Fryma Re Nr16

Intervista...
Situata e sotme n opozit sht komplekse dhe e rnd dhe sht e kapur
peng nga nj individ...
Topi: Qeverisja Rama-Meta, m demokratike se e kaluara
Shpresojm q kjo qeveri t sjell nj profil ndryshe. Ky sht

qndrimi yn objektiv, nuk ka t bj me termat pr tu afruar
apo bashkpunuar
faqe
Adresa:
Bulevardi George . Bush,
Nr.15/1, Tiran
e-mail: gazeta.frymaere@gmail.com
Kryeredaktor: Agim Zeka
Mob: +355 69 21 15 769
Marketing: +355 69 40 55 244
E PRJAVSHME, INFORMATIVE, POLITIKE, EKONOMIKE, SOCIALE, KULTURORE
Epigont politik dhe intelektualt

zemrthyer
Nga Qemal CENAJ
fq. 6
Gjenealogjia e popujve t
Ballkanit dhe rraca shqiptare
Arvanitt e Greqis
Nga Alfred CAKO
VITI l Nr.16 E premte, 13 Qershor 2014
Bashkimi Euroaziatik dhe ndikimi

i tij n Bashkimin Evropian
Av. Shptim BEQIRI
fq. 5
fq. 9
Edhe pse Shqipria ka ende shum pr t br...
Shqiptart e meritojn integrimin

Provimi
zgjedhor
u fitua,
tani t
tjera sfida
Editorial
Letr e hapur...
Prioritet
i prioriteteve pr
hyrjen n familjen
evropiane, sht
zgjidhja
e drejt e shtjes
s prons
Nga Viktor Martini
fq. 4
fq. 2
Simptomat e
shoqris shqiptare
Editorial
osova mbajti t dieln zgjedhjet e parakohshme parlamentare, q vlersohen si nj sprov

pr aspiratat integruese t vendit. Partia
Demokratike doli fituese, por krijimi i
qeveris s re mbetet sfidues pr t dhe
kryetarin e saj, Hashim Thai. Sipas
t dhnave t Komisionit Qendror t
Zgjedhjeve, Partia Demokratike fitoi
afro 31 pr qind t votive, e pasuar nga
Lidhja Demokratike, me rreth 26 pr
qind, Lvizja Vetvendosje, me 13.5
pr qind, Aleanca pr Ardhmrin e
Kosovs, me 9.5 pr qind dhe Nisma pr
Kosovn, me mbi 5 pr qind.
Nga kndvshtrimi politik, zgjedhjet sjellin qeverisje fitimtarsh, ndrsa
n kndvshtrimin vlersues zgjedhjet
n Kosov apo Shqipri, mnyra si ato
zhvillohen, prcaktojn rrrugn drejt
nj shoqrie evropiane. Me kt rast,
shqiptart kan fatin ti tregojn bots
sa afr, apo sa larg qllimeve zhvilluese
jan.
Nga Teuta Nunaj
fq. 4
Trmeti evropian, rrezik pr Shqiprin?

Trmeti q preku Parlamentin Evropian n zgjedhjet e fundit, ka
hapur seriozisht debatin mes politikanve dhe ekspertve t BE-s, nse
popujt evropian besojn ende te projekti i nj Evrope t bashkuar, apo
e shohin bashkimin e vendeve t kontinentit t vjetr si nj t keqe t
madhe pr vendin e tyre.
Nga Gjergji MIMA
fq. 10
Kodi i puns dhe

puna gjinkall
Nga Arben Karapici
fq. 14
UDI SHQIPTARE...
Ndrgjegjja e kombit ka nj
arm t fort, mendjen,
e cila n do furtun e
mjegull, duhet t bhet
kapiten i anijes...
Nga Ilir Koro
fq. 11
FAQE 2
Aktualitet...
Fryma e Re
E premte, 13 Qershor 2014
Topi n Vlor
Integrimi i vendit n BE,

merit e t gjith shqiptarve
Fryma e re Demokratike, si parti e Qendrs s Djatht, do t luftoj pr t realizuar aspiratat e

shqiptarve n drejtim t integrimit
ega e FRD-s
Vlor organizoi
nj takim pune, n t cilin
morn pjes antar, simpatizant dhe dashamirs t ksaj
force politike. N kt takim
ishte dhe kryetari i Fryms
s re Demokratike, Prof.
Dr. Bamir Topi, i shoqruar
edhe nga udhheqs t lart
t partis.
N diskutimet e bra
nga antart e kryesis u b
prezente gjendja n t ciln
ndodhet dega e FRD-s
Vlor, mnyrn e puns q
po ndjek kjo deg pr t
ruajtur antarsin e saj, si
dhe pr t trhequr antar dhe
simpantizant t tjer prreth
saj. N prioritetet e ksaj
dege sht edhe pjesmarrja
sa m aktive e grave dhe e t
rinjve, q konsiderohet nj
kontribut real e i rndsishm
pr shoqrin shqiptare.
N kt takim prshndeti sekretari i prgjithshm i
FRD-s, zoti Gazmend Oketa,
i cili mes t tjerave e vuri
theksin n qendrueshmrin
dhe integritetin e ksaj force
politike. Ai gjithashtu theksoi mnyrn e organizimit
dhe funksionimit t partis
n qytet e n rreth. Oketa
krkoi q nga ana e kryesis
s degs s Vlors t punohet
m shum pr ndrgjegjsimin dhe brjen prezente t
problematikave q sot has
vndi yn.
M pas takimin e prshendeti edhe nnkryetari
partis, zoti Daut Gumeni, i
cili duke e njohur mentalitetin dhe funksionimin e ksaj
dege, krkoi shtrirjen e puns
deri n qeliz t shoqris.
Zoti Gumeni u shpreh pr
moralin e lart politik q

gzon FRD-ja, e cila e tregoi
kt dhe n zgjedhjet e 23
qershorit t vitit t kaluar, n
t cilat konkuroi si subjekt
i vetm. Shum e rndsishme,- theksoi Gumeni,sht puna q kjo deg duhet
t zhvilloj pr afrimin e
shtress s t prndjekurve
politik, t pronarve dhe sh-
tress s djatht t mirfillt

n kt parti.
N kt atmosfer t
ngroht e mori dhe fjaln
dhe kryetari i partis, Prof.
Dr. Bamir Topi, i cili, pasi
falenderoi pr punn e ksaj
dege, uroi t gjith shqiptart si ish-president i vendit
pr mundsin e marrjes s
statusit t vendit kantidat
pr n Bashkimin Evropian
t Shqipris. Zoti Topi vuri
theksin se, integrimi i Shqipris n BE, apriori sht
merit e kontributit t t gjith
Shqiptarve, t cilt e meritojn t jen pjes e BE-s.
Ndrmjet t tjerave kryetari
Topi u shpreh se Fryma e re
Demokratike, si nj parti e
Qendrs s Djatht, do t
luftoj pr t realizuar aspiratat e shqiptarve n drejtim t integrimit Evropian,
q do t sjell zgjidhjen e
drejt e t shpejt t problemeve ende t pazgjidhura
t shqiptarve si at t kthimit dhe konsolidimit t prons te pronart e ligjshm,
zhvillimit ekonomik sipas
prioriteteve q ekonomia e
vendit ton ofron n zhvillimin e bujqsis, t turizmit,
t peshkimit etj.
Gjithashtu zoti Topi

vuri theksin n at q sht
m themelore pr nj demokraci reale, forcimin e
rolit t shtetit dhe vendosjen
e tij n shrbim t qytetarit.
Pas nj panorame t gjr
t gjndjes politike n vend.
Zoti Topi e mbylli bisedn e tij
me urimin q dega e FRD-s
Vlor, si nj nga degt e para t
ksaj partie t hapura n rrethe,
t jet sa m e konsoliduar dhe
m e hapur pr antart dhe
simpatizantt e saj.
N fund t takimit
kryetari i FRD-s, Topi iu
prgjigj pyetjeve t shumta
t t pranishmve dhe zhvilloi
nj bashkbisedim t ngroht
me ta. Takimi u mbyll mes
nj atmosfere t ngroht dhe
miqsore.
Agim F Gjylbegu
Vlor
Editorial...
Provimi zgjedhor u fitua, tani t tjera sfida

K
osova mbajti t dieln zgjedhjet

e parakohshme parlamentare,
q vlersohen si nj sprov pr aspiratat integruese t vendit. Partia Demokratike doli
fituese, por krijimi i qeveris s re mbetet
sfidues pr t dhe kryetarin e saj, Hashim
Thai. Sipas t dhnave t Komisionit
Qendror t Zgjedhjeve, Partia Demokratike
fitoi afro 31 pr qind t votive, e pasuar nga
Lidhja Demokratike, me rreth 26 pr qind,
Lvizja Vetvendosje, me 13.5 pr qind,
Aleanca pr Ardhmrin e Kosovs, me
9.5 pr qind dhe Nisma pr Kosovn, me
mbi 5 pr qind.
Nga kndvshtrimi politik, zgjedhjet
sjellin qeverisje fitimtarsh, ndrsa n kndvshtrimin vlersues zgjedhjet n Kosov
apo Shqipri, mnyra si ato zhvillohen, prcaktojn rrrugn drejt
nj shoqrie evropiane. Me kt rast, shqiptart kan fatin ti tregojn bots sa afr, apo sa larg qllimeve zhvilluese jan. Kosova, 15
vjet pas lirimit, me kto zgjedhje i foli perndimit me gjuhn
e suksesit, ndrsa Shqipria pas mbi 20 vite tranzicion cfilits,
ende ka probleme t pazgjidhura me proeset zgjedhore.
Fryma e Re Demokratike prshndet procesin e zgjedhjeve politike t 8 qershorit n Kosov, q i tregoi bots
prparimin e nj demokracie te re. Votimi u zhvillua n nj
mjedis t sigurt.
Rezultatet m t rndsishme t votimit t s diels ishin
zhvillimi me qetsi i zgjedhjeve si dhe pjesmarrja e serbve
n to, duke siguruar n kt mnyr besueshmrin e procesit.
Zgjedhjet do t dshmojn m tej se fuqia e Kosovs qndron
n pjesmarrjen dhe integrimin e plot t t gjith qytetarve

t saj, pr t ndriuar t ardhmen. Gjithsesi parlamenti i ri,
por dhe qeverisja e ardhshme, jan prpara kompromiseve t
vshtira, sepse vota popullore t till e solli situatn.
Fryma e Re Demokratike mendon dhe beson se Kosova,
nprmjet ketij procesi, arriti t rikonfirmoj rrugn drejt demokracis dhe shtetit ligjor. Mnyra e organizimit t ktyre
zgjedhjeve tregoi se Kosova sht duke shkuar drejt rrugs se
nj shteti t qndrushm. Me kt proces zgjedhor, ajo kaloi nj
test t pjekuris dhe demokracis. 8 qershori vrtetoi se Kosova
sht plotsisht e aft t mbaj zgjedhje korrekte dhe transparente,
t cilat prmbushin standardet ndrkombtare. duke mbjell besueshmrin e procesit. Fryma e Re Demokrtike sht e bindur
se Kosova dha nj tjetr prov t pjekuris politike t shoqris
dhe partive politike, n respekt t vots s do qytetari. Tashm
n vend sht krijuar nj standard q u respektua, pra

nuk u devijua vullneti i qytetarve pr t zgjedhur.
Fryma e Re Demokratike prshndet me kt
rast popullin e Kosovs pr prgjegjsit q mori, duke
vlersuar e respektuar procesin zgjedhor, partit politike pr prkushtimin dhe angazhimin n mbarvajtjen
e procesit zgjedhor, si dhe kryeministrin n detyr
Hashim Thai, i cili teksa shpalli fitoren, tha se do t
ndjek vullnetin e qytetarve t Kosovs.
Por vullneti i qytetarve nuk i ka siguruar mandate t mjaftueshme Partis Demokratike, t ciln e
pret tani nj periudh debatesh pr prbrjen e qeveris
s re, n t ciln duhet t prfshihen edhe parti t tjera.
N rrugn drejt Evrops ku shpresojn t mbrijn shqiptart ktej dhe andej kufirit administrtiv, sht
e domosdoshme edhe lufta kundr korrupsionit. N
Kosov pjesmarrja 43 pr qind e votuesve cilsohet
e ult n krahasim me pritjet, nuk ka dyshim se kjo prfaqsi
pasqyron paknaqsit me gjendjen aktuale n vend. Qytetaret
me pjesmarrjen e ult n votime i dhan nj ndshkim politiks
pr situtn e vshtir. Pr kt arsye n Kosov duhet t fryj nj
er ndryshimi, sepse n t kundrt pr ne shqiptart Evropa do
t mbetet thjesht nj prfytyrim. T dieln, pr her t par nga
shpallja e pavarsis s Kosovs, votuan edhe pjestart e komunitetit serb, t cilt me gjith pjesmarrjen e ult do t ken dhjet
vende n parlamentin e Kosovs, sikundr edhe partit e pakicave
t tjera etnike jo shqiptare.
Me deklaratat e tyre menjher pas dits s votimit, edhe
BE dhe SHBA, i dhan legjitimitet ndrkombtar zgjedhjeve dhe
n kt mnyr Kosova dhe qytetart e saj e kaluan me dinjitet e
maturi kt sprov n konsolidimin e shtetit t ri.
FAQE 3
Intervista ...
Fryma e Re
Situata e sotme n opozit sht komplekse dhe e rnd dhe sht e kapur peng nga nj individ...
Topi: Qeverisja Rama-Meta,

m demokratike se e kaluara
Ish-Presidenti
Bamir Topi e
cilsoi qeverisjen
aktuale si m
demokratike,
krahasuar me
qeverisjen e
kaluar. I ftuar n
emisionin "Tete
a tete" n "A1
Report", ishkryetari i shtetit,
njhersh kryetar
i FRD, tha se
qeveria aktuale
duhet t vijoj n
kt rrug, ndrsa
theksoi se opozita
e sotme ka nevoj
pr riformatim
dhe vizion t ri.
Topi tha se forca
politike q ai
drejton sht n
opozit, por jo
pjes e opozits
institucionale.
"
Jemi parti e Qendrs

s djatht, e vendosur
n opozit, por s'jemi pjes e
ksaj opozite institucionale q
ka braktisur brjen e detyrs
reale t saj. Po drejtohet drejt
ujrave t turbullta kjo opozit.
Ne kemi qen n nj pozicion
shum objektiv, duke br
vrejtjet tona. Nga pikpamja
e profilit demokratik, Qeveria
e sotme sht shum m de-
Nga Artin Kovai

Kryetar i FRD,
Elbasan
ryma e Re Demokratike vazhdon t

mbetet alternativa e vetme serioze pr ata individ q vrtet
besojn n krijimin e nje shteti
demokratik. Ky fomacion politik me nj filozofi ndryshe,
prfaqson interesat bazale
t qytetarve, duke ofruar nj
program t mir dhe terrenin
m demokratik pr cilindo.
Interesat e qytetarve tan
aktualisht jan ln n harres
nga ata q premtuan shum
n zgjedhjet e 23 qershorit, ku
kontrata e tyre me elektoratin
thuajse ka prfunduar pas marrjes s mandatit qeveriss. E
kundrta po ndodh me FRDn, e cila vazhdon t zhvilloj
takime t shpeshta me qytetart
q i besuan ksaj force politike
n zgjedhjet e kaluara.
mokratike se Qeveria e Berishs, duhet t jet n rrafsh

politik pr t zhvilluar pjesn
tjetr t programit. Qeveria
e djeshme q iku me votn
e 23 qershorit, ka qen e nj
profili me demokraci t ult.
Shpresojm q kjo qeveri t
sjell nj profil ndryshe. Ky
sht qndrimi yn objektiv,
nuk ka t bj me termat pr
t'u afruar apo bashkpunuar.
Sot Shqipria ka nevoj pr
nj riformatim t opozits, dhe
nj opozit q ka nj vizion
t qart. Por situata e sotme
n opozit sht komplekse
dhe e rnd dhe sht e kapur
peng nga nj individ, q pas
dorheqjes duhet t kishte
dal nga kjo rrug", tha ishpresidenti BamirTopi.
Sa i takon vendimit t
vendeve t BE pr statusin e
vendit kandidat t Shqipris
n Qershor, Topi tha se sht
nj ngjarje e dshiruar pr
shqiptart, por theksoi se kjo
nuk duhet t jet krenari e asnj
politikani, por e prpjekjeve
t prbashkta. Ish-presidenti
tha se politika nuk duhet t
luaj me fjalimet duke i quajtur
ndrkombtart naiv, pasi kjo
shihet m pas n rezultatet e
"provimit".
Ish-presidenti m tej
sht ndalur edhe te reforma
n drejtsi, duke theksuar s
sht e rndsishme nj reform rrnjsore dhe jo n
pjes t veanta sipas interesave politike.
Shpresojm q kjo qeveri t sjell nj profil ndryshe. Ky sht

qndrimi yn objektiv, nuk ka t bj me termat pr tu afruar
apo bashkpunuar
Cili sht qndrimi juaj n

raport me standardet q
duhet t arrihen?
Ne me sa duket jemi t
fundit n kt rrug dhe do t
vazhdojm t jemi t fundit, jo
se s'dim t'i bjm, por mnyra
e veprimit t politiks ndikon.
Ndryshimet kushtetuese t
vitit 2008 e solln sistemin
zgjedhor n funksion t dy
drejtuesve t partive t mdha.
Por sistemi zgjedhor duhet t
krijonte kushte pr nj proces
korrekt.
A e mbshtesni iniciativn
pr ndryshimin e Kodit
Zgjedhor?
Ne kemi sistem proporcional sot, defekti nuk sht te
natyra e modelit t zgjedhjeve,
por jan par me imtsi t

gjitha mundsit pr t deformuar votn e qytetarve.
Sa u takon seancave parlamentare, me debate, ironi,
sarkazma, 'mendim keni?
Parlamenti po varfrohet nga pikpamja e funksionit t tij. Ka prplasje dhe
demonstrim t protagonistve
kryesor t politiks, q shfaqin gjithnj e m shum tiparet
reale t tyre.
'qndrim ka FRD kundrejt
qeverisjes s sotme dhe qndrimit t opozits?
Jemi nj parti e Qendrs s djatht, e vendosur
n opozit, por s'jemi pjes e
ksaj opozite institucionale q
ka braktisur brjen e detyrs
reale t saj. Po drejtohet

drejt ujrave t turbullta
kjo opozit. Ne kemi qen
n nj pozicion shum objektiv, duke br vrejtjet
tona. Nga pikpamja e
profilit demokratik Qeveria e sotme sht shum
m demokratike se Qeveria e Berishs. Qeveria e
djeshme q iku me votn
e 23 qershorit, ka qen e
nj profili me demokraci
t ult, shpresojm q kjo
Qeveri t sjell nj profil
ndryshe. Ky sht qndrimi
yn objektiv, nuk ka t bj
me termat pr t'u afruar apo
bashkpunuar me kt qeverisje. Sot Shqipria ka nevoj
pr nj riformatim t opozits
dhe nj opozit q ka nj
vizion t qart. Por situata e
sotme n opozit sht komplekse dhe e rnd dhe sht e
kapur peng nga nj individ, q
pas dorheqjes duhet t kishte
dal nga kjo rrug.
Sa i takon performancs
s presidentit aktual, si
mendoni?
Un nuk preferoj t
merrem me analizn e performancs s presidentit q
m zvendsoi. Gjithmon
kam qen i prirur t mos ket
keqkuptim t nj konflikti
FRD e angazhuar pr reformimin e Qendrs s Djatht

N qytetin e Elbasanit
jan realizuar disa takime me
dashamirs dhe prkrahs t
grupmoshave t ndryshme t
ksaj force politike. Kryetari
Bamir Topi, si gjithmon sht
mirpritur nga qytetart elbasanas q shprehin dshirn
pr takime sa m t shpeshta
me politikanin m popullor
n arenn politike shqiptare.
Mjaft t djatht sot, t zhgenjyer antarsohen n rradht e FRD-s, duke treguar
mbeshtetje ndaj saj. Vlen pr
tu vlersuar edhe pjesmarrja
e gjinis femrore, veanrisht
e pjess intelektuale, me t cilat
zoti Topi ka realizuar nj takim
n qytetin e Elbasanit. do dit
FRD-ja n kt qytet mban
kontakte t vazhdueshme me
qytetart e saj, duke pasur n
planin e saj t afrt zhvillimin
e takimeve n t gjith qarkun
e Elbasanit.
Duke iu referuar bashkbisedimeve me popullin e
qytetit ton, FRD-ja nnvizon
shqetsimet aktuale t tyre.
Kjo mnyr qeverisjeje nga
mazhoranca, vazhdon edhe sot
pas nj viti n pushtet t mbart
shqetsimin e qytetarve n
lidhje me drejtsin. Drejtsia
n vendin ton mungon, prandaj lind nevoja imediate pr
nj reformim rrnjsor t ktij
sistemi. Mos t harrojm edhe
korrupsionin e pranishm n
drejtsi e kudo, pr luftn pa
kompromis ndaj t cilit duhet
t merren masa t rrepta pr
eleminimin e ktij fenomeni,
duke rikthyer funksionimin
demokratik t institucioneve t
shtetit dhe besimin e qytetareve
ndaj tij. N kt aspekt politika e ndjekur nga mazhoranca
sht shum e vonuar, duke
humbur shpresat tona pr nj

shtet t vrtet demokratik
dhe nj shtet t s drejts.
Ata shprehin zhgnjimin e
tyre edhe nga mosmbajtja e
premtimeve t shumta t dhna
gjat fushats elektorale. Aktualisht shumica e tyre mbetn
t papun, ndrkoh q shum
vende t lira pune u premtuan
nga partit politike. Zhvillimet e ngjarjeve t fundit kan
treguar pranin e nj sasie alarmante t drogs q kultivohet
n vendin ton. Ndaj ktij fakti
qytetart shprehen t shqetsuar pr fmijt e tyre, t cilt
shpesh bien pre e saj. Qytetart
krkojn eleminimin e pranis s drogs n vend, pr t
shmangur pasojat e dmshme
q ajo mund t shkaktoj n
t ardhmen e fmijve t tyre.
Por qytetart e Elbasanit,
do dit e m shum po shpre-
hin zhgnjimin e tyre edhe ndaj

opozits dhe ndjehen mjaft t
lodhur nga lojrat kaprioze pr
interesat e veta politike dhe jo
qytetare. Ky fakt dshmon nj
fatkeqsi pr t Djathtn shqiptare q krkon nj reformin n
t gjitha drejtimet, ideologjike
dhe parimore, ku e gjith klasa
politike e Qendrs s Djatht
duhet t reflektoj mbi bazn
e nj morali t munguar prej
24 vitesh. Kjo opozit shpalos
negativitetin e saj n t gjitha
komunikimet, duke u futur
do dit e m shum n kaos.
Prandajmund t themi se
sht momenti i duhur pr
reformimin e nevojshm t s
Djathts shqiptare. Fryma e Re
Demokratike n Elbasan sht
e hapur pr do qytetar t saj q
realisht beson se zri i tij mund
t dgjohet.
interesi pr shkak se un kam

qen n at institucion. Ai
gjithmon ka qen nj institucion i sulmuar nga shumicat
e radhs. Edhe un kam qen
sulmuar dhe kjo ka qen nj
situat e vshtir. Por, pata
krijuar nj lloj imuniteti. Sot
askush nuk ka arsye q ta
gjykoj keq sjelljen e presidentit. Mos pritni asgj normale prderisa gjerat vijojn,
derivojn nga nj deformim
q iu b Kushtetuts brenda
nj nate. do gj q vjen sot
sht derivat i asaj klime q
kan gatuar vet.
Edhe sa i takon reforms
n drejtsi, secili krkon t
ndrhyj n mnyr segmentare, ndrkoh q ky sektor
duhet t shihet n mnyr
integrale. Por kjo sht e pamundur pr supet e ktyre
politikanve q kan interes
t prekin vetm ato pjes pr
t cilt kan nevoj vet. Edhe
KLD sht nj przierje e interesave t ndryshme. Nuk sht
pjes e pushtetit t presidentit.
Jan pushtete q zgjidhen nga
mazhoranca e minoranca n
Parlament. Dhe aty mbrohen
interesa q kan prapavij
politike.
Shqipria nuk udhhiqet
thjesht nga Qeveria, por nga
klasat politike, mbase edhe
nga ata q jan n opozit.
Edhe sot mbas 23 vitesh pr
shembull bhet moral pr isht prndjekurit politik, ndrsa
ksaj shtjeje ende nuk i jepet
zgjidhje.
Interesi FRD dhe t gjithve
pa prjashtim, nuk sht interesi
i nj karrikeje dhe pushteti, por
duam fizionomi t shtetit dhe raport t shtetit me qytetart. Shteti
duhet t jet demokratik dhe t
garantoj n mnyr demokratike
t gjith lirit e qytetarve dhe t
mos prdoret si term vetm pr
interes politik.
Duke folur kshtu politikisht i kujtojm ndrkombtart
naiv. Por ata i din shum mir
gjrat. E din si veprohet me dy
standarde nga politikant dhe kur
shkon jep provimin atje, dihet
q do t jen t ftoht. Momenti
i vendimmarrjes pozitive nga
BE padyshim q sht moment
gzimi pr do shqiptar, por
nuk sht moment krenarie pr
politikant gjithsesi. Ne jemi
prsri t fundit
FAQE 4
Fryma e Re
Vetvrasja sht nj problem shum i madh
Aktualitet...
Simptomat e shoqris shqiptare

NgaTeuta NUNAJ
ak dit m par, nj
tjetr lajm tragjik
tronditi opinionin ton.
Vetvrasja e nj studenteje
n nj nga zonat m t frekuentura t Tirans dhe n nj
orar piku, menjher ngriti
pikpyetjet e para pr t gjetur
shkaqet e marrjes s vendimit
fatal nga e reja. Media nxitoi
t jepte lajmin, duke u ngutur
njkohsisht (si gjithnj) me
t njejtn shpejtsi, pr t
gjetur edhe fajtorin.
Facebook-u u b edhe
nj her burimi i informacionit, q nga fotot pr t
ndiern edhe pr dshmit e
reja pr at ka ish - shoqet

kolege mendonin pr ngjarjen. N njrn an, faji i
hidhej pedagogve se e ndjera
nuk pasksh marr provimet;
n an tjetr, aludohet se
ishte problemi familjar, q
rrnoi gjendjen e saj; por nuk
ngurohet, q t hamendsohet si shkak edhe problemet
sentimentale. Gjithka n
kt diskurs jan kryesisht
hamendsime dhe arsyetime,
q tentojn t shkojn drejt t
kuptuarit t ngjarjes.
Ajo ka besoj se biem
dakord sht se, vetvrasja sht nj akt, q tregon
shkalln m t lart t rrnimit, q nj qenie njerzore
prjeton, prderisa ndrmerr
aktin tragjik t vetflijimit.
Kjo ngjarje, tregon pr rrethanat sociale n t ciln
ndodhet sot familja shqiptare
dhe m tej, shfaq simptomn e
nj gjendjeje t rregullt, n t
ciln ndodhet shoqria jon.
Vetvrasja sht nj problem

shum i madh n bot sot, ajo
prbn nj ndr preokupimet
m t mdha, q problemet
sociale ofrojn, ndaj edhe
rrugt, q duhen ndjekur pr
t kuptuar kt dukuri dhe m
tej, pr ta parandaluar e pr t
ofruar zgjidhjet ndaj saj, nuk
duhet t rreshtin.
Sipas studimeve, nj
nga shkaqet kryesore q on
n vetvrasje sht depresioni
klinik. Por ndrkoh n botn
moderne, depresioni kurohet
me ilae antidepresive, por
n vendin ton, kjo form
trajtimi, prbn kryesisht nj
tabu. Kjo sepse depresioni
shikohet m shum si nj smundje e paprekshme, e fsheht, e ndaluar t trajtohet n
biseda publike, se sht "turp"
ta tregosh te shoqria, sepse
t trajton pa asnj dorez, si
t mendur. Shoqria jon
vijon t mbetet primitive n
kt aspekt dhe nuk sht e
hapur prball fenomeneve t tilla, ku smundjet mendore

mbahen t izoluara,
pasi kompleksiteti q
i shoqron ato, sht
prezent. Kjo mnyr
trajtimi zvoglon rastet q personat me
probleme, qoft edhe
n fazat e para t
depresionit, t paraqiten te mjeku, duke
zvogluar kshtu
mundsin e kurimit
dhe duke i lejuar smundjes, t avancoj
n shkall m t larta.
Shoqria shqiptare, pr
pasoj edhe familja si qeliza
e saj baz, ka tendenc drejt
prezencs n rritje t depresionit, q si smundje mendore prek pa dallim t gjitha
moshat. Kjo sepse faktort
social q e shkaktojn at
si: krizat ekonomike, varfria,
papunsia, dhuna n familje
apo shoqri, jan t gjitha

t pranishme n shoqrin
shqiptare dhe ndikojn drejtprdrejt n jetn e njerzve.
Ndaj nj nga gjrat e para
q duhet t bhet n kt
rast, ka t bj pikrisht me
ndrgjegjsimin e shoqris
pr prezencn e ksaj smundjeje organike dhe trajtimin
klinik t saj, pr t zvogluar

krizat, q ajo shkakton. Ndaj
shoqria jon duhet edhe
m shum, t bhet e hapur
dhe bashkpunuese, q t
ul ndikimin e fenomeneve
dmtuese sociale n jetn e
njerzve. N kt mnyr,
edhe jett njerzore do t jen
edhe m t mbrojtura.
Letr e hapur, Kryeministrit t Shqipris, z. Edi Rama
Prioritet i prioriteteve pr hyrjen n

familjen evropiane, sht zgjidhja
e drejt e shtjes s prons
I
nderuar zoti Kryeministr, Detyrohemt

shkruaj kt letr t hapur, mbasi nuk gjeta mnyr tjetr, pr t
komunikuar me ju personalisht.
E kam krkuar prmes e-mail
tuaj, por udi trsisht t pashpjegueshme, m krijoi habi mos
prgjigjja dhe disi u ndjeva i
fyer nga heshtja juaj.
Zoti kryeministr, besoj
se nuk kam nevoj tju prezantohem, sepse kt e kemi
br qysh n vitin1991, kur
zri im bashk me zrin tuaj
kumbuanme force pr nj
demokraci t pastr dhe pr t
drejtat e mohuara nga diktatura.
Por, pr fatin e keq, kto t drejta vazhdojnt jen t mohuara
edhe n ditt e sotme. N vitin
1991,n kohn e grevs s uris
s t prndjekurve politik, Kuvendi i Shqipris me mazhoranc socialiste, miratoi me ligj
pafajsin ton. N do vend t
Bots, pafajsia shprblehet,
ndrsa t grabiturve e t shpro-
nsuarve pa t drejt iu kthehet

prona e ligjshme.
N emr t pafajsis
iu dha dmshprblimi Fatos
Nanos dhe grupit t bllokut q
u dnuan n kohn e dktatorve.
far ndryshimi ka pafajsia
jon me at t tyren?
Problemi im sht oborri i shtpis sime. Kam 478
metr katror oborrn Tiran,

pron e ligjshme. Edhe pse kan
kaluar mse 23 vite, kjo prone
ende njihet si prone shtetrore,
megjithse disponoj t gjitha
dokumentet e pronsis. Kam
8 vite q krkoj kthimin e pronave, por n vend q t vij n
Atdheun tim t kaloj pushimet
e t mallem, djersitem npr
zyra e burrokacira t pafundme.

Asnjher nuk jam dgjuar t
krkoj shprblimin financiar si
ish i burgosur politik (si familje
kemi mse 100 vite burg) dhe u
kam hapur rrug t tjerve, pasi
un nuk kam nevoj urgjente,
si kan t tjer bashkvuajts.
Qprej mse 10 vitesh un jam
edhe shtetas amerikan. Asnjher
nuk jam br vegl e ndonj

partie, por me mish e me shpirt i
jam kushtuar si individ t drejts
sime e t popullit shqiptar.
Zoti Kryeministr, ka ca
dit kur ju perifrazuat shprehjen
historike: "Jepi Qezarit at q i
takon Qezarit! Un po them me
kt rast t ngjajshmen, thnien e
Krishtit: Jepi Zotit far i takon
Zotit! N kt rast, Qezari jeni

ju. Athere, Qezar, jepi popullit
tend at q diktatort (e vjetr e
t rinj) na grabitn! Kjo do ishte
n nderin tuaj dhe t Qeveris
suaj. N t kundrt, do t na leni
t kuptojm se ne si shtres do t
mbetemi t dnuar prjetsisht.
I bindur se do t marr
prgjigje perms reagimit tuaj.
Banka Botrore: Shqipriarritje me 2.1% n 2014
anka Botrore ka publikuar raportin:

Perspektiva Ekonomike Globale, n t
cilin parashikohet q Prodhimi i Brendshm Bruto i
Shqipris t psoj nj rritje prej 2.1% pr kt vit,
ndrsa pritet q kjo rritje t jet edhe m e madhe n
dy vitet n vazhdim.
Sipas raportit t BB, Shqipria do t ket nj
rritje t PBB n vitin 2015 me 3.3% dhe 3.6% n
2016. Ndr t tjera bilanci i llogaris aktuale pritet t
prkeqsohet n vitet n vazhdim, nga -10.3% e PBBs n vitin 2014, pr t kaluar n -12.5% t PBB-s
pr vitin 2015 dhe akoma m tepr n 2016 me -14.8%
t PBB-s. Ky sht bilanci m negativ i llogaris aktuale n t gjith rajonin e Evrops Qndrore, Lindore
e Juglindore, pas Malit t Zi.

Ndrkoh rritja e konsumit privat do t vijoj t
jet negative edhe pr vitin 2014, me -1.2%, pr tu
kthyer pozitive n vitet n vijim, prkatsisht 4.3% n
2015 dhe 4.7% n 2016. Sa i prket ekonomis globale, BB parashikon, pavarsisht dobsive fillestare,
nj rigjallrim me kalimin e vitit dhe PBB-ja botrore
pritet t shkoj me 3.4% n 2015 dhe nj rritje t
leht n 3.5% n 2016, duke i qndruar kshtu parashikimeve t mparshme t BB. Raporti parashikon
pr vendet e Evrops Juglindore si Shqipria, Bosnja
dhe Hercegovina, Bullgaria, Serbia, Maqedonia dhe
Mali i Zi q rreziqe si papunsia e lart, borxhi i lart
publik, rimkmbja e ngadalt e huas bankare, apo
edhe rreziqe natyrale t prmbytjeve (si n Serbi dhe

Bosnje), t ndikojn n rritjen ekonomike duke sjell
madje n disa raste rritjen e kredive me probleme
(NPL).
Megjithat edhe niveli i lart i NPL-ve deri m
tani nuk ka shkaktuar paqndrueshmri serioze n
sektorin financiar, parashikohet q nse kto rreziqe
nuk zgjidhen mund t krcnojn sektorin financiar,
duke sjell krcnime sa i prket perspektivs s rritjes
ekonomike. Po ashtu sipas raportit t BB mungesa e
progresit t konsolidimit fiskal dhe prpjekjet e pamjaftueshme n zgjidhjen e problemeve strukturore,
ngushtojn hapsirn fiskale politika t guximshme
t cilat do prballeshin me krcnime deflacioniste.
FAQE 5
Histori
Nga Alfred CAKO
N kt shkrim do t flasim pr nj komunitet t rndsishm me t njjtn origjin

shqiptare, por q nga dekadat n dekada
ka tendenca t asimilohet - arvanitasit e
Greqis. Deri n vitet 1990, pra deri sa ra
Perdja e Hekurt mes Lindjes dhe Perndimit,
n Shqiprin Komuniste nuk guxohej t flitej
vijon nga numri i kaluar
rvanit quhen banort e

Greqis, t cilt kan si
gjuh t nns s tyre arvanatika-n
apo arbrishten. Vet arvanitasve
nuk iu plqen ta quajn gjuhn e tyre
gjuha shqipe. Prndryshe arvanitasit e quajn veten t tjetrsuar prej
studiuesve, nse ata e bjn nj gj
t till n prcaktimin e tyre. Edhe
veten e tyre ata e quajn arvanitas ose
arbror, por jo shqiptar, n ndryshim
vetm me arvanitasit e Gramozit, ku
jan rreth 92 fshatra me banor t till,
deri n zonn e Follorins dhe Kosturit.
Gjithsesi, vitet e fundit ka filluar q disa
prej arvanitasve t mos ndjejn neveri nga prdorimi i termit shqiptar,
megjithse jan n nj numr t vogl.
Megjithat, linguistt pajtohen n nj
mendje q, gjuha arvanitika sht
nj variant i toskrishtes, njrit prej dy
dialekteve kryesore t shqipes, ose
shqipja e rrjedhur nga fiset epirote,
n ndryshim nga gegnishtja e Ilirve
dhe Dardanve. Ndrsa kufijt mes
tyre dhe shqipja e pajonve t Maqedonis, sht nj e folur e ndrmjetme,
ashtu si zonat fushore ku ndahet Epiri,
Iliria dhe Dardania e Pajonia, q jan
kryesisht lumenjt e Vjoss dhe Drinit
t Zi. Vet gjuha shqipe rrjedh nga
metamorfoza e gjuhs arkease (gjuha
e Homerit), e cila ka qen pr popujt
doro-jonian t Ballkanit si arameishtja
pr popujt semitik nga rrjedhin gjuht
arabishte, hebraishte dhe asirishte.
Megjithat, edhe arvanitika-ja
ka tre dialekte n vetvete: i pari sht
dialekti thrak, i dyti sht dialekti i
Greqis veriperndimore (pran kufirit,
ose popullsia q e konsideron veten
si kolonjart e Gramozit t Greqis)
dhe i treti sht dialekti i Greqis
qendrore dhe jugore si edhe i disa
ishujve q do ti prmendim m von.
Pr arvanitasit e Greqis dhe gjuhn e
tyre ka edhe disa studime q, megjith
ansin e ndonjrit prej studiuesve pr
t zvogluar prmasat dhe vlerat e
arvanitasve, mund t konsiderohen si
nj baz e mir studimi. Kshtu, mund
t prmendim studiuesit Nakratzas
(1992), Trudgill (1975), Tsitsipis (1983),
illiams (1992), Gerou (1994), etj.
Por arvanitt, ashtu si edhe vlleht,
maqedonasit (kta jan pajon t romanizuar dhe m pas t bullgarizuar)
dhe romt e Greqis, nuk kan vendosur zyrtarisht nse gjuhn e tyre do
ta shkruajn me grma latine apo me
alfabet tjetr (grek) dhe kjo shpjegon
se prse gjuha e tyre gjendet rrall e
shkruar, pra vetm e folur.
Shumica e arvanitasve ka
jetuar n Greqin qendrore dhe
jugore, pra n at q quhet Ellada
kontinentale dhe n Peloponez, ku
prfshihen shumica e ishujve t saj si
edhe n ishujt Cyclade t Andros-it si
edhe n komunat e Epirit grek dhe n
ato t Maqedonis, si Follorina dhe
Kosturi, q i prmendm m lart. Po
pr arvanitasit, as n tekstet shkollore e as n

publicistik e politik, me prjashtim t rasteve
t rralla. Enver Hoxha ishte i knaqur me
tortn q administronte dhe nuk guxonte t
fliste pr kt popullsi shqiptare, por prpiqej
ti merte me t mir grekt, sidomos pas
vendosjes s marrdhnieve diplomatike n
fillim t viteve 80, koh kur diktatori filloi t

shkruante librin Dy popuj miq, ku merrte
grekt dhe minoritart grek t Shqipris me
t mir, n nj koh q miqt grek t Greqis kishin aplikuar teorit e spastrimit etnik t
shqiptarve n Greqi dhe me arvanitasit po
aplikonin teorin e heshtjes dhe mosnjohjes
Gjenealogjia e popujve t Ballkanit dhe rraca shqiptare
Arvanitt
e Greqis
A
Fryma e Re
kshtu, n kufi me Turqin, arvanitasit

gjenden n Thraki n komunat e Evros
dhe n Selanik. Ashtu si veproi gjith
popullsia e Greqis me tendenc drejt
urbanizimit n vitet 50, edhe arvanitasit lan strehat e tyre strgjyshore duke
u vendosur n qytetet kryesore greke,
sidomos n Athin, e cila ka qn n
vitet 1800 nj qytez e vogl e tyre,
prpara se t bhej kryeqyteti i Greqis. Por dihet se gjuha arvanitase ka
mbijetuar n fshatra, sepse urbanizimi
i ka asimiluar n nj mas t madhe
arvanitasit e qyteteve.
sht fakt se Greqia, pas
viteve 1950, nuk i pranon minoritetet,
ndaj ska statistika pr arvanitasit
(ashtu edhe pr komunitetet e tjera
apo minoritetet). Por edhe statistikat
zyrtare para ktij viti jan, gjithsesi, t
pabesueshme. Shumica e studiuesve
mendojn se ata q e flasin arvanitikan dhe kan ndrgjegje arvanitasi,
megjith shkalln e asimilimit, jan
rreth 200 mij grek, ku 140 mij jan
n Atik dhe Beoti, ndrsa n veriperndim jan rreth 30 mij n rrz
t Gramozit deri n kufi me Devollin.
Por ka studiues t tjer, si Kormoss
(1994) dhe Gerou (1994), t cilt
mendon se numri real i arvanitasve
t Greqis sht shum m i madh,
rreth 1,6 milion banor, duke pasur
parasysh shkalln e lart t asimilimit
t tyre. Por me prjashtim t turqishtes,
n Greqi, gjuht e komuniteteve t
tjera apo minoriteteve, nuk kan nj
status legal dhe, ksisoj, nuk lejohet
t msohet n sistemin arsimor grek.
Gjithashtu, nuk ka as media e medium
n gjuhn arvanatika, me prjashtim t
disa stacioneve lokale radiosh, q japin
kng me kt gjuh. Arvanitasit jan
t fes ortodokse. Shrbimet kishtare
ata i mbajn n gjuhn greke, por ka
prjashtime kur leximi i Ungjillit kryhet
n gjuhn arvanitika, sidomos n
Thrak. Edhe aktivitetet kulturore t
arvanitasve jan t kufizuara. Por pas
viteve 1980, kur politikat e dy vendeve
u shkrin, u themeluan disa shoqata
kulturore dhe revista apo u shkruan
edhe disa libra n kt gjuh. Egziston
edhe nj CD me kng arvanitase
si edhe nj libr shpjegues i tyre, i
regjistruar n vitin 1994.
Historia e komunitetit
arvanitas dhe e gjuhs
arvanitika
Emigrimi i shqiptarve kristian
n at q sot quhet tok greke, filloi
n fillim t shekullit XI-XII, megjithse
ato m kryesoret prmenden t ken
ndodhur n shekll.XIV-XV, kur shqiptart ishin ftuar t popullonin tokat e
shpopulluara prej Katalanit t Bizantit,
ose qeveritart e Firences. Po kshtu
ata u vendosn n kto zona duke
Ndrkoh dihet se si i ka thn para pak vjetsh ish-ministrja e Jashtme Dora

Bakojani n nj bised telefonike kryeministrit t Maqedonis, K.Gligorov, se ne
e dim se e kujt ka qen Maqedonia dhe Thesalia, ndaj t mos e ngasim kt
muhabet, duke aluduar pr shqiptart, t cilt nga Greqia jan larguar pr n
Turqi me marrveshjen e Lozans, apo jan dbuar me genocid, rreth 2,2 milion
shqiptar. Meqense edhe vlleht kan qen nj pjes e rndsishme e Thesalis dhe
Maqedonis e Shqpris juglindore, n shkrimin tjetr do t flasim pr kt komunitet,
origjinat dhe fatin e tyre politik e religjioz n 10 shekujt e fundit. Kt rradh le t
flasim pr arvanitt e Greqis dhe fatin e tyre ndr shekuj si edhe gjendjen e tyre sot.
mos pranuar islamizimin me forc
n teritorin e Shqipris s sotme.
Kshtu, kur turqit pushtuan teritorin e
Greqis s sotme, 45% e banorve
ishin shqiptar. Po kshtu, ka pasur nj
emigrim edhe nga banort musliman
n shek. XVIII. T gjith kta shqiptar
t ardhur me val t ndryshme, jan
paraardhsit e arvanitasve t sotm n
Greqin qendrore dhe jugore. Ndrsa
arvanitasit e ardhur n Thrak, jan
m pak dhe ndodhen kryesisht n
komunn e Evros. Gjat kohs s
shkmbimeve t detyrueshme pas
marrveshjes s Lozans, n fillim t
viteve 1920, pas lufts turko-greke, ku
Mustafa Qemali theu trupat greke t
Venizellosit n Anadoll. Arvanitasit e
krishter t ksaj zone, n nj numr
t gjer, gjat migrimit t tyre, kaluan
n Selanik. Ndrsa arvanitasit e Epirit
dhe ata t Maqedonis perndimore,
e konsiderojn veten si shqiptar
modern dhe vetidentifikohen jo si
arbror, por si shqiptar.
Dihet nga t gjith fakti q shqiptart autokton musliman t Epirit
ose amt, u persekutuan dhe dbuan
me forc nga ushtria greke pas Lufts
II Botrore me akuzn e pabaz si
bashkpuntor me pushtuesit nazist
t Greqis.
Por kur u krijua shteti i pavarur
grek, shqipfolsit e territoreve t
Greqis s sotme quheshin shqiptar,
madje ata t krishtert konsideroheshin pjes integrale e kombit grek,
pasi patn luajtur nj rol vendimtar n
Luftn pr Pavarsi, ose gjat Revolucionit grek n vitet 1821-1828. Pas
ksaj, politika zyrtare greke krkonte ti
helenizonte t gjith ortodokst q nuk
flisnin si gjuh t nns greqishten.
Ndrsa pas shpalljes s shtetit grek,
kishte teritore t Greqis s sotme ku
jan arvanitasit q ngeln edhe gati nj
shekull nn sundimin otoman, si Epiri,
Maqedonia, Thrakia dhe Azia e Vogl.
Pr helenizimin e shqiptarve, ashtu si
u veprua edhe n vendet e tjera fqinje,
si Serbia dhe Bullgaria, u ndoqn
politika t ngjashme: me an t arsimit
dhe me an t ushtris, t ndjekura
nga sistemi juridik dhe gjykatat, t cilat
ishin shum t zellshme pr t dnuar
t gjith ata q nuk ndiqnin politikat
kulturore t shteteve nacionaliste. Kto
i shpjegojn n dy studime t posame
dy studiues, Kitromilidis (1990) dhe
Kollias (1994).
N vitet 1870, pati prpjekje
nga ana e grekve pr t krijuar nj
mbretri t prbashkt greko-shqiptare. Ka pasur gjithashtu mendime
t krijohej nj shtet i prbashkt
shqiptaro-vllaho-maqedonas (sipas
studiuesit Berard, 1987). Kjo tendenc e dyt prkrahej edhe nga

disa shqiptar me ndikim pasi n
rastin e par, t bashkimit me Greqin,
shqiptart i druheshin nj asimilimi
t tyre kulturor dhe etnik. Por, si e
tham, n Peloponez dhe n ishujt e
Egjeut ku ndodhen arvanitas, sidomos
pas kohs s intensifikimit t sjelljeve
antishqiptare prej qeveris s diktatorit
Metaxa (1936-1940), arvanitasit e
ksaj zone, nprmjet intelektualve
t tyre, pretendonin t fitonin nj status
si indigjen, vendas, jo si shqiptar,
por si pellazg autokton (pr kt
ka shkruar nj material illiams, m
1992 si dhe Gerou, m 1994 dhe
Thomopoulos, m 1912.
Kshtu, arvanitasit, nn trusnin heteronome (politikat kundr
autonomis s tyre) t shtetit grek, po
vepronin njlloj si vepruan vllaht dhe
maqedonasit grek t Maqedonis
pas Luftrave Ballkanike dhe zgjerimit
t territoreve greke n kufijt e sotm,
t cilt e quanin gjuhn e tyre vllahe,
jo rumune dhe slave, jo maqedonase.
Me kt mnyr u tentua t luftohej
me efikasitet pavarsia e gjuhve
t tyre pr t mos fituar statusin e
gjuhs autonome. Kshtu u shkputn
tendencat pr t.i lidhur gjuht e tyre
me kombet e tyre, arvaritasit, vlleht,
sllavofont, duke u mohuar identitetin e
tyre m t gjer nga Shqipria, Rumania, Maqedonia. Po kshtu ka vepruar
me sukses Greqia edhe me nj numur
pomaksh (musliman bullgar t
Greqis), pr ti asimiluar e bashkuar
me minoritetin e turqve etnik t Azis
s Vogl, q ndodhen brenda teritorit
grek n Thrakn perndimore. Po
kshtu u veprua nga autoritet e dy
Jugosllavive para vitit 1940, pr t
standartizuar gjuhn e maqedonasve
pr ti distancuar nga gjuha e tyre q
sht nj dialekt i bullgarishtes.
Por ndrsa helenizimi me
politikat shtetrore ishte nj faktor pr
zbehjen e prdorimit prej arvanitasve
t gjuhs arvanitika, nj faktor tjetr
ishte urbanizimi. Kjo sht arsyeja se
prse arvanitika prdoret m shum
n fshatra dhe zona periferike, sesa n
qendrat e mdha urbane t Greqis,
ku ndodhen nj shumic arvanitasish.
N qendrat urbane kjo gjuh e pakuptueshme pr shumicn e banorve
ndikoi pr mosprdorimin e braktisjen
e saj, duke e konsideruar si nj shenj
prapambetjeje. Duke mos u prdorur
n familje dhe duke mos u msuar
n shkoll, shum fmij arvanitas t
rritur n qendrat urbane, po e humbin
gjuhn e paraardhsve t tyre dhe
ndjenjn e racs arbrore.
Situata e sotme e komunitetit

dhe e gjuhs arvanitika
sht fakt q komunitetin e
arvanitasve n Greqin qendrore dhe
jugore i ka vizituar nj grup punonjsish t EBLUL (European Bureau
for Lesser Used Languages Byroja
Evropiane pr Gjuht n Rrezik Zhdukjeje), n vitin 1987, ka shkaktoi m
von nj reagim t bashkis s Tyeros (sipas studiuesit Kazazis, 1994); nj
vizit e dyt e grupit t EBLUL ndodhi
n vitin 1994. Kta konstatuan se t
gjith arvanitasit ishin dy gjuhsh. Ata
t gjith zotronin edhe greqishten, t
ciln e flisnin rrjedhshm. Gjithashtu,
gjuha e arvanitasve ka ndikime t
thella nga gjuha greke, duke qen e
shkputur n shekuj nga shqiptart
dhe Shqipria. Pra arvanitika ka
fituar statusin e nj gjuhe t ndar
nga shqipja, me dialektet e pasuruara,
duke vendosur kshtu nj mur pr
nj kuptim t qart mes arvanitasve
dhe shqiptarve t sotm. Ky fakt u
konstatua edhe nga emigrantt shqiptar t shkuar n fshatrat arvanitas
pas viteve 90, ku konstatohej leht
diferenca mes dy gjuhve t dala nga
i njjti popull e rac, por q kan jetuar
n kushte t ndryshme. Ksisoj, gjuha
arvanitika vuan nga niveli i dobt dhe
thjeshtzimi. Dobsimi ka lidhje me
humbjen e nj game fjalori, q sht
zvendsuar me fjal greke si edhe
nga fonetika dhe morfologjia si dhe
humbjen e parafjalve t shqipes, t
zevndsuara me parafjal t greqishtes; po kshtu kan humbur koht
e foljeve. Kurse thjeshtzimi i gjuhs
lidhet me humbjen e prapashtesave
dhe formave t pandryshueshme
verbale.
Por gjuha arvanitiko sht e
krcnuar me shuarje. Psh, n fillim
t viteve 1970, gjuha arvanitiko flitej
rrjedhshm nga 80% e banorve
arvanitas t fshatrave t Atiks &
Beotis, sidoq humbja m e madhe
e gjuhs kishte ndodhur n fshatrat
pran Athins. Fatkeqsisht, ka nj
indiferenc m t madhe pr gjuhn
e tyre arvanitika te arvanitasit, n
krahasim me vlleht dhe maqedonasit, duke u br kshtu t udhhequr
nga parimi njgjuhsh me t vetmin
ndikim, kulturn greke, duke menduar gabimisht se arvanitika sht
nj gjuh e dobt e me t meta, me
nj struktur gramatikore t varfr, me
fjalor t cekt. Kshtu, arvanitasit kan
tendencn t kalojn nga dygjuhsh,
n nj drejtim q e nnrendisin gjuhn
e tyre posht asaj greke. Me kt ide
nave, t rinjt i shkurajojn prindrit e
tyre arvanitas, pr tu msuar gjuhn

am. Kshtu, n vitet 1970, gjuhn
arvanitiko e flisnin kryesisht mosha
e mesme dhe e vjetr, por jo brezi i
ri. Kurse n zonn e Peloponezit ka
gjasa q sot kjo gjuh arbrisht flitet
vetm nga brezi i vjetr (sipas illiams,
1992). Ky rrezik zhdukje i arvanitikas n Greqi, sht n kontrast me
ekzistencn e gjuhs arbrishte n
jug t Italis, ku jeton komuniteti
arbresh. Kjo ndodh pr shkak se n
Itali komuniteti arbror ka m shum
toleranc shtetrore dhe nuk ndjeh-et
i krcnuar prej plurilingualizmit, ose
prdorimit publik t m shum se nj
gjuhe (sipas studiuesve Hamp 1978
dhe Tsitsipis 1983).
N fakt, pas vitit 1980 jan
br prpjekje pr ta mbrojtur kulturn
arvanite. Madje sht mbajtur edhe
nj kongres n vitin 1985. Jan krijuar
edhe katr shoqata kulturore: Liga
Arvanite e Greqis, Qendra pr Kultur
Arvanite, Shoqata Arvanite Ano Liosia,
Shoqata e Arvanitasve t Korinthit. E
para sht krijuar n vitin 1983 e quhej
Besa, me nj emr t dyt. Madje jan
botuar edhe libra n gjuhn arvanitika.
N disa fshatra arvanite, madje edhe
kngt e liturgjive kishtare demonstroheshin n gjuhn arvanitika. Por kto
lvizje t arvanitasve kan qen m
t sforcuara se ato t vllahve grek
dhe maqedonasve, pa prmendur
lvizjet zyrtare m t organizuara turke.
Nj arsye prse ndodh kjo, si e tham
edhe m lart, sht fakti se shteti zyrtar
grek sillet n mnyr armiqsore me
mbijetuesit e arvanitasve, vllehve
dhe maqedonasve q mund t marin
pjes npr festivale dhe muzikantt e
poett e teksteve mund t prndiqen
nga policia dhe shteti grek. Madje thirrjet
pr dhun ndaj muzikantve t ktyre tre
komuniteteve dygjuhsh, bhen edhe
publikisht, npr gazeta duke i br
arvanitasit e shquar nj objekt krcnimi.
Madje edhe studiuesit e ktyre shtjeve
ndjehen t krcnuar. Madje vet
arvanitasit jan mosbesues ndaj ktyre
studiuesve pr t shprehur dshirat e
pohimet e tyre etniko-kulturore.
Pra, arvanitika nuk sht
prfshir kur n kurrikulat e shtetit
modern grek. Prkundrazi, prdorimi
i saj ka qen shkurajuar fuqimisht n
shkoll dhe prdorimi i saj n ushtri
shoqrohej me dnime, poshtrime
ose me citimin e emrit te prdoruesit e
ksaj gjuhe. T tilla trajtime i kan uar
shum prindr, n uljen e dshirs pr
tu msuar fmijve t tyre gjuhn e
nns pr t shmangur nj diskriminim
e paragjykim t tyre, gj e cila do ti
hidhte ata n prehrin e vuajtjeve, t
cilat ata duan tua kursejn bijve t
tyre prej paragjykimeve t shtetit grek.
FAQE 6
Opinion ...
Fryma e Re
Ndarja e re territoriale dhe domosdoshmria e reformimit t pushtetit vendor t ardhshm,

do t jap shenjat e para pr afrimin e intelektualve n qeverisje
Epigont politik dhe

intelektualt zemrthyer
N debatet maraton t irriton shum gjuha e zgidhur, q debutett e
lshojn si n livadh, pa bari, pa teklif, sikur flasin vetm me veten. Pr
udin e shqiptarve, t gjith nuk vonojn t prligjin fjaln, betohen n
emr t tyre, thua se meraku pr popullin ua z dhe kafshatn e buks n
fyt e jo m t t shkoj npr mend, q ata t prvehtsojn nga djersa,
pasuria dhe besimi i njerzve, tashm gati shpreshumbur.
Nga Qemal CENAJ

Kryetar i FRD, Mat
o bhet gati nj vit,

q deputett tan
morn votn e zgjedhsit, (dikush ndoshta e rrmbeu). N
emr t ksaj vote tani shijn n
lam. Parlamenti i sotm, njsoj si m par, "gumzhin" nga
debate t kota, pa sens, jasht
logjiks s prfaqsimit e zhvillimit. Larg, sa larg realitetit
t pritshmris s votuesit, i
cili pati nj krkes gati n
"prgjrim", pr tu qeverisur.
N debatet maraton t irriton shum "gjuha e zgidhur",
q debutett e lshojn si n
livadh, pa bari, pa teklif, sikur
flasin vetm me veten. Pr
udin e shqiptarve, t gjith
nuk vonojn t prligjin fjaln,
betohen n emr t tyre, thua se
meraku pr popullin ua z dhe
kafshatn e buks n fyt e jo
m t t shkoj npr mend, q
ata t prvehtsojn nga djersa,
pasuria dhe besimi i njerzve,
tashm gati shpreshumbur.
Ky sht realiteti parlamentar, realitet q nuk mungon
t ket mbshtetjen edhe n
militantizmin e secilit krah,
pavarsisht se radht e ktyre
t fundit nuk jan t ngjeshura
si m par. Masa e gjr e
njerzve, votuesi, si e dgjojm tek flet i irrituar, krahas
zhgnjimit e keqardhjes, ndjen
edhe frikn se "vrtet ky vend
s'bhet m!"
-T'u thaft goja, - dgjova nj dit, midis dy vetave
tek debatonin pr kt dhe q
n ambientet e prditshme, nuk
sht rast i vetm.
sht vazhdimsi e ktyre dy e m shum dekadave,
q njerzve u ka ardhur te
hunda. Po t mos ishte kshtu,
nuk do t ndodhte q n ambientet publike, kafeneve m
t shumtn, t vazhdohet me
debate t tilla deri n "rrebelim"
dhe q secili tenton t vendos
"unin" e vet. Po nga i mori
njeriu i thjesht kto reflekse,
t cilat jan kthyer gati n
ves, ku secili fsheh ndr vehte

"matrikullin" politik? Kujtoj
n monizm njrin q s'reshte
duke folur: "Partia kshtu,
partia ashtu"
E pyesin nj dit: - More
kaq shum lexon ti, q do gj e
lidh me partin, me veprat, me
diturin?
-N doni t dini, - u
prgjigj ai, - un nuk lexoj
fare, por dgjoj 'thot njri e
'thot tjetri, marr frymzimin
dhe shprthej Kshtu na do
partia!
T till njerz ather
ishin ekzemplar. Sot jan
shndrruar n grupe, ndaj
n Shqipri, atdheun ton t
dashur, kemi m shum se 100
parti dhe do njrit i bie t jet
n politik! Ather gjith kta
njerz "politikan" a mundet
(si pretendojn) t gjejn
hapsirn e duhur dhe vizionet
e secilit t jen program? N
debatet e shumta, q pr njzet
e katr vjet, vetm shtohen,
secili kshtu gjykon: "sht
kshtu si them un dhe pik!
"E them un, thot "partia ime", ta quajm koncept,
bindje, ves apo ndrr, sht
gjykim aq i ngurt, sa gjithnj
e m shum vazhdon t mbyll
shtigjet, n t gjitha sferat e
zhvillimit pr shoqrin ton.
Kush mund t mendoj se
qeverisjet e ktyre viteve bn
dika ndryshe nga njera-tjetra,
prve ndrrimit t njerzve?
Kt realitet na sjellin dhe
diktojn akuzat e njjta, t prdorura si nga opozita e djatht
edhe ajo e majt. Duke qen
se opozitat te ne jan gjithmon krenare, t bindura n
problemet q ngrejn e rrugn
q diktojn, mos del si domosdoshmri q mazhorancat t
qeverisin me "objektivat" e
opozits?!...
Pr vet treguesit qeveriss (si duket, vetm kur dalin
n opozit partit kujtojn
'program kan), ndoshta do
t ishte "e nevojshme" edhe
kjo! Kujtojm programet jo

thjesht pr ndryshimet mes
tyre, por shohim q punt dhe
veprimtaria konkrete n t gjitha sferat e ekonomis dhe institucioneve, si n njrin rast n
tjetrin, lihen n dor t njerzve
me paaftsin e duhur. Ata q
nuk kan prgatitjen, formimin
dhe prgjegjsin pr t ngritur nivelin e institucionit n
shkalln q e krkon koha, ata
t ln vetm "n orn e fiskulturs", n vend numro! sht
pikrisht kjo siprmarrje dhe
hapsir q u krijohet t pamundurve, atyre q s'din t lexojn
e punojn me programe, t cilt
meq nuk fitojn dot aftsit
njohse, organizative e profesionale, prpiqen t jen deri
n ekstrem politikan. Duhet
t bindemi pr shum gjra,
t cilat duhen ndryshuar: T
mos i marrim njerzit n qaf
duke i ngarkuar sa s'mabajn,
por edhe mass s gjr t
mos ia lm n qaf njeriun
e "keq". Kjo nuk sht as n
traditn e hershme t t parve
tan, madje as m par se n
prvojn ton t shfaqeshin
elementt shtetformuese. M
kujtohet nj bised koh m
par midis miqsh: "Sa her
tjetri tentonte t jepte prgjigje
pr at far diskutohej, dilte t
pyeste dik
-Dgjo, - i thot
bashkbieduesi, - merre m
mir dhe at ktu, se kshtu na
zuri nata!
Mos sht vrtet shenj
e nats dhe zymtsis, besueshmria se me militantt mund
t ecet prpara? A nuk i ngjan
kjo slloganit t ish-Partis s
Puns, "komunistt n ball?"
A nuk sht dhe kjo nj nga
ndikimet q kuadro e intelektual me aftsi e vler, kan
mbetur jasht angazhimit, t
papun dhe shum prej tyre ia
kan mbathur jasht vendit?
Sigurisht kt e pranon edhe
politika, por pr t'i kthyer ata
n pun e siprmarje konkrete,
nuk hidhen hapat e nevojshm
nga asnjera pal. T shumtve
q prkushtimin, sakrificn
e kan pasur bindje pr t'i

shrbyer vendit t tyre, Shqipris, pse nuk u angazhuan
n politik, nuk mund t'u thuhet
"s'jeni ju"! "Pr shpjegimin
e t shkuars, - thot Nie,
- duhet t nisemi nga ajo q
prbn forcn m t lart t
cilsive tuaja fisnike, ju do t
mund t gjeni n t shkuarn,
at q sht e denj pr t'u
msuar dhe pr t ruajtur, at
q sht n t madhshtore
Kultivoni te vetja idealin pr
t ardhmen dhe flakeni posht
paragjykimin se ju jeni epigon
(trashgues) ".
N praktikn e derisotme
t politikbrjes te ne, nuk sht
synuar t aplikohet ajo prvoj
e prparuar e vendeve fqinje
dhe evropiane, mbi bazn e
s cils ato kan prparuar n
rrugn e zhvillimit. Shum zra
nga t dy kraht e politiks, por
dhe brenda t njejtit subjekt,
kan ngritur akuz pr lidershipet partiake, pse ato veprojn
jasht vendimeve t strukturave
q prfaqsojn. A nuk sht
nj z ky, q flet pr politik
asti, e cila vjen nga "goja e
veshi" i grupeve t caktuara?
Kjo sht e dukshme edhe n
Parlamentin ton.Dgjojm
deputett n sall kur flasin n
kor, mbajn iso ata q s'din
'flasin, ku pr ide e nisma individuale, s'bhet fjal. Deputeti
ka dhe sht i ngarkuar me nj
mision. Pr t qen ai q duhet
t jet, krkohet prgatitje,
prkushtim dhe inisiativ. Misioni i tij del n dukje kur vlerat
tradicionale, intelektuale e
njerzore si dhe resuret e zhvillimit t zonave me komunitetin
q prfaqsojn, t dalin n pah
e t bhen pjes e projekteve
t zhvillimit. Po si mund t
pretendohet kjo, kur deputeti
nuk sht i dal si njeri nga
ata me shkall njohjeje m t
lart t ktyre vlerave, por i
caktuar nga partia? Ktu del
n dukje, pse u ndryshua ligji i
zgjedhjeve, ku deputeti mbetet
monopol i partis, etiketuar
me votn e zgjedhsit! Me
ndershmrin e prfaqsimit,
besimin q i sht dhn, pse
jo dhe prfitimin individual (ai
paguhet), deputeti ka pr detyr

t futet n rol. Zri i tij sht
zri q pritet.Ai duhet t jet
zri i zgjedhsve e pasuesve
t tyre, interesat e t cilve
jan t pandara n bindje, gj
q nuk reflektohet. "Bn sikur
bn ustai", ky sht realiteti i
politiks sot, kt kemi vuajtur
n tr tranzicionin e gjat, ku
sipas gjasave, do t vazhdojm
ta vuajm akoma. Kjo vetm
pr qejf t politiks kryenee,
t shkopit magjik, q dikush
pretendon se e ka eksluzivitet
t tijin, ashtu si mund t jetoj
me ndrrn, q vetm "magjia"
e tij do ta bj kt vend. T
mbrthyer n politikn e ngurt
(si n vath, me gardh), kujdespolitika shkon drejt asaj, q
t gjith "t han" t njjtin
ushqim dhe asnj t mos na ik
nga vatha!
sht koha ndryshe, t
ciln nuk duam ta kuptojm
edhe pse realiteti na e dikton
do dit. Njerz m n z t
ktij vendi, politikan e jo
politikan, kan br apelin e
duhur. Ata jan t gatshm dhe
nuk kan vonuar n siprmarrje
konkrete, pr t qen aktiv n
rrugn e ndryshimit. Ata i njohim, i kemi prezent, nuk vonojm t shprehemi me konsiderat, por vizioni i tyre ndryshe,
jasht mbshtjells politike, i
etiketon t papranueshm! Si
rezultat mbeten jasht, shum
prej tyre dhe t papun, ku
epigont me shklqim politik,
nuk vonojn t ven pr ta
edhe ndonj nofk! A mundet
m tej, q politika t vazhdoj
me t njejtat karaktere si deri
m sot? Them se jo. S pari,
krkesat n vend jan rritur
gjithnj e m shum pr t qen
evropian me pun, me sjellje
dhe jetes. Populli yn tashm e
njeh realitetin jasht, m shum
se gjysma e ka at t prekshm.
Nj pjes e mir q jan kthyer
t punojn n vendlindje, jan
t shkolluar n vendet evropiane. Brezat njzet e pes vje
e posht nuk duan t'ia din pse
shqiptart kan mbetur prapa
bots. Nevojat pr menaxhim
t resurseve, ekonomike e
njerzore, jan m me ngut

se asnjher. Kjo pr faktin se
vendit i kemi hyr shum borxh
me rrnimin e deritanishm,
por edhe bindja e krijuar, se
vetm me pun mund t rrisim
mirqenien ton. Ky sht dhe
msimi evropian, q po na
diktohet or e minut, pa ka se
t kuptuarit na vjen me vones.
Mendoj se ndarja e re
territoriale dhe domosdoshmria e reformimit t pushtetit
vendor t ardhshm, do t
jap shenjat e para pr afrimin
e intelektualve n qeverisje, duke ua prer rrugn
njerzve t paaft. Zgjerimi i
hapsirs s qeverisjes nga ana
e ktij pushteti, do t thrras
n drejtim njerz me nivel e
shkall njohjeje t mjaftueshme
pr t marr prgjegjsit menaxhuese. Ata jan kuadrot e
ndershm, t nprkmburit
e derisotm, t cilt pse nuk
kan predikuar politikn e diktuar, kan duruar zemrthyer
n pritje se nj dit ajo do t
kthjellohet. Tani ka vajtur ku
s'mban m. I dituri nuk mund
t mbaj pambarimisht n qaf
t paditurin.Vet politika nuk
mund t vazhdoj t jet n
besueshmrin e atyre q nuk
kan "enn" pr t mbajtur
kapacitetet e duhura. Epigonpolitika nuk mund ta ndreq
kt vend. Gjykoj se koha do
t nxjerr jasht loje repartet
e "laboratorve"q prodhojn
ushqim pr ta. Ajo q pritet,
plotsisht e mundshme, sht
gjetja e vendit pr secilin,
bazuar n aftsin, inisiativn
e lir, pa cnuar dinjitetin, t
tijin e t krkujt tjetr. Kt na
e siguron ecja n rrugn e drejt
t demokacis, rruga evropiane
q akoma na ka mbetur ndrr.
Roli i individit nuk mund t
diktohet nga bindjet e tjetrit.
Vet jeta sht nj filozofi q
duhet kuptuar. Klasa politike
ka pr detyr t ndikoj n nj
shoqri t caktuar q secili, t
jap kotributin e vet natyrshm,
pr t shijuar at ka realizon.
ndrrat e realizimet jan
ato q t shoqrojn n jet.
Ata bhen t mundshme kur
njerzit e ditur, intelektualt,
rrin zgjuar, gjithnj n krye
t punve, pr tu dhn atyre
zgjidhjen e duhur dhe n koh.
FAQE 7
Sociale...
Fryma e Re
Kta t moshuar shqiptar, sot jan po ata qytetar t vendit q n fillimin e viteve 90 aspiruan dhe iu
bashkuan thirrjes mbarshoqrore pr nj Shqipri si gjith Evropa.
M shum pr t moshuarit...
Nga Entela BINJAKU
sociologe
aspiratn e prbashkt pr integrim n Bashksin Evropiane,

ka dhe shum qytetar t vendit
ton q aktualisht jan t moshuar. Po kta qytetar, burra
e gra, q jetojn n fshat apo
qytet, n zonat e mdha urbane,
apo n periferi t zonave t vogla, jan ata q 24 vite m par
ishin mjaft t rinj pr t qen
t etur pr ndryshime e pr nj
jetes m t mir. Sot nj pjes
prej tyre jan n moshn e pensionit, apo n moshn e tret,
duke br pjes n grupin prej
11% - 12% t popullsis son.
Kta t moshuar shqiptar, sot jan po ata qytetar t
vendit q n fillimin e viteve
90 aspiruan dhe iu bashkuan
thirrjes mbarshoqrore pr
nj Shqipri si gjith Evropa.
Kta qytetar t moshuar
sot jan po ata q kan prjetuar
mjaft nga dukurit e ksaj kohe
duke filluar nga papunsia, nga
prpjekjet pr ta marr pronne
tyre t ligjshme, deri te humbja e shpress pr ta gzuar
at n t gjall, te varfria, te
shrbimet shndetsore t tipit
paguaj q ta kesh, tek emigrimi i fmijve, te t mbeturit
vetm e pa prkrahje etj.
T moshuarit n Shqipri
sot jan edhe ata q vazhdojn
t festojn daljen n pension,
duke prftuar nj t ardhur
pasi kan plotsuar periudhn e
sigurimit dhe jan prkatsisht
n moshn 65 vje pr burrat
dhe 60 vje pr grat.
N t njjtn koh kta
jan ata qytetar q, ndrsa
presin moshn e pensionit,
kuptojn se i afrohen edhe margjinalizimit dhe, pr natyrn e
zhvillimeve shqiptare, i aviten
mjaft rrezikut t prjashtimit
shoqror. Sipas Opendata.
al, gjat vitit 2013 n vendin
ton kan prfituar pensione
pleqrie 311.382 prfitues, nga
t cilt 160.980 meshkuj dhe
150.402 femra.
Pavarsisht tradits s
shqiptarve pr t respektuar
moshn dhe t moshuarit, srish shum prej tyre ndjehen
t prjashtuar nga vmendja
shoqrore. Edhe pse gzojn
t drejtat pr nj cilsi jete si
do qytetar tjetr i Evrops,
srish shum prej tyre jan
larg realitetit q jetojn bashkmoshatart e tyre n hapsirn
evropiane.
Respektimi i t drejtave
t njeriut, prmirsimi i cilsis
s jets, prftimi i shrbimeve
sipas standardit bashkkohor,
jan disa nga krkesat q shteti
duhet ti marr n konsiderat dhe duhet ti prmbush

n drejtim t respektit dhe
jets dinjitoze t t moshuarve
shqiptar. Aktualisht sipas
Shrbimit social shtetror,
301 t moshuar/a trajtohen n
Shtpit e t Moshuarve, 76 t
moshuar/a marrin shrbim n
qendrat ditore polivalente n
Kamz dhe Sarand dhe n 6
Shtpi t Moshuarish (Tiran,
Kavaj, Gjirokastr, Shkodr,
Fier, Polian).
Shum prej t moshuarve
shqiptar sot jan t vetm,
pa pranin e ndonj familjari,
kan t ardhura t pakta, mjete
t pamjaftueshme pr krkesat
e kujdesit shndetsor. Shum
prej tyre vijn nga familje n
nevoj.
Pr nj trajtim dinjitoz
dhe n prputhje me kto standarde, shteti duhet tu vij
pran t moshuarve me t
gjitha krkesat q ata kan,
duke respektuar parimin e prfishrjes dhe integrimit n jetn
shoqrore.
Nisur nga kjo situat
shteti duhet t punoj n drejtim t prezantimit me konceptin e kujdesit komunitar q
duhet t jet n prputhje me
krkesat e legjislacionit dhe
standardeve t shrbimeve.
Aktualisht n vend qendrat e shrbimit komunitar pr
t moshuarit jan t pakta. N
mnyr rezidenciale trajtohen
rreth 300 t moshuar, ndrsa n
ato t shrbimit jo publik afr-
Shum prej t moshuarve shqiptar sot jan t vetm, pa pranin e

ndonj familjari, kan t ardhura t pakta, mjete t pamjaftueshme pr
krkesat e kujdesit shndetsor. Shum prej tyre vijn nga familje n
nevoj.
sisht 200 t moshuar. Ndrkaq

duke marr n konsiderat edhe
shrbimet e ofruara nga OJF-t
e ndryshme, n qendra ditore,
komunitare, polivalente, etj, sot
jan t prfshir n sistemin e
shrbimeve sociale rreth 1400
t moshuar.
Pra nga trsia e
qytetarv t vendit q jetojn
n moshn e tret, numri i atyre
q prftojn kujdes nga shteti
sht 1400. A mjaftojn kto
qendra ekzistuese pr t plotsuar nevojat e t moshuarve pr
kujdes t posacm? Ngritja e
qndrave komunitare t tjera,
t kujdesit pr t moshuar,
q do t zgjeronin prvojn
e atyre ekzistuese sht nj
domosdoshmri.
Nevoja pr t ngritur
mjedise pozitive dhe inkurajuese sa m pran komunitetit,
do t tregonte edhe nj shenj
t emancipimit angazhues
shtetror pr t pasur n kujdesin e vet cdo qytetar t
ktij vendi. Mirqnia, kujdesi shndetsor, integrimi
n komunitet, sensibilizimi i
shoqris pr problemet me t
cilat prballen kta t moshuar, vmendja pr mbshtetje
psiko-sociale, shrbimet n
familje, si ato ushqimore apo
sanitare, aktivitetet sociale

e kulturore etj. do ti jepnin
shoqris dhe shtetit shqiptar
profilin e nj shoqrie q, duke
e aspiruar Evropn, i afrohen
asaj me fakte dhe aksione
konkrekte.
Qndrat e kujdesit komunitar do t ndihmonin mjaft
q kta qyetar t jen t mbrojtur nga keqtrajtimi dhe lnia
pas dore. T mos harrojm
se do njeri kudo ku jeton ka
veantin dhe t drejtn t trajtohet me dinjitet dhe respekt.
Shrbimi i ofruar nuk duhet ti
gjykoj rrethanat, t kaluarn
dhe mnyrn e jetess s tyre,
duke shfaqur nj mendsi t re

pr trajtimin dhe respektin e
individualitetit.
Me hapjen e ktyre qndrave do t nxiteshin edhe
shrbime cilsore duke punsuar ndr ata mijra qytetar t
diplomuar n fushn e puns
sociale, t psikologjis, apo
dhe t fushs s t drejts nga
ata mjira t tjer t diplomuar
n kt fush. Shqipria sociale
sot sht ende nj koncept n
krkim, ashtu si ka qen Shqipria demokratike q n fillimet e ndryshimeve n shoqri.
Por pasi kan kaluar 24 vjet nga
thirrjet e para pr Shqiprin
evropiane, statusi i vendit kandidat do t nnkuptonte edhe
benefite nga Fondi Social Evropian, t cilit shoqria shqiptare
nuk e ka pasur ende t mundur
ti afrohet, me humbjen pr
tre her me radh t ksaj
mundsie.
T shpresojm q pritmnit e ksaj radhe t na afrojn m shum m ato mundsi
q familja evropiane i ofron
pr t gjitha ato shoqri q
punojn n drejtimin e duhur
t integrimit, n po at rrug q
kan prshkruar vendet e tjera
ish-komuniste.
E dits...
Koh e humbur, e padobishme...
sht e shtun, nj mngjes shum i bukur, sa ke br kafen dhe bhesh gati ta

pish, ndrsa lexon lajmet e dits. Me siguri ke disa
gazeta para q shkruajn t gjitha t njjtat lajme,
tani lajmet jan shum m t pakta nga burrimet q
i transmentojn, por vetm nga kurioziteti a nuk do
ti lexosh t gjitha? Papritmas bie dera dhe duhet t
ngrihesh ta hapsh. Kush mund t jet? Postieri,
kush tjetr. Jo se t sjell dika t rndsishme, por
nuk mund ta dish kt para se tì hapsh dern. Pr
fat t mir sot sht e shtun, kshtu q postieri
nuk do kaloj m shum se katr deri pes her.
Ditt e tjera, mund t kaloj shtat, tet ose dhjet
her brnda dits. far the? Nuk do hapsh dern?
Nuk e besoj. Je shum kurioz t mundohesh mos t
hapsh dern. Pr fat t mir sot nuk ke pun dhe
do pish t gjith kafen rehat, duke u ngritur vetm
disa her q ti hapsh dern postierit. Disa her t
mrzitin pak gjith kta njerz q ven e vin n
shtpin tnde, por jan shokt e tu, harrove? Dhe
jan shum, je nga njerzit me fat t madh, ke shum
shok, bravo. Por duhet t prgatitsh dika q t
han ata, si e di ushqimi sht i domosdoshm q t
vazhdojn t jen miqt e tu. Ngrihu mos prto, fillo
Nga Elena LELA

psikologe
t prgatitsh ushqimin e tyre. Mos u streso shum,
gatuaj receta t testuara, q miqt e tu kan gatuar
pr miqt e tyre dhe u kan plqyer t gjithve.
Do uleni t gjith n t njjtn tavolin pr t
shijuar drekn dhe t jesh i sigurt se t gjith do
ta han, edhe n qoft se nuk i plqen. Jo, jo, nuk
do t thon se nuk u plqen, jan t gjith shum
t sjellshm pr ta br kt. Nga njqind miqt e
tu, tre deri katr do t thon q u plqeu, pak e ke
kt? Sigurisht me katr deri pes nga ata do duash
t thuash disa gjra m tepr, por do t t dgjojn
t tjert. Sigurisht nuk sht e hijshme ti ndjeksh
ata, se n fund t fundit nuk i ndjen miqt e tu dhe
nuk mund t flassh hapur me ta, por mund tu
kthesh thjesht shpinn pa e kuptuar, rndsi ka
q nuk i ndjek dhe vazhdon ti kesh shok. sht
e pabesueshme sa siguri ndjen kur ke shum miq.
Por n fakt nuk ndihesh mir, pse je i paknaqur?
N qoft se e gjitha kjo ju duket nj skenar i
sforcuar ose qesharak, duhet t filloni t shqetsoheni. Nuk sht asgj m shum se nj prshkrim i
jets ton online. N shoqrin ton shum njerz
kalojn kohn m t madhe t dits vetm n laptop
dhe n internet. Lajmet jan t gjitha informacio-
net q marrim do dit nga disa site, ku prsritin

t njjtat lajme dhe prfundimi sht se marrim
nj mbigarkes informacioni, ku e vetmja gj q
na ofron sht nj stres i fsheht. Postieri sht
e-mail q marrin do dit, edhe kur flem. E-mail
profesional, personal edhe shum e-maile t tjera q
nuk na interesojn. Miqt jan t gjith miqt tan
n facebook. N do njqind miq flasim me pes
deri n dhjet maksimumi, por ende vazhdojm ti
kemi t gjith shok, pse? Pr mirsjellje do thon
m t shumtit. Personalisht nuk mendoj se sht
mirsjellje, por munges sinqeriteti.
Pr kthyerjen e shins te shokt i referohem t
gjitha cilsimeve n socialmedia, edhe n facebook, q
na japin mundsin t bjm nj list dhe t zgjedhim
nj pjes minimale t miqve tan online, t cilt mund
t shikojn ato q ne postojm dhe ndoshta prfundimisht jan t vetmit shok q ne duam t kemi.
Ushqimi q shkruaj m sipr, jan t gjitha ato
gjrat q ne ndajm prdit me shokt tan online.
T gjith do ti shikojn, shum pak do tregojn
interes dhe ende m pak do t ta thon. Ende pyet
veten pse nuk ndihesh mir me t gjitha kto q
prjeton?
FAQE 8
Fryma e Re
Kontinenti i vjetr dhe eurofobia....
Bota/Gjeopolitik ...
VAL EUROFOBE N KONTINENTIN E VJETR

Nga 7% -15%
Nn 7%
Plus 25%
Nga 15-25%
*Rezultatet n % t dy partive
Parti t ekstremit t djatht pran

grupit parlamentar t frontit nacional
Numri i vendeve n Parlament
Parti t ekstremit t djatht (eurofobe)
ANGLIA
UKIP
LABURISTET
KONSERVATORET
GP
LDP
SNP
FRANCA
26,77 %
24,74 %
23,31 %
7,67 %
6,69 %
2,40 %
24 vende
20 vende
19 vende
3 vende
1 vend
2 vende
ABSTENIM: 64,00 %
KRYETAR SHTETI:Elizabeth II
KRYEMINISTER:David Cameron
POPULLSIA:64,1 million
RRITJA EKONOMIKE:1,4 %
PAPUNESIA:7,1 %
NUMURI I EURODEPUTETEVE:73
PORTUGALIA
Partia socialiste
31,45 % 8 vende
Fronti
kombetar
UMP
PS PRG
24,95 %
24 vende
20,79 %
13,98 %
20 vende
13 vende
ALTERNATIVa
(UDI+MODEM)
9,90 %
7 vende
EUROPE
KOLOGJISTET
8,91 %
6 vende
Forca e majte
(PKomuniste
6,34 %
+PG+ENS.+ET AL.)
3 vende
ABSTENIM :56,50 %
KRYETAR SHTETI:Franois
Hollande
KRYEMINISTER:Manuel Valls (PS)
POPULLSIA:63,9 milion
PAPUNESIA:10,2 %
KOALicioni (PSD + CDS-PP) 27,70 % 7 vende

CDU (PCP + PEV)
12,69 % 3 vende
MPT
7,15 %
2 vende
B.E.
4,56 %
1 vend
2,18 %
ABSTENIM : 65,50 %
KRYETAR SHTETI:Anibal Cavaco
Silva
KRYEMINISTER:Pedro Passos
Coelho
RRITJA EKONOMIKE:-1,8 %
PAPUNESIA:16 %
SPANJA
Partia Popullore
26,06 %
16 vende
PSOE/PSC
23,00 %
14 vende
IP (IU+ICV+ANOVA+ET
9,99 %
AL.)
7,97 %
5 vende
UPYD
6,50 %
4 vende
CEU (CDC+UDC+EAJPNV+ CCA-PNC+ CXG)
5,44 %
3 vende
Partia demokratike
40,81 % 31 vende
M5S
21,15 % 17 vende
FI
16,81 % 13 vende
Lega Nord
6,15 %
5 vende
COAL. (NCD+UDC+PPI)
4,38 %
3 vende
LALTRA EUROPA CON

4,03 %
TSIPRAS
3 vende
ABSTENim: 40,00 %
KRYETAR SHTETI:Giorgio
Napolitano
KRYEMINISTER:Matteo Renzi (PD)
POPULLSIA :59,8 milions
PAPUNESIA:12,3 %
6 vende
PODEMOS
ITALIA
ABSTENIM :54,10 %
KRYETAR SHTETI:Juan Carlos
KRYEMINISTER:Mariano Rajoy (PP)
PAPUNESIA:26,6 %
RF GJERMANE
CDU / CSU
35,30 %
34 vende
SPD
27,30 %
27 vende
TE GJELBERIT
10,70 %
7,40 %
7 vende
AFD
7,00 %
7 vende
FDP
3,40 %
3 vende
24,40 %
6 vende
MP
15,30 %
3 vende
13,60 %
3 vende
FP
10,00 %
2 vende
SD
9,70 %
2 vende
6,50 %
1 vend
ABSTENIm: 51,20 %
KRYETAR SHTETI:Carl XVI

Gustave
KRYEMINISTER:Fredrik Reinfeldt
(KD)
PAPUNESIA:7,9 %
11 vende
DIE LINKE
SUedia
ABSTENim: 52,10 %
KRYETAR SHTETI:Joachim Gauck
KANCELARE:Angela Merkel (CDU)
PAPUNESIA:5,3 %
NUMURI I EURODEPUTETEVE :96
POLONIA
PIS
PO
SLD
PSL
KNP
SP
32,33 %
31,34 %
9,54 %
7,21 %
7,06 %
4,04 %
19 vende
19 vende
5 vende
4 vende
4 vende
0
ABSTENim: 77,30 %
KRYETAR SHTETI:Bronisla
Komoroski
KRYEMINISTER:Donald Tusk (PO)
PAPUNESIA:10,2 %
DANimarka
O. (DF)
A. (S)
V. (V)
F. (SF)
C. (KF)
N.
26,60 %
19,10 %
16,70 %
10,90 %
9,20 %
8,00 %
4
3
2
1
1
1
vende
vende
vende
vend
vend
vend
ABSTENim: 43,60 %
Kryetar ShTETI:Margrethe II
KRYEMINISTER: Helle Thorning-Schmidt
PERQINDAJA E PAPUNESISE:7 %
AUSTRIA
VP
SP
FP
GRNE
NEOS
EUSTOP
27,00 %
24,10 %
19,70 %
14,50 %
8,10 %
2,80 %
5
5
4
3
1
0
vende
vende
vende
vende
vend
ABSTENim :54,30 %
KRYETAR SHTETI:Heinz Fischer
KANCELAR:erner Faymann (SP)
PAPUNESIA:4,9 %
UKIP n Angli, Fronti Kombtar

n Franc dhe Partia Popullore
n Danimark n krye t
rezultateve t zgjedhjeve
europarlamentare
N prfundim t zgjedhjeve pr Parlamentin Evropian, rezultatet n 28 vendet
antare t BE-s, pati nj rritje t partive t
djathta.
37,60 %
15,00 %
12,23 %
6,81 %
6,48 %
6,30 %
751 vende
E Majta radikale
Socialistt
Ekologjistt
Liberalt
Konservatort
Kundrafederalistt
T pavarurit
T tjer
GReqia
RUMANIa
PSD+PC+UNPR
PNL
PDL
IND. M. DIACONU
UDMR
PMP
PARLAMENTI I RI EVROPIAN.
16 vende
6 vende
5 vende
1 vende
2 vende
2 vende
ABSTENim: 67,84 %
kryetar shteti:Traian Basescu
kryeminister:Viktor Ponta (PSD)
POPULlsia:21,3 milion
rritja ekonomike:2 %
papunesia: 7,3 %
Numuri i EURODeputeteve:32
42 vende
190 vende
52 vende
64 vende
213 vende
46 vende
38 vende
106 vende
KROACIA
SIRIZA
26,60 % 6 vende
DEMOKRACIA E RE
22,71 % 5 vende
X.A.
9,38 %
3 vende
/ ELIA DA
8,02 %
2 vende
TO POTAMI
6,61 %
2 vende
KKE
6,07 % 2 vende
ABSTENim: 41,80 %
KRYETAR SHTETI:Karolos Papulias
KRYEMINISTER: Antonis Samaras (ND)
PAPUNESIA:27,4 %
HDZ+HSP AS
SDP+HNS+HSU
+SDSS+IDS
ORAH
41,42 %
6 vende
29,93 %
4 vende
9,42 %
1 vend
HDSSB+HRAST
+HSP+ET AL.
7,00 %
HL-SR
3,46 %v
NF+HSLS+PGS+LZR 2,37 %
ABSTENim :74,94 %
KRYETAR SHTETI:Ivo Josipovic
KRYEMINISTER: Zoran Milanovic (SDP)
PAPUNESIA:16,2 %
FAQE 9
Fryma e Re
Kontinenti i vjetr dhe eurofobia....
Bota/Gjeopolitik ...
Trmeti evropian, rrezik pr Shqiprin?

Trmeti q preku Parlamentin Evropian n zgjedhjet e fundit,
ka hapur seriozisht debatin mes politikanve dhe ekspertve
t BE-s, nse popujt evropian besojn ende te projekti i
nj Evrope t bashkuar, apo e shohin bashkimin e vendeve t
kontinentit t vjetr si nj t keqe t madhe pr vendin e tyre.
Nga Gjergji MIMA
ritja e prqindjeve
t fituara nga partit ekstremiste n disa prej
vendeve evropiane, t cilt
jan dhe themeluesit e projektit t nj Evrope t bashkuar, ka vn n alarm vet
projektin. Shkaqet e ktyre
rezulateve jan identifikuar
tashm te kriza ekonomike,
papunsia, emigracioni, frika
e zbehjes s identitetit kombtar pr disa shtete t vogla
evropiane, etj.
Por, megjith rritjen e
euroskeptikve brenda Parlamentit Evropian, srish dy
grupimet e mdha t partive
evropiane, Partia Popullore
Evropiane dhe Partia Socialiste Evropiane, q jan
parti pro Bashkimit Evropian,

kan shumicn e Parlamentit
Evropian dhe mund t krijojn nj alenac mes tyre duke
zgjedhur Kryetarin e Komisionit Evropain dhe duke mos
rrezikuar kshtu projektin e
Evrops s Bashkuar.
Por, askush nuk mund
ta mohoj se zri i euroskeptikve tashm do t dgjohet
akoma m i fort brenda Parlamentit Evropian, por do t
dgjohet edhe m fort brenda
shteteve antare t Bashkimit Evropian. N shtete si
Franca apo Anglia, ku partit euroskeptike kan marr
numrin m t madh t votave,
duke ln pas, si partit qeverisse, por edhe opozitat
LETONIa
LETONIa
KOK
KESK
PS
SDP
VAS
VIHR
22,60 %
19,70 %
12,90 %
12,30 %
9,30 %
9,30 %
3 vende
3 vende
2 vende
2 vende
1 vend
1 vend
V.
KOALICIONI NA
(TB/LNNK+VL!)
SASKAA SDP
COAL. ZZS
(LZS+LZP)
LKS
ALTERNATIVE
12 vende
3 vende
2 vende
2 vende
1 vend
1 vend
ABSTENim: 71,08 %
KRYETAR SHTETI:Janos Ader
KRYEMINISTER:Viktor Orban
(Fidesz)
PAPUNESIA:10,1 %
22,60 %
19,70 %
12,90 %
12,30 %
9,30 %
9,30 %
3 vende
3 vende
2 vende
2 vende
1 vend
1 vend
ABSTENim: 65,50 %
KRYETAR SHTETI:Anibal Cavaco Silva
KRYEMINISTER:Pedro Passos Coelho
PAPUNESIA:16 %
HOLLANDA
SDS
COALITION
(NSI + SLS)
VERJAMEM
24,60 %
3 vende
15,20 %
2 vende
10,60 %
1 vend
DESUS
SD
PS
9,10 %
7,90 %
6,20 %
1 vend
1 vend
0
ABSTENim: 79,04 %
KRYETAR SHTETI:Borut Pahor
KRYEMINISTER:Alenka Bratuek
PAPUNESIA:9,7 %
D66
CDA
PVV
VVD
SP
PVDA
4
5
4
3
2
3
vende
vende
vende
vende
vende
vende
ABSTENim: 63,00 %
KRYETAR SHTETI:illemAlexander
KRYEMINISTER:Mark Rutte (VVD)
PAPUNESIA:7 %
RePUBLIka eke
ANO 2011
16,13 % 4 vende
COAL. (TOP 09
15,95 % 4 vende
+ STAN)
SSD
14,17 % 4 vende
KSM
10,98 % 3 vende
KDU-SL
9,95 %
3 vende
ODS
7,67 %
2 vende
ABSTENim :80,50 %
KRYETAR SHTETI:Milos Zeman
KRYEMINISTER:Bohuslav Sobotka
PAPUNESIA:6,9 %
15,40 %
15,00 %
13,20 %
11,90 %
9,60 %
9,40 %
BULlgaria
GERB/
BSP/
DPS/
+- ET AL.
RB/
ABV/
30,47
19,05
17,14
10,64
%
%
%
%
6
4
4
2
vende
vende
vende
vende
6,41 %
1 vend
4,04 %
ABSTENim :64,50 %
KRYETAR SHTETI:Rossen Plevneliev
KRYEMINISTER:Plamen Orecharski
PAPUNESIA:12,3 %
4 vende
14,00 %
1 vend
13,00 %
1 vend
8,00 %
1 vend
6,00 %
4,50 %
1 vend
0
TS-LKD
LSDP
LRLS
TT
DP
LLRA (APL)
17,39 %
17,27 %
16,52 %
14,27 %
12,83 %
8,06 %
2 vende
2 vende
2 vende
2 vende
1 vend
1 vend
ABSTENim :55,09 %
KRYETAR SHTETI:Dalia
Grybauskaite
KRYEMINISTER: Algirdas
Butkevicius
POPULLSIA :3 milion
PAPUNESIA:11,7 %
SLlOVAkia
INDIPENDENTET
FF
FG
SF
LAB.
GP
24,00 %
22,00 %
22,00 %
17,00 %
6,00 %
6,00 %
2 vende
2 vende
4 vende
3 vende
ABSTENIm :48,40 %
KRYETAR SHTETI:Michael
Higgins
KRYEMINISTER:Enda Kenny (FG)
POPULLSIA:4.6 milion
PAPUNESIA:12,9 %
PORTUGALia
KOK
KESK
PS
SDP
VAS
VIHR
46,00 %
ABSTENim: 69,96 %
KRYETAR SHTETI:Andris Berzins
KRYEMINISTER:Laimdota
Straujuma
POPULLSIA:2 milion
RRITJA EKONOMIKE:4 %
PAPUNESIA:11,4 %
Hungaria
51,49 %
14,68 %
10,92 %
9,76 %
7,22 %
5,01 %
SLOVenia
LITUANIa
IRLANDa
ABSTENim: 59,10 %
KRYETAR SHTETI:Sauli Niinisto
KRYEMINISTER: Jyrki Tapani
Katainen
PAPUNESIA:8,1 %
FIDESZ - KDNP
JOBBIK
MSZP
DK
EGYTT-PM
LMP
n kto vende, tregojn se

tashm askush nuk mund t
mos dgjoj zrin e tyre n
parlamentet kombtare. Pasi
n fakt zri i tyre sht zri
i shumics s popullsis s
ktyre vendeve prsa i prket
shtjeve q kan t bjn me
poltikat e BE-s. Dhe politikat e BE-s, q m shum i
interesojn Shqipris jan
politikat e zgjerimit, t cilat
kto parti euroskeptike i sulmojn m shum se do gj
tjetr.
N raportimin e tij n
Komisionin Parlamentar t
Poltikave t jashtme, Ministri
Bushati deklaroi se Zgjedhjet evropiane nxorrn nj
rezultat, i cili me t drejt
SMER SD
KDH
SDK DS
OL'ANO
NOVA
SAS
16,35 %
12,51 %
12,21 %
11,15 %
10,32 %
8,08 %
4 vende
2 vende
2 vende
1 vend
1 vend
1 vend
ABSTENIm: 87,00 %
KRYETAR SHTETI:Andrej Kiska
KRYEMINISTER:Robert Fico
(SMER)
PAPUNESIA:14 %
FINLANDa
BELGjIka
N-VA
OPEN VLD
CD&V
PS
MR
SP.A
24,09 %
13,21 %
7,75 %
7,46 %
6,83 %
6,66 %
4 vende
3 vende
2 vende
3 vende
3 vende
1 vend
ABSTENim:10,00 %
KRYETAR SHTETI:Philippe
KRYEMINISTER:Elio Di Rupo (PS)
PAPUNESIA:8,8 %
KOK
KESK
PS
SDP
VAS
VIHR
22,60 %
19,70 %
12,90 %
12,30 %
9,30 %
9,30 %
3 vende
3 vende
2 vende
2 vende
1 vend
1 vend
ABSTENim: 59,10 %
KRYETAR SHTETI:Sauli Niinisto
KRYEMINISTER: Jyrki Tapani
Katainen
PAPUNESIA:8,1 %
krijon pikpytje. Kjo do t

thot, q rruga e Shqipris
drejt integrimit n Bashkimin
Evropain q ishte e vshtir,
bhet akoma edhe m e mundimshme.
Prova e par e zjarrit, sigurisht do t jet vendimi i qershorit q do t
marr Kshilli i Ministrave
t Jashtm t Bashkimit Evropian, pr ti dhn ose jo
statusin e vendit kandidat n
BE, Shqipris. Por nse n
dhjetor, disa vende t BE-s u
treguan skeptike pr dhnien
e statusit Shqipris, sa mund
t ndikojn kto parti, q tashm jan faktor i rndsishn
n politikn e brendshme t
vendeve t tyre, pr nj tjetr
shtyrje t dhnies s statusit

pr Shqiprin? Sa mundsi
ka q kto parti t ndikojn te
qeverit e vendeve t tyre pr
t rritur edhe m tej kriteret
dhe standardet pr marrjen
e statusit.
Dhe duke shkuar m tej,
edhe pas statusit, duke rritur
krkesat pr vendet q duan
t hapin negociatat me BE-n,
duke vshtirsuar kshtu edhe
m tepr rrugn e vendeve t
Ballkanit Perndimor drejt
BE-s. N kt kuadr, partit
poltike n Shqipri duhet t
ln mnjan hatrmbtjet
mes tyre pr shtjet e politiks
s dits dhe t bashkpunojn
pr at q vet e kan cilsuar
si objektiv kombtar, t cilin
e mbshtet pjesa drrmuese e

shqiptarve. T mos e lexojn
rezultain e ktyre zgjedhjeve
si fitore e partive t djathta apo
t majta evropiane, pasi kjo gj
ka rndsi relative. Por, duhet
ta lexojn kt rezultat si nj
vshtirsi m tej n rrugn e
Shqipris drejt BE-s, pra nj
arsye m shum pr t nisur
dialogun e gjithanshm, pr
reformat dhe duke ln pas
mrit dhe interesat e politiks
s dits. Vetm kjo do t ishte
prgjigjja m e mir q poltika
shqiptare do t mund tu jepte
zrave euroskeptik brenda
BE-s, q tashm gjithnj e
m shum do t shtyjn pr
ngadalsim t procesit t zgjerimit t BE-s.
FAQE 10
Bota...
Fryma e Re
N pragun e Evrops, sht formuar prsri nj bllok rival i mirstrukturuar, kt her i quajtur Bashkimi Euroaziatik
trategjia politike e Putinit sht e thjesht dhe e

qart. Konsiston n promovimin e Bashkimit duke
br prpjekje t mdha me qllim hyrjen n
skenn e politiks ndrkombtare t nivelit t lart me
emrin e "Bashkimi Euroaziatik".
oska do t jet gjithmon truri pas ktij Bashkimi dhe dshiron ti tregoj bots se kombinimi i t gjith ktyre shteteve, sht n gjendje t formoj nj pafundsi gjeografike t
prmasave gjigande dhe shtrirja e madhe e ktyre shteteve n terma territoriale do t thot
m shum depozita burimesh energjitike, t cilat do t qndrojn nn kontrollin e drejtprdrejt t
Kremlinit, si prfundim me shum influence n gjeopolitikn ndrkombtare.
Bashkimi Euroaziatik dhe ndikimi

i tij n Bashkimin Evropian
Av. Shptim BEQIRI
Kryetari i FRD,
Njsia 4, Tiran
jat dy muajve
t fundit sht
shfaqur n arenn e politiks
ndrkombtare tema e rikthimit t Bashkimit t Euroazis.
Inisiativa e ktij projekti
politik sht e presidentit t
Rusis, Putin, i cili po ushtron presion t forte politik
n Bruksel, n mnyr q t
siguroj q Bashkimi i Euroazis t merret n considerate
serioze gjat negociatave
dypalshe q do t mbahen
midis BE-Rusi.
Traktati i Bashkimit t
Euroazis hyn n fuqi n vitin
2015 dhe presidenti Putin e
shikon kt bashkim si prfundimin e natyrshm t planit
t vjetr rus q kishte n thelb
bashkimin doganor ku morn
pjes Rusia, Bjellorusia dhe
Kazakistani. Prve ksaj,
Bashkimi Euroaziatik mban t
hapur mundsin e zgjerimit
t tij me ish-antart e tjer t
Bashkimit Sovjetik, t cilt
jan ende nn dominimin politik t Kremlinit (Armenia dhe
n veanti Ukraina).
Me pak fjal, nj project
ambicioz q ka t bj jo vetm
me thellimin e zgjerimin e
bashkimit doganor, por edhe
me zhvillimin e projekteve t
tjera ku spikat ai m kryesori,
"Hapsira e Prbashkt Ekonomike", q sht nj bashkim
m koherent, pasi siguron
integrim m t madh ekonomik
midis vendeve antare. Le t
kujtojm shkurtimisht se bashkimi doganor sht krijuar n
vitin 1995 dhe u pasua n vitin
1999 nga "Hapsira e Prbashkt Ekonomike", q hyri n
fuqi n janar 2012. S fundmi,
q nga janari i vitit 2015 pritet
t nis Bashkimi ekonomik i
Euroazis.
Rusia e Putinit vazhdon
prpjekjet e saj n mnyr q
t krijoj mjete t fuqishme
politike-ekonomike-ushtarake
me qllim t kompensoj fuqishm t gjitha "martesat" dhe

bashkimet perndimore t
natyrs politike-ekonomikeushtarake, duke br t mundur
paraqitjen e vetes (Bashkimin
Euroaziatik) si nj alternativ
e besueshme ndaj BE dhe
pjess tjetr t bots. Putin
e di se pa nj legjitimitet t
forte politik, ky project nuk do
shkoj asgjkundi dhe n kt
kuadr, ka filluar t krkoj
tek evropiant ta njohin zyrtarisht Bashkimin e Euroazis.
Rusia, mesa duket, po i krkon
Brukselit t nnshkruaj nj
marrveshje pr tregtin e lire
jo vetm pr veten e saj, dmth
Rusin, por me t gjith Bashkimin Euroaziatik.
Tashm ka disa vite q
BE dhe Rusia jan n konsultime t vazhdueshme politike
pr nj marrveshje t tregtis
s lir, por si rezultat i problemeve t shumta t natyrs
teknike, duket se prfundimi i
ktyre bisedimeve mund t jet
shum i gjat, ose i pamundur.
Moska ka arritur koht e fundit
t antarsohet n OBT (Organizata Botrore e Tregtis), por
natyra e saj ekonomike dhe e
shtjeve t tjera q lidhen
me sistemin e saj ligjor, e ka
pothuajse t pamundur q n
nj koh t shkurtr t mund
t siguroj nj marrveshje t
tregtis s lir me Evropn.

Situata bhet akoma m
e komplikuar nse marrim
parasysh pretendimet e Putinit
q t prfshij n nj marrveshje t ardhshme me BE t
gjith Bashkimin Euroaziatik.
Bashkimi Euroaziatik ka nj
numr t madh problemesh
ekonomike, duke filluar me
vendet antare, t cilat nuk
bjn pjes n OBT.
Prve ksaj, ekziston
nj tjetr problem i pakaprcyeshm pr Evropn, e cila
ka lidhje me Bjellorusin.
Rregjimi i Minskut dhe diktatori i saj gjenden nn presionin
e sanksioneve politike t rnda
dhe BE nuk do t pranonte
asnj marrveshje ekonomike
me kt vend.
Me pak fjal, krkesa
(marrveshja e tregtis slir
me Evropn) e Rusis duket m
shum si provokim politik dhe
nuk duhet t merret n considerate seriozisht, pasi ajo shkon
kundr parimeve t shumta
politike dhe ekonomike t
kontinentit t vjetr. Gjithsesi,
pjesn teknike t ksaj ambicie
t paarritshme (marrveshje
e tregtis s lir) t Putinit
mbetet n dorn e analistve,
operatorve dhe studiuesve
ekonomik. Le t shohim pak
se cilat jan synimet politike
t Putinit.
Strategjia politike e Putinit sht e thjesht dhe e qart.

Konsiston n promovimin e
Bashkimit duke br prpjekje
t mdha me qllim hyrjen n
skenn e politiks ndrkombtare t nivelit t lart me emrin e "Bashkimi Euroaziatik".
sht e qart se Moska
do t jet gjithmon truri pas
ktij Bashkimi dhe dshiron ti
tregoj bots se kombinimi i t
gjith ktyre shteteve, sht n
gjendje t formoj nj pafundsi gjeografike t prmasave
gjigande dhe shtrirja e madhe
e ktyre shteteve n terma territoriale do t thot m shum
depozita burimesh energjitike,
t cilat do t qndrojn nn
kontrollin e drejtprdrejt t
Kremlinit, si prfundim me
shum influence n gjeopolitikn ndrkombtare.
Putin po sulmon dhe n
t njjtn koh po bn krkesa
politike t drejprdrejta, si
sht ajo e marrveshjes s
tregtis s lir. Rusia me kt
potregon se ndaj saj krkon
respekt, sepse ajo ndihet e forte
dhe e bn kt duke mosshprehur asnj lloj pasigurie.
Ajo nuk sht m e gatshme
t trajtohet si e huaj n marrdheniet ndrkombtare, n
veanti me Perndimin dhe nuk
sht e gatshme q vetm pr
hir t konesioneve q Krem-
lini i jep Evrops, t ruaj kt

partneritet ekonomik q tashm
ka filluar t zbehet.
Rusia nuk dshiron dhe
kurr nuk do t donte t ndjek
rrugn e zhvillimit demokratik
t tipit perndimor dhe pr kt
arsye, insistimet evropiane
dhe amerikane n drejtim t
demokratizimit t vendit, kurr
nuk do t dgjohen. N t vrtet, Rusia po krkon t bhet
nj model alternativ, ndryshe
nga Perndimi.
E vrteta sht se n
pragun e Evrops, sht formuar prsri nj bllok rival
i mirstrukturuar, kt her i
quajtur Bashkimi Euroaziatik,
me t cilin t gjith ne, hert a
von prfshi dhe vendin ton
do t prballemi. Blloku rival,
ose Bashkimi Euroaziatik, i jep
Evrops nj prqindje shum
t lart t burimeve energjitike (Gaz). Kjo do t thot se
Evropa sht e shantazhuar
politikisht dhe pr fat t keq,
n kt moment nuk ka asnj mundsi reale dhe t menjhershme pr t diversifikuar
furnizimet veta me gaz. BE-ja,
gjat kohve t fundit ka qen
shum e shprqendruar, duke
ln q t'I rrshqas nga dora
mundsia pr t ndikuar n
mnyr t drejprdrejt n ngjarjet politike n Evropn Lindore dhe Kaukaz, n t njjtn
koh nuk ka shpenzuar koh
dhe resurse t mjaftueshme
pr t planifikuar nj diversifikim t furnizimeve t gazit.
Duke marr parasysh situatn
gjeopolitike n t ciln ndodhet
Evropa, duhet ti kushtoj m
shum koh skems s poltiks
s jashtme, duke e br at m
t efektshme dhe m vendimtare kundrejt faktorve t tret
dhe n t njjtn koh ajo duhet
t jet e aft t marr vendime
poltike t vlefshme n koh
t shkurtr, duke prfishir
domosdoshmrisht t gjitha
vendet antare t BE.
sht moment q BE t
qndroj n lartsin e situats, pasi asnj vend i Evrops nuk sht n gjendje t
balancoj dhe t prballet i
vetm me rritjen ekonomike
politike t nj kundrshtari
si Rusia,tashm Bashkimi
Euroaziatik, madje Evropa
duhet t mendoj seriozisht
pr antarsime t reja n BE,
mundsisht sa m shpejt t jet
e mundur, prfshi dhe vendin
ton.
Ukrain, tanket
ruse sulmojn
Luhansk-un
Situata n lindje
t Ukrains ka filluar t
ndizet prsri. Sulmi vjen pas njoftimeve t herpashershme
t Putin pr tu trhequr nga kufiri. Tre tanke ruse kan hyr
n lindje t Ukrains mbasditn e s enjtes.
Tanket me forca t tjera t blinduara kan kaluar kufirin prmes nj pike kufitare q kontrollohej nga rebelt n
rajonin Luhansk t Ukrains. Menjher kan filluar sulmet
mes dy forcave. Deri m tani, nuk ka asnj konfirmim nga
rebelt, t cilt kan raportuar sulmin pran Luhansk-ut.
Separatistt pro rus n Donetsk dhe Luhansk, zemrn industriale t Ukrains, kan shpallur pavarsin pas
mbajtjes s referendumeve n muajin e kaluar, t cilat u
konsideruan t paligjshme nga qeveria e Kievit. Rebelimi
filloi pas trazirave q pasuan rnien e Viktor Janukovi,
asokohe president i Ukrains.
FAQE 11
Fryma e Re
Ndrgjegjja e kombit ka nj arm t fort, mendjen, e cila n do furtun e mjegull, duhet t bhet
kapiten i anijes
Aktualitet...
UDI SHQIPTARE...
Nga Ilir KORO
istoria jon njeh

shum ulje-ngritje,
rrzime, ecje dhe lodhje,
por pr kt le tua u lem
historianve t merren (se
pr fat t keq dhe magaziniert, t m ndjejn, ktu te
ne, jan br historian e
shkenctar), por kjo gj hap
nj tem tjetr. Por e uditshmja nuk qendron ktu. Marr
shkas ardhjen para disa ditsh
t klerikve m t lart t
kishs ortodokse nga shum
vende t bots dhe ndrmjet
tyre, edhe t kryeklerikut
serb, Ijerineu, deklarats s
tij t paprgjegjshme si dhe
ardhjen n kt delegacion t
ftuarish e kryeantishqiptarit,
Nikolas Geixh.T jet rastsi,
t jet paprgjegjshmri, t
jet e qllimshme? Besoj se
ktopyetje e kan prgjigjen
brenda vetes. Dhe udia jon
vazhdon. Ftohen nderohen,
kaprdijm pisllkun e tyre
dhe ngushlloemi q kry-
eministri bojkotoi tryezn e

shtruar pr darkn e miqve!
N t njejtn koh,
para katedrales s madhe n
qendr t Tirans, serbt n
mnyr provokative, ngrejn
flamurin e tyre e dalin n
video e foto, si pr karshillk
pr t na thn se ne jemi ktu
e ju skini na bni!
Kur policia jon anulon
nj protest mse legjitime t
nj grupi t rinjsh patriot q
kan nj kndvshtrim ndryshe nga t zgjuarit e kombit.
udi, t tjert,as gek, as
mek, kur thot populli.
Plasn mediat vizuale
me sharje dhe ofendime nga
m pompozetndaj serbve
vizual. Po n ralitet? Heshtje, prulje e mefshtsi.
Dikush mund t m thot:
Po pse mor zotri nuk u
ngrite ti? Prgjigjja ime
sht: Po dhe un shqiptar
jam. Pastaj trim i vetm nuk
mund t shkosh n luft.
Bashkimi bn fuqin, na e ka
ln amanet Sknderi yn. Q
e prmendim kaq shum dhe
si ngjajm asnj grim, n

karakter e vullnet!
Habitem pse ndodh me
ne ky lloj ambiguizmi? Mos
vall e kemi smundje e
duhet kuruar, mos vall sht
br gangren dhe duhet
hequr, mos vall...?!
Po ku po na on kjo
fjetje snobike? Ky aluinacion, ky psiko-defekt, q na
brejn e han ndrgjegjjen e
pastr t kombit ton. A nuk
kemi sy t shikojm se si u
katandism nga kjo psiko
ambicje n shekuj? Nga kjo
ego-idiotsi, e paperceptuar
n asnj vend tjetr.

Kujdesu mir, ka thn
i mnuri, pr at q do, por
dhe pr at q urren. Se nse
nj njeri bhet krimb, nuk
duhet t ankohet se e shkelin
me kmb. Pra, edhe nj
komb nse adhuron krimbat,
nuk ma do mendja t flej n
folen e shqiponjs, si i ftuar.
Kjo nuk sht thirrje pr kryengritje (se boll po dgjojm
t tilla prdit), apo pr thirrje
e jerrje humnerash, sht
fjala q kudo dhe kurdoher,
moment duhet shfrytzuar n
t mire t vetes, t kombit.
Sepse moment sht mbret

i bots e nse e le t rrjedh
pa e shfrytzuar, dije q ke
punuar n dm t vetvetes.
Prulsia sht shkalla
e par, ku fshin kmbt e
pista, ai q i prulesh. Ndaj
nj kombi, kushdo qoft ai,
nj piskam sht shum
m shum se nj dor e prulur me salltanet. Intelektualt
(nse jan t till), nuk duhet
t bjn budallain pr t
mos u treguar t paedukat.
Ndrgjegjja e kombit ka nj
arm t fort, mendjen, e
cila n do furtun e mjegull,
duhet t bhet kapiten i
anijes, pr t mos qorrollisur
kt vend martir, pr ta uar
atje ku i takon, n bregun e
kaltr egzotik t mirqnies!
Njeriu duhet t besoj
tek e pamundura, por kurr
te mrekullia. Nj kryqzim
duarsh, nj mbyllje goje, nj
qndrim prej statuje, sjan
vese relike lashtsie,
vetm pr tu vizituar. Por jo
pr t dialoguar
Mjaft m!
Them mjaft, pasi duhet ndryshim dhe brtas:
MJAFT me kulturn e mosndshkimit
Nga Selim Elezi
FRD, CRRIK
uk kam shkruar
ndonjher, pasi
edhe profesioni im sht
i shkencave egzakte e jo
gazetari, por mjaft m! Them
mjaft m se kemi duruar n
kurrizin tone t gjitha poshtrsit q mund t bj njeriu dhe
personi shkaktar i ktyre dhe
kryesori, sht vet Sali Berisha. E them kt pasi sht ai
q ka krijuar falanga t lidhura me malavitn. Dhe kt e
ka br pasi vendosi kontrollin n pjesn m t madhe t
instuticioneve t shtetit t
munguar shqiptar, si prokuroria, gjyqsori, SHISH, KLD
etj. Krimi ekonomik lulzoi
nn pushtetin e Berishs.
Vjedhja e votes m s pari,
pastaj e pasuris publike q
lulzoi, shprdorimet arritn
kulmin n do sector t jets
s vendit, por askush deri sot
nuk sht thirrur s paku e t
prgjigjet, ndonse t gjith I
kemi dgjuar qeveritart tan
t djeshm e t sotm t thon

refrenin e njohur: Prokuroria
fle mbi dosjet.
Lulzim Basha bri
krdin n rrugn e kombit.
U akuzua pr qindra milion
euro t shprdorura dhe t
vjedhura, por nuk i hyri gjemb
n kmb.
Genc Ruli u fali koncensionarve miliona dollar,
madje n kok t vet e pa
asnj baz ligjore dhe prsri
asgj.
Arben Imami, prve
pr foljes n nj seri skandalesh korruptive, hodhi me
dhjetra makina me zhavore
e beton, gjoja pr ndrtimin e
nj tregu n Crrik, por kurr
nuk u msua nse ka pasur
leje ndrtimi ky treg dhe pse
nuk u zhvillua ndonj tender?
Sa ishte vlera e objektit? Sa
fonde t taksapaguesve shqiptar u hodhn n kt gjoja
treg? Thon se u hodhn disa
dhjetra milion lek t rinj,
por qofsha i gabuar un dhe
ata q e thon, pasi aty nuk
jan hedhur as gjysma e atyre
t deklaruara.
far bn krimi ekonomik? U vran 26 vet n
Grdec dhe ish-ministri i
mbrojtjes, Fatmir Mediu,
prsri deputet. Pse? Sepse
n Grdec sht lakuar shum
emri i djalit t Sali Berishs,
Shklzen Berisha.
U vran 4 demonstrues
n boulevard dhe do gj n
heshtje, pse? Shum thjesht,
ata q jan emrur n prokurori dhe n gjykata, jan
njerzit e Sali Berishs dhe
duhet tia shprblejn nderin atij. Por edhe qeveritart
e sotm q premtuan gjat
fushats elektorale se do t
drgonin menjher sapo t
merrnin pushtetin prgjegjsit
e ktyre ngjarjeve dhe t
gjith t prfolurit pr afera
korruptive, megjithse po
bhet viti i ardhjes n pushtet,
prsri asgj
Kto nuk jan vetm
fjalt e mia, por mendimi i
pothuajse pjess m t madhe
t popullsis s ktushme
dhe, mendimet dhe orvatjet e
tyre bazohen n funksione, t
themi jo funksionale t shtetit,

ku asnj gj nuk po ndodh,
asnj zyrtar nuk sht thirrur
n prokurori, apo sht duke u
gjykuar. Dhe normalisht, kjo
do jet prshtypja e popullsis
shqiptare.
Them mjaft, pasi duhet
ndryshim dhe bras: MJAFT
me kulturn e mosndshkimit.
Them mjaft m, se duhet
br urgjentisht reformim i
prokurorive, gjykatave, n
strukturat e lufts kundr
krimit ekonomik e SHISH,
sepse shum njerz t thjesht
t pambrojtur, po gjykohen n
mnyr t padrejt, ndrkoh
q ata q do t duhej t ishin
n bankon e t akuzuarit jan
t lir e t paprekur. Prandaj
duhet reform, madje e thell
pr t shkatrruar falangat e
Sali Berishsh, q shrbejn
si shkopinj nn rrota.
Them mjaft m, pasi
shohim q n poste t rnd-
sishme t administrates
shtetrore vazhdon e njjta
smundje, vendosen njerz
militant. Them mjaft m,
pasi shoh q shqiptart jan
t drmuar nga vuajtjet, nga
mundimi, nga zhgnjimi e
pesimizmi.
Mjaft m u shprdoruan
parat e taksapaguesve
shqiptar, q i paguajn
detyrimet shtetit,
edhe pse nj pjes e
mir e tyre jan n
vshtirsi ekonomike.
Shqiptart paguajn
detyrimet e tyre, por
presin ngashteti, presin
ndryshimin e premtuar
t jetes s tyre dhe t
fmijve
Habia, nuk sht

nj ndjenj q e ka
t unifikuar vetm
budallai, ajo sht
simbol i nj mendjeje
t paprgatitur. Nj
mendje e leht, q
nuk vrapon dot me
ritmin e simotrave, apo
sivllezrve dhe mbi
t gjitha hera-hers
i pengon edhe ata
n kt vrapim, drejt
arritjes s qllimit t
tyre.
Raportii FH:
Shqipriaasnj
prmirsim
n pavarsin
e medias dhe
gjyqsorit
N raportin vjetor t
Organizats Freedom House
pr Vendet n Tranzicion,
pr proceset demokratike t
29 vendeve n zhvillim, n
rajonin e Evrops Qendrore
dhe Euroazis, Shqipria
dhe Kosova kan shnuar
prparim t leht krahasuar
me vitin e kaluar.
Pr Shqiprin,
kan ndryshuar pozitivisht
vlersimet pr kategorit
e Procesit elektoral dhe
Qeverisjes demokratike n
nivel qendror. T dy kta
sektor jan prmirsuar me
0.25 pik. Ndrkaq, fusha t
tjera q vlerson ky raport
si pr shembull, Shoqria
civile, Media e pavarur,
Qeverisja demokratike n
nivel lokal, Kuadri ligjor
e pavarsia e gjyqsorit dhe
Korrupsioni, n Shqipri
nuk kan ndryshuar krahasuar me vitin e kaluar.
Raporti tregon se
Shqipria arriti ndryshim
pozitiv pr her t par q nga
viti 2008, fal zgjedhjeve parlamentare t muajit qershor
t vitit t kaluar dhe transferimit paqsor t pushtetit.
Drejtoresha e ktij raporti,
n nj intervist pr Zrin e
Ameriks u shpreh se duket
t ket nj vullnet politik m
t madh n kt qeveri sesa
n at t mparshmen, pr
t zgjidhur disa nga dobsit
kronike n vend, n veanti
n sistemin gjyqsor shqiptar.
FAQE 12
Libri....
Fryma e Re
Pjes nga libri Prapaskenat e kapitullimit t Millosheviit e shtpis Botuese Helga Secrets
Kujtimet e Strobe Talbot

KTHIMI
S
apo bombat e para goditn objektet serbe, n

rrug, para ambasads amerikane
n Mosk, filluan demonstrata t
trbuara. Shum personalitete t
Dums (Parlamentit) krkonin q
Rusia tu drgonte serbve prforcime ushtarake, ndrsa ithtart
e linjs s ashpr bnin thirrje pr
mobilizimin e vullnetarve pr
n Jugosllavi. Duke reaguar, n
nj far mnyre, ndaj indinjats
s opinionit shoqror dhe presionit politik, qeveria ruse, thirri
prfaqsuesit e vet nga selia e
Shtabit t NATO-s, shkurtoi dhe
uli statusin e personelit t ndrlidhjes, ndrpreu do veprimtari
n kuadrin e Partneritetit pr
paqe dhe ndryshoi takimet e
puns t Kshillit t Prbashkt
e t Prhershm, Rusi - NATO.
Pr m tepr, madje edhe
n ditt e para dukej qart se, qeveria e Jelcinit nuk donte t ndryshonte ose t prishte krejtsisht
lidhjet me Perndimin, t fiksuara
n Aktin Themelues. Ministri i
punve t Brendshme, Sergej Stepashin, u shpreh publikisht kundr
reagimit t tepruar. Kaluan dit
dhe, prfaqsuesit rus filluan t
duken prsri n mbledhjet e organizuara nga NATO n Bruksel,
megjithse nuk diskutonin dhe, n
prgjithsi, drgonin n to punonjs t rangjeve t ulta.
- Nj her, Ivanovi i tha
Madlens se, - n nj far mnyre,
ne na duhet t mbajm, disi t
gjalla marrdhniet tona n diplomaci.
Ndaj goditjeve t para
ajrore, Milloshevii reagoi, si
kishte thn Ues Klarku. Ai futi
n Kosov trupat dhe przuri dhjetra mijra kosovar nprmjet
kufirit, n Shqipri dhe Maqedoni,
duke krcnuar stabilitetin e ktyre shteteve t brishta, duke e
futur botn n nj kriz gjigante
refugjatsh, si dhe duke na hequr
ne do iluzion: se ai nuk trhiqet
kaq leht.
Opinioni shoqror, veanrisht n Europ, filloi t reagonte shpejt kundr bombardimeve,
e kjo, deri diku, sepse efekti
Si-En-En tani punonte kundr
NATO-s. N vend t kuadrove me
trupat e shqiptarve n sheshet e
fshatrave kosovare, n reportazhet
televizive q transmetohen direkt,
treguan makina t ndihms s
shpejt q lviznin npr rrugt
e qyteteve serbe, nn sirenat
e alarmit ajror. Po afroheshin
Pashkt dhe bheshin thirrje pr t
ndrprer bombardimet, n radh
t par pr respekt ndaj fests
fetare dhe, s dyti, pr t par n
se Milloshevii do t kthehet n
tavolinn e bisedimeve.
N fund t marsit m telefonoi Igor Gaidari, n at periudh drejtues, i nj qendre truri
moskovite; ai ndodhej n Rom,
n at koh dhe, priste audienc
me Papn e Roms, Gjon - Pavli
II. A mund ti transmetonte ai
Shenjtris s Tij se, amerikant
jan t interesuar pr nj mision
paqeje t Paps, q mundson
pushim t bombardimeve?
Kategorikisht jo, i thash

un. Pushim, do t thoshte
kapitullim. NATO ndrpret
veprimet luftarake, ndrsa
Milloshevii, si m prpara,
do ta vlersoj kt pushim si
mundsi pr t vazhduar at q
kishte br m par: t prdridhet dhe t vras. Duke pasur
parasysh kapriiot e antarve
t Bllokut, praktikisht do t
ishte pastaj e pamundur t rifillonin goditjet ajrore.
- Oh Stroub - tha Gajdari
- sikur, vetm ta dinit se far
fatkeqsie sht kjo luft pr
t gjith ata q, si ne, duan t
arrijn pr Rusin at q doni
edhe ju.
N prgjigje, un vetm i
thash se, n qoft se Milloshevii merr revan, kjo do t jet e
tmerrshme, ndrmjet t tjerave
edhe pr Rusin, meq vet Milloshevii sht i kundrt me at
ka prfaqson Gajdari n botn
postkomuniste.
N muajin maj, NATO
intensifikoi goditjet ajrore dhe
filloi t lvizte drejt qendrs
s qytetit, t bombardonte
sistemin e furnizimit me energji
elektrike dhe objektet e regjimit
t Beogradit. Blloku futi n
teatrin e veprimeve luftarake
aeroplan luftarak shtes, grupin aeroplanmbajts Ruzvelt
t ShBA dhe 24 helikopter
pr mbshtetje zjarri, Apash.
Apasht duheshin pr t sinjalizuar pr gatishmrin e Bllokut,
n rast domosdoshmrie pr tu
futur n Serbi - megjithse, ditt
e para t operacionit, presidenti
Klinton mundohej ta prjashtonte nj mundsi t till1.
Bombardimet shtoheshin,
ndrsa ne, n Bllok, formuluam
se far duhej t bnte Milloshevii q ato t ndrpriteshin.
Prgjigja u gjet: nj variant edhe
m i egr se sa ai me t cilin ne
kishim dashur t ushqenim Millosheviin n Rambuje. Bazuar
n legjislacionin ndrkombtar,
Kosova, duke qndruar n prbrje t Jugosllavis, e ardhmja e saj do te jet protektorat i
OKB-s, mbshtetur nga forcat
e NATO-s. Kjo do t thoshte largim i trupave serbe nga provinca,
vendosje e forcave paqeruajtse
ndrkombtare nn komandn e
Bllokut, kthimi dhe sistemi i ref1 Shnim: M 24 mars, kur filluan bombardimet, presidenti
Klinton ju drejtua kombit se nuk
ka ndrmend t prdor trupat
tona pr t luftuar n Kosov.
Rreziku i nj ndrhyrje toksore
u diskutua shum n administrat
dhe n vet NATO. Prve ksaj,
ajo ishte kontradiktore edhe n
kuptimin politik. ( M 29 prill
Dhoma e Prfaqsuesve votoi me
249 vota pro dhe 180 kundr q ti
ndalohet presidentit Klinton q t
fus trupat toksore n Kosov pa
aprovimin paraprak t Kongresit)
shn. autorit.
ugjatve npr shtpit e tyre. 2

Ne shfrytzuam t gjitha
kanalet dhe forumet n t cilat
merrnin pjes rust, OKB-n,
Tetshen e Madhe, Grupin e
Kontaktit, si dhe kontaktet e
shpeshta e t drejtprdrejta t
Madlens me Igor Ivanovin,
pr ta bindur Moskn, q t
pranoheshin kushtet tona. Ne u
prpoqm t vrtetonim se, sa m
pak t ara t ket midis Rusis
dhe Perndimit, aq m shpejt do
t dorzohet Milloshevii.
Rust na akuzonin ne se,
po e ojm stekn tepr lart,
gjoja se, ne Kosovn e kishim si
pretekst pr zhvillimin e lufts,
qllimi i s cils, si e supozonin
ata, ishte, jo vetm pr t przn
Millosheviin nga Kosova, por
pr t prmbysur regjimin e tij.
Si thoshin ata, sikur me t vrtet ne, t ishim t interesuar pr
t prfunduar luftn, ne do t vinim kushte m t lehta - n radh
t par pr t respektuar sovranitetin e Serbis. Rust ishin gati
t na mbshtesnin ne, n krkesat
tona, pr t paksuar forcat serbe
n Kosov, por vetm n qoft
se ne, do t lejonim Millosheviin t mbante n krahin nj
kontingjent ushtarak t armatosur
mir. Sepse, versioni rus i pranis ndrkombtare, nnkuptonte pranin e punonjsve q
do t merreshin me refugjatt,
nn drejtimin e OKB-s dhe jo t
njsive t armatosura t NATO-s.
Duke dashur t na detyronin ne q t zbusnim qndrimin
ton ndaj Beogradit, rust e shtrin rrjetin n shum drejtime,
duke punuar me aleatt tan,
ve e ve, sepse mendonin se:
ShBA u imponojn atyre nj marrveshje m pak t leverdishme
se t tjert, prandaj duhen nxitur
kundr njeri-tjetrit.
Rasti pr t vrtetuar
2 Shnim: Marrveshja e Rambujes, e pranuar me vshtirsi nga
kosovart, do tu linte serbve nj
kontingjent t konsiderueshm n
krahin, megjithse nga ana operative t kufizuar, si praparoj;
ky detaj, menduam se do ta bnte
marrveshjen t pranueshme pr
prfaqsuesit e Millosheviit. Tani,
kur lufta kishte filluar, ne e kuptonim se nuk ka nevoj m pr lshime
n favor t pranimit t marrveshjes
shn. autorit.
unitetin midis aleatve erdhi n

fund t prillit, kur, udhheqsit e
vendeve t NATO-s u takuan n
Uashington. Samiti, u mendua si
prkujtim i jubileut t pesdhjet
vjetorit t krijimit t Bllokut, ku
do t bhej dhe pranimi zyrtar
i antarve t rinj, Republiks
eke, Hungaris dhe Polonis.
Ditn e dyt t manifestimeve,
njlloj si dy vite m par n
Madrid, aleatt do t takoheshin
me pjesmarrsit e shumt nga
Partneriteti pr Paqe, nga Europa Qendrore dhe ish Bashkimi
Sovjetik.
Jelcini ndiqte nga larg, me
shpres se aleatt do t grinden
dhe do t ndrprisnin menjher bombardimet, ose do t
zbusin kushtet pr ndrprerjen
e tyre. Por ai nuk ishte i bindur
se mund t arrihej gj n kt
rrug, prandaj edhe ndryshoi
qndrim. M 14 prill ai deklaroi
se, pr konfliktin e Kosovs
kishte caktuar si prfaqsues
diplomatik t posam t vetin,
Viktor rnomrdinin. Ky hap
ne na zuri n befasi, por, ashtu
si mund ta bnte vetm Jelcini,
vendimi ishte krejtsisht i shpjegueshm. Jelcini donte q lufta t
prfundonte dhe tja dinin sa m
shum pr nder Rusis. Ai kurr
nuk ka qen entuziast me Primakovin si Kryeministr, madje
edhe m prpara si ministr i
Jashtm. Tani, ai ja hoqi Primakovit kompetencat pr problemin
e Kosovs dhe ja ngarkoi atij,
tek i cili kishte m shum besim.
Nj ndr meritat, n mos
e para, t rnomrdinit, ishte
aftsia e tij tashm e provuar pr
t punuar me El Gorin. Kjo e
dallonte pr mir rnomrdinin,
nga Primakovi. Jelcini kishte
llogaritur q rnomrdini do
t bindte amerikant dhe, ka
shum mundsi ti detyroj
ata t zbusnin kushtet. Por,
rnomrdini mund t fliste
ashpr edhe me Millosheviin.
Serbia varej nga Rusia - nga
burimet e saj energjetike - dhe
rnomrdini, si ish president
i kompanis shtetrore t nafts
Gazprom, kishte lidhje q
mund t shfrytzoheshin pr
presion mbi Beogradin.
N at koh, zor se mund
t hamendsonim m shum.
M 19 prill, Klintoni i telefonoi
Jelcinit, me shpres pr t msuar
m shum se far kishte mendu-
ar presidenti rus. Jelcini

i bri bisht, sepse, pa
dyshim, kishte llogaritur
t bnte hapin tjetr,
vetm mbasi t bindej se
si do prfundonte Samiti
i NATO-s.
Mbas nj jave,
lidert e aleatve, nn
drejtimin, kryesisht
t Klintonit dhe kryeministrit t Britanis
s Madhe Toni Bler, i
ngjeshn radht, duke
prsritur tre krkesat
kryesore pr Millosheviin: t largohen forcat
serbe, t vendosen forcat e NATO-s, t kthehen refugjatt.
Jo vetm q
aleatt u treguan t
qndrueshm, por ata
i prkrahn edhe disa
lider t vendeve t paangazhuara, q kishin ardhur n
Uashington, n takimin e Partneritetit pr Paqe. M i spikaturi
ishte presidenti i Finlands Marti
Ahtisari. Ai u shpreh kundr
ides q propagandonin rust dhe
t tjert, q OKB-ja duhet t jet
ndrmjetse midis NATO-s dhe
Millosheviit. N qoft se, ne
do t lejojm kdo q t ndrmjetsoj n kt kompromis,
paralajmroi Ahtisari, Millosheviit do ti mbeten forca ushtarake
t mjaftueshme, q procesi i
rregullimit t mos ket kuptim
dhe, n t ardhmen, t garantohej
edhe nj konflikt tjetr.
Nga lidert e ish Bashkimit Sovjetik, m i bindur se t
gjith t tjert, pr t mbshtetur aksionin e NATO-s, ishte,
presidenti i Gjeorgjis Eduard
Shevranadze. Ai mendonte se,
demonstrimi i forcs nga Perndimi n Ballkan, do ti detyronte
t mendonin edhe milloshevit rus, q duan t shtypin
grupet etnike joruse brenda
vendit dhe t vendosin prsri
suzerenitetitin rus mbi shtetet e
reja t pavarura, si ishte vendi i
tij. Por, shtoi ai, Jelcini nuk futet
n kt kategori. Por, rreth Jelcinit ka njerz, q pretendojn ti
zn vendin n zgjedhjet e ardhshme dhe, pikrisht atyre u duhet
treguar se Perndimi i ka dal n
mbrojtje nj populli t vogl e
t shtypur, q prpiqet t lirohet
nga sundimi i perandoris.
Prve ksaj, Shevranadze
e kuptonte se far fshihej mbas
emrimit t rnomrdinit.
Para ardhjes n Uashington,
Shevranadze ishte takuar n
Tbilisi me rnomrdinin dhe
ai i kishte thn se, Jelcini nuk
mund ta duronte Millosheviin
dhe se, pr krizn e lindur q
kishte vn n pikpyetje marrdhniet e Rusis me Perndimin, ai fajsonte m shum Millosheviin, sesa ShBA. Prve
ksaj, rnomrdini i kishte
vrtetuar paknaqsin e Jelcinit
ndaj Primakovit, n veanti pr
vendimin e tij pr t kthyer
avionin mbrapsht mbi Atlantik,
at dit kur u futn n qorrsokak
bisedimet midis Dik Hollbrukut
dhe Millosheviit.
Kshilla e Shevranadzes
ishte e till: t bhej gjithka q ishte n dorn ton, q
rnomrdini t kishte mundsi
t kryente detyrn. Prndryshe,

elementt e zemruar dhe hakmarrs n Rusi, q duan konfrontim me Perndimin n Ballkan,
me siguri q energjit e tyre do
ti drejtojn n Kaukaz3
Sapo u b e qart se Blloku
nuk u pra, si shpresonte Jelcini, presidenti rus, nuk humbi
koh kot dhe propozoi iniciativn e prbashkt amerikano ruse, e cila do ti jap fund lufts.
Ai i telefonoi Klintonit ditn e
diel, m 25 prill, ditn e fundit
t Samitit t Uashingtonit dhe,
puna e par, tentoi t shkaktonte
simpati tek Klintoni, pr luftn
q ai zhvillon n frontin e brendshm. N Dum dhe n strukturat
ushtarake ka forca, tha Jelcini,
q bjn agjitacion pr drgimin e flots ushtarake n Detin
Mesdhe, si shenj mbshtetje pr
Milloshviin, si dhe propozojn
t furnizohet Beogradi me armatime, prfshi raketa kundrajrore,
q do t krcnojn aviatort e
NATO-s. Jelcini i tha Klintonit
se, ai kishte liruar nga detyra
nj komandant n Lindjen e
Afrme, sepse ai kishte ishte
br gati t niste nj batalion n
Serbi.4. sht prpunuar, madje,
edhe plani i formimit t Aleancs
Jugosllavi - Bjellorusi - Rusi.
Por, kishte vazhduar Jelcini, ai sht i vendosur ti prmbante kto forca, anipse i duhej
ndihma e Klintonit pr ringjalljen e bashkpunimit diplomatik
ruso amerikan, nn kujdesin e
Gorit dhe rnomrdinit. Rusia,
nga ana e saj, do ta detyroj Millosheviin t nnshtrohet:
- Ne nuk do i lm Beogradit hapsira pr manovra; ne
do ti mbajm nn shnjestr edhe
kta njerz, edhe rrjetin e tyre
politik.- Ky ishte nj aludim i
hapur se Rusia do u shtrngonte
vidhat aleatve politik t Millosheviit, partnerve t tij n pun
t ndryshme, komandantve
ushtarak dhe shrbimeve t
zbulimit.- Ne do ta prpunojm
Millosheviin n at mnyr,
thua se duam ta kthejm n fe
tjetr.
Klintoni ra dakord q t
hapet prsri kanali Gor - rnomerdin por, n qoft se Jelcini e
kupton, q n fillim, drejtues i
operacionit paqeruajts q do t
vij mbas procesit t rregullimit,
do t jet NATO.
- Tregues i suksesit sht
3 Shnim: m posht un do t
sqaroj qndrimin e m vonshm t
Rusis pr eenin, Dagestanin,
Gjeorgjin etj; shn. autorit.
4 Shnim: Drejtuesi ushtarak, pr
t cilin behet fjal- gjenerali Viktor iikatov, komandant i trupave
toksore ruse n Lindjen e Largt, e
cilsoi fushatn e NATO-s si fillimi
i Lufts Tret Botrore. iikatovi i
bri thirrje publikisht Mosks q t
furnizoj Jugosllavin me armatime
dhe t drgoj trupa nn komandn
e tij pr t luftuar me NATO-n. Deri
tani Jelcini nuk e ka liruar at nga
detyra por, prkundrazi, n gusht
t vitit 1999 ai ka qen komandant
i Akademis s Shtabit t Prgjithshm i ushtris ruse shn. i autorit.
FAQE 13
Libri....
kthimi i refugjatve n
shtpi - tha ai. - Un nuk
besoj q kt mund ta bj
kush tjetr prve NATO-s
dhe ShBA.
Jelcinit nuk i interesonin
detajet e mbas lufts, ai donte
t kryente detyrn q qndronte
tani para tij. Ai e bindi Klintonin
q t bashkohej me t dhe, sot
t deklaronte mbi prtritjen e
komisionit Gor - rnomerdin.
Ai fliste n at mnyr, sikur me
tu takuar Gori dhe rnomrdini, vetvetiu, kuptohej se bombardimet do t ndrpriten.
Klintoni deshi t kundrshtonte, por Jelcini e ndrpreu
dhe ngriti zrin. Ai e ka veten
n dor, tha ai, duke mposhtur
ndjenjat e tij; ai prpiqet me t
gjitha forcat t ruaj fytyrn e
t gjitha palve t prfshira n
konflikt, t krijohet nj hapsir e vogl q do t bj t
mundur bashkpunimin n t
ardhmen; ata mund t shmangin
fatkeqsin, vetm q Klintoni
t bjer dakord q t ndrpriten
bombardimet.
Klintoni iu prgjigj se kjo
sht e pamundur. Aleatt sapo
vendosn kushte t ashpra pr
ndalimin e veprimeve luftarake
dhe, prderisa Milloshevii nuk
do ti plotsoj ato, bombardimet
do t vazhdojn.
- Mos e shty Rusin drejt
lufts! Jelcini gati sa nuk
grthiste n telefon. Ti e di se
do t thot Rusi!. Ti e din se
far ka ajo! Mos e shtyj Rusin
drejt ksaj!
Duke e marr me mend
prkthimin e fjalve t Jelcinit,
Klintoni shtrngoi buzt dhe u
vrenjt. N vend q t reagonte,
ndaj ksaj, pothuajse, shpallje
lufte brthamore midis ShBA dhe
Rusis, ai preferoi t prsriste - n
mnyr sa m pozitive - kushtet
pr plotsimin e krkesave t
Jelcinit. Kjo bised telefonike,
tha Klintoni, sht e dobishme,
sepse ndihmoi t sqarohet se
far duhet br pr ndalimin e
veprimeve luftarake. Klintoni
premtoi se Gori do tì telefononte
menjher rnomerdinit, ndrsa
un do t nisesha menjher pr
n Mosk, si ndrmjets i par n
iniciativn e re amerikano - ruse.
N mnyr t papritur,
Jelcini i qetsuar, tha se ishte i
knaqur:
- Un mendoj se diskutimi
Fryma e Re
Pjes nga libri Prapaskenat e kapitullimit t Millosheviit e shtpis Botuese Helga Secrets
yn ishte i hapur, konstruktiv

dhe i ekuilibruar. Ne nuk lejuam
q emocionet t na pengojn,
megjithse un fola m shum
se ti.
- Mirupafshim mik, iu
prgjigj Klintoni me nj ndjenj
lehtsimi: ai arriti ta prfundonte
bisedn me kt ton.
- Do t shihemi.
Ditn tjetr, kur un shkova n Mosk, Gori foli m shum
se nj or me rnomrdinin. Ata
ran dakord q t mos rikrijonin
komisionin, por t zhvillonin,
hern e par, nj takim n Uashington, mbas nj jave, m 3 maj.
Fushata parazgjedhore e Gorit, e
ndrmarr nga Partia Demokratike, kishte filluar jo fort mir.
Dorashkn e hodhi ish senatori
i shtetit Nju Xhersi, Bill Bredli
dhe Gori e kishte t vshtir
tì kundrvihej republikanve.
Sondazhet e opinionit publik
tregonin se ai ishte pak prapa dy
liderve t tjer, Xhorxh U.Bush
dhe Elizabet Doull.
T martn, m 27 prill, un
u takova me rnomrdinin n
kabinetin e tij n Mosk. I zoti i
shtpis fillimisht m tha:
- Mua m vjen shum
keq pr El Gorin. Un e kuptoj
se ndodh tani me t. Un jam
politikan dhe e kuptoj se sa t
vshtir e ka ai. Un, me shpirt
jam me t.
-Un jam i bindur se zv/
presidenti do vlersoj dshirat
tuaja t mira - iu prgjigja un,
me shpres pr t kaluar sa m
shpejt tek problemi kryesor - por
un kam prshtypjen se ai i ka
punt mir.
Por, si dukej, rnomrdini akoma nuk kishte mbaruar.
- Ju a them ndershmrisht,
mua m shqetson pjesmarrja e
Elit n zgjidhjen e problemit ballkanik. Kjo ose do e ngrej at n
lartsi t mdha, ose do ta zbres
posht, n mos prgjithmon, pr
shum koh.
Prandaj, un dshiroj q ai
t bj zgjedhjen e vet. Un nuk
kam insistuar pr pjesmarrjen
e tij, si kusht pr pjesmarrjen
time. Pr m tepr, n qoft se ne
do ja arrijm, ai do t fitoj pik
si personalitet shtetror.
Pr t sht e rnd, vazhdoi ai, kur sheh se t gjitha arritjet tona t mparshme, me t cilat
un me El Gorin krenoheshim, po
kthehen n pluhur ose qymyr
- Marrdhniet amerikano
ruse, jan pjes e rndsishme e
jets s tij. Un dshiroj t shoh
q kto marrdhnie t zhvillohen pozitivisht dhe jam i gzuar
q presidenti Jelcin po fillon e
punon gjithnj e m aktivisht pr
Kosovn. Marrdhniet tona, pr
mua, jan t shenjta dhe, askush
nuk duhet t fus pyka midis
vendeve tona. Mua m shqetsojn shum pasojat e mundshme
negative pr El Gorin, n qoft se
bashkpunimi yn nuk sjell frytet
ose prkeqsohet, veanrisht n
qoft se kemi parasysh se, deri
n zgjedhjet presidenciale ka
mbetur gjithsej gjysm viti.
Ky ishte nj ndr momentet e pakta n shrbimin tim
n qeveri, kur un provova nj
papajtueshmri t thell midis
kuriozitetit dhe kornizave t
detyrs sime. Un kisha dshir
t dgjoja m shum, ta kuptoja
m mir, megjithse un e dija
se duhej t dgjoja m pak. Ne
ishim vetm pr vetm dhe nuk
bhej regjistrim zyrtar por, un
nuk desha t nxisja biseda t
mtejshme n kt frym. Ne t
gjith q ishim t inkuadruar n
grupin e politiks s jashtme, prpiqeshim me kujdes, q t mos
przienim punn me fushatn
parazgjedhore.
Duke par q un nuk kam
dshir t vazhdoj bisedn pr
kandidaturn e Gorit, rnomrdini filloi nga puna, duke e filluar
nga raporti pr vizitn e tij n
Beograd. Ai i kishte thn Millosheviit se, Rusia sht gati t
diskutonte si ndrmjetse, por
jo si avokate dhe as si mbrojtse.
Qllimi yn sht q t arrijm
rregullimin paqsor dhe t mos
kapemi mbas preteksteve t
Millosheviit5
NATO duhet tì lr Millosheviit rrugdalje. Ju tani po
e shtyni gjithnj e m n qoshe.
N qoft se do t vazhdojn
bombardimet - tha rnomrdini
- Millosheviit do ti duhet ti
shkoj deri n fund dhe, NATO-s
nuk i mbetet rrug tjetr, prve se
t futet n Serbi. Lufta toksore, u
jep serbve pretekst pr lumenj
gjaku dhe pr kt, ata jan ustallar. Kjo do t jet fatkeqsi pr

t gjith, n qoft se do ju trheqin
ju n luft toksore dhe un kam
parasysh absolutisht t gjith!.
rnomrdini m vshtroi me nj
shikim t gjat dhe kuptimplot pr ta vrtetuar n se un e kisha
kuptuar. Pas replikave krcnuese
t Jelcinit, zbrazur Klintonit para
dy ditsh, un nuk kisha asnj
dyshim.
5 Shnim: rnomrdini na
vrtetoi, ashtu si e parashikuam
ne, se, ai do t jet ndr ata q
do bj presion mbi Beogradin. Ai tha se Rusia ka influenc
nprmjet kompanive t ndryshme jugosllave, veanrisht n
energjetik. Un e pyeta n se ai ka
parasysh kompani n kuptimin e
gjere t fjals (n gjuhn ruse fjala
kompanjia ka dy kuptime - kompani n kuptimin e nj ndrmarrje
apo firme, por ka edhe kuptimin e
fushats si pr shembull: fushat
zgjedhore, fushat dimrore,
fushat bombardimesh etj.- shnim
i prkthyesit). rnomrdini, q e
kuptoi nntekstin, vuri buzn n
gaz - nj buzqeshje e till do ti
shkonte edhe nj kumbari, edhe
nj njeriu q lufton kundr mafies.
Pikrisht - do lloj kompanije ,
disa prej t cilave, jo t zakonshme
dhe jo tradicionale. Un i di kto
lloj kompanish dhe un mendoj
se ato mund t bjn presion mbi
Millosheviin. Kjo e shqetson
at gjithnj e m shum. Vrejtja
e rnomrdinit, m s shumti,
vrtetoi teorin ton se, njra ndr
mnyrat pr t br presion mbi
Millosheviin, ishte nprmjet
miqve q e subvencionojn: ne
mund t bombardonim ndrmarrjet e tyre dhe objekte t tjera ose t
bnim presion me mnyra t tjera
shn. i autorit.
Pak mbas takimit ton,

Jelcini dhe rnomrdini, iu ankuan Sekretarit t Prgjithshm
t OKB-s, Kofi Ananit, pr
kundrshtimin e paarsyeshm
t amerikanve, pr t mos lejuar
njsit serbe, sido q t jen
ato, t mbeten n provinc.
Pr keqardhjen e tyre, Anani
mbshteti trheqjen e plot t trupave dhe kjo ishte e logjikshme.
Kundrvnien e tyre - tha ai - e
kuptonin t gjith shum qart,
sepse, n t kundrtn, n qoft
se n territorin e Kosovs, qndrojn fardolloj njsish serbe,
kur t kthehen refugjatt shqiptar n shtpit e tyre, nuk do ta
ndjejn veten t sigurt, ndrsa
paqeruajtsit do t ndodhen nn
zjarrin e kryqzuar t partizanve
shqiptar dhe njsive t rregullta
serbe. Nuk do t ket kurrfar
paqeje dhe nuk do te ket far
t mbrosh, prandaj bombardimet
duhet t vazhdojn.
N fillim t majit
rnomrdini udhtoi pr n
Uashington, pr tù takuar me
Gorin. M 3 maj, u zhvillua nj
takim i shkurtr, ndrsa diskutimi
vazhdoi gjat darks n tavolin,
n rezidencn e zv/presidentit, n
Massausets-avenju dhe vazhdoi
m shum se tri or. Un, gjat
m shum se gjasht vjetsh,
ndiqja si shoqroheshin kta t
n i prshkrova
kushtet e
ndrprerjes
s bombardimeve
dhe rnomrdini
kundrshtoi, veanrisht
fort, krkesn pr
t larguar forcat
serbe nga Kosova.
Duhet t merren
parasysh pikpamjet e
Millosheviit. N qoft
se ju ndalohet serbve
t qndrojn n Kosov,
provinca de facto del
nga prbrja e Serbis.
Bombardimet e NATO-s
do tì ndihmonin
kosovart q t fitojn
pavarsin. Nj zgjidhje
e till sht absolutisht
e papranueshme pr
Millosheviin, por sht
e palejueshme edhe pr
Rusin, prderisa krijon
precedent pr eenin
dhe shprbrjen e vet
Rusis.
dy, por tani, takimi mu duk jo

si hert e tjera, por tepr fodull,
i fishkur dhe joproduktiv. T dy
pjesmarrsit i prshkruan pr
protokoll qndrimet prfundimtare t qeverive t tyre. Gori nuk
e kishte ndrmend t prfshihej
n procesin e lshimeve reciproke, ndrsa rnomrdini,
ashtu si e kisha dgjuar edhe
m prpara prej tij, perceptonte
me ndjeshmri ato q e bnin
Gorin t prmbajtur. Rusi filloi t
vlersonte partnerin tjetr. Pothuajse n prfundim t biseds,
rnomrdini propozoi t gjendej nj figur ndrkombtare,
me t cilin ai t mund t punonte
n sinkron - nj t till, i cili sipas
shprehjes s tij, mund t merrte
prej Millosheviit shpatn n
shenj kapitullimi. Ai vet nuk
mund ta luante nj rol t till,
prderisa nuk mund t prballoj reaksionin politik n Rusi.
Ata, me partnerin e ri dhe me
prfaqsuesin e ShBA prbjn
treshen, q do ta detyrojn Millosheviin t nnshtrohet.
Duke u futur n makin,
un i shpreha Sendi Bergerit
mendimin: ka mundsi q
ne ta bjm efektive iden e
rnomrdinit. Gjith problemi
qndron nse mund t gjendet
nj personalitet shtetror, q
nuk sht i lidhur me NATO-n,
por q sht dakord me Bllokun,
me kushtet q duhet t pranoj
Milloshevii. Kandidati m i
mir ishte presidenti i Finlands,
Ahtisari. Lider i vendeve t
paangazhuara, pr m tepr q,
n qershor, duhet t marr nga
kancelari i Gjermanis Gerhard
Shreder, kryesimin e radhs,
apo presidencn si e quajn n
Bashkimin Europian. Por kryesorja ishte se, para dy javsh,
kur ndodhej n Uashington,
Ahtisari u tregua kmbnguls
pr dy krkesat kye t NATOs: largimin e trupave serbe nga
Kosova dhe futjen aty te forcave
paqeruajtse nn drejtimin e
NATO-s, t cilave, ishte menduar
tù jepej emrtimi KFOR.
Plani i plqeu Sendit dhe
ai mendoi ta quante: ekani
dhe kudhra. rnomrdini do
ti bjer me ekan Millosheviit; Ahtisari do e mbshtes,
n mnyr q Milloshevii t
detyrohet t pranoj kushtet
e NATO-s. Ne ia propozuam
planin Sekretares s Shtetit, Oll-
brajt dhe, ditn tjetr, ajo, mbasi

u bashkua me ne, n raundin e
radhs s bisedimeve midis Gorit
dhe rnomrdinit, i propozoi
atij, Ahtisarin. rnomrdini ra
dakord menjher. Finlanda, si
u shpreh ai, sht sjell gjithmon me respekt ndaj Rusis,
ndrsa Ahtisari ka marrdhnie
t mrekullueshme me Jelcinin.
Un i telefonova Ahtisarit
dhe, ai u prgjigj se ishte gati
t angazhohej n kt detyr,
me kusht q t mbshtetej nga
Bashkimi Europian6 Pr kt u
morm vesh menjher me gjermant, nprmjet njeriut t dyt
t tyre n Ministrin e Punve
t Jashtme, Volfang Ishingerit,
partneri im kryesor gjat bisedimeve midis NATO-s dhe Rusis
n Bon.
Para largimit
nga Uashingtoni,
rnomrdini,
m krkoi q t
takohesha me t,
mbas tet ditsh,
m 12 maj, n
mnyr q t
fillojm punn ton
kolosale. Duke u
marr me projektin,
rnomrdini tani e
kuptoi plotsisht se,
partneri i tij i dashur,
El Gori, ishte i zn
me dika tjetr kjo dukej qart n
bisedime - prandaj
ishte i knaqur me
mua n cilsin e
zvendsuesit. Ai
filloi t m drejtohej
mua me emr dhe
me ti, megjithse
gjithmon, shqiptimi
6 Shnim: N vitin 2000 Ahtisari
publikoi kujtimet e tij pr kete episod
nn titullin Misioni n Beograd
(Marti Ahtisari, Tehtava Belgradissa.
Helsinki: SOY)
FAQE 14
Fryma e Re
Rrfenja burimore talebane
Pamflet ...
KODI I PUNS DHE PUNA GJINKALL

Arben KARAPICI
ur ngrehina e
ARTV hodhi shtat
dhe mbetn t kryheshin
vetm pak punime finiture,
korridoret dhe shkallt e
brendshme veshn tapetin e
kuq, ndrsa syri vigjilent i
partis bnte t vetin deri
n do skut t atij mjedisi,
prflaktas sulltanor. T jesh
i prgjuar, nuk ndjehesh vetmuar pati thn, sdi sekush.
Si gjithnj, tenderi kishte
qen drejtprsdrejti gllabrues dhe pa limit. N nj
prej atyre ditsh, q ishin t
gjitha dhe njsoj, kthetrarisht
gllabruese, dekori i hollit t institucionit mori nj
pamje t re dhe m dinjitoze
nga Kodi special i puns n
ARTV. Bukurshkruar me
grma korsive, n nj papirus
t importuar nga Misiri, kodi
ishte vendosur n korniz
krejt prej floriri. Nuk qe br
kot e florinjt ajo korniz, tha
rrfenja. Pastaj u ndal pak t
merrte frym dhe vazhdoi
t thoshte, se metali i muar
sillte n vemendje t posame, pr t mos e harruar
porosin e plenumit t partis,
se puna sht flori. Ani pse,
q prej grabitjes s thesarit n
Afganistan, nuk pyeste njeri
pr florinjt, pr punn jo dhe
jo, pr plenumin po.
Shpenzimi me tender
pa limit pati vlejtur dhe kjo
nuk ngjalli udi. udia nuk
u ngjall as kur Resmiu, q
krrente fotot n bith pr
kamern e siguris, tha: Ne
nuk frikemi nga puna, se
dim t ruhemi prej saj. Puna
sht shndet dhe vetm t
smurve shndetlig u takon
t punojn!! Ama, udia u
ngjall s vdekurish qysh n
nenin e par t atij kodi, ku
njoftohej, se puna prbn
shkelje administrative dhe
dnohet me gjob. Sipas
ksaj udie, pr t gjall e t
vdekur, t gjith t punsuarit,
shndosh a smur, duhej t
respektonin vetm parimin
orar 8 or n pun. Rndsia
parimore ishte te qimja e
ors. Nuk ishte te puna e
qimes. Syri vigjilent i partis
komuniste n Talebanistan
vetm pr orarin me qime,
jo t qimes me orar, ishte
programuar. Edhe Resmiu
fotograf, ve pr pun qimesh
orare i krreu resmet n bith.
Porosia e resmexhiut ishte q
ta mbanim vemendjen vese
te qimja e ors, se ky sht
interesi i prgjithshm n
far po bn, gjinkalln dgjon? E dgjove vet zotrote, pa e gjete po

bj. Mbaj vesh tani dhe dgjom me kujdes. Dgjom mir far do t
them.
rradh t par. Harrojeni
qimen e biths, sht interes
personal, thoshte Resmiu
fotograf.
Neni i dyt kundrshtonte t parin, shfuqizonte masn gjob dhe paralajmronte ata, t cilt, po
t kishin ndrmend t mos
punonin, ngriheshin n funksione dreqnuese.T gjith
t tjert pushoheshin nga
puna, ose vetlargoheshin.
N nenin 3, ku nuk kishte
kurrfar udie, thuhej se
punmarrsit shprblehen
deri n 100 mij Afganis,
monedha kombtare. Sipas
nenit 4, shprblimi n US
dollar shpallet lanet dhe t
harro, ma kujto!
ndaloje shprblim n dollar,

bje detyrn patriotike ndaj
atdheut, i shkaktoje kriz t
rnd imperializmit amerikan, q sht dushmani m
i poshtr dhe m i egr pr
hallkun e dynjas n Shkretin t Akrepit, shkretina m e
madhe e vendit.
Nga studio regjistrimi
n katin e dyt u dgjua t
ngrihej knga: O dushman
amerikan. Ngrije lart, i tha
teknikut t zrit redaktorja e
emisionit antiamerikan dhe
anti NATO. T thash ngrije
fort dhe mos e sfumo!
ciale dhe nuk u muarr vesh

pse.
T merrte Amerika
teposht, si dshironte provincialja kryetare, kryetarja
do t merrte pseudonimin e
vet t kahershm dhe punt
do merrnin t ecnin me parimin e forcave t veta. Kurse
Amerika nuk merrte, vetm
jepte Amerika dhe far t
dhn se! Jepte siguri dhe
stabilitet, mirqenie dhe zhvillim jepte Amerika. Mezi e
priste teposhtjen e Ameriks
kryetarja dhe spo vinte q
spo vinte teposhtja. Ec e
thuaj pastaj posht imperializmi, si u tha, se kryetarja
lajthiti. Fluturon, fluturon
kryetarja! Rrfenja u pa t
ngrinte prpjet gishtin tregues, tamam si n at loj
O dushman amerikan, lipsur

qofsh na ki vatan.
Daj Sam ore dushman, lipsu
tutje st kam xhan.
Kur t kem, do ta them. Mos
Refrenin kur t kem do

ta them mbaje n sfumatur.
Le t dgjohet paksa, fare pak
t dgjohet, se kushedi si vjen
punaTelash dhe bela nuk
duam me SHBA. N RadioPosta knga ishte porositur
nga orba Isaja Jalalabad,
kryetare e provincs s Xhelalabadit dhe shtypi lokal i
asaj dite kishte hedhur parulln: Posht imperializmi
amerikan. Ishte nj referim
i qart pr tro-deklaratn
antiamerikane t kryetares,
opozitare me SHBA. Pastaj
urgjenca shndetsore i shkoi
urgjentisht kryetares provin-
fmijsh ku, t bje t njjtin

gjest, nuk humbisje, por e
fitoje lojn. Kur u pa t fluturonte kryetarja, pas saj do t
shkonte dhe kasabaja. Nuk qe
par n dynja si mund t fluturonte nj kasaba, por ja q
ndodhi dhe me k do thoni ju.
N bash-qendr t kasabas sapo ishte pruruar
nj memorial dhe ambasadori
aleat vuri mbi t nj pllak. T
pranishmit i luti pastaj, si syt
e ballit ta ruanin memorialin,
por ja q disa n kasaba nuk
kishin sy pr aleat. Pastaj n
memorial u thye nj pllak.
U tha se u duhej vese pr
skrap, se keqbrsit nuk na
qenkeshin antialeat. Pastaj
hetimi u la dhe kaq u desh n

kasaba. N ARTV u raportua
pastaj, se ishte kthyer pllaka
dhe kishte filluar antiamerikanada. Pa gjum na shkoi e
gjith nata tha raporteri lokal
nga kazaja. Antiamerikane
sht serenata.
O dushman amerikan lipsu
tutje st kam xhan.
Kur t kem do ta them.
Ose sta them fare, o dushmane, moj jallane.
E t tjera e t tjera,
vazhdonte serenata. Dhe antiamerikanada n provinc
skishte t pushuar gjer ndaj
t gdhir. Nejse.
Nga kriza, si thuhej
n literaturn e vendit q
lulzonte forcash vetjake,
imperializmi amerikan po
na shkonte n theqafje. Literatura citohej n emisionet
e Ullukut t Tret, rubrika
Realitete nga xheneti ekonomik n Talebanistan. E
citonte Hixhma Isufi dhe po
t bje lapsus, pa dashje ta
quaje xhenetin xhehenem,
t denonconte n zyrn e
policis publicistike dhe t
onin me pushime t gjata n
hapsan. Ishte fillim nntori i
vitit Hixhri dhe partia e lanetit
festonte 40 vjetorin e themelimit, kur Hixhma Isufin e
RT e ngarkuan me detyr
t denonconte kolegt. N
kryeqytet po shfaqej me sukses premiera e drams heroike
Militanti, kur ifti Sven dhe
Svenska, nga partia motr e
Nordavropit, vendosi dhe nuk
i morn leje kujt t shihnin
premiern. Nj koleg pune
n ulluk t tret nuk e njoftoi
autoritetin suprem n ARTV
dhe vendosi ti shoqronte
me kaptin t vet. T dyja
palt e kishin shkelur me t
dyja kmbt parimin internacionalist t mosndrhyrjes n
punt e brendshme t partive
komuniste motra. Drama
heroike vazhdon t korr
sukses, kurse ifti nga partia
e Nordavropit ktheu kmbt
nga thembrat dhe e la n mes
detyrn internacionaliste n
ulluk t tret. Militanti vazhdon t bjer me sukses dhe
heroikisht n sken, kurse
mushkkaptina e shoqruesit
gjeti prehjen e vet, atje ku e
uan pr pushime. Pr terxhumanen Hixhma Isuf kam t
tregoj shum, se denoncimet
e saj kundr kolegve jan pa
fund tha rrfenja. Tani jemi
akoma te kodi.
N at biim-kod, ta
dhjefsha biimin me mut,
punmarrsit ishin punlns,
ishin edhe punbraktisur. Pa i
besuar asaj far shkruhej dhe
thuhej n njoftim (biimi pr
at arsye pat qen mallkuar
me mut) ata, q e quanin veten
punbrs, kujtuan se kodi
special ishte lajthitje e drejtoris s burimeve njerzore,
por e vrteta ishte se kodi
taleban mbante nj myhyr
t bukurdallueshm: Imam
Shezah-Ben Naxhibullah.
Ta dhjefsha me mut biimin, bashk me myhyrin, o
biimsz muti, tha dikush dhe
gjma me mut ndjehej, se nuk

do t vononte. Ajo do t vinte
shum shpejt, pr munges t
ujit, kur iu vu dryni qenefeve
dhe n ARTV do t plaste
katastrofa e mutit, q solli nj
epidemi t papar dizanterie.
Nejse.
Kur Dikushi spjegoi
hapsirat e kodit, ai interpretoi edhe grevn e bardh,
domethn se mund t qndroje n pun, pa kapur kurrfar pune. Ishte komode
pr ta, sepse ylefe-ja ecte n
t bardh. E lumbardha pag
i shkonte n shtpi vese
nj grupi t przgjedhurish,
t cilt nuk e msonin dot
adresn e puns. Kta t
przgjedhur nuk e msuan, ku
ndodhej RTV, as kur beledija
e kazas dixhitalizoi adresat
e Kandaharit. E pse duhej ta
msonin? Nj proverb arab
thot prtacia sht profesioni m i preferuar i dembelit dhe kjo far thot arabi
i mom, n Talebanistan
ishte mysybet. Ktij mysybeti
Karadulluzi analfabet i bnte
interpretimin e vet, se t lindurit e strlodhur i jetojn t
gjitha vitet pr t pushuar si
n uikend thoshte Karadulluzi
analfabet.
far po bn, gjinkalln dgjon?! E dgjove vet,
pa e gjete po bj! Le t jet
sa t doj puna flori. E tham
njher, floriri i thesarit u
grabit, u gllabit dhe harroje!
Mos na e kujtoni m floririn.
Nj sekush tjetr pat
ln n kod nj shnim m
mbreslns, se proverbi pr
prtacin. Pr humor o ironi,
pr satir a pr grotesk, nuk
u muarr vesh pse. Vese nj
gj mbeti n kujtes. Shnimi
citonte, se ai, q nuk i shmanget puns fare, sht biri i
Kurvs Madhe dhe i Kurvit
t Madh. Sigurisht, askush
nuk pranonte t ishte pjell e
t Madhes me t Madhin dhe
t gjith filluan ta braktisnin
RTV-n. Rrugs me braktisje
nuk i hyn vetm t przgjedhurit pr pagn e bardh dhe
t lumnueshme. Ajo far po
ndodhte ishte tejet zhgnjyese, por e habitshme nuk
ishte tha rrfenja, q kishte t
tregonte akoma pr kodin me
shkputje nga puna n Afgan
Radio/TV.
FAQE 15
Fryma e Re
Botrori 2014
Sport ...
Napolitano lojtarve: Jepni gjithka tuajn!

N
startin e Botrorit, edhe presidenti i

Italis, Xhorxho Napolitano,
ka dashur ti jap nj mesazh
urues Kombtares s Prandelit. Ja se si shkruan ai n
letrn e tij:
I dashur Prandeli, t
dashur djem. N kto vjet,
Kombtarja i ka dhn shum
knaqsi italianve. N vitin
2006 isha n Berlin me skuadrn e Marelo Lipit duke
vuajtur n tribun dhe, m
pas, duke festuar n dhomat
e zhveshjes fitimin e Kups.
Dy vjet m par, kam par n
Danzica djemt e Prandelit
q t debutonin n Europian
n nj ndeshje t bukura me
Spanjn, duke arritur deri n
finale me merit. Pata fatin
t njoh disa prej tyre edhe
personalisht, duke nisur me
kapitenin Xhixhi Bufon, n
disa takime n Kuirinale
pr mua shum domethns.
Pata mundsi t njoh nga
afr shpirtin e sakfrics dhe
dashurin pr atdheun q ju
bashkon. Rezultatet nga ju t
arritur tregojn se si triumfet
n fillime t vshtira mund t
arrihen nse punohet bashk,
me shpirt skuadre, pr nj
objektiv t prbashkt. Impenjimi juaj ka prfaqsuar
imazhin m t bukur t futbollit italian dhe duhet ti
jap t gjithve forcn pr t
luftuar me m shum energji
dhe vendosmri, dhunn dhe
racizmin. E dim se kt vit
n Brazil, kompeticioni do
t jet veanrisht i vshtir.
Askush nuk mund t kultivoj
iluzione t sukseseve t lehta.
Ajo q ju krkojm sht q
t luajm me inteligjenc,
dinjitet dhe nder, gjithmon
n respektim t vlerave t
sportit. Jepni gjithka, t
japim gjithka!
Armiq pas
ironis me
xhungln pr
banort
uk i kan plqyer deklaratat e

anglezve dhe t trajnerit
Hoxhson pr "xhungln e
Brazilit" kryetarit t Bashkis s Manausit dhe popullsis q jeton aty, ndaj q
do t jen edhe kundr n
ndeshjen me Italin, duke
preferuar axurrt.
Italia, Baloteli i
vetm n sulm,
I
talia sht gati pr

sfidn hapse, edhe
pse fusha nuk do t jet e
mir. Megjithat, kjo s'ka

shqetsuar Prandelin, q po
punon me ritme frenetike me
t tijt, n mnyr q t jen
gati pr debutimin, i cili do t

thot shum, pasi si shprehej
edhe Maldini, "ta nissh me
humbje sht gjithmon dika

vrtet e hidhur dhe thuajse je
jasht kompeticionit n shumicn e rasteve". Por, Italia,
sipas teknikut, do t jet gati

pr kt sfid, sidomos tani
q ka nj arsye m shum pr
t buzqeshur, pasi sht rikuperuar Marko Verrati nga
dmtimi. Pikrisht talenti i
PSG-s dhe ish i Peskars do
t luaj me Pirlon n qendr
t mesfushs, ndrsa t dy
do t ken mbshtetjen e
Daniele De Rosit, i vetm
prpara mbrojtjes.
N krah opsionet m
t mundshme jan Kandreva
dhe Markizio, ndrsa n
sulm konfirmohet i vetm
Baloteli, q do t jet nj
pyk dhe do t prpiqet t
mbaj lart ekipin. E gjitha
strategjia e Prandelit n
zgjedhjen e modulit 4-1-4-1
sht q t jet i mbuluar
nga inkursionet angleze dhe
sidomos t mos kapet n
kundrsulm, duke par edhe
testin me Fluminensen.
200 kg mish pr Uruguajin
Ja si prgatitet...
debutimi
ederata e Futbollit Uruguajian ka menduar

pr Kombtaren dhe sidomos ushqimin e saj,
pasi pardje ka drguar plot 200 kg mish n hotelin ku po
qndron Luis Suarez me shok. Dhe,duke prfituar nga ort
e pushimit, skuadra ka shijuar edhe nj barbeky n ambientet
e jashtme, mes misrrave dhe mishit t freskt. Nuk sht
hera e par q kjo ndodh pr Kombtaren e Uruguajit, pasi
edhe n Botrorin 2010 ndodhi e njjta gj. N fakt, populli
uruguaian njihet sidomos pr kultivimin e blegtoris, pra
gjedhit, n saj t kushteve atmosferike t prshtatshme dhe
sidomos gjelbrimit.
Ja taktikat sekrete t Hoxhsonit

P
as lajmit t bujshm se skuadra franceze

spiunohej nga nj helikopter pa pilot n
strvitjet e saj, tashm duket se sht shtypi britanik
ai q "nxjerr sekretet" e Kombtares s Anglis. N
fakt, Roi Hoxhson sht trbuar dhe ndihmsi i tij, Geri
Nevill, sht revoltuar, sidomos q pas dits s par, q
kamerat nuk e linin rehat. Por, kt her s'ka t bj me
mjete t sofistikuara, por nj "i brendshm". Kur duhen
edhe dy dit nga debutimi i Italis, "Daily Mirror" ka
publikuar letrat dhe udhzimet e duhura pr t tijt,
pr sfidn, duke i dhn kshtu nj "asist" jo t vogl
Prandelit dhe Italis s tij. N letrat me udhzime,
lexohej se Starrixh duhet t luante n krah, n mnyr
q t lejonte inkursionet qendrore t mesfushorve,
por sidomos zotrimin e topit dhe presingu i lart. Kjo
sht ajo q sht vn re nga letra q mbahej n dor

nga ish mbrojtsi i Junaijtidit, Nevill. Pas embrllein
dhe Uellbek, ja nj tjetr problem pr Hoxhsonin.
FAQE 16
Fryma e Re
Brazil - Kroaci 3-1
Spanja e Holanda kthejn Afrikn e Jugut n Brazil

D
eri n vitin 2010,

Spanja dhe Holanda nuk ishin prballur asnjher mes tyre n historin e
kampionateve botror. Por
ironia e fatit ka br q ato
t prballen dy her radhazi,
n 2010-n dhe sot n Brazil.
Teksa n botrorin e Afriks
s Jugut ishin kto dy ekipe q
mbyllnin kampionatin n nj
finale jo t bukur, por dramatike, tani n Brazil kampionia
dhe nnkampionia e bots jan
n t njjtin grup dhe pr m

shum do t prballen mes tyre
q n ndeshjen e par. Historia
prsritet srish me Holandn
n krkim t nj hakmarrje
t vogl. Kjo pasi humbja
n finalen e Afriks s Jugut
tashm sht skalitur n histori
pr portokallinjt ashtu si ka
ndodhur n vitin 1974 prball
Gjermanis dhe katr vite m
von prball Argjentins.
Gjithsesi me Spanjn favorite
absolute n kt ndeshje, Van
Gal do t krkoj t bj surprizn e par n botror, duke

br gati kurthin pr Furin
e kuqe.
Finalja 2010 - Pa dyshim q finalja e katr viteve m
par n Afrikn e Jugut nuk ka
qen m e bukura n historin
e kampionateve botror. Nj
ndeshje nervoze, shum e ashpr q prodhoi shum pak
futboll dhe q pa Holandn
t mbetej srish me gisht n
goj n fund, kur Andres Ini-
esta shnoi golin q i dha titullin kampion bote T kuqve,

duke shnuar suksesin e tyre t
par n historin e botrorve.
Historia - Holanda
vjen n kt ndeshje inferiore
krahasuar me kampiont e
bots. Megjithat me nj motiv
t madh, t paktn t shnoj
nj hakmarrje t vogl pr
botrorin e humbur katr vite
m par. Edhe nj fitore ndaj
Spanjs nuk do t mbulonte
zhgnjimin e psuar 4 vite m
par, megjithat do t ishte
nj hakmarrje e vogl e mbl.
Por nga ana tjetr Spanja ka t
tjer objektiva. Dhe pa dyshim
m i madhi sht konfirmimi
si kampione e bots. Kjo do
ta bnte Spanjn kombtaren
e par n bot q do t fitonte
katr turne t mdhenj radhazi
n vetm 6 vjet. Dhe bashk me
kt ndoshta skuadrn m t
mir n historin e botrorve.
Van Persi:
Jemi gati pr Spanjn
olanda do ta nis
botrorin me
ndeshjen e par kundr Spanjs
dhe objektivi parsor i "Portokallinjve" sht kualifikimi pr
m tej n grup, ku bjn pjes
dhe Kili e Australia. Katr vite
m par Holanda e drejtuar nga Van Marvijk u mund n finalen
e madhe n Johanesburg nga Spanja n kohn shtes nga nj
gol i Iniests. Nj finale q djeg ende. Dhe e gjith Holanda
krkon shpagim. Kapiteni Van Persi ka deklaruar se Holanda
sht gati t ul me kmb n tok Spanjn kampione e bots.
"Spanja ka nj skuadr fantastike. Pr mua personalisht jan
ekipi m i mir n bot. Por edhe ne nuk jemi m pak. Un
besoj se jemi nj skuadr me shum cilsi dhe t gjith do t
bjn nj gabim nse do t na nnvlersojn. Edhe pse nuk
jemi si katr vite m par, ne prsri kemi shum cilsi dhe ne
duhet ta tregojm se jemi gati pr nj tjetr botror t madh".

Fryma Re Nr16

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Fryma Re Nr16

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Intervista...

Topi: Qeverisja Rama-Meta, m demokratike se e kaluara

Shpresojm q kjo qeveri t sjell nj profil ndryshe. Ky sht

E PRJAVSHME, INFORMATIVE, POLITIKE, EKONOMIKE, SOCIALE, KULTURORE

Epigont politik dhe intelektualt

VITI l Nr.16 E premte, 13 Qershor 2014

Bashkimi Euroaziatik dhe ndikimi

Edhe pse Shqipria ka ende shum pr t br...

Shqiptart e meritojn integrimin

osova mbajti t dieln zgjedhjet e parakohshme parlamentare, q vlersohen si nj sprov

Nga Teuta Nunaj

Trmeti evropian, rrezik pr Shqiprin?

Kodi i puns dhe

Nga Ilir Koro

E premte, 13 Qershor 2014

Integrimi i vendit n BE,

Fryma e re Demokratike, si parti e Qendrs s Djatht, do t luftoj pr t realizuar aspiratat e

moralin e lart politik q

tress s djatht t mirfillt

Gjithashtu zoti Topi

Provimi zgjedhor u fitua, tani t tjera sfida

osova mbajti t dieln zgjedhjet

n pjesmarrjen dhe integrimin e plot t t gjith qytetarve

n vend sht krijuar nj standard q u respektua, pra

E premte, 13 Qershor 2014

Topi: Qeverisja Rama-Meta,

Jemi parti e Qendrs

Nga Artin Kovai

ryma e Re Demokratike vazhdon t

mokratike se Qeveria e Berishs, duhet t jet n rrafsh

Shpresojm q kjo qeveri t sjell nj profil ndryshe. Ky sht

Cili sht qndrimi juaj n

por jan par me imtsi t

reale t saj. Po drejtohet

FRD e angazhuar pr reformimin e Qendrs s Djatht

humbur shpresat tona pr nj

hin zhgnjimin e tyre edhe ndaj

interesi pr shkak se un kam

E premte, 13 Qershor 2014

Simptomat e shoqris shqiptare

reja pr at ka ish - shoqet

Vetvrasja sht nj problem

hapur prball fenomeneve t tilla, ku smundjet mendore

apo shoqri, jan t gjitha

klinik t saj, pr t zvogluar

Letr e hapur, Kryeministrit t Shqipris, z. Edi Rama

Prioritet i prioriteteve pr hyrjen n

nderuar zoti Kryeministr, Detyrohemt

nsuarve pa t drejt iu kthehet

metr katror oborrn Tiran,

zyra e burrokacira t pafundme.

nuk jam br vegl e ndonj

Zotit! N kt rast, Qezari jeni

Banka Botrore: Shqipriarritje me 2.1% n 2014

anka Botrore ka publikuar raportin:

e Juglindore, pas Malit t Zi.

edhe rreziqe natyrale t prmbytjeve (si n Serbi dhe

Nga Alfred CAKO

N kt shkrim do t flasim pr nj komunitet t rndsishm me t njjtn origjin

vijon nga numri i kaluar

rvanit quhen banort e

pr arvanitasit, as n tekstet shkollore e as n

fillim t viteve 80, koh kur diktatori filloi t

Gjenealogjia e popujve t Ballkanit dhe rraca shqiptare