06 oktober 2012, pag.

20

,,La Bombe Citron noemde de media de presentatie van de Citron DS 19 de Salon de lAutomobile in Parijs 57 jaar geleden.

Joop Linthof poseert bij zijn Citron DSuper uit 1970: ,,Als je erin rijdt, is het net alsof je op een verend matras zit.

De godin van Citron

WILBERT ELTING FOTO WIETZE LANDMAN

e Citron DS 19 was zo revolutionair in techniek, ontwerp en vormgeving dat het in alles afweek van de autos die op dat moment op de markt waren. Wat de DS op technisch gebied vooral onderscheidde van andere autos, was de hydraulische vering. In plaats van uit metalen veren, bestaat de vering uit met olie en persgas (stikstof) gevulde cilinders. Tussen de olie en het gas ligt een dun membraan. Wanneer de auto belast wordt, door passagiers en bagage, drukt een zuiger de olie omhoog en wordt het gas samengeperst. Elke verticale beweging wordt op een vloeiende manier opgevangen. ,,Als je erin rijdt, is het net alsof je op een verend matras zit, zegt Joop Linthof, onderwijzer in Engwierum en eigenaar van een witte Citron DSuper uit1970. ,,Als je over een verkeersdrempel rijdt voel je het bijna niet. Hij trekt als het ware zijn pootjes in. Als je het mij vraagt, rijdt hij beter dan de meeste moderne autos. Linthof maakt in de zomer toerritjes met zijn wagen en verhuurt de DS als trouwauto. ,,Mensen moeten altijd even wennen aan de vering als ze er voor het eerst in zitten, vertelt hij. ,,Dat heb ik ook als ik hem in het voorjaar weer van stal haal.

Het ontwerp van de auto spreekt tot de verbeelding. De lange spitse neus en aflopende lijn doen denken aan een vis of raket. Al vanaf het allereerste begin doen bijnamen de ronde. Snoek of snoekebek in Nederland, strijkijzer in Vlaanderen en Haifisch in het Duits. Een meer vlijende bijnaam is desse, de Franse uitspraak van DS en Frans voor godin. Linthof vindt het ontwerp van de auto prachtig. Eigenlijk had hij al veel eerder een DS willen kopen, maar zijn vier kinderen protesteerden. Zij waren minder onder de indruk. ,,Heit, zeiden ze, ,,als je zon auto koopt dan willen wij er niet in! Veel bezoekers van de Parijse autosalon van 1955 dachten er anders over dan Linthofs kinderen. Al op de eerste dag werden 12.000 orders geplaatst. Aan het einde van de week was dat aantal opgelopen tot 80.000. In een showroom in Amsterdam liep het ook storm, vertelde Johan Krediet in 2005 in het televisieprogramma Andere Tijden. Krediet werkte in 1955 als verkoper bij Citron Nederland en was getuige van de introductie. ,,Wij, drie verkopers, stonden achter in de showroom aan een balie orders te noteren tegen een prijs van ongeveer 10.000 gulden en een levertijd van ongeveer drie maanden. In twee dagen schreven we meer dan honderd orderbonnen.

Snoekebek, Strijkijzer of Haifisch

Niet al die orders werden uiteindelijk geleverd. De fabriek in Frankrijk kon de grote vraag niet aan en voor de DS kwamen wachtlijsten die opliepen tot een jaar. Slechts zestig van de twaalfduizend enthousiastelingen die de eerste dag meteen een DS bestelden kregen er een geleverd. Veel potentile kopers haakten af. Dat kwam overigens niet alleen door de lange levertijden. Op 19 november kwam het nieuws naar buiten dat op het racecircuit van Le Mans een DS met 140 kilometer per uur uit de bocht was gevlogen. Het bracht veel kopers aan het twijfelen. Rijden met een DS is geen sinecure. Door de revolutionaire techniek wijkt de besturing nogal af van andere autos. Vooral het remmen is anders. In veel DSen zit een zogenoemde rempaddenstoel, een klein pedaaltje waarmee op basis van hydraulica geremd kan worden. Slechts een klein tikje laat de auto al afremmen. Voor veel bestuurders leverde

dat problemen op. Geconfronteerd met een plotselinge noodstop zochten ze vergeefs naar het rempedaal. In februari 1956 reed een demonstratiemodel nog een weiland vlakbij Amsterdam in. Citron had speciale medewerkers om de auto te demonstreren. Tijdens zon ritje merkte de bestuurder een opstopping te laat op, miste de remchampignon, en wist nog net het stuur om te gooien en zo een aanrijding te voorkomen. In 1975 viel het doek voor de DS en zijn broertje de ID, een wagen met hetzelfde onderwerp maar met alleen hydraulica in de vering. De DS is nog steeds onverminderd populair. Anne van Scheepen, voorzitter van de Citron Club Frysln, noemt met gemak een handvol clubleden op die er nog enthousiast in rondrijden. ,,Omgerekend naar euros kostte mijn auto in 1970 7495, vertelt Linthof. ,,Als je hem nu zou willen kopen, in goed onderhouden staat, moet je rekenen op het dubbele. Zijn eigen auto komt uit ZuidFrankrijk. Daar vond een gespecialiseerd bedrijf in de Pyreneen precies de auto die hij zocht: witte lak met van binnen een bekleding van rood velours. Linthof is pas de tweede eigenaar, jarenlang had het Frans echtpaar dat hem nieuw kocht erin rondgereden. ,,Dat is toch wel heel speciaal.

6 oktober 1955