Eveniment

Toka arbrore do t puthet

pr her t dyt nga nj Pap
Kan kaluar 21 vjet nga koha kur tokn e shqiptarve, pr her t
par n historin ton u ndal dhe e puthi me plot prulsi nj At i
Shenjt, Papa Vojtila. Pr fatin ton t mir, kjo histori mbreslnse
prsritet t dieln, m 21 shtator, kur srish nj Pap do t zbres
shkallt e avionit papnor dhe para se t prshndetet me autoritetet
e Tirans, do t puth prsri tokn shqiptare.

Nga Zamira KOLECI

fq. 2

Adresa:
Bulevardi George W. Bush,
Nr.15/1, Tiran
e-mail: gazeta.frymaere@gmail.com
Kryeredaktor: Agim Zeka
Mob: +355 69 21 15 769
Marketing: +355 69 40 55 244

E PRJAVSHME, INFORMATIVE, POLITIKE, EKONOMIKE, SOCIALE, KULTURORE

VITI l Nr.25 E premte, 19 Shtator 2014

Mirsevjen

Editorial

At i Shenjt
Media, kjo rrufe n
dorn e s keqes
Bost kameleon t mediave shqiptare,
nprmjet inkuizitorve analist me qera,
mund t nxijn do figur e realitet t pastr q
nuk ndjek avazin e politiks s vjetr
Nga Andi SEFERI

Pamflet Rrfenja burimore me taleban

DHURATA DHE DAROVITJE ME FUND...
Nga Arben KARAPICI

fq. 2

fq. 10

Energjitik

Aktualitet

Politik

Sot kemi mbrritur 23 vite m

pas dhe udhheqesit tan po aq
historik sa qoftlargu, ia kan
dal m s miri q n Shqiprin
e viteve t demokracis t bjn
gjysm hapi para dhe tre hapa
prapa.

sht koha kur m shum se

interesat partiake, partit duhet
t jen t interesuara pr dhnien
fund t tranzicionit dhe vendosjen
prfundimtare t Shqipris n
rrugn drejt Bashkimit Evropian.

Nga njra piramid

n tjetrn

Nevoja pr nj kultur
t re opozitare

Nga Armando Mosho

fq. 5

Nga Edlira ABAZI

fq. 4

23 vjet n 23 minuta dhe

portreti i paautorizuar i
nj ish-deputeti demokrat
Nga Elidon HABILAJ

fq. 7

Nuk ka Shqipri normale pa futur

n sit t gjith ata q kan pasuri
t pist. Shqiptart i njohin mir
pasanikt me pasuri tej normales

Ti nuk e lufton
korrupsionin, se je si ai
Nga Ilir KORO

fq. 11

FAQE 2

Fryma e Re

E premte, 19 Shtator 2014

MEDIA

Editorial

KJO RRUFE N DORN E S KEQES

Nga Andi SEFERI

kt realitet
shqiptar buz gremine, ku do thashethem
korridoresh merret pr nes
dhe komentohet fort, ku do
hajdut mohet si hero e patriot, ku do i varfr konsiderohet fajtor pr situatn
ekonomike, ku do zyrtar q
nuk prfiton quhet i paaft,
ku virtytet jan mbytur nga
amoraliteti, media mund t
konsiderohet pa ngurrim
ndrmarrja q ka asfaltuar
mir rrugn tatpjet drejt
humners. Pa hezitim do ta
konsideroja pushtetin e katrt,
madje me fuqi akoma m
t mdha se tre t tjert dhe
ku bost e zn nga dosjet
e hapura dhe t mbyllura q
kan, s bashku me analistt
q kan ngjyrn e euros n
fytyr, kan t drejt t hedhin balt dhe t nxijn do
figur qytetare t ndershme,
t prishin investimet profesionale e morale t gjithkujt, t
groposin bizneset gjigante, t
bjn presion, madje t dikto-

jn edhe zhvllimin ekonomik

t vendit. Akoma m fyese
pr do qytetar e intelektual
sht, kur kjo situat i serviret
n funksion t mbrojtes s
demokracis, transparencs
s zhvillimit dhe sensit t
revolts qytetare kundr padrejtsis.
Me dhimbje duhet t
pranojm se gazi helmues
politik dy ngjyrsh, kuq e
blu, e ka shndrruar n nj
kamzhik t politiks s vjetr
edhe pushtetin mediatik, duke
e prdorur fort kundr do
nisme e Partie t re politike,
kundr do nisme qytetare,
kundr do grupimi e intelektuali q guxon t kundrshtoj
fort kta politikan bosh e
kt realitet gri. Kjo politik
e vjetr arriti nprmjet mediave, t mbuloj me shklqim
vjedhjen dhe shitjen spektkolare t vots gjat zgjedhjeve
t fundit. Nprmjet medias
u arrit t mbulohen ngjarje
t rnda pr vndin, skandale partiake dhe qeveritare,
vjedhje dhe korrupsion masiv
dhe, pr tia arritur qllimit,
vmendja diskretituese drejtohet ndaj njeriut t pastr e
ndaj fenomeneve q mund
t rriten jasht kontrollit t
politiks s vjetr.
Klims s friks q ka
politika e vjetr kundrejt do
partie t re politike, nuk i shp-

toi as Fryma e Re Demoktratike. N asnj media nuk u

pasqyrua masakra e vots s
popullit q i dha me besim
FRD-s, n asnj gazet apo
edicion lajmesh nuk u fol pr
persekutimin dhe pushimet
masive nga puna q u jan
br antarve t FRD-s
dhe familjarve t tyre,
asnj analist (me prjashtim t dikujt) nuk komentoi
dhe konsideroi realisht kt
Frym t Re mbi 100.000
votshe, por me indiferencn
q t fal pagesa, mbylln syt
e gojn kundrejt ktij realiteti
mbar popullor.
Por tashm, t gjith
jan t ndrgjegjshm q kjo
tallje mbarpopullore q i bn
politika e vjetr ktij vndi,
nprmjet medias skllave,
nuk do t vazhdoj pafundsisht.
Dshmi pr kt ndryshim sht nj brez i ndershm gazetarsh t palodhur,
t moralshm dhe profesionist, t cilt as nuk blihen e
as nuk shiten, as nuk bjn
analiza shtjes me porosi
nga parti a individ e as bjn
roz do fjal ministrash e
pushtetarsh, por me kontributin e tyre i gjenden pran
ktij populli pr ti pasqyruar
t vrtetn, pa pasur frik
nga sms-t q i pushojn nga
puna.

Bost kameleon
t mediave shqiptare,
nprmjet inkuizitorve
analist me qera, mund t
nxijn do figur e realitet t
pastr q nuk ndjek avazin
e politiks s vjetr
sht pikrisht kjo klim kurajoje q
do qytetar duhet t ket, n mnyr
q historia e Shqipris t mos
shkoj m drejt neodiktaturave
politike, por drejt Evrops, q votat
e tyre t mos blihen n interes t
ngjyrave t partive, por t shkojn
pr forcimin e shtetit t tyre, q
drejtsia mos i ket syt nga politika,
por nga ligji, q shpresa pr t
ndrtuar kt vend t zvendsoj
pesimizmin paralizues q mbolli kjo
politik e vjetr dhe q fraza,ky
vnd nuk bhet, t zvendsohet
nga fraza: Shqipria sht e jona
dhe do t bhet.

U mblodh kryesia e degs s FRD t Tirans

D

je, n salln e mbledhjeve t selis

qendrore t FRD-s, u mblodh kryesia
e degs s Tirans e ksaj partie.
N qendr t diskutimeve ishte riorganizimi
i partis n degt e nndegt e qarkut t Tirans,
pas ndarjes s re territioriale dhe administrative,
n kuadrin e prgatitjeve pr zgjedhjet pr push-

tetin vendor, q do t zhvillohen n majin e vitit

t ardhshm.
Pjes e diskutimeve ishte gjithashtu edhe
prgatitja e kalendarit t takimeve t ardhshme
me strukturat drejtuese t nndegve t FRD-s
n qarkun e Tirans, si dhe takimet e zgjeruara me
antar e simpatizant t partis.

Kryetari i degs m t madhe n vend i ksaj

partie, zoti Saimir Shehri, u dha t pranishmve nj
sr porosish e detyrash dhe u la nj takim tjetr s
shpejti, n t cilin antart e kryesis do t raportojn
pr punn e br n baz deri athere.
Koresp. Fryma e Re

Kosov...

Superaksion
n Kosov,
n pranga12
imam dhe
nj politikan

olicia e Kosovs
ka ndrmarr nj
superaksion, gjat t cilit
kan prfunduar n pranga
pesmbdhjet persona t
dyshuar pr terrorizm, mes
t cilve 12 imam dhe nj
politikan. Sipas mediave
kosovare bhet fjal pr
persona t dyshuar p nxitje
t ekstremizmit islamik dhe
terrorizmit.
N fillim sht kryer
arrestimi i Imamit Shefqet
Krasniqi, s bashku me nj
tjetr person, q msohet
se sht drejtuesi i partis
LISBA, Fuad Ramiqi. Partia e tij ka baz fetare, ndaj
dyshohet t ket manipuluar
dhe nxitur t rinjt kosovar
pr t luftuar n Siri dhe Irak.
Gjithashtu bhet me
dije se sht arrestuar edhe
shoku i Lavdrim Muhaxherit, SH.K., 24 vje, gjat nj
operacioni tnjsis Antiterror e mbshtetur nga njsia
Speciale e Kosovs.Policia
e Kosovs ka arrestuar edhe
imamin e Pejs, Enes Goga,
pr motive t njjta me ato
t Krasniqit, nxitje e urrejtjes
ndrfetare dhe ekstremizmit
islam.
Nj tjetr imam i rn
n pranga sht edhe Enis
Rama, imam i xhamis Isa
Beg n Mitrovic dhe kryeredaktor i televizionit n
shqip Peace TV. Po ashtu
sht arrestuar edhe Ekrem
Avdiu, i cili aktualisht shrben si imam dhe ligjrues n
xhami e lagjes Tavnik,
n Mitrovic.
Zdhnsi i Policis s
Kosovs, Baki Kelani, konfirmoi aksionin e strukturave
t rendit, duke deklaruar se
kontrollet po kryhen n t
gjith vendin. Sipas policis,
gjat aksionit sht ushtruar kontroll n 16 banesa,
duke uar n arrestimin e
15 personave. Nga kontrolli
msohet se jan gjetur prova
materiale lidhur me nxitjen
e urrejtjes fetare si dhe drgimit t t rinjve n luftimet
n Siri e Irak. Materialet
jan sekuestruar n cilsin
e provs material.

FAQE 3

Eveniment...

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re

... Dhimbshm, t persekutuarit e djeshm jan edhe sot pothuaj aq t persekutuar dhe persekutort n
vazhdimsi brezash jan po ata t djeshmit...

Mirsevjen At i Shenjt
Nga Fatmir LAMAJ
Ish i burgosur politik

o afrohet ora e madhe, kur kmba e Papa

Franeskut do t shkel mbi
tokn shqiptare, duke sjell
me vete mesazhin hyjnor pr
gjith shqiptart, se Zoti i Madh
nuk na ka harruar, prkundrazi jemi n vmendjen e
tij, prderisa prfaqsuesi m
i lart i katoliizmit sht i
angazhuar direkt n dhnien
e ktij mesazhi. Ardhja e Atit
t Shenjt, sht nj ngjarje
e madhe pr popullin ton t
shumvuajtur, por gjithashtu
edhe nj detyrim shpirtror
pr vlersimin q po na bhet
nprmjet ksaj vizite.
N zemrn e do shqiptari ravijzohet n mnyrn m
t sinqert nj mirseardhje e
frymzuar dhe mbshtetur n
vlerat m t mira shpirtrore.
Duke prjashtuar klasn
politike, e cila pr arsyet e
veta pragmatiste krkon ta
shfrytzoj kt vizit pr prfitime politike pr t nxjerr n
pah ato merita q si ka pasur
kurr ndonjher, prkundrazi mbetet klasa politike m
e korruptuar n Ballkan e m
gjr. Papa Franesku do t
vij pr kt popull, aq shum
t prvuajtur nga komunizmi
enverist, (si e tha n meshn
e para dy ditve n Vatikan) si
modeli m i shmtuar dhe m
gjakatar q ka njohur deri m

Mirsvjen
o Pap n
atdheun e
errsirs, pr t
sjell pak drit
e pr t ndriuar
sadopak shtigjet
e ngushta ku
zvarritet n
grahmat e saj t
fundit shpresa
pr pak drejtsi
e dinjitet n
kt vend.
sot historia e zez e njerzimit.
Ati i Shenjt njkohsisht
duhet t msoj dhimbshm se
t persekutuarit e djeshm
jan edhe sot pothuaj aq t
persekutuar dhe persekutort
n vazhdimsi brezash jan
po ata t djeshmit, natyrisht
me fytyra t reja. Ju o Pap,
do t shikoni fotografit e
priftrinjve t pushkatuar nga
rregjimi komunist, por pr t
gjitha ato krime q ndodhn
mbi popullin shqiptar pr 50
vjet rrjesht, asnj kriminel nuk
u dnua, qoft edhe nj dit
t vetme, prkundrazi bijt
e xhelatve, sot i ke biznesmen e politikan, q akoma
vazhdojn ti bjn gjmn
ktij populli t dekurajuar nga
mosndshkimi i etrve t tyre.
Etrit xhelat ecin sot krenar

pr krimet e bra, sepse jan t

sigurt se bijt e tyre n pushtet
t vazhdueshm, jan garancia
absolute e mosndshkimit.
Mirsevjen o At i Shenjt
n tokn shqiptare, n kt
tok me aq shum halle. Populli shqiptar njherazi ju uron
mirseardhjen, por srish duhet
ti hidhni syt mbas fasads
llamburitse q do t ofrojn
pushtetart, pr t par realisht
at q ka ndodhur dhe po ndodh
n kt vend. Do t shikoni
pallatet e larta dhe natyrisht do
t gzoheni pr prparimin e
madh q ka br Shqipria,
por ato pallate i kan ngritur
kapitalistt e rinj, duke ua
rrmbyer tokn pronarve t
vjetr me lloj-lloj formash dhe
mundsish q u krijoi pushteti

neokomunist i pseudodemokracis i pas viteve 90.

O At i Shenjt! A nuk
sht ky paradoksi m makabr
i kohs q jetojm, i pseudodemokracis shqiptare ku, ata q
deri dje skishin asnj kacidhe
n xhep dhe as nj metr tok
t trashguar nga t part e tyre,
sot jan br zotrit e vrtet
t ktij vendi? Mirsvjen o
Pap n atdheun e errsirs,
pr t sjell pak drit e pr t
ndriuar sadopak shtigjet e
ngushta ku zvarritet n grahmat
e saj t fundit shpresa pr pak
drejtsi e dinjitet n kt vend.
At i Shenjt, t gjith shqiptart
ju presin krahhapur pa dallim
feje, por m shum ju presim
me gjith ngrohtsin e shpirtit
ne viktimat e komunizmit, ish

t burgosurit politik, ish pronart dhe ish t persekutuarit

q dhe sot vazhdojn t jen
srish viktima t padrejtsive
t mdha q kan ndodhur
e po ndodhin n kt vnd.
At i Shenjt, ne t persekutuarit politik t diktaturs
komunisto-enveriste e dim
sht urrejtja, sepse kemi
qen vet viktima t nj urrejtje
njerzore dhe pa shkak, e cila
snjihte kurr ndonjher kufinj
e moral, por ne kurr nuk iu
nnshtruam ngasjes s saj djallzore, duke dhn mesazhin e
madh dhe aq t nevojshm pr
kohn se: Duhet t falim deri
n dhimbje, pr mos t krijuar
m dhimbje t tjera.
Mirsevjen o At! Ju
n vizitn tuaj nuk mund ti

At i Shenjt, ne
t persekutuarit
politik t
diktaturs
komuniste e
dim sht
urrejtja, kemi
qen vet viktima
t nj urrejtje
njerzore, q
snjohu kurr
kufinj e moral.
Ne kurr nuk
iu nnshtruam
ngasjes s saj
djallzore, duke
dhn mesazhin
e madh: Duhet
t falim deri
n dhimbje, pr
mos t krijuar
m dhimbje t
tjera.

shmagni dot takimet me parin

politike t ktij vendi, e cila ka
n prbrjen e saj edhe bandit
e kusar, horra e vrastar, t
cilt sht e natyrshme q nuk
e meritojn bekimin tuaj.
O At, lutjuni Zotit pr
kt vend e pr kt popull q
mbi errsirn ku dergjet aktualisht, Ai t drgoj pak drit pr
ta zbuar njher e prgjithmon
errsirn dhe demont e saj prej
toks s begat shqiptare.

Kan kaluar 21 vjet nga koha kur tokn e shqiptarve, pr her t par n historin ton u ndal dhe e puthi me plot prulsi nj
At i Shenjt, Papa Vojtila. Pr fatin ton t mir, kjo histori mbreslnse prsritet t dieln, m 21 shtator, kur srish nj Pap do
t zbres shkallt e avionit papnor dhe para se t prshndetet me autoritetet e Tirans, do t puth prsri tokn shqiptare.

Toka arbrore do t puthet pr her t dyt nga nj Pap

Nga Zamira KOLECI

y akt solemn, rrnqeths, 21 vjet m

par m ka mbetur n kujtes ndrsa si radiokroniste,
transmetoja drejtprsdrejti
mbrritjen e Atit t Shenjt n
Tiran. Me po aq gjallri kujtoj
takimin e tij me Nn Terezn,
e cila sbashku me autoritetet e
larta shqiptare priste n Rinas
prfaqsuesin m t lart t
Vatikanit. Dy njerz t muar
pr njerzimin ishin at dit
gjith kohn bashk, duke u
shprehur shqiptarve n Tiran

dhe n Shkodr dashuri, paqe e

duke marr prej tyre mirnjohje
e krenari. Papa Gjon Pali i Dyt
u prit me t njjtin ngazllim
nga i gjith populli, katolik,
ortodoks e mysliman bashk.
25 prilli i vitit 1993, ishte
nj dit e gjat dhe e ngjeshur,
me or t tensionuara q ti
detyron profesioni i gazetarit.
N morin e ngjarjeve t asaj
dite m jan fiksuar shum
momente, por m t veantat q
kujtoj, jan fjalt plot dashuri t
Papa Gjon Palit pr Nn Terezn, teksa u fliste shkodranve.
Me fjal t thjeshta, ai shprehu
gjith respektin e mirnjohjen
q ndjente pr bamirsen me
origjin shqiptare. Ju shqiptart jeni krenar q ajo grua
e vogl n trup, por me nj
zmr t madhe, me nj shpirt
t paepur, q sht br simbol
i dashuris dhe ndihms pr t

varfrit, sht si ju shqiptare.

Nuk mund t mos prshndes
nj njeri q ndodhet midis nesh,
Nn Terezn e Kalkuts. T
gjith e dim se cili sht atdheu
i saj. Atdheu i saj sht ktu,
tha Ati i Shenjt, duke elektrizuar t gjith t pranishmit
e shumt q kishin mbushur
sheshin n Shkodr.
Ndrsa n Tiran, n
tubimin e madh n sheshin

Sknderbej, prvese shprehu keqardhjen pr vuajtjet e

shqiptarve gjat diktaturs
komuniste, ai foli me nderim
prej fisniku pr klerikt e persekutuar dhe t zhdukur nga ai
rregjim. Po ashtu, Papa Vojtila
u bri thirrje t gjith shqiptarve t shohin prpara me
kurajo. Duke shfletuar shnimet e asaj kohe veova kt
fraz t Tij: sht e drejt t

shikosh prpara pr t rindrtuar nj ardhmri t lir, me

fytyr njerzore, por prvoja e
kaluar nuk duhet harruar, pr
t shmangur prsritjen e t
njjtave gabime t nj periudhe
shum t mjerueshme. Ishin
vitet e para t ndryshimit t
sistemit, ndaj kjo kshill e
Atit t Shenjt kishte kuptim
t thell dhe, megjithse ka
kaluar thuajse nj erek shekulli, kjo porosi e Tij vlen sot e
kurdoher.
Shqiptart si komb duhet
ti jen prjet mirnjohs
Selis s Shenjt dhe Papa
Vojtils pr nderimin e veant
q i ka br bijve t saj. Kujtoj
ktu se ishte ky Pap q, m 28
nntor t vitit 1994, shuguroi
Kardinal Mikel Koliqin, martirin e kishs katolike shqiptare,
si Kardinalin e par shqiptar
dhe i vetmi deri tani, ndonse

n at koh ishte 92 vje. Ai

ndrroi jet 3 vjet m von,
n janar t vitit 1997. E mbaj
mend at dit t shnuar dhe
fjalt e kardinalit q thoshte
me modesti shenjtrore: Nuk
asht nder vetm pr mue, por
pr Shqipnin ton t shtrenjt.
T dieln, syt e mbar
bots do t jen n sheshin
Nn Tereza, n Tiran, nga
ku Papa Franesku do t drejtoj meshn gjat vizits s par
t Tij n nj vend n Evrop.
Po t kemi parasysh popullaritetin e madh dhe thjeshtsin
e spikatur t Atit t Shenjt,
gjith vlerat dhe jehona e ksaj
vizite do t ken kuptim m t
veant. Ne presim me padurim
ardhjen e Atit t Shenjt n
Tiran, sepse Shqipria, toka
dhe njerzit e saj do t bekohen
srish dhe, qoft prher kshtu
pr ne shqiptart.

FAQE 4

Politik...

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re

Mes aktorve dhe faktorve t rndsishm, opozita dhe sjellja opozitare, jan elemente t rndsishme t
funksionimit demokratik dhe, nevoja pr nj sjellje t re opozitare sht e nevojshme.

NEVOJA PR NJ KULTUR TE RE OPOZITARE

Edlira Abazi
Drejtuese e
Departamentit t
Cshtjeve kushtetuese
dhe Ligjore n FRD

aloi nj vit nga

dita kur shqiptart,
prmes zgjedhjeve periodike,
vendosn t ndryshonin drejtimin e qeverisjes s tyre dhe
e detyruan Partin Demokratike t kaloj n opozit. Gjat
nj viti shum gjra kan
ndryshuar dhe nj sr reformash t nisura n fusha t
ndryshme t jets synojn t
krijojn edhe n Shqipri nj
histori shtetformimi. Por, nse
ato do t rezultojn nj histori
suksesi apo dshtimi, kjo nuk
varet vetm nga Qeveria dhe
qeverisja. Mes aktorve dhe
faktorve t rndsishm,
opozita dhe sjellja opozitare,
jan elemente t rndsishme
t funksionimit demokratik
dhe, nevoja pr nj sjellje t re
opozitare sht e nevojshme.
Nj vit pas zgjedhjeve,
nse tentojm t bjm bilancin, shohim se Qeveria
rrjeshton sukseset, kurse
opozita gjendet n foltoret e
saj, ku ka zhvendosur aksionin opozitar pas vendosjes s
marrdhnies s kushtzuar
me Parlamentin. Faktet tregojn se nj vit pas humbjes s
thell, Partia Demokratike,
nuk ia ka dal t prfundoj
riorganizimin dhe ristrukturimin e saj dhe sht larg hartimit t nj strategjie t qart
opozitare. Thirrjet e aktorve
politik brenda dhe jasht
vendit pr rikthim n parlament e nevojn e ndrtimit
t urave t komunikimit dhe
t bashkpunimit, kan rn
n vesh t shurdhr, ndonse
sht e qart se demokracia
nuk mund t funksionoj
vetm me mazhorancn. Demokracis i duhen t dyja:
edhe pozita, edhe opozita,
deklaron Lordi Akton, teksa
argumenton m tej se n
demokraci opozita nuk sht
thjesht koncept, por garanci
se pozita nuk do t keqprdor pushtetin dhe do t mund
t realizoj nj sistem t qeverisjes s mir. E mbrojtur

Nj vit qeverisje e Edi Rams, prmban

brenda arritje e dshtime, her her
pushteti i t majtve ka dhn shenja t
dukshme autoritarizmi, sikurse shum
vendime qeveritare kan paraqitur dukshm
konseguenca kushtetuese dhe ligjore. N
kt situat opozita ka zgjedhur, mesa
duket, strategjin e qeveris hije, nj
praktik e njohur botrore, por n kushte
dhe n koh t paprshtatshme. Nj milion
votat q solln n qeverisje t majtt me n
krye Edi Ramn, ln pak shteg pr t pritur
shpejt rikthimin n pushtet, sikurse nj vit
qeverisje sht koh e pamjaftueshme pr
bilance qeverisse.

nga djallzia korruptive q

t ofron karrikja e pushtetit,
opozita ka gjithmon privilegjin e hapsirs s lir t
veprimit opozitar, privilegj q
nuk duhet prdorur n funksion t mbajtjes n kmb t
antagonizmit t prhershm
politik, por n funksion t
presionit mbi mazhorancn,
drejt marrjes s vendimeve
q prkthehen n veprime e
m tej n rezultate konkrete
q prmirsojn n mnyr
dinamike jetesn e qytetarve.
Nj vit qeverisje e Edi
Rams, prmban brenda arritje e dshtime, her her
pushteti i t majtve ka dhn
shenja t dukshme autoritarizmi, sikurse shum vendime
qeveritare kan paraqitur
dukshm konseguenca kushtetuese dhe ligjore. N kt
situat opozita ka zgjedhur,
mesa duket, strategjin e
qeveris hije, nj praktik
e njohur botrore, por n
kushte dhe n koh t paprshtatshme. Nj milion votat
q solln n qeverisje t majtt me n krye Edi Ramn,
ln pak shteg pr t pritur
shpejt rikthimin n pushtet, sikurse nj vit qeverisje
sht koh e pamjaftueshme
pr bilance qeverisse. N
kto kushte, opozita duhet
t mendoj seriozisht pr t
ndryshuar vendimin e saj pr
t bojkotuar Parlamentin,
duke ofruar alternativn dhe
gadishmrin pr konsulta
dhe diskutime t prbashkta
n funksion t realizimit me
sukses t reformave. Kthimi i saj n parlament do
t siguronte njhersh dhe
prmbushjen e detyrimit ndaj
qytetarve q e kan votuar,
sikurse do t ndihmonte n
prmirsimin e klims politike n vend. sht koha kur
m shum se interesat partiake, partit duhet t jen t
interesuara pr dhnien fund
t tranzicionit dhe vendosjen
prfundimtare t Shqipris
n rrugn drejt Bashkimit
Evropian. Brenda ktij synimi
madhor angazhimi n pr-

fundimin e reformave, do
t ishte nj nism pr tu
prshndetur edhe nj sinjal
i qart se ka nisur t instalohet nj kultur e re politike.
Pikrisht kt ka parasysh
Drejtori pr Zgjerimin n
BE, Jean Eric Paque, teksa
i gjendur kto dit n Tiran
deklaron se, shpreson q
partit politike tu shmangen
konflikteve dhe ti aderohen
gjithprfshirjes.
Nuk ka dyshim se opozitarizmi i Partis Demokratike nuk sht nj prvoj
e re pr shqiptart. Legjislaturn e kaluar ishte vet
Partia Socialiste ajo q n
emr t zgjedhjeve t vjedhura, bojkotoi parlamentin
dhe pushtoi sheshin para
Kryeministris. Sikurse bojkoti parlamentar nuk sht
praktik vetm shqiptare.
Por merita, natyrisht i takon
atyre q mund t ngrihen n
prgjegjsin e detyrs politike me nj qllim m t lart
se interesat e tyre personale
dhe partiake, n pmbushje
t interesave t qytetarve.
Ktu opozita duhet t luaj
rolin e saj jo si nj penges
n proceset e reformimit, por
si pjes aktive dhe luajale
e tyre, duke qen gjithnj
e gatshme t kundrshtoj
nismat dhe hapat q mund
t cnojn demokracin. T
evidentoj hapat e gabuar dhe
shkeljet kushtetuese e ligjore
t qeveris, sht natyrisht
detyr e opozits. N kt
pjes qeverisja dhe nxitimi i
saj pr reforma, kan shum
pr t kritikuar.
Shum vendime t
qeveris jan shpallur antikushtetuese nga Gjykata
Kushtetuese. N kt kuadr
sht edhe vendimi m i fundit i ksaj Gjykate pr pezullimin e vendimt qeveritar pr
regjistrimin e kodit elektronik
IMEI. Po kaq shum nisma
qeveritare pr reformimin e
institucioneve kushtetuese
kan nevoj pr vigjilencn
opozitare, n mnyr q t
mos rezultojn n prishjen

sht koha kur m

shum se interesat
partiake, partit
duhet t jen t
interesuara pr
dhnien fund
t tranzicionit
dhe vendosjen
prfundimtare
t Shqipris
n rrugn drejt
Bashkimit Evropian.
e mtejshme t ekuilibrave kushtetues, sikundr
shum operacione politike
q mundsojn reformimin
e institucioneve shtetrore
krkojn mbshtetjen opozitare n mnyr q t kalojn
me sa m pak dhimbje.
N kto kushte, rikthimi
i opozits n Parlament, do ti
shrbente krijimit t nj klime
positive, kurse dialogu do t
bnte t mundur nj prparim
m t shpejt. Detyra pr t
parandaluar brjen e ligjeve t
kqia sht detyr opozitare,
po kaq sa ajo e parandalimit
t keqprdorimit t ligjeve
t mira. Pesha dhe ndikimi
q ka organi ligjvns n nj
kontroll dhe vzhgim t veprimtaris s ekzekutivit, e bn
gjithashtu mse t nevojshme
pranin e opozits n Parlament. Shqipria prgatitet
pr sfida serioze n kuadr
t integrimit prfundimtar
n BE dhe opozita duhet t
mbaj brenda tyre peshn e
saj t prgjegjsis. Sfidat e
t nesrmes dhe demokracia
nuk mund t jen t plota
dhe t sigurta nse opozita
nuk angazhohet t ushtroj
prgjegjsit e saj politike
dhe pushteti e ka m t leht
t korruptohet n munges
t opozits. Nj sjellje ndryshe opozitare do t mundsonte q edhe n Shqipri
demokracia t funksiononte
normalisht dhe qeverisja t
mos devijonte lehtsisht nga
zotimet e saj. Se, n fund t
fundit, si edhe deklaronte
Medison: Sikur t qeverisnin
ngjjt, nuk do kishim nevoj
pr opozit.
Nga ana tjetr nuk ka
dyshim, se qeveria duhet t
ofroj t gjitha garancit pr
nj bashkpunim t ndershm
dhe t drejt, sikurse duhet
t mundsoj sigurimin e
hapsirave t parrezikuara
nga arbitrariteti i pushtetit
pr realizimin e veprimeve
opozitare. Kjo shkon prtej
ca procedurave juridike dhe
prcaktimeve efektive pr
t drejtn parlamentare t

opozits dhe krkon nj loj

t ndershme dhe me rregulla,
nj loj ku dyja palt duhet t
tregojn ndjenjn e ushtruar

tradicionalisht pr fair play

dhe t respektojn parimet e
stilit politik dhe procedurs
demokratike.

Parlamenti...

Kuvendi shkarkon Fullanin

si Guvernator
5 deputet t majt votojn
kundr.
Kryeministri Rama nuk merr
pjes n votim
Kuvendi ka shkarkuar dje n seanc plenare me 72 vota
pro dhe 6 kundr, Ardian Fullanin si Guvernator i Banks s Shqipris dhe Inspektoren
e Prgjithshme, Elivar
Golemi, pas skandalit
t vjedhjes s 713 milion lekve nga Thesari
i Shtetit. Pr Golemin
votuan pr shkarkimin
76 deputet, 1 kundr
dhe nj abstenoi.
Msohet se votat
kundr shkarkimit t
Fullanit ishin 5 t s
majts dhe nj nga PDIU. Ndrkoh msohet se kryeministri
Edi Rama ka ln salln e Kuvendit, duke mos votuar pr shkarkimin e Fullanit. Baza ligjore e shkarkimit t dy zyrtarve ishte,
Pr shkelje t etiks n pun dhe cnim t thell t interesave t
Banks s Shqipris.
Kryetari i Komisionit t Ekonomis, Erion Brae, i krkoi
Kuvendit shkarkimin e Guvernatorit, Ardian Fullanit dhe Inspektores s Prgjithshme, Elivar Golemit nga BSH. Sipas Braes,
Komisioni i Ekonomis ka votuar unanimisht pr shkarkimin e
Fullanit dhe Golemit. Ish-guvernatori Fullani ndodhet tashm
n mas arrest shtpie pas skandalit t vjedhjes s 713 milion
lekve n Bankn e Shqipris, ndrsa kryeinspektorja Golemi
mori masn arrest me burg. Fullani dhe Golemi akuzohen pr
shprdorim detyre. Dy dit m par grupi parlamentar socialist
vendosi unanimisht t votoj shkarkimin e dy zyrtarve t lart t
BSH-s. Burimet nga mbledhja e grupit bn t ditur se ky sht
vendim politik dhe se nuk do t tolerohet asnj votim ndryshe.
N prfundim t mbledhjes s grupit parlamentar socialist, ishte
nnkryetari, Erjon Brae q me an t nj postimi n rrjetin social
t Facebook- ut, bri t ditur se, t enjten n Kuvend, i shkarkojm t dy, guvernatorin e Banks s Shqipris dhe inspektorin
e prgjithshm. T paktn n Bank nuk do jen m pas vjedhjes
historike t ndodhur atje!.
Ndrsa m hert kryeministri, Edi Rama, me an t nj
postimi po n Facebook, teksa iu jepte prgjigje miqve virtual
lidhur me vendimin e Gjykats s Apelit q dha masn e arrestit
shtpiak pr Fullanin, tha ndr t tjera se, un nuk jam as prokuror
dhe as gjykats.

FAQE 5

Energjetik...

Nga Armando MOSHO

Sot kemi mbrritur 23 vite m pas dhe udhheqesit tan po aq historik sa qoftlargu, ia kan dale m s miri q n Shqiprin e viteve t demokracis t bjn gjysm
hapi para dhe tre hapa prapa.

Nga njra piramid n tjetrn

E qllova kt titull, pr
t prshkruar vitet e
demokracis n Shqipri,
1992-2014.
piramida. Ishin ato financiare, pr t cilat ende dhe sot
nuk jam i bindur nse jan t
ezauruara.
Piramidat universitare:
Duke u br aq naiv sa pr t
besuar se, me dshirn e mire
pr t prmbushur kriteret
sasiore t krkuara, u liruan
fare frenat e shkollimit n
Shqipri, sistemi u banalizua
keq, duke prodhuar nj piramid gjigande (de)formimi.

Piramid n shndetsi:
shpresat jan t humbura se
n kt vend mund t marrsh
minimumin e nj diagnostikimi t sakt. Pr t mos
hyr te shrbimi, ku edhe pse
paguan miliona lek sigurime
shndetsore gjat nj viti, n
spitale nuk mundesh aspak
t shrohesh, por vetm se
t smuresh m keq. Sistemi
shndetsor mbetet nj flluck e strmadhe.

Piramid rrugore e piramid hekurudhore: E njjta

gjendje e mjerueshme piramidale paraqitet n rrugt
e hekurudhat e Shqipris. Pa
sinjalistik, pa minimumin e
siguris n lvizje, rreziku i

Rast i pritshm
pr drejtsi

Drejtsi...

shte viti 1992, kur

ndr biseda dgjohej edhe t thuhej se do t
duheshin 20 vite q Shqipria t arrinte standartet
e vendeve t zhvilluara europiane. Ather, ata(o) q
shpreheshin se do t duheshin
dy dekada pr arritjen e standarteve europiane, automatikisht etiketoheshin si t
mendur, sepse Shqipria do
t bhej m shpejt. Dukej,
mendohej ather, se gjith
bota i kishte pasur syt te ne
dhe mezi po e prisnin Shqiprin pr ti ofruar gjithcka,
pa mund. Duket kjo i ishte
futur n mendje popullit gjat
sistemit diktatorial edhe nga
kngt e tipit: Kjo sht
shpata q u rri te koka, gjith
armiqve o q ka bota! Prej
nga ku dilte se Shqipria ishte
nj vend q me udhheqsin
e saj historic, qoftlargun
ia kishte kallur datn gjith
bots e t gjith syt e bots
ishin te ne, se ata ndiheshin
shum t friksuar prej nesh,
por e vertet ishte krejt e
kundrta dhe Shqiprin nuk
e njihte askush.
Sot kemi mbrritur 23
vite m pas dhe udhheqesit
tan po aq historik sa qoftlargu, ia kan dale m s miri
q n Shqiprin e viteve t
demokracis t bjn gjysm
hapi para dhe tre hapa prapa.
Ia kan dale q, me brumosjet
e tyre komuniste t vrasin lirin e tregjeve dhe t krijojn
do here bllokime artificial
pr ta mbajtur n grack ekonomin, pr ta br reset sa
here u sht dashur t nisnin
nj projekt t ri prfitimesh
personale. Ia kan dal t zhvlersojn dhe pritshmrit m
pesimiste t viteve pas 1992
pr afrimin me Evropn.
Nj komb q nuk meson
nga gabimet e s shkuars,
meriton t dhunohet edhe
m ashpr hern tjetr. Dhe
kjo shqiptarve po u ndodh
sistematikisht. Fajtor pr
kt nuk jan ata (politikant
e piramidave), por jemi ne q
i lejojm. E, pr sa koh do t
qndrojm si delet, ata do t
vijojn t shtypin e shtrydhin
e nj piramid e vjetr do
tia lr rradhn piramids
m t re.
Nuk gjen nj fush ku
politikant e demokracis nuk
ishin t aft t mos ndrtonin

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re

y ish-zyrtart m t lart t policis s Shtetit, Hysni Burgaj dhe

Agron Kulii, jan nn akuz pr shprdorimin e detyrs n ngjarjet e 21 janarit n
Tiran, kur u hap zjarr me urdhr nga lart
dhe mbetn t vrar tre qytetar shqiptar. I
katrti vdiq m pas n spital.
Akuza e prokuroris s shtetit sht
formuluar me argumentin, se Burgaj dhe
Kulii refuzuan t zbatojn mandatin pr
ndalimin e drejtuesve t lart n Gard, si
t pandehur prgjegjs pr Hap zjarr!, m
21 janar.
Opinioni i gjer publik e kujton mir,
se pas ngjarjeve me hap zjarr, nervozizmi
politik 2011 n Shqipri kaprceu do kufi.
Ish-kryeministri Berisha, i cili ngriti nj furtun politike pr t mbuluar dshtimin publik
t qeveris s korruptuar. Ish kreu i shtetit,
Bamir Topi, nj qytetar hershmrisht, i sulmuar enkas, padrejtsisht, prej nj rrugai t
mirfillt. Ish-prokurorja e shtetit, Ina Rama,
grua e hekurt, e vlersuar si Silvia Konti, e
fyer pastaj rnd dhe pandershmrisht, prej
t njjtit rruga si ai. Kreu i ish-opozits
socialiste, Edi Rama, sot kryeministr, i
cili iu drejtua Gjykats Kushtetuese, ta
shpall antikushtetues komisionin hetimor
parlamentar, i ngritur njanshmrisht dhe
pr hetim politik. N nervozizmin politik
2011, n Shqipri u prfshi edhe i drguari
i Bashkimit Evropian, i posam pr t br
ndrmjetsim, Miroslav Lajak, i cili la
Tirann prfundimisht, pa ia arritur ti ul
palt n dialog politik pr zgjidhjen e asaj
krize, kaq t rnd n Shqipri. Ngjarjet n
Tiran u raportuan n Bruksel si pengesa
m serioze pr Shqiprin n rrugtimin e

saj evropian. Ndrsa vendi duhej t ishte

i prfshir dhe seriozisht n reformat pr
integrim, Shqipria sht nn presion dhe
n kaos politik. Dhe ky koment-vlersim
nuk sht i yni. sht dhn n Kshillin pr
shtjet e Jashtme t Bashkimit Evropian,
kur u mblodh n Bruksel, n fund janar dhe
posarisht pr t analizuar far ndodhi n
Tiran.
Komenti yn sht, se m 21 janar
2011, n Tiran u vran katr shqiptar
dhe qytetar t ardhshm t Bashkimit Evropian. Tani dhe n vazhdim, q qytetart
shqiptar e gzojn me merit statusin
kandidat, familjet e viktimave, opinioni i
gjr publik n Shqipri presin me shpres
t jepet drejtsi. Nj drejtsi false, e dhn,
n rast, do ta shtynte larg e m larg hapjen e
negociatave pr antarsimin e Shqipris n
Bashkimin Evropian. Dhe drejtsia shqiptare
duhet t prgatitet dhe ti thot ndal do lloj
pengese n rrugn e integrimit evropian.
Kriteri sht politik dhe prmbushja, nj
reform e plot demokratike e rrnjsore n
sistemin ton t drejtsis, sht prcaktuese
pr hapjen e negociatave t antarsis.
Ditn e diel, m 21 shtator, Papa Franesku, i shumpritur, sht i mirseardhur n
Shqipri dhe do t lutet pr drejtsi, natyrisht. Edhe Papa Gjon Pali i Dyt, kur erdhi
dhe vizitoi Shqiprin, u lut pr paqen dhe
drejtsin. Pr ata, q nuk e din dhe sht
mir ta din, papt jan lutur ndr vite dhe
Gjon Pali i Dyt vazhdimisht, q shpirtrat
e t vrarve n Shqipri, pr paqen dhe pr
lirin qytetare, t gjejn prehjen, t gjejn
dhe drejtsin.
A. Meka

aksidenteteve sht evident

n do metr t rrugs. Kostot
e nj aksidenti jan dramatike dhe m dramatike jan
statistikat e aksidenteve me
vdekje, ku shqiptart humbin
jetn do dit.
Piramida e tregut t
toks sht nj nga m spektakolaret. Nj mega deformim i qllimshm e djallzor i tregut, duke derivuar
n mosfunksionimin total t
bujqsis.
E s fundi vjen piramida
m taze, made in RILINDJE:
piramida elektroenergjitike.
N Shqipri hasim
bashkekzistencn e dy pale
njerzve: nj pale q nuk ia
ndjen pr ligjin dhe pr zbatimin e tij, hasen edhe ata kurrizulurit q nxitojn t paguajn
para dits s fundit detyrimet
ndaj shtetit. T part jan ata
t rrjeshtuarit n llogoret e
partive dhe t dytt jan ata
q mbajn gjall shtetin me
rregullin e tyre, me punn e
tyre, me bindjen ndaj ligjit
dhe zbatimin e tij. E mbajn
gjall kt shtet t kalbur me
shpresn se nj dit do t filloj ta bj punn e tij
S afrmi, n fillim
t vitit 2015, do t trokas
bashk me t pr kurrizulurit
e do t godas edhe fatura e
re mimit t energjis elektrike. Mund t ndodh q kjo
piramid t kamuflohet n
rritjen e vetm t mimit t
energjis pr bizneset, duke
sjell automatikisht rritjen e
mimit t do t mire e shrbimi q paguhet. Nj mega
taksim piramidal i xhepave
t shqiptarve.
Kemi qar mjaftueshm
n prshkrime pr far ka
ndodhur, q t mos ndodhnin,
por megjithat kan ndodhur.
E tani nevojitet jo m qarje,
por zgjidhje. Zgjidhja ndaj
rritjes s mimit t energjis
vjen e ashpr e me nj mim
t rnd. sht nj zgjidhje

q e vetvendos populli, jo
ata t pjess s par, por kt
here jan ata kurrizulurit, ata
q paguajn.
N kt pik lind domosdoshmrisht fillimi i protests popullore (larg partive
q i manipulojn pr efekte
prfitimi politik) deri te bojkotimi i pagess s faturave
t energjis elektrike. Pr
sa koh gjysma e populats
nuk paguan energjin dhe
pjess tjetr n do moment vshtirsie financiare
i krkohet t paguaj m
shum, populli duhet t zgjohet dhe t mbroj veten dhe
atdheun. Nevojitet zgjimi
dhe mosbindja civile pr t
mbrojtur demokracin n
Shqipri, pr t mbrojtur
konceptet bazike t tregut t
lir. Nuk mundet m n Shqipri t durohen deformime t
tilla t tregut. Nj produkt q
hidhet n treg pr tu shitur,
do t shitet pr t gjith e
jo n mnyr t diferencuar.
Nuk mundesh t kesh akses pa paguar detyrimet pr
nj produkt kaq delikat pr
ekonomin e drejprdrejt t
lidhur me rritjen ekonomike
t vendit.
Nj qeveri e ka detyrn
themelore garantimin e barazis midis shtetasve t saj, e
nse nuk mundet ta realizoj,
i duhet t hap krahun, t ik.
Sot, dgjohet e lirshme
fjala se ktij populli mund
ti ngresh dolloj mimi dhe
shqiptart nuk ngrihen, por
ju ftoj t bni kujdes e t mos
jeni kaq t sigurt se ngritja e
shqiptarve nuk do t ndodh.
Ather kur do tu duhet
t zgjedhin midis pagimit
t faturave apo ushqimit t
fmijve, gjithka mund t
ndodh. E ju q sot e mendoni
se shqiptart nuk ngrihen,
bni kujdes se ather mund
t ndodh t`ju shqyhen kostumet mijradollarshe n rastin
m t mir, aspak nj ngjarje
e kndshme edhe kjo.
Qeveria aktuale shqiptare duhet ta ndaj mendjen e
t punoj pr t realizuar barazi midis popullats, do product q hidhet n treg duhet
paguar prej t gjithve atyre
q kan akses n produkt,
mbetet kjo e vetmja rrug q
na largon nga piramidat dhe
na drgon m shpejt n dyert
e Evrops.

FAQE 6

Aktualitet...

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re
Shqipria sht vendi m anarkik dhe antidemokratik n Evrop.

23 vjet n 23 minuta dhe portreti i paautorizuar i nj ish-deputeti demokrat

Nga Elidon HABILAJ

Kontratn Sociale, Rusoja, ka

argumentuar formuln e marrdhnieve midis sovranit dhe
popullit. Ajo formul thot:
Pr nj shoqri, q t mbijetoj
dhe t zhvillohet n paqe, duhet
q qytetart e nj vendi ti japin
fuqi apo pushtet sovranit.
Duke i dhn pushtet sovranit,
qytetart dorzojn tek Ai
disa prej lirive t tyre natyrore,
n shkmbim t mbrojtjes s
tyre prej sovranit nga padrejtsia, nga njerz grabitqar, nga
humbja e jets dhe e prons.
Kjo sht pak a shum
formula e shqipruar. Kjo sht
formula mbi t ciln kombet e zhvilluara t Evrops
Perndimore dhe e demokracis m t zhvilluar n planet,
SHBA, kan ndrtuar institucione dhe jetn sociale, kan
ndrtuar marrdhniet e tyre
shtet-individ. N SHBA, The
Bill of Rights, sht baza e
kushtetuts s shtetit federal.
Kudo n botn e zhvilluar dhe
demokratike, shoqria funksionon nn besimin q kto
t drejta jan t shenjta dhe
kjo ndjenj prfaqsohet n
sasin e njerzve q votojn,
q n Evropn Perndimore
dhe SHBA sht e ult. N
votimin e fundit, n Mbretrin
e Bashkuar, 65% e votuesve
t regjistruar morn pjes n
votime, n SHBA n 2008, n
zgjedhjet presidenciale votuan
55% e zgjedhsve, n Shqipri
historikisht sht votuar mbi
90% (99.9% nga 1952 e deri
ne 1988!). Edhe zgjedhjet e
rradhs provuan t njetn gj,
edhe pse mendohet se gati 1/3
e popullsis s nj populli me
mosh mesatare 27 vje, jeton e
punon jasht Shqipris, prap
edhe me telepati dhe teletransport, ne prsri votuam.
E fillova shkrimin me
kto fakte dhe formula, q jan
tregues t demokracis s nj
vendi, duke br nj krahasim
t thjesht midis Shqipris dhe
Mbretris s Bashkuar, ku jetova pr 13 vjet dhe Shteteve t
Bashkuara t Ameriks, aleatit
m t madh t demokracis
botrore. N t vetmen gj q
ne ua kalojm, sht n numrin
e votuesve dhe se sa t politizuar jan qytetart e ktyre
vendeve! Kurse ajo q duhet t
quhej treguesi i nj demokracie
t madhe (numri i votuesve),
n rastin e Shqipris sht e
kundrta. Shqipria sht vendi
m anarkik dhe antidemokratik
n Evrop. sht vendi ku asnj
prfaqsues politik, asnj antar
qeverie, asnj qeveri, pr 100
vitet e fundit, ka prfaqsuar
denjsisht dshirat dhe aspiratat e shqiptarve. sht vendi
ku asnj figur politike nuk

N media t ndryshme kan dal shembuj t tjer kriminelsh ordiner n funksione

zyrtare, nga t fortt, si ish-kreu i policis bashkiake t Tirans q rrihte, dhunonte e
krcnonte edhe femrat, apo plagoste qytetar me arm zjarri pa i hyr thumb n putr,
apo si kryetari i nj komune q sht i krkuar nga Interpoli, apo kryetar kshillash
qarqesh t akuzuar pr lidhje me krimin e organizuar e dhjetra t tjer npr drejtorira
n ministri, gjyqtart niveleve t ndryshme t vendit q lirojn vrass serial, apo t
shumfisht e mafioz t rangut ndrkombtar, qofshin shqiptar apo t huaj.
ka ngelur pa u implikuar apo
akuzuar si i implikuar n krim
ordiner, jo m pr korrupsion
apo pr shprdorim detyre
dhe ku ska asnj me duar
t pastra! sht vendi ku
jasht diktaturs, (ne jemi DEMOKRACI) udhheqsit dhe
qeveria, e zgjedhur dhe e votuar
nga populli, diskrimon, vjedh,
mashtron dhe vret qytetart e
vet. Jemi demokracia e vetme
evropiane, t paktn me aspirata
evropiane, q aplikon me kmbngulje dhunn e diktaktit t
krimit t organizuar.
E di q lexuesit dhe shqiptart jan velur nga shkrime
partizane, apo nga gazetaria
etnike e tgjitha palve politike, (se t thuash t vrtetn,
si demokraci q jemi, t gjitha
mediat jan t pavarura,
vetm rrogn, shtypshkronjat,
transportin, t punsuarit, etj.,
i marrin nga PD-ja, PS-ja, LSIja, por mendimi dhe fjalt jan
t tyret! M lejoni, si vzhgues
pr s largu dhe vuajts pr s
afrmi, t vej para jush ndonj
ngjarje dhe incident q m
kan mbushur mendjen se n
Shqipri nuk ekziston asnj form e njohur e shtetit demokratik, nuk ekziston asnj instanc
e sistemit ekonomik kapitalist,
nuk ka legjislativ dhe administrativ (dy principet e drejtsis)
dhe si prfundim nuk ka liri
dhe t drejta t njeriut. Ja pse
kam arritur n kt konkluzion,
ashtu si shum prej shqiptarve
jasht dhe brenda Shqipris:
Prfaqsuesit e popullit
Ose m sakt deputet,
ministra, prefekt, kryetar
bashkish e komunash e deri
antar t kshillave bashkiake, jan zgjedhur injorant,
hajdut, kontrabandist, trafikant, mashtrues, t fortt
e fshatit e lagjes, antar t
bandave kriminale t 1997-98
dhe vrass ordiner, ose bashkpuntor direkt n vrasje
t kundrshtarve politik n
biznes, apo thjesht pr kaprio
(t m falin ata q me t drejt
mund t preken). Po e filloj me
injorantt, me nj shembull
dhe njohje personale t nj ishdeputeti t PD-s pr Ersekn.
Nj njeri i shtrembt nda n
paraqitje, nda n kultur e nda
n mendje t koks.
Si gjith emigrantt n
Angli, n 1998-2000, dyert e
shqiptarve n Londr kan

pritur e mbajtur njerz t panjohur nga Shqipria, hallexhinj n

rrug e npr stacione trenash,
jan pritur npr shtpira e jan
ndihmuar me informacion,
buk e tesha trupi e shum
nuk jan par m me njeri
tjetrin e shum kan ngelur
miq me njeri tjetrin. Nj nga
ato shtpi mikpritse, ishte
edhe banesa ku jetoja edhe un
me dy vllezr nga Lezha, nj
mikun e tyre dhe nj tirons,
q nuk para e shihnim shpesh.
Nj mbrmje nntori, n vitin
2000, njri prej vllezrve m
merr n telefon dhe m thot:
Dil e prit nj mik n stacionin
e trenit. Dal e pres dhe takohem
me nj djal rreth t 30-ave,
me nj kostum t zi, kmish
t bardh e kollaro blu. I fola:
O mik dhe mu prezantua: M
quajn zt... (sja them emrin se
gjynah pr Zotin), jam deputeti
i PD-s pr Ersekn. M kapi
pak n befasi, sepse un dola
t prisja hallexhi mik dhe m
doli deputet. Menjher marr
n telefon shokun e shtpis q
e kishte drguar. Ai ia plas t
qeshurit me t madhe. I thash:
Po ti t mendur na drgon
n shtpi? M tha q i kishte
ardhur keq dhe sdinte sesi t
m gnjente q ta drgonte
te ne. Ai madje i kishte prer
biletn e trenit nga perndimi
i Londrs n lindje, ku jetonim
ne, 6 zona dhe 1 or e gjysm
larg me metro. Nejse, e ova
n shtpi dhe sa hyri n der u
ankua: Po pse pini duhan ju?
Un vuaj nga astma, kam lindur
me difekt dhe ju lutem mos
pini duhan! Iku ajo. Pasi bri
banjo i dhash peshqir t ri nga

pako e pahapur dhe gjithashtu

nj pako me dy kanatiere t
pahapura. Mi mori nga dora
dhe pa thn faleminderit mu
drejtua duke iu marr er: Se
bien nj er kto! Bar mole,
thashe me vete, por kafshova
buzn dhe nuk i thash gj.
Kur u ul dhe u rehatua filloi
me metodn e seduktimit t
mendjes s tij trrall: Juve
shum faleminderit q m
mort n shtpin tuaj t vogl,
por t ngroht. Un edhe n
karrige fle, vetm t jem brenda
kto dy dit (ishte e premte),
deri sa t shkoj n social t
hnn dhe do m japin shtpi.
Vetm t jem ngroht ktu mes
jush. Kur fliste, nj sy i ikte n
jug e tjetri n veri.Fliste majtas
e shikonte djathtas. I dhash
dhomn time, me araf t
ndrruar posarisht pr t dhe
i thash se do flinte aty at nat
dhe t shtunn. I lash miqt
e mi t argtoheshin me t
dhe shkova n pun rreth ors
5-6 mbasdite. U ktheva n 3
t mngjesit i rraskapitur nga
puna, u shtriva n kolltuk dhe
m zgjoi nj e tundur e fort
rreth ors 6 t mngjesit: O
uni, m ka marr urija mua, a
sdo na bni ndonj gj pr t
ngrn? Ashtu i prgjumur, e
pash mikun tim, deputetin e
PD-s dhe i thash: N kuzhin,
n frigorifer k vez, gjalp,
reel, djath, bj ndonj gj,
un jam i lodhur se kam ardhur
von. Si pa t keq m thot: E
di, e di. Ske respekt fare pr t
tjert. T ndjeva kur erdhe, se
m zgjove nga gjumi. Nuk e
di si t durojn kta se me mua
nuk shkojn kto gjra. Shko e

bj ndonj gj pr t ngrn se
dua t fle, i thash.
Nja 10-15 minuta m
von, m zgjon nj klithm
nga dhoma tjetr: O una,
ohuni se na ka plasur gazi!
A nuk e ndjeni ern? Ishte
Fatjoni, nj mik tjetr q e
zinte nata shpesh te ne, duke
luajtur me letra e domino deri
n 3-4 t mengjesit. U ova me
vrap dhe n dern e kuzhins
pash deputetin me gishtin mbi
butonin e shkndijs elektrike.
Ndal, i brtita, e mbrtheva pr
shpatullash dhe e trhoqa me
forc nga kuzhina. I mbylla
daljet e gazit q i kishte hapur
nga q nuk dinte as t prdorte
sobn, i mbylla gazin grils dhe
furrs dhe u turra e hapa dyer
e dritare.
Gjith ditn, asnj nuk i
foli, e shikonin me inat dhe ai,
si t mos kish ndodhur gj fare,
filloi e na tregonte historin
e tij, t na bnte propagand
pr demokracin, Partin Demokratike dhe ekonomin e
tregut. Aldoja kishte qen nga
studentt e par n 1990-91 q
kishin dal n protesta, shok i
Azem Hajdarit, biznesmeni i
par q kishte futur Coca-Cola
n veri t Shqipris, simboli
i demokracis s Berishs. Ai
fliste shatra patra, por m n
fund e morm vesh se kush
kishte qen: Msues fshati q
kishte mbaruar t mesmen pedagogjike n Elbasan m duket.
E kishin przn nga fshati se
kishte rn n dashuri me nj
nxnse, ose m sakt, kishte
kryer marrdhnie seksuale
me nj t mitur n 8-vjeare.
E kishte prkrahur PD-n se
kunati i tij ishte nga veriu dhe
e kishte futur n PD. PD-ja
e kishte uar n juridik, te
kampi i pionierve n plepat,
n Durres, pr 6 muaj dhe e
kishin br intelektual e deputet t Erseks. Kto nuk na
uditn aspak, as koncepti i tij i
demokracis, ajo demokraci q
na kishte br t merrnim rrugt
e bots, as fakti q ishte deputet, as injoranca e tij q desh
na mori jetn, nuk na e tundi
traditn e mikpritjes, por ajo q
na detyroi ta flaknim n rrug,
ishte kur mbas dy netsh, kur
ndam me t krevatin, kohn,
bisedn, bukn e rehatin, na u
ankua: Pse i keni konservat e
fasuleve pa mish ju? Duhet ti
krkoni me mish s kto nuk
haen! N Franc, dashnorja...
Nuk e lam m t fliste, por
u uam e dolm nga dhoma

e ndejtjes, morm n telefon

at q na e bri peshqesh dhe i
tham: O przre ti q e ftove,
ose do dalsh n stacion t trenit
me t.
Mbas nj bisede n telefon, deputeti u ngrit, veshi kostumin, m vodhi 30 strlina n
monedha nga komodina pran
shtratit, i dhash dhe nj xhup
kundra shiut ta vishte mbi xhaket dhe i uruam rrugn e mbar.
Mbas dy ditsh, komshija nj kat
m posht, na tha q nj njeri i
dobt, i oroditur, i kishte rn
ders son pa ndrprerje dhe ajo
kishte thirrur policin, q kishte
ardhur e kishin marr. Na e mori
mendja se kush ishte dhe uruam
q skishte pasur njeri n shtpi.
Pr nj koh t gjat mbas
ikjes s tij, sa her dgjonim n
lajme pr ndonj shprthim
gazi, gjithmon e diskutonim
n shtpi me humor.
N media t ndryshme
kan dal shembuj t tjer
kriminelsh ordiner n funksione zyrtare, nga t fortt,
si ish-kreu i policis bashkiake
t Tirans q rrihte, dhunonte
e krcnonte edhe femrat, apo
plagoste qytetar me arm zjarri
pa i hyr thumb n putr, apo si
kryetari i nj komune q sht
i krkuar nga Interpoli, apo
kryetar kshillash qarqesh t
akuzuar pr lidhje me krimin
e organizuar e dhjetra t tjer
npr drejtorira n ministri, gjyqtart niveleve t ndryshme t
vendit q lirojn vrass serial,
apo t shumfisht e mafioz t
rangut ndrkombtar, qofshin
shqiptar apo t huaj.
N polemikn qeveritare
zyrtare dhe intelektuale n
Shqipri mbizotrojn vetm
tema t ligjeve dhe marr
dhnieve t qeveritarve t
lart me krimin e organizuar
ndrkombtar, apo q favorizojn organizata kriminale. Flas
se, niveli i ult npr bashki
e komuna, kto 20 vjet ka
betonizuar shum qytete
shqiptare, duke i kthyer n Palermo t viteve 80-t, si rezultat
i bashkpunimit t ngusht me
krimin shqiptar t trafikut t
njerzve dhe t drogs, duke u
dhn mundsin kriminelve
t legalizojn lekun e tyre me
ndrtime pallatesh e hotelesh,
madje kjo ka ndodhur deri n
nivelet e larta qeveritare me
projekte t jashtzakonshme
e me kosto maramendse pr t
vjedhur fonde e kredi t marra
n emr t popullit e t shtetit.

FAQE 7

Gjeopolitik...

Nga Shptim BEQIRI

FRD 4, Tiran

drsa faza e katrt

fillon me Samitin
e Uellsit 2014, i cili paraqiti
nj NATO t rilindur n koncepte, n bashkpunim dhe
e vendosur pr t zbatuar
nenin 5 t traktatit, i cili n
thelb parashikon pr vendet
antare n rast agresione
ushtarak nga nj vend i tret,
mbrojtjen sipas shprehjes
nj pr t gjith dhe t gjith
pr nj. Trazirat e fundit n
Ukrain po sjellin n zemr
t Evrops, kontinent nga ku
kan filluar dhe dy luftrat
botrore, klimn e lufts.
Trupa ushtarake t mobilizuar, tanke t pozicionuar,
avion ushtarak q mbikqyrin
zona nevralgjike, t vrar, t
plagosur, nj situat e till nuk
ndodhte q pas Lufts s Dyt
Botrore n kufirin e Evrops
Lindore, m i ndjeshmi ndaj
konflikteve, nga ku kan
marshuar ushtri dhe perandori q nga antikiteti e deri te
Napoleoni dhe Hitleri.
Sbashku me arsenalin
politik t strategjis ushtarake, t kulturs dhe t
diplomacis, rishfaqen srish
fobit e vjetra dhe koncepte
t harruara si: strvitja ushtarake, lufta e ftoht, zon
inflence, mure dhe t gjitha
kto po ndodhin fatkeqsisht
n kufirin e nxeht tradicionalisht i kontestuar midis
Perndimit dhe Lindjes, ku
pretendimet territoriale t
Rusis kan rishfaqur fantazmat e luftrave t para
botrore. Moska, armik i
trashguar pothuajse i betuar
i Perndimit, edhe nj her
po tregon dhmbt e saj.
Duket sikur ariut rus po i
shkrin akulli dhe krkon t
qndroj me kmb n tok,
duke krkuar dhe pretenduar
t qndroj sa m gjat n
pushtet, duke prdorur si
arm pikrisht acarimet politike dhe konfliktet territoriale
ndrkombtare. Pavarsisht,
mnyrs pr t qndruar n
pushtet, q sht i njjt pr
t gjitha sistemet oligarkodemokratike dhe jo vetm,
ariu rus Putin, e shikon veten
brenda Rusis me nj popullaritet n rritje, kundr asaj q
kishte parashikuar Perndimi
q me sanksionet e tij pritej
nj rritje paknaqsie brenda
shoqris civile dhe struk-

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re

turave shtetrore ruse. N fakt

Rusia e Putinit i prshtatet
shprehjes se ujku qimen e
ndrron, por zakonin se harron. Me kt dua t them se
n shpirtin ruso-oligark, vlon
akoma tema e shovinizmit
dhe e imperializmit, dmth,
nuk sht krijes ideologjike
sovjetike, por shkon prtej n
koh, n zanafilln e formimit
t saj si komb, pra sht pjes
e rndsishme prbrse e
karakterit me t cilin sht

identifikuar dhe vazhdon

t indentifikohet njeriu rus,
qoft edhe ai modern.
N fakt, marrja e
Krimes fsheh dshirn e
Rusis pr t pushtuar nj
pjes t mir t Ukrains, pse
jo t shtrihet deri n Kiev. N
t njjtn koh po fsheh qllimin pr shtrirjen e influencs
edhe ndaj vendeve Baltike.
sht e qart se Moska po i
ribelohet historis dhe gjeografis s fillim shekullit dhe
mbi t gjitha nuk respekson
traktatet e nnshkruara prej
saj, duke e br nj shtet jo
t besushem. Nga ana tjetr
Kalifati Islamik, ose Shteti
Islamik i vetshpallur me
datn 29 qershor 2014 nga
Abu Bakra-Baghdadi, midis
Siris dhe Irakut, nuk sht
akoma i strukturuar si nj
shtet i vrtet, edhe pse po vepron si i till nn simbolikn e
riteve primitive t fanatizmit
fetar, duke mbajtur n dor
thikn drejtuar n fytin e
njerzve t pafajshm si sfid
jo vetm kundr Ameriks,
por edhe kundr rritjes dhe
arritjes njrzore. Vrasjet
makabre t ISIS ndaj njerzve
t pafajshm, me pretendimin
e hakmarrjes pr luftn e
Kuvajtit pas pushtimit nga
Sadami, pr luftn e Afganistanit, luftn e Irakut, vrasjen
e Bin Laden-it, po thellon
m shum ndarjet socio-kulturore dhe juridiko-politike
midis Lindjes s mesme dhe
Perndimit, por nga ana tjetr
edhe sfida islamike e asaj
q ngelet midis Al Kaeds
e ISIS, po nxjerr n pah nj
loj t hapur midis tyre me
qllim rritjen e influencs
dhe kontrollin hegjemonik,

N historin e saj, NATO ka kaluar katr periudha t

rndshme, duke filluar me krijimin e saj q prkon me
fazn e par, e dyta q lidhet me prballjen indirekte me
aktorin e prhershm t lufts s ftoht, e treta fillon me
periudhn e pas rnies s murit t Berlinit. Asokohe u duk
sikur demokracit perndimore nuk kishin m armiq.

NATO T MBROJE PERNDIMIN

politik, fetar dhe ushtarak t

fanatizmit n vendet islamike.
Ndrtimi i Kalifatit si
shtet islamik, duke u mbshtetur n praktika terrori dhe
frike, do t hiqte mundsin
edhe t atyre vendeve islamike q kan vullnet dhe
dshir politike n rrugn
drejt demokracis. Si n rastin
e Rusis dhe t vendeve islamike, ose m mir t shtetit
islamik, njkohsisht shpallin
Perndimin si armik t prjetshm. N rastin e Rusis,
ajo sht duke ngritur mure
dimplomatike dhe politike pr
t ndaluar Amerikn dhe n t
njjtn koh po mundohet t
frenoj Evropn n mnyr
q t bllokoj procesin e liris
nga ku popujt jan t destinuar, ndrsa prsa i prket
bots islamike, m n veanti
t shtetit islamik, sht e dukshme q ajo thika e gatshme pr
t prer, sht nj boomerang
ndaj atyre q predikojn n
emr t Zotit hakmarrje dhe
vrasje. Athere, cila duhet t
ishte prgjigjja konkrete ndaj
ktyre vendeve? N fakt duket
sikur prgjigjja e politiks
sht e pamjaftueshme, ajo
e diplomacis nuk mund t
shkoj m larg se vendosja
e sanksioneve ekonomike.
Mbetet NATO, e cila mund t
shkputet nga subjektivizmi
politik i vendeve antare dhe t
veproj e pavaruar, pavarsisht
problematiks s BE me politikn e jashtme, pra, nj forc
ushtarake pa ndikime politike,
por me nj qllim t caktuar n
mbrojtjen e kulturs, identitetit
dhe ideologjive perndimore.
Ishte periudh e shkurtr
paqeje ajo q zgjati nga rnia
e murit t Berlinit, deri m 11

Sbashku me arsenalin politik t strategjis ushtarake,

t kulturs dhe t diplomacis, rishfaqen srish fobit e
vjetra dhe koncepte t harruara si: strvitja ushtarake,
lufta e ftoht, zon inflence, mure dhe t gjitha kto po
ndodhin fatkeqsisht n kufirin e nxeht tradicionalisht
i kontestuar midis Perndimit dhe Lindjes, ku
pretendimet territoriale t Rusis kan rishfaqur
fantazmat e luftrave t para botrore. Moska, armik i
trashguar pothuajse i betuar i Perndimit, edhe nj
her po tregon dhmbt e saj. Duket sikur ariut rus po i
shkrin akulli dhe krkon t qndroj me kmb n tok,
duke krkuar dhe pretenduar t qndroj sa m gjat
n pushtet, duke prdorur si arm pikrisht acarimet
politike dhe konfliktet territoriale ndrkombtare.
shtator. Gjat ksaj periudhe,
Perndimi nuk ka qen konkret
pr t rritur supremacin e
vet n bot, n t kundrtn
ka ndenjur i palvizshm,
ndrkoh q kishte mundsi t
kontrollonte m mir ngritjen
e Rusis dhe t Kins, kishte
m shum mundsi t zhvillonte infulencn politike n
Amerikn e jugut pa harruar
Afrikn. E vetmja prpjekje
e Perndimit ishte arritja e
antarsimit n gjirin e BE t
vendeve t Evrops qendrore
dhe lindore, mbi bazn e parametrit ekonomik dhe jo ideologjik. Fakt sht q disa nga
vendet e Ballkanit, ekonomikisht m t prapambeturat, jan
akoma jasht BE, pikrisht si
pasoj e nj politike q bazohej/et te parametrat ekonomik
(p.sh. krimi i organizuar dhe
korrupsioni jan fenomene
universale, por do t zbuteshin
m shum nse Shqipria do t
ishte antare e BE, sesa vetm
kandidate), sesa ideologjik
dhe kulturor, zgjedhje ajo e
parametrit ekonomik q mund
t rezultoj i gabuar n koh.
Nuk sht vetm Amerika n objektiv nga faktort q
prmenda m sipr, por sht i
gjith sistemi i vlerave t jets
perndimore, q prmban n
gji preambolin e t drejtave
njrzore, n t njjtn koh
Perndimi sht i vetdishm
pr kufizimet, paprshtatshmrit, gabimet, abuzimet e
veta, por t gjitha kto jan
n llojin e qnies njerzore, e
cila nuk sht prfekte. Tundimi dhe tentativat e pushtetit,
shpeshhere bjn t mundur
abuzimin me forcn e pushtetit,
pikrisht n kt aspekt de-

mokracia sht objekt sulmi, jo

vetm n vlera, por edhe n at
ka ideologjikisht prfaqson.
Edhe pse sistemi demokratik
perndimor me dshmit e veta
t mira dhe jo t mira, shpeshhere duke prdorur demokracin si justifikim pr t kufizuar
lirin (zhvillimi teknologjik
ka ulur ndjeshm lirin dhe
privatsine e qytetarve), apo
pr t hedhur bomba n nj
shtet tjetr, nuk do t thot
q sht prfekt. Kjo gj vlen
edhe pr sistemin e Putinit
me sovranitet oligarkik dhe jo
vetm, por edhe pr ISIS, apo
do sistem tjetr i aplikuar n
bot, dmth nuk ekziston nj
sistem perfekt.
Ne mund ta shikojm n
kt mnyr se drejtsia, liria,
demokracia, konsiderohen si
nocione universale n Perndim dhe si relative, n nj pjes
tjetr t bots. Ajo q shohim
sot n Perndim, dmth n kuptimin e keq, sht se vihet re
nj ndarje midis sistemit politik
dhe qytetarit. Po krijohet ideja
sikur qytetari perndimor sht
gjithmon e m shum n hije
dhe ky fakt shikohet edhe nga
pjesmarrja n votime. Esht
krijuar prshtypja sikur sistemi
demokratik sht n shrbim
vetm t disa t garantuarve,
ose t nj elite. Njkohsisht
sht krijuar perceptimi i frikshm brenda popullats perndimore gjithnj n rritje, se bota
po del jasht kontrollit. Qytetari
i vendeve perndimore ndihet
pjes e nj shteti, por perceptimi sht se shteti ose me mir
kombi i tij, nuk kontrollon m
asnj nga fenomenet e rendsishme q ndodhin n ditt
e sotme. Sistemi demokratik

perndimor, i fituar me krenari

pas Lufts s Dyt Botrore,
duket sikur ka ngecuar dhe
nuk prodhon m qeversje n
lartsin e situats.
Kemi rastin i BE, t
gjith lvizin me euro, pa e
ditur se cili sht sovrani i
shtypur n t, pa ditur se cili
sht autoriteti politik efikas
q e kontrollon dhe pa patur nj
ushtri q ta mbroj monetn.
Amerika, superfuqia q lindi
nga luftrat e shekullit 19-20,
edhe ajo po paralajmron kriz
n sistemin qeversijes, pasi
shpenzoi gjith ato energji
demokratike pr zgjedhjen
e Obams, si pr ti treguar
bots edhe frymn e fundit q
ky vend i madh mund t jap
pr demokracin. Kshtu, nga
ndrhyrjet ushtarake t njanshme t Bushit, u kalua n
trheqjen e trupave nga terreni,
duke i dhn mundsi Rusis t
riamartoset dhe Kins t fitoj
terren ekonomik dhe politik n
arenn ndrkombtare. Duket
sikur Perndimi sht n vijn e
fundit t kufirit t demokracis,
pasi nuk prodhon m prfaqsimin e dikurshm, nuk i prgjigjet m nevojs q paraqet koha
e sotme, duket sikur sht konsumuar. Nuk do t ishte fundi
i nj ideologjie, por do t ishte
fundi i themeleve t shteteve
moderne perndimore, t nj
kulture politike dhe t nj
identiteti kulturor. Pr kto
arsye Perndimi duhet t
mbrohet me do kusht dhe
me t gjitha instrumentat q
ka n dispozicon, prfshi ato
ushtarake, si NATO, nga ato
pjes t bots q sulmojn
lokomotivn e zhvillimit t
njeriut modern.

FAQE 8

Emigracion... Vzhgim

nga Abdurahim ASHIKU

suese... Kjo
sht nj fjal q
m ka shoqruar gjat gjith
jets sime. Prvese mkujton msuesit e mi q n klasn
e par, m kujton dshirn
time q kur t rritesha t
bhesha msuese e sidomos
at t prindrve t mi, n
veanti t babait. sht mbase
e pabesueshme, por shum
her m thrriste msuesja
e babit. M plqente shum
letrsia, m plqente t shkruaja poezi, t thurja vargje
pr do fest, m plqente
t shkruaja pr natyrn, t
prshkruaja bukurit e do
stine. Me kalimin e viteve
do gj ngeli si n
t shkuarn, si nj
ndrr femrore,
ku msuesi sht
idhull pr fmijt
e t gjithve iu
plqen ai rol.
Kur mbarova gjimnazin, isha
pak e lkundur pr
zgjedhjen e vazhdimit t studimeve t larta. Babai
i qndronte asaj
t dikurshmes, t
vazhdoja studimet
pr gjuh-letrsi.
Mamaja donte
t ndiqja rrugn
e saj n fushn e
mjeksis, msuesit e gjimnazit m sugjeronin
degt shkencore,
pasi edhe aty kisha
shfaqur rezultate t
larta. T gjitha kto m bn
q t konkuroja n disa deg e
rezultatet m t larta i mora n
degn e gjuh- letrsis. Kjo
risolli n jetn time dshirn
pr tu br msuese. Por
gjat ksaj periudhe zbulova
se sa e bukur ishte gjuha jon,
sa e pasur e q gjithmon t
trheq t zbulosh shum e
m shum pr t, t grmosh
thell n histori. Sepse ashtu
si dhe shum t tjer, edhe
un mendoj se gjuha jon
sht m e vjetr nga ka
sht e dokumentuar. Ndaj
pas diplomimit tim, n vitin 2008, pr gjuh- letrsi,
vazhdova m tej studimet e
mia edhe dy vite t tjera pr
gjuhsi historike.
Pas diplomimit, jeta
ime mori nj rrugtjetr,
mbase jo at q prisja, jo at
t planifikuar si do student,

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma
Re
Fryma ee Re
Meditim dhe pes pyetje msueses Xhensila Hoti

E DIELA E XHENSILS I PRKET

MSIMDHNIES
por at q vet zgjodha e q
sot jam e lumtur pr kt. Un
jetoj n Selanik, bashk me
bashkshortin dhe engjllin
tim, Isabel. Ky ndryshim n
jetn time m bri q mos t
kisha mundsin t ushtroja
profesionin tim.
Kur erdha pr her t
par, Selaniku nuk m plqeu
shum, nuk e di prse, mbase
ngaq m mungonte atdheu
im, ndjeja mungesn e tyre.
Por, sa m shum ta vizitosh
Selanikun, aq m shum t
bn pr vete, sht nj qytet
ku mjafton t ulesh n breg
t detit dhe shpirti e mendja
futet n botn e artit. Pr mua

sht qyteti i artistve, i piktorve dhe i shkrimtarve. Por

gjithsesido dit ndihesha e
paplotsuar, ndjeja q dika
m mungonte. M mungonte
aktivizimi n jetn e prditshme, kishte ardhur koha pr
t realizuar dika. Q nga ai
moment fillova t krkoja n
internet gjithka q kishte
t bnte me gjuhn shqipe
ktu n Selanik. Shkrime t
shumta m doln pr shoqatn Nn Tereza, sidomos
pr punn e sajpr hapjen
shkolls s gjuhs shqipe, pr
veprimtarit e shumta t saj,
q nga mbrojtja e t drejtave
t njeriut e deri tek aktivitet
e ndryshme n raste festash.
Fillimisht kontakti i im i par
ishte me nj nga msueset
e ksaj shoqate. Ajo ishte e
para q m dha m shum

informacion pr shoqatn,
se si funksiononte, qllimet,
aktivitetet etj. M informoi
edhe se puna jon aty ishte
vullnetare, por mua nuk m
bri prshtypje kjo gj, pasi
isha informuar m par pr
mnyrn se si funksiononte,
pr mua pak rndsi kishte
kjo gj, ajo q un krkoja
ishte jo vetm t ushtroja
profesionin tim, por edhe t
isha pjes e ksaj shoqate,
e cila brenda mundsive realizonte dika pr shoqrin.
Q n momentin e par q
i takova t gjith u ndjeva
si mes nj grupi miqsh, ku
t ulur s bashku rreth nj
tavoline hedhin mendime, ide t reja pr
realizimin sa m t
mir t puns son
t prbashkt.
Un kam
knaqsin t jem
pjes e ksaj shoqate, e ktij stafi msuesish, e sidomos
t jem msuesja e
atyre nxnsve q
tashm jan pjes e
t diels sime. M
falin nj ndjesi q
nuk e kisha ndjer
m par, nj emocion t paprshkrueshm. Un jam
msuesja e klass
s par dhe ndihem
shum e lumtur kur
shikoj ata nxns t
vegjl q vijn me
aq shum dshir
pr t msuar gjuhn
e tyre t nns.
Flasin nj shqipe shum t
pastr, fjalt mundohen mos
ti ngatrrojn, kurr nuk e
kisha menduar q flisnin kaq
bukur shqip. Madje kam nxns n nj mosh akoma m t
vogl, edhe 5 vjear, t cilt
dgjojn me shum vmendje, shfaqin interes t madh pr
gjuhn ton. Kur dgjova pr
her t par tek m thrrisnin
msuese, ndjeva nj knaqsi
t paprshkrueshme, nj emocion m vete. Tashme prej
kohsh, e diela ime i prket
msimdhnies.
Nuk mund t le pa prmendur edhe festimet n ambientet shkollore q shoqata
realizon me rastin e festave
t ndryshme. Jan momente
q t sjellin harmonin shqiptare, t shuajn mallin pr
Atdheun.

PORTRETI I XHENSILS N 6 PYETJE

hensila Hoti! Mbiemri juaj m kujton nj trev t vendlindjes sime, nj perl t

bukurive shqiptare, Lurn, ku mbiemri Hoti sht i prvem. Ku i ka rrnjt
Xhensila Hoti?
N fakt mbiemri im i vajzris sht Kodra. Ky mbiemr vjen nga malsit e Tirans,
nga sht dhe origjina e babait tim. Ndrsa mbiemri Hoti sht mbiemri i bashkshortit tim.
Vendlindja e tij sht qyteti i Lezhs. Aq sa jam e informuar, edhe gjyshrit e tij aty jan t
lindur, mbase rrnjt m t thella i kan diku m larg.
Nna juaj merret me shndetsi, po babai?
Mamaja ime ka mbaruar studimet n qytetin e bukur t Kors pr infermieri. Tashm
ajo punon n Vor si infermiere, aty ku banon tashm familja ime qprej 13 vitesh. Ndrsa
babai ka punuar pr shum vite n miniern e Krrabs, ku edhe banonim m par, tashm
ai sht n pension.
Mund t mi prmendsh vendet dhe shkollat tuaja q nga klasa e par?
Kjo pyetje m plqen shum, m dhat rastin t futem n t shkuarn e largt, n kujtime
t thella. Nuk e di prse, po un shpeshher kujtoj momente t shkputura, ngjarje t vogla
n kohn q un kam qen n kopsht. Mbase mund t jet pak e pabesueshme, edhe familja
m thoshte nuk sht e mundur, por kur tregoj ato aste, detajet, ather e besojn. Un s
bashku me familjen time jetonim n qytezn e Krrabs. sht nj vend i vogl, ku banojn
qytetar nga t gjitha vendet e Shqipris, m s shumti nga pjesa jugore. Mbase kjo sht
dhe arsyeja q flisnin nj gjuh t pastr afr shqipes standarde dhe jo tiransen e vjetr, si
flisnin fshatrat prreth saj. Aty bra filloren dhe tetvjearen. M 2001, pasi dhash provimet
e lirimit, s bashku me familjen u shprngulm pr t jetuar n qytetin e Vors. N shtator
t po atij vitiu regjistrova n gjimnazin e prgjithshm Isa Boletini, ku u diplomova m
2005. Po n at vit fillova studimet n Universitetin e Tirans, n Fakultetin e Historis dhe
Filologjis, n degn Gjuh-Letrsi. M 2008 u diplomova, ndrsa m 2010 u diplomova
pr Gjuhsi historike. Tema ime e diploms priste dhe nj zgjerim tjetr, e kshilluar nga
pedagogt e mi, pr doktoratur. N pamundsi, pr arsye t largimit tim nga Shqipria, nuk
vazhdova m tej. Por kjo nuk do t thot se do ngelet e till prgjithmon. N momentin e
par q do t m jepet mundsia do t bj t pamundurn ta realizoj.

Kur dhe pse u larguat nga Shqipria?

Bashkshorti im jeton prej vitesh n Greqi. Gjat pushimeve verore u njoha me t dhe
n vitin 2010 kurorzuam lidhjen ton. Un vazhdova t qndroja akoma nShqipri pasi
kisha studimet. Pas diplomimit nuk krkova t punsohesha pr arsye se prisja t dilnin
dokumentet pr bashkim familjar. Por, pr shkak t vonesave, m 2011 arrita t largohesha
nga Shqipria pr n Selanik, ku po n at vit erdhi n jet vajza jon Isabel.

E keni ushtruar profesionin e msueses n Shqipri?
Nuk arritat jepja as edhe nj or msimi n Shqipri. Ora e par e msimit ishte n
tetor 2012, n shkolln e msimit t gjuhs shqipe n Selanik. Un jam msuese e klass
s par e n momentin q kam hyr n klas, kisha edhe un po aq emocione sa kishin ata
fmij q vinin pr her t par. Por gjithmon e m shum kam dshir tiu shpjegoj shum
e m shum, gjithmon e kalojm orn e msimit, qndrojm shum m tepr n klas.
Asnjher nuk arrij ta kuptoj si m ikn ora. Por akoma m emocionuese ishte kur mora
lulet e para pr festan e 7 Marsit. Dit t bukura q do ti kujtoj gjithmon.

FAQE 9

Jorgji KARAJ
FRD- Kuov

o bhen 24 vjet
q n Shqipri ka
ndryshuar sistemi politik,
por n qytetin e harruar t
Kuovs, (ish-qyteti Stalin)
vazhdojn t besojn se ktu
nuk ka ndryshuar sistemi politik, por vazhdojn t besojn
se jemi n sistemin socialist .
Kjo konstatohet, sepse
24 vjet kan udhhequr dhe
po udhheqin akoma po t
njjtit njerz q kan udhhequr n vitet e sitemit politik
socialist t Enver Hoxhs.
Kta udhheqs nuk kan
ndryshuar ideologjin e tyre
pra e sundo. Ky qytet i
mnjanuar ka mbetur prsri
me mentalitetin e vjetr. Llojlloj partish n koh fushate,
i kan premtuar ktij qyteti
vrtet projekte integruese
dhe t kohs, por ai qendron
akoma e izoluar nga rrethet e
tjera, nga nj cop rrug q
lidh Tirann, Elbasanin dhe
Kuovn.
Partia socialiste q di
vetm t krkoj votat n kt
qytet dhe q ka dominuar pr
24 vjet, prse nuk bn dika
pr mbarimin e ksaj rruge
q sht thembra e Akilit
pr kt qytet e m gjr. Banoret e Kuovs duhet ta kuptojn tani se nuk vazhdohet
m me premtime boshe ku:
varfria ka arritur kulmin, papunsia sht n nivelet m t
larta se rrethet e tjera, madje
edhe ato pak ndrmarrje q
ishin, ose jan mbyllur, ose
jan reduktuar me minimumin e puntorve. Bashkia,
armikun kryesor ka biznesin
e vogl, t cilit i rrit taksat n
nj mnyr q ta falimentoj,
edhe pse bizneset e vogla
jan t vetmit q funksionojn e jan n gjendje pr t
ushqyer familjet.
Prandaj i bjm thirrje
popullit t ndrgjegjsohet, t
shikoj m larg dhe t zgjedh
bijt e tij m t mir. Ti jap
votn atij q do t ndryshoj
faqen e ktij qyteti. Boll m
me sistemin e vjetruar, q pr
54 vjet masakruan e shtypn,
persekutuan n mnyr barbare dhe tani sillen si demokrat
t flakt.
Kuova ka qen vendi
i shfrytzimit m t madh t
forcs puntore n at rregjim
t zhveshur nga do pron.
Ata kishin vetm punn e

Mbajtja e premtimeve gjithnj e ult, kjo solli nj zhgnjim t madh n popull, duke e par ndryshimin e
sistemit si nj dika pa perspektiv.

KUOVART DO T DIN PR K T
VOTOJN TASHM
N nj sistem demokratik gjithmon bhen pyetje
dhe ngrihen hipoteza, si prshembull: far e shtyn
popullin e Kuovs t votoj gjithnj majtas, edhe
pse e kan ofenduar rnd, duke thn n Kuov
fjal t tilla si: vetm xhaketn t lej un, prsri
i fitoj zgjedhjet, q pr mua personalisht sht nj
ofendim i rnd, por q populli uli prsri kokn,
duke i dhn prsri votn.

Replik pa dhun, por me detyrim

Dhun-edukimi,
reform n arsim
S

ot dhe n vazhdim, msuesit n Shqipri mund

t dalin e t thon pa frik: Sot n msim do t
bjm dhun-edukim. Dhe nuk sht nevoja t dalim n
rrug pr t par, msuar dhun. N familje, nse ju mungon, merrni programin ton arsimor dhe dhunn e msoni
lehtsisht n shkoll. Dhe notn 10 e keni n dor.
T przgjedhur, shembujt jan shum bashkkohor,
pastaj n familje, ne sna bhet von. Se n fund t fundit,
kjo sht reform... T dilni n rrug, sht me shum rrezik,
n shkoll msohet fare dhe pa frik.
Zonja ministre e Arsimit doli, na siguroi, se shpejt
ministria do ta korigjoj, t gjith tekstet do ti ndaloj,
por ne shtrojm pyetjen: A ka koh, po lek, sa kushton?
Sa koh do t duhet, tenderi sa kushton, kt zonja ministre po presim ta thot. Q nesr t mos themi, u b prap
korrupsion.
Pyetja tjetr, me t drejt e shtrojm. Skandali ka
prgjegjs, a do ti dnojn? Prndryshe, opinioni ka t
drejt t thot: N Shqipri dhun-edukimi nuk sht paradoks. Tani ta msojn librat, msohet n shkoll. Dhe kush i
druhet dhun-edukimit, pa frik le ta quaj reform arsimi...
krahut dhe shfrytzoheshin
barbarisht.
N nj sistem demokratik gjithmon bhen pyetje
dhe ngrihen hipoteza, si
prshembull: far e shtyn
popullin e Kuovs t votoj
gjithnj majtas, edhe pse e
kan ofenduar rnd, duke
thn n Kuov fjal t tilla
si: vetm xhaketn t lej un,
prsri i fitoj zgjedhjet, q
pr mua personalisht sht
nj ofendim i rnd, por q
populli uli prsri kokn,
duke i dhn prsri votn.
Disa arsye q populli
i ktij qyteti voton majtas
mund t jen pr arsye se: E
Djathta ska patur nj lider t
vrtet e t besueshm. Dega
e PD-s n Kuov ka patur
vazhdimisht njerz aventurier e prepotent, krejt t
pabesueshm pr popullin.
Partit e tjera kan qen satelit t dy partive t vjetra (PS
e PD). Mbajtja e premtimeve
ka qen gjithnj e ult.
Kjo solli nj zhgnjim
t madh n popull, duke e
par ndryshimin e sistemit
si nj dika pa perspektiv.
Demagogt e dy partive q
kan qeverisur vendin n
kto vite t demokracis s
brisht shqiptare, e detyruan
t kthehej n nostagjin pr

rregjimin e vjetr t atij sitemi

q prodhoi vetm dhun dhe
skamje.
Ktyre partive u sht
shtuar dhe nj parti tjetr q
bn dallim, q po u ringjall
njerzve shpresn, q nderon
dhe ruan traditat e demokracis, ndryshe nga ato q mendojn vetm pr veten e tyre.
K j o s h t F RY M A
E RE DEMOKRATIKE, e
cila shpalosi idet e saj n
zgjedhjet e mparshme. Edhe
pse e persekutuar nga sistemi i zgjedhjeve, edhe pse iu
vodhn votat, ajo vazhdoi
t tregoj dinjitet, duke dal
e vetme. Kjo sht partia q
do t ngrej zrin pr kt
popull dhe do ti jap fund
diskriminimit t njerzve me
parti, apo pa parti.
Por, bjm nj pjyetje
q e kemi br dhe her tjeter,
pr k do t votoj populli i
Kuovs? A do ta ndryshoj
ky popull votn e tij kt
her?
Kt do ta shohim n
zgjedhjet e vitit 2015, pr
pushtetin vendor.
Zoti e bekoft qytetin e
Kuovs dhe i dhnt shpres
pr t ardhmen me demokraci
t vrtet!

Ekonomi...

Politik...

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma ee Re
Fryma
Re

Gazsjellsi TAP merr

OKpr lejen mjedisore
P

rojekti i gazsjellsit TAP ka marr

lejen mjedisore nga qeveria italiane
dhe ajo greke, e cila sht firmosur nga
ministri italian i Mjedisit, Gianluca Galletti dhe ai grek, Janis Manjatis. Duke firmosur lejen mjedisore pr pjesn italiane
t tubacionit, prfundon nj tjetr piket
e madhe pr projektin.
Miratimi i ksaj leje vjen pas diskutimeve me komunitetet lokale, konsultimet publike dhe me autoritetet kombtare
dhe rajonale t prfshira n proces. Raporti
prfundimtar sht n prputhje t plot
me legjislacionin italian dhe at t BE-s
dhe n prputhje me krkesat ndrkombtare t Banks Evropiane pr Rindrtim
e Zhvillim dhe t Korporats Financiare
Ndrkombtare.
Ndrsa n dokumentin e nnshkruar mes
kompanis dhe Greqis, parashikohen edhe
dispozita t veanta, t cilat kan t bjn me
ruajtjen e zonave antike. Po kshtu shteti grek
ka vn si kusht q Kompania e TAP t firmos
kontratn me agjencit rajonale arkeologjike,
ku parashikohet ndrprerja e punimeve n rast
se gjat grmimeve do t vrehen element
arkeologjik. Ato do t rifillojn n nj moment t dyt, deri kur arkeologt t vlersojn
faktet e gjetura.
TAP-i do t transportoj gaz natyror nga
fusha gjigante e Shah Deniz II, n Azerbajxhan, pr n tregjet m trheqse t Evrops.

Korridori i TAP mund t lehtsoj furnizimin

me gaz t disa vendeve t Evrops Juglindore,

prfshir Bullgarin, Shqiprin, Bosnj dhe

Hercegovinn, Malin e Zi, Kroacin, etj.
Dalja e TAP-it n Itali, tregu i tret
pr nga madhsia n Evrop, siguron shum
mundsi t mtejshme pr transportimin e gazit
natyror nga rajoni Kaspik n disa nga tregjet
m t mdha evropiane si Gjermania, Franca,
Mbretria e Bashkuar, Zvicra dhe Austria.
Tubacioni do t ket nj kapacitet fillestar prej
10 miliard metra kub n vit.
Projekti TAP kalon n 3 qarqe n Shqipri, 38 bashki e komuna nga Kora, Berati
n Fier dhe mund t punsoj mbi 20 mij
puntor e specialist.

FAQE 10

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re

Rrfenja burimore talebane

Pamflet ...

DHURATA DHE DAROVITJE ME FUND

Arben KARAPICI

saj kohe, kur kriza

nuk ishte veresije,
n nj prej zyrash n ulluk
t tret, aty nga kati i fundit,
filluan t dukeshin fletushka
lutjeje pr t mos vn dor
n makin shtypshkrimi t kolegut. Nismn e fletushkave,
q fiksoheshin gjat karrelit,
na e kishte marr redaktori i
rubrikave m-l t modelit taleban. Ai model e msonte
redaktorin t jetonte me kohn, q shkurtimet drastike
ti quante kursim dhe vese
kursim. Fillimisht u mendua
se fletushkat kishin t bnin
me buka-gojn dhe n zbatim
t parulls t ruajm si syt
e ballit pasurin socialiste,
ndrsa teknologjia po vdiste.
Kto lloj hamendjesh pr
bukn e gojs i hodhi posht
vet redaktori i rubriks talebaniste, kur pohoi se makinn
e kishte dhurat nga nj i
huaj, koleg armsh i nj partie
motr me Partin Komuniste
t Afganistanit. Kur t dal n
pension, dhuratn do ta marr
me vete, kishte thn redaktori nostalgjik i nj sistemi t
verdh me pes yje, ndr t
cilt njri, ai n qendr, ishte
m i madhi.
N rrfenjn, q shkonte nga goja n goj, kujtohej
se, aso vitesh, Byroja Politike
e KQ t PK t Afganistanit pat
nxjerr nj vendim t posam pr Drejtorin e Jashtme
t KQ, pr Drejtorin e Pritjes
qeveritare dhe t shtetit, pr
Drejtorin e shrbimit diplomatik dhe pr Drejtorin e
Prgjithshme Taleban-Turist.
Sipas vendimit, ishte rreptsisht e ndaluar t pranoje
dhurata prej t huajsh vizitor, kushdo qofshin ata.
Edhe shok armsh t ishin,
dhuratn nuk do ta pranoje.
Djem tezesh le t ishin,
dhuratn do ta refuzoje.
T gjith punonjsit
e ARTV kishin t tregonin
shum episode t prjetuara
me asish dhurata n tentativ.
Prshembull, nj cop sapuni,
i prdorur ishte. Nj stilolaps,
kujtim, pa boj ishte. Nj
okollat ln n mes, edhe
pse ishte ngrn gjysma.
Nj gjysmpaket cigaresh,
ose tre t kishte. akmak
me gaz, edhe gjysma t kish
mbetur. Pa le t pranoje nj
ndezs me cullake q t shkelnin syrin, n hapsan prfundoje. Ta prisnin at q kishe

Kto lloj hamendjesh pr bukn e gojs i hodhi posht vet

redaktori i rubriks talebaniste, kur pohoi se makinn e kishte
dhurat nga nj i huaj, koleg armsh i nj partie motr me Partin
Komuniste t Afganistanit. Kur t dal n pension, dhuratn do ta
marr me vete, kishte thn redaktori nostalgjik i nj sistemi t
verdh me pes yje, ndr t cilt njri, ai n qendr, ishte m i
madhi.

dhe ia hidhnin mics n deg

punsh t brendshme, q ve
pr atpun e mbanin atje.
Pa le, po t pranoje nj
revist, apo gazet. Grisur
dhe zhbrosur, le t ishte.
Propogand borgjeze dhe
revizioniste quhej. Pa le, po
t pranoje ndonj kartolin
pamjesh urbane nga vendet
e kaurr-dynjas. Agjitacion
kaurrist quhej. Edhe kur kartolina ishte me natyr t qet,
natyr kaurriste quhej. Natyra
talebane ishte tjetr gj, krejt
tjetr ishte ajo natyr. E gjall
dhe plot jet ishte, dinamike
ishte, e ngordhur nuk ishte.
Ajo q duhesh br, duhej ta
refuzoje dhuratn. Po t ishe
detyruar ta pranoje, dhurata
dorzohej e shoqruar me
nj deklarat mospraimi.
N stacionin m t afrt t
policis, deklarata formulohej
kshtu: Refuzoj kategorikisht t pranoj dhurata dhe
darovitje t do lloji (ato
prmendeshin z pr z po t
ishin m shum se nj) nga
dora e armiqve t jashtm
t Atdheut socialist, ose nga
kmba e miqve t Partis. Ata
t partis, gjithnj, me kmb
punojn, nga kmba ta japin
dhe te kmbt t shohin. I
vetdeklaruari (emri, atsia,
mbiemri, adresa e puns dhe e
qendrs s banimit me rrug,

lagje e libr shtpie) hedh

posht provokacionin dhe
provokacionet me darovitje
dhe dhurata provokative.
Vetm provokacioni i tipit
borgjez dhe revizionist sht
qllimi i dhuratave, sidomos,
i atyre darovave, q jepen nga
kmba.
do dhurat dhe darov prej t huajsh sht
nj kurth i rrezikshm dhe
vdekjeprurs pr pastrtin
morale t njeriut ton t ri.
Ato synojn t komprometojn dhe t njollosin figurn
morale t komunistve dhe
t njerzve pa parti. Q ne t
ulim vigjilencn dhe t biem
n prehrin e armikut dhe t
ideologjis s tij borgjeze e
revizioniste. Aq m keq, po
t bhemi pre e ideologjis
fetare dhe kaurriste. Kjo nuk
mundet dhe nuk do t ndodh
kurr, sepse vigjilenca jon
revolucionare sht kurdoher e mpreht.
Edhe sot dhe ksaj
dite, n nj stacion policie t
Kabulit gjendet, mbyllur me
kod n kasafort, nj pako me
2 kg hallvasi greke, prodhim
i vitit 1976, darovitje nga nj
shok komunist i t majts ekstreme A e ndrmend? Ishte
ai me kartn e antarsimit,
lshuar nga celula e Selanikut.
H, akoma nuk po kujtohesh?

Ai e mbante kartn varur n

qaf si hajmali. Po, po, tani
po ndrmendem. Tani, q m
the pr hajmalin. Se hallvasia dhe hajmalia aty jan, n
degn e punve t brendshme.
Po nuk i pat ngrn akoma
kryetari degs. Ai i riu, q
smerr vesh fare si jan, si
bhen dhe pse kurdisen kto
mut punsh me darov dhe
darovitje, kto mut hallvash
me ryshfet dhe bakshishe.
Edhe hajmalia si pun hallve
ishte. Bile, hallv dhe shkuar
hallvs ishte hajmalia, q t
jepte Sigurimi i shtetit.
I vetmi, q e pati pranuar dhe e kishte marr, fare
pa iu dridhur dora, dhuratn
e madhe nga vendlindja e
Gutenbergut, ishte autori i
fletushkave mbi karrel. Pr
besueshmrin t dshmuar
me vepra, ai ishte i vetmi
pr rubrikat me historit e
doktrinave t pavdekshme.
Nga dora e vet prej zanatiu
doktrine dilnin emisionet e
tipit Partit talebane jan
forca e vetme udhheqse e
proletariatit ndrkombtar,
do t mrkur. Ai bnte
edhe rubrikn, q t msonte si rritet dhe si forcohet
lvizja talebane npr bot.
T hnave ta msonte si rriten
dhe si forcohen talebant.
Edhe Talebanizmi, nj dok-

trin e re shkencore, ai na
e msonte. T dieln, kur
ishim pushim, e msonim sa
shkencore ishte ajo doktrin.
Pa le, me far serioziteti
bnte at t dits s xhuma, e
mbani mend? Ishte emisioni
Dynjaja kaurriste n luft
t ashpr kundr shtypjes e
shfrytzimit kaurrist. Vese
kshtu mundej dhe shpjegohej pse e pat marr, pa iu
dridhur fare dora dhe qerpiku,
at dhurat t madhe.
N at val fletushkash
mbi karrel, nj kulm m vete
shnoi edhe vendimi pr t
mos i paguar asnj dysh kujtdo bashkpuntori t jashtm,
q do t merrte guximin tu
afrohej dyerve t ARTV. Ve
pagat mjerisht mjerane nuk u
ndaluan dhe kjo u komentua
si shenj sublime e bamirsis
s pakufishme t Naxhibullahut dhe e karakterit social t
shtetit, q prfaqsonte Imami
n krye t RTV. E veanta
ishte vetm se ato paga aq t
mjerueshme servireshin me
tabaka t shesht.
Kjo t krijonte sugjestionin q administrata buxhetore e shtetit taleban po i
sajdiste mir punmarrsit e
vet, me pag n tabaka, sidomos ata n Radio dhe n Televizion. N kto kushte pritej,
q falimenti t ndodhte pas
zgjedhjeve t prgjithshme,
kur Kryedrejtori filloi t bnte
presione n Hazinen e shtetit
pr buxhet t pamjaftueshm,
por as aso kohe nuk ngjau gj.
Prkundrazi, pas atyre
zgjedhjeve hazineja filloi
t zhvatej m me trbim
nga antart jo t pakt n
numr t Bordit Kshillimor
n Radiotelevizion, q vetm
kshilla nuk jepte dhe nuk dha
asnjher dhe dinte vetm t
merrte. Dhe t marr, se!
Pun dhurate dhe darov m
vete ishte edhe procedura
financiare ndaj bordistve.
E kishin pr adet, q
ti mbajn sy e vesh jo tek
ekrani, as te mikrofoni. Syt
dhe vesht mbaheshin vetm
te fondi Zyrs s Projekteve
pr Zhvillim. Kur Naxhibullahu hapte dritn jeshile,

rregullisht pr do muaj,
antart e bordit e mbanin
frymn n hazinen e llapushave, 10 cop me prerje
50 mijshe jan dhe kishin e
kan shum t drejt. N RTV
t Naxhibullahut politika
financiare sht nj me politikn editoriale, domethn
ajo mikrofoni gryk topi
dhe ekrani si frengji. Nuk u
shrben aspak qytetarve, po
thoshte rrfenja, u shrben
vetm zuzarve. Nejse.
sht koh llapushash,
domethn e nj debati shum
t ashpr pr taksn e shesht
dhe pr taksn e re me gunga.
Procedura e llapushave funksiononte sipas parimit kthetrist dhe makutist, gllabist
dhe rrylist, fytist dhe grykist,
prtyps me dy bulli.
T gjith i pat zn
sevdaja financiare, nj sevda
elektorale dhe sevdalliku
zgjedhor djeg si dielli n qershor. N shtypin apolitik ishte
gjetur krahasimi i ri: Taksa
me gunga si shkopi magjik.
Bile, nj gazetar pati br
ironi, se taksa me gunga nuk
do t vinte me shkopin magjik
kishte thn ai. Taksa gungae
sht nj magji pa shkop pat
thn gazetari.
Pastaj kishte dal nj
bejte. Dhe jepej do dit n
Radio biznese. Dhe ja far
na thot bejtja. Dgjojeni
mir, po thoshte rrfenja:
Me shkop, pa shkop, a vese
dajak,
biznesi pa taksa, ju qoft
hallall.
Pa shkop, me shkop a ve
me dajak,
magjia e re ka emrin hara.
Dhe djersa t kulloj, atje ku
t doj,
ne vjelim paran, ja di
kimen paras.
Likujdohet shteti, shitet
hyqymeti,
as njri as tjetri, ngordh
vetm mileti.
Ngrijeni me fund kupn me
musht,
me paran e vn mbi
mut!.
Dgjuat far thash, e
thash me musht,
me paran vn mbi mut.
Qepeni dhe vetm dgjoni, po kshillonte pastaj
spikeri. Dhe n fund muzik
kalimi.
E merrka dhe ky paran
mbi mut mendoi ai, q nuk e
qepte kurr, u nxi pastaj, po
bhej furtun. Ju znt rrylin dhe u mbytshi n qenef,
mallkoi puntori mdits n
pun t vet, Karadulluzi yn
analfabet.

FAQE 11

Korrupsion...

Nga Ilir KORO

ryqzatat kan qen

episode tragjik
dhe destruktiv. Kishin shum
kurajo dhe pak besnikri, kishin
shum devotshmri dhe pak
kuptim, idealet shtypeshin nga
egrsia. Ishin luft e nisur nga
intoleranca, kryer n emr t
Zotit. Papa Gjon Pali II, ka
thn se ato ishin luft mes
vllezrve t krishter dhe konflikte midis dy qytetrimeve,
atij t Perndimit dhe Islamit.
Ato ishin shmbulli i par i kolonializimit evropian. Justifikimi i lirimit t Tokave t Shenjta, bri q kryqzatat t ishin
t prgjakshme, si ato kundr
popullit hebre, mysliman e vet
kristianve, q mbaruan me
rrnimin e Konstandinopojs.
Pse nuk ishte luft e Shenjt,
por luft kolonizuese e nxitur
nga etja e pushtimit, grabitjes
dhe e pasurimit?
Problemet e konflikteve
ndrmjet qytetrimeve nuk
mund t zgjidhen gjithmon me
luft dhe, pr kt shembll jan
luftrat q bn kryqzatat, apo
dhe luftrat e tjera t mvonshme
deri n ditt tona. Sepse lufta
gjithmon sjell rrnim, shkatrrim dhe varfri, ku fitojn pak e
humbasin shum.
Globalizmi, varfria,
mosfunksionimi i shtetit, ligjet,
huazimet, ndikimi i faktorve t
jashtm, objektiv e subjektiv,
korrupsioni, krimi i organizuar,
dshprimi nga cilsia e jets,
niveli i ult i perceptimit intelektual, prarjet si pasoj e
polarizimit politik, vegjetimi
si mnyr e vetme e jets pa
ideale, jan faktor q ndikojn
n ndryshimin e indetitetit t
nj kombi. Deri von shqiptart
ishin perceptuar si njerz t
ndershm, me kodekst t qart
moral, por tani e kan humbur
kt imazh dhe shihen si popull
i dhn vetm pas t mirave
materiale. Uria on n grep
dhe njerzit m t menur. Sa
mir do t ishte q dhimbjen
ta ndjente ai q e shkakton.
Dashuria ime nuk sht fjala,
por vepra ime, ka thn dikur Aristidh Kola, ky patriot
i devotshm q nuk rreshti
kurr s promovuari eshtjen
shqiptare. Kam preferuar t
shkoj kundra rryms dhe jo
nga t m shtynte era. Nuk
jam lpir dhe nuk kam puthur
kurr kmbt e prmjerra
dhe pr kt e paguaj shtrenjt,
n mnyrn time t prditshme me nderin, dinjitetin dhe
lirin time, thoshte ai. Njeriu
i zgjuar bn ndonjher budallain, kurse budallai bn gjithmon t zgjuarin, ndaj njeriun
q ka luftuar gjithmon me
vetveten, duhet ta kesh frik.
Ka disa njerz n kt bot q
u plqen t falen dhe t jen

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re

Nuk ka Shqipri normale pa futur n sit t gjith ata q kan pasuri t pist. Shqiptart i
njohin mir pasanikt me pasuri tej normales, prmes kolltukut pushtetar apo zyrtar

Ti nuk e lufton korrupsionin, se je si ai

Pr t luftuar realisht korrupsionin,
plugu duhet futur thell, pa br dallime
partiake e preferenca personale

skllevr, q vdesin si gomari

pr nj cop buk dhe kur
plaken, i shkelmojn jasht.
Ka disa t tjer q duken si
besnik, por q nuk ajn kok
ve pr interesat e tyre, pr sy
e faqe i shrbejn besnikrisht
t zotit t tyre dhe, si fitojn
mjaft e mbushin xhepat, tunden e shkunden si zotrinj t
vrtet, duke kafshuar n rastin
me t par do penges q
mendja e tyre mediokre e dallon si t till. Pra te kta njerz
prshfaqet dhe merr kuptim fraza: sjam, jam (pra flas e sillem ndryshe nga ai q jam n t
vrtet). Nj dreq q flet bukur
e ska ndrgjegjje sht vese
nj dreq i pandrgjegjshm.
Nj popull q voton t korruptuarit, mashtruesit, hajdutt dhe
tradhtart, nuk sht viktim,
sht bashkpuntor n vrasjen
e tij, ka thn Xhorxh Oruell.
T gjith ata q jan t
knaqur me realitetin dhe prfitojn nga mungesa e drejtsis, nuk duan ta ndryshojn
at. Kta lloj politikansh
dhe bebelinat kan nj gj t
prbashkt. Duhen nderuar
rregullisht dhe po pr t njjtn
arsye, thot nj fjal e urt
amerikane.
sht absurde t dgjosh
q nnkryetari i KLD-s akuzohet pr korrupsion skandaloz
me toka t grabitura n mnyr
q dhe mafiozt m t mdhenj
t bots nuk do t guxonin t
vidhnin, duke ndryshuar shifrat
n dokumentat e hektarve t
tokave q ai ka, me nj t rn t
lapsit dhe pr udi vijon t punoj, jetoj dhe gzoj vjedhjen
sikur nuk ka ndodhur asgj. E
sht m keq, asnj fillim
hetimi nga organet e shtetit t
quajtur ligjor
E nisa kt shkrim duke
prmendur kryqzatat, se pr
udi si ato dhe te ne ndodh e
njjta gj, por n mnyr krejt
moderniste. Lufta brenda
llojit sht m evidente se

kurr, ndaj ky popull besoj ka

vuajtur, vuan dhe do t vuaj n
kt lloj mnyre q vetm pak
popuj e kan mallkim ta shijojn. Jam ndalur shpeshher
t analizoj faktort, shkaqet
dhe gjithmon kam arritur n
nj pik q m sugjeron, se e
keqja sht vetvetja. Faktort e
jashtm jan make up - i q
duan tu prezantojm t tjerve
pr tu fshehur, brazdat e s
keqes, q na thellohen nga ora
n or, nga dita n dit.
udia m e madhe zgjat
tre dit, por te ne, udia sht
lkura e dyt q e mbajm
veshur pothuaj m shum sesa
lkurn e vrtet. Sepse vrtet
jemi t uditshm si komb.
Prderisa nuk flasim kur duhet,
e flasim kur sduhet, pse ngrihemi pr ty e nuk ngrihemi
pr vete. Q blihemi kur do ti
dhe shitemi kur do tjetri. Q
botn e konceptojm t shesht,
kur ajo sht e rrumbullakt.
Q lvdojm Darvinin dhe i
friksohemi Zotit, rrojm me
pulat e gdhihemi me morra. I
krcnohemi m t dobtit dhe
e shtrijm gjuhn si tapet pr
t fortit. Qajm pr shiun dhe
qeshim pr breshrin, lajm t
ziun dhe ndotim t bardhin (pa
m paragjykuar). Q rrahim t
drejtin e i bjm fresk fajit.
Faji! Po ku sht faji?
Dikur thoshin u b qyrk dhe
se mori njeri prsipr. Por
un them, se ai u b mnyr
jetese dhe se anashkalojm
dot. Shoqruesi yn n do hap
q hedhim, q nga lindja e nj
fmije, babai dhe nna japin
rryshfet pr tu prkujdesur
doktori dhe infermierja. N
shkolla, miqsi e para pr notn
e mir, po kshtu dhe n universitete pr blerjen e nots s
provimit. M tej, n jet rryshfet
e para pr t zn nj vend pune.
Nga ky ast je kthyer n nj mitmarrs. Rryshfet e para kudo,
n dogana, arsim, shndetsi,
administrat e drejtsi (shtrem-

bsi do thoja un). Rryshfet n

marrjen e pensionit, te doktori
pr vizit e kurim dhe lek e
rryshfet deri n vdekje pr t
gjetur nj vend pr banesn e
fundit. Nse tragjedit e Shekspirit dhmbin e na bjn t
vuajm shpirtrisht, tragjedia
e jets son na bn t vuajm
dhe fizikisht.
Dhe vetvetiu i marri,
marroset nga dalldia e budallallkut, budallalleps dhe fmijn. Ku po shkojm kshtu?!
duhet br, prse abuzojm
me veten kaq rnd. Prse t
jemi nj komb i till, ku i ligu
pjell e shtohet si pasha dhe i
miri eliminohet ose vetdorzohet rrugs s emigrimit? Pasuria
sht vrtet mirqnie pr
dik, por e krijuar me zgjuarsi
dhe me pun t pastr. Nj
pasuri q kullon gjak, nj dit
do t shndrrohet n vampir
dhe vampirt rrojn vetm n
errsir.
Prse bota dhe mendja
jon e ka ciklin kaq t mbyllur? Ku shprfillet e bukura
dhe urtsia, ku gnjeshtra dhe
mashtrimi flasin si pritan (me
ndjes kjo). Prse fidanishtet
e reja i narkosin me butafori,
zgjnjim, zili, ambicje t rreme
dhe i shtyjm drejt humners
s Hadit, pa njohur m par
parajsn e gjelbr (megjithse
nuk ka ngelur asnj pem) t
civilizimit, t dashuris s njritjetrit. Besoj askush nuk do t
lind n kt bot t mjegullt,
sepse nuk ka t sotme dhe si
mund t ket t ardhme.
Papunsi q derdhet
npr kafenera, e bn zarare
e viktima, n rrugn q bn
drejt t paditurs. Ligji q
prangos milingona e u shkel
syrin akejve. Doktor q vdes
mjeranin dhe vjel baldosat (se,
pr profesionalizm jan zero,
pa m keqkuptuar ata q ndihen
t fyer). Arsimim q fut pjepra
dhe nxjerr kunguj. Korrupsioni,
ky monstr q e shohim e

dgjojm, na flet dhe n heshtje.

Q na lind, na marton dhe na
vret, q mbretrin e tij e
shtin dita dits n toka, pasuri
dhe luks e ligji nuk bn gj tjetr
vese i pret krthizn fmijs s
tij kur lind.
E keqja n vendin ton
nuk sht te 1, 2, 100 ose 1000
persona, por shkaku i krimit
dhe korrupsionit q ti krkon
t analizosh, sht te SISTEMI q ndrtuan kta, qofshin
edhe 10.000 persona. At q
tha Kryeministri i rilindjes,
Edi Rama n intervistn e tij
dhn gazetares angleze. Pra,
kush sht sistemi?! Sistemi
ngrihet nga disa njerz, qofshin
edhe 10.000 mbi nj truall.
Nse njerzit jan t pastr ideologjikisht edhe sistemi do jet
i drejt pr popullin, por nse
njerzit nuk jan t pastr, (si te
ne !), reflektojn e ndrtojn nj
sistem ku ligjet e tyre ndrtohen
akoma me ideologji komuniste.
Pronat n kt vend i
gzojn ata q din t vjedhin,
q kan forc dhe pushtet.
Trashgimtari i ligjshm, rri si
i vobekti n pritje t lmoshs.
Si ka mundsi q nj kryetar
bashkie apo komune ka vil
n Tiran, shtpi pushimi n
bregdet, makina t fjals s
fundit dhe fmijt me studime
jasht shtetit? Po ata deputet
miliarder q ka PS, apo vetm
ata kan ditur t bjn tregti
dhe biznes t suksesshm n
kt vend? Nse duhet luftuar
korrupsioni, plugu duhet futur
thell, pa br dallime partiake
e preferenca personale.
Korrupsioni nuk ka
ngjyr, nuk mund ta ket emrin vetm Sali, Nano, KLD,
administrat. gjykat etj. Ai
sht emrtim i gjithkujt dhe
gjithkush duhet t jap llogari,
pr pak apo shum, q m s
fundi drejtsia t hap syt e
t shoh gjithsecilin n sy, pa
ia shkelur at. Ska Shqipri
normale pa futur n sit t gjith
q kan pasuri t pist. Populli
shqiptar i njeh mir pasanikt
me pasuri tej normales, prmes
kolltukut pushtetar apo zyrtar.
Premtimet jan si karamele, q u japim fmijve pr
t mos qar. Por vall, si t
besoj dhe prse t besoj, kur
parlamenti yn sht kthyer n
teatr estrade, q njerzit presin
ta shohin do t enjte. Shaj njri
dhe shaj tjetri, hajdut, kriminel, drogmen, feminista, prdhunues, vrass, bandit. Kto
jan disa nga epitetet e njerzve
q na prfaqsojn n tempullin
e demokracis. Populli qesh
dhe argtohet, bisedon npr
kafenera, dasma, ditlindje,
vaftisie e madje edhe npr
vdekje. Endrra e ktij populli
ka qen t jet si Evropa. Po si?
Duke vn npr rrug e sheshe
vend e pa vend emra t huajsh?

Duke financuar konsulent e

misionar pr t thn q ti je i
bukur, i mir! Apo duke msuar
gjuh t huaja, ndrkoh q
75-80% e t arsimuarve nuk
din mir shqip. Ku doktori nuk
di t diagnostikoj smundjen,
ku infermieri bn narkoz e gjilpra pa e ditur prse dhe si. Ku
drejtuesit e disa administratave
nuk njohin profesionin pr t
cilin prgjigjen. Si do t shkojm n Evrop, kur drejtsia
sht kthyer n nj laukont
q vret, kur nuk duhet dhe hesht
kur duhet t flas. Kur i ligu dhe
i prapi i ve n rrjesht t mirin
dhe t urtin. Si do t shkojm
n Evrop, kur zhdukim e
shfarosim trashgimit tona,
identitetin ton, ose i lem n
harres si relike t pavlera? A
mund t shkohet n Evrop si
lupsar kokulur? A mund t
shkohet n Evrop vetm me
flamur n dor? Jo! Evropa ka
tjetr prqasje. Kush mendon
ndryshe sht i zhgnjyer n
vite. A mund t shkohet n
Evrop duke grabitur pasurin e
tjetrit, ose duke vendosur npr
pun njerzit e tarafit, duke u
dhn konesione e lehtrsira
komapnive t t afrmve?!
Deri dje mazhoranca e
sotme akuzonte opozitn e
sotme pr korrupsion galopant,
ministra dhe kryeministra t
korruptuar. Sot ka mse 300 dit
n pushtet dhe nuk ka uar pas
hekurave asnj. Mazhoranca e
djeshme akuzonte ministrat dhe
kryeministrin pr t korruptuar,
por dje kur ishte n pushtet, pse
nuk i oi ne burg? Loja juaj
sht me sens fminor t dashur
parlamentar. Britmat, ironia
dhe fjalt boshe nuk jan, vese
nj z i largt n pusin e thell
t mosdgjess, mosveprimit,
mospendimit dhe masks q
veni e hiqni sa her doni. Maska
q prdorni, sht br pjes e
fytyrs dhe si e till nuk mund
tju ndryshoj karakterin q ka
marr penelatat e para.
A mund t luftosh korrupsionin duke e ditur q ai
sht vllai yt, fmija, gruaja,
shoku, miku? A mund t luftosh
korrupsionin duke drejtuar
gishtin atje ku do dhe jo atje ku
duhet? A mund ta luftosh at
duke e prkedhelur se mos i
ngelet hatri? A mund t luftohet
ai duke patur prpara ujkun e ti
vazhdon t krkosh gjurmt? A
mund t luftosh korrupsionin,
kur ti pi kafe me t do dit? A
mund ta luftosh at duke marr
plqimin e tij, pr at q ai ka
br. Absurditet, pafajsia e
korrupsionit sht injoranca e
mosndshkimit. Dhe t jesh
injorant ndaj tij do t thot:
ose nuk do, ose e vlerson, pra i
ngjet atij. Besueshmria krkon
vepra, jo fjal. Por ti smund t
luftosh korrupsionin, se je si ai!

FAQE 12

Libri....

Fryma e Re

E premte, 19 Shtator 2014

S shpejti vjen n shqip nga Shtpia Botuese 100% non fiction, HELGAs SECRETS Titulli i veprs
n origjinal: The Road to Wigan Pier George Orwell

Rruga drejt Vigan Pier

oerinash nse arrin

t sigurosh nj pajtim gjashtjavor dhe drgon
nj mandat postar prej dy
shilingash.
Trashaluqi, gjyshi, e kishte
zakon t flinte duke vn kokn
sipr pirgut me formular. Asnjrit prej tyre nuk ia mbante
xhepi t paguante nj sterlin n
jav pr t ngrn edhe ushqimin
n bujtin. Jepnin nj shum t
vogl pr fjetjen ndrsa vaktet
q prbheshin vetm nga buk
me margarin dhe proshut, t
cilat i ruanin n valixhe, i hanin
gjith druajtje n qoshe t kuzhins. Brukert kishin djem e
vajza shum, pjesa m e madhe
e t cilve kishin koh q qen
larguar nga shtpia. Ndoca prej
tyre ndodheshin n Kanada, te
Kanadaja, sikundr e kishte
zakon t thoshte znj. Bruker.
Ngjitur me ta banonte vetm
nj djal, nj riosh q ngjante
krejt me nj derr t bshm q
punonte n nj garazh, i cili
shkonte t hante rregullisht buk
n shtpi.
E shoqja rrinte gjith ditn
atje me dy fmijt dhe, pjesa m
e madhe e gatimit dhe e larjes
s teshave kryhej prej saj dhe
Emit, e fejuara e nj djali tjetr
q ndodhej n Londr. Emi
ishte leshverdh, hundmpreht
dhe me pamje prej qyqareje,
e cila punonte n njrn prej
uzinave pr nj rrog sa pr
t mbajtur frymn gjall por
q, gjithsesi, tr mbrmjet i
kalonte n skllavri n shtpin
e Brukerve. Kuptova se martesa
e saj shtyhej vazhdimisht dhe,
sipas me gjas, nuk do t bhej
asnjher, mirpo znj. Bruker
tashm e quante at nuse dhe
e ngacmonte sipas mnyrs s
pazakont, mendjeholl e t
dashur q kan t gjymtt. Pjesn
tjetr t punve t shtpis e
bnte, ose m mir nuk e bnte,
z. Bruker. Znj. Bruker m t
rrall ngrihej nga minderi ku
rrinte n kuzhin (aty ajo qndronte dit e nat) e aq e smur
ish sa nuk bnte tjetr vetm se
hante gatesa aq t shijshme sa t
lpije gishtat. Ai q merrej me
shitoren qe z. Bruker, i cili u jepte
qiramarrsve pr t ngrn dhe
rregullonte dhomat e gjumit.
Nga njra pun e urryer n tjetrn
lvizte gjithnj me nj ngadalsi
t pabesueshme. Nuk qe gj e
rrall q shtretrit t mbeteshin
t parregulluar gjer m gjasht
t mbrmjes, dhe kishe mundsi
q, n do or t dits, z. Bruker
ta rastisje npr shkall duke
mbajtur nj oturak plot e prplot
t cilin e shtrngonte fort me
gishtin e madh t dors te buza.
Ndrsa n mngjes e gjeje t ulur
ndan zjarrit me nj legen me uj
t lerosur, duke qruar patate me
ritmin e nj filmi me shpejtsi t

ult. Nuk kam par kurr asknd

q ti qronte patatet me pamjen
e atij q e ka kapluar mria. Urrejtjen pr at pun t mallkuar
grash, sikurse e quante ai, mund
tia shikoje ti tharmtohej s
brendshmi duke prodhuar kshtu
nj lloj lngu t hidhur. Ai ishte
nga ata njerz q i glltiste fyerjet
si kafsh riprtypse.
Doemos, meq rrija
shum n bujtin, arrita t msoja
gjithka pr fatkeqsit e Brukerve, e se si t tr ua punonin
paq dhe tregoheshin pamiradijshm ndaj tyre, e se si shitorja
dilte me humbje kurse bujtina me
zor sa mbahej n kmb. Ata, nisur nga kndvshtrimi i vendit n
fjal, nuk sht se ishin edhe aq
keq sepse, n nj mnyr q un
nuk e dija, z. Bruker mashtronte
me an t Tatimit t Llogaritjes
mbi t Ardhurat dhe merrte nj
ndihm financiare nga K.N.B.ja; mirpo knaqsia m e madhe
q kishin, qe ti tregonin gjithkujt
q ishte i gatshm t dgjonte pr
brengat e tyre. Znj. Bruker, teksa
dergjej n minder, e cila nuk
ish tjetr vese nj pirg dhjami
dhe q mshironte veten, i qe
br zakon t qahej or pas ore,
duke i rn fyellit n nj vrim.
Me duket, ditt e sotshme
nuk po kemi klient. Nuk e di
si sht kjo pun. Kukureci po
prishet ngaq ka dit q se merr
kush eh, sa i mir q sht ai,
xhanm! Tani, mimi i tij u duket
i kripur njerzis, apo jo?, etj.,
etj., etj. Tr qarjet e znj. Bruker
prfundonin me: Tani, mimi
i tij i duket i kripur njerzis,
apo jo?, porsi refreni i ndonj
balade. Afrmendsh q ishte m
se e vrtet se shitorja dilte me
humbje. Mbar vendi n fjal,
pa dyshim, sikur kishte marr
pamjen e nj shoqrie tregtare
t njollosur dhe t mbuluar nga
pluhuri q pat marr t tatpjetn.
Por, do t ishte fare e kot tu
sqaroje se prse kurrkush nuk
u hynte n shitore, edhe sikur t
kishte sy e faqe ta bnte nj gj
t till; as mund ta kuptonin dot
se mizat e mishit t shtrira me
shpin q kishin ngordhur vjet
te vitrina e shitores nuk hyjn n
pun pr tu shitur.
Por ajo q i mundonte
prnjmend ata, qe mendimi
se dy pensionistt e shkuar n
mosh q banonin n shtpin
e tyre duke uzurpuar gjith
hapsirn e dyshemes, nuk
nginjeshin me t ngrn dhe
paguanin vetm dhjet shilinga
n jav. Dyshoj nse ata dilnin
vrtet me humbje pr shkak t dy
pensionistve n mosh t thyer,
sido q prfitimi prej dhjet shilingash duhej t ishte tmerrsisht i
vogl. Por, n syt e tyre, ata dy
pleq qen vese ca parazit t
tmerrshm q u qen ngjitur dhe
rronin n saje t bamirsis s

tyre. Xhek plakun edhe mund ta

duronin, ngase gjith ditn e dits
e kalonte jasht bujtins, ndrsa
at t handakosurin q e kishte
kokn ve n krevat, Huker ia
thoshin emrin, se shihnin dot
me sy. Z. Bruker ia shqiptonte n
nj mnyr shum t uditshme
emrin, pa H dhe me U t gjat:
Uker. Sa e sa histori m ran n
vesh pr Uker plakun dhe pr
ato ankesat e tij, andrallat q
hiqnin pr ti ndrequr shtratin,
rrebet se nuk hante kt apo
at ushqim, mosmirnjohjen
e tij q snjihte kufij dhe, mbi
t gjitha, kryenesia e tij prej
vetdashsi nprmjet s cils
nuk pranonte q nuk pranonte
t vdiste! Brukert e shprehnin
hapur se dshironin me zjarr
vdekjen e tij. Kur t ndodhte
kjo, ather, ata, m s paku, do
t mund t trhiqnin t hollat e
pensionit. U dukej sikur e kishin
atje, duke u ngrn mishin, sikur
ai t qe ndonj krimb i gjall
q e kishin npr zorr. Ngandonjher, z. Bruker ngrinte
syt nga patatet q qronte, m
shihte n sy dhe e tundte kokn
me nj acarim t pashprehshm
drejt tavanit sipr t cilit kishte
dhomn Huker plakushi. Ai
sht nj b, apo jo?, thoshte
ai n raste t tilla. Sishte nevoja
t thoshte m shum, tashm un
kisha marr vesh gjithka pr
Huker plakun. Mirpo, puna qe
se, n nj mnyr a n nj tjetr,
Brukert kishin ankesa pr t
gjith qiramarrsit e tyre, madje
nuk dyshoj edhe pr mua. Xhoja,
duke qen pjes e K.N.B.-s, n
t vrtet bnte pjes n t njjtn
kategori si pensionist i shkuar
n mosh. Paka se skocezi
paguante nj sterlin n jav
dhe gjith ditn e dits e kalonte
jasht bujtins, prapseprap ata
se shihnin dot me sy pasi ai sillej
kot s koti npr lagje, sikundr
thoshin ata.
Reklamuesit e gazetave
t ndryshme rrinin tr ditn
jasht, porse Brukert i kishin
zt ngase e sillnin vet ushqimin
e, bile edhe z. Rilli, qiramarrsi
m i mir q kishin, e kishin me
sy t keq nga q znj. Bruker
thoshte se ai i nxirrte gjumin kur
zbriste n mngjes. Ata qaheshin
vazhdimisht se nuk mund t
gjenin dot qiramarrsit q donin:
tregtar zotrinj nga shtres e
lart q paguanin pr shrbimin
e plot por q gjith ditn e dits
ta kalonin jasht bujtins. Sipas
tyre, qiramarrsi ideal qe ai q
t paguante tridhjet shilinga n
jav dhe q t mos mblidhej fare
gjith ditn n bujtin prve pr
t fjetur. T hollat ua donin porse
ata i shikonin si furacak dhe q
sua ndanin syt e ishin smirzinj
t uditshm q, n thelb, prbn
vendosmri pr t mos i lejuar
qiramarrsit t ndiheshin rehat

si n shtpin e tyre. Kjo ishte

vese pasoj e pashmangshme
e sistemit t keq pr shkak t t
cilit qiramarrsit qen t detyruar
t banonin n shtpin e tjetrkujt
pa qen pjes e familjes.
Vaktet q shrbeheshin
n shtpin e Brukerve qen
pa prjashtim t pshtira. N
mngjes t jepnin dy feta t
holla proshute me nj vez t
frguar, q vetm emrin kishte
t till, shoqruar me buk e
gjalp, t cilin e pritnin natn
dhe q tek ai gjithmon gjeje
shenjat e gishtave t mdhenj t
dors. Sado me takt q u solla,
prapseprap nuk ia dola q nuk
ia dola dot tia mbushja mendjen
z. Bruker t m lejonte ta pritja
vet bukn dhe gjalpin; ai ma
jepte bukn feta-feta, ku seciln
prej tyre e shtrngonte fort mes
gishtrinjve t gjer e t lerosur.
Zakonisht, pr drek kishte
biftek me puding tre pens q
shiten t gatshm n knae ma
do mendja q kto qen pjes
e artikujve t shitores bashk
me patate t ziera dhe oriz me
qumsht. Pr vaktin e ajit shrbehej m shum buk e gjalp
shoqruar me kek t mbl tejet
t holl q kishte shum t ngjar
ta blinin si prodhim bajat nga
furrtari. Pr dark nxirrnin djath
Lankashiri t qullt q kishte
ngjyr t bardh t zbeht s toku
me biskota. Ato biskota Brukert
kurr nuk i quanin biskota t
thjeshta. Me krenari i quanin
biskota me krem Hani
edhe nj biskot me krem, z.
Rilli. Shkon shum me djath
duke fshehur kshtu me lezet
se pr dark kishte vetm djath.
N tryez t shihte syri gjithnj
disa shishe me salc Uoresteri
dhe nj kavanoz i mbushur
prgjysm me marmelat. Ishte
m se e zakonshme t ngjyeje
gjithka me kt lloj salce, por
un spash ndonjher me sy
ndoknd t prdorte kavanozin
me marmelat, i cili ishte nj
mas veshtullie dhe pluhuri q
fjalt nuk do t mjaftonin pr
ta prshkruar. Znj. Bruker nuk
hante bashk me t tjert, por
merrte shprisha nga do gates
q gatuhej dhe, tregohej shum
e zonja duke i nxjerr fundin
kusis si e quante ajo kt, domethn duke pir nj filxhan me
aj t fort. E kishte zakon q or
e ast ti fshinte buzt me nj nga
batanijet q kishte hedhur. Aty
nga fundi i qndrimit tim atje ajo
zu ti bnte gazetat rripa-rripa pr
kt qllim, ksisoj n mngjes
dyshemeja shpesh mbushej plot
e prplot me toptha letrash t
pista t bra shuk t cilat rrinin
atje pr or t tra. Kundrmimi
i kuzhins ishte i tmerrshm
por, njsoj si me at t dhoms
s fjetjes, mbas njfar kohe ajo
st bnte m prshtypje.

Kisha prshtypjen se ky
vend sht m se i zakonshm,
njlloj si gjith bujtinat e tjera
q ndodhen n zona industriale
pasi, n prgjithsi, qiramarrsit
nuk sht se ankoheshin. N
dijenin time, i vetmi njeri q
e bnte kt ishte nj londinez
hundmpreht, shtatpakt e
flokzi, person q prfaqsonte
nj shoqri tregtare cigaresh.
Ai nuk kishte qen kurr m
par n Veri e, ma merr mendja,
q deri para pak kohe kishte
pasur pun t mir dhe e kishte
zakon t rrinte npr hotele ku
qndrojn njerzit e srs s tij.
Kshtu ai po shikonte pr her t
par nga afr banesat e shtress
s ult, ku bash n vende t tilla
luzms s prfaqsuesve tregtar
dhe reklamuesve t gazetave u
duhej t strehoheshin pas udhtimeve t pafundme q bnin.
N mngjes teksa po visheshim
(afrmendsh q ai kishte fjetur n
shtratin dysh) e pash tia hidhte
syt ods mjerane me nj neveri prej t habituri. Ai kryqzoi
vshtrimin me timin e befas e
thithi se un duhej t isha nga
jugu njlloj si ai. Eh, fundrrinat
e poshtra e t mallkuara! tha
gjith inat ai. Pasandaj, bri gati
valixhen, zbriti dhe, me guxim t
madh, u bri t ditur Brukerve
se nuk e kishte zakon t rrinte n
shtpi t tilla andaj do t largohej
menjher. Brukert nuk arritn
kurr ta merrnin vesh arsyen.
Bn udi dhe mbetn t lnduar. Mosmirnjohsi! U largua
pa asnj arsye mbasi qndroi
vetm nj nat atje! Pasktaj,
atyre u ra goja duke folur gjer
e gjat pr at gj. Sikur t mos
mjaftonin brengat q kishin, iu
shtua edhe kjo.
Vendosa t ikja pikrisht
at dit kur posht tryezs s sills ndodhej nj oturak i mbushur
plot. Ai vend po fillonte t m
kallte dshprimin. Kjo jo vetm
pr shkak t pisllkut, kundrmimeve nga m t larmishme dhe
ushqimit t neveritshm, por
edhe pr shkak t ndjesis s kalbjes s pareshtur e t pakuptimt,
n t ciln t duhej t zbritje n
ndonj vend t nndheshm ku
njerzia zvarriten rreth e prqark
porsi buburrec n nj pshtjellim t pafundm punsh t flliqura dhe pikllimesh t poshtra.
Gjja m e tmerrshme q kishin
njerz si puna e Brukerve sht
se ata bjn bjn e po n nj
vrim i bien fyellit. Kjo t krijon
prshtypjen se ata vetm njerz
t vrtet nuk jan por, prkundrazi, lugetr q llomotitin gjithmon t njjta fjal pa lidhje. Ajo
q u vuri kapakun t gjithave
qen fjalt vetmshiruese t
znj. Bruker gjithmon ato
ankesat e saj t njjta q i binte
goja duke i prsritur or e ast
dhe q ngaher prfundonin me

prloshjen e frikur: Smban

m uj pilafi, apo jo? gj q
m nevrikosi m tepr se zakoni
q kishte pr t fshir buzt me
copra gazetash. Porse, sht e
kot t thuash se njerz si puna
e Brukerve jan t urryer kshtu
q duhet t rrekesh ti heqsh nga
mendja, sepse ata jan me dhjetra n mos me qindra mijra;
ata jan nnprodukte t veanta
t bots bashkkohore. Nuk
mund ti shprfillsh dot nse
pranon qytetrimin pjell e t cilit
jan. Ngase kjo, s paku, sht
pjesrisht e asaj q na ka br
industrializimi. Kolombi lundroi
npr Atlantik, lokomotivat e
para me avull lkundeshin kur
ishin n lvizje, aradhet britanike qndruan t patundura ndaj
armve t francezve n Vaterlo,
horrat e shekullit t nntmbdhjet q kishin mbetur vetm me
nj sy lvdonin Perndin dhe
mbushnin xhepat; e ja ku na oi e
gjith kjo: n skuta fort t ngatrruara si labirinte me kuzhina t
errta q ndodhen prapa shtpive
me njerz t moshuar q hiqen
zvarr rreth e rrotull si buburreca.
E kemi pr detyr q, koh pas
kohe, t shohim e tu marrim
er vendeve t tilla, sidomos t
bjm kt t dytn, n mnyr
q t mos ndodh kurr t harrojm se ato ekzistojn, paka
se ndoshta sht m mir t mos
rrim shum gjat aty.
Treni m shpinte tutje
npr visoren e lemerishme t
pirgjeve me zgjyr, tymtarve,
grumbujve me hekurishte, kanaleve t flliqura, rrugicave
me balt t prhitur tek e cila
dalloheshin gjurm t ngatrruara nallanesh. Ndonse qe
mars, bnte nj mot tmerrsisht
i acart e gjithkah kishte kukumale me dbor t nxirosur. Teksa
lviznim ngadal npr rrethinat
e qytetit kalonim radh-radh
shtpit e vogla t lagjeve t varfra t hirta t cilat shtriheshin te
cepat n t djatht t argjinaturs.
Mbrapa njrs prej shtpive nj
grua e re n mosh kishte rn
n gjunj sipr disa gurve, duke
futur nj shkop te gypi shkarkues
prej plumbi i ujrave t zeza q
vinte nga sqolli brenda shtpis
i cili ma ha mendja qe zn. At
pata koh ta shihja plotsisht:
prparsen e kishte prej plhure
thassh, nallanet t strmdha
ndrsa kraht i qen skuqur nga
i ftohti. Ajo ngriti kokn kur kaloi
treni, e aq afr qesh sa e pash
n sy. Fytyrn e kishte t rrumbullakt dhe t zbeht, fytyra e
zakonshme e drobitur e vajzs q
sht me banim n lagjet e varfra
e cila paka se sht njzet e pes
vje duket si dyzet pr shkak t
dshtimeve t shumta dhe puns
s rnd q ka br; hern e dyt
- vijon n faqe 13 -

FAQE 13

Botime...
q ia shtiva syt pash se fytyra e
saj kishte shprehjen m t pashpres q kisha par ndonjher.
M erdhi ndr mend se gabojm
kur pohojm se gjrat pr ne
nuk jan njsoj si pr ta, dhe se
njerzia e rritur n lagjet e varfra
nuk prfytyron dot tjetr vetm
se lagjet e varfra. Them kshtu
pasi ajo q pash n fytyrn e
saj nuk qen vuajtjet e pavetdijshme t nj kafshe. Ajo e dinte
fare mir se far po i ndodhte
e kuptonte po aq mir sa edhe
un se fat i keq qe t bije m
gjunj n thllim sipr gurve t
rrshqitshm n oborrin e pasm
t nj shtpie q ndodhej n nj
lagje t varfr duke futur shkopin
n gypin e zn t kullimit.
Por, fill pas ksaj treni
u largua duke u futur thell n
fush t hapt e, kjo m ngjalli
udi, mu duk gati-gati e panatyrshme, thua sikur fusha e hapt
t qe park, ngaq njerzve n
zonat industriale u krijohet prshtypja se tymi dhe papastrtia
nuk do tu ndahen askurr dhe
se asnj pllmb e siprfaqes
s toks nuk mund tu shptoj
dot atyre. N nj vend t vogl,
t pist e t mbipopulluar si ky i
yni ndotja nuk i bn prshtypje
njerzis. Pirgjet me zgjyr dhe
tymart prbjn nj visore m t
zakonshme sesa bari e pemt, e
madje edhe n thellsi t vendit
kur ti e ngul sfurkun n tok, pret
t ngresh ndonj shishe t thyer
a konserv t ndryshkur. Por,
ktu dbora ishte e pashkelur
e kaq e thell ish, sa dukeshin
vetm majat e murit rrethues
prej guri, i cili gjarpronte sipr
kodrinave, bash si shtigje t zeza.
M kujtohet se D. H. Lorensi1),
duke shkruar pr kt visore a
pr ndonj pran saj, ka thn
se kodrat e mbuluara me bor
valzoheshin q s largu porsi
muskuj. Porse, ky krahasim
nuk m ndodhi mua. N syt
e mi dbora dhe muret e zeza
prngjanin m tepr me nj petk
t bardh t cilin e prshkonte
mesprmes nj gyp i zi.
Bora vshtir se po niste t
shkrinte paka se dielli shndriste
paq, kurse prapa dritareve t mbyllura t karrocs ishte ngroht.
Sipas almanakut, ishte pranver
dhe, t pakt qen zogjt q e
besonin kt. Isha br aq e, n
nj copz toke t zhveshur ndan
litarit, pash t ecnin sorra. Ato e
bnin kt jo n tok si pandehja, por n pem. E uditshme qe
mnyra e vardisjes s tyre. Femra
rrinte me sqepin t hapur ndrsa
mashkulli ecte rrotull saj dhe,
me dukej, i jepte pr t ngrn.
Nuk kisha as gjysm ore q kisha
hipur n tren, por m dukej se
qesh larguar shum nga kuzhina
prapa shtpis s Brukerve drejt
shpateve t zbrazura me bor,
rrezeve t shndritshme t diellit

1) (18851930) David Herbert

Lorensi, shkrimtar britanik.

N krijimtarin e tij artistike
bjn pjes romane t tilla si:
Bij dhe dashnor (1913), Gra t
dashuruara (1921) dhe Dashnori i sojleshs etrli (1928).

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re

S shpejti vjen n shqip nga Shtpia Botuese 100% non fiction, HELGAs SECRETS Titulli i veprs
n origjinal: The Road to Wigan Pier George Orwell
dhe zogjve t mdhenj rrzllues.
Gjith krahinat industriale
n t vrtet prbjn nj qytet t
strmadh, i cili ka afrsisht popullsi t njjt me at t Londrs
s Madhe por q, fatmirsisht,
z nj hapsir m t madhe,
kshtu q edhe n mes tyre ka
ende vend pr vise t pastra e
t hijshme. Ky mendim t jep
krah. Sado q sht prpjekur,
njeriu nuk ia ka dal dot t flliq gjithkund. Kaq e madhe e,
megjithat, kaq e pazn sht
toka sa q, edhe n zemr t
qytetrimit t lerosur, gjen fusha
ku bari sht gjelbrosh n vend
se i hirt; ndoshta, nse ua shtie
syt ather n to mund t gjesh
edhe prrenj me peshq t gjall
n vend se konserva me salmon.
Nj grim her t madhe, mbase
pr njzet minuta t tjera, treni
eci npr fusha t hapta para se
vilat e qytetrimit t mbaronin
srithi dhe tia fillonin lagjet e
varfra q ndodheshin n rrethinat
e qytetit, e pas tyre grumbujt e
zgjyrs, tymart q villnin tym,
shkritoret brufulluese, kanalet
dhe gazometrat e nj tjetr qyteti
industrial.

Kreu 2
Qytetrimi yn, sipas
estrtonit2), i ka
themelet te qymyri,
gj t ciln arrin ta
kuptosh vetm pasi
ndalesh e mendon pr
t. Makinerit q na
mbajn n jet e ato
q prodhojn pajisje
t ndryshme, t gjitha,
drejtprsdrejti apo
trthorazi, varen nga
qymyri. N metabolizmin
e bots perndimore
minatori vjen i dyti, pas
atij q plugon dheun. Ai
ngjan me nj lloj figure
femre t paraqitur n
trajtn e nj shtylle supet
e s cils mbajn thuajse
gjithmos q nuk sht
e ndotur. Ndaj, pikrisht
pr kt arsye ia vlen t
kqyret nga afr ecuria
prmes s cils nxirret
qymyri i gurit, n rast se
merr rrezikun n sy dhe
je i gatshm t marrsh
mundimin ta bsh kt.
Kur zbret n ndonj minier qymyrguri rndsi ka q
t rrekesh t arrish t gjesh shtres qymyrguri ndrkoh q
mbushsit jan n pun. Kjo
nuk sht e leht, sepse kur n
minier punohet, vizitort jan
nj kokarje e vrtet, andaj
ata nuk jan t mirpritur; por
n shkofsh n ndonj orar tjetr,
ather ka shum mundsi q

2) (18741936) shkrimtar

britanik. Veprat e tij prfshijn historit me detektiv

Baba Brauni dhe vllimet me
kritik letrare.

t largohesh me nj prshtypje
krejtsisht t gabuar. Pr shembull, t dielave minierat duken
shum t qeta. Koha e duhur pr
t vajtur atje sht kur pajisjet
ushtojn e ajri sht i zi nga
pluhuri i qymyrgurit, e kur ti ke
mundsi t shohsh vrtet se
far jan duke br minatort.
N ksi rastesh vende t tilla
jan nj skterr e njmendt ose,
sidoqoft, ky sht prfytyrimi
q un kam pr t. Pjesa m e
madhe e gjrave t cilat mund
t prfytyrohen q ndodhin n
skterr jan: nxehtsia, zhurma,
tollovia, terrina, ajri i rnd dhe,
mbi t gjitha, hapsira tmerrsisht e ngusht. Atje ka gjithmos
me prjashtim t zjarrit, sepse
pr zjarr as q bhet fjal, prve
llambave me vaj t minatorve
dhe llambat elektrike t cilat zor
se arrijn t deprtojn n ret me
pluhur qymyri.
Kur n fund ia del mban
t shkosh atje pasi kjo sht
pun m vete, gj t ciln do tjua
shpjegoj n ast ti ecn kmbadoras npr galerin e fundit
t siguruar me trar mbshtets
dhe prpara ke nj mur t zi t
shndritshm tri a katr kmb i
lart. Kjo quhet shtres qymyrgurore. Sipr koks ndodhet
tavani i lmuar q prbhet nga
shkmbi prej t cilit shkputet
qymyri; nn t ke prap shkmb,
kshtu q galeria n t ciln
ndodhesh ka t njjtn lartsi
me shtresn xeherore, mbase jo
m shum se nj jard. Prshtypja
q krijon pr gjithmos, mbasi
mposht do gj tjetr pr nj
hop, sht ushtima e frikshme
dhe shurdhuese q lshon rripi
i mbartjes s qymyrgurit. Nuk
mund t shohsh shum larg,
ngase mjegulla e krijuar nga
pluhuri i qymyrit t gurit ti kthen
pas rrezet e llambs por, n t
dyja ant, mund t shohsh radh
burrash t prgjunjur gjysm t
zhveshur, ku secili gjendet katr
a pes jard nga tjetri, teksa i futin
lopatat posht qymyrit t rn
prdhe dhe i flakin me vrullim
sipr supit t tyre t majt. N
kt mnyr ata ushqejn rripin
e transmisionit, nj rrip llastiku
prej gome lvizs disa kmb i
gjer i cili punon nj a dy jard
prapa tyre. Prposh ktij rripi
rend pareshtur nj lum vezullues qymyrguri. Npr miniera
t mdha barten disa ton t tilla
do minut. Ai i shpie npr depo
t mdha ku qymyrin e gurit e
shtien n fui gjysmtonshe
e pasktaj i ojn zvarr npr
ashensor dhe i nxjerrin jasht
n ajr t pastr.
Nuk sht e mundur t
kqyrsh mbushsit teksa punojn pa u ndier pa t t kapluar
dallga e smirs pr fortsin
e tyre. Ata bjn nj pun t
jashtzakonshme, pun gati-gati
mbinjerzore, matur me kutin e
njeriut t zakonshm. Sepse ata
jo vetm q zhvendosin sasi t
pabesueshme qymyrguri, por
vetm njri prej tyre e bn kt
sa pr dy a tre njerz bashk.
Prgjat gjith ksaj kohe atyre
u duhet t qndrojn t gjunj-

zuar sepse kt se bjn dot

pa prpjekur kokn pas tavanit
dhe nuk e ke aspak t vshtir
t shohsh se prpjekje t
strmdha nnkupton kjo. Heqja
e qymyrit me lopat sht nj
pun deri-diku e leht kur je n
kmb, ngaq njrin gju dhe
kofshn mund ta prdorsh
pr ta mbushur lopatn, por
kur prgjunjesh, ather gjith
mundimi kalon te krahu dhe
muskujt e barkut. E kushtet e
tjera nuk e lehtsojn gjendjen.
Pastaj, sht edhe nxehtsia ajo
ndryshon, por n disa miniera
sht mbytse ndrsa pluhuri i
qymyrit t z fytin, vrimat e hunds dhe t mblidhet te qepallat,
e sikur t mos mjaftojn gjith
kto sht edhe ajo rrapllima e
pareshtur e rripit t transmisionit,
e cila n at hapsir t kufizuar
ngjan krejt me at t mitralozit.
Por, mbushsit duken dhe punojn sikur t jen prej hekuri. Ata
duken vrtet si hekuri i marr
nga shtatoret e farktuara: nn
petkun e lmuar t pluhurit t
qymyrit q u ngjitet nga maja
e koks gjer te kmbt. Vetm
pasi sheh minatort e zhveshur
posht n miniera e kupton se
njerz t mrekullueshm jan
ata. M e shumta e tyre jan
shtatpakt (burrat trupmdhenj
nuk bjn pr nj pun t till),
por pothuajse t tr ata kan
trupa fisniksh: shpatullat e gjera
vijn duke u ngushtuar n belin
e holl por t zhdrvjellt, e t
ndenjurat e vogla q dalin n pah
s toku me kofsh muskulore, ku
asnj grim mish nuk u humbet
asgjkundi. N minierat m t
ngrohta ata veshin vetm nj
pal mbathje t holla e mbathin
nallane e gjunjse, ndrsa n
minierat e nxehta mbathin vetm
nallane dhe gjunjse. Vshtir se
mund t arrish t dallosh nse ata
jan t rinj a t vjetr n mosh.
Mund t jen nga gjashtdhjet deri n gjashtdhjet e
pesvjear, por kur nxihen e
jan lakuriq ather t gjith ata
ngjajn njsoj. Kurrkush nuk do
t mund ta bnte dot punn e tyre
nse nuk do t kishte trup prej t
riu, dhe paraqitje q u shkon pr
shtat gardistve; disa kilogram
mish m shum n bel e do ta
kishin t pamundur t rrinin t
prkulur vazhdimisht. Boll ta
shihje nj her at shfaqje dhe
nuk do ta harroje kurrn e kurrs:
karvani i prhitjeve t prkulura e
t gjunjzuara, plis i zi nga maja e
koks gjer te kmbt, duke futur
lopatat n qymyr me nj forc
dhe shpejtsi t mahnitshme. Ata
punojn shtat or e gjysm, teorikisht pa br pushim fare, sepse
nuk ka t till. sht e vrteta,
ata arrijn t grabitin erek ore
a dika e till gjat ndrrimit t
ndrress pr t ngrn bukn q
kan marr me vete, zakonisht
nj fet t madhe buk, yndyr
dhe nj shishe me aj t ftoht.
Hern e par q po shikoja
mbushsit n pun vura dorn
te nj send tmerrsisht i rrshqitshm q ndodhej mes pluhurit
t qymyrit. Ishte topth duhani
q prtypet n goj. Thuajse t

gjith minatort prtypin duhan,

pr t cilin thuhet se u bn mir
pr etjen.
Mbas gjas duhet t
zbressh disa her me radh
n minierat e qymyrgurit derisa
t arrish t kuptosh ecurit q
ndodhin rreth teje. Kjo pasi vet
prpjekjet pr t vajtur nga njri
vend n tjetrin ta bjn t vshtir
t vresh gjsend tjetr. Kjo, deridiku, sht zhgnjyese, ose, pak
s paku, ndryshon nga ajo q
ke pritur. Futesh n ashensor, i
cili sht nj kuti prej eliku sa
nj kabin telefonike e gjer e
dy deri n tri her m e gjat.
Ai mund t mbaj deri n dhjet
persona, mirpo ata ngjishen si
sardelet n konserv, kshtu q
nj burr shtatgjat aty nuk mund
t rrij me trupin drejt. Dera prej
eliku mbyllet sipr teje, e dikush
v n pun ikrikun pr t t futur
kshtu n zbrazti. N bark t
fillojn t przierat kalimtare dhe
ndjesia sikur do t shprthesh n
kabinn e ashensorit, por kurrfar ndjesi lvizjeje derisa m
n fund zbret n dyshemen e
galeris, kur kafazi ngadalson
shpejtsin kaq befas sa ti beson
se ai ka pr tu ngritur rishtas. Ka
shum mundsi q ashensori n
mes t rrugs zbret me gjashtdhjet milje n or; n disa galeri
m t thella shpejtsia e tij sht
edhe m e madhe. Kur ecn
kmbadoras n tabanin e miniers mbase ndodhesh katrqind
jard nntok. Domethn, sipr
teje ke nj mal me madhsi
t zakonshme; qindra jard me
shkmb t fort, eshtra kafshsh
t zhdukura, nntruall, strall,
rrnj bimsh e pemsh, bar i
blert dhe lop q kullotin sipr
tij: t gjitha kto rrin pezull sipr
teje dhe i mbajn mbshtetse
prej druri sa kocka e pulps t trasha. Por, pr shkak t shpejtsis
me t ciln ashensori t ka zbritur
dhe errsirs s thell npr t
ciln ke udhtuar, ti zor se beson
q ndodhesh m posht se kanali
q kalon nn sheshin Pikadili.
Nga ana tjetr, gjja q t
habit jan largsit horizontale t
strmdha q duhen prshkuar
nntok. Prpara se t zbritja n
ndonj minier prfytyroja ashtu
vagullt se fill sapo dilje nga kafazi i ashensorit i futeshe puns n
nj shtres qymyrguri disa jard
larg. Nuk e kuptoja q para se
minatori t nis t punoj i duhet
t zvarritet npr kalime t gjata
sa rruga q lidh Urn e Londrs
me Cirkun e Oksfordit. Doemos
q, n fillim, pusi i miniers sht
i zhytur diku afr ndonj damari
qymyrguri. Por, ndrkoh q ky
shfrytzohet dhe gjenden damar t tjer, shfrytzimi i tyre i
largohet gjithnj e m shum
fundit t pusit t miniers. Nse
largsia q ndan pusin e miniers
me damarin e qymyrit sht nj
milje, ather kjo sht m se
e zakonshme; thuhet se n ca
miniera largesa n fjal shkon
deri n pes milje. Porse, largsi
t tilla as q kan t krahasuar me
largsit mbi tok, sepse n nj a
tri milje, sado qofshin ato, si zor
q ve galeris kryesore apo n

fare pak vende, ndokush mund t

qndroj me trupin drejt.
Pasojat e ksaj i dallon
vetm mbasi t kesh br disa
jard. Nisesh, duke u prkulur
leht, posht n galerin e
ndriuar mugt, e cila sht
tet deri n dhjet kmb e
gjer e gati pes kmb e lart,
muret e s cils jan ngritur
me rrasa shisti, bash si muret
prej guri t Derbishirit. do
nj a dy jard ka mbshtetse
t drunjta q mbajn trart
dhe qeprat; disa prej ktyre
t fundit jan shtrembruar
duke prftuar lakore nga m
t uditshmet posht t cilave
duhej t prkulesh pr t kaluar.
N prgjithsi, ssht mir
t ecsh prdhe pr shkak t
pluhurit t trash a copave
t mdha t dhmbzuara t
rreshpeve e n disa miniera
me uj balta shkon deri n gju
njsoj si n oborret e fermave.
Ka edhe nj rrug n t ciln
kalojn gypat e bartjes s qymyrit, porsi nj hekurudh e
zvogluar me traversa nj a
dy kmb larg njra-tjetrs,
n t ciln kapitesh duke ecur.
Gjithka sht e hirt pr
shkak t pluhurit t rreshpeve;
kundrmimi i pluhurit zjarrmor duket se nuk ndryshon
n asnjrn nga minierat. Syri
t z pajisje t mistershme t
cilave kurr nuk ke pr tua msuar qllimin, tufa me vegla t
varura npr tela, e ndonjher
ndodh q minjt tua mbathin
kmbve nga rrezet e llambave.
uditrisht, ata jan t zakonshm, sidomos n minierat ku
ka pasur a ka kuaj. Do t qe me
interes t msohej se si u futn
fillimisht ktu, ndoshta kan
rn nga kafazi i ashensorit,
sepse thon se miu mund t
bjer nga fardo largsie pa
u vrar aspak pr shkak se
siprfaqja sht tmerrsisht
m e madhe n krahasim me
peshn e tij. Ti ngjishesh pas
murit q tu bsh vend radhve
t vagonve me qymyr t cilt
tunden ngadal drejt kulls s
ashensorit, trhequr nga nj
kabllo e pafundme prej eliku e
cila vihet n pun n siprfaqen
e toks. Zvarritesh npr perdet
prej thassh plhure dhe dyerve
t trasha prej druri t cilat, kur
hapen, lejojn shprthime ajri t
paprmbajtshme. Kto dyer jan
pjes e rndsishme e sistemit
t ajrimit. Ajri i varfruar thithet
nga njri prej gypave nprmjet
ajruesve, kshtu q ajri i pastr
hyn nprmjet gypit tjetr. Por,
sikur ajri t mos trazohet ather
ai do t prhapet prqark duke
ndjekur rrugn m t shkurtr,
duke i ln kshtu galerit m t
thella t miniers t paajruara;
andaj, gjith kalimet e shkurtra
duhen ndar me trthore.
- vijon -

FAQE 14

Mirqenie...

Por, si mund
t msojm
nse kemi nj
bark shum t
madh?

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re

shtja sht t dish nse keni bark t madh.

Dallimi sht i rndsishm, pasi nj bark i madh ekspozon njeriun n
shfaqjen e sindromit metabolik, nj smundje mjaft e prhapur sot n
bot dhe q ekspozon ndaj smundjeve kardiovaskulare...

Bark i madh, far t bjm?

Cili sht prcaktimi i sindromit metabolik?

S

Vlerat maksimale
t perimetrit t
barkut jan: 88 cm
pr grat dhe 102
cm pr burrat.

indromi metabolik
korespondon dhe
lidhet me disa rregullime
te njeriu: Glicemi e lart,
tepric trigliceridesh, nivel i
ult i kolesterolit t mir,
tension i lart gjaku, obezitet
abdominal.
Problemi sht se kto
rregullime te njeriu shfaqen
heshturazi dhe shpesh
prparojn pa e kuptuar.
Me kalimin e kohs,
sindromi metabolik dyfishon
rrezikun e smundjeve kardiovaskulare.
Pra, sa m shpejt t
jet e mundur, duhet t
ndrgjegjsohemi t korigjojm gabimet, t cilat n
prgjithsi jan n tushqyerin
e prditshm si dhe t evitojm qndrimin pa lvizur.

Cilat jan ekzaminimet q duhen br

pr shfaqjen e sindromit metabolik?
1. Matja e perimetrit t barkut.
Metri duhet t vendoset n gjysm distanc, midis brinjs s fundit dhe lartsin e kocks s ijes. Metri nuk duhet ta
shtyp barkun, as t largohet nga lkura. Sigurisht q barku
duhet t jet mundsisht sa m i lir (nuk duhet t trhiqet,apo
t mbani frymmarrjen).

Matja e tensionit
t gjakut
Konsiderohet tension gjaku normal, kur
shifra e par sht nn
14 dhe e dyta nn 9.

Gjithsesi, n
kontekstin e sindromit metabolik, t dy shifrat
q nuk duhet t
kalohen jan 13
dhe 8,5.

Pr t pasur shifra t
sakta, tensioni duhet t matet nga mjeku n kushte
t mira: n klinik, pas 5
minuta pushim, me aparat
tensioni t prshtatshm,
duke e matur n t dy kraht.
Pr t konfirmuar shifrat,
matjet duhet t prsriten
gjat tre konsultave mjeksore t prsritura.
Duhet t kemi parasysh efektin e bluzs s
bardh (fakti i thjesht q
t viziton mjeku e ngre tensionin arterial). Matja vet
n shtpi sht shum e
dobishme.

Gjithsesi, Dr Boris
Hansel, Shef i kliniks
s Endokrinologjis dhe
t Ushqyerit n spitalin
Piti Salptrire t
Parisit dhe shef i repartit
t sindromit metabolik,
thekson se ka rndsi si
rritet barku gjatviteve.
Prshmbull, nse kemi
gjat dhjet viteve nj
rritje 1 cm t perimetrit
Analiza e gjakut
t barkut, mbi vlern 102
cm, kjo sht nj sinjal
Nj analiz gjaku lejon t matet nj kohsisht
alarmi.

glicemia (prqindja e sheqerit n gjak, tregues i diabetit), prqindja e triglicerideve dhe e kolesterolit HDL
(kolesteroli i mir). Bni kujdes, analiza e gjakut duhet
t bhet pa ngrn ushqim dhe m sakt pas 12 or
pa ngrn, ose pr
shmbull n orn
8 t mngjezit dhe
pr her t fundit t
keni ngrn ushqim
norn 20 t darks
s mparshme. Glicemia nuk duhet
t kaloj 1,10 g/l,
trigliceridet 1,50 g/l. Ndrsa prqindja e HDLkolesterolit, duhet t jet mbi 0,40 g/L pr burrin dhe
0,50 g/l pr gruan.

Prse duhet t kontrolloni

trigliceridet?
Shpesh flitet pr kolesterolin, por rrall
prtrigliceridet. Gjithsesi sasia e teprt e acideve
yndyrore prbn rrezik pr shndetin e njeriut.
A e dini senj pjes e triglicerideve prodhohet
nga sheqeri dhe alkooli i konsumuar me tepric?

Kolesteroli dhe trigliceridet

qarkullojn n gjak
Kolesteroli nuk sht i vetmi acid yndyror
q qarkullon n gjakun ton. Situata sht shum
m e komplikuar. Dallohen dy tipe kolesteroli:
i mir dhe i keq, prkatsisht HDL-kolesterol
(High density Cholesterol) dheLDL-kolesterol
(Low density cholesterol).

N gjuhn e
prditshme,nj
tepric kolesterolii keq
n gjak, shoqrohet
me nj rrezik t lart
kardiovaskular.Por
rrezik pr shndetin
paraqet dhe n rastin
kur kemi nj prqindje
t pamjaftueshme t
kolesterolit t mir.
E njjta gjsht dhe kur
kemi nj prqindje shum t lart
trigliceridesh, lloj tjetr acidesh
yndyror (mbi 2g/l, kemi t bjm
me hipertrigliceridemi).

Nga se shkaktohen
trigliceridet e
teprta?

Tregliceridet luajn nj rol rezerve energjitike. Nj pjes prej

tyre jan grumbulluar n
indin dhjamor. Ato vijn
pjesrisht nga yndyrnat
ushqimore q konsumojm, por gjithashtu prodhohen nga organizmi gjat
degradimit nga mlia t
sheqernave t konsumuar
me tepric. Kur hani shum mblsira, apo kur
konsumohen shum pije
t alkoolizuara, shkaktohet nj prodhim i rritur
i triglicerideve. Pra, nj
rritje e menjhershme e
prqindjes s triglicerideve shkakton nj trashje
t gjakut. Ky sht nj
fenomen q njerzit e
ndjejn t nesermn e
festave apo dasmave,
duke pasur "gjuhn e
drurt".
Por nj rritje e teprt
e triglicerideve, rrit gjithashtu rrezikun e ateroms dhe aksidentit
kardiovaskular (infarkti
miokardit, aksident vaskular cerebral). Rreziku
kardiovaskular rritet n
rastet kur kemi sasi t lart
t kolesterolit.
Gjithashtu duhet t
kemi parasysh se rreziku
i triglicerideve rritet kur
"kolesteroli i mir" paksohet. Nj prqndrim i
lart i trigliceridevemund
t jet shkaktar i nj inflamacioni t pankreasit
(pankreatit).

Kur bni analizat e kolesterolit,n

fakt analizohen t gjitha yndyrnat q
qarkullojn, t cilat jan t dozuara me
marrjen e gjakut pa ngrn: LDL, HDL,
kolesteroli total dhetrigliceridet.

FAQE 15

E premte, 19 Shtator 2014

Fryma e Re
Futboll

Sport ...

Pas lufts, pajtohen Vllaznia dhe Tirana

Drejtuesit
bardheblu kan
qen dje n
Shkodr, ku kan
zhvilluar nj
takim miqsor
me drejtuesit e
atjeshm
D

rejtuesit e Vllaznis dhe Tirans kan shtrnguar

duart pr t harruar sa m par ngjarjet e shmtuara
t Loro Boriit, q ndodhn gjat sfids mes dy klubeve m
t vjetra t futbollit shqiptar. Delegacioni bardheblu, ku bnin
pjes donatori, Refik Halili, administratori Krenar Alimehmeti,
kapiteni Ervin Bulku dhe figura t tjera t Tirans, u pritn
nga zvendspresidenti shkodran Isuf Isufi, administratori
Kalamishi, shefi i klubit Grima si dhe emra t njohur t futbollit
shkodran si Rragami, Ndoja, Zmijani e Sinani. I pranishm n
kt takim miqsor ishte edhe zvendspresidenti i FSHF-s,
z. Lutfi Nuri.
N fund t takimit para mediave doln Halili e Isufi,
t cilt kan shpjeguar far sht biseduar mes palve dhe
far sht vendosur pr t ardhmen. I jemi shum mirnjohs presidentit Halili dhe drejtuesve t tjer t Tirans, t
cilt e mbajtn premtimin pr t ardhur n Shkodr pr t
mbyllur kt histori. N emr t klubit Vllaznia, dua t them
se t gjith tiranasit, prfshi ktu edhe tifozt e ksaj skuadre,
do ta ken dern e hapur n Shkodr ashtu si m par. Duam
ti harrojm ato q kan ndodhur dhe t shohim prpara - u
shpreh zvndpresidenti i Vllaznis Isufi, pas t cilit e mori
fjaln Refik Halili: E ndjem pr detyr t vinim n Shkodr
pr t sheshuar do gj. Ky duhet t jet nj shembull edhe
pr gjith ekipet e tjera, t cilt nuk duhet ti kushtojn rndsi
acarimeve t momentit, por t punojn pr rritjen e bashkpunimit. I falnderoj shkodrant pr mikpritjen dhe u garantoj
se edhe n Tiran do t jen gjithnj t mirpritur. Sa i takon
dnimit, ne do t dalim me nj deklarat t prbashkt bashk
me klubin Vllaznia dhe do ti drejtohemi Federats pr t
krkuar zbritjen e dnimit. Futbolli sht pr tifozt dhe nuk
ka kuptim t zhvillojm ndeshje pa ta.
N t njjtn linj u shprehn edhe administratort
respektiv, Kalamishi dhe Alimehmeti, t cilt premtuan se
do t punojn fort me tifozrit pr t rikthyer normalitetin.
Tashm Vllaznia dhe Tirana presin mbledhjen e Komisionit t
Apelit me shpresn e uljes s dnimit. Disiplina pr ngjarjet e
Shkodrs e dnoi Vllaznin me 10 ndeshje pa tifoz, ndrsa
Tirann me 15 ndeshje pa pranin e spektatorve.

Partizani, Nexhipi do gol dhe fitore me Teutn

Kapiteni i Partizanit, Nderim
Nexhipi krkon t shmang euforin
n kampin e kuq n prag t prballjes
me Teutn n kuadr t javs s 5-t.
30-vjecari e pranon se formacioni i
Shptim Duros kishte edhe fatin me
vete ndaj Sknderbeut dhe Kuksit,
si dhe kmbngul se ndaj Djemve t
detit, e pret nj 90 minutsh edhe m
i vshtir. Nuk e nism mir kampionatin, por kemi marr 6 pik t plota
me Sknderbeun dhe Kuksin, ndrsa
tani duhet t ruajm vazhdimsin e
fitoreve. Me Teutn do t jet nj sfid
edhe m e vshtir, por un kam besim
se do t arrijm t triumfojm. N tri
ndeshjet e para t kampionatit, Nexhipi
gjithmon sht zvendsuar, ndrsa
n fitoren e fundit n Kuks u aktivizua n pjesn e dyt, t dhna kto q

tregojn se nuk sht

ende n 100% t forms s tij. Ndoshta
n formn time ka
ndikuar edhe dmtimi
n fazn prgatitore.
Forma ime po vjen
duke u prmirsuar
dita-dits dhe shum
shpejt besoj se do t
jem gati pr t dhn
maksimumin dhe n
takimin e sotm, do
t arrijm t fitojm.
Pas Teuts, Partizani
do t luaj derbin me
Tirann pa pranin
e spektatorve, mungesa e t cilve
pr Nexhipin e zbeh shum kt takim. Po e prisja me shum emocion

Mposhti Portugalin,
Kombtarja, e 45 n
renditjen e FIFA-s

Nuk impenjohet, Berhamin

e dbojn nga strvitja

alon Behrami sht viktima e par e trajnerit t ri

t Hamburgut, Josef Zinnbauer, i cili pasoi Mirko
Slomkn, i larguar nga detyra pr shkak t rezultateve t dobta.
10 minuta para prfundimit t seancs strvitore t s mrkurs,
ish-mesfushori i Napolit, u largua nga fusha pr mosimpenjim,
madje Zinnbauer i ka krcnuar lojtart e tij se t njjtin fat do t
ken edhe t tjert, nse nuk u binden urdhrave t tij. 44-vjeari, i
cili deri pak dit m par drejtonte skuadrn e dyt t Hamburgut,

shkoi deri aty sa tu thoshte lojtarve se do t grumbullonte t

rinjt pr ti zvendsuar t pabindurit. N drejtimin e tij skuadra
e dyt e Hamburgut i ka fituar t gjitha ndeshjet e sezonit t ri dhe
ishte pikrisht kjo arsyeja pse drejtuesit vendosn ti propozonin
vendin e t larguarit Slomka. Pas 3 javve t para t Bundesligs,
Hamburgu renditet n vendin e fundit me vetm nj pik, t
fituar n sfidn e par me Klnin, pr tu mundur m pas nga
Paderborni dhe Hanoveri.

derbin me Tirann, sepse sht

nj ndeshje e
madhe e futbollit shqiptar. Nga
skuadra e sezonit t kaluar
kemi mbetur
vetm 4-5 lojtar, ndrsa
pjes tjetr nuk
e ka prjetuar
ende ndjesin e
derbit. Ua kam
thn lojtarve,
prisni dhe shihni do t thot
t luash n derbin me Tirann, ka
prfunduar mesfushori.

itorja historike me Portugalin n Aveiro e katapulton

prfaqsuesen e Shqipris n renditjen e FIFA-s.
Kshtu kuqezinjt pozicionohen n vendin e 45, duke fituar
plot 25 pozicione, krahasuar me nj muaj m par. Suksesi
n transfert ndaj nj kundrshtari q mban vendin e 11-t n
klasifikimin e FIFA-s, ka patur nj koeficient shum t lart
pr formacionin e Gianni de Biasit, q arrin t lr pas skuadra
t tilla si Bullgaria, Hungaria apo edhe Japonia, q mori pjes
madje edhe n finalet e botrorit.
Bie n sy edhe rnia drastike e Armenis, kundrshtares
s Shqipris n eliminatoret e Euro 2016, q nga vendi i
36-t rrshqet n t 52 fal humbjes 2-1 n transfert me
Danimarkn. Pavarsisht suksesit ndaj armenve, Danimarka
humbet nj pozicion, duke u renditur n vendin e 27, sikurse
Serbia bie nga vendi i 31 n t 34, pas barazimit n miqsoren
me Francn.
Nuk lviz nga vendi i 11 Portugalia, pavarsisht humbjes
turpruese me Shqiprin. Prsa i prket 10-shes m t mir
vazhdon t kryesoj Gjermania, e ndjekur nga Argjentina,
ndrsa Kolumbia e vendit t tret fiton nj vend, duke spostuar m posht Holandn. M pas renditen Belgjika, Brazili,
Uruguaji, Spanja, Franca, me 10-shen m t mir q mbyllet
nga Zvicra.

FAQE 16

Fryma e Re

Sport/ Futboll...

Varane te Real Madrid deri n 2020

E premte, 19 Shtator 2014

Milani i plot pr
supersfidn me
Juventusin
P

ipo Inzaghi rikuperon disa element t rndsishm t formacionit pr sfidn e ksaj

fundjave me Juventusin, q do t t zhvillohet n San Siro. Stephan El Sharaawy
tashm ka hedhur pas krahve problemet n kavilje, ka do t thot se Faraoni po strvitet
me ritmin e skuadrs dhe mund t luaj titullin n tredhmbshin sulmues bashk me Menez
dhe Honda. Sulmuesi spanjoll Fernando Torres, po prmirsohet dita-dits, megjithat ishfutbollisti i Chelsea do ta nis takimin ndaj kampionve n fuqi n stolin e rezervave. Pjes
tjetr e formacionit prbhet nga Abiati n port, n mbrojtje Abate, Rami, Zapata dhe De
Sciglio, ndrsa n mesfush do t rrjeshtohen Poli, Muntari dhe de Jong. N dy takimet e
para t Seris A, Milani ka arritur t grumbulloj pik t plota, duke pas vetm pr efekt
golaverazhi Juventusin dhe Romn.

eali i Madridit shprblen t riun Rafael Varane me nj kontrat t re q do t

skadoj n vitin 2020. Lajmin e bn t ditur shoqria spanjolle nprmjet nj
komunikate zyrtare, ku thekson se bashkpunimi mes palve do t vazhdoj deri m 30
qershorin e dekads s re. Mbrojtsi francez u bashkua me ekipin spanjoll n vern e vitit
2011, kur ishte vetm 18 vje dhe ky sht sezoni i tij i katrt n Santiago Bernabeu.
Me Realin e Madridit, Varane ka fituar 5 trofe, mes t cilve nj Champions League dhe
nj kampionat. Debutimin e tij me fanelln Los Blancos, Varane e bri m 21 shtator t
vitit 2011 kundr Racing Santander, n nj prballje t vlefshme pr Primera Division dhe
qprej asaj kohe, lojtari i kombtares franceze regjistron 74 ndeshje zyrtare dhe 4 gola t
shnuar. Gjat sezonit t tij t par u aktivizua n 15 prballje, ndrsa n sezonin e dyt
zbriti n fush 33 her, duke regjistruar edhe numrin m t madh t ndeshjeve t luajtura
me fanelln Merengues. Ishte Jose Mourinho trajneri q i dha m shum besim talentit
francez, duke e br nj lojtar fiks t mbrojtjes s Realit t Madridit.

Alonso flet pr
I lumtur q shnova ndryshimet te Ferrari
Heroi i Bajernit, Boateng:

dryshimet e mdha n Formula

1 e mbi t gjitha te Ferrari, nuk e
ndryshojn t ardhmen e Fernando Alonsos
me kokkuqen. Nga Singapori, ku skuadrat
po bhen gati pr garn e 14-t sezonale,
piloti spanjoll komentoi ndryshimet e mdha
n Maranello, q nga largimi i presidentit
Montezemolo dhe deri tek ato t Marmorinit
dhe Domenicalit: E vrtet, q ka pasur
ndryshime t mdha, dhe ndoshta do t ket
dhe t tjera. Montezemolo ka qen nj personazh i suksesshm, por besoj se t gjitha
ndryshimet ndodhin pr tu prmirsuar. Un
personalisht nuk jam as m larg dhe as m

oli i Jerome Boateng n minutn

e fundit t sfids, i dha tri pik me
shum vler Bayernit t Mynihut prball
rivalit m t fort t grupit, Manchester City.
Formacioni i Pep Guardiols kishte dshtuar
deri n ato momente pr t mposhtur nj Joe
Hart n form t shklqyer, por portieri i
Citizens nuk mund t bnt asgj n fund t
takimit, teksa topi i goditur nga Boateng u
devijua. Mbrojtsi i bavarezve e pranon se
pati shum fat, por kjo tashm pak rndsi
ka, ai i gzohet suksesit t par n Champions
League.
N at situat q i krijua topi po qn-

dronte n ajr, ndrsa un po prisja n krah me

shpresn se do t vinte tek un. Isha me shum
fat, sepse topi erdhi pikrisht drejt meje. E
godita dhe topi prfundoi n rrjet. Thjesht jam
shum i lumtur q i dhash fitoren Bayernit.
Pas vrshllims s fundit t gjyqtarit, Boateng
nxitoi t ngushllonte Joa Hart, q pavarsisht
pikllimit pr humbjen, beson se kampiont
e Anglis mund ti fitojn t gjitha takimet e
mbetura, madje duke mundur edhe Bayernin,
pr t siguruar vendin e par n Grup. Sipas
Hart n Champions jan 8 skuadra q mund t
fitojn trofeun dhe City sht njra prej tyre.

afr Ferrarit, pasi nuk ka ndryshuar asgj n

kt aspekt. Sa i prket m pas shanseve
pr nj rezultat pozitiv n Singapor, Alonso
nuk sht shum optimist: N kt pist
jam ngjitur n pod pes her nga gjasht
q kam garuar, kam fituar dy her, por kt
vit kemi nj makin me fuqi t limituar dhe
jemi m shum t orientuar pr sezonin e
ardhshm. Gjithsesi un do t prpiqem t
bj maksimumin pr t marr nj rezultat
pozitiv. Aktualisht Alonso renditet i pesti n
Botrorin e pilotve, duke pasur 121, 117 m
pak se kryesuesi i renditjes s prgjithshme,
Nico Rosberg.