‬
‫ﺑﺮاى ﻣﻴﺪان ﻓﻮزﻳﻪ ﺳﻴﺎوش هﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ هﺎدى ﻏﻔﺎرى هﻢ راﺑﻄﻪ داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﺳﻴﺎوش ﻓﮑﺮ ﻣﻰﮐﺮد ﺑﺎﺷﮕﺎﻩ ﺑﻴﻠﻴﺎرد را اﮔﺮ ﺑﺎ هﺎدى ﻏﻔﺎرى ﺑﺎﻻ ﺑﮑﺸﺪ‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻠﻮپ ﺗﻔﺮﻳﺤﺎت ﺳﺎﻟﻢ راﻩ ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬وﻗﺘﻰ دﻳﺪ ﺧﻮد هﺎدى‬
‫ﻏﻔﺎرى ﺁﻧﺠﺎ را ﺻﺎﺣﺐ ﺷﺪﻩ و ﺑﻪ او ﻧﻤﻰدهﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ‬
‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﮐﻠﻰ هﻢ ﺑﭽﻪ اﻳﺮاﻧﻤﻬﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﺴﻴﻦ ﻓﺮزﻳﻦ در ﺗﻤﺎس ﺑﻮد‬
‫و ﺑﺮاى ﭘﻞ ﭼﻮﺑﻰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬م‪ .‬م‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ در ﻧﻈﺎمﺁﺑﺎد هﻤﻴﻦ ﮐﺎر‬
‫را ﺑﮑﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻠﻰ ى‪ .‬و اﺻﻐﺮ امّ ﻟﻴﻼ ﻳﺎ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻧﻨﻪ ﻟﻴﻼ ﻗﺮار ﺷﺪ در ﻣﻴﺪان ژاﻟﻪ‬
‫دﻋﻮا راﻩ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﮐﺒﺎﺑﻰ هﻢ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﻴﺮ ﮐﻠّﻪﭘﺰ ﻗﺮار ﺑﻮد در ﻣﻴﺪان ﺷﺎﻩ‬
‫و ﻋﻠﻰ ﭼﭙﻪ در ﺳﺮﺁﺳﻴﺎب دوﻻب و ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﻬﺒﺎز ﺑﻠﻮا ﺑﻪ ﭘﺎ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻋﻠﻰ ﭼﭙﻪ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﺑﻮد ﭼﻮن ﺑﺎ ﮔﺮوﻩ ﺣﺴﻦ ب‪ .‬ارﺗﺒﺎط داﺷﺖ و‬
‫ﺣﺪس ﻣﻰزﻧﻢ ﺷﺎﻳﺪ از ﻃﺮﻳﻖ او ﻣﻮﺿﻮع درز ﮐﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻋﻠﻰ‬
‫ﭼﭙﻪ از هﻴﭻ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮى ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻰﺷﻮد ﺧﺒﺮى‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﺤﻤﻮد ﺣﺎج ﻏﻔﻮر و ﺟﻤﺸﻴﺪ ح‪ .‬ﺑﺮاى ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺮى و ﺣﺴﻦ ﺳﻪﮐﻠّﻪ ﺑﺮاى ﻣﻴﺪان ﺑﻬﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺴﻦ ﻏﻮل‬
‫ﻗﺮار ﺑﻮد در ﭼﻬﺎرراﻩ ﺳﻴﺮوس ﺑﺎ ﺑﺮادران ب‪ .‬درﮔﻴﺮى راﻩ ﺑﻴﻨﺪازد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺰﻧﺪ ﭼﻮن ﻃﺮﻓﺪار ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎرراﻩ ﻣﻮﻟﻮى و ﺳﺮ‬
‫ﻗﺒﺮ ﺁﻗﺎ و ﺧﺎﻧﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻮر ﺑﻠﺒﻞ و رﺿﺎ ﻃﻼ و ﻗﺪرت ﻋﺰﻳﺰﻟﺒﻮﻳﻰ ﺳﭙﺮدﻩ‬
‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻰ ﮎ‪ .‬هﻢ ﮐﻪ ﻣﺎل ﻣﻴﺪان ﺷﻮش ﺑﻮد اﻋﻼم ﺁﻣﺎدﮔﻰ ﮐﺮد ﮐﻪ در‬
‫هﻤﺎن ﻣﻴﺪان ﺷﻮش ﺷ ّﺮ ﺑﻪ ﭘﺎ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﺪ ﻣﻴﺪان ﺑﺎرﻓﺮوﺷﺎن‪ .‬ﺑﺮات ﺗُﺮﮐﻪ از‬
‫ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ از ﻗﺒﻞ ﺑﺎ ﻃﻴﺐ ﺳﺮ و ﺳ ّﺮ داﺷﺖ و ﺑﺎ ﮐﺴﻰ هﻢ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺷﺎﻩ رﺟﺐ‬
‫ﺑﻮد و ﺑﺎ دو ﺑﺮادر ﺑﻪ ﻧﺎم ﭼﻨﮕﻴﺰ رﺿﻮان و ﺟﻬﺎن رﺿﻮان ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ‬
‫ﭼﻨﮕﻴﺰ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ راﺑﻄﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﻗﺮار ﺷﺪ در ﻣﻴﺪان ﺑﺎرﻓﺮوﺷﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى‬
‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﮐﻪ دﻋﻮا و ﺷﺮّى هﻢ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺤﻤﻮد ﺷﻤﻴﺮاﻧﻰ ﺑﺮاى‬
‫ﻣﻴﺪان ﺧﺮاﺳﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدم‪ .‬ﺑﺮاى ﺷﻤﻴﺮان هﻢ ﻧﺎﺻﺮ ﺷﻤﺮوﻧﻰ را دﻳﺪم ﮐﻪ‬

‫‪419‬‬
 ‫در ﺗﺠﺮﻳﺶ ﺑﻠﻮا ﺑﻪ ﭘﺎ ﮐﻨﺪ و ﻧﻴﺮوهﺎى اﻧﺘﻈﺎﻣﻰ ﺁن ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﻣﺸﻐﻮل ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاى ﻣﻴﺪان ﻣﺤﺴﻨﻰ ﮐﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎﻩهﺎى ﺗﺎزﻩ و ﺑﻮﺗﻴﮏ دارد ﻋﻼ ﭘﻴﺮى و‬
‫ﺑﭽﻪهﺎى ﭘﺎﺧﻂ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ هﻢ ﺑﺮاى ﺷﮑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺸﻪهﺎى‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦﻓﺮوﺷﻰهﺎى ﻋﺒﺎسﺁﺑﺎد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻴﻠﻰهﺎ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﮐﻪ‬
‫اﺳﻢ ﺑﻌﻀﻰ از ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاى ﻣﻴﺪان ﻃﺎهﺮى ﭘﺴﺮ ﺑﺎﺑﺎﮐﺮم‪ ،‬ﻣﺮﺗﻀﻰ‬
‫ﺑﺎﺑﺎﮐﺮم را ﭘﻴﺪا ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺁﻓﺖ ﺗﺼﻨﻴﻒ ﻣﻌﺮوف ﺑﺎﺑﺎﮐﺮم را ﺑﺮاى او‬
‫ﺧﻮاﻧﺪﻩ‪ ،‬ﻗﺼﺎﺑﻰ ﺑﻮدﻩ ﻣﺎل ﭘﻞ اﻣﻴﺮﺑﻬﺎدر‪.‬‬

‫ﺣﺪود دو ﻣﺎﻩ ﻣﻦ در ﺗﻬﺮان ﺑﺎ اﻳﻦ و ﺁن ﺗﻤﺎس ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﺣﺪاﻗﻞ در‬
‫ﺻﺪ ﻧﻘﻄﻪ از ﺗﻬﺮان ﺑﻠﻮا ﺑﻪ ﭘﺎ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺑﻌﺪاز‬
‫ﻇﻬﺮ ﻳﮏ روز و ﻳﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻌﻴﻦ وﻗﺘﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ اﻃﻼع دادﻩ ﺷﺪ و ﻣﻦ‬
‫هﻢ ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺧﺒﺮ دادم‪ ،‬اﻳﻦ دﻋﻮاهﺎ ﺷﺮوع ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﻴﺮوهﺎى دﻳﮕﺮ وارد‬
‫ﻋﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭘﺨﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻨﻨﺪ و‬
‫ﺑﺎزارىهﺎ ﻧﻴﺰ هﻢزﻣﺎن هﻤﮑﺎرى ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺪﻩاى هﻢ در ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ داﺷﺘﻨﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ هﻢ اﻋﻼم ﺁﻣﺎدﮔﻰ ﮐﺮدﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺪﻩاى هﻢ در ﮐﻤﻴﺘﻪ و ﺷﻬﺮدارى و ﺷﺮﮐﺖ واﺣﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدﻩ‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﻳﮏ ﻳﺎ دو ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ در ﺣﺎل ﺗﻤﺎس ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫اﮐﺒﺮ اﻟﻒ‪ .‬هﻢ ﺧﻴﻠﻰ ﮐﻤﮏ ﮐﺮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﮐﺮدم ﭼﻮن‬
‫ﺑﺮاى ﻃﺮﻓﺪارى از رژﻳﻢ ﺷﺎﻩ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺪﻩاى را هﻢ ﺧﻮد اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ‬
‫ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺑﺮاى اﻳﻨﮑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮى را ﻳﮏﺟﺎ ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﮐﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻏﻰ ﺑﻮد در ﺟﺎدﻩ ﻗﻢ ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﻮرﺁﺑﺎد ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﮕﻪدارى ﻣﻌﺘﺎدان اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺳﺎﺑﻘًﺎ ﻣﺎل ﻳﮏ ﺳﺎواﮐﻰ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺁﻧﺠﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻳﻢ و هﻤﻪ اﻋﻼم ﺁﻣﺎدﮔﻰ‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ و ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﮐﺎرى اﻧﺠﺎم دهﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ارﺗﺶ هﻢ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را‬
‫ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ هﻢ اﻋﻼم ﺁﻣﺎدﮔﻰ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻣﻦ ﮐﺴﺎن‬
‫دﻳﮕﺮى هﻢ ﻣﺜﻞ ﺁﻗﺎى س‪ .‬ب‪ .‬ﻗﺒﻼ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ارﺗﺸﻰهﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺁﻣﺎدﻩﺷﺎن ﮐﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻰ ﻣﻦ در ﺟﺮﻳﺎن ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺴﺎﻧﻰ را‬
‫ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﻮدﻧﺪ و اﻋﻼم ﺁﻣﺎدﮔﻰ ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ ﺟﻤﻊﺁورى ﻣﻰﮐﺮدم و ﻟﻴﺴﺘﻰ از‬
‫ﺁﻧﻬﺎ را در ذهﻦ ﺧﻮد ﻧﮕﻪﻣﻰداﺷﺘﻢ ﮐﻪ وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻣﻰروم ﮔﺰارش‬
‫ﺑﺪهﻢ و وﻗﺘﻰ دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدم ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺁﻧﻬﺎ را هﻤﺎهﻨﮓ وارد ﻋﻤﻞ‬
‫ﺑﮑﻨﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از دو ﻣﺎﻩ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻴﻪ رﻓﺘﻢ و ﺣﺪود ﻳﮏ ﻣﺎﻩ در دهﮑﺪﻩ ﻣﻮرى ﻣﺎﻧﺪم‪.‬‬

‫‪420‬‬
 ‫ﮐﺮدهﺎﻳﻰ هﻢ در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ هﻤﮑﺎرى ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻰ هﺮ ﭼﻪ‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪم دﻳﺪم ﺧﺒﺮى ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺁﻗﺎى س‪ .‬ب‪ .‬ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﮔﻔﺖ ﻗﺮار ﺑﻮد اﻳﻦ‬
‫ﻃﺮح ﺁن زﻣﺎﻧﻰ ﮐﻪ هﻼﮐﻮ راﻣﺒﺪ ﺳﺮ ﮐﺎر ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻮدﺟﻪاى ﮐﻪ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻳﻰهﺎ‬
‫دراﺧﺘﻴﺎر ﻣﻰﮔﺬارﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد و ﺁن ﺑﻮدﺟﻪ هﻢ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﺸﺪﻩ و اﻳﻦ ﻃﺮح‬
‫ﻋﻤﻠﻰ ﻧﻤﻰﺷﻮد‪ .‬اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﺣﺮف ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازﻩ راﺳﺖ اﺳﺖ ﻣﻦ اﺻﻼ ﺧﺒﺮ‬
‫ﻧﺪارم‪ .‬ﻣﻦ هﻢ ﮐﻪ ﮐﺎرى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﮑﻨﻢ‪ .‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل ﻃﺮح ﻣﻨﺘﻔﻰ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪهﺎ رژﻳﻢ اﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﺟﺎن ﺁن ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ در ﺗﻬﺮان ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ‬

‫ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﺤﺴﻦ ﺳﮓﺳﺒﻴﻞ را در ﺧﻴﺎﺑﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ در ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺘﺶ ﻣﻰﮐﺸﻨﺪ‪.‬‬
‫زﻧﮓ ﻣﻰزﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﺴﻦ ﮐﻪ در را ﺑﺎز ﻣﻰﮐﻨﺪ دو ﮔﻠﻮﻟﻪ در ﻣﻐﺰش ﺷﻠﻴﮏ‬
‫ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺑﺎﺑﺎﻓﺘﺤﻰ ﮐﻪ در ﺁﻟﻤﺎن ﭘﻨﺎهﻨﺪﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ هﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫اﻳﺮان ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن او را ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ و ﻣﻰﮐﺸﻨﺪ و‬
‫ﺟﻨﺎزﻩاش را در ﭘﺎرﮎ اﻟﻬﻴﻪ ﻣﻰاﻧﺪازﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩاش ﺧﺒﺮ ﻣﻰدهﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮوﻧﺪ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﻌﺶ او را ﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮات ﺗُﺮﮐﻪ و ﻋﻠﻰ ﺳﺒﻴﻞ و ﻣﺤﻤﺪ ﮐﻤﺮﻩاى‬
‫و ﺟﻤﺸﻴﺪ ح‪ .‬و اﻣﻴﺮ ﮐﻠّﻪﭘﺰ را هﻢ ﻣﻰﮐﺸﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﮋن ﮐﺮﻣﺎﻧﻰ ﻣﻰروﻧﺪ‬
‫و ﺟﻠﻮى زن و ﺑﭽﻪاش او را ﺑﻪ ﺷﺪت ﮐﺘﮏ ﻣﻰزﻧﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﺟﻠﻮى در ﺧﺎﻧﻪاش‬
‫ﺑﺎ ﺗﻴﺮ ﻣﻰﮐﺸﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻗﺘﻞهﺎ هﻢ ﻣﺜﻼ در ﻣﻮرد ﻣﺤﺴﻦ ﺳﮓﺳﺒﻴﻞ در‬
‫روزﻧﺎﻣﻪهﺎ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﻴﻦ ﮔﺮوﻩهﺎى اوﺑﺎش ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﺑﺎ ﺗﻴﺮ هﻤﺪﻳﮕﺮ را ﻧﺰدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺷﺮوع‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران وﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‪.‬‬

‫■ ﺷﻬﺎب ﮐﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﮐﻪ ﺷﻬﺎب ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﮔﺮوﻩ ﺗﻮﺣﻴﺪى واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ هﻴﺌﺖهﺎى‬

‫ﻣﺆﺗﻠﻔﻬﺎﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮد و ﺑﺎ هﻢ ﻋﻤﻴﻘ ًﺎ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ و دوﺳﺘﻰ داﺷﺘﻴﺪ و ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ را‬
‫ﺑﺎﻳﮑﺪﻳﮕﺮ اﻧﺠﺎم دادﻳﺪ‪ .‬ﺁﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﻧﺎم واﻗﻌﻰ ﺷﻬﺎب را در ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﺑﺎﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﮐﺘﺎب در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارﻳﺪ؟‬

‫‪421‬‬
‫□ ﻣﻦ‪ ،‬ﺷﻬﺎب‪ ،‬ﺳﻴﺪرﺿﺎ و ﻣﺤﻤﻮد ﻳﮏ ﻗﺮارى ﺑﺎ هﻢ داﺷﺘﻴﻢ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻗﺮار ﺗﺎ‬
‫اﻻن از ﻃﺮف ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺾ ﻧﺸﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺁن ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ‬
‫ﺑﺮاﻳﻢ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ و ﺣﺪس ﻣﻰزﻧﻢ ﮐﻪ در هﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻰ هﻨﻮز ﻣﻄﻤﺌﻦ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ هﻢ ﻗﺮارى داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﮑﺮان ﮐﻪ ﺑﻴﻦ ﻗﻢ و ﮐﺎﺷﺎن اﺳﺖ‬
‫ﺑﺎ هﻢ ﻋﻬﺪ ﺑﺴﺘﻴﻢ و ﻗﺮارى ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﮐﻪ هﻴﭻ ﮐﺪام از ﻣﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﮐﺎرى‬
‫ﻧﮑﻨﻴﻢ‪ .‬ﺣﺘﺎ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ دﺳﺘﻮرى ﮐﻪ دادﻩ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻠﻴﻪ‬
‫ﺧﻮدﻣﺎن ﮐﺎرى ﻧﮑﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻼ ﻣﺨﻔﻴﮕﺎﻩهﺎى ﺧﻮدﻣﺎن را در اﺧﺘﻴﺎر ﮐﺴﻰ‬
‫ﻧﮕﺬارﻳﻢ‪.‬‬

‫■ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﻋﻬﺪ را ﺑﺴﺘﻴﺪ؟ ﻗﺴﻢ ﺧﻮردﻳﺪ؟ ﺑﻪ ﻗﺮﺁن ﻗﺴﻢ ﺧﻮردﻳﺪ؟‬

‫□ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻪ‪ .‬ﻣﺎ ﻳﮏ روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺑﻪ ﺟﻤﮑﺮان رﻓﺘﻴﻢ و ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ در ﺁﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﮐﺎﺷﺎن و اﺻﻔﻬﺎن رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬در ﺟﻤﮑﺮان‬
‫ﻣﺎ ﻋﻬﺪ ﺑﺴﺘﻴﻢ و ﺑﻪ ﻧﺎن و ﻧﻤﮑﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ هﻢ ﺧﻮردﻳﻢ و ﺑﻪ دوﺳﺘﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب‬
‫ﺁن ﻣﺪت ﺑﺎ هﻢ ﭘﻴﺪا ﮐﺮدﻳﻢ و ﺑﻪ ﻗﺮﺁﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁن ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻗﺴﻢ ﺧﻮردﻳﻢ ﮐﻪ‬
‫هﻴﭻﮐﺪام از ﻣﺎ هﻴﭻ اﻗﺪاﻣﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻧﮑﻨﻴﻢ و هﻴﭻ ﻗﺪﻣﻰ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ‬
‫ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻋﻠﻴﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﺮﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ هﺮ ﻃﺮﻳﻘﻰ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﭼﻴﺰى ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ را ﻣﻄﻠﻊ ﮐﻨﻴﻢ‪ ،‬و اﮔﺮ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬
‫ﻣﺤﺬوراﺗﻰ اﻃﻼع ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬اﻗﺪاﻣﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻧﮑﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻬﺪى ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ داﺷﺘﻴﻢ و در اﻳﻦ ﺷﺎﻧﺰدﻩ ﻳﺎ هﻔﺪﻩ ﺳﺎل ﻣﻦ ﻧﺪﻳﺪم ﮐﻪ اﻳﻦ ﻋﻬﺪ از‬
‫ﻃﺮف ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻘﺾ ﺷﻮد و ﺧﻮد ﻣﻦ هﻢ ﻧﻘﺾ ﻧﮑﺮدم‪.‬‬

‫■ ﺷﻤﺎ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﮐﻪ ﺷﻬﺎب ﺁدرس و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻤﺎ را‬

‫ﺑﺮاىدﺳﺘﮕﻴﺮى در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺄﻣﻮران ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎن وﻧﻤﮑﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ هﻢ ﺧﻮردﻳﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻦ ﭘﻴﻤﺎن در ﺷﺮوع ﮐﺎر‬
‫ﻧﺒﻮد وﻣﺪﺗﻰ از هﻤﮑﺎرى ﺷﻤﺎ ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﭼﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻰ ﺑﻮد؟‬

‫□ ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﭘﻴﻤﺎن ﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻ اواﻳﻞ ﺳﺎل ‪ ۵۶‬ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒًﺎ ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ و‬

‫هﺸﺖ ﺳﺎل از زﻣﺎن ورود ﻣﻌﺎودﻳﻦ ﻋﺮاﻗﻰ ﻣﻰﮔﺬرد‪ .‬در ﺳﺎلهﺎى ‪ ۵٢‬و‬
‫‪ ۵٣‬ﺑﻮد ﮐﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن را از ﻋﺮاق ﺑﻴﺮون ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺻﺎدقﺧﺎن‬
‫ﺣﺪود هﺸﺖ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﮑﻰ دو ﺳﺎل از ﻃﺮﻳﻖ ﺁﻗﺎﻧﺠﻔﻰ‬

‫‪422‬‬
‫ﺑﺎ ﺷﻬﺎب ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻩ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮاهﺎ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪم‪ ،‬ﺣﻮاﻟﻰ ﺳﺎل ‪ .۵۵‬ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺰرﮔﻰ دارﻳﻢ ﮐﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﻻ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﺧﺎﻟﻰ ﺑﻮد و ﻣﺎدرم ﺧﺎﻧﻮادﻩاى از راﻧﺪﻩﺷﺪﮔﺎن ﻋﺮاﻗﻰ را ﺑﺮاى ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺁﻧﺠﺎ ﺁوردﻩ ﺑﻮد‪.‬‬

‫■ ﺻﺎدقﺧﺎن و ﺁﻗﺎﻧﺠﻔﻰ ﺑﺎ هﻢ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ داﺷﺘﻨﺪ؟‬

‫□ ﺑﻠﻪ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫■ ﺁﻧﻬﺎ هﻨﻮز هﻢ در اﻳﺮان زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ؟‬

‫□ ﺻﺎدقﺧﺎن در اﻳﺮان زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﻃﻼﺳﺎز ﺑﻮد‪.‬‬

‫■ ﺁﻳﺎ ﺁﻧﻬﺎ هﻢ ﺑﺎ ﮔﺮوﻩهﺎى ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ هﻤﮑﺎرى ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ؟‬

‫□ ﺻﺎدقﺧﺎن ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﺠﻔﻰ هﻢ ﻧﻪ‪ ،‬وﻟﻰ ﺷﻬﺎب ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ هﻤﮑﺎرى ﻣﻰﮐﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﮔﺬﺷﺖ ﻳﮏ ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺁن هﻴﺌﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ‪ ،‬ﺁﻗﺎﻧﺠﻔﻰ ﮔﻔﺖ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ‬
‫ﺑﺎﻧﻰ ﺷﺪﻩ و ﻣﻰﺧﻮاهﺪ ﭘﻮل ﺁﺷﭙﺰهﺎ را ﺑﺪهﺪ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮐﺮدﻩام‪ .‬ﻣﻦ از‬
‫هﻤﺎن اﺑﺘﺪا وارد ﻗﻀﺎﻳﺎى هﻴﺌﺖهﺎى ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ﻧﺸﺪم‪ ،‬ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫از اﻳﻦ ﮐﻪ دو ﺳﻪ دﻓﻌﻪ ﺑﺎ ﺷﻬﺎب ﻣﺴﺎﻓﺮت رﻓﺘﻴﻢ و ﻣﺤﻠﻪهﺎ را دﻳﺪﻳﻢ‪...‬‬

‫■ ﺑﻌﺪ از ﮐﺪام ﻣﺴﺎﻓﺮت از هﻴﺌﺖهﺎى ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪ؟‬

‫□ در ﻣﻮرد هﻴﺌﺖهﺎى ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ﺑﻌﺪ از ﻳﮏ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻰ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺷﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا‬

‫اﺻﻼ راﺟﻊ ﺑﻪ هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ﺣﺮﻓﻰ ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺳﻼم ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻣﻰﮐﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﮏ ﮐﺘﺎﺑﻰ هﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ داد ﮐﻪ هﻨﻮز ﺁن را دارم‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻧﻘﻼﺑﻰ‬
‫ﻓﺪاﻳﻴﺎن اﺳﻼم ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺘﺎﺑﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮاب ﺻﻔﻮى ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺪود هﺸﺘﺎد‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻮد و ‪ ١۵‬رﻳﺎل هﻢ ﻗﻴﻤﺘﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺁن را ﺑﻪ ﻣﻦ داد ﮐﻪ ﻣﺜﻼ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫دوﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن و‬
‫ﻣﺮدم ﻓﻘﻴﺮ و از اﻳﻦ ﺣﺮفهﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ رﻓﺘﻴﻢ و‬
‫ﻳﺎ ﺟﻨﻮب ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان و ﺣﻠﺒﻰﺁﺑﺎدهﺎ را ﻣﻰدﻳﺪﻳﻢ و ﻣﺤﻠﻪهﺎى ﻓﻘﻴﺮﻧﺸﻴﻦ‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنهﺎ را ﻣﻰﮔﺸﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﭘﻴﻤﺎن ﺑﺴﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﻗﺪﻣﻰ ﻋﻠﻴﻪ‬

‫‪423‬‬
 ‫ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﺮﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬

‫■ ﻳﻌﻨﻰ در واﻗﻊ ﭘﺲ از دو ﺳﻪ ﺳﺎل ﮐﻪ از ﺁﺷﻨﺎﻳﻰﺗﺎن ﮔﺬﺷﺖ ﺁن ﭘﻴﻤﺎن‬

‫راﺑﺴﺘﻴﺪ‪.‬‬

‫□ ﻳﮑﻰ دو ﺳﺎﻟﻰ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ دﻳﮕﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎرهﺎﻳﻰ ﻣﻰزدﻳﻢ ﮐﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﮔﻔﺖ ﮐﺎرهﺎى ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪى و ﻋﻤﻠﻰ و در اﺻﻞ‬
‫ﺧﺮاﺑﮑﺎرى ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻮﺧﻰ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﻔﺮ ﺑﻮد‪ .‬درواﻗﻊ ﮐﺎرهﺎﻳﻰ‬
‫ﻣﻰﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ ﺧﻼف ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺁن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﮐﺎرهﺎى‬
‫ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺑﻮد در ﺁن زﻣﺎن‪ .‬ﺁن ﻣﻮﻗﻊ ﭘﻴﻤﺎن ﺑﺴﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ هﻤﺪﻳﮕﺮ ﺧﻴﺎﻧﺖ‬
‫ﻧﮑﻨﻴﻢ و هﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﭼﻴﺰى ﻧﻔﺮوﺷﻴﻢ‪ .‬ﺗﺎ اﻻن هﻢ از ﻃﺮف ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻦ‬
‫اﺣﺴﺎس ﻣﻰﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﺣﻔﻆ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻًﺎ از ﻃﺮف ﻣﺤﻤﻮد و ﺳﻴﺪرﺿﺎ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ هﺴﺘﻢ‪ ،‬وﻟﻰ در ﻣﻮرد ﺷﻬﺎب ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺎ ﺁن ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ روز‬
‫ﭘﻴﺶ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﮐﻤﻰ ﺗﺮدﻳﺪ دارم‪.‬‬

‫■ ﭼﻪ ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ؟‬

‫□ ﻣﻦ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬در راﻩ ﭘﺎرﻳﺲ و ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺁﻟﻤﺎن ﺑﺮﮔﺮدم‪.‬‬

‫ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﻬﺮ ﻟﻴﻮن ﻳﮏ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻓﻮﻟﮑﺲ واﮔﻦ ﮐﻪ ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻰ ﺳﺮﻳﻊ هﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺖ ﻣﻌﺮوﻓﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﭽﻴﺪ ﺟﻠﻮى ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮرى ﮐﻪ ﻧﺰدﻳﮏ‬
‫ﺑﻮد ﺗﺼﺎدف ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻌﻰ ﮐﺮدم از ﺗﺼﺎدف اﺟﺘﻨﺎب ﮐﻨﻢ وﻟﻰ ﻃﻮرى‬
‫اﻳﺴﺘﺎدﻩ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ راهﻢ اداﻣﻪ دهﻢ‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪم ﺑﭙﻴﭽﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫راﺳﺖ ﺗﻮى ﻳﮏ ﭘﻤﭗ ﺑﻨﺰﻳﻦ‪ .‬او هﻢ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺁرام ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻗﻀﻴﻪ‬
‫ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺑﻴﻦ راﻧﺪن و اﻳﺴﺘﺎدن‪ ،‬از ﺗﻮى ﺁن ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻮى ﻣﻦ‬
‫ﺗﻴﺮاﻧﺪازى ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺗﻴﺮ ﺑﻪ در ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺧﻮرد ﮐﻪ ﻣﻦ از ﺁن ﻋﮑﺲ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻳﮏ ﺗﻴﺮ هﻢ ﺑﻪ ﺷﻴﺸﻪ ﺑﻐﻞ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺳﻤﺖ راﻧﻨﺪﻩ ﺧﻮرد و ﺁن را ﺷﮑﺴﺖ و‬
‫ﺧﻮرد ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻴﺸﻪ ﺟﻠﻮى ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺗﺮﮎ ﺑﺰرگ‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎى ﮔﻠﻮﻟﻪ هﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ از در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﭘﻴﺎدﻩ ﺷﺪم و‬
‫ﻓﺮار ﮐﺮدم‪ .‬ﮐﺴﻰ ﮐﻪ در ﭘﻤﭗ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﺑﻮد وﻗﺘﻰ ﻣﺎﺟﺮا را دﻳﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻ‬
‫ﺻﺪاى ﺗﻴﺮاﻧﺪازى هﻢ را ﺷﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺗﻠﻔﻦ زد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺳﻪ ﭼﻬﺎر دﻗﻴﻘﻪ‬
‫ﻃﻮل ﮐﺸﻴﺪ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻴﺰهﺎﻳﻰ از ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ و ﻓﺮار ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ هﻤﺮاﻩ‬
‫ﻣﻦ و ﺗﻠﻔﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﮐﻨﺎر هﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ ﻣﺮا ﻧﺒﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻰ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ را‬

‫‪424‬‬
 ‫ﺑﺮدﻧﺪ‪...‬‬

‫■ ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻠﻔﻦ ﺷﺮﮐﺖ را؟‬

‫□ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ ﺷﺮﮐﺘﻰ ﮐﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﮐﺎر ﻣﻰﮐﻨﻢ‪ .‬ﺑﺮﮔﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻣﺮا ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﮐﻴﻒ ﻣﻦ ﮐﻪ ﮐﺎرتهﺎى اﻋﺘﺒﺎرى و ﺑﺎﻧﮑﻰ در ﺁن ﺑﻮد‪ ،‬اﺻﻼ دﺳﺖ ﻧﺰدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻴﻒ ﮐﺎرم را ﮐﻪ در ﺁن اﺳﻨﺎد و ﭘﺮوﻧﺪﻩهﺎى ﮐﺎرى ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮى‬
‫ﻧﺒﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﮐﻪ ﮐﺎرت اﺗﻮﺑﺎن ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁن ﻣﻰﺗﻮان ﻋﻮارض‬
‫ﻧﭙﺮداﺧﺖ‪ .‬ﮐﺎرت ﭘﻤﭗ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻰﺗﻮان ﺑﺎ ﺁن ﺑﺪون ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل‬
‫ﺻﺪهﺎ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﻨﺰﻳﻦ زد‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ را ﮐﻪ ﺑﺎارزش ﺑﻮد ﻧﺒﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﻦ‬
‫ﻳﮏ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺸﮑﻮﮎ هﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ دزدى ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﺳﺮﻗﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ هﺮ دو ﺗﻠﻔﻦ را ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﮐﻴﻒ ﻣﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫ﮐﻴﻒ اﺳﻨﺎد ﻣﺎﺷﻴﻦ را ﮐﻪ ﭘﺮ از ﮐﺎرتهﺎى ﺑﺎارزش ﺑﻮد ﻧﺒﺮدﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ‬
‫ﺟﻠﻮى دﺳﺘﺸﺎن ﺑﻮد‪ .‬در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﭘﻠﻴﺲ ﺁﺷﻨﺎ ﺗﻠﻔﻦ زدم ﮐﻪ او هﻢ ﺁﻣﺪ و‬
‫ﺑﻌﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع را دﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ دزدى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاى اﻳﻦ ﮐﻪ‬
‫اﮔﺮ دزدى ﺑﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺎﭘﺸﻦ و ﭘﻮل و ﭼﻴﺰهﺎى دمِ دﺳﺖ را ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺿﻤﻨًﺎ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺳﺮﻗﺖ ﻧﻤﻰﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﻴﻨﻰ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺮﮐﺖ اﺳﺖ و‬
‫راﻧﻨﺪﻩ ﭘﺸﺖ ﺁن ﻧﺸﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻴﺮاﻧﺪازى ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ اﻳﺴﺘﺎد ﺑﻌﻀﻰ‬
‫ﭼﻴﺰهﺎ را ﺑﺮدارﻧﺪ و ﺑﺒﺮﻧﺪ! ﺳﺮﻗﺖ را در ﻣﺎﺷﻴﻦهﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺗﻮﻗﻒ ﮐﺮدﻩاﻧﺪ و‬
‫در ﻳﮏ ﻣﺤﻞ ﺧﻠﻮت اﻧﺠﺎم ﻣﻰدهﻨﺪ‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ هﻢ ﺑﮑﻨﻨﺪ و‬
‫راﻧﻨﺪﻩ را ﭘﻴﺎدﻩ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ ﺑﺎر را ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬اﺛﺎث ﻣﺎﺷﻴﻦ را ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ و ﻳﺎ‬
‫ﺣﺘﺎ ﺧﻮد ﻣﺎﺷﻴﻦ را ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻰ ﺑﻰﺧﻮد و ﺑﻰﺟﻬﺖ ﺗﻴﺮاﻧﺪازى ﻧﻤﻰﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺮور دارد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺟﺮﻳﺎن ﭼﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺷﻮد و ﻧﻪ اﻳﻦ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﭘﻠﻴﺲ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﮔﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد دﻳﮕﺮ ﮐﺴﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺁن دﺳﺘﺮﺳﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوﻧﺪﻩ‬
‫ﭼﻰ هﺴﺖ و ﭼﻰ ﻧﻴﺴﺖ و دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰﺷﻮد ﺁن را دﻧﺒﺎل ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ هﻤﻴﻦ‬
‫ﻃﻮر ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ او ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﮐﻢ و ﮐﻴﻒ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ وﻟﻰ ﺻﺪ در‬
‫ﺻﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪.‬‬

‫■ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﻬﺎب دﺧﺎﻟﺘﻰ در اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫‪425‬‬
‫□ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤًﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻳﻦ ﮐﺘﺎب هﻨﻮز ﺗﻤﺎﻣًﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪﻩ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺨﻮاهﺪ ﺷﻬﺎب را ﻗﻠﻘﻠﮏ ﺑﺪهﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻰ ﮐﻪ اﻻن ﺷﻬﺎب دارد و‬
‫ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺮرﺳﻰ و اﻋﺰام ﻧﻴﺮوهﺎى اﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﺳﻔﺎرتﺧﺎﻧﻪهﺎى ﺧﺎرج ﮐﺸﻮر‬
‫در وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻣﺎﺟﺮاهﺎى ﻣﻦ و‬
‫ﺷﻬﺎب را ﻣﻰداﻧﻨﺪ‪...‬‬

‫■ در دﻓﺘﺮ ﺁﻳﺖاﷲ ﺧﺎﻣﻨﻪاى؟‬

‫□ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬وﻟﻰ ﻣﻰداﻧﻢ ﮐﻪ در وزارت اﻣﻮر‬

‫ﺧﺎرﺟﻪ اﺳﺖ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ زﻳﺮ ﻧﻈﺎرت دﻓﺘﺮ رهﺒﺮى ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫دﻟﻴﻞ ﮐﻪ ﺷﻬﺎب ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺁﻗﺎى ﻣﺤﻤﻮدى ﺷﺎهﺮودى رﻳﻴﺲ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎم‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﻰ واﻗﻌﻰ ﺁﻗﺎى ﺷﺎهﺮودى‪ ،‬ﺷﺎهﺮودى ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺠﻔﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮادر و ﭘﺪر ﺷﻬﺎب در ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﭼﺮخ ﺧﻴﺎﻃﻰ هﺴﮑﻮارﻧﺎ ﮐﻪ در ﻋﺮاق‬
‫ﺑﻮدﻩ ﮐﺎر ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬هﺴﮑﻮارﻧﺎ ﻳﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻮﺋﺪى اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ‬
‫درواﻗﻊ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ اﻳﻦ ﺷﺮﮐﺖ در ﮐﻞ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻩ ﮐﻪ ﻣﻘﺮ ﺁن در ﻋﺮاق‬
‫ﺑﻮد‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺁﻧﺠﺎ هﻢ ﻳﮏ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺗﺎﺟﺮ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﺒﺰوارى‪ .‬اﻳﻦ ﺁﺧﻮﻧﺪ‬
‫اﻳﺮاﻧﻰ اﺳﺖ و وﻗﺘﻰ اﻳﺮاﻧﻰهﺎ را از ﻋﺮاق ﺑﻴﺮون ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬او ﮐﻪ ﺧﻴﻠﻰ‬
‫ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﻳﮏ هﻮاﭘﻴﻤﺎى درﺑﺴﺖ ﻣﻰﮔﻴﺮد و ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩاش ﺑﻪ اﻳﺮان‬
‫ﻣﻰﺁﻳﺪ و در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﺎﻩ‪ ،‬ﻧﺒﺶ ﺧﻴﺎﺑﺎن اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻰ را ﻣﻰﺧﺮد و‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ هﺴﮑﻮارﻧﺎ در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻰﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮادر و ﭘﺪر‬
‫ﺷﻬﺎب هﻢ ﮐﻪ در ﻋﺮاق در هﻤﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﮐﺎر ﻣﻰﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻤﺎﮐﺎن ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن در ﺗﻬﺮان اداﻣﻪ ﻣﻰدهﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮادر ﺷﻬﺎب اﺣﺘﻤﺎﻻ هﻨﻮز در هﻤﺎﻧﺠﺎ‬
‫ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻬﺎب از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻰﺁﻳﺪ‪ .‬ﺧﻮد ﺷﻬﺎب در ﻧﺠﻒ درس‬
‫ﻃﻠﺒﮕﻰ ﺧﻮاﻧﺪﻩ‪...‬‬

‫■ ﺷﻤﺎ در ﺁﻏﺎز اﻳﻦ ﮐﺘﺎب در ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ﺷﻬﺎب هﻢ راﻧﺪﻩ‬
‫ﺷﺪﻩ ﻋﺮاﻗﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﺪ‪ :‬ﻧﻪ!‬

‫□ ﭼﺮا! ﺷﻬﺎب ﮐﻪ ﻧﺎم واﻗﻌﻰ او ﻋﺒﺪاﻟﻮهﺎب ﻧﺠﻔﻰ اﺳﺖ از ﻣﻌﺎودﻳﻦ‬

‫ﻋﺮاﻗﻰﺳﺖ!‬

‫■ ﭘﺪر و ﺑﺮادرش هﻢ درس ﻃﻠﺒﮕﻰ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ؟‬

‫‪426‬‬
 ‫□ ﻧﻪ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﻃﻠﺒﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻰ ﻋﺒﺪاﻟﻮهﺎب ﻧﺠﻔﻰ ﻳﺎ ﺷﻬﺎب درس ﻃﻠﺒﮕﻰ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﺁﻣﺪن ﺑﻪ اﻳﺮان و ﺟﺬب ﺷﺪن ﺑﻪ ﮔﺮوﻩهﺎى اﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮﻳﻘﻰ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎن و از ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻋﺮاق رﻓﺖ‪ .‬در ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﭘﻴﺪا‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﺁﻳﺎ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ هﻢ ﭼﻨﻴﻦ راﺑﻄﻪاى را ﺑﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﺒﺮ ﻧﺪارم‪.‬‬
‫وﻟﻰ اﻳﻦ را ﻣﻰداﻧﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ رﻓﺖ و ﻳﮏ ﻣﺪﺗﻰ هﻢ در درس و ﺑﺤﺚ و‬
‫ﺻﺤﺒﺖهﺎى ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮد و از ﻣﺮﻳﺪان ﭘﺮوﭘﺎﻗﺮص ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻳﺎ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞهﺎﻳﻰ ﺑﻪ او دادﻩ و ﻳﺎ در راﺑﻄﻪاى ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻮدﻩ‬
‫و ﻳﺎ اﻳﻦ ﮐﻪ راﺑﻂ ﺧﻤﻴﻨﻰ و هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ‬
‫ﺑﻪ اﻳﺮان راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ و ﺁن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪهﺎ را ﮐﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﮐﺮدم اﺟﺮا ﻣﻰﮐﺮد و ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﺴﺌﻮل ﮔﺮوﻩ ﺗﻮﺣﻴﺪى ﺷﻬﺎب ﺷﺪ‪ .‬از هﻤﺎن‬
‫زﻣﺎن اﺳﻢ او را ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺷﻬﺎب‪.‬‬

‫هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺁﻗﺎى ﺳﺒﺰوارى ﮐﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪ اﺳﺖ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﭼﺮخ ﺧﻴﺎﻃﻰ‬

‫هﺴﮑﻮارﻧﺎ را در ﻋﺮاق داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮادر و ﭘﺪر ﺷﻬﺎب هﻢ ﺑﻪ اﻳﺮان ﻣﻰﺁﻳﻨﺪ و‬
‫دوﺑﺎرﻩ در ﺗﻬﺮان ﺳﺮ هﻤﺎن ﮐﺎرﺷﺎن ﻣﻰروﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺁﻗﺎى ﺳﺒﺰوارى راﺑﻄﻰ‬
‫ﺑﻮدﻩ ﺑﺮاى ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻮل ﺑﺮاى ﺧﻤﻴﻨﻰ و دار و دﺳﺘﻪاش ﺑﻮدﻩ‪...‬‬

‫■ در ﻋﺮاق و اﻳﺮان؟‬

‫□ ﺑﻠﻪ‪ ،‬در ﻋﺮاق و اﻳﺮان‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﮐﻪ ﭘﻮل را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺠﺎرى‬
‫ﺑﺮاى او ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﺳﺒﺰوارى هﻢ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻰﮐﺮدﻩ ﺑﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ‪ .‬در اﻳﺮان‬
‫هﻢ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭼﻨﻴﻦ راﺑﻄﻪاى ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﮐﺎﻣﻞ ﺁن را ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪.‬‬

‫■ ﺁﻗﺎى ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺮوﺟﺮدى‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺁﺧﺮﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﭼﺮا‬

‫ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﺮﻓﺘﻴﺪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ را ﮐﻪ در ﻣﻮاردى ﺑﺴﻴﺎر هﻮﻟﻨﺎﮎ هﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻤﮑﻦاﺳﺖ ﺧﻄﺮاﺗﻰ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ در ﺑﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﮐﻨﻴﺪ؟‬

‫□ ﻣﻦ در ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم راهﻰ ﮐﻪ در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﻢ ﺑﻪ ﺳﻮد ﺁن ﻣﺮدﻣﻰ‬

‫ﮐﻪ ﺷﻬﺎب در ﻣﺴﺎﻓﺮتهﺎﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻰداد ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻧﻤﻰﺧﻮاهﻢ ﺧﻮدم‬
‫را ﺗﺒﺮﺋﻪ ﮐﻨﻢ و ﺣﺎﺿﺮم در هﺮ دادﮔﺎﻩ ﺻﺎﻟﺤﻰ ﺷﻬﺎدت ﺑﺪهﻢ و ﻳﺎ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮى‬
‫اﻋﻤﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم ﺑﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻰ ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﺮدﻩاﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ‬

‫‪427‬‬
‫ﮐﻤﮑﻰ ﺑﻪ روﺷﻦ ﺷﺪن ذهﻦ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﺑﮑﻨﻢ ﮐﻪ هﻨﻮز ﺑﻪ ﺁن اﻓﮑﺎر ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ و‬
‫هﻤﺎن ﮐﺎرهﺎ را ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ و ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﻧﻮرى هﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﺮ ﺳﻴﺎهﻰهﺎى‬
‫ﭘﺸﺖ ﭘﺮدﻩهﺎى اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪازم‪.‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ‬

‫اﺳﺎﻣﻰ اﻋﻀﺎى هﻴﺌﺖهﺎى ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ‬

‫ﻋﻠﻰاﮐﺒﺮ وﻻﻳﺘﻰ ﻣﺸﺎور رهﺒﺮ در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻰ‬

‫اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺣﺎج ﺣﻴﺪرى‬

‫اﺣﻤﺪ ﺗﻮﮐﻠﻰ ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﻴﺎز ﻣﺠﻠﻪ ﻓﺮدا‬

‫اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﺗﻮﮐﻠﻰ‬

‫ﺁﻳﺖاﷲ ﻣﻴﺮﻣﺤﻤﺪى‬

‫ﺁﻳﺖاﷲ ﻣﺆﻣﻦ‬

‫ﺁﻳﺖاﷲ اﺣﻤﺪى ﻣﻴﺎﻧﺠﻰ‬

‫‪428‬‬
 ‫ﺁﻳﺖاﷲ راﺳﺘﻰ ﮐﺎﺷﺎﻧﻰ‬

‫ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﻌﺰى ﻣﻌﺎون ﻓﺮهﻨﮕﻰ دﻓﺘﺮ رهﺒﺮى‬

‫دﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪاﷲ ﺟﺎﺳﺒﻰ‬

‫ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺷﺮﻋﻰ‬

‫اﺳﺪاﷲ ﺑﺎداﻣﭽﻴﺎن‬

‫ﺣﺒﻴﺐاﷲ ﻋﺴﮑﺮاوﻻدى دﺑﻴﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ اﺳﻼﻣﻰ‬

‫اﺳﺪاﷲ ﻋﺴﮑﺮاوﻻدى ﻧﺎﻳﺐ رﻳﻴﺲ اﺗﺎق ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻰ‬

‫ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ﻧﻴﺮى رﻳﺎﺳﺖ دادﮔﺎﻩهﺎى اﻧﻘﻼب‬

‫دﮐﺘﺮ ﺷﻤﺲ اردﮐﺎﻧﻰ دﺑﻴﺮﮐﻞ اﺗﺎق ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻰ‬

‫ﻧﻴﺮى ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﮐﻤﻴﺘﻪ اﻣﺪاد‬

‫ﻋﺰﻳﺰاﷲ ﻓﺮﺟﻰﻧﮋاد ﻣﺪﻳﺮ ﮐﻞ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻰ دادﮔﺴﺘﺮى و رﻓﻴﻖ ﺣﺴﻦ ﺁﻳﺖ‬

‫ﻣﺤﺴﻦ رﻓﻴﻖدوﺳﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن‬

‫ﺁﻳﺖاﷲ واﻋﻆ ﻃﺒﺴﻰ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ اﺳﺘﺎن ﻗﺪس رﺿﻮى‬

‫ﺁﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺰدى ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺳﺎﺑﻖ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﻳﻴﻪ‬

‫اﻣﺎﻣﻰ ﮐﺎﺷﺎﻧﻰ ﻋﻀﻮ ﺷﻮراى ﻧﮕﻬﺒﺎن و دﺑﻴﺮﮐﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ روﺣﺎﻧﻴﻮن ﻣﺒﺎرز‬

‫ﺳﻌﻴﺪ اﻣﺎﻧﻰ رﻳﻴﺲ اﻧﺠﻤﻦهﺎى اﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎزار و اﺻﻨﺎف‬

‫‪429‬‬
 ‫ﺳﻴﺪرﺿﺎ زوارﻩاى ﺣﻘﻮقدان ﺷﻮراى ﻧﮕﻬﺒﺎن‬

‫ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺎهﻨﺮ ﻋﻀﻮ هﻴﺌﺖ رﺋﻴﺴﻪ ﻣﺠﻠﺲ‬

‫ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم رازﻳﻨﻰ رﻳﺎﺳﺖ دادﮔﺴﺘﺮى اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان‬

‫ﻋﻠﻰاﮐﺒﺮ ﭘﻮراﺳﺘﺎد‬

‫ﻋﻠﻰﻧﻘﻰ ﺧﺎﻣﻮﺷﻰ رﻳﻴﺲ اﺗﺎق اﺻﻨﺎف‬

‫ﻏﻔﻮرى ﻓﺮد ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻰ‬

‫ﺁﻳﺖاﷲ ﻣﺤﻰاﻟﺪﻳﻦ اﻧﻮارى‬

‫ﻋﻠﻰ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻬﻴﺎن‬

‫ﻓﻘﻴﻬﻰ‬

‫ﻣﺮﺗﻀﻰ ﻧﺒﻮى روزﻧﺎﻣﻪ رﺳﺎﻟﺖ‬

‫ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻣﻴﺮﺳﻠﻴﻢ‬

‫دﮐﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد ﻻرﻳﺠﺎﻧﻰ رﻳﻴﺲ ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن ﭘﮋوهﺶ ﺷﻮراى اﺳﻼﻣﻰ‬

‫ﻳﺤﻴﻰ ﺁلاﺳﺤﺎق‬

‫دﮐﺘﺮ ﻋﻠﻰ ﻻرﻳﺠﺎﻧﻰ رﻳﻴﺲ ﺻﺪا و ﺳﻴﻤﺎ‬

‫اﺳﺪاﷲ ﻻﺟﻮردى دادﺳﺘﺎن اﻧﻘﻼب و رﻳﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن زﻧﺪانهﺎى اﻳﺮان‬

‫ﺣﺴﻦ ﻋﺒﺎسﭘﻮر ﻣﻌﺎون داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﻰ‬

‫‪430‬‬
‫ﻋﻠﻰاﮐﺒﺮ ﭘﺮورش ﺳﺮدﺑﻴﺮ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺷﻤﺎ ارﮔﺎن رﺳﻤﻰ هﻴﺌﺖهﺎى ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ‬
‫اﺳﻼﻣﻰ‬

‫رﺿﺎ ﺳﺨﻦﺳﻨﺞ دﺑﻴﺮ هﻴﺌﺖ ﺗﺤﺮﻳﺮى ارﮔﺎن هﻴﺌﺖهﺎى ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ‬

‫اﺳﺎﻣﻰ ﺗﺄﻣﻴﻦﮐﻨﻨﺪﻩهﺎى اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻰ هﻴﺌﺖهﺎى ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ‬

‫ﺣﺎج ﻋﺒﺎس رزّاﻗﻰ‬

‫ﺣﺎج ﻋﺒﺎس زرﻳﺒﺎف )ﻣﺪاح هﻴﺌﺖهﺎى ﻋﺰادارى ﺑﺎزار(‬

‫ﺑﺮادران ﺗﺠﺮﻳﺸﻰ‬

‫ﺣﺎج ﺣﺴﻴﻦ ﺷﺎﻣﭽﻴﺎن‬

‫ﺑﺮادران زﻳﻦاﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻨﻰ‬

‫ﺣﺎج ﻣﺮﺗﻀﻰ ﺷﻬﺎﺑﻰ‬

‫ﺣﺎج اﮐﺒﺮ زﻣﺎﻧﻰ‬

‫ﺣﺎج ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻮﮐﻠﻰ‬

‫ﺑﺮادران ﻋﻼﻗﻪﺑﻨﺪ‬

‫‪431‬‬
 ‫ﺣﺎج ﺁﻗﺎ ﻣﻌﻨﻮى‬

‫ﺣﺎج ﺁﻗﺎ ﺑﻴﻄﺮﻓﺎن‬

‫ﺟﻤﺎل ﻋﺴﮑﺮزادﻩ‬

‫ﻋﺒﺪاﷲ زال‬

‫ﺣﺎج ﻣﺎﺷﺎءاﷲ اﻣﺎمﻣﺪدى‬

‫ﺟﻌﻔﺮ رﺳﺘﻢﺧﺎﻧﻰ‬

‫ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ هﺰارﻩاى‬

‫ﺣﺎج ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺧﺎنزادﻩ‬

‫ﺣﺎج ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﻴﻨﺎوﻧﺪ‬

‫ﺣﺎج اﺣﻤﺪ ؟‬

‫ﺣﺎج اﺻﻐﺮ ﺳﻴﺴﮑﻰ‬

‫ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺑﻠﻮرﻓﺮوﺷﺎن‬

‫ﺣﺎج ﻋﻠﻰ ﻓﮑﺮى‬

‫ﺣﺎج ﻋﺒﺎس ﻇﺮﻓﭽﻰ‬

‫ﻋﺒﺪاﷲ رﺋﻴﺲ ﮐﺎرﮔﺮ‬

‫ﺣﺎج ﺟﻤﺎل هﺎﻧﻰ‬

‫‪432‬‬
 ‫ﺣﺎج ﺟﻤﺸﻴﺪ ﮐﺘﻴﺒﺎﻳﻰ‬

‫ﺣﺎج اﺳﺪاﷲ ﮐﻮﺛﺮى‬

‫ﺣﺎج ﺳﻌﻴﺪ ﺳﻴﺎر‬

‫ﺣﺎج ﻣﺠﺘﺒﻰ ﮔﻼﺑﮕﻴﺮ‬

‫ﺣﺎج ﻣﺮاد ﻣﻴﺎﻧﺪار )از ﮐﺎﺷﺎن(‬

‫ﺣﺎج ﻋﺒﺪاﻟﺮﺿﺎ )از ﻗﻢ(‬

‫ﺣﺎج ﮐﺮم ﺛﻘﻔﻰ‬

‫ﺣﺎج ﻣﺠﺘﺒﻰ ﺑﻬﺎرﻟﻮ‬

‫ﺣﺎج اﺳﺪاﷲ ﻣﺼﻄﻔﻮى‬

‫ﺣﺎج ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺳﻠﻴﻤﻰ‬

‫ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﻮد ﻣﻴﺮﻓﻨﺪرﺳﮑﻰ‬

‫ﻟﻴﺴﺖ ﺗﺮور‬

‫‪433‬‬
 ‫ﻟﻴﺴﺖ زﻳﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻴﺶ از اﻧﻘﻼب اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺎﻣﻰ ﮐﺴﺎﻧﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﺷﺪﻩ و ﻗﺮار ﺑﻮد دﺳﺘﮕﻴﺮ‪ ،‬رﺑﻮدﻩ و ﻳﺎ ﺗﺮور ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻰ از‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ در اﺧﺘﻴﺎر ﺁﻗﺎى ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺮوﺟﺮدى ﻗﺮار داﺷﺖ ﮐﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﭼﺎپ‬
‫ﻣﻰرﺳﺪ‪ .‬اﺳﺎﻣﻰ ﺑﻪ هﻤﺎن ﺷﮑﻠﻰ ﮐﻪ در ﻟﻴﺴﺖ ﺁﻣﺪﻩاﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻨﺠﺎ ﺗﺎﻳﭗ ﺷﺪﻩاﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺑﺮاهﻴﻤﻰ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ‬

‫ادﻳﺐ ﺻﻤﻴﻤﻰ‬
‫ﻧﺎدر‬

‫ﺁزﻣﺎﻳﺶ‬
‫ﻣﺤﺴﻦ‬

‫اﻟﺨﺎص‬
‫ﻣﺮدوﮎ‬

‫اﺷﺮف اﺳﻼﻣﻰ‬
‫ﺣﺴﻴﻦ‬

‫ﺁرﻳﺎﻧﺎ‬
‫ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ‬

‫اﻣﺎﻣﻰ‬
‫ﻣﺼﻄﻔﻰ‬

‫ﺁزرﻣﻰ‬
‫ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ‬

‫‪434‬‬
 ‫اژدرى‬
‫ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ‬

‫اژدرى‬
‫ﻋﻠﻰاﺻﻐﺮ‬

‫اژدرى‬
‫اﺣﻤﺪ‬

‫ادﻳﺒﻰ‬
‫ﻋﻠﻰ‬

‫اﻟﻤﻮﺗﻰ‬
‫ﻣﺼﻄﻔﻰ‬

‫اﻋﺘﻤﺎدﻣﻘﺪم‬
‫ﻣﺼﻄﻔﻰ‬

‫اﻣﻴﺮﺣﮑﻤﺖ‬
‫ﻋﻠﻰ‬

‫اﻣﻴﺮﺣﮑﻤﺖ‬
‫ﮐﻴﻮﻣﺮث‬

‫اﻣﻴﺮﺣﮑﻤﺖ‬
‫ﺳﻴﺮوس‬

‫اﻣﻴﺮﺣﮑﻤﺖ‬
‫ﮐﺮﻳﻢ‬

‫‪435‬‬
 ‫اﺣﻤﺪىﺗﻬﺮاﻧﻰ‬
‫ﺳﻴﺮوس‬

‫ارﺟﻤﻨﺪﮐﺮﻣﺎﻧﻰ‬
‫ﻋﻠﻰ‬

‫اﻣﺎم‬
‫ﺳﻴﺪاﺣﻤﺪ‬

‫اﻳﺰدى‬
‫ﻋﻠﻰ‬

‫ﺁذرى‬
‫ﻓﺮﻳﺪون‬

‫ازﻟﻰ‬
‫ﻓﺘﺤﻌﻠﻰ‬

‫اﻗﺘﺪارى‬
‫ﻋﻠﻰاﺻﻐﺮ‬

‫اﺧﻮان‬
‫ﺟﻌﻔﺮ‬

‫اﻳﺎزى‬
‫ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ‬

‫اهﺮى‬
‫ﺣﺴﻴﻦ‬

‫اهﺮى‬
‫ﻣﺴﻌﻮد‬

‫‪436‬‬
 ‫اﻣﻴﺮﻣﮑﺮى‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‬

‫اﻋﺘﺼﺎﻣﻰ‬
‫ﺳﻌﻴﺪ‬

‫اﻣﻴﺮاﺣﻤﺪى‬
‫ﻋﻠﻴﻨﻘﻰ‬

‫ﺁذرى‬
‫ﻧﺼﺮاﷲ‬

‫اﻣﺮاﺋﻰ‬
‫اﺑﺮاهﻴﻢ‬

‫اﻣﻴﻦ‬
‫ﮐﺎﻇﻢ‬

‫اﻣﻴﻨﻰ‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‬

‫اﻣﻴﻦ ﻣﺪﻧﻰ‬
‫ﺣﺴﻴﻦ‬

‫اﻓﻘﻪ‬
‫ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ‬

‫ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﻧﺸﺪ‬

‫ارﺟﻤﻨﺪ‬
‫ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ‬

‫‪437‬‬
 ‫؟؟؟‬
‫ژرژ‬

‫اﻓﺮاﺳﻴﺎﺑﻰ‬
‫اﺻﻐﺮ‬

‫اﺑﻮﺳﻌﻴﺪى‬
‫ﻣﻬﺪى‬

‫ﺁزﻣﺎ‬
‫ﺳﻠﻴﻤﺎن‬

‫اﻣﺎﻣﻰاهﺮى‬
‫ﺟﻌﻔﺮ‬

‫اﺳﻌﺪ‬
‫ﺳﻬﺮاب‬

‫اﺣﻤﺪى ﻣﻮﺳﻮى‬
‫رﺿﺎ‬

‫ﺁﺻﻒ‬
‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ‬

‫اﺧﻮى‬
‫رﺿﺎ‬

‫اﺷﺮف ﺳﻤﻨﺎﻧﻰ‬
‫ﺣﺴﻴﻦ‬

‫اﻗﺒﺎل‬

‫‪438‬‬
 ‫ﻋﺒﺪاﻟﻮهﺎب‬

‫اﻳﻠﺪرم‬
‫ﺟﻤﺸﻴﺪ‬

‫اﺳﮑﻮﺋﻰ‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‬

‫اﻣﺎﻣﻰ‬
‫ﺟﻤﺸﻴﺪ‬

‫اﻣﻴﻨﻴﺎن‬
‫ﺟﻌﻔﺮ‬

‫اﻣﻴﺮﻣﻌﺰ‬
‫ﻋﻠﻰاﺻﻐﺮ‬

‫اﻓﺸﺎر‬
‫ﻋﻠﻰﻣﺤﻤﺪ‬

‫اﺣﻤﺪى‬
‫ﻣﺤﻤﻮد‬

‫اﺣﻤﺪى‬
‫ﻣﺤﻤﻮد‬

‫اﺣﻤﺪى‬
‫ﻣﺤﻤﻮد‬

‫اﻣﻴﺮﻣﻌﺰ‬
‫ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ‬

‫‪439‬‬
 ‫اوﺣﺪى‬
‫ﺣﺴﻦ‬

‫اﺳﺪى‬
‫ﻣﺤﻤﺪ‬

‫اﻣﻴﺮى‬
‫ﻣﻈﻔﺮ‬

‫اﺣﻤﺪى‬
‫ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ‬

‫اﺑﻮاﻟﻤﻌﺎﻟﻰ‬
‫ﺟﻌﻔﺮ‬

‫ﺁﻳﺮﻣﻠﻮ‬
‫ﻓﺮاﻣﺮز‬

‫ﺁلاﺣﻤﺪ‬
‫ﻣﺮﺗﻀﻰ‬

‫اﻣﻴﻨﻰ‬
‫ﮐﻮرش‬

‫اﺳﻔﻨﺪﻳﺎرى‬
‫ﺑﻴﮋن‬

‫اﻋﺘﻤﺎدى‬
‫ﺑﻴﮋن‬

‫ارﺑﺎﺑﻴﺎن‬
‫ﻣﺮﺗﻀﻰ‬

‫‪440‬‬
 ‫اﻓﺸﺎر‬
‫اﺻﻐﺮ‬

‫ادﻳﺐﻣﺤﻤﺪى‬
‫اﺻﻐﺮ‬

‫اﺷﺮﻓﻰ ﺧﻄﻴﺐﻟﻮ‬
‫ﻓﺮهﺎد‬

‫اردﻻن‬
‫ﻧﺼﺮاﷲ‬

‫اﻣﻴﺮﺑﻬﺰادى‬
‫هﻮﺷﻨﮓ‬

‫اﻣﻴﺮﻣﻌﺘﻀﺪى‬
‫اﻳﺮج‬

‫اﻓﺘﺨﺎر‬
‫ﻣﺴﻌﻮد‬

‫اﺑﻄﺤﻰ‬
‫ﺳﻴﺪﻣﻬﺪى‬

‫ﺁلﻣﻨﺼﻮر‬
‫ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ‬

‫اﻓﺼﺢ ﺣﺠﺮى‬
‫ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ‬

‫اﻋﺘﻤﺎدىﻧﮋاد‬

‫‪441‬‬
 ‫ﺟﻌﻔﺮ‬

‫اﻳﺮاﻧﻰ‬
‫ﻋﻠﻴﻨﻘﻰ‬

‫اﻋﺘﺼﺎﻣﻰ‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻴﻢ‬

‫اﻟﻬﻴﺎرى‬
‫ﺧﺴﺮو‬

‫اﮐﻤﻞ‬
‫هﻮﺷﻨﮓ‬

‫اﻓﺸﺎر‬
‫رﺿﺎ‬

‫اﻣﻴﺮاﺑﺮاهﻴﻤﻰ‬
‫ﺑﻴﮋن‬

‫اﺣﻤﺪى‬
‫اﺳﻤﻌﻴﻞ‬

‫اوﺑﺮﺳﻰ‬
‫اﻳﺴﺎﮎ‬

‫اﺧﺘﻴﺎر‬
‫ﻣﻨﺼﻮر‬

‫اﻟﺨﻠﻴﻞ‬

‫‪442‬‬
 ‫ﺧﻠﻴﻞ‬

‫اﺳﮑﻨﺪرى‬
‫ﻋﺰتاﷲ‬

‫اﺟﻼﻟﻰ‬
‫ﻣﺤﻤﻮد‬

‫اﺳﻼﻣﻰ‬
‫وﻟﻰاﷲ‬

‫اﺳﺤﺎﻗﻴﺎن‬
‫اﻟﻴﺎس‬

‫اﻣﻴﺮىﻗﺮاﮔﻮزﻟﻮ‬
‫ﻣﺤﺘﺎﺟﻌﻠﻰ‬

‫اﻣﺎم‬
‫ﻋﻨﺎﻳﺖاﷲ‬

‫اﻣﺎﻣﻰ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ‬

‫اﻣﻴﻨﻰ‬
‫اﻣﻴﺮهﻮﺷﻨﮓ‬

‫ﺑﺮﺁورﻳﺎن‬
‫ﺷﮑﺮاﷲ‬

‫ﺁﻗﺎﻳﺎن‬
‫ﺳﻠﻴﻤﺎن‬

‫‪443‬‬
 ‫اهﺮى‬
‫ﮐﺮﻳﻢ‬

‫اﻣﺮاﺋﻰ‬
‫ﺳﻴﺎﮔﺰار‬

‫اﺳﻔﻨﺪﻳﺎرى‬
‫ﻣﻠﮏﻣﻨﺼﻮر‬

‫ادﻳﺐ ﻣﺠﻠﺴﻰ‬
‫ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ‬

‫اوﺷﻴﺪرى‬
‫ﺷﺎﭘﻮر‬

‫اﻓﺸﺎرﻗﺎﺳﻤﻠﻮ‬
‫ﺟﻌﻔﺮﻗﻠﻰ‬

‫اﻓﺨﻢاﺑﺮاهﻴﻤﻰ‬
‫اﺳﻌﺪ‬

‫اﺷﺮﻓﻰ‬
‫ﻣﺤﻤﻮد‬

‫اﺧﻮان‬
‫ﻋﻠﻴﺰادﻩ‬

‫اﺣﻤﺪى‬
‫ﮐﻴﻮان‬

‫اﻓﺮاﺳﻴﺎﺑﻰ‬

‫‪444‬‬
 ‫اﺻﻐﺮ‬

‫اﻓﺨﻤﻰ‬
‫اﺑﺮاهﻴﻤﻰ‬

‫ﺁلﺑﻮﻳﻪ‬
‫اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ‬

‫اﻣﻴﺮى‬
‫ﻣﻈﻔﺮ‬

‫اﺳﻤﻌﻴﻞزادﻩ‬
‫ﺣﺒﻴﺐ‬

‫اﮐﺒﺮى‬
‫ﻳﺪاﷲ‬

‫ﺁهﻰ‬
‫اﺣﻤﺪ‬

‫اﻣﺎﻣﻰ‬
‫اﺻﻐﺮ‬

‫اردﻻن‬
‫ﻧﺼﺮاﷲ‬

‫اﻓﺸﺎرﻧﻴﺎ‬
‫اﺻﻐﺮ‬

‫اﻋﺘﻤﺎدى‬
‫ﺑﻴﮋن‬

‫‪445‬‬
 ‫اﺳﻔﻨﺪﻳﺎرى‬
‫ﺑﻴﮋن‬

‫اﺑﺮاهﻴﻤﻰ‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ‬

‫اﻣﺎم‬
‫هﻮﺷﻨﮓ‬

‫ﺁبﺁب‬
‫ﺣﻤﻴﺪ‬

‫اﻣﺎﻣﻴﺎن‬
‫ﻳﺪاﷲ‬

‫اﻣﺎﻣﻰ‬
‫ﺑﺤﺮ‬

‫ﺁلﻳﺎﺳﻴﻦ‬
‫اﺣﻤﺪ‬

‫اﺧﻮى‬
‫رﺿﺎ‬

‫ﺟﻼﻟﻰ‬
‫ﻓﺘﺢاﷲ‬

‫ﺟﻬﺎﻧﺸﺎهﻰ‬
‫ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ‬

‫ﺟﺎوﻳﺪ‬
‫ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ‬

‫‪446‬‬
 ‫ﺟﻼﻟﻰ ﻧﻮرى‬
‫ﻓﻀﻞاﷲ‬

‫ﺟﻮادى‬
‫ﺟﻌﻔﺮ‬

‫ﺟﻼﺋﻰ‬
‫ﭘﺮوﻳﺰ‬

‫ﺟﻤﺸﻴﺪى‬
‫اردﺷﻴﺮ‬

‫ﺟﻨﻴﺪى‬
‫ﻓﺮﻳﺪون‬

‫ﺟﺰاﻳﺮى‬
‫ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ‬

‫ﺟﺎﻣﻌﻰ‬
‫ﻋﺒﺎس‬

‫ﺟﻔﺮودى‬
‫ﮐﺎﻇﻢ‬

‫ﺟﺒﺎرى‬
‫ﻓﺮهﺎد‬

‫ﺟﺒﺎرى‬
‫ﺧﺴﺮو‬

‫‪447‬‬
 ‫ﺟﻮﻻزادﻩ‬
‫ﺣﺴﻦ‬

‫ﺟﺎﻟﻴﻨﻮس‬
‫ﻧﺼﺮاﷲ‬

‫ﺟﻼﻟﻰ ﻧﺎﺋﺒﻰ‬
‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ‬

‫ﺟﻬﺎﻧﺸﺎهﻰ‬
‫ﻣﺠﻴﺪ‬

‫ﺟﻌﻔﺮى‬
‫رﺿﺎ‬

‫ﺟﻬﺎن‬
‫ﺟﻌﻔﺮ‬

‫ﺟﺎﻟﻴﻨﻮس‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻮهﺎى‬

‫ﺟﺎﻟﻴﻨﻮس‬
‫ﻣﺼﺒﺎح‬

‫ﺟﻠﻴﻠﻰ‬
‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ‬

‫ﺟﺒﺎرى‬
‫ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ‬

‫ﺟﻮﻳﺎ‬

‫‪448‬‬
 ‫ﻣﻬﺪى‬

‫ﺟﺎﻣﻌﻰ‬
‫ﻋﻠﻰ‬

‫ﺟﻌﻔﺮى‬
‫روحاﷲ‬

‫ﺟﻠﻮﻩ‬
‫ﻓﻀﻞاﷲ‬

‫ﺟﻼﻟﻰﻗﺎﺟﺎر‬
‫ﻣﺮﺗﻀﻰ‬

‫ﺟﻼﻟﻰ‬
‫هﻮﺷﻨﮓ‬

‫ﺟﻬﺮﻣﻰ‬
‫اﻳﺮج‬

‫ﺟﺎﺑﺮى‬
‫ﻣﺤﻤﻮد‬

‫ﺟﻨﺪﻗﻰ‬
‫ﻣﻈﻔﺮ‬

‫ﺟﻮﻳﺎ‬
‫ﻣﻬﺪى‬

‫ﺟﻬﺎنﺑﻴﮕﻠﺮى‬
‫اﻳﺮج‬

‫‪449‬‬
 ‫ﺟﻠﻮﻩ‬
‫ﻓﻀﻞاﷲ‬

‫ﺟﺒﺎرى‬
‫ﻣﺤﻤﻮد‬

‫ﺟﻼﻟﻰ‬
‫هﻮﺷﻨﮓ‬

‫ﭼﻬﺮازى‬
‫اﺑﺮاهﻴﻢ‬

‫ﭼﻬﺮازى‬
‫دارا‬

‫ﭼﺮﭼﻴﺎن‬
‫اوﻧﻴﮏ‬

‫ﭼﻴﺘﺎﻳﺎت‬
‫ﺻﺎﻟﺢ‬

‫ﭼﻴﺘﺎﻳﺎن‬
‫ادوارد‬

‫ﭼﻨﮕﻴﺰى‬
‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ‬

‫ﭼﻤﻨﺰارى‬
‫ﻏﻼﻣﻌﻠﻰ‬

‫ﭼﻮﺑﻴﻨﻪ‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‬

‫‪450‬‬