Professional Documents
Culture Documents
αστικό χωριό -πρόταση αστικής κατοίκησης στο Χολαργό
αστικό χωριό -πρόταση αστικής κατοίκησης στο Χολαργό
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..σελ. 4
3.1. Πολεοδομική εξέλιξη του Χολαργού – από την κηπούπολη στο σήμερα…………………………………………………………………….σελ. 7
3.2. Το αυτοκίνητο………………………………………………………………………………………………………………………………………..…σελ. 16
4. ΑΣΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ – Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗΣ ΕΛΙΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΧΟΛΑΡΓΟΥ – ένα πείραμα στο εδώ και στο τώρα………………...…σελ. 27
5. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….σελ. 32
5.2. Καλλιέργειες…………………………………………………………………………………………………………………………………………….σελ. 37
5.2.3. Ο οπωρώνας……………………………………………………………………………………………………………………………….…σελ. 42
2
5.3.1. Κέντρο κοινότητας……………………………………………………………………………………………………………………………σελ. 49
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..σελ. 64
3
Αστικό χωριό – πρόταση αστικής κατοίκησης στο Χολαργό
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το αστικό χωριό αποτελεί μία ιδέα που ξεκίνησε από μια ελιά στον κήπο, εξελίχθηκε σε μία αρχιτεκτονική διπλωματική εργασία και θα
παραμείνει ως μία ομάδα ανθρώπων που δρουν μέσα στην πόλη.
Σε ένα κόσμο αυξανόμενης αστικοποίησης η σημασία του δομημένου και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μεγαλώνει. Ταυτόχρονα
μεγαλώνει και η προσοχή στη σχέση δομημένου περιβάλλοντος και φύσης. Σε αυτό το σχεδιασμό εισάγουμε ποιότητες αστικής κατοίκησης
που θεωρούμε απαραίτητες για την ομαλή συμβίωση όλων μας στο περιβάλλον της πόλης αλλά και στη σχέση του με το άγριο και φυσικό
που συχνά βρίσκεται αμυνόμενο στις παρυφές του.
4
2. ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ
Η πραγματική πόλη γα τον Murray Bookchin είναι μια βιοκοινότητα ανθρώπων με οργανικές σχέσεις μεταξύ τους σε αντίθεση με την απλή
πληθυσμιακή συσσώρευση που χαρακτηρίζει την σύγχρονη αστικοποίηση. Η ιδιώτευση, η απομάκρυνση από την παραγωγή και η
κατανάλωση αποξενώνουν καθημερινά τους κατοίκους από τους συνανθρώπους τους και το περιβάλλον που ζουν. Η ανάγκη εύρεσης ενός
τρόπου ζωής με πιο ισχυρούς κοινωνικούς δεσμούς και σε ισορροπία με τη φύση, μέσα και έξω από την πόλη, μας ώθησε σε αυτή την
έρευνα και πρακτική. Κεντρικός άξονας του σχεδιασμού είναι η συλλογική αστική καλλιέργεια. Μέσω της μερικής αυτοπαραγωγής, της κοινής
εργασίας και της επαφής με το έδαφος και τη φύση, οι άνθρωποι επανακτούν τις μεταξύ τους σχέσεις και με το χώρο που ζουν καθημερινά.
Μέσα από βιβλιογραφία, επιτόπια έρευνα, καταγραφές, συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής και εμπειρογνώμονες από διάφορους
κλάδους, ψάχνοντας σε κρατικά, δημοτικά και προσωπικά αρχεία και εφαρμόζοντας πειραματικά, στο εδώ και στο τώρα, κάποιες από τις
αρχές που θεσπίσαμε ανασχεδιάσαμε μια περιοχή του Χολαργού.
Οι αρχές που καθορίζουν τον σχεδιασμό μας είναι αυτή της γειτονιάς, της συλλογικότητας, της αστικής καλλιέργειας και κοινής εργασίας, της
απελευθέρωσης του αστικού εδάφους, της επανανακάλυψης του περπατήματος, της φυσικής τοπογραφίας, και των βιολογικών κύκλων.
Αυτές δημιουργούν τις ποιότητες αστικής κατοίκησης που επιδιώκουμε και θεμελιώνουν την πρόταση μας.
5
3. ΑΝΑΛΥΣΗ – ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Επιλέξαμε ως περιοχή μελέτης ένα μεγάλο κομμάτι του Χολαργού Αττικής που
ξεκινά από τη λεωφόρο Μεσογείων και συνορεύει με τις οδούς Αναστάσεως,
Περικλέους και 25ης Μαρτίου. Το προάστιο του Χολαργού έχει πολλές ποιότητες
φυσικού αλλά και αστικού περιβάλλοντος που μας επιτρέπουν να εφαρμόσουμε
εδώ τις αρχές του σχεδιασμού μας. Επιπλέον είναι ο χώρος κατοικίας μας κάτι
που μας επέτρεψε να έχουμε στενή σχέση με τους κατοίκους του, να γνωρίζουμε
καλά το παρελθόν και το παρόν της περιοχής και της κοινότητας που την κατοικεί
καθώς και άμεση πρόσβαση σε δημοτικά αρχεία και μελέτες.
6
3,2 πολεοδομική εξέλιξη του Χολαργού – από την κηπούπολη στο σήμερα
Ο δήμος Χολαργού ιδρύθηκε από την ανώνυμη εταιρία «αγροπόλεων» το 1926. Η περιοχή σχεδιάστηκε στα πρότυπα της κηπούπολης όπως
και άλλοι εξοχικοί συνοικισμοί της εποχής. Τα οικόπεδα στους εξοχικούς αυτούς οικισμούς είναι σαφώς μεγαλύτερα από τα συνήθη αστικά
οικόπεδα και έχει δοθεί σημασία στο σχεδιασμό των δημόσιων χώρων. Ο Χολαργός μετά το Ψυχικό και την Εκάλη έχουν τα πιο
ολοκληρωμένα σχέδια τόσο οδικού δικτύου όσο και δημοσίων χώρων .
7
Η περίοδος μέχρι τον πόλεμο βρίσκει το Χολαργό κατοικημένο ελάχιστα με την κοινωνική σύνθεση του πληθυσμού να είναι κυρίως
μεγαλοαστική. Τις δεκαετίες του 50 και του 60 μέχρι τη περίοδο της δικτατορίας ο Χολαργός αρχίζει να κατοικείται πιο έντονα από μεσαία
κυρίως στρώματα που χτίζουν μικρές ισόγειες ή και διώροφες κατοικίες καλλιεργώντας μικρούς κήπους και εκτρέφοντας ζώα που κάλυπταν
τις βασικές τους ανάγκες. Η αλλαγή του ταξικού χαρακτήρα της περιοχής δημιούργησε το έδαφος για την ολική μετάλλαξή της, από εξοχικό
συνοικισμό με επαύλεις, πράσινο και άπλετη γη για δημόσιες χρήσεις, σε μια περιοχή με πολυκατοικίες της αντιπαροχής περιορίζοντας τους
ακάλυπτους χώρους σε χώρους στάθμευσης και καλλωπιστικούς κήπους. Παρόλα αυτά οι δημόσιοι χώροι και οι χώροι πρασίνου
παρέμειναν αλώβητοι λόγω της σχετικής πληρότητας του υλοποιημένου ρυμοτομικού σχεδίου του 1929.
8
9
Σήμερα ο Χολαργός παραμένει περιοχή αμιγούς κατοικίας με εξαίρεση κάποια τοπικά εμπορικά και διοικητικά κέντρα, όπως και την λεωφόρο
Μεσογείων που αποτελεί κόμβο υπερτοπικού χαρακτήρα.
10
Εξερευνώντας την περιοχή αποτυπώσαμε εγκαταλελειμμένα κτήρια και κενούς χώρους που χρησιμοποιήσαμε αργότερα στον σχεδιασμό μας
για να στεγάσουν τις καινούριες χρήσεις.
11
12
13
1950
2009
14
3,2
15
3,2 Το αυτοκίνητο
Παρόλη την έντονη ανάπτυξη η περιοχή έχει καταφέρει να κρατήσει χαρακτήρα γειτονιάς σε σχέση με άλλους δήμους του λεκανοπεδίου, με
σχεδόν αποκλειστικά τοπική κίνηση οχημάτων στο εσωτερικό της αλλά αυξημένη υπερτοπική κίνηση στα όρια της [λεωφόρος Μεσογείων,
έξοδοι Περιφερειακής Υμηττού].
Ο Χολαργός δεν ξεφεύγει από το πρόβλημα που έχει κάθε ελληνική πόλη, το ιδιωτικό αυτοκίνητο. Η μη πρόβλεψη θέσεων στάθμευσης, ο
υπερβολικός αριθμός οχημάτων που κυκλοφορούν αλλά και η αλόγιστη χρήση τους από τους κατοίκους ακόμα και για μικρές αποστάσεις
προκαλούν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα έλλειψης δημοσίου χώρου στην περιοχή όπως και παντού. Τα αυτοκίνητα, ιδιωτικά αλλά και
δημόσια κυριαρχούν είτε βρίσκονται σταθμευμένα είτε διερχόμενα παρεμποδίζοντας την ασφαλή και άνετη κίνηση αυτων που διαλέγουν ή δεν
μπορούν να έχουν πρόσβαση σε μηχανοκίνητο όχημα.
16
Χάρτες κυκλοφοριακής μελέτης Χολαργού [2002]
17
18
19
3.3 φυσική τοπογραφία
Πριν οικοδομηθεί ο Χολαργός αποτελείτο από χωράφια, αμπέλια και δασική έκταση 1 . Η σχέση του με τον ορεινό όγκο του Υμηττού υπήρξε
και παραμένει ισχυρή αφού είναι κτισμένος στους πρόποδες του βουνού. Η άγρια πανίδα που κατοικεί σε αυτό 2 απαντάται συχνά στις
γειτονιές του Χολαργού, ιδιαίτερα πριν την κατασκευή της περιφερειακής οδού Υμηττού.
1H δασική βλάστηση του Υμηττού αποτελείτε από μεσογειακούς βιότοπους χαμηλού υψομέτρου και συγκροτείται κυρίως από αείφυλλα πλατύφυλλα και
χαλέπιο Πεύκη.
2Η πανίδα περιλαμβάνει πολλά ενδημικά γένη και πολλά προστατευόμενα είδη, π.χ: πέρδικες, κορυδαλλούς, κοτσύφια, λαγούς, νυφίτσες, σκαντζόχοιρους,
αλεπούδες, χελώνες, σαύρες κ.α.
20
Εκτός της αυτοφυούς χλωρίδας της περιοχής οι δρόμοι, οι πλατείες αλλά αρκετοί ακόμη ακάλυπτοι χώροι κατοικιών παρουσιάζουν έντονη
φύτευση και ζωή. Οι παλαιότερες φυτεύσεις παράπλευρα των δρόμων πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία του 1960 και αποτελούνταν από
δέντρα χρήσιμα διατροφικά και ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες της περιοχής. Τα πιο συνήθη είναι το δέντρο της ελιάς και της νεραντζιάς.
Σήμερα διατηρούν σταθερούς ακόμα τους πληθυσμούς τους. Στις παλαιές κατοικίες της περιοχής συναντάμε ακόμα κήπους με οπωροφόρα
δέντρα που μένουν όμως ανεκμετάλλευτα [ροδιές, κληματαριές, συκιές, εσπεριδοειδή κ.α.]. Οι πιο σύγχρονες φυτεύσεις αποτελούνται
συνήθως από καλλωπιστικά, ανθεκτικά δέντρα εισαγωγής [π.χ. βραχυχίτωνες και ακακίες] στο δημόσιο χώρο, και καλλωπιστικά φυτά που
έχουν μεγάλες απαιτήσεις σε νερό στους κήπους των κατοικιών.
Στην εργασία μας αυτή αποτυπώσαμε τα ελιόδεντρα σε όλη την περιοχή μελέτης αλλά και τα υπόλοιπα φυτικά αποθέματα σε επιλεγμένες
διαδρομές. [βλέπε φυτολόγιο]
21
22
23
24
25
Διερευνώντας την φυσική τοπογραφία της περιοχής ανακαλύψαμε παλαιούς χείμαρρους που διαμορφώνουν ακόμα και σήμερα την περιοχή
του Χολαργού. Ένας από αυτούς τους χείμαρρους έχει παίξει βασικό ρόλο και στην δική μας παρέμβαση.
26
4 ΑΣΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ – Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗΣ ΕΛΙΑΣ ΣΕ ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΧΟΛΑΡΓΟΥ
27
28
29
30
Η δράση της συγκομιδής από την
καταμέτρηση των δέντρων ως την
επεξεργασία του ελαιοκάρπου.
31
5. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Ο σχεδιασμός μας βασίζεται σε πέντε βασικά σημεία. Α] την χάραξη πράσινων διαδρομών και δρόμων ήπιας κυκλοφορίας Β] την δημιουργία
συλλογικών καλλιεργειών σε δημόσιο και κοινοτικό χώρο[κοινοτικοί κήποι]. Γ] την επανάχρηση εγκαταλελειμμένων κτηρίων προς χρήση της
κοινότητας [κοινοτικά κτήρια]. Δ]την ανάδειξη του παλαιού χειμάρρου της Α.Ι.Θεολόγου και τη διαχείριση νερού. Ε] τη διευθέτηση της κίνησης
πεζών, ποδηλατών και οχημάτων όπως και το σχεδιασμό χώρων στάθμευσης.
32
Γενικό πολεοδομικό
33
34
5.1 πράσινες διαδρομές
Ο σχεδιασμός μας ξεκινάει από την χάραξη ενός δικτύου πράσινων διαδρομών και δρόμων ήπιας κυκλοφορίας που ενώνουν την περιοχή με
το βουνό αλλά και τους υφιστάμενους χώρους πρασίνου [περιαστικό και αστικό πράσινο]. Δημιουργώντας έτσι αγωγούς φυσικού
δροσισμού, καθαρισμού του αέρα, επικοινωνίας και κυκλοφορίας ζωικών και φυτικών οργανισμών ανάμεσα στην πόλη και το βουνό,
δημιουργώντας χώρους αναψυχής, συνάντησης και καλλιέργειας μέσα στην περιοχή μελέτης.
35
36
Στις πράσινες διαδρομές και στους δρόμους ήπιας κυκλοφορίας απομακρύνεται η άσφαλτος και τα υπάρχοντα υλικά πεζοδρόμησης,
αφήνεται έτσι το χώμα ελεύθερο. Όπου είναι απαραίτητο τοποθετούνται υλικά πλήρωσης [κυβόλιθος] που αφήνουν όμως το έδαφος να
αναπνέει.
37
5.2 καλλιέργειες
Σε αυτή την πρόταση έχουν σχεδιαστεί δύο τύποι χώρων καλλιέργειας: α] Η καλλιέργεια στο δημόσιο
χώρο που περιλαμβάνει το χώμα ελεύθερων χρήσεων, τις περιοχές συγκομιδής της ελιάς και τον
οπωρώνα στην οδό Θεοτοκοπούλου και β] την καλλιέργεια σε κοινοτικούς χώρους όπου
περιλαμβάνουν υπάρχοντα κενά οικόπεδα που μετατρέπονται σε κοινοτικούς κήπους και τους
εξωτερικούς χώρους των κτηρίων της κοινότητας.
Καινούργιες φυτεύσεις γίνονται σε συγκεκριμένα σημεία, όπως στην επαφή της πράσινης διαδρομής
με την οδό Μεσογείων για λόγους εξυγίανσης και φιλτραρίσματος του αέρα όπως και στον οπωρώνα
με καρποφόρα δέντρα. Οι υπόλοιπες φυτεύσεις οπωροκηπευτικών και καλλωπιστικών φυτών
αποφασίζονται από τους ίδιους τους χρήστες των χώρων.
38
39
5.2.1 Χώμα ελεύθερων χρήσεων
40
5.2.2 Περιοχές συγκομιδής της ελιάς
Γύρω από κάθε ελαιόδεντρο δημιουργείτε ο απαραίτητος χώρος που χρειάζεται για να καλλιεργηθεί και να συλλεχτεί ο καρπός της ελιάς. Το
αποτύπωμα αυτό στο έδαφος αποκτά συμβολική σημασία αφού κάνει αισθητή την ύπαρξη της ελιάς στους διερχόμενους πεζούς ή οχήματα
ακόμα και όταν δεν συντελείτε συγκομιδή μέσω της αλλαγής της υφής του εδάφους δίνοντας έτσι την εντύπωση ότι η περιοχή είναι ένας
απλωμένος αστικός ελαιώνας.
41
42
5.2.3 Ο οπωρώνας
Στην οδό Θεοτοκοπούλου συναντάμε μια ιδιαιτερότητα στο σχήμα των οικοδομικών τετραγώνων, η ορθοκανονικότητα του κανάββου
διαρρηγνύεται έτσι όπως προκύπτει από τα αρχικά σχέδια της κηπούπολης. Η πλάγια χάραξη της οδού σε συνδυασμό με την ύπαρξη δυο
ψηλών πολυκατοικιών [η μια εκ των δυο είναι ο πύργος του Χολαργού] με μεγάλους ακάλυπτους στο μέτωπο του δρόμου δημιουργεί τις
συνθήκες για την ενοποίηση τους με τους γύρω δρόμους και τη δημιουργία διαδρομών πεζών που διασχίζουν τα αποσπασμένα οικόπεδα.
Στην περιοχή αυτή φυτεύονται οπωροφόρα δέντρα όπως καρυδιές αμυγδαλιές και εσπεριδοειδή και δημιουργούν έτσι τον οπωρώνα της
περιοχής.
43
44
45
5.2.4 Κοινοτικοί κήποι
46
Στην περιοχή μελέτης μας ανακαλύψαμε πέντε αδόμητα οικόπεδα
τα οποία χρησιμοποιούμε ως κοινοτικούς κήπους. Οι κοινοτικοί
κήποι είναι κυρίως χώροι καλλιέργειας λαχανικών και λίγων
οπωροφόρων δέντρων. Κάτω από την επιφάνεια του εδάφους
έχουν ομβροδεξαμενές που χρησιμεύουν για την άρδευση των
καλλιεργειών. Στο εσωτερικό των κήπων χτίζονται ελαφριές
κατασκευές με ανακυκλώσιμα υλικά όπου καλύπτουν τις βασικές
ανάγκες των χρηστών τους [χώροι αποθήκευσης εργαλείων και
προϊόντων καλλιέργειας, μικρή κουζίνα, μπάνιο και καθιστικό].
47
48
5.3 κτήρια κοινότητας
Για να λειτουργήσουν οι κοινοτικές καλλιέργειες και όλο το σύστημα διαχείρισης των υδάτων, της γης και των καρπών της πρέπει να
δημιουργηθούν πρώτα ισχυρές οργανικές σχέσεις ανάμεσα στα άτομα της κοινότητας. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να δημιουργηθούν
χώροι συνεύρεσης, συζήτησης, ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών των μελών της κοινότητας. Χώροι αποθήκευσης και επεξεργασίας των
προϊόντων που παράγονται, χώροι γλεντιού και εκμάθησης.
Ψάχνοντας για χώρους που μπορούν να φιλοξενήσουν τέτοιου είδους λειτουργίες στο ήδη δομημένο περιβάλλον βρήκαμε έξι
εγκαταλελειμμένες κατοικίες της εποχής 1950 – 1960, όπως και ένα παλαιό σχολείο [κτίστηκε την δεκαετία του 1960]. Αυτά τα επτά κτήρια θα
παίξουν το ρόλο του πυκνωτή της εμπειρίας της γειτονιάς και της συλλογικότητας αφού θα είναι οι χώροι που θα καλλιεργηθούν οι
ανθρώπινες σχέσεις.
49
5.3.1 κέντρο κοινότητας
50
5.3.1
51
5.3.2 κέντρο γειτονιάς
Σε μικρότερη κλίμακα οι κάτοικοι επαναχρησιμοποιούν τις εγκαταλελειμμένες μονοκατοικίες ως κέντρα γειτονιάς. Κτήρια που καλύπτουν τις
ανάγκες μικρότερης ομάδας ανθρώπων και απευθύνονται κυρίως στους περίοικους.
52
53
5.4 Ο χείμαρρος της Αγίου Ιωάννου Θεολόγου
54
5.4.1 διαχείριση νερού
Χρησιμοποιώντας το ήδη υπάρχον δίκτυο όμβριων υδάτων του Χολαργού και ανακυκλώνοντας τα οικιακής χρήσης ύδατα [εκτός της
τουαλέτας], διοχετεύουμε το νερό στην κοίτη του καναλιού που δημιουργούμε όπως και στις δεξαμενές που τοποθετούνται σε διάφορα
σημεία και καλύπτουν τις ανάγκες άρδευσης των καλλιεργειών αλλά και των υπόλοιπων φυτών.
55
5.4.2 εποχιακή πλατεία
56
57
5.4.3 η γέφυρα της οδού Ευτέρπης
Χαμηλότερα στην οδό Ευτέρπης δημιουργείτε η μοναδική ανισόπεδη γέφυρα του ρέματος. Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων υπήρχε γεφυράκι
εκεί μέχρι το 1950 όπου μπαζώθηκε μαζί με το ρέμα για την χάραξη των δρόμων. Σε μνήμη της παλιάς τοπογραφίας δημιουργείτε αυτή η
επενδυμένη με λαμαρίνα γέφυρα όπου αποτελεί παρατηρητήριο αυτού του μικρού τεχνητού φαραγγιού της Α. Ι. Θεολόγου.
58
59
5.5 διευθέτηση κίνησης
60
5.5.1 Πεζοί ποδηλάτες και οχήματα
Οι πράσινες διαδρομές αλλά και οι δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας είναι δρόμοι φτιαγμένοι να βιώνονται με τις αισθήσεις, μέσω των υφών του
εδάφους, των μυρωδιών και των χρωμάτων των φυτών, τους ήχους των πουλιών, της εναλλαγής των εποχών. Είναι δρόμοι που βιώνονται
περπατώντας και ποδηλατώντας για αυτό έχουν σχεδιαστεί πεζόδρομοι και ποδηλατόδρομοι σε όλο το μήκος και πλάτος της περιοχής
μελέτης. Στην πράσινη διαδρομή, το πλάτος των χώρων διέλευσης [πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος μαζί] έχουν το απαραίτητο μέγεθος
ώστε να είναι προσπελάσιμοι από τα αυτοκίνητα,. Αυτό επιτρέπει στους κατοίκους να μπορούν να σταθμεύουν στους ιδιωτικούς χώρους
στάθμευσής τους αλλά και να μπορούν να διασχίσουν την περιοχή οχήματα έκτακτης ανάγκης και τροφοδοσίας.
61
5.5.2 Χώροι στάθμευσης
Σχεδιάζοντας μια περιοχή που πρώτη προτεραιότητα του δημόσιου χώρου είναι να φιλοξενεί ανθρώπους, ζώα και φυτά έπρεπε να
δημιουργηθεί υποδομή για να απομακρυνθούν από αυτόν τα μηχανοκίνητα. Προτείνουμε την κατασκευή οχτώ δημόσιων χώρων
στάθμευσης όπου καλύπτουν τις αναγκαίες θέσεις στάθμευσης όπως έχουν αποτυπωθεί σε κυκλοφοριακή μελέτη του 2002 [περίπου 2300
σταθμευμένα αυτοκίνητα στην περιοχή μελέτης]. Τα μηχανοκίνητα μέσα μεταφοράς [ιδιωτικά και δημόσια] βρίσκονται στα όρια της περιοχής,
όχι περισσότερο από έξι λεπτά περπάτημα από οποιαδήποτε κατοικία της περιοχής. Αφήνουμε έτσι το δημόσιο χώρο της γειτονιάς, ασφαλή,
προσπελάσιμο, χωρίς θόρυβο και μόλυνση, ελεύθερο για όποια χρήση του δώσουν οι κάτοικοί του. Απώτερος σκοπός βέβαια είναι η
αποφυγή χρήσης του αυτοκινήτου και η χρήση εναλλακτικών μέσων μετακίνησης [πόδια, ποδήλατα, μ.μ.μ].
62
63
64
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Bookchin Murray [1992] τι είναι κοινωνική οικολογία, μετάφραση Κορακιανίτης Μάκης, Αθήνα: εκδόσεις βιβλιοπέλαγος
Bookchin Murray [1996] τα όρια της πόλης, μετάφραση ΓκλαρνέτατζήςΓιάννης, Θεσσαλονίκη: παρατηρητής
Bookchin Murray, Roberts Alan, η οικολογία και η επαναστατική σκέψη, μετάφραση Αλεξίου Νίκος, Αθήνα: Ελεύθερος Τύπος
Bookchin Murray [2006] το πρόταγμα του κομουναλισμού, Μετάφραση Γκεζερλής Αλέξανδρος, Αθήνα: Αλεξάνδρεια
Bookchin Murray [1978] η οικολογία της ελευθερίας, μετάφραση ομίλου καλών νέων και νεανίδων διασπασμένη φράξια του ομίλου βανδάλων
Θεσσαλονίκης, Αθήνα: διεθνής βιβλιοθήκη
Bookchin Murray [1985] η ριζοσπαστικοποίηση της φύσης, μετάφραση Μιχαήλ Θέμης, Αθήνα: ελεύθερος τύπος
Καστοριάδης Κορνήλιος, Κον Μπεντιτ Ντανιελ και το κοινό της Louvain-la-Neuve [1981] από την οικολογία στην αυτονομία, μετάφραση Σταύρου Άλκης,
Αθήνα: Κέδρος
Guattari Felix [1991] οι τρείς οικολογίες, μετάφραση Σολωμού Μάντα, Αθήνα: Αλεξάνδρεια
Καστέλς Μανουέλ [1981] Πόλη και Κοινωνικοί αγώνες, μετάφραση Κόκκινος Γιώργος – Παγκάλου Μαρία, Αθήνα: εκδόσεις Αγώνας
Lefevre Henry [2007] δικαίωμα στην πόλη_ χώρος και πολιτική, μετάφραση Τουρνικιώτης Πάνος, Κλωντ Λωράν, Αθήνα: Κουκίδα
Σχίζας Γιάννης [1990] πόλη, φύση και κοινωνία, αθήνα: οικολογική σκέψη 3, εναλλακτικής εκδόσεις «κομμούνα»
Τερζάκης Φώτης [2003] αποσπάσματα μιας φιλοσοφίας της φύσης, Αθήνα: futura
Σινού Μάρω [επιμέλεια] «περιβαλλοντικός σχεδιασμός»,περιοδικό Αρχιτέκτονες, τεύχος 70, Ιούλιος – Αύγουστος 2008
65
Τερζάκης Φώτης [2008], Η απαλλοτρίωση της φύσης και οι ευθύνες της αρχιτεκτονικής
Γαβριλάκη Δήμητρα [2008] Διάλεξη: Η παραγωγή του αστικού πρασίνου, Ε.Μ.Π. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Υπεύθυνος Καθηγητής: Παναγιώτης
Τουρνικιώτης
Η κοινοτιστική προσέγγιση του χώρου, περιοδικό Ευτοπία, περιοδική έκδοση για τον ελευθεριακό κοινοτισμό, Σεπτέμβριος 2004, τεύχος 11
Αθήνα – Χολαργός:
Kaupert Johann August [2001] Χάρτες της Αττικής, φωτογραφίες Μανώλης Κώστας, Αθήνα: Τροχαλία και Δήμος Γλυφάδας
Βουγιούκα Μάρω, Μεγαρίδης Βασίλης [2004] Οδωνυμικά του Χολαργού, η σημασία των ονομασιών και το ιστορικό των οδών και πλατειών, Χολαργός:
εκδόσεις δήμου Χολαργού
Αυτοκίνητο:
Ημερίδα Αθήνα: Ελεύθεροι Χώροι και Χώροι Στάθμευσης (καταγραφή του προβλήματος, υπάρχουσα πολιτική κατεύθυνση, εναλλακτική θεώρηση,
προτάσεις) Κυριακή 22 Μαρτίου 2009
Ποδήλατο:
Βλαστός Θάνος, Μπιρμπίλη Τίνα [2001] Φτιάχνοντας Πόλεις για Ποδήλατο, στοιχεία αισθητικής και κατασκευής, τα πρώτα παραδείγματα σε Ελλάδα και
Κύπρο, Αθήνα: ΟΞΥ
66
Λόου Μάρσια [1991] Ποδήλατο: όχημα για έναν μικρό πλανήτη, μετάφραση σύλλογος φίλων του ποδηλάτου, Αθήνα: οικολογική σκέψη 5, εναλλακτικής
εκδόσεις «κομμούνα»
η ελιά:
Ποντίκης Κωνσταντίνος [2000], ειδική δενδροκομία – ελαιοκομία, τόμος τρίτος, Αθήνα: εκδόσεις Σταμούλης
Ψιλάκης Νίκος και Μαρία [2003], ο πολιτισμός της ελιάς – το ελαιόλαδο, Ηράκλειο: εκδόσεις Καρμανωρ
Fooks Richard [1990], το βιβλίο της ελιάς, επιμέλεια Παπούλιας Θανάσης, Αθήνα: εκδόσεις Ψύχαλου
Άρθρα
http://futura-blog.blogspot.com/2008/04/blog-post.html
H
ημερίδα Αθήνα: Ελεύθεροι Χώροι και Χώροι Στάθμευσης (καταγραφή του προβλήματος, υπάρχουσα πολιτική κατεύθυνση, εναλλακτική θεώρηση,
προτάσεις) Κυριακή 22 Μαρτίου 2009 http://www.asda.gr/elxoroi/imerida22-3-09.htm
H
Γαβριλάκη Δήμητρα [2008] Διάλεξη: Η παραγωγή του αστικού πρασίνου, Ε.Μ.Π. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Υπεύθυνος Καθηγητής: Παναγιώτης
Τουρνικιώτης http://courses.arch.ntua.gr/fsr/124061/dialeksi.pdf
H
Κ.Α. περιοδικό Ευτοπία, περιοδική έκδοση για τον ελευθεριακό κοινοτισμό, Σεπτέμβριος 2004, τεύχος 11, η κοινοτιστική προσέγγιση του χώρου.
http://eutopia.gr/
H
67